Một số giải pháp tăng cường hiệu quả của hoạt động xúc tiến đầu tư tại Việt Nam

Môc lôc Lêi nãi ®Çu Trong nh÷ng n¨m b¾t ®Çu c«ng cuéc ®æi míi, khi nguån viÖn trî n­íc ngoµi bÞ c¾t gi¶m ®ét ngét, nguån ®Çu t­ tõ ng©n s¸ch eo hÑp, c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc gÆp nhiÒu khã kh¨n, vèn tiÒm Èn trong d©n ch­a huy ®éng ®­îc nhiÒn, thu hót vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi (FDI) ®· trë thµnh mét chñ tr­¬ng cÊp thiÕt. Luång vèn FDI ®· bæ sung nguån vèn quan träng cho ®Çu t­ ph¸t triÓn, ®­a ®Êt n­íc ta ra khái khñng ho¶ng, æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ. Ngµy nay, tr­íc nh÷ng ®ßi hái bøc xóc cña giai ®o¹n c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc, nguån vèn FDI ®· trë thµnh mét bé phËn kh«ng thÓ t¸ch rêi trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, kh«ng chØ cña riªng n­íc ta, mµ cña hÇu hÕt c¸c quèc gia trªn thÕ giíi. Trong cuéc c¹nh tranh nµy, moi quèc gia ®Òu ®· nhËn thøc ®­îc vai trß cña c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t­ trong viÖc thu hót vèn FDI vµ kh«ng ngõng ph¸t triÓn cac ho¹t ®éng nµy. C¹nh tranh trong lÜnh vùc xóc tiÕn ®Çu t­ còng chÝnh lµ c¹nh tranh thu hót vèn FDI. Víi ý nghÜa quan träng nh­ vËy, néi dung cña kho¸ luËn nµy xin ®­îc tr×nh bµy vÒ thùc tr¹ng ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t­ t¹i ViÖt Nam vµ ®Ò xuÊt mét sè biÖn ph¸p gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ cña c¸c ho¹t ®éng nµy. Xin ®­îc göi lêi c¶m ¬n tr©n träng tíi TiÕn sü Vò ThÞ Kim Oanh – Bé m«n §Çu t­, Khoa kinh tÕ ngo¹i th­¬ng, Tr­êng §¹i häc Ngo¹i Th­¬ng – ng­êi ®· tËn t×nh h­íng dÉn em hoµn thµnh kho¸ luËn. Xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c thµy c« gi¸o Bé m«n §Çu t­ vµ c¸c thµy c« gi¸o khoa Kinh tÕ ngo¹i th­¬ng – nh÷ng ng­êi ®· trang bÞ cho em nh÷ng kiÕn thøc thiÕt thùc vµ bæ Ých cho qu¸ tr×nh viÕt kho¸ luËn còng nh­ c«ng t¸c sau nµy. Xin tr©n träng c¶m ¬n ! Ch­¬ng 1Tæng quan vÒ ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµivµ ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t­ 1.1. §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi - vai trß vµ xu h­íng 1.1.1. Kh¸i niÖm ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi Trong vßng 20 n¨m trë l¹i ®©y ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi (Foreign Direct Investment - FDI) ngµy cµng cã vÞ trÝ quan träng trong c«ng cuéc ph¸t triÓn kinh tÕ cña hÇu hÕt c¸c quèc gia trªn thÕ giíi. Ngµy nay c¸c quèc gia ®Òu nhËn thøc ®­îc nh÷ng lîi Ých to lín mµ FDI ®em l¹i cho n­íc chñ nhµ. Bªn c¹nh viÖc cung cÊp mét nguån tµi chÝnh l©u dµi, FDI cßn t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc chuyÓn giao nguån tµi s¶n phi vËt chÊt nh­ c«ng nghÖ, tay nghÒ vµ bÝ quyÕt qu¶n lý, do ®ã gãp phÇn ®Èy nhanh t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn. FDI còng t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc tiÕp cËn thÞ tr­êng quèc tÕ vµ n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c ngµnh c«ng nghiÖp trong n­íc. Theo c¸ch ®Þnh nghÜa vµ ph©n lo¹i trong Tµi liÖu h­íng dÉn vÒ C¸n c©n Thanh to¸n cña cña quü tiÒn tÖ quèc tÕ IMF, §Çu t­ n­íc ngoµi cña t­ nh©n ®­îc chia lµm 3 lo¹i: §Çu t­ trùc tiÕp, ®Çu t­ gi¸n tiÕp vµ ph­¬ng thøc ®Çu t­ kh¸c. §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ®­îc hiÓu lµ mét h×nh thøc ®Çu t­ quèc tÕ trong ®ã, mét thùc thÓ cña mét nÒn kinh tÕ cã mèi liªn hÖ l©u dµi víi mét doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong mét nÒn kinh tÕ kh¸c.[1] Côm tõ "mèi liªn hÖ l©u dµi" ë ®©y ®­îc hiÓu lµ mèi quan hÖ tån t¹i trong mét thêi gian dµi gi÷a nhµ ®Çu t­ trùc tiÕp vµ doanh nghiÖp còng nh­ møc ®é ¶nh h­ëng ®¸ng kÓ cña nhµ ®Çu t­ ®èi víi c«ng viÖc ®iÒu hµnh doanh nghiÖp. C¸ch ®Þnh nghÜa cña OECD l¹i ®­a ra mét møc chuÈn vÒ tØ lÖ gãp vèn: mét doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi lµ mét doanh nghiÖp liªn doanh hoÆc kh«ng liªn doanh trong ®ã nhµ ®Çu t­ trùc tiÕp së h÷u tèi thiÓu lµ 10% cæ phÇn phæ th«ng hoÆc 15% quyÒn biÓu quyÕt.[2] §iÓm mÊu chèt trong ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi chÝnh lµ quyÒn kiÓm so¸t ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. Tuy nhiªn, kh«ng ph¶i mäi quèc gia ®Òu sö dông ng­ìng 10% ®Ó x©y dùng ®Þnh nghÜa ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi. Bëi vËy c¸c sè liÖu thèng kª l­îng vèn FDI cña c¸c tæ chøc kh¸c nhau cã thÓ kh«ng gièng nhau. Vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi gåm 3 phÇn Vèn cæ phÇn, bao gåm c¶ vèn ®iÒu lÖ cña chi nh¸nh vµ c¸c kho¶n gãp vèn kh¸c. Lîi nhuËn t¸i ®Çu t­ d­íi d¹ng cæ phÇn hoÆc chuyÓn nî liªn c«ng ty. C¸c kho¶n vèn t­¬ng øng víi c¸c kho¶n chuyÓn nî liªn c«ng ty. Cã 2 h×nh thøc ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi §Çu t­ míi - Greenfield Investment (thµnh lËp míi doanh nghiÖp liªn doanh hoÆc 100% vèn n­íc ngoµi) Mua l¹i vµ s¸p nhËp -Merger & Acquisition (mua l¹i vµ s¸p nhËp mét doanh nghiÖp hiÖn cã hoÆc mua cæ phiÕu cña c¸c c«ng ty cæ phÇn hoÆc ®· ®­îc cæ phÇn ho¸) ë nhiÒu quèc gia, mua l¹i vµ s¸p nhËp lµ mét h×nh thøc quan träng cña ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi. Tuy nhiªn, h×nh thøc nµy ch­a phæ biÕn ë ViÖt Nam do nh÷ng quy ®Þnh h¹n chÕ cæ phÇn n­íc ngoµi trong doanh nghiÖp néi ®Þa. Cïng víi nh÷ng chÝnh s¸ch c¶i c¸ch ®Çu t­ ®ang trong giai ®o¹n b¾t ®Çu ®­îc thùc thi, mua l¹i vµ s¸p nhËp cã thÓ trë thµnh h×nh thøc quan träng trong ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam nh÷ng n¨m tíi. 1.1.2. Vai trß cña FDI ®èi víi quèc gia tiÕp nhËn ®Çu t­ FDI cã thÓ mang l¹i cho n­íc tiÕp nhËn ®Çu t­ rÊt nhiÒu lîi Ých, cã nh÷ng lîi Ých trùc tiÕp vµ x¸c ®Þnh, song còng cã nh÷ng lîi Ých gi¸n tiÕp khã nhËn biÕt h¬n. D­íi ®©y lµ nh÷ng lîi Ých c¬ b¶n mµ FDI mang l¹i cho nÒn kinh tÕ c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn Bæ sung nguån vèn quan träng cho ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn, gióp c¸c n­íc nµy thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. NÕu nh­ trong thêi kú 1991-1995, vèn FDI chiÕm trªn 25% tæng vèn ®Çu t­ toµn x· héi t¹i ViÖt Nam th× thêi kú 1996-2000, tØ lÖ nµy lµ 24%.[14] Nguån vèn nµy ®· gãp phÇn ®­a ViÖt Nam ra khái khñng ho¶ng kinh tÕ x· héi, gióp khi th¸c vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông nh÷ng nguån lùc trong n­íc t¹o ra thÕ vµ lùc ph¸t triÓn míi cho nÒn kinh tÕ. HiÖn nay, vèn FDI ®· trë thµnh mét bé phËn quan träng trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña c¸c quèc gia ®ang ph¸t triÓn nh­ ViÖt Nam. T¹o c«ng ¨n viÖc lµm - Lîi Ých dÔ thÊy nhÊt cña FDI chÝnh lµ t¹o nhiÒu viÖc lµm æn ®Þnh cho ng­êi lao ®éng n­íc së t¹i, t¨ng thu nhËp vµ c¶i thiÖn møc sèng cho ng­êi d©n. Tæng sç lao ®éng hiÖn ®ang lµm viÖc t¹i c¸c c¬ së cã vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi trªn kh¾p thÕ giíi ­íc tÝnh ®Õn n¨m 2001 lµ kho¶ng 54 triÖu ng­êi. Khu vùc FDI còng thu hót h¬n mét nöa sè lao ®éng trong lÜnh vùc s¶n xuÊt cña Singapo. T¹i Hång K«ng, Malaixia vµ Srilanka tØ lÖ lao ®éng trong khu vùc nµy còng ®ang t¨ng lªn nhanh chãng so víi tæng lao ®éng x· héi. T¨ng thu ng©n s¸ch - FDI ®ãng gãp vµo ng©n s¸ch nhµ n­íc th«ng qua c¸c kho¶n thuÕ. Ngay c¶ khi c¸c doanh nghiÖp liªn doanh ®­îc miÔn hoµn toµn thuÕ thu nhËp cña doanh nghiÖp liªn doanh, nhµ n­íc vÉn cã thÓ t¨ng thu ng©n s¸ch tõ thuÕ thu nhËp c¸ nh©n nhµ ®Çu t­ vµ c¸c lo¹i thuÕ gi¸n tiÕp kh¸c. §ãng gãp vµo ng©n s¸ch Nhµ n­íc cña c¸c doanh nghiÖp FDI t¹i ViÖt Nam trong thêi kú 1996-2000 lµ kho¶ng 1,45 tØ USD, chiÕm 6-7% tæng ng©n s¸ch.[12] T¹i Trung Quèc, tæng sè thuÕ thu ®­îc tõ khu vùc FDI trong n¨m 2001 ®· t¨ng 30% so víi n¨m 2000, chiÕm 19% tæng sè thuÕ thu ®­îc vµo ng©n s¸ch trong n¨m.[18] ¶nh h­ëng tÝch cùc ®Õn ®Çu t­ trong n­íc- Dßng vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi sÏ kÝch thÝch ®Çu t­ néi ®Þa vµ c¸c c«ng ty nµy cã thÓ trë thµnh c¸c kªnh ph©n phèi hoÆc trë thµnh c«ng ty cung øng cña c¸c doanh nghiÖp n­íc ngoµi. Bªn c¹nh ®ã, søc Ðp c¹nh tranh tõ c¸c c«ng ty n­íc ngoµi còng kÝch thÝch c¸c c«ng ty néi ®Þa t¨ng c­êng ®Çu t­. ChuyÓn giao c«ng nghÖ - FDI cã thÓ gióp n­íc tiÕp nhËn ®Çu t­ tiÕp cËn ®­îc víi c«ng nghÖ míi trªn thÕ giíi qua th«ng qua viÖc ®Çu t­ hoµn toµn d©y chuyÒn s¶n xuÊt míi t¹i c¸c doanh nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµi hoÆc gãp vèn b»ng c«ng nghÖ trong doanh nghiÖp liªn doanh. N©ng cao tay nghÒ cho ng­êi lao ®éng - Ng­êi lao ®éng ë n­íc së t¹i lµm viÖc trong c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi cã ®iÒu kiÖn tiÕp thu c¸c kÜ n¨ng míi vÒ kü thuËt vµ qu¶n lý, nhê ®ã t¨ng n¨ng suÊt còng nh­ hiÖu suÊt lao ®éng. N¨ng suÊt lao ®éng cña c¸c doanh nghiÖp FDI trong khu vùc s¶n xuÊt t¹i Ailen, Hµ Lan vµ mét sè n­íc ®ang ph¸t triÓn ë Ch©u ¸ nh­ Trung Quèc, §µi Loan, Singapo ®Òu cao gÊp hai lÇn hoÆc h¬n so víi n¨ng suÊt lao ®éng trong c¸c c«ng ty néi ®Þa.[10] §Èy m¹nh xuÊt khÈu - RÊt nhiÒu ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi cã ®Þnh h­íng xuÊt khÈu. Nhê quy m« vµ kh¶ n¨ng tiÕp cËn víi m¹ng l­íi ph©n phèi vµ m¹ng l­íi marketing quèc tÕ, c¸c c«ng ty cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi dÔ dµng x©m nhËp thÞ tr­êng xuÊt khÈu h¬n so víi c¸c c«ng ty néi ®Þa. NÕu cã c¸ch qu¶n lý thÝch hîp, nhiÒu quèc gia cã thÓ tËn dông ho¹t ®éng FDI ®Ó t¨ng møc xuÊt khÈu cña n­íc hä vµ thu ngo¹i tÖ. Trong n¨m 2000, tæng doanh thu xuÊt khÈu cña khu vùc FDI chiÕm tíi 50.8% toµn bé doanh thu xuÊt khÈu cña Trung Quèc[18], 23% tæng doanh thu xuÊt khÈu cña ViÖt Nam.[12] N©ng cao søc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trong n­íc - Trong qu¸ tr×nh t­¬ng t¸c víi c¸c c«ng ty cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi, c¸c c«ng ty néi ®Þa cã thÓ n©ng cao chÊt l­îng còng nh­ uy tÝn cña m×nh, do ®ã t¨ng c­êng ®­îc søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. T¨ng c­êng c¹nh tranh nÒn kinh tÕ - FDI gãp phÇn kÝch thÝch t¨ng tr­ëng chung cña mét nÒn kinh tÕ nhê ®Èy m¹nh c¹nh tranh trong nh÷ng ngµnh mµ cã chØ mét sè Ýt c¸c c«ng ty néi ®Þa ®ang chiÕm vÞ trÝ ®éc t«n. 1.1.3. C¸c nh©n tè t¸c ®éng ®Õn dßng ch¶y FDI. 1.1.3.1. Toµn cÇu ho¸ Trong xu thÕ toµn cÇu ho¸ ®ang diÔn ra víi tèc ®é ngµy cµng nhanh, c¸c c«ng ty ®Òu cã kh¶ n¨ng chän lùa ®Þa ®iÓm s¶n xuÊt thÝch hîp nhÊt nh»m gi¶m gi¸ thµnh s¶n xuÊt. TiÕn tr×nh toµn cÇu ho¸ ®· ®em l¹i cho c¸c quèc gia cã nguån lao ®éng rÎ nh­ ViÖt Nam kh¶ n¨ng ph¸t huy lîi thÕ c¹nh tranh cña m×nh vµ thu hót nhiÒu h¬n nguån vèn FDI. §iÒu quan träng lµ c¸c quèc gia nµy ph¶i ®¶m b¶o gi¶m thiÓu c¸c rµo c¶n trong qu¸ tr×nh x©m nhËp vµ ho¹t ®éng cña nhµ ®Çu t­, c¸c chi phÝ ho¹t ®éng kh¸c ph¶i ë møc hîp lý, vµ nh÷ng h¹n chÕ mang tÝnh quan liªu trong c«ng t¸c qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh ph¶i dÇn ®­îc dì bá. NÕu c¸c quèc gia kh«ng tËn dông tèt nh÷ng c¬ héi nµy, hä sÏ ®¸nh mÊt tÝnh c¹nh tranh vµ tôt l¹i phÝa sau lµn sãng ph¸t triÓn toµn cÇu. 1.1.3.2. Khu vùc ho¸ Qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ ®· ®­a ®Õn sù h×nh thµnh c¸c liªn kÕt khu vùc nh­ EU, ASEAN, APEC,… C¸c liªn kÕt nµy nh»m t¹o ra c¸c khu vùc kinh tÕ réng lín h¬n trong ®ã lîi thÕ t­¬ng ®èi còng nh­ lîi thÕ kinh tÕ quy m« ®­îc ph¸t huy tèi ®a. 1.1.3.3. C¸c sù kiÖn t¸c ®éng tíi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam trong t­¬ng lai gÇn. Cã 3 sù kiÖn lín ®· vµ ®ang ¶nh h­ëng m¹nh mÏ tíi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam còng nh­ chiÕn l­îc thu hót vµ xóc tiÕn ®Çu t­ cña ViÖt Nam. ViÖt Nam cam kÕt gia nhËp khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN vµ thùc hiÖn lé tr×nh c¾t gi¶m thuÕ quan. Theo cam kÕt tù do ho¸ th­¬ng m¹i, ViÖt Nam sÏ c¾t gi¶m thuÕ nhËp khÈu ®èi víi phÇn lín hµng ho¸ nhËp khÈu tõ ASEAN xuèng møc tèi ®a lµ 20% vµo n¨m 2003 vµ tiÕp tôc gi¶m xuèng 0 -5% vµo ®Çu n¨m 2006. ThuÕ nhËp khÈu trung b×nh ®èi víi hµng ho¸ cã xuÊt xø ASEAN sÏ gi¶m 50% kÓ tõ ®Çu n¨m 2004. ThuÕ nhËp khÈu ®èi víi c¸c mÆt hµng sîi, da, gç, thñy tinh, gèm sø vµ thùc phÈm tõ ASEAN sÏ gi¶m h¬n 60% tõ ®Çu n¨m 2004. C¸c n­íc ASEAN kh¸c còng cam kÕt giµnh cho hµng ho¸ nhËp khÈu tõ ViÖt Nam ®iÒu kiÖn ­u ®·i t­¬ng tù.[3] Ch­¬ng tr×nh hîp t¸c th­¬ng m¹i cña ASEAN ®em l¹i cho ViÖt Nam c¬ héi x©m nhËp thÞ tr­êng khu vùc. Tuy nhiªn, ViÖt Nam còng ph¶i ®èi mÆt víi nh÷ng th¸ch thøc tõ viÖc thùc hiÖn khu vùc tù do mËu dÞch ASEAN, c¸c c«ng ty ViÖt Nam sÏ ph¶i c¹nh tranh víi c¸c s¶n phÈm nhËp khÈu gi¸ rÎ, chÊt l­îng cao. Nhµ n­íc còng sÏ kh«ng thÓ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý h¹n ng¹ch ®Ó b¶o vÖ c¸c c«ng ty néi ®Þa. HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt - Mü HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt - Mü ®­îc ký kÕt n¨m 2001 vµ hiÖn ®ang trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn. HiÖp ®Þnh nµy kªu gäi c¾t gi¶m 30 - 50% thuÕ nhËp khÈu ®èi víi mét sè mÆt hµng c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp, dì bá h¹n ng¹ch ®èi víi hÇu hÕt c¸c mÆt hµng trong vßng 3 - 7 n¨m vµ bao gåm c¸c ®iÒu kho¶n cam kÕt t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c c«ng ty Mü x©m nhËp vµo khu vùc dÞch vô. QuyÒn tù do bu«n b¸n cña c¸c c«ng ty Mü còng sÏ ®­îc thùc thi trong vßng 3 - 6 n¨m . Theo tinh thÇn cña hiÖp ®Þnh, ViÖt Nam ®· më cöa thÞ tr­êng cho c¸c c«ng ty Mü trong c¸c lÜnh vùc dÞch vô, th­¬ng m¹i, viÔn th«ng. VÊn ®Ò b¶o vÖ quyÒn së h÷u trÝ tuÖ còng ®­îc chó träng. ViÖt Nam sÏ ph¶i xo¸ bá c¸c biÖn ph¸p ®Çu t­ trong th­¬ng m¹i ( Trade-related Investment Measures). Hai n­íc cam kÕt sÏ thùc hiÖn c¸c nghÜa vô cña m×nh trong vÊn ®Ò b¶o vÖ QuyÒn së h÷u trÝ tuÖ trong th­¬ng m¹i ( Trade-related Intellectual Property Rights).[4] C¸c quy ®Þnh vÒ ®Çu t­ còng sÏ ®­îc ban hµnh râ rµng vµ kÞp thêi sau khi ®· cã sù bµn b¹c tham kh¶o ý kiÕn, do ®ã lµm t¨ng tÝnh râ rµng cña hÖ thèng c¸c quy ®Þnh ph¸p lý vÒ ho¹t ®éng ®Çu t­. TiÕn tr×nh gia nhËp WTO cña ViÖt Nam ViÖt Nam ®­a ra c¸c ®iÒu kho¶n cam kÕt cô thÓ vµo th¸ng 1 n¨m 2002. Phiªn häp thø 5 cña nhãm lµm viÖc vÒ vÊn ®Ò gia nhËp cña ViÖt Nam vµo th¸ng 4/2002 ®· xem xÐt c¸c ®µm ph¸n tháa thuËn song ph­¬ng cña ViÖt Nam vµ kÕ ho¹ch hµnh ®éng ®èi víi mét sè hiÖp ®Þnh cña WTO. Phiªn häp thø 6 vµo th¸ng 12/2002 ®· ®¸nh ®Êu sù khëi ®Çu cña qu¸ tr×nh ®µm ph¸n trë thµnh thµnh viªn cña WTO. Thùc hiÖn tiÕn tr×nh gia nhËp WTO, ViÖt Nam sÏ ph¶i cam kÕt thùc hiÖn c¸c ®iÒu kho¶n sau:[5] Kh«ng ph©n biÖt ®èi xö: TÊt c¶ c¸c thµnh viªn WTO ®Òu ph¶i ¸p dông nguyªn t¾c tèi huÖ quèc trong chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i cña m×nh, kh«ng ph©n biÖt ®èi xö gi÷a hµng ho¸ dÞch vô néi ®Þa víi n­íc ngoµi vµ kh«ng ph©n biÖt ®èi xö gi÷a c¸c quèc gia. Tõng b­íc dì bá c¸c rµo c¶n th­¬ng m¹i qua c¸c vßng ®µm ph¸n T¨ng tÝnh cã thÓ dù ®o¸n cña c¸c chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i b»ng c¸ch tu©n thñ c¸c cam kÕt vÒ më cöa thÞ tr­êng vµ h¹ thÊp c¸c rµo c¶n th­¬ng m¹i. H¹n chÕ sö dông c¸c biÖn ph¸p phi thuÕ quan * * * Xu h­íng ®Çu t­ quèc tÕ, khu vùc còng nh­ ¶nh h­ëng cña nh÷ng sù kiÖn trªn ®©y ®Òu lµ nh÷ng nh©n tè quan träng t¸c ®éng ®Õn dßng ch¶y FDI vµo ViÖt Nam nãi riªng vµ cña thÕ giíi nãi chung.Ngiªn cø­ chiÕn l­îc thu hót vµ xóc tiÕn ®Çu t­ giai ®o¹n tíi còng nhÊt thiÕt ph¶i tÝnh ®Õn nh÷ng ¶nh h­ëng tõ c¸c yÕu tç nµy. 1.1.4. Xu h­íng ®Çu t­ quèc tÕ vµ khu vùc nh÷ng n¨m tíi 1.1.4.1. Xu h­íng ®Çu t­ quèc tÕ nh÷ng n¨m tíi Sù sôp ®æ cña nÒn kinh tÕ bong bãng ë Mü vµo gi÷a n¨m 2000 ®· dÉn tíi mét ®ît suy tho¸i kinh tÕ kh«ng chØ ë Mü mµ c¶ trªn ph¹m vi thÕ giíi. Sù suy tho¸i nµy cïng víi t×nh tr¹ng ¶m ®¹m kÐo dµi cña nÒn kinh tÕ NhËt B¶n nh÷ng n¨m qua ®· ¶nh h­ëng m¹nh mÏ tíi c¸c n­íc Ch©u ¸. Vô khñng bè x¶y ra vµo th¸ng 11/2001 t¹i Mü cµng khiÕn khung c¶nh suy tho¸i toµn cÇu trÇm träng h¬n, do ®ã lµm ch÷ng l¹i dßng ch¶y FDI vèn lµ dÊu hiÖu cña sù æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ toµn cÇu. §Çu t­ FDI cña thÕ giíi n¨m 2000 ®· t¨ng 18% so víi n¨m 1999, ®¹t h¬n 1600 tØ USD. Nh­ng sang n¨m 2001 l¹i gi¶m m¹nh xuèng chØ cßn kho¶ng 850 tØ USD, t­¬ng ®­¬ng víi møc ®Çu t­ cña n¨m 1998. §©y lµ lÇn sôt gi¶m ®Çu tiªn cña ®Çu t­ quèc tÕ kÓ tõ n¨m 1991. Dßng vèn FDI vµo c¸c n­íc ph¸t triÓn còng gi¶m 50% so víi møc gi¶m 14% ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. Toµn c¶nh ®Çu t­ FDI cña thÕ giíi giai ®o¹n 1991-2001 ®­îc tæng hîp trong b¶ng d­íi ®©y: B¶ng1 - T×nh h×nh ®Çu t­ FDI cña thÕ giíi 1991-2001(§¬n vÞ: tØ USD) 1991-1995 1996-2000 1999 2000 2001 ThÕ giíi 1124,2 4626 1320,4 1632,7 851,9 Mü 349,1 647,1 155,4 152,4 156 NhËt 103,4 127,9 22,3 31,5 38,5 Ch©u ¢u 642 2660,2 762,4 1011,7 394,1 NICs ch©u ¸ 34,3 72,1 12,6 16 8,1 Nguån: B¸o c¸o ®Çu t­ thÕ giíi 2002,UNCTAD. (World Investment Report 2002) Sù suy gi¶m trong ®Çu t­ quèc tÕ cho thÊy sù ®i xuèng cña nÒn kinh tÕ toµn cÇu. Trong bèi c¶nh ®ã, søc Ðp c¹nh tranh gay g¾t cµng thóc giôc c¸c c«ng ty t×m kiÕm ®Þa ®iÓm ®Çu t­ cã gi¸ thµnh s¶n xuÊt rÎ h¬n n÷a. Nh÷ng nÒn kinh tÕ cã gi¸ c¶ ®Çu t­ thÊp sÏ lµ ®iÓm t×m ®Õn cña c¸c nhµ ®Çu t­. Bªn c¹nh ®ã, dßng vèn FDI còng sÏ b¾t nguån tõ c¸c n­íc cã thÞ tr­êng néi ®Þa t¨ng tr­ëng chËm h¬n so víi thÞ tr­êng ngoµi n­íc. Theo B¸o c¸o ®Çu t­ thÕ giíi (World Investment Report 2002) do UNCTAD thùc hiÖn, ®· cã mét sù ph©n phèi l¹i nguån vèn FDI tíi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn còng nh­ khu vùc §«ng vµ T©y ¢u. §©y lµ nh÷ng n¬i cã tèc ®é t¨ng tr­ëng nhanh h¬n so víi c¸c n­íc ph¸t triÓn. N¨m 2001, vèn FDI vµo c¸c khu vùc nµy chiÕm 28% (c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn) vµ 4% (§«ng - Trung ¢u) tæng vèn FDI toµn thÕ giíi so víi 18% vµ 2% cña 2 n¨m tr­íc ®ã. Cïng víi xu h­íng suy gi¶m ®Çu t­ nãi chung, sù ph©n phèi l¹i nguån vèn FDI nµy ®· g©y nªn møc tôt gi¶m kØ lôc trong ®Çu t­ vµo c¸c n­íc ph¸t triÓn n¨m qua. §iÒu nµy thÓ hiÖn rÊt râ trong biÓu ®å thèng kª dßng vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo 10 nÒn kinh tÕ lín cña thÕ giíi trong hai n¨m 2000vµ 2001. C¸c n­íc lín nh­ Mü, Canada, §øc, BØ ®Òu ph¶i chøng kiÕn mét møc suy gi¶m tíi h¬n 50% so víi møc ®Çu t­ FDI cña n¨m 2000. BiÓu ®å 1: §Çu t­ FDI vµo 10 nÒn kinh tÕ lín cña thÕ giíi 2000 vµ 2001 Nguån: UNCTAD, D÷ liÖu vÒ FDI vµ TNC MÆc dï cã nh÷ng ¶nh h­ëng xÊu tõ sù sôt gi¶m nhu cÇu ®Çu t­ cña nh÷ng nÒn kinh tÕ lín nhÊt trªn thÕ giíi, triÓn väng cña ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi trong trung h¹n (3 n¨m tíi) vÉn rÊt høa hÑn. Theo ®iÒu tra cña UNCTAD, c¸c TNC lín ®Òu cã ý ®Þnh më réng ph¹m vi kinh doanh quèc tÕ víi träng t©m nh»m vµo c¶ s¶n xuÊt vµ ph©n phèi. H×nh thøc më réng ®­îc ­a chuéng vÉn lµ Mua l¹i vµ s¸p nhËp ë c¸c n­íc ph¸t triÓn vµ §Çu t­ míi ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. [6] Cuéc ®iÒu tra do C¬ quan ®¶m b¶o ®Çu t­ ®a ph­¬ng (MIGA) tiÕn hµnh n¨m 2001 còng cho kÕt qu¶ t­¬ng tù. Trong bèi c¶nh suy tho¸i kinh tÕ toµn cÇu, 79% sè c«ng ty ®­îc ®iÒu tra vÉn cho thÊy kÕ ho¹ch më réng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi trong nh÷ng n¨m tíi. C¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt chiÕm ­u thÕ h¬n vÒ ®Çu t­ FDI so víi c¸c doanh nghiÖp dÞch vô. [7] Ng©n hµng hîp t¸c quèc tÕ NhËt B¶n (JBIC) còng ®­a ra kÕt qu¶ t­¬ng tù trong cuéc ®iÒu tra tiÕn hµnh vµo th¸ng 7, 8 n¨m 2001. 72% c¸c TNCs NhËt B¶n nãi r»ng hä sÏ t¨ng c­êng më réng ho¹t ®éng t¹i n­íc ngoµi (con sè nµy cña c¸c n¨m tr­íc chØ lµ 55%.[8] C¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn vµ c¸c thÞ tr­êng ®ang më réng giµnh ®­îc sù chó ý cña c¸c nhµ ®Çu t­ vµ chiÕm tíi h¬n mét nöa trong sè 20 ®iÓm ®Çu t­ ®­îc ­a thÝch nhÊt. ViÖt Nam còng n»m trong sè ®ã. Mü vµ T©y ¢u vÉn ®­îc ®¸nh gi¸ lµ ®Þa ®iÓm ­a thÝch cña c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. [9] 1.1.4.2. Xu h­íng ®Çu t­ khu vùc nh÷ng n¨m tíi Ch©u ¸ lµ khu vùc ®ang ngµy cµng cã vÞ trÝ quan träng thu hót m¹nh mÏ nguån vèn FDI. N¨m 2002, Ch©u ¸ ®· v­ît qua ch©u Mü La Tinh chiÕm vÞ trÝ thø 3 trong sè c¸c khu vùc hÊp dÉn ®Çu t­ n­íc ngoµi nhiÒu nhÊt, sau B¾c Mü vµ Ch©u ¢u. Theo ®iÒu tra cña A.T Kearney n¨m 2002, h¬n mét nöa trong sè 10 n­íc cã nh÷ng b­íc tiÕn tÝch cùc nhÊt vÒ thu hót ®Çu t­ so víi n¨m tr­íc ®ã n»m ë khu vùc Ch©u ¸ Th¸i B×nh D­¬ng. [9] BiÓu ®å d­íi ®©y cho thÊy 10 n­íc ®ang ph¸t triÓn thuéc nhãm nh÷ng ®iÓm ®Çu t­ ®­îc TNC lùa chän nhiÒu nhÊt trong giai ®o¹n 2002 – 2005 theo ®iÒu tra cña UNDTAD trong B¸o c¸o ®Çu t­ thÕ giíi 2002. Trung Quèc lµ n­íc cã ®­îc tØ lÖ lùa chän cao nhÊt bëi c¸c TNC : 22%, tiÕp ®Õn lµ hai n­íc §«ng Nam ¸ Malaixia vµ Th¸i Lan víi tØ lÖ lµ10%.[10] BiÓu ®å 2- C¸c n­íc thu hót FDI m¹nh nhÊt thuéc khu vùc Ch©u ¸ trong giai ®o¹n 2002-2005 Nguån: UNCTAD - B¸o c¸o ®Çu t­ thÕ giíi n¨m 2002 Tuy nhiªn, triÓn väng nµy kh«ng ph¶i cã ë tÊt c¶ c¸c thÞ tr­êng trong khu vùc. Mét mÆt, c¸c nhµ ®Çu t­ ®Òu h­íng tíi c¸c thÞ tr­êng tiÒm n¨ng nh­ Trung Quèc, NhËt B¶n, Australia vµ Hång K«ng. Tuy nhiªn, c¸c thÞ tr­êng kh¸c ë Ch©u ¸ vÉn duy tr× søc hót ë møc cò, thËm chÝ cßn sót. MÆc dï c¸c nhµ ®Çu t­ quan t©m h¬n tíi c¸c n­íc Ch©u ¸ so víi nh÷ng n¨m tr­íc ®©y, hä vÉn e ng¹i khi quyÕt ®Þnh ®Çu t­ vµo c¸c thÞ tr­êng nµy. Theo ®iÒu tra cña A.T Kearney th¸ng 9/2002, Trung Quèc ®· v­ît qua Mü lµ n­íc liªn tiÕp ®øng ®Çu 5 n¨m tr­íc ®ã ®Ó trë thµnh n­íc hÊp dÉn ®Çu t­ sè 1 trªn thÕ giíi. C¸c nhµ ®Çu t­ ngµy nay cã c¸i nh×n l¹c quan ®èi víi thÞ tr­êng Trung Quèc h¬n nh÷ng n¨m tr­íc ®©y vµ h¬n bÊt cø quèc gia nµo kh¸c. NhiÒu c«ng ty ch­a tõng ®Çu t­ vµo Trung Quèc tr­íc ®ã cã ý ®Þnh thö ®Çu t­ vµo ®©y trong vßng 3 n¨m tíi. Nh©n tè quyÕt ®Þnh cho sù thµnh c«ng ®Çy Ên t­îng nµy cña Trung Quèc chÝnh lµ t×nh h×nh t­¬ng ®èi æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ, tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ cao vµ sù kiÖn Trung Quèc ®· chÝnh thøc trë thµnh thµnh viªn cña WTO n¨m 2002. [9] Còng theo ®iÒu tra cña Kearney, bªn c¹nh Indonesia lµ n­íc kÓ tõ n¨m 1998 ®· liªn tôc cã FDI rßng d­íi 0-®Çu t­ FDI ra n­íc ngoµi v­ît qu¸ ®Çu t­ FDI vµo trong n­íc, c¸c n­íc ASEAN trong ®ã cã Singapo, Malaixia, Th¸i Lan vµ Philippin tiÕp tôc ®¸nh mÊt dÇn søc hÊp dÉn ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­. ViÖt Nam lµ n­íc duy nhÊt n»m ngoµi xu h­íng ¶m ®¹m nµy. BiÓu ®å 3 - Vèn FDI rßng vµo mét sè quèc gia §«ng Nam ¸ Nguån: FDI Confidence Index-Global Business Policy Council, 9/2002-A.T.Kearney. ThiÕu c¬ héi më réng thÞ tr­êng còng nh­ gi¸ thµnh s¶n xuÊt cao ®· khiÕn Singapo ®¸nh mÊt lîi thÕ c¹nh tranh cña m×nh trong c¸c ngµnh c«ng nghiÖp nÆng còng nh­ c«ng nghiÖp nhÑ (®Æc biÖt lµ trong lÜnh vùc ®iÖn tö). Do ®ã Singapo ®· r¬i tõ vÞ trÝ thø 13 xuèng thø 22 trong FDI Confidence Index. Tuy nhiªn, Singapo vÉn lµ ®iÓm ®Õn cña c¸c nhµ ®Çu t­ trong lÜnh vùc ®iÖn tö vµ c¸c lÜnh vùc phi tµi chÝnh. §Æc biÖt Singapo vÉn lµ ®Þa ®iÓm thu hót ®Çu t­ quèc tÕ nhiÒu nhÊt cña khu vùc. §Çu t­ FDI vµo Singapo ®· t¨ng 59%, lÇn ®Çu tiªn ®¹t møc 9 tØ USD kÓ tõ n¨m 1998. §Ó ®èi phã víi sù suy gi¶m lîi thÕ c¹nh tranh trong lÜnh vùc ®iÖn tö, Singapo ®· tËp trung ph¸t triÓn ngµnh y sinh häc, coi ®©y lµ c¬ së cho t¨ng tr­ëng s¶n xuÊt giai ®o¹n tiÕp theo. §ång thêi, Singapo còng chó träng c¶i thiÖn h¹ tÇng c¬ së còng nh­ chÊn chØnh c¸c c«ng ty mòi nhän giµu tiÒm n¨ng trong ngµnh c«ng nghiÖp nµy b»ng rÊt nhiÒu nguån quü ®Çu t­ vµ vèn cña doanh nghiÖp. KÕt qu¶ lµ c¸c c«ng ty hµng ®Çu trong lÜnh vùc kü thuËt sinh häc cña Ch©u ¢u vµ NhËt B¶n ®· trë l¹i ®Çu t­ vµo Singapo. Malaixia trong n¨m nµy còng r¬i ra khái nhãm 25 n­íc ­u thÝch nhÊt cña c¸c nhµ ®Çu t­. Sù bÊt æn vÒ chÝnh trÞ, t©m lÝ lo ng¹i n¹n khñng bè còng nh­ mèi quan hÖ phøc t¹p gi÷a chÝnh trÞ vµ giíi doanh nghiÖp lµ nguyªn nh©n chÝnh dÉn ®Õn mÊt lßng tin tõ c¸c nhµ ®Çu t­. Tr­íc t×nh h×nh nµy, ChÝnh phñ Malaixia ®· ®­a ra mét sè biÖn ph¸p khÝch lÖ ®éng viªn bao gåm trî cÊp më réng t¸i ®Çu t­ trong kho¶ng thêi gian tõ 5 - 15 n¨m vµ ­u ®·i thuÕ ®èi víi lîi nhuËn thu ®­îc tõ ngµnh c«ng nghiÖp m¸y mãc vµ thiÕt bÞ. Cuéc ®iÒu tra nµy còng cho thÊy ViÖt Nam ®· gia nhËp nhãm 25 n­íc dÉn ®Çu thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo khu vùc c«ng nghiÖp nhÑ. Mét kÕt qu¶ rÊt quan träng cña cuéc ®iÒu tra nµy lµ Trung Quèc gia nhËp WTO sÏ t¨ng søc hÊp dÉn ®Çu t­ cho khu vùc ASEAN vµ c¸c n­íc Ch©u ¸ kh¸c (®©y lµ nhËn ®Þnh cña 48% c«ng ty ®­îc ®iÒu tra). [9] 1.2. Ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t­ 1.2.1. Kh¸i niÖm xóc tiÕn ®Çu t­ Vèn ®Çu t­ FDI kh«ng tù nhiªn ®Õn víi quèc gia nµo. Trong bèi c¶nh c¸c quèc gia ®Òu thùc hiÖn tù do ho¸ ®Çu t­, c¸c c«ng ty ®a quèc gia chØ bÞ hÊp dÉn bëi n¬i nµo cã ®iÒu kiÖn phï hîp nhÊt. Bëi vËy sù c¹nh tranh gi÷a c¸c quèc gia ®Ó thu hót nguån vèn FDI ngµy cµng gay g¾t, nhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn ®Çu t­ quèc tÕ cã xu h­íng suy gi¶m trong nh÷ng n¨m s¾p tíi. Còng v× lÏ ®ã, thay v× ®­a ra c¸c quy t¾c, luËt lÖ ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­, c¸c quèc gia giê ®©y l¹i t×m ®Õn gi¶i ph¸p xóc tiÕn ®Ó thu hót hä. Träng t©m cña gi¶i ph¸p nµy lµ kh¸i niÖm xóc tiÕn ®Çu t­ vµ c¸c kÜ thuËt xóc tiÕn ®Çu t­ còng nh­ viÖc ®Ò ra c¸c chiÕn l­îc phï hîp víi c¸c yªu cÇu vµ ®iÒu kiÖn ®Çu t­. Vai trß ngµy cµng quan träng cña vèn FDI ®· khiÕn ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t­ trë nªn s«i næi h¬n bao giê hÕt, kh«ng chØ ®èi víi c¸c n­íc ph¸t triÓn mµ ®èi víi c¶ c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. Ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t­ ngµy cµng trë nªn phøc t¹p, nã kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ më cöa thÞ tr­êng néi ®Þa cho c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ tiÕn hµnh vËn ®éng chung chung. Kh«ng cã mét c¸ch ®Þnh nghÜa nhÊt qu¸n cho kh¸i niÖm xóc tiÕn ®Çu t­, song theo nghÜa hÑp, xóc tiÕn ®Çu t­ ®­îc coi lµ mét lo¹t c¸c biÖn ph¸p nh»m thu hót ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi th«ng qua mét chiÕn l­îc marketing hçn hîp bao gåm chiÕn l­îc s¶n phÈm (Product strategy), chiÕn l­îc gi¸ c¶ (Pricing strategy) vµ chiÕn l­îc xóc tiÕn (Promotional strategy). ChiÕn l­îc s¶n phÈm: S¶n phÈm, theo kh¸i niÖm xóc tiÕn ®Çu t­, ®­îc hiÓu lµ chÝnh quèc gia tiÕn hµnh xóc tiÕn ®Çu t­, x©y dùng chiÕn l­îc s¶n phÈm lµ viÖc quèc gia ®ã x©y dùng chiÕn l­îc marketing phï hîp. §Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy, hä cÇn ph¶i n¾m ®­îc nh÷ng lîi thÕ còng nh­ bÊt lîi néi t¹i cña n­íc m×nh trong mèi t­¬ng quan ®Õn c¸c ®èi thñ c¹nh tranh. ChiÕn l­îc gi¸ c¶: Gi¸ c¶ ë ®©y chÝnh lµ gi¸ c¶ x©y dùng vµ ho¹t ®éng cña nhµ ®Çu t­ ë n­íc tiÕp nhËn, bao gåm gi¸ sö dông c¬ së h¹ tÇng, chi phÝ cè ®inh, thuÕ ­u ®·i, thuÕ b¶o hé… ChiÕn l­îc xóc tiÕn: bao gåm c¸c ho¹t ®éng nh»m phæ biÕn th«ng tin hoÆc t¹o dùng h×nh ¶nh cña quèc gia ®ã vµ cung cÊp c¸c dÞch vô ®Çu t­ cho nh÷ng nhµ ®Çu t­ cã triÓn väng. 1.2.2. Vai trß cña xóc tiÕn ®Çu t­ Xóc tiÕn ®Çu t­ cã vai trß ®Æc biÖt quan träng nhÊt lµ khi c¸c chñ ®Çu t­ cßn ®ang trong giai ®o¹n t×m hiÓu, th¨m dß, lùa chän ®Þa ®iÓm ®Çu t­. Ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t­ ®Õn cho chñ ®Çu t­ nh÷ng th«ng tin liªn quan ®Õn ý ®Þnh ®Çu t­ cña hä, gióp hä cã ®­îc mét tÇm nh×n bao qu¸t vÒ quèc gia ®ã ®Ó c©n nh¾c, lùa chän. Nh­ vËy ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t­ gióp c¸c chñ ®Çu t­ rót ng¾n thêi gian t×m hiÓu, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó hä nhanh chãng ®i ®Õn quyÕt ®Þnh. Sau b­íc t¹o dùng h×nh ¶nh kh©u tiÕp theo cña xóc tiÕn ®Çu t­ lµ tËp trung vËn ®éng c¸c nhµ ®Çu t­ tiÒm n¨ng, cã thÓ nãi ë ®©y ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t­ ®· "chuyÓn nh÷ng yÕu tè thuËn lîi cña m«i tr­êng ®Çu t­ th«ng qua c¸c c¬ chÕ h÷u hiÖu cña hÖ thèng khuyÕn khÝch t¸c ®éng ®Õn c¸c nhµ ®Çu t­ tiÒm tµng ë n­íc ngoµi"[19], cung cÊp cho hä l­îng th«ng tin kÞp thêi, chÝnh x¸c, t¹o ®iÒu kiÖn cho hä nhanh chãng tÝnh to¸n sæ s¸ch, møc ®é sinh lîi, rñi ro ®Ó ®i ®Õn quyÕt ®Þnh ®Çu t­. Bªn c¹nh ®ã, c¸c dÞch vô ®Çu t­ gióp c¸c chñ ®Çu t­ cã ®­îc th«ng tin vÒ thÞ tr­êng néi ®Þa, ®­îc t­ vÊn vÒ lùc l­îng nh©n c«ng còng nh­ vÒ thñ tôc ®¨ng ký, cÊp phÐp, ®­îc gióp th¸o gì khã kh¨n trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n… ®Ó chñ ®Çu t­ cã thÓ nhanh chãng ®i vµo ho¹t ®éng mét c¸ch thuËn lîi vµ hiÖu qu¶. Víi ý nghÜa ®ã, xóc tiÕn ®Çu t­ ®· trë thµnh néi dung chÝnh cña ho¹t ®éng thu hót vèn FDI. C¹nh tranh gi÷a c¸c quèc gia trong thu hót vèn FDI còng chÝnh lµ c¹nh tranh trong lÜnh vùc xóc tiÕn ®Çu t­. 1.2.3. C¸c bé phËn cña ch­¬ng tr×nh xóc tiÕn ®Çu t­ C¸c bé phËn cña ch­¬ng tr×nh xóc tiÕn ®Çu t­ bao gåm : C¸c chÝnh s¸ch vµ m«i tr­êng ®Çu t­ C¸c chiÕn l­îc xóc tiÕn ®Çu t­ C¬ quan thùc thi c¸c chiÕn l­îc nµy. Thµnh c«ng cña mçi bé phËn ®Òu ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi kh¶ n¨ng thu hót FDI cña quèc gia ®ã. 1.2.3.1. ChÝnh s¸ch ®Çu t­. ChÝnh s¸ch ®Çu t­ lµ mét tËp hîp c¸c chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i vµ c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m«. Tuy nhiªn, c¸c nhµ ®Çu t­ l¹i th­êng ®Æc biÖt quan t©m ®Õn c¸c nh©n tè nh­ ®iÒu kiÖn cho phÐp ®Çu t­, c¸c chÕ ®é ­u ®·i, tØ gi¸ hèi ®o¸i, chÝnh s¸ch hç trî vèn, luËt ®Êt ®ai, c¬ së h¹ tÇng, c¸c quy ®Þnh vÒ håi h­¬ng hay xung c«ng tµi s¶n. Trong ng¾n h¹n hoÆc trung h¹n, cã thÓ cßn cã mét khung chÝnh s¸ch riªng biÖt ®Ó thu hót c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. Song sau ®ã, xu h­íng lµ ¸p dông chung mét chÝnh s¸ch cho c¶ ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ ®Çu t­ trong n­íc. 1.2.3.2. ChiÕn l­îc xóc tiÕn ®Çu t­ ChiÕn l­îc xóc tiÕn ®Çu t­ lµ c¸ch thøc tæ chøc mét lo¹t c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t­ nh»m t¨ng møc ®Çu t­ vµo mét quèc gia. Ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t­ bao gåm 3 nhãm ho¹t ®éng chÝnh. T¹o dùng h×nh ¶nh: C¸c biÖn ph¸p t¹o dùng h×nh ¶nh hay uy tÝn ®­îc sö dông c¶ trong thÞ tr­êng trong n­íc lÉn thÞ tr­êng ngoµi n­íc nh»m cung cÊp cho c¸c nhµ ®Çu t­ th«ng tin vÒ kÕ ho¹ch ®Çu t­ cña mét quèc gia, c¸c chÝnh s¸ch vµ chÕ ®é ®·i ngé, c¸c thñ tôc vµ yªu cÇu khi ®Çu t­ còng nh­ nh÷ng tiÕn bé, thµnh tùu cña quèc gia ®ã. C¸c ho¹t ®éng t¹o dùng h×nh ¶nh bao gåm s¶n xuÊt vµ ph¸t hµnh c¸c b¨ng video, s¸ch giíi thiÖu, tê r¬i… tæ chøc c¸c buæi giíi thiÖu ng¾n, tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng quan hÖ c«ng chóng vµ qu¶ng c¸o. Ho¹t ®éng t¹o dùng h×nh ¶nh ph¶i ®i kÌm víi viÖc tËp trung vËn ®éng c¸c nhµ ®Çu t­ tiÒm n¨ng vµ cung cÊp dÞch vô cho c¸c nhµ ®Çu t­. Nh÷ng ho¹t ®éng nh­ qu¶ng c¸o hay quan hÖ c«ng chóng tèt nhÊt nªn sö dông c¸c dÞch vô chuyªn nghiÖp khi tiÕn hµnh. TËp trung vËn ®éng c¸c nhµ ®Çu t­ tiÒm n¨ng: Kh©u nµy ®ßi hái ph¶i sö dông ®Õn c¸c c«ng cô nh­ th­ tõ, ®iÖn tho¹i, héi th¶o ®Çu t­, c¬ quan ®¹i diÖn vµ tiÕn hµnh marketing trùc tiÕp ®Õn c¸ nh©n c¸c nhµ ®Çu t­. Nh÷ng ho¹t ®éng nµy cã thÓ ®­îc thùc hiÖn nh»m vµo c¸c ®èi t­îng c¶ ë trong vµ ngoµi n­íc. Cung cÊp c¸c dÞch vô ®Çu t­: Ho¹t ®éng nµy ®ßi hái ph¶i cung cÊp c¸c dÞch vô tr­íc khi cÊp phÐp, cÊp phÐp vµ sau cÊp phÐp. Yªu cÇu cña ho¹t ®éng nµy lµ ph¶i thiÕt thùc vµ n¨ng ®éng. ChiÕn l­îc xóc tiÕn ®Çu t­ ph¶i kÕt hîp ®­îc tÊt c¶ c¸c kÜ thuËt trªn sao cho phï hîp víi c¸c yªu cÇu còng nh­ tiÒm n¨ng cña mçi quèc gia. Tträng t©m cña c¸c ho¹t ®éng nµy thay ®æi tuú theo tõng quèc gia vµ tuú theo tõng giai ®o¹n ®Ó thÝch øng víi c¸c ®iÒu kiÖn vµ nhu cÇu ­u tiªn kh¸c nhau. Th«ng th­êng mét chiÕn l­îc xóc tiÕn ®Çu t­ cã thµnh c«ng hay kh«ng phô thuéc rÊt nhiÒu vµo chÊt l­îng c¸c dÞch vô ®Çu t­ bëi ®iÒu quan träng lµ nh÷ng dù ¸n tiÒm n¨ng ph¶i ®­îc hiÖn thøc ho¸ thµnh hµnh ®éng ®Çu t­ thùc tÕ vµ nÕu c¸c nhµ ®Çu t­ c¶m thÊy tho¶ m·n th× ®iÒu ®ã còng cã nghÜa lµ quèc gia ®ã sÏ thu hót ®­îc thªm nhiÒu nhµ ®Çu t­ kh¸c n÷a. §Ó thùc sù ®¹t ®­îc hiÖu qu¶, c¸c chiÕn l­îc xóc tiÕn ®Çu t­ ®Òu ph¶i cã môc tiªu râ rµng, phï hîp víi môc tiªu chung. X¸c ®Þnh môc tiªu cña chiÕn l­îc liªn quan ®Õn viÖc lùa chän quèc gia, lÜnh vùc còng nh­ c¸c c«ng ty ®Ó tiÕn hµnh ch­¬ng tr×nh xóc tiÕn. ViÖc nµy ®ßi hái ph¶i cã sù nghiªn cøu vµ ho¹ch ®Þnh mét c¸ch chi tiÕt, cô thÓ. 1.2.3.3. C¬ quan thùc thi chÝnh s¸ch xóc tiÕn ®Çu t­. Ngµy nay, hÇu hÕt c¸c quèc gia ®Òu ®· chuyÓn tõ giai ®o¹n ®Çu cña xóc tiÕn ®Çu t­ - chñ yÕu liªn quan ®Õn viÖc më cöa thÞ tr­êng ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi - sang giai ®o¹n thø 2 lµ tÝch cùc thu hót nguån vèn FDI ch¶y vµo trong n­íc. Xu h­íng nµy biÓu hiÖn râ rÖt qua viÖc c¸c quèc gia ®Òu thµnh lËp Uû ban xóc tiÕn ®Çu t­ (Investment Promotion Agency). Theo B¸o c¸o ®Çu t­ thÕ giíi 2002 cña UNCTAD , sè l­îng c¸c C¬ quan xóc tݪn ®Çu t­ trªn thÕ giíi ngµy cµng t¨ng nhanh kÓ tõ thËp kû 1990. HiÖn nay, trªn thÕ giíi ®· cã 164 Uû ban xóc tiÕn ®Çu t­ quèc gia vµ h¬n 250 C¬ quan xóc tiÕn ®Çu t­ ®Þa ph­¬ng. [10] Xóc tiÕn ®Çu t­ kh«ng ph¶i lµ ho¹t ®éng kh«ng cã thÓ lÊy thu bï chi. §iÒu nµy cã nghÜa lµ mäi chi phÝ cho ho¹t ®éng nµy ®Òu b¾t nguån tõ ng©n s¸ch Nhµ n­íc, song ®«i khi cã thÓ ®Õn tõ khu vùc t­ nh©n. Còng v× lÏ ®ã mµ hÇu hÕt c¸c tæ chøc xóc tݪn ®Çu t­ ®Òu lµ mét c¬ quan cña ChÝnh phñ. Khi thùc hiÖn xóc tiÕn ®Çu t­ t¹i mét sè ®Þa ph­¬ng quan träng, mét yªu cÇu quan träng lµ ph¶i cã hiÓu biÕt chÝnh x¸c vÒ c¸c ®iÓm dù kiÕn ®Çu t­ t¹i ®Þa ph­¬ng ®ã vµ n¾m v÷ng cã yÕu tè cã thÓ ¶nh h­ëng ®Õn quyÕt ®Þnh ®Çu t­ cña c¸c nhµ ®Çu t­. Bëi vËy, c¸c quèc gia réng lín th­êng x©y dùng mét m¹ng l­íi c¬ qu._.an xóc tiÕn ®Þa ph­¬ng ®Ó tiÕn hµnh c¸c ch­¬ng tr×nh xóc tiÕn ë tõng vïng, tØnh vµ bang cña quèc gia ®ã. Còng theo B¸o c¸o ®Çu t­ thÕ giíi 2002 th× 2/3 trong sè c¸c Uû ban xóc tiÕn ®Çu t­ quèc gia ®­îc ®iÒu tra ®Òu cã mét m¹ng l­íi c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t­ cÊp ®Þa ph­¬ng. §©y th­êng lµ nh÷ng tæ chøc ho¹t ®éng ®éc lËp, kh«ng ph¶i víi t­ c¸ch lµ c¸c chi nh¸nh cña c¸c Uû ban xóc tiÕn quèc gia. C¸c Uû ban xóc tiÕn ®Çu t­ quèc gia th­êng chØ ®ãng vai trß ®iÒu phèi vµ h­íng c¸c nhµ ®Çu t­ ®Õn C¬ quan xóc tiÕn ®Çu t­ ®Þa ph­¬ng nh»m tr¸nh nh÷ng c¹nh tranh kh«ng cÇn thiÕt. Mét sè c¬ quan xóc tiÕn ®Þa ph­¬ng ®­îc chu cÊp chi phÝ ho¹t ®éng bëi Uû ban xóc tiÕn ®Çu t­ quèc gia hoÆc chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng.[10] Chøc n¨ng cèt lâi cña c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t­ lµ t­ vÊn vÒ chÝnh s¸ch ®Çu t­ hoÆc cung cÊp dÞch vô t­ vÊn. RÊt nhiÒu c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t­ còng ®¶m nhiÖm c¶ viÖc cÊp giÊy phÐp vµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch ®Çu t­. * * * TÇm quan träng cña mçi bé phËn trong ch­¬ng tr×nh xóc tiÕn ®Çu t­ thay ®æi tuú theo mçi quèc gia. §èi víi mét sè quèc gia réng lín víi mét thÞ tr­êng quy m« vµ nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn dåi dµo th× vai trß cña chÝnh s¸ch ®Çu t­ ®­îc ®Æt lªn hµng ®Çu. Tuy nhiªn, ®èi víi c¸c quèc gia cã thÞ tr­êng nhá h¬n vµ nguån tµi nguyªn kh«ng mÊy phong phó th× ®iÒu tèi quan träng lµ ph¶i tËp trung x©y dùng mét chiÕn l­îc xóc tiÕn n¨ng ®éng cïng víi mét c¬ quan ho¹t ®éng hiÖu qu¶ nh»m thùc thi tèt chiÕn l­îc ®ã. Thùc tiÔn ®· cho thÊy mét chÝnh s¸ch ®Çu t­ hîp lý ®i cïng víi mét chiÕn l­îc xóc tiÕn n¨ng ®éng vµ ®­îc tiÕn hµnh mét c¸ch chuyªn nghiÖp sÏ lµm nªn thµnh c«ng cña ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t­. Kinh nghiÖm cña c¸c n­íc ph¸t triÓn còng nh­ c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn trong viÖc thu hót FDI ®Òu cho thÊy r»ng ChÝnh phñ c¸c quèc gia cÇn ph¶i ®¶m nhiÖm tèt hai nhiÖm vô sau: C¶i c¸ch chÝnh s¸ch ®Çu t­ ®Ó h¹n chÕ nh÷ng khã kh¨n mµ nhµ ®Çu t­ ph¶i ®èi mÆt khi x©y dùng mét dù ¸n míi. ThiÕt lËp mét c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t­ víi ®Çy ®ñ quyÒn h¹n, t­ c¸ch ph¸p lý ®éc lËp vµ ng©n quü cÇn thiÕt ®Ó ho¹ch ®Þnh vµ tiÕn hµnh mét chiÕn l­îc xóc tiÕn ®Çu t­ phï hîp víi yªu cÇu, lîi thÕ còng nh­ tiÒm n¨ng cña quèc gia ®ã. ch­¬ng 2Thùc tr¹ng ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t­ t¹i ViÖt Nam 2.1. Vµi nÐt vÒ ho¹t ®éng FDI t¹i ViÖt Nam Vèn ®¨ng ký Víi chÝnh s¸ch më cöa ®Çu t­ vµ nh÷ng nç lùc cña ChÝnh phñ trong viÖc thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi, tÝnh ®Õn th¸ng 12 n¨m 2002, tæng sè vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ®¨ng ký t¹i ViÖt Nam ®· lªn tíi 39tØ USD víi 3.669 dù ¸n ®­îc cÊp phÐp[11,12.13.14]. Trong suèt thËp kû 80 vµ ®Çu thËp kû 90, vèn FDI t¹i ViÖt Nam hÇu nh­ kh«ng ®¸ng kÓ. Cho tíi n¨m 1991, tæng sè vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi míi chØ ®¹t 213 triÖu USD. Tuy nhiªn, l­îng vèn FDI ®¨ng ký b¾t ®Çu t¨ng lªn nhanh chãng kÓ tõ n¨m 1992 vµ ®¹t tíi ®Ønh cao n¨m 1996 víi 8,6 tØ USD.[11] Nguyªn nh©n cña sù t¨ng tr­ëng ®Çy Ên t­îng nµy lµ kú väng cña c¸c nhµ ®Çu t­ vµo tiÒm n¨ng cña mét nÒn kinh tÕ míi chuyÓn ®æi kinh tÕ tõ tËp trung bao cÊp sang c¬ chÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. C¸c nhµ ®Çu t­ còng bÞ thu hót bëi c¸c yÕu tè tÝch cùc nh­ lùc l­îng lao ®éng dåi dµo víi chi phÝ nh©n c«ng thÊp… Bªn c¹nh ®ã cßn cã c¸c lý do kh¸ch quan nh­ xu h­íng ®Çu t­ vµo c¸c nÒn kinh tÕ míi næi ë Ch©u ¸ vµ ®©y còng lµ thêi ®iÓm c¸c quèc gia trong khu vùc ( Malaysia, Singapore, Th¸i Lan,…) b¾t ®Çu xuÊt khÈu t­ b¶n. Lµ mét n­íc míi chuyÓn ®æi c¬ chÕ kinh tÕ ë §«ng Nam ¸, ViÖt Nam ®· tËn dông ®­îc c¸c ®iÒu kiÖn thuËn lîi kh¸ch quan nµy. Trong giai ®o¹n 1991 – 1996, nguån vèn FDI ®· ®ãng mét vai trß quan träng trong viÖc kh¾c phôc t×nh tr¹ng th©m hôt c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ cña ViÖt Nam. B­íc sang giai ®o¹n 1997 – 1999 ViÖt Nam ®· ph¶i chøng kiÕn mét sù tôt gi¶m m¹nh sè vèn FDI ®¨ng ký, gi¶m 49% n¨m 1997, 16% n¨m 1998 vµ 59% n¨m 1999. Nguyªn nh©n cña t×nh tr¹ng nµy chÝnh lµ cuéc hñng ho¶ng tµi chÝnh Ch©u (n¨m nhµ ®Çu t­ lín nhÊt ®Çu t­ vµo ViÖt Nam ë thêi ®iÓm nµy ®Õn tõ c¸c n­íc Ch©u). Do nh÷ng khã kh¨n trong viÖc kinh doanh ë quª h­¬ng, hä ®· ph¶i t¹m ngõng hoÆc huû bá kÕ ho¹ch ®Çu t­ ra n­íc ngoµi. Cuéc khñng ho¶ng còng buéc c¸c nhµ ®Çu t­ ph¶i rót vèn ra khái khu vùc Ch©u ¸. Thªm vµo ®ã, khñng ho¶ng tµi chÝnh ®· kÐo theo viÖc mÊt gi¸ c¸c ®ång tiÒn cña khu vùc §«ng Nam ¸. ViÖt Nam v× thÕ trë nªn kÐm hÊp dÉn h¬n ®èi víi c¸c dù ¸n ®Çu t­ h­íng vµo xuÊt khÈu. Khã kh¨n ngµy cµng lé râ khi c¸c nhµ ®Çu t­ b¾t ®Çu nhËn thÊy nh÷ng triÓn väng vÒ nhu cÇu cña thÞ tr­êng kh«ng gièng nh­ dù ®o¸n tr­íc ®ã. L­îng vèn ®¨ng ký l¹i t¨ng trë l¹i víi møc t¨ng 25,8% vµo n¨m 2000 vµ 22,6% vµo n¨m 2001 tuy nhiªn vÉn kh«ng ®­îc b»ng 1/3 l­îng vèn FDI cña n¨m 1996. L­îng vèn t¨ng nµy chÝnh lµ nguån vèn FDI ®Çu t­ cho 2 dù ¸n lín lµ dù ¸n x©y dùng ®­êng èng dÉn Nam C«n S¬n ( n¨m 2000) víi tæng sè vèn lµ 2,43 TØ USD vµ dù ¸n ®iÖn BOT Phó MÜ (n¨m 2001) víi tæng sè vèn lµ 0,8 USD.[12,13] Sang n¨m 2002, l­îng vèn FDI ®¨ng ký l¹i gi¶m xuèng cßn kho¶ng 1,4 tØ USD chØ ®¹t møc 54,5% so víi l­îng vèn ®¨ng ký cña n¨m 2001.[14] Cã rÊt nhiÒu nguyªn nh©n cã sù tôt gi¶m nµy: Tr­íc hÕt lµ t×nh tr¹ng suy tho¸i kinh tÕ toµn cÇu. Thªm vµo ®ã sù sôp ®æ nÒn kinh tÕ bong bãng ë Mü vµ t×nh tr¹ng suy tho¸i triÒn miªn cña NhËt B¶n còng ¶nh h­ëng ®Õn c¸c n­íc Ch©u ¸. Sau khñng ho¶ng, c¸c n­íc ASEAN ®· ®­a ra nhiÒu chÕ ®é ­u ®·i, ®ång thêi tÝch cùc t¨ng c­êng c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn nh»m thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi. C¸c ho¹t ®éng cña hä còng l«i kÐo ®­îc c¸c nhµ ®Çu t­ ®ang ho¹t ®éng ë ViÖt Nam. Nhu cÇu thÞ tr­êng néi ®Þa thÊp, gi¸ c¶ ®Çu t­ cao, cïng víi c¸c thñ tôc ph¸p lý phøc t¹p lµ nh÷ng nh©n tè kh¸c gãp phÇn lµm gi¶m dßng vèn FDI vµo trong n­íc. Ban ®Çu c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®· kú väng rÊt nhiÒu vµo thÞ tr­êng néi ®Þa réng lín víi 80 triÖu d©n. Tuy nhiªn thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi thÊp, vµ møc tiªu dïng kh«ng cao, ®· lµm n¶n lßng mét sè nhµ ®Çu t­. Thªm vµo ®ã, c¸c nhµ ®Çu t­ cßn ph¶i ®èi mÆt víi rÊt nhiÒu khã kh¨n kh¸c trong qu¸ tr×nh kinh doanh. TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu nµy ®· lµm gi¶m søc hÊp dÉn cña ViÖt Nam víi hä. Sù sôt gi¶m ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi vµo n¨m 2002 so víi 2 n¨m tr­íc ®ã thùc sù ph¶n ¸nh t×nh tr¹ng xÊu ®i cña nÒn kinh tÕ toµn cÇu. Sù gia t¨ng vèn FDI ®¨ng ký trong n¨m 2000 vµ 2001 kh«ng ph¶i lµ mét dÊu hiÖu kh¶ quan, mµ ®ã chØ lµ thêi ®iÓm cÊp phÐp cho mét vµi dù ¸n lín vèn ®· ®­îc ®µm ph¸n vµ chuÈn bÞ tõ vµi n¨m tr­íc ®ã. Mét dÊu hiÖu tèt lµnh lµ l­îng vèn bæ sung ®ang t¨ng dÇn qua c¸c n¨m. §iÒu nµy chøng tá c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ®· ho¹t ®éng hiÖu qu¶ vµ ®ang dÇn më réng quy m« ho¹t ®éng. Vèn ho¹t ®éng Vèn ho¹t ®éng tr­íc n¨m 1997 chØ chiÕm kho¶ng 30% tæng vèn ®¨ng ký[11]. C¸c nhµ ®Çu t­ bÊy giê chØ cã ý ®Þnh “®Æt chç” t¹i ViÖt Nam, råi sau ®ã thùc hiÖn chiÕn l­îc “xem xÐt vµ chê ®îi” tr­íc khi tiÕn hµnh bÊt kú ho¹t ®éng ®Çu t­ thùc sù nµo. Trong giai ®o¹n 1997-1999, l­îng vèn ®¨ng ký gi¶m m¹nh, tuy nhiªn vèn ho¹t ®éng l¹i gi¶m ë møc thÊp h¬n rÊt nhiÒu. N¨m 1999 vµ n¨m 2000, l­îng vèn ho¹t ®éng thùc sù ®· v­ît qua c¶ l­îng vèn ®¨ng ký[12]. Vèn ho¹t ®éng n¨m 2002 ®¹t kho¶ng 2,345 triÖu USD, cao h¬n 70% so víi l­îng vèn ®¨ng ký.[14] Cho ®Õn cuèi n¨m 2000, tû lÖ vèn ®¨ng ký chuyÓn sang ho¹t ®éng ®· ®¹t møc 53%. §©y lµ mét dÊu hiÖu tÝch cùc cho thÊy chÊt l­îng cña nguån vèn FDI ®¨ng ký. Tuy nhiªn, vÉn cã mét mèi liªn hÖ mËt thiÕt gi÷a vèn ®¨ng ký vµ vèn ho¹t ®éng. Sù sôt gi¶m vèn ®¨ng ký g©y nªn t©m lý lo ng¹i trong c¸c nhµ ®Çu t­ nªn tÊt nhiªn sÏ ¶nh h­ëng tíi l­îng vèn ho¹t ®éng nh÷ng n¨m tíi. Toµn c¶nh vèn ®Çu t­ vµ vèn ho¹t ®éng tõ n¨m 1992 cho tíi cuèi n¨m 2002 ®­îc thÓ hiÖn trong biÓu ®å d­íi ®©y: BiÓu ®å 4- T×nh h×nh vèn FDI ®¨ng kÝ vµ thùc hiÖn giai ®o¹n 1992-2002 Nguån:B¸o c¸o t×nh h×nh ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi c¸c n¨m tõ 1992-2002, Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ Quy m« dù ¸n Trong khi l­îng vèn ®¨ng ký sôt gi¶m th× sè dù ¸n ®­îc cÊp phÐp l¹i t¨ng lªn. Quy m« trung b×nh cña dù ¸n ®Çu t­ gi¶m tõ 13 triÖu USD/1 dù ¸n n¨m 1998 xuèng cßn 1,9 triÖu USD/1 dù ¸n n¨m 2002.[11,14] H×nh thøc ®Çu t­: Cã 3 h×nh thøc c¬ b¶n cña ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi: Doanh nghiÖp liªn doanh, doanh nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµi, vµ hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh. BOT (x©y dùng – kinh doanh- chuyÓn giao) kh«ng ph¶i lµ mét h×nh thøc míi cña ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi. Mét doanh nghiÖp BOT cã thÓ mang h×nh thøc cña doanh nghiÖp liªn doanh hoÆc doanh nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµi. tuy nhiªn do mang ®Æc thï nªn h×nh thøc nµy vÉn ®­îc thèng kª riªng biÖt. T×nh h×nh ph©n phèi vèn FDI theo h×nh thøc ®Çu t­ cho ®Õn n¨m 2002 ®­îc tæng hîp trong biÓu ®å d­íi ®©y: BiÓu ®å 5 – Ph©n phèi FDI theo h×nh thøc ®Çu t­ cho tíi 2002 Theo vèn ®¨ng ký:  Theo sè dù ¸n Nguån: B¸o c¸o t×nh h×nh ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi c¸c n¨m tõ 1992-2002, Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ Doanh nghiÖp liªn doanh: tr­íc n¨m 1998 ®©y lµ h×nh thøc ®©u t­ FDI phæ biÕn nhÊt. Tuy nhiªn do nh÷ng bÊt ®ång gi÷a 2 bªn trong qu¸ tr×nh ®iÒu hµnh vµ t×nh tr¹ng thiÕu vèn cho më réng ho¹t ®éng cña bªn ViÖt Nam, rÊt nhiÒu doanh nghiÖp liªn doanh ®· chuyÓn sang h×nh thøc 100% vèn n­íc ngoµi. Song ë mét sè ngµnh nh­ vËn t¶i vµ du lÞch, ®©y vÉn lµ mét h×nh thøc b¾t buéc. TÝnh ®Õn n¨m 2002, h×nh thøc nµy ®· chiÕm 30% sè dù ¸n ®· cÊp phÐp vµ 51% tæng sè vèn ®· ®¨ng ký. Doanh nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµi: tõ sau ViÖt Nam tiÕn hµnh ®æi míi luËt ®Çu t­ n¨m 1996 vµ xo¸ bá nh÷ng h¹n chÕ trong viÖc thµnh lËp doanh nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµi, h×nh thøc nµy ®· ph¸t triÓn nhanh chãng, ®Õn n¨m 2002 ®· chiÕm 66% tæng sè dù ¸n vµ 36% tæng sè vèn ®¨ng ký. Hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh: h×nh thøc nµy cho ®Ðn n¨m 2002 ®· chiÕm 3,9% tæng sè dù ¸n vµ 10% tæng sè vèn ®¨ng ký. H×nh thøc nµy phæ biÕn ë c¸c ngµnh viÔn th«ng, dÇu má, khÝ ®èt – c¸c ngµnh mµ hai h×nh thøc trªn kh«ng ®­îc cho phÐp. HiÖn t¹i ë ViÖt` Nam míi cã 6 dù ¸n BOT víi tæng sè vèn ®¨ng ký lµ 1,3 tû USD, chñ yÕu trong ngµnh c«ng nghiÖp cung cÊp n­íc vµ n¨ng l­îng. LÜnh vùc ®Çu t­ Nguån vèn FDI tËp trung chñ yÕu ë khu vùc s¶n xuÊt. Ngµnh c«ng nghiÖp nÆng ®øng hµng ®Çu, chiÕm kho¶ng 21% tæng sè vèn ®¨ng ký, tiÕp theo lµ x©y dùng vµ kinh doanh kh¸ch s¹n. N«ng nghiÖp, l©m nghiÖp vµ ng­ nghiÖp chØ chiÕm 6% tæng sè vèn mÆc dï nhµ n­íc ®· cã chÕ ®é ­u ®·i ®Æc biÖt cho c¸c dù ¸n ®Çu t­ vµo nh÷ng ngµnh nµy. BiÓu ®å 6 – Ph©n phèi FDI theo lÜnh vùc ®Çu t­ cho tíi n¨m 2002 Theo vèn ®¨ng ký Theo sè dù ¸n Nguån: B¸o c¸o t×nh h×nh ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi c¸c n¨m tõ 1992-2002, Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ Khu vùc dÞch vô bao gåm c¸c ngµnh ng©n hµng, viÔn th«ng, qu¶ng c¸o, y tÕ, gi¸o dôc chØ chiÕm mét tû lÖ thÊp do nh÷ng rµo c¶n h¹n chÕ gia nhËp nh»m b¶o hé c¸c c«ng ty trong n­íc vµ chÝnh phñ cã thÓ kiÓm so¸t ®­îc khu vùc nµy. Trong t­¬ng lai c¸c rµo c¶n nµy sÏ dÇn xo¸ bá theo tiÕn tr×nh thùc hiÖn hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt Mü vµ ®µm ph¸n gia nhËp WTO cña ViÖt Nam. Khu vùc ®Çu t­ MÆc dï c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi n»m r¶i r¸c trªn c¶ 61 tØnh thµnh cña ViÖt Nam, song hÇu hÕt ngån vèn FDI l¹i tËp trung ë c¸c vïng kinh tÕ träng ®iÓm t¹i miÒn Nam nh­ TP Hå ChÝ Minh, §ång Nai, B×nh D­¬ng, Bµ RÞa-Vòng Tµu vµ mét sè khu vùc miÒn B¾c nh­ Hµ néi, H¶i D­¬ng, H¶i Phßng vµ Qu¶ng Ninh. Bªn c¹nh thµnh phè HCM vµ Hµ néi lµ 2 thµnh phè dÉn ®Çu, §ång Nai ®øng ë vÞ trÝ thø 3 víi 409 dù ¸n, trÞ gi¸ 5,4 tû USD. TiÕp theo lµ B×nh D­¬ng víi 618 dù ¸n trÞ gi¸ 2,9 tû USD vµ Bµ RÞa Vòng Tµu víi 79 dù ¸n trÞ gi¸ 1,8 triÖu USD. .C¸c tØnh miÒn Nam thu hót kho¶ng 73% tæng sè dù ¸n ®­îc cÊp phÐp vµ 60% tãng sè vèn ®¨ng ký trong khi ë miÒn B¾c c¸c tû lÖ nµy lµ 19,4% vµ 26,4%. MiÒn Trung lµ n¬i tiÕp nhËn Ýt vèn FDI nhÊt.BÊt lîi cña miÒn Trung trong c¹nh tranh thu hót FDI lµ sù thiÕu thèn h¹ tÇng c¬ së, quy m« thÞ tr­êng nhá vµ thiÕu lùc l­îng lao ®éng lµnh nghÒ. ChÕ ®é ­u ®·i cña ChÝnh phñ còng kh«ng thÓ bï ®¾p ®­îc c¸c chi phÝ t¨ng thªm mµ c¸c nhµ ®Çu t­ ph¶i tr¶ khi ®Çu t­ vµo ®©y. BiÓu ®å 7 – PhÊn phèi FDI theo vïng Nguån: B¸o c¸o t×nh h×nh ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi c¸c n¨m tõ 1992-2002, Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ T¸c ®éng cña ho¹t ®éng FDI ®Õn nÒn kinh tÕ ViÖt Nam Víi ý nghÜa hÕt søc quan träng, ho¹t ®éng FDI ®· trë thµnh mét bé phËn kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi víi nh÷ng ®ãng gãp tÝch cùc tíi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam, bao gåm: Ph¸t triÓn nh÷ng ngµnh nghÒ míi, s¶n phÈm míi. HiÖn nay, khu vùc FDI ®ang chiÕm 100% thÞ phÇn c¸c ngµnh th¨m dß vµ khai th¸c dÇu, s¶n xuÊt «t«, m¸y giÆt, tñ l¹nh, ®iÒu hoµ nhiÖt ®é, thiÕt bÞ v¨n phßng… Khu vùc FDI còng chiÕm 60% s¶n l­îng ®Çu ra ngµnh c¸n thÐp, 28% s¶n l­îng ngµnh xi m¨ng, 33% s¶n phÈm ®iÖn tö vµ 76% thiÕt bÞ y tÕ... Gióp ViÖt Nam tiÕp cËn thÞ tr­êng quèc tÕ vµ khai th¸c tiÒm n¨ng xuÊt khÈu. FDI chiÕm mét thÞ phÇn lín trong c¸c ngµnh xuÊt khÈu chñ chèt cña ViÖt Nam, vÝ dô nh­ 42% trong ngµnh giÇy dÐp, 25% trong ngµnh dÖt vµ 84% trong ngµnh cung cÊp linh kiÖn ®iÖn tö vµ m¸y tÝnh KhuyÕn khÝch viÖc n©ng cÊp vµ øng dông c¸c c«ng nghÖ míi tiªn tiÕn t¹i c¸c c«ng ty néi ®Þa lµ nhµ cung øng hoÆc kh¸ch hµng cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. ViÖc nµy gãp phÇn c¶i thiÖn søc c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp trong n­íc. §ãng gãp vµo ng©n s¸ch ChÝnh phñ. Trong giai ®o¹n 1996-2000, ho¹t ®éng FDI ®· ®ãng gãp 1,45 tû USD, chiÕm 6-7% tæng ng©n s¸ch Nhµ n­íc. NÕu tÝnh c¶ ®ãng gãp cña ngµnh gas vµ dÇu khÝ, th× con sè nµy sÏ lªn tíi gÇn 20%. Theo dù ®o¸n, ®ãng gãp cña khu vùc FDI vµo ng©n s¸ch Nhµ n­íc sÏ cßn t¨ng nhanh h¬n n÷a bëi hiÖn nay ®ang cã nhiÒu dù ¸n ho¹t ®éng ®· ®Õn giai ®o¹n thu lîi nhuËn. C¶i thiÖn tr×nh ®é qu¶n lý vµ tr×nh ®é kü thuËt cña lùc l­îng lao ®éng. Khu vùc FDI hiÖn ®ang thu hót 350.000 lao ®éng trùc tiÕp vµ hµng triÖu lao ®éng gi¸n tiÕp. §iÒu nµy gãp phÇn c¶i thiÖn thu nhËp cña ng­êi lao ®éng, t¨ng møc ®é tiªu dïng vµ nhu cÇu thÞ tr­êng. Gãp phÇn më réng c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i cña ViÖt Nam. Ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ®· tÝch cùc hç trî ViÖt Nam trong viÖc gia nhËp ASEAN, ký hiÖp ®Þnh khung víi EU, b×nh th­êng ho¸ quan hÖ vµ ký hiÖp ®Þnh hîp t¸c th­¬ng m¹i song ph­¬ng víi Mü.[14] BiÓu ®å d­íi ®©y cho thÊy t×nh h×nh doanh thu vµ xuÊt khÈu cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam: BiÓu ®å 8- Doanh thu vµ xuÊt khÈu cña khu vùc FDI t¹i ViÖt Nam1991-2002 Nguån: B¸o c¸o t×nh h×nh ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi c¸c n¨m tõ 1992-2002, Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ 2.2. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t­ ë ViÖt Nam 2.2.1. C¬ quan phô tr¸ch c«ng t¸c xóc tiÕn ®Çu t­ T¹i ViÖt Nam, c«ng t¸c xóc tiÕn ®Çu t­ ®­îc ph©n chia gi÷a 3 ®¬n vÞ kh¸c nhau: Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­: ChÞu tr¸ch nhiÖm ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch vµ chiÕn l­îc xóc tiÕn ®Çu t­ Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ cña tØnh vµ thµnh phè: ChÞu tr¸ch nhiÖm thùc thi nh÷ng chÝnh s¸ch ®Çu t­ ®· ®­îc Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ ho¹ch ®Þnh vµ qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi trong ph¹m vi tØnh. Ban Qu¶n lý khu chÕ xuÊt vµ khu c«ng nghiÖp: Qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng FDI trong c¸c khu chÕ xuÊt vµ khu c«ng nghiÖp t¹i ®Þa ph­¬ng. C¶ 3 ®¬n vÞ trªn ®Òu lµ c¸c c¬ quan chÝnh phñ thùc hiÖn nhiÒu chøc n¨ng vµ nhiÖm vô kh¸c ngoµi c«ng t¸c xóc tiÕn ®Çu t­. Vai trß chÝnh cña c¸c c¬ quan nµy ®Òu lµ qu¶n lý nhµ n­íc. Tuy c«ng t¸c xóc tiÕn ®Çu t­ kh«ng ®­îc quy ®Þnh râ rµng nh­ lµ chøc n¨ng cña c¸c c¬ quan nµy song ë mét chõng mùc nµo ®ã còng cã thÓ coi Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ nh­ c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t­ quèc gia vµ coi Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ tØnh, thµnh phè vµ Ban qu¶n lý khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghiÖp nh­ c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t­ ®Þa ph­¬ng. 2.2.1.1. Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ HiÖn t¹i ch­a cã phßng ban nµo cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ ®¶m nhËn hoµn toµn c«ng t¸c xóc tiÕn ®Çu t­. ChØ cã mét sè phßng ban liªn quan víi chøc n¨ng nh­ sau: Vô LuËt vµ Xóc tiÕn ®Çu t­ chÞu tr¸ch nhiÖm lËp dù th¶o c¸c quy ®Þnh ph¸p lý vµ chÝnh s¸ch vÒ ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ®ång thêi chÞu tr¸ch nhiÖm ®iÒu phèi c¸c ho¹t ®éng marketing ®Çu t­ cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­. Vô Gi¸m s¸t ®Çu t­ ®¶m nhËn c«ng t¸c qu¶n lý c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ gióp ®ì c¸c doanh nghiÖp nµy gi¶i quyÕt nh÷ng khã kh¨n trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n. Do ®ã, Vô Gi¸m s¸t ®Çu t­ chuyªn vÒ cung øng c¸c dÞch vô sau cÊp phÐp. Vô §Çu t­ n­íc ngoµi: TiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng t¹o dùng h×nh ¶nh, vËn ®éng c¸c nhµ ®Çu t­ tiÒm n¨ng vµ cung øng dÞch vô tr­íc vµ trong khi cÊp phÐp. Vô Qu¶n lý khu chÕ xuÊt vµ khu c«ng nghiÖp: ChÞu tr¸ch nhiÖm vÒ tÊt c¶ c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn ®Çu t­ n­íc ngoµi trong khu chÕ xuÊt vµ khu c«ng nghiÖp. MÆc dï mçi Vô cã mét chøc n¨ng chuyªn tr¸ch riªng biÖt nh­ng kh«ng cã mét ranh giíi râ rµng vÒ vai trß còng nh­ nhiÖm vô cña c¸c Vô. Khi cã mét ho¹t ®éng quan träng th× tÊt c¶ c¸c Vô cã liªn quan ®Òu ph¶i tham gia. C¬ cÊu tæ chøc nµy khiÕn cho viÖc ph©n biÖt nghÜa vô vµ tr¸ch nhiÖm cña mçi Vô t­¬ng ®èi khã kh¨n. Vai trß, nghÜa vô cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ ®· ®­îc quy ®Þnh trong NghÞ quyÕt 75/1995/ND-CP cña ChÝnh phñ ban hµnh ngµy 01/5/1995. Sau ®©y lµ mét sè chøc n¨ng cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ ®­îc quy ®Þnh trong NghÞ quyÕt nµy: §Þnh h­íng vµ ®Ò ra chiÕn l­îc thu hót ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi. ChuÈn bÞ vµ ph¸t hµnh danh môc c¸c dù ¸n ­u tiªn trªn cÇn huy ®éng vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi. X©y dùng hÖ thèng quy ®Þnh ph¸p lý liªn quan ®Õn ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t­ FDI nh»m hç trî cho viÖc thùc hiÖn c¸c chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. Ho¹ch ®Þnh c¸c chÝnh s¸ch ®Çu t­ vµ ®­a ra c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn. §­a c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn tíi c¸c Bé, ngµnh liªn quan vµ Uû Ban Nh©n D©n c¸c tØnh ®Ó x©y dùng kÕ ho¹ch thu hót ®Çu t­. H­íng dÉn vµ kiÓm tra viÖc thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc vÒ ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi. §iÒu hµnh c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t­ t¹i ViÖt Nam. Phèi hîp víi c¸c Bé, ngµnh liªn quan ®Ó gi¶i quyÕt tÊt c¶ c¸c vÊn ®Ò quan träng liªn quan ®Õn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi vµ tÊt c¶ c¸c vÊn ®Ò ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n. ThÈm ®Þnh c¸c dù ¸n ®Çu t­ (trõ nh÷ng dù ¸n do Uû Ban Nh©n D©n tØnh vµ ban qu¶n lý khu chÕ xuÊt khu c«ng nghiÖp chÞu tr¸ch nhiÖm thÈm ®Þnh) vµ cÊp giÊy phÐp ®Çu t­.[15] Chøc n¨ng vµ nghÜa vô cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ lµ rÊt réng. Riªng vÒ ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi, vai trß cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ cã vÎ tËp trung vµo viÖc x©y dùng chÝnh s¸ch ®Çu t­ vµ ho¹ch ®Þnh c¸c kÕ ho¹ch còng nh­ chiÕn l­îc xóc tiÕn ®Çu t­. 2.2.1.2. Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ c¸c tØnh vµ thµnh phè Vai trß cña c¸c Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ tØnh, thµnh phè ®· ®­îc ®Ò cËp ®Õn trong rÊt nhiÒu v¨n b¶n ph¸p lý nh­ QuyÕt ®Þnh 852/TTg ngµy 12/11/1995 vÒ viÖc thµnh lËp mét sè c¬ quan t¹i tØnh vµ thµnh phè, hay Th«ng t­ liªn Bé 01/BKH-TTCP/TTLB ngµy 02/01/1996 chØ râ chøc n¨ng, nghÜa vô, quyÒn h¹n vµ tæ chøc c¸c Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ tØnh vµ thµnh phè. Mét sè nghÜa vô ®­îc quy ®Þnh trong Th«ng t­ liªn Bé 01 nh­ sau: Hç trî viÖc thùc thi c¸c chÝnh s¸ch vµ quy ®Þnh ph¸p lý liªn quan ®Õn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi trong tØnh. Thùc hiÖn chøc n¨ng ®iÒu phèi, nhËn c¸c v¨n b¶n ®¨ng ký ®Çu t­ cña c¸c nhµ ®Çu t­ néi ®Þa vµ n­íc ngoµi muèn ®Çu t­ vµo tØnh. Thu thËp c¸c ý kiÕn vµ kiÕn nghÞ cña c¸c nhµ ®Çu t­. CÊp giÊy phÐp theo sù uû th¸c cña Uû Ban Nh©n D©n tØnh. Gãp ý vµ kiÕn nghÞ víi Uû Ban Nh©n D©n tØnh nh»m ®­a ra chÝnh s¸ch phï hîp h¬n víi ®iÒu kiÖn ®Æc thï cña mçi tØnh. Thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng kh¸c theo sù uû quyÒn cña Uû Ban Nh©n D©n tØnh.[16] Vai trß xóc tiÕn ®Çu t­ cña së kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­ c¸c tØnh thµnh kh«ng ®­îc ®Ò cËp mét c¸ch râ rµng trong bÊt kú v¨n b¶n ph¸p lý nµo. Trong hÇu hÕt mäi tr­êng hîp, chøc n¨ng nµy sÏ ®­îc cô thÓ ho¸ trong quyÕt ®Þnh hoÆc h­íng dÉn cña Uû Ban Nh©n D©n tØnh. Mçi Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ ®Òu cã mét v¨n phßng do Phã Gi¸m ®èc Së ®iÒu hµnh ®Ó qu¶n lý c¸c vÊn ®Ò nh­ x¸c ®Þnh nhµ ®Çu t­ tiÒm n¨ng, cÊp giÊy phÐp ®Çu t­, cung cÊp c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn vÒ quy tr×nh tr­íc vµ sau cÊp phÐp. V¨n phßng nµy còng cã thÓ thùc hiÖn chøc n¨ng cung cÊp dÞch vô tæng hîp cho c¸c nhµ ®Çu t­. Mäi c«ng viÖc ®Òu cã thÓ ®­îc thùc hiÖn ë ®©y. V¨n phßng sÏ tù liªn hÖ víi c¸c bé phËn kh¸c vµ c¬ quan chøc n¨ng cã liªn quan ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò ph¸t sinh. Trong thùc tÕ, V¨n phßng th­êng cung øng dÞch vô cÊp phÐp vµ mét sè dÞch vô tr­íc cÊp phÐp. RÊt hiÕm khi c¸c v¨n phßng nµy tham gia vµo c¸c dÞch vô sau cÊp phÐp. T¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh cã mét c¬ quan ®éc lËp mang tªn Trung t©m Xóc tiÕn Th­¬ng m¹i §Çu t­ t­¬ng tù nh­ Trung t©m Xóc tiÕn §Çu t­ §µ N½ng cña thµnh phè §µ N½ng, ®· ®­îc uû quyÒn thùc hiÖn vai trß xóc tiÕn ®Çu t­ trong quyÒn h¹n ph¸p lý cña m×nh. C¶ hai trung t©m nµy ®Òu ho¹t ®éng nh­ nh÷ng v¨n phßng cung cÊp dÞch vô tæng hîp, chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c¸c ho¹t ®éng tr­íc cÊp phÐp cßn Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ cña hai thµnh phè th× chØ chÞu tr¸ch nhiÖm thÈm ®Þnh, cÊp giÊy phÐp vµ qu¶n lý sau cÊp phÐp. Tuy nhiªn hai trung t©m nµy vÉn phèi hîp víi Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ hç trî c¸c nhµ ®Çu t­ trong quy tr×nh cÊp phÐp vµ sau cÊp phÐp nÕu c¸c nhµ ®Çu t­ cã ®Ò nghÞ. 2.2.1.3. Ban qu¶n lý khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghiÖp C¬ cÊu tæ chøc cña Ban qu¶n lý khu chÕ xuÊt vµ khu c«ng nghiÖp ®­îc quy ®Þnh trong NghÞ ®Þnh 36/CP. Do chøc n¨ng chÝnh cña Ban qu¶n lý khu chÕ xuÊt & khu c«ng nghiÖp lµ ®iÒu hµnh vµ ph¸t triÓn ho¹t ®éng cña khu chÕ xuÊt vµ khu c«ng nghiÖp nªn ho¹t ®éng cña hÇu hÕt c¸c phßng ban ®Òu cã liªn quan ®Õn c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi, trong ®ã phßng Qu¶n lý §Çu t­ chÞu tr¸ch nhiÖm thu hót ®Çu t­ vµ cÊp giÊy phÐp ®Çu t­, phßng Qu¶n lý doanh nghiÖp th× ®¶m nhËn c¸c ho¹t ®éng sau cÊp phÐp, c¸c phßng ban kh¸c tiÕn hµnh cÊp giÊy phÐp xuÊt nhËp khÈu vµ giÊy phÐp ho¹t ®éng. Mét sè Ban quan lý khu chÕ xuÊt & khu c«ng nghiÖp cã v¨n phßng cung øng dÞch vô tæng hîp. Khi cã ®Ò nghÞ tõ phÝa nhµ ®Çu t­, c¸c v¨n phßng nµy sÏ phèi hîp víi c¸c phßng ban vµ c¸c c¬ quan chøc n¨ng kh¸c bªn ngoµi khu chÕ xuÊt & khu c«ng nghiÖp. Vai trß xóc tiÕn ®Çu t­ cña Ban qu¶n lý khu chÕ xuÊt & khu c«ng nghiÖp kh«ng ®­îc ®Ò cËp ®Õn trong c¸c v¨n b¶n ph¸p quy mµ tuú thuéc vµo thÈm quyÒn cña Ban qu¶n lý do UBND tØnh quy ®Þnh. 2.2.2. C¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t­ hiÖn nay t¹i ViÖt Nam ë thêi ®iÓm hiÖn t¹i, ViÖt Nam ch­a cã ®­îc mét chiÕn l­îc xóc tiÐn ®Çu t­ ®ång bé ë tÇm quèc gia. Sù thiÕu hôt nµy ®· gãp phÇn ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t­ ë c¸c vïng vµ c¸c ®Þa ph­¬ng. Kh«ng cã c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t­ ®Þa ph­¬ng nµo nhËn ®­îc sù hç trî cña chÝnh phñ trong viÖc thùc hiÖn chiÕn l­îc. MÆc dï mçi tØnh, mçi ®Þa ph­¬ng ®Òu dùa vµo chiÕn l­îc xóc tiÕn riªng cña m×nh nh­ng ®a sè c¸c Së KÕ ho¹ch & §Çu t­, c¸c Ban qu¶n lý khu chÕ xuÊt & khu c«ng nghiÖp ®Òu ch­a cã mét kh¸i niÖm râ rµng vÒ xóc tiÕn ®Çu t­. Bªn c¹nh ®ã cßn xuÊt hiÖn c¸c vÊn ®Ò trôc trÆc trong viÖc phèi hîp ho¹t ®éng gi÷a c¬ quan trung ­¬ng vµ ®Þa ph­¬ng.[17] So víi c¸ tØnh MiÒn B¾c th× khu vùc phÝa Nam tá ra quan t©m nhiÒu h¬n ®Õn c«ng t¸c xóc tiÕn ®Çu t­, tÝch cùc vµ s¸ng t¹o h¬n trong viÖc ®Ò ra c¸c chiÕn l­îc vµ ch­¬ng tr×nh xóc tiÕn. Do ®ã c¸c tØnh nh­ B×nh D­¬ng, §ång Nai ®· trë thµnh c¸c ®Þa ®iÓm hÊp dÉn ®èi víi c¶ ®Çu t­ néi ®Þa vµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. 2.2.2.1. T¹o dùng h×nh ¶nh ViÖt Nam ch­a g©y dùng ®­îc mét h×nh ¶nh Ên t­îng trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. Theo ý kiÕn cña mét Gi¸m ®èc ng­êi n­íc ngoµi cña mét khu c«ng nghiÖp ho¹t ®éng t­¬ng ®èi thµnh c«ng th× ViÖt Nam gÆp trôc trÆc ë kh©u quan hÖ víi c«ng chóng.[17] ë c¸c n­íc Ph­¬ng T©y, c¸i tªn ViÖt Nam vÉn gîi nhiÒu liªn t­ëng ®Õn chiÕn tranh vµ th«ng ®iÖp ViÖt Nam lµ mét ®Êt n­íc hoµ b×nh ®ang trªn con ®­êng ph¸t triÓn vÉn ch­a trë nªn quen thuéc vµ nhiÒu n¬i trªn thÕ giíi c¸c nhµ ®Çu t­ tiÒm n¨ng Ch©u ¢u vµ Ch©u Mü ®Æc biÖt cßn mét nhËn thøc míi vÒ ViÖt Nam. MÆc dï ngµnh Du lÞch ®· t­¬ng ®èi thµnh c«ng trong viÖc truyÒn t¶i th«ng ®iÖp nµy ®Õn víi thÕ giíi th× giíi ®Çu t­ d­êng nh­ vÉn ch­a tiÕp nhËn ®­îc nã. Trong cuéc ®iÒu tra chÊt l­îng ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t­ t¹i ViÖt Nam cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­, 45% c¸c nhµ ®Çu t­ ®­îc hái ý kiÕn trong cuéc ®iÒu tra nµy cã ®­îc hiÓu biÕt ë møc t­¬ng ®èi vÒ ViÖt Nam cßn 20% th× hiÓu biÕt rÊt Ýt.[17] MÆc dÇu vËy, ë thêi ®iÓm hiÖn t¹i, ViÖt Nam vÉn ch­a cã ®­îc mét chiÕn l­îc ®ñ m¹nh mÏ ®Ó t¹o dùng ®­îc mét h×nh ¶nh Ên t­îng tr­íc giíi ®Çu t­ quèc tÕ. Tuy vËy tõ sau sù kiÖn khñng bè n­íc Mü x¶y ra vµo th¸ng 11/2001, giíi ®Çu t­ ®· b¾t ®Çu quan t©m ®Õn ViÖt Nam vµ coi ®©y lµ mét trong nh÷ng ®iÓm ®Çu t­ an toµn víi ­u ®iÓm lµ sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ vµ tèc ®é t¨ng tr­ëng nhanh. §©y lµ thêi ®iÓm thuËn lîi ®Ó chóng ta tÝch cùc xóc tiÕn c¸c ho¹t ®éng t¹o dùng h×nh ¶nh 2.2.2.2. TËp trung vËn ®éng c¸c nhµ ®Çu t­ tiÒm n¨ng Cho tíi nay, c¸c biÖn ph¸p phæ biÕn ®­îc sö dông ®Ó h­íng tíi c¸c nhµ ®Çu t­ tiÒm n¨ng lµ: ph¸t hµnh s¸ch qu¶ng c¸o, c¸c trang web ®iÖn tö vµ tæ chøc c¸c cuéc héi th¶o giíi thiÖu ë n­íc ngoµi. S¸ch qu¶ng c¸o: HÇu hÕt mäi tæ chøc xóc tiÕn ®Çu t­ ®Òu ph¸t hµnh c¸c quyÓn s¸ch qu¶ng c¸o trong ®ã giíi thiÖu râ rµng vÒ môc ®Ých ph¸t hµnh vµ ®­a ra mét sù m« t¶ ng¾n gän vÒ c¸c c¬ héi ®Çu t­ t¹i ViÖt Nam. C¸c th«ng tin ®­îc cung cÊp ë ®©y chñ yÕu liªn quan ®Õn luËt ®Çu t­ vµ danh s¸ch c¸c dù ¸n ­u tiªn. Tû lÖ c¸c lo¹i tµi liÖu ph¸t hµnh ®­îc tæng hîp trong b¶ng d­íi ®©y: B¶ng 2- Tû lÖ c¸c lo¹i tµi liÖu ®­îc ph¸t hµnh cho môc ®Ých vËn ®éng c¸c nhµ ®Çu t­ tiÒm n¨ng: Lo¹i th«ng tin Tû lÖ (%) H­íng dÉn ®Çu t­ 35 Giíi thiÖu chung 19 Giíi thiÖu LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi 43 Danh s¸ch c¸c khu chÕ xuÊt vµ khu c«ng nghiÖp 20 Danh s¸ch c¸c dù ¸n ­u tiªn 26 Danh s¸ch c¸c ®èi t¸c ®Çu t­ tiÒm n¨ng 6 C¸c lo¹i tµi liÖu kh¸c 5 Nguån: §iÒu tra vÒ chÊt l­îng ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t­ t¹i ViÖt Nam, Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­, 6/2003 C¸c lo¹i s¸ch qu¶ng c¸o trªn ®©y ®· gãp phÇn ®­a ®Õn cho c¸c nhµ ®Çu t­ tiÒm n¨ng mét h×nh ¶nh râ rµng h¬n vÒ ®Êt n­íc ViÖt Nam còng nh­ c¬ héi ®Çu t­ t¹i ViÖt Nam. Tuy nhiªn kh«ng ph¶i kh«ng cã nh÷ng tån t¹i trong viÖc ph¸t hµnh s¸ch qu¶ng c¸o. VÊn ®Ò lín nhÊt ë ®©y lµ chÊt l­îng s¸ch ®­îc tèt vµ th«ng tin kh«ng ®­îc cËp nhËt. Bªn c¹nh ®ã viÖc ph©n phèi s¸ch còng ch­a ®­îc tiÕn hµnh mét c¸ch kÞp thêi khi c¸c nhµ ®Çu t­ cã nhu cÇu. Hµng n¨m, Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ vµ c¸c Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ ®Òu ph¸t hµnh danh s¸ch c¸c dù ¸n ­u tiªn cÇn huy ®éng vèn FDI. Tuy nhiªn c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi còng ch­a tá ra h­ëng øng tÝch cùc do ®ã kÕt qña huy ®éng ch­a cao. Nguyªn nh©n cã thÓ lµ c¸c vÊn ®Ò sau: Tr­íc hÕt b¶n danh s¸ch ch­a cung cÊp nh÷ng th«ng tin hÊp dÉn c¸c nhµ ®Çu t­ nh­ c¸c th«ng tin vÒ lîi nhuËn thu ®­îc, t×nh tr¹ng cña h¹ tÇng c¬ së, gi¸ c¶ ®Çu t­, nguån nh©n c«ng vµ chi phÝ nh©n c«ng, kh¶ n¨ng tiÕp cËn thÞ tr­êng,... MÆc dï nh÷ng chÝnh s¸ch ­u ®·i vµ tµi chÝnh còng ®­îc ghi râ trong c¸c danh s¸ch nµy, mèi quan t©m hµng ®Çu cña c¸c nhµ ®Çu t­ l¹i lµ vÊn ®Ò hä sÏ thu ®­îc bao nhiªu lîi nhuËn khi ®Çu t­ vµo c¸c dù ¸n nµy. Ng­îc l¹i, mét sè th«ng tin ®­îc cung cÊp trong b¶n danh s¸ch l¹i khiÕn c¸c nhµ ®Çu t­ c¶m thÊy bÞ h¹n chÕ sù linh ho¹t khi ®­a ra c¸c quyÕt ®Þnh ®Çu t­. Quy ®Þnh vÒ h×nh thøc ®Çu t­ vµ quy m« dù ¸n trong b¶n danh s¸ch cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ vµ c¸c Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ lµ mét trong c¸c th«ng tin kiÓu nµy. B¶n danh s¸ch cña Hµ Néi thËm chÝ cßn chøa ®ùng c¸c con sè ­íc tÝnh vèn ph¸p ®Þnh vµ vèn vay, phÇn vèn gãp cña bªn ViÖt Nam, thêi gian cña dù ¸n vµ tû lÖ xuÊt khÈu,... §©y hÇu hÕt lµ c¸c vÊn ®Ò rÊt nh¹y c¶m cÇn nhiÒu sù tÝnh to¸n vµ c©n nh¾c. Dï ®ã chØ lµ c¸c th«ng tin ®Ó tham kh¶o nh­ng nã còng phÇn nµo khiÕn c¸c nhµ ®Çu t­ c¶m thÊy bÞ h¹n chÕ. Mét vµi nhµ ®Çu t­ cßn cho r»ng c¸c b¶n danh s¸ch nµy ®­îc ®Ò ra trªn c¬ së mèi quan t©m cña chÝnh phñ chø kh«ng ph¶i cña c¸c nhµ ®Çu t­ vµ hä nghi ngê vÒ kh¶ n¨ng sinh lîi cña dù ¸n.[17] Theo kinh nghiÖm cña Trung Quèc th× viÖc c«ng bè danh s¸ch dù ¸n ­u tiªn ch­a ph¶i lµ mét ph­¬ng thøc xóc tiÕn ®Çu t­ FDI tèt bëi nã khiÕn c¸c nhµ ®Çu t­ cã c¶m gi¸c nh­ hä ®ang ho¹t ®éng trong mét nÒn kinh tÕ "KÕ ho¹ch". Bëi vËy, thay v× ®­a ra danh s¸ch c¸c dù ¸n, Trung Quèc ngê ®©y chØ nªu tªn c¸c vïng miÒn kªu gäi ®Çu t­ FDI.[18] C¸c trang web ®iÖn tö: RÊt nhiÒu c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t­ ®· hoÆc ®ang dù ®Þnh lËp trang web ®iÖn tö cho môc tiªu vËn ®éng ®Çu t­. §©y lµ mét c«ng cô h÷u hiÖu bëi th«ng tin kh«ng nh÷ng ®­îc truyÒn t¶i nhanh, kh«ng bÞ giíi h¹n bëi vÞ trÝ ®Þa lý nh­ c¸c c«ng cô kh¸c mµ cßn mang tÝnh chÊt hai chiÒu. Th«ng tin ph¶n håi kÞp thêi tõ phÝa c¸c nhµ ®Çu t­ lµ c¬ së ®Ó c¸c c¬ quan xóc tiÕn ®iÒu chØnh chÊt l­îng ho¹t ®éng cña m×nh cho phï hîp. Néi dung c¸c th«ng tin cung cÊp trªn trang web th­êng bao gåm c¸c th«ng tin vÒ: Chøc n¨ng ho¹t ®éng cña c¬ quan xóc tiÕn C¸c bµi miªu t¶ chi tiÕt vÒ h×nh ¶nh ®Êt n­íc vµ t×nh h×nh kinh tÕ ViÖt Nam hiÖn nay Danh s¸ch c¸c dù ¸n ®· ®Çu t­ vµ c¸c dù ¸n ®ang kªu gäi ®Çu t­ LuËt ®Çu t­, t×nh h×nh ng©n hµng vµ Tµi chÝnh, xuÊt nhËp khÈu, h¶i quan, khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghiÖp... §Þa chØ c¸c kh¸ch s¹n, ng©n hµng, c¸c tæ chøc t­ vÊn, c¸c h·ng hµng kh«ng ... Bªn c¹nh ®ã c¸c trang web còng th­êng cã c¸c ®­êng kÕt nèi trùc tuyÕn phôc vô cho viÖc ®¨ng ký cÊp phÐp hay ®¨ng ký sö dông c¸c dÞch vô ®Çu t­ qua m¹ng. Tuy nhiªn, chÊt l­îng c¸c trang web nµy ch­a cao, th«ng tin cßn nghÌo nµn vµ thiÕt kÕ ch­a chuyªn nghiÖp. Thªm vµo ®ã, c¸c trang web nµy kh«ng ®­îc cËp nhËt th­êng xuyªn, thiÕu c¸c c¬ së d÷ liÖu ®Çy ®ñ nªn ch­a phôc vô thiÕt thùc cho nhu cÇu t×m hiÓu c¸c c¬ héi ®Çu t­. Trang web cña Trung t©m xóc tiÕn Th­¬ng m¹i §Çu t­ thµnh phè Hå ChÝ Minh ®­îc coi lµ t­¬ng ®èi cã chÊt l­îng vÒ mÆt thiÕt kÕ còng nh­ tÝnh cËp nhËp cña th«ng tin so víi trang web cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ hay Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ thµnh phè Hå ChÝ Minh. B¶ng d­íi ®©y thèng kª ý kiÕn ®¸nh gi¸ cña c¸c nhµ ®Çu t­ vÒ mét sè trang web cña c¸c c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t­ trong khu vùc: B¶ng 3- §¸nh gi¸ chÊt l­îng c¸c trang Web cña c¸c Uû ban xóc tiÕn ®Çu t­ trong khu vùc Néi dung ®¸nh gi¸ Th¸i Lan (BOI) Malaixia (MiDA) Philippin (BOI) Trung Quèc (FDI) ViÖt Nam (MPI) ViÖt Nam (ITPC) ChÊt l­îng thiÕt kÕ A A A B C A D÷ liÖu c¬ së vÌ kinh tÕ vÜ m« A A A A C B C¸ch thøc ho¹t ®éng kinh doanh A B B B D B C¸c th«ng tin ph¸p luËt A A B A B A Gi¸ c¶ ®Çu t­ A A A B D B C¬ së d÷ liÖu c¸c dù ¸n A B B KÕt nèi víi c¸c dÞch vô A A A A B A KÕt nèi víi chÝnh phñ A A A A B A Ho¹t ®éng ®Çu t­ vµo c¸c lÜnh vùc A A B B D C Email A A A A A A §iÒu tra ph¶._.nh ®iÓm m¹nh còng nh­ ®iÓm yÕu cña m×nh - cã nghÜa lµ cÇn x¸c ®Þnh kh¶ n¨ng vµ nh÷ng lîi thÕ thu hót cña ViÖt Nam. Dùa trªn nh÷ng ph©n tÝch vÒ nh÷ng lîi thÕ c¹nh tranh cña m«i tr­êng ®Çu t­ t¹i ViÖt Nam, ViÖt Nam ®ang cã rÊt nhiÒu lîi thÕ nh­: M«i tr­êng kinh tÕ - chÝnh trÞ æn ®Þnh. VÞ trÝ chiÕn l­îc t¹i §«ng D­¬ng vµ §«ng Nam ¸ víi tiÒm n¨ng trë thµnh mét thÞ tr­êng chÝnh cña khu vùc. Lùc l­îng nh©n c«ng trÎ, ®«ng ®¶o vµ chi phÝ thÊp. KÕt qu¶ ph©n tÝch ngµnh nghÒ ®· cho thÊy chÝnh phñ tr­íc tiªn cÇn tËp trung vµo nh÷ng ngµnh cã c¸c tiªu chuÈn cô thÓ ®ang ®­îc c¶ ChÝnh phñ vµ c¸c nhµ ®Çu t­ ®Òu ®¸nh gi¸ cao nh­: Ngµnh dÇu má vµ khÝ ®èt. C«ng nghiÖp ®iÖn tö. C«ng nghiÖp ho¸ chÊt. C«ng nghiÖp sîi. GiÇy dÐp. C¸c s¶n phÈm b»ng da. Nh÷ng ngµnh sau ®©y ®­îc chÝnh phñ ®¸nh gi¸ cao nh­ng theo ý kiÕn c¸c nhµ ®Çu t­ th× chØ ë møc trung b×nh. Còng cã thÓ tËp trung vµo c¸c ngµnh nµy, tuú theo môc tiªu vµ nguån lùc cña c¸c c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t­. §ã lµ: C«ng nghiÖp m¸y mãc C«ng nghÖ th«ng tin C«ng nghiÖp chÕ biÕn c¸c s¶n phÈm tõ c¸ C«ng nghiÖp chÕ biÕn s¶n phÈm n«ng nghiÖp C«ng nghiÖp dÖt X©y dùng h¹ tÇng c¬ së c¸c khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt. Còng cÇn ph¶i chó ý r»ng chÊt l­îng xóc tiÕn ®Çu t­ kh«ng ph¶i lµ sù ph©n tÝch tÜnh vµ cè ®Þnh. NÒn kinh tÕ toµn cÇu, nÒn kinh tÕ tõng khu vùc, tõng quèc gia vµ tõng ®Þa ph­¬ng lu«n cã sù thay ®æi. CÇn quan t©m tíi nh÷ng yÕu tè nµy ®Ó t×m ra nh÷ng nhµ ®Çu t­ tiÒm n¨ng. Trong bèi c¶nh cña c¹nh tranh gay g¾t gi÷a c¸c quèc gia thu hót FDI, c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t­ quèc gia, c¸c v¨n phßng ®¹i diÖn còng nh­ c¸c c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t­ ®Þa ph­¬ng cµng ph¶i chó träng x¸c ®Þnh kh«ng chØ c¸c ngµnh mµ c¶ nh÷ng ho¹t ®éng, nh÷ng khu vùc kinh tÕ míi... ®Ó cã thÓ n©ng lîi thÕ cña khu vùc lªn møc tèi ®a. Mét quèc gia hay mét khu vùc chØ cã ®­îc nh÷ng lîi thÕ c¹nh tranh tõ nh÷ng lÜnh vùc hay s¶n phÈm tù nhiªn cña m×nh. ViÖc x¸c ®Þnh nh÷ng s¶n phÈm vµ lÜnh vùc ®ã ®Ó tËp trung vµo lµ rÊt cÇn thiÕt ®èi víi tõng ®Þa ph­¬ng. Khi ®· x¸c ®Þnh ®­îc c¸c ngµnh mòi nhän th× mét ®iÒu quan träng n÷a lµ ph¶i x¸c ®Þnh nh÷ng ph©n ®o¹n thÞ tr­êng cã tiÒm n¨ng ®Çu t­. C¸ch ph©n ®o¹n thÞ tr­êng cña marketing còng cã thÓ ®­îc ¸p dông t¹i ®©y. §ã lµ ph©n ®o¹n theo kinh tÕ, ®Þa lý, nh©n khÈu häc vµ t©m lý häc. §èi víi ®Çu t­ n­íc ngoµi th×, ®Þa lý vµ kinh tÕ lµ hai yÕu tè cÇn quan t©m nhÊt. Ch¼ng h¹n, khi ph©n ®o¹n thÞ tr­êng theo khu vùc ®Þa lý th× c¸c c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t­ t¹i ViÖt Nam cÇn tËp trung vµo nh÷ng n­íc sau: Ngµnh N­íc ®Çu t­ - Sîi vµ dÖt - §µi Loan, Hµn Quèc, Hång K«ng, Singapore - Da, giµy dÐp - §µi Loan, Hµn Quèc, NhËt B¶n, Hång K«ng, Singapore - §iÖn tö - NhËt, Mü, EU, Hµn Quèc - Dçu má & khÝ ®èt - Mü, EU, Malaysia, Nga - ChÕ biÕn thùc phÈm - §µi Loan, Hµn Quèc, NhËt B¶n, EU - C«ng nghÖ th«ng tin - Mü, NhËt (phÇn cøng), EU, Singapore - Ho¸ chÊt - Mü, EU, NhËt, Hµn Quèc - M¸y mãc - NhËt B¶n, Hµn Quèc - X©y dùng h¹ tÇng c¬ së cho khu chÕ xuÊt vµ khu c«ng nghiÖp - NhËt B¶n, Singapore, Indonesia, Hµn Quèc C¸c chiÕn l­îc träng ®iÓm tËp trung vµo c¸c ngµnh mòi nhän còng cÇn ®­îc xem xÐt vÒ mÆt c¬ cÊu còng nh­ c¸c kü thuËt s¶n xuÊt vµ dùa vµo nh÷ng ph©n tÝch ®ã ®Ó ph¸t triÓn nh÷ng chÝnh s¸ch, chiÕn l­îc marketing cho tõng ngµnh cô thÓ: Ngµnh TËn dông vèn TËn dông søc lao ®éng Nguån tµi nguyªn NÒn t¶ng c«ng nghÖ NÒn t¶ng xuÊt khÈu - Sîi x x - DÖt x x - Da/giµy dÐp x x - §iÖn tö* x x - DÇu má, khÝ ®èt x x x - C«ng nghÖ th«ng tin: x + PhÇn cøng x + PhÇn mÒm x - Ho¸ chÊt x - M¸y mãc** x x x - X©y dùng h¹ tÇng c¬ së cho khu chÕ xuÊt vµ khu c«ng nghiÖp x - ChÕ biÕn thùc phÈm x x X * ViÖc ph¸t triÓn ngµnh nµy tuú thuéc tõng giai ®o¹n s¶n phÈm, tõng ph­¬ng thøc s¶n xuÊt. Ng­êi ta hy väng ngµnh nµy sÏ cã Ýt nh÷ng c«ng nh©n ph¶i lµm viÖc 3 ca h¬n. ** Ngµnh nµy bao gåm nhiÒu s¶n phÈm kh¸c nhau mµ tÝnh chÊt cña mçi s¶n phÈm còng rÊt ®a d¹ng. Tuy nhiªn, mäi chiÕn l­îc xóc tiÕn ®èi víi mét ngµnh hoÆc mét vïng cô thÓ sÏ kh«ng cã t¸c dông hoÆc kh«ng kh¶ thi mµ Uû ban xóc tiÕn ®Çu t­ quèc gia ch­a ®­îc thµnh lËp vµ mét chiÕn l­îc ph¸t triÓn chung cho c¶ nÒn kinh tÕ ch­a ®­îc sù phª duyÖt cña c¸c cÊp cã thÈm quyÒn. ChiÕn l­îc xóc tiÕn ®Çu t­ cÇn linh ho¹t vµ viÖc x©y dùng chiÕn l­îc nµy ph¶i lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò ­u tiªn hµng ®Çu cña Uû ban xóc tiÕn ®Çu t­ quèc gia vµ c¸c c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t­ cã liªn quan. 3.2.5. C¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­ Cã thÓ nãi r»ng viÖc xóc tiÕn ®Çu t­ lµ viÖc “b¸n c¬ héi ®Çu t­” cho c¸c nhµ ®Çu t­ tiÒm n¨ng. Mét ch­¬ng tr×nh marketing sÏ cã thÓ kh«ng thµnh c«ng nh­ mong muèn nÕu cã “s¶n phÈm tåi”. T¹o ra mét m«i tr­êng ®Çu t­ tèt lµ t¹o ra mét s¶n phÈm tèt. HiÖn nay, mÆc dï cã nh÷ng tµi liÖu ®¸ng kÓ nh­ng m«i tr­êng ®Çu t­ cña ViÖt Nam vÉn ch­a thÓ c¹nh tranh ®­îc víi c¸c n­íc nh­ Trung Quèc hay c¸c n­íc trong ASEAN 5. C¸c nhµ ®Çu t­ vÉn cßn lo ng¹i vÒ tèc ®é c¶i tæ nÒn kinh tÕ vµ rÊt nhiÒu ng­êi trong sè hä ®· rÊt thÊt väng khi ®Çu t­ vµo ViÖt Nam. NÕu ViÖt Nam muèn thu hót ®­îc nguån FDI th× nhÊt thiÕt ph¶i tiÕn hµnh c¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­ cña m×nh. §· cã rÊt nhiÒu b¸o c¸o vµ nghiªn cøu vÒ vÊn ®Ò nµy vµ còng ®· cã nhiÒu ®Ò xuÊt ®­îc ®­a ra nh»m c¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­ t¹i ViÖt Nam. Trong ng¾n h¹n, môc tiªu chÝnh cña VNIPA lµ ph¶i lÊy l¹i lßng tin cña c¸c nhµ ®Çu t­ th«ng qua c¸c biÖn ph¸p nh­: Tr¸nh ®­a ra nh÷ng chÝnh s¸ch vµ ®Þnh chÕ mét c¸ch bÊt ngê. T¨ng c­êng c¶i tæ c¬ cÊu qu¶n lý. Gi¶m bít chi phÝ kinh doanh b»ng c¸ch c¾t bá hÖ thèng hai gi¸ vµ c¸c chi phÝ kh«ng chÝnh thøc. Ph¸t triÓn chiÕn l­îc ph¸t triÓn chung cho tõng khu vùc. T¨ng c­êng x©y dùng h×nh ¶nh cña m×nh. Trong trung h¹n (3 – 5 n¨m) ViÖt Nam cÇn cã mÆt trong nhãm 25 n­íc thu hót ®Çu t­ nhÊt cña FDI Confidence Index. §Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy ViÖt Nam cÇn ph¶i: X©y dùng néi dung luËt ®Çu t­ c¬ b¶n chø kh«ng chØ lµ c¸c chÝnh s¸ch FDI. X©y dùng kÕ ho¹ch cô thÓ nh»m thùc thi c¸c chÝnh s¸ch. Xo¸ bá hoµn toµn sù ph©n biÖt gi÷a khu vùc Nhµ n­íc vµ t­ nh©n. N©ng cao chÊt l­îng h¹ tÇng c¬ së phÇn cøng vµ phÇn mÒm nh­ hÖ thèng giao th«ng, ng©n hµng vµ tµi chÝnh, gi¸o dôc vµ ®µo t¹o. T¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn thuËn lîi cho khu vùc kinh tÕ t­ nh©n. Gi¶m bít sù can thiÖp cña Nhµ n­íc vµo ho¹t ®éng cña c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t­ quèc gia. 3.2.6. C¶i thiÖn kü thuËt xóc tiÕn ®Çu t­. Cã rÊt nhiÒu kü thuËt xóc tiÕn ®Çu t­ kh¸c nhau nh­ng cã thÎ ph©n lµm 3 d¹ng chÝnh: Kü thuËt t¹o dùng h×nh ¶nh - ®©y lµ nh÷ng kü thuËt nh»m x©y dùng h×nh ¶nh vµ thay ®æi nh÷ng Ên t­îng ®Çu t­ vµo mét quèc gia. Kü thuËt vËn ®éng c¸c nhµ ®Çu t­ tiÒm n¨ng - §©y lµ nh÷ng kü thuËt tËp trung xóc tiÕn ®Çu t­ trùc tiÕp. DÞch vô ®Çu t­ - §©y lµ nh÷ng kü thuËt nh»m n©ng cÊp dÞch vô dµnh cho c¸c nhµ ®Çu t­ hiÖn t¹i vµ tiÒm n¨ng. C¬ quan xóc tiÕn ®Çu t­ nh×n chung sÏ ®¶m nhiÖm c¶ 3 ho¹t ®éng nµy. Tuy nhiªn, x¸c ®Þnh kh©u nµo cÇn ­u tiªn h¬n c¶ trong qu¸ tr×nh xóc tiÕn l¹i phô thuéc vµo tõng quèc gia, c¸c yªu cÇu ®Çu t­, nguån lùc, chÝnh s¸ch vµ thÓ chÕ cña quèc gia ®ã còng nh­ c¸c ®iÒu kiÖn thÞ tr­êng trong n­íc vµ quèc tÕ. Møc ®é ­u tiªn ®ã còng thay ®æi theo thêi gian vµ tuú vµo giai ®o¹n ph¸t triÓn cña quèc gia ®ã. 3.2.6.1. ChiÕn l­îc vµ kü thuËt t¹o dùng h×nh ¶nh. Trong bÊt cø m«i tr­êng thay ®æi nµo còng lu«n cã mét kho¶ng c¸ch gi÷a nhËn thøc vµ thùc tiÔn. §iÒu nµy hoµn toµn ®óng ®èi víi nh÷ng nÒn kinh tÕ ®ang thùc hiÖn nh÷ng c¶i c¸ch nh­ ViÖt Nam. ViÖt Nam ®ang ë trong giai ®o¹n x©y dùng nÒn kinh tÕ víi tèc ®é rÊt cao nh­ng nh÷ng nhµ ®Çu t­ l¹i cã thÓ ch­a biÕt tíi nh÷ng thay ®æi ®ã. Theo nh÷ng ®iÒu tra cho thÊy th× do th«ng tin kh«ng ®Õn ®­îc hoÆc khã ®Õn víi c¸c nhµ ®Çu t­ nªn hä ch­a nhËn thøc ®­îc sù thay ®æi nhanh chãng ®ã cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam. Lµm cho c¸c nhµ ®Çu t­ nhËn ra nh÷ng ®Çu t­ vµ m«i tr­êng ®Çu t­ lµ mét trong nh÷ng c«ng ®o¹n cña qu¸ tr×nh xóc tiÕn. Thªm vµo ®ã nhËn thøc cña c¸c nhµ ®Çu t­ tiÒm n¨ng vÒ mét ViÖt Nam ®ang ph¸t triÓn manh mÏ cßn rÊt thÊp. Mét sè nhµ ®Çu t­ vÉn cßn coi ViÖt Nam nh­ mét ®Êt n­íc chiÕn tranh. §Æc biÖt lµ c¸c nhµ ®Çu t­ Hoa Kú vµ T©y ¢u. Mét chiÕn dÞch t¹o dùng h×nh ¶nh còng sÏ rÊt cÇn thiÕt ®Ó g¹t bá nh÷ng Ên t­îng tiªu cùc vÒ quèc gia ®ång thêi khiÕn cho kh«ng chØ nh÷ng nhµ ®Çu t­ mµ tÊt c¶ mäi ng­êi ®Òu nhËn thÊy ViÖt Nam ®ang më cöa vµ ®ang trªn ®µ hoµ nhËp víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi. ChiÕn dÞch t¹o dùng h×nh ¶nh nh»m vµo hai môc tiªu chÝnh: N©ng cao nhËn thøc vÒ ViÖt Nam. Thay ®æi quan ®iÓm cña c¸c nhµ ®Çu t­ vÒ ViÖt Nam. Sau ®©y lµ mét sè ph­¬ng ph¸p Marketing hiÖu qu¶ th­êng ®­îc ¸p dông trong c¸c chiÕn l­îc t¹o dùng h×nh ¶nh: X©y dùng mét khÈu hiÖu tËp trung lµm th«ng ®iÖp göi ®Õn c¸c nhµ ®Çu t­. §Ó tr¸nh lÉn lén vµ ®¹t hiÖu qu¶ cao th× viÖc x©y dùng mét khÈu hiÖu xóc tiÕn chung cho ViÖt Nam lµ hÕt søc cÇn thiÕt. ViÖc nµy ph¶i do c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t­ quçc gia tiÕn hµnh víi sù céng t¸c cña c¸c c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t­ ®Þa ph­¬ng ngay c¶ khi hä muèn göi nh÷ng th«ng ®iÖp thu hót riªng tíi c¸c nhµ ®Çu t­. KhÈu hiÖu chung nµy sÏ ®­îc sö dông nh»m n©ng cao h×nh ¶nh cña quèc gia trong giíi ®Çu t­ nãi chung vµ c¶ trong nh÷ng khu vùc träng ®iÓm nãi riªng. C¸c khÈu hiÖu ph¶i ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu sau: Ph¶n ¸nh nh÷ng g× c¸c nhµ ®Çu t­ ®ang t×m kiÕm. Nhu cÇu cña c¸c nhµ ®Çu t­ nãi chung th­êng nh»m n©ng cao hiÖu suÊt vµ lîi nhuËn. KhÈu hiÖu cÇn thÓ hiÖn cho c¸c nhµ ®Çu t­ thÊy ViÖt Nam sÏ gióp hä tho¶ m·n ®­îc nh÷ng nhu cÇu Êy b»ng c¸ch nµo. Ch¼ng h¹n cã thÓ nhÊn m¹nh vµo nguån nh©n lùc dåi dµo, cã tr×nh ®é víi chi phÝ nh©n c«ng rÊt thÊp t¹i ViÖt Nam. Ph¶n ¸nh nh÷ng lîi thÕ riªng cña ViÖt Nam. §Ó nhÊn m¹nh h×nh ¶nh ViÖt Nam trong m¾t ng­êi n­íc ngoµi, c¸ch thøc nµy cÇn ph¶i kh¼ng ®Þnh nh÷ng thÕ m¹nh cña quèc gia nh­ vÞ trÝ chiÕn l­îc t¹i §«ng D­¬ng vµ §«ng Nam ¸, quyÕt t©m m¹nh mÏ cña ChÝnh phñ vµ nh©n d©n trong c«ng cuéc ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ. ChÝnh x¸c vµ ch©n thùc. ViÖc qu¶ng c¸o kh«ng ®óng sù thËt sÏ g©y mét Ên t­îng tiªu cùc vµ lµm ph¸t sinh thªm nh÷ng khã kh¨n kh¸c. NhÊt qu¸n - KhÈu hiÖu cÇn ph¶i ®­îc truyÒn b¸ r«ng r·i vµ ®­îc thÓ hiÖn qua thèng nhÊt trong c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t­. C¸c ho¹t ®éng Marketing cña ChÝnh phñ vµ ®Þa ph­¬ng ph¶i cã sù phï hîp ¨n khíp víi nhau ®Ó tr¸nh sù hiÒu nhÇm tõ phÝa c¸c nhµ ®Çu t­. Mét sè vÝ dô vÒ khÈu hiÖu Marketing cã thÓ lµ: VÞ trÝ chiÕn l­îc ( §«ng D­¬ng vµ §«ng Nam ¸). * æn ®Þnh nhÊt. * TiÕn bé nhÊt. * Cöa ngâ cña khu vùc. Mét x· héi ®Þnh h­íng gi¸o dôc. ChÝnh phñ vµ nh©n d©n ñng hé m¹nh mÏ c¶i c¸ch kinh tÕ. Lùc l­îng lao ®éng trÎ cã tr×nh ®é trªn 40 triÖu ng­êi. M«i tr­êng hoµ b×nh vµ an toµn. Cam kÕt thay ®æi. Sö dông hiÖu qu¶ c¸c c«ng cô t¹o dùng h×nh ¶nh : * S¸ch giíi thiÖu: MÆc dï hiÖn nay ®· cã mét sè c«ng cô hiÖn ®¹i kh¸c nh­ CD-ROM, Internet nh­ng mét tËp s¸ch giíi thiÖu máng vÒ nh÷ng ho¹t ®éng cña c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t­ quèc gia cã thÓ cung cÊp cho c¸c nhµ ®Çu t­ nh÷ng th«ng tin vÒ tÝnh chuyªn nghiÖp còng nh­ c¸c dÞch vô cã thÓ cung cÊp. Ng­îc l¹i mét b¶n giíi thiÖu nghÌo nµn cã thÓ ®­a ra nh÷ng th«ng tin kh«ng chÝnh x¸c hoÆc nh÷ng tiªu chÝ yÕu kÐm vÒ dÞch vô ®Çu t­. §Ó cã ®­îc hiÖu qu¶ cao nªn thuª nh÷ng c«ng ty chuyªn nghiÖp ®Ó t­ vÊn vµ thiÕt kÕ b¶n giíi thiÖu nµy. * Tê r¬i: Chøa ®ùng mét ®Õn hai trang th«ng tin vÒ ®Þa ®iÓm ( n­íc hoÆc tØnh thµnh) göi tíi c¸c nhµ ®Çu t­ tiÒm n¨ng. Nh÷ng th«ng tin bao gåm: ChÝnh s¸ch kinh tÕ vµ ngµnh nghÒ. C¸c lÜnh vùc vµ ngµnh nghÒ chÝnh. Vèn FDI vµ hµng FDI hµng n¨m. T×nh h×nh th­¬ng m¹i bao gåm c¶ xuÊt nhËp khÈu. Th«ng tin vÒ m«i tr­êng ®Çu t­ nh­ GDP, tèc ®é t¨ng GDP, tû gi¸ hèi ®o¸i, … ®­îc ®¸nh gi¸ qua c¸c tæ chøc nh­ Moody, Standard & Poor … LuËt lao ®éng bao gåm c¶ chi phÝ nh©n c«ng chÝnh s¸ch vµ tiÒn l­¬ng, tæ chøc th­¬ng m¹i… Tr×nh ®é d©n trÝ. Thñ tôc h¶i quan. ThuÕ. H¹ tÇng c¬ së. C¸c quy ®Þnh còng nh­ dÞch vô cña c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t­. C¸c tê r¬i nµy cã thÓ ®­îc in Ên ngay t¹i c¬ së nªn chi phÝ t­¬ng ®èi thÊp. * B¶n tin th­êng kú: Nh»m cung cÊp cho c¸c nhµ ®Çu t­ th«ng tin vÒ sù ph¸t triÓn cña khu vùc vµ còng gãp phÇn qu¶ng c¸o cho ho¹t ®éng cña c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t­. §Ó ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ cao, nh÷ng b¶n tin nµy nªn cã mét chñ ®Ò träng t©m hoÆc mét vµi ®iÓm nhÊn m¹nh kh¸c nhau ch¼ng h¹n nh­ vÒ ngµnh may mÆc, ngµnh dÖt may vÒ AFFA. B¶n tin kh«ng chØ lµ c«ng cô ®Ó t×m kiÕm nh÷ng nhµ ®Çu t­ tiÒm n¨ng. C¸c nhµ ®Çu t­ th­êng xuyªn phµn nµn vÒ t×nh tr¹ng thiÕu th«ng tin t¹i ViÖt Nam. ChÝnh v× vËy, c¸c c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t­ cÇn ®­a ra nh÷ng tËp s¸ch giíi thiÖu, t¬ r¬i, b¶n tin th­¬ng xuyªn ®Ó x©y dùng h×nh ¶nh vµ qu¶ng c¸o chÊt l­îng dÞch vô cña m×nh. * Website: Internet lµ mét trong nh÷ng c«ng cô xóc tiÕn hiÖu qu¶ nhÊt víi chi phÝ thÊp nhÊt v× vËy cÇn ­u tiªn cho viÖc thiÕt kÕ vµ duy tr× mét Webiste cña c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t­ víi chÊt l­îng cao. Trang Web hiÖn nay cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ còng nh­ trang Web cña hÇu hÕt c¸c c¬ quan xóc tiÕn tØnh kh¸c ®Òu bÞ ®¸nh gi¸ lµ cßn rÊt nghÌo nµn. Website cña Trung t©m Xóc tiÕn Th­¬ng m¹i §Çu t­ TP HCM ®­îc coi lµ tèt h¬n c¶, tuy nhiªn vÉn cÇn ph¶i ®­îc n©ng cÊp. ViÖc n©ng cÊp trang Web cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ ( hay Uû ban xóc tiÕn ®Çu t­ quèc gia sau nµy) cÇn ®­îc coi nh­ lµ nhiÖm vô ®­îc ­u tiªn hµng ®Çu . C¸c c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t­ kh¸c còng cÇn thiÕt c¶i thiÖn Website cña m×nh. Nh÷ng viÖc cÇn lµm ®Ó cã thÓ trong Website cã hiÖu qu¶. §­a ra thiÕt kÕ hÊp dÉn h¬n: Mét Website hÊp dÉn cã thÓ thu hót nhiÒu ng­êi truy nhËp h¬n. V× vËy, nã cã thÓ gãp phÇn x©y dùng h×nh ¶nh cña c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t­. N©ng cao chÊt l­îng th«ng tin: Mét trang Website tèt cã thÓ khuyÕn khÝch ng­êi xem truy nhËp nhiªu lÇn h¬n. Nh÷ng nhµ ®Çu t­ tiÒm n¨ng cã nh÷ng nhu cÇu c¬ b¶n vÒ th«ng tin khi muèn ®Çu t­ vµo bÊt cø quèc gia nµo. Nh÷ng th«ng tin ph¶i chÝnh x¸c vµ lu«n cËp nhËt t¹o ®iÒu kiÖn cho ng­êi truy nhËp hiÓu râ nh÷ng lîi thÕ cña quèc gia hay ®Þa ph­¬ng ®ã. Duy tr× Website: §©y lµ kh©u yÕu nhÊt cña tÊt c¶ c¸c Website t¹i ViÖt Nam. ChÝnh v× thÕ cÇn cã mét ®éi ngò chuyªn nghiÖp duy tr× vµ ph¸t triÓn Website víi c¸c c«ng viÖc nh­: + Tr¶ lêi nh÷ng yªu cÇu, ®Ò nghÞ, phµn nµn qua th­ ®iÖn tö. Thêi h¹n tr¶ lêi tèi ®a lµ trong vßng 48 giê ®ång hå ch¼ng h¹n. + Duy tr× ho¹t ®éng cña Website. §iÒu tra cho thÊy c¸c Website ViÖt Nam cßn cã nh÷ng th«ng tin rÊt cò vµ l¹c hËu. + §¶m b¶o Website ho¹t ®éng b×nh th­êng – c¸c nhµ ®Çu t­ sÏ c¶m thÊy rÊt thÊt väng nÕu Website kh«ng thÓ truy nhËp. + Cung cÊp c¸c ph­¬ng tiÖn ®Ó c¸c nhµ ®Çu t­ cã thÓ ®Ò nghÞ hoÆc ph¶n håi nh»m n©ng cÊp Website. Website nµy còng cÇn: Cung cÊp th«ng tin b»ng c¸c ng«n ng÷ kh¸c ngoµi tiÕng Anh, ch¼ng h¹n tiÕng NhËt. KÕt nèi ®­îc tíi c¸c Website kh¸c cña ViÖt Nam. KÕt nèi ®­îc tíi c¸c Website kh¸c cã th«ng tin vÒ ViÖt Nam. KÕt nèi ®­îc tíi c¸c Website cña m¹ng xóc tiÕn ®Çu t­. C¸c Website cã thÓ ®­îc sö dông nh­ mét c«ng cô nh»m ®­a th«ng tin vµo m¹ng ®Ó gi¶m thiÓu c¸c chi phÝ xuÊt b¶n liªn quan v× cïng mét lóc cã thÓ cung cÊp th«ng tin cho tÊt c¶ c¸c nhµ ®Çu t­. Website còng cã thÓ dïng ®Ó thu thËp th«ng tin vÒ c¸c nhµ ®Çu t­ liªn quan. * ChiÕn dÞch qu¶ng c¸o vµ quan hÖ c«ng chóng. Qu¶ng c¸o trªn c¸c ph­¬ng tiÖn truyÒn th«ng n­íc ngoµi ( b¸o chÝ hay truyÒn h×nh) lµ mét c«ng cô rÊt cã hiÖu qu¶ nh»m n©ng cao h×nh ¶nh cña khu vùc, ®Æc biÖt lµ ®èi víi nh÷ng giíi ®Çu t­ vèn kh«ng cã ®­îc Ên t­îng tèt ®èi víi mét sè ®Þa ®iÓm ®Çu t­ trªn thÞ tr­êng thÕ giíi nh­ ViÖt Nam. Tuy nhiªn chi phÝ cho qu¶ng c¸o rÊt cao, cã thÓ chiÕm mét phÇn kh«ng nhá trong ng©n s¸ch cña c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t­. Ch¼ng h¹n, ®Ó qu¶ng c¸o trªn trang mµu cña mét tê t¹p chÝ cña Mü cã thÓ tiªu tèn tíi 80.000 USD. Trong nhiÒu tr­êng hîp khi c¸c nhµ ®Çu t­ tiÒm n¨ng cã nh÷ng nhËn thøc sai lÇm vÒ ®Þa ®iÓm ®Çu t­ th× viÖc c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t­ sö dông c¸c ph­¬ng tiÖn truyÒn th«ng lµ v« cïng quan träng. §Æc biÖt khi ®ã l¹i lµ nh÷ng Ên t­îng ®ã mang tÝnh hÕt søc tiªu cùc. C¬ quan xóc tiÕn cÇn th«ng qua c¸c ph­¬ng tiÖn truyÒn th«ng ®Ó thay ®æi nh÷ng suy nghÜ sai lÇm ®ã vµ nhê mét tê b¸o trong mét truyÒn h×nh cã uy tÝn cßn cã t¸c dông h¬n rÊt nhiÒu nh÷ng bµi qu¶ng c¸o ®¾t ®á kh¸c. Trong sè nh÷ng quèc gia cã kh¶ n¨ng thu hót m¹nh mÏ vèn FDI th× Th¸i Lan vµ Trung Quèc lµ hai quèc gia khai th¸c rÊt tèt quan hÖ c«ng chóng. C¸c c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t­ ë nh÷ng quèc gia nµy cã quan hÖ mËt thiÕt víi nh÷ng tê b¸o cã uy tÝn. Sau nhiÒu lÇn c¸c phãng viªn tíi th¨m, th¶o luËn vµ ®¸nh gi¸, chÝnh phñ c¸c n­íc nµy ®· c¶i thiÖn ®­îc rÊt nhiÒu m«i tr­êng ®Çu t­ cña hä. MÆc dï nh÷ng cuéc häp b¸o ®ã nhiÒu lóc còng chØ mang tÝnh chÊt t­ nh©n, kh«ng chÝnh thøc nh­ng ®· cã ®­îc bµi b¸o c¸o rÊt tèt vµ tÝch cùc sau nh÷ng lÇn gÆp gì nµy. * Tæ chøc nh÷ng héi nghÞ, héi th¶o vÒ ®Çu t­ c¶ ë trong vµ ngoµi n­íc Nh÷ng héi nghÞ , héi th¶o vÒ ®Çu t­ còng lµ nh÷ng c«ng cô xóc tiÕn hÕt søc hiÖu qu¶. ViÖc nµy cã thÓ gãp phÇn x©y dùng h×nh ¶nh vµ gióp t×m kiÕm nh÷ng nhµ ®Çu t­ tiÒm n¨ng. §Ó cã ®­îc hiÖu qu¶ cao th× nh÷ng buæi héi th¶o nµy cÇn ®­îc chuÈn bÞ kü cµng vµ cã sù tËp trung tèt nhÊt. Mét buæi héi th¶o tæ chøc yÕu kÐm cã thÓ ®em l¹i nh÷ng Ên t­îng xÊu cho c¸c nhµ ®Çu t­ tiÒm n¨ng. ViÖt Nam còng ®· tæ chøc nhiÒu cuéc héi th¶o quèc tÕ vÒ ®Çu t­ tuy nhiªn do tæ chøc yÕu kÐm vµ chÊt l­îng kh«ng cao nªn kh«ng thÓ ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ nh­ mong muèn. VËy ®Ó cã ®­îc mét cuéc héi th¶o thµnh c«ng th× cÇn ph¶i cã nh÷ng ®iÒu kiÖn sau: Tr×nh ®é tæ chøc chuyªn nghiÖp cña c¬ quan xóc tiÕn hoÆc c¸c nhµ t­ vÊn chuyªn nghiÖp. Tµi liÖu vµ thuyÕt minh cã chÊt l­îng cao. Lùa chän ®­îc ng­êi thuyÕt minh phï hîp – cã kh¶ n¨ng Marketing vµ kü n¨ng thuyÕt tr×nh tèt. §¶m b¶o tÊt c¶ c¸c bµi thuyÕt tr×nh ph¶i thèng nhÊt víi môc tiªu vµ chñ ch­¬ng cña héi nghÞ. Cã sô tham gia cña nh÷ng nhµ ®Çu t­ tiÒm n¨ng. §¶m b¶o cã ®­îc quan hÖ céng ®ång tèt c¶ tr­íc vµ sau mét héi th¶o. CÇn mêi thªm nh÷ng ®¹i diÖn cña c¸c ph­¬ng tiÖn truyÒn th«ng trong n­íc vµ quèc tÕ tíi dù. TiÕp tôc cuéc héi th¶o b»ng nh÷ng b¶n c©u hái ®iÒu tra vÒ chÊt l­îng héi th¶o vµ nh÷ng lîi Ých t­¬ng lai mµ héi th¶o cã thÓ ®em l¹i. Theo nh­ pháng vÊn th× hÇu hÕt c¸c cuéc héi th¶o ®­îc tæ chøc t¹i ViÖt Nam ®Òu kh«ng ®¹t ®­îc kÕt qu¶ nh­ mong muèn bëi tr×nh ®é qu¶n lý kÐm vµ chÊt l­îng thuyÕt tr×nh kh«ng cao (c¶ cña ng­êi nãi vµ tµi liÖu thuyÕt tr×nh ) C¸c nhµ ®Çu t­ tiÒm n¨ng lu«n quan t©m tíi kinh nghiÖm cña c¸c nhµ ®Çu t­ ®i tr­íc v× vËy mêi nh÷ng nhµ ®Çu t­ thµnh c«ng tr­íc ®ã ®Õn thuyÕt tr×nh t¹i héi th¶o lµ viÖc hÕt søc cÇn thiÕt. Mét sè c¸c c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t­ ë B×nh D­¬ng, §«ng Nai, VÜnh Phóc ®· thùc hiÖn ph­¬ng ph¸p nµy hÕt søc thµnh c«ng. 3.2.6.2. ChiÕn l­îc vµ kü thuËt vËn ®éng nh÷ng nhµ ®Çu t­ tiÒm n¨ng. Môc tiªu cña viÖc nµy lµ nh»m ®­a nh÷ng c¬ héi ®Çu t­ tíi cho nh÷ng nhµ ®Çu t­ tiÒm n¨ng. §©y lµ kh©u tiÕp theo sau kh©u t¹o dùng h×nh ¶nh cña quy tr×nh xóc tiÕn ®Çu t­. §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu nµy, ®iÒu cÇn thiÕt lµ c¶ c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t­ quçc gia vµ c¸c c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t­ ®Þa ph­¬ng ®Òu ph¶i cïng tËp trung vµo nh÷ng ho¹t ®éng nµy. X©y dùng c¬ së d÷ liÖu vÒ c¸c nhµ ®Çu t­. §Ó cã thÓ giíi thiÖu mét c¸ch cã hiÖu qu¶ ViÖt Nam cïng nh÷ng khu vùc cña ViÖt Nam tíi nh÷ng c«ng ty cô thÓ, cÇn ph¶i cã mét c¬ së d÷ liÖu vÒ c¸c nhµ ®Çu t­ tiÒm n¨ng. C¬ quan xóc tiÕn ®Çu t­ quèc gia ( vµ c¸c v¨n phßng ®¹i diÖn ) cÇn cã mét bé phËn x©y dùng c¬ së d÷ liÖu vÒ c¸c nhµ ®Çu t­ vµ c¸c c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t­ ®Þa ph­¬ng sÏ lµ ng­êi cung cÊp th«ng tin. Th«ng tin nµy sau ®ã sÏ ®­îc sö dông thèng nhÊt ë tÊt c¶ c¸c c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t­. C¸c th«ng tin nµy cã thÓ gióp cho viÖc duy tr× liªn l¹c víi c¸c nhµ ®Çu t­. C¸c d÷ liÖu nµy ph¶i ®­îc th­êng xuyªn cËp nhËt vµ bæ sung vµ cÇn cã sù ph¶n håi tõ phÝa c¸c nhµ ®Çu t­. TËp trung vËn ®éng c¸c c«ng ty. D÷ liÖu vÒ c¸c nhµ ®Çu t­ cã thÓ cung cÊp cho c¬ quan xóc tiÕn (ë mét møc ®é nµo ®ã ) danh s¸ch c¸c c«ng ty cã tiÒm n¨ng lín hoÆc nh÷ng c«ng ty cô thÓ cã thÓ ®­îc lùa chän ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t­. Cã thÓ liªn hÖ víi c¸c nhµ ®Çu t­ tiÒm n¨ng b»ng nhiÒu ph­¬ng tiÖn: Göi th­ trùc tiÕp. Th­ ®iÖn tö. Gäi ®iÖn. Intenet. C¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn. ThuyÕt tr×nh. Dïng th­ th­êng phæ biÕn h¬n viÖc sö dông ®iÖn tho¹i tuy nhiªn gäi ®iÖn tho¹i ®«i khi còng rÊt cã lîi. ChÊt l­îng cña th­ tõ còng rÊt quan träng khi muèn thóc giôc nhµ ®Çu t­. Sau khi göi th­, c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t­ liªn quan cÇn b¸m s¸t nh÷ng c«ng ty cã tiÒm n¨ng, cung cÊp cho hä nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt vµ tr¶ lêi tÊt c¶ nh÷ng th¾c m¾c cña hä trong qu¸ tr×nh tiÕp cËn. Thùc hiÖn chiÕn l­îc xóc tiÕn ®Çu t­ §èi víi c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia quy m« lín. Liªn l¹c víi c¸ nh©n c¸c nhµ ®Çu t­ ®ãng mét vai trß hÕt søc quan träng trong ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t­ nh­ng do c¸c nguån lùc cã h¹n nªn chØ cã thÓ tiÕn hµnh víi mét sè c«ng ty ®­îc lùa chän nh­ c¸c INC §èi víi c¸c INC th× viÖc c¸c quan chøc cÊp cao cña chÝnh phñ nh­ Thñ t­íng, Bé tr­ëng, §¹i sø … còng tham gia vËn ®éng cã thÓ gióp c¶i thiÖn mèi quan hÖ víi hä vµ gãp phÇn rÊt lín trong qu¸ tr×nh c¶i thiÖn h×nh ¶nh quèc gia trong m¾t c¸c nhµ ®Çu t­ tiÒm n¨ng khi hä muèn th¨m dß thÞ tr­êng ®Çu t­. §èi víi c¸c c«ng ty quy m« võa vµ nhá. TiÕn hµnh giíi thiÖu trùc tiÕp tíi c¸c c«ng ty võa vµ nhá cã lÏ kh«ng ph¶i lµ ph­¬ng ph¸p kh¶ thi vÒ mÆt chi phÝ. ViÖc sö dông c¸c biÖn ph¸p Maketing gi¸n tiÕp sÏ thÝch hîp h¬n c¶ vÒ chi phÝ vµ nguån lùc. Cã thÓ sö dông Intenet ®Ó thùc hiÖn Maketing tíi c¸c c«ng ty nµy. Ngoµi ra cã thÓ tæ chøc c¸c buæi héi th¶o vÒ ®Çu t­ cã sù tham dù cña hä. §©y còng lµ ph­¬ng ph¸p rÊt tèt ®Ó qu¶ng b¸ h×nh ¶nh cña quèc gia hay cña ®Þa ph­¬ng. Sö dông c¸c c¬ quan ®¹i diÖn ë n­íc ngoµi. Do mèi quan hÖ víi c¸c c¸ nh©n cã tÇm quan träng rÊt trong chiÕn l­îc xóc tiÕn ®Çu t­, rÊt nhiÒu c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t­ cña c¸c quèc gia ®· thµnh lËp c¬ quan ®¹i diÖn ë n­íc ngoµi t¹i nh÷ng thÞ tr­êng träng ®iÓm nh­ Mü, NhËt vµ Ch©u ¢u. C¸c v¨n phßng ®¹i diÖn t¹i n­íc ngoµi cã chøc n¨ng ®¸p øng mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhu cÇu cña c¸c nhµ ®Çu t­ tiÒm n¨ng vµ chøng tá r»ng c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t­ s½n sµng tiÕp cËn thÞ tr­êng. Tuy vËy viÖc duy tr× ho¹t ®éng cña v¨n phßng ®¹i diÖn t¹i n­íc ngoµi l¹i tiªu tèn mét kho¶n chi phÝ t­¬ng ®èi lín vµ hiÖu qu¶ cña nã l¹i phô thuéc vµo kh¶ n¨ng cña c¸c nh©n viªn ®¹i diÖn ®Þa ph­¬ng. NÕu c¸c nh©n viªn ®¹i diÖn kh«ng ®­îc ®µo t¹o tèt hoÆc thiÕu kih nghiÖm th× ®«i khi c¸ch nµy l¹i mang l¹i hiÖu qu¶ ng­îc l¹i vµ ®iÒu nµy sÏ ¶nh h­ëng rÊt lín tíi qu¸ tr×nh xóc tiÕn ®©u t­ cña mçi quèc gia. 3.2.6.3. N©ng cÊp c¸c dÞch vô ®Çu t­ §a sè c¸c nhµ ®Çu t­ ®Òu kh¼ng ®Þnh r»ng tháa m·n yªu cÇu cña c¸c nhµ ®Çu t­ chÝnh lµ ph­¬ng thøc Marketting h÷u hiÖu nhÊt. DÞch vô ®Çu t­ b¾t ®Çu tõ thêi ®iÓm nhµ ®Çu t­ tiÒm n¨ng tíi th¨m ®Þa ®iÓm xóc tiÕn ®Çu t­ vµ tiÕp tôc trong suèt thêi gian thùc hiÖn dù ¸n. DÞch vô ®Çu t­ kh«ng dõng l¹i ë thëi ®iÓm dù ¸n ®­îc cÊp phÐp. DÞch vô tr­íc cÊp phÐp C¸c dÞch vô tr­íc cÊp phÐp chñ yÕu liªn quan tíi viÖc tæ chøc c¸c cuéc viÕng th¨m tíi c¸c ®Þa ®iÓm ®Çu t­, cung cÊp c¸c th«ng tin cÇn thiÕt ®Ó lùa chän ®Þa ®iÓm vµ gióp ®ì c¸c nhµ ®Çu t­ chuÈn bÞ thñ tôc ®¨ng ký ®Çu t­. Ên t­îng ®Çu tiªn bao giê còng rÊt quan träng nªn viÖc c¸c nhµ ®Çu t­ cã trë l¹i lÇn thø 2 hay kh«ng phô thuéc rÊt nhiÒu vµo cuéc viÕng th¨m lÇn ®Çu. §Ó tæ chøc mét cuéc tham quan thµnh c«ng, cÇn ph¶i l­u ý nh÷ng ®iÓm sau: CÇn cö mét nh©n viªn cña dù ¸n trùc tiÕp h­íng d©n vµ ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu cña nhµ ®Çu t­ tiÒm n¨ng.. Gióp ®ì bªn ®Çu t­ c¸c c«ng viÖc hËu cÇn nh­ ®i l¹i, ®Æt kh¸ch s¹n. LËp s½n mét ch­¬ng tr×nh viÕng th¨m sao cho mäi th¾c m¾c quan t©n cña nhµ ®Çu t­ vÒ ®Þa ®iÓm nµy ®Òu ®­îc gi¶i ®¸p qua chuyÕn ®i S¾p xÕp cho nhµ ®Çu t­ gÆp mÆt mét sè ®èi t¸c hiÖn ®ang ho¹t ®éng thµnh c«ng hoÆc nh÷ng ng­êi cã thÓ ®­a ra nh÷ng b×nh luËn tÝch cùc vÒ ®Þa ®iÓm ®Çu t­ nµy. S¾p xÕp cho nhµ ®Çu t­ gÆp gì c¸c c¸n bé cÊp cao ®ang lµm viÑc t¹i ®©y. §iÒu nµy sÏ khiÕn hä c¶m thÊy m×nh quan träng vµ ®­îc chµo ®ãn. Cung cÊp cµng nhiÒu d÷ liÖu vµ th«ng tin cµng tèt v× nhµ ®Çu t­ cã thÓ ®ang cïng mét lóc ®ang quan t©m ®Õn nhiÒu ®Þa ®iÓm ®Ó lùa chän. T¹i mçi ®Þa ®iÓm hä sÏ cè g¾ng thu thËp mäi th«ng tin vµ d÷ liÖu cã thÓ ®Ó tiÕn hµnh tÝnh to¸n vµ c©n nh¾c. Khèi l­îng vµ chÊt l­îng th«ng tin cung cÊp cã thÓ t¹o nªn sù kh¸c biÖt. §Ó thùc hiÖn tèt c«ng viÖc trªn ®©y, ®«i khi cÇn ph¶i cã sù phèi hîp chÆt chÏ gi÷a c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t­ quèc gia vµ c¸c c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t­ ®Þa ph­¬ng. ViÖc ®µo t¹o vµ n©ng cao c¸c kü n¨ng Marketing lµ rÊt quan träng ®Ó cã thÓ trang bÞ cho c¸c c¸n bé dù ¸n ®Çy ®ñ kü n¨ng cÇn thiÕt cho viÖc tæ chøc mét ch­¬ng tr×nh thµnh c«ng. DÞch vô cÊp phÐp §©y lµ lÜnh vùc mµ c¸c c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t­ ®Þa ph­¬ng ®¶m nhËn lµ tèt nhÊt. C¸c v¨n phßng cung cÊp dÞch vô tæng hîp ®ãng vai trß quan träng trong viÖc ®Èy nhanh tèc ®é cÊp ph¸t giÊy phÐp. §èi víi nh÷ng dù ¸n lín vµ phøc t¹p, cã liªn quan ®Õn nhiÒu c¬ quan chøc n¨ng kh¸c, quy tr×nh cã thÓ phøc t¹p h¬n. Tuy nhiªn, ®©y chñ yÕu vÉn lµ vÊn ®Ó phèi hîp ho¹t ®éng cÇn øng dông c¸c c«ng cô th«ng tin nhanh nh­ Internet vµ Intranet. DÞch vô sau cÊp phÐp §©y lµ kh©u quan träng nhÊt cña dÞch vô ®Çu t­, tuy nhiªn l¹i Ýt ®­îc c¸c c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t­ quan t©m ®Õn nhÊt. DÞch vô sau cÊp phÐp rÊt ®a d¹ng vÒ lo¹i h×nh, song cã thÓ ®­îc ph©n chia thµnh 2 nhãm chÝnh Gióp ®ì nhµ ®Çu t­ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n. Cung cÊp c¸c dÞch vô gi¸ trÞ gia t¨ng. Theo ý kiÕn cña c¸c nhµ ®Çu t­ vµ dùa trªn thùc tiÔn ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t­, c¸c ph­¬ng thøc sau ®­îc coi lµ cÇn thiÕt cho viÖc n©ng cao chÊt l­îng dÞch vô sau cÊp phÐp: Th­êng xuyªn tæ chøc c¸c cuéc ®èi tho¹i víi c¸c nhµ ®Çu t­ ®Ó kÞp thêi th¸o gì c¸c khã kh¨n cña hä. §©y còng lµ c¬ héi ®Ó ChÝnh quyÒn TW vµ ®Þa ph­¬ng c«ng bè réng r·i chiÕn l­îc ®Çu t­ cña m×nh. C¸c c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t­ nªn ®ãng vai trß lµ ng­êi ph¸t ng«n cho c¸c nhµ ®Çu t­ c¶ trong vµ ngoµi n­íc ®Ó ph¶n ¸nh nh÷ng khã kh¨n cña hä lªn ChÝnh phñ. Muèn thùc hiÖn ®­îc chøc n¨ng nµy, c¸c c¬ quan xóc tiÕn cÇn tÝch cùc t×m hiÓu vµ nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò trë ng¹i cña c¸c nhµ ®Çu t­ vµ ®Ò xuÊt c¸ch gi¶i quyÕt lªn ChÝnh phñ. Thµnh lËp mét trung t©m th«ng tin ®Ó gióp ®ì c¸c nhµ ®Çu t­ gi¶i quyÕt c¸c khã kh¨n trong viÖc thu thËp nh÷ng th«ng tin chÝnh x¸c vÒ luËt ph¸p, c¸c dù ¸n ®­îc cÊp phÐp, t×nh h×nh xuÊt nhËp khÈu, l¹m ph¸t, GDP… VÒ l©u dµi c¸c trung t©m nµy cã thÓ ph¸t triÓn c¸c dù ¸n nghiªn cøu vµ ®iÒu tra. * * * MÆc dï hiÖn nay ®· cã nhiÒu c¶i thiÖn ®¸ng kÓ song chÊt l­îng c¸c dÞch vô vÉn lµ vÊn ®Ò cÇn ph¶i quan t©m n©ng cÊp nhiÒu h¬n n÷a, ®Æc biÖt lµ c¸c dÞch vô sau cÊp phÐp phôc vô qu¸ tr×nh triÓn khai vµ thùc hiÖn dù ¸n. C¸c ®Ò xuÊt trªn ®©y ®Òu xuÊt ph¸t tõ nh÷ng tån t¹i trong thùc tr¹ng xóc tiÕn ®Çu t­ t¹i ViÖt Nam, c¸c yªu cÇu kh¸ch quan cña ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t­ trong bèi c¶nh c¹nh tranh thu hót FDI m¹nh mÏ ë ph¹m vi quèc tÕ vµ trªn c¬ së c©c ®inh h­íng, quan ®iÓm chung cña Nhµ n­íc nh»m c¶i thiÖn, n©ng cÊp hiÖu qu¶ cña c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t­ trong t­¬ng lai. KÕt luËn Sù cÇn thiÕt cña nguån vèn FDI vµ vai trß quan träng cña c¸c doanh nghiÖp FDI víi t­ c¸ch lµ thµnh phÇn kinh thÕ t­ b¶n nhµ n­íc ®· ®­îc kh»ng ®Þnh trong c¸cnghÞ quyÕt cña §¶ng. Thùc tiÔn 15 n¨m qua ®· chØ râ viÖc thu hót vµ sö dông vèn FDI lµ chñ tr­¬ng ®óng ®¾n, cÇn thiÕt, phï hîp víi xu thÕ cña thêi ®¹i vµ thùc tiÔn cña n­íc ta nh»m tranh thñ vèn, c«ng nghÖ, thÞ tr­êng quèc tÕ, kinh nghiÖm qu¶n lý cña n­íc ngoµi phôc vô sù nghiÖp C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. ` Thùc hiÖn chñ ch­¬ng nµy, c¸c cã quan phô tr¸ch c«ng t¸c xóc tiÕn ®Çu t­ Trung ­¬ng vµ ®Þa ph­¬ng bao gåm Bé KÕ ho¹c vµ §Çu t­, Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ c¸c tØnh vµ thµnh phè, Ban qu¶n lý c¸c khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghiÖp, ®· kh«ng ngõng nç lùc tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t­, c¶i thiÖn c¸c c«ng cô xóc tiÕn ®Çu t­, ®Ò xuÊt nh÷ng c¶i c¸ch chÝnh s¸ch ®Èu t­, h­íng tíi x©y dùng mét chiÕn l­îc xóc tiÕn ®Çu t­ tÇm cì quèc gia. Nh÷ng nç lùc nµy ®· gãp phÇn kh«ng nhá vµo nh÷ng thµnh tùu thu hót nguån vèn FDI vµo trong n­íc. Tuy nhiªn, do nh÷ng yÕu tè kh¸ch quan vµ chñ quan, hiÖu qu¶ cña c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t­ cßn bÞ h¹n chÕ trong tõng ngµnh, tõng lÜnh vùc, tõng vïng l·nh thæ. VÊn ®Ò cÊp thiÕt ®Æt ra hiÖn nay lµ ph¶i tÝch cùc h¬n n÷a trong viÖc c¶i thiÖn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ cña c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t­, v­¬n lªn trong cuéc c¹nh tranh gay g¾t gi÷a c¸c quèc gia, thu hót vµ khai th¸c m¹nh mÏ h¬n n÷a vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ®Ó thùc hiÖn môc tiªu chuyÓn dÞch c¬ cÊu vµ t¨ng tr­ëng kinh tÕ - x· héi. Tµi liÖu tham kh¶o 1. Tµi liÖu h­íng dÉn vÒ c¸n c©n thanh to¸n (Balance of payment - IMF) - T¸i b¶n lÇn 4 2. C¸c chuÈn mùc cña OECD vÒ ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi (OECD Benchmark on foreign direct investment) - OECD. 3. Lé tr×nh c¾t gi¶m thuÕ quan khi ViÖt Nam gia nhËp AFTA_NguyÔn V¨n Dòng, NXB TP HCM. 4. HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt-Mü vµ nh÷ng t¸c ®éng tíi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam_ TS.NguyÔn M¹nh C­êng, NXB §ång Nai. 5. ViÖt Nam ®µm ph¸n gia nhËp WTO_C¬ héi vµ th¸ch thøc_B¸o DiÔn ®µn vµ doanh nghiÖp sè 31, th¸ng 8/2003. 6. §iÒu tra vÒ c¸c TNCs cña UNCTAD 7. Th¨m dß vÒ ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi (Foreign dØect investment Survey), MIGA, 2000. 8. Nh÷ng xu thÕ trong §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi cña NhËt B¶n 2000 (The trends in Japanese FDI, 2000)_Koichi Kosumi 9. ChØ sè ®Çu t­_Tæng hîp chÝnh s¸ch kinh doanh toµn cÇu 9/2002 (FDI Confidence Index_Global Business policy Council, 9/2002). 10. B¸o c¸o §Çu t­ thÕ giíi (World Investment Report, 2002), UNCTAD 11. B¸o c¸o tæng kÕt t×nh h×nh 10 n¨m ho¹t ®éng §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi 1986-1996 vµ gi¶i ph¸p cho giai ®o¹n 1996-2000-Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ 12. B¸o c¸o t×nh h×nh ho¹t ®éng §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi 5 n¨m 1996-2000 - Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ 13. B¸o c¸o t×nh h×nh ho¹t ®éng §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi n¨m 2001 - Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ 14. B¸o c¸o t×nh h×nh ho¹t ®éng §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi n¨m 2002 - Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ 15 NghÞ quyÕt 75/1995/ND -CP ngµy 01/05/1995 16 Th«ng t­ liªn bé 01/BKH-TTCP/TTLB ngµy 02/01/1996 17 §iÒu tra vÒ chÊt l­îng ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t­ t¹i ViÖt Nam - Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ 6/2003 18 §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi t¹i Trung Quèc - thùc tr¹ng, kinh nghiÖm vµ bµi häc - He Manquing vµ Zhang Changchun 19 Gi¸o tr×nh §Çu t­ n­íc ngoµi - Vò ChÝ Léc ._.