Một số vấn đề về kế toán cho vay tại Ngân hàng đầu tư và phát triển (BIDV) tỉnh Phú Thọ

Lêi më ®Çu §Êt nuíc ta ®ang trong giai ®o¹n ®Çu cña c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ nªn vÊn ®Ò vèn ®¸p øng nhu cÇu c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ lµ mét vÊn ®Ò cùc kú quan träng vµ cÊp b¸ch trong hiÖn t¹i vµ nhiÒu n¨m tíi . T¹o vèn vµ sö dông vèn cã hiÖu qu¶ lµ nh÷ng vÊn ®Ò ®ang ®­îc chÝnh phñ vµ ngµnh ng©n hµng ®Æc biÖt quan t©m. Trong nh÷ng n¨m qua hoµ nhËp víi c«ng cuéc x©y dùng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc, ngµnh Ng©n Hµng ®· cã nh÷ng b­íc tiÕn næi bËt, chuyÓn biÕn c¶ vÒ chÊt vµ l­îng trong mäi mÆt ho¹t ®éng. Ng©n hµng ViÖt nam cã kh¶ n¨ng tranh thñ mäi c¬ héi vµ b»ng nç lùc chñ quan lu«n v­¬n tíi ®Ó ®ñ søc ®­¬ng ®Çu víi nh÷ng thö th¸ch míi trong sù nghiÖp ph¸t triÓn ®Êt n­íc ngµy nay, b¶n th©n Ng©n hµng ®ang tõng ngµy tõng giê thùc sù t¹o ra nh÷ng chuyÓn biÕn míi gãp phÇn kh«ng nhá vµo c«ng cuéc ®æi míi ®Êt n­íc. Thµnh c«ng næi bËt nhÊt cña Ng©n hµng trong thêi gian qua lµ ®· cïng c¸c ngµnh, c¸c cÊp kiÒm chÕ ®­îc l¹m ph¸t ë møc cho phÐp, tõng b­íc æn ®Þnh tiÒn tÖ vµ gãp phÇn thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ. Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n quan träng dÉn ®Õn thµnh c«ng trªn lµ do ngµnh ng©n hµng ®· tõng b­íc hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ ng©n hµng, ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh tÝn dông mµ mòi nhän lµ ®¸p øng nhanh chãng, ®Çy ®ñ, kÞp thêi nhu cÇu vÒ vèn ®Ó më réng s¶n xuÊt kinh doanh ®Çu t­ ph¸t triÓn cho toµn bé nÒn kinh tÕ. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y tÝn dông ng©n hµng ®· gÆt h¸i ®­îc nhiÒu kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ ®· ®Çu t­ ®óng h­íng, ®óng n¬i, ®óng chç kh«ng nh÷ng ®¶m b¶o an toµn ®ång vèn, cã lîi nhuËn mµ cßn t¹o ®iÒu kiÖn cho tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ cïng ph¸t triÓn. C¸c h×nh thøc tÝn dông ngµy cµng ®a d¹ng, phong phó tõng b­íc ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ngµy cµng cao cña kh¸ch hµng. Nh­ chóng ta ®· biÕt nguån vèn chñ yÕu cho nÒn kinh tÕ lµ do ngµnh ng©n hµng ®¶m nhËn. B»ng mét lo¹t c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn ng©n hµng ®· tËp trung vÒ tay m×nh mét l­îng vèn lín vµ tõ ®ã phôc vô l¹i nÒn kinh tÕ th«ng qua c¸c ho¹t ®éng cho vay. Ta cã thÓ h×nh dung, vèn lµ mét dßng ch¶y, dßng ch¶y l­u th«ng kh«ng bÞ ¸ch t¾c ë cuèi dßng, ë ®Çu ra (kh©u sö dông vèn) th× mäi nguån vèn ch¶y vµo thuËn lîi (Huy ®éng vèn) vµ ng­îc l¹i mét khi ®Çu ra bÞ ¸ch t¾c (sö dông kh«ng hÕt hoÆc kh«ng cã hiÖu qu¶) th× dßng ch¶y bÞ ngõng trÖ, ø ®äng vµ cuèi cïng sÏ ®æi chiÒu. Qua ®ã ta thÊy r»ng ho¹t ®éng cho vay cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i cã tÇm quan träng nh­ thÕ nµo trong viÖc t¹o vèn vµ sö dông vèn cã hiÖu qu¶. Thùc tÕ hiÖn nay ho¹t ®éng tÝn dông chiÕm tíi 80% ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng th­¬ng m¹i vµ còng chÝnh v× vËy mµ c«ng viÖc cña kÕ to¸n cho vay rÊt nÆng nÒ vµ phøc t¹p, nã chiÕm mét phÇn lín c«ng viÖc trong phßng kÕ to¸n. Tuy nhiªn bªn c¹nh nh÷ng thµnh qu¶ ®· ®¹t ®­îc th× hiÖn nay tÝn dông ng©n hµng nãi chung vµ nghiÖp kÕ to¸n cho vay vÉn cßn mét sè tån t¹i cÇn ®­îc nghiªn cøu vµ t×m ra biÖn ph¸p kh¾c phôc. Trong thêi gian lµm viÖc t¹i Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn tØnh Phó Thä vµ nh÷ng n¨m häc kÕt hîp gi÷a häc vµ hµnh t«i ®· lùa chän ®Ò tµi “Mét sè vÊn ®Ò vÒ kÕ to¸n cho vay t¹i Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn tØnh Phó Thä” Víi thêi gian lµm viÖc vµ häc tËp t¹i tr­êng do nhËn thøc vµ tr×nh ®é cßn h¹n chÕ kho¸ luËn cña t«i kh«ng tr¸nh khái nh÷ng khiÕm khuyÕt, rÊt mong ®­îc sù gióp ®ì cña ThÇy c« gi¸o ®Ó nh÷ng nhËn thøc vµ kho¸ luËn cña t«i ®­îc hoµn thiÖn h¬n. T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c ThÇy (c«) gi¸o ®· d×u d¾t h­íng dÉn t«i trong suèt thêi gian häc tËp vµ viÕt kho¸ luËn. T«i xin c¶m ¬n ban l·nh ®¹o Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn tØnh Phó Thä n¬i t«i c«ng t¸c vµ thùc tËp ®· gióp t«i hoµn thµnh kho¸ luËn. Ch¦¬ng I TÝn dông ng©n hµng trong viÖc phôc vô ph¸t triÓn kinh tÕ Vai trß nhiÖm vô cña kÕ to¸n cho vay I. Vai trß cña tÝn dông ng©n hµng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. 1. Vai trß cña tÝn dông ng©n hµng ®èi víi sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ: TÝn dông lµ mét ph¹m trï kinh tÕ nÈy sinh trong ®iÒu kiÖn nÒn s¶n suÊt hµng ho¸. Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña tÝn dông kh«ng chØ nh»m tho¶ m·n nhu cÇu ®iÒu hoµ vèn trong x· héi mµ cßn lµ ®éng lùc thóc ®Èy sù t¨ng tr­ëng cña mét n­íc. Theo néi dung kinh tÕ, tÝn dông thùc chÊt lµ mét quan hÖ ph©n phèi h×nh thøc gi¸ trÞ, tÝn dông biÓu hiÖn mét h×nh th¸i vËn ®éng ®Æc biÖt cña nguån tµi chÝnh, sù vËn ®éng nµy ®­îc thùc hiÖn theo mét chu kú khÐp kÝn mang tÝnh quy luËt. Nãi mét c¸ch kh¸c “TÝn dông lµ quan hÖ kinh tÕ vÒ sö dông vèn t¹m thêi gi÷a ng­êi cho vay vµ ng­êi ®i vay theo nguyªn t¾c cã hoµn tr¶ dùa trªn sù tÝn nhiÖm” nhê cã tÝn dông mµ nguån tµi chÝnh ®· lu©n chuyÓn sang nÒn kinh tÕ quèc d©n tõ chñ thÓ nµy sang chñ thÓ kh¸c nh»m tho¶ m·n nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. Vai trß cña tÝn dông ®èi víi s¶n xuÊt vµ sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ ë mäi quèc gia trªn thÕ giíi lµ kh«ng thÓ phñ nhËn ®­îc. §Æc biÖt tÝnh chÊt c¹nh tranh vèn cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng lu«n t¹o ra xu h­íng ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh tÝn dông . Víi môc ®Ých sö dông tÝn dông nh­ lµ mét c«ng cô khai th¸c vµ ®éng viªn cã hiÖu qu¶ nhÊt nh÷ng l­îng tiÒn tÖ t¹m thêi nhµn rçi, phï hîp víi qu¸ tr×nh vËn ®éng cña vèn tiÒn tÖ trong x· héi th× tÝn dông ng©n hµng lµ tiÕn bé nhÊt, cã vai trß quan trong nhÊt. TÝn dông ng©n hµng ®­îc h×nh thµnh tõ rÊt sím ngay tõ khi h×nh thµnh c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i. Trong thêi kú nµy c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ®· lu«n t×m kiÕm c¸c c¬ héi ®Ó tiÕn hµnh cho vay coi ®ã nh­ lµ mét nhu cÇu chñ yÕu trong viÖc duy tr× vµ më réng ho¹t ®«ng cña m×nh. Trªn gãc ®é kinh tÕ häc “TÝn dông ®­îc hiÓu lµ quan hÖ kinh tÕ vÒ sö dông vèn t¹m thêi gi÷a ng©n hµng (víi t­ c¸ch lµ ngêi ®i vay) theo nguyªn t¾c hoµn tr¶ dùa trªn c¬ së sù tÝn nhiÖm nh»m tho¶ m·n nhu cÇu vÒ vèn c¸c doanh nghiÖp vµ c¸c c¸ nh©n trong kinh doanh” Vai trß cña tÝn dông ng©n hµng trong viÖc phôc vô ph¸t triÓn kinh tÕ nh­ sau: 1.1. TÝn dông ng©n hµng lµ chiÕc cÇu nèi gi÷a cung vµ cÇu vÒ vèn tõ ®ã gãp phÇn ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ . Trong x· héi lu«n h×nh thµnh c¸c nguån tiÒn nhµn rçi t¹i c¸c chñ thÓ kh¸c nhau, nh÷ng ng­êi së h÷u c¸c nguån tiÒn nµy lu«n mong muèn nã vËn ®éng ®Ó sinh lêi do vËy hä nÈy sinh ý ®Þnh cho vay lµm h×nh thµnh nªn kh¶ n¨ng cung øng vÒ vèn tÝn dông. MÆt kh¸c trong x· héi lu«n cã nh÷ng ng­êi cã nhu cÇu sö dông tiÒn v­ît qu¸ kh¶ n¨ng vèn hiÖn cã cña hä lµm n¶y sinh ý ®Þnh ®i vay h×nh thµnh nªn cÇu vÒ vèn tÝn dông. Ho¹t ®éng tÝn dông cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ®· tho¶ m·n ®­îc nh÷ng lo l¾ng cña ng­êi cã vèn vµ ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña ng­êi cÇn vèn cã nghÜa lµ c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ®øng ra lµm trung gian nhËn tiÒn göi tõ tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ vµ cho vay l¹i c¸c ®¬n vÞ c¸ nh©n trong nÒn kinh tÕ hay nãi c¸ch kh¸c: TÝn dông ng©n hµng lµ cÇu nèi ®Ó nh÷ng ng­êi cã vèn vµ nh÷ng ng­êi cÇn vèn gÆp nhau. Qua ho¹t ®éng nµy tÝn dông ng©n hµng ®· gãp phÇn cung øng vµ ®iÒu hoµ vèn trong tõng doanh nghiÖp vµ toµn bé nÒn kinh tÕ, t¹o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®­îc tiÕn hµnh mét c¸ch tr«i ch¶y, ®· ®¸p øng kÞp thêi nhu cÇu vèn cè ®Þnh, vèn l­u ®éng, bæ xung t¨ng c­êng cñng cè tµi s¶n cè ®Þnh lµm cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®­îc tuÇn hoµn, thóc ®Èy s¶n xuÊt l­u th«ng, t¨ng tèc ®é chu chuyÓn vèn tiÒn tÖ trong x· héi, gãp phÇn thóc ®Èy qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt më réng. 1.2. TÝn dông gãp phÇn thóc ®Èy qu¸ tr×nh tËp trung vèn vµ phôc vô s¶n xuÊt kinh doanh: B»ng c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn ngµy cµng ®a d¹ng vµ phong phó cïng víi viÖc tho¶ m·n thÝch ®¸ng nhu cÇu lîi Ých, nhu cÇu cÇn tiÒn ®ét xuÊt cña ng­êi göi tiÒn mµ c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ®· thu hót ®­îc tÊt c¶ c¸c nguån tiÒn nhµn rçi dï lµ nhá nhÊt tõ trong d©n chóng tËp trung vÒ tay m×nh vµ tõ ®ã ®¸p øng ®ùîc nhu cÇu vÒ vèn ngµy cµng t¨ng cña nÒn kinh tÕ hay nãi c¸ch kh¸c ho¹t ®éng cña tÝn dông ®· lµm nhiÖm vô th«ng dßng ®Ó vèn ch¶y tõ n¬i thõa ®Õn n¬i thiÕu th«ng qua viÖc thùc hiÖn ho¹t ®éng ®i vay vµ cho vay Th«ng qua c«ng t¸c tÝn dông c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ®· vµ ®ang thùc hiÖn chøc n¨ng x· héi cña m×nh, lµm cho s¶n phÈm x· héi ®­îc t¨ng lªn, vèn ®Çu t­ ®­îc më réng, vµ tõ ®ã gãp phÇn thóc ®Èy sù ph¸t triÓn kinh tÕ ViÖc ®¸p øng phÇn lín nhu cÇu vèn vay cña nÒn kinh tÕ, tÝn dông ng©n hµng lµ kªnh quan träng nhÊt chuyªn cung øng vèn vµ gióp c¸c doanh nghiÖp khai th¸c cã hiÖu qu¶ kinh tÕ, kü thuËt lao ®éng cña m×nh. Qu¸ tr×nh ®Çu t­ tÝn dông kh«ng ph¶i r¶i ®Òu cho mäi chñ thÓ cã nhu cÇu ®Çu t­ ®­îc tËp trung cho doanh nghiÖp lín kinh doanh cã hiÖu qu¶. §Çu t­ tËp trung lµ tÊt yÕu trªn c¬ së ®¶m b¶o c¸c ®iÒu kiÖn tÝn dông sÏ tr¸nh ®­îc rñi ro vµ thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ 1.3. TÝn dông Ng©n hµng t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn quan hÖ kinh tÕ víi c¸c n­íc: Trong quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i, tÝn dông ng©n hµng gãp phÇn trong sù ph¸t triÓn quan hÖ n­íc ta víi c¸c n­íc b¹n. Mét mÆt tÝn dông ng©n hµng trùc tiÕp tham gia trong c¸c quan hÖ thanh to¸n quèc tÕ , mÆt kh¸c tÝn dông ng©n hµng ®· tham gia trùc tiÕp trong ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ Ng©n hµng nhËn c¸c nguån vèn tµi trî tõ c¸c n­íc cÊp tÝn dông còng nh­ c¸c tæ chøc tÝn dông Quèc tÕ ®em cho vay tµi trî c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt, xuÊt nhËp khÈu, ®Çu t­ chiÒu s©u, ®æi míi céng nghÖ vµ øng dông khoa häc kü thuËt vµo s¶n xuÊt trong n­íc thóc ®Èy s¶n xuÊt trong n­íc nh»m phôc vô tèt cho ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu, gãp phÇn t¨ng tr­ëng kinh tÕ Nh­ vËy th«ng qua c¸c ho¹t ®éng cña m×nh, tÝn dông ng©n hµng ®· gãp mét phÇn kh«ng nhá trong c«ng cuéc ®æi míi vµ chuyÓn biÕn nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc . 2. Vai trß cña tÝn dông ng©n hµng ®èi víi c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh: Doanh nghiÖp ng©n hµng còng nh­ mäi doanh nghiÖp kh¸c ho¹t ®éng trªn thÞ tr­êng ®Òu cÇn cã kh¸ch hµng, nã ®ãng vai trß quan träng trong sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn ho¹t ®éng cña mäi doanh nghiÖp trªn thÞ tr­êng. §èi víi ng©n hµng, kh¸ch hµng g÷i vai trß quyÕt ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña ng©n hµng, khi kh¸ch hµng cña ng©n hµng ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ ph¸t triÓn tèt th× ng©n hµng sÏ cã ®iÒu kiÖn ®Ó më réng quy m« vµ chÊt l­îng kinh doanh cña m×nh vµ ng­îc l¹i. Do ®ã ho¹t ®éng ng©n hµng lu«n lu«n ph¶i g¾n chÆt vµo ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp nh»m tho¶ m·n cao nhÊt c¸c mong muèn cña kh¸ch hµng, h¬n n÷a kh¸ch hµng cßn lµ ng­êi cung cÊp vèn ®Ó ng©n hµng kinh doanh, v× vËy ng©n hµng võa ph¶i thu hót kh¸ch hµng ®Ó cñng cè ®Çu vµo, võa ph¶i thu hót kh¸ch hµng ®Ó cñng cè ®Çu ra Trong qu¸ tr×nh chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ë n­íc ta, c¸c doanh nghiÖp cã mét vÞ trÝ, vai trß hÕt søc quan träng, nã lµ ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o nh÷ng c©n ®èi chñ yÕu cho toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n. Tuy nhiªn mét vÊn ®Ò khã kh¨n lín nhÊt hiÖn nay ®èi víi c¸c doanh nghiÖp lµ thiÕu vèn kinh doanh. Hä gi¶i quyÕt b»ng con ®­êng nµo lµ tèi ­u nhÊt? Vèn tÝn dông cã vai trß nh­ thÕ nµo ®èi víi sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp? 2.1. TÝn dông ng©n hµng ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp ®­îc liªn tôc: Trong mét nÒn kinh tÕ nhu cÇu vÒ tÝn dông th­êng xuyªn ph¸t sinh do c¸c doanh nghiÖp lu«n t×m c¸ch ph¸t triÓn, më réng s¶n xuÊt, ®æi míi c«ng nghÖ, ®æi míi c¸c ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn, tin häc kü thuËt...®Æc biÖt ®èi víi nÒn kinh tÕ ViÖt nam hiÖn nay, nhu cÇu vÒ vèn rÊt lín trong lóc c¸c nhµ kinh doanh ch­a tÝch luü ®­îc nhiÒu, ch­a cã thêi gian ®Ó tÝch luü vèn, t©m lý ®Çu t­ trùc tiÕp cña c«ng chóng vµo c¸c doanh nghiÖp cßn rÊt h¹n chÕ. Do vËy ®Çu t­ trùc tiÕp vµo c¸c doanh nghiÖp míi chñ yÕu dùa vµo vèn tù cã cña c¸c nhµ kinh doanh vµ bé phËn chñ yÕu cßn l¹i ph¶i nhê vµo vèn cña hÖ thèng ng©n hµng. Vèn tÝn dông t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n, mua s¾m m¸y mãc thiÕt bÞ, c¶i tiÕn kü thuËt, më réng s¶n xuÊt, bï ®¾p c¸c kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh... cã vèn c¸c doanh nghiÖp sÏ mua ®­îc nguyªn nhiªn vËt liÖu ®Ó x©y dùng nhµ m¸y, thuª ®­îc lao ®éng, mua ®­îc b¶n quyÒn ph¸t minh s¸ng chÕ, bÝ quyÕt c«ng nghÖ... tõ ®ã gãp phÇn thóc ®Èy vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®­îc liªn tôc ph¸t triÓn. 2.2. TÝn dông ng©n hµng n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp: Cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, c¸c lo¹i h×nh danh nghiÖp ngµy cµng ph¸t triÓn ®a d¹ng, chÝnh ®iÒu nµy ®· ®ßi hái søc v­¬n lªn cña tõng doanh nghiÖp bëi khi ®· cã rÊt nhiÒu c¸c doanh nghiÖp cïng tham gia vµo mét thÞ tr­êng th× c¹nh tranh lµ qui luËt tÊt yÕu cña kinh tÕ thÞ tr­êng sÏ xÈy ra. §èi víi c¸c doanh nghiÖp lín cã nhiÒu ­u thÕ trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh th­êng ®­îc ­u tiªn cÊp tÝn dông, thËm chÝ cã nh÷ng ­u ®·i h¬n h¼n c¸c doanh nghiÖp nhá kÐm ­u thÕ. Do ®ã víi nguån vèn tÝn dông råi rµo t¹o ®iÒu kiÖn thuËn cho c¸c doanh nghiÖp lín më réng qui m« s¶n xuÊt kinh doanh t¨ng c­êng ¸p dông khoa häc kü thuËt hiÖn ®¹i nªn cµng ®øng v÷ng trong c¹nh tranh víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c. C¸c doanh nghiÖp v× ph¶i c¹nh tranh nhau nªn sÏ t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm hµng ho¸ cã chÊt l­îng cao hîp thÞ hiÕu mäi ng­êi vµ cuèi cïng lµ t¹o cho ng­êi tiªu dïng t©m lý yªn t©m, tin t­ëng vµo chÊt l­îng hµng ho¸ t¹o ra sù c«ng b»ng gi÷a ng­êi tiªu dïng vµ ng­êi s¶n xuÊt. 2.3. TÝn dông ng©n hµng gãp phÇn thóc ®Èy cñng cè chÕ ®é h¹ch to¸n kinh tÕ: §Æc tr­ng c¬ b¶n cña tÝn dông lµ sù vËn ®éng trªn c¬ së hoµn tr¶ vµ cã lîi tøc (gèc + l·i) ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp tuÇn hoµn vèn theo chu kú s¶n suÊt. Khi ®i vµo s¶n xuÊt hoÆc mua hµng ho¸ dù tr÷ th× cÇn nhiÒu vèn. Khi tiªu thô l¹i d­ vèn trªn tµi kho¶n tiÒn göi t¹i ng©n hµng th­¬ng m¹i. Ng©n hµng th­¬ng m¹i sö dông vèn cña doanh nghiÖp khi hä cã vèn nhµn rçi vµ cho vay khi hä cÇn vèn s¶n xuÊt kinh doanh. Nhê vËy mµ ho¹t ®éng cña tÝn dông ng©n hµng ®· kÝch thÝch c¸c doanh nghiÖp sö dông vèn cã hiÖu qña. Khi sö dông vèn vay cña ng©n hµng doanh nghiÖp ph¶i t«n träng mäi ®iÒu kiÖn ghi trªn hîp ®éng tÝn dông tr¶ nî vay ®óng h¹n c¶ gèc vµ l·i. B»ng c¸c ho¹t ®éng nh­ vËy ®· kÝch thÝch doanh nghiÖp quan t©m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn , gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt, t¨ng vßng quay vèn t¹o ®iÒu kiÖn n©ng cao doanh lîi cho doanh nghiÖp. Ngoµi ®Æc ®iÓm c¬ b¶n nªu trªn th«ng qua cho vay vèn tÝn dông ®­îc cung cÊp kÞp thêi t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi chi s¶n xuÊt kinh doanh vµ ng­êi cho vay cßn kiÓm so¸t ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp vay vèn lµm cho ng­êi vay vèn cã ý thøc ngµy mét hoµn thiÖn h¬n viÖc qu¶n lý hîp ®ång vèn th«ng qua qu¸ tr×nh h¹ch to¸n kinh tÕ, gãp phÇn cñng cè chÕ ®é h¹ch to¸n kinh tÕ thªm v÷ng ch¾c. II. NhiÖm vô cña kÕ to¸n trong viÖc cÊp tÝn dông. KÕ to¸n lµ c«ng viÖc tÝnh to¸n, ghi chÐp b»ng con sè biÓu hiÖn b»ng gi¸ trÞ tiÒn tÖ tÊt c¶ c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh trong c¸c c¬ quan, xÝ nghiÖp. H¹ch to¸n kÕ to¸n lµ khoa häc qu¶n lý, nghiªn cøu qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi. §Ó qu¶n lý tèt nÒn kinh tÕ ®­a ®Êt n­íc ph¸t triÓn ®óng môc tiªu cña §¶ng nhµ n­íc ®Ò ra sao cho phï hîp víi qui luËt kinh tÕ trong bÊt kú hoµn c¶nh nµo chóng ta ®Òu ph¶i thùc hiÖn tèt. VÒ gãc ®é kinh tÕ mäi ho¹t ®éng ph¶i dùa trªn c¬ së thùc hiÖn chÕ ®é h¹ch to¸n kinh tÕ . Mét doanh nghiÖp ph¸t triÓn tèt s¶n xuÊt kinh doanh ®¬n vÞ ph¶i duy tr× h×nh thøc tiÒn tÖ ®Ó h¹ch to¸n c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. Cã nh­ vËy doanh nghiÖp ®¹t hiÖu qu¶ cao, ®øng v÷ng trong c¬ chÕ thÞ tr­êng. §iÒu nµy ®­îc kh¼ng ®Þnh th«ng qua “§iÒu lÖ tæ chøc kÕ to¸n nhµ n­íc” ban hµnh kÌm theo NghÞ ®Þnh sè 25/H§BT ngµy 18-03-1989 cña Héi ®ång Bé tr­ëng ®· nªu râ: “...KÕ to¸n lµ c«ng cô quan trong ®Ó tÝnh to¸n x©y dùng kiÓm tra viÖc chÊp hµnh ng©n s¸ch nhµ n­íc ®Ó ®iÒu hµnh vµ qu¶n lý nÒn kinh tÕ quèc d©n. §èi víi c¸c tæ chøc xÝ nghiÖp kÕ to¸n lµ c«ng cô quan träng ®Ó ®iÒu hµnh qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng tÝnh to¸n kinh tÕ vµ kiÓm tra b¶o vÖ sö dông tµi s¶n , vËt t­ tiÒn vèn nh»m ®¶m b¶o quyÒn chñ ®éng trong s¶n xuÊt kinh doanh vµ tù chñ tµi chÝnh cña doanh nghiÖp” . Nghiªn cøu c¸c ho¹t ®éng cña ng©n hµng, ®Æc biÖt lµ ho¹t ®éng tÝn dông chóng ta thÊy râ tÇm quan träng cña kÕ to¸n ng©n hµng nãi chung vµ kÕ to¸n cho vay nãi riªng trong c¸c mÆt ho¹t ®éng ®ã. 1. NhiÖm vô cña kÕ to¸n ng©n hµng : KÕ to¸n ng©n hµng ghi nhËn, ph¶n ¸nh chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ kÞp thêi c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh theo ®óng ph¸p lÖnh kÕ to¸n thèng kª cña nhµ n­íc vµ c¸c thÓ lÖ chÕ ®é kÕ to¸n ng©n hµng. Trªn c¬ së ®ã ®Ó b¶o vÖ an toµn tµi s¶n cña b¶n th©n ng©n hµng còng nh­ tµi s¶n cña toµn x· héi b¶o qu¶n t¹i ng©n hµng. Ph©n lo¹i nghiÖp vô tæng hîp sè liÖu theo ®óng ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n vµ theo nh÷ng chØ tiªu nhÊt ®Þnh nh»m cung cÊp th«ng tin mét c¸ch ®Çy ®ñ , chÝnh s¸ch kÞp thêi phôc vô qu¸ tr×nh l·nh ®¹o , thùc thi chÝnh s¸ch qu¶n lý vµ chØ ®¹o ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng . Gi¸m s¸t qu¸ tr×nh sö dông tµi s¶n (vèn) nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông c¸c lo¹i tµi s¶n th«ng qua kiÓm so¸t tr­íc (tiÒn kiÓm) c¸c nghiÖp vô bªn nî vµ bªn cã ë tõng ®¬n vÞ ng©n hµng còng nh­ toµn bé hÖ thèng gãp phÇn t¨ng c­êng kû luËt tµi chÝnh, cñng cè chÕ ®é h¹ch to¸n kinh tÕ trong toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n. Tæ chøc giao dÞch phôc vô kh¸ch hµng mét c¸ch khoa häc v¨n minh, gióp ®ì kh¸ch hµng n¾m ®­îc nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña kü thuËt nghiÖp vô ng©n hµng nãi chung vµ kü thuËt nghiÖp vô kÕ to¸n nãi riªng gãp phÇn thùc hiÖn chiÕn l­îc kh¸ch hµng cña ng©n hµng. 2. NhiÖm vô cña kÕ to¸n cho vay trong viÖc cÊp tÝn dông: KÕ to¸n cho vay lµ c«ng viÖc tÝnh to¸n ghi chÐp b»ng con sè tÊt c¶ c¸c kho¶n vay, thu nî thuéc nghiÖp vô tÝn dông ng©n hµng. Cïng víi nghiÖp vô kÕ to¸n ng©n hµng kÕ to¸n cho vay tham gia trùc tiÕp vµo qu¸ tr×nh ho¹t ®éng nguån vèn vµ sö dông vèn nh»m gióp c¸c ho¹t ®éng ®ã thùc hiÖn chÝnh x¸c kÞp thêi, ®Çy ®ñ . Néi dung ®ã ®Æt ra cho kÕ to¸n cho vay cã nh÷ng nhiÖm vô c¬ b¶n sau: KÕ to¸n cho vay thùc hiÖn viÖc ghi chÐp ®Çy ®ñ, kÞp thêi c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh cho vay thu nî cña ng©n hµng. B¶o vÖ an toµn vèn ng©n hµng ®Çu t­ vµo c¸c ngµnh kinh tÕ TÝnh vµ thu l·i cho vay ®Çu t­, chÝnh x¸c ®Ó ®¶m b¶o thu nhËp Qu¶n lý toµn bé hå s¬ cho vay, hîp ®ång tÝn dông qu¶n lý c¸c kho¶n vay ®em l¹i hiÖu qu¶ cao cña mçi mãn vay. Tõ ®ã t¹o h×nh ¶nh ®Ñp cho ng©n hµng nãi riªng, toµn bé nÒn kinh tÕ nãi chung.KÕ to¸n cho vay ®· t¹o cho ng©n hµng nh÷ng nguån thu nhËp lín trªn cë ®ã ng©n hµng thùc hiÖn ®­îc chøc n¨ng kinh doanh vµ cung øng vèn cho nÒn kinh tÕ. Víi vai trß quan träng, hÖ thèng ng©n hµng ph¶i hoµn thiÖn h¬n nòa ®Ó ®¸p øng ®ßi hái ngµy cµng cao cña nÒn kinh tÕ. III. C¸c ph­¬ng thøc vµ tµi kho¶n kÕ to¸n cho vay: 1. Ph­¬ng thøc cho vay: HiÖn nay c¸c tæ chøc tÝn dông ¸p dông c¸c ph­¬ng thøc cho vay theo quyÕt ®Þnh sè 284/Q§-NHNN ngµy 25/8/2000 cña Thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam. Trªn c¬ së nhu cÇu sö dông cña tõng kho¶n vèn vay cña kh¸ch hµng vµ kh¶ n¨ng kiÓm tra, gi¸m s¸t viÖc kh¸ch hµng sö dông vèn cña tæ chøc tÝn dông, tæ chøc tÝn dông tho¶ thuËn víi kh¸ch hµng vÒ viÖc lùa chän ph­¬ng ¸n cho vay theo mét trong c¸c ph­¬ng thøc cho vay sau: 1.1. Cho vay tõng lÇn: Mçi lÇn vay kh¸ch hµng vµ tæ chøc tÝn dông lµm thñ tôc vay vèn cÇn thiÕt vµ ký kÕt hîp ®ång tÝn dông. 1.2. Cho vay theo h¹n møc tÝn dông: Tæ chøc tÝn dông vµ kh¸ch hµng x¸c ®Þnh vµ tho¶ thuËn mét h¹n møc tÝn dông duy tr× trong mét thêi h¹n nhÊt ®Þnh hoÆc theo chu kú s¶n xuÊt kinh doanh. 1.3 . Cho vay theo dù ¸n ®Çu t­: Tæ chøc tÝn dông cho kh¸ch hµng vay vèn ®Ó thùc hiÖn c¸c dù ¸n ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt, kinh doanh, dÞch vô vµ c¸c dù ¸n ®Çu t­ phôc vô ®êi sèng. 1.4. Cho vay hîp vèn: Mét nhãm tæ chøc tÝn dông cïng cho vay ®èi víi mét dù ¸n vay vèn hoÆc ph­¬ng ¸n vay vèn cña kh¸ch hµng ; trong ®ã, cã mét tæ chøc tÝn dông lµm ®Çu mèi dÇn xÕp, phèi hîp víi c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c. 1.5. Cho vay tr¶ gãp: Khi vay vèn, tæ chøc tÝn dông vµ kh¸ch hµng x¸c ®Þnh vµ tho¶ thuËn sè tiÒn l·i vay ph¶i tr¶ céng víi sè nî gèc ®­îc chia ra ®Ó tr¶ nî theo kú h¹n nî trong thêi h¹n cho vay 1.6. Cho vay theo h¹n møc tÝn dông dù phßng : Tæ chøc tÝn dông cam kÕt ®¶m b¶o s½n sµng cho kh¸ch hµng vay vèn trong ph¹m vi h¹n møc tÝn dông nhÊt ®Þnh. Tæ chøc tÝn dông vµ kh¸ch hµng tho¶ thuËn thêi h¹n hiÖu lùc cña h¹n møc tÝn dông dù phßng, møc phÝ tr¶ cho h¹n møc tÝn dông dù phßng. 1.7. Cho vay th«ng qua nghiÖp vô ph¸t hµnh vµ sö dông thÎ tÝn dông: Tæ chøc tÝn dông chÊp thuËn cho kh¸ch hµng ®­îc sö dông sè vèn vay trong ph¹m vi h¹n møc tÝn dông ®Ó thanh to¸n tiÒn mua hµng ho¸, dÞch vô vµ rót tiÒn mÆt t¹i m¸y rót tiÒn tù ®éng hoÆc ®iÓm øng tiÒn mÆt lµ ®¹i lý cña tæ chøc tÝn dông. Khi cho vay ph¸t hµnh vµ sö dông thÎ tÝn dông, tæ chøc tÝn dông vµ kh¸ch hµng ph¶i tu©n theo c¸c quy ®Þnh cña chÝnh phñ vµ Ng©n hµng nhµ n­íc vÒ ph¸t hµnh vµ sö dông thÎ tÝn dông. Quan hÖ tÝn dông gi÷a ng©n hµng víi c¸c tæ chøc kinh tÕ, t­ nh©n c¸ thÓ bao gåm tÝn dông ng¾n h¹n, tÝn dông trung h¹n, tÝn dông dµi h¹n. TÝn dông ng¾n h¹n nh»m bæ xung vèn l­u ®éng cho c¸c ®în vÞ, c¸ nh©n cã ®ñ vèn ®Ó thùc hiÖn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh. TÝn dông trung h¹n, dµi h¹n nh»m cung cÊp vèn ®Çu t­ c¬ b¶n hoÆc c¶i tiÕn kü thuËt, n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt cña c¸c tæ chøc kinh doanh. Mçi lo¹i tÝn dông cã mét néi dung kinh tÕ vµ yªu cÇu nghiÖp vô kü thuËt riªng, theo ®ã viÖc tæ chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n cho vay còng ®ßi hái ph¶i cã kü thuËt nghiÖp vô thÝch hîp. Trong ®Ò tµi nµy chØ nghiªn cøu vÒ kÕ to¸n cho vay ng¾n h¹n (cho vay bæ xung vèn l­u ®éng) ®èi víi c¸c tæ chøc kinh tÕ vµ c¸ thÓ cã nhiÒu ph­¬ng thøc cho vay nh­ng hiÖn nay c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i chñ yÕu ¸p dông hai ph­¬ng thøc cho vay. Ph­¬ng thøc cho vay tõng lÇn (cho vay theo mãn) vµ ph­¬ng thøc cho vay theo h¹n møc tÝn dông. Ph­¬ng thøc cho vay lµ mét néi dung quan träng thuéc kü thuËt cung øng vèn tÝn dông ®èi víi c¸c tæ chøc kinh tÕ, khi x¸c ®Þnh ®­îc ph­¬ng thøc cho vay thÝch hîp víi mét tæ chøc kinh tÕ sÏ t¹o ®iÒu kiÖn tèt nhÊt ®Ó thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô tÝn dông, g¾n sù vËn ®éng cña tÝn dông víi sù vËn ®éng cña ®èi t­îng vay vèn. Tuú mçi ph­¬ng thøc cho vay mµ ng­êi ta cã c¸ch ¸p dông tõng lo¹i tµi kho¶n ph¶n ¸nh nghiÖp vô cho vay riªng ®Ó theo dâi c¸c mãn vay. Tµi kho¶n nµy thuéc tµi s¶n cã cña ng©n hµng, nã dïng ®Ó ghi chÐp, ph¶n ¸nh toµn bé sè tiÒn mµ ng©n hµng ®· cho vay ®èi víi ng­êi ®i vay ®ång thêi còng ghi chÐp, ph¶n ¸nh sè tiÒn mµ ng­êi ®i vay ®· tr¶ nî ng©n hµng theo nh÷ng kú h¹n nhÊt ®Þnh. ViÖc bè trÝ c¸c tµi kho¶n cho vay trong hÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n ng©n hµng nh­ thÕ nµo lµ tuú thuéc vµo yªu cÇu cña viÖc chØ ®¹o ho¹t ®éng tÝn dông cña ng©n hµng phôc vô nÒn kinh tÕ tõng thêi kú vµ yªu cÇu b¶o vÖ an toµn tµi s¶n cña ng©n hµng. Khi c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc kinh tÕ, c¸c doanh nghiÖp c¸ nh©n cã ®ñ ®iÒu kiÖn vay vèn ng©n hµng vµ ®­îc ng©n hµng cho vay th× kÕ to¸n ng©n hµng sÏ më cho mçi ngêi vay mét tµi kho¶n vay thÝch hîp øng víi hai ph­¬ng thøc cho vay, sö dông hai lo¹i tµi kho¶n cho vay. a) Ph­¬ng thøc cho vay tõng lÇn (cho vay theo mãn): Ph­¬ng thøc cho vay tõng lÇn lµ ph­¬ng thøc cho vay ®Ó bæ xung nhu cÇu vèn l­u ®éng thiÕu hôt trong s¶n xuÊt ®­îc ¸p dông ®èi víi nh÷ng kh¸ch hµng s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng æn ®Þnh, nhu cÇu vay tr¶ kh«ng th­êng xuyªn (s¶n xuÊt kinh doanh mang tÝnh thêi vô) cã nhu cÇu ®Ò nghÞ vay vèn tõng lÇn, kh«ng cã tÝn nhiÖm cao víi Ng©n hµng trong quan hÖ tÝn dông ®Ó tõ ®ã Ng©n hµng c¨n cø vµo tõng ®Ò ¸n, tõng kÕ ho¹ch, tõng ho¹t ®éng king doanh cô thÓ cña ng­êi vay mµ cho vay. Tuú theo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh, ®Æc ®iÓm lu©n chuyÓn vèn cña tõng kh¸ch hµng mµ Ng©n hµng cã thÓ cho vay theo kÕ ho¹ch hoÆc kh«ng theo kÕ ho¹ch. §èi víi nh÷ng kh¸ch hµng ®­îc Ng©n hµng cho vay theo kÕ ho¹ch lµ nh÷ng kh¸ch hµng cã nhu cÇu vay vèn t­¬ng ®èi th­êng xuyªn, cã tÝn nhiÖm t­¬ng ®èi víi Ng©n hµng vµ ®Æc biÖt cã thÓ lËp ®­îc kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh vµ kÕ ho¹ch vay vèn . Quy tr×nh xÐt duyÖt cho vay Th«ng th­êng tr­íc duyÖt kÕ ho¹ch (quý, mïa, vô,n¨m…) kho¶ng 15 ngµy kh¸ch hµng ph¶i lËp kÕ ho¹ch vay vèn göi tíi ng©n hµng, ®ång thêi ph¶i göi cho Ng©n hµng c¸c tµi liÖu: §èi víi kh¸ch hµng lµ doanh nghiÖp: Nh÷ng tµi liÖu liªn quan ®Õn viÖc thuyÕt minh vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp (b¶ng tæng kÕt tµi s¶n, b¸o c¸o chi tiÕt vÒ l·i, vÒ lç, c«ng nî...) nh÷ng tµi liÖu liªn quan ®Õn viÖc thuyÕt minh vÒ kÕ hoach vay vèn, hîp ®ång mua s¾m tµi s¶n. Nh÷ng tµi liÖu liªn quan ®Õn tµi s¶n tÝn dông §èi víi kh¸ch hµng lµ c¸ nh©n th× ph¶i cã ®Çy ®ñ n¨ng lùc ph¸p lý vµ n¨ng lùc hµnh vi. Kh¸i qu¸t quy tr×nh cho vay: Trong kú mçi khi ph¸t sinh nhu cÇu vay vèn ®Ó thanh to¸n tiÒn mua vËt t­ hµng ho¸ vµ trang tr¶i nh÷ng nhu cÇu tµi chÝnh kh¸ch hµng ph¶i lµm giÊy ®Ò nghi vay vèn göi tíi Ng©n hµng cïng c¸c chøng tõ thanh to¸n tiÒn hµng ho¸, dÞch vô. C¸n bé tÝn dông ph¶i tiÕn hµnh thÈm ®Þnh l¹i vµ ®èi chiÕu víi c¸c quy ®Þnh trong cho vay. Ng©n hµng sÏ gi¶i quyÕt cho vay nÕu nhu cÇu vay vèn ®ã hîp lÖ vµ cßn møc cho vay. Mçi mãn vay Ng©n hµng ph¶i x¸c ®Þnh thêi h¹n cho vay, thêi h¹n ®ã ph¶i ®­îc ghi trong hîp ®ång tÝn dông. VÒ thu nî: §Õn h¹n tr¶ ng­êi vay thùc hiÖn b»ng 2 c¸ch: Kh¸ch hµng cè thÓ chñ ®éng tr¶ nî b»ng c¸ch nép tiÒn mÆt hoÆc ng©n phiÕu thanh to¸n vµo Ng©n hµng. Kh¸ch hµng cã thÓ chñ ®éng ®Ò nghÞ kh¸ch hµng trÝch tµi kho¶n ®Ó thu nî. NÕu ®Õn h¹n kh¸ch hµng kh«ng chñ ®éng tr¶ nî, Ng©n hµng cã quyÒn chñ ®éng trÝch tµi kho¶n tiÒn göi cña hä ®Ó thu nî ®èi víi kh¸ch hµng cã tµi kho¶n tiÒn göi t¹i Ng©n hµng vµ ph¶i cã sè d­. NÕu tµi kho¶n tiÒn göi thanh to¸n kh«ng cã tiÒn th× Ng©n hµng xö lý theo 2 ph­¬ng ph¸p lµ cho gia h¹n nî nÕu kh¸ch hµng lµm ®¬n xin gia h¹n nî, gi¶i tr×nh lý do ®­îc Ng©n hµng chÊp nhËn vµ thÈm ®Þnh ®óng th× Ng©n hµng cho ra h¹n nî, nÕu kh«ng th× Ng©n hµng sÏ chuyÓn mãn nî ®ã sang tµi kho¶n nî qu¸ h¹n b) Ph­¬ng thøc cho vay theo h¹n møc tÝn dông: Lµ ph­¬ng thøc cho vay mµ viÖc cho vay vµ thu nî g¾n liÒn víi viÖ lu©n chuyÓn vèn cña Ng©n hµng. Ng©n hµng cho vay khi kh¸ch hµng ph¸t sinh nhu cÇu vay vèn vµ thu nî khi kh¸ch hµng cã thu nhËp §Ó qu¶n lý chØ ®¹o cho vay theo kÕ ho¹ch Ng©n hµng th­êng x¸c ®Þnh cho kh¸ch hµng mét h¹n møc tÝn dông ®ã chÝnh lµ møc d­ nî tèi ®a trªn tµi kho¶n vay Ng©n hµng th­êng ¸p dông ph­¬ng thøc cho vay nµy ®èi víi nh÷ng kh¸ch hµng tho¶ m·n ®iÒu kiÖn: S¶n xuÊt kinh doanh æn ®Þnh, nhu cÇu vay tr¶ th­êng xuyªn, vßng quay vèn l­u ®éng vµ vßng quay vèn tÝn dông th«ng th­êng lín h¬n hoÆc b»ng 3 vßng/quý, cã tÝn nhiÖm cao trong quan hÖ tÝn dông víi Ng©n hµng ®­îc biÓu hiÖn trong quan hÖ vay tr¶ sßng ph¼ng LËp xÐt duyÖt kÕ ho¹ch cho vay: Th«ng th­êng tr­íc kú kÕ ho¹ch 15 ngµy kh¸ch hµng ph¶i lµm ®¬n xin vay lËp kÕ ho¹ch vay vèn cho kú kÕ ho¹ch göi tíi Ng©n hµng cïng c¸c tµi liÖu theo yªu cÇu Ng©n hµng nh­ kÕ ho¹ch ph­¬ng ¸n s¶n xuÊt Do tÝnh chÊt, ®Æc ®iÓm vµ yªu cÇu cña lo¹i vay nµy, nªn hiÖn nay c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i chñ yÕu ¸p dông h×nh thøc cho vay tõng lÇn mµ kh«ng ¸p dông nhiÒu h×nh thøc cho vay theo h¹n møc tÝn dông. NhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ n­íc ta võa b­íc sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n kÓ c¶ t­ liÖu s¶n xuÊt kinh doanh, tr×nh ®é qu¶n lý vµ nguån tµi nguyªn nªn c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh ch­a æn ®Þnh do ®ã kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng ®Ó tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn mµ ph­¬ng thøc cho vay theo h¹n møc tÝn dông ®­a ra. 2. Chøng tõ vµ tµi kho¶n ph¶n ¸nh nghiÖp vô cho vay: 2.1. Chøng tõ kÕ to¸n cho vay: Chøng tõ dïng trong kÕ to¸n cho vay lµ nh÷ng lo¹i giÊy tê ®¶m b¶o vÒ mÆt ph¸p lý c¸c kho¶n cho vay cña ng©n hµng. Mäi sù tranh chÊp vÒ c¸c kho¶n cho vay hay tr¶ nî ®Òu ®­îc gi¶i quyÕt trªn c¬ së c¸c chøng tõ kÕ to¸n cho vay. Chøng tõ kÕ to¸n cho vay ®­îc chia lµm nhiÒu lo¹i: Chøng tõ gèc gåm cã: GiÊy ®Ò nghÞ vay vèn, hîp ®ång tÝn dông, giÊy nhËn nî. Chøng tõ ghi sæ lµ nh÷ng chøng tõ dïng lµm c¨n cø vµ ph¶n ¸nh c¸c kho¶n cho vay vµo c¸c tµi kho¶n cho vay nh­: GiÊy lÜnh tiÒn mÆt (Trong hîp ®ång vay b»ng tiÒn mÆt),c¸c chøng tõ thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt nh­ Uû nhiÖm chi, Uû nhiÖm thu, SÐc thanh to¸n (trong tr­êng hîp vay b»ng chuyÓn kho¶n). §èi víi ph­¬ng thøc cho vay theo h¹n møc tÝn dông khi cho vay ph¶i ký kÕt hîp ®ång tÝn dông tÝnh ph¸p lý cña c¸c kho¶n vay ®­îc thÓ hiÖn ngay trªn c¸c chøng tõ ph¸t tiÒn vay nh­ UûnhiÖm chi, Uû nhiÖm thu, SÐc thanh to¸n... C¸c giÊy tê trong quan hÖ tÝn dông ®ßi hái ph¶i cã ®Çy ®ñ tÝnh ph¸p lý ®­îc thÓ hiÖn trong chøng tõ kÕ to¸n cho vay ®ã chÝnh lµ c¸c yÕu tè x¸c ®Þnh quyÒn chñ thÓ cho vay cña Ng©n hµng, chØ râ ng­êi chÞu tr¸ch nhiÖm nhËn nî vµ ng­êi cam kÕt tr¶ nî gèc vµ l·i theo ®óng h¹n mµ hîp ®ång tÝn dông ®· ®­îc Ng©n hµng vµ ng­êi vay ký. ViÖc l­u gi÷ c¸c giÊy tê trong s¶n xuÊt kinh doanh, hîp ®ång mua b¸n hµng ho¸, b¶ng tæng kÕt tµi s¶n, b¸o c¸o tµi chÝnh... Sau khi nhËn ®­îc hå s¬ vay vèn cña kh¸ch hµng th× Ng©n hµng ph¶i tiÕn hµnh thÈm ®Þnh vÒ tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n, t­ c¸ch ph¸p nh©n cña ng­êi vay vèn, t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh... Trªn c¬ së thÈm ®Þnh ®ã Ng©n hµng cïng kh¸ch hµng tÝnh to¸n nhu cÇu vay vèn cña kú kÕ ho¹ch. C«ng thøc x¸c ®Þnh nhu cÇu vay vèn: Nhu cÇu vay vèn l­u ®éng kú kÕ ho¹ch = Nhu cÇu vèn l­u ®éng b×nh qu©n cho s¶n xuÊt kinh doanh kú kÕ ho¹ch - Vèn l­u ®éng tù cã - Vèn kh¸c Tr­íc khi quyÕt ®Þnh h¹n møc tÝn dông Ng©n hµng ph¶i tiÕn hµnh c©n ®èi nguån vèn cña m×nh ®Ó trªn c¬ së ®ã tho¶ thuËn víi kh¸ch hµng h¹n møc tÝn dông cña kú kÕ ho¹ch. Sau khi x¸c ®Þnh ®­îc c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch th× Ng©n hµng cïng víi kh¸ch hµng ký h¬p ®ång tÝn dông ®Ó x¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm gi÷a hai bªn trong quan hÖ tÝn dông cña kú kÕ ho¹ch. Cô thÓ tr¸ch nhiÖm cña kh¸ch hµng lµ ph¶i ®¶m b¶o vßng quay vèn tÝn dông vµ ph¶i cã tr¸ch nhiÖm tr¶ nî Ng©n hµng theo ®óng hîp ®ång ®· ký vµ ph¶i t¹o ®iÒu kiÖn cho Ng©n hµng kiÓm tra, kiÓm so¸t viÖc sö dông vèn vay cña m×nh. Trong kú kÕ ho¹ch mçi khi ph¸t sinh nhu cÇu vay vèn ®Ó thanh to¸n tiÒn mua vËt t­ hµng ho¸ vµ trang tr¶i c¸c nhu cÇu tµi chÝnh kh¸c, kh¸ch hµng ph¶i göi ®Õn Ng©n hµng c¸c chøng tõ thanh to¸n tiÒn hµng ho¸, dÞch vô. Mçi lÇn vay kh¸ch hµng ph¶i lËp giÊy nhËn nî víi Ng©n hµng kÌm theo B¶ng kª sö dông tiÒn vay, c¸n bé tÝn dông vµ l·nh ®¹o phßng tÝn dông kiÓm tra c¸c tµi liÖu ®ã, nÕu ®¶m b¶o phï hîp víi néi dung sö dông vèn vay theo c¸c ®iÒu kho¶n ®· ghi trong hîp ®ång tÝn dông th× ký vµo giÊy nhËn nî cña kh¸ch hµng. Hå s¬ vay vèn cña kh¸ch hµng do c¸n bé kÕ to¸n cho vay l­u gi÷ lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò quan träng cña kÕ to¸n cho vay ph¶i thùc hiÖn tèt. 2.2 Tµi kho¶n ph¶n ¸nh nghiÖp vô cho vay: Tµi kho¶n ph¶n ¸nh nghiÖp vô cho vay thuéc tµi s¶n cã cña Ng©n hµng (NghiÖp vô bªn cã) nã dïng ®Ó ghi chÐp, ph¶n ¸nh toµn bé sè tiÒn cho vay cña Ng©n hµng ®èi víi kh¸ch hµng vay. §ång thêi còng ghi chÐp, ph¶n ¸nh sè tiÒn mµ kh¸ch hµng vay ®Ó tr¶ nî Ng©n hµng theo nh÷ng kú h¹n nhÊt ®Þnh. Khi c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc kinh tÕ quèc doanh, c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n, c«ng ty TNHH, t­ nh©n... cã ®ñ ®iÒu kiÖn vay vèn vµ ®­îc ng©n hµng cho vay th× kÕ to¸n tr­ëng më cho ng­êi vay mét tµi kho¶n thÝch hîp (Tµi kho¶n cho vay). Tµi kho¶n cho vay cã kÕt cÊu nh­ sau: Bªn Nî: Ph¶n ¸nh sè tiÒn cho vay cña Ng©n hµng ®èi víi c¸c ®¬n vÞ vay Bªn C._.ã: Ph¶n ¸nh sè tiÒn ®¬n vÞ hoµn tr¶ nî Ng©n hµng Ph¶n ¸nh sè tiÒn chuyÓn sang Nî qu¸ h¹n D­ Nî: Ph¶n ¸nh sè tiÒn ®¬n vÞ vay cßn nî Ng©n hµng Khi ®Õn h¹n tr¶ nî kh¸ch hµng ph¶i chñ ®éng tr¶ nî Ng©n hµng c¶ gèc vµ l·i theo ®óng qui ®Þnh, nÕu kh¸ch hµng kh«ng chñ ®éng tr¶ nî th× Ng©n hµng cã quyÒn trÝch trªn TK TiÒn göi cña ®¬n vÞ ®Ó thanh to¸n c¶ gèc vµ l·i. Tr­êng hîp trªn TK TiÒn göi thanh to¸n cña kh¸ch hµng kh«ng ®ñ tiÒn ®Ó thanh to¸n cho kho¶n vay ®ã mµ kh«ng ®­îc Ng©n hµng cho gia h¹n nî th× kÕ to¸n cho vay sÏ lµm thñ tôc chuyÓn sè nî ®ã sang tµi kho¶n Nî qu¸ h¹n vµ ®¬n vÞ vay ph¶i chÞu møc l·i suÊt nî qu¸ h¹n kÓ tõ ngµy chuyÓn sang nî qu¸ h¹n. Trong quan hÖ tÝn dông gi÷a ng­êi ®i vay vµ ng­êi cho vay cô thÓ lµ Ng©n hµng cho kh¸ch hµng vay kh«ng ph¶i bao giê ng­êi vay còng tr¶ nî Ng©n hµng ®óng kú h¹n. Tr­êng hîp ®Õn h¹n tr¶ nî mµ ng­êi vay kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng tr¶ nî vµ còng kh«ng ®­îc Ng©n hµng cho gia h¹n nî cho kho¶n vay ®ã th× sè nî ®ã ph¶i chuyÓn sang TK Nî qu¸ h¹n ®Ó kÕ to¸n cho vay theo dâi vµ tÝnh møc l·i suÊt cao h¬n møc l·i suÊt b×nh th­êng. KÕt cÊu tµi kho¶n Nî qu¸ h¹n: Bªn Nî: Ph¶n ¸nh sè tiÒn cho vay ®· qu¸ h¹n tõ TK cho vay trong h¹n chuyÓn sang Bªn Cã: Ph¶n ¸nh sè tiÒn thu nî qu¸ h¹n hoÆc sè tiÒn ®­îc ®iÒu chØnh l¹i sang TK cho vay trong h¹n. D­ nî: Ph¶n ¸nh sè nî qu¸ h¹n mµ ®¬n vÞ ch­a tr¶ Ng©n hµng C¸c TK cho vay, Nî qu¸ h¹n ®Òu ®­îc më cho tõng lo¹i vay (ng¾n h¹n, trung h¹n, dµi h¹n) vµ theo tõng ®¬n vÞ vay ®Ó theo dâi. IV. Quy tr×nh kÕ to¸n cho vay vµ thu nî: 1. Qui tr×nh kÕ to¸n cho vay, thu nî ®èi víi h×nh thøc tµi kho¶n cho vay tõng lÇn: 1.1. KÕ to¸n giai ®o¹n cho vay: Mçi lÇn vay tiÒn ng­êi vay ph¶i lµm giÊy ®Ò nghÞ vay vèn göi tíi Ng©n hµng ®Ó Ng©n hµng xem xÐt quyÕt ®Þnh viÖc cho vay. NÕu ®­îc Ng©n hµng duyÖt cho vay th× ng­êi vay sÏ tiÕn hµnh lËp Hîp ®ång TÝn dông vµ giÊy nhËn nî ®Ó chÝnh thøc nhËn tiÒn vay. Sau khi ng­êi vay hoµn thµnh c¸c thñ tôc giÊy tê xin vay theo ®óng qui ®Þnh sÏ tiÕn hµnh lËp c¸c chøng tõ kÕ to¸n ®Ó nhËn tiÒn vay. C¨n cø vµo chøng tõ kÕ to¸n h¹ch to¸n: Nî: TK cho vay cña ng­êi vay Cã: TK tiÒn mÆt (nÕu cho vay b»ng tiÒn mÆt) TK ng©n phiÕu (nÕu cho vay b»ng Ng©n phiÕu) TK tiÒn göi cña ng­êi thô h­ëng (nÕu cho vay b»ng chuyÓn kho¶n) TK thanh to¸n qua l¹i gi÷a c¸c Ng©n hµng (nÕu ng­êi thô h­ëng cã TK ë Ng©n hµng kh¸c) Riªng c¸c mãn vay cã gi¸ trÞ Tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm cè, b¶o l·nh trong tõng lÇn thùc hiÖn kÕ to¸n ghi nhËp ngo¹i b¶ng “Tµi s¶n thÕ chÊp cÇm cè”. Sæ chi tiÕt TK cho vay cña tõng ®¬n vÞ do kÕ to¸n viªn gi÷ vµ theo dâi. Hîp ®ång tÝn dông cïng c¸c lo¹i giÊy tê kh¸c sÏ ®­îc l­u trong hå s¬ vay vèn cña ng­êi vay ®Ó tiÖn theo dâi vµ thu håi nî. Hîp ®ång tÝn dông trong hå s¬ vay vèn ph¶i ®­îc s¾p xÕp mét c¸ch khoa häc nh»m theo dâi chÆt chÏ kú h¹n tr¶ nî, ®Ó thu nî kÞp thêi khi kho¶n vay ®· ®Õn h¹n. 1.2. KÕ to¸n giai ®o¹n thu nî, thu l·i: Mét trong nh÷ng ®Æc ®iÓm cña ph­¬ng thøc tÝn dông th«ng th­êng ( cho vay theo mãn) lµ mçi lÇn cho vay hay ph¸t tiÒn vay ®Òu ph¶i ®Þnh thêi h¹n tr¶ nî cho kho¶n vay ®ã, ®Õn thêi h¹n tr¶ nî ng­êi vay ph¶i cã tr¸ch nhiÖm tr¶ nî ng©n hµng. NÕu ®Õn kú h¹n tr¶ nî mµ ng­êi vay kh«ng chñ ®éng tr¶ nî ng©n hµng th× kÕ to¸n ng©n hµng chñ ®éng trÝch tµi kho¶n tiÒn göi cña ng­êi vay ®Ó thu håi nî. C¸c bót to¸n ph¶n ¸nh khi thu nî thu l·i. - Thu nî c¶ gèc vµ l·i cña mét mãn vay cïng mét lóc: Nî: TK tiÒn mÆt (nÕu thu b»ng tiÒn mÆt): gèc + l·i TK ng©n phiÕu (nÕu thu b»ng ng©n phiÕu): gèc + l·i TK tiÒn göi cña ng­êi thô h­ëng (nÕu thu b»ng chuyÓn kho¶n): gèc + l·i. TK thanh to¸n qua l¹i gi÷a c¸c ng©n hµng (nÕu ng­êi thô h­ëng cã tµi kho¶n ë kh¸c ng©n hµng): gèc + l·i. Cã: TK cho vay cña ng­êi vay: gèc Cã: TK thu nhËp cña ng©n hµng: L·i - Thu nî gèc vµ l·i cña vay kh«ng cïng mét lóc: Nh©n viªn kÕ to¸n sÏ thu l·i hµng th¸ng theo sè d­ nî tµi kho¶n cho vay theo ph­¬ng ph¸p tÝch sè, do vËy viÖc thu nî vµ thu l·i sÏ ®­îc h¹ch to¸n ë c¸c thêi ®iÓm riªng. + H¹ch to¸n giai ®o¹n thu l·i: Nî: TK tiÒn mÆt (nÕu thu b»ng tiÒn mÆt) TK ng©n phiÕu (nÕu thu b»ng ng©n phiÕu): TK tiÒn göi cña ng­êi thô h­ëng (nÕu thu tõ tµi kho¶n TGTT ): TK thanh to¸n qua l¹i gi÷a c¸c ng©n hµng (nÕu ng­êi vay cã tk ë kh¸c ng©n hµng) Cã: TK thu nhËp cña ng©n hµng + H¹ch to¸n giai ®o¹n thu nî gèc Nî: TK tiÒn mÆt (nÕu thu b»ng tiÒn mÆt) TK ng©n phiÕu (nÕu thu b»ng ng©n phiÕu) TK tiÒn göi cña ng­êi thô h­ëng (nÕu thu tõ TKTG TT ): TK thanh to¸n qua l¹i gi÷a c¸c ng©n hµng (nÕu ng­êi vay cã tk ë kh¸c ng©n hµng) Cã: TK cho vay cña ng­êi vay Khi thu håi nî, kÕ to¸n ph¶i xo¸ nî trªn hîp ®ång tÝn dông, nh÷ng hîp ®ång tÝn dông thu hÕt nî sau khi ®· xo¸ nî song sÏ ®ãng vµo tËp chøng tõ, nh÷ng hîp ®ång tÝn dông chØ thu cã mét phÇn th× sau khi thu nî sÏ l­u trë l¹i hå s¬ vay vèn cña ng­êi vay vèn ®Ó tiÕp tôc theo dâi thu nî . Tr­êng hîp ng­êi vay cã tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm cè, b¶o l·nh khi vay th× khi tr¶ hÕt nî kÕ to¸n ph¶i ghi xuÊt tµi kho¶n ngo¹i b¶ng”Tµi s¶n thÕ chÊp”®Ó tÊt to¸n tµi kho¶n nµy. - ChuyÓn nî qu¸ h¹n. §Õn h¹n tr¶ nî, nÕu tµi kho¶n tiÒn göi cña ng­êi vay ®· hÕt sè d­, ng­êi vay kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng tr¶ nî vay còng nh­ kho¶n vay ®ã kh«ng ®­îc ra h¹n nî th× kÕ to¸n sÏ lµm thñ tôc chuyÓn sang nî qu¸ h¹n.Khi chuyÓn sang nî qu¸ h¹n kÕ to¸n ghi Nî: Tµi kho¶n nî qu¸ h¹n Cã: Tµi kho¶n cho vay cña ng­êi vay - Xö lý l·i khi chuyÓn nî qu¸ h¹n. §©y chÝnh lµ kho¶n l·i ch­a thu khi chuyÓn gèc sang qu¸ h¹n theo chÕ ®é quy ®Þnh th× kho¶n l·i nµy vÉn theo dâi ngo¹i b¶ng vµ ®­îc h¹ch to¸n trªn tµi kho¶n ngo¹i b¶ng “L·i ch­a thu”. 2. Quy tr×nh kÕ to¸n cho vay theo ph­¬ng thøc cho vay theo h¹n møc tÝn dông: Ph­¬ng thøc cho vay theo h¹n møc tÝn dông ¸p dông víi kh¸ch hµng cã nhu cÇu vay vèn th­êng xuyªn, ®Òu ®Æn, s¶n xuÊt kinh doanh æn ®Þnh, cã uy tÝn trong quan hÖ tÝn dông víi Ng©n hµng. H×nh thøc nµy th­êng ¸p dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp nh­ doanh nghiÖp kinh doanh dÞch vô, c¸c c«ng ty kinh doanh th­¬ng m¹i, xuÊt nhËp khÈu... V× ®èi víi c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp nµy sù biÕn ®éng cña vèn th­êng rÊt lín, møc t¨ng gi¶m nhu cÇu vèn cã thÓ kÕ ho¹ch ho¸ ®­îc. 2.1 KÕ to¸n giai ®o¹n cho vay: C¨n cø vµo kÕ ho¹ch ph¸t tiÒn vay cña tµi kho¶n cho vay theo h¹n møc tÝn dông hay tµi kho¶n tÝn dông vèn l­u ®éng lµ h¹n møc ®· ®­îc tho¶ thuËn gi÷a Ng©n hµng vµ ®¬n vÞ vay vèn ghi trong hîp ®ång tÝn dông trong kú. Nh­ vËy tr¸ch nhiÖm cña kÕ to¸n ph¶i theo dâi chÆt chÏ d­ nî tµi kho¶n cho vay ®Ó d­ nî cña tµi kho¶n cho vay kh«ng v­ît qu¸ h¹n møc tÝn dông ®· ký kÕt trong hîp ®ång cho vay Khi hîp ®ång tÝn dông ®· ®­îc ký kÕt gi÷a kh¸ch hµng vµ Ng©n hµng th× mçi lÇn nhËn tiÒn vay ®¬n vÞ vay vèn chØ cÇn göi ®Õn Ng©n hµng c¸c chøng tõ kÕ to¸n thÝch hîp nh­: GiÊy lÜnh tiÒn mÆt, Uû nhiÖm chi... ®Ó nhËn tiÒn vay. KÕ to¸n cho vay sau khi ®· kiÓm tra, kiÓm so¸t tÝnh hîp lÖ, hîp ph¸p cña chøng tõ vµ ®èi chiÕu víi h¹n møc tÝn dông. NÕu kh¸ch hµng cã ®ñ ®iÒu kiÖn th× míi c¨n cø vµo chøng tõ ®Ó ph¸t tiÒn vay - H¹ch to¸n qu¸ tr×nh ph¸t tiÒn vay nh­ sau: NÕu cho vay b»ng tiÒn mÆt Nî: Tµi kho¶n cho vay (Tµi kho¶n ng­êi vay ) Cã: Tµi kho¶n tiÒn mÆt t¹i quü NÕu cho vay b»ng chuyÓn kho¶n Nî: Tµi kho¶n cho vay (Tµi kho¶n ng­êi vay ) Cã: Tµi kho¶n ng­êi thô h­ëng (NÕu thanh to¸n cïng Ng©n hµng ) Tµi kho¶n thanh to¸n qua l¹i gi÷a c¸c Ng©n hµng (NÕu thanh to¸n kh¸c Ng©n hµng). 2.2. KÕ to¸n giai ®o¹n thu nî thu l·i: Theo nguyªn t¾c chung th× bªn vay vèn ®· ®­îc Ng©n hµng chÊp thuËn cho vay ®Ó hä tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh theo ph­¬ng ¸n ®· ®­îc ghi trong hîp ®ång tÝn dông, lóc hä cã hµng b¸n th× Ng©n hµng sÏ tiÕn hµnh viÖc thu nî. Cã 2 c¸ch thu nî C¸ch 1: Thu nî trùc tiÕp tøc lµ toµn bé sè tiÒn thu b¸n hµng cña ng­êi vay vèn ®­îc nép vµo bªn cã cña tµi kho¶n cho vay. Khi hÕt nî (HÕt sè d­ tµi kháan cho vay) th× kh«ng thu tiÕp n÷a. C¸ch 2: Thu nî gi¸n tiÕp thu qua tiÒn göi thah to¸n cña kh¸ch hµng. Khi kh¸ch hµng cã thu nhËp tõ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh hay tiÒn b¸n hµng nép vµo Ng©n hµng th× kÐ to¸n cho vay sÏ ghi vµo bªn cã tµi kho¶n tiÒn göi cña kh¸ch hµng sau ®è kÕ to¸n míi trÝch tõ tµi kho¶n tiÒn göi thanh to¸n cña kh¸ch hµng ®Ó thu nî. ViÖc kÕ to¸n trÝch bao nhiªu % cña sè tiÒn mµ kh¸ch hµng göi vµo tµi kho¶n tiÒn göi thanh to¸n ®­îc chia lµm hai tr­êng hîp : TrÝch theo tû lÖ % cña sè thu tõ s¶n xuÊt kinh doanh hoÆc trÝch theo tû lÖ % cña sè d­ cã trªn tµi kho¶n tiÒn göi thanh to¸n. §Õn kú tr¶ nî kÕ to¸n cho vay h¹ch to¸n thu nî cña kh¸ch hµng theo sè tiÒn mµ kh¸ch hµng vay nép vµo Ng©n hµng. Khi b¸n hµng nép tiÒn b¸n hµng vµo tµi kho¶n tiÒn göi: Nî: Tµi kho¶n tiÒn mÆt Cã: Tµi kho¶n tiÒn göi Khi thu nî h¹ch to¸n: Nî: Tµi kho¶n tiÒn göi ng­êi vay Cã : Tµi kho¶n cho vay cña ng­êi vay ViÖc thu l·i ®­îc tiÕn hµnh hµng th¸ng theo ph­¬ng ph¸p tÝch sè trÝch tõ tµi kho¶n tiÒn göi thanh to¸n hay kh¸ch hµng nép tiÒn mÆt. NÕu ®Õn ngµy Ng©n hµng thu l·i mµ kh¸ch hµng kh«ng tr¶ l·i th× kÕ to¸n cho vay ghi sè l·i ®ã vµo tµi kho¶n ngo¹i b¶ng “L·i ch­a thu”. HÕt th¸ng ®¬n vÞ vay vèn kh«ng hoµn thµnh kÕ ho¹ch tr¶ nî Ng©n hµng th× kÕ to¸n còng kh«ng chuyÓn sang thu nî tiÕp ë th¸ng sau mµ kÕ to¸n cho vay lµm thñ tôc chuyÓn sè nî ®ã sang tµi kho¶n nî qu¸ h¹n ®Ó ¸p dông l·i suÊt nî qu¸ h¹n ®èi víi kho¶n mµ kh¸ch hµng cßn nî Ng©n hµng. Ch­¬ng II Thùc tr¹ng nghiÖp vô kÕ to¸n cho vay t¹i ng©n hµng ®Çu t¦ vµ ph¸t triÓn phó thä I. Kh¸i qu¸t t×nh h×nh ho¹t ®éng cña Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn Phó Thä: 1. Mét sè nÐt vÒ t×nh h×nh kinh tÕ x· héi t¹i ®Þa bµn tØnh Phó Thä: Phó Thä lµ mét tØnh miÒn nói ®Êt réng, ng­êi ®«ng, d©n c­ ph©n bè kh«ng ®Òu, tr×nh ®é d©n trÝ cßn h¹n chÕ,c¬ së h¹ tÇng cßn thÊp kÐm, kinh tÕ chñ yÕu lµ n«ng nghiÖp, ph¸t triÓn ch­a ®ång ®Òu gi÷a c¸c vïng. Bªn c¹nh nh÷ng khu c«ng nghiÖp lín d©n c­ ®«ng ®óc, kinh tÕ v¨n ho¸ ph¸t triÓn. Cßn nhiÒu huyÖn miÒn nói d©n c­ th­a thít, sèng chñ yÕu b»ng n«ng nghiÖp, ng­êi d©n cßn nhiÒu l¹c hËu.Song tØnh Phó thÞ ®· biÕt ph¸t huy nh÷ng mÆt m¹nh, h¹n chÕ nh÷ng mÆt yÕu ®­a kinh tÕ Phó thä ngµy mét ph¸t triÓn. Ta cã thÓ thÊy sù ph¸t triÓn cña tØnh Phó thä qua c¸c chØ tiªu sau (so víi n¨m 1998): - Gi¸ trÞ tæng s¶n phÈm quèc néi (GDP) cña tØnh t¨ng 10% . - Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp t¨ng 16%. - Gi¸ trÞ cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖp t¨ng 5%. - Gi¸ trÞ ngµnh s¶n xuÊt dÞch vô t¨ng 14%. - Gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t 460 triÖu USD. KÕt qu¶ trªn lµ do sù ®ãng gãp chung cña c¸c ngµnh, c¸c cÊp trªn ®Þa bµn tØnh Phó Thä. VÒ ho¹t ®éng Ng©n hµng, m¹ng l­íi ng©n hµng th­¬ng m¹i vµ c¸c tæ chøc tÝn dông ë Phó thä ph¸t triÓn m¹nh, phôc vô t¨ng tr­ëng kinh tÕ cña tØnh. C¸c tæ chøc tÝn dông kh«ng ngõng më réng kinh doanh ®a n¨ng tæng hîp vµ ph¸t triÓn dÞch vô ng©n hµng nh­ng mçi tæ chøc tÝn dông ®Òu cã ­u thÕ riªng. Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn ho¹t ®éng chñ yÕu trong lÜnh vùc ®Çu t­ ph¸t triÓn phôc vô ®¾c lùc cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Trong n¨m 1999 trªn toµn tØnh Phó thä ngµnh ng©n hµng ®· tÝch cùc huy ®éng c¸c nguån vèn ®Ó cho vay ph¸t triÕn s¶n xuÊt kinh doanh, tæng nguån vèn huy ®éng ®¹t 605 tû t¨ng 18,2%, d­ nî cho vay t¨ng 1.025 tû t¨ng 21,6% so víi n¨m 1998. C¬ cÊu cho vay: doanh nghiÖp nhµ n­íc 55%, doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh 45%, vay ng¾n h¹n 63%, vay trung vµ dµi h¹n 37%, xu thÕ vay trung vµ dµi h¹n ngµy cµng t¨ng. Thùc hiÖn môc tiªu kiÒm chÕ l¹m ph¸t vµ kiÓm so¸t l¹m ph¸t ngay tõ ®Çu n¨m 1999 ngµnh Ng©n hµng tØnh Phó thä ®· ®Ò ra nhiÒu gi¶i ph¸p trong viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, gãp phÇn ®¸ng kÓ vµo viÖc æn ®Þnh gi¸ trÞ ®ång tiÒn. Ngµnh Ng©n hµng Phó thä ®· tæ chøc viÖc ®iÒu hoµ tiÒn mÆt, ®¸p øng ®ñ mäi nhu cÇu cña s¶n xuÊt kinh doanh vµ ®êi sèng, l­u th«ng tiÒn mÆt æn ®Þnh , n¨m 1999 tæng thu tiÒn mÆt 1.900 tû t¨ng 5,9%, tæng chi tiÒn mÆt 2.160 tû gi¶m 1%, béi chi tiÒn mÆt 260tû gi¶m 32% so víi n¨m 1997. Vai trß tiÒn tÖ tÝn dông Ng©n hµng tiÕp tôc ®­îc ph¸t huy trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ cña tØnh theo ®óng ®Þnh h­íng vÒ c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ nÒn kinh tÕ. TØnh Phó Thä cã nh÷ng khu c«ng nghiÖp lín: thµnh phè ViÖt tr× , huyÖn Phong ch©u víi nhiÒu nhµ m¸y lín nh­ : Nhµ m¸y giÊy B·i b»ng, nhµ m¸y supe phèt ph¸t L©m thao... nhu cÇu lín vÒ vèn ®Ó ®Çu t­ vµ s¶n xuÊt kinh doanh lµ th­êng xuyªn. Dùa vµo thÕ m¹nh trªn Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn Phó thä ®· t×m mäi biÖn ph¸p nh»m thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña ng©n hµng m×nh. T¹i c¸c trung t©m c«ng nghiÖp cña tØnh Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn Phó thä ®Òu cã c¸c chi nh¸nh trùc thuéc Ng©n hµng tØnh ®Æt t¹i ®ã ®Ó cung øng vèn tÝn dông c¶ ng¾n, trung, dµi h¹n gãp phÇn thóc ®Èy sù ph¸t triÓn kinh tÕ tØnh Phó thä. KÕt qu¶ ®ã lµ do sù chØ ®¹o s¸ng suèt cña ban l·nh ®¹o Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn tØnh Phó thä theo ®óng c¸c chñ tr­¬ng ®Þnh h­íng cña §¶ng, Nhµ n­íc vµ hÖ thèng ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn ViÖt nam, trong ®ã cã sù ®ãng gãp nhiÖt t×nh vµ cã kÕt qu¶ cña tÊt c¶ c¸c phßng ban vµ c¸n bé nh©n viªn Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn Phó thä. 2. Kh¸i qu¸t lÞch sö ph¸t triÓn vµ m« h×nh tæ chøc Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÕn Phó Thä: NghÞ ®Þnh 53/H§BT tiÕp ®ã lµ c¸c ph¸p lÖnh Ng©n hµng vµ hiÖn nay luËt Ng©n hµng §· ra ®êi. Ng©n hµng nhµ n­íc ®· ban hµnh nhiÒu lo¹t v¨n b¶n vÒ c¬ chÕ nghiÖp vô còng nh­ c¬ chÕ tæ chøc. Theo ®ã trªn ®Þa bµn tØnh Phó thä ®· h×nh thµnh ra hai hÖ thèng ng©n hµng víi chøc n¨ng nhiÖm vô kh¸c nhau. Ng©n hµng nhµ n­íc víi chøc n¨ng qu¶n lý nhµ n­íc ®èi víi mäi ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ, tÝn dông cung øng vµ ®iÒu hoµ l­u th«ng tiÒn tÖ. C¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i víi chøc n¨ng kinh doanh tiÒn tÖ tÝn dông ho¹t ®éng theo nguyªn t¾c tù chñ tµi chÝnh. Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn Phó thä thµnh lËp th¸ng 5 n¨m 1957 lµ mét trong b¶y chi nh¸nh ®­îc thµnh lËp sím nhÊt trªn miÒn b¾c hoµn toµn gi¶i phãng. §Õn nay Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn Phó thä ®· tr¶i qua h¬n 43 n¨m víi 3 lÇn ®æi tªn . Chøc n¨ng nhiÖm vô cã nh÷ng thay ®æi bæ xung , song b¶n chÊt vÉn lµ mét ng©n hµng quèc doanh , ho¹t ®éng chñ yÕu trong lÜnh vùc ®Çu t­ ph¸t triÓn. Ngay tõ ngµy thµnh lËp ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn cã nhiÖm vô lµ cÊp ph¸t vµ thanh to¸n vèn ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n thuéc nguån vèn ng©n s¸ch nhµ nuíc . Tõ khi cã ph¸p lÖnh Ng©n hµng (th¸ng 5-1990) chøc n¨ng qu¶n lý nhµ n­íc vµ chøc n¨ng kinh doanh trong Ng©n hµng ®­îc ph©n ®Þnh râ h¬n . Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn thµnh mét ng©n hµng chuyªn doanh võa phôc vô ®Çu t­ ph¸t triÓn vµ më réng kinh doanh ®a n¨ng tæng hîp më réng ho¹t ®éng trong n­íc vµ v­¬n ra n­íc ngoµi .Sau khi cã quyÕt ®Þnh 654/Q§-TTg th¸ng11-1994 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ vµ QuyÕt ®Þnh sè 293 cña Thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam.Tõ ®Çu n¨m 1995 ®Õn nay Ng©n hµng ®Çu t­ ph¸t triÓn chÊm døt viÖc cÊp ph¸t vèn ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n b»ng vèn ng©n s¸ch , chuyÓn ng©n hµng ®Çu t­ ph¸t triÓn sang kinh doanh tiÒn tÖ tÝn dông ng©n hµng víi chøc n¨ng chñ yÕu lµ ®Çu t­ ph¸t triÓn ®ång thêi kinh doanh ®a n¨ng tæng hîp. §Ó phôc vô cho qu¸ tr×nh ho¹t ®éng Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn Phó thä víi ®éi ngò c¸n bé 93 ng­êi , cã hai chi nh¸nh trùc thuéc vµ héi së chÝnh t¹i §¹i lé Hïng v­¬ng thµnh phè ViÖt tr× tØnh Phó thä. - Ban l·nh ®¹o ®iÒu hµnh gåm cã Gi¸m ®èc vµ hai Phã Gi¸m ®èc. - C¸c phßng nghiÖp vô gåm cã: Phßng TÝn dông I chuyªn s©u vÒ tÝn dông trung vµ dµi h¹n. Phßng TÝn dông II chuyªn s©u vÒ tÝn dông ng¾n h¹n. Phßng KÕ to¸n tµi vô chuyªn s©u vÒ nghiÖp vô kÕ to¸n thanh to¸n. Phßng Thanh to¸n quèc tÕ chuyªn s©u vÒ nghiÖp vô thanh to¸n víi n­íc ngoµi. Phßng Kho quü. Phßng KiÓm so¸t: kiÓm so¸t c¸c ho¹t ®éng ng©n hµng trong néi bé Chi nh¸nh. Phßng Nguån vèn: víi nhiÖm vô huy ®éng vèn vµ c©n ®èi vèn phôc vô cho ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng. Phßng Tæ chøc hµnh chÝnh. Víi c¬ cÊu tæ chøc nh­ trªn ®· phï hîp víi ®Æc ®iÓm kinh doanh cña ng©n hµng. Trong nh÷ng n¨m qua d­íi sù l·nh ®¹o cña ban gi¸m ®èc víi sù phèi hîp gi÷a c¸c phßng ban trong ho¹t ®éng kinh doanh ®· ®­a ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn Phó thä gÆt h¸i ®­îc nhiÒu kÕt qu¶ tèt ®Ñp. 3. Kh¸i qu¸t vÒ t×nh h×nh ho¹t ®éng cña ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn Phó Thä: 3.1. Ho¹t ®éng nguån vèn: Nguån vèn cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i lµ c¬ së ®Ó tæ chøc mäi ho¹t ®éng kinh doanh, nã quyÕt ®Þnh ®Õn quy m« ho¹t ®éng cña Ng©n hµng nãi chung vµ quy m« cña tÝn dông nãi riªng, do vËy nã quyÕt ®Þnh tíi kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña Ng©n hµng trªn thÞ tr­êng. Ng©n hµng cã nguån vèn kinh doanh lín sÏ cã ­u thÕ trªn thÞ tr­êng. V× vËy chiÕn l­îc huy ®éng vèn lµ më réng kinh doanh tiÒn tÖ cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i. Nã mang tÝnh th­êng xuyªn, liªn tôc, víi quy mmo ngµy cµng më réng vµ khèi l­îng ngµy cµng lín. Nguån vèn cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i lµ nh÷ng gi¸ trÞ tiÒn tÖ do c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i tËp trung huy ®éng tõ c¸c tæ chøc kinh tÕ, x· héi, c¸c c¸ nh©n trong x· héi. Nguån vèn cã vai trß rÊt quan träng nÕu kh«ng nãi lµ quyÕt ®Þnh trong ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng Nguån vèn lµ c¬ së ®Ó thµnh lËp vµ tæ chøc c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng. Nguån vèn quyÕt ®Þnh ®Õn quy m« ho¹t ®éng cña Ng©n hµng nãi chung vµ quy m« cña tÝn dông nãi riªng do vËy nã quyÕt ®Þnh ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña Ng©n hµng trªn thÞ tr­êng. Ng©n hµng cã nguån vèn kinh doanh lín th× sÏ cã ­u thÕ trªn thÞ tr­êng. NÕu nguån vèn cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i lín th× Ng©n hµng th­¬ng m¹i cã thÓ tho¶ m·n tèi ®a nhu cÇu vay vèn cña kh¸ch hµng trªn thÞ tr­êng mµ vÉn cã ®ñ dù tr÷ ®Ó ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n, chi tr¶ do vËy gãp phÇn gi÷ uy tÝn cho Ng©n hµng trªn thÞ tr­êng. NÕu nguån vèn cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i råi rµo sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho Ng©n hµng th­¬ng m¹i trong viÖc ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ tõ ®ã gióp cho viÖc gi÷ v÷ng gi¸ trÞ ®ång tiÒn, ®¶m b¶o t×nh h×nh l­u th«ng tiÒn tÖ æn ®Þnh. Ng­îc l¹i nÕu nguån vèn cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i h¹n hÑp th× quy m« cho vay cña Ng©n hµng ®ã kh«ng thÓ lín vµ lîi nhuËn thu ®­îc sÏ Ýt, kÕt qu¶ kinh doanh bÞ h¹n chÕ vµ cã thÓ Ng©n hµng kh«ng cã ®ñ uy tÝn trªn thÞ tr­êng. NhËn thøc ®­îc tÇm quan träng cña nguån vèn ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn Phó thä ®· tÝch cùc vËn ®éng, khÝch lÖ mäi kh¸ch hµng thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ, mäi tæ chøc, mäi c¸ nh©n cã tiÒn nhµn rçi göi vµo ng©n hµng .TÝnh ®Õn ngµy 30 th¸ng 06 n¨m 2000 t¹i ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn Phó thä tæng nguån vèn huy ®éng ®¹t ®­îc 187.135 triÖu trong ®ã: TiÒn göi cña tæ chøc kinh tÕ: 13.949 trÖu TiÒn göi cña d©n c­: 173.186 triÖu §æi míi vÒ c¬ cÊu nguån vèn huy ®éng theo h­íng ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh huy ®éng vèn ®· gãp phÇn lµm t¨ng tû lÖ vèn l­u ®éng tõ c¸c tæ chøc kinh tÕ vµ c¸c tæ chøc tÝn dông. Chóng ta cã thÓ thÊy sù t¨ng tr­ëng nguån vèn huy ®éng cña ng©n hµng qua hai thêi ®iÓm 6 th¸ng ®Çu n¨m 1999 vµ 6 th¸ng ®Çu n¨m 2000: §¬n vÞ: TriÖu ®ång. ChØ tiªu 6 th¸ng ®Çu n¨m 1999 6 th¸ng ®Çu n¨m 2000 Møc t¨ng tr­ëng Tæng nguån vèn 322.450 347.670 108% - Vèn tù huy ®éng 144.203 187.135 130% Qua b¶ng sè liÖu ta thÊy møc ®é t¨ng tr­ëng cña nguån vèn huy ®éng t¨ng cao h¬n so víi møc ®é t¨ng tr­ëng cña nguån vèn ®iÒu ®ã chøng tá sù ph¸t triÓn, më réng vµ tù chñ ngµy cµng cao trong ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng Phó thä. Cã ®­îc kÕt qu¶ ®ã lµ do Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn Phó thä ®· biÕt quan t©m më réng ph¹m vi ho¹t ®éng trªn ®Þa bµn, tËp trung khai th¸c mäi nguån vèn, coi c«ng t¸c huy ®éng vèn lµ cña mäi thµnh viªn trong c¬ quan, biÕt ¸p dông c¸c møc l·i suÊt thÝch hîp víi nhiÒu h×nh thøc huy ®éng vèn linh ho¹t truyÒn thèng nh­: tiÒn göi tiÕt kiÖm cã kú h¹n, tiÒn göi tiÕt kiÖm kh«ng kú h¹n, ph¸t hµnh kú phiÕu , ph¸t hµnh tr¸i phiÕu... Nhê biÖn ph¸p nµy cïng víi chÝnh s¸ch kh¸ch hµng cëi më, th¸i ®é phôc vô tËn t×nh chu ®¸o c«ng t¸c huy ®éng vèn kh«ng nh÷ng ®¸p øng nhu cÇu vèn ®Ó më réng ®Çu t­ ph¸t triÓn cña c¸c ®¬n vÞ trªn ®Þa bµn ho¹t ®éng cña ng©n hµng m×nh mµ cßn gãp phÇn ®iÒu hoµ vèn trong hÖ thèng. Huy ®éng vèn tèt cßn viÖc sö dông vèn sao cho cã hiÖu qu¶ lµ vÊn ®Ò bøc thiÕt vµ khã kh¨n buéc ng©n hµng ph¶i quan t©m ®óng møc ®Ó gi¶i quyÕt kÞp thêi, chÝnh x¸c, tr¸nh t×nh tr¹ng ø ®äng vèn g©y thiÖt h¹i cho ng©n hµng, ¶nh h­ëng ®Õn thu nhËp cña mäi c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc. 3.2. Ho¹t ®éng sö dông vèn: Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn Phó thä cho vay vèn ®Çu t­ c¸c dù ¸n theo ph­¬ng h­íng môc tiªu c¬ cÊu kÕ ho¹ch cña nhµ n­íc vµ ®Þnh h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ cña ngµnh, ®Þa ph­¬ng ®­îc cÊp cã thÈm quyÒn duyÖt trong n¨m, vèn vay ®Ó hç trî phÇn vèn ®Çu t­ cho dù ¸n phÇn vèn thiÕu hôt c¸c chñ ®Çu t­ ph¶i huy ®éng thªm c¸c nguån kh¸c ®Ó ®Çu t­ døt ®iÓm dù ¸n vµ cho vay bæ xung vèn l­u ®éng ®èi víi mäi thµnh phÇn kinh tÕ. Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn Phó thä víi nhËn thøc tÝn dông lµ mÆt trËn hµng ®Çu víi ph­¬ng ch©m “chÊt l­îng, an toµn vµ hiÖu qu¶” coi träng chÊt l­îng h¬n sè l­îng , thùc hiÖn vai trß trung gian “®i vay ®Ó cho vay” víi môc tiªu “hiÖu qu¶ kinh doanh cña kh¸ch hµng lµ môc tiªu ho¹t ®éng cña ng©n hµng” gãp phÇn thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ kiÒm chÕ l¹m ph¸t n©ng cao gi¸ trÞ ®ång tiÒn ViÖt nam, æn ®Þnh gi¸ trÞ ngo¹i tÖ hîp lý. Theo b¸o c¸o tæng kÕt n¨m 1999 cña Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn Phó thä tÝnh ®Õn hÕt ngµy 31/12/1999 d­ nî tÝn dông ®¹t 275.872 triÖu so víi n¨m 1998 lµ 229.516 triÖu, møc t¨ng tr­ëng 20,2%, b×nh qu©n mçi c¸n bé ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn Phó thä ®¹t møc d­ nî cho vay 2.900 triÖu . NhiÖm vô cña chi nh¸nh lµ thùc hiÖn tÝn dông ®Çu t­ ph¸t triÓn, trong n¨m qua chi nh¸nh ®· gãp phÇn tÝch cùc cung øng vèn kÞp thêi cho nh÷ng c«ng tr×nh chuyÓn tiÕp cßn thiÕu vèn ®ång thêi triÓn khai ®a d¹ng c¸c lo¹i h×nh tÝn dông mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao ë mäi thµnh phÇn kinh tÕ . Chi nh¸nh tiÕn hµnh cho vay ®èi víi c¸c doanh nghiÖp b»ng c¶ VND vµ USD d­íi nhiÒu h×nh thøc nh­ cho vay ng¾n h¹n, cho vay dµi h¹n theo kÕ ho¹ch nhµ n­íc, cho vay trung h¹n ngo¹i tÖ ®Ó ®Çu t­ chiÒu s©u ... §iÒu nµy ®­îc thÓ hiÖn trong c¬ cÊu cho vay theo thêi h¹n ®Õn 31/12/1999 nh­  sau (c¶ ngo¹i tÖ quy ra VND): §¬n vÞ: TriÖu ®ång. ChØ tiªu Møc d­ nî Tû träng Cho vay ng¾n h¹n 125.870 46% Cho vay trung h¹n 37.749 14% Cho vay dµi h¹n 112.253 40% Bªn c¹nh ®ã Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn Phó thä ®· cã nh÷ng biÖn ph¸p thÝch hîp trong cho vay ®èi víi tõng thµnh phÇn kinh tÕ. Ng©n hµng ®· biÕt kÕt hîp hµi hoµ gi÷a viÖc thùc hiÖn chiÕn l­îc lîi nhuËn cña ng©n hµng víi c¸c chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc trong sù nghiÖp ®æi míi. C¬ cÊu cho vay ®èi víi tõng thµnh phÇn kinh tÕ ®­îc ¸p dông hµi hoµ t¹o ®éng lùc ph¸t triÓn cho toµn bé nÒn kinh tÕ tØnh Phó thä, thÓ hiÖn trong c¬ cÊu cho vay víi tõng lo¹i h×nh kinh tÕ nªu ra sau ®©y: §¬n vÞ: TriÖu ®ång. Lo¹i h×nh kinh tÕ D­ nî cho vay Tû träng DN nhµ n­íc 255.182 92.5% DN ngoµi quèc doanh 6.896 2.5% T­ nh©n c¸ thÓ 13.794 5% Còng nh­ c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i kh¸c, ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn Phó thä tËp trung ®Çu t­ tÝn dông chñ yÕu vµo c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc lµm ¨n cã hiÖu qu¶ trong c¬ chÕ thÞ trêng. Bªn c¹nh ®ã ng©n hµng ®· gãp phÇn ph¸t triÓn nhanh tÝn dông ®èi víi lo¹i h×nh kinh tÕ ngoµi quèc doanh, t­ nh©n c¸ thÓ... lo¹i h×nh kinh tÕ nµy s¶n xuÊt kinh doanh hÕt søc n¨ng ®éng, vßng quay vèn nhanh, lîi nhuËn cao nhng ®i liÒn víi nã lµ tû lÖ rñi ro còng rÊt cao vµ cã nhiÒu thñ ®o¹n tinh vi x¶o quyÖt trong vay vèn ng©n hµng. Nh­ng Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn Phó thä ®· t×m mäi biÖn ph¸p thÝch hîp t¹o lËp mèi quan hÖ tÝn dông ®èi víi khu vùc kinh tÕ nµy ngµy cµng tèt h¬n nªn ®· ph¸t huy vai trß tÝn dông ng©n hµng trong khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh, gãp phÇn x©y dùng kinh tÕ tØnh Phó thä nhiÒu thµnh phÇn ngµy cµng ph¸t triÓn. 3.3. C«ng t¸c kÕ to¸n thanh to¸n: Bªn c¹nh nghiÖp vô tÝn dông, c¸c dÞch vô ng©n hµng còng ®­îc Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn Phó thä më réng vµ ph¸t triÓn nh­ chuyÓn tiÒn, kinh doanh ngo¹i tÖ... Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn Phó thä còng nh­ c¸c ng©n hµng kh¸c trªn ®Þa bµn ®Òu trang bÞ hÖ thèng m¸y vi tÝnh, l¾p ®Æt nèi m¹ng côc bé ®­a m¸y vi tÝnh giao dÞch t¹i quÇy,vµ nèi m¹ng qua m« ®en víi c¸c chi nh¸nh ng©n hµng kh¸c trong hÖ thèng rót ng¾n thêi gian chuyÓn tiÒn, tr­íc ®©y mét mãn chuyÓn tiÒn mÊt tõ mét ®Õn vµi ngµy nay chØ cÇn mét vµi tiÕng. NghiÖp vô thanh to¸n bï trõ ngµy cµng ph¸t triÓn vµ cã hiÖu qu¶ tèt, lµ mét trong sè c¸c thµnh viªn tham gia thanh to¸n bï trõ t¹i trung t©m thanh to¸n ng©n hµng nhµ n­íc tØnh Phó thä, Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn Phó thä cã thÓ xö lý tøc thêi c¸c kho¶n ph¶i thu, ph¶i tr¶ cña kh¸ch hµng ngay trong phiªn thanh to¸n bï trõ. Do ®ã viÖc thanh to¸n liªn ng©n hµng nhanh gän, chÝnh x¸c hµng ngµy. Cã ®­îc thµnh tÝch trªn lµ do ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn Phó thä ®· thùc hiÖn tèt viÖc chØ ®aä cña tæng gi¸m ®èc ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn ViÖt nam biÕt ®Çu t­ ®óng h­íng, tõng b­íc hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ ng©n hµng nhÊt lµ trong kh©u thanh to¸n. Nhê ¸p dông thµnh tùu tin häc vµo c¸c lÜnh vùc dï ph¹m vi thanh to¸n néi tØnh hay thanh to¸n gi÷a c¸c tØnh thµnh phè, ng©n hµng ®· thu ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ tÝch cùc nh­ võa thu hót më r«ng chiÕn l­îc kh¸ch hµng, võa thóc ®Èy c¸c mÆt nghiÖp vô ng©n hµng kh¸c cïng ph¸t triÓn. Trong n¨m 1999 Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn Phó thä ®· ®¹t nh÷ng kÕt qu¶ kh¶ quan: tæng møc thanh to¸n trong n¨m 1999 lµ: 2.725 tû trong ®ã thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt lµ2.519 tû. Cïng víi kÕt qu¶ trong c«ng t¸c thanh to¸n ng©n hµng ®Çu t­ Phó thä ®· t¨ng c­êng nguån thu tiÒn mÆt ®¸p øng kÞp thêi vµ tho¶ m·n mäi nhu cÇu chi tiÒn mÆt cña kh¸ch hµng kÓ c¶ c¸c dÞp lÔ tÕt. Trong n¨m 1999 Tæng thu tiÒn mÆt lµ: 289.583 triÖu. Tæng chi tiÒn mÆt lµ: 286.088 triÖu. Béi thu tiÒn mÆt lµ: 3.495 triÖu. 3.4. C¸c mÆt ho¹t ®éng kh¸c: §Ó thÝch øng h¬n n÷a víi c¬ chÕ thÞ tr­êng, Ng©n hµng ®¸p øng ®­îc tèt h¬n nhu cÇu ®a d¹ng vµ phong phó cña kh¸ch hµng ®ång thêi thùc hiÖn QuyÕt ®Þnh sè 126-Q§/NH14 ngµy 16/9/1994 cña thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam ban hµnh “Quy chÕ vÒ c¸c nghiÖp vô b¶o l·nh Ng©n hµng” Trong n¨m 1999 ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn Phó thä ®· b¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ång thi c«ng, b¶o l·nh ®Êu thÇu cho c¸c ®¬n vÞ x©y l¾p ®îc 55 mãn víi sè tiÒn b¶o l·nh 24.026 triÖu. TÊt c¶ c¸c hîp ®ång ®Òu cã kÕt qu¶ tèt gióp c¸c ®¬n vÞ duy tr× s¶n xuÊt kinh doanh, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho c¸c ®¬n vÞ ®ång thêi còng t¹o thu nhËp cho ng©n hµng. Bªn c¹nh ®ã ®Ó më réng c¸c nghiÖp vô cña ng©n hµng, ho¹t ®éng tiÒn tÖ tÝn dông ng©n hµng b­íc ®Çu x¸c lËp thªm nhgiÖp vô kinh doanh mua b¸n ngo¹i tÖ. TÝnh ®Õn 31/12/1999 Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn Phó thä ®· mua vµo 7.504.578 USD b¸n ra 7.430.411 USD. VÒ ho¹t ®éng thanh to¸n xuÊt nhËp khÈu, chuyÓn tiÌn kiÒu hèi Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn míi triÓn khai thùc hiÖn, kÕt qu¶ ®¹t ®­îc ban ®Çu cã nhiÒu kh¶ quan më ra h­íng kinh doanh míi cho ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn Phó thä. II. T×nh h×nh thùc hiÖn nghiÖp vô kÕ to¸n cho vay t¹i Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn Phó thä. 1. T×nh h×nh chung vÒ cho vay, thu nî t¹i Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn Phó Thä: Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn Phó thä víi ph­¬ng ch©m: cã b­íc ®i tÝch cùc v÷ng ch¾c, an toµn, coi träng chÊt l­îng h¬n sè l­îng, lÊy hiÖu qu¶ kinh doanh kinh tÕ chÝnh trÞ, x· héi lµm th­íc ®o kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña ng©n hµng. Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn Phó thä qu¸n triÖt chiÕn l­îc kinh doanh trong toµn hÖ thèng: ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn Phó thä chuyÓn sang kinh doanh ®a n¨ng tæng hîp nh­ng cèt lâi lµ phôc vô ®Çu t­ ph¸t triÓn. Víi môc tiªu nµy Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn Phó thä ®· tÝch cùc chñ ®éng trong mäi ho¹t ®éng tõ huy ®éng vèn ®Õn n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông më réng c¸c mèi quan hÖ ®Ó t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm ng©n hµng tèt nhÊt cho ®Çu t­ ph¸t triÓn. Sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ nãi chung, nhu cÇu vèn vµ dÞch vô ng©n hµng phôc vô cho sù nghiÖp ®Çu t­ ph¸t triÓn nãi riªng lµ rÊt lín vµ kh«ng ngõng t¨ng lªn. Bªn c¹nh nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ó n©ng cao n¨ng lùc cña ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn ®¸p øng ®ßi hái trªn th× viÖc ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn cung øng cho kh¸ch hµng lµ con ®­êng ®Ó kh«ng ngõng t¨ng thªm khèi l­îng vµ chñng lo¹i, ph¹m vi tÝn dông vµ lµ biÖn ph¸p quan träng nhÊt ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ tiÒn vèn dÞch vô ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn cung øng cho kh¸ch hµng cña m×nh. VÊn ®Ò ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn phôc vô cho ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi lµ mét vÊn ®Ò lín phøc t¹p cã ý nghÜa khoa häc vµ thùc tiÔn. Ng©n hµng Phó thä ®· më réng c«ng t¸c tÝn dông b»ng c¸ch ®a d¹ng ho¸ c¸c ho¹t ®éng tÝn dông trong lÜnh vùc ®Çu t­ dµi h¹n, trung h¹n, ng¾n h¹n. §¶m b¶o c¬ cÊu tÝn dông hîp lý phôc vô cho ®Çu t­ ph¸t triÓn nh­ng vÉn n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông h¹n chÕ rñi ro. Song song víi viÖc më réng c¸c lo¹i h×nh tÝn dông th× vÊn ®Ò thu håi nî ®­îc chi nh¸nh ®Æc biÖt quan t©m. Chi nh¸nh coi träng chÊt l­îng tÝn dông ®¶m b¶o ®ång vèn ®­îc ph¸t ra d­íi bÊt kÓ h×nh thøc tÝn dông nµo còng thu ®­îc c¶ gèc vµ l·i sau mét thêi gian nhÊt ®Þnh. Nh­ chóng ta ®Òu biÕt hiÖu qu¶ kinh doanh cña kh¸ch hµng lµ hiÖu qu¶ tÝn dông cña ng©n hµng vµ ng­îc l¹i ng©n hµng dÔ trë thµnh n¹n nh©n cña kh¸ch hµng khi c¸c kh¸ch hµng lµm ¨n thua lç hoÆc khi kh¸ch hµng lµ n¹n nh©n cña c¸c vô lõa ®¶o sÏ mÊt kh¶ n¨ng tr¶ nî ng©n hµng, dÉn ®Õn tæn thÊt vèn tÝn dông. Do ®ã trong ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng §T & PT Phó thä lu«n cã sù chuÈn bÞ chu ®¸o vµ kü l­ìng trong tÊt c¶ c¸c kh©u tr­íc, trong vµ sau khi cho vay vµ viÖc thùc hiÖn nghiªm tóc c¸c biÖn ph¸p h¹n chÕ rñi ro nªn khèi l­îng cho vay lµ lín nh­ng ng©n hµng ®· ®¶m b¶o an toµn cña c¸c mãn vay tÝn dông. §Ó thÊy râ t×nh h×nh cho vay thu nî cña Ng©n hµng ta h·y xem xÐt b¶ng thèng kª sè liÖu vÒ doanh sè cho vay, thu nî cña ng©n hµng Phó thä qua hai thêi ®iÓm sau T×nh h×nh cho vay thu nî t¹i Ng©n hµng §T & PT Phó thä 6 th¸ng ®Çu n¨m 1999 vµ 6 th¸ng ®Çu n¨m 2000 §¬n vÞ: TriÖu ®ång. ChØ tiªu 6 th¸ng ®Çu n¨m 1999 6 th¸ng ®Çu n¨m 2000 Møc t¨ng tr­ëng cho vay thu nî cho vay thu nî Cho vay thu nî Cho vay ng¾n h¹n 240.644 211.766 257.490 221.313 107% 104.5% Cho vay trung h¹n 8.915 2.479 12.116 3.921 135.9% 158% Cho vay dµi h¹n 17.238 6.722 22.960 10.952 133% 162% Qua sè liÖu trªn ta thÊy c«._.