Nâng cao hiệu quả công tác Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực tại Công ty Sông Đà 12 - Tổng Công ty Sông Đà

Lêi nãi ®Çu Trong thêi ®¹i ngµy nay, ng­êi ta ngµy cµng nhËn thøc râ h¬n vÒ vai trß quyÕt ®Þnh cña nguån nh©n lùc, ®Æc biÖt lµ nguån nh©n lùc chÊt l­îng cao. Khi chuyÓn sang nÒn kinh tÕ dùa chñ yÕu vµo tri thøc, tri thøc trë thµnh nguån lùc then chèt vµ lµ nguån lùc duy nhÊt khan hiÕm th× vèn con ng­êi trë thµnh ®éng lùc cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ bÒn v÷ng. Kh«ng n»m ngoµi xu thÕ chung cu¶ thÕ giíi, ViÖt Nam còng ®ang ph¶i ®èi mÆt víi nh÷ng th¸ch thøc vµ c¬ héi mµ nÒn kinh tÕ tri thøc cïng víi xu thÕ toµn cÇu ho¸ vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®Æt ra. C¸c doanh nghiÖp muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn kh«ng thÓ kh«ng coi träng nguån nh©n lùc – nguån lùc quan träng nhÊt trong tÊt c¶ c¸c nguån lùc. Thùc tÕ chøng minh r»ng chÊt l­îng nguån nh©n lùc hay tri thøc mµ doanh nghiÖp së h÷u chÝnh lµ nh©n tè t¹o ra lîi thÕ c¹nh tranh. Gi¶i ph¸p hµng ®Çu ®Ó doanh nghiÖp cã mét ®éi ngò lao ®éng hïng m¹nh v÷ng vµng vÒ tr×nh ®é chuyªn m«n, thµnh th¹o tay nghÒ, nh¹y bÐn víi sù thay ®æi chÝnh lµ ®Çu t­ cho §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc. §Çu t­ cho §µo t¹o vµ ph¸t triÓn lµ ®Çu t­ cho t­¬ng lai, gióp doanh nghiÖp tån t¹i vµ ®i lªn trong c¹nh tranh. NhËn thøc ®­îc tÇm quan träng nµy, C«ng ty S«ng §µ 12 trùc thuéc Tæng c«ng ty S«ng §µ ®· ­u tiªn ®Çu t­ cho §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc. Cïng víi c¸c nguån lùc kh¸c vËt lùc vµ tµi lùc, nguån nh©n lùc gãp phÇn quan träng t¹o nªn nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ vµ kh¼ng ®Þnh vÞ thÕ cña cña C«ng ty S«ng §µ 12 trong hÖ thèng c¸c c«ng ty thuéc ngµnh x©y dùng. Trong qu¸ tr×nh thùc tËp t¹i c«ng ty, em nhËn thÊy c«ng t¸c §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc cña c«ng ty ®· ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh, tuy nhiªn vÉn cßn tån t¹i nhiÒu bÊt cËp. HiÖn nay c«ng ty ®ang trong tiÕn tr×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch cæ phÇn ho¸. Qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ sÏ dÉn ®Õn sù thay ®æi vÒ qu¶n lý, sù s¾p xÕp bè trÝ l¹i lùc l­îng lao ®éng. ViÖc ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i ®Ó ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn cã thÓ ®¸p øng nhu cÇu míi trë nªn ®Æc biÖt quan träng vµ cÊp b¸ch hiÖn nay. Víi tÊt c¶ nh÷ng lý do trªn, em ®· chän ®Ò tµi “N©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc t¹i C«ng ty S«ng §µ 12 – Tæng c«ng ty S«ng §µ” lµm chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp. Trªn c¬ së ph©n tÝch thùc tr¹ng c«ng t¸c §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc t¹i c«ng ty, t×m ra nh÷ng mÆt tÝch cùc vµ nh÷ng mÆt h¹n chÕ , ®Ò tµi nh»m môc ®Ých cïng víi tËp thÓ c¸n bé ®­a ra nh÷ng ph­¬ng h­íng n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c, gãp phÇn æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh. §èi t­îng nghiªn cøu cña ®Ò tµi: C«ng t¸c §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc. Ph¹m vi nghiªn cøu: §Ò tµi ®i s©u nghiªn cøu c«ng t¸c §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc t¹i C«ng ty S«ng §µ 12 n¨m 2004. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu: §Ò tµi sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu thèng kÕ, quan s¸t, so s¸nh, ph©n tÝch, tæng hîp… KÕt cÊu ®Ò tµi: ngoµi Lêi nãi ®Çu vµ phÇn KÕt luËn, néi dung ®Ò tµi bao gåm 3 phÇn chÝnh: Ch­¬ng I : C¬ së lý luËn chung vÒ §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc Ch­¬ng II : Thùc tr¹ng c«ng t¸c §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc t¹i Cty S«ng §µ 12 – Tæng c«ng ty S«ng §µ Ch­¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc t¹i Cty S«ng §µ 12 Ch­¬ng i c¬ së lý luËn chung vÒ §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc i. kh¸i niÖm, môc ®Ých, t¸c dông cña §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc trong doanh nghiÖp 1. Kh¸i niÖm Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc (theo nghÜa réng) lµ tæng thÓ c¸c ho¹t ®éng häc tËp cã tæ chøc ®­îc diÔn ra trong nh÷ng kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh nh»m t¹o ra sù thay ®æi hµnh vi nghÒ nghiÖp cña ng­êi lao ®éng (theo Gi¸o tr×nh Qu¶n trÞ nh©n lùc, tr­êng §¹i häc kinh tÕ quèc d©n Hµ Néi). Nh­ vËy §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc lµ tæng thÓ c¸c ho¹t ®éng häc tËp mµ doanh nghiÖp cung cÊp cho ng­êi lao ®éng. C¸c ho¹t ®éng nµy cã thÓ diÔn ra trong vµi giê, vµi ngµy, hoÆc vµi n¨m; cã thÓ trong giê hµnh chÝnh, hoÆc vµo c¸c buæi tèi, c¸c ngµy nghØ… Nh÷ng ho¹t ®éng nµy nh»m trang bÞ cho ng­êi lao ®éng nh÷ng kiÕn thøc, kü n¨ng ®Ó thay ®æi hµnh vi nghÒ nghiÖp cña hä theo chiÒu h­íng ®i lªn. §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc bao gåm c¸c néi dung: ®µo t¹o, gi¸o dôc, ph¸t triÓn. §µo t¹o ®­îc hiÓu lµ tæng thÓ c¸c ho¹t ®éng häc tËp cã tæ chøc diÔn ra trong nh÷ng kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh nh»m n©ng cao tr×nh dé häc vÊn, tr×nh ®é chuyªn m«n lµnh nghÒ cña ng­êi lao ®éng nh»m gióp hä thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ chøc n¨ng vµ nhiÖm vô hiÖn t¹i cña m×nh. Gi¸o dôc ®­îc hiÓu lµ tæng thÓ c¸c ho¹t ®éng häc tËp nh»m gióp cho ng­êi lao ®éng cã thÓ b­íc vµo mét nghÒ nghiÖp hoÆc chuyÓn sang mét nghÒ míi, thÝch hîp h¬n trong t­¬ng lai. Ph¸t triÓn lµ toµn bé c¸c ho¹t ®éng häc tËp nh»m ®Þnh h­íng vµ chuÈn bÞ cho ng­êi lao ®éng theo kÞp víi doanh nghiÖp khi nã thay ®æi vµ ph¸t triÓn hoÆc nh»m ph¸t triÓn kü n¨ng nghÒ nghiÖp cña ng­êi lao ®éng. C¸c ho¹t ®éng ®µo t¹o, gi¸o dôc, ph¸t triÓn ®Òu nh»m trang bÞ cho ng­êi lao ®éng nh÷ng kiÕn thøc vµ kü n¨ng cÇn thiÕt. §ã cã thÓ lµ nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®Õn chuyªn m«n nghÒ nghiÖp, còng cã thÓ lµ nh÷ng chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, kiÕn thøc ®¹i c­¬ng c¬ b¶n… Sù ph©n biÖt gi÷a ®µo t¹o, gi¸o dôc, ph¸t triÓn chØ mang tÝnh t­¬ng ®èi. Nh­ng hiÖn nay quan ®iÓm chung nhÊt lµ ®µo t¹o nh»m kh¾c phôc nh÷ng thiÕu hôt vÒ kiÕn thøc vµ kü n¨ng hiÖn t¹i, gióp ng­êi lao ®éng thùc hiÖn c«ng viÖc hiÖn t¹i tèt h¬n; ph¸t triÓn nh»m trang bÞ cho ng­êi lao ®éng nh÷ng kü n¨ng, kiÕn thøc chuÈn bÞ cho nh÷ng sù thay ®æi cña doanh nghiÖp trong t­¬ng lai. 2. Môc ®Ých cña §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc Ho¹t ®éng §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc nh»m gióp cho doanh nghiÖp sö dông tèi ®a nguån nh©n lùc hiÖn t¹i vµ n©ng cao tÝnh hiÖu qu¶ cña doanh nghiÖp th«ng qua: N©ng cao tr×nh ®é cña ng­êi lao ®éng gióp hä hiÓu râ h¬n nh÷ng chuyªn m«n nghiÖp vô liªn quan ®Õn c«ng viÖc cña m×nh, n¾m v÷ng nh÷ng tr¸ch nhiÖm mµ m×nh ®¶m nhËn trong doanh nghiÖp. N©ng cao ý thøc cña ng­êi lao ®éng ®Ó hä thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng nhiÖm vô cña m×nh mét c¸ch tù gi¸c h¬n. Gióp ng­êi lao ®éng hiÓu râ h¬n vÒ ®Þnh h­íng c«ng viÖc trong t­¬ng lai ®Ó hä cã thÓ thÝch øng víi sù thay ®æi nµy. 3. ý nghÜa cña §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc kh«ng chØ cã ý nghÜa quan träng ®èi víi doanh nghiÖp mµ víi c¶ ng­êi lao ®éng. Víi doanh nghiÖp, §µo t¹o vµ ph¸t triÓn lµ ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó doanh nghiÖp cã thÓ tån t¹i vµ ®i lªn trong c¹nh tranh. §Çu t­ cho §µo t¹o vµ ph¸t triÓn lµ ho¹t ®éng ®Çu t­ cho t­¬ng lai. Nh÷ng lîi Ých mµ §µo t¹o vµ ph¸t triÓn mang l¹i cã thÓ ch­a nhËn thÊy ngay hoÆc khã ®o l­êng ®­îc nªn nhiÒu doanh nghiÖp cho r»ng ®Çu t­ cho §µo t¹o vµ ph¸t triÓn lµ l·ng phÝ thêi gian vµ tiÒn b¹c. Quan ®iÓm nµy hoµn toµn sai lÇm, §µo t¹o vµ ph¸t triÓn lµ mét ho¹t ®éng rÊt cÇn thiÕt vµ ph¶i ®­îc thùc hiÖn liªn tôc vµ th­êng xuyªn. Nã ®¸p øng yªu cÇu cña doanh nghiÖp, gióp doanh nghiÖp kh¼ng ®Þnh ®­îc vÞ trÝ cña m×nh vµ ®i lªn trong trong c¹nh tranh. Víi ng­êi lao ®éng, §µo t¹o vµ ph¸t triÓn gióp hä tho¶ m·n nhu cÇu häc tËp, ph¸t triÓn vµ tù hoµn thiÖn m×nh. Häc thuyÕt nhu cÇu cña Maslow chØ ra r»ng trong mäi con ng­êi ®Òu tån t¹i mét hÖ thèng nhu cÇu 5 thø bËc: nhu cÇu sinh lý, nhu cÇu vÒ an toµn, nhu cÇu x· héi, nhu cÇu vÒ danh dù, nhu cÇu tù hoµn thiÖn. Nhu cÇu tù hoµn thiÖn ë thø bËc cao nhÊt, lµ ®iÒu mµ con ng­êi lu«n v­¬n tíi. Con ng­êi lu«n cã nhu cÇu ®­îc häc tËp, ®­îc n©ng cao kh¶ n¨ng tr×nh ®é cña m×nh ®Ó ®¹t tíi nh÷ng vÞ trÝ m×nh mong ®îi. §µo t¹o vµ ph¸t triÓn ®¸p øng nhu cÇu nµy cña ng­êi lao ®éng, mang l¹i cho hä c¬ héi th¨ng tiÕn víi c¸c vÞ trÝ c«ng viÖc mµ hä cã thÓ ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng vµ së tr­êng cña m×nh. 4. T¸c dông cña §µo t¹o vµ ph¸t triÓn Víi doanh nghiÖp, §µo t¹o vµ ph¸t triÓn gióp cho doanh nghiÖp: N©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng N©ng cao chÊt l­îng cña thùc hiÖn c«ng viÖc Gi¶m bít sù gi¸m s¸t víi ng­êi lao ®éng v× ng­êi lao ®éng ®­îc ®µo t¹o sÏ tù gi¸c thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô, chøc n¨ng cña m×nh. Gi¶m chi phÝ qu¶n lý, chi phÝ cho nh÷ng s¶n phÈm sai háng… Gi¶m sù phµn nµn cña kh¸ch hµng. N©ng cao hiÖu qu¶ cña doanh nghiÖp, t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ t¨ng sù thÝch øng víi thÞ tr­êng. Duy tr× vµ n©ng cao chÊt l­îng nguån nh©n lùc… Víi ng­êi lao ®éng, §µo t¹o vµ ph¸t triÓn cã t¸c dông: T¹o ra sù thÝch øng gi÷a ng­êi lao ®éng vµ c«ng viÖc hiÖn t¹i còng nh­ trong t­¬ng lai. §¸p øng nhu cÇu vµ nguyÖn väng ph¸t triÓn cña ng­êi lao ®éng. KhuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng, gióp hä ph¸t huy sù s¸ng t¹o, cèng hiÕn hÕt m×nh vµ g¾n bã víi doanh nghiÖp. 5. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc C«ng t¸c §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc trong doanh nghiÖp chÞu ¶nh h­ëng bëi rÊt nhiÒu nh©n tè, cã thÓ ph©n thµnh c¸c nh©n tè bªn ngoµi doanh nghiÖp vµ c¸c nh©n tè thuéc vÒ doanh nghiÖp. C¸c nh©n tè bªn ngoµi doanh nghiÖp bao gåm: §iÒu kiÖn vÒ kinh tÕ x· héi: Khi nÒn kinh tÕ x· héi ngµy cµng ph¸t triÓn, møc sèng cña ng­êi d©n ngµy cµng t¨ng lªn, nh÷ng nhu cÇu thiÕt yÕu cña cuéc sèng ®· ®­îc tho¶ m·n, con ng­êi sÏ h­íng tíi nhu cÇu häc tËp ®Ó n©ng cao kiÕn thøc, tù hoµn thiÖn b¶n th©n. Sù ph¸t triÓn cña khoa häc kü thuËt: Sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña khoa häc kü thuËt t¸c ®éng lªn mäi mÆt cña nÒn kinh tÕ x· héi. BÊt cø mét doanh nghiÖp nµo còng ph¶i ®èi mÆt víi sù tiÕn bé kh«ng ngõng cña c«ng nghÖ s¶n xuÊt, trang thiÕt bÞ m¸y mãc. Mét c«ng nghÖ s¶n xuÊt cã thÓ lµ ­u viÖt ngµy h«m nay nh­ng ngµy mai cã thÓ trë nªn l¹c hËu. V× thÕ doanh nghiÖp ph¶i lu«n lu«n trang bÞ, cËp nhËt nh÷ng kiÕn thøc míi nhÊt, tiÕn bé nhÊt cho ®éi ngò lao ®éng cña m×nh ®Ó hä cã thÝch øng víi sù thay ®æi nµy vµ lµm chñ trang thiÕt bÞ, m¸y mãc, c«ng nghÖ s¶n xuÊt. ThÞ tr­êng vµ ®èi thñ c¹nh tranh: Ngµy nay trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, sù c¹nh tranh diÔn ra ë tÊt c¶ c¸c ngµnh. BÊt cø mét doanh nghiÖp nµo còng ph¶i ®èi mÆt víi sù c¹nh tranh. §iÒu nµy sÏ khiÕn c¸c doanh nghiÖp quan t©m ®Õn c«ng t¸c §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc v× ho¹t ®éng nµy gãp phÇn t¹o ra lîi thÕ c¹nh tranh. ChÝnh s¸ch cña nhµ n­íc vÒ §µo t¹o vµ ph¸t triÓn: nh©n tè nµy còng t¸c ®éng kh«ng nhá tíi c«ng t¸c §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc. C¸c chÝnh s¸ch cña nhµ n­íc cã thÓ c¶n trë hoÆc t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c«ng t¸c §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc cña doanh nghiÖp. C¸c nh©n tè thuéc vÒ doanh nghiÖp: C¬ cÊu tæ chøc: Mét c¬ cÊu tæ chøc gän nhÑ, hîp lý sÏ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc tæ chøc thùc hiÖn c«ng t¸c §µo t¹o vµ ph¸t triÓn. Ng­îc l¹i mét c¬ cÊu chång chÐo, kh«ng cã sù ph©n c«ng tr¸ch nhiÖm râ rµng sÏ g©y khã kh¨n cho viÖc qu¶n lý nãi chung còng nh­ viÖc thùc hiÖn c«ng t¸c §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nãi riªng. Ngµnh nghÒ kinh doanh: nh©n tè nµy ¶nh h­ëng kh«ng nhá tíi ho¹t ®éng §µo t¹o vµ ph¸t triÓn. NÕu s¶n phÈm cña doanh nghiÖp chøa hµm l­îng chÊt x¸m cao, ®ßi hái lao ®éng ph¶i qua ®µo t¹o vµ giái vÒ tr×nh ®é chuyªn m«n th× doanh nghiÖp ph¶i ®Æc biÖt quan t©m ®Õn c«ng t¸c §µo t¹o vµ ph¸t triÓn. §Æc ®iÓm vÒ lao ®éng: Lùc l­îng lao ®éng chÝnh lµ ®èi t­îng cña §µo t¹o vµ ph¸t triÓn. V× thÕ viÖc ph©n tÝch lùc l­îng lao ®éng vÒ qui m«, c¬ cÊu, chÊt l­îng chÝnh lµ c¬ së ®Ó tiÕn hµnh §µo t¹o vµ ph¸t triÓn, vµ ®ã còng lµ th«ng tin ph¶n håi vÒ hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c §µo t¹o vµ ph¸t triÓn trong doanh nghiÖp. Trang thiÕt bÞ, qui tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt: Nh÷ng yÕu tè nµy chØ ph¸t huy t¸c dông khi ng­êi lao ®éng biÕt sö dông nã. V× thÕ ng­êi lao ®éng cÇn ph¶i ®­îc trang bÞ kiÕn thøc ®Ó sö dông c¸c m¸y mãc, thiÕt bÞ nµy hiÖu qu¶ nhÊt vµ ®¶m b¶o an toµn. Quan ®iÓm cña c¸c nhµ qu¶n lý trong doanh nghiÖp vÒ §µo t¹o vµ ph¸t triÓn: nh©n tè nµy rÊt quan träng v× khi nh÷ng nhµ qu¶n lý hiÓu ®­îc vai trß cña c«ng t¸c §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc, cã nh÷ng chÝnh s¸ch quan t©m ñng hé c«ng t¸c nµy th× sÏ t¹o tiÒn ®Ò cho viÖc thùc hiÖn hiÖu qu¶ c«ng t¸c nµy. Nh­ vËy chóng ta ®· t×m hiÒu vÒ kh¸i niÖm, vai trß cña c«ng t¸c §µo t¹o vµ ph¸t triÓn, c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn c«ng t¸c nµy. §Ó hiÓu râ h¬n vÒ §µo t¹o vµ ph¸t triÓn, d­íi ®©y sÏ nghiªn cøu c¬ së cña §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc. ii. c¬ së cña §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc lµ mét ho¹t ®éng trong hÖ thèng c¸c ho¹t ®éng qu¶n trÞ nh©n lùc trong doanh nghiÖp. C¸c ho¹t ®éng nµy t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau vµ tÊt c¶ cïng nh»m ®¹t môc tiªu chung cña qu¶n trÞ nh©n lùc: sö dông hiÖu qu¶ nguån lùc con ng­êi. C¬ së cña §µo t¹o vµ ph¸t triÓn lµ c¸c ho¹t ®éng: Ph©n tÝch c«ng viÖc; KÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc; §¸nh gi¸ thùc hiÖn c«ng viÖc. 1. Ph©n tÝch c«ng viÖc Ph©n tÝch c«ng viÖc lµ qu¸ tr×nh thu thËp th«ng tin mét c¸ch cã hÖ thèng nh»m lµm râ b¶n chÊt cña c«ng viÖc. Ph©n tÝch c«ng viÖc cho ta kÕt qu¶ lµ c¸c v¨n b¶n: B¶n m« t¶ c«ng viÖc, B¶n tiªu chuÈn thùc hiÖn c«ng viÖc, B¶n yªu cÇu cña c«ng viÖc ®èi víi ng­êi thùc hiÖn. Ph©n tÝch c«ng viÖc lµ c¬ së cña §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc: Tõ b¶n yªu cÇu cña c«ng viÖc ®èi víi ng­êi thùc hiÖn, ta thÊy ®­îc kho¶ng c¸ch gi÷a yªu cÇu cña c«ng viÖc víi kh¶ n¨ng thùc tÕ cña ng­êi lao ®éng, tõ ®ã x¸c ®Þnh ®­îc nh÷ng kü n¨ng cÇn bæ sung cho ng­êi lao ®éng. Tõ b¶n tiªu chuÈn c«ng viÖc, ta ®¸nh gÝa ®­îc møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc cña ng­êi lao ®éng, thÊy ®­îc ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu cña hä, tõ ®ã cã kÕ ho¹ch ®µo t¹o cho phï hîp ®Ó ph¸t huy ®iÓm m¹nh vµ h¹n chÕ nh÷ng ®iÓm yÕu. 2. KÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc KÕ ho¹ch ho¸ nguån nh©n lùc lµ qu¸ tr×nh ph©n tÝch thùc tr¹ng nhu cÇu vÒ nh©n lùc cña tæ chøc vµ x©y dùng c¸c gi¶i ph¸p nh»m ®¶m b¶o cã ®Çy ®ñ ng­êi lµm viÖc c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng. Tõ b¶n kÕ ho¹ch nh©n lùc ta biÕt ®­îc sè l­îng lao ®éng cÇn thiÕt ®Ó ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh, tr×nh ®é cô thÓ nh­ thÕ nµo. Tõ ®ã cã nh÷ng kÕ ho¹ch tuyÓn míi hoÆc ®µo t¹o l¹i ®éi ngò lao ®éng hiÖn cã cho phï hîp. 3. §¸nh gÝa thùc hiÖn c«ng viÖc §¸nh gi¸ thùc hiÖn c«ng viÖc ®­îc hiÓu lµ sù ®¸nh gi¸ cã hÖ thèng vµ chÝnh thøc t×nh h×nh thùc hiÖn c«ng viÖc cña ng­êi lao ®éng trªn c¬ së so s¸nh thùc tÕ hoµn thµnh c«ng viÖc cña ng­êi lao ®éng víi c¸c tiªu chuÈn thùc hiÖn c«ng viÖc ®· ®­îc x©y dùng vµ th¶o luËn vÒ sù ®¸nh gi¸ ®ã víi ng­êi lao ®éng. §¸nh gi¸ thùc hiÖn c«ng viÖc cho ta biÕt møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc cña tõng ng­êi lao ®éng, tõ ®ã cã kÕ ho¹ch ®µo t¹o ®Ó trang bÞ thªm nh÷ng kiÕn thøc vµ kü n¨ng gióp c¶i tiÕn sù thùc hiÖn c«ng viÖc cña hä. Th«ng qua ®¸nh gi¸ thùc hiÖn c«ng viÖc ta cßn cã thÓ kiÓm tra tÝnh ®óng ®¾n cña c¸c quyÕt ®Þnh §µo t¹o vµ ph¸t triÓn, tõ ®ã cã nh÷ng ®iÒu chØnh cho phï hîp. iii. c¸c ph­¬ng ph¸p §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc trong doanh nghiÖp Trªn thùc tÕ cã rÊt nhiÒu ph­¬ng ph¸p cã thÓ sö dông ®Ó §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc. Mçi ph­¬ng ph¸p cã c¸ch thøc thùc hiÖn kh¸c nhau vµ nh÷ng ­u ®iÓm, nh­îc ®iÓm riªng. Doanh nghiÖp cã thÓ lùa chän ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o phï hîp víi ®Æc ®iÓm c«ng viÖc, ng­êi lao ®éng vµ kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña m×nh. D­íi ®©y lµ mét sè ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o chñ yÕu: 1. C¸c ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o trong c«ng viÖc §µo t¹o trong c«ng viÖc lµ ®µo t¹o ng­êi lao ®éng trùc tiÕp t¹i n¬i lµm viÖc. Ng­êi häc sÏ ®­îc häc c¸c kiÕn thøc, kü n¨ng th«ng qua thùc tÕ thùc hiÖn c«ng viÖc d­íi sù h­íng dÉn cña nh÷ng ng­êi lao ®éng lµnh nghÒ h¬n. 1.1. §µo t¹o theo kiÓu chØ dÉn c«ng viÖc Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc ¸p dông phæ biÕn víi c¸c c«ng nh©n s¶n xuÊt. Víi c¸n bé qu¶n lý th× chñ yÕu lµ c¸n bé gi¸m s¸t vµ ®iÒu hµnh kü thuËt. Qu¸ tr×nh ®µo t¹o ®­îc chia lµm 2 giai ®o¹n: ®Çu tiªn ng­êi d¹y ®­a ng­êi lao ®éng ®Õn m«i tr­êng lµm viÖc thùc tÕ vµ chØ cho ng­êi lao ®éng c¸c b­íc thùc hiÖn c«ng viÖc. Sau ®ã ng­êi lao ®éng sÏ lµm thö dùa trªn sù chØ dÉn kÕt hîp víi sù quan s¸t ng­êi d¹y hoÆc trao ®æi th«ng tin víi ng­êi d¹y cho ®Õn khi thµnh th¹o c«ng viÖc. 1.2. §µo t¹o theo kiÓu häc nghÒ §èi t­îng ¸p dông cña ph­¬ng ph¸p nµy lµ c«ng nh©n s¶n xuÊt. Víi ph­¬ng ph¸p nµy, ng­êi häc ®­îc häc lý thuyÕt trªn líp, sau ®ã ®­îc lµm viÖc cïng víi ng­êi gi¸m s¸t cho ®Õn khi thµnh th¹o c«ng viÖc. 1.3. §µo t¹o theo kiÓu kÌm cÆp vµ chØ b¶o Ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dông víi lao ®éng qu¶n lý, gióp hä häc ®­îc nh÷ng kiÕn thøc, kü n¨ng cÇn thiÕt cho c«ng viÖc th«ng qua sù kÌm cÆp, chØ b¶o cña nh÷ng ng­êi qu¶n lý giái h¬n. Th­êng cã 3 c¸ch kÌm cÆp lµ: KÌm cÆp bëi ng­êi qu¶n lý trùc tiÕp KÌm cÆp bëi mét ®ång nghiÖp cã kinh nghiÖm h¬n KÌm cÆp bëi mét ng­êi cè vÊn. 1.4. §µo t¹o theo kiÓu lu©n chuyÓn vµ thuyªn chuyÓn c«ng viÖc Lu©n chuyÓn vµ thuyªn chuyÓn c«ng viÖc lµ ph­¬ng ph¸p chuyÓn ng­êi qu¶n lý tõ c«ng viÖc nµy sang c«ng viÖc kh¸c víi môc ®Ých gióp hä giái mét nghÒ biÕt nhiÒu nghÒ. Sù hiÓu biÕt réng vÒ nhiÒu lÜnh vùc sÏ gióp nhµ qu¶n lý cã thÓ bao qu¸t mäi ho¹t ®éng cña tæ chøc. Cã thÓ tiÕn hµnh lu©n chuyÓn vµ thuyªn chuyÓn theo 3 c¸ch: ChuyÓn ng­êi qu¶n lý tõ bé phËn nµy sang bé phËn kh¸c víi chøc n¨ng vµ quyÒn h¹n nh­ cò. ChuyÓn ng­êi qu¶n lý ®Õn mét vÞ trÝ míi ngoµi lÜnh vùc chuyªn m«n cña hä. Lu©n chuyÓn ng­êi qu¶n lý trong ph¹m vi mét nghÒ nghiÖp chuyªn m«n. C¸c ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o ngoµi c«ng viÖc cã ­u ®iÓm: TiÕt kiÖm chi phÝ do tËn dông dông ®­îc c¸c trang thiÕt bÞ cã s½n t¹i n¬i lµm viÖc. DÔ dµng qu¶n lý vµ kiÓm so¸t néi dung vµ ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o v× qu¸ tr×nh ®µo t¹o diÔn ra t¹i n¬i lµm viÖc. Ng­êi häc cã thÓ nhanh chãng n¾m b¾t c¸c kü n¨ng thùc hiÖn c«ng viÖc do ®ã gi¶m thêi gian ®µo t¹o. H×nh thµnh kü n¨ng lµm viÖc theo nhãm cho ng­êi lao ®éng… Tuy nhiªn c¸c ph­¬ng ph¸p trªn còng cã nh­îc ®iÓm: Lý thuyÕt ®­îc trang bÞ kh«ng cã hÖ thèng ChÊt l­îng cña viÖc ®µo t¹o chÞu ¶nh h­ëng lín bëi ng­êi d¹y vµ kh«ng ph¶i ng­êi nµo còng cã thÓ truyÒn ®¹t kinh nghiÖm cho ng­êi kh¸c. Ng­êi häc cã thÓ häc c¶ nh÷ng kinh nghiÖm, thao t¸c kh«ng ®óng cña ng­êi d¹y. §Ó c¸c ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o nµy ®­îc hiÖu qu¶ th× cÇn lùa chän ng­êi d¹y cÈn thËn vµ c¸c ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o ph¶i ®­îc tæ chøc vµ gi¸m s¸t chÆt chÏ. 2. C¸c ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o ngoµi c«ng viÖc §µo t¹o ngoµi c«ng viÖc lµ ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o trong ®ã ng­êi häc ®­îc t¸ch khái hoµn toµn c«ng viÖc trªn thùc tÕ. 2.1. Tæ chøc c¸c líp c¹nh doanh nghiÖp Ph­¬ng ph¸p nµy th­êng ¸p dông víi c«ng nh©n s¶n xuÊt ®Æc biÖt trong nh÷ng nghÒ t­¬ng ®èi phøc t¹p hoÆc c¸c c«ng viÖc cã tÝnh ®Æc thï. C¸c doanh nghiÖp tù tæ chøc c¸c líp ®µo t¹o trong khu«n viªn cña doanh nghiÖp m×nh. Ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o ®­îc chia lµm 2 phÇn lý thuyÕt vµ thùc hµnh. PhÇn lý thuyÕt sÏ ®­îc gi¶ng trung trªn líp do c¸n bé lµnh nghÒ thùc hiÖn. PhÇn thùc hµnh ®­îc triÓn khai t¹i c¸c x­ëng thùc tËp cña doanh nghiÖp. Theo ph­¬ng ph¸p nµy häc viªn sÏ ®­îc häc tËp cã hÖ thèng h¬n. 2.2. Cö ®i häc ë c¸c tr­êng chÝnh qui Doanh nghiÖp cã thÓ cö ng­êi lao ®éng ®Õn c¸c tr­êng líp chÝnh qui do bé, ngµnh hoÆc trung ­¬ng tæ chøc. Víi h×nh thøc nµy, ng­êi häc sÏ ®­îc trang bÞ t­¬ng ®èi ®Çy ®ñ lý thuyÕt lÉn kü n¨ng thùc hµnh. Tuy nhiªn ph­¬ng ph¸p nµy tèn thêi gian vµ chi phÝ ®µo t¹o. 2.3. §µo t¹o th«ng qua c¸c bµi gi¶ng, c¸c héi nghÞ, héi th¶o Doanh nghiÖp cã thÓ tù tæ chøc c¸c buæi héi nghÞ, héi th¶o t¹i doanh nghiÖp hoÆc liªn kÕt víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c. Doanh nghiÖp còng cã thÓ mêi c¸c gi¶ng viªn, c¸c chuyªn gia tõ c¸c tr­êng ®¹i häc, trung t©m t­ vÊn vÒ nãi chuyÖn víi nh©n viªn trong doanh nghiÖp. Th«ng qua sù trao ®æi ý kiÕn vµ cïng th¶o luËn, ng­êi lao ®éng sÏ tiÕp thu ®­îc c¸c kiÕn thøc, kinh nghiÖm cÇn thiÕt. Ph­¬ng ph¸p nµy th­êng ¸p dông víi c¸c lao ®éng qu¶n lý. 2.4. §µo t¹o theo kiÓu ch­¬ng tr×nh ho¸ víi sù trî gióp cña m¸y tÝnh Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc ¸p dông víi nh÷ng ng­êi th«ng th¹o m¸y tÝnh. C¸c ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o ®­îc viÕt s½n trªn c¸c ®Üa mÒm cña m¸y tÝnh, ng­êi häc chØ viÖc lµm theo c¸c h­íng dÉn cña m¸y tÝnh mµ kh«ng cÇn sù trî gióp nµo cña ng­êi d¹y. 2.5. §µo t¹o víi sù trî gióp cña c¸c ph­¬ng tiÖn nghe nh×n Ph­¬ng thøc ®µo t¹o nµy cã thÓ ¸p dông víi mäi ®èi t­îng. Víi sù trî gióp cña c¸c ph­¬ng tiÖn trung gian b¨ng tiÕng, b¨ng h×nh, ®Üa CD, ®Üa VCD c¸c kü n¨ng ®­îc minh ho¹ vµ ng­êi häc cã thÓ xem hoÆc nghe nhiÒu lÇn cho ®Õn khi häc ®­îc c¸c kü n¨ng cÇn thiÕt. ¦u ®iÓm næi bËt cña ph­¬ng ph¸p nµy lµ ng­êi häc cã thÓ chñ ®éng bè trÝ thêi gian häc tËp ®Ó kh«ng ¶nh h­ëng ®Õn c«ng viÖc hiÖn t¹i. 2.6. §µo t¹o theo kiÓu phßng thÝ nghiÖm §©y lµ ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o th«ng qua viÖc sö dông c¸c bµi tËp t×nh huèng, ®iÓn qu¶n trÞ, diÔn kÞch, m« pháng trªn m¸y tÝnh, trß ch¬i qu¶n lý… Ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dông víi c¸n bé qu¶n lý, gióp hä thùc tËp gi¶i quyÕt c¸c t×nh huèng gièng nh­ trªn thùc tÕ. 2.7. §µo t¹o theo kiÓu m« h×nh ho¸ hµnh vi §©y thùc chÊt còng lµ ph­¬ng ph¸p diÔn kÞch nh­ng c¸c vë kÞch ®­îc thiÕt kÕ s½n ®Ó m« h×nh ho¸ c¸c hµnh vi trong c¸c t×nh huèng ®Æc biÖt. 2.8. §µo t¹o kü n¨ng xö lý c«ng v¨n giÊy tê Häc viªn ®­îc giao cho mét lo¹t c¸c tµi liÖu, b¶n ghi nhí, c¸c b¶n t­êng tr×nh, b¸o c¸o, lêi dÆn dß cña cÊp trªn vµ ®­îc yªu cÇu s¾p xÕp c¸c giÊy tê nµy theo nh÷ng tiªu thøc nhÊt ®Þnh nh­ tÇm quan träng, thêi gian xö lý… Ph­¬ng ph¸p nµy gióp cho nhµ qu¶n lý häc c¸ch gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò mang tÝnh thñ tôc mét c¸ch nhanh chãng vµ s¾p xÕp c«ng viÖc hµng ngµy khoa häc h¬n. §ã lµ mét sè ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o ngoµi c«ng viÖc. C¸c ph­¬ng ph¸p nµy cã ­u ®iÓm lµ: Cïng mét lóc cã thÓ ®µo t¹o cho nhiÒu ng­êi. TÝnh hÖ thèng cña ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o cao h¬n. Doanh nghiÖp cã c¬ héi lùa chän c¸c dÞch vô ®µo t¹o cã chÊt l­îng cao h¬n. Ng­êi häc ®­îc tiÕp xóc víi c¸c chuyªn gia giái, tõ ®ã n©ng cao hiÖu qu¶ ®µo t¹o. Bªn c¹nh ®ã c¸c ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o ngoµi c«ng viÖc còng cã nh÷ng nh­îc ®iÓm: Chi phÝ ®µo t¹o t­¬ng ®èi lín: chi phÝ cho c¸c ph­¬ng tiÖn gi¶ng d¹y, gi¸o tr×nh ®µo t¹o, chi phÝ thuª gi¸o viªn… vµ c¶ chi phÝ c¬ héi khi cö ng­êi lao ®éng ®i häc trong thêi gian lµm viÖc. Thêi gian ®µo t¹o th­êng kÐo dµi Mét sè néi dung trong ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o cã thÓ kh«ng ®­îc øng dông vµo trong c«ng viÖc thùc tÕ cña ng­êi lao ®éng. Trªn ®©y lµ mét sè ph­¬ng ph¸p §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc. Mçi ph­¬ng ph¸p cã nh÷ng ­u ®iÓm, nh­îc ®iÓm riªng. Doanh nghiÖp cã thÓ lùa chän mét sè ph­¬ng ph¸p thÝch hîp ®Ó ®¶m b¶o ®¹t hiÖu qu¶ ®µo t¹o cao nhÊt. Víi lao ®éng qu¶n lý th× cã thÓ sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p: §µo t¹o theo kiÓu chØ dÉn c«ng viÖc §µo t¹o theo kiÓu kÌm cÆp vµ chØ b¶o §µo t¹o theo kiÓu lu©n chuyÓn vµ thuyªn chuyÓn c«ng viÖc Cö ®i häc t¹i c¸c tr­êng chÝnh qui §µo t¹o th«ng qua c¸c bµi gi¶ng, c¸c héi nghÞ, héi th¶o §µo t¹o theo kiÓu ch­¬ng tr×nh ho¸ víi sù trî gióp cña m¸y tÝnh §µo t¹o theo kiÓu phßng thÝ nghiÖm §µo t¹o theo kiÓu m« h×nh ho¸ hµnh vi §µo t¹o kü n¨ng xö lý c«ng v¨n giÊy tê Víi lao ®éng trùc tiÕp s¶n xuÊt, cã thÓ sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p: §µo t¹o theo kiÓu chØ dÉn c«ng viÖc §µo t¹o theo kiÓu häc nghÒ Tæ chøc c¸c líp c¹nh doanh nghiÖp Cö ®i häc t¹i c¸c tr­êng chÝnh qui §µo t¹o theo kiÓu ch­¬ng tr×nh ho¸ víi sù trî gióp cña m¸y tÝnh §µo t¹o víi sù trî gióp cña c¸c ph­¬ng tiÖn nghe nh×n iii. tr×nh tù x©y dùng mét ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc nh»m môc ®Ých cuèi cïng lµ sö dông tèi ®a nguån nh©n lùc hiÖn t¹i cña doanh nghiÖp, ®em l¹i lîi Ých l©u dµi cho doanh nghiÖp vµ ng­êi lao ®éng. §Ó c«ng t¸c §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc ®­îc thùc hiÖn mét c¸ch tèt nhÊt, doanh nghiÖp kh«ng thÓ bá qua viÖc x©y dùng tr×nh tù c¸c b­íc thùc hiÖn mét ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o. Tr×nh tù c¸c b­íc thèng nhÊt sÏ gióp cho viÖc thùc hiÖn c«ng t¸c ®µo t¹o dÔ dµng vµ khoa häc nh»m ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt. C¸c b­íc cña tiÕn tr×nh x©y dùng mét ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o ®­îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å: S¬ ®å 1: Tr×nh tù x©y dùng mét ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o (Nguån: Gi¸o tr×nh Qu¶n trÞ nh©n lùc, tr­êng §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n Hµ Néi) ThiÕt lËp qui tr×nh ®¸nh gi¸ Dù tÝnh chi phÝ ®µo t¹o Lùa chän vµ ®µo t¹o ng­êi d¹y X¸c ®Þnh ch­¬ng tr×nh vµ lùa chän ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o Lùa chän ®èi t­îng ®µo t¹o X¸c ®Þnh môc tiªu ®µo t¹o X¸c ®Þnh nhu cÇu ®µo t¹o §¸nh gi¸ l¹i nÕu cÇn thiÕt C¸c qui tr×nh ®¸nh gi¸ ®­îc x¸c ®Þnh phÇn nµo bëi sù cã thÓ ®o l­êng ®­îc c¸c môc tiªu 1. X¸c ®Þnh nhu cÇu ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn X¸c ®Þnh nhu cÇu ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn lµ b­íc ®Çu tiªn trong qui tr×nh ®µo t¹o, nh»m tr¶ lêi c¸c c©u hái: Kü n¨ng nµo cÇn ®­îc ®µo t¹o? Sè l­îng c«ng nh©n viªn cÇn ®­îc ®µo t¹o, c¬ cÊu häc viªn? Thêi gian ®µo t¹o? Nhu cÇu ®µo t¹o th­êng ®­îc ®Æt ra khi nh©n viªn kh«ng cã ®ñ c¸c kü n¨ng cÇn thiÕt ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc mµ nh÷ng dÊu hiÖu ®Ó nhËn biÕt lµ: sù xuÊt hiÖn s¶n phÈm míi, n¨ng suÊt lao ®éng gi¶m, tØ lÖ sai háng t¨ng lªn, sè vô vi ph¹m kû luËt t¨ng, lîi nhuËn gi¶m… §Ó cã thÓ x¸c ®Þnh chÝnh x¸c nhu cÇu ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn cÇn tiÕn hµnh ph©n tÝch doanh nghiÖp, ph©n tÝch t¸c nghiÖp vµ ph©n tÝch ng­êi lao ®éng. ViÖc ph©n tÝch doanh nghiÖp liªn quan ®Õn 3 vÊn ®Ò : Ph©n tÝch môc tiªu ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp bao gåm môc tiªu ng¾n h¹n, môc tiªu trung h¹n vµ môc tiªu dµi h¹n. §ã lµ nh÷ng nh©n tè ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh trong x¸c ®Þnh nhu cÇu ®µo t¹o tæng thÓ. Ph©n tÝch nhu cÇu nguån nh©n lùc cña doanh nghiÖp: sè l­îng vµ chÊt l­îng nguån nh©n lùc mµ doanh nghiÖp cÇn cã ®Ó thùc hiÖn môc tiªu trong thêi gian tíi. Ph©n tÝch hiÖu suÊt cña doanh nghiÖp: ChØ tiªu cña viÖc ph©n tÝch hiÖu suÊt bao gåm chi phÝ lao ®éng, s¶n l­îng vµ chÊt l­îng s¶n phÈm, t×nh h×nh sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ, chi phÝ b¶o d­ìng… nghÜa lµ hiÖu suÊt mµ doanh nghiÖp mong muèn ®­îc n©ng cao th«ng qua viÖc ®µo t¹o. Ph©n tÝch t¸c nghiÖp lµ viÖc x¸c ®Þnh c¸c lo¹i kü n¨ng vµ c¸c hµnh vi cÇn thiÕt cho nh©n viªn thùc hiÖn tèt c«ng viÖc. Ph©n tÝch t¸c nghiÖp gÇn gièng víi ph©n tÝch c«ng viÖc, nã kh¸c ë chç lµ lÊy ng­êi lao ®éng lµm trung t©m chø kh«ng ph¶i lµ c«ng viÖc, nã tËp trung vµo xem xÐt xem ng­êi lao ®éng ph¶i lµm g× ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc. NÕu nh­ doanh nghiÖp ®· lËp ra c¸c v¨n b¶n ph©n tÝch c«ng viÖc th× cã thÓ trùc tiÕp sö dông c¸c v¨n b¶n nµy ®Ó ph©n tÝch nhu cÇu ®µo t¹o. Ph©n tÝch ng­êi lao ®éng nghÜa lµ kh¶o s¸t nhu cÇu ®µo t¹o tõ gãc ®é ng­êi lao ®éng. Ph©n tÝch nµy ®ái hái ®¸nh gi¸ ®óng kh¶ n¨ng vµ kü n¨ng nghÒ nghiÖp cña nh©n viªn, tõ ®ã x¸c ®Þnh xem ai lµ ng­êi cÇn thiÕt ®­îc ®µo t¹o vµ nh÷ng kiÕn thøc, kü n¨ng nµo cÇn ®µo t¹o. C¸c ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o chØ nªn chó träng vµo c¸c ®èi t­îng thùc sù cÇn thiÕt ®µo t¹o. §µo t¹o theo kiÓu trµn lan mµ kh«ng xem xÐt ®Õn n¨ng lùc vµ c¸c ®Æc tÝnh c¸ nh©n cña tõng nh©n viªn lµ mét sù l·ng phÝ c¸c nguån lùc cña tæ chøc vµ t¹o ra nh÷ng t×nh huèng kh«ng tho¶i m¸i cho nh©n viªn. X¸c ®Þnh ®óng nhu cÇu §µo t¹o vµ ph¸t triÓn cã ý nghÜa quan träng: Víi doanh nghiÖp viÖc ®Çu t­ vµo §µo t¹o vµ ph¸t triÓn sÏ ®óng lóc, ®óng chç gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ cña ®Çu t­. Víi ng­êi lao ®éng: ng­êi lao ®éng ®­îc ®¸p øng ®óng nhu cÇu sÏ häc tËp tÝch cùc gãp phÇn n©ng cao chÊt l­îng ®µo t¹o; h¬n n÷a ®¸p øng ®óng c¸i mµ ng­êi lao ®éng mong muèn còng lµ mét yÕu tè khuyÕn khÝch t¹o ®éng lùc trong c«ng viÖc. 2. X¸c ®Þnh môc tiªu §µo t¹o vµ ph¸t triÓn X¸c ®Þnh môc tiªu §µo t¹o vµ ph¸t triÓn lµ x¸c ®Þnh nh÷ng kÕt qu¶ mµ mét ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o cÇn ®¹t ®­îc. ViÖc x¸c ®Þnh môc tiªu ph¶i xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu ®µo t¹o, môc tiªu ph¶i râ rµng, chi tiÕt vµ ®¶m b¶o c¸c néi dung sau: Kü n¨ng cô thÓ cÇn ®­îc ®µo t¹o vµ tr×nh ®é cã ®­îc sau ®µo t¹o Sè l­îng vµ c¬ cÊu häc viªn Thêi giµn ®µo t¹o 3. X¸c ®Þnh ®èi t­îng §µo t¹o vµ ph¸t triÓn Trong b­íc nµy ta ph¶i lùa chän cô thÓ ng­êi ®­îc ®µo t¹o, ng­êi nµy ph¶i n»m trong nhu cÇu ®µo t¹o. §èi t­îng ®µo t¹o ph¶i lµ nh÷ng ng­êi cÇn ®­îc ®µo t¹o, cã kh¶ n¨ng häc tËp, cã nguyÖn väng häc tËp, cã phÈm chÊt ®¹o ®øc, phôc vô lîi Ých cña doanh nghiÖp. Muèn vËy, doanh nghiÖp cÇn ph¶i nghiªn cøu vµ x¸c ®Þnh nhu cÇu vµ ®éng c¬ cña ng­êi lao ®éng, ph©n tÝch c¸c t¸c dông cña ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn ®èi víi ng­êi lao ®éng còng nh­ triÓn väng nghÒ nghiÖp cña hä trªn c¬ së hå s¬ nh©n sù vµ c¸c kÕt qu¶ thùc hiÖn c«ng viÖc cña ng­êi lao ®éng ®Ó tiÕn hµnh lùa chän ®èi t­îng ®µo t¹o phï hîp. 4. X©y dùng ch­¬ng tr×nh vµ lùa chän ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o X©y dùng ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o lµ x¸c ®Þnh sè l­îng c¸c bµi häc, m«n häc cÇn ph¶i häc; thêi l­îng cña tõng m«n häc, bµi häc; tr×nh tù c¸c m«n häc. ViÖc x©y dùng ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o lµ rÊt cÇn thiÕt bëi nã cho biÕt cô thÓ c¸c kiÕn thøc, kü n¨ng g× mµ kho¸ häc cÇn cung cÊp cho ng­êi häc, thêi l­îng cña tõng m«n häc, m«n nµo häc tr­íc m«n nµo sau. ViÖc nµy sÏ h¹n chÕ t×nh tr¹ng d¹y nh÷ng kiÕn thøc kh«ng cÇn thiÕt cho ng­êi häc, thêi l­îng m«n häc kh«ng ®ñ ®Ó ng­êi lao ®éng lÜnh héi kiÕn thøc… Trªn c¬ së ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ ®iÒu kiÖn cña m×nh, doanh nghiÖp lùa chän ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o phï hîp trong sè c¸c ph­¬ng ph¸p ®· tr×nh bµy ë trªn. 5. Dù tÝnh chi phÝ ®µo t¹o Chi phÝ cho mét ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o th­êng lµ kh«ng nhá nÕu kh«ng nãi lµ kh¸ lín ®èi víi mçi doanh nghiÖp. Dù tÝnh chi phÝ ®µo t¹o nh»m môc ®Ých ®¶m b¶o chi phÝ n»m trong kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp, ®¶m b¶o tÝnh kh¶ thi cña ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o. Chi phÝ ®µo t¹o bao gåm: Chi phÝ tµi chÝnh lµ chi phÝ thùc tÕ mµ doanh nghiÖp ph¶i chi tr¶ cho ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o bao gåm: chi phÝ cho c¸c ph­¬ng tiÖn d¹y vµ häc, chi phÝ cho ng­êi d¹y, chi phÝ cho ng­êi häc, chi phÝ qu¶n lý kho¸ häc… Chi phÝ c¬ héi lµ nh÷ng tæn thÊt v« h×nh do nguån tµi nguyªn vµ thêi gian dïng vµo viÖc ®µo t¹o nªn kh«ng thÓ sö dông vµo c¸c ho¹t ®éng kh¸c. Chi phÝ nµy th­êng khã l­îng ho¸ ®­îc nªn trong thùc tÕ nhiÒu doanh nghiÖp bá qua chi phÝ nµy. 6. Lùa chän ng­êi d¹y vµ ®µo t¹o ng­êi d¹y Ng­êi d¹y ¶nh h­ëng lín ®Õn chÊt l­îng §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc. Ng­êi d¹y giái th× häc viªn míi giái. Ng­êi d¹y cã thÓ lµ ng­êi trong doanh nghiÖp hoÆc thuª ngoµi (gi¶ng viªn cña c¸c tr­êng ®¹i häc, cao ®¼ng, c¸c trung t©m ®µo t¹o…). §Ó néi dung ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o phï hîp nhÊt víi thùc tÕ t¹i doanh nghiÖp, cã thÓ kÕt hîp gi¸o viªn thuª ngoµi vµ nh÷ng ng­êi cã kinh nghiÖm l©u n¨m trong doanh nghiÖp. ViÖc kÕt hîp nµy cho phÐp ng­êi häc tiÕp cËn ®­îc víi nh÷ng kiÕn thøc míi, ®ång thêi kh«ng xa rêi víi thùc tiÔn t¹i doanh nghiÖp. Sau khi ®­îc lùa chän, ng­êi d¹y ph¶i ®­îc tËp huÊn ®Ó n¾m v÷ng ®­îc môc tiªu cña ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o, hiÓu ®­îc ®èi t­îng ®µo t¹o cña hä lµ ai, n¾m ®­îc mét sè th«ng tin c¬ b¶n vÒ doanh nghiÖp… ViÖc tËp huÊn nµy sÏ gióp ng­êi d¹y cã sù chuÈn bÞ tèt nhÊt cho kho¸ häc. 7. §¸nh gi¸ ch­¬ng tr×nh §µo t¹o vµ ph¸t triÓn §©y lµ b­íc cuèi cïng trong tr×nh tù mét ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o. §¸nh gi¸ ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o nh»m môc ®Ých xem môc tiªu cña ch­¬ng tr×nh ®¹t ®­îc ®Õn ®©u, ®iÓm m¹nh ®iÓm yÕu cña ch­¬ng tr×nh, hiÖu qu¶ kinh tÕ cña ch­¬ng tr×nh. Qua ®ã rót ra bµi häc lµm c¬ së ®Ó x©y dùng ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o sau nµy ®­îc tèt h¬n. C¸c ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o bao gåm: 7.1. §¸nh gi¸ qua ph¶n øng cña häc viªn Häc viªn víi t­ c¸ch lµ ng­êi trùc tiÕp tham gia kho¸ ®µo t¹o sÏ h×nh thµnh mét sè c¶m nhËn, th¸i ®é vµ ý kiÕn vÒ kho¸ ®µo t¹o. Nh÷ng ph¶n øng nµy cã thÓ coi lµ c¬ së ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ®µo t¹._.o. Hä cã høng thó víi ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o kh«ng, néi dung ®µo t¹o cã thiÕt thùc kh«ng, ph­¬ng ph¸p d¹y häc cã hiÖu qu¶ kh«ng… TÊt c¶ nh÷ng th«ng tin nµy cã thÓ thu thËp dùa trªn ®iÒu tra pháng vÊn trùc tiÕp hoÆc b¶ng hái. Tuy nhiªn ph­¬ng ph¸p nµy gÆp ph¶i trë ng¹i lµ c¸c c©u tr¶ lêi th­êng mang tÝnh chñ quan cña c¸ nh©n. 7.2. §¸nh gi¸ qua kÕt qu¶ häc tËp Cã thÓ ®¸nh gi¸ ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o th«ng qua nh÷ng kiÕn thøc mµ häc viªn thu nhËn ®­îc b»ng c¸ch tæ chøc thi kiÓm tra cho häc viªn sau mçi kho¸ ®µo t¹o. KÕt qu¶ ®¸nh gi¸ thÓ hiÖn qua ®iÓm sè mµ häc viªn ®¹t ®­îc. Tuy nhiªn kÕt qu¶ nµy kh«ng ®¶m b¶o ch¾c ch¾n r»ng häc viªn sÏ ¸p dông ®­îc nh÷ng kiÕn thøc ®· häc ®­îc vµo c«ng viÖc sau nµy. 7.3. §¸nh gi¸ qua hµnh vi cña ng­êi lao ®éng Môc ®Ých cña viÖc ®µo t¹o lµ n©ng cao kh¶ n¨ng th­c hiÖn c«ng viÖc cña nh©n viªn. Nh÷ng kiÕn thøc vµ kü n¨ng mµ häc viªn cã ®­îc qua kho¸ ®µo t¹o cã thÓ øng dông vµo c«ng viÖc thùc tÕ hay kh«ng, cã thÓ chuyÓn ho¸ tõ thµnh qu¶ häc tËp sang øng dông thùc tÕ hay kh«ng. §ã lµ tiªu chuÈn quan träng trong viÖc ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ®µo t¹o. Ng­êi ®¸nh gi¸ cÇn quan s¸t sù thay ®æi hµnh vi cña ng­êi lao ®éng sau kho¸ ®µo t¹o (sù thay ®æi th¸i ®é lµm viÖc, ®é thµnh th¹o trong kü n¨ng thao t¸c, kh¶ n¨ng gi¶i quyÕt vÊn ®Ò…), ph©n tÝch sù thay ®æi nµy, xem cã ph¶i do ®­îc ®µo t¹o hay kh«ng. 7.4. Ph©n tÝch hiÖu qu¶ kinh tÕ cña §µo t¹o vµ ph¸t triÓn Ph©n tÝch hiÖu qu¶ kinh tÕ cña §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nghÜa lµ so s¸nh chi phÝ ®µo t¹o vµ lîi Ých thu ®­îc tõ ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o. Chi phÝ ®µo t¹o bao gåm chi phÝ tµi chÝnh vµ chi phÝ c¬ héi (nh­ ®· tr×nh bµy ë trªn). Lîi Ých b»ng tiÒn do ®µo t¹o mang l¹i b»ng kho¶n chªnh lÖch gi÷a lîi Ých hµng n¨m do nh©n viªn mang l¹i cho doanh nghiÖp tr­íc vµ sau ®µo t¹o. §Ó ph©n tÝch hiÖu qu¶ kinh tÕ cña §µo t¹o vµ ph¸t triÓn cã thÓ sö dông mét sè chØ tiªu sau: - Thêi gian thu håi vèn ®Çu t­: Trong ®ã: T : Thêi gian thu håi chi phÝ ®µo t¹o Cd : Toµn bé chi phÝ ®µo t¹o M : thu nhËp thuÇn tuý cña doanh nghiÖp do ng­êi lao ®éng sau khi ®µo t¹o ®­a l¹i trong mét n¨m. - Gi¸ trÞ hiÖn t¹i rßng NPV: Trong ®ã: NPV: Gi¸ trÞ hiÖn t¹i rßng Bi : Lîi Ých thu ®­îc cña ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn thø i Ci : Chi phÝ bá ra ®Ó tiÕn hµnh ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn thø i R : L·i suÊt chiÕt khÊu. NÕu NPV > 0 th× doanh nghiÖp nªn ¸p dông ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o. - HÖ sè hoµn vèn néi t¹i IRR: HÖ sè hoµn vèn néi t¹i lµ møc l·i suÊt nÕu dïng nã lµm hÖ sè chiÕt khÊu ®Ó tÝnh chuyÓn ®æi c¸c kho¶n thu, chi vÒ mÆt thêi gian hiÖn t¹i th× tæng thu b»ng tæng chi. NPV1 IRR =r1 + (r2 - r1) NPV1- NPV2 Trong ®ã: IRR: HÖ sè hoµn vèn néi t¹i. r1 lµ l·i suÊt chiÕt khÊu t­¬ng øng víi NPV1 cã gi¸ trÞ d­¬ng gÇn b»ng 0 r2 lµ l·i suÊt khÊu t­¬ng øng víi NPV2 cã gi¸ trÞ ©m cã gi¸ trÞ ©m gÇn b»ng 0. NPV1 : gi¸ trÞ hiÖn t¹i rßng ë møc chiÕt khÊu r1 NPV2 : gi¸ trÞ hiÖn t¹i rßng ë møc chiÕt khÊu r2 Ch­¬ng tr×nh cã hiÖu qu¶ khi IRR / rgh .(rgh lµ l·i suÊt giíi h¹n ®Ó ®i vay vèn ®Çu t­). Ngoµi ra ta cã thÓ sö dông chØ tiªu Tèc ®é t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng: Trong ®ã: Tw : Tèc ®é t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng (%) W0 : N¨ng suÊt lao ®éng n¨m (n-1) W1 : N¨ng suÊt lao ®éng n¨m n Nh­ vËy lµ chóng ta ®· t×m hiÒu lÇn l­ît 7 b­íc trong tr×nh tù x©y dùng mét ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o. C¸c b­íc nµy cã quan hÖ chÆt chÏ víi nhau, b­íc tr­íc lµ tiÒn ®Ò cho c¸c b­íc sau. Khi thùc hiÖn mét ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o, doanh nghiÖp kh«ng nªn bá qua mét b­íc nµo trong tr×nh tù nµy, tuy nhiªn cã thÓ t¨ng gi¶m qui m« cña tõng b­íc ®Ó vËn dông lÞnh ho¹t trong tõng hoµn c¶nh cô thÓ. v. sù cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc t¹i C«ng ty S«ng §µ 12 Nh­ ®· tr×nh bµy ë trªn, c«ng t¸c §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc cã vai trß quan träng ®èi víi mäi doanh nghiÖp nãi chung. §Æc biÖt trong bèi c¶nh cña nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc còng nh­ nÒn kinh tÕ toµn cÇu hiÖn nay, §µo t¹o vµ ph¸t triÓn cµng trë nªn cÇn thiÕt. Sù ph¸t triÓn nh­ vò b·o cña khoa häc kü thuËt ®ßi hái mäi doanh nghiÖp ph¶i cã mét lùc l­îng lao ®éng ®ñ tr×nh ®é ®Ó n¾m b¾t ®­îc nh÷ng tiÕn bé cña c«ng nghÖ, ¸p dông vµo s¶n xuÊt kinh doanh. Sù c¹nh tranh diÔn ra m¹nh mÏ ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm dÞch vô, c¶i tiÕn mÉu m·… §Ó ®¸p øng yªu cÇu nµy th× ®éi ngò lao ®éng ph¶i lu«n ®­îc n©ng cao kiÕn thøc, kü n¨ng phï hîp víi c«ng viÖc hiÖn t¹i vµ sù thay ®æi trong t­¬ng lai. Xu thÕ héi nhËp khu vùc vµ thÕ giíi t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp më réng quan hÖ víi c¸c ®èi t¸c n­íc ngoµi. §µo t¹o vµ ph¸t triÓn cµng trë nªn cÇn thiÕt: trang bÞ cho ng­êi lao ®éng nh÷ng hiÓu biÕt vÒ phong tôc tËp qu¸n cña ®èi t¸c, nh÷ng ph­¬ng ph¸p lµm viÖc tiªn tiÕn, ngo¹i ng÷ ®Ó giao tiÕp víi ®èi t¸c… Kh«ng n»m ngoµi xu h­íng chung, c«ng t¸c §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc rÊt cÇn thiÕt ®èi víi C«ng ty S«ng §µ 12. Lµ mét c«ng ty kinh doanh trong lÜnh vùc x©y l¾p, vËt t­ vËn t¶i, s¶n xuÊt c«ng nghiÖp – lÜnh vùc mµ phÇn lín lao ®éng ph¶i qua ®µo t¹o vµ ph¶i th­êng xuyªn n©ng cao tr×nh ®é tay nghÒ, c«ng t¸c §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc cµng trë nªn quan träng. H¬n n÷a c«ng ty hiÖn nay ®ang trong tiÕn tr×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch cæ phÇn ho¸ c«ng ty. Cæ phÇn ho¸ sÏ dÉn ®Õn nh÷ng thay ®æi vÒ c¬ cÊu tæ chøc, vÒ lùc l­îng lao ®éng… ViÖc s¾p xÕp bè trÝ, tinh gi¶m bé m¸y qu¶n lý còng nh­ lao ®éng toµn bé c«ng ty sÏ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng d«i d­ lao ®éng, thõa lao ®éng kü n¨ng yÕu kÐm kh«ng phï hîp víi c«ng viÖc, thiÕu lao ®éng thµnh th¹o chuyªn m«n nghiÖp vô. ViÖc ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i lóc nµy lµ rÊt cÇn thiÕt ®Ó ng­êi lao ®éng cã ®ñ tr×nh ®é vµ kü n¨ng ®¸p øng ®ßi hái cña c«ng viÖc. Tuy nhiªn trong thùc tÕ, c«ng t¸c §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc t¹i C«ng ty S«ng §µ 12 cßn tån t¹i nhiÒu bÊt cËp. TÊt c¶ nh÷ng lý do trªn cho thÊy sù cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc t¹i C«ng ty S«ng §µ 12. Ch­¬ng I lµ toµn bé c¬ së lý luËn chung vÒ §µo t¹o vµ ph¸t triÓn. Ch­¬ng nµy ®· lµm râ §µo t¹o vµ ph¸t triÓn lµ g×, c¸ch thøc thùc hiÖn c«ng t¸c nµy nh­ thÕ nµo, vµ t¹i sao ph¶i thùc hiÖn c«ng t¸c nµy. VËy trªn thùc tÕ c«ng t¸c nµy ®­¬c thùc hiÖn t¹i C«ng ty S«ng §µ 12 nh­ thÕ nµo? Ch­¬ng ii thùc tr¹ng c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc t¹i C«ng ty S«ng §µ 12 - tæng c«ng ty S«ng §µ i. giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ C«ng ty S«ng §µ 12 Quá trình hình thành và phát triển - Tên công ty: Sông Đà 12 - Tên giao dịch: Sông Đà 12 - Trụ sở: Tòa nhà Sông Đà - đường Phạm Hùng - Từ Liêm - Hà Nội C«ng ty (Cty) Sông Đà 12 là doanh nghiệp nhà nước, đơn vị thành viên của Tổng Cty Sông Đà được thành lập theo quyết định số 135A/BXD-TCLD Ngày 26 tháng 3 năm 1993 của Bộ trưởng Bộ xây dựng theo nghị định số 388/HĐBT ngày 20/11 năm 1991 và nghị định 156/HĐBT ngày 7/5/1993 của Hội đồng bộ trưởng. Tiền thân Cty Sông Đà 12 là Cty cung ứng vật tư trực thuộc Tổng Cty xây dựng Sông Đà (nay là Tổng Cty Sông Đà) được thành lập theo quyết định số 217 BXD-TCCB ngày 1 tháng 2 năm 1980 của Bộ trưởng Bộ xây dựng trên cơ sở sát nhập các đơn vị xí nghiệp cung ứng vận tải, ban tiếp nhận thiết bị, xí nghiệp gỗ, xí nghiệp khai thác đá, xí nghiệp gạch Yên Mông và công trường sản xuất vật liệu xây dựng Thủy điện Sông Đà (cũ). Trải qua hơn 20 năm xây dựng và phát triển, qua nhiều lần đổi tên, tách nhập, bổ sung chức năng nhiệm vụ, cơ cấu ngành nghề sản phẩm, sản xuất kinh doanh ngày một phát triển với tổng giá trị sản xuất kinh doanh tăng trưởng qua từng năm, đời sống vật chất tinh thần của người lao động ngày càng được nâng cao. Ngày 2 tháng 1 năm 1995 công ty được đổi tên lần thứ nhất thành Cty xây lắp vật tư vận tải Sông Đà 13 theo quyết định số 04/BXD-TCLĐ. Năm 1996 bổ sung thêm các ngành nghề: xuất nhập khẩu thiết bị, xe máy, vật liệu xây dựng, sản xuất vỏ bao xi măng, sản xuất kinh doanh xi măng, xây lắp công trình giao thông, thủy điện. Năm 1997 bổ sung thêm các ngành nghề: xây dựng đường dây tải điện và trạm biến thế, xây dựng hệ thống cấp thoát nước công nghiệp và dân dụng, nhập khẩu phương tiện vận tải, nhập khẩu nguyên liệu, vật liệu. Năm 1998 bổ sung thêm các ngành nghề: sửa chữa trung đại tu các phương tiện vận tải thủy bộ và máy xây dựng, sản xuất cột điện ly tâm, gia công cơ khí phi tiêu chuẩn và kết cấu thép trong xây dựng, xây dựng các công trình giao thông, kinh doanh dầu mỡ. Năm 2000 Cty bổ sung ngành nghề xây dựng các công trình thủy lợi. Năm 2001 Cty bổ sung các ngành nghề sản xuất và kinh doanh thép có chất lượng cao. Ngày 11 tháng 3 năm 2002 Cty được đổi tên thành Cty Sông Đà 12 theo quyết định số 235/QĐ-BXD. Năm 2003 Cty đầu tư trực tiếp cho các dự án. Đến nay Cty Sông Đà 12 đã có 10 đơn vị thành viên và 01 doanh nghiệp sản xuất công nghiệp Cty giữ cổ phần chi phối. 2. §Æc ®iÓm cña C«ng ty S«ng §µ 12 vµ ¶nh h­ëng cña nã tíi c«ng t¸c §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc 2.1. C¬ cÊu tæ chøc Bé m¸y qu¶n lý cña C«ng ty ®­îc tæ chøc theo m« h×nh trùc tuyÕn chøc n¨ng, tæ chøc h¹ch to¸n kinh doanh ph©n t¸n cho c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc. Ta cã thÓ thÊy râ ®iÒu nµy qua s¬ ®å trang bªn. S¬ ®å 2: C¬ cÊu tæ chøc c«ng ty s«ng ®µ 12 Gi¸m ®èc c«ng ty Phã gi¸m ®èc kinh tÕ kÕ ho¹ch Phã gi¸m ®«c s¶n xuÊt x©y l¾p Phã gi¸m ®èc c¬ khÝ c¬ giíi Phã gi¸m ®èc qmr Phßng tæ chøc hµnh chÝnh Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n Phßng kinh tÕ kÕ ho¹ch Phßng Qu¶n lý Kü thuËt Phßng C¬ khÝ c¬ giíi Phßng §Çu t­ Phßng Kinh doanh Cty cæ phÇn bao b× S.§µ XÝ nghiÖp khai th¸c ®¸ XÝ nghiÖp S.§µ 12.10 XÝ nghiÖp S.§µ 12.8 XÝ nghiÖp S.§µ 12.7 XÝ nghiÖp S.§µ 12.5 XÝ nghiÖp S.§µ 12.4 XÝ nghiÖp S.§µ 12.3 XÝ nghiÖp S.§µ 12.2 Ban QLDA Tro bay Ban QLDA Hoµ B×nh - Gi¸m ®èc Cty lµ ng­êi ®øng ®Çu Cty, ng­êi ®¹i diÖn cña Cty tr­íc ph¸p luËt, chÞu tr¸ch nhiÖm chØ ®¹o ®iÒu hµnh toµn diÖn mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña Cty. - C¸c phã gi¸m ®èc lµ ng­êi gióp viÖc cho Gi¸m ®èc, trùc tiÕp ®iÒu hµnh nh÷ng lÜnh vùc ®­îc giao phã vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc Gi¸m ®èc vÒ nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®Õn lÜnh vùc m×nh ®¶m nhiÖm. - C¸c phßng ban chøc n¨ng, c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt: cã nhiÖm vô thùc hiÖn c«ng viÖc do Gi¸m ®èc giao phã theo ®Æc ®iÓm, nhiÖm vô tõng phßng, tõng ®¬n vÞ. C«ng ty cã c¸c phßng chøc n¨ng sau: + Phßng tæ chøc hµnh chÝnh: Lµ phßng chøc n¨ng tham m­u gióp Gi¸m ®èc Cty trong c«ng t¸c: Tæ chøc thùc hiÖn c¸c ph­¬ng ¸n s¾p xÕp c¶i tiÕn tæ chøc s¶n xuÊt, qu¶n lý, ®µo t¹o, båi d­ìng, tuyÓn dông, qu¶n lý vµ ®iÒu phèi sö dông lao ®éng hîp lý, tæ chøc thùc hiÖn ®óng ®¾n c¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc ®èi víi c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc; H­íng dÉn kiÓm tra viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch, ph¸p luËt, c¸c chÕ ®é ®èi víi ng­êi lao ®éng; H­íng dÉn ho¹t ®éng thanh tra nh©n d©n cho c¸c ®¬n vÞ vµ tæ chøc thanh tra theo nhiÖm vô ®­îc giao; Thùc hiÖn c«ng t¸c qu¶n lý b¶o vÖ qu©n sù, gi÷ v÷ng an ninh trËt tù trong toµn ®¬n vÞ; Lµ ®Çu mèi gi¶i quyÕt c«ng viÖc v¨n phßng hµnh chÝnh gióp Gi¸m ®èc ®iÒu hµnh vµ chØ ®¹o nhanh, thèng nhÊt trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. + Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n: Lµ phßng chøc n¨ng gióp Gi¸m ®èc c«ng ty tæ chøc bé m¸y tµi chÝnh kÕ to¸n tõ Cty tíi c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc. Tæ chøc chØ ®¹o toµn bé c«ng t¸c tµi chÝnh kÕ to¸n tÝn dông, th«ng tin kinh tÕ vµ h¹ch to¸n kinh tÕ, h¹ch to¸n kÕ to¸n theo ®óng ®iÒu lÖ tæ chøc kÕ to¸n vµ ph¸p lÖnh kÕ to¸n thèng kª cña nhµ n­íc ®­îc cô thÓ ho¸ b»ng ®iÒu lÖ ho¹t ®éng cña Cty vµ nh÷ng qui ®Þnh cña Tæng Cty vÒ qu¶n kinh tÕ-tµi chÝnh gióp Gi¸m ®èc Cty kiÓm tra, kiÓm so¸t c«ng t¸c tµi chÝnh kÕ to¸n, c«ng t¸c ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh tÕ cña c«ng ty vµ c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc. + Phßng kinh tÕ kÕ ho¹ch: Lµ phßng chøc n¨ng tham m­u gióp Gi¸m ®èc Cty trong c¸c kh©u x©y dùng kÕ ho¹ch, kiÓm tra thùc hiÖn kÕ ho¹ch, tæng hîp b¸o c¸o thèng kª; c«ng t¸c hîp ®ång kinh tÕ, ®Þnh møc ®¬n gi¸, gi¸ thµnh, c«ng t¸c s¶n xuÊt; c«ng t¸c xuÊt nhËp khÈu cña Cty. + Phßng qu¶n lý kü thuËt: Lµ phßng chøc n¨ng tham m­u gióp Gi¸m ®èc qu¶n lý x©y l¾p, thùc hiÖn ®óng c¸c qui ®Þnh chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc vÒ x©y dùng c¬ b¶n ®èi víi tÊt c¶ c¸c c«ng tr×nh c«ng ty thi c«ng vµ ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n; ¸p dông c«ng nghÖ, kü thuËt tiªn tiÕn hiÖn ®¹i, s¸ng kiÕn c¶i tiÕn kü thuËt trong x©y l¾p. + Phßng kinh doanh: Lµ phßng chøc n¨ng tham m­u gióp Gi¸m ®èc ho¹ch ®Þnh chiÕn l­îc kinh doanh toµn c«ng ty; T×m kiÕm, tiÕp thÞ, më réng thÞ tr­êng vµ chiÕm lÜnh thÞ phÇn kinh doanh cña c«ng ty trong néi bé Tæng Cty vµ ngoµi Tæng Cty; Tham m­u gióp Gi¸m ®èc phèi hîp víi phßng Kinh tÕ-kÕ ho¹ch chñ tr× vµ c¸c phßng liªn quan tæ chøc lËp hå s¬ mêi thÇu, tæ chøc ®Êu thÇu theo qui ®Þnh ®èi víi vËt t­ phô tïng kinh doanh phôc vô c¸c c«ng tr­êng, tham gia ®Êu thÇu c¸c hîp ®ång cung cÊp vËt t­, phô tïng thiÕt bÞ ngoµi Tæng Cty; Tham gia kiÓm so¸t c«ng t¸c ®Êu thÇu tõ kh©u lËp hå s¬, tæt chøc ®Çu thÇu mua b¸n vËt t­ thiÕt bÞ theo dù ¸n ®Çu t­ cña Cty vµ c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc ®¹t hiÖu qu¶ cao vµ theo ®óng qui ®Þnh cña Tæng Cty vµ ph¸p luËt Nhµ n­íc; Gióp Gi¸m ®èc chØ ®¹o c«ng t¸c kinh doanh vµ ®Þnh kú b¸o c¸o, tæng hîp t×nh h×nh kinh doanh toµn c«ng ty theo qui ®Þnh (tõ c¬ quan c«ng ty ®Õn c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc). + Phßng ®Çu t­: Lµ phßng chøc n¨ng gióp Gi¸m ®èc Cty vÒ c«ng t¸c ®Çu t­ c¸c dù ¸n thuéc lÜnh vùc: x©y l¾p, s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, ®Çu t­ trang thiÕt bÞ m¸y mãc… kÓ c¶ t¸i ®Çu t­ cña c«ng ty vµ c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc. + Phßng c¬ khÝ c¬ giíi: Lµ phßng chøc n¨ng tham m­u gióp Gi¸m ®èc Cty qu¶n lý c¸c lo¹i xe m¸y, thiÕt bÞ x©y dùng, thiÕt bÞ d©y truyÒn s¶n xuÊt c«ng nghiÖp; H­íng dÉn kiÓm tra c«ng t¸c an toµn lao ®éng, b¶o hé lao ®éng cho ng­êi lao ®éng vµ c¸c thiÕt bÞ xe m¸y. - C¸c ®¬n vÞ thµnh viªn cña c«ng ty (1) XÝ nghiÖp S«ng §µ 12.2 cã trô së: ThÞ trÊn Nµ Hang, Tuyªn Quang. (2) XÝ nghiÖp S«ng §µ 12.3 cã trô së: ThÞ x· Hoµ B×nh, tØnh Hoµ B×nh. (3) XÝ nghiÖp S«ng §µ 12.4 cã trô së: 55 Së DÇu, quËn Hång Bµng, thµnh phè H¶i Phßng (4) XÝ nghiÖp S«ng §µ 12.5 cã trô së: Ph¸o ®µi L¸ng, Hµ Néi (5) XÝ nghiÖp S«ng §µ 12.7 t¹i Hßn Gai, Qu¶ng Ninh (6) XÝ nghiÖp S«ng §µ 12.8 t¹i C«ng tr­êng thuû ®iÖn Tuyªn Quang (7) XÝ nghiÖp S«ng §µ 12.10 t¹i C«ng tr­êng thuû ®iÖn S¬n La, M­êng La, S¬n La (8) Ban qu¶n lý c¸c dù ¸n khu vùc Hoµ B×nh: Trô së ®Æt t¹i ph­êng T©n Hoµ-thÞ x· Hoµ B×nh-tØnh Hßa B×nh. (9) Ban qu¶n lý dù ¸n tro bay: Trô së ®Æt t¹i ChÝ Linh, H¶i D­¬ng (10)XÝ nghiÖp khai th¸c chÕ biÕn ®¸: Trô së ®Æt t¹i Hoµng Th¹ch, H¶i D­¬ng. - §¬n vÞ c«ng ty n¾m cæ phÇn chi phèi: (11) C«ng ty cæ phÇn s¶n xuÊt bao b× S«ng §µ: cã trô së t¹i x· Yªn NghÜa, huyÖn Hoµi §øc, tØnh Hµ T©y. §ã lµ c¬ cÊu tæ chøc toµn c«ng ty. C¬ cÊu nµy t­¬ng ®èi hîp lý, gän nhÑ phï hîp víi qui m«, ®Æc ®iÓm vÒ ngµnh nghÒ kinh doanh cña Cty còng nh­ yªu cÇu cña thÞ tr­êng. Mçi bé phËn ®­îc ph©n c«ng nh÷ng nhiÖm vô cô thÓ râ rµng kh«ng cã sù chång chÐo lÉn nhau, nh­ng cã sù phèi hîp gi÷a c¸c bé phËn gióp cho viÖc thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô mét c¸ch nhanh chãng, ®¹t hiÖu qu¶ cao. C¬ cÊu nµy gãp phÇn t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc tæ chøc thùc hiÖn c«ng t¸c §µo t¹o vµ ph¸t triÓn. Riªng víi Phßng Tæ chøc hµnh chÝnh: ®Ó ®¶m nhËn chøc n¨ng tham m­u gióp Gi¸m ®èc Cty trong c«ng t¸c qu¶n trÞ nguån nh©n lùc còng nh­ c«ng viÖc v¨n phßng hµnh chÝnh, c¸c vÞ trÝ c«ng viÖc ®­îc ph©n cÊp râ rµng: phßng cã 1 tr­êng phßng, 3 phã phßng, c¸c nh©n viªn vµ 2 b¶o vÖ. Mçi c¸n bé nh©n viªn ®­îc ph©n c«ng nhiÖm vô cô thÓ. C«ng t¸c §µo t¹o vµ ph¸t triÓn ®­îc ph©n c«ng cho mét c¸n bé chuyªn tr¸ch. Tuy nhiªn ngoµi c«ng t¸c nµy, ng­êi c¸n bé cßn ph¶i ®¶m nhËn nhiÒu nhiÖm vô kh¸c. V× lý do nµy, hä kh«ng thÓ toµn t©m víi c«ng t¸c §µo t¹o vµ ph¸t triÓn. H¬n n÷a víi mét c«ng ty lín nh­ C«ng ty S«ng §µ 12, mét c¸n bé sÏ kh«ng thÓ ®¶m nhËn hÕt nh÷ng c«ng viÖc liªn quan ®Õn §µo t¹o vµ ph¸t triÓn. 2.2. Ngµnh nghÒ kinh doanh Xuất phát từ yêu cầu của thị trường, thực hiện mục tiêu đa dạng hóa sản phẩm, Cty đã đề nghị cơ quan chức năng của Nhà nước bổ sung thêm ngành nghề SXKD và hiện nay Cty có các ngành nghề kinh doanh sau: Xây dựng công trình công nghiệp, công cộng nhà ở và xây dựng khác Vận chuyển hàng hóa bằng đường bộ, đường thủy Sản xuất gạch các loại Sản xuất phụ tùng, phụ kiện kim loại cho xây dựng Gia công chế biến gỗ dân dụng và xây dựng Kinh doạnh vật tư, thiết bị xây dựng Xuất nhập khẩu thiết bị, xe máy, vật liệu xây dựng Khai thác nguyên liệu phi quặng Sản xuất vỏ bao xi măng Xây lắp công trình giao thông, thủy điện, bưu điện Hoạt động quản lý kinh doanh nhà Xây dựng đường dây tải điện và trạm biến thế Xây lắp hệ thống cấp thoát nước công nghiệp và dân dụng Chế biến và kinh doanh than mỏ Nhập khẩu phương tiện vận tải Nhập khẩu nguyên liệu, vật liệu phục vụ nhu cầu sản xuất của Tổng công ty Sửa chữa trung đại tu các phương tiện vận tải thủy, bộ và máy xây dựng Sản xuất cột điện li tâm Gia công cơ khí phi tiêu chuẩn và kết cấu thép trong xây dựng Thi công xây lắp hệ thống điện đến 220 KV Xây lắp các công trình giao thông (đường bộ, cầu, cảng, sân bay) Kinh doanh xăng, dầu mỡ Xây dựng các công trình thủy lợi (đê, đập, kênh mương, hồ chứa, trạm bơm) Sản xuất và kinh doanh thép có chất lượng cao Đưa lao động và chuyên gia Việt Nam đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài Quản lý, kinh doanh điện sản xuất và sinh hoạt đến 220 KV Quản lý, kinh doanh nước phụ vụ cho sản xuất và sinh hoạt Lắp đặt, vận hành và kinh doanh khí nén cho Tổng Cty Lắp đặt và vận hành mạng thông tin liên lạc (kể cả hữu tuyến và vô tuyến) để đáp ứng công tác quản lý và điều hành sản xuất kinh doanh của Tổng Cty Đầu tư, xây dựng, quản lý, vận hành, khai thác và kinh doanh điện của các nhà máy thủy điện vừa và nhỏ Sản xuất kinh doanh chất phụ gia dùng trong công tác bê tông. Ta cã thÓ thÊy r»ng ngµnh nghÒ kinh doanh cña c«ng ty rÊt ®a d¹ng, cã thÓ ph©n thµnh 3 m¶ng lín lµ x©y l¾p, vËt t­ vËn t¶i, s¶n xuÊt c«ng nghiÖp. §©y lµ nh÷ng ngµnh ®ßi hái lao ®éng ph¶i tr¶i qua ®µo t¹o, chñ yÕu lµ c«ng nh©n kü thuËt vµ ph¶i th­êng xuyªn ®­îc cËp nhËt kiÕn thøc, khoa häc kü thuËt. §iÒu nµy ®ßi hái c«ng t¸c §µo t¹o vµ ph¸t triÓn ph¶i chó ý ®Õn ®Ó kÞp thêi cã kÕ ho¹ch ®µo t¹o ®¸p øng ®óng nhu cÇu. §Æc tÝnh kh«ng æn ®Þnh cña qu¸ tr×nh x©y l¾p còng ¶nh h­ëng lín tíi viÖc lËp kÕ ho¹ch ®µo t¹o. H¬n n÷a c¸c c«ng tr×nh x©y l¾p n»m r¶i r¸c trªn c¶ n­íc nªn viÖc huy ®éng ng­êi lao ®éng tham gia c¸c kho¸ ®µo t¹o th­êng khã kh¨n vµ tèn kÐm. 2.3. Trang thiÕt bÞ, m¸y mãc cña c«ng ty BiÓu 1: B¶ng tæng hîp xe m¸y C«ng ty S«ng §µ 12 TÝnh ®Õn thêi ®iÓm th¸ng 12 n¨m 2004 STT Tªn xe m¸y Sè l­îng (ChiÕc) T×nh tr¹ng HD KHD « t« kpaz t.poãc 2 2 «t« kia bÖ 1 1 «t« zin 130b1 1 1 ®u«i maz s¬ mi 6 6 ®u«i maz stec xm 13 13 ®Çu kÐo maz 64229 9 9 Sµ lan 100 t 2 2 Sµ lan 200t 22 22 Sµ lan 250t 18 18 Tµu ®Èy 5 5 TÇu kÐo 10 10 Moãc kÐo c¸c lo¹i 18 18 «t« maz ben 10 10 «t« kamaz ben 5 5 M¸y ñi 2 2 M¸y xóc c¸c lo¹i 3 3 CÇn trôc c¸c lo¹i 14 13 1 M¸y b¬m bª t«ng 1 1 Xe con –xe kh¸ch 17 17 20 C¸c m¸y mãc kh¸c 115 Tæng sè 274 273 1 (Nguån: Phßng C¬ khÝ c¬ giíi C«ng ty S«ng §µ 12 ) C«ng ty cã sè l­îng xe m¸y nhiÒu, hiÖn ®¹i, nguyªn gi¸ lín, hÇu hÕt cßn ®ang ho¹t ®éng. §iÒu nµy ®ái hái c«ng ty ph¶i tæ chøc c¸c líp huÊn luyÖn ®Ó c«ng nh©n cã thÓ sö dông hiÖu qu¶ c¸c lo¹i xe m¸y nµy, ®Æc biÖt khi cã lo¹i xe m¸y míi. Cïng víi ®ã lµ th­êng xuyªn tæ chøc c¸c líp tËp huÊn vÒ an toµn vµ vÖ sinh lao ®éng ®Ó ®¶m b¶o søc khoÎ cho ng­êi lao ®éng vµ tr¸nh nh÷ng tæn thÊt kh«ng ®¸ng cã cho doanh nghiÖp. TÊt c¶ c¸c phßng ban cña c«ng ty ®Òu ®­îc trang bÞ m¸y vi tÝnh vµ ®­îc nèi m¹ng internet. C¸n bé qu¶n lý cÇn ph¶i cã tr×nh ®é nhÊt ®Þnh vÒ tin häc vµ ngo¹i ng÷ míi cã thÓ sö dông tèt nh÷ng ph­¬ng tiÖn nµy ®Ó hç trî cho c«ng viÖc cña m×nh. 2.4. §Æc ®iÓm vÒ lao ®éng Tr­íc hÕt vÒ qui m«, C«ng ty S«ng §µ 12 cã sè l­îng ng­êi lao ®éng rÊt lín. Vµ do ®Æc ®iÓm ngµnh nghÒ kinh doanh kh«ng æn ®Þnh vµ cã tÝnh thêi vô, sè l­îng lao ®éng lu«n lu«n thay ®æi. Cã thÓ thÊy râ ®iÒu nµy qua b¶ng sè liÖu d­íi ®©y: BiÓu 2: C¬ cÊu lao ®éng theo chøc n¨ng vµ tr×nh ®é chuyªn m«n Tõ 2001-2004 TT Chøc danh nghÒ N¨m 2001 N¨m 2002 N¨m 2003 N¨m 2004 Sè Ng­êi TØ lÖ (%) Sè ng­êi TØ lÖ (%) Sè ng­êi TØ lÖ (%) Sè ng­êi TØ lÖ (%) Tæng sè 2.610 100 1.832 100 2.026 100 2.330 100 I Lao ®éng gi¸n tiÕp 433 16,59 472 25,76 495 24,43 643 27,60 1 Trªn ®¹i häc 0 0 2 0,11 4 0,20 0 0 2 Kü s­, cö nh©n 227 8,69 330 18,01 349 17,23 457 19,61 3 Cao ®¼ng 24 0,92 26 1,42 33 1,63 60 2,58 4 Trung cÊp 162 6,21 100 5,46 94 4,64 126 5,41 5 S¬ cÊp 20 0,77 14 0,76 15 0,74 0 0 II Lao ®éng trùc tiÕp 2.177 83,41 1360 74,24 1531 75,57 1687 72,40 1 Lao ®éng qua ®µo t¹o 1852 70,96 1232 67,25 1392 68,71 1566 67,21 1.1 C«ng nh©n x©y dùng 64 2,45 89 4,86 253 12,49 285 12,23 1.2 C«ng nh©n c¬ giíi 381 14,60 325 17,74 436 21,52 392 16,82 1.3 C«ng nh©n l¾p m¸y 129 4,94 48 2,62 19 0,94 16 0,69 1.4 C«ng nh©n c¬ khÝ 146 5,60 305 16,65 370 18,26 452 19,40 1.5 C«ng nh©n SX vËt liÖu 1129 43,26 390 21,29 263 12,98 40 1,72 1.6 C«ng nh©n kh¶o s¸t 3 0,11 0 0 0 0 0 0 1.7 C«ng nh©n KT kh¸c 0 0 75 4,09 51 2,52 381 16,35 2 Lao ®éng phæ th«ng 325 12,45 128 6,99 139 6,86 121 5,19 (Nguån: Phßng Tæ chøc hµnh chÝnh C«ng ty S«ng §µ 12) N¨m 2001 c«ng ty cã tæng sè lao ®éng lµ 2.610 ng­êi. Sang n¨m 2002 sè lao ®éng gi¶m ®i 778 ng­êi t­¬ng øng víi 29,81%. N¨m 2003 sè lao ®éng cã xu h­íng t¨ng trë l¹i, so víi n¨m 2002 t¨ng 194 ng­êi t­¬ng øng víi 10,59%. Vµ ®Õn n¨m 2004 tæng sè lao ®éng lµ 2330 ng­êi, t¨ng 15% so víi n¨m 2003. Qui m« lao ®éng lín vµ th­êng xuyªn biÕn ®éng nh­ hiÖn nay g©y khã kh¨n cho viÖc x¸c ®Þnh nhu cÇu ®µo t¹o vµ ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o. BiÓu trªn còng cho thÊy c¬ cÊu lao ®éng theo chøc n¨ng cña c«ng ty ch­a hîp lý. Tû lÖ lao ®éng gi¸n tiÕp trong tæng sè lao ®éng lín: 16,59% (n¨m 2001); 25,76% (2002); 24,43% (2003); 27,60% (2004). TØ lÖ nµy cã xu h­íng t¨ng theo c¸c n¨m. §©y lµ yÕu tè t¸c ®éng xÊu ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cña Cty, lµm t¨ng chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh. C«ng t¸c §µo t¹o vµ ph¸t triÓn ph¶i chó ý ®Õn viÖc n©ng cao tr×nh ®é cho lao ®éng gi¸n tiÕp, ®Ó hä hoµn thµnh c«ng viÖc tèt h¬n, tiÕn tíi gi¶m lùc l­îng lao ®éng nµy. VÒ tr×nh ®é, lao ®éng trong c«ng ty chñ yÕu lµ lao ®éng ®· qua ®µo t¹o. Sè l­îng c«ng nh©n kü thuËt lín (n¨m 2004 tØ träng c«ng nh©n kü thuËt lµ 67,21% trong tæng sè lao ®éng) ®ßi hái ph¶i th­êng xuyªn ®­îc båi d­ìng n©ng cao tay nghÒ, thi n©ng bËc thî. Tr×nh ®é cña khèi lao ®éng gi¸n tiÕp cßn h¹n chÕ: sè l­îng c¸n bé nh©n viªn cã tr×nh ®é trªn ®¹i häc rÊt nhá (n¨m 2004 con sè nµy b»ng kh«ng), sè l­îng c¸n bé trung cÊp, s¬ cÊp nhiÒu, c«ng ty cÇn cã kÕ ho¹ch ®µo t¹o n©ng cao tr×nh ®é cho hä. Tr×nh ®é cña riªng khèi c«ng nh©n kü thuËt ®­¬c thÓ hiÖn cô thÓ h¬n qua b¶ng sè liÖu d­íi ®©y: BiÓu 3: ChÊt l­îng c«ng nh©n kü thuËt TÝnh ®Õn 31 th¸ng 12 n¨m 2004 TT Chøc danh nghÒ Tæng sè Chia ra c¸c bËc thî CÊp bËc BQ 1 2 3 4 5 6 7 I C«ng nh©n kü thuËt 941 39 158 307 166 94 80 5 3,11 1 C«ng nh©n x©y dùng 221 16 89 59 30 27 3,83 2 C«ng nh©n c¬ giíi 258 39 51 84 35 9 6 2,53 3 C«ng nh©n l¾p m¸y 8 1 3 3 1 3,50 4 C«ng nh©n c¬ khÝ 231 40 68 37 39 42 5 3,96 5 C«ng nh©n SX vËt liÖu 217 50 60 30 14 5 2,30 6 C«ng nh©n KT kh¸c 6 3 2 1 3,67 II Lao ®«ng phæ th«ng 72 Tæng sè 1013 39 158 307 166 94 80 5 (Nguån: Phßng Tæ chøc hµnh chÝnh C«ng ty S«ng §µ 12) Sè l­îng c«ng nh©n kü thuËt t­¬ng ®èi lín: 941 ng­êi chiÕm 92,89% sè lao ®éng trùc tiÕp. CÊp bËc b×nh qu©n cña c«ng nh©n lµ 3,11. Sè c«ng nh©n bËc 6, bËc 7 t­¬ng ®èi thÊp. Víi ®Æc ®iÓm nµy, trong thêi gian tíi c«ng ty cÇn chó träng båi d­ìng, n©ng cao tay nghÒ, n©ng bËc cho c«ng nh©n kü thuËt ®Ó hä cã ®ñ kh¶ n¨ng ®¸p øng ®ßi hái cña c«ng viÖc. VÒ giíi tÝnh, c¬ cÊu lao ®éng theo giíi tÝnh thÓ hiÖn qua b¶ng sau: BiÓu 4: C¬ cÊu lao ®éng theo giíi tÝnh TÝnh ®Õn 31 th¸ng 12 n¨m 2004 TT Chøc danh nghÒ Tæng sè Riªng n÷ Sè ng­êi TØ lÖ (%) I Lao ®éng gi¸n tiÕp 331 94 28,40 1 Trªn ®¹i häc 0 0 0 2 Kü s­, cö nh©n 235 46 19,57 3 Cao ®¼ng 33 16 48,48 4 Trung cÊp 48 25 52,08 5 S¬ cÊp 15 7 46,67 II Lao ®éng trùc tiÕp 1.013 214 21,13 1 Lao ®éng qua ®µo t¹o 941 192 20,40 1.1 C«ng nh©n x©y dùng 221 22 9,95 1.2 C«ng nh©n c¬ giíi 258 13 5,04 1.3 C«ng nh©n l¾p m¸y 8 1 12,50 1.4 C«ng nh©n c¬ khÝ 231 59 25,54 1.5 C«ng nh©n SX vËt liÖu 217 92 42,40 1.6 C«ng nh©n KT kh¸c 6 5 83,33 2 Lao ®éng phæ th«ng 72 22 30,56 Tæng sè 1.344 308 22,92 (Nguån: Phßng Tæ chøc hµnh chÝnh C«ng ty S«ng §µ 12) Lao ®éng chñ yÕu lµ nam (chiÕm 77,08% tæng sè lao ®éng toµn c«ng ty), ®Æc biÖt trong khèi lao ®éng trùc tiÕp.Trong tæng sè 1.013 sè lao ®éng trùc tiÕp cña c«ng ty chØ cã 214 ng­êi lµ n÷, chiÕm 21,13%, cßn l¹i nam giíi chiÕm 78,87%. Do kh«ng bÞ trë ng¹i vÒ vÊn ®Ò gia ®×nh, nam giíi dÔ dµng tham gia c¸c khãa ®µo t¹o h¬n. 2.5. KÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh C¸c chØ tiªu kh«ng ngõng t¨ng qua c¸c n¨m. Lîi nhuËn hµng n¨m lín lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi gióp c«ng ty cã nguån kinh phÝ æn ®Þnh phôc vô c«ng t¸c §µo t¹o vµ ph¸t triÓn. BiÓu5: KÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh qua c¸c n¨m 2001-2004 TT Tªn chØ tiªu §¬n vÞ tÝnh TH 2001 TH 2002 TH 2003 TH 2004 I Tæng gi¸ trÞ SXKD Tr.® 433.981 414.992 945.888 807.994 Tèc ®é t¨ng tr­ëng % 100 96 228 85 1 Gi¸ trÞ x©y l¾p Tr.® 80.086 103.055 120.906 107.423 2 Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp Tr.® 105.908 110.738 603.286 166.495 3 Gi¸ trÞ KD SP vµ b¸n SP phôc vô XD Tr.® 7.385 4.176 8.644 7.584 4 Gi¸ trÞ KD vËt t­ vËn t¶i Tr.® 240.603 197.022 213.052 526.492 II Tæng doanh thu Tr.® 263.410 344.634 1.205.561 893.554 III Tæng sè nép ng©n s¸ch Tr.® 6.663 3.867 49.102 34.650 IV Tæng chi phÝ Tr.® 263.158 336.498 1.204.401 889.747 V Lîi nhuËn tr­íc thuÕ Tr.® 252 8.136 1.160 3.807 VI Lao ®éng b×nh qu©n Ng­êi 2610 1.832 2.026 2.330 VII Thu nhËp b×nh qu©n 1 lao ®éng/th¸ng 1000® 760 1.014 1.387 1.465 VIII N¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n 1 L§ Tr.® 100,92 188,12 595,05 383,50 (Nguån: Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n C«ng ty S«ng §µ 12) 2.6. ThÞ tr­êng vµ ®èi thñ c¹nh tranh ThÞ tr­êng cña c«ng ty ph©n t¸n kh¾p c¸c miÒn ®Êt n­íc. Do ®ã ®ßi hái lao ®éng ph¶i th­êng xuyªn di chuyÓn theo c¸c c«ng tr×nh, g©y khã kh¨n cho viÖc tËp trung c«ng nh©n tham dù c¸c kho¸ ®µo t¹o… Sù c¹nh tranh diÔn ra m¹nh mÏ, víi c¶ nh÷ng c«ng ty x©y l¾p, nh÷ng nhµ ®Çu t­ trong n­íc vµ n­íc ngoµi, ®ßi hái c«ng t¸c §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc cµng ph¶i ®­îc chó träng. 3. Nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n cña C«ng ty S«ng §µ 12 Sau khi t×m hiÓu lÞch sö h×nh thµnh vµ nh÷ng ®Æc ®iÓm cña C«ng ty S«ng §µ 12, chóng ta cã thÓ thÊy r»ng c«ng ty hiÖn t¹i cã rÊt nhiÒu thuËn lîi nh­ng còng ph¶i ®èi mÆt víi kh«ng Ýt nh÷ng khã kh¨n. Tr¶i qua lÞch sö h¬n 20 n¨m thµnh lËp vµ ph¸t triÓn c«ng ty ®· kh«ng ngõng lín m¹nh vµ kh¼ng ®Þnh ®­îc vÞ thÕ vµ uy tÝn cña m×nh trªn thÞ tr­êng. Cïng víi sù ph¸t triÓn vµ æn ®Þnh cña nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc nãi chung c«ng ty cã nhiÒu ®iÒu kiÖn thuËn lîi: c¬ chÕ chÝnh s¸ch th«ng tho¸ng, nhu cÇu vÒ x©y dùng d©n dông vµ c«ng nghiÖp ngµy cµng t¨ng cao…Lµ thµnh viªn cña Tæng c«ng ty S«ng §µ, mét trong nh÷ng Tæng c«ng ty lín nhÊt trong ngµnh x©y dùng ViÖt Nam, c«ng ty nhËn ®­îc sù chØ ®¹o hç trî cña Tæng C«ng ty vµ sù hîp t¸c cña c¸c ®¬n vÞ b¹n.Th­¬ng hiÖu S«ng §µ ngµy cµng ®­îc kh¼ng ®Þnh vµ chiÕm ­u thÕ trªn thÞ tr­êng trong n­íc vµ khu vùc. TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu kiÖn ®ã cïng víi ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn t©m huyÕt, v÷ng vµng vÒ tr×nh ®é chuyªn m«n, thµnh th¹o vÒ kü n¨ng tay nghÒ, n¨ng ®éng nh¹y bÐn víi c¬ chÕ thÞ tr­êng sÏ t¹o ®µ cho c«ng ty thùc hiÖn th¾ng lîi mäi môc tiªu. Bªn c¹nh nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®ã, c«ng ty còng ph¶i ®èi mÆt víi nhiÒu khã kh¨n. Khã kh¨n lín nhÊt lµ søc Ðp m¹nh mÏ cña c¹nh tranh. Xu thÕ toµn c©u ho¸, héi nhËp víi khu vùc vµ thÕ giíi kh«ng chØ mang l¹i nh÷ng c¬ héi ®èi víi c¸c doanh nghiÖp mµ quan träng h¬n lµ buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i ®èi mÆt víi sù c¹nh tranh khèc liÖt. §iÒu nµy ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i kh«ng ngõng c¶i tiÕn n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm dÞch vô nÕu nh­ muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn. Mét sè nh÷ng h¹n chÕ vÒ qu¶n lý, vÒ tr×nh ®é cña ng­êi lao ®éng… còng lµ nh÷ng nh©n tè c¶n trë sù ph¸t triÓn cña c«ng ty. TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi vµ khã kh¨n trªn sÏ t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng cña c«ng ty nãi chung còng nh­ c«ng t¸c §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc nãi riªng. VÊn ®Ò ®Æt ra ë ®©y lµ trªn c¬ së ph©n tÝch nh÷ng ®Æc ®iÓm nµy ®Ó t×m ra ph­¬ng h­íng hµnh ®éng nh»m tËn dông tèi ®a nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi vµ h¹n chÕ nh÷ng khã kh¨n, bÊt lîi. ii. c¬ së cña c«ng t¸c §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc t¹i C«ng ty S«ng §µ 12 1. Ph©n tÝch c«ng viÖc Ho¹t ®éng nµy b­íc ®Çu ®­îc thùc hiÖn t¹i c«ng ty. Tuy nhiªn kÕt qu¶ chØ lµ v¨n b¶n nªu lªn nhiÖm vô cô thÓ cña mçi nh©n viªn ph¶i hoµn thµnh, ch­a cã c¸c th«ng tin vÒ ®iÒu kiÖn lµm viÖc, yªu cÇu ®èi víi ng­êi thùc hiÖn, tiªu chuÈn thùc hiÖn c«ng viÖc. C¸c v¨n b¶n nµy ch­a ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó lµm c¬ së cho c«ng t¸c §µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc. 2. KÕ ho¹ch hãa nguån nh©n lùc KÕ ho¹ch vÒ nguån nh©n lùc ®­îc ®Þnh kú lËp hµng n¨m, dùa trªn sù ph©n tÝch chiÕn l­îc s¶n xuÊt kinh doanh, t×nh h×nh nh©n lùc hiÖn t¹i cña c«ng ty. Dùa trªn b¶n kÕ ho¹ch nµy, c«ng ty cã thÓ x©y dùng kÕ ho¹ch ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn. HiÖn t¹i c«ng ty x©y dùng kÕ ho¹ch nh©n lùc dùa trªn chØ tiªu n¨ng suÊt lao ®éng, theo c«ng thøc: D = Q/W Trong ®ã : D: Nhu cÇu lao ®éng kú kÕ ho¹ch Q: Tæng gi¸ trÞ s¶n l­îng k× kÕ ho¹ch W: N¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n 1 lao ®éng k× kÕt ho¹ch Ph­¬ng ph¸p nµy trªn thùc tÕ thùc hiÖn rÊt khã v× n¨ng suÊt lao ®éng ®­îc tÝnh kh¸c nhau theo mçi lo¹i lao ®éng. 3. §¸nh gi¸ thùc hiÖn c«ng viÖc C«ng t¸c ®¸nh gi¸ thùc hiÖn c«ng viÖc ®­îc thùc hiÖn hµng th¸ng, theo ph­¬ng ph¸p danh môc kiÓm tra kÕt hîp víi thang ®o ®å ho¹. C¨n cø vµo danh môc c¸c c©u m« t¶ vÒ hµnh vi, th¸i ®é cã thÓ x¶y ra trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c«ng viÖc cña ng­êi lao ®éng ®Ó xem xÐt trªn thùc tÕ._.