Nâng cao hiệu quả hoạt động giao nhận hàng rời tại sowatco

iệp Đại học Ngành: Quản trị Ngoại thương GVHD : ThS. CAO MINH TRÍ SVTH : NGUYỄN THỊ ANH THƯ MSSV : 106401272 LỚP : 06DQN KHĨA : 2006 -2010 TP.HCM, 2010 ii LỜI CAM ĐOAN Tơi cam đoan đây là đề tài nghiên cứu của tơi. Những kết quả và các số liệu trong khĩa luận này được thực hiện tại Tổng cơng ty đường sơng Miền Nam (SOWATCO), khơng sao chép bất kỳ nguồn nào khác. Tơi hồn tồn chịu trách nhiệm trước nhà trường về sự cam đoan này. Tp.Hồ Chí Minh, ngày…. tháng …. năm 2010 Tác giả Nguyễn Thị Anh Thư iii LỜI CẢM ƠN Khơng cĩ sự thành cơng nào mà khơng cĩ sự giúp đỡ của mọi người đặc biệt là trong con đường học vấn. Kiến thức của một cá nhân cĩ được vừa là sự nổ lực học hỏi khơng ngừng của bản thân vừa là sự chỉ dạy tận tình của tất cả các thầy cơ, và tất cả những người xung quanh mình. Vì vậy cĩ được kiến thức của ngày hơm nay, xem xin chân thành cảm ơn các thầy các cơ ở trường Đại học Kỹ thuật cơng nghệ Tp.Hồ Chí Minh đã tận tình giảng dạy cho em trong suốt những năm học qua. Xin cảm ơn thầy Cao Minh Trí đã tận tình hướng dẫn em trong suốt thời gian thực tập. Xin cảm ơn ơng Trương Quốc Hưng – Tổng giám đốc Tổng cơng ty đường sơng Miền Nam(SOWATCO) Xin cảm ơn ơng Tơ Hữu Hùng – Phĩ Tổng giám đốc Tổng cơng ty đường sơng Miền Nam. Cảm ơn ơng Nguyễn Văn Thành – đội phĩ đội trực ban giao nhận. Và em xin chân thành cảm ơn tất cả các cơ, chú, anh, chị trong Tổng cơng ty đường sơng Miền Nam đã nhiệt tình giúp đỡ, chỉ dẫn em trong quá trình cơng tác tại Tổng cơng ty cũng như trong thời gian thực tập và giúp đỡ em hồn thành tốt khĩa luận tại cơng ty. Lời cuối xin cảm ơn ba mẹ, gia đình và tất cả các bạn hữu đã gĩp ý kiến giúp tơi hồn thành báo cáo này. Chân thành cảm ơn. Sinh viên thực hiện Nguyễn Thị Anh Thư. iv NHẬN XÉT ĐƠN VỊ THỰC TẬP Họ và tên sinh viên :Nguyễn Thị Anh Thư MSSV : 106401272 Khĩa : 2006-2010 ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... Đơn vị thực tập v NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... vi MỤC LỤC LỜI NĨI ĐẦU ................................................................................................................ i CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ GIAO NHẬN HÀNG RỜI BẰNG ĐƯỜNG BIỂN ............................................................................................................... 3 1.1 KHÁI QUÁT CHUNG VỀ GIAO NHẬN ......................................................... 3 1.1.1 Định nghĩa về giao nhận và người giao nhận (freight forwarding and freight forwarder): ................................................................................................... 3 1.1.1.1 Định nghĩa về giao nhận .......................................................................... 3 1.1.1.2 Định nghĩa về người giao nhận ............................................................... 3 1.1.2 Quyền hạn, nghĩa vụ và trách nhiệm của người giao nhận. ........................... 4 1.1.2.1 Quyền hạn và nghĩa vụ của người giao nhận .......................................... 4 1.1.2.2 Trách nhiệm của người giao nhận ........................................................... 4 1.1.3 Nội dung cơ bản của nghiệp vụ giao nhận ..................................................... 6 1.1.3.1 Nghiệp vụ giao nhận truyền thống ........................................................... 6 1.1.3.2 Nghiệp vụ giao nhận quốc tế ................................................................... 7 1.1.3.3 Một số yêu cầu đối với giao nhận hàng hĩa XNK ................................... 7 1.1.4 Lợi ích của giao nhận hàng XNK ................................................................... 8 1.1.4.1 Đối với người XK ..................................................................................... 8 1.1.4.2 Đối với người NK ..................................................................................... 8 1.1.5 Phạm vi hoạt động của dịch vụ giao nhận ...................................................... 9 1.1.5.1 Thay mặt người gửi hàng (người xuất khẩu) (consignor/ exporter) ....... 9 1.1.5.2 Thay mặt người nhận hàng hay người nhập khẩu (on behalf of the consignee or importer) ....................................................................................... 10 1.1.5.3 Các dịch vụ khác .................................................................................... 10 1.1.5.4 Các loại hàng đặc biệt ........................................................................... 11 1.2 GIAO NHẬN HÀNG HĨA XNK TẠI CẢNG BIỂN ..................................... 11 1.2.1 Cơ sở pháp lý, nguyên tắc giao nhận hàng hĩa XNK tại cảng ..................... 11 1.2.1.1 Cơ sở pháp lý ......................................................................................... 11 1.2.1.2 Nguyên tắc giao nhận hàng hĩa XNK tại cảng...................................... 12 1.2.2 Nhiệm vụ các bên tham gia quá trình giao nhận hàng hĩa XNK ................. 12 1.2.2.1 Nhiệm vụ cảng ........................................................................................ 12 1.2.2.2 Nhiệm vụ của chủ hàng .......................................................................... 13 1.2.2.3 Nhiệm vụ hải quan ................................................................................. 14 1.2.3 Quy trình giao nhận hàng hĩa XNK tại cảng biển ....................................... 14 1.2.3.1 Đối với hàng XK..................................................................................... 14 vii 1.2.3.2 Đối với hàng NK .................................................................................... 16 1.3 CÁC CHỨNG TỪ CĨ LIÊN QUAN ĐẾN GIAO NHẬN VẬN CHUYỂN HÀNG HĨA XNK ................................................................................................... 19 1.3.1 Chứng từ dùng trong giao nhận hàng XK .................................................... 19 1.3.1.1 Chứng từ hải quan ................................................................................. 19 1.3.1.2 Chứng từ với cảng và tàu ....................................................................... 20 1.3.1.3 Các chứng từ khác ................................................................................. 22 1.3.2 Chứng từ dùng trong giao hàng XK ............................................................. 23 1.3.2.1 Biên bản kết tốn nhận hàng với tàu ..................................................... 23 1.3.2.2 Biên bản kê khai hàng thừa thiếu .......................................................... 23 1.3.2.3 Biên bản hư hỏng đổ vỡ ......................................................................... 24 1.3.2.4 Biên bản giám định phẩm chất .............................................................. 24 1.3.2.5 Biên bản giám định số lượng/ trọng lượng ............................................ 24 1.3.2.6 Biên bản giám định của cơng ty bảo hiểm ............................................. 24 1.3.2.7 Thư khiếu nại ......................................................................................... 24 1.3.2.8 Thư dự kháng ......................................................................................... 24 CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG CƠNG TÁC TỔ CHỨC GIAO NHẬN HÀNG HĨA XUẤT NHẬP KHẨU TẠI SOWATCO ......................................................... 25 2.1 GIỚI THIỆU TỔNG QUAN VỀ CƠNG TY .................................................. 25 2.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển ................................................................... 25 2.1.2 Phạm vi hoạt động ........................................................................................ 28 2.1.3 Cơ cấu tổ chức cơng ty ................................................................................. 29 2.1.3.1 Sơ đồ tổ chức .......................................................................................... 29 2.1.3.2 Chức năng nhiệm vụ các phịng ban ...................................................... 29 2.1.4 Những khách hàng chủ yếu .......................................................................... 30 2.1.5 Đối thủ cạnh tranh ........................................................................................ 30 2.2 TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG TRONG 3 NĂM GẦN ĐÂY (2007-2009) ....... 31 2.2.1 Khái quát tình hình hoạt động của cơng ty ................................................... 31 2.2.2 Đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh của cơng ty .................................. 33 2.2.2.1 Đánh giá khả năng quản lý chi phí và lợi nhuận của cơng ty ............... 33 2.2.2.2 Đánh giá khả năng quản lý tài sản và lợi nhuận của cơng ty ............... 35 2.2.3 Tầm quan trọng hoạt động giao nhận hàng trong 3 năm gần đây ................ 36 2.3 QUY TRÌNH THỰC HIỆN NGHIỆP VỤ GIAO NHẬN HÀNG HĨA XNK .......................................................................................................................... 40 2.3.1 Giao hàng rời XK ......................................................................................... 40 2.3.1.1 Giới thiệu chung ..................................................................................... 40 viii 2.3.1.2 Sơ đồ quy trình giao nhận ...................................................................... 40 2.3.1.3 Chi tiết các bước trong quy trình ........................................................... 40 2.3.2 Nhận hàng rời NK ......................................................................................... 47 2.3.2.1 Giới thiệu chung ..................................................................................... 47 2.3.2.2 Sơ đồ quy trình giao nhận ...................................................................... 48 2.3.2.3 Chi tiết các bước trong quy trình ........................................................... 48 2.3.3 Phân tích SWOT ........................................................................................... 51 2.3.3.1 Điểm mạnh ............................................................................................. 51 2.3.3.2 Điểm yếu ................................................................................................ 52 2.3.3.3 Cơ hội ..................................................................................................... 53 2.3.3.4 Thách thức .............................................................................................. 54 CHƯƠNG III: MỘT SỐ GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ CƠNG TÁC GIAO NHẬN HÀNG RỜI BẰNG ĐƯỜNG BIỂN TẠI SOWATCO .......................................................................................................... 56 3.1 ĐỊNH HƯỚNG VÀ CHIẾN LƯỢC CỦA CƠNG TY ................................... 56 3.1.1 Định hướng: .................................................................................................. 56 3.1.2 Chiến lược ..................................................................................................... 56 3.2 MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ ........................................... 57 3.3 KIẾN NGHỊ ....................................................................................................... 61 KẾT LUẬN .................................................................................................................. 63 TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................................... 64 PHỤ LỤC ..................................................................................................................... 65 ix DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT BL : Bill of lading : vận đơn COR : Cargo outturn report : biên bản đỗ vỡ, hư hỏng CY : Container yard: bãi chứa container D/O : Delivery order : lệnh giao hàng DN : Doanh nghiệp ETA : Expected time of arrival: thơng báo dự kiến ngày đến FCL : Full container load : hàng nguyên FIATA : Fédération internationale des associations de transitaires et d’assimiles: hiệp hội các tổ chức giao nhận quốc tế. HĐ : Hợp đồng KH : Khách hàng LC :Letter of credit LCL : Less than container load: hàng lẻ LOR : Letter of reservation:t dự kháng MR : Mate’s receipt NK : Nhập khẩu NOR : Notice of readiness: thơng báo tàu đã sẵn sáng NV : Nhân viên ROROC : Report on receipt of cargo: biên bản kế tốn nhận hàng với tàu SOWATCO : Tổng cơng ty đường sơng Miền Nam XK : Xuất khẩu XNK : Xuất nhập khẩu x DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2. 1 Bảng tổng hợp kết quả kinh doanh của cơng ty từ năm 2007 – 2009 .......... 31 Bảng 2. 2 Bảng tính TSCP và TSLN của cơng ty ........................................................ 34 Bảng 2. 3 Bảng tính tỷ suất lợi nhuận/ tài sản lưu động ............................................... 35 Bảng 2. 4 Bảng tính tỷ suất lợi nhuận/ tài sản cố định.................................................. 35 Bảng 2. 5 Thị phần về vận tải thủy nội địa ở khu vực ĐBSCL năm 2007 ................... 36 Bảng 2. 6 Tổng doanh thu nhĩm sản phẩm dịch vụ của Cơng ty SOWATCO ............ 37 Bảng 2. 7 Bảng doanh thu giao nhận hàng rời từ tàu biển 3 năm 2007 – 2009 ............ 38 Bảng 2. 8 Bảng mức độ tăng trưởng qua từng năm đối với từng mặt hàng ................. 39 xi DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, BIỂU ĐỒ Hình 2. 1 Sơ đồ bộ máy tổ chức cơng ty ....................................................................... 29  Hình 2. 2 Biểu đồ thể hiện tổng hợp kết quả kinh doanh của cơng ty từ năm 2007 - 2009 ............................................................................................................................... 31  Hình 2. 3 Biểu đồ thể hiện tổng chi phí – lợi nhuận – doanh thu của tổng cơng ty ............. 34  Hình 2. 4 Biểu đồ thể hiện Thị phần về vận tải thủy nội địa ở khu vực ĐBSCL năm 2007 ............................................................................................................................... 36  Hình 2. 5 Biểu đồ thể hiện Tổng doanh thu nhĩm sản phẩm dịch vụ của Cơng ty SOWATCO ................................................................................................................... 37  Hình 2. 6 Biểu đồ thể hiện doanh thu từ 2007 – 2009 .................................................. 38  LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP 1 GVHD:ThS. CAO MINH TRÍ SVTH: NGUYỄN THỊ ANH THƯ MSSV:106401272 LỚP: 06DQN LỜI NĨI ĐẦU Ngày nay nền kinh tế tồn thế giới đang bước sang giai đoạn hội nhập đa dạng và xu hướng hội nhập hết sức mạnh mẽ. Trong tình hình chung đĩ, Việt Nam đã đạt được những thành tựu rất đáng kể. Trong đĩ đáng kể nhất là gia nhập tổ chức thương mại thế giới (WTO) vào tháng 11 năm 2006. Việc này cĩ ý nghĩa hết sức to lớn đối với nền kinh tế Việt Nam, đặc biệt là hoạt động ngoại thương. Mục đích nghiên cứu Trong bối cảnh chung của nền kinh tế cả nước, Tổng cơng ty đường sơng Miền Nam (SOWATCO) cũng đang từng bước tham gia vào tiến trình hội nhập đĩ ngay từ những hoạt động sản xuất kinh doanh của Tổng cơng ty cũng như các cơng ty thành viên. Một trong những lĩnh vực liên quan trực tiếp tới hoạt động ngoại thương đĩ là lĩnh vực giao nhận ngoại thương bao gồm: giao nhận hàng bằng container và bằng tàu biển. Vì vậy sau một thời gian thực tập và cơng tác tại Tổng cơng ty tơi quyết định chọn giao nhận ngoại thương làm chuyên đề cho khĩa luận tốt nghiệp của mình nhằm hệ thống lại quy trình giao nhận ngoại thương tại Tổng cơng ty, tìm ra những ưu nhược điểm của hoạt động thơng qua đĩ cũng muốn đưa ra những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động này tại cơng ty. Phạm vi nghiên cứu Phạm vi nghiên cứu chủ yếu là hoạt động giao nhận ngoại thương tại Tổng cơng ty bao gồm nhận hàng rời từ tàu biển. Phương pháp nghiên cứu Dựa vào những lý thuyết cơ bản và những học thuyết về ngoại thương cũng như lý thuyết tổng hợp khác về kinh tế để xem xét mức độ vận dụng tại đơn vị như thế nào, tìm ra những ưu điểm để tiếp tục phát huy và những hạn chế để khắc phục. Trên cơ sở đĩ đưa ra những giải pháp hợp lý nhất cho hoạt động giao nhận ngoại thương tại Tổng cơng ty để nâng cao hiệu quả hơn trong thời gian tới. Sự kết hợp giữa lý luận và thực tế, xem xét mức độ vận dụng lý thuyết vào thực tiễn. Đĩ chính là phương pháp nghiên cứu của chuyên đề này. LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP 2 GVHD:ThS. CAO MINH TRÍ SVTH: NGUYỄN THỊ ANH THƯ MSSV:106401272 LỚP: 06DQN Kết cấu đề tài Đề tài cơ bản gồm cĩ 3 chương - Chương 1: Lý luận cơ bản về giao nhận hàng rời bằng tàu biển. - Chương 2: Thực trạng cơng tác tổ chức giao nhận hàng hĩa xuất nhập khẩu tại SOWATCO - Chương 3: Một số giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả cơng tác giao nhận hàng rời bằng đường biển tại SOWATCO - Kết luận LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP 3 GVHD:ThS. CAO MINH TRÍ SVTH: NGUYỄN THỊ ANH THƯ MSSV:106401272 LỚP: 06DQN CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ GIAO NHẬN HÀNG RỜI BẰNG ĐƯỜNG BIỂN 1.1 KHÁI QUÁT CHUNG VỀ GIAO NHẬN 1.1.1 Định nghĩa về giao nhận và người giao nhận (freight forwarding and freight forwarder): 1.1.1.1 Định nghĩa về giao nhận - Giao nhận là một tập hợp các nghiệp vụ cĩ liên quan đến quá trình vận tải nhằm mục đích chuyên chở hàng hĩa từ nơi gửi hàng đến nơi nhận hàng. - Giao nhận hàng rời là giao nhận hàng hĩa là hàng rời, xếp trực tiếp từ phương tiện vận chuyển trong nước lên tàu biển hoặc dỡ trực tiếp từ tàu biển xuống phương tiện trong nước (Nguồn: Nghiệp vụ giao nhận quốc tế) Theo quy tắc mẫu của FIATA về dịch vụ giao nhận, dịch vụ giao nhận được định nghĩa như là bất kỳ loại dịch vụ nào liên quan đến vận chuyển, gom hàng, lưu kho, bốc xếp, đĩng gĩi hay phân phối hàng hĩa cũng như cũng như các dịch vụ tư vấn hay cĩ liên quan đến các dịch vụ trên, kể cả các vấn đề hải quan, tài chính, mua bảo hiểm, thanh tốn, thu thập chứng từ liên quan đến hàng hố. Theo luật thương mại Việt Nam thì Giao nhận hàng hố là hành vi thương mại, theo đĩ người làm dịch vụ giao nhận hàng hố nhận hàng từ người gửi, tổ chức vận chuyển, lưu kho, lưu bãi, làm các thủ tục giấy tờ và các dịch vụ khác cĩ liên quan để giao hàng cho người nhận theo sự uỷ thác của chủ hàng, của người vận tải hoặc của người giao nhận khác. Nĩi một cách ngắn gọn, giao nhận là tập hợp những nghiệp vụ, thủ tục cĩ liên quan đến quá trình vận tải nhằm thực hiện việc di chuyển hàng hĩa từ nơi gửi hàng (người gửi hàng) đến nơi nhận hàng (người nhận hàng). Người giao nhận cĩ thể làm các dịch vụ một cách trực tiếp hoặc thơng qua đại lý và thuê dịch vụ của người thứ ba khác. 1.1.1.2 Định nghĩa về người giao nhận Người kinh doanh dịch vụ giao nhận gọi là người giao nhận – forwarder Đại lý làm dịch vụ giao nhận gọi là Forwarding Agent Người giao nhận cĩ thể là chủ hàng – shipper, chủ tàu – ship’s owner, cơng ty xếp dỡ – stevedoring company, kho hàng hay bất kỳ một người nào làm việc giao nhận hàng hĩa. LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP 4 GVHD:ThS. CAO MINH TRÍ SVTH: NGUYỄN THỊ ANH THƯ MSSV:106401272 LỚP: 06DQN Người giao nhận phải cĩ những trình độ chuyên mơn sau: - Cĩ trình độ ngoại ngữ. - Cĩ kiến thức cơ bản về ngoại thương. - Cĩ kiến thức cơ bản về tàu biển (nếu là giao nhận hàng hĩa từ tàu biển). - Biết tận dụng tối đa dung tích, trọng tải của các cơng ty vận tải nhờ vào dịch vụ vận tải. - Biết kết hợp giữa vận tải – giao nhận – xuất nhập khẩu và liên hệ tốt với các tổ chức liên quan đến quá trình vận chuyển hàng hĩa như hải quan, Bảo hiểm, cảng vụ… - Người giao nhận phải biết tạo điều kiện cho người xuất nhập khẩu hoạt động cĩ hiệu quả nhờ vào dịch vụ giao nhận của mình. - Người xuất khẩu cĩ thể sử dụng kho bãi của người giao nhận hoặc của cơng ty giao nhận để lưu kho hàng hĩa tạm thời hoặc lâu dài. 1.1.2 Quyền hạn, nghĩa vụ và trách nhiệm của người giao nhận. 1.1.2.1 Quyền hạn và nghĩa vụ của người giao nhận Ðiều 167 Luật thương mại 2005 quy định, người giao nhận cĩ những quyền và nghĩa vụ sau đây: - Nguời giao nhận được hưởng tiền cơng và các khoản thu nhập hợp lý khác. - Thực hiện đầy đủ nghiã vụ của mình theo hợp đồng. - Trong quá trình thực hiện hợp đồng, nếu cĩ lý do chính đáng vì lợi ích của khách hàng thì cĩ thể thực hiện khác với chỉ dẫn của khách hàng, nhưng phải thơng báo ngay cho khách hàng. - Sau khi ký kết hợp đồng, nếu thấy khơng thể thực hiện được chỉ dẫn của khách hàng thì phải thơng báo cho khách hàng để xin chỉ dẫn thêm. - Phải thực hiện nghĩa vụ của mình trong thời gian hợp lý nếu trong hợp đồng khơng thoả thuận về thời gian thực hiện nghĩa vụ với khách hàng. 1.1.2.2 Trách nhiệm của người giao nhận a. Với tư cách là đại lý Người giao nhận hoạt động với tư cách đại lý thường chấp nhận trách nhiệm do lỗi của bản thân mình, hay nhân viên làm thuê của mình. Các lỗi lầm và thiếu sĩt đĩ thường là: - Giao hàng trái với chỉ thị. - Quên mua bảo hiểm hàng, dù cĩ chỉ thị của chủ hàng. LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP 5 GVHD:ThS. CAO MINH TRÍ SVTH: NGUYỄN THỊ ANH THƯ MSSV:106401272 LỚP: 06DQN - Lầm lẫn khi khai hải quan. - Gửi hàng cho nơi đến sai. - Tái xuất khơng làm đúng các thủ tục cần thiết về việc hồn thuế. - Giao hàng mà khơng thu tiền mặt (collecting cash) của người nhận hàng. Giao nhận cũng bị bên thứ ba khiếu nại về bất cứ các hư mất hàng hay tổn hại cá nhân đã gây ra cho họ trong lúc thực hiện dịch vụ. Người giao nhận thường khơng nhận trách nhiệm về các hành vi hay thiếu sĩt của bên thứ ba như người vận tải, người nhận lại dịch vụ giao nhận, miễn là đã biểu hiện đầy đủ sự quan tâm chu đáo việc chọn bên thứ ba đĩ. b. Với tư cách là người ủy thác (as a principal) Với tư cách là người ủy thác, người giao nhận là người kí hợp đồng độc lập (independent contractor) đảm nhận trách nhiệm với danh nghĩa của mình thực hiện các dịch vụ do khách hàng yêu cầu. Người giao nhận chịu trách nhiệm về các hành vi và sơ sĩt của người vận chuyển và người nhận lại dịch vụ giao nhận mà mình sử dụng để thực hiện hợp đồng. Nĩi chung, người giao nhận thương lượng giá dịch vụ với khách hàng chứ khơng phải nhận hoa hồng. Ví dụ, người giao nhận đảm nhận vai trị của người ủy thác khi cung cấp dịch vụ gom hàng và vận tải đa phương thức hay khi vận chuyển đường bộ, tự vận tải hàng. c. Giới hạn trách nhiệm của người giao nhận Điều 170 Luật thương mại quy định giới hạn trách nhiệm của người giao nhận hàng hĩa như sau: - Trách nhiệm của người làm dịch vụ giao nhận hàng hĩa trong mọi trường hợp khơng vượt quá giá trị hàng hĩa, trừ khi các bên cĩ thỏa thuận khác trong hợp đồng. - Người làm dịch vụ giao nhận hàng hĩa khơng được miễn trách nhiệm nếu khơng chứng minh được việc mất mát, hư hỏng hoặc chậm giao hàng khơng phải do lỗi của mình gây ra. - Tiền bồi thường được tính trên cơ sở giá trị hàng hĩa ghi trên hĩa đơn và các khoản tiền khác cĩ chứng từ hợp lệ. Nếu trong hĩa đơn khơng ghi giá trị hàng hĩa thì tiền bồi thường được tính trên giá trị của loại hàng đĩ tại nơi và thời điểm mà hàng hĩa được giao cho khách hàng theo giá thị trường, nếu khơng cĩ giá thị trường thì tính theo giá thơng thường của cùng loại và cùng chất lượng. - Người làm dịch vụ giao nhận hàng hĩa được miễn trách nhiệm trong các trường hợp sau đây: LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP 6 GVHD:ThS. CAO MINH TRÍ SVTH: NGUYỄN THỊ ANH THƯ MSSV:106401272 LỚP: 06DQN + Người làm dịch vụ giao nhận hàng hĩa khơng nhận được thơng báo về khiếu nại trong thời hạn 14 ngày làm việc (khơng tính ngày chủ nhật, ngày lễ) kể từ ngày giao hàng. + Người làm dịch vụ giao nhận hàng hĩa khơng nhận được thơng báo bằng văn bản về việc bị kiện tại trọng tài hoặc tịa án trong thời hạn 9 tháng kể từ ngày giao hàng. d. Các trường hợp miễn trách nhiệm của Người giao nhận (Điều 169, Luật thương mại) 1. Người làm dịch vụ giao nhận hàng hĩa khơng phải chịu trách nhiệm về những mất mác hư hỏng phát sinh trong những trường hợp sau đây: - Do lỗi của kh._.ách hàng hoặc do người của khách hàng ủy quyền. - Đã làm đúng theo khách hàng hoặc người được khách hàng ủy đĩng gĩi và ký mã hiệu khơng phù hợp. - Do khách hàng hoặc người được khách hàng ủy quyền xếp/ dỡ hàng hĩa. - Do khuyết tật của hàng hĩa. - Do cĩ đình cơng. - Các trường hợp bất khả kháng khác. 2. Người làm dịch vụ giao nhận hàng hĩa khơng chịu trách nhiệm về việc mất mát khoản lợi đáng lẽ khách hàng được hưởng, về sự chậm trễ hoặc giao hàng sai địa chỉ mà khơng phải do lỗi của mình, trừ trường hợp pháp luật cĩ quy định khác. 1.1.3 Nội dung cơ bản của nghiệp vụ giao nhận 1.1.3.1 Nghiệp vụ giao nhận truyền thống Chủ yếu là nghiệp vụ giao nhận do chủ hàng đứng ra đảm nhiệm và trực tiếp thực hiện các quy định trong hợp đồng. Gồm bốn bước sau: - Tổ chức vận chuyển hàng hĩa từ nơi sản xuất đến nơi gom hàng quy định. - Tổ chức xếp/dỡ, kiểm đếm tại các đầu mối vận tải quy định. - Thành lập bộ chứng từ về hàng hĩa và vận tải nhằm bảo vệ quyền lợi của mình. - Theo dõi và giải quyết những khiếu nại hàng hĩa trong quá trình giao nhận hàng, trong quá trình vận tải, đồng thời thanh tốn các chi phí cĩ liên quan đến việc giao nhận hàng hĩa. Thực hiện xong bốn bước trên cĩ nghĩa là hồn thành việc tổ chức chuyên chở hàng hĩa từ người gửi hàng và người nhận hàng. Đây là một quá trình phức tạp, cĩ liên quan tới rất nhiều bên tham gia vào quá trình này. Do vậy các bên mua và bán thường ủy thác lại cho một cơ quan thứ LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP 7 GVHD:ThS. CAO MINH TRÍ SVTH: NGUYỄN THỊ ANH THƯ MSSV:106401272 LỚP: 06DQN ba làm dịch vụ này để họ cĩ thể tập trung tốt vào việc kinh doanh xuất nhập khẩu của mình. Đơn vị thứ ba được gọi là người giao nhận – freight forwarder hoặc forwarding Agent. 1.1.3.2 Nghiệp vụ giao nhận quốc tế Bao gồm bốn nội dung cơ bản sau đây: - Nhận ủy thác giao nhận vận tải trong và ngồi nước bằng các phương tiện vận tải khác nhau với các loại hàng hĩa xuất nhập khẩu, hàng hội chợ, hàng triển lãm, ngoại giao, quá cảnh, cơng trình, hàng tư nhân đĩng trong container, hàng bao kiện rời,… - Làm đầu mối vận tải đa phương thức, kết hợp sử dụng nhiều phương tiện vận tải để đưa hàng đi bất cứ nơi nào theo yêu cầu của chủ hàng. - Thực hiện mọi dịch vụ cĩ liên quan đến giao nhận, vận tải như lưu cước tàu chợ, thuê tàu chuyến, thuê phương tiện vận tải khác, mua bảo hiểm hàng hĩa xuất nhập khẩu, bảo quản hàng, tái chế, đĩng gĩi, thu gom hoặc chia lẻ hàng. Thuê hoặc cho thuê vỏ container giao hàng đến tận cơ sở sản xuất hoặc địa điểm tiêu thụ. - Làm tư vấn cho nhà kinh doanh xuất nhập khẩu về mọi vấn đề liên quan đến giao nhận, vận tải, bảo hiểm. Nhận ủy thác xuất nhập khẩu và thu gom hàng hĩa xuất nhập khẩu. 1.1.3.3 Một số yêu cầu đối với giao nhận hàng hĩa XNK Giao nhận là một quá trình phức tạp, nĩ địi hỏi vừa giải quyết đồng thời một lúc hai cơng việc đối nội, đối ngoại. Giao nhận muốn đạt hiệu quả cần phải đáp ứng tốt các yêu cầu về: a. Thời gian giao nhận ngắn (hợp lý), việc rút ngắn được thời gian giao nhận sẽ: - Giảm được mất mát, hư hỏng hàng hĩa. - Tránh được ứ đọng vốn. - Tranh thủ được thị trường. ™ Muốn rút ngắn thời gian cần phải: - Giảm thời gian lưu kho, lưu bãi. - Giảm thời gian lập chứng từ. - Giảm thời gian giám định kiểm tra hàng. LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP 8 GVHD:ThS. CAO MINH TRÍ SVTH: NGUYỄN THỊ ANH THƯ MSSV:106401272 LỚP: 06DQN b. Chất lượng giao nhận tốt ™ Muốn đạt được chất lượng giao nhận tốt thì địi hỏi: - Giao nhận phải đảm bảo được chính xác. - Cĩ khả năng đáp ứng cao đối với yêu cầu giao nhận. - Đảm bảo an tồn cho hàng hĩa. c. Chi phí trong giao nhận thấp: - Chi phí thấp phản ánh hiệu quả của cơng tác giao nhận. Giao nhận đạt chất lượng tốt và được thực hiện trong thời gian ngắn là nguyên nhân dẫn đến chi phí thấp. - Muốn giải quyết được yêu cầu trên, người chủ hàng hay người giao nhận phải lựa chọn chính xác phương tiện vận tải, lập đúng và đầy đủ các chứng từ vận tải, cung ứng kho tàng bến bãi, các cơng cụ vận tải đường ngắn và cĩ sự am hiểu về đặc tính của hàng hĩa xuất khẩu. 1.1.4 Lợi ích của giao nhận hàng XNK 1.1.4.1 Đối với người XK - Giảm được nhân sự trong cơng ty, khi việc giao nhận hàng thường xuyên và khơng cĩ giá trị lớn. - Giảm thiểu được các rủi ro đối với hàng và tiết kiệm được thời gian trong lúc thực hiện giao nhận hàng với tàu do khơng cĩ kiến thức chuyên ngành và kinh nghiệm so với người giao nhận chuyên sống bằng dịch vụ này. - Thực hiện việc giao hàng đúng ngày do hợp đồng đã quy định, tránh việc gây chậm trễ làm người nhập khẩu cĩ lí do yêu cầu giảm giá hàng hoặc khơng thanh tốn tiền. - Nếu hàng phải chuyển tải ở một nước thứ ba, người giao nhận đảm trách việc nhận hàng từ tàu thứ nhất và tìm cách gởi hàng lên tàu thứ hai để đi đến cảng cuối của người nhập khẩu, mà người xuất khẩu khỏi phải cĩ đại diện tại nước thứ ba lo việc trên nên đỡ tốn phí. - Người giao nhận do thường xuyên tiếp xúc với hãng tàu nên biết rõ hãng tàu nào cĩ uy tín, cước phí hợp lý, tuổi của tàu, lịch trình đi và đến đảm bảo đúng nhằm hạn chế rủi ro đối với hàng so với người xuất khẩu khơng cĩ chuyên mơn về lĩnh vực này. 1.1.4.2 Đối với người NK - Tương tự như người xuất khẩu, người nhập khẩu giảm bớt được khâu nhân sự, tức giảm phí. LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP 9 GVHD:ThS. CAO MINH TRÍ SVTH: NGUYỄN THỊ ANH THƯ MSSV:106401272 LỚP: 06DQN - Tránh được rủi ro khi nhận hàng từ tàu, nhất là đối với hàng rời như phân bĩn, bột mì, xi măng … vì thủ tục nhận hàng phức tạp. Nếu khơng nắm vững chắc các thủ tục này, trong trường hợp tàu giao hàng thiếu, hoặc hư do tàu bảo quản khơng tốt, người nhập khẩu sẽ khơng biết các chứng từ liên hệ như: giấy chứng nhận giao hàng thiếu; biên bản hàng đổ vỡ và hư hỏng; mời bảo hiểm giám định và lập biên bản giám định… sẽ khĩ khiếu nại địi tàu bồi thường hoặc địi cơng ty bảo hiểm bồi thường, nếu hàng được bảo hiểm. - Nhận hàng nhanh để giải tỏa kho bãi nên tránh bị phạt vì lưu kho bãi cảng quá hạn…, giúp tiêu thụ hàng trên thị trường. - Thay mặt người nhập khẩu để bảo vệ quyền lợi của họ bằng cách lập các chứng từ liên hệ để khiếu nại tàu, cảng gây tổn thất đối với hàng. 1.1.5 Phạm vi hoạt động của dịch vụ giao nhận 1.1.5.1 Thay mặt người gửi hàng (người xuất khẩu) (consignor/ exporter) Theo các chỉ thị gửi hàng (shipping instructions) của người xuất khẩu, người giao nhận phải: - Chọn tuyến đường, phương thức vận tải và người vận tải thích hợp. - Lưu khoang (book space) với hãng tàu đã chọn lựa. - Nhận hàng và cấp chứng từ thích hợp như: Giấy chứng nhận hàng của người giao nhận (Forwarder’s certificate of receipt), giấy chứng nhận vận chuyển của người giao nhận (Forwarder’s certificate of transport…) - Nghiên cứu các điều khoản của tín dụng thư (letter of credit) và các qui định của chính quyền được áp dụng cho việc gửi hàng của nước xuất khẩu, nước nhập khẩu cũng như bất cứ ở nước quá cảnh nào cũng cần chuẩn bị mọi chứng từ cần thiết. - Đĩng gĩi hàng hĩa (pack the goods) (trừ phi việc này do người gửi hàng thực hiện trước khi giao hàng cho người nhận), cĩ tính đến tuyến đường, phương tiện vận tải, bản chất hàng hĩa và các luật lệ áp dụng nếu cĩ ở nước xuất khẩu, các nước chuyển tải và nước đến. - Sắp xếp việc lưu kho (warehousing) hàng hĩa, nếu cần. - Cân, đo hàng. - Lưu ý người gửi hàng về nhu cầu mua bảo hiểm và nếu người gửi hàng yêu cầu, sẽ lo liệu mua bảo hiểm hàng. - Vận chuyển hàng vào cảng, sắp xếp việc khai hải quan, lo các thủ tục chứng từ liên hệ và giao hàng cho người vận tải. LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP 10 GVHD:ThS. CAO MINH TRÍ SVTH: NGUYỄN THỊ ANH THƯ MSSV:106401272 LỚP: 06DQN - Lo liệu giao dịch hối đối nếu cĩ. - Thanh tốn chi phí và các phí tổn khác, bao gồm cước phí. - Nhận vận đơn cĩ kí tên của hãng tàu và giao cho người nhận hàng. - Thu xếp việc chuyển tải trên đường đi nếu cần. - Giám sát việc dịch chuyển hàng trên đường đưa tới người nhận hàng thơng qua các cuộc tiếp xúc với hãng tàu và đại lý của người giao nhận nước ngồi đối với hàng. - Ghi nhận các tổn thất hoặc mất mát đối với hàng (damages of losses) nếu cĩ. - Giúp đỡ người gửi hàng tiến hành việc khiếu nại với người vận chuyển về tổn thất hàng nếu cĩ. 1.1.5.2 Thay mặt người nhận hàng hay người nhập khẩu (on behalf of the consignee or importer) Theo các chỉ thị giao hàng của người nhập, người giao phải: - Thay mặt người nhận hàng, giám sát việc chuyển dịch hàng khi người nhận hàng lo việc vận tải hàng như nhập theo FOB chẳng hạn. - Nhận và kiểm sốt mọi chứng từ thích hợp liên quan đến việc chuyển dịch hàng. - Nhận hàng từ người vận tải và nếu cần trả cước phí (pay the freight cost). - Sắp xếp việc khai hải quan và trả thuế, lệ phí và các chi phí khác cho hải quan và các cơ quan cơng quyền khác. - Sắp xếp việc lưu kho quá cảnh (transit warehousing) nếu cần. - Giao hàng đã làm thủ tục hải quan cho người nhận (deliver the cleared goods to the consignee) - Giúp đỡ người nhận hàng – nếu cần – tiến hành việc khiếu nại đối với hãng tàu về việc mất hàng hay bất cứ hư hại nào đối với hàng. Giúp người nhận hàng trong việc lưu kho và phân phối hàng, nếu cần. 1.1.5.3 Các dịch vụ khác Ngồi các dịch vụ đã nêu ở trên, tùy thuộc vào yêu cầu của mình, người giao nhận cũng cĩ thể làm các dịch vụ khác phát sinh trong các nghiệp vụ quá cảnh (transit) và các dịch vụ đặc biệt khác như dịch vụ gom hàng hay tập trung hàng (tập trung các lơ hàng lẻ lại…) liên hệ đến hàng hĩa theo dự án (project cargoes) cung cấp thiết bị, nhà xưởng,… sẵn sàng cho vận hành … Người giao nhận cũng cĩ thể thơng báo cho khách hàng của mình về nhu cầu tiêu dùng, các thị trường mới, tình hình cạnh tranh, chiến lược XK, các điều khoản thương mại thích hợp cần phải cĩ trong hợp đồng ngoại thương và tĩm lại, mọi vấn đề liên hệ đến việc kinh doanh của mình. LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP 11 GVHD:ThS. CAO MINH TRÍ SVTH: NGUYỄN THỊ ANH THƯ MSSV:106401272 LỚP: 06DQN 1.1.5.4 Các loại hàng đặc biệt Người giao nhận thường làm dịch vụ của các hàng bách hĩa bao gồm nhiều loại rộng lớn như thành phẩm, hàng khơ, bán thành phẩm và các hàng hĩa linh tinh khác trao đổi trong mậu dịch quốc tế. Các dịch vụ đã được phân tích ở trên thường được áp dụng đối với hàng hĩa đĩ, nhưng cũng tùy theo nhu cầu của khách hàng. Người giao nhận cũng cĩ thể làm các dịch vụ khác cĩ liên hệ đến hàng hĩa đặc biệt và một số người giao nhận cĩ thể chuyên làm các dịch vụ trên. Ví dụ về các dịch vụ đĩ là: a. Vận chuyển hàng theo dự án Việc này chủ yếu liên quan đến vận chuyển máy mĩc, thiết bị nặng… để xây dựng các cơng trình lớn như sân bay, nhà máy hĩa chất, nhà máy thủy điện, nhà máy lọc dầu, … từ nơi sản xuất đến cơng trường xây dựng. Việc di chuyển các hàng hĩa này cần được hoạch định cẩn thận để đảm bảo việc giao đúng hạn và cĩ thể cần phải sử dụng cần cẩu loại nặng, xe tải ngoại cỡ, các loại tàu đặc biệt. Đây là một lĩnh vực được chuyên mơn hĩa của người giao nhận. b. Triển lãm ở hải ngoại: Người giao nhận thường được các người tổ chức triển lãm giao cho việc vận chuyển hàng đến nơi triển lãm ở nước khác. Người giao nhận phải tuân theo các chỉ dẫn đặc biệt của các tổ chức triển lãm về hình thức vận chuyển được sử dụng, về nơi cụ thể làm thủ tục hải quan ở nước đến khi giao hàng triển lãm, về các chứng từ cần cĩ. 1.2 GIAO NHẬN HÀNG HĨA XNK TẠI CẢNG BIỂN 1.2.1 Cơ sở pháp lý, nguyên tắc giao nhận hàng hĩa XNK tại cảng 1.2.1.1 Cơ sở pháp lý Việc giao nhận hàng hố XNK phải dựa trên cơ sở pháp lý như các quy phạm pháp luật quốc tế, Việt nam... - Các Cơng ước về vận đơn, vận tải; Cơng ước quốc tế về hợp đồng mua bán hàng hố ....Ví dụ: Cơng ước Vienne 1980 về buơn bán quốc tế. - Các văn bản quy phạm pháp luật của Nhà nước Việt nam về giao nhận vận tải; Các loại hợp đồng và L/C mới đảm bảo quyền lợi của chủ hàng XNK Ví dụ: Luật, bộ luật, nghị định, thơng tư + Bộ luật hàng hải 2005 LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP 12 GVHD:ThS. CAO MINH TRÍ SVTH: NGUYỄN THỊ ANH THƯ MSSV:106401272 LỚP: 06DQN + Luật thương mại 2005 + Quyết dịnh của bộ trưởng bộ giao thơng vận tải: quyết định số 2106 (23/8/1997) liên quan đến việc xếp dỡ, giao nhận và vận chuyển hàng hố tại cảng biển Việt Nam… 1.2.1.2 Nguyên tắc giao nhận hàng hĩa XNK tại cảng Các văn bản hiện hành đã quy định những nguyên tắc giao nhận hàng hố XNK tại các cảng biển Việt Nam như sau: - Việc giao nhận hàng hố XNK tại các cảng biển là do cảng tiến hành trên cơ sở hợp đồng giữa chủ hàng và người được chủ hàng uỷ thác với cảng. - Ðối với những hàng hố khơng qua cảng (khơng lưu kho tại cảng) thì cĩ thể do các chủ hàng hoặc người được chủ hàng uỷ thác giao nhận trực tiếp với người vận tải (tàu) (quy định mới từ 1991). Trong trường hợp đĩ, chủ hàng hoặc người được chủ hàng uỷ thác phải kết tốn trực tiếp với người vận tải và chỉ thoả thuận với cảng về địa điểm xếp dỡ, thanh tốn các chi phí cĩ liên quan. - Việc xếp dỡ hàng hĩa trong phạm vi cảng là do cảng tổ chức thực hiện. Trường hợp chủ hàng muốn đưa phương tiện vào xếp dỡ thì phải thoả thuận với cảng và phải trả các lệ phí, chi phí liên quan cho cảng. - Khi được uỷ thác giao nhận hàng hố xuất nhập khẩu với tàu, cảng nhận hàng bằng phương thức nào thì phải giao hàng bằng phương thức đĩ. - Cảng khơng chịu trách nhiệm về hàng hố khi hàng đã ra khỏi kho bãi, cảng. - Khi nhận hàng tại cảng thì chủ hàng hoặc người được uỷ thác phải xuất trình những chứng từ hợp lệ xác định quyền được nhận hàng và phải nhận được một cách liên tục trong một thời gian nhất định những hàng hố ghi trên chứng từ. Ví dụ: vận đơn gốc, giấy giới thiệu của cơ quan.... - Việc giao nhận cĩ thể do cảng làm theo uỷ thác hoặc chủ hàng trực tiếp làm 1.2.2 Nhiệm vụ các bên tham gia quá trình giao nhận hàng hĩa XNK 1.2.2.1 Nhiệm vụ cảng - Ký kết hợp đồng xếp dỡ, giao nhận, bảo quản, lưu kho hàng hố với chủ hàng Hợp đồng cĩ hai loại: + Hợp đồng uỷ thác giao nhận. + Hợp đồng thuê mướn: chủ hàng thuê cảng xếp dỡ vận chuyển, lưu kho, bảo quản hàng hố. - Giao hàng xuất khẩu cho tàu và nhận hàng nhập khẩu từ tàu nếu được uỷ thác - Kết tốn với tàu về việc giao nhận hàng hố và lập các chứng từ cần thiết LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP 13 GVHD:ThS. CAO MINH TRÍ SVTH: NGUYỄN THỊ ANH THƯ MSSV:106401272 LỚP: 06DQN khác để bảo vệ quyền lợi của các chủ hàng - Giao hàng nhập khẩu cho các chủ hàng trong nước theo sự uỷ thác của chủ hàng xuất nhập khẩu. - Tiến hành việc xếp dỡ, vận chuyển, bảo quản, lưu kho trong khu vực cảng. - Chịu trách nhiệm về những tổn thất của hàng hố do mình gây nên trong quá trình giao nhận vận chuyển xếp dỡ. - Hàng hố lưu kho bãi của cảng bị hư hỏng, tổn thất thì cảng phải bồi thường nếu cĩ biên bản hợp lệ và nếu cảng khơng chứng minh được là cảng khơng cĩ lỗi. - Cảng khơng chịu trách nhiệm về hàng hố trong các trường hợp sau: + Khơng chịu trách nhiệm về hàng hố khi hàng đã ra khỏi kho bãi của cảng. + Khơng chịu trách nhiệm về hàng hố ở bên trong nếu bao kiện, dấu xi vẫn nguyên vẹn. + Khơng chịu trách nhiệm về hư hỏng do ký mã hiệu hàng hố sai hoặc khơng rõ (dẫn đến nhầm lẫn mất mát). 1.2.2.2 Nhiệm vụ của chủ hàng - Ký kết hợp đồng uỷ thác giao nhận với cảng trong trường hợp hàng qua cảng. - Tiến hành giao nhận hàng hố trong trường hợp hàng hố khơng qua cảng hoặc tiến hành giao nhận hàng hố XNK với cảng trong trường hợp hàng qua cảng. - Ký kết hợp đồng bốc dỡ, vận chuyển, bảo quản, lưu kho hàng hố với cảng. - Cung cấp cho cảng những thơng tin về hàng hố và tàu. - Cung cấp các chứng từ cần thiết cho cảng để cảng giao nhận hàng hố. * Ðối với hàng xuất khẩu: gồm các chứng từ: + Lược khai hàng hố (cargo manifest): lập sau vận đơn cho tồn tàu, do đại lý tàu biển làm được cung cấp 24h trước khi tàu đến vị trí hoa tiêu + Sơ đồ xếp hàng (cargo plan) do thuyền phĩ phụ trách hàng hĩa lập, được cung cấp 8h trước khi bốc hàng xuống tàu. * Ðối với hàng nhập khẩu: + Lược khai hàng hố + Sơ đồ xếp hàng + Chi tiết hầm tàu (hatch list) + Vận đơn đường biển trong trường hợp uỷ thác cho cảng nhận hàng. Các chứng từ này đều phải cung cấp 24h trước khi tàu đến vị trí hoa tiêu. - Theo dõi quá trình giao nhận để giải quyết các vấn đề phát sinh. - Lập các chứng từ cần thiết trong quá trình giao nhận để cĩ cơ sở khiếu nại các bên cĩ liên quan. - Thanh tốn các chi phí cho cảng. LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP 14 GVHD:ThS. CAO MINH TRÍ SVTH: NGUYỄN THỊ ANH THƯ MSSV:106401272 LỚP: 06DQN 1.2.2.3 Nhiệm vụ hải quan - Tiến hành thủ tục hải quan, thực hiện việc kiểm tra, giám sát, kiểm sốt hải quan đối với tàu biển và hàng hố xuất nhập khẩu. - Ðảm bảo thực hiện các quy định của Nhà nước về xuất nhập khẩu, về thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu. - Tiến hành các biện pháp phát hiện, ngăn chặn, điều tra và xử lý hành vi buơn lậu, gian lận thương mại hoặc vận chuyển trái phép hàng hố, ngoại hối, tiền Việt Nam qua cảng biển. 1.2.3 Quy trình giao nhận hàng hĩa XNK tại cảng biển 1.2.3.1 Đối với hàng XK a.Ðối với hàng hố khơng phải lưu kho bãi tại cảng Ðây là hàng hố XK do chủ hàng ngoại thương vận chuyển từ các nơi trong nước để xuất khẩu, cĩ thể để tại các kho riêng của mình chứ khơng qua các kho của cảng. Từ kho riêng, các chủ hàng hoặc người được chủ hàng uỷ thác cĩ thể giao trực tiếp cho tàu. Các bước giao nhận cũng diễn ra như đối với hàng qua cảng. - Ðưa hàng đến cảng: do các chủ hàng tiến hành. - Làm các thủ tục xuất khẩu, giao hàng cho tàu. + Chủ hàng ngoại thương phải đăng ký với cảng về máng, địa điểm, cầu tàu xếp dỡ. + Làm các thủ tục liên quan đến xuất khẩu như hải quan, kiểm dịch... + Tổ chức vận chuyển, xếp hàng lên tàu. + Liên hệ với thuyền trưởng để lấy sơ đồ xếp hàng. + Tiến hành xếp hàng lên tàu do cơng nhân của cảng làm, nhân viên giao nhận phải theo dõi quá trình để giải quyết các vấn đề xảy ra, trong đĩ phải xếp hàng lên tàu và ghi vào tally sheet (phiếu kiểm kiện). + Lập biên lai thuyền phĩ ghi số lượng, tình trạng hàng hố xếp lên tàu (là cơ sở để cấp vận đơn). Biên lai phải sạch. + Người chuyên chở cấp vận đơn, do chủ hàng lập và đưa thuyền trưởng ký, đĩng dấu. + Lập bộ chứng từ thanh tốn tiền hàng được hợp đồng hoặc L/C quy định. + Thơng báo cho người mua biết việc giao hàng và phải mua bảo hiểm cho hàng hố (nếu cần). + Tính tốn thưởng phát xếp dỡ hàng nhanh chậm (nếu cĩ). b. Ðối với hàng phải lưu kho bãi của cảng Ðối với loại hàng này, việc giao hàng gồm hai bước lớn: chủ hàng ngoại LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP 15 GVHD:ThS. CAO MINH TRÍ SVTH: NGUYỄN THỊ ANH THƯ MSSV:106401272 LỚP: 06DQN thương (hoặc người cung cấp trong nước) giao hàng XK cho cảng, sau đĩ cảng tiến hành giao hàng cho tàu. * Giao hàng XK cho cảng bao gồm các cơng việc: - Chủ hàng hoặc người được chủ hàng uỷ thác ký kết hợp đồng lưu kho bảo quản hàng hố với cảng. - Trước khi giao hàng cho cảng, phải giao chi cảng các giấy tờ: + Danh mục hàng hố XK (cargo list) + Thơng báo xếp hàng của hãng tàu cấp ( shipping order) nếu cần. + Chỉ dẫn xếp hàng (shipping note) - Giao hàng vào kho, bãi cảng * Cảng giao hàng cho tàu: - Trước khi giao hàng cho tàu, chủ hàng phải: + Làm các thủ tục liên quan đến XK: hải quan, kiểm dịch, kiểm nghiệm (nếu cĩ) + Báo cho cảng ngày giờ dự kiến tàu đến (ETA), chấp nhận NOR. + Giao cho cảng sơ đồ xếp hàng - Tổ chức xếp và giao hàng cho tàu. + Trước khi xếp, phải tổ chức vận chuyển hàng từ kho ra cảng, lấy lệnh xếp hàng, ấn định số máng xếp hàng, bố trí xe và cơng nhân và người áp tải nếu cần. + Tiến hành bốc và giao hàng cho tàu. Việc xếp hàng lên tàu do cơng nhân cảng làm. Hàng sẽ được giao cho tàu dưới sự giám sát của đại diện hải quan. Trong quá trình giao hàng, nhân viên kiểm đếm của cảng phải ghi số lượng hàng giao vào Tally Report, cuối ngày phải ghi vào Daily Report và khi xếp xong một tàu, ghi vào Final Report. Phía tàu cũng cĩ nhân viên kiểm đếm và ghi kết quả vào Tally Sheet. Việc kiểm đếm cũng cĩ thể thuê nhân viên của cơng ty kiểm kiện. + Khi giao nhận xong một lơ hoặc tồn tàu, cảng phải lấy biên lai thuyền phĩ (Mate’s Receipt) để trên cơ sở đĩ lập vận đơn (B/L) - Lập bộ chứng từ thanh tốn: Căn cứ vào hợp đồng mua bán và L/C, nhân viên giao nhận phải lập hoặc lấy các chứng từ cần thiết tập hợp thành bộ chứng từ, xuất trình cho ngân hàng để thanh tốn tiền hàng. Nếu thanh tốn bằng L/C thì bộ chứng từ thanh tốn phải phù hợp một cách máy mĩc với L/C và phải phù hợp với nhau và phải xuất trình trong thời hạn hiệu lực của L/C. - Thơng báo cho người mua về việc giao hàng và mua bảo hiểm cho hàng hố (nếu cần). LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP 16 GVHD:ThS. CAO MINH TRÍ SVTH: NGUYỄN THỊ ANH THƯ MSSV:106401272 LỚP: 06DQN - Thanh tốn các chi phí cần thiết cho cảng như chi phí bốc hàng, vận chuyển, bảo quản, lưu kho.... - Tính tốn thưởng phạt xếp dỡ, nếu cĩ. c. Ðối với hàng XK đĩng trong container: * Nếu gửi hàng nguyên (FCL) - Chủ hàng hoặc người được chủ hàng uỷ thác điền vào booking note và đưa cho đại diện hãng tàu để xin ký cùng với bản danh mục XK (cargo list) - Sau khi đăng ký booking note, hãng tàu sẽ cấp lệnh giao vỏ container để chủ hàng mượn. - Chủ hàng lấy container rỗng về địa điềm đĩng hàng của mình. - Mời đại diện hải quan, kiểm nghiệm, kiểm dịch, giám đinh (nếu cĩ) đến kiểm tra và giám sát việc đĩng hàng vào container. Sau khi đĩng xong, nhân viên hải quan sẽ niêm phong, kẹp chì container. - Chủ hàng vận chuyển và giao container cho tàu tại CY quy định, trước khi hết thời gian quy định (closing time) của từng chuyến tàu (thường là 8 tiếng trước khi tàu bắt đầu xếp hàng) và lấy biên lai nhận container để chở MR. - Sau khi container đã xếp lên tàu thì mang MR để đổi lấy vận đơn. * Nếu gửi hàng lẻ (LCL): - Chủ hàng gửi booking note cho hãng tàu hoặc đại lý của hãng tàu, cung cấp cho họ những thơng tin cần thiết về hàng XK. Sau khi booking note được chấp nhận, chủ hàng sẽ thoả thuận với hãng tàu về ngày, giờ, địa điểm giao nhận hàng. - Chủ hàng hoặc người được chủ hàng uỷ thác mang hàng đến giao cho người chuyên chở hoặc đại lý taị CFS hoặc ICD quy định. - Các chủ hàng mời đại diện hải quan kiểm tra, kiểm hố, giám sát việc đĩng hàng vào container của người chuyên chở hoặc người gom hàng. Sau khi hải quan niên phong kẹp chì container, chủ hàng hồn thành nốt thủ tục để bốc container lên tàu và yêu cầu cấp vận đơn. - Người chuyên chở cấp biên lai nhận hàng hoặc một vận đơn chung chủ. - Người chuyên chở xếp container lên tàu và vận chuyển đến nơi đến. 1.2.3.2 Đối với hàng NK a. Ðối với hàng khơng phải lưu kho, bãi tại cảng. Trong trường hợp này, chủ hàng hoặc người được chủ hàng uỷ thác đứng ra giao nhận trực tiếp với tàu. LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP 17 GVHD:ThS. CAO MINH TRÍ SVTH: NGUYỄN THỊ ANH THƯ MSSV:106401272 LỚP: 06DQN - Ðể cĩ thể tiến hành dỡ hàng, 24 giờ trước khi tàu đến vị trí hoa tiêu, chủ hàng phải trao cho cảng một số chứng từ: + Bản lược khai hàng hố (2 bản) + Sơ đồ xếp hàng (2 bản) + Chi tiết hầm hàng (2 bản) + Hàng quá khổ, quá nặng (nếu cĩ) - Chủ hàng xuất trình vận đơn gốc cho đại diện của hãng tàu. - Trực tiếp nhận hàng từ tàu và lập các chứng từ cần thiết trong quá trình nhận hàng như: + Biên bản giám định hầm tàu (lập trước khi dỡ hàng) nhằm quy trách nhiệm cho tàu về những tổn thất xảy sau này. + Biên bản dỡ hàng (COR) đối với tổn thất rõ rệt. + Thư dự kháng (LOR) đối với tổn thất khơng rõ rệt. + Bản kết tốn nhận hàng với tàu (ROROC). + Biên bản giám định. + Giấy chứng nhận hàng thiếu (do đại lý hàng hải lập)............ - Khi dỡ hàng ra khỏi tàu, chủ hàng cĩ thể đưa về kho riêng để mời hải quan kiểm hố. Nếu hàng khơng cĩ niêm phong cặp chì phải mời hải quan áp tải về kho - Làm thủ tục hải quan. - Chuyên chở về kho hoặc phân phối hàng hố. b. Ðối với hàng phải lưu kho, lưu bãi tại cảng * Cảng nhận hàng từ tàu: - Dỡ hàng và nhận hàng từ tàu (do cảng làm) - Lập các giấy tờ cần thiết trong quá trình giao nhận (nhân viên giao nhận phải cùng lập). - Ðưa hàng về kho bãi cảng. * Cảng giao hàng cho các chủ hàng - Khi nhận được thơng báo hàng đến, chủ hàng phải mang vận đơn gốc, giấy giới thiệu của cơ quan đến hãng tàu để nhận lệnh giao hàng (D/O - delivery order). Hãng tàu hoặc đại lý giữ lại vận đơn gốc và trao 3 bản D/O cho người nhận hàng. - Chủ hàng đĩng phí lưu kho, phí xếp dỡ và lấy biên lai. - Chủ hàng mang biên lai nộp phí, 3 bản D/O cùng hố đơn và phiếu đĩng gĩi đến văn phịng quản lý tàu tại cảng để ký xác nhận D/O và tìm vị trí hàng, tại đây lưu 1 bản D/O. - Chủ hàng mang 2 bản D/O cịn lại đến bộ phận kho vận để làm phiếu xuất LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP 18 GVHD:ThS. CAO MINH TRÍ SVTH: NGUYỄN THỊ ANH THƯ MSSV:106401272 LỚP: 06DQN kho. Bộ phận này giữ 1D/O và làm 2 phiếu xuất kho cho chủ hàng. - Làm thủ tục hải quan qua các bước sau: + Xuất trình và nộp các giấy tờ:. o Tờ khai hàng NK. o Giấy phép nhập khẩu. o Bản kê chi tiết. o Lệnh giao hàng của người vận tải. o Hợp đồng mua bán ngoại thương. o Một bản chính và một bản sao vận đơn. o Giấy chứng nhận xuất xứ. o Giấy chứng nhận phẩm chất hoặc kiểm dịch nếu cĩ. o Hố đơn thương mại...................... + Hải quan kiểm tra chứng từ + Kiểm tra hàng hố + Tính và thơng báo thuế + Chủ hàng ký nhận vào giấy thơng báo thuế (cĩ thể nộp thuế trong vịng 30 ngày) và xin chứng nhận hồn thành thủ tục hải quan. - Sau khi hải quan xác nhận “hồn thành thủ tục hải quan” chủ hàng cĩ thể mang ra khỏi cảng và chở về kho riêng. c. Hàng nhập bằng container * Nếu là hàng nguyên (FCL) - Khi nhận được thơng báo hàng đến (NOR) thì chủ hàng mang vận đơn gốc và giấy giới thiệu của cơ quan đến hãng tàu để lấy D/O. - Chủ hàng mang D/O đến hải quan làm thủ tục và đăng ký kiểm hố (chủ hàng cĩ thể đề nghị đưa cả container về kho riêng hoặc ICD để kiểm tra hải quan nhưng phải trả vỏ container đúng hạn nếu khơng sẽ bị phạt). - Sau khi hồn thành thủ tục hải quan, chủ hàng phải mang bộ chứng từ nhận hàng cùng D/O đến Văn phịng quản lý tàu tại cảng để xác nhận D/O. - Lấy phiếu xuất kho và nhận hàng * Nếu là hàng lẻ (LCL): Chủ hàng mang vận đơn gốc hoặc vận đơn gom hàng đến hãng tàu hoặc đại lý của người gom hàng để lấy D/O, sau đĩ nhận hàng tại CFS quy định và làm các thủ tục như trên. LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP 19 GVHD:ThS. CAO MINH TRÍ SVTH: NGUYỄN THỊ ANH THƯ MSSV:106401272 LỚP: 06DQN 1.3 CÁC CHỨNG TỪ CĨ LIÊN QUAN ĐẾN GIAO NHẬN VẬN CHUYỂN HÀNG HĨA XNK Giao nhận hàng hố XNK bằng đường biển địi hỏi rất nhiều loại chứng từ. Việc phân loại chứng từ cĩ ý nghĩa quan trọng trong quản lý và sử dụng chúng. Ðể đơn giản và tiện theo dõi, chúng ta cĩ thể phân thành hai loại: • Chứng từ dùng trong giao hàng xuất khẩu. • Chứng từ dùng trong nhận hàng nhập khẩu. 1.3.1 Chứng từ dùng trong giao nhận hàng XK Khi xuất khẩu hàng hố bằng đường biển, người giao nhận được uỷ thác của người gửi hàng lo liệu cho hàng hố từ khi thơng quan cho đến khi hàng được xếp lên tàu. Các chứng từ sử dụng trong quá trình này cụ thể như sau: • Chứng từ hải quan • Chứng từ với cảng và tàu • Chứng từ khác 1.3.1.1 Chứng từ hải quan - 01 bản chính văn bản cho phép xuất khẩu của Bộ thương mại hoặc Bộ quản lý chuyên ngành (đối với hàng xuất khẩu cĩ điều kiện) để đối chiếu với bản sao phải nộp. - 02 bản chính tờ khai hải quan hàng xuất khẩu. - 01 bản sao hợp đồng mua bán ngoại thương hoặc giấy tờ cĩ giá trị tương đương như hợp đồng. - 01 bản giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh và giấy chứng nhận đăng ký mã số doanh nghiệp (chỉ nộp một lần khi đăng ký làm thủ tục cho lơ hàng đầu tiên tại mỗi điểm làm thủ tục hải quan). - 02 bản chính bản kê chi tiết hàng hố (đối với hàng khơng đồng nhất). a. Tờ khai hải quan Tờ khai hải quan là một văn bản do chủ hàng, chủ phương tiện khai báo xuất trình cho cơ quan hải quan trước khi hàng hoặc phương tiện xuất hoặc nhập qua lãnh thổ quốc gia. Thơng lệ quốc tế cũng như pháp luật Việt nam quy định việc khai báo hải quan là việc làm bắt buộc đối với phương tiện xuất hoặc nhập qua cửa khẩu quốc gia. Mọi hành vi vi phạm như khơng khai báo hoặc khai báo khơng trung thực đều bị cơ quan hải quan xử lý theo luật pháp hiện hành. LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP 20 GVHD:ThS. CAO MINH TRÍ SVTH: NGUYỄN THỊ ANH THƯ MSSV:106401272 LỚP: 06DQN b. Hợp đồng mua bán ngoại thương Hợp đồng mua bán ngoại thương là sự thoả thuận giữa những đương sự cĩ trụ sở kinh doanh ở các nước khác nhau, theo đĩ bên xuất khẩu cĩ nghĩa vụ chuyển vào quyền sở hữu của bên nhập khẩu một tài sản nhất định gọi là hàng hố. Bên nhập khẩu cĩ nghĩa vụ nhận hàng và trả tiền hàng. c. Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh và giấy chứng nhận đăng ký mã số doanh nghiệp Trước đây doanh nghiệp XNK phải nộp giấy phép kinh doanh XNK loại 7 chữ số do Bộ Thương mại cấp. Hiện giờ tất cả các doanh nghiệp hội đủ một số điều kiện (về pháp lý, về vốn....) là cĩ quyền xuất nhập khẩu trực tiếp. d. Bản kê chi tiết hàng hố (cargo list) Bản kê chi tiết hàng hố là chứng từ về chi tiết hàng hố trong kiện hàng. Nĩ tạo điều kiện thuận tiện cho việc kiểm tra hàng hố. Ngồi ra nĩ cĩ tác dụng bổ sung cho hố đơn khi lơ hàng bao gồm nhiều loại hàng cĩ tên gọi khác nhau và phẩm cấp khác nhau. 1.3.1.2 Chứng từ với cảng và tàu Ðược sự uỷ thác của chủ hàng. Người giao nhận liên hệ với cảng và tàu để lo liệu cho hàng hĩa được xếp lên tàu. Các chứng từ được sử dụng trong giai đoạn này gồm: • Chỉ thị xếp hàng (shipping note) • Biên lai thuyền phĩ (Mate’s receipt) • Vận đơn đường biển (Ocean Bill of Lading) • Bản lược khai hàng hố (Cargo Manifest) • Phiếu kiểm đếm (Dock sheet Tally sheet) • Sơ đồ xếp hàng (Ship’s stowage plan) a. Chỉ thị xếp hàng: Ðây là chỉ thị của người gửi hàng cho cơng ty vận tải và cơ quan quản lý cảng, cơng ty xếp dỡ, cung cấp những chi tiết đầy đủ về hàng hố được gửi đến cảng để xếp lên tàu và những chỉ dẫn cần ._.o phương tiện. Và chief tallyman cũng cĩ nhiệm vụ như là đối với hàng xuất, mỗi ngày làm một báo cáo dỡ hàng ngày Daily report on discharge (đính kèm ở phần phụ lục) thể hiện tất cả những thơng tin như đối với hàng xuất khẩu, nhưng chỉ khác đây là hàng nhập khẩu. LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP 50 GVHD:ThS. CAO MINH TRÍ SVTH: NGUYỄN THỊ ANH THƯ MSSV:106401272 LỚP: 06DQN Sau khi việc dỡ hàng hồn tất, chief tallyman ký quyết tốn với tàu về số lượng hàng đã dỡ ra khỏi tàu, chứng từ đĩ là Final report on discharge (đính kèm ở phụ lục). Chứng từ này cũng rất quan trọng vì đĩ là cơ sở để tính tiền cước phí từ khách hàng. Đối với nhà nhập khẩu, đĩ là cơ sở để kiện địi bồi thường bảo hiểm (hoặc người xuất khẩu) nếu như hàng cĩ thiếu hụt hoặc hư hỏng so với hợp đồng đã ký kết. * Nếu làm hàng xá: Như clinker, lúa mì … thì khơng cần giao nhận kiểm đếm vì chỉ cần cơ quan giám định xác định số lượng thơng qua việc đo mớn nước. Về nhân sự, chỉ cần trực ban, cơng nhân bốc xếp và chief tallyman. Khi tàu biển vừa vào cảng hoặc phao, cơ quan giám định sẽ tiến hành đo mớn trọng tải tàu và tính tốn số lượng hàng hĩa trên tàu. Việc dỡ hàng sau đĩ được tiến hành ngay sau khi cơ quan giám định thực hiện xong cơng việc giám định. Forman sẽ tổ chức cho cơng nhân dỡ hàng bằng những dụng cụ chuyên dụng và dỡ xuống những sà lan, ghe hoặc xuống xe tải. * Lưu ý Những sà lan, ghe hoặc xe tải… chuyên chở hàng xá dỡ từ tàu sẽ được cơ quan giám định đo trọng tải hoặc do mớn trước khi dỡ hàng xuống. Và sau khi được nhận đầy hàng, những phương tiện này cũng phải được đo lại và tính tốn lượng hàng đang chở trên phương tiện của mình. Phiếu nhận hàng với số lượng bao nhiêu sẽ do cơ quan giám định cấp. Cịn giao nhận chỉ cấp phiếu là cĩ nhận hàng từ tàu đĩ thơi. Sau khi kết thúc việc dỡ hàng xá từ tàu, giao nhận chỉ quyết tốn với tàu số lượng hàng đã dỡ hết và khối lượng như cơ quan giám định cung cấp. (Vì đơn vị khơng làm cơng việc giám định trọng tải đối với hàng xá). b.3 Ưu điểm Giống quy trình XK nhưng thủ tục đơn giản hơn. Ít chứng từ hơn so với quy trình XK. b.4 Nhược điểm Giống quy trình XK. Kết quả kiểm định của cơ quan giám định chưa chính xác. Trọng tải thực sự của sà lan, ghe tàu … thường lớn hơn so với đăng ký. Vì vậy khi cơng ty nhận vận chuyển hàng xá (phân bĩn, lúa mì, clinker…) cho các phương tiện nội địa thiếu, gây thiệt hại cho cơng ty về doanh thu cũng như uy tín. LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP 51 GVHD:ThS. CAO MINH TRÍ SVTH: NGUYỄN THỊ ANH THƯ MSSV:106401272 LỚP: 06DQN c. Thanh lý hợp đồng Sau khi ký xong chứng từ chấm dứt việc dỡ hàng từ tàu, chief tallyman sẽ đưa cho chủ hàng một bộ chứng từ bao gồm: - Tồn bộ daily report on discharge bản gốc. - Final report on discharge bản gốc. - Tồn bộ những biên bản hiện trường khác về những sự cố hoặc những gì liên quan đến quá trình làm hàng trên tàu. Đồng thời SOWATCO xuất hĩa đơn thanh tốn tiền từ chủ hàng. Hợp đồng được thanh lý. Nhiệm vụ chấm dứt tại đây. c.1 Ưu điểm Giống quy trình XK. c.2. Nhược điểm Do việc dỡ hàng và chuyển xuống các phương tiện nội địa cĩ trọng lượng lớn hơn đăng ký với cơ quan kiểm định nên sau khi hồng tất thì bị mất một số lượng hàng và cơng ty phải cĩ trách nhiệm bồi thường số hàng trên, làm mất uy tín và gây thiệt hại đến cơng ty. 2.3.3 Phân tích SWOT 2.3.3.1 Điểm mạnh Đối với hoạt động giao nhận hàng rời tại đơn vị cĩ rất nhiều thuận lợi mà ít những đơn vị nào cĩ. Cơng ty cĩ bề dày kinh nghiệm về lĩnh vực này, từ từng nhân viên trong cơng ty. Điều này là một ưu thế cạnh tranh rất lớn trong mơi trường cạnh tranh gay gắt như ngày nay. Kinh nghiệm đĩ thể hiện ở năng suất làm việc cũng như chất lượng cơng việc mà đơn vị đảm nhiệm. Điều đĩ đã tạo một uy tín rất lớn trong ngành. Do vậy, những năm gần đây, một số khách hàng mua ở nước ngồi chỉ định SOWATCO là đơn vị kiểm đếm, bốc xếp hàng cho họ mặc dù chi phí là người bán chịu. Bên cạnh đĩ, đội ngũ cán bộ cơng nhân viên nhiều năm kinh nghiệm cĩ nghiệp vụ vững vàng. Được sự quan tâm thích đáng của ban lãnh đạo trong Tổng cơng ty do vậy hoạt động gặp nhiều thuận lợi. SOWATCO cĩ những khách hàng truyền thống và sản lượng ổn định: khách hàng trong ngành vận tải đường thuỷ hiện nay của SOWATCO chủ yếu là các cơng ty lương thực, xi măng, sắt thép, vật liệu xây dựng … và tập trung ở các khách hàng là các doanh nghiệp Nhà nước như: Tổng Cơng ty Lương thực miền Nam, Lương LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP 52 GVHD:ThS. CAO MINH TRÍ SVTH: NGUYỄN THỊ ANH THƯ MSSV:106401272 LỚP: 06DQN thực Tiền Giang, Lương thực Vĩnh Long, Lương thực Long An, Thép miền Nam, Thép POMINA, Thép Tây Đơ, COTEC, Xi măng Hà Tiên … Đây là những khách cĩ nhu cầu vận chuyển với khối lượng lớn. Điều đĩ cịn thể hiện ở số lượng khách hàng tìm đến SOWATCO, lượng hàng làm hàng năm đều tăng và chiếm một tỷ lệ lớn gần 1/3 tổng lượng hàng rời xuất của cả nước. Doanh thu chỉ riêng giao nhận kiểm đếm trong năm khoảng 15tỷ đồng (so với trong cùng ngành cĩ rất nhiều cơng ty làm dịch vụ này, khoảng trên 10 đơn vị thì lượng hàng này rất lớn). Ưu thế lớn khơng kém đĩ là quy mơ cơng ty rất lớn, địa bàn hoạt động rất rộng. Dịch vụ giao nhận bốc xếp tại đơn vị cịn gặp thuận lợi là SOWATCO sở hữu một hệ thống phao cho tàu biển neo đậu với trọng tải lên đến 50.000 tấn, hệ thống tàu lai với cơng suất rất lớn, cĩ đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp về cột mở dây phao cho tàu biển. Do vậy thuê phao của cơng ty cùng với việc nhận làm dịch vụ bốc xếp kiểm đếm hàng thì giá cước sẽ cạnh tranh rất nhiều. Ngồi ra những dịch vụ đi kèm hỗ trợ cho hoạt động giao nhận tại đơn vị như là hệ thống kho, bãi, cảng nội địa, đội tàu vận chuyển hàng trong nội địa, hệ thống kho nổi trên sơng… Tất cả tạo ra một lợi thế cạnh tranh rất mạnh cho đơn vị trong hoạt động giao nhận. 2.3.3.2 Điểm yếu Tuy nhiên bên cạnh những thuận lợi to lớn đĩ cũng cịn rất nhiều khĩ khăn trong nghiệp vụ. Thêm vào đĩ, do lượng hàng hố giao lên tàu là rất lớn (5.000 – 50.000 tấn) nên việc kiểm tra lại và đánh giá lượng hàng chính xác là rất khĩ, nên những người cầm tally thơng đồng với người chuyên chở gian lận trong kiểm đếm để trục lợi bất chính (thường gọi là bán hàng) gây mất uy tín cơng ty, ảnh hưởng nghiêm trọng đến cơng việc. Nhân viên thiếu nghiệp vụ chuyên mơn rất dễ dẫn đến những sai sĩt trong cơng việc, cĩ thể gây ra hậu quả nghiêm trọng làm ảnh hưởng đến Tổng cơng ty như ký xác nhận phiếu cho phương tiện sai, do khơng nắm vững nghiệp vụ nên cĩ những sự cố xảy ra khơng linh động giải quyết kịp thời và đúng quy định… Tàu chuyến thường phấn lớn là tàu nước ngồi, mà trình độ ngoại ngữ của cán bộ nhân viên hạn chế. Do vậy, cũng gặp nhiều khĩ khăn trong cơng việc. Tàu chuyến thường hợp đồng vận tải là thời gian làm việc 24/24. Do vậy thời gian làm việc quá quy định, ảnh hưởng đến sức khoẻ nhân viên nhưng do tính chất LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP 53 GVHD:ThS. CAO MINH TRÍ SVTH: NGUYỄN THỊ ANH THƯ MSSV:106401272 LỚP: 06DQN cơng việc địi hỏi trách nhiệm rất cao nên khĩ thay đổi nhân viên kiểm đếm. Đây là khĩ khăn rất khĩ khắc phục. 2.3.3.3 Cơ hội ƒ Việt Nam gia nhập WTO tạo điều kiện cho các nước XNK được thuận lợi. ƒ Việt Nam là nước xuất khẩu đứng hàng thứ hai trên thế giới và cơng ty cũng là cơng ty lớn cĩ uy tín trong ngành. ƒ Kinh tế Việt Nam cĩ tốc độ phát triển cao, đầu tư của nước ngồi vào Việt Nam tăng nhanh là yếu tố gĩp phần gia tăng nhu cầu vận chuyển đường thuỷ. Đồng thời hoạt động xuất nhập khẩu của Việt Nam ngày càng tăng cả về khối lượng lẫn kim ngạch thì vận tải bằng đường thuỷ được coi là sự lựa chọn số một bởi chi phí vận chuyển rẻ, cĩ thể vận chuyển được khối lượng lớn và đi cùng với nĩ là nhu cầu về dịch vụ xếp dỡ, dịch vụ hàng hải … ngày càng gia tăng. ƒ Theo quy hoạch hệ thống cảng biển trên sơng Sài Gịn của Bộ Giao thơng vận tải và UBND TP. Hồ Chí Minh đã được Chính phủ phê duyệt trong tháng 7/2005, đến năm 2008 sẽ di dời xong Cảng Sài Gịn và Tân Cảng ra khu Hiệp Phước và Cát Lái, đến năm 2010 sẽ di dời hầu hết các cảng cịn lại ra khỏi khu vực nội thành. Trong khi Cảng VICT – một cảng liên doanh cĩ vốn gĩp của SOWATCO tại Phường Tân Thuận Đơng, Quận 7 khơng nằm trong diện phải di dời. Hiện nay SOWATCO đang là nhà thầu chính cung cấp các dịch vụ xếp dỡ cho VICT. Theo quy hoạch trên thì lượng hàng hố thơng qua tại Cảng VICT sẽ nhiều hơn, các dịch vụ bốc xếp, chuyên chở để tập kết giải phĩng hàng xuống tàu biển và ngược lại sẽ gia tăng. Hơn nữa, với quy hoạch trên thì nhu cầu về vận tải đường thuỷ nội địa trong khu vực TP. HCM cùng với nhu cầu về cảng sơng sẽ rất lớn. Trong khi đĩ năng lực cảng sơng của SOWATCO là tăng lên đáng kể sau khi Cảng Long Bình và Kho tiếp vận Long Bình đi vào khai thác hết cơng suất. ƒ Vị trí địa lý của Việt Nam và đặc biệt là khu vực đồng bằng Sơng Cửu Long cĩ hệ thống sơng ngịi rất thuận lợi cho việc phát triển giao thơng đường thuỷ cũng như thuận lợi trong việc phát triển hệ thống cảng sơng và biển. ƒ Hơn nữa, Việt Nam cĩ chính sách đầu tư cho cơ sở hạ tầng giao thơng, trong đĩ cĩ giao thơng đường thuỷ nội địa, khơi thơng, nạo vét các luồng tuyến vận tải đường thuỷ. Do đĩ, tốc độ chạy tàu sẽ nhanh hơn và tạo điều kiện chuyên chở bằng những tàu cĩ trọng tải lớn, gĩp phần giảm giá thành vận chuyển hàng hố. ƒ Ngồi ra, Tổng cơng ty trực thuộc sự quản lý của Bộ giao thơng vận tải. Đây cũng là một lợi thế rất lớn về mặt uy tín đối với khách hàng trong và ngồi nước. LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP 54 GVHD:ThS. CAO MINH TRÍ SVTH: NGUYỄN THỊ ANH THƯ MSSV:106401272 LỚP: 06DQN 2.3.3.4 Thách thức Trong lúc nền kinh tế thế giới gặp khĩ khăn, việc duy trì ổn định chất lượng dịch vụ với chi phí thấp là bài tốn khĩ cho doanh nghiệp. Ngày càng cĩ nhiều cơng ty hoạt động trong cùng lĩnh vực mà cạnh tranh hết sức gay gắt, do vậy xuất hiện tính cạnh tranh khơng lành mạnh trong kinh doanh, một số cơng ty cạnh tranh và giành khách hàng bằng cách giảm giá dịch vụ bằng mọi cách, thậm chí tình trạng “thối lại” cho những khách hàng thuê họ làm dịch vụ. Do vậy, gây ra rất nhiều khĩ khăn trong kinh doanh. Hiện nay, ngành vận tải đường thuỷ nội địa ở Việt Nam cĩ sự cạnh tranh rất gay gắt do các rào cản tham gia vào thị trường này thấp. Các đối thủ cạnh tranh khơng cĩ sự khác biệt nhiều về cơng nghệ, dịch vụ nên đã cạnh tranh gay gắt về giá, đặc biệt là các doanh nghiệp vận tải tư nhân. Do tính chất của hàng rời là làm trực tiếp xếp dỡ từ phương tiện này qua phương tiện khác khơng cĩ gì che chắn bên ngồi nên trong mùa mưa rất khĩ làm việc vì phụ thuộc nhiều vào thời tiết. Rất dễ bị ướt và gây hư hỏng hàng hố. Do thơng tin về con tàu phải qua nhiều cơ quan nên thơng tin đến chậm, nhưng địi hỏi cơng việc là phải làm kịp thời. Do vậy, cĩ khi giao nhận và cơng nhân phải chờ đợi vài ngày mới bắt đầu cơng việc được. Gây rất nhiều trở ngại trong cơng việc. LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP 55 GVHD:ThS. CAO MINH TRÍ SVTH: NGUYỄN THỊ ANH THƯ MSSV:106401272 LỚP: 06DQN ƒ Phân tích SWOT Bảng Tĩm Tắt SWOT Threats Opportunites T1: Hậu quả của khủng hoảng kinh tế. T2:Sự cạnh tranh khơng lành mạnh của tư nhân; T3: Sự cạnh tranh gay gắt và các rào cản tham gia thị trường thấp; T4: Áp lực giảm giá cả dịch vụ vận tải, cảng; T5: Thơng tin tàu đến chậm. T6: Phụ thuộc vào thời tiết. O1: Sản lượng xuất khẩu ở Việt Nam lớn. O2: Nhu cầu vận tải đường thuỷ và dịch vụ cảng tăng; O3: Vị trí địa lý thuận lợi. O4: Chính sách đầu tư cơ sở hạ tầng làm giảm chi phí. O5: Việt Nam gia nhập WTO tạo ra thị trường mở, tạo điều kiện tiếp cận, học hỏi kinh nghiệm, kỹ thuật từ các nước tiên tiến. O6: Thơng tin tàu đến chậm. St re ng th s S1: Năng lực quản lý; S2: Tay nghề cơng nhân (vận tải, cảng); S3: Khối lượng KH ổn định S4: DN cĩ vị thế trên thị trường vận tải, là DN cĩ thị phần chi phối ở khu vực; S5: Năng lực thiết bị, phương tiện; S6: Các dịch vụ tương đối đa dạng và giá cả dịch vụ cĩ tính cạnh tranh cao; • S1, S2,S5-T5: Khắc phục việc chậm trễ thơng tin. • S2, S3, S5 –T4: Tận dụng nguồn lực đề giảm chi phí. • S6, S4-T2: Giá cả hợp lý cho từng loại mặt hàng. • S1, S2, S5-O2,O3: Mở rộng thị trường sang Campuchia, Thái Lan. • S4-O1: Khẳng định vị trí trên thị trường. • S2-O5: Giúp NV học hỏi, nâng cao nghiệp vụ qua các khĩa học nước ngồi, tiếp thu cách thức mới, tiên tiến trong XNK. W ea kn es se s W1: Kiểm tra và đánh giá lượng hàng khơng chính xác. W2: Nhân viên thiếu nghiệp vụ chuyên mơn. Trình độ ngoại ngữ cịn hạn chế. W3: Thời gian làm việc quá quy định ảnh hưởng đến sức khỏe của nhân viên. . • W1, W2-T2: Nâng cao tay nghề, tạo lợi thế cạnh tranh. • W1, W2-O5: Giảm bớt rủi ro khi kiểm đếm. LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP 56 GVHD:ThS. CAO MINH TRÍ SVTH: NGUYỄN THỊ ANH THƯ MSSV:106401272 LỚP: 06DQN CHƯƠNG III: MỘT SỐ GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ CƠNG TÁC GIAO NHẬN HÀNG RỜI BẰNG ĐƯỜNG BIỂN TẠI SOWATCO 3.1 ĐỊNH HƯỚNG VÀ CHIẾN LƯỢC CỦA CƠNG TY 3.1.1 Định hướng: ƒ Tập trung chuyên nghiệp hố lĩnh vực khai thác vận tải dịch vụ bốc xếp, khai thác cảng và kho bải của SOWATCO. ƒ Đào tạo và hồn thiện các kỹ năng quản lý tại các bộ phận gián tiếp. ƒ Xây dựng các chiến lược đầu tư và kinh doanh dài hạn để khai thác hết hệ thống trang thiết bị phương tiện và cơ sở hạ tầng mà SOWATCO đang sở hữu. ƒ Tập trung nâng cấp đội tàu với những phương tiện cĩ trọng tải lớn hơn để tăng sức cạnh tranh với các doanh nghiệp tư nhân và cá nhân. Với các tàu cĩ trọng tải lớn hơn, SOWATCO cĩ thể vận chuyển các hàng siêu trường, siêu trọng hiệu quả hơn. 3.1.2 Chiến lược − Tái cấu trúc ngành nghề đầu tư, kinh doanh trên cơ sở năng lực mạnh và tay nghề chuyên mơn: cấu trúc lại ngành nghề đang kinh doanh, cấu trúc lại hoạt động đầu tư vốn tại các cơng ty con, các cơng ty liên doanh. − Tái cấu trúc phịng ban để nâng cao năng lực kinh doanh. − Các giải pháp về Marketing: giải pháp về sản phẩm nhằm tạo sự tin cậy cho khách hàng; Giải pháp về giá cả hợp lý cho từng đối tượng khách hàng đảm bảo tính cạnh tranh (giá bằng hoặc thấp hơn đối thủ cạnh tranh); Giải pháp phân phối trực tiếp và phân phối gián tiếp; Giải pháp về chiêu thị bằng việc đẩy mạnh quảng cáo, xúc tiến bán hàng, tổ chức bán hàng cá nhân, quan hệ cơng chúng. Mở rộng và tổ chức lại mạng lưới phân phối dầu nhờn để tăng thêm hiệu quả. − Đẩy mạnh mua bán Clinker, tập trung 2 lĩnh vực là vận tải thuỷ và bốc xếp hàng hố thơng qua dịch vụ mua bán Clinker. LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP 57 GVHD:ThS. CAO MINH TRÍ SVTH: NGUYỄN THỊ ANH THƯ MSSV:106401272 LỚP: 06DQN − Tập trung đầu tư và đẩy mạnh hiệu quả kinh doanh hơn nữa đối với loại hình vận chuyển container tại khu vực TP. HCM và hệ thống cụm cảng Cái Mép Thị Vải. − Tiếp tục đầu tư hồn thiện các hạng mục cảng Long Bình (cảng sơng đầu mối khu vực phía Đơng Bắc) để khai thác loại hình container, đang hồn thiện các thủ tục cảng cạn (ICD Long Bình) nhằm tăng hiệu quả, phục vụ việc xuất nhập khẩu tại khu tam giác địa bàn trọng điểm phát triển kinh tế (TP. HCM, Đồng Nai, Bình Dương). − Tiếp tục đầu tư và hồn thiện hệ thống kho tiếp vận SOWATCO để khai thác. − Đầu tư các thiết bị chuyên dụng phục vụ cho nhà máy. − Đối với thị trường xuất khẩu lao động sẽ tập trung mở rộng tại các thị trường Nhật bản, Úc, Trung Đơng. 3.2 MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ Giải quyết những khĩ khăn trên, một số giải pháp được đề nghị như sau: ¾ S1, S2,S5-T5: Khắc phục việc chậm trễ thơng tin. Cơng ty phải cĩ những kiến nghị đến cơ quan nhà nước trong việc tiếp nhận thơng tin tàu để thơng tin đến nhanh hơn tránh được tình trạng chờ đợi gây lãng phí của NV. Bên cạnh đĩ, các phịng ban trong cơng ty cũng phải phối hợp chặt chẽ với nhau trong việc cung cấp thơng tin của KH để khi KH cĩ nhu cầu vận chuyển gấp thì cơng ty vẫn đáp ứng kịp thời, giúp cho việc thực hiện hợp đồng ngày càng tốt hơn. Luơn lấy thơng tin từ KH để cung cấp kịp thời cho phịng Thương vụ tránh gây tình trạng bị động trong cơng việc. ¾ S2, S3, S5 –T4: Tận dụng nguồn lực đề giảm chi phí. Chi phí cao hay thấp quyết định khả năng quản lý của cơng ty, khơng những vậy nĩ cịn quyết định số lượng KH tìm đến cơng ty nhiều hay ít. Nếu cơng ty cĩ chi phí xếp dỡ thấp nhưng trình độ và khả năng làm việc của NV khơng tốt cũng gây ảnh hưởng lớn đến uy tín cũng như lợi thế cạnh tranh cho cơng ty. Vì vậy, cơng ty sở hữu đội ngũ nhân viên tay nghề cao, phương tiện và trang thiết bị bốc dỡ hàng chuyên dụng tạo điều kiện hết sức thuận lợi cho cơng ty, cho nên cơng ty phải biết LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP 58 GVHD:ThS. CAO MINH TRÍ SVTH: NGUYỄN THỊ ANH THƯ MSSV:106401272 LỚP: 06DQN tận dụng lợi thế này, lên kế hoạch chi tiết cụ thể, bố trí NV hợp lý chặt chẽ để giảm chi phí tối đa cĩ thể. Nâng cao khả năng cạnh tranh của mình lên so với các DN khác cùng ngành. ¾ S6, S4-T2: Giá cả hợp lý cho từng loại mặt hàng. Vì DN cĩ vị thế trên thị trường vận tải, là DN cĩ thị phần chi phối ở khu vực Đồng Bằng sơng Cửu Long nên cơng ty phải cĩ từng chính sách giá đối với từng loại KH. Đối với những KH quen thuộc, cơng ty phải cĩ chính sách giảm giá đặc biệt, chính sách giá ưu đãi … Đối với những KH mới, cơng ty cũng cĩ chính sách dịch vụ hậu mãi kèm theo nhằm thu hút KH cũng như mở rộng thị trường dịch vụ vận tải. Cơng ty nên thiết lập bộ phận chuyên trách về marketing nhằm thực hiện việc tăng thị phần và quảng bá thương hiệu SOWATCO đến với những khách hàng tìm năng. ¾ S1, S2, S5-O2,O3: Mở rộng thị trường sang Campuchia, Thái Lan. Việt Nam gia nhập WTO tạo điều kiện thuận lợi cho các DN mở rộng thị trường hoạt động, giao lưu buơn bán giữa các nước được thực hiện dễ dàng hơn. Bên cạnh đĩ nhu cầu vận tải bằng đường thủy và dịch vụ cãn và dịch vụ cảng tăng tạo điều kiện thuận lợi cho cơng ty trong việc mở rộng thị trường. Với đội ngũ NV giàu kinh nghiệm, phương tiện vận tải chuyên dụng và năng lực quản lý chuyên nghiệp của cơng ty giúp cho cơng việc ký kết hợp đồng vận chuyển clinker, than đá, phân bĩn… từ Campuchia, Thái Lan một cách dễ dàng. Cơng ty cũng nên đặt chi nhánh ở Campuchia, Thái Lan… để cĩ chính sách quảng cáo, thu hút KH tiềm năng từ các nước này. Đây là thị trường mới, khả năng mở rộng là rất lớn. Đến 2011, tiếp tục giữ và phấn đấu đưa thị phần 15% đối với vận tải đường thuỷ nội địa khu vực phía Nam và vận chuyển bằng đường thuỷ từ Việt Nam sang Campuchia, Thái Lan, trong đĩ vận tải container cĩ thị phần 50% (riêng tại TP. HCM là 70%); đưa thị phần dịch vụ cảng ở khu vực Sơng Sài Gịn, Đồng Nai, và sơng Thị Vải lên 10%, 6% thị phần về dịch vụ hàng hải. LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP 59 GVHD:ThS. CAO MINH TRÍ SVTH: NGUYỄN THỊ ANH THƯ MSSV:106401272 LỚP: 06DQN ¾ S4-O1: Khẳng định vị trí trên thị trường. Việt Nam là nước XK gạo đứng hàng thứ hai trên thế giới, sản lượng gạo XK hàng năm rất lớn, là cơng ty cĩ bề dày hoạt động trong lĩnh vực vận chuyển và giao nhận giúp cho cơng ty khẳng định được vị thế của mình trên thị trường. Điều này thể hiện rõ ở sản lượng vận chuyển xếp dỡ chiếm 1/3 tổng sản lượng gạo XK cả nước. Vì cĩ năng lực quản lý và tay nghề cơng nhân cao đặc biệt là trong ngành vận tải giao nhận hàng hĩa nên SOWATCO sẽ cố gắng phấn đấu trở thành doanh nghiệp hàng đầu của Việt Nam trong lĩnh vực cung cấp các dịch vụ về vận tải đường thuỷ nội địa và các dịch vụ khác kèm theo như dịch vụ cảng sơng, dịch vụ hàng hải, phấn đấu đưa SOWATCO trở thành nhà cung cấp hàng đầu về dịch vụ cảng sơng ở khu vực TP. HCM. ¾ S2-O5: Giúp NV học hỏi, nâng cao nghiệp vụ qua các khĩa học nước ngồi, tiếp thu cách thức mới, tiên tiến trong XNK. Việt Nam gia nhập WTO tạo điều kiện cho các DN tiếp cận, học hỏi kinh nghiệm, kỹ thuật từ các nước tiên tiến. Hơn nữa, nước ta là nước mới phát triển, nên các quy trình XNK so với các nước khác cịn nhiều hạn chế. Vì vậy, khi ttham gia WTO đây cũng là lợi thế giúp cho đội ngũ nhân viên trong cơng ty mở mang kiến thức. Cơng ty cần cĩ chính sách đào tạo, cử NV đi tu nghiệp các khĩa học nước ngồi, tạo điều kiện giúp NV nâng cao tay nghề, nghiệp vụ trong lĩnh vực giao nhận. ¾ W1, W2-T2: Nâng cao tay nghề, tạo lợi thế cạnh tranh. Những cán bộ ở cấp quản lý cần cĩ nhiều mối quan hệ và liên lạc thường xuyên với khách hàng với đại lý hãng tàu để cĩ thơng tin chính xác của con tàu nhất là thời gian làm hàng để hạn chế tối đa tình trạng chờ đợi của nhân viên làm việc trên tàu. Đối với tình hình làm việc trong mùa mưa, nên cẩn thận và thường xuyên phụ giúp sĩ quan tàu canh thời tiết vì kinh nghiệm của người dân bản xứ về thời tiết địa phương bao giờ cũng tốt hơn người nước ngồi (tàu quốc tế). Như vậy gĩp phần nâng cao chất lượng dịch vụ với khách hàng, nâng cao uy tín và tăng khả năng cạnh tranh cho cơng ty. LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP 60 GVHD:ThS. CAO MINH TRÍ SVTH: NGUYỄN THỊ ANH THƯ MSSV:106401272 LỚP: 06DQN Thường xuyên tổ chức những lớp tập huấn để nâng cao trình độ nghiệp vụ cho nhân viên giao nhận trên tàu, nâng cao trình độ ngoại ngữ đặc biệt là forman và chief tallyman. Thường xuyên cĩ những buổi họp với nhân viên hiện trường làm việc trên tàu, lắng nghê những ý kiến đĩng gĩp của họ để hồn thiện hơn chất lượng dịch vụ của cơng ty. ¾ W1, W2-O5: Giảm bớt rủi ro khi kiểm đếm. Khi nhu cầu vận tải đường thủy và dịch vụ cảng tăng nhưng trình độ chuyên mơn của NV kém, trình độ ngoại ngữ hạn chế, kiểm tra và đánh giá khơng chính xác … làm ảnh hưởng rất lớn đến uy tín của cơng ty. Vì vậy, cơng ty cần phải: Tiếp tục phát huy và nâng cao hiệu quả cơng việc, lấy chất lượng dịch vụ và thoả mãn khách hàng đặt lên hàng đầu để làm lợi thế cạnh tranh cho đơn vị trong tình hình cạnh tranh ngày nay. Đối với tiêu cực trong nhân viên giao nhận, cơng ty cần xử lý nghiêm khắc những nhân viên vi phạm nhằm mục đích răn đe những nhân viên khác, nếu cĩ bằng chứng cụ thể cĩ thể truy tố trước pháp luật, cĩ như vậy mới răn đe những người cịn lại. Tuy nhiên để thực hiện triệt để cơng việc này, cơng ty cần phải cĩ chính sách về thưởng phạt nghiêm minh, cĩ mức lương xứng đáng đảm bảo đời sống của cán bộ cơng nhân viên trong ngành. Hơn nữa, trong tình hình cơng việc khĩ khăn như hiện nay, nếu được trả lương xứng đáng những nhân viên sẽ cĩ ý thức bảo vệ cơng việc của mình bằng cách làm việc tốt hơn. Biện pháp này cũng khắc phục luơn tình trạng khơng thay ca cho nhân viên giao nhận trong tình trạng làm việc quá giờ. LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP 61 GVHD:ThS. CAO MINH TRÍ SVTH: NGUYỄN THỊ ANH THƯ MSSV:106401272 LỚP: 06DQN 3.3 KIẾN NGHỊ Đối với Nhà nước Hiện nay nhà nước ta chưa cĩ một cơ sở lý luận chung thống nhất cho ngành giao nhận ngoại thương nên cơng tác giao nhận hàng hĩa XNK chủ yếu thực hiện theo kinh nghiệm, thĩi quen vì thế kết quả hoạt động chưa cao. Các cấp, ngành, viện nghiên cứu kinh tế, trường đại học ... cần phối hợp với nhau để đưa ra một cơ sở lý luận chung, thống nhất để tất cả mọi người tham gia hoạt động trong lĩnh vực này tuân theo. Nhà nước cần đặt ra những khung pháp lý cụ thể riêng cho người giao nhận quốc tế hoạt động trên lãnh thổ. Quy định rõ về phạm vi hoạt động, quyền hạn và nghĩa vụ của từng đối tượng để cơng tác quản lý được dễ dàng và hiệu quả hơn. Các thủ tục hải quan cần được vi tính hĩa hơn nữa để hạn chế sự kiểm hĩa của con người, hạn chế các tiêu cực. Cần cải thiện lại hệ thống giao thơng để hoạt động vận chuyển giao nhận được nhanh hơn. Cơ quan hải quan là một bộ phận quan trọng ảnh hưởng quyết định đến tiến độ thực hiện cơng tác giao nhận hàng hĩa XNK của các doanh nghiệp. thực tế cho thấy thủ tục hải quan ở nước ta cịn tương đối rườm rà, kết quả giám định chưa chính xác tạo điều kiện cho tiêu cực phát sinh. Do đĩ, cần phải xây dựng lực lượng chuyên nghiệp, cĩ chuyên mơn sâu và hiện đại, hoạt động minh bạch, liêm chính và cĩ hiệu quả nhằm đáp ứng như cầu của tình hình và nhiệm vụ phát triển kinh tế đất nước. Đối với cơng ty NV là thành phần chủ yếu quyết định thành cơng của DN. Vì vậy, cơng ty phải cĩ những chính sách động viên NV của mình để họ thấy rằng cơng sức họ bỏ ra đĩng gĩp cho hoạt động của cơng ty khơng phải là vơ ích. Cơng ty cần khen thưởng những NV cĩ biểu hiện tốt trong việc thực hiện cơng việc của từng tháng, từng quý…Bên cạnh đĩ cơng ty cũng phải cĩ những biện pháp nhắc nhở hay khiển trách đối với những nhân viên khơng hồn thành tốt cơng việc. Nâng bậc lương hàng năm mặc dù phải tùy thuộc vào tình hình lỗ lãi của cơng ty… Cơng ty SOWATCO hoạt động trong ngành vận tải đường thủy nội địa nên cĩ rủi ro đặc thù của ngành vận tải thủy là các tai nạn vận tải thủy, xếp dỡ hàng hĩa LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP 62 GVHD:ThS. CAO MINH TRÍ SVTH: NGUYỄN THỊ ANH THƯ MSSV:106401272 LỚP: 06DQN dể gây thiệt hại về con người và tài sản cho Cơng ty SOWATCO. Để hạn chế bớt các rủi ro đặc thù này, Cơng ty SOWATCO luơn xây dựng các tiêu chuẩn an tồn cho hoạt động cũng như thực hiện việc mua bảo hiểm theo đúng quy định. Cơng ty cĩ thể liên kết với các cơng ty xếp dỡ bên ngồi để thực hiện cơng việc trong trường hợp cơng ty thiếu cơng nhân. Thành lập tổ bảo dưỡng và sữa chữa các trang thiết bị cũ cảng để cĩ thể tiến hành sữa chữa kịp thời khi thiết bị hư hỏng. Với chính sách hội nhập ngày càng sâu rộng với mơi trường kinh doanh quốc tế, các quy định về luật pháp của Việt Nam dần chuyển đổi theo xu hướng chung của thế giới, các quy định trong ngành vận tải thủy nội địa ngày càng rõ ràng minh bạch hơn, mơi trường pháp lý ngày tốt hơn và giúp cho Cơng ty SOWATCO hoạt động ngày càng hiệu quả hơn. Nhìn chung rủi ro về luật pháp tác động khơng nhiều đến hoạt động kinh doanh của Cơng ty SOWATCO tuy nhiên khi ký kết hợp đồng xếp dỡ với cơng ty nước ngồi cơng ty cũng nên áp dụng những điều khoản cụ thể, rõ ràng để tránh rủi ro trong hợp đồng cũng như phải bồi thường thiệt hại. Bên cạnh đĩ, cơng ty cùng với cơ quản hải quan trao đổi ý kiến về qui định việc thực hiện các thể thức nghiệp vụ giao nhận vận tải theo thơng lệ quốc tế trên cơ sở đảm bảo chấp hành luật pháp nước ta. Tham gia với hải quan đấu tranh chống tiêu cực, tham nhũng và buơn lậu trong dịch vụ giao nhận. Rút kinh nghiệm các khâu giao nhận hàng hĩa XNK, bàn bạc thống nhất với hải quan để đề nghị các cơ quan quản lý Nhà nước cĩ những qui định hoặc bổ sung nhằm đơn giản hĩa thủ tục chứng từ, kết quả kiểm định chất lượng chính xác hơn tạo điều kiện cho hàng hĩa lưu thơng thuận lợi mà vẫn đảm bảo được sự quản lý của hải quan. LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP 63 GVHD:ThS. CAO MINH TRÍ SVTH: NGUYỄN THỊ ANH THƯ MSSV:106401272 LỚP: 06DQN KẾT LUẬN Tổng cơng ty SOWATCO là một cơng ty lớn, năng động và cĩ bề dày kinh nghiệm trong hoạt động kinh doanh dịch vụ giao nhận hàng hĩa xuất nhập khẩu. Và cĩ thể nĩi, tình hình giao nhận hàng hĩa xuất nhập khẩu tại cơng ty trong thời gian qua là tương đối hợp lý. Tuy khơng phải là khơng cĩ những khĩ khăn vướng mắc nhưng với sự nhiệt tình của đội ngũ nhân viên của cơng ty hiệu quả của quá trình giao nhận từng bước được thể hiện và đã gĩp phần vào hiệu quả hoạt động chung của cơng ty. Với xu thế hội nhập chung của nền kinh tế cả nước. SOWATCO cũng đang từng bước tham gia vào tiến trình hội nhập này, biểu hiện đầu tiên ở cổ phần hố doanh nghiệp vào năm 2008. Đĩ là xu thế tất yếu của thời đại. Cơ hội đĩ là thị trường rộng lớn với sự cạnh tranh bình đẳng. Thách thức là mơi trường cạnh tranh ngày càng gay gắt, sự tụt hậu sẽ diễn ra nhanh chĩng nếu như khơng cĩ sự đổi mới kịp thời. Những gì mà đơn vị đạt được hơm nay là nền tảng vững chắc cho những bước tiến quan trọng sau này. Khĩ khăn và thách thức là tất yếu của tất cả mọi doanh nghiệp dù lớn hay nhỏ, giải quyết được khĩ khăn và vượt qua khĩ khăn thách thức đĩ là bản lĩnh của từng doanh nghiệp và đĩ là nền tảng của sự sống cịn. Do đĩ, cơng ty nên khắc phục những mặt hạn chế, cĩ chiến lược tận dụng triệt để những tiềm năng của mình để nâng cao năng lực cạnh tranh của cơng ty. Đồng thời tranh thủ nắm bắt những cơ hội của thời đại để thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của cơng ty. Trong thời gian thực tập tại Tổng cơng ty cổ phần đường sơng miền Nam, với sự hướng dẫn tận tình của các anh chị em trong phịng Thương vụ, em đã tiếp thu được những kiến thức thực tế rất bổ ích. Tuy nhiên, do cịn nhiều hạn chế nên việc thực hiện chuyên đề này khơng thể tránh được những thiếu sĩt. Em rất mong nhận được ý kiến đĩng gĩp của quý thầy cơ để hồn thiện hơn chuyên đề của mình. LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP 64 GVHD:ThS. CAO MINH TRÍ SVTH: NGUYỄN THỊ ANH THƯ MSSV:106401272 LỚP: 06DQN TÀI LIỆU THAM KHẢO Sách tham khảo: ™ PHẠM MẠNH HIỀN. Nghiệp vụ giao nhận vận tải quốc tế, NXB Thống kê, 2005. ™ TS NGUYỄN ĐƠNG PHONG - TS. NGUYỄN VĂN SƠN – TS. NGƠ THỊ NGỌC HUYỀN – TS. QUÁCH THỊ BỬU CHÂU, Kinh doanh tồn cầu ngày nay, NXB Thống kế, 2001. ™ Bộ Luật Thương Mại, 2005. Luận văn tốt nghiệp ™ Nguyễn Thị Thúy Ái, 2006, ĐH Kỹ thuật cơng nghệ Tp.HCM. ™ Nguyễn Thị Thu Nga, 2005, ĐH Kỹ thuật cơng nghệ Tp.HCM. Trang web: ™ www.customs.gov.vn (Tổng cục hải quan) ™ www.mot.gov.vn (Bộ thương mại Việt Nam) ™ www.vneconomy.com.vn (Thời báo kinh tế Việt Nam) ™ www.vnexpress.net Tài liệu từ cơng ty SOWATCO: ™ Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh của cơng ty từ năm 2007 – 2009 ™ Hồ sơ thành lập cơng ty ™ Các tài liệu và chứng từ khác. LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP 65 GVHD:ThS. CAO MINH TRÍ SVTH: NGUYỄN THỊ ANH THƯ MSSV:106401272 LỚP: 06DQN PHỤ LỤC 1. Hợp đồng kiểm đếm bốc xếp 2. Daily report on discharge 3. Tally sheet on loading ship of shipper và tally sheet on loading of ship. 4. Phiếu xuất kho của phương tiện. 5. Satement of fact 6. Final report on loading và final report on discharge. 7. Stowage plane. 8. Mate’s receipt. 9. Authorization to sign bills of loading 10. Bill of loading ._.