Một số giải pháp nhằm mở rộng thị trường xuất khẩu và thúc đẩy hoạt động xuất khẩu của Tổng Công ty Rau quả Việt Nam
Tài liệu Một số giải pháp nhằm mở rộng thị trường xuất khẩu và thúc đẩy hoạt động xuất khẩu của Tổng Công ty Rau quả Việt Nam: ... Ebook Một số giải pháp nhằm mở rộng thị trường xuất khẩu và thúc đẩy hoạt động xuất khẩu của Tổng Công ty Rau quả Việt Nam
Tóm tắt tài liệu Một số giải pháp nhằm mở rộng thị trường xuất khẩu và thúc đẩy hoạt động xuất khẩu của Tổng Công ty Rau quả Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Trêng ®¹i häc ngo¹i th¬ng
Khoa kinh tÕ ngo¹i th¬ng
LuËn v¨n tèt nghiÖp
§Ò tµi:
mét sè gi¶i ph¸p nh»m më réng thÞ trêng xuÊt khÈu vµ thóc ®Èy ho¹t ®éng xuÊt kHÈu cña tæng c«ng ty rau qu¶ viÖt nam.
Gi¸o viªn híng dÉn: Th¹c sü NguyÔn Thanh B×nh
Sinh viªn thùc hiÖn : NguyÔn Quèc Vinh
Khoa : Kinh tÕ Ngo¹i th¬ng
Líp : A2 CN8
Hµ NéI, 5 - 2003
Lêi nãi ®Çu.
Níc ta lµ mét níc khÝ hËu nhiÖt ®íi giã mïa, thuËn lîi cho sù ph¸t triÓn phong phó ®a d¹ng cña nhiÒu lo¹i thùc vËt, ®Æc biÖt lµ nh÷ng loµi rau qu¶ nhiÖt ®íi. Ngay tõ ngµy xa «ng cha ta ®· khai th¸c chóng vµ sö dông nh mét nguån thùc phÈm vµ lµ nh÷ng vÞ thuèc h÷u dông ®Ó ch÷a trÞ c¸c chøng bÖnh, nhiÒu lo¹i rau qu¶ ®· trë thµnh nh÷ng ®Æc s¶n ®éc ®¸o cña ®Êt ViÖt.
Còng nh bao vËt phÈm kh¸c, mÆt hµng rau qu¶ ®· trë thµnh mét mÆt hµng thùc phÈm thiÕt yÕu , cã nhu cÇu v¬n réng ra kh«ng chØ thÞ trêng trong níc mµ c¶ thÞ trêng níc ngoµi.
Níc ta ®ang trªn con ®êng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ x©y dùng mét nÒn kinh tÕ më, hiÖn ®¹i, Ngo¹i th¬ng trë thµnh mét nh©n tè thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña ngµnh n«ng nghiÖp vµ trë thµnh bé phËn cña nh©n tè nµy. Thùc tÕ cho thÊy, c¸c mÆt mÆt hµng vµ c¸c s¶n phÈm chÕ biÕn tõ rau qu¶ nãi riªng vµ c¸c s¶n phÈm n«ng nghiÖp nãi chung ®èi víi c¸c níc ®ang ph¸t triÓn lµ nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu mang tÝnh chiÕn lîc thu ngo¹i tÖ cho ®Êt níc. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng ho¸ nãi chung còng nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu mÆt hµng rau qu¶ nãi riªng phøc t¹p h¬n rÊt nhiÒu so víi viÖc b¸n s¶n phÈm trªn thÞ trêng néi ®Þa, nhÊt lµ khi cã nhiÒu doanh nghiÖp xuÊt khÈu cïng mét lo¹i hµng ho¸ sÏ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng c¹nh tranh vÒ tiªu thô s¶n phÈm trªn thÞ trêng (néi) ThÕ giíi.
§Ó cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn, bÊt kú mét doanh nghiÖp kinh doanh Quèc tÕ nµo còng ®Òu ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p nh»m duy tr× vµ ph¸t triÓn thÞ trêng xuÊt khÈu cña m×nh. §ã lµ yªu cÇu tÊt yÕu vµ c¬ b¶n nhÊt cña kinh doanh hiÖn ®¹i. Song ®Ó cã ®îc mét chiÕn lîc ph¸t triÓn thÞ trêng xuÊt khÈu phï hîp víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh, doanh nghiÖp cÇn ph¶i dùa vµo tiÒm lùc cña chÝnh b¶n th©n m×nh, xu híng vËn ®éng cña x· héi mµ ®a ra nh÷ng biÖn ph¸p h÷u hiÖu nh»m ph¸t triÓn thÞ trêng xuÊt khÈu. §©y chÝnh lµ vÊn ®Ò mµ Tæng c«ng ty Rau qu¶ ViÖt Nam dµnh nhiÒu mèi quan t©m nhÊt trong chiÕn lîc ph¸t triÓn cña Tæng c«ng ty, t×m ra nh÷ng thÞ trêng míi, x©m nhËp cñng cè vµ duy tr× nh÷ng thÞ trêng truyÒn thèng.
XuÊt ph¸t tõ t×nh h×nh thùc tÕ trªn, sau nh÷ng n¨m trau dåi kiÕn thøc vµ lý luËn trong trêng §¹i häc Ngo¹i Th¬ng, qua thêi gian thùc tËp t¹i Tæng c«ng ty Rau qu¶ ViÖt Nam, ®îc sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña c¸c thÇy, c« gi¸o, c¸c c¸n bé c«ng nh©n viªn cña Tæng c«ng ty, ®Æc biÖt lµ díi sù híng dÉn cña c« gi¸o, Th¹c Sü NguyÔn Thanh B×nh, em ®· chän ®Ò tµi: "Mét sè gi¶i ph¸p nh»m më réng thÞ trêng xuÊt khÈu vµ thóc ®Èy ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña Tæng c«ng ty Rau qu¶ ViÖt Nam".
B»ng ph¬ng ph¸p duy vËt biÖn chøng, luËn v¨n nh»m ®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t nh÷ng vÊn ®Ò thÞ trêng xuÊt khÈu, x¸c ®Þnh ph¬ng híng môc tiªu trong thêi gian tíi, ®ång thêi kiÕn nghÞ nh÷ng biÖn ph¸p, chÝnh s¸ch nh»m ph¸t triÓn thÞ trêng xuÊt khÈu hµng rau qu¶ cña Tæng c«ng ty trong nh÷ng n¨m tíi.
KÕt cÊu cña luËn v¨n, ngoµi phÇn më ®Çu, kÕt luËn, luËn v¨n chia lµm 3 phÇn:
Ch¬ng I: §«i nÐt kh¸i qu¸t vÒ Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam.
Ch¬ng II: Ph©n tÝch thùc tr¹ng thÞ trêng vµ ph¸t triÓn thÞ trêng xuÊt khÈu rau qu¶ cña Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam.
Ch¬ng III: Mét sè biÖn ph¸p vµ kiÕn nghÞ nh»m ph¸t triÓn thÞ trêng xuÊt khÈu rau qu¶ cña Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam.
Sau ®©y lµ phÇn néi dung chi tiÕt.
Ch¬ng I
§¤I NÐt kh¸i qu¸t vÒ Tæng c«ng ty rau qu¶
ViÖt Nam
I. LÞch sö ra ®êi vµ ph¸t triÓn
1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn.
1.1 Qu¸ tr×nh h×nh thµnh
Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam (VEGETEXCO) ra ®êi ngµy 11 th¸ng 2 n¨m 1988 theo QuyÕt ®Þnh sè 63NN-TCCB/Q§ cña Bé C«ng nghiÖp vµ N«ng nghiÖp thùc phÈm, nay lµ Bé N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn N«ng th«n trªn c¬ së hîp nhÊt c¸c ®¬n vÞ cã quan hÖ s¶n xuÊt chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu rau qu¶ cña ba bé: N«ng nghiÖp, C«ng nghiÖp thùc phÈm vµ Ngo¹i th¬ng, ®ã lµ c¸c ®¬n vÞ: Liªn hiÖp c¸c xÝ nghiÖp c«ng nghiÖp Phñ Qu×, Tæng c«ng ty rau qu¶ Trung ¬ng vµ Tæng c«ng ty xuÊt nhËp rau qu¶. §©y lµ sù kiÖn quan träng ®¸nh dÊu mét chÆng ®êng th¨ng trÇm cña ngµnh rau qu¶, trªn ®êng v¬n tíi kh¼ng ®Þnh m×nh víi t c¸ch lµ mét chuyªn ngµnh kinh tÕ kü thuËt, cã vÞ trÝ quan träng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n.
Tríc ngµy thµnh lËp VEGETEXCO ngµnh rau qu¶ ®îc ph©n lµm 3 khèi: Khèi s¶n xuÊt rau qu¶ (Tæng c«ng ty rau qu¶ TW - Bé N«ng nghiÖp qu¶n lý), khèi xuÊt nhËp khÈu (Do c¸c C«ng ty xuÊt nhËp khÈu rau thuéc Bé Ngo¹i th¬ng ®¶m nhiÖm) vµ khèi chÕ biÕn rau qu¶ (Liªn hiÖp c¸c xÝ nghiÖp c«ng nghiÖp Phñ Qu×, do Liªn hiÖp c¸c xÝ nghiÖp ®å hép - Bé C«ng nghiÖp thùc phÈm qu¶n lý).
§iÓm næi bËt cña ngµnh rau qu¶ thêi kú nµy lµ: G¾n liÒn víi c¬ chÕ bao cÊp, cã thÞ trêng æn ®Þnh vµ qu¸ møc thêi gian ho¹t ®éng trong hoµn c¶nh ®Êt níc cã chiÕn tranh. Song ®©y lµ thêi kú cã ý nghÜa rÊt quan träng trong viÖc t¹o lËp cho ngµnh mét c¬ së vËt chÊt kü thuËt cïng ®éi ngò c¸c chuyªn gia, c¸c c¸n bé kü thuËt vµ l·nh ®¹o lµm nßng cèt cho ngµnh trong giai ®o¹n hiÖn nay. Nh×n kh¸i qu¸t, s¶n phÈm xuÊt khÈu cña ngµnh trong giai ®o¹n nµy cã lóc t¨ng, lóc gi¶m.
KÓ tõ n¨m 1986 tíi tríc lóc thµnh lËp Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam nÒn kinh tÕ níc ta chuyÓn tõ c¬ chÕ tËp trung bao cÊp sang c¬ chÕ thÞ trêng, ®ång thêi chÞu t¸c ®éng do nh÷ng biÕn ®éng vÒ t×nh h×nh chÝnh trÞ - kinh tÕ - x· héi cña c¸c níc X· héi Chñ nghÜa §«ng ¢u. Ngµnh rau qu¶ ®· l©m vµo t×nh tr¹ng hÕt søc khã kh¨n, hÇu hÕt c¸c chØ tiªu giao hµng sang Liªn X« (Cò). Mét thÞ trêng æn ®Þnh vµ lín nhÊt trong nh÷ng n¨m tríc ®©y, ®Òu kh«ng thùc hiÖn ®Çy ®ñ. Khã kh¨n nµy do nhiÒu nguyªn nh©n trong ®ã næi lªn vÊn ®Ò kÕt cÊu tæ chøc cña ngµnh cha phï hîp. Ngµnh bÞ chia c¾t thµnh 3 khèi ®éc lËp do 3 Bé qu¶n lý. §iÒu ®ã võa kh«ng phï hîp logic ph¸t triÓn cña ngµnh víi tÝnh chÊt lµ mét chuyªn ngµnh kinh tÕ kü thuËt, võa h¹n chÕ kh¶ n¨ng thÝch øng cña ngµnh tríc nh÷ng ®ßi hái ®a d¹ng, kh¾t khe cña c¬ chÕ thÞ trêng. Sù bÊt hîp lý Êy thÓ hiÖn trªn c¸c khÝa c¹nh sau:
- C¶ 3 khèi s¶n xuÊt, chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu ®Òu nh»m vµo mét s¶n phÈm chung lµ rau qu¶, v× thÕ quan hÖ gi÷a 3 khèi nµy lµ quan hÖ trong mét chØnh thÓ, võa hÕt søc g¾n bã, võa phèi hîp nhÞp nhµng th× míi cã kh¶ n¨ng mang l¹i hiÖu qu¶ cao. Bëi vËy, viÖc t¸ch chØnh thÓ nµy thµnh 3 khèi ®éc lËp trªn thùc tÕ ®· h¹n chÕ rÊt nhiÒu kh¶ n¨ng phèi hîp hç trî thÝch øng cña c¶ 3 khu vùc. MÆt kh¸c cßn lµm cho c¸c bé phËn nµy cã khi m©u thuÉn, c¹nh tranh lÉn nhau, g©y ¶nh hëng xÊu chung tíi lîi Ých cña toµn ngµnh.
- §Ó thu hót vèn ®Çu t nh»m ph¸t triÓn ngµnh rau qu¶ nÕu duy tr× hiÖn tr¹ng cò cña ngµnh th× rÊt khã t¹o ®îc sù hÊp dÉn víi níc ngoµi bëi hä ph¶i lµm viÖc víi 3 ®èi t¸c. Ngîc l¹i. nÕu chØ lµm viÖc ®Çu t cho khèi s¶n xuÊt rau qu¶ th× hä ng¹i, bëi xa nay ®Çu t vµo n«ng nghiÖp lµ mét viÖc lµm rÊt m¹o hiÓm.
- Trong c¶ 3 khu vùc, s¶n xuÊt rau qu¶ gi÷ vai trß nÒn t¶ng. Song trªn thùc tÕ, khu vùc nµy thêng ph¶i g¸nh nhiÒu thua thiÖt, rñi ro nhÊt do ¶nh hëng cña thêi tiÕt, do ®Æc thï cña s¶n phÈm rau qu¶ lµ lo¹i thu ho¹ch theo thêi vô, khã b¶o qu¶n. Bëi vËy, ®Ó t¨ng khèi lîng, chñng lo¹i hµng rau qu¶ xuÊt khÈu cÇn thiÕt ph¶i cã chÝnh s¸ch ®Çu t, hç trî vÒ mÆt tµi chÝnh còng nh thu mua kÞp thêi vÒ khu vùc nµy. Nhng nÕu ngµnh bÞ chia c¾t th× khã thùc hiÖn.
- NhËn thøc ®îc nh÷ng bÊt hîp lý trªn vµ ®Ó më ra nh÷ng kh¶ n¨ng ®Ó ngµnh rau qu¶ thùc sù trë thµnh mét chuyªn ngµnh kinh tÕ kü thuËt, ®ñ kh¶ n¨ng thÝch øng víi c¬ chÕ thÞ trêng, ph¸t huy ®îc tiÒm n¨ng vÒ rau qu¶ nhiÖt ®íi cña ®Êt níc, th¸ng 2/1988, ChÝnh phñ ®· quyÕt ®Þnh hîp nhÊt 3 khèi trªn vÒ 1 ®Çu mèi, ®ã lµ Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam.
1.2. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn:
1.2.1 Giai ®o¹n: 1988 - 1990:
Lµ thêi kú ho¹t ®éng theo c¬ chÕ bao cÊp, s¶n xuÊt kinh doanh cña Tæng c«ng ty n»m trong quü ®¹o cña ch¬ng tr×nh hîp t¸c rau qu¶ ViÖt X« ( 1986 - 1990). Do vËy kinh ng¹ch XNK cña Tæng c«ng ty chiÕm tû träng lín. Ch¼ng h¹n nh xuÊt nhËp khÈu rau qu¶ t¬i vµ chÕ biÕn sang thÞ trêng Liªn X« chiÕm 97,7% kim ng¹ch XNK vµ ngîc l¹i 26,52% sè vËt t thêi kú nµy ®îc nhËp tõ Liªn X« ®Ó phôc vô ch¬ng tr×nh hîp t¸c ViÖt X«. VÒ n«ng nghiÖp th× diÖn tÝch gieo trång hµng n¨m bÞ gi¶m dÇn nªn n¨ng suÊt vÒ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp kh«ng cao mçi n¨m gi¸ trÞ tæng s¶n lîng t¨ng 10% nhng chñ yÕu do t¨ng: cam (16276 tÊn), døa (57.774 tÊn), chÌ bóp kh« (1218 tÊn). Cßn khèi lîng s¶n xuÊt c«ng nghiÖp ®¹t tíi 84.790 tÊn. b×nh qu©n mçi n¨m s¶n xuÊt ®îc 28260 tÊn, n¨m cao nhÊt ®¹t 30100 tÊn.
1.2.2 Giai ®o¹n 1990 - 1995
§©y lµ thêi kú c¶ níc bíc vµo ho¹t ®éng theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc. MÆc dï ch¬ng tr×nh hîp t¸c ViÖt X« kh«ng cßn n÷a nhng Tæng c«ng ty vÉn cè g¾ng duy tr× s¶n xuÊt ®Ó tiÕp tôc ph¸t triÓn. Nhng do ¶nh hëng cña t×nh h×nh chung nªn tæng s¶n lîng cña Tæng c«ng ty gi¶m. Tuy vËy còng ph¶i thõa nhËn r»ng nhê cã sù thay ®æi trong ph¬ng híng ho¹t ®éng lµm cho Tæng c«ng ty ®· ®a nh÷ng vËt t thiÕt bÞ cÇn thiÕt chø kh«ng nhËp khÈu nh tríc kia.
VÒ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp; Thùc hiÖn chÝnh s¸ch kho¸n ruéng ®Êt ®Õn tõng hé gia ®×nh nªn diÖn tÝch gieo trång ®· ®îc t¨ng dÇn, b×nh qu©n t¨ng 3,5% mçi n¨m vµ gi¸ trÞ tæng s¶n lîng còng t¨ng t¬ng øng. Nhê ®ã c¸c nhµ m¸y còng ®îc cung cÊp nguån nguyªn liÖu ®Çy ®ñ.
VÒ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp: Do c¸c trang thiÕt bÞ cña nhµ m¸y l¹c hËu nªn chÊt lîng s¶n phÈm vµ mÉu m· cha phï hîp dÉn ®Õn cha ®ñ søc c¹nh tranh trªn thÞ trêng thÕ giíi. Nªn khèi lîng s¶n phÈm thêi kú nµy chØ ®¹t 61.712 tÊn, b×nh qu©n mçi n¨m 12.340 tÊn.
1.2.3 Giai ®o¹n 1996 -nay :
B¾t ®Çu tõ n¨m 1996 Tæng c«ng ty ho¹t ®éng víi m« h×nh míi theo quyÕt ®Þnh 90 CP. Trong giai ®o¹n nµy Tæng c«ng ty ®· x¸c ®Þnh ph¬ng híng ho¹t ®éng, tõng bíc æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn.
VÒ n«ng nghiÖp hÇu hÕt c¸c n«ng trêng ®· ®îc bµn giao vÒ ®Þa ph¬ng qu¶n lý, Tæng c«ng ty chØ cßn l¹i 4 n«ng trêng. ViÖc giao kho¸n vên c©y, ®Êt cña n«ng trêng cßn l¹i cho ngêi lao ®éng vÉn ®îc duy tr× vµ cñng cè, diÖn tÝch gieo trång vµ s¶n lîng thu ho¹ch hµng n¨m t¨ng 10 - 12%
VÒ c«ng nghiÖp; VÉn cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n, m¸y mãc thiÕt bÞ trong t×nh tr¹ng l¹c hËu cha ®îc ®æi míi, nguyªn liÖu cho s¶n xuÊt thiÕu do vïng tµi liÖu cha quy ho¹ch tËp trung, gi¸ nguyªn liÖu t¨ng gi¶m thÊt thêng, c¸c yÕu tè ®Çu vµo kh¸c ®Òu t¨ng gi¸ lµm gi¸ thµnh s¶n phÈm t¨ng. Ngoµi ra gi¸ c¸c s¶n phÈm t¬ng tù trªn thÞ trêng quèc tÕ tiÕp tôc gi¶m lµm cho khèi lîng s¶n phÈm c«ng ty ®¹t møc thÊp ( n¨m 1996 lµ 9470 tÊn, n¨m 1997 lµ 11321 tÊn).
VÒ ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu, do ¶nh hëng cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ cña c¸c níc trong khu vùc ®· g©y khã kh¨n cho ho¹t ®éng XNK, biÕn ®éng t¨ng tû gi¸ ®ång USD trong níc ®· lµm cho kh¶ n¨ng nhËp khÈu bÞ h¹n chÕ. Kim ng¹ch tr¶ nî Nga gi¶m dÇn ( n¨m 91-95 lµ 40,2%, n¨m 1997 lµ 17,4%). Tæng kim ng¹ch XNK thêi kú nµy b×nh qu©n mçi n¨m lµ 4,96 triÖu USD t¨ng 24% b×nh qu©n 10 n¨m ho¹t ®éng cña c«ng ty.
Tæng c«ng ty ®· ®Èy m¹nh ho¹t ®éng liªn doanh víi ®èi t¸c níc ngoµi. Tæng c«ng ty cã 3 liªn doanh míi vµ 2 dù ¸n Liªn hiÖp quèc tµi trî, 2 hîp ®ång hîp t¸c, lËp 7 dù ¸n kªu gäi vèn ®Çu t níc ngoµi.
2. C¬ cÊu tæ chøc vµ qu¶n lý.
M« h×nh c¬ cÊu tæ chøc cña Tæng c«ng ty Rau qu¶ ViÖt Nam:
Héi ®ång qu¶n trÞ
Tæng gi¸m ®èc
KÕ to¸n tµi chÝnh
Phã gi¸m ®èc I phô tr¸ch kinh doanh
Phßng kÕ to¸n tµi vô
Phßng kü thuËt c«ng nghÖ
Phã gi¸m ®èc II phô tr¸ch néi chÝnh
Hµnh chÝnh
Qu¶n trÞ s¶n xuÊt
Tæ chøc
Phã gi¸m ®èc III
Kiªm gi¸m ®èc c«ng ty XNK III
TP. HCM
Phßng kinh doanh: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7
C«ng ty XNL
1, 2, 3
Phßng xóc tiÕn th¬ng m¹i
X©y dùng c¬ b¶n
S¶n xuÊt t¹i nhµ m¸y n«ng
A. Héi ®ång qu¶n trÞ (5 ngêi)
Héi ®ång qu¶n trÞ gåm 5 thµnh viªn do Bé trëng Bé N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn N«ng th«n thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý, gi¸m s¸t mäi ho¹t ®éng cña Tæng c«ng ty, chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ sù ph¸t triÓn cña Tæng c«ng ty theo nhiÖm vô mµ Nhµ níc giao.
Thµnh phÇn: - Chñ tÞch
- Mét thµnh viªn kiªm Tæng gi¸m ®èc
- Mét thµnh viªn kiªm trëng ban kiÓm s¸t
- Hai chuyªn gia giái vÒ lÜnh vùc ho¹t ®éng cña Tæng c«ng ty.
Héi ®ång qu¶n trÞ C«ng ty lµm viÖc theo chÕ ®é tËp thÓ, häp thêng kú hµng Quý, ngoµi ra cã thÓ cã nh÷ng cuéc häp bÊt thêng ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò cÊp b¸ch cña Tæng c«ng ty. NhiÖm kú cña Héi ®ång qu¶n trÞ lµ 5 n¨m.
B. Bé m¸y ®iÒuhµnh
Bé m¸y ®iÒuhµnh gåm cã: - Tæng gi¸m ®èc
- Gióp viÖc cho Tæng gi¸m ®èc
- Hai Phã Tæng gi¸m ®èc
- Khèi v¨n phßng Tæng c«ng ty
B.1. Tæng Gi¸m ®èc
Tæng Gi¸m ®èc lµ ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm tríc Héi ®ång qu¶n trÞ vµ Bé N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn N«ng th«n vÒ ®iÒu hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, qu¶n lý toµn bé con ngêi, ph¬ng tiÖn, tµi s¶n vµ ®iÒu hµnh c¸c ho¹t ®éng cña Tæng c«ng ty. Tham gia lËp kÕ ho¹ch vµ triÓn khai kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh. §¹i diÖn cho Tæng c«ng ty ký kÕt c¸c hîp ®ång. Cã quyÒn huy ®éng, ®iÒu chØnh, ®iÒu ®éng vèn vµ c¸c tµi s¶n cña ®¬n vÞ thµnh viªn.
Lµ ngêi ®¹i diÖn cao nhÊt cho quyÒn lîi vµ nghÜa vô cña c¸n bé, c«ng nh©n viªn trong Tæng c«ng ty. Cã quyÒn quyÕt ®Þnh vµ tuyÓn dông lao ®éng, xö lý kû luËt, sa th¶i lao ®éng trong Tæng c«ng ty khi vi ph¹m kû luËt.
B.2. Phã Tæng gi¸m ®èc (2 ngêi)
Phã Tæng gi¸m ®èc lµ ngêi gióp Tæng Gi¸m ®èc ®iÒu hµnh mét hoÆc mét sè lÜnh vùc ho¹t ®éng cña Tæng c«ng ty theo sù ph©n c«ng cña Tæng Gi¸m ®èc vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tríc Tæng Gi¸m ®èc vµ ph¸p luËt vÒ nhiÖm vô ®îc Tæng Gi¸m ®èc ph©n c«ng thùc hiÖn.
Phã Tæng gi¸m ®èc cã tr¸ch nhiÖm thêng xuyªn tham mu, bµn b¹c cho Tæng Gi¸m ®èc vÒ c«ng t¸c tæ chøc, tµi chÝnh, s¶n xuÊt kinh doanh... t¹o ®iÒu kiÖn cho Tæng Gi¸m ®èc n¾m b¾t, ®iÒu chØnh kÕ ho¹ch vµ triÓn khai kÕ ho¹ch xuèng c¸c bé phËn.
B.3. Phßng Tæ chøc c¬ b¶n (4 ngêi)
Cã chøc n¨ng gióp viÖc, tham mu cho Tæng Gi¸m ®èc thùc hiÖn c«ng t¸c tæ chøc nh©n sù, c«ng t¸c thi ®ua, khen thëng, kû luËt... trong Tæng c«ng ty, phô tr¸ch c«ng t¸c ®êi sèng cña c¸n bé Tæng c«ng ty, quan hÖ ®èi ngo¹i, qu¶n lý chÕ ®é tiÒn l¬ng, tiÒn thëng, an toµn lao ®éng vµ chÕ ®é b¶o hiÓm x· héi theo chÕ ®é, chÝnh s¸ch cña Nhµ níc, qu¶n lý chÆt chÏ sè lîng, chÊt lîng c¸n bé c«ng nh©n viªn, hå s¬ lý lÞch c¸on bé, c«ng nh©n viªn, bè trÝ s¾p xÕp c¸c vÞ trÝ c«ng t¸c phï hîp víi tr×nh ®é n¨ng lùc cña ngêi lao ®éng.
B.4. Phßng Kinh tÕ tµi chÝnh (12 ngêi)
Cã nhiÖm vô lËp kÕ ho¹ch thu chi tµi chÝnh hµng n¨m dùa trªn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh cña Tæng c«ng ty. Theo dâi tµi s¶n cè ®Þnh vµ t×nh h×nh sö dông tµi s¶n cè ®Þnh cña Tæng c«ng ty. Phèi hîp víi Phßng s¶n xuÊt kinh doanh ®iÒu chØnh kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh cho phï hîp víi t×nh h×nh thùc tr¹ng.
Qu¶n lý c¸c nguån vèn, ho¹ch to¸n thu chi tµi chÝnh, thùc hiÖn tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, tham mu cho Tæng Gi¸m ®èc sö dông c¸c lo¹i nguån vèn ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh, ®ång thêi kiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh, lµm c«ng t¸c chi l¬ng vµ c¸c chÕ ®é lao ®éng kh¸c cho c¸n bé nh©n viªn trong V¨n phßng Tæng c«ng ty, thanh quyÕt to¸n thu chi tµi chÝnh kÞp thêi, thùc hiÖn chÕ ®é b¸o c¸o tµi chÝnh gióp cho Ban gi¸m ®èc ®iÒu hµnh cã l·i.
B.5. Phßng qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh.
Lµ Phßng tham mu cho Ban gi¸m ®èc trong viÖc x©y dùng kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh cña toµn Tæng c«ng ty, ®«n ®èc gi¸m s¸t viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch ®· ®îc phª duyÖt, tõ ®ã rót ra nh÷ng thuËn lîi, khã kh¨n ®Ó tr×nh lªn Ban gi¸m ®èc, lµm nhiÖm vô lËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh hµng n¨m trªn c¬ së ®ã x©y dùng c¸c chØ tiªu cho tõng bé phËn s¶n xuÊt kinh doanh. Phèi hîp víi c¸c phßng ban, c¸c ®¬n vÞ trùc tiÕp s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó tæng hîp hoµn thiÖn kÕ ho¹ch tr×nh cÊp trªn phª duyÖt. Nghiªn cøu m«i trêng kinh doanh ®Ó kÞp thêi ®iÒu chØnh kÕ ho¹ch, theo dâi thùc hiÖn kÕ ho¹ch cña c¸c bé phËn s¶n xuÊt kinh doanh vµ lËp b¸o c¸o t×nh h×nh thùc hiÖn s¶n xuÊt kinh doanh cña Tæng c«ng ty.
B.6. Phßng V¨n phßng
Cã chøc n¨ng gióp viÖc cho Tæng Gi¸m ®èc nh qu¶n lý tµi s¶n vµ c¸c thiÕt bÞ v¨n phßng cña V¨n phßng Tæng c«ng ty. Lµm c«ng t¸c t¹p vô, v¨n th, b¶o vÖ nhµ xëng, ®Êt ®ai, vÖ sinh c«ng nghiÖp, ®iÒu tiÕt cung øng vËt t, xe cé. Thùc hiÖn c«ng t¸c tæ chøc, thi ®ua, héi häp, quan hÖ ®èi ngo¹i...
B.7. Khèi Phßng xuÊt nhËp khÈu vµ kinh doanh
Cïng víi c¸c C«ng ty xuÊt nhËp khÈu, c¸c Phßng xuÊt nhËp khÈu vµ kinh doanh chÞu tr¸ch nhiÖm kinh doanh xuÊt nhËp khÈu c¸c mÆt hµng ®îc Bé N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn N«ng th«n cho phÐp, x©y dùng c¸c ph¬ng ¸n kinh doanh - xuÊt nhËp khÈu tr×nh cÊp trªn phª duyÖt, thêng xuyªn theo dâi n¾m b¾t c¸c th«ng tin kinh tÕ trong níc; nghiªn cøu thùc hiÖn kinh doanh xuÊt nhËp khÈu ®¹t hiÖu qu¶ cao, quan hÖ tèt víi kh¸ch hµng, ®¶m b¶o uy tÝn cho Tæng c«ng ty, thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c nghiÖp vô kinh doanh xuÊt nhËp khÈu, ®Æc biÖt chó träng kh©u thanh to¸n quèc tÕ.
C¸c phßng b×nh ®¼ng trong viÖc thùc hiÖn nhiÖm vô ®îc giao, cã nhiÖm vô phèi hîp, hîp t¸c víi nhau ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng viÖc cã liªn quan. Khi kh«ng thèng nhÊt ý kiÕn th× kÞp thêi tr×nh víi l·nh ®¹o phô tr¸ch c«ng viÖc ®ã ®Ó gi¶i quyÕt, kh«ng ®îc g©y c¶n trë vµ chËm trÔ c«ng viÖc khi cÇn thiÕt. §èi víi viÖc cã liªn quan ®Õn nhiÒu phßng, Tæng Gi¸m ®èc chØ ®Þnh phßng chñ tr×, c¸c phßng kh¸c cã tr¸ch nhiÖm phèi hîp gi¶i quyÕt.
C¸c phßng kinh doanh ®îc ph©n ®Þnh thÞ trêng nh sau:
- Phßng xuÊt nhËp khÈu I: Ch©u ¸ trõ T©y ¸, c¸c níc Ch©u ¸ thuéc Liªn X« (cò), óc, cöa khÈu L¹ng S¬n.
- Phßng xuÊt nhËp khÈu II: Liªn X« (cò), §«ng ¢u
- Phßng xuÊt nhËp khÈu III: Ch©u Mü, Phi, ¢u (trõ §«ng ¢u), T©y ¸
- Phßng kinh doanh tæng hîp: ThÞ trêng néi ®Þa, cöa khÈu Mãng C¸i.
- Phßng kinh doanh dÞch vô tæng hîp: TÊt c¶ c¸c thÞ trêng, cöa khÈu Lµo Cai.
ViÖc ph©n ®Þnh c¸c thÞ trêng chØ mang tÝnh t¬ng ®èi, c¸c Phßng khi cã kh¸ch hµng ë thÞ trêng kh¸c th× cã thÓ lµm trùc tiÕp nhng kh«ng ®îc chång chÐo, c¹nh tranh lÉn nhau.
3. Nh©n sù vµ chiÕn lîc ph¸t triÓn nh©n sù.
Tõ khi thµnh lËp, tæng sè lao ®éng cña Tæng c«ng ty lµ 37463 ngêi, ®Õn n¨m 2002 chØ cßn 5855 ngêi, nh vËy ®· gi¶m ®i 31608 ngêi (kho¶ng 84,37%) do nhiÒu nguyªn nh©n:
- Gi¶m do thùc hiÖn quyÕt ®Þnh 176: 111
7.985 ngêi
- Do chuyÓn 30 ®¬n vÞ vÒ ®Þa ph¬ng:
11.232 ngêi
- Do hu trÝ th«i viÖc vµ do nguyªn nh©n kh¸c:
12.391 ngêi
B¶ng 1: T×nh h×nh c¬ cÊu lùc lîng lao ®éng hiÖn nay
STT
ChØ tiªu
§¬n vÞ
N¨m 2000
N¨m
I
Tæng lao ®éng
- N«ng nghiÖp
- C«ng nghiÖp
- Khèi c«ng nghiÖp
- Khèi th¬ng m¹i
- Khèi liªn doanh
- V¨n phßng Tæng c«ng ty
Ngêi
%
---
---
---
---
---
5855
31
37
8
16
6
2
6865
22
51
7
13
5,2
1,8
II
Chia theo giíi tÝnh
- Lao ®éng nam
- Lao ®éng n÷
---
---
---
41,5
58,5
42
58
III
Chia theo ®é tuæi
- Díi 30 tuæi
- Tõ 31 tuæi ®Õn 45 tuæi
- Trªn 45 tuæi
---
---
---
---
12
58
30
14
57,5
28,5
IV
Chia theo tr×nh ®é
- Trªn ®¹i häc
- §¹i häc
- Trung häc - Cao ®¼ng
- Lao ®éng phæ th«ng
---
---
---
---
---
0,4
14
7,6
78
0,4
14,6
10
75
4. kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña c«ng ty.
N¨m 1988 tæng sè vèn lµ 49,043 tû VN§
N¨m 1991 tæng sè vèn lµ 109,6 tû VN§
N¨m 2000 tæng sè vèn lµ 163,6 tû VN§
N¨m 2002, t×nh h×nh tµi chÝnh cña c«ng ty nh sau:
B¶ng 2 : B¶ng c©n ®èi tµi s¶n cña Tæng c«ng ty n¨m 2002
§¬n vÞ tÝnh: tû VN§
Tµi s¶n
Nguån vèn
Vèn lu ®éng
Vèn cè ®Þnh
Tµi s¶n cè ®Þnh
Vèn XDCB
Vèn liªn doanh
27,2
136,2
93,6
13,3
29,3
Ng©n s¸ch
Vèn tù bæ sung
Vèn vay
71,4
48,6
43,6
Tæng tµi s¶n
163,6
Tæng nguån vèn
163,6
Vèn kinh doanh: 163,6
Doanh thu: 532,2
Lîi nhuËn: 2,72
B¶ng 3: Tû sè tµi chÝnh cña Tæng c«ng ty
STT
ChØ tiªu
§¬n vÞ
Gi¸ trÞ
1
Kh¶ n¨ng thanh to¸n
- Kh¶ n¨ng thanh to¸n hiÖn hµnh
%
63
2
Tû sè vÒ vèn
- HiÖu suÊt sö dông tµi s¶n cè ®Þnh
LÇn
5,7
- Vßng quay toµn bé vèn
Vßng
3,3
3
Tû sè vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n
- Nî ph¶i tr¶ trªn tæng tµi s¶n
%
27
- Tû träng vèn bæ sung
%
30
- Tû träng vèn lu ®éng
%
17
4
Tû sè vÒ kh¶ n¨ng sinh lêi
%
- Doanh lîi tiªu thô s¶n phÈm
%
0.5
- Doanh lîi vèn tù cã
%
5.7
- Tû suÊt thu håi vèn ®Çu t
%
1.7
Tæng tµi s¶n t¬ng ®èi thÊp (163,6 tû VN§, trung b×nh mçi ®¬n vÞ thµnh viªn chØ cã 5,5 tû) chñ yÕu lµ tµi s¶n cè ®Þnh ( chiÕm 83%), trong khi ®ã phÇn lín tµi s¶n cè ®Þnh (m¸y mãc thiÕt bÞ) ®· l¹c hËu rÊt khã ph¸t huy tÝnh chñ ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña tæng c«ng ty.
- Kh¶ n¨ng thanh to¸n hiÖn hµnh cña Tæng c«ng ty lµ rÊt thÊp (63%) trong khi tû sè nî trªn tæng tµi s¶n nhá (27%) thÓ hiÖn t×nh tr¹ng vèn lu ®éng lµ rÊt nhá. §©y lµ khã kh¨n rÊt lín ®èi víi Tæng c«ng ty. Do ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh mang tÝnh thêi vô, cÇn vèn lu ®éng rÊt lín ®Ó mua nguyªn liÖu tËp trung trong thêi gian ng¾n ( v× mua cña n«ng d©n kh«ng ®îc mua chÞu).
- Tû träng nguån vèn cña Tæng c«ng ty cha hîp lý, kh«ng tËp trung ph¸t triÓn m¹nh vµo kh©u tiªu thô s¶n phÈm nªn c«ng ty cha tËn dông hÕt vèn cã thÓ huy ®éng ®îc.
- HiÖu suÊt sö dông tµi s¶n cè ®Þnh vµ vßng quay toµn bé vèn cña Tæng c«ng ty t¬ng ®èi cao, nhng chØ tËp trung vµo mét vµi nhµ m¸y vµ c¸c ®¬n vÞ th¬ng m¹i. C¸c c«ng ty XNK ®· chñ ®éng më réng kinh doanh ra ngoµi s¶n phÈm cña Tæng c«ng ty (n¨m 99, 2000 s¶n phÈm cña Tæng c«ng ty chØ cßn chiÕm 52,2% kim ng¹ch XNK) ®©y lµ dÊu hiÖu ®¸ng lo ng¹i cho s¶n phÈm Tæng c«ng ty.
HiÖn nay tû sè vÒ kh¶ n¨ng sinh lêi thÊp, trong khi tû sè vÒ ho¹t ®éng kh¸ cao thÓ hiÖn t×nh tr¹ng ho¹t ®éng kÐm hiÖu qu¶. Trong thùc tÕ n¨m 2001 Tæng c«ng ty cã 7 doanh nghiÖp thua lç (chiÕm 28%), mét sè doanh nghiÖp cã doanh sè cao nhng chØ bï ®¾p cho chi phÝ, c¸c doanh nghiÖp cã l·i cao chñ yÕu lµ c¸c liªn doanh nhng phÇn hïn vèn cña ta thêng nhá (30%). Do t×nh h×nh nh vËy nªn viÖc ®Çu t ph¸t triÓn hoµn toµn phô thuéc vµo ng©n s¸ch Nhµ níc, kh«ng chñ ®éng ®îc trong kinh doanh.
NhËp khÈu trùc tiÕp rau, hoa qu¶, gièng rau qu¶, thùc phÈm, m¸y mãc, vËn t, thiÕt bÞ ph¬ng tiÖn vËn t¶i nguyªn vËt liÖu phôc vô cho c¸c ®¬n vÞ trong vµ ngoµi ngµnh.
* C¸c ®¬n vÞ thµnh viªn cña Tæng c«ng ty: Thùc hiÖn chøc n¨ng nghiªn cøu, s¶n xuÊt chÕ biÕn c¸c s¶n phÈm N«ng nghiÖp phôc vô cho nhu cÇu cña thÞ trêng trong vµ ngoµi níc.
C¸c nhµ m¸y s¶n xuÊt liªn doanh: Chñ yÕu chÕ biÕn c¸c lo¹i rau qu¶. hoa qu¶ t¬i, níc gi¶i kh¸t, ®å hép, c¸c lo¹i bao b× ®ãng gãi, liªn doanh liªn kÕt trong c¸c lÜnh vùc khoa häc, trång trät chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu.
C¸c n«ng trêng chñ yÕu lµ trång c©y l¬ng thùc thùc phÈm phôc vô trùc tiÕp cho xuÊt khÈu vµ cung cÊp nguån nguyªn liÖu cho c¸c nhµ m¸y gia c«ng chÕ biÕn.
ViÖn nghiªn cøu thùc hiÖn chøc n¨ng nghiªn cøu gièng rau qu¶ hoa mµu, nghiªn cøu c¸c lo¹i thuèc trõ s©u, x©y dùng quy tr×nh s¶n xuÊt rau s¹ch, nghiªn cøu n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm cña c«ng ty. Nghiªn cøu khoa häc kü thuËt tiªn tiÕn vµo s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vµ chÕ biÕn mét c¸ch cã hiÖu qu¶.
C¸c c«ng ty Th¬ng m¹i thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu:
M« h×nh 90 ®îc ¸p dông cho nÒn kinh tÕ thÞ trêng gãp phÇn nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh gi÷a c¸c c¬ së vµ c¸c phßng ban trùc thuéc Tæng c«ng ty.
M« h×nh nµy ph¸t huy ®îc tinh thÇn tr¸ch nhiÖm vµ tÝnh s¸ng t¹o cña ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn trong Tæng c«ng ty.
B¶ng 4: Sè lîng c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn qua c¸c thêi kú:
STT
§¬n vÞ
88-90
91-98
99-02
1
Khèi s¶n xuÊt n«ng nghiÖp
31
4
3
2
Khèi s¶n xuÊt c«ng nghiÖp
15
11
12
3
Khèi kinh doanh th¬ng m¹i
9
9
8
4
Khèi nghiªn cøu
4
1
1
5
BÖnh viÖn ®iÒu dìng
5
6
Khèi liªn doanh
2
5
7
Phßng ban Tæng c«ng ty
12
5
12
B¶ng 5: Gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu giai ®o¹n (1997 - 2002) cña Tæng c«ng ty Rau qu¶ ViÖt Nam
§¬n vÞ tÝnh: triÖu ®ång
N¨m
XuÊt khÈu
NhËp khÈu
1999
22,9
15,1
2000
21
19,4
2001
20,100
19
2002
22,4
20,610
II. kÕt qu¶ kinh doanh chung cña tæng c«ng ty.
C¸c C«ng ty xuÊt nhËp khÈu ®Òu rÊt chñ ®éng trong viÖc t×m kiÕm thÞ trêng, linh ho¹t trong kinh doanh, thùc hiÖn ®îc chñ tr¬ng l·nh ®¹o cña Tæng C«ng ty lµ: Trong c¬ chÕ thÞ trêng khi xuÊt khÈu gÆp khã kh¨n th× ®Èy m¹nh nhËp khÈu lÊy nhËp bï xuÊt sao cho ®¹t hiÖu qu¶. ChÝnh v× thÕ mµ trong thêi gian qua tÊt c¶ c¸c C«ng ty ®Òu d¹t møc t¨ng trëng kh¸, ®ãng gãp vµo thµnh tÝch chung cña Tæng C«ng ty nh b¶ng sau:
B¶ng 6: Kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c¸c ®¬n vÞ thêi kú 1999-2001.
§¬n vÞ
Kim ng¹ch xuÊt khÈu (RCN-USD)
Tû träng %
1999
2000
2001
1999
2000
2001
Cty XNK RQ1
3.082.665
5.791.858,8
6.649.054
15.63
15,22
16,44
946.516,89
Cty XNK RQ2
650.850,58
1.400.845
3,3
2,49
3,46
Cty XNK RQ3
7.825.985,2
14.675.277
13.703.774
39,68
38,55
33,94
Cty Vt xuÊt nhËp khÈu
2.950.522,6
8.430.554,3
11.634.165
14,96
22,54
28,76
Cty GN-XNK H¶i phßng
2.025.327
3,35
2.36
5
Cty SXDVXK rau qu¶
480.865
1,19
Cty TP-XK T©n B×nh
71.040
0,17
Vp.Tæng C«ng ty
3.072.803,6
5.552.800,9
4.464.452
15,58
14,59
11,03
(Nguån : B¸o c¸o tæng kÕt ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña tæng C«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam)
Tõ b¶ng 6 ta dÔ dµng nhËn thÊy r»ng kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu tham gia cña C«ng ty xuÊt nhËp khÈu rau qu¶ III vµo tæng kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu cña Tæng c«ng ty ®¹t gi¸ trÞ cao nhÊt lµ 36.205.036 USD chiÕm 31,6% thêi kú 1999-2001. ViÖc ®¹t ®îc thµnh tÝch trªn lµ do trong kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu cña C«ng ty XNK rau qu¶ III cã phÇn xuÊt khÈu uû th¸c cho xÝ nghiÖp s¶n xuÊt vµ dÞch vô xuÊt khÈu rau qu¶. Tuy nhiªn nÕu xÐt theo tõng n¨m th× kim ng¹ch XNK tham gia cña C«ng ty XNK rau qu¶ III lµ kh«ng æn ®Þnh, nÕu nh n¨m 2000 t¨ng 87,52% so víi n¨m 1999 th× ®Õn n¨m 2001 l¹i gi¶m 6,26% so víi n¨m 2000. Tû träng tham gia XNK cña C«ng ty XNK rau qu¶ III cµng gi¶m dÇn qua c¸c n¨m n¨m 1999 (39,68%), 2000 (38,55%), 2001 (33,94%). Nguyªn nh©n lµ do cuèi n¨m 2000 nhµ níc thay ®æi c¬ chÕ ®iÒu hµnh XNK më réng cho phÐp c¸c doanh nghiÖp trùc tiÕp XNK th× hai ®¬n vÞ míi lµ C«ng ty s¶n xuÊt dÞch vô xuÊt khÈu rau qu¶ vµ C«ng ty thùc phÈm xuÊt khÈu T©n B×nh ®· triÓn khai nhanh chãnh t×m kiÕm thÞ trêng XNK trùc tiÕp. ChÝnh v× thÕ mµ so víi n¨m 2000 vµ so víi kÕ ho¹ch bëi c¸c ®¬n vÞ trªn ®· kh«ng cßn uû th¸c xuÊt khÈu qua c«ng ty rau qu¶ III n÷a.
C«ng ty vËt t xuÊt nhËp khÈu còng ®ãng gãp phÇn lín vµo tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña Tæng c«ng ty trong giai ®o¹n nµy víi kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu tham gia ®¹t 23.015.241,6 USD ®øng thø 2 sau c«ng ty xuÊt nhËp khÈu rau qu¶ III chiÕm tû träng 20,09%. §©y còng lµ ®¬n vÞ cã møc t¨ng trëng cao nhÊt vµ ®Òu ®Æn trong 3 n¨m 1999, 2000, 2001 cô thÓ n¨m 2000 t¨ng 185,7% so víi n¨m 1999 vµ n¨m 2001 t¨ng 45,5% so víi kÕ ho¹ch n¨m 2001 vµ t¨ng 38% so víi thùc hiÖn n¨m 2000 gãp p¬hÇn xøng ®¸ng vµo thùc hiÖn kÕ ho¹ch cña Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt nam.
C«ng ty xuÊt nhËp khÈu rau qu¶ I còng gãp phÇn ®¸ng kÓ vµo kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu chung cña Tæng c«ng ty víi kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu lµ 15.523.577,8 USD ®øng thø 3 sau kim ng¹ch cña C«ng ty xuÊt nhËp khÈu rau qu¶ III vµ C«ng ty vËt t xuÊt nhËp khÈu chiÕm tû träng 13,55%. §iÒu ®¸ng nãi lµ kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu cña C«ng ty XNK rau qu¶ I ngµy cµng t¨ng qua c¸c n¨m. Cô thÓ, n¨m 2000 t¨ng 87,88% so víi n¨m 1999 vµ n¨m 2001t¨ng 14,8% so víi n¨m 2000.
V¨n phßng Tæng C«ng ty ®ãng gãp còng kh«ng nhá, ®¹t kim ng¹ch 13.090.056,5 USD chiÕm tû träng 11,43% ®øng thø 4 sau 3 ®¬n vÞ lµ C«ng ty XNK rau qu¶ III, C«ng ty vt XNK, C«ng ty XNK rau qu¶ I.
C«ng ty thùc phÈm xuÊt khÈu T©n B×nh còng ®ãng gãp mét phÇn kh«ng nhá trong tæng kim ng¹ch XNK cña Tæng c«ng ty.
Ch¬ng ii
PH¢N TÝCH Thùc tr¹ng THÞ tR¦êNG Vµ PH¸T TRIÓN THÞ TR¦êNG xuÊt khÈu RAU QU¶ cña tæng c«ng ty RAU QU¶ vIÖT NAM
i. c¸c khu vùc thÞ trêng xuÊt khÈu cña tæng c«ng ty.
Trong ho¹t ®éng kinh doanh XNK Tæng c«ng ty lu«n quan t©m ®Õn gi÷ v÷ng vµ ph¸t triÓn thÞ trêng. Trong thêi kú nÒn kinh tÕ ®ãng thÞ trêng chÝnh cña Tæng C«ng ty lµ Liªn x« vµ c¸c níc §«ng ©u. C¸c s¶n phÈm ®îc xuÊt sang khu vùc nµy chñ yÕu theo nghÞ ®Þnh th gi÷a hai chÝnh phñ, cã thÓ tr¶ nî, ®æi hµng lÊy vò khÝ, l¬ng thùc m¸y mãc thiÕt bÞ, do ®ã thÞ trêng cña Tæng c«ng ty lóc nµy Ýt biÕn ®éng do cã sù b¶o ®¶m cña nµh níc. KÓ tõ nh÷ng n¨m 1990 khi nh÷ng biÕn ®éng vÒ chÝnh trÞ ë khu vùc nµy næ ra th× Tæng c«ng ty ®· mÊt ®i mét thÞ trêng truyÒn thèng, tæng kim ng¹ch XNK gi¶m m¹nh. Tríc t×nh h×nh ®ã Tæng c«ng ty ®· ph¶i t×m c¸ch tiÕp cËn thÞ trêng míi.
Tõ nh÷ng n¨m 1988-1990 Tæng c«ng ty míi chØ quan hÖ víi 18 níc trªn thÕ giíi, ®Õn n¨m 1992 t¨ng lªn 29 níc, n¨m 1993 lµ 34 níc, n¨m 1999 lµ 36 níc, n¨m 2000 lµ 43 níc, n¨m 2001 thªm 9 thÞ trêng míi lµ : Canada, Lib¨ng, Pakistan, Mondavia, ¸o, Srilanka, Rumani, Isaren, song l¹i gi¶m ®i 2 thÞ trêng lµ Sip vµ Irland.
B¶ng 7: Mét sè thÞ trêng lín cña Tæng c«ng ty
STT
ThÞ trêng
§¬n vÞ
å Kim ng¹ch
XuÊt khÈu
Tû träng XK(%)
1
Nga
Ngh×n RCN
7272
7272
100
2
NhËt
Ngh×n RCN
5815
1742
30
3
Singapore
Ngh×n RCN
4491
2826
63
4
Hµn Quèc
--------
3977
202
5
5
Mü
--------
2157
1334
62
STT
ThÞ trêng
§¬n vÞ
å Kim ng¹ch
XuÊt khÈu
Tû träng XK(%)
6
§µi Loan
--------
2093
1161
55
7
Hµ Lan
--------
1618
83
5
8
M«ng Cæ
--------
1343
1343
100
9
Thuþ SÜ
--------
834
368
44
10
Trung Quèc
--------
834
494
59
11
Italia
--------
705
244
35
12
Th¸i Lan
--------
636
17
3
13
Ph¸p
--------
570
218
38
14
Hång K«ng
--------
541
445
82
15
§øc
--------
522
291
54
Nh÷ng thÞ trêng cã kim ng¹ch XNK trªn 500.000 USD víi tæng kim ng¹ch ngµy cµng t¨ng.
N¨m 1999: 16 níc víi tæng kim ng¹ch XNK lµ 33.898.061 USD.
N¨m 2000: 15 níc víi tæng kim ng¹ch XNK lµ 36.627.071 USD.
N¨m 2001: 18 níc víi tæng kim ng¹ch XNK lµ 40.331.529 USD.
Tuy cã nh÷ng thÞ trêng c¬ kim ng¹ch rÊt nhá bÐ chØ trªn díi 10.000 USD nhng ®· thÓ hiÖn ®îc tinh thÇn n¨ng déng chÞu khã t×m kiÕm thÞ trêng cña c¸c ®¬n vÞ kinh doanh XNK, ®ång thêi còng lµ tiÒn ®Ò ®Ó Tæng c«ng ty t¨ng kim ng¹ch XNK trong nh÷ng n¨m tíi. Sau ®©y lµ c¬ cÊu thÞ trêng cña Tæng c«ng ty trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y.
B¶ng 8 : C¬ cÊu thÞ trêng xuÊt khÈu.
ThÞ trêng xuÊt khÈu
2000
2001
2002
Nga
37.03
25.62
25.53
C¸c níc ASEAN
16.39
18.36
13.95
NhËt b¶n
8.83
10.77
9.54
ThÞ trêng xuÊt khÈu
2000
2001
2002
Mü
6.70
8.3
7.01
T©y ¢u
5.25
11.05
12.61
M«ng Cæ
6.82
4.025
2.3
§µi Loan
5.75
5.4
5.78
§«ng ¢u
4.04
2.08
2.73
Trung Quèc
2.5
4.9
5.72
ThÞ trêng kh¸c
6.63
9.27
16.86
(Nguån: B¸o c¸o thùc hiÖn xuÊt khÈu n¨m 1999-2002)
Nh×n vµo b¶ng trªn ta thÊy râ sù biÕn ®éng vÒ c¬ cÊu thÞ trêng nãi chung vµ thÞ trêng xuÊt khÈu cña Tæng c«ng ty nãi riªng. NÕu nh nh÷ng n¨m tríc 19994 Tæng c«ng ty chØ biÕt nh÷ng thÞ trêng ë c¸c níc XHCN cha xuÊt khÈu sang T©y ¢u, NhËt B¶n th× ®Õn nay ®· cã sù._. thay ®æi.
ThÞ trêng Nga vÉn lµ thÞ trêng lín nhÊt vµ t¬ng ®èi æn ®Þnh trong nh÷ng n¨m qua. Tuy nhiªn tû träng % gi¸ trÞ hµng xuÊt khÈu sang thÞ trêng nµy còng ®ang gi¶m dÇn trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. N¨m 2000 lµ 37,03% xuèng cßn 22,53% vµo n¨m 2002. ThÞ trêng c¸c níc §«ng ©u còng kh«ng æn ®Þnh n¨m 2000 chiÕm tû lÖ 4,04% xuèng cßn 2,73% n¨m 2002. Nh vËy lµ quy m« thÞ trêng truyÒn thèng gi¶m dÇn trong thêi gian qua do nÒn kinh tÕ Nga gÆp nhiÒu khã kh¨n vµ ®iÒu ®ã ¶nh hëng ®Õn kim ng¹ch xuÊt khÈu cña Tæng c«ng ty. Thay vµo ®ã lµ sù t¨ng lªn cña thÞ trêng c¸c níc ASEAN, NhËt, Mü, T©y ¢u.
ThÞ trêng c¸c níc ASEAN víi tû lÖ % gi¸ trÞ hµng xuÊt khÈu døng thø 2 sau thÞ trêng Nga nhng còng kh«ng æn ®Þnh trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, n¨m 2000 lµ 16,39% n¨m 2001 lµ 18,36% vµ n¨m 2002 lµ 13,95%.
Tríc nh÷ng n¨m 1991 nh÷ng c¸i tªn nh T©y ¢u, NhËt B¶n, Mü cßn lµ nh÷ng c¸i tªn xa l¹ víi Tæng c«ng ty nhng tõ n¨m 1992 ®Æc biÖt lµ n¨m 2000 thÞ trêng T©y ©u ®· chiÕm 5,25% ®Õn n¨m 2001 t¨ng lªn lµ 11,05% vµ n¨m 2002 lµ 12,61%. NhËt B¶n, Tæng c«ng ty còng tõng bíc x©m nhËp víi tû lÖ n¨m 2000 lµ 8,83%, n¨m 2001 lµ 11,05% n¨m 2002 lµ 9,54% mÆc dï lµ kh«ng æn ®Þnh nhng vÉn chiÕm mét vÞ trÝ ®¸ng kÓ trong kim ng¹ch xuÊt khÈu cña Tæng c«ng ty ®øng thø 3 sau Nga vµ ASEAN. §èi víi thÞ trêng Mü, ®©y còng lµ mét thÞ trêng ®Çy tiÒm n¨ng ®èi víi Tæng c«ng ty cho dï viÖc th©m nhËp vµo thÞ trêng lµ rÊt khã kh¨n v¬Ý nh÷ng yªu cÇu hÕt søc kh¾t khe, mÆt kh¸c Tæng c«ng ty còng ®ang gÆp trë ng¹i do hµng rµo thuÕ quan. Nhng Tæng c«ng ty vÉn cè g¾ng gi÷ v÷ng vµ ph¸t triÓn thÞ trêng nµy. ChÝnh v× vËy mµ tû lÖ gãp phÇn cña thÞ trêng nµy trong tæng kim ng¹ch cña Tæng c«ng ty lµ kh«ng æn ®Þnh. Cô thÓ n¨m 2001 t¨ng lªn 8,3% nhng ®Õn n¨m 2002 cßn 7,01% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña Tæng c«ng ty. §øng tríc t×nh h×nh ®ã Tæng c«ng ty gi¶i tr×nh ë Bé N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n vµ ®· ®îc nhµ níc trî gi¸ ®Ó tiÕp tôc th©m nhËp vµo thÞ trêng Mü. Ngoµi ra c¸c mÆt hµng cña Tæng c«ng ty cßn ®îc xuÊt khÈu sang c¸c thÞ trêng lín kh¸c nh : Trung quèc, §µi loan, M«ng cæ... Trong ®ã ®Æc biÖt lµ hai thÞ trêng Trung quèc vµ §µi loan th× Tæng c«ng ty ®ang cã nh÷ng bíc tiÕn v÷ng ch¾c trªn c¶ hai thÞ trêng lín nµy.
ii. thùc tr¹ng ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña tæng c«ng ty.
1. c¬ cÊu hµng ho¸ xuÊt khÈu.
B¶ng 9: Tû lÖ nhãm hµng rau qu¶ xuÊt khÈu.
§¬n vÞ: %
Nhãm hµng
Thêi kú
N¨m
88-90
91-96
97-99
1999
2000
2005
2010
A. Tæng KNXK
46.038.358
53.358.458
63.705.593
40.058.647
40
100
200
Tû träng
100%
100%
100%
100%
100%
100%
100%
1
Rau qu¶ t¬i
17,4%
9,2%
3,43
2,6
0
15
40
Kim ng¹ch XK
-
-
-
-
4
15
40
2
Rau qu¶ hép
Nhãm hµng
Thêi kú
N¨m
88-90
91-96
97-99
1999
2000
2005
2010
Tû träng
25,6%
38,24%
33,86
28
32,5
40
40
Kim ng¹ch XK
-
-
-
-
14
40
80
3
Rau qu¶ hép
Tû träng
16,1%
15,9%
14,8
10,6
15
20
20
Kim ng¹ch XK
-
-
-
-
6
20
40
4
Lo¹i kh¸c
10,8%
32,9%
47,8
58,8
42,5
25
20
B .Tæng khèi lîng xuÊt khÈu (tÊn)
1
Rau qu¶ t¬i
-
-
-
-
13.000
50.000
130.000
2
Rau qu¶ hép
-
-
-
-
18.000
57.000
120.000
3
Rau qu¶ hép
-
-
-
-
10.000
33.000
68.000
4
Lo¹i kh¸c
-
-
-
-
16.000
20.000
32.000
(Nguån: B¸o c¸o tæng kÕt ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam)
Qua b¶ng ta cã thÓ thÊy viÖc ph¸t triÓn cña ngµnh rau qu¶ cha ®¸p øng ®îc yªu cÇu xuÊt khÈu vµ cha t¬ng xøng víi nhiÖm vô cña mét Tæng c«ng ty chuyªn ngµnh trong níc.
Trong c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu, mÆt hµng rau qu¶ chiÕm tû lÖ t¬ng ®èi cao ®Æc biÖt trong thêi kú 1988-1990 lµ 80,2% tû träng xuÊt khÈu cña Tæng c«ng ty nhng l¹i gi¶m rÊt m¹nh trong thêi kú sau cô thÓ lµ : 1991-1996 chiÕm 67,1% gi¶m so víi thêi kú tríc lµ 13,1% thêi kú 1997-1998 chiÕm 52,25% vµ dÕn n¨m 1999 gi¶m cßn 41,2% gi¶m so víi thêi kú 1988-1990 lµ 39%. Nhng l¹i cã xu híng t¨ng trë l¹i 58,5% trong n¨m 2000 vµ 75% n¨m 2005 vµ ®Õn n¨m 2010 chiÕm 80% kim ng¹ch xuÊt khÈu cña Tæng c«ng ty. Trong ®ã mÆt h¶ng rau qu¶ hép chiÕm tû träng cao nhÊt trong mÆt hµng rau qu¶ nhng còng kh«ng æn ®Þnh, ®Æc biÖt lµ trong n¨m 1999 tû träng cña rau qu¶ hép gi¶m xuèng cßn 28%so víi 32,4% n¨m 2000 vµ 38.24% thêi kú 1991-1996 vµ 33.86% thêi kú 97-98. MÆt hµng rau qu¶ sÊy muèi gi¶m nhÑ qua c¸c thêi kú. N¨m 1999 chiÕm 10,6% lµ n¨m thÊp nhÊt tõ tríc tíi nay. Rau qu¶ t¬i gi¶m nhanh chãng trong tû träng mÆt hµng xuÊt khÈu cña Tæng c«ng ty. NÕu nh thêi kú 1988-1990 chiÕm tû träng 21,1% th× ®Õn n¨m 19999 tû lÖ nµy lµ 0% tøc lµ kh«ng cßn kh¶ n¨ng xuÊt khÈu n÷a. Nguyªn nh©n chÝnh cña viÖc gi¶m tû lÖ xuÊt khÈu hµng rau qu¶ trong thêi gian qua ®Æc biÖt lµ n¨m 1999 cña Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt nam lµ sù kh«ng æn ®Þnh t¹i c¸c thÞ trêng chÝnh cña mÆt hµng nµy lµ: Nga, NhËt, Mü, Trung quèc. Víi nh÷ng thÞ trêng ë xa cã nhu cÇu lín th× Tæng c«ng ty l¹i kh«ng cã kh¶ n¨ng ®¸p øng do vÊn ®Ò c«ng nghÖ b¶o qu¶n l¹c hËu cò kü kh«ng ®¸p øng ®îc yªu cÇu b¶o qu¶n trong thêi gian vËn chuyÓn l©u dµi. Thø ®Õn lµ do c«ng t¸c t¹o nguån hµng cña Tæng c«ng ty trong nh÷ng n¨m qua gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n. Víi nguån hµng néi bé cña Tæng c«ng ty th× gÆp ph¶i thÊt thu lín do ®iÒu kiÖn thêi tiÕt khÝ hËu kh«ng thuËn lîi, ®Æc biÖt lµ do hiÖn tîng Elnino lµm cho nhiÖt ®é trung b×nh t¨ng cao, lµm cho n¨ng suÊt, chÊt lîng cña c¸c lo¹i c©y ¨n qu¶ gi¶m sót lín nh nh·n, v¶i, cam, quýt, dõa do ®ã kh«ng ®¸p øng ®ñ nguyªn liÖu ®Ó chÕ biÕn rau qu¶ hép xuÊt khÈu. §èi víi nguån hµng bªn ngoµi th× gi¸ c¶ l¹i t¨ng cao lµm gi¸ thµnh s¶n phÈm bÞ ®Èy lªn cao khiÕn cho c«ng t¸c xuÊt khÈu gÆp khã kh¨n do c¹nh tranh kÐm. VÝ dô gi¸ v¶i ®ãng hép cña Th¸i Lan nhËp vÒ thÊp h¬n v¶i hép s¶n xuÊt trong níc ®Ó xuÊt do ®ã kh«ng thÓ c¹nh tranh næi.
§Ó cã thÓ lµm râ rµng h¬n vÒ mÆt hµng xuÊt khÈu rau qu¶ trong thêi gian qua ta cã thÓ xem xÐt trong vµi n¨m trë l¹i ®©y. Trong thêi kú nµy c¸c nhãm hµng xuÊt khÈu chÝnh cña Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt nam lµ rau qu¶ t¬i, rau qu¶ hép, rau qu¶ sÊy muèi, gia vÞ n«ng s¶n thùc phÈm chÕ biÕn vµ c¸c hµng ho¸ kh¸c.
B¶ng 10: Tû träng hµng xuÊt khÈu thêi kú 1999-2002.
§¬n vÞ USD.
MÆt hµng
1999
2000
2001
2002
KN
Tû träng (%)
KN
Tû träng (%)
KN
Tû träng (%)
KN
Tû träng (%)
1. Rau qu¶ hép
7.204.619
36,53
7.259.575,23
31,67
5.879789
28,0
7.272
32,5
2. Rau qu¶ sÊy muèi
2.949.772
14,96
3.360.811,34
14,66
2.30.002
10,6
6
15,0
3. Rau qu¶ t¬i
679.600
3,45
782.467,77
3,41
545.798
2,6
4
10
4. Rau qu¶ ®«ng l¹nh
30.216,35
0,15
16.986
0,08
-
-
-
-
5. N«ng s¶n chÕ biÕn
4.451.320
22,57
5.539.997,8
24,17
6.876.362
23,65
617
42,5
6. Gia vÞ
3.661.048
18,56
3.948.176
17,22
4.865.123
23,1
-
-
7. Hµng ho¸ kh¸c
746.128
3,78
2.016.123
8,79
661.538
3,14
-
-
Tæng
19.722.745
100
22.924.201
100
21.058.642
100
40.000.000
100
(Nguån: B¸o c¸o tæng kÕt ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam)
Tõ b¶ng sè liÖu ta nhËn thÊy r»ng:
+ MÆt hµng chñ lùc trong xuÊt khÈu cña Tæng c«ng ty lµ rau qu¶ hép gi¸ trÞ xuÊt khÈu lu«n ®øng dÇu vµ chiÕm tû träng lín nhÊt trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña Tæng c«ng ty qua c¸c n¨m 1999, 2000, 2001, 2002 víi gi¸ trÞ xuÊt khÈu trong c¶ kú lµ 34.373.565 USD chiÕm h¬n 32% tæng gi¸ trÞ xuÊt khÈu trong c¶ kú. Tuy nhiªn mÆt hµng xuÊt khÈu nµy kh«ng æn ®Þnh cã xu híng gi¶m dÇn tõ n¨m 1999-2001 vµ t¨ng ®ét biÕn vµo n¨m 2002 víi kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t 14 triÖu USD chiÕm 32,5% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c¶ n¨m. Nguyªn nh©n gi¶m tõ n¨m 1999-2001 lµ do mÆt hµng nµy cña Tæng c«ng ty bÞ Ðp gi¸ rÊt m¹nh trªn thÞ trêng thÕ giíi do kh¶ n¨ng c¹nh tranh kÐm, gi¸ thµnh cao so víi s¶n phÈm cïng lo¹i cña thÕ giíi vµ khu vùc nhÊt lµ cña Th¸i Lan. Ta cã thÓ thÊy n¨m 1999 mÆt hµng nµy chiÕm tû träng 36,53% ®Õn n¨m 2000 gi¶m xuèng 31,67% vµ n¨m 2001 chØ cßn 28%. Tuy nhiªn n¨m 2002 do cã sù ®Çu t ®æi míi vµ c«ng nghÖ chÕ biÕn ®a d¹ng ho¸ chñng lo¹i nªn Tæng c«ng ty ®· thu ®îc thµnh qu¶ cao trong mÆt hµng nµy.
+ MÆt hµng rau qu¶ sÊy muèi: lµ mÆt hµng cã kim ng¹ch xuÊt khÈu ®øng thø 4 sau mÆt hµng rau qu¶ hép, hµng n«ng s¶n vµ thùc phÈm chÕ biÕn, gia vÞ nhng ®øng thø hai trong nhãm hµng rau qu¶ sau rau qu¶ hép víi kim ng¹ch xuÊt khÈu thêi kú 1999-2001 lµ 8.540.585 USD chiÕm 13,36%, n¨m 2002 ®¹t 6 triÖu USD chiÕm 15%. Trong thêi kú 1999-2001 mÆc dï lµ mÆt hµng truyÒn thèng cña Tæng c«ng ty nhng ®ang gi¶m dÇn: 1999 chiÕm tû lÖ 14,96%; 19998 lµ 14,66% vµ n¨m 2001 cßn 10,6% nhng ®Õn n¨m 2002 th× l¹i t¨ng trë l¹i vµ chiÕm 15% gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu.
+ MÆt hµng rau qu¶ t¬i lµ mÆt hµng truyÒn thèng cña Tæng c«ng ty nhng kim ng¹ch xuÊt khÈu kh«ng æn ®Þnh trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. MÆt hµng rau qu¶ t¬i lµ mÆt hµng ®øng thø 5 trong kim ng¹ch xuÊt khÈu cña Tæng c«ng ty vµ ®øng thø 3 trong nh÷ng mÆt hµng rau qu¶ sau rau qu¶ hép vµ rau qu¶ sÊy muèi víi kim ng¹ch xuÊt khÈu thêi kú 1999-2001 lµ 2.007.865 USD chiÕm tû träng 3,15%. N¨m 2002 ®¹t kim ng¹ch xuÊt khÈu 4 triÖu USD chiÕm tû träng 10% ®©y lµ mét bíc t¨ng ®ét biÕn cña giai ®o¹n nµy. HiÖn nay thÞ trêng xuÊt khÈu rau qu¶ t¬i lµ Nga kh«ng æn ®Þnh, c«ng t¸c b¶o qu¶n sau thu ho¹ch cßn kÐm tuy ®· cã ®Çu t c¶i tiÕn c¬ së vËt chÊt ®Ó ®¶m b¶o c«ng t¸c xuÊt khÈu t¬i ®ang ®îc c¶i thiÖn nhng vÉn cßn l¹c hËu.
+ Rau qu¶ ®«ng l¹nh: lµ mÆt hµng xuÊt khÈu cã kim ng¹ch thÊp nhÊt trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña Tæng c«ng ty víi kim ng¹ch xuÊt khÈu thêi kú 1999-2001 lµ 47.196,35USD chiÕm tû träng 0,07%. §iÒu nµy cã thÓ gi¶i thÝch lµ do kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña mÆt hµng nµy kÐm trªn thÞ trêng Quèc tÕ bëi c«ng nghÖ lµm ®«ng l¹nh rau qña cña níc ta cßn rÊt l¹c hËu so víi c«ng nghÖ b¶o qu¶n cña c¸c níc ph¸t triÓn cho nªn mÆt hµng rau qu¶ ®«ng l¹nh kh«ng cßn kh¶ n¨ng xuÊt khÈu trong n¨m 2001. §©y lµ mét thiÖt thßi rÊt lín cho Tæng c«ng ty.
+ MÆt hµng gia vÞ bao gåm c¸c lo¹i: quÕ, hoa håi, h¹t tiªu, riÒng bét, ít bét víi kim ng¹ch xuÊt khÈu 12.474.353 USD chiÕm 19,58 % tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c¶ thêi kú 1999-2001. Ngîc l¹i víi c¸c mÆt hµng trªn, mÆc dï s¶n lîng xuÊt khÈu cã gi¶m, cô thÓ s¶n lîng xuÊt khÈu n¨m 1999 lµ 1.535.525 tÊn vµ s¶n lîng xuÊt khÈu n¨m 2001 lµ 14999.971 tÊn nhng gi¸ trÞ xuÊt khÈu vÉn t¨ng cô thÓ n¨m 1999 lµ 3.361.048 USD, n¨m 2001 lµ 4.465.129,73 USD t¨ng 32,89%. Vµ n¨m 2002 th× t¨ng c¶ vÒ s¶n lîng vµ kim ng¹ch xuÊt khÈu vÒ gi¸ trÞ. §iÒu ®ã chøng tá gi¸ c¶ xuÊt khÈu hµng gia vÞ trªn thÞ trêng Quèc tÕ cã xu híng t¨ng lªn. §©y lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó Tæng c«ng ty t¨ng cêng xuÊt khÈu trong nh÷ng n¨m sau.
+ N«ng s¶n vµ thùc phÈm chÕ biÕn lµ mÆt hµng cã kim ng¹ch xuÊt khÈu kh¸ cao sau mÆt hµng rau qu¶ hép cña Tæng c«ng ty víi kim ng¹ch xuÊt khÈu thêi kú 1999-2001 lµ 16.867.661,7 USD chiÕm 26.48% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña Tæng c«ng ty. Riªng n¨m 2002 mÆt hµng n«ng s¶n chÕ biÕn vµ gia vÞ ®¹t 17 triÖu USD víi khèi lîng 16 ngh×n tÊn.
+ Hµng ho¸ kh¸c: trong thêi kú 1999-2001 ®¹t 3.423.789,8 USD chiÕm 5,37% kim ng¹ch xuÊt khÈu cña Tæng c«ng ty.
Tuy hai mÆt hµng trªn kh«ng ph¶i lµ lÜnh vùc chuyªn ngµnh cña Tæng c«ng ty nhng ®Ó kim ng¹ch xuÊt khÈu nh vËy còng thÓ hiÖn sù n¨ng ®éng trong kinh doanh cña Tæng c«ng ty, sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu mÆt hµng sao cho phï hîp víi thÞ trêng thÕ giíi.
Nãi tãm l¹i, tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu thêi kú 1999-2001 ®¹t 106.705.593 USD chia theo c¬ cÊu nhãm hµng nh sau:
Hµng rau qu¶ xuÊt khÈu: 43.443.566 USD chiÕm tû träng 68.19%
Hµng n«ng s¶n thùc phÈm chÕ biÕn ®¹t 16.867.661 USD chiÕm 26.48%.
Hµng ho¸ kh¸c 3.423.789,8 USD chiÕm 5,33%.
Nh÷ng chØ tiªu trªn cña n¨m 2002 nh sau:
Hµng rau qu¶ xuÊt khÈu 24 triÖu USD chiÕm 57,5%.
Hµng n«ng s¶n thùc phÈm chÕ biÕn ®¹t 17 triÖu USD chiÕm 42,5%.
Hµng ho¸ kh¸c
S¬ ®å 1: C¬ cÊu mÆt hµng xuÊt khÈu thêi kú 1999-2001.
Sau ®©y ta cã thÓ tham kh¶o thªm b¶ng sè liÖu díi ®©y ®Ó thÊy ®îc xu thÕ ph¸t triÓn c¬ cÊu s¶n phÈm cña Tæng c«ng ty n¨m 2002.
B¶ng 11 : C¬ cÊu s¶n phÈm rau qu¶ chÕ biÕn n¨m 2002.
TT
Lo¹i s¶n phÈm
Tæng khèi lîng
XuÊt khÈu
(tÊn)
Néi tiªu
(tÊn)
TÊn
Tû lÖ
Tæng sè
250.000(100%)
100%
140.000(56%)
11.000(44%)
1
§å hép rau qu¶
85.000
34%
60.000
25.000
- Qu¶ ®ãng hép
58.000
-
45.000
13.000
- Rau ®ãng hép
27.000
-
15.000
12.000
2
Níc gi¶i kh¸t
110.000
44%
30.000
80.000
3
S¶n phÈm c« ®Æc
25.000
10%
25.000
-
TT
Lo¹i s¶n phÈm
Tæng khèi lîng
XuÊt khÈu
(tÊn)
Néi tiªu
(tÊn)
TÊn
Tû lÖ
- Cµ chua c« ®Æc
5.000
-
5.000
-
- Níc qu¶ c« ®Æc
19.000
-
19.000
-
- Pune qu¶
1.000
-
1.000
-
4
S¶n phÈm d«ng l¹nh
5.000
2%
5.000
-
5
Rau qu¶ sÊy chiªn
10.000
4%
7.000
3.000
6
Rau qu¶ muèi
10.000
4%
8.000
2.000
7
S¶n phÈm kh¸c
5.000
2%
5.000
-
(Nguån: B¸o c¸o tû träng s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cña Tæng c«ng ty 2002)
§Ó ®¸p øng yªu cÇu s¶n phÈm cho xuÊt khÈu vµ phôc vô néi tiªu, Tæng c«ng ty ®· ®a ra kÕ ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn rau qu¶ ®Õn n¨m 2010 víi c¸c chØ tiªu nh trªn. §Ó ®¹t ®îc môc tiªu nãi trªn Tæng c«ng ty ngoµi viÖc n©ng cÊp, më réng vµ x©y dùng míi c¸c nhµ m¸y xÝ nghiÖp hiÖn ®¹i t¹i c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc, Tæng c«ng ty sÏ rÊt chó träng ®Õn ho¹t ®éng liªn doanh, liªn kÕt víi c¸c tØnh thµnh cã tiÒm n¨ng rau qu¶ ®Ó x©y dùng c¸c nhµ m¸y míi. §ång thêi x©y dùng mét sè nhµ m¸y bao b× ®Ó chñ ®éng cung cÊp bao b× cho ngµnh, tho¸t khái t×nh tr¹ng nhËp khÈu vµ lÖ thuéc vµo bao b× nhËp ngo¹i.
B¶ng 12 : Ph¸t triÓn c¸c nhµ m¸y chÕ biÕn rau qu¶ tíi n¨m 2002.
TT
Nhµ m¸y
C«ng suÊt
Ghi chó
1
Tæng sè
30.000
1
NCN §ång giao
20.000
Më réng vµ X©y dùng míi
2
NCN Lôc ng¹n
20.000
X©y dùng míi
3
NCN Kiªn Giang
20.000
X©y dùng míi
4
Dona New Tower
20.000
Më réng vµ X©y dùng míi
5
Qu¶ng Ng·i
20.000
X©y dùng míi trªn c¬ së ®· cã
6
CÇn Th¬
20.000
X©y dùng míi
TT
Nhµ m¸y
C«ng suÊt
Ghi chó
7
Qu¶ng B×nh
15.000
X©y dùng míi
8
VÜnh Phó
10.000
N©ng cÊp, më réng
9
Hng yªn
10.000
N©ng cÊp vµ DC cµ chua c« ®Æc
10
T©n B×nh (TP.HCM)
10.000
N©ng cÊp, më réng
11
Duy H¶i (TP.HCM)
10.000
ChuyÓn ®Þa ®iÓm, NC më réng
12
S¬m La
10.000
X©y dùng míi
13
Nha Trang
10.000
X©y dùng míi
14
§ång Th¸p
10.000
X©y dùng míi
15
Cöu Long
10.000
X©y dùng míi
16
Lµo Cai
7.000
X©y dùng míi
17
L¹ng S¬n
5.000
X©y dùng míi
18
Nam Hµ
5.000
§T DT míi (LD víi TQ)
19
Hµ Néi
5.000
N©ng cÊp
20
X§ C.T3 (§µ N½ng)
1.000
Më réng
21
X§ C.T3 (§µ N½ng)
1.000
X©y dùng míi
22
X§ CNT (Ch©u Thµnh)
1.000
Më réng
§Ó ®¹t ®îc c«ng suÊt c¸c nhµ m¸y nh trªn, nhu cÇu vµ tiÕn ®é ®Çu t x©y dùng lµ :
B¶ng 13: Dù kiÕn tæng ®Çu t XDCB 22 nhµ m¸y chÕ biÕn rau qu¶.
Giai ®o¹n ®Çu t
Vèn ®Çu t
C«ng suÊt ®¹t
TriÖu ®ång
Tû lÖ
TÊn/n¨m
Tû lÖ
Tæng sè
1.364.500
100%
250.000
A. giai ®o¹n 1999-2001
429.000
31.4%
88.000
35%
1999
52.000
-
-
-
2000
119.500
-
-
-
2001
257.500
-
-
-
B. Giai ®o¹n 2002-2005
625.500
45.9%
191.000
76%
C. Giai ®o¹n 2006-2010
310.000
22.7%
250.000
100%
VÒ c«ng nghiÖp phô trî :
- N©ng cÊp vµ më réng nhµ m¸y bao b× Hng yªn, xÝ nghiÖp bao b× thµnh phè HCM, x©y dùng míi mét sè nhµ m¸y bao b× ë phÝa B¾c víi c«ng suÊt 100 triÖu hép/n¨m.
- T¹i mçi c¶ng sÏ x©y dùng mét cÇu c¶ng cho tµu vµo ¨n hµng ®îc thuËn tiÖn tiªu chuÈn ®¶m b¶o cho tµu 10.000 tÊn cã thÓ vµo ®îc. Trang bÞ c¸c ph¬ng tiÖn n©ng chuyÓn hµng ho¸ nh xe n©ng, cÇn cÈu, xe chuyÓn.
VÒ s¶n xuÊt:
§Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn c¸c môc tiªu vÒ sè lîng s¶n phÈm chÕ biÕn xuÊt khÈu t¬i cho xuÊt khÈu vµ néi tiªu ph¶i tiÕn hµnh c¸c vïng s¶n xuÊt.
- §Ó ®¶m b¶o xuÊt khÈu t¬i, s¶n phÈm ph¶i t¨ng thªm 50-70% theo ®ã quy m« s¶n xuÊt c¸c lo¹i rau qu¶ cho xuÊt khÈu t¬i lµ:
B¶ng 14 : Quy m« s¶n xuÊt c¸c lo¹i rau qu¶ cho xuÊt khÈu t¬i.
Giai ®o¹n s¶n xuÊt
DiÖn tÝch canh t¸c (ha)
S¶n lîng (tÊn)
T.sè
rau
Qu¶
Hoa
T.sè
Rau
Qu¶
A. N¨m 2002
2.175
355
630
160
20.000
10.000
10.000
B. N¨m 2005
3.315
665
2300
300
80.000
20.000
60.000
C. N¨m 2010
6.680
900
5180
500
200.000
30.000
170.000
Theo dù tÝnh ®Ó cung cÊp cho c¸c nhµ m¸y chÕ biÕn cÇn 550.000 tÊn. Ngoµi c¸c lo¹i: khoai t©y, cµ rèt, xoµi, ch«n ch«m, døa, nh·n, m¬ ta, mËn, t¸o ta cã thÓ thu mua ®îc cßn h¬n 10 lo¹i rau qu¶ kh¸c Tæng c«ng ty cÇn ph¶i chñ ®éng t¹o nguån nguyªn liÖu ë c¸c vïng canh t¸c chiÕm kho¶ng 2/3 tæng diÖn tÝch yªu cÇu ph¶i lµ chuyªn canh, 1/3 diÖn tÝch canh t¸c cßn l¹i ë trong d©n.
B¶ng 15: Quy m« s¶n xuÊt c¸c lo¹i rau qu¶ nguyªn liÖu.
Giai ®o¹n
DiÖn tÝch canh t¸c (ha)
S¶n lîng (tÊn)
T.sè
Rau
Qu¶
T.sè
Rau
Qu¶
A. N¨m 2002
19.720
3.140
16.580
164.000
30.000
134.000
B. N¨m 2005
29.570
5.900
23.670
350.000
50.000
300.000
C. N¨m 2010
30.320
8.620
21.700
450.000
70.000
380.000
2. hiÖu qu¶ kinh doanh xuÊt nhËp khÈu.
2.1. hiÖu qu¶ kinh doanh xuÊt nhËp khÈu.
Trong nh÷ng n¨m qua t×nh h×nh thÕ giíi vµ khu vùc cã nhiÒu biÕn ®éng c¶ vÒ kinh tÕ vµ chÝnh trÞ ®iÒu nµy ®· t¸c ®éng trùc tiÕp tíi tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ níc ta nãi chung vµ ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña Tæng c«ng ty nãi riªng.
Trong bèi c¶nh ®ã c¸c c«ng ty kinh doanh xuÊt nhËp khÈu ®· cã nhiÒu biÖn ph¸p cè g¾ng t×m mäi biÖn ph¸p kh¾c phôc, thÓ hiÖn quyÕt t©m cao ®Ó t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu ®Ó b¶o ®¶m kinh doanh cã hiÖu qu¶ vµ ®ãng gãp tÝch cùc vµo viÖc hoµn thiÖn kÕ ho¹ch chung cña Tæng c«ng ty. B»ng sù n¨ng ®éng s¸ng t¹o vµ sù ®oµn kÕt chñ ®éng trong kinh doanh l¹i ®îc sù ñng hé cña bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n, Tæng c«ng ty kh«ng nh÷ng duy tr× ®îc ho¹t ®éng kinh doanh , më réng thÞ trêng ra trªn 40 níc trªn toµn ThÕ giíi, doanh thu xuÊt khÈu ngµy cµng t¨ng qua c¸c thêi kú.
B¶ng 16: Kim ng¹ch xuÊt khÈu qua c¸c thêi kú.
§¬n vÞ : USD
Thêi kú
Tæng KNXK
KNXKBQ/n¨m
Møc t¨ng %
1990-1992
46.038.358
15.346.119
-
1993-1998
53.358.458
8.893.076
15,9
1999-2001
63.705.593
21.235.197
19,4
2002
60
-
42%
(Nguån: B¸o c¸o ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña Tæng c«ng ty)
Qua b¶ng ta cã nhËn xÐt: MÆc dï tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu t¨ng ®Òu ®Æn qua c¸c thêi kú cô thÓ, thêi kú 1991-1996 t¨ng 15,9% so víi thêi kú 1988-1990 vµ thêi kú 1997-1999 t¨ng 19,1% so víi thêi kú 1991-1996 nhng kim ng¹ch xuÊt khÈu b×nh qu©n (KNXKBQ) qua c¸c n¨m t¨ng kh«ng æn ®Þnh. NÕu nh thêi kú 1988-1990 KNXKBQ lµ 15.346.119 USD/n¨m th× thêi kú 1991-1996 KNXKBQ lµ 8.893.067 USD/n¨m së dÜ thêi kú nµy kim ng¹ch xuÊt khÈu gi¶m mét c¸ch ®¸ng kÓ lµ do tõ nh÷ng n¨m 1991-1996 chuyÓn m¹nh tõ nÒn kinh tÕ tËp trung quan liªu bao cÊp sang c¬ chÕ thÞ trêng ®ång thêi chÞu sù biÕn ®éng chÝnh trÞ t¹i c¸c níc x· héi chñ nghÜa Liªn x« vµ §«ng ©u, ®· dÉn ®Õn cuéc khñng ho¶ng thÞ trêng xuÊt khÈu, c¸c thiÕt bÞ, c«ng nghÖ chÕ biÕn rau qu¶ cßn cò kü l¹c hËu, gi¸ thµnh cao khã c¹nh tranh nªn s¶n lîng xuÊt khÈu thêi kú nµy gi¶m. Nhng do tÝch cùc thay ®æi c¬ cÊu mÆt hµng mÉu m· bao b×, ®Èy m¹nh s¶n xuÊt tiªu thô trong níc nªn hiÖu qu¶ chung cña thêi kú nµy ®· t¨ng 15,9% so víi thêi kú tríc.
Thêi kú 1999-2001 KNXKBQ ®¹t møc cao nhÊt qua c¸c thêi kú tríc víi møc t¨ng 21.235.197 USD/n¨m. Vµ n¨m 2002 n¨m cã kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t møc kû lôc 40 triÖu USD t¨ng 12% so víi n¨m 2001 (®¹t 28 triÖu USD). §Ó ®¹t ®îc kÕt qu¶ nµy Tæng c«ng ty ®· chñ ®éng trong kinh doanh xuÊt nhËp khÈu, duy tr× ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®Òu ®Æn, kh«ng ngõng t×m kiÕm më réng thÞ trêng vµ ký kÕt c¸c hîp ®ång míi, thay ®æi c¬ cÊu nguån hµng xuÊt khÈu, n©ng cao chÊt lîng hµng rau qu¶ xuÊt khÈu, t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ trêng Quèc tÕ.
KÕt qu¶ ho¹t ®éng xuÊt khÈu qua c¸c n¨m cña thêi kú 1999-2002 ®îc thÓ hiÖn trong b¶ng díi ®©y:
B¶ng 17: KÕt qu¶ ho¹t ®éng xuÊt khÈu qua c¸c n¨m cña thêi kú 1999-2002
N¨m
Tæng KNXNK
KNXK
So s¸nh
KH 99
TH
98
KH
2000
TH
99
KH
2001
TH
99
KH 2002
TH 2001
1999
36.046.157
19.722.745
103
119,4
-
-
-
-
-
-
2000
42.997.191
22.924.201
-
-
104,3
116,23
-
-
-
-
2001
40.456.522
21.058.647
-
-
-
-
100,3
91,86
-
-
2002
65.354.578
40.480.415
-
-
-
-
-
-
-
-
(Nguån: B¸o c¸o thùc hiÖn xuÊt khÈu n¨m 1999-2002)
Qua sè liÖu t¹i b¶ng ta cã thÓ thÊy: nh×n chung t×nh h×nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña Tæng c«ng ty lµ kh«ng æn ®Þnh trong c¸c n¨m mÆc dï kim ng¹ch xuÊt khÈu qua c¸c n¨m ®Òu vît møc kÕ ho¹ch mµ Bé n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n ®Æt ra cho Tæng c«ng ty.
N¨m 1998 kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t gi¸ trÞ cao nhÊt (trong thêi kú 99-2001) lµ 22.924.201 USD t¨ng 16.23% so víi thùc hiÖn xuÊt khÈu cña n¨m 1999 vµ cao h¬n n¨m 2001 lµ 1.865.554 USD. N¨m 2002 kim ng¹ch xuÊt khÈu t¨ng 42% so víi n¨m 1999 ®¹t 40.480.415 USD. Nguyªn nh©n ®¹t ®îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng mõng nãi trªn lµ do nÒn kinh tÕ níc ta ®ang cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn ®¸ng mõng, c¬ chÕ chÝnh s¸ch ®ang dÇn ®îc hoµn thiÖn. Nhµ níc lu«n chó träng ®Ò ra nh÷ng biÖn ph¸p khuyÕn khÝch xuÊt khÈu, ®¶m b¶o cung øng cho nÒn kinh tÕ quèc d©n vÒ thiÕt bÞ, vËt t, nguyªn liÖu, c«ng nghÖ... nh»m thóc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. HiÖn nay nhµ níc ®· quan t©m tíi viÖc ph¸t triÓn cña ngµnh rau qu¶, bíc ®Çu ®· cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch xuÊt khÈu. §©y lµ thêi c¬ thuËn lîi ®Ó Tæng c«ng ty ®Çu t ®æi míi hÖ thèng c¬ së kü thuËt, c¬ cÊu rau qu¶ theo chiÒu s©u.
Bªn c¹nh ®ã, sù thay ®æi c¬ chÕ ®iÒu hµnh xuÊt nhËp khÈu cña nhµ níc vµ sù ®iÒu chØnh tû gi¸ cña ®ång ViÖt nam so víi ®ång USD còng g©y cho Tæng c«ng ty kh«ng Ýt nh÷ng khã kh¨n trong kinh doanh xuÊt nhËp khÈu trong nh÷ng n¨m võa qua ®Æc biÖt n¨m 2001. Theo b¶ng ta thÊy kÕt qu¶ xuÊt khÈu n¨m 2001 lµ 21.058.647 USD, b»ng 91,86% so víi thùc hiÖn n¨m 2000 tøc lµ gi¶m 8,14% so víi n¨m 2000 mÆc dï ®· vît kÕ ho¹ch ®Ò ra 0,3%.
Nh×n chung t×nh h×nh xuÊt khÈu cña Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m võa qua lµ kh«ng æn ®Þnh. §iÒu nµy cã thÓ thÊy râ rµng trong s¬ ®å sau:
S¬ ®å 2: DiÔn biÕn xuÊt khÈu c¸c n¨m
(% so víi thùc hiÖn hµng n¨m)
91,86%
116,2%
119,4%
115,9%
0
20
40
60
80
100
120
140
1998
1999
2000
2002
Theo s¬ ®å 2:
DiÔn biÕn xuÊt khÈu trong nh÷ng n¨m 1998-2001 cã xu híng gi¶m trong hai n¨m 2000-2001. §iÒu nµy lµ do ¶nh hëng cña cuéc khñng ho¶ng tiÒn tÖ khu vùc n¨m 1997 thªm vµo ®ã lµ t×nh h×nh c¹nh tranh trªn ThÕ giíi ngµy cµng phøc t¹p kh«ng nh÷ng chØ trong ngµnh n«ng s¶n mµ cßn trong ngµnh rau qu¶ chÕ biÕn vµ rau qu¶ t¬i. T×nh h×nh trong níc l¹i diÔn biÕn bÊt lîi ®èi víi Tæng c«ng ty bëi v× hiÖn nay trªn c¶ níc kh«ng chØ cã mét m×nh Tæng c«ng ty kinh doanh trong lÜnh vùc nµy mµ cßn rÊt nhiÒu c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhau cïng tham gia vµo kinh doanh trong lÜnh vùc nµy. Cô thÓ lµ n¨m 2001 ho¹t ®éng xuÊt khÈu gi¶m ®¸ng kÓ, kim ng¹ch xuÊt khÈu chØ b»ng 91,86% so víi thùc hiÖn cña n¨m 2000. Song trong bèi c¶nh chung cña toµn thÕ giíi vµ cña khu vùc th× nh÷ng g× mµ Tæng c«ng ty ®¹t ®îc thùc sù lµ mét cè g¾ng lín mµ tíi n¨m 2002 th× Tæng c«ng ty ®· lµm ®îc mét ®iÒu ®ã lµ ®a kim ng¹ch xuÊt khÈu lªn con sè 40 triÖu USD t¨ng 42% so víi thùc hiÖn n¨m 2001 ®©y thùc sù lµ mét bíc nh¶y lín lao cña Tæng c«ng ty.
2.2 c¸c biÖn ph¸p ph¸t triÓn thÞ trêng mÆt hµng rau qu¶ c«ng ty ®· vµ ®ang ¸p dông.
Tõ thùc tr¹ng thÞ trêng xuÊt khÈu cïng thùc tr¹ng xuÊt khÈu mÆt hµng rau qu¶ cña Tæng c«ng ty, ta nhËn thÊy r»ng thÞ trêng xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng rau qu¶ cña Tæng c«ng ty lu«n ph¸t triÓn vµ ngµy cµng më réng h¬n n÷a trªn thÞ trêng Quèc tÕ. HiÖn nay Tæng c«ng ty ®· cã quan hÖ h¬n 40 quèc gia kh¸c nhau trªn thÕ giíi, ®Ó ®¹t ®îc ®iÒu ®ã lµ do Tæng c«ng ty ®· nhËn thÊy ®îc vai trß to lín cña thÞ trêng víi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña Tæng c«ng ty, do ®ã Tæng c«ng ty lu«n coi träng chiÕn lîc thÞ trêng vµ Tæng c«ng ty ®· cã nh÷ng ®Çu t thÝch øng ®èi víi c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ trêng (biÓu hiÖn cô thÓ lµ Tæng c«ng ty ®· cho thµnh lËp mét phßng míi chuyªn vÒ thÞ trêng ®ã lµ phßng xóc tiÕn th¬ng m¹i chuyªn vÒ khai th¸c th«ng tin, lËp trang Web, ®a c¸c th«ng tin, c¸c s¶n phÈm cña cña Tæng c«ng ty lªn m¹ng, x¸c ®Þnh c¸c ®Þa chØ giao hµng , ®Æt hµng ... ®Ó tõ ®ã ®a ra c¸c biÖn ph¸p kh¸c nhau ®Ó ph¸t triÓn thÞ trêng xuÊt khÈu ®Æc biÖt lµ c¸c mÆt hµng rau qu¶ t¬i vµ c¸c s¶n phÈm chÕ biÕn tõ rau qu¶ . Cô thÓ lµ :
2.2.1. C¸c biÖn ph¸p liªn quan vÒ hµng ho¸ .
- Gi¸ c¶: Gi¸ c¶ lµ yÕu tè quan träng ®îc thùc hiÖn c¹nh tranh trªn thÞ trêng .
Do ®Æc ®iÓm cña nguån hµng lµ ®îc thu gom tõ c¸c vïng chuyªn canh, c¸c n«ng trêng thµnh viªn sè lîng, chñng lo¹i mÆt hµng rÊt ®a d¹ng, phong phó ®iÒu kiÖn canh t¸c l¹i kh¸c nhau v× vËy viÖc x¸c ®Þnh gi¸ c¶ cho mçi mÆt hµng, mçi chñng lo¹i hµng ho¸ lµ rÊt cÇn thiÕt, h¬n n÷a ë níc ta ngêi d©n hay cho r»ng c¸c n«ng l©m trêng cha thÓ lµm chñ ®îc ®iÒu kiÖn thêi tiÕt khÝ hËu,mçi lo¹i hµng ho¸ cßn phô thuéc vµo tÝnh thêi vô cña c©y trång nªn gi¸ c¶ ®Çu vµo còng kh¸c nhau. ChÝnh v× vËy ®Ó cã møc gi¸ æn ®Þnh tr¸nh lç vèn trong kinh doanh, Tæng c«ng ty ®· thùc hiÖn viÖc nghiªn cøu kü lìng vÒ gi¸ mua, chi phÝ mua nguyªn liÖu, vËn chuyÓn, bèc xÕp, chi phÝ lu kho b¶o qu¶n quan träng ®Ó lóc nµo còng cã thÓ ®¸p øng ®îc nhu cÇu kh¸ch hµng, kh«ng ph¶i phô thuéc vµo tÝnh khëi vô cña s¶n phÈm, trªn c¬ së ®ã ®a ra xuÊt khÈu thÝch hîp ®¶m b¶o cã l·i phï hîp víi thÞ trêng, cã sù c¹nh tranh. Ngoµi ra Tæng c«ng ty cßn thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch gi¶m gi¸ víi nh÷ng b¹n hµng míi, víi b¹n hµng lín cã tÇm quan träng víi Tæng c«ng ty ®Ó thu hót kh¸ch hµng.
Tãm l¹i Tæng c«ng ty lu«n ®Ò ra nh÷ng chÝnh s¸ch gi¸ c¶ phï hîp ®¶m b¶o kinh doanh cã l·i.
ChÊt lîng s¶n phÈm: Khi nh¾c ®Õn mäi hµng ho¸ ®iÒu chó ý ®Çu tiªn ®ã lµ chÊt lîng s¶n phÈm. §Æc biÖt ®èi víi mÆt hµng thùc phÈm th× chÊt lîng ph¶i ®îc coi lµ chñ yÕu, lµ quan träng hµng ®Çu nã liªn quan trùc tiÕp ®Õn søc khoÎ cña ngêi tiªu dïng, ®ång thêi nã còng lµ nh©n tè tiªn quyÕt xem mÆt hµng ®ã cã ®îc phÐp xuÊt, nhËp hay kh«ng, cã thÓ víi mçi thÞ trêng kh¸c nhau th× yªu cÇu vÒ chÊt lîng cã thÓ kh¸c nhau chót Ýt nhng víi bÊt kú mét thÞ trêng nµo muèn tiªu thô ®îc th× s¶n phÈm thùc phÈm lu«n ph¶i ®¶m b¶o c¸c tiªu chuÈn vÒ dÞch tÔ, vÖ sinh an toµn thùc phÈm. NhËn thøc râ ®îc vÊn ®Ò nµy trong nhiÒu n¨m qua Tæng c«ng ty ®· kh«ng ngõng thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p c¶i tiÕn kinh tÕ, ngµy cµng n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, c¶i tiÕn mÉu m·, bao b× phï hîp, hÊp dÉn víi tõng thÞ trêng
- C«ng t¸c thu gom t¹i nguån hµng xuÊt khÈu .
VÊn ®Ò t¹o nguån hµng xuÊt khÈu lµ vÊn ®Ò hÕt søc quan träng ®èi víi tõng doanh nghiÖp lµm c«ng t¸c xuÊt khÈu . Cã nguån hµng æn ®Þnh th× míi cã thÓ thùc hiÖn tèt c¸c c«ng t¸c xuÊt khÈu, míi cã thÓ ®¸p øng nhu cÇu thuêng xuyªn liªn tôc cña kh¸ch hµng ®Æc biÖt lµ víi mÆt hµng thùc phÈm, mÆt hµng ®¸p øng nhu cÇu cña mäi ngêi trong tõng ngµy, tõng giê, ý thøc ®îc tÇm quan träng cña nguån hµng Tæng c«ng ty ®· cã nh÷ng biÖn ph¸p t¹o ra nguån hµng æn ®Þnh .
- Tæ chøc c¸c vïng chuyªn canh.
Tæ chøc c¸c n«ng trêng ë mçi vïng, ®Þa ph¬ng ®Ó gieo trång ®èi víi tõng lo¹i s¶n phÈm .
Gióp ®ì gièng kü thuËt, giao kho¸n cho tõng hé c«ng nh©n thùc hiÖn c«ng t¸c tæ chøc thu mua ®Õn tõng c¸nh ®ång vÒ ®Ó chÕ biÕn, b¶o qu¶n.
X©y dùng hÖ thèng kho, c¸c nhµ m¸y chÕ biÕn tõng lo¹i s¶n phÈm trªn tõng vïng ®¶m b¶o hiÖu qu¶, tiÕt kiÖm chi phÝ lu th«ng, b¶o qu¶n tèt sau kh©u thu ho¹ch lµmg t¨ng sè lîng s¶n phÈm gi¶m l·ng phÝ do s¶n phÈm bÞ háng.
2.2.2. C¸c biÖn ph¸p liªn quan ®Õn thÞ trêng.
a. Víi c¸c thÞ trêng truyÒn thèng .
Duy tr×, thóc ®Èy, ph¸t triÓn, còng cè mèi quan hÖ cña Tæng c«ng ty víi c¸c b¹n hµng truyÒn thèng lµ ph¬ng ch©m cña Tæng c«ng ty tríc ®©y khi mµ Liªn X« vµ hÖ thèng XHCN cha sôp ®æ th× b¹n hµng chñ yÕu cña Tæng c«ng ty lµ Liªn X« vµ c¸c níc §«ng ©u XHCN, tõ khi hÖ thèng XHCN sôp ®æ mèi quan hÖ vµ tÇm quan träng cña c¸c thÞ trêng nµy ®èi víi Tæng c«ng ty kh«ng cßn ý nghÜa quyÕt ®Þnh nh thêi kú tríc ®ã. Nhng víi xu híng ph¸t triÓn vµ víi ®µ phôc håi kinh tÕ nh÷ng b¹n hµng ®Çy tiÒm n¨ng vµ sù hiÓu biÕt s©u s¾c lµ môc tiªu vµ ®èi tîng hîp t¸c cña tæng c«ng ty , do ®ã viÖc kh«i phôc thÞ trêng truyÒn thèng ®ang lµ vÊn ®Ò cña Tæng c«ng ty vµ còng lµ mong muèn cña c¸c b¹n hµng cò.
b. Víi thÞ trêng míi.
ViÖc th©m nhËp thÞ trêng míi lµ rÊt khã kh¨n ®èi víi mäi doanh nghiÖp ®Æc biÖt lµ lÜnh vùc thùc phÈm. §Ó cã thÓ th©m nhËp vµo thÞ trêng míi, Tæng c«ng ty ®· tæ chøc nghiªn cøu thÞ trêng tiÒm n¨ng tõ ®ã ®a ra nh÷ng mÆt hµng ®ñ tiªu chuÈn ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cña thÞ trêng vÒ chÊt lîng, mÉu m·, chñng lo¹i, bao b× phï hîp víi thãi quen phong tôc tËp qu¸n cña tõng thÞ trêng .
2.2.3. Ho¹t ®éng marketing cña C«ng ty
§èi víi bÊt kú mét s¶n phÈm nµo th× ho¹t ®éng marketing ®Òu rÊt quan träng. Víi Tæng c«ng ty rau qu¶ tríc ®©y cha quen víi thÞ trêng truyÒn thèng, ngµy nay ®Ó th©m nhËp thÞ trêng míi mµ s¶n phÈm cña Tæng ty vÉn cßn xa l¹ th× c«ng t¸c marketing l¹i cµng quan träng h¬n.
Nh×n nhËn ®îc ®iÒu ®ã Tæng c«ng ty ®· rÊt chó träng tíi ho¹t ®éng nµy Tæng c«ng ty ®· tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng khuyÕch tr¬ng, qu¶ng c¸o s¶n phÈm trªn c¸c ph¬ng tiÖn kh¸c nhau trªn bao b×, héi chî triÓn l·m, trªn trang Web cña Tæng c«ng ty. Mäi mÆt hµng míi ®Òu ®îc phßng xóc tiÕn th¬ng m¹i ®a lªn m¹ng th«ng tin qua trang Web cña Tæng c«ng ty ®Ó tíi nh÷ng ®Êt níc, nh÷ng vïng xa x«i.
2.2.4. Liªn doanh liªn kÕt .
Cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ x· héi, sù ph©n c«ng lao ®éng ngµy cµng trë nªn s©u réng. Mçi mét ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh ®Òu ®i s©u vµo mét hoÆc mét vµi lÜnh vùc. Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt nam nhËn thøc râ ®îc ®iÒu nµy vµ ®· kh«ng ngõng t×m kiÕm c¸c ®èi t¸c liªn doanh vÝ dô nh víi TOVECO mét c¬ së s¶n xuÊt hîp thøc, bao b× cho rau qu¶ chÕ biÕn thuéc tËp ®oµn LULU cña Trung Quèc .
Trong quan hÖ ®èi ngo¹i Tæng c«ng ty ®· tæ chøc cho c¸n bé ra níc ngoµi kh¶o s¸t, héi th¶o vµ häc t©p ng¾n h¹n ®Ó n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n vµ qu¶n lý.
Trªn ®©y lµ nh÷ng biÖn ph¸p mµ Tæng c«ng ty ®· ¸p dông vµ ®· phÇn nµo thu ®îc nh÷ng thµnh c«ng ®¸ng kÓ trong kinh doanh xuÊt nhËp khÈu.
3. nh÷ng thµnh tùu vµ tån t¹i trong ho¹t ®éng vµ xuÊt khÈu hµng ho¸ cña tæng c«ng ty trong thêi gian qua.
3.1. §¸nh gi¸ vÒ thÞ trêng tiÒm n¨ng cña tæng c«ng ty.
Qua qu¸ tr×nh ph©n tÝch thÞ trêng vÒ rau qu¶ cña Tæng c«ng ty ta thÊy, bªn c¹nh nh÷ng cè g¾ng vît bËc ®Ó ®Èy m¹nh qui m« kinh doanh, t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu, khai th¸c triÖt ®Ó thÞ trêng truyÒn thèng, t×m c¸ch tiÕp c._.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
Luan Van Tot Nghiep.doc
