Một số giải pháp tăng cường huy động vốn tại Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Hà Nội trong giai đoạn hiện nay

Lêi Më §Çu Tr­íc t×nh h×nh kinh tÕ x· héi ®ang cã nhiÒu diÔn biÕn phøc t¹p, ®an xen gi÷a khã kh¨n vµ thuËn lîi, nguy c¬ vµ thêi c¬. §Ó tiÕn hµnh CNH - H§H ®Êt n­íc ph¶i ®Èy m¹nh c¸ch m¹ng c«ng nghÖ, ph¸t huy tèi ®a mäi nguån lùc mµ quan träng nhÊt lµ vèn. Theo kinh nghiÖm cña c¸c n­íc ®i tr­íc, cã n­íc ®· sö dông nguån vèn bªn ngoµi lµm chñ lùc, nguån vèn trong n­íc lµm bæ trî cho sù ph¸t triÓn, tËn dông ®­îc lîi thÕ chuyÓn giao c«ng nghÖ tiªn tiÕn, rót ng¾n thêi gian b¾t kÞp víi c¸c n­íc ph¸t triÓn. Cã n­íc l¹i lùa chän nguån vèn néi ®Þa lµm chñ ®¹o, b»ng c¸ch nµy tèc ®é ph¸t triÓn th­êng chËm, nh­ng h¹n chÕ ®­îc sù phô thuéc vµo bªn ngoµi, t¹o thÕ chñ ®éng trong viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu chiÕn l­îc, ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn v÷ng ch¾c cña nÒn kinh tÕ x· héi trong l©u dµi. N»m trªn vßng cung kinh tÕ ®ang ph¸t triÓn n¨ng ®éng nhÊt thÕ giíi, Ch©u ¸ Th¸i B×nh D­¬ng, trong c«ng cuéc ®æi míi, ViÖt Nam cßn vÊp ph¶i nhiÒu khã kh¨n, trë ng¹i. C¬ së vËt chÊt kü thuËt cßn thiÕu thèn, l¹c hËu, tr×nh ®é ®éi ngò c¸n bé, lao ®éng cßn nhiÒu h¹n chÕ, nÒn t¶ng cho mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh (vèn) cßn thiÕu rÊt nhiÒu. §øng tr­íc xu thÕ më cöa hîp t¸c cña thÕ giíi, ®Ó v÷ng b­íc tiÕn lªn CNXH theo ®Þnh h­íng cña §¶ng, chóng ta ph¶i biÕt n¾m b¾t thêi c¬, ®i t¾t ®ãn ®Çu, tËn dông khai th¸c mäi nguån lùc trong vµ ngoµi n­íc. Víi chñ tr­¬ng ®Ò ra ë §¹i Héi §¹i BiÓu toµn quèc lÇn thø 8 vµ ®­îc kh¼ng ®Þnh l¹i ë §¹i héi §¹i BiÓu toµn quèc lÇn 9: “Vèn trong n­íc cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh, vèn n­íc ngoµi cã ý nghÜa quan träng, kÕt hîp tiÒm n¨ng søc m¹nh bªn trong víi kh¶ n¨ng cã thÓ tranh thñ bªn ngoµi”. Nh­ng b»ng c¸ch nµo ®Ó kh¬i th«ng, thu hót ®­îc nguån lùc trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ c¹nh tranh hiÖn nay. C©u hái ®­îc gi¶i ®¸p b»ng sù ra ®êi cña c¸c trung gian tµi chÝnh, ®Æc biÖt lµ ng©n hµng th­¬ng m¹i. Víi vai trß tËp trung vèn nhµn rçi trong nÒn kinh tÕ vµo môc ®Ých cho vay, ®Çu t­…®«i khi ho¹t ®éng ng©n hµng cßn lµm thay ®æi c¬ cÊu nguån vèn x· héi, c¶i biÕn dßng l­u chuyÓn vµ môc tiªu sö dông vèn, gãp phÇn gi¶i quyÕt c¨n b¶n c¸c m©u thuÉn vÒ cung cÇu tiÒn tÖ. Lµ mét doanh nghiÖp nhµ n­íc ®Æc biÖt NHNo & PTNT Hµ Néi, mét chi nh¸nh cña NHNo & PTNT ViÖt Nam, c¬ së quan träng vÒ huy ®éng vèn, võa thùc hiÖn chøc n¨ng kinh doanh võa thùc hiÖn vai trß thµnh viªn ®ãng gãp mét phÇn vèn ®iÒu hoµ cho c¶ hÖ thèng Ng©n hµng N«ng nghiÖp, ®· ®¹t ®­îc mét sè thµnh c«ng trong c«ng t¸c huy ®éng vèn ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc nãi chung vµ kinh tÕ thñ ®« nãi riªng. Tuy nhiªn c«ng t¸c nµy vÉn cßn mét sè h¹n chÕ cÇn ®­îc tiÕp tôc hoµn thiÖn. §Ó thùc hiÖn tèt vai trß vµ chøc n¨ng cña m×nh, viÖc t×m kiÕm c¸c gi¶i ph¸p h÷u hiÖu ®Ó lµm tèt h¬n c«ng t¸c huy ®éng vèn t¹i ng©n hµng trong thêi gian tíi lµ rÊt cÇn thiÕt. Sau mét thêi gian thùc tËp t¹i NHNo & PTNT Hµ Néi, rÊt quan t©m ®Õn ho¹t ®éng huy ®éng vèn, víi ph­¬ng ch©m “kinh doanh nguån vèn huy ®éng ®Ó n©ng cao ho¹t ®éng kinh doanh” em xin chän ®Ò tµi: “Mét sè gi¶i ph¸p t¨ng c­êng huy ®éng vèn t¹i NHNo & PTNT Hµ Néi trong giai ®o¹n hiÖn nay”. LuËn v¨n ®­îc x©y dùng trªn c¬ së nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ kinh tÕ häc vµ nghiÖp vô ng©n hµng, kÕt hîp víi viÖc t×m hiÓu thùc tÕ vµ tham kh¶o mét sè tµi liÖu kh¸c. Ph¹m vi nghiªn cøu cña ®Ò tµi ®­îc giíi h¹n trong giai ®o¹n 2000 – 2005. KÕt cÊu luËn v¨n gåm 3 ch­¬ng: Ch­¬ng 1: Lý luËn chung vÒ ho¹t ®éng huy ®éng vèn cña ng©n hµng th­¬ng m¹i Ch­¬ng 2: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng huy ®éng vèn t¹i NHNo & Ph¸t triÓn N«ng th«n Hµ Néi Ch­¬ng 3: Mét sè gi¶i ph¸p t¨ng c­êng huy ®éng vèn t¹i NHNo & PTNT Hµ Néi trong giai ®o¹n hiÖn nay. Víi thêi l­îng thùc tËp, kiÕn thøc cßn h¹n chÕ, kinh nghiÖm ch­a cã, nh×n nhËn mét vÊn ®Ò sÏ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. Em rÊt mong nhËn ®­îc sù bæ sung, ®ãng gãp ý kiÕn cña thÇy c« vµ c¸c b¹n ®Ó bµi viÕt cña m×nh ®­îc tèt h¬n. Lêi c¶m ¬n Sau thêi gian häc tËp vµ nghiªn cøu d­íi m¸i tr­êng Kinh TÕ Quèc D©n, vµ khoa Ng©n hµng – Tµi chÝnh, ®­îc sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña thÇy c« gi¸o, em ®· cã thªm nhiÒu hiÓu biÕt vÒ kinh tÕ x· héi. §Æc biÖt sau thêi gian thùc tËp t¹i Ng©n Hµng N«ng NghiÖp vµ Ph¸t TriÓn N«ng Th«n Hµ Néi, mét chi nh¸nh hµng ®Çu cña hÖ thèng Ng©n Hµng N«ng NghiÖp vµ Ph¸t TriÓn n«ng Th«n ViÖt Nam, ®­îc sù h­íng dÉn, gióp ®ì nhiÖt t×nh cña ®éi ngò c¸n bé ng©n hµng, nhÊt lµ c¸c chó, c¸c anh, c¸c chÞ phßng KÕ ho¹ch vµ phßng Kinh doanh, em ®· cã thªm nh÷ng hiÓu biÕt vÒ thùc tÕ ho¹t ®éng ng©n hµng, nhÊt lµ ho¹t ®éng huy ®éng vèn. Cïng víi ®Þnh h­íng vµ sù chØ b¶o tËn t×nh cña thÇy gi¸o PGS – TS NguyÔn V¨n Nam, ng­êi trùc tiÕp h­íng dÉn vµ gióp ®ì em hoµn thµnh luËn v¨n nµy. Qua ®©y em xin göi lêi c¶m ¬n ch©n thµnh nhÊt ®Õn thÇy gi¸o PGS – TS NguyÔn V¨n Nam, cïng c¸c c¸n bé ng©n hµng N«ng NghiÖp vµ Ph¸t TriÓn N«ng Th«n Hµ Néi, trong ®ã cã c¸c chó, c¸c anh chÞ phßng KÕ Ho¹ch, ®· tËn t×nh gióp ®ì em hoµn thµnh luËn v¨n nµy. Em xin göi tÊt c¶ t×nh yªu th­¬ng nhÊt tíi gia ®×nh, bÌ b¹n nh÷ng ng­êi lu«n bªn c¹nh ®éng viªn gióp ®ì em vÒ mäi mÆt trong qu¸ tr×nh häc tËp. Sinh viªn: L­¬ng ThÞ T©m, NH41ACh­¬ng 1 Lý luËn chung vÒ ho¹t ®éng huy ®éng vèn cña ng©n hµng th­¬ng m¹i 1.1. Giíi thiÖu vÒ ng©n hµng th­¬ng m¹i 1.1.1. Kh¸i qu¸t vÒ ng©n hµng th­¬ng m¹i. Ngµy nay khi nãi ®Õn ng©n hµng lµ ta nghÜ ngay ®Õn vai trß trung gian tµi chÝnh, mét huyÕt m¹ch l­u th«ng dßng m¸u tiÒn tÖ, gãp phÇn quan träng trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. V× thÕ bÊt kÓ khi nµo ®Ò cËp tíi NHTM ta kh«ng thÓ bá qua lÞch sö ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña nã. TiÒn th©n cña nghiÖp vô ng©n hµng hiÖn ®¹i b¾t ®Çu tõ khi s¶n xuÊt hµng ho¸ ph¸t triÓn, trao ®æi vµ l­u th«ng hµng ho¸ ®­îc më réng, tiÒn tÖ ra ®êi. Trong giai ®o¹n ®Çu nµy do mçi vïng cã mét ®ång tiÒn riªng nªn khi giao l­u hµng ho¸ ph¸t triÓn nhu cÇu ®æi tiÒn trë nªn bøc xóc, mét sè th­¬ng nh©n ®· ®øng ra thùc hiÖn viÖc ®æi tiÒn ®óc cho c¸c nhµ bu«n, hä th­êng ®­îc gäi lµ c¸c nhµ kinh doanh tiÒn tÖ. ViÖc s¶n xuÊt kinh doanh ngµy cµng ph¸t triÓn ®· xuÊt hiÖn nhiÒu th­¬ng gia giµu cã, hä cã mét l­îng tiÒn d­ thõa, muèn cÊt gi÷ ë mét n¬i an toµn, khi ®ã ho¹t ®éng nhËn tiÒn göi xuÊt hiÖn. Cïng víi ho¹t ®éng nµy ho¹t ®éng chi tr¶ hé còng h×nh thµnh do sù kh¸c biÖt vÒ thêi gian mua b¸n vµ thanh to¸n tiÒn hµng. N¾m trong tay mét l­îng tiÒn lín, lîi dông tÝnh v« danh cña tiÒn tÖ c¸c nhµ kinh doanh tiÒn tÖ ®· sö dông l­îng tiÒn d­ thõa nµy ®Ó cung cÊp cho c¸c nhµ kinh doanh cã nhu cÇu vµ s½n sµng tr¶ mét l­îng phÝ nhÊt ®Þnh, thÕ lµ ho¹t ®éng cho vay ra ®êi. Lóc nµy c¸c nhµ kinh doanh tiÒn tÖ ®­îc gäi d­íi tªn nhµ ng©n hµng. Nh­ vËy ho¹t ®éng ng©n hµng s¬ khai ®Çu tiªn chØ bao gåm nh÷ng nghiÖp vô c¬ b¶n: ®æi tiÒn, nhËn tiÒn göi, gi÷ hé tiÒn, thanh to¸n vµ cho vay. Trong ®ã nghiÖp vô cho vay mang tÝnh chÊt cho vay nÆng l·i, v× thÕ thêi kú nµy th­êng ®­îc gäi lµ ng©n hµng cho vay nÆng l·i. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt hµng ho¸ ngµnh ng©n hµng còng kh«ng ngõng hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn. Qu¸ tr×nh nµy cã thÓ chia ra lµm 4 giai ®o¹n: Tr­íc thÕ kû 15: Lµ thêi kú cña “c¸c ng©n hµng vô b¶n”. Trong thêi kú nµy c¸c nhµ kinh doanh vµng b¹c ®· ph¸t triÓn mét sè ho¹t ®éng nh­: ®æi tiÒn, thanh to¸n hé, gi÷ tiÒn hé vµ cho vay, ®iÒu nµy chØ thùc hiÖn ®­îc víi nh÷ng thî vµng cã uy tÝn lín. Tõ thÕ kû 15 ®Õn thÕ kû 18: §©y lµ giai ®o¹n cña nh÷ng ng©n hµng cæ ®iÓn. C¸c ng©n hµng thî vµng ph¸t triÓn c¸ch m¹ng ho¸ thµnh c¸c tæ chøc kinh doanh tiÒn tÖ. C¸c ng©n hµng tån t¹i d­íi d¹ng riªng lÎ, ®éc lËp, cïng tiÕn hµnh mét ho¹t ®éng gièng nhau nh­: ®æi tiÒn, gi÷ hé tiÒn, thanh to¸n, cho vay vµ ®Æc biÖt cïng ph¸t hµnh ra mét lo¹i giÊy b¹c cña ng©n hµng ®Ó cho vay. Trî gióp th­¬ng nh©n vµ hç trî cho l­u th«ng. Tõ cuèi thÕ kû 18 ®Õn cuèi thÕ kû 19: NÒn s¶n xuÊt t¹i c¸c quèc gia lín ®· ®¹t ®­îc nh÷ng b­íc tiÕn vÜ ®¹i, l­u th«ng hµng ho¸ ®­îc më réng ®¸ng kÓ. Trong ®iÒu kiÖn ®ã viÖc tån t¹i mét sè l­îng lín c¸c lo¹i tiÒn giÊy kh¸c nhau ®· g©y ra nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc cho nÒn kinh tÕ. Do vËy chÝnh phñ ®· can thiÖp th«ng qua ®¹o luËt vÒ h¹n chÕ sè l­îng c¸c ng©n hµng ph¸t hµnh. C¸c ng©n hµng ®· tån t¹i víi t­ c¸ch lµ mét hÖ thèng cã sù ph©n c«ng lao ®éng râ rµng. Trong hÖ thèng ®ã ®· t¸ch ra mét sè ng©n hµng ph¸t hµnh, chuyªn ph¸t hµnh ra giÊy b¹c ®Ó cho vay. §©y lµ c¸c ng©n hµng lín vµ chñ yÕu lµ c¸c ng©n hµng t­ nh©n. C¸c ng©n hµng cßn l¹i n»m trong hÖ thèng c¸c ng©n hµng chuyªn doanh, ®­îc ph©n c«ng lao ®éng x· héi s©u s¾c vµo c¸c lÜnh vùc cô thÓ: c¸c ng©n hµng c«ng nghiÖp chuyªn cho vay trung vµ dµi h¹n; c¸c ng©n hµng th­¬ng nghiÖp cho vay vèn ng¾n h¹n; c¸c ng©n hµng ®Þa èc cho vay lÜnh vùc bÊt ®éng s¶n; ng©n hµng ®Ó dµnh, chØ huy ®éng vèn cña d©n chóng sau ®ã cho vay hoÆc mua chøng kho¸n; ng©n hµng cÇm cè cho vay b»ng nghiÖp vô cÇm cè (gÇn gièng cöa hiÖu cÇm ®å). Trong thêi kú nµy ng©n hµng th©m nhËp s©u vµo lÜnh vùc s¶n xuÊt vËt chÊt, c¸c ng©n hµng ph¸t triÓn rùc rì vµ trë thµnh lùc l­îng cã thÕ lùc v¹n n¨ng. Tõ cuèi thÕ kû 19 ®Õn nay: Cuéc khñng ho¶ng 1929- 1933 x¶y ra do nhiÒu nguyªn nh©n, mét trong nh÷ng nguyªn nh©n chñ yÕu lµ c«ng t¸c qu¶n lý trong lÜnh vùc tµi chÝnh tiÒn tÖ cña chÝnh phñ ch­a chÆt chÏ, c¸c ng©n hµng ph¸t hµnh ®a phÇn lµ c¸c ng©n hµng t­ nh©n ®· h¹n chÕ sù qu¶n lý cña chÝnh phñ. Sau cuéc khñng ho¶ng nµy hÇu hÕt c¸c quèc gia ®· tiÕn hµnh Quèc h÷u ho¸ ng©n hµng ph¸t hµnh, NHTW ra ®êi thay thÕ cho ng©n hµng ph¸t hµnh gi÷ chøc n¨ng ph¸t hµnh vµ qu¶n lý l­u th«ng tiÒn tÖ. Ho¹t ®éng d­íi sù kiÓm so¸t chÆt chÏ cña ph¸p luËt. HÖ thèng ng©n hµng chuyÓn thµnh ng©n hµng 2 cÊp: . NHTW . Ng©n hµng th­¬ng m¹i ®a n¨ng (thùc hiÖn nghiÖp vô kinh doanh tiÒn tÖ vµ dÞch vµ dÞch vô ng©n hµng). Cïng víi sù ph¸t triÓn cña thÕ giíi, ng©n hµng ®Çu tiªn xuÊt hiÖn ë ViÖt Nam lµ Ng©n hµng §«ng D­¬ng do toµn quyÒn Ph¸p thµnh lËp n¨m 1875 t¹i Sµi Gßn. Sau khi C¸ch M¹ng th¸ng 8 thµnh c«ng n¨m 1946 n­íc ta tiÕn hµnh quèc h÷u ho¸ ng©n hµng §«ng D­¬ng. N¨m 1951 chñ tÞch n­íc ®· ký s¾c lÖnh sè 15 thµnh lËp ng©n hµng Quèc gia, sau ®æi tªn thµnh Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam n¨m 1954. Thêi kú nµy MiÒn B¾c chØ cã Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam võa lµ NHTW võa lµ NHTM, cã chi nh¸nh t¹i c¸c tØnh vµ khu vùc. MiÒn nam cã mét sè ng©n hµng: ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng nghiÖp, ng©n hµng Ph¸t triÓn Kü nghÖ vµ mét sè chi nh¸nh ng©n hµng n­íc ngoµi. N¨m 1975 ®Êt n­íc hoµn toµn gi¶i phãng, c¸c ng©n hµng n­íc ngoµi ®· rót khái ViÖt Nam. Sau cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ n¨m 1988 hÖ thèng ng©n hµng ®­îc chuyÓn tõ 1 cÊp thµnh 2 cÊp: Ng©n hµng Nhµ n­íc vµ HÖ thèng c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i. Tõ n¨m 1988-1990 chñ yÕu chØ cã 4 NHTM quèc doanh ho¹t ®éng trong lÜnh vùc cña m×nh. §Õn nay trong b­íc chuyÓn ®æi sang kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng XHCN, mäi ng­êi ®­îc tù do kinh doanh theo ph¸p luËt, ®­îc b¶o hé quyÒn së h÷u vµ thu nhËp hîp ph¸p, c¸c h×nh thøc së h÷u cã thÓ ®an xen víi nhau h×nh thµnh c¸c tæ chøc kinh doanh ®a d¹ng. Theo h­íng nµy nÒn kinh tÕ hµng ho¸ ph¸t triÓn tÊt yÕu sÏ t¹o ra tiÒn ®Ò cÇn thiÕt ®ßi hái sù ra ®êi nhiÒu lo¹i h×nh ng©n hµng vµ tæ chøc tÝn dông, t¹o ra mét m«i tr­êng c¹nh tranh ngµy cµng b×nh ®¼ng vµ gay g¾t h¬n. Lµ mét s¶n phÈm ®éc ®¸o cña nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸ trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, mét ®éng lùc quan träng cho sù ph¸t triÓn cña nÒn s¶n xuÊt x· héi, ng©n hµng kh«ng thÓ ®øng ngoµi ho¹t ®éng cña bÊt cø quèc gia nµo. V× vËy mçi n­íc ®Òu x©y dùng cho m×nh nh÷ng khung ph¸p lý giíi h¹n ho¹t ®éng cña ng©n hµng. Mçi n­íc cã mét kh¸i niÖm kh¸c nhau vÒ ng©n hµng : Theo luËt ng©n hµng Ên §é n¨m 1959 bæ xung: “Ng©n hµng lµ c¬ së nhËn c¸c kho¶n tiÒn ký th¸c ®Ó cho vay, tµi trî, ®Çu t­ ...” Theo ph¸p luËt Mü: “BÊt kú mét tæ chøc nµo cung cÊp tµi kho¶n tiÒn göi, cho phÐp kh¸ch hµng rót tiÒn theo yªu cÇu vµ cho vay ®èi víi c¸c tæ chøc kinh doanh hay cho vay th­¬ng m¹i sÏ ®­îc xem lµ ng©n hµng”. Tùu chung l¹i tÊt c¶ ®Òu cã ®iÓm chung lµ tæ chøc nhËn tiÒn ký th¸c, tiÒn göi kh«ng kú h¹n vµ cã kú h¹n, sö dông cho vay chiÕt khÊu vµ c¸c nghiÖp vô kinh doanh kh¸c. ViÖt Nam, ph¸p lÖnh ng©n hµng, hîp t¸c x· tÝn dông vµ c«ng ty tµi chÝnh n¨m 1990 quy ®Þnh: “NHTM lµ tæ chøc kinh doanh tiÒn tÖ mµ ho¹t ®éng th­êng xuyªn vµ chñ yÕu lµ nhËn tiÒn göi cña kh¸ch hµng víi tr¸ch nhiÖm hoµn tr¶ vµ sö dông sè tiÒn ®ã ®Ó cho vay hay thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô chiÕt khÊu vµ lµm ph­¬ng tiÖn thanh to¸n”. LuËt c¸c tæ chøc tÝn dông ViÖt Nam quy ®Þnh: “NHTM lµ lo¹i h×nh tæ chøc tÝn dông ®­îc thùc hiÖn toµn bé ho¹t ®éng kinh doanh cã liªn quan”. Trong ®ã “Ho¹t ®éng ng©n hµng lµ ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ vµ dÞch vô ng©n hµng, víi néi dung th­êng xuyªn lµ nhËn tiÒn göi vµ sö dông sè tiÒn ®ã ®Ó cÊp tÝn dông, cung øng c¸c dÞch vô thanh to¸n”. NHTM thùc hiÖn 3 chøc n¨ng c¬ b¶n: -Thñ quü cña c¸c doanh nghiÖp. -T¹o tiÒn. -Trung gian tµi chÝnh. 1.1.2. C¸c nghiÖp vô c¬ b¶n cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i. Ng©n hµng th­¬ng m¹i tõ khi b¾t ®Çu h×nh thµnh míi chØ thùc hiÖn chøc n¨ng gi÷ tiÒn hé kh¸ch hµng, nh­ng ®Õn nay do t×nh h×nh kinh tÕ chÝnh trÞ thay ®æi, ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cña kh¸ch hµng, ho¹t ®éng ng©n hµng kh«ng ngõng c¶i tiÕn vµ ph¸t triÓn ë tr×nh ®é cao h¬n song ng©n hµng vÉn thùc hiÖn ba chøc n¨ng c¬ b¶n: ng©n hµng th­¬ng m¹i lµ thñ quü cña c¸c doanh nghiÖp, chøc n¨ng t¹o tiÒn vµ lµm trung gian tµi chÝnh. Trªn c¬ së ®ã ng©n hµng thùc hiÖn 3 nghiÖp vô c¬ b¶n sau: 1.1.2.1. NghiÖp vô huy ®éng vèn: §©y lµ nghiÖp vô c¬ b¶n, ®Çu tiªn vµ quan träng nhÊt cña mét ng©n hµng. §Ó t¹o nguån vèn cho m×nh c¸c ng©n hµng thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng huy ®éng vèn sau: Vèn chñ së h÷u: Nguån nµy ®­îc h×nh thµnh tõ nguån ®ãng gãp cña c¸c cæ ®«ng vµ c¸c quü cña ng©n hµng h×nh thµnh trong qu¸ tr×nh kinh doanh thÓ hiÖn d­íi h×nh thøc lîi nhuËn ®Ó l¹i. NghiÖp vô huy ®éng tiÒn göi: Ph¶n ¸nh c¸c kho¶n tiÒn ng©n hµng huy ®éng tõ c¸c kho¶n tiÒn göi cña c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc kinh tÕ nh»m môc ®Ých thanh to¸n, h­ëng l·i, kho¶n tiÒn nhµn rçi cña c¸c c¸ nh©n hay hé gia ®×nh göi vµo ng©n hµng víi môc ®Ých h­ëng l·i. NghiÖp vô ®i vay: Ph¶n ¸nh qu¸ tr×nh t¹o ra nguån vèn b»ng c¸ch vay cña c¸c tæ chøc tÝn dông, vay trªn thÞ tr­êng tÖ vµ vay Ng©n hµng Trung ¦¬ng (NHTW) d­íi c¸c h×nh thøc t¸i chiÕt khÊu, vay cã b¶o ®¶m ...môc ®Ých t¹o sù c©n ®èi trong ®iÒu hµnh vèn cña NHTM khi hä kh«ng tù c©n ®èi ®­îc trªn c¬ së khai th¸c t¹i chç. NghiÖp vô huy ®éng b»ng c¸ch ph¸t hµnh giÊy tê cã gi¸: Ng©n hµng sö dông nghiÖp vô nµy ®Ó thu hót c¸c kho¶n vèn cã tÝnh chÊt dµi h¹n ®èi víi ng©n hµng vµo nÒn kinh tÕ. Ngoµi ra, nghiÖp vô nµy cßn gióp NHTM t¨ng c­êng tÝnh æn ®Þnh cña ®ång vèn trong ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. NghiÖp vô huy ®éng vèn kh¸c: NHTM cã thÓ t¹o vèn cho m×nh th«ng qua viÖc nhËn lµm ®¹i lý hay uû th¸c vèn cho c¸c tæ chøc c¸ nh©n trong vµ ngoµi n­íc. 1.1.2.2. NghiÖp vô sö dông vèn: Ng©n hµng lµ mét tæ chøc tµi chÝnh “®i vay ®Ó cho vay”. Do vËy mèi quan t©m hµng ®Çu cña ng©n hµng sau khi ®· huy ®éng ®­îc mét l­îng vèn lµ lµm sao sö dông nguån vèn ®Ó ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ cao nhÊt mµ kh«ng bÞ r¬i vµo t×nh tr¹ng kÑt vèn. V× thÕ ng©n hµng ph¶i nghiªn cøu vµ ®­a ra chiÕn l­îc sö dông vèn cña m×nh, b»ng c¸c ho¹t ®éng: Dù tr÷: Víi môc ®Ých ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n cña ng©n hµng. NHTM ph¶i duy tr× mét l­îng vèn b»ng tiÒn mÆt thùc hiÖn nghÜa vô dù tr÷, møc dù tr÷ nµy tuú thuéc vµo tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc (do nhµ n­íc quy ®Þnh) vµ tû lÖ dù tr÷ v­ît qu¸ mµ ng©n hµng gi÷ l¹i ®Ó ®¶m b¶o kh¶ n¨ng chi tr¶ còng nh­ thùc hiÖn ho¹t ®éng kh¸c cña m×nh. Cho vay: Theo quy ®Þnh “cho vay lµ h×nh thøc tÝn dông mµ trong ®ã ng©n hµng ký hîp ®ång víi ng­êi ®i vay, cam kÕt cho ng­êi ®ã vay mét kho¶n tiÒn trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh, kh¸ch hµng cã nghÜa vô hoµn tr¶ vèn vµ l·i t¹i thêi ®iÓm ®¸o h¹n cña kho¶n cho vay”. §©y lµ nghiÖp vô chñ yÕu cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i. Theo thèng kª, nh×n chung kho¶ng 65 - 70% thu nhËp cña ng©n hµng tõ ho¹t ®éng cho vay. Thµnh c«ng hay thÊt b¹i phô thuéc vµo chÝnh s¸ch cho vay cña ng©n hµng. §©y còng lµ ho¹t ®éng mang nhiÒu rñi ro vµ phøc t¹p nhÊt . NÕu ph©n chia: -Theo môc ®Ých: cã cho vay bÊt ®éng s¶n, cho vay th­¬ng m¹i, cho vay c¸ nh©n, cho vay thuª mua vµ cho vay kh¸c. -Theo kú h¹n: cã cho vay ng¾n h¹n, trung h¹n, dµi h¹n. -Theo h×nh thøc b¶o ®¶m: + Cho vay cã b¶o ®¶m (cho vay cã b¶o ®¶m b»ng tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm cè, cã b¶o l·nh cña ng­êi thø 3). + Cho vay kh«ng cã b¶o ®¶m: cho vay dùa trªn uy tÝn cña b¶n th©n kh¸ch hµng. -Theo ph­¬ng thøc hoµn tr¶: cho vay tr¶ gãp, cho vay phi tr¶ gãp, hoµn tr¶ theo tho¶ thuËn, cho vay hoµn tr¶ theo yªu cÇu (kh¸ch hµng cã thÓ hoµn tr¶ bÊt kú lóc nµo khi cã thu nhËp trong thêi h¹n). §Çu t­: Ngoµi nghiÖp vô cho vay ng©n hµng cßn sö dông vèn ®Ó ®Çu t­. Cã 2 h×nh thøc ®Çu t­ chñ yÕu: §Çu t­ chøng kho¸n: Ng©n hµng mua chøng kho¸n v× môc ®Ých thanh kho¶n vµ ®a d¹ng ho¸ ho¹t ®éng, n©ng cao lîi tøc vµ phôc vô nh­ c¸c vËt ký quü cho c¸c tµi s¶n nî kh¸c. NghiÖp vô nµy mang l¹i lîi nhuËn kh¸ lín cho ng©n hµng sau cho vay nh­ng còng hµm chøa rÊt nhiÒu rñi ro. Tuú luËt ph¸p mçi quèc gia mµ viÖc tham gia vµo thÞ tr­êng chøng kho¸n cña c¸c ng©n hµng ë møc kh¸c nhau, song ng©n hµng ph¶i lu«n xem xÐt kü l­ìng tr­íc khi lùa chän danh môc vµ c¬ cÊu chøng kho¸n ®Ó ®Çu t­. Th­êng ng©n hµng hay chó ý vµo tr¸i phiÕu ChÝnh phñ vµ tr¸i phiÕu c«ng ty (chøng kho¸n cã ®é rñi ro thÊp). §Çu t­ kh¸c: Bªn c¹nh ®Çu t­ vµo chøng kho¸n, nguån vèn cña ng©n hµng cßn ®­îc sö dông ®Ó ®Çu t­ vµo c¸c môc ®Ých sinh lêi kh¸c nh­: gãp vèn liªn doanh, hïn vèn, ký th¸c… 1.1.2.3. C©c nghiÖp vô trung gian: NÒn kinh tÕ ngµy cµng ph¸t triÓn, c¸c dÞch vô cña ng©n hµng theo ®ã còng ph¸t triÓn theo ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng phong phó vµ ®a d¹ng cña c«ng chóng, ng©n hµng thùc hiÖn nghiÖp vô trung gian vµ nhËn thu nhËp tõ nguån phÝ hoÆc hoa hång. C¸c ho¹t ®éng trung gian ph¶n ¸nh møc ®é ph¸t triÓn cña ng©n hµng. ë c¸c n­íc ph¸t triÓn ng©n hµng th­¬ng m¹i thùc hiÖn rÊt nhiÒu ho¹t ®éng trung gian, tøc lµ lu«n cã dÞch vô cung cÊp tiÖn nghi cho kh¸ch hµng. Thu nhËp tõ c¸c ho¹t ®éng trung gian chiÕm kho¶ng 30% ®Õn 35% tæng thu nhËp cña ng©n hµng. NghiÖp vô trung gian ph¸t triÓn cßn gióp ng©n hµng tr¸nh ®­îc rñi ro, ng©n hµng sÏ ®­îc ho¹t ®éng ë vïng an toµn. ë ViÖt Nam c¸c nghiÖp vô trung gian cßn nghÌo nµn, ch­a phong phó, ®a d¹ng, ch­a t¹o ra tiÖn Ých cho kh¸ch hµng. V× thÕ cÇn ph¶i ph¸t triÓn c¸c dÞch vô ng©n hµng ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ x· héi ®Êt n­íc. Ng©n hµng thùc hiÖn mét sè nghiÖp vô trung gian sau: DÞch vô chuyÓn tiÒn, chuyÓn kho¶n, thanh to¸n hé, ph¸t hµnh sÐc, b¶o l·nh cho kh¸ch hµng, thu chi hé, qu¶n lý tµi s¶n hé, mua b¸n hé, c¸c dÞch vô uû th¸c víi c¸c c¸ nh©n vµ tæ chøc, doanh nghiÖp. Bªn c¹nh ®ã NHTM cßn cã c¸c ho¹t ®éng ngo¹i b¶ng ch­a ®­îc coi lµ tµi s¶n hay nguån vèn nh­: b¶o l·nh c«ng nî, ho¹t ®éng liªn quan ®Õn l·i suÊt (SWAP l·i suÊt), c¸c giao dÞch vÒ hèi ®o¸i nh­ SWAP, OPTION, FUTURE c¸c chøng tõ cã gi¸. Lµ mét nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh kinh doanh, nã cã t¸c ®éng m¹nh mÏ tíi ®é an toµn cña NHTM. V× vËy khi ph©n tÝch ho¹t ®éng cña NHTM c¸c nhµ qu¶n trÞ cÇn ph¶i quan t©m tíi ho¹t ®éng nµy. 1.1.3. Vai trß cña NHTM. Khi nãi vÒ vai trß cña NHTM trong nÒn kinh tÕ thÞ thÞ tr­êng nhiÒu nhµ kinh tÕ häc ®· vÝ NHTM lµ tr¸i tim cña nÒn kinh tÕ. Tõ ho¹t ®éng cña m×nh ng©n hµng thu hót vèn nhµn rçi råi cung cÊp nguån vèn ®ã cho nÒn kinh tÕ, lµm cho huyÕt m¹ch l­u th«ng tiÒn tÖ ®­îc th«ng suèt, ®ång thêi thùc hiÖn tèt 3 chøc n¨ng cña m×nh. 1.1.3.1. Ng©n hµng th­¬ng m¹i lµ n¬i cung cÊp vèn cho nÒn kinh tÕ: Trong nÒn kinh tÕ vèn ®­îc t¹o ra tõ qu¸ tr×nh tÝch luü, tiÕt kiÖm cña mçi c¸ nh©n, doanh nghiÖp vµ nhµ n­íc. §Ó cã nhiÒu vèn ph¶i t¨ng thu nhËp quèc d©n, ®iÒu ®ã ®ång nghÜa víi viÖc më réng quy m« c¶ vÒ chiÒu réng lÉn chiÒu s©u cña s¶n xuÊt vµ l­u th«ng hµng ho¸. Song khi ®Èy m¹nh sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh trong nÒn kinh tÕ cÇn ph¶i cã vèn. Ng©n hµng tõ ho¹t ®éng cña m×nh huy ®éng c¸c nguån vèn t¹m thêi nhµn rçi trong nÒn kinh tÕ th«ng qua c¸c nghiÖp vô ®Æc biÖt lµ tÝn dông, ng©n hµng chuyÓn vèn cho nÒn kinh tÕ, ®¸p øng ®Çy ®ñ, kÞp thêi nhu cÇu vèn cho qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt, gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ cña c¶ nÒn kinh tÕ, gi¶i quyÕt sù thiÕu vèn vµ thõa vèn trong nÒn kinh tÕ gióp c¸c doanh nghiÖp cã ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt kinh doanh. 1.1.3.2. Ng©n hµng thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp còng nh­ nÒn kinh tÕ: Nh­ chóng ta ®· biÕt, trong qu¸ tr×nh vËn ®éng nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng chÞu sù t¸c ®éng cña nhiÒu quy luËt kinh tÕ kh¸ch quan nh­: quy luËt cung, cÇu, c¹nh tranh. C¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong nÒn kinh tÕ nµy còng kh«ng n»m ngoµi sù t¸c ®éng cña c¸c quy luËt ®ã. Hä lu«n ph¶i ®èi mÆt víi nh÷ng khã kh¨n, kh«ng nh÷ng ph¶i ®¸p øng nhu cÇu thÞ tr­êng vÒ ph­¬ng diÖn gi¸ c¶, khèi l­îng, chÊt l­îng, chñng lo¹i mµ cßn ®ßi hái ph¶i tho¶ m·n trªn c¶ ph­¬ng diÖn thêi gian vµ ®Þa ®iÓm. Do vËy n©ng cao chÊt l­îng lao ®éng, cñng cè vµ hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý c¶i tiÕn m¸y mãc, trang thiÕt bÞ, t×m tßi sö dông nguyªn vËt liÖu míi, më réng quy m« s¶n xuÊt mét c¸ch thÝch hîp chÝnh lµ nh©n tè quan träng gióp doanh nghiÖp ®¸p øng mét c¸ch tèt nhÊt c¸c yªu cÇu cña thÞ tr­êng. §Ó lµm ®­îc ®iÒu ®ã ®ßi hái ph¶i cã mét l­îng vèn lín, mµ kh¶ n¨ng vèn cña doanh nghiÖp th× cã h¹n. Song khi ®Õn víi ng©n hµng, c¸c khã kh¨n nµy sÏ ®­îc gi¶i táa. Bªn c¹nh ®ã viÖc ng©n hµng cung cÊp c¸c dÞch vô thanh to¸n, b¶o l·nh, t­ vÊn ®Çu t­ ... sÏ gióp cho c¸c doanh nghiÖp cã sù lùa chän ®óng ®¾n, tËn dông ®­îc thêi c¬ vµ khai th¸c hÕt kh¶ n¨ng cña m×nh trong kinh doanh, ®ång thêi hä ph¶i ý thøc ®­îc viÖc lµm ¨n cña m×nh ®Ó ®¶m b¶o cã l·i hoµn tr¶ ng©n hµng c¶ vèn lÉn lêi. Bëi thÕ c¸c nhµ kinh doanh ph¶i tiÕt kiÖm tèi ®a vµ cã ph­¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh hiÖu qu¶ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn, gi¶m chi phÝ, t¨ng kh¶ n¨ng sinh lîi. Mét bé phËn cña nÒn kinh tÕ khoÎ m¹nh sÏ gióp cho c¶ nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn. MÆt kh¸c ng©n hµng cßn t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc ph©n bæ vµ ph¸t triÓn kinh tÕ vïng, xo¸ dÇn sù c¸ch biÖt vÒ kinh tÕ gi÷a c¸c vïng l·nh thæ. 1.1.3.3. Vai trß ®iÒu tiÕt kinh tÕ vÜ m«: Trong sù vËn hµnh cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Ho¹t ®éng cña NHTM nÕu cã hiÖu qu¶ sÏ thùc sù trë thµnh c«ng cô h÷u hiÖu ®Ó Nhµ n­íc ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ. Th«ng qua ho¹t ®éng tÝn dông vµ thanh to¸n gi÷a c¸c NHTM trong hÖ thèng, c¸c NHTM ®· gãp phÇn më réng hay thu hÑp l­îng tiÒn trong l­u th«ng, thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch tiÒn tÖ gãp phÇn vµo viÖc æn ®Þnh tiÒn tÖ vµ kinh tÕ ®Êt n­íc, trî gióp chÝnh phñ thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch tµi kho¸ còng nh­ c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« kh¸c. H¬n n÷a, b»ng viÖc cÊp kho¶n tÝn dông cho nÒn kinh tÕ, NHTM thùc hiÖn viÖc dÉn d¾t c¸c luång tiÒn, tËp hîp, ph©n chia vèn cña thÞ tr­êng, ®iÒu khiÓn chóng mét c¸ch cã hiÖu qu¶, thùc thi vai trß ®iÒu tiÕt vÜ m« ®óng theo ph­¬ng ch©m “Nhµ n­íc ®iÒu tiÕt ng©n hµng, ng©n hµng dÉn d¾t thÞ tr­êng”. 1.1.3.4. Ng©n hµng lµ cÇu nèi gi÷a nÒn tµi chÝnh quèc gia víi nÒn tµi chÝnh quèc tÕ: Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, kinh tÕ “®ãng” ®· ph¶i nh­êng b­íc cho kinh tÕ “më”, bëi ph¸t triÓn kinh tÕ lu«n g¾n liÒn víi giao l­u trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. NHTM víi c¸c ho¹t ®éng nhËn tiÒn göi, cho vay, thanh to¸n, nghiÖp vô hèi ®o¸i vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c ®· gãp phÇn thóc ®Èy ngo¹i th­¬ng, ®ång thêi nhê nguån tÝn dông bªn ngoµi để công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Thực hiện tốt vai trò điều tiết nền tài chính trong nước phù hợp với sự vận động và phát triển của nền tài chính quốc tế. 1.2. Ho¹t ®éng huy ®éng vèn cña ng©n hµng th­¬ng m¹i 1.2.1. Kh¸i niÖm vÒ vèn cña NHTM. NHTM là một trung gian tài chính, ở mỗi nước khác nhau trung gian tài chính được phân chia khác nhau. Tuy nhiên luôn tồn tại một diểm chung là vai trò chủ đạo của các NHTM đóng góp khối lượng tài sản và tầm quan trọng đối với nền kinh tế. Để có được vị trí đó NHTM phải đặt yếu tố lợi nhuận lên hàng đầu vµ công cụ duy nhất mà NHTM phải có trước tiên là vốn. Vốn của NHTM là những giá trị tiền tệ do NHTM tạo lập hoặc huy động được, dùng để cho vay, đầu tư hoặc để thực hiện các dịch vụ kinh doanh khác. Về thực chất vốn của ngân hàng là một bộ phận thu nhập quốc dân tạm thời nhàn rỗi trong quá trình phân phối và tiêu dùng mà người chủ sở hữu để thực hiện các mục đích khác nhau gửi vào ngân hàng. 1.2.2. Nguån vèn cña NHTM. Khi bàn về vốn của NHTM chúng ta có nhiều cách phân chia nguồn vốn NHTM khác nhau. Có thể phân chia nguồn vốn theo thời gian (ngắn hạn, dài hạn), theo loại tiền (nội tệ, ngoại tệ) hoặc theo đặc điểm của nguồn vốn (tiền nợ hoặc tiền vay). Tiếp cận theo bảng tổng kết tài sản nguồn vốn của NHTM bao gồm: 1.2.2.1. Vèn chñ së h÷u: Vốn chủ sở hữu của ngân hàng có vai trò quan trọng rong quá trình hoạt động kinh doanh, nó thuộc sở hữu của ngân hàng và chiếm một tỷ trọng rất nhỏ trong tổng nguồn vốn, song giữ vai trò rất quan trọng, nó có 3 chức năng: chức năng bảo vệ, chức năng điều chỉnh và chức năng hoạt động. Vốn chủ sở hữu gồm: Vốn tự có ban đầu: Nguồn vốn hình thành từ ban đầu khi mới thành lập. Tuỳ theo luật pháp các nước và loại hình ngân hàng nguồn vốn này có thể được hình thành từ vốn góp của các cổ đông (vốn cổ phần) hay vốn ngân sách cấp. Nguồn vốn tự có bổ sung trong quá trình hoạt động: Trong quá trình hoạt động, ngân hàng gia tăng vốn của chủ theo nhiều phương thức khác nhau, tuỳ thuộc vào điều kiện cụ thể nguồn vốn có thể hình thành từ: + Nguồn lợi nhuận: phần lợi nhuận để lại. + Nguồn bổ sung từ phát hành thêm cổ phần, góp thêm, cấp thêm để mở rộng quy mô hoạt động, để đổi mới trang thiết bị hoặc để đáp ứng yêu cầu gia tăng vốn của chủ do ngân hàng Nhà nước quy định. Đây là nguồn không thường xuyên, song nó giúp ngân hàng có được lượng vốn sở hữu lớn vào lúc cần thiết. + Nguồn bổ xung từ các quỹ: quỹ phúc lợi, quỹ khen thưởng, quỹ dự phòng rủi ro, quỹ thặng dư vốn (phần chênh lệch đánh giá tài sản mang lại). Nó phụ thuộc vào khả năng đầu cơ của mỗi hoạt động ngân hàng. Nguồn vay nợ chuyển đổi thành cổ phần: Nguån vốn này được hình thành từ những khoản vay trung và dài hạn của NHTM có kh¶ năng chuyển đổi thành vốn cổ phần. Nó có đặc điểm là sử dụng lâu dài, có thể đầu tư vào nhà cửa, đất đai và có thể không phải hoàn trả khi đến hạn. Thông thường tỷ lệ vốn chủ sở hữu/ tổng nguồn vốn = 1/20. Theo tiêu chuẩn quốc tế hệ số Cook: Vèn chñ së h÷u/ tæng tµi s¶n rñi ro = 8% là hệ số an toàn. Ở Việt Nam vốn điều lệ (vốn chủ sở hữu) của ngân hàng Công Thương, ngân hàng Ngoại Thương, ngân hàng Đầu Tư Phát Triển là 1100 tỷ VND, ngân hàng Nông Nghiệp và Phát Triển Nông thôn là 2200 tỷ VND, NHTM cổ phần Quân đội là 100 tỷ... 1.1.2.2. Vèn huy ®éng: Nếu vốn tự có để đảm bảo sự an toàn trong hoạt động kinh doanh của các NHTM thì vốn huy động chính là nhân tố thúc đẩy hoạt động kinh doanh của ngân hàng, mở rộng hay thu hẹp quy mô. Trong tổng nguồn vốn của NHTM, đây là nguồn vốn chiếm tỷ trọng lớn nhất, có vai trò quan trọng nhất. Nó bao gồm các nguồn: Nguồn tiền gửi: gồm có tiền gửi không kỳ hạn, có kỳ hạn, của dân cư và các tổ chức kinh tế, tiền gửi tiết kiệm của dân cư. Nguồn vốn vay gồm: + Vay của NHTW. +Vay của NHTM và các tæ chức tín dụng khác. +Vay bằng cách phát hành giấy nợ. 1.2.2.3. Nguån vèn kh¸c: Nguồn này được hình thành trong quá tình hoạt động của ngân hàng gồm: Nguồn uỷ thác: Ngân hàng thực hiện các dịch vụ uỷ thác như: uỷ thác đầu tư, uỷ thác cấp phát, uỷ thác giải ngân và thu hộ...Các hoạt động này tạo nên nguồn vốn uỷ thác của ngân hàng. Nguồn vốn trong thanh toán: Nguồn vốn được hình thành từ việc ngân hàng thực hiện các hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt (sÐc trong quá trình chi trả, tiền ký quỹ để mở L/C…). Những ngân hàng là đầu mối trong đồng tài trợ có kết số dư tiền của ngân hàng thành viên chuyển về để thực hiện cho vay. Nguồn khác: Các khoản nợ khác như: nợ ngân sách nhà nước (nợ thuế), nợ lương... 1.2.3. Sù cÇn thiÕt ph¶i t¨ng c­êng ho¹t ®éng huy ®éng vèn cña NHTM. 1.1.3.1. §èi víi nÒn kinh tÕ: Trong bất kỳ hoạt động sản xuất kinh doanh nào, vốn cũng là yếu tố hàng không thể thiếu. Như cây cần chất dinh dưỡng, các cơ sở sản xuất kinh doanh muốn hoạt động phải có vốn để mua máy móc thiết bị, nhà xưởng, đất đai, văn phòng, vận hành sản xuất. Bởi vậy nó là yếu tố luôn được các nhà đầu tư sản xuất và nhiều đối tượng khác có liên quan quan tâm. Trong phạm vi quốc gia, vốn không chỉ đóng vai trò như một yếu tố tham gia vào quá trình sản xuất kinh doanh của mỗi chủ thể kinh tế đơn lẻ mà còn ảnh hưởng đến mối quan hệ nhiều chiều, phức tạp giữa các chủ thể, do vậy ảnh hưởng đến toàn bộ nền kinh tế. Đặc biệt là khi nước ta đang bước vào thời kỳ CNH-HĐH đất nước thì vốn là cơ sở tiền đề, là ®iÒu kiện cần thiết không thể thiếu. Theo dự báo của Bộ Kế Hoạch và Đầu Tư, trong giai đoạn 5 năm 2001-2005, để đạt được tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân 7,2% / năm đòi hỏi một lượng vốn đầu tư toàn xã hội khoảng 50 đến 60 tỷ USD. Hơn nữa, để trở thành một nước công nghiệp phát triển vào năm 2020 với thu nhập bình quân đầu người 5000- 6000 USD thì nhu cầu đầu tư đòi hỏi ngày càng lớn. Đặc biệt trong giai đoạn tới, khi Việt Nam gia nhập AFTA điều kiện cạnh tranh ngày càng trở nên gay gắt giữa các doanh nghiệp với nước ngoài, thì lượng vốn để đảm bảo sản xuất kinh doanh ngày càng cần nhiều. Đặc biệt là ngân hàng làm sao để hoạt động hiệu quả nhất, chiến thắng trong canh tranh khi tự do hoá tài chính được thực hiện, vốn sẽ là yếu tố quan trọng mang tính chất quyết định. Để thu hút được lượng vốn nói trên, chúng ta cần phải thu hút đầu tư nước ngoài và phát triển nguồn vốn trong nước. Đồng thời để ®¶m b¶o tÝnh tù chñ vµ khai th¸c hÕt tiềm năng trong nước thì huy ®ång vốn trong nước là chủ yếu. Điều này được ghi rõ trong nghị quyết ĐH 8 của Đảng: “Trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước theo đường lối đổi mới, Đảng và Nhà nước chủ tr­¬ng huy động mọi nguồn vốn trong và ngoµi nước để đầu tư phát triển. Trong đó vốn trong nước có ý nghĩa quyết định, vốn nước ngoài có ý nghĩa quan trọng, kết hợp tiềm năng sức mạnh bên trong với khả năng có thể tranh thủ bên ngoài”. Vốn có thể huy động qua nhiều kênh khác nhau, tuy nhiên có 3 kênh chủ yếu là: Kênh ngân sách nhà nước, qua thị trường chứng khoán và qua các tổ chức trung gian tài chính. Ở nước ta hiện nay việc huy động vốn qua kênh ngân sách Nhà nước là rất hạn chế, do mức động viên tài chính vào ngân sách nhà nước chỉ ở mức 20% - 21%GDP còn lại gần 80% GDP được phân phối trong các thành phần kinh tế và khu vực. Hơn nữa gánh nặng trả nợ của ngân sách nhà nước là rất lớn, do từ năm 1991 trở về trước để đáp ứng nhu cầu chi đầu tư phát triển và chi thường xuyên, nhà nước đã phải vay rất nhiều, đến nay các khoản nợ đã đến hạn thanh toán, nếu không trả được sẽ dẫn đến nợ ngân sách nhà nước ngày càng chồng chất, tất yếu sẽ kìm hãm sự phát triển kinh tế xã hội. Do vậy, trong những năm tới khả năng vốn ngân sách nhà nước không thể đáp ứng đầy đủ các yêu cầu kinh tế đặt ra. Mặt khác thị trường chứng khoán ở nước ta mới đi vào._. hoạt động, hàng hoá còn nghèo nàn. Hơn nữa sự hiểu biết của dân chúng về thị trường chứng khoán còn rất hạn chế “thậm chí còn nhiều ng­êi chưa biết đến khái niệm thị trường chứng khoán là gì), hệ thống luật pháp còn chưa đầy đủ. Vì thế mµ việc phát huy tối đa hoạt động huy động vốn thông qua thị trường chứng khoán là rất khó khăn. Bởi vậy chỉ còn một kênh duy nhất là huy động vốn qua NHTM. 1.2.3.2. §èi víi ho¹t ®éng kinh doanh cña NHTM: Vốn là cơ sở ®Ó ngân hàng tổ chức mọi hoạt động kinh doanh: Vốn là điểm đầu tiên trong chu kỳ kinh doanh của ngân hàng, vì khác với doanh nghiệp hoạt động sản xuất kinh doanh bình thường, hoạt động kinh doanh tiền tệ của ngân hàng có những đặc trưng riêng. Vốn không chỉ là phương tiện kinh doanh chính mà còn là ®èi tượng kinh doanh chủ yếu. Ngân hàng là tổ chức kinh doanh loại hàng hoá đặc biệt trên thị trường tiền tệ (thị trường vốn ngắn hạn) và thị trường chứng khoán (thị trường vốn dài hạn). Quá trình kinh doanh tiền tệ được mã hoá bằng công thức T-T’, trong đó T là nguồn vốn bỏ ra ban đầu, T’ là nguồn vốn thu về sau một quá trình đầu tư, tiến hành hoạt động kinh doanh T’ >T. Từ đó có thể thấy rằng ngân hàng nµo trường vốn ngân hàng đó có nhiều thế mạnh trong c¹nh tranh. Vì vậy ngoài nguồn vốn ban đầu cần thiết (vốn điều lệ) theo quy định thì ngân hàng luôn phải chăm lo tới việc tăng trưởng nguồn vốn trong suốt quá trình hoạt động của mình. Vốn quyết định quy mô tín dụng và các hoạt động khác của ngân hàng: Trong điều kiện bình thường, đầu vào luôn ảnh hưởng trực tiếp tới đầu ra. Đối với ngân hàng vốn là yếu tố đầu vào, tín dụng, đầu tư... là yếu tố đầu ra. V× vậy, so với các ngân hàng lớn các ngân hàng nhá có khoản mục đầu tư và cho vay kÐm đa dạng hơn. Trong khi các ngân hàng lớn có nhiều vèn cho vay được cả thị trường trong nước và quốc tế thì các ngân hàng nhỏ thường không có đủ vốn nên việc cho vay bị giíi hạn trong phạm vi hẹp hơn, chủ yếu trong cộng đồng. Hơn nữa, vốn hạn hẹp nên các ngân hàng nhá thường không phản ứng nhanh nhạy với những đợt biến động về lãi suất, ảnh hưởng trực tiếp khả năng thu hút vốn đầu tư từ tầng lớp dân cư và các thành phần kinh tế, đồng thời sẽ khó có điều kiện mở rộng đầu tư vào cơ sở hạ tầng, công nghệ để t¨ng sức cạnh tranh, cũng như việc đầu tư vào các danh mục đầu tư dài hạn, tham gia vào thị trường chứng khoán trong điều kiện như hiện nay. Khó có thể đầu tư vào các dự án lớn do những quy định về pháp luật trong việc cho vay như ngân hàng không được phép cho vay vượt quá 15% vốn tự có của ngân hàng đối với 1 khách hàng hay tổng số cho vay không được vượt quá 20 lần vốn tự có. Vốn quyết định năng lực thanh toán và đảm bảo uy tín của ngân hàng trên thương trường: Ngân hàng vừa là chủ nợ vừa là con nợ do đặc điểm đi vay để cho vay của mình. Để đáp ứng nhu cầu chi trả của ngân hàng cho các khoản vay đến hạn, ngoài dự trữ bắt buộc, ngân hàng còn phải đảm bảo khả năng thanh toán dưới dạng tiền mặt, tín phiếu kho bạc, các giấy tờ có giá khác hoặc tài sản có tính lỏng hơn. Để tồn tại và phát triển trong nền kinh tế thị trường, ngân hàng phải giữ được chữ tín. Uy tín thể hiện ở khả năng chi trả của ngân hàng khi đáo hạn. Vốn khả dụng càng cao thì khả năng thanh toán lớn. Nguồn vốn lớn sẽ giúp ngân hàng mở rộng quy mô hoạt động, tăng khả năng cạnh tranh, nâng cao uy tín và v× thế trên thị trường. Tiềm năng vốn lớn là điều kiện đối với ngân hàng trong việc mở rộng quan hệ tín dụng đối với các thành phần kinh tế xét về cả quy mô lẫn khối lượng tín dụng, chủ động về tiền, thời hạn cho vay, lãi suất cho vay có thể thấp hơn các ngân hàng khác, từ đó sẽ thu hút được nhiều khách hàng, doanh số kinh doanh tăng, đây là điều kiện tiền đề làm tăng lợi nhuận của ngân hàng, tăng vốn tự có, t¨ng khả năng cạnh tranh giữ ®ược chữ tín và nâng cao thanh thế của ngân hàng trên thị trường. Vốn quyết định năng lực cạnh tranh của ngân hàng: Cạnh tranh là một trong những quy luật của nền kinh tế thị trường. Cạnh tranh giúp các doanh nghiệp tự hoàn thiện mình hơn. Với ngân hàng vốn chính là yếu tố quyết định năng lực cạnh tranh. Thực tế đã chứng minh: quy mô vốn, trình độ nghiệp vụ, phương tiện kỹ thuật hiện đại là điều kiện tiền đề cho việc thu hút nguồn vốn và nguồn vốn lớn sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho ngân hàng trong việc mở rộng quan hệ tín dụng đối với các thành phần kinh tế. Giúp ngân hàng kinh doanh đa năng trên thị trường, phân tán rủi ro, tạo thêm vốn cho ngân hàng. Khi đó trên thương trường tất yếu sức mạnh cạnh tranh sẽ tăng lên. 1.2.4. C¸c h×nh thøc huy ®éng vèn. 1.2.4.1. H×nh thøc huy ®éng tiÒn göi kh«ng kú h¹n: Tiền gửi của khách hµng là nguồn tài nguyên quan trọng nhất của NHTM. Khi một ngân hàng bắt đầu hoạt động, nghiệp vụ đầu tiên là mở tài khoản tiền gửi để giữ hộ và thanh toán hộ cho khách hàng, bằng cách đó ngân hàng huy động tiền gửi của các doanh nghiệp, các tổ chức và dân cư. Đây là nguồn chiếm tỷ trọng lớn trong tổng nguồn tiền của ngân hàng. Để tăng tiền gửi trong môi trường cạnh tranh và để có được nguồn tiền gửi có chÊt lượng ngày càng cao các ngân hàng đã đưa ra và thực hiện nhiều hình thức huy động khác nhau: Tiền gửi không kỳ hạn: Đây là tiền gửi với thời gian không xác định, người gửi tiền có thể rút ra bất cứ lúc nào. Là tiền gửi của các cá nhân hay tổ chức, doanh nghiệp gửi vào ngân hàng chủ yếu để hưởng những tiện ích mà ngân hàng cung cấp chø không phải nhằm mục đích hưởng lãi. Ngân hàng thường chỉ trả lãi suất rất thấp hay không trả lãi suất cho số dư tài khoản tiền gửi này, vì vậy chi phí huy động rất thấp. Đây là một ưu điểm của nguồn vốn này. Để thu hút nguồn vốn này ngân hàng không ngừng cải tiến, đổi mới các hình thức dịch vụ phục vụ cho hoạt động này. Trong tiền gửi không kỳ hạn chia làm 2 loại: Tiền gửi thanh toán: Đây là tiền gửi của các tổ chức kinh tế, cá nhân gửi vào ngân hàng nhờ ngân hàng giữ hộ và thanh toán hộ. Do khách hàng gửi vào đây nhằm mục đích thanh toán là chính chứ không phải vì mục đích hưởng lãi nên họ có thể rút ra để chi trả, thanh toán bất cứ lúc nào mà ngân hàng không được phép từ chối. Vì thế tính ổn định của nó là thấp nhất. Biến động của tiền gửi thanh toán phụ thuộc vào chu kỳ sản xuất kinh doanh, thời vụ hoặc địa bàn hoạt động của ngân hàng. Để đáp ứng nhu cầu của khách hàng ngân hàng thường mở 2 loại tài khoản: Tài khoản thanh toán (tài khoản séc): Là loại tài khoản mà chủ nhân của tài khoản có thể sử dụng số tiền trong phạm vi số dư tiền gửi. Tài khoản này có số dư bên có. Tài khoản vãng lai: Tài khoản này thường được sử dụng cho các tổ chức kinh tế. Nó có thể có số dư bên nợ hoặc bên có. Số dư có thể hiện tiền gửi của khách hàng, còn số dư nợ thể hiện khoản tín dụng ngân hàng cấp cho khách hàng. Lãi suất đối với mỗi bên dư nợ hoặc dư có cũng như hạn mức đối với số dư nợ do 2 bên thoả thuận. Trên thực tế các ngân hàng đã dần xoá bỏ sự khác biệt giữa 2 loại tài khoản này. Do tiền gửi không kỳ hạn có chi phí thấp, nếu thu hút được số lượng khách hàng lớn, đảm bảo luôn có một số dư ổn định, ngân hàng có thể dễ dàng đa dạng hoá nghiệp vụ của mình. Song sử dụng nguồn tiền này ngân hàng phải luôn thận trọng nếu không rủi ro chi trả xảy ra có thể làm giảm uy tín của ngân hàng hoặc phải tốn nhiều chi phí để đi vay, thậm chí có thể dẫn đến phá sản. Đồng thời nó luôn phải chịu dự trữ bắt buộc, điều này tạo nên một chi phí thực cao hơn danh nghĩa. Đối với Việt Nam loại tiền gửi này tồn tại thông qua các hình thức sau: Tài khoản tiền gửi của các tổ chức kinh tế và tài khoản tiền gửi của các cá nhân. Việt Nam là n­íc có tỷ trọng thanh toán không dùng tiền mặt thấp, để khuyến khích việc thanh toán qua ngân hàng các NHTM Việt Nam đã từng áp dụng việc trả lãi cho loại tiền gửi này là 0,5 %/th¸ng. Tiền gửi không kỳ hạn thuần tuý: Đây là khoản tiền tạm thời nhàn rỗi của khách hàng, họ gửi vào ngân hàng không mang tính chất để thanh toán mà nhằm mục đích an toàn tài sản, khi cần khách hàng có thể rút để chi tiêu. 1.2.4.2. H×nh thøc huy ®éng tiÒn göi cã kú h¹n cña c¸c tæ chøc kinh tÕ vµ doanh nghiÖp: Đây là loại tiền gửi vào ngân hàng trên cơ sở có sự thoả thuận về thời gian rút tiền giữa khách hàng và ngân hàng. Khách hàng chỉ được phép rút tiền khi đến hạn thoả thuận. Mục đích của khách hàng gửi loại tiền này là hưởng lãi chứ kh«ng phải là hưởng các tiện ích trong thanh toán. Đặc điểm của loại tiền này là không dùng để thanh toán. Ngân hàng có toàn quyền sử dụng lượng vốn này trong thời hạn. Khi khách hàng cần rút tiền phải báo trước cho ngân hàng và phải được sự đồng ý của ngân hàng. Do vậy nó mang lại tính chủ động trong việc sử dụng vốn của ngân hàng, nên hiệu quả sử dụng nguồn vốn này là rất cao. Chi phí để huy động đối với ngân hàng là khá đắt vì lãi suất huy động thường cao (thường lãi suất huy động tỷ lệ thuận theo thời gian), nhưng bù lại tính ổn định của nguồn cao. Tiền gửi có kỳ hạn ở Mỹ chiếm khoảng 40% tiền gửi ngân hàng, đặc điểm là các chứng chỉ tiền gửi được ghi rõ hạn định và giá trị thanh toán, việc rút trước hạn sẽ bị phạt, đôi khi mức phạt vượt quá tiền lãi được hưởngđến ngày rút tiền. Ở Đức họ đã khắc phục việc rút tiền trước hạn gây bất lợi cho khách hàng bằng cách cấp cho họ một khoản tín dụng và coi khoản tiền gửi có kỳ hạn là đảm bảo cho khoản tín dụng đó. Lãi suất cho các khoản tiền gửi có kỳ hạn có thể cố định hoặc linh hoạt tuỳ theo sự lựa chọn của khách hàng. Với loại tiền gửi có lãi suất linh hoạt, khách hàng có thể göi thêm tiền trước hạn định. Ở Việt Nam hiện nay thời hạn của tiền gửi có kỳ hạn đã được đa dạng hoá từ kỳ hạn 1 tháng đến 1 năm, đã phát huy được vai trò trong việc huy động vốn cho các ngân hàng. 1.2.4.3. H×nh thøc huy ®éng tiÒn göi tiÕt kiÖm d©n c­: Tiền gửi tiết kiệm do dân cư gửi vào ngân hàng với mục đích an toàn và sinh lợi. Đây là công cụ huy động vốn lưu truyền từ lâu. Vốn huy động tõ các tài khoản tiết kiệm thường chiếm tỷ trọng đáng kể trong tổng tiền gửi của các ngân hàng. Người gửi tiền nhằm mục đích thu lợi, vì vậy lãi suất là yếu tố rất được người gửi tiền quan tâm. Lãi suất huy động tỷ lệ với thời gian gửi tiền sẽ khuyến khích khách hàng gửi tiền với thời gian dài hơn. Ngân hàng thường phân chia loại tiền này thành: Tiền gửi tiết kiệm không kỳ hạn: chủ tài khoản có thể rút tiền bất cứ lúc nào mà không phải báo trước, số dư tài khoản này thường không lớn. Ưu điểm hơn tài khoản tiền gửi giao dịch là số dư này ít biến động hơn nhưng ngân hµng ph¶i trả lãi suất cao hơn tiền gửi thanh toán. Tiền gửi tiết kiệm có kỳ hạn: Nguyên tắc của loại tiền này là một khi khách hàng ®· gửi tiền vào họ sẽ không rút tiền ra (cả gốc và lãi) trừ khi đã hết hạn gửi tiền. Tuy nhiên, do yếu tố cạnh tranh thu hút tiền gửi, một số ngân hàng vẫn cho phép khách hàng rút tiền trước hạn, đồng thời để hạn chế việc khách hàng rút tiền trước hạn, ngân hàng thực hiện việc khấu trừ một phần lãi mà khách hàng ®ược hưởng (có thể ngân hàng không chấp nhận trả lãi cho một số tháng nào đó hoặc có thể khách hàng chỉ được hưởng mức lãi suất tiền gửi tiết kiệm không kỳ hạn cho khoảng thời gian gửi tiền). Đây là loại hình tiết kiệm mà ngân hàng cần tận dụng để tạo các nguồn có tính ổn định cao phục vụ cho hoạt động cấp tín dụng dài hạn. Để huy động nguồn này ngân hàng cần phải chú ý các yếu tố thuộc về khách hàng: nhu cÇu tiết kiệm, thu nhËp và xu hướng tiết kiệm, các đặc tính về dân số, xã hội, tình hình kinh tế. 1.2.4.4. Huy ®éng b»ng h×nh thøc vay nî cña c¸c ng©n hµng vµ tæ chøc tÝn dông kh¸c: Tiền gửi là nguồn tiền do khách hàng chủ động mang đến cho ngân hàng, ngân hàng sử dụng nguồn vốn này để kinh doanh tiền tệ như cho vay, đầu tư ...Nếu khi hoạt động mà nguồn tiền gửi không đáp ứng đủ yêu cầu của ngân hàng thì NHTM có thể đi vay từ các nguồn sau: Vay từ NHTW: NHTW với tư cách là ngân hàng của các ngân hàng, luôn luôn đóng vai trò là chủ nợ và là “người cho vay cuối cùng” đối với các ngân hàng thương mại. NHTM và một số tổ chức tín dụng được hưởng quyền vay từ NHTW trong trường hợp thiếu hụt dự trữ (vay bắt buộc), bù đắp phần thiếu hụt trong thanh toán bù trừ tại NHTW, đáp ứng nhu cầu thanh khoản trong quá trình hoạt động kinh doanh (vay nóng trong trường hợp khó khăn trong thanh toán khẩn cấp), NHTW cho NHTM vay với thời gian trung và dài hạn nhằm thực hiện chính sách của nhà nước. Lãi suất mà NHTM phải trả cho NHTW hoàn toàn phụ thuộc vào ý trí chủ quan của NHTW: Lãi suất thấp khi NHTW đang thực hiện chính sách lới lỏng tiền tệ kích thÝch cho vay, đầu tư. Lãi suất cao khi NHTW đang thắt chặt cung tiền tệ để chống lạm phát, hay thực hiện lãi suất phạt trong trường hợp thiếu DTBB. Lãi suất cao buộc các NHTM phải tìm cách trả nợ rất nhanh và khoản cho vay chỉ chiếm tỷ lệ rất nhỏ trong tổng nguồn vốn huy động. NHTW thực hiện việc cho các NHTM vay trên cơ sở chiết khấu, tái chiết khấu các giấy tờ có giá, trong đó chủ yếu là thương phiếu và trái phiếu chính phủ. Tạo được nguồn tiền giúp ngân hàng trong những lúc khó khăn nhất. Song ngân hàng nên hạn chế hình thức huy động này vì lãi suất quá cao và không phải lúc nào cũng diễn ra suôn sẻ. Vay các NHTM và tổ chức tín dụng khác: Đây là hình thức huy động vốn quan trọng đối với các NHTM. Việc vay vốn giữa các NHTM và các tổ chức tín dụng khác nhằm giải quyết tình trạng thừa vốn và thiếu vốn so với nhu cầu của một ngân hàng. Ở Việt Nam theo chỉ thị số 07/CT–NH1 của thống đốc NHNN thì vốn vay giữa các ngân hàng và tổ chức tín dụng được tiến hành theo thoả thuận bằng hợp đồng tín dụng. Vốn cho vay được bảo đảm bằng hình thức thế chấp hay cầm cố tài sản của ngân hàng đi vay bao gồm: Tiền mặt tại quỹ, tiền gửi tại NHTW, tiền gửi tại ngân hàng khác, các chứng từ có giá. Ngân hàng có thể xin ngân hàng khác bảo lãnh để vay vốn của ngân hàng khác. NHTM có thể vay thông qua thị trường tiền tÖ. Nghiệp vụ này sẽ tạo ra thị trường liên ngân hàng trong nước và quốc tÕ. Lãi suất đi vay thường cao hơn vay từ NHTW. Quy mô các món vay phụ thuộc vào thị trường liên ngân hàng tức là khả năng cho vay của các liên ngân hàng. Về kỳ hạn có thể co giãn, có thể rất ngắn, có thÓ tới 3-5 năm. Nguồn tiền vay không phải chịu DTBB, không cần bảo hiểm tiền gửi, nhưng lãi suất lại cao. Song quy mô và thời gian xác định trước, và có thể đáp ứng kịp thời nhu cầu của ngân hàng. Ngoài ra, các ngân hàng có chi nhánh nằm chung trong một hệ thống như Ngân hµng Nông Nghiệp và phát triển Nông thôn Việt Nam còn có vốn điều chuyển trong hệ thống. Vốn này khá quan trọng đối với các chi nhánh nhằm đảm bảo kinh doanh mở rộng thị trường, đa dạng hoá sản phẩm. 1.2.4.5. Vay b»ng c¸ch ph¸t hµnh c«ng cô nî: Đây là nguồn vốn chủ động thu gom của ngân hàng trên thị trường tài chính bao gồm: thị trường tiền tệ và thị trường vốn. Trong quá trình hoạt động, khi thiếu vốn đầu tư ngân hàng có thể phát hành giấy tờ có giá đÓ huy động vốn trên thị trường tài chính. Giấy tờ này là giấy tờ vay nợ ngắn hạn, trung hạn và dài hạn.Tuỳ theo thoả thuận giữa ngân hàng và khách hàng mà các chứng chỉ này có thể được chuyển đổi từ chủ sở hữu này sang chủ sở hữu khác. Đây là hình thức huy động vốn chủ động với những ưu điểm riêng biệt mà những hình thức huy động trên không có được. Ngân hàng có thể phát hành các loại giấy tờ có giá sau: trái phiếu ngân hàng và kỳ phiếu ngân hàng. Trái phiếu ngân hàng: là một giấy tờ có giá, xác nhận khoản nợ của ngân hàng đối với người chủ sở hữu trái phiếu, với những cam kết như thanh toán một số tiền xác định vào một ngày xác định trong tương lai với thời hạn xác định trước. Căn cứ vào những tiêu thức khác nhau người ta có thể chia trái phiếu ngân hàng ra: Theo khả năng chuyển đổi: trái phiếu vô danh, trái phiếu kí danh. Theo thời hạn: trái phiếu ngắn hạn và dài hạn. Trái phiếu được phát hành trong toàn bộ hệ thống ngân hàng chủ yếu là để huy động vốn trung và dài hạn phục vụ cho các kế hoạch kinh doanh có quy mô lớn và dài hạn. Lãi suất trái phiếu ngân hàng cũng rất hấp dẫn, thường lớn hơn các công cụ nợ khác và tỷ lệ thuận với kỳ hạn của khoản nợ. Kỳ phiếu: Kỳ phiÕu ngân hàng là một loại giấy nhận nợ ngắn hạn do ngân hàng phát hµnh nhằm huy động vốn trong dân, chủ yếu để thực hiện cho những kế hoạch kinh doanh xác định của ngân hàng như một dự án, một chương trình kinh tế ...Kỳ phiếu ngân hàng được phát hành theo từng đợt và còn gọi là kỳ phiếu có mục đích. Việc phát hành được thực hiện trên cơ sở tình hình nguồn vốn và nhu cầu sử dụng vốn trong thời kỳ trước mắt của ngân hàng. Kỳ phiếu là một hình thức huy động vốn khá linh hoạt, có tính lỏng cao, dễ chuyển đổi sang tiền hoặc hình thức khác. Mệnh giá, loại tiền sử dụng và các phương thức trả lãi đa dạng ®¸p ứng nhu cầu của người mua. Do tính chủ động, lãi suất của kỳ phiếu thường ổn định ở một mức hấp dẫn tuỳ theo mức độ cần thiết về vốn của ngân hàng. Nhìn chung hình thức huy động này có thể đem lại nhiều lợi ích cho ngân hàng như: thu hút được một lượng tiền theo mong muốn, chỉ phải trả vào ngày đến hạn của các công cụ nợ này, nên nguồn này là ổn định. Song đây là nguồn huy động đòi hỏi mét lượng chi phí lớn, do lãi suất huy động cao và còn mất thêm chi phí khác như chi phí phát hành, quảng cáo... 1.2.4.6. C¸c h×nh thøc huy ®éng kh¸c: Ngoµi c¸c h×nh thøc huy ®éng trªn, ng©n hµng cßn thùc hiÖn mét sè h×nh thøc huy ®éng kh¸c nh­: NhËn tiÒn göi uû th¸c cña c¸c tæ chøc kinh tÕ, vµ c¸ nh©n. Lµm ®¹i lý gi¶i ng©n cho c¸c ng©n hµng kh¸c vµ cho ChÝnh phñ ®èi víi c¸c dù ¸n lín… 1.2.5. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng huy ®éng vèn cña NHTM. 1.2.5.1. C¸c nh©n tè kh¸ch quan: Pháp luật và chính sách của nhà nước: Mọi hoạt động kinh doanh trong đó có hoạt động ngân hàng đều phải chịu sự điều chỉnh của luật pháp. Với hoạt động ngân hàng, đó là Luật các Tổ chức tín dụng và hệ thống các quy ®Þnh cụ thể trong từng thời kỳ về lãi suất, dự trữ, hạn mức...Trong sự ràng buộc về luật pháp, các yếu tố cña nghiệp vụ huy động vốn thay đổi, làm ảnh hưởng tới quy mô, hiệu quả và chính sách huy động vốn của ngân hàng. Tình trạng nền kinh tế: Tình trạng nền kinh tế cũng như luật pháp là những nhân tố vĩ mô nên nó ảnh hưởng đến mọi hoạt động kinh doanh. Trong điều kiện nền kinh tế phát triển hưng thịnh, thu nhập dân cư cao và ổn định thì nguồn tiền vào ra các ngân hàng cũng ổn định, số vốn huy động được dồi dào, cơ hội đầu tư cũng được mở rộng. Nếu nền kinh tế đang suy thoái thì khả năng khai thác vốn đưa vào nền kinh tế bị hạn chế, ngân hàng sẽ gặp khó khăn trong việc điều chỉnh lại công tác huy động vốn. Điều kiện thị trường cạnh tranh: Hoạt động của ngân hàng rõ ràng phải tính đến điều kiện môi trường kinh doanh, như có bao nhiêu cơ hội đầu tư tiềm tàng ở những khu vực thuéc địa bàn của ngân hàng, có bao nhiêu ngân hàng và tổ chức tín dụng cũng tham gia trên địa bàn đó? Để tiến hành cạnh tranh với các đối thủ, ngân hàng buộc phải cải tiến chất lượng dịch vụ, ấn định một lãi suất phù hợp với thị trường, nghiên cứu kỹ hơn các điều kiện thị trường. Như vậy, cạnh tranh vừa là một thách thức với sự phát triển, vừa là một nhân tố thúc đẩy sự phát triển hiệu quả các dịch vụ ngân hàng trong đó có huy động vốn. Các yếu tố thuộc về dân cư: Như thói quen của người dân trong việc sử dụng tiền mặt, với tâm lý lo ngại trước sự sụt giá của đồng tiền, cũng như sự hiểu biết của người dân về các ngân hàng vµ hoạt động của ngân hàng có tác động rất lớn tới hoạt động huy động vốn của ngân hàng. Nếu như dân cư có sự hiểu biết về ngân hàng cũng như các hoạt động cung cấp dịch vụ của ngân hàng, và thấy được những tiện ích, lợi ích mà ngân hàng mang lại thì họ sẽ gửi nhiều tiền vào ngân hàng hơn và như vậy công tác huy động vèn cũng thuận lợi hơn và ngược lại. Bên cạnh đó lòng tin của dân chúng vào ngân hàng cũng hạn chế, do họ thấy được sự đổ vỡ của hàng loạt ngân hàng, gây tâm lý lo sợ rủi ro và mất lòng tin với ngân hàng, nên việc thu hút nguồn tiền gửi của dân cư cũng trở nên khó khăn hơn. Ở các nước phát triển, dân chúng có thói quen gửi tiền vào ngân hàng và thực hiện thanh toán qua ngân hàng, ngân hàng là một cái gì đó không thể thiếu trong cuộc sống. Tuy nhiên với đại bộ phận các nước đang phát triển như nước ta, dân chúng chưa có thói quen gửi tiền vào ngân hàng để sử dụng dịch vụ ngân hàng, họ có thói quen cất trữ tiền mặt, vàng bạc và ngoại tệ. Nên nó là nhân tố ảnh hưởng mạnh tới công tác huy động vốn của ngân hàng thương mại. 1.2.5.2. Nhãm nh©n tè chñ quan: Chiến lược kinh doanh của ngân hàng: Mỗi ngân hàng đều xây dựng cho mình một chiến lược kinh doanh cụ thể. Chiến lược kinh doanh được xây dựng dựa trên việc ngân hàng xác định vị trí hiện tại của mình trong hệ thống, thấy được điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội, thách thức đồng thời dự đoán được sự thay đổi của môi trường kinh doanh trong tương lai. Thông qua chiến lược kinh doanh ngân hàng sẽ có thể quyết định thu hẹp hay mở rộng việc huy động vốn, có thể thay đổi tỷ lệ các loại nguồn, tăng hay giảm chi phí huy động. Nếu chiến lược kinh doanh đúng đắn, các nguồn vốn được khai thác một cách tối đa thì hoạt động huy động vốn sẽ phát huy được hiệu quả. Trong chiến lược kinh doanh của ngân hàng, chiến lược khách hàng đóng vai trò rất quan trọng. Nó tác động trực tiếp tới sự thành công trong công tác huy động vốn của ngân hàng. Để có được thành công, trước tiên ngân hàng phải tìm hiểu động cơ, thói quen, mong muốn của người gửi tiền, thậm chí từng đối tượng khách hàng thông qua phân tích lợi ích của khách hàng. Trên cơ sở thông tin về khách hàng ®­a ra chính sách về giá cả (thông qua lãi suất tiền gửi, tỷ lệ hoa hồng, chi phí dịch vụ) hợp lý. Xây dựng chính sách trong phục vụ và giao tiếp tốt sẽ tạo ra sự thoải mái cho khách hàng giao dịch. Từ đó sẽ tạo thuận lợi cho công tác huy động vốn của ngân hàng. Trình độ công nghệ của ngân hàng: Trình độ công nghệ của ngân hàng được thể hiện qua các yÕu tố sau: Thứ nhất: Các loại hình dịch vụ mà ngân hàng cung ứng. Thứ hai: Trình độ nghiệp vụ của cán bộ nhân viên ngân hàng. Thứ ba: Cơ sở vật chất trang bị phục vụ hoạt động ngân hàng. Trình độ công nghệ càng cao, khách hàng sẽ càng cảm thấy hài lòng về dịch vụ được cung ứng và yên tâm hơn khi gửi tiền tại ngân hàng. Đây là một yếu tố rất quan trọng giúp ngân hàng thực hiện cạnh tranh phi lãi suất, do khách hàng quan tâm không chỉ đến lãi suất mà cả hiệu quả dịch vụ mà họ được hưởng. Với cùng một lãi suất huy động như nhau, ngân hàng nào cải tiến dịch vụ tốt hơn, tạo sự thuận tiện hơn cho khách hàng sẽ dành ưu thế. Trình độ nghiệp vụ của cán bộ ngân hàng là điều kiện để thực hiện tốt các mảng nghiệp vụ. Cán bộ ngân hàng phải có chuyên môn vững mới có thể quản lý tôt nguồn vốn, góp phần nâng cao hiệu quả và khả năng huy động vốn của ngân hàng. Uy tín của ngân hàng: Trên cơ sở nghiên cứu kết quả sẵn có đã đạt được, mỗi ngân hàng sẽ tạo được một hình ảnh riêng trong lòng thị trường. Một ngân hàng lớn sẵn có uy tín, có tiếng tăm trong nhiều năm sẽ có lợi thế hơn trong huy động vốn. Sự tin tưởng của khách hàng sẽ giúp cho ngân hàng có khả năng ổn định khối lượng vốn huy động và tiết kiệm chi phí huy động. Thậm chí trong điều kiện lãi suất tiền gửi tại ngân hàng thấp hơn đôi chút, những người có tiền vẫn lựa chọn một ngân hàng có uy tín hơn để gửi mà không tìm những nơi có lãi suất hấp dẫn hơn, vì họ tin rằng ở đây đồng vốn của mình sẽ tuyệt đối an toàn. Tổ chức mạng lưới phục vụ: Ngoài việc quan tâm đến lãi suất, dịch vụ tiện ích của ngân hàng, người gửi tiền còn quan tâm tới vấn đề thuận lợi trong việc gửi tiền. Nhất là các khoản tiền tiết kiệm của dân cư, thường lµ những khoản không lớn nên người dân rất ngại đi một quãng đường xa đến vài cây số để gửi tiền chẳng thà để cất giữ ở nhà thì hơn. Vì vậy, để huy động tiền gửi của dân chúng thì ngân hàng nhất thiết phải mở rộng mạng lưới chi nhánh và thực hiện tốt công tác tổ chức mạng lưới phục vụ. Việc mở thêm chi nhánh ở đâu là hợp lý để huy động được nhiều khoản tiền gửi là đòi hỏi phải có nghiên cứu hết sức nghiêm túc. Thường các chi nhánh được mở ở mặt đường quốc lộ hay nơi đông dân cư để thuận tiện cho người dân gửi tiền. Còn đối với khách hàng lớn thì nên mở chi nhánh ngay tại trụ sở để phục vụ khách hàng tốt hơn và tạo mối quan hệ mật thiết với khách hàng. Ngoài ra, công tác tổ chức quản lý còn phải quan tâm đến việc nâng cấp các chi nhánh, trang bị các phương tiện dịch vụ, nâng cao chất lượng cán bộ ở các chi nhánh để có thể phục vụ ®ược khách tốt hơn và thu ®­îc nhiều tiền gửi hơn. Ch­¬ng 2 Thùc tr¹ng ho¹t ®éng huy ®éng vèn t¹i NHNo & PTNT Hµ Néi 2.1. S¬ l­îc vÒ NHNo & PTNT Hµ Néi 2.1.1. Sù h×nh thµnh, ph¸t triÓn vµ c¬ cÊu tæ chøc cña NHNo & PTNT Hµ Néi. 2.1.1.1. Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn: NHNo & PTNT Hµ Néi lµ mét trong h¬n 2.500 chi nh¸nh cña Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n ViÖt Nam. Cã vai trß trong viÖc t¹o lËp nguån vèn ®¸p øng nhu cÇu tÝn dông cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trªn ®Þa bµn Thñ ®«, cung cÊp c¸c h×nh thøc dÞch vô ng©n hµng... gãp phÇn thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh, môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña Thµnh phè Hµ Néi. Tªn giao dÞch: NHNo & PTNT Hµ Néi. Tªn giao dÞch quèc tÕ: Vietnam Bank For Agriculture and Rural Development Hanoi Branch. Trô së chÝnh t¹i sè 77 L¹c Trung - Hai Bµ Tr­ng - Hµ Néi NHNo & PTNT Hµ Néi thµnh lËp theo QuyÕt ®Þnh 51 ngµy 27 th¸ng 6 n¨m 1988 cña Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam vÒ thµnh lËp c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i trªn ®Þa bµn Hµ Néi. Khi míi h×nh thµnh, NHNo & PTNT Hµ Néi t¹i trô së chÝnh cã c¸c phßng: TÝn dông, KÕ ho¹ch, TiÒn tÖ-Kho quü, Tæ chøc c¸n bé, V¨n phßng, TiÕt kiÖm vµ nguån vèn. §ång thêi NHNo & PTNT Hµ Néi lóc ®ã cã 12 chi nh¸nh trùc thuéc t¹i c¸c huyÖn: §«ng Anh, Thanh Tr×, Tõ Liªm, Gia L©m, Mª Linh, Sãc S¬n, Hoµi §øc, §an Ph­îng, Th¹ch ThÊt, Phóc Thä, S¬n T©y, Ba V×. §Õn n¨m 1991, NghÞ quyÕt Quèc héi Kho¸ 8 bµn giao 6 huyÖn: Hoµi §øc, Th¹ch ThÊt, §an Ph­îng, Phóc Thä, S¬n T©y, Ba V× vÒ tØnh Hµ T©y vµ huyÖn Mª Linh vÒ tØnh VÜnh Phó. N¨m 1995, QuyÕt ®Þnh cña Tæng gi¸m ®èc NHNo & PTNT ViÖt Nam bµn giao 5 huyÖn §«ng Anh, Sãc S¬n, Tõ Liªm, Gia L©m, Thanh Tr× vÒ Trung t©m qu¶n lý. N¨m 1994 thµnh lËp chi nh¸nh Chî H«m. N¨m 1995 thµnh lËp 2 chi nh¸nh §ång Xu©n vµ Thanh Xu©n. N¨m 1996 thµnh lËp 2 chi nh¸nh: T©y Hå vµ Gi¶ng Vâ. N¨m 1997 thµnh lËp chi nh¸nh quËn CÇu GiÊy. N¨m 1999 thµnh lËp 2 chi nh¸nh §èng §a vµ Khu vùc Tam Trinh. N¨m 2002 thµnh lËp 2 chi nh¸nh Trµng TiÒn vµ Ch­¬ng D­¬ng. Những năm vừa qua, NHNo & PTNT Hà Nội đã có những hoạt động tích cực trong việc cơ cấu lại bộ máy quản lý cũng như các phòng ban. Hiện nay, với một mô hình tổ chức hợp lí, tập trung phát huy vai trò và năng lực của từng bộ phận cũng như từng cá nhân trong việc thúc đẩy hoạt động của ngân hàng ngày càng phát triển. Đội ngũ cán bộ được trẻ hoá và có trình độ chuyên môn cao, nghiệp vụ vững vàng; 100% cán bộ của ngân hàng có trình độ Đại học và trên Đại học. M¹ng l­íi ho¹t ®éng cña NHNNo & PTNT Hµ Néi hiÖn nay gåm: 01 Trô së chÝnh, 10 chi nh¸nh Ng©n hµng QuËn - Khu vùc trùc thuéc vµ 33 phßng giao dÞch dµn tr¶i trªn c¸c QuËn néi thµnh. C¸c chi nh¸nh Ng©n hµng trùc thuéc lµ: NHNo Hai Bµ Tr­ng, NHNo Hoµn KiÕm, NHNo T©y Hå, NHNo Ba §×nh, NHNo Ch­¬ng D­¬ng, NHNo Thanh Xu©n, NHNo CÇu GiÊy, NHNo §èng §a, NHKV Tam Trinh, NHNo Trµng TiÒn. HiÖn t¹i, t¹i trô së chÝnh, NHNo & PTNT Hà Nội cã một giám ®èc, hai phó giám đốc vµ 9 phòng ban lµ: KÕ to¸n, KÕ Ho¹ch, Ng©n quü, Kinh doanh, KiÓm so¸t, Tæ chøc c¸n bé ®µo t¹o, Thanh to¸n quèc tÕ, Vi tÝnh, Hµnh chÝnh; ho¹t ®éng theo QuyÕt ®Þnh 169 ngµy 7 th¸ng 9 n¨m 2000 cña Chñ tÞch H§QT NHNo & PTNT ViÖt Nam ban hµnh Quy chÕ tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña chi nh¸nh NHNo & PTNT ViÖt Nam. VÒ nh©n sù, NHNo & PTNT Hµ Néi cã 396 c¸n bé, nh©n viªn; trong ®ã 165 ng­êi t¹i trô së chÝnh vµ 231 ng­êi t¹i c¸c chi nh¸nh Ng©n hµng QuËn-Khu vùc trùc thuéc. 2.1.1.2. C¬ cÊu tæ chøc: Gi¸m ®èc: Phô tr¸ch t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña toµn bé NHNo& PTNT Hµ Néi Phã gi¸m ®èc: Cã hai phã gi¸m ®èc gióp viÖc cho gi¸m ®èc. Vµ 9 phßng ban cã c¸c nhiÖm vô sau: Phßng kÕ ho¹ch: + Nghiªn cøu, ®Ò xuÊt chiÕn l­îc kh¸ch hµng, chiÕn l­îc huy ®éng vèn trªn ®Þa bµn thµnh phè Hµ Néi. + X©y dùng kÕ ho¹ch kinh doanh ng¾n h¹n, trung vµ dµi h¹n theo ®Þnh h­íng kinh doanh cña NHNo ViÖt Nam. + Tæng hîp, theo dâi c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch kinh doanh vµ quyÕt to¸n kÕ ho¹ch ®Õn c¸c chi nh¸nh NHNo&PTNT trªn ®Þa bµn. + C©n ®èi nguån vèn, sö dông vèn vµ ®iÒu hoµ vèn kinh doanh ®èi víi c¸c chi nh¸nh NHNo&PTNT trªn ®Þa bµn. + Tæng hîp, ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh doanh quý, n¨m vµ dù th¶o c¸c b¸o c¸o s¬ kÕt, tæng kÕt. + §Çu mèi thùc hiÖn th«ng tin phßng ngõa rñi ro vµ xö lý rñi ro tÝn dông. Phßng hµnh chÝnh: +Hµnh chÝnh, v¨n th­, tiÕp t©n + Qu¶n trÞ, qu¶n lý kho tµng, vËt t­, Ên chØ... + Tæ chøc héi häp, l­u tr÷ hå s¬ ph¸p lý... + Thùc hiÖn c«ng t¸c th«ng tin, tuyªn truyÒn qu¶ng c¸o, tiÕp thÞ theo chØ ®¹o cña Ban l·nh ®¹o chi nh¸nh. Phßng thanh to¸n quèc tÕ: Phßng thanh to¸n quèc tÕ thùc hiÖn c¸c nghÜa vô sau: + Thanh to¸n quèc tÕ qua m¹ng SWIFT; + Thanh to¸n nhê thu (®èi víi hµng ho¸ nhËp khÈu vµ hµng ho¸ xuÊt khÈu); + ChuyÓn tiÒn víi n­íc ngoµi (bao gåm chuyÓn tiÒn ®i vµ chuyÓn tiÒn ®Õn); + Thanh to¸n biªn mËu. Phßng kinh doanh: + Quan hÖ tÝn dông víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trªn ®Þa bµn. + Kinh doanh dÞch vô tæng hîp. + Tham m­u cho gi¸m ®èc ®iÒu hµnh kinh doanh ®èi víi c¸c ng©n hµng quËn. Phßng kÕ to¸n: + Trùc tiÕp h¹ch to¸n kÕ to¸n, h¹ch to¸n thèng kª vµ thanh to¸n theo quy ®Þnh cña Ng©n hµng Nhµ n­íc vµ NHNo&PTNT ViÖt Nam. + X©y dùng chØ tiªu kÕ ho¹ch tµi chÝnh, quyÕt to¸n kÕ ho¹ch thu, chi tµi chÝnh, quü tiÒn l­¬ng ®èi víi c¸c chi nh¸nh NHNo&PTNT trªn ®Þa bµn tr×nh NHNo&PTNT cÊp trªn phª duyÖt. + Qu¶n lý vµ sö dông c¸c quü chuyªn dïng theo quy ®Þnh cña NHNo&PTNT trªn ®Þa bµn. + Tæng hîp, l­u tr÷ hå s¬ tµi liÖu vÒ h¹ch to¸n, kÕ to¸n, quyÕt to¸n vµ c¸c b¸o c¸o theo quy ®Þnh. + Thùc hiÖn nghiÖp vô thanh to¸n trong n­íc, bao gåm c¸c bé phËn thanh to¸n qua ng©n hµng b»ng néi tÖ, thanh to¸n bï trõ, thanh to¸n liªn ng©n hµng. + Qu¶n lý, sö dông thiÕt bÞ th«ng tin, ®iÖn to¸n phôc vô nghiÖp vô kinh doanh theo quy ®Þnh cña NHNo&PTNT. Phßng ng©n quü: + Qu¶n lý vµ sö dông c¸c quü chuyªn dïng theo quy ®Þnh cña NHNo ViÖt Nam. + Thùc hiÖn c¸c kho¶n nép ng©n s¸ch Nhµ n­íc theo luËt ®Þnh. + ChÊp hµnh quy ®Þnh vÒ an toµn kho quü vµ ®Þnh ._.trong d©n c­ lµ kh¸ lín. §Æc biÖt trong giai ®o¹n hiÖn nay, do qu¸ tr×nh ®« thÞ ho¸, gi¸ ®Êt t¨ng lªn rÊt m¹nh, nhiÒu gia ®×nh ®· cã trong tay mét l­îng tiÒn rÊt lín thu ®­îc tõ ho¹t ®éng bu«n b¸n bÊt ®éng s¶n nµy vµ th­êng dù tr÷ d­íi d¹ng vµng. NÕu ®Ó kh«ng lµ tiÒn chÕt rÊt phÝ, v× vËy ng©n hµng nªn t×m c¸ch khai th¸c nguån nµy. Khi cã vèn d­ thõa b»ng vµng, nÕu kh¸ch hµng göi trùc tiÕp sÏ tiÕt kiÖm thêi gian, chi phÝ chuyÓn ®æi. MÆt kh¸c l­îng tiÒn vµng nµy rÊt Ýt khi mÊt gi¸. Do vËy NHNo & PTNT Hµ Néi cã thÓ huy ®éng vèn b»ng h×nh thøc nµy ®Ó thu hót tèi ®a nguån vèn tÝch tr÷ d­íi d¹ng vµng trong d©n c­. Huy ®éng vèn theo nhiÒu lo¹i kú h¹n, víi c¸c h×nh thøc tr¶ l·i thÝch hîp ®èi víi tiÕt kiÖm, kú phiÕu (c¶ VND vµ ngo¹i tÖ). ViÖc ®a d¹ng c¸c kú h¹n göi tiÒn dÔ kÐo theo sù vÊt v¶ trong ho¹t ®éng qu¶n lý l­u tr÷ hå s¬ cña ng©n hµng, nh­ng ®¸p øng nhu cÇu cña kh¸ch hµng vµ gãp phÇn n©ng cao uy tÝn cña ng©n hµng, më ra nhiÒu c¬ héi kinh doanh cho ng©n hµng. ¸p dông linh ho¹t ph­¬ng thøc tr¶ l·i tr­íc, tr¶ l·i sau, tr¶ l·i hµng quý theo t×nh h×nh c©n ®èi vèn tõng thêi kú, vµ tõng mãn tiÒn, ®ång thêi ®¶m b¶o lîi Ých cña ng­êi göi tiÒn. Nªn ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc tr¶ l·i h¬n nh»m thu hót tèi ­u l­îng kh¸ch hµng. VÝ dô nh­ cã thÓ ¸p dông c¸c h×nh thøc sau: + Tr¶ l·i bËc thang: ¸p dông cho lo¹i tiÒn göi kú h¹n 12 th¸ng. NÕu rót tr­íc thêi h¹n trong thêi gian nµo th× ®­îc h­ëng l·i suÊt cña kú h¹n tr­íc nã. VÝ nh­ nÕu rót tr­íc thêi h¹n 3 th¸ng th× h­ëng l·i suÊt kh«ng kú h¹n, tr­íc 6 th¸ng h­ëng l·i suÊt kú h¹n 3 th¸ng, tr­íc 9 th¸ng h­ëng l·i suÊt kú h¹n 6 th¸ng, tr­íc 12 th¸ng h­ëng l·i suÊt kú h¹n 9 th¸ng. §iÒu nµy t¹o thuËn lîi cho kh¸ch hµng linh ®éng trong viÖc göi vµ rót tiÒn. + Tr¶ l·i cao nhÊt cho lo¹i tiÒn göi 1 lÇn rót mét lÇn. + Tr¶ l·i cho lo¹i tiÒn göi 1 lÇn lÊy l·i nhiÒu kú, gèc gi÷ nguyªn, cã thÓ cho lÊy l·i 6 th¸ng 1 lÇn, hoÆc tiÕn tíi viÖc tr¶ l·i hµng th¸ng cho tÊt c¶ c¸c lo¹i tiÒn göi cã kú h¹n khi ch­¬ng tr×nh World Bank ®i vµo ho¹t ®éng thuËn lîi. + Lo¹i tiÒn göi nhiÒu lÇn gãp thµnh sè l­îng lín trong thêi gian dµi míi rót ra 1 lÇn, cÇn ­u ®·i kh¸ch hµng b»ng l·i suÊt tiÒn göi thêi h¹n dµi, khi rót ra cã thÓ tÝnh theo ph­¬ng ph¸p sè d­ b×nh qu©n. + Thùc hiÖn tr¶ l·i luü tiÕn theo sè l­îng tiÒn göi (sè l­îng tiÒn göi t¨ng th× l·i suÊt t¨ng). TriÓn khai trong toµn thµnh phè viÖc nhËn tr¶ l·i tiÒn göi tiÕt kiÖm, kú phiÕu t¹i nhµ ®èi víi l­îng tiÒn lín (t­¬ng ®­¬ng 100 triÖu trë lªn). Theo quy tr×nh do NHNo & PTNT Hµ Néi quy ®Þnh. ViÖc lµm nµy rÊt cÇn thiÕt, nã kh¾c phôc t×nh tr¹nh bÞ ®éng trong huy ®éng vèn cña ng©n hµng, t¹o sù thuËn lîi, tin t­ëng cho kh¸ch hµng. Trong thêi gian ®Çu ¸p dông h×nh thøc nµy cã thÓ lµm t¨ng chi phÝ huy ®éng, nh­ng trong thêi gian tíi khi ch­¬ngtr×nh hiÖn ®¹i ho¸ ng©n hµng cña World Bank triÓn khai thuËn lîi, 1 nh©n lùc cã thÓ lµm ®­îc nhiÒu viÖc h¬n sÏ h¹ ®­îc chi phÝ xuèng. Thùc hiÖn h×nh thøc huy ®éng “TiÕt kiÖm häc ®­êng”: ¸p dông víi c¸c ®èi t­îng lµ häc sinh, sinh viªn. §Æc ®iÓm cña lo¹i kh¸ch hµng nµy lµ nhËn tiÒn vµo mét thêi ®iÓm, chi tiªu trong mét thêi gian dµi. V× khi cã tiÒn ®Ó kh«ng, t©m lý thÝch t×m tßi kh¸m ph¸ nhiÒu khi göi tiÒn kh«ng cÇn l·i suÊt cao. §©y lµ ®èi t­îng kh¸ch hµng cã khèi l­îng kh¸ lín cÇn khai th¸c. Thùc hiÖn h×nh thøc tiÕt kiÖm cho trÎ em: Lµ mét h×nh thøc gièng nh­ b¶o hiÓm nh©n thä. §©y lµ lo¹i h×nh thu hót tiÒn tiÕt kiÖm ®ang ®­îc thÞ tr­êng rÊt mong ®îi vµ còng rÊt cÇn thiÕt víi ng©n hµng ®Ó t¹o ®­îc nguån vèn æn ®Þnh, víi chi phÝ thÊp. HiÖn nay cã rÊt nhiÒu kh¸ch hµng cã nhu cÇu göi tiÒn tiÕt kiÖm cho con c¸i cña hä t¹i ng©n hµng ®Ó gi¸o dôc tÝnh tiÕt kiÖm cho trÎ em vµ tÝch luü cho t­¬ng lai, thay v× bá èng kh«ng sinh lîi. NhÊt lµ ®èi víi NHNo & PTNT Hµ Néi, cã lîi thÕ n»m trªn ®Þa bµn thñ ®«, trung t©m v¨n ho¸ chÝnh trÞ, tr×nh ®é còng nh­ thu nhËp cña d©n trÝ cao, hä cã hiÓu biÕt vµ thÊy râ ®­îc nhu cÇu tÝch luü cho t­¬ng lai cña con c¸i nh­ thÕ nµo. §©y lµ mét thÞ tr­êng kh¸ lín cÇn khai th¸c. MÆt kh¸c, ¸p dông h×nh thøc nµy, kh«ng nh÷ng ng©n hµng thu hót ®­îc l­îng tiÒn nhµn rçi lín mµ cßn gióp trÎ em lµm quen víi ng©n hµng tõ khi cßn nhá vµ sÏ lµ kh¸ch hµng l©u dµi sau nµy. Ph¸t hµnh kú phiÕu cã môc ®Ých: Cã thÓ ®­a ra c¸c kú phiÕu míi cã l·i suÊt ®iÒu chØnh, kú phiÕu cã l·i suÊt th¶ næi t¹o ra s¶n phÈm cho thÞ tr­êng tµi chÝnh. §Ó tr¸nh t×nh tr¹ng rñi ro l·i suÊt cã thÓ ¸p dông h×nh thøc SWAP l·i suÊt khi thÞ tr­êng tµi chÝnh ph¸t triÓn. NHNo & PTNT Hµ Néi cã thÓ nghiªn cøu viÖc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ®Ó huy ®éng vèn dµi h¹n, còng cã thÓ t¨ng c­êng ph¸t triÓn ph¸t hµnh chøng chØ tiÒn göi theo c¬ cÊu thÝch hîp lµm phong phó thªm s¶n phÈm cña m×nh. 3.2.2.2. §èi víi TiÒn göi cña c¸c tæ chøc kinh tÕ: Môc ®Ých lín nhÊt cña c¸c tæ chøc kinh tÕ khi göi tiÒn vµo ng©n hµng lµ h­ëng c¸c lîi Ých trong thanh to¸n. §©y lµ nguån cã chi phÝ huy ®éng vµ tÝnh æn ®Þnh thÊp nhÊt, nh­ng nÕu t¹o ®­îc tÝnh liªn tôc cña nguån sÏ ®em l¹i mét lîi thÕ kh«ng nhá cho ng©n hµng. Do vËy bªn c¹nh viÖc huy ®éng nguån vèn tõ d©n c­, ta còng ph¶i quan t©m huy ®éng nguån nµy. Theo ®Þnh h­íng cña NHNo & PTNT Hµ Néi ®Æt ra cho n¨m 2003 vµ kÕ ho¹ch ®Õn n¨m 2005, th× ng©n hµng nªn triÓn khai c¸c biÖn ph¸p sau: §a d¹ng ho¸ c¸c dÞch vô thanh to¸n: Ngoµi c¸c h×nh thøc thanh to¸n truyÒn thèng, ng©n hµng nªn thùc hiÖn viÖc cung cÊp c¸c dÞch vô thanh to¸n trùc tiÕp cho c¸c doanh nghiÖp vµ tæ chøc kinh tÕ nh­ nhËn tiÒn göi vµ ®¶m b¶o thanh to¸n cho kh¸ch hµng t¹i ®¬n vÞ hay mét n¬i bÊt kú theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng mét c¸ch an toµn vµ tiÖn lîi nhÊt. Thùc hiÖn nèi m¹ng thanh to¸n trùc tiÕp cho kh¸ch hµng lín. Lµm tèt c«ng t¸c thanh to¸n chuyÓn tiÒn cho c¸c doanh nghiÖp nh»m t¹o niÒm tin cho c¸c tæ chøc kinh tÕ, c¸c doanh nghiÖp trªn ®Þa bµn, tr­íc hÕt phôc vô thËt chu ®¸o c¸c ®¬n vÞ cã l­îng tiÒn göi lín nh­: Quü Hç Trî, C«ng ty bia Hµ Néi… Më réng diÖn thu tiÒn mÆt kh«ng thu phÝ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp, c¸c cöa hµng x¨ng dÇu, c¸c ®¹i ký b¸n hµng trªn ®Þa bµn, c¸c ®iÓm vui ch¬i gi¶i trÝ, c¸c c«ng viªn, siªu thÞ lín (c¸n bé tÝn dông n¾m b¾t tõng doanh nghiÖp cã nguån thu tiÒn mÆt lín, phèi hîp víi phßng ng©n quü thùc hiÖn). Më réng dÞch vô PHONE BANKING ®Õn tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp cã quan hÖ giao dÞch víi NHNo & PTNT Hµ Néi, nh»m qu¶ng c¸o vµ thu hót kh¸ch hµng. Tõng b­íc thay ®æi c¸ch tiÕp thÞ, tuyªn truyÒn lo¹i h×nh dÞch vô nµy ®Ó cho kh¸ch hµng thÊy ®­îc nh÷ng th«ng tin, tiÖn Ých mµ lo¹i h×nh dÞch vô nµy ®em l¹i cho hä nh­: - KiÓm tra sè d­ cña tÊt c¶ c¸c tµi kho¶n cña hä - KiÓm tra 5 dÞch vô nî – cã míi nhÊt - Cung cÊp th«ng tin vÒ tû gi¸, l·i suÊt ng©n hµng cËp nhËt nhÊt - Yªu cÇu Fax b¶n liÖt kª giao dÞch, b¶n tû gi¸ hèi ®o¸i, b¶n l·i suÊt tíi Fax cña kh¸ch hµng. - Nghe th«ng tin th«ng b¸o míi nhÊt cña kh¸ch hµng. Vµ ®Æc biÖt trong t­¬ng lai cßn cã thªm c¸c dÞch vô nh­: chuyÓn kho¶n gi÷a c¸c tµi kho¶n cña kh¸ch hµng, thanh to¸n tiÒn ®iÖn, ®iÖn tho¹i, tiÒn n­íc… Trong giai ®o¹n nµy, ng©n hµng cã thÓ d¸n th«ng b¸o tãm t¾t dÞch vô nµy t¹i n¬i giao dÞch víi kh¸ch hµng ®Ó hä cã thÓ ®äc vµ t×m hiÓu, hoÆc ®­a tê r¬i ®Ó c¸n bé tÝn dông qu¶ng c¸o ®Õn c¸c kh¸ch hµng cã quan hÖ giao dÞch víi ng©n hµng. Më réng c¸c dÞch vô, ®Æc biÖt lµ c¸c dÞch vô ®¹i lý nh­: B¸n b¶o hiÓm cho c¸c c«ng ty b¶o hiÓm, b¸n vÐ m¸y bay cho c¸c h·ng hµng kh«ng. TiÕp cËn vµ vËn ®éng mét sè tr­êng ®¹i häc lín ®Ó chi tr¶ l­¬ng t¹i chç kh«ng thu phÝ. TiÕn ®Õn chi tr¶ tiÒn l­¬ng cho mét sè doanh nghiÖp cã thu nhËp lín vµ c¸c tr­êng häc, nhÊt lµ viÖc ®­a m¸y ATM vµo thùc hiÖn n¨m 2003. 3.2.2.3. Huy ®éng tiÒn göi cña Kho B¹c Nhµ N­íc: §Æc ®iÓm cña tiÒn göi Kho B¹c Nhµ N­íc lµ khèi l­îng lín, Ýt biÕn ®éng. V× vËy ng©n hµng cÇn khai th¸c triÖt ®Ó nguån tiÒn nµy. Th«ng th­êng nguån tiÒn cña Kho B¹c Nhµ N­íc ®­îc göi t¹i c¸c Kho B¹c, v× thÕ ®Ó thu hót ®­îc l­îng tiÒn nµy, ng©n hµng cÇn ph¶i thùc sù cã uy tÝn lín. §èi víi NHNo & PTNT Hµ Néi nguån nµy cã tû träng thÊp, nh­ng l¹i lµ yÕu tè thùc sù quan träng trong ho¹t ®éng kinh doanh, t¹o thµnh qu¶ tµi chÝnh cña ng©n hµng, v× lµ nguån Ýt biÕn ®éng vµ cã th­êng xuyªn. Do vËy NHNo & PTNT Hµ Néi ph¶i phôc vô kÞp thêi, ®Çy ®ñ, an toµn, chÝnh x¸c, ®¸p øng mäi nhu cÇu cña Kho B¹c nh»m t¹o lßng tin vµ thu hót thªm c¸c chi nh¸nh Kho B¹c quËn kh¸c (ngoµi Hai Bµ Tr­ng, T©y Hå) göi tiÒn, ®ång thêi gi÷ tèt mèi quan hÖ víi c¸c Kho B¹c ®Ó nguån vèn Kho B¹c chiÕm tõ 1,9 % ®Õn 2,5 % tæng nguån. Cè g¾ng tiÕp cËn víi Kho B¹c Trung ¦¬ng vµ Kho B¹c Hµ Néi ®Ó khai th¸c thªm tiÒn göi 3.2.2.4. Huy ®éng tiÒn göi cña c¸c tæ chøc tÝn dông: Trong tÊt c¶ nguån vèn cña ng©n hµng, nguån nµy cã ®é æn ®Þnh thÊp nhÊt, song l·i suÊt l¹i rÊt cao. V× vËy nÕu huy ®éng tèt nguån nµy sÏ mang l¹i hiÖu qu¶ kinh doanh rÊt cao cho ng©n hµng. Trong thêi gian võa qua l­îng tiÒn göi cña c¸c tæ chøc tÝn dông t¹i NHNo & PTNT Hµ Néi lµ kh¸ lín. Do vËy trong thêi gian tíi NHNo & PTNT Hµ Néi ph¶i gi¶m tû träng nµy xuèng tuú theo t×nh h×nh cô thÓ ®Ó c©n ®èi vèn cña toµn ngµnh, l·i suÊt thÞ tr­êng vµ phÝ ®iÒu chuyÓn vèn cña NHNo & PTNT ViÖt Nam ®Ó cã thÓ ®iÒu chØnh nguån vèn hîp víi khèi l­îng vµ c¬ cÊu. Dù kiÕn n¨m 2003 nguån vèn chØ chiÕm 12 - 15 % tæng nguån vèn. §Ó thùc hiÖn ®Þnh h­íng trªn, gi¶i ph¸p ®Çu tiªn kÓ ®Õn lµ ng©n hµng nªn gi¶m tiÒn göi cña Ng©n Hµng Quèc TÕ, Ng©n Hµng Kü Th­¬ng, Ng©n Hµng Cæ PhÇn Nhµ, Quü TÝn Dông, vµ c¸c Ng©n Hµng Th­¬ng M¹i Quèc Doanh kh¸c, th«ng qua viÖc quy ®Þnh thêi h¹n göi dµi h¹n h¬n, l·i suÊt thÊp h¬n, nh­ng ph¶i dùa trªn c¬ cÊu vèn vµ l·i suÊt toµn nghµnh ®Ó ®­a ra l·i suÊt hîp lý. §Æc biÖt hiÖn nay tiÒn göi cña c¸c tæ chøc tÝn dông nµy t¹i trung t©m cã lóc chiÕm tíi 80% cña c¸c tæ chøc tÝn dông toµn thµnh phè, vµ thËt sù ®em l¹i hiÖu qu¶ nhÊt ®Þnh cho NHNo & PTNT Hµ Néi, nªn ph¶i duy tr× vµ ph¸t triÓn tèt ®Ñp c¸c mèi quan hÖ hiÖn cã, cñng cè niÒm tin víi c¸c tæ chøc tÝn dông còng nh­ Quü Hç Trî Trung ¦¬ng, Quü Hç Trî Hµ Néi, B¶o HiÓm X· Héi, C¸c Ng©n hµng Th­¬ng M¹i Cæ PhÇn, Quèc Doanh, Ng©n Hµng N­íc Ngoµi (AMBROBANK). Th­êng xuyªn theo dâi biÕn ®éng l·i suÊt trªn thÞ tr­êng ®Ó ®Ò xuÊt víi Gi¸m §èc c¸c gi¶i ph¸p kÞp thêi xö lý nguån vèn nµy vµ c¸c nguån vèn kh¸c phï hîp víi tõng thêi kú. 3.2.2.5. Huy ®éng tiÒn göi kh¸c: HiÖn nay l­îng tiÒn göi nµy t¹i NHNo & PTNT Hµ Néi lµ ch­a nhiÒu, nh­ng hiÖu qu¶ thu ®­îc tõ nã lµ kh¸ cao. V× vËy, ng©n hµng cÇn tiÕp cËn chñ ®éng nguån tiÒn göi nµy víi c¸c gi¶i ph¸p tr­íc m¾t cÇn ¸p dông lµ: C¸c ng©n hµng quËn cÇn tiÕp cËn c¸c tr­êng ®¹i häc, c¸c tr­êng d¹y nghÒ, tr­êng phæ th«ng, c¬ quan B¶o HiÓm, c¬ quan Sæ Xè, ®Ó t¨ng nguån vèn nµy. CÇn vËn ®éng mét sè tr­êng ®¹i häc lín lµm c¸c dÞch vô chi tr¶ l­¬ng, häc bæng t¹i chç kh«ng thu phÝ, n©ng cao uy tÝn cho ng©n hµng. Qua ®ã kh¸ch hµng sÏ biÕt ®Õn ng©n hµng vµ thÊy ®­îc sù cÇn thiÕt cña ng©n hµng trong ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. §iÒu nµy sÏ gãp phÇn quan träng trong viÖc thu hót vèn cña NHNo & PTNT Hµ Néi trªn ®Þa bµn Thñ §«. Tuy nhiªn ph¶i xem xÐt, tÝnh to¸n, x©y dùng kÕ ho¹ch hîp lý, lùa chän thêi ®iÓm thÝch hîp ®Ó thùc hiÖn (®Æc biÖt ph¶i chó ý ®Õn c¸c kho¶n chi phÝ mµ ng©n hµng cung cÊp miÔn phÝ cho kh¸ch hµng). Bªn c¹nh ®ã ng©n hµng nªn më réng dÞch vô uû th¸c, nhËn tiÒn göi uû th¸c cña tÊt c¶ c¸c c¸ nh©n còng nh­ tæ chøc. KÕt hîp víi bªn t­ ph¸p ®Ó thùc hiÖn nhËn tiÒn göi uû th¸c theo di chóc. TiÕp cËn c¸c khu vùc gi¶i to¶ ®Ó thùc hiÖn ho¹t ®éng gi¶i ng©n. 3.2.2.6. Ph¸t triÓn c¸c lo¹i h×nh dÞch vô kh¸c: Trong xu thÕ c¹nh tranh hiÖn nay, ng­êi ta chó träng c¹nh tranh trªn lÜnh vùc chÊt l­îng dÞch vô. DÞch vô chÝnh lµ s¶n phÈm mµ ng©n hµng cung cÊp cho kh¸ch hµng, trªn c¬ së ®ã thu phÝ. V× vËy hiÖu qu¶ kinh doanh kh¸ cao, ®é rñi ro l¹i thÊp, nªn ng©n hµng cÇn chó träng quan t©m nhiÒu h¬n ®Õn lo¹i h×nh dÞch vô nµy. Th«ng qua cung cÊp dÞch vô, ng©n hµng t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi trong ho¹t ®éng huy ®éng vèn nãi riªng vµ ho¹t ®éng kinh doanh nãi chung. Ng©n hµng cã thÓ tiÕn hµnh: Më réng vµ n©ng cao h¬n n÷a dÞch vô t­ vÊn th«ng qua ph©n lo¹i kh¸ch hµng. NÕu kh¸ch hµng göi tiÒn th× ng©n hµng nªn t­ vÊn h­íng dÉn kh¸ch hµng lùa chän lo¹i h×nh göi tiÒn nµo, l·i suÊt vµ thêi gian lµ bao nhiªu cho phï hîp víi nhu cÇu rót tiÒn cña kh¸ch hµng vµ ®em l¹i thu nhËp cao nhÊt cho hä. NÕu kh¸ch hµng cã nhu cÇu ®Çu t­ s¶n xuÊt kinh doanh, ng©n hµng cã thÓ gióp kh¸ch hµng x©y dùng dù ¸n, lùa chän lo¹i h×nh ®Çu t­, c¸c ph­¬ng ¸n kü thuËt vµ khai th¸c nguån vèn ®Çu t­ ë ®©u ®Ó cã ®­îc l­îng vèn ®Çu t­ lín nhÊt víi l·i suÊt tiÒn vay cã lîi nhÊt. TriÓn khai 100% c¸c chi nh¸nh thùc hiÖn thanh to¸n quèc tÕ vµ cho vay ngo¹i tÖ t¹i chi nh¸nh ®ång thêi më réng dÞch vô kiÒu hèi cho tÊt c¶ c¸c ®iÓm giao dÞch. 3.2.3. Nhãm gi¶i ph¸p vÒ marketing 3.2.3.1. C¶i tiÕn ph­¬ng thøc phôc vô: TiÕp tôc c¶i tiÕn phong c¸ch giao dÞch ngµy mét tèt h¬n, nh»m gi÷ sè kh¸ch hµng hiÖn cã ®ång thêi thu hót thªm sè kh¸ch hµng míi. Nhanh chãng ®æi míi phong c¸ch giao dÞch, coi “kh¸ch hµng lµ th­îng ®Õ”, c¶i tiÕn giÊy tê trong giao dÞch, rót tiÒn, göi tiÒn ®¬n gi¶n, lÞch sù, hÊp dÉn kh¸ch hµng. Thùc hiÖn viÖc mÆc ®ång phôc vµ t¸c phong nghiªm tóc trong lµm viÖc ®èi víi tÊt c¶ nh©n viªn. §¶m b¶o an toµn tµi s¶n cho kh¸ch hµng vµ ng©n hµng. §èi víi c¸c tæ chøc kinh tÕ, tËp trung khai th¸c c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu. TiÕp tôc vËn ®éng c¸c chi nh¸nh §iÖn Lùc, B­u §iÖn víi ph­¬ng ch©m chÊp nhËn chia thÞ phÇn ®èi víi c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c trªn ®Þa bµn. Duy tr× viÖc t¨ng thêi gian giao dÞch: §©y lµ viÖc lµm hÕt søc cÇn thiÕt trong m«i tr­êng c¹nh tranh hiÖn nay. Kh¸ch hµng göi tiÒn bªn c¹nh yªu cÇu vÒ tiÒn l·i cßn mong muèn sù thuËn tiÖn trong giao dÞch, v× thÕ c¸c ng©n hµng cÇn ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña viÖc giao dÞch ngµy thø 7 hµng tuÇn (cã hiÖu qu¶ vµ phï hîp víi lao ®éng còng nh­ lÞch ho¹t ®éng cña c¸c quü tiÕt kiÖm ng©n hµng th­¬ng m¹i kh¸c kh«ng). §Ó xem xÐt viÖc tiÕp tôc triÓn khai thªm mét sè phßng giao dÞch cã doanh sè lín lµm viÖc vµo thø 7. 3.2.3.2. T¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶ng c¸o, tiÕp thÞ vµ khuyÕn m¹i: §Ó cã ®­îc h×nh ¶nh tèt trong t©m trÝ kh¸ch hµng, tr­íc tiªn ng©n hµng ph¶i ®­îc kh¸ch biÕt ®Õn. Mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p cÇn thùc hiÖn ngay lµ t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶ng c¸o, tiÕp thÞ. Th«ng qua ®ã kh¸ch hµng cã thÓ so s¸nh ®Ó thÊy ®­îc lîi Ých khi giao dÞch víi ng©n hµng vµ lùa chän cho m×nh nh÷ng dÞch vô cã lîi nhÊt. Ngoµi h×nh thøc qu¶ng c¸o truyÒn thèng vµ duy nhÊt hiÖn nay: trªn c¸c b¸o chuyªn ngµnh, NHNo & PTNT Hµ Néi nªn x©y dùng mét sè kÕ ho¹ch qu¶ng c¸o, tiÕp thÞ th«ng qua c¸c ph­¬ng tiÖn truyÒn th«ng ®¹i chóng nh­ truyÒn h×nh, trªn m¹ng, qua c¸c ®µi truyÒn thanh ph­êng, qua pan« ¸p phÝch, tê r¬i hay thùc hiÖn tuyªn truyÒn vµo tr­êng häc, nhÊt lµ c¸c tr­êng §¹i häc th«ng qua gi¸o viªn ®Ó truyÒn ®¹t ®Õn häc sinh, sinh viªn. §­a ra chÝnh s¸ch khuyÕn m¹i ®èi víi nh÷ng kho¶n tiÒn göi lín: nh­ cïng kú h¹n mãn tiÒn cã gi¸ trÞ cao h¬n (mét møc nhÊt ®Þnh) sÏ ®­îc h­ëng thªm mét phÇn th­ëng hoÆc mét phÇn tiÒn tr¶ ngay lóc göi. Thùc hiÖn huy ®éng vèn kú h¹n dµi (> 12 th¸ng). 3.2.3.3. Tæ chøc héi nghÞ kh¸ch hµng §©y lµ mét biÖn ph¸p trong xóc tiÕn hçn hîp cña c«ng t¸c Marketing ng©n hµng. Tæ chøc héi nghÞ kh¸ch hµng gióp cho ng©n hµng n¾m b¾t ®­îc nhu cÇu cña kh¸ch hµng, gi¶i quyÕt c¸c th¾c m¾c, m©u thuÉn gi÷a kh¸ch hµng vµ ng©n hµng, t¹o nªn mèi quan hÖ kh¨ng khÝt, l©u dµi gi÷a kh¸ch hµng vµ ng©n hµng. C«ng t¸c nµy cßn gióp cho ng©n hµng kÕ ho¹ch ho¸ ®­îc kÕ ho¹ch kinh doanh cña m×nh trong thêi gian tíi vµ c©n ®èi nguån vèn mét c¸ch hîp lý. 3.2.4. Mét sè gi¶i ph¸p kh¸c 3.2.4.1. N©ng cao tr×nh ®é cña ®éi ngò c¸n bé vµ c«ng t¸c qu¶n lý: Con ng­êi lµ yÕu tè quan träng nhÊt vµ kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. NhÊt lµ ®èi víi ng©n hµng, nh©n viªn ®­îc xem lµ mÆt ®¹i diÖn, cã ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh nãi chung vµ ho¹t ®éng huy ®éng vèn nãi riªng. Do vËy trong thêi gian tíi NHNo & PTNT Hµ Néi cÇn tiÕp tôc båi d­ìng n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô cho tÊt c¶ nh©n viªn, më c¸c líp n©ng cao viÖc sö dông vi tÝnh ng©n hµng, ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng cao cña tiÕn tr×nh héi nhËp, ph¸t triÓn hÖ thèng ng©n hµng khu vùc vµ quèc tÕ. Song song víi båi d­ìng, ®µo t¹o NHNo & PTNT Hµ Néi cÇn tiÕp tôc kiÓm tra, kiÓm so¸t theo ch­¬ng tr×nh c«ng t¸c cña NHNo & PTNT ViÖt Nam, ®Ó kÞp thêi xö lý nghiªm nh÷ng sai ph¹m cña c¸n bé viªn chøc lµm ¶nh h­ëng uy tÝn, lµm mÊt lßng tin ®èi víi kh¸ch hµng. Thùc hiÖn giao kho¸n chØ tiªu huy ®éng cho c¸c ng©n hµng quËn, c¸c phßng giao dÞch, vµ c¸c c¸n bé nh©n viªn. Thùc hiÖn th­ëng trùc tiÕp cho c¸n bé huy ®éng phÇn vèn v­ît chØ tiªu víi chi phÝ huy ®éng nhá. 3.2.4.2. Kh«ng ngõng ®æi míi c«ng nghÖ vµ hiÖn ®¹i ho¸ ng©n hµng. §Ó b¾t kÞp víi nhÞp ®é ph¸t triÓn cña x· héi trong thêi ®¹i th«ng tin nh­ hiÖn nay, ng©n hµng ph¶i kh«ng ngõng ®æi míi trang thiÕt bÞ c«ng nghÖ, hiÖn ®¹i hãa ng©n hµng. Thùc hiÖn vi tÝnh ho¸ trong c¸c kh©u ho¹t ®éng cña ng©n hµng, ®­a c«ng nghÖ th«ng tin th©m nhËp vµo ho¹t ®éng ng©n hµng, ®Æc biÖt lµ ho¹t ®éng thanh to¸n. Thùc hiÖn viÖc nèi m¹ng trùc tiÕp gi÷a trung t©m vµ c¸c chi nh¸nh, c¸c phßng giao dÞch còng nh­ mét sè kh¸ch hµng lín ®Ó dÔ dµng trong trao ®æi ®¸p øng th«ng tin cho kh¸ch hµng, còng nh­ viÖc kiÓm so¸t ho¹t ®éng cña c¸c chi nh¸nh. 3.2.4.3. Cã ph­¬ng ¸n sö dông vèn hîp lý: Ng©n hµng lµ trung gian tµi chÝnh kinh doanh mét lo¹i hµng ho¸ ®Æc biÖt, tiÒn tÖ. Khi huy ®éng tiÒn vÒ ng©n hµng ph¶i bá chi phÝ huy ®éng, ®Ó ®¶m b¶o cã lîi trong kinh doanh, bï ®¾p chi phÝ, ng©n hµng ph¶i cã ph­¬ng ¸n sö dông vèn hîp lý. Bè trÝ l¹i lùc l­îng lao ®éng t¨ng c­êng c¸n bé tÝn dông ®Ó më réng d­ nî cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, TËp trung xö lý nî tån ®äng vµ kiÕn nghÞ c¸c cÊp c¸c ngµnh xö lý ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp lµm ¨n kh«ng cã hiÖu qu¶ ®Ó gi¶m nî qu¸ h¹n. Ng©n hµng trong thêi gian tíi cè g¾ng t¨ng d­ nî trung vµ dµi h¹n, më réng cho vay víi khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh, cho vay hç trî sinh viªn, thùc hiÖn ®ång tµi trî c¸c dù ¸n lín. Cho vay hç trî xuÊt nhËp khÈu vµ më réng ®Çu t­… §Ó chñ ®éng trong viÖc huy ®éng vèn, tr¸nh kh¸ch hµng rót tiÒn tr­íc thêi h¹n, ng©n hµng nªn thùc hiÖn ph­¬ng ph¸p cho kh¸ch hµng vay dùa trªn sè d­ cña tµi kho¶n tiÒn göi ®­îc lÊy lµm vËt b¶o ®¶m víi l·i suÊt hîp lý, khi ®Õn h¹n rót tiÒn vÉn ®¶m b¶o cã lîi Ých cho c¶ kh¸ch hµng vµ ng©n hµng. 3.2.5. C¸c ®iÒu kiÖn cÇn cã ®Ó thùc hiÖn kÕ ho¹ch huy ®éng vèn. 3.2.5.1. Trong néi bé ng©n hµng: v Kho¸n tµi chÝnh triÖt ®Ó ®Õn tõng bé phËn nghiÖp vô, tõng c¸n bé, tõng phßng ban, tõng ng©n hµng QuËn, tõng phßng giao dÞch, trong ®ã cã chØ tiªu nguån vèn tõng th¸ng, quý. Thùc hiÖn chÕ ®é khen th­ëng b»ng tµi chÝnh cho nh÷ng c¸ nh©n ®¬n vÞ hoµn thµnh tèt kÕ ho¹ch hay thu hót ®­îc l­îng vèn v­ît trªn quy ®Þnh. VËn ®éng kh¸ch hµng mua b¶o hiÓm… v Trang bÞ m¸y tÝnh ®ñ cho c¸c phßng giao dÞch ®Ó thu hót kh¸ch hµng, nèi m¹ng truyÒn tin gi÷a trung t©m víi c¸c phßng giao dÞch. ChuÈn bÞ ®iÒu kiÖn vËt chÊt nèi m¹ng víi mét sè kh¸ch hµng lín, chñ chèt khi chÕ ®é chøng tõ ®iÖn tö ®­îc thi hµnh. v TriÓn khai huy ®éng vèn b»ng c¸c ngo¹i tÖ m¹nh kh¸c, nhÊt lµ ®ång EURO vµ mét sè ®ång tiÒn trong khu vùc §«ng Nam ¸ khi chóng ta xo¸ bá hµng rµo thuÕ quan, bu«n b¸n víi c¸c n­íc trong khu vùc ph¸t triÓn. v Lµm viÖc víi NHNo & PTNT ViÖt Nam trong viÖc tiÕp cËn víi c¸c tæng c«ng ty lín ®Ó më réng thÞ phÇn nguån vèn. 3.2.5.2. BiÖn ph¸p cô thÓ ®èi víi phßng kÕ ho¹ch: v B¸m s¸t, triÓn khai môc tiªu kÕ ho¹ch kinh doanh n¨m 2003 do Gi¸m ®èc ®Ò ra, tæng nguån t¨ng 44% (®¹t 9000 tû). Th«ng qua ®ã triÓn khai ®Õn c¸c ng©n hµng quËn vµ Trung t©m, gi÷ æn ®Þnh c¸c kh¸ch hµng cò vµ nguån tiÒn göi t¹i Trung t©m, tiÕp cËn thªm mét sè kh¸ch hµng míi. v VÒ ®iÒu hoµ kinh doanh nguån vèn: Hµng ngµy tæng hîp t×nh h×nh biÕn ®éng cña nguån vèn kinh doanh néi tÖ ®Ó tham m­u cho Ban gi¸m ®èc chØ ®¹o kinh doanh, ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n cho kh¸ch hµng, truyÒn ®iÖn kÞp thêi vÒ Trung ­«ng vµ Ng©n hµng Nhµ n­íc theo chÕ ®é quy ®Þnh. v Nghiªn cøu ®Ò xuÊt c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn, ph­¬ng thøc tr¶ l·i ®Ó thùc hiÖn trong quý 2/2003 nh»m gi¶m thÊp dù chi l·i suÊt. v N¾m ch¾c t×nh h×nh l·i suÊt huy ®éng cña c¸c tæ chøc tÝn dông ®Ó ®Ò xuÊt l·i suÊt thùc hiÖn gióp NHNo & PTNT Hµ Néi kÞp thêi phèi hîp víi c¸c ng©n hµng QuËn xö lý nh©nh, kÞp thê, cã hiÖu qu¶ l·i suÊt ®Ó thu hót vèn kÞp thêi. v Phèi hîp víi c¸c phßng cã liªn quan nh­ kÕ to¸n, hµnh chÝnh, kinh doanh nghiªn cøu c¶i tiÕn ph­¬ng thøc giao dÞch tiÕt kiÖm, kú phiÕu víi d©n c­ vµ c¸c h×nh thøc tuyªn truyÒn qu¶ng c¸o ®Õn kh¸ch hµng. 3.3. §Ò xuÊt, kiÕn nghÞ: Ho¹t ®éng huy ®éng vèn cña NHNo & PTNT Hµ Néi b­íc ®Çu ®· thu ®uîc thµnh c«ng, gãp phÇn tÝch cùc vµo kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng. Tuy nhiªn ®Ó ho¹t ®éng nµy ngµy cµng thuËn tiÖn vµ cã hiÖu qu¶ h¬n, em xin cã mét sè kiÕn nghÞ: 3.3.1. §èi víi chÝnh phñ. T¹o m«i tr­êng ph¸p lý ®Çy ®ñ vµ ®ång bé cho ho¹t ®éng cña ng©n hµng. Duy tr× æn ®Þnh m«i tr­êng kinh tÕ chÝnh trÞ, t¹o niÒm tin v÷ng tr¾c cña quÇn chóng nh©n d©n ®èi víi §¶ng, ChÝnh phñ vµ nhµ n­íc. T¹o c¬ së æn ®Þnh cho c¸c nhµ ®Çu t­ trong vµ ngoµi n­íc. Cã nh­ vËy míi thu hót ®­îc c¸c nguån lùc cho ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. ChÝnh phñ ph¶i cã chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ ®óng ®¾n, hîp lý. Duy tr× l¹m ph¸t ë mét møc hîp lý, ®¶m b¶o l·i suÊt thùc d­¬ng cho ng­êi göi tiÒn, cã chÝnh s¸ch tû gi¸ æn ®Þnh vµ linh ho¹t tr¸nh c¸c ®ét biÕn lµm gi¶m søc mua cña néi tÖ, nh»m æn ®Þnh tiÒn tÖ, gióp ng­êi d©n t¸o b¹o trong ®Çu t­ vµ göi tiÒn vµo ng©n hµng. ChÝnh phñ cÇn cã chÝnh s¸ch ngo¹i giao, tiÕt kiÖm vµ ®Çu t­ mét c¸ch phï hîp, gi¶m bít hÖ thèng qu¶n lý cång kÒnh, t¨ng c­êng tÝnh ®éc lËp cña ng©n hµng ViÖt Nam trong thùc thi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia cho phï hîp vµ g¾n liÒn víi thùc tiÔn. Bªn c¹nh ®ã, ChÝnh phñ còng cÇn n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn, ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc b»ng c¸ch ®Èy m¹nh h¬n n÷a tiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp. Tr¸nh t×nh tr¹ng ®Çu t­ dµn tr¶i, tham «, l·ng phÝ, l·i gi¶ lç thËt...lµm gi¶m lßng tin cña quÇn chóng nh©n d©n víi chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc. Kh«ng ngõng cñng cè l¹i hÖ thèng ng©n hµng th­¬ng m¹i ngµy cµng hoµn thiÖn vµ m¹nh h¬n. Thùc hiÖn t¸i cÊp vèn ®Ó t¨ng vèn chñ së h÷u cho c¸c ng©n hµng, gióp c¸c ng©n hµng cã thÕ m¹nh h¬n trong c¹nh tranh. ChÝnh phñ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ng©n hµng trong viÖc gi¶i ng©n nguån vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi, b»ng c¸ch ®Ó nguån vèn ®Çu t­ ch¶y qua hÖ thèng ng©n hµng, ®Æc biÖt víi NHNo & PTNT Hµ Néi. 3.3.2. §èi víi Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam : §Ó thuËn tiÖn cho viÖc huy ®éng vèn trong nÒn kinh tÕ, ®Æc biÖt lµ qua kªnh NHTM th× Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn cã chÝnh s¸ch mÒm dÎo, linh ho¹t theo h­íng: Khëi th¶o thùc thi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia mét c¸ch linh ho¹t. Trong ®ã cÇn khuyÕn khÝch tiÕt kiÖm, tËp chung vèn nhµn rçi ®Çu t­ cho s¶n xuÊt kinh doanh, thóc ®Èy c¸c NHTM vµ c¸c TCTD c¹nh tranh lµnh m¹nh, tù chñ trong kinh doanh. Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn dïng l·i suÊt lµm “®ßn bÈy” thóc ®Èy c¸c NHTM chó träng huy ®éng vèn. Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn phèi hîp víi c¸c ngµnh qu¶n lý quü ®Çu t­ n­íc ngoµi, quü viÖn trî tõ c¸c tæ chøc ChÝnh phñ vµ phi ChÝnh phñ n­íc ngoµi nh»m ®éng viªn mäi nguån vèn n­íc ngoµi ch¶y qua kªnh NHTM. Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn cã h­íng dÉn cô thÓ vÒ c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn nh­: tiÕt kiÖm b»ng vµng, tiÕt kiÖm ®¶m b¶o gi¸ trÞ theo vµng… cÇn cã c¸c quy ®Þnh cô thÓ vÒ ¸p dông l·i suÊt ®èi víi c¸c kho¶n tiÒn göi cã kú h¹n 10 n¨m, 20 n¨m. Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn quy ®Þnh cô thÓ th«ng tin, sè liÖu vÒ ho¹t ®éng mµ c¸c TCTD b¾t buéc ph¶i c«ng khai cho c«ng chóng biÕt theo h­íng phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ. Qua ®ã nh»m gióp kh¸ch hµng cã ®­îc h­íng gi¶i quyÕt ®óng ®¾n trong viÖc ®Çu t­, giao dÞch víi ng©n hµng. Cã v¨n b¶n quy ®Þnh râ quy tr×nh chiÕt khÊu giÊy tê cã gi¸ cña ng©n hµng, cho phÐp chiÕt khÊu c¶ giÊy tê cã gi¸ ng¾n h¹n lÉn dµi h¹n. T¹o sù thèng nhÊt trong c¸c chØ tiªu ho¹t ®éng cña ng©n hµng nh­ l·i suÊt chiÕt khÊu. Tãm l¹i, ®Ó më réng huy ®éng vèn trong thêi gian tíi th× ®ßi hái hÖ thèng NHNo & PTNT ViÖt Nam ph¶i nghiªn cøu, triÓn khai vµ thùc hiÖn linh ho¹t, ®ång bé nhiÒu biÖn ph¸p. §ång thêi ChÝnh phñ còng nh­ Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn cã chÝnh s¸ch thiÕt thùc, võa khuyÕn khÝch NHTM huy ®éng vèn võa kh¬i dËy ®­îc tiÒm n¨ng vèn trong vµ ngoµi n­íc nh»m ®¸p øng nhu cÇu vèn cña nÒn kinh tÕ 3.3.3. Víi NHNo & PTNT ViÖt Nam. v NHNo & PTNT ViÖt Nam cho phÐp NHNo & PTNT Hµ Néi ®­îc thµnh lËp phßng Marketing vµ dÞch vô t­ vÊn ®Ó thùc hiÖn kÕ ho¹ch, chiÕn l­îc dÞch vô vµ ch¨m sãc kh¸ch hµng. v NHNo & PTNT ViÖt Nam t¹o ®iÒu kiÖn cho NHNo & PTNT Hµ Néi cã trô së míi, gãp phÇn n©ng cao vÞ thÕ cña ng©n hµng trong tiÕn tr×nh héi nhËp vµ ®ñ ®iÒu kiÖn phôc vô kh¸ch hµng trong lÜng vùc kinh doanh tiÒn tÖ, ®¸p øng kÞp víi xu thÕ ph¸t triÓn cña Thñ ®« nãi riªng vµ c¶ n­íc nãi chung trong thêi gian tíi. v T¨ng c­êng n©ng cÊp c¬ së vËt chÊt nh»m hiÖn ®¹i ho¸ ng©n hµng chuÈn bÞ cho b­íc héi nhËp hÖ thèng ng©n hµng trong khu vùc vµ thÕ giíi. KÕt luËn Nh×n l¹i thêi gian qua, tõ khi ®Êt n­íc ®æi míi, nÒn kinh tÕ chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. C¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®­îc phÐp tù do kinh doanh trong khu«n khæ ph¸p luËt, ®· ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ to lín. Trong thµnh c«ng ®ã cã sù ®ãng gãp kh«ng nhá cña nguån vèn, viªn g¹ch v÷ng tr¾c ®Æt nÒn mãng cho mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Víi ph­¬ng ch©m ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc dùa trªn c¬ së ph¸t huy nÒn t¶ng néi lùc lµ chÝnh, ®ång thêi còng kh«ng bá qua ngo¹i lùc (nguån lùc bªn ngoµi). N­íc ta kh«ng ngõng thu hót mäi nguån vèn ®­a vµo s¶n xuÊt kinh doanh, t¹o dßng m¸u th«ng suèt trong l­u th«ng hµng ho¸, tiÒn tÖ. Víi vai trß trung gian tµi chÝnh, cÇu nèi dÉn d¾t vèn trong nÒn kinh tÕ, c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ®· hoµn thµnh tèt xø mÖnh lÞch sö cña m×nh trong c«ng cuéc x©y dùng vµ ph¸t triÓn ®Êt n­íc theo h­íng CNH - H§H, thùc hiÖn viÖc huy ®éng vèn t¹m thêi nhµn rçi tiÕn hµnh cho vay vµ ®Çu t­, ®Ó ®ång vèn thÓ hiÖn tèt gi¸ trÞ cña m×nh. Lµ mét ng©n hµng n»m trong hÖ thèng NHNo & PTNT ViÖt Nam, NHNo & PTNT Hµ Néi thêi gian qua ®· kh«ng ngõng tù kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ, vai trß cña m×nh trong sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ thñ ®« vµ kinh tÕ ®Êt n­íc. Lu«n nç lùc tiÕn hµnh ®æi míi, tù hoµn thiÖn m×nh vµ ®· ®¹t ®­îc nh÷ng th¾ng lîi b­íc ®Çu trong kinh doanh, t¹o thu nhËp b¶o ®¶m quü l­¬ng, n©ng cao ®êi sèng c¸n bé c«ng nh©n viªn cña chi nh¸nh. §Æc biÖt trong ho¹t ®éng huy ®éng vèn, ng©n hµng ®· hoµn thµnh tèt nhiÖm vô “ hå ®iÒu hoµ vèn” gãp phÇn t¹o vèn kinh doanh ®ãng gãp cho toµn hÖ thèng, ®¸p øng nhu cÇu vèn cho ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. §Ó duy tr× vµ ph¸t huy h¬n n÷a thµnh c«ng vµ thÕ m¹nh cña m×nh trong thêi gian tíi ng©n hµng ph¶i x©y dùng ®­îc ph­¬ng h­íng, môc tiªu, kÕ ho¹ch huy ®éng vèn cô thÓ. Cã gi¶i ph¸p s¸t thùc vµ h÷u hiÖu kh«ng ngõng t¨ng c­êng c«ng t¸c huy ®éng vèn. Víi thêi gian thùc tËp ng¾n, sù hiÓu biÕt vµ kh¶ n¨ng cã h¹n nªn nh÷ng vÊn ®Ò ®­a ra cã thÓ cßn nhiÒu thiÕu sãt. Song em hy väng nh÷ng gi¶i ph¸p, ®Ò xuÊt vµ kiÕn nghÞ nªu ra trong ®Ò tµi nµy sÏ trë thµnh mét phÇn ®ãng gãp nhá trong tæng thÓ c¸c gi¶i ph¸p vÒ ho¹t ®éng huy ®éng vèn cña ng©n hµng. Mét lÇn n÷a em ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña c¸c thÇy c« gi¸o, ®Æc biÖt lµ PGS – TS NguyÔn V¨n Nam cïng c¸c chó, c¸c anh, c¸c chÞ c¸n bé trong phßng kÕ ho¹ch cña NHNo & PTNT Hµ Néi ®· gióp em hoµn thµnh ®Ò tµi nµy. Danh môc tµi liÖu tham kh¶o S¸ch: Qu¶n trÞ ng©n hµng th­¬ng m¹i (Piter Rose), NXB. Tµi chÝnh 2. NghiÖp vô ng©n hµng hiÖn ®¹i (David Cox), NXB ChÝnh trÞ quèc gia - 1997. 3. Ng©n hµng th­¬ng m¹i – Qu¶n trÞ vµ nghiÖp vô (TS Phan Thu Hµ- TS NguyÔn ThÞ Thu Th¶o), NXB. Thèng kª 4. TiÒn tÖ ng©n hµng vµ thÞ tr­êng tµi chÝnh (Frederic Miskin), NXB. Khoa häc kü thuËt, 1999. 5. Gi¸o tr×nh to¸n tµi chÝnh, chñ biªn PGS Mai Siªu, NXB. Gi¸o dôc, 1998 B¸o vµ t¹p chÝ: Thêi b¸o ng©n hµng 2001, 2002 Thêi b¸o tµi chÝnh 2001, 2002 Thêi b¸o kinh tÕ 2001, 2002 T¹p chÝ ng©n hµng 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003 T¹p chÝ thÞ tr­êng tµi chÝnh tiÒn tÖ 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003 T¹p chÝ tµi chÝnh 1998, 1999, 2000, 2001, 2002 T¹p chÝ kinh tÕ ph¸t triÓn 1999, 2001, 2002 Tµi liÖu kh¸c cña NHNo & PTNT Hµ Néi B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh n¨m 2000,2001, 2002. C¸c v¨n b¶n, giÊy tê cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng huy ®éng vèn. Bµi gi¶ng c¸c m«n häc NHËn xÐt cña gi¸o viªn h­íng dÉn NhËn xÐt cña gi¸o viªn ph¶n biÖn môc lôc Trang Lêi më ®Çu Danh môc b¶ng biÓu B¶ng: B¶ng 2.1: C¬ cÊu d­ nî theo thµnh phÇn kinh tÕ vµ theo thêi gian cña NHNo & PTNT Hµ Néi giai ®o¹n 2000-2002 32 B¶ng 2.2: Tû lÖ nî qu¸ h¹n t¹i NHNo & PTNT Hµ Néi tõ 2000 – 2002 32 B¶ng 2.3: T×nh h×nh nguån vèn cña NHNo & PTNT Hµ Néi 39 B¶ng 2.4: T×nh h×nh vèn theo thµnh phÇn kinh tÕ t¹i NHNo & PTNT Hµ Néi thêi gian qua 40 B¶ng 2.5: Tû träng kÕt cÊu nguån vèn cña NHNo & PTNT Hµ Néi 40 B¶ng 2.6: T×nh h×nh nguån vèn cña NHNo & PTNT Hµ Néi theo lo¹i tiÒn 43 B¶ng 2.7: T×nh h×nh nguån vèn cña NHNo & PTNT Hµ Néi ph©n theo kú h¹n 44 B¶ng 2.8: C¬ cÊu nguån tiÒn göi tiÕt kiÖm theo thêi gian t¹i NHNo & PTNT Hµ Néi 49 B¶ng 2.9: C¬ cÊu tiÒn göi tiÕt kiÖm ph©n theo lo¹i tiÒn t¹i NHNo & PTNT Hµ Néi 50 B¶ng 2.10: T×nh h×nh tiÒn göi kú phiÕu giai ®o¹n 2000 –2002 52 B¶ng 2.11: TiÒn göi cña tæ chøc tÝn dông t¹i NHNo Hµ Néi trong thêi gian qua 53 B¶ng 3.1: KÕ ho¹ch huy ®éng n¨m 2003 t¹i NHNo & PTNT Hµ Néi. 65 B¶ng 3.2: KÕ ho¹ch huy ®éng vèn t¹i Trung t©m NHNo & PTNT Hµ Néi. 66 BiÓu: BiÓu 2.1: BiÓu ®å t¨ng tr­ëng nguån vèn t¹i NHNo & PTNT Hµ Néi 2000 – 2002 39 BiÓu 2.2: BiÓu ®å biÓu diÔn c¬ cÊu nguån vèn theo thµnh phÇn kinh tÕ 40 BiÓu 2.3: BiÓu ®å so s¸nh c¬ cÊu nguån vèn theo thµnh phÇn kinh tÕ 41 BiÓu 2.5: BiÓu ®å biÓu diÔn c¬ cÊu nguån vèn theo thêi gian 44 BiÓu 2.5: BiÓu ®å biÓu diÔn tû träng nguån tiÒn theo thêi gian 45 BiÓu 2.6: BiÓu so s¸nh tû träng nguån tiÒn göi cña c¸c tæ chøc kinh tÕ trong c¸c n¨m 2000 – 2002 47 BiÓu 2.7: BiÓu so s¸nh nguån tiÒn göi tæ chóc kinh tÕ qua c¸c n¨m 2000 – 2002 48 C¸c ký hiÖu viÕt t¾t CNH – H§H: C«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ CNXH: Chñ nghÜa x· héi DTBB: Dù tr÷ b¾t buéc NHNo & PTNT: Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n NHTM: Ng©n hµng th­¬ng m¹i NHTW: Ng©n hµng Trung ­¬ng TCTD: Tæ chøc tÝn dông TCKT: Tæ chøc kinh tÕ TGTK: TiÒn göi tiÕt kiÖm DNNN: Doanh nghiÖp nhµ n­íc KB: Kho b¹c ._.