Nâng cao chất lượng cho vay dự án đầu tư tại Sở Giao dịch II – Ngân hàng Công thương Việt Nam

- 1 - Luaän vaên toát nghieäp HVTH: Nguyeãn Hoàng Nam Field Code Changed Formatted: Tabs: 183.75 pt, Left Formatted: Font: VNI-Present BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH ¸µ›¸µ NGUYỄN HỒNG NAM ĐỀ TÀI NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CHO VAY DỰ ÁN ĐẦU TƯ TẠI SỞ GIAO DỊCH II – NGÂN HÀNG CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM Chuyên ngành: KINH TẾ TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG Mã số: 60.31.12 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. LÊ THỊ TUYẾT HOA TP.HỒ CHÍ MINH – NĂM 2007 Style Definition: TOC 5: Indent: Left: 48 pt, Hanging: 24 pt, Tabs: 72 pt, Left + 440.15 pt, Right,Leader: … Style Definition: TOC 4: Tabs: 81 pt, Left + Not at 84 pt Formatted: Centered Formatted: Centered, Indent: Left: 18 pt Style Definition: TOC 6: Tabs: 81 pt, Left + Not at 114 pt Style Definition: Style 2: Font: 13 pt, Bold, Space Before: 6 pt, Line spacing: 1.5 lines, Outline numbered + Level: 5 + Numbering Style: a, b, c, … + Start at: 1 + Alignment: Left + Aligned at: 27.35 pt + Tab after: 45.35 pt + Indent at: 45.35 pt - 2 - Luaän vaên toát nghieäp HVTH: Nguyeãn Hoàng Nam Field Code Changed Formatted: Tabs: 183.75 pt, Left Formatted: Font: VNI-Present MỤC LỤC ¸µ›¸µ Trang Trang phụ bìa Mục lục Danh mục các ký hiệu, chữ viết tắt Danh mục các bảng, biểu Lời mở đầu Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VÀ CHO VAY DỰ ÁN ĐẦU TƯ TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 1.1 Tổng quan về Ngân hàng thương mại: ........................................................ 12 1.1.1 Khái niệm và chức năng của Ngân hàng thương mại:........................ 12 1.1.1.1 Khái niệm:........................................................................................ 12 1.1.1.2 Chức năng của Ngân hàng Thương mại: ......................................... 13 a) Trung gian tín dụng:............................................................................ 13 b) Trung gian thanh toán : ....................................................................... 15 c) Cung ứng dịch vụ ngân hàng : ............................................................ 16 1.1.2 Các nghiệp vụ của NHTM:................................................................. 17 1.1.2.1 Nghiệp vụ Tài sản nợ: ...................................................................... 18 a) Vốn chủ sở hữu: .................................................................................. 18 b) Vốn huy động:..................................................................................... 19 c) Vốn vay:.............................................................................................. 20 d) Vốn khác: ............................................................................................ 20 1.1.2.2 Nghiệp vụ Tài sản có sinh lời: ......................................................... 20 a) Nghiệp vụ tín dụng : ........................................................................... 21 b) Nghiệp vụ đầu tư:................................................................................ 23 1.1.2.3 Nghiệp vụ kinh doanh dịch vụ ngân hàng : ..................................... 24 1.2 Cho vay dự án đầu tư của Ngân hàng thương mại :.................................... 26 1.2.1 Dự án đầu tư:....................................................................................... 26 - 3 - Luaän vaên toát nghieäp HVTH: Nguyeãn Hoàng Nam Field Code Changed Formatted: Tabs: 183.75 pt, Left Formatted: Font: VNI-Present 1.2.1.1 Khái niệm:........................................................................................ 26 1.2.1.2 Vai trò của dự án đầu tư ................................................................... 26 1.2.1.3 Tính khả thi của dự án đầu tư: ......................................................... 27 1.2.2 Thẩm định, cho vay dự án đầu tư: ...................................................... 28 1.2.2.1 Khái niệm:........................................................................................ 28 1.2.2.2 Nội dung thẩm định dự án đầu tư: ................................................... 29 1.2.2.3 Thẩm định, phân tích rủi ro dự án đầu tư :....................................... 31 a) Phân loại rủi ro :.................................................................................. 31 b) Các biện pháp giảm thiểu rủi ro:......................................................... 31 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG CHO VAY DỰ ÁN ĐẦU TƯ TẠI SỞ GIAO DỊCH II – NGÂN HÀNG CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM 2.1 Giới thiệu về Ngân Hàng Công Thương Việt Nam: ................................... 37 2.1.1 Lịch sử phát triển của Ngân hàng Công thương Việt Nam ................ 37 2.1.2 Giới thiệu về SGDII – NHCTVN và kết quả hoạt động kinh doanh trong các năm qua: .............................................................................. 40 2.1.2.1 Giới thiệu về Sở Giao Dịch II – Ngân hàng Công thương Việt Nam: .......................................................................................................... 40 2.1.2.2 Kết quả hoạt động kinh doanh của SGDII NHCTVN trong các năm qua: ................................................................................................... 41 2.2 Khái quát hoạt động tín dụng tại SGDII – NHCTVN: ............................... 46 2.2.1 Tốc độ tăng trưởng dư nợ qua các năm: ............................................. 46 2.2.2 Vòng quay vốn tín dụng : ................................................................... 48 2.2.3 Tình hình nợ quá hạn : ........................................................................ 48 2.3 Thực trạng hoạt động cho vay dự án đầu tư tại SGDII – NHCTVN: ......... 50 2.3.1 Sơ lược quy trình cho vay dự án đầu tư tại SGDII – NHCTVN: ....... 50 2.3.1.1 Các bộ phận nghiệp vụ có liên quan: ............................................... 50 2.3.1.2 Hệ thống tổ chức bộ máy quản lý tín dụng:..................................... 52 2.3.1.3 Trách nhiệm của các cán bộ liên quan đến nghiệp vụ thẩm định dự án đầu tư: .......................................................................................... 53 2.3.1.4 Phân cấp thẩm quyền và trình tự phê duyệt dự án đầu tư tại SGDII - NHCTVN: ........................................................................................ 56 - 4 - Luaän vaên toát nghieäp HVTH: Nguyeãn Hoàng Nam Field Code Changed Formatted: Tabs: 183.75 pt, Left Formatted: Font: VNI-Present 2.3.2 Tình hình cho vay dự án đầu tư tại SGDII – NHCTVN qua các năm: ............................................................................................................. 57 2.3.2.1 Tình hình thẩm định dự án đầu tư:................................................... 57 2.3.2.2 Tình hình dư nợ cho vay dự án đầu tư: ............................................ 58 a) Tình hình dư nợ theo thời gian: .......................................................... 58 b) Phân loại dư nợ cho vay dự án đầu tư theo thành phần kinh tế:......... 60 2.3.2.3 Những kết quả đạt được và những hạn chế trong cho vay dự án đầu tư tại SGDII – NHCTVN: ................................................................ 61 a) Những kết quả đạt được:..................................................................... 61 b) Những tồn tại và nguyên nhân :.......................................................... 67 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CHO VAY DỰ ÁN ĐẦU TƯ TẠI SỞ GIAO DỊCH II – NGÂN HÀNG CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM 3.1 Chiến lược kinh doanh của Sở Giao Dịch II – NHCTVN từ nay đến năm 2010:............................................................................................................ 73 3.1.1 Cơ hội và thách thức: .......................................................................... 73 3.1.1.1 Cơ hội:.............................................................................................. 73 3.1.1.2 Thách thức:....................................................................................... 74 3.1.2 Chiến lược phát triển của Ngân hàng Công Thương Việt Nam từ nay đến năm 2010:..................................................................................... 75 3.1.3 Chiến lược kinh doanh của SGDII - NHCTVN từ nay đến năm 2010 ............................................................................................................. 76 3.1.3.1 Mục tiêu: .......................................................................................... 76 3.1.3.2 Định hướng hoạt động tín dụng: ...................................................... 76 3.2 Giải pháp nâng cao chất lượng thẩm định, cho vay dự án đầu tư tại SGDII – NHCTVN: ................................................................................................... 78 3.2.1 Các giải pháp chung:........................................................................... 78 3.2.2 Giải pháp về kỹ thuật nghiệp vụ: ........................................................ 81 3.2.2.1 Nâng cao chất lượng thẩm định dự án đầu tư: ................................. 81 3.2.2.2 Nâng cao chất lượng quản lý, giám sát các dự án đầu tư:................ 87 3.2.3 Các kiến nghị: ..................................................................................... 89 3.2.3.1 Đối với Ngân hàng Công Thương Việt Nam:.................................. 89 - 5 - Luaän vaên toát nghieäp HVTH: Nguyeãn Hoàng Nam Field Code Changed Formatted: Tabs: 183.75 pt, Left Formatted: Font: VNI-Present a) Về việc định giá tài sản đảm bảo là quyền sử dụng đất:..................... 89 b) Về việc định giá là giá trị quyền sử dụng đất thuê trong khu công nghiệp, khu công nghệ cao: ................................................................ 89 c) Việc thế chấp quyền cho thuê lại đất từ quyền sử dụng đất thuê, thuê lại ngoài khu công nghiệp:.................................................................. 90 d) Về tỷ lệ vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp tham gia vào dự án đầu tư: ............................................................................................................. 91 3.2.3.2 Đối với Ngân hàng Nhà Nước Việt Nam:........................................ 91 a) Nâng cao vai trò và chất lượng hoạt động của Trung Tâm Thông Tin tín dụng (CIC):.................................................................................... 91 b) Sớm thành lập Công ty xếp hạng tín nhiệm doanh nghiệp ở Việt Nam: ............................................................................................................. 92 3.2.3.3 Đối với Nhà nước:............................................................................ 93 a) Nghiên cứu chỉnh sửa lại quy định về việc thế chấp quyền sử dụng đất thuê có thời điểm thuê sau ngày 01/07/2004 mà đã trả hết tiền thuê đất 01 lần cho cả thời gian thuê. ............................................................... 93 b) Xử lý tài sản là quyền sử dụng đất hình thành từ vốn vay: ................ 94 Kết luận Tài liệu tham khảo Phụ lục 1 Phụ lục 2 1 2 3 4 5 Formatted: Bullets and Numbering Formatted: Indent: Left: 0 pt, Hanging: 21.6 pt - 6 - Luaän vaên toát nghieäp HVTH: Nguyeãn Hoàng Nam Field Code Changed Formatted: Tabs: 183.75 pt, Left Formatted: Font: VNI-Present DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT - BGĐ: Ban giám đốc - CBTD: Cán bộ tín dụng - CBTĐ: Cán bộ thẩm định - DAĐT: Dự án đầu tư - DNNN: Doanh nghiệp Nhà Nước - HĐTD: Hội đồng tín dụng - KH: Khách hàng - NHCTVN: Ngân hàng Công Thương Việt Nam - NHNN: Ngân hàng Nhà Nước - NHTM: Ngân hàng Thương Mại - PASXKD: Phương án sản xuất kinh doanh - QLRR: Quản lý rủi ro - SGDII - NHCTVN: Sở Giao Dịch II - Ngân hàng Công Thương Việt Nam - TSĐB: Tài sản đảm bảo Formatted: Bullets and Numbering - 7 - Luaän vaên toát nghieäp HVTH: Nguyeãn Hoàng Nam Field Code Changed Formatted: Font: VNI-Present Formatted: Tabs: 183.75 pt, Left DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ VÀ CÁC BẢNG - Biểu đồ 2.1 Biểu diễn nguồn vốn huy động và tiền gởi các tổ chức kinh tế tại SGDII – NHCTVN từ năm 2001 – 2006. - Biểu đồ 2.2 Biểu diễn dư nợ luân chuyển và dư nợ dự án đầu tư tại SGDII – NHCTVN từ năm 2001 – 2006. - Biểu đồ 2.3 Biểu diễn tình hình xử lý nợ tồn đọng tại SGDII – NHCTVN từ năm 2001 – 2006. - Biểu đồ 2.4 Biểu diễn tình hình thu nhập và chi phí tại SGDII – NHCTVN từ năm 2001 – 2006. - Biểu đồ 2.5 Biểu diễn tình hình giảm lỗ tại SGDII – NHCTVN từ năm 2001 – 2006. - Biểu đồ 2.6 Biểu diễn tình hình dư nợ luân chuyển tại SGDII – NHCTVN từ năm 2001 – 2006. - Biểu đồ 2.7 Biểu diễn tình hình cho vay dự án đầu tư (số lượng) tại SGDII – NHCTVN từ năm 2000 – 2006. - Biểu đồ 2.8 Biểu diễn tình hình dư nợ ngắn hạn và dư nợ dự án đầu tư tại SGDII – NHCTVN từ năm 2000 – 2006. - Biểu đồ 2.9 Biểu diễn tỷ lệ cho vay dự án đầu tư trong tổng dư nợ tại SGDII – NHCTVN từ năm 2000 – 2006. - Biểu đồ 2.10 Biểu diễn tình hình dư nợ dự án đầu tư phân theo thành phần kinh tế tại SGDII – NHCTVN từ năm 2000 – 2006. - Biểu đồ 2.11 Biểu diễn tỷ lệ dư nợ dự án đầu tư phân theo thành phần kinh tế tại SGDII – NHCTVN từ năm 2000 – 2006. - Bảng 2.1 Tỷ lệ nợ quá hạn trong tổng dư nợ luân chuyển tại SGDII – NHCTVN từ năm 2001 – 2006. 6 Formatted: Line spacing: 1.5 lines Formatted: Bullets and Numbering Formatted: Bullets and Numbering - 8 - Luaän vaên toát nghieäp HVTH: Nguyeãn Hoàng Nam Field Code Changed Formatted: Tabs: 183.75 pt, Left Formatted: Font: VNI-Present Lời mở đầu 1. Đặt vấn đề: Trong những năm gần đây nền kinh tế Việt Nam đã có những bước phát triển vượt bậc, thể hiện chính sách đúng đắn của Đảng và Nhà nước trong hội nhập và phát triển kinh tế. Nền kinh tế Việt Nam ngày càng phát triển, càng khẳng định vị thế của mình trong khu vực cũng như thế giới. Với việc gia nhập WTO, nến kinh tế đã có những kết quả nhất định như: đầu tư trực tiếp nước ngoài gia tăng vượt bậc, thị trường chứng khoán phát triển cả về quy mô và chất lượng, các quỹ đầu tư nước ngoài liên tục tăng, các doanh nghiệp mở ra nhiều cơ hội làm ăn mới, … Ngành ngân hàng cũng không đứng ngoài xu thế chung ấy, nền kinh tế phát triển đã đưa đến cho ngành ngân hàng nhiều cơ hội mới: nhiều doanh nghiệp trong nước cũng như nước ngoài phát sinh nhu cầu vay vốn để mở rộng sản xuất kinh doanh, doanh số cho vay, thu nợ tăng, nhiều phương án và dự án đầu tư mới được thực hiện, …. Ngành ngân hàng trong các năm qua đã gặt hái rất nhiều thành công, mạng lưới không ngừng được mở rộng và phát triển, lợi nhuận luôn đạt vượt mức chỉ tiêu đề ra, các ngân hàng mới trong nước cũng như nước ngoài được cấp phép thành lập, …đây được xem là cơ hội cho các NHTM trong giai đoạn hiện nay. Lợi nhuận ngân hàng tăng cao, tuy nhiên thực trạng của các Ngân hàng thương mại Việt Nam đó là chủ yếu lợi nhuận xuất phát từ tín dụng, từ đầu tư cho vay các phương án kinh doanh ngắn hạn và các dự án đầu tư trung dài hạn. Sở Giao Dịch II – NHCTVN cũng không nằm ngoài “quy luật chung” đó. Việc kinh tế phát triển, môi trường kinh doanh đang thay đổi, các bộ luật cũng như các văn bản pháp luật thay đổi để đáp ứng yêu cầu hội nhập, các ngành kinh tế cũng luôn thay đổi và phát triển, … điều này cũng đặt các NHTM nói chung và SGDII – NHCTVN nói riêng trước một vấn đề mới đó là: làm thế nào để thẩm định hiệu quả, nhận định đúng tính khả thi của dự án đầu tư, nhận định được xu hướng Formatted: Bullets and Numbering - 9 - Luaän vaên toát nghieäp HVTH: Nguyeãn Hoàng Nam Field Code Changed Formatted: Tabs: 183.75 pt, Left Formatted: Font: VNI-Present phát triển của ngành kinh tế, … từ đó đưa ra được quyết định cho vay dự án, đưa ra được định hướng đầu tư tín dụng trung dài hạn đối với các ngành kinh tế…đảm bảo tính cạnh tranh, cho vay có hiệu quả, giảm thiểu rủi ro tín dụng, thu hồi đầy đủ gốc và lãi. Đây được xem là một thách thức mới, nhất là trong khâu thẩm định và cho vay dự án đầu tư của NHTM cũng như của SGDII – NHCTVN. Đề tài tốt nghiệp “NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CHO VAY DỰ ÁN ĐẦU TƯ TẠI SỞ GIAO DỊCH II – NGÂN HÀNG CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM” được thực hiện là nhằm đưa ra một số giải pháp để giải quyết một phần các thách thức đó. 2. Mục tiêu nghiên cứu: - Nghiên cứu những lý thuyết chung về NHTM, trong đó chú ý đến chức năng và nghiệp vụ của NHTM; Nghiên cứu những cơ sở lý luận về cho vay dự án đầu tư: thẩm định dự án đầu tư, rủi ro của dự án đầu tư. - Đi sâu phân tích thực trạng cho vay dự án đầu tư tại SGDII – NHCTVN, phân tích và đưa ra những nhận định về hạn chế và nguyên nhân gây ra hạn chế trong cho vay dự án đầu tư tại SGDII – NHCTVN. - Trên cơ sở lý luận và thực trạng cho vay dự án đầu tư tại SGDII – NHCTVN, từ đó đưa ra một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng thẩm định, cho vay dự án đầu tư tại SGDII – NHCTVN, đồng thời đề xuất những kiến nghị đối với NHCTVN, NHNNVN và Nhà nước Việt Nam nhằm tháo gở khó khăn vướng mắc. 3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu: Đối tượng nghiên cứu của đề tài: các hạn chế trong công tác cho vay dự án đầu tư tại SGDII – NHCTVN, các nguyên nhân dẫn đến các hạn chế đó (từ nội bộ SGDII – NHCTVN, từ NHTCVN, các hạn chế từ NHNNVN, từ một số văn bản pháp luật liên quan của Nhà nước). Formatted: Bullets and Numbering - 10 - Luaän vaên toát nghieäp HVTH: Nguyeãn Hoàng Nam Field Code Changed Formatted: Font: VNI-Present Formatted: Tabs: 183.75 pt, Left Phạm vi nghiên cứu: nghiên cứu giữa lý luận và thực tế công tác cho vay dự án đầu tư tại SGDII – NHCTVN trong thời gian qua, các hạn chế và nguyên nhân dẫn đến hạn chế tại SGDII – NHCTVN trong công tác cho vay dự án đầu tư. 4. Phương pháp nghiên cứu: Do tính chất của đề tài chủ yếu dựa vào dữ liệu đã có ở quá khứ của một NHTM, kết hợp với sự quan sát những yếu tố, nguyên nhân dẫn đến hạn chế trong cho vay dự án đầu tư của các trường hợp thực tế. Tiến hành phân tích và rút ra giải pháp cụ thể để nâng cao chất lượng thẩm định, cho vay dự án đầu tư (đồng thời với hạn chế tối đa rủi ro cho vay dự án đầu tư) cho ngân hàng thương mại. Vì vậy, việc nghiên cứu đề tài sẽ sử dụng các phương pháp sau: phương pháp tổng hợp, chọn lọc nguồn thông tin từ tạp chí, sách và tài liệu chuyên ngành,…; phương pháp thu thập số liệu từ báo cáo tổng kết hoạt động của Ngân hàng, phương pháp phân tích thống kê và phương pháp so sánh sự biến động các dãy số qua các năm. 5. Những điểm nổi bật của luận văn: Từ trước đến nay, đã có nhiều công trình nghiên cứu liên quan đến tín dụng trung dài hạn, biện pháp giảm thiểu rủi ro trong cho vay dự án đầu tư, đề tài “Nâng cao chất lượng cho vay dự án đầu tư tại Sở Giao Dịch II – Ngân hàng Công thương Việt Nam” cũng không nằm ngoài mục đích là nâng cao chất lượng - đồng nghĩa với việc giảm thiểu tối đa rủi ro trong đầu tư cho vay dự án đầu tư. Tuy nhiên đề tài được nghiên cứu trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam hội nhập ngày càng sâu và rộng vào nền kinh tế thế giới, việc thẩm định và cho vay dự án đầu tư cũng bị ảnh hưởng bởi bối cảnh đó, vì vậy đề tài có những điểm mới sau đây: - Thứ nhất, đã giới thiệu được nội dung thẩm định dự án đầu tư một cách cụ thể, nhận biết các loại rủi trong cho vay dự án đầu tư và các biện pháp giảm thiểu rủi ro thường áp dụng. - Thứ hai, đề tài đã đưa ra được các giải pháp thiết thực, trên cơ sở công tác thẩm định và cho vay dự án đầu tư thực tế nhằm mục đích nâng cao chất lượng Formatted: Bullets and Numbering Formatted: Bullets and Numbering Formatted: Bullets and Numbering - 11 - Luaän vaên toát nghieäp HVTH: Nguyeãn Hoàng Nam Field Code Changed Formatted: Tabs: 183.75 pt, Left Formatted: Font: VNI-Present cho vay dự án đầu tư, trong đó có các giải pháp như xây dựng hệ thống thông tin dữ liệu ngành phục vụ công tác thẩm định, các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng từ khâu thẩm định trước khi quyết định cho vay cho đến khâu quản lý giám sát dự án sau khi cho vay… - Thứ ba, tác giả đã mạnh dạn có các kiến nghị với NHNN, Nhà nước Việt Nam nghiên cứu chỉnh sửa các quy định về thế chấp quyền sử dụng đất thuê xuất phát từ những khó khăn thực tế trong quá trình cho vay dự án đầu tư với doanh nghiệp có tài sản thế chấp là quyền sử dụng đất thuê… - Thứ tư, các giải pháp của đề tài có được là đúc kết từ kinh nghiệm công tác thẩm định thực tế của tác giả nên có thể dùng để áp dụng không chỉ cho SGDII – NHCTVN mà còn có thể áp dụng cho các NHTM khác. 6. Kết cấu của luận văn: Với mục đích, đối tượng và phạm vi nghiên cứu trên, Luận văn ngoài phần mở đầu, kết luận và các phụ lục, được kết cấu thành 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về Ngân hàng thương mại và cho vay dự án đầu tư tại Ngân hàng thương mại Chương 2: Thực trạng hoạt động cho vay dự án đầu tư tại Sở Giao Dịch II – Ngân Hàng Công Thương Việt Nam Chương 3: Giải pháp nâng cao chất lượng cho vay dự án đầu tư tại Sở Giao Dịch II – Ngân Hàng Công Thương Việt Nam Nhân đây tác giả cũng xin chân thành gởi lời cảm ơn đến Quý thầy cô, các bạn bè, các đồng nghiệp, đặc biệt là TS. Lê Thị Tuyết Hoa đã hết lòng hướng dẫn, giúp đỡ tác giả hoàn thành đề tài nghiên cứu này. 7 8 9 Formatted: Bullets and Numbering - 12 - Luaän vaên toát nghieäp HVTH: Nguyeãn Hoàng Nam Field Code Changed Formatted: Tabs: 183.75 pt, Left Formatted: Font: VNI-Present 10 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VÀ CHO VAY DỰ ÁN ĐẦU TƯ TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 1.1. Tổng quan về Ngân hàng thương mại: 1.1.1. Khái niệm và chức năng của Ngân hàng thương mại: 1.1.1.1. Khái niệm: NHTM là loại hình ngân hàng giao dịch trực tiếp với các doanh nghiệp, tổ chức kinh tế và cá nhân, bằng cách nhận tiền gửi, sử dụng số vốn đó để cho vay, chiết khấu, cung cấp các phương tiện thanh toán và cung ứng dịch vụ ngân hàng. NHTM là loại hình ngân hàng có số lượng lớn và rất phổ biến trong nền kinh tế. Sự có mặt của NHTM trong hầu hết các mặt hoạt động của nền kinh tế xã hội đã chứng minh rằng: ở đâu có hệ thống NHTM phát triển, thì ở đó sẽ có sự phát triển với tốc độ cao của nền kinh tế. Luật số 20/2004/QH11 ngày 15 tháng 6 năm 2004 về sửa đổi, bổ sung một số điều của luật các tổ chức tín dụng Việt Nam khẳng định: “Ngân hàng là loại tổ chức tín dụng được thực hiện toàn bộ hoạt động ngân hàng và các hoạt động kinh doanh khác có kiên quan”. Đạo luật Ngân hàng của Cộng hòa Pháp cũng đã chỉ rõ : NHTM là những cơ sở mà nghề nghiệp thường xuyên là nhận tiền bạc của công chúng dưới hình thức ký thác, hoặc dưới các hình thức khác, và sử dụng nguồn lực đó cho chính họ trong các nghiệp vụ về chiết khấu, tín dụng và tài chính. Như vậy có thể nói rằng NHTM là Định chế tài chính trung gian quan trọng vào loại bậc nhất trong nền kinh tế thị trường. Nhờ hệ thống định chế tài chính trung gian này mà các nguồn tiền nhàn rỗi nằm rải rác trong xã hội sẽ được huy động, tập trung lại, đồng thời sử dụng số vốn đó để cấp tín dụng cho các tổ chức kinh tế, cá nhân để phát triển kinh tế xã hội. Formatted: Bullets and Numbering Formatted: Font color: Auto Formatted: Bullets and Numbering Formatted: Indent: Left: 9.35 pt Formatted: Indent: Left: 36 pt Deleted: ở Deleted: ậ Deleted: ề Deleted: H Deleted: T Deleted: M Deleted: ự Deleted: ầ Deleted: của Deleted: H Deleted: T Deleted: M Deleted: trong tiến trình hội nhập quốc tế Deleted: H Deleted: TM Deleted: HTM Deleted: công ty, xí Deleted: , tiền tiết kiệm, rồi Deleted: cho các đối tượng nói trên - 13 - Luaän vaên toát nghieäp HVTH: Nguyeãn Hoàng Nam Field Code Changed Formatted: Tabs: 183.75 pt, Left Formatted: Font: VNI-Present 1.1.1.2. Chức năng của Ngân hàng Thương mại: Trong điều kiện của nền kinh tế thị trường và hệ thống ngân hàng phát triển các NHTM thực hiện 3 chức năng sau đây: a) Trung gian tín dụng: Đây là chức năng quan trọng và cơ bản nhất của NHTM, nó không những cho thấy bản chất của NHTM mà còn cho thấy nhiệm vụ chính yếu của NHTM. Trong chức năng “trung gian tín dụng” NHTM đóng vai trò là người trung gian đứng ra tập trung, huy động các nguồn vốn tiền tệ tạm thời nhàn rỗi trong nền kinh tế (bao gồm tiền tiết kiệm của các tầng lớp dân cư, vốn bằng tiền của các đơn vị, tổ chức kinh tế, v.v…) biến nó thành nguồn vốn tín dụng để cho vay (cấp tín dụng) đáp ứng các nhu cầu vốn kinh doanh và vốn đầu tư cho các ngành kinh tế và vốn tiêu dùng của xã hội. Chức năng trung gian tín dụng được minh họa qua sơ đồ sau đây : “Trung gian tín dụng” là chức năng cơ bản được hiểu theo 2 khía cạnh sau đây: + NHTM chỉ là người trung gian để chuyển vốn tiền tệ từ nơi thừa (bằng nghiệp vụ nguồn vốn) sang nơi thiếu (bằng nghiệp vụ tín dụng). Các chủ thể tham gia gồm những người gửi tiền vào NHTM và những người vay tiền từ ngân hàng không có mối liên hệ kinh tế trực tiếp nào. Họ không chịu nghĩa vụ và trách nhiệm gì cho nhau cả. Tất cả đều thông qua NHTM, nghĩa là NHTM có trách nhiệm hoàn trả tiền cho người gửi (bất kể người đi vay sử dụng vốn có hiệu quả hay không). Còn người đi vay thì phải có nghĩa vụ trả nợ cho ngân hàng. Doanh nghiệp, Tổ chức kinh tế Cá nhân… Doanh nghiệp, Tổ chức kinh tế Hộ gia đình Cá nhân… Thu nhận Tiền gửi tiết kiệm Phát hành kỳ phiếu, trái phiếu Cấp tín dụng Formatted: Style 2 Formatted: Indent: Left: 36 pt Formatted: Bullets and Numbering Formatted: Indent: Left: 35.65 pt, Hanging: 18.35 pt, Bulleted + Level: 1 + Aligned at: 117.35 pt + Tab after: 135.35 pt + Indent at: 135.35 pt, Tabs: Not at 135.35 pt Deleted: này chức năng Deleted: Công ty¶ Xí Deleted: Công ty¶ Xí Deleted: ¶ - 14 - Luaän vaên toát nghieäp HVTH: Nguyeãn Hoàng Nam Field Code Changed Formatted: Tabs: 183.75 pt, Left Formatted: Font: VNI-Present + Ngân hàng không phải là người trung gian tài chính thuần túy mà là trung gian tín dụng, nghĩa là việc thực hiện các nhiệm vụ cụ thể của chức năng này phải theo nguyên tắc “hoàn trả” vô diều kiện. Thực hiện chức năng trung gian tín dụng, các NHTM thực hiện những nhiệm vụ cụ thể sau đây : + Nhận tiền gửi không kỳ hạn, có kỳ hạn của các đơn vị kinh tế, các tổ chức, cá nhân bằng đồng tiền trong nước và ngoại tệ. + Nhận tiền gửi tiết kiệm của các tổ chức và cá nhân. + Phát hành kỳ phiếu và trái phiếu ngân hàng để huy động vốn trong xã hội. + Cho vay ngắn hạn, trung và dài hạn đối với các đơn vị, cá nhân. + Chiết khấu thương phiếu và chứng từ có giá trị đối với các đơn vị, cá nhân. + Cho vay tiêu dùng, cho vay trả góp và các loại hình tín dụng khác đối với tổ chức và cá nhân. Chức năng trung gian tín dụng của NHTM có vai trò rất to lớn đối với nền kinh tế xã hội. + Trước hết, nhờ thực hiện chức năng này mà hệ thống NHTM huy động và tập trung được hầu hết các nguồn vốn tiền tệ tạm thời nhàn rỗi trong xã hội, biến tiền nhàn rỗi từ chỗ là phương tiện tích lũy trở thành nguồn vốn lớn của nền kinh tế. + Kế đến, nhờ thực hiện chức năng này, mà hệ thống NHTM cung ứng một khối lượng vốn tín dụng rất lớn cho nền kinh tế. Đây là nguồn vốn rất quan trọng vì nó không những lớn về số tiền tuyệt đối mà vì tính chất “luân chuyển” không ngừng của nó. Khảo sát tình hình “tín dụng” ở một số nước, quỹ tiền tệ quốc tế IMF cho biết nước nào có tỉ lệ dư nợ tín dụng trên GDP càng cao thì không những nó cho thấy sự Formatted: Font: 13 pt Formatted: Font color: Auto Formatted: Font: 13 pt, Font color: Auto Formatted: Font: 13 pt, Font color: Auto Formatted: Font color: Auto Formatted: Indent: Left: 35.65 pt, Hanging: 18.35 pt, Bulleted + Level: 1 + Aligned at: 117.35 pt + Tab after: 135.35 pt + Indent at: 135.35 pt, Tabs: Not at 135.35 pt Formatted: Indent: Left: 35.65 pt, Hanging: 18.35 pt, Bulleted + Level: 1 + Aligned at: 117.35 pt + Tab after: 135.35 pt + Indent at: 135.35 pt, Tabs: Not at 135.35 pt Formatted: Font color: Auto Deleted: ¶ ¶ Cần phân biệt 2 khái niệm : Tài chính (Finance) và Tín dụng (Credit). Tài chính là một khía niệm rộng hơn, ở góc độ kinh tế-tiền tệ, tài chính được xem như sự tài trợ, sự cung cấp vốn, sự cấp phát, sự cung cấp tiền theo tính chất không bồi hoàn, tức là không có sự hoàn trả, đối tượng nhận được sự trợ giúp về tài chính không có nghĩa vụ về phải hoàn trả mà chỉ có nghĩa vụ sử dụng tài chính đúng mục đích, đúng yêu cầu và có kết quả cụ thể xác định (chẳng hạn ngân sách cấp phát tài chính cho các đơn vị hành chính sự nghiệp để chi tiêu; cấp vốn xây dựng cơ sở hạ tầng, cấp phát tài chính cho quân đội, công an … cấp học bổng cho người học…)¶ ¶ Trong khi tài chính được sử dụng để đáp ứng cho các nhu cầu rất cơ bản mà không đòi hỏi phải bồi hoàn trực tiếp thì tín dụng lại khác hẳn – Tín dụng theo nghĩa rộng đó là sự tín nhiệm, sự tin cậy, lòng tin… trong phạm vi kinh tế, tiền tệ, tín dụng được hiểu là số tiền cho vay, cho mượn. Tín dụng là quan hệ vay mượn theo nguyên tắc Hoàn trả. Người sử dụng tiền trong quan hệ tín dụng có nghĩa vụ hoàn trả trực tiếp và có thời hạn. Hoàn trả trực tiếp chính là đặc trưng và là nguyên tắc cơ bản để phân biệt sự khác nhau giữa tín dụng và tài chính.¶ ¶ NHTM chỉ thực hiện chức năng trung gian tín dụng nghĩa là thực hiện việc huy động tập trung vốn theo nguyên tắc hoàn trả, chứ không phải là chức năng trung gian tài chính. Tuy nhiên, trong hoạt động của mình NHTM có làm một số công việc mang tính chất trung gian tài chính, ví dụ tiếp nhận vốn của tổ chức tài trợ ... [1] - 15 - Luaän vaên toát nghieäp HVTH: Nguyeãn Hoàng Nam Field Code Changed Formatted: Font: VNI-Present Formatted: Tabs: 183.75 pt, Left hoạt động có hiệu quả với hiệu suất cao của hệ thống NHTM mà còn nhờ đó làm cho nền kinh tế tăng trưởng cao và ổn định. Tỷ lệ tín dụng/GDP của các nước công nghiệp phát triển phần lớn đều đạt trên 100%, ở châu Á, những nước như Thái Lan, Trung Quốc, Singapore đều có tỷ lệ nói trên vào khoảng 120% - 135%. Ở Việt Nam tỷ lệ này mới chỉ đạt khoảng 40%. Nhờ nguồn vốn tín dụng lớn và luân chuyển liên tục, thông quan việc thực hiện chức năng nói trên sẽ làm cho nền kinh tế phát triển được cung ứng vốn ngày càng đầy đủ để phát triển. b) Trung gian thanh toán : Đây là chức năng quan trọng, không những thể hiện khá rõ bản chất của NHTM mà còn cho thấy tính chất “đặc biệt” trong hoạt động của NHTM. Khi trong nền kinh tế, c._.hưa có hoạt động ngân hàng hay mới có những hoạt động còn sơ khai (nhận bảo quản tiền đúc) thì các khoản giao dịch thanh toán giữa những người sản xuất kinh doanh và các đối tượng khác đều được thực hiện một cách trực tiếp, người trả tiền và người thụ hưởng tự kiểm soát các giao dịch thanh toán, đồng thời sử dụng tiền mặt để chi trả trực tiếp. Nhưng khi NHTM ra đời và hoạt động trong nền kinh tế, thì dần dần các khoản giao dịch thanh toán giữa các đơn vị, cá nhân đều được thực hiện qua hệ thống ngân hàng. NHTM đứng ra làm trung gian để thực hiện các khoản giao dịch thanh toán giữa các khách hàng, giữa người mua, người bán… để hoàn tất các quan hệ kinh tế với nhau, là nội dung thuộc chức năng trung gian thanh toán của NHTM. Chức năng trung gian thanh toán được thể hiện qua biểu đồ sau : Lệnh trả tiền qua tài khoản Người trả tiền Người mua (doanh nghiệp, tổ chức kinh tế, cá nhân) Người thụ hưởng Người bán (doanh nghiệp, tổ chức kinh tế, cá nhân) Ngân hàng thương mại Giấy báo có Formatted: Style 2 Deleted: công ty, xí Deleted: công ty, xí - 16 - Luaän vaên toát nghieäp HVTH: Nguyeãn Hoàng Nam Field Code Changed Formatted: Tabs: 183.75 pt, Left Formatted: Font: VNI-Present Nhiệm vụ cụ thể của chức năng này gồm : - Mở tài khoản tiền gửi giao dịch (hoạt kỳ) cho các tổ chức và cá nhân. - Quản lý và cung cấp các phương tiện thanh toán cho khách hàng. - Tổ chức kiểm soát quy trình thanh toán giữa các khách hàng. Thực hiện chức năng trung gian thanh toán, NHTM trở thành người thủ quỹ và là trung tâm thanh toán của xã hội. Sứ mệnh lớn lao đó của Nhà ngân hàng đã được thực tế chứng minh với vai trò như sau : + Nhờ thực hiện chức năng này, cho phép giảm bớt khối lượng tiền mặt lưu hành, tăng khối lượng thanh toán bằng chuyển khoản. Điều này làm giảm bớt chị phí cho xã hội về in tiền, vận chuyển, bảo quản tiền, tiết kiệm nhiều chi phí về giao dịch thanh toán… + Cũng chính nhờ thực hiện chức năng này mà hệ thống NHTM góp phần đẩy nhanh tốc độ luân chuyển Tiền-Hàng. Phần lớn các giao dịch thanh toán qua ngân hàng là những khoản giao dịch có giá trị lớn, phạm vi thanh toán không chỉ bó hẹp trong từng khu vực, địa phương, mà còn lan rộng trên phạm vi cả nước và phát triển ra trên phạm vi thế giới. Nhờ vậy các mối quan hệ kinh tế-xã hội được thực hiện trên bình diện quốc nội lẫn trên bình diện quốc tế. Điều này không những chắc chắn sẽ góp phần thúc đẩy kinh tế-xã hội trong nước phát triển mà còn thúc đẩy quan hệ kinh tế thương mại và tài chính quốc tế phát triển. c) Cung ứng dịch vụ ngân hàng : Thực hiện chức năng trung gian tín dụng và trung gian thanh toán vốn đã mang lại những hiệu quả to lớn cho nền kinh tế-xã hội. Nhưng nếu chỉ dừng lại ở đó thì chưa đủ, các NHTM cần đáp ứng tất cả các nhu cầu của khách hàng có liên quan đến hoạt động ngân hàng. Đó chính là việc cung ứng dịch vụ ngân hàng. Dịch vụ ngân hàng mà NHTM cung cấp cho khách hàng không chỉ thuần túy để hưởng hoa hồng và dịch vụ phí, yếu tố làm tăng doanh thu và lợi nhuận cho ngân Formatted: Font: Not Italic Formatted: Indent: Left: 36 pt, Bulleted + Level: 2 + Aligned at: 81.35 pt + Tab after: 99.35 pt + Indent at: 99.35 pt, Tabs: 54 pt, Left + Not at 99.35 pt Formatted: Font: Not Italic Formatted Formatted: Font: Not Italic Formatted: Style 2 Deleted: ¶ ¶ Deleted: * Deleted: : Deleted: Tất cả các đơn vị kinh tế, các tổ chức và cá nhân nếu có nhu cầu đều có quyền mở tài khoản giao dịch tại bất kỳ một NHTM nào mà mình cảm thấy an toàn tiện lợi, còn đối với các NHTM có nghĩa vụ đáp ứng nhu cầu mở tài khoản giao dịch của khách hàng nếu họ tuân thủ các quy định về việc mở và sử dụng tài khoản giao dịch tại ngân hàng.¶ Chức năng trung gian thanh toán của NHTM chỉ có thể thực hiện được khi các khách hàng tham gia thanh toán đều có tài khoản tại ngân hàng, vì vậy nhiệm vụ hàng đầu của các NHTM không những ảnh hưởng đến chức năng này mà còn ảnh hưởng đến chức năng trung gian tín dụng chính là việc mở tài khoản giao dịch cho khách hàng. Thủ tục phải chặt chẽ nhưng đơn giản, đảm bảo bí mật, an toàn cho khách hàng.¶ * Deleted: : Deleted: Thanh toán qua ngân hàng là thanh toán bằng chuyển khoản, tức là bằng cách ghi Nợ, ghi Có vào các tài khoản liên quan, vì vậy các chứng từ dùng làm căn cứ để hoạch toán vào tài khoản phải là những chứng từ do ngân hàng cung cấp và kiểm soát, chỉ như vậy mới đảm bảo quá trình thanh toán được nhanh chóng, an toàn và chính xác, quyền lợi của khách hàng sẽ được đảm bảo. Để thực hiện nhiệm vụ này các NHTM sẽ thiết kế và cung cấp nhiều loại phương tiện thanh toán khác nhau cho khách hàng (giấy chuyển tiền, tín dụng như séc, thẻ tín dụng, v.v…). Những phương tiện Deleted: : Deleted: Có thể nói, tổ chức kiểm và kiểm soát quy trình thanh toán giữa các khách hàng là nhiệm vụ quan trọng và Deleted: Dịch vụ ngân hàng là gì ? Nói đến dịch vụ ngân hàng, người ta thường gắn nó với 2 đặc điểm :¶ ... [2] ... [3] ... [5] ... [4] - 17 - Luaän vaên toát nghieäp HVTH: Nguyeãn Hoàng Nam Field Code Changed Formatted: Tabs: 183.75 pt, Left Formatted: Font: VNI-Present hàng, mà còn hỗ trợ cho các hoạt động chính của NHTM mà trước hết là hoạt động tín dụng. Vì vậy các NHTM chỉ nhận cung ứng các dịch vụ có liên quan đến hoạt động ngân hàng. Các nhiệm vụ cụ thể của chức năng này bao gồm : + Dịch vụ ngân quỹ và chuyển tiền nhanh quốc nội. + Dịch vụ kiều hối và chuyển tiền nhanh quốc tế. + Dịch vụ ủy thác(bảo quản, thu hộ, chi hộ…mua bán hô…). + Dịch vụ tư vấn đầu tư, cung cấp thông tin v.v… Trên đây là các chức năng và nhiệm vụ cụ thể của NHTM, các chức năng và nhiệm vụ ấy có mối quan hệ hữu cơ với nhau, tác động qua lại với nhau, vì vậy khi bố trí cơ cấu tổ chức bộ máy để thực hiện chức năng nhiệm vụ, các NHTM phải sắp xếp tổ chức hợp lý để thực hiện đồng bộ các chức năng và nhiệm vụ ấy, không nên quá chú trọng chức năng này mà xem nhẹ chức năng và nhiệm vụ khác, sẽ dẫn đến hoạt động đơn điệu, thiếu tính phối hợp và hiệu quả sẽ không cao. Mặt khác, nếu các NHTM đều chú trọng các chức năng và nhiệm vụ của mình thì không những làm cho hoạt động kinh doanh hiệu quả hơn, tỷ suất lợi nhuận cao hơn, mà còn có khả năng phân tán rủi ro trong hoạt động kinh doanh ngân hàng. Phối hợp hoạt động và coi trọng cả ba mảng hoạt động là tín dụng thanh toán và dịch vụ ngân hàng thì các NHTM sẽ có cơ hội đứng vững hơn trong cuộc chạy đua trên thị trường. 1.1.2. Các nghiệp vụ của NHTM: Nhìn nhận một cách tổng thể, thì các NHTM hoạt động kinh doanh với 3 mảng nghiệp vụ lớn: nghiệp vụ nguồn vốn, nghiệp vụ sử dung vốn và nghiệp vụ kinh doanh dịch vụ ngân hàng. Mỗi nghiệp vụ đều có một vị trí và tác dụng khác nhau nhưng đều hướng đến mục tiêu chung và tổng quát của bất kỳ một NHTM nào đó là đáp ứng được nhu cầu của khách hàng với hiệu quả cao nhất. Sau đây lần lượt nghiện cứu các nghiệp vụ của NHTM. Formatted: Indent: Left: 35.65 pt, Hanging: 18.35 pt, Bulleted + Level: 1 + Aligned at: 117.35 pt + Tab after: 135.35 pt + Indent at: 135.35 pt, Tabs: Not at 135.35 pt Formatted: Indent: Left: 9.35 pt Formatted: Bullets and Numbering Deleted: Cần phài nói thêm rằng: khi thực hiện chức năng trung gian tín dụng, với nhiệm vụ cụ thể và tập trung của mình là huy động vốn (dưới nhiều hình thức) và cấp tín dụng cho nền kinh tế. Khi cho vay đối với nền kinh tế hệ thống NHTM có khả năng tạo ra khối lượng tiền mới-tiền trên tài khoản-người ta gọi là KHẢ NĂNG tạo tiền, chứ không phải là chức năng vốn có của NHTM.¶ *Nói có khả năng “tạo tiền” vì trên thực tế trong hoạt động cho vay của NHTM, tuy có tạo ra một lượng tiền ghi sổ mới, nhưng chỉ mới nhìn nhận và xem xét nó trong trạng thái “Tĩnh”-trạng thái sự vật đứng im không vân động-ở trang thái tĩnh người ta thấy có tồn tại một lượng tiền ghi sổ như vậy, nhưng nếu ở trạng thái “động” nghĩa là tài khoản đang hoạt động thì số tiền được “tạo ra” trên tài khoản nói trên không thể tồn tại lâu hơn, bởi vì người chủ tài khoản đó luôn luôn phải rút tiền từ tài khoản đó để sử dụng (trả lương, trả tiền mua hàng, nộp thuế, v.v…). Lượng tiền mà ai đó quan niệm rằng nó được tạo ra thật sự, thì trên thực tế nó chỉ tồn tại trên tài khaonr tiền gửi hoạt kỳ của các chủ tài khoản, là số dư luôn biến đổi, tài khoản hoạt động liên tục là tài khoản “sống”, thể hiện người chủ tài khoản đang hoạt động sản xuất kinh doanh, vì vậy việc “tạo tiền” như nói ở trên chỉ là một khả năng. ¶ *Khẳng định “tạo tiền” hay “tạo bút tệ” v.v…không phải là chức năng của NHTM, bởi vì người ta cho rằng các chức năng và nhiệm vụ của NHTM đã được quy định rất rõ trong giấy phép kinh doanh của NHTM. Chưa có một NHTM nào trên thế giới được cấp giấy phép hoạt động với chức năng “tạo tiền” cả; trong giấy phép kinh doanh của các NHTM, cơ quan quản lý Nhà nước về chuyên ngành ngân hàng cho phép các NHTM huy động vốn, được cấp tín dụng (cho vay, chiết khấu, cho thuê tài chính, v.v…). Tuyệt nhiên không có một điểm nào nói NHTM được “tạo tiền” cả. Khi cấp tín dụng, mà cụ thể là cho vay thì NHTM có khả năng tạo ra một lượng tiền ghi sổ như đã nói ở trên. “Tạo tiền ghi sổ mới”(nếu có) thì cũng chỉ là kết quả của hoạt động tín dụng, hoạt động cho vay của các NHTM và nó chỉ xảy ra trong một khoảng thời gian rất ngắn và sẽ bị triệt tiêu chủ tài khoản sử dụng tiền, nó không phải là Deleted: tín dụng và đầu tư ... [6] - 18 - Luaän vaên toát nghieäp HVTH: Nguyeãn Hoàng Nam Field Code Changed Formatted: Font: VNI-Present Formatted: Tabs: 183.75 pt, Left 1.1.2.1. Nghiệp vụ Tài sản nợ: Nghiệp vụ Tài sản nợ còn được gọi là nghiệp vụ nguồn vốn, là nghiệp vụ tiền đề của NHTM. Đây là nghiệp vụ nhằm tạo lập nguồn vốn hoạt động của NHTM. Xét theo khía cạnh logic hợp lý thì ngân hàng nào càng tạo được nhiều nguồn vốn thì càng có điều kiện để mở rộng cho vay, mở rộng tín dụng cho nền kinh tế, vì vậy nghiệp vụ nguồn vốn lúc nào cũng được quan tâm đúng mức. Nguồn vốn của NHTM bao gồm những loại nguồn vốn sau đây : a) Vốn chủ sở hữu: Nguồn vốn chủ sở hữu là nguồn vốn khởi đầu và được bổ sung trong quá trình hoạt động. Nguồn vốn ban đầu tuy không chiếm tỷ trọng lớn, nhưng có ý nghĩa rất quan trọng. Vốn chủ sở hữu của NHTM bao gồm : *Vốn điều lệ: Đây là vốn được tạo lập ban đầu khi mới thành lập NHTM và được ghi vào điều lệ hoạt động của ngân hàng. Vốn điều lệ phải đạt mức tối thiểu theo quy định của pháp luật (ở các nước và ở Việt Nam có quy định mức vốn pháp định cho mỗi loại hình ngân hàng). Vốn điều lệ có thể được thay đổi theo xu hướng tăng lên do được cấp bổ sung, hoặc được kết chuyển từ quỹ dự trữ bổ sung vốn điều lệ theo quy định của pháp luật mỗi nước. *Các quỹ của ngân hàng: NHTM cũng là một tổ chức kinh tế, nên các NHTM đều được quyền trích lập các quỹ như các tổ chức kinh tế khác, để sử dụng cho những mục đích nhất định. Ngoài ra NHTM hoạt động trong lĩnh vực tiền tệ và dịch vụ ngân hàng, được xem là hoạt động trong lĩnh vực “đặc biệt” nên hầu hết hệ thống luật ngân hàng ở các nước đều cho phép các NHTM được trích lập Quỹ dự trữ bổ sung vốn điều lệ. Thông thường quỹ này được trích theo tỷ lệ quy định (khoảng 5%) từ lợi nhuận ròng hàng năm, cho đến khi nào số dư quỹ này ngang bằng vốn điều lệ. Như vậy các quỹ của ngân hàng bao gồm : + Quỹ dự trữ bổ sung vốn điều lệ gọi tắt là quỹ dự trữ. Formatted: Bullets and Numbering Formatted: Indent: Left: 36 pt Formatted: Indent: Left: 35.65 pt, Hanging: 18.35 pt, Bulleted + Level: 1 + Aligned at: 117.35 pt + Tab after: 135.35 pt + Indent at: 135.35 pt, Tabs: Not at 135.35 pt Formatted: Style 2, Left, Space Before: 0 pt, Line spacing: single, Outline numbered + Level: 5 + Numbering Style: a, b, c, … + Start at: 1 + Alignment: Left + Aligned at: 27.35 pt + Tab after: 45.35 pt + Indent at: 45.35 pt Deleted: nguồn vốn Deleted: N Deleted: còn được gọi là nghiệp vụ Nợ và là Deleted: , nghiệp vụ cần xử lý trước (theo nghĩa tương đối). Deleted: a- Deleted: (vốn riêng) – vốn của ngân hàng (bank’s capital) Deleted: o Deleted: (Statutory capital) Deleted: Vốn điều lệ được ngân sách nhà nước cấp nếu đó là ngân hàng công, do các cổ đông góp theo cổ phần nếu đó là ngân hàng cổ phần. Deleted: Vốn điều lệ được sử dụng trước hết để xây dựng mua sắm tài sản cố định, các phương tiện làm việc và quản lý, tức tạo ra cơ sở vật chất cho hoạt động của ngân hàng. Ngoài ra câc NHTM còn được sử dụng vốn điều lệ để hùn vốn liên doanh, cấp vốn cho các công ty trực thuộc và các hoạt động kinh doanh khác. Deleted: g (Bank’s funds) - 19 - Luaän vaên toát nghieäp HVTH: Nguyeãn Hoàng Nam Field Code Changed Formatted: Tabs: 183.75 pt, Left Formatted: Font: VNI-Present + Quỹ đầu tư phát triển. + Quỹ dự phòng (gồm dự phòng tài chính, dự phòng trợ cấp…). + Quỹ khen thưởng phúc lợi… * Ngoài ra còn có thặng dư vốn cổ phần và vốn khác. b) Vốn huy động: Vốn huy động là tài sản bằng tiền của các chủ sở hữu (bao gồm pháp nhân và thể nhân) mà ngân hàng đang tạm thời quản lý và sử dụng. Đây là vốn chủ yếu và quan trọng nhất đối với bất kỳ một NHTM nào, tính chất quan trọng của vốn huy động được thể hiện ở chỗ nó không những chiếm tỷ trọng lớn trong tổng nguồn vốn của các ngân hàng mà vì nó là tiền nhàn rỗi của xã hội được huy động và tập trung để sử dụng có hiệu quả cho các yêu cầu của nên kinh tế-xã hội. Vốn huy động theo tính chất được phân loại thành 2 nhóm : *Nhóm 1: vốn huy động hoạt kỳ, bao gồm tiền gửi không kỳ hạn của các tổ chức kinh tế, cá nhân, tiền gửi không kỳ hạn của các tổ chức tín dụng khác. *Nhóm 2: vốn huy động định kỳ, gồm tiền gửi định kỳ, tiền gửi tiết kiệm của cá nhân, tổ chức, tiền phát hành kỳ phiếu, trái phiếu… Do nguồn vốn huy động là nguồn vốn chủ yếu, chiếm tỷ trọng lớn, nên trong nghiệp vụ nguồn vốn, các NHTM đều tập trung để thu hút nguồn vốn huy động. Tuy nhiên, do đây là tài sản bằng tiền của các chủ sở hữu nên việc huy động và sử dụng nguồn vốn này phải tuân thủ theo 3 nguyên tắc cơ bản là : hoàn trả, bí mật, trả lãi. - Hoàn trả : là nguyên tắc cao nhất, theo đó các NHTM phải có trách nhiệm hoàn trả cho khách hàng khi có yêu cầu hay khi đáo hạn. Nhờ vậy sẽ tạo được lòng tin nơi khách hàng, để họ yên tâm gửi tiền vào ngân hàng mà không sợ bị mất mát. - Bí mật : đây là nguyên tắc quan trọng cũng là đòi hỏi khách quan của khách hàng. Theo nguyên tắc này, các ngân hàng phải có trách nhiệm giữ bí mật tài khoản của khách hàng (gồm số dư, số ghi nợ, số ghi có) trừ trường hợp đặc biệt, có yêu cầu riêng của cơ quan điều tra. Formatted: Font: Italic, Font color: Red Formatted: Style 2, Left, Indent: First line: 0 pt, Space Before: 0 pt, Line spacing: single Formatted: Font color: Red Formatted: Indent: First line: 27.35 pt, No bullets or numbering Deleted: b- Deleted: (Mobilized capital) Deleted: Đây là loại tiền gửi mà theo tính chất của nó, khách hàng được linh hoạt sử dụng, người ta gọi đó là tiền gửi có thể phát séc để chỉ tính linh hoạt của nó. Chủ tài khoản được quyền lập thư chuyển tiền, phát hành séc rút tiền từ tài khoản một cách tự do, không phait báo trước. Các đơn vị, cá nhân gửi tiền vào tài khoản này không nhằm mục đích hưởng lãi mà nhằm phục vụ nhu cầu giao dịch thanh toán cho chính mình. Vì vậy, đối với loại vốn này, nguốn lãi suất không phải là công cụ chính để thu hút nguồn vốn này, mà công cụ chính là dịch vụ mà ngân hàng cung cấp kèm theo có đơn giản, thuận lợi, an toàn và nhanh chóng kịp thời hay không.¶ Thông thường khách hàng sẽ lựa chọn ngân hàng để mở tài khoản là những ngân hàng có quy mô lớn, mạng lưới rộng khắp, có hệ thống dịch vụ ngân hàng hiện đại. Deleted: Đặc điểm của loại vốn này là khách hàng chỉ được rút tiền khi đáo hạn(tuy nhiên trong diều kiện bình thường, các ngân hàng vẫn cho khách hàng rút tiền trước hạn). Vốn huy động định kỳ là vốn ổn định vì vậy nó không những được sử dụng để cấp tín dụng ngắn hạn mà còn được sử dụng để cấp tín dụng trung, dài hạn, trong khi về lý thuyết thì nguồn vốn hoạt kỳ chỉ được sử dụng để cho vay ngắn hạn thôi. Đối với vốn huy động định kỳ, người gửi tiền có mục đích xác định là hưởng lãi. Vì vậy họ sẽ chọn ngân hàng nào có lãi xuất cao hơn, chứ không đòi hỏi hệ thống dịch vụ hiện đại như đối với nguồn vốn hoạt kỳ. Với lý do đó, các ngân hàng thường lấy công cụ lãi suất để tập tung nguồn vốn này. Cạnh tranh lãi suất để thu hút nguồn vốn này là Deleted: ó Deleted: Để hoàn trả cho khách hàng, các ngân hàng cần có biện pháp sử dụng vốn an toàn, hiệu quả. Trong trường hợp do kinh doanh thua lỗ, ngân hàng bị phá Deleted: Giữ bí mật về tài khoản và sự hoạt động trên tài khoản của khách hàng trở thành một trong những tiêu chuẩn của hệ thống ngân hàng hiện đại. Những nước ... [9] ... [8] ... [7] - 20 - Luaän vaên toát nghieäp HVTH: Nguyeãn Hoàng Nam Field Code Changed Formatted: Tabs: 183.75 pt, Left Formatted: Font: VNI-Present - Trả lãi: ngân hàng có trách nhiệm không những hoàn trả vốn gốc mà còn có trách nhiệm trả lãi cho khách hàng, bất kể ngân hàng hoạt động có lãi hay không. c) Vốn vay: Vốn đi vay chiếm vị trí quan trọng trong tổng nguồn vốn của NHTM, nhưng đồng thời là nguồn vốn mang ý nghĩa thiết lập sự cân bằng trong cân đối và sử dụng vốn của mỗi NHTM. Nguồn vốn đi vay gồm 2 loại : *Vay Ngân hàng Trung Ương: NHTW sẽ cấp tín dụng cho các NHTM thông qua nghiệp vụ chiết khấu (discount) và tái chiết khấu (rediscount) hoặc cho vay lại theo hồ sơ tín dụng mà NHTM xuất trình. *Vay các NHTM khác: các NHTM có thể vay và cho vay lẫn nhau thông qua thị trường liên ngân hàng (Interbank Market) hoặc các ngân hàng có thể cho vay trực tiếp lẫn nhau không qua thị trường liên ngân hàng. d) Vốn khác: Vốn phát sinh trong quá trình hoạt động không thuộc các nguồn nói trên như vốn phát sinh trong khi làm đại lý chuyển tiền, thanh toán, công nợ chưa đến hạn phải trả … 1.1.2.2. Nghiệp vụ Tài sản có sinh lời: Nhiệm vụ cơ bản nhất của bất kỳ một NHTM nào là chuyển hóa nguồn vốn tiền tệ huy động được để đáp ứng nhu cầu của nền kinh tế xã hội dưới các hình thức khác nhau. Nghiệp vụ sử dụng vốn hay còn gọi là nghiệp vụ Tài sản có bao gồm nhiều nghiệp vụ như: nghiệp vụ ngân quỹ, nghiệp vụ tín dụng, nghiệp vụ đầu tư và nghiệp vụ Tài sản có khác. Trong đó nghiệp vụ tín dụng và đầu tư là hai nghiệp vụ chủ yếu sinh lời trong nghiệp vụ Tài sản có. Nghiệp vụ tín dụng và đầu tư của NHTM có ý nghĩa lớn: *Bằng nghiệp vụ tín dụng: các NHTM góp phần cung ứng cho nền kinh tế một khối lượng vốn rất lớn, nhờ vậy mà các đơn vị kinh tế thuộc các ngành, các thành Formatted: Style 2, Left, Indent: First line: 0 pt, Space Before: 0 pt, Line spacing: single Formatted: Indent: Left: 36 pt Formatted: Bullets and Numbering Formatted Deleted: Nguyên tắc này vừa đảm bảo cho người gửi tiền bảo tồn được giá trị (vốn) mà còn có thu nhập thích đáng (lãi) vì vậy gửi tiền tiết kiệm vào ngân hàng hoặc mua kỳ phiếu, trái phiếu do ngân hàng phát hành đều là những hình thức “đầu tư” có hiệu quả, đồng thời đảm bảo an toàn nhất - hệ số rủi ro gần như bằng không. Deleted: c- Deleted: (Borrowed capital) Deleted: -Đối với ngân hàng vừa và nhỏ, tình trang thiếu vốn kinh doanh diễn ra thường xuyên cần phải bổ sung nguồn vốn bằng cách đi vay các ngân hàng khác.¶ -Đối với các ngân hàng có điều kiện mở rộng cho vay, do thủ tục cho vay đơn giản, điều kiện cho vay thoáng hơn, lãi suất hấp dẫn hơn sẽ dẫn đến tình trạng thiếu vốn. Trong trường hợp này, NHTM đó cần đi vay để đáp ứng nhu cầu mở rộng tín dụng, NHTM nào đã sử dụng hết nguồn vốn khả dụng mà vẫn còn phát sinh nhu cầu vay vốn của khách hàng thì ngân hàng đó đang ở trạng thái hưng thịnh, vốn vay ngân hàng khác vừa giúp họ mở rộng tín dụng, vừa giúp mở rộng và giữ chân khách hàng.¶ Deleted: Trung ương Deleted: TW Deleted: tiếp vốn (cho vay) đối với Deleted: Điều kiện tiếp vốn của NHTW đối với NHTM dễ dãi hay khắt khe phụ thuộc vào mục tiêu của chính sách tiền tệ trong từng thời kỳ, uy tín và chất lượng hoạt động tín dụng của mỗi NHTM. Deleted: Tuy nhiên để hệ thống ngân hàng ổn định, hoạt động có hiệu quả hơn thì hoạt động tín dụng giữa các ngân hàng nên tập trung qua thị trường liên ngân hàng.¶ c-Vốn tiếp nhận (Trust Capital) :¶ Vốn tiếp nhận là nguồn vốn tiếp Deleted: (Oher Capital) Deleted: tín dụng và đầu tư (nghiệp vụ thuộc Deleted: ) Deleted: – Đó là nghiệp vụ tín dụng (Credit) và đầu tư (Investment) Deleted: như sau ... [11] ... [10] - 21 - Luaän vaên toát nghieäp HVTH: Nguyeãn Hoàng Nam Field Code Changed Formatted: Font: VNI-Present Formatted: Tabs: 183.75 pt, Left phần kinh tế có đủ vốn để sản xuất kinh doanh, có vốn để thực hiện các dự án, đầu tư đổi mới trang thiết bị góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm, tăng năng suất lao động và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. *Hoạt động tín dụng sẽ tạo ra bộ phận tài sản có sinh lợi lớn nhất trong các NHTM, tức là tạo ra nguồn thu nhập để trang trải chi phí hoạt động (trả lãi tiền gửi, tiền lương, khấu hao tài sản cố định …) đồng thời tạo ra được lợi nhuận để vừa làm nghĩa vụ đóng góp cho ngân sách nhà nước, vừa tích lũy không ngừng để mở rộng quy mô hoạt động kinh doanh. Cần phải nói rằng hoạt động kinh doanh của NHTM nói chung và hoạt động tín dụng nói riêng là hoạt động có tính rủi ro cao. Bộ phận tài sản có lớn nhất của NHTM là dư nợ cho vay lại nằm trong tay khách hàng, chứ không nằm trong tay của bản thân nhà ngân hàng. Vì vậy độ rủi ro tín dụng là rất cao và phát sinh ngay sau khi cho vay cho đến khi khách hàng trả nợ, điều đó đòi hỏi nhà ngân hàng cần phải thận trọng khi cấp tín dụng cho khách hàng và phải thực hiện các biện pháp đảm bảo mới có thể hi vọng giảm thiểu rủi ro tín dụng. Toàn bộ nguồn vốn của NHTM, sau khi đã dùng để đầu tư vào tài sản cố định, công cụ lao động, và để dành một phần quan trọng cho dự trữ thanh khoản (tiền mặt, tiền gửi tại NHTM, tiền gửi tại các ngân hàng khác, trái phiếu ngắn hạn) phần còn lại được coi là VỐN KHẢ DỤNG của NHTM, họ được toàn quyền sử dụng trong các nghiệp vụ thương mại và đầu tư. a) Nghiệp vụ tín dụng : Đây là nghiệp vụ cơ bản hàng đầu của NHTM, trong đó NHTM thỏa thuận với khách hàng (qua hợp đồng tín dụng) để khách hàng sử dụng một khoản tiền nhất định, trong một thời gian nhất định, và phải hoàn trả vốn và lãi cho Ngân hàng. Để giảm thiểu rủi ro, khi thực hiện nghiệp vụ tín dụng phải tuân thủ 3 nguyên tắc sau: + Sử dụng vốn vay đúng mục đích đã thỏa thuận trong hợp đồng tín dụng. Formatted: Style 2, Left, Space Before: 0 pt, Line spacing: single, Outline numbered + Level: 5 + Numbering Style: a, b, c, … + Start at: 1 + Alignment: Left + Aligned at: 27.35 pt + Tab after: 45.35 pt + Indent at: 45.35 pt Formatted: Indent: Left: 35.65 pt, Hanging: 18.35 pt, Bulleted + Level: 1 + Aligned at: 117.35 pt + Tab after: 135.35 pt + Indent at: 135.35 pt, Tabs: Not at 135.35 pt Deleted: k Deleted: vid Deleted: a- Deleted: . Đây là nghiệp vụ Deleted: ạ Deleted: có lãi suất Deleted: Hoàn trả đúng hạn cả vốn và lãi. - 22 - Luaän vaên toát nghieäp HVTH: Nguyeãn Hoàng Nam Field Code Changed Formatted: Tabs: 183.75 pt, Left Formatted: Font: VNI-Present Hoàn trả gốc+lãi khi đến hạn Ngân hàng chiết khấu + Hoàn trả nợ gốc và lãi tiền vay đúng thời hạn đã thỏa thuận trong hợp đồng tín dụng. + Thực hiện đảm bảo tiền vay theo đúng quy định. Trên cơ sở thực hiện các nguyên tắc nói trên, nghiệp vụ tín dụng được thực hiện dưới các loại hình sau : + Cho vay trực tiếp: theo loại hình này, người xin vay tiến hành các thủ tục vay vốn, ngân hàng sau khi thẩm định, kiểm tra hồ sơ vay vốn của khách hàng, nếu nhu cầu vay vốn hợp lệ, có khả năng trả nợ, có đảm bảo (trường hợp không được vay tín chấp) thì ngân hàng sẽ thực hiện cho vay. Cho vay trực tiếp thể hiện qua biểu đồ sau : + Cho vay gián tiếp : Cho vay gián tiếp là khoản cho vay được thực hiện bằng cách chiết khấu chứng từ có giá hoặc mua lại các chứng từ nợ thương mại theo thỏa thuận giữa nhà ngân hàng với các khách hàng. Cho vay gián tiếp được thực hiện dưới các loại hình sau : - Chiết khấu thương phiếu và chứng từ có giá: việc ngân hàng mua lại các thương phiếu và chứng từ có giá ngắn hạn chưa đến hạn thanh toán gọi là chiết khấu(discount). Ngân hàng cho vay Khách hàng vay vốn (doanh nghiệp, tổ chức kinh tế, cá nhân) Thế chấp, cầm cố, bảo lãnh, tín chấp Cho vay vốn có thời hạn Formatted: Bullets and Numbering Formatted: Indent: Left: 0 pt, First line: 27 pt, Bulleted + Level: 1 + Aligned at: 117.35 pt + Tab after: 135.35 pt + Indent at: 135.35 pt, Tabs: Not at 135.35 pt Formatted: Space Before: 0 pt, Line spacing: single Formatted: Font: Bold Formatted Formatted Formatted: Font: 13 pt, Bold Deleted: Sử dụng vốn tín dụng đúng mục đích đã cam kết và có hiệu quả.¶ Tiền vay phải được bảo đảm bằng tài sản. Deleted: (Loans) Deleted: tài sản Deleted: (nếu không được vay bằng tín chấp) Deleted: Khách hàng muốn nhận được vốn vay đều phải ký vào khế ước. Khi đến hạn, khách hàng vay vốn trả nợ gốc và lãi cho ngân hàng, nếu đến hạn mà khách hàng không trả nợ thì ngân hàng được quyền phát mãi tài sản hoặc áp dụng các chế tài khác để thu nợ. Nghiệp vụ này còn được gọi là cho vay trực tiếp vì người đi vay và người trả nợ là một chủ thể. Deleted: ¶ Deleted: công ty, xí Deleted: ¶ Deleted: ¶ ¶ Cho vay trực tiếp là một loại hình nghiệp vụ tín dụng phổ biến của NHTM, nếu căn cứ vào thời hạn – cho vay được chia làm 3 loại :¶ Cho vay ngắn hạn : thời hạn từ 1 đến 3 năm.¶ Cho vay trung hạn : thời hạn từ 1 đến 5 năm.¶ Cho vay dài hạn : thời hạn trên 5 năm.¶ Cho vay ngắn hạn chủ yếu để đáp ứng nhu cầu vốn kinh doanh (vốn luân chuyển) trong khi cho vay trung hạn, dài hạn để đáp ứng nhu cầu vốn đầu tư cho các đơn vị, các tổ chức kinh tế.¶ Nếu căn cứ vào tính chất bảo đảm của khoản vay, được chia làm 2 loại : ¶ Cho vay có bảo đảm: đây là loại cho vay áp dụng với những khách hàng chưa quen (vay vốn lần đầu) hoặc khách hàng chưa có uy tín với ngân hàng… Đối với khách hàng vay vốn thuộc loại này, bắt buộc Deleted: Nếu khách hàng là người chủ sở hữu các thương phiếu và chứng từ có ... [13] ... [12] ... [15] ... [14] - 23 - Luaän vaên toát nghieäp HVTH: Nguyeãn Hoàng Nam Field Code Changed Formatted: Tabs: 183.75 pt, Left Formatted: Font: VNI-Present Quan hệ tài chính thương mại 1 2 Ngân hàng 1 2 Quan hệ thương mại Nghiệp vụ chiết khấu giúp các chủ sở hữu chứng từ khôi phục năng lực thanh toán, đây là nghiệp vụ được ưa chuộng không những đối với khách hàng, mà còn đối với ngân hàng-vì đây là nghiệp vụ cho vay có đảm bảo bằng chứng từ có giá, rủi ro tín dụng ở mức độ thấp. - Nghiệp vụ bao thanh toán (factoring): Trong nghiệp vụ này NHTM (thông qua công ty con của mình) sẽ đứng ra mua nợ trên cơ sở hóa đơn, chứng từ của người bán hàng (giá mua bao giờ cũng nhỏ hơn giá trị thực của khoản nợ), nhờ đó người bán (người chủ nợ) có được tiền ngay để đáp ứng nhu cầu. Khi đến hạn, người mua (con nợ) phải thanh toán toàn bộ số tiền cho ngân hàng (người mua nợ và là chủ nợ mới). - b) Nghiệp vụ đầu tư: Người xin chiết khấu(người sở hữu chứng từ có giá) Người trả tiền Người đi vay Người trả nợ Formatted: Bullets and Numbering Formatted: Style 2, Left, Indent: Left: 27.35 pt, First line: 0 pt, Space Before: 0 pt, Line spacing: single Deleted: người Deleted: Thật ra factoring gần giống với nghiệp vụ chiết khấu-nhưng số tiền khấu trừ trong nghiệp vụ factoring cao hơn nhiều so với nghiệp vụ chiết khấu, bởi vì factoring có hệ số rủi ro cao hơn Deleted: Deleted: Cho thuê tài chính(Financial leasing) :¶ Cho thuê tài chính là nghiệp vụ tín dụng trung, dài hạn mới hình thành và phát triển từ những thập niên 60 của thế kỷ XX. Đây là loại hình tài trợ dưới hình thức cho thuê máy móc thiết bị theo yêu cầu của người đi thuê và được thực hiện qua công ty con của NHTM(công ty cho thuê tài chính).¶ Các công ty, xí nghiệp, tổ chức kinh tế có nhu cầu sử dụng tài sản thiết bị để sản xuất kinh doanh nhưng không có đủ vốn để mua, hoặc không đủ điều kiện để được ngân hàng cho vay trung, dài hạn thì có thể xin tài trợ bằng hình thức cho thuê tài chính. Nếu phương án sử dụng tài sản thiết bị có hiệu quả thì ngân hàng thông qua công ty con sẵn sàng tài trợ bằng cách bỏ vốn của mình ra để mua các tài sản thiết bị theo danh mục, số lượng mà người đi thuê yêu cầu, sau khi hoàn thành các thủ tục pháp lý về các tài sản thiết bị đó, sẽ cho người đi thuê thuê để sử dụng trong một thời gian nhất định(thường thì thời hạn cho thuê chiếm 2/3 thời gian khấu hao tài sản thiết bị đó) với điều kiện là người đi thuê phải sử dụng tài sản thiết bị đó và thanh toán tiền thuê đầy đủ đúng hạn theo các điều khoản của hợp đồng cho thuê tài chính. Khi hết hạn, người đi thuê được quyền lựa chọn phương án mua, kéo dài thời hạn thuê hoặc trả lại tài sản thiết bị thuê. Đây là loại hình tín dụng có nhiều ưu điểm, phù hợ với các doanh nghiệp vừa và nhỏ.¶ Bảo lãnh ngân hàng(Bank Guarantee) :¶ Thực chất, bảo lãnh ngân hàng là tín dụng bằng chữ lý, nhờ chứng từ thư bảo lãnh của ngân hàng, mà người ký kết có thể thực hiện các hợp đồng kinh tế, thương mại, hợp đồng tài chính một cách thuận lợi. Tuy bảo lãnh là nghiệp vụ tín dụng không xuất vốn, nhưng lại có rủi ro, vì ngân hàng bảo lãnh buộc phải thực hiện cam kết bảo lãnh khi người bảo lãnh vì lý do nào đó không thực hiện hoặc thực hiện không đún._.năm 1997. Biểu đồ 2.4 : Đơn vị: Triệu USD. DOANH SOÁ THANH TOAÙN QUOÁC TEÁ MAÄU DÒCH 528 557 662 175 352 367 378 208 236 290 233 272 - 100 200 300 400 500 600 700 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Xuaát khaåu Nhaäp khaåu Về kinh doanh ngoại tệ: Tổng doanh số mua bán ngoại tệ năm 2006 đạt 1.326 triệu USD, tăng 186 triệu USD tương ứng tỷ lệ tăng 16,3% so với năm 2005 và gấp hơn 5 lần so với năm 1997. Biểu đồ 2.5 : Đơn vị : triệu USD 542 658 1,058 1,123 1,140 1,326 0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 2001 2002 2003 2004 2005 2006 DOANH SOÁ MUA BAÙN NGOAÏI TEÄ Các dịch vụ khác: Chuyển tiền kiều hối của công ty, các dịch vụ kiều hối cá nhân, thanh toán thẻ tín dụng, séc du lịch, thẻ ATM, dịch vụ cho thuê két sắt, dịch vụ kho quỹ đều tăng trưởng mạnh qua các năm góp phần đáng kể vào thu dịch vụ của SGDII. Biểu đồ 2.6: Đơn vị: Triệu USD. DOANH SOÁ DÒCH VUÏ KIEÀU HOÁI 99.2 128.9 67.78 126.13 101.2 159.59 62.01 59.08 0 20 40 60 80 100 120 140 160 180 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Tổng thu dịch vụ: Thu dịch vụ năm 2006 đạt 39 tỷ đồng (Trong đó: thu từ tài trợ thương mại 20 tỷ đồng; thu từ dịch vụ thanh toán 13 tỷ đồng còn lại là thu từ dịch vụ thẻ, kinh doanh ngoại tệ…) tăng 8 tỷ đồng tương ứng tỷ lệ tăng 25% so với năm 2005 và đạt 111% kế hoạch NHCTVN giao, chiếm tỷ trọng 4,4% tổng thu nhập. Biểu đồ 2.7: Đơn vị: Tỷ đồng. DOANH SOÁ THANH TOAÙN CHUNG 145,585 178,358 206,741 202,470 242,964 259,837 213,061 207,669 184,551 23,62022,63623,179 - 50,000 100,000 150,000 200,000 250,000 300,000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Toång DSTT Baèng TM Page 44: [29] Formatted SINHVIEN15 2/20/2008 1:50:00 PM Indent: Left: 0 pt, Hanging: 27.35 pt, Bulleted + Level: 1 + Aligned at: 45.35 pt + Tab after: 63.35 pt + Indent at: 63.35 pt, Tabs: Not at 36 pt + 63.35 pt Page 44: [30] Formatted Hong Nam 10/7/2007 9:04:00 PM Font: Not Italic Page 44: [30] Formatted Hong Nam 10/7/2007 9:04:00 PM Font: Bold, Not Italic, Underline Page 44: [30] Formatted Hong Nam 10/7/2007 9:04:00 PM Font: Bold, Underline Page 44: [30] Formatted Hong Nam 10/7/2007 9:04:00 PM Font: Bold, Not Italic, Underline Page 44: [30] Formatted Hong Nam 10/7/2007 9:04:00 PM Font: 13 pt, Bold, Not Italic, Underline Page 44: [30] Formatted Hong Nam 10/7/2007 9:04:00 PM Font: Bold, Underline Page 44: [30] Formatted Hong Nam 10/7/2007 9:04:00 PM Font: Not Italic Page 44: [30] Formatted Hong Nam 10/7/2007 9:04:00 PM Font: Bold, Underline Page 44: [30] Formatted Hong Nam 10/7/2007 9:04:00 PM Underline Page 44: [30] Formatted Hong Nam 10/7/2007 9:04:00 PM Font: Bold, Underline Page 44: [30] Formatted Hong Nam 10/7/2007 9:04:00 PM Font: Not Italic Page 44: [30] Formatted Hong Nam 10/7/2007 9:04:00 PM Font: Bold, Underline Page 44: [30] Formatted Hong Nam 10/7/2007 9:04:00 PM Font: Bold, Underline Page 44: [30] Formatted Hong Nam 10/7/2007 9:04:00 PM Font: Not Italic Page 44: [30] Formatted Hong Nam 10/7/2007 9:04:00 PM Font: Bold, Underline Page 44: [30] Formatted Hong Nam 10/7/2007 9:04:00 PM Font: Not Italic Page 44: [30] Formatted Hong Nam 10/7/2007 9:04:00 PM Font: Bold, Underline Page 44: [31] Deleted Hong Nam 1/2/2002 12:52:00 AM SGDII Page 44: [31] Deleted Hong Nam 1/2/2002 12:52:00 AM SGDII Page 54: [32] Deleted Hong Nam 1/1/2002 2:33:00 PM Trình Lãnh đạo Tổ ký và chuyển hồ sơ cho Phòng Thẩm định tiếp tục giải quyết. Tổ Tổng hợp tư vấn tín dụng chỉ chuyển hồ sơ cho Phòng Thẩm định khi đã có đủ các hồ sơ theo quy định. Theo dõi tiến độ giải quyết hồ sơ của Phòng Thẩm định và tiến độ bổ sung các hồ sơ còn thiếu của KH mới trong suốt quá trình xem xét thiết lập quan hệ giao dịch với SGDII-NHCTVN. Page 54: [33] Deleted Hong Nam 1/1/2002 2:33:00 PM Thường xuyên cập nhật và tuân thủ nghiêm túc Quy trình và các quy định của pháp luật, NHNNVN và NHCTVN liên quan đến công tác thẩm định và cho vay; Lập thông báo phân công cán bộ thẩm định hồ sơ KH theo sự phân công của Trưởng Phòng trình Phó Giám Đốc khối ký, gửi Phòng KH và Tổ Tổng hợp Tư vấn tín dụng. Page 54: [34] Formatted SINHVIEN15 2/20/2008 1:50:00 PM Indent: Left: 45.35 pt, Bulleted + Level: 1 + Aligned at: 9 pt + Tab after: 27 pt + Indent at: 27 pt Page 54: [35] Deleted Hong Nam 1/1/2002 2:45:00 PM tái thẩm định các trường hợp tăng hạn mức tín dụng và các dự án, các KH có dư nợ, bảo lãnh lớn theo yêu cầu của BGĐ; chịu trách nhiệm về thời gian, nội dung báo cáo thẩm định và các đề xuất của mình. Page 54: [36] Deleted Hong Nam 10/7/2007 4:24:00 PM Hỗ trợ, tư vấn KH trong quá trình soạn thảo DAĐT (về lĩnh vực tài chính, pháp lý,… của dự án). Page 54: [37] Deleted Hong Nam 1/1/2002 2:35:00 PM trên cơ sở có tờ trình đã được Ban Giám đốc phê duyệt về thành phần và nội dung làm việc với KH. Phối hợp CBTD và cùng trình ký tờ trình Phó Giám đốc phụ trách về tính đầy đủ của các điều kiện vay vốn do HĐTD và Giám Đốc SGDII phê duyệt trước khi giải ngân lần đầu. Soạn hợp đồng đồng tài trợ, hợp đồng tín dụng trong trường hợp cho vay đồng tài trợ. Phối hợp CBTD kiểm tra/thẩm định lại và lập tờ trình BGĐ về việc điều chỉnh thời gian giải ngân, lịch trả nợ (gia hạn thời gian ân hạn, gia hạn nợ, điều chỉnh kỳ hạn trả nợ), điều chỉnh hạng mục đầu tư, điều chỉnh lãi suất, số tiền cho vay… đề xuất biện pháp xử lý nợ khi cần thiết. Thông báo cho KH (đối với KH đã có quan hệ tín dụng) các yêu cầu của HĐTD và Giám Đốc SGDII phê duyệt phải thực hiện trước khi ký hợp đồng tín dụng. Page 54: [38] Deleted Hong Nam 10/7/2007 4:24:00 PM Phối hợp với các cán bộ nghiệp vụ khác có liên quan trong quá trình thực hiện; Page 54: [39] Deleted Hong Nam 1/1/2002 2:35:00 PM Hoàn tất hồ sơ phê duyệt cấp tín dụng sau khi HĐTD thông qua theo quy định và lập thủ tục bàn giao hồ sơ cho Phòng KH để trình Lãnh đạo phòng ký. Kiểm tra lại điều kiện giải ngân lần đầu tiên cho dự án được phân công, giám sát sau toàn bộ quá trình giải ngân cho dự án. Page 54: [40] Deleted Hong Nam 1/1/2002 2:36:00 PM Thường xuyên cập nhật và tuân thủ nghiêm túc quy trình và các quy định của pháp luật, NHNNVN và NHCTVN liên quan đến công tác thẩm định và cho vay; Chịu trách nhiệm về nội dung thẩm định, nội dung báo cáo, các ý kiến đánh giá và đề xuất trước Lãnh đạo phòng theo quy định; Page 54: [41] Formatted SINHVIEN15 2/20/2008 1:50:00 PM Indent: Left: 45.35 pt, Bulleted + Level: 1 + Aligned at: 9 pt + Tab after: 27 pt + Indent at: 27 pt Page 54: [42] Deleted Hong Nam 1/1/2002 2:36:00 PM Xây dựng phương án quản lý nợ vay đối với KH mới. Kiểm tra thực tế cơ sở KH, địa điểm triển khai dự án, TSBĐ của doanh nghiệp trên cơ sở có tờ trình đã được Ban Giám đốc phê duyệt về thành phần và nội dung làm việc với KH. Tham gia Tổ định giá để định giá, định giá lại TSBĐ nợ vay theo định kỳ và đột xuất, lập các tờ trình định giá, biên bản định giá, định giá lại. Soạn thảo hợp đồng tín dụng, hợp đồng đảm bảo để công chứng đi và đăng ký giao dịch đảm bảo. Lập tờ trình Phó Giám đốc phụ trách về tính đầy đủ của các điều kiện vay vốn do HĐTD và Giám Đốc SGDII phê duyệt trước khi giải ngân lần đầu. Thực hiện giải ngân theo đúng quy định. Page 54: [43] Deleted Hong Nam 1/1/2002 2:37:00 PM Thực hiện vai trò đầu mối, từng bước thiết lập quan hệ toàn diện với khách hàng. Page 54: [44] Formatted SINHVIEN15 2/20/2008 1:50:00 PM Indent: Left: 45.35 pt, Bulleted + Level: 1 + Aligned at: 9 pt + Tab after: 27 pt + Indent at: 27 pt, Tabs: 63 pt, List tab Page 54: [45] Deleted Hong Nam 1/1/2002 2:37:00 PM Phối hợp với CBTĐ lập tờ trình BGĐ về việc điều chỉnh thời gian giải ngân, lịch trả nợ (gia hạn thời gian ân hạn, gia hạn nợ, điều chỉnh kỳ hạn trả nợ), điều chỉnh hạng mục đầu tư, điều chỉnh lãi suất, số tiền cho vay… Theo dõi, đôn đốc KH trả nợ theo thỏa thuận và đề xuất biện pháp xử lý nợ khi cần thiết; thực hiện những biện pháp xử lý nợ, xử lý vi phạm hợp đồng tín dụng theo chỉ đạo và quyết định của Giám Đốc SGDII. Lập, quản lý và lưu trữ hồ sơ, tài liệu; nhập thông tin vào hệ thống máy vi tính theo quy định. Page 54: [46] Deleted Hong Nam 1/1/2002 2:38:00 PM Thường xuyên cập nhật và tuân thủ nghiêm túc quy trình và các quy định của pháp luật, NHNNVN và NHCTVN liên quan đến công tác thẩm định và cho vay; Page 54: [47] Formatted SINHVIEN15 2/20/2008 1:50:00 PM Indent: Left: 45.35 pt, Bulleted + Level: 1 + Aligned at: 9 pt + Tab after: 27 pt + Indent at: 27 pt Page 54: [48] Deleted Hong Nam 1/1/2002 2:46:00 PM . Giám sát công tác định giá, định giá lại TSBĐ. Giám sát việc xử lý nợ xấu. Giám sát tiến độ, kết quả thực hiện thủ tục tài sản hình thành từ vốn vay của các Phòng Khách hàng. Giám sát việc thực hiện kế hoạch rút dư nợ các Doanh nghiệp thuộc diện quản lý đặc biệt, giám sát kết quả phân loại tín dụng Doanh nghiệp và trích lập dự phòng rủi ro. Kiểm tra sau các hồ sơ tín dụng mới phát sinh dư nợ của các Phòng KH. Theo dõi, giám sát việc hoàn chỉnh hồ sơ cho vay. Giám sát, kiểm tra việc nhập dữ liệu vào hệ thống máy vi tính. Lập, quản lý và lưu trữ hồ sơ, tài liệu; nhập thông tin vào hệ thống máy vi tính theo quy định. Tham gia cuộc họp Hội đồng tín dụng SGDII. Page 54: [49] Formatted Hong Nam 1/2/2002 12:07:00 AM Numbered + Level: 1 + Numbering Style: a, b, c, … + Start at: 1 + Alignment: Left + Aligned at: 36 pt + Tab after: 54.6 pt + Indent at: 54.6 pt Page 54: [50] Deleted Hong Nam 1/1/2002 2:39:00 PM Thường xuyên cập nhật và tuân thủ nghiêm túc quy trình và các quy định của pháp luật, NHNNVN và NHCTVN liên quan đến công tác thẩm định và cho vay; Page 54: [51] Formatted SINHVIEN15 2/20/2008 1:50:00 PM Indent: Left: 45.35 pt, Bulleted + Level: 1 + Aligned at: 9 pt + Tab after: 27 pt + Indent at: 27 pt Page 55: [52] Deleted Hong Nam 1/1/2002 2:39:00 PM Báo cáo với Lãnh đạo, đề xuất biện pháp khắc phục kịp thời những khiếu nại của KH và những vấn đề không phù hợp liên quan đến chất lượng nghiệp vụ thẩm định. Kiểm tra việc cập nhật thông tin và tính chính xác về số liệu của cán bộ thẩm định. Chịu trách nhiệm về các vấn đề đã thẩm định và các đề xuất trong việc cho vay. Trả lời chất vấn của HĐTD những vấn đề liên quan trong báo cáo thẩm định, cũng như tổ chức thu thập thông tin bổ sung làm rõ các nội dung mà HĐTD nêu ra. Cùng lãnh đạo phòng Khách hàng xem xét về tính đầy đủ của các điều kiện vay vốn do HĐTD và Giám Đốc SGDII phê duyệt trước khi giải ngân lần đầu. Tham gia đàm phán với các tổ chức tín dụng khác về các nội dung liên quan đến cho vay đồng tài trợ. Page 55: [53] Deleted Hong Nam 1/1/2002 2:39:00 PM Thường xuyên cập nhật và tuân thủ nghiêm túc quy trình và các quy định của pháp luật, NHNNVN và NHCTVN liên quan đến công tác thẩm định và cho vay; Bố trí và đôn đốc cán bộ trong phòng thực hiện việc thẩm định cho vay; Page 55: [54] Formatted SINHVIEN15 2/20/2008 1:50:00 PM Indent: Left: 45.35 pt, Bulleted + Level: 1 + Aligned at: 9 pt + Tab after: 27 pt + Indent at: 27 pt Page 55: [55] Deleted Hong Nam 1/1/2002 2:40:00 PM Chịu trách nhiệm về tính đầy đủ của các điều kiện vay vốn do HĐTD và Giám Đốc SGDII phê duyệt trước khi giải ngân lần đầu. Riêng đối với KH mới quan hệ tín dụng, Trưởng phòng KH phải chịu trách nhiệm khảo sát tình hình sản xuất kinh doanh thực tế tại đơn vị và ký duyệt hồ sơ tín dụng trong thời gian 6 tháng kể từ ngày nhận nợ đầu tiên, sau đó chuyển phân công cho Phó phòng phụ trách theo dõi, quản lý. Sau khi chuyển cho Phó Phòng, Trưởng phòng lập báo cáo đánh giá tình hình hoạt động của KH, gửi Phòng Quản lý Rủi ro. Hàng quý, Trưởng phòng lập danh sách nhũng KH đã hết thời gian theo dõi trực tiếp, gửi Phòng Quản lý Rủi ro. Khi có phát sinh vướng mắc, đề xuất các biện pháp giải quyết, phương án xử lý nợ. Page 55: [56] Deleted Hong Nam 1/1/2002 2:40:00 PM Thường xuyên cập nhật và tuân thủ nghiêm túc quy trình và các quy định của pháp luật, NHNNVN và NHCTVN liên quan đến công tác thẩm định và cho vay; Page 55: [57] Formatted SINHVIEN15 2/20/2008 1:50:00 PM Indent: Left: 45.35 pt, Bulleted + Level: 1 + Aligned at: 9 pt + Tab after: 27 pt + Indent at: 27 pt Page 55: [58] Deleted Hong Nam 1/1/2002 2:40:00 PM Kiểm tra hồ sơ vay vốn của KH, ký trình Phó Giám Đốc phụ trách phê duyệt để thông báo chưa thiết lập quan hệ tín dụng với KH nếu hồ sơ chưa đủ điều kiện vay vốn. Ký và chuyển hồ sơ cho Phòng Thẩm định tiếp tục giải quyết. Phối hợp, theo dõi tiến độ giải quyết hồ sơ của Phòng Thẩm định và tiến độ bổ sung các hồ sơ còn thiếu của KH trong suốt quá trình xem xét thiết lập quan hệ giao dịch với SGDII. Page 55: [59] Deleted Hong Nam 1/1/2002 2:40:00 PM Thường xuyên cập nhật và tuân thủ nghiêm túc quy trình và các quy định của pháp luật, NHNNVN và NHCTVN liên quan đến công tác thẩm định và cho vay; Bố trí và đôn đốc cán bộ trong phòng thực hiện việc thẩm định rủi ro tín dụng độc lập. Page 55: [60] Formatted SINHVIEN15 2/20/2008 1:50:00 PM Indent: Left: 45.35 pt, Bulleted + Level: 1 + Aligned at: 9 pt + Tab after: 27 pt + Indent at: 27 pt Page 55: [61] Deleted Hong Nam 10/7/2007 4:27:00 PM Chịu trách nhiệm về chất lượng thẩm định rủi ro tín dụng và các đề xuất trên báo cáo kết quả thẩm định rủi ro tín dụng. Kiểm soát và ký văn bản tham gia ý kiến về dự thảo HĐTD, HĐ đảm bảo tiền vay. Page 55: [62] Deleted Hong Nam 1/1/2002 2:40:00 PM Tham gia cuộc họp Hội đồng tín dụng SGDII. Đôn đốc, chỉ đạo cán bộ theo dõi, giám sát việc hoàn chỉnh hồ sơ cho vay và giám sát, kiểm tra việc nhập dữ liệu liên quan đến các công việc này vào máy vi tính. Tổ chức giám sát công tác thực hiện các chỉ đạo của Giám Đốc SGDII đối với Khối tín dụng và báo cáo theo định kỳ và đột xuất theo yêu cầu của BGĐ. Page 55: [63] Deleted Hong Nam 1/1/2002 2:41:00 PM Để công tác quản lý trôi chảy; tránh chồng chéo, đùn đẩy trách nhiệm, thông tin bế tắc; đảm bảo việc phục vụ khách hàng tốt nhất, nhanh nhất,… Ngoài phạm vi công việc theo chức trách được phân công, các đồng chí Phó Giám đốc phụ trách lưu ý khi đi tiếp thị KH tập trung một đầu mối theo sự phân công của Giám đốc, đồng chí Phó Giám đốc nào thực hiện việc tiếp thị KH sẽ trực tiếp theo dõi giám sát cho đến khi khách hàng đã thiết lập mối quan hệ tín dụng tại SGDII. Mọi trường hợp đi làm việc trực tiếp với khách hàng phải có ý kiến phê duyệt của Giám đốc. Ngoài ra, lưu ý một số nội dung sau: Page 55: [64] Formatted SINHVIEN15 2/20/2008 1:50:00 PM Indent: Left: 45 pt, Bulleted + Level: 2 + Aligned at: 72 pt + Tab after: 90 pt + Indent at: 90 pt, Tabs: Not at 90 pt Page 55: [65] Formatted SINHVIEN15 2/20/2008 1:50:00 PM Indent: Left: 45.35 pt, Bulleted + Level: 1 + Aligned at: 9 pt + Tab after: 27 pt + Indent at: 27 pt Page 67: [66] Deleted Hong Nam 11/26/2007 10:29:00 PM Về chất lượng thẩm định dự án đầu tư: Chất lượng thẩm định dự án đầu tư đã không ngừng được nâng cao theo thời gian theo đúng chủ trương của NHCTVN cũng như của ban giám đốc SGDII – NHCTVN, thể hiện: Trong quá trình thẩm định chấp hành đúng các quy định của ngành và của NHCTVN về điều kiện vay vốn, hạn mức cho vay, thực hiện thẩm định theo đúng quy trình, quy chế, các chỉ đạo tín dụng của NHCTVN và định hướng của SGDII nhằm mục đích nâng cao chất lượng tín dụng, chất lượng khách hàng vay vốn tại SGDII. Hầu hết các doanh nghiệp được SGDII đầu tư trong thời gian qua đều đạt hiệu quả kinh doanh tăng cao, thị trường tiêu thụ sản phẩm được mở rộng. Bộ phận thẩm định đã kết hợp nhiều nguồn thông tin để có kết quả thẩm định chính xác hơn như: thông tin từ khách hàng, thông tin từ các khách hàng đang quan hệ tín dụng tại SGDII có cùng ngành nghề, thông tin từ báo đài và các nguồn thông tin quan trọng từ Internet, v.v … Bộ phận thẩm định phát huy được hiệu quả trong công tác sàng lọc lựa chọn khách hàng thiết lập quan hệ tín dụng, thẩm định dự án, định giá tài sản đảm bảo nợ vay và đánh giá lại các khách hàng đang có quan hệ. Bên cạnh hơn 200 dự án SGDII – NHCTVN đã tài trợ, trong những năm qua, qua sàn lọc SGDII – NHCTVN cũng đã mạnh dạn từ chối cho vay 45 dự án, do các dự án không có hiệu quả và chưa đáp ứng được các điều kiện tín dụng. Trong quá trình đàm phán cho vay đối với khách hàng, SGDII đã đưa các điều kiện ràng buộc trong hợp đồng tín dụng để làm cơ sở chế tài khi doanh nghiệp không thực hiện đúng cam kết : Khách hàng phải quan hệ toàn diện duy nhất tại SGDII, tập trung doanh thu, thanh toán qua SGDII và thực hiện các dịch vụ ngân hàng khác tại SGDII. Thế chấp, cầm cố toàn bộ tài sản của DN, cũng như toàn bộ tài sản hình thành từ vốn vay, cầm cố và quản lý nguồn thu của từng dự án nhằm nâng cao khả năng quản lý và thu hồi nợ của dự án. Mỗi dự án thẩm định cho vay trung dài hạn đều phải gắn với việc xác định luôn vốn vay ngắn hạn, cũng như vốn tự có ngắn hạn của doanh nghiệp cần phải tham gia vào dự án khi đi vào hoạt động chính thức. Tất cả các dự án đều được yêu cầu có kế hoạch giải ngân, được đưa vào hợp đồng tín dụng và sẽ thực hiện thu phí nếu doanh nghiệp giải ngân không đúng kế hoạch. Điều này giúp cho SGDII chủ động hơn trong nguồn vốn cho vay và cũng góp phần thúc đẩy doanh nghiệp cố gắng thực hiện dự án đúng tiến độ. Yêu cầu các doanh nghiệp đang quan hệ tín dụng phải thực hiện kiểm toán báo cáo tài chính hàng năm. Chỉ mở rộng quan hệ tín dụng đối với các doanh nghiệp có hệ số tự tài trợ ≥ 20%. Đối với các dự án lớn, trước khi giải ngân, đã yêu cầu phải qua đấu thầu, có bảo lãnh thực hiện hợp đồng cho đơn vị thi công, mua bảo hiểm thi công công trình, … nhằm đảm bảo an toàn vốn vay cho SGDII. Về công tác quản lý, giám sát dự án khi cho vay: Công tác quản lý, giám sát dự án đầu tư được triển khai và thực hiện chặt chẻ kể cả trước, trong và sau khi cho vay. Thể hiện qua việc xây dựng các phương án quản lý nợ vay cụ thể cho từng doanh nghiệp, từng dự án phù hợp với thực tế tình hình sản xuất và kinh doanh của doanh nghiệp, phù hợp với tính chất của từng dự án, giúp CBTD có cơ sở quản lý dự án sau khi cho vay một cách hiệu quả và thu hồi nợ cho ngân hàng. Về công tác phòng ngừa rủi ro trong cho vay dự án đầu tư: Nhằm hạn chế đến mức thấp nhất các rủi ro tín dụng, rủi ro trong cho vay dự án đầu tư, trong những năm qua SGDII – NHCTVN tiếp tục xác định công tác phòng ngừa là quan trọng bằng các biện pháp cụ thể như sau : Phân tích, nghiên cứu, đánh giá để dự báo được tình hình phát triển của các ngành kinh tế, thành phần kinh tế, từng doanh nghiệp để xác định định hướng đầu tư đúng. Nghiêm chỉnh chấp hành các quy định cho vay của NHNN và NHCTVN ban hành về điều kiện cho vay, về tài sản đảm bảo, về giám sát sử dụng vốn vay đối với DN. Tiến hành phân tích đánh giá rủi ro theo định kỳ để phát hiện kịp thời các doanh nghiệp vay vốn có dấu hiệu rủi ro để có biện pháp xử lý kịp thời thu hồi nợ. 100% tài sản đảm bảo là nhà ở và quyền sử dụng đất đã tiến hành chụp hình, xác minh tình trạng pháp lý và tranh chấp tại chính quyền địa phương đối với các món vay mới và các món vay đang còn dư nợ. Đối với cầm cố hàng hóa : đã tiến hành kiểm tra đối chiếu tình trạng an toàn kho, chế độ bảo vệ, hiệu lực bảo hiểm, số lượng và chất lượng hàng hóa cầm cố. Tất cả các dự án vay vốn đều có đủ vốn tự có tham gia, có tài sản đảm bảo. Mức vốn chủ sở hữu tham gia tối thiểu là 40%, SGDII chỉ giải ngân khi đơn vị tham gia đầy đủ vốn chủ sở hữu vào dự án hoặc đảm bảo góp vốn theo tiến độ. Điều này góp phần tích cực vào việc hạn chế rủi ro tín dụng, đảm bảo sau khi SGDII giải ngân doanh nghiệp không thiếu vốn để thực hiện dự án. 100% các dự án cho vay trung dài hạn có liên quan đến quyền sử dụng đất và xây dựng thì áp dụng điều kiện tiên quyết trước khi giải ngân là chủ đầu tư phải xuất trình các giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất và giấy phép xây dựng. 100% doanh nghiệp thực hiện việc mua bảo hiểm bắt buộc đối với các tài sản đảm bảo nợ (trừ quyền sử dụng đất), và hàng hóa xuất nhập khẩu có nguồn gốc hình thành từ vốn vay của SGDII. Page 67: [67] Formatted SINHVIEN15 2/20/2008 1:50:00 PM Indent: Left: 36 pt, Bulleted + Level: 1 + Aligned at: 45.35 pt + Tab after: 63.35 pt + Indent at: 63.35 pt, Tabs: 54 pt, List tab + Not at 63.35 pt Page 67: [68] Formatted SINHVIEN15 2/20/2008 1:50:00 PM Indent: Left: 36 pt, Bulleted + Level: 1 + Aligned at: 45.35 pt + Tab after: 63.35 pt + Indent at: 63.35 pt, Tabs: 54 pt, List tab + Not at 63.35 pt Page 97: [69] Deleted SINHVIEN15 2/20/2008 1:52:00 PM MỤC LỤC ¸µ›¸µ Trang Trang phụ bìa Mục lục Danh mục các ký hiệu, chữ viết tắt Danh mục các bảng, biểu Lời mở đầu Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VÀ CHO VAY DỰ ÁN ĐẦU TƯ TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 1.1 Tổng quan về Ngân hàng thương mại:........................................................ 11 1.1.1 Khái niệm và chức năng của Ngân hàng thương mại:........................ 11 1.1.1.1 Khái niệm:........................................................................................ 11 1.1.1.2 Chức năng của Ngân hàng Thương mại: ......................................... 22 a) Trung gian tín dụng: ........................................................................... 22 b) Trung gian thanh toán :....................................................................... 44 c) Cung ứng dịch vụ ngân hàng : ............................................................ 55 1.1.2 Các nghiệp vụ của NHTM:................................................................. 66 1.1.2.1 Nghiệp vụ Tài sản nợ: ...................................................................... 77 a) Vốn chủ sở hữu:.................................................................................. 77 b) Vốn huy động: .................................................................................... 88 c) Vốn vay:.............................................................................................. 99 d) Vốn khác: ............................................................................................ 99 1.1.2.2 Nghiệp vụ Tài sản có sinh lời: ......................................................... 99 a) Nghiệp vụ tín dụng : ....................................................................... 1010 b) Nghiệp vụ đầu tư: ........................................................................... 1313 1.1.2.3 Nghiệp vụ kinh doanh dịch vụ ngân hàng : ................................. 1313 1.2 Cho vay dự án đầu tư của Ngân hàng thương mại :................................ 1515 1.2.1 Dự án đầu tư: .................................................................................. 1515 1.2.1.1 Khái niệm:.................................................................................... 1515 1.2.1.2 Vai trò của dự án đầu tư ............................................................... 1515 1.2.1.3 Tính khả thi của dự án đầu tư: ..................................................... 1616 1.2.2 Thẩm định, cho vay dự án đầu tư: .................................................. 1717 1.2.2.1 Khái niệm:.................................................................................... 1717 1.2.2.2 Nội dung thẩm định dự án đầu tư: ............................................... 1818 1.2.2.3 Thẩm định, phân tích rủi ro dự án đầu tư : .................................. 2020 a) Phân loại rủi ro :.............................................................................. 2020 b) Các biện pháp giảm thiểu rủi ro:..................................................... 2020 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỔỘNG CHO VAY DỰ ÁN ĐẦU TƯ TẠI SỞ GIAO DỊCH II – NGÂN HÀNG CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM 2.1 Giới thiệu về Ngân Hàng Công Thương Việt Nam: ............................... 2727 2.1.1 Lịch sử phát triển của Ngân hàng Công thương Việt Nam ............ 2727 2.1.2 Giới thiệu về SGDII – NHCTVN và kết quả hoạt động kinh doanh trong các năm qua:.......................................................................... 2929 2.1.2.1 Giới thiệu về Sở Giao Dịch II – Ngân hàng Công thương Việt Nam:............................................................................................. 2929 2.1.2.2 Kết quả hoạt động kinh doanh của SGDII NHCTVN trong các năm qua:............................................................................................... 3030 2.2 Khái quát hoạt động tín dụng tại SGDII – NHCTVN: ........................... 3535 2.2.1 Tốc độ tăng trưởng dư nợ qua các năm: ......................................... 3535 2.2.2 Vòng quay vốn tín dụng : ............................................................... 3737 2.2.3 Tình hình nợ quá hạn : .................................................................... 3737 2.3 Thực trạng hoạt động cho vay dự án đầu tư tại SGDII – NHCTVN: ..... 3939 2.3.1 Sơ lược quy trình cho vay dự án đầu tư tại SGDII – NHCTVN: ... 3939 2.3.1.1 Các bộ phận nghiệp vụ có liên quan: ........................................... 3939 2.3.1.2 Hệ thống tổ chức bộ máy quản lý tín dụng:................................. 4242 2.3.1.3 Trách nhiệm của các cán bộ liên quan đến nghiệp vụ thẩm định dự án đầu tư:...................................................................................... 4242 2.3.1.4 Phân cấp thẩm quyền và trình tự phê duyệt dự án đầu tư tại SGDII - NHCTVN:.................................................................................. 4545 2.3.2 Tình hình cho vay dự án đầu tư tại SGDII – NHCTVN qua các năm:4646 2.3.2.1 Tình hình thẩm định dự án đầu tư:............................................... 4646 2.3.2.2 Tình hình dư nợ cho vay dự án đầu tư: ........................................ 4747 a) Tình hình dư nợ theo thời gian: ...................................................... 4747 b) Phân loại dư nợ cho vay dự án đầu tư theo thành phần kinh tế:..... 4949 2.3.2.3 Những kết quả đạt được và những hạn chế trong cho vay dự án đầu tư tại SGDII – NHCTVN:............................................................ 5050 a) Những kết quả đạt được:................................................................. 5050 b) Những tồn tại và nguyên nhân :...................................................... 5656 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CHO VAY DỰ ÁN ĐẦU TƯ TẠI SỞ GIAO DỊCH II – NGÂN HÀNG CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM 3.1 Chiến lược kinh doanh của Sở Giao Dịch II – NHCTVN từ nay đến năm 2010:........................................................................................................ 6262 3.1.1 Cơ hội và thách thức: ...................................................................... 6262 3.1.1.1 Cơ hội:.......................................................................................... 6262 3.1.1.2 Thách thức:................................................................................... 6363 3.1.2 Chiến lược phát triển của Ngân hàng Công Thương Việt Nam từ nay đến năm 2010:................................................................................. 6464 3.1.3 Chiến lược kinh doanh của SGDII - NHCTVN từ nay đến năm 20106565 3.1.3.1 Mục tiêu: ...................................................................................... 6565 3.1.3.2 Định hướng hoạt động tín dụng: .................................................. 6565 3.2 Giải pháp nâng cao chất lượng thẩm định, cho vay dự án đầu tư tại SGDII – NHCTVN: ............................................................................................ 6767 3.2.1 Các giải pháp chung:....................................................................... 6767 3.2.2 Giải pháp về kỹ thuật nghiệp vụ: .................................................... 7070 3.2.2.1 Nâng cao chất lượng thẩm định dự án đầu tư: ............................. 7070 3.2.2.2 Nâng cao chất lượng quản lý, giám sát các dự án đầu tư: ........... 7676 3.2.3 Các kiến nghị: ................................................................................. 7777 3.2.3.1 Đối với Ngân hàng Công Thương Việt Nam:.............................. 7777 a) Về việc định giá tài sản đảm bảo là quyền sử dụng đất:................. 7777 b) Về việc định giá là giá trị quyền sử dụng đất thuê trong khu công nghiệp, khu công nghệ cao: ............................................................ 7878 c) Việc thế chấp quyền cho thuê lại đất từ quyền sử dụng đất thuê, thuê lại ngoài khu công nghiệp:.............................................................. 7979 d) Về tỷ lệ vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp tham gia vào dự án đầu tư: .................................................................................................... 7979 3.2.3.2 Đối với Ngân hàng Nhà Nước Việt Nam: ................................... 8080 a) Nâng cao vai trò và chất lượng hoạt động của Trung Tâm Thông Tin tín dụng (CIC):................................................................................ 8080 b) Sớm thành lập Công ty xếp hạng tín nhiệm doanh nghiệp ở Việt Nam:................................................................................................ 8181 3.2.3.3 Đối với Nhà nước:........................................................................ 8282 a) Nghiên cứu chỉnh sửa lại quy định về việc thế chấp quyền sử dụng đất thuê có thời điểm thuê sau ngày 01/07/2004 mà đã trả hết tiền thuê đất 01 lần cho cả thời gian thuê. ............................................. 8282 b) Xử lý tài sản là quyền sử dụng đất hình thành từ vốn vay: ............ 8383 Kết luận Tài liệu tham khảo Phụ lục 1 Phụ lục 2 Page 97: [70] Deleted SINHVIEN15 2/20/2008 1:52:00 PM Phụ Lục: Hướng dẫn phân tích thẩm định dự án đầu tư (trang 195 STTD) ._.