Nâng cao hiệu quả hoạt động xuất khẩu hàng nông sản tại Công ty XNK với Lào

lêi më ®Çu –µ— ThÕ kû 20 ®· khÐp l¹i vµ thÕ giíi ®ang b­íc vµo mét thiªn niªn kû míi ®Çy nh÷ng høa hÑn, c¬ héi to lín song còng ®Çy bÊt æn. Xu thÕ cña thÕ giíi trong quan hÖ quèc tÕ tõ ®èi ®Çu chuyÓn sang ®èi tho¹i, hîp t¸c gi÷a c¸c n­íc víi nhau ®Ó cïng ph¸t triÓn kinh tÕ song ph­¬ng víi sù ph¸t triÓn kú diÖu cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt c«ng nghÖ. #ng tr#Ýc xu th chung c®a th giÝi, trong qu¸ tr×nh ®æi míi vµ x©y dùng ®Êt n­íc, nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®· cã nh÷ng chuyÓn biÕn s©u s¾c. ChÝnh s¸ch kinh tÕ më cöa h­íng ra bªn ngoµi lµ mét trong nh÷ng néi dung quan träng, nhÊt lµ “§Èy m¹nh xuÊt khÈu” lµ nhiÖm vô mang tÝnh chiÕn l­îc nh»m ®­a n­íc ta trë thµnh mét n­íc c«ng nghiÖp míi ®uæi kÞp c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. Trong thêi gian tr­íc ®©y, tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp th«ng th­êng ®Òu ho¹t ®éng chñ yÕu theo chØ tiªu ®­îc giao. Do ®ã mang tÝnh chÊt thô ®éng vµ kh«ng cã tÝnh s¸ng t¹o. Ngµy nay trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa th× mäi viÖc ®Òu kh¸c ®i mÆc dï c¬ së vËt chÊt vÉn cßn l¹c hËu vµ kh«ng theo kÞp. Víi sù ph¸t triÓn cña c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. Chóng ta cÇn cã mét qu¸ tr×nh thö nghiÖm nh»m tÝch lòy kinh nghiÖm th«ng qua viÖc s¾p xÕp l¹i s¶n xuÊt n©ng cao chÊt l­îng c«ng cô s¶n xuÊt, chÊt l­îng s¶n phÈm nhanh chãng t¹o nguån vèn ngo¹i tÖ cho ®Êt n­íc. Th«ng qua ®ã gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm, tõ ®ã gãp phÇn æn ®Þnh tõng b­íc n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, kh«ng Ýt c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc ho¹t ®éng kÐm hiÖu qu¶ vµ lµm ¨n thua lç, do bé m¸y qu¶n lý cång kÒnh, vµ tr×nh ®é qu¶n lý kÐm, ch­a n¾m b¾t ®­îc nhÞp ®é ph¸t triÓn chung cña nÒn kinh tÕ. C«ng ty xuÊt nhËp khÈu VILEXIM lµ mét doanh nghiÖp Nhµ n­íc, ®· vµ ®ang tõng b­íc ph¸t triÓn. C«ng ty chuyªn vÒ chøc n¨ng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu trùc tiÕp c¸c lo¹i mÆt hµng, #Øc bi¦t mØt h#ng n#ng s#n l# mt trong nh#ng mØt h#ng ch#nh c®a c#ng ty. Lµ mét ®¬n vÞ h¹ch to¸n ®éc lËp trong c¬ chÕ thÞ tr­êng do c¹nh tranh nªn viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, ®¶m b¶o nguyªn t¾c lÊy thu bï chi vµ cã l·i lµ mét vÊn ®Ò quan träng gióp C«ng ty tiÕp cËn ®­îc thÞ tr­êng vµ khai th¸c nh÷ng lîi thÕ cña m×nh, qua ®ã më réng hîp t¸c. Víi kiÕn thøc trang bÞ ë nhµ tr­êng vµ nh÷ng hiÓu biÕt thùc tÕ thu ®­îc trong qu¸ tr×nh thùc tËp t¹i C«ng ty Vilexim, nhËn thÊy r»ng viÖc ®Èy m¹nh ph¸t triÓn vµ më réng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu vµ kinh doanh c¸c dÞch vô lµ rÊt phï hîp ®iÒu kiÖn vµ kh¶ n¨ng cña C«ng ty hiÖn nay. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ ph¶i lµm sao n©ng cao hiÖu qu¶ ho#t #ng kinh doanh xut nhp khu, ph¸t huy vµ sö dông hÕt c¸c nguån nh©n tµi vËt lùc mét c¸ch hîp lý, ®Ó tËn dông lîi thÕ so s¸nh tõng b­íc t¹o nguån thu ngo¹i tÖ, tiÕp thu c«ng nghÖ hiÖn ®¹i n©ng cao tr×nh ®é tay nghÒ phôc vô cho c«ng cuéc ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. Kh«ng ngoµi môc ®Ých ®ãng gãp mét vµi ý kiÕn nh»m lµm cho C«ng ty ngµy cµng ph¸t triÓn, hoµn thiÖn trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. Em m¹nh d¹n tr×nh bµy ®Ò tµi “Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n t¹i C«ng ty xuÊt nhËp khÈu víi Lµo ”. Do kh¶ n¨ng hiÓu biÕt cßn h¹n chÕ, kinh nghiÖm thùc tÕ ch­a nhiÒu nªn nh÷ng nhËn ®Þnh ®¸nh gi¸ cña em kh«ng tr¸nh khái thiÕu sãt, rÊt mong sù ®ãng gãp cña c¸c cÊp l·nh ®¹o C«ng ty vµ Quý ThÇy C« gióp em hoµn thiÖn thªm kiÕn thøc. PhÇn I C¬ së Lý luËn cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu I. Kh¸i qu¸t vÒ ho¹t ®éng xuÊt khÈu. Kh¸i niÖm chung vÒ xuÊt khÈu. XuÊt khÈu lµ viÖc di chuyÓn hµng ho¸ ra khái mét quèc gia vµ ®em tíi mét thÞ tr­êng n­íc ngoµi ®Ó tiªu thô. Tõ ®ã ta thÊy r»ng trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu th­êng xuÊt hiÖn Ýt nhÊt lµ hai bªn : mét bªn ®ãng vai trß lµ nhµ xuÊt khÈu ( bªn b¸n ) cßn bªn kia ®ãng vai trß lµ nhµ nhËp khÈu (bªn mua). Ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµ ho¹t ®éng kinh doanh bu«n b¸n trªn ph¹m vi quèc tÕ. Thùc chÊt xuÊt khÈu kh«ng chØ lµ nh÷ng hµnh vi bu«n b¸n riªng lÎ mµ lµ c¶ mét hÖ thèng c¸c quan hÖ mua b¸n trong th­¬ng m¹i quèc tÕ gi÷a c¸c n­íc hoÆc c¶ mét khu vùc kinh tÕ cã mèi quan hÖ song ph­¬ng, ®a ph­¬ng ho¹t ®éng mét c¸ch cã tæ chøc. Nh×n chung ho¹t ®éng xuÊt khÈu phøc t¹p h¬n rÊt nhiÒu so víi c¸c ho¹t ®éng mua b¸n mét s¶n phÈm hoÆc dÞch vô nµo ®ã trªn thÞ tr­êng néi ®Þa, bëi v× ho¹t ®éng nµy diÔn ra trªn mét ph¹m vi réng lín mµ trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu nµy l¹i chÞu nhiÒu t¸c ®éng chi phèi cña nhiÒu yÕu tè bÊt æn kh¸c nh­: ®ång tiÒn thanh to¸n gi÷a c¸c quèc gia víi nhau, hµng ho¸ ®­îc vËn chuyÓn ra khái l·nh thæ cña mét quèc gia do vËy chøa ®ùng nhiÒu yÕu tè rñi ro kh«ng thÓ ng¨n chÆn ®­îc. Nh­ng mÆt kh¸c, th«ng qua ho¹t ®éng xuÊt khÈu mét quèc gia cã thÓ thu ®ùîc lîi Ých c¶ vÒ mÆt kinh tÕ lÉn mÆt x· héi nh­ ®Èy m¹nh s¶n xuÊt hµng ho¸ trong n­íc, chuyªn m«n ho¸ c¸c ngµnh s¶n xuÊt vµ dÞch vô, thu ngo¹i tÖ, t¨ng tÝch luü cho ng©n s¸ch nhµ n­íc ®ång thêi n©ng cao ®êi sèng cho nh©n d©n. XuÊt khÈu lµ mét trong nh÷ng h×nh thøc kinh doanh quan träng nhÊt cña ho¹t ®éng kinh doanh quèc tÕ, nã ph¶n ¸nh quan hÖ th­¬ng m¹i, bu«n b¸n gi÷a c¸c quèc gia trong ph¹m vi khu vùc vµ thÕ giíi. XuÊt khÈu vµ nhËp khÈu lµ nh÷ng ho¹t ®éng kinh doanh quèc tÕ c¬ b¶n cña mét quèc gia, lµ “ chiÕc ch×a kho¸ “ më ra nh÷ng giao dÞch kinh tÕ quèc tÕ cho mét quèc gia, mµ trong ®ã xuÊt khÈu t¹o ra nguån thu chñ yÕu cña mét n­íc khi tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ quèc tÕ. Kinh doanh xuÊt nhËp khÈu còng chÝnh lµ ho¹t ®éng kinh doanh quèc tÕ ®Çu tiªn cña mét doanh nghiÖp. Ho¹t ®éng nµy ®­îc tiÕp tôc ngay c¶ khi doanh nghiÖp ®· ®a d¹ng ho¸ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. Kinh doanh xuÊt nhËp khÈu th­êng diÔn ra c¸c h×nh thøc sau : XuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ h÷u h×nh, xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ v« h×nh (dÞch vô ), xuÊt nhËp khÈu trùc tiÕp do chÝnh c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu ®¶m nhËn ; xuÊt khÈu gi¸n tiÕp (hay uû th¸c ) do c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh, tæ chøc kinh doanh trung gian ®¶m nhËn. §i ®«i víi xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ h÷u h×nh, ngµy nay xuÊt nhËp khÈu dÞch vô còng rÊt ph¸t triÓn. XuÊt nhËp khÈu dÞch vô t¹o cho nhiÒu quèc gia cã nh÷ng kho¶n thu lín tõ c¸c ho¹t ®éng dÞch vô quèc tÕ. Cã nh÷ng dÞch vô ®i sau ®i kÌm víi c¸c ho¹t ®éng xuÊt khÈu nh­ ng©n hµng, b¶o hiÓm, vËn t¶i quèc tÕ, th«ng tin quèc tÕ , chóng ®· vµ ®ang mang l¹i nhiÒu nguån thu lín vµ cùc kú quan träng cho nhiÒu quèc gia nh­ Singapo, Mü... 2. NhiÖm vô vµ vai trß cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n 2. 1 NhiÖm vô cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu. Qua h¬n 10 n¨m thùc hiÖn c«ng cuéc ®æi míi, chóng ta ®· gÆt h¸i ®­îc nhiÒu thµnh c«ng trong viÖc chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ tõ chÕ ®é tËp trung, bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. §iÒu nµy cã thÓ thÊy râ sau h¬n 10 n¨m nh×n l¹i ®Êt n­íc chóng ta ®ang ®æi thay tõng ngµy. Tuy vËy, bªn c¹nh nh÷ng mÆt chóng ta ®· gi¶i quyÕt ®­îc th× vÉn cßn mét sè vÊn ®Ò tån t¹i nh­ n¹n thÊt nghiÖp, thiÕu vèn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp vÉn cßn ®ang lµ nh÷ng vÊn ®Ò lµm ®au ®Çu c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m«. Mét trong nh÷ng chÝnh s¸ch ®Ó kh¾c phôc nh÷ng vÊn ®Ò nãi trªn th× c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch cã sö dông yÕu tè cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®Ó lµm c«ng cô ®iÒu tiÕt, trong ®ã nhiÖm vô cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n lµ: - XuÊt khÈu ®Ó ®¶m b¶o kim ng¹ch nhËp khÈu phôc vô cho qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc vµ cuéc c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt. -XuÊt khÈu cã nhiÖm vô khai th¸c cã hiÖu qu¶ lîi thÕ tuyÖt ®èi vµ t­¬ng ®èi cña ®Êt n­íc, kÝch thÝch c¸c ngµnh kinh tÕ trong n­íc ph¸t triÓn. Gióp cho qu¸ tr×nh chuyªn m«n ho¸ diÔn ra s©u s¾c h¬n. - XuÊt khÈu lµ ®Ó gãp phÇn t¨ng tÝch lòy vèn, më réng s¶n xuÊt kinh doanh t¨ng thu nhËp cho nÒn kinh tÕ, n©ng cao ®êi sèng cho ng­êi lao ®éng trong x· héi th«ng qua viÖc t¹o c«ng ¨n viÖc lµm, t¨ng nguån thu nhËp cña nh©n d©n. - Ho¹t ®éng xuÊt khÈu cã nhiÖm vô ph¸t triÓn quan hÖ ®èi víi tÊt c¶ c¸c n­íc trªn thÕ giíi nhÊt lµ c¸c n­ãc trong khu vùc §«ng Nam ¸, n©ng cao uy tÝn cña ViÖt Nam trªn tr­êng quèc tÕ thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i cña §¶ng vµ Nhµ n­íc: “ §a d¹ng ho¸ vµ ®a ph­¬ng ho¸ quan hÖ kinh tÕ, t¨ng c­êng hîp t¸c khu vùc”. §Ó thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô kÓ trªn, ho¹t ®éng xuÊt khÈu ph¶i nhËn râ nh÷ng vai trß quan träng sau ®©y cña m×nh. 2. 2 Vai trß cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu. §èi víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi Ngµy nay xu h­íng khu vùc hãa vµ toµn cÇu ho¸ ngµy cµng ®­îc ®Èy m¹nh, th× vai trß cña xuÊt khÈu cã ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn nÒn kinh tÕ thÕ giíi. V× vËy, khi tham gia vµo ho¹t ®éng th­¬ng m¹i quèc tÕ c¸c quèc gia sÏ tËp trung vµo s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu nh÷ng hµng ho¸ mµ m×nh cã lîi thÕ t­¬ng ®èi vµ nhËp khÈu nh÷ng hµng ho¸ mµ m×nh kh«ng cã lîi thÕ. XÐt trªn tæng thÓ nÒn kinh tÕ thÕ giíi th× chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu sÏ lµm cho viÖc sö dông c¸c nguån lùc cã hiÖu qu¶ h¬n vµ tæng s¶n phÈm s¶n xuÊt vµ tiªu dïng sÏ t¨ng lªn. Bªn c¹nh ®ã xuÊt khÈu cßn gãp phÇn th¾t chÆt thªm quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ gi÷a c¸c quèc gia. §èi víi nÒn kinh tÕ cña mét quèc gia HiÖn nay, c¸c quèc gia ®Òu rÊt coi träng vÊn ®Ò xuÊt khÈu nh­ng nh×n chung xuÊt khÈu cã mét sè vai trß sau ®©y : Thø nhÊt, lµ nguån vèn quan träng ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu nhËp khÈu vµ tÝch luü ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt. Bëi v× mçi quèc gia muèn t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ l¹i rÊt cÇn nh÷ng t­ liÖu s¶n xuÊt ®Ó phôc vô cho c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ cña m×nh. Do vËy, ®Ó cã ®­îc chóng hä ph¶i nhËp khÈu tõ n­íc ngoµi vµ ®Ó bï ®¾p l¹i nguån vèn bÞ thiÕu hôt hä sÏ lÊy tõ xuÊt khÈu. Thø hai, ®Èy m¹nh xuÊt khÈu ®­îc xem nh­ lµ mét yÕu tè quan träng kÝch thÝch sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ. ViÖc ®Èy m¹nh xuÊt khÈu cho phÐp më réng quy m« s¶n xuÊt, nhiÒu ngµnh nghÒ míi ra ®êi phôc vô cho xuÊt khÈu, g©y ph¶n øng d©y chuyÒn gióp c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c ph¸t triÓn theo dÉn tíi kÕt qu¶ lµ t¨ng tæng s¶n phÈm x· héi vµ nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn nhanh. Thø ba, xuÊt khÈu cã vai trß kÝch thÝch ®æi míi trang thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ s¶n xuÊt. Bëi ®Ó ®¸p øng yªu cÇu cao cña thÞ tr­êng vµ thÕ giíi vÒ quy c¸ch phÈm chÊt s¶n phÈm th× mét mÆt s¶n xuÊt ph¶i ®æi míi trang thiÕt bÞ c«ng nghÖ, mÆt kh¸c ng­êi lao ®éng ph¶i n©ng cao tay nghÒ, häc hái nh÷ng kinh nghiÖm s¶n xuÊt tiªn tiÕn. Thø t­, ®Èy m¹nh xuÊt khÈu cã vai trß t¸c ®éng ®Õn sù thay ®æi c¬ cÊu kinh tÕ ngµnh theo h­íng sö dông cã hiÖu qu¶ nhÊt lîi thÕ so s¸nh tuyÖt ®èi vµ t­¬ng ®èi cña ®Êt n­íc. Thø n¨m, ®Èy m¹nh ph¸t triÓn xuÊt khÈu cã t¸c ®éng tÝch cùc vµ cã hiÖu qu¶ ®Òu n©ng cao møc sèng cña nh©n d©n v× nhê më réng xuÊt khÈu mµ mét bé phËn ng­êi lao ®éng cã viÖc lµm vµ cã thu nhËp, ngoµi ra mét phÇn kim ng¹ch xuÊt khÈu dïng ®Ó nhËp khÈu nh÷ng hµng ho¸ cÇn thiÕt ®Ó c¶i thiÖn ®êi sèng cña nh©n d©n. Thø s¸u, ®Èy m¹nh xuÊt khÈu cã vai trß t¨ng c­êng sù hîp t¸c quèc tÕ gi÷a c¸c n­íc, n©ng cao ®Þa vÞ vµ vai trß cña quèc gia ®ã trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. c. §èi víi c¸c doanh nghiÖp. Th«ng qua ho¹t ®éng xuÊt khÈu c¸c doanh nghiÖp trong n­íc cã c¬ héi tham gia vµo thÞ tr­êng thÕ giíi vµ tù do c¹nh tranh b»ng chÝnh chÊt l­îng vµ gi¸ c¶ hµng ho¸ cña m×nh. Víi nh÷ng m«i tr­êng kinh doanh míi nµy, doanh nghiÖp cã thÓ ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm cña m×nh cho phï hîp víi yªu cÇu cña tõng thÞ tr­êng. Ngoµi ra, víi c¸c thÞ tr­êng réng lín h¬n, phong phó vµ ®a d¹ng h¬n th× doanh nghiÖp cµng cã kh¶ n¨ng t¨ng thªm nhiÒu lîi nhuËn h¬n cho m×nh. H¬n thÕ n÷a, viÖc cã thªm nhiÒu mèi quan hÖ trªn thÞ tr­êng thÕ giíi sÏ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho danh nghiÖp trong c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. Do vËy, kinh doanh xuÊt nhËp khÈu cã thÓ lµ tiÒn ®Ò ®Ó doanh nghiÖp n©ng cao vÞ thÕ, t¹o thÕ vµ lùc cho doanh nghiÖp ë c¶ thÞ tr­êng trong n­íc vµ ngoµi n­íc. Thªm vµo ®ã, b»ng viÖc xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng cã thÕ m¹nh c¸c doanh nghiÖp sÏ cã kh¶ n¨ng ph¸t huy ®­îc lîi thÕ so s¸nh, sö dông triÖt ®Ó c¸c nguån lùc trong doanh nghiÖp, ®ång thêi cã ®iÒu kiÖn trao ®æi kinh nghiÖm còng nh­ tiÕp cËn ®­îc c¸c thµnh tùu khoa häc c«ng nghÖ tiªn tiÕn trªn thÕ giíi. Tõ ®ã c¸c doanh nghiÖp sÏ ®­a ra ®­îc c¸c s¶n phÈm ngµy cµng cã chÊt l­îng cao h¬n phï hîp víi thÞ hiÕu cu¶ kh¸ch hµng trªn thÕ giíi, thÞ tr­êng môc tiªu cña doanh nghiÖp sÏ ngµy cµng më réng h¬n. XuÊt khÈu tÊt yÕu sÏ dÉn ®Õn c¹nh tranh. Nhê c¹nh tranh ®· thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp ®æi míi c«ng nghÖ ®Ó cã thÓ cung cÊp nh÷ng s¶n phÈm dÞch vô cã chÊt l­îng cao t¹o ra n¨ng lùc s¶n xuÊt míi. Ngoµi ra, xuÊt khÈu lµ mét trong nh÷ng b­íc khëi ®Çu cña doanh nghiÖp khi x©m nhËp vµo mét thÞ tr­êng míi nµo ®ã ë mét khu vùc nµo ®ã trªn thÕ giíi mµ cã sù kh¸c biÖt vÒ v¨n ho¸, chÝnh trÞ, t«n gi¸o... ®Ó råi sau khi ®· thÊu hiÓu râ c¸c yÕu tè nµy th× doanh nghiÖp cã thÓ n©ng cao h×nh thøc ho¹t ®éng cña m×nh ë c¸c thÞ tr­êng nµy nh­ tiÕn hµnh ®Çu t­ trùc tiÕp. VËy cã thÓ nãi ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp chÝnh lµ mét b­íc thö nghiÖm ®Ó tiÕn doanh nghiÖp cã thÓ cã mét chiÕn l­îc l©u dµi h¬n b»ng c¸c h×nh thøc kinh doanh quèc tÕ cao h¬n nh­ ®Çu t­ trùc tiÕp. 3. C¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña mét doanh nghiÖp. Nh×n chung khi mét doanh nghiÖp tiÕn hµnh ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña m×nh th× doanh nghiÖp ®ã trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng sÏ gÆp nhiÒu yÕu tè bªn ngoµi cña m«i tr­êng kinh doanh t¸c ®éng mét c¸ch trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp lªn doanh nghiÖp, g©y ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn kÕ ho¹ch còng nh­ lµ chiÕn l­îc kinh doanh cña doanh nghiÖp. ChÝnh trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu c¸c doanh nghiÖp sÏ ph¶i ®­¬ng ®Çu víi nhiÒu ®èi thñ c¹nh tranh cïng nhiÒu nh©n tè ¶nh h­ëng. Theo Michael Porter doanh nghiÖp cã thÓ sÏ ph¶i quan t©m tíi 5 søc m¹nh bªn ngoµi doanh nghiÖp. Chóng ta cã thÓ thÊy ®­îc nh÷ng yÕu tè chñ yÕu cã thÓ t¸c ®éng m¹nh mÏ tíi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp th«ng qua h×nh vÏ sau (trang bªn). ChÝnh phñ víi nh÷ng chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i ( thuÕ quan, h¹ng ng¹ch, tû gi¸, c¸c quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ... ) Nh÷ng ng­êi míi b­íc vµo kinh doanh nh­ng cã kh¶ n¨ng tiÒm tµng rÊt lín. Ng­êi mua C¸c nhµ c¹nh tranh( c«ng ty) c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu hiÖn t¹i. Ng­êi cung cÊp nguån hµng ®Ó xuÊt khÈu S¶n phÈm vµ dÞch vô thay thÕ. S¬ ®å 1:M« h×nh c¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp 3. 1 ChÝnh phñ víi nh÷ng chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i. C¸c n­íc kh¸c nhau th­êng cã chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i kh¸c nhau thÓ hiÖn ý chÝ vµ môc tiªu cña Nhµ n­íc trong can thiÖp vµ ®iÒu chØnh c¸c ho¹t ®éng th­¬ng m¹i quèc tÕ cã liªn quan ®Õn nÒn kinh tÕ quèc gia. §Ó nÒn kinh tÕ quèc d©n vËn hµnh mét c¸ch hiÖu qu¶ th× nh÷ng chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i thÝch hîp thùc sù cÇn thiÕt. Trong lÜnh vùc xuÊt khÈu, nh÷ng c«ng cô chÝnh s¸ch chñ yÕu th­êng ®­îc Nhµ n­íc sö dông ®Ó ®iÒu tiÕt qu¶n lý ho¹t ®éng nµy lµ: a. ThuÕ quan Trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu: thuÕ quan lµ lo¹i thuÕ ®¸nh vµo tõng ®¬n vÞ hµng xuÊt khÈu. ý nghÜa cña viÖc ®¸nh thuÕ xuÊt khÈu ®­îc ChÝnh phñ ban hµnh nh»m qu¶n lý ho¹t ®éng xuÊt khÈu theo chiÒu h­íng cãlîi cho quèc gia m×nh vµ më réng kinh tÕ ®èi ngo¹i. Nh×n chung trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu th× lo¹i c«ng cô nµy Nhµ n­íc chØ sö dông ®Ó ®iÒu tiÕt ®èi víi mét sè mÆt hµng h¹n chÕ xuÊt khÈu theo môc tiªu, chiÕn l­îc cña Nhµ n­íc vµ còng qua ®ã bæ xung nguån thu cho ng©n s¸ch Nhµ n­íc. b. Quota(h¹ng ng¹ch xuÊt khÈu ). H×nh thøc nµy ¸p dông nh­ mét c«ng cô phæ biÕn trong hµng rµo phi thuÕ quan vµ ngµy cµng cã vai trß quan träng trong xuÊt khÈu hµng ho¸. H¹ng ng¹ch ®­îc hiÓu lµ quy ®Þnh cña nhµ n­íc vÒ sè l­îng cao nhÊt cña mÆt hµng hay mét nhãm hµng ®­îc phÐp xuÊt khÈu tõ mét thÞ tr­êng trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh, th«ng qua h×nh thøc cÊp giÊy phÐp. Môc ®Ých cña cña ChÝnh phñ khi sö dông Quota xuÊt khÈu lµ nh»m qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh cã hiÖu qu¶ vµ ®iÒu chØnh lo¹i hµng xuÊt khÈu. H¬n thÕ n÷a cã thÓ b¶o vÖ nÒn s¶n xuÊt trong n­íc, b¶o vÖ tµi nguyªn, c¶i thiÖn c¸n c©n thanh to¸n. Nh­ vËy ®èi víi c¸c doanh nghiÖp lµm hµng xuÊt khÈu nÕu s¶n xuÊt nh÷ng mÆt hµng mµ nhµ n­íc qu¶n lý th«ng qua viÖc cÊp h¹ng ng¹ch xuÊt khÈu th× sÏ kh«ng khã cã thÓ chñ ®éng trong viÖc ®Ò ra c¸c kÕ ho¹ch còng nh­ lµ chiÕn l­îc kinh doanh cña m×nh. c. Tû gi¸. §©y lµ yÕu tè ¶nh h­ëng s©u s¾c ®Õn quy m« vµ c¬ cÊu mÆt hµng xuÊt khÈu. Tû gi¸ hèi ®o¸i lµ ph­¬ng tiÖn so s¸nh vÒ mÆt gi¸ trÞ c¸c chi phÝ s¶n xuÊt cña mét xÝ nghiÖp nµo ®ã víi gi¸ c¶ thÞ tr­êng thÕ giíi. Th«ng qua viÖc ph¶n ¸nh t­¬ng quan gi¸ trÞ cña c¸c ®ång tiÒn cña c¸c n­íc kh¸c nhau mµ tû gi¸ cã vai trß nhÊt ®Þnh ®èi víi qu¸ tr×nh trao ®æi ngang gi¸ vµ cïng mét lo¹t c¸c nh©n tè kh¸c, nã t¸c ®éng tíi t­¬ng quan gi÷a gi¸ c¶ xuÊt khÈu víi nhËp khÈu, tíi kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp. Trong tr­êng hîp tû gi¸ hèi ®o¸i gi¶m xuèng, cã ý nghÜa lµ ®ång tiÒn b¶n tÖ cã gi¸ trÞ thÊp h¬n so víi ®ång ngo¹i tÖ, nÕu nh­ kh«ng cã c¸c nh©n tè kh¸c ¶nh h­ëng th× sÏ cã t¸c ®éng khuyÕn khÝch xuÊt khÈu ( c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu sÏ nhËn ®ùoc l·i do ®æi ngo¹i tÖ lÊy ®ång b¶n tÖ ®· bÞ rÎ ®i, ®ång thêi cã kh¶ n¨ng b¸n hµng ho¸ theo gi¸ thÊp h¬n gi¸ thÕ giíi. Ng­îc l¹i, khi tû gi¸ hèi do¸i t¨ng nªn cã nghÜa lµ ®ång b¶n tÖ cã gi¸ trÞ t¨ng lªn so víi ®ång ngo¹i tÖ, cïng c¸c ®iÒu kiÖn nh­ trªn th× sÏ g©y bÊt lîi cho xuÊt khÈu v× hµng xuÊt khÈu trë nªn ®¾t, khã b¸n ra n­íc ngoµi. V× vËy, khi tiÕn hµnh ho¹t ®éng xuÊt khÈu doanh nghiÖp cÇn ph¶i c©n nh¾c tíi yÕu tè ¶nh h­ëng trùc tiÕp nµy v× nÕu kh«ng doanh nghiÖp sÏ mÊt mét kho¶n lîi nhuËn do viÖc thay ®æi tû gi¸. d. Trî cÊp xuÊt khÈu. Trî cÊp xuÊt khÈu còng lµ mét trong c¸c biÖn ph¸p cã t¸c dông thóc ®Èy m¹nh mÏ cho viÖc më réng xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng ®­îc khuyÕn khÝch xuÊt khÈu. ChÝnh s¸ch nµy t¸c ®éng kh«ng nhá tíi c¸c doanh nghiÖp cã hµng xuÊt khÈu ®Æc biÖt lµ nh÷ng doanh nghiÖp xuÊt khÈu nh÷ng mÆt hµng ®­îc nhµ n­íc ­u ®·i vµ tõ ®ã n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp. 3. 2 Nh÷ng ng­êi míi b­íc vµo kinh doanh trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu. Cã thÓ gäi nh÷ng ng­êi míi b­íc vµo lÜnh vùc nµy lµ nh÷ng ®èi thñ c¹nh tranh tiÒm tµng cña c¸c doanh nghiÖp ®ang tiÕn hµnh ho¹t ®éng xuÊt khÈu. Mèi ®e do¹ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp nµy lµ khi nh÷ng ng­êi míi tham gia vµo lÜnh vùc ho¹t ®éng xuÊt khÈu hä sÏ cã kh¶ n¨ng më réng ph¹m vi ho¹t ®éng, chiÕm lÜnh thÞ tr­êng(thÞ phÇn)cña c¸c doanh nghiÖp ®ang lµm ¨n kh¸c. §iÓm m¹nh cña nh÷ng ng­êi míi nµy lµ hä ®· thÊy ®­îc nh÷ng mÆt yÕu kÐm cña c¸c doanh nghiÖp ®µn anh ®i tr­íc sau ®ã hä rót kinh nghiÖm t×m ra nh÷ng ph­¬ng ph¸p míi cã hiÖu qu¶ cao h¬n ®Ó giµnh ®­îc thÞ tr­êng tõ nh÷ng ng­êi ®i tr­íc. Bëi vËy, c¸c doanh nghiÖp ®ang ho¹t ®éng ph¶i chÞu mét sù canh tranh rÊt gay g¾t, ®Ó tr¸nh nh÷ng ¶nh h­ëng cña yÕu tè nµy th× doanh nghiÖp cÇn lËp nªn nh÷ng rµo c¶n ®Ó b¶o vÖ doanh nghiÖp, nh÷ng rµo c¶n ®ã lµ: Më réng khèi l­îng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp ®Ó gi¶m chi phÝ. DÞ biÖt ho¸ s¶n phÈm ( kh¸c biÖt ho¸ s¶n phÈm) Më réng kh¶ n¨ng cung cÊp vèn. §æi míi c«ng nghÖ, ®æi míi hÖ thèng ph©n phèi, t¨ng dÇn vèn ®Çu t­. Më réng c¸c dÞch vô bæ sung nh­ c¸c dÞch vô ®i sau ®i kÌm. Ngoµi ra c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i nhanh chãng chiÕm lÜnh thÞ tr­êng, ®­a nhanh thÞ t­êng nh÷ng s¶n phÈm vµ dÞch vô míi cã chÊt l­îng cao víi mÉu m· phï hîp gi¸ c¶ hîp lý. 3. 3 Ng­êi cung cÊp nguån hµng ®Ó xuÊt khÈu. Nh÷ng ng­êi cung cÊp nguån hµng ®Ó xuÊt khÈu lµ nh÷ng xÝ nghiÖp, nhµ m¸y hoÆc cã thÓ lµ mét tËp thÓ, hîp t¸c x· s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng nh»m môc ®Ých b¸n ra thÞ tr­êng n­íc ngoµi nh­ng hä kh«ng ®ñ nguån lùc ®Ó cã thÓ trùc tiÕp xuÊt khÈu. Doanh nghiÖp sau khi thu mua tõ nh÷ng ®Çu mèi nµy sÏ tiÕn hµnh t×m kiÕm thÞ tr­êng ®Ó xuÊt khÈu. Mèi ®e do¹ tõ nh÷ng ng­êi cung cÊp tíi c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu cã thÓ lµ khi c¸c nhµ cung cÊp trë thµnh ®éc quyÒn hä sÏ n©ng gi¸ b¸n, hoÆc kÌm theo c¸c ®ßi hái kh¾t khe kh¸c nh­ ph¶i tr¶ tiÒn tr­íc, tû lÖ ®Æt cäc lín, lµm cho c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu khã cã kh¶ n¨ng ®¸p øng ®Çy ®ñ c¸c yªu cÇu trªn vµ lµm cho doanh nghiÖp kh«ng cã ®Çu vµo th× sÏ dÉn tíi mÊt thÞ tr­êng, mÊt lîi nhuËn. 3. 4 S¶n phÈm vµ dÞch vô thay thÕ. Trong ®iÒu kiÖn thÞ tr­êng rÊt ®a d¹ng c¶ vÒ ng­êi mua lÉn ng­êi b¸n do vËy sÏ cã rÊt nhiÒu s¶n phÈm, dÞch vô thay thÕ. Sù ®e däa cña s¶n phÈm vµ dÞch vô thay thÕ nµy x¶y ra ®èi víi c¸c doanh nghiÖp khi gi¸ c¶ cña s¶n phÈm, dÞch vô hiªn t¹i t¨ng lªn th× kh¸ch hµng cã xu h­íng sö dông s¶n phÈm, dÞch vô thay thÕ. §©y lµ nh©n tè ®e däa sù mÊt m¸t vÒ thÞ tr­êng cña doanh nghiÖp. C¸c doanh nghiÖp c¹nh tranh ®­a ra thÞ tr­êng nh÷ng s¶n phÈm thay thÕ cã kh¶ n¨gn kh¸c biÖt ho¸ cao ®é víi s¶n phÈm cu¶ doanh nghiÖp ®ang xuÊt khÈu hoÆc t¹o ra c¸c ®iÒu kiÖn ­u ®·i h¬n vÒ c¸c dÞch vô hay c¸c ®iÒu kiÖn tµi chÝnh. 3. 5 Ng­êi mua ( nhµ nhËp khÈu) Kh¶ n¨ng mµ c¶ cña kh¸ch hµng nhËp khÈu (ng­êi mua ). Kh¸ch hµng cã thÓ mµ c¶ th«ng qua søc Ðp gi¶m gi¸, gi¶m khèi l­îng hµng ho¸ mua tõ c¸c doanh nghiÖp hoÆc ®­a ra c¸c yªu cÇu chÊt l­îng ph¶i tèt h¬n víi cïng møc gi¸. Nh©n tè nµy t¹o ra sù mµ c¶ lín cho ng­êi mua vµ ®e däa tíi c¸c nhµ xuÊt khÈu : Khèi l­îng mua lín, sù ®e däa cña qu¸ tr×nh liªn kÕt nh÷ng ng­êi mua khi tiÕn hµnh mµ c¶ víi c¸c nhµ xuÊt khÈu do sö dông th«ng tin tõ phÝa nhµ cung cÊp ®èi víi kh¸ch hµng, do sù tËp trung lín cña ng­êi mua ®èi víi c¸c s¶n phÈm ch­a ®­îc dÞ biÖt ho¸. Ngoµi ra c¸c nhµ nhËp khÈu ngµy nay cµng cã c¸c yªu cÇu cao h¬n vÒ s¶n phÈm ®ã còng lµm cho c¸c nhµ xuÊt khÈu ph¶i c©n nh¾c khi tiÕn hµnh xuÊt khÈu. 3. 5 C¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu hiÖn t¹i. Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng th× vÊn ®Ò c¹nh tranh lµ kh«ng thÓ tr¸nh khái. Tuy nhiªn viÖc c¹nh tranh trong néi bé ngµnh sÏ lµ yÕu tè võa tÝch cùc lÉn tiªu cùc. TÝch cùc ë chç nÕu doanh nghiÖp gÆp ph¶i c¹nh tranh th× doanh nghiÖp míi chñ ®éng ®æi míi c¸ch thøc kinh doanh cña doanh nghiÖp m×nh, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm vµ ®Þch vô, s¾p xÕp c¸c ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ h¬n mong t×m kiÕm lîi nhuËn cao h¬n so víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c. Bªn c¹nh ®ã, mÆt tiªu cùc còng sÏ n¶y sinh khi doanh nghiÖp qu¸ ®i t×m lîi nhuËn vµ chØ chó ý ®Õn lîi nhuËn sÏ g©y t¸c ®éng xÊu c¸c vÊn ®Ò x· héi hay m«i tr­êng kinh doanh, ch¼ng h¹n sÏ cã c¸c doanh nghiÖp nh»m mua chuéc c¸c c¸n bé nhµ n­íc, hoÆc t×m mäi c¸ch ®Ó gian lËn th­¬ng m¹i. Bëi vËy, sù c¹nh tranh trong néi bé ngµnh sÏ vÉn tån t¹i còng víi doanh nghiÖp vµ sÏ gióp cho doanh nghiÖp nh×n nhËn vÊn ®Ò kinh doanh mét c¸ch kh¸ch quan h¬n. II. C¸c h×nh thøc xuÊt khÈu chñ yÕu hiÖn nay t¹i c¸c doanh nghiÖp. Trong kinh doanh xuÊt khÈu hiÖn nay c¸c doanh nghiÖp ngo¹i th­¬ng ¸p dông rÊt nhiÒu c¸c h×nh thøc xuÊt khÈu kh¸c nhau. D­íi ®©y lµ mét sè lo¹i h×nh xuÊt khÈu chñ yÕu. 1. XuÊt khÈu trùc tiÕp. XuÊt khÈu trùc tiÕplµ viÖc xuÊt khÈu c¸c hµng ho¸ vµ dÞch vô cho chÝnh h·ng s¶n xuÊt ra hoÆc do ®Æt mua tõ c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kh¸c ë trong n­íc (mua ®øt) sau ®ã xuÊt khÈu nh÷ng s¶n phÈm nµy ra n­íc ngoµi víi danh nghÜa lµ hµng cña doanh nghiÖp m×nh. XuÊt khÈu trùc tiÕp cßn lµ ph­¬ng thøc xuÊt khÈu mµ c«ng ty s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu ®· trùc tiÕp t×m kiÕm thÞ tr­êng, ®èi t¸c vµ ký kÕt hîp ®ång xuÊt khÈu chÝnh s¶n phÈm cña m×nh. TiÕn hµnh xuÊt khÈu theo ph­¬ng ph¸p nµy, nhµ xuÊt khÈu ph¶i trùc tiÕp giao dÞch víi ng­êi mua ®Ó tiÕn hµnh tho¶ thuËn vÒ c¸c ®iÒu kiÖn trong mua b¸n. ChÝnh nhê theo ph­¬ng ph¸p nµy mµ nhµ xuÊt khÈu cã thÓ duy tr× ®­îc nh÷ng mèi quan hÖ lµm ¨n l©u dµi, tèt ®Ñp víi c¸c b¹n hµng cña m×nh vµ cã thÓ gi¶m ®­îc chi phÝ qua trung gian, t¨ng thªm lîi nhuËn. C¸c b­íc tiÕn hµnh mét th­¬ng vô xuÊt khÈu trùc tiÕp trong tr­êng hîp doanh nghiÖp kh«ng tù s¶n xuÊt ra s¶n phÈm. +Ký hîp ®ång néi, mua hµng vµ tr¶ tiÒn hµng cho c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt trong n­íc. +Ký hîp ®ång ngo¹i, giao hµng vµ lµm thñ tôc thanh to¸n tiÒn hµng víi bªn n­íc ngoµi. Nh×n chung, víi h×nh thøc xuÊt khÈu trùc tiÕp ®em l¹i cho doanh nghiÖp nhiÒu lùc nhuËn h¬n, tuy nhiªn ®Ó thùc hiÖn tèt ph­¬ng thøc nµy th× ®ßi hái doanh nghiÖp xuÊt khÈu ph¶i cã l­îng vèn kh¸ lín, øng tr­íc tiÒn hµng ®Ó tù s¶n xuÊt hoÆc thu muahµng xuÊt khÈu, nhÊt lµ ®èi víi nh÷ng hîp ®ång cã gi¸ trÞ lín. §ång thêi laäi h×nh xuÊt khÈu nµy cã rñi ro lín nh­: hµng giao kÐm chÊt l­îng, sai quy c¸ch phÈm chÊt dÉn tíi kh«ng xuÊt khÈu ®­îc. §Æc biÖt ®èi víi hµng ho¸ mµ doanh nghiÖp thu mua ®Ó xuÊt khÈu mµ kh«ng tù s¶n xuÊt ®­îc s¶n phÈm ®ã, do c«ng t¸c kiÓm tra chÊt l­íng s¶n phÈm khi thu mua cña c¸c ®¬n vÞ lµm hµng xuÊt khÈu kh«ng chu ®¸o..hoÆc lµ hµng bÞ khiÕu n¹i do thanh to¸n chËm, do ®¬n vÞ lµm hµng gÆp khã kh¨n vµ nhiÒu rñi ro bëi c¸c yÕu tè thiªn nhiªn vµ tr­êng hîp bÊt kh¶ kh¸ng lµm ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. 2. XuÊt khÈu gia c«ng uû th¸c. Trong h×nh thøc nµy, doanh nghiÖp ®øng ra nhËp nguyªn liÖu hoÆc b¸n thµnh phÈm vÒ cho c¸c ®¬n vÞ trong n­íc gia c«ng, sau ®ã thu håi s¶n phÈm xuÊt l¹i cho bªn n­íc ngoµi. Doanh nghiÖp ®­îc h­ëng % phÝ uû th¸c vµ gia c«ng, phÝ nµy ®­îc tho¶ thuËn tr­íc víi ®¬n vÞ trong n­íc. C¸c b­íc tiÕn hµnh: Ký hîp ®ång gia c«ng uû th¸c víi ®¬n vÞ s¶n xuÊt trong n­íc. Ký hîp ®ång gia c«ng víi ®èi t¸c n­íc ngoµi vµ nhËp nguyªn liÖu. Giao nguyªn liÖu gia c«ng ( ®Þnh møc ®· ®­îc tho¶ thuËn gi¸n tiÕp gi÷a ®¬n vÞ trong n­íc víi ®èi t¸c n­íc ngoµi). XuÊt l¹i thµnh phÈm cho bªn n­íc ngoµi. Thanh to¸n phÝ gia c«ng cho ®¬n vÞ s¶n xuÊt trong n­íc( bªn n­íc ngoµi tr¶) vµ doanh nghiÖp h­ëng phÝ gia c«ng uû th¸c. H×nh thøc nµy cã nhiÒu ­u ®iÓm lµ kh«ng cÇn ph¶i bá vèn vµo kinh doanh nh­ng ®¹t hiÖu qu¶ t­¬ng ®èi cao, rñi ro Ýt thanh to¸n kh¸ ®¶m b¶o v× ®Çu ra ch¾c ch¾n. Nh­ng ®ßi hái lµm nhiÒu thñ tôc xuÊt vµ nhËp, c¸n bé kinh doanh ph¶i cã nhiÒu kinh nghiÖp vµ am t­êng nghiÖp vô nµy, kÓ c¶ ng­êi gi¸m s¸t qu¸ tr×nh gia c«ng. 3. XuÊt khÈu uû th¸c. Trong h×nh thøc xuÊt khÈu uû th¸c, doanh nghiÖp xuÊt khÈu ®ãng vai trß lµ trung gian xuÊt khÈu lµm thay cho c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt( bªn cã hµng) nh÷ng thñ tôc cÇn thiÕt ®Ó xuÊt hµng vµ h­ëng % theo gi¸ trÞ l« hµng xuÊt khÈu ®· ®­îc tho¶ thuËn. C¸c b­íc tiÕn hµnh. Ký hîp ®ång nhËn uû th¸c cho c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt trong n­íc. Ký hîp ®ång ngo¹i víi bªn n­íc ngoµi, giao hµng vµ nhËn thanh to¸n tiÒn hµng. NhËn phÝ uû th¸c xuÊt khÈu tõ ®¬n vÞ s¶n xuÊt trong n­íc. ¦u ®iÓm cña h×nh thøc nµy lµ møc ®é rñi ro thÊp, tr¸ch nhiÖm Ýt, ng­êi ®øng ra xuÊt hµng kh«ng ph¶i lµ ng­êi chÞu tr¸ch nhiÖm cuèi cïng. §Æt biÖt, kh«ng cÇn huy ®éng vèn ®Ó mua hµng. Tuy h­ëng phÝ Ýt nh­ng nhËn tiÒn nhanh, cÇn Ýt thñ tôc vµ t­¬ng ®èi tin cËy. 4. Bu«n b¸n ®èi l­u. ( hµng ®æi hµng). §©y lµ ph­¬ng thøc giao dÞch mµ trong ®ã xuÊt khÈu kÕt hîp chÆt chÏ víi nhËp khÈu, ng­êi b¸n ®ång thêi lµ ng­êi mua, l­îng hµng trao ®æi cã trÞ gi¸ t­¬ng ®­¬ng. ë ®©y, môc ®Ých xuÊt khÈu kh«ng ph¶i nh»m thu vÒ mét kho¶n ngo¹i tÖ mµ nh»m thu vÒ mét l­îng hµng ho¸ cã gi¸ trÞ xÊp xØ l« hµng xuÊt. Lý do cña lo¹i h×nh nµy: -H×nh thøc nµy ®­îc ¸p dông khi c¸c bªn thiÕu ngo¹i hèi vµ thiÕu thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm nªn cã mËu dÞch ®èi øng. Môc ®Ých ë ®©y xuÊt khÈu lµ muèn thu vÒ mét l­îng hµng hãa cã gi¸ trÞ xÊp xØ gi¸ trÞ l« hµng xuÊt khÈu. -Cã nhiÒu lo¹i h×nh thøc bu«n b¸n ®èi l­u: hµng ®æi hµng( ¸p dông phæ biÕn), trao ®æi bï trõ, mua ®èi l­u, ghi sæ... -Trong h×nh thøc ®æi hµng, hai bªn trao ®æi trùc tiÕp hµng ho¸, dÞch vô cã gi¸ trÞ t­¬ng ®­¬ng mµ kh«ng cÇn thiÕt lµm trung gian. Hµng ho¸ cã thÓ trao ®æi dùa trªn gi¸ c¶ thÞ tr­êng. 5. XuÊt khÈu theo nghÞ ®Þnh th­. §©y lµ h×nh thøc xuÊt khÈu hµng ho¸( th­êng lµ hµng tr¶ nî) ®­îc ký theo nghÞ ®Þnh th­ gi÷a hai chÝnh phñ. XuÊt khÈu theo h×nh thøc nµy cã nhiÒu ­u ®·i nh­: Kh¶ n¨ng thanh to¸n ch¾c ch¾n( do nhµ n­íc tr¶ cho c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu ), gi¸ c¶ hµng ho¸ nh×n chung chÊp nhËn ®­îc. Trªn thùc tÕ h×nh thøc nµy hiÖn nay Ýt ®­îc ¸p dông, chØ cßn mét sè Ýt doanh nghiÖp ®­îc nhµ n­íc chØ ®Þnh vµ phÝa n­íc ngoµi chñ yÕu lµ c¸c n­íc x· héi chñ nghÜa nh­ Liªn X«( cò) vµ Lµo... III. Nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu 1. Tæ chøc ®iÒu tra, nghiªn cøu thÞ tr­êng. Tæ chøc ®iÒu tra nghiªn cøu thÞ tr­êng trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµ mét lo¹t c¸c c«ng t¸c ®­îc ®­a ra ®Ó c¸c doanh nghiÖp cã ®Çy ®ñ th«ng tin cÇn thiÕt vµ tõ ®ã lµm c¬ së cho nh÷ng quyÕt ®Þnh cña doanh nghiÖp. §ång thêi c«ng t¸c nµy nh»m gióp t×m kiÕm c¬ héi thuËn lîi cã hiÖu qu¶ cho viÖc th©m nhËp trong quan hÖ th­¬ng m¹i cña doanh nghiÖp víi n­íc ngoµi. C«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr­êng gåm ba vÊn ®Ò chñ yÕu mµ doanh nghiÖp cÇn ph¶i quan t©m : Nghiªn cøu chÝnh s¸ch ngo¹i th­¬ng cña cña c¸c quèc gia C¸c quèc gia kh¸c nhau th× cã chÝnh s¸ch ngo¹i th­¬ng kh¸c nhau. C¸c chÝnh s¸ch nµy cã lóc lµ “ch×a kho¸” ®Ó c¸c doanh nghiÖp th©m nhËp vµo thÞ tr­êng quèc gia ®ã nh­ng ®«i lóc nã l¹i lµ rµo c¶n. V× vËy nghiªn cøu chÝnh s¸ch ngo¹i th­¬ng gióp cho doanh nghiÖp xuÊt khÈu n¾m ®­îc nh÷ng th«ng tin hay ý ®å cña chÝnh phñ n­íc nhËp khÈu mµ tõ ®ã cã chiÕn l­îc xuÊt khÈu thÝch hîp. b) X¸c ®Þnh vµ dù b¸o biÕn ®éng cung cÇu hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. §©y lµ c«ng viÖc rÊt quan träng, nã gióp cho doanh nghiÖp n¾m b¾t ®­îc nh÷ng c¬ héi ph¸t triÓn mÆt hµng cña m×nh. §Ó x¸c ®Þnh vµ dù b¸o chÝnh x¸c ®­îc biÕn ®éng cña thÞ tr­êng th× tr­íc hÕt doanh nghiÖp ph¶i cã mét sè l­îng th«ng tin cÇn thiÕt. C¸c th«ng tin nµy doanh nghiÖp cã thÓ thu thËp tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau, vµ sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu tiÕp cËn thÞ tr­êng nh­ lµ : ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu t¹i bµn vµ ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu t¹i hiÖn tr­êng. Tõ nh÷ng th«ng tin thu thËp ®ù¬c doanh nghiÖp ph¶i ph©n lo¹i, ph©n tÝch vµ xö lý chóng, th«ng th­êng cã mét sè nhãm c¬ b¶n sau : Nhãm nh©n tè thuéc vÒ dung l­îng thÞ tr­êng biÕn ®æi cã tÝnh chu kú Nhãm nh©n tè ¶nh h­ëng l©u dµi ®Õn dung l­îng thÞ tr­êng Nhãm nh©n tè ¶nh h­ëng t¹m thêi ®Õn dung l­îng thÞ tr­êng c) Th«ng tin gi¸ c¶ vµ ph©n tÝch c¬ cÊu c¸c lo¹i gi¸ quèc tÕ. Vai trß cña nguån th«ng tin nµy rÊt quan träng trong xuÊt khÈu, ®Ó c¸c doanh nghiÖp kh«ng bÞ hí gi¸ vµ bÞ kh¸ch hµng Ðp gi¸ th× doanh nghiÖp cÇn ph¶i n¾m v÷ng th«ng tin vÒ gi¸ c¶ trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. Nguån th«ng tin nµy cã thÓ lµ tõ phÝa kh¸ch hµng hoÆc lµ lÊy th«ng tin trªn c¸c sµn giao dÞch, hoÆc lµ qua c¸c trung gian ®Ó tõ ®ã doanh nghiÖp cã chÝnh s¸ch gi¸ c¶ ®óng ®¾n cho m×nh. 2. LËp ph­¬ng ¸n kinh doanh. Sau khi ®· nghiªn cøu kü t×nh h×nh thÞ tr­êng vµ xö lý c¸c th«ng tin cÇn thiÕt, doanh nghiÖp b©y giê ph¶i nªn ph­¬ng ¸n kinh doanh cho m×nh. Mét doanh nghiÖp sÏ ph¶i lËp cho m×nh nhiÒu ph­¬ng ¸n kh¸c nhau vµ sau ®ã lùa chän ra ph­¬ng ¸n hiÖu qu¶ nhÊt kÓ c¶ trong ng¾n h¹n vµ dµi h¹n. Cã mét sè tiªu thøc gióp cho doanh nghiÖp cã thÓ lùa chän ®­îc ph­¬ng ¸n lµ : Nh÷ng nhËn ®Þnh tæng qu¸t vÒ t×nh h×nh thÞ tr­êng Kh¶ n¨ng cña doanh nghiÖp (vèn, quan hÖ b¹n hµng, nghiÖp vô xuÊt khÈu...) Møc ®é rñi ro cã thÓ gÆp ph¶i... v. v 3. Tæ chøc ®µm ph¸n vµ ký kÕt hîp ®ång xuÊt khÈu. Tæ chøc mét cuéc ®µm ph¸n chÝnh lµ tæ chøc mét cuéc ®èi tho¹i gi÷a hai hay nhiÒu bªn ®Ó bµn vµ tiÕn tíi thèng nhÊt mét sè hoÆc tÊt c¶ c¸c vÊn ®Ò ®­îc nªu ra trong cuéc ®µm ph¸n, mµ nh÷ng vÊn ®Ò nµy t._.