Nâng cao hiệu quả hoạt động cho vay đối với Doanh nghiệp vừa và nhỏ tại chi nhánh Ngân hàng Công thương Hoàn Kiếm - Thực trạng & Giải pháp

LêI NãI §ÇU 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi: ViÖt Nam còng nh­ ë c¸c n­íc trªn toµn thÕ giíi, c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá ®ang ngµy cµng kh¼ng ®Þnh vai trß cña m×nh víi nÒn kinh tÕ- x· héi. Theo thèng kª, c¸c DNNVV chiÕm tíi 96% tæng sè doanh nghiÖp trong c¶ n­íc, ®ãng gãp h¬n 28% GDP vµ thu hót ®­îc mét lùc l­îng lao ®éng ®¸ng kÓ, t¹o nhiÒu viÖc lµm, gãp phÇn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, khai th¸c nh÷ng tiÒm n¨ng trong d©n c­. MÆc dï vËy, c¸c doanh nghiÖp nµy vÉn ph¶i ®èi mÆt víi nhiÒu khã kh¨n, v­íng m¾c cÇn gi¶i quyÕt, mµ mét vÊn ®Ò næi cém lµ nguån vèn ®Ó c¸c DNNVV ph¸t triÓn. Khi c¸c doanh nghiÖp nµy cÇn vèn, hä th­êng huy ®éng tõ c¸c nguån nh­ c¸c c¸ nh©n, doanh nghiÖp kh¸c, gia ®×nh b¹n bÌ vµ mét nguån vèn rÊt quan träng lµ tõ c¸c NHTM. C¸c NHTM ®ãng vai trß quan träng trong viÖc ®¸p øng nhu cÇu vay vèn cña c¸c doanh nghiÖp. Nh­ng bªn c¹nh ®ã, viÖc ng©n hµng cho c¸c doanh nghiÖp vay vèn ngµy cµng t¨ng còng cÇn ®ßi hái n©ng cao hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng cho vay ®Ó ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng ph¸t triÓn bÒn v÷ng. NhËn thøc ®­îc vai trß quan träng cña ho¹t ®éng cho vay ng©n hµng ®èi víi c¸c DNNVV còng nh­ qua kh¶o s¸t thùc tÕ vÒ t×nh h×nh cho vay t¹i chi nh¸nh NHCT Hoµn KiÕm trong thêi gian thùc tËp, em ®· m¹nh d¹n chän ®Ò tµi cho luËn v¨n tèt nghiÖp cña m×nh lµ: “ N©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cho vay ®èi víi doanh nghiÖp võa vµ nhá t¹i chi nh¸nh NHCT Hoµn KiÕm – Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p”. 2. Môc ®Ých nghiªn cøu cña luËn v¨n - Nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ hiÖu qu¶ cho vay DNNVV cña ng©n hµng th­¬ng m¹i. - Ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng hiÖu qu¶ cho vay DNNVV t¹i NHCT Hoµn KiÕm trong thêi gian qua. - §Ò xuÊt nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ cho vay DNNVV t¹i NHCT Hoµn KiÕm. 3. §èi t­îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu: Nghiªn cøu hiÖu qu¶ cho vay DNNVV t¹i NHCT Hoµn KiÕm trong thêi gian 3 n¨m tõ n¨m 2005 ®Õn n¨m 2007. 4. §ãng gãp cña luËn v¨n - HÖ thèng ho¸ nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vÒ hiÖu qu¶ cho vay ®èi víi DNNVV cña ng©n hµng th­¬ng m¹i, ph©n tich c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng têi hiÖu qu¶ cho vay DNNVV. - §¸nh gi¸ thùc tr¹ng hiÖu qu¶ cho vay DNNVV t¹i NHCT Hoµn KiÕm, ph©n tÝch c¸c nguyªn nh©n dÉn ®Õn c¸c h¹n chÕ hiÖu qu¶ cho vay. - §Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ cho vay DNNVV tai chi nh¸nh NHCT Hoµn KiÕm. 5. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu: Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn luËn v¨n, c¸c ph­¬ng ph¸p thèng kª, ®iÒu tra chän mÉu, tæng hîp, so s¸nh ®­îc sö dông ®Ó nghiªn cøu. 6. KÕt cÊu cña luËn v¨n: Tªn ®Ò tµi: “N©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cho vay ®èi víi doanh nghiÖp võa vµ nhá t¹i chi nh¸nh NHCT Hoµn KiÕm”. Ngoµi lêi nãi ®Çu vµ kÕt luËn, luËn v¨n ®­îc kÕt cÊu theo ba ch­¬ng: Ch­¬ng 1: DNNVV & Sù cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ cho vay ®èi víi DNNVV Ch­¬ng 2: Thùc tr¹ng hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cho vay ®èi víi DNNVV t¹o NHCT Hoµn KiÕm. Ch­¬ng 3: Mét sè gi¶p ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ cho vay t¹i CH NHCT Hoµn KiÕm. CH¦¥NG I: DOANH NGHIÖP VõA Vµ NHá & Sù CÇN THIÕT PH¶I N¢NG CAO HIÖU QU¶ CHO VAY §èI VíI DNVVN 1.1. Doanh nghiÖp võa vµ nhá vµ vai trß cña nã ®èi víi nÒn kinh tÕ. 1.1.1 Kh¸i niÖm doanh nghiÖp võa vµ nhá HiÖn nay ë mçi n­íc, tuú theo ®Æc ®iÓm vµ m« h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ cña n­íc m×nh mµ ®­a ra nh÷ng ®Þnh nghÜa vµ c¸c tiªu chÝ kh¸c nhau ®Ó x¸c ®Þnh kh¸i niÖm doanh nghiÖp võa vµ nhá. ë ViÖt Nam, ph©n lo¹i doanh nghiÖp theo hai tiªu thøc phæ biÕn ®ã lµ lao ®éng th­êng xuyªn vµ vèn s¶n xuÊt. Kh¸i niÖm DNVVN lÇn ®Çu tiªn ®­îc ®­a ra theo c«ng v¨n sè 861/CP-KTN ban hµnh ngµy 20/0601998. Theo ®ã, DNVVN ®­îc t¹m thêi quy ®Þnh lµ “ Nh÷ng doanh nghiÖp cã vèn ®iÒu lÖ d­íi 5 tû ®ång vµ cã sè lao ®éng trung b×nh hµng n¨m d­íi 200 ng­êi”. Tuy nhiªn, cïng víi sù ph¸t triÓn chung cña nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc, kh¸i niÖm nµy ®· tá ra kh«ng cßn phï hîp. §Ó ®¸p øng ®ßi hái cña thùc tÕ, Ngµy 23/11/2001, ChÝnh phñ ®· ban hµnh NghÞ ®Þnh sè 90/2001/N§_CP vÒ trî gióp ph¸t triÓn doanh nghiÖp võa vµ nhá, theo ®ã ®· ®Þnh nghÜa: “Doanh nghiÖp võa vµ nhá lµ c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh ®éc lËp, ®· ®¨ng kÝ kinh doanh theo ph¸p luËt hiÖn hµnh, cã sè vèn ®¨ng kÝ kinh doanh kh«ng qu¸ 10 tû ®ång vµ sè lao ®éng trung b×nh hµng n¨m kh«ng qu¸ 300 ng­êi”. Theo quy ®Þnh trong nghÞ ®Þnh 90/CP th× c¸c DNNVV bao gåm: - C¸c doanh nghiÖp thµnh lËp vµ ho¹t ®éng theo LuËt Doanh nghiÖp: C«ng ty cæ phÇn, c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n,c«ng ty hîp danh vµ doanh nghiÖp t­ nh©n. - C¸c doanh nghiÖp thµnh lËp vµ ho¹t ®éng theo LuËt Doanh nghiÖp Nhµ n­íc: c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc. - C¸c hîp t¸c x· thµnh lËp vµ ho¹t ®éng theo LuËt Hîp t¸c x·. - C¸c hé kinh doanh c¸ thÓ ®¨ng ký theo NghÞ ®Þnh sè 02/2000/N§-CP ngµy 03 th¸ng 02 n¨m 2000 cña ChÝnh phñ vÒ ®¨ng ký kinh doanh. Theo ®Þnh nghÜa vµ c¸ch ®¸nh gi¸ nµy th× ë n­íc ta hiÖn nay cã tíi 75% sè doanh nghiÖp Nhµ n­íc bao gåm: hîp t¸c x·, doanh nghiÖp t­ nh©n, c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, c«ng ty cæ phÇn, vµ hÇu hÕt( trªn 90%) sè doanh nghiÖp nµy ®Òu thuéc diÖn doanh nghiÖp võa vµ nhá.DNVVN ®ang dÇn trë thµnh bé phËn quan träng ®ãng gãp ®¸ng kÓ vµo nÒn kinh tÕ quèc d©n. Trong thêi gian võa qua, chØ tÝnh riªng khu vùc d©n doanh( mµ chñ yÕu lµ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá) ®· sö dông gÇn 3triÖu lao ®éng, ®ãng gãp h¬n 40% GDP vµ 29% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c¶ n­íc, ®ãng gãp kho¶ng 14,8% tæng thu Ng©n s¸ch Nhµ n­íc. Ph¸t triÓn DNVVN ®ang lµ vÊn ®Ò ®­îc §¶ng vµ Nhµ n­íc rÊt coi träng, ®­îc coi lµ mottk trong nh÷ng nhiÖm vô träng t©m trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi cña n­íc ta.C¸c DNVVN ®ang ngµy cµng cã vai trß quan träng vµ trë thµnh ®éng lùc t¨ng tr­ëng kinh tÕ cña nÒn kinh tÕ. 1.1.2 §Æc ®iÓm cña DNVVN §Æc ®iÓm ®ång thêi còng lµ ®Æc tr­ng cña lo¹i h×nh doanh nghiÖp võa vµ nhá, nÕu ®em so s¸nh víi nh÷ng lo¹i h×nh doanh nghiÖp kh¸c, mang nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng biÖt;ïng Thªm vµo ®ãNhu cÇu vèn kinh doanh cho c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá bao gåm c¶ vèn ng¾n h¹n vµ dµi h¹n. Nhu cÇu vèn ng¾n h¹n xuÊt hiÖn do tÝnh chÊt thêi vô cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, chñ yÕu dùa trªn nh÷ng hîp ®ång tiªu thô cã s½n, hoÆc c¸c hîp ®ång cung cÊp ®· ký. Nh÷ng kho¶n vay ng¾n h¹n nµy gãp phÇn rÊt lín ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc liªn tôc, hiÖu qu¶, do ®ã nhu cÇu vay vèn th­êng ph¸t sinh nhiÒu lÇn trong n¨m víi thêi h¹n ng¾n. V× vËy, tuy quy m« cña kho¶n vay kh«ng lín nh­ng nÕu tÝnh doanh sè cho vay th× con sè nµy còng kh¸ cao, cã thÓ t­¬ng ®­¬ng víi mét doanh nghiÖp lín. Vèn dµi h¹n dïng ®Ó tµi trî tµi s¶n cè ®Þnh vµ më réng s¶n xuÊt. HÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp ®Òu muèn më réng ph¹m vi ho¹t ®éng, më réng quy m« ®Ó cã thÓ trë thµnh c¸c doanh nghiÖp lín h¬n. §Ó thùc hiÖn chiÕn l­îc ®Æt ra, c¸c kÕ ho¹ch marketting, ®æi míi c«ng nghÖ, doanh nghiÖp võa vµ nhá ®Òu cÇn tíi nguån vèn dµi h¹n. Víi lùc l­îng ®«ng ®¶o, cã thÓ nãi nhu cÇu vèn cña nhãm doanh nghiÖp nµy rÊt lín. §©y ch¾c ch¾n lµ mét thÞ tr­êng tiÒm n¨ng cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i. Thø nhÊt: Doanh nghiÖp võa vµ nhá ®­îc thµnh lËp dÔ dµng, nhanh chãng. §Ó thµnh lËp mét doanh nghiÖp víi quy m« võa vµ nhá chØ cÇn sè vèn ®Çu t­ ban ®Çu t­¬ng ®èi Ýt, mÆt b»ng s¶n xuÊt nhá hÑp, quy m« nhµ x­ëng kh«ng qu¸ lín. ChÝnh v× thÕ mµ sè l­îng doanh nghiÖp võa vµ nhá t¨ng rÊt nhanh vµ chiÕm tû lÖ cao trong tæng sè c¸c doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ. Thø hai: Víi lîi thÕ quy m« võa vµ nhá, bé m¸y qu¶n lý gän nhÑ, c¬ së vËt chÊt kü thuËt kh«ng qu¸ lín, dÔ dµng chuyÓn h­íng trong kinh doanh, linh ho¹t h¬n trong viÖc c¶i tiÕn thay ®æi vµ t¹o ra s¶n phÈm míi, nhanh chãng ®¸p øng nhu cÇu thÞ tr­êng. Vµ khi thÞ tr­êng cã nh÷ng thay ®æi bÊt lîi nã dÔ dµng thu hÑp quy m« s¶n xuÊt ®Ó thÝch øng mµ kh«ng g©y ra hËu qu¶ lín cho x· héi. Thø ba: C¸c DNNVV ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh víi quy m« nhá lÎ vµ ®Þa bµn ho¹t ®éng ph©n t¸n réng kh¾p trªn c¸c vïng vµ miªb l·nh thæ cña ®Êt n­íc. Tõ ®ã cã thÓ tËn dông tèi ®a c¸c lîi thÕ vÒ nguån nguyªn liÖu vµ nh©n lùc ë tõng ®Þa ph­¬ng. Thø t­: §a d¹ng ho¸ vÒ h×nh thøc së h÷u, lÜnh vùc kinh doanh.Nh­ng do tÝnh lÞch sö cña qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ë n­íc ta, ®¹i bé phËn c¸c DNNVV theo quy ®Þnh hiÖn hµnh ®Òu thuéc khu vùc ngoµi quèc doanh. Thø n¨m: TÝnh chñ ®éng vµ tr¸ch nhiÖm cña chñ doanh nghiÖp cao: hÇu hÕt ng­êi ®iÒu hµnh doanh nghiÖp ®«ng thêi lµ chñ së h÷u. V× vËy , hä hoµn toµn cã quyÒn chñ ®éng tr­íc mäi quyÕt ®Þnh kinh doanh cña doanh nghiÖp, ®¶m b¶o tÝnh nhanh nhËy víi thÞ tr­êng. Thø s¸u: C¸c DNNVV cã quy m« vèn nhá th­êng kh«ng ®¸p øng ®ùoc ®iÒu kiÖn tham gia thÞ tr­êng chøng kho¸n. V× vËy, bªn c¹nh vèn chñ së h÷u, nguån vèn cho ho¹tt ®éng s¶n xuÊt kinh doanh chñ yÕu ®­îc huy ®éng tõ hai nguån: nguån thø nhÊt vµ chiÕm tû träng lín vÉn tõ nguån vèn vay ng©n hµng, nguån thø hai lµ tõ gia ®×nh, b¹n bÌ. Thø b¶y: Kh¶ n¨ng canh tranh cña c¸c doanh nghiÖp nµy cßn thÊp do h¹n chÕ vÒ vèn, vÒ tr×nh ®é, c«ng nghÖ, ph­¬ng thøc qu¶n lý, kh¶ n¨ng tiÕp cËn th«ng tin vµ kh¶ n¨ng tiÕp cËn thÞ tr­êng thÊp. Thø t¸m: DNNVV khã kh¨n trong viÖc tiÕp cËn nguån vèn ng©n hµng v× b¶n th©n nã thiÕu tµi s¶n thÕ chÊp, kh«ng x©y dùng ®­îc ph­¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh hiÖu qu¶. Do ®ã doanh nghiÖp th­êng huy ®éng víi h×nh thøc vay víi l·i suÊt cao, ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. 1.1.3 Vai trß doanh nghiÖp võa vµ nhá ®èi víi nÒn kinh tÕ. Doanh nghiÖp võa vµ nhá ®ãng vai trß rÊt lín trong nÒn kinh tÕ quèc d©n víi nhiÒu h×nh thøc ®a d¹ng phong phó ho¹t ®éng hÇu hÕt ë c¸c lÜnh vùc kinh tÕ. Cïng víi nh÷ng lîi thÕ lµ kh«ng ®ßi hái nhiÒu vèn ®Çu t­, qu¶ lý ®¬n gi¶n, dÔ thay ®æi linh ho¹t theo thÞ tr­êng, bé phËn doanh nghiÖp ®· vµ ®ang ph¸t huy nh÷ng mÆt tÝch cùc vµ kh¼ng ®Þnh ®­îc vÞ thÕ cña m×nh trong nÒn kinh tÕ. Vai trß to lín cña DNNVV ®­îc thÓ hiÖn ë c¸c mÆt sau: Mét lµ: DNNVV cã vai trß rÊt quan träng ®ãng gãp vµo sù t¨ng tr­ëng cña nÒn kinh tÕ, t¹o thªm nguån thu cho Ng©n s¸ch Nhµ n­íc. KÓ tõ khi ban hµnh LuËt doanh nghiÖp vµo n¨m 2000 ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho nhiÒu nhµ doanh nghiÖp thµnh lËp c«ng ty míi. Tõ n¨m 2000 ®Õn n¨m 2006, ViÖt Nam co 207.034 doanh nghiÖp t­ nh©n( chñ yÕu lµ c¸c Doanh nghiÖp võa vµ nhá) ®¨ng kÝ kinh doanh thµnh lËp míi víi tæng sè vèn ®¨ng kÝ kinh doanh ®¹t h¬n 466 ngh×n tû ®ång. Tõ khi ra ®êi, c¸c DNNVV ®· khai th¸c vµ sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc, tõng b­íc kh¼ng ®Þnh vÞ thÕ cña m×nh trong nÒn kinh tÕ, ®· gãp phÇn kh«ng nhá v¸o sù t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, t¹o thªm nguån thu cho Ng©n s¸ch Nhµ n­íc, tõ ®ã t¨ng nguån thu nhËp cho ng­êi lao ®éng vµ c¶i thiÖn ®êi sèng d©n c­ th«ng qua c¸c chÝnh s¸ch phóc lîi x· héi. Theo sè liÖu thèng kª cña Bé kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­, mçi n¨m thµnh phÇn kinh tÕ nµy t¹o ra kho¶ng 40% GDP vµ 29% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c¶ n­íc, vµ ®ãng gãp kho¶ng 14.8% tæng thu ng©n s¸ch Nhµ n­íc Hai lµ: DNNVV gãp phÇn thu hót tèi ®a mäi nguån nh©n lùc cña ®Êt n­íc, gi¶i quyÓt n¹n thÊt nghiÖp t¹o ra sù ph¸t triÓn c©n ®èi trong nÒn kinh tÕ. Víi lîi thÕ ®a d¹ng vÒ lÜnh vùc kinh doanh vµ ®Þa bµn ho¹t ®éng( tõ thµnh thÞ ®Õn n«ng th«n, tõ ®ång b»ng ®Õn miÒn nói, trong mäi thµnh phÇn kinh tÕ) DNNVV cã thÓ sö dông nguån lao ®éng dåi dµo ë mäi n¬i, ë mäi tr×nh ®é, v× vËy nh÷ng ng­êi cã chuyªn m«n kh«ng cao vÉn cã thÓ t×m ®­îc viÖc lµm thÝch hîp víi kh¶ n¨ng cña m×nh. §iÒu nµy ®Æc biÖt cã y nghÜa quan träng trong nÒn kinh tÕ, bëi DNNVV kh«ng chØ gi¶i quyÕt viÖc lµm cho c¸c lao ®éng cã tr×nh ®é mµ cßn c¶ c¸c lao ®éng thñ c«ng, cã tr×nh ®é thÊp vµ ch­a ®­îc ®µo t¹o hiÖn ®ang chiÕm tû träng lín ë ViÖt Nam hiÖn nay. Ngoµi ra, khi ®æi míi s¾p xÕp l¹i DNNN ­íc ®o¸n sÏ gi¶m sè l­îng lao ®éng trong khu vùc nµy trong t­¬ng lai. Do ®ã, khu vùc t­ nh©n sÏ ®ãng gãp ®¸ng kÓ vµo viÖc t¹o thªm viÖc lµm cho bé phËn lao ®éng nµy. Ba lµ: DNNVV gãp phÇn thóc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo ngµnh, khu vùc vµ thµnh phÇn kinh tÕ, t¹o mét c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý.ãp Víi tÝnh chÊt ®a ngµnh nghÒ, khu vùc doanh nghiÖp nµy khu vùc doanh nghiÖp nµy lµm cho nÒn kinh tÕ trë nªn ®a d¹ng vµ phong phó h¬n, c¸c doanh nghiÖp ®­îc ph©n bæ ®Òu h¬n gi÷a c¸c vïng l·nh thæ tõ n«ng th«n ®Õn thµnh thÞ, tõ miÒn nói ®Õn ®ång b»ng.. lµm thay ®æi c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ. Ngoµi ra, xÐt trong khu vùc kinh tÕ n«ng th«n, c¸c doanh nghiÖp nµy gãp phÇn ph¸t triÓn c«ng nghiÖp vµ dÞch vô ë n«ng th«n, xo¸ dÇn t×nh tr¹ng thuÇn n«ng vµ ®éc canh, chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n. Bèn lµ: §©y lµ bé phËn cã vai trß quan träng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, l­u th«ng hµng ho¸, cung øng dÞch vô, lµ c¸c vÖ tinh g¾n kÕt, hç trî vµ thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña c¸c DN lín trong nÒn kinh tÕ. Cã thÓ nãi, Doanh nghiÖp võa vµ nhá ngµy cµng ®ãng vai trß quan träng vµ trë thµnh ®éng lùc t¨ng tr­ëng kinh tÕ cña nÒn kinh tÕ. Ph¸t triÓn doanh nghiÖp võa vµ nhá ®ang lµ vÊn ®Ò ®­îc §¶ng vµ Nhµ n­íc rÊt coi träng, ®­îc coi lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô träng t©m trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi .§Æc biÖt lµ trong ®iÒu kiÖn ViÖt Nam héi nhÊp nh­ hiÖn nay. Theo NghÞ ®Þnh sè 90/2001/N§- CP ngµy 23/11/2001 cña ChÝnh phñ vÒ viÖc trî gióp c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá cã x¸c ®Þnh môc tiªu nh­ sau: Ph¸t triÓn DNNVV lµ mét nhiÖm vô quan träng trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­ãc . §¶ng vµ Nhµ n­íc ta ®ang khuyÕn khÝch vµ t¹o thuËn lîi cho doanh nghiÖp võa vµ nhá ph¸t huy tÝnh chñ ®éng s¸ng t¹o, n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý, ph¸t triÓn khoa häc - c«ng nghÖ vµ nguån nh©n lùc, më réng c¸c mèi liªn kÕt víi c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp kh¸c, t¨ng hiÖu qu¶ kinh doanh vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng, ph¸t triÓn s¶n xuÊt, kinh doanh, t¹o viÖc lµm vµ n©ng cao ®êi sèng cho ng­êi lao ®éng. §iÒu nµy thÓ hiÖn qua c¸c quy ®Þnh, quy chÕ, nghÞ quyÕt míi ®­îc ban hµnh, söa ®æi ®· phï hîp h¬nm t¹o ra nhiÒu c¬ héi h¬n cho c¸c doanh nghiÖp nµy phat triÓn c¶ vÒ vèn vµ lao ®éng nh»m khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp ®Çu t­ lµm ¨n lín vµ khuyÕn khÝch viÖc thu hót thªm nhiÒu lao ®éng ®ang thiÕu viÖc lµm. Theo ®Þnh h­íng cña ChÝnh phñ ®Õn n¨m 2010, c¶ n­íc sÏ cã 500.000 DNNVV, t¹o viÖc lµm cho kho¶ng 20 triÖu ng­êi. 1.2 HiÖu qu¶ ho¹t ®éng cho vay vµ sù cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ cho vay ®èi víi DNNVV. 1.2.1 Kh¸i niÖm ho¹t ®éng cho vay vµ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cho vay. Kh¸i niÖm ho¹t ®éng cho vay cña ng©n hµng th­¬ng m¹i. Theo quy chÕ cho vay cña TCTD ®èi víi kh¸ch hµng ban hµnh kÌm theo QuyÕt ®Þnh sè 1627/2001/Q§-NHNN cña Thèng ®èc NHNN: “Cho vay lµ mét h×nh thøc cÊp tÝn dông, theo ®ã tæ chøc tÝn dông giao cho kh¸ch hµng sö dông mét kho¶n tiÒn ®Ó kh¸ch hµng sö dông vµo môc ®Ých vµ thêi gian nhÊt ®Þnh theo tho¶ thuËn víi nguyªn t¾c cã hoµn tr¶ c¶ gèc vµ l·i. Sù hoµn tr¶ lµ ®Æc tr­ng thuéc vÒ b¶n chÊt cña cho vay. Kh¸i niÖm hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cho vay cña ng©n hµng th­¬ng m¹i. Cã thÓ nãi cho vay lµ ho¹t ®éng lín nhÊt, chñ yÕu nhÊt cña NHTM. Ngay tõ khi míi h×nh thµnh c¸c NHTM lu«n t×m kiÕm c¸c c¬ héi ®Ó thùc hiÖn cho vay, coi ®ã nh­ lµ mét chøc n¨ng quan träng nhÊt cña m×nh. Th«ng th­êng ë c¸c n­íc nghiÖp vô nµy mang l¹i 2/3 thu nhËp cho c¸c ng©n hµng. Cßn ë n­íc ta trong giai ®o¹n hiÖn nay, thu nhËp tõ ho¹t ®éng tÝn dông mang l¹i chiÕm tíi 90% tæng thu nhËp cña ng©n hµng. Tuy nhiªn theo nh÷ng sè liÖu thèng kª cho thÊy ®©y lµ còng lµ lÜnh vùc tiÒm Èn nhiÒu rñi ro nhÊt trong ho¹t ®éng cña hÖ thèng NHTM. ViÖc n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cho vay cã ý nghÜa v« cïng quan träng ®èi víi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña ng©n hµng. VËy lµm thÕ nµo ®Ó ®¸nh gi¸ ®­îc ho¹t ®éng cho vay cña mét ng©n hµng lµ cã hiÖu qu¶ hay kh«ng, ®Ó tõ ®ã t×m ra biªn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ cho vay. Tr­íc hÕt ph¶i hiÓu thÕ nµo lµ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cho vay: “HiÖu qu¶ ho¹t ®éng cho vay lµ sù ®¸p øng yªu cÇu cña kh¸ch hµng (ë ®©y nhµ n­íc, ®¶m b¶o sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña ng©n hµng, vµ ®¸p øng ®Çy ®ñ kÞp thêi vèn cho nhu lµ c¸c DNNVV) vÒ vèn vay phï hîp víi ®Þnh h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Þa ph­¬ng còng nh­ cña cÇu vay vèn hîp lý cña doanh nghiÖp còng nh­ t¹o t©m lý tho¶i m¸i cho hä trong vµ sau khi giao dÞch víi ng©n hµng. Mét kho¶n cho vay ®­îc coi lµ cã hiÖu qu¶ ph¶i ®¸p øng ®­îc rÊt nhiÒu c¸c tiªu chÝ cña c¸c chñ thÓ tham gia ho¹t ®éng nay. Tham gia vµo quan hÖ tÝn dông cña NHTM cã ba chñ thÓ: b¶n th©n ng©n hµng th­¬ng m¹i, doanh nghiÖp vµ nÒn kinh tÕ. + §èi víi toµn bé nÒn kinh tÕ: ho¹t ®éng cho vay cã hiÖu qu¶ khi nã gãp phÇn thóc ®Èy s¶n xuÊt kinh doanh ph¸t triÓn, t¹o ra sù æn ®Þnh, l­u th«ng tiÒn tÖ. Kho¶n vay hiÖu qu¶ cßn ph¶i xem xÐt thªm ë nh÷ng yÕu tè nh­: c«ng ¨n viÖc lµm, lîi Ých x· héi…. cña chÝnh kho¶n vay ®ã ®em l¹i hoÆc thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc nh­ thay ®æi c¬ cÊu ngµnh, vïng….. + §èi víi kh¸ch hµng: mét kho¶n vay cã hiÖu qu¶ lµ kho¶n vay ®¸p øng ®­îc ®Çy ®ñ nhu cÇu vÒ vèn, thêi gian cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh c¶u kh¸ch hµng. Kho¶n vay ®ã ®­îc tr¶ ng©n hµng ®Çy ®ñ ®óng h¹n. + §èi víi NHTM, mét kho¶n vay cã hiÖu qu¶ gãp phÇn thùc hiÖn môc tiªu trong tõng thêi k× cña NHTM ®ã, cã thÓ lµ thu l·i, t¨ng thÞ phÇn hoÆc c¬ cÊu l¹i cÊu tróc kho¶n tÝn dông(cÊu tróc thêi h¹n, cÊu tróc ngµnh…) Tuy nhiªn ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt lµ kh¶on vay tr­íc m¾t ph¶i ®¶m b¶o hoµn tr¶ ®ñ gèc vµ l·i ®óng h¹n, cã nghÜa lµ møc ®é an toµn cña kho¶n vay lµ rÊt quan träng. Nh­ ta ®· biÕt , nguån vèn cña NHTM chñ yÕu lµ nguån vèn huy ®éng tõ d©n c­ vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ. Nguån vèn tù cã chØ chiÕm mét tû träng rÊt nhá trong tæng nguån vèn cña ng©n hµng. Møc ®é an toµn cña c¸c kho¶n vay thÓ hiÖn chÊt l­îng kho¶n vay ®ã. Mét kho¶n vay kh«ng tr¶ ®­îc nî hay chøa ®ùng nhiÒu nguy c¬ kh«ng tr¶ ®­îc nî th× ®­îc coi lµ mét kho¶n vay cã chÊt l­îng kÐm vµ ®­¬ng nhiªn lµ kh«ng cã hiÖu qu¶. Mét NHTM cã nhiÒu kho¶n vay kÐm chÊt l­îng dÉn ®Õn t×nh tr¹ng ng©n hµng ®ã bÞ mÊt vèn, lç, mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n thËm chÝ dÉn ®Õn ph¸ s¶n. 1.2.2. Sù cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ cho vay ®èi víi DNNVV. HiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng cho vay ¶nh h­ëng tíi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ x· héi, tíi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña ng©n hµng, còng nh­ cña kh¸ch hµng vay vèn. * §èi víi nÒn kinh tÕ x· héi: Ho¹t ®éng cho vay cã ý nghÜa quan träng ®èi víi nÒn kinh tÕ x· héi. Th«ng qua viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cho vay, tæng s¶n phÈm cña nÒn kinh tÕ sÏ gia t¨ng do ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc thóc ®Èy, tõ ®ã vÊn ®Ò c«ng ¨n viÖc lµm cña ng­êi lao ®éng ®­îc gi¶i quyÕt, ®êi sèng x· héi cña ng­êi d©n ®­îc c¶i thiÖn. HiÖu qu¶ cho vay tèt sÏ gióp æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn c©n ®èi c¸c ngµnh, c¸c vïng, ®Æc biÖt gióp ph¸t triÓn c¸c vïng xa x«i hÎo l¸nh, qua ®ã n©ng cao hiÖu qu¶ x· héi. Ngoµi ra viÖc ®¶m b¶o hiÖu qu¶ cho vay cßn gióp æn ®Þnh ho¹t ®éng vµ n©ng cao hiÖy qu¶ cña thÞ tr­êng tµi chÝnh. * §èi víi kh¸ch hµng: Doanh nghiÖp nµo trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh còng cÇn ph¶i cã vèn. Vèn tù cã cña doanh nghiÖp th­êng kh«ng ®ñ ®Ó tµi trî cho ho¹t ®éng kinh doanh, nªn doanh nghiÖp th­êng ph¶i huy ®éng thªm vèn tõ c¸c nguån kh¸c nh­ lµ qua thÞ tr­êng chøng kho¸n hoÆc qua c¸c trung gian tµi chÝnh. ThÞ tr­êng chøng kho¸n n­íc ta vÉn cßn non trÎ, cã nhiÒu biÕn ®éng bÊt th­êng nªn kh«ng ph¶i lµ kªnh huy ®éng an toµn cho doanh nghiÖp. Bªn c¹nh ®ã, c¸c trung gian tµi chÝnh nh­ c¸c c«ng ty tµi chÝnh, c«ng ty b¶o hiÓm... ch­a ph¸t triÓn t¹i n­íc ta nªn kªnh huy ®éng vèn th­êng xuyªn hiÖn nay cña c¸c doanh nghiÖp lµ hÖ thèng NHTM. Nhê cã vèn vay tõ NHTM mµ c¸c doanh nghiÖp cã thÓ ®æi míi m¸y mãc thiÕt bÞ, më réng quy m« s¶n xuÊt, gióp doanh nghiÖp cã thÓ tån t¹i vµ c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng. Ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh hiÖu qu¶, viÖc tr¶ nî c¸c kho¶n vay ®Õn h¹n ®­îc thùc hiÖn nghiªm tóc l¹i n©ng cao hiÖu qu¶ cho vay cña NHTM. * §èi víi ng©n hµng: Cho vay chiÕm tû träng lín nhÊt trong tæng tµi s¶n cã cña ng©n hµng (th­êng tõ 60%-70%). Ho¹t ®éng cho vay còng lµ ho¹t ®éng mang l¹i lîi nhuËn lín nhÊt cho ng©n hµng. Cã thÓ nãi r»ng, ng©n hµng khã cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn nÕu kh«ng cã ho¹t ®éng cho vay. ChÝnh v× lÏ ®ã, viÖc ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ cho vay lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan mµ bÊt cø ng©n hµng nµo còng cÇn ph¶i quan t©m ®Ó cã thÓ c¹nh tranh víi c¸c ng©n hµng kh¸c trªn thÞ tr­êng. N©ng cao hiÖu qu¶ cho vay víi DNNVV ®¶m b¶o ®¸p øng ®Çy ®ñ, kÞp thêi vèn cho DNNVV, ®ång thêi víi l·i suÊt vµ kú h¹n hîp lý, thñ tôc ®¬n gi¶n thuËn tiÖn sÏ thu hót ®­îc nhiÒu kh¸ch hµng DNNVV. ViÖc ph¸t triÓn kh¸ch hµng DNNVV mang l¹i cho ng©n hµng mét sè lîi Ých sau: + Do sè l­îng kh¸ch hµng DNNVV lín, quy m« tõng kho¶n vay nhá, l¹i ®a d¹ng ho¸ vÒ lÜnh vùc nghµnh nghÒ kinh doanh, ®a d¹ng ho¸ vÒ ®Þa bµn ho¹t ®éng nªn viÖc cho vay c¸c ®èi t­îng kh¸ch hµng nµy sÏ gióp ng©n hµng ®a d¹ng ho¸ c¸c danh môc cho vay, ph©n t¸n rñi ro. + Do tæng sè giao dÞch lµ lín nªn thu tõ dÞch vô cña ng©n hµng còng t¨ng lªn. Ngoµi ra, DNNVV th­êng cã xu h­íng sö dông c¸c s¶n phÈm trän gãi, t¹o c¬ héi ®Ó ng©n hµng n©ng cao vµ thay ®æi c¬ cÊu thu nhËp. +Ng©n hµng dÔ dµng qu¶n lý do DNNVV th­êng cã quy m« nhá, ®Þa bµn ho¹t ®éng hÑp. + Cho vay DNNVV gióp ng©n hµng tèi ­u ho¸ m¹ng l­íi chi nh¸nh, ®Þa bµn ho¹t ®éng réng kh¾p. Ngoµi ra viÖc më réng cho vay ®èi víi DNVVN hiÖn nay lµ c¬ héi ®èi víi c¸c NHTM nãi chung vµ NHCT nãi riªng; phï hîp víi xu thÕ ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, phï hîp víi chñ tr­¬ng ®­êng lèi cña §¶ng. Bëi trong thêi gian võa qua bé phËn DNNVV ®· vµ ®ang kh¼ng ®Þnh vai trß quan träng cña m×nh trong nÒn kinh tÕ. Ph¸t triÓn DNNVV lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô quan träng cña §¶ng Nhµ n­íc ta. Nh­ng mét thùc tr¹ng hiÖn nay lµ ®a phÇn c¸c DNNVV cã quy m« s¶n xuÊt kinh doanh nhá vµ lu«n trong t×nh tr¹ng thiÕu vèn cho më réng s¶n xuÊt kinh doanh. Nhu cÇu vèn kinh doanh cña bé phËn doanh nghiÖp nµy lµ rÊt lín. Nguån vèn chñ yÕu nhÊt tµi trî cho c¸c ho¹t ®éng nµy lµ tõ nguån vèn tÝn dông ng©n hµng, nh­ng viÖc tiÕp cËn víi nguån vèn nµy còng kh«ng dÔ dµng ®èi víi DNNVV. Theo Côc ph¸t triÓn Doanh nghiÖp nhá vµ võa- Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu tu chØ cã 32.28% cac DNNVV cã kh¶ n¨ng tiÕp cËn víi nguån vèn ng©n hµng. MÆt kh¸c, viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ cho vay ®ßi hái c¸c ng©n hµng ph¶i tù hoµn thiÖn m×nh nh­ hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ, n©ng cao tr×nh ®é c¸n bé nghiÖp vô….. qua ®ã gióp ng©n hµng n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña m×nh, gãp phÇn lµm cho hÖ thèng ng©n hµng nãi riªng vµ hÖ th«ng tµi chÝnh tiÒn tÖ nãi chung ngµy cµng ph¸t triÓn. 1.3 C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cho vay. HiÖu qu¶ cho vay ®­îc ph¶n ¸nh qu¸ kh¶ n¨ng cho vay vµ thu håi vèn vay cña ng©n hµng, tíi hiÖu qu¶ sö dông vèn vµ kh¶ n¨ng tr¶ nî cña doanh nghiÖp. Ta cã c¸c chØ tiªu sau. 1.3.1. C¸c chØ tiªu ®Þnh tÝnh * VÒ phÝa ng©n hµng: Thø nhÊt, ng©n hµng cÇn ph¶i x©y dùng mét quy tr×nh cho vay hîp lý vµ thùc hiÖn ®óng theo quy tr×nh nµy kh«ng bá qua bÊt kú mét b­íc nµo. C¸c b­íc trong quy tr×nh cho vay lÇn l­ît lµ tiÕp xóc kh¸ch hµng ®Ó thu thËp vµ xö lý th«ng tin, lËp hå s¬ xin vay, thÈm ®Þnh hå s¬, thùc hiÖn quyÕt ®Þnh cho vay, ký hîp ®ång tÝn dông, gi¶i ng©n, tæ chøc gi¸m s¸t kh¸ch hµng vay, vµ cuèi cïng lµ thu nî (gèc vµ l·i). Thø hai, ng©n hµng ph¶i thùc hiÖn ph©n t¸n rñi ro th«ng qua viÖc ®a d¹ng ho¸ c¸c kho¶n vay b»ng c¸ch ph©n ra lµm nhiÒu lo¹i nh­ kho¶n vay ng¾n h¹n, trung hoÆc dµi h¹n, kho¶n vay cã TS§B hoÆc kh«ng cã TS§B..., ®a d¹ng hãa c¸c ®èi t­îng kh¸ch hµng vay nh­ cho vay c¸c tæng c«ng ty lín, cho vay c¸c DN võa vµ nhá, cho c¸c c¸ nh©n vay...Nh­ vËy võa gióp cho ng©n hµng gi¶m thiÓu rñi ro, võa gióp ®a d¹ng ho¸ c¸c ngµnh nghÒ trong nÒn kinh tÕ. Thø ba, thñ tôc cho vay, th¸i ®é phôc vô kh¸ch hµng, tr×nh ®é cña c¸n bé ng©n hµng, kh¶ n¨ng qu¶n lý cña c¸n bé cÊp cao còng lµ nh÷ng chØ tiªu ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cho vay. Ng©n hµng nµo còng h­íng tíi mét thñ tôc cho vay ®¬n gi¶n víi th¸i ®é phôc vô kh¸ch hµng chu ®¸o, nhiÖt t×nh cña mét ®éi ngò c¸n bé n¨ng ®éng, trÎ trung vµ kinh nghiÖm. * VÒ phÝa kh¸ch hµng: §Ó mét mãn vay cã chÊt l­îng cao ngoµi sù cè g¾ng tõ phÝa ng©n hµng, cßn cÇn tíi sù hîp t¸c cña kh¸ch hµng xin vay. Sù hîp t¸c nµy thÓ hiÖn ë chç, kh¸ch hµng cung cÊp ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c nh÷ng th«ng tin liªn quan cho c¸n bé ng©n hµng ph©n tÝch nh­ b¸o c¸o tµi chÝnh, b¸o c¸o tæng hîp, nh÷ng th«ng tin vÒ t×nh h×nh vay nî tr­íc ®ã..., hoÆc sau khi nhËn ®­îc kho¶n vay th× sö dông nã ®óng môc ®Ých nh­ ®· tho¶ thuËn. * VÒ phÝa nhµ n­íc C¸c hîp ®ång tÝn dông muèn ®­îc thµnh lËp nhanh chãng chØ khi c¸c giÊy tê, thñ tôc cña c¬ quan cã thÈm quyÒn, uû ban c¸c cÊp ®­îc gi¶i quyÕt kip thêi. HiÖn nay ë n­íc ta, thñ tôc giÊy tê cßn rÊt r­êm rµ, mÊt thêi gian lµm ¶nh h­ëng ®Õn tèc ®é gi¶i ng©n, g©y thiÕu vèn, lµm chËm qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp 1.3.2. C¸c chØ tiªu ®Þnh l­îng 1.3.2.1. Doanh sè cho vay, doanh sè thu nî, d­ nî Doanh sè cho vay trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh (th­êng tÝnh theo quý/n¨m) ph¶n ¸nh l­îng vèn mµ ng©n hµng ®· gi¶i ng©n cho doanh nghiÖp lµ bao nhiªu. Con sè vµ tèc ®é cña doanh sè cho vay qua c¸c n¨m ph¶n ¸nh quy m« vµ xu h­íng cña ho¹t ®éng tÝn dông lµ më réng hay thu hÑp. Doanh sè thu nî cho biÕt l­îng vèn mµ ng©n hµng thu håi ®­îc trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh (quý, n¨m), ph¶n ¸nh t×nh h×nh thu nî kh¸ch hµng, so s¸nh con sè nµy víi doanh sè cho vay ®Ó xem xem ho¹t ®éng thu nî cña ng©n hµng cã hiÖu qu¶ kh«ng, tõ ®ã cho thÊy chÊt l­îng cña kho¶n vay gióp ta quan s¸t ®­îc diÔn biÕn ho¹t ®éng cña ng©n hµng. D­ nî ph¶n ¸nh l­îng vèn mµ kh¸ch hµng sö dông cña ng©n hµng t¹i mét thêi ®iÓm cô thÓ, lµ con sè nµy mµ t¨ng tr­ëng ®Òu vµ æn ®Þnh qua c¸c n¨m chøng tá quy m« ho¹t ®éng cho vay t¨ng lªn, ®iÒu ®ã ®ång nghÜa víi viÖc hiÖu qu¶ cho vay ®­îc n©ng cao, t×nh h×nh ho¹t ®éng cña ng©n hµng tiÕn triÓn tèt. 1.3.2.2. Nî qu¸ h¹n Nî qu¸ h¹n lµ kho¶n nî mµ mét phÇn hoÆc toµn bé nî gèc vµ/hoÆc l·i ®· qu¸ h¹n. Tû lÖ nî qu¸ h¹n = Nî qu¸ h¹n/Tæng d­ nî Tû lÖ nµy ®¸nh gi¸ chÊt l­îng cña kho¶n vay, nÕu tû lÖ nµy thÊp cã nghÜa lµ chÊt l­îng kho¶n vay lµ cao vµ ng­îc l¹i, nÕu tû lÖ nµy cao th× chÊt l­îng cña kho¶n vay lµ thÊp. Ng©n hµng nµo còng ph¶i duy tr× mét tû lÖ nî qu¸ h¹n ë møc thÊp. Chóng ta ®Òu biÕt ng©n hµng lµ mét tæ chøc ®i vay ®Ó cho vay. NÕu ng©n hµng cho vay mµ kh«ng ®ßi ®­îc nî th× sÏ kh«ng tr¶ ®­îc nî cho kh¸ch hµng göi tiÒn còng nh­ cho nh÷ng tæ chøc, c¸ nh©n kh¸c mµ ng©n hµng ®· vay tiÒn. §iÒu ®ã sÏ dÉn tíi uy tÝn cña ng©n hµng bÞ gi¶m sót, viÖc lµm ¨n sÏ kÐm hiÖu qu¶. NÕu t×nh tr¹ng nµy kÐo dµi cã thÓ sÏ dÉn ®Õn viÖc ng©n hµng bÞ ph¸ s¶n. 1.3.2.3. Nî xÊu Nî xÊu (NPL), theo quyÕt ®Þnh 493/2005/Q§-NHNN ngµy 22/4/2005 cña th«ng ®èc NHNN vÒ ph©n lo¹i nî, trÝch lËp vµ sö dông dù phßng ®Ó xö lý rñi ro tÝn dông trong ho¹t ®éng ng©n hµng cña TCTD, lµ c¸c kho¶n nî thuéc c¸c nhãm 3 (Nî d­íi tiªu chuÈn), nhãm 4 (Nî nghi ngê) vµ nhãm 5 (Nî cã kh¶ n¨ng mÊt vèn). Tû lÖ nî xÊu = §©y lµ mét tû lÖ ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt l­îng cho vay. Còng gièng nh­ Tû lÖ nî qu¸ han, tû lÖ nµy cµng thÊp th× chÊt l­¬ng cho vay cña ng©n hµng cµng cao vµ ng­îc l¹i. Nî xÊu lµ nh÷ng kho¶n nî qu¸ h¹n tõ 90 ngµy trë lªn, bªn c¹nh ®ã lµ nh÷ng kho¶n nî c¬ cÊu l¹i thêi h¹n tr¶ nî qu¸ h¹n d­íi 90 ngµy theo thêi h¹n ®· c¬ cÊu l¹i. 1.3.2.4. Vßng quay vèn tÝn dông Vßng quay vèn tÝn dông = Tû lÖ nµy cho ta biÕt, trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh, vèn tÝn dông quay ®­îc bao nhiªu vßng. Tû lÖ nµy cµng lín cµng tèt v× ng©n hµng lu«n mong muèn tèc ®é lu©n chuyÓn vèn nhanh v× nã chøng tá ng©n hµng thu ®­îc nî nhanh vµ ng©n hµng l¹i cã thÓ sù dông kho¶n tiÒn nµy ®Ó cho doanh nghiÖp kh¸c vay, qua ®ã thu ®­îc nhiÒu tiÒn l·i, tøc lµ lµm gia t¨ng lîi nhuËn. MÆt kh¸c, doanh nghiÖp tr¶ ®­îc nî trong kho¶ng thêi gian ng¾n cã nghÜa lµ doanh nghiÖp ®· sö dông vèn vay cã hiÖu qu¶, viÖc s¶n xuÊt kinh doanh tèt. 1.3.2.5. HiÖu suÊt sö dông vèn HiÖu suÊt sö dông vèn vay = HÖ sè nµy cho hay NHTM ®· sö dông bao nhiªu % vèn huy ®éng ®­îc ®Ó cho vay. HiÖu suÊt nµy cao chøng tá ho¹t ®éng cho vay cña ng©n hµng ®ang ph¸t triÓn nh­ng ng©n hµng cÇn ph¶i duy tr× tû sè nµy ë møc æn ®Þnh, kh«ng ®­îc qu¸ cao v× nh­ thÕ sÏ rÊt nguy hiÓm do ng©n hµng cÇn ph¶i ®Ó phßng tr­êng hîp mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n cña kh¸ch hµng. NÕu qu¸ thÊp còng sÏ ¶nh h­ëng ®Õn viÖc kinh doanh cña ng©n hµng, lîi nhuËn cña ng©n hµng bÞ gi¶m sót. 1.4 C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng tíi hiÖu qu¶ cho vay. HiÖu qu¶ ho¹t ®éng cho vay cña ng©n hµng kh«ng nh÷ng bÞ ¶nh h­ëng bíi chÝnh b¶n th©n ng©n hµng mµ cßn bÞ ¶nh h­ëng bëi rÊt nhiÒu nh©n tè bªn ngoµi kh¸c nh­: sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, chÕ ®é chÝnh trÞ, v¨n ho¸ x· héi, m«i tr­êng ph¸p lý, c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn, vµ ®Æc biÖt lµ kh¸ch hµng ®i vay. Sau ®©y ta sÏ ®i vµo tõng nh©n tè cô thÓ: 1.4.1. Nh©n tè chñ quan: Nh©n tè chñ quan n»m trong néi t¹i ng©n hµng. §ã lµ c¸c chÝnh s¸ch tÝn dông, c¬ cÊu tæ chøc, c¸ch thøc qu¶n lý, chÊt l­îng c¸n bé ng©n hµng, quy tr×nh cho vay, c«ng nghÖ vµ thiÕt bÞ ng©n hµng...TÊt c¶ ®Òu ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng ho¹t ®éng cho vay. 1.4.1.1. ChÝnh s¸ch tÝn dông cña NHTM Ho¹t ®éng cho vay lµ ho¹t ®éng chñ yÕu cña NHTM. ChÝnh v× tÇm quan träng cña nã, ho¹t ®éng nµy cÇn ph¶i ®­îc thùc hiÖn theo mét chÝnh s¸ch râ rµng, ®ã lµ chÝnh s¸ch tÝn dông. “ChÝnh s¸ch tÝn dông ph¶n ¸nh c­¬ng lÜnh tµi trî cña mét ng©n hµng, trë thµnh h­íng dÉn chung cho c¸n bé tÝn dông vµ c¸c nh©n viªn ng©n hµng, t¨ng c­êng chuyªn m«n ho¸ trong ph©n tÝch tÝn dông, t¹o sù thèng nhÊt chung trong ho¹t ®éng tÝn dông nh»m h¹n chÕ rñi ro vµ n©ng cao kh¶ n¨ng sinh lêi.” 1.4.1.2. Quy tr×nh cho vay cña NHTM Quy tr×nh cho vay lµ tæng hîp c¸c nguyªn t¾c quy ®Þnh cña ng©n hµng trong viÖc cho vay. ViÖc x©y dùng vµ thùc hiÖn quy tr×nh cho vay mét c¸ch chÆt chÏ, hîp lý sÏ gióp cho ng©n hµng gi¶m bít rñi ro ®¹o ®øc, qu¶n lý kho¶n nî mét c¸ch chÆt chÏ, thu håi ®­îc nî ®óng h¹n, h¹n chÕ rñi ro vÒ kh¶ n¨ng mÊt vèn...§iÒu ®ã cã nghÜa lµ chÊt l­îng cña kho¶n vay ®­îc n©ng cao, vµ doanh lîi cña ng©n hµng còng ®­îc n©ng cao. 1.4.1.3. ChÊt l­îng c¸n bé NHTM Con ng­êi lu«n lµ mét yÕu tè quan träng trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ vµ ho¹t ®éng ng©n hµng kh«ng ph¶i lµ ngo¹i lÖ. §Æc biÖt trong thêi buæi hiÖn nay, khi ho¹t ®éng ng©n hµng ngµy cµng ®a d¹ng, phøc t¹p, ph­¬ng tiÖn m¸y mãc tiÕt bÞ øng dông trong lÜnh vùc ng©n hµng ngµy cµng hiÖn ®¹i, nã ®ßi hái c¸c c¸n bé ng©n hµng ph¶i cã tr×nh ®é chuyªn m«n giái, ph¶i cã kh¶ n¨ng øng dông khoa häc kü thuËt hiÖn ®¹i mét c¸ch nhanh nh¹y, kh«ng nh÷ng thÕ c¸n bé ng©n hµng ngoµi lÜnh vùc ng©n hµng cßn ph¶i am hiªu nh÷ng lÜnh vùc kh¸c liªn quan tíi doanh nghiÖp cho vay, tõ c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp tíi dÞch vô. Cã nh­ vËy míi cã kh¶ n¨ng ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ vÒ kh¸ch hµng xin vay, vÒ ph­¬ng ¸n, dù ¸n vay vèn c¶u kh¸ch hµng, tõ ®ã míi ra quyÕt ®Þnh cho vay chÝnh x¸c, tr¸nh nh÷ng sai ph¹m cã thÓ x¶y ra. Tr×nh ®é cña c¸n bé nh©n viªn ng©n hµng ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi chÊt l­îng ho¹t ®éng cho vay. 1.4.1.4. C¸ch thøc qu¶n lý cña NHTMtõ ®ã n©ng cao hiÖu qu¶ cho vay cña ng©n hµng 1.4.1.5. ThiÕt bÞ c«ng nghÖ NHTM sö dông NÒn kinh tÕ nãi chung vµ ngµnh ng©n hµng nãi riªng liªn tôc øng dông nh÷ng thiÕt bÞ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i tiªn tiÕn ®Ó cã thÓ c¹nh tranh vµ tån t¹i trong thÞ tr­êng k._.hèc liÖt. Mäi ng©n hµng ®Òu ®ang cè g¾ng nç lùc trong viÖc c¶i tiÕn c«ng nghÖ v× c«ng nghÖ tiªn tiÕn sÏ gióp ng©n hµng n¾m b¾t ®­îc t×nh h×nh thÞ tr­êng còng nh­ lµ t×nh h×nh kh¸ch hµng mét c¸ch nhanh nhÊt ®Ó tõ ®ã cã thÓ ®­a ra nh÷ng chiÕn l­îc hîp lý, nh÷ng chÝnh s¸ch phï hîp vµ kÞp thêi nh»m tho¶ m·n nhu cÇu ngµy cµng cao cña kh¸ch hµng. §Æc biÖt, ng©n hµng nµo còng chó träng ph¸t triÓn hÖ thèng th«ng tin kh¸ch hµng v× th«ng qua hÖ thèng nµy, ng©n hµng cã thÓ cËp nhËt liªn tôc th«ng tin liªn quan ®Õn kh¸ch hµng tõ ®ã lo¹i bá ®­îc nh÷ng th«ng tin d­ thõa, h¹n chÕ ®­îc rñi ro tÝn dông vµ n©ng cao chÊt l­îng phôc vô kh¸ch hµng. Mäi ng©n hµng ®Òu mong muèn cã mét chÝnh s¸ch tÝn dông hoµn thiÖn vµ ®óng ®¾n, qua ®ã n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông ®Ó cã thÓ thu hót ®­îc nhiÒu kh¸ch hµng, vµ lµm cho lîi nhuËn cña ng©n hµng t¨ng. Kh¸ch hµng ®i vay rÊt ®a d¹ng, ®ã cã thÓ lµ c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc x· héi, c¸c c¬ quan, ®oµn thÓ, hoÆc c¸c c¸ nh©n...Víi mçi mét bé phËn kh¸ch hµng kh¸c nhau, ng©n hµng ph¶i cã nh÷ng chÝnh s¸ch tÝn dông riªng hîp lý. Cã nh­ vËy míi ®¶m b¶o ®­îc chÊt l­îng cho vay. 1.4.1.6. C¬ cÊu tæ chøc cña NHTM Tæ chøc bé m¸y nh»m môc tiªu chñ yÕu lµ t¨ng hiÖu suÊt c«ng viÖc, dÉn ®Õn t¨ng thu nhËp, gi¶m thiÓu rñi ro cho ng©n hµng. ChÝnh v× vËy ng©n hµng cÇn ph¶i t×m ra mét bé m¸y thÝch hîp ®Ó tr¸nh sù trïng lÆp nhiÖm vô gi÷a c¸c phßng ban, lµm gi¶m chi phÝ vËn hµnh, chi phÝ qu¶n lý vµ chi phÝ nh©n c«ng, t¨ng tÝnh chuyªn m«n hãa..., tõ ®ã n©ng cao hiÖu qu¶ c¸c ho¹t ®éng cña ng©n hµng, trong ®ã cã ho¹t ®éng cho vay. Bªn c¹nh ®ã, m«i tr­êng kinh doanh thay ®æi th­êng xuyªn nh­ sù ra ®êi cña c¸c tæ chøc tµi chÝnh míi, sù xuÊt hiÖn cña c¸c s¶n phÈm míi, hay sù thay ®æi c«ng nghÖ ng©n hµng... còng ®ßi hái ng©n hµng ph¶i kh«ng ngõng thay ®æi tæ chøc bé m¸y cho phï hîp. NHTM qu¶n lý c¸c kho¶n cho vay ®Òu nh»m môc tiªu ®¶m b¶o an toµn vµ t¨ng kh¶ n¨ng sinh lêi cho ng©n hµng. §Ó lµm ®­îc ®iÒu ®ã ng©n hµng cÇn ph¶i nghiªn cøu vµ t×m ra biÖn ph¸p qu¶n lý c¸c kho¶n cho vay sao cho cã hiÖu qu¶ nhÊt. Ch¼ng h¹n nh­ ng©n hµng ph¶i th­êng xuyªn ph©n lo¹i rñi ro c¸c kho¶n cho vay tõ ®ã ®¸nh gi¸ kh¸ch hµng vay, thiÕt lËp c¸c r»ng buéc ph¸p lý chÆt chÏ gi÷a ng©n hµng víi kh¸ch hµng còng nh­ víi c¸n bé tÝn dông ng©n hµng, thiÕt lËp c¸c quü dù phßng thÝch hîp ®Ó cã thÓ h¹n chÕ tèi thiÓu rñi ro ph¸t sinh. Tõ ®ã ta thÊy ®­îc tÇm ¶nh h­ëng lín cña c¸ch thøc qu¶n lý tíi chÊt l­îng cho vay cña NHTM. 1.4.2. Nh©n tè kh¸ch quan 1.4.2.1. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng tõ phÝa kh¸ch hµng * ThiÖn chÝ cña kh¸ch hµng trong viÖc tr¶ nî cho ng©n hµng: §©y lµ mét nh©n tè cã ¶nh h­ëng lín tíi chÊt l­îng cña kho¶n vay. Kh¸ch hµng ph¶i cã thiÖn chÝ tr¶ nî th× lóc ®ã míi cung cÊp ®Çy ®ñ vµ trung thùc mäi th«ng tin vÒ t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp m×nh, còng nh­ lµ sö dông vèn vay ®óng víi môc ®Ých nh­ ®· tho¶ thuËn trong hîp ®ång. ChØ khi doanh nghiÖp chÞu hîp t¸c víi ng©n hµng th× ng©n hµng míi ®¶m b¶o chÊt l­îng cho vay, nÕu kh«ng, dï hîp ®ång cho vay cã chÆt chÏ thÕ nµo th× còng kh«ng ®¶m b¶o ®­îc an toµn cho kho¶n vay cña ng©n hµng. * T×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña kh¸ch hµng lµ doanh nghiÖp: §©y lµ yÕu tè cã ¶nh h­ëng rÊt lín tíi chÊt l­îng cña kho¶n vay. NÕu nh­ kh¸ch hµng lµm ¨n thuËn lîi th× kh¶ n¨ng tr¶ nî ®­îc cho ng©n hµng lµ rÊt lín vµ ng­îc l¹i nÕu kh¸ch hµng lµm ¨n thua lç, kh¶ n¨ng kh«ng tr¶ nî ®­îc cho ng©n hµng lµ rÊt lín, ng©n hµng cã thÓ ph¶i gia h¹n thªm nî hoÆc ph¶i ®­a vµo nî qu¸ h¹n, thËm chÝ lµ nî khã ®ßi. Nh­ vËy, ng©n hµng lu«n chó träng xem xÐt t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh tr­íc khi ®­a ra quyÕt ®Þnh cho vay. * N¨ng lùc vµ tr×nh ®é qu¶n lý cña kh¸ch hµng: Nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh trong ho¹t ®éng kinh doanh nghiÖp, tíi sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Nhµ qu¶n lý tµi ba sÏ cho ra nh÷ng quyÕt ®Þnh chÝnh x¸c nªn quyÕt ®Þnh ®Çu t­ vµo ®©u, tõ ®ã sÏ cho ra ®êi nh÷ng ph­¬ng ¸n, dù ¸n kinh doanh kh¶ thi víi chÊt l­îng tèt. NÕu dïng vèn vay ng©n hµng ®Ó ®Çu t­ cho ph­¬ng ¸n th× tÊt nhiªn chÊt l­îng cña kho¶n vay sÏ cao. Bªn c¹nh ®ã nhµ qu¶n lý ph¶i lµ ng­êi cã kh¶ n¨ng ®­a ra quyÕt ®Þnh nhanh chãng, kÞp thêi vµ linh ho¹t míi gióp cho ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp ®¹t hiÖu qu¶ cao, tøc lµ doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng tr¶ nî ng©n hµng ®óng h¹n. 1.4.2.2. Nh©n tè kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸ - x· héi * Nh©n tè kinh tÕ: M«i tr­êng kinh tÕ cã ¶nh h­ëng rÊt lín tíi ho¹t ®éng cña ng©n hµng. NÕu nÒn kinh tÕ æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn nhanh, bÒn v÷ng, ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng sÏ gÆp thuËn lîi, ng©n hµng cã thÓ më réng c¸c ho¹t ®éng mét c¸ch dÔ dµng, ®Æc biÖt lµ ho¹t ®éng cho vay do mäi thµnh phÇn kinh tÕ trong x· héi ®Òu ph¸t triÓn, nhu cÇu ®i vay sÏ lín vµ cÊp thiÕt h¬n bao giê hÕt. Ng­îc l¹i, nÕu nÒn kinh tÕ gÆp khñng ho¶ng hoÆc kÐm ph¸t triÓn nh­ l¹m ph¸t cao, sù thay ®æi thÊt th­êng, khã dù ®o¸n cña l·i suÊt, th× doanh nghiÖp, còng nh­ c¸c tæ chøc kinh tÕ kh¸c ho¹t ®éng kh«ng cã hiÖu qu¶, nhiÒu khi bÞ ph¸ s¶n, nhu cÇu ®i vay vèn lµ kh«ng cã, chÝnh v× thÕ kh¶ n¨ng cho vay cña ng©n hµng bÞ h¹n chÕ, c¸c kho¶n ®· cho vay ®Õn h¹n khã thu håi l¹i ®­îc, thËm chÝ ng©n hµng cã thÓ bÞ mÊt vèn, dÉn ®Õn chÊt l­îng ho¹t ®éng cho vay bÞ ¶nh h­ëng. * Nh©n tè chÝnh trÞ: Còng gièng nh­ nh©n tè kinh tÕ, nÒn chÝnh trÞ cña mét quèc gia æn ®Þnh, kh«ng cã ®µn ¸p, ®¶o chÝnh sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp æn ®Þnh, viÖc lµm ¨n thuËn lîi sÏ gióp doanh nghiÖp tr¶ ®­îc nî ng©n hµng, th«ng qua ®ã n©ng cao chÊt l­îng cña ho¹t ®éng cho vay. * Nh©n tè v¨n hãa – x· héi: Mçi mét nÒn v¨n ho¸ kh¸ch nhau sÏ cã nh÷ng ¶nh h­ëng kh¸c nhau tíi chÊt l­îng cña ho¹t ®éng cho vay. Ch¼ng h¹n nh­ v¨n hãa kinh doanh kh¸c nhau sÏ khiÕn cho c¸c ng©n hµng cã c¬ cÊu tæ chøc kh¸c nhau, dÉn tíi hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c ng©n hµng lµ kh¸c nhau. Hay mçi x· héi kh¸c nhau th× l¹i cã nh÷ng chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kh¸c nhau, nh­ vËy sÏ ¶nh h­ëng tíi ph­¬ng h­íng ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc kinh tÕ trong x· héi... 1.4.2.3. M«i tr­êng ph¸p lý Ho¹t ®éng cña hÖ thèng ng©n hµng nãi chung vµ ho¹t ®éng cho vay cña ng©n hµng nãi riªng ®Òu n»m trong sù kiÓm so¸t chÆt chÏ cña hÖ thèng ph¸p lý do nhµ n­íc ®Æt ra. HÖ thèng ph¸p lý lµ c«ng cô gióp nhµ n­íc h¹n chÕ nh÷ng rñi ro cã thÓ x¶y ra ®èi víi hÖ thèng ng©n hµng nh­ ph¸ s¶n ®ång lo¹t, dÉn tíi toµn bé nÒn kinh tÕ bÞ ¶nh h­ëng, còng nh­ nh÷ng rñi ro cã thÕ x¶y ra ®èi víi ho¹t ®éng cho vay cña NHTM. Mçi nhµ n­íc ®Òu ®ang cè g¾ng hoµn thiÖn nh÷ng v¨n b¶n ph¸p quy, nh­ hÖ thèng c¸c v¨n b¶n luËt, nghÞ ®Þnh, quy ®Þnh sao cho phï hîp víi thùc tiÔn, qua ®ã cã thÓ n©ng cao ®­îc chÊt l­îng ho¹t ®éng cho vay. Cã thÓ nãi, viÖc qu¶n lý cña nhµ n­íc cã t¸c ®éng lín ®Õn ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp. NÕu nhµ n­íc cã nh÷ng chÝnh s¸ch qu¶n lý hîp lý vµ chÆt ch÷ sÏ t¹o c¬ héi cho c¸c doanh nghiÖp ph¸t triÓn lµnh m¹nh, qua ®ã thóc ®Èy ho¹t ®éng cho vay cña NHTM. Ng­îc l¹i, nÕu c¬ chÕ chÝnh s¸ch láng lÎo sÏ dÉn tíi kinh doanh kh«ng lµnh m¹nh, ¶nh h­ëng tíi chÊt l­îng cña kho¶n vay. 1..4.2.4. C¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn: Bªn c¹nh nh÷ng nh©n tè ¶nh h­ëng do con ng­êi t¹o ra th× nh÷ng nh©n tè bÊt kh¶ kh¸ng do thiªn nhiªn mang ®Õn nh­ thiªn tai, h¹n h¸n, mÊt mïa, ®éng ®Êt, dÞch bÖnh... còng ¶nh h­ëng tíi chÊt l­îng cho vay cña NHTM. Nh÷ng nh©n tè nµy mµ x¶y ra th× sÏ g©y hËu qu¶ nghiªm träng cho c¶ kh¸ch hµng vµ ng©n hµng do viÖc kinh doanh cña kh¸ch hµng bÞ ®×nh trÖ, dÉn tíi tæn thÊt nÆng nÒ, hiÖu qu¶ kinh doanh bÞ gi¶m sót, c¸c kho¶n nî ng©n hµng bÞ tr× ho·n, thËm chÝ lµ kh«ng thÓ tr¶ ®­îc. Ng©n hµng kh«ng thu ®­îc nî cña kh¸ch hµng còng sÏ ¶nh h­ëng tíi hiÖu qu¶ kinh doanh.CH¦¥NG II: THùC TR¹NG HIÖU QU¶ HO¹T §éNG CHO VAY DNNVV T¹I NHCT HOµN KIÕM 2.1 kh¸i qu¸t vÒ cn nhct hoµn kiÕm. 2.1.1 LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña Chi nh¸nh NHCT Hoµn KiÕm. Ng©n hµng C«ng th­¬ng ViÖt Nam (Vietincombank) ®­îc thµnh lËp tõ n¨m 1988 sau khi t¸ch ra khái Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam víi tªn ban ®Çu lµ Ng©n hµng chuyªn doanh C«ng th­¬ng ViÖt Nam. Sau ®ã, ®Õn n¨m 1990, ng©n hµng chÝnh thøc ®­îc ®æi tªn thµnh Ng©n hµng C«ng th­¬ng ViÖt Nam. Ng©n hµng C«ng th­¬ng Hoµn KiÕm lµ chi nh¸nh cÊp 1 trùc thuéc Ng©n hµng C«ng th­¬ng ViÖt Nam cã trô së chÝnh t¹i 37 Hµng Bå - quËn Hoµn KiÕm - Hµ Néi. Tr­íc th¸ng 3/1988, NHCT Hoµn KiÕm thuéc vÒ NHCT thµnh phè Hµ Néi. Lµ mét quü tiÕt kiÖm n»m ë sè 10 Lª Lai, lóc bÊy giê nhiÖm vô chÝnh mµ NHCT Hoµn KiÕm thùc hiÖn lµ võa kinh doanh tiÒn tÖ, tÝn dông vµ thanh to¸n võa ®¶m b¶o nhu cÇu vèn cho c¸c ®¬n vÞ ngoµi quèc doanh vµ c¸c tËp thÓ trªn ®Þa bµn quËn Hoµn KiÕm. Theo chØ thÞ sè 218/CT ban hµnh ngµy 13/07/1987 cña HDBT, thùc hiÖn ®iÒu lÖ cña NHCT ViÖt Nam, ngµy 26/03/1988, quü tiÕt kiÖm ë s« 10 Lª Lai chÝnh thøc t¸ch ra khái NHCT Hµ Néi vµ trë thµnh NHCT Hoµn KiÕm cho ®Õn nay. Cïng víi sù thay ®æi ®ã, ng©n hµng ®· chuyÓn vÒ 37 Hµng Bå, vµ n¬i ®©y trë thµnh trô së chÝnh cña Ng©n hµng. Chi nh¸nh Ng©n hµng C«ng th­¬ng Hoµn KiÕm thùc hiÖn chøc n¨ng kinh doanh tiÒn tÖ, tÝn dông, dÞch vô ng©n hµng theo luËt c¸c TCTD, §iÒu lÖ NHCT VN, c¸c quy ®Þnh cña Ph¸p luËt vµ quy ®Þnh cña NHCT VN. NHCT Hoµn KiÕm ho¹t ®éng cã con dÊu, ®­îc më tµi kho¶n t¹i NHNN vµ c¸c tæ chøc tÝn dông theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt, thùc hiÖn chÕ ®é h¹ch to¸n kinh tÕ néi bé theo quy ®Þnh cña NHNN vµ NHCT VN, ®­îc phÐp thµnh lËp mét sè ®¬n vÞ trùc thuéc vµ c¸c ®¬n vÞ nµy còng ®­îc phÐp cã con dÊu ®Ó ho¹t ®éng kinh doanh theo quy ®Þnh cña NHCT VN. 2.1.2 C¬ cÊu tæ chøc cña chi nh¸nh NHCT Hoµn KiÕm.,85Ng©n hµng ho¹t ®éng d­íi sù ®iÒu hµnh cña ban l·nh ®¹o gåm phô tr¸ch c¸c m¶ng c«ng viÖc kh¸c nhau C¨n cø quyÕt ®Þnh 151/Q§- H§QT- NHCT ngµy 20/10/2003 cña héi ®ång qu¶n trÞ ng©n hµng C«ng Th­¬ng ViÖt Nam vÒ viÖc phª duyÖt m« h×nh tæ chøc cña chi nh¸nh NHCT Hoµn KiÕm theo dù ¸n hiÖn ®¹i ho¸ ng©n hµng, chi nh¸nh cã tÊt c¶ 11 phßng ban víi c¸c chøc n¨ng nhiÖm vô kh¸c nhau. Giám đốc Phòng tài trợ thương mại Phòng khách hàng cá nhân Phó giám đốc 2 Phó giám đốc 1 Phòng giao dịch Đồng Xuân Phòng kiểm tra nội bộ Phòng kế toán tài chính Phòng tổng hợp tiếp thị Phòng kế toán giao dịch Phòng khách hàng số 2 Phòng khách hàng số 1 Phòng tiền tệ kho quỹ Phòng tổ chức hành chính Phòng thông tin điện toán Theo c¸c quyÕt ®Þnh sè 359/Q§-H§QT-NHCT1 ngµy 23/11/2005 cña chñ tÞch héi ®ång qu¶n trÞ NH C«ng Th­¬ng ViÖt Nam vÒ viÖc ban hµnh quy chÕ tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña chi nh¸nh NHCT Hoµn KiÕm ViÖt Nam; quyÕt ®Þnh sè 272/Q§-H§QT-NHCT1 ngµy 11/07/2005 cña Héi ®ång qu¶n trÞ NH C«ng Th­¬ng ViÖt Nam; quyÕt ®Þnh sè 704/Q§-H§QT-NHCT1 ngµy 06/04/2006 cña Tæng gi¸m ®èc NH C«ng Th­¬ng ViÖt Nam vÒ chøc n¨ng, nhiÖm vô c¸c phßng, ban cña chi nh¸nh NH C«ng Th­¬ng ViÖt Nam; c«ng v¨n sè 1406/CV-NHCT1 ngµy 06/04/2006 cña Tæng gi¸m ®èc NH C«ng Th­¬ng ViÖt Nam; quyÕt ®Þnh sè 604/Q§ ngµy 25/09/2006 cña gi¸m ®èc NH C«ng Th­¬ng ViÖt Nam, CN Hoµn KiÕm th× Chi nh¸nh NHCT Hoµn KiÕm cã m« h×nh tæ chøc nh­ sau. §©y lµ m« h×nh theo dù ¸n hiÖn ®¹i hãa ng©n hµng. Gi¸m ®èc cã nhiÖm vô ®iÒu hµnh vµ qu¶n lý ho¹t ®éng cña Së giao dÞch I theo quy ®inh cña NHCT, cña NHNN. C¸c phã gi¸m ®èc cã nhiÖm vô gióp ®ì gi¸m ®èc, chØ ®¹o thùc hiÖn mét sè nhiÖm vô do gi¸m ®èc giao phã. Phßng kh¸ch hµng 1 (doanh nghiÖp lín) lµ phßng trùc tiÕp giao dÞch víi kh¸ch hµng lµ doanh nghiÖp lín ®Ó khai th¸c vèn, cÊp tÝn dông cho kh¸ch hµng, theo dâi, qu¶n lý c¸c kho¶n tÝn dông ®· cÊp... theo chÕ ®é, thÓ lÖ hiÖn hµnh vµ h­íng dÉn cña NHCT. Phßng kh¸ch hµng 2 (doanh nghiÖp võa vµ nhá) lµ phßng trùc tiÕp giao dÞch víi kh¸ch hµng lµ doanh nghiÖp võa vµ nhá. Phßng kh¸ch hµng c¸ nh©n lµ phßng trùc tiÕp giao dÞch víi kh¸ch hµng lµ nh÷ng c¸ nh©n. Phßng qu¶n lý rñi ro cã nhiÖm vô tham m­u cho gi¸m ®èc c«ng t¸c qu¶n lý rñi ro, ®ång thêi qu¶n lý thùc hiÖn danh môc cho vay, ®Çu t­, thÈm ®Þnh vµ t¸i thÈm ®Þnh kh¸ch hµng, dù ¸n, ph­¬ng ¸n ®Ò nghÞ cÊp tÝn dông... vµ thùc hiÖn ®¸nh gi¸, qu¶n lý rñi ro trong toµn bé ho¹t ®éng ng©n hµng theo chØ ®¹o cña NHCT. Phßng kÕ to¸n giao dÞch thùc hiÖn c¸c giao dÞch trùc tiÕp víi kh¸ch hµng nh­ më ®ãng tµi kho¶n, mua b¸n ngo¹i tÖ, thanh to¸n vµ chuyÓn tiÒn trong vµ ngoµi n­íc..., thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc liªn quan c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh, chi tiªu néi bé, qu¶n lý vµ chÞu tr¸ch nhiÖm víi hÖ thèng giao dÞch trªn m¸y theo quy ®Þnh cña nhµ n­íc vµ cña NHCT. Phßng kÕ to¸n tµi chÝnh lµ phßng nghiÖp vô gióp gi¸m ®èc thùc hiÖn qu¶n lý tµi chÝnh nh­ qu¶n lý sÐc vµ c¸c giÊy tê cã gi¸, lËp kÕ ho¹ch tµi chÝnh vµ b¸o c¸o tµi chÝnh, tÝnh vµ nép thuÕ, b¶o hiÓm x· héi... theo quy ®Þnh, thùc hiÖn nhiÖm vô chi tiªu néi bé theo ®óng quy ®Þnh cña nhµ n­íc vµ NHCT. Phßng thanh to¸n xuÊt nhËp khÈu thùc hiÖn nhiÖm vô thanh to¸n xuÊt nhËp khÈu vµ kinh doanh ngo¹i tÖ theo quy ®Þnh cña NHCT nh­ ph¸t hµnh, söa ®æi, thanh to¸n L/C nhËp khÈu, ph¸t hµnh, th«ng b¸o b¶o l·nh trong n­íc vµ n­íc ngoµi, x©y dùng gi¸ mua, b¸n hµng ngµy, ký kÕt c¸c hîp ®ång mua b¸n ngo¹i tÖ... Phßng tiÒn tÖ kho quü lµ phßng cã nhiÖm vô qu¶n lý an toµn kho quü, qu¶n lý quü tiÒn mÆt theo quy ®Þnh cña NHNN vµ NHCT, thùc hiÖn øng tiÒn vµ thu tiÒn cho c¸c quü tiÕt kiÖm, c¸c ®iÓm giao dÞch trong vµ ngoµi quÇy, thu chi tiÒm mÆt cho c¸c doanh nghiÖp cã thu, chi tiÒn mÆt lín... Phßng tæ chøc – hµnh chÝnh lµ phßng nghiÖp vô thùc hiÖn c«ng t¸c tæ chøc c¸n bé vµ ®µo t¹o t¹i chi nh¸nh theo chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch cña nhµ n­íc vµ quy ®Þnh cña NHCT, thùc hiÖn c«ng t¸c qu¶n trÞ vµ v¨n phßng phôc vô ho¹t ®éng kinh doanh t¹i chi nh¸nh, thùc hiÖn c«ng t¸c b¶o vÖ an ninh, an toµn t¹i chi nh¸nh. Phßng th«ng tin ®iÖn to¸n thùc hiÖn c«ng t¸c qu¶n lý, duy tr× hÖ thèng th«ng tin ®iÖn to¸n t¹i chi nh¸nh nh­ thùc hiÖn möo, ®ãng giao dÞch chi nh¸nh hµng ngµy..., b¶o tr×, b¶o d­ìng hÖ thèng, thiÕt bÞ ngo¹i vÞ, m¹ng m¸y tÝnh ®¶m b¶o th«ng suèt ho¹t ®éng cña hÖ thèng, phèi hîp víi c¸c phßng nghiÖp vô ®Ò xuÊt c¸c s¶n phÈm míi vµ c«ng nghÖ míi... Phßng tæng hîp lµ phßng nghiÖp vô tham m­u cho gi¸m ®èc dù kiÕn kÕ ho¹ch kinh doanh, tæng hîp, ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh ho¹t ®éng vµ kÕt qu¶ kinh doanh, thùc hiÖn b¸o c¸o ho¹t ®éng hµng n¨m cña Së giao dÞch I, lµ ®Çu mèi nghiªn cøu c¸c ®Ò ¸n më réng m¹ng l­íi kinh doanh..., thùc hiÖn ®Çu t­, huy ®éng vèn trªn thÞ tr­êng liªn ng©n hµng, thÞ tr­êng vèn theo h¹n møc cho phÐp. Phßng dÞch vô thÎ cã nhiÖm vô tham m­u cho ban gi¸m ®èc nghiªn cøu, ph¸t triÓn dÞch vô thanh to¸n c¸c lo¹i thÎ do NHCT ph¸t hµnh, trùc tiÕp tæ chøc thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ theo ®óng quy ®Þnh cña NHCT, b¶o ®¶m an toµn hiÖu qu¶ phôc vô kh¸ch hµng nhanh chãng, kÞp thêi. 2.2. T×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña CN NHCT Hoµn KiÕm trong thêi gian võa qua. 2.2.1. T×nh h×nh ho¹t ®éng huy ®éng vèn cña Ng©n hµng.iÖn theo BiÓu 1: T×nh h×nh nguån vèn huy ®éng t¹i chi nh¸nh NHCT Hoµn KiÕm. §¬n vÞ: Tû ®ång. Tiªu chÝ N¨m 2005 N¨m 2006 N¨m2007 ST % ST % ST % I. Ph©n theo ®èi t­îng 1. TiÒn göi doanh nghiÖp 1826 66% 3593,1 79% 2278 70% 2. TiÒn göi d©n c­ 935 34% 953,7 21% 985 30% II. Ph©n theo kú h¹n 1. TiÒn göi cã kú h¹n 2338 85% 3710,1 82% 2291 70% 2. TiÒn göi kh«ng kú h¹n 423 15% 836,7 18% 972 30% III. Tæng nguån vèn huy ®éng 2761 4546,8 3263 Nguån: B¸o c¸o tæng kÕt ho¹t ®éng cña CN NHCT Hoµn KiÕm 2006-2007 ( Sè liÖu tÝnh ®Õn ngµy 31/12/2007) Qua sè liÖu ë biÓu 1 ta thÊy tæng nguån vèn huy ®éng cña ng©n hµng cã nhiÒu biÕn ®éng qua c¸c n¨m. N¨m 2006 tæng nguån vèn huy ®éng t¨ng 1785.8 tû ®ång so víi n¨m 2005, tèc ®é t¨ng 65%. Sang n¨m 2007 nguån vèn huy ®éng l¹i gi¶m m¹nh 28%, gi¶m 3263 tû ®ång(tõ 4546.8 tû xuèng 3263 tû). Tû träng c¸c nguån vèn huy ®éng còng cã thay ®æi kh¸ lín: Trong thêi gian võa qua, tiÒn göi cña d©n c­ liªn tôc t¨ng vµ ngµy cµng chiÕm tû träng cao trong c¬ cÊu nguån vèn huy ®éng XÐt vÒ mÆt kú h¹n th× tiÒn göi cã kú h¹n trong n¨m 2007 gi¶m kh¸ nhiÒu, 1419.1 tû, gi¶m 38% so víi n¨m 2006 nh­ng lo¹i tiÒn göi nµy vÉn chiÕm mét tû träng lín trong tæng nguån vèn huy ®éng. §©y lµ ­u ®iÓm cña ng©n hµng trong c«ng t¸c huy ®éng vèn, v× lo¹i tiÒn göi cã k× h¹n rÊt æn ®Þnh, lµ nguån tµi trî chÝnh cho nhu cÇu vay vèn trung vµ dµi h¹n. Cã thÓ nãi, n¨m 2006 tæng nguån vèn huy ®éng cña ng©n hµng t¨ng m¹nh lµ kÕt qu¶ cña viÖc qu¸n triÖt vµ triÓn khai c¸c gi¶i ph¸p thóc ®Èy huy ®éng vèn nh­; chÝnh s¸ch l·i suÊt nh¹y bÐn, linh hoat theo s¸t diÔn biÕn thÞ tr­êng, ®a d¹ng hãa c¸c h×nh thøc huy ®éng… N¨m 2006 tæng nguån vèn huy ®éng cña ng©n hµng t¨ng ®ét biÕn. §Õn n¨m 2007, chØ tiªu nµy cã gi¶m nh­ng còng kh«ng thÓ ®¸nh gi¸ ®©y lµ sù yÕu kÐm cña ng©n hµng. V× trong n¨m 2007, ®èi víi c¸c doanh nghiÖp, nhÊt lµ doanh nghiÖp lín chuyÓn h­íng tham gia ®Çu t­ m¹nh vµo c¸c ®Þnh chÕ thuéc lÜnh vùc tµi chÝnh, ng©n hµng, thÞ tr­êng chøng kho¸n; ®èi víi d©n c­ do l¹m ph¸t ®· chuyÓn sang ®Çu t­ m¹nh vµo thÞ tr­êng bÊt ®éng s¶n, céng víi sù c¹nh tranh l·i suÊt vµ më réng m¹ng l­íi ho¹t ®éng cña hÖ thèng c¸c NHTM trªn ®Þa bµn, chi nh¸nh Hoµn KiÕm vÉn gi÷ æn ®Þnh nguån vèn b×nh qu©n ë møc trªn 3.500 tû ®ång, thÓ hiÖn sù cè g¾ng rÊt lín cña Chi nh¸nh. Bªn c¹nh viÖc tËp trung nghiªn cøu ®­a ra c¸c s¶n phÈm tiÒn göi ®a d¹ng ®Ó thu hót vµ gi÷ v÷ng nguån vèn tõ c¸c tæ chøc, chi nh¸nh còng rÊt chó träng ®Èy m¹nh huy ®éng vèn trong d©n c­. BiÓu hiÖn lµ trong n¨m 2007 Chi nh¸nh ®· thµnh lËp thªm phßng phßng giao dÞch Hå G­¬m; n©ng cÊp 03 Quü tiÕt kiÖm thµnh §iÓm giao dÞch. 2.2.2 T×nh h×nh sö dông vèn cña Ng©n hµng.BiÓu 2: tæng d­ nî cho vay §¬n vÞ: Tû ®ång ChØ tiªu N¨m 2005 N¨m 2006 N¨m 2007 ST % ST % So víi 2005 ST % So víi 2006 ST % ST % I. Ph©n theo thêi h¹n 1. Cho vay ng¾n h¹n 200 18% 220 21% 20 10% 410 37% 190 86% 2. Cho vay trung dµi h¹n 900 82% 850 79% -50 -6% 690 63% -160 -19% II. Ph©n theo tp kinh tÕ 1. Cho vay DNNN 880 80% 778 73% -102 -12% 800 73% 22 3% 2. Cho vay NQD 220 20% 292 27% 72 33% 300 27% 8 3% II. Tæng d­ nî cho vay 1100 1070 -30 2.7% 1100 30 2.8% Nguån: B¸o c¸o tæng kÕt ho¹t ®éng cña NHCT Hoµn KiÕm n¨m 2006-2007 ( Sè liÖu tÝnh ®Õn ngµy 31/12/2007) Trong giai ®o¹n 2005-2007, t×nh h×nh ho¹t ®éng cho vay cña Chi nh¸nh kh¸ æn ®Þnh. Tuy n¨m 2006 tæng d­ nî cho vay cã gi¶m nhÑ so víi 2005, gi¶m 30 tû, víi tèc ®é 2.7%. Nh­ng ®Õn n¨m 2007 tæng d­ nî cho vay l¹i t¨ng tèc ®é t¨ng 2,8% lªn vµ duy tr× ë møc 1100 tû ®ång. C¬ cÊu d­ nî ®· ®­îc thay ®æi theo h­íng tÝch cùc: Tû träng cho vay ng¾n h¹n ngµy cµng t¨ng, n¨m 05 tû lÖ nµy lµ 18%, nh­ng ®Õn n¨m 2007 tû träng cho vay ng¾n h¹n cña Chi Nh¸nh ®· lµ 37%. Tû träng cho vay khu vùc DNNN còng gi¶m tõ 80% xuèng 73%. * ChÊt l­îng tÝn dông: Nhê lµm tèt kh©u thÈm ®Þnh vµ kiÓm tra gi¸m s¸t chÆt chÏ nªn chÊt l­îng tÝn dông ngµy cµng ®­îc c¶i thiÖn, nî qu¸ h¹n qóa h¹n qua c¸c n¨m gi¶m, ®Õn n¨m 2007 th× d­ nî qu¸ h¹n chØ cßn 0,91%. Tuy nhiªn, nî tån ®äng khã ®­îc gi¶i quyÕt do ph¸t sinh tõ nhiÒu n¨m tr­íc, c¸c ®¬n vÞ ®· cam kÕt tr¶ nî nh­ng kh«ng thùc hiÖn. 2.2.3. C¸c ho¹t ®éng kh¸c.Doanh sè thanh to¸n ®¹t 33 tû ®ång, t¨ng 4,8% so víi n¨m 2006. Trong n¨m chi nh¸nh thu hót ®­îc h¬n 250 kh¸ch hµng ®Õn më tµi kho¶n míi t¹i ng©n hµng, thùc hiÖn 32.860 mãn chuyÓn tiÒn vµ thanh to¸n ®iÖn tö. 2.2.4 KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh. N¨m 2007 tæng thu ®¹t 459,8 tû ®ång, t¨ng 156,7 tû(+51,7%) so víi n¨m 2006. Thu l·i cho vay ®¹t 294,3 tû chiÕm 65% tæng thu. Thu nhËp l·i rßng ®¹t 189.7 tû. N¨m 2007, tæng chi lµ 394.8 tû ®ång, t¨ng 136.7 tû so víi n¨m 2006. Chi l·i tiÒn göi lµ 249.8 tû, chiÕm 63% tæng chi. Cã thÓ nãi trong thêi gian t×nh h×nh ho¹t ®éng do ph¶i ®èi mÆt nh÷ng khã kh¨n th¸ch thøc nªn t×nh h×nh ho¹t ®çng s¶n xuÊt kinh doanh cña chi nh¸nh kh«ng ®­îc tèt l¾m. Lîi nhuËn cña chi nh¸nh nh×n chung lµ gi¶m.N¨m 2006 lîi nhuËn ®¹t 61 tû ®ång, gi¶m 10,3 % so víi n¨m 2005. §Õn n¨m 2007, lîi nhuËn cña chi nh¸nh cã t¨ng 6.6 % so víi n¨m 2006, ®¹t 65 tû ®ång. C¸c ho¹t ®éng kh¸c còng ®­îc CN NHCT Hoµn KiÕm thùc hiÖn tèt nh­ lµ ho¹t ®éng thanh to¸n, ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu, ho¹t ®éng dÞch vô, ho¹t ®éng tiÒn tÖ kho quü... - Ho¹t ®éng thanh to¸n víi vai trß lµ ®Çu mèi thanh to¸n cho mét sè chi nh¸nh trong cïng hÖ thèng NH C«ng Th­¬ng còng nh­ c¸c ng©n hµng kh¸c hÖ thèng. C¸c dÞch vô thÎ, sÐc ®Òu thùc hiÖn tèt, t¨ng tr­ëng m¹nh qua c¸c n¨m. - Ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu diÔn ra kh¸ thuËn lîi víi doanh sè t¨ng ®Òu qua c¸c n¨m. Duy chØ cã ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ cã doanh sè kh«ng t¨ng so víi nh÷ng n¨m tr­íc nªn tõ th¸ng 02/2006 NH C«ng Th­¬ng ViÖt Nam ®· yªu cÇu ngõng giao dÞch mua b¸n ngo¹i tÖ trªn thÞ tr­êng liªn ng©n hµng. Ngoµi viÖc kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l­îng c¸c s¶n phÈm dÞch vô cò, Chi nh¸nh lu«n thóc ®Èy nghiªn cøu vµ triÓn khai c¸c s¶n phÈm dÞch vô míi nh»m ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng cao cña kh¸ch hµng, nh­ dÞch vô Internet Banking, dÞch vô thuª kÐt s¾t, l¾p ®Æt thªm nhiÒu m¸y ATM t¹i c¸c ®iÓm ®«ng d©n c­... - Ho¹t ®éng tiÒn tÖ kho quü còng ®­îc chó träng nh»m ®¶m b¶o an toµn còng nh­ nh»m t¨ng tèi ®a nguån tiÒn göi ë tµi kho¶n thanh to¸n cña kh¸ch hµng. Cã thÓ nãi, t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña Chi nh¸nh thêi gian võa qua kh«ng ®­îc tèt l¾m. Lîi nhuËn kinh doanh cña chi nh¸nh n¨m 2006 so víi 2005 gi¶m tõ 68 tû xuèng cßn 61 tû. Nguyªn nh©n chÝnh lµ do trong n¨m 2006 nguån vèn huy ®éng cña chi nh¸nh t¨ng ®ét biÕn trong khi D­ nî vµ doanh sè cho vay l¹i gi¶m. HiÖu qu¶ sö dông ®ång vèn huy ®éng thÊp. Thu nhËp tõ ho¹t ®éng cho vay kh«ng cao. §©y lai lµ nguån thu nhËp chÝnh cña ng©n hµng.Do ®ã ¶nh h­ëng ®Õn lîi nhuËn toµn chi nh¸nh. §Õn n¨m 2007,do cã chÝnh s¸ch kinh doanh hîp lý, lîi nhuËn ®· dÇn t¨ng lªn, ®¹t møc 65 tû ®éng 2.3. thùc tr¹ng hiÖu qu¶ cho vay doanh nghiÖp võa vµ nhá t¹i chi nh¸nh nhct hoµn kiÕm. 2.3.1. Doanh sè cho vay, doanh sè thu nî, d­ nî. §Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cho vay ta ®¸nh gi¸ trªn hai mÆt: quy m« vµ chÊt l­îng ho¹t ®éng cho vay. Nh¾c ®Õn quy m« cho vay lµ ta nãi ®Õn c¸c chØ tiªu doanh sè cho vay, doanh sè thu nî vµ d­ nî. BiÓu 3: T×nh h×nh DSCV, DSTN, D­ nî ®èi víi DNNVV t¹i Chi nh¸nh NHCT Hoµn KiÕm §¬n vÞ: tû ®ång ChØ tiªu 31/12/2005 31/12/2006 31/12/2007 Sè tiÒn Sè tiÒn T¨ng(+) gi¶m(-) Sè tiÒn T¨ng(+) gi¶m(-) Sè tuyÖt ®èi % Sè tuyÖt ®èi % DS cho vay 200 180 -20 -10% 190 10 6% DS thu nî 168 155 -13 -8% 160 5 3% D­ nî 100 95 -5 -5% 110 15 16% Nguån: B¸o c¸o tæng hîp d­ nî cña NHCT Hoµn KiÕm n¨m 2005-2007 ( Sè liÖu tÝnh ®Õn ngµy 31/12/2007) Chi nh¸nh hiÖn nay cã kho¶ng h¬n 40 DNNVV ®ang cã quan hÖ víi chi nh¸nh vµ con sè nµy trong t­¬ng lai cßn cao h¬n n÷a. Tuy nhiªn, doanh sè cho vay ®èi víi c¸c doanh nghiÖp nµy l¹i kh«ng cao, n¨m 2005 doanh sè cho vay chØ lµ 100 tû ®ång míi chØ chiÕm cã 10% doanh sè cho vay cña chi nh¸nh. N¨m 2006 doanh sè cho vay l¹i gi¶m xuèng 20 tû so víi n¨m tr­íc, tèc ®é gi¶m 10% . Vµ sang ®Õn n¨m 2007 t¨ng lªn 10 tû , ®¹t 190 tû ®ång, tèc ®é t¨ng 10%. Nh×n chung quy m« cho vay DNNVV cña chi nh¸nh trong thêi gian võa qua tuy cã biÕn ®éng chót Ýt nh­ng kh«ng nhiÒu l¾m. Doanh sè thu nî còng cã mét sè biÕn ®éng. Còng gièng doanh sè cho vay, n¨m 2006 doanh sè thu nî gi¶m tõ 168 tû xuãng cßn cã 155 tû, tèc ®é gi¶m 8%. Nh­ng ®Õn n¨m 2007, chØ tiªu nµy l¹i t¨ng 5 tû, doanh sè thu nî cña chi nh¸nh vµo n¨m 2007 lµ 160 tû. §èi víi d­ nî b×nh qu©n theo ®ã còng kh«ng æn ®Þnh. N¨m 2006, cã sù gi¶m nhÑ trong d­ nî cho vay DNNVV víi tèc ®é 5% gi¶m d­ nî tõ 100 tû ®ång xuèng cßn 95 tû. Sang ®Õn n¨m 2007, d­ nî t¨ng tr­ëng kh¸ m¹nh, tèc ®é t¨ng tr­ëng 16%, d­ nî cho vay DNNVV n¨m 2007 lµ 110 tû. Cã thÓ xem xÐt râ h¬n vÒ tèc ®é t¨ng tr­ëng d­ nî qua biÕu 4: biÓu 4: tèc ®é t¨ng tr­ëng d­ nî Nguån: B¸o c¸o tæng hîp d­ nî cña NHCT Hoµn KiÕm n¨m 2005 – 2007 (Sè liÖu tÝnh ®Õn ngµy 31/12/2007) Nh×n chung, tuy cã sù t­¬ng ®ång vÒ chiÒu h­íng t¨ng tr­ëng, nh­ng tèc ®é t¨ng tr­ëng d­ nî cho vay DNNVV biÕn ®éng m¹nh h¬n so víi d­ nî cho vay nÒn kinh tÕ. Râ rÖt nhÊt lµ n¨m 2007. tæng d­ nî cho vay t¨ng chØ cã 3% trong tèc ®é t¨ng tr­ëng d­ cho vay DNNVV lªn tíi 16%. N¨m 2006, tæng d­ nî cho vay gi¶m chØ cã 2.7% trong khi d­ nî cho vay cña DNNVV tèc ®é nµy chØ lµ - 5%. Cã thÓ nãi, quy m« cho vay DNNVV cña Chi nh¸nh trong vßng 3 n¨m qua kh«ng cã thay ®æi qu¸ lín vµ ®ang cã chiÒu h­íng ph¸t triÓn lªn. DSCV, DSTN, D­ nî tuy trong n¨m 2006 c¸c chØ tiªu nµy ®Òu gi¶m so víi n¨m 2005, nh­ng sang ®Õn n¨m 2007 c¸c chØ tiªu nµy ®Òu ®· ®­îc c¶i thiÖn. Tuy trong thêi gian võa qua ph¶i ®èi mÆt víi nhiÒu biÕn ®éng vµ khã kh¨n, c¹nh tranh gay g¾t trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ, l·i suÊt thÞ tr­êng quèc tÕ vµ trong n­íc t¨ng cao, ho¹t ®éng thÞ tr­êng chøng kho¸n s«i ®éng….¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn ho¹t ®éng cho vay cña chi nh¸nh, n¨m 2006 doanh sè cho vay, d­ nî ®Òu gi¶m, quy m« cho vay bÞ thu hÑp so víi n¨m 2005. HoÆc còng cã thÓ do ý chÝ chñ quan tõ phÝa ng©n hµng, ¸p dông chÝnh s¸ch h¹n chÕ tÝn dông, chØ thiÕt lËp quan hÖ tÝn dông víi nh÷ng kh¸ch hµng tèt. Nh­ng ®Õn n¨m 2007, c¸c chØ tiªu nµy ®Òu t¨ng. §iÒu nµy lµ nh÷ng dÊu hiÖu cho thÊy chi nh¸nh ®· Tuy quy m« cho vay DNNVV ®ang cã chiÒu h­íng ®­îc më réng nh­ng tû träng cho vay cña bé phËn kh¸ch hµng nµy cßn qu¸ nhá, chiÕm kho¶ng 18% trong tæng d­ nî cho vay. Trong khi ®ã chi nh¸nh cã tíi 56% sè l­îng kh¸ch hµng lµ DNVVN. Nguyªn nh©n lµ do DNNVV th­êng cã nhu cÇu ®Çu t­ thÊp h¬n so víi c¸c doanh nghiÖp lín, tèc ®é lu©n chuyÓn vèn còng nhanh h¬n. 2.3.2 C¬ cÊu d­ nî. BiÓu 5: C¬ cÊu cho vay DNNVV §¬n vÞ: tû ®ång ChØ tiªu N¨m 2005 N¨m 2006 N¨m 2007 ST % ST % ST % I/ Theo thêi h¹n 1.Cho vay ng¾n h¹n 62 62.0% 80 84.2% 90 81.8% 2.Cho vay trung dµi h¹n 38 38.0% 15 15.8% 20 81.8% II/ Theo lo¹i tiÒn 1. Cho vay VN§ 94 94.0% 83.3 87.7% 90 81.8% 2. Cho vay ngo¹i tÖ quy ®æi 6 6.0% 6.7 7.1% 20 18.2% III/ Theo thµnh phÇn kinh tÕ 1. Cho vay DNNN 85.5 85.5% 76.285 80.3% 83.05 75.5% 2. Cho vay DN NQD 14.5 14.5% 18.715 19.7% 26.95 24.5% IV/ Theo ng¸nh kinh tÕ 1. C«ng nghiÖp 35.6 35.6% 34.295 36.1% 40.7 37.0% 2. Tiªu dïng 12 12.0% 12.35 13.0% 15.07 13.7% 3. Th­¬ng nghiÖp 18.3 18.3% 18.43 19.4% 22.33 20.3% 4. DÞch vô 14 14.0% 11.4 12.0% 14.74 13.4% 5. Kh¸c 20.1 20.1% 18.525 19.5% 17.16 15.6% Nguån: B¸o c¸o tæng hîp d­ nî cña NHCT Hoµn KiÕm n¨m 2005-2007 ( Sè liÖu tÝnh ®Õn ngµy 31/12/2007) Ph©n lo¹i theo thêi h¹n cho vay, d­ nî cho vay trung dµi h¹n ®èi víi DNNVV chiÕm tû lÖ cßn nhá vµ tû lÖ nay cßn gi¶m qua c¸c n¨m. Cho tíi n¨m 2005 d­ nî cho vay trung dµi h¹n ®èi víi DNNVV lµ 38 tû ®ång, chiÕm 38% tæng d­ nî cho vay khu vùc nµy. Sang n¨m 2006, chØ tiªu nµy gi¶m m¹nh xuèng cßn cã ph©n nöa 15 tû ®ång, lµm tû träng bé phËn nµy chØ cßn cã 15%. §Õn n¨m 2007 th× chØ tiªu nµy cã t¨ng nh­ng kh«ng ®¸ng kÓ. N¨m 2007 d­ nî cho vay trung dµi h¹n chiÕm tû träng 18%. NÕu ph©n theo lo¹i tiÒn th× n¨m 2005, møc d­ nî ngo¹i tÖ lµ 6 tû vµ cã t¨ng m¹nh qua c¸c n¨m. N¨m 2007 d­ nî lµ 20 tû ®ång, cho thÊy nhu cÇu vay ngo¹i tÖ cña kh¸ch hµng cao.§©y cã thÓ lµ nhu cÇu thiÕt yÕu trong thêi buæi héi nhËp kinh tÕ nh­ hiÖn nay.Tuy nhiªn, so víi møc huy ®éng néi tÖ vµ ngo¹i tÖ th× ch­a c©n xøng, Theo thµnh phÇn kinh tÕ th× d­ nî ®èi víi doanh nghiÖp nhµ n­íc l¹i chiÕm tû träng chñ yÕu, vµ tû träng nµy còng t¨ng qua c¸c n¨m. N¨m 2007, tû träng nµy lµ 75.5%. Tû lÖ nµy ch­a phï hîp víi xu h­íng ph¸t triÓn cña x· héi trong thêi buæi hiÖn nay. Xu h­íng hiÖn t¹i ®ang lµ gi¶m dÇn DNNN do kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ c¸c DNNN, vµ n©ng cao vai trß cña c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh ®Ó cã thÓ dÔ dµng héi nhËp víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi ®ang ph¸t triÓm kh«ng ngõng. Cßn ph©n theo ngµnh s¶n xuÊt kinh doanh th×, d­ nî cho vay tËp trung chñ yÕu vµo ngµnh c«ng nghiÖp vµ th­¬ng nghiÖp, §©y lµ lÜnh vùc mµ ®¹i ®a sè c¸c DNNVV h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn vµ tµi trî cho c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng ë lÜnh vùc nµy còng lµ lîi thÕ m¹nh cña NHCT. Tuy vËy, khi xÐt vÒ c¬ cÊu nî, th× c¸c doanh nghiÖp ®­îc ng©n hµng cho vay l¹i chñ yÕu l¹i lµ DNNN, do yÕu tè c¹nh tranh kh«ng lín nªn víi viÖc kinh doanh kh«ng ®¹t hiÖu qu¶ cao nh­ lµ c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh, ®iÒu ®ã phÇn nµo ¶nh h­ëng tíi chÊt l­îng cña kho¶n vay do yÕu tè rñi ro lín. 2.3.3. Nî qu¸ h¹n, nî xÊu. *) T×nh h×nh gia h¹n nî. BiÓu 6: Nî gia h¹n trong cho vay ®èi víi DNNVV. §¬n vÞ: Tû ®ång N¨m Cho vay nÒn kinh tÕ Cho vay DNVVN Nî gia h¹n DNVVN/ Tæng nî gia h¹n Tæng d­ nî Nî gia h¹n Tû lÖ NGH Tæng d­ nî Nî gia h¹n Tû lÖ NGH 2005 1100 17.8 1.62% 100 5.13 5.13% 28.8% 2006 1070 15 1.4% 95 6.2 6.53% 41.3% 2007 1100 18 1.64% 110 7 6.36% 38.9% Nguån: B¸o c¸o nî gia h¹n, nî qu¸ h¹n cña NHCT Hoµn KiÕm n¨m 2005-2007 ( Sè liÖu tÝnh ®Õn ngµy 31/12/2007) Nî gia h¹n cña chi nh¸nh chiÕm tû lÖ nhá trong tæng d­ nî. Tû lÖ nµy cao nhÊt trong n¨m 2007, míi chØ lµ 1.64%. Trong khi ®ã, tû lÖ nî gia h¹n trong cho vay DNNVV l¹i kh¸ cao vµ ®ang cã xu h­íng t¨ng lªn. N¨m 2005, nî gia h¹n lµ 5.13 tû ®ång, chiÕm 5.13% trong tæng d­ nî. §Õn n¨m 2007, t¨ng thªm 1.07 tû ®ång, nî gia h¹n chiÕm 6.53% tæng d­ nî, vµ n¨m 2007 tû lÖ nµy tuy cã gi¶m nh­ng vÉn cao h¬n so víi n¨m 2005 lµ 6.36%, t­¬ng øng víi 7 tû ®ång. §iÒu nµy cho thÊy, c¸c kho¶n nî ch­a ®­îc tr¶ nî ®óng h¹n nh­ trong cam kÕt, ®­îc kh¸ch hµng lµm ®¬n xin ®iÒu chØnh l¹i kú h¹n tr¶ n¬ ®ang t¨ng. Tuy ®©y kh«ng ph¶i lµ c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n nh­ng c¸c kho¶n nµy tiÒm Èn nhiÒu nguy c¬ chuyÓn sang c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n trong t­¬ng lai, lµm ¶nh h­ëng ®Õn kh¶ n¨ng thu håi nî cña ng©n hµng, tõ ®ã ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng tÝn dông. *) T×nh h×nh nî qu¸ h¹n. ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh trùc tiÕp ®Õn chÊt l­îng tÝn dông, tû lÖ nµy cao hay thÊp noi nªn hiÖu qu¶ cho vay cña chi nh¸nh, cã thÓ nãi tû lÖ nî qu¸ h¹n nµy lµ nh÷ng con sè biÕt nãi, ph¶n ¸nh mét c¸ch toµn diÖn nhÊt t×nh h×nh nî qu¸ h¹n cña mét ng©n hµng. T¹i NHCT Hoµn KiÕm, t×nh h×nh nî qu¸ h¹n ®­îc cho trong b¶ng d­íi ®©y. BiÓu 7: Nî qu¸ h¹n trong cho vay ®èi víi DNNVV §¬n vÞ: tû ®ång N¨m Cho vay nÒn kinh tÕ Cho vay DNVVN Nî qu¸ h¹n DNVVN/ Tæng NQH Tæng d­ nî Nî qu¸ h¹n Tû lÖ NQH Tæng d­ nî Nî qu¸ h¹n Tû lÖ NQH 2005 1100 17.16 1.56% 100 1.65 1.65% 9.62% 2006 1070 12 1.12% 95 1.45 1.53% 12.08% 2007 1100 10 0.91% 110 1.57 1.43% 15.7% Nguån: B¸o c¸o nî gia h¹n, nî qu¸ h¹n cña NHCT Hoµn KiÕm n¨m 2005-2007 ( Sè._.