Một số giải pháp phát triển dịch vụ Ngân hàng tại Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế

MôC LôC Trang Lêi më ®Çu 1 Mét sè kÝ hiÖu viÕt t¾t 3 Ch­¬ng I: Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ t¸c ®éng cña héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®Õn sù ph¸t triÓn dÞch vô ng©n hµng t¹i c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam 4 I/ Tæng quan vÒ ng©n hµng th­¬ng m¹i vµ dÞch vô ng©n hµng 4 1. Ng©n hµng th­¬ng m¹i vµ c¸c ho¹t ®éng c¬ b¶n 4 1.1. Sù ra ®êi cña NHTM vµ kh¸i niÖm NHTM 4 1.2. C¸c ho¹t ®éng c¬ b¶n 5 2. DÞch vô ng©n hµng 8 2.1. Kh¸i niÖm dÞch vô ng©n hµng 8 2.2. C¸c lo¹i dÞch vô cña NHTM 9 II/ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ t¸c ®éng cña nã ®Õn sù ph¸ttriÓn cña dÞch vô ng©n hµng 13 1. HNKTQT vµ néi dung cña HNKTQT 13 2. Yªu cÇu cña WTO, hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt – Mü trong lÜnh vùcdÞch vô ng©n hµng 15 2.1. Yªu cÇu cña WTO 15 2.2. Yªu cÇu cña hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt – Mü 17 3. Nh÷ng c¬ héi vµ th¸ch thøc ®èi víi ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Namkhi tham gia héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ 20 3.1. C¬ héi cña c¸c NHTM ViÖt Nam 20 3.2. Th¸ch thøc ®èi víi NHTM ViÖt Nam 21 4. T¸c ®éng cña HNKTQT ®Õn ph¸t triÓn dÞch vô ng©n hµng 24 III/ ph¸t triÓn dÞch vô ng©n hµng CñA MéT Sè N¦íc vµ bµihäc kinh nghiÖm cho viÖt nam 28 1. Trung Quèc 28 2. Philippines 31 3. Singapore 33 4. Nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm rót ra tõ thùc tiÔn ph¸t triÓn dÞch vô ng©n hµng ë c¸c n­íc cho ViÖt Nam 33 Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng Ph¸t triÓn dÞch vô ng©n hµngcña ng©n hµng Ngo¹i Th­¬ng ViÖt Nam trong nh÷ngn¨m gÇn ®©y 36 I/ Giíi thiÖu chung vÒ ng©n hµng Ngo¹i Th­¬ng 36 1. LÞch sö h×nh thµnh vµ c¬ cÊu tæ chøc 36 2. C¸c dÞch vô c¬ b¶n mµ NHNT ViÖt Nam cung cÊp 38 3. Ph©n tÝch chung vÒ t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña NHNTViÖt Nam n¨m 2002 39 II/ Thùc tr¹ng ph¸t triÓn dÞch vô ng©n hµng t¹i NHNTViÖt Nam 43 1. C¬ së ph¸p lý 44 2. §iÒu kiÖn tiÕp cËn víi s¶n phÈm dÞch vô 46 2.1. MËt ®é phôc vô vÒ mÆt ®Þa lý 46 2.2. Møc ®é ®a d¹ng vÒ s¶n phÈm dÞch vô 47 2.3. C«ng t¸c kh¸ch hµng 52 3. ChÊt l­îng dÞch vô mµ NHNT cung cÊp 54 3.1. ViÖc øng dông c«ng nghÖ míi 54 3.2. Tr×nh ®é nh©n viªn 56 4. HiÖu qu¶ kinh doanh dÞch vô. 57 4.1. Lîi nhuËn rßng trªn tµi s¶n cã b×nh qu©n 57 4.2. Lîi nhuËn rßng trªn vèn tù cã b×nh qu©n (ROE) 58 III/ §¸nh gi¸ chung nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc, nh÷ng tån t¹ivµ nguyªn nh©n trong viÖc ph¸t triÓn dÞch vô ng©n hµng 59 1. Nh÷ng kÕt qu¶ ®· ®¹t ®­îc 59 2. Mét sè tån t¹i vµ nguyªn nh©n cña nh÷ng tån t¹i 62 Ch­¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p tiÕp tôc ph¸t triÓn dÞchvô ng©n hµng t¹i NHNT ViÖt Nam trong ®iÒu kiÖn HNKTQT 69 I/ §Þnh h­íng ho¹t ®éng cña c¸c NHTM ViÖt Nam trong tiÕn tr×nh héi nhËp 69 1. §Þnh h­íng chung vÒ ph¸t triÓn hÖ thèng c¸c NHTM 69 2. §Þnh h­íng ph¸t triÓn dÞch vô cña c¸c NHTM ViÖt Nam 71 II/ Mét sè gi¶i ph¸p chñ yÕu 73 1. Nhãm gi¶i ph¸p cñng cè tiÒm lùc tµi chÝnh 73 2. Nhãm gi¶i ph¸p vÒ hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ 76 3. Nhãm gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh ho¹t ®éng Marketing 79 4. Nhãm gi¶i ph¸p c¬ cÊu l¹i m« h×nh tæ chøc, t¨ng c­êng n¨ng lùc®iÒu hµnh, n©ng cao chÊt l­îng nguån nh©n lùc cña NHNT 83 5. Mét sè gi¶i ph¸p kh¸c 88 III/ Mét sè kiÕn nghÞ cô thÓ 90 1. KiÕn nghÞ ®èi víi ChÝnh phñ, NHNN 90 2. KiÕn nghÞ ®èi víi NHNT ViÖt Nam 93 KÕt luËn 94 Danh môc tµi liÖu tham kh¶o 96 Lêi më ®Çu Ngµy nay, khu vùc hãa vµ toµn cÇu hãa lµ xu h­íng ph¸t triÓn cña hÇu hÕt c¸c quèc gia trªn thÕ giíi. Tr­íc mét thÞ tr­êng ®­îc më réng, c¸c nguån lùc dåi dµo, nhu cÇu ®a d¹ng, viÖc tham gia vµo qu¸ tr×nh héi nhËp lµ chiÕn l­îc kh«ng thÓ kh«ng thùc hiÖn nh»m thóc ®Èy tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ c¸c n­íc. ViÖt Nam còng kh«ng n»m ngoµi xu thÕ kh¸ch quan ®ã. ViÖc trë thµnh thµnh viªn cña HiÖp héi c¸c n­íc §«ng Nam ¸ (ASEAN) th¸ng 7/1995 vµ diÔn ®µn hîp t¸c kinh tÕ Ch©u ¸ Th¸i B×nh D­¬ng (APEC) th¸ng 11/1998; kÝ kÕt hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt- Mü th¸ng 7/2000 vµ xóc tiÕn ®µm ph¸n ®Ó gia nhËp Tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi WTO tõ n¨m 1995 ®· chøng tá nç lùc rÊt lín cña ViÖt Nam trong c«ng cuéc hßa nhËp céng ®éng quèc tÕ. Ngµnh ng©n hµng ViÖt Nam h¬n 10 n¨m ®æi míi ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu c¬ b¶n: chuyÓn hÖ thèng ng©n hµng tõ mét cÊp thµnh hai cÊp; ho¹ch ®Þnh vµ thùc thi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ theo c¬ chÕ thÞ tr­êng phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña c¶ n­íc ta, gãp phÇn tÝch cùc kiÒm chÕ l¹m ph¸t, thóc ®Èy t¨ng tr­ëng vµ æn ®Þnh kinh tÕ, më réng quan hÖ ®èi ngo¹i vÒ ng©n hµng víi nhiÒu n­íc vµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh tiÒn tÖ quèc tÕ…. Tuy nhiªn, ho¹t ®éng ng©n hµng n­íc ta hiÖn cßn nhiÒu bÊt cËp vµ yÕu kÐm, tr×nh ®é vÒ nhiÒu mÆt cßn c¸ch kh¸ xa so víi ng©n hµng c¸c n­íc trªn thÕ giíi vµ khu vùc. Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ (HNKTQT) ®ang ngµy cµng ph¸t triÓn c¶ bÒ réng lÉn bÒ s©u th× bªn c¹nh c¬ héi c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam sÏ ph¶i ®èi mÆt víi nhiÒu th¸ch thøc. Víi vÞ trÝ ®­îc kh¼ng ®Þnh lµ kh©u then chèt trong qu¸ tr×nh x©y dùng vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, hÖ thèng ng©n hµng th­¬ng m¹i n­íc ta, ngay trong nh÷ng n¨m ®Çu cña thÕ kØ XXI, cÇn cã nh÷ng thay ®æi tÝch cùc vµ bøt ph¸ m¹nh mÏ trong ho¹t ®éng kinh doanh. Cã nh­ vËy ho¹t ®éng ng©n hµng n­íc ta míi rót ng¾n kho¶ng c¸ch tôt hËu so víi c¸c ng©n hµng trªn thÕ giíi vµ trong khu vùc, míi ph¸t huy ®­îc vai trß vµ t¸c dông cña hÖ thèng ng©n hµng phôc vô sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa vµ hiÖn ®¹i hãa ®Êt n­íc. Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam lµ mét trong bèn ng©n hµng th­¬ng m¹i quèc doanh lín nhÊt n­íc ta víi kinh nghiÖm truyÒn thèng chuyªn doanh ®èi ngo¹i, ®­îc ®¸nh gi¸ lµ ng©n hµng ®i ®Çu trong viÖc ph¸t triÓn dÞch vô ng©n hµng- liªn tôc mÊy n¨m gÇn ®©y ®­îc c¸c tæ chøc n­íc ngoµi ®¸nh gi¸ lµ ng©n hµng tèt nhÊt ViÖt Nam. Tuy nhiªn, so víi c¸c ng©n hµng n­íc ngoµi, dÞch vô ng©n hµng cña ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ®ang gÆp nh÷ng th¸ch thøc lín bëi cßn nhiÒu yÕu kÐm, tån t¹i nh­ qui m« dÞch vô cung cÊp cßn nghÌo nµn, chÊt l­îng dÞch vô cßn ch­a cao, hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh thÊp, t×nh tr¹ng nî qu¸ h¹n cao rÊt khã cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh víi quèc tÕ….ChÝnh v× vËy, t«i ®· lùa chän ®Ò tµi “ Mét sè gi¶i ph¸p ph¸t triÓn dÞch vô ng©n hµng t¹i ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam trong ®iÒu kiÖn héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ”. KÕt cÊu cña khãa luËn ®­îc chia thµnh 3 ch­¬ng nh­ sau: Ch­¬ng I: Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ t¸c ®éng cña héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®Õn sù ph¸t triÓn dÞch vô ng©n hµng t¹i c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam. Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng ph¸t triÓn dÞch vô ng©n hµng cña ng©n hµng Ngo¹i Th­¬ng ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. Ch­¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p tiÕp tôc ph¸t triÓn dÞch vô ng©n hµng t¹i ng©n hµng Ngo¹i Th­¬ng trong ®iÒu kiÖn héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Mét sè kÝ hiÖu viÕt t¾t WTO Tæ chøc Th­¬ng m¹i ThÕ giíi WB Ng©n hµng ThÕ giíi IMF Quü TiÒn tÖ Quèc tÕ HNKTQT Héi nhËp Kinh tÕ Quèc tÕ NHNN Ng©n hµng Nhµ n­íc NHTM Ng©n hµng th­¬ng m¹i NHTMCP Ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn NHNT Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng NHCT Ng©n hµng C«ng th­¬ng NHNN & PTNTN Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n NH§T & PT Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn SWIFT HiÖp héi ViÔn th«ng Tµi chÝnh liªn ng©n hµng toµn cÇu ATM M¸y rót tiÒn tù ®éng IT C«ng nghÖ th«ng tin Ch­¬ng I Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ t¸c ®éng cña héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®Õn sù ph¸t triÓn dÞch vô ng©n hµng t¹i c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam I/ Tæng quan vÒ ng©n hµng th­¬ng m¹i vµ dÞch vô ng©n hµng. 1. Ng©n hµng th­¬ng m¹i vµ c¸c ho¹t ®éng c¬ b¶n. 1.1. Sù ra ®êi cña NHTM vµ kh¸i niÖm NHTM. Sù ph¸t triÓn cña nÒn s¶n xuÊt hµng hãa ®ßi hái ph¶i cã mét tæ chøc kinh doanh ®Æc biÖt- chuyªn kinh doanh tiÒn tÖ vµ c¸c dÞch vô trong quan hÖ vay m­în ®ã lµ NHTM, mét tæ chøc tµi chÝnh ®­îc h×nh thµnh l©u ®êi nhÊt- tõ h¬n 2000 n¨m tr­íc ®©y. KÓ tõ ®ã ®Õn nay, c«ng nghiÖp ng©n hµng ®· lan réng tõ nÒn v¨n minh cæ ®¹i Hy L¹p vµ La M· sang v¨n minh B¾c ¢u, T©y ¢u råi trë nªn næi tiÕng trªn toµn thÕ giíi. Ngµy nay, NHTM vµ ho¹t ®éng cña nã ®ãng vai trß quan träng trong thÓ chÕ tµi chÝnh cña mçi n­íc. NHTM lµ mét m¾t xÝch hÕt søc quan träng cña nÒn kinh tÕ, cã nhiÖm vô ®¸p øng c¸c nhu cÇu kh¸c nhau vÒ vèn, gãp phÇn t¨ng tèc ®é chu chuyÓn hµng hãa vµ tiÒn tÖ, thóc ®Èy ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, ph¸t triÓn kinh tÕ vµ æn ®Þnh x· héi. Mçi n­íc trªn thÕ giíi ®Òu ®­a ra mét kh¸i niÖm riªng vÒ NHTM, tuy nhiªn tÊt c¶ c¸c kh¸i niÖm ®Òu cã thÓ hiÓu ng©n hµng lµ mét tæ chøc kinh doanh trªn lÜnh vùc tiÒn tÖ víi c¸c néi dung chÝnh lµ: - NhËn tiÒn göi vµ chi tr¶ hé kh¸ch hµng. - Sö dông sè tiÒn cña kh¸ch hµng ®Ó cho vay. Theo luËt tæ chøc tÝn dông n¨m 1997 cña n­íc céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam th× NHTM ®­îc hiÓu nh­ sau: “Ng©n hµng lµ lo¹i h×nh tæ chøc tÝn dông ®­îc thùc hiÖn toµn bé ho¹t ®éng ng©n hµng vµ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh kh¸c cã liªn quan. Theo tÝch chÊt vµ môc tiªu ho¹t ®éng, c¸c lo¹i h×nh ng©n hµng gåm NHTM, ng©n hµng ph¸t triÓn, ng©n hµng ®Çu t­, ng©n hµng chÝnh s¸ch, ng©n hµng hîp t¸c vµ c¸c lo¹i h×nh ng©n hµng kh¸c”. “NHTM lµ doanh nghiÖp ®­îc thµnh lËp theo quy ®Þnh cña luËt c¸c tæ chøc tÝn dông vµ c¸c quy ®Þnh kh¸c cña ph¸p luËt ®Ó ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ, lµm dÞch vô ng©n hµng víi néi dung nhËn tiÒn göi ®Ó cÊp tÝn dông, cung cÊp dÞch vô thanh to¸n vµ thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng kinh doanh kh¸c cã liªn quan”. NHTM ra ®êi xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu thùc tÕ vµ cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, dÞch vô ng©n hµng ngµy mét ®a d¹ng h¬n. Cã thÓ nãi r»ng ng©n hµng lµ lo¹i h×nh tæ chøc tµi chÝnh cung cÊp mét danh môc c¸c ho¹t ®éng tµi chÝnh ®a d¹ng nhÊt vµ thùc hiÖn nhiÒu chøc n¨ng tµi chÝnh nhÊt so víi bÊt k× tæ chøc tµi chÝnh nµo trong nÒn kinh tÕ. Tuy vËy, cã thÓ chØ ra ba chøc n¨ng c¬ b¶n cña NHTM lµ chøc n¨ng t¹o tiÒn, trung gian thanh to¸n vµ trung gian tµi chÝnh cho nÒn kinh tÕ. 1.2. C¸c ho¹t ®éng c¬ b¶n. 1.2.1. Ho¹t ®éng huy ®éng vèn. §©y lµ ho¹t ®éng khëi ®Çu t¹o ®iÒu kiÖn cho sù ho¹t ®éng cña ng©n hµng. Sau khi æn ®Þnh, c¸c ho¹t ®éng xen lÉn nhau trong suèt qu¸ tr×nh ho¹t ®éng. - Nguån vèn chñ së h÷u: §Ó thµnh lËp NHTM, tr­íc hÕt ph¶i cã ®ñ vèn chñ së h÷u theo møc quy ®Þnh cña Nhµ n­íc (Ng©n hµng Trung ­¬ng). Vèn chñ së h÷u cña ng©n hµng ®­îc h×nh thµnh do tÝnh chÊt së h÷u cña ng©n hµng quyÕt ®Þnh. Vèn chñ së h÷u sÏ ®­îc bæ sung vµ t¨ng dÇn d­íi nhiÒu h×nh thøc: huy ®éng thªm vèn tõ c¸c cæ ®«ng, Nhµ n­íc cÊp, lîi nhuËn bæ sung. XÐt vÒ ®Æc ®iÓm, nguån vèn chñ së h÷u chiÕm tû lÖ nhá trong tæng nguån vèn, th«ng th­êng kho¶ng 10% trong tæng sè vèn. Tuy chiÕm tû lÖ nhá nh­ng nã gi÷ mét vÞ trÝ v« cïng quan träng v× nã lµ vèn khëi ®Çu cho uy tÝn cña ng©n hµng ®èi víi kh¸ch hµng. ViÖc sö dông nguån vèn nµy chñ yÕu ®Ó x©y dùng trô së, mua s¾m c¸c ph­¬ng tiÖn ho¹t ®éng. - NhËn tiÒn göi c¸c lo¹i: NÒn kinh tÕ cµng ph¸t triÓn, c¸c kho¶n tiÒn nhµn rçi ph¸t sinh trong nÒn kinh tÕ cµng gia t¨ng vµ cµng phong phó. C¸c NHTM cã thÓ huy ®éng ®­îc c¸c lo¹i tiÒn göi sau ®©y: + TiÒn göi kh«ng k× h¹n: Lo¹i tiÒn göi nµy hoµn toµn theo quy t¾c kh¶ dông, nghÜa lµ ng­êi göi cã quyÒn göi vµ rót tiÒn bÊt cø lóc nµo khi hä muèn. + TiÒn göi cã k× h¹n: Lo¹i tiÒn göi cã k× h¹n mµ ng­êi göi tiÒn vµ NHTM cã tháa thuËn víi nhau theo nh÷ng ®iÒu cam ®· kÕt mang tÝnh chÊt ph¸p lÝ. Ng­êi göi tiÒn chØ ®­îc lÜnh tiÒn ®Çy ®ñ c¶ gèc lÉn l·i ra khi kho¶n tiÒn göi ®Õn h¹n, nÕu ch­a ®Õn h¹n chØ ®­îc lÜnh gèc vµ l·i ë møc thÊp h¬n tïy theo ng©n hµng. + TiÒn göi tiÕt kiÖm: Mét kho¶n tiÒn göi d­íi h×nh thøc tiÕt kiÖm rÊt ®a d¹ng vµ phæ biÕn trong nÒn kinh tÕ ®­îc tæ chøc tÝn dông huy ®éng cã hiÖu qu¶. TiÒn göi tiÕt kiÖm gåm: TiÒn göi tiÕt kiÖn kh«ng k× h¹n vµ tiÒn göi tiÕt kiÖm cã k× h¹n. - §i vay: Bªn c¹nh nguån vèn huy ®éng nÕu ch­a ®¸p øng ®­îc nhu cÇu vay vèn cña kh¸ch hµng, hoÆc ng©n quü bÞ thiÕu hôt do nhiÒu kh¸ch hµng ®Õn rót tiÒn, NHTM ph¶i bï ®¾p nguån vèn bÞ thiÕu hôt b»ng biÖn ph¸p ®i vay. Tæ chøc tÝn dông cã thÓ vay ë c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c, vay b»ng c¸ch ph¸t hµnh k× phiÕu, tr¸i phiÕu hoÆc vay ë Ng©n hµng Trung ­¬ng d­íi h×nh thøc t¸i chiÕt khÊu c¸c chøng tõ cã gi¸. Nguån vèn ®i vay chiÕm tû träng nhá trong kÕt cÊu nguån vèn, nh­ng nã gi÷ mét vÞ trÝ v« cïng quan träng, v× nã ®¶m b¶o cho tæ chøc tÝn dông ho¹t ®éng kinh doanh mét c¸ch b×nh th­êng. §èi víi tÊt c¸c nh÷ng nguån vèn, NHTM ph¶i tr¶ mét kho¶n lîi tøc cho ng­êi së h÷u nã theo nh­ng cam kÕt ®· tháa thuËn. 1.2.2. Ho¹t ®éng sö dông vèn: Lµ c¸c nghiÖp vô thùc hiÖn sö dông c¸c nguån vèn ®· huy ®éng nh»m môc ®Ých sinh lêi. §©y lµ nghiÖp vô quan träng nhÊt trong ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ cña NHTM. Ho¹t ®éng nµy bao gåm: - Cho vay vèn: Trong c¸c ho¹t ®éng vÒ sö dông vèn, ho¹t ®éng cho vay vèn cña NHTM gi÷ vÞ trÝ ®Æc biÖt quan träng. XÐt vÒ ph­¬ng diÖn kinh doanh cña NHTM, ho¹t ®éng cho vay vèn cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña ng©n hµng. Ho¹t ®éng cho vay vèn ®­îc thùc hiÖn trªn nh÷ng nguyªn t¾c: cho vay cã môc ®Ých, cã hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ tiÒn vay ph¶i ®­îc hoµn tr¶ c¶ vèn lÉn l·i khi ®Õn h¹n. Ho¹t ®éng cho vay cña tæ chøc tÝn dông cã thÓ ®­îc thùc hiÖn th«ng qua c¸c h×nh thøc sau: + Cho vay ng¾n h¹n ®èi víi c¸c tæ chøc doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc kinh tÕ + Cho vay trung vµ dµi h¹n ®èi víi c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc kinh tÕ. + Hïn vèn d­íi tæ chøc liªn doanh, liªn kÕt. - Göi tiÒn vµo Ng©n hµng Trung ­¬ng vµ c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c: Theo LuËt vÒ c¸c tæ chøc tÝn dông, NHTM ph¶i më tµi kho¶n vµ göi c¸c kho¶n tiÒn nhµn rçi vµo Ng©n hµng Trung ­¬ng, cã hai lo¹i tiÒn göi: + TiÒn göi theo tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc (dù tr÷ thanh to¸n): Do tÝnh chÊt lµ mét c«ng cô cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cña lo¹i tiÒn göi b¾t buéc nµy nªn lo¹i tiÒn göi nµy kh«ng ®­îc Ng©n hµng trung ­¬ng tr¶ lîi tøc. Tû lÖ tiÒn dù tr÷ b¾t buéc cña ng©n hµng cµng cao th× kh¶ n¨ng cho vay cña ng©n hµng cµng thÊp vµ ng­îc l¹i. + TiÒn göi thanh to¸n vµ k× h¹n kh¸c: Trong ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng, cã nh÷ng thêi ®iÓm ph¸t sinh c¸c kho¶n vèn tiÒn tÖ t¹m thêi nhµn rçi. Nguån göi nµy ph¶i ®ù¬c sinh lêi d­íi c¸c h×nh thøc: göi vµo ng©n hµng trung ­¬ng, göi vµo tæ chøc tÝn dông kh¸c + §Çu t­ chøng kho¸n ChÝnh phñ. 1.2.3. Ho¹t ®éng trung gian thanh to¸n. Ng©n hµng trë thµnh trung gian thanh to¸n lín nhÊt hiÖn nay ë hÇu hÕt c¸c quèc gia. Thay mÆt kh¸ch hµng, ng©n hµng thùc hiÖn thanh to¸n gi¸ trÞ hµng ho¸ vµ dÞch vô. §Ó viÖc thanh to¸n nhanh chãng, thuËn tiÖn vµ tiÕt kiÖm chi phÝ, ng©n hµng ®­a ra cho kh¸ch hµng nhiÒu h×nh thøc thanh to¸n nh­ thanh to¸n b»ng sÐc uû nhiÖm chi, nhê thu, c¸c lo¹i thÎ. C¸c ng©n hµng cßn thùc hiÖn thanh to¸n bï trõ cho nhau th«ng qua ng©n hµng Trung ­¬ng vµ c¸c trung t©m thanh to¸n. NhiÒu h×nh thøc thanh to¸n ®­îc chuÈn ho¸ gãp phÇn t¹o tÝnh thèng nhÊt trong thanh to¸n kh«ng chØ gi÷a c¸c ng©n hµng trong mét quèc gia mµ cßn gi÷a c¸c ng©n hµng trªn toµn thÕ giíi. C¸c trung t©m thanh to¸n quèc tÕ ®­îc thiÕt lËp ®· lµm t¨ng hiÖu qu¶ cña thanh to¸n qua ng©n hµng, biÕn c¸c ng©n hµng trë thµnh trung t©m thanh to¸n quan träng vµ cã hiÖu qu¶, phôc vô ®¾c lùc cho nÒn kinh tÕ toµn cÇu. 2. DÞch vô ng©n hµng 2.1. Kh¸i niÖm dÞch vô ng©n hµng. Ngµnh ng©n hµng kh«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt cho x· héi, nªn ®­îc xÕp vµo ngµnh dÞch vô. Tuy nhiªn, ho¹t ®éng ng©n hµng ®­îc chia lµm hai lo¹i cã tÝnh chÊt kh¸c nhau lµ: Ho¹t ®éng nghiÖp vô ( ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ) vµ dÞch vô ng©n hµng. Nh÷ng ho¹t ®éng mµ ng©n hµng ®i t×m kiÕm vèn hoÆc cung øng vèn cho kh¸ch hµng gäi chung lµ ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ vµ gäi t¾t lµ nghiÖp vô ng©n hµng. Vèn tiÒn tÖ lµ ®èi t­îng mua b¸n trong nghiÖp vô ng©n hµng. Quan hÖ mua b¸n vèn tiÒn tÖ gi÷a mét bªn lµ ng©n hµng vµ mét bªn lµ kh¸ch hµng lµ mét ®Æc tr­ng c¬ b¶n cña nghiÖp vô ng©n hµng. DÞch vô ng©n hµng lµ nh÷ng dÞch vô thuéc lÜnh vùc tµi chÝnh, do ng©n hµng cung cÊp cho kh¸ch hµng cña m×nh, bao gåm c¸c nh©n tè hiÖn h÷u, gi¶i quyÕt c¸c mèi quan hÖ gi÷a kh¸ch hµng hoÆc tµi s¶n mµ kh¸ch hµng së h÷u víi ng­êi cung cÊp, mµ kh«ng cã sù chuyÓn giao quyÒn së h÷u. S¶n phÈm cña c¸c dÞch vô cã thÓ trong ph¹m vi hoÆc v­ît qu¸ ph¹m vi cña s¶n phÈm vËt chÊt. Thµnh c«ng cña ng©n hµng hoµn toµn phô thuéc vµo n¨ng lùc trong viÖc x¸c ®Þnh c¸c dÞch vô tµi chÝnh mµ x· héi cã nhu cÇu, thùc hiÖn chóng mét c¸ch cã hiÖu qu¶ vµ b¸n chóng víi mét møc gi¸ c¹nh tranh. 2.2. C¸c lo¹i dÞch vô cña NHTM. Theo Peter S.Rose trong cuèn “Qu¶n trÞ ng©n hµng th­¬ng m¹i”, nhµ xuÊt b¶n tµi chÝnh 2001, c¸c dÞch vô ng©n hµng ®­îc chia thµnh hai m¶ng lín: C¸c dÞch vô truyÒn thèng cña ng©n hµng vµ c¸c dÞch vô ng©n hµng míi ph¸t triÓn gÇn ®©y. 2.2.1. C¸c dÞch vô truyÒn thèng cña NHTM. - Thùc hiÖn trao ®æi ngo¹i tÖ: LÞch sö cho thÊy r»ng mét trong nh÷ng dÞch vô ng©n hµng ®Çu tiªn ®­îc thùc hiÖn lµ trao ®æi ngo¹i tÖ - mét nhµ ng©n hµng ®øng ra mua, b¸n mét lo¹i tiÒn nµy, ch¼ng h¹n USD lÊy lo¹i tiÒn kh¸c, ch¼ng h¹n Franc hay Pesos vµ h­ëng phÝ dÞch vô. Sù trao ®æi ®ã lµ rÊt quan träng ®èi víi kh¸ch du lÞch. Trong thÞ tr­êng tµi chÝnh ngµy nay, mua b¸n ngo¹i tÖ th­êng chØ do c¸c ng©n hµng lín thùc hiÖn bëi nh­ng giao dÞch nh­ vËy cã ®é rñi ro rÊt cao, ®ång thêi yªu cÇu ph¶i cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao. - ChiÕt khÊu th­¬ng phiÕu vµ cho vay th­¬ng m¹i: Ngay ë thêi k× ®Çu, c¸c ng©n hµng ®· chiÕt khÊu th­¬ng phiÕu mµ thùc tÕ lµ cho vay ®èi víi c¸c doanh nh©n ®Þa ph­¬ng nh÷ng ng­êi b¸n c¸c kho¶n nî (kho¶n ph¶i thu phÝ) cña c¸c kh¸ch hµng cho ng©n hµng ®Ó lÊy tiÒn mÆt. §ã lµ b­íc chuyÓn tiÕp tõ chiÕt khÊu th­¬ng phiÕu sang cho vay trùc tiÕp ®èi víi c¸c kh¸ch hµng. - NhËn tiÒn göi: Cho vay ®­îc coi lµ ho¹t ®éng sinh lêi cao, do ®ã c¸c ng©n hµng ®· t×m kiÕm mäi c¸ch ®Ó huy ®éng vèn cho vay. Mét trong nh÷ng nguån vèn quan träng lµ c¸c kho¶n tiÒn tiÕt kiÖm göi cña kh¸ch hµng- mét quü sinh lîi ®­îc göi trong kho¶ng thêi gian nhiÒu tuÇn, nhiÒu th¸ng, nhiÒu n¨m, ®«i khi ®­îc h­ëng møc l·i suÊt t­¬ng ®èi cao. - B¶o qu¶n vËt cã gi¸: Ngay tõ thêi Trung Cæ, c¸c ng©n hµng ®· b¾t ®Çu thùc hiÖn viÖc l­u tr÷ vµng vµ c¸c vËt cã gi¸ kh¸c cho kh¸ch hµng trong kho b¶o qu¶n. Mét ®iÒu hÊp dÉn lµ c¸c giÊy chøng nhËn do ng©n hµng kÝ ph¸t cho kh¸ch hµng (ghi nhËn vÒ tµi s¶n ®ang ®­îc l­u gi÷) cã thÓ ®­îc l­u hµnh nh­ tiÒn- ®ã lµ h×nh thøc ®Çu tiªn cña sÐc vµ thÎ tÝn dông. - Tµi trî c¸c ho¹t ®éng cña ChÝnh phñ: Kh¶ n¨ng huy ®éng vµ cho vay víi khèi l­îng cña ng©n hµng ®· trë thµnh träng t©m chó ý cña c¸c ChÝnh phñ. Do nhu cÇu chi tiªu lín vµ th­êng lµ cÊp b¸ch trong khi thu kh«ng ®ñ, chÝnh phñ c¸c n­íc ®Òu muèn tiÕp cËn víi c¸c kho¶n cho vay cña ng©n hµng. Ngµy nay, chÝnh phñ giµnh quyÒn cÊp giÊy phÐp ho¹t ®éng vµ kiÓm so¸t c¸c ng©n hµng. C¸c ng©n hµng ®­îc cÊp giÊy phÐp thµnh lËp víi ®iÒu kiÖn lµ hä ph¶i cam kÕt thùc hiÖn víi møc ®é nµo ®ã c¸c chÝnh s¸ch cña chÝnh phñ vµ tµi trî cho ChÝnh Phñ. C¸c ng©n hµng ph¶i mua tr¸i phiÕu ChÝnh phñ theo mét tû lÖ nhÊt ®Þnh trªn tæng l­îng tiÒn göi mµ ng©n hµng huy ®éng ®­îc; hoÆc ph¶i cho vay víi c¸c ®iÒu kiÖn ­u ®·i cho doanh nghiÖp cña ChÝnh phñ. - Cung cÊp c¸c tµi kho¶n giao dÞch: Cuéc c¸ch m¹ng c«ng nghiÖp ë Ch©u ¢u ®· ®¸nh dÊu sù ra ®êi cña ho¹t ®éng dÞch vô nµy. Tµi kho¶n tiÒn göi giao dÞch (demand deposit) - mét tµi kho¶n tiÒn göi cho phÐp ng­êi göi tiÒn viÕt sÐc thanh to¸n cho viÖc mua hµng hãa vµ dÞch vô. ViÖc ®­a tµi kho¶n tiÒn göi nµy ®­îc xem lµ nh÷ng b­íc ®i quan träng nhÊt trong c«ng nghiÖp ng©n hµng bëi v× nã c¶i thiÖn ®¸ng kÓ hiÖu qu¶ cña qu¸ tr×nh thanh to¸n, lµm cho c¸c kho¶n giao dÞch kinh doanh trë nªn dÔ dµng h¬n, nhanh chãng h¬n vµ an toµn h¬n. - Cung cÊp dÞch vô ñy th¸c: Tõ nhiÒu n¨m nay, c¸c ng©n hµng ®· thùc hiÖn viÖc qu¶n lÝ tµi s¶n vµ qu¶n lÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh cho c¸ nh©n vµ doanh nghiÖp th­¬ng m¹i. Theo ®ã, ng©n hµng sÏ thu phÝ trªn c¬ së gi¸ trÞ cña tµi s¶n hay quy m« vèn mµ hä qu¶n lÝ. Chøc n¨ng qu¶n lÝ tµi s¶n nµy ®­îc gäi lµ dÞch vô ñy th¸c (trust service). HÇu hÕt c¸c ng©n hµng ®Òu cung cÊp c¶ hai lo¹i dÞch vô: dÞch vô ñy th¸c th«ng th­êng cho c¸ nh©n vµ hé gia ®×nh; vµ ñy th¸c th­¬ng m¹i cho c¸c doanh nghiÖp. Th«ng qua c¸c phßng Uû th¸c c¸ nh©n, c¸c kh¸ch hµng cã thÓ tiÕt kiÖm c¸c kho¶n tiÒn ®Ó cho con ®i häc. Ng©n hµng sÏ qu¶n lÝ vµ ®Çu t­ kho¶n tiÒn ®ã cho ®Õn khi kh¸ch hµng cÇn. Trong c¸c phßng ñy th¸c th­¬ng m¹i, ng©n hµng qu¶n lÝ danh môc ®Çu t­ chøng kho¸n vµ kÕ ho¹ch tiÒn l­¬ng cho c¸c c«ng ty kinh doanh. Ng©n hµng ®ãng vai trß nh­ nh÷ng ng­êi ®¹i lÝ cho c¸c c«ng ty trong ho¹t ®éng ph¸t hµnh cæ phiÕu, tr¸i phiÕu. §iÒu nµy ®ßi hái phßng ñy th¸c ph¶i tr¶ l·i hoÆc cæ tøc cho chøng kho¸n cña c«ng ty, thu håi c¸c chøng kho¸n khi ®Õn h¹n b»ng c¸ch thanh to¸n toµn bé cho nh÷ng ng­êi n¾m gi÷ chøng kho¸n. 2.2.2. Nh÷ng dÞch vô ng©n hµng míi ph¸t triÓn gÇn ®©y. - Cho vay tiªu dïng: Trong lÞch sö hÇu hÕt c¸c ng©n hµng kh«ng tÝch cùc cho vay ®èi víi c¸ nh©n vµ hé gia ®×nh v× hä tin r»ng c¸c kho¶n cho vay tiªu dïng nãi chung cã quy m« rÊt nhá vµ rñi ro vì nî t­¬ng ®èi cao vµ do ®ã lµm cho chóng trë nªn cã møc sinh lêi thÊp. §Çu thÕ kØ nµy, c¸c ng©n hµng b¾t ®Çu dùa nhiÒu h¬n vµo tiÒn göi cña kh¸ch hµng ®Ó tµi trî cho nh÷ng mãn vay th­¬ng m¹i lín. - T­ vÊn tµi chÝnh: C¸c ng©n hµng tõ l©u ®· ®­îc kh¸ch hµng yªu cÇu thùc hiÖn nhiÒu ho¹t ®éng t­ vÊn tµi chÝnh, ®Æc biÖt lµ t­ vÊn tiÕt kiÖm vµ ®Çu t­. Ng©n hµng ngµy nay thùc hiÖn nhiÒu dÞch vô t­ vÊn tµi chÝnh ®a d¹ng, tõ chuÈn bÞ vÒ thuÕ vµ kÕ ho¹ch tµi chÝnh cho c¸c c¸ nh©n ®Õn t­ vÊn vÒ c¸c c¬ héi thÞ tr­êng trong n­íc vµ ngoµi n­íc cho c¸c kh¸ch hµng kinh doanh cña hä. - Qu¶n lÝ tiÒn mÆt: Qua nhiÒu n¨m, c¸c ng©n hµng ®· ph¸t hiÖn ra r»ng mét sè dÞch vô mµ hä lµm cho b¶n th©n m×nh còng cã Ých cho c¸c kh¸ch hµng. Mét trong nh÷ng vÝ dô næi bËt nhÊt lµ dÞch vô qu¶n lÝ tiÒn, trong ®ã ng©n hµng ®ång ý qu¶n lÝ viÖc thu vµ chi cho c«ng ty kinh doanh vµ tiÕn hµnh ®Çu t­ phÇn thÆng d­ tiÒn mÆt t¹m thêi vµo c¸c chøng kho¸n sinh lîi vµ tÝn dông ng¾n h¹n cho ®Õn khi kh¸ch hµng cÇn tiÒn mÆt ®Ó thanh to¸n. - DÞch vô thuª mua thiÕt bÞ: RÊt nhiÒu ng©n hµng tÝch cùc cho kh¸ch hµng kinh doanh quyÒn lùa chän mua c¸c thiÕt bÞ, m¸y mãc cÇn thiÕt th«ng qua hîp ®ång thuª mua, trong ®ã ng©n hµng mua thiÕt bÞ vµ cho kh¸ch hµng thuª. - Cung cÊp c¸c dÞch vô b¶o hiÓm: Tõ nhiÒu n¨m nay, c¸c ng©n hµng ®· b¸n b¶o hiÓm cho kh¸ch hµng, ®iÒu ®ã ®¶m b¶o viÖc hoµn tr¶ trong tr­êng hîp kh¸ch hµng bÞ chÕt, bÞ tµn phÕ hay gÆp rñi ro trong ho¹t ®éng, mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n. - Cho vay tµi trî dù ¸n: C¸c ng©n hµng ngµy cµng trë nªn n¨ng ®éng h¬n trong viÖc tµi trî chi phÝ x©y dùng nhµ m¸y míi ®Æc biÖt lµ trong nghµnh c«ng nghÖ cao. Do rñi ro trong lo¹i h×nh tÝn ®ông nµy nãi chung lµ cao nªn chóng th­êng ®­îc thùc hiÖn qua mét c«ng ty ®Çu t­, lµ thµnh viªn cña c«ng ty së h÷u ng©n hµng, cïng víi sù tham gia cña c¸c nhµ ®Çu t­ kh¸c ®Ó chia sÎ rñi ro. - Cung cÊp kÕ ho¹ch h­u trÝ: Ng©n hµng rÊt n¨ng ®éng trong viÖc qu¶n kÝ kÕ ho¹ch h­u trÝ mµ hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp lËp cho ng­êi lao ®éng, ®Çu t­ vèn vµ ph¸t l­¬ng h­u cho nh÷ng ng­êi nghØ h­u hoÆc tµn phÕ. Ng©n hµng còng b¸n c¸c kÕ ho¹ch tiÒn göi h­u trÝ cho c¸c c¸ nh©n vµ gi÷ nguån tiÒn göi cho ®Õn khi ng­êi së h÷u c¸c kÕ ho¹ch nµy cÇn ®Õn. - Cung cÊp dÞch vô m«i giíi ®Çu t­ chøng kho¸n: NhiÒu ng©n hµng ®ang phÊn ®Êu cung cÊp ®ñ c¸c dÞch vô tµi chÝnh cho phÐp kh¸ch hµng tháa m·n nhu cÇu. §©y còng lµ mét trong nh÷ng lÝ do chÝnh khiÕn c¸c ng©n hµng b¾t ®Çu b¸n nh÷ng dÞch vô m«i giíi chøng kho¸n, cung cÊp cho c¸c kh¸ch hµng c¬ héi mua cæ phiÕu, tr¸i phiÕu, c¸c chøng kho¸n kh¸c mµ kh«ng ph¶i nhê ®Õn ng­êi kinh doanh chøng kho¸n. Trong mét vµi tr­êng hîp, c¸c ng©n hµng tæ chøc ra c¸c c«ng ty chøng kho¸n hoÆc c«ng ty m«i giíi chøng kho¸n. - Cung cÊp c¸c dÞch vô b¶o hiÓm: Tõ nhiÒu n¨m nay, c¸c ng©n hµng ®· b¸n b¶o hiÓm cho kh¸ch hµng, ®iÒu ®ã ®¶m b¶o viÖc hoµn tr¶ trong tr­êng hîp kh¸ch hµng bÞ chÕt, bÞ tµn phÕ hay gÆp rñi ro trong ho¹t ®éng nh­ mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n. - Cung cÊp c¸c dÞch vô ®¹i lÝ: NhiÒu ng©n hµng trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kh«ng thÓ thiÕt lËp chi nh¸nh hoÆc v¨n phßng ë kh¾p mäi n¬i. NhiÒu ng©n hµng (th­êng nh÷ng ng©n hµng lín) cung cÊp dÞch vô ng©n hµng ®¹i lÝ cho c¸c ng©n hµng kh¸c nh­ thanh to¸n hé, ph¸t hµnh hé c¸c chøng chØ tiÒn göi, lµm ng©n hµng ®Çu mèi trong ®ång tµi trî… Kh«ng ph¶i tÊt c¶ c¸c ng©n hµng ®Òu cung cÊp nhiÒu dÞch vô tµi chÝnh nh­ danh môc ®· nªu ë trªn, nh­ng qu¶ thËt danh môc dÞch vô ng©n hµng ®ang t¨ng lªn nhanh chãng. NhiÒu lo¹i h×nh tÝn dông vµ tµi kho¶n tiÒn göi míi ®ang ®­îc ph¸t triÓn, c¸c lo¹i h×nh dÞch vô nh­ giao dÞch qua Internet vµ thÎ th«ng minh (Smart) ®ang ®­îc më réng mét c¸ch nhanh chãng vµ c¸c dÞch vô míi nh­ b¶o hiÓm kinh doanh chøng kho¸n ®­îc tung ra hµng n¨m. Nh×n chung, danh môc c¸c dÞch vô ®Çy Ên t­îng do c¸c ng©n hµng cung cÊp t¹o ra mét sù thuËn lîi lín h¬n cho kh¸ch hµng. Kh¸ch hµng cã thÓ hoµn toµn tho¶ m·n tÊt c¶ c¸c nhu cÇu dÞch vô tµi chÝnh cña m×nh th«ng qua mét ng©n hµng vµ t¹i mét ®Þa ®iÓm. II/ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ t¸c ®éng cña nã ®Õn sù ph¸t triÓn cña dÞch vô ng©n hµng. 1. HNKTQT vµ néi dung cña HNKTQT. HNKTQT ®èi víi ViÖt Nam cßn lµ mét kh¸i niÖm kh¸ míi mÎ, ®­îc sö dông nhiÒu tõ gi÷a thËp niªn 1990 trë l¹i ®©y. ThuËt ng÷ héi nhËp cã gèc tiÕng Anh lµ integration. ThuËt ng÷ héi nhËp xuÊt hiÖn vµ ®­îc sö dông phæ biÕn trong bèi c¶nh chóng ta xóc tiÕn m¹nh mÏ chÝnh s¸ch ®a ph­¬ng hãa, ®a d¹ng hãa quan hÖ quèc tÕ, tÝch cùc triÓn khai c¸c nç lùc ®Ó gia nhËp vµo c¸c ®Þnh chÕ quèc tÕ, tæ chøc kinh tÕ vµ khu vùc. Kh¸i niÖm HNKTQT cña bé ngo¹i giao ViÖt Nam: “Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ qu¸ tr×nh chñ ®éng g¾n kÕt nÒn kinh tÕ vµ thÞ tr­êng cña tõng n­íc víi kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi th«ng qua c¸c nç lùc tù do hãa vµ më cöa trªn c¸c cÊp ®é ®¬n ph­¬ng, song ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng”. Nh×n nhËn ë gãc ®é mét quèc gia, héi nhËp quèc tÕ vÒ tµi chÝnh vµ ng©n hµng cã thÓ ®­îc ®¸nh gi¸ b»ng møc ®é “cëi më” vÒ ho¹t ®éng tµi chÝnh - ng©n hµng, møc ®é giao l­u trong c¸c quan hÖ tµi chÝnh, tÝn dông, tiÒn tÖ, vµ dÞch vô ng©n hµng cña mét nÒn kinh tÕ víi céng ®ång tµi chÝnh - ng©n hµng quèc tÕ. Trªn gãc ®é toµn cÇu, héi nhËp trong lÜnh vùc tµi chÝnh - ng©n hµng lµ mét qu¸ tr×nh kÕt nèi ngµy cµng gia t¨ng c¸c thÞ tr­êng tµi chÝnh - ng©n hµng xuyªn quèc gia ®Ó tiÕn tíi ph¸t triÓn mét thÞ tr­êng thèng nhÊt. XuÊt ph¸t tõ c¸ch hiÓu thuËt ng÷ HNKTQT lµ sù chñ ®éng tham gia cña c¸c quèc gia vµo qu¸ tr×nh toµn cÇu hãa, khu vùc hãa, héi nhËp bao hµm c¸c nç lùc vÒ mÆt chÝnh s¸ch vµ thùc hiÖn cña c¸c quèc gia ®Ó tham gia vµo c¸c ®Þnh chÕ, tæ chøc kinh tÕ toµn cÇu vµ khu vùc. Néi dung cña qu¸ tr×nh nay bao gåm: Thø nhÊt, kÝ kÕt tham gia c¸c ®Þnh chÕ vµ tæ chøc kinh tÕ quèc tÕ, cïng c¸c thµnh viªn ®µm ph¸n x©y dùng c¸c luËt ch¬i chung vµ thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh, cam kÕt ®èi víi thµnh viªn cña c¸c ®Þnh chÕ, tæ chøc ®ã. Thø hai, tiÕn hµnh c¸c c«ng viÖc cÇn thiÕt trong n­íc ®Ó ®¶m b¶o ®¹t ®­îc môc tiªu cña qu¸ tr×nh héi nhËp còng nh­ thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh, cam kÕt quèc tÕ vÒ héi nhËp. C¸c néi dung quan träng cÇn ®­îc triÓn khai thùc hiÖn gåm: §iÒu chØnh chÝnh s¸ch theo h­íng tù do hãa vµ më cöa, gi¶m vµ tiÕn tíi dì bá hµng rµo thuÕ quan vµ phi thuÕ quan, lµm cho viÖc trao ®æi hµng hãa, dÞch vô, ®Çu t­ vµ lu©n chuyÓn vèn, lao ®éng, kÜ thuËt- c«ng nghÖ gi÷a c¸c n­íc thµnh viªn ngµy cµng th«ng tho¸ng h¬n. §iÒu chØnh c¬ cÊu kinh tÕ phï hîp víi qu¸ tr×nh tù do hãa vµ më cöa nh»m lµm cho nÒn kinh tÕ thÝch øng vµ vËn hµnh hiÖu qu¶ trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh quèc tÕ. Môc tiªu cao nhÊt cña sù ®iÒu chØnh nµy lµ t¹o ra ®­îc mét c¬ cÊu kinh tÕ tèi ­u, cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao, ph¸t huy tèt nhÊt ­u thÕ cña ®Êt n­íc trong qu¸ tr×nh héi nhËp. §ång thêi, tiÕn hµnh c¶i c¸ch hÖ thèng doanh nghiÖp ®Ó n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh, ®µo t¹o vµ chuÈn bÞ nguån nh©n lùc, ®Æc biÖt lµ ®éi ngò c«ng chøc, nh÷ng nhµ qu¶n lÝ doanh nghiÖp vµ lùc l­îng c«ng nh©n lµnh nghÒ cã thÓ ®¸p øng tèt c¸c ®ßi hái cña qu¸ tr×nh HNKTQT. C¸c NHTM víi vai trß lµ c¸c doanh nghiÖp (doanh nghiÖp ®Æc biÖt) th× néi dung quan träng nhÊt bao trïm toµn bé qu¸ tr×nh HNKTQT lµ tù c¶i tæ theo h­íng phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ vÒ c¸c mÆt: nguån nh©n lùc, vèn, c«ng nghÖ, tr×nh ®é qu¶n lÝ, dÞch vô ng©n hµng… nh»m t¨ng quy m«, chÊt l­îng, hiÖu qu¶ ho¹t ®éng, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng. Trªn c¬ së ®ã t¹o n¨ng lùc c¹nh tranh, nh»m ®¶m b¶o qu¸ tr×nh héi nhËp ®­îc thùc hiÖn vµ ®­a l¹i hiÖu qu¶ cao. 2. Yªu cÇu cña WTO, hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt – Mü trong lÜnh vùc dÞch vô ng©n hµng. Héi nhËp vµo ho¹t ®éng ng©n hµng cña khu vùc vµ thÕ giíi lµ mét phÇn cña qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ nãi chung. §ã chÝnh lµ viÖc tiÕp cËn thÞ tr­êng c¸c ho¹t ®éng tiÒn tÖ, tÝn dông ng©n hµng vµ c¸c dÞch vô tµi chÝnh ng©n hµng. Néi dung cô thÓ bao gåm viÖc tù do hãa dÞch vô ng©n hµng cña mét n­íc, th¸o bæ nh÷ng biÖn ph¸p h¹n chÕ vÒ hµnh chÝnh ®èi víi khu vùc ng©n hµng n­íc ngoµi. M«i tr­êng luËt ph¸p cho c¸c ho¹t ®éng ng©n hµng ph¶i phï hîp vµ tu©n thñ tËp qu¸n quèc tÕ. Trong khi ®ã, chÊt l­îng vµ sè l­îng dÞch vô c¶u c¸c ng©n hµng trong n­íc ph¶i ®­îc n©ng lªn tÇm khu vùc vµ thÕ giíi. 2.1. Yªu cÇu cña WTO. §èi víi viÖc gia nhËp WTO trong lÜnh vùc dÞch vô ng©n hµng, ViÖt Nam ph¶i ®¸p øng nh÷ng nhu cÇu chÝnh sau: a. Trong cam kÕt më cña thÞ tr­êng dÞch vô ng©n hµng, trõ khi cã quy ®Þnh cô thÓ trong danh môc cam kÕt, c¸c thµnh viªn sÏ kh«ng ban hµnh thªm hay ¸p dông nh÷ng biÖn ph¸p d­íi ®©y dï ë quy m« vïng hay l·nh thæ: * H¹n chÕ sè l­îng nhµ cung cÊp dÞch vô Ng©n hµng dï d­íi h×nh thøc quota theo sè l­îng, nh÷ng ®éc quyÒn, toµn quyÒn cung cÊp dÞch vô ng©n hµng hoÆc yªu cÇu ®¸p øng nh÷ng nhu cÇu kinh tÕ. * H¹n chÕ vÒ tæng trÞ gi¸ c¸c giao dÞch vÒ dÞch vô ng©n hµng vµ tµi s¶n dï d­íi h×nh thøc quota theo sè l­îng hay yªu cÇu ph¶i ®¸p øng c¸c nhu cÇu kinh tÕ. * H¹n chÕ vÒ tæng sè c¸c ho¹t ®éng t¸c nghiÖp hay tæng sè l­îng dÞch vô ng©n hµng ®Çu ra tÝnh theo sè l­îng ®¬n vÞ d­íi h×nh thøc quota hay yªu cÇu ph¶i ®¸p øng c¸c nhu cÇu kinh tÕ. * H¹n chÕ tæng sè ng­êi ®­îc tuyÓn dông trong lÜnh vùc cô thÓ hay mét nhµ cung cÊp dÞch vô ®­îc phÐp tuyÓn dông vµ nh÷ng ng­êi cÇn thiÕt liªn quan trùc tiÕp tíi viÖc cung cÊp dÞch vô ng©n hµng d­íi h×nh thøc quota hay yªu cÇu ph¶i ®¸p øng c¸c nhu cÇu kinh tÕ. * C¸c biÖn ph¸p h¹n chÕ hay yªu cÇu ph¶i mang mét h×nh thøc ph¸p nh©n nµo cô thÓ hay liªn doanh th«ng qua ®ã nh÷ng nhµ cung cÊp dÞch vô ng©n hµng ph¶i cung cÊp mét dÞch vô. * H¹n chÕ viÖc tham gia ®ãng gãp vèn cña bªn ngoµi d­íi h×nh thøc tû lÖ phÇn tr¨m tèi ®a sè cæ phiÕu n­íc ngoµi ®­îc phÐp n¾m gi÷ hoÆc tæng gi¸ trÞ ®Çu t­ n­íc ngoµi tÝnh ®¬n hay tÝnh gép. b. Mçi thµnh viªn sÏ dµnh cho dÞch vô ng©n hµng hay nhµ cung cÊp dÞch vô ng©n hµng cña bÊt k× mét thµnh viªn nµo kh¸c sù ®·i ngé kh«ng kÐm phÇn thuËn lîi h¬n sù ®·i ngé víi ®iÒu kiÖn, ®iÒu kho¶n vµ nh÷ng h¹n chÕ ®· ®­îc tháa thuËn vµ quy ®Þnh trªn danh môc cam kÕt cô thÓ cña thµnh viªn ®ã. c. Trõ khi gÆp t×nh huèng ph¶i b¶o vÖ c¸n c©n thanh to¸n, mét thµnh viªn sÏ kh«ng ¸p dông h¹n chÕ vÒ thanh to¸n vµ chuyÓn tiÒn quèc tÕ cho c¸c dÞch vô v·ng lai liªn quan tíi c¸c cam kÕt cô thÓ cña m×nh. d. Mét n­íc thµnh viªn sÏ cho phÐp ng­êi cung cÊp dÞch vô ng©n hµng cña n­íc thµnh viªn kh¸c ®­îc ®­a ra c¸c dÞch vô ng©n hµng míi trªn l·nh thæ cña m×nh. e. Mçi n­íc th._.µnh viªn sÏ cho phÐp ng­êi cung cÊp dÞch vô ng©n hµng tiÕp cËn hÖ thèng kÕ to¸n bï trõ do nhµ n­íc ®iÒu hµnh vµ tiÕp cËn c¸c thÓ thøc cÊp vèn vµ t¸i cÊp vèn trong qu¸ tr×nh kinh doanh th«ng th­êng. f. Mçi n­íc thµnh viªn sÏ dµnh cho ng­êi cung cÊp dÞch vô ng©n hµng cña bÊt k× n­íc thµnh viªn nµo kh¸c quyÒn ®­îc thµnh lËp vµ më réng ho¹t ®éng trong l·nh thæ n­íc m×nh kÓ c¶ viÖc mua l¹i c¸c doanh nghiÖp hiÖn t¹i hay mét tæ chøc th­¬ng m¹i. g. C¸c thµnh viªn cam kÕt r»ng, trong nh÷ng tr­êng hîp nhÊt ®Þnh, trî cÊp cã thÓ t¸c ®éng bãp mÐo dÞch vô th­¬ng m¹i, c¸c thµnh viªn sÏ tiÕn hµnh ®µm ph¸n nh»m ®Þnh ra nh÷ng quy t¾c ®a biªn cÇn thiÕt ®Ó tr¸nh nh÷ng hµnh ®éng bãp mÐo ®ã. h. Mçi thµnh viªn sÏ tr¶ lêi kh«ng chËm trÔ khi cã yªu cÇu cña bÊt k× thµnh viªn nµo kh¸c vÒ nh÷ng th«ng tin cô thÓ vÒ bÊt k× biÖn ph¸p nµo ®­îc ¸p dông chung hay vÒ hiÖp ®Þnh quèc tÕ. 2.2. Yªu cÇu cña hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt – Mü. Theo cam kÕt t¹i hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt – Mü, c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô tµi chÝnh cña Hoa K× ®­îc phÐp cung cÊp 12 ph©n ngµnh dÞch vô, bao gåm: a. NhËn tiÒn göi vµ c¸c kho¶n tiÒn göi tõ c«ng chóng. b. Cho vay d­íi mäi h×nh thøc, bao gåm tÝn dông tiªu dïng, tÝn dông thÕ chÊp, bao tiªu vµ c¸c giao dÞch th­¬ng m¹i kh¸c. c. Thuª mua tµi chÝnh. d. TÊt c¶ c¸c giao dÞch thanh to¸n vµ chuyÓn tiÒn, bao gåm thÎ tÝn dông, ghi nî, b¸o nî, sÐc du lÞch vµ hèi phiÕu ng©n hµng. e. B¶o l·nh vµ cam kÕt. f. M«i giíi tiÒn tÖ. g. Qu¶n lÝ tµi s¶n nh­ qu¶n lý tiÒn mÆt, qu¶n lý danh môc ®Çu t­, mäi h×nh thøc qu¶n lý ®Çu t­ tËp thÓ, qu¶n lÝ quü h­u trÝ, c¸c dÞch vô tr«ng coi b¶o qu¶n, l­u tr÷ vµ ñy th¸c. h. C¸c dÞch vô thanh to¸n vµ quyÕt to¸n ®èi víi tµi s¶n chÝnh, bao gåm chøng kho¸n, s¶n phÈm tµi chÝnh ph¸i sinh vµ c¸c c«ng cô thanh to¸n kh¸c. i. Cung cÊp vµ chuyÓn th«ng tin tµi chÝnh vµ xö lý d÷ liÖu tµi chÝnh vµ c¸c phÇn mÒm cña c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô tµi chÝnh kh¸c. j. T­ vÊn, trung gian m«i giíi vµ dÞch vô tµi chÝnh phô trî kh¸c liªn quan ®Õn c¸c ho¹t ®éng t¹i c¸c môc tõ (a) ®Õn (k), kÓ c¶ tham chiÕu vµ ph©n tÝch tÝn dông, t­ vÊn vµ nghiªn cøu ®Çu t­ vµ danh môc ®Çu t­, t­ vÊn vÒ chiÕn l­îc vµ c¬ cÊu c«ng ty. k. Bu«n b¸n trªn tµi kho¶n cña m×nh hay tµi s¶n cña kh¸ch hµng t¹i së giao dÞch chøng kho¸n, trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n kh«ng chÝnh thøc (OTC) hay trªn c¸c thÞ tr­êng kh¸c nh÷ng s¶n phÈm sau: C¸c s¶n phÈm cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ, bao gåm sÐc, hèi phiÕu, chøng chØ tiÒn göi; ngo¹i hèi; c¸c tµi s¶n tµi chÝnh ph¸i sinh, bao gåm (nh­ng kh«ng h¹n chÕ) c¸c hîp ®ång giao dÞch k× h¹n, vµ quyÒn chän; c¸c chøng kho¸n cã thÓ chuyÓn nh­îng ®­îc; c¸c c«ng cô cã thÓ thanh to¸n vµ tµi s¶n tµi chÝnh kh¸c. l. Tham gia ph¸t hµnh mäi chøng kho¸n, kÓ c¶ b¶o l·nh ph¸t hµnh vµ chµo b¸n nh­ ®¹i lÝ (theo c¸ch c«ng khai hay tháa thuËn riªng) vµ cung cÊp c¸c dÞch vô liªn quan ®Õn viÖc ph¸t hµnh ®ã. PhÝa Hoa Kú ®­îc phÐp triÓn khai thùc hiÖn c¸c dÞch vô tµi chÝnh ng©n hµng t¹i ViÖt Nam theo lé tr×nh 7 mèc nh­ sau. 1. Trong vßng 3 n¨m kÓ tõ khi hiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc, h×nh thøc ph¸p lÝ duy nhÊt mµ c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô Hoa Kú ®­îc phÐp ho¹t ®éng lµ liªn doanh víi ®èi t¸c ViÖt Nam. 2. Sau 3 n¨m kÓ tõ khi hiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc, ViÖt Nam giµnh ®èi xö quèc gia ®Çy ®ñ víi quyÒn tiÕp cËn NHTW trong c¸c ho¹t ®éng t¸i chiÕt khÊu swap, forward. 3. Trong vßng 8 n¨m ®Çu, ViÖt Nam cã thÓ h¹n chÕ quyÒn cña mét chi nh¸nh ng©n hµng Hoa Kú nhËn tiÒn göi tõ c¸c ph¸p nh©n ViÖt Nam mµ ng©n hµng kh«ng cã quan hÖ tÝn dông. Møc vèn cña chi nh¸nh ®­îc qui ®Þnh nh­ sau: n¨m thø nhÊt: 50% vèn ph¸p ®Þnh ®­îc chuyÓn vµo; n¨m thø hai: 100%, n¨m thø ba: 250%, n¨m thø t­ : 400%; n¨m thø n¨m: 600%; n¨m thø s¸u: 700%; n¨m thø b¶y: 800%, n¨m thø t¸m: 900%, n¨m thø chÝn: 1000%; n¨m thø m­êi: ®èi xö quèc gia ®Çy ®ñ. 4. Sau 8 n¨m, c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh cã vèn ®Çu t­ Hoa Kú cã thÓ ph¸t hµnh thÎ tÝn dông trªn c¬ së ®èi xö quèc gia. 5. C¸c chi nh¸nh ng©n hµng Hoa Kú kh«ng ®­îc ®Æt ATM t¹i c¸c ®Þa ®iÓm ngoµi v¨n phßng cña hä cho ®Õn khi c¸c ng©n hµng ViÖt Nam ®­îc phÐp lµm nh­ vËy. 6. Sau 9 n¨m, c¸c ng©n hµng Hoa Kú ®­îc phÐp thµnh lËp ng©n hµng con 100% vèn Hoa Kú. Trong thêi gian nµy, c¸c ng©n hµng Hoa Kú liªn doanh cÇn cã vèn kh«ng thÊp h¬n 30% vµ kh«ng v­ît qu¸ 49% vèn ph¸p ®Þnh cña liªn doanh. 7. Trong vßng 10 n¨m ®Çu, ViÖt Nam cã thÓ h¹n chÕ quyÒn cña mét chi nh¸nh ng©n hµng Hoa Kú nhËn tiÒn göi tõ c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô ViÖt Nam mµ ng©n hµng kh«ng cã quan hÖ tÝn dông theo møc vèn cña chi nh¸nh phï hîp víi biÓu sau: n¨m thø nhÊt: 50% vèn ph¸p ®Þnh ®­îc chuyÓn vµo, n¨m thø hai: 100%, n¨m thø ba: 250%, n¨m thø t­ : 350%, n¨m th­ n¨m: 500%, n¨m thø s¸u: 650%, n¨m thø b¶y: 800%, n¨m thø t¸m: 900%, n¨m th­ chÝn: 1000%, n¨m th­ m­êi: ®èi xö quèc gia ®Çy ®ñ. Lé tr×nh trªn x¸c ®Þnh râ møc ®é tham gia c¸c lo¹i h×nh dÞch vô ng©n hµng vµ h×nh thøc ph¸p lý mµ c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô cña Mü ®­îc phÐp ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam. Theo lé tr×nh nµy, ViÖt Nam ph¶i lo¹i bá dÇn nh÷ng h¹n chÕ ®èi víi c¸c ng©n hµng Mü, cho phÐp hä tham gia víi møc ®é t¨ng dÇn vµo mäi ho¹t ®éng ng©n hµng t¹i ViÖt Nam. §iÒu nµy còng ®ång nghÜa víi yªu cÇu c¾t gi¶m b¶o hé, xãa bá dÇn c¸c lîi thÕ vÒ kinh doanh dÞch vô ng©n hµng ®èi víi c¸c NHTM trong n­íc. Sau 9 n¨m, c¸c ng©n hµng Mü sÏ cã mét s©n ch¬i b×nh ®¼ng víi c¸c ng©n hµng trong n­íc. 3. Nh÷ng c¬ héi vµ th¸ch thøc ®èi víi ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam khi tham gia héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Qu¸ tr×nh toµn cÇu hãa, tù do hãa vµ héi nhËp quèc tÕ trong lÜnh vùc tµi chÝnh ng©n hµng t¹o ra nh÷ng c¬ héi lín, ®ång thêi còng ®Æt ra nh÷ng th¸ch thøc cho c¸c NHTM ViÖt Nam. Do vËy, ®Ó ph¸t huy ®­îc nh÷ng lîi thÕ ®ång thêi h¹n chÕ thÊp nhÊt nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc cña toµn cÇu hãa, tù do hãa vµ héi nhËp quèc tÕ, c¸c NHTM ViÖt Nam cÇn ph¶i x¸c ®Þnh râ vÞ thÕ cña m×nh trong qu¸ tr×nh héi nhËp ®Ó cã c¸c gi¶i ph¸p phï hîp ®­a ho¹t ®éng cña ng©n hµng m×nh ph¸t triÓn phï hîp víi xu thÕ thêi ®¹i, ®øng v÷ng ®­îc trong c¬ chÕ thÞ tr­êng trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh ngµy cµng quyÕt liÖt. 3.1. C¬ héi cña c¸c NHTM ViÖt Nam: Thø nhÊt: héi nhËp quèc tÕ trong ho¹t ®éng ng©n hµng më ra c¸c c¬ héi trao ®æi, hîp t¸c quèc tÕ vÒ c¸c vÊn ®Ò tµi chÝnh tiÒn tÖ, c¸c diÔn biÕn kinh tÕ, c¸c chiÕn l­îc hîp t¸c vÜ m« vµ qua ®ã n©ng cao ®­îc uy tÝn vµ vÞ thÕ cña hÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam trªn tr­êng quèc tÕ. Thø hai: Tham gia vµo qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, NHTM ViÖt Nam cã ®iÒu kiÖn tranh thñ vèn, c«ng nghÖ, kinh nghiÖm qu¶n lý tõ c¸c n­íc cã tr×nh ®é ph¸t triÓn cao. Thø ba: Th«ng qua héi nhËp quèc tÕ, ViÖt Nam cã c¬ héi t¨ng c­êng, ph¸t triÓn ngµnh ng©n hµng b»ng c¸ch chuyªn m«n hãa s©u h¬n c¸c nghiÖp vô ng©n hµng, t¨ng c­êng hiÖu qu¶ sö dông c¸c nguån vèn trong nÒn kinh tÕ, më réng qu¸ tr×nh tiÕp cËn ®èi víi c¸c dÞch vô ng©n hµng ­u viÖt, qua ®ã c¸c NHTM ViÖt Nam cã c¬ héi h¬n ®Ó khai th¸c vµ sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c ­u thÕ cña ho¹t ®éng ng©n hµng trªn qui m« hiÖn ®¹i vµ ®a n¨ng. Thø t­: Héi nhËp quèc tÕ trong ho¹t ®éng ng©n hµng lµ ®éng lùc ®Ó thóc ®Èy c«ng cuéc ®æi míi vµ c¶i c¸ch ngµnh ng©n hµng ViÖt Nam. §Ó ®¸p øng c¸c ®iÒu kiÖn héi nhËp vµ thùc hiÖn cam kÕt víi c¸c tæ chøc th­¬ng m¹i toµn cÇu vµ khu vùc, c¸c cam kÕt ngµy cµng phøc t¹p vµ chÆt chÏ h¬n theo xu h­íng níi láng c¸c h¹n chÕ hiÖn t¹i, tiÕn tíi më cöa tù do hãa toµn diÖn, do vËy ®ßi hái c¸c NHTM ViÖt Nam ph¶i ®Èy m¹nh c«ng cuéc c¶i c¸ch s©u réng vµ triÖt ®Ó h¬n nh»m ®em l¹i hiÖu qu¶ vµ lîi Ých cho nÒn kinh tÕ ViÖt Nam. ChÝnh c«ng cuéc c¶i c¸ch thµnh c«ng nµy sÏ lµm cho c¬ chÕ chÝnh s¸ch ng©n hµng cña ViÖt Nam phï hîp h¬n víi chuÈn mùc quèc tÕ, c¸c qui ®Þnh cña tæ chøc th­¬ng m¹i quèc tÕ vµ ho¹t ®éng cña hÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam sÏ cã hiÖu qu¶ vµ uy tÝn h¬n. Do vËy, thÞ tr­êng ViÖt Nam sÏ hÊp dÉn h¬n, thu hót nhiÒu vèn ®Çu t­, c«ng nghÖ tõ bªn ngoµi phôc vô cho c«ng cuéc c«ng nghiÖp hãa vµ hiÖn ®¹i hãa ®Êt n­íc. Thø n¨m: Tham gia vµo qu¸ tr×nh héi nhËp quèc tÕ, hÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam sÏ cã thªm ®iÒu kiÖn ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé ng©n hµng cã tr×nh ®é chuyªn m«n vµ kÜ n¨ng nghiÖp vô cao, ®¸p øng yªu cÇu cña sù ph¸t triÓn. 3.2. Th¸ch thøc ®èi víi NHTM ViÖt Nam. Chóng ta biÕt r»ng, héi nhËp quèc tÕ trong lÜnh vùc ng©n hµng lµ cïng tham gia kinh doanh tiÒn tÖ, dÞch vô ng©n hµng trong ph¹m vi lín quèc tÕ vµ khu vùc. C¸c NHTM ViÖt Nam vµ c¸c NHTM n­íc ngoµi ®Òu ®­îc phÐp lµm nhiÖm vô kinh doanh theo ®óng luËt ph¸p vµ tËp qu¸n quèc tÕ. Héi nhËp kh«ng cã nghÜa lµ thñ tiªu c¹nh tranh gi÷a c¸c ng©n hµng mét c¸ch gay g¾t. C¹nh tranh vÒ tû gi¸, l·i suÊt, quan hÖ kh¸ch hµng, c¸c dÞch vô cung cÊp, c¸c s¶n phÈm do c«ng nghÖ ng©n hµng ph¸t triÓn tiªn tiÕn ®em l¹i. Nh÷ng thuËn lîi kh«ng nhiÒu, tr¸i l¹i th¸ch thøc rÊt to lín ®èi víi c¸c NHTM ViÖt Nam võa nhá bÐ, tæng sè vèn cã h¹n, nî qu¸ h¹n lín vµ c¸c kho¶n tÝn dông kh«ng sinh lêi hiÖn nay cßn ch­a gi¶i quyÕt ®ù¬c. MÆt kh¸c c¸c NHTM ch­a n¨ng ®éng, ®éi ngò c¸n bé ch­a ®ñ vÒ l­îng vµ chÊt ®Ó s¸nh vai víi c¸c ng©n hµng ngo¹i quèc. Nh÷ng th¸ch thøc ®Æt ra cô thÓ lµ: Thø nhÊt, vÒ m«i tr­êng kinh doanh: Do ho¹t ®éng ng©n hµng ViÖt Nam n»m trong bèi c¶nh cña mét nÒn kinh tÕ chuyÓn ®æi, m«i tr­êng ph¸p lÝ ch­a ®ång bé, ch­a thÝch hîp víi c¸c qui ®Þnh cña chuÈn mùc quèc tÕ. HÖ thèng NHTM ViÖt Nam sÏ bÞ c¹nh tranh gay g¾t bëi c¸c chi nh¸nh ng©n hµng n­íc ngoµi do hä cã tr×nh ®é qu¶n lÝ vµ c«ng nghÖ cao h¬n, mÆt kh¸c quy m« vèn còng lín h¬n, ngoµi ra trong thêi gian ®Çu ®Ó chiÕm lÜnh thÞ tr­êng, më réng thÞ phÇn c¸c ng©n hµng n­íc ngoµi cã thÓ sÏ chÊp nhËn lç. V× vËy, c¸c NHTM ViÖt Nam sÏ bÞ ®Æt vµo t×nh thÕ hÕt søc khã kh¨n. Mçi quèc gia, kÓ c¶ ViÖt Nam ®Òu muèn cã lîi Ých riªng trong qu¸ tr×nh toµn cÇu hãa nh­ng ph¶i tu©n thñ luËt ch¬i chung vµ phô thuéc lÉn nhau. Qu¸ tr×nh héi nhËp cã thÓ diÔn ra theo mét chiÒu do c¸c ng©n hµng ViÖt Nam khã cã thÓ më réng ho¹t ®éng cña m×nh ra thÞ tr­êng quèc tÕ, nÕu cã th× ho¹t ®éng còng Ýt hiÖu qu¶. Ngoµi ra, do niÒm tin cña d©n chóng vµo sù æn ®Þnh cña ®ång tiÒn ch­a cao nªn c¸c kho¶n huy ®éng trung vµ dµi h¹n cßn bÞ h¹n chÕ. Thø hai, vÒ c¬ chÕ chÝnh s¸ch: ViÖc më cöa, tiÕn tíi tù do hãa trong lÜnh vùc dÞch vô ng©n hµng ë ViÖt Nam cïng víi sù ph¸t triÓn c¸c ho¹t ®éng cña tæ chøc tÝn dông n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam ®Æt ra nh÷ng th¸ch thøc míi ®èi víi c¸c NHTM ViÖt Nam trong qu¶n trÞ vµ ®iÒu hµnh. Thø ba, tiÒm lùc vèn: N¨ng lùc tµi chÝnh cña nhiÒu ng©n hµng th­¬ng m¹i cßn yÕu, vèn tù cã nhá, chÊt l­îng ho¹t ®éng tÝn dông cßn ch­a æn ®Þnh, vÉn tiÒm tµng rñi ro. Ngoµi bèn NHTM nhµ n­íc cã vèn ®iÒu lÖ t­¬ng ®èi cao, vèn ®iÒu lÖ cña hÇu hÕt c¸c NHTMCP n­íc ta cßn bÐ, cao nhÊt míi chØ ®¹t 450 tû (t­¬ng ®­¬ng kho¶ng 30 triÖu USD), cßn phÇn lín cã sè vèn chØ tõ 70- 100 tû ®ång (t­¬ng ®­¬ng 4,5- 6,4 triÖu USD). Trong sè 15 NHTMCP n«ng th«n th× chØ cã 1 ng©n hµng cã sè vèn trªn 10 tû ®ång, cßn ®Òu tõ 5-7 tû ®ång. V× vËy, c¸c NHTMCP ®ang ®èi mÆt víi søc Ðp c¹nh tranh, ®Æc biÖt lµ trong huy ®éng vµ ®Çu t­ tÝn dông. HÖ thèng thanh to¸n gi÷a c¸c Ng©n hµng vµ kh¸ch hµng vµ thanh to¸n liªn ng©n hµng chËm ®æi míi, t×nh tr¹ng thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt vÉn cßn kh¸ phæ biÕn, g©y ¶nh h­ëng ®Õn viÖc hiÖn ®¹i hãa c«ng nghÖ ng©n hµng vµ cÊu tróc l¹i hÖ thèng. Th­ t­, vÒ c«ng nghÖ: Th¸ch thøc lín nhÊt ®ã lµ xuÊt ph¸t ®iÓm vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ nãi chung vµ ngµnh ng©n hµng nãi riªng cßn thÊp. C«ng nghÖ cßn non yÕu mÆc dï trong thêi gian qua, c¸c ng©n hµng ®· ®Èy m¹nh tin häc hãa vµo hÖ thèng ng©n hµng nh­ng ch­a ®¸p øng ®­îc nhu cÇu. C«ng nghÖ kh«ng ®­îc ®Çu t­ mét c¸ch ®ång bé mµ cßn manh món nªn hiÖu qu¶ sö dông ch­a cao. C«ng nghÖ yÕu kÐm nªn kh«ng cã kh¶ n¨ng cung cÊp th«ng tin kÞp thêi vµ chÝnh x¸c ®Ó phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n trÞ vµ ®iÒu hµnh. TÝnh kh«ng æn ®Þnh cña c«ng nghÖ còng khiÕn cho rñi ro c«ng nghÖ rÊt cao. C¸c NHTM cßn nÆng vÒ c¸c nghiÖp vô truyÒn thèng, c¸c nghiÖp vô míi cßn chËm ph¸t triÓn nªn hiÖu qu¶ kinh doanh thÊp c¶ vÒ tÝn dông vµ dÞch vô. NhiÒu dÞch vô ng©n hµng hiÖn ®¹i ®· trë nªn quen thuéc vµ phæ biÕn t¹i n­íc trong khu vùc th× ë ViÖt Nam ch­a cã hoÆc b¾t ®Çu ®­a vµo ho¹t ®éng thÝ ®iÓm. C¸c tû lÖ vÒ chi phÝ nghiÖp vô vµ kh¶ n¨ng sinh lêi cña phÇn lín c¸c NHTM ®Òu thua kÐm c¸c ng©n hµng trong khu vùc. Thø n¨m, vÒ tr×nh ®é qu¶n lý vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc: Con ng­êi lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh thµnh c«ng cho qu¸ tr×nh HNKTQT. NhËn thøc ®­îc tÇm quan tréng cña yÕu tè con ng­êi, Bé ChÝnh TrÞ, Thèng ®èc NHNN ®· x¸c ®Þnh viÖc “®µo t¹o nguån nh©n lùc” lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô hµng ®Çu cÇn thùc hiÖn trong qu¸ tr×nh héi nhËp. HiÖn nay, nguån nh©n lùc cña ta cßn cã nhiÒu ®iÓm h¹n chÕ. §éi ngò c¸n bé tr­íc hÕt lµ nh÷ng c¸n bé tham gia ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch, lµm c«ng t¸c héi nhËp cÇn ®­îc n©ng cao n¨ng lùc kh«ng nh÷ng vÒ chuyªn m«n mµ cßn am hiÓu ph¸p luËt trong n­íc vµ quèc tÕ, thµnh th¹o ngo¹i ng÷. Cã nh­ vËy, c¸n bé ng©n hµng míi ®¸p øng ®­îc c¸c yªu cÇu cña c«ng viÖc. Thø s¸u, vÒ chiÕn l­îc c¹nh tranh: HÇu hÕt c¸c NHTM ViÖt Nam cßn thiÕu chiÕn l­îc, kÕ ho¹ch kinh doanh hiÖu qu¶, bÒn v÷ng trªn c¬ së ®¸nh gi¸ nguån lùc hiÖn cã, ph©n tÝch m«i tr­êng kinh tÕ, m«i tr­êng kinh doanh hiÖn t¹i vµ trong t­¬ng lai. ChÝnh s¸ch kh¸ch hµng cña c¸c NHTM cßn yÕu kÐm, kh¶ n¨ng ph©n tÝch tµi chÝnh nh­ ®¸nh gi¸ lîi nhuËn, rñi ro ch­a ®­îc quan t©m ®óng møc. C¸c ng©n hµng cßn thiÕu mét tÇm nh×n dµi h¹n ®Ó n©ng cao vÞ thÓ cña ng©n hµng. §øng tr­íc nh÷ng th¸ch thøc ®ã, kh«ng cßn c¸ch nµo kh¸c lµ c¸c NHTM cÇn ph¶i ®èi mÆt víi chóng cµng sím cµng tèt, tr­íc hÕt lµ häc c¸ch hiÓu ®óng c¸c th«ng lÖ quèc tÕ, ®ång thêi cÇn x©y dùng ®­îc nh÷ng chÝnh s¸ch th«ng tho¸ng vµ lé tr×nh héi nhËp tÝch cùc t¹o ®iÒu kiÖn cho hÖ thèng ng©n hµng chñ ®éng héi nhËp vµ ph¸t triÓn. 4. T¸c ®éng cña HNKTQT ®Õn ph¸t triÓn dÞch vô ng©n hµng. Mü lµ mét quèc gia cã sù ph¸t triÓn nhÊt thÕ giíi vÒ c¸c ngµnh dÞch vô. Hµng n¨m, ngµnh nµy mang l¹i chõng 70% thu nhËp quèc d©n, ®Æc biÖt lµ dÞch vô ng©n hµng cña Mü ®­îc ®¸nh gi¸ lµ hiÖn ®¹i vµ thuËn tiÖn nhÊt thÕ giíi. ChÝnh v× vËy mµ khi hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt - Mü cã hiÖu lùc th× nh÷ng t¸c ®éng trong lÜnh vùc dÞch vô nãi chung vµ dÞch vô ng©n hµng nãi riªng ®èi víi ViÖt Nam lµ hÕt søc to lín. MÆt b»ng chung vÒ s¶n phÈm dÞch vô cña hÖ thèng NHTM ViÖt Nam cßn kÐm h¬n nhiÒu so víi c¸c ng©n hµng n­íc ngoµi. ChÝnh ®iÒu nµy lµm cho hÖ thèng NHTM ViÖt Nam sÏ ph¶i chÞu søc Ðp c¹nh tranh rÊt lín trong qu¸ tr×nh nÒn kinh tÕ ViÖt Nam nãi chung vµ lÜnh vùc tµi chÝnh nãi riªng héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi. HNKTQT lµ con ®­êng b¾t buéc vµ duy nhÊt ®Ó ph¸t triÓn trong thêi ®¹i ngµy nay. NÕu kh«ng ®ñ søc c¹nh tranh, ng©n hµng ViÖt Nam kh«ng nh÷ng kh«ng thÓ v­¬n ra thÞ tr­êng quèc tÕ mµ cßn cã thÓ thua ngay trªn “s©n nhµ”, dÉn ®Õn nguy c¬ nhiÒu lao ®éng bÞ mÊt viÖc lµm, kÐo theo lµ nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc ®Õn nhiÒu mÆt kinh tÕ, x· héi. §Ó cã thÓ hßa nhËp, c¸c NHTM ViÖt Nam buéc ph¶i ®a d¹ng hãa dÞch vô cña m×nh v× nh÷ng lÝ do sau: * §a d¹ng hãa dÞch vô ng©n hµng gióp c¸c NHTM ph©n t¸n vµ gi¶m rñi ro, ®ång thêi gãp phÇn lµm t¨ng lîi nhuËn cña ng©n hµng ®ã. Bëi v×, nÕu theo truyÒn thèng th× ng©n hµng thu lîi nhuËn chñ yÕu tõ ho¹t ®éng tÝn dông, song tÝn dông l¹i lµ lÜnh vùc chøa ®ùng nhiÒu rñi ro vµ bÊt tr¾c, do ng©n hµng lu«n r¬i vµo thÕ bÞ ®éng sau khi cÊp tÝn dông cho kh¸ch hµng; h¬n n÷a, qu¶n lý ho¹t ®éng tÝn dông phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè ngoµi ng©n hµng nh­: kh¸ch hµng, ph¸p luËt, møc ®é ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ…Thùc tÕ ®· cã nhiÒu NHTM trªn thÕ giíi bÞ ph¸ s¶n v× ®Çu t­ vèn mµ kh«ng thu håi ®­îc nî. ChØ víi tû lÖ nî khã ®ßi v­ît qu¸ møc cho phÐp tõ 4-5% tæng d­ nî còng lµm cho c¸c NHTM kh«ng cßn lîi nhuËn vµ mÊt dÇn vèn tù cã. V× vËy, kinh doanh nhiÒu dÞch vô ng©n hµng bªn c¹nh cho vay tÝn dông sÏ gióp ph©n t¸n vµ gi¶m bít rñi ro. * §a d¹ng hãa dÞch vô ng©n hµng sÏ lµm t¨ng lîi nhuËn cña c¸c NHTM. ThËt vËy, khi thùc hiÖn ®a d¹ng hãa dÞch vô, c¸c NHTM sÏ sö dông triÖt ®Ó h¬n vµ cã hiÖu qu¶ h¬n c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt, ®éi ngò c¸n bé vµ do vËy lµm gi¶m chi phÝ qu¶n lý, chi phÝ ho¹t ®éng dÉn ®Õn t¨ng tèi ­u lîi nhuËn cña m×nh. * §a d¹ng hãa dÞch vô ng©n hµng thóc ®Èy c¸c nghiÖp vô, dÞch vô cïng ph¸t triÓn. Bëi v×, c¸c dÞch vô ,nghiÖp vô cña mét ng©n hµng th­¬ng m¹i cã quan hÖ h÷u c¬ víi nhau t¹o thµnh mét thÓ thèng nhÊt vµ thóc ®Èy nhau cïng ph¸t triÓn. VÝ dô, huy ®éng vèn t¹o nguån cho viÖc thùc hiÖn nghiÖp vô tÝn dông vµ ph¸t triÓn dÞch vô, nh­ng ng­îc l¹i, nghiÖp vô tÝn dông vµ dÞch vô thùc hiÖn tèt còng t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó thu hót kh¸ch hµng cã nguån tiÒn nhµn rçi. NÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cµng ph¸t triÓn, c¸c doanh nghiÖp cµng ®a d¹ng hãa kinh doanh vµ nhu cÇu dÞch vô ng©n hµng, tµi chÝnh ngµy cµng phong phó vµ ®a d¹ng. §iÒu ®ã ®ßi hái sù phôc vô cña ng©n hµng còng ph¶i phong phó vµ ®a d¹ng theo. ChØ khi thùc hiÖn ®a d¹ng hãa dÞch vô ng©n hµng míi cung cÊp ®­îc nhiÒu lo¹i h×nh dÞch vô mét c¸ch nhanh chãng, linh ho¹t cã chÊt l­îng tèt cho kh¸ch hµng vµ cho nÒn kinh tÕ. * §a d¹ng hãa dÞch vô ng©n hµng gióp t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña NHTM trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng vµ trong ®iÒu kiÖn héi nhËp kinh tÕ. Ngµy cµng nhiÒu ng©n hµng liªn doanh vµ nhiÒu chi nh¸nh ng©n hµng n­íc ngoµi cïng ho¹t ®éng, c¹nh tranh ®ang diÔn ra ngµy cµng gay g¾t gi÷a c¸c ng©n hµng. Ng©n hµng nµo muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn, t¹o ®­îc lîi nhuËn cao vµ t¹o vÞ thÕ cña m×nh trong c¹nh tranh ®Òu ph¶i thay ®æi, c¶i tiÕn sao cho ®¸p øng kÞp thêi, thuËn tiÖn víi nhu cÇu cña kh¸ch hµng. Kinh nghiÖm cña nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi cho thÊy, ngay c¶ khi më cöa thÞ tr­êng tµi chÝnh hoµn toµn, nÕu hÖ thèng ng©n hµng trong n­íc m¹nh th× thÞ phÇn cña c¸c ng©n hµng n­íc ngoµi còng chØ ë møc khiªm tèn.VÝ dô mét sè n­íc ®· më cña hoµn toµn thÞ tr­êng tµi chÝnh nh­ §øc, thÞ phÇn ng©n hµng n­íc ngoµi chØ chiÕm cã 4%, ë Italia lµ 6%, Hµn Quèc lµ 12%, c¸c n­íc §«ng Nam ¸ nãi chung lµ 16-18%. ë ViÖt Nam hiÖn nay, thÞ phÇn c¸c ng©n hµng n­íc ngoµi lµ 17-18%, nh­ng ph©n bè kh«ng ®ång ®Òu. ThÞ phÇn cña chi nh¸nh ng©n hµng n­íc ngoµi t¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh lªn tíi trªn 40%. Trong lé tr×nh thùc hiÖn HiÖp ®Þnh, c¸c ng©n hµng n­íc ngoµi sÏ dÇn ®­îc níi láng c¸c h¹n chÕ vÒ ho¹t ®éng vµ víi ­u thÕ vÒ c«ng nghÖ, s¶n phÈm dÞch vô, ch¾c ch¾n c¸c ng©n hµng n­íc ngoµi sÏ dÔ dµng t¨ng thÞ phÇn vµ chiÕm ­u thÕ. ThÕ m¹nh c¬ b¶n cña c¸c ng©n NHTM n­íc ngoµi lµ c¸c dÞch vô ng©n hµng, ®Æc biÖt lµ dÞch vô ng©n hµng b¸n lÎ. §©y chÝnh lµ ®iÓm yÕu cña c¸c NHTM ViÖt Nam vèn dùa chñ yÕu vµo ho¹t ®éng tÝn dông. Kinh nghiÖm cña c¸c NHTM trªn thÕ giíi cho thÊy, lîi nhuËn tõ cung cÊp dÞch vô ng©n hµng b¸n lÎ th­êng lín h¬n vµ khã kiÓm so¸t h¬n (vÒ l·i suÊt, doanh sè, lÖ phÝ) so víi b¸n bu«n. MÆt kh¸c, dÞch vô ng©n hµng b¸n lÎ l¹i g¾n chÆt víi cuéc sèng hµng ngµy cña d©n c­, t¹o cho d©n c­ tin cËy vµo c¸c ng©n hµng n­íc ngoµi h¬n lµ c¸c ng©n hµng trong n­íc, qua ®ã cñng cè uy tÝn c¸c ng©n hµng n­íc ngoµi. VÝ dô vÒ c¸c lo¹i dÞch vô ng©n hµng cña Hµn Quèc n¨m 2001 ®Ó ta cã thÓ so s¸nh lîi nhuËn do c¸c dÞch vô ®em l¹i cho c¸c ng©n hµng ®em l¹i cho ng©n hµng (Xem b¶ng 1): B¶ng 1: TØ lÖ lîi nhuËn cña c¸c lo¹i ng©n hµng Lo¹i ng©n hµng Doanh sè ho¹t ®éng( tû won) TØ lÖ l·i rßng (%) Ng©n hµng b¸n lÎ 5.067 60 Ng©n hµng võa vµ nhá 9.887 20 Ng©n hµng lín 3.953 10 Ng©n hµng kh¸c 7.083 10 Nguån: Tµi liÖu sinh ho¹t khoa häc vÒ hiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i ViÖt - Mü vµ hiÖp ®Þnh AFTA trong lÜnh vùc ng©n hµng th¸ng 9 n¨m 2003. B¶ng 1 cho thÊy râ ­u thÕ vÒ lîi nhuËn cña viÖc cung cÊp dÞch vô ng©n hµng b¸n lÎ mang l¹i. Theo tÝnh to¸n cña c¸c chuyªn gia, trong nh÷ng n¨m tíi, tû lÖ l·i rßng do dÞch vô ng©n hµng b¸n lÎ ®em l¹i cã thÓ t¨ng lªn tíi 70-80%. §Ó cã thÓ triÓn khai dÞch vô ng©n hµng b¸n lÎ ®ßi hái ng©n hµng ph¶i cã ®Çu t­ c«ng nghÖ lín, ®Æc biÖt lµ vÒ hÖ thèng th«ng tin qu¶n lÝ vµ c«ng nghÖ thanh to¸n cïng víi n¨ng lùc qu¶n lÝ cña c¸c nhµ qu¶n trÞ ®iÒu hµnh ng©n hµng. C«ng nghÖ vµ sè l­îng s¶n phÈm dÞch vô, chÊt l­îng nguån nh©n lùc cã quan hÖ chÆt chÏ vµ biÖn chøng víi nhau. Theo tÝnh to¸n vµ kinh nghiÖm cña c¸c ng©n hµng n­íc ngoµi, c«ng nghÖ th«ng tin cã thÓ lµm gi¶m tíi 76% chi phÝ ho¹t ®éng ng©n hµng. Nh­ng ®©y lµ mét lÜnh vùc ®ßi hái ®Çu t­ rÊt lín, vÝ dô nh­ ®Ó x©y dùng hÖ thèng th«ng tin qu¶n lÝ cho mét NHTM nhµ n­íc cÇn ph¶i chi phÝ tíi 500-600 tØ VN§. Ngoµi ra, viÖc øng dông c«ng nghÖ th«ng tin kh«ng ph¶i ph¸t huy hiÖu qu¶ t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng vµ gi¶m chi phÝ ngay tøc kh¾c mµ cÇn cã mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh míi ph¸t huy ®ù¬c t¸c dông. Tr­íc ®©y, kho¶ng thêi gian nµy tíi 80 n¨m. Ngµy nay, nhê sù ph¸t triÓn nh­ vò b·o cña c«ng nghÖ th«ng tin vµ øng dông c«ng nghÖ nµy mét c¸ch ®ång bé vµo nhiÒu ngµnh kinh tÕ, kho¶ng thêi gian nµy ®· ®­îc thu hÑp, theo ­íc ®o¸n cña c¸c chuyªn gia kinh tÕ lµ cßn vµo kho¶ng 20 n¨m. Ngµnh ng©n hµng ViÖt Nam míi øng dông c«ng nghÖ th«ng tin vµo ho¹t ®éng ®­îc 10 n¨m, thªm vµo ®ã lµ viÖc ®Çu t­ vµ lÜnh vùc nµy cßn h¹n chÕ nªn viÖc ph¸t huy t¸c dông cña c«ng nghÖ th«ng tin trong c¸c ho¹t ®éng ng©n hµng ch¾c ch¾n ch­a thÓ cã ngay ®­îc, trõ mét vµi ho¹t ®éng cã thÓ thÊy ngay hiÖu qu¶ nh­ c«ng nghÖ thanh to¸n. Thªm vµo ®ã, viÖc ®Çu t­ c«ng nghÖ vµ ph¸t triÓn dÞch vô ®ßi hái cã sù thay ®æi vÒ mÆt qu¶n lÝ, c¶ vÒ c¸ch thøc qu¶n lÝ vµ tr×nh ®é cña ng­êi qu¶n lÝ th× c«ng nghÖ míi ph¸t huy hiÖu qu¶. III/ ph¸t triÓn dÞch vô ng©n hµng CñA MéT Sè N¦íc vµ bµi häc kinh nghiÖm cho viÖt nam. 1. Trung Quèc DÞch vô ng©n hµng lµ mét trong nh÷ng dÞch vô tµi chÝnh quan träng mµ Trung Quèc cam kÕt më cöa trong vßng 5 n¨m sau khi gia nhËp WTO. Ngµy 10/11/2001, Trung Quèc chÝnh thøc trë thµnh thµnh viªn cña WTO. Nh­ vËy theo ®óng cam kÕt th× vµo n¨m 2006, Trung Quèc sÏ ph¶i hoµn chØnh mäi ®iÒu kiÖn c¬ b¶n ®Ó tiÕn hµnh më cöa thÞ tr­êng ng©n hµng. DÞch vô ng©n hµng theo quan ®iÓm cña Trung Quèc bao gåm c¸c dÞch vô truyÒn thèng nh­: ho¹t ®éng cho vay, ®i vay, thanh to¸n… vµ c¸c dÞch vô trung gian nh­ t­ vÊn, ®¹i lý ph¸t hµnh, c¸c dÞch vô nhËn b¶o l·nh, uû th¸c, kinh doanh chøng kho¸n… (“Tµi vô doanh nghiÖp hiÖn ®¹i” cña nhµ xuÊt b¶n Nh©n d©n Trung Quèc n¨m 2001). Gia nhËp WTO - gia nhËp thÞ tr­êng dÞch vô tµi chÝnh tiÒn tÖ quèc tÕ- ®· vµ ®ang ®Æt ra nh÷ng th¸ch thøc lín ®èi víi toµn bé hÖ thèng ng©n hµng nãi chung, sù ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ nãi riªng, ®Æc biÖt víi c¸c NHTM Trung Quèc víi t­ c¸ch lµ chñ thÓ cung cÊp dÞch vô, ®ßi hái hÖ thèng ng©n hµng Trung Quèc ph¶i cã ®èi s¸ch phï hîp ®Ó cã thÓ chñ ®éng trong khi më cöa thÞ tr­êng dÞch vô ng©n hµng cho n­íc ngoµi. Trong thËp kû 90, 4 NHTM nhµ n­íc lín nhÊt Trung Quèc lµ ng©n hµng C«ng th­¬ng Trung Quèc, ng©n hµng N«ng nghiÖp Trung Quèc, ng©n hµng Trung Quèc, ng©n hµng X©y dùng Trung Quèc ®· gÇn nh­ n¾m vÞ trÝ ®éc quyÒn trong hÖ thèng ng©n hµng Trung Quèc vµ cã quan hÖ chÆt chÏ víi nÒn kinh tÕ quèc d©n. 4 NHTM nhµ n­íc Trung Quèc ®· h×nh thµnh ®­îc m¹ng l­íi kinh doanh phñ kh¾p c¶ n­íc, x©y dùng ®­îc mèi quan hÖ kh¸ch hµng æn ®Þnh, 85% tæng sè kh¸ch hµng lµ cña 4 ng©n hµng nµy. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, c¸c NHTMCP, c¸c NHTM thµnh phè, tæ chøc phi ng©n hµng mäc lªn nh­ nÊm, ph¸t triÓn víi mét tèc ®é chãng mÆt, mét sè ng©n hµng lín cña n­íc ngoµi å ¹t tiÕn vµo thÞ tr­êng tiÒn tÖ Trung Quèc. C¸c NHTM Trung Quèc víi t­ c¸ch lµ chñ thÓ cung cÊp dÞch vô ng©n hµng gÆp kh«ng Ýt c¸c khã kh¨n nh­: thiÕu vèn, kh¶ n¨ng phßng ngõa kÐm; viÖc khai th¸c c¸c dÞch vô c¬ b¶n vÉn cßn hiÖn t­îng ph¸t triÓn mét c¸ch mï qu¸ng kh«ng tÝnh ®Õn gi¸ thµnh, chØ tÝnh ®ªn quy m« nªn dÉn ®Õn gi¸ thµnh cao, lîi nhuËn kinh doanh thÊp; kh¶ n¨ng nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn thÊp, hµng ho¸ dÞch vô vÒ tiÒn kh«ng ®a d¹ng; thiÕu chuyªn gia giái trong khi l¹i thõa nh©n viªn. Tr­íc nh÷ng khã kh¨n nh­ vËy, c¸c NHTM nhµ n­íc cña Trung Quèc gÆp kh«ng Ýt nh÷ng th¸ch thøc khi hµng lo¹t c¸c ng©n hµng n­íc ngoµi tham gia cung cÊp c¸c dÞch vô ng©n hµng. Thø nhÊt, nguy c¬ bÞ “hít mÊt” kh¸ch hµng. C¸c kh¸ch hµng chñ yÕu cña c¸c NHTM Trung Quèc lµ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc, trong khi ®ã kh¸ch hµng cña c¸c ng©n hµng n­íc ngoµi phÇn lín lµ c¸c doanh nghiÖp lµ c¸c doanh nghiÖp cã ®Çu t­ n­íc ngoµi, ®Æc biÖt lµ c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia. §iÒu nµy g©y khã kh¨n cho c¸c ng©n hµng Trung Quèc trong viÖc khai th¸c thÞ tr­êng “mµu mì” nµy. Thø hai, nguy c¬ c¹nh tranh vÒ c¸c dÞch vô. C¸c ng©n hµng n­íc ngoµi rÊt chó träng ®Õn dÞch vô trung gian, dÞch vô cã kh¶ n¨ng thu lîi cao, h¬n n÷a c¸c ng©n hµng nµy cã m¹ng l­íi kinh doanh phñ kh¾p toµn cÇu, cã hÖ thèng thanh to¸n nhanh vµ hiÖu qu¶, ®Æc biÖt cã kinh nghiÖm qu¶n lý phong phó sÏ chiÕm ®­îc thÕ th­îng phong trªn thÞ tr­êng. Thø ba, nguy c¬ bÞ rß rØ chÊt x¸m. Sau khi gia nhËp WTO, do nhu cÇu thµnh lËp c¸c chi nh¸nh cña c¸c ng©n hµng n­íc ngoµi nªn nhu cÇu vÒ chuyªn gia trong lÜnh vùc ng©n hµng sÏ t¨ng lªn. Dù ®o¸n trong nh÷ng n¨m tíi, c¸c ng©n hµng n­íc ngoµi sÏ thu n¹p nhiÒu nh÷ng chuyªn gia giái vÒ ngµnh ng©n hµng cña Trung Quèc ®Ó hä cã thÓ n¾m b¾t nhanh thÞ tr­êng Trung Quèc. ViÖc më cöa khu vùc dÞch vô ng©n hµng trong thêi gian ng¾n sÏ t¹o ra nh÷ng nguy c¬ kh«ng nhá cho c¸c ng©n hµng Trung Quèc, nh­ng vÒ l©u dµi, theo c¸c nhµ kinh tÕ Trung Quèc sÏ “lîi nhiÒu h¬n h¹i”, ®ßi hái khu vùc ng©n hµng Trung Quèc ph¶i cã biÖn ph¸p ®Èy nhanh tèc ®é c¶i c¸ch vµ ®æi míi dÞch vô , n©ng cao kh¶ n¨ng thÝch øng vµ n¨ng lùc c¹nh tranh cña m×nh ®Ó chñ ®éng ®èi phã víi nhøng th¸ch thøc trªn. Nh÷ng biÖn ph¸p cô thÓ lµ: L·i suÊt ®­îc coi lµ “gi¸ c¶” cña hµng ho¸ dÞch vô ng©n hµng, chÝnh v× vËy, ®Ó më cöa thÞ tr­êng dÞch vô ng©n hµng, Trung Quèc ph¶i c¶i c¸ch hÖ thèng l·i suÊt. Cã thÓ nãi, c¶i c¸ch l·i suÊt theo h­íng thÞ tr­êng lµ bé phËn chñ yÕu cña c¶i c¸ch thÓ chÕ tiÒn tÖ ë Trung Quèc vµ còng lµ mét m¾t xÝch trong hµng lo¹t c¸c c¶i c¸ch theo h­íng thÞ tr­êng ho¸ cña n­íc nµy. Cïng víi sù thay ®æi trong t¨ng tr­ëng vµ c¬ cÊu kinh tÕ, ®iÒu kiÖn tù do ho¸ l·i suÊt còng ngµy cµng chÝn muåi. HiÖn nay, Trung Quèc ®· b¾t ®Çu thùc hiÖn tù do ho¸ l·i suÊt ngo¹i tÖ, ®©y ®­îc coi lµ b­íc khëi ®Çu cho tiÕn tr×nh tù do ho¸ l·i suÊt. C¸c NHTM Trung Quèc ®­îc phÐp ho¹t ®éng hoµn toµn ®éc lËp, kh«ng bÞ kiÓm so¸t vÒ mÆt chÝnh trÞ, nghÜa lµ c¸c ng©n hµng nµy kh«ng ph¶i cho vay nh÷ng kho¶n vay theo mÖnh lÖnh hµnh chÝnh. KÕ ho¹ch nµy gióp cho c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i t¸ch ra khái c¸c ho¹t ®éng chÝnh trÞ, nh÷ng chi phèi cña chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng, chñ ®éng trong ho¹t ®éng kinh doanh trong lÜnh vùc dÞch vô ng©n hµng. X©y dùng c¬ chÕ tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. §ång thêi, t¨ng c­êng kh¶ n¨ng qu¶n lý gi¸m s¸t néi bé cña c¸c NHTM, thùc hiÖn tinh gi¶m biªn chÕ vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng trong c¸c ng©n hµng nµy. Tíi n¨m 2006, môc tiªu cña Trung Quèc lµ c¶i c¸ch 4 NHTM nhµ n­íc theo h­íng ®­a c¸c ng©n hµng nµy trë thµnh c¸c ng©n hµng hiÖn ®¹i, cung cÊp dÞch vô ®a d¹ng phong phó, cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng ngo¹i tª. BiÖn ph¸p chÝnh ®Ó thùc hiÖn môc tiªu nµy lµ chuyÓn c¸c NHTM 100% vèn nhµ n­íc thµnh c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn, trong ®ã nhµ n­íc n¾m quyÒn khèng chÕ. 2. Philippines. Víi tèc ®é t¨ng tr­ëng 32%/n¨m, ng©n hµng Plansterbank ®· trë thµnh mét ng©n hµng t­ nh©n lín nhÊt cña Philippines. Trong suèt 2 thËp kû qua, tû suÊt lîi nhuËn trªn vèn chñ së h÷u cña Plansterbank lu«n cao h¬n møc trung b×nh so víi c¸c NHTM kh¸c ë Philippines. Ngay c¶ trong thêi gian khñng ho¶ng tµi chÝnh cña khu vùc, Plansterbank vÉn lµ ng©n hµng cã t×nh h×nh ho¹t ®éng tèt h¬n so víi c¸c ng©n hµng kh¸c. Sù thµnh c«ng nµy ®­îc nh×n nhËn ë ph¹m vi quèc tÕ. Theo «ng Maria Flordelis -chñ tÞch ng©n hµng Plansterbank kh¼ng ®Þnh sù thµnh c«ng nµy g¾n liÒn víi chiÕn l­îc tù ®iÒu chØnh ®Ó thÝch øng víi viÖc cung cÊp dÞch vô ng©n hµng cho doanh nghiÖp võa vµ nhá, hay cßn gäi lµ chiÕn l­îc h­íng tíi doanh nghiÖp võa vµ nhá. Ngay tõ ®Çu ban l·nh ®¹o ng©n hµng ®· x¸c ®Þnh nh÷ng ­u ®·i cña ChÝnh phñ dµnh cho ng©n hµng sÏ cã lóc kÕt thóc. V× thÕ, ban l·nh ®¹o ng©n hµng ®· tÝch cùc chuÈn bÞ ®Ó ®¶m b¶o ng©n hµng ho¹t ®éng cã l·i mµ kh«ng cÇn ph¶i cã sù trî cÊp cña ChÝnh phñ. ChiÕn l­îc mµ ng©n hµng lùa chän lµ tËp trung ph¸t triÓn dÞch vô ng©n hµng cho nhãm doanh nghiÖp nhá vµ võa. §Ó thùc hiÖn thµnh c«ng chiÕn l­îc nµy, ng©n hµng Plansterbank ®· thùc thi mét lo¹t c¸c biÖn ph¸p: Qu¸n triÖt chiÕn l­îc míi trong toµn hÖ thèng. Trong khi hÇu hÕt c¸c ng©n hµng cßn e ng¹i khi cho nhãm doanh nghiÖp võa vµ nhá th× Planterbank x¸c ®Þnh nhãm nµy lµ kh¸ch hµng träng t©m cña m×nh. Tõ c¸c cæ ®«ng cho tíi nh©n viªn ë vÞ trÝ thÊp nhÊt ®Òu nhËn thøc rÊt râ cung cÊp dÞch vô cho c¸c doanh nghiÖp nµy lµ ho¹t ®éng sèng cßn cña ng©n hµng. §iÒu nµy cho phÐp ng©n hµng thÝch øng víi nhøng thay ®æi liªn tôc cña thÞ tr­êng vµ tiÕn hµnh ®iÒu chØnh c¬ cÊu, thñ tôc, s¶n phÈm dÞch vô phï hîp víi nhu cÇu ®a d¹ng vµ n¨ng ®éng cña kh¸ch hµng. Tõ ®ã, ng©n hµng cã thÓ xö lý nhanh nh¹y vµ hiÖu qu¶ tr­íc c¬ héi vµ th¸ch thøc cña thÞ tr­êng. Ng©n hµng kh«ng chØ cung cÊp dÞch vô mét c¸ch chung chung, mµ cßn ph¶i s½n sµng ®ãng vai trß t­ vÊn vÒ qu¶n lý, kinh doanh cho kh¸ch hµng. §ång thêi, ng©n hµng cßn ®ãng vai trß cÇu nèi gi÷a c¸c doanh nghiÖp, giíi thiÖu cho doanh nghiÖp nh÷ng ®èi t¸c vµ thÞ tr­êng cã triÓn väng. TiÕt kiÖm chi phÝ tèi ®a. Môc tiªu bÒn v÷ng vµ lîi nhuËn lµ quan träng khi phôc vô nhãm doanh nghiÖp nhá vµ võa. Ng©n hµng lu«n ®¶m b¶o møc chªnh lÖch l·i suÊt ph¶i ®ñ bï ®¾p chi phÝ vµ cã mét møc lîi nhuËn tho¶ ®¸ng. Thùc tÕ kh¸ch hµng s½n sµng chÊp nhËn møc l·i suÊt cao h¬n do ng©n hµng cung cÊp thªm c¸c dÞch vô phô trî ®i kÌm víi kho¶n cho vay. §Ó gi¶m chi phÝ, ng©n hµng ®· tËn dông tèi ®a c¸c nguån vèn dµi h¹n cña ChÝnh phñ vµ c¸c quü n­íc ngoµi nh­ ng©n hµng ThÕ giíi (WB), ng©n hµng Ph¸t triÓn Ch©u ¸ (ADB). §¬n gi¶n ho¸ trong ho¹t ®éng vµ cè g¾ng lµm thËt tèt c¸c dÞch vô cña m×nh. Plansterbank rÊt chó träng x©y dùng mét c¬ cÊu tæ chøc vµ v¨n ho¸ kinh doanh h­íng tíi kh¸ch hµng nh»m thu nhËn mét c¸ch hiÖu qu¶ nhÊt c¸c nhu cÇu kh¸c nhau cña khèi doanh nghiÖp nhá vµ võa. Ng©n hµng còng rÊt chó ý nghiªn cøu vµ xem xÐt c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu kh¸c nh»m hiÓu râ ®Æc ®iÓm cña c¸c doanh nghiÖp nhá vµ võa, tõ ®ã t¹o ra c¸c s¶n phÈm cã tÝnh h÷u Ých cho kh¸ch hµng. §Ó h¹n chÕ rñi ro, Plansterbank khuyÕn khÝch nh©n viªn ng©n hµng th­êng xuyªn liªn hÖ vµ trao ®æi víi kh¸ch hµng ®Ó b¾t kÞp thêi t×nh h×nh kinh doanh. §iÒu th­êng thÊy lµ c¸n bé ng©n hµng ®­îc kh¸ch hµng coi nh­ lµ ng­êi t­ vÊn tµi chÝnh cho m×nh. Ho¹t ®éng nµy cho phÐp ng©n hµng hiÓu biÕt s©u vÒ kh¸ch hµng, qua ®ã gi¶m ®¸ng kÓ chi phÝ qu¶n lý vµ gi¸m s._.vô qu¶n lý tµi s¶n cã sinh lêi cho doanh nghiÖp… Lµm dÞch vô tæ chøc thu tiÒn qua hÖ thèng ng©n hµng cho c¸c c¬ quan nh­ b­u ®iÖn, ®iÖn lùc, cÊp n­íc, dÞch vô cung cÊp th«ng tin ng©n hµng b»ng ®iÖn tho¹i Ph¸t triÓn h¬n n÷a dÞch vô t­ vÊn tµi chÝnh, l¾p ®Æt thªm phÇn mÒm qu¶n lý tµi chÝnh cho c¸c kh¸ch hµng lín. Thùc hiÖn réng r·i h¬n h×nh thøc ng©n hµng t¹i nhµ, th«ng qua m¹ng Internet ®Ó ph¸t ®i c¸c lÖnh giao dÞch, ®­a ch÷ kÝ ®iÖn tö vµo thÝ ®iÓm ®èi víi c¸c kh¸ch hµng lín. * VÒ gi¸ c¶ vµ phÝ dÞch vô Qu¸ tr×nh c¹nh tranh buéc c¸c ng©n hµng ph¶i tÝnh to¸n kÜ chÝnh s¸ch gi¸ c¶ vµ phÝ dÞch vô ®Ó võa cã lîi nhuËn võa thu hót kh¸ch hµng. Xu thÕ chung lµ võa gi¶m l·i suÊt, võa cung cÊp dÞch vô miÔn phÝ ®i kÌm. MÆt kh¸c, viÖc ®Þnh gi¸ ph¶i b¸m s¸t gi¸ thÞ tr­êng. TÊt c¶ nh÷ng ®ßi hái ®ã buéc ng©n hµng ph¶i bè trÝ nh©n lùc s¾p xÕp tæ chøc mét c¸ch khoa häc sao cho gi¶m chi phÝ gi¸ thanh ë møc thÊp nhÊt ®Ó cã thÓ t¨ng thªm lîi nhuËn. ViÖc ®Þnh gi¸ ph¶i ®¹t ®­îc ý nghÜa then chèt cña vÊn ®Ò lµ lµm cho kh¸ch hµng thÊy ®­îc gi¸ trÞ mµ ng©n hµng ®em l¹i cho hä. Th­íc ®o hiÖu qu¶ cña chÝnh s¸ch gi¸ lµ ph¶i ®¶m b¶o sù hµi lßng cña kh¸ch hµng. ViÖc ®Þnh gi¸ sÏ thay ®æi tuú theo môc tiªu cña ng©n hµng lµ: t¨ng tr­ëng nguån vèn hoÆc tÝn dông, t¨ng thÞ phÇn, t¨ng lîi nhuËn, gi÷ ch©n kh¸ch hµng truyÒn thèng hay thu hót kh¸ch hµng míi. MÆt kh¸c, cÇn x¸c ®Þnh môc tiªu cña ng©n hµng lµ cung cÊp dÞch vô ®a d¹ng víi tÇm trung b×nh hay cung cÊp mét sè dÞch vô cao cÊp gi¸ trÞ cao ®Ó ®Þnh gi¸ phï hîp, ®ång thêi tæ chøc bé m¸y vµ bè trÝ c¸c bé phôc vô môc tiªu ®ã. CÇn xem xÐt gi¸ c¶ cña c¸c ®èi thñ c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng, chÝnh s¸ch cña ChÝnh phñ ­u tiªn trong tõng thêi kú. Nghiªn cøu vµ ®­a ra nh÷ng møc ­u ®·i kh¸c nhau ®èi víi tõng lo¹i kh¸ch hµng trªn c¬ së ®¸nh gi¸ møc ®é rñi ro vµ ph©n lo¹i kh¸ch hµng. Cung cÊp nhiÒu dÞch vô tiÖn Ých miÔn phÝ hoÆc phÝ thÊp ®èi víi c¸c ®èi t­îng cã nguån tiÒn göi lín vµ æn ®Þnh. Nghiªn cøu ®¸p øng c¸c yªu cÇu riªng biÖt, ®Æc thï cña tõng lo¹i kh¸ch hµng hay s¶n phÈm chÊt l­îng cao ®Ó t¨ng thu phÝ. * T¨ng c­êng xóc tiÕn qu¶ng c¸o bµi b¶n h¬n Theo quan ®iÓm cña c¸c nhµ kinh doanh ng©n hµng thÕ giíi, khi cã kiÕn thøc vÒ c¸c dÞch vô kh¸ch hµng sÏ: Lùa chän ng©n hµng giao dÞch víi sù tin t­ëng vµo uy tÝn vµ chÊt l­îng dÞch vô; cïng víi ng©n hµng xö lý giao dÞch vµ chÝnh x¸c, h¹n chÕ tèi ®a c¸c tr­êng hîp khiÕu n¹i, th¾c m¾c; gióp kh¸ch hµng tù m×nh vµ hç trî cïng ng©n hµng ng¨n ngõa c¸c rñi ro; t¹o c¬ héi ®Ó kh¸ch hµng sö dông ®ång thêi nhiÒu s¶n phÈm kh¸c; ng¨n ngõa nguy c¬ rñi ro ®¹o ®øc; kh¸ch hµng dÔ dµng ®¹t ®­îc møc ®é tho¶ m·n tõ ®ã h¹n chÕ viÖc khiÕu n¹i, kªu ca phµn nµn mét c¸ch v« lý. N©ng cao kiÕn thøc sù hiÓu biÕt vÒ dÞch vô ng©n hµng gióp kh¸ch hµng thÊy r»ng môc tiªu ho¹t ®éng cña ng©n hµng lµ cung cÊp c¸c dÞch vô hoµn h¶o lµm tho¶ m·n c¸c nhu cÇu cña kh¸ch hµng trªn c¬ së hîp t¸c kinh doanh cïng cã lîi. Khi ®ã kh¸ch hµng trë nªn trung thµnh víi ng©n hµng, nh÷ng lêi mêi chµo cña c¸c ng©n hµng kh¸c sÏ kh«ng lµm kh¸ch hµng lung lay bëi hä kh«ng d¹i g× mang tµi s¶n cña hä ®¸nh b¹c víi ng©n hµng mµ hä kh«ng biÕt râ. ViÖc n©ng cao kiÕn thøc cho kh¸ch hµng lµ rÊt cÇn thiÕt vµ cÊp b¸ch, NHNT tiÕp tôc ®Èy m¹nh ho¹t ®éng qu¶n c¸o, khuyÕn m·i. Tuy nhiªn, cÇn tËp trung qu¶ng c¸o theo ®èi t­îng s¶n phÈm vµ ®èi t­îng kh¸ch hµng trong ®ã ph¶i ®Ò cËp ®Õn sù thuËn tiÖn vµ lîi Ých cña c¸c dÞch vô. * C¶i thiÖn h¬n n÷a c«ng t¸c ch¨m sãc kh¸ch hµng. Víi ph­¬ng ch©m “Lu«n mang ®Õn cho kh¸ch hµng sù thµnh ®¹t”, NHNT ®Æt ra nh÷ng yªu cÇu chung vÒ c«ng t¸c kh¸ch hµng: C¸n bé giao dÞch ph¶i coi kh¸ch hµng nh­ ©n nh©n, nh­ ng­êi nu«i sèng ng©n hµng vµ ph¶i t¨ng c­êng tÝnh chuyªn nghiÖp trong giao tiÕp víi kh¸ch hµng. NHNT cÇn quan t©m ®Õn mét sè vÊn ®Ò sau: C¸n bé giao dÞch víi kh¸ch hµng ph¶i cã kiÕn thøc chuyªn s©u tæng hîp vÒ ho¹t ®éng ng©n hµng, x©y dùng phong c¸ch giao tiÕp v¨n minh, lÞch sù, h­íng dÉn, giíi thiÖu gióp kh¸ch hµng hiÓu vµ sö dông c¸c s¶n phÈm, ®ång thêi cã kiÕn thøc ®Ó truyÒn ®¹t cho b¹n bÌ, ng­êi th©n, t¹o c¬ héi më réng thÞ tr­êng. Do vËy, nh©n viªn cña c¸c phßng ban th­êng xuyªn tiÕp xóc víi kh¸ch hµng ph¶i ®­îc ®µo t¹o theo ®Þnh kú t¹i Trung t©m ®µo t¹o, chØ khi cã chøng chØ cña trung t©m (chøng chØ ®· tham gia kho¸ ®¹o t¹o vÒ nghiÖp vô, vÒ øng xö trong giao tiÕp) míi ®ñ ®iÒu kiÖn giao dÞch víi kh¸ch hµng. X©y dùng ®éi ngò c¸n bé lµm c«ng t¸c kh¸ch hµng chuyªn nghiÖp tõ Trung ­¬ng ®Õn c¸c chi nh¸nh, mçi chi nh¸nh c¨n cø vµo t×nh h×nh thùc tÕ cña ®¬n vÞ sÏ x©y dùng kÕ ho¹ch nh»m tuyªn truyÒn n©ng cao kiÕn thøc cho kh¸ch hµng, b¸m s¸t t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh phèi hîp víi kh¸ch hµng th¸o gì nh÷ng khã kh¨n v­íng m¾c, ®¸p øng tèt nhÊt c¸c yªu cÇu cña kh¸ch, gãp phÇn quan träng x©y dùng chÝnh s¸ch kh¸ch hµng bÒn v÷ng cña NHNT ViÖt Nam. Tæ chøc c¸c héi nghÞ kh¸ch hµng lµ dÞp ®Ó nghe nh÷ng ý kiÕn ph¶n håi cña kh¸ch hµng ®ang sö dông dÞch vô cña NHNT, t×m hiÓu vµ kh¬i th«ng nh÷ng nhu cÇu míi, bµy tá lßng c¶m ¬n cña ng©n hµng víi kh¸ch hµng, tuyªn d­¬ng nh÷ng kh¸ch hµng lín b»ng phÇn th­ëng, quµ tÆng v× ®· cã doanh sè sö dông dÞch vô cao (ng­êi nhËn phÇn th­ëng sÏ rÊt tù hµo tr­íc kh¸ch hµng kh¸c), t¹o dÞp dïng b÷a c¬m th©n mËt gi÷a c¸n bé ng©n hµng víi kh¸ch hµng, tæ chøc gi¶i trÝ, xin nh÷ng ch÷ kÝ cña kh¸ch hµng lín, l©u n¨m lµm l­u niÖm, b¾t th¨m may m¾n, ch­¬ng tr×nh v¨n nghÖ, vµ nh©n dÞp nµy giíi thiÖu c¸c s¶n phÈm, dÞch vô míi, c«ng nghÖ míi, nh÷ng thµnh tÝch mµ NHNT ®· ®¹t ®­îc. 4. Nhãm gi¶i ph¸p c¬ cÊu l¹i m« h×nh tæ chøc, t¨ng c­êng n¨ng lùc ®iÒu hµnh, n©ng cao chÊt l­îng nguån nh©n lùc cña NHNT. * C¬ cÊu l¹i m« h×nh tæ chøc, ph©n ®Þnh phßng ban theo ®èi t­îng kh¸ch hµng kÕt hîp theo s¶n phÈm: M« h×nh tæ chøc hiÖn ®ang ®­îc ¸p dông t¹i NHNT ®· tõng b­íc ®­îc c¶i thiÖn song míi lµ b­íc ®Çu vµ vÒ c¬ b¶n vÉn ®­îc coi lµ m« h×nh truyÒn thèng víi viÖc tæ chøc c¸c phßng ban dùa trªn c¬ sá nghiÖp vô. Trong ®iÒu kiÖn NHTM ho¹t ®éng víi quy m« nhá, tÝnh chÊt ®¬n gi¶n th× m« h×nh trªn tá ra lµ phï hîp víi møc ®é tËp trung qu¶n lý cao. Song khi ng©n hµng ph¸t triÓn víi quy m« ngµy cµng lín víi khèi l­îng vµ tÝnh chÊt c«ng viÖc ngaú cµng nhiÒu vµ phøc t¹p h¬n th× quy m« h×nh nµy béc lé nhiÒu bÊt hîp lý nh­: - Cã sù chång chÐo trong chøc n¨ng, nhiÖm vô gi÷a c¸c phßng: cïng mét kh¸ch hµng lµ ®èi t­îng phôc vô cña nhiÒu phßng kh¸c nh©y hoÆc kh¸ch hµng ®Æt ra c¸c yªu cÇu ®ßi hái ph¶i ®­îc ng©n hµng xö lý mét c¸ch tæng thÓ mµ c«ng viÖc cña mét phßng nghiÖp vô kh«ng thÓ gi¶i quyÕt ®­îc (nãi c¸ch kh¸c ng©n hµng míi chØ cung øng s¶n phÈm chø ch­a ®­a ra gi¶i ph¸p cho kh¸ch hµng). - Mèi quan hÖ c«ng t¸c gi÷a c¸c phßng cßn láng lÎo, thiÕu sù liªn kÕt chÆt chÏ trong gi¶i quyÕt c«ng viÖc. - C¸c phßng hiÖn nay ®­îc ph©n quyÒn vµ ®éc lËp ra c¸c quyÕt ®Þnh liªn quan tíi ho¹t ®éng cña m×nh, kh«ng cã bé phËn qu¶n lý, liªn kÕt c¸c ho¹t ®éng vµ c¸c quyÕt ®Þnh, ch­a cã sù kÕt nèi, ®iÒu phèi gi÷a c¸c bé phËn. ChÝnh v× vËy, viÖc c¬ cÊu l¹i m« h×nh tæ chøc tr­íc hÕt nh»m ®¸p øng nhu cÇu ®a d¹ng cña kh¸ch hµng b»ng c¸ch thay ®æi l¹i tiªu thøc ph©n ®Þnh phßng ban tõ ph©n theo lo¹i h×nh nghiÖp vô thuÇn tuý sang theo ®èi t­îng kh¸ch hµng kÕt hîp víi s¶n phÈm nh»m phôc vô tèt h¬n c¸c yªu cÇu cña kh¸ch hµng vµ n©ng cao chÊt l­îng dÞch vô ng©n hµng. Theo ®ã, ho¹t ®éng ng©n hµng tr­íc hÕt sÏ ®­îc ph©n theo c¸c lo¹i ®èi t­îng phôc vô: lµ kh¸ch hµng c¸ nh©n, doanh nghiÖp hay c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh. TiÕp ®ã, viÖc tæ chøc c¸c ho¹t ®éng ng©n hµng sÏ ®­îc ph©n ®Þnh theo ®Æc thï tõng lo¹i kh¸ch hµng kÕt hîp víi c¸c s¶n phÈm cung øng cho kh¸ch hµng. VÝ dô c¸c dÞch vô ng©n hµng cho kh¸ch hµng lµ doanh nghiÖp sÏ tuú theo doanh nghiÖp cã quy m« lín, võa hay nhá; s¶n phÈm cã c¸c dÞch vô thanh to¸n, hèi ®o¸i, tÝn dông… ViÖc tæ chøc l¹i ho¹t ®éng cña c¸c phßng ban theo h­íng râ rµng vµ khoa häc h¬n còng ®­îc thùc hiÖn ë tÊt c¶ c¸c phßng, bé phËn kh¸c nhau cña ng©n hµng. C«ng viÖc nµy ®­îc thùc hiÖn b»ng c¸ch s¾p xÕp, tæ chøc l¹i ho¹t ®éng cña c¸c phßng hiÖn cã, rµ so¸t tÝnh chÊt, møc ®é còng nh­ ¶nh h­ëng cña c¸c ho¹t ®éng tíi kÕt qu¶ kinh doanh dÞch vô cña ng©n hµng ®Ó cã mét ch­¬ng tr×nh hµnh ®éng theo h­íng “S¾p xÕp l¹i vµ c¬ cÊu tæ chøc mét c¸ch toµn diÖn” C¬ cÊu l¹i tæ chøc theo kh¸ch hµng- s¶n phÈm sÏ ®­îc c¸c lîi Ých sau ®©y: §èi víi kh¸ch hµng: Do tËp trung vµo mét ®Çu mèi víi møc ®é chuyªn m«n ho¸ cao nªn kh¸ch hµng sÏ ®­îc phôc vô tèt h¬n, nhanh chãng h¬n vµ hiÖu qu¶ h¬n. §èi víi ng©n hµng: Thø nhÊt, tiªu thøc ph©n lo¹i khoa häc vµ râ rµng h¬n tr¸nh ®ù¬c sù chång chÐo trong ho¹t ®éng gi÷a c¸c bé phËn. Thø hai, ng©n hµng cã ®iÒu kiÖn chñ ®éng n¾m b¾t yªu cÇu cña kh¸ch hµng vµ cã chÝnh s¸ch Marketing thÝch hîp cho tõng ®èi t­îng kh¸ch hµng; cã kh¶ n¨ng ph©n tÝch tµi chÝnh râ rµng h¬n (l·i/lç trong quan hÖ víi kh¸ch hµng), lµ mét b­íc tiÕp cËn víi ph­¬ng thøc qu¶n lý tiªn tiÕn. Thø ba, t¨ng c­êng qu¶n trÞ ®iÒu hµnh vµ n©ng cao hiÖu qu¶ cña qu¶n lý. Thø t­, c¸n bé ng©n hµng cè ®iÒu kiÖn n©ng cao chuyªn m«n nghiÖp vô, ®ång thêi n¾m b¾t vµ gi¶i quyÕt cã hiÖu qu¶ c¸c yªu cÇu cña kh¸ch hµng. * Ph©n cÊp qu¶n lý theo m« h×nh khèi: ViÖc ®­a m« h×nh tæ chøc theo khèi vµo ¸p dông nh»m n©ng cao chÊt l­îng phôc vô kh¸ch hµng, ®ång thêi cã kh¶ n¨ng ®¸p øng ®­îc c¸c yªu cÇu ph¸t triÓn cña ng©n hµng trong t­¬ng lai. B»ng viÖc ¸p dông m« h×nh khèi, ho¹t ®éng cña ng©n hµng sÏ ®­îc tæ chøc thµnh c¸c khèi c¬ b¶n: Khèi qu¶n lý néi bé, qu¶n lý tµi chÝnh néi bé; Khèi qu¶n lý ho¹t ®éng vµ IT; Khèi ®iÒu hµnh vèn vµ qu¶n lý quan hÖ kh¸ch hµng ®Þnh chÕ tµi chÝnh; Khèi qu¶n lý quan hÖ kh¸ch hµng lµ c«ng ty (doanh nghiÖp); Khèi ng©n hµng b¸n lÎ, phôc vô c¸ nh©n. ViÖc ph©n cÊp qu¶n lý sÏ ®­îc tiÕn hµnh ®ång thêi t¹i c¸c Héi së Trung ­¬ng vµ c¸c chi nh¸nh: T¹i Héi së Trung ­¬ng: TiÕn hµnh rµ so¸t nhiÖm vô vµ bè trÝ l¹i c«ng viÖc cho c¸c phßng hiÖn ®ang bÊt hîp lý. S¾p xÕp c¸c phßng cã chøc n¨ng nhiÖm vô gÇn gièng nhau, cã quan hÖ mËt thiÕt víi nhau thµnh khèi. Trao thªm quyÒn h¹n cho c¸c Phã tæng gi¸m ®èc phô tr¸ch khèi ®­îc can thiÖp vµ ®­a ra c¸c quyÕt ®Þnh liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña khèi (ë c¶ Trung ­¬ng vµ chi nh¸nh). T¹i së giao dÞch vµ c¸c chi nh¸nh: Ph©n lo¹i chi nh¸nh lµ chi nh¸nh “lín” víi ®Çy ®ñ c¸c khèi ho¹t ®éng, hay chi nh¸nh “nhá” chØ ho¹t ®éng ë mét sè lÜnh vùc nhÊt ®Þnh (chØ chuyªn huy ®éng vèn, chuyªn phôc vô cho mét sè ®èi t­îng kh¸ch hµng nhÊt ®Þnh hay ®¬n thuÇn chØ nh­ mét phßng giao dÞch). §èi víi mét chi nh¸nh “nhá”, nhÊt thiÕt ph¶i thu hÑp vµ gi¶m bít quy m« ho¹t ®éng ®Ó tËp trung ph¸t triÓn c¸c chi nh¸nh “lín”. §ång thêi, cÊu tróc l¹i c¸c phßng nghiÖp vô ë së giao dÞch vµ c¸c chi nh¸nh cÊp I mang tÝnh qu¶n lý tËp trung theo khèi tõ Trung ­¬ng ®Õn chi nh¸nh. * Thµnh lËp thªm uû ban kiÓm to¸n vµ sím ®­a uû ban, héi ®ång vËn hµnh ®óng hiÖu qu¶, chøc n¨ng. Theo m« h×nh tæ chøc hiÖn t¹i, Héi ®ång qu¶n trÞ- c¬ quan qu¶n lý cao nhÊt, nhiÒu lóc kh«ng cã ®­îc c¸c th«ng tin cÇn thiÕt vµ ®Çy ®ñ vÒ ho¹t ®éng cña ng©n hµng ®Ó ra c¸c quyÕt ®Þnh, nhÊt lµ c¸c quyÕt ®Þnh cã tÝnh chiÕn l­îc. Vai trß qu¶n lý hÖ thèng cña c¸c phßng trung ­¬ng ch­a râ rµng, sù chØ ®¹o cña c¸c phßng trung ­¬ng tíi c¸c chi nh¸nh ch­a chÆt chÏ, thiÕu kÞp thêi. Bé phËn kiÓm tra néi bé ®­îc thµnh lËp ë c¶ cÊp trung ­¬ng vµ chi nh¸nh, song sù liªn kÕt cña bé phËn nµy cßn láng lÎo, ch­a cã c¸c quy ®Þnh rµng buéc trong c«ng viÖc vµ tr¸ch nhiÖm cña bé phËn kiÓm tra néi bé víi Ban kiÓm so¸t cña Héi ®ång qu¶n trÞ. Ch­a cã bé phËn chÞu tr¸ch nhiÖm chÝnh trong viÖc thu thËp th«ng tin phôc vô cho viÖc ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ c¸c rñi ro vµ c¸c t¸c ®éng cña rñi ro ®Õn ho¹t ®éng cña ng©n hµng. ViÖc x©y dùng kÕ ho¹ch kinh doanh vµ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña ng©n hµng do thiÕu c¸c th«ng tin rñi ro nªn c«ng t¸c dù b¸o ch­a tèt, kÕt qu¶ lµ ch­a ®Çy ®ñ vµ kÐm tÝnh thuyÕt phôc. §Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò trªn, ngoµi viÖc thµnh lËp uû ban qu¶n lý rñi ro vµo n¨m 2001, NHNT cÇn ph¶i thµnh lËp thªm uû ban kiÓm to¸n vµ sím ®­a c¸c bé phËn nµy vµo ho¹t ®éng mét c¸ch hiÖu qu¶, ®óng víi chøc n¨ng nhiÖm vô cña nã. * X©y dùng chiÕn l­îc ®µo t¹o vµ sö dông c¸n bé, t¹o ®éng lùc khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng, thu hót nh©n tµi: §µo t¹o c¸n bé vµ thu hót lao ®éng chÊt l­îng cao ®­îc coi lµ mét trong ba nÒn t¶ng quan träng trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn ng©n hµng; ®ã lµ x©y dùng bé m¸y tæ chøc khoa häc, cã c«ng nghÖ tiªn tiÕn ®Ó ph¸t triÓn nhiÒu s¶n phÈm dÞch vô míi vµ nguån nh©n lùc chÊt l­îng. ViÖc quan träng nhÊt lµ thµnh lËp trung t©m ®µo t¹o. Cã thµnh lËp ®­îc trung t©m ®µo t¹o NHNT míi t¨ng ®­îc quy m« ®µo t¹o kÓ c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng theo yªu cÇu míi. Trung t©m ®µo t¹o ph¶i ®¶m b¶o kh«ng nh÷ng lµ n¬i ®µo t¹o nguån nh©n lùc cã chÊt l­îng cao cho NHNT mµ cßn lµ n¬i duy tr× båi d­ìng c¸c chuyªn gia chuyªn ngµnh, nhµ qu¶n lý bËc cao…®Ó c¸c trÝ thøc cã ®iÒu kiÖn ph¸t huy tÝnh s¸ng t¹o phôc vô tèt nhÊt cho sù nghiÖp cña NHNT nãi chung vµ viÖc ph¸t triÓn dÞch vô nãi riªng. §Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy, NHNT cÇn x©y dùng mét trung t©m ®µo t¹o rÊt bµi b¶n ngay tõ ®Çu, cã thÓ nghiªn cøu vµ ¸p dông chÊt l­îng qu¶n lý trung t©m ®µo t¹o theo tiªu chuÈn quèc tÕ ISO 9000. Víi viÖc chuÈn ho¸ ngay tõ ®Çu kh©u thiÕt kÕ tæ chøc, qu¸ tr×nh vËn hµnh… ch¾c ch¾n trung t©m ®µo t¹o sÏ hoµn thµnh c¸c môc tiªu mµ NHNT ®Ò ra. KhuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng trong c«ng viÖc, nhÊt lµ lao ®éng cã chÊt l­îng cao, ng­êi cã tµi lµ mét vÊn ®Ò ®Æt ra hÕt søc nghiªm tóc khi HNKTQT cïng víi c¬ chÕ vÒ ng­êi lao ®éng ngµy cµng cëi më h¬n. Tr­íc chÝnh s¸ch më cöa, c¸c mèi quan hÖ ®a d¹ng h¬n, phøc t¹p h¬n, søc Ðp c¹nh tranh rÊt quyÕt liÖt nªn cµng cÇn nh©n tµi. Lµm thÕ nµo ®Ó gi÷ ch©n ®­îc nhãm nh©n lùc quan träng lµ mét vÊn ®Ò ®èi víi NHNT. C«ng t¸c ®µo t¹o tèt, nh­ng kh«ng cã mét c¬ chÕ t¹o cho hä ®ñ ®iÒu kiÖn, yªn t©m c«ng t¸c th× ch¾c ch¾n sÏ cã hiÖn t­îng ch¶y m¸u chÊt x¸m. ë Ch©u ¢u hµng tr¨m n¨m nay viÖc träng dông nh©n tµi ®­îc coi träng. ChÝnh v× vËy Ch©u ¢u ph¸t triÓn v­ît bËc, ®Æc biÖt trong lÜnh vùc kinh doanh dÞch vô- mét lÜnh vùc ®ßi hái sù s¸ng t¹o cao. NhËt B¶n ®· tõng cã chÝnh s¸ch rÊt quyÕt liÖt ®æi míi t­ t­ëng phong kiÕn l©u ®êi ®Ó thu hót nh©n tµi. Trong thêi gian kh«ng l©u, thÕ giíi ph¶i kinh ng¹c bëi sù ph¸t triÓn cña NhËt B¶n. Hä ®· tõ mét ®Êt n­íc khã kh¨n sau thÕ chiÕn thø hai ®· trë thµnh mét trong ba trung t©m tµi chÝnh lín nhÊt thÕ giíi. Tõ nh÷ng kinh nghiÖm trªn, NHNT nªn thÝ ®iÓm ®i tr­íc víi h×nh thøc x©y dùng lùc l­îng chuyªn gia. C¸c chuyªn gia ®­îc h­ëng nh÷ng quyÒn lîi vËt chÊt xøng ®¸ng víi c«ng lao cña hä nh­ng quan träng h¬n, hä ®­îc t¹o ®iÒu kiÖn lµm viÖc hÕt c«ng suÊt víi së tr­êng. Thùc hiÖn quy chÕ tr¶ l­¬ng theo hiÖu qu¶ c«ng viÖc ®¹t ®­îc nh»m khuyÕn khÝch c¸n bé nh©n viªn. T¨ng c­êng vai trß cña §¶ng, §oµn thanh niªn, C«ng ®oµn trong viÖc ph¸t ®éng thi ®ua lµm viÖc n¨ng suÊt, khai th¸c tÝnh s¸ng t¹o, n¨ng ®éng, h¹n chÕ t©m lý tho¶ m·n víi thùc t¹i. Tõng b­íc t¹o lËp “V¨n ho¸ c«ng ty”, phong c¸ch lµm viÖc n¨ng ®éng, tù tin, lÞch thiÖp. Mäi c¸n bé ®Òu cã lßng tù hµo vÒ ng©n hµng cña m×nh lµ ng©n hµng tèt nhÊt, coi ng©n hµng nh­ mét ng«i nhµ chung mµ vun ®¾p cã tr¸ch nhiÖm víi nã. Khi ®ã mçi c¸n bé nh©n viªn tù b¶n th©n hoµn thiÖn m×nh vµ phÊn ®Êu tè h¬n. 5. Mét sè gi¶i ph¸p kh¸c. * Ph¸t triÓn m¹ng l­íi vµ n©ng cao hiÖu qu¶ quan hÖ ®èi ngo¹i: Trong viÖc x©y dùng chiÕn l­îc ph¸t triÓn chiÕn l­îc ph¸t triÓn m¹ng l­íi chi nh¸nh- ®iÓm dÞch vô cña NHNT, viÖc më thªm chi nh¸nh sÏ tÝnh ®Õn yªu cÇu tiÒm n¨ng cña thÞ tr­êng vµ kh¸ch hµng ®Ó quyÕt ®Þnh lo¹i h×nh chi nh¸nh lµ ®Çy ®ñ hay chØ cung cÊp mét lo¹i dÞch vô hoÆc ®¬n thuÇn chØ cÇn më phong giao dÞch. C«ng nghÖ ®­îc coi lµ nÒn t¶ng quan träng ®Ó NHNT më réng m¹ng l­íi ho¹t ®éng. Cô thÓ trong nh÷ng n¨m tíi, NHNT sÏ më c¸c chi nh¸nh phô, c¸c phßng giao dÞch t¹i c¸c khu d©n c­, c¸c khu du lÞch, khu c«ng nghiÖp… t¹o ®iÒu kiÖn cho kh¸ch hµng tiÕp cËn víi c¸c s¶n phÈm dÞch vô dÔ dµng h¬n. Ph¸t huy h¬n n÷a vai trß c¸c v¨n phßng ®¹i diÖn, x©y dùng kÕ ho¹ch chuÈn bÞ cho viÖc thµnh lËp chi nh¸nh NHNT ë n­íc ngoµi. Víi kho¶ng 70% tæng tÝch s¶n lµ ngo¹i tÖ vµ NHNT hiÖn ®ang qu¶n lý gÇn 3 tû USD göi ë n­íc ngoµi th× yªu cÇu më chi nh¸nh ë n­íc ngoµi, trùc tiÕp tham gia kinh doanh, ®Çu t­ trªn thÞ tr­êng tµi chÝnh- tiÒn tÖ quèc tÕ tÊt yÕu ph¶i ®­îc ®Æt ra. Môc tiªu ph¶i ®Æt ®­îc chi nh¸nh t¹i New York do ®©y lµ trung t©m giao dÞch ngo¹i tÖ USD lín nhÊt thÕ giíi vµ lµ mét b­íc tiÕn cña NHNT vµ thÞ tr­êng Mü- vèn rÊt høa hÑn sau hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt- Mü. X©y dùng vµ ph¸t triÓn mèi quan hÖ chÆt chÏ víi ng©n hµng c¸c n­íc ASEAN, ng©n hµng c¸c n­íc l¸ng giÒng, ®Æc biÖt lµ víi ng©n hµng Trung Quèc. Thµnh lËp c¸c quan hÖ hîp t¸c song ph­¬ng, ®a ph­¬ng víi c¸c ng©n hµng, tæ chøc tµi chÝnh quèc tÕ, ¸p dông c¸c lo¹i h×nh kinh doanh dÞch vô míi trªn thÞ tr­êng tµi chÝnh tiÒn tÖ. Ph¸t triÓn vµ n©ng cao m¹ng thanh to¸n quèc tÕ SWIFT ®Ó kÕt nèi v÷ng ch¾c víi m¹ng quèc tÕ, n©ng cao chÊt l­îng thanh to¸n quèc tÕ. Thùc hiÖn tèt vai trß cña mét trong nh÷ng ng©n hµng ®­îc ChÝnh phñ uû quyÒn thùc thi c¸c HiÖp ®Þnh tÝn dông, HiÖp ®Þnh thanh to¸n quèc tÕ gi÷a Nhµ n­íc ta víi c¸c n­íc vµ c¸c tæ chøc quèc tÕ. * §æi míi, n©ng cao chÊt l­îng hÖ thèng kiÓm tra, kiÓm to¸n néi bé: Nh»m t¨ng c­êng h¬n n÷a hiÖu lùc cña kh©u kiÓm tra, kiÓm so¸t, NHNT cÇn tiÕn hµnh ®ång thêi nh÷ng c«ng viÖc sau: KÕt hîp viÖc kiÓm tra, kiÓm so¸t néi bé víi viÖc kiÓm to¸n c¸c ho¹t ®éng ng©n hµng. X©y dùng chuÈn mùc kiÓm to¸n, n©ng cao chÊt l­îng ho¹t ®éng kiÓm to¸n néi bé tõ quy tr×nh, c¸c chuÈn mùc kiÓm to¸n ®Õn tÝnh chÝnh x¸c cña th«ng tin phï hîp víi chuÈn mùc kiÓm to¸n quèc tÕ. Coi träng viÖc kiÓm tra, gi¸m s¸t tõ xa b»ng c¸ch t¹o ra c¸c th«ng tin c¶nh b¸o ®Ó ng¨n chÆn sím c¸c sù cè cã thÓ g©y ¶nh h­ëng x©ó ®Õn ho¹t ®éng cña ng©n hµng. Th­êng xuyªn ®µo t¹o n©ng cao tr×nh ®é c¸c c¸n bé lµm c«ng t¸c kiÓm tra, kiÓm so¸t. N©ng cao vÞ thÕ cña kiÓm to¸n néi bé, theo xu h­íng chung, phæ biÕn quèc tÕ, cã nh­ vËy míi ®ñ ®iÒu kiÖn hoµn thµnh c«ng viÖc mét c¸ch ®éc lËp. Trªn c¬ së x©y dùng hÖ thèng c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng chung cña ng©n hµng vµ tõng bé phËn, x©y dùng vµ ph¸t triÓn hÖ thèng thu thËp, qu¶n lý vµ cung cÊp th«ng tin th«ng qua qu¶n lý rñi ro trªn tÊt c¶ mÆt ho¹t ®éng phôc vô cho viÖc kiÓm tra, kiÓm so¸t ®¹t hiÖu qu¶ cao h¬n. III/ Mét sè kiÕn nghÞ cô thÓ. 1. KiÕn nghÞ ®èi víi ChÝnh phñ, NHNN. * KiÕn nghÞ nh»m t¨ng c­êng c«ng t¸c chuÈn bÞ cho HNKTQT trong lÜnh vùc dÞch vô ng©n hµng. NHNN nhanh chãng x©y dùng chiÕn l­îc tæng thÓ vÒ HNKTQT trong lÜnh vùc dÞch vô ng©n hµng, x¸c ®Þnh râ nh÷ng c«ng viÖc cô thÓ cÇn thùc hiÖn trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh. Cã nh­ vËy, c¸c NHTM míi cã thÓ x©y dùng cho m×nh mét ch­¬ng tr×nh HNKTQT mét c¸ch cô thÓ, khoa häc vµ hiÖu qu¶. NHNN cÇn tæ chøc nh÷ng cuéc héi th¶o, cung cÊp c¸c th«ng tin, kiÕn thøc vÒ HNKTQT trong lÜnh vùc dÞch vô, ®ång thêi ®óc kÕt nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm cña c¸c n­íc trªn thÕ giíi vÒ ph¸t triÓn dÞch vô ng©n hµng. Tõ ®ã, c¸c NHTM ViÖt Nam cã thÓ t×m cho m×nh nh÷ng b­íc ®i riªng, tung ra thÞ tr­êng nh÷ng s¶n phÈm dÞch vô ®a d¹ng ®Ó cã thÓ c¹nh tranh. * KiÕn nghÞ vÒ m«i tr­êng ph¸p lý: C¸c m«i tr­êng ph¸p lý lµm nÒn t¶ng cho viÖc hiÖn ®¹i ho¸ vµ ph¸t triÓn c¸c dÞch vô ng©n hµng ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh. NHNN lµ n¬i ban hµnh c¸c v¨n b¶n, chÝnh s¸ch, quy ®Þnh (cô thÓ ho¸ c¸c v¨n b¶n d­íi luËt ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc tÝn dông) cÇn cã nghiªn cøu tham kh¶o c¸c nghiÖp vô cña NHTM trong ®iÒu kiÖn øng dông c«ng nghÖ th«ng tin ë møc ®é cao. Thùc tÕ lµ c¸c s¶n phÈm dÞch vô ng©n hµng ®Òu do c¸c NHTM ph¸t triÓn vµ cung øng cho kh¸ch hµng vµ chØ cã c¸c NHTM míi biÕt ®­îc chÝnh x¸c ®­îc thêi ®iÓm nµo, ®èi t­îng nµo vµ dÞch vô nµo ®­a ra ¸p dông lµ cã hiÖu qu¶ thiÕt thùc. V× vËy, NHNN kh«ng thÓ ¸p ®Æt cho c¸c NHTM thùc hiÖn viÖc triÓn khai øng dông cho mét s¶n phÈm dÞch vô nµo ®ã khi mµ c¸c ng©n hµng ®Òu ch­a ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn vÒ mäi mÆt ®Ó s½n sµng triÓn khai. HiÖn nay, ViÖt Nam ®· b¾t ®Çu xóc tiÕn cung cÊp cho WTO vµ IMF c¸c s¶n phÈm dÞch vô ng©n hµng hiÖn ®¹i theo yªu cÇu cña WTO vµ IMF. NHNN tuy kh«ng trùc tiÕp ph¸t triÓn vµ cung cÊp c¸c s¶n phÈm dÞch vô ng©n hµng hiÖn ®¹i nh­ng sÏ ph¶i quan t©m ®Õn viÖc lµm sao c¸c s¶n phÈm dÞch vô ®ã ®­îc c¸c NHTM ViÖt Nam thùc hiÖn ®­îc. * KiÕn nghÞ vÒ hiÖn ®¹i ho¸ hÖ thèng thanh to¸n vµ th«ng tin: HiÖn nay tû lÖ giao dÞch b»ng tiÒn mÆt ë ViÖt Nam lµ rÊt cao (tû lÖ tiÒn mÆt trªn 40% M2). ViÖc c¶i c¸ch hÖ thèng thanh to¸n cho hÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam hiÖn nay lµ rÊt cã ý nghÜa vÒ mÆt qu¶n lý. HÖ thèng thanh to¸n cña ng©n hµng nhanh chãng, hiÖn ®¹i, chÝnh x¸c, an toµn sÏ t¨ng c­êng kh¶ n¨ng kiÓm so¸t tiÒn tÖ, kiÓm so¸t thÞ tr­êng tµi chÝnh cña NHNN, ®­a hÖ thèng thanh to¸n cña NHTM ViÖt Nam trë nªn gÇn gòi h¬n víi tËp qu¸n quèc tÕ, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc tù do ho¸ vµ ph¸t triÓn dÞch vô ng©n hµng. C«ng t¸c hiÖn ®¹i ho¸ hÖ thèng thanh to¸n tr­íc m¾t ph¶i tËp trung vµo c¸c ho¹t ®éng thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt, cung øng, thu håi vµ ®iÒu hoµ tiÒn mÆt ph¶i ®­îc c¶i tiÕn, ®¶m b¶o an toµn, thuËn tiÖn. C«ng t¸c hiÖn ®¹i ho¸ hÖ thèng th«ng tin trong ngµnh ng©n hµng t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc phèi hîp gi÷a c¸c bé phËn, n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý, ®iÒu hµnh trong ®ã bao gåm viÖc nghiªn cøu thiÕt kÕ, x©y dùng c¸c chiÕn l­îc øng dông c«ng nghÖ viÔn th«ng phï hîp víi ng©n hµng; nghiªn cøu, ®Çu t­ hiÖu qu¶ c¸c thiÕt bÞ m· ho¸ cøng, øng dông phÇn mÒn b¶o mËt hiÖn ®¹i trong ng©n hµng, b¶o ®¶m an toµn d÷ liÖu vµ an toµn tµi s¶n trong qu¸ tr×nh khai th¸c øng dông c¸c dÞch vô ng©n hµng ®iÖn tö, th­¬ng m¹i ®iÖn tö trªn m¹ng Internet. * KiÕn nghÞ vÒ t¨ng vèn tù cã: Theo th«ng lÖ quèc tÕ c¸c NHTM ph¶i ®¹t møc tiªu chuÈn tû lÖ vèn tù cã so víi tæng tµi s¶n cã ®­îc ®iÒu chØnh theo rñi ro (chØ sè CAR) lµ 8%. §Ó ®¶m b¶o ®­îc theo yªu cÇu nµy th× ChÝnh phñ ph¶i tiÕp tôc cÊp vèn bæ sung cho NHNT ViÖt Nam, cho phÐp NHNT gi÷ l¹i lîi nhuËn nh­ ng©n hµng dù kiÕn. * KiÕn nghÞ vÒ tù chñ trong kinh doanh, tµi chÝnh: Cho ®Õn nay dï viÖc can thiÖp s©u vµo quyÕt ®Þnh kinh doanh cña c¸c NHTM quèc doanh tõ c¸c ®¬n vÞ hµnh chÝnh ®· gi¶m ®i ®¸ng kÓ. Tuy nhiªn, do ch­a bãc t¸ch ®­îc hoµn toµn chøc n¨ng th­¬ng m¹i víi chøc n¨ng chÝnh s¸ch (thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng kinh doanh phi lîi nhuËn theo sù chØ ®¹o cña cÊp trªn) ra khái ho¹t ®éng cña c¸c NHTM quèc doanh nªn t¹o ra khã kh¨n, ®ång thêi ¶nh h­ëng ®Õn tÝnh tù chñ tµi chÝnh cho c¸c ng©n hµng nµy. Do ®ã, kiÕn nghÞ chÝnh phñ t¸ch b¹ch râ rµng cho vay th­¬ng m¹i, vµ cho vay theo chÝnh s¸ch hay theo sù chØ ®¹o cña ChÝnh phñ. HiÖn nay, c¸c NHTM ch­a thùc sù tù chñ vÒ mÆt tµi chÝnh, ®Æc biÖt lµ trong c¸c lÜnh vùc liªn quan ®Õn tiÒn l­¬ng, trÝch lËp c¸c quü… V× vËy, viÖc n©ng cao quyÒn tù chñ tµi chÝnh cho c¸c NHTM b»ng c¸ch c¸c NHTM nhµ n­íc ®­îc trÝch lËp c¸c quü sau khi ®· hoµn thµnh nghÜa vô víi ng©n s¸ch nhµ n­íc, tËp trung t¹o ra c¬ chÕ khuyÕn khÝch vËt chÊt ®èi víi c¸c ng©n hµng, c¸ nh©n kinh doanh giái ®¹t hiÖu qu¶ cao vµ c¸c c¬ chÕ tµi chÝnh thuËn lîi nh»m khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng. NÕu so s¸nh l­¬ng b×nh qu©n cña c¸n bé t¹i c¸c NHTM nhµ n­íc víi nh©n viªn t¹i c¸c chi nh¸nh ng©n hµng n­íc ngoµi vµ c¸c ng©n hµng cæ phÇn th× cã thÓ thÊy r»ng mÆt b»ng l­¬ng t¹i c¸c NHTM nhµ n­íc lµ qu¸ thÊp. Nhµ n­íc cÇn cã c¬ chÕ tiÒn l­¬ng tho¸ng h¬n, giao quyÒn tù chñ cho NHTM trong viÖc quyÕt ®Þnh tiÒn l­¬ng trªn c¬ së lîi nhuËn 2. KiÕn nghÞ ®èi víi ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam * Thµnh lËp phßng nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn dÞch vô: NHNT cÇn thµnh lËp riªng mét phßng nghiªn cø vµ ph¸t triÓn dÞch vô. Chøc n¨ng chÝnh cña phßng nµy lµ th­êng xuyªn theo dâi vµ ®¸nh gi¸ tÝnh thÝch øng cña c¸c dÞch vô ®ang chµo b¸n ®èi víi thÞ tr­êng, tõ ®ã ®Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p hoµn thiÖn nh»m ®¶m b¶o tho¶ m·n tèi ®a nhu cÇu cña kh¸ch hµng. §ång thêi, nghiªn cøu nhu cÇu cña thÞ tr­êng ®Ó cã kÕ ho¹ch triÓn khai nh÷ng dÞch vô míi, x¸c ®Þnh thø tù ­u tiªn cho tõng s¶n phÈm dÞch vô. Bªn c¹nh b¸o c¸c kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh hµng n¨m, NHNT còng nªn cã b¶n b¸o c¸o kÕt qu¶ c«ng t¸c ho¹t ®éng Marketing ®Ó tõ ®ã thÊy ®­îc møc ®é NHNT cã thÓ tho¶ m·n nhu cÇu kh¸ch hµng ®Õn ®©u. Tõ ®ã ®­a ra ph­¬ng h­íng nhiÖm vô trong nh÷ng n¨m tiªu theo trong viÖc n©ng cao chÊt l­îng dÞch vô ng©n hµng. * Chñ ®éng ¸p dông mét sè chØ tiªu quan träng ®Ó ®¸nh gi¸ theo th«ng lÖ quèc tÕ ®èi víi hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh dÞch vô cña NHNT ViÖt Nam. Cã thÓ kh¼ng ®Þnh c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ theo th«ng lÖ quèc tÕ lµ mét ph­¬ng ph¸p khoa häc rÊt cÇn thiÕt . Ng©n hµng kh«ng nh÷ng tù ®¸nh gi¸ chÝnh m×nh phôc vô cho ho¹t ®éng kinh doanh mµ cßn gióp cho c¸c chñ thÓ bªn ngoµi (c¸c ®èi t¸c, kh¸ch hµng…) nhÊt lµ c¸c kh¸ch hµng quèc tÕ cã thÓ ®¸nh gi¸ , c«ng nhËn kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng ®ã. Tõ ®ã, ng©n hµng tù n©ng lªn uy tÝn cña m×nh, t¹o niÒm tin cho kh¸ch hµng sö dông c¸c dÞch vô cña m×nh , t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh víi c¸c NHTM trong vµ ngoµi n­íc. KÕt luËn Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ mét xu thÕ tÊt yÕu cña thÕ kû 21. ViÖt Nam còng nh­ c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn kh¸c trªn thÕ giíi ®ang nç lùc hoµ m×nh vµo dßng héi nhËp. Chñ tr­¬ng héi nhËp, tham gia c¸c tæ chøc kinh tÕ trong khu vùc vµ toµn cÇu, ®Æc biÖt gia nhËp WTO trong thêi gian tíi ®· ®­îc Bé ChÝnh trÞ kh¼ng ®Þnh t¹i NghÞ quyÕt 07-NQ/TW ngµy 27/11/2001 vÒ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Trong qu¸ tr×nh héi nhËp, ng©n hµng ®­îc x¸c ®Þnh lµ mét trong nh÷ng ngµnh dÞch vô quan träng vµ nh¹y c¶m. NHNT ViÖt Nam lµ mét trong nh÷ng ng©n hµng quèc doanh ®­îc thµnh lËp sím ë ViÖt Nam. 40 n¨m qua, ngay c¶ trong thêi k× kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung, NHNT ViÖt Nam g¾n liÒn víi c¸c quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ nªn còng lµ n¬i tiÕp nhËn ®­îc nhiÒu th«ng tin, còng nh­ mèi quan hÖ kinh tÕ. T×nh h×nh ®ã ®ßi hái NHNT ph¶i v­¬n lªn s¸t víi yªu cÇu cña ho¹t ®éng tµi chÝnh ng©n hµng quèc tÕ. §Æc biÖt, trong 17 n¨m ®æi míi, NHNT ®· v­ît lªn nhiÒu khã kh¨n th¸ch thøc ®Ó sím trë thµnh ng©n hµng cã chÊt l­îng cao trong viÖc cung øng c¸c dÞch vô ng©n hµng. Tr­íc sù ra ®êi cña nhiÒu NHTMCP, sù th©m nhËp cña nhiÒu ng©n hµng n­íc ngoµi, NHNT ph¶i thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ viÖc më réng c¸c dÞch vô ng©n hµng, ®­a dÞch vô ®Õn tõng doanh nghiÖp, tõng ng­êi d©n, ®­a v¨n minh thanh to¸n ®Õn mäi nhµ, mäi ng­êi; chñ ®éng tham gia héi nhËp víi lé tr×nh vµ biÖn ph¸p phï hîp, n©ng cao chÊt l­îng nguån nh©n lùc ®Ó ®ñ søc c¹nh tranh vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng. ChÝnh tõ thùc tÕ ®ã, ®Ò tµi “Mét sè gi¶i ph¸p ph¸t triÓn dÞch vô ng©n hµng t¹i NHNT ViÖt Nam trong ®iÒu kiÖn héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ” ®­îc chän ®Ó nghiªn cøu cho kho¸ luËn tèt nghiÖp. Víi kÕt cÊu ba ch­¬ng, kho¸ luËn ®· ®­a ra mét sè nh÷ng kÕt qu¶ nghiªn cøu cô thÓ sau: Thø nhÊt, ®· nªu râ nh÷ng kh¸i niÖm vÒ dÞch vô ng©n hµng, nh÷ng yªu cÇu cña WTO, cña hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt-Mü trong lÜnh vùc dÞch vô ng©n hµng. Tõ ®ã, ph©n tÝch nh÷ng c¬ héi vµ th¸ch thøc cña c¸c NHTM ViÖt Nam khi héi nhËp vµo thÞ tr­êng quèc tÕ. §ång thêi, nªu lªn xu thÕ tÊt yÕu ph¶i ®a d¹ng ho¸ dÞch vô ng©n hµng cña c¸c NHTM ViÖt Nam vµ ®­a ra mét sè kinh nghiÖm cña c¸c n­íc trong qu¸ tr×nh tù do ho¸ vµ ph¸t triÓn dÞch vô ng©n hµng. Thø hai, ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ dÞch vô ng©n hµng cña NHNT trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nªu ra nh÷ng s¶n phÈm, dÞch vô míi mµ NHNT ®· cung cÊp, xem xÐt viÖc øng dông c«ng nghÖ th«ng tin, ®µo t¹o nguån nh©n lùc. Tõ ®ã, tæng kÕt l¹i nh÷ng kÕt qu¶ ®· ®¹t ®­îc trong viÖc cung cÊp dÞch vô ng©n hµng, ®ång thêi còng chØ râ nh÷ng khã kh¨n, nh÷ng tån t¹i cña NHNT khi thùc hiÖn c«ng t¸c nµy. Thø ba, tr×nh bµy ®Þnh h­íng ho¹t ®éng cña NHTM ViÖt Nam nãi chung, ®Þnh h­íng vÒ ph¸t triÓn dÞch vô ng©n hµng cña NHNT trong tiÕn tr×nh héi nhËp. Tõ thùc tr¹ng ho¹t ®éng kinh doanh dÞch vô, ch­¬ng cuèi cïng cña kho¸ luËn ®­a ra nh÷ng nhãm gi¶i ph¸p ®Ó ph¸t triÓn, n©ng cao chÊt l­îng dÞch vô ng©n hµng t¹i NHNT ViÖt Nam, vµ ®Ò xuÊt c¸c kiÕn nghÞ cô thÓ víi chÝnh phñ, NHNN vµ víi NHNT. Trong khu«n khæ mét luËn v¨n tèt nghiÖp, víi nh÷ng h¹n chÕ vÒ kiÕn thøc, kinh nghiÖm, vÒ thêi gian vµ tµi liÖu, nh÷ng nghiªn cøu vÒ ph¸t triÓn dÞch vô ng©n hµng h¼n cßn cã nhiÒu thiÕu sãt vµ ch­a toµn diÖn. Tuy nhiªn, víi sù cè g¾ng cña m×nh, em mong ®­îc sù gãp ý chØ b¶o tËn t×nh cña c¸c thÇy c«, c¸c b¸c, c¸c c« chó cña NHNT vµ c¸c b¹n bÌ. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n. Danh môc tµi liÖu tham kh¶o * V¨n b¶n ph¸p luËt vµ hiÖp ®Þnh: HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i ViÖt- Mü. LuËt Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam, 1997. LuËt c¸c Tæ chøc TÝn dông, 1997. NghÞ ®Þnh 13/1999/N§ cña ChÝnh phñ ngµy 17/3/1999 vÒ tæ chøc, ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc tÝn dông n­íc ngoµi, v¨n phßng ®¹i diÖn cña tæ chøc tÝn dông n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam. NghÞ ®Þnh 49/2000/N§-CP cña ChÝnh phñ ngµy12/9/2000 vÒ tæ chøc ho¹t ®éng cña ng©n hµng th­¬ng m¹i. QuyÕt ®Þnh 44/2002/Q§-TTg vÒ viÖc sö dông chøng tõ ®iÖn tö lµm chøng tõ kÕ to¸n ®Ó h¹ch to¸n vµ thanh to¸n vèn cña c¸c tæ chøc cung øng dÞch vô thanh to¸n. NghÞ quyÕt 07/NQ-TW cña Bé ChÝnh TrÞ vÒ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. QuyÕt ®Þnh 42/2003/Q§-NHNN cña Thèng ®èc NHNN vÒ ch­¬ng tr×nh hµnh ®éng vÒ HNKTQT trong lÜnh vùc ng©n hµng. NghÞ quyÕt 02/NQ-H§QT cña Héi ®ång Qu¶n trÞ NHNT ViÖt Nam th¶o luËn vµ th«ng qua ®Ò ¸n t¸i c¬ cÊu NHNT ®Õn n¨n 2005. * S¸ch Tham kh¶o Dwighi S. Ritter “ Giao dÞch ng©n hµng hiÖn ®¹i, kü n¨ng ph¸t triÓn c¸c dÞch vô tµi chÝnh”, NXB Thèng kª. Häc viÖn ng©n hµng (1999) “ Marketing dÞch vô tµi chÝnh”, NXB Thèng kª. Peter.S.Rose (2001) “ Qu¶n trÞ ng©n hµng th­¬ng m¹i”, NXB Tµi chÝnh. §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n (2002) “ Ng©n hµng th­¬ng m¹i - qu¶n trÞ vµ nghiÖp vô”, NXB Thèng kª. Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam, viÖn kinh tÕ häc ( 2003) “ LÞch sö ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam”, NXB ChÝnh trÞ quèc gia. Bé ngo¹i giao, Vô hîp t¸c quèc tÕ ®a ph­¬ng (2002)” ViÖt Nam – héi nhËp kinh tÕ trong xu thÕ toµn cÇu ho¸, vÊn ®Ò vµ gi¶i ph¸p”, NXB ChÝnh trÞ Quèc gia. Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam, tµi liÖu héi th¶o (2003) “Nh÷ng th¸ch thøc cña ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam trong c¹nh tranh vµ héi nhËp”. Ng©n hµng Ngo¹i Th­¬ng ViÖt Nam (1999) “ChiÕn l­îc ph¸t triÓn NHNT ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010” Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam (2003) “Tµi liÖu héi nghÞ gi¸m ®èc”. * B¸o, t¹p chÝ, tËp san Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam sè 136 th¸ng 8/2003. T¹p chÝ Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng sè 3, 4, 5, 6, 9,10, 11 n¨m 2002; sè 1, 2, 3, 4 n¨m 2003. T¹p chÝ Ng©n hµng sè 3, 8 n¨m 2001. B¸o c¸o th­êng niªn cña NHNT ViÖt Nam. *Trang web tham kh¶o 1. 2. ._.