Tài liệu Nâng cao hiệu quả quản lý vật tư ở Công ty vật tư Nông sản: ... Ebook Nâng cao hiệu quả quản lý vật tư ở Công ty vật tư Nông sản
90 trang |
Chia sẻ: huyen82 | Lượt xem: 1222 | Lượt tải: 0
Tóm tắt tài liệu Nâng cao hiệu quả quản lý vật tư ở Công ty vật tư Nông sản, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Lêi më ®Çu
§øng tríc ngìng cöa cña thÕ kû 21, theo xu híng toµn cÇu ho¸ nÒn kinh tÕ. NÒn kinh tÕ níc ta ®· ®Æt ra nhiÒu yªu cÇu cÊp b¸ch ph¶i ®æi míi hÖ thèng qu¶n lý kinh tÕ. Cïng víi qu¸ tr×nh ®æi míi ®ã, vÊn ®Ò míi dÆt ra cho c¸c doanh nghiÖp lµ ph¶i hoµn thiÖn bé m¸y qu¶n lý tæ chøc ngay tõ nh÷ng yÕu tè ®Çu vµo ®Çu tiªn. Do ®ã, vÊn ®Ò cung ng dù tr÷ vËt t ®îc rÊt nhiÒu doanh nghiÖp quan t©m.
Thùc tÕ, ë níc ta trong hoµn c¶nh chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ theo c¬ chÕ thÞ trêng. C¸c quan hÖ kinh tÕ chñ yÕu lµ quan hÖ hµng ho¸- tiÒn tÖ vËn hµnh theo c¸c quy luËt cña nÒn kinh tÕ. Víi bèi c¶nh míi ®ã, hoµ nhÞp víi sù nghiÖp C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. c¸c doanh nghiÖp kh«ng ngõng hoµn thiÖn m×nh, ®æi míi , n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh nh: n©ng cao c¬ sá h¹ tÇng, ®æi míi c«ng nghÖvµ chÊt lîng... Nhng vît lªn tÊt c¶, Doanh nghiÖp kh«ng thÓ lµm ®îc bÊt cø ®iÒu g× nÐu kh«ng æn ®Þnh ®îc c¸c yÕu tè ®Çu vµo vËt t kü thuËt. Còng nhê hoµn thiÖn c«ng t¸c nµy, Doanh nghiÖp míi æn ®Þnh ®îc s¶n xuÊt kinh doanh, tiÕt kiÖm, gi¶m ®îc chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh. TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu kiÖn ®ã t¹o tiÒn ®Ò cho mét doanh nghiÖp ph¸t triÓn bÒn vµ v÷ng ch¾c.
H¬n n÷a, c¹nh tranh lµ mét yÕu tè t¹o ®éng lùc m¹nh mÏ cho qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ. C¹nh tranh buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i gi¶m thiÓu chi phÝ nÕu muèn tèi ®a ho¸ lîi nhuËn cña m×nh. Tríc sù c¹nh tranh khèc liÖt cña c¸c doanh nghiÖp vµ c¸c thanh phÇn kinh tÕ tù, th× c«ng viªc kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp ph¶i mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi nhÊt ®Þnh. Cã nghÜa lµ doanh sè b¸n ra ph¶i lín h¬n vµ bï ®¾p ®îc nh÷ng chi phÝ mua vµo, nhng vÉn thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô víi nhµ níc. Trong giai ®o¹n hiÖn nay, vÊn ®Ò c¹nh tranh vÒ chÊt lîng, sè lîng dêng nh rÊt khã kh¨n vµ kh«ng thùc sù mang l¹i hiÖu qu¶ nhiÒu l¾m. Doanh nghiÖp chØ cßn c¸ch duy nhÊt, ®ã lµ phÊn ®Êu gi¶m thiÓu chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm: qua trang thiÕt bÞ vËt t kü thuËt - yÕu tè cèt lâi cña vÊn ®Ò. §ã lµ yÕu tè ban ®Çu ¶nh hëng xuyªn suèt tíi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghÞªp. §iÒu ®ã tëng chõng nh m¬ hå vµ ®¬n gi¶n, nhng kh«ng ph¶i doanh nghiÖp nµo còng biÕt tËn dông nã .
HiÓu râ vai trß vµ t¸c dông cña c«ng t¸c hËu cÇn vËt t ®Õn lîi Ých ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Víi c¬ng vÞ lµ mét sinh viªn Qu¶n trÞ, t«i mong muèn t×m hiÓu vµ nghiªn cøu mét vµi mÆt còng nh mét sè khÝa c¹nh cña c«ng t¸c tæ chøc kÕ ho¹ch hËu cÇn v¹t t t¹i C«ng ty vËt t N«ng s¶n- Qua chuyªn ®Ò : "N©ng cao hiÖu qu¶ Qu¶n lý vËt t ë C«ng ty vËt t N«ng s¶n``
PhÇn thø nhÊt
Qu¶n lý vËt t vµ hiÖu qu¶ cña qu¶n lý vËt t trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng
I- C¬ së lý luËn vÒ qu¶n lý vËt t ë doanh nghiÖp:
1.1- Kh¸i niÖm – ph©n lo¹i vËt t
VËt t kü thuËt lµ s¶n phÈm cña lao ®éng ®îc dïng ®Ó s¶n xuÊt : nguyªn liÖu, vËt liÖu… thiÕt bÞ, m¸y mãc, b¸n thµnh phÈm. Cã thÓ mét s¶n phÈm cña Doanh nghiÖp nµy l¹i lµ lo¹i nguyªn liÖu cña Doanh nghiÖp kh¸c. V× mçi vËt cã nh÷ng thuéc tÝnh kh¸c nhau vµ chÝnh nh thùc hiÖnÕ nã s½n sµng cã thÓ dïng cho nhiÒu viÖc, cho nªn cïng mét s¶n phÈm cã thÓ dïng lµm s¶n phÈm tiªu dïng hay dïng lµm vËt t kü thuËt. Bëi vËy, trong mäi trêng hîp cÇn ph¶i c¨n cø vµo c«ng dông cuèi cïng cña s¶n phÈm ®Ó xem xÐt nã lµ vËt t kü thuËt hay lµ s¶n phÈm tiªu dïng ®Ých thùc.4
1.2- Ph©n lo¹i vËt t kü thuËt
Theo c«ng dông:
Lµ nh÷ng lo¹i vËt t ®îc ph©n lo¹i theo c«ng dông vµ tÝnh chÊt cña nã trong quy tr×nh sö dông:
-Nhãm1 gåm: nguyªn, nhiªn vËt liÖu, b¸n thµnh phÈm
-Nhãm2 gåm: thiÕt bÞ m¸y mãc c«ng cô , dông cô…
Theo sù di chuyÓn gi¸ trÞ vµo thµnh phÈm
-Nhãm 1: nhãm vËt t chuyÓn mét lÇn vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm
-Nhãm 2 : nhãm vËt t chuyÓn tõng phÇn v¸o s¶n phÈm .
Ph©n theo tÇm quan träng cña vËt t
Chia theo vËt t chÝnh vµ vËt t phô (§îc x¸c ®Þnh theo gi¸ trÞ cña vËt tvµ c¬ cÊu cÊu thµnh s¶n phÈm cña nã )
-VËt t quan träng (c¸c lo¹i vËt t cã ®é khan hiÕm cao, hoÆc it cã trªn thÞ trêng )
-VËt t cÇn thiÕt (nhãm vËt t Ýt quan träng h¬n nhng kh«ng thÓ thiÕu )
-VËt t Ýt quan träng h¬n (vËt t s½n cã trªn thÞ trêng, kÕ ho¹ch«ng cÇn ph¶I dù tr÷ nhiÒu)
Ph©n chia theo A-B-C
A=Lo¹i vËt t chñ yÕu tiªu dïng hµng ngµy ë c«ng ty chiÕm kho¶ng 60-70%gi¸ trÞ vµ kÕ ho¹chèi lîng, nhng chØ chiÕm 10-15%danh môc mÆt hµng.
B=Lo¹i vËt t chiÕm 20% gi¸ trÞ vµ sè lîng còng nh danh môc mÆt hµng. Nhãm nµy Ýt quan träng h¬n, ®îc liÖt kª vµo nhãm qu¶n lý cña Doanh nghiÖp nhng kh«ng chÆt chÏ nh lo¹i A
C= Nhãm vËt t cßn l¹i: nhãm nµy kh«ng quan träng nhng ®Ó ®¶m b¶o tÝnh ®ång bé vµ kÞp thêi th× lo¹i nµy còng ph¶i qu¶n lý
Ph©n theo lîng vµ gi¸ trÞ
-Nhãm 1: chiÕm 20% mÆt hµng vµ 80% gi¸ trÞ
-Nhãm 2: ChiÕm80% mÆt hµng nhng chØ chiÕm 20% gi¸ trÞ
Ph©n theo møc ®é khan hiÕm ( cÇn cÊp) cña vËt t
-Lo¹i1: Nhãm vËt t rÊt khan hiÕm (khã t×m kiÕm hay ®äc quyÒn trªn thÞ trêng )
-Lo¹i2: Nhãm vËt t khan hiÕm
-Lo¹i3: Nhãm vËt t kh«ng khan hiÕm ( cã s½n trªn thÞ trêng )
Doanh nghiÖp ®Æc biÖt quan t©m ®Õn lo¹i vËt t cã ®é khan hiÕm cao, víi møc dù tr÷ cao hn b×nh thùêng ®Ó ®¶m b¶o ®é an toµn ë Doanh nghiÖp, tr¸nh rñi ro .
Theo tÝnh chÊt sö dông
-Nhãm vËt t th«ng dông: Nhãm vËt t nµy ®îc sö dông nhiÒu ë c¸c Doanh nghiÖp mang tÝnh phæ biÕn
-Nhãm vËt t chuyªn dïng: lµ vËt t dïng cho mét sè Ýt c¸c ngµnh kh«ng phæ biÕn trong nÒn kinh tÕ. Lo¹i nµy, Doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh nguån hµng æn ®Þnh vµ cã møc dù tr÷ tho¶ ®¸ng æn ®Þnh ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh.
Theo sù ph©n cÊp qu¶n lý:
-Nhãm vËt t ®îc qu¶n lý tËp chung: ThÞ trêng lo¹i vËt t nµy do nhµ níc cÊp ph¸t, qu¶n lý theo kÕ ho¹ch vµ chØ tiªu.
-Nhãm vËt t qu¶n lý kh«ng tËp chung: lo¹i vËt t ®îc mua b¸n tù do vµ cã s½n trªn thÞ trêng .
1.3-Tæ chøc bé m¸y qu¶n trÞ vËt t ë Doanh nghiÖp :
1.3.1- Sù cÇn thiÕt ph¶i tæ chøc bé m¸y qu¶n trÞ vËt t ë doanh nghiÖp :
Tæ chøc bé m¸y qu¶n trÞ vËt t ë doanh nghiÖp ®îc h×nh thµnh mét c¸ch kh¸ch quan dùa trªn chøc n¨ng qu¶n trÞ cña tæ chøc vÒ vËt t. nã quyÕt ®Þnh mét phÇn hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c qu¶n trÞ .
NÕu nh bé m¸y qu¶n trÞ vËt t ®îc h×nh thµnh mét c¸ch hîp lý sÏ cã t¸c dông to lín ®Õn hiÖu qu¶ c«ng t¸c qu¶n trÞ vËt t ë doanh nghiÖp.V× vËy, cÇn thiÕt ph¶i nghiªn cøu, tæ chøc bé m¸y qu¶n trÞ vËt t:§¸p øng ®îc yªu cÇu ho¹t ®éng cña Doanh nghiÖp
X¸c ®Þnh ®îc hiÑu qu¶ ho¹t ®éng cña tæ chøc lµ mét viÖc lµm cÇn thiÕt, thêng xuyªn cña qu¸ tr×nh tæ chøc bé m¸y. V× qua viÖc nghiªn cøu nµy ta cã thùc hiÖn ®Ó ®¸nh gÝa ®îc tÝnh hiÖu qu¶ vµ hîp lý cña bé m¸y qua tõng thêi kú. Tõ ®ã cã nh÷ng kiÕn nghÞ kiÖn toµn bé m¸y tæ chøc.
Ngoµi ra ph¶i kh«ng ngõng tinh gi¶n bé m¸y qu¶n lý , n©ng cao søc m¹nh cña tæ chøc, nghiªn cøu ,x©y dùng nh÷ng m« h×nh tiªn tiÕn vÒ tæ chøc bé m¸y qu¶n trÞ ë Doanh nghiÖp .
1.3.2-C¸c h×nh thøc tæ chøc
1.3.2.1. Tæ chøc bé m¸y qu¶n trÞ vËt t theo nguyªn t¾c chøc n¨ng:
Theo nguyªn t¾c nµy th× chøc n¨ng nhiÖm vô chñ yÕu cña phßng vËt t ®îc chuyªn m«n ho¸ cho tõng bé phËn, cho tõng phßng ban theo s¬ ®å sau:
S¬ ®å nguyªn t¾c tæ chøc phßng vËt t theo nguyªn t¾c chøc n¨ng
Phã gi¸m ®èc kinh doanh
Trëng phßng kinh doanh
Tæ kÕ ho¹ch
(hËu cÇn vËt t)
Tæ tiªu thô s¶n phÈm
Tæ tiÕp liÖu
Tæ kho
§éi xe
nguyªn liÖu
nhiªn liÖu
VËt liÖu ho¸ chÊt
v.v..
Kho sè
1
Kho sè
2
Kho sè
3
2
v.v
®éi
vËn
chuyÓn
+Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña c¸c bé phËn nµy nh sau:
-Tæ kÕ ho¹ch thèng kª: lµm nhiÖm vô x¸c ®Þnh nhu cÇu vµ nguån vËt t cho Doanh nghiÖp .
Lªn ph¬ng ¸n mua s¾m vËt t
LËp ®¬n hµng vËt t kü thuËt
LËp phiÕu lÜnh vËt t theo h¹n møc
-Tæ kÕ ho¹ch chuyªn theo dâi kiÓm tra vµ sö dông vËt t thiÕt bÞ.
Thèng kª t×nh h×nh xuÊt – nhËp cung øng vËt t
LËp kÕ ho¹ch vËt t míi.
-Bé phËn nghiªn cøu thÞ trêng
NghiÖp vô chñ yÕu; nghiªn cøu thÞ trêng c¸c yÕu tè s¶n xuÊt ®Ó cã thÓ tr¶ lêi ®îc nh÷ng c©u hái: Gi¸ c¶, chÊt lîng, sè lîng, nguån cung øng
-Bé phËn tiÕp liÖu: lµm nghiÖp vô mua s¾m vËt t, ¸p t¶i vËt t hµng ho¸, theo dâi giao nhËn vËt t ®Çy ®ñ, kÞp thêi, ®ång bé, chÝnh x¸c theo ®óng hîp ®ång mua hµng.
§éi vËn chuyÓn: §èi víi c¸c c«ng ty lín chuyªn chë, cã ®éi xe riªng cña c«ng ty. Tuú theo quy m«, yªu cÇu mµ cÇn ®Õn nh÷ng sè lîng vµ ®éi xe kh¸c nhau. C«ng t¸c nµy, nã gãp phÇn chñ ®éng trong viÖc vËn chuyÓn vËt t trang thiÕt bÞ , thuËn tiÖn linh ho¹t mäi lóc, mäi n¬i
1.3.2.2. Tæ chøc bé m¸y qu¶n trÞ vËt t theo nguyªn t¾c mÆt hµng
Theo nguyªn t¾c nµy, tæ chøc bé m¸y qu¶n trÞ vËt t ®îc thµnh lËp theo nhiÒu bé phËn. Mçi bé phËn phô tr¸ch mét nhãm mÆt hµng vËt t chñ yÕu cña Doanh nghiÖp.
Theo h×nh thøc nµy cã thÓ tæ chøc bé m¸y nh sau
S¬ ®å tæ chøc phßng vËt t theo nguyªn t¨c mÆt hµng:
Phã gi¸m ®èc kinh doanh
Ban vËt t
kü thuËt
Ban m¸y mãc thiÕt bÞ
Ban ho¸ chÊt vËt liÖu
tiÕp liÖu
ho¸ chÊt
vËt liÖu
kho tµng ho¸ chÊt vËt liÖu
Tæ
kÕ ho¹ch thèng kª
qu¶n lý kho tµng bÕn b·i
tiÕp
nhËn
vËn chuyÓn vËt t
nghiªn cøu
kÕ ho¹ch
M« h×nh tæ chøc theo nguyªn t¾c mÆt hµng thêng ®îc ¸p dông ®èi c¸c doanh nghiÖp co quy m« s¶n xuÊt kinh doanh lín. Mét bé phËn qu¶n trÞ kinh doanh kh«ng thÓ qu¸n xuyÕn dîc t©t c¶ nh÷ng mÆt hµng cho nªn tæ chøc theo nguyªn t¾c ph©n quyÒn chÞu tr¸ch nhiÖm riªng dèi víi tõng mÆt hµng.
§Æc ®iÓm m« h×nh tæ chøc nµy; cã thªm mét cÊp trung gian phô tr¸ch mét nhãm c¸c mÆt hµng vËt t. Tuú theo chñng lo¹i vËt t ë doanh nghiÖp, ngêi ta cã thÓ chia theo c¸c nhãm kh¸c nhau dùa trªn mét vµi tiªu thøc qu¶n lý nµo ®ã.
Tõng ban trong bé may qu¶n trÞ vËt t ®Òu ®îc cÊu thµnh bëi ba bé phËn nhá h¬n: KÕ ho¹ch, tiÕp liÖu vµ c¸c kho theo nguyªn t¾c thèng nhÊt tõng mÆt hµng
II - Sù cÇn thiÕt thiÕt cña viÖc ®¶m b¶o vËt t kü thuËt trong doanh nghiÖp .
Qu¸ trÝnh s¶n xuÊt lµ qu¸ tr×nh con ngêi sö dông t liÖu lao ®éng ®Ó t¸c ®éng µo ®èi tîng lao ®éng lµm thay ®æi h×nh ®îc¸ng, kÝch thíc tÝnh chÊt lý ho¸ cña ®èi tîng lao ®éng ®Ó t¹o ra nh÷g s¶n phÈm chÊt lîng ngµy cµng cao. Ho¹t ®éng nµy khi mua c¸c yÕu tè ®Çu vµo, kh«ng trùc tiÕp víi b¸n ra nªn ®ßi hái ph¶i cã mét kÕ ho¹ch hËu cÇn án ®Þnh . S¶n xuÊt kinh doanh lµ ho¹t ®éng nh»m môc ®Ých kiÕm lêi ®îcùa trªn c¸c ph¬ng ph¸p, thñ ph¸p kh¸c nhau sao cho lîi Ých thu vÒ lín h¬n vµ ®ñ bï ®¾p nh÷ng chi phÝ thu mua bá ra.
Do ®Æc ®iÓm cña s¶n xuÊt vµ c¸c quy luËt cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng nã t¸c ®éng tíi tõng doanh nghiÖp cho nªn Doanh nghiÖp ph¶i biÕt chñ ®éng trong tõng t×nh huèng. §èi víi vËt t kü thuËt còng vËy, nã còng cÇn thiÕt kh¸ch quan, cã t¸c dông ®¶m b¶o s¶n xuÊt kinh doanh cña Doanh nghiÖp cho nªn c¸c doanh nghiÖp ph¶i chñ ®éng nã.
C¨n cø vµo nhu cÇu kÕ ho¹ch, cã thÓ ra quyÕt ®Þnh mua s¾m vËt t nh thÕ nµo,tøc lµ cung øng theo nhu cÇu t¹o thµnh mèi quan hÖ g¾n chÆt víi nhau. ë doanh nghiÖp s¶n xuÊt, th× khèi lîng s¶n xuÊt vµ c¬ vÊu s¶n phÈm quyÕt ®Þnh khèi lîng chñng lo¹i vËt t, nã còng quyÕt ®Þnh thêi gian, ®Þa ®iÓm cung øng vËt t. ë doanh nghiÖp th¬ng m¹i, cung theo cÇu- theo ®¬n hµng vµ theo môc tiªu kÕ ho¹ch cña tõng thêi kú.
Do ®ã qu¶n trÞ vËt t - vµ ®¶m b¶o s¶n xuÊt cã mét ¶nh hëng rÊt lín ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ë doanh nghiÖp.§¶m b¶o vËt t kü thuËt ®Çy ®ñ, kÞp thêi, chÝnh x¸c nã lµ ®iÒu kiÖn cã tÝnh chÊt tiÒn ®Ò t¹o sù liªn tôc cña qóa tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh vµ t¹o mèi quan hÖ kh¨ng khÝt víi kh¸ch hµng.
§¶m b¶o vËt t kü thuËt tèt lµ ®iÒu kiÖn n©ng cao chÊt lîng kinh doanh, chÊt lîng s¶n phÈm, t¹o uy tÝn vµ n©ng con søc c¹nh tranh cña Doanh nghiÖp trong c«ng t¸c tiªn thô cña m×nh.
Cã ®îc kÕ ho¹ch vËt t kü thô©t , gióp cho viÖc n©ng cao tr×nh ®é khoa häc kü thu¹t cña s¶n xuÊt, han chÕ thõa thiÕu g©y ø ®äng vËt t kü thuËt.
Tõ viÖc x¸c ®Þnh ®îc kÕ ho¹ch ®Þnh kú, nã ®ßn bÈy ®Ó tiÕt kiÖm vµ t¨ng n¨ng xuÊt lao ®éng, gãp phÇn c¶i thiÖn viÖc sö dông m¸y mãcthiÕt bÞ kü thuËt. V× thÕ, c«ng t¸c vËt t lµ c«ng t¸c then chèt khëi sù cho mäi sù thµnh c«ng hay thÊt b¹Þ cña Doanh nghiÖp, do ®ã bÊt cø Doanh nghiÖp nµo còng ph¶i qu¶n lý s¸t sao chóng.\
III- Nhu cÇu vµ c¸c biÖn ph¸p x¸c ®Þnh nhu cÇu vËt t kü thuËt:
3.1 - Kh¸i niÖm.
Nhu cÇu lµ mét kh¸i niÖm c¬ b¶n vµ tiÒm Èn trong marketing, nhu cÇu nãi chung ®îc hiÓu lµ c¶m gi¸c thiÕu hôt mét c¸i g× ®ã mµ con ngêi c¶m nhËn ®îc. Nhu cÇu nãi chung rÊt ®¹ng vµ phøc t¹p tõ nhu cÇu ¨n, ë, mÆc, ®Õn nhu cÇu tri thøc, v¨n ho¸, gi¶i trÝ… nã thuéc trong c¸c cÊp bËc nhu cÇu tõ thÊp ®Õn cao cña con ngêi
Nhng nÕu xÐt vÒ lÜnh vùc vËt t s¶n xuÊt kinh doanh th× nhu cÇu ®îc cô thÓ h¬n. Nã lµ mét ph¹m trï kinh tÕ quan träng, ph¶n ¸nh mèi liªn hÑ phô thuéc cña c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh vÒ c¸c ®iÒu kiÖn t¸i s¶n xuÊt x· héi. Nhu cÇu mang tÝnh ch¸t kh¸ch quan còng gièng nh nh÷ng ®iÒu kiÖn vµ tÝnh quy luËt cña t¸i s¶n xuÊt x· héi. TÝnh kh¸ch quan cña nhu cÇu thÓ hiÖn ë chç: lîng nhu cÇu hoµn toµ kh«ng phô thuéc vµo viÖc x¸c ®Þnh hoÆc kh«ng x¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña nã.
Nhu cÇu vËt t lµ nh÷ng nhu cÇu cÇn thiÕt vÒ nguyªn, nhiªn vËt liÖu, thiÕt bÞ maý mãc ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô kinh doanh nhÊt ®Þnh mµ doanh nghiÖp kh¶ n¨ng thanh to¸n.
Trong ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt hµng ho¸, nhu cÇu vËt t lu«n lu«n biÓu hiÖn díi d¹ng cÇu. CÇu lµ mét ph¹m trï kinh tÕ phøc t¹p cã mèi liªn hÖ trùc tiÕp tíi c¸c quy luËt vµ c¸c ph¹m trï cña s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng ho¸ vµ lµ mét yÕu tè cña thÞ trêng vËt t . Còng nh cÇu vµ nhu cÇu nãi chung, cÇu vµ nhu cÇu vËt t cã ®«i chç kh¸c nhau cÇn ph©n biÖt:
Tríc hÕt nÕu nh nhu cÇu vËt t liªn hÖ trùc tiÕp ®îc ®Õn s¶n xuÊt th× cÇu vËt t l¹i liªn hÖ ®Õn s¶n xuÊt th«ng qua nhu cÇu vËt t, qua kh¶ n¨ng thanh to¸n, qua gi¸ c¶, cung hµng ho¸ vµ kh¶ n¨ng tÝn dông .
Thø hai, cÇu vËt t ®îc x¸c ®Þnh bëi nhu cÇu vËt t cã kh¶ n¨ng thanh to¸n cho nªn nhu cÇu vËt t réng lín h¬n cÇu vËt t, kh«ng cã nhu cÇu vËt t th× kh«ng cã cÇu vËt t, vµ cÇu vËt t kh«ng ph¶i lµ toµn bé nhu cÇu.
3.2- Nh÷ng ®Æc trng c¬ b¶n cña nhu cÇu vËt t
Còng nh qu¸ tr×nh ®¶m b¶o vËt t cho s¶n xuÊt, nhu cÇu vËt t kü thuËt mang tÝnh kh¸ch quan ph¶n ¸nh yªu cÇu cña s¶n xuÊt vÒ mét lo¹i vËt t nµo ®ã. V× vËy, nhu cÇu vËt t cã nh÷ng ®Æc trng sau ®©y:
-Nhu cÇu vËt t liªn quan trùc tiÕp ®Õn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña Doanh nghiÖp
-Nhu cÇu vËt t ®îc h×nh thµnh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vËt chÊt hoÆc nhu cÇu kinh doanh .
-Nhu cÇu vËt t mang tÝnh x· héi bëi v× nguyªn vËt liÖu cña Doanh nghiÖp nµy l¹i lµ kÕt qu¶ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp kh¸c, chØ khi nã ®îc tiªu dïng cuèi cïng
.TÝnh thay thÕ lÉn nhau cña nhu cÇu vËt t
.TÝnh bæ xung cho nhau cña nhu cÇu vËt t
.TÝnh kh¸ch quan cña nhu cÇu vËt t - lµ sù cÇn thiÕt tÊt yÕu cho nhu cÇu s¶n xuÊt. Muèn s¶n xuÊt ph¶i cã vËt t, ®ã lµ nhu cÇu cô thÓ ®îc vËt ho¸ b»ng søc lao ®éng cña con ngêi
.TÝnh ®a d¹ng nhiÒu vÎ cña vËt t: khi nhu cÇu s¶n xuÊt hµng ho¸ ngµy cµng ph¸t triÓn th× chñng lo¹i vËt t hµng ho¸ còng ngµy cµng ®a d¹ng
3.3- KÕt cÊu nhu cÇu vµ c¸c ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh nhu cÇu
§èi víi c¸c doanh nghiÖp, nhu cÇu vËt t ®îc biÓu hiÖn toµn bé trong kú kÕ ho¹ch, theo tõng th¸ng, quý, kÓ c¶ dù tr÷. KÕt cÊu nhu cÇu vËt t ®îc thÓ hiÖn b»ng mèi quan hÖ gi÷a mçilo¹i nhu cÇu ®èi víi toµn bé lo¹i nhu cÇu vËt t ë doanh nghiÖp. Nhu cÇu vËt t ë doanh nghiÖp ®îc ph¶n ¸nh ë s¬ ®å sau :
S¬ ®å kÕt cÊu nhu cÇu vËt t doanh nghiÖp :
tæng nhu cÇu
cho s¶n xuÊt kinh doanh
nhu c©ï cho x©y dùng
c¬ b¶n
x©y dùng c¬ b¶n
cho dù tr÷
ph©n xëng 2
ph©n xëng 3
söa ch÷a
cho dù tr÷
s¶n xuÊt s¶n phÈm
s¶n xuÊt c«ng cô
hîp ®ång
tiªu
thô
söa ch÷a
thêng xuyªn
(®éi xe)
khÊu hao
m¸y mãc
thiÕt
bÞ
ph©n xëng 1
3- C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn nhu cÇu vËt t kü thuËt ë Doanh nghiÖp
Nhu cÇu vËt t nhu cÇu ®îc h×nh thµnh díi t¸c ®éng cña nhiÒu nh©n tè kh¸c nhau. Nh÷ng nh©n tè nµy cã thÓ ph©n theo c¸c nhãm sau :
Mét lµ tiÕn bé vÒ khoa häc kü thuËt trong s¶n xuÊt. Nh©n tè tæng hîp nµy ph¶n ¸nh tiÕn bé vÒ khoa häc kü thuËt trong lÜnh vùc s¶n xuÊt vµ vËt t nh chÕ t¹o nh÷ng m¸y mãc thiÕt bÞ cã tÝnh kü thuËt cao, sö dông nh÷ng vËt liÖu míi vµ sö dông cã hiÖu qu¶ nguån vËt t .
Hai lµ quy m« s¶n xuÊt ë c¸c ngµnh, c¸c Doanh nghiÖp. Nh©n tè nµy ¶nh hëng trùc tiÕp tíi khèi lîng vËt t tiªu dïng vµ do ®ã ¶nh hëng tíi khèi lîng nhu cÇu vËt t. Quy m« s¶n xuÊt cµng lín th× khèi lîng tiªu dïng vËt t ngµy cµng nhiÒu vµ do ®ã nhu cÇu vËt t ngµy cµng t¨ng. Theo ®µ ph¸t triÓn kinh tÕ, quy m« s¶n xuÊt ngµy cµng gia t¨ng vµ ®IÒu ®ã ®ßi hái nhu cÇu vËt t ngµy cµng lín trong nÒn kinh tÕ .
Ba lµ c¬ cÊu khèi lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt. C¬ cÊu khèi lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt thay ®æi theo nhu cÇu thÞ trêng vµ sù tiÕn bé cña khoa häc kü thuËt, ®Æc biÖt thay ®ái theo tr×nh ®é sö dông vËt t tiªu dïng vµ c¶I tiÕn chÊt lîng s¶n phÈm tõ vËt t tiªu dïng. §IÒu nµy ¶nh hëng tíi c¬ cÊu cña vËt t tiªu dïng vµ do ®ã t¸c ®éng tíi c¬ cÊu cña nhu cÇu vËt t .
Bèn lµ quy m« thÞ trêng vËt t. Quy m« thÞ trêng biÓu hiÖn sè lîng Doanh nghiÖp tiªu dïng vËt t vµ quy cach chñng lo¹I vËt t mµ c¸c doanh nghiÖp cã nhu cÇu tiªu dïng trªn thÞ trêng : quy m« cña thÞ trêng cµng lín th× nhu cÇu vËt t cµng nhiÒu.
N¨m lµ nguån cung vËt t- hµng ho¸ trªn thÞ trêng : cung vËt t thÓ hÞªn kh¶ n¨ng vËt t cã trªn thÞ trêng vµ kh¶ n¨ng ®¸p øng nhu cÇu vËt t cña c¸c ®¬n vÞ tiªu dïng . Cung vËt t cã t¸c ®éng ®Õn cÇu vËt t th«ng qua gi¸ c¶vµ do ®ã ®Õn toµn bé nhu cÇu .
Ngoµi nh÷ng nh©n tè trªn ®©y cßn cã nhiÒu c¸c nh©n tè kh¸c ¶nh hëng ®Õn nhu cÇu vËt t nh :
C¸c nh©n tè x· héi ph¶n ¸nh môc tiªu c¶I thiÖn ®iÒu kiÖn lao ®éng trong c¸c ngµnh s¶n xuÊt, ¶nh hëng cña nh÷ng nh©n tè nµy ®îc x¸c ®Þnh b»ng nh÷ng chØ tiªu nh tr×nh ®é c¬ giíi ho¸, tù ®éng ho¸ s¶n xuÊt vµ c¶I thiÖn ®iÒu kiÖn lao ®éng.
Kh¶ n¨ng thanh to¸n cña c¸c doanh nghiÖp tiªu dïng vËt t
Gi¸ c¶ vËt t hµng ho¸ vµ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh .
Nghiªn cøu sù t¸c ®éng cña c¸c nh©n tè ®Õn nhu cÇu vËt t ®îc thùc hiÖn theo tõng nhãm vµ cho tõng lo¹i vËt t, còng nh cho tõng lo¹i nhu cÇu cã tÝnh ®Õn c¸c giai ®o¹n kh¸c nhau cña c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸. Qóa tr×nh nµy cã ý nghÜa quan träng cho c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch dù b¸o nhu cÇu thÞ trêng .
IV- Néi dung c«ng t¸c hËu cÇn vËt t
4.1- Tr×nh tù kÕ ho¹ch hËu cÇn vËt t
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, néi dung chñ yÐu cña c«ng t¸c h¹u cÇn vËt t kü thuËt bao gåm tõ kh©u nghiªn cøu thÞ trêng, x¸c ®Þnh nhu cÇu vËt t cña doanh nghiÖ, x¸c ®Þnh nguån vËt t, lËp kÕ ho¹ch mua s¾m vËt t, d tr÷ b¶o qu¶n vµ cÊp ph¸t vËt t, ®Õn viÖc qu¶n lý sö dông vµ quyÕt to¸n vËt t .
Néi dung cña c«ng t¸c hËu cÇn vËt t kü thuËt cã thÓ biÓu diÔn qua s¬ ®å sau :
Tr×nh tù c«ng t¸c hËu cÇn vËt t kü thuËt doanh nghiÖp
nghiªn cøu vµ lËp kÕ ho¹ch mua s¾m vËt t
Tæ chøc mua s¾m vËt t
Tæ chøc chuyÓn ®a vËt t vÒ doanh nghiÖp
tiÕp nhËn vµ b¶o qu¶n vËt t vÒ chÊt lîng vµ sè lîng
Tæ chøc cÊp ph¸t vËt t ë néi bé doanh nghiÖp
Trong ®ã kÕ ho¹ch mua s¾m vËt t lµ kh©u then chèt nhÊt vµ bao gåm c¸c bíc nh sau :
4.2 - Nghiªn cøu néi dung vµ tr×nh tù kÕ ho¹ch mua s¾m vËt t
+ Néi dung
KÕ ho¹ch mua s¾m vËt t cña doanh nghiÖp thùc chÊt lµ sù tæng hîp nh÷ng tµi liÖu tÝnh to¸n kÕ ho¹ch, nã lµ mét hÖ thèng c¸c b¶ng biÓu tæng hîp nhu cÇu vËt t vµ mét hÖ thèng c¸c biÐu c©n ®èi vËt t. NhiÖm vô chñ yÕu cña nã lµ ®¶m b¶o vËt t mét c¸ch tèt nhÊt vµ æn ®Þnh nhÊt cho s¶n xuÊt kinh doanh. Muèn vËy c«ng t¸c vËt t ph¶i x¸c ®Þnh cho ®îc lîng vËt t cÇn thiÕt ph¶i cã lµ bao nhiªu? vµ ë ®©u? khi naß, ®Çy ®ñ vÒ chÊt lîng, sè lîng vµ thêi gian .
Bªn c¹nh viÖc x¸c ®Þnh lîng vËt t cÇn mua kÕ ho¹ch mua s¾m vËt t cßn ph¶i x¸c ®Þnh râ nh÷ng nguån vËt t ®Ó tho¶ m·n nh÷ng nhu cÇu ®ã. Bëi vËy, kÕ ho¹ch mua s¾m vËt t thêng ph¶n ¸nh hai néi dung c¬ b¶n sau:
Mét lµ: Ph¶n ¸nh toµn bé nhu cÇu vËt t cña doanh nghiÖp trong kú kÕ ho¹ch nh nhu cÇu vËt t cho s¶n xuÊt, cho x©y dùng c¬ b¶n, hay cho hîp ®ång A hay kh¸ch hµng B vµ cßn lµ dù tr÷ lµ bao nhiªu.
Hai lµ: Ph¶n ¸nh c¸c nguån vËt t ®Ó tho¶ m·n c¸c nhu cÇu nãi trwn bao gåm:nguån tån kho ®Çu kú, nguån ®éng viªn néi bé doanh nghiÖp hay nguån mua bæ xung bªn ngoµi…
+ Tr×nh tù lËp kÕ ho¹ch mua s¾m vËt t nh sau:
Tríc hÕt lËp kÕ ho¹ch mua s¾m vËt t lµ c«ng viÖcph¶i lµm ®Ó cã ®îc kÕ ho¹ch. §èi víi c¸c doanh nghiÖp, viÖc l¹p kÕ ho¹ch mua s¾m vËt t chñ yÕu do phßng kinh doanh lËp, nhng thùc tÕ cã sù tham gia cña nhiÒu bé phËn trong bé m¸y ®iÒu hµnh Doanh nghiÖp
-Giai ®o¹n chuÈn bÞ: §©y lµ giai ®o¹n quan träng quyÕt ®Þnh ®Õn chÊt lîng vµ néi dung cña kÕ ho¹ch vËt t. ë giai ®o¹n nµy, c¸n bé th¬ng m¹i doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÑn c¸c c«ng viÖc sau: nghiªn cøu vµ thu thËp c¸c th«ng tin vÒ thÞ trêng c¸c yÕu tè s¶n xuÊt; chuÈn bÞ cho tµi liÖu vÒ ph¬ng ¸n s¶n xuÊt – kinh doanh vµ kÕ ho¹ch tiªu thô s¶n phÈm, møc tiªu dïng nguyªn vËt liÖu, yªu cÇu cña c¸c ph©n xëng, tæ ®éi s¶n xuÊt ë doanh nghiÖp .
-Giai ®o¹n tÝnh to¸n c¸c lo¹i nhu cÇu cña doanh nghiÖp. §èi víi c¸c Doanh nghiÖp s¶n xuÊt, ®Ó cã ®îc kÕ ho¹ch mua s¾m vËt t chÝnh x¸c vµ khoa häc ®ßi hái ph¶i x¸c ®Þnh ®Çy ®ñ c¸c lo¹i nhu cÇu vËt t cho s¶n xuÊt. §©y lµ c¨n cø quan träng ®Ó x¸c ®Þnh lîng nhu cÇu vËt t cÇn mua vÒ cho doanh nghiÖp. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, víi c¬ chÕ tù trang tr¶i, vµ cã lîi nhuËn ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn, viÖc x¸c ®Þnh ®óng ®¾n c¸c lo¹i nhu cÇu cã ý nghÜa rÊt to lín.
-Giai ®o¹n x¸c ®Þnh sè lîng vËt t nhu cÇuù tr÷ ®Çu kú vµ cuèi kú cña Doanh nghiÖp: §èi víi c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay, viÖc x¸c ®Þnh nµy thêng nhu cÇu dùa vµo ®Þnh møc tõ tríc hay íc tÝnh lîng vËt t nhËp xuÊt trong kú
-Giai ®o¹n kÕt thóc c¶ viÖc lËp kÕ ho¹ch mua s¾m vËt t lµ x¸c ®Þnh sè lîng vËt t hµng ho¸ cµn ph¶i mua vÒ doanh nghiÖp: Nhu cÇu nµy cña Doanh nghiÖp thêng ®îc x¸c ®Þnh th«ng qua c¸c chØ tiªu c©n ®èi lîng vËt t trong kú kÕ ho¹ch: NghÜa lµ:
Trong ®ã :
Lµ nhu cÇu vÒ loai vËt t i dïng cho c«ng viÖc j
Lµ tæng nguån vÒ lo¹i vËt t i cung øng b»ng nguån j
Trong c¬ chÕ thÞ trêng, theo yªu cÇu cña quy luËt c¹nh tranh , ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i hÕt søc quan t©m ®Õn viÖc mua s¾m vµ sö dông vËt t kü thuËt. Nhu cÇu mua s¾m ph¶i ®îc tÝnh to¸n khoa häc, c©n nh¾c tíi mäi tiÒm n¨ng cña doanh nghiÖp. Trong ®iÒu kiÖn ®ã, môc tiªu cña viÖc lªn kÕ ho¹ch lµ l¸m sao víi sè lîng vËt t cÇn thiÕt tèi thiÓu mua vÒ Doanh nghiÖp mµ æn ®Þnh ®¬c nhu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh cña Doanh nghiÖp .
V- Tæ chøc c«ng t¸c ®¶m b¶o vËt t trong néi bé doanh nghiÖp
5.1 - CÊp ph¸t vËt t
VÊn ®Ò h¹ch to¸n néi bé chuyÓn giao quyÒn sö dông vËt t kh«ng mang tÝnh néi bé. CÊp ph¸t vËt t cho c¸c ph©n xëng lµ c«ng viÖc rÊt quan träng cña phßng qu¶n trÞ vËt t ë doanh nghiÖp. Nã gióp cho viÖc sö dông vËt t cã hiÖu qu¶ thÓ hiÑn ë mét sã ý nghÜa sau:
C«ng t¸c hËu cÇn vËt t vai trß chøc n¨ng ®¶m b¶o vËt t, kh«ng tÝnh ®Õn c¸c yÕu tè th¬ng m¹i, kinh tÕ mµ hiÖu qu¶ cña cña nã cßn g¾n víi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh
+NhiÖm vô cña cÊp ph¸t vËt t
§¶m b¶o cÊp ph¸t ®ång bé ®óng vÒ mÆt hµng, sè lîng, quy c¸ch phÈm chÊt. §©y lµ nhiÖm vô quan träng bËc nhÊt trong c«ng t¸c qu¶n trÞ vËt t
§Ó thùc hiÖn ®¬c nhiÖm vô nµy, bé phËn qu¶n trÞ vËt t ph¶i tiÕn hµnh t¹o nguån, bè trÝ cÊp ph¸t trªn c¬ së yªu cÇu cña c¸c ph©n xëng.
ChuÈn bÞ vËt t tríc khi ®a vµo s¶n xuÊt ®¶m b¶o giao vËt t díi d¹ng thuËn lîi nhÊt ccho s¶n xuÊt
Gi¶i phãng cho c¸c ®¬n vÞ tíi møc tèi ®a c¸c c«ng viÖc liªn quan ®Õn hËu cÇn vËt t. Môc tiªu gi¶m chi phÝ cho c«ng viÖc chuÈn bÞ, thùc hiÑn chuyªn m«n ho¸ cho c«ng viÖc chuÈn bÞ.
KiÓm tra viÖc giao vËt t vµ t×nh h×nh sö dông vËt t ë c¸c ®¬n vÞ, qua ®ã rót ra kinh nghiÖp qu¶n lý cÊp ph¸t tèt h¬n .
-§Ó thùc hiÖn viÖc cÊp ph¸t vËt t ®îc tèt, phßng vËt t ph¶i lµm c¸c c«ng viÖc sau:
.LËp h¹n møc cÊp ph¸t vËt t trong néi bé doanh nghiÖp theo th¸ng, quý. Dùa trªn c¬ së khèi lîng c«ng viÖc ph¶i hoµn thµnh vµ ®Þnh møc sö dông vËt t. Ngêi ta x¸c ®Þnh lîng vËt t cÇn thiÕt tèi thiÓu ®îc cung cÊp trong kú kÕ ho¹ch
.LËp chøng tõ cÊp ph¸t vËt t lµ chøng tõ liªn quan ®Õn viÖc xuÊt kho (phiÕu lÜnh vËt t, lÖnh xuÊt kho ... )
.C«ng viÖc quan träng lµ: chuÈn bÞ vËt t ®Ó cÊp ph¸t, ®óng ®Çy ®ñ vÒ chñng lo¹i chÊt lîng, sè lîng...
.Tæ chøc giao vËt t cho c¸c ®¬n vÞ tiªu dïng trong näi bä doanh nghiÖp
.KiÓm tra, gi¸m s¸t viÖc thù chiÖn vµ sö dông vËt t .
5.2 –X¸c ®Þnh møc, h¹n møc tiªu dïng vËt t kü thuËt:
§Ó qu¶n lý ho¹t ®éng mua s¾m c¸p ph¸t vµ sö dông vËt t, ngêi ta thêng södông c«ng cô quan träng ®ã lµ møc tiªu dïng vËt t kü thuËt cho s¶n xuÊt
5.2.1 Møc tiªu dïng vËt t kü thuËt: lµ mét lîng cÇn thiÐt ®ñ ®Ó s¶n xuÊt ra mét ®¬n vÞ s¶n phÈm hoÆc hoµn thµnh mét khèi lîng c«ng viÖc, dÞch vô trong mét ®iÒu kiÖn kü thuËt nhÊt ®Þnh, trong tõng doanh nghiÖp cô thÓ
Kh¸i niÖm møc nµy hoµn toµn kh¸c víi møc trong nÒn kinh tÕ tËp chung bao cÊp
Trong nÒn kinh tÕ kÕ ho¹c ho¸ th×, møc tiªu dïng vËt t thêng ®îc ¸p dông cho mét ngµnh, ®Þa ph¬ng hay mét quèc gia, ®ång thêi nã lµ c¬ së ®Ó x©y dùng kÐ ho¹ch, ph¸t triÎn s¶n xuÊt. §ång thêi nã lµ c¬ së ®Ó qu¶n lý nhµ níc, h¹ch to¸n kinh tÕ.
Ngµy nay,trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng th× møc tiªu dïng vËt t kü thuËt kh«ng ®îc ¸p dông mét c¸ch thèng nhÊt chung cho toµn bé nÒn kinh tÐ hy mét ngµnh mµ chØ ¸p dông cho tõng doan nghiÖp cô thÓ, víi tõng trêng hîp cô thÓ.
-Møc tiªu dïng v¹t t kü thuËt cã vai trß rÊt quan träng trong viÑc tæ chøc cµ qu¶n lý s¶n xuÊt ë c¸c doanh nghiÖp. Nã lµ c«ng cô ®Ó ®iÒu hµnh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña nhµ qu¶n trÞ, ®ång thêi nã lµ c¬ së gióp cho viÖc h¹ch to¸n ®Çy ®ñ cho doanh nghiÖp. Møc tiªu dïng vËt t thÎ hiÑn ë mät sè ®Æc ®iÓm sau:
Nã lµ c¬ së ®Î x¸c ®Þnh nhu cÇu vËt t cho doanh nghiÖp
Lµ chØ tiªu ®¸nh gi¸ tr×nh dé sö dông kü thuËt trong s¶n xuÊt, tr×nh ®é lµnh nghÒcña c«ng nh©n vµ trinh ®é tæ chøcqu¶n lý s¶n xuÊt cña c¸c nhµ qu¶n trÞ
5.2.2 §Þnh møc:
Lµ nh÷ng gi¶i ph¸p vÒ kinh tÕ kü thuËt cña nhµ qu¶n trÞ nh»m tÝnh to¸n x¸c ®Þnh mät møc tiªu dïng hîp lý trong diÒu kiÑn lao ®éng b×nh thêng , n¨ng xuÊt lao ®éng b×nh thêng.
Nh vËy, nãi ®Õn c«ng t¸c ®Þnh møc lµ nh÷ng ho¹t ®éng cña c¸c nhµ qu¶n trÞ dùa trªn c¬ së khoa häc, nh÷ng thÝ nghiÖm,
nh÷ng gi¶i ph¸p tèi u vÌ s¶n xuÊt... Nh»m x¸c ®Þnh mét lîng vËt t tèi u cho s¶n xuÊt.
-BiÖn ph¸p x¸c ®inh møc tiªu dïng vËt t:
-Cã thÓ dïng ®Þnh møc tiªu dïng vËt t kü thuËt tríc: Nã nhanh gän dÔ dµng Ýt tèn kÐm nhng kh«ng ph¶n ¸nh møc tiªn tiÕn vµ cã thÓ g©y l·ng phÝ vËt t
-BiÖn ph¸p ph©n tÝch nghÜa lµ dùa trªn c¬ së hao phi thùc tÕ (phÇn nµo hîp lý, phÇn nµo kh«ng hîp lý) ®Ó ®a ra c¸c ®Þnh mc míi. Nã mang tÝnh thùc tÕ: nghiªn cøu tÝnh tèi u ho¸ khi tiªu dïng vËt t ®Ó tiÕt kiÖm vËt t
-Ph¬ng ph¸p so s¸nh: Cho phÐp ta sö dông nh÷ng møc t¬ng tù ë c¸c doanh nghiÖp kh¸c ¸p dông lµm møc tiªu dïng vËt t ë doanh nghiÖp.
Tãm l¹i ta cã thÓ x¸c ®Þnh møc tiªu dïng vËt t kü thuËt qua s¬ ®å sau:
C¬ cÊu x¸c ®Þnh møc cã thÓ biÓu diÔn qua s¬ ®å sau:
c¨n cø ®Þnh møc cña
kÕ ho¹ch ho¸ vµ qu¶n lý th¬ng m¹i
møc
sö dông thiÕt
bÞ m¸y mãc
møc tiªu dïng NVL
møc dù
tr÷ cho tiªu thô
c¨n cø tiªu dïng vµ sö dông vËt t kü thuËt
c¨n cø ®iÒu tiÕt
qu¸ tr×nh kinh doanh
vµ qu¶n lý th¬ng m¹i
møc dù tr÷ s¶n xuÊt
møc ®iÒu tiÕt th¬ng m¹i ®Çu vµo
møc tiªu
dïng
NVL
chÝnh
møc tiªu
dïng
vËt liÖu
ohô
møc tiªu
dïng
phô phÈm
møc tiªu
dïng
®iÖn
møc tiªu
dïng
vËt t
chuyÓn
th¼ng
gi¸
c¶ vËt t
hµng ho¸
c¸c
møc
vµ
®Þnh
kÕ ho¹ch
kh¸c
5.2.3.LËp h¹n møc c©p ph¸t vËt t néi bé doanh nghiÖp
H¹n møc cÊp ph¸t vËt t lµ lîng vËt t tèi ®a theo quy ®Þnh ®îc cÊp ph¸t cho tõng ph©n xëng nh»m hoµn thµnh mét khèi lîng c«ng viÖc ho¾c s¶n phÈm ®îc giao.
Yªu cÇu cña h¹n møc:
-H¹n møc cÊp ph¸t vËt t ph¶i chÝnh x¸c vµ ph¶i ®îc tÝnh to¸n dùa trªn c¬ ë khoa häc .
-H¹n møc cÊp ph¸t vËt t phØ ®îc quy ®Þnh trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh, thêng lµ th¸ng, quý hay lµ cho viÖc hoµn thµnh mét kÕ ho¹chèi l¬ng c«ng viÖc nµo ®ã
-H¹n møc cÊp ph¸t vËt t ph¶i râ rµng cô thÓ vµ quy ®Þnh râ môc ®Ých sö dông vËt t
C¨n cø ®Ó lËp h¹n møc cÊp ph¸t vËt t vµo kÕ ho¹ch s¶n xuÊt s¶n phÈm theo quý hoÆc theo th¸ng hay c¨n cø vµo møc tiªu dïng vËt t kü thuËt, lîng vËt t dù tr÷ ë c¸c ®¬n vÞ tiªu dïng vËt t küthu¹t
C«ng thøc quy ®Þnh h¹n møc:
H=Ntp + Ncd + D – O®k
H H¹n møc
Ntp Nhu cÇu vËt t vËt t cho s¶n xuÊt thµnh phÈh
Ncd Nhu cÇu vËt t cho s¶n phÈm chÕ dë
D Dù tr÷ vËt t ë ph©n xëng
O®k Lîng tån ®Çu kú
Trong ®ã:
O®Çu kú = Ott + C - (Ptp + Psc + Ptch + Ppp )
C : Lîng vËt t ®îc cung øng trong kú
Ptp : Lîng vËt t ®îc dïng dÓ s¶n xuÊt thµnh phÈm
Psc : Lîng vËt t ®îc dïng dÓ söa ch÷a
Ptch : Lîng vËt t ®îc dïng dÓ chÕ t¹o thµnh phÈm
Ppp : Lîng vËt t ®îc dïng dÓ s¶n xuÊt ra phÕ phÈm
5.2.4 - §Þnh møc dù tr÷ vËt t
Dù tr÷ vËt t kh«ng ®ñ møc sÏ cã nguy c¬ lµm cho c«ng viÖc s¶n xuÊt kinh doanh bÞ ®×nh chÖ, gi¸n ®o¹n. MÆt kh¸c, NÕu
nh dù tr÷ qu¸ møc sÏ ph¸t sinh nhøng chi phÝ kh«ng cÇn thiÕt do t×nh tr¹ng vËt t ø ®äng qu¸ møc vµ ph¶i sö dông mét lîng vèn lín kh«ng ®îc lu©n chuyÓn, ®ång thêi còng cã nh÷ng ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh b¶o qu¶n g©y mÊt thêi c¬ kinh doanh. ChÝnh v× vËy, x¸c ®Þnh lîng vËt t cÇn thiÕt hîp lý nh»m tr¸nh t×nh tr¹ng thiÐu hoÆc thõa vËt t cho s¶n xuÊt nh»n n©ng cao hiÖu qña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh .
§Þnh møc dù tr÷ vËt t cho s¶n xuÊt lµ c«ng t¸c x¸c ®Þnh lîng vËt t tèi thiÓu cÇn thiÕt ph¶i cã theo kÕ ho¹ch ë doanh nghiÖp ®Ó ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®îc tiÕn hµnh liªn tôc, ®Òu ®Æn vµ cã hiÖu qu¶.
+ C¸c quy t¾c x¸c ®Þnh ®Þnh møc dù tr÷ vËt t:
ViÖc x¸c ®Þnh ®¹i lîng dù tr÷ vËt t tèi thiÓu cÇn thiÕt cã nghÜa lµ ®¹i lîng ®ã ph¶i ®ñ ®Ó ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®îc diÔn ra mét c¸ch thêng xuyªn, liªn tôc víi bÊt kú ®iÒu kiÖn x¶y ra nµo.
X¸c ®Þnh lîng dù tr÷ trªn c¬ së tÝnh to¸n ®Çy ®ñ c¸c nh©n tè ¶nh hëng tong kú kÕ ho¹ch. §iÒu nµy thùc tÕ r¸t khã tÝnh to¸n tríc nh÷ng biÕn ®éng trong kú tiÕp theo, nhÊt lµ dµi h¹n th× rÊt khã .
X©y dùng ®Þnh møc dù tr÷ ph¶i dîc tiÕn hµnh tõ cô thÓ ®Ðn tæng hîp, tõ chi tiÕt ®Õn kh¸i qu¸t. Møc dù tr÷ chung dùa trªn c¬ së x¸c ®Þnh c¬ cÊu dù tr÷ quan träng vµ chi tiÕt
X¸c ®Þnh møc dù tr÷ tèi ®a vµ ®i¹ lîng dù tr÷ tèi thiÓu còng nh møc dù tr÷ b¶o hiÓm .
5.3- Tæ chøc theo dâi t×nh h×nh sö dông vËt t vµ lËp kÕ ho¹ch cung øng vËt t :
5.3.1- QuyÕt to¸n sö dông vËt t :
Khi ®· lËp kÕ ho¹ch hËu cÇn vËt t, chuyÓn giao vËt t trong néi bé doanh nghiÖp víi c¸c møc vµ ®Þnh møc. Nhµ qu¶n trÞ vÇn ph¶i kiÎm tra, theo dâi t×nh h×nh sö dông vËt t ®Ó cã thÓ ®a ra nh÷ng hiÖu chØnh khi cÇn thiÕt vÒg møc vµ ®Þnh møc. LËp c¸c kÕ ho¹ch vÒ nhu cÇuù tr÷ vµ hËu cÇn vËt t cho kú kÕ ho¹ch .
X©y dùng møc dù tr÷ vËt t hîp lý lµ mét ho¹t ®éng cÇn thiÕt cña Doanh nghiÖp. Tuy ®· dùa trªn c¬ së tÝnh to¸n khoa häc nhng tríc nh÷ng sù biÕn ®éng cña nhiÒu nh©n tè t¸c ®éng ®Õn c«ng t¸c hËu cÇn vµ viÖc dù tr÷ cña Doanh nghiÖp lµm cho lîng vËt t dù tr÷ thùc tÕ kh¸c víi kÕ ho¹ch, thËm chÝ cßn lµm
thay ®æi c¶ møc vµ ¶nh._. hëng nhiÒu ®Õn h¹n møc tiªu dïng vËt t kü thuËt. Do vËy, buéc c¸c Doanh nghiÖp ph¶i cã c¸c biÖn ph¸p theo dâi vµ ®iÒu chØnh kÞp thêi lîng vËt t dù tr÷ nh»m ®¶m b¶o c¸c møc nhu cÇuù tr÷ hîp lý.
Mét sè biÖn ph¸p nh»m ®iÒu chØnh lîng vËt t dù tr÷ hîp lý:
NÕu thiÕu vËt t cho s¶n xuÊt sÏ dÉn ®Õn dù tr÷ vËt t thiÕu. NÕu nguån vËt t kh«ng ®¶m b¶o – ph¶i cã c¸c gi¶i ph¸p quan hÖ chÆt chÏ víi kh¸ch hµng t¹o uy tÝn víi b¹n hµng, hîp t¸c chÆt chÏ ®Ó t¹o nguån vËt t æn ®Þnh.MÆt kh¸c, kÞp thêi quan hÖ víi c¸c nguån hµng kh¸c ®Ó bæ xung kÞp thêi, n©ng cao nghiÖp vô marketing quan hÖ, khai th¸c t×m hiÓu nh÷ng nguån hµng tiÒm n¨ng míi.
Ph¸t huy tiÒm lùc néi bé: tiÕt kiÖm vËt t gia cong chÕ biÕn, t¸i sö dông nh÷ng phÕ liÖu… ®Ó bï ®¾p nh÷ng thiÐu hôt. Riªng ®èi víi viÖc më réng s¶n xuÊt, cÇn ph¶i sö dông vËt t cao h¬n so víi kÕ ho¹ch ph¶i nhanh hãng më réng nguån hµng ®Ó bï ®¾p cho nh÷ng thiÕu hôt ®ã. Tríc m¾t, tho¶ thuËn viÖc giao hµng sím h¬n thêi h¹n ®ã kÕt hîp víi ®éng viªn tiÒm lùc néi bé.
§èi víi vËt t thõa: Nghiªn cøu ngay kÕ ho¹ch ,®iÒu chØnh ë kÕ ho¹ch th¸ng hoÆc kÕ ho¹ch quý
Gi¶i ph¸p tæ chøc tiªu thô vËt t thõa:
NÕu vËt t vÉn cßn cã thÓ cÇn ®Õn hoÆc sÏ dïng cho s¶n xuÊt th× cã thÓ nhu d·n hoÆc tr× ho·n tiÕn ®é nhËp hµng
NÕu do nguyªn nh©n tõ s¶n xuÊt hay sö dông thõa qu¸ møc,d©n ®Õn thõa vËt t ø ®äng s¶n xuÊt tiªu thô th× ph¶i t¨ng cêng biÖn ph¸p marketing t×m thÞ trêng tiªu thô ®Ó gi÷ v÷ng ®îc tèc ®é s¶n xuÊt tiªu thô mÆt hµng. Nh÷ng biÖn ph¸p tiªn tiÕn h¬n c¶ vÉn lµ gi¶m tiÕn ®é giao hµng, ¸p lùc hµng vÒ kho
5.3.2-Theo dâi vµ ®¶m b¶o c¬ cÊu, chñng lo¹i vµ sè lîng mÆt hµng:
Môc ®Ých viÖc theo dâi: nh»m thùc hiÖn kÕ ho¹ch vµ ®¬n hµng mét c¸ch tèt nhÊt ®Ó tõ ®ã cã thÓ ®iÒu chØnh kÕ ho¹ch ®Ó thÝch nghi víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ h¬n.
-Theo dâi t×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch ®¬n hµng cã mét sè néi dung sau;
. T×nh h×nh thùc hiÖn ®¶m b¶o vËt t vÒ mÆt hµng: xem mÆt hµng ®ã cã khíp víi nhu cÇu cña doanh nghiÖp hay kh«ng, ®óng víi c¬ cÊu chñng lo¹i hay kh«ng
.T×nh h×nh ®¶m b¶o vÒ mÆt sè lîng víi nh÷ng c¬ c©u chñng lo¹i cÇn nhËp trong tõng thêi kú phï hîp víi tõng®on hµng vµ s¶n phÈm .
T×nh h×nh ®¶m b¶o vËt t vÒ mÆt chÊt lîng cã ®¸p ng ®óng víi nhu cÇu doanh nghiÖp, nhu cÇu ®¬n hµng hay kh«ng. VÊn ®Ò kiÓm tra chÊt lîng rÊt khã kh¨n vµ tèn kÐm nªn it ®îc c¸c doanh nghiÖp quan t©m. ViÖc theo dâi chÊt lîng hµng ho¸ ®Ó ph¸t hiÖn ra s¶n phÈm sai quy ®Þnh, nã còng lµ c¬ së ®Óta khiÕu l¹i khi cÇn thiÕt
.T×nh h×nh ®¶m b¶o vËt t vÒ mÆt thêi gian vµ tiÕn ®é ®Þa ®iÓm: ®¶m b¶o vËt t theo kÕ ho¹ch cã quy ®Þnh rÊt chÆt chÏ vÒ thêi gian tiÕn ®é cã ¶nh hëng rÊt lín ®Õn kÕ ho¹ch tiªu thô vµ s¶n xuÊt ë doanh nghiÖp. MÆt kh¸c, ®Þa ®iÓm, thêi gian khi sai lÖch còng kÐo theo nhiÒu chi phÝ cho doanh nghiÖp. Cho nªn ph¶i ph©n c«ng gi¸m s¸t chÆt chÏ v¸n ®Ò nµy.
.
Theo dâi t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch nhu cÇuù tr÷ tån kho: Dù tr÷ lµ mét khãi lîng vËt t cÇn thiÕt nhu cÇu÷ l¹i phôc vô cho mét kú t¬nglai ®Ò phßng nh÷ng yÕu tè bÊt ngê x¶y ra. Dù tr÷ qu¸ møc sÏ lµ tån kho vµ ®¬ng nhiªn sÏ ®em l¹i chi phÝ cho doanh nghiÖp. Do t×nh h×nh s¶n xuÊt tiªu thô vµ ®¬n hµng thay ®æi nªn yªu cÇu vÒ dù tr÷ vËt t ph¶i ®îc thay ®æi thêng xuyªn, lu«n xem xÐt gi¶m lîng dù tr÷ tån kho kh«ng cÇn thiÕt, n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng qu¶n lý cña Doanh nghiÖp .\./
PhÇn II
Thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña c«ng ty
VËt t n«ng s¶n
I- §Æc ®iÓm vµ c¬ cÊu tæ chøc cña c«ng ty vËt t N«ng S¶n
1.1-LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c«ng ty
C«ng ty vËt t N«ng S¶n cã tiÒn th©n lµ c«ng ty vËt t n«ng nghiÖp thué Bé N«ng NghiÖp vµ Ph¸t TriÓn n«ng th«n, ra ®êi theo quyÕt ®Þnh sè 20-NN-TCCB/Q§ (ngµy 8 th¸ng 1n¨m1993) cña Bé trëng bé N«ng NghiÖp vµ Cong NghiÖp thùc phÈm
Tªn giao dÞch:C«ng ty VËt T N«ng S¶n-Agricultural-PRODUCE-AND-MATERIAL-COMPANY
( ViÕt t¾t APROMACO )
Trô së chÝnh : Sè 14b /226 Phêng V¨n MiÕu – QuËn §èng §a – Hµ Néi.
§Õn 31 th¸ng 5 n¨m 1997 Theo quyÕt ®Þnh sè 1111NN-TCCB/Q§ cu¶ Bé trëng Bé N«ng NghiÖp vµ Ph¸t TriÓn N«ng Th«n quy ®Þnh s¸p nhËp c«ng ty VËt t - DÞch vô n«ng nghiÖp víi c«ng ty vËt t n«ng s¶n. Cã tªn míi c«ng ty VËt T N«ng S¶n víi sè vèn ph¸p ®Þnh lµ 2516,747 triÖu ®ång vµ vèn kinh doanh lµ 11085 triÖu ®ång. Trong ®ã vèn cè dÞnh b»ng2367 triÖu ®ång.
QuyÕt ®Þnh nªu râ ngµnh nghÒ kinh doanh chñ yÕu cña c«ng ty lµ th¬ng nghiÖp bu«n b¸n lÎ hµng ho¸ t liÖu s¶n xuÊt vµ t liÖu tiªu dïng Tõ nh÷ng n¨m 1990, thùc hiÖn chñ ch¬ng ®æi míi chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ trêng, c«ng ty ®· gÆp nhiÒu khã kh¨n. Nhng nhê ®æi míi t duy kinh tÕ, s¾p xÕp l¹i lùc lîng, n¨ng ®éng trong chñ ®éng ®iÒu hµnh, b¸m s¸t thÞ trêng, tõng bíc ®Çu t chiÒu s©u, ¸p dông c«ng nghÖ tiªn tiÕn, ®Ëc biÖt lµ tËp chung n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh nªn c«ng ty ®· ®øng v÷ng vµ ®· t¹o ®îc nh÷ng bíc ph¸t triÓn míi .
Hoµn thµnh viÖc xuÊt khÈu 150 ngh×n tÊn ph©n bãn c¸c lo¹i sang Trung Quèc ,Th¸i Lan vµ mét sè níc §«ng ¢u.
Më thªm nhiÒu chi nh¸nh vµ ®¹i lý míi ë B¨c giang, H¶i phßng vµ Hµ Néi…
Thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng cao vÒ s¶n phÈm dÞch vô n«ng nghiÖp trªn thÞ trêng, c«ng ty ®· kinh doanh ®a nhu cÇu¹ng c¸c mÆt hµng vËt t kü thuËt n«ng nghiÖp ph©n bãn, ph©n l©n, thuèc trõ s©u… §Æc biÖt, doanh nghiÖp ®· hoµn thiÖn ph©n xëng s¶n xuÊt bao b× vµ dông cô n«ng nghiÖp, ngµy cµng n©ng cao chÊt lîng dÞch vô vµ cung øng ®èi víi thÞ trêng .
Nhê kh«ng ngõng ®Çu t, n©ng cao trang thiÕt bÞ, n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý hµnh chÝnh, gi¸ thµnh s¶n phÈm hîo lý, chÊt lîng cao. C«ng ty lu«n ®îc kh¸ch hµng trong vµ ngoµi níc tÝn nhiÖm. §iÒu ®ã ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho c«ng ty më réng thÞ trêng vµ c¹nh tranh tèt h¬n
Tõ n¨m 1996, thùc hiÖn chñ ch¬ng C«ng nghiÖp ho¸- HiÖn ®¹i ho¸ cña ®¶ng, vµ nhµ níc, doanh nghiÖp ®· s¾p xÕp vµ kiÖn toµn l¹i bé m¸y vµ ®· ®îc xÕp loai doanh nghiÖp nhµ níc lo¹i-I.
Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty ®· lËp ®îc nhiÒu thµnh tÝch trªn c¸c mÆt s¶n xuÊt còng nh phôc vô nÒn n«ng nghiÖp níc nhµ, gãp phÇn an ninh l¬ng thùc vµ hoµn thµnh nghi· vô ®èi víi nhµ níc, ch¨m lo ®êi sèng c¸n bé c«ng h©n viªn. C«ng ty ®¨ ®îc tÆng 5 hu©n ch¬ng c¸c lo¹i, trong ®ã cã 3 hu©n ch¬ng h¹ng nhÊt.
Nhê ®Þnh híng vµ sù chØ ®¹o cña c¸c cÊp l·nh ®¹o ®¶ng vµ nhµ níc,C«ng ty ®· ®Ò ra nhiÒu biÖn ph¸p thu hót kh¸ch hµng, më r«ng thÞ trêng, Doanh thu hµng n¨m t¨ng 12% - lµ Doanh nghiÖp ®øng ®Çu trong ngµnh vËt t nong nghiÖp níc nhµ.
1.2- Bé m¸y tæ chøc vµ qu¶n lý cña c«ng ty VËt t n«ng s¶n
§Ó qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh mäi ho¹t ®éng cña c«ng ty, mçi Doanh nghiÖp ®Òu ph¶i tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña m×nh. Tuú thuéc vµo quy m«, lo¹i h×nh doanh nghiÖp, còng nh ®iÒu kiÖn vµ ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña m×nh mµ doanh nghiÖp thµnh lËp nªn bé m¸y qu¶n lý thÝch hîp.
C«ng ty vËt t n«ng s¶n lµ mét Doanh nghiÖp nhá, nªn bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty ®îc tæ chøc theo h×nh thøc ph©n cÊp chøc n¨ng hoµn chØnh
Thùc hiÖn ®êng lèi ®æi míi cña ®¶ngvµ nhµ níc ®Ò ra, chuyÓn tõ c¬ chÕ qu¶n lý tËp chung quan liªu bao cÊp sang c¬ chÕ thÞ trêng cã sù ®iÒu tiÕt cña nhµ níc theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa, thùc hiÖn môc tiªu C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ cña nhµ níc. Trong nh÷ng n¨m qua, bé m¸y tæ chøc vµ qu¶n lý cña Doanh nghiÖp ®· ®îc hiÖu chØnh nhiÒu lÇn cho phï hîp víi yªu cÇu míi ®Æt ra. C«ng ty cã ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn lµ 250 ngêi trong ®ã sè lao ®éng trùc tiÕp s¶n xuÊt lµ 186 ngêi sè lao ®éng gi¸n tiÕp lµ64 ngêi.
C¬ cÊu tæ chøc cña C«ng ty bao gåm 9 phßng ban kü thuËt nghiÖp vô vµ 6 ph©n xëng vµ chi nh¸nh cïng víi ®éi vËn t¶i. C¬ cÊu tæ chøc theo s¬ ®å sau:
Ban gi¸m ®èc : Gåm mét Gi¸m ®èc vµ hai phã Gi¸m ®èc phô tr¸ch ®iÒu hµnh, Trong ®ã Gi¸m ®èc lµ ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm ®iÒu hµnh, ra quyÕt ®Þnh cuèi cïng, vµ chÞu tr¸ch nhiÖm toµn bé víi C«ng ty .
- Phã gi¸m ®ãc kinh doanh : chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c«ng viÖc kinh doanh vµ sö dông nguån lao ®éng .
Phã giam ®èc kü thuËt: ChÞu tr¸ch nhiÖm vÒ mÆt kü thuËt, x©y dùng vµ ph©n phèi c«ng viÖc cho c¸c ph¬ng tiÖn vËn t¶i
+ C¸c phßng ban chøc n¨ng
T¹i C«ng ty vËt t n«ng s¶n, c¸c phßng ban ®îc tæ chøc gän nhÑ, tinh gi¶n theo yªu cÇu cña doanh nghiÖp, bao gåm 7 phßng ban víi c¸c chøc n¨ng qu¶n lý cô thÓ sau :
. Phßng kinh doanh
Lµ phßng nghiÖp vô tham mu, gióp Gi¸m ®ãc vÒ s¶n xuÊt kinh doanh vµ ®¬n hµng, còng nh dÞch vô vËn t¶i… chÞu sù qu¶n lý trùc tiÕp cña phã Gi¸m ®èc kinh doanh
Phßng nµy cã nhiÖm vô lªn kÕ ho¹ch cung øng, theo ®¬n hµng, ®Þnh møc nhu cÇu vËt t vËt liÖu hµng th¸ng .
. Phßng tæ chøc hµnh chÝnh
Lµ phßng nghiÖp vô, tham mu gióp phã Gi¸m ®èc vÒ c«ng t¸c tæ chøc c¸n bé lao ®éng tiÒn l¬ng trong ho¹t ®éng kinh doanh. Qu¶n lý khai th¸c vµ sö dông lao ®éng cña c«ng ty theo kÕ ho¹ch phï hîp víi yªu cÇu, nhiÖm vô cña c«ng ty.
.Phßng kÕ to¸n hµnh chÝnh
Phßng nµy cã chøc n¨ng qu¶n lý ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ vËt t, còng nh h¹ch to¸n kÕ to¸n trong toµn c«ng ty theo ®óng quy ®Þnh kÕ to¸n hiÖn hµnh. KiÓm so¸t qu¶n lý c¸c thñ tôc thanh to¸n, ®Ò xuÊt gióp c«ng ty thùc hiÖn c¸c chØ tiªu, kÕ ho¹ch vÒ tµi chÝnh, vèn vµ lîi nhuËn
.Phßng vËt t
Lµ phßng nghiÖp vô qu¶n lý cÊp ph¸t nguyªn vËt liÖu vËt t cho toµn c«ng ty. Phßng nµy chÞu sù chØ ®¹o trùc tiÕp cña phã gi¸m ®èc kü thuËt: qu¶n lý tån kho, xuÊt nhËp, vµ tiÕp liÖu. LËp c¸c kÕ ho¹ch - lªn c¸c ph¬ng ¸n kinh doanh sao cho phï hîp víi môc tiªu cña C«ng ty, lËp dù to¸n c«ng tr×nh, lËp c¸c dù ¸n ®Çu t ng¾n h¹n, dµi h¹n , thèng kª t×nh h×nh ho¹t ®éng cña C«ng ty
Lµm c«ng t¸c nhËp xuÊt vËt t cho c¸c ®¬n vÞ, ph©n tÝch c«ng t¸c kinh doanh tham mu cho gi¸m ®èc.
ChÞu tr¸ch nhiÖm toµn bé vÒ c«ng t¸c kÕ ho¹ch cña c«ng ty vµ lËp c¸c m« h×nh vÒ quy m« s¶n xuÊt, kÕ ho¹ch t¸c nghiÖp, giao kho¸n cho c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc.
. Phßng hµnh chÝnh ho¹ch ®Þnh Marketing
Phßng nµy chuyªn vÒ c¸c c«ng viÖc hµnh chÝnh thÞ trêng, vµ tiªu thô s¶n phÈm. Ph©n tÝch vµ v¹ch ra kÕ ho¹ch c kinh doanh cho tõng thêi kú.
HiÖn nay, C«ng ty cã 6 chi nh¸nh vµ v¨n phßng t¹i c¸c tØnh phÝa b¾c: Chi nh¸nh B¾c Giang, Xëng bao b× Ngäc Håi, Tr¹m V¨n §iÓn, Tr¹m Ngäc håi, vµ 2 cöa hµng Ph¬ng LiÖt vµ CÇu GiÊy.Lµ c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc C«ng ty ®îc thµnh lËp theo yªu cÇu qu¶n lý ®iÒu hµnh ®Ó phôc vô s¶n xuÊt t¹i nh÷ng n¬i ®Çu mèi kinh tÕ, xa trô së chÝnh cña C«ng ty phô vô tèi da nhÊt nhu cÇu cña kÕ ho¹ch¸ch hµng.
Ngoµi ra, C«ng ty cßn cã ®äi xe chuyªn chë riªng phôc vô vËn chuyÓn vµ dÞch vô vËn t¶i. §éi xe cã 24 xe tÊt c¶ ho¹t ®éng díi sù chØ ®¹o trùc tiÕp cña Gi¸m ®èc hoÆc ngêi ®îc gi¸m ®èc uû quyÒn. ViÖc thµnh lËp ®éi xe do yªu cÇu cÇn thiÕt cña c«ng ty vµ nã ®· thùc sù ph¸t huy ®îc t¸c dông vµ ®Çy ®ñ tÝnh n¨ng u viÖt cña nã: linh ho¹t, chñ ®éng, tiÕt kiÖm nhiÒu chi phÝ vµ mang l¹i nguån doanh lîi ®¸ng kÓ cho c«ng ty.
1.3 - §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n doanh nghiÖp
§Ó ®iÒu hµnh vµ qu¶n lý toµn bé ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ë doanh nghiÖp mmét c¸ch cã hiÖu qu¶ cao nhÊt c¸c nhµ qu¶n lý ph¶i n¾m b¾t ®îc nh÷ng th«ng tin kinh tÔ cña thÞ trêng vµ ë doanh nghiÖp. V× vËy, viÖc tæ chøc c«ng t¸c kÕ tyãan hîp lý vµ khoa häc phï hîp víi ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp lµ mét yªu cÇu quan träng ®èi víi sù sèng cßn cña doanh nghiÖp. T¹i c«ng ty vËt t n«ng s¶n bé phËn tµi vô mµ ®øng ®©ï lµ kÕ to¸n trëng do gi¸m ®«c c«ng ty trùc tiÕp phô tr¸ch. Sau ®©y lµ mét vµi th«ng tin chÝnh vÒ bé m¸y kÕ to¸n doanh nghiÖp ë c«ng ty vËt t n«ng s¶n
S¬ ®å tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n doanh nghiÖp
KÕ to¸n trëng
KÕ to¸n vËt t
KÕ to¸n vËt t
KÕ to¸n vËt t
KÕ to¸n vËt t
Do cã Ýt nh©n viªn nªn trong thùc tÕ mçi kÕ to¸n viªn ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm mét sè m¶ng c«ng viÖc sau:
- KÕ to¸n l¬ng ngoµi viÖc lµm l¬ng cßn theo dâi b¶o hiÓm x· héi, theo dâi thanh to¸n víi ngêi b¸n
- KÕ to¸n vËt t chÞu tr¸ch nhiÖm theo dâi vËt t vµ gi¸ thµnh, tµi s¶n cè ®Þnh , c¸c kho¶n ph¶i thu, ph¶i tr¶, t¹m øng
-KÕ to¸n thanh to¸n: theo dâi tiÒn mÆt , tiÒn ng©n hµng , c¸c lo¹i quü
-Thñ quü kiªm c¶ kÕ to¸n tæng hîp
+ Trong nh÷ng n¨m qua , c«ng ty ®· ¸p dông chÕ ®é kÕ to¸n nh sau:
-Niªn ®é kÕ to¸n theo n¨m, th¸ng, quý
- §¬n vÞ tiÒn tÖ sö dông trong doanh nghiÖp : ®ång ViÖt Nam
- Ph¬ng ph¸p nguyªn t¾c chuyÓn ®æi c¸c lo¹i tiÒn kh¸c: theo tû gi¸ chuyÓn ®æi cña Ng©n hµng
-H×nh thøc sè kÕ to¸n ¸p dông: NhËt ký - chøng tõ
-Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n TSC§:
. Nguyªn t¾c ®¸nh gi¸ TSC§:theo nguyªn gi¸
. Ph¬ng ph¸p khÊu hao ¸p dông: Theo quyÕt ®Þnh sè 1062 TC/Q§/CSTC ngµy 14 th¸ng 4 n¨m 1996 cña Bé Ta× ChÝnh
-Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n hµng tån kho:
. Nguyªn t¾c ®¸nh gi¸: C¨n cø vµo thêi ®iÓm thùc tÕ t¹i thêi ®iÓm ®¸nh gi¸
. Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ trÞ hµng tån kho;
Céng dån luü kÕ ( tån kho ®Çu kú + ph¸t sinh t¨ng trong kú - ph¸t sinh gi¶m trong kú = d cuèi kú)
Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n hµng tån kho: Theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn.
- Ph¬ng ph¸p tÝnh c¸c kho¶n trÝch lËp dù phßng vµ hoµn nhËp dù phßng: theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn.
Díi sù chØ ®¹o cña gi¸m ®èc, hoËt ®«ng theo chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh. Trong nh÷ng n¨m võa qua, phßng tµi vô ®· ph¸t huy ®îc t¸c dông cña m×nh, hoµn thµnh tèt nhiÖm vô ®îc giao, gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty.
II- Thùc tr¹ng qu¶n lý vËt t ë C«ng ty vËt t n«ng s¶n:
2.1- S¬ bé b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®«ng kinh doanh cña c«ng ty vËt t n«ng s¶n qua c¸c n¨m 1999,2000,2001vµ dù b¸o xu híng ph¸t triÓn c«ng ty n¨m 2002.
+ KÕt qu¶ ho¹t déng s¶n xuÊt kinh doanh n¨m 1999 , 2000, 2001
§¬n vÞ: ®ång
chØ tiªu
M·
1999
2000
2001
Tæng doanh thu
O1
357.831.254.250.
513.167.228.886.
537.435.202.644
Doanh thu thuÇn
O2
357.831.254.250.
513.167.228.886.
537.435.202.644
Gi¸ vèn hµng b¸n
O3
34.465.052.519.
478.821.102.013.
509.431.406.778
L·i gép
O4
17.366.201.731.
34.346.126.873.
28.003.795.866.
Chi phÝ b¸n hµng
O5
10.754.003.604.
26.535.298.759.
28.169.415.329.
Chi phÝ qu¶n lý DN
O6
7.248.120.681.
6.623.645.284.
6.268.525.411.
Lîi tøc tõ ho¹t ®éng kinh doanh
O7
-635.922.554.
1.187.182.830.
-6.434.144.874.
Lîi tøc tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh
O8
0
0
0
Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh
O9
-1.908.476.712.
-3.816.605.083.
469.472.063.
lîi nhuËn ho¹t ®éng tµi chÝnh
10
-1.908.476.712.
-3.816.605.083.
-469.472.063.
thu nhËp bÊt thêng
11
2.621.712.173.
3.413.207.500.
11.666.937.642.
chi phÝ bÊt thêng
12
-31.717.171.
-251.298.145.
0
Läi nhuËn bÊt thêng
13
2.653.429.344.
3.161.909.355.
11.666.937.642.
Tæng l·i tríc thuÕ
14
77.312.907
532.487.102
538.672.117
TrÝch : B¸o c¸o tµi chÝnh n¨m 1999,2000,2001
BiÓu ®å so s¸nh l·i thuÇn c¸c n¨m 1999,2000,2001
®ång
77312907
538672117
532487102
Ký hiÖu
-L·i thuÇn c¸c n¨m
1999
2000
n¨m
2001
B¶ng ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh doanh nghiÖp n¨m 2000,2001
§¬n vÞ: ®ång
ChØ tiªu
Chªnh lÖch
Tû suÊt so víi doanh thu
( %)
n¨m
N¨m 2000
n¨m 2001
TiÒn
%
2000
2001
Tæng doanh thu ( ®ång)
513167228886
537435202644
24267973758
4.73
100.00
100.00
Doanh thu thuÇn
513167228886
537435202644
24267973758
4.73
100.00
100.00
Gi¸ vèn hµng b¸n
478821102013
509431406778
30610304765
6.39
93.31
94.79
L·i gép
34346126873
28003795866
-632331007
-18.47
6.69
5.21
Chi phÝ b¸n hµng
26535298759
28169415329
1634116570
6.16
5.17
5.24
Chi phÝ qu¶n lý DN
6623645284
6268525411
-355119873
-5.36
1.29
1.17
Lîi tøc tõ ho¹t ®éng kinh doanh
1187182830
-6434144874
-7621327704
-641.97
0.23
-1.20
Nguån: TrÝch thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh doanh nghiÖp n¨m 1999,2000
Ph©n tÝch vµ s¸nh kÕt qu¶ kinh doanh n¨m 2000 víi n¨m 2001 ta thÊy do n¨m 2001 lîng vËt t ø ®äng qu¸ nhiÒu h¬n n÷a kÕ ho¹ch cung øng vËt t kh«ng ®ång bé vµ kÞp thêi dÉn ®Õn lîng tån kho vÉn cø qu¸ t¨ng so víi dù tr÷ an toµn vµ do ®ã doanh nghiÖp ph¶i cã chÝnh s¸ch gi¶m gi¸ ®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng tån kho v¸ ®äng hµng ho¸. §ã lµ cha kÓ ®Õn viÖc c¹nh tranh cña c¸c nhµ m¸y ph©n bãn kh¸c trong c¶ níc ®Æc biÖt lµ nhµ m¸y ph©n ®¹m Hµ B¾c ph©n l©n V¨n ®iÓn... Kh«ng nh÷ng ph¶i h¹ gi¸ b¸n s¶n phÈm mµ doanh nghiÖp cßn ph¶i chÞu nhiÒu c¸c chi phÝ kh¸c cã liªn quan ®Ðn vËt t vµ tån kho. Do ®ã kÕt qu¶ kinh doanh n¨m 2001 gi¶m h¼n so víi n¨m 2000 vµ thËm chÝ cßn kh«ng thÓ thu hßi vèn vµ cã l·i. Nhmg trong kú do ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh kinh doanhc¸c mÆt hµng vµ c¸c s¶n phÈm kh¸c nhau nhÊt lµ më réng kin doanh bao b× vµ g¹o xuÊt khÈu nªn ®· bï ®¾p ®îc nh÷ng chi phÝ cho doanh nghiÖp ®Æc biÖt lµ tæng lîng thu nhËp bÊt thêng ngoµi kinh doanh vµ thu kú tríc 11.666.937.642 ®ång ®· lµm cho ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghÞªp
cã l·i 538.672.117 ®ång Nghiªn cøu c¸c t¸c nh©n g©y ra viÖc gi¶m lîi tøc tõ ho¹t ®éng kinh doanh ta thÊy ë ®©y gi¸ vèn chiÕm tíi h¬n 90% trong tæng doanh thu vµ chi phÝ b¸n hµng ë møc lµ ttõ 5% - 6% Tæng doanh thu. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ gi¸ vèn hµng b¸n ®· cã t¸c ®éng cïng víi gi¸ b¸n kh«ng ®ñ bï ®¾p nh÷ng chi phÝ vµ vèn.
Nghiªn cøu c¸c t¸c nh©n g©y ¶nh hëng ®Õn t×nh h×nh t¨ng gi¶m chØ tiªu doanh lîi ta cã kÕt luËn rót ra lµm kinh nghiÖm cho kú kÕ ho¹ch. §ã lµ viÖc n©ng cao, hoÆc Ýt nhÊt còng lµ æn ®Þnh gi¸ b¸n ®Ó ®ñ bï ®¾p vèn kinh doanh bá ra vµ nh÷ng chi phÝ kh¸c liªn quan ®Õn tiªu thô s¶n phÈm. Tríc hÕt ®ã lµ viÖc lËp kÕ hoach hËu cÇn th¸ng vµ quý ®Ó ®¶m b¶o møc cun øng vËt t mét c¸ch hîp lý nhÊt kh«ng lµm h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Cã nh thÕ míi cã rhÓ n©ng cao ®îc doanh lîi cña doanh nghiÖp trong kú.
2.2 – Ph©n tÝch t×nh h×nh mua( nhËp) vËt t ë doanh nghiÖp :
T×nh h×nh nhËp vËt t vµo doanh nghiÖp ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn viÖc hoµn thµnh kÕ ho¹ch vËt t vµ ®Õn viÖc ®¶m b¶o vËt t cho s¶n xuÊt. Ph©n tÝch t×nh h×nh nhËp vËt t lµ ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn hîp ®ång mua b¸n gi÷a c¸c ®¬n vÞ kinh doanh vµ c¸c ®¬n vÞ tiªu dung theo sè lîng, chÊt lîng, theo quy c¸ch mÆt hµng, theo kh¶ n¨ng ®ång bé, theo møc ®é nhÞp nhµng vµ ®Òu ®Æn theo tõng ®¬n vÞ kinh doanh .
2.2.1-Ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch hËu cÇn vËt t vÒ mÆt sè lîng
ChØ tiªu vÒ mÆt sè lîng lµ chØ tiªu c¬ b¶n nhÊt nãi nªn qu¸ tr×nh nhËp vËt t vµo doanh nghiÖp. ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh sè lîng cña mét lo¹i vËt t nµo ®ã nhËp trong kú kÕ ho¹ch tõ tÊt c¶ c¸c nguån.
Ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch vËt t b¾y ®Çu tõ viÖc x¸c ®Þnh møc ®é hoµn thµnh kÕ ho¹ch cña tõng lo¹i vËt t theo sè lîng vµ ¶nh hëng cña tõng nh©n tè ®èi víi viÖc hoµn thµnh kÕ ho¹ch ®ã.
Møc hoµn thµnh kÕ ho¹ch ®îc x¸c ®Þnh b»ng th¬ng sègi÷a khèi lîng thc tÕ nhËp vµo cña mçi lo¹i vËt t trong kú b¸o c¸o so víi kÕ ho¹ch ®· lËp ra.
Nguyªn nh©n kh«ng hoµn thµnh kÕ ho¹ch hËu cÇn vËt t vÒ sè lîng lµ c¸c kh¸ch hµng kh«ng hoµn thµnh kÕ ho¹ch giao hµng hoÆc hµng ®· chuyÓn ®i nhng ®ang cßn trªn ®êng ®i. §Ó x¸c ®Þnh ¶nh hëng cña tõng nguyªn nh©n ®èi víi viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch hËu cÇn vËt t cô thÓ trong quý 4 cña C«ng ty vËt t n«ng s¶n nh b¶ng sau:
tªn vËt t
®¬n vÞ
kÕ ho¹ch mua
thùc tÕ
møc ®é hoµn thµnh kÕ ho¹ch
(%)
kÕ ho¹ch hoµn thµnh(%)
Sè hµng nhËp tõ nh÷ng lÇn
tríc
®· chuyÓn
hµng nhËp
KH giao hµng
hµng trªn ®êng
Tæng sè
Urea
tÊn
110000
215135
123933
112.66
95.57
12.6
108.24
91202
KCL
tÊn
5000
9525
9525
190.5
90.5
90.5
181
SA
tÊn
0
50
50
-
-
-
-
50
§¹m
tÊn
0
0
0
-
-
-
-
NPK
tÊn
7500
5500
5500
73.3
-26.66
-26.66
-53.33
DAP
tÊn
15000
17257
17257
115.14
15.04
15.04
30.09
L©n
tÊn
0
0
0
0
0
0
0
Tæng
TÊn
137500
247467
156265
113.6
79.97
13.64
93.62
B¶ng t×nh h×nh nhËp vËt t theo sè lùîng
Nguån TrÝch B¸o c¸o hµng ho¸ n¨m 2001
ë ®©y, T×nh h×nh giao hµng nh×n chung hoµn thµnh vÒ mÆt sè lîng, møc ®é hoµn thµnh kÕ ho¹ch lµ 173,6% nhng vÒ thùc tÕ giao chØ ®¹t tû lÖ 93.62 % so víi møc giao hµng vµ hµng ®· nhËn ®îc do ®ã kh«ng ®¶m b¶o t×nh h×nh cung øng vËt t doanh nghÞªp. Do ®ã cã t×nh tr¹ng vËt t ø ®äng l¹i vµ giao khi kh«ng cÇn thiÕt dÉn ®Õn t×nh tr¹ng tån kho. Trong kÕ ho¹ch dù b¸o nhu cÇu vµ ®¬n hµng,®¶m b¶o ®µy ®ñ trong qu¸ tr×h kinh doanh nhng do mét sè mÆt hµng nh urea, kali, DAP vît qu¸ ®¬n hµng cïng víi viÖc tiÕp nhËn vËt t kú tríc dÉn ®Õn khèi lîng tån kho t¨ng lªn vµ ®· vît qu¸ chØ tiªu 13,6% vµ vît qu¸ chØ tiªu tiÕp nhËn lµ 93,6% lîng vËt t kÕ ho¹ch. Tuy ®ã lµ lîng vËt t thõa nhngvÒ mÆt hµng NPK l¹i chØ thùc hiÖn cã 73% kÕ ho¹ch tøc lµ cßn thiÕu mét lîng b»ng 2000 tÊn t¬ng ®¬ng víi 26.66% kÕ ho¹ch giao hµng
§ã lµ mét h¹n chÕ trong viÖc qu¶n lý qu¸ tr×h cung øng vËt t trong doanh nghiÖp. §iÒu ®ã g©y cho doanh nghiÖp mét kho¶n chi phÝ kh¸ lín cho nh÷ng vËt t thiÕu vµ chi phÝ b¶o qu¶n vËt t trong doanh nghiÖp. H¬n n÷a lµ c¶ mét lîng vèn lín trong kú kh«ng ®îc huy ®éng vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh.
Tãm l¹i, c¸c chØ tiªu ¶nh hëng ®Õn kÕ ho¹ch hoµn thµnh sè lîng ®¬n hµng cã 2 nh©n tè chÝnh lµ chØ tiªu sè lîng hµng giao vµ sè lîng hµng nhËp. C¶ 2 chØ tiªu nµy ®Òu ®îc ®¶m b¶o th× míi ®¶m b¶o toµn diÖn ®îc kÕ ho¹ch nhËp hµng. NÕu mét trong hai chØ tiªu nµy mµ kh«ng hoµn thµnh th× kh«ng thÓ xem viÖc thùc hiÖn ®¬n hµng lµ hoµn thµnh ®îc.
ë C«ng ty vËt t n«ng s¶n, viÖc thùc hiÖn ®¬n hµng kh«ng ®óng vÒ mÆt sè lîng c¶ 3 mÆt hµng, c¸c chØ tiªu kh«ng ®îc hoµn thµnh toµn diÖn.Tõ ®ã, lîng vËt t tån kho kh«ng æn ®Þnh vµ thêng cao h¬n dù kiÕn: biÓu hiÖn trong b¶ng sau:
B¶ng c©n ®èi vËt t tån kho c¸c n¨m 1999,2000,2001
®¬n vÞ: tÊn
VËt t
Tån cuèi kú 99
NhËp 2000
Tån cuèi kú 2000
NhËp 2001
Tån cuèi 2001
Urea
37,709,035.75
190,447.69
40,021,166.76
215,135.74
40,055,839.81
KCL
3,978.40
16,806.00
4,283.00
92,525.45
84,593.70
SA
170
55
0
50
0
§¹m
199.824
3,120.00
2,995.32
0
2,052.47
NPK
9,984.41
5,750.00
0
5,500.00
873.74
DAP
3,304.67
22,095.00
262.826
17,257.00
909.85
L©n
0
4,224.20
430
0
0
Total
37,726,673.04
242,497.89
40,029,137.91
330,468.19
40,144,269.58
Nguån: TrÝch b¸o c¸o nhËp xuÊt tån n¨m 1999,2000,2001
2.2.2- Ph©n tÝch kÕ ho¹ch nhËp vËt t vÒ mÆt chÊt lîng:
Nhu cÇu tiªu dïng vËt t cho s¶n xuÊt kh«ng chØ ®ßi hái ph¶i ®ñ vÒ sè lîng mµ cßn ®ßi hái ®óng vÒ chÊt lîng v× chÊt lîng vËt t tèt, xÊu sÏ ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn chÊt lîng s¶n phÈm, chÊt lîng tiªu dïng ®Õn gi¸ thµnh cña s¶n phÈm vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm trªn thÞ trêng… V× vËy, khi nhËp vËt t ph¶i ®èi chiÕu víi c¸c tiªu chuÈn kü thuËt do doanh nghiÖp ®· ®Ò ra hay tiªu chuÈn cña nhµ nø¬c hay víi c¸c hîp ®ång ®· ký ®Ó nhËn
Ta dïng chØ sè chÊt lîng mua s¾m vËt t ®Ó qu¶n lý vËt t nhËp vÒ mÆt chÊt lîng. ChØ sè chÊt lîng vËt t mua s¾m lµ chØ sè gi÷a gi¸ b¸n bu«n b×nh qu©n cña vËt t thùc tÕ mua so víi gi¸ b¸n bu«n b×nh qu©n mua theo nhu cÇu dù kiÕn kÕ ho¹ch. ¸p dông chØ tiªu ®ã ®Ó ph©n tÝch tÝnh chÊt lîng cña viÖc nhËp vËt t trong doanh nghiÖp theo b¶ng sau:
B¶ng ph©n tÝch t×nh h×nh nhËp vËt t vÒ mÆt ch©t lîng
tªn vËt t
®¬n vÞ
gi¸ nhËp
kÕ ho¹ch mua
thùc hiÖn
Lîng
tiÒn
lîng
tiÒn
urea
tÊn
1848538.796
110000
203339267538.8
215,135.74
397,686,756,209.00
KCL
tÊn
2053286.423
5000
10266432113.7
92,525.42
189,981,188,645.00
SA
tÊn
1080002.7
110
118800297.0
50
54,000,135.00
§¹m
tÊn
-
0
0.0
0
0
NPK
tÊn
2096217.69
5500
11529197295.0
5,500.00
11,529,197,295.00
DAP
tÊn
2842554.03
15000
42638310454.6
17,257.00
49,053,954,901.00
L©n
tÊn
-
0
0.
0
0
Tæng
-
135610
267892007699.1
330,468.16
648,305,097,185.00
Nguån: TrÝch B¸o c¸o mua hµng n¨m 2001
+ TÝnh chØ sè chÊt lîng
ChØ sã chÊt lîng vËt t mua s¾m lµ chØ sè gi÷a gi¸ b¸n bu«n bibhf qu©n cña thùc tÕ vËt t mua so víi gi¸ b¸n bu«n b×nh qu©n mua theo dù kiÕn kÕ ho¹ch
Icl =
Trong ®ã
Q1= S¶n lîng thùc tÕ mua trong kú
G1= Gi¸ thùc tÕ mua trong kú
Q0= Lîng kÕ ho¹ch dù kiÕn mua
G0= Gi¸ b¸n bu«n dù kiÓntong kú
TÝnhIcl = = 1,0069 hay = 100,69 % Nh vËy kÕ ho¹ch mua s¾m theo chÊt lîng vît møc 0,69 %
+ TÝnh hÖ sè lo¹i
HÖ sè lo¹i lµ tû sè gi÷a tæng gi¾ trÞ c¸c lo¹i vËt t kü thuËt mua s¾m víi tæng gi¾ trÞ c¸c lo¹i vËt t kü thuËt mua tÝnh theo gi¸ lo¹i vËt t kü thuËt cã chÊt lîng cao nhÊt.
HÖ sè lo¹i mua s¾m kÕ ho¹ch
Kkh = =0,69 hay 69%
HÖ sè lo¹i mua s¾m vËt t thùc tÕ
Ktt = = 0,69014 = 69,014%
HÖ sè nµy cµng tiÕn tíi 1 th× biªñ hiÖn chÊt lîng mua s¾m ngµy cµng cao vµ ngîc l¹i. HÖ sè b»ng 1 biÓu hiÖn tÊt c¶ c¸c lo¹i hµng ho¸ mua s¾m ®Òu thuéc lo¹i 1
ë ®©y, hÖ sè mua s¾m thùc tÕ cã t¨ng h¬n so víi kú kÕ ho¹ch nhng t¨ng h¬n cã 0,14 % kh«ng ®¸ng kÓ. Kú sau, ®Ó cã hiÖu qu¶ h¬n trong viÖc mua s¾m thiÕt bÞ vËt t, doanh nghiÖp cµn chó ý tíi c¬ cÊu vËt t nhËp theo nh÷ng møc gi¸ kh¸c nhau ®¶m b¶o lîng vËt t tèi u nh©t cho doanh nghiÖp
2.2.3- Ph©n tÝch tÝnh ®ång bé khi nhËp vËt t hµng ho¸ .
§Ó s¶n xuÊt ra mét s¶n phÈm cÇn nhiÒu lo¹i vËt liÖu, còng nh doanh nghiÖp kinh doanh kh«ng chØ kinh doanh mét lo¹i mÆt hµngmµ yªu cÇu cã nhiÒu lo¹i hµng ho¸ theo c¸c chñng lo¹i vµ tû lÖ nhÊt ®Þnh. H¬n n÷a lo¹i vËt liÖu nµy kh«ng tÓ thay thÕ co lo¹i vËt liÖu kh¸c. Ta nãi vËt t ®îc tieeu dïng ®ång bé, vµ nÕu thùc hiÖn ®¬n hµng th× còng thùc hiÖn ®ång bé c¸c lo¹i hµng ho¸. §Ó minh ho¹ cho tÝnh dång bé trong viÖc d¸p øng vËt t , ta minh ho¹ trrong b¶ng sau:
chØ tiªu
KH mua
TH
%
Nhu cÇu ®¬n hµng
%
Sè lîng
lîng vËt t tån
UREA
110000
215,135.74
195.58
70
150595
64,540.72
Kaly
5000
92,525.42
1850.51
87
80497.12
12,028.30
SA
50
50
100.00
65
32.5
17.50
§¹m 2 l¸
0
0
-
0
0.00
NPK
5000
5,500.00
110.00
56
3080
2,420.00
DAP
15000
17,257.00
115.05
68
11734.76
5,522.24
L©n
0
0
0
0.00
TOTAL
135050
330,468.16
244.70
346
245939.4
84,528.77
Nguån TrÝch b¸o c¸o ®Æt hµng n¨m 2001
B¶ng ph©n tÝch vËt t vÒ mÆt ®ång bé
Nguån TrÝch b¸o c¸o ®Æt hµng n¨m 2001
Qua b¶ng trªn ta thÊy sè lîng vËt t nhËp vµo,®¹t 244,7% kÕ ho¹ch lý do cho sù vît mc nµy lµ tÊt c¶ c¸c chØ tiªu®Òu hoµn thµnh vît møc kÕ ho¹ch ®Æt ra do ®ã ë doanh nghiÖp ta kh«ng tÝnh ®Õn møc ®é ®ång bé mµ ta tÝnh ra c¸c nguyªn nh©n g©y r¸ sù ø ®äng qu¸ nhiÒu vËt t nh thÕ nµy..Lîng vËt t thõa do nhËp c¸c lÇn kh«ng ®«ng bé cã lÇn nhËp nhiÒu cã lÇn nhËp Ýt dÉn ®Õn lîng vËt t bÞ ø ®äng dån l¹i qua c¸c kú. Cuèi n¨m lîng vËt t tån ®äng kh«ng sö dông ®óng môc ®Ých lµ 84258 tÊn . §iÒu ®ã dÉn ®Õn lîng tån kho qu¸ so víi møc cho phÐp vµ g©y ra nhiÒu tèn kÐm cho doanh nghiÖp. Nguyªn nh©n cña t×nh h×nh trªn lµ nhËp vËt t vµo doanh nghiÖp kh«ng ®¶m b¶o ®îc tÝnh dång bé. §©y lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n chÝnh g©y ra t×nh tr¹ng tån ®äng vËt t ë doanh nghiÖp vµ ø ®äng vèn s¶n xuÊt kinh doanh .
2.2.4- Ph©n tÝch vÒ mÆt kÞp thêi
§iÒu kiÖn quan träng ®Ó cho doanh nghiÖp hoµn toµn cã thÓ thùc hiÖn s¶n xuÊt kinh doanh vµ thùc hiÖn ®¬n hµng mät c¸ch ®Çy ®ñ vµ nhÞp nhµng lµ ph¶i ®¶m b¶o nhËp vËt t mét c¸ch kÞp thêi vµ ®Çy ®ñ trong mét thêi gian dµi. Râ rµng nÕu doanh
nghiÖp nhËn ®îc ®¬n ®Æt hµng mµ lóc ®ã míi ®i ®Æt mua th× kh«ng kÞp cho viÖc thùc hiÖn ®¬n hµng cña m×nh.Do ®ã doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã kÕ ho¹ch ®¬n hµng, dù to¸n ®¬n hµng vµdù tr÷ cho s¶n xuÊt vµ cung øng s¶n phÈm. T×nh h×nh thùc hiÖn tÝnh kÞp thêi trong xuÊt nhËp vËt t ë c«ng ty vËt t n«ng s¶n ®îc tr×nh bµy ë b¶ng sau:
urea
kÕ ho¹ch
thùc nhËp
chªnh lÖch
n¨m2001
lîng
%
lîng
%
lîng
%
quý 1
60000
54.5
23711
21.6
-36289
-33.0
quý 2
25000
22.7
48586
44.2
23586
21.4
quý 3
11000
10.0
45241
41.1
34241
31.1
quý 4
14000
12.7
6395
5.8
-7605
-6.9
Tæng
110000
100
123933
112.7
13933
12.7
Ph©n tÝch tÝnh ®Òu ®Æn khi nhËp urea n¨m 2001
TrÝch: B¸o c¸o quý vÒ t×nh h×nh nhËp urea n¨m 2001
XÐt riªng lo¹i hµng urea. §ã lµ hµng ho¸ chÝnh cña c«ng ty vËt t n«ng s¶n chiÕm tû träng lín trong khãi lùng mÆt hµng kinh doanh. Do vËy kÕt qu¶ kinh doanh nãi riªng vµ viÖc nhËp vËt t urea nãi riªng lµ mét vÊn ®Ò cÇn ph¶i quan t©m h¬n c¶ ®Æc biÖt lµ tÝnh ®Òu ®Æn cña nã: xÐt trong n¨m 2001 kÕ ho¹ch nhËp urea tæng sè lµ 110000 tÊn trong ®ã dùa vµo nhu cÇu cña c¸c quý. Riªng quý 1 do nhu cÇu tån ®äng cña n¨m tríc nªn ph¶i nhËp víi tû träng lín chiÕm tíi 54,5 % tæng sè tøc lµ 60000 tÊn bao gåm c¸c lo¹i c¶ urea Liªn X«, urea Indonexia, urea asia… Cßn c¸c quý kh¸c nhËp theo nhu cÇu quý vµ cô thÓ theo nhu cÇu th¸ng tõ 10- 22 ngh×n t©n. Nh ®· nhËn xÐt vÒ kÕ ho¹ch cung øng vËt t ë doanh nghiÖp, chØ cã quý 2 vµ quý 3 lµ nhu cÇu ®¬n hµng ®îc ®¶m b¶o vµ vît møc còng chÝnh v× lý do ®ã mµ nhu cÇu cac quý 1 vµ 2 lîng vËt t thiÕu dï ®· huy ®éng cña tæng v«ng ty. Nhng lîng tån kho cuèi n¨m l¹o ë møc rÊt cao: lý do chÝnh lµ lîng vËt t cung øng c¸c lo¹i kh«ng ®¶m b¶o tÝnh ®Òu
®Æn dÉn ®Õn nguyªn nh©n khi th× thõa, ø ®äng vËt t, khi th× thiÕu vËt t rÊt g©y bÊt lîi cho doanh nghiÖp .Cô thÓ nh urea quý 1 chØ thùc hiÖn ®îc 21,6% tæng sè trong khi ®ã kÕ ho¹ch nhËp lµ 54,6 % tæng kÕ ho¹ch. Nh vËy lîng 33% thiÕu hôt l¹i ph¶i nhËn vµo quy sau trong khi ®ã vËt t quý nµy bÞ thiÕu hôt mµ quý sau l¹i ph¶i chÞu c¸c chi phÝ vËt t kh«ng cÇn thiÕt. §ã lµ mét ®iÒu bÊt hîp lý trong viÖc cung øng vËt t hiÖn t¹i t¹i C«ng ty vËt t N«ng S¶n.T¬ng tù nh vËy, do cã sù kh«ng ®Òu ®Æn trong qu¸ tr×nh cung øng vËt t. Lîng urea trong quý vÉn vît chØ tiªu 12,7% tøc lµ vÒ lîng lµ vît chØ tiªu kÕ ho¹ch lµ 13933 tÊn. §ã lµ lý do tæng lîng vËt t c¶ n¨m l¹i vît møc dù kiÕn tong khi ®ã hµng vÉn kh«ng ®¶m b¶o tÝnh kÞp thêi vµ ph¬ng h¹i ®Õn t×nh h×nh thùc hiÖn doanh thu cña doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp cÇn kÞp thêi hiÖu chØnh vµ cã kÕ ho¹ch còng nh viÖc x¸c ®Þnh nguån hµng s¸t sao h¬n, ®Æc biÖt lµ c¸c nguån hµng míi. §iÒu ®ã còng lµ ®éng lùc gióp cho nguån hµng cò thùc hiÖn tèt h¬n, ®Æc biÖt h¬n trong viÖc chó träng thùc hiÖn ®¬n hµng vµ hîp ®ång mua hµng.
2.2.5- Ph©n tÝch biÕn ®éng chÊt lîng
tªn vËt t
®¬n vÞ
khèi lîng sp
Gi¸ b¸n
chØ tiªu ph©n tÝch
2000 - q0
2001-q1
2000-g0
2001-g1
q0g0
q1g0
q1g1
urea
tÊn
163.432.45
207.477.93
1964788.976
192820.96
321110278022
407650339774
40006092686
KCL
tÊn
16.501.40
12.214.75
1895154.011
1987162
31272686811
23148832452
24272686811
SA
tÊn
225
50
282328.0444
1190476.2
63523810
14116402
59523810
§¹m
tÊn
324.5
942.85
302939609.7
5625394.6
98303903333
285626610963
5303903333
NPK
TÊn
15.734.41
4.626.26
5985553.992
2200293.7
94179130667
27690729013
10179130667
DAP
TÊn
25.136.84
16.609.98
2569855.497
3106449.3
64598049019._.ªn c¹nh ®ã cã sù so s¸nh vÒ chÊt lîng vµ gi¸ thµnh gi÷a ngêi b¸n vµ ngêi mua®Ó cho phÐp tÝnh to¸n ®îc hiÖu qu¶ kinh tÕ khi mua hµng.Trong nh÷ng nguån hµng, phßng cung tiªu vÉn chän nh÷ng b¹n hµng cã mèi quan hÖ l©u dµi vµ c¸c nguån hµng kh¸c mang tÝnh chÊt phô bæ xung khi nhu cÇu cÇn cÊp vµ ®ét xuÊt mµ nguån chÝnh kh«ng thÓ ®¸p øng ®îc ngay. Song chÝnh c¸c nguån phô nµy l¹i lµ ®éng lùc c¹nh tranh ®Ó nguån chÝnh cung cÊp tèt h¬n.
C«ng ty cã kÕ ho¹ch ®¶m bao vËt t cho n¨m, quý, th¸ng ®Ó nªu kÕ ho¹ch mua s¾m vËt t mét c¸ch cô thÓ.
- Tõ kÕ ho¹ch mua s¾m vËt t ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, phßng phßng kÕ ho¹ch lËp b¸o c¸o quyÕt to¸n nh»m x¸c ®Þnh sè lîng chñng lo¹i vËt t cÇn thݪt, sè lîng vµ thêi gian nhËn hµng tríc nmét thßi gian nhÊt ®Þnh vµ nªn tham kh¶o ý kiÕn cña c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn liªn quan. Sau ®ã so¸t tªn c¬ së ®Æt hµng vµ ký hîp ®ång kinh tÕ vÒ mua b¸n vËt t.
2.2.4- Chñ ®éng khai th¸c t¹o nguån vËt t ®Ó ®¸p øng kÞp thêi nhu cÇu vËt t cho s¶n xuÊt kinh doanh:
§Ó c«ng ty cã thÓ sö dông khai th¸c t¹o nghuån vËt t kÞp thêi cho s¶n xuÊt, ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt lµ c«n ty ph¶i cô thÓ ho¸ c¸c biÖn ph¸p, chÝnh s¸ch ®Ó ®¹t ®îc yªu cÇu ®Ò ra.Theo t«i ®i dóng híng theo ®iÒu kiÖn hiÖn nay cÇn ph¶i ®æi míi theo nh÷ng híng sau;
- CÇn ¸p dông n÷ng h×nh thøc thu mua ®a d¹ng kh¶ n¨ng ®¸p øng nhu cÇu cña tõng trêng hîp cô thÓ mét c¸ch t«t nhÊt. ViÖc cøng nh¾c trong h×nh thøc thu mua sÏ kh«ng nÊm ®îc hµng hoÆc Ýt ra còng kh«ng tËn dông n¾m b¾t thêi c¬ mét c¸ch tèt nhÊt, khi ®ã gi¸ c¶ sÏ kh«ng phï hîp, sÏ kh«ng thuËn lîi.
- §Ó chñ ®äng khai th¸c t¹o nguån vËt t mét c¸ch linh ho¹t c«ng ty cã thÓ thùc hiÖn c¸c h×nh thøc mua s¨m nh sau:
. Mua gom b»ng tiÒn mÆt hoÆc b»ng tæng thÓ mät sè h×nh thøc nµo ®ã kÕt hîp
. Mua gom b»ng tiÒn mÆt kh«ng cÇn ký kÕt c¸c hîp ®ång kinh tÕ tõ tÊt c¶ c¸c nguån s¶n xuÊt , c¸c ®èi tîng cã hµng ho¸
. Mua b»ng th×nh thøc ký kÕt c¸c hîp ®ång kinh tÕ víi c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt, víi c¸c t th¬ng cã nguån hµng ®îc phÐp kinh doanh vµ ®îc phÐp thùc hiÖn qua uy tÝn hµng
- C«ng ty cÇn thèng nhÊt kh©u mua vµ kh©u b¸n b»ng c¸ch chuyªn m«n ho¸ hoÆc hµng kinh doanh cho cacs bé phô tr¸ch, khi chuyªn m«n ho¸ sÏ t¹o ®iÒu kiÖn vµ ®¶m b¶o cho c¸n bé am hiÓu mét c¸ch kü lìng vÒ c¸c lo¹i vËt t, thÞ trêng vËt t cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.
- Khai th¸c triÖt ®Ó c¸c nguån vËt t ®· t×m ®îc, ph¶i lu«n t×n thªm c¸c nguån míi cã lîng vËt t phong phó, cã chÊt lîng cao vµ æn ®Þnh
- Nguån liªn doanh liªn kÐt víi c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt, cac mÆt hµng cÇn thiÕt cña c«ng ty, c«ng ty cã thÓ gãp vèn cïng víi c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt nµy, sau qu¸ tr×nh s·nuÊt gãp vèn liªn doanh ®îc chia b»ng s¶n phÈm hoÆc c«ng ty cã thÓ bao tiªu toµn bä sã vËt t cho mét sè c¬ së s¶n xuÊt ra.
- Nguån trao ®æi vËt t thõa lÊy vËt t thiÕu Do qu¸ tr×nh x¸c dÞnh nhu cÇu vËt t trong kÕ ho¹ch kh«ng chÝnh x¸c hoÆc do sù thay ®æi nhu cÇu vËt t thùc tÕ, cã lo¹i vËt t thõa nhiÒu so víi yªu cÇu song l¹i cã lo¹i vËt t l¹i thiÕu, c«ng ty cã thÓ ®æi nh÷ng vËt t thõa nµy cho c¸c ®¬n vÞ kh¸c lÊy vËt t thiÕu theo tû lÖ do hai bªn tho¶ thuËn. ViÖc trao ®æi nµy rÊt cã ý nghÜa, mét mÆt nã gãp phÇn ®¶m b¶o ®Çy ®ñ nhu cÇu vËt t cña c«ng ty, mÆt kh¸c nã tr¸nh t×nh tr¹ng ø ®äng, g©y thiÑt h¹i ®Õn hiÖu qu¶ kinh tÕ cña c«ng ty.
-§èi víi nguån tån kho ®Çu kú: ViÖc x¸c ®Þnh nguån tån kho ®Çu kú cã ý nghÜa to lín bëi v× lîng vËt t mua s¸m ë doanh nghiÑp phô thuéc vµo lîng tån kho nµynªn cÇn x¸c ®Þnh mét c¸ch khgoa häc ®Ó cã kÕt qu¶ t¬ng ®èi chÝnh x¸c cã nh vËy míi ®¶m b¶o ®îc vËt t cho s¶n xuÊt vµ tiÕt kiÖmk ®îc chi phÝ cã liªn quan ®Õn b¶o qu¶n vµ dù tr÷ hµng ho¸. Doanh nghiÖp nªn chñ ®éng ®µm ph¸n víi c¸c nhµ cung cÊp ®Ó gi¶m møc tån kho cuèi kú vµ cñng cè lßng tin ®èi víi c¸c nhµ cung cÊp ®Ó khuyÕn khÝch hä.
-Chñ ®éng t×m kiÕm c¸c nhµ cung cÊp míi th«ng qua c¸c ®¬n vÞ kh¸c
-§èi víi nguån mua trªn thÞ trõng, doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã sù tÝnh to¸n vµ lùa chän chÝnh x¸c ®Ó cã thÓ thay thÕ ®îc vËt t ë níc ngoµi b»ng vËt t ë trong níc.
2.3- Hoµn thiÖn c«ng t¸c ®¶m b¶o vËt t vµ xuÊt nhËp vËt t ë C«ng ty VËt T N«ng S¶n:
+§Ó s¶n xuÊt ra mét lo¹i s¶n phÈm còng nh thùc hiÖn ®¬n hµng cÇn nhiÌu lo¹i vËt t kh¸c nhau theo mét tû lÖ vµ sè lîng nhÊt ®Þnh, h¬n n÷a lo¹i vËt t nµy l¹i kh«ng thÓ thay thÕ cho lo¹i vËt t kh¸c. Ta nãi vËt t ®îc thùc hiÖn ®ång bé khi x©y dùng kÕ ho¹ch hËu cÇn vËt t ph¶i ®¶m b¶o tÝnh ®ång bé cña nã, trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch cã lo¹i vËt t nµo ®ã kh«ng ®¶m b¶o yªu cÇu th× c¸c lo¹i v©tj t kh¸c hoÆc kh«ng thÓ sö dông ®îc hoÆc chØ sö dông mét phÇn t¬ng xøng víi tû lÖ lo¹i vËt t nhËp khong ®¶m b¶o yªu cÇu víi tû lÖ thÊp nhÊt. §Ó ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹c hËu cÇn vËt t cã nh÷ng nh©n tè ¶nh hëng trùc tiÕpnh sau:
2.3.1 §èi víi doanh nghiÖp:
+ §iÒu kiÖn vÒ con ngêi vµ c¸c chÝnh s¸ch ®iÒu chØnh:
Nãi ®Õn s¶n xuÊt kinh doanh tríc hÕt ta ph¶i nãi ®Õn vÊn ®Ò con ngêi v× con ngêi quyÕt ®Þnh ®Õn toµn bé vÊn ®Ò s¶n xuÊt kinh doanh. §èi víi doanh nghiÖp, ho¹t ®éng ®¶m b¶o vËt t cho s¶n xuÊt kinh doanh trong c¬ chÕ thÞ trêng muèn ®¹t ®îc hiÖu qu¶ cao th× rÊt cÇn chó ý ®Õn vÊn ®Ò sö dông nguån nh¨n lùc mét c¸ch hiÖu qu¶
§Ó lµm ®îc ®iÒu ®ã, Doanh nghiÖp nªn chó ý:
-Lu«n c¶i tiÕn thùc hiÖn chÕ ®é thëng ph¹t nghiªm minh: Thëng ph¹t sÏ t¸c ®éng ®Õn lîi Ých cña mçi con ngêi, qua ®ã sÏ ph¸t huy ®îc tÝnh tÝch cùc th«ng qua sù c¹nh tranh. Doanh nghiÖp cã thÓ x©y dùng quy chÕ theo c¸ch thøc cho ®iÓm sao cho ®¸nh gi¸ ®óng ®îc thµnh tÝch còng nh vi ph¹m cña mçi con ngêi, ph¶i lµm sao cho c«ng nh©n viªn thùc sù thi ®ua víi nhau, nhng vÉn ®¶m b¶o sù kÕt hîp gi÷a c¸c c¸ nh©n, cac bé phËn trong doanh nghiÖp NÕu quy chÕ kh«ng chÆt chÏ sÏ dÉn ®Õn thëng ph¹t kh«ng ®óng sÏ cã ngîc l¹i víi mong muèn. Doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã h×nh ph¹t nghiªm kgh¾c mang tÝnh gi¸o dôc ®èi víi c¸c c¸ nh©n vi ph¹m kû luËt, kÓ c¶ c¸c c¸ nh©n thiÕu tinh thÇn tr¸ch nhiÖ, t¹o lËp mét thãi quen lµm viÖc khoa häc, chÆy chÏ vµ tù gi¸ trong doanh nghiÖp .
ViÖc thùc hiÖn thëng ph¹t ®îc tiÕn hµnh ë nh÷ng thêi gian thÝch hîp nh»m ®¹t ®îc hiÖu qu¶ mong muèn, tr¸nh sù mÊt ®oµn kÕt néi bé trong tËp thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn ë C«ng ty th«ng qua c¸c tæ chøc x· héi trong doanh nghiÖp nh: tæ chøc c«ng ®oµn, tæ chøc thanh niªn,kÕt hîp víi ban thi ®ua vµ khen thëng vµ ý liÕn cña c¸c ®¬n vÞ cã thµnh viªn cÇn ph¶i thëng hay ph¹t.
-Doanh nghiÖp cÇn cã chÝnh s¸ch ®µo t¹o båi dìng cho c¸n bé c«ng nh©n vien vÒ nghiÖp vô kinh doanh trong c¬ chÕ thÞ trêng, vÒ nghiÖp vô vËt t. Trong sù chuyÓn ®æi tõ c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ t¹p chung sang c¬ chÕ thÞ trêng cã sù ®iÒu tiÕt cña nhµ níc, c¸c quy ®Þnh chÝnh s¸ch ph¸p luËt cña nhµ níc thêng xuyªn thay ®æi nh»m qu¶n lý vµ híng dÉn c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng cho phï hîp víi c¬ chÕ kinh tÕ mí. Do ®ã, doanh nghiÖp cÇn t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ¸n bé c«nh nh©n viªn lu«n n¾m b¾t ®îc nh÷ng biÕn ®æi cña quy ®Þnh, chÝnh s¸ch ph¸p luËt còng nh sù biÕn ®æi cña thÞ trêng .
-Phæ biÕn kÞp thêi c¸c quy ®Þnh míi vÒ c«ng t¸c ®¶m b¶o vËt t cho s¶n xuÊt kinh doanh cña cÊp trªn ®Õn tõng tæ, ®éi vµ chi nh¸nh s¶n xuÊt.
Cã thÓ cã nh÷ng quy ®Þnh riªng cho tõng bé phËn thùc hiÖn c«ng t¸c ®¶m b¶o vËt t cho s¶n xuÊt kinh doanh nh»m ®¶m b¶o tÝnh kinh tÕ vµ ph¸p lý kh thùc hiÖn nhiÖm vô cña hä. ViÖc bè trÝ c¸c c¸n bé cã n¨ng lùc, tr×nh ®é nªn xem xÐt c¶ c¸c yÕu tè phÈm chÊt c¸n bé vµ xÐt ®Õn t©m t t×nh c¶m cña tõng ngêi nhµm x©y dùng ®éi ngò ®¶m b¶o vËt t ë c«ng ty ho¹t ®éng tèt nhÊt, cã kÕt qu¶ cao h¬n.
§éng viªn toµn thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty ph¸t huy s¸ng kiÕn c¶i tiÕn kü thuËt víi tinh thÇn mäi thay dæi nhá trong c«ng t¸c vËt t, t¹o ®iÒu kiÖn lµm tèt h¬n c«ng t¸c nµy ®Òu ®îc coi lµ s¸ng kiÕn c¶i tiÕn vµ ®Òu ®îc khen thëng kÞp thêi.
+ §iªï kiÖn vÒ vèn:
VÊn ®Ò vèn trong s¶n xuÊt kinh doanh ®èi víi c¸c doanh nghiÖp lµ vÊn ®Ò lu«n lu«n ®îc quan t©m vµ c©nnh¾c cña l·nh ®¹o cong ty.
VËt t thiÕt bÞ nãi chung phôc vô cho s¶n xuÊt kinh doanh chiÕm tû träng t¬ng ®èi lín trongvèn lu ®éng, v× thÕ doanh nghiÖp lu«n ph¶i cã c¸c chÝnh s¸ch thÝch hîp ®Ó huy ®éng vèn cña c¸n bé c«ng nh©n viªn trong doanh nghiªp vµ cã c¸c chÝnh s¸ch vay vèn vµ c¬ cÊu vèn thÝch hîp, më réng h¬n kh¶ n¨ng vay vèn tõ c¸cnguån ngoµi doanh nghiÖp, t¨ng cêng liªn doanh, lien kÕt trªn c¬ së ®îc phÐp cña c¬ quan chñ qu¶n vµ theo ®óng quy ®Þnh vÒ chÕ ®é qu¶n lý vèn hiÑn hµnh.
Cã kÕ ho¹ch dù tr÷ vËt t thiÕt bÞ thÝch hîp h¬n nh»m tr¸nh ø ®äng vèn cô thÓ ë c«ng ty lîng vèn cßn ø ®äng lín qua tån kho c¸c n¨m nh sau:
n¨m
chØ tiªu
1999
2000
2001
Lîng tån kho(tÊn)
37.726.673,04
40.056.203,15
40.151.977,39
Gi¸ trÞ tån kho(®ång)
86.689.603.221,78
87.322.743.737,0
85.336.988.041,0
Trich thuyÕt minh tµi chÝnh cña c«ng ty vËt t n«ng s¶n
B¶ng kª gi¸ trÞ vËt t tån kho hµng n¨m
Do kÕ ho¹ch xuÊt nhËp vµ dù tr÷ tån kho cha khoa häc vµ cha dù ®o¸n ®óng nhu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh nªn lîng tån kho cßn nhiªu ®iÓm bÊt hîp lý. Cô thÓ lîng tån kho qóa lín nªn cã mét lîng vèn kh¸ lín bÞ ø ®äng. §ã lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n lµm gi¶m lîi nhuËn cña doanh nghiÖo mÆc dï doanh sè b¸n ra cña c¸c kú rÊt cao.
§Ó ®¹t hiÖu qu¶ trong c«ng t¸c tæ chøc vµ qu¶n lý vËt t, vËt liÖu, c«ng ty cßn ph¶i nªn rót ng¾n thêi gian tæ chøc tiÕp nhËn, cÊp ph¸t sö dông vËt t thiÐt bÞ vµ quyÕt to¸n. §ã còng lµ nhiÖm vô trong c«ng t¸c ®¶m b¶o vËt t doanh nghiÖp.
2.4-Mét sè ý kiÕn vÒ c«ng t¸c qu¶n lý vËt t vµ kho b·i:
-ý kiÕn 1:
KiÓm tra nhËn vµ nhËp vËt t vµo kho:
T¹i c«ng ty hiÖn nay, khi phßng tæ chøc kinh doanh nhËn ®îc ho¸ ®¬n kiªm phiÕu xuÊt kho hay giÊy b¸o nhËn hµngcña ngêi b¸n guöi ®Õn nh ®· tr×nh bµy ë phÇn II. Quy tr×nh tiÕp nhËn vµ bb¶o qu¶n vËt t coa nh÷ng ®Æcc ®iÓm nh sau:
. ¦u ®iÓm: §¶m b¶o ®óng sè lîng, chÊt lîng vËt t nhËp kho, ®óng thñ tôc chøng tõ quy ®Þnh cña bé tµi chÝnh ban hµnh
. Nhîc ®iÓm: Thêi gian chê ®îi ®Ó nhËp nguyªn vËt liÖu vµo kho cßn l©u. VËt t n»m ngoµi c¶ng, b·i l©u dÔ bÞ ¶nh hëng bëi thêi tiÕt vµ khÝ hËu kÌm theo ®ã lµ c¸c chi phÝ b¶o qu¶n vµ bÕn b·i
. Nguyªn nh©n: Khi ®· cã giÊy b¸o nh©n hµng, biªn b¶n kiÓm nghiÖm hµng cña trung t©m KCS th× ngêi giao hµng l¹i ph¶i quay lªn phßng kinh doanh ®Ó lµm “ PhiÕu nhËp kho” sau ®ã míi xuèng kho ®Ó nhËp vËt t vµo kho.
§Ó kh¾c phôc ®îc nh÷nh nhîc ®iiÓm trªn, theo t«i khi ®· cã giÊy b¸o nhËn hµng, biªn b¶n kiÓm nghiÖm cña trung t©m KCS th× ngêi nhËp hµng (nguyªn vËt liÖu) giao ngay vËt t cho thñ kho. NÕu thñ kho nhËn ®ñ sè lîng ch¸t lîng theo yªu cÇu th× thñ kho ký nhËn ngay vµo gãc tr¸i hay mÆt sau giÊy b¸o nhËn hµng ( ghi b»ng sè hoÆc b»ng ch÷). Sau ®ã ngêi nhËp hµng mang giÊy b¸o nhËn hµngvµ biªn b¶n kiÓm nghiÖm lªn phßng kinh doanh hoµn tÊt thñ tôc, nh vËy gi¶m bít thêi gian mµ vËt t n»m chê t¹i b·i.
+ ý kiÕn 2:
§Ó qu¶n lý ®¶m b¶o tèt chÊt lîng vËt t trong kho, theo t«i ph¶i t¨ng cêng thªm hÖ thèng phßng ch¸y næ vµ vÖ sinh an toµn vËt t kho b·i tr¸nh nh÷ng sù cè ®¸ng tiÕc x¶y ra nh ë chi nh¸nh Ch¸y kho Ngäc Håi håi cuu«Ý th¸ng 4 n¨m 2001 võa qua. HÖ thèng ¸nh s¸ng cßn kÐm còng ¶nh hëng ®Õn qu¶n lý vµ s¾p xÕp vËt t kho b·i .
Ngoµi ra, vÊn ®Ò ®iÒu kiÖn vËt chÊt c¸n bé cong nh©n viªn nãi cung trong c«ng ty cha ®¬c quan t©m tho¶ ®¸ng tinh thÇn tr¸ch nhiªm víi c«ng viÖc cha cao do ®ã còng g©y nhiÒu l·ng phÝ trong c«ng t¸c dù tr÷ vµ b¶o qu¶n vËt t
+ý kiÕn 3:
HiÖn nay, ë c«ng ty khi xu¸t dïng vËt t cho s¶n xuÊt hay cho c¸c chi nh¸nh, khi sö dông kh«ng hÕt vËt t ®¬n vÞ sö dông vÉn ®Ó l¹i t¹i ®¬n vÞ nh vËy sÏ kh«ng ®¶m b¶o ®îc chÊt lîng vµ sè lîng cña vËt t ¶nh hëng lín ®Õn c«ngt¸c qu¶n lý vËt t cña doanh nghiÖp .
Theo t«i muèn kh¾c phôc ®îc nh÷ng nhîc ®iÓm trªn th× khi c¸c ®¬n vÞ lÜnh vËt t nÕu kh«ng sö dông hÕt th× tiÕn hµnh lµm thñ tôc nhËp ngay l¹i kho.Nh vËy c«ng t¸c b¶o qu¶n vËt t vËt liÖu vµ kiÓm tra chÊt lîng ®îc thêng xuyªn vµ tèt h¬n.
+ý kiÕn4:
LËp dù phßng gi¶m gi¸ cho nguyªn vËt liÖu dù tr÷ trong kh. Theo th«ng t sè64TC/TCDN cña bé tµi chÝnh ban ngµy 15/09/1997 ¸p dông cho c¸c doanh nghiÖp nhµ níc ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®· quy ®Þnh viÖc lËp dù phßng gi¶m gi¸ ®èi víi vËt t vËt liÖu hµng ho¸ tån kho víi ®iÒu kiÖn
-Thø nhÊt: Lµ nh÷ng vËt liÖu , hµng ho¸ tån kho t¹i thêi ®iÓm lËp b¸o c¸o tµi chÝnh thêng cã gi¸ trÞ thêng thÊp h¬n sè gi¸ trÞ ghi trªn sæ kÕ to¸n.
-Thø hai: Lµ vËt t hµng ho¸ ph¶i lµ mÆt hµng kinh doanh thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp
-Thø ba:Lµ ph¶i cã chøng tõ ho¸ ®¬n hîp lý, hîp lÖ hoÆc c¸c chøng tõ kh¸cchøng minh gi¸ trÞ vèn vËt t, hµng ho¸ tån kho.
Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ trêng gi¸ c¶ lu«n luuo biÕn ®éng veef c¸c nhu cÇu nh : mÉu m· kiÓu d¸ng chÊt lîng ngµy cµng cao kÐo theo gi¸ c¶ yªu cÇu nguyªn vËt liÖu thay ®æi. MÆt kh¸c, do nguyªn nh©n nguyªn nhiªn vËt liÖu dù tr÷ trong kho cã thÓ bÞ hao hôt hoÆc cã thÓ bÞ gi¶m chÊt lîng. V× vËy, ®Ó ®¶m b¶o an toµn cho qu¶n lý, s¶n xuÊt kinh doanh c«ng ty nªn lËp dù phßng gi¶m gi¸ cho nguyªn vËt liÖu dù tr÷ nãi riªng vµ cho hµng ho¸ tån kho nãi chung. Nh÷ng vËt t kÐm phÈm chÊt cßn ø ®äng trong kho ph¶i ®îc xem xÐt râ nguyªn nh©n, quy râ tr¸ch nhiÖm. Gi¶i phãng toµn bé sè vËt t cßn tån ®äng ®Ó ®¶m b¶o cho tÊt c¶ sè vËt t dù tr÷ cã thÓ ®¸p øng ®îc víi yªu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh vµ toµn bé sè vèn lu ®éng cña c«ng ty ®îc huy ®éng mét c¸ch hiÖu qu¶ nhÊt.
KÕ to¸n ph¶i c¨n cø vµo t×nh h×nh gi¶m gi¸, sè lîng tån kh«ng thùc tÕ cña tõng lo¹i vËt t ®Ó x¸c ®Þnh møc dù phßng mét c¸ch hiÖu qu¶ nhÊt.
Gi¸ thùc tÕ trªn thÞ trêng t¹i thêi ®iÓm 31/12
Lîng vËt t tån kho gi¶m gi¸ t¹i thêi ®iÓm 31/12 n¨m b¸o c¸o
-
5
=
Møc dù phßng gi¶m gi¸ vËt t n¨m kÕ ho¹ch
Gi¸ h¹ch to¸n trªn sæ kÕ to¸n
Gi¸ thùc tÕ trªn thÞ trêng cña tÊt c¶ c¸c lo¹i vËt t tån kho bÞ gi¶m gi¸ t¹i thêi ®iÓm 31/12 lµ gi¸ cã thÓ mua hoÆc b¸n trªn thÞ trêng.
ViÖc lËp dù phßng ph¶i tiÕn hµnh riªng cho tõng lo¹i vËt t bÞ gi¶m gi¸ vµ tæng hîp vµo b¶ng kª chi tiÕt dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho cña c«ng ty.
III – N©ng cao hiÖu qu¶ cña viÖc tiÕt kiÖm vËt t - c¸c yÕu tè cña s¶n xuÊt kinh doanh :
ChÕ ®é tiÕt kiÖm lµ hÖ thèng nh÷ng biÖn ph¸p kinh tÕ, tæ chøc, kü thuËt vµ gi¸o dôc ®îc thùc hiÖn theo mét ch¬ng tr×nh nhÊt ®Þnh nh»m sö dông mét c¸ch hîp lý vµ tiÕt kiÖm c¸c nguån lùc cña mçi doanh nghiÖp, hé tiªu dïng vµ nÒn kinh tÕ quèc ®Ó ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ quèc d©n.
TiÕt kiÖm kh«ng chØ lµ sö dông dÌ sÎn tÊt c¶ c¸c nguån tµi nguyªn, lµ tr¸nh sù mÊt m¸t mµ cßn lµ sö dông hîp lý nh÷ng nguån tµi nguyªn ®ã, lµ tiªu dïng cã c¨n cø, khoa häc c¸c ph¬ng tiÖn nh»m hoµn thiÖn c«ng nghÖ s¶n xuÊt, n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm. Nãi c¸ch kh¸c, trong c¬ chÕ thÞ trêng, tiÕt kiÖm theo nghÜa réng chÝnh lµ toµn bé c¸c gi¶i ph¸p kinh tÕ– tæ chøc–kü thuËt …nh»m gi¶i quyÕt tèt nhÊt c¸c vÊn ®Ò c¬ b¶n cña s¶n xuÊt kinh doanh ë mäi cÊp cña nÒn kinh tÕ quèc d©n.
3.1- T¨ng cêng x¸c ®inh nhu cÇu vËt t mét c¸ch chÝnh x¸c
Ph©n ®Þnh râ nhu cÇu vËt t ë c«ng ty gåm ba bé phËn: Nhu cÇu vËt t cho c¸c s¶n phÈm chÝnh, nhu cÇu vËt t cho ho¹t ®éng kinh doanh kh¸c, vµ nhu cÇu vËt t cho dù tr÷.
§èi víi nhu cÇu vËt t cho s¶n xuÊt s¶n phÈm chÝnh gåm cã:
Ph¬ng ph¸p tÝnh theo s¶n lîng s¶n phÈm :TÝnh nhu cÇu vËt t theo ph¬ng ph¸p nµyph¶i c¨n cø vµo ®Þnh møc sö dông vËt t cho mçi ®¬n vÞ s¶n phÈm vµ s¶n lîng s¶n phÈm
QsP mSP
Nsx = å
Trong ®ã:
Nsx-Lµ nhu cµu vËt t dïng ®Ô s¶n phÈm
QsP-lµ nhu cÇu s¶n xuÊt trong kú kÕ ho¹ch
Msp-Lµ møc södông vËt t cho ®¬n vÞ s¶n phÈm
Ph¬ng ph¸p tÝnh theo møc sö dông b×nh qu©n cña s¶n phÈm
Qm
Theo ph¬ng ph¸p nµy, tÝnh nhu cÇu vËt t ph¶i c¨n cø vµo s¶n lîng cña c¸c s¶n phÈm cïng lo¹i trong kú kees ho¹chvµ møc sö dông b×nh qu©n cña s¶n phÈm
å
Nsx =
Trong ®ã:
Nsx-Lµ nhu cµu vËt t dïng ®Ô s¶n phÈm
Q-lµ nhu cÇu s¶n xuÊt trong kú kÕ ho¹ch
M-Lµ møc sö dông vËt t b×nh qu©n cho ®¬n vÞ s¶n phÈm
Ph¬ng ph¸p tÝnh theo hÖ sè biÕn ®éng
NsX= NBC + TsX+ HSD
Trong ®ã
NBC -Lµ sè lîng vËt t ®· sö dông trong n¨m b¸o c¸o
TsX -NhÞp ®é ph¸t triÓn s¶n xuÊt kú kÕ ho¹ch
HSD -HÖ sè sö dông vËt t n¨m kÕ ho¹ch so víi n¨m b¸o c¸o
TÝnh nhu cÇu vËt t theo ph¬ng ph¸p nµy cÇn nghiªn cøu t×nh h×nh thùc tÕ s¶n xuÊt vµ södông vËt t trong n¨m b¸o c¸o, ph¬ng ¸n s¶n xuÊt kú kÕ ho¹ch, ph©n tÝch c¸c yÕu tè tiÕt kiÖm vËt t tõ ®ã x¸c ®Þnh hÖ sè sö dông vËt t kú kÕ hoach so víi kf b¸o c¸o
§èi víi nhu cÇu vËt t cho c¸c ho¹t ®éng kh¸c : khi tÝnh nhu cÇu vËt t cho c¸c s¶n phÈm nµy nªn sö dông hÖ sè biÕn ®éng
NsX= NBC + TKH+ HTk
ViÖc x¸c ®Þnh Tkh (chØ sè ph¸t triÓn kú kÕ ho¹ch so víi kú b¸o c¸o) ph¶i c¨n cø vµo kª ho¹ch s¶n xuÊt chung cña
c«ng ty trong kú kÕ ho¹ch c¨n cø vµo dù ®o¸n t×nh h×nhcung cÇu vËt t trªn thÞ trêng vµ c¨n cø vµo sè lîng còng nh kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c ®èi thñ. ViÖc x¸c ®inh HTK ( hÖ sè tiÕt kiÖm kú KH so víi kú BC) ph¶i c¨n cø vµo biÖn ph¸p vµ kh¶ n¨ng tiÕt kiÖm vËt t trong kú kÕ ho¹ch
- §èi víi nhu cÇu vËt t cho dù tr÷: ph¶i x¸c ®Þnh chÝnh x¸c møc tiªu dïng vËt t vµ nhu cÇu cho s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty tõ ®ã x¸c ®Þnh c¸c møc dù tr÷ hîp lý.
3.2-ý nghÜa kinh tÕ cñaviÖc tiÕt kiÖm c¸c yÕu tè vËt chÊt :
-TiÕt kiÖm lµ mét nh©n tã lµm t¨ng quy m« s¶n xuÊt kinh doanh . ViÖc tiÕt kiÖm cho phÐp víi c¸c yÕu tè ®Çu vµo s¶n xuÊt h¹n chÕ nhÊt cã thÓ s¶n xuÊt ra ®îc nh÷ng s¶n phÈm chÊt lîng cao ®¸p øng tèt nhÊt nhu cÇu thÞ trêng .
-ViÖc gi¶m lîng tiªu hao vËt chÊt trªn mét ®¬n vÞ s¶n phÈm dÞch vô gãp phÇn lµm t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng x· héi .
-TiÕt kiÖm c¸c yÕu tè ®Çu vµo lµm t¨ng n¨ng suÊt thiÕt bÞ m¸y mãc vµ gi¶m tæng chi phÝ tÝnh b»ng tiÒn ®Ó s¶n xuÊt ra s¶n phÈm.
-TiÕt kiÖm c¸c yÕu tè vËt chÊt lµm t¨ng thªm khèi lîng hµng ho¸ sÏ s¶n xuÊt ra vµ lµm t¨ng thªm kh¶ n¨ng tho¶ m·n nhu cÇu vËt t hµng ho¸ cña x· héi.
-TiÕt kiÖm c¸c yÕu tè vËt chÊt lµ mét yÕu tè quan träng ®Ó gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm, dich vô. HiÖn nay, trong nÒn kinh tÕ níc ta tiªu hao vËt chÊt cßn chiÕm tû lÖ rÊt cao ~51,69%,doanh nghiÖp Nhµ níc 61,34%,doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh 44,81%. Nh vËy tiªu hao c¸c yÕu tè vËt chÊt lín, tû lÖ chÊt th¶i cao g©y « nhiÔm m«i trêng kh«ng nhá. TiÕt kiÖm trong s¶n xuÊt kinh doanh gãp phÇn kh¾c phôc nh÷ng khuyÕt tËt ®ã.Víi ý nghÜa kinh tÕ quèc d©n to lín, tiÕt kiÖm ®· trë thµnh quèc s¸ch cña nhiÒu níc hiÖn nay trªn thÕ giíi.
3.3- C¸c biÖn ph¸p tiÕt kiÖm trong s¶n xuÊt kinh doanh :
Nãi ®Õn nguån tiÕt kiÖm lµ nãi ®Õn híng cã thÓ thùc hµnh tiÕt kiÖm, hay nãi mét c¸ch kh¸c lµ chØ ra nh÷ng con ®êng nµo, chç nµo cÇn ph¶i chó ý ®Ó thùc hµnh tiÕt kiÖm
Nãi ®Õn biÖn ph¸p tiÕt kiÖm lµ nãi ®Õn nh÷ng c¸ch thøc ®Ó thù hµnh tiÕt kiÖm , tøc lµ lµm c¸ch nµo ®Ó thùc hiÖn tiÕt kiÖm
Mçi nguån tiÕt kiÖm cã nhiÒu biÖn ph¸p tiÕt kiÖm. Ngêi ta thêng ph©n thµnh tõng kh©u :s¶n xuÊt,lu th«ng, tiªu dïng. Trong mçi kh©u ngõ¬i ta v¹ch ra nh÷ng nguån vµ biÖn ph¸p tiÕt kiÖm thÝch hîp.
TiÕt kiÖm ph¶i ®îc thùc hµnh ë mäi kh©u cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. Trong c¸c kh©u trªn th× s¶n xuÊt lµ kh©u quan träng nhÊt, v× s¶n xuÊt lµ n¬i tiªu dïng ( sö dông ) c¸c yÕu tè cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nh: nguyªn liÖu, m¸y mãc thiÕt bÞ vµ c¶ thêi gian lao ®éng cña ngêi lao ®éng. BiÖn ph¸p quan träng nhÊt ®Ó thùc hµnh tiÕt kiÖm lµ biÖn phap khoa häc c«ng nghª tiªn tiÕn míi n©ng cao ®îc chÊt lîng s¶n phÈm vµ sö dông mét c¸ch cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc cóa s¶n xuÊt. Nãi nh vËy kh«ng cã nghÜa lµ c¸c kh©u kÕ ho¹ch¸c kh«ng quan träng, mµ c¸c khau kh¸c ®Òu cã vÞ trÝ quan träng nhÊt ®Þnh vµ ®Òu gãp phÇn trong viÖc tiÕt kiÖm tµi s¶n cña loµi ngêi.
Nguån tiÕt kiÖm gåm vÒ kü thuËt, c«ng nghÖ cña s¶n xuÊt, nguån tiÕt kiÖm vÒ tæ chøc qu¶n lý kinh doanh vµ nguån tiÕt kiÖm vÒ ngêi trùc tiÕp sö dông nguyªn, nhiªn vËt liÖu.
Cã thÓ nãi tiÕt kiÖm v¹tt t cã vai trß quan träng trongviÖc n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanhcña c«ng ty. Do ®ã c«ng ty ph¶i nghiªm tóc vµ kiªn quyÕt thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p sau:
-N©ng cao ý thøc tr¸ch nhiÖm b¶o qu¶n vËt t s¶n phÈm trong ®éi ngò c¸n bé c«ng nhan viªn.
-TiÕn hµnh h¹ch to¸n kinh doanh cô thÓ trong tõng ph©n xëng s¶n xuÊt.
-Hoµn thiÖn hÖ thèng kho tµng métc¸ch tèi u nhÊt nh»m b¶o qu¶n tèt nhÊt gi¸ trÞ vËt t hµng ho¸.
-TiÕn hµnh n©ng cÊp vµ hoµn chØnh hÖ thçng m¸y mãc thiÕt bÞ trªn c¬ së nhËp míi c¸c d©y chuyÒn c«ng nghÖ hiÖn ®¹i
-Thêng xuyªn kiÓm tra gi¸m s¸t thÖ thèng ®Þnh møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu nh»m hoµn chØnh h¬n n÷a vµ bæ xung ®iÌu chØnh kÞp thêi nh÷ng bÊt hîp lý
-Sö dông c¸c ®¬n b¶ng kinh tÕ, c¸c chÝnh s¸ch thëng ph¹t b»ng lîi Ých vËt chÊt
-Cã quyÕt to¸n hµng th¸ngcho c¸c lo¹i vËt t cô thÓ
BiÕt kÕt hîp mét c¸ch hµi hoµ c¸c biÖn ph¸p trªn cïng víi c¸c chØ tiªu híng d·n nh sau, c«ng ty sÏ t¹o ra dîc m«i trêng s¶n xuÊt kinh doanh tèt:
3.3.1- VÒ kü thuËt c«ng nghÖ s¶n xuÊt cã thÓ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p sau:
3.3.1.1- Gi¶m träng lîng tÞnh cña s¶n phÈm :
träng lîng tuyÖt ®èi cña s¶n phÈm lµ s¶n phÈm ®ã c©n nÆng bao nhiªu kg, t¹, yÕn…Träng lîng t¬ng ®èi cña s¶n phÈm lµ tû sè cña träng lîng tuyÖt ®èi so víi mét ®¬n vÞ c«ng suÊt ( ho¨c c«ng dông cña s¶n phÈm ). Trªn c¬ së c«ng dông cña s¶n phÈm, cÇn ph¶i c¶i tiÕn thiÕt kÕ s¶n phÈm, sö dông c¸c lo¹i vËt liÖu thay thÕ cã ®é bÒn tèt h¬n ®Ó gi¶m träng lîng t¬ng ®èi cña s¶n phÈm. Nh vËy, víi khèi lîng nguyªn vËt liÖu nh cò cã thÓ s¶n xuÊt ra nhiÒu s¶n phÈm h¬n.
3.3.1.2- Gi¶m bít phÕ liÖu, phÕ phÈm, c¸c tæn thÊt trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt:
PhÕ liÖu lµ nh÷ng thø ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. PhÕ liÖu cã hai lo¹i : lo¹i sö dông l¹i ®¬c trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm ®ã vµ lo¹i phÕ liÖu kh«ng thÓ sö dông l¹i ®îc. §Ó gi¶m bít phÕ liÖu cÇn ph¶i c¶i tiÕn c¸c c«ng cô lao ®éng, ®Æc biÖt chó ý c¸c c«ng cô chuyªn dïng, c¶i tiÕn quy tr×nh c«ng nghÖ vµ sö dông tãi ®a lo¹i phÕ liÖu mµ cã thÓ sö dông l¹i ®îc trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.
PhÕ phÈm lµ nh÷ng s¶n phÈm kh«ng ®¹t tiªu chuÈn chÊt lîng s¶n phÈm chÝnh.Tû lÖ phÕ phÈm cao hay thÊp liªn quan ®Õn quy tr×nh c«ng nghÖ, ®Õn chÊt lîng nguyªn vËt liÖu, ®Õn c«ng cô s¶n xuÊt ®Õn tay nghÒ cña c«ng nh©n vµ c¶ nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¸c nh: ®iÒu kiÖn lµm viÖc, cung cÊp c¸c yÕu tè s¶n xuÊt, ®iÒu kiÖn khÝ lµm viÖc, khÝ hËu cña n¬i s¶n xuÊt .
C¶i tiÕn quy tr×nh c«ng nghÖ tæ chøc s¶n xuÊt hîp lý còng gãp phÇn gi¶m c¸c tæn thÊt trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt bao gåm nhiÒu kÕ ho¹ch©u, tõ kÕ ho¹ch©u thiÕt kÕ s¶n phÈm ®Õn giai ®o¹n hoµn chØnh s¶n phÈm. Mçi lo¹i s¶n phÈm cã c¸c lo¹i tæn thÊt kÕ ho¹ch¸c nhau. CÇn chó ý ®Õn kh©u tæn hao nhiÒu ®Ó gi¶m bít khèi lîng tiªu hao nguyªn vËt liÖu cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm hoÆc chi tiÕt s¶n phÈm .
3.3.1.3 - Sö dông tæng hîp c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu:
Trong mé s¶n phÈm s¶n xuÊt ra, tuú theo c¬ cÊu cña nã, c¸c bé phËn cã c¸c yªu cÇu kh¸c nhau.V× thÕ, cã thÓ sö dông tæng hîp c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu kh¸c nhau, víi ®iÒu kiÖn võa ®¶m b¶o chÊt lîng, tÝnh n¨ng c«ng dông cña s¶n phÈm võa tiªt kiÖm lo¹i nguyªn vËt liÖu quý hiÕm, ®¾t tiÒn hoÆc lo¹i ph¶i nhËp ngo¹i. Sö dông tæng hîp nguyªn vËt liÖu ®ßi hái ph¶i ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm. RÊt nhiÒu lo¹i nguyªn vËt liÖ, khi dïng ®Ó chÕ t¹o loai s¶n phÈm chÝnh nµy, lo¹i phÕ liÖu kh«ng dïng ®îc l¹i
cã thÓ lµ nguyªn vËt liÖu ®Ó s¶n xuÊt lo¹i s¶n phÈm chÝnh kh¸c.V× vËy tËn dông hÕt c¸c lo¹i phÕ liÖu, phÕ th¶i c¸c lo¹i thu håi ®îc cña s¶n xuÊt chÝnh vµo s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng kh¸c lµ biÖn ph¸p sö dông tèi ®a nguyªn vËt liÖu trong s¶n xuÊt
3.3.1.4- Sö dông c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu thø cÊp:
C¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu thay thÕ, c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu rÎ tiÒn. Sö dông c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu trªn cÇn ®Æc biÖt chó ý c¸c biÖn ph¸p kü thuËt ®Ó t¨ng cêng chÊt lîng nguyªn vËt liÖu, võa ®¶m b¶o yªu cÇu kü thuËt cña s¶n xuÊt võa ®¶m b¶o gi¶m chi phÝ trong giai ®o¹n dµi h¹n ®èi víi doanh nghiÖp .
3.3.1.5- Sö dông nhiÒu lÇn nguyªn vËt liÖu :
Cã nh÷ng lo¹i nguyªn vËt liÖu cã thÓ sö dông ®îc nhiÒu lÇn vÝ dô: ®ång, nh«m, thÐp, nhu cÇuÇu nhên… Sau qu¸ tr×nh sö dông th¶i ra cÇn ph¶i ®îc thu håi vµ sö dông l¹i. §©y lµ biÖn ph¸p kinh tÕ, ®Æc biªt trong vÖc tiÕt kiÑm nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn mµ sau nhiÒu n¨m khai th¸c sÏ c¹n kiÖt.
3.3.1.6- N©ng cao chÊt lîng nguyªn vËt liÖu, thµnh phÈm vµ c«ng dông cña thµnh phÈm vµ c¸c chÊt cã Ých trong nguyªn, nhiª vËt liÖu.
Nguyªn nhiªn vËt liÖu chÊt lîng cao sÏ cho s¶n phÈm chÊt lîng cao. Tríc vµ trong khi sö dông cÇn n©ng cao chÊt lîng nguyªn vËt liÖu, võa ®¶m b¶o søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm, dÔ tiªu thô, võa tiÕt kiÖm ®¬c c¸c nguån tiÒm n¨ng. ë mét sè nguyªn vËt liÖu, ngêi ta chØ sö dông chÊt cã Ých. §Ó sö dông tèt h¬n nguyªn vËt liÖu, ngêi ta n©ng cao tû lÖ sö dông chÊt cã Ých trong nguyªn vËt liÖu ®Ó sö dông tèi ®a nguyªn vËt liÖu .
3.3.2- VÒ tæ chøc qu¶n lý kinh doanh :
NÕu nh biÖn ph¸p vÒ kü thuËt c«ng nghÖ cã t¸c dông trùc tiÕp tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu vÒ sè lîng, chÊt lîng vµ chñng lo¹i nguyªn nhiªn vËt liÖu th× nh÷ng biÖn ph¸p thuéc vÒ híng tæ chøc qu¶n lý kinh doanh chØ gãp phÇn t¹o ®iÒu kiÖn tiÒn ®Ò vµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó c¸c biÖn ph¸p kü thuËt ®îc thùc hiÖn ë doanh nghiÖp, còng nh tr¸nh ®îc nh÷ng l·ng phÝ x¶y ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt . Nh÷ng biÖn ph¸p ®ã lµ:
-§¶m b¶o cung øng cho c¸c n¬i lµm viÖc trong doanh nghiÖp nh÷ng nguyªn nhiªn vËt liÖu ®Çy ®ñ vÒ sè lîng, chÊt lîng vµ chñng lo¹i , kÞp thêi gian yªu cÇu ; ®ång bé ®Ó chÕ t¹o s¶n phÈm hoµn chØnh. NÕu kh«ng ®¶m b¶o nh÷ng néi dung trªn, sÏ g©y ra nhiÒu l·ng phÝ. L·ng phÝ c¶ nguyªn nhiªn vËt liÖu sö dông, l·ng phÝ thêi gian sö dông thݪt bÞ m¸y mãc vµ l·ng phÝ c¶ søc lao ®éng cña c«ng nh©n, l·ng phÝ do ngõng s¶n xuÊt …
- Thùc hiÖn viÖc sö dông c¸c lo¹i nguyªn nhiªn vËt liÖu theo ®Þnh møc: sö dông theo ®Þnh møc lµ c¸ch sö dông khoa häc . V× vËy, c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu chÝnh , sö dông khèi lîng lín ph¶i x©y dùng c¸c ®Þnh møc vµ sö dông theo ®Þnh møc ®ã
-Thùc hiÖn dù tr÷ c¸c lo¹i nguyªn nhiªn vËt liÖu theo ®Þnh møc.dù tr÷ theo ®Þnh møc ®¶m b¶o viÖc sö dông liªn tôc, ®Òu ®Æn trong doanh nghiÖp. Nh÷ng lo¹i nguyªn vËt liÖu cã nguån cung øng khã kh¨n cÇn ph¶i cã dù tr÷: dù tr÷ thêng xuyªn, dù tr÷ chuÈn bÞ, dù tr÷ b¶o hiÓm. Nh÷ng lo¹i sö dông theo thêi vô ph¶i cã dù tr÷ theo thêi vô.
-Tæ chøc thu håi, tËn dông c¸c lo¹i phÕ liÖu phÕ th¶i trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt .
-TÝch cùc ng¨n nhõa vµ kiªn quyÕt chèng mäi hµnh vi tiªu cùc, lµm thÊt tho¸t nguyªn vËt liÖu vµ s¶n phÈm díi mäi h×nh thøc.
-B¶o qu¶n tèt c¸c lo¹i nguyªn nhiªn vËt liÖuvµ ho¸ chÊt trong thêi gian lu kho cña doanh nghiÖp. Gi¶m hao hôt, biÕn chÊt, tÝch cùc phßng ngõa, chèng ch¸y næ, phßng chèng ma lò lôt g©y tæn thÊt nguyªn nhiªn vËt liÖu vµ s¶n phÈm .
-Sö dông nguyªn nhiªn vËt liÖu ®óng yª cÇu, ®óng ®Þnh møc, ®óng quy tr×nh c«ng nghÖ, ®óng ®èi tîng .
-Tæ chøc h¹ch to¸n kiÓm tra, ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông nguyªn nhiªn vËt liÖu..ë doanh nghiÖp.
3.3.3 -VÒ yÕu tè con ngêi trong viÖc sö dông nguyªn nhiªn vËt liÖu :
Ngêi c«ng nh©n lµ ngêi sö dông trùc tiÐp nguyªn nhiªn vËt liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt .Hä biÕt râ gi¸ trÞ cña c¸c lo¹i nguyªn nhiªn vËt liÖu vµ c«ng dông cña chóng. V× vËy cÇn ¸p dông c¸c biÖn ph¸p sau:
-N©ng cao gi¸o dôc vÒ ý thøc tiÕt kiÖm, lîi Ých cña tiÕt kiÖm ®èi víi doanh nghiÖp, ®èi víi tõng ngêi.
-N©ng cao tr×nh ®é kü thuËt c«ng nghÖ, tr×nh ®é tay nghÒ cña ngêi c«ng nh©n.
-Cã c¸c biÖn ph¸p khuyÕn khÝch vËt chÊt vµ tinh thÇn thÝch ®¸ng, kÞp thêi ®èi víi mäi viÖc tiÕt kiÖm
-Cã chÕ ®é giao nhËn, chÕ ®é tr¸ch nhiÖm vËt chÊt, chÕ ®é sö dung m¸y mãc thiÕt bÞ nguyªn nhiªn vËt liÖu râ rµng trong doanh nghiÖp, tr¸ch nhiÖm ®Õn tõng ngêi c«ng nh©n ®Ó n©ng cao ý thøc tr¸ch nhiÖm, tinh thÇn chÊp hµnh kû luËt lao ®éng, dÓ sö dông tèt nhÊt c¸c yÕu tè vËt chÊt .
TiÕt kiÖm c¸c yÕu tè vËt chÊt trng s¶n xuÊt kinh doanh ph¶i bao gåm c¶ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ c¶ trong qó tr×nh lu th«ng s¶n phÈm õ n¬i s¶n xuÊt ®Õn n¬i tiªu dïng. Trong kh©u kinh doanh cÇn chó ý kh©u b¶o qu¶n, b¶o vÖ ë kho, c¸c kh©u giao nhËn, c¸c kh©u vËn chuyÓn bèc xÕp dì hµng ®ãng gãi hµng ho¸ tÝch cùc phßng chèng ho¶ ho¹n, mÊt c¾p s¶n phÈm hµng ho¸
KÕt luËn
Trong mét nÒn kinh tÕ nãi chung, vµ mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh nãi riªng , ®Ó cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÎn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®ßi hái ph¶i héi tô ®Çy dñ c¸c nguån lùc c¬ b¶n phôc vô cho c¸c yÕu tè ®Çu vµo vµ ph¶i qu¶n lý cóng mét c¸ch s¸t sao ®Ó nã thùu sù mang l¹i nguån hiÖu qña vµ lµ mét lîi thÕ cuûa doanh nghiÖp. Trong ®ã vËt t lµ nguån quan träng nhÊt vèn lu«n vËn ®éng vµ tÝch luü trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. V× vËy cÇn ph¶i cã mét khoa hoc qu¶n lý vµ tæ chøc chóng ®Ó ®¹t ®îc hiÖu qu¶ thùc sù lµ mét lîi thÕ c¹nh tranh cña doanh nghiÖp.
Trong ®Ò tµi “ HiÖu qu¶ sö dông vËt t kü thuËt” t¹i c«ng ty vËt t n«ng s¶n, sö dông nh÷ng kiÕn thøc ®· häc, vËn dông c¸c ®iÒu kiÖn thùc tÕ t¹i C«ng ty, trong mét khu«n viªn nhá, t«i kh«ng thÎ man hÕt nh÷ng ý kiÕn cña m×nh ®îc, ®«i khi cßn mét vµi khiÕm khuyÕt, t«i mong ®îc sù ®ßng t×nh ñng hé vµ gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy c« vµ c¸c b¹n ®Ó t«i cã thÓ hoµn thgµnh tèt ®Ò tµi cña m×nh.
Qua ®©y t«i còng xin tr©n thµnh c¶m ¬n Phã gi¸o s tiÕn sü NguyÔn C¶nh Hoan còng nh toµn bé tËp thÓ thÇy c« gi¸o trêng §¹i Häc Më Hµ Néi vµ c¸c b¹n häc sinh, sinh viªn cïng víi ®ång nghiÖp cña t«i ®· hÕt søc gióp ®ì t«i trong viÖc nghiªn cøu ®Ò tµi nµy ./.
YYYYYYYYYY
tµi liÖu tham kh¶o
Gi¸o tr×nh ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh doanh
Chñ biªn : PGS- PTS Ph¹m thÞ G¸i- Nhµ xuÊt b¶n Gi¸o dôc
Gi¸o tr×nh qu¶n trÞ vËt t doanh nghiÖp
Trêng §¹i Häc KINH TÕ Quèc D©n xuÊt b¶n 2000
Chñ biªn:PGS – PTS §Æng §×nh §µo
Nhµ xuÊt b¶n thèng kª1998
Gi¸o tr×nh qu¶n trÞ kinh doanh
Chñ biªn: PGS – PTS L£ V¡N T¢M- Nhµ xuÊt b¶n Gi¸o dôc
T¹p chÝ kinh tÕ vËt t n«ng nghiÖp- th¸ng 3- 2000
B¸o H¶i Phßng, sè ra ngµy 28/3/1997
V¨n kiÖn §¹i Héi §¶ng lÇn IX( th¸ng 7- 2000)
B¸o c¸o quyÕt to¸n C«ng ty vËt t N«ng S¶n 1999,2000,2001
KÕ ho¹ch hµng ho¸ vËt t C«ng ty vËt t N«ng s¶n n¨m 1999, 2000, 2001
Ph¬ng híng NhiÖm vô C«ng ty vËt t n«ng s¶n 5 n¨m 2000- 2005
10- B¸o c¸o tµi chÝnh vµ quyÕt to¸n tµi chÝnh c«ng ty vËt t n«ng ¶n n¨m 1999,2000,2001( Phßng kÕ ho¹ch kinh doanh)
11-Gi¸o tr×nh ChiÕn lîc kinh doanh - §¹i häc kinh tÕ quèc d©n n¨m 1999- nhµ xuÊt b¶n Gi¸o dôc vµ ®µo t¹o
12- NghÖ thuËt Qu¶n trÞ kinh doanh : - Rayer Merphere- nhµ xuÊt b¶n thÕ giíi n¨m 1996
._.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- 24052.doc