Một số vấn đề về mở rộng cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Chi nhánh Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn hoàng Mai
Tài liệu Một số vấn đề về mở rộng cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Chi nhánh Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn hoàng Mai: ... Ebook Một số vấn đề về mở rộng cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Chi nhánh Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn hoàng Mai
Tóm tắt tài liệu Một số vấn đề về mở rộng cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Chi nhánh Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn hoàng Mai, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Lêi nãi ®Çu
1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi
Trªn thÕ giíi, c¸c doanh nghiÖp nhá vµ võa (DNN&V) ®îc ®¸nh gi¸ lµ mét trong nh÷ng ®éng lùc chÝnh thóc ®Èy sù ph¸t triÓn kinh tÕ. Nh÷ng doanh nghiÖp nµy khuyÕn khÝch qu¸ tr×nh t nh©n ho¸ vµ ph¸t triÓn kü n¨ng kinh doanh. Chóng linh ho¹t vµ thÝch nghi nhanh chãng víi sù thay ®æi vÒ cung, cÇu trªn thÞ trêng, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm, ®a d¹ng ho¸ c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ vµ ®ãng gãp mét tû träng lín tæng s¶n phÈm quèc néi vµ trong kim ng¹ch xuÊt, nhËp khÈu cña mçi quèc gia.
§èi víi ViÖt Nam, khi qu¸ tr×nh c¶i tæ hÖ thèng doanh nghiÖp nhµ níc diÔn ra, ®ång thêi víi sù ra ®êi cña luËt doanh nghiÖp, c¸c DNN&V ®· thùc sù trë thµnh mèi quan t©m hµng ®Çu cña c¸c nhµ thiÕt lËp chÝnh s¸ch. Cïng víi nh÷ng ¸p lùc cña xu thÕ quèc tÕ ho¸ nÒn kinh tÕ thÕ giíi vµ sù ph¸t triÓn nh vò b·o cña khoa häc c«ng nghÖ, vèn kinh doanh ®· trë thµnh vÊn ®Ò sèng cßn cña mçi doanh nghiÖp nÕu muèn tån t¹i vµ ®i lªn trong m«i trêng c¹nh tranh gay g¾t nh hiÖn nay nhÊt lµ khi ViÖt Nam ®· trë thµnh thµnh viªn chÝnh thøc cña tæ chøc th¬ng m¹i thÕ giíi WTO. Tuy nhiªn nguån lùc ®Êy kh«ng ph¶i lóc nµo còng dåi dµo. Do vËy cã thÓ nãi sù ra ®êi cña c¸c hÖ thèng Ng©n hµng th¬ng m¹i gãp phÇn rÊt lín gi¶i quyÕt bµi to¸n khã vÒ khan hiÕm vèn cña nÒn kinh tÕ. Ho¹t ®éng tÝn dông cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i lµ mét trong nh÷ng h×nh thøc sö dông vèn hiÖu qu¶ nhÊt ®èi víi c¸c doanh nghiÖp nãi chung vµ c¸c doanh nghiÖp nhá vµ võa nãi riªng.
Trong bèi c¶nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc, viÖc lùa chän m« h×nh doanh nghiÖp nhá vµ võa lµ mét sù lùa chän thÝch hîp ®Ó th«ng qua ®ã cã thÓ khai th¸c vµ sö dông hiÖu qu¶ mäi tiÒm n¨ng vµ nguån lùc cña nÒn kinh tÕ nh vèn, lao ®éng, tµi nguyªn vµ c«ng nghÖ lµ mét vÊn ®Ò cÊp thiÕt.
H¬n n÷a Chi nh¸nh Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n Hoµng Mai lµ ng©n hµng míi ®îc thµnh lËp th¸ng 10 n¨m 2004, lµ chi nh¸nh ®îc thµnh lËp míi hoµn toµn kh«ng cã sù kÕ thõa c¸c ng©n hµng cÊp 2 hay cña c¸c Phßng giao dÞch nªn viÖc t¨ng trëng nguån vèn vµ d nî trong nh÷ng n¨m ®Çu ®i vµo ho¹t ®éng nh»m t¨ng doanh thu vµ lîi nhuËn ®ång thêi t¹o dùng uy tÝn, n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña Chi nh¸nh trªn thÞ trêng. Mét trong nh÷ng lo¹i h×nh doanh nghiÖp mµ Chi nh¸nh ng©n hµng Hoµng Mai quan t©m më réng cho vay nh»m t¨ng trëng d nî lµ DNN&V song vÉn cßn nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh. §©y chÝnh lµ lý do mµ em chän ®Ò tµi: "Mét sè vÊn ®Ò vÒ më réng cho vay doanh nghiÖp nhá vµ võa t¹i Chi nh¸nh Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n Hoµng Mai" lµm ®Ò tµi nghiªn cøu cña m×nh.
2. §èi tîng vµ ph¹m vi nghiªn cøu
§èi tîng nghiªn cøu: lµ c¸c vÊn ®Ò lÝ luËn vµ thùc tiÔn vÒ ho¹t ®éng cho vay ®èi víi c¸c DNN&V t¹i Chi nh¸nh Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n Hoµng Mai.
Ph¹m vi nghiªn cøu: Chuyªn ®Ò chñ yÕu ®i s©u vµo nghiªn cøu thùc tr¹ng ho¹t ®éng cho vay t¹i Chi nh¸nh Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n Hoµng Mai qua 3 n¨m trë l¹i ®©y tõ n¨m 2005-2007 trªn c¬ së c¸c th«ng tin, sè liÖu cña Ng©n hµng tõ ®ã ®a ra c¸c gi¶i ph¸p nh»m më réng cho vay DNN&V t¹i Chi nh¸nh Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n Hoµng Mai.
3. KÕt cÊu cña ®Ò tµi
Ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn, ®Ò tµi nghiªn cøu gåm cã 3 phÇn
Ch¬ng 1: Lý luËn chung vÒ nghiÖp vô cho vay cña Ng©n hµng th¬ng m¹i ®èi víi doanh nghiÖp nhá vµ võa.
Ch¬ng 2: Thùc tr¹ng cho vay doanh nghiÖp nhá vµ võa t¹i Chi nh¸nh Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n Hoµng Mai.
Ch¬ng 3: Gi¶i ph¸p më réng cho vay doanh nghiÖp nhá vµ võa t¹i Chi nh¸nh Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n Hoµng Mai.
Ch¬ng 1
Lý luËn chung vÒ nghiÖp vô cho vay cña
ng©n Hµng th¬ng m¹i ®èi víi doanh nghiÖp nhá vµ võa
1.1. Tæng quan vÒ doanh nghiÖp nhá vµ võa
Kh¸i niÖm
Kh¸i niÖm doanh nghiÖp nãi chung
Doanh nghiÖp lµ ®¬n vÞ kinh tÕ ®îc thµnh lËp nh»m môc ®Ých chñ yÕu lµ thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng kinh doanh.
Theo kho¶n 1 ®iÒu 3 cña LuËt doanh nghiÖp quy ®Þnh th× "Doanh nghiÖp lµ tæ chøc kinh tÕ cã tªn riªng, cã tµi s¶n, cã trô së giao dÞch æn ®Þnh, ®îc ®¨ng ký kinh doanh theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt nh»m môc ®Ých thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng kinh doanh"
Nh vËy, nh÷ng néi dung chñ yÕu cña kh¸i niÖm doanh nghiÖp bao gåm:
Doanh nghiÖp lµ c¸c tæ chøc, c¸c ®¬n vÞ ®îc thµnh lËp theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt ®Ó chñ yÕu tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng kinh doanh.
Doanh nghiÖp lµ mét chñ thÓ kinh doanh cã qui m« ®ñ lín (Vît qui m« c¸c c¸ thÓ, hé gia ®×nh kh«ng cã ®¨ng ký kinh doanh ..) nh hîp t¸c x·, c«ng ty,, xÝ nghiÖp, tËp ®oµn … ThuËt ng÷ doanh nghiÖp cã tÝnh qui íc ®Ó ph©n biÖt víi lao ®éng ®éc lËp hoÆc ngêi lao ®éng vµ hé gia ®×nh cña hä.
Doanh nghiÖp lµ tæ chøc sèng theo nghÜa nã còng cã vßng ®êi cña nã víi c¸c bíc th¨ng trÇm, suy gi¶m, t¨ng trëng, ph¸t triÓn hoÆc diÖt vong.
Ph©n lo¹i doanh nghiÖp cã thÓ theo nhiÒu c¸ch kh¸c nhau:
Theo h×nh thøc së h÷u th× cã:
Doanh nghiÖp nhµ níc
C«ng ty t nh©n
C«ng ty cæ phÇn
C«ng ty liªn doanh
Theo môc tiªu s¶n xuÊt kinh doanh
Doanh nghiÖp s¶n xuÊt, kinh doanh hµng ho¸ c«ng céng kh«ng nh»m môc tiªu lîi nhuËn.
Doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh v× môc tiªu lîi nhuËn.
Theo ngµnh nghÒ vµ lÜnh vùc kinh doanh
Ngµnh c«ng nghiÖp
Ngµnh n«ng nghiÖp
Ngµnh x©ydùng
Ngµnh th¬ng m¹i
Theo qui m« (vÒ vèn, lao ®éng, s¶n lîng, doanh thu, lîi nhuËn hµng n¨m)
Doanh nghiÖp lín
Doanh nghiÖp nhá vµ võa
Hé kinh doanh c¸ thÓ
Kh¸i niÖm doanh nghiÖp nhá vµ võa
Mét sè níc trªn thÕ giíi cã c¸ch ph©n lo¹i DNN&V kh¸c nhau dùa trªn qui m« hay ®é lín cña doanh nghiÖp. ViÖc ph©n lo¹i DNN&V thêng phô thuéc vµo c¸c tiªu chÝ vÒ vèn, lao ®éng, doanh thu, lîi nhuËn hay ®îc c¸c níc sö dông ®Ó x¸c ®Þnh DNN&V.
Theo tiªu chÝ x¸c ®Þnh DNN&V cña mét sè níc trªn thÕ giíi nh: NhËt B¶n sè lao ®éng nhá h¬n 300 ngêi vµ vèn díi 100 triÖu yªn ®èi víi ngµnh s¶n xuÊt, nhá h¬n 100 ngêi vµ vèn díi 30 triÖu yªn ®èi víi ngµnh bu«n b¸n vµ nhá h¬n 50 ngêi vµ vèn díi 10 triÖu yªn ®èi víi ngµnh b¸n lÎ vµ dÞch vô. Singapore sè lao ®éng díi 200 ngêi vµ vèn díi 15 triÖu USD. §µi Loan vèn díi 1,6 triÖu USD. Th¸i Lan sè lao ®éng kho¶ng tõ 20-200 ngêi lµ DNN&V. Canada sè lao ®éng díi 500 ngêi vµ doanh thu lµ nhá h¬n 20.000CAD. Hång K«ng sè lao ®éng díi 100 ngêi ®èi víi ngµnh c«ng nghiÖp vµ díi 50 ngêi ®èi víi ngµnh dÞch vô. Indonexia sè lao ®éng díi 100 ngêi, vèn nhá h¬n 0,6 tû pupi vµ doanh thu nhá h¬n 2 tû pupi. Mü sè lao ®éng nhá h¬n 500 ngêi. Mªxico sè lao ®éng nhá h¬n 250 ngêi vµ vèn nhá h¬n 7triÖu USD (Nguån: Ban th¬ng m¹i vµ ®Çu t, TiÓu ban kinh doanh võa vµ nhá ë c¸c níc APEC)
Nh ®· nãi ë trªn tiªu thøc x¸c ®Þnh DNN&V th«ng thêng lµ qui m« nguån vèn vµ sè lîng lao ®éng cña doanh nghiÖp. C¸c chØ tiªu ®Þnh lîng cô thÓ thay ®æi theo tõng thêi kú tuú thuéc ®Æc ®iÓm kinh tÕ cña mçi quèc gia.
NghÞ ®Þnh sè 90/2001/N§-CP ngµy 23/11/2001 “VÒ trî gióp ph¸t triÓn DNN&V” ®· ®a ra tiªu chÝ cô thÓ x¸c ®Þnh DNN&V ë ViÖt Nam; Vèn ®¨ng ký kh«ng qu¸ 10 tû ®ång, sè lao ®éng hµng n¨m kh«ng qu¸ 300 ngêi.
Tríc ®ã nh»m x¸c ®Þnh qui íc hµnh chÝnh ®Ó x©y dùng c¬ chÕ chÝnh s¸ch hç trî DNN&V t¹i c«ng v¨n sè 681/CP-KT¦ ngµy 20/6/1998 Thñ tíng ChÝnh phñ t¹m thêi qui ®Þnh thèng nhÊt tiªu chÝ x¸c ®Þnh DNN&V lµ nh÷ng doanh nghiÖp cã vèn ®iÒu lÖ díi 5 tû ®ång, cã sè lao ®éng trung b×nh hµng n¨m díi 200 ngêi. Trong c«ng v¨n nµy, chÝnh phñ còng qui ®Þnh khi x¸c ®Þnh DNN&V th× kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i ¸p dông c¶ hai tiªu chÝ nµy mµ ¸p dông c¶ hai hoÆc mét trong hai tiªu chÝ ®Ó x©y dùng c¸c c¬ chÕ, chÝnh s¸ch hç trî vµ khuyÕn khÝch c¸c DNN&V. Còng theo c«ng v¨n nµy th× tuú vµo ch¬ng tr×nh hç trî ph¸t triÓn DNN&V ë ViÖt Nam cña c¸c tæ chøc trong níc vµ quèc tÕ ®· ®a ra nhiÒu lo¹i tiªu chÝ x¸c ®Þnh DNN&V tuú thuéc theo môc tiªu cña tõng ch¬ng tr×nh tµi trî cô thÓ:
Theo Th«ng t Liªn bé sè 21/L§TT ngµy 17/6/1993 cña Bé lao ®éng th¬ng binh x· héi vµ Bé tµi chÝnh th× DNN&V lµ c¸c doanh nghiÖp cã sè lao ®éng thêng xuyªn díi 100 ngêi, vèn ph¸p ®Þnh díi 10 tû ®ång vµ doanh thu hµng n¨m díi 100 ngêi, vèn ph¸p ®Þnh díi 1 tû ®ång vµ doanh thu hµng n¨m díi 10 tû ®ång.
Quü hç trî DNN&V cña ViÖt Nam -EU x¸c ®Þnh ®èi tîng ®îc hç trî lµ c¸c doanh nghiÖp cã sè lao ®éng tõ 10-5000 ngêi vµ vèn ®iÒu lÖ tõ 50.000-300.000USD
Dù ¸n VEI/95/004 hç trî DNN&V ë ViÖt Nam do UNIDO tµi trî x¸c ®Þnh DNN&V lµ c¸c doanh nghiÖp cã lao ®éng díi 30 ngêi vµ vèn ®¨ng ký díi 100.000USD.
Quü ph¸t triÓn n«ng th«n do Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n thùc hiÖn th× quan niÖm doanh nghiÖp nhµ níc cã gi¸ trÞ tµi s¶n kh«ng qu¸ 2 triÖu USD vµ sè lao ®éng díi 500 ngêi lµ c¸c DNN&V.
C¸c c¬ quan nhµ níc, c¸c tæ chøc tµi chÝnh còng nh c¸c tæ chøc phi tµi chÝnh ®a ra c¸c tiªu chÝ kh¸c nhau ®Ó x¸c ®Þnh DNN&V nh trªn còng lµ vÊn ®Ò dÔ hiÓu vµ hoµn toµn phï hîp. V× mçi c¬ quan, tæ chøc cã môc tiªu, ®èi tîng hç trî kh¸c nhau. H¬n n÷a ngay c¸c tiªu chÝ x¸c ®Þnh DNN&V qui ®Þnh trong c«ng v¨n sè 681/CP-KT¦ ngµy 20/6/1998 cña Thñ tíng chÝnh phñ còng mang tÝnh qui íc ®Ó vËn dông cho viÖc x©y dùng chÝnh s¸ch hç trî DNN&V.
NghÞ ®Þnh sè 90/2001/N§-CP ngµy 23/11/2001 ®· ®a ra kh¸i niÖm míi vÒ DNN&V: “DNN&V lµ c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh ®éc lËp ®· ®¨ng ký kinh doanh theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt hiÖn hµnh, cã vèn ®¨ng ký kh«ng qu¸10 tû ®ång hoÆc sè lao ®éng trung b×nh hµng n¨m kh«ng qu¸ 300 ngêi”.
Theo kh¸i niÖm míi nµy DNN&V ë ViÖt Nam hiÖn nay bao gåm:
- C¸c doanh nghiÖp nhµ níc cã qui m« võa vµ nhá kinh doanh ®éc lËp.
- C¸c c«ng ty cæ phÇn, c«ng ty TNHH, doanh nghiÖp t nh©n cã qui m« võa vµ nhá kinh doanh ®éc lËp, ®¨ng ký ho¹t ®éng theo luËt doanh nghiÖp.
- C¸c hîp t¸c x· cã qui m« võa vµ nhá ®¨ng ký kinh doanh theo luËt hîp t¸c x·.
- C¸c hé kinh doanh c¸ thÓ ®¨ng ký ho¹t ®én theo nghÞ ®Þnh sè 02/2000/N§-CP ngµy 3/2/2000 cña chÝnh phñ.
VËy so víi tríc ®©y chØ tiªu ®îc n©ng lªn cho phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ ViÖt Nam hiÖn nay, qui m« cña doanh nghiÖp d©n doanh ®· lín h¬n tríc vÒ vèn tõ 5 tû ®ång (t¬ng ®¬ng 625.000USD) tríc ®©y ®îc n©ng lªn 10 tû ®ång ®Ó khuyÕn khÝch doanh nghiÖp ®Çu t lµm ¨n lín vµ sè lao ®éng tõ 200 ®îc n©ng tõ 200 lªn 300 ngêi nh»m khuyÕn khÝch viÖc thu hót thªm lao ®éng ®ang thiÕu viÖc lµm.
Vai trß, vÞ trÝ vµ ®Æc ®iÓm cña doanh nghiÖp nhá vµ võa ®èi víi nÒn kinh tÕ x· héi.
1.1.2.1. Vai trß, vÞ trÝ cña doanh nghiÖp nhá vµ võa ®èi víi nÒn kinh tÕ x· héi.
Vai trß cña DNN&V ®èi víi nÒn kinh tÕ ë ViÖt Nam thÓ hiÖn c¸c khÝa c¹nh nh sau:
Thø nhÊt: DNN&V thu hót lao ®éng, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm vµ t¨ng thu nhËp b¶o ®¶m ®êi sèng cho ngêi lao ®éng nhÊt lµ khi ViÖt Nam cã kho¶ng 1,4 triÖu ngêi ra nhËp lùc lîng lao ®éng v× vËy lao ®éng vµ viÖc lµm ®ang lµ vÊn ®Ò kinh tÕ x· héi cÊp b¸ch. HÖ thèng doanh nghiÖp nhµ níc hiÖn ®ang trong qu¸ tr×nh c¶i c¸ch, kh«ng t¹o thªm ®îc nhiÒu viÖc lµm míi, khu vùc hµnh chÝnh nhµ níc ®ang gi¶m biªn chÕ vµ tuyÓn dông míi kh«ng nhiÒu. Do ®ã khu vùc kinh tÕ t nh©n mµ chiÕm ®¹i bé phËn lµ c¸c DNN&V chÝnh lµ n¬i thu hót t¹o viÖc lµm míi cho x· héi.
Thø hai: DNN&V ®¸p øng hÇu hÕt c¸c nhu cÇu tiªn dïng x· héi do ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c DNN&V bao trïm hÇu hÕt c¸c lÜnh vùc kinh tÕ nªn cã kh¶ n¨ng ®¸p øng c¸c nhu cÇu c¸ biÖt cña x· héi ®iÒu mµ c¸c doanh nghiÖp lín kh«ng lµm ®îc.
Thø ba: DNN&V t¹o lªn hÖ thèng ph©n phèi s¶n phÈm hiÖu qu¶, ®Æc ®iÓn cña DNN&V ®em l¹i cho hä lîi thÕ trong dÞch vô b¸n lÎ riªng cã thÓ tËn dông.
Thø t: DNN&V gãp phÇn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo híng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. ViÖc nhiÒu DNN&V ®îc thµnh lËp t¹i c¸c vïng n«ng th«n, miÒn nói, vïng s©u, vïng xa víi u thÕ ho¹t ®éng cña m×nh trong c¸c ngµnh dÞch vô sÏ thóc ®Çy sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh th¬ng m¹i, lµm t¨ng tû träng c¸c ngµnh dÞch vô, thu hÑp dÇn tû träng cña ngµnh n«ng nghiÖp trong nÒn kinh tÕ quèc d©n.
Thø n¨m: DNN&V lµ m«i trêng ®µo t¹o, båi dìng, rÌn luyÖn trong thùc tÕ ®éi ngò doanh nhËn míi cã tr×nh ®é, thÝch øng víi cã chÕ thÞ trêng.
DNN&V cã thÓ bæ trî cho c¸c ngµnh c«ng nghiÖp lín, cung cÊp c¸c s¶n phÈm ®Çu vµo cho c¸c ngµnh nµy t¹o sù c¹nh tranh cÇn thiÕt ®Ó thóc ®Èy m¹nh qu¸ tr×nh ph¸t triÓn vµ n©ng cao tÝnh c¹nh tranh trªn toµn quèc.
C¸c DNN&V cã thÓ ®ãng gãp ®¸ng kÓ vµo viÖc duy tr× vµ ph¸t triÓn c¸c ngµnh thñ c«ng truyÒn thèng nh»m s¶n xuÊt c¸c lo¹i hµng ho¸ mang ®Ëm b¶n s¾c d©n téc.
C¸c DNN&V chñ yÕu sö dông c¸c c«ng nghÖ trung gian vµo s¶n xuÊt kinh doanh. T×m c¸ch sö dông tèi ®a nh÷ng c«ng nghÖ ®ã, t×m hiÓu nh÷ng ph¬ng ph¸p sö dông hiÖu qu¶ vµ ®Æc biÖt lµ lu«n t×m c¸ch s¸ng t¹o c¶i tiÕn c«ng nghÖ ë mét møc ®é nµo ®ã. Qu¸ tr×nh nµy ®Èy nhanh tèc ®é chuyÓn giao c«ng nghÖ tr¸nh l·nh phÝ nh÷ng nguån lùc vÒ tri thøc cña mçi quèc gia.
Cã thÓ nãi c¸c DNN&V víi nh÷ng lîi thÕ lµ chi phÝ ®Çu t thÊp, dÔ thÝch øng víi sù thay ®æi cña thÞ trêng, tá ra rÊt phï hîp víi tr×nh ®é qu¶n lý cña phÇn lín c¸c chñ doanh nghiÖp ë c¸c níc hiÖn nay. ChÝnh v× vËy ph¸t triÓn DNN&V lµ méi néi dung quan träng trong ®êng lèi x©y dùng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ.
1.1.2.2. §Æc ®iÓm cña doanh nghiÖp nhá vµ võa
§Æc ®iÓm c¬ b¶n nhÊt cña DNN&V lµ cã vèn ®Çu t thÊp, thêi gian thu håi vèn nhanh vµ viÖc sö dông vèn thêng ®¹t hiÖu qu¶ cao. Ngoµi ra DNN&V cßn cã nh÷ng ®Æc ®iÓm sau:
DNN&V ho¹t ®éng ®a d¹ng ë mäi ngµnh nghÒ, trong mäi thµnh phÇn kinh tÕ do vËy nã cã lîi thÕ h¬n c¸c doanh nghiÖp lín trong viÖc th©m nhËp vµo mäi ngâ ng¸ch cña thÞ trêng vµ nhê vËy cã kh¶ n¨ng tho¶ m·n mäi nhu cÇu vÒ s¶n phÇm dÞch vô cña mäi tÇng líp x· héi.
DNN&V cã bé m¸y tæ chøc s¶n xuÊt vµ qu¶n lý gän nhÑ nªn cã tÝnh linh ho¹t cao vµ kh¶ n¨ng øng phã kÞp thêi tríc c¸c biÕn ®éng cña m«i trêng kinh doanh.
DNN&V cã hiÖu suÊt lao ®éng cao vµ s½n sµng chÊp nhËn nhiÒu rñi ro vµ m¹o hiÓm h¬n so víi c¸c doanh nghiÖp lín.
DNN&V cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh thÊp do h¹n chÕ vÒ nguån lùc tµi chÝnh, con ngêi vµ c«ng nghÖ.
Doanh nghiÖp nhá vµ võa ë ViÖt Nam
Tõ khi ®Êt níc ta chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ theo híng ®a thµnh phÇn vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa, khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh còng ®· vµ ®ang tõ bíc kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ vµ vai trß cña m×nh trong c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. §êng lèi cña §¶ng còng x¸c ®Þnh râ, mäi thµnh phÇn kinh tÕ ®Òu lµ nh÷ng bé phËn cÊu thµnh quan träng cña nÒn kinh tÕ nhê ®ã mµ c¸c DNN&V còng cã nhiÒu c¬ héi ph¸t triÓn vµ t¨ng lªn nhanh chãng qua c¸c n¨m. §Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh, ®iÒu nµy ®îc ph¶n ¸nh râ qua c¸c n¨m trë l¹i ®©y.
NÕu nh n¨m 1991 c¶ níc cã 132 doanh nghiÖp t nh©n vµ c«ng ty TNHH ®¨ng ký ho¹t ®éng th× ®Õn n¨m 1995 theo nh cuéc ®iÒu tra c¸c c¬ së kinh tÕ, hµnh chÝnh vµ sù nghiÖp vµo thêi ®iÓm 1/7/1995, doanh nghiÖp cã sè vèn díi 1 tû ®ång chiÕm 17,5%. C¶ níc cã 23.708 doanh nghiÖp th× trong ®ã cã 87,8% doanh nghiÖp thuéc vµo lo¹i h×nh DNN&V (theo tiªu chÝ vÒ vèn vµ lao ®éng). TÝnh riªng tiªu chÝ vÒ vèn DNN&V chiÕm 99,6% trong tæng sè doanh nghiÖp t nh©n, chiÕm 97,4% trong tæng sè c¸c hîp t¸c x·, chiÕm 94,7% trong tæng sè c¸c c«ng ty TNHH, chiÕm 97,4% trong tæng sè c¸c c«ng ty cæ phÇn, vµ chiÕm 65,9% trong tæng sè c¸c doanh nghiÖp nhµ níc.
Giai ®o¹n sau n¨m 2000, sau mét n¨m khi LuËt doanh nghiÖp cã hiÖu lùc thi hµnh th× sè lîng doanh nghiÖp ®· t¨ng lªn nhanh chãng. Cïng víi sù ra ®êi cña nghÞ ®Þnh sè 90/2001/N§-CP, doanh nghiÖp ®îc coi lµ DNN&V nÕu cã sè vèn ®¨ng ký kh«ng qu¸ 10 tû ®ång vµ sè lao ®éng trung b×nh hµng n¨m kh«ng qu¸ 300 ngêi. Theo ®ã c¸c DNN&V cã thÓ lµ:
-C¸c doanh nghiÖp thµnh lËp vµ ho¹t ®éng theo LuËt doanh nghiÖp.
-C¸c doanh nghiÖp thµnh lËp vµ ho¹t ®éng theo LuËt doanh nghiÖp nhµ níc.
-C¸c hîp t¸c x· thµnh lËp vµ ho¹t ®éng LuËt hîp t¸c x·.
-C¸c hé kinh doanh c¸ thÓ ®¨ng ký kinh doanh theo nghÞ ®Þnh sè 01/2000/N§-CP ngµy 3/2/2000.
Víi tiªu chÝ x¸c ®Þnh nh trªn th× ë ViÖt Nam cã kho¶ng 80% doanh nghiÖp nhµ níc thuéc lo¹i cã qui m« nhá vµ võa, trong khu vùc kinh tÕ t nh©n, DNN&V chiÕm 97% xÐt vÒ vèn vµ 99% xÐt vÒ lao ®éng so víi tæng sè doanh nghiÖp nhµ níc.
XÐt trªn tæng sè doanh nghiÖp ë ViÖt Nam th× sè DNN&V chiÕm tíi 93% tæng sè doanh nghiÖp hiÖn ®ang ho¹t ®éng. TÝnh trªn ®Þa bµn Hµ Néi c¸c doanh nghiÖp nhá vµ võa chiÕm tíi 85% trong ®ã chñ yÕu lµ doanh nghiÖp ®îc thµnh lËp vµ ho¹t ®éng theo LuËt doanh nghiÖp.
Nhu cÇu vèn kinh doanh cña c¸c DNN&V lµ rÊt lín bao gåm c¶ vèn ng¾n h¹n vµ dµi h¹n. Nhu cÇu vèn ng¾n h¹n xuÊt hiÖn do tÝnh chÊt thêi vô cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®Æc biÖt ®èi víi c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i. C¸c kho¶n vay chñ yÕu dùa trªn nh÷ng hîp ®ång tiªu thô cã s½n, hoÆc c¸c hîp ®ång cung cÊp ®· ký. Quy m« cña kho¶n vay thêng kh«ng lín nhng c¸c DNN&V thêng vay nhiÒu lÇn víi thêi h¹n ng¾n v× vËy nÕu tÝnh theo doanh sè cho vay th× con sè nµy kh¸ cao, cã thÓ t¬ng ®¬ng víi mét doanh nghiÖp lín. Vèn dµi h¹n dïng ®Ó tµi trî tµi s¶n cè ®Þnh vµ më réng s¶n xuÊt cßn thiÕu, hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp ®Òu muèn më réng ph¹m vi ho¹t ®éng, më réng qui m« ®Ó cã thÓ trë thµnh c¸c doanh nghiÖp lín h¬n. §Ó thùc hiÖn c¸c chiÕn lîc ®Æt ra, c¸c kÕ ho¹ch marketing, ®æi míi c«ng nghÖ c¸c DNN&V cÇn tíi nguån vèn dµi h¹n. Víi mét lùc lîng ®«ng ®¶o, cã thÓ nãi nhu cÇu vèn cña nhãm doanh nghiÖp nµy rÊt lín v× vËy ®©y lµ mét thÞ trêng tiÒm n¨ng cña c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i.
§Ó ®¸p øng c¸c nhu cÇu vÒ vèn, DNN&V thêng huy ®éng tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau chñ yÕu lµ:
-TÝn dông th¬ng m¹i ¸p dông trong ng¾n h¹n
-Vèn gãp chñ yÕu b¹n bÌ, ngêi th©n, ®©y thêng lµ c¸c kho¶n dµi h¹n gióp c¸c doanh nghiÖp ®i vµo ho¹t ®éng khi míi thµnh lËp.
-Vèn vay t¹i c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i bao gåm c¶ ng¾n vµ dµi h¹n nhng thêng c¸c DNN&V chØ vay ®îc vèn ng¾n h¹n tõ c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i.
ë ViÖt Nam hai h×nh thøc huy ®éng vèn chñ yÕu tõ TÝn dông th¬ng m¹i vµ b¹n bÌ, ngêi th©n ®îc c¸c DNN&V sö dông nhiÒu h¬n c¶. Nguån vèn tÝn dông tõ c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i thêng khã tiÕp cËn, ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp míi thµnh lËp hoÆc cã sè n¨m ho¹t ®éng cha l©u. Bëi v× b¶n th©n c¸c doanh nghiÖp lu«n tiÒm Èn nhiÒu rñi ro ®èi víi Ng©n hµng. Tuy xÐt vÒ tû träng th× nguån vèn tÝn dông tõ ng©n hµng th¬ng m¹i chiÕm tû träng cao nhÊt trong c¬ cÊu nî cña doanh nghiÖp. §iÒu nµy cho thÊy vai trß cña vèn Ng©n hµng lµ rÊt quan träng ®èi víi ho¹t ®éng cña DNN&V.
1.1.4. Nh÷ng u ®iÓm vµ h¹n chÕ cña doanh nghiÖp nhá vµ võa
1.1.4.1. ¦u ®iÓm cña doanh nghiÖp nhá vµ võa
DNN&V n¨ng ®éng, linh ho¹t tríc nh÷ng sù thay ®æi cña thÞ trêng nhÊt lµ nh÷ng nhu cÇu nhá lÎ cã tÝnh khu vùc , ®Þa ph¬ng, DNN&V cã kh¶ n¨ng chuyÓn híng kinh doanh sang mÆt hµng kh¸c nhanh, t¨ng gi¶m lao ®éng dÔ dµng vµ thËm chÝ chuyÓn ®æi ®Þa chØ còng dÔ dµng h¬n c¸c doanh nghiÖp lín. Do vËy, hä lu«n t×m kiÕm, ph¸t hiÖn nh÷ng ngµnh, lÜnh vùc, mÆt hµng x· héi ®ang thiÕu, ®ang cÇn ®Çu t s¶n xuÊt, ®ång thêi kh«ng ngõng c¶i tiÕn vÒ mÆt kü thuËt, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng vµ chÊt lîng s¶n phÈm ®Ó cã nh÷ng u thÕ c¹nh tranh vµ thu ®îc lîi nhuËn cao.
Tæ chøc s¶n xuÊt, tæ chøc qu¶n lý kinh doanh gän nhÑ, c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý ®îc thùc hiÖn nhanh, c«ng t¸c kiÓm tra, ®iÒu hµnh trùc tiÕp dÔ dµng. Tõ ®ã gãp phÇn tiÕt kiÖm vµo chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp.
Vèn ®Çu t ban ®Çu Ýt, hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, thu håi nhanh, t¹o ra sù ®Çu t hÊp dÉn trong s¶n xuÊt kinh doanh cña nhiÒu c¸ nh©n ë mäi thµnh phÇn kinh tÕ ®Çu t vµo khu vùc nµy.
N¬i lµm viÖc cña ngêi lao ®éng cã tÝnh æn ®Þnh h¬n vµ Ýt bÞ ®e do¹ mÊt viÖc lµm, ngoµi ra cßn cã thÓ tËn dông ®îc lao ®éng thêi vô.
1.1.4.2. H¹n chÕ cña doanh nghiÖp nhá vµ võa:
Do ®Æc ®iÓm vÒ nguån vèn vµ nh©n lùc bÞ h¹n chÕ nªn kh¶ n¨ng c¹nh tranh chiÕm lÜnh thÞ trêng, chèng ®ì vît qua nh÷ng biÕn ®éng, rñi ro, bÊt ch¾c trong s¶n xuÊt bÞ h¹n chÕ.
C¬ së s¶n xuÊt, trang thiÕt bÞ kü thuËt, tr×nh ®é c«ng nghÖ thêng yÕu kÐm, l¹c hËu nªn chÊt lîng s¶n phÈm thÊp, gi¸ thµnh cao, dÉn ®Õn søc c¹nh tranh vµ hiÖu qu¶ thÊp.
Nguån tµi chÝnh bÞ h¹n chÕ, nhÊt lµ nguån vèn ®ang dïng ®Ó më réng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
ThiÕu mÆt b»ng ho¹t ®éng (nhá bÐ, ph¶i thuª mín …) nªn gÆp khã kh¨n vÒ më réng s¶n xuÊt kinh doanh. Còng nh phÇn lín c¸c doanh nghiÖp lµ thiÕu b¹n hµng, thÞ trêng truyÒn thèng æn ®Þnh ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt.
Tr×nh ®é qu¶n lý nãi chung bÞ h¹n chÕ, Ýt ®îc ®µo t¹o c¬ b¶n, Ýt cã kh¶ n¨ng thuª chuyªn gia cao cÊp.
Kh¨ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ trêng bÞ h¹n chÕ, thêng bÞ ®éng trong c¸c quan hÖ thÞ trêng, kh¶ n¨ng tiÕp thÞ kÐm.
Khã kh¨n trong viÖc thiÕt lËp vµ më réng quan hÖ hîp t¸c víi níc ngoµi. Bªn c¹nh ®ã th× nÒn kinh tÕ níc ta cßn ë giai ®o¹n ph¸t triÓn, thÊp nhÊt lµ gi¶i ®o¹n chuyÓn ®æi kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã sù ®iÒu tiÕt vÜ m« cña Nhµ níc, do tr×nh ®é cßn h¹n chÕ nªn c¸c DNN&V cßn béc lé nhiÒu nh÷ng yÕu kÐm trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng. Trèn lËu thuÕ, mét sè doanh nghiÖp kh«ng ®¨ng ký kinh doanh hay kinh doanh kh«ng ®óng ngµnh nghÒ ®· ®¨ng ký, lµm hµng gi¶, hµng kÐm chÊt lîng, ho¹t ®éng ph©n t¸n khã qu¶n lý.
C¬ chÕ chÝnh s¸ch (vÒ tÝn dông, thuÕ, quota, kiÓm tra …) t©m lý x· héi vÉn cha thËt thuËn lîi, th«ng tho¸ng nh»m hç trî khuyÕn khÝch c¸c DNN&V ®Çu t, ph¸t triÓn, ®Æc biÖt lµ c¸c DNN&V thuéc khu vùc kinh tÕ t nh©n.
NghiÖp vô tÝn dông cña Ng©n hµng ®èi víi sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp nhá vµ võa
NghiÖp vô tÝn dông cña ng©n hµng th¬ng m¹i:
a/ Kh¸i niÖm tÝn dông Ng©n hµng:
Ng©n hµng th¬ng m¹i lµ Ng©n hµng ®îc thùc hiÖn toµn bé ho¹t ®éng ng©n hµng vµ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh kh¸c cã liªn quan v× môc tiªu lîi nhuËn, gãp phÇn thùc hiÖn c¸c môc tiªu kinh tÕ cña Nhµ níc (theo kho¶n 2 §iÒu 1 nghÞ ®Þnh sè 49/2000/N§-CP vÒ tæ chøc ho¹t ®éng cña Ng©n hµng th¬ng m¹i).
Víi t c¸ch lµ trung gian tµi chÝnh, Ng©n hµng th¬ng m¹i ®ãng vai trß quan träng ®èi víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, th«ng qua c¸c ho¹t ®éng cña m×nh lµ ®iÒu tiÕt vµ ®Þnh híng c¸c ho¹t ®éng ®Çu t, gãp phÇn ®Èy nhanh tèc ®é lu chuyÓn vèn trªn thÞ trêng. Trªn c¬ së ®ã t¹o ®iÒu kiÖn thóc ®Èy, kÝch thÝch ®Çu t, ph¸t triÓn kinh tÕ.
Ho¹t ®éng tÝn dông lµ viÖc tæ chøc sö dông nguån vèn tù cã, nguån vèn huy ®éng ®Ó cÊp tÝn dông (Theo kho¶n 8 ®iÒu 20 LuËt tæ chøc tÝn dông söa ®æi bæ sung n¨m 2004).
Cho vay ®îc thùc hiÖn díi nhiÒu h×nh thøc, ®îc nh×n nhËn díi nhiÒu gãc ®é kh¸c nhau theo c¸c tiªu chÝ ph©n lo¹i kh¸c nhau. Trªn thùc tÕ tÝn dông ng©n hµng thêng ®îc ph©n chia theo c¸c tiªu thøc sau.
b/ C¸c ph¬ng thøc cho vay:
Cho vay ng¾n h¹n: Lµ lo¹i cho vay cã thêi h¹n kh«ng qu¸ 12 th¸ng nh»m ®¸p øng c¸c nhu cÇu ng¾n h¹n nh bæ sung vèn lu ®éng
Cho vay trung h¹n: Thêi h¹n qui ®Þnh cña lo¹i cho vay nµy lµ tõ 12 th¸ng ®Õn 60 th¸ng (5 n¨m) ®Ó ®Çu t cho c¸c dù ¸n mua s¾m tµi s¶n cè ®Þnh nh: m¸y mãc thiÕt bÞ, ph¬ng tiÖn vËn t¶i…
Cho vay dµi h¹n: Thêi h¹n cña lo¹i cho vay nµy lµ tõ 5 n¨m trë lªn, lo¹i tÝn dông nµy thêng ®îc dïng ®Ó tµi trî cho c¸c c«ng tr×nh x©y dùng nh nhµ xëng, s©n bay, cÇu ®êng, c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ cã gi¸ trÞ lín thêng cã thêi gian sö dông l©u.
ViÖc x¸c ®Þnh thêi h¹n cña lo¹i cho vay nµy cã tÝnh chÊt t¬ng ®èi v× nhiÒu kho¶n cho vay kh«ng x¸c ®Þnh tríc ®îc chÝnh x¸c thêi h¹n, ph©n chia theo thêi gian cã ý nghÜa quan träng ®èi víi Ng©n hµng vÝ thêi gian cã liªn quan mËt thiÕt ®Õn tÝnh an toµn vµ sinh lêi cña tµi s¶n.
C¨n cø vµo ph¬ng thøc hoµn tr¶ cã
Cho vay kh«ng cã thêi h¹n cô thÓ: §èi víi lo¹i cho vay nµy th× ng©n hµng cã thÓ yªu cÇu hoÆc ngêi ®i vay tù nguyÖn tr¶ nî bÊt cø lóc nµo nhng ph¶i b¸o tríc mét thêi gian hîp lý ®· tho¶ thuËn tríc trong hîp ®ång tÝn dông.
Cho vay cã thêi h¹n lµ lo¹i cho vay cã tho¶ thuËn thêi h¹n tr¶ nî cô thÓ theo hîp ®ång, bao gåm c¸c lo¹i; cho vay chØ cã mét kú tr¶ nî lµ thanh to¸n mét lÇn theo thêi h¹n hay cho vay cã nhiÒu kú tr¶ nî tøc lµ kh¸ch hµng tr¶ nî vèn lÉn l·i theo kú, cho vay hoµn tr¶ nî nhiÒu kú nhng kh«ng cã kú tr¶ nî mµ viÖc tr¶ nî phô thuéc vµo kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña ngêi ®i vay.
C¨n cø vµo møc ®é tÝn nhiÖm cña kh¸ch hµng cã
Cho vay kh«ng cã b¶o ®¶m b»ng tµi s¶n: Theo lo¹i cho vay nµy, uyt tÝn cña ngêi ®i vay ®îc ®Æt lªn hµng ®Çu, lo¹i cho vay nµy kh«ng cã tµi s¶n thÕ chÊp hay b¶o l·nh cña ngêi thø ba, Ng©n hµng chØ dùa vµo uy tÝn cña hä ®Ó cho vay v× vËy ®èi tîng kh¸ch hµng ph¶i lµ nh÷ng chñ thÓ tèt, trung thùc trong kinh doanh, cã kh¶ n¨ng tµi chÝnh m¹nh.. §èi víi kh¸ch hµng muèn vay theo h×nh thøc nµy th× ph¶i ®¸p øng ®ñ mét sè ®iÒu kiÖn nh lµ kh¸ch hµng truyÒn thèng cã tÝn nhiÖm víi ng©n hµng trong viÖc sö dông vèn vay vµ tr¶ nî ®Çy ®ñ ®óng h¹n c¶ gèc lÉn l·i, cã ph¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh kh¶ thi, cã kh¶ n¨ng tµi chÝnh ®Ó thùc hiÖn nghÜa vô tr¶ nî, cam kÕt thùc hiÖn biÖn ph¸p b¶o ®¶m b»ng tµi s¶n nÕu sö dông vèn vay kh«ng ®óng môc ®Ých, cam kÕt tr¶ nî tríc thêi h¹n nÕu kh«ng thùc hiÖn ®îc c¸c biÖn ph¸p b¶o ®¶m b»ng tµi s¶n.
Cho vay cã b¶o ®¶m: Ngîc l¹i víi cho vay kh«ng cã b¶n ®¶m b»ng tµi s¶n th× ®Ó ®îc ng©n hµng cÊp tÝn dông th× ngêi vay ph¶i cã tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm cè hoÆc thÕ chÊp b»ng tµi s¶n cña ngêi thø 3.
§©y lµ lo¹i h×nh tÝn dông mµ kh¸ch hµng cã uy tÝn kh«ng cao ®èi víi ng©n hµng nªn khi vay vèn cÇn cã sù b¶o ®¶m. §ã lµ c¨n cø ®Ó ng©n hµng cã thªm nguån thø hai bæ sung cho nguån thu nî thø nhÊt thiÕu ch¾c ch¾n.
TÝn dông øng tríc: Lµ mét nghiÖp vô tÝn dông thùc hiÖn trªn c¬ së hîp ®ång tÝn dông, trong ®ã kh¸ch hµng ®îc sö dông mét kho¶n cho vay trong mét thêi h¹n nhÊt ®Þnh, tÝn dông øng tríc bao gåm 2 lo¹i lµ:
NghiÖp vô chiÕt khÊu: Lµ nghiÖp vô tÝn dông ng¾n h¹n trong ®ã kh¸ch hµng chuyÓn nhîng quyÒn së h÷u nh÷ng th¬ng phiÕu cha ®Õn h¹n thanh to¸n cho ng©n hµng ®Ó nhËp lÊy mét kho¶n tiÒn b»ng mÖnh gi¸ trõ ®i lîi chiÕt khÊu vµ phÝ hoa hång (nÕu cã).
Th«ng qua nghiÖp vô nµy ng©n hµng thùc hiÖn tèt kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. Cã thÓ phßng tr¸nh ®îc rñi ro kh«ng hoµn tr¶ v× hå s¬ ®îc lËp trªn c¬ së th¬ng m¹i nªn ng©n hµng cã thÓ truy ®ßi kh¸ch hµng ®· chuyÓn nhîng th¬ng phiÕu hoÆc ®ßi ngêi ®· mua hµng ho¸ vµ ng©n hµng sÏ ®îc ph¸p lu©t b¶o vÖ. H¬n n÷a chiÕt khÊu th¬ng phiÕu lµm cho vèn cña ng©n hµng lu«n ®îc lu©n chuyÓn mét c¸ch tuÇn hoµn.
Cßn ®èi víi ngêi ®i vay th× thong phiÕu chiÕt khÊu t¹i ng©n hµng sÏ gióp hä ®¸p øng ®îc ngay nhu cÇu vèn cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh æn ®Þnh, thêng xuyªn.
TÝn dông thÊu chi: ThÊu chi lµ h×nh thøc cÊp tÝn dông ®Æc biÖt ®îc thùc hiÖn trªn c¬ së hîp ®ång tÝn dông, trong ®ã kh¸ch hµng ®îc phÐp cã sè d nî tµi kho¶n v·ng lai theo mét h¹n møc nhÊt ®Þnh, trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh, gióp cho kh¸ch hµng sö dông vèn vay chñ ®éng vµ tiÖn lîi. ChÝnh v× nh÷ng thuËn lîi ®ã mµ chØ cã nh÷ng kh¸ch hµng cã kh¶ n¨ng tµi chÝnh cao vµ uy tÝn th× ng©n hµng sÏ xem xÐt ®Ó cho vay theo h×nh thøc nµy.
Tuy nhiªn ®Ó ®¸p øng nhu cÇu vèn cè ®Þnh th× ng©n hµng ph¶i ®a ra c¸c h×nh thøc tÝn dông trung vµ dµi h¹n bao gåm:
TÝn dông cho thuª: lµ viÖc ng©n hµng bá tiÒn ra mua tµi s¶n ®Ó cho kh¸ch hµng thuª theo ®ã ngêi cho thuª chuyÓn giao tµi s¶n thuéc quyÒn së h÷u cña m×nh cho ngêi ®i thuª sö dông vµ ngêi ®i thuª cã tr¸ch nhiÖm thanh to¸n tiÒn thuª trong suèt thêi h¹n thuª, ®îc quyÒn mua tµi s¶n ®· thuª hoÆc ®îc quyÒn tiÕp tôc thuª theo c¸c ®iÒu kiÖn mµ hai bªn ®· tho¶ thuËn. Tµi s¶n cho thuª bao gåm c¶ ®éng s¶n vµ bÊt ®éng s¶n. VÒ mÆt ph¸p lý tµi s¶n thuª thuéc së h÷u cña ngêi cho thuª, cßn ngêi thuª chØ cã quyÒn sö dông. V× vËy ngêi ®i thuª kh«ng ®îc b¸n thÕ chÊp, cÇm cè hoÆc chuyÓn nhîng cho ngêi kh¸c, ®ång thêi ph¶i chÞu phÇn vèn rñi ro liªn quan ®Õn tµi s¶n.
B¶o l·nh: Lµ viÖc b»ng uy tÝn cña m×nh Ng©n hµng cam kÕt thùc hiÖn c¸c nghÜa vô tµi chÝnh hé kh¸ch hµng cña m×nh, b¶o l·nh ®îc ghi vµo tµi s¶n ngo¹i b¶ng, ®ã lµ gi¸ trÞ mµ ng©n hµng cam kÕt tr¶ thay cho kh¸ch hµng cña m×nh. Th«ng qua h×nh thøc nµy ng©n hµng sö dông uy tÝn cña m×nh ®Ó thu phÝ ph¸t hµnh b¶o l·nh.
Nh vËy vÒ b¶n chÊt ho¹t ®éng tÝn dông chÝnh lµ h×nh thøc cung cÊp s¶n phÈm, dÞch vô ®Æc biÖt víi s¶n phÈm lµ tiÒn tÖ. HiÖn t¹i ho¹t ®éng tÝn dông t¹o ra nguån thu nhËp chÝnh cña ng©n hµng th«ng qua sù chªnh lÖch l·i suÊt ®Çu vµo vµ l·i suÊt ®Çu ra. Nã gi÷ mét vai trß quan träng ®èi víi nÒn kinh tÕ còng nh ng©n hµng.
c/ Vai trß cña tÝn dông ng©n hµng
-TÝn dông ng©n hµng lµ ngu«n ®¸p øng nhu cÇu vÒ vèn tèt nhÊt ®Ó duy tr× vµ më réng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.
-TÝn dông ng©n hµng cã t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ quèc gia, thóc ®Èy c¹nh tranh lµ c«ng cô gióp chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ.
-TÝn dông ng©n hµng t¹o ra sù æn ®Þnh trong ho¹t ®éng lu th«ng tiÒn tÖ lµ ®èi tîng ®iÒu chÝnh chÝnh cña c¸c c«ng cô chÝnh s¸ch tiÒn tÖ nh»m thay ®æi lîng cung tiÒn trong nÒn kinh tÕ.
VÒ phÝa ng©n hµng ho¹t ®éng tÝn dông t¹o ra nguån thu nhËp chñ yÕu cho ng©n hµng nh»m t¹o lËp uy tÝn cña ng©n hµng trªn thÞ trêng. Tuy nhiÖn ho¹t ®éng ng©n hµng cã tÝnh x· héi cao nªn bÊt kú rñi ro nµo trong ho¹t ®éng tÝn dông còng dÉn ®Õn mét nguy c¬ vÒ kh¶ n¨ng d©y truyÒn réng r·i trong nÒn kinh tÕ. ChÝnh v× vËy vÊn ®Ò më réng tÝn dông vµ chÊt l¬ng tÝn dông ®îc ®Æt lªn hµng ®Çu vµ viÖc më réng tÝn dông nh»m vµo ®èi tîng kh¸ch hµng lµ c¸c DNN&V ®îc c¸c ng©n hµng quan t©m nhiÒu h¬n c¶.
TÝn dông ng©n hµng ®èi víi doanh nghiÖp nhá vµ võa
1.2.2.1. Vai trß cña tÝn dông ng©n hµng ®èi víi doanh nghiÖp nhá vµ võa
TÝn dông ng©n hµng ®ãng vai trß trung gian ®Ó gi¶i quyÕt c¸c nhu cÇu vÒ vèn t¹m thêi nhµn rçi ë DNN&V nµy víi DNN&V ®ang cã nhu cÇu vÒ vèn ®Ó s¶n xuÊt kinh doanh.
Trong thùc tÕ c¸c DNN&V ®Òu thiÕu vèn ®Ó s¶n xuÊt kinh doanh nhng l¹i cã lóc t¹m thêi thõa vèn khi s¶n xuÊt kinh doanh cha ®Õn chu kú, lóc nµy tÝn dông ng©n hµng sÏ chuyÓn tõ doanh nghiÖp thõa cho doanh nghiÖp thiÕu vay.
TÝn dông ng©n hµng gióp cho c¸c DNN&V më réng s¶n xuÊt kinh doanh.
TÝn dông ng©n hµng gióp cho DNN&V më réng quan hÖ th¬ng m¹i giao lu quèc tÕ, gióp cho DNN&V cã ®iÒu kiÖn qu¶ng b¸ s¶n phÈm cña m×nh trªn thÞ trêng quèc tÕ, cã ®iÒu kiÖn xuÊt khÈu ph¸t triÓn.
TÝn dông ng©n hµng t¹o ®iÒu kiÖn cho DNN&V thay ®æi trang thiÕt bÞ ¸p dông c¸c thµnh tùu khoa häc kü thuËt vµo s¶n xuÊt kinh doanh, t×m kiÕm thÞ trêng míi ®Ó ®¶m b¶o th¾ng lîi trong c¹nh tranh. Gióp cho DNN&V sö dông vèn hiÖu qu¶, t¨ng vßng quay vèn, tiÕt kiÖm vèn cho s¶n xuÊt vµ cho lu th«ng, gãp phÇn ®µo t¹o tay nghÒ cho c«ng nh©n lµm viÖc trong c¸c DNN&V.
Do ®îc vèn tÝn dông ®Çu t ®æi míi trang thiÕt bÞ vµ ¸p dông khoa häc c«ng nghÖ vµo s¶n xuÊt do vËy ®éi ngò c«ng nh©n còng ph¶i ®îc ®µo t¹o ®Ó ®¸p øng víi nhu cÇu ngµy cµng cao cña m¸y mãc thiÕt bÞ vµ qui tr×nh c«ng nghÖ.
1.2.2.2. Qui tr×nh cÊp tÝn dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp nhá vµ võa
a. §iÒu kiÖn vay vèn
Ng©n hµng xem xÐt vµ gi¶i quyÕt cho vay khi kh¸ch hµng cã ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn sau ®©y:
-Cã n¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù , n¨ng lùc hµnh vi d©n sù vµ chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù theo qui ®._.Þnh cña ph¸p luËt.
-Cã kh¶ n¨ng tµi chÝnh ®¶m b¶o kh¶ n¨ng tr¶ nî trong thêi h¹n cam kÕt
-Cã vèn tù cã tham gia vµo dù ¸n, ph¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh (®èi víi ng¾n h¹n lµ 10%, vµ ®èi víi trung dµi h¹n lµ 15%)
-Cã dù ¸n, ph¬ng ¸n kinh doanh kh¶ thi, cã hiÖu qu¶
-Cã tµi s¶n b¶o ®¶m cho kho¶n vay
b. Môc ®Ých xin vay
-Gi¸ trÞ vËt t hµng ho¸, m¸y mãc, thiÕt bÞ vµ c¸c kho¶n chi phÝ ®Ó kh¸ch hµng thùc hiÖn dù ¸n, ph¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh, dÞch vô, ®êi sèng vµ ®Çu t ph¸t triÓn.
-Sè tiÒn thuÕ xuÊt khÈu ph¶i nép ®Ó lµm thñ tôc xuÊt khÈu mµ gi¸ trÞ l« hµng ®ã ng©n hµng cã tham gia cho vay.
-Sè l·i tiÒn vay tr¶ cho ng©n hµng trong thêi h¹n thi c«ng, cha bµn giao vµ ®a tµi s¶n cè ®Þnh vµo sö dông ®èi víi cho vay trung dµi h¹n ®Ó ®Çu t tµi s¶n cè ®Þnh mµ kho¶n l·i ®îc tÝnh trong tµi s¶n cè ®Þnh ®ã.
c. Hå s¬ vay vèn
Khi cã nhu cÇu vay vèn kh¸ch hµng lµ c¸c DNN&V ph¶i göi cho ng©n hµng c¸c tµi liÖu sau:
-Hå s¬ vay vèn gåm: GiÊy ®Ò nghÞ vay vèn, dù ¸n hoÆc ph¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh vµ cam kÕt sö dông vèn vay ®óng môc ®Ých ®· tho¶ thuËn trong Hîp ®ång tÝn dông, hoµn tr¶ ®Çy ®ñ nî gèc l·i theo ®óng tho¶ thuËn trong hîp ®ång tÝn dông.
-Hå s¬ ph¸p lý gåm: QuyÕt ®Þnh thµnh lËp (nÕu cã), giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh, giÊy phÐp hµnh nghÒ (nÕu cã), ®iÒu lÖ ho¹t ®éng, giÊy chøng nhËn ®¨ng ký thuÕ, quyÕt ®Þnh bæ nhiÖm gi¸m ®èc, kÕ to¸n trëng, biªn b¶n vÒ viÖc vay vèn, gãp vèn.
-Hå s¬ kinh tÕ gåm: B¸o c¸o tµi chÝnh 2 n¨m gÇn nhÊt (B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n, b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh, b¸o c¸o lu chuyÓn tiÒn tÖ) c¸c hîp ®ång kinh tÕ
-Hå s¬ b¶o ®¶m lµ c¸c tµi liÖu chøng minh tÝnh hîp ph¸p cña c¸c tµi s¶n dïng thÕ chÊp.
Qui m« vµ nh÷ng nh©n tè ¶nh hëng ®Õn qui m« tÝn dông doanh nghiÖp nhá vµ võa
C¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh qui m« tÝn dông cña ng©n hµng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp nhá vµ võa
a/C¸c chØ tiªu ®Þnh tÝnh: C¸c chØ tiªu nµy ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng t¨ng cêng vµ më réng tÝn dông ®¸p øng ®îc nhu cÇu cña c¸c doanh nghiÖp ®ång thêi b¶o ®¶m ®îc sù ph¸t triÓn cña ng©n hµng ®ãng gãp vµo sù ph¸t triÓn chung cña ®Êt níc.
Møc ®é ®¸p øng nhu cÇu cña kh¸ch hµng còng lµ mét chØ tiªu ph¶n ¸nh qui m« tÝn dông phô thuéc vµo viÖc ng©n hµg ®¸p øng nhu cÇu cña kh¸ch hµng. Kh¸ch hµng lµ c¸c doanh nghiÖp nãi chung vµ c¸c DNN&V nãi riªng lu«n mong muèn mét qui tr×nh thñ tôc tÝn dông ®¬n gi¶n, gän nhÑ, khoa häc, thuËn tiÖn vµ thËt sù kh¸ch quan trong th¸i ®é lµm viÖc cña nh©n viªn ng©n hµng. TÊt nhiªn dï gän nhÑ ®Õn mÊy vÉn ph¶i tu©n theo nguyªn t¾c tÝn dông, c¸c nguyªn t¾c ®¶m b¶o an toµn kh¸c. Doanh nghiÖp ®îc cÊp tÝn dông nhanh chãng kÞp thêi sÏ gióp qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh diÔn ra æn ®Þnh, n¾m b¾t ®îc c¸c c¬ héi kinh doanh vµ gi¶m ®îc mét phÇn chi phÝ vay vèn. Cïng víi sù ph¸t triÓn ngµy cµng m¹nh mÏ cña nÒn kinh tÕ trong níc còng nh thÕ giíi th× sù c¹nh tranh còng sÏ cµng gay g¾t. Sù c¹nh tranh buéc doanh nghiÖp ph¶i linh ho¹t, s¸ng t¹o h¬n trong ho¹t ®éng kinh doanh ®Çu t. VÒ phÝa ng©n hµng th× cÇn ph¶i ®æi míi t duy, phong c¸ch lµm viÖc, n¨ng ®éng h¬n ®Ó tho¶ n·m nhu cÇu ngµy cµng cao tõ phÝa c¸c doanh nghiÖp. Ng©n hµng th¬ng m¹i kh«ng chØ lµ ngêi ®¸nh gi¸ c¸c dù ¸n vay vèn, kÕ ho¹ch kinh doanh cña kh¸ch hµng mµ cßn ®ãng vai trß lµ nhµ t vÊn. T vÊn cho doanh nghiÖp nh÷ng mÆt cha hîp lý trong dù ¸n, hå s¬ tÝn dông.. Cung cÊp thªm cho doanh nghiÖp c¸c th«ng tin vÒ c¶i tiÕn khoa häc c«ng nghÖ, th«ng tin vÒ t×nh h×nh thÞ trêng, xu híng ®Çu t .. gióp ®ì vµ b¸m s¸t doanh nghiÖp khi hä r¬i vµo t×nh tr¹ng khã kh¨n trong tµi chÝnh, kinh doanh kÐm hiÖu qu¶ so víi dù tÝnh. ChØ khi lµm ®îc ®iÒu ®ã th× ®ång vèn cña ng©n hµng míi ®îc b¶o ®¶m, kh«ng chØ mang l¹i lîi nhuËn cho doanh nghiÖp mµ cßn h¹n chÕ ®îc rñi ro tÝn dông, kinh doanh ng©n hµng cã hiÖu qu¶.
b/C¸c chØ tiªu ®Þnh lîng: Doanh sè cho vay trong kú ®èi víi DNN&V lµ tæng sè tiÒn mµ ng©n hµng ®· cho c¸c DNN&V vay trong kú Êy, nã thÓ hiÖn qui m« tuyÖt ®èi cña ho¹t ®éng tÝn dông cña ng©n hµng víi c¸c DNN&V. ChØ tiªu tèc ®é t¨ng trëng doanh sè cho vay l¹i thÓ hiÖn kh¶ n¨ng më réng qui m« cho vay tíi DNN&V qua c¸c thêi kú. §©y lµ sè t¬ng ®èi (%), nÕu lµ d¬ng thÓ hiÖn qui m« cho vay t¨ng lªn, ©m thÓ hiÖn qui m« cho vay gi¶m. §Ó ®a ra kÕt luËn cuèi cïng lµ chÊt lîng tÝn dông ng©n hµng ë møc nµo v× vËy ®Ó xem xÐt mét chØ tiªu cÇn quan t©m ®¸nh gi¸ ë nhiÒu mÆt, nhng quan trong h¬n c¶ lµ doanh sè cho vay lín cïng v¬i tèc ®é t¨ng trëng vµ chÊt lîng tÝn dông tèt.
ChØ tiªu d nî cña doanh nghiÖp nhá vµ võa : D nî DNN&V cña ng©n hµng lµ sè tiÒn mµ ng©n hµng hiÖn ®ang cßn cho doanh nghiÖp vay trong mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh vµ thêng lµ ë thêi ®iÓm cuèi kú. §©y lµ sè tuyÖt ®èi thÓ hiÖn qui m« cho vay tíi c¸c doanh nghiÖp t¹i mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh, ngoµi ta ngêi ta cßn xem xÐt tû träng dù nî cña DNN&V trªn tæng sè dù nî cña doanh nghiÖp ®îc biÓu hiÖn thµnh sè t¬ng ®èi tû lÖ (%). Tû lÖ nµy cao chøng tá ng©n hµng tËp trung tÝn dông vµo DNN&V mµ còng cã thÓ lµ viÖc thu nî kh«ng ®îc thùc hiÖn tèt nªn tû trong d nî cña DNN&V cao.
Chi tiªu doanh sè thu nî: Doanh sè thu nî DNN&V lµ sè tiÒn mµ c¸c DNN&V ®· tr¶ cho ng©n hµng trong kú tõ c¸c kho¶n vay. ChØ tiªu nµy ph¶n ¶nh tèc ®é hiÖu qu¶ trong c«ng t¸c thu nî cña ng©n hµng, ®ång thêi còng thÓ hiÖn t×nh h×nh kinh doanh cña doanh nghiÖp. Tû lÖ doanh sè thu nî tõ DNN&V trªn tæng doanh sè thu nî còng thêng ®îc ph©n tÝch.
ChØ tiªu nî qu¸ h¹n: Nî qu¸ h¹n DNN&V lµ kho¶n nî gèc hay l·i mµ doanh nghiÖp kh«ng tr¶ ®îc khi ®· ®Õn h¹n tho¶ thuËn ghi trªn hîp ®ång tÝn dông gi÷a doanh nghiÖp vµ ng©n hµng. Ngoµi sè tuyÖt ®èi ngêi ta thêng tÝnh to¸n tû lÖ nî qu¸ h¹n trªn tæng d nî cña DNN&V, tû lÖ nî qu¸ h¹n cña DNN&V trªn tæng d nî qu¸ h¹n. Kh¸ch hµng kh«ng tr¶ nî ®óng h¹n cã liªn quan ®Õn tÝnh thanh kho¶n vµ rñi ro thanh kho¶n khiÕn ng©n hµng gia t¨ng chi phÝ do ph¶i t×m nguån míi ®Ó chi tr¶ tiÒn göi vµ cho vay theo ®óng hîp ®ång. Nî qu¸ h¹n ph¶n ¶nh qui m« tÝn dông thÊp song kh«ng mét NHTM nµo tr¸nh ®îc nî qu¸ h¹n. §«i khi nî qu¸ h¹n x¶y ra kh«ng ph¶i do phÝa doanh nghiÖp mµ lµ tõ phÝa ng©n hµng. Ch¼ng h¹n nh c¸n bé tÝn dông kh«ng quan t©m thÝch ®¸ng ®Õn chu kú kinh doanh cña doanh nghiÖp nªn ®a ra kú tr¶ nî ng¾n kh«ng phï hîp víi chu kú s¶n xuÊt kinh doanh nªn x¶y ra nî qu¸ h¹n. Hay nî qu¸ h¹n nhng cã kh¶ n¨ng thu håi nî cao, tµi s¶n b¶o ®¶m gi¸ trÞ lín.. th× qui m« tÝn dông cha h¼n lµ thÊp. V× vËy dïng chØ tiªu nî qu¸ h¹n ®Ó ph¶n ¸nh tÝn dông ph¶i ®a ra tû lÖ % theo tõng thêi kú míi hîp lý. Tû lÖ nî qóa h¹n trªn tæng d nî cña DNN&V díi 2,3% lµ chÊp nhËn ®îc.
ChØ tiªu nî khã ®ßi: Lµ kho¶n nî ®· qu¸ mét kú h¹n tr¶ nî, kh¶ n¨ng tr¶ nî cña doanh nghiÖp kÐm, thÞ trêng biÕn ®éng kh«ng thuËn lîi kÐo theo kÕ ho¹ch kinh doanh cña doanh nghiÖp hay tµi s¶n b¶o ®¶m bÞ mÊt gi¸, gi¸ trÞ thÊp.. nî khã ®ßi hay tû lÖ nî khã ®ßi trªn tæng d nî cña DNN&V ®Òu ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng thu håi nî lµ khã kh¨n. §Ó më réng qui m« tÝn dông th× ng©n hµng ph¶i gi¶m ®Õn møc tèi ®a chØ tiªu nµy.
ChØ tiªu lîi nhuËn: ViÖc më réng tÝn dông kh«ng chØ gióp doanh nghiÖp kinh doanh cã l·i mµ cßn b¶o ®¶m cho ng©n hµng ph¸t triÓn vµ tån t¹i. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng môc ®Ých cuèi cïng cña mäi ho¹t ®éng kinh doanh ®Òu lµ lîi nhuËn vµ ng©n hµng còng kh«ng ph¶i lµ mét ngo¹i lÖ. ViÖc më réng tÝn dông ®èi víi DNN&V kh«ng thÓ bá qua viÖc tÝnh to¸n vµ ph©n tÝch lîi nhuËn thu ®îc cña ng©n hµng cµng cho thÊy râ vai trß, vÞ trÝ cña tÝn dông DNN&V trong ho¹t ®éng ng©n hµng.
C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn qui m« tÝn dông ng©n hµng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp nhá vµ võa.
NghiÖp vô tÝn dông NHTM chÞu t¸c ®éng cña nhiÒu nh©n tè, tõ c¸c nhËn tè kh¸ch quan ®Õn c¸c nh©n tè chñ quan thuéc vÒ NHTM.
a/C¸c nh©n tè kh¸ch quan
-Sù thay ®æi trong ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch vÜ m« nh thay ®æi ch¬ng tr×nh ®Çu t, ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, l·i suÊt … lµm ¶nh hëng ®Õn t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp dÉn ®Õn viÖc doanh nghiÖp gÆp khã kh¨n trong viÖc tiÕp cËn nguån vèn cña ng©n hµng.
-Sù thay ®æi vÒ l·i suÊt, tû gi¸ g©y bÊt lîi cho doanh nghiÖp.
-M«i trêng ph¸p lý kh«ng ®ång bé, thiÕu chÆt chÏ vµ hay thay ®æi còng lµ t¸c nh©n quan träng g©y ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp nªn nÕu doanh nghiÖp vay vèn cña ng©n hµng th× cã thÓ kh«ng thùc hiÖn ®îc nghÜa vô tr¶ nî nh ®· cam kÕt trong hîp ®ång tÝn dông.
-M«i trêng kinh doanh cña doanh nghiÖp bao gåm toµn bé nh÷ng yÕu tè m«i trêng vi m« vµ vÜ m« ®ã lµ: Nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ, sù æn ®Þnh chÝnh trÞ-x· héi, nh÷ng chÝnh s¸ch cña chÝnh phñ, thèng kª d©n sè, c¸c khÝa c¹nh x· héi, thÞ hiÕu ngêi tiªu dïng, y tÕ, v¨n ho¸ x· héi, tÇm quan träng cña kh¸ch hµng ®èi víi nÒn kinh tÕ… Khi xem xÐt m«i trêng kinh doanh cña doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã sù ®¸nh gi¸ triÓn väng thay ®æi, sù t¸c ®éng trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp cña nh÷ng thay ®æi ®ã lªn doanh nghiÖp nh thÕ nµo vµ cuèi cïng lµ ®a ra kÕt luËn, nh÷ng rñi ro vÒ m«i trêng kinh doanh chñ chèt lµ g×, doanh nghiÖp ®· lµm g× ®Ó gi¶m bít rñi ro ®ã kh«ng khi cung cÊp tÝn dông cho doanh nghiÖp.
-T×nh h×nh thÞ trêng: C¹nh tranh trªn thÞ trêng sÏ t¸c ®éng trùc tiÕp tíi ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc tÝn dông (TCTD) trong viÖc cung cÊp tÝn dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp. HiÖn nay c¸c TCTD ®ang ho¹t ®éng trong m«i trêng c¹nh tranh gay g¾t, ®ßi hái c¸c TCTD ph¶i ®a ra ®îc nh÷ng chÝnh s¸ch míi hîp lý ®Ó t¨ng cêng kh¶ n¨ng c¹nh tranh (chÝnh s¸ch ph¸t triÓn s¶n phÈm tÝn dông, chÝnh s¸ch kh¸ch hµng…)
b/C¸c nh©n tè chñ quan
VÒ phÝa doanh nghiÖp cã 5 nhËn tè chÝnh ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng cho vay ®èi víi c¸c DNN&V.
-Vèn lµ møc ®Çu t cña chÝnh ngêi vay vµo c¸c c«ng viÖc kinh doanh nh: C¸c nguån vèn hiÖn cã lµ g×? chÊt lîng vµ gi¸ trÞ tµi s¶n nh thÕ nµo? thêi h¹n cña c¸c tµi s¶n nî? KÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong qu¸ khø? …TÊt c¶ ®Òu liªn quan tíi t¨ng trëng tæng thÓ vµ t¨ng trëng tµi s¶n.
-Danh tiÕng: ThÓ hiÖn ë b¶n chÊt, tÝnh nhÊt qu¸n trong th¸i ®é cña ngêi vay trong cuéc sèng riªng t vµ kinh doanh.
-Th¸i ®é tèt trong viÖc bè trÝ c¸c th«ng tin tµi chÝnh
-Cã d nî nghi ngê t¹i c¸c ng©n hµng kh¸c kh«ng
-Có còn dư nợ trước đây không?
1.3. sù cÇn thiÕt më réng cho vay doanh nghiÖp nhá vµ võa
Më réng cho vay nãi chung lµ vÊn ®Ò lu«n ®îc quan t©m cña c¸c ng©n hµng v× d nî cho vay t¨ng tøc doanh thu t¨ng vµ theo ®ã lµ lîi nhuËn ®¹t ®îc nh÷ng ®iÒu nµy tøc vÞ trÝ cña ng©n hµng ngµy cµng ®îc n©ng cao trªn thÞ trêng.
§èi víi ng©n hµng th¬ng m¹i còng vËy, viÖc më réng cho vay song song víi viÖc n©ng cao chÊt lîng tÝn dông cã ý nghÜa rÊt lín vµ lµ vÊn ®Ò sèng cßn ®èi víi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña mçi ng©n hµng. Víi t c¸ch lµ trung gian tµi chÝnh, ng©n hµng th¬ng m¹i lµ doanh nghiÖp kinh doanh lo¹i hµng ho¸ ®Æc biÖt lµ tiÒn. Ng©n hµng võa lµ ngêi cung cÊp vèn ®ång thêi còng lµ ngêi tiªu thô vèn cña kh¸ch hµng, tÊt c¶ nh÷ng ho¹t ®éng mua b¸n nµy ®îc thùc hiÖn th«ng qua mét sè c«ng cô vµ nghiÖp cña ng©n hµng. Lµ mét doanh nghiÖp kinh doanh ®ång vèn, ng©n hµng lu«n t×m c¸ch tèi ®a ho¸ lîi nhuËn, ®Ó tèi ®a ho¸ lîi nhuËn th× më réng tÝn dông ph¶i ®i liÒn víi gi¶m thiÓu rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh vµ buéc c¸c ng©n hµng ph¶i n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm dÞch vô vµ më réng tÝn dông ®èi víi nhãm ®èi tîng kh¸ch hµng mµ khi cÊp tÝn dông th× rñi ro lµ nhá nhÊt vµ kh«ng ®çi tîng nµo phï hîp h¬n lµ nh»m vµo nhãm ®èi tîng kh¸ch hµng lµ c¸c DNN&V v× trong tæng sè h¬n 150.000 doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay th× cã tíi h¬n 90% lµ c¸c DNN&V.
Ch¬ng 2
Thùc tr¹ng cho vay doanh nghiÖp nhá vµ võa
t¹i chi nh¸nh Ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n Hoµng Mai
2.1. Kh¸i qu¸t vÒ Chi nh¸nh ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n Hoµng Mai
2.1.1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n Hoµng Mai
NHNo&PTNT ViÖt Nam ®îc thµnh lËp ngµy 26/3/1988, ho¹t ®éng theo LuËt c¸c tæ chøc tÝn dông ViÖt Nam.
NHNo&PTNT Hoµng Mai ®îc thµnh lËp ngµy 11/10/2004 trùc thuéc NHNo&PTNT ViÖt Nam.
Ngµy 25/12/2004 Chi nh¸nh tæ chøc khai tr¬ng vµ ®i vµo ho¹t ®éng t¹i trô së 987 §êng Gi¶i Phãng, QuËn Hoµng Mai, Hµ Néi.
NhiÖm vô chÝnh ban ®Çu lµ nhanh chãng æn ®Þnh ho¹t ®éng cña chi nh¸nh vÒ con ngêi còng nh trang bÞ c¬ së vËt chÊt. TriÓn khai c¸c ho¹t ®éng cña kinh doanh víi ph¬ng ch©m “V× sù thµnh ®¹t cña kh¸ch hµng vµ ng©n hµng”.
-T¨ng cêng c«ng t¸c Maketing thu hót kh¸ch hµng chi nh¸nh ®· tæ chøc c¸c nhãm ®i t×m hiÓu, tiÕp cËn kh¸ch hµng, ®éng viªn kh¸ch hµng më tµi kho¶n, göi tiÒn t¹i chi nh¸nh.
-¸p dông c¸c dÞch vô t¨ng tiÖn Ých cho kh¸ch hµng nhÊt lµ dÞch vô thu, chi tiÒn mÆt t¹i chç ..
-X©y dùng c¸c néi qui, qui chÕ ®iÒu hµnh, tæ chøc th¶o luËn trong toµn thÓ c¸c c¸n bé c«ng nh©n viªn.
-Thµnh lËp c¸c tæ chøc §¶ng, ®oµn
-TiÕp tôc hoµn thiÖn c¬ së vËt chÊt, trang bÞ ®Çy ®ñ ph¬ng tiÖn lµm viÖc cÇn thiÕt.
-Thµnh lËp nhµ ¨n tËp thÓ b¶o ®¶m ®êi sèng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn.
-Sau 3 n¨m ®i vµo ho¹t ®éng Chi nh¸nh NHNo&PTNT Hoµng Mai ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ c¶ vÒ nguån vèn huy ®éng vµ d nî.
§Õn nay Chi nh¸nh NHNo&PTNT Hoµng Mai ®· chuyÓn trô së vÒ 813 §êng Gi¶i Phãng, Hoµng Mai, Hµ Néi vµ lµ mét ng©n hµng quèc doanh trùc thuéc NHNo&PTNT ViÖt Nam. Thêi kú nµy cã nh÷ng thµnh tÝch ®¸ng kÓ sau:
-TiÕp tôc t¨ng trëng vµ æn ®Þnh c¸c ho¹t ®éng kinh doanh
-TriÓn khai më réng m¹ng líi chi nh¸nh ®· tÝch cùc t×m ®Þa ®iÓm, tù ®µo t¹o c¸n bé c«ng nh©n viªn ®Ó cho ra ®êi 6 Phßng Giao dÞch gåm: Phßng giao dÞch Ng· T Së, Phßng giao dÞch NguyÔn Tr·i, Phßng giao dÞch §¹i Kim, Phßng giao dÞch TrÇn Th¸nh T«ng, Phßng Giao dÞch Cöa Nam, Phßng giao dÞch Gi¸p B¸t.
C¬ cÊu tæ chøc cña Chi nh¸nh Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n Hoµng Mai
TÝnh ®Õn hÕt ngµy 31/12/2007 Chi nh¸nh NHNNo&PTNT Hoµng Mai cã 85 c¸n bé ®îc c¬ cÊu nh sau:
- §Æc ®iÓm nh©n sù:
Nam: 29 ngêi chiÕm 33,33%/tæng sè c¸n bé
N÷: 56 ngêi chiÕm 66,66%/tæng sè c¸n bé
§é tuæi trung b×nh: 33,6 tuæi, t¨ng 0,6 tuæi so víi 31/12/2006
- Tr×nh ®é chuyªn m«n:
Trªn ®¹i häc: 02 ngêi chiÕm tû träng 2,38%
§¹i häc: 68 ngêi chiÕm tû träng 80,95%
Cao ®¼ng: 03 ngêi chiÕm tû träng 2,38%
Trung cÊp: 08 ngêi chiÕm tû träng 9,52%
Cha cã b»ng chuyªn m«n: 05 ngêi chiÕm tû träng 4,76%
- C¬ cÊu tæ chøc:
Ban gi¸m ®èc
Phßng tæ chøc hµnh chÝnh
Phßng TÝn dông
Phßng kÕ to¸n-ng©n quü
Phßng nguån vèn vµ kÕ ho¹ch tæng hîp
Phßng Thanh to¸n quèc tÕ
Phßng vi tÝnh
Phßng kiÓm tra kiÓm to¸n néi bé
Gi¸m ®èc
s¬ ®å 2.1: S¬ ®å tæ chøc cña chi nh¸nh
Phã Gi¸m ®èc
Phã Gi¸m ®èc
Phßng vi tÝnh
Phßng kÕ to¸n ng©n quü
Phßng kÕ ho¹ch nguån vèn
C¸c Phßng giao dÞch
Phßng TTQT
Phßng tÝn dông
Phßng tæ chøc hµnh chÝnh
Phßng kiÓm tra kiÓm to¸n néi bé
Chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña c¸c phßng ban
a/Phßng tæ chøc hµnh chÝnh:
Chøc n¨ng: X©y dùng qui ®Þnh lÒ lèi lµm viÖc trong chi nh¸nh vµ mèi quan hÖ víi tæ chøc §¶ng, c«ng §oµn, Phßng giao dÞch trùc thuéc.Ch¬ng tr×nh c«ng t¸c hµng th¸ng, quÝ cña chi nh¸nh vµ cã tr¸ch nhiÖm thêng xuyªn ®«n ®èc viÖc thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ®· ®îc Gi¸m ®èc chi nh¸nh phª duyÖt.
NhiÖm vô: §Ò xuÊt ®Þnh møc lao ®éng, tuyÓn dông lao ®éng, thùc hiÖn c«ng t¸c qui ho¹ch c¸n bé, tæng hîp theo dâi thêng xuyªn c¸n bé nh©n viªn ®îc qui ho¹ch. Lu tr÷ hå s¬ theo ®óng qui ®Þnh cña nhµ níc, bæ nhiÖm, miÔn nhiÖm, khen thëng, kû luËt c¸n bé nh©n viªn trong ph¹m vi cÊp uû quyÒn cña Tæng Gi¸m ®èc NHNo&PTNT ViÖt Nam. Trùc tiÕp qu¶n lý hå s¬ c¸n bé thuéc chi nh¸nh qu¶n lý vµ hoµn tÊt hå s¬, chÕ ®é ®èi víi c¸n bé nghØ hu, nghØ chÕ ®é theo qui ®Þnh cña Nhµ níc, cña ngµnh ng©n hµng. Thùc hiÖn c«ng t¸c thi ®ua khen thëng cña chi nh¸nh, ChÊp hµnh c«ng t¸c b¸o c¸o thèng kª, kiÓm tra chuyªn ®Ò. X©y dùng vµ triÓn khai ch¬ng tr×nh giao ban néi bé chi nh¸nh. §Çu mèi giao tiÕp víi kh¸ch hµng ®Õn lµm viÖc, c«ng t¸c t¹i chi nh¸nh. Trùc tiÕp qu¶n lý con dÊu t¹i chi nh¸nh, thùc hiÖn c«ng t¸c hµnh chÝnh, v¨n th, lÔ t©n, ph¬ng tiÖn giao th«ng, b¶o vÖ, y tÕ cña chi nh¸nh. Thùc hiÖn c«ng t¸c x©y dùng c¬ b¶n, söa ch÷a tµi s¶n cè ®Þnh, mua s¾m c«ng cô lao ®éng, qu¶n lý nhµ ¨n tËp thÓ. §Çu mèi trong viÖc ch¨m lo ®êi sèng vËt chÊt, v¨n ho¸, tinh thÇn vµ th¨m hái èm ®au, hiÕu hû ®èi víi c¸n bé nh©n viªn.
b/Phßng TÝn dông
Chøc n¨ng: Nghiªn cøu x©y dùng chiÕn lîc kh¸ch hµng tÝn dông, ph©n lo¹i kh¸ch hµng vµ ®Ò xuÊt c¸c chÝnh s¸ch u ®·i ®èi víi tõng lo¹i kh¸ch hµng nh»m më réng theo híng ®Çu t tÝn dông khÐp kÝn s¶n xuÊt, lu th«ng vµ tiªu dïng.
NhiÖm vô: Ph©n tÝch tÝn dông theo ngµnh nghÒ kinh tÕ, danh môc kh¸ch hµng, lùa chän biÖn ph¸p cho vay an toµn vµ hiÖu qu¶ cao. ThÈm ®Þnh ®Ò xuÊt cho vay c¸c dù ¸n, hoµn thiÖn hå s¬ tr×nh ng©n hµng cÊp trªn theo ph©n cÊp uû quyÒn. TiÕp nhËn vµ thùc hiÖn ch¬ng tr×nh, dù ¸n thuéc nguån vèn trong níc. X©y dùng vµ thùc hiÖn c¸c m« h×nh tÝn dông thÝ ®iÓm, thö nghiÖm trªn ®Þa bµn, ®ång thêi theo dâi, ®¸nh gi¸, s¬ kÕt, tæng kÕt ®Ò xuÊt tæng gi¸m ®èc cho phÐp nh©n réng. Thêng xuyªn ph©n lo¹i d nî, ph©n tÝch nî qu¸ h¹n, t×m nguyªn nh©n vµ ®Ò xuÊt híng kh¾c phôc. Gióp Gi¸m ®èc chi nh¸nh chØ ®¹o, kiÓm tra ho¹t ®éng tÝn dông cña c¸c chi nh¸nh trùc thuéc. Tæng hîp b¸o c¸o vµ kiÓm tra chuyªn ®Ò theo qui ®Þnh. Thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô kh¸c do Gi¸m ®èc chi nh¸nh giao
c/Phßng thanh to¸n quèc tÕ
Chøc n¨ng: Thùc hiÖn nghiÖp vô kinh doanh ngo¹i tÖ vµ thanh to¸n quèc tÕ trùc tiÕp theo qui ®Þnh
NhiÖm vô: Thùc hiÖn TTQT th«ng qua m¹ng SWIFT NHNo&PTNT ViÖt Nam, c¸c nghiÖp vô tÝn dông, b¶o l·nh ngo¹i tÖ cã liªn quan ®Õn thanh to¸n quèc tÕ. Thùc hiÖn c¸c dÞch vô kiÒu hèi vµ chuyÓn tiÒn, vµ thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc kh¸c do Gi¸m ®èc chi nh¸nh giao.
d/Phßng kÕ to¸n-ng©n quü
Chøc n¨ng: Trùc tiÕp h¹ch to¸n kÕ to¸n, h¹ch to¸n thèng kª vµ thanh to¸n theo qui ®Þnh cña NHNN, NHNo&PTNT ViÖt Nam
NhiÖm vô: X©y dùng chØ tiªu kÕ ho¹ch tµi chÝnh, quyÕt to¸n kÕ ho¹ch thu chi tµi chÝnh, quü tiÒn l¬ng ®èi víi c¸c phßng ban trùc thuéc. Qu¶n lý vµ sö dông c¸c quÜ chuyªn dïng theo qui ®Þnh cña NHNo&PTNT ViÖt Nam. Tæng hîp lu tr÷ hå s¬ tµi liÖu vÒ h¹ch to¸n kÕ to¸n quyÕt to¸n c¸c b¸o c¸o theo qui ®Þnh. Thùc hiÖn c¸c kho¶n nép ng©n s¸ch theo qui ®Þnh, c¸c nghiÖp vô thanh to¸n trong vµ ngoµi níc, chÊp hµnh qui ®Þnh vÒ an toµn kho quü vµ ®Þnh møc tån quü theo qui ®Þnh. Qu¶n lý sö dông thiÕt bÞ th«ng tin, ®iÖn to¸n phôc vô nghiÖp vô kinh doanh theo qui ®Þnh cña NHNo&PTNT ViÖt Nam
ChÊp hµnh chÕ ®é b¸o c¸o thèng kª
Thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc kh¸c do Gi¸m ®èc chi nh¸nh giao
e/Phßng vi tÝnh
Chøc n¨ng: Tæng hîp, thèng kª vµ lu tr÷ sè liÖu, th«ng tin liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña chi nh¸nh.
NhiÖm vô: Xö lý c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh liªn quan ®Õn h¹ch to¸n kÕ to¸n thèng kª, h¹ch to¸n nghiÖp vô tÝn dông vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c phôc vô kinh doanh. Qu¶n lý, b¶o dìng, söa ch÷a thiÕt bÞ tin häc, qu¶n lý hÖ thèng m¹ng néi bé cña chi nh¸nh vµ thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc kh¸c do Gi¸m ®èc chi nh¸nh giao.
g/Phßng kiÓm tra kiÓm to¸n néi né
X©y dùng ch¬ng tr×nh c«ng t¸c n¨m, quÝ phï hîp víi ch¬ng tr×nh c«ng t¸c kiÓm tra kiÓm to¸n cña NHNo&PTNT ViÖt Nam vµ ®Æc ®iÓm cña ®¬n vÞ m×nh.
Tu©n thñ tuyÖt ®èi sù chØ ®¹o nhiÖm vô kiÓm tra, kiÓm to¸n. Tæ chøc thùc hiÖn kiÓm tra kiÓm to¸n theo ®Ò c¬ng ch¬ng tr×nh c«ng t¸c kiÓm tra, kiÓm to¸n cña NHNo&PTNT ViÖt Nam vµ kÕ ho¹ch cña ®¬n vÞ kiÓm to¸n nh»m ®¶m b¶o an toµn trong ho¹t ®éng kinh doanh cña chi nh¸nh.
Thùc hiÖn s¬ kÕt, tæng kÕt chuyªn ®Ò theo ®Þnh kú hµng quý, th¸ng, n¨m. Tæng hîp vµ b¸o c¸o kÞp thêi c¸c chÕ ®é kiÓm tra kiÓm to¸n néi bé. Hµng th¸ng b¸o c¸o nhanh vÒ c«ng t¸c chØ ®¹o ®iÒu hµnh ho¹t ®éng kiÓm tra kiÓm to¸n, viÖc chØnh söa sai xãt cña chi nh¸nh theo ®Þnh kú.
Tæ chøc kiÓm tra x¸c minh, tham mu cho Gi¸m ®èc gi¶i quyÕt ®¬n th thuéc thÈm quyÒn, lµm nhiÖm vô thêng trùc ba chèng tham nhòng, tham «, l·ng phÝ vµ thùc hµnh tiÕt kiÖm cña ®¬n vÞ m×nh.
Thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc kh¸c do Gi¸m ®èc giao
Ho¹t ®éng kinh doanh cña chi nh¸nh Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n Hoµng Mai.
Mét sè chØ tiªu kinh doanh chñ yÕu ®Õn 31/12/2007 cña chi nh¸nh NHNo&PTNT Hoµng Mai.
B¶ng 2.1: KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh
§¬n vÞ: TriÖu ®ång
ChØ tiªu
N¨m 2005
N¨m 2006
N¨m 2007
Tæng thu
29.947
88.262
130.887
Trong ®ã: Thu l·i cho vay
29.267
86.893
122.302
Thu l·i tiÒn göi
61
466
7.026
Thu dÞch vô
619
903
1.559
Tæng chi
33.107
75.585
118.523
Trong ®ã: Chi tr¶ l·i tiÒn göi
21.417
58.225
89.270
Chi tr¶ l·i ®i vay
435
199
29.253
Chi ph¸t hµnh giÊy tê cã gi¸
0
6
Chi phÝ kh¸c
11.255
17.155
Chªnh lÖch thu - chi
-3.16
12.677
16.980
(Nguån trÝch dÉn: B¸o c¸o thu nhËp chi phÝ n¨m 2005, 2006,2007 cña Chi nh¸nh Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n Hoµng Mai)
N¨m 2005 Chi nh¸nh míi ®i vµo ho¹t ®éng nªn tæng doanh thu thùc tÕ cha ®ñ bï ®¾p chi phÝ, tæng doanh thu ®¹t 29.947 triÖu ®ång trong khi ®ã tæng chi phÝ lµ 33.107 tr® lµm chªnh lÖch thu chi -3.16 tr®, nhng sang n¨m 2006 tæng thu ®· ®¹t 88.262 tr® t¨ng so víi n¨m 2005 lµ 58.315 tr® t¬ng ®¬ng víi 194,7% vµ tæng chi lµ 75.585 tr®, sang n¨m 2007 tæng thu tiÕp tôc t¨ng ®¹t 130.887 tr® t¨ng 42.625 tr® t¬ng ®¬ng víi 48,34% vµ tæng chi lµ 118.523 tr®. §Ó thÊy râ h¬n sù t¨ng trëng cña chi nh¸nh chóng ta cïng theo dâi qua biÓu ®å sau:
§Ó ®¹t ®îc kÕt qu¶ trªn cho thÊy sù chØ ®¹o ®óng ®¾n cña Ban Gi¸m ®èc ng©n hµng vµ sù n¨ng ®éng nhiÖt t×nh cña c¸n bé nh©n viªn ng©n hµng, c¸c nguån huy ®éng ®îc sö dông mét c¸ch hiÖu qu¶, ®¸p øng nhu cÇu vÒ vèn cña c¸c tæ chøc kinh tÕ trong vµ ngoµi quèc doanh. §ång thêi c«ng t¸c qu¶n lý chi tiªu tiÕt kiÖm chèng l·ng phÝ cña ng©n hµng, ®ã lµ sù cè g¾ng lín trong c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh cña NHNo&PTNT Hoµng Mai lµm cho lîi nhuËn cña ng©n hµng liªn tôc t¨ng qua c¸c n¨m.
B¶ng 2.2: KÕt qu¶ huy ®éng vèn n¨m 2005-2007
§¬n vÞ: TriÖu ®ång
ChØ tiªu
N¨m 2005
N¨m 2006
N¨m 2007
Sè tiÒn
Tû träng (%)
Sè tiÒn
Tû träng (%)
Sè tiÒn
Tû träng (%)
TiÒn göi kh«ng kú h¹n
157.908
23,12
106.254
11,59
162.129
12,61
TG <12 th¸ng
242.500
35,51
85.145
9,29
575.265
44,83
TG > 12 th¸ng
282.444
41,37
725.642
79,12
546.945
42,56
Tæng céng
682.852
100
917.041
100
1.285.339
100
(Nguån: B¸o c¸o c©n ®èi tµi kho¶n tæng hîp n¨m 2005,2006,2007)
-Nguån vèn kh«ng kú h¹n n¨m 2006 ®¹t 106.254 tr® gi¶m 51.654 tr® so víi n¨m 2005 chiÕm tû träng 11,59% nguån vèn huy ®éng n¨m 2006. N¨m 2007 nguån vèn nµy ®¹t 162.129 tr® t¨ng 55.875 tr® chiÕm 12,61% tæng nguån vèn huy ®éng. Nh vËy ta thÊy nguån vèn kh«ng kú h¹n ®· t¨ng nhanh trong n¨m 2007.
-Nguån vèn cã kú h¹n < 12 th¸ng n¨m 2005 ®¹t 242.500 tr® t¬ng ®¬ng 35,51% vµ n¨m 2006 lµ 85.145 tr® t¬ng ®¬ng 9,29% trªn tæng nguån vèn huy ®éng . Sang n¨m 2007 nguån vèn nµy t¨ng ®ét biÕn ®¹t møc 575.265 tr® t¨ng 573,99% so víi n¨m 2006 vµ chiÕm 44.83% trªn tæng nguån vèn huy ®éng.
-Nguån vèn cã kú h¹n > 12 th¸ng n¨m 2005 lµ 282.444 tr® t¬ng ®¬ng 41,37% vµ n¨m 2006 lµ 725.642 tr® t¬ng ®¬ng 79,12% trªn tæng nguån vèn huy ®éng. N¨m 2007 nguån vèn nµy gi¶m xuèng cßn 546.945 tr® tr¬ng ®¬ng víi 24.63% vµ chiÕm 42.56% trªn tæng nguån vèn huy ®éng.
§Ó h×nh dung râ h¬n sù thay ®æi cña c¬ cÊu nguån vèn huy ®éng cña Chi nh¸nh qua c¸c n¨m ta cïng theo dâi biÓu ®å sau:
Thùc tr¹ng cho vay doanh nghiÖp nhá vµ võa t¹i chi nh¸nh hoµng mai
Quy tr×nh xÐt duyÖt cho vay ®èi víi doanh nghiÖp nhá vµ võa
2.2.1.1 ThiÕt lËp hå s¬ cho vay
Hå s¬ cho vay cña ng©n hµng lµ tµi liÖu b»ng v¨n b¶n biÓu hiÖn mèi quan hÖ tæng thÓ cña Ng©n hµng víi kh¸ch hµng vay vèn. ChÊt lîng tÝn dông phô thuéc rÊt lín vµo sù hoµn chØnh vµ chÝnh x¸c cña hå s¬ tÝn dông. V× vËy khi thiÕt lËp mét hå s¬ tÝn dông ph¶i ®¶m b¶o ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè.
+C¸c th«ng tin c¬ b¶n vÒ kh¸ch hµng xin vay.
+Th«ng tin vÒ tµi chÝnh cña kh¸ch hµng xin vay
+LÞch sö tµi chÝnh cña kh¸ch hµng xin vay
+Th«ng tin vÒ môc ®Ých vay vèn.
+Ph¬ng híng ho¹t ®éng kinh doanh trong t¬ng lai cña kh¸ch hµng.
+§¸nh gi¸ nhËn xÐt cña Ng©n hµng vÒ kh¸ch hµng.
+Tho¶ thuËn gi÷a Ng©n hµng vµ kh¸ch hµng vÒ viÖc vay vèn vµ tr¶ nî.
+Nh÷ng th«ng b¸o cña Ng©n hµng cho kh¸ch hµng.
+B¸o c¸o vÒ kÕt qu¶ kiÓm tr¶ sö dông vèn vay.
+Tuú vµo tõng lo¹i cho vay, kü thuËt cho vay vµ qui m« cña c¸c kho¶n cho vay mµ Ng©n hµng th¬ng m¹i qui ®Þnh viÖc thiÕt lËp bé hå s¬ cho phï hîp. Bé hå s¬ cho vay gåm c¸c lo¹i sau:
a/Hå s¬ do kh¸ch hµng lËp vµ cung cÊp cho Ng©n hµng
Khi cã nhu cÇu vay vèn, tuú theo yªu cÇu cña tõng lo¹i kh¸ch hµng ph¶i göi ®Õn ng©n hµng cho vay c¸c lo¹i giÊy tê sau:
*§èi víi ph¸p nh©n vµ doanh nghiÖp t nh©n
ØHå s¬ ph¸p lý lµ hå s¬ chøng minh cho ng©n hµng biÕt vÒ n¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù vµ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù cña kh¸ch hµng vay vèn gåm:
+QuyÕt ®Þnh thµnh lËp (nÕu cã) hoÆc giÊy phÐp thµnh lËp doanh nghiÖp.
+§iÒu lÖ cña doanh nghiÖp.
+QuyÕt ®Þnh bæ nhiÖm Tæng Gi¸m ®èc, Gi¸m ®èc, KÕ to¸n trëng, quyÕt ®Þnh c«ng nhËn ban qu¶n trÞ, chñ nhiÖm hîp t¸c x·.
+ GiÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh
+ GiÊy phÐp hµnh nghÒ (nÕu cã)
+ GiÊy phÐp ®Çu t (doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi).
+ Hîp ®ång liªn doanh (®èi víi doanh nghiÖp liªn doanh)
+ QuyÕt ®Þnh giao vèn vµ c¸c v¨n b¶n bµn giao tµi s¶n cña côc qu¶n lý vèn vµ tµi s¶n cña nhµ níc t¹i doanh nghiÖp (nÕu lµ doanh nghiÖp nhµ níc)
+Biªn b¶n gãp vèn, danh s¸ch thµnh viªn s¸ng lËp (nÕu lµ c«ng ty cæ phÇn, c«ng ty TNHH).
+GiÊy chøng nhËn vèn ®Çu t ban ®Çu (nÕu lµ doanh nghiÖp t nh©n)
ØHå s¬ dù ¸n (®èi víi cho vay trung dµi h¹n) bao gåm:
+QuyÕt ®Þnh ®Çu t, cho phÐp ®Çu t hoÆc giÊy phÐp ®Çu t cña c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn.
+LuËn chøng kinh tÕ kü thuËt vµ phª duyÖt luËn chøng kinh tÕ kü thuËt cña c¬ quan Nhµ níc cã thÈm quyÒn.
+ThiÕt kÕ kü thuËt vµ tæng dù to¸n ®· ®îc phª duyÖt
+ý kiÕn cña c¬ quan qu¶n lý ngµnh, c¬ quan chuyªn m«n, chÝnh quyÒn së t¹i vµ cña ChÝnh phñ vÒ dù ¸n.
+NghÞ quyÕt cña Héi ®ång qu¶n trÞ, s¸ng lËp viªn, ®¹i héi x· viªn vÒ viÖc ®Çu t dù ¸n.
+C¸c hå s¬ liªn quan kh¸c nh quyÕt ®Þnh giao ®Êt, hîp ®ång thuª ®Êt ®Ó thùc hiÖn dù ¸n, giÊy phÐp x©y dùng. V¨n b¶n chÊp thuËn cña bé, Së khoa häc c«ng nghÖ m«i trêng vÒ ph¬ng ¸n xö lý chÊt th¶i vµ t¸c ®éng m«i trêng cña dù ¸n. C¸c b¸o c¸o vÒ khèi lîng, chÊt lîng cña c¸c nguån nhiªn liÖu cho dù ¸n sÏ ®îc khai th¸c trong tù nhiªn vµ giÊy phÐp khai th¸c do c¬ quan Nhµ níc cã thÈm quyÒn cÊp. Hîp ®ång nhËp khÈu thiÕt bÞ vµ giÊy phÐp cña Bé th¬ng m¹i. KÕt qu¶ ®Êu thÇu hoÆc chØ ®Þnh thÇu vÒ toµn bé khèi lîng x©y l¾p.
+C¸c tµi liÖu cña hå s¬ dù ¸n trªn ®©y kh¼ng ®Þnh c¬ së ph¸p lý cña dù ¸n. Ngoµi ra theo qui ®Þnh cña Ng©n hµng, kh¸ch hµng ph¶i ®¨ng ký mÉu dÊu, ch÷ ký cña c¸n bé giao dÞch víi Ng©n hµng, hoÆc giÊy më tµi kho¶n tiÒn göi thanh to¸n (nÕu cha më).
ØHå s¬ kinh tÕ bao gåm:
+KÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh trong kú.
+B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n, kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh kú tríc liÒn kÒ víi kú vay vèn.
+B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh kú tríc liÒn kÒ víi kú vay vèn.
ØHå s¬ vay vèn cho mçi lÇn vay.
+GiÊy ®Ò nghÞ vay vèn.
+Dù ¸n, ph¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh dÞch vô, ®êi sèng.
+B¶n sao hîp ®ång mua hµng hoÆc b¸o gi¸, phiÕu nhËp kho c¸c chøng tõ thanh to¸n (nÕu cã)
+Hå s¬ b¶o ®¶m tiÒn vay nh: GiÊy tê chøng minh quyÒn së h÷u tµi s¶n, giÊy tê chøng minh n¨ng lùc ph¸p lý, n¨ng lùc tµi chÝnh cña ngêi b¶o l·nh.
*§èi víi hé gia ®×nh, c¸ nh©n, tæ hîp t¸c cã ®¨ng ký ho¹t ®éng kinh doanh theo nghÞ ®Þnh sè 02/2000/N§-CP ngµy 3/2/2000 cña ChÝnh phñ.
ØHå s¬ ph¸p lý bao gåm:
+C¸c tµi liÖu chøng minh n¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù, hµnh vi d©n sù, x¸c nhËn hé khÈu ®èi víi hé gia ®×nh c¸ nh©n ë n«ng th«n, sæ hé khÈu gia ®×nh ®èi víi c¸ nh©n ë ®« thÞ.
+GiÊy phÐp kinh doanh ®îc cÊp cã thÈm quyÒn cÊp.
+GiÊy tê hîp ph¸p hîp lÖ ®îc giao cho thuª chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt, mÆt níc (®èi víi hé n«ng, l©m, ng nghiÖp).
+GiÊy phÐp ®¸nh b¾t thñy h¶i s¶n, ®¨ng kiÓm tµu, thuyÒn.
+Hîp ®ång hîp t¸c, chøng thùc cña UBND x·, phêng, thÞ trÊn cho phÐp ho¹t ®éng ®èi víi tæ hîp t¸c.
+Hå s¬ dù ¸n ®èi víi cho vay trung, dµi h¹n
+C¸c giÊy tê kh¸c theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt.
ØHå s¬ vay vèn bao gåm hai lo¹i.
+§èi víi hé kh«ng ph¶i thÕ chÊp, cÇm cè b»ng tµi s¶n th× giÊy ®Ò nghÞ vay vèn kiªm ph¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh.
+§èi víi hé ph¶i thùc hiÖn b¶o ®¶m b»ng tµi s¶n th× hå s¬ vay vèn gåm cã: GiÊy ®Ò nghÞ vay vèn, dù ¸n, ph¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh, hå s¬ b¶o ®¶m tiÒn vay theo qui ®Þnh.
b/Hå s¬ do ng©n hµng lËp gåm:
-C¸c b¸o c¸o thÈm ®Þnh, t¸i thÈm ®Þnh.
-C¸c lo¹i th«ng b¸o nh: Th«ng b¸o tõ chèi cho vay, th«ng b¸o cho vay, th«ng b¸o gia h¹n nî, th«ng b¸o nî ®Õn h¹n, th«ng b¸o nî qu¸ h¹n, th«ng b¸o t¹m ngõng cho vay, th«ng b¸o chÊm døt cho vay.
-B¸o c¸o kiÓm tra sö dông vèn vay, b¸o c¸o ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh.
-Sæ theo dâi cho vay vµ thu nî.
c/Hå s¬ do kh¸ch hµng vµ Ng©n hµng cïng lËp
-Hîp ®ång tÝn dông hoÆc sæ vay vèn
-Hîp ®ång b¶o ®¶m tiÒn vay nh hîp ®ång cÇm cè, thÕ chÊp tµi s¶n.
2.2.1.2. Ph©n tÝch tÝn dông
Môc tiªu kinh doanh hµng ®Çu cña c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i lµ lîi nhuËn, song trªn con ®êng t×m kiÕm lîi nhuËn tèi ®a ®ã c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i lu«n gÆp ph¶i mét “rµo c¶n” ®ã lµ rñi ro. §Ó phßng ngõa, h¹n chÕ rñi ro c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i ®· ¸p dông nhiÒu biÖn ph¸p trong ®ã cã biÖn ph¸p c¬ b¶n, cã vÞ trÝ quan träng sè 1 lµ ph¶i ph©n tÝch ®¸nh gi¸ mét c¸ch toµn diÖn kh¸ch hµng tríc khi cho vay. NÕu kh¸ch hµng ®îc ®¸nh gi¸ lµ tèt nh cã ®ñ t c¸ch trong kinh doanh, cã n¨ng lùc tµi chÝnh ®¶m b¶o, chÊp hµnh tèt c¸c hîp ®ång tÝn dông trong qu¸ khø vµ cã triÓn väng ph¸t triÓn trong t¬ng lai.. th× sÏ ®îc Ng©n hµng xem xÐt cho vay. Ngîc l¹i nÕu kh¸ch hµng kh«ng ®¸p øng ®îc nh÷ng vÊn ®Ò trªn Ng©n hµng sÏ tõ chèi cho vay.
a.Ph©n tÝch ®¸nh gi¸ kh¸ch hµng
§Ó ph©n tÝch ®¸nh gi¸ kh¸ch hµng, ng©n hµng dùa vµo c¸c tµi liÖu sau ®©y
-Tµi liÖu thuyÕt minh vÒ viÖc vay vèn nh kÕ ho¹ch hoÆc ph¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh, giÊy phÐp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu, c¸c hîp ®ång cung cÊp tiªu thô s¶n phÈm.
-C¸c tµi liÖu kÕ to¸n ®Ó ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña kh¸ch hµng nh: B¶ng tæng kÕt tµi s¶n, b¶n thuyÕt minh vÒ t×nh h×nh c«ng nî, b¶n gi¶i tr×nh vÒ kÕt qu¶ kinh doanh, b¶n ph©n tÝch chi tiÕt vÒ lç l·i.
-C¸c tµi liÖu liªn quan ®Õn ®¶m b¶o tÝn dông.
-Ngoµi ra Ng©n hµng cßn ®a thªm vµo c¸c th«ng tin kh¸c nh: viÖc pháng vÊn trùc tiÕp n._.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
3739.doc
