Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động huy động vốn tại Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn (AgriBank) thành phố Yên Bái

Lêi nãi ®Çu Chñ tr­¬ng hiÖn nay vÒ vèn Ng©n s¸ch chØ chi cho viÖc ®Çu t­ x©y dùng c¸c c¬ së h¹ tÇng kh«ng cã kh¶ n¨ng thu håi vèn, cßn toµn bé nhu cÇu vèn cña s¶n xuÊt kinh doanh, kÓ c¶ ®Çu t­, x©y dùng, vèn cè ®Þnh, vèn l­u ®éng... ®Òu ph¶i ®i vay. NÕu kh«ng cã vèn th× kh«ng thÓ thay ®æi ®­îc c¬ cÊu kinh tÕ, kh«ng thÓ x©y dùng ®­îc c¸c c¬ së c«ng nghiÖp, c¸c trung t©m dÞch vô lín. B­íc vµo thêi kú C«ng nghiÖp ho¸, HiÖn ®¹i ho¸, vèn næi lªn lµ mét yªu cÇu hÕt søc nãng báng, cÊp b¸ch. Gi¶i quyÕt nhu cÇu vèn lµ mét ®ßi hái th¸ch thøc lín ®èi víi c¸c Ng©n hµng. C¸c ngµnh kinh tÕ vµ nh©n d©n hiÖn nay ®ang ®ßi hái ë ngµnh Ng©n hµng lµ ph¶i t¹o ®iÒu kiÖn cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn kh«ng bÞ tôt hËu, ®ã chÝnh lµ vÊn ®Ò vèn. Nguån vèn trong kinh doanh cña Ng©n hµng cã vai trß ®Æc biÖt quan träng, nã lµ c¬ së cho c«ng t¸c tÝn dông. Muèn më réng viÖc cho vay, ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng thÓ tr«ng chê vµo nguån vèn ng©n s¸ch nh­ ë thêi kú bao cÊp mµ b¶n th©n Ng©n hµng ph¶i tæ chøc huy ®éng vèn tõ nÒn kinh tÕ ®Ó lµm nguån vèn tÝn dông, n©ng cao kh¶ n¨ng huy ®éng vèn, hoµn thiÖn thªm nh÷ng h×nh thøc huy ®éng vèn cho Ng©n hµng trong t­¬ng lai. V× vËy vÊn ®Ò ®Æt ra cho c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i hiÖn nay lµ: Lµm thÕ nµo ®Ó t×m ra ®­îc gi¶i ph¸p tèi ­u ®Ó khai th¸c triÖt ®Ó nguån vèn nhµn rçi n»m trong d©n c­ vµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ phôc vô cho tiÕn tr×nh C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. §Ó lµm râ vÊn ®Ò nµy em tham gia viÕt chuyªn đề víi ®Ò tµi: “Mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng huy ®éng vèn t¹i Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n Thµnh phè Yªn B¸i II ” Néi dung chuyªn đề, ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn chuyªn đề ®­îc bè côc thµnh ba ch­¬ng: Ch­¬ng 1: : Vèn vµ vÊn ®Ò huy ®éng vèn cña c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i. Ch­¬ng 2: Thùc tr¹ng c«ng t¸c huy ®éng vèn t¹i Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n Thµnh Phè Yªn B¸i II Ch­¬ng 3: Mét sè gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ huy ®éng vèn t¹i Ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n Thµnh Phè Yªn B¸i II Víi thêi gian thùc tËp cã h¹n, ®Ò tµi míi ®Æt ra vµ gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n nhÊt t¹i ®¬n vÞ, nªn chuyªn ®Ò kh«ng tr¸nh khái thiÕu sãt, em rÊt mong sù gãp ý cña c¸c thÇy c« gi¸o ®Ó hoµn thiÖn bµi chuyªn ®Ò nµy vµ quan träng ®Æc biÖt gióp em øng dông tèt kiÕn thøc vµo thùc tiÔn. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù h­íng dÉn tËn t×nh cña c« gi¸o §Æng Hång Tr©m vµ toµn thÓ c¸c c« chó, anh chÞ t¹i chi nh¸nh NHNo&PTNT Thµnh Phè Yªn B¸i II ®· gióp ®ì em trong qu¸ tr×nh thùc tËp vµ hoµn thiÖn bµi chuyªn ®Ò nµy. Ch­¬ng 1 Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶nvÒ ho¹t ®éng huy ®éng vèn cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i 1.1 - Vèn vµ vai trß cña vèn trong ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i 1.1.1- Kh¸i niÖm NHTM 1.1.1.1- Kh¸i niÖm: NHTM h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cïng víi sù ph¸t triÓn cña x· héi .Trong thêi k× ®Çu thÕ kØ 15, thÕ kØ 18 ®· ra ®êi rÊt nhiÒu ng©n hµng vµ ch­a cã sù t¸ch biÖt gi÷a NHTM vµ NHTW. Khi x· héi ph¸t triÓn ë tr×nh ®é cao h¬n ®ßi hái ph¶i cã sù t¸ch biÖt gi÷a chøc n¨ng trung gian tÝn dông vµ trung gian thanh to¸n víi chøc n¨ng ph¸t hµnh tiÒn, dÉn ®Õn sù ra ®êi cña c¸c NHTG vµ NHTM. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng tµi chÝnh, c¸c ng©n hµng trung gian ®­îc ph©n ho¸ thµnh c¸c ng©n hµng chuyªn doanh, chØ ho¹t ®éng trong mét lÜnh vùc nhÊt ®Þnh ®Ó cã thÓ ®øng v÷ng trong c¹nh tranh , v× trªn thùc tÕ kh«ng cã mét ng©n hµng nµo cã ®ñ mäi tiÒm lùc ®Ó kinh doanh trong mäi lÜnh vùc. §ã lµ lÝ do xuÊt hiÖn c¸c lo¹i h×nh NHTM chuyªn doanh: Ng©n hµng n«ng nghiÖp , ng©n hµng chÝnh s¸ch x· héi, Ng©n hµng ®Çu t­ ….. T¹i ViÖt Nam, theo ®iÒu 1 kho¶n 1 ph¸p lÖnh 38 ngµy 25/05/1990 vÒ ng©n hµng, HTX tÝn dông vµ c«ng ty tµi chÝnh quy ®Þnh: " Ng©n hµng th­¬ng m¹i lµ tæ chøc kinh doanh tiÒn tÖ mµ ho¹t ®éng chñ yÕu vµ th­êng xuyªn lµ nhËn tiÒn göi cña kh¸ch hµng víi tr¸ch nhiÖm hoµn tr¶ vµ sö dông sè tiÒn ®ã ®Ó cho vay, thùc hiÖn nghiÖp vô chiÕt khÊu vµ lµm ph­¬ng tiÖn thanh to¸n. 1.1.1.2- Chøc n¨ng cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i: * Trung gian tÝn dông: Ng©n hµng th­¬ng m¹i mét mÆt thu hót c¸c kho¶n tiÒn nhµn rçi trong x· héi, bao gåm tiÒn cña c¸c doanh nghiÖp, c¸c hé gia ®×nh, c¸ nh©n vµ c¸c c¬ quan nhµ n­íc. MÆt kh¸c , nã dïng chÝnh sè tiÒn ®· huy ®éng ®­îc ®Ó cho vay ®èi víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trong x· héi, khi chóng cã nhu cÇu bæ sung vèn . Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, Ng©n hµng th­¬ng m¹i lµ mét trung gian tµi chÝnh quan träng ®Ó ®iÒu chuyÓn vèn tõ ng­êi thõa sang ng­êi thiÕu . Th«ng qua sù ®iÒu chuyÓn nµy Ng©n hµng th­¬ng m¹i gãp vai trß quan träng trong viÖc thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ , t¨ng thªm viÖc lµm,c¶i thiÖn møc sèng cña d©n c­, æn ®Þnh thu chi chÝnh phñ. ChÝnh víi chøc n¨ng nµy , Ng©n hµng th­¬ng m¹i gãp phÇn quan träng vµo viÖc ®iÒu hoµ l­u th«ng tiÒn tÖ , æn ®Þnh søc mua ®ång tiÒn , kiÒm chÕ l¹m ph¸t. * Trung gian thanh to¸n: NÕu nh­ mäi kho¶n chi tr¶ cña x· héi ®­îc thùc hiÖn bªn ngoµi ng©n hµng th× chi phÝ ®Ó thùc hiÖn chóng sÏ rÊt lín, bao gåm: Chi phÝ in ®óc , b¶o qu¶n vËn chuyÓn tiÒn. Víi sù ra ®êi cña ng©n hµng th­¬ng m¹i , phÇn lín c¸c kho¶n chi tr¶ vÒ hµng ho¸ vµ dÞch vô cu¶ x· héi ®Òu ®­îc thùc hiÖn qua ng©n hµng víi nh÷ng h×nh thøc thanh to¸n thÝch hîp , thñ tôc ®¬n gi¶n vµ kÜ thuËt ngµy cµng tiªn tiÕn.Nhê tËp trung c«ng viÖc thanh to¸n cña x· héi vµo ng©n hµng, nªn viÖc giao l­u hµng ho¸, dÞch vô trë nªn thuËn tiÖn, nhanh chãng an toµn vµ tiÕt kiÖm h¬n. Kh«ng nh÷ng vËy, do thùc hiÖn chøc n¨ng trung gian thanh to¸n , ng©n hµng th­¬ng m¹i cã ®iÒu kiÖn huy ®éng tiÒn göi cña x· héi tr­íc hÕt lµ c¸c doanh nghiÖp tíi møc tèi ®a, t¹o nguån vèn cho vay vµ ®Çu t­, ®Èy m¹nh ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng. * Nguån t¹o tiÒn: Sù ra ®êi cña c¸c ng©n hµng ®· t¹o ra mét b­íc ph¸t triÓn vÒ chÊt trong kinh doanh tiÒn tÖ . NÕu nh­ tr­íc ®©y c¸c tæ chøc kinh doanh tiÒn tÖ nhËn tiÒn göi vµ råi cho vay còng chÝnh b»ng c¸c ®ång tiÒn ®ã, th× nay c¸c ng©n hµng ®· cã thÓ cho vay b»ng tiÒn giÊy cña m×nh, thay thÕ tiÒn b¹c vµ vµng do kh¸ch hµng göi vµo ng©n hµng. Qu¸ tr×nh t¹o tiÒn cña hÖ thèng ng©n hµng th­¬ng m¹i dùa trªn c¬ së tiÒn göi cña x· héi. Xong sè tiÒn göi ®­îc nh©n lªn gÊp béi khi ng©n hµng cho vay th«ng qua c¬ chÕ thanh to¸n chuyÓn kho¶n gi÷a c¸c ng©n hµng 1.1.2-Vèn trong ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i: 1.1.2.1- Kh¸i niÖm vÒ vèn: Vèn cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i lµ nh÷ng gi¸ trÞ tiÒn tÖ do Ng©n hµng th­¬ng m¹i t¹o lËp hoÆc huy ®éng ®­îc, dïng ®Ó cho vay, ®Çu t­ hoÆc thùc hiÖn c¸c dÞch vô kinh doanh kh¸c. Thùc chÊt, nguån vèn cña Ng©n hµng lµ mét bé phËn thu nhËp quèc d©n t¹m thêi nhµn rçi trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, ph©n phèi vµ tiªu dïng, mµ ng­êi chñ së h÷u cña chóng göi vµo Ng©n hµng ®Ó thùc hiÖn c¸c môc ®Ých kh¸c nhau. Hay nãi c¸ch kh¸c, hä chuyÓn nh­îng quyÒn sö dông vèn tiÒn tÖ cho Ng©n hµng, ®Ó råi ng©n hµng ph¶i tr¶ l¹i cho hä mét kho¶n thu nhËp. Vµ nh­ vËy Ng©n hµng ®· thùc hiÖn vai trß tËp trung vµ ph©n phèi l¹i vèn d­íi h×nh thùc tiÒn tÖ, lµm t¨ng nhanh qu¸ tr×nh lu«n chuyÓn vèn, phôc vô vµ kÝch thÝch mäi ho¹t ®éng kinh tÕ ph¸t triÓn. §ång thêi chÝnh c¸c ho¹t ®éng ®ã l¹i quyÕt ®Þnh ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng. Nh×n chung vèn chi phèi toµn bé c¸c ho¹t ®éng vµ quyÕt ®Þnh ®èi víi viÖc thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i. 1.1.2.2- Vai trß vèn ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng th­¬ng m¹i. a- Vèn lµ c¬ së ®Ó Ng©n hµng tæ chøc mäi ho¹t ®éng kinh doanh. §èi víi bÊt kú doang nghiÖp nµo, muèn ho¹t ®éng kinh doanh ®­îc th× ph¶i cã vèn, bëi v× vèn ph¶n ¸nh n¨ng lùc chñ yÕu ®Ó quyÕt ®Þnh kh¶ n¨ng kinh doanh. Riªng ®èi víi Ng©n hµng, vèn lµ c¬ së ®Ó Ng©n hµng th­¬ng m¹i tæ chøc mäi ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. Nãi c¸ch kh¸c, Ng©n hµng kh«ng cã vèn th× kh«ng thÓ thùc hiÖn ®­îc c¸c nghiÖp vô kinh doanh. Bëi v× víi ®Æc tr­ng cña ho¹t ®éng Ng©n hµng, vèn kh«ng chØ lµ ph­¬ng tiÖn kinh doanh chÝnh mµ cßn lµ ®èi t­îng kinh doanh chñ yÕu cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i. Ng©n hµng lµ tæ chøc kinh doanh lo¹i hµng ho¸ ®Æc biÖt trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ (thÞ tr­êng vèn ng¾n h¹n) vµ thÞ tr­êng chøng kho¸n (thÞ tr­êng vèn dµi h¹n). Nh÷ng Ng©n hµng tr­êng vèn lµ Ng©n hµng cã nhiÒu thÕ m¹nh trong kinh doanh. chÝnh v× thÕ, cã thÓ nãi: Vèn lµ ®iÓm ®Çu tiªn trong chu kú kinh doanh cña Ng©n hµng. Do ®ã ngoµi vèn ban ®Çu cÇn thiÕt tøc lµ ®ñ vèn ®iÒu lÖ theo luËt ®Þnh th× Ng©n hµng ph¶i th­êng xuyªn ch¨m lo tíi viÖc t¨ng tr­ëng vèn trong suèt qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña m×nh. b- Vèn quyÕt ®Þnh quy m« ho¹t ®éng tÝn dông vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c cña Ng©n hµng. Vèn cña Ng©n hµng quyÕt ®Þnh ®Õn viÖc më réng hay thu hÑp khèi l­îng tÝn dông. Th«ng th­êng, nÕu so víi c¸c Ng©n hµng lín th× c¸c Ng©n hµng nhá cã kho¶n môc ®Çu t­ vµ cho vay kÐm ®a d¹ng h¬n, ph¹m vi vµ khèi l­îng cho vay cña c¸c ng©n hµng nµy còng nhá h¬n. Trong khi c¸c Ng©n hµng lín cho vay ®­îc t¹i thÞ tr­êng trong vïng, thËm chÝ trong n­íc vµ c¶ Quèc tÕ, th× c¸c ng©n hµng nhá l¹i bÞ giíi h¹n trong ph¹m vi hÑp, mµ chñ yÕu trong céng ®ång. Thªm vµo ®ã, do kh¶ n¨ng vèn h¹n hÑp nªn c¸c ng©n hµng nhá kh«ng ph¶n øng nh¹y bÐn ®­îc víi sù biÕn ®éng vÒ l·i suÊt, g©y ¶nh h­ëng ®Õn kh¶ n¨ng thu hót vèn ®Çu t­ tõ c¸c tÇng líp d©n c­ vµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. Gi¶ sö: Trªn ®Þa bµn cña Ng©n hµng ®ã, nhu cÇu vèn rÊt lín mµ nÕu Ng©n hµng kh«ng huy ®éng ®­îc th× kh«ng thÓ ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cho vay. NÕu kh¶ n¨ng vèn cña Ng©n hµng ®ã dåi dµo th× ch¾c ch¾n ng©n hµng ®ã sÏ ®¸p øng ®­îc nhu cÇu vèn cho vay, cã ®ñ ®iÒu kiÖn më réng ®­îc thÞ tr­êng tÝn dông vµ c¸c dÞch vô Ng©n hµng. c- Vèn quyÕt ®Þnh n¨ng lùc thanh to¸n vµ ®¶m b¶o uy tÝn cña Ng©n hµng trªn th­¬ng tr­êng ThËt vËy, trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, ®Ó tån t¹i vµ ngµy cµng më réng quy m« ho¹t ®éng, ®ßi hái c¸c Ng©n hµng ph¶i cã uy tÝn lín trªn thÞ tr­êng lµ ®iÒu träng yÕu. Uy tÝn ®ã ph¶i ®­îc thÓ hiÖn tr­íc hÕt ë kh¶ n¨ng s½n sµng thanh to¸n chi tr¶ cho kh¸ch hµng cña Ng©n hµng. Kh¶ n¨ng thanh to¸n cña Ng©n hµng cµng cao th× vèn kh¶ dông cña Ng©n hµng cµng lín. V× vËy, lo¹i trõ c¸c nh©n tè kh¸c, kh¶ n¨ng thanh to¸n cña Ng©n hµng tû lÖ thuËn víi vèn cña Ng©n hµng vµ víi vèn kh¶ dông cña Ng©n hµng nãi riªng. Víi tiÒm n¨ng vèn lín, Ng©n hµng cã thÓ ho¹t ®éng kinh doanh víi quy m« ngµy cµng më réng, tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng c¹nh tranh cã hiÖu qña nh»m võa gi÷ v÷ng ch÷ tÝn, võa n©ng cao vÞ thÕ cña Ng©n hµng trªn th­¬ng tr­êng. d- Vèn quyÕt ®Þnh n¨ng lùc c¹nh tranh cña Ng©n hµng. Thùc tÕ ®· chøng minh: Quy m«, tr×nh ®é nghiÖp vô, ph­¬ng tiÖn kü thuËt hiÖn ®¹i cña Ng©n hµng lµ tiÒn ®Ò cho viÖc thu hót nguån vèn. §ång thêi, kh¶ n¨ng vèn lín lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®èi víi ng©n hµng trong viÖc më réng quan hÖ tÝn dông víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ xÐt c¶ vÒ quy m«, khèi l­îng tÝn dông, chñ ®éng vÒ thêi gian, thêi h¹n cho vay, thËm chÝ quyÕt ®Þnh møc l·i suÊt võa ph¶i cho kh¸ch hµng. §iÒu ®ã sÏ thu hót ngµy cµng nhiÒu kh¸ch hµng, doanh sè ho¹t ®éng cña Ng©n hµng sÏ t¨ng lªn nhanh chãng vµ Ng©n hµng sÏ cã nhiÒu thuËn lîi h¬n trong kinh doanh. §©y còng lµ ®iÒu kiÖn ®Ó bæ sung thªm vèn tù cã cña Ng©n hµng, t¨ng c­êng c¬ së vËt chÊt kü thuËt vµ quy m« ho¹t ®éng cña Ng©n hµng trªn mäi lÜnh vùc. §ång thêi, vèn cña Ng©n hµng lín sÏ gióp cho Ng©n hµng cã ®ñ kh¶ n¨ng tµi chÝnh ®Ó kinh doanh ®a n¨ng trªn thÞ tr­êng, kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ cho vay mµ cßn më réng c¸c h×nh thøc liªn doanh, liªn kÕt kinh doanh dÞch vô, thuª mua (Leasing) mua b¸n nî (Factoring) Kinh doanh trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n... Vµ chÝnh c¸c h×nh thøc kinh doanh ®a n¨ng nµy sÏ gãp phÇn ph©n t¸n rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh vµ t¹o thªm vèn cho Ng©n hµng ®ång thêi t¨ng søc c¹nh tranh cña Ng©n hµng trªn thÞ tr­êng. 1.1.2.3- Néi dung c¸c nguån vèn trong ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i. Vèn cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i bao gåm: Vèn tù cã, Vèn huy ®éng 1.1.2.3.1- Vèn tù cã: Vèn tù cã cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i lµ nh÷ng gi¸ trÞ tiÒn tÖ do Ng©n hµng t¹o lËp ®­îc, thuéc së h÷u cña Ng©n hµng. Vèn nµy chiÕm mét tû träng nhá trong tæng vèn cña Ng©n hµng, song l¹i lµ ®iÒu kiÖn ph¸p lý b¾t buéc khi thµnh lËp mét Ng©n hµng. Do tÝnh chÊt th­êng xuyªn æn ®Þnh cña vèn tù cã, Ng©n hµng cã thÓ chñ ®éng sö dông vµo c¸c môc kh¸c nhau nh­: Trang bÞ c¬ së vËt chÊt, t¹o tµi s¶n cè ®Þnh (V¨n phßng, kho tµng, trang thiÕt bÞ...) phôc vô cho b¶n th©n Ng©n hµng, cho vay vµ ®Æc biÖt lµ tham gia ®Çu t­, gãp vèn liªn doanh. MÆt kh¸c, víi chøc n¨ng b¶o vÖ, vèn tù cã ®­îc coi nh­ tµi s¶n ®¶m b¶o g©y lßng tin ®èi víi kh¸ch hµng, duy tr× kh¶ n¨ng thanh to¸n trong tr­êng hîp Ng©n hµng gÆp thua lç. Nã cßn lµ mét trong nh÷ng c¨n cø quyÕt ®Þnh ®Õn kh¶ n¨ng vµ khèi l­îng vèn huy ®éng cña Ng©n hµng. Nh­ vËy, quy m«, sù t¨ng tr­ëng cña vèn tù cã sÏ quyÕt ®Þnh ®Õn n¨ng lùc vµ thÕ ph¸t triÓn cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i. Vèn tù cã cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i cã c¸c thµnh phÇn sau: - Vèn tù cã c¬ b¶n: lµ vèn ®iÒu lÖ do c¸c cæ ®«ng ®ãng gãp vµ ®­îc ghi vµo ®iÒu lÖ ho¹t ®éng cña Ng©n hµng vµ theo quy ®Þnh tèi thiÓu ph¶i b»ng vèn ph¸p ®Þnh. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, víi sù gia t¨ng c¸c lo¹i h×nh Ng©n hµng, vèn ®iÒu lÖ còng ®­îc h×nh thµnh theo rÊt nhiÒu c¸ch kh¸c nhau tuú thuéc vµo ®Æc tr­ng tõng h×nh thøc së h÷u. §èi víi c¸c ng©n hµng t­ nh©n, ®©y lµ vèn së h÷u riªng cña doanh nghiÖp vµ ®­îc h×nh thµnh sau mét qu¸ tr×nh tËp trung, tÝch tô vèn. Ng­îc l¹i, c¸c Ng©n hµng quèc doanh ®­îc phÐp ho¹t ®éng trªn c¬ së vèn ban ®Çu do Ng©n s¸ch cÊp. Vèn ®iÒu lÖ cña c¸c Ng©n hµng cæ phÇn do c¸c cæ ®«ng ®ãng gãp d­íi h×nh thøc mua cæ phiÕu, cßn ®èi víi Ng©n hµng liªn doanh lµ sù gãp vèn tõ c¸c Ng©n hµng trong n­íc vµ ngoµi n­íc. - Vèn tù cã bæ sung: Vèn tù cã cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i kh«ng ngõng ®­îc t¨ng lªn theo thêi gian nhê cã nguån bæ sung. Vèn tù cã bæ sung bao gåm: + Quü dù tr÷ bæ sung vèn ®iÒu lÖ: môc ®Ých t¨ng c­êng sè vèn tù cã ban ®Çu. + Quü dù tr÷ ®Æc biÖt ®Ó dù phßng, bï ®¾p rñi ro trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng nh»m b¶o toµn vèn ®iÒu lÖ. + Ngoµi c¸c quü trªn, vèn tù cã bæ sung cßn bao gåm phÇn lîi nhuËn ch­a ph©n bæ hoÆc c¸c quü ®Æc biÖt kh¸c nh­: QuÜ ph¸t triÓn kü thuËt nghiÖp vô Ng©n hµng, quü phóc lîi, quü khen th­ëng, quü khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh... 1.1.2.3.2 Vèn huy ®éng: Vèn huy ®éng lµ nh÷ng gi¸ trÞ tiÒn tÖ mµ Ng©n hµng huy ®éng ®­îc tõ c¸c tæ chøc kinh tÕ vµ c¸c c¸ nh©n trong x· héi th«ng qua qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô tÝn dông, thanh to¸n, c¸c nghiÖp vô kinh doanh kh¸c vµ ®­îc dïng lµm vèn ®Ó kinh doanh. Theo M¸c: “Víi sù ph¸t triÓn cña hÖ thèng Ng©n hµng vµ nhÊt trÝ khi tr¶ l·i cho nh÷ng ng­êi göi tiÒn th× tÊt c¶ sè tiÒn ®Ó dµnh vµ t¹m thêi ch­a dïng ®Õn cña tÊt c¶ c¸c tÇng líp sÏ ®­îc ®em göi vµo ng©n hµng, nh÷ng sè tiÒn riªng lÎ tõng nhãm mét th× kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng ®Ó ho¹t ®éng víi t­ c¸ch lµ t­ b¶n tiÒn tÖ, nh­ng khi ®­îc gãp l¹i thµnh nh÷ng khèi l­îng lín th× chóng trë thµnh mét lùc l­îng tµi chÝnh m¹nh...”. T¸c dông ®Æc biÖt cña hÖ thèng Ng©n hµng lµ ë chç nã tËp hîp ®­îc nh÷ng sè tiÒn nhá l¹i ... göi vµo Ng©n hµng. B¶n chÊt cña vèn huy ®éng lµ tµi s¶n thuéc c¸c së h÷u kh¸c nhau. Ng©n hµng chØ cã quyÒn sö dông mµ kh«ng cã quyÒn së h÷u vµ cã tr¸ch nhiÖm hoµn tr¶ ®óng h¹n c¶ gèc vµ l·i khi ®Õn kú h¹n (TiÒn göi cã kú h¹n) hoÆc khi hä cã nhu cÇu rót vèn (tiÒn göi kh«ng kú h¹n). Vèn huy ®éng ®ãng vai trß rÊt quan träng ®èi víi mäi ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i. Vèn huy ®éng bao gåm: * TiÒn göi: TiÒn göi t¹i Ng©n hµng th­¬ng m¹i bao gåm: TiÒn göi cã kú h¹n vµ tiÒn göi kh«ng kú h¹n. - TiÒn göi kh«ng kú h¹n: lµ kho¶n tiÒn göi mµ Ng­êi göi cã thÓ rót ra sö dông bÊt cø lóc nµo vµ Ng©n hµng ph¶i tho¶ m·n yªu cÇu ®ã cña kh¸ch hµng. TiÒn göi kh«ng kú h¹n cã l·i suÊt thÊp hoÆc kh«ng ®­îc tr¶ l·i - Nhãm tiÒn göi thø hai lµ tiÒn göi cã kú h¹n: §©y lµ lo¹i tiÒn göi cã sù tho¶ thuËn tr­íc gi÷a kh¸ch hµng vµ Ng©n hµng vÒ thêi gian rót tiÒn. §¹i bé phËn nguån tiÒn göi nµy cã nguån gèc tõ tÝch luü vµ xÐt vÒ b¶n chÊt chóng ®­îc ký th¸c v¬Ý môc ®Ých h­ëng l·i.VÒ c¬ b¶n, c¸c kho¶n tiÒn göi cã kú h¹n kh«ng ®­îc sö dông ®Ó tiÕn hµnh thanh to¸n nh­ c¸c kho¶n chi tr¶ b»ng vèn trªn tµi kho¶n v·ng lai. Th«ng th­êng, tiÒn göi cã kú h¹n lµ c¸c kho¶n tiÒn göi cã thêi h¹n dµi vµ cã l·i suÊt cao. * TiÒn göi tiÕt kiÖm: XÐt vÒ b¶n chÊt, ®©y lµ mét phÇn thu nhËp cña c¸ nh©n ng­êi lao ®éng ch­a sö dông cho tiªu dïng. Hä göi vµo Ng©n hµng víi môc ®Ých tÝch luü tiÒn mét c¸ch an toµn vµ h­ëng mét phÇn l·i tõ sè tiÒn ®ã. tiÒn göi tiÕt kiÖm lµ mét d¹ng ®Æc biÖt ®Ó tÝch luü tiÒn tÖ trong lÜnh vùc tiªu dïng c¸ nh©n. Trªn thùc tÕ, trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng tiÒn göi tiÕt kiÖm ®­îc ph¸t triÓn d­íi hai lo¹i h×nh tiÕt kiÖm sau: - TiÒn göi tiÕt kiÖm kh«ng kú h¹n: Lµ kho¶n tiÒn göi cã thÓ rót ra bÊt cø lóc nµo song kh«ng ®­îc sö dông c¸c c«ng cô thanh to¸n ®Ó chi tr¶ cho ng­êi kh¸c. - TiÒn göi tiÕt kiÖm cã kú h¹n: Lµ kho¶n tiÒn cã sù tho¶ thuËn vÒ thêi h¹n göi vµ rót tiÒn, cã møc l·i suÊt cao h¬n so víi tiÒn göi kh«ng kú h¹n. * Ph¸t hµnh GTCG: Bªn c¹nh ph­¬ng thøc nhËn tiÒn göi, c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i cã ph¸t hµnh chøng chØ tiÒn göi vµ tr¸i phiÕu. Thùc chÊt c¸c nghiÖp vô nµy lµ Ng©n hµng huy ®éng vèn tiÒn tÖ b»ng viÖc ph¸t hµnh chøng tõ cã gi¸. Trong ®ã, chøng chØ tiÒn göi lµ phiÕu nî ng¾n h¹n víi mÖnh gi¸ quy ®Þnh. Tr¸i phiÕu lµ lo¹i phiÕu nî trung vµ dµi h¹n. Hai lo¹i phiÕu nî trªn ®­îc Ng©n hµng ph¸t hµnh tõng ®ît, tuú theo môc ®Ých víi sù chÊp thuËn cña Ng©n hµng Trung ­¬ng hoÆc Héi ®ång chøng kho¸n Quèc gia. * Vèn ®i vay: Vèn ®i vay lµ quan hÖ vay - m­în gi÷a Ng©n hµng th­¬ng m¹i vµ Ng©n hµng Trung ­¬ng, hoÆc gi÷a c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i víi nhau hay c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c. C¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i sÏ ®i vayvèn ®Ó bæ sung vµo vèn ho¹t ®éng cña m×nh khi Ng©n hµng ®· sö dông hÕt vèn kh¶ dông mµ vÉn kh«ng ®ñ vèn ho¹t ®éng, hay nãi c¸ch kh¸c lµ t¹m thiÕu vèn kh¶ dông. * Vèn kh¸c: Trong qu¸ tr×nh lµm trung gian thanh to¸n, Ng©n hµng th­¬ng m¹i còng t¹o ®­îc mét kho¶n vèn gäi lµ vèn trong thanh to¸n nh­: Vèn trªn tµi kho¶n më th­ tÝn dông, tµi kho¶n tiÒn göi sÐc b¶o chi, sÐc ®Þnh møc vµ c¸c kho¶n tiÒn phong to¶ do Ng©n hµng chÊp nhËn c¸c hèi phiÕu th­¬ng m¹i.... C¸c kho¶n tiÒn t¹m thêi ®­îc trÝch khái tµi kho¶n nµy nhËp vµo tµi kho¶n kh¸c chê sö dông nªn t¹m ®­îc coi lµ tiÒn nhµn rçi. Th«ng qua nghiÖp vô ®¹i lý, Ng©n hµng th­¬ng m¹i còng thu hót ®­îc mét l­îng vèn ®¸ng kÓ trong qu¸ tr×nh thu hoÆc chi hé kh¸ch hµng, lµm ®¹i lý cho tæ chøc tÝn dông kh¸c, nhËn vµ chuyÓn vèn cho kh¸ch hµng nµy hay mét dù ¸n ®Çu t­. 1.2-Ho¹t ®éng huy ®éng vèn cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i: 1.2.1- C¸c h×nh thøc huy ®éng vèn cña NHTM: Vèn huy ®éng lµ nh÷ng gi¸ trÞ tiÒn tÖ mµ Ng©n hµng huy ®éng ®­îc tõ c¸c tæ chøc kinh tÕ vµ c¸c c¸ nh©n trong x· héi. B¶n chÊt cña vèn huy ®éng lµ tµi s¶n thuéc c¸c chñ së h÷u kh¸c nhau, Ng©n hµng chØ cã quyÒn sö dông mµ kh«ng cã quyÒn së h÷u. Ng©n hµng ph¶i cã tr¸ch nhiÖm hoµn tr¶ ®óng h¹n c¶ gèc vµ l·i khi ®Õn h¹n. Vèn huy ®éng ®ã ®ãng vai trß rÊt quan träng ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng th­¬ng maÞ. Nã chiÕm tû träng lín trong tæng nguån vèn. Vèn huy ®éng lu«n biÕn ®éng do ®ã Ng©n hµng kh«ng thÓ sö dông hÕt sè vèn ®ã vµo kinh doanh mµ ph¶i dù tr÷ víi mét tû lÖ hîp lý ®Ó ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n chi tr¶. Vèn huy ®éng cã mét ý nghÜa quan träng ®èi víi Ng©n hµng th­¬ng m¹i. Nã quyÕt ®Þnh ®Õn quy m« ho¹t ®éng kinh doanh, ®Õn kh¶ n¨ng thanh to¸n chi tr¶, ®Õn n¨ng lùc c¹nh tranh cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i. §Ó cã vèn nh»m tiÕn hµnh ho¹t ®éng kinh doanh cña minh, Ng©n hµng th­¬ng m¹i chñ yÕu dùa vµo nguån vèn huy ®éng lµ chÝnh, do vËy Ng©n hµng ph¶i quan t©m tíi c¸c biÖn ph¸p t¹o vèn vµ ph¶i ¸p dông chóng mét c¸ch hµi hoµ. Trong ®ã ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p sèng cßn. Nã gãp phÇn khai th¸c vèn ë mäi tÇng líp d©n c­, mäi thµnh phÇn trong nÒn kinh tÕ. C¸c h×nh thøc huy ®éng vèn trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cña mét Ng©n hµng th­¬ng m¹i bao gåm: 1.2.1.1- Huy ®éng tiÒn göi kh«ng kú h¹n: TiÒn göi kh«ng kú h¹n lµ kho¶n tiÒn göi mµ ng­êi göi cã thÓ rót ra sö dông bÊt cø lóc nµo vµ Ng©n hµng ph¶i tho¶ m·n yªu cÇu ®ã cña kh¸ch hµng. TiÒn göi kh«ng kú h¹n cã l·i suÊt thÊp hoÆc kh«ng ®­îc tr¶ l·i bao gåm hai lo¹i sau: * TiÒn göi thanh to¸n: §ã lµ c¸c kho¶n tiÒn göi kh«ng kú h¹n tr­íc hÕt ®­îc sö dông ®Ó tiÕn hµnh thanh to¸n, chi tr¶ cho c¸c ho¹t ®éng hµng ho¸, dÞch vô vµ c¸c kho¶n chi kh¸c ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh kinh doanh mét c¸ch th­êng xuyªn, an toµn vµ thuËn tiÖn. TiÒn göi thanh to¸n th­êng ®­îc b¶o qu¶n t¹i Ng©n hµng trªn hai lo¹i tµi kho¶n: Tµi kho¶n tiÒn göi thanh to¸n vµ tµi kho¶n v·ng lai. §èi víi tµi kho¶n tiÒn göi thanh to¸n, viÖc rót tiÒn hoÆc chi tr¶ cho bªn thø ba th­êng ®­îc thùc hiÖn b»ng sÐc hay chuyÓn kho¶n. Kh¸ch hµng më tµi kho¶n nµy nh»m môc ®Ých “ §¶m b¶o thÕ n¨ng” vµ sö dông dÔ dµng thuËn tiÖn ®ång vèn khi cÇn. Tµi kho¶n v·ng lai lµ tµi kho¶n cã lóc d­ nî, cã lóc d­ cã. Víi tµi kho¶n nµy, kh¸ch hµng cã thÓ ®­îc Ng©n hµng ®¸p øng nhu cÇu tÝn dông trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh. §øng trªn gãc ®é Ng©n hµng, tiÒn göi kh«ng kú h¹n lµ mét kho¶n nî mµ Ng©n hµng lu«n ph¶i chñ ®éng tr¶ cho kh¸ch hµng vµo bÊt cø lóc nµo. TiÒn göi thanh to¸n th­êng ®­îc b¶o qu¶n t¹i Ng©n hµng trªn hai lo¹i: Tµi kho¶n tiÒn göi thanh to¸n vµ tµi kho¶n v·ng lai. * TiÒn göi kh«ng kú h¹n thuÇn tuý: Lµ kho¶n tiÒn ®­îc ký göi víi môc ®Ých an toµn tµi s¶n. Khi cÇn kh¸ch hµng cã thÓ ®Õn rót ra ®Ó chi tiªu. Còng gièng nh­ tr­êng hîp trªn, Ng©n hµng ph¶i tho¶ m·n yªu cÇu cña kh¸ch hµng khi hä cã nhu cÇu rót tiÒn vµ chØ ®­îc phÐp sö dông tån kho¶n khi ®· ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n, chi tr¶. ë ViÖt Nam tiÒn göi thuéc lo¹i nµy ®­îc thÓ hiÖn d­íi c¸c h×nh thøc nh­: TiÒn göi kh«ng kú h¹n cña c¸c tæ chøc kinh tÕ, c¸ nh©n. Do tû träng thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt cßn thÊp, ®Ó khuyÕn khÝch thùc hiÖn thanh to¸n qua Ng©n hµng, c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt nam ®· tiÕn hµnh tr¶ l·i cho lo¹i tiÒn göi nµy. ë c¸c n­íc ph¸t triÓn lo¹i tiÒn göi nµy chiÕm vÞ trÝ t­¬ng ®èi quan träng trong kÕt cÊu nguån vèn vµ cã chi phÝ ®Çu vµo rÊt thÊp. 1.2.1.2- Huy ®éng tiÒn göi cã kú h¹n: §©y lµ lo¹i tiÒn göi cã sù tho¶ thuËn tr­íc gi÷a kh¸ch hµng vµ Ng©n hµng vÒ thêi gian rót tiÒn. §¹i bé phËn tiÒn göi nµy cã nguån gèc tõ tÝch luü vµ c¸c ký th¸c ®Ó h­ëng l·i. C¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i nhËn hai lo¹i tiÒn göi cã kú h¹n ®ã lµ tiÒn göi cã kú h¹n vµ tiÒn göi b¸o rót. Th«ng th­êng tiÒn göi cã kú h¹n th­êng cã kú h¹n dµi vµ l·i suÊt cao. §©y lµ nguån tiÒn t­¬ng ®èi æn ®Þnh, Ng©n hµng cã thÓ sö dông phÇn lín ®Ó kinh doanh. ChÝnh v× vËy Ng©n hµng th­¬ng m¹i lu«n t×m c¸ch ®Ó ®a d¹ng ho¸ lo¹i tiÒn göi nµy nh»m ®¸p øng mäi nhu cÇu cña kh¸ch hµng. ë ViÖt Nam, h×nh thøc tiÒn göi tiÕt kiÖm b»ng c¸c chøng chØ tiÒn göi chÝnh lµ c¸i mµ chóng ta gäi lµ kú phiÕu Ng©n hµng cã môc ®Ých. Tuy míi ®­îc sö dông song h×nh thøc huy ®éng nµy ®· ph¸t huy ®­îc vai trß trong viÖc t¹o vèn cña Ng©n hµng. 1.2.1.3- TiÒn göi tiÕt kiÖm: XÐt vÒ b¶n chÊt, tiÒn göi tiÕt kiÖm lµ mét phÇn thu nhËp cña c¸c c¸ nh©n. Hä göi vµo ng©n hµng víi môc ®Ých tÝch luü tiÒn mét c¸c an toµn vµ h­ëng mét phÇn l·i tõ sè tiÒn ®ã. TiÒn göi tiÕt kiÖm lµ mét d¹ng ®Æc biÖt ®Ó tÝch luü tiÒn tÖ trong lÜnh vùc tiªu dïng c¸ nh©n. Trªn thùc tÕ tiÒn göi tiÕt kiÖm ®­îc ph¸t triÓn d­íi hai h×nh thøc sau: * TiÒn göi tiÕt kiÖm kh«ng kú h¹n: Lµ kho¶n tiÒn göi cã thÓ rót ra bÊt cø lóc nµo song kh«ng ®­îc sö dông c¸c c«ng cô thanh to¸n ®Ó chi tr¶ cho ng­êi kh¸c. * TiÒn göi tiÕt kiÖm cã kú h¹n : Lµ kho¶n tiÒn göi cã sù tho¶ thuËn vÒ thêi h¹n göi vµ rót tiÒn, cã møc l·i suÊt cao h¬n so víi tiÒn göi kh«ng kú h¹n. TiÒn göi tiÕt kiÖm ®­îc coi lµ mét c«ng cô huy ®éng vèn l­u truyÒn cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i . Vèn huy ®éng tõ tµi kho¶n tiÒn göi tiÕt kiÖm chiÕm mét tû träng ®¸ng kÓ. TiÒn göi tiÕt kiÖm cßn cã thÓ chia ra thµnh ba lo¹i: TiÒn göi tiÕt kiÖm kh«ng kú h¹n, cã kú h¹n ng¾n vµ cã kú h¹n dµi. - TiÒn göi tiÕt kiÖm kh«ng kú h¹n: Thùc chÊt ®©y lµ kho¶n tiÒn göi tiÕt kiÖm th«ng th­êng. §èi víi kho¶n tiÒn nµy, chñ tµi kho¶n cã thÓ rót tiÒn ra bÊt kú lóc nµo mµ kh«ng ph¶i b¸o tr­íc. Tuy nhiªn sè d­ tµi kho¶n nµy th­êng kh«ng lín, nh­ng cã ­u ®iÓm h¬n so víi c¸c tµi kho¶n tiÒn göi giao dÞch ë chç: Sè d­ nµy Ýt biÕn ®éng. ChÝnh v× vËy, ®èi víi lo¹i tiÒn göi nµy, c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i th­êng ph¶i tr¶ l·i suÊt cao h¬n so víi tiÒn göi thanh to¸n. §ã lµ ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c Ng©n hµng dÔ dµng huy ®éng sè vèn nµy. - TiÒn göi tiÕt kiÖm cã kú h¹n ng¾n: Lo¹i nµy kh¸ quen thuéc ë ViÖt Nam, Ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam th­êng huy ®éng tiÕt kiÖm víi kú h¹n 3 th¸ng ®Õn 1 n¨m. VÒ nguyªn t¾c kh¸ch hµng chØ ®­îc rót ra khi ®Õn h¹n. Song ®Ó t¨ng tÝnh c¹nh tranh c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i vÉn cho phÐp kh¸ch hµng rót tr­íc thêi h¹n. - TiÒn göi tiÕt kiÖm cã kú h¹n dµi: RÊt phæ biÕn ë mét sè n­íc c«ng nghiÖp, TiÒn tiÕt kiÖm dµi h¹n chØ ®­îc phÐp rót ra khi ®Õn h¹n. Nã t¹o lªn nguån vèn cã tÝnh æn ®Þnh cho ho¹t ®éng cÊp tÝn dông dµi h¹n cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i. 1.2.1.4- T¹o vèn qua ph¸t hµnh GTCG: Bªn c¹nh ph­¬ng thøc nhËn tiÒn göi, C¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i cßn ph¸t hµnh chøng chØ tiÒn göi vµ tr¸i phiÕu. Thùc chÊt c¸c nghiÖp vô nµy lµ Ng©n hµng huy ®éng vèn tiÒn tÖ b»ng c¸ch ph¸t hµnh chøng tõ cã gi¸ trong ®ã chøng chØ tiÒn göi lµ phiÕu nî ng¾n h¹n víi mÖnh gi¸ quy ®Þnh, tr¸i phiÕu lµ lo¹i phiÕu nî trung vµ dµi h¹n. Chóng ®­îc Ng©n hµng ph¸t hµnh tõng ®ît. Huy ®éng vèn d­íi h×nh thøc nµy, c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i ph¶i tr¶ l·i suÊt cao h¬n so víi huy ®éng tiÒn göi. NghiÖp vô nµy chØ tiÕn hµnh khi Ng©n hµng thiÕu vèn mµ vèn tù cã vµ vèn huy ®éng tiÒn göi kh«ng ®ñ. Nh­ vËy khi thùc hiÖn huy ®éng d­íi h×nh thøc nµy, Ng©n hµng ph¶i c¨n cø vµo ®Çu ra ®Ó quyÕt ®Þnh vÒ khèi l­îng vµ l·i suÊt huy ®éng, quyÕt ®Þnh ®Õn thêi h¹n vµ ph­¬ng ph¸p huy ®éng. Tr¸i phiÕu Ng©n hµng ®­îc ph¸t hµnh nh»m huy ®éng vèn dµi h¹n trªn thÞ tr­êng vèn. VÒ phÝa ng­êi mua, tr¸i phiÕu Ng©n hµng lµ giÊy chøng nhËn viÖc ®Çu t­ vèn vµ viÖc ®­îc quyÒn h­ëng thô mét kho¶n l·i trªn sè tiÒn mua tr¸i phiÕu. Ng©n hµng tr¶ gèc vµ l·i cho ng­êi mua sau mét thêi gian nhÊt ®Þnh theo cam kÕt. H×nh thøc huy ®éng vèn nµy gióp cho Ng©n hµng th­¬ng m¹i chñ ®éng trong viÖc huy ®éng vèn ®Ó thùc hiÖn c¸c dù ¸n ®Çu t­ dµi h¹n. 1.2.1.5- Huy ®éng b»ng vèn vay: Vèn ®i vay chñ yÕu tõ Ng©n hµng trung ­¬ng hoÆc c¸c Ng©n hµng hay tæ chøc tÝn dông kh¸c nh»m bæ sung vèn ho¹t ®éng khi Ng©n hµng ®· sö dông hÕt vèn kh¶ dông mµ vÉn kh«ng ®ñ vèn ho¹t ®éng. Nguån vèn nµy th­êng cã chi phÝ ®Çu vµo cao, song nã gióp cho Ng©n hµng gi¶i quyÕt c¸c nhu cÇu mang tÝnh tøc th×. C¸c kho¶n vay ngµy cµng chiÕm vÞ trÝ quan träng trong ho¹t ®éng cña c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i kh«ng chØ vÒ mÆt quy m« ®¬n thuÇn mµ chñ yÕu mang ý nghÜa nh­ lµ mét biÖn ph¸p qu¶n lý c¸c môc tµi s¶n nî. ng©n hµng th­¬ng m¹i cã thÓ ®i vay tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau trong ®ã cã hai nguån chñ yÕu lµ tõ Ng©n hµng Trung ­¬ng vµ c¸c Tæ chøc tÝn dông kh¸c. - Vay tõ Ng©n hµng Trung ­¬ng: H×nh thøc th­êng gÆp lµ vay t¸i chiÕt khÊu. Ng©n hµng Trung ­¬ng víi vai trß lµ ng­êi cho vay cuèi cïng, lu«n s½n sµng cho c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i vay víi mét møc gi¸ nhÊt ®Þnh ®ã chÝnh lµ l·i suÊt t¸i chiÕt khÊu. l·i suÊt t¸i chiÕt khÊu ®­îc Ng©n hµng Trung ­¬ng sö dông nh­ lµ mét c«ng cô ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ. Tuú theo môc tiªu cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ mµ møc l·i suÊt nµy cã thÓ cao hoÆc thÊp. Tuú theo môc ®Ých sö dông vµ h×nh thøc vay vèn, vay Ng©n hµng Trung ­¬ng ®­îc chia thµnh c¸c lo¹i: Vèn vay ng¾n h¹n bæ sung, vay ®Ó thanh to¸n vµ vay t¸i cÊp vèn. + Vèn vay ng¾n h¹n bæ sung: Lµ h×nh thøc c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i xin vay vèn bæ sung vèn ng¾n h¹n cña m×nh. Trong h×nh thøc vay nµy, C¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i chØ ®­îc vay khi cßn h¹n møc tÝn dông vµ trong h¹n møc tÝn dông mµ Ng©n hµng tho¶ thuËn. + Vèn vay ®Ó thanh to¸n: C¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i vay Ng©n hµng Trung ­¬ng nh»m thùc hiÖn c«ng t¸c thanh to¸n gi÷a c¸c Ng©n hµng nh»m bï ®¾p thiÕu hôt t¹m thêi trong thanh to¸n ( Thêi h¹n vay lo¹i nµy th­êng ng¾n ). + T¸i cÊp vèn: Ng©n hµng Trung ­¬ng cho Ng©n hµng th­¬ng m¹i vay trªn c¬ së chøng tõ cã gi¸. C¸c chøng tõ ph¶i lµ c¸c chøng tõ cã chÊt l­îng, tøc tho¶ m·n nh÷ng ®iÒu kiÖn: Hîp ph¸p, hîp lÖ, ®¶m b¶o an toµn. T¸i cÊp vèn bao gåm hai h×nh thøc: Cho vay t¸i chiÕt khÊu th­¬ng phiÕu vµ giÊy tê cã gi¸ ng¾n h¹n: Ng©n hµng Trung ­¬ng nhËn c¸c chøng tõ cã gi¸ trÞ mµ c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i ®· chiÕt khÊu tr­íc ®©y ®Ó thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô gièng nh­ c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i ®· lµm. Tuy nhiªn viÖc cho vay t¸i chiÕt khÊu ®èi víi c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i ®· ®­îc giíi h¹n trong møc cho phÐp (H¹n møc t¸i chiÕt khÊu) ®Ó thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cña nhµ n­íc. Cho vay cã ®¶m b¶o b»ng giÊy tê cã gi¸: Lµ h×nh thøc cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i ®em c¸c chøng tõ cã gi¸ ®Õn Ng©n hµng Trung ­¬ng ®Ó ®¶m b¶o xin vay vèn. C¨n cø trªn tæng mÖnh gi¸ c¸c chøng tõ cã gi¸ lµm ®¶m b¶o, Ng©n hµng Trung ­¬ng sÏ cho vay theo tû lÖ nhÊt ®Þnh. - Vay tõ c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c: §­îc thùc hiÖn trªn thÞ tr­êng liªn Ng©n hµng hay thÞ tr­êng tiÒn tÖ. 1.2.1.6- Huy ®éng vèn kh¸c: Th«ng qu¸ qu¸ tr×nh lµm trung gian thanh to¸n, Ng©n hµng th­¬ng m¹i t¹o ra ®­îc mét kho¶n vèn gäi lµ vèn trong thanh to¸n nh­: Vèn trªn tµi kho¶n më th­ tÝn dông, tiÒn göi thanh to¸n sÐc, tiÒn göi ký quü. Th«ng qua nghiÖp vô ®¹i lý, Ng©n hµng th­¬ng m¹i còng thu hót ®­îc mét l­îng vèn ®¸ng kÓ trong qu¸ tr×nh thu chi hé kh¸ch hµng. Do viÖc ph¸t tiÒn vay ®­îc thùc hiÖn theo tiÕn ®é c«ng viÖc nªn Ng©n hµng cã thÓ sö dông t¹m thêi tån kho¶n ®ã vµo kinh doanh. Nguån vèn nµy chiÕm tû träng kh«ng lín, song nã cã chi phÝ ®Çu vµo thÊp. Ph¸t hµnh chøng chØ tiÒn göi cã mÖnh gi¸ lín lµ mét h×nh thøc huy ®éng vèn ®­îc sö dông khi cÇn thiÕt. Møc tr¶ l·i cho chñ së h÷u chøng chØ ®­îc tho¶ thuËn trùc tiÕp gi÷a Ng©n hµng vµ ng­êi göi tiÒn hoÆc ®­îc quy ®Þnh ë møc ®é cã thÓ chÊp nhËn ®­îc. Ng©n hµng th­¬ng m¹i cßn cã thÓ thu hót vèn tõ c¸c ho¹t ®éng uû th¸c, ®¹i lý. Song ®Ó huy ®éng nguån nµy Ng©n hµng th­¬ng m¹i ph¶i cã vÞ thÕ vµ uy tÝn ®ång thêi ph¶i ®¸p øng ®­îc c¸c yªu cÇu cña ng­êi uû th¸c. 1.2.2- HiÖu qu¶ cña c«ng t¸c huy ®éng vèn cña Ng©n hµng Th­¬ng m¹i: *VÒ phÝa x· héi: §Ó thùc hiÖn ®­îc c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc, cÇn mét l­îng vèn rÊt lín lµm tiÒn ®Ò vËt chÊt, vèn ®Ó x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt, kÕt cÊu h¹ tÇng, vèn ®Ó s¶n xuÊt kinh doanh. *VÒ phÝa ng©n hµng: §Ó cã thÓ tiÕn hµnh kinh doanh cã hiÖu qu¶, ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc kinh doanh ®Ó n©nh cao søc c¹nh tranh vµ lîi nhuËn ng©n hµng cÇn cã mét l­îng vèn lín huy ®éng tõ c¸c nguån trong n­íc. Vèn trong n­íc phÇn lín n»m trong c¸c hé gia ®×nh d­íi d¹ng tiÕt kiÖm dù phßng. H¬n n÷a vèn cña c¸c tæ chøc kinh tÕ x· héi kh«ng ph¶i lóc nµo còng ®­îc sö dông theo vô mïa, theo chu kú kinh doanh cña mçi doanh nghiÖp. Do ®ã l­îng vèn nhµn rçi trong khu vùc nµy còng lµ rÊt lín. NhiÖm vô to lín cñ._.a mçi ng©n hµng lµ ph¶i tËp trung vµ thu hót c¸c nguån vèn lín nµy ®Ó ®Çu t­ cho c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, c¸c c«ng tr×nh kinh tÕ x· héi biÕn chóng thµnh nh÷ng ®ång vèn mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi . §Ó ®¹t ®­îc ®iÒu ®ã th× ng©n hµng ph¶i cã c«ng t¸c huy ®éng vèn phï hîp vµ cã hiÖu qu¶. HiÖu qu¶ cña c«ng t¸c huy ®éng vèn trong ng©n hµng ph¶i ®­îc ®¸nh gi¸ qua c¸c khÝa c¹nh sau ®©y: Vèn huy ®éng ph¶i xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu kinh doanh cña ng©n hµng. Vèn huy ®éng cña ng©n hµng ph¶i cã sù t¨ng tr­ëng, æn ®Þnh vÒ sè l­îng ®Ó cã thÓ tho¶ m·n c¸c nhu cÇu cho vay, thanh to¸n còng nh­ ho¹t ®éng kinh doanh kh¸c ngµy cµng gia t¨ng cña ng©n hµng. Tuy nhiªn vèn huy ®éng ph¶i ®­îc æn ®Þnh vÒ mÆt thêi gian. NÕu ng©n hµng huy ®éng ®­îc mét l­îng vèn lín mµ kh«ng æn ®Þnh vÒ mÆt thêi gian, th­êng xuyªn cã mét dßng tiÒn lín cã kh¶ n¨ng bÞ rót ra th× l­îng vèn dµnh cho vay,cho ®Çu t­ sÏ kh«ng lín. Nh­ vËy hiÖu qu¶ sö dông sÏ kh«ng cao vµ ng©n hµng ph¶i th­êng xuyªn ®èi ®Çu víi vèn ®Ó thanh kho¶n. Nh­ng nÕu nh­ ng©n hµng huy ®éng ®­îc nguån vèn æn ®Þnh th× ng©n hµng sÏ yªn t©m sö dông phÇn lín vèn ®ã vµo c¸c ho¹t ®éng cã thu nhËp cao. Nh­ng nãi nh­ vËy kh«ng cã nghÜa lµ nÕu ng©n hµng thÊy cã nguån vèn æn ®Þnh th× sÏ huy ®éng hÕt ngay hay ng­îc l¹i, mµ viÖc huy ®éng vèn cña ng©n hµng ph¶i xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu thùc tÕ cña ng©n hµng vÒ vèn. NÕu huy ®éng ®­îc Ýt th× ng©n hµng sÏ kh«ng ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña kh¸ch hµng, kh«ng ®a d¹ng ho¸ ®­îc c¸c ho¹t ®éng kinh doanh, kh«ng më réng c¹nh tranh ®­îc vµ sÏ bÞ mÊt hÕt kh¸ch hµng. Cßn nÕu huy ®éng nhiÒu mµ kh«ng sö dông hÕt th× vèn sÏ bÞ " ®ãng b¨ng" khiÕn lîi nhuËn sÏ bÞ gi¶m sót, do vÉn ph¶i tr¶ l·i vµ c¸c chi phÝ kÌm theo nh­ : chi b¶o qu¶n, kÕ to¸n, kho quü… mµ kh«ng cã kho¶n nµo bï ®¾p l¹i. Nãi tãm l¹i, huy ®éng vèn cã hiÖu qu¶ lµ huy ®éng vèn æn ®Þnh, võa ®ñ ®¸p øng nhu cÇu kinh doanh cña ng©n hµng. 1.3- C¸c YÕu tè ¶nh h­ëng tíi ho¹t ®éng huy ®éng vèn: 1.3.1- C¸c YÕu tè kh¸ch quan: a- YÕu tè kinh tÕ: - Sù t¸c ®éng cã tÝnh chÊt chu k× cña nÒn kinh tÕ: Khi nÒn kinh tÕ ë vµo thêi k× t¨ng tr­ëng, thu nhËp cña d©n c­ t¨ng dÉn ®Õn tiÕt kiÖm cña toµn nÒn kinh tÕ t¨ng, t¹o ®iÒu kiÖn cho Ng©n hµng trªn ph­¬ng diÖn huy ®éng vèn. Ng­îc l¹i , Khi kinh tÕ ë thêi k× suy tho¸i th× viÖc huy ®éng vèn cña Ng©n hµng trë nªn khã kh¨n h¬n . - L¹m Ph¸t: NÕu l¹m ph¸t t¨ng lªn sÏ lµm thu nhËp cña c¸c tµi s¶n tµi chÝnh gi¶m xuèng, ®iÒu nµy khiÕn cho d©n chóng cã xu h­íng gi÷ tµi s¶n d­íi d¹ng tµi s¶n thùc, dÉn ®Õn viÖc huy ®éng vèn cña ng©n hµng gÆp khã kh¨n. - Sù can thiÖp cña Ng©n hµng Trung ­¬ng: Khi thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ níi láng sÏ mang l¹i thuËn lîi cho Ng©n hµng trong viÖc huy ®éng vèn vay tõ Ng©n hµng Trung ­¬ng. Kh«ng nh÷ng thÕ mµ nã cßn t¸c ®éng tíi lµm gi¶m l·i suÊt trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ. Ng­îc l¹i khi thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ th¾t chÆt sÏ cã khã kh¨n h¬n trong c«ng t¸c huy ®éng vèn vay tõ Ng©n hµng Trung ­¬ng. - Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng chøng kho¸n: Khi thÞ tr­êng chøng kho¸n ph¸t triÓn th× ng­êi cã tiÒn sÏ cã nhiÒu c¬ héi lùa chän ®Çu t­, mét phÇn tµi s¶n ®­îc ®Çu t­ trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n, ®©y còng lµ lÝ do lµm gi¶m kh¶ nanwghuy ®éng vèn cña NHTM. Tuy nhiªn , nÕu xÐt trªn mét khÝa c¹nh kh¸c khi thÞ tr­êng tµi chÝnh ph¸t triÓn, tÝnh thanh kho¶n cña c¸c tµi s¶n tµi chÝnh t¨ng lªn lµm cho ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng chøng kho¸n trë nªn s«i ®éng h¬n vµ viÖc huy ®éng vèn cña Ng©n hµng còng cã nhiÒu thuËn lîi . b. M«i tr­êng chÝnh trÞ : Trong ®iÒu kiÖn chÝnh trÞ æn ®Þnh, c«ng chóng sÏ yªn t©m khi göi tiÒn vµo ng©n hµng, v× thÕ ng©n hµng dÔ dµng h¬n trong viÖc huy ®éng vèn. Ng­îc l¹i trong ®iÒu kiÖn nÒn chÝnh trÞ kh«ng æn ®Þnh th× d©n chóng sÏ kh«ng göi tiÒn c. M«i tr­êng ph¸p lý Mét ®Êt n­íc víi m«i tr­êng ph¸p lý hoµn thiÖn, ®ång bé sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho sù æn ®Þnh cña hÖ thèng tµi chÝnh vµ ng©n hµng, gióp cho ng©n hµng ho¹t ®éng an toµn, t¹o niÒm tintrong d©n chóng, kÓ c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi tõ ®ã n©ng cao kh¶ n¨ng huy ®éng vèn cña NHTM. d.M«i tr­êng v¨n ho¸- x· héi. NÕu ng­êi d©n cã thãi quen dïng tiÒn mÆt, tr×nh ®é d©n trÝ thÊp kh«ng quen sö dông c¸c dÞch vô cña ng©n hµng th× viÖc huy ®éng vèn cña Ng©n hµng gÆp nhiÒu khã kh¨n. Bªn c¹nh ®ã, nÕu d©n chóng cã thãi quen tiªu dïng nhiÒu, tÝch luü Ýt th× ng©n hµng còng trë nªn khã kh¨n vµ ng­îc l¹i. 1.3.2-C¸c yÕu tè chñ quan: a. ChÝnh s¸ch l·i suÊt cña ng©n hµng: §©y lµ mét nh©n tè t¸c ®éng rÊt m¹nh tíi hiÖu qu¶ huy ®éng vèn, ®Æc biÖt ®èi víi huy ®éng c¸c kho¶n vèn mµ ng­êi göi hoÆc ®Çu t­ vµo Ng©n hµng víi môc ®Ých h­ëng l·i. C¸c Ng©n hµng ph¶i c¹nh tranh kh«ng chØ víi c¸c Ng©n hµng kh¸c mµ víi c¶ thÞ tr­êng tiÒn tÖ. Mét sù kh¸c biÖt nhá vÒ l·i suÊt cã thÓ thóc ®Èy dßng vèn ®Çu t­ theo nh÷ng h­íng kh¸c nhau. Nh­ vËy viÖc x¸c ®Þnh mét møc l·i suÊt hîp lý cã tÝnh c¹nh tranh lµ mét viÖc lµm cã ý nghÜa v« cïng quan träng nh»m cã thÓ thu hót ®­îc vèn cho Ng©n hµng. Nh­ng Ng©n hµng còng ph¶i tÝnh to¸n ®Ó lµm sao cho cã chi phÝ ®Çu vµo lµ hîp lý nhÊt b. §éi ngò nh©n sù: Dï m¸y mãc c«ng nghÖ cã hiÖn ®¹i ®Õn ®©u th× yÕu tè con ng­êi vÉn gi÷ vai trß quyÕt ®Þnh trong c«ng viÖc. NÕu mét ®éi ngò c¸c c¸n bé nh©n viªn am hiÓu nghiÖp vô, cã tr×nh ®é, nhiÖt t×nh víi c«ng viÖc th× c«ng viÖc sÏ ®­îc hoµn tÊt nhanh chãng, chÝnh x¸c chiÕm ®­îc c¶m t×nh cña kh¸ch hµng t¹o Ên t­îng tèt cho kh¸ch hµng vÒ h×nh ¶nh cña ng©n hµng, ®iÒu nµy sÏ gióp thu hót ®­îc nhiÒu kh¸ch hµng ®Õn víi ng©n hµng…Ng­îc l¹i nÕu c¸n bé kh«ng cã ®ñ tr×nh ®é , kh«ng nhiÖt t×nh sÏ kh«ng thÓ l«i kÐo vµ thu hót kh¸ch hµng vÒ víi ng©n hµng cña m×nh c- C«ng nghÖ ng©n hµng: Trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh gay g¾t ®ßi hái th«ng tin ph¶i ®­îc xö lý mét c¸ch chÝnh x¸c, nhanh chãng vµ hiÖu qu¶. Muèn vËy ng©n hµng ph¶i ¸p dông c«ng nghÖ, trang thiÕt bÞ vµo phôc vô cho c¸c ho¹t ®éng cña m×nh. C«ng nghÖ hiÖn ®¹i gióp xö lý th«ng tin ®­îc tèt ®em l¹i c¶m gi¸c an toµn cho kh¸ch hµng. §ång thêi c«ng nghÖ gãp phÇn vµo viÖc ®­a ra c¸c s¶n phÈm míi cã nhiÒu tiÖn Ých nh­ E-banking, internet banking…. gióp ng©n hµng c¹nh tranh ®­îc tèt h¬n, thu hót thªm nhiÒu kh¸ch hµng, lµm t¨ng uy tÝn vÞ thÕ cña ng©n hµng. §iÒu nµy sÏ gióp cho ng©n hµng thu hót ®­îc nhiÒu kh¸ch hµng, ho¹t ®éng kinh doanh ngµy cµng tèt h¬n. d. TÝnh ®a d¹ng cña c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn: Xu h­íng ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm ®ang trë thµnh phæ biÕn trong kinh doanh nh»m ®¸p øng ®­îc hÇu hÕt c¸c nhu cÇu cña kh¸ch hµng. Ng­êi cã nhu cÇu cã thÓ chän cho m×nh mét s¶n phÈm phï hîp. Mét Ng©n hµng th­¬ng m¹i ph¶i ®­a ra nhiÒu h×nh thøc huy ®éng ®Ó kh¸ch hµng cã thÓ lùa chän. §iÒu nµy gióp cho Ng©n hµng cã thÓ thu hót vèn ë mäi tÇng líp, mäi thµnh phÇn trong x· héi. e.Ho¹t ®éng Marketing : C¸c chÝnh s¸ch c¬ b¶n cña Ng©n hµng cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp còng nh­ gi¸n tiÕp tíi c«ng t¸c huy ®éng vèn. NÕu cã mét hÖ thèng chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p ®óng ®¾n, Ng©n hµng cã thÓ dÔ dµng ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu cña m×nh. N©ng cao hiÖu qña huy ®éng vèn lµ mét môc tiªu trung gian mµ Ng©n hµng cÇn ®¹t ®­îc. HÖ thèng chÝnh s¸ch nh­: ChÝnh s¸ch s¶n phÈm dÞch vô, chÝnh s¸ch gi¸, chÝnh s¸ch ph©n phèi, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn nguån nh©n lùc, chÝnh s¸ch khuyÕch tr­¬ng giao tiÕp... cã t¸c ®éng m¹nh tíi c«ng t¸c huy ®éng vèn. f. C¸c dÞch vô do Ng©n hµng cung øng: NÕu mét Ng©n hµng ®­a ra ®­îc c¸c dÞch vô tèt, ®a d¹ng sÏ cã c¬ héi, lîi thÕ h¬n c¸c Ng©n hµng cã dÞch vô giíi h¹n. Khi Ng©n hµng cung øng dÞch vô ®a d¹ng sÏ t¹o ®­îc nhiÒu mèi quan hÖ gi÷a Ng©n hµng vµ kh¸ch hµng, do ®ã Ng©n hµng cã thÓ dÔ dµng t×m thÊy c¬ héi thu hót vèn h¬n. Mét Ng©n hµng cung øng dÞch vô thanh to¸n tèt sÏ cã nhiÒu kh¸ch hµng më tµi kho¶n ®Ó thùc hiÖn thanh to¸n hoÆc mét Ng©n hµng cung øng dÞch vô tÝn dông th«ng qua h×nh thøc tÝn dông thÊu chi ®Ó t×m kiÕm ®­îc nguån vèn lóc tµi kho¶n d­ cã. g. §Þa ®iÓm vµ m¹ng l­íi ho¹t ®éng: Trong khi ng­êi kinh doanh ®i tíi c¸c Ng©n hµng kh¸c nhau kh«ng phô thuéc vµo kho¶ng c¸ch ®Ó ®­îc vay th× ng­êi tiªu dïng Ýt cã khuynh h­íng ®ã h¬n, yÕu tè ®Þa ®iÓm th­êng t¸c ®éng vµo t©m lý kh¸ch hµng bëi nÕu cã mét Ng©n hµng n»m ë vÞ trÝ thuËn lîi nh­ ë trung t©m thµnh phè, thÞ x·... ®iÒu kiÖn ®i l¹i thuËn tiÖn, khu vùc xung quanh an toµn cho viÖc giao dÞch... th× sÏ g©y cho kh¸ch hµng sù chó ý vµ kh¸ch hµng dÔ bÞ thu hót vÒ phÝa Ng©n hµng ®ã. Mét m¹ng l­íi huy ®éng réng kh¾p sÏ cã nhiÒu c¬ héi ®Ó thu hót vèn. nã t¹o sù tiÖn lîi, gióp cho kh¸ch hµng tiÕt kiÖm thêi gian vµ chi phÝ ®Ó thùc hiÖn mét cuéc giao dÞch. h. Uy tÝn vµ vÞ thÕ cña Ng©n hµng: Kh¸ch hµng th­êng chän Ng©n hµng cã uy tÝn vµ vÞ thÕ trªn th­¬ng tr­êng ®Ó thùc hiÖn c¸c cuéc giao dÞch. §Æc biÖt ®èi víi ng­êi ký th¸c vµ ®Çu t­, niÒm tin ®èi víi mét Ng©n hµng cã ý nghÜa rÊt quan träng trong viÖc lùa chän Ng©n hµng.Uy tÝn vÞ thÕ cña mét Ng©n hµng lµ h×nh ¶nh cña Ng©n hµng trong m¾t kh¸ch hµng vµ nã ®­îc t¹o thanh tõ rÊt nhiÒu yÕu tè: N¨ng lùc tµi chÝnh, n¨ng lùc kinh doanh, møc ®é th©m niªn cña mét Ng©n hµng, th«ng tin qu¶ng c¸o,chÊt luîng dÞch vô... Do ®ã vÊn ®Ò ®Æt ra ®èi víi Ng©n hµng lµ ph¶i t×m mäi c¸ch ®Ó n©ng cao uy tÝn vµ vÞ thÕ cña m×nh. Tãm l¹i: Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, nguån vèn huy ®éng cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i cã vai trß v« cïng quan träng ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng còng nh­ sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt n­íc. §Æc biÖt ®èi víi n­íc ta trong giai ®o¹n hiÖn nay vµ nhiÒu n¨m tíi, vèn ®áp øng cho nhu cÇu c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc lµ vÊn ®Ò cùc kú quan träng vµ cÊp b¸ch. Do vËy viÖc më réng nguån vèn huy ®éng vµ sö dông cã hiÖu qu¶ nguån vèn ®ã lµ mèi quan t©m hµng ®Çu cña c¶ hÖ thèng Ng©n hµng ViÖt Nam hiÖn nay. ch­¬ng 2 thùc tr¹ng c«ng t¸c huy ®éng vèn t¹i chi nh¸nh ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n thµnh phè yªn b¸i ii 2.1- Tæng qu¸t vÒ chi nh¸nh ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«nThµnh Phè Yªn B¸i II : 2.1.1- S¬ l­îc sù ra ®êi vµ m« h×nh tæ chøc cña Chi nh¸nh NHNo&PTNT Thµnh Phè Yªn B¸i II : Chi nhánh Ng©n hµng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Thµnh Phè Yªn B¸i II được thành lập năm 2003. Ban Giám đốc Ng©n hµng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Thµnh Phè Yªn B¸i II đã biết phát huy tiềm lực sẵn có của mình, tổ chức hoạt động kinh doanh tốt, với phương châm “Đi vay để cho vay” chi nhánh đã huy động được tiền gửi của các tổ chức kinh tế và của dân cư, đáp ứng nhu cầu vay vốn cho sản xuất kinh doanh, mở rộng và đa dạng hoá dịch vụ ngân hàng. Chính vì thế những năm qua chi nhánh luôn luôn hoàn thành tốt kế hoạch được giao. - Ban Giám đốc gồm : 2 ng­êi + 1 Phó Giám đốc phụ trách phòng Kế toán-Ngân quĩ. - Phòng Tín dụng: - Phòng Kế toán-Ngân quĩ - Phòng Tổ chức - hành chính. - 5 phßng giao dÞch VÒ nh©n sù tÝnh ®Õn 31 th¸ng 12 n¨m 2005, chi nh¸nh Ng©n hµng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Thµnh Phè Yªn B¸i II cã 50 CBCNV, trong ®ã tr×nh ®é ®¹i häc vµ t­¬ng ®­¬ng là: 43 ng­êi chiÕm 86%/ Tæng sè CBCNV; trung cÊp, s¬ cÊp lµ: 7 ng­êi chiÕm 14%/tæng sè CBCNV, ®©y còng lµ thÕ m¹nh ®Ó Ng©n hµng ®¹t ®­îc môc tiªu cña m×nh. C¬ cÊu tæ chøc cña Chi nh¸nh bao gåm 3 phßng ban víi c¸c nhiÖm vô - Phßng tÝn dông ( P.TD): 10ng­êi + Nghiªn cøu x©y dùng chiÕn l­îc kh¸ch hµng,ph©n lo¹i kh¸ch hµng vµ ®Ò xuÊt c¸c chÝnh s¸ch ­u ®·i ®èi víi tõng lo¹i kh¸ch hµng nh»m më réng theo h­íng ®Çu t­ tÝn dông khÐp kÝn : s¶n xuÊt,tiªu thô,xuÊt khÈu vµ g¾n tÝn dông s¶n xuÊt, l­u th«ng vµ tiªu dïng. + Ph©n tÝch kinh tÕ theo ngµnh, nghÒ kinh tÕ kü thuËt, danh môc kh¸ch hµng, lùa chän biÖn ph¸p cho vay an toµn vµ ®¹t hiÖu qu¶ cao . + ThÈm ®Þnh vµ ®Ò suÊt cho vay c¸c dù ¸n tÝn dông theo ph©n cÊp uû quyÒn . + TiÕp nhËn vµ thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n thuéc nguån vèn trong n­íc, n­íc ngoµi .Trùc tiÕp lµm dÞch vô uû th¸c nguån vèn thuéc ChÝnh phñ, bé, ngµnh kh¸cvµ c¸c tæ chøc kinh tÕ ,c¸ nh©n trong vµ ngoµi n­íc . - Phßng KÕ to¸n - ng©n quü (P.KT-NQ) : 9 ng­êi + Trùc tiÕp h¹ch to¸n kÕ to¸n , h¹ch to¸n thèng kª vµ thanh to¸n theo quy ®Þnh cña ng©n hµng Nhµ n­íc,NHNo&PTNT ViÖt Nam . + X©y dùng chØ tiªu kÕ ho¹ch tµi chÝnh, lËp quyÕt to¸n thu, chi tµi chÝnh, quü tiÒn l­¬ng tr×nh Ng©n hµng N«ng nghiÖp cÊp trªn phª duyÖt. + Theo dâi mäi nghiÖp vô ph¸t sinh hµng ngµy t¹i ng©n hµng + Tæng hîp l­u tr÷ hå s¬ tµi liÖu vÒ h¹ch to¸n, kÕ to¸n, quyÕt to¸n theo quy ®Þnh. + Qu¶n lý vµ sö dông c¸c quü chuyªn dïng theo quy ®Þnh cña NHNo&PTNT ViÖt Nam. + Thùc hiÖn c¸c kho¶n nép ng©n s¸ch Nhµ n­íc theo quy ®Þnh. + ChÊp hµnh b¸o c¸o vµ kiÓm tra chuyªn ®Ò. + ChÊp hµnh quy ®Þnh vÒ an toµn kho quü vµ ®Þnh møc tån quü theo quy ®Þnh - Phßng hµnh chÝnh nh©n sù (P. HC-NS) : 4 ng­êi + ChÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lý vÒ mÆt nh©n sù, gióp gi¸m ®èc quy ho¹ch c¸n bé, s¾p xÕp bè trÝ trong chi nh¸nh thùc hiÖn c¸c ®iÒu lÖ vµ kû luËt lao ®éng ®èi víi c¸c c¸n bé cña c¬ quan. + Thùc hiÖn c«ng t¸c hµnh chÝnh, v¨n th­, lÔ t©n, ph­¬ng tiÖn giao th«ng, b¶o vÖ, y tÕ cña chi nh¸nh . + Lµm ®Çu mèi giao tiÕp víi kh¸ch ®Õn lµm viÖc ,c«ng t¸c t¹i Chi nh¸nh . + Thùc hiÖn c«ng t¸c x©y dùng c¬ b¶n, s÷a ch÷a TSCDD, mua s¾m c«ng cô lao ®éng ,vËt rÎ tiÒn mau háng ,qu¶n lý nhµ tËp thÓ, nhµ kh¸ch,nhµ nghØ cña c¬ quan. + Thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p ch¨m lo ®êi sèng vËt chÊt, v¨n ho¸ - tinh thÇn ®èi víi c¸n bé, nh©n viªn. 2.1.2- Kh¸i qu¸t t×nh h×nh ho¹t ®éng cña NHNo&PTNT Thµnh Phè Yªn B¸i II 2.1.2.1- §Æc tr­ng ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Thµnh Phè Yªn B¸i II: Nh­ chóng ta ®· biÕt, Ng©n hµng lµ mét doanh nghiÖp thùc hiÖn chøc n¨ng kinh doanh nh­ bao doanh nghiÖp kh¸c. Tuy nhiªn ho¹t ®éng kinh doanh Ng©n hµng cã kh¸c c¸c doanh nghiÖp kinh doanh kh¸c lµ hµng ho¸ ®­îc kinh doanh trong Ng©n hµng lµ lo¹i hµng ho¸ ®Æc biÖt ®ã lµ tiÒn tÖ. TiÒn tÖ ®­îc coi lµ hµng ho¸ ®Æc biÖt rÊt nh¹y c¶m vµ chÞu sù t¸c ®éng cña nh÷ng thay ®æi cña m«i tr­êng bªn ngoµi. Nguån vèn kinh doanh cña Ng©n hµng: Nguån vèn tù cã lµ nhá bÐ, nguån vèn kinh doanh cña Ng©n hµng chñ yÕu lµ nguån vèn vay m­în (B»ng huy ®éng tiÒn göi tõ c¸c TCKT, d©n c­. Vay Ng©n hµng nhµ n­íc, vay c¸c TCTD kh¸c). V× vËy rñi ro trong kinh doanh Ng©n hµng lµ rÊt cao. - Sö dông vèn: Ng©n hµng sö dông vèn chñ yÕu lµ ®Ó cho vay c¸c tæ chøc vµ c¸c c¸ nh©n, ®©y lµ nghiÖp vô t¹o ra nguån thu chñ yÕu cho Ng©n hµng. Kh¸ch hµng cña Ng©n hµng: Cã kho¶ng 8-10 ngµn kh¸ch hµng ®Õn víi Ng©n hµng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Thµnh Phè Yªn B¸i II. Trong ®ã kh¸ch hµng lµ doanh nghiÖp nhµ n­íc cã kho¶ng 7 kh¸ch hµng, kh¸ch hµng lµ doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh kho¶ng 9-12 kh¸ch hµng, cßn l¹i chñ yÕu lµ kh¸ch hµng thuéc hé gia ®×nh, t­ nh©n, c¸ thÓ. §©y lµ nh÷ng kh¸ch hµng g¾n bã mËt thiÕt víi Ng©n hµng, g¾n bã l©u dµi, th­êng xuyªn. C­êng ®é c¹nh tranh trong lÜnh vùc Ng©n hµng: Trªn mét ®Þa bµn nhá bÐ, chi nh¸nh Ng©n hµng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Thµnh Phè Yªn B¸i II ph¶i ®­¬ng ®Çu víi 1 Ng©n hµng th­¬ng m¹i quèc doanh: Ng©n hµng Đầu t­. Ngoµi ra cßn cã Ng©n hµng Chính sách xã hội vµ 15 quü tÝn dông khu vùc cïng thùc hiÖn nghiÖp vô ®i vay ®Ó cho vay. Bªn c¹nh ®ã chi nh¸nh cßn ph¶i c¹nh tranh víi c¸c tæ chøc tÝn dông phi Ng©n hµng kh¸c nh­: C«ng ty b¶o hiÓm nh©n thä, B­u ®iÖn, Kho b¹c Yªn B¸i...trong c«ng t¸c huy ®éng vèn. 2.1.2.2-T×nh h×nh kinh tÕ x· héi trªn ®Þa bµn (m«i tr­êng kinh doanh): - ThuËn lîi: + Hệ thống cơ cấu hạ tầng trong tỉnh đang tõng bước phát triển góp phần tăng cường giao lưu, du lịch hợp tác kinh tế, tạo điều kiện cho phát triển kinh tÕ. + Các chương trình phát triển kinh tế khu công nghiệp, cụm công nghiÖp, phát triển nghề, làng nghề của tỉnh là cơ sở tạo điều kiện thuận lợi cho kinh doanh của ngân hàng. + Hoạt đéng ngân hàng luôn luôn nhận được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Tỉnh uỷ, UBND tỉnh, của Ngân hàng Nhà nước tỉnh, Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam. Sự phối kết hợp giữa các ngành, các cấp chính quyền đã giúp đỡ ngân hàng trong việc đầu tư tín dụng và xử lý nợ tồn đọng. + Tập thể CBCNV trong chi nhánh Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn TØnh Yªn B¸i đoàn kết quyết tâm, năng động , sáng tạo, phấn đấu vì sự nghiệp chi nhánh. - Khã kh¨n: Chi nh¸nh Ng©n hµng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Thµnh Phè Yªn B¸i II ho¹t ®éng kinh doanh trªn ®Þa bµn cã diÖn tÝch chËt hÑp, lµ tØnh miÒn nói, thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi rÊt thÊp so víi b×nh qu©n chung cña c¶ n­íc, t×nh h×nh tµi chÝnh cña mét sè doanh nghiÖp gÆp khã kh¨n; ®Æc biÖt thiªn tai x¶y ra liªn tiÕp, h¹n h¸n x¶y ra trªn diÖn réng. Gi¸ tiªu dïng trªn ®Þa bµn tØnh t¨ng; søc mua hµng ho¸ ,dÞch vô gi¶m . Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam ban hµnh c¬ chÕ míi vÒ ph©n lo¹i nî, trÝch lËp rñi ro, tû lÖ an toµn kinh doanh; c¸c tæ chøc tÝn dôngt¨ng l·i suÊt huy ®énglµm t¨ng gi¸ ®Çu vµo, g©y ¸p lùc ®Õn thÞ tr­êng, gi¸ thµnh s¶n phÈm, ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ vµ h¹n chÕviÖc ph¸t huy kh¶ n¨ng s¶n xuÊt ë c¸c thµnh phÇn kinh tÕ còng nh­ t©m lý ng­êi göi tiÒn. 2.1.3- T×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña NHNo&PTNT Thµnh Phè Yªn B¸i II : Trong nh÷ng n¨m qua chi nh¸nh Ng©n hµng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Thµnh Phè Yªn B¸i II ®· ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p ®Ó ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu c¬ b¶n trong nh÷ng n¨m qua nh­ sau: - TiÕp tôc ®æi míi tæ chøc vµ ho¹t ®éng theo luËt c¸c tæ chøc tÝn dông, phôc vô ®Çu t­ ph¸t triÓn, gãp phÇn thùc hiÖn tèt c¸c môc tiªu chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, thóc ®Èy kinh tÕ ®Þa ph­¬ng ph¸t triÓn bÒn v÷ng theo ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ hµng n¨m cu¶ tØnh. - Më réng ®Þa bµn ho¹t ®éng, ®Èy m¹nh c«ng t¸c tiÕp thÞ nh»m thu hót kh¸ch hµng, th­êng xuyªn theo dâi nh÷ng diÔn biÕn trªn thÞ tr­êng vµ t×nh h×nh biÕn ®éng cña l·i suÊt ®Ó ®¶m b¶o ®­îc chØ tiªu t¨ng tr­ëng nguån vèn. - §a d¹ng ho¸ c¸c s¶n phÈm dÞch vô Ng©n hµng: §æi míi vµ ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn, t×m mäi biÖn ph¸p ®Ó huy ®éng vèn t¹i chç ®¶m b¶o ®ñ vèn cho ho¹t ®éng kinh doanh ®¸p øng nhu c©ï vèn vay cña kh¸ch hµng. - Tõng b­íc ®æi míi c«ng nghÖ Ng©n hµng, n©ng cao chÊt l­îng dÞch vô, më réng c¸c dÞch vô míi ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng cao cña kh¸ch hµng trong kh©u thanh to¸n. - X©y dùng mét chÝnh s¸ch kh¸ch hµng, chÝnh s¸ch l·i suÊt hîp lý phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ t¹i ®Þa ph­¬ng. - KhuyÕn khÝch tõng c¸n bé c«ng nh©n viªn trong chi nh¸nh th­êng xuyªn häc tËp, nghiªn cøu n©ng cao tr×nh ®é n¨ng lùc vÒ mäi mÆt a/ Ho¹t ®éng huy ®éng vèn: Víi ph­¬ng ch©m lµ “®i vay ®Ó cho vay” NHNo&PTNT TP Yªn B¸i II hÕt søc coi träng c«ng t¸c huy ®éng vèn vµ coi ®©y lµ mét trong nh÷ng c«ng t¸c chñ yÕu nh»m më réng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ trong ho¹t ®éng cña m×nh. Nh×n nhËn tõ quan ®iÓm ®ã, Ng©n hµng lu«n chó träng ®Õn c«ng t¸c huy ®éng vèn t¹i chç. Ng©n hµng lu«n coi träng chiÕn l­îc kh¸ch hµng trong huy ®éng vèn vµ ®­a ra mäi biÖn ph¸p nh»m khai th¸c nguån vèn trªn ®Þa bµn nh­ : tæ chøc m¹ng l­íi tiÕt kiÖm réng kh¾p víi c¸c h×nh thøc huy ®éng kh¸ phong phó, vËn ®éng kh¸ch hµng më tµi kho¶n t¹i Ng©n hµng. Lu«n l¾ng nghe ý kiÕn ®ãng gãp tõ phÝa kh¸ch hµng. Hµng n¨m Ng©n hµng ®Òu tæ chøc héi nghÞ kh¸ch hµng ®Ó gÆp gì trao ®æi víi kh¸ch hµng cña m×nh, thùc hiÖn ®æi míi quy tr×nh nghiÖp vô… Nhê lµm tèt c«ng t¸c huy ®éng vèn nªn trong nh÷ng n¨m qua Ng©n hµng lu«n ®¸p øng ®ñ nhu cÇu vèn cho ho¹t ®éng cña m×nh. Ngoµi ra Chi nh¸nh cßn thùc hiÖn ®iÒu chuyÓn vèn vÒ NHNo & PTNT ViÖt Nam ®Ó ®Çu t­ cho c¸c vïng kinh tÕ kh¸c. D­íi ®©y lµ h×nh thøc huy ®éng vèn cña NHNo & PTNT TP Yªn B¸i II tõ n¨m 2003 - 2005. B¶ng 1: T×nh h×nh huy ®éng vèn cña NHNo & PTNT TP Yªn B¸i II §¬n vÞ: TriÖu ®ång ChØ tiªu 2003 2004 2005 Sè tiÒn tû träng (%) Sè tiÒn tû träng (%) Sè tiÒn tû träng (%) 1. TiÒn göi cña c¸c tæ chøc kinh tÕ 59.839 47 52.761 38 70.040 43 2. TiÒn göi tiÕt kiÖm 51.235 39 60.081 44 85.523 52 2.1. TiÒn göi d­íi 12 th¸ng 20.982 41 19.360 32 25.657 30 2.2. TiÒn göi tõ 12 th¸ng trë lªn 30.253 59 40.721 68 59.866 70 3. Kú phiÕu 18.952 14 24.277 18 8.588 5 Tæng 131.026 100 137.119 100 164.151 100 (Nguån: Phßng KÕ To¸n). Sè liÖu b¶ng 1 cho thÊy, tæng nguån vèn huy ®éng cña Ng©n hµng liªn tôc t¨ng qua c¸c n¨m. N¨m 2004 t¨ng so víi n¨m 2003 lµ 6.093 triÖu t­¬ng ®­¬ng 4,7%. N¨m 2005 t¨ng so víi n¨m 2004 lµ 27.032 triÖu t­¬ng ®­¬ng 19,7%. Trong ®ã nguån tiÒn göi tiÕt kiÖm lu«n chiÕm tû träng cao vµ kh¸ æn ®Þnh. §©y lµ nguån vèn chñ yÕu ®Ó Chi nh¸nh thùc hiÖn cÊp tÝn dông cho kh¸ch hµng. TiÒn huy ®éng qua ph¸t hµnh kú phiÕu cßn chiÕm 1 tû träng kh¸ khiªm tèn, chøng tá nguån vèn nµy ch­a thùc sù ®­îc chó träng. §©y lµ mét nguån vèn mµ Ng©n hµng cã thÓ chñ ®éng huy ®éng c¶ vÒ thêi gian vµ l·i suÊt . Qua ph©n tÝch sè liÖu trªn cã thÓ thÊy nguån vèn kinh doanh cña Ng©n hµng cã møc t¨ng tr­ëng cao. §©y lµ c¬ së v÷ng ch¾c cho viÖc më réng ®Çu t­, më réng quy m« tÝn dông. b/ Ho¹t ®éng sö dông vèn. Bªn c¹nh viÖc coi träng c«ng t¸c huy ®éng vèn, ë NHNo & PTNT TP Yªn B¸i II c«ng t¸c sö dông vèn còng rÊt ®­îc coi träng v× ®©y lµ ho¹t ®éng chñ yÕu mang l¹i lîi nhuËn cho Ng©n hµng. H¬n n÷a, nÕu lµm tèt c«ng t¸c sö dông vèn cã thÓ t¸c ®éng trë l¹i thóc ®Èy c«ng t¸c huy ®éng vèn. Do b¸m s¸t ®Þnh h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Þa ph­¬ng, ®Þnh h­íng kinh doanh cña ngµnh NHNo & PTNT TP Yªn B¸i II ®· ®­a ra ®­îc c¸c chÝnh s¸ch hîp lý nh»m t¨ng tr­ëng d­ nî, ®¸p øng ®­îc nhu cÇu vèn trªn ®Þa bµn vµ gãp phÇn thóc ®Èy kinh tÕ ®Þa ph­¬ng ph¸t triÓn ®óng h­íng. Trong nh÷ng n¨m qua, tæng d­ nî cña Ng©n hµng lu«n t¨ng cao vÒ sè tuyÖt ®èi. N¨m 2004 tæng d­ nî t¨ng 45.371 triÖu ®ång, t­¬ng ®­¬ng 38% N¨m 2005 tæng d­ nî t¨ng 23.841 triÖu ®ång , t­¬ng ®­¬ng 14,5% B¶ng 2: KÕt cÊu d­ nî theo thµnh phÇn kinh tÕ. §¬n vÞ : TriÖu ®ång ChØ tiªu 2003 2004 2005 Sè tiÒn tû träng (%) Sè tiÒn Tû träng (%) Sè tiÒn tû träng (%) 1. D­ nî hé s¶n xuÊt 95.065 80 129.442 79 140.485 74,8 2. D­ nî doanh nghiÖp Nhµ n­íc 12.500 10 3.320 2 415 0,2 3. D­ nî ngoµi quèc doanh 11.641 10 31.815 19 47.518 25 Tæng 119.206 100 164.577 100 188.418 100 (Nguån: B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh cña NHNo & PTNT TP Yªn B¸i II). Víi vai trß lµ mét Ng©n hµng kinh doanh chñ yÕu trong lÜnh vùc N«ng nghiÖp vµ n«ng th«n nªn nh÷ng n¨m qua d­ nî cña Chi nh¸nh chñ yÕu lµ d­ nî hé s¶n xuÊt. N¨m 2003 d­ nî hé s¶n xuÊt chiÕm 80% tæng d­ nî. N¨m 2004 d­ nî hé s¶n xuÊt chiÕm 79% tæng d­ nî. N¨m 2005 d­ nî hé s¶n xuÊt chiÕm 74,8% tæng d­ nî. Tuy tû träng d­ nî ë hé s¶n xuÊt cã gi¶m trong nh÷ng n¨m qua nh­ng kh«ng ®¸ng kÓ. Tû träng d­ nî cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c rÊt nhá. §©y lµ thùc sù lµ mét khã kh¨n ®èi víi mét NHTM v× khi c¸c Ng©n hµng t¨ng d­ nî t¹i c¸c doanh nghiÖp, ®ång thêi sÏ t¹o ®­îc quan hÖ kh¸ch hµng tèt víi c¸c doanh nghiÖp nµy. Th«ng qua ®ã Ng©n hµng cã thÓ huy ®éng tiÒn göi tõ c¸c tµi kho¶n cña kh¸ch hµng, thùc hiÖn cung cÊp c¸c dÞch vô tõ ®ã t¨ng thu nhËp cho Ng©n hµng. MÆt kh¸c më réng quan hÖ tÝn dông víi c¸c doanh nghiÖp sÏ ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc ®Çu t­ cña Ng©n hµng, nh­ vËy mµ gi¶m rñi ro trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng. * Mét sè kÕt qu¶ vÒ c«ng t¸c sö dông vèn n¨m 2005. - Tæng doanh sè cho vay: 370.986 triÖu, t¨ng 50.051 triÖu so víi n¨m 2004. - Tæng doanh sè thu nî: 351.548 triÖu, t¨ng 71.581 triÖu so víi n¨m 2004. - Tæng d­ nî: 188.418 triÖu, t¨ng 23.841 triÖu so víi n¨m 2004. Trong n¨m 2005 d­ nî cña Chi nh¸nh t¨ng cao 23.841 triÖu so víi cuèi n¨m 2004 trong ®ã d­ nî ng¾n h¹n t¨ng 22.645 triÖu, d­ nî trung vµ dµi h¹n t¨ng 2.696 triÖu. Cã ®­îc kÕt qu¶ nµy lµ do Chi nh¸nh NHNo & PTNT TP Yªn B¸i II ®· thùc sù thÊy ®­îc tÇm quan träng cña viÖc t¨ng d­ nî nªn ®· ®­a ra vµ ¸p dông triÖt ®Ó nhiÒu biÖn ph¸p : + NHNo & PTNT TP Yªn B¸i II ®· kÕt hîp víi Héi n«ng d©n, Héi liªn hiÖp phô n÷, héi cùu chiÕn b×nh t¹i ®Þa ph­¬ng thµnh lËp c¸c tæ héi vay vèn vµ ®· ®¹t kÕt qu¶ cao. Võa ®¸p øng kÞp thêi, ®Çy ®ñ vèn cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña ng­êi d©n võa ®¶m b¶o an toµn ®ång vèn. + Tæ chøc ®iÒu tra, kh¶o s¸t nhu cÇu vay vèn ®Õn hé s¶n xuÊt, n¾m b¾t ®­îc nhu cÇu vay vèn cña kh¸ch hµng vµ ®Ó ®¸p øng kÞp thêi. + ChØ ®¹o kÞp thêi viÖc ®iÒu tra kinh tÕ ®Þa ph­¬ng, ph©n lo¹i kh¸ch hµng, ph©n tÝch chÊt l­îng tÝn dông, xö lý rñi ro nh»m thùc hiÖn môc tiªu kh«ng ngõng t¨ng tr­ëng d­ nî, n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông. c/ C«ng t¸c dÞch vô thanh to¸n: §Ó thùc sù lµ c¬ së hç trî ®¾c lùc cho c«ng t¸c huy ®éng vèn vµ c«ng t¸c cho vay. C«ng t¸c dÞch vô thanh to¸n t¹i chi nh¸nh Ng©n hµng nông nghiệp và ph¸t triển nông thôn Thµnh Phè Yªn B¸i II còng ®­îc quan t©m ®óng møc. Trong nh÷ng n¨m qua chi nh¸nh ®· tËp trung n©ng cao chÊt l­îng c¸c dÞch vô Ng©n hµng, thu hót c¸c kh¸ch hµng hiÖn ®ang quan hÖ víi Ng©n hµng còng nh­ c¸c kh¸ch hµng míi thùc hiÖn c¸c dÞch vô thanh to¸n nh­: Thanh to¸n chuyÓn tiÒn ®iÖn tö, chuyÓn tiÒn th­êng, chuyÓn tiÒn khÈn, thanh to¸n kiÒu hèi ... §ång thêi víi viÖc thùc hiÖn tèt c¸c dÞch vô ®· cã. B¶ng 3: KÕt qu¶ ho¹t ®éng dÞch vô t¹i chi nh¸nh §¬n vÞ: TriÖu ®ång ChØ tiªu N¨m 2003 N¨m 2004 N¨m 2005 Tû lÖ 2005/2003 - Tæng DS ho¹t ®éng thanh to¸n 1.629 1.500 1.856 114% Trong ®ã DS ho¹t ®éng dÞch vô 1.308 1.094 1.373 105% - Tæng thu phÝ dÞch vô. 321 406 483 150% (Nguån sè liÖu : Phßng KÕ To¸n) Qua sè liÖu cña biÓu trªn chóng ta nhËn thÊy: Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y NHNo&PTNT Thµnh Phè Yªn B¸i II ®· më réng ho¹t ®éng dÞch vô vµ thu dÞch vô ngµy cµng lín gãp phÇn vµo viÖc t¨ng lîi nhuËn cho Ng©n hµng, vµ ®©y lµ ho¹t ®éng kinh doanh Ýt bÞ rñi ro nhÊt. d/ C«ng t¸c qu¶n trÞ ®iÒu hµnh: - Chi nh¸nh ®· chñ ®éng x©y dùng quy chÕ ho¹t ®éng cña Ban Giám đốc, cña c¸c phßng ban, c¸c bé phËn ®¶m b¶o mäi c«ng viÖc ®Òu cã ®Þa chØ, cã ng­êi chÞu tr¸ch nhiÖm. - Chi nhánh thực hiện xây dựng kÕ ho¹ch kinh doanh hµng n¨m, cïng víi viÖc ph©n tÝch m«i tr­êng kinh doanh cña m×nh, chi nh¸nh b¸m s¸t vµ dïng kÕ ho¹ch kinh doanh ®ã ®Ó chØ ®¹o ®iÒu hµnh - T¨ng c­êng vai trß kiÓm tra, kiÓm so¸t ngay trong tõng nghiÖp vô ho¹t ®éng cña chi nh¸nh nh»m ph¸t hiÖn, söa ch÷a kÞp thêi c¸c sai ph¹m trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh. e/ KÕt qu¶ kinh doanh: B¶ng 4: kÕt qu¶ kinh doanh §¬n vÞ: TriÖu ®ång ChØ tiªu N¨m 2003 N¨m 2004 N¨m 2005 Tû lÖ 2005/2003 Tæng doanh thu 8.922 9.177 11.949 134% Tæng chi phÝ 7.699 7.700 10.204 133% Lîi nhuận 1.223 1.477 1.745 143% (Nguån sè liÖu: Phßng KÕ to¸n) Qua sè liÖu t×nh h×nh thùc hiÖn kÕt qu¶ kinh doanh cña chi nh¸nh trong nh÷ng n¨m qua, chóng ta thÊy ®­îc ho¹t ®éng kinh doanh cña chi nh¸nh cã hiÖu qu¶. TÝch cùc t¨ng thu, gi¶m chi ®iÒu ®ã dÉn ®Õn lîi nhuËn kh«ng ngõng t¨ng tr­ëng, n¨m sau cao h¬n n¨m tr­íc. 2.2- Thùc tr¹ng c«ng t¸c huy ®éng vèn t¹i Ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n Thµnh Phè Yªn B¸iII 2.2.1- Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc: 2.2.1.1. Nh÷ng kÕt qu¶ ®· ®¹t ®­îc vÒ c¸c lo¹i nguån vèn. §èi víi c¸c NHTM, nguån vèn huy ®éng t¹i ®Þa ph­¬ng lµ nguån vèn quan träng nhÊt vµ lu«n chiÕm tû träng cao nhÊt trong tæng nguån vèn. ViÖc c¸c NHTM ®¶m b¶o huy ®éng ®ñ vèn cho c«ng t¸c sö dông vèn võa ®¶m b¶o thu hót ®­îc mäi nguån vèn nhµ rçi trong x· héi vµo c«ng cuéc x©y dùng vµ ph¸t triÓn ®Êt n­íc võa ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng cña NHTM ®­îc æn ®Þnh vµ ®¹t hiÖu qu¶ cao. Kh«ng gièng c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp kh¸c trong nÒn kinh tÕ, ho¹t ®éng cña c¸c NHTM dùa chñ yÕu vµo nguån vèn huy ®éng, Nguån vèn tù cã chiÕm 1 tû träng rÊt nhá vµ chñ yÕu ®­îc ®Çu t­ vµo c¬ së vËt chÊt, t¹o uy tÝn ®èi víi kh¸ch hµng. Ngoµi ra c¸c NHTM cßn sö dông mét sè nguån vèn kh¸c nh­ ®i vay, vån tµi trî, uû th¸c ®Çu t­. Nh­ng nh÷ng nguån vèn nµy chiÕm mét tû träng rÊt nhá. NhËn thøc ®­îc ®iÒu ®ã NHNo & PTNT TP Yªn B¸i II ®· tËp trung mäi nç lùc vµ coi ®©y lµ nhiÖm vô träng t©m cña toµn Chi nh¸nh nªn vèn huy ®éng ®· t¨ng c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng. C¸c h×nh thøc huy ®éng chñ yÕu ®­îc ¸p dông t¹i NHNo & PTNT TP Yªn B¸i II trong thêi gian qua bao gåm: - NhËn tiÒn göi tiÕt kiÖm cña d©n c­. - NhËn tiÒn göi cña c¸c tæ chøc kinh tÕ. - Ph¸t hµnh giÊy tê cã gi¸. X¸c ®Þnh ®­îc tÇm quan träng cña nguån vèn huy ®éng NHNo & PTNT TP Yªn B¸i II ®· tró träng c¸c biÖn ph¸p nh»m t¨ng tr­ëng nguån vèn nh­: më réng m¹ng l­íi, t¹o mäi ®iÒu kiÖn cho kh¸ch hµng, linh ho¹t ®iÒu hµnh l·i suÊt trong ph¹m vi cho phÐp… Nhê ®ã mµ c«ng t¸c huy ®éng vèn trong nh÷ng n¨m qua cña Chi nh¸nh ®· ®¹t ®­îc thµnh tÝch rÊt ®¸ng khÝch lÖ. Tæng nguån vèn huy ®éng t¨ng ®Òu qua c¸c n¨m vµ kh¸ æn ®Þnh. N¨m 2004 tæng nguån vèn huy ®éng ®¹t 137.119 triÖu t¨ng 6.093 triÖu t­¬ng ®­¬ng víi 4,7%. N¨m 2005 huy ®éng ®­îc 164.151triÖu t¨ng 27.032 triÖu t­¬ng ®­¬ng víi 19,7%. Sù t¨ng lªn cña nguån vèn huy ®éng phï hîp víi sù t¨ng lªn cña tæng nguån. Do ®ã tû träng cña nã trong tæng nguån vèn lµ t­¬ng ®èi æn ®Þnh. N¨m 2004 nguån vèn huy ®éng chiÕm 65,1% so víi tæng nguån. N¨m 2005 nguån vèn huy ®éng chiÕm 65,4% so víi tæng nguån. Nhê duy tr× ®­îc tû träng cao cña nguån vèn huy ®éng so víi tæng nguån vèn gióp cho Chi nh¸nh NHNo & PTNT TP Yªn B¸i II lu«n chñ ®éng trong c«ng t¸c sö dông vèn, ®¸p øng ®­îc tèt nhÊt nhu cÇu nguån vèn cña kh¸ch hµng vµ t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng. §Ó ®¸nh gi¸ mét c¸ch chÝnh x¸c vÒ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh huy ®éng vèn cña NH, chóng ta sÏ xem xÐt c¬ cÊu nguån vèn huy ®éng. B¶ng 5: KÕt cÊu nguån vèn huy ®éng theolo¹i h×nh huy ®éng §¬n vÞ: TriÖu ®ång ChØ tiªu N¨m 2003 Tû träng (%) N¨m 2004 Tû träng (%) N¨m 2005 Tû träng(%) 1. TiÒn göi tiÕt kiÖm 51.235 39 60.081 44 85.523 52 2. TG cña c¸c TCKT Trong ®ã kho b¹c 59.839 32.455 47 54 52.761 45.211 38 86 70.040 38.264 43 55 3. Ph¸t hµnh GTCG 18.952 14 24.277 18 8.588 5 Tæng 131.026 100 137.119 100 164.151 100 (Nguån sè liÖu:Phßng KÕTo¸n) Qua b¶ng trªn cho thÊy. C¬ cÊu nguån vèn huy ®éng cña NHNo & PTNT TP Yªn B¸i II bao gåm: tiÒn göi cña c¸c tæ chøc kinh tÕ, tiÒn göi tiÕt kiÖm vµ ph¸t hµnh kú phiÕu. Trong ®ã tiÒn göi tiÕt kiÖm chiÕm tû träng lín nhÊt trong tæng nguån vèn huy ®éng. §©y lµ nguån vèn cã tÝnh æn ®Þnh cao, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho Ng©n hµng trong qu¸ tr×nh sö dông tiÒn göi cña c¸c tæ chøc kinh tÕ lu«n chiÕm mét vÞ trÝ quan träng trong tæng nguån vèn huy ®éng. V× ®©y lµ nguån vèn huy ®éng cã chi phÝ thÊp nhÊt, t¹o ®iÒu kiÖn cho Ng©n hµng t¨ng søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng, t¨ng ®­îc tû träng nguån nµy nghÜa lµ Ng©n hµng ®· th¾ng trong kinh doanh kh«ng chØ trong ho¹t ®éng tÝn dông mµ cßn trong c«ng t¸c dÞch vô Ng©n hµng. Nguån vèn do ph¸t hµnh kú phiÕu cña Ng©n hµng NHNo &PTNT TP Yªn B¸i II chiÕm mét tû träng ._.