Tài liệu Nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản lưu động tại Công ty cổ phần tư vấn xây dựng Sông Đà: ... Ebook Nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản lưu động tại Công ty cổ phần tư vấn xây dựng Sông Đà
90 trang |
Chia sẻ: huyen82 | Lượt xem: 1394 | Lượt tải: 0
Tóm tắt tài liệu Nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản lưu động tại Công ty cổ phần tư vấn xây dựng Sông Đà, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Lêi nãi ®Çu
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, c¸c doanh nghiÖp c¹nh tranh nhau ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn, C«ng ty cæ phÇn t vÊn x©y dùng S«ng §µ còng kh«ng ph¶i lµ mét ngo¹i lÖ, lµ mét c«ng ty con cña Tæng C«ng ty S«ng §µ- mét doanh nghiÖp Nhµ Níc ph¸t triÓn hµng ®Çu trong ngµnh x©y dùng. Tuy míi thµnh lËp tõ n¨m 1992, vµ cæ phÇn ho¸ n¨m 2004, nhng c«ng ty ®· chøng tá ®îc n¨ng lùc cña m×nh th«ng qua thùc hiÖn tèt c¸c c«ng viÖc ®îc giao tõ c«ng ty mÑ vµ hoµn thµnh xuÊt s¾c c¸c b¶n hîp ®ång víi c¸c ®èi t¸c. Lµ mét doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc dÞch vô t vÊn, kh¶o s¸t thiÕt kÕ, lËp tæng dù to¸n vèn ®Çu t … c¸c c«ng tr×nh x©y dùng, nªn doanh nghiÖp mang ®Æc thï cña ngµnh dÞch vô, th¬ng m¹i nhng còng mang nh÷ng ®Æc trng riªng cña ngµnh x©y dùng. Lµ mét doanh nghiÖp mang tÝnh chÊt lµ dÞch vô nªn doanh nghiÖp cã rÊt nhiÒu vÊn ®Ò cÇn lu ý trong ho¹t ®éng kinh doanh nh»m n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña m×nh nh: vÊn ®Ò nguån lùc, vÊn ®Ò hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n, vÊn ®Ò vÒ tiÒn l¬ng… TÊt c¶ nh÷ng vÊn ®Ò trªn ®Òu ®Æt doanh nghiÖp tríc c¸c th¸ch thøc lín nh»m hoµn thiÖn h¬n n÷a ®Ó cã thÓ ®øng v÷ng trªn thÞ trêng c¹nh tranh hiÖn nay.
C«ng ty cæ phÇn t vÊn x©y dùng S«ng §µ tríc khi cæ phÇn ho¸ lµ mét doanh nghiÖp Nhµ Níc, tuy vÉn chÞu nh÷ng ¶nh hëng lín cña phong c¸ch lµm viÖc theo kÕ ho¹ch mµ Ýt chó ý ®Õn hiÖu qu¶, nhng tõ khi nÒn kinh tÕ thÞ trêng ph¸t triÓn doanh nghiÖp ph¶i tù thay ®æi m×nh ®Ó b¾t kÞp víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. V× vËy, doanh nghiÖp ®· thay ®æi cung c¸ch lµm viÖc tõ kh©u qu¶n lý ®Õn kh©u gi¸m s¸t, nh©n sù… Doanh nghiÖp thay ®æi ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn, ®Çu t m¸y mãc thiÕt bÞ hiÖn ®¹i… nh»m n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. Lµ mét doanh nghiÖp dÞch vô nªn tµi s¶n lu ®éng cña doanh nghiÖp chiÕm tû träng chñ yÕu trong tæng tµi s¶n cña doanh nghiÖp. ViÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng sÏ cã ¶nh hëng quyÕt ®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n cña doanh nghiÖp, do ¶nh hëng nh vËy cña viÖc qu¶n lý vµ sö dông tµi s¶n lu ®éng nªn em chän ®Ò tµi “N©ng cao hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng t¹i C«ng ty cæ phÇn t vÊn x©y dùng S«ng §µ” lµm ®Ò tµi chuyªn ®Ò tèt nghiÖp.
Do míi thµnh lËp h¬n 10 n¨m, vµ viÖc ®æi míi doanh nghiÖp míi diÔn ra trong vµi n¨m trë l¹i ®©y, do ®ã em chän sè liÖu c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh cña doanh nghiÖp trong 3 n¨m gÇn ®©y nhÊt ®Ó ph©n tÝch hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng t¹i c«ng ty. Trong chuyªn ®Ò nµy, em ®· tiÕp cËn vÊn ®Ò tõ viÖc ®a ra nh÷ng lÝ luËn vÒ ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng, qua ®ã t×m hiÓu thùc tr¹ng vµ ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng sö dông tµi s¶n lu ®éng t¹i doanh nghiÖp tõ ®ã rót ra h¹n chÕ vµ ®a ra c¸c gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng t¹i c«ng ty h¬n n÷a.
Chuyªn ®Ò nµy ®îc tr×nh bµy thµnh 3 ch¬ng:
Ch¬ng I: Nh÷ng kh¸i qu¸t chung nhÊt vÒ hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng trong doanh nghiÖp. Qua ch¬ng nµy chóng ta cã thÓ ®îc hiÓu biÕt thÕ nµo lµ doanh nghiÖp, c¸c ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, tµi s¶n vµ tµi s¶n lu ®éng cña doanh nghiÖp tõ ®ã hiÓu vÒ hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng cña doanh nghiÖp.
Ch¬ng II: Nãi vÒ thùc tr¹ng hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng t¹i c«ng ty cæ phÇn t vÊn x©y dùng S«ng §µ. Qua ch¬ng nµy chóng ta cã thÓ thÊy ®îc thùc tr¹ng vÒ ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty, t×nh h×nh ®Çu t tµi s¶n cña doanh nghiÖp, thùc tr¹ng vÒ hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng cña c«ng ty: nh t×nh h×nh sö dông tiÒn, ph¶i thu, tån kho…
Ch¬ng III: Trong ch¬ng nµy, em ®Ò cËp tíi c¸c gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng t¹i c«ng ty cæ phÇn t vÊn x©y dùng S«ng §µ, qua ®©y em xin nªu mét sè kiÕn nghÞ víi c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c«ng ty n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ ho¹t ®éng.
Do h¹n chÕ vÒ kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm, nªn chuyªn ®Ò nµy kh«ng thÓ tr¸nh khái cã nh÷ng sai sãt. Em kÝnh mong c¸c thÇy c« gi¸o gióp ®ì ®Ó em hoµn thµnh chuyªn ®Ò nµy.
Ch¬ng I
Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng trong doanh nghiÖp
1.1. Tµi s¶n trong doanh nghiÖp
1.1.1. Ho¹t ®éng qu¶n lý tµi chÝnh trong doanh nghiÖp
1.1.1.1. Kh¸i niÖm chung vÒ doanh nghiÖp
Mçi nÒn kinh tÕ ®Òu hµm chøa bªn trong nã nh÷ng thµnh viªn ®îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nh»m thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn. C¸c thµnh viªn ho¹t ®éng vµ gióp ®ì nhau cïng ph¸t triÓn, trong c¸c thµnh viªn cña nÒn kinh tÕ th× doanh nghiÖp lµ mét thµnh viªn chñ chèt vµ quyÕt ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña bÊt kú mét nÒn kinh tÕ nµo.
VËy doanh nghiÖp ®îc hiÓu nh thÕ nµo? Cã rÊt nhiÒu kh¸i niÖm vÒ doanh nghiÖp nhng nh×n chung doanh nghiÖp ®îc hiÓu lµ mét chñ thÓ kinh tÕ ®éc lËp, cã t vÊn c¸ch ph¸p nh©n, ho¹t ®éng kinh doanh trªn thÞ trêng nh»m môc tiªu tèi ®a ho¸ gi¸ trÞ tµi s¶n cña c¸c chñ së h÷u.
Doanh nghiÖp lµ mét tæ chøc ho¹t ®éng kinh tÕ trong nhiÒu c¸c ngµnh nghÒ kh¸c nhau. Cã rÊt nhiÒu ho¹t ®éng kinh tÕ ph¶i ®îc thùc hiÖn bëi doanh nghiÖp chø kh«ng ph¶i bÊt cø mét thµnh niªn nµo kh¸c cña nÒn kinh tÕ.
§ã lµ kh¸i niÖm chung cña thÕ giíi vÒ doanh nghiÖp. Cßn t¹i ViÖt Nam, theo luËt doanh nghiÖp n¨m 1999- §iÒu 1 quy ®Þnh: “Doanh nghiÖp lµ mét tæ chøc kinh tÕ cã tªn riªng, cã tµi s¶n, cã trô së giao dÞch æn ®Þnh, ®îc ®¨ng ký kinh doanh theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt, nh»m môc ®Ých thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng kinh doanh- tøc lµ thùc hiÖn mét hoÆc mét sè c«ng ®o¹n cña qu¸ tr×nh ®Çu t, tõ s¶n xuÊt ®Õn tiªu thô s¶n phÈm hoÆc cung øng dÞch vô trªn thÞ trêng nh»m môc ®Ých sinh lêi”.
HiÖn nay trong nÒn kinh tÕ c¸c níc, doanh nghiÖp ®îc tæ chøc thµnh nhiÒu lo¹i h×nh kh¸c nhau. ë ViÖt Nam, theo quy ®Þnh cña LuËt doanh nghiÖp th× c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp bao gåm: doanh nghiÖp nhµ níc, c«ng ty cæ phÇn, c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n 1 thµnh viªn, c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n cã tõ hai thµnh viªn trë lªn, c«ng ty hîp danh, c«ng ty liªn doanh, doanh nghiÖp t nh©n.
C¸c doanh nghiÖp hiÖn nay cã thÓ ®îc ho¹t ®éng díi c¸c h×nh thøc lµ: kinh doanh c¸ thÓ, kinh doanh theo h×nh thøc gãp vèn, kinh doanh tæ chøc díi h×nh thøc c«ng ty.
Kinh doanh c¸ thÓ lµ mét lo¹i h×nh thµnh lËp ®¬n gi¶n nhÊt, kh«ng cÇn c¸c ®iÒu lÖ chÝnh thøc, Ýt chÞu sù qu¶n lý cña nhµ níc, kh«ng ph¶i nép thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp, chñ doanh nghiÖp chÞu tr¸ch nhiÖm v« h¹n ®èi víi c¸c kho¶n nî cña doanh nghiÖp, kh¶ n¨ng thu hót vèn bÞ h¹n chÕ bëi kh¶ n¨ng cña ngêi chñ.
Kinh doanh theo h×nh thøc gãp vèn lµ lo¹i h×nh doanh nghiÖp ®îc thµnh lËp kh¸ dÔ dµng víi chi phÝ thÊp, c¸c thµnh viªn chÝnh thøc ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm v« h¹n víi c¸c kho¶n nî cña doanh nghiÖp, kh¶ n¨ng vÒ vèn cña doanh nghiÖp bÞ h¹n chÕ.
C«ng ty lµ lo¹i h×nh doanh nghiÖp mµ ë ®ã cã sù kÕt hîp ba lo¹i lîi Ých: lîi Ých cña chñ së h÷u, héi ®ång qu¶n trÞ vµ c¸c nhµ qu¶n lý. Sù tån t¹i cña doanh nghiÖp kh«ng phô thuéc vµo sù thay ®æi cña sè lîng cæ ®«ng, c¸c cæ ®«ng chÞu tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n ë phÇn vèn cña c¸c cæ ®«ng ®· ®ãng gãp vµo c«ng ty.
Mçi lo¹i h×nh doanh nghiÖp ®Òu cã nh÷ng u, nhîc ®iÓm riªng vµ phï hîp víi quy m« vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn nhÊt ®Þnh. HiÖn nay, hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp lín ®Òu ho¹t ®éng víi t c¸ch lµ c«ng ty, ®©y còng chÝnh lµ lo¹i h×nh ph¸t triÓn nhÊt cña doanh nghiÖp.
1.1.1.2. Ho¹t ®éng qu¶n lý tµi chÝnh trong doanh nghiÖp
Sù cÇn thiÕt cña ho¹t ®éng qu¶n lý tµi chÝnh trong doanh nghiÖp
§Ó ®¹t ®îc møc lîi nhuËn nh mong muèn, doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã nh÷ng quyÕt ®Þnh hÕt søc ®óng ®¾n liªn quan ®Õn doanh nghiÖp. Mäi quyÕt ®Þnh cña doanh nghiÖp ®Òu ph¶i ®îc ®Æt trong c¸c mèi liªn hÖ xung quanh nh m«i trêng kinh tÕ- x· héi. Doanh nghiÖp lu«n ph¶i ®èi ®Çu víi sù ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ th«ng tin dÉn ®Õn nh÷ng thay ®æi m¹nh mÏ trong ho¹t ®éng qu¶n lý tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp lµ ®èi tîng qu¶n lý cña Nhµ Níc, sù th¾t chÆt hay níi láng ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp b»ng c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt. Doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ ph¶i dù tÝnh c¸c rñi ro, ®Æc biÖt lµ c¸c rñi ro tµi chÝnh ®Ó cã c¸c ph¶n øng kÞp thêi vµ ®óng ®¾n. Doanh nghiÖp ph¶i ®¸p øng ®îc nh÷ng ®ßi hái cña ®èi t¸c vÒ møc vèn chñ së h÷u trong c¬ cÊu vèn. Sù t¨ng vèn chñ së h÷u cã t¸c ®éng ®¸ng kÓ tíi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, ®Æc biÖt trong c¸c ®iÒu kiÖn kinh tÕ kh¸c nhau. Muèn ph¸t triÓn bÒn v÷ng, c¸c doanh nghiÖp ph¶i cã kh¶ n¨ng tù chñ vµ cã thÓ dù ®o¸n tríc ®îc sù thay ®æi cña m«i trêng ®Ó s½n sµng thÝch nghi víi nã. Trong c¸c trêng hîp, quan hÖ tµi chÝnh doanh nghiÖp ®îc thÓ hiÖn rÊt phong phó vµ ®a d¹ng.
Néi dung c¬ b¶n cña qu¶n lý tµi chÝnh doanh nghiÖp
C¸c quan hÖ tµi chÝnh doanh nghiÖp ®îc thÓ hiÖn trong c¸c qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.ViÖc xö lý c¸c quan hÖ tµi chÝnh chÝnh lµ viÖc c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh th«ng qua gi¶i quyÕt ba vÊn ®Ò quan träng ®ã lµ:
- Thø nhÊt: nªn ®Çu t dµi h¹n vµo ®©u vµ bao nhiªu cho phï hîp víi c¸c lo¹i h×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®· lùa chän, ®©y chÝnh lµ chiÕn lîc dµi h¹n cña doanh nghiÖp, nã còng lµ c¬ së ®Ó cho c¸c doanh nghiÖp dù to¸n vèn ®Çu t.
- Thø hai: C¸c doanh nghiÖp sÏ lÊy nguån vèn ®Çu t ë ®©u, hay chÝnh lµ tr¶ lêi c©u hái “C¸c chñ doanh nghiÖp ph¶i kiÕm tiÒn tõ ®©u ®Ó thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng ®Çu t cña doanh nghiÖp”.
- Thø ba: ViÖc qu¶n lý tµi chÝnh hµng ngµy cña doanh nghiÖp sÏ ®îc thùc hiÖn nh thÕ nµo? §©y lµ c¸c quyÕt ®Þnh tµi chÝnh ng¾n h¹n cña doanh nghiÖp vµ chóng liªn quan chÆt chÏ tíi viÖc qu¶n lý tµi s¶n lu ®éng cña doanh nghiÖp.
§©y chÝnh lµ ba vÊn ®Ò chÝnh vµ chñ yÕu cña tµi chÝnh doanh nghiÖp. Nghiªn cøu tµi chÝnh doanh nghiÖp thùc chÊt lµ nghiªn cøu c¸ch thøc gi¶i quyÕt ba vÊn ®Ò ®ã.
Khi tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh, doanh nghiÖp cÇn thuª nhµ qu¶n lý mua s¾m c¸c yÕu tè vËt chÊt chñ yÕu nh m¸y mãc thiÕt bÞ, ®Êt ®ai vµ lao ®éng… §iÒu ®ã còng cã nghÜa lµ doanh nghiÖp ®ang ®Çu t ®Ó h×nh thµnh nªn tµi s¶n cho doanh nghiÖp. Nhng ®Ó ®Çu t vµo c¸c tµi s¶n th× doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã vèn ®Ó ®Çu t, mét doanh nghiÖp cã thÓ cã rÊt nhiÒu c¸ch ®Ó huy ®éng vèn ®Çu t nh: ph¸t hµnh cæ phiÕu, tr¸i phiÕu hay ®i vay cña ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh. VËy khi t×m kiÕm ®ñ c¸c nguån tµi trî th× doanh nghiÖp nªn ®Çu t vµo c¸c tµi s¶n dµi h¹n nµo? §Ó gi¶i ®¸p cho vÊn ®Ò nµy ®ã chÝnh lµ c«ng viÖc dù to¸n vèn ®Çu t- ®ã lµ qu¸ tr×nh kÕ ho¹ch ho¸ vµ qu¶n lý ®Çu t dµi h¹n cña doanh nghiÖp. Nhµ qu¶n lý ®Çu t dµi h¹n ph¶i t×m kiÕm c¬ héi ®Çu t sao cho thu nhËp do ®Çu t mang l¹i lín h¬n chi phÝ ®Çu t. VÊn ®Ò thø ba vµ còng lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc quan träng ®ã chÝnh lµ viÖc qu¶n lý tµi s¶n lu ®éng- tøc lµ qu¶n lý c¸c tµi s¶n ng¾n h¹n cña doanh nghiÖp. Ho¹t ®éng tµi chÝnh ng¾n h¹n g¾n liÒn víi dßng tiÒn nhËp quü vµ xuÊt quü. Nhµ qu¶n lý tµi chÝnh cÇn ph¶i xö lý sù lÖch pha cña c¸c dßng tiÒn. Qu¶n lý ng¾n h¹n c¸c dßng tiÒn kh«ng thÓ t¸ch rêi víi vèn lu ®éng rßng cña doanh nghiÖp - tµi s¶n lu ®éng rßng ®îc x¸c ®Þnh b»ng sù chªnh lÖch gi÷a tµi s¶n lu ®éng vµ nî ng¾n h¹n. Mét sè vÊn ®Ò qu¶n lý tµi s¶n lu ®éng sÏ ®îc lµm râ nh: doanh nghiÖp nªn n¾m gi÷ bao nhiªu tiÒn vµ dù tr÷, c¸c kho¶n ph¶i thu bao nhiªu lµ phï hîp ®Ó doanh nghiÖp vÉn gi÷ ®îc kh¸ch hµng nhng ph¶i ®¶m b¶o an toµn cho doanh nghiÖp, doanh nghiÖp sÏ tµi trî ng¾n h¹n b»ng c¸ch nµo, mua chÞu hay vay ng¾n h¹n ®Ó tr¶ tiÒn ngay, nÕu ®i vay th× doanh nghiÖp nªn vay ë ®©u vµ nh thÕ nµo…
Nh vËy, qua ®©y chóng ta cã thÓ nhËn thÊy ba vÊn ®Ò chÝnh cña tµi chÝnh doanh nghiÖp ®ã chÝnh lµ: dù to¸n vèn ®Çu t dµi h¹n, c¬ cÊu vèn vµ qu¶n lý tµi s¶n lu ®éng. §©y lµ ba vÊn ®Ò bao trïm nhÊt cña tµi chÝnh doanh nghiÖp, mçi vÊn ®Ò trªn l¹i bao gåm nhiÒu néi dung, nhiÒu khÝa c¹nh kh¸c nhau ®ßi hái c¸c nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp cÇn ph¶i lu t©m ®Ó qu¶n lý doanh nghiÖp mét c¸ch tèt nhÊt.
1.1.2. Tµi s¶n lu ®éng trong doanh nghiÖp
Tµi s¶n trong doanh nghiÖp
Kh¸i niÖm tµi s¶n trong doanh nghiÖp
Tµi s¶n trong doanh nghiÖp lµ kho¶n môc n»m bªn tr¸i b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n cña doanh nghiÖp. Tµi s¶n cña doanh nghiÖp chÝnh lµ c¸c bé phËn ®îc h×nh thµnh trong qu¸ tr×nh ®Çu t cña doanh nghiÖp.
Tµi s¶n lµ toµn bé tiÒm lùc kinh tÕ cña ®¬n vÞ, biÓu thÞ cho nh÷ng lîi Ých mµ ®¬n vÞ thu ®îc trong t¬ng lai hoÆc nh÷ng tiÒm n¨ng phôc vô cho ho¹t ®éng kinh doanh cña ®¬n vÞ. Nãi c¸ch kh¸c, tµi s¶n lµ tÊt c¶ nh÷ng thø h÷u h×nh hoÆc v« h×nh g¾n víi lîi Ých trong t¬ng lai cña ®¬n vÞ tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn:
Thuéc quyÒn së h÷u hoÆc quyÒn kiÓm so¸t l©u dµi cña ®¬n vÞ
Cã gi¸ trÞ thùc sù ®èi víi ®¬n vÞ
Cã gi¸ phÝ x¸c ®Þnh
Sù h×nh thµnh c¸c tµi s¶n trong doanh nghiÖp
Mét trong nh÷ng néi dung chÝnh cña ho¹t ®éng tµi chÝnh doanh nghiÖp ®ã lµ ®Çu t vµo ®©u, hay doanh nghiÖp sÏ mua s¾m tµi s¶n nh thÕ nµo cho phï hîp.
ViÖc ®Çu t vµo tµi s¶n cña doanh nghiÖp cã ý nghÜa hÕt søc quan träng ®èi víi doanh nghiÖp, nã quyÕt ®Þnh ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña bÊt kú mét doanh nghiÖp nµo. ViÖc h×nh thµnh c¸c tµi s¶n cña doanh nghiÖp lµ tõ qu¸ tr×nh ®Çu t cña doanh nghiÖp, doanh nghiÖp thu hót ®îc vèn ®Çu t tõ bªn ngoµi vµo sÏ tiÕn hµnh mua s¾m tµi s¶n ®Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh. Khi ®Çu t vµo tµi s¶n doanh nghiÖp ®Çu t sao cho c¬ cÊu cña nã phï hîp víi lo¹i h×nh doanh nghiÖp vµ ®Æc ®iÓm cña ngµnh nghÒ kinh doanh cña m×nh.
Sù h×nh thµnh c¸c lo¹i tµi s¶n kh¸c nhau th× cÇn h×nh thµnh tõ c¸c nguån kh¸c nhau, doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch ®Çu t thÝch hîp nh»m ®¶m b¶o an toµn trong thanh to¸n cña doanh nghiÖp. ViÖc lùa chän nguån thÝch hîp ®Ó ®Çu t cho c¸c tµi s¶n ®îc ®Ò cËp trong phÇn qu¶n lý tµi s¶n lu ®éng trong doanh nghiÖp.
Ph©n lo¹i tµi s¶n
Cã nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i tµi s¶n trong c¸c doanh nghiÖp, nhng nÕu xÐt vÒ mÆt gi¸ trÞ vµ tÝnh chÊt lu©n chuyÓn cña tµi s¶n, toµn bé tµi s¶n cña doanh nghiÖp ®îc chia thµnh hai lo¹i: tµi s¶n lu ®éng vµ tµi s¶n cè ®Þnh, mçi mét lo¹i tµi s¶n ®Òu cã h×nh th¸i vËt chÊt kh¸c nhau vµ vai trß kh¸c nhau nhng ®Òu nh»m phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ®Ó hoµn thµnh c¸c môc tiªu cña doanh nghiÖp.
Tµi s¶n cè ®Þnh
Kh¸i niÖm tµi s¶n cè ®Þnh
C¨n cø vµo tÝnh chÊt vµ vai trß tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, t liÖu s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp ®îc chia thµnh hai bé phËn lµ t liÖu lao ®éng vµ ®èi tîng lao ®éng. Tµi s¶n cè ®Þnh lµ nh÷ng t liÖu lao ®éng chñ yÕu vµ cã ®Æc ®iÓm c¬ b¶n lµ tham gia vµo nhiÒu chu kú s¶n xuÊt, h×nh th¸i vËt chÊt kh«ng thay ®æi tõ chu kú s¶n xuÊt ®Çu tiªn cho ®Õn khi bÞ sa th¶i khái qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Mäi t liÖu lao ®éng lµ tµi s¶n h÷u h×nh cã kÕt cÊu ®éc lËp, hoÆc lµ mét hÖ thèng gåm nhiÒu tµi s¶n riªng lÎ liªn kÕt víi nhau ®Ó cïng thùc hiÖn mét hay mét sè chøc n¨ng nhÊt ®Þnh mµ nÕu thiÕu bÊt kú mét bé phËn nµo trong ®ã th× c¶ hÖ thèng kh«ng thÓ ho¹t ®éng ®îc.
Nh÷ng t liÖu lao ®éng ®îc coi lµ tµi s¶n cè ®Þnh khi ®ång thêi tho¶ m·n hai tiªu chuÈn sau:
Tiªu chuÈn vÒ thêi gian: Cã thêi gian sö dông tõ 1 n¨m trë lªn
Tiªu chuÈn vÒ gi¸ trÞ: Nh÷ng tµi s¶n cã gi¸ trÞ tõ 10 triÖu ®ång trë lªn
Trêng hîp mét hÖ thèng gåm nhiÒu bé phËn thiÕt bÞ riªng lÎ liªn kÕt víi nhau, trong ®ã mçi bé phËn cÊu thµnh cã thêi gian sö dông kh¸c nhau vµ nÕu thiÕu mét bé phËn nµo ®ã th× c¶ hÖ thèng vÉn thùc hiÖn ®îc chøc n¨ng ho¹t ®éng chÝnh cña nã, nhng do yªu cÇu qu¶n lý, sö dông tµi s¶n cè ®Þnh ®ßi hái ph¶i qu¶n lý riªng tõng bé phËn th× mçi bé phËn thiÕt bÞ nãi trªn, ®îc coi lµ mét tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh ®éc lËp.
Nh÷ng sóc vËt lµm viÖc hoÆc cho s¶n phÈm th× tõng con ®îc coi lµ tµi s¶n cè ®Þnh, tõng m¶nh vên c©y l©u n¨m còng ®îc coi lµ tµi s¶n cè ®Þnh.
Trong ®iÒu kiÖn tiÕn bé khoa häc kü thuËt hiÖn nay, khi khoa häc ®· trë thµnh mét lùc lîng s¶n xuÊt trùc tiÕp th× kh¸i niÖm vÒ tµi s¶n cè ®Þnh còng ®îc më réng nã bao gåm c¶ nh÷ng tµi s¶n cè ®Þnh kh«ng cã h×nh th¸i vËt chÊt. Lo¹i nµy lµ nh÷ng chi phÝ mµ doanh nghiÖp bá ra còng ®ång thêi tho¶ m·n hai tiªu chuÈn nªu trªn vµ thêng bao gåm: chi phÝ thµnh lËp doanh nghiÖp, chi phÝ vÒ b»ng ph¸t minh s¸ng chÕ…
Ph©n lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh
§Ó qu¶n lý tèt tµi s¶n cè ®Þnh trong doanh nghiÖp, tµi s¶n cè ®Þnh th«ng thêng ®îc ph©n thµnh c¸c lo¹i sau:
Tµi s¶n cè ®Þnh phôc vô cho môc ®Ých kinh doanh: ®©y lµ nh÷ng tµi s¶n cè ®Þnh do doanh nghiÖp sö dông cho c¸c môc ®Ých kinh doanh kiÕm lêi, bao gåm: tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh vµ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh. Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh bao gåm: nhµ cöa vËt kiÕn tróc, m¸y mãc thiÕt bÞ, ph¬ng tiÖn vËn t¶i thiÕt bÞ truyÒn dÉn, thiÕt bÞ dông cô qu¶n lý, c¸c lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh kh¸c…
Tµi s¶n cè ®Þnh dïng cho môc ®Ých phóc lîi, sù nghiÖp, an ninh quèc phßng
Ngoµi hai lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh nªu trªn, trong c¸c doanh nghiÖp nhµ níc cßn cã thÓ cã lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh b¶o qu¶n hé, gi÷ hé, cÊt gi÷ hé nhµ níc theo quyÕt ®Þnh cña c¸c c¬ quan Nhµ níc cã thÈm quyÒn.
Vai trß cña tµi s¶n cè ®Þnh trong ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp
Ho¹t ®éng cña bÊt kú mét doanh nghiÖp nµo còng kh«ng thÓ kh«ng cã tµi s¶n cè ®Þnh. Dï lµ doanh nghiÖp s¶n xuÊt hay doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc th¬ng m¹i dÞch vô, tµi s¶n ®ãng vai trß kh«ng thÓ thiÕu ®èi víi c¸c doanh nghiÖp nhÊt lµ khi khoa häc c«ng nghÖ ngµy cµng ph¸t triÓn hiÖn nay. C¸c doanh nghiÖp ra søc hiÖn ®¹i ho¸ tµi s¶n cè ®Þnh nh»m n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt cña m×nh.
§èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt tµi s¶n cè ®Þnh chiÕm chñ yÕu trong tæng tµi s¶n. Bëi v× ho¹t ®éng s¶n xuÊt chñ yÕu lµ sö dông c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ ®Ó t¹o ra s¶n phÈm, doanh nghiÖp nµo cã m¸y mãc thiÕt bÞ ®Çy ®ñ vµ hiÖn ®¹i th× chÊt lîng s¶n phÈm sÏ tèt vµ cã tÝnh c¹nh tranh cao h¬n c¸c s¶n phÈm kh¸c.
§èi víi c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc th¬ng m¹i dÞch vô, tµi s¶n cè ®inh chØ chiÕm mét phÇn kh«ng lín v× ho¹t ®éng cña hä chñ yÕu lµ sö dông tµi s¶n lu ®éng, tuy nhiªn vai trß cña tµi s¶n cè ®Þnh còng hÕt søc quan träng nã còng gãp phÇn lín vµo viÖc t¹o ra lîi nhuËn cho doanh nghiÖp, mét doanh nghiÖp kh«ng thÓ ho¹t ®éng b×nh thêng nÕu nh kh«ng cã tµi s¶n lu ®éng.
Tµi s¶n lu ®éng trong doanh nghiÖp
Kh¸i niÖm tµi s¶n lu ®éng trong doanh nghiÖp
Trong bÊt cø mét doanh nghiÖp nµo còng cã ho¹t ®éng qu¶n trÞ tµi chÝnh ®ã lµ mét trong nh÷ng néi dung quan träng cña qu¶n trÞ tµi chÝnh trong doanh nghiÖp, ho¹t ®éng qu¶n trÞ tµi chÝnh trong doanh nghiÖp bao gåm nhiÒu mÆt trong ®ã qu¶n lý vèn vµ tµi s¶n trong doanh nghiÖp lµ mét néi dung quan träng vµ xuyªn suèt. Môc tiªu quan träng nhÊt cña qu¶n lý vèn vµ tµi s¶n lµ ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®îc b×nh thêng vµ ®¹t ®îc hiÖu qu¶ cao nhÊt.
Kh¸c víi t liÖu lao ®éng, ®èi tîng lao ®éng kh«ng chØ tham gia vµo mét chu kú s¶n xuÊt, ®Õn chu kú s¶n xuÊt sau l¹i ph¶i sö dông ®èi tîng lao ®éng kh¸c. PhÇn lín c¸c ®èi tîng lao ®éng th«ng qua qu¸ tr×nh chÕ biÕn ®Ó hîp thµnh thùc thÓ cña s¶n phÈm nh b«ng thµnh sîi, c¸t thµnh thuû tinh, mét sè kh¸c bÞ mÊt ®i nh c¸c lo¹i nhiªn liÖu. BÊt kú ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nµo còng cÇn ph¶i cã c¸c ®èi tîng lao ®éng. Lîng tiÒn øng tríc ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu c¸c ®èi tîng lao ®éng gäi lµ vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp.
Mét doanh nghiÖp, bÊt kÓ ®ã lµ doanh nghiÖp s¶n xuÊt hay doanh nghiÖp th¬ng m¹i th× khi tiÕn hµnh kinh doanh ®Òu ph¶i cÇn cã tµi s¶n lu ®éng. Tµi s¶n lu ®éng ®îc ph©n bæ trong suèt qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. §Ó qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®îc liªn tôc th× doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã ®ñ tµi s¶n lu ®éng. NÕu kh«ng qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp sÏ bÞ gi¸n ®o¹n, lµm t¨ng chi phÝ vµ lµm qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh bÞ ¶nh hëng xÊu.
Víi nh÷ng doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong c¸c lÜnh vùc kh¸c nhau th× nhu cÇu vÒ tµi s¶n lu ®éng cña doanh nghiÖp còng kh¸c nhau, quy m« cña tµi s¶n lu ®éng còng ¶nh hëng rÊt lín ®Õn s¶n xuÊt kinh doanh. Mét quy m« tµi s¶n lu ®éng phï hîp sÏ gióp cho doanh nghiÖp ho¹t ®éng mét c¸ch b×nh thêng vµ liªn tôc. Ngoµi quy m« th× c¬ cÊu tµi s¶n lu ®éng ¶nh hëng kh«ng kÐm phÇn quan träng ®Õn ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, cã mét c¬ cÊu tµi s¶n lu ®éng hîp lý sÏ ®¸p øng mét c¸ch kÞp thêi nhu cÇu cña doanh nghiÖp gióp doanh nghiÖp gi¶m ®îc chi phÝ còng nh n©ng cao hiÖu qu¶ cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. C¬ cÊu vÒ tµi s¶n lu ®éng cßn cho biÕt t×nh h×nh tµi chÝnh hiÖn t¹i cña doanh nghiÖp, vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n vµ c¸c rñi ro tµi chÝnh cña doanh nghiÖp.
Qua ®©y cho ta thÊy r»ng tµi s¶n lu ®éng lµ hÕt søc quan träng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp, v× vËy c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã chÕ ®é qu¶n lý vµ sö dông mét c¸ch khoa häc vµ hîp lý nh»m n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng cña doanh nghiÖp.
Tµi s¶n lu ®éng lµ nh÷ng tµi s¶n ng¾n h¹n vµ thêng xuyªn lu©n chuyÓn trong qu¸ tr×nh kinh doanh. Trong b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n cña doanh nghiÖp, tµi s¶n lu ®éng ®îc thÓ hiÖn ë c¸c bé phËn tiÒn mÆt, c¸c chøng kho¸n thanh kho¶n cao, ph¶i thu vµ dù tr÷ tån kho. Gi¸ trÞ c¸c tµi s¶n lu ®éng cña doanh nghiÖp kinh doanh, s¶n xuÊt thêng chiÕm tû träng t¬ng ®èi cao trong tæng gi¸ trÞ tµi s¶n cña doanh nghiÖp. Qu¶n lý vµ sö dông hîp lý c¸c lo¹i tµi s¶n lu ®éng cã ¶nh hëng rÊt quan träng ®èi víi viÖc hoµn thµnh nhiÖm vô chung cña doanh nghiÖp. MÆc dï hÇu hÕt c¸c vô ph¸ s¶n trong kinh doanh lµ hÖ qu¶ cña nhiÒu yÕu tè, chø kh«ng ph¶i chØ do qu¶n trÞ vèn lu ®éng tåi. Nhng còng cÇn thÊy r»ng sù bÊt lùc cña mét sè doanh nghiÖp trong viÖc ho¹ch ®Þnh vµ kiÓm so¸t mét c¸ch chÆt chÏ c¸c lo¹i tµi s¶n lu ®éng vµ c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n hÇu nh lµ mét nguyªn nh©n dÉn ®Õn thÊt b¹i cuèi cïng cña hä.
C¬ cÊu tµi s¶n lu ®éng cña doanh nghiÖp
Tµi s¶n lu ®éng gåm nhiÒu lo¹i víi tÝnh chÊt vµ c«ng dông… kh¸c nhau, v× thÕ ®Ó thuËn lîi cho viÖc qu¶n lý vµ h¹ch to¸n cÇn tiÕn hµnh ph©n lo¹i tµi s¶n lu ®éng theo c¸c c¸ch kh¸c nhau.
Tríc hÕt, theo lÜnh vùc tham gia lu©n chuyÓn thµnh ba lo¹i: tµi s¶n lu ®éng s¶n xuÊt, tµi s¶n lu ®éng lu th«ng vµ tµi s¶n lu ®éng tµi chÝnh.
Tµi s¶n lu ®éng s¶n xuÊt bao gåm nh÷ng tµi s¶n dù tr÷ cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt( nguyªn, nhiªn vËt liÖu c«ng cô dông cô…®ang dù tr÷ trong kho) vµ tµi s¶n trong s¶n xuÊt (gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang).
Tµi s¶n lu ®éng lu th«ng bao gåm tµi s¶n dù tr÷ cho qu¸ tr×nh lu th«ng (thµnh phÈm, hµng ho¸ dù tr÷ trong kho, hµng göi b¸n), tµi s¶n trong qu¸ tr×nh lu th«ng (vèn b»ng tiÒn, c¸c kho¶n ph¶i thu).
Tµi s¶n lu ®éng tµi chÝnh lµ c¸c kho¶n ®Çu t tµi chÝnh ng¾n h¹n víi môc ®Ých kiÕm lêi (®Çu t liªn doanh, ®Çu t chøng kho¸n…).
TiÕp theo, tµi s¶n lu ®éng cã thÓ ph©n theo møc ®é thanh kho¶n. Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, ngêi ta dùa vµo kh¶ n¨ng huy ®éng cho viÖc thanh to¸n ®Ó chia tµi s¶n lu ®éng thµnh c¸c lo¹i sau:
- Ng©n quü bao gåm tiÒn mÆt t¹i kÐt cña doanh nghiÖp, tiÒn göi ng©n hµng, tiÒn ®ang chuyÓn. §©y lµ kho¶n môc cã tÝnh thanh kho¶n cao nhÊt trong b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n. Doanh nghiÖp cÇn ph¶i biÕt duy tr× mét møc ng©n quü tèi u, kh«ng ®îc Ýt qu¸ sÏ ®e do¹ ®Õn kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp, nhng kh«ng ®îc qu¸ nhiÒu v× nh vËy sÏ rÊt l·ng phÝ, g©y ø ®äng vèn cña doanh nghiÖp.
- C¸c kho¶n ®Çu t tµi chÝnh ng¾n h¹n bao gåm ®Çu t chøng kho¸n ng¾n h¹n cã kh¶ n¨ng thanh kho¶n cao, ®Çu t ng¾n h¹n kh¸c, c¸c kho¶n dù phßng ®Çu t ng¾n h¹n... §©y lµ tµi s¶n cã tÝnh thanh kho¶n cao cña doanh nghiÖp nhng vÉn cã kh¶ n¨ng sinh lêi cho doanh nghiÖp h¬n lµ viÖc gi÷ tiÒn mÆt. Khi cã nhu cÇu thanh to¸n doanh nghiÖp sÏ b¸n c¸c chøng kho¸n nµy.
- C¸c kho¶n ph¶i thu hay cßn gäi lµ c¸c kho¶n tÝn dông th¬ng m¹i bao gåm c¸c kho¶n ph¶i thu kh¸ch hµng, tr¶ tríc cho ngêi b¸n, thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®îc khÊu trõ, ph¶i thu néi bé vµ c¸c kho¶n ph¶i thu kh¸c, khi tiÕn hµnh s¶n xuÊt doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã c¸c mèi quan hÖ réng r·i nh»m tiªu thô ®îc s¶n phÈm. Muèn vËy doanh nghiÖp cÇn ph¶i b¸n chÞu cho c¸c kh¸ch hµng tin cËy nh»m t¨ng kh¸ch hµng ®ång thêi më réng m¹ng líi tiªu thô s¶n phÈm. C¸c kho¶n ph¶i thu nµy còng cã thÓ ®îc h×nh thµnh qua viÖc doanh nghiÖp ®Æt hµng ë nhµ cung cÊp nhng cha lÊy hµng vÒ nh ®Æt hµng nguyªn vËt liÖu…hoÆc c¸c kho¶n t¹m øng cho c«ng nh©n viªn cha thu vÒ…
- Dù tr÷, tån kho: bao gåm nguyªn, nhiªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô, phôc vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, s¶n phÈm dë dang hay b¸n thµnh phÈm, thµnh phÈm lu kho. C¸c doanh nghiÖp kh¸c nhau th× kho¶n môc nµy lµ kh¸c nhau. Tuy nhiªn doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã mét chÕ ®é qu¶n lý hÕt søc khoa häc vµ hîp lý ®Ó ®¶m b¶o ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®îc liªn tôc, tr¸nh l·ng phÝ nh÷ng chi phÝ kh«ng cÇn thiÕt.
- Tµi s¶n lu ®éng kh¸c bao gåm c¸c kho¶n t¹m øng cha thanh to¸n, chi phÝ tr¶ tríc, chi phÝ chê kÕt chuyÓn, tµi s¶n thiÕu chê xö lý vµ c¸c kho¶n thÕ chÊp, kÝ cîc, kÝ quü…
Tuy nhiªn kh«ng ph¶i doanh nghiÖp nµo còng cã ®ñ c¸c kho¶n môc trªn trong tµi s¶n lu ®éng cña doanh nghiÖp. Thêng c¸c doanh nghiÖp chØ cã ba môc chÝnh ®ã lµ : ng©n quü, ph¶i thu vµ tån kho. Vµ ë trong chuyªn ®Ò nµy chóng ta chØ nghiªn cøu c¸c kho¶n môc chñ yÕu nµy.
1.2. Qu¶n lý tµi s¶n lu ®éng cña doanh nghiÖp
1.2.1. Sù cÇn thiÕt qu¶n lý tµi s¶n lu ®éng trong doanh nghiÖp
Tµi s¶n lu ®éng vËn ®éng mét c¸ch liªn tôc, chu chuyÓn trong kú kinh doanh nªn nã tån t¹i ë tÊt c¸c kh©u, lÜnh vùc trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ t¸i s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. Qu¶n lý vµ sö dông hîp lý c¸c kho¶n môc trong tµi s¶n lu ®éng cã t¸c ®éng rÊt lín ®èi víi viÖc ph¸t triÓn doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp cÇn qu¶n lý tèt tµi s¶n lu ®éng v× nh÷ng lÝ do sau:
- Thø nhÊt, v× tµi s¶n lu ®éng la nh÷ng tµi s¶n cã thêi gian lu©n chuyÓn ng¾n vµ thêng xuyªn thay ®æi, nh¹y c¶m víi nh÷ng biÕn ®æi cña thÞ trêng, do ®ã cÇn ph¶i cã sù qu¶n lý s¸t xao nh»m gi¶m thiÓu nh÷ng thiÖt h¹i do sù thay ®æi cña tµi s¶n lu ®éng mang l¹i.
- Thø hai, Mçi mét doanh nghiÖp cã c¬ cÊu tµi s¶n lu ®éng lµ kh¸c nhau, viÖc x¸c ®Þnh mét nhu cÇu tµi s¶n lu ®éng sao cho phï hîp víi tµi s¶n cè ®Þnh lµ tèt nhÊt, nh»m gi¶m thiÓu sù d thõa vµ thiÕu hôt tµi s¶n cña doanh nghiÖp khi cÇn thiÕt. Sö dông tµi s¶n lu ®éng hîp lý vµ tiÕt kiÖm gióp cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®îc liªn tôc vµ kh«ng bÞ gi¸n ®o¹n.
- Thø ba, hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng cã ¶nh hëng mét c¸ch trùc tiÕp ®Õn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Qu¶n lý tèt tµi s¶n lu ®éng gãp phÇn gi¶m thiÓu chi phÝ s¶n xuÊt, t¨ng chÊt lîng s¶n phÈm cña doanh nghiÖp, gi¶m gi¸ thµnh tõ ®ã t¨ng søc c¹nh tranh cho s¶n phÈm cña doanh nghiÖp trªn thÞ trêng hµng ho¸.
H¬n n÷a, viÖc qu¶n lý tµi s¶n lu ®éng gióp doanh nghiÖp n¾m b¾t ®îc t×nh h×nh vÒ qu¸ tr×nh sö dông tµi s¶n lu ®éng trong doanh nghiÖp. Tõ ®ã, cã biÖn ph¸p qu¶n lý, lËp kÕ ho¹ch vÒ viÖc qu¶n lý vµ sö dông tµi s¶n lu ®éng mét c¸ch hîp lý nhÊt gióp cho doanh nghiÖp ngµy cµng æn ®Þnh ph¸t triÓn.
1.2.2. Néi dung qu¶n lý tµi s¶n lu ®éng
a) X¸c ®Þnh nguån tµi trî hîp lý cho tµi s¶n lu ®éng trong doanh nghiÖp
Nh×n chung tµi s¶n lu ®éng cã mét sè ®Æc ®iÓm chÝnh nh sau:
+ Tµi s¶n lu ®éng cã thêi gian lu©n chuyÓn, sö dông, thu håi ng¾n, thêng chØ trong mét chu kú cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh.
+ Tµi s¶n lu ®éng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt chuyÓn hÕt gi¸ trÞ vµo gi¸ trÞ cña s¶n phÈm.
Do c¸c ®Æc ®iÓm trªn nªn nguån tµi trî cho tµi s¶n lu ®éng còng cã nh÷ng ®Æc ®iÓm ®Ó phï hîp víi ®Æc thï cña tµi s¶n lu ®éng. C¸c nguån tµi trî cho tµi s¶n lu ®éng bao gåm:
* C¸c nguån tµi trî ng¾n h¹n bao gåm
- Sö dông c¸c nguån vèn nhµn rçi cã trong doanh nghiÖp: ®ã lµ c¸c kho¶n vèn chiÕm dông cña doanh nghiÖp nh c¸c kho¶n thuÕ ph¶i nép nhng cha nép, c¸c kho¶n ph¶i tr¶ c¸n bé c«ng nh©n viªn nhng cha ®Õn h¹n tr¶, c¸c kho¶n ®Æt cäc cña kh¸ch hµng hay c¸c kho¶n mua chÞu cña doanh nghiÖp.
- Vay ng¾n h¹n ng©n hµng: doanh nghiÖp cã thÓ tiÕn hµnh lµm hå s¬ vay vèn ng¾n h¹n cña ng©n hµng, khi hÕt qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh thu ®îc tiÒn sÏ tr¶ cho ng©n hµng c¶ gèc vµ l·i.
- ChiÕt khÊu th¬ng phiÕu hoÆc c¸c giÊy tê kh¸c: khi doanh nghiÖp b¸n chÞu hµng cho ®èi t¸c sÏ nhËn ®îc th¬ng phiÕu do kh¸ch hµng. NÕu cÇn vèn mµ cha ®Õn h¹n tr¶ cña kh¸ch hµng, doanh nghiÖp cã thÓ lªn ng©n hµng ®Ó chiÕt khÊu th¬ng phiÕu lÊy mét kho¶n tiÒn.
* C¸c nguån tµi trî dµi h¹n
C¸c nguån tµi trî dµi h¹n bao gåm
- Vay trªn thÞ trêng tµi chÝnh: b»ng c¸ch ph¸t hµnh cæ phiÕu hoÆc tr¸i phiÕu cña doanh nghiÖp trªn thÞ trêng tµi chÝnh. B»ng c¸ch nµy doanh nghiÖp sÏ cã mét lîng vèn dµi h¹n vµ æn ®Þnh.
- Sö dông vèn chñ së h÷u, hoÆc lîi nhuËn ®Ó l¹i: khi míi thµnh lËp doanh nghiÖp, doanh nghiÖp nµo còng cã mét lîng vèn chñ nhÊt ®Þnh, trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, doanh nghiÖp lµm ¨n cã l·i cã trÝch lîi nhuËn ®Ó l¹i nh»m t¸i s¶n xuÊt më réng kinh doanh. Doanh nghiÖp cã thÓ sö dông nguån vèn nµy nh»m ®Çu t cho tµi s¶n lu ®éng cña doanh nghiÖp.
Mçi nguån tµi trî trªn ®Òu cã nh÷ng u, nhîc ®iÓm riªng. NÕu doanh nghiÖp chän nguån ng¾n h¹n ®Ó tµi trî cho tµi s¶n lu ®éng th× cã u ®iÓm lµ l·I suÊt chÞu thÊp, vèn cã thÓ quay vßng nhanh, doanh nghiÖp tho¸t khái t×nh tr¹ng bÞ ø ®äng vèn. Nhng nguån nµy l¹i cã nhîc ®iÓm lµ doanh nghiÖp dÓ bÞ ®e do¹ bëi rñi ro thanh to¸n khi ®i chiÕm dông vèn qu¸ nhiÒu, doanh nghiÖp còng dÔ bÞ chÞu rñi ro vÒ l·i suÊt trªn thÞ trêng. Cßn nÕu doanh nghiÖp sö dông nguån dµi h¹n ®Ó tµi trî cho tµi s¶n lu ®éng cã u ®iÓm lµ doanh nghiÖp Ýt chÞu rñi ro trong thanh to¸n vµ nh÷ng thiÖt h¹i do sù thay ®æi l·i suÊt mang l¹i, nhng sö dông nguån nµy sÏ chÞu chi phÝ cao vµ doanh nghiÖp sÏ bÞ l·ng phÝ vèn v× thêng chØ sö dông c¸c nguån ng¾n h¹n ®Ó tµi trî cho tµi s¶n lu ®éng.
Do vËy khi lùa chän nguån tµi trî cho tµi s¶n lu ®éng c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i c©n nh¾c xem chän nguån nµo nh»m cã lîi nhÊt cho doanh nghiÖp còng nh phï hîp víi t×nh h×nh cña doanh nghiÖp.
b) Qu¶n lý dù tr÷, tån kho
Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh th× tån t¹i hµng tån kho lµ mét ®iÒu tÊt yÕu cña bÊt cø mét doanh nghiÖp nµo. Hµng ho¸ tån kho cã ba lo¹i: nguyªn vËt liÖu th« phôc vô qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, kinh doanh; s¶n phÈm dë dang vµ thµnh phÈm. §èi víi c¸c doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng kh«ng thÓ tiÕn hµnh s¶n xuÊt ®Õn ®©u lµ mua hµng ®Õn ®ã nh vËy lµ qu¸ bÊt tiÖn vµ kh«ng ®¶m b¶o ®îc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®îc diÔn ra mét c¸ch liªn tôc. Nguyªn vËt liÖu dù tr÷ kh«ng trùc tiÕp t¹o ra lîi nhuËn nhng nã l¹i cã mét vai trß rÊt lín ®èi víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh tiÕn hµnh ®îc b×nh thêng. Doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã chiÕn lîc dù tr÷ mét c¸ch tèi u ®Ó sao cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh lu«n ®îc diÔn ra liªn tôc nhng còng ®¶m b¶o kh«ng g©y ø ®äng hµng ho¸ tèn kÐm chi phÝ. Nguyªn vËt liÖu tån kho lµ ®Çu vµo cña c¸c qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, sau khi tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh, v× cã ®é trÔ gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu dïng, nªn trong doanh nghiÖp tån kho mét lîng thµnh phÈm nhÊt ®Þnh, nhÊt lµ nh÷ng doanh nghiÖp s¶n xuÊt mang tÝnh thêi vô cã quy tr×nh chÕ t¹o tèn nhiÒu thêi gian th× dù tr÷, tån kho s¶n phÈm lµ rÊt lín.
Cã nhiÒu ph¬ng ph¸p qu¶n lý hµng tån kho nhng ë ®©y chóng ta chØ ®Ò cËp ®Õn mét sè c¸c ph¬ng ph¸p nh sau:
Qu¶n lý._. hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p cæ ®iÓn- EOQ
M« h×nh ®îc gi¶ ®Þnh nh÷ng lÇn cung cÊp hµng ho¸ lµ b»ng nhau. Khi doanh nghiÖp tiÕn hµnh dù tr÷ hµng ho¸ sÏ kÐo theo hµng lo¹t c¸c chi phÝ nh chi phÝ bèc xÕp hµng ho¸, chi phÝ ®Æt hµng, chi phÝ b¶o hiÓm… nhng nãi chung cã hai lo¹i chi phÝ chÝnh:
- Chi phÝ lu kho: ®©y lµ nh÷ng chi phÝ liªn quan tíi viÖc tån tr÷ hµng ho¸ bao gåm chi phÝ ho¹t ®éng (chi phÝ bèc xÕp hµng ho¸, chi phÝ b¶o hiÓm hµng ho¸, chi phÝ hao hôt mÊt m¸t, chi phÝ b¶o qu¶n…); chi phÝ tµi chÝnh (tr¶ l·i tiÒn vay, chi phÝ vÒ thuÕ, khÊu hao…).
Gäi Q lµ sè lîng mçi lÇn cung øng hµng ho¸ th× dù tr÷ trung b×nh sÏ lµ Q/2.
Gäi C1 lµ chi phÝ lu kho ®¬n vÞ hµng ho¸ th× tæng chi phÝ lu kho cña doanh nghiÖp lµ
Q
C1x
2
- Chi phÝ ®Æt hµng (chi phÝ hîp ®ång): bao gåm chi phÝ qu¶n lý giao dÞch vµ vËn chuyÓn hµng ho¸. Chi phÝ ®Æt hµng cho mçi lÇn ®Æt hµng thêng æn ®Þnh kh«ng phô thuéc vµo sè lîng hµng ho¸ ®îc mua.
NÕu gäi D lµ toµn bé lîng hµng ho¸ cÇn sö dông trong mét ®¬n vÞ thêi gian( th¸ng, quý, n¨m) th× sè lîng lÇn cung øng hµng ho¸ sÏ lµ D/Q. Gäi C2 lµ chi phÝ mçi lÇn ®Æt hµng th× tæng chi phÝ ®Æt hµng sÏ lµ:
D
C2x
Q
Gäi TC lµ tæng chi phÝ tån tr÷ hµng ho¸, ta cã
Q D
TC= C1x + C2x
2 Q
Tõ ®ã ta cã gäi Q* lµ tæng chi phÝ dù tr÷ thÊp nhÊt, t×m Q* b»ng c¸ch lÊy vi ph©n TC theo Q ta cã:
Q* =
+ §iÓm ®Æt hµng míi: trong thùc tiÔn ho¹t ®éng hÇu nh kh«ng cã doanh nghiÖp nµo ®Õn khi nguyªn vËt liÖu hÕt råi míi ®Æt hµng. Nhng nÕu nh ®Æt hµng qu¸ sím th× sÏ lµm t¨ng lîng hµng tån kho tèn kÐm chi phÝ. Do vËy, c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i x¸c ®Þnh ®iÓm ®Æt hµng míi. Thêi ®iÓm ®Æt hµng míi ®îc x¸c ®Þnh b»ng sè lîng nguyªn liÖu sö dông mçi ngµy nh©n(x) víi ®é dµi cña thêi gian giao hµng.
+ Lîng dù tr÷ an toµn: nguyªn vËt liÖu sö dông mçi ngµy lµ lu«n biÕn ®æi, ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt mang tÝnh thêi vô hoÆc s¶n xuÊt nh÷ng hµng ho¸ nh¹y c¶m víi thÞ trêng. Do ®ã, ®Ó ®¶m b¶o cho sù æn ®Þnh cña s¶n xuÊt, doanh nghiÖp cÇn ph¶i duy tr× mét lîng hµng ho¸ tån kho an toµn. Lîng dù tr÷ an toµn hoµn toµn tuú thuéc vµo t×nh h×nh cô thÓ cña doanh nghiÖp. Lîng dù tr÷ an toµn lµ lîng hµng ho¸ dù tr÷ thªm vµo lîng dù tr÷ t¹i thêi ®iÓm ®Æt hµng.
Ph¬ng ph¸p cung cÊp ®óng lóc (dù tr÷ = 0)
Theo ph¬ng ph¸p nµy, c¸c doanh nghiÖp cã trong mét sè ngµnh nghÒ cã liªn quan chÆt chÏ víi nhau h×nh thµnh nªn nh÷ng mèi quan hÖ, khi cã mét ®¬n ®Æt hµng nµo ®ã hä sÏ tiÕn hµnh “hót” nh÷ng hµng hãa vµ s¶n phÈm dë dang cña c¸c ®¬n vÞ kh¸c mµ hä kh«ng cÇn ph¶i dù tr÷. Sö dông ph¬ng ph¸p nµy sÏ lµm gi¶m tíi møc thÊp nhÊt chi phÝ lu kho. Tuy nhiªn, ®©y chØ lµ ph¬ng ph¸p qu¶n lý ®îc ¸p dông trong mét sè lo¹i dù tr÷ nµo ®ã cña doanh nghiÖp vµ ph¶i kÕt hîp víi c¸c ph¬ng ph¸p qu¶n lý kh¸c.
c) Qu¶n lý tiÒn mÆt vµ c¸c chøng kho¸n thanh kho¶n
Lîi thÕ cña viÖc gi÷ tiÒn mÆt
TiÒn mÆt ®îc hiÓu lµ tiÒn tån quü, tiÒn trªn tµi kho¶n thanh to¸n cña doanh nghiÖp ë ng©n hµng. Nã ®îc sö dông ®Ó tr¶ l¬ng, mua nguyªn vËt liÖu, mua tµi s¶n cè ®Þnh…
TiÒn mÆt lµ mét kho¶n kh«ng mang l¹i l·i cho doanh nghiÖp, v× vËy qu¶n lý tiÒn mÆt th× viÖc tèi thiÓu ho¸ lîng tiÒn mÆt ph¶i gi÷ lµ môc tiªu quan träng nhÊt. ViÖc gi÷ mét lîng tiÒn mÆt trong doanh nghiÖp lµ hÕt søc cÇn thiÕt bëi v×: cã tiÒn mÆt doanh nghiÖp míi ®¶m b¶o kh¶ n¨ng giao dÞch hµng ngµy cña doanh nghiÖp, nã bï ®¾p cho ng©n hµng vÒ viÖc ng©n hµng cung cÊp c¸c dÞch vô cho doanh nghiÖp, nã ®¸p øng nhu cÇu dù phßng trong trêng hîp biÕn ®éng kh«ng lêng tríc ®îc cña c¸c luång tiÒn vµo vµ ra, cã mét lîng tiÒn mÆt ®ñ lín trong doanh nghiÖp cã thÓ gióp doanh nghiÖp hëng lîi thÕ trong viÖc th¬ng lîng khi mua hµng.
Trong ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp viÖc gi÷ tiÒn mÆt trong doanh nghiÖp cã lîi thÕ sau: khi doanh nghiÖp mua hµng ho¸ dÞch vô cã thÓ ®îc hëng lîi thÕ chiÕt khÊu, gióp doanh nghiÖp duy tr× tèt c¸c chØ sè thanh to¸n ng¾n h¹n, gióp doanh nghiÖp tËn dông ®îc nh÷ng c¬ héi thuËn lîi trong kinh doanh, gióp doanh nghiÖp cã thÓ øng phã víi c¸c nhu cÇu khÈn cÊp…
Qu¶n lý tiÒn mÆt
Qu¶n lý tiÒn mÆt liªn quan chÆt chÏ tíi viÖc qu¶n lý c¸c lo¹i tµi s¶n g¾n liÒn víi tiÒn mÆt nh c¸c chøng kho¸n cã kh¶ n¨ng thanh kho¶n cao.
C¸c lo¹i chøng kho¸n gÇn nh tiÒn mÆt cã vai trß nh lµ bíc ®Öm cña tiÒn mÆt, khi lîng tiÒn mÆt nhiÒu doanh nghiÖp cã thÓ ®Çu t vµo c¸c chøng kho¸n thanh kho¶n, khi cÇn cã thÓ chuyÓn chóng thµnh tiÒn mÆt mµ Ýt tèn kÐm chi phÝ. C¸c nhµ qu¶n trÞ tµi chÝnh sö dông nh÷ng chøng kho¸n cã kh¶ n¨ng thanh kho¶n cao ®Ó duy tr× lîng tiÒn mÆt mong muèn. Ta cã thÓ thÊy ®îc ®iÒu nµy qua s¬ ®å lu©n chuyÓn sau:
§Çu t t¹m thêi b»ng c¸ch mua chøng kho¸n cã tÝnh thanh kho¶n cao
C¸c chøng kho¸n thanh kho¶n cao
Dßng thu tiÒn mÆt
B¸n nh÷ng chøng kho¸n thanh kho¶n cao ®Ó bæ sung cho tiÒn mÆt
Dßng chi tiÒn mÆt
TiÒn mÆt
Tõ m« h×nh trªn vµ m« h×nh qu¶n lý dù tr÷ EOQ cho chóng ta mét c¸ch nh×n tæng qu¸t trong qu¶n lý tiÒn mÆt bëi v× còng nh c¸c tµi s¶n kh¸c, tiÒn mÆt lµ mét lo¹i hµng ho¸ nhng ®©y lµ hµng ho¸ ®Æc biÖt- mét tµi s¶n cã tÝnh láng nhÊt.
Lîng dù tr÷ tiÒn mÆt tèi u theo m« h×nh EOQ lµ:
M* =
M*: tæng møc tiÒn mÆt gi¶i ng©n hµng n¨m
Cb: chi phÝ cho mét lÇn b¸n chøng kho¸n thanh kho¶n
i: l·i suÊt
d) Qu¶n lý c¸c kho¶n ph¶i thu
+ Ph©n tÝch tÝn dông kh¸ch hµng: ®Ó th¾ng lîi trong ho¹t ®éng kinh doanh trªn thÞ trêng, c¸c doanh nghiÖp cã thÓ sö dông chiÕn lîc vÒ chÊt lîng s¶n phÈm, vÒ qu¶ng c¸o, vÒ gi¸ c¶…tuy nhiªn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, viÖc mua b¸n chÞu lµ mét viÖc kh«ng thÓ thiÕu, tÝn dông th¬ng m¹i gióp doanh nghiÖp ®øng v÷ng trªn thÞ trêng nhng cã thÓ mang ®Õn nh÷ng rñi ro cho ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. TÝn dông th¬ng m¹i t¸c ®éng ®Õn doanh thu b¸n hµng, lµm cho doanh thu b¸n hµng t¨ng lªn, tÝn dông th¬ng m¹i lµm gi¶m chi phÝ tån kho cña doanh nghiÖp, lµm cho viÖc sö dông tµi s¶n cè ®Þnh trë nªn hiÖu qu¶ h¬n, ho¹t ®éng tÝn dông th¬ng m¹i cã thÓ lµm t¨ng chi phÝ trong ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp,…
X¸c suÊt kh«ng tr¶ tiÒn cña ngêi mua lµm cho lîi nhuËn bÞ gi¶m, nÕu thêi h¹n cÊp tÝn dông cµng dµi th× rñi ro cµng lín, víi c¸c t¸c ®éng nªu trªn buéc c¸c nhµ qu¶n lý c¸c kho¶n ph¶i thu mét c¸ch chÆt chÏ h¬n.
§Ó thùc hiÖn viÖc cÊp tÝn dông víi kh¸ch hµng th× c¸c nhµ qu¶n lý ph¶i ph©n tÝch kh¶ n¨ng tÝn dông cña kh¸ch hµng. Khi thùc hiÖn ph©n tÝch kh¶ n¨ng tÝn dông cña kh¸ch hµng, ngêi ta cã thÓ sö dông c¸c chØ tiªu sau ®Ó ph¸n ®o¸n nh: phÈm chÊt, t c¸ch tÝn dông, n¨ng lùc tr¶ nî cña kh¸ch hµng, c¸c kho¶n thÕ chÊp, vÒ kh¶ n¨ng vèn cña kh¸ch hµng, c¸c ®iÒu kiÖn vÒ kinh tÕ kh¸c…
+ Ph©n tÝch c¸c kho¶n tÝn dông ®îc ®Ò nghÞ: còng nh rÊt nhiÒu sù ph©n tÝch lùa chän kh¸c, viÖc ph©n tÝch ®¸nh gi¸ kho¶n tÝn dông th¬ng m¹i ®îc ®Ò nghÞ ®Ó quyÕt ®Þnh nªn cÊp hay kh«ng ®îc dùa vµo viÖc tÝnh NPV cña kh¸ch hµng.
+ Theo dâi c¸c kho¶n ph¶i thu: ®Ó qu¶n lý c¸c kho¶n ph¶i thu, c¸c nhµ qu¶n lý ph¶i theo dâi c¸c kho¶n ph¶i thu, trªn c¬ së ®ã cã thÓ thay ®æi chÝnh s¸ch tÝn dông th¬ng m¹i kÞp thêi. Th«ng thêng ngêi ta dùa vµo c¸c chØ tiªu, ph¬ng ph¸p, m« h×nh sau:
Kú thu tiÒn b×nh qu©n
C¸c kho¶n ph¶i thu
Kú thu tiÒn b×nh qu©n=
Doanh thu tiªu thô b×nh qu©n 1 ngµy
- S¾p xÕp “tuæi” c¸c kho¶n ph¶i thu: theo ph¬ng ph¸p nµy c¸c nhµ qu¶n lý s¾p xÕp c¸c kho¶n ph¶i thu theo ®é dµi thêi gian ®Ó tiÖn theo dâi vµ cã biÖn ph¸p thu nî khi ®Õn h¹n.
- X¸c ®Þnh sè d c¸c kho¶n ph¶i thu: theo ph¬ng ph¸p nµy, c¸c kho¶n ph¶i thu sÏ kh«ng ph¶i chÞu ¶nh hëng cña yÕu tè thay ®æi theo mïa vô cña doanh sè b¸n. Sö dông ph¬ng ph¸p nµy doanh nghiÖp cã thÓ thÊy ®îc hoµn toµn nî tån ®äng cña kh¸ch hµng nî doanh nghiÖp. Cïng víi c¸ch theo dâi kh¸c, ngêi qu¶n lý cã thÓ thÊy ®îc sù ¶nh hëng cña c¸c chÝnh s¸ch tµi chÝnh nãi chung vµ chÝnh s¸ch tÝn dông th¬ng m¹i nãi riªng.
1.3. VÊn ®Ò hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng trong doanh nghiÖp
1.3.1. Kh¸i niÖm vÒ hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng trong doanh nghiÖp
a) Kh¸i niÖm vÒ hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng
HiÖu qu¶ sö dông vèn, tµi s¶n trong doanh nghiÖp lµ mét ph¹m trï kinh tÕ ph¶n ¸nh tr×nh ®é, n¨ng lùc khai th¸c vµ sö dông vèn, tµi s¶n cña doanh nghiÖp vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nh»m môc ®Ých tèi ®a ho¸ lîi Ých vµ tèi thiÓu ho¸ chi phÝ.
Mét doanh nghiÖp tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh víi môc tiªu tèi ®a ho¸ gi¸ trÞ tµi s¶n cña chñ së h÷u. Muèn vËy doanh nghiÖp cÇn ph¶i lµm tèt c«ng t¸c qu¶n lý doanh nghiÖp, trong ®ã qu¶n lý tµi s¶n lu ®éng lµ mét trong nh÷ng m¶ng hÕt søc quan träng, kh«ng nh÷ng lµ ®em l¹i lîi Ých cho doanh nghiÖp mµ cßn ®¸p øng nhu cÇu cña toµn x· héi. ViÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng lµ hÕt søc cÇn thiÕt v×:
- Nã sÏ ®¶m b¶o kh¶ n¨ng linh ho¹t vÒ tµi chÝnh, n©ng cao tÝnh tù chñ vµ gi¶m bít rñi ro trong kinh doanh cho doanh nghiÖp. ViÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng lµm cho tµi s¶n lu ®éng ®îc quay vßng nhanh dÉn ®Õn tiÕt kiÖm cho doanh nghiÖp, doanh nghiÖp sÏ cã vèn cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, doanh nghiÖp sÏ tù chñ kh«ng phô thuéc vµo c¸c nguån tµi trî tõ bªn ngoµi, viÖc sö dông linh ho¹t nguån vèn sÏ lµm gi¶m thiÓu c¸c rñi ro cña doanh nghiÖp.
- N©ng cao hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng sÏ t¹o ra sù an toµn cho doanh nghiÖp, ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n cho doanh nghiÖp bÊt kú lóc nµo. ViÖc qu¶n lý tµi s¶n lu ®éng tèt sÏ t¹o ra cho doanh nghiÖp mét c¬ cÊu tµi s¶n hîp lý, doanh nghiÖp sÏ duy tr× ho¹t ®éng kinh doanh mét c¸ch b×nh thêng, liªn tôc, tr¸nh ø ®äng vèn, gi¶m thiÓu chi phÝ vµ ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n cho doanh nghiÖp.
- N©ng cao hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng còng lµ t¨ng cêng sù g¾n bã cña doanh nghiÖp víi thÞ trêng, gãp phÇn thùc hiÖn c¸c môc tiªu x· héi cÇn thiÕt nh b¶o vÖ vµ tho· m·n c¸c nhu cÇu cña c¸c thµnh viªn trong x· héi vÒ thu nhËp, c«ng viÖc…
HiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng lµ mét ph¹m trï kinh tÕ ph¶n ¸nh t×nh h×nh sö dông tµi s¶n lu ®éng cña doanh nghiÖp ®Ó ®¹t ®îc hiÖu qu¶ cao nhÊt trong kinh doanh víi tæng chi phÝ thÊp nhÊt.
b) BiÓu hiÖn cña hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng trong doanh nghiÖp
Qua ®Þnh nghÜa trªn cho ta thÊy kh¶ n¨ng sö dông tiÕt kiÖm, hîp lý tµi s¶n lu ®éng cña doanh nghiÖp cµng cao vµ cµng t¨ng so víi møc sö dông cña doanh nghiÖp kú tríc. ViÖc sö dông tiÕt kiÖm tµi s¶n lu ®éng chØ lµ mét chØ tiªu cÇn ®îc xem xÐt khi tÝnh hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng, v× nã gióp doanh nghiÖp gi¶m chi phÝ, kh«ng ph¶i tµi trî thªm cho tµi s¶n lu ®éng khi më réng quy m«. H¬n n÷a, tèc ®é lu©n chuyÓn cµng cao cña tµi s¶n lu ®éng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt th× kh¶ n¨ng thu håi vèn cña doanh nghiÖp rÊt cao, gióp doanh nghiÖp t¸i s¶n xuÊt, chíp lÊy c¬ héi kinh doanh. Doanh nghiÖp cÇn ph¶i sö dông tµi s¶n lu ®éng sao cho nã ®em l¹i lîi nhuËn cao cho doanh nghiÖp.
Ngoµi ra hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng cña doanh nghiÖp cßn lµ viÖc doanh nghiÖp cã mét c¬ cÊu tµi s¶n lu ®éng hîp lý cïng víi mét kÕt cÊu tèi u cña tµi s¶n lu ®éng.
1.3.2. C¸c chØ tiªu nh»m ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng trong doanh nghiÖp
1.3.2.1. Hai ph¬ng ph¸p chÝnh sö dông ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng
Trong ph©n tÝch tµi chÝnh cã rÊt nhiÒu ph¬ng ph¸p ®Ó tiÕn hµnh ®¸nh gi¸, ®èi víi viÖc ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng cã hai ph¬ng ph¸p chñ yÕu hay ®îc sö dông ®ã lµ: ph¬ng ph¸p so s¸nh vµ ph¬ng ph¸p tû sè.
Ph¬ng ph¸p so s¸nh
§©y lµ mét ph¬ng ph¸p ®îc sö dông hÕt søc phæ biÕn kh«ng chØ trong lÜnh vùc qu¶n lý tµi chÝnh. Vµ khi ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng c¸c nhµ qu¶n lý còng rÊt hay sö dông ph¬ng ph¸p nµy. Khi sö dông ph¬ng ph¸p nµy ngêi ta ph¶i lùa chän c¸c tiªu chuÈn, c¸c c¨n cø ®îc sö dông ®Ó so s¸nh. C¸c tiªu chuÈn nµy ®îc lùa chän tuú thuéc vµo môc ®Ých nghiªn cøu cña doanh nghiÖp. C¸c nhµ qu¶n lý cã thÓ sö dông mét sè tiªu chuÈn nh sau:
Cã thÓ lÊy tµi liÖu cña c¸c n¨m tríc, kú tríc lµm tiªu chuÈn ®Ó so s¸nh, tiªu chuÈn nµy dïng ®Ó ®¸nh gi¸ sù ph¸t triÓn cña c¸c chØ tiªu ®îc chän lùa.
HoÆc doanh nghiÖp cã thÓ lÊy nh÷ng con sè dù kiÕn trong t¬ng lai ®Ó so s¸nh víi hiÖn t¹i nh»m ®¸nh gi¸ viÖc thùc hiÖn c¸c ®Þnh møc cña doanh nghiÖp.
Doanh nghiÖp cã thÓ sö dông c¸c con sè mang tÝnh quy chuÈn lµm c¨n cø ®Ó so s¸nh nh c¸c chØ tiªu trung b×nh ngµnh, khu vùc kinh doanh … nh»m ®¸nh gi¸ vÞ thÕ cña doanh nghiÖp trªn thÞ trêng.
Doanh nghiÖp muèn sö dông ph¬ng ph¸p nµy ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng th× ph¶i sö dông ®ång nhÊt c¸c chØ tiªu ®Ó ®¸nh gi¸. Khi ®¸nh gi¸ c¸c chØ tiªu kinh tÕ cÇn ph¶i quan t©m ®Õn c¶ thêi gian vµ kh«ng gian. VÒ thêi gian c¸c chØ tiªu ®îc dïng ®Ó so s¸nh ph¶i ®îc thèng nhÊt vÒ néi dông kinh tÕ, cïng mét ph¬ng ph¸p tÝnh to¸n vµ cïng mét ®¬n vÞ ®o lêng. VÒ kh«ng gian c¸c chØ tiªu cÇn ph¶i ®a vÒ cïng mét quy m« vµ ®iÒu kiÖn nh nhau ®Ó so s¸nh.
Th«ng thêng cã c¸c kü thuËt so s¸nh nh sau:
- So s¸nh b»ng sè tuyÖt ®èi: ngêi ta tiÕn hµnh so s¸nh sè tuyÖt ®èi cña kú nµy so víi kú tríc hay cïng víi mét chØ tiªu kh¸c, viÖc so s¸nh b»ng sè tuyÖt ®èi chØ cho thÊy ®îc sù kh¸c nhau vÒ quy m« gi÷a c¸c chØ tiªu mµ th«i.
- So s¸nh b»ng sè t¬ng ®èi: tøc lµ ta chia trÞ sè cña c¸c chØ tiªu cho nhau ®Ó thÊy ®îc mèi quan hÖ vµ tèc ®é ph¸t triÓn cña chØ tiªu cÇn ®îc ph©n tÝch.
So s¸nh b»ng sè b×nh qu©n cña chØ tiªu cÇn ®îc ph©n tÝch: so s¸nh nµy cho phÐp thÊy ®îc ®Æc ®iÓm chung nhÊt cña chØ tiªu ®ang ®îc nghiªn cøu.
Mçi mét kü thuËt so s¸nh ®Òu cã nh÷ng ®Æc ®iÓm vµ u ®iÓm riªng phï hîp víi tõng môc tiªu nghiªn cøu. V× vËy doanh nghiÖp cÇn c©n nh¾c ®Ó lùa chän chØ tiªu cho phï hîp víi yªu cÇu cña doanh nghiÖp.
Khi thùc hiÖn ph¬ng ph¸p so s¸nh ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng trong doanh nghiÖp, nhµ qu¶n lý cã thÓ dïng mét sè ph¬ng ph¸p so s¸nh chñ yÕu ®ã lµ:
- Ph¬ng ph¸p so s¸nh theo chiÒu däc: tøc lµ so s¸nh trÞ sè cña c¸c chØ tiªu kh¸c nhau nhng cã mèi quan hÖ víi nhau. C¸ch so s¸nh nµy cho thÊy ®îc tÇm quan träng cña c¸c kho¶n môc trong mét mèi rµng buéc s½n cã.
- Ph¬ng ph¸p so s¸nh theo chiÒu ngang: lµ so s¸nh trÞ sè cña cïng mét chØ tiªu nhng gi÷a c¸c kú kh¸c nhau. C¸ch so s¸nh nµy cho phÐp thÊy ®îc sù biÕn ®éng cña chØ tiªu qua c¸c giai ®o¹n kh¸c nhau.
C¸c ph¬ng ph¸p so s¸nh nµy rÊt hay ®îc sö dông trong viÖc ph©n tÝch c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh nh: b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh, ph©n tÝch b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n, b¸o c¸o lu chuyÓn tiÒn tÖ…
Ph¬ng ph¸p tû sè
Ph¬ng ph¸p truyÒn thèng ®îc ¸p dông phæ biÕn lµ ph¬ng ph¸p tû sè.Ph¬ng ph¸p tû sè lµ ph¬ng ph¸p trong ®ã c¸c tû sè ®îc sö dông ®Ó ph©n tÝch. §ã lµ c¸c chØ sè ®¬n ®îc thiÕt lËp bëi chØ tiªu nµy so víi chØ tiªu kh¸c. §©y lµ ph¬ng ph¸p cã tÝnh hiÖn thùc cao sao víi c¸c ®iÒu kiÖn ¸p dông ngµy cµng ®îc bæ sung vµ hoµn thiÖn. Bëi lÏ, nguån th«ng tin kÕ to¸n vµ tµi chÝnh ®îc c¶i tiÕn vµ ®îc cung cÊp ®Çy ®ñ h¬n. §ã lµ c¬ së ®Ó h×nh thµnh c¸c tû lÖ tham chiÕu tin cËy cho viÖc ®¸nh gi¸ mét tû sè cña doanh nghiÖp. H¬n n÷a, viÖc ¸p dông mét c«ng nghÖ tin häc cho phÐp tÝch luü d÷ liÖu vµ thóc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh tÝnh to¸n hµng lo¹t c¸c tû sè; ph¬ng ph¸p ph©n tÝch nµy gióp nhµ ph©n tÝch khai th¸c cã hiÖu qu¶ nh÷ng sè liÖu vµ ph©n tÝch mét c¸ch cã hÖ thèng hµng lo¹t tû sè theo chuçi thêi gian liªn tôc hoÆc theo tõng giai ®o¹n.
Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch gióp c¸c nhµ ph©n tÝch khai th¸c cã hiÖu qu¶ nh÷ng sè liÖu vµ ph©n tÝch mét c¸ch cã hÖ thèng hµng lo¹t c¸c tû sè theo chuçi thêi gian liªn tôc hoÆc theo tõng giai ®o¹n.
VÒ nguyªn t¾c víi ph¬ng ph¸p tû sè, cÇn x¸c ®Þnh ®îc c¸c ngìng- c¸c tû sè tham chiÕu. §Ó ®¸nh gi¸ t×nh tr¹ng tµi chÝnh cña mét doanh nghiÖp cÇn so s¸nh c¸c tû sè cña doanh nghiÖp víi c¸c tû sè tham chiÕu.
Nh vËy, ph¬ng ph¸p so s¸nh lu«n ®îc sö dông kÕt hîp víi c¸c ph¬ng ph¸p ph©n tÝch tµi chÝnh kh¸c. Khi ph©n tÝch, nhµ ph©n tÝch thêng so s¸nh theo thêi gian, ®Ó nhËn biÕt xu híng thay ®æi cña biÕn cÇn ®îc ph©n tÝch ch¼ng h¹n xem t×nh h×nh sö dông tµi s¶n lu ®éng n¨m nay cã hiÖu qu¶ h¬n n¨m tríc hay kh«ng… hoÆc theo kh«ng gian ®Ó ®¸nh gi¸ vÞ thÕ cña doanh nghiÖp trong ngµnh.
1.3.2.2. Mét sè nhãm chØ tiªu chÝnh ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng trong doanh nghiÖp
§Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng trong doanh nghiÖp cã rÊt nhiÒu chØ tiªu, nhng nh×n chung khi tiÕn hµnh ph©n tÝch, c¸c nhµ ph©n tÝch chñ yÕu chØ sö dông mét sè c¸c chØ tiªu c¬ b¶n. C¸c chØ tiªu ®îc chia thµnh c¸c nhãm chñ yÕu nh sau:
Nhãm tû sè ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp
§©y lµ nhãm chØ tiªu ®îc sö dông ®Ó ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng ®¸p øng c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n cña doanh nghiÖp.
Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh c«ng ty lu«n ph¸t sinh c¸c kho¶n thu chi vµ thanh to¸n, tr¶ nî. YÕu tè quyÕt ®Þnh kh¶ n¨ng tr¶ nî cña c«ng ty lµ tÝnh thanh kho¶n cña c¸c tµi s¶n trong c«ng ty. Mét tµi s¶n cã tÝnh thanh kho¶n nÕu nã dÔ dang chuyÓn sang thµnh tiÒn- hay tÝnh thanh kho¶n cña mçi tµi s¶n chÝnh lµ kh¶ n¨ng chuyÓn tµi s¶n thµnh tiÒn, ®ù¬c ®o b»ng thêi gian vµ chi phÝ. Thêi gian vµ chi phÝ ®Ó chuyÓn tµi s¶n thµnh tiÒn cµng cao th× tÝnh thanh kho¶n cña tµi s¶n cµng thÊp vµ ngîc l¹i. TÝnh thanh kho¶n cña mét tµi s¶n ph¶n ¸nh rñi ro khi chuyÓn tµi s¶n thµnh tiÒn mÆt trong kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh. Tuy nhiªn trong nhiÒu trêng hîp, mét tµi s¶n muèn b¸n nhanh th× chi phÝ l¹i rÊt lín. §iÒu nµy cho thÊy tÝnh thanh kho¶n cña mét tµi s¶n phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè cã thÓ thay ®æi theo thêi gian gi÷a c¸c vïng, c¸c níc.
V× kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp phô thuéc rÊt nhiÒu vµo kh¶ n¨ng thanh to¸n cña c¸c tµi s¶n nªn ®Ó ®o kh¶ n¨ng thanh kho¶n cña c¸c tµi s¶n chóng ta sö dông c¸c chØ tiªu:
Tû sè vÒ tû träng c¸c kho¶n ph¶i thu trong tµi s¶n lu ®éng (K1 )
C¸c kho¶n ph¶i thu
K1 = x100
Tæng tµi s¶n
Ta cã:
Tû sè nµy lín hay nhá tuú thuéc vµo tõng lo¹i h×nh doanh nghiÖp, nhng nÕu nã qu¸ lín th× tÝnh thanh kho¶n cña tµi s¶n kh«ng cao do cã thÓ c¸c kho¶n ph¶i thu khã ®ßi do ®ã sÏ ®e do¹ ®Õn kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp.
Tû lÖ c©n ®èi c¸c ph¶i thu kh¸ch hµng so víi c¸c kho¶n ph¶i tr¶ ngêi b¸n (K2 )
Ph¶i thu kh¸ch hµng
K2 = x100
Ph¶i tr¶ ngêi b¸n
Ta cã:
Thêng K2 <= 100 lµ tèt nhÊt v× khi ®ã cã sù t¬ng øng gi÷a nh÷ng kho¶n ph¶i thu kh¸ch hµng vµ c¸c kho¶n ph¶i tr¶ ngêi b¸n cña doanh nghiÖp. Khi ®ã cã sù t¬ng øng gi÷a phÇn vèn doanh nghiÖp bÞ chiÕm dông víi phÇn vèn doanh nghiÖp ®i chiÕm dông cña ngêi kh¸c.
NÕu K2 >100 khi ®ã t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp kh¸ bÊt æn, ¶nh hëng ®Õn kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp, v× khi ®ã c¸c kho¶n ph¶i thu kh¸ch hµng vît qu¸ kho¶n ph¶i tr¶ ngêi b¸n cña doanh nghiÖp, ®e do¹ ®Õn kh¶ n¨ng thanh to¸n c¸c kho¶n nî khi ®Õn h¹n v× khi nµy tµi s¶n lu ®éng chñ yÕu lµ c¸c kho¶n ph¶i thu. Lóc nµy doanh nghiÖp cÇn cã biÖn ph¸p nh»m gi¶m c¸c kho¶n ph¶i thu hoÆc t¨ng tÝnh thanh kho¶n cña chóng nh»m æn ®Þnh kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp.
C¸c tû sè nµy nh»m ®¸nh gi¸ tÝnh thanh kho¶n cña tµi s¶n, qua ®ã cho thÊy kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp.
§Ó thÊy ®îc kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp chóng ta sö dông nhãm c¸c chØ tiªu nh sau:
Tû sè vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n hiÖn hµnh (K3 )
Tæng tµi s¶n lu ®éng
K3 = x100
Nî ng¾n h¹n
Ta cã:
Trong ®ã:
Nî ng¾n h¹n = Vay ng¾n h¹n + Nî dµi h¹n ®Õn h¹n tr¶ + Ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n + Ngêi mua tr¶ tiÒn tríc + ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép cho Nhµ Níc + Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn + …
Tû sè vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n hiÖn hµnh cña doanh nghiÖp lµ thíc ®o kh¶ n¨ng thanh to¸n ng¾n h¹n cña doanh nghiÖp. Nã cho biÕt møc ®é c¸c kho¶n nî cña c¸c chñ nî ng¾n h¹n ®îc trang tr¶i b»ng c¸c tµi s¶n cã thÓ chuyÓn thµnh tiÒn trong mét giai ®o¹n t¬ng ®¬ng víi thêi h¹n cña c¸c kho¶n nî ®ã.
K3 = 2 lµ tèt nhÊt v× khi ®ã c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n cña doanh nghiÖp ®îc ®¶m b¶o bµng toµn bé tµi s¶n cña doanh nghiÖp.
K3 < 2 ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp kÐm, doanh nghiÖp kh«ng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n ®Çy ®ñ c¸c kho¶n nî khi ®Õn h¹n.
Tû sè kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh (K4 )
Ta cã:
Tµi s¶n quay vßng nhanh
K4 = x100
Nî ng¾n h¹n
Tµi s¶n quay vßng nhanh = TiÒn + Chøng kho¸n ng¾n h¹n + Ph¶i thu
Tû sè kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh lµ thíc ®o kh¶ n¨ng thanh to¸n c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n cña doanh nghiÖp mµ kh«ng phô thuéc vµo viÖc b¸n tµi s¶n lµ dù tr÷, tån kho.
K4 = 1 lµ tèt nhÊt khi ®ã doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng thanh to¸n cao.
K4 < 1 ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp kÐm.
Kh¶ n¨ng thanh to¸n tøc thêi (K5)
Ta cã
TiÒn + chøng kho¸n ng¾n h¹n
K5= x100
Nî ng¾n h¹n
Trong tµi s¶n lu ®éng th× tiÒn vµ c¸c chøng kho¸n ng¾n h¹n lµ c¸c kho¶n ®¶m b¶o an toµn nhÊt cho c¸c kho¶n nî cña doanh nghiÖp.
K5 = 50 lµ tèt nhÊt, khi ®ã doanh nghiÖp ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n mét c¸ch tèt nhÊt.
K5 <50 ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp lµ kÐm.
K5 >50 ph¶n ¸nh doanh nghiÖp dù tr÷ tiÒn qu¸ nhiÒu lµ kh«ng tèt v× nh vËy sÏ ø ®äng vèn cña doanh nghiÖp.
§©y lµ mét sè c¸c tû sè ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp. Qua ®ã cho ta thÊy doanh nghiÖp cã bÞ ®e do¹ bëi kh¶ n¨ng thanh to¸n kh«ng. Nhng nh÷ng tû sè nµy chØ lµ nh÷ng c«ng cô ®o lêng mét c¸ch ®¬n gi¶n vµ pháng ®o¸n bëi v×:
Nã chuyÓn ®æi mét sè nghÜa vô tµi chÝnh ch¼ng h¹n nh c¸c kho¶n ph¶i tr¶, nhng l¹i kh«ng cã liªn quan g× ®Õn rñi ro ph¸ s¶n cña c«ng ty nÕu cã møc sinh lêi tèi thiÓu.
H¬n n÷a, trõ khi c«ng ty cã ý ®Þnh rót lui khái thÞ trêng, kh«ng cßn kinh doanh n÷a, th× phÇn lín tiÒn mÆt do b¸n tµi s¶n lu ®éng kh«ng ph¶i dïng ®Ó gi¶m c¸c kho¶n nî mµ nã ®îc sö dông ®Ó t¸i ®Çu t tiÕp tôc më réng s¶n xuÊt kinh doanh.
Nhãm tû sè vÒ kh¶ n¨ng ho¹t ®éng( lu©n chuyÓn) cña tµi s¶n lu ®éng
C¸c kho¶n môc trong tµi s¶n lu ®éng lu«n ®îc lu©n chuyÓn mét c¸ch thêng xuyªn nh»m mang l¹i lîi nhuËn, tiÕt kiÖm chi phÝ cho doanh nghiÖp. §Ó ®o kh¶ n¨ng ho¹t ®éng cña c¸c kho¶n môc trong tµi s¶n lu ®éng ta sö dông mét sè c¸c tû sè chñ yÕu nh sau:
Sè vßng quay hµng tån kho (K6)
Gi¸ vèn hµng b¸n
K6 = x100
Hµng tån kho b×nh qu©n trong kú
Ta cã:
Doanh thu
K6= x100
Hµng tån kho b×nh qu©n trong kú
Chóng ta còng cã thÓ tÝnh sè vßng quay hµng tån kho theo c«ng thøc:
Tû sè nµy cho biÕt sè lÇn hµng tån kho ®îc lu©n chuyÓn trong kú. ChØ tiªu nµy cµng lín th× cµng tèt v× khi hµng tån kho ®îc lu©n chuyÓn nhanh nhÊt th× sÏ gi¶m chi phÝ vµ gi¶m rñi ro cho doanh nghiÖp. V× nÕu tû sè nµy nhá th× khi Êy doanh nghiÖp sÏ dù tr÷ nhiÒu hµng ho¸, nguyªn nhiªn vËt liÖu… khi ®ã doanh nghiÖp sÏ rÊt tèn chi phÝ lu kho, h¬n n÷a ®iÒu nµy chøng tá hµng ho¸ cña doanh nghiÖp bÞ ø ®äng qu¸ nhiÒu kh«ng lu©n chuyÓn. Qua chØ tiªu nµy gióp c¸c nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp cã thÓ cã biÖn ph¸p nh»m ®Èy nhanh qu¸ tr×nh lu©n chuyÓn hµng tån kho ®¶m b¶o an toµn cho doanh nghiÖp.
Sè ngµy tån kho b×nh qu©n( K7)
Thêi gian b×nh qu©n kú kinh doanh
K7 = x100
Sè vßng quay hµng tån kho
Ta cã:
Sè ngµy tån kho b×nh qu©n cho biÕt mét lÇn lu©n chuyÓn cña hµng tån kho trung b×nh hÕt bao nhiªu ngµy. Tû sè nµy cµng nhá th× cµng tèt, v× sè ngµy lu©n chuyÓn cña hµng tån kho cµng nhá chøng tá hµng tån kho lu©n chuyÓn ®îc cµng nhanh, cã lîi cho doanh nghiÖp.
Kú thu tiÒn b×nh qu©n( K8)
Kho¶n ph¶i thu
K8 = x100
Doanh thu b×nh qu©n
Ta cã:
Kú thu tiÒn b×nh qu©n hay thêi gian thu tiÒn lµ sè ngµy cña mét vßng quay cña c¸c kho¶n ph¶i thu, tû sè nµy sö dông ®Ó ®¸nh gi¸ viÖc qu¶n lý cña c«ng ty ®èi víi c¸c kho¶n ph¶i thu cña m×nh.
V× ®©y lµ chØ tiªu ®Ó ®¸nh gi¸ vÒ c¸c kho¶n ph¶i thu nªn doanh thu b×nh qu©n ë ®©y nªn sö dông ®ã lµ doanh thu b¸n chÞu b×nh qu©n cña doanh nghiÖp míi chÝnh x¸c. ë ®©y ta coi toµn bé doanh thu ®îc t¹o ra bëi doanh nghiÖp lµ do b¸n chÞu hµng ho¸.
Tû sè nµy cho biÕt cø trung b×nh K8 ngµy th× doanh thu b¸n chÞu ë c¸c kho¶n ph¶i thu míi ®îc thanh to¸n, hay K8 lµ thêi gian trung b×nh tõ lóc b¸n ®îc hµng cho ®Õn lóc nhËn ®îc tiÒn
Vßng quay tiÒn (K9)
Ta cã: Doanh thu
K9 =
TiÒn + chøng kho¸n cã kh¶ n¨ng thanh kho¶n cao
Tû sè nµy ®îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch chia doanh thu trong n¨m cho tæng sè tiÒn vµ c¸c lo¹i chøng kho¸n cã kh¶ n¨ng thanh kho¶n cao. Tû sè nµy cho biÕt sè vßng quay tiÒn trong 1 n¨m, nÕu tû sè nµy cµng lín chøng tá trong 1 n¨m tµi s¶n lu ®éng cña doanh nghiÖp quay ®îc nhiÒu vßng h¬n vµ doanh nghiÖp sö dông tµi s¶n lu ®éng hiÖu qu¶ h¬n.
Thêi gian vßng quay tiÒn (K10)
Sè ngµy trong kú
K10 =
Sè vßng quay tiÒn
Ta cã:
ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh sè ngµy cÇn thiÕt ®Ó tiÒn chu chuyÓn ®îc mét vßng. ChØ tiªu nµy cµng thÊp th× chøng tá hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng l¹i cµng cao vµ ngîc l¹i.
Sè vßng quay c¸c kho¶n ph¶i thu (K11)
Doanh thu thuÇn (doanh thu b¸n chÞu)
K11 = x100
Kho¶n ph¶i thu
Ta cã:
Qua ®©y ta cã thÓ tÝnh kú thu tiÒn b×nh qu©n qua c«ng thøc:
Tæng sè ngµy trong kú kinh doanh
Kú thu tiÒn b×nh qu©n = x100
Sè vßng quay c¸c kho¶n ph¶i thu
Tuy nhiªn h×nh thøc tÝnh kú thu tiÒn b×nh qu©n cho biÕt nhiÒu th«ng tin h¬n so víi chØ tiªu sè vßng quay c¸c kho¶n ph¶i thu, do nã cã thÓ so s¸nh thêi gian thu tiÒn cña doanh nghiÖp víi ®iÒu kiÖn b¸n chÞu cña c«ng ty ®ã.
Sè ngµy b¸n hµng ®Ó t¹o quü tiÒn mÆt (K12)
TiÒn mÆt + chøng kho¸n ng¾n h¹n
K12 = x100
Doanh thu b×nh qu©n mét ngµy
Ta cã:
Ta khã cã thÓ x¸c ®Þnh tû sè nµy lµ bao nhiªu lµ phï hîp v× c¸c c«ng ty lu«n cÇn ph¶i cã mét lîng tiÒn mÆt tèi thiÓu ®Ó thuËn tiÖn khi giao dÞch kinh doanh vµ ®«i khi cÇn ph¶i cã mét lîng tiÒn ®ñ lín ®Ó c©n ®èi víi viÖc thanh to¸n c¸c kho¶n nî tíi h¹n cña kh¸ch hµng, ng©n hµng, ®èi t¸c. Ngoµi ra c¸c chøng kho¸n ng¾n h¹n lµ nguån thanh kho¶n quan träng cña c«ng ty trong c¸c trêng hîp khÈn cÊp. Do ®ã, vÊn ®Ò x¸c ®Þnh c«ng ty cÇn ph¶i cã bao nhiªu tiÒn mÆt tån quü l¹i liªn quan ®Õn vÊn ®Ò réng lín h¬n ®ã lµ lµm thÕ nµo ®Ó cã tÝnh thanh kho¶n lµ tèt nhÊt.
Vßng quay tµi s¶n lu ®éng (K13)
Doanh thu thuÇn trong kú
K13 = x 100
TSL§ b×nh qu©n trong kú
Ta cã:
ChØ tiªu nµy cho biÕt mçi ®¬n vÞ tµi s¶n lu ®éng sö dông trong kú ®em l¹i bao nhiªu ®¬n vÞ doanh thu thuÇn, chØ tiªu nµy cµng lín chøng tá hiÖu suÊt sö dông tµi s¶n lu ®éng cµng cao.
Tµi s¶n lu ®éng Tæng tµi s¶n lu ®éng b×nh qu©n c¸c quý trong n¨m
sö dông b×nh qu©n =
trong kú Sè quý trong n¨m
Kú lu©n chuyÓn tµi s¶n lu ®éng (K14)
Ta cã:
Thêi gian cña kú ph©n tÝch
K14 =
Sè vßng quay cña TSL§ trong kú
Lµ sè ngµy b×nh qu©n cÇn thiÕt ®Ó tµi s¶n lu ®éng thùc hiÖn mét vßng quay trong kú. Víi thêi gian ph©n tÝch ®îc quy íc lµ mét n¨m t¬ng øng víi 360 ngµy, mét quý t¬ng øng víi 90 ngµy, mét th¸ng t¬ng øng víi 30 ngµy. Thêi gian cña mét vßng lu©n chuyÓn cµng nhá th× tèc ®é lu©n chuyÓn cµng lín, hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng cµng cao. ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh sù ph¸t triÓn cña tr×nh ®é qu¶n lý vµ sö dông tµi s¶n trong doanh nghiÖp.
Nhãm c¸c tû sè ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng trong doanh nghiÖp
HiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng ¶nh hëng rÊt lín ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, v× sö dông tµi s¶n lu ®éng kh«ng hiÖu qu¶ sÏ dÉn ®Õn l·ng phÝ vµ g©y rñi ro cho doanh nghiÖp. §Ó ®o hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng trong doanh nghiÖp cã mét sè chØ tiªu sau:
HiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng- hay kh¶ n¨ng sinh lêi cña tµi s¶n lu ®éng (K15)
Ta cã:
Lîi nhuËn sau thuÕ
K15 = x100
Tµi s¶n lu ®éng b×nh qu©n trong kú
ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng sinh lêi cña tµi s¶n lu ®éng. Nã cho biÕt mçi ®¬n vÞ tµi s¶n lu ®éng sö dông trong kú ®em l¹i bao nhiªu ®¬n vÞ lîi nhuËn sau thuÕ.
Møc ®¶m nhiÖm tµi s¶n lu ®éng (K16)
Ta cã:
Tµi s¶n lu ®éng sö dông b×nh qu©n trong kú
K16 = x100
Doanh thu thuÇn
Tû sè nµy cho biÕt ®Ó ®¹t mçi ®¬n vÞ doanh thu doanh nghiÖp cÇn ph¶i sö dông bao nhiªu ®¬n vÞ tµi s¶n lu ®éng. ChØ tiªu nµy cµng thÊp th× hiÖu qu¶ kinh tÕ cµng cao.
1.3.3. C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng trong doanh nghiÖp
T×nh h×nh sö dông tµi s¶n lu ®éng ë c¸c doanh nghiÖp kh¸c nhau lµ kh¸c nhau. HiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng cßn bÞ ¶nh hëng bëi c¸c yÕu tè c¶ ë bªn trong vµ bªn ngoµi. Ta cã thÓ xÐt c¸c nh©n tè thµnh hai nhãm chñ yÕu sau:
Nhãm c¸c nh©n tè chñ quan
Nhãm c¸c nh©n tè chñ quan lµ nhãm c¸c nh©n tè thuéc vÒ phÝa doanh nghiÖp. Mét sè c¸c nh©n tè chÝnh cã thÓ kÓ ®Õn nh:
Sù phï hîp gi÷a tµi s¶n cè ®Þnh vµ tµi s¶n lu ®éng trong doanh nghiÖp
Mçi lo¹i h×nh doanh nghiÖp ®Òu cã mét c¬ cÊu riªng vÒ tµi s¶n sao cho nã lµ phï hîp nhÊt cho sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Sù c©n ®èi gi÷a tû träng tµi s¶n lu ®éng víi tµi s¶n cè ®Þnh sÏ thóc ®Èy qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp ®ång thêi nã còng cã t¸c ®éng lín ®Õn hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng cña doanh nghiÖp.
NÕu trong doanh nghiÖp lîng tµi s¶n lu ®éng qu¸ nhiÒu so víi nhu cÇu cña doanh nghiÖp, trong khi ®ã tµi s¶n cè ®Þnh th× kh«ng ®ñ cho ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp ®îc diÔn ra mét c¸ch b×nh thêng, ®iÒu nµy còng sÏ lµm ¶nh hëng lín ®Õn hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n cña doanh nghiÖp, dÔ g©y ø ®äng tµi s¶n lu ®éng tèn kÐm chi phÝ lu kho, nhng còng kh«ng ®¶m b¶o ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh khi kh«ng cã ®ñ tµi s¶n lu ®éng cho ho¹t ®éng kinh doanh.
NÕu tµi s¶n lu ®éng qu¸ Ýt kh«ng ®ñ cho ho¹t ®éng kinh doanh, tµi s¶n cè ®Þnh qu¸ nhiÒu sÏ dÉn ®Õn d thõa tµi s¶n cè ®Þnh, nh vËy doanh nghiÖp sÏ g©y ra l·ng phÝ nguån vèn khi ®Çu t vµo tµi s¶n cè ®Þnh lµm ø ®äng vèn cña doanh nghiÖp.
Nãi tãm l¹i, mét sù ®Çu t kh«ng hîp lý vµo c¶ tµi s¶n lu ®éng hay tµi s¶n cè ®Þnh còng cã thÓ g©y ra t×nh tr¹ng ø ®äng hay thiÕu hôt cho doanh nghiÖp, c¶ hai trêng hîp ®Òu kh«ng tèt v× kh«ng ®¶m b¶o ho¹t ®éng cho doanh nghiÖp. V× vËy, doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch ®Çu t mét c¸ch hîp lý nhÊt ®Ó tiÕt kiÖm ®îc tiÒn nhng còng ph¶i ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®îc diÔn ra mét c¸ch b×nh thêng vµ liªn tôc.
C¸c nh©n tè thuéc vÒ tr×nh ®é qu¶n lý cña doanh nghiÖp
ViÖc qu¶n lý vµ sö dông tµi s¶n lu ®éng lµ hÕt søc cÇn thiÕt ®ßi hái tr×nh ®é c¸n bé ph¶i hiÓu biÕt vµ cã chuyªn m«n cao trong lÜnh vùc qu¶n lý. Qu¶n lý vµ sö dông tµi s¶n lu ®éng ph¶i ®îc lËp kÕ ho¹ch vµ thùc hiÖn mét c¸ch ®ång bé vµ khoa häc, kÕ ho¹ch qu¶n lý vµ sö dông tµi s¶n lu ®éng ph¶i ®îc lËp mét c¸ch tØ mØ vµ ph¶i phï hîp víi t×nh h×nh hiÖn t¹i cña doanh nghiÖp. Trong qu¸ tr×nh sö dông tµi s¶n lu ®éng cÇn ph¶i qu¶n lý sao cho kh«ng bÞ lÖch kÕ ho¹ch còng nh phï hîp víi t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh doanh cña doanh nghiÖp. V× vËy tr×._.hiÖp.
Ch¬ng III
Mét sè biÖn ph¸p nh¾m kh¾c phôc h¹n chÕ vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng t¹i c«ng ty cæ phÇn t vÊn x©y dùng s«ng ®µ
3.1. §Þnh híng cña c«ng ty cæ phÇn t vÊn x©y dùng S«ng §µ trong 5 n¨m tíi
Nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n cña c«ng ty trong thêi gian tíi
Sau 5 n¨m thùc hiÖn kÕ ho¹ch 5 n¨m (2001 - 2005), C«ng ty cæ phÇn t vÊn S«ng §µ ®· hoµn thµnh vît møc c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch ®Ò ra, ®¹t ®îc kÕt qu¶ ®ã lµ sù quan t©m chØ ®¹o s¸t sao cña §¶ng uû Tæng c«ng ty, Héi ®ång qu¶n trÞ Tæng c«ng ty, Tæng gi¸m ®èc Tæng c«ng ty cïng víi sù ®oµn kÕt, quyÕt t©m cña §¶ng uû, l·nh ®¹o C«ng ty vµ toµn thÓ CBCNV trong c«ng ty h¨ng say lao ®éng s¶n xuÊt vµ sù t¹o ®iÒu kiÖn cña c¸c phßng ban Tæng c«ng ty, c¸c ®¬n vÞ b¹n.
C«ng ty cæ phÇn t vÊn bíc vµo thùc hiÖn nhiÖm vô kÕ ho¹ch 2006 – 2010 víi nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n sau:
1. ThuËn lîi:
T×nh h×nh kinh tÕ x· héi cña ®Êt níc ngµy cµng æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn, c¸c dù ¸n ®Çu t x©y dùng ngµy cµng nhiÒu. Tæng c«ng ty S«ng §µ ®· cã kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh 5 n¨m (2006 – 2010) vµ ®Þnh híng ph¸t triÓn ®Õn n¨m 2020.
Nh÷ng thµnh tÝch trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn vµ nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm cña ®¬n vÞ ®· rót ra ®îc trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c dù ¸n lín cña ®Êt níc vµ sau 20 n¨m ®æi míi
TËp thÓ CBCNV C«ng ty cã truyÒn thèng ®oµn kÕt, biÕt ph¸t huy n¨ng lùc s¸ng t¹o cña tËp thÓ vµ c¸ nh©n trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn nhiÖm vô. C«ng ty cæ phÇn t vÊn S«ng §µ ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu ban ®Çu hÕt søc quan träng.
Cã ®éi ngò l·nh ®¹o, qu¶n lý, c¸n bé t vÊn thiÕt kÕ tÝch luü ®îc nhiÒu kinh nghiÖm tõ nh÷ng c«ng tr×nh lín, kÕt hîp víi ®éi ngò c¸n bé trÎ n¨ng ®éng, s¸ng t¹o trong c«ng viÖc chuyªn m«n vµ ®· trëng thµnh tõ nh÷ng c«ng tr×nh nh Thñy ®iÖn CÇn §¬n, Thñy ®iÖn Sªsan 3, thñy ®iÖn Tuyªn Quang, …
C«ng ty ®îc Tæng c«ng ty giao nhiÖm vô t vÊn x©y dùng c¸c c«ng tr×nh lín nh: C«ng tr×nh xi m¨ng H¹ Long, c«ng tr×nh thuû ®iÖn NËm ChiÕn, thñy ®iÖn Xªkaman3, thuû ®iÖn B×nh §iÒn, thñy ®iÖn Plªikr«ng, B¶n VÏ, c«ng tr×nh thñy ®iÖn Ankhª Kanak, thñy ®iÖn Thîng Kon Tum, thñy ®iÖn S¬n La ®¶m b¶o viÖc lµm cho c¸n bé c«ng nh©n viªn vµ còng lµ c¬ héi ®Ó C«ng ty ph¸t triÓn.
C«ng ty ®îc sù chØ ®¹o s¸t sao cña l·nh ®¹o Tæng c«ng ty cïng víi sù phèi hîp vµ t¹o ®iÒu kiÖn cña c¸c ®¬n vÞ vµ phßng ban Tæng c«ng ty
2. Khã kh¨n
Bªn c¹nh nh÷ng thuËn lîi c¬ b¶n, chóng ta còng ®øng tríc nh÷ng khã kh¨n th¸ch thøc lín, ®ã lµ:
- Cuéc c¸ch m¹ng khoa häc vµ c«ng nghÖ ph¸t triÓn m¹nh ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i lu«n cã sù thay ®æi ®Ó thÝch øng, nÕu kh«ng sÏ bÞ tôt hËu nhÊt lµ víi c¸c ®¬n vÞ ho¹t ®éng trong lÜnh vùc t vÊn.
- NhiÖm vô c«ng t¸c t vÊn x©y dùng rÊt nÆng nÒ, t vÊn lu«n lu«n ph¶i ®i tríc, tiÕp thu ®îc nh÷ng c«ng nghÖ míi nhÊt tõ bªn ngoµi do vËy ¸p lùc c«ng viÖc lªn ngêi c¸n bé t vÊn rÊt lín ®ßi hái c¸n bé t vÊn ph¶i cã phÈm chÊt vµ n¨ng lùc c«ng t¸c trong khi ®ã lùc lîng chóng ta cßn thiÕu c¶ vÒ sè lîng vµ chÊt lîng.
- Trong 5 n¨m qua tuy chóng ta ®· tuyÓn dông vµ ®µo t¹o ®îc mét lùc lîng lín CBCNV xong ®a sè kü s thiÕt kÕ lµ c¸c kü s trÎ míi ra trêng cha cã kinh nghiÖm ®Ó gi÷ c¸c träng tr¸ch lín ®Ó thùc hiÖn c«ng t¸c t vÊn thiÕt kÕ trong thêi gian s¾p tíi, Chñ nhiÖm thiÕt kÕ, c¸c kü s lµm nhiÖm vô t vÊn gi¸m s¸t cßn thiÕu kinh nghiÖm thùc tÕ.
- Bé phËn nghiÖp vô gi¸n tiÕp t¹i c¸c phßng ban C«ng ty vµ c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc cßn cång kÒnh cha ph¸t huy ®îc tèt vai trß tham mu cho l·nh ®¹o C«ng ty trong qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh s¶n xuÊt kinh doanh.
- Mét sè thiÕt bÞ s¶n xuÊt cò kü, l¹c hËu, thiÕu ®ång bé, ®é chÝnh x¸c kh«ng cao nh thiÕt bÞ thÝ nghiÖm, thiÕt bÞ kh¶o s¸t cßn thiÕu, thiÕu c¸c phÇn mÒm chuyªn ngµnh m¹nh cÇn ph¶i cã vèn ®Çu t míi cã thÓ ®¸p øng ®îc yªu cÇu ®Çu t.
- N¨ng lùc t vÊn x©y dùng tuy ®· tiÕn bé xong cha ®¸p øng ®îc yªu cÇu SXKD cña Tæng c«ng ty vµ yªu cÇu ph¸t triÓn cña C«ng ty ®Æc biÖt lµ c«ng t¸c t vÊn lËp hå s¬ mêi thÇu, c«ng t¸c quy ho¹ch, thiÕt kÕ d©n dông vµ c«ng nghiÖp, c«ng t¸c lËp dù to¸n thiÕt kÕ c¸c c«ng tr×nh.
KÕ ho¹ch ph¸t triÓn cña c«ng ty cæ phÇn t vÊn x©y dùng S«ng §µ tõ 2006- 2010
Trªn c¬ së ®Þnh híng ph¸t triÓn 10 n¨m vµ nhËn thøc râ ®îc nh÷ng thuËn lîi, còng nh khã kh¨n th¸ch thøc cña Tæng c«ng ty vµ cña C«ng ty. C«ng ty cæ phÇn t vÊn S«ng §µ x¸c ®Þnh nhiÖm vô ph¸t triÓn cña C«ng ty giai ®o¹n (2006¸2010) lµ:
PhÊn ®Êu ®Õn n¨m 2010 ®ñ kh¶ n¨ng ®¶m nhËn 70% c«ng viÖc t vÊn cho c¸c dù ¸n cña Tæng c«ng ty ®Çu t hoÆc Tæng c«ng ty ®îc giao tæng thÇu.
PhÊn ®Êu ®Õn n¨m 2010 cã thÓ c¹nh tranh ®îc víi tÊt c¶ c¸c ®¬n vÞ t vÊn m¹nh trong níc, còng nh mét sè níc trong khu vùc vÒ lÜnh vùc t vÊn x©y dùng.
PhÊn ®Êu ®¹t møc ®é t¨ng trëng gi¸ trÞ ho¹t ®éng dÞch vô t vÊn hµng n¨m tõ 10% ¸12%.
Liªn doanh liªn kÕt víi c¸c ®¬n vÞ t vÊn cã uy tÝn ë níc ngoµi thùc hiÖn c¸c c«ng tr×nh lín cã kü thuËt phøc t¹p th«ng qua ®ã ®µo t¹o ®éi ngò kü s t vÊn thiÕt kÕ cã ®ñ tr×nh ®é vµ kinh nghiÖm thiÕt kÕ còng nh ®¶m nhËn ®îc viÖc chñ tr×, chñ nhiÖm ®å ¸n, phÊn ®Êu ®Õn n¨m 2008 cã thÓ tù ®¶m ®¬ng toµn bé c«ng t¸c t vÊn thiÕt kÕ c¸c c«ng tr×nh thñy ®iÖn lo¹i võa.
X©y dùng ®éi ngò c¸n bé lµm c«ng t¸c t vÊn, c¸n bé qu¶n lý cã tr×nh ®é chuyªn m«n vµ ngo¹i ng÷ tèt, cã thÓ ph¸t huy vµ øng dông ®îc c¸c c«ng nghÖ míi hiÖn ®¹i, tiªn tiÕn ®Ó n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm t vÊn ngang b»ng víi c¸c níc trong khu vùc, ®¸p øng yªu cÇu ngµy cµng cao cña thÞ trêng trong níc vµ khu vùc §«ng Nam ¸.
§Çu t m¸y mãc, trang thiÕt bÞ ®ång bé ®Ó n©ng cao n¨ng lùc c«ng t¸c kh¶o s¸t, thÝ nghiÖm, thiÕt kÕ.
Kh«ng ngõng duy tr× vµ ph¸t triÓn hÖ thèng qu¶n lý chÊt lîng theo tiªu chuÈn ISO 9001-2000 trong toµn C«ng ty.
N©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty vµ c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc
PhÊn ®Êu ®¹t møc t¨ng trëng b×nh qu©n hµng n¨m kho¶ng 10% ¸ 12%
Tæng gi¸ trÞ s¶n xuÊt kinh doanh 5 n¨m íc ®¹t 596.742 triÖu ®ång, t¬ng ®¬ng 37,626 triÖu USD
Tæng doanh thu 5 n¨m (2006 –2010) íc ®¹t 471.924 triÖu ®ång, t¬ng ®¬ng 29,756 triÖu USD
Tæng gi¸ trÞ lîi nhuËn 5 n¨m (2006-2010) íc ®¹t 24.776 triÖu ®ång, t¬ng ®¬ng 1,562 triÖu USD
Tû suÊt lîi nhuËn/doanh thu ®¹t trung b×nh ®¹t 5%
Tû suÊt lîi nhuËn/ Vèn chñ së h÷u trung b×nh ®¹t 27%
Tæng sè nép ng©n s¸ch 5 n¨m (2006-2010) íc ®¹t 30.769 triÖu ®ång, t¬ng ®¬ng 1,940 triÖu USD
Thu nhËp b×nh qu©n c¸n bé c«ng nh©n viªn ®¹t tõ 3,7 triÖu ®Õn 4,42 triÖu ®ång/ th¸ng
Tû lÖ l·i chia cæ ®«ng íc ®¹t tõ 18% - 20%/n¨m
3.2. C¸c gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng t¹i C«ng ty cæ phÇn t vÊn x©y dùng S«ng §µ
Qua ph©n tÝch ë ch¬ng I chóng ta ®· th©y râ ®îc sù cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng cña doanh nghiÖp. ViÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng cña doanh nghiÖp lµ mét nh©n tè hÕt søc quan träng, nã t¸c ®éng tíi kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. Sù t¸c ®éng cña viÖc qu¶n lý vµ sö dông tµi s¶n lu ®éng lªn c¸c doanh nghiÖp kh¸c nhau lµ kh¸c nhau. Mçi doanh nghiÖp cã mét c¸ch qu¶n lý vµ sö dông tµi s¶n lu ®éng sao cho nã phï hîp víi ®Æc thï ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp m×nh. C«ng ty C«ng ty cæ phÇn t vÊn x©y dùng S«ng §µ lµ mét doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc dÞch vô trong ngµnh x©y dùng nªn viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ cña tµi s¶n lu ®éng cßn béc lé vai trß quan träng h¬n gÊp nhiÒu lÇn. Trong ch¬ng II chóng ta ®· ®îc nghiªn cøu rÊt nhiªu vÒ thùc tr¹ng qu¶n lý vµ sö dông tµi s¶n lu ®éng t¹i C«ng ty cæ phÇn t vÊn x©y dùng S«ng §µ. Nh×n chung c«ng ty ®· cã nhiÒu cè g¾ng trong viÖc n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ sö dông TSL§ nhng c«ng ty vÉn vÊp ph¶i mét sè nh÷ng h¹n chÕ, ®Ó kh¾c phôc mét c¸ch triÖt ®Ó c¸c h¹n chÕ ®ã ph¶i sö dông kÕt hîp rÊt nhiÒu c¸c biÖn ph¸p kh¸c nhau. Díi ®©y lµ mét sè biÖn ph¸p chñ yÕu mang tÝnh l©u dµi nh»m n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng cña DN.
3.2.1. T¨ng hiÖu qu¶ sö dông tiÒn, c¸c kho¶n ph¶i thu, tån kho
ViÖc qu¶n lý tµi s¶n lu ®éng ph¶i ®îc thiÕt kÕ mét c¸ch khoa häc vµ hîp lý míi cã thÓ cã ¶nh hëng tèt ®Õn viÖc cña tµi s¶n lu ®éng. V× vËy muèn n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng cña doanh nghiÖp th× doanh nghiÖp ®ã cÇn ph¶i t¨ng cêng viÖc qu¶n lý tµi s¶n lu ®éng. Cô thÓ:
T¨ng cêng hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng nãi chung cña doanh nghiÖp
Lîi nhuËn sau thuÕ
K = x100
Tµi s¶n lu ®éng b×nh qu©n trong kú
Qua c«ng thøc tÝnh hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng (K) cña doanh nghiÖp nh sau:
V× vËy muèn n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng cÇn ph¶i t¨ng lîi nhuËn sau thuÕ cña doanh nghiªp. Muèn t¨ng lîi nhuËn sau thuÕ cña doanh nghiÖp cã c¸c c¸ch sau:
Thø nhÊt lµ t¨ng chÊt lîng cung cÊp c¸c dÞch vô cho kh¸ch hµng, viÖc n©ng cao chÊt lîng dÞch vô nµy sÏ t¹o niÒm tin cho kh¸ch hµng, t¹o uy tÝn cho doanh nghiÖp, cã uy tÝn doanh nghiÖp sÏ cã nhiÒu kh¸ch hµng ®Õn ®Æt hµng t¹i doanh nghiÖp do ®ã sÏ t¨ng lîi nhuËn cho doanh nghiÖp.
Thø hai, t¨ng cêng quan hÖ víi c¸c kh¸ch hµng truyÒn thèng cña doanh nghiÖp, cã thÓ ¸p dông c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn m¹i ®Ó thu hót kh¸ch hµng míi, t¨ng cêng qu¶ng c¸o cho doanh nghiÖp. Cã nh vËy doanh nghiÖp míi cã thÓ gia t¨ng ®îc sè lîng dÞch vô cung cÊp vµ tõ ®ã n©ng cao doanh thu cho doanh nghiÖp.
Ngoµi ra, doanh nghiÖp cã thÓ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p nh»m tèi thiÓu ho¸ chi phÝ ®Ó tõ ®ã n©ng cao lîi nhuËn sau thuÕ cho doanh nghiÖp, tõ ®ã n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng cña doanh nghiÖp.
T¨ng cêng qu¶n lý hµng dù tr÷ (tån kho) cña doanh nghiÖp
Qua thùc tr¹ng sö dông tµi s¶n lu ®éng cña doanh nghiÖp ta thÊy r»ng kho¶n môc dù tr÷, tån kho cña doanh nghiÖp trong 3 n¨m cã nh÷ng biÕn ®éng bÊt thêng vµ kh«ng theo xu híng nµo. Hµng tån kho, dù tr÷ rÊt lín vµo n¨m 2003 vµ 2004 nhng l¹i gi¶m ®ét ngét vµo n¨m 2005 hµng dù tr÷ (tån kho) cña doanh nghiÖp chñ yÕu lµ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang. §Õn n¨m 2005 hµng tån kho gi¶m mét c¸ch ®¸ng kÓ do phÇn chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh gi¶m xuèng ®ét ngét. §iÒu nµy chøng tá vµo n¨m 2005, doanh nghiÖp ®· hoµn thµnh vµ bµn giao c¸c c«ng tr×nh ®îc thùc hiÖn vµo c¸c n¨m tríc ®ã nh: doanh nghiÖp ®· thÈm ®Þnh xong dù ¸n, kh¶o s¸t vµ quy ho¹ch xong mÆt b»ng thi c«ng, hoµn thµnh c«ng t¸c kh¶o s¸t c¸c c«ng tr×nh d©n dông… vµ tiÕn hµnh bµn giao cho c¸c kh¸ch hµng cña doanh nghiÖp. ChØ mét phÇn nhá trong hµng dù tr÷ cña doanh nghiÖp lµ nguyªn vËt liÖu tån kho, lîng nguyªn vËt liÖu nµy cßn cã xu híng gi¶m dÇn qua c¸c n¨m. Tuy vËy, doanh nghiÖp vÉn kh«ng sö dông nhiÒu so víi sè nguyªn vËt liÖu trong kho, mµ nÕu doanh nghiÖp cø tiÕn hµnh dù tr÷ nh vËy tõ n¨m nµy qua n¨m kh¸c dÉn ®Õn viÖc l·ng phÝ vµ tèn kÐm trong chi phÝ lu kho, b¶o qu¶n. Doanh nghiÖp cø tiÕn hµnh nhËp c¸c nguyªn vËt liÖu ®Ó ph©n phèi dÇn chø kh«ng hÒ tiÕn hµnh dù tr÷ theo kÕ ho¹ch hay theo bÊt cø mét m« h×nh nµo, ®iÒu nµy lµ hoµn toµn kh«ng hiÖu qu¶ cho doanh nghiÖp. V× vËy doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã c¸c biÖn ph¸p nh»m gi¶m lîng hµng tån kho cña doanh nghiÖp b»ng c¸ch:
Thø nhÊt, ®iÒu phèi c¸c ho¹t ®éng sao cho khi thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc kh«ng bÞ chång chÊt dÉn ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang t¨ng lªn qu¸ cao. C«ng ty cã thÓ thùc hiÖn c«ng viÖc theo thø tù u tiªn hoÆc theo yªu cÇu cña c«ng viÖc, tr¸nh viÖc thùc hiÖn tÊt c¶ c¸c c«ng viÖc mét lóc sÏ g©y ra t×nh tr¹ng qu¸ t¶i cho doanh nghiÖp vµ nã sÏ ®Èy lîng hµng tån kho cña doanh nghiÖp t¨ng lªn mét c¸ch nhanh chãng, ®iÒu nµy sÏ ¶nh hëng lín ®Õn kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp.
Thø hai, doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã mét kÕ ho¹ch cô thÓ trong viÖc dù tr÷ nguyªn vËt liÖu tån kho ®Ó phôc vô cho qu¸ tr×nh kinh doanh dÞch vô. Doanh nghiÖp cã thÓ sö dông mét trong nh÷ng m« h×nh dù tr÷ lý thuyÕt nh m« h×nh EOQ hay m« h×nh dù tr÷=0… ®Ó tiÕn hµnh dù tr÷ hµng tån kho mét c¸ch hiÖu qu¶ nhÊt.
Theo dâi vµ qu¶n lý chÆt chÏ c¸c kho¶n ph¶i thu cña doanh nghiÖp
TÝn dông th¬ng m¹i cã vai trß rÊt quan träng trong bÊt cø mét ngµnh nghÒ kinh doanh nµo. Nã lµ mét hÖ qu¶ tÊt yÕu cña qu¸ tr×nh trao ®æi mua b¸n dùa trªn sù tin tëng lÉn nhau cña c¸c bªn tham gia.
Trong b¶ng c©n ®èi tµi s¶n cña bÊt kú mét lo¹i h×nh doanh nghiÖp nµo còng tån t¹i kho¶n môc c¸c kho¶n ph¶i thu cña doanh nghiÖp. Trªn b¶ng c©n ®èi tµi s¶n cña C«ng ty cæ phÇn t vÊn x©y dùng S«ng §µ kho¶n môc ph¶i thu lµ kho¶n môc chiÕm tû träng lín nhÊt chiÕm trong tæng tµi s¶n cña doanh nghiÖp trong 3 n¨m tõ 2003, 2004, 2005. NhÊt lµ trong n¨m 2005 kho¶n môc ph¶i thu t¨ng nhanh h¬n so víi c¸c n¨m tríc ®ã, nguyªn nh©n lµ do n¨m 2005 lµ n¨m hoµn thµnh vµ bµn giao c¸c c«ng tr×nh dÉn ®Õn c¸c kho¶n ph¶i thu t¨ng lªn do c¸c kh¸ch hµng cha cã kh¶ n¨ng thanh to¸n cho doanh nghiÖp.
§Ó ®¶m b¶o an toµn cho doanh nghiÖp, doanh nghiÖp cÇn ph¶i thùc hiÖn mét sè nh÷ng biÖn ph¸p chÝnh s¸ch nh»m qu¶n lý c¸c kho¶n ph¶i thu chÆt chÏ h¬n. Cô thÓ :
- Doanh nghiÖp ph¶i n©ng cao chÊt lîng tÝn dông kh¸ch hµng, tøc lµ tríc khi thùc hiÖn cho kh¸ch hµng chiÕm dông vèn, doanh nghiÖp cÇn ph¶i thÈm ®Þnh thËt kü vÒ kh¸ch hµng ®ã, sao cho c¸c kho¶n ph¶i thu cã kh¶ n¨ng thanh kho¶n cao nhÊt cho doanh nghiÖp.
- §èi víi nh÷ng kh¸ch hµng ®Æt hµng víi khèi lîng lín, nh ®ßi cung cÊp nh÷ng dÞch vô cã thêi gian thùc hiÖn dµi vµ tèn kÐm, doanh nghiÖp cÇn ph¶i ®ßi c¸c kho¶n øng tríc vµ nh÷ng cam kÕt mét c¸ch ch¾c ch¾n r»ng kh¸ch hµng ®ã sÏ thanh to¸n cho doanh nghiÖp.
- Theo dâi c¸c kho¶n ph¶i thu mét c¸ch chÆt chÏ h¬n nh»m ®¶m b¶o kh¶ n¨ng tr¶ nî cña kh¸ch hµng cho doanh nghiÖp mét c¸ch ch¾c ch¾n nhÊt.
- ¸p dông chÝnh s¸ch chiÕt khÊu th¬ng m¹i cho nh÷ng kh¸ch hµng mua nhiÒu hµng vµ chiÕt khÊu thanh to¸n cho nh÷ng kh¸ch hµng thanh to¸n sím, cã nh vËy c¸c kh¸ch hµng sÏ cã ®éng lùc ®Ó thanh to¸n tiÒn hµng nhanh vµ ®Çy ®ñ cho doanh nghiÖp.
- ¸p dông thêi gian tr¶ nî vµ ph¬ng thøc tr¶ nî linh ho¹t cho c¸c kh¸ch hµng gióp kh¸ch hµng chñ ®éng h¬n trong viÖc thanh to¸n cho doanh nghiÖp. Tho¶ thuËn tríc nh÷ng quy ®Þnh trong hîp ®ång vÒ h×nh thøc ph¹t khi kh¸ch hµng kh«ng thanh to¸n ®óng h¹n.
Trªn ®©y lµ mét sè biÖn ph¸p ¸p dông khi doanh nghiÖp qu¶n lý c¸c kho¶n ph¶i thu cña m×nh nh»m ®¶m b¶o tèt nhÊt cho kh¶ n¨ng thu ®îc tiÒn cña kh¸ch hµng.
N©ng cao qu¶n lý ho¹t ®éng ng©n quü cña doanh nghiÖp
BÊt kú mét doanh nghiÖp nµo còng ph¶i cã mét lîng tiÒn mÆt ®ñ lín trong doanh nghiÖp míi cã thÓ tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh ®îc liªn tôc. Trong ch¬ng I chóng ta ®· thÊy ®îc sù cÇn thiÕt ph¶i duy tr× kho¶n môc tiÒn trong doanh nghiÖp. T¹i C«ng ty cæ phÇn t vÊn x©y dùng S«ng §µ kho¶n môc ng©n quü chiÕm tû träng rÊt nhá trong tæng tµi s¶n nhng cã xu híng t¨ng ®Òu qua c¸c n¨m. PhÇn lín ng©n quü díi d¹ng tiÒn göi ng©n hµng ®Ó sinh lêi vµ tiÖn giao dÞch. Doanh nghiÖp chØ duy tr× mét lîng tiÒn mÆt rÊt nhá ®Ó sö dông khi cÇn thiÕt. Doanh nghiÖp cÇn cã biÖn ph¸p ®Ó qu¶n lý tiÒn mÆt mét c¸ch hiÖu qu¶ h¬n n÷a sao cho kh«ng g©y ø ®äng vãn nh÷ng vÉn ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp. Nh nghiªn cøu ë ch¬ng II cho ta thÊy C«ng ty cæ phÇn t vÊn x©y dùng S«ng §µ ®· dù tr÷ mét lîng tiÒn mÆt qu¸ Ýt kh«ng ®¶m b¶o ®îc kh¶ n¨ng thanh to¸n tøc thêi cña doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã biÖn ph¸p lµm t¨ng lîng tiÒn mÆt b»ng c¸ch thu håi c¸c kho¶n ph¶i thu hoÆc t¨ng cêng vßng quay cña tiÒn nhanh h¬n n÷a gióp doanh nghiÖp an toµn h¬n trong ho¹t ®éng kinh doanh.
Doanh nghiÖp cÇn cã kÕ ho¹ch nh»m ®Çu t vµo c¸c chøng kho¸n cã kh¶ n¨ng thanh kho¶n cao nh»m t¨ng kh¶ n¨ng sinh lêi cho doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp cã thÓ tham gia vµo thÞ trêng chøng kho¸n ®Ó võa cã thÓ huy ®éng vèn cho ho¹t ®éng kinh doanh, võa cã thÓ ®Çu t chøng kho¸n kiÕm lêi, tõ ®ã t¨ng lîi nhuËn sau thuÕ vµ t¨ng hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng cho doanh nghiÖp.
3.2.2. §µo t¹o nh»m n©ng cao tr×nh ®é c¸n bé c«ng nh©n viªn
Nh phÇn ®¸nh gi¸ ®· ph©n tÝch, mét trong nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn nh÷ng h¹n chÕ trong viÖc qu¶n lý vµ sö dông tµi s¶n lu ®éng lµ do c«ng nh©n viªn cha cã ®ñ tr×nh ®é, kiÕn thøc, kinh nghiÖm cÇn thiÕt. Do vËy, muèn kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ ®ã c«ng ty cÇn thùc hiÖn mét sè biÖn ph¸p nh:
- §èi víi ®éi ngò nh©n viªn l©u n¨m hä ®· cã kinh nghiÖm rÊt nhiÒu trong c«ng viÖc, doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã nh÷ng kho¸ ®µo tµo nh»m båi dìng kiÕn thøc míi, n©ng cao tr×h ®é sö dông nh÷ng m¸y mãc hiÖn ®¹i, ¸p dông khoa häc c«ng nghÖ vµo qu¸ tr×nh xö lý c«ng viÖc, tuyªn truyÒn ®Ó hä hiÓu ®îc tÇm quan träng cña viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng trong doanh nghiÖp.
- §èi víi ®éi ngò c«ng nh©n viªn trÎ cã kiÕn thøc nh÷ng cha cã nhiÒu kinh nghiÖm thùc tÕ cÇn ph¶i híng dÉn kÌm cÆp hä ®ång thêi ph¶i ph¸t huy trÝ s¸ng t¹o, kh¶ n¨ng tù t×m tßi cña hä trong c«ng viÖc, cã nh vËy doanh nghiÖp míi cã mét ®éi ngò nh©n viªn nhiÖt t×nh vµ trung thµnh víi doanh nghiÖp.
Doanh nghiÖp cã mét ®éi ngò nh©n viªn tèt th× sÏ n©ng cao hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nãi chung vµ hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng nãi riªng.
3.2.3. Mét sè chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p kh¸c nh»m gãp phÇn n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng cña doanh nghiÖp
Trªn ®©y lµ mét sè biÖn ph¸p chñ yÕu c«ng ty sö dông ®Ó n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng. Ngoµi nh÷ng biÖn ph¸p chñ yÕu phÝa trªn doanh nghiÖp cßn cã thÓ ¸p dông mét sè biÖn ph¸p kh¸c cã thÓ kÓ ®Õn nh:
- Doanh nghiÖp cã thÓ ®Çu t thªm cho doanh nghiÖp c¸c m¸y mãc, c«ng nghÖ hiÖn ®¹i tiÕp cËn thÞ trêng nh»m khai th¸c mét c¸ch tèi ®a vµ hiÖu qu¶ triÖt ®Ó tµi s¶n lu ®éng cña doanh nghiÖp. ViÖc ®Çu t nµy cña doanh nghiÖp ph¶i thËt hiÖu qu¶ vµ ph¶i ®¸p øng ®îc nhu cÇu bøc thiÕt cña doanh nghiÖp, nh vËy sÏ ph¸t huy ®îc tèi ®a n¨ng suÊt cña thiÕt bÞ tr¸nh l·ng phÝ khi nhËp thiÕt bÞ å ¹t.
- Doanh nghiÖp ph¶i t¹o ra mét m«i trêng lµm viÖc thËt n¨ng ®éng, s¸ng t¹o, khuyÕn khÝch tinh thÇn lµm viÖc cña c¸c bé c«ng nh©n viªn lµm cho hä thÊy yªu thÝch c«ng viÖc vµ qua ®ã sÏ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng cña doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp ph¶i cã chÕ ®é khen thëng thóc ®Èy qu¸ tr×nh lµm viÖc cña c«ng nh©n viªn c«ng ty h¬n n÷a…
3.3. Mét sè kiÕn nghÞ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng cña c«ng ty cæ phÇn t vÊn x©y dùng S«ng §µ
Qua phÇn ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ phÝa trªn vÒ t×nh h×nh sö dông tµi s¶n lu ®éng cña doanh nghiÖp trong 3 n¨m 2003, 2004, 2005 cho ta thÊy ®îc viÖc qu¶n lý vµ sö dông tµi s¶n lu ®éng cña doanh nghiÖp lµ cha ®¹t hiÖu qu¶ cao. Díi ®©y t«i xin phÐp cã mét sè kiÕn nghÞ lªn c¸c c¬ quan vµ c¸c ®¬n vÞ cã liªn quan mét c¸ch trùc tiÕp ®Õn ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp.
3.3.1. KiÕn nghÞ víi Tæng c«ng ty x©y dùng S«ng §µ
Tæng c«ng ty x©y dùng S«ng §µ lµ mét trong nh÷ng tæng c«ng ty Nhµ Níc lín nhÊt hiÖn nay ho¹t ®éng trong ngµnh x©y dùng ë níc ta. Ra ®êi ®· kh¸ l©u, tæng c«ng ty ®· chøng tá m×nh lµ c¸nh chim ®Çu ®µn trong ngµnh x©y dùng ViÖt Nam. Tæng c«ng ty lu«n ®¶m nhËn x©y dùng nh÷ng c«ng tr×nh lín cña quèc gia nh: c«ng tr×nh thuû ®iÖn Hoµ B×nh, thuû ®iÖn IALY, s©n vËn ®éng thÓ thao Mü §×nh, thuû ®iÖn lín nhÊt §«ng Nam ¸ S¬n La… vµ rÊt nhiÒu c«ng tr×nh lín trong vµ ngoµi níc kh¸c. Víi hµng tr¨m chi nh¸nh vµ hµng chôc c¸c c«ng ty con, tæng c«ng ty S«ng §µ to¶ ra kh¾p mäi miÒn tæ quèc gióp x©y dùng ®Êt níc ngµy cµng t¬i ®Ñp, v¨n minh h¬n. C«ng ty cæ phÇn t vÊn x©y dùng S«ng §µ tiÒn th©n lµ mét chi nh¸nh cña Tæng c«ng ty x©y dùng S«ng §µ- ®îc thµnh lËp nh»m môc ®Ých phôc vô cho tæng c«ng ty trong ho¹t ®éng t vÊn, kh¶o s¸t thiÕt kÕ, gi¸m s¸t… cho nh÷ng c«ng tr×nh mµ tæng c«ng ty ®· ®¶m nhËn thùc hiÖn. C¸c chØ tiªu do Tæng c«ng ty x©y dùng S«ng §µ giao cho vµ toµn bé nguyªn vËt liÖu ®Òu do tæng c«ng ty cÊp cho hay mua theo yªu cÇu cña tæng c«ng ty, do vËy hiÖu qu¶ qu¶n lý vµ sö dông tµi s¶n lu ®éng ë doanh nghiÖp lµ cha cao. N¨m 2004 sau khi cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp, C«ng ty cæ phÇn t vÊn x©y dùng S«ng §µ lµ mét c«ng ty con cña Tæng c«ng ty x©y dùng s«ng ®µ ®îc phÐp ho¹t ®éng trªn nhiÒu lÜnh vùc, cã quyÒn tù quyÕt tù h¹ch to¸n nªn doanh nghiÖp cã nhiÒu thay ®æi trong viÖc qu¶n lý vµ sö dông tµi s¶n lu ®éng. ®Ó thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp, t«i xin cã mét sè kiÕn nghÞ lªn T«ng c«ng ty x©y dùng s«ng ®µ nh sau.
- Thø nhÊt: Tæng c«ng ty cÇn cã mét sù gi¸m s¸t chÆt chÏ h¬n n÷a ®èi víi c«ng ty CPTVXDSD vÒ c¸c mÆt tµi chÝnh, sö dông tµi s¶n lu ®éng, tµi s¶n cè ®Þnh… T¨ng cêng vai trß cña ban kiÓm so¸t trong c«ng ty, ph¸t huy tèi ®a chøc n¨ng cña ban kiÓm so¸t lµ kiÓm tra gi¸m s¸t doanh nghiÖp lµ kiÓm tra vµ gi¸m s¸t c¸c ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp mét c¸ch chÆt chÏ, cã nh vËy míi n©ng cao ®îc hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n t¹i doanh nghiÖp. Ngoµi ra, tæng c«ng ty ph¶i cö ngêi gi¸m s¸t vèn cña tæng c«ng ty t¹i doanh nghiÖp, mét mÆt theo dâi qu¸ tr×nh lu©n chuyÓn cña nguån vèn ®Ó xem nguån vèn ®ã cã ®îc sö dông mét c¸ch hiÖu qu¶ hay kh«ng, mét mÆt gi¸m s¸t chÆt chÏ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp ®Ó b¸o c¸o víi tæng c«ng ty, qua ®ã sÏ gióp doanh nghiÖp t¹o ®îc nÒn nÕp trong c«ng viÖc, n©ng cao th¸i ®é lµm viÖc cña c¸n bé c«ng nh©n viªn c«ng ty.
- Thø hai: Tæng c«ng ty cÇn biÕt c¸ch khuyÕn khÝch, thóc ®Èy, khen thëng kÞp thêi c¸c c¸n bé c«ng nh©n viªn c«ng ty cã thµnh tÝch trong c«ng t¸c, ®ång thêi ph¶i cã th¸i ®é kû luËt mét c¸ch nghiªm kh¸c nh÷ng c¸n bé cã nh÷ng hµnh vi vi ph¹m kû luËt, hoÆc lîi dông cña c«ng… cã nh vËy míi cã thÓ t¹o mét kh«ng khÝ lµm viÖc thùc sù nghiªm tóc vµ hiÖu qu¶ bªn trong doanh nghiÖp, gióp cho doanh nghiÖp cã thÓ n©ng cao h¬n n÷a trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông tµi s¶n lu ®éng.
- Thø ba: Tæng c«ng ty cÇn t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho doanh nghiÖp cã thÓ tiÕp cËn mét c¸ch nhanh chãng víi c«ng nghÖ th«ng tin hiªn ®¹i, viÖc ¸p dông khoa häc kü thuËt vµo qu¸ tr×nh kinh doanh sÏ gãp phÇn lµm n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ sö dông c¸c tµi s¶n cña doanh nghiÖp.
Nãi tãm l¹i, víi t c¸ch lµ c«ng ty mÑ- tæng c«ng ty x©y dùng S«ng §µ ph¶i hÕt søc chó träng ®Õn ho¹t ®éng cña c¸c c«ng ty con, trong ®ã cã c«ng ty cæ phÇn t vÊn x©y dùng S«ng §µ, cã nh vËy míi ph¸t triÓn ®îc c¸c c«ng ty nµy tõ ®ã sÏ thóc ®Èy sù lín m¹nh cña toµn hÖ thèng cña Tæng c«ng ty.
3.3.2. KiÕn nghÞ víi c¸c tæ chøc tÝn dông
Trong mét nÒn kinh tÕ t¨ng trëng, mét doanh nghiÖp giái lµm ¨n lµ mét doanh nghiÖp biÕt sö dông vèn cña ngêi kh¸c lµm giµu cho chÝnh m×nh. V× vËy, trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn nay rÊt ph¸t triÓn ë ViÖt Nam th× c¸c tæ chøc tÝn dông ®ãng vai trß hÕt søc quan träng- chóng gãp phÇn lín trong viÖc cung cÊp vèn cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn tèt. Kh«ng n»m ngoµi xu thÕ ®ã, c«ng ty cæ phÇn t vÊn x©y dùng S«ng §µ còng sö dông kh¸ nhiÒu nguån vèn vay tõ c¸c tæ chøc tÝn dông. §Ó n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ sö dông nguån vèn vay, qua ®©y n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n cña doanh nghiÖp, t«i xin cã mét sè kiÕn nghÞ lªn c¸c tæ chøc tÝn dông- mµ ®¹i diÖn lµ Ng©n hµng Nhµ Níc ViÖt Nam nh sau:
- Thø nhÊt, c¸c tæ chøc tÝn dông cÇn t¹o ®iÒu kiÖn h¬n n÷a ®Ó cho doanh nghiÖp cã thÓ tiÕp cËn ®Õn c¸c lo¹i nguån vèn cña c¸c tæ chøc (nguån ng¾n h¹n, nguån dµi h¹n) ®Ó doanh nghiÖp cã thÓ më réng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ra bªn ngoµi, ®Ó doanh nghiÖp cã c¬ héi ®Çu t vµo c«ng nghÖ, thiÕt bÞ… tõ ®ã n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n cña doanh nghiÖp, t¹o ra lîi nhuËn cho doanh nghiÖp ®Ó cã thÓ hoµn tr¶ c¸c kho¶n nî cña doanh nghiÖp. §iÒu nµy cã lîi cho c¶ doanh nghiÖp vµ c¸c tæ chøc tÝn dông lÉn nÒn kinh tÕ cïng nhau ph¸t triÓn.
- Thø hai, c¸c tæ chøc tÝn dông cÇn t¨ng cêng vai trß gi¸m s¸t nÒn kinh tÕ, b»ng c¸ch khi tiÕn hµnh cho vay c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i gi¸m s¸t c¸c doanh nghiÖp ®ã mét c¸ch chÆt chÏ trong c¶ ho¹t ®éng tµi chÝnh, ho¹t ®éng sö dông tµi s¶n cña doanh nghiÖp… cã thÓ c¸c tæ chøc tÝn dông míi cã thÓ thÊy ®îc kh¶ n¨ng tr¶ nî cña kh¸ch hµng lµ cao hay thÊp ®Ó tõ ®ã cã chÝnh s¸ch xö lý cho phï hîp. ViÖc gi¸m s¸t mét c¸ch chÆt chÏ nh vËy cña c¸c tæ chøc tÝn dông sÏ lµm cho doanh nghiÖp chó träng h¬n n÷a trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông tµi s¶n trong doanh nghiÖp, t¹o niÒm tin cho hä cã thÕ doanh nghiÖp míi cã mét quan hÖ tÝn dông tèt víi c¸c tæ chøc nµy, ®iÒu nµy sÏ gióp doanh nghiÖp cã ®îc mét lîng vèn cÇn thiÕt cho kinh doanh víi chi phÝ thÊp.
Ngoµi ra, c¸c tæ chøc tÝn dông thÓ qu¶n lý vµ gi¸m s¸t doanh nghiÖp th«ng qua c¸c chÝnh s¸ch vÒ l·i suÊt, tû gi¸ ®Ó c¸c doanh nghiÖp ®iÒu chØnh ho¹t ®éng cña m×nh hiÖu qu¶ nhÊt, tõ ®ã ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ.
3.3.3. KiÕn nghÞ ®èi víi c¸c c¬ quan qu¶n lý chøc n¨ng cña Nhµ Níc
Doanh nghiÖp cã mèi liªn hÖ trùc tiÕp víi Nhµ Níc th«ng qua viÖc doanh nghiÖp ®¨ng ký thµnh lËp doanh nghiÖp, doanh nghiÖp nép thuÕ cho Nhµ Níc, sù qu¶n lý cña c¸c c¬ quan chøc n¨ng ®èi víi doanh nghiÖp vÒ vÊn ®Ò th¬ng hiÖu, chÊt lîng s¶n phÈm vµ viÖc kiÓm to¸n hµng n¨m ®èi víi doanh nghiÖp… Qua ®ã, nhµ níc còng thùc hiÖn ®îc chøc n¨ng qu¶n lý cña m×nh ®èi víi nÒn kinh tÕ. ViÖc qu¶n lý cña Nhµ Níc víi doanh nghiÖp còng ¶nh hëng rÊt lín ®Õn ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, ngay c¶ c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông tµi s¶n lu ®éng cña doanh nghiÖp còng bÞ chi phèi nhiÒu. V× vËy, ®Ó n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ cña doanh nghiÖp trong khi sö dông tµi s¶n lu ®éng, t«i xin cã mét sè kiÕn nghÞ sau ®èi víi c¸c c¬ quan chøc n¨ng cña Nhµ Níc:
- Thø nhÊt, Nhµ Níc cÇn ph¶i t¹o ra mét m«i trêng kinh doanh thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp cã thÓ ph¸t triÓn th«ng qua viÖc ban hµnh c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt híng dÉn ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp mét c¸ch cô thÓ nhng ph¶i dÔ hiÓu, cã thÓ c¸c doanh nghiÖp míi cã thÓ ph¸t huy ®îc hÕt néi lùc ®Ó ph¸t triÓn. C¸c v¨n b¶n cña doanh nghiÖp ph¶i lµm sao t¸c ®éng mét c¸ch trùc tiÕp ®Õn hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n cña doanh nghiÖp nh c¸c quy chÕ qu¶n lý cña Nhµ Níc ®èi víi c¸c doanh nghiÖp…
- Thø hai, Nhµ Níc cÇn ph¶i ban hµnh quy chÕ qu¶n lý tµi chÝnh riªng cho tõng lo¹i h×nh doanh nghiÖp. HiÖn nay, Nhµ Níc vÉn ¸p dông quy chÕ qu¶n lý tµi chÝnh ®èi víi doanh nghiÖp Nhµ Níc cho mäi lo¹i h×nh doanh nghiÖp, ®iÒu nµy dÉn ®Õn viÖc qu¶n lý cña Nhµ Níc lµ kh«ng hiÖu qu¶ vµ Ýt cã t¸c dông híng dÉn c¸c doanh nghiÖp trong ho¹t ®éng cña m×nh. NÕu ban hµnh mét quy chÕ phï hîp víi tõng doanh nghiÖp sÏ gióp cho c¸c doanh nghiÖp dÔ dµng h¬n trong viÖc qu¶n lý tµi s¶n, vèn cña m×nh, tõ ®ã sÏ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n trong doanh nghiÖp.
- Thø ba, Nhµ Níc cÇn ph¶i x©y dùng mét hÖ thèng c¸c chØ tiªu trung b×nh ngµnh. HiÖn nay, c¸c doanh nghiÖp hÇu nh ®ang rÊt gÆp khã kh¨n trong viÖc ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp do thiÕu mét hÖ thèng c¸c chØ tiªu trung b×nh ngµnh nh»m ®Ó ®èi chiÕu ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp víi mét chuÈn chung, v× vËy c¸c doanh nghiÖp kh«ng biÕt híng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh nh thÕ nµo lµ hiÖu qu¶ nhÊt. V× vËy, nÕu cã mét hÖ thèng chuÈn vÒ c¸c chØ tiªu nµy sÏ gióp c¸c doanh nghiÖp ®iÒu chØnh ho¹t ®éng cña m×nh gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n trong doanh nghiÖp.
- Thø t, Nhµ Níc cÇn t¨ng cêng cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp. Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n chÝnh cña viÖc sö dông tµi s¶n kh«ng hiÖu qu¶ ®ã lµ do cã sù bao cÊp cña Nhµ Níc ®èi víi mét sè c¸c doanh nghiÖp. V× vËy, ®Ó n©ng cao ®îc hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, th× Nhµ Níc cÇn cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp Nhµ Níc ®Ó n©ng cao n¨ng lùc ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp ®ång thêi ®Ó ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ.
Ngoµi ra Nhµ Níc cã thÓ t¸c ®éng ®Õn doanh nghiÖp qua rÊt nhiÒu c¸c chÝnh s¸ch gi¸n tiÕp kh¸c nh c¸c chÝnh s¸ch ph¸t triÓn thÞ trêng, chÝnh s¸ch vÒ cung vµ cÇu kh¸c n÷a nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n lu ®éng trong c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay. Qua ®©y cho chóng ta thÊy ®îc vai trß qu¶n lý cña Nhµ Níc ®îc ph¸t huy mét c¸ch triÖt ®Ó.
KÕt luËn
Qua nghiªn cøu vµ t×m hiÓu vÒ vÊn ®Ò qu¶n lý vµ sö dông tµi s¶n lu ®éng nãi chung vµ cô thÓ sè liÖu t¹i c«ng ty cæ phÇn t vÊn x©y dùng S«ng §µ. T«i ®· ®îc hiÓu biÕt rÊt nhiÒu trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông tµi s¶n lu ®éng t¹i c¸c doanh nghiÖp, lµm thÕ nµo ®Ó n©ng cao ®îc hiÖu qu¶ qu¶n lý vµ sö dông tµi s¶n lu ®éng, còng nh c¸c biÖn ph¸p kh¾c phôc ®îc c¸c h¹n chÕ trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông tµi s¶n nãi chung vµ tµi s¶n lu ®éng nãi riªng. T«i ®· cã thªm rÊt nhiÒu kinh nghiÖm vÒ ho¹t ®éng tµi chÝnh trong doanh nghiÖp, thÊy ®îc tÇm quan träng cña viÖc qu¶n lý doanh nghiÖp trong tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc… Qua ®©y, t«i cã thÓ rót ra ®îc kinh nghiÖm cho b¶n th©n khi ®i lµm t¹i c¸c doanh nghiÖp .
T«i xin göi lêi c¶m ¬n ch©n thµnh tíi c¸c c« chó anh chÞ nh©n viªn c«ng ty cæ phÇn t vÊn x©y dùng S«ng §µ ®· gióp t«i hoµn thµnh ®ît thùc tËp vµ chuyªn ®Ò nµy.
Danh môc tµi liÖu tham kh¶o
Gi¸o tr×nh Tµi chÝnh doanh nghiÖp
Chñ biªn: PGS.TS Lu ThÞ H¬ng
Qu¶n trÞ tµi chÝnh doanh nghiÖp
Chñ biªn: NguyÔn H¶i S¶n
Gi¸o tr×nh Lý thuyÕt tµi chÝnh tiÒn tÖ
Chñ biªn: TS. NguyÔn H÷u Tµi
Gi¸o tr×nh H¹ch to¸n kÕ to¸n trong c¸c doanh nghiÖp
Chñ biªn: TS. NguyÔn ThÞ §«ng
KÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh 2006- 2010, ®Þnh híng ph¸t triÓn c«ng ty ®Õn 2015 cña c«ng ty cæ phÇn t vÊn x©y dùng S«ng §µ.
B¸o c¸o tµi chÝnh thêng niªn 3 n¨m 2003, 2004, 2005 cña c«ng ty cæ phÇn t vÊn x©y dùng S«ng §µ.
LuËt doanh nghiÖp ban hµnh ngµy 12/06/1999
LuËt doanh nghiÖp Nhµ Níc ban hµnh ngµy 26/11/2003
NghÞ ®Þnh N§199/2004/N§- CP ban hµnh quy chÕ qu¶n lý tµi chÝnh cña c«ng ty Nhµ Níc vµ qu¶n lý vèn cña Nhµ Níc ®Çu t t¹i doanh nghiÖp kh¸c.
Th«ng t sè 23/2005/TT- BTC ngµy 30/03/2005 cña Bé trëng Bé tµi chÝnh.
NghÞ ®Þnh N§187/2004/N§- CP vÒ viÖc chuyÓn c«ng ty Nhµ Níc thµnh c«ng ty cæ phÇn.
Lêi c¶m ¬n
Sau mét thêi gian thùc tËp, díi sù híng dÉn tËn t×nh cña c¸c anh chÞ, c« chó lµm viÖc t¹i c«ng ty cæ phÇn t vÊn x©y dùng S«ng §µ, cïng víi sù gióp ®ì vµ chØ b¶o tËn t×nh cña thÇy gi¸o PGS.TS V¬ng Träng NghÜa, ®Õn nay em ®· hoµn thµnh chuyªn ®Ò tèt nghiÖp cña m×nh.
Em xin göi lêi c¶m ¬n tíi c¸c c« phßng KÕ to¸n tµi chÝnh cña c«ng ty cæ phÇn t vÊn x©y dùng S«ng §µ ®· chØ b¶o vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó em cã thÓ hoµn thµnh tèt ®ît thùc tËp tèt nghiÖp nµy.
§Æc biÖt, em xin göi lêi c¶m ¬n tíi thÇy gi¸o PGS.TS V¬ng Träng NghÜa ®· híng dÉn, d¹y dç vµ gióp ®ì nhiÖt t×nh ®Ó em cã thÓ hoµn thµnh chuyªn ®Ò tèt nghiÖp mét c¸ch tèt nhÊt.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n!
Sinh viªn
NguyÔn ThÞ Thu H»ng
Danh môc ch÷ viÕt t¾t trong chuyªn ®Ò
---------------------------
CTCPTVXDS§: c«ng ty cæ phÇn t vÊn x©y dùng S«ng §µ
TSL§: Tµi s¶n lu ®éng
TSC§: Tµi s¶n cè ®Þnh
DTT: Doanh thu thuÇn
GVHB: Gi¸ vèn hµng b¸n
HTKBQ: Hµng tån kho b×nh qu©n
KH: Kh¸ch hµng
NB: Ngêi b¸n
Môc lôc
Trang
._.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- 32422.doc