MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ CÔNG TÁC HẠCH TOÁN KẾ TOÁN VỐN BẮNG TIỀN TẠI XÍ NGHIỆP CHẾ BIẾN THUỶ SẢN ĐẶC SẢN SỐ 10 ĐÀ NẴNG

t âäüng saín xuáút kinh doanh. Sæí duûng håüp lyï väún bàòng tiãön giuïp cho tçnh hçnh taìi chênh caíu âån vë laình maûnh vaì ngaìy caìng kinh doanh coï hiãûu quaí. Màût khaïc âån vë cuîng phaíi tçm moüi caïch âãø laìm giaím âãún mæïc täúi thiãøu caïc khoaín nåü phaíi traí cuía khaïch haìng vaì caïc khoaín phaíi thu, vç âiãöu naìy chæïng toí tçnh hçnh chiãúm duûng väún cuía âån vë. Kãú toaïn väún bàòng tiãön vaì caïc nghiãûp vuû thanh toaïn giuïp cho âån vë theo doîi sæû váûn âäüng cuía âäöng väún trong quaï trçnh saín xuáút kinh doanh cuía âån vë. Nháûn tháúy sæû quan troüng cuía kãú toaïn väún bàòng tiãön vaì caïc nghiãûp vuû thanh toaïn, em choün âãö taìi cho chuyãn âãö cuía mçnh laì “Mäüt säú váún âãö vãö cäng taïc haûch toaïn kãú toaïn väún bàòng tiãön” taûi Xê nghiãûp Chãú biãún Thuíy âàûc saín Säú 10 Âaì Nàông. Pháön I CÅ SÅÍ LYÏ LUÁÛN CHUNG VÃÖ HAÛCH TOÏAN NGHIÃÛP VUÛ VÄÚN BÀÒNG TIÃÖN A. HAÛCH TOÏAN VÄÚN BÀÒNG TIÃÖN: I. KHAÏI NIÃÛM VAÌ NHIÃÛM VUÛ CUÍA KÃÚ TOAÏN VÄÚN BÀÒNG TIÃÖN: 1. Khaïi niãûm kãú toaïn väún bàòng tiãön: Väún bàòng tiãön laì mäüt bäü pháûn cuía väún læu âäüng âæåüc biãøu hiãûn dæåïi hçnh thæïc tiãön tãû nhæ: tiãön màût, tiãön gåíi ngán haìng, tiãön âang chuyãøn. 2. Nhiãûm vuû cuía kãú toaïn väún bàòng tiãön: Phaín aïnh chênh xaïc, âáöy âuí, këp thåìi säú liãûu hiãûn coï vaì tçnh hçnh biãún âäüng sæí duûng tiãön màût quaín lyï chàût cheî chãú âäü thu, chi cuía cäng ty cho phuì håüp våïi Nhaì næåïc. Väún bàòng tiãön cuía âån vë laì taìi saín täön taûi dæåïi daûng hçnh thæïc giaï trë trong quaï trçnh kinh doanh väún bàòng tiãön væìa âæåüc sæí duûng âãø âaïp æïng nhu cáöu vãö thanh toaïn mua sàõm váût tæ haìng hoïa âãø phuûc vuû cho quaï trçnh kinh doanh, væìa laì kãút quaí cuía viãûc mua baïn haìng hoïa hoàûc thu tiãön caïc khoaín cäng nåü. Viãûc sæí duûng väún bàòng tiãön phaíi tuán theo nguyãn tàõc chãú âäü quaín lyï tiãön tãû cuía Nhaì næåïc. Phaín aïnh tçnh hçnh tàng, giaím vaì säú dæ täön quyî haìng ngaìy, âän âäúc viãûc cháúp haình thanh toaïn cuía moüi thaình viãn cho këp thåìi giaïm saït viãûc chi tiãu tiãön màût cho phuì håüp våïi chãú âäü cuía Nhaì næåïc. Kãú toaïn väún bàòng tiãön trong quaï trçnh kinh doanh cuía cäng ty thæåìng phaït sinh quan hãû thanh toaïn giæîa cäng ty våïi Nhaì næåïc, cáúp trãn våïi caïn bäü cäng nhán viãn . kãú toaïn duìng tiãön màût, tiãön gåíi ngán haìng, cuía cäng ty âãø thanh toaïn, âäöng thåìi phaíi phaín aïnh roî, chênh xaïc nhiãûm vuû thanh toaïn tæìng âäúi tæåüng, tæìng khoaín thanh toaïn traïnh tçnh traûng chiãúm duûng väún. Kãú toaïn tiãön vay nhàòm âaïp æïng nhu cáöu vãö väún cho nhu cáöu kinh doanh trong træåìng håüp væåüt quaï khaí nàng nguäön väún tæû coï cäng ty coï thãø huy âäüng väún thäng qua tên duûng. Nhæng âaím baío vay coï muûc âêch coï kãú hoaûch. Sæí duûng tiãön vay phaíi coï váût tæ haìng hoïa âaím baío hoaìn traí âuïng kyì haûn caí väún láùn laíi. II. NGUYÃN TÀÕC VAÌ ÂÀÛC ÂIÃØM CUÍA KÃÚ TOAÏN VÄÚN BÀÒNG TIÃÖN: 1. Nguyãn tàõc haûch toaïn väún bàòng tiãön: Haûch toaïn väún bàòng tiãön sæí duûng mäüt âån vë tiãön tãû thäúng nháút laì âäöng ngán haìng Viãût Nam. Táút caí caïc nghiãûp vuû kinh tãú phaït sinh liãn quan âãún tiãön màût thç kãú toaïn phaíi ghi haìng ngaìy (cáûp nháût haìng ngaìy) vaì tênh ra säú dæ cuäúi mäùi ngaìy. Caïc nghiãûp vuû liãn quan âãún ngoaûi tãû thç kãú toaïn ghi trãn taìi khoaín phaíi quy âäøi ra tiãön Viãût Nam (theo tyí giaï thæûc tãú do Ngán haìng cäng bäú) Nghiãûp vuû liãn quan âãún vaìng baûc, âaï quyï, kim khê quyï, theo doîi caí säú læåüng, cháút læåüng, giaï trë. 2. Âàûc âiãøm kãú toaïn nghiãûp vuû väún bàòng tiãön: Muäún cho quaï trçnh saín xuáút kinh doanh ngaìy caìng liãn tuûc thç âån vë phaíi coï mäüt säú väún bàòng tiãön nháút âënh, tiãön tãû âæåüc duìng bàòng váût ngang giaï âãø mua baïn giuïp cho quaï trçnh mua baïn diãùn ra nhanh goün. Tiãön màût åí quyî cuía âån vë, cuía cäng ty laì tiãön baïn haìng chæa näüp tiãön màût âãø mua haìng âãø chi phê vaì chi traí cho caïc khoaín khaïc. Tiãön âang chuyãøn laì tiãön haìng chæa thu âæåüc âaî näüp vaìo ngán haìng nhæng chæa nháûn âæåüc giáúy baïo coï hoàûc baíng sao kã cuía Ngán haìng tæïc laì säú tiãön âoï chæa ghi vaìo taìi khoaín cuía cäng ty. Tiãön gåíi ngán haìng laì khoaín tiãön nhaìn räøi cuía cäng ty chæa sæí duûng âãún âãöu gåíi vaìo ngán haìng åí taìi khoaín cuía cäng ty måí taûi Ngán haìng. Vç váûy täø chæïc täút kãú toaïn väún bàòng tiãön khäng nhæîng coï yï nghéa to låïn âäúi våïi viãûc täø chæïc læu âäüng tiãön tãû, äøn âënh tiãön tãû vaì giaï caí thë træåìng trãn toaìn xaî häüi. Âãø thæûc hiãûn âáöy âuí chæïc nàng, nhiãûm vuû cuîng nhæ âaím baío âæåüc nhæîng yãu cáöu cuía cäng taïc kãú toaïn väún bàòng tiãön, kãú toaïn træåíng åí caïc cäng ty, xê nghiãûp cáön phaíi täø chæïc cäng taïc kãú toaïn åí âån vë mäüt caïch khoa hoüc vaì håüp lyï, phuì håüp våïi khaí nàng vaì trçnh âäü cuía âäüi nguî kãú toaïn noïi chung vaì kãú toaïn väún bàòng tiãön noïi riãng. Hoaût âäüng kinh doanh saín xuáút åí cäng ty coï liãn quan âãún moüi bäü pháûn, moüi ngæåìi trong cäng ty. Vç váûy âãø thu tháûp âæåüc thäng tin kinh tãú vãö táút caí caïc nghiãûp vuû kinh tãú taìi chênh trong cäng ty thç cáön phaíi täø chæïc täút haûch toaïn ban âáöu åí táút caí caïc bäü pháûn åí cäng ty. Trong âoï kãú toaïn nghiãûp vuû väún bàòng tiãön âæåüc täút thç xê nghiãûp phaíi: + Càn cæï vaìo hãû thäúng chæïng tæì ghi cheïp ban âáöu cuía täøng cuûc thäúng kã kãú toaïn cuía ngaình âaî ban haình âãø quy âënh viãûc sæí duûng caïc máùu chæïng tæì ban âáöu âäúi våïi nghiãûp vuû kãú toaïn väún bàòng tiãön phaït sinh. + Quy âënh ngæåìi chëu traïch nhiãûm thäng tin kinh tãú vãö näüi dung cuía caïc nghiãûp vuû kinh tãú phaït sinh vaìo caïc chæïng tæì ban âáöu, âäöng thåìi hæåïng dáùn mäüt caïch âäöng bäü ghi cheïp âáöy âuí caïc yãúu täú cuía chæïng tæì taûi kãú toaïn nghiãûp vuû väún bàòng tiãön åí cå såí cuîng nhæ åí xê nghiãûp. + Quy âënh trçnh tæû luán chuyãøn chæïng tæì âäúi våïi nghiãûp vuû kãú toaïn väún bàòng tiãön, xaïc âënh roî thåìi haûn láûp vaì luán chuyãøn chæïng tæì ban âáöu vaì luán chuyãøn chæïng tæì theo quy âënh âãø âaím baío cho viãûc ghi säø vaì theo doîi këp thåìi. + Cháút læåüng haûch toaïn ban âáöu coï yï nghéa âäúi våïi toaìn bäü pháûn cäng taïc kãú toaïn. Vç váûy viãûc phán cäng vaì täø chæïc nghiãûp vuû väún bàòng tiãön cáön phaíi cuû thãø thäøng nháút taûi xê nghiãûp. Viãûc täø chæïc phán cäng ráút roî raìng âäúi våïi caï nhán, cuû thãø xaïc âënh roî traïch nhiãûm váût cháút, tiãön väún âäúi våïi caï nhán liãn quan âãún nhiãûm vuû trãn. våïi hçnh thæïc kãú toaïn táûp trung åí xê nghiãûp thç viãûc thäúng nháút våïi nhau vãö trçnh tæû luán chuyãøn chæïng tæì giuïp cho quaï trçnh luán chuyãøn coï thæï tæû, nhanh choïng këp thåìi thuáûn låüi cho cäng viãûc theo doîi nguäön väún taûi xê nghiãûp. B. KÃÚ TOAÏN VÄÚN BÀÒNG TIÃÖN: I. PHÆÅNG PHAÏP NHIÃÛM VUÛ TIÃÖN MÀÛT: 1. Chæïng tæì vaì säø saïch sæí duûng: Bao gäöm: phiãúu thu, phiãúu chi, baíng kã, chæïng tæì ghi säø, phiãúu nháûp xuáút vaìng baûc âaï quyï, säø quyî tiãön màût, säø thu chi tiãön màût. 2. Näüi dung kãút cáúu TK 111: Taìi khoaín 111 “Tiãön màût” phaín aïnh tçnh hçnh thu chi täön quyî tiãön màût taûi quyî cuía âån vë, bao gäöm tiãön Viãût Nam, kãø caí ngán phiãúu, ngoaûi tãû vaìng baûc âaï quyï. Taìi khoaín 413 “Chãnh lãûch tyí giaï” phaín aïnh säú chãnh lãûch do thay âäøi tyí giaï ngoaûi tãû cuía doanh nghiãûp vaì tçnh hçnh xæí lyï säú chãnh lãûch âoï. Kãút cáúu TK 111 - Caïc khoaín tiãön Viãût Nam, ngoaûi tãû, vaìng baûc âaï quyï nháûp quyî. - Caïc khoaín tiãön màût thæìa khi kiãøm kã - Caïc khoaín tiãön màût xuáút quyî hoàûc xuáút kho. - Caïc khoaín tiãön màût thiãúu khi kiãøm kã SD: Caïc khoaín tiãön màût täön nháûp quyï Coï 3 taìi khoaín cáúp 2: - TK 1111 “Tiãön Viãût Nam” bao gäöm ngán phiãúu. - TK 1112 “Ngoaûi tãû” VND - TK 1113 “Vaìng baûc âaï quyï, kim khê quyï” - TK 007: ngoaûi tãû, phaín aïnh tçnh hçnh biãún âäüng hiãûn coï caïc ngoaûi tãû. Kãút cáúu TK 007 - Säú nguyãn tãû tàng - Säú nguyãn tãû giaím SD: Säú nguyãn tãû hiãûn coìn 3. Phæång phaïp haûch toaïn: 3.1. Kãú toaïn caïc khoaín thu chi tiãön màût: 1. Thu tiãön baïn haìng bàòng tiãön màût nháûp quyî: Nåü TK 111 Coï TK 511 2. Thu tæì caïc hoaût âäüng taìi chênh, hoaût âäüng báút thæåìng bàòng tiãön màût nháûp quyî: Nåü TK 111 Coï TK 711, 721 3. Thu tæì caïc khoaín nåü bàòng tiãön màût: Nåü TK 111 Coï TK 131, 136, 141 4. Thu häöi caïc khoaín âáöu tæ: Nåü TK 111 Coï TK 121,221,222 5. Khi phaït hiãûn thæìa: Nåü TK 111 Coï TK 338 (3381) Hoàûc Coï TK 721 * Caïc træåìng håüp laìm giaím quyî: 6. Chi tiãön màût mua váût tæ, haìng hoïa: Nåü TK 152,156 Coï TK 111 7. Näüp tiãön màût vaìo ngán haìng: Nåü TK 112 Coï TK 111 8. Xuáút tiãön âæa âi âáöu tæ: Nåü TK 121,221,222 Coï TK 111 9. Xuáút tiãön màût traí nåü: Nåü TK 331,311,333 Coï TK 111 10. Kiãøm kã vaì phaït hiãûn thiãúu: Nåü TK 138 (1381) Coï TK 111 SÅ ÂÄÖ KÃÚ TOAÏN TÄØNG HÅÜP BÀÒNG TIÃÖN MÀÛT TK 111 TK 152,156 TK 511 (1) TK 711,721 (2) TK 131,136 (3) TK 338(3381) (5) (8) TK 121,222 (4) TK 721 TK 112 (6) (7) TK 311,331,333 TK 138 (9) (10) 3.2. Kãú toaïn caïc khoaín thu, chi ngoaûi tãû: * Mäüt säú quy âënh: Âäúi våïi ngoaûi tãû viãûc âäøi ra âäöng Viãût Nam kãú toaïn coìn phaíi theo doîi nguyãn tãû trãn taìi khoaín 007. Âäúi våïi caïc taìi khoaín thuäüc loaûi chi phê thu nháûp váût tæ taìi saín haìng hoïa thç doanh nghiãûp coï sæí duûng hay khäng sæí duûng tyí giaï haûch toaïn. Khi coï phaït sinh caïc nghiãûp vuû ngoaûi tãû âãöu phaíi ghi säø bàòng âäöng Viãût Nam theo tyí giaï mua vaìo cuía ngán haìng Viãût Nam cäng bäú taûi thåìi âiãøm phaït sinh nghiãûp vuû kinh tãú. Caïc doanh nghiãûp coï êt nghiãûp vuû bàòng ngoaûi tãû thç caïc taìi khoaín tiãön, caïc taìi khoaín phaíi thu phaíi traí âæåüc ghi säø bàòng âäöng Viãût Nam theo tyí giaï cuía Ngán haìng cäng bäú taûi thåìi âiãøm caïc nghiãûp vuû kinh tãú phaït sinh caïc khoaín chãnh lãûch tyí giaï cuía caïc nghiãûp vuû kinh tãú phaït sinh âæåüc haûch toaïn vaìo TK 413. Caïc doanh nghiãûp coï nhiãöu ngoaûi tãû thç coï thãø sæí duûng tyí giaï haûch toaïn âãø ghi säø caïc taìi khoaín tiãön phaíi traí, phaíi thu säú chãnh lãûch tyí giaï haûch toaïn vaì tyí giaï thæûc tãú mua cuía Ngán haìng taûi thåìi âiãøm nghiãûp vuû kinh tãú phaït sinh âæåüc haûch toaïn vaìo TK 413. Tyí giaï haûch toaïn coï thãø laì tyí giaï mua hoàûc tyí giaï thäúng kã cuía ngán haìng vaì âæåüc sæí duûng êt nháút trong mäüt kyì haûch toaïn. Cuäúi kyì kãú toaïn phaíi âaïnh giaï laûi säú dæ ngoaûi tãû cuía taìi khoaín phaíi thu, phaíi traí theo tyí giaï mua cuía Ngán haìng Viãût Nam âãø ghi säø kãú toaïn. Khi tênh giaï xuáút vaìng baûc kim khê, âaî quyï ngoaûi tãû coï thãø aïp duûng mäüt trong caïc phæång phaïp nhæ sau: + Phæång phaïp bçnh quán gia quyãön. + Phæång phaïp âêch danh. + Phæång phaïp nháûp sau, xuáút træåïc. + Phæång phaïp nháûp træåïc, xuáút træåïc. * Chuï yï: riãng âäúi våïi caïc âån vë chuyãn kinh doanh mua baïn ngoaûi tãû thç caïc nghiãûp vuû mua baïn ngoaûi tãû âæåüc quy âäøi ra âäöng Viãût Nam theo tyí giaï mua baïn thæûc tãú phaït sinh chãnh lãûch trong giaï thæûc tãú mua vaìo vaì baïn ra cuía ngoaûi tãû âæåüc haûch toaïn vaìo TK 811. 1. Thu tiãön baïn haìng bàòng ngoaûi tãû: a. Nåü TK 111 (1112) Nguyãn tãû x tyí giaï haûch toaïn Coï TK 511: Ngoaûi tãû x Tyí giaï thæûc tãú taûi ngaìy coï doanh thu b. Nåü TK 007: Ngoaûi tãû 2. Khi thu nåü khaïch haìng bàòng ngoaûi tãû: a. Nåü TK 111 (1112) Coï TK 131 Ngoaûi tãû x Tyí giaï haûch toaïn b. Nåü TK 007 Ngoaûi tãû 3. Xuáút ngoaûi tãû mua váût tæ, haìng hoïa,taìi saín: a. Nåü TK 152,156,211: Ngoaûi tãû x Tyí giaï thæûc tãú ngaìy mua Coï TK 111 (112) Ngoaûi tãû x Tyí giaï haûch toaïn Chãnh lãûch TK 413 b. Nåü TK 007 Nguyãn tãû 4. Xuáút ngoaûi tãû traí nåü: a. Nåü TK 311,331,333 Coï TK 111 (1112) Ngoaûi tãû x Tyí giaï haûch toaïn b. Nåü TK 007 Ngoaûi tãû 5. Cuäúi quyï, cuäúi nàm nãúu coï biãún âäüng låïn vãö tyí giaï ngoaûi tãû phaíi kiãøm kã säú ngoaûi tãû coìn laûi vaì tiãún haình âiãöu chènh theo tyí giaï thæûc tãú taûi ngaìy cuäúi kyì. a. Nãúu tyí giaï thæûc tãú ngaìy cuäúi > Tyí giaï haûch toaïn -> chãnh lãûch tàng. Nåü TK 111 (1112) Coï TK 413 Chãnh lãûch tàng b. Nãúu tyí giaï thæûc tãú ngaìy cuäúi chãnh lãûch giaím. Nåü TK 413 Coï TK 111 (1112) Chãnh lãûch giaím * Âån vë aïp duûng tyí giaï thæûc tãú âãø quy âäøi ngoaûi tãû -> aïp duûng cho doanh nghiãûp coï êt nghiãûp vuû kinh tãú phaït sinh liãn quan ngoaûi tãû. 1. Thu tiãön baïn haìng bàòng ngoaûi tãû: a. Nåü TK 111 (1112) Coï TK 511 Nguyãn tãû x Tyí giaï thæûc tãú ngaìy coï doanh thu b. Nåü TK 007 Nguyãn tãû 2. Thu nåü bàòng ngoaûi tãû: a. Nåü TK 111 (1112): Tyí giaï thæûc tãú ngaìy thu tiãön x Nguyãn tãû Coï TK 131 ... Ngoaûi tãû x Tyí giaï ngaìy khaïch haìng nháûn nåü Coï chãnh lãûch TK 413 b. Nåü TK 007 Nguyãn tãû 3. Xuáút ngoaûi tãû mua haìng hoïa, váût tæ: a. Nåü TK 156,152 : Ngoaûi tãû x Tyí giaï thæûc tãú ngaìy mua Coï TK 111 (1112): Ngoaûi tãû x Tyí giaï xuáút Chãnh lãûch tyí giaï TK 413 b. Nåü TK 007 Nguyãn tãû 4. Xuáút ngoaûi tãû traí nåü: a. Nåü TK 311,331 : Ngoaûi tãû x Tyí giaï baïn nháûn nåü Coï TK 111 (1112): Ngoaûi tãû x Tyí giaï xuáút ngoaûi tãû Chãnh lãûch tyí giaï TK 413 b. Nåü TK 007 Nguyãn tãû II. PHÆÅNG PHAÏP VAÌ NHIÃÛM VUÛ TIÃÖN GÅÍI NGÁN HAÌNG: 1. Mäüt säú quy âënh âäúi våïi chæïng tæì, säø saïch sæí duûng: Kãú toaïn sæí duûng caïc chæïng tæì chuí yãúu nhæ uíy nhiãûm thu, uíy nhiãûm chi, giáúy baïo nåü, giáúy baïo coï, baíng sao kã ngán haìng. Säø theo doîi tiãön gåíi ngán haìng. 2. Näüi dung kãút cáúu TK 112: Kãút cáúu TK 112 - Caïc khoaín tiãön gåíi vaìo ngán haìng, kho baûc. - Caïc khoaín tiãön ruït ra tæì ngán haìng kho baûc. SD: Säú tiãön coìn gåíi ngán haìng, kho baûc. Coï 3 taìi khoaín cáúp 2: - TK 1121 “Tiãön Viãût Nam gåíi taûi Ngán haìng” . - TK 1122 “Ngoaûi tãû gåíi taûi ngán haìng quy âäøi VND” - TK 1123 “Vaìng baûc, âaï quyï gåíi taûi ngán haìng” 3. Phæång phaïp haûch toaïn: * Haûch toaïn tiãön Viãût Nam gåíi ngán haìng: 1. Thu tiãön baïn haìng bàòng Sec, bàòng chuyãøn khoaín qua Ngán haìng (âaî nháûn âæåüc giáúy baïo coï): Nåü TK 112 Coï TK 511 2. Thu tæì caïc hoaût âäüng taìi chênh, hoaût âäüng báút thæåìng bàòng chuyãøn khoaín qua ngán haìng (âaî nháûn âæåüc giáúy baïo coï): Nåü TK 112 Coï TK 711,721 3. Thu häöi caïc khoaín nåü bàòng chuyãøn khoaín (nháûn âæåüc giáúy baïo coï cuía NH): Nåü TK 112 Coï TK 131,136,138... 4. Thu häöi caïc khoaín âáöu tæ bàòng chuyãøn khoaín: Nåü TK 112 Coï TK 121,221,222... 5. Ruït tiãön gåíi ngán haìng vãö nháûp quyî tiãön màût: Nåü TK 111 Coï TK 112 6. Ruït (chuyãøn) tiãön gåíi ngán haìng mua váût tæ, haìng hoïa, taìi saín ...: Nåü TK 152,156,211 Coï TK 112 7. Chuyãøn tiãön gåíi ngán haìng traí nåü: Nåü TK 311,331,333 Coï TK 112 8. Chuyãøn tiãön gåíi ngán haìng âi âáöu tæ: Nåü TK 221,222,128... Coï TK 112 9. Cuäúi thaïng säú liãûu cuía âån vë khaïc säú liãûu ngán haìng -> ghi theo säú liãûu cuía ngán haìng, sang thaïng sau tçm nguyãn nhán giaíi quyãút: a. Nãúu säú liãûu cuía ngán haìng > säú liãûu trãn säø kãú toaïn cuía âån vë: a1. Nåü TK 112 Coï TK 338 (3381) Sang thaïng sau tçm nguyãn nhán âiãöu chènh : a2. Nåü TK 338 (3381) Coï TK 721 Chãnh lãûch b. Nãúu säú liãûu cuía ngán haìng < säú liãûu trãn säø kãú toaïn cuía âån vë: b1. Nåü TK 138 (1381) Coï TK 112 Chãnh lãûch Sang thaïng sau tçm nguyãn nhán âiãöu chènh : b2. Nåü TK112 Coï TK138 (1381) SÅ ÂÄÖ HAÛCH TOAÏN TIÃÖN GÅÍI NGÁN HAÌNG TK 112 TK 111 TK 511 (1) TK 711,721 (2) TK 136,138 (3) TK 121,222 (4) TK 721 9(b2) TK 338 TK 152,153 (5) (6) TK 331,333 TK 221,222 (7) (8) 9 (a1) TK 138 9(b1) 9 (a2) Pháön II TÇNH HÇNH THÆÛC TÃÚ VAÌ HAÛCH TOAÏN NGHIÃÛP VUÛ VÄÚN BÀÒNG TIÃÖN ÅÍ XÊ NGHIÃÛP 10 A. KHAÏI QUAÏT CHUNG TÇNH HÇNH TÄØ CHÆÏC QUAÍN LYÏ VAÌ SAÍN XUÁÚT ÅÍ XÊ NGHIÃÛP CHÃÚ BIÃØN THUÍY ÂÀÛC SAÍN SÄÚ 10 ÂAÌ NÀÔNG: I. QUAÏ TRÇNH HÇNH THAÌNH VAÌ PHAÏT TRIÃØN ÅÍ XÊ NGHIÃÛP: 1. Quaï trçnh hçnh thaình vaì phaït triãøn åí Xê nghiãûp: Do nhu cáöu khaïch quan cuía sæû phaït triãøn ngaình thuíy saín miãön Trung vaì hoìa vaìo quaï trçnh âäøi måïi, phaït triãøn kinh tãú cuía âáút næåïc. Ngaìy 30/10/1986 xê nghiãûp Chãú biãún Thuíy âàûc saín säú 10 Âaì Nàông chênh thæïc âæåüc thaình láûp theo quyãút âënh säú 360QÂ-TC cuía Giaïm âäúc cäng ty XNK Thuíy saín Viãût Nam. Cuîng theo quyãút âënh naìy, Xê nghiãûp Chãú biãún Thuíy âàûc saín säú 10 laì âån vë thaình viãn cuía Cäng ty Xuáút nháûp kháøu Thuíy saín miãön Trung, âæåüc cäng ty giao väún, taìi saín, lao âäüng. Xê nghiãûp âæåüc quyãön tæû chuí vaì chëu traïch nhiãûm trong moüi lénh væûc saín xuáút kinh doanh theo chæïc nàng nhiãûm vuû cäng ty giao vaì hoaût âäüng theo âënh mæïc hæåïng âiãöu haình thäúng nháút cuía giaïm âäúc cäng ty. Tiãön thán cuía xê nghiãûp 10 chè laì phán xæåíng thu gom taïi chãú haìng khä. Vç thãú sau hån 1 nàm kháøn træång xáy dæûng, làõp âàût thiãút bë dáy chuyãön cäng nghãû. Ngaìy 01/4/1987 Xê nghiãûp 10 chênh thæïc âi vaìo hoaût âäüng, saín xuáút meí haìng âäng laûnh âáöu tiãn. Tæì âoï ngaìy 01/4 haìng nàm âaî tråí thaình ngaìy truyãön thäúng cuía xê nghiãûp. Chæïc nàng cuía Xê nghiãûp laì chãú biãún caïc màût haìng thuíy saín âãø xuáút kháøu. Våïi mäüt cå såí ban âáöu khaï hoaìn chènh gäöm: mäüt dáy chuyãön chãú biãún haìng âäng, mäüt dáy chuyãön chãú biãún haìng khä, mäüt tuí âäng 500Kg/meí, mäüt kho âäng 50T, mäüt maïy âaï 5T/ngaìy, mäüt xe laûnh Isuzu 5T... våïi âäü nguî lao âäüng gáön 80 CBCNV, Xê nghiãûp coï nhiãûm vuû thu gom phãú liãûu, chãú biãún caïc màût haìng thuíy saín xuáút kháøu theo âån âàût haìng cuía trung tám thæång maûi. Nàm âáöu tiãn hoaût âäüng, Xê nghiãûp âaî âaût 768.000USD ngaûch xuáút kháøu våïi saín læåüng 87T. Ra âåìi vaìo thåìi âiãøm caí næåïc âang chuyãøn mçnh, chuyãøn âäøi nãön kinh tãú tæì cå chãú quan liãu bao cáúp sang cå chãú thë træåìng coï sæû âiãöu tiãút cuía Nhaì næåïc, Xê nghiãûp âaî phaíi âäúi diãûn våïi muän vaìng khoï khàn, nhæîng khoï khàn âoï khäng chè täön taûi trong nhæîng nàm âáöu tiãn do tçnh traûng “Ngàn säng cáúm chåü” quaín lyï haình chênh cuía âëa phæång nguyãn liãûu... maì âãún nàm 1989, khi cå chãú thë træåìng bàõt âáöu phaït huy taïc duûng, tyí giaï âäöng USD chuyãøn âäøi caïch thanh toaïn, trong mäi træåìng kinh doanh måïi, Xê nghiãûp laûi phaíi tæû âiãöu chènh âãø thêch nghi våïi cå chãú måïi. Xê nghiãûp âaî tæìng bæåïc thaïo gåî khoï khàn bàõt âáöu hoaût âäüng saín xuáút kinh doanh tæång âäúi äøn âënh vaì phaït triãøn. Coï thãø noïi thåìi kyì 1987 - 1990 laì giai âoaûn hçnh thaình cuía Xê nghiãûp, taûo tiãön âãö nãön moïng cho giai âoaûn phaït triãøn cuía Xê nghiãûp giai âoaûn 1991 - 1995. Âáy laì giai âoaûn xê nghiãûp phaït triãøn nàng âäüng trong cå chãú thë træåìng, Xê nghiãûp xáy dæûng cå chãú hoaût âäüng chãú biãún haíi saín coï nãö nãúp, haûch toaïn kãú toaïn këp thåìi, chuï troüng phaït triãøn màût haìng måïi... tæì âoï taûo ra doanh säú vaì saín læåüng tàng væåüt báûc vaì hiãûu quaí mang laûi cao. Täúc âäü tàng doanh säú trung bçnh caïc nàm 1992 - 1993 - 1994 laì: 70% nhæng âãún nàm 1995 coï pháön naìo chæûng laûi, âáy laì nàm khoï khàn nháút cuía Xê nghiãûp noïi riãng vaì ngaình chãú biãún thuíy haíi saín noïi chung, do sæïc eïp vãö chi phê tàng, giaï haíi saín xuáút kháøu khäng tàng tyí giaï âäöng VND/USD êt biãún âäüng nhæng chi phê giaï caí âáöu vaìo tàng liãn tuûc. Màût khaïc do sæû caûnh trang khäng laình maûnh, thiãúu sæû quaín lyï giæîa caïc âån vë , xê nghiãûp trong viãûc thu mua nguyãn liãûu cuîng nhæ tiãu thuû... vç thãú âoìi hoíi khaïch quan laì phaíi âäøi måïi kyî thuáût nhàòm taûo ra saín pháøm måïi coï haìm læåüng kyî thuáût cao, tàng khaí nàng caûnh tranh, vaì nàm 1996 tuy doanh säú âaût âæåüc khaï khiãm täún, nhæng bàõt âáöu Xê nghiãûp kinh doanh coï hiãûu quaí, âåìi säúng CBCNV âaî dáön dáön äøn âënh, uy tên Xê nghiãûp âæåüc khäi phuûc. Âáy cuîng laì nàm bàõt âáöu giai âoaûn phaït triãøn måïi cuía Xê nghiãûp, âäøi måïi kyî thuáût âãø tiãúp tuûc täön taûi vaì phaït triãøn. 2. Âaïnh giaï khaïi quaït tçnh hçnh saín xuáút kinh doanh cuía Xê nghiãûp 10 trong nhæîng nàm qua (1992 - 2002): Mæåìi nàm laì khoaíng thåìi gian ngàõn âäúi våïi quaï trçnh hoaût âäüng cuía mäüt doanh nghiãûp, nhæng Xê nghiãûp 10 âaî coï nhæîng bæåïc tiãún væîng chàõc våïi nhæîng thaình cäng âaïng kãø. Trong khu væûc miãön Trung, Xê nghiãûp luän laì mäüt trong caïc Xê nghiãûp âäng laûnh coï doanh säú vaì saín læåüng cuîng nhæ sæïc caûnh tranh, khäng nhæîng thãú, Xê nghiãûp coìn dáùn âáöu vãö saín xuáút màût haìng måïi, aïp duûng cäng nghãû måïi vaì mä hçnh quaín lyï måïi. Hoaût âäüng chênh cuía Xê nghiãûp laì chãú biãún caïc màût haìng thuíy saín xuáút kháøu theo phæång phaïp âäng laûnh, âäng råìi haìng khä vaì haìng àn liãön. Caïc saín pháøm truyãön thäúng cuía Xê nghiãûp nhæ täm huìm, täm suï, caï fillet, mæûc táøm gia vë, mæûc nang Sashimi... luän âæåüc khaïch haìng tên nhiãûm. Xê nghiãûp âaî khäng ngæìng måí räüng, náng cáúp, âáöu tæ måïi maïy moïc thiãút bë, tàng cæåìng nàng læûc chãú biãún cuía Xê nghiãûp tæì 3T nguyãn liãûu/ngaìy lãn 15-18T/ngaìy. Mäüt màût, xê nghiãûp näø læûc tçm kiãúm khaïch haìng , âa daûng hoïa vaì náng cao cháút læåüng màût haìng, màût khaïc täø chæïc kháu thu mua nguyãn liãûu räüng khàõp tæì Quaíng Ninh âãún Quaíng Ngaîi, Quy Nhån, nhàòm âaïp æïng këp thåìi âáöy âuí nguyãn liãûu cho saín xuáút. Nàm 1994 âaî âaïnh dáúu âènh cao vãö saín læåüng vaì doanh säú xuáút kháøu. So våïi nàm tháúp nháút (1987) thç saín læåüng tàng hån 10 láön, doanh säú tàng lãn gaìn 8 láön. Nhçn chung doanh säú xuáút kháøu cuía Xê nghiãûp khäng ngæìng tàng lãn qua caïc nàm. Riãng nàm 1996, saín xuáút coï giaím do khàõc phuûc khoï khàn nàm 1995 vaì âãún nàm 1997 tçnh hçnh saín xuáút cuía Xê nghiãûp âaî coï chiãöu hæåïng âi lãn. Vãö màût haìng cao cáúp âoìi hoíi cháút læåüng mæûc nang Sashimi chiãúm 29% cao nháút. Nàm 1997, saín xuáút täm suï Nobashi chiãúm 27% saín læåüng saín xuáút caí nàm thë træåìng xuáút kháøu chênh váùn laì Nháût (65%) Häöng Käng (20%) caïc thë træåìng khaïc (15%). Nhçn laûi chàûng âæåìng âáöy gian nan âaî qua våïi biãút bao thàng tráöm , nhæng våïi näø læûc væåüt báûc cuía toaìn thãø âäüi nguî CBCNV, xê nghiãûp âaî låïn maûnh khäng ngæìng. Vç thãú hoaìn toaìn coï thãø tin ràòng Xê nghiãûp 10 seî tæìng bæåïc væåüt qua moüi khoï khàn, thæí thaïch, khäng ngæìng phaït triãøn vaì khàóng âënh vë trê cuía mçnh trong sæû phaït triãøn cuía ngaình chãú biãún taûi miãön trung. II. TÇNH HÇNH TÄØ CHÆÏC SAÍN XUÁÚT VAÌ TÄØ CHÆÏC QUAÍN LYÏ TAÛI XÊ NGHIÃÛP 10 1. Âàûc âiãøm saín xuáút kinh doanh cuía xê nghiãûp: Do âàûc thuì laì xê nghiãûp chãú biãún haíi saín xuáút kháøu, xê nghiãûp 10 saín xuáút hoaìn toaìn theo âån âàût haìng, chênh vç bë âäüng trong thë træåìng âáöu ra nãn viãûc saín xuáút chãú biãún gàûp khäng êt khoï khàn. Màûc khaïc, nguäön nguyãn liãûu haíi saín våïi âàûc tênh mau æån, choïng thäúi, säú læåüng, chuíng loaûi, cháút læåüng, quy caïch phuû thuäüc hoaìn toaìn vaìo muìa vuû, khaí nàng khai thaïc, âaïnh bàõt cuía ngæ dán nãn âãø äøn âënh saín xuáút thæûc hiãûn täút håüp âäöng vaì giaíi quyãút cäng àn viãûc laìm cho gáön 500 caïn bäü cäng nhán viãn luän laì váún âãö haìng âáöu cuía xê nghiãûp . Chênh vç bë âäüng trong cå cáúu thaình pháøm nãn xê nghiãûp phaíi cán nhàõc kyî læåîng khi kyï håüp âäöng. Tuy nhiãn trong tçnh hçnh hiãûn nay do sæû caûnh traûnh gay gàõt trong thu mua nguyãn liãûu, cuîng nhæ thë træåìng âáöu ra , cuîng nhæ sæû sæû biãún âäüng quaï låïn vãö giaï caí saín pháøm, nãn coï thãø noïi xê nghiãûp buäüc phaíi hoaût âäüng trong âiãöu kiãûn hiãûu quaí ruíi ro cao . 2. Âàûc âiãøm quy trçnh cäng nghãû chãú biãún haíi saín åí xê nghiãûp: Xê nghiãûp 10 chuí yãúu saín xuáút caïc loaûi saín pháøm âäng laûnh xuáút kháøu: täm , mæûc , caï , cua ... våïi quy trçnh chãú biãún liãn tuûc , giæîa caïc giai âoaûn chãú biãún khäng coï sæû taïch råìi hay âiãøm dæìng vaì thaình pháøm cuäúi quy trçnh cäng nghãû phaíi âæåüc baío quaín laûnh trong kho . ÅÍ xê nghiãûp , viãûc saín xuáút saín pháøm âæåüc thæûc hiãûn liãn tuûc tæì kháu tiãúp nguyãn liãûu âãún khi chãú biãún xong âoïng goïi nháûp kho thaình pháøm , nguyãn liãûu duìng cho saín xuáút saín pháøm xuáút kháøu phaíi âaím baío tæåi säúng , nguyãn veûn , âaím baío tiãu chuáøn quy âënh cuía ngaình thuíy saín . Nguyãn liãûu chåí âãún xê nghiãûp âæåüc ngæåìi baïn hay nhán viãn thu mua giao cho âäüi tiãúp nháûn , taûi âáy tiãún haình phán loaûi, phán cåí, loaûi boí taûp cháút vaì nhæîng nguyãn liãûu khäng âuí tiãu chuáøn dæåïi sæû giaïm saït kiãøm tra cuía nhán viãn kyî thuáût. Tuìy vaìo cå cáúu thaình pháøm theo caïc håüp âäöng kinh tãú xê nghiãûp âaî kyï (âæåüc tênh keìm theo caïc phuû kiãûn kyî thuáût) maì coï phæång phaïp xæí lyï chãú biãún nguyãn liãûu khaïc nhau. SÅ ÂÄÖ CHÃÚ BIÃÚN HAÌNG ÂÄNG Nguyãn liãûu Phán loaûi nguyãn liãûu Ræía saûch Så chãú Tinh chãú Phán cåî, loaûi Cán, xãúp khay Cáúp âäng Bao goïi Baío quaín thaình pháøm Xæí lyï chãú biãún + Âäúi våïi täm: Täm voí boí âáöu : ræía saûch, vàût âáöu. Täm thët : vàût âáöu, läüt voí, xeï læng, láúy ruäüt. + Âäúi våïi caï: Caï nguyãn con : ræía saûch , âaïnh chaíy mang caï , láúy saûch näüi taûng. Caï phi-lã: âaïnh vaíy, loaûi boí näüi taûng, coï thãø âãø âáöu hoàûc càõt âáöu, ræía saûch, loüc philã. + Âäúi våïi mæûc : Mæûc nang phi-lã CF hoàûc mæûc nang IQF tinh maìng, taïch mai, taïch âáöu, läüt da, boí näüi taûng, taïch veì, âënh hçnh, laìm saûch maûng nháöy. Viãûc phán cåí cho tæìng loaûi âæåüc quy âënh våïi täm thæåìng laì säú con/ pound, våïi caï, mæûc laì säú miãúng/ kg . Song song våïi viãûc phán cåí , táút caí âãöu âæåüc phán loaûi 1, 2 hay nãúu træåìng håüp khäng âuí tiãu chuáøn xuáút kháøu thç xãúp vaìo haìng näüi âëa. Sau khi cán saín pháøm theo tæìng cåí , xãúp vaìo khay âãø chuyãøn qua giai âoaûn âäng laûnh. Giai âoaûn naìy coï 3 kháu: chåì âäng -> chaûy âäng laûnh -> taïch khuän maû bàng. Thåìi gian cuía giai âoaûn chaûy âäng: 4 -> 6 giåì , nhiãût âäü cuía tuí âäng laì 40oC. Kãút thuïc giai âoaûn naìy, saín pháøm âæåüc bao goïi theo cuìng block cuìng kêch cåí. Sau khi âoïng thuìng thaình pháøm âæåüc baío quaín laûnh âãø chåì xuáút kháøu, chuïng âæåüc sàõp xãúp theo tæìng lä. Thåìi gian baío quaín laûnh cuía saín pháøm âäng laûnh thuíy saín xuáút kháøu khäng quaï 3 thaïng. Trong suäút quaï trçnh chãú biãún saín pháøm qua mäøi giai âoaûn âãöu phaíi âæåüc kiãøm tra kyî thuáût. Træåïc khi xuáút kho , nhán viãn KCS kiãøm tra cháút læåüng thaình pháøm láön cuäúi âãø âaím baío cháút læåüng giæî væîng uy tên cuía xê nghiãûp . SÅ ÂÄÖ QUYÏ TRÇNH CHÃÚ BIÃÚN HAÌNG KHÄ Nguyãn liãûu täön taûi åí hai daûng Tæì nguyãn liãûu tæåi säúng (caï boì) Tæì baïn thaình pháøm âaî phåi khä (mæûc khä...) Xæí lyï ban âáöu (Loaûi boí näüi taûng, da...) Taïch âáöu, veì Loüc fillet Ræía saûch Táøm gia vë Baío quaín laûnh Xãúp vè Phåi khä láön I UÍ áøm Phåi khä láön II Bao goïi Baío quaín thaình pháøm Âaïnh chaíi saûch caïc taûp cháút Phåi khä Næåïng Xeï, caïn maính Cán, phán cåí, âoïng goïi Baío quaín thaình pháøm 3. Täø chæïc saín xuáút åí Xê nghiãûp 10: Xuáút phaït tæì âàûc thuì cuía ngaình chãú biãún haíi saín... quay trçnh saín xuáút ngàõn, nguyãn liãûu phaíi âaím baío tæåi säúng tæì kháu tiãúp nháûn cho âãún khi âoïng goïi vaì baío quaín thaình pháøm nãn viãûc bäú trê saín xuáút åí xê nghiãûp 10 coï nhiãöu neït riãng. CÅ CÁÚU TÄØ CHÆÏC CUÍA XÊ NGHIÃÛP 10 PX Chãú biãún PXSX haìng näüi âëa PX cå âiãûn Xê nghiãûp Täø giao nháûn nguyãn liãûu Täø phuûc vuû Täø chãú biãún Täø cáúp âäng Caïc cæía haìng Täø váûn haình Täø sæía chæîa a. Phán xæåíng chãú biãún: Laì bäü pháûn træûc tiãúp saín xuáút saín pháøm khä vaì âäng laûnh thuíy saín xuáút kháøu cuía xê nghiãûp. Viãûc täø chæïc saín xuáút trong phán xæåíng chãú biãún âæåüc chia ra thaình caïc täø saín xuáút phuì håüp våïi tæìng cäng âoaûn saín xuáút: Täø giao nháûn nguyãn liãûu, täø phuûc vuû, täø chãú biãún, täø cáúp âäng. + Täø giao nháûn nguyãn liãûu træûc tiãúp kiãøm tra, phán loaûi, âaïnh giaï cháút læåüng nguyãn liãûu, tiãúp nháûn nguyãn liãûu âaím baío yãu cáöu cuía saín xuáút, âäöng thåìi cán nguyãn liãûu vaì giao cho täø chãú biãún. + Täø phuûc vuû baío quaín, kiãøm tra, cung cáúp duûng cuû cho saín xuáút, váûn chuyãøn nguyãn liãûu, âaï laûnh tæì bäü pháûn giao nháûn âãún caïc täø chãú biãún. + Täø chãú biãún: Xê nghiãûp coï 5 täø chãú biãún vaì 1 täø haìng khä; laìm viãûc tæì 1 âãún 2 ca/ngaìy tuìy thuäüc vaìo læåüng nguyãn liãûu. + Täø cáú âäng: coï nhiãûm vuû chaûy âäng saín pháøm âaî chãú biãún xong åí caïc täø chãú biãún, sau âoï âoïng goïi nháûp kho thaình pháøm. b. Phán xæåíng saín xuáút haìng näüi âëa: Laì bäü pháûn væìa khai thaïc thu mua, væìa kinh doanh nhæîng màût haìng thuíy saín phuûc vuû nhu cáöu trong næåïc. c. Phán xæåíng cå âiãûn: Chëu traïch nhiãûm baío quaín, baío dæåîng maïy moïc thiãút bë, kiãøm tra sæía chæîa, váûn haình caïc thiãút bë laûnh âãø âaím baío cho caïc kho chåì âäng, cáúp âäng, kho baío quaín hoaût âäüng liãn tuûc, âãöu âàûn theo doîi vaì âiãöu haình viãûc cung cáúp âiãûn, næåïc, âaï laûnh cho saín xuáút cuîng nhæ cho quaín lyï. 4. Täø chæïc quaín lyï åí xê nghiãûp 10: a. Täø chæïc bäü maïy quaín lyï xê nghiãûp: Cå cáúu täø chæïc bäü maïy quaín lyï cuía xê nghiãûp laì cå cáúu theo loaûi hçnh træûc tuyãún - chæïc nàng væìa âaím baío cho ngæåìi laînh âaûo toaìn quyãön, quaín lyï vaì ra quyãút âënh, væìa phaït huy khaí nàng chuyãn män cuía caïc phoìng ban chæïc nàng. SÅ ÂÄÖ BÄÜ MAÏY QUAÍN LYÏ Giaïm âäúc PGÂ kinh doanh PGÂ kyî thuáût P.Kãú toaïn taìi vuû P.SX-KD P.KT-KCS P.TC-HC PXSX haìng näüi âëa PX cå âiãûn PX chãú biãún Xê nghiãûp täø chæïc quaín lyï bäü maïy vaì âiãöu haình theo chãú âäü mäüt thuí træåíng. Giaïm âäúc træûc tiãúp âiãöu haình caïc bäü pháûn chæïc nàng phoìng täø chæïc haình chên._.