Một số suy nghĩ về tiền lương tiền thưởng ở Xí nghiệp đầu máy Hà Nội

mét sè suy nghÜ vÒ tiÒn l­¬ng tiÒn th­ëng ë xÝ nghiÖp ®Çu m¸y hµ néi PhÇn 1 Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn xÝ nghiÖp ®Çu m¸y Hµ néi 1. Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn XÝ nghiÖp §Çu m¸y Hµ néi lµ 1 xÝ nghiÖp thµnh viªn trùc thuéc XÝ nghiÖp Liªn hîp vËn t¶i ®­êng s¾t khu vùc I - Liªn hiÖp §­êng s¾t ViÖt Nam vµ ®Õn 2003 chuyÓn ®æi thµnh C«ng ty vËn t¶i Hµnh kh¸ch ®­êng s¾t Hµ néi thuéc Tæng C«ng ty §­êng s¾t ViÖt Nam. XÝ nghiÖp §Çu m¸y Hµ néi lµ mét ®¬n vÞ qu¶n lý søc kÐo lín nhÊt cña ngµnh ®­êng s¾t ViÖt Nam. XÝ nghiÖp §Çu m¸y Hµ néi ®­îc thµnh lËp tõ bao giê th× kh«ng ai râ v× kh«ng cã tµi liÖu nµo ®Ó l¹i, chØ biÕt kh¸i qu¸t r»ng: Sau khi thùc d©n Ph¸p æn ®Þnh bé m¸y cai trÞ ë ViÖt Nam lµ chóng tiÕn hµnh khai th¸c thuéc ®Þa, ®Ó khai th¸c ®­îc triÖt ®Ó hä ph¶i x©y dùng ®­êng s¾t ®Ó vËn chuyÓn hµng ho¸ vÒ chÝnh quèc. TuyÕn ®­êng Hµ néi - H¶i Phßng lµ mét trong nh÷ng tuyÕn ®­êng ®­îc x©y dùng ®Çu tiªn (Trªn cÇu Long Biªn cßn biÓn in n¨m x©y dùng vµ kh¸nh thµnh (1890-1893). C¸c - §Ò - Po ho¶ xa ®­îc thµnh lËp ®Ó kh¸m ch÷a ®Çu m¸y toa xe. N¨m1955 hoµ b×nh lÆp l¹i chóng ta tiÕp qu¶n C¸c - §ê - Po vµ ®æi tªn lµ ®oµn c«ng vô, sau l¹i ®æi lµ §o¹n ®Çu m¸y. Sau nµy khi chuyÓn ®æi c¬ cÊu qu¶n lý cña Nhµ n­íc lÊy tªn lµ XÝ nghiÖp §Çu m¸y Hµ néi vµ lÊy ngµy 22/10/1955 lµm ngµy thµnh lËp XÝ nghiÖp. (§Ó kû niÖm ngµy ®­êng s¾t tæ chøc ®oµn tµu ®ãn B¸c Hå tõ H¶i Phßng vÒ Hµ Néi, sau khi B¸c ®i dù ®¹i héi PHONGTENNOP¤L¤ t¹i Ph¸p vÒ 21/10/1946). - Lµ xÝ nghiÖp trùc thuéc nªn chñ qu¶n lý xÝ nghiÖp Liªn hîp ®­êng s¾t khu vùc I (Nay lµ C«ng ty VËn t¶i hµnh kh¸ch Hµ néi) nªn kh«ng cã t­ c¸ch ph¸p nh©n ®Çy ®ñ mÆc dï c¬ quan chñ qu¶n muèn t¨ng c­êng tÝnh chñ ®éng cao trong s¶n xuÊt kinh doanh, ph©n cÊp ph©n quyÒn m¹nh ®Õn ®©u th× c¶ 18 thµnh viªn hîp l¹i míi hoµn thµnh mét s¶n phÈm ®­a ra thÞ tr­êng x· héi ®ã lµ tÊn hµng ho¸ km vµ hµnh kh¸ch km. - Tr¶i qua gÇn 50 n¨m x©y dùng vµ tr­ëng thµnh, v­ît qua mäi thö th¸ch trong chiÕn tranh x©y dùng vµ tæ quèc ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn cña xÝ nghiÖp ®· kh«ng ngõng lín m¹nh vµ ®æi míi gãp phÇn tÝch cùc vµo sù nghiÖp x©y dùng vµ b¶o vÖ tæ quèc nãi chung vµ còng nh­ viÖc x©y dùng vµ ph¸t triÓn cña xÝ nghiÖp nãi riªng. XÝ nghiÖp ®· ®­îc cÊp trªn, §¶ng vµ Nhµ n­íc ®¸nh gi¸ cao trong lÜnh vùc s¶n xuÊt vµ ph¸t triÓn. Trong sù nghiÖp cña ngµnh Giao th«ng vËn t¶i gãp phÇn kh«ng nhá vµo cuéc kh¸ng chiÕn chèng Mü cøu n­íc ph¸t triÓn ®Êt n­íc. XÝ nghiÖp ®· ®­îc §¶ng vµ Nhµ n­íc tÆng th­ëng nhiÒu phÇn th­ëng cao quý. NhiÒu n¨m liÒn ®­îc c«ng nhËn lµ ®¬n vÞ lao ®éng XHCN cã 2 c«ng nh©n ®­îc phong tÆng Anh hïng Lao ®éng ®ã lµ Anh hïng lao ®éng NguyÔn Minh §øc vµ TrÞnh Hanh v.v. Ngµy 25/2/1996 xÝ nghiÖp ®­îc vinh dù ®ãn Tæng bÝ th­ §ç M­êi vÒ th¨m. N¨m 1997 XN ®­îc Nhµ n­íc phong tÆng "Hu©n ch­¬ng Lao ®éng h¹ng 3". 1.1. Qu¸ tr×nh x©y dùng vµ tr­ëng thµnh cña XN : - Giai ®o¹n 1: (1955 - 1965). + Sau 10 n¨m hoµ b×nh, ngµnh ®­êng s¾t tiÕn hµnh kh«i phôc vµ x©y dùng l¹i c¸c tuyÕn ®­êng s¾t trªn miÒn b¾c. §©y lµ giai ®o¹n x©y dùng c¬ së vËt chÊt, bé m¸y qu¶n lý lùc l­îng lao ®éng cña XN. + XN ®· tiÕp qu¶n h¬n 80 ®Çu m¸y h¬i n­íc cña Ph¸p ®Ó l¹i. ThiÕt bÞ m¸y mãc giai ®o¹n nµy ®­îc gia t¨ng ®¸ng kÓ ThiÕt bÞ cña Ph¸p võa Ýt, võa l¹c hËu chØ cã 5 m¸y tiÖn vµi m¸y bµo, phay. XN®· ®­îc trang bÞ nhiÒu m¸y mãc míi vµ c¸c m¸y chuyªn dïng, trong ®ã cã bé ky 120 tÊn cña Trung Quèc c¸c bé phËn phô trî nh­ c¬ ®iÖn n­íc ®­îc tÆng c­êng bæ sung vÒ c¬ së vËt chÊt. + XN ®­îc ®Çu t­ kinh phÝ ®Ó n©ng cÊp c¬ së h¹ tÇng, söa ch÷a ®­îc nhiÒu m¸y ra kÐo ®­îc c¸c ®oµn tµu hµng, kh¸ch phôc vô ®¸ng kÓ cho viÖc kh«i phôc vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc. + Khèi l­îng vËn t¶i ®­îc t¨ng tõ 182 triÖu tÊn km n¨m 1955 lªn 1165 triÖu tÊn km n¨m 1965. + Sè l­îng c¸n bé c«ng nh©n viªn còng ®­îc t¨ng tõ 550 ng­êi n¨m 1955 lªn tíi 1360 ng­êi n¨m 1965. - Giai ®p¹n 2: (1966 - 1975). + Ngµnh ®­êng s¾t vµ XN b­íc vµo thêi kú míi, lµ ®¶m b¶o giao th«ng quyÕt taam ®¸nh th¨ng giÆc Mü x©m l­îc. XN ®­îc ®Çu t­ thªm søc kÐo ®ã lµ 46 ®Çu m¸y h¬i n­íc tù lùc do Trung Quèc s¶n xuÊt theo thiÕt kÕ cña ViÖt Nam. 16 ®Çu m¸y h¬i n­íc khæ ®­êng (1435). 20 ®Çu m¸y §iezen §«ng Ph­¬ng Hång 3 cña Trung Quèc chÕ t¹o vµ b¾t ®Çu chØnh bÞ ®Çu m¸y TY5E do Liªn X« (cò) s¶n xuÊt. + Trong giai ®o¹n nµy. S¶n l­îng vËn t¶i t¨ng ®¸ng kÓ tõ 1182 trªn tÊn km n¨m 1966 lªn 1611 trªn tÊn km n¨m 1975 (t¨ng 1,37 lÇn). Khèi l­îng m¸y söa ch÷a theo cÊp hoµn thµnh t­¬ng øng ®¶m b¶o cung øng ®ñ sè l­îng, chÊt l­îng tèt ®­a ra kÐo tµu ®¸p øng nhu cÇu cña vËn t¶i. - Giai ®o¹n 3: (1976-1975). + §Êt n­íc hoµn toµn gi¶i phãng nhu cÇu vËn t¶i ngµy cµng t¨ng nhÊt lµ vËn t¶i hµnh kh¸ch. §Ó ®¶m b¶o vËn t¶i phôc vô cho viÖc kh«i phôc vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc x©y dùng CNXH trªn ph¹m vi c¶ n­íc. S¶n l­îng vËn t¶i b×nh qu©n hµng n¨m trong giai ®o¹n nµy lµ 1140 triÖu tÊn km. S¶n l­îng söa c¸c cÊp trªn ®Çu m¸y t¨ng tõ 11 ®Õn 14%. Hµng chôc m¸y mãc thiÕt bÞ s¬ t¸n trong chiÕn tranh ®­îc chuyÓn vÒ l¾p ®Æt æn ®Þnh s¶n xuÊt. Hµng ngµn m2 mÆt b»ng s¶n xuÊt, nhµ x­ëng ®­îc c¶i t¹o n©ng cÊp nh»m ®¸p øng sè l­îng söa ch÷a ®Çu m¸y ngµy cµng t¨ng. §Æc biÖt lµ cÊp söa ch÷a ®¹i tu ®Çu m¸y. Trong giai ®o¹n nµy xÝ nghiÖp cã thªm nhiÖm vô söa ch÷a cÊp Ky ®Çu m¸y GP6 khæ ®­êng 1435, ®ã lµ nhiÖm vô nÆng nÒ míi mÎ nh­ng CBCNV toµn xÝ nghiÖp ®· v­ît qua khã kh¨n gian khæ ®Ó hoµn thµnh suÊt s¾c nhiÖm vô. - Giai ®o¹n 4: (1986 ®Õn nay ). + §Êt n­íc chuyÓn m×nh, chuyÓn ®æi sang c¬ chÕ thÞ tr­êng xo¸ bá dÇn chÕ ®é quan liªu bao cÊp, XN ®­îc ®Çu t­ ph¸t triÓn x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt, ®æi míi søc kÐo n©ng cÊp n¨ng lùc vËn t¶i vµ söa ch÷a ®Çu m¸y c¸c cÊp, ®¸p øng sù nghiÖp ®æi míi cña ngµnh. + HiÖn nay XN ®ang qu¶n lý vµ vËn dông 22 ®Çu m¸y TiÖp víi c«ng suÊt 1200 m· lùc, 48 ®Çu m¸y TY7E cã c«ng suÊt 400 m· lùc, 3 ®Çu m¸y TGM8 lo¹i 800 m· lùc, cã khæ ®­êng 1435. §Çu m¸y §«ng Phong(Trung Quèc) khæ ®­êng 1435 Lo¹i 1500 m· lùc. 5 ®Çu m¸y §«ng Ph­¬ng Hång khæ ®­êng 1435. vµ 10 ®Çu m¸y §æi míi khæ ®­êng 1m, víi c«ng xuÊt 1900 m· lùc. Trang thiÕt bÞ ®­îc trang bÞ ®¸ng kÓ nh­ c¸c m¸y chuyªn dïng cho th¸o l¾p B¨ng ®a b¸nh xe, m¸y gia c«ng c¬ khÝ míi, c¸c bé ky víi t¶i träng lín, hiÖn ®¹i nhÊt ViÖt Nam . + Trong giai ®o¹n nµy XN ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh tÝch ®¸ng kÓ, s¶n l­îng vËn t¶i ®¹t b×nh qu©n 1107 triÖu tÊn km/n¨m. ChÊt l­îng vËn t¶i ®­îc n©ng cao râ rÖt. Tµu ®i ®Õn ®óng giê trªn 90% víi nhiÒu s¸ng kiÕn c¶i tiÕn kü thuËt ®­îc ®­a vµo s¶n xuÊt nh­ c¶i t¹o n©ng cÊp tèc ®é ch¹y cña ®Çu m¸y TY7E tõ 40 km/h lªn 70 km/h. §êi sèng cña CBCNV ngµnh ®­îc n©ng lªn râ rÖt. + Hµnh tr×nh tµu thèng nhÊt B¾c Nam còng ®­îc rót ng¾n tõ 72 giê xuèng cßn 30 giê. 2. LÜnh vùc ngµnh nghÒ kinh doanh - XÝ nghiÖp ®Çu m¸y Hµ néi lµ XN trùc thuéc C«ng ty vËn t¶i hµnh kh¸ch ®­êng s¾t Hµ néi, nªn s¶n phÈm cña XN chØ lµ nh÷ng ®o¹n s¶n phÈm trong tæng s¶n phÈm cña c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn trong C«ng ty, Tæng c«ng ty ®ã lµ km hµnh kh¸ch vµ tÊn km hµng ho¸. Trong thêi kú kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn nay, víi ®Æc thï cña m×nh ngµnh ®­êng s¾t gi÷ mét vai trß v« cïng quan träng trong hÖ thèng giao th«ng vËn t¶i cña ®Êt n­íc. §Ó thùc hiÖn vai trß vËn t¶i cña ngµnh ®­êng s¾t th× sù ®ãng gãp cña XN ®Çu m¸y Hµ néi lµ rÊt to lín , ®Ó t¨ng l­îng vËn t¶i hµng ho¸, hµnh kh¸ch, yÕu tè quyÕt ®Þnh vÉn lµ søc kÐo. - XN ®Çu m¸y Hµ néi qu¶n lý vµ sö dông sè l­îng, chÊt l­îng søc kÐo lín nhÊt cña ngµnh §­êng s¾t ViÖt Nam, nhiÖm vô lµ ph¶i cung cÊp søc kÐo (kÓ c¶ c«ng nh©n l¸i m¸y) trªn c¸c tuyÕn ®­êng s¾t nh­ sau: Hµ néi - H¶i phßng - Hµ néi : 102km Hµ néi - Qu¸n triÒu - Hµ néi : 75km Hµ néi - §ång ®¨ng - Hµ néi : 162km Hµ néi - Vinh - Hµ néi : 300km Hµ néi - §µ n½ng - Hµ néi : 791km Hµ néi - Lµo cai - Hµ néi : 293km Yªn viªn - H¹ long - Yªn viªn : 174km Ngoµi ra XN cßn ®­a ®Çu m¸y phôc vô c¸c c¬ së c«ng nghiÖp nh­ nh­ NhiÖt ®iÖn Ph¶ l¹i, má than M¹o khª, Xi m¨ng Hoµng th¹ch, xi m¨ng BØm s¬n. NhiÖm vô cña XN §Çu m¸y Hµ néi gåm 2 nhiÖm vô chÝnh sau ®©y: + VËn dông ®Çu m¸y ®Ó kÐo tµu theo ®óng yªu cÇu cña c«ng t¸c ®iÒu ®é ch¹y tÇu. + S÷a ch÷a th­êng xuyªn c¸c lo¹i ®Çu m¸y theo cÊp söa ch÷a (theo c©y sè m¸y ch¹y) ®Ó kh¾c phôc nh÷ng h­ háng do qu¸ tr×nh vËn dông g©y nªn. 2.1. VÒ vËn dông ®Çu m¸y: §Çu m¸y lµ tµi s¶n do XN qu¶n lý vµ khai th¸c xong viÖc sö dông ®Ó kÐo tÇu l¹i do bé phËn vËn chuyÓn quyÕt ®Þnh. Khi m¸y ch¹y trªn ®­êng l¹i do ®iÒu ®é ch¹y tÇu chØ huy do vËy quyÒn chñ ®éng cña XN bÞ gi¶m ®i nhiÒu, víi ®Æc thï cña ngµnh nªn XN kh«ng thÓ quyÕt ®Þnh ®­îc n¨ng suÊt, s¶n l­îng cña m×nh. S¶n l­îng cña XN ®­îc tÝnh b»ng sè ®Çu m¸y vËn dông trong ngµy (vÝ dô: s¶n l­îng b×nh qu©n cña th¸ng lµ 30 m¸y vËn dông/ngµy). Khèi l­îng hµng ho¸ hµnh kh¸ch vËn chuyÓn th× ngµnh còng nh­ XN kh«ng chñ ®éng ®­îc, v× khèi l­îng lu«n thay ®æi nªn viÖc lËp kÕ ho¹ch kh«ng ®­îc chÝnh x¸c, nhÊt lµ kÕ ho¹ch dµi h¹n. KÕ ho¹ch s¶n xuÊt chØ cã thÓ tÝnh tèi ®a lµ quý, n¨m chø kh«ng thÓ chÝnh x¸c nÕu dµi h¹n h¬n. §Æc ®iÓm cña khèi l­îng hµng ho¸, hµnh kh¸ch cßn mang tÝnh chÊt mïa vô nh­ : ChiÕn dÞch hÌ phôc vô hµnh kh¸ch ®i nghØ m¸t tham quan víi sè l­îng gÊp nhiÒu lÇn trong c¸c th¸ng kh«ng vµo kú nghØ hÌ. - Lùc l­îng lao ®éng cña bé phËn vËn dông bao gåm: Phã gi¸m ®èc phô tr¸ch vËn t¶i, c¸c tæ néi cÇn, c¸c ®éi tr­ëng ®éi l¸i m¸y vµ c«ng nh©n l¸i m¸y. - C¸c lo¹i søc kÐo cña XN hiÖn nay : Gåm 10 ®Çu m¸y "§æi míi" s¶n xuÊt t¹i Trung quèc víi c«ng suÊt lµ 1800 m· lùc, chñ yÕu lµ sö dông ®Ó kÐo tµu thèng nhÊt víi ®¼ng cÊp cao nhÊt ViÖt Nam hiÖn nay lµ tÇu E1,2 . S1,2 . XN ®Çu m¸y Hµ néi phô tr¸ch kÐo tÇu tõ Hµ néi - §µ n½ng vµ ng­îc l¹i. Ngoµi ra sè ®Çu m¸y §æi míi cßn kÐo tÇu hµng víi nh÷ng ®oµn tµu cã tÊn sè lín, siªu tr­êng, siªu träng. Sè m¸y nµy ®­îc chia thµnh 2 ®éi l¸i m¸y, mçi ®éi qu¶n lý 5 m¸y. + 22 ®Çu m¸y TiÖp víi søc kÐo lµ 1200 m· lùc, nhiÖm vô chñ yÕu lµ kÐo c¸c m¸c tÇu kh¸ch thèng nhÊt nh­ S5,6 S7,8 vµ c¸c m¸c tÇu hµng tuú theo yªu cÇu vËn t¶i,vµ thoi ë c¸c hÇm má, c¸c khu c«ng nghiÖp, dån dÞch t¹i ga Hµ néi: sè nµy ®­îc chia thµnh 3 ®éi l¸i m¸y. + 48 ®Çu m¸y TY7E cña Liªn x« cò víi søc kÐo lµ 400 m· lùc, nªn c¸c ®Çu m¸y nµy chØ kÐo c¸c m¸c tÇu Ýt kh¸ch, nh­ Hµ néi -- H¶i phßng, Hµ néi --Qu¸n triÒu, Hµ néi -- §ång ®¨ng... Víi søc kÐo 250 ®Õn 300 tÇu t­¬ng øng víi 5 ®Õn 6 toa xe kh¸ch. Sè m¸y TY7E nµy ®­îc chia lµm 3 ®éi l¸i m¸y . - Søc kÐo cña ph©n ®o¹n Yªn viªn: + 5 ®Çu m¸y §æi míi khæ ®­êng 1435 mua míi cña Trung Quèc n¨m 2003. + 3 §Çu m¸y §«ng phong cña Trung quèc (1435) + 3 §Çu m¸y TGM8 cña Liªn x« cò (1435). Ngoµi ra cßn mét sè ®Çu m¸y khæ ®­êng 1m ®­îc chuyÓn tõ khu vùc Hµ néi ®Õn ®ã lµ c¸c m¸y TY7E. Ngoµi ra cßn c¸c tr¹m ®Çu m¸y víi nhiÖm vô ®ãn tiÔn, b¶o d­ìng ®iÒu hµnh ®Çu m¸ytheo lÖnh cña ®iÒu ®é ch¹y tÇu. C¸c tr¹m nµy bao gåm tr¹m §ång ®¨ng, tr¹m M¹o khª, Ninh b×nh, H¶i phßng, Gi¸p b¸t.... 2.2. Khu vùc söa ch÷a vµ c¸c bé phËn phô trî: - Ph©n x­ëng söa ch÷a ®Çu m¸y: Mçi lo¹i ®Çu m¸y ®Òu cã ph©n x­ëng söa ch÷a ®Çu m¸y riªng. §ã lµ ph©n x­ëng §æi míi, ph©n x­ëng söa ch÷a ®Çu m¸y TiÖp, ph©n x­ëng söa ch÷a ®Çu m¸y TY7E. C¸c ph©n x­ëng ®Òu cã c¸c tæ phô tr¸ch chuyªn m«n nhiÖm vô nh­ tæ §éng c¬, tæ ®iÖn, tæ gÇm v.v.... - Ngoµi ra cßn cã c¸c ph©n x­ëng phô trî: + Ph©n x­ëng c¬ khÝ phô tïng: gia c«ng chÕ t¹o söa ch÷a c¸c thiÕt bÞ phô tïng phôc vô cho söa ch÷a ®Çu m¸y. + Ph©n x­ëng c¬ ®iÖn n­íc: cã nhiÖm vô söa ch÷a c¸c thiÕt bÞ cÊp ®iÖn n­íc cho toµn XN vµ vËn hµnh cÊp tho¸t n­íc ë c¸c tr¹m däc ®­êng, c¸c thiÕt bÞ n©ng h¹ trong toµn XN. + Ph©n x­ëng nhiªn liÖu: ®¶m b¶o mua s¾m, tæ chøc cÊp ph¸t c¸c lo¹i nhiªn liÖu: dÇu mì, than cñi, n­íc ngät, c¸t kü thuËt. + §éi kiÕn tróc: Duy tu vµ söa ch÷a c¸c nhµ x­ëng, cèng r·nh v.v... 3. Mét sè chØ tiªu kinh tÕ cña ®¬n vÞ: - Mét sè chØ tiªu sau ®©y ®­îc tÝnh tõ n¨m 1999 ®Õn 2003. S¶n l­îng cña XN ®Çu m¸y Hµ néi lµ tÊn km, hµng ho¸, hµnh kh¸ch KM , sè ®Çu m¸y vËn dông trong ngµy vµ chÊt l­îng vËn t¶i ®ã. 3.1. N¨m 1999: - VÒ vËn t¶i: kÐo ®­îc 1426 triÖu tÊn/km. §¹t 94,2% so víi kÕ ho¹ch cÊp trªn giao, m¸y vËn dông ®¹t 45,7 m¸y/ngµy, v­ît 10%. M¸y kÐo tÊn ®¹t 25,7 m¸y/ngµy, v­ît 16%. - VÒ an toµn ch¹y tÇu : n¨m 1999 cã 31 vô trî ng¹i ch¹y tÇu b×nh qu©n 180.135 km/vô. - Tû lÖ tÇu ®i ®Õn ®óng giê. TÇu thèng nhÊt: 76,3% TÇu ®Þa ph­¬ng: 79% Nguyªn nh©n do m¸y chiÕm 3%. - VÒ söa ch÷a: §Çu m¸y söa ch÷a cÊp lín ®¹t 100% kÕ ho¹ch. + M¸y TiÖp cÊp Rs : 6 m¸y KH: 8 Rv : 11 m¸y KH : 13 §¹i tu: 1 m¸y C¸c cÊp nhá ®¶m b¶o km ch¹y cña vËn dông. §Çu m¸y TY. R2: 16 m¸y KH = 23 Rk : 15 m¸y KH = 25 §¹i tu : 6 m¸y KH = 9 §· cè g¾ng kh¾c phôc khã kh¨n ®Ó gi¶i quyÕt söa ch÷a c¸c cÊp nhá kh«ng v­ît qu¸ nhiÒu. - Thu nhËp b×nh qu©n ®¹t 1.163.000®ång/ng­êi/th¸ng. C«ng t¸c x©y dùng c¬ b¶n n¨m 1999 gÇn 2 tû ®ång tæng kinh phÝ ®­îc thùc hiÖn ®Ó x©y dùng, söa ch÷a n©ng cÊp nhµ x­ëng 3.2. ChØ tiªu n¨m 2000: - VÒ vËn t¶i: N¨m 2000 kÐo ®­îc 1458 triÖu tÊn/km v­ît 5% so víi kÕ ho¹ch. M¸y vËn dông 51,3 m¸y/ngµy. M¸y kÐo tÇu 29,8 m¸y/ngµy. - VÒ an toµn ch¹y tÇu : N¨m 2000 cã 42 vô trî ng¹i. §¹t tû lÖ tÇu ®i ®Õn ®óng giê: TÇu thèng nhÊt : 78,5% TÇu ®Þa ph­¬ng : 86,5% - VÒ söa ch÷a: §Çu m¸y TiÖp: CÊp Rs ra ®­îc 11 m¸y CÊp Rv ra ®­îc 16 m¸y §Çu m¸y TY: CÊp §¹i tu: 5 m¸y CÊp Ky : 40 m¸y CÊp R2 : 48 m¸y C¸c cÊp söa ch÷a nhá ®¶m b¶o theo c©y sè ch¹y cña vËn dông. - Thu nhËp b×nh qu©n : 1.370.000®/ng­êi/th¸ng. 3.3. Mét sè chØ tiªu n¨m 2001-2003: Mét sè ®Æc ®iÓm t×nh h×nh cña thêi kú: - HiÖn nay sè ®Çu m¸y chi phèi cña XN rÊt nhiÒu chñng lo¹i (cã nh÷ng lo¹i chØ cã 1-2 m¸y) nªn rÊt khã kh¨n cho qu¶n lý vµ söa ch÷a. - XN vÉn ph¶i vËn dông trªn 1 nöa lo¹i ®Çu m¸y l¹c hËu c«ng suÊt nhá, kh«ng kinh tÕ. - KÕt cÊu vËn t¶i mµ ngµnh vµ C«ng ty giao cho XN kh«ng ®­îc thuËn lîi nh­ c¸c XN ®Çu m¸y kh¸c tû lÖ thoi dån phô trî rÊt cao nªn tÊn/km tæng träng kh«ng t­¬ng xøng víi sè ®Çu m¸y vËn dông. - M¸y c«ng cô c¾t gät mÆc dï ®· ®­îc ®Çu t­ nh­ng vÉn cßn rÊt h¹n chÕ. - 1 sè ®Çu m¸y l¹c hËu, qua sö dông nhiÒu n¨m ®· hÕt khÊu hao, mÆc dï ®· ®­îc c«ng ty quan t©m, cÊp tiÒn vµ XN ®· cã nhiÒu cè g¾ng trong söa ch÷a nh­ng do phô tïng chñ yÕu s¶n xuÊt trong n­íc, chÊt l­îng thÊp nªn chÊt l­îng ®Çu m¸y kh«ng ®­îc nh­ mong muèn. - Tæ chøc míi cña ngµnh (cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc ®ã lµ c«ng ty) ®· ho¹t ®éng vµ tiÕp tôc æn ®Þnh. Ngµnh vµ c«ng ty cã nh÷ng chñ tr­¬ng, biÖn ph¸p vµ c¬ chÕ ®óng cã t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña XN, XN lu«n ®­îc quan t©m, chØ ®¹o chÆt chÏ ®éng viªn ®óng møc cña tæng c«ng ty vµ c«ng ty. - Sau ®©y lµ kÕt qu¶ thùc hiÖn nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh tõ 2001 ®Õn 2003. 3.3.1. VÒ vËn t¶i ChØ tiªu N¨m 2001 thùc hiÖn N¨m 2002 thùc hiÖn N¨m 2003 thùc hiÖn §¬n vÞ TÊnkm tæng träng 1.672.957 1.945.933 2.216.105 T. Km M¸c vËn dông 53,75 55,6 57,3 §M/ngµy M¸y kÐo tÇu 29,91 31,66 31,91 §M/ngµy MÆc dï m¸y vËn dông t¨ng b×nh qu©n n¨m lµ 3,3%/n¨m, m¸y kÐo tÇu t¨ng 3,3%/n¨m nh­ng tÊn/km tæng träng t¨ng b×nh qu©n 16%/n¨m, nguyªn nh©n lµ do ngµnh cã chñ tr­¬ng t¨ng c­êng sö dông ®Çu m¸y cã c«ng suÊt lín, gi¶m ®Çu m¸y cã c«ng suÊt nhá, bªn c¹nh ®ã lµ sù nç lùc lín cña c¸n bé c«ng nh©n viªn trong toµn XN. - VÒ an toµn ch¹y tÇu: N¨m 2001 cã 48 vô N¨m 2002 cã 47 vô N¨m 2003 cã 58 vô Km b×nh qu©n/vô: N¨m 2001 lµ 127.026 km/vô. N¨m 2002 lµ 134.081 km/vô. N¨m 2003 lµ 110.000 km/vô. Qua sè liÖu trªn chøng tá an toµn ch¹y tÇu cña XN ch­a v÷ng ch¾c nªn cÇn ph¶i nç lùc h¬n n÷a míi ®¸p øng ®­îc nhu cÇu. Trong 3 n¨m qua toµn XN cã 146 c¸ nh©n ®­îc phong kiÖn t­íng l¸i tÇu an toµn, trong ®ã cã 2 tµi xÕ ®¹t trªn 5 v¹n km an toµn. - VÒ an toµn kh¸c toµn XN kh«ng cã 1 vô tai n¹n lao ®éng nµo, ®¶m b¶o ch¸y næ an toµn tuyÖt ®èi. VÒ tiÕt kiÖm nhiªn liÖu: ChØ tiªu sö dông nhiªn liÖu hµng n¨m ®­îc gi¶m dÇn lµ do XN cã nhiÒu biÖn ph¸p qu¶n lý vµ chÕ ®é khuyÕn khÝch hîp lý cã lîi cho ng­êi c«ng nh©n. N¨m 2001 sö dông 49,86 kg/v¹n tÊn. N¨m 2002 sö dông 47,86 kg/v¹n tÊn N¨m 2003 sö dông 46 kg/v¹n tÊn. Nªn tæng sè nhiªn liÖu tiÕt kiÖm ®­îc cña c¶ XN ®¹t so víi kÕ ho¹ch tõng n¨m. 3.3.2. VÒ söa ch÷a: Sau ®©y lµ b¶ng kª chi tiÕt sè l­îng ®Çu m¸y ®­îc söa ch÷a theo c¸c cÊp: N N¨m §Çu m¸y TiÖp §Çu m¸y TY §Çu m¸y §æi míi §¹i tu Rs R2 §¹i tu Ky R2 §¹i tu Rs 4Rv 22001 0 13 13 5 43 48 0 1 22002 1 13 11 0 40 44 3 9 22003 2 6 12 5 36 37 10 7 Bªn c¹nh ®ã khèi söa ch÷a lu«n ®¶m b¶o söa ch÷a c¸c ®Çu m¸y cÊp b¶o d­ìng (Ro) theo yªu cÇu cña m¸y vËn dông vµ c©y sè ch¹y. - Ngoµi nhiÖm vô söa ch÷a theo cÊp ®Ó ®¸p øng yªu cÇu vËn t¶i cña ngµnh vµ c«ng ty ngµy cµng t¨ng. XN ®· thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p ®Ó “N©ng cao chÊt l­îng, rót ng¾n giê dõng söa ch÷a” ®Ó ®¸p øng mäi yªu cÇu vÒ søc kÐo, ®¶m b¶o kÐo tÇu víi chÊt l­îng tèt nhÊt. + Ph©n x­ëng söa ch÷a ®Çu m¸y TiÖp ®· gãp phÇn quan träng vµo viÖc ®­a sè ®Çu m¸y ra chiÕn dÞch hÌ. NhiÒu ngµy XN ®· huy ®éng 100% sè ®Çu m¸y TiÖp ra vËn dông. + Ph©n x­ëng TY: TriÖt ®Ó ¸p dông c¸c biÖn ph¸p ®Ó söa ch÷a tæng thµnh gi¶m giê dõng cÊp Rk tõ 20 xuèng cßn 15 ngµy ®Ó kÞp thêi cung cÊp m¸y cho vËn dông. + Ph©n x­ëng §æi míi: Do ®Çu m¸y míi nhËp cã nhiÒu khiÕm khuyÕt do chÕ t¹o, ph©n x­ëng §æi míi ®· nç lùc kh¾c phôc ®Ó ®­a m¸y ra vËn dông, khai th¸c triÖt ®Ó ®Çu m¸y vËn dông víi hiÖu qu¶ cao nhÊt. 3.3.3. C«ng t¸c ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n: Trong 3 n¨m qua XN ®· triÓn khai ®­îc c«ng tr×nh hÖ thèng xö lý n­íc th¶i, ®¶m b¶o n­íc th¶i ra kh«ng g©y « nhiÔm cho m«i tr­êng, x©y dùng c¸c nhµ l­u tró, nhµ ë cho c«ng nh©n ë c¸c tr¹m §ång ®¨ng, L¹ng s¬n, Hµ néi hÖ thèng cÊp nhiªn liÖu ë tr¹m §ång má, giµn cÇn trôc 20 tÊn vµ nhµ x­ëng ë Yªn viªn. §Æc biÖt lµ viÖc x©y dùng nhµ x­ëng cho m¸y §æi míi víi gi¸ trÞ h¬n 4 tû ®ång. Hoµn thiÖn bæ xung 1 sè c¬ së vËt chÊt, nhµ x­ëng phôc vô cho s¶n xuÊt trªn toµn XN víi tæng gi¸ trÞ 11 tû ®ång, gãp phÇn c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn lµm viÖc cña c¸n bé c«ng nh©n viªn toµn XN. 3.3.4. C«ng t¸c khoa häc kü thuËt: Do tÝnh chÊt cña ®¬n vÞ lµ söa ch÷a, nªn yªu cÇu c¶i tiÕn khoa häc kü thuËt nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ cña s¶n xuÊt, tiÕt kiÖm vËt t­, phô tïng vµ c¸c s¶n phÈm thay thÕ nªn ®­îc l·nh ®¹o XN rÊt quan t©m vµ ®éng viªn khuyÕn khÝch, ph¸t huy s¸ng kiÕn c¶i tiÕn kü thuËt. - N¨m 2001 toµn XN cã 102 s¸ng kiÕn cã 5 ®Ò tµi khoa häc ®· mang l¹i gi¸ trÞ cho XN lµ 470.000.000® vµ ®­îc xÐt th­ëng lµ: 14.000.00®. - N¨m 2002 toµn XN cã 104 s¸ng kiÕn c¶i tiÕn kü thuËt vµ cã 6 ®Ò tµi lµm lîi cho XN 500.000.000® vµ xÐt th­ëng cho c¸c c¸ nh©n lµ 15 triÖu ®ång. - N¨m 2003 cã 108 s¸ng kiÕn c¶i tiÕn kü thuËt vµ cã 6 ®Ò tµi lµm lîi cho XN 650.000.000®, xÐt th­ëng cho c¸c c¸ nh©n lµ 20.000.000®. 3.3.5. Doanh thu s¶n xuÊt chÝnh, vµ s¶n xuÊt ngoµi vËn t¶i: Víi môc tiªu ®ñ viÖc lµm, t¨ng thu nhËp c¶i tiÕn ®êi sèng vËt chÊt tinh thÇn cho ng­êi lao ®éng. Tõ n¨m 2001 ®Õn nay nguån thu chÝnh cña XN n¨m sau ®Òu t¨ng h¬n n¨m tr­íc tõ 5 ®Õn 7 %. Thu nhËp thùc tÕ cña CBCNV hµng n¨m ®Òu t¨ng trªn 10%. Thu nhËp b×nh qu©n: N¨m 2001 ®¹t 1.405.000®/ng­êi/th¸ng. N¨m 2002 ®¹t 1.500.000®/ng­êi/th¸ng. N¨m 2003 ®¹t 1.650.000®/ng­êi/th¸ng. - MÆc dï cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n nh­ng XN vÉn duy tr× ®­îc c¸c lo¹i h×nh s¶n xuÊt kinh doanh ngoµi vËn t¶i nh­, s¶n xuÊt thªm bia, cho thuª ky èt, duy tr× c¸c lo¹i h×nh dÞch vô truyÒn thèng, c¶i tiÕn tæ chøc vµ c¾t gi¶m qu¶n lý, tiÕt kiÖm tèi ®a chi phÝ n©ng cao hiÖu qu¶, ®¶m b¶o mäi dÞch vô ®Òu cã l·i, s¶n xuÊt kinh doanh ngoµi vËn t¶i ®¶m b¶o c«ng ¨n viÖc lµm cho trªn 200 lao ®éng vµ hä cã cuéc sèng æn ®Þnh, gãp phÇn c¶i thiÖn ®êi sèng cong CBCNV trong XN. 4. C¸c yÕu tè, ®iÒu kiÖn cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh: 4.1. ThÞ tr­êng kh¸ch hµng: XÝ nghiÖp ®Çu m¸y Hµ néi lµ mét ®¬n vÞ thµnh viªn trong C«ng ty vËn t¶i hµnh kh¸ch ®­êng s¾t Hµ néi, s¶n phÈm ®Ó ®­a ra thÞ tr­êng lµ tÊn km hµng ho¸ vµ hµnh kh¸ch km. §Ó cã ®­îc s¶n phÈm nµy ®ßi hái ph¶i cã sù thèng nhÊt kÕt hîp cña 18 ®¬n vÞ thµnh viªn trong c«ng ty míi cã ®­îc, cho nªn XN ®Çu m¸y Hµ néi chØnh lµ mét m¾t xÝch, nh­ng l¹i gi÷ vai trß chñ ®¹o, lµ n¬i cung cÊp søc kÐo cho toµn bé c¸c tuyÕn ®­êng träng ®iÓm. MÆc dï lµ ngµnh ®­îc Nhµ n­íc b¶o hé vµ ®éc quyÒn, nh­ng hiÖn nay c¬ chÕ thÞ tr­êng ®ßi hái ngµnh ®­êng s¾t còng ph¶i c¹nh tranh quyÕt liÖt víi ngµnh kh¸c, ph¶i t¨ng c­êng tÝnh chñ ®éng cña m×nh. - VÒ mÆt trùc tiÕp c¹nh tranh víi m«i tr­êng ngµnh giao th«ng th× XN ®Çu m¸y Hµ néi kh«ng cã, nh­ng gi¸n tiÕp th× cã. NÕu nh­ chÊt l­îng ®Çu m¸y tèt, ra kÐo tÇu an toµn, c«ng nh©n l¸i tÇu lµnh nghÒ sÏ ®¶m b¶o cho c¸c ®oµn tÇu ®i vÒ an toµn ®óng giê, Ýt gÆp ph¶i trë ng¹i , th× ®ã lµ yÕu tè ®Ó l«i kÐo kh¸ch hµng ®Õn víi ngµnh ®­êng s¾t. Sù thanh lÞch, chu ®¸o t¹o mäi thuËn lîi cho kh¸ch hµng, tiÖn Ých khi sö dông dÞch vô ®­êng s¾t... vÊn ®Ò nµy do c¸c XN kh¸c trong C«ng ty ®¶m nhiÖm còng lµ nh÷ng yÕu tè cÇn thiÕt ®Ó gi÷ kh¸ch hµng c¹nh tranh víi c¸c ph­¬ng tiÖn giao th«ng kh¸c. H¬n n÷a do ®Æc thï cña ngµnh chuyªn chë ®­îc hµng ho¸ siªu tr­êng, siªu träng mµ c¸c ph­¬ng tiÖn giao th«ng kh¸c kh«ng cã, hµnh kh¸ch ®i tÇu tho¶i m¸i h¬n, an toµn h¬n khi ®i « t«, m¸y bay, tÇu thuû... - Víi ngµnh dÞch vô nµy (®­êng s¾t) th× møc ®é c¹nh tranh nã kh«ng gay g¾t nh­ng còng v« cïng s©u xa vµ liªn tôc. Cho nªn XN ®Çu m¸y Hµ néi còng nh­ cã nh÷ng chiÕn l­îc cña m×nh ®Ó gãp phÇn vµo sù c¹nh tranh chung cña ngµnh. 4.2. §Æc ®iÓm cña s¶n phÈm: XN ®Çu m¸y víi nhiÖm vô lµ cung cÊp søc kÐo nhiÒu nhÊt, cña c¸c ®¬n vÞ trong c«ng ty ®ã lµ m¸y kÐo tÇu víi chÊt l­îng tèt, c«ng nh©n l¸i m¸y ®ñ søc, ®ñ lùc trong qu¸ tr×nh vËn hµnh m¸y. S¶n phÈm lµ c¸c ®Çu m¸y kÐo tÇu hµng tÇu kh¸ch víi tæng träng vµ tÊn km vµ hµnh kh¸ch km. - Sè s¶n phÈm ®­îc tÝnh lµ sè m¸y vËn dông b×nh qu©n/ngµy vµ sè tÊn km ®­îc tÝnh theo th¸ng, n¨m ... Víi ®éi ngò c«ng nh©n l¸i m¸y h¬n 500 ng­êi hµng ngµy ®i kh¾p c¸c nÎo ®­¬ng s¾t phÝa B¾c vµ miÒn Trung. Lu«n lu«n ®¶m b¶o cho nh÷ng chuyÕn tÇu an toµn vµ ®óng giê. C¸c ®Çu m¸y kÐo tÇu theo mÖnh lÖnh cña trung t©m ®iÒu hµnh vËn t¶i ®­êng s¾t. §¶m b¶o thêi tr×nh quy ®Þnh kh«ng ®­îc xÈy ra sù cè trë ng¹i, lµm ¶nh h­ëng ®Õn hµnh xa cho nªn lao ®éng cña XN (c«ng nh©n l¸i m¸y) ph¶i bè trÝ theo ®éi h×nh, tÝnh c¬ ®éng cao vµ ph¶i ®¶m b¶o søc khoÎ cho hä... - §ãng gãp vµ s¶n l­îng ®ã th× bé phËn söa ch÷a gi÷ vµi trß quan träng ®¶m b¶o m¸y ra x­ëng kÞp thêi, víi chÊt l­îng tèt nhÊt cã thÓ. C¸c cÊp söa ch÷a ®­îc tÝnh theo km ®Çu m¸y ®· ch¹y. VÝ dô: CÊp Ro : 1000km CÊp Rm : 10.000km CÊp Rmx : 30.000km CÊp Rv : 100.000km CÊp Rs : 200.000km Mçi cÊp ®Òu cã quy tr×nh söa ch÷a nghiªm ngÆt ®Ó ®¶m b¶o cho m¸y vËn hµnh tèt. §ång thêi cßn ph¶i ®¶m b¶o cho giê dõng ®óng tiÕn ®é söa ch÷a kh«ng bá sãt quy tr×nh quy ph¹m . §Ó lµm ®­îc nh­ vËy ®ßi hái ®¬n vÞ ph¶i qu¶n lý thËt tèt vÒ mÆt chÊt l­îng tøc lµ "lµm ®óng ngay tõ ®Çu vµ lµm nh÷ng g× ®· viÕt vµ viÕt nh÷ng g× ®· lµm". §¶m b¶o n¨ng xuÊt chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶. 4.3. Bé m¸y qu¶n lý cña XN ®Çu m¸y Hµ néi Bé m¸y qu¶n lý cña XN theo m« h×nh trùc tuyÕn - chøc n¨ng víi c¬ cÊu nµy c¸c phßng ban chøc n¨ng tham m­u cho gi¸m ®èc, c¸c cÊp tr­ëng trùc tuyÕn hay cÊp tr­ëng chøc n¨ng. Víi c¬ cÊu nµy c¸c phßng ban chøc n¨ng tham m­u cho gi¸m ®èc, c¸c cÊp tr­ëng trùc tuyÕn hay cÊp tr­ëng chøc n¨ng ®Òu cã quyÒn ra lÖnh ë ph¹m vi m×nh phô tr¸ch. - Nhµ l·nh ®¹o cÊp cao : ®ã lµ Gi¸m ®èc, Phã gi¸m ®èc. - Nhµ l·nh ®¹o cÊp trung: ®ã lµ c¸c tr­ëng phßng, c¸c qu¶n ®èc ph©n x­ëng. - Nhµ l·nh ®¹o c¬ së: ®ã lµ c¸c tæ tr­ëng. S¬ ®å m« h×nh tæ chøc qu¶n lý XN ®Çu m¸y Hµ néi: Gi¸m ®èc PP. HC Néi cÇn P.§o¹n C¸c tæ SX P P. KH PP Tæ chøc PP Tµi vô PP§ Yªn VIªn PP§ Hµ Néi PPX C¬ ®iÖn PPX C¬ khÝ PPX TY 1PX ®ái míi PPX TiÖp Phã gi¸m ®èc SC Phã gi¸m ®èc V§ Phã gi¸m ®èc TH - Gi¸m ®èc lµ ng­êi l·nh ®¹o cao nhÊt trong XN, vµ chÞu toµn bé tr¸ch nhiÖm vÒ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖm víi cÊp trªn. Gi¸m ®èc tæ chøc x©y dùng c¸c kÕ ho¹ch c¸c ph­¬ng ¸n s¶n xuÊt, c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý, thùc hiÖn h­íng dÉn theo dâi, kiÓm tra vµ ra nh÷ng quyÕt ®Þnh ®Ó qu¶n lý, thùc hiÖn nhiÖm vô cÊp trªn giao. Thùc hiÖn viÖc h­íng dÉn, theo dâi kiÓm tra nhiÖm vô vµ ®Ò ra nh÷ng biÖn ph¸p chØ ®¹o nh÷ng sai lÖch trong viÖc thùc hiÖn nhiÖm vô x©y dùng c¸c nguyªn t¾c chung cña XN, sù phèi hîp c«ng t¸c gi÷a c¸c bé phËn, tæ chøc x©y dùng quy chÕ, hÖ thèng qu¶n lý, sö lý c¸c th«ng tin vÒ qu¶n lý, s¶n xuÊt kinh doanh. Tæng kÕt ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn nhiÖm vô cña ®¬n vÞ, ®iÒu chØnh c¬ cÊu qu¶n lý, ph­¬ng ph¸p s¶n xuÊt kinh doanh, kiÓm tra toµn bé ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ m×nh ®Ó cã quyÕt ®Þnh qu¶n lý kÞp thêi. -- C¸c phã Gi¸m ®èc lµ ng­êi gióp viÖc cho Gi¸m ®èc theo tõng chøc n¨ng cña m×nh, Phã Gi¸m ®èc vËn t¶i: phô tr¸ch khèi vËn t¶i, bao gåm c¸c c¸n bé chØ ®¹o l¸i m¸y, c«ng nh©n l¸i m¸y vµ c¸c bé phËn liªn quan. + Phã Gi¸m ®èc kü thuËt: phô tr¸ch toµn bé khèi söa ch÷a bao gèm c¸c ph©n x­ëng söa ch÷a ®Çu m¸y nh­: ph©n x­ëng TiÖp, ph©n x­ëng TY, ph©n x­ëng §æi Míi... vµ c¸c ph©n x­ëng phô trî nh­ c¬ khÝ, c¬ ®iÖn n­íc... + Phã Gi¸m ®èc tæng hîp: phô tr¸ch c¸c vÊn ®Ò néi chÝnh, phßng ban trong XN . + C¸c tr­ëng phong ban: lµm viÖc theo c¸c chøc n¨ng cña m×nh nh­ phßng kÕ ho¹ch, phßng tæ chøc, phßng tµi vô... + C¸c qu¶n ®èc ph©n x­ëng: x©y dùng kÕ ho¹ch s¶n xuÊt cña ®¬n vÞ m×nh phô tr¸ch. + C¸c tæ s¶n xuÊt: thùc hiÖn nhiÖm vô do ph©n x­ëng giao theo kÕ ho¹ch cña cÊp trªn... 4.4. C¬ cÊu s¶n xuÊt: - Ban Gi¸m ®èc chÞu tr¸ch nhiÖm chung, ®iÒu hµnh, qu¶n lý, ra c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n trÞ theo c¸c chøc n¨ng cña m×nh. 4.4.1. Khèi vËn t¶i. + Gi¸m s¸t an toµn: thanh tra, kiÓm tra toµn bé m¸y mãc thiÕt bÞ vËn t¶i (®Çu m¸y) vµ c«ng nh©n l¸i m¸y khi vi ph¹m quy tr×nh vi ph¹m. + VËn dông Hµ Néi: cã nhiÖm vô ®iÒu hµnh, qu¶n lý c«ng nh©n l¸i m¸y, ®Çu m¸y söa ch÷a xong tr¶ cho vËn dông vµ lËp c¸c kÕ ho¹ch söa ch÷a m¸y theo c©y sè m¸y ch¹y, lËp ban kÕ ho¹ch l¸i tµu. + C¸c ®éi l¸i m¸y: trung b×nh mçi ®éi l¸i m¸y cã tõ 40 -50 c«ng nh©n l¸i m¸y, c¸c ®éi l¸i m¸y ph©n theo chñng lo¹i m¸y vÝ dô: ®éi l¸i m¸y TiÖp, ®éi l¸i m¸y §æi Míi, ®éi l¸i m¸y TY... Sè c«ng nh©n l¸i m¸y ®­îc ph©n theo c¸c m¸c tµu vÝ dô: m¸c tµu Thèng NhÊt th× ph©n 6 c«ng nh©n/ chuyÕn. Cßn m¸c tµu hµng 2 hoÆc 4 c«ng nh©n/ chuyÕn, tuú thuéc vµo chÆng ®­êng dµi hay ng¾n. + C¸c tr¹m ®Çu m¸y: cã nhiÖm vô ®ãn nhËn m¸y khi m¸y vµo tr¹m, söa ch÷a, b¶o d­ìng cac h­ háng nhá... nh­ tr¹m §ång §¨ng, tr¹m M¹o Khª, tr¹m Ninh B×nh... + Ph©n x­ëng vËn dông Yªn Viªn: bao gåm c¶ bé phËn söa ch÷a vµ bé phËn vËn dông m¸y. + Ph©n x­ëng nhiªn liÖu: cã nhiÖm vô cung øng nhiªn liÖu, dÇu b«i tr¬n, mì, than, cñi... cho s¶n xuÊt bao gåm ban qu¶n ®èc ph©n x­ëng, c¸c tæ cÊp dÇu, cÊp than, cÊp c¸t... 4.4.2. Khèi phßng ban. + Phßng kÕ ho¹ch: x©y dùng toµn bé kÕ ho¹ch s¶n xuÊt cña XN: kÕ ho¹ch söa ch÷a ®Çu m¸y, kÕ ho¹ch x©y dùng c¬ b¶n, c¸c kÕ ho¹ch ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt dµi h¹n, ng¾n h¹n. + Phßng tæ chøc lao ®éng: cã nhiÖm vô c©n ®èi lao ®éng gi÷a c¸c bé phËn, x©y dùng kÕ ho¹ch tuyÓn dông lao ®éng, ®µo t¹o tay nghÒ cho c«ng nh©n lao ®éng, lªn c¸c kÕ ho¹ch bè trÝ nh©n lùc cho phï hîp víi chøc n¨ng nhiÖm vô, ®Ò b¹t, c©n nh¾c c¸n bé qu¶n lý tõng cÊp trung trë xuèng, ph©n phèi theo lao ®éng, theo nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh. C¸n bé c«ng nh©n viªn gi¸n tiÕp th× h­ëng l­¬ng thêi gian, c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt th× h­ëng l­¬ng s¶n phÈm. Cßn c«ng nh©n l¸i m¸y th× h­ëng l­¬ng theo c¸c chuyÕn tµu. + Phßng tµi vô: thùc hiÖn nhiÖm vô cña m×nh theo chøc n¨ng. + Phßng hµnh chÝnh tæng hîp: phô tr¸ch toµn bé ®êi sèng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn toµn XN vµ ®éi b¶o vÖ nhµ m¸y. + Phßng vËt t­ ®iÒu ®é: cã nhiÖm vô cung øng vËt t­ phôc vô s¶n xuÊt x©y dùng c¬ b¶n, ®iÒu hµnh m¸y mäc thiÕt bÞ, yªu cÇu phô vô cho s¶n xuÊt. 4.4.3. Khèi söa ch÷a: + Phßng kü thuËt: chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ toµn bé m¸y mãc, thiÕt bÞ, ®Çu m¸y trong toµn XN, chØ ®¹o söa ch÷a cung cÊp sè liÖu cho c¸c bé phËn ë d­íi phèi hîp víi ph©n x­ëng kh¾c phôc c¸c yÕu tè kü thuËt x¶y ra, x©y dùng quy tr×nh c¸c cÊp söa ch÷a ®Çu m¸y. + Phßng ho¸ nghiÖm KCS: phô tr¸c c«ng viÖc ho¸ nghiÖm dÇu mì, n­íc lµm m¸t ®éng c¬... vµ nhËn nh÷ng thiÕt bÞ m¸y mãc ®ñ ®iÒu kiÖn kü thuËt ra vËn hµnh. + §éi kiÕn tróc: cã nhiÖm vô söa ch÷a x©y dùng c¸c c«ng tr×nh nhá trong toµn XN. + C¸c ph©n x­ëng phï trî: ph©n x­ëng c¬ ®iÖn n­íc, ph©n x­ëng s¬ khÝ phô tïng. Hç trî cho c¸c ph©n x­ëng bé phËn trong toµn lÜnh vùc cña m×nh. + C¸c ph©n x­ëng söa ch÷a ®Çu m¸y gåm cã 3 ph©n x­ëng sau: ph©n x­ëng §æi míi, ph©n x­ëng TiÖp, vµ ph©n x­ëng TY. Mçi ph©n x­ëng ®Òu ®­îc chia ra c¸c tæ s¶n xuÊt theo tÝnh n¨ng cña ®Çu m¸y nh­ tæ ®iÖn, tæ ®éng c¬, tæ gÇm, tæ h·m, tæ l©m tu... C¸c tæ s¶n xuÊt nµy sÏ cïng ph©n x­ëng thùc hiÖn c¸c quy tr×nh söa ch÷a c¸c cÊp ®Çu m¸y ®Ó tr¶ vËn dông. 4.5. Quy tr×nh c«ng nghÖ vµ c¸c ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt cña XN ®Çu m¸y Hµ Néi. - Trong söa ch÷a quy tr×nh c«ng nghÖ ®­îc ¸p dông vµ s¸ng t¹o qua c¸c thiÕt bÞ nhËp khÈu cña c¸c n­íc vÒ víi sù mµy mß nghiªn cøu, c¶i tiÕn ®· t¹o ra ®­îc nh÷ng c«ng nghÖ ®Æc thï cña m×nh ®Ó phôc vô s¶n xuÊt, vµ ®· lµm lîi ®­îc kh¸ lín l­îng tiÒn ®ã lµ c¸c s¸ng kiÕn c¶i tiÕn kü thuËt, c¸c ®Ò tµi nghiªn cøu cña c¸n bé c«ng nh©n viªn trong toµn XN. VÝ dô: nh­ c«ng nghÖ th¸o b¨ng ®a b¸nh xe b»ng thiÕt bÞ ®iÖn cao tÇn, tù chÕ t¹o thiÕt bÞ ®iÒu chØnh b¬m cao ¸p cho ®éng c¬ TiÖp, TY. - §iÒu kiÖn s¶n xuÊt: + Con ng­êi: con ng­êi lµ thø tµi s¶n quý gÝa nhÊt kh«ng cã g× cã thÓ so s¸nh ®­îc, nªn viÖc ®µo t¹o, sö dông hay nãi c¸ch kh¸c lµ qu¶n trÞ con ng­êi lµ vÊn ®Ò hÕt søc cÇn thiÕt vµ quan träng kh«ng bao giê ®­îc l¬ lµ, con ng­êi lµ yÕu tè quan träng nhÊt cña thµnh c«ng mét doanh nghiÖp. Víi tæng sè c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc trong toµn XN (1/1/2004) lµ 1.605 ng­êi. Trong ®ã c«ng nh©n l¸i m¸y 602 ng­êi, c«ng nh©n söa ch÷a 301 ng­êi, c¸c c¸n bé kü thuËt kinh tÕ 70 ng­êi. + Tr×nh ®é §¹i häc : 193 ng­êi + Tr×nh ®é Cao häc : 8 ng­êi + Cßn l¹i lµ tr×nh ®é trung cÊp vµ c«ng nh©n lµnh nghÒ (do Tr­êng §­ßng S¾t ®¹o t¹o). Víi ®«i ngò kü s­ ®«ng ®¶o nh­ vËy sÏ lµ nguån lùc to lín cho sù ph¸t triÓn cña XN. Tuy nhiªn vÉn cßn mét sè c«ng nh©n cao tuæi, ®· quen víi lÒ lèi lµm ¨n thêi bao cÊp nªn cßn tr× trÖ, kÐm hiÖu qu¶. H¬n n÷a nghÒ nghiÖp th× l¹i ®­îc ®µo t¹o, ®Ó söa ch÷a ®Çu m¸y h¬i n­íc l¹c hËu, thÕ hÖ trÎ míi vµo tay nghÒ linh ho¹t nh¹y bÐn víi c¸i míi, tuy nhiªn ch­a cã nhiÒu kinh nghiÖm, ®ã lµ nh÷ng c¸i thuËn lîi vµ khã kh¨n cho c«ng t¸c gi¸o dôc ®µo lao ®éng cho XN. - M¸y mãc thiÕt bÞ: VÒ ®Çu m¸y th× hiÖn nay XN ®Çu m¸y Hµ néi cã c¶ 2 lo¹i m¸y ®ã lµ lo¹i ®Çu m¸y l¹c hËu nhÊt ViÖt Nam vµ hiÖn ®¹i nhÊt ViÖt Nam, vµ nhiÒu chñng lo¹i cho nªn viÖc söa ch÷a rÊt tèn kÐm, ph¶i ®Çu t­ nhiÒu lo¹i c«ng cô , dông cô cho tõng lo¹i m¸y, vËt t­ phô tïng thay thÕ còng ph¶i t×m nhiÒu nguån, nhiÒu chñng lo¹i vµ chÊt l­îng kh«ng ®ång ®Òu. - HÖ thèng nhµ x­ëng th× cßn vµi nhµ x­ëng cÇn ph¶i n©ng cÊp míi ®¸p øng ®­îc sù ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt. + HÖ thèng th«ng tin liªn l¹c: Víi m« h×nh cña ngµnh._. vÉn lµ c¬ chÕ "xin, cho" cho nªn mäi kÕ ho¹ch, hÇu hÕt ®­îc cÊp trªn ®iÒu hµnh, chi phèi vµ cÊp kinh phÝ nªn XN t­¬ng ®èi thô ®éng, hÖ thèng th«ng tin hÇu nh­ phô thuéc vµo cÊp trªn. + Tµi s¶n cña XN: - Gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh: 2002 2003 39.965.382.700® 47.231.893.170® - Gi¸ trÞ tµi s¶n l­u ®éng: 2002 2003 1.951.640.400® 24.321.135.170® - Vèn ®Çu t­ XDCB: 2002 2003 23.967.965.300 2.563.097.500® - Tængvèn: 65.884.988.400 74.116.125.840 5. ChÊt l­îng vµ qu¶n lý chÊt l­îng: VÊn ®Ò chÊt l­îng ®­îc ®­a lªn hµng ®Çu, chÊt l­îng cã tèt th× m¸y ch¹y míi an toµn, con ng­êi cã tèt th× míi kh«ng cã tiªu cùc trªn ®­êng. Tuy nhiªn qua thùc tÕ cho thÊy, chÊt l­îng m¸y ra vËn dông ch­a cao tû lÖ trë ng¹i ch¹y tµu vÉn cao, kh«ng ®­îc rót xuèng møc thÊp nhÊt, ®iÒu ®ã chøng tá vÊn ®Ò qu¶n lý chÊt l­îng vÉn ch­a thùc sù tèt. - VÒ lÜnh vùc vËn dông: ®Ó ®¶m b¶o vÒ mÆt chÊt l­îng th× c«ng nh©n l¸i m¸y ph¶i chuyªn cÇn h¬n n÷a th× míi n¾m b¾t ®­îc khoa häc kü thuËt , ®¶m b¶o ®óng quy tr×nh ch¹y tÇu, tuyÖt ®èi tu©n thñ quy tr×nh quy ph¹m mµ ngµnh ®· quy ®Þnh. CÇn ph¶i cã sù ®µo t¹o n©ng cao tay nghÒ ®Ó cã kh¶ n¨ng xö lý c¸c t×nh huèng háng hãc trªn ®­êng. - X©y dùng c¸c chÝnh s¸ch vÒ chÊt l­îng (®ã lµ c¸c nguyªn t¾c, biÖn ph¸p xö lý khi vi ph¹m). Khi tµi xÕ lªn ban ph¶i tr­íc 2h khi tÇu ch¹y ph¶i cã thêi gian kiÓm tra m¸y mãc thiÕt bÞ, khi vËn hµnh ®Çu m¸y kh«ng ®­îc uèng bia, r­îu... kh«ng chë bu«n b¸n hµng lËu. - VÒ lÜnh vùc söa ch÷a: §Ó thùc hiÖn qu¶n trÞ chÊt l­îng trong khèi söa ch÷a, nh»m n©ng cao chÊt l­îng ®Çu m¸y söa ch÷a khi ra x­ëng, c¸c cÊp l·nh ®¹o ph¶i th­êng xuyªn kiÓm tra ®«n ®èc ®Ó ®¹t môc tiªu lµ n¨ng suÊt, chÊt l­îng. C¸c quy tr×nh c«ng nghÖ míi cÇn ®­îc xem xÐt kü l­ìng, x¸c ®Þnh l¹i c¬ cÊu tèi ­u cÇn ph¶i cã, x¸c ®Þnh lo¹i c¸n bé vµ tr×nh ®é c¸n bé cÇn ph¶i cã ®Ó ®¶m b¶o chÊt l­îng. + Thùc hiÖn c¸c nguyªn t¾c quy tr×nh khi tiÕn hµnh söa ch÷a c¸c cÊp ®Çu m¸y. + Tu©n thñ nghiªm chØnh quy tr×nh söa ch÷a ®· ®­îc phª duyÖt. + Khi söa ch÷a kh«ng ®­îc c¾t xÐn quy tr×nh. + Ph¶i ®¶m b¶o ®óng chÊt l­îng míi ®­îc ®­a vËt t­ phô tïng vµo thay thÕ. + Kh«ng ®­îc lµm bõa lµm Èu ®Ó ‘Ph¶n c«ng s¶n phÈm’ VÊn ®Ò chÊt l­îng vµ qu¶n lý chÊt l­îng sÏ quyÕt ®Þnh ®Õn sù ph¸t triÓn cña XN trong thêi kú ®æi míi, cho nªn chÊt l­îng ph¶i ®­îc ®¶m b¶o ë mäi n¬i mäi lóc. PHÇN II THùC TR¹NG VÒ TIÒN L¦¥NG TIÒN TH¦ëng cña xÝ nghiÖp ®Çu m¸y hµ néi 1. C¸c chÕ ®é tiÒn l­¬ng tiÒn th­ëng hiÖn nay cña nhµ n­íc ta. 1.1. C¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng hiÖn nay: 1.1.1. ChÕ ®é tiÒn l­¬ng theo c«ng viÖc. TiÒn l­¬ng theo hÖ sè cÊp bËc lµ chÕ ®é tiÒn l­¬ng ¸p dông cho c«ng nh©n, nh÷ng ng­êi trùc tiÕp s¶n xuÊt. §ã lµ quy ®Þnh cña nhµ n­íc mµ c¸c doanh nghiÖp vËn dông ®Ó tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng c¨n cø vµo sè l­îng vµ chÊt l­îng lao ®éng khi hä hoµn thµnh c«ng viÖc nhÊt ®Þnh chÊt l­îng lao ®éng nµy ®­îc x¸c ®Þnh theo tiªu chuÈn cÊp bËc kü thuËt do c¸c doanh nghiÖp x©y dùng lªn theo tiªu chuÈn cÊp bËc kü thuËt do nhµ n­íc ban hµnh. ChÕ ®é tiÒn l­¬ng cÊp bËc gåm 3 yÕu tè sau ®©y: tiªu chuÈn cÊp bËc kü thuËt, thang l­¬ng vµ møc l­¬ng. - Tiªu chuÈn cÊp bËc kü thuËt Tiªu chuÈn cÊp bËc kü thuËt ph¶n ¸nh tr×nh ®é yªu cÇu kü thuËt cña c«ng nh©n cã liªn quan chÆt chÏ víi møc ®é phøc t¹p cña c«ng viÖc nãi c¸ch kh¸c gi÷a cÊp bËc c«ng nh©n vµ cÊp bËc c«ng viÖc cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau. HiÖn nay ng­êi ta th­êng ¸p dông 2 lo¹i tiªu chuÈn cÊp bËc kü thuËt sau: + Tiªu chuÈn cÊp bËc kü thuËt thèng nhÊt cña c¸c nghÒ chung tøc lµ c¸c nghÒ hiÖn cã trong tÊt c¶ hoÆc trong nhiÒu nghÒ s¶n xuÊt. VD: c«ng nh©n c¬ khÝ c«ng nh©n söa ch÷a. + Tiªu chuÈn cÊp bËc theo ngµnh, ®óng cho c¸c nghÒ ®Æc biÖt, chØ cã mét sè ngµnh ®­êng s¾t: c«ng nh©n l¸i m¸y, c«ng nh©n söa ch÷a b¶o d­ìng ®Çu m¸y... - Thang l­¬ng: Thang l­¬ng lµ b¶ng x¸c ®Þnh quan hÖ nghÒ hoÆc nh÷ng nhãm nghÒ gièng nhau theo tr×nh ®é cÊp b¶o hé. Mçi thang l­¬ng gåm cã mét sè cÊp bËc l­¬ng vµ hÖ sè t­¬ng øng. HÖ sè l­¬ng chØ râ lao ®éng cña mét c«ng nh©n nµo ®ã ®­îc tr¶ l­¬ng lao ®éng gi¶n ®¬n nh­ thÕ nµo. - Møc l­¬ng: Møc l­¬ng lµ mét sè liÖu tiÒn tÖ ®Ó tr¶ c«ng lao ®éng trong mét ®¬n vÞ thêi gian (giê, ngµy, th¸ng...) phï hîp víi cÊp bËc trong thang l­¬ng. C«ng thøc tÝnh møc l­¬ng bËc nµo ®ã nh­ sau: Li = Lt . Ki Trong ®ã: Li: lµ møc l­¬ng th¸ng cña CN bËc i Lt: lµ møc l­¬ng tèi thiÓu do nhµ n­íc qui ®Þnh Ki: lµ hÖ sè bËc l­¬ng i 1.1.2. ChÕ ®é l­¬ng chøc vô - chøc danh ChÕ ®é l­¬ng nµy ¸p dông cho c¸n bé, c«ng nh©n viªn trong doanh nghiÖp, còng nh­ trong c¸c c¬ quan hµnh chÝnh sù nghiÖp, vµ lùc l­îng vò trang khi hä ®¶m nhËn c¸c chøc danh chøc vô trong ®¬n vÞ m×nh. ChÕ ®é tiÒn l­¬ng theo chøc vô ®­îc thùc hiÖn th«ng qua c¸c b¶ng l­¬ng chøc vô, b¶ng l­¬ng chøc vô bao gåm c¸c nhãm chøc vô kh¸c nhau, ®­îc quy ®Þnh tr¶ l­¬ng theo lao ®éng cña tõng chøc vô (cã tÝnh ®Õn nh÷ng yÕu tè chñ yÕu trong ®ã cã qui m« cña tõng ®¬n vÞ, tÇm quan träng cña tõng vÞ trÝ, møc ®é phøc t¹p vµ khèi l­îng cña tõng c«ng viÖc). Mçi chøc vô ®Òu qui ®Þnh ng­êi ë chøc vô ®ã cÇn ph¶i cã ®ñ tiªu chuÈn b¾t buéc vÒ chÝnh trÞ, v¨n hãa, chuyªn m«n ®ñ ®Ó hoµn thµnh chøc vô ®­îc giao. Møc l­¬ng th¸ng cña mçi c¸n bé vµ nh©n viªn, ®­îc tÝnh b»ng c¸ch lÊy møc l­¬ng tèi thiÓu, nh©n víi hÖ sè l­¬ng cña m×nh vµ céng víi phô cÊp l­¬ng nÕu cã. 1.1.3. C¸c kho¶n phô cÊp, trî cÊp vµ thu nhËp kh¸c - Phô cÊp khu vùc: ¸p dông víi nh÷ng n¬i xa x«i hÎo l¸nh cã nhiÒu khã kh¨n gåm 7 møc l­¬ng so víi l­¬ng tèi thiÓu: 0,1; 0,2; 0,3; 0,4; 0,5; 0,7 vµ 1,0. - Phô cÊp ®éc h¹i nguy hiÓm: ¸p dông ®èi víi nh÷ng nghÒ hoÆc c«ng viÖc cã ®iÒu kiÖn lao ®éng ®éc h¹i, nguy hiÓm ch­a x¸c ®Þnh trong møc l­¬ng: phô cÊp gåm 4 møc l­¬ng 0,1; 0,2; 0,3, 0,4. So víi møc l­¬ng tèi thiÓu. - Phô cÊp tr¸ch nhiÖm: ¸p dông ®èi víi nghÒ hoÆc c«ng viÖc ®ßi hái tr¸ch nhiÖm cao, ph¶i kiªm nhiÖm qu¶n lý kh«ng phô thuéc vµo chøc vô l·nh ®¹o. Gåm 3 møc: 0,1; 0,2; 0,3. So víi møc l­¬ng tèi thiÓu. - Phô cÊp lµm ®ªm: ¸p dông ®èi víi c«ng nh©n viªn chøc lµm thªm giê tõ 22 giê ®ªm ®Õn 6h s¸ng gåm 2 møc: + 30% tiÒn l­¬ng cÊp bËc hoÆc chøc vô ®èi víi c«ng nh©n kh«ng th­êng xuyªn lµm ®ªm. + 40% l­¬ng cÊp bËc hoÆc chøc vô ®èi víi c«ng nh©n th­êng xuyªn ®i lµm ®ªm. - Phô cÊp thu hót: ¸p dông ®èi víi c«ng nh©n viªn chøc ®Õn lµm viÖc ë nh÷ng vïng kinh tÕ míi, h¶i ®¶o, cã c¬ së h¹ tÇng kÐm ph¸t triÓn, ®iÒu kiÖn sinh ho¹t khã kh¨n gåm 4 møc sau: 20%; 30%; 40%; 50% møc l­¬ng cÊp bËc hay møc l­¬ng chøc vô. - Phô cÊp ®¾t ®á: ¸p dông ®èi víi nh÷ng n¬i cã chØ sè gi¸ sinh ho¹t (l­¬ng thùc, thùc phÈm, dÞch vô...) cao h¬n chØ sè gi¸ sinh ho¹t b×nh qu©n cña c¶ n­íc tõ 10% trë lªn. Phô cÊp gåm 5 møc: 10%; 15%; 20%; 25%; 30% so víi møc l­¬ng tèi thiÓu. - Phô cÊp l­u ®éng: ¸p dông ®èi víi mét sè nghÒ hoÆc c«ng viÖc ph¶i th­êng xuyªn thay ®æi ®Þa ®iÓm lµm viÖc vµ n¬i ë. Phô cÊp nµy gåm 3 møc: 0,2; 0,4; 0,6 so víi møc l­¬ng tèi thiÓu. - Trî cÊp vµ c¸c kho¶n thu nhËp kh¸c (b¶o hiÓm x· héi). Bao gåm trî cÊp èm ®au, thai s¶n, mÊt søc lao ®éng, nghØ h­u, gia ®×nh khã kh¨n ë mét møc ®é nhÊt ®Þnh, ®ã lµ nh÷ng quy ®Þnh b¾t buéc, ®ång thêi nã còng cã t¸c dông lµm nh©n viªn g¾n bã víi doanh nghiÖp. Nãi chung tæng gi¸ trÞ c¸c kho¶n trî cÊp vµ thu nhËp thªm so víi quü tiÒn l­¬ng c¬ b¶n, th­êng thay ®æi kh¸c nhau ë mçi ®¬n vÞ, vµ t¹i c¸c thêi ®iÓm kh¸c nhau. HiÖn nay b¶o hiÓm x· héi vµ b¶o hiÓm y tÕ, lµ quyÒn lîi thiÕt yÕu cña mçi ng­êi lao ®éng. C¸c doanh nghiÖp vµ ng­êi lao ®éng cÇn cã quyÒn vµ nghÜa vô thùc hiÖn c¸c kho¶n ®ãng gãp nµy: . §èi víi BHXH doanh nghiÖp ®ãng 15% ng­êi lao ®éng 5%. . §èi víi BHYT: doanh nghiÖp ®ãng 5%. . Ng­êi lao ®éng ®ãng 1%. 1.2. TiÒn th­ëng vµ c¸c h×nh thøc khen th­ëng: - TiÒn th­ëng thùc chÊt lµ kho¶n tiÒn bæ xung cho tiÒn l­¬ng nh»m qu¸n triÖt h¬n nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng vµ g¾n víi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. - TiÒn th­ëng nµy lµ sè lîi nhuËn cßn l¹i cña ®¬n vÞ, sau khi ®· hoµn thµnh nghÜa vô nép thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp cho nhµ n­íc, trÝch nép quü t¸i ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt, quü phóc lîi, quü dù tr÷ (nÕu cã) theo qui ®Þnh hiÖn hµnh cña nhµ n­íc. Quü khen th­ëng kh«ng qu¸ 50% quü tiÒn l­¬ng thùc hiÖn cña ®¬n vÞ. - Khen th­ëng trong s¶n xuÊt kinh doanh. Tæ chøc khen th­ëng vÒ chÊt l­îng s¶n phÈm nh»m n©ng cao chÊt l­îng cña s¶n phÈm (gi¶m tû lÖ ph¶n c«ng s¶n phÈm) nguån khen th­ëng th«ng th­êng trÝch tõ gi¸ trÞ tiÒn lµm lîi cho doanh nghiÖp do lµm gi¶m tû lÖ hµng hãa sai háng. Tæ chøc khen th­ëng vÒ tiÕt kiÖm vËt t­, bëi tiÕt kiÖm vËt t­ cho phÐp gi¶m chi phÝ vËt t­, t¨ng hiÖu qu¶ ®ång vèn dÉn ®Õn h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Nguån khen th­ëng trÝch tõ phÇn vËt t­ tiÕt kiÖm ®­îc vµ møc th­ëng kh«ng qu¸ 50% sè tiÒn tiÕt kiÖm ®­îc. Th­ëng ph¸t huy s¸ng kiÕn c¶i tiÕn kü thuËt nã tïy thuéc vµo tÝnh chÊt c«ng viÖc vµ gi¸ trÞ cña ®Ò tµi s¸ng kiÕn (tiÕt kiÖm, lµm lîi) mµ cã c¸c møc ®é trÝch th­ëng kh¸c nhau. 1.3. Quü l­¬ng vµ thµnh phÇn quü l­¬ng 1.3.1. Quü l­¬ng Quü l­¬ng cña doanh nghiÖp lµ toµn bé c¸c kho¶n tiÒn l­¬ng mµ doanh nghiÖp ph¶i tr¶ cho ng­êi lao ®éng, lµm viÖc phôc vô qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh dÞch vô. 1.3.2. Thµnh phÇn quü l­¬ng Thµnh phÇn quü l­¬ng bao gåm: TiÒn l­¬ng theo th¸ng theo hÖ thèng cña thang l­¬ng, b¶ng l­¬ng cña nhµ n­íc. - TiÒn l­¬ng tr¶ theo s¶n phÈm. - TiÒn l­¬ng tr¶ cho c¸n bé, c«ng nh©n viªn khi s¶n xuÊt ra nh÷ng s¶n phÈm kh«ng ®óng qui ®Þnh. - TiÒn l­¬ng tr¶ cho c¸n bé, c«ng nh©n viªn trong thêi gian ngõng viÖc do m¸y mãc thiÕt bÞ ngõng ch¹y v× thiÕu nguyªn liÖu, vËt liÖu nhiªn liÖu, chê viÖc ... - TiÒn l­¬ng tr¶ cho c¸n bé c«ng nh©n viªn trong thêi gian ®iÒu ®éng c«ng t¸c hoÆc thêi gian huy ®éng ®i lµm nghÜa vô cña nhµ n­íc. - TiÒn l­¬ng tr¶ cho c¸n bé c«ng nh©n viªn ®­îc cö ®i häc theo chÕ ®é qui ®Þnh nh­ng vÉn cßn tÝnh trong biªn chÕ. - TiÒn l­¬ng tr¶ cho c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc nghØ phÐp ®Þnh kú, nghØ v× viÖc riªng trong ph¹m vi chÝnh s¸ch mµ nhµ n­íc qui ®Þnh. - C¸c lo¹i tiÒn l­¬ng cã tÝnh chÊt th­êng xuyªn. - Phô cÊp lµm ®ªm, thªm giê, t¨ng ca. - Phô cÊp d¹y nghÒ, gi¸o dôc t¹o trong s¶n xuÊt. - Phô cÊp tr¸ch nhiÖm cho c¸c tæ tr­ëng s¶n xuÊt, c«ng nh©n l¸i xe. - Phô cÊp th©m niªn nghÒ nghiÖp trong c¸c ngµnh ®· ®­îc nhµ n­íc qui ®Þnh. - Phô cÊp cho nh÷ng ng­êi lµm c«ng t¸c khoa häc kü thuËt cã tµi n¨ng. - Phô cÊp khu vùc. - Ngoµi ra cßn cã c¸c phô cÊp kh¸c ®­îc ghi trong quü l­¬ng. 1.3.3. KÕt cÊu quü l­¬ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt Quü l­¬ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt ®­îc chia lµm 4 lo¹i nh­ sau: - Quü tiÒn l­¬ng cÊp bËc Quü tiÒn l­¬ng giê - Quü tiÒn l­¬ng ngµy - Quü tiÒn l­¬ng th¸ng 1.3.4. LËp kÕ ho¹ch quü tiÒn l­¬ng Mét sè ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh quü l­¬ng kÕ ho¹ch cña doanh nghiÖp nh­ sau: - X¸c ®Þnh quü l­¬ng kÕ ho¹ch theo ®¬n gi¸ l­¬ng kÕ ho¹ch cña ®¬n vÞ s¶n phÈm ph­¬ng ph¸p nµy dùa vµo sè l­îng tõng lo¹i s¶n phÈm kú kÕ ho¹ch vµ ®¬n gi¸ l­¬ng kÕ ho¹ch cña tõng ®¬n vÞ s¶n phÈm. - X¸c ®Þnh quü l­¬ng kÕ ho¹ch theo doanh thu: ph­¬ng ph¸p nµy dùa vµo doanh thu kÕ ho¹ch cña doanh nghiÖp. - X¸c ®Þnh quü l­¬ng vµ kÕ ho¹ch tiÒn l­¬ng b×nh qu©n vµ sè lao ®éng b×nh qu©n ph­¬ng ph¸p nµy dùa vµo tiÒn l­¬ng b×nh qu©n cña kú b¸o c¸o, tiÒn l­¬ng b×nh qu©n dù kiÕn kú kÕ ho¹ch vµ sè lao ®éng b×nh qu©n kú kÕ ho¹ch. - X¸c ®Þnh quü l­¬ng kÕ ho¹ch theo chØ sè s¶n l­îng, chØ sè n¨ng suÊt lao ®éng. 2. C¸c nguån h×nh thµnh quü tiÒn l­¬ng tiÒn th­ëng cña XÝ nghiÖp §Çu m¸y hµ néi Lao ®éng s¸ng t¹o cña con ng­êi lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh cña mäi thµnh c«ng. §Æc biÖt lµ trong kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. §Êt n­íc ta chuyÓn m×nh tõ c¬ chÕ kinh tÕ tËp trung bao cÊp, sang c¬ chÕ kinh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. ChÕ ®é tiÒn l­¬ng cña ng­êi lao ®éng ®· ®­îc nhµ n­íc quan t©m, söa ®æi cïng víi nh÷ng söa ®æi kh¸c nh»m t¹o ra m«i tr­êng s¶n xuÊt kinh doanh lµnh m¹nh, b×nh ®¼ng gi÷a c¸c doanh nghiÖp. - Lµ mét doanh nghiÖp nhµ n­íc XÝ nghiÖp §Çu m¸y Hµ Néi lµ xÝ nghiÖp thµnh viªn trùc thuéc C«ng ty vËn t¶i Hµnh kh¸ch ®­êng s¾t Hµ Néi, s¶n phÈm cña doanh nghiÖp lµ nh÷ng ®o¹n s¶n phÈm trong tæng s¶n phÈm cña c«ng ty ngµnh cho nªn nguån h×nh thµnh quü l­¬ng còng phÇn nµo phô thuéc. 2.1. T×nh h×nh lao ®éng cña XÝ nghiÖp §Çu m¸y Hµ Néi Víi nhiÖm vô chñ yÕu lµ cung cÊp søc kÐo cho ngµnh nªn XÝ nghiÖp §Çu m¸y Hµ Néi cã nh÷ng ®Æc thï riªng. Lùc l­îng lao ®éng bao gåm nh©n l¸i m¸y, c«ng nh©n söa ch÷a, vµ c¸c bé phËn phô trî, víi sè l­îng lín. Víi tæng sè c«ng nh©n viªn chøc ®Õn nµy 1-1-2004 lµ 1605 ng­êi, trong ®ã lao ®éng n÷ cã 167 ng­êi lao ®éng nam lµ 1438 lao ®éng. Sè lao ®éng nam chiÕm sè l­îng lín » 89,6% trong tæng sè lao ®éng cña xÝ nghiÖp. Hä tËp chung chñ yÕu ë l¸i m¸y vµ söa ch÷a, ®ã lµ nh÷ng c«ng viÖc ®ßi hái søc khoÎ, tinh thÇn lao ®éng. - Lùc l­îng lao ®éng cña xÝ nghiÖp lµ t­¬ng ®èi trÎ, ®é tuæi tõ 20-40 lµ 751 ng­êi chiÕm 46%, ®é tuæi tõ 40-50 chiÕm 36%, cßn ®é tuæi trªn 50 chiÕm 18%. Cho nªn víi ®é tuæi nh­ vËy xÝ nghiÖp võa cã ®iÓm m¹nh vÒ søc khoÎ, trÎ hãa võa cã nhiÒu kinh nghiÖm trong lao ®éng s¶n xuÊt. - Lùc l­îng lao ®éng trùc tiÕp lµ 1412 ng­êi chiÕm 88% bé phËn gi¸n tiÕp chiÕm 12%. Tr×nh ®é v¨n hãa: ®¹i häc vµ trªn ®¹i häc: 184 ng­êi chiÕm 11,5%. C¸c ®èi t­îng ®ang tham gia häc t¹i c¸c tr­êng ®¹i häc lµ 76 ng­êi. Cßn l¹i lµ c¸c lao ®éng ®· tèt nghiÖp cÊp II, 420 ng­êi cÊp III vµ trung häc chuyªn nghiÖp. Sè l­îng ChØ tiªu Sè ng­êi Tû träng Lao ®éng nam 1438 89,6% Lao ®éng n÷ 167 10,4% Lao ®éng trùc tiÕp 1412 88% Lao ®éng gi¸n tiÕp 193 12% Tuæi d­íi 50 1316 82% Tuæi trªn 50 289 18% Tr×nh ®é chuyªn m«n (kü s­) 184 11,5% Tæng sè lao ®éng 1605 100% 2.2. Ph­¬ng ph¸p ph©n phèi quÜ tiÒn l­¬ng - C¨n cø c«ng v¨n sè 4320/L§TBXD/TL ngµy 29-12-1998 cña Bé Lao ®éng th­¬ng binh x· héi vÒ viÖc h­íng dÉn x©y dùng qui chÕ tr¶ l­¬ng trong doanh nghiÖp nhµ n­íc. - C¨n cø h­íng dÉn cña Liªn hiÖp ®­êng s¾t ViÖt Nam (nay lµ Tæng C«ng ty §­êng s¾t ViÖt Nam) vµ XÝ nghiÖp liªn hîp 1 (nay lµ C«ng ty VËn t¶i Hµnh kh¸ch §­êng s¾t Hµ Néi) gi¸m ®èc xÝ nghiÖp Hµ Néi ban hµnh quy chÕ tr¶ l­¬ng cho c¸n bé c«ng nhaan viªn theo nguyªn t¾c sau: + Ph©n phèi theo lao ®éng, tiÒn l­¬ng g¾n víi n¨ng suÊt, do ®ã tiÒn l­¬ng phô thuéc vµo kÕt qu¶ lao ®éng cuèi cïng cña tõng ng­êi, tõng bé phËn kh«ng ph©n phèi b×nh qu©n nh÷ng ng­êi thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc ®ßi hái tr×nh ®é chuyªn m«n, kü thuËt cao, tay nghÒ giái, ®ãng gãp nhiÒu vµo hiÖu qu¶ s¶n xuÊt c«ng t¸c th× ®­îc tr¶ l­¬ng cao. Ng­îc l¹i nh÷ng ng­êi hoÆc nhãm ng­êi bé phËn do chñ quan lµm ¶nh h­ëng, gi¶m n¨ng suÊt, chÊt l­îng s¶n phÈm, l·ng phÝ vËt t­ th× bÞ gi¶m l­îng, vµ cßn cã thÓ bÞ khÊu trõ vµo thu nhËp cña m×nh ®Ó bï vµo thiÖt h¹i mµ hä g©y ra. + TiÒn l­¬ng ®­îc ph©n phèi t¨ng hoÆc gi¶m theo tæng quü l­¬ng thùc hiÖn cña xÝ nghiÖp. + §Ó thùc hiÖn ®­îc ph©n phèi hÕt quü l­¬ng, xÝ nghiÖp lËp quü l­¬ng dù phßng 10% quü l­¬ng kÕ ho¹ch, quü nµy ®­îc ph©n phèi l¹i vµo cuèi quý, cuèi n¨m vµ dïng tr¶ c«ng khuyÕn khÝch s¶n xuÊt nÕu cßn. + Trong ®iÒu kiÖn hiÖn t¹i xÝ nghiÖp ¸p dông chÕ ®é ph©n phèi l­¬ng dùa vµo hÖ th«ng thang b¶ng l­¬ng quy ®Þnh t¹i nghÞ ®Þnh 26/CP víi møc l­¬ng tèi thiÓu hiÖn hµnh, võa dùa vµo chØ sè n¨ng suÊt chÊt l­îng vµ c¸c yÕu tè kh¸c ®Ó thùc hiÖn nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng. + TiÒn l­¬ng vµ thu nhËp ph©n phèi trùc tiÕp cho tõng c¸n bé c«ng nh©n viªn vµ ®­îc ghi vµo sæ l­¬ng theo quy ®Þnh cña nhµ n­íc. 2.3. C¸c nguån h×nh thµnh quü l­¬ng C¨n cø kÕt qu¶ thùc hiÖn nhiÖm vô s¶n xuÊt, c«ng t¸c vËn t¶i, tæng quý l­¬ng xÝ nghiÖp ph©n phèi cho c¸n bé c«ng nh©n viªn ®­îc h×nh thµnh tõ c¸c nguån. - Quü l­¬ng s¶n xuÊt chÝnh theo ®¬n gi¸ s¶n phÈm c«ng ®o¹n do C«ng ty VËn t¶i Hµnh Kh¸ch ®­êng s¾t Hµ Néi giao bao gåm: + Quü tiÒn l­¬ng theo ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng ®­îc giao chÝnh. + Quü tiÒn l­¬ng bæ xung theo chÕ ®é quy ®Þnh cña nhµ n­íc. + Quü tiÒn l­¬ng tr¶ cho lao ®éng ®Æc thï. - Quü tiÒn l­¬ng s¶n xuÊt ngoµi vËn doanh bao gåm: kh«i phôc, chÕ t¹o phô tïng, ®¹i tu ®Çu m¸y... - Quü tiÒn l­¬ng tõ c¸c ho¹t ®éng kh¸c: cho thuª ®Çu m¸y, cÊp nhiªn liÖu, dÞch vô vËn t¶i, c¸c dÞch vô kh¸c. - Quü l­¬ng dù phßng tõ n¨m tr­íc chuyÓn sang. §èi víi nh÷ng th¸ng cã hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh kÐm, tiÒn l­¬ng cho ng­êi lao ®éng b¾t buéc theo yªu cÇu chñ qu¶n lý chuyªn m«n, kü thuËt nghiÖp vô th× sö dông chñ yÕu ë quü l­¬ng dù phßng ®· ®­îc x¸c lËp tõ th¸ng tr­íc vµ cã sù tháa thuËn gi÷a gi¸m ®èc vµ ng­êi lao ®éng. 3. C¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng hiÖn nay cña XÝ nghiÖp §Çu m¸y Hµ Néi Do ®Æc thï cña ngµnh vµ riªng XÝ nghiÖp §Çu m¸y Hµ Néi nªn viÖc tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng cã nhiÒu h×nh thøc chñ yÕu lµ c¸c h×nh thøc sau: + Tr¶ l­¬ng thêi gian + Tr¶ l­¬ng kho¸n s¶n phÈm + Ph©n phèi l¹i quü l­¬ng (Th­ëng quý, n¨m ) a. HÖ thèng chÕ ®é phô cÊp cña nhµ n­íc ®ang ¸p dông t¹i xÝ nghiÖp Lo¹i phô cÊp Møc PC C¨n cø tÝnh PC 1 Phô cÊp chøc vô - Gi¸m ®èc xÝ nghiÖp 0,5 Theo l­¬ng tèi thiÕu - Phã gi¸m ®èc 0,4 - - Tr­ëng phßng, Q§ (vµ t­¬ng ®­¬ng) 0,3 - - Phã phßng, PQ§ (vµ t­¬ng ®­¬ng) 0,2 - 2 Phô cÊp tr¸ch nhiÖm - Tæ tr­ëng s¶n xuÊt 0,1 Theo l­¬ng tèi thiÕu - Tæ tr­ëng c«ng t¸c phßng kh¸m søc khoÎ khu vùc 0,1 - Tr¸ch nhiÖm kÕ to¸n 0,1 - - Thñ quü 0,1 - - Tæ tr­ëng trùc ban Hµ Néi 0,1 - 3 Phô cÊp lµm ca ®ªm L­¬ng cÊp bËc - Ca 3: tõ 22h-6h 40% LCB x 40%x giê ca 3 giê chÕ ®é 4 Phô cÊp khu vùc - §ång §¨ng 50% Theo l­¬ng tèi thiÓu - §ång má 30% - - M¹o Khª 10% - - Ninh B×nh 10% - 5 Phô cÊp ®éc h¹i - Cho c«ng nh©n cã chøc danh ch­a xÕp theo b¶ng l­¬ng ®éc h¹i 10% Theo l­¬ng tèi thiÕu Ghi chó: 1- Phô cÊp tr¸ch nhiÖm tÝnh theo c«ng thùc tÕ s¶n xuÊt c«ng t¸c 2- Phô cÊp chøc vô ¸p dông ®èi víi §éi tr­ëng ®éi KiÕn tróc, ®éi tr­ëng ®éi l¸i m¸y b»ng phã phßng, phã qu¶n ®èc. b. Kho¶n tiÒn l­¬ng ¸p dông chung trong toµn xÝ nghiÖp - §èi t­îng ¸p dông: tÊt c¶ c¸n bé - CNV trong toµn xÝ nghiÖp - Nh÷ng sè liÖu chung cho c¸c ph­¬ng ph¸p tr¶ l­¬ng: * Lmin = L­¬ng tèi thiÓu - HiÖn t¹i khi x©y dùng c«ng thøc 240.000® * HSL = HÖ sè l­¬ng (®­îc hiÓu lµ HSL riªng cña tõng c¸ nh©n). * HSLcv = HÖ sè l­¬ng c«ng viÖc. * LCB = L­¬ng cÊp bËc = HSL x Lmin * LCBcv = L­¬ng cÊp bËc c«ng viÖc = HSLcv x Lmin * Thêi gian L§: . TÝnh theo c«ng = 22 c«ng/th¸ng . TÝnh theo giê = 176 h/th¸ng + C¸c c«ng viÖc tr¶ l­¬ng ¸p dông chung trong toµn xÝ nghiÖp * L­¬ng nghØ: + NghØ phÐp n¨m, lÔ, tÕt. + NghØ viÖc riªng cã l­¬ng (theo luËt L§). + Häc t¹i chøc, tËp trung dµi h¹n trªn 3 th¸ng liªn tôc C«ng thøc tÝnh: Tp = x Np Trong ®ã: . Tp = TiÒn l­¬ng nghØ phÐp, lÔ, tÕt, viÖc riªng, häc. . Np = C«ng thùc tÕ phÐp, lÔ, tÕt, häc ... . HSL cÊp bËc c¸ nh©n cã c¶ phô cÊp chøc vô, khu vùc... Ghi chó: Trong HSL kh«ng cã hÖ sè phô cÊp tr¸ch nhiÖm. * L­¬ng héi häp: - Héi häp, häc nghiÖp vô, c«ng t¸c §¶ng, C§, TN, c«ng t¸c kh¸c cña xÝ nghiÖp giao (®èi víi CN trùc tiÕp s¶n xuÊt). C«ng thøc tÝnh: Ttgh = x K®c x Ntgh Trong ®ã: . Ttgh = TiÒn l­¬ng thêi gian héi häp, häc nghiÖp vô... . K®c = HÖ sè ®iÒu chØnh l­¬ng cña C«ng ty VËn t¶i Hµnh kh¸ch ®­êng s¾t Hµ Néi. . Ntgh = Giê c«ng thùc tÕ h­ëng l­¬ng thêi gian héi häp. Ghi chó: - Kh«ng ¸p dông c¸c hÖ sè K1. - Kh«ng cã hÖ sè phô cÊp tr¸ch nhiÖm. * L­¬ng nghØ èm: èm, ®Î, thai s¶n: Thanh to¸n theo tØ lÖ vµ thñ tôc cña BHXH hiÖn hµnh. * L­¬ng chê viÖc: Chê viÖc, chê gi¶i quyÕt chÕ ®é: Tch = x 0,7 x Nch Trong ®ã: - T ch : TiÒn l­¬ng chê viÖc - Nch : Ngµy c«ng thùc tÕ chê viÖc - ¸p dông chê viÖc do sù cè ®iÖn, n­íc, thiªn tai vµ nh÷ng lý do kh¸c kh«ng thuéc tr¸ch nhiÖm ng­êi lao ®éng. - Chê gi¶i quyÕt chÕ ®é - Khi bÞ t¹m giam, ®×nh chØ c«ng viÖc... gi¶i quyÕt theo qui ®Þnh hiÖn hµnh cña nhµ n­íc. c. C¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng Ap dông viÖc tr¶ l­¬ng cho CB-CNV trong toµn xÝ nghiÖp theo 3 h×nh thøc: * §èi víi quü l­¬ng s¶n xuÊt chÝnh th× tr¶ cho CBCNV hµng th¸ng. * §èi víi quü l­¬ng do cÊp trªn bæ sung vµ trÝch tõ quü l­¬ng XN ®Ó ph©n phèi nh÷ng ngµy lÔ tÕt, kû niÖm v.v... §­îc ph©n phèi theo quy chÕ chung cña XN trong tõng thêi ®iÓm cô thÓ, do gi¸m ®è XN quy ®Þnh. * §èi víi quü l­¬ng s¶n xuÊt ngoµi vËn t¶i: quü l­¬ng nµy ®­îc x¸c ®Þnh theo ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng s¶n xuÊt ngoµi vËn t¶i do Tæng C«ng ty duyÖt vµ doanh thu thu ®­îc. XÝ nghiÖp cã quy chÕ ph©n phèi cô thÓ tïy theo møc ®é ®ãng gãp c¸c bé phËn vµ tØ lÖ ®­a vµo quü dù phßng cña XN. Víi sè ®­îc nhËn hµng th¸ng (hoÆc hµng quý), c¸c bé sÏ ph©n phèi cho CBCNV theo quy chÕ cña bé phËn, tu©n thñ theo nh÷ng quy ®Þnh cña xÝ nghiÖp. 3.1. L­¬ng thêi gian 3.1.1. §èi t­îng ¸p dông C¸n bé l·nh ®¹o xÝ nghiÖp vµ c¸c bé phËn (kÓ c¶ chuyªn tr¸ch ®¶ng, ®oµn thÓ); viªn chøc qu¶n lý, chuyªn m«n nghiÖp vô vµ c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt mµ c«ng viÖc kh«ng ¸p dông ®­îc h×nh thøc kho¸n s¶n phÈm. 3.1.2. C¸ch tÝnh l­¬ng Theo c«ng thøc tÝnh: Ttg = x Ntg + Tp + Tpc+ Tkc – Ttr Trong ®ã: . Ttg = TiÒn l­¬ng lµm viÖc tÝnh theo thêi gian . Ntg = Giê c«ng thùc tÕ s¶n xuÊt, c«ng t¸c. . Tp = L­¬ng phÐp, lÔ, häc, viÖc riªng cã l­¬ng. . Tpc = L­¬ng phô cÊp. bao gåm: phô cÊp chøc vô, tr¸ch nhiÖm, khu vùc, lµm ®ªm. . Tkc = C¸c kho¶n céng . Ttr = C¸c kho¶n trõ (tiÒn nhµ, ®iÖn, n­íc, BHXH...) . K®c = HÖ sè ®iÒu chØnh tiÒn l­¬ng theo khu vùc c«ng viÖc trong XN . K1 = HÖ sè tÝnh chÊt c«ng viÖc (bao gåm K tÝnh chÊt c«ng viÖc + K khu vùc t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn s¶n phÈm cuèi cïng cña XÝ nghiÖp). . Kb® = HÖ sè biÕn ®é: hÖ sè nµy lµm t¨ng hoÆc gi¶m l­îng K1 khi s¶n l­îng hoµn thµnh hµng th¸ng cña xÝ nghiÖp t¨ng hoÆc gi¶m. LÊy kÕt qu¶ th¸ng tr­íc tÝnh cho th¸ng sau. . Kcl = HÖ sè chÊt l­îng c«ng viÖc. Ph©n lo¹i A, B, C. 3.1.3. X¸c ®Þnh c¸c hÖ sè a. HÖ sè ®iÒu chØnh tiÒn l­¬ng K®c - K®c : t¨ng hoÆc gi¶m tïy thuéc møc ®é hoµn thµnh kÕ ho¹ch s¶n xuÊt vµ tæng quü l­¬ng xÝ nghiÖp thùc hiÖn ®­îc. - K®c : kh¸c nhau gi÷a c¸c khu vùc c«ng viÖc trong xÝ nghiÖp. - Quy ®Þnh: K®c ®iÒu chØnh theo tõng quý; lÊy kÕt qu¶ quý tr­íc tÝnh cho quý sau; vµ th«ng b¸o c¸c bé phËn biÕt: HÖ sè Khu vùc Khu vùc I L·nh ®¹o XN, c¬ quan §¶ng, ®oµn thÓ, c¸c phßng ban nghiÖp vô, néi cÇn c¸c ph©n ®o¹n PX vµ tr¹m ®Çu m¸y; c¸c PX kh«ng lµm kho¸n; gi¸n tiÕp vµ c¸c chøc danh kh«ng lµm kho¸n trong c¸c PX lµm kho¸n. Khu vùc II Nhµ trÎ, nhµ kh¸ch xÝ nghiÖp, dÞch vô khu vùc Hµ Néi vµ Yªn Viªn, häc chuyÓn hãa nghÒ trªn 1 th¸ng d­íi 3 th¸ng. Khu vùc III Tr«ng coi nhµ cöa, m¸y mãc thiÕt bÞ ë c¸c tuyÕn ®­êng Khu vùc I: k =1; khu vùc II: k = 0,6; khu vùc III: k=0. B¶ng hÖ sè tÝnh chÊt c«ng viÖc K1 HÖ sè K1 bao gåm: * HÖ sè tÝnh chÊt c«ng viÖc: hÖ sè nµy phô thuéc theo tÝnh chÊt, khèi l­îng c«ng viÖc ®¶m nhËn cña tõng ng­êi vµ tiªu chuÈn c«ng chøc viªn nhµ n­íc, cÊp bËc kü thuËt c«ng nh©n. - HÖ sè gia t¨ng cho nh÷ng vÞ trÝ c«ng viÖc t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn s¶n phÈm cuèi cïng cña xÝ nghiÖp. K1 bao gåm b¶ng I vµ b¶ng II d­íi ®©y: B¶ng 1: HÖ sè Chøc danh vµ tÝnh chÊt c«ng viÖc 1,8 Gi¸m ®èc xÝ nghiÖp 1,4 BÝ th­ §¶ng ñy, Chñ tÞch C§XN, phã gi¸m ®èc XN 1,2 Tr­ëng phßng, qu¶n ®èc ph©n x­ëng, ph©n ®o¹n tr­ëng, bÝ th­ ®oµn TNCS xÝ nghiÖp 0,9 Phã qu¶n ®èc, ph©n ®o¹n phã, phã phßng, tr¹m tr­ëng tr¹m ®Çu m¸y, tr­ëng ban cña §¶ng, phã chñ tÞch c«ng ®oµn xÝ nghiÖp 0,7 Chuyªn viªn chÝnh, kü s­ chÝnh, ®éi tr­ëng kiÕn tróc 0,6 Chuyªn viªn, kü s­, thî bËc 7/7 trªn 10 n¨m c«ng t¸c, ®éi tr­ëng l¸i m¸y 0,4 Chuyªn viªn, kü s­ tõ 5 ®Õn 10 n¨m c«ng t¸c, thî bËc 7, 6; trùc ban ®Çu m¸y Hµ Néi + Yªn Viªn, tr¹m tr­ëng nhiªn liÖu; tr­ëng ban C§ xÝ nghiÖp. 0,3 Chuyªn viªn, kü s­ d­íi 5 n¨m c«ng t¸c, c¸n sù, thî bËc 5, 4; trùc ban §M c¸c tr¹m; phô trùc ban; qu¶n lý nhiªn liÖu, l¸i xe « t« c¸c lo¹i; c¾t ban 0,25 Nh©n viªn, thî bËc 3, 2, lao ®éng phæ th«ng, qu¶n gia, c«ng nh©n vÖ sinh c«ng nghiÖp, c¸c chøc danh kh¸c t­¬ng ®­¬ng. C¸c hÖ sè ghi trong b¶ng 1 ®­îc x¸c ®Þnh 1 lÇn C¸n bé - CNV lµm c«ng viÖc theo chøc danh nµo th× h­ëng hÖ sè b¶ng l­¬ng theo chøc danh ®ã. Khi chuyÓn vÞ trÝ c«ng viÖc, cÊp bËc th× söa ®æi hÖ sè t­¬ng øng. Phßng TCL§ tham m­u cho Gi¸m ®èc vµ c¸c bé phËn lËp danh s¸ch nµy. B¶ng 2 HÖ sè VÞ trÝ, khu vùc t¸c ®éng trùc tiÕp s¶n phÈm cuèi cïng 0,8 Gi¸m ®èc xÝ nghiÖpGi¸mGi¸m ®ãc 0,5 Phã gi¸m ®èc söa ch÷a, phã gi¸m ®èc vËn t¶i 0,4 C¸c phã gi¸m ®èc kh¸c, ph©n ®o¹n tr­ëng, qu¶n ®èc ph©n x­ëng 0,2 Ph©n ®o¹n phã, phã qu¶n ®èc, tr¹m tr­ëng ®Çu m¸y, chØ ®¹o tµi xÕ, kü thuËt vËn dông, gi¸m s¸t, nhiÖt lùc, trùc ban ®Çu m¸y, phô trùc ban, c¾t ban, ®éi tr­ëng kiÕn tróc, qu¶n lý nhiªn liÖu, kü thuËt vµ ®iÒu ®é tµi xÕ, thèng kª ph©n ®o¹n C¸c phßng ban: kÕ ho¹ch, vËt t­, kü thuËt, tµi vô, TCL§, KCS, tæ ®iÒu ®é, hãa nghiÖm, CB kü thuËt kh¸c. 0,1 Bé phËn d©n ®¶ng, phßng Y tÕ, bé phËn Hµnh chÝnh, B¶o vÖ, thi ®ua thuéc phßng HCTH; b¶o vÖ Yªn Viªn, b¶o vÖ c¸c tr¹m b. HÖ sè chÊt l­îng c«ng viÖc Kcl ChÊt l­îng c«ng viÖc hµng th¸ng cña CB-CNV ®­îc ph©n h¹ng A, B, C víi hÖ sè nh­ sau: A = 1,0 B = 0,8 C = 0,5 + H¹ng A: Hoµn thµnh khèi l­îng c«ng viÖc vµ nhiÖm vô ®­îc giao víi chÊt l­îng tèt, kÞp tiÕn ®é. Kh«ng vi ph¹m chÕ ®é chÝnh s¸ch, QTQT, néi quy XN. + H¹ng B: Hoµn thµnh nhiÖm vô ë møc b×nh th­êng, cã sai sãt nhá ch­a ®Õn møc khiÓn tr¸ch. TiÕn ®é c«ng viÖc cßn bÞ chËm. + H¹ng C: Kh«ng hoµn thµnh khèi l­îng c«ng viÖc hoÆc nhiÖm vô ®­îc giao. Vi ph¹m chÕ ®é chÝnh s¸ch, qui tr×nh qui t¾c, néi qui XN, bÞ xö lý kû luËt khiÓn tr¸ch trë lªn. + §èi víi c¸n bé tr­ëng phßng, qu¶n ®èc, ph©n ®o¹n tr­ëng: ®éi tr­ëng l¸i m¸y, ®éi tr­ëng kiÕn tróc. c. XÕp lo¹i B khi: + Bé phËn kh«ng hoµn thµnh nhiÖm vô ®­îc giao, kh«ng ®¹t chØ tiªu kinh tÕ kü thuËt vµ tiÕn ®é. Cô thÓ: - Phßng ban cã sai sãt lín. - Ph©n ®o¹n, ph©n x­ëng vËn dông cã tai n¹n nÆng do c«ng nh©n vi ph¹m qui tr×nh qui t¾c, 1/2 sè ®éi l¸i m¸y kh«ng ®¹t chØ tiªu nhiªn liÖu; ®éi l¸i m¸y cã 1/2 sè ®Çu m¸y kh«ng ®¹t chØ tiªu nhiªn liÖu vµ kh¸m kh«ng ®¹t 50 ®iÓm. - Ph©n x­ëng cã 50% m¸y kh«ng ®¹t tiÕn ®é giê dõng söa ch÷a do chñ quan PX g©y nªn vµ 1/2 sè ngµy trong th¸ng cã m¸y l©m tu do chÊt l­îng söa ch÷a kh«ng tèt. - §¬n vÞ cã c¸ nh©n vi ph¹m ®¸ng xÕp lo¹i B, C mµ vÉn xÕp lo¹i A. d. XÕp lo¹i C khi: Bé phËn cã CB-CNV vi ph¹m chÝnh s¸ch chÕ ®é vµ tiªu cùc bÞ xö lÝ kØ luËt chuyÓn viÖc kh¸c. Quy ®Þnh: BÝ th­ §¶ng ñy ph©n lo¹i cho c¸n bé bé phËn ®¶ng vµ ®oµn thÓ. Gi¸m ®èc ph©n lo¹i cho c¸c phã gi¸m ®èc, tr­ëng phßng, qu¶n ®èc, ph©n ®o¹n tr­ëng. Tr­ëng phßng, qu¶n ®èc, ph©n ®o¹n tr­ëng ph©n ®o¹ncho CBNV d­íi quyÒn. Giao tr¸ch nhiÖm cho c¸c chuyªn viªn tiÒn l­¬ng cña phßng TCL§ kiÓm tra l¹i viÖc xÕp lo¹i hµng th¸ng cña c¸c bé phËn. NÕu kh«ng ph¸t hiÖn ®­îc viÖc xÕp lo¹i sai ë bé phËn m×nh phô tr¸ch, th× c¸c chuyªn viªn ®ã bÞ xÕp lo¹i B. 3.1.4. L­¬ng thêi gian c«ng nh©n l¸i m¸y C«ng nh©n l¸i m¸y, nh÷ng ngµy trong th¸ng kh«ng l¸i tµu, kh«ng b¶o d­ìng mµ lµm viÖc kh¸c th× h­ëng l­¬ng thêi gian theo qui ®Þnh riªng cho c«ng nh©n l¸i m¸y. * L­¬ng thêi gian b¶o d­ìng: a. §èi t­îng Lµm kho Lµm chÊt l­îng §èt lß, tr«ng löa ®Çu m¸y h¬i n­íc B¶o d­ìng ®Çu m¸y ®iezen TG, §«ng phong vµo söa ch÷a c¸c cÊp ë ph©n x­ëng Yªn Viªn. b. C¸ch tr¶ l­¬ng: Ttgbd = x Nsx + Tp + Tpc+ Tkc – Ttr Trong ®ã: - Ttgbd = TiÒn l­¬ng thêi gian b¶o d­ìng - K®c = HÖ sè ®iÒu chØnh l­¬ng (cïng khu vùc I lµm l­¬ng thêi gian cña xÝ nghiÖp) - Kbd = HÖ sè biÕn ®éng l­¬ng chung cña xÝ nghiÖp - Kcl = HÖ sè chÊt l­îng c«ng viÖc - Nsx = Giê s¶n xuÊt thùc tÕ cña c«ng nh©n - Tkc = C¸c kho¶n céng - Ttr = C¸c kho¶n trõ - Kcl = HÖ sè chÊt l­îng ph©n thµnh 3 h¹ng: A=1,0; B=0,8; C=0,5 c. Tiªu chuÈn ph©n h¹ng Kcl H¹ng A: Giê c«ng t¸c, s¶n xuÊt cã n¨ng suÊt chÊt l­îng tèt chiÕm trªn 2/3 trong th¸ng. Kh«ng vi ph¹m kØ luËt lao ®éng, néi qui xÝ nghiÖp, qui tr×nh qui t¾c ChÊp hµnh tèt c¸c qui ®Þnh vÒ an toµn vµ vÖ sinh lao ®éng. H¹ng C: Kh«ng hoµn thµnh khèi l­îng c«ng viÖc giao. Vi ph¹m kØ luËt lao ®éng, néi qui xÝ nghiÖp, QTQT ®Ó xÈy ra TNL§ Lµm h­ háng, mÊt m¸t thiÕt bÞ, dông cô lµm viÖc. H¹ng B: Trªn h¹ng C vµ d­íi h¹ng A. L­u ý: nÕu lµm viÖc theo chÕ ®é ban kÝp th× tÝnh thêi gian thanh to¸n l­¬ng theo chÕ ®é ban kÝp. d. Qui ®Þnh xÐt ph©n lo¹i Kcl : ph©n ®o¹n tr­ëng, ph©n ®o¹n phã, qu¶n ®èc, phã qu¶n ®èc ph©n x­ëng vËn dông Yªn Viªn ph©n lo¹i hµng th¸ng cho c«ng nh©n viªn d­íi quyÒn theo qui ®Þnh. * L­îng dù phßng a. §èi t­îng: Dù phßng hµng ngµy. Chê tr¹m ngoµi tõ ngµy thø hai. Theo tµu. Lµm viÖc kh¸c chê ®îi trong thêi gian ch­a cã quyÕt ®Þnh chÝnh thøc b. C¸ch tÝnh l­¬ng Tdp = x Ndp Trong ®ã: - Tdp = TiÒn l­¬ng thêi gian dù phßng cho 4 ®èi t­îng kÓ trªn - HSLcv = HÖ sè l­¬ng c«ng viÖc Qui ®Þnh : Tµi xÕ = 3,07 Phô TX = 2,73 - Ndp = Giê c«ng thùc tÕ tr¶ l­¬ng cho 4 ®èi t­îng kÓ trªn. 3.2. Tr¶ l­¬ng kho¸n 3.2.1. Tr¶ l­¬ng kho¸n cho c«ng nh©n l¸i m¸y C«ng nh©n l¸i m¸y ®­îc tr¶ l­¬ng d­íi c¸c h×nh thøc sau ®©y: - Kho¸n chuyÕn tµu - Kho¸n b¶o d­ìng ®Çu m¸y - L­¬ng thêi gian ®èi víi c«ng nh©n l¸i m¸y C«ng thøc tr¶ l­¬ng tæng qu¸t: Tlm = Tcl + Tbd = Ttgbd + Tdp + Tp + Tpc + Tkc - Ttr Trong ®ã: - T1m = TiÒn l­¬ng c«ng nh©n l¸i m¸y nhËn trong th¸ng - Tct = L­¬ng kho¸n chuyÕn tµu - Tbd = L­¬ng kho¸n b¶o d­ìng - Ttgbd = L­¬ng thêi gian b¶o d­ìng - Tdp = L­¬ng dù phßng, theo tµu, th­êng trùc, viÖc kh¸c - Tpp = L­¬ng lÔ, phÐp, häc, viÖc riªng cã l­¬ng - Tkc = L­¬ng c¸c kho¶n céng - Ttr = C¸c kho¶n trõ (lç nhiªn liÖu, tiÒn BHXH...) - Tpc = Phô cÊp c¸c lo¹i (tr¸ch nhiÖm, lµm ®ªm...) 3.2.1.1. Kho¸n chuyÕn tµu §èi t­îng ¸p dông: Lµ c«ng nh©n l¸i m¸y kÐo c¸c chuyÕn tµu: kh¸ch, hµnh, thoi, cån, ®Èy, ch¹y ®¬n, ghÐp ®«i, ghÐp nguéi, víi c¸c lo¹i ®Çu m¸y mµ xÝ nghiÖp ®­a ra vËn dông. * ChØ tiªu kho¸n vµ c¸ch tÝnh l­¬ng: Gåm cã: - §Þnh møc chuyÕn tµu - §¬n gi¸ kho¸n - Sè l­îng chuyÕn tµu - ChÊt l­îng chuyÕn tµu §Þnh møc chuyÕn tµu: ®Þnh møc chuyÕn tµu (hoÆc ®éi tµu) lµ sè l­îng chuyÕn tµu qui ®Þnh ®èi víi mét m¸c tµu do mét ®Çu m¸y kÐo trong mét th¸ng. Møc tÝnh theo c«ng thøc: Møc = §éi (chuyÕn) x (1- HS bÊt b×nh hµnh) §Çu m¸y x Ban x 22 Khi thùc hiÖn ®¹t ®Þnh møc chuyÕn tµu/th¸ng ng­êi c«ng nh©n sÏ ®¹t ®­îc møc l­¬ng b×nh qu©n cña C«ng ty VËn t¶i Hµnh kh¸ch §­êng s¾t Hµ Néi. §Þnh møc chuyÕn tµu thay ®æi khi c¸c yÕu tè cÊu thµnh ®· thay ®æi. (KÌm theo qui chÕ nµy b¶ng ®Þnh møc chuyÕn tµu thùc hiÖn t¹i thêi ®iÓm qui chÕ ®­îc ¸p dông). 2. §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng chuyÕn tµu a. C¸ch tÝnh: Tct = ån (§cm x G cm x K 1x K 2 xK 3+§ tnxGtn +§ch xGch ) x Kcl Trong ®ã: Tct = L­¬ng chuyÕn._.