Nâng cao hiệu quả dụng vốn trong Công ty TNHH Đức Tâm

môc lôc Lêi nãi ®Çu Qu¶n lý vèn vµ sö dông vèn cã ý nghÜa hÕt søc quan träng ®èi víi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Qu¶n lý vèn tèt lµ ®iÒu kiÖn ®Ó doanh nghiÖp kh¼ng ®Þnh ®­îc vÞ trÝ cña m×nh trªn th­¬ng tr­êng trong c¬ chÕ míi. V× thÕ qu¶n lý vµ sö dông vèn lu«n lµ vÊn ®Ò bøc xóc ®Æt ra ®èi víi tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp. Truíc ®©y trong c¬ chÕ quan liªu bao cÊp, hÇu hÕt lµ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc ®­îc nhµ n­íc tµi trî qua viÖc cÊp ph¸t, ®­îc ng©n hµng cho vay víi l·i xuÊt ­u ®·i , do d­îc bao cÊp vÒ vèn nªn hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp nµy ®· û l¹i , tr«ng chê vµo nguån vèn ®­îc cÊp ph¸t, ho¹t ®éng kÐm hiÖu qu¶, tr× trÖ nhiÒu doanh nghiÖp kh«ng b¶o toµn vµ ph¸t triÓn ®­îc vèn. HiÖn nay khi nÒn kinh tÕ ®ang trong thêi kú míi, cïng víi sù th«ng tho¸ng vÒ c¬ chÕ ®­êng lèi chÝnh s¸ch nhµ n­íc. NhiÒu m« h×nh doanh nghiÖp ®· ra ®êi t¹o nªn bèi c¶nh kinh tÕ s«i ®éng vµ mang tÝnh c¹nh tranh quyÕt liÖt. Thêi ®iÓm nµy c¸c doanh nghiÖp ®Òu cã quyÒn b×nh ®¼ng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. NhiÒu doanh nghiÖp ®· ph¸t huy ®­îc tÝnh s¸ng t¹o, n¨ng ®éng nªn hiÖu qu¶ t¨ng nªn râ rÖt. Mét sè doanh nghiÖp do cßn chÞu ¶nh h­ëng tõ c¬ chÕ cò nªn cßn lóng tóng trong qu¶n lý vµ sö dông vèn dÉn ®Õn kh«ng thÓ t¸i s¶n xuÊt ®¬n, vèn bÞ mÊt dÇn ®i sau mçi chu kú kinh doanh. Thùc tÕ nµy do nhiÒu nguyªn nh©n, mµ trong ®ã nguyªn nh©n chñ yÕu lµ do c«ng t¸c sö dông vèn cßn nhiÒu h¹n chÕ, hiÖu qu¶ sö dông vèn thÊp. Do ®ã viÖc ®Èy m¹nh c«ng t¸c sö dông vèn trong c¸c doanh nghiÖp lµ vÊn ®Ò hÕt søc cÇn thiÕt, nã quyÕt ®Þnh sù sèng cßn cña mçi doanh nghiÖp. XuÊt ph¸t tõ viÖc nhËn thøc tÇm quan träng cña vèn vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn nªn qua qu¸ tr×nh thùc tËp t¹i c«ng ty TNHH §øc T©m ., ®­îc sù h­íng dÉn tËn t×nh cña thÇy gi¸o PGS _TS : Lª §øc L÷ cïng sù chØ b¶o, gióp ®ì cña c¸c anh chÞ trong c«ng ty em ®· m¹nh d¹n chän ®Ò tµi “Gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ dông vèn trong c«ng ty TNHH §øc T©m ”cho chuyªn ®Ò tèt nghiÖp cña m×nh. Ngoµi lêi nãi ®Çu vµ kÕt luËn chuyªn ®Ò bao gåm ba ch­¬ng chÝnh nh­ sau: -Ch­¬ngI: HiÖu qu¶ sö dông vèn trong c¸c doanh nghiÖp. -Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng hiÖu qu¶ sö dông vèn t¹i c«ng ty TNHH §øc T©m. -Ch­¬ng III: Gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn t¹i c«ng ty TNHH §øc T©m. Do tr×nh ®é lý luËn còng nh­ kh¶ n¨ng thùc tÕ cßn h¹n chÕ nªn vÊn ®Ò nghiªn cøu cña em cßn nhiÒu thiÕu sãt. Em mong muèn nhËn ®­îc sù chØ b¶o, ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thµy c«, c¸c anh chÞ trong c«ng ty vµ bÌ b¹n ®Ó ®Ò tµi nghiªn cøu cña em ®­îc hoµn thiÖn. Em xin ch©n thµnh c¸m ¬n ThÇy gi¸o PGS _ TS: Lª §øc L÷ , ban l·nh ®¹o vµ phßng kÕ to¸n c«ng ty ®· tËn t×nh gióp ®ì, chØ b¶o, t¹o ®iÒu kiÖn tèt nhÊt ®Ó em cã thÓ hoµn thµnh ®Ò tµi nµy. Ch­¬ng1: HiÖu qu¶ sö dông vèn cña c¸c doanh nghiÖp 1.1. Vèn cña c¸c doanh nghiÖp. 1.1.1. Kh¸i niÖm vÒ vèn trong ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. §Çu t­ lµ viÖc huy ®éng c¸c nguån lùc nh»m biÕn c¸c lîi Ých dù kiÕn thµnh hiÖn thùc trong mét kho¶ng thêi gian ®ñ dµi trong t­¬ng lai. Mét nguån lùc quan träng mµ mäi dù ¸n ®Çu t­ ®Òu ph¶i huy ®éng ®ã lµ nguån vèn C¸c nhµ kinh tÕ kh¸c nhau ®· ®­a ra nhiÒu quan ®iÓm vÒ vèn. Trong c¸c quan ®iÓm ®ã ph¶i kÓ ®Õn quan ®iÓm vÒ vèn cña sau maxr c¸c nhµ kinh tÕ häc ®¹i diÖn cho c¸c tr­êng ph¸i kinh tÕ kh¸c P.Samuelson. Theo P. Samuelson lµ nh÷ng hµng ho¸ ®­îc s¶n xuÊt ra ®Ó phôc vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt míi, lµ trong ba yÕu tè ®Çu vµo cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ( vèn, lao ®éng, ®Êt ®ai). Nh­ vËy vèn ®­îc xem xÐt d­íi h×nh th¸i hiÖn vËt, lµ tµi s¶n cè ®Þnh cña doanh nghiÖp. Kh¸c víi Samuelson, David Begg, t¸c gi¶ cuèn “ Kinh tÕ häc” l¹i ®­a ra hai ®Þnh nghÜa vÒ vèn lµ vèn hiÖn vËt vµ vèn tµi chÝnh. Vèn hiÖn vËt lµ dù tr÷ c¸c hµng ho¸ ®· s¶n xuÊt ra ®Ó s¶n xuÊt c¸c hµng ho¸ kh¸c. Vèn tµi chÝnh lµ tiÒn vµ c¸c lo¹i giÊy tê cã gi¸ kh¸c cña doanh nghiÖp. Theo quan ®iÓm cña Marx, vèn (t­ b¶n) lµ gi¸ trÞ ®em l¹i gi¸ trÞ thÆng d­, lµ mét ®Çu vµo cña quy tr×nh s¶n xuÊt. §Þnh nghÜa cña Marx cã tÇm kh¸i qu¸t lín nh­ng do bÞ h¹n chÕ bëi nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¸ch quan lóc bÊy giê nªn Marx ®· quan niÖm chØ cã khu vùc s¶n xuÊt míi t¹o ra gi¸ trÞ d­ cho nÒn kinh tÕ. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn nay, vèn ®­îc quan niÖm lµ toµn bé nh÷ng gi¸ trÞ øng ra ban ®Çu vµ c¸c qu¸ tr×nh s¶n xuÊt tiÕp theo cña doanh nghiÖp. Kh¸i niÖm nµy kh«ng nh÷ng chØ ra vèn lµ mét yÕu tè ®Çu vµo cña s¶n xuÊt mµ cßn ®Ò cËp tíi sù tham gia cña vèn kh«ng chØ bã hÑp trong toµn bé mäi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ t¸i s¶n xuÊt liªn tôc trong suèt thêi gian tån t¹i cña doanh nghiÖp. Nh­ vËy vèn lµ yÕu tè sè mét cña mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, nã ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i qu¶n lý vµ sö dông cã hiÖu qu¶ ®Ó b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn, b¶o ®¶m cho doanh nghiÖp ngµy cµng lín m¹nh. V× vËy c¸c doanh nghiÖp cÇn thiÕt ph¶i nhËn thøc ®Çy ®ñ h¬n vÒ vèn còng nh­ nh÷ng ®Æc tr­ng cña vèn. §iÒu ®ã cã ý nghÜa rÊt lín ®èi víi c¸c doanh nghiÖp, v× chØ khi nµo doanh nghiÖp hiÓu râ ®­îc tÇm quan träng vµ gi¸ trÞ cña ®ång vèn th× doanh nghiÖp míi cã thÓ sö dông nã mét c¸ch cã hiÖu qu¶ ®­îc. C¸c ®Æc tr­ng c¬ b¶n cña vèn: - Vèn ph¶i ®¹i diÖn cho mét l­îng tµi s¶n nhÊt ®Þnh: cã nghÜa lµ vèn ®­îc biÓu hiÖn b»ng gi¸ trÞ cña tµi s¶n h÷u h×nh vµ tµi s¶n v« h×nh cña doanh nghiÖp. - Vèn ph¶i vËn ®éng sinh lêi, ®¹t ®­îc môc tiªu ®iÒu kiÖn cña doanh nghiÖp. - Vèn ph¶i ®­îc tÝch tô vµ tËp trung ®Õn mét l­îng nhÊt ®Þnh míi cã thÓ ph¸t huy t¸c dông ®Ó ®Çu t­ vµo s¶n xuÊt kinh doanh. - Vèn cã gi¸ trÞ vÒ mÆt thêi gian: ®iÒu nµy rÊt cã ý nghÜa khi bá vèn vµo ®Çu t­ vµ tÝnh hiÖu qu¶ sö dông cña ®ång vèn. - Vèn ph¶i g¾n liÒn víi chñ së h÷u nhÊt ®Þnh, kh«ng thÓ cã ®ång vèn v« chñ vµ kh«ng cã ai qu¶n lý - Vèn ®­îc quan niÖm nh­ mét hµng ho¸ vµ lµ mét hµng ho¸ ®Æc biÖt cã thÓ mua b¸n quyÒn sö dông vèn trªn thÞ tr­êng: t¹o nªn sù giao l­u s«i ®éng trªn thÞ tr­êng vèn vµ thÞ tr­êng tµi chÝnh. - Vèn kh«ng chØ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña c¸c tµi s¶n h÷u h×nh mµ cßn ®­îc biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña nh÷ng tµi s¶n v« h×nh (tµi s¶n v« h×nh cña doanh nghiÖp cã thÓ lµ vÞ trÝ kinh doanh, lîi thÕ trong mÆt hµng s¶n xuÊt, b»ng ph¸t minh s¸ng chÕ, c¸c bÝ quyÕt vÒ c«ng nghÖ.. .. ) 1.1.2. Vai trß cña vèn trong ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. TÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh víi bÊt kú quy m« nµo còng cÇn cã mét l­îng vèn nhÊt ®Þnh, nã lµ ®iÒu kiÖn tiÒn ®Ò cho sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. KÕt qu¶ cuèi cïng cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh lµ s¶n phÈm. S¶n phÈm cña doanh nghiÖp cã thÓ lµ hµng ho¸ dÞch vô, cã thÓ tån t¹i ë h×nh th¸i vËt chÊt hay phi vËt chÊt nh­ng ®Òu lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh dïng søc lao ®éng vµ t­ liÖu lao ®éng t¸c ®éng vµo ®èi t­îng lao ®éng ®Ó biÕn ®æi nã. T­ liÖu lao ®éng vµ ®èi t­îng lao ®éng lµ ®iÒu kiÖn vËt chÊt kh«ng thÓ thiÕu ®­îc cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ t¸i s¶n xuÊt. V× vËy cã thÓ nãi vèn (t­ liÖu lao ®éngvµ ®èi t­îng lao ®éng) lµ tiÒn ®Ò cho sù ra ®êi, tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Mçi doanh nghiÖp khi muèn thµnh lËp th× ®iÒu kiÖn ®Çu tiªn doanh nghiÖp ph¶i cã mét l­îng vèn nhÊt ®Þnh, l­îng vèn ®ã tèi thiÓu ph¶i b»ng l­îng vèn ph¸p ®Þnh (l­îng vèn tèi thiÓu mµ ph¸p luËt quy ®Þnh cho tõng lo¹i doanh nghiÖp) khi ®ã ®Þa vÞ ph¸p lý cña doanh nghiÖp míi ®­îc x¸c lËp. Ng­îc l¹i, viÖc thµnh lËp doanh nghiÖp kh«ng thÓ thµnh lËp ®­îc. Tr­êng hîp trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh, vèn cña doanh nghiÖp kh«ng ®¹t ®iÒu kiÖn mµ ph¸p luËt quy ®Þnh, doanh nghiÖp sÏ bÞ tuyªn bè chÊm døt ho¹t ®éng nh­ ph¸ s¶n, gi¶i thÓ, s¸t nhËp.. ... Nh­ vËy vèn cã thÓ ®­îc xem lµ mét trong nh÷ng c¬ së quan träng nhÊt ®Ó ®¶m b¶o sù tån t¹i t­ c¸ch ph¸p nh©n cña mét doanh nghiÖp tr­íc ph¸p luËt. Trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, vèn lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quyÕt ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña tõng doanh nghiÖp. Vãn kh«ng nh÷ng ®¶m b¶o kh¶ n¨ng mua s¾m m¸y mãc thiÕt bÞ, d©y chuyÒn c«ng nghÖ ®Ó phôc vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt mµ cßn ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt diÔn ra th­êng xuyªn liªn tôc. Vèn lµ yÕu tè quan träng quyÕt ®Þnh ®Õn n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp vµ x¸c lËp vÞ trÝ cña doanh nghiÖp trªn thÞ tr­êng. §iÒu nµy cµng thÓ hiÖn râ trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn nay víi sù c¹nh tranh ngµy cµng gay g¾t, c¸c doanh nghiÖp kh«ng ngõng ph¶i c¶i thiÖn m¸y mãc thiÕt bÞ, ®Çu t­ hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ.. tÊt c¶ nh÷ng yÕu tè nµy muèn ®¹t ®­îc th× ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i cã mét l­îng vèn ®ñ lín. Vèn còng lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn viÖc më réng ph¹m vi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. §Ó tiÕn hµnh t¸i s¶n xuÊt më réng th× sau mét chu kú kinh doanh, vèn cña doanh nghiÖp ph¶i ®­îc sinh lêi tøc lµ ho¹t ®éng kinh doanh ph¶i cã l·i, ®¶m b¶o vèn cña doanh nghiÖp ®­îc b¶o toµn vµ ph¸t triÓn. §ã lµ c¬ së ®Ó doanh nghiÖp tiÕp tôc ®Çu t­ më réng ph¹m vi s¶n xuÊt, th©m nhËp vµo thÞ tr­êng tiÒm n¨ng tõ ®ã më réng thÞ tr­êng tiªu thô n©ng cao uy tÝn cña doanh nghiÖp trªn th­¬ng tr­êng. NhËn thc ®­îc vai trß quan träng cña vèn nh­ vËy th× doanh nghiÖp míi cã thÓ sö dông vèn tiÕt kiÖm cã hiÖu qu¶ h¬n vµ lu«n t×m c¸ch n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn. 1.1.3. C¸c lo¹i vèn cña doanh nghiÖp. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, ®Ó qu¶n lý vµ sö dông vèn mét c¸ch cã hiÖu qu¶, c¸c doanh nghiÖp ®Òu tiÕn hµnh ph©n lo¹i vèn. Tuú vµo môc ®Ých vµ lo¹i h×nh cña tõng doanh nghiÖp mµ mçi doanh nghiÖp ph©n lo¹i vèn theo nh÷ng tiªu thøc kh¸c nhau. Lo¹i vèn ph©n theo nguån h×nh thµnh. Vèn chñ së h÷u a. Vèn ph¸p ®Þnh Vèn ph¸p ®Þnh lµ sè vèn tèi thiÓu ph¶i cã ®Ó thµnh lËp doanh nghiÖp do ph¸p luËt quy ®Þnh ®èi víi tõng ngµnh nghÒ §èi víi doanh nghiÖp Nhµ n­íc, nguån vèn nµy do ng©n s¸ch Nhµ n­íc cÊp hoÆc cã nguån gèc ng©n s¸ch Nhµ n­íc nh­ c¸c kho¶n chªnh lÖch t¨ng gÝa lµm t¨ng gi¸ trÞ tµi s¶n, tiÒn vèn trong doanh nghiÖp, c¸c kho¶n ph¶i nép nh­ng ®­îc ®Ó l¹i doanh nghiÖp. b. Vèn tù bæ sung Vèn tù bæ sung lµ vèn chñ yÕu do doanh nghiÖp ®­îc lÊy mét phÇn tõ lîi nhuËn ®Ó l¹i doanh nghiÖp, nã ®­îc thùc hiÖn d­íi h×nh thøc lÊy mét phÇn tõ quü ®Çu t­ ph¸t triÓn, quü dù phßng tµi chÝnh. Ngoµi ra, ®èi víi doanh nghiÖp Nhµ n­íc cßn ®­îc ®Ó l¹i toµn bé sè khÊu hao c¬ b¶n tµi s¶n cè ®Þnh ®Ó ®Çu t­, thay thÕ, ®æi míi tµi s¶n cè ®Þnh. §©y lµ nguån tµi trî cho nhu cÇu vèn cña doanh nghiÖp. Vèn huy ®éng cña doanh nghiÖp §èi víi mçi doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng vèn chñ së h÷u cã vai trß rÊt quan träng nh­ng chØ chiÕm tØ träng nhá trong tæng sè nguån vèn. §Ó ®¸p øng nhu cÇu vèn cho s¶n xuÊt kinh doanh, doanh nghiÖp ph¶i t¨ng c­êng huy ®éng c¸c nguån vèn kh¸c nhau d­íi h×nh thøc vay nî, liªn doanh liªn kÕt, ph¸t hµnh tr¸i phiÕu vµ c¸c h×nh thøc kh¸c. a. Vèn vay. Doanh nghiÖp cã thÓ vay ng©n hµng, c¸c tæ chøc tÝn dông, c¸c c¸ nh©n, ®¬n vÞ kinh tÕ ®Ó t¹o lËp hoÆc t¨ng thªm nguån vèn. - Vèn vay ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc tÝn dông rÊt quan träng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp. Nguån vèn nµy ®¸p øng ®óng thêi ®iÓm c¸c kho¶n tÝn dông ng¾n h¹n hoÆc dµi h¹n tuú theo nhu cÇu cña doanh nghiÖp trªn c¬ së c¸c hîp ®ång tÝn dông gi÷a ng©n hµng vµ doanh nghiÖp - Vèn vay trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n. T¹i nh÷ng nÒn kinh tÕ cã thÞ tr­êng chøng kho¸n ph¸t triÓn, vay vèn trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n lµ mét h×nh thøc huy ®éng vèn cho doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp cã thÓ ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, ®©y lµ mét c«ng cô tµi chÝnh quan träng dÔ sö dông vµo môc ®Ých vay dµi h¹n ®¸p øng nhu cÇu vèn s¶n xuÊt kinh doanh. ViÖc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu cho phÐp doanh nghiÖp cã thÓ thu hót réng r·i sè tiÒn nhµn rçi trong sö dông ®Ó më réng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh b. Vèn liªn doanh, liªn kÕt. Doanh nghiÖp cã thÓ liªn doanh, liªn kÕt, hîp t¸c víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c ®Ó huy ®éng thùc hiÖn më réng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. §©y lµ mét h×nh thøc huy ®éng vèn quan träng v× liªn doanh, liªn kÕt g¾n liÒn víi viÖc chuyÓn giao c«ng nghÖ, thiÕt bÞ gi÷a c¸c bªn tham gia nh»m ®æi míi s¶n phÈm t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp, doanh nghiÖp còng cã thÓ tiÕp nhËn m¸y mãc thiÕt bÞ nÕu hîp ®ång liªn doanh quy ®Þnh vèn gãp b»ng m¸y mãc thiÕt bÞ. c. Vèn tÝn dông th­¬ng m¹i. TÝn dông th­¬ng m¹i lµ kho¶n mua chÞu tõ ng­êi cung cÊp hoÆc øng tr­íc cña kh¸ch hµng mµ doanh nghiÖp t¹m thêi chiÕm dông. TÝn dông th­¬ng m¹i lu«n g¾n víi mét luång hµng ho¸ dÞch vô cô thÓ, g¾n víi mét quan hÖ thanh to¸n cô thÓ nªn nã chÞu t¸c ®éng cña c¬ chÕ thanh to¸n, cña chÝnh s¸ch tÝn dông kh¸ch hµng mµ doanh nghiÖp ®­îc h­ëng. §©y lµ ph­¬ng thøc tµi trî tiÖn lîi, linh ho¹t trong kinh doanh vµ nã cßn t¹o kh¶ n¨ng më réng c¸c quan hÖ hîp t¸c kinh doanh mét c¸ch l©u bÒn. Tuy nhiªn, c¸c kho¶n tÝn dông th­¬ng m¹i th­êng cã thêi h¹n ng¾n nh­ng nÕu doanh nghiÖp biÕt qu¶n lý mét c¸ch cã khoa häc nã cã thÓ ®¸p øng phÇn nµo nhu cÇu vèn l­u ®éng cho doanh nghiÖp. d. Vèn tÝn dông thuª mua. Trong ho¹t ®éng kinh doanh, tÝn dông thuª mua lµ mét ph­¬ng thøc gióp cho c¸c doanh nghiÖp thiÕu vèn vÉn cã ®­îc tµi s¶n cÇn thiÕt sö dông vµo ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. §©y lµ ph­¬ng thøc tµi trî th«ng qua hîp ®ång thuª gi÷a ng­êi thuª vµ ng­êi cho thuª theo thêi h¹n mµ hai bªn tho¶ thuËn, ng­êi sö dông tµi s¶n ph¶i tr¶ cho ng­êi chñ së h÷u tµi s¶n mét sè tiÒn theo tho¶ thuËn. TÝn dông thuª mua cã hai ph­¬ng thøc giao dÞch chñ yÕu lµ thuª vËn hµnh vµ thuª tµi chÝnh. *Thuª vËn hµnh. Ph­¬ng thøc thuª vËn hµnh hay cßn gäi lµ thuª ho¹t ®éng lµ mét h×nh thøc thuª ng¾n h¹n tµi s¶n. H×nh thøc nµy cã ®Æc tr­ng chñ yÕu sau. + Thêi h¹n thuª th­êng rÊt ng¾n so víi thêi gian tån t¹i h÷u Ých cña tµi s¶n, ®iÒu kiÖn chÊm døt hîp ®ång chØ cÇn b¸o tr­íc trong thêi gian ng¾n. + Ng­êi thuª chØ ph¶i tr¶ tiÒn thuª theo tho¶ thuËn, ng­êi cho thuª ph¶i chÞu mäi chi phÝ vËn hµnh cña tµi s¶n nh­ chi phÝ b¶o tr×, b¶o hiÓm, thuÕ tµi s¶n.. .. cïng víi mäi rñi ro hao mßn v« h×nh cña tµi s¶n. H×nh thøc nµy hoµn toµn phï hîp víi nh÷ng ho¹t ®éng cã tÝnh chÊt thêi vô vµ nã ®em l¹i cho bªn thuª thuËn lîi lµ kh«ng cÇn ph¶i ph¶n ¸nh tµi s¶n nµy vµo sæ s¸ch kÕ to¸n. * Thuª tµi chÝnh: Thuª tµi chÝnh lµ mét ph­¬ng thøc tµi trî tÝn dông trung h¹n vµ dµi h¹n theo hîp ®ång. Theo ph­¬ng thøc nµy, ng­êi cho thuª th­êng mua tµi s¶n, thiÕt bÞ mµ ng­êi thue cÇn vµ ®· th­¬ng l­îng tõ tr­íc c¸c ®iÒu kiÖn mua tµi s¶n tõ ng­êi cho thuª. Thuª tµi chÝnh cã ®Æc tr­ng. + Thêi h¹n thuª tµi s¶n cña bªn thuª ph¶i chiÕm phÇn lín ®êi sèng h÷u Ých cña TS vµ hiÖn gi¸ thuÇn cña toµn bé c¸c kho¶n tiÒn thuª ph¶i ®ñ ®Ó bï ®¾p nh÷ng chi phÝ mua tµi s¶n t¹i thêi ®iÓm b¾t ®Çu hîp ®ång. Trong thêi gian thuª chÝnh thøc c¸c bªn trong hîp ®ång kh«ng ®­îc tù ý huû hîp ®ång. + Ngoµi kho¶n tiÒn ph¶i tr¶ cho bªn cho thuª, c¸c lo¹i chi phÝ vµ nh÷ng rñi ro kh¸c ®èi víi tµi s¶n do bªn thuª ph¶i chÞu còng t­¬ng tù nh­ tµi s¶n cña c«ng ty. Trªn ®©y lµ c¸ch ph©n lo¹i vèn theo nguån h×nh thµnh, nã lµ c¬ së ®Ó doanh nghiÖp lùa chän nguån tµi trî, phï hîp tuú theo lo¹i h×nh së h÷u, ngµnh nghÒ kinh doanh, quy m«, tr×nh ®é qu¶n lý, tr×nh ®é khoa häc kü thuËt còng nh­ chiÕn l­îc ph¸t triÓn vµ chiÕn l­îc ®Çu t­ cña doanh nghiÖp. Bªn c¹nh ®ã ®èi víi viÖc qu¶n lý vèn ë c¸c doanh nghiÖp träng t©m cÇn ®Ò cËp lµ ho¹t ®éng lu©n chuyÓn cña vèn, sù ¶nh h­ëng qua l¹i cña c¸c h×nh th¸i kh¸c nhau cña tµi s¶n vµ hiÖu qu¶ quay vßng vèn. Vèn cÇn ®­îc xem xÐt d­íi tr¹ng th¸i ®éng víi quan ®iÓm hiÖu qu¶. Ph©n lo¹i vèn theo ph­¬ng thøc chu chuyÓn. Vèn cè ®Þnh Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, sù vËn ®éng cña vèn cè ®Þnh ®­îc g¾n liÒn víi h×nh th¸i biÓu hiÖn vËt chÊt cña nã lµ tµi s¶n cè ®Þnh. V× vËy viÖc nghiªn cøu vÒ vèn cè ®Þnh tr­íc hÕt ph¶i dùa trªn c¬ së t×m hiÓu vÒ tµi s¶n cè ®Þnh. a. Tµi s¶n cè ®Þnh. C¨n cø vµo tÝnh chÊt vµ t¸c dông trong khi tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, t­ liÖu s¶n xuÊt ®­îc chia thµnh hai bé phËn lµ ®èi t­îng lao ®éng vµ t­ liÖu lao ®éng. §Æc ®iÓm c¬ b¶n cña ®èi t­îng lao ®éng lµ chóng cã thÓ tham gia trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp vµo nhiÒu chu kú s¶n xuÊt. Trong qu¸ tr×nh ®ã mÆc dï t­ liÖu s¶n xuÊt bÞ hao mßn nh­ng chóng vÉn gi÷ nguyªn h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu. ChØ khi nµo chóng bÞ h­ háng hoµn toµn hoÆc xÐt thÊy kh«ng cã lîi vÒ mÆt kinh tÕ th× khi ®ã chóng míi bÞ thay thÕ, ®æi míi. Tµi s¶n cè ®Þnh lµ nh÷ng t­ liÖu lao ®éng chñ yÕu cña doanh nghiÖp, khi tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh nã kh«ng thay ®æi h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu, nã cã thÓ tham gia nhiÒu chu kú s¶n xuÊt s¶n phÈm hµng ho¸ vµ gi¸ trÞ cña nã ®­îc chuyÓn dÞch dÇn dÇn tõng phÇn vµo gi¸ trÞ cña s¶n phÈm tuú theo møc ®é hao mßn vÒ vËt chÊt cña tµi s¶n cè ®Þnh. Bé phËn chuyÓn dÞch vµo trong gi¸ trÞ s¶n phÈm míi t¹o nªn mét yÕu tè chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ ®­îc thu håi sau khi tiªu thô ®­îc s¶n phÈm. §Ó cã thÓ xem xÐt thÕ nµo lµ tµi s¶n cè ®Þnh, Nhµ n­íc ta cã quy ®Þnh mét t­ liÖu lao ®éng ph¶i ®¹t ®ñ hai tiªu chuÈn sau ®©y: - Thêi gian sö dông tèi thiÓu ph¶i mét n¨m trë lªn - Gi¸ trÞ ph¶i ®¹t tíi mét ®é lín nhÊt ®Þnh trong tõng thêi kú (hiÖn nay quy ®Þnh tõ 5 triÖu ®ång trë lªn, theo thêi gi¸ 1997) §Ó t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý tµi s¶n cè ®Þnh còng nh­ vèn cè ®Þnh vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông cña chóng, chóng ta cÇn thiÕt ph¶i ph©n lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh. C¨n cø vµo tÝnh chÊt tham gia cña tµi s¶n cè ®Þnh trong doanh nghiÖp th× tµi s¶n cè ®Þnh ®­îc ph©n lo¹i thµnh: *Tµi s¶n cè ®Þnh dïng cho môc ®Ých kinh doanh. Lo¹i nµy bao gåm tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh vµ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh. - Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh bao gåm c¸c lo¹i sau: +Lo¹i 1: Nhµ cöa, vËt kiÕn tróc. + Lo¹i 2: M¸y mãc, thiÕt bÞ dïng cho s¶n xuÊt kinh doanh + Lo¹i 3 Ph­¬ng tiÖn vËn t¶i chuyÒn dÉn +Lo¹i 4: ThiÕt bÞ vµ dông cô qu¶n lý + Lo¹i 5: V­ên c©y l©u n¨m, sóc vËt lµm viÖc vµ cho s¶n phÈm + Lo¹i 6: C¸c lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh kh¸c - Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh hay nh÷ng tµi s¶n cè ®Þnh kh«ng cã h×nh th¸ivËt chÊt ë nhiÒu doanh nghiÖp cã gi¸ trÞ rÊt lín nh­ng lîi thÕ kh«ng m¹nh, uy tÝn cña doanh nghiÖp cña s¶n phÈm, nh·n s¶n phÈm . * Tµi s¶n cè ®Þnh dïng cho môc ®Ých phóc lîi, sù nghiÖp an ninh quèc phßng. * Tµi s¶n cè ®Þnh mµ doanh nghiÖp b¶o qu¶n vµ cÊt gi÷ hé nhµ n­íc. ViÖc ph©n lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh theo c¸ch nµy gióp cho doanh nghiÖp biÕt ®­îc vÞ trÝ vµ tÇm quan träng cña tµi s¶n cè ®Þnh dïng vµo môc ®Ých s¶n xuÊt kinh doanh vµ cã ph­¬ng h­íng ®Çu t­ vµo tµi s¶n cè ®Þnh hîp lý. C¨n cø vµo t×nh h×nh sö dông th× tµi s¶n cè ®Þnh cña doanh nghiÖp ®­îc chia thµnh nh÷ng lo¹i sau. - Tµi s¶n cè ®Þnh ®ang sö dông - Tµi s¶n cè ®Þnh ch­a sö dông . - Tµi s¶n cè ®Þnh kh«ng cÇn dïng vµ chê thanh lý. C¸ch ph©n lo¹i nµy gióp cho doanh nghiÖp ®­îc mét c¸ch tæng qu¸t t×nh h×nh sö dông tµi s¶n cè ®Þnh, møc ®é huy ®éng chóng vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt – kinh doanh vµ x¸c ®Þnh ®óng ®¾n sè tµi s¶n cè ®Þnh cÇn tÝnh khÊu hao, cã biÖn ph¸p thanh lý nh÷ng tµi s¶n cè ®Þnh ®· hÕt thêi gian thu håi vèn. b. Vèn cè ®Þnh cña doanh nghiÖp. ViÖc ®Çu t­ thµnh lËp mét doanh nghiÖp bao gåm viÖc x©y dùng nhµ cöa, qu¶n lý, l¾p ®Æt hÖ thèng m¸y mãc thiÕt bÞ chÕ t¹o s¶n phÈm, mua s½n xe cé vµ c¸c ph­¬ng tiÖn vËn t¶i .. .. .Khi c¸c c«ng viÖc hoµn thµnh vµ bµn giao th× doanh nghiÖp míi b¾t ®Çu tiÕn hµnh s¶n xuÊt ®­îc. Nh­ vËy vèn ®Çu t­ ban ®Çu ®ã ®· chuyÓn thµnh vèn cè ®Þnh cña doanh nghiÖp . VËy : Vèn cè ®Þnh cña doanh nghiÖp lµ mét bé phËn cña vèn ®Çu t­ øng tr­íc vÒ tµi s¶n cè ®Þnh. §Æc ®iÓm cña nã lµ lu©n chuyÓn dÇn dÇn tõng phÇn trong nhiÒu chu kú s¶n xuÊt kinh doanh vµ hoµn thµnh mét vßng tuÇn hoµn khi tµi s¶n cè ®Þnh hÕt thêi gian sö dông. Vèn cè ®Þnh cña doanh nghiÖp ®ãng vai trß quan träng trong s¶n xuÊt kinh doanh. ViÖc ®Çu t­ ®óng h­íng tµi s¶n cè ®Þnh sÏ mang l¹i hiÖu qu¶ vµ n¨ng xuÊt cao trong kinh doanh gióp cho doanh nghiÖp c¹nh tranh tèt h¬n vµ ®øng v÷ng trong c¬ chÕ thÞ tr­êng. Vèn l­u ®éng a. Tµi s¶n l­u ®éng Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh bªn c¹nh tµi s¶n cè ®Þnh doanh nghiÖp lu«n cã mét khèi l­îng tµi s¶n nhÊt ®Þnh n»m r¶i r¸c trong c¸c kh©u cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh : Dù tr÷ chuÈn bÞ s¶n xuÊt, phôc vô s¶n xuÊt, ph©n phèi, tiªu thô s¶n phÈm, ®©y chÝnh lµ tµi s¶n l­u ®éng cña doanh nghiÖp . §èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh gi¸ trÞ cña tµi s¶n l­u ®éng th­êng chiÕm 50%-70% tæng gi¸ trÞ tµi s¶n. Tµi s¶n l­u ®éng chñ yÕu n»m trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp lµ c¸c ®èi t­îng lao ®éng. §èi t­îng lao ®éng khi tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kh«ng gi÷ nguyªn h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu. Bé phËn chñ yÕu cña ®èi t­îng l­u ®éng sÏ th«ng qua qu¸ tr×nh s¶n xuÊt t¹o thµnh thùc thÓ cña s¶n phÈm, bé phËn kh¸c sÏ hao phÝ mÊt ®i trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. §èi t­îng lao ®éng chØ tham gia vµo mét chu kú s¶n xuÊt, do ®ã toµn bé gi¸ trÞ cña chóng ®­îc dÞch chuyÓn mét lÇn vµo s¶n phÈm vµ ®­îc thùc hiÖn khi s¶n phÈm trë thµnh hµng ho¸. §èi t­îng lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp ®­îc chia thµnh hai thµnh phÇn lµ: mét bé phËn gåm nh÷ng vËt t­ dù tr÷ ®Ó ®¶m ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®­îc liªn tôc, mét bé phËn gåm nh÷ng vËt t­ ®ang trong qu¸ tr×nh chÕ biÕn (s¶n phÈm dë dang, b¸n thµnh phÈm .. ..) cïng víi c¸c c«ng cô, dông cô, phô tïng thay thÕ ®­îc dù tr÷ hay sö dông, chóng ®­îc t¹o thµnh TSL§ n»m trong kh©u s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. Bªn c¹nh TSL§ n»m trong kh©u s¶n xuÊt, doanh nghiÖp còng cã mét sè TSL§ n»m trong kh©u l­u th«ng, thanh to¸n ®ã lµ c¸c vËt t­ phôc vô qu¸ tr×nh tiªu thô c¸c kho¶n hµng göi b¸n, c¸c kho¶n ph¶i thu.. .. Do vËy tr­íc khi b­íc vµo s¶n xuÊt kinh doanh c¸c doanh nghiÖp cÇn cã mét l­îng vèn nhÊt ®Þnh ®Ó ®Çu t­ vµo nh÷ng tµi s¶n Êy, sè tiÒn øng tr­íc vÒ tµi s¶n l­u ®éng ®ã ®­îc gäi lµ vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp. b. Vèn l­u ®éng. Vèn l­u ®éng lu«n ®­îc chuyÓn ho¸ qua nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau, b¾t ®Çu tõ h×nh th¸i tiÒn tÖ sang h×nh th¸i dù tr÷ vËt t­ hµng ho¸ vµ l¹i quay vÒ h×nh th¸i tiÒn tÖ ban ®Çu cña nã. V× qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh diÔn ra liªn tôc cho nªn vèn l­u ®éng còng tuÇn hoµn kh«ng ngõng cã tÝnh chÊt chu kú thµnh sù chu chuyÓn cña vèn. VËy vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp lµ sè tiÒn øng tr­íc vÒ TSL§ nh»m ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp ®­îc thùc hiÖn th­êng xuyªn, liªn tôc. Trong doanh nghiÖp, viÖc qu¶n lý tèt vèn l­u ®éng cã vai trß rÊt quan träng. Mét doanh nghiÖp ®­îc ®¸nh gi¸ qu¶n lý tèt vèn l­u ®éng cã hiÖu qu¶ khi víi mét khèi l­îng vèn kh«ng lín doanh nghiÖp biÕt ph©n bæ hîp lý trªn c¸c giai ®o¹n lu©n chuyÓn vèn ®Ó sè vèn l­u ®éng ®ã chuyÓn biÕn nhanh tõ h×nh th¸i nµy sang h×nh th¸i kh¸c, ®¸p øng ®­îc c¸c nhu cÇu ph¸t sinh. Muèn qu¶n lý tèt vèn l­u ®éng c¸c doanh nghiÖp tr­íc hÕt ph¶i nhËn biÕt ®­îc c¸c bé phËn cÊu thµnh cña vèn l­u ®éng trªn c¬ së ®ã ®Ò ra ®­îc c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý phï hîp víi tõng lo¹i. C¨n cø vµo c«ng dông cña c¸c TSL§ th× vèn l­u ®éng bao gåm: + Vèn l­u ®éng n»m trong qu¸ tr×nh dù tr÷ s¶n xuÊt vÝ dô nh­ vèn nguyªn vËt liÖu, nhiªn liÖu, phô tïng thay thÕ, vèn vÒ c«ng cô, dông cô.. .. + Vèn l­u ®éng n»m trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt: Vèn s¶n phÈm ®ang chÕ t¹o, vèn b¸n thµnh phÈm tù chÕ vèn vÒ phÝ tæn ®­îc ph©n bæ. + Vèn l­u ®éng n»m trong qu¸ tr×nh l­u th«ng: Vèn thµnh phÈm vµ vèn hµng ho¸ mua ngoµi, vèn tiÒn tÖ, vèn t¹m øng.. .. .. C¨n cø vµo h×nh th¸i biÓu hiÖn vèn l­u ®éng bao gåm: + TiÒn mÆt vµ chøng kho¸n cã thÓ b¸n ®­îc + C¸c kho¶n ph¶i thu + C¸c kho¶n dù tr÷: vËt t­, hµng ho¸.. .. 1.2. HiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp. 1.2.1. Quan niÖm vÒ hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp. §Ó ®¸nh gi¸ tr×nh ®é qu¶n lý, ®iÒu hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña mét doanh nghiÖp, ng­êi ta sö dông th­íc ®o lµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña mét doanh nghiÖp ®ã. HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc ®¸nh gi¸ trªn hai gãc ®é: hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ hiÖu qu¶ x· héi. Trong ph¹m vi qu¶n lý doanh nghiÖp ng­êi ta chñ yÕu quan t©m tíi hiÖu qu¶ kinh tÕ. §©y lµ ph¹m trï kinh tÕ ph¶n ¸nh tr×nh ®é sö dông c¸c nguån lùc cña doanh nghiÖp ®Ó ®¹t ®­îc kÕt qu¶ cao nhÊt víi chi phÝ hîp lý nhÊt. Do vËy c¸c nguån lùc kinh tÕ ®Æc biÖt lµ nguån vèn cña doanh nghiÖp cã t¸c ®éng rÊt lín tíi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. V× thÕ viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn lµ yªu cÇu mang tÝnh th­êng xuyªn vµ b¾t buéc ®èi víi c¸c doanh nghiÖp. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn sÏ gióp ta thÊy ®­îc hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng kinh doanh nãi chung vµ qu¶n lý sö dông vèn nãi riªng. HiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp lµ mét ph¹m trï kinh tÕ ph¶n ¸nh tr×nh ®é khai th¸c, sö dông vµ qu¶n lý nguån vèn lµm cho ®ång vèn sinh lêi tèi ®a nh»m môc tiªu cuèi cïng cña doanh nghiÖp lµ tèi ®a ho¸ gi¸ trÞ tµi s¶n cña chñ së h÷u. HiÖu qu¶ sö dông vèn ®­îc l­îng ho¸ th«ng qua hÖ thèng c¸c chØ tiªu vÒ kh¶ n¨ng ho¹t ®éng, kh¶ n¨ng sinh lêi, tèc ®é lu©n chuyÓn vèn… Nã ph¶n ¸nh quan hÖ gi÷a ®Çu ra vµ ®Çu vµo cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh th«ng qua th­íc ®o tiÒn tÖ hay cô thÓ lµ mèi t­¬ng quan gi÷a kÕt qu¶ thu ®­îc víi chi phÝ bá ra ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh. KÕt qu¶ thu ®­îc cµng cao so víi chi phÝ vèn bá ra th× hiÖu qu¶ sö dông vèn cµng cao. Do ®ã n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn lµ ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó doanh nghiÖp ph¸t triÓn v÷ng m¹nh. N©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp ph¶i ®¶m b¶o c¸c ®iÒu kiÖn sau: - Ph¶i khai th¸c nguån lùc mét c¸ch triÖt ®Ó nghÜa lµ kh«ng ®Ó vèn nhµn rçi mµ kh«ng sö dông, kh«ng sinh lêi - Ph¶i sö dông vèn mét c¸ch hîp lý vµ tiÕt kiÖm. - Ph¶i qu¶n lý vèn mét c¸ch chÆt chÏ nghÜa lµ kh«ng ®Ó vèn ø ®äng, sö dông vèn sai môc ®Ých, kh«ng ®Ó vèn bÞ thÊt tho¸t do bu«ng láng qu¶n lý. Ngoµi ra doanh nghiÖp ph¶i th­êng xuyªn ph©n tÝch ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn ®Ó nhanh chãng cã biÖn ph¸p kh¾c phôc nh÷ng mÆt h¹n chÕ vµ ph¸t huy nh÷ng ­u ®iÓm cñ doanh nghiÖp trong qu¶n lý vµ sö dông vèn. Cã hai ph­¬ng ph¸p ®Ó ®¸nh gi¸ ph©n tÝch tµi chÝnh còng nh­ ph©n tÝch hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp, ®ã lµ ph­¬ng ph¸p so s¸nh vµ ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch tØ lÖ. * Ph­¬ng ph¸p so s¸nh. §Ó ¸p dông ph­¬ng ph¸p so s¸nh cÇn ph¶i ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn so s¸nh ®­îc cña c¸c chØ tiªu tµi chÝnh (thèng nhÊt vÒ kh«ng gian, thêi gian, néi dung, tÝnh chÊt vµ ®¬n vÞ tÝnh to¸n.. .. vµ theo môc ®Ých ph©n tÝch mµ x¸c ®Þnh gèc so s¸nh. Gèc so s¸nh ®­îc chän: lµ gèc vÒ thêi gian, kh«ng gian, kú ph©n tÝch ®­îc chän lµ kú b¸o c¸o hoÆc kú kÕ ho¹ch, gi¸ trÞ so s¸nh cã thÓ ®­îc lùa chän b»ng sè tuyÖt ®èi, sè t­¬ng ®èi hoÆc sè b×nh qu©n: Néi dng so s¸nh gåm: + So s¸nh gi÷a sè thùc hiÖn kú nµy víi sè thùc hiÖn kú tr­íc ®Ó thÊy râ xu h­íng thay ®æi vÒ tµi chÝnh doanh nghiÖp, ®¸nh gi¸ sù t¨ng tr­ëng hay thôt lïi trong ho¹t ®éng kinh doanh ®Ó cã biÖn ph¸p kh¾c phôc trong thêi gian tíi. + So s¸nh gi÷a sè kÕ ho¹ch víi sè thùc tÕ thùc hiÖn ®Ó thÊy râ møc ®é phÊn ®Êu cña doanh nghiÖp. + So s¸nh gi÷a sè liÖu cña doanh nghiÖp víi sè liÖu trung b×nh cña ngµnh: cña c¸c doanh nghiÖp kh¸c ®Ó ®¸nh gi¸ t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp tèt hay xÊu, ®­îc hay ch­a ®­îc. + So s¸nh theo chiÒu däc ®Ó xem xÐt tõng chØ tiªu so víi tæng thÓ, so s¸nh theo chiÒu ngang cña nhiÒu kú ®Ó thÊy ®­îc sù biÕn ®æi c¶ vÒ sè t­¬ng ®èi vµ sè tuyÖt ®«Ý cña mét chØ tiªu nµo ®ã qua c¸c niªn ®é kÕ to¸n liªn tiÕp. * Ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch tû lÖ . Ph­¬ng ph¸p nµy dùa ý nghÜa chuÈn mùc c¸c tû lÖ cña ®¹i l­îng tµi chÝnh trong c¸c quan hÖ tµi chÝnh. Sù biÕn ®æi c¸c tû lÖ cè nhiªn lµ sù biÕn ®æi cña c¸c ®¹i l­îng tµi chÝnh. VÒ nguyªn t¾c ph­¬ng ph¸p tû lÖ yªu cÇu ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc c¸c ng­ìng, c¸c ®Þnh møc ®Ó nhËn xÐt ®¸nh gi¸ t×nh h×nh tµi chÝnh doanh nghiÖp, trªn c¬ së so s¸nh c¸c tû lÖ cña doanh nghiÖp víi gi¸ trÞ c¸c tØ lÖ tham chiÕu. Trong ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp, c¸c tû lÖ tµi chÝnh ®­îc ph©n thµnh c¸c nhãm tû lÖ ®Æc tr­ng, ph¶n ¸nh nh÷ng néi dung c¬ b¶n theo môc tiªu ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. §ã lµ c¸c nhãm tû lÖ vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n, nhãm tû lÖ vÒ c¬ cÊu vèn vµ nguån vèn, nhãm tû lÖ vÒ n¨ng lùc ho¹t ®éng kinh doanh, nhãm tû lÖ vÒ kh¶ n¨ng sinh lêi: Mçi nhãm tû lÖ l¹i bao gåm nhiÒu tû lÖ ph¶n ¸nh riªng lÎ tõng bé phËn cña ho¹t ®éng tµi chÝnh, trong mçi tr­êng hîp kh¸c nhau tuú theo gi¸c ®é ph©n tÝch, ng­êi ph©n tÝch lùa chän nh÷ng nhãm chØ tiªu kh¸c nhau. §Ó phôc vô cho viÖc ph©n tÝch hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp ng­êi ta th­êng dïng mét sè c¸c chØ tiªu mµ ta sÏ tr×nh bµy cô thÓ trong phÇn sau. 1.2.2. C¸c chØ tiªu biÓu hiÖn hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp. Mét sè chØ tiªu chung §Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp mét c¸ch chung nhÊt ng­êi ta th­êng dïng mét sè chØ tiªu tæng qu¸t nh­ hiÖu suÊt sö dông tæng tµi s¶n, doanh lîi vèn, doanh lîi vèn chñ së h÷u trong ®ã: HiÖu qu¶ sö dông tæng tµi s¶n = Doanh thu Tæng tµi s¶n ChØ tiªu nµy cßn ®­îc gäi lµ vßng quay cña toµn bé vèn, nã cho biÕt mét ®ång tµi s¶n ®em l¹i bao nhiªu ®ång doanh thu v× vËy nã cµng lín cµng tèt. Doanh lîi vèn = Lîi nhuËn Tæng tµi s¶n §©y lµ chØ tiªu tæng hîp nhÊt ®­îc dïng ®Ó ®¸nh gi¸ kh¶ n­ng tæng hîp nhÊt ®­îc dïng ®Ó ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng sinh lêi cña mét ®ång vèn ®Çu t­. ChØ tiªu nµy cßn gäi lµ tØ lÖ hoµn vèn ®Çu t­, nã cho biÕt mét ®ång vèn ®Çu t­ ®em l¹i bao nhiªu ®ång lîi nhuËn. Doanh lîi vèn chñ së h÷u = Lîi nhuËn Vèn chñ së h÷u ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng sinh lêi cña vèn chñ së h÷u, tr×nh ®é sö dông vèn cña ng­êi qu¶n lý doanh nghiÖp. ChØ tiªu nµy cµng lín cµng tèt. Ba chØ tiªu trªn cho ta mét c¸i nh×n tæng qu¸t vÒ hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp nh­ng nh­ ta ®· biÕt nguån vèn cña doanh nghiÖp ®­îc dïng ®Ó ®Çu t­ cho nh÷ng tµi s¶n kh¸c nhau nh­ tµi s¶n cè ®Þnh, tµi s¶n l­u ®éng. Do ®ã, c¸c nhµ ph©n tÝch kh«ng chØ quan t©m tíi viÖc ®o l­êng hiÖu qu¶ sö dông cña tæng nguån vèn mµ cßn chó träng tíi hiÖu qu¶ sö dông cña tõng bé phËn cÊu thµnh nguån vèn cña doanh nghiÖp ®ã lµ vèn cè ®Þnh vµ vèn l­u ®éng. ChØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh. Nh­ trong phÇn tr­íc ta ®· tr×nh bµy tµi s¶n cè ®Þnh lµ h×nh th¸i biÓu hiÖn vËt chÊt cña vèn cè ®Þnh. V× vËy ®Ó ®¸nh gi¸ ®­îc hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh th× cÇn ph¶i ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n cè ®Þnh qua c¸c chØ tiªu sau: HiÖu xuÊt sö dông Doanh thu thuÇn Tµi s¶n cè ®Þnh = Nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh ChØ tiªu nµy cho biÕt mét ®ång tµi s¶n cè ®Þnh t¹o ra bao nhiªu ®ång doanh thu thuÇn trong mét n¨m. XuÊt hao phÝ Nguyªn gi¸ b×nh qu©n Tµi s¶n cè ®Þnh = Doanh thu thuÇn ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh ®Ó t¹o ra mét ®ång doanh thu thuÇn th× ph¶i bá ra bao nhiªu ®ång nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh. HÖ sè nµy cµng nhá cµng tèt Søc sinh lêi cña Lîi nhuËn Tµi s¶n cè ®Þnh = Nuyªn gi¸ b×nh qu©n TSC§ ChØ tiªu nµy cho biÕt trung b×nh mét ®ång tµi s¶n cè ®Þnh t¹o ra bao nhiªu ®ång lîi nhuËn. ChØ tiªu nµy cµng lín chøng tá viÖc sö dông tµi s¶n cè ®Þnh lµ cã hiÖu qu¶. Bªn c¹nh ®ã ng­êi ta cßn sö dông hai chØ tiªu: HÖ sè ®æi míi tµi s¶n cè ®Þnh vµ hÖ sè lo¹i bá tµi s¶n cè ®Þnh ®Ó xem xÐt t×nh h×nh ®æi míi n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt cña tµi s¶n cè ®Þnh . Gi¸ trÞ TSC§ míi t¨ng trong kú HÖ sè ®æi míi TSC§ = Gi¸ trÞ TSC§ cã ë cuèi kú Gi¸ trÞ TSC§ l¹c hËu cò – Gi¶m trong kú HÖ sè lo¹i bá TSC§ = Gi¸ trÞ TSC§ cã ë ®Çu kú Hai chØ tiªu nµy kh«ng ch._.Ø ph¶n ¸nh sù t¨ng gi¶m thuÇn tuý vÒ TSC§ mµ cßn ph¶i ph¶n ¸nh tr×nh ®é tiÕn bé khoa häc kü thuËt, t×nh h×nh ®æi míi trang thiÕt bÞ cña doanh nghiÖp. Ngoµi ra ®Ó ®¸nh gi¸ trùc tiÕp hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh, doanh nghiÖp sö dông hai chØ tiªu sau: Doanh thu thuÇn HiÖu suÊt sö dông = Vèn cè ®Þnh b×nh qu©n trong kú ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh cø mét ®ång vèn cè ®Þnh cã thÓ t¹o ra bao nhiªu ®ång doanh thu thuÇn Lîi nhuËn HiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh = Vèn cè ®Þnh b×nh qu©n trong kú ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh cø mét ®ång vèn cè ®Þnh b×nh qu©n trong kú sÏ t¹o ra bao nhiªu ®ång lîi nhuËn. Nã ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng sinh lîi cña vèn cè ®Þnh, chØ tiªu nµy cµng lín cµng tèt. ChØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng Khi ph©n tÝch ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng ng­êi ta th­êng dïng c¸c chØ tiªu sau: Vèn l­u ®éng b×nh qu©n trong kú HÖ sè ®¶m nhiÖm vèn l­u ®éng = Doanh thu thuÇn ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh ®Ó t¹o ra mét ®ång doanh thu thuÇn th× cÇn bao nhiªu ®ång vèn l­u ®éng. HÖ sè nµy cµng nhá cµng tèt, chøng tá hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cµng cao, sè vèn l­u ®éng tiÕt kiÖm ®­îc cµng nhiÒu vµ ng­îc l¹i. Lîi nhuËn Søc sinh lêi cña vèn l­u ®éng = Vèn l­u ®éng b×nh qu©n trong kú ChØ tiªu nµy cho biÕt cø mét ®ång vèn l­u ®éng tham gia vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong kú th× t¹o ra bao nhiªu ®ång lîi nhuËn. §ång thêi ®Ó ®¸nh gi¸ vÒ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng ng­êi ta còng ®Æc biÖt quan t©m tíi tèc ®é lu©n chuyÓn vèn l­u ®éng, v× trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh vèn l­u ®éng vËn ®éng kh«ng ngõng qua c¸c h×nh th¸i kh¸c nhau. Do ®ã, nÕu ®Èy nhanh tèc ®é lu©n chuyÓn vèn l­u ®éng sÏ gãp phÇn gi¶i quyÕt nhu cÇu vÒ vèn cho doanh nghiÖp, gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn. §Ó x¸c ®Þnh tèc ®é lu©n chuyÓn cña vèn l­u ®éng ng­êi ta dïng chØ tiªu: Doanh thu thuÇn Sè vßng quay cña vèn l­u ®éng = Vèn l­u ®éng b×nh qu©n trong kú ChØ tiªu nµy cßn ®­îc gäi lµ hÖ sè lu©n chuyÓn vèn l­u ®éng, nã cho biÕt vèn l­u ®éng quay ®­îc mÊy vßng trong kú. NÕu sè vßng quay t¨ng th× chøng tá hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng t¨ng vµ ng­îc l¹i. Thêi gian cña mét kú ph©n tÝch Thêi gian cña mét vßng lu©n chuyÓn= Sè vßng quay vèn l­u ®éng trong kú. ChØ tiªu nµy thÓ hiÖn sè ngµy cÇn thiÕt cho vèn l­u ®éng quay ®­îc mét vßng, thêi gian cñ mét vßng lu©n chuyÓn cµng nhá th× tèc ®é lu©n chuyÓn cña vèn l­u ®éng cµng lín vµ lµm rót ng¾n chu kú kinh doanh, vèn quay vßng hiÖu qu¶ h¬n. MÆt kh¸c do vèn l­u ®éng biÓu thÞ d­íi d¹ng TSL§ kh¸c nhau nh­ tiÒn mÆt, nguyªn vËt liÖu, c¸c kho¶n ph¶i thu... nªn khi ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng ng­êi ta cßn ®¸nh gi¸ c¸c mÆt cô thÓ sau: Tæng sè TSL§ TØ suÊt thanh to¸n ng¾n h¹n = Tæng sè nî ng¾n h¹n TØ suÊt nµy cho thÊy kh¶ n¨ng ®¸p øng c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n (ph¶i thanh to¸n trong vßng mét n¨m hay mét chu kú kinh doanh) cña doanh nghiÖp lµ cao hay thÊp. NÕu chØ tiªu nµy xÊp xØ b»ng 1, th× doanh nghiÖp cã ®ñ kh¶ n¨ng thanh to¸n c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n vµ t×nh h×nh tµi chÝnh lµ b×nh th­êng hoÆc kh¶ quan. Tæng sè vèn b»ng tiÒn TØ suÊt thanh to¸n tøc thêi = Tæng sè nî ng¾n h¹n ChØ tiªu nµy cho biÕt møc hîp lý cña sè d­ c¸c kho¶n ph¶i thu vµ hiÖu qu¶ cña viÖc ®i thu håi nî. NÕu c¸c kho¶n ph¶i thu ®­îc thu håi nhanh th× sè vßng quay lu©n chuyÓn c¸c kho¶n ph¶i thu sÏ n©ng cao vµ c¸c c«ng ty Ýt bÞ chiÕm ®äng vèn. Tuy nhiªn, sè vßng quay c¸c kho¶n ph¶i thu nÕu qu¸ cao sÏ kh«ng tèt v× cã thÓ ¶nh h­ëng tíi l­îng hµng ho¸ tiªu thô do ph­¬ng thøc thanh to¸n qu¸ chÆt chÏ (chñ yÕu thanh to¸n ngay hay thanh to¸n trong thêi gian ng¾n). Thêi gian kú ph©n tÝch = Sè vßng quay c¸c kho¶n phai thu ChØ tiªu nµy cho thÊy ®Ó thu håi c¸c kho¶n ph¶i thu cÇn mét thêi gian lµ bao nhiªu. NÕu sè ngµy nµy mµ lín h¬n thêi gian b¸n chÞu quy ®Þnh cho kh¸ch hµng th× viÖc thu håi c¸c kho¶n ph¶i thu lµ chËm vµ ng­îc l¹i, sè ngµy b¸n chiô cho kh¸ch lín h¬n thêi gian nµy th× cã dÊu hiÖu chøng tá viÖc thu håi nî ®¹t tr­ãc kÕ ho¹ch vÒ thêi gian. Ngoµi ra ®Ó phôc vô cho qu¸ tr×nh ph©n tÝch ng­êi ta cßn sö dông kÕt hîp víi c¸c chØ tiªu kh¸c nh­: TØ suÊt tµi trî, tØ suÊt ®Çu t­, tØ suÊt lîi nhuËn trªn doanh thu.. .. .. Trªn ®©y lµ c¸c chØ tiªu c¬ b¶n ®­îc sö dông ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn t¹i c¸c doanh nghiÖp. Tuy nhiªn trong qu¸ tr×nh qu¶n lý ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nãi chung còng nh­ qu¶n lý vµ sö dông vèn nãi riªng doanh nghiÖp lu«n chÞu t¸c ®éng cña rÊt nhiÒu yÕu tè. Do vËy, khi ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ ®Ó ®­a ra gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn th× doanh nghiÖp ph¶i xem xÐt ®Õn c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng trùc tiÕp, còng nh­ ¶nh h­ëng gi¸n tiÕp tíi hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp. 1.2.3. Sù cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp. N©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn sÏ ®¶m b¶o an toµn tµi chÝnh cho doanh nghiÖp. Ho¹t ®éng trong c¬ chÕ thÞ tr­êng ®ßi hái mçi doanh nghiÖp ph¶i lu«n ®Ò cao tÝnh an toµn, ®Æc biÖt lµ an toµn tµi chÝnh. §©y lµ vÊn ®Ò cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. ViÖc sö dông vèn cã hiÖu qu¶ sÏ gióp doanh nghiÖp n©ng cao kh¶ ng¨n huy ®éng vèn, kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp ®­îc ®¶m b¶o, doanh nghiÖp cã ®ñ tiÒm lùc ®Ó kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n vµ rñi ro trong kinh doanh. N©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn sÏ gióp doanh nghiÖp n©ng cao søc c¹nh tranh. §Ó ®¸p øng nhu cÇu c¶i tiÕn c«ng nghÖ, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, ®a d¹ng ho¸ mÉu m· s¶n phÈm.. .. doanh nghiÖp ph¶i cã vèn, trong khi ®ã vèn cña doanh nghiÖp chØ cã h¹n v× vËy n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn lµ rÊt cÇn thiÕt. N©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn sÏ gióp doanh nghiÖp ®¹t ®­îc môc tiªu t¨ng gi¸ trÞ tµi s¶n cña chñ së h÷u vµ c¸c môc tiªu kh¸c cña doanh nghiÖp nh­ n©ng cao uy tÝn s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng, n©ng cao møc sèng cña ng­êi lao ®éng.. v× khi ho¹t ®éng kinh doanh mang l¹i lîi nhuËn th× doanh nghiÖp cã thÓ më réng quy m« s¶n xuÊt, t¹o thªm c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng vµ thu nhËp cña ng­êi lao ®éng t¨ng lªn. §iÒu ®ã gióp cho n¨ng suÊt lao ®éng cña doanh nghiÖp ngµy cµng n©ng cao, t¹o sù ph¸t triÓn cho doanh nghiÖp vµ c¸c ngµnh liªn quan. §ång thêi lµm t¨ng c¸c kho¶n ®ãng gãp cho Nhµ n­íc. Nh­ vËy viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp kh«ng nh÷ng mang l¹i hiÖu qu¶ thiÕt thùc cho doanh nghiÖp vµ ng­êi lao ®éng mµ cßn ¶nh h­ëng ®Õn sù ph¸t triÓn cña c¶ nÒn kinh tÕ vµ toµn bé x· héi. Do ®ã c¸c doanh nghiÖp ph¶i lu«n t×m ra c¸c biÖn ph¸p phï hîp ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp. 1.2.4. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp. Chu kú s¶n xuÊt §©y lµ mét ®Æc ®iÓm quan träng g¾n trùc tiÕp tíi hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp. NÕu chu kú ng¾n doanh nghiÖp sÏ thu håi vèn nhanh nh»m t¸i t¹o, më réng s¶n xuÊt kinh doanh. Ng­îc l¹i nÕu chu kú s¶n xuÊt dµi doanh nghiÖp sÏ chÞu mét g¸nh nÆng ø ®äng vèn vµ l·i ph¶i tr¶ cho c¸c kho¶n vay t¨ng thªm. Kü thuËt s¶n xuÊt C¸c ®Æc ®iÓm riªng cã vÒ kü thuËt t¸c ®éng liªn tôc tíi mét sè chØ tiªu quan träng ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh nh­ hÖ sè ®æi míi, m¸y mãc thiÕt bÞ, hÖ sè sö dông vÒ thêi gian vÒ c«ng suÊt. NÕu kü thuËt s¶n xuÊt ®¬n gi¶n doanh nghiÖp dÔ cã ®iÒu kiÖn sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ nh­ng l¹i ph¶i lu«n ®èi hã víi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh vµ yªu cÇu cña kh¸ch hµng ngµy cµng cao vÒ s¶n phÈm. Do vËy doanh nghiÖp dÔ t¨ng doanh thu, lîi nhuËn trªn vèn cè ®Þnh nh­ng khã gi÷ ®­îc l©u dµi. NÕu kü thuËt s¶n xuÊt phøc t¹p, tr×nh ®é trang bÞ m¸y mãc thiÕt bÞ cao, doanh nghiÖp cã lîi thÕ c¹nh tranh song ®ßi hái c«ng nh©n cã tay nghÒ, chÊt l­îng nguyªn vËt liÖu cao sÏ lµm gi¶m lîi nhuËn trªn vèn cè ®Þnh. §Æc ®iÓm cña s¶n phÈm. S¶n phÈm cña doanh nghiÖp lµ n¬i chøa ®ùng chi phÝ vµ viÖc tiªu thô s¶n phÈm mang l¹i doanh thu cho doanh nghiÖp, qua ®ã quyÕt ®Þnh ®Õn lîi nhuËn cña ViÖt Nam. NÕu s¶n phÈm lµ t­ liÖu tiªu dïng, nhÊt lµ s¶n phÈm c«ng nghiÖp nhÑ nh­ r­îu, bia.. th× sÏ cã vßng ®êi ng¾n, tiªu thô nhanh vµ qua ®ã gióp doanh nghiÖp thu håi vèn nhanh. H¬n n÷a m¸y mãc thiÕt bÞ dïng ®Ó s¶n xuÊt ra nh÷ng s¶n phÈm nµy cã gi¸ tÞ kh«ng qu¸ lín, do vËy doanh nghiÖp cã ®iÒu kiÖn ®æi míi. Ng­îc l¹i nÕu s¶n phÈm cã vßng ®êi dµi, cã gi¸ trÞ lín nh­ « t«- xe m¸y.. .. viÖc thu håi vèn sÏ mau h¬n. T¸c ®éng cña thÞ tr­êng. ThÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm cã t¸c ®éng rÊt lín tíi hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp. NÕu thÞ tr­êng s¶n phÈm æn ®Þnh th× sÏ lµ t¸c nh©n tÝch cùc thóc ®Èy cho doanh nghiÖp t¸i s¶n xuÊt më réng vµ më réng thÞ tr­êng. NÕu s¶n phÈm mang tÝnh thêi vô th× sÏ ¶nh h­ëng tíi doanh thu, qu¶n lý sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ vµ t¸c ®éng tíi hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp. Tr×nh ®é ®éi ngò c¸n bé vµ c«ng nh©n s¶n xuÊt + Tr×nh ®é tæ chøc qu¶n lý cña l·nh ®¹o. Vai trß cña ng­êi l·nh ®¹o trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh lµ rÊt quan träng. Sù ®iÒu hµnh qu¶n lý vµ sö dông vèn hiÖu qu¶ thÓ hiÖn ë sù kÕt hîp mét c¸ch tèi ­u c¸c yÕu tè s¶n xuÊt, gi¶m chi phÝ kh«ng cÇn thiÕt ®ång thêi n¾m b¾t c¸c c¬ héi kinh doanh, ®em l¹i cho doanh nghiÖp sù t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn. + Tr×nh ®é tay nghÒ cña c«ng nh©n lao ®éng. NÕu c«ng nh©n s¶n xuÊt cã tay nghÒ cao phï hîp víi tr×nh ®é c«ng nghÖ cña d©y chuyÒn s¶n xuÊt th× viÖc sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ sÏ tèt h¬n, khai th¸c tèi ®a c«ng suÊt m¸y mãc thiÕt bÞ lµm t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp. §Ó sö dông tiÒm n¨ng lao ®éng cã hiÖu qu¶ nhÊt, doanh nghiÖp ph¶i cã mét c¬ chÕ khuyÕn khÝch vËt chÊt còng nh­ tr¸ch nhiÖm mét c¸ch c«ng b»ng sÏ lµm t¨ng hiÖu qu¶ sö dông vèn vµ ng­îc l¹i. Tr×nh ®é tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh §©y còng lµ yÕu tè cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp. Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp ph¶i tr¶i qua ba giai ®o¹n lµ cung øng, s¶n xuÊt vµ tiªu thô. - Cung øng lµ qu¸ tr×nh chuÈn bÞ c¸c yÕu tè ®Çu vµo cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nh­ nguyªn vËt liÖu, lao ®éng nã bao gåm ho¹t ®éng mua vµ dù tr÷. Mét doanh nghiÖp tæ chøc tèt ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh tøc lµ doanh nghiÖp ®ã ®· x¸c ®Þnh ®­îc l­îng lao ®éng cÇn thiÕt vµ doanh nghiÖp ®· biÕt kÕt häp tèi ­u c¸c yÕu tè ®ã. Ngoµi ra, ®Ó ®¶m b¶o hiÖu qu¶ kinh doanh th× chÊt l­îng hµng ho¸ ®Çu vµo ph¶i ®¶m b¶o, chi phÝ mua hµng gi¶m ®Õn møc tèi ­u. Cßn môc tiªu cña dù tr÷ lµ ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng bÞ gi¸n ®o¹n, kh«ng bÞ bá lì c¬ héi kinh doanh nªn ®Ó ®ång vèn cã hiÖu qu¶ th× ph¶i x¸c ®Þnh møc dù tr÷ hîp lý ®Ó tr¸nh tr­êng hîp dù tr÷ qu¸ nhiÒu dÉn ®Õn ø ®äng vèn vµ t¨ng chi phÝ b¶o qu¶n. - Kh©u s¶n xuÊt (®èi víi c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i kh«ng cã kh©u nµy). Trong giai ®o¹n nµy ph¶i x¾p xÕp d©y chuyÒn s¶n xuÊt còng nh­ c«ng nh©n sao cho sö dông m¸y mãc theÝet bÞ cã hiÖu qu¶ nhÊt khai th¸c tèi ®a c«ng suÊt, thêi gian lµm viÖc cña m¸y ®¶m b¶o kÕ ho¹ch s¶n xuÊt s¶n phÈm. - Tiªu thô s¶n phÈm lµ kh©u quyÕt ®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. V× vËy doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh gi¸ b¸n tèi ­u ®ång thêi ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p thÝch øng ®Ó thóc ®Èy tiªu thô s¶n phÈm nhanh chãng. Kh©u nµy quyÕt ®Þnh ®Õn doanh thu, lµ c¬ së ®Ó doanh nghiÖp t¸i s¶n xuÊt. Tr×nh ®é qu¶n lý vµ sö dông c¸c nguån vèn. §©y lµ nh©n tè ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp. C«ng cô chñ yÕu ®Ó theo dâi qu¶n lý sö dông vèn lµ hÖ thèng kÕ to¸n - tµi chÝnh. C«ng t¸c kÕ to¸n thùc hiÖn tèt sÏ ®­a ra c¸c sè liÖu chÝnh x¸c gióp cho l·nh ®¹o n¾m ®­îc t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp nãi chung, còng nh­ viÖc sö dông vèn nãi riªng, trªn c¬ së ®ã ra quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n. MÆt kh¸c, ®Æc ®iÓm h¹ch to¸n kÕ to¸n néi bé doanh nghiÖp lu«n g¾n víi tÝnh chÊt tæ chøc s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp nªn còng t¸c ®éng ®Õn qu¶n lý vèn. V× vËy, th«ng qua c«ng t¸c kÕ to¸n mµ th­êng xuyªn kiÓm tra t×nh h×nh sö dông vèn cña doanh nghiÖp sím t×m ra nh÷ng ®iªmr tån t¹i ®Ó cã biÖn ph¸p xö lý gi¶i quyÕt. C¸c nh©n tè kh¸c. Ngoµi c¸c nh©n tè kÓ trªn cßn cã rÊt nhiÒu c¸c nh©n tè kh¸ch quan kh¸c ¶nh h­ëng tíi hiÖu qu¶ sö dông vèn cu¶ doanh nghiÖp nh­: - C¸c chÝnh s¸ch vÜ m« cña Nhµ n­íc - TiÕn bé khoa häc kü thuËt - M«i tr­êng tù nhiªn. ch­¬ng 2: Thùc tr¹ng hiÖu qu¶ sö dông vèn t¹i c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n §øc T©m. 2.1. Kh¸I qu¸t vÒ c«ng ty tr¸c nhiÖm h÷u h¹n §øc T©m. 2.1.1. Sù ra ®êi, nhiÖm vô vµ bé m¸y tæ chøc kinh doanh cña c«ng ty. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn. C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n §øc T©m lµ c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n cã hai thµnh viªn trë lªn . Trô së chÝnh : D·y nhµ D ngâ 68 khu Hoµ Môc ph­êng Trung Hoµ QuËn cÇu giÊy Thµnh Phè Hµ Néi. Tªn giao dÞch : Duc Tam company limited Tªn viÕt t¾t : DT co.ltd §iÖn tho¹i : 04.5564804 Fax : 04.5564805 C«ng ty míi ®­îc ®¨ng ký thµnh lËp tõ ngµy 27/12/2002. Ngµnh nghÒ kinh doanh: S¶n xuÊt , bu«n b¸n d­îc phÈm ( theo Q§ sè 4739/2002/Q§-BYT ngµy 27/11/2002 cña bé y tÕ) Bu«n b¸n trang thiÕt bÞ y tÕ , ho¸ mü phÈm . Bu«n b¸n trang thiÕt bÞ , m¸y mãc ®IÖn tö , tin häc , viÔn th«ng. S¶n xuÊt vµ mua b¸n ho¸ chÊt (trõ ho¸ chÊt nhµ n­íc cÊm). DÞch vô v©n t¶I hang ho¸ vµ vËn chyÓn hµnh kh¸ch . L÷ hµnh néi ®Þa. §¹i lý b¸n vÐ m¸y bay trong n­íc vµ quèc tÕ. §¹i lý b¸n lÎ x¨ng dÇu, nhiªn liÖu r¾n ,khÝ ®èt. Kinh doanh bÊt ®éng s¶n . DÞch vô kinh doanh nhµ hµng , kh¸ch s¹n, ®Çu t­ khu vui ch¬I gi¶I trÝ. Do lµ doanh nghiÖp míi ®­îc thµnh lËp nªn hiªn nay c«ng ty míi kinh doanh :S¶n xuÊt ,bu«n b¸n d­îc phÈm ,lµ chÝnh. C¬ cÊu tæ chøc cña c«ng ty. Tæng sè c¸n bé c«ng nh©n viªn cña c«ng ty lµ 45 ng­êi. Bé m¸y tæ chøc cña c«ng ty ®· qua nhiÒu lÇn c¶i tiÕn song chñ yÕu vÉn dùa vµo nguyªn t¾c cña c¬ cÊu trùc tuyÕn chøc n¨ng. Víi m« h×nh nµy c«ng ty ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®ång thêi ph¸t huy ®­îc n¨ng lùc chuyªn m«n cña c¸c bé phËn chøc n¨ng vµ ®¶m b¶o quyÒn chØ huy cña hÖ thèng trùc tuyÕn. §øng ®Çu c«ng ty lµ gi¸m ®èc ,d­íi gi¸m ®èc lµ c¸c phã gi¸m ®èc vµ c¸c phßng ban cè vÊn cho gi¸m ®èc trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ ®­a ra quyÕt ®Þnh tèi ­u nh»m ®¹t hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. S¬ ®å c¬ cÊu tæ chøc cña c«ng ty TNHH §øc T©m. Gi¸m §èc Phßng TCHC Ph©n x­ëng chÕ biÕn C¸c ®¹i lý b¸n lÎ trªn ®Þa bµn Phßng kinh doanh xuÊt khÈu V¨n phßng c«ng ty Phßng kü thuËt ®Çu t­. Phã gi¸m ®èc kiªm tr­ëng phßng TCHC Phã gi¸m ®èc kinh doanh Chøc n¨ng nhiÖm vô cña c¸c phßng nghiÖp vô. Phòng kế toán tài vụ. Tổng hợp kết quả và hạch toán hiệu quả sản xuất kinh doanh. Theo dõi thực hiện các mức lao động ,mức tiêu hao vật tư , nguyên liệu. Tổng hợp xuất nhập vật tư, hàng hoá và nguyên nhiên liệu. Xây dựng và thực hiện kế hoạch tài vụ , dảm bảo vốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh. Quản lý quỹ tiền mặt. Phòng kinh doanh. Xây dựng và triển khai thực hiện kế hoạch sản xuất , kinh doanh xuất khẩu . X©y dùng vµ thùc hiÖn kÕ ho¹ch kü thuËt phôc vô s¶n xuÊt . Khai th¸c nguån hµng (mua ), kh¸ch hµng ( b¸n) ®¶m b¶o cho kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh. Gióp viÖc chØ ®¹o, ®IÒu ®IÒu hµnh c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt thùc hiÖn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt ®· ®­îc gi¸m ®èc phª duyÖt. Qu¶n lý hÖ thèng kho hµng , vËt t­. Qu¶n lý ®IÒu hµnh ®éi xe , xe con , c¸n bé , nh©n viªn lµm nhiÖm vô giao hµng ho¸ , thñ kho hµng ho¸. Phßng tæ chøc hµnh chÝnh. Thùc hiÖn nghiÖp vô tæ chøc bé m¸y , c¸n bé , lao ®éng, tiÒn l­¬ng ®¸p øng yªu cÇu s¶n xuÊt , kinh doanh th­êng xuyªn vµ ®ét xuÊt. X©y dùng vµ thùc kÕ ho¹ch b¶o hé lao ®éng. X©y dùng vµ qu¶n lý c¸c møc lao ®éng , c¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng. Thùc hiÖn gi¶I quyÕt c¸c chÕ ®é , chÝnh s¸ch ®èi víi lao ®éng , c«ng t¸c thi ®ua khen th­ëng , kû luËt. Phô tr¸ch c«ng t¸c hµnh chÝnh qu¶n trÞ , v¨n th­ trong c«ng ty . Qu¶n lý ®iÒu hµnh nhµ ¨n . Qu¶n lý ®iÒu hµnh nhiÖm vô c«ng t¸c b¶o vÖ. Bé m¸y kÕ to¸n t¹i c«ng ty TNHH §øc T©m. C«ng ty TNHH §øc T©m ¸p dông h×nh thøc tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n tËp trung. Theo hinh thøc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n nµy ,toµn c«ng ty chØ tæ chøc mét phßng kÕ to¸n tËp trung ë ®¬n vÞ chÝnh , cßn c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc ®Òu kh«ng cã tæ chøc kÕ to¸n riªng. Phßng kÕ to¸n tËp trung chÞu tr¸ch nhiÖm tæ chøc thùc hiÖn toµn bé c«ng t¸c kÕ to¸n trong toµn thÓ c«ng ty . Cßn c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc phßng kÕ to¸n trung t©m chØ bè trÝ nh©n viªn h¹ch to¸n lµm nhiÖm vô h­íng dÉn h¹ch to¸n ban ®Çu , thu nhËn vµ kiªm tra chøng tõ ban ®Çu ®Ó ®Þnh kú ( ®Þnh kú ng¾n ) ,chuyÓn chøng tõ vÒ phßng kÕ to¸n trung t©m. C¬ cÊu nµy t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó kiÓm tra chØ ®¹o nghiÖp vô kÕ to¸n vµ ®¶m b¶o sù l·nh ®¹o tËp trung thèng nhÊt cña kÕ to¸n tr­ëng . §ång thêi nã còng thuËn tiÖn cho viÖc ph©n c«ng vµ chuyªn m«n ho¸ c«ng viÖc ®èi víi c¸n bé kÕ to¸n . H¬n n÷a cã cßn thuËn tiÖn cho viÖc trang bÞ ph­¬ng tiÖn kü thuËt tÝnh to¸n vµ xö lý th«ng tin. 2.1.2. T×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty trong thêi gian qua. Trong thêi gian, kÓ tõ khi thµnh lËp nhê sù n¨ng ®éng s¸ng t¹o vµ nhËy bÐn, c«ng ty ®· chñ ®éng t×m kiÕm thÞ tr­êng vµ khai th¸c nhiÒu chñng lo¹i hµng phong phó vÒ chÊt l­îng vµ c¶ sè l­îng, lªn c«ng ty ®· ®­îc kÕt qu¶ kh¶ quan, tæng tµi s¶n cña c«ng ty t¨ng liªn tôc trong c¸c n¨m. Doanh thu t¨ng, lªn lîi nhuËn t¨ng lªn ®¸ng kÓ. Ho¹t ®éng kinh doanh ®¹t kÕt qu¶ tèt khiÕn t×nh h×nh tµi chÝnh cña c«ng ty c¶i thiÖn mét c¸ch ®¸ng kÓ. Tæng tµi s¶n vµ nguån vèn t¨ng liªn tôc. C¸c n¨m 2005 vµ 2006 tæng tµi s¶n lµ 53.309 triÖu vµ 54.571 triÖu. Trong ®ã tµi s¶n cè ®Þnh n¨m 2005 chiÕm 13.344 triÖu vµ n¨m 2006 lµ 10.504 triÖu. B¶ng 1: KÕt qu¶ kinh doanh c«ng ty TNHH §øc T©m qua c¸c n¨m §¬n vÞ tÝnh : triÖu ®ång STT ChØ tiªu N¨m So s¸nh 2004 2005 2006 05/04 06/05 1 Doanh thu 30.919 50.933 84.177 +164.73% +165.27% 2 Lîi nhuËn tr­íc thuÕ 280,3 693,46 1361,3 +247.4% +196.3% 3 4 5 6 Tû suÊt Ln/Dt (%) Nép ng©n s¸ch nhµ n­íc Tæng quü l­¬ng Thu nhËp b×nh qu©n 1 ng­êi/1 th¸ng 0.91% 7.923 478,82 1,34 1,36% 12.993 675,24 1,68 1,61% 14.869 1.007 1,94 163,99% 140.12% 125,5% 114,43% 149.72% 115,5% Nguån : b¸o c¸o tµi chÝnh c«ng ty TNHH §øc T©m. Nguån B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty §øc T©m. Ln : Lîi nhuËn tr­íc thuÕ Dt : doanh thu KÕt cÊu tµi s¶n thay ®æi ®¸ng kÓ, tµi s¶n l­u ®éng lu«n chiÕm trªn 80% tæng tµi s¶n. N¨m 2006 doanh thu thuÇn ®¹t 84.177 triÖu ®ång t¨ng 33.244 triÖu ®ång so vãi n¨m 2005. Tèc ®é t¨ng lín h¬n n¨m 2005 ( t¨ng 65,3%so víi tèc ®é 64,7% n¨m 2005). Nãi chung ho¹t s¶n xuÊt cña c«ng ty vÉn lu«n cã l·i. So víi n¨m 2005 lîi nhuËn tr­íc thuÕ t¨ng 280,3 triÖu ®ång, ®¹t 693,46 triÖu ®ång, n¨m 2006 lîi nhuËn tr­íc thuÕ ®¹t 1361,3 triÖu ®ång, møc t¨ng lµ 667,84 triÖu ®ång. Nép ng©n s¸ch nhµ n­íc t¨ng 163,99% n¨m 2005 , 114,43% n¨m 2006 vµ t¨ng 1876 triÖu ®ång so víi n¨m 2005. §êi sèng c«ng nh©n viªn ®­îc c¶I thiÖn dÇn , tæng quü l­¬ng n¨m 2006 b»ng 149,72% so víi n¨m 2005 , thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi n¨m 2006 t¨ng 115,5% so víi n¨m 2005 vµ ®¹t 1,94 triÖu/ th¸ng, C«ng ty lu«n cã l·i. Tû suÊt lîi nhuËn trªn doanh thu n¨m 2005 lµ 1,36 vµ n¨m 2006 lµ 1,61 Tøc lµ cø 100 ®ång doanh thu thu ®­îc 1,36 vµ 1,61 ®ång lêi nhuËn. TØ suÊt lîi nhuËn t¨ng ®Òu qua c¸c n¨m. MÆc dï doanh thu lín nh­ng tû suÊt lîi nhuËn l¹i thÊp do chi phÝ kinh doanh lín. Ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®¹t ®­îc kÕt qu¶ tèt khiÕn t×nh h×nh tµi chÝnh cña c«ng ty ®­îc c¶i thiÖn h¬n. T×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp ®­îc thÓ hiÖn ë trong b¶ng 2. Tæng tµi s¶n vµ tæng nguån vèn cña doanh nghiÖp liªn tôc t¨ng qua c¸c n¨m. N¨m 2005 tæng tµi s¶n t¨ng so víi n¨m 2004 vµ n¨m 2006 t¨ng 155,3% so víi n¨m 2004. Gi¸ trÞ tæng tµi s¶n t¨ng tõ 24.116 triÖu ®ång lªn 54.571 triÖu ®ång gÊp h¬n 2,7 lÇn, ®iÒu ®ã cho thÊy doanh nghiÖp ®· cã nhiÒu cè g¾ng trong viÖc huy ®éng vèn, tµi trî cho c¸c tµi s¶n cña doanh nghiÖp ®Ó cã thÓ s¶n xuÊt kinh doanh. Tuy nhiªn, nh÷ng ph©n tÝch cô thÓ sù hîp lý cña viÖc t¨ng tµi s¶n còng nh­ nguån vèn cña c«ng ty sÏ ®­îc ®Ò cËp trong nh÷ng phÇn sau. ë ®©y ta xem xÐt mét sè chØ tiªu tµi chÝnh ®Ó cã mét c¸i nh×n tæng qu¸t vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. VÒ tû suÊt tµi trî n¨m 2004 chØ tiªu nµy lµ 20,51% ®Õn n¨m 2005 t¨ng lªn 28,57% vµ n¨m 2006 l¹i t¨ng lªn lµ 28,61% së dÜ nh­ vËy lµ do n¨m 2005 vèn chñ së h÷u t¨ng nhanh nh­ng ®Õn n¨m 2006 l¹i t¨ng lªn rÊt nhiÒu. Nh­ vËy doanh nghiÖp ®· cã mét b­íc tiÕn m¹nh trong viÖc huy ®éng vèn. VÒ tû suÊt ®Çu t­, c«ng ty duy tr× ë møc d­íi 25%. N¨m 2004 tû suÊt nµy lµ 29,01% tøc tµi s¶n cè ®Þnh chiÕm tíi 29,01% tµi s¶n cè ®Þnh vµ tû lÖ nµy gi¶m vµo n¨m 2005 xuèng cßn 25,03% vµ gi¶m n¨m 2006 cßn 19,25%. Nh­ vËy doanh nghiÖp sÏ gi¶m ®­îc chi phÝ khÊu hao trong kinh doanh. VÒ tû suÊt tµi trî tµi s¶n cè ®Þnh vèn chñ së h÷u lóc nµo còng ®¸p øng ®­îc. §©y lµ mét lîi thÕ trong kinh doanh do doanh nghiÖp lµ mét c«ng ty t­ nh©n. C«ng ty kh«ng ph¶i huy ®éng vèn vay ®Ó tµi trî cho tµi s¶n cè ®Þnh, do ®ã kh«ng ph¶i tr¶ l·i suÊt. VÒ tû träng nî ph¶i tr¶ th× n¨m 2004 vµ n¨m 2005 kh¸ cao. N¨m 2004 chiÕm 79,50% vµ n¨m 2005 lµ 71,44% nh­ng ®Õn n¨m 2002 th× tû lÖ gi¶m cßn 71,39% do huy ®éng ®­îc nguån vèn gãp lín, nh­ vËy c«ng ty ®· cã mét b­íc tiÕn v­ît bËc trong c«ng t¸c huy ®éng vèn. HÇu hÕt ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty ®Òu ®­îc duy tr× tõ nguån vèn tù tµi trî. Tû suÊt thanh to¸n nî ng¾n h¹n n¨m 2005 t¨ng so víi n¨m 2004 nh­ng ®Õn n¨m 2006 l¹i gi¶m. ViÖc thanh to¸n c¸c kho¶n lu«n thuËn lîi do c¸c kho¶n nî Ýt, nguån vèn h×nh thµnh chñ yÕu tõ vèn chñ së h÷u. §Æc biÖt n¨m 2006 tiÒn mÆt trong quü ®¹t 36.067 triÖu chiÕm 84% trong tæng sè tµi s¶n l­u ®éng. ViÖc th­êng xuyªn duy tr× tiÒn mÆt trong quü gióp c«ng ty gÆp nhiÒu thuËn lîi trong c«ng t¸c thanh to¸n. §©y lµ mét thÕ m¹nh cña c«ng ty mµ kh«ng ph¶i doanh nghiÖp nµo còng ®¹t ®­îc. ViÖc c«ng ty cã kh¶ n¨ng thanh to¸n tèt sÏ t¹o uy tÝn cho c«ng ty trong ho¹t ®éng kinh doanh. Nh÷ng chØ tiªu trªn ®­îc ph¶n ¸nh qua b¶ng sau ®©y. B¶ng 2: T×nh h×nh tµi chÝnh c«ng ty TNHH §øc T©m. §¬n vÞ : triÖu ®ång ChØ tiªu §V N¨m Chªnh lÖch 05/04 Chªnh lÖch 06/05 2004 2005 2006 S.tiÒn % S.tiÒn % 1 Tæng tµi s¶n Tr. ® 24.116 53.309 54.571 29.193 121,05 1.262 2,37 2 Tµi S¶n l­u ®éng Tr.® 17.121 39.965 44.067 22.844 133.43 4.102 10,26 3 Vèn = tiÒn Tr. ® 15.121 35.965 36.067 20.844 137,85 102 0,29 4 Tµi s¶n cè ®Þnh Tr. ® 6.995 13.344 10.504 6.349 90,7 3.509 26,30 5 Tæng nguån vèn Tr. ® 24.116 53.309 54.571 29.193 121,05 1.262 2,37 6 Nî ph¶i tr¶ Tr.® 19.171 38.080 38.960 18.909 98,63 880 2,31 7 Nî ng¾n h¹n Tr.® 17.170 34.350 36.960 17.180 100,05 2.610 7,60 8 Vèn chñ së h÷u Tr .® 4.945 15.229 15.611 10.284 207,97 283 2,51 9 Tû suÊt tµi trî (8)/(5) % 20,51 28,57 28,61 10 Tû suÊt ®Çu t­ (4)/(1) % 29,01 25,03 19,25 11 Tû lÖ(6)/(1) % 79,50 71,44 71,39 12 Tû suÊt TT NH (2)/(7) % 1,01 1,163 1,19 13 Tû suÊt thanh to¸n tøc thêi (3)/(7) % 88,1 105,24 97,65 14 Tû suÊt tù tµi trî tµi s¶n cè ®Þnh (8)/(4) % 70,70 114,13 148,62 Nguån: B¸o c¸o tµi chÝnh c«ng ty TNHH §øc T©m. Ngoµi ra ta xÐt chØ tiªu. - Vèn ho¹t ®éng thuÇn = Tµi s¶n l­u ®éng - Nî ng¾n h¹n. Ta cã thÓ thÊy râ t×nh h×nh trªn qua biÓu ®å sau: BiÓu sè 1: T×nh h×nh tµi chÝnh cña c«ng ty. Tr.§ång N¨m Qua nh÷ng chØ tiªu ph©n tÝch s¬ bé ë trªn cã thÓ thÊy r»ng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty mang l¹i kÕt qu¶ kh«ng cao l¸m , nã chØ ë møc trung b×nh , hiÖu qu¶ sö dông vèn cßn thÊp vµ mang l¹i lîi nhuËn Ýt cho c«ng ty .Do vËy cÇn ®i s©u ph©n tÝch chi tiÐt ®Ó thÊy ®­îc nh÷ng mÆt h¹n chÕ ®Ó cã gi¶i ph¸p kÞp thêi vµ hiÖu qu¶ . 2.2. Thùc tr¹ng hiÖu qu¶ sö dông vèn cña c«ng ty 2.2.1. T×nh h×nh vÒ vèn kinh doanh cña c«ng ty §Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh c¸c doanh nghiÖp cÇn cã tµi s¶n bao gåm tµi s¶n l­u ®éng vµ ®Çu t­ ng¾n h¹n - tµi s¶n cè ®Þnh vµ ®Çu t­ dµi h¹n. §Ó h×nh thµnh hai lo¹i tµi s¶n nµy ph¶i cã c¸c nguån tµi trî t­¬ng øng bao gåm nguån vèn ng¾n h¹n vµ nguån vèn dµi h¹n . §èi víi c«ng ty TNHh §øc T©m lµ mét doanh nghiÖp t­ nh©n do vËy nhu cÇu vèn ®Çu t­ cho tµi s¶n l­u ®éng lµ t­¬ng ®èi lín v× vËy cÇn ph¶i sem xÐt ®é an toµn cña nguån vèn khi ®Çu t­ vµo tµi s¶n nµy ®Ó cã chÝnh s¸ch sö dông vèn cã hiÖu qu¶ . B¶ng 3: HiÖu qu¶ sö dông vèn t¹i c«ng ty TNHH §øc T©m. §¬n vÞ : TriÖu ®ång. TT ChØ tiªu §V N¨m 2004 N¨m 2005 N¨m 2006 1 Doanh thu Tr.® 30.919 50.933 84.177 2 Lîi nhuËn tr­íc thuÕ Tr.® 504,12 693,46 1361,3 3 Lîi nhuËn sau thuÕ Tr.® 449,5 538,13 1.161,8 4 Tæng tµi s¶n Tr.® 24.116 53. 309 54.571 5 Vèn chñ së h÷u Tr.® 4.945 15.229 15.611 6 HiÖu suÊt sö dông Tæng tµi s¶n % 128 96 155 7 Doanh lîi vèn % 2,1 1,3 1,6 8 Doanh lîi vèn chñ së h÷u % 9,1 3,5 7,4 Nguån: b¸o c¸o tµi chÝnh c«ng ty TNHH §øc T©m. N¨m 2005 hiÖu xuÊt sö dông tµi s¶n lµ 0,96 nã cho biÕt mét ®ång tµi s¶n ®em l¹i cho c«ng ty 0,96 ®ång doanh thu ,nh­ng ®Õn n¨m 2006 hiÖu xuÊ sö dông tµi s¶n cña c«ng ty lµ 1,55 ®iÒu ®ã cho thÊy n¨m 2006 c«ng ty ®Çu t­ mét ®ång vèn th× thu ®­îc 1,55 ®ång doanh thu. Doanh lîi vèn cña c«ng ty n¨m 2006 t¨ng h¬n so víi n¨m 2005 nh­ng vÒ doanh lîi vèn cña c«ng ty l¹i h¬i thÊp cø 100 ®ång vèn bá ra kinh doanh c«ng ty chØ thu ®­îc 0,016 ®ång lîi nhuËn vÊn ®Ò nµy cho ta thÊy ®­îc ®©y lµ mét c«ng ty t­ nh©n kinh doanh víi yªu cÇu sè vèn bá ra ph¶i lín v× chi phÝ cho gi¸ vèn hµng b¸n lín. Víi chØ tiªu doanh lîi vèn chñ së h÷u n¨m 2006 t¨ng h¬n so víi n¨m 2005 lµ 125,5% thÊy râ tr×nh ®é qu¶n lý ,sö dông vèn cña c«ng ty rÊt tiÕn bé so víi n¨m 2005. Qua nh÷ng chØ tiªu ph©n tÝch s¬ bé ë trªn cã thÓ thÊy r»ng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty mang l¹i kÕt qu¶ kh«ng cao l¾m , nã chØ ë møc trung b×nh , hiÖu qu¶ sö dông vèn cßn thÊy vµ mang l¹i lîi nhuËn Ýt cho c«ng ty . Do vËy cÇn ®i s©u ph©n tÝch chi tiÕt ®Î thÊy ®­îc nh÷ng mÆt h¹n chÕ ®Ó cã gi¶i ph¸p kÞp thêi vµ hiÖu qu¶. Nh­ ®· ph©n tÝch, nguån vèn chñ së h÷u t¨ng kh«ng ®¸ng kÓ trong n¨m 2006 nh­ng l¹i t¨ng nhanh trong n¨m 2005. N¨m 2004 vèn chñ së h÷u lµ 4.945 triÖu, 2005 lªn tíi 15.229 triÖu, n¨m 2006 lµ 15.611 triÖu. Nguån vèn chñ së h÷u n¨m 2005 t¨ng gÊp 3,5 lÇn so víi n¨m 2004. §iÒu nµy lµ mét thuËn lîi ®¸ng kÓ cho c«ng viÖc kinh doanh. B¶ng 5:T×nh h×nh ®¶m b¶o nguån vèn cho ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty TNHH §øc t©m. §¬n vÞ :triÖu ®ång . Stt ChØ tiªu 2004 2005 2006 1 Vèn dµi h¹n -Vèn chñ së h÷u -Nî dµi h¹n 9.279 4.945 4.334 18.354 15.229 3.125 19.175 15.611 3.564 2 TSC§ vµ ®Çu t­ dµi h¹n 6.955 13.344 10.503 3 Vèn l­u ®éng th­êng xuyªn (1) –(2) 2.324 5.229 8.672 Nguån : B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n c«ng ty TNHH §øc t©m. Ta cã thÓ thÊy râ t×nh h×nh trªn qua biÓu ®å sau: BiÓu sè 2: Nguån vèn l­u ®«ng th­êng xuyªn cña c«ng ty TriÖu ®ång N¨m Nh­ vËy nguån vèn lu«n ®¸p øng ®­îc nhu cÇu vÒ tµi s¶n cè ®Þnh. §iÒu nµy lµ mét thuËn lîi cho c«ng ty. H¬n n÷a lµ mét c«ng ty kinh doanh viÖc mua s¾m tµi s¶n cè ®Þnh lu«n ph¶i hîp lý, nÕu kh«ng viÖc thùc hiÖn khÊu hao sÏ ¶nh h­ëng nhiÒu ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh. Ngoµi ra trong ho¹t ®«ng kinh doanh, c«ng ty cÇn ph¶i ®¶m b¶o ®ñ vèn l­u ®éng th­êng xuyªn ®Ó ho¹t ®éng kinh doanh ®­îc thuËn lîi. Nhu cÇu vèn l­u ®éng th­êng xuyªn lµ sè l­îng vèn ng¾n h¹n c«ng ty cÇn ®Ó tµi trî cho mét phÇn tµi s¶n l­u ®éng bao gåm hµng tån kho vµ c¸c kho¶n ph¶i thu. Nhu cÇu vèn l­u ®éng th­êng xuyªn cña c«ng ty TNHH §øc T©m trong 3 n¨m qua nh­ sau: B¶ng 6 :Nhu cÇu vèn l­u ®éng th­êng xuyªn §¬n vÞ: triÖu ®ång . St ChØ tiªu 2004 2005 2006 1 Nî ng¾n h¹n 19.171 38.080 38.960 2 C¸c kho¶n ph¶i thu 10.564 18.132 22.369 3 Hµng tån kho 9.544 21.459 18.736 4 Nhu cÇu vèn l­u ®éng th­êng xuyªn -937 -1.511 -2.145 Nguån : B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n c«ng ty TNHH §øc t©m. B¶ng trªn cho thÊy r»ng c¸c kho¶n ph¶i thu vµ hµng tån kho phô thuéc Ýt vµo nguån vèn vay ng¾n h¹n. Nh­ vËy c«ng ty kh«ng mÊt nhiÒu chi phÝ vÒ c¸c kho¶n l·i ph¶i tr¶ cho ho¹t ®éng ®i vay. Qua ph©n tÝch t×nh h×nh ®¶m b¶o vèn cho ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty ®· cho ta thÊy ®­îc thuËn lîi vÒ vèn cña c«ng ty trong ho¹t ®éng kinh doanh. §iÒu ®ã ®¶m b¶o viÖc thanh to¸n c¸c kho¶n nî gÆp thuËn lîi. Tuy nhiªn, hµng tån kho chiÕm kh¸ lín, chiÕm 84% n¨m 2004 vÒ vèn l­u ®éng, 89% vÒ vèn l­u ®éng n¨m 2005, vµ n¨m 2006 chiÕm 23% vèn l­u ®éng. C«ng ty cÇn ph¶i xem xÐt l¹i c¬ cÊu nguån vèn ®Ó cã thÓ ph¸t huy n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh nh»m ®¹t lîi nhuËn cao h¬n. 2.2.2.Thùc tr¹ng hiÖu qu¶ sö dông vèn cña c«ng ty . 2.2.2.1. Thùc tr¹ng hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh cña c«ng ty. T×nh h×nh vµ c¬ cÊu tµi s¶n cè ®Þnh: TSC§lµ h×nh th¸i biÓu hiÖn vËt chÊt cña vèn cè ®Þnh v× vËy ®Ó ®¸nh gi¸ t×nh h×nh vèn cè ®Þnh cña doanh nghiÖp cÇn ph©n tÝch c¬ cÊu tµi s¶n cè ®Þnh. C¬ cÊu tµi s¶n cè ®Þnh cho ta biÕt nh÷ng nÐt s¬ bé vÒ c«ng t¸c ®Çu t­ dµi h¹n cña doanh nghiÖp, vÒ viÖc b¶o toµn vµ ph¸t triÓn n¨ng lùc s¶n xuÊt cña c¸c trang thiÕt bÞ cña c«ng ty. T×nh h×nh nguyªn gi¸ vµ gi¸ trÞ cßn l¹i cña tµi s¶n cè ®Þnh cña c«ng tyTNHH §øc T©m biÓu hiÖn trong hai b¶ng sau: B¶ng 7 : Nguyªn gi¸ vµ gi¸ trÞ cßn l¹i cña tµi s¶n cè ®Þnh §¬n vÞ: triÖu®ång . ChØ tiªu N¨m 2004 N¨m 2005 N¨m 2006 N G GTCL NG GTCL NG GTCL Nhµ cöa, vËt kiÕn tróc 4.660 4.150 9.564 8.979 7.658 6.954 Ph­¬ng tiÖn vËn t¶i 2.335 1.885 3.780 3.244 2.845 2.034 Tæng céng 6.995 6.035 13.344 12.223 10.503 8.988 Nguån : B¶ng b¸o c¸o t×nh h×nh t¨ng gi¶m TSC§ c«ng ty TNHH §øc T©m. B¶ng 8 :Tû träng nguyªn gi¸ vµ gi¸ trÞ cßn l¹i tµi s¶n cè ®Þnh. §¬n vÞ : % ChØ tiªu N¨m 2004 N¨m 2005 N¨m 2006 NG GTCL NG GTCL NG GTCL Nhµ cöa, vËt kiÕn tróc 67 68,77 71,67 73,46 72,91 77,37 Ph­¬ng tiÖn vËn t¶i 33 31,23 28,33 26,54 27,09 22,63 Tæng céng 100 100 100 100 100 100 Nguån : B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n cña c«ng ty TNHH §øc T©m. Víi ho¹t ®éng chñ yÕu lµ kinh doanh th­¬ng m¹i lªn c«ng ty cã c¬ cÊu tµi s¶n rÊt ®Æc tr­ng nhµ cöa chiÕm tû träng lín trung b×nh ë møc 70% chiÕm 2/3 gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh. Kinh doanh ®ßi hái ph¶i cã ph­¬ng tiÖn vËn t¶i nªn lu«n lu«n chiÕm 1/3 trªn tæng tµi s¶n cè ®Þnh. Nh­ vËy tû träng nhµ cöa kiÕn tróc, nhµ kho, x­ëng chÕ biÕn lµ kh¸ cao do tµi s¶n cè ®Þnh bao gåm trô së, cöa hµng v¨n phßng giao dÞch kh«ng tham gia trùc tiÕp vµo trong ho¹t ®éng kinh doanh. V× vËy c«ng ty cÇn cã ph­¬ng h­íng c©n ®èi l¹i tû träng cña tµi s¶n cè ®Þnh. HiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n cè ®Þnh. B¶ng 9 : HiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n cè ®Þnh vµ vèn cè ®Þnh Stt ChØ tiªu N¨m %t¨ng gi¶m 05/04 %t¨ng gi¶m 06/05 2004 2005 2006 1 Doanh thu thuÇn 30.919 50.933 84.177 ._.