Một số giải pháp nhằm hoàn thiện và phát triển việc sử dụng thẻ tín dụng trong thanh toán ở Việt Nam

Lêi nãi ®Çu 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi VÊn ®Ò tiÒn gi¶ trong l­u th«ng vµ c¸c vô ¸n kinh tÕ ®· lµm thÊt tho¸t tõ hµng tr¨m triÖu ®ång ®Õn hµng tû ®ång. ViÖc thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt g©y ra kh¸ nhiÒu c¶n trë cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ t¸i s¶n xuÊt x· héi. V× vËy, cÇn cã mét c«ng cô thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt dïng phæ biÕn cho toµn x· héi. Mét trong nh÷ng c«ng cô ®ã lµ thÎ tÝn dông. Sù ph¸t triÓn cña th­¬ng m¹i ®iÖn tö ®ßi hái ph¶i hiÖn ®¹i ho¸ ng©n hµng, øng dông c«ng nghÖ th«ng tin vµo thùc hiÖn ph­¬ng thøc thanh to¸n míi. Ngµy nay, c¸c dÞch vô ng©n hµng øng dông thµnh tùu c«ng nghÖ th«ng tin ®· trë thµnh nguån thu chÝnh cña c¸c ng©n hµng. ë ViÖt Nam, nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa vµ yªu cÇu héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®ßi hái c¸c ng©n hµng ph¶i ph¸t triÓn lo¹i h×nh dÞch vô míi, ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm dÞch vô cña m×nh, t¨ng c­êng kh¶ n¨ng c¹nh tranh, ®­a ho¹t ®éng cña m×nh lªn ngang tÇm c¸c ng©n hµng khu vùc vµ trªn thÕ giíi. ViÖc sö dông c¸c c«ng cô thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt nh­ sÐc, uû nhiÖm chi, uû nhiÖm thu, th­ tÝn dông ®­îc sö dông rÊt Ýt. Thanh to¸n b»ng ng©n phiÕu cã nhiÒu h¬n nh­ng ®Õn nay ng©n phiÕu ®· chÝnh thøc rêi khái l­u th«ng. Giao dÞch cña ng­êi d©n th«ng qua dïng thÎ tÝn dông ë c¸c n­íc ph¸t triÓn rÊt lín. Giao dÞch nµy ®em l¹i rÊt nhiÒu tiÖn Ých nh­ng ë ViÖt Nam l¹i cßn qu¸ míi mÎ vµ lèi ®i cho ph¸t triÓn thÎ tÝn dông vÉn cßn nhiÒu v­íng m¾c. V× nh÷ng lý do trªn, em chän ®Ò tµi: Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn viÖc sö dông thÎ tÝn dông trong thanh to¸n ë ViÖt Nam. 2. Môc ®Ých nghiªn cøu Kh¶o s¸t viÖc sö dông thÎ tÝn dông ë ViÖt Nam nãi chung vµ ë Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam nãi riªng, qua ®ã ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn viÖc sö dông thÎ tÝn dông trong thanh to¸n. 3. §èi t­îng nghiªn cøu vµ ph¹m vi nghiªn cøu 3.1 §èi t­îng nghiªn cøu Kho¸ luËn nghiªn cøu vÒ vÊn ®Ò ph¸t hµnh, sö dông vµ thanh to¸n thÎ tÝn dông ë ViÖt Nam. 3.2 Ph¹m vi nghiªn cøu Kho¸ luËn tËp trung nghiªn cøu viÖc ph¸t hµnh, sö dông vµ thanh to¸n thÎ tÝn dông ë Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam tõ n¨m 1991 ®Õn nay. 4. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu cña kho¸ luËn lµ ph­¬ng ph¸p thèng kª, ph©n tÝch, tæng hîp vµ so s¸nh. 5. KÕt cÊu cña kho¸ luËn Tªn ®Ò tµi: Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn viÖc sö dông thÎ tÝn dông trong thanh to¸n ë ViÖt Nam Bè côc kho¸ luËn gåm 3 ch­¬ng: Ch­¬ng 1: Giíi thiÖu tæng quan vÒ thÎ tÝn dông Ch­¬ng 2: Thùc tr¹ng ph¸t hµnh, sö dông vµ thanh to¸n thÎ tÝn dông ë ViÖt Nam (LÊy Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam lµm ®iÓm nghiªn cøu) Ch­¬ng 3: Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn viÖc sö dông thÎ tÝn dông ë ViÖt Nam Kho¸ luËn bµn vÒ mét ph­¬ng thøc thanh to¸n kh¸ míi mÎ ë ViÖt Nam trong khi tr×nh ®é cña ng­êi viÕt cßn h¹n chÕ, do vËy, nh÷ng sai sãt trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn lµ khã tr¸nh khái. Em kÝnh mong c¸c thÇy c« gãp ý ®Ó em cã ®iÒu kiÖn n©ng cao thªm tr×nh ®é hiÓu biÕt. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n. Em xin göi lêi c¶m ¬n s©u s¾c ®Õn c¸c thµy c« gi¸o ®· d¹y dç em d­íi m¸i tr­êng §¹i häc Ngo¹i Th­¬ng. §Æc biÖt em xin ch©n thµnh c¶m ¬n GS. TS. NG¦T §inh Xu©n Tr×nh ®· tËn t×nh h­íng dÉn vµ gióp ®ì em hoµn thµnh bµi kho¸ luËn nµy. Ch¸u xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c c« chó, c¸c anh chÞ ë Chi nh¸nh Ng©n hµng Ngo¹i Th­¬ng Hµ Néi, HiÖp héi c¸c Ng©n hµng thanh to¸n thÎ ViÖt Nam, Toµ so¹n B¸o ThÞ tr­êng tµi chÝnh tiÒn tÖ ®· quan t©m gióp ®ì ch¸u trong suèt thêi gian qua. Ch­¬ng 1 Giíi thiÖu tæng quan vÒ thÎ tÝn dông Mét trong nh÷ng ph¸t minh quan träng nhÊt cña con ng­êi cã tÝnh chÊt ®ét ph¸, ®Èy nÒn v¨n minh cña nh©n lo¹i tiÕn mét b­íc dµi lµ sù ph¸t minh ra tiÒn tÖ. Tõ khi ra ®êi, tiÒn tÖ kh«ng ngõng ®­îc hoµn thiÖn nh»m hai môc tiªu chÝnh: sù tiÖn lîi vµ an toµn. B»ng kü thuËt vµ sù ph¸t triÓn nh­ vò b·o cña c«ng nghÖ th«ng tin, tiÒn tÖ ®· ®¹t ®Õn thµnh ®Ønh cao chÊt l­îng: tiÒn ®iÖn tö mµ mét trong nh÷ng ®iÓn h×nh cña nã lµ thÎ tÝn dông. ThÎ tÝn dông kh«ng chØ ®¸p øng ®­îc hai môc tiªu trªn mµ cßn thÓ hiÖn ®­îc tÝnh v¨n minh, hiÖn ®¹i cña thêi kú HiÖn ®¹i ho¸ vµ Toµn cÇu ho¸ vµ viÖc thanh to¸n b»ng thÎ tÝn dông trong nÒn kinh tÕ trë nªn cÇn thiÕt h¬n bao giê hÕt. ThËt vËy, nÒn kinh tÕ ngµy cµng ph¸t triÓn kÐo theo khèi l­îng giao dÞch, thanh to¸n khæng lå. NÕu nh­ tr­íc kia, tiÒn mÆt ®­îc coi nh­ lµ c«ng cô thanh to¸n rÊt h÷u hiÖu, thuËn tiÖn th× nay, sö dông tiÒn mÆt trong c¸c giao dÞch mua b¸n, thanh to¸n béc lé ngµy cµng béc lé nh÷ng ®iÓm tiªu cùc. Thø nhÊt, tiÒn mÆt ®­îc sö dông trµn lan sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho nh÷ng ho¹t ®éng kinh tÕ ngÇm nh­: ®Çu c¬ hµng ho¸, ®Çu c¬ ngo¹i tÖ, cho vay nÆng l·i…ph¸t triÓn. Thø hai, viÖc sö dông réng r·i tiÒn mÆt trong l­u th«ng lµ miÕng ®Êt mµu mì cho n¹n röa tiÒn ph¸t triÓn. Theo dù tÝnh, hµng n¨m, trªn thÕ giíi chØ riªng kho¶n tiÒn thu ®­îc tõ bu«n lËu ma tuý kho¶ng 500 tû USD. ViÖc tÈy röa tiÒn ®ang lµ mét tÖ n¹n lµm nhøc nhèi hÇu hÕt c¸c nÒn kinh tÕ trªn thÕ giíi. NÕu xö lý vÊn ®Ò nµy kh«ng khÐo sÏ dÉn ®Õn bÊt æn trong c¬ chÕ thÞ tr­êng. Thø ba, sö dông tiÒn mÆt trµn lan t¹o ®iÒu kiÖn cho n¹n tiÒn gi¶ ph¸t triÓn, g©y tæn thÊt cho c¸c doanh nghiÖp, c¸ nh©n khi thu ph¶i tiÒn gi¶, lµm mÊt lßng tin ®èi víi ®ång tiÒn, gi¶m sót uy tÝn cña ng©n hµng ph¸t hµnh tiÒn,… Thø t­, sö dông qu¸ nhiÒu tiÒn mÆt sÏ lµ m«i tr­êng thuËn lîi cho c¸c tÖ n¹n x· héi nh­ trém c¾p, tham «, hèi lé, trèn lËu thuÕ,…tån t¹i vµ ph¸t triÓn. Thø n¨m, sö dông tiÒn mÆt trµn lan g©y nªn sù l·ng phÝ rÊt lín cña c¶i x· héi tõ viÖc in Ên, b¶o qu¶n, vËn chuyÓn, kiÓm ®Õm, tiªu huû…thªm vµo ®ã lµ sù l·ng phÝ lín do sù “ng­ng trÖ” cña ®ång tiÒn. §ång tiÒn “tr«i næi” ngoµi hÖ thèng ng©n hµng hoÆc n»m im trong vÝ sÏ kh«ng thÓ sinh lêi ®­îc. Trong khi ®ã, còng ®ång tiÒn ®ã ng©n hµng sÏ cho quay vßng liªn tôc vµ lµm t¨ng vèn cho nÒn kinh tÕ. Nh­ vËy, tiÒn mÆt qu¸ nhiÒu ®· lµm mÊt ®i nguån néi lùc to lín, mÊt ®i kh¶ n¨ng t¹o vèn cho nÒn kinh tÕ. ChÝnh nh÷ng tiªu cùc trong thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt ®· dÉn ®Õn sù ra ®êi cña c¸c c«ng cô thanh to¸n hiÖn ®¹i h¬n, tiªn tiÕn h¬n nh­: sÐc, uû nhiÖm chi, th­ tÝn dông, ng©n phiÕu thanh to¸n…§èi víi ViÖt Nam, kÓ tõ khi ra ®êi, c¸c c«ng cô nµy ®· cã nh÷ng ®ãng gãp ®¸ng kÓ cho nÒn kinh tÕ. Tuy nhiªn, chóng còng béc lé mét sè bÊt cËp. Thanh to¸n b»ng sÐc th× thñ tôc r­êm rµ, cßn ng©n phiÕu thanh to¸n, sau 10 n¨m ph¸t triÓn m¹nh mÏ, th¸ng 3/2002, ®· hoµn thµnh vai trß cña m×nh, chÝnh thøc rêi khái l­u th«ng. H×nh thøc thanh to¸n uû nhiÖm chi ®­îc sö dông kh¸ nhiÒu (90%-97% tæng doanh sè thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt) nh­ng l¹i kh«ng sö dông ®­îc trong thanh to¸n quèc tÕ. V× vËy, ®ßi hái mét c«ng cô thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt võa thuËn tiÖn võa an toµn ®Ó phæ biÕn cho toµn x· héi. Lý do tiÕp theo chÝnh lµ nhu cÇu cña x· héi. Khi x· héi ph¸t triÓn, nÒn kinh tÕ æn ®Þnh vµ t¨ng tr­ëng, khèi l­îng giao dÞch vÒ hµng ho¸ - dÞch vô ngµy cµng t¨ng ®ßi hái ph¶i cã h×nh thøc thanh to¸n thuËn tiÖn, nhanh chãng, gän nhÑ t­¬ng øng. Ngoµi ra, nhu cÇu chi tiªu, nhu cÇu dÞch vô tµi chÝnh gia ®×nh vµ c¸ nh©n ngµy cµng t¨ng ®· trë thµnh ¸p lùc thóc ®Èy c¸c ng©n hµng ®Çu t­ hiÖn ®¹i ho¸ c¬ së h¹ tÇng vµ øng dông c«ng nghÖ míi. Cïng nh÷ng tiÖn Ých cña m×nh, thÎ tÝn dông ra ®êi nh»m ®¸p øng c¸c yªu cÇu ®ã. ThÎ tÝn dông lµ ph­¬ng tiÖn thanh to¸n cÇn thiÕt cña nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i cßn v× chÝnh vai trß vµ sù ®ãng gãp quan träng cña nã vµo sù ph¸t triÓn kinh tÕ. §©y võa lµ h×nh thøc thanh to¸n hiÖn ®¹i, võa phï hîp víi sù ph¸t triÓn chiÒu s©u cña nÒn kinh tÕ. Thªm vµo ®ã, sù ph¸t triÓn nh­ vò b·o cña c«ng nghÖ th«ng tin còng nh­ nh÷ng tiÕn bé Khoa häc kü thuËt v­ît bËc ®· lµm biÕn ®æi s©u s¾c ho¹t ®éng kinh tÕ – x· héi, thay ®æi nh÷ng thãi quen mua b¸n, chuyÓn tõ th­¬ng m¹i truyÒn thèng sang h×nh thøc hiÖn ®¹i h¬n: Th­¬ng m¹i ®iÖn tö (TM§T). Sù ra ®êi cña TM§T víi lîi thÕ vèn ®Çu t­ Ýt, thêi gian phæ cËp ng¾n, sím tiÕp cËn thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc, më ra nhiÒu c¬ héi tiªu thô s¶n phÈm ®ang lµ vò khÝ c¹nh tranh cã hiÖu qña trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, lµ c«ng cô quan träng trong th­¬ng m¹i quèc tÕ. Song, TM§T còng ®Æt ra hµng lo¹t vÊn ®Ò cÇn gi¶i quyÕt: c«ng nghÖ, nh©n lùc, an toµn vµ b¶o mËt, m«i tr­êng ph¸p lý, b¶o vÖ ng­êi tiªu dïng… vµ hÖ thèng thanh to¸n ®iÖn tö. Thùc vËy, còng nh­ trong th­¬ng m¹i truyÒn thèng, TM§T cÇn cã hÖ thèng thanh to¸n hiÖn ®¹i, phï hîp víi nã. NÕu kh«ng cã ph­¬ng thøc thanh to¸n thÝch hîp, TM§T chØ lµ c«ng cô ®Ó qu¶ng c¸o ®¬n thuÇn. Trong c¸c ph­¬ng thøc thanh to¸n hiÖn nay, thÎ tÝn dông cho phÐp khai th¸c hÕt c¸c ­u ®iÓm cña TM§T vµ viÖc triÓn khai thanh to¸n b»ng thÎ tÝn dông l¹i kh«ng qu¸ khã kh¨n. Ng­îc l¹i, sù ph¸t triÓn cña TM§T l¹i cã t¸c ®éng rÊt lín ®Õn ho¹t ®éng ng©n hµng. Nã ®em l¹i nhiÒu c¬ héi vµ th¸ch thøc cho c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i. Mét mÆt, TM§T sÏ mang l¹i nguån doanh sè thanh to¸n thÎ ®¸ng kÓ cho c¸c ng©n hµng, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ng©n hµng ph¸t triÓn lo¹i h×nh kinh doanh ®Çy tiÒm n¨ng nµy. Ngoµi ra, triÓn khai thanh to¸n thÎ trong TM§T lµ b­íc quan träng trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c lo¹i h×nh dÞch vô ng©n hµng míi: ng©n hµng ®iÖn tö (e-banking), ng©n hµng t¹i nhµ (hombanking), ng©n hµng b¸n lÎ…MÆt kh¸c, TM§T l¹i ®Æt c¸c ng©n hµng tr­íc mét th¸ch thøc c¹nh tranh gay g¾t tõ phÝa c¸c tæ chøc phi tµi chÝnh nh­ hÖ thèng siªu thÞ, c¸c cöa hµng…Do ®ã, c¸c ng©n hµng ph¶i ph¸t huy hÕt néi lùc, tÝch cùc nghiªn cøu, ph¸t triÓn vµ øng dông c«ng nghÖ míi ®Ó cñng cè vai trß còng nh­ n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña m×nh. Nh­ vËy, TM§T ph¸t triÓn kÐo theo ng©n hµng còng ph¸t triÓn. §èi víi ViÖt Nam, thanh to¸n thÎ tÝn dông kh«ng chØ lµ yªu cÇu cña TM§T mµ nã cßn xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu cña chÝnh c¸c doanh nghiÖp tham gia TM§T. NhËn biÕt TM§T lµ c«ng cô h÷u hiÖu trong xóc tiÕn th­¬ng m¹i, më réng thÞ tr­êng ra n­íc ngoµi cho hµng ho¸ ViÖt Nam nªn c¸c doanh nghiÖp còng rÊt mong muèn chÊp nhËn thanh to¸n thÎ tÝn dông cho c¸c giao dÞch b¸n hµng trªn m¹ng. §©y lµ h­íng ®i rÊt ®óng v× ë c¸c n­íc ph¸t triÓn, hÇu hÕt ng­êi d©n sö dông thÎ tÝn dông trong thanh to¸n vµ cho ®Õn nay, thanh to¸n thÎ tÝn dông trªn Internet vÉn lµ h×nh thøc thuËn tiÖn nhÊt, phæ biÕn nhÊt. H¬n n÷a, trong xu thÕ héi nhËp, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam nãi chung vµ hÖ thèng ng©n hµng nãi riªng ph¶i cñng cè cho m×nh mét “søc khoΔ ®ñ m¹nh ®Ó c¹nh tranh víi c¸c ®èi t¸c n­íc ngoµi, b¾t kÞp sù ph¸t triÓn chung cña thêi ®¹i. ThËt vËy, trong khi c¸c ng©n hµng ViÖt Nam vÉn ®ang say mª ®Çu t­ vµo lÜnh vùc tÝn dông th× c¸c ng©n hµng cña c¸c n­íc ph¸t triÓn ®· cã b­íc tiÕn dµi: doanh thu tõ dÞch vô kh«ng ph¶i tÝn dông chiÕm tû träng kh¸ lín, trong ®ã, dÞch vô thanh to¸n chiÕm phÇn kh«ng nhá. NÕu nh­ mét ng©n hµng ph¸t triÓn trªn thÕ giíi thùc hiÖn kho¶ng 6000 nghiÖp vô ng©n hµng kh¸c nhau th× ë ViÖt Nam, nÕu chÎ nhá, ®Õm kü th× mçi ng©n hµng còng chØ ®­îc kho¶ng 200 nghiÖp vô (theo «ng Huúnh Quang TuÊn, Phã tæng gi¸m ®èc Ng©n hµng TMCP ¸ Ch©u). V× vËy, ngay tõ b©y giê, c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam ph¶i tËp trung hiÖn ®¹i ho¸ ng©n hµng, øng dông c¸c dÞch vô ng©n hµng hiÖn ®¹i mµ tr­íc tiªn lµ dÞch vô ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ tÝn dông. Tãm l¹i, thÎ tÝn dông lµ ph­¬ng tiÖn thanh to¸n hiÖn ®¹i cña x· héi v¨n minh, lµ cÇu nèi gi÷a c¸c quèc gia vµ còng lµ sù lùa chän tÊt yÕu cho mét x· héi ph¸t triÓn. Giíi thiÖu ThÎ tÝn dông Kh¸i niÖm “thÎ tÝn dông” ThÎ tÝn dông lµ lo¹i thÎ cho phÐp chñ thÎ sö dông trong h¹n møc tÝn dông tuÇn hoµn ®­îc cÊp vµ chñ thÎ ph¶i thanh to¸n Ýt nhÊt møc tr¶ nî tèi thiÓu vµo ngµy ®Õn h¹n. §©y lµ mét ph­¬ng tiÖn thanh to¸n hiÖn ®¹i do ng©n hµng ph¸t hµnh, cho phÐp chñ thÎ thanh to¸n hµng ho¸- dÞch vô b»ng thÎ víi h¹n møc chi tiªu nhÊt ®Þnh. H¹n møc chi tiªu nµy ®­îc Ng©n hµng quy ®Þnh cho tõng chñ thÎ dùa trªn kh¶ n¨ng tµi chÝnh, sè tiÒn ký quü hoÆc tµi s¶n thÕ chÊp lµm gi¸ trÞ ®¶m b¶o (nh­ ®èi víi Ng©n hµng Ngo¹i Th­¬ng, h¹n møc tÝnh dông b»ng gi¸ trÞ ®¶m b¶o/125%). Thùc chÊt ®©y lµ h×nh thøc thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt cho phÐp chi tiªu tr­íc tr¶ tiÒn sau víi thêi h¹n ­u ®·i kh«ng tÝnh l·i tõ 16 ®Õn 46 ngµy. Vµo cuèi mçi kú tÝn dông, chñ thÎ thanh to¸n víi ng©n hµng toµn bé hoÆc mét phÇn sè tiÒn ®· chi tiªu theo sao kª hµng th¸ng. XÐt vÒ b¶n chÊt kinh tÕ, thÎ tÝn dông lµ sù cam kÕt thanh to¸n cña Ng©n hµng ph¸t hµnh sÏ thanh to¸n cho nh÷ng kho¶n tiÒn do chñ thÎ ®· chi tiªu. Tøc lµ, Ng©n hµng ph¸t hµnh cam kÕt cho chñ thÎ vay tiÒn cña m×nh ®Ó mua hµng ho¸- dÞch vô, rót tiÒn mÆt qua m¸y ATM trong sè tiÒn Ng©n hµng cho phÐp. Tuy nhiªn, viÖc chi tiªu b»ng thÎ tÝnh dông bÞ giíi h¹n ë §VCNT/§¦TM. Do chñ thÎ sö dông thÎ ®Ó chi tiªu thay v× ph¶i mang theo khèi l­îng lín tiÒn tÖ nªn thÎ tÝn dông nh­ mét ph­¬ng tiÖn thanh to¸n thay tiÒn mÆt nh­ng thÎ tÝn dông kh«ng ph¶i lµ tiÒn tÖ. Nã kh«ng mang nh÷ng ®Æc tÝnh, tÝnh chÊt vµ chøc n¨ng cña tiÒn tÖ. Qóa tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña thÎ tÝn dông. NhiÒu ng­êi trong chóng ta h¼n ®· tõng gÆp nh÷ng t×nh huèng khã xö khi trong ng­êi kh«ng cã tiÒn mÆt (ngay c¶ ®èi víi nh÷ng ng­êi “tiÒn nong kh«ng thµnh vÊn ®Ò”). ChiÕc thÎ ®Çu tiªn ®¸nh dÊu cuéc c¸ch m¹ng vÒ thÎ tÝn dông ra ®êi tõ mét t×nh huèng t­¬ng tù thÕ. §ã lµ vµo mét buæi tèi n¨m 1949, sau khi ¨n tèi ë mét nhµ hµng, «ng Frank Mc Namara, mét doanh nh©n ng­êi Mü, bçng ph¸t hiÖn m×nh kh«ng mang theo tiÒn mÆt vµ «ng buéc ph¶i gäi ®iÖn vÒ nhµ ®Ó ng­êi nhµ mang tiÒn ®Õn tr¶. Còng vµo thêi gian nµy, ë Mü, ng­êi ta ®· sö dông kh¸ phæ biÕn c¸c lo¹i thÎ ®Ó mua hµng, mua x¨ng nh­ng tiÒn mÆt vÉn chiÕm tû träng lín trong c¸c giao dÞch. Tõ nh÷ng bÊt cËp ®ã, Frank ®· s¸ng t¹o ra thÎ “Diners Club”, mét lo¹i thÎ tÝn dông ®Çu tiªn trªn thÕ giíi. Víi lÖ phÝ hµng n¨m lµ 5USD, nh÷ng ng­êi mang thÎ “Diners Club” cã thÓ ghi nî khi ®i ¨n ë 27 nhµ hµng n»m trong hoÆc ven thµnh phè New York. §Õn n¨m 1951, h¬n 1 triÖu USD ®­îc chi tiªu b»ng thÎ nµy t¹i Mü. Còng trong n¨m 1951, Ng©n hµng Franklin National Bank ë LongIsland, New York ph¸t hµnh thÎ tÝn dông ®Çu tiªn cña m×nh. T¹i ®©y, kh¸ch hµng ®Ö tr×nh ®¬n xin vay vµ ®­îc thÈm ®Þnh kh¶ n¨ng thanh to¸n . C¸c ng©n hµng ®ñ tiªu chuÈn sÏ ®­îc duyÖt cÊp thÎ. ThÎ nµy dïng thanh to¸n cho c¸c th­¬ng vô b¸n lÎ hµng ho¸- dÞch vô. C¸c chñ thÎ rÊt thÝch h×nh thøc nµy v× ®­îc h­ëng kho¶n tÝn dông kh«ng tÝnh l·i do ng©n hµng cÊp, cßn c¸c §VCNT còng b¸n ®­îc nhiÒu h¬n. ChÝnh v× sù tiÖn lîi cña Diners Club còng nh­ sù ­a thÝch cña c¶ chñ thÎ lÉn §VCNT nªn ®Õn n¨m 1955, hµng lo¹t c¸c lo¹i thÎ t­¬ng tù ra ®êi, nh­: Trip Charge, Goldenkey, Gourment, Guest Club, Esquire Club, … N¨m 1958 Carte Blanche vµ American Express ra ®êi vµ thèng lÜnh thÞ tr­êng. Trong giai ®o¹n nµy, phÇn lín thÎ dµnh cho giíi doanh nh©n giµu cã, nh÷ng ng­êi cã thu nhËp cao. Sau ®ã, c¸c ng©n hµng ®· c¶m nhËn r»ng giíi b×nh d©n míi lµ ®èi t­îng sö dông thÎ chñ yÕu trong t­¬ng lai. V× vËy, c¸c ng©n hµng b¾t ®Çu ®Ó ý ®Õn ph©n ®o¹n thÞ tr­êng réng lín nµy. Khi tÇng líp b×nh d©n b¾t ®Çu sö dông thÎ Bank Americard do Bank of American ph¸t hµnh (vµo n¨m 1960) th× viÖc kinh doanh cña ng©n hµng nµy trë nªn ph¸t ®¹t vµ dËy lªn lµn sãng häc hái cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i kh¸c. Ch¼ng bao l©u, n¨m 1967 Bank Americard gÆp ph¶i sù c¹nh tranh khèc liÖt cña Mastercharge (do tæ chøc Western States Bankcard Association ph¸t hµnh). Tõ ®©y, kinh doanh lo¹i h×nh dÞch vô míi nµy ph¸t triÓn rÇm ré kh«ng chØ trªn ®Êt Mü. §Ó phï hîp víi sù ph¸t triÓn nµy, Bank Americard ®· trë thµnh VISA USA (1977) vµ sau ®ã lµ Tæ chøc VISA Quèc tÕ cßn Mastercharge trë thµnh Tæ chøc Mastercard Quèc tÕ (1979). NhËn ra r»ng ng­êi tiªu dïng kh«ng nÒ hµ viÖc tr¶ l·i 16%-20% trªn b¶ng quyÕt to¸n thÎ tÝn dông cña hä, c¸c c«ng ty viÔn th«ng quèc tÕ, c«ng ty xe h¬i, b¶o hiÓm, c¸c h·ng hµng kh«ng… ®· vµo cuéc. Ngµy nay, víi doanh sè giao dÞch hµng tr¨m tû USD mçi n¨m Mastercard vµ VISA card chØ ®øng sau tiÒn mÆt vµ sÐc trong hÖ thèng thanh to¸n toµn cÇu. Cïng víi nã, thÎ JCB, Diners Club vµ AMEX còng chiÕm lÜnh thÞ tr­êng réng lín. HiÖn nay, trªn thÕ giíi, thÎ tÝn dông quèc tÕ ®­îc xem nh­ mét c«ng cô thanh to¸n hiÖn ®¹i, v¨n minh, thuËn tiÖn ®Æc biÖt lµ ë c¸c n­íc ph¸t triÓn. Sù ph¸t triÓn kh«ng ngõng cña khoa häc c«ng nghÖ ®· liªn tôc c¶i tiÕn vµ hoµn thiÖn h¬n nh÷ng tÝnh n¨ng cña thÎ tÝn dông, gióp cho thÎ tÝn dông trë thµnh ph­¬ng thøc thanh to¸n nhanh gän, chÝnh x¸c, an toµn vµ tiÖn lîi. M« t¶ vµ ph©n lo¹i thÎ tÝn dông M« t¶ thÎ tÝn dông HÇu hÕt c¸c lo¹i thÎ tÝn dông quèc tÕ ®­îc lµm b»ng nhùa cøng mµu tr¾ng, 3 líp. KÝch th­íc chung trªn toµn thÕ giíi lµ 5cm x 8cm. Mçi lo¹i thÎ cã nh÷ng ®Æc ®iÓm h×nh thøc kh¸c nhau ®Ó ®¶m b¶o an toµn vµ phßng ngõa thÎ gi¶. Visa Card VÝ dô vÒ biÓu t­îng vµ th­¬ng hiÖu thÎ Master Card American Express * MÆt tr­íc cña thÎ: - BiÓu t­îng vµ th­¬ng hiÖu: Mçi lo¹i thÎ cã mét biÓu t­îng vµ th­¬ng hiÖu kh¸c nhau. VÝ dô: ThÎ Visa : biÓu t­îng h×nh chim bå c©u in ch×m trong h×nh ch÷ nhËt mµu b¹c ë bªn ph¶i thÎ. Khi nghiªng thÎ qua l¹i th× thÊy c¸nh chim chÊp chíi. Th­¬ng hiÖu lµ h×nh ch÷ nhËt 3 mµu kÎ ngang: xanh tÝm, tr¾ng vµ vµng n©u. Ch÷ VISA ch¹y ngang dßng kÎ tr¾ng ë gãc ph¶i thÎ, d­íi biÓu t­îng cña thÎ. ThÎ Mastercard: biÓu t­îng h×nh 2 qu¶ ®Þa cÇu in lång vµo nhau ë gãc d­íi ph¶i. Khi nghiªng thÎ sÏ thÊy ®ñ 5 ch©u lôc. Th­¬ng hiÖu lµ 2 h×nh trßn lång nhau mµu da cam vµ ®á, ch÷ MASTERCARD tr¾ng ch¹y ngang gi÷a n»m ë gãc bªn ph¶i vµ d­íi biÓu t­îng thÎ. ThÎ American Express (AMEX): cã h×nh ®Çu ng­êi chiÕn binh ®éi mò s¾t ë gi÷a thÎ cña gãc bªn tr¸i. Th­¬ng hiÖu cña thÎ lµ h×nh ch÷ nhËt mµu xanh n­íc biÓn ®Ëm, ch÷ AMERICAN EXPRESS ch¹y ngang gi÷a. ThÎ JCB: thÎ h×nh ch÷ nhËt cã 3 ®­êng kÎ däc mµu xanh l¸ c©y, mµu ®á vµ xanh lam ë gãc d­íi bªn ph¶i, ch÷ JCB mµu tr¾ng ch¹y ngang c¾t c¸c ®­êng kÎ däc. - ¶nh cña chñ thÎ: tuú tõng lo¹i thÎ. VÝ dô, thÎ Visa cã ¶nh cña chñ thÎ nh­ng thÎ Mastercard th× kh«ng cã. - Mµu thÎ: ThÎ vµng: cã mµu vµng ThÎ chuÈn: tuú theo ng©n hµng ph¸t hµnh (th­êng lµ mµu b¹c) - Tªn ng©n hµng ph¸t hµnh thÎ: n»m trªn cïng theo chiÒu ngang cña thÎ. - C¸c yÕu tè in næi: + Sè thÎ: Tuú theo quy ­íc cña tõng Tæ chøc ThÎ. ThÎ Mastercard bao gåm 16 sè chia lµm 4 nhãm, mçi nhãm 4 sè, sè ®Çu tiªn lµ sè 5. VÝ dô: 5684 2711 1980 6683 ThÎ Visa cã 2 lo¹i nhãm sè (lo¹i 16 sè vµ lo¹i 13 sè). TÊt c¶ thÎ Visa ®Òu b¾t ®Çu b»ng sè 4. Lo¹i 16 sè: 4xxx xxxx xxxx xxxx Lo¹i 13 sè: 4xxx xxx xxx xxx ThÎ AMEX cã 15 sè chia lµm 3 nhãm, b¾t ®Çu b»ng sè 37 hoÆc 34: 37xx xxxxxx xxxxx hoÆc 34xx xxxxxx xxxxx ThÎ JCB cã 16 sè, chia lµm 4 nhãm, mçi nhãm 4 sè vµ b¾t ®Çu b»ng sè 35: 35xx xxxx xxxx - Thêi h¹n hiÖu lùc: NÕu trªn thÎ cã ghi hai d÷ liÖu ngµy, vÝ dô: 0209 - 0309 th× b¾t ®Çu hiÖu lùc tõ ngµy 01/9/2002 ®Õn ngµy 01/9/2003 th× hÕt h¹n. NÕu cã mét d÷ liÖu ngµy: 0309 th× thÎ cã gi¸ trÞ ®Õn hÕt ngµy 30/9/2003 - Tªn chñ thÎ - Tªn c«ng ty (nÕu lµ thÎ c«ng ty) - C¸c yÕu tè b¶o mËt kh¸c * MÆt sau cña thÎ: - §Æc ®iÓm kü thuËt cña thÎ: Tuú theo lo¹i thÎ tõ hay thÎ g¾n chÝp ®iÖn tö mµ thÎ cã cÊu t¹o kü thuËt kh¸c nhau. - Ch÷ ký cña chñ thÎ Ph©n lo¹i thÎ tÝn dông * Ph©n lo¹i theo ph¹m vi sö dông thÎ: - ThÎ tÝn dông trong n­íc: lµ lo¹i thÎ cã ph¹m vi sö dông vµ thanh to¸n trong mét n­íc. Ng©n hµng ph¸t hµnh vµ ®¬n vÞ chÊp nhËn lo¹i thÎ nµy còng trong mét n­íc. §ång tiÒn cña thÎ chØ duy nhÊt lµ ®ång néi tÖ. VÝ dô: thÎ tÝn dông néi ®Þa ACB card chØ tiªu ®­îc ë ViÖt Nam vµ b»ng ®ång tiÒn ViÖt Nam. - ThÎ tÝn dông quèc tÕ: lµ lo¹i thÎ do c¸c ng©n hµng, tæ chøc tµi chÝnh trong n­íc vµ quèc tÕ (lµ thµnh viªn cña Tæ chøc ThÎ Quèc tÕ) ph¸t hµnh. ThÎ nµy cã thÓ thanh to¸n ë tÊt c¶ c¸c §VCNT trªn thÕ giíi. VÝ dô: ThÎ VCB - Visa card, ACB - Mastercard. * Ph©n lo¹i theo ®èi t­îng sö dông: - ThÎ c¸ nh©n: lµ thÎ ®­îc ph¸t hµnh cho c¸c c¸ nh©n cã nhu cÇu vµ ®¸p øng ®­îc ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn ph¸t hµnh thÎ. Chñ thÎ chÞu tr¸ch nhiÖm thanh to¸n c¸c kho¶n chi tiªu thÎ b»ng nguån tiÒn cña b¶n th©n m×nh. ThÎ c¸ nh©n cã hai lo¹i: thÎ chÝnh vµ thÎ phô + ThÎ chÝnh: do c¸ nh©n ®øng tªn xin ph¸t hµnh thÎ cho chÝnh m×nh sö dông vµ c¸ nh©n ®ã lµ chñ thÎ chÝnh. + ThÎ phô: chñ thÎ chÝnh xin ph¸t hµnh thÎ phô cho ng­êi kh¸c sö dông (chñ thÎ phô). Chñ thÎ chÝnh chÞu tr¸ch nhiÖm toµn bé c¸c kho¶n chi tiªu cña chñ thÎ phô. - ThÎ c«ng ty: Lµ lo¹i thÎ tÝn dông dïng cho c«ng ty thanh to¸n trong ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. C«ng ty ®øng tªn ký hîp ®ång sö dông thÎ vµ uû quyÒn cho mét ng­êi ®øng tªn trong thÎ tÝn dông ®Ó sö dông, ®ång thêi mäi thanh to¸n liªn quan ®Õn thÎ ®Òu do c«ng ty thanh to¸n víi NHPH. * Ph©n lo¹i theo h¹n møc tÝn dông: Cã hai lo¹i: thÎ vµng vµ thÎ chuÈn - ThÎ vµng: lµ thÎ cã h¹n møc tÝn dông tõ 50.000.000 - 90.000.000 VND. - ThÎ chuÈn: lµ thÎ cã h¹n møc tÝn dông tõ 10.000.000- d­íi 50.000.000 VND. Trong ®ã, h¹n møc tÝn dông lµ møc d­ nî tèi ®a mµ chñ thÎ ®­îc phÐp sö dông trong mét chu kú tÝn dông. * Ph©n lo¹i theo c«ng nghÖ s¶n xuÊt thÎ: - ThÎ dËp næi (Embossed card): hiÖn giê hÇu nh­ kh«ng cßn sö dông. - ThÎ tõ tÝnh (Magnetic card): c¸c th«ng tin vÒ thÎ ®­îc l­u tr÷ trªn mét gi¶i b¨ng tõ. - ThÎ th«ng minh (IC/Smart card): c¸c th«ng tin ®­îc l­u tr÷ b»ng c¸c vi m¹ch. ThÎ nµy sÏ ®­îc phæ biÕn trong t­¬ng lai. ¦u ®iÓm, nh­îc ®iÓm cña ph­¬ng thøc thanh to¸n thÎ tÝn dông ¦u ®iÓm cña ph­¬ng thøc thanh to¸n thÎ tÝn dông Sù ph¸t triÓn cña ph­¬ng thøc thanh to¸n thÎ (nãi chung) vµ thÎ tÝn dông (nãi riªng) tõ khi ra ®êi cho tíi nay chøng tá nã cã mét søc hÊp dÉn ®Æc biÖt. §iÒu t¹o nªn sù hÊp dÉn ®ã chÝnh lµ tÝnh ­u viÖt cña nã: ThuËn tiÖn: + NÕu nh­ ë ph­¬ng thøc thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt, ta lu«n lu«n ph¶i mang theo ng­êi khèi l­îng tiÒn lín, hay thanh to¸n b»ng sÐc, uû nhiÖm chi… víi thñ tôc r­êm rµ th× ë ph­¬ng thøc thanh to¸n b»ng thÎ tÝn dông sÏ gän nhÑ h¬n rÊt nhiÒu. Víi tÊm thÎ nhá trong tay, ta cã thÓ thanh to¸n hµng ho¸- dÞch vô t¹i tÊt c¶ c¸c ®iÓm chÊp nhËn thÎ trªn toµn thÕ giíi b»ng bÊt kú lo¹i tiÒn nµo mµ kh«ng ph¶i tr¶ thªm mét kho¶n phô phÝ nµo. + Kh«ng bÞ giíi h¹n bëi l­îng tiÒn mang theo ng­êi; cã thÓ gi¶i quyÕt ®­îc nh÷ng nhu cÇu ph¸t sinh ®ét xuÊt. + §­îc cÊp mét h¹n møc tÝn dông ®Ó chi tiªu tr­íc tr¶ tiÒn sau (®©y chÝnh lµ tÝnh tÝn dông cña s¶n phÈm). + Rót tiÒn mÆt khi cÇn thiÕt t¹i c¸c ng©n hµng thanh to¸n thÎ hay t¹i c¸c m¸y rót tiÒn tù ®éng ATM ë kh¾p n¬i trªn thÕ giíi. + KiÓm tra sè d­ tµi kho¶n cña b¹n th«ng qua c¸c thiÕt bÞ cña ng©n hµng. + §­îc h­ëng mét sè dÞch vô kh¸c do ng©n hµng ph¸t hµnh triÓn khai ¸p dông cho chñ thÎ nh­: dÞch vô b¶o hiÓm, dÞch vô y tÕ, trî gióp toµn cÇu… An toµn: + An toµn vÒ tµi s¶n: ChØ duy nhÊt chñ thÎ ®­îc phÐp sö dông thÎ vµ biÕt ®­îc mËt m· riªng (sè PIN) ®Ó sö dông. V× vËy, kh«ng ai cã thÓ sö dông ®­îc nÕu kh«ng biÕt mËt m· riªng ®ã. + Tho¶i m¸i trong t©m lý: khi b¹n mang mét l­îng tiÒn mÆt lín trong ng­êi, b¹n lu«n cã c¶m gi¸c lo l¾ng, bÊt an, sî bÞ c­íp, bÞ mÊt c¾p… Nh­ng sö dông thÎ, ngoµi c¶m gi¸c nhÑ nhâm chØ cã mét tÊm thÎ trong ng­êi, b¹n cßn tho¶i m¸i v× kh«ng lo bÞ c­íp. NÕu thÎ bÞ mÊt hay thÊt l¹c, b¹n chØ cÇn b¸o cho NHPH (hoÆc Chi nh¸nh Ng©n hµng ph¸t hµnh gÇn nhÊt) ®Ó kho¸ tµi kho¶n thÎ, tr¸nh mäi rñi ro vµ b¹n sÏ ®­îc cÊp l¹i thÎ kh¸c. Khi ®ã, tiÒn trong tµi kho¶n cña b¹n sÏ ®­îc an toµn. NÕu b¹n bÞ c­íp, tªn c­íp còng kh«ng thÓ lµm g× ®­îc v× muèn rót ®­îc tiÒn nã ph¶i biÕt m· sè PIN vµ hµng lo¹t nh÷ng vÊn ®Ò kh¸c. + An toµn trong qu¶n lý tµi chÝnh cña c¸c §VCNT v× th«ng tin vÒ giao dÞch ®­îc l­u l¹i nªn kh«ng thÊt tho¸t ®­îc tiÒn mÆt còng nh­ tr¸nh ®­îc tiÒn gi¶. HiÖu qu¶: + Gi¶m thiÓu sù nhÇm lÉn trong thanh to¸n. + TiÕt kiÖm chi phÝ vËn chuyÓn vµ chi phÝ kiÓm ®Õm tiÒn mÆt, gi¶m l­îng tiÒn mÆt trong l­u th«ng. Hµng n¨m, Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam ®· chi h¬n tr¨m tû ®ång ®Ó in tiÒn vµ ng©n phiÕu thanh to¸n. Trong hÖ thèng ng©n hµng ë ViÖt Nam cã kho¶ng 70.000 ng­êi nh­ng cã tíi 7.000 ng­êi, chiÕm 10% tæng sè nh©n viªn ng©n hµng, lµm nhiÖm vô in, huû, ph©n lo¹i tiÒn mÆt (T¹p chÝ Ng©n hµng sè th¸ng 5/1999). ë c¸c ngµnh kh¸c sè l­îng nh©n viªn thu ng©n còng rÊt ®«ng. Ngoµi ra, mçi khi vËn chuyÓn tiÒn, chi phÝ ¸p t¶i, ®¶m b¶o an ninh còng rÊt lín. + T¨ng hiÖu qu¶ sö dông vèn: b¹n võa cã thÓ chi tiªu mµ sè tiÒn trong tµi kho¶n cña b¹n vÉn sinh l·i. §èi víi c«ng ty, ­u ®iÓm nµy l¹i cµng râ h¬n. Doanh nghiÖp cã thÓ gi¶m ®­îc chi phÝ t¹m øng c«ng t¸c phÝ, kiÓm so¸t ®­îc chi tiªu cña nh©n viªn th«ng qua sao kª cña ng©n hµng; ®­îc cÊp vèn ng¾n h¹n khi cÇn mµ kh«ng cÇn ph¶i lµm thñ tôc vay. + TËp trung nguån vèn lín vµo ng©n hµng, gãp phÇn ®Èy nhanh tèc ®é quay vßng vèn phôc vô t¸i s¶n xuÊt x· héi. + TiÕt kiÖm thêi gian cho c¶ ng­êi mua vµ ng­êi b¸n. + Lµm phong phó c¸c h×nh thøc thanh to¸n cña ng©n hµng, gãp phÇn hiÖn ®¹i ho¸ nghiÖp vô ng©n hµng t¨ng doanh sè thanh to¸n qua ng©n hµng vµ t¨ng lîi nhuËn. + N©ng cao uy tÝn, kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c c«ng ty sö dông thÎ, c¸c §VCNT do ®a d¹ng ho¸ ®­îc c¸c lo¹i h×nh thanh to¸n. V¨n minh + NÕu nh­ tiÒn mÆt (trõ ngo¹i tÖ m¹nh) chØ cã thÓ sö dông trong giíi h¹n quèc gia th× thÎ tÝn dông quèc tÕ cho phÐp b¹n chi tiªu ë mäi ®iÓm chÊp nhËn thÎ trªn thÕ giíi. + Sö dông thÎ gióp b¹n hoµ nhËp víi céng ®éng quèc tÕ, trë nªn v¨n minh, lÞch sù trong c«ng viÖc cña m×nh v× ®©y lµ c«ng cô thanh to¸n phæ biÕn cña thÕ giíi hiÖn ®¹i. Ngoµi ra, thÎ tÝn dông cßn mang l¹i mét sè tiÖn Ých kh¸c cho ng­êi sö dông nh­ chi tr¶ tiÒn häc phÝ cña ng­êi th©n ®i du häc b»ng tiÒn VND ngay t¹i ViÖt Nam. Qua ®ã cã thÓ qu¶n lý ®­îc chi tiªu cña hä; ngåi nhµ vµ mua hµng ho¸- dÞch vô t¹i bÊt kú n¬i nµo trªn thÕ giíi qua m¹ng Internet b»ng thÎ cña m×nh vµ thÎ tÝn dông chÝnh lµ ch×a kho¸ cho Th­¬ng m¹i ®iÖn tö. Nh­îc ®iÓm cña h×nh thøc thanh to¸n thÎ tÝn dông Thanh to¸n b»ng thÎ tÝn dông ®em l¹i rÊt nhiÒu tiÖn Ých cho kh¸ch hµng, lîi nhuËn cho ng©n hµng vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ - x· héi song tÊm huy ch­¬ng nµo còng cã mÆt tr¸i cña nã. Ph­¬ng thøc thanh to¸n nµy còng cã mét sè nh­îc ®iÓm: - Do thÎ tÝn dông cã giíi h¹n thanh to¸n nhÊt ®Þnh nªn kh¸ch hµng kh«ng thÓ rót tiÒn mÆt hoÆc mua s¾m hµng ho¸ - dÞch vô cã gi¸ trÞ v­ît qu¸ giíi h¹n thanh to¸n cña thÎ. - ThÎ tÝn dông kh«ng khuyÕn khÝch rót tiÒn mÆt nªn nÕu rót tiÒn mÆt t¹i c¸c m¸y ATM b¹n sÏ ph¶i chÞu mét kho¶n phÝ nhá. - Sö dông thÎ tÝn dông bÞ giíi h¹n h¬n sö dông tiÒn mÆt do thÎ tÝn dông chØ ®­îc sö dông t¹i c¸c §VCNT. - Ng©n hµng muèn thu ®­îc lîi nhuËn th× ph¶i ph¸t hµnh ®­îc mét sè l­îng thÎ ®¸ng kÓ. Trong khi ®ã, NHPH ph¶i bá nhiÒu chi phÝ ®Ó øng dông c«ng nghÖ th«ng tin, trang bÞ hÖ thèng m¸y ATM, thiÕt lËp m¹ng l­íi §VCNT vµ ng©n hµng ®¹i lý thanh to¸n thÎ. - Ngoµi ra, gièng c¸c h×nh thøc thanh to¸n kh¸c, thanh to¸n b»ng thÎ còng cã thÓ gÆp rñi ro. Nh÷ng rñi ro th­êng thÊy lµ: + Rñi ro tÝn dông: Ng©n hµng ph¸t hµnh thÎ cho kh¸ch hµng cã ®¬n xin ph¸t hµnh thÎ víi c¸c th«ng tin gi¶ m¹o (Fraudulent Applications) do kh«ng thÈm ®Þnh kü c¸c th«ng tin kh¸ch hµng trªn hå s¬ xin ph¸t hµnh thÎ. Th­êng hîp nµy cã thÓ dÉn tíi nh÷ng rñi ro vÒ tÝn dông cho NHPH khi chñ thÎ sö dông thÎ mµ kh«ng cã kh¶ n¨ng vÒ tµi chÝnh, kh«ng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n. + Rñi ro khi sö dông thÎ: ThÎ gi¶ (Counterfeit Card): ThÎ do c¸c tæ chøc téi ph¹m hoÆc c¸ nh©n lµm gi¶ c¨n cø vµo c¸c th«ng tin cã ®­îc tõ c¸c chøng tõ giao dÞch thÎ hoÆc thÎ mÊt c¾p, thÊt l¹c. ThÎ gi¶ ®­îc sö dông ®Ó t¹o ra c¸c giao dÞch gi¶ m¹o sÏ g©y tæn thÊt cho NHPH, v× theo quy ®Þnh cña Tæ chøc ThÎ Quèc tÕ, NHPH chÞu hoµn toµn tr¸ch nhiÖm víi mäi giao dÞch cã m· sè cña NHPH (m· sè BIN). Tµi kho¶n thÎ bÞ lîi dông (Account takeover): §Õn kú ph¸t hµnh l¹i thÎ, NHPH nhËn ®­îc th«ng b¸o thay ®æi ®Þa chØ cña chñ thÎ vµ ®­îc yªu cÇu göi thÎ míi vÒ ®Þa chØ míi. Do kh«ng kiÓm tra tÝnh x¸c thùc cña th«ng b¸o nªn NHPH göi thÎ cho ng­êi kh«ng ph¶i lµ chñ thÎ theo ®Þa chØ ®ã. Tµi kho¶n cña chñ thÎ bÞ ng­êi kh¸c sö dông chØ ®­îc ph¸t hiÖn khi chñ thÎ ®Ých thùc kh«ng nhËn ®­îc thÎ vµ liªn l¹c víi NHPH hoÆc khi Ng©n hµng yªu cÇu chñ thÎ thanh to¸n sao kª. Chñ thÎ thËt kh«ng nhËn ®­îc thÎ ®· ph¸t hµnh: thÎ bÞ ®¸nh c¾p trªn ®­êng göi tõ NHPH ®Õn chñ thÎ. Chñ thÎ kh«ng hÒ biÕt lµ thÎ ®· ®­îc göi cho m×nh trong khi thÎ ®ã ®ang ®­îc sö dông. Rñi ro nµy NHPH ph¶i chÞu. Giao dÞch gi¶ trªn thÎ ®· mÊt: ThÎ bÞ mÊt c¾p, thÊt l¹c (Lost - Stolen Card) bÞ ng­êi kh¸c sö dông tr­íc khi chñ thÎ kÞp th«ng b¸o cho cho NHPH ®Ó cã c¸c biÖn ph¸p h¹n chÕ hoÆc thu håi thÎ. Giao dÞch gi¶ m¹o qua th­ (Mail or Telephone Order MO/TO) vµ c¸c gi¶ m¹o kh¸c: §VCNT cung cÊp hµng ho¸- dÞch vô theo yªu cÇu cña chñ thÎ qua th­, ®iÖn tho¹i. NÕu ng­êi ®Æt hµng kh«ng ph¶i lµ chñ thÎ thËt th× giao dÞch ®ã cña §VCNT bÞ NHPH tõ chèi thanh to¸n, dÉn ®Õn rñi ro cho §VCNT hoÆc NHTT. + Rñi ro khi thanh to¸n thÎ: Thanh to¸n c¸c giao dÞch gi¶ m¹o: nÕu Ng©n hµng thanh to¸n cho nh÷ng giao dÞch gi¶ m¹o th× Ng©n hµng ®ã ph¶i chÞu rñi ro nµy. Nh©n viªn §VCNT in nhiÒu ho¸ ®¬n thanh to¸n cña mét thÎ (Multiple Imprints): Khi thùc hiÖn giao dÞch , nh©n viªn cña §VCNT cè t×nh in nhiÒu bé ho¸ ®¬n thanh to¸n nh­ng chØ cho chñ thÎ ký mét bé hãa ®¬n ®Ó hoµn thµnh giao dÞch. Sau ®ã, anh ta sÏ gi¶ m¹o ch÷ ký chñ thÎ ®Ó nép hãa ®¬n thanh to¸n cßn l¹i cho ng©n hµng. T¹o b¨ng tõ gi¶ (Skimming): LÊy c¾p th«ng tin trªn b¨ng tõ cña thÎ thËt ®Ó t¹o b¨ng tõ trªn thÎ gi¶. + Rñi ro hÖ thèng: Khi hÖ thèng vi tÝnh kh«ng ho¹t ®éng hoÆc cã lçi trong xö lý d÷ liÖu. + Mét nh­îc ®iÓm n÷a cña thÎ tÝn dông lµ nã kÝch thÝch sù tiªu dïng qu¸ møc cña kh¸ch hµng. NÕu sö dông tiÒn mÆt ®Ó mua hµng, kh¸ch hµng ý thøc ®­îc sè tiÒn mÆt m×nh mang theo lµ cã h¹n, v× vËy, sÏ chän nh÷ng mÆt hµng cÇn thiÕt, phï hîp víi sè tiÒn mang theo. NÕu sö dông thÎ ®Ó mua hµng ho¸ dÞch vô, do sè tiÒn trªn thÎ cã gi¸ trÞ rÊt lín nªn khi mua hµng b¹n dÔ l©m vµo t×nh tr¹ng mua bÊt cø thø g× mµ m×nh thÝch dÉn ®Õn l·ng phÝ. (ë Hµn Quèc vµ Hong Kong cã kh¸ nhiÒu vô ph¸ s¶n c¸ nh©n do tiªu dïng b»ng thÎ tÝn dông qu¸ møc). 1.2 Quy tr×nh nghiÖp vô ph¸t hµnh, sö dông vµ thanh to¸n thÎ tÝn dông ë Ng©n hµng Ngo¹i Th­¬ng C¸c kh¸i niÖm - Ng©n hµng ph¸t hµnh (Issuing Bank): Ng©n hµng ph¸t hµnh (NHPH) lµ thµnh viªn chÝnh thøc cña Tæ chøc ThÎ tÝn dông quèc tÕ, lµ ng©n hµng cung cÊp thÎ tÝn dông cho kh¸ch hµng. Ng©n hµng cã tr¸ch nhiÖm tiÕp nhËn hå s¬ xin cÊp thÎ, xö lý vµ ph¸t hµnh thÎ, thùc hiÖn viÖc thanh to¸n cuèi cïng víi chñ thÎ, cung cÊp c¸c thiÕt bÞ, m¸y mãc cho §VCVT. Ngoµi ra, NHPH, trong mét sè tr­êng hîp, cßn ®ãng vai trß lµ NHTT. V× vËy, nã cßn cã thªm tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn h¹n cña NHTT trong nh÷ng tr­êng hîp ®ã. Trong hÖ thèng c¸c chi nh¸nh cña Ng©n hµng Ngo¹i Th­¬ng ViÖt Nam cã mét sè chi nh¸nh ®­îc ph¸t hµnh thÎ vµ trë thµnh Chi nh¸nh ph¸t hµnh. - Ng©n hµng thanh to¸n (Aquirer) Ng©n hµng thanh to¸n thÎ (NHTT) lµ thµnh viªn chÝnh thøc hoÆc thµnh viªn liªn kÕt cña Tæ chøc ThÎ Quèc tÕ vµ/hoÆc c¸c ng©n hµng ®­îc NHPH thÎ uû quyÒn thùc hiÖn nghiÖp vô thanh to¸n thÎ. NHTT cã tr¸ch nhiÖm thanh to¸n cho tÊt c¶ nh÷ng ng­êi ®· cung cÊp hµng ho¸- dÞch vô cho chñ thÎ tr._.­íc khi chñ thÎ thanh to¸n l¹i cho ng©n hµng. - Ng©n hµng ®¹i lý thanh to¸n thÎ: Ng©n hµng ®¹i lý thanh to¸n thÎ lµ ng©n hµng ®­îc NHTT uû quyÒn thùc hiÖn mét sè dÞch vô chÊp nhËn thanh to¸n thÎ th«ng qua Hîp ®ång ng©n hµng ®¹i lý nh­: dÞch vô nhê thu, thanh to¸n víi §VCNT, øng tiÒn mÆt cho chñ thÎ - Trung t©m ThÎ (TTT): Trung t©m ThÎ lµ phßng qu¶n lý thÎ TW- ®¹i diÖn cña Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam trong quan hÖ ®èi ngo¹i trùc tiÕp vÒ ph¸t hµnh, sö dông vµ thanh to¸n thÎ víi c¸c Tæ chøc ThÎ Quèc tÕ vµ c¸c ng©n hµng kh¸c; chÞu tr¸ch nhiÖm ®iÒu hµnh ho¹t ®éng ph¸t hµnh, cÊp phÐp, tra so¸t thanh to¸n thÎ vµ qu¶n lý rñi ro. §©y còng lµ trung t©m thanh to¸n thÎ gi÷a c¸c chi nh¸nh trong hÖ thèng Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam. - Tæ chøc ThÎ Quèc tÕ: lµ hiÖp héi c¸c Tæ chøc tµi chÝnh, tÝn dông tham gia ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ quèc tÕ. VÝ dô: Tæ chøc ThÎ VISA, Tæ chøc ThÎ MASTERCARD, C«ng ty thÎ AMRICAN EXPRESS, C«ng ty thÎ JCB, - Chñ thÎ (Cardholder): Chñ thÎ lµ ng­êi ®­îc ng©n hµng cho phÐp sö dông thÎ, cã tªn in næi trªn thÎ vµ ®­îc cÊp mét h¹n møc tÝn dông ®Ó sö dông. Chñ thÎ ph¶i ký Hîp ®ång sö dông thÎ víi NHPH vµ ph¶i th«ng b¸o víi NHPH khi muèn chÊm døt sö dông thÎ. Hµng th¸ng, chñ thÎ ph¶i cã nghÜa vô hoµn tr¶ sè tiÒn mua hµng ho¸ dÞch vô, sè tiÒn øng tr­íc còng nh­ c¸c kho¶n phÝ kh¸c theo quy ®Þnh. - §¬n vÞ chÊp nhËn thÎ (Merchant): §¬n vÞ chÊp nhËn thÎ (§VCNT) lµ c¸c ®¬n vÞ cung øng hµng ho¸- dÞch vô chÊp nhËn thÎ lµm ph­¬ng tiÖn thanh to¸n. §¬n vÞ nµy ph¶i ký Hîp ®ång chÊp nhËn thanh to¸n b»ng thÎ víi NHTT vµ cã thÓ ®ßi hái NHPH cung cÊp c¸c trang thiÕt bÞ cÇn thiÕt phôc vô viÖc thanh to¸n thÎ. - §iÓm øng tiÒn mÆt: §iÓm øng tiÒn mÆt (§¦TM) lµ c¸c ®¬n vÞ, ng©n hµng ®¹i lý ®­îc NHTT uû quyÒn øng tiÒn mÆt cho chñ thÎ. §¦TM còng ph¶i ký Hîp ®ång chÊp nhËn øng tiÒn mÆt b»ng thÎ. Ngoµi ra, mçi m¸y ATM còng lµ mét §¦TM tù ®éng. Quy tr×nh ph¸t hµnh thÎ tÝn dông quèc tÕ Kh¸ch hµng ph¸t hµnh thÎ §èi t­îng ®­îc ph¸t hµnh thÎ lµ c¸c tæ chøc, c«ng ty, hoÆc c¸ nh©n §iÒu kiÖn: - T­ c¸ch ph¸p nh©n: + §èi víi c«ng ty: cã t­ c¸ch ph¸p lý + §èi víi c¸ nh©n tõ 18 tuæi trë lªn: cã n¨ng lùc hµnh vi d©n sù ®Çy ®ñ vµ n¨ng lùc ph¸p lý, kh«ng bÞ thÇn kinh, mÊt trÝ... + §èi víi c¸ nh©n d­íi 18 tuæi: cã n¨ng lùc hµnh vi ®Çy ®ñ vµ ®­îc b¶o l·nh. + §èi víi c¸ nh©n n­íc ngoµi: ph¶i cã thêi h¹n c­ tró vµ lµm viÖc ë ViÖt Nam b»ng thêi h¹n hiÖu lùc cña thÎ céng víi 40 ngµy. - N¨ng lùc tµi chÝnh: + §èi víi tÝn chÊp: t×nh h×nh tµi chÝnh cña c«ng ty ph¶i lµnh m¹nh, c¸ nh©n cã thu nhËp æn ®Þnh, cã uy tÝn. + §èi víi thÕ chÊp, cÇm cè, ký quü: kiÓm tra c¸c th«ng tin vÒ tµi s¶n ®­îc thÕ chÊp, cÇm cè. + §èi víi b¶o l·nh: ng­êi b¶o l·nh ph¶i cã t­ c¸ch ph¸p nh©n, t×nh h×nh tµi chÝnh lµnh m¹nh. Hå s¬ yªu cÇu ph¸t hµnh thÎ gåm: §¬n xin ph¸t hµnh thÎ; Hîp ®ång sö dông thÎ; B¶n sao chøng minh th­ nh©n d©n hoÆc hé chiÕu; C¸c giÊy tê b¶o l·nh, thÕ chÊp hay ký quü cã liªn quan (nÕu lµ c¸ nh©n); GiÊy phÐp kinh doanh, giÊy ®¨ng ký kinh doanh; B¸o c¸o vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh cña tæ chøc hoÆc cña c«ng ty (nÕu lµ c«ng ty tham gia sö dông thÎ); X¸c nhËn cña c¬ quan vÒ thu nhËp vµ thêi gian c«ng t¸c (®èi víi c¸ nh©n thuéc ®èi t­îng tÝn chÊp); Hîp ®ång lao ®éng; X¸c nhËn cña c¬ quan vÒ thêi gian c«ng t¸c cña c¸ nh©n ®­îc uû quyÒn (®èi víi c«ng ty). Quy tr×nh ph¸t hµnh t¹i Chi nh¸nh ph¸t hµnh (CNPH) Sau khi nhËn ®Çy ®ñ hå s¬ yªu cÇu ph¸t hµnh thÎ cña kh¸ch hµng, nh©n viªn bé phËn thÎ cña CNPH tiÕn hµnh theo tr×nh tù: - DuyÖt yªu cÇu ph¸t hµnh thÎ: + ThÈm ®Þnh yªu cÇu ph¸t hµnh thÎ cña kh¸ch hµng: KiÓm tra tÝnh hîp lÖ, ®Çy ®ñ cña bé hå s¬ yªu cÇu ph¸t hµnh thÎ; KiÓm tra t­ c¸ch ph¸p nh©n cña tæ chøc, c«ng ty, c¸ nh©n ng­êi xin ph¸t hµnh thÎ; KiÓm tra c¸c ®¶m b¶o tÝn dông (nÕu cã) vµ tham kh¶o th«ng tin phßng ngõa rñi ro. + Ph©n lo¹i kh¸ch hµng: tiÕn hµnh ph©n lo¹i kh¸ch hµng theo c¸c tiªu chÝ ­u tiªn ®Ó x¸c ®Þnh møc tiªu dïng mçi ngµy cña chñ thÎ. + DuyÖt hå s¬: nh©n viªn bé phËn thÎ xem xÐt hå s¬, ®¸nh gi¸ tæng hîp c¸c th«ng tin thu ®­îc xem cã ®ñ ®iÒu kiÖn ph¸t hµnh thÎ kh«ng. NÕu ®­îc chÊp nhËn ph¸t hµnh thÎ th× CNPH ph¶i cã tr¸ch nhiÖm lµm râ c¸c yÕu tè vÒ h¹n møc tÝn dông (h¹n møc tÝn dông chung, h¹n møc tÝn dông øng tiÒn mÆt, h¹n møc tÝn dông chi tiªu trong ngµy), thêi h¹n thÎ ... - T¹o vµ cËp nhËt hå s¬ qu¶n lý thÎ: Sau khi hå s¬ ®· ®­îc duyÖt, ng©n hµng sÏ lËp hå s¬ kh¸ch hµng ®Ó qu¶n lý c¸c th«ng tin: tªn chñ thÎ, ®Þa chØ, n¬i c«ng t¸c, sè chøng minh th­ nh©n d©n hoÆc hé chiÕu, sè thÎ, ngµy hiÖu lùc, h¹n møc tÝn dông, c¸ nh©n (®¬n vÞ) chÞu tr¸ch nhiÖm thanh to¸n, sè tµi kho¶n thanh to¸n, lo¹i kh¸ch hµng... Toµn bé d÷ liÖu trong hå s¬ nµy sÏ ®­îc cËp nhËt vµo bé phËn qu¶n lý thÎ. GiÊy yªu cÇu ph¸t hµnh thÎ vµ nh÷ng d÷ liÖu trong hå s¬ kh¸ch hµng sÏ ®­îc göi ®Õn Trung t©m ThÎ. - NhËn thÎ tõ Trung t©m ThÎ vµ giao cho kh¸ch hµng: Sau 5 ngµy (®èi víi thÎ Visa) hoÆc 4 ngµy (®èi víi thÎ Mastercard) kÓ tõ ngµy göi yªu cÇu ph¸t hµnh thÎ ra TTT, CNPH nhËn ®­îc thÎ vµ m· sè c¸ nh©n thÎ (sè PIN) tõ TTT. Sau ®ã, CNPH b¸o cho kh¸ch hµng ®Õn lÊy thÎ. Tr­íc khi giao thÎ vµ sè PIN cho kh¸ch CNPH ph¶i yªu cÇu kh¸ch ký vµo b¨ng ch÷ ký ë mÆt sau cña thÎ. CNPH ph¶i göi b¶n x¸c nhËn ®· nhËn ®­îc thÎ vµ sè PIN cña kh¸ch hµng ®Õn TTT ®Ó yªu cÇu më kho¸ m· thÎ. Trong tr­êng hîp thÎ bÞ mÊt c¾p, thÊt l¹c, sau khi hoµn thµnh c¸c thñ tôc liªn quan ®Õn mÊt c¾p, thÊt l¹c, nÕu chñ thÎ cã yªu cÇu tiÕp tôc sö dông thÎ, ng©n hµng tiÕn hµnh t¹o hå s¬ thÎ míi theo qui t¾c t¹o thÎ thay thÕ. NÕu chñ thÎ yªu cÇu ph¸t hµnh l¹i thÎ, sau khi nhËn l¹i thÎ cña kh¸ch hµng, NHPH sÏ göi yªu cÇu ph¸t hµnh l¹i thÎ ®Õn TTT (sè thÎ kh«ng thay ®æi). Tr­íc khi thÎ hÕt h¹n mét thêi gian quy ®Þnh, CNPH cã tr¸ch nhiÖm th«ng b¸o cho kh¸ch hµng vµ hái xem kh¸ch hµng cßn nhu cÇu sö dông thÎ hay kh«ng. Quy tr×nh ph¸t hµnh t¹i Trung t©m ThÎ - Qu¶n lý hå s¬ kh¸ch hµng: Trung t©m ThÎ tiÕp nhËn hå s¬ kh¸ch hµng tõ c¸c CNPH qua file d÷ liÖu hoÆc fax. TTT cã tr¸ch nhiÖm kiÓm tra ®èi chiÕu c¸c th«ng tin nhËn ®­îc qua file hoÆc c¸c th«ng tin nhËn ®­îc qua fax víi c¸c quy chÕ quy ®Þnh cña Tæ chøc ThÎ Quèc tÕ. Sau ®ã t¹o file d÷ liÖu qu¶n lý thÎ víi tÊt c¶ c¸c th«ng tin nhËn ®­îc tõ CNPH. - In thÎ: Trung t©m ThÎ in thÎ, m· ho¸ c¸c th«ng tin cÇn thiÕt lªn thÎ vµ lªn b¨ng tõ ë mÆt sau cña thÎ, x¸c ®Þnh m· sè c¸ nh©n cña chñ thÎ. - Göi riªng thÎ vµ m· sè c¸ nh©n cho CNPH trong phong b× kÝn b»ng th­ ®¶m b¶o. NÕu sau 5 ngµy (®èi víi thÎ Visa) vµ 4 ngµy (®èi víi thÎ Mastercard) mµ CNPH kh«ng nhËn ®­îc thÎ vµ sè PIN th× ph¶i b¸o cho TTT. Trung t©m ThÎ sÏ ®­a thÎ vµo danh s¸ch thÎ cÊm l­u hµnh (Bulletin) cho c¸c §VCNT. NÕu nhËn ®­îc th«ng b¸o x¸c nhËn cña kh¸ch hµng ®· nhËn ®­îc thÎ vµ sè PIN tõ CNPH göi ®i th× TTT sÏ më kho¸ m· thÎ vµ thÎ cã thÓ sö dông ®­îc ®Ó thanh to¸n. NÕu nhËn ®­îc yªu cÇu cña ng©n hµng vÒ ph¸t hµnh l¹i thÎ, n©ng cÊp thÎ TTT sÏ tiÕn hµnh c¸c b­íc t­¬ng tù nh­ ph¸t hµnh thÎ míi. d) Qu¶n lý chi tiªu vµ thanh to¸n sao kª cña chñ thÎ * T¹i Trung t©m ThÎ - Qu¶n lý chi tiªu: + Trung t©m ThÎ qu¶n lý vµ theo dâi h¹n møc tÝn dông chung, h¹n møc tÝn dông ngµy, h¹n møc chi tiªu cña chñ thÎ. + Mét sè quy t¾c trong qu¶n lý h¹n møc tÝn dông thÎ: H¹n møc tÝn dông chung: lµ møc d­ nî tèi ®a mµ chñ thÎ ®­îc phÐp sö dông trong mét chu kú tÝn dông. H¹n møc tÝn dông chung cña mét kh¸ch hµng n»m trong tæng h¹n møc cho vay tèi ®a cña ng©n hµng ®èi víi mét kh¸ch hµng theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. §©y lµ h¹n møc tÝn dông tuÇn hoµn. Khi chñ thÎ chi tiªu, sè tiÒn chi tiªu sÏ bÞ trõ ngay vµo h¹n møc tÝn dông chung. Sau khi kh¸ch hµng thanh to¸n sao kª, sè tiÒn võa thanh to¸n ®ã sÏ ®­îc cËp nhËt vµo tµi kho¶n thÎ. H¹n møc chi tiªu hµng ho¸ dÞch vô: lµ phÇn cßn l¹i cña h¹n møc tÝn dông ®­îc cÊp sau khi trõ ®i tæng gi¸ trÞ giao dÞch øng tiÒn mÆt ®· sö dông trong kú . H¹n møc øng tiÒn mÆt kh«ng sö dông sÏ ®­îc tù ®éng chuyÓn sang h¹n møc chi tiªu hµng ho¸ dÞch vô. - CËp nhËt d÷ liÖu ph¸t sinh hµng ngµy vµo hÖ thèng qu¶n lý thÎ: TTT th­êng xuyªn theo dâi vµ cËp nhËt nh÷ng th«ng tin míi vÒ t×nh h×nh sö dông thÎ, t×nh tr¹ng cña thÎ... ®Ó qu¶n lý. Sím ph¸t hiÖn nh÷ng hµnh vi gian lËn, nh÷ng tr­êng hîp thÎ bÞ mÊt c¾p... vµ kÞp thêi th«ng b¸o cho c¸c CNTT, §VCNT, §¦TM. - TÝnh l·i vµ phÝ trªn tµi kho¶n thÎ: l·i b¾t ®Çu ®­îc tÝnh tõ khi ph¸t sinh giao dÞch ®­îc thanh to¸n víi §VCNT cho ®Õn khi lËp sao kª. NÕu kh¸ch hµng thanh to¸n ®óng h¹n th× sÏ ®­îc miÔn l·i ®ã. - LËp sao kª vµ göi cho CNPH: Sao kª lµ b¶ng kª chi tiÕt c¸c kho¶n chi tiªu vµ tr¶ nî cña chñ thÎ cïng l·i vµ phÝ ph¸t sinh trong mét chu kú sö dông thÎ. Sao kª ®­îc göi cho chñ thÎ hµng th¸ng ngay sau ngµy lËp sao kª ®Ó lµm c¨n cø tr¶ nî. - Ghi nî CNPH. - CËp nhËt d÷ liÖu thanh to¸n cña chñ thÎ. * T¹i Chi nh¸nh ph¸t hµnh - Hµng th¸ng, CNPH nhËn sao kª tõ TTT vµ göi l¹i cho kh¸ch hµng. NÕu kh¸ch hµng cã g× th¾c m¾c vÒ sao kª th× sÏ liªn hÖ víi CNPH trong vßng 7 ngµy. - NhËn giÊy b¸o Nî tõ Trung t©m ThÎ - Thanh to¸n sao kª: CNPH nhËn thanh to¸n sao kª tõ chñ thÎ sau ®ã göi d÷ liÖu thanh to¸n sao kª tíi Trung t©m ThÎ. - Thanh to¸n tr¶ nî cña chñ thÎ: Chñ thÎ ®Õn CNPH ®Ó thanh to¸n sao kª sau khi nhËn ®­îc th«ng b¸o cña CNPH. Quy tr×nh nghiÖp vô chÊp nhËn vµ thanh to¸n thÎ tÝn dông Thanh to¸n t¹i ®¬n vÞ chÊp nhËn thÎ / ®iÓm øng tiÒn mÆt. Khi b¸n hµng ho¸- dÞch vô hay øng tiÒn mÆt cho chñ thÎ, §VCNT vµ c¸c §¦TM ph¶i lËp ho¸ ®¬n b¸n hµng cã ch÷ ký cña chñ thÎ (kh¸ch hµng). Giao dÞch víi kh¸ch hµng: Khi chñ thÎ xuÊt tr×nh thÎ ®Ó thanh to¸n hµng ho¸- dÞch vô hoÆc rót tiÒn mÆt t¹i §VCNT hoÆc §¦TM th× ph¶i kiÓm tra tÝnh hîp lÖ cña thÎ (logo, biÓu t­îng cña thÎ tÝn dông, b¨ng ch÷ ký, c¸c ký hiÖu ®Æc biÖt, ...), tªn chñ thÎ, sè thÎ, thêi h¹n hiÖu lùc cña thÎ,...; kiÓm tra chøng minh th­ nh©n d©n hoÆc hé chiÕu. Hoµn thµnh giao dÞch: Khi tÊt c¶ c¸c th«ng tin vÒ kh¸ch hµng ®· ®­îc kiÓm tra, c¸c §VCNT hoÆc §¦TM thùc hiÖn theo tr×nh tù sau: - §èi víi §VCNT/§¦TM cã trang bÞ m¸y EDC: + Cµ thÎ b»ng m¸y EDC ®Ó lÊy d÷ liÖu vÒ thÎ. + KiÓm tra sè thÎ vµ ngµy hiÖu lùc ®­îc in næi trªn thÎ cã trïng víi sè thÎ vµ ngµy hiÖu lùc trªn EDC kh«ng. + NhËp vµo m¸y sè tiÒn giao dÞch. + M¸y EDC sÏ tù ®éng cÊp phÐp nÕu giao dÞch ®ã cÇn ph¶i cÊp phÐp. NÕu m¸y kh«ng cÊp phÐp th× §VCNT vµ §¦TM ph¶i th«ng b¸o xin cÊp phÐp vÒ TTT hoÆc thùc hiÖn giao dÞch víi sè tiÒn nhá h¬n. + Hoµn thµnh giao dÞch: M¸y sÏ in ho¸ ®¬n thµnh 3 liªn vµ kh¸ch hµng ph¶i ký vµo ho¸ ®¬n. Ch÷ ký trªn ho¸ ®¬n ph¶i gièng víi mÉu ch÷ ký trªn b¨ng ch÷ ký ë mÆt sau thÎ. + §VCNT/ §¦TM giao1 liªn ho¸ ®¬n cho kh¸ch hµng vµ gi÷ l¹i 2 liªn. - §èi víi §VCNT/§¦TM kh«ng cã trang bÞ m¸y EDC + KiÓm tra c¸c th«ng tin vÒ thÎ: thÎ cã trong danh s¸ch thÎ cÊm l­u hµnh (Bulletin) kh«ng? Vµ nh÷ng th«ng tin bæ sung kh¸c. + §èi víi nh÷ng giao dÞch cã gi¸ trÞ lín h¬n h¹n møc thanh to¸n th× §VCNT/ §¦TM ph¶i liªn hÖ xin cÊp phÐp giao dÞch víi TTT. + Hoµn thµnh giao dÞch: ®­a thÎ vµo m¸y cµ thÎ ®Ó in d÷ liÖu lªn ho¸ ®¬n; kiÓm tra c¸c yÕu tè in næi trªn ho¸ ®¬n vµ ®iÒn vµo ho¸ ®¬n c¸c th«ng tin nh­ ngµy giao dÞch, sè cÊp phÐp, tªn vµ sè hiÖu §VCNT, lo¹i hµng ho¸ dÞch vô ®· cung øng; so s¸nh ch÷ ký cña kh¸ch hµng trªn ho¸ ®¬n vµ ch÷ ký mÉu trªn thÎ; Giao 1 liªn cho kh¸ch vµ gi÷ l¹i 2 liªn. - C¸c giao dÞch ®Æc biÖt: + øng tiÒn mÆt: lµ giao dÞch trong ®ã chñ thÎ sö dông thÎ ®Ó rót tiÒn mÆt t¹i c¸c §¦TM hoÆc ®­îc cung øng dÞch vô ®Æc biÖt nh­: chuyÓn tiÒn, mua xÌng ®¸nh b¹c. §èi t­îng: lµ thÎ Visa vµng hoÆc thÎ h¹ng nhÊt Premier. §ång tiÒn thanh to¸n: VND Ph¶i lµ nh÷ng giao dÞch ®­îc cÊp phÐp + Giao dÞch hoµn tr¶ (Refund), giao dÞch ®iÒu chØnh( Adjustment), huû bá giao dÞch(Void). NÕu §VCNT vµ chñ thÎ tho¶ thuËn huû bá mét phÇn hay toµn bé giao dÞch ®· thùc hiÖn th× §VCNT kh«ng ®­îc hoµn l¹i b»ng tiÒn mÆt mµ ph¶i thùc hiÖn giao dÞch hoµn tr¶. §èi víi §VCNT cã trang bÞ m¸y EDC th× ph¶i lËp ho¸ ®¬n Refund th«ng qua m¸y EDC. §èi víi §VCNT kh«ng ®­îc trang bÞ m¸y EDC th× ph¶i lËp ho¸ ®¬n Credit Voucher. C¸c ho¸ ®¬n nµy còng in ®Çy ®ñ c¸c th«ng tin vÒ sè thÎ, ngµy hiÖu lùc,... vµ viÖc giao dÞch bÞ huû bá. Trong tr­êng hîp §VCNT vµ chñ thÎ thèng nhÊt huû bá giao dÞch võa thùc hiÖn, §VCNT cã thÓ huû ho¸ ®¬n cµ tay hoÆc thùc hiÖn chøc n¨ng huû giao dÞch (Void) trªn m¸y EDC (®èi víi giao dÞch EDC). ViÖc lËp ho¸ ®¬n hoµn tr¶ ®­îc thùc hiÖn t­¬ng tù nh­ ®èi víi lËp ho¸ ®¬n thanh to¸n thÎ. Trªn ho¸ ®¬n hoµn tr¶ ph¶i cã ch÷ ký cã thÈm quyÒn cña §VCNT. ViÖc ®iÒu chØnh mét phÇn hay huû bá toµn bé giao dÞch EDC ph¶i ®­îc thùc hiÖn tr­íc khi truyÒn d÷ liÖu giao dÞch gèc vÒ Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam. Trong tr­êng hîp §VCNT muèn huû bá giao dÞch sau khi ®· truyÒn giao dÞch vÒ Ng©n hµng Ngo¹i Th­¬ng, §VCNT th«ng b¸o chi tiÕt giao dÞch cÇn huû bá ®Ó VCB thùc hiÖn huû bá t¹i hÖ thèng Qu¶n lý thÎ. Thanh to¸n víi Ng©n hµng - §èi víi giao dÞch ë nh÷ng §VCNT cã trang bÞ m¸y EDC: Hµng ngµy §VCNT truyÒn d÷ liÖu thanh to¸n vÒ TTT; Nép ho¸ ®¬n c¸c giao dÞch cho Ng©n hµng; Ng©n hµng sÏ thanh to¸n t¹m øng cho §VCNT toµn bé giao dÞch EDC trong ngµy ®ã (nÕu göi ho¸ ®¬n tr­íc 16 giê) hoÆc sang ngµy lµm viÖc h«m sau (nÕu göi ho¸ ®¬n sau 16 giê). - §èi víi §VCNT kh«ng cã trang bÞ m¸y EDC Hµng ngµy §VCNT tæng hîp toµn bé ho¸ ®¬n ph¸t sinh, lËp b¶ng kª ho¸ ®¬n vµ göi mét liªn tíi Ng©n hµng. Thanh to¸n t¹i Chi nh¸nh thanh to¸n (CNTT) * Thanh to¸n víi §VCNT: Giao dÞch th­êng: CNTT kiÓm tra tÝnh hîp lÖ, ch©n thùc cña ho¸ ®¬n do §VCNT göi ®Õn; NhËp d÷ liÖu trªn ho¸ ®¬n vµo hÖ thèng tõng lo¹i thÎ vµ kiÓm tra, ®èi chiÕu tÝnh hîp lÖ, phï hîp cña c¸c d÷ liÖu ®ã; Thanh to¸n t¹m øng cho §VCNT sau khi ®· trõ kho¶n phÝ mµ §VCNT ph¶i thanh to¸n theo tû lÖ ®· ®­îc quy ®Þnh trong hîp ®ång ®¹i lý gi÷a §VCNT víi CNTT. Giao dÞch EDC: + CNTT nhËn d÷ liÖu thanh to¸n tõ TTT vµ thanh to¸n t¹m øng cho §VCNT. + §èi chiÕu c¸c d÷ liÖu cña TTT vµ c¸c d÷ liÖu cña §VCNT göi vÒ. Ho¸ ®¬n th­êng vµ ho¸ ®¬n EDC ®­îc l­u l¹i lµm chøng tõ gèc ®Ó tra so¸t vµ gi¶i quyÕt khiÕu n¹i ph¸t sinh sau nµy. * Thanh to¸n víi Trung t©m ThÎ : Giao dÞch th­êng: CNTT lËp b¶ng kª toµn bé c¸c giao dÞch ph¸t sinh trong ngµy; TruyÒn c¸c d÷ liÖu ®ã ®Õn TTT; Hµng ngµy sÏ ®­îc nhËn b¸o Cã tõ TTT. CNTT ph¶i ®èi chiÕu víi hå s¬ gèc, nÕu khíp th× sÏ lµm thñ tôc tÊt to¸n tµi kho¶n. Giao dÞch EDC: Hµng ngµy CNTT nhËn d÷ liÖu tõ TTT vµ ®èi chiÕu d÷ liÖu nhËn ®­îc ®ã víi d÷ liÖu trªn EDC cña §VCNT. Sau ®ã, thanh to¸n t¹m øng cho §VCNT vµ nhËn b¸o Cã tõ Trung t©m ThÎ. Thanh to¸n t¹i Trung t©m ThÎ TTT cã tr¸ch nhiÖm tiÕp nhËn vµ chuyÓn d÷ liÖu giao dÞch thanh to¸n thÎ tÝn dông quèc tÕ víi c¸c CNTT, Ng©n hµng ®¹i lý thanh to¸n, §VCNT vµ Tæ chøc ThÎ Quèc tÕ. * Thanh to¸n víi Chi nh¸nh thanh to¸n: TTT nhËn d÷ liÖu tõ CNTT (®èi víi giao dÞch th­êng) vµ d÷ liÖu tõ §VCNT (®èi víi giao dÞch EDC). Sau ®ã, thanh to¸n víi CNTT b»ng c¸ch göi b¸o Cã ®Õn CNTT sè tiÒn mµ CNTT ®­îc h­ëng theo tû lÖ quy ®Þnh. §èi víi c¸c giao dÞch ®Æc biÖt (giao dÞch huû bá hay ®iÒu chØnh) TTT sÏ tiÕn hµnh ®iÒu chØnh theo yªu cÇu cña CNTT. §èi víi giao dÞch hoµn tr¶, TTT tiÕn hµnh ghi nî CNTT c¨n cø vµo trÞ gi¸ ho¸ ®¬n hoµn tr¶ vµ tû lÖ phÝ theo quy ®Þnh. * Thanh to¸n víi c¸c Tæ chøc ThÎ Quèc tÕ: TTT göi d÷ liÖu thanh to¸n vÒ giao dÞch thÎ tõ §VCNT vµ CNTT tíi Tæ chøc ThÎ Quèc tÕ ®ång thêi göi d÷ liÖu vÒ sè giao dÞch cÇn thanh to¸n (outgoing) vµ b¸o c¸o göi vÒ (incoming) ®Ó xem nh÷ng giao dÞch nµo ®­îc thanh to¸n, giao dÞch nµo kh«ng ®­îc thanh to¸n. Sau ®ã TTT thanh to¸n nh÷ng phÝ ph¸t sinh. * Thanh to¸n víi Ng©n hµng ph¸t hµnh: TTT thu phÝ th­êng niªn cña chñ thÎ b»ng c¸ch ghi Nî NHPH tæng sè chi tiªu cña c¸c thÎ do Ng©n hµng ®ã ph¸t hµnh céng víi phÝ tra so¸t, phÝ ph¸t hµnh l¹i thÎ, phÝ rót tiÒn mÆt vµ ghi Cã c¸c kho¶n phÝ mµ NHPH ®­îc h­ëng. Quy tr×nh nghiÖp vô cÊp phÐp thanh to¸n thÎ a) CÊp phÐp thanh to¸n thÎ * Kh¸i niÖm CÊp phÐp thanh to¸n thÎ lµ viÖc kiÓm tra vµ x¸c nhËn c¸c th«ng tin cña mét giao dÞch thÎ gåm: tªn thÎ, sè thÎ, ngµy hiÖu lùc, chñ thÎ, t×nh tr¹ng tµi kho¶n thÎ tr­íc khi ra quyÕt ®Þnh cho phÐp thùc hiÖn hoÆc tõ chèi giao dÞch thanh to¸n b»ng thÎ. §èi t­îng ra quyÕt ®Þnh cÊp phÐp: §a sè c¸c giao dÞch xin cÊp phÐp lµ do NHPH thÎ trùc tiÕp nhËn, xö lý th«ng tin vµ cÊp phÐp. Trong mét sè tr­êng hîp th× uû quyÒn cho Trung t©m ThÎ cÊp phÐp dù phßng (stand-in). C¸c tr­êng hîp xin cÊp phÐp: Giao dÞch øng tiÒn mÆt: mäi giao dÞch øng tiÒn mÆt b»ng thÎ tÝn dông ®Òu ph¶i xin cÊp phÐp cña NHPH. Giao dÞch hµng ho¸ dÞch vô: + ThÎ thanh to¸n cã nh÷ng dÊu hiÖu nghi ngê. + ThÎ kh«ng cã ch÷ ký mÉu cña chñ thÎ trªn b¨ng ch÷ ký mÆt sau thÎ. + Sè tiÒn cña giao dÞch thanh to¸n b»ng hoÆc cao h¬n h¹n møc thanh to¸n ®· quy ®Þnh. + §VCNT cã nghi ngê vÒ giao dÞch thanh to¸n b»ng thÎ (vÒ chñ thÎ, vÒ hiÖu lùc cña thÎ). Trong tr­êng hîp nµy, §VCNT ph¶i xin cÊp phÐp ®Æc biÖt (cÊp phÐp Code 10). Khi nhËn ®­îc yªu cÇu cÊp phÐp Code 10 tõ §VCNT, c¸n bé cÊp phÐp x¸c ®Þnh th«ng tin vÒ sè thÎ, tªn chñ thÎ, sè tiÒn giao dÞch, hiÖu lùc cña thÎ, NHPH, tªn §VCNT vµ lý do xin cÊp phÐp Code 10. Sau ®ã, §VCNT sÏ tr¶ lêi nh÷ng c©u hái ng¾n gän “Cã” hoÆc “Kh«ng” cña c¸n bé cÊp phÐp vÒ nh÷ng ®Æc ®iÓm cña thÎ: Hologram, sè in, ký tù ®Æc biÖt, b¨ng ch÷ ký, sè in ch×m...Trªn c¬ së ®ã, c¸n bé cÊp phÐp sÏ ra quyÕt ®Þnh cã cÊp phÐp hay kh«ng. * DÞch vô cÊp phÐp t¹i Trung t©m ThÎ - §èi víi §VCNT : Trung t©m ThÎ nhËn vµ xö lý c¸c yªu cÇu xin cÊp phÐp thanh to¸n thÎ ®èi víi §VCNT ®ång thêi nhËn vµ chuyÓn c¸c yªu cÇu kh¸c cña §VCNT tíi c¸c nhãm kh¸c hµng cã liªn quan ®Ó gi¶i quyÕt. - §èi víi chñ thÎ do Ng©n hµng Ngo¹i Th­¬ng ph¸t hµnh: Trung t©m ThÎ nhËn vµ xö lý cÊp phÐp c¸c giao dÞch thÎ ®èi víi nh÷ng thÎ do Vietcombank ph¸t hµnh. TTT còng tiÕn hµnh h­íng dÉn sö dông vµ gi¶i ®¸p th¾c m¾c cña chñ thÎ trong qu¸ tr×nh sö dông vµ thanh to¸n thÎ. * C¸c h×nh thøc xin cÊp phÐp thanh to¸n thÎ Cã thÓ xin cÊp phÐp thanh to¸n thÎ theo c¸c h×nh thøc sau: + Xin cÊp phÐp thanh to¸n thÎ qua m¸y EDC, qua m¸y truyÒn d÷ liÖu (®èi víi §VCNT cã trang bÞ m¸y EDC): C¸c th«ng tin cña giao dÞch ®­îc m¸y EDC ®äc vµ m¸y sÏ tù ®éng cÊp phÐp nÕu giao dÞch ®­îc chÊp nhËn. + Xin cÊp phÐp thanh to¸n thÎ qua ®iÖn tho¹i: Trong nh÷ng tr­êng hîp cã nghi ngê vÒ chñ thÎ, §VCNT ®­îc trang bÞ m¸y EDC nh­ng hÖ thèng nµy t¹m thêi kh«ng ho¹t ®éng hoÆc §VCNT kh«ng cã m¸y EDC th× ph¶i xin cÊp phÐp víi TTT b»ng ®iÖn tho¹i cho nh÷ng giao dÞch lín. + Xin cÊp phÐp thanh to¸n thÎ qua Telex: Trung t©m ThÎ cÊp phÐp cho c¸c giao dÞch do chñ thÎ cña Ng©n hµng Ngo¹i Th­¬ng thùc hiÖn theo yªu cÇu cÊp phÐp cña c¸c NHTT liªn hÖ b»ng Telex. TTT xin cÊp phÐp b»ng Telex khi kh«ng thùc hiÖn ®­îc viÖc cÊp phÐp th«ng qua hÖ thèng SEMA hoÆc khi ph¶i liªn hÖ trùc tiÕp víi NHPH thÎ xin cÊp phÐp giao dÞch thanh to¸n thÎ AMEX. + Xin cÊp phÐp qua hÖ thèng dÞch vô tham chiÕu tù ®éng (GARS): GARS lµ trung t©m xö lý cho phÐp NHPH vµ NHTT (cã thÓ lµ c¶ §VCNT) trao ®æi trùc tiÕp víi nhau c¸c th«ng tin liªn quan ®Õn giao dÞch thanh to¸n thÎ. b) Xö lý cÊp phÐp t¹i Trung t©m ThÎ * Giao dÞch thanh to¸n thÎ t¹i §¬n vÞ chÊp nhËn thÎ Trong tr­êng hîp xin cÊp phÐp b»ng ®iÖn tho¹i, TTT nhËn nh÷ng th«ng tin sau tõ §VCNT: sè thÎ, hiÖu lùc cña thÎ, sè hiÖu ®¬n vÞ, sè tiÒn giao dÞch, lo¹i tiÒn giao dÞch (USD ®èi víi thÎ AMEX; USD vµ VND ®èi víi thÎ Visa, Mastercard vµ JCB), sè Batch Code (®èi víi thÎ AMEX). Trung t©m ThÎ sÏ xö lý th«ng tin nhËn vÒ qua hÖ thèng SEMA hoÆc hÖ thèng TELEX. Xö lý th«ng tin qua hÖ thèng SEMA: hÖ thèng sÏ tr¶ lêi cÊp phÐp: + Giao dÞch ®­îc chuÈn chi (approve): nÕu giao dÞch ®­îc chÊp nhËn th× sÏ ®­îc cÊp m· sè cÊp phÐp (Code cÊp phÐp). §VCNT hoÆc §¦TM sÏ c¨n cø vµo m· sè cÊp phÐp ®Ó hoµn thµnh giao dÞch cho kh¸ch hµng. + Giao dÞch bÞ tõ chèi (Decline): nÕu giao dÞch bÞ tõ chèi, TTT sÏ h­íng dÉn §VCNT/§¦TM tõ chèi thùc hiÖn giao dÞch nµy vµ ®Ò ra nh÷ng h­íng xö lý kh¸c nh­: gi¶m sè tiÒn thanh to¸n, ®æi thÎ kh¸c hoÆc thanh to¸n b»ng ph­¬ng tiÖn kh¸c. + Thu thÎ ( Pickup): nÕu thÎ ®em ra giao dÞch cã nh÷ng nghi vÊn hoÆc n»m trong danh s¸ch thÎ ph¶i thu th× NHPH th«ng b¸o víi §VCNT/ §¦TM vµ ®Ò nghÞ thu gi÷ thÎ b»ng ph­¬ng ph¸p thÝch hîp nhÊt, an toµn nhÊt ®èi víi §VCNT/§¦TM mµ kh«ng g©y ph¶n øng m¹nh cña chñ thÎ. + Liªn hÖ víi Ng©n hµng ph¸t hµnh ( Referral): NHPH ®Ò nghÞ CNTT hoÆc chñ thÎ liªn hÖ víi NHPH ®Ó cung cÊp thªm th«ng tin cho viÖc chuÈn chi cÊp phÐp hoÆc tõ chèi giao dÞch. Khi nhËn ®­îc th«ng b¸o nµy CNTT th«ng b¸o cho §VCNT/§¦TM ®Ó chñ thÎ liªn hÖ víi NHPH. Sau ®ã, nÕu chñ thÎ yªu cÇu th× sÏ cÊp phÐp GARS hoÆc TELEX. Xö lý th«ng tin qua hÖ thèng TELEX: C¸c tr­êng hîp cÊp phÐp qua hÖ thèng TELEX: + Giao dÞch tiÒn mÆt cña JCB + Giao dÞch thÎ AMEX + Giao dÞch thanh to¸n thÎ Visa, Mastercard ®Æc biÖt: nh­ sè tiÒn lín, cã nghi ngê vÒ chñ thÎ, cÇn x¸c nhËn cña NHPH hoÆc khi kh«ng xö lý ®­îc trªn hÖ thèng SEMA/EDC + X¸c nhËn c¸c giao dÞch thÎ Pickup. * CÊp phÐp thÎ th«ng qua hÖ thèng GARS, TELEX C¸n bé cÊp phÐp nhËn th«ng tin tõ CNTT, kiÓm tra th«ng tin vÒ chñ thÎ, kiÓm tra d÷ liÖu thÎ, kiÓm tra giao dÞch thÎ trong hÖ thèng (xem xÐt c¸c giao dÞch cña chñ thÎ trong thêi gian gÇn nhÊt). TiÕp theo, c¸n bé cÊp phÐp nhËp d÷ liÖu vµo hÖ thèng SEMA ®Ó xin cÊp phÐp. NÕu chuÈn chi giao dÞch th× cã Code, nÕu kh«ng th× tiÕn hµnh c¸c b­íc gi¶i quyÕt tiÕp theo h­íng dÉn. Tra so¸t, khiÕu n¹i vµ båi hoµn Kh¸i niÖm - Gi¶i quyÕt c¸c tra so¸t, khiÕu n¹i cña chñ thÎ lµ mét qu¸ tr×nh bao gåm c¸c b­íc ®­îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña c¸c Tæ chøc Quèc tÕ. C¸c quy ®Þnh nµy yªu cÇu c¸c bªn tham gia thùc hiÖn giao dÞch thanh to¸n thÎ ph¶i tu©n theo ®óng c¸c ®iÒu kho¶n vÒ nghiÖp vô cña m×nh ®ång thêi ph¶i ®¶m b¶o cung cÊp chÝnh x¸c vµ ®Çy ®ñ c¸c chøng tõ cã gi¸ trÞ chøng minh cho hµnh vi cña m×nh. - Yªu cÇu xuÊt tr×nh chøng tõ (Retrieval Request): NHPH yªu cÇu CNTT xuÊt tr×nh c¸c chøng tõ liªn quan ®Õn giao dÞch chñ thÎ cã thÓ th¾c m¾c hoÆc khiÕu n¹i. - §ßi båi hoµn (Chargeback): NHPH ®ßi tiÒn CNTT ®èi víi giao dÞch chñ thÎ khiÕu n¹i. - T¸i xuÊt tr×nh (Representment): NHTT xuÊt tr×nh l¹i giao dÞch ®· bÞ NHPH ®ßi båi hoµn kh«ng ®óng. - Hoµ gi¶i (Pre-arbitration/Pre-compliance Attempt): C¸c thµnh viªn cã liªn quan trùc tiÕp th­¬ng l­îng nh»m gi¶i quyÕt tranh chÊp. - Gi¶i quyÕt tranh chÊp qua träng tµi (Arbitration): Sau khi tranh chÊp, khiÕu n¹i ®· gi¶i quyÕt theo c¸c b­íc ®ßi båi hoµn mµ kh«ng cã kÕt qu¶, mét hoÆc c¸c bªn tr×nh hå s¬ vÒ giao dÞch bÞ khiÕu n¹i, tranh chÊp tíi Héi ®ång Träng tµi cña c¸c Tæ chøc ThÎ Quèc tÕ ®Ó gi¶i quyÕt. * C¸c b­íc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i t¹i Ng©n hµng thµnh viªn: NHPH yªu cÇu NHTT xuÊt tr×nh giao dÞch cho NHPH vµ ®ßi båi hoµn lÇn I. NÕu NHTT kh«ng chÊp nhËn båi hoµn th× NHTT ph¶i t¸i xuÊt tr×nh ®Õn NHPH. NÕu NHPH ch­a thÊy tho¶ m·n víi giao dÞch t¸i xuÊt tr×nh th× sÏ ®ßi båi hoµn lÇn II. Trang bªn lµ s¬ ®å 1 minh ho¹ c¸c b­íc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i t¹i Ng©n hµng thµnh viªn: S¬ ®å 1: C¸c b­íc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i t¹i Ng©n hµng thµnh viªn NHPH NHTT Thanh to¸n quèc tÕ XuÊt tr×nh giao dÞch (30 ngµy) Chargeback lÇn I T¸i xuÊt tr×nh Chargeback lÇn II Gi¶i quyÕt tra so¸t, khiÕu n¹i *Xö lý tra so¸t khiÕu n¹i khi Ng©n hµng Ngo¹i Th­¬ng ViÖt Nam lµ NHPH + Chñ thÎ cã thÓ yªu cÇu tra so¸t khiÕu n¹i vÒ phÝ vµ l·i, vÒ mét giao dÞch bÞ ghi Nî nhiÒu lÇn, vÒ sè tiÒn giao dÞch kh«ng chÝnh x¸c. + Xö lý tra so¸t: S¬ ®å 2: Xö lý giao dÞch tra so¸t khi Vietcombank lµ NHPH NHPH TTT NHTT Chñ thÎ (2) (4) (1) (5) (3) (4) NHPH tiÕp nhËn tÊt c¶ c¸c yªu cÇu tra so¸t, khiÕu n¹i cña chñ thÎ, kiÓm tra bé hå s¬ ®Ó ra quyÕt ®Þnh tõ chèi (®èi víi tra so¸t kh«ng hîp lý) hay chÊp nhËn tra so¸t. ChuyÓn hå s¬ tra so¸t ®­îc chÊp nhËn tíi TTT vµ th«ng b¸o, h­íng dÉn chñ thÎ khi nhËn ®­îc th«ng tin tõ TTT TTT cã tr¸ch nhiÖm xem xÐt hå s¬, ®èi chiÕu víi c¸c d÷ liÖu ë TTT ®Ó ®­a ra quyÕt ®Þnh tõ chèi hay chÊp nhËn yªu cÇu tra so¸t. NÕu chÊp nhËn, TTT tiÕn hµnh thñ tôc tra so¸t hoÆc båi hoµn víi CNTT liªn quan theo quy ®Þnh cña Tæ chøc ThÎ Quèc tÕ. Sau khi nhËn ®­îc tr¶ lêi cña NHTT vÒ giao dÞch cÇn tra so¸t, TTT cã tr¸ch nhiÖm th«ng b¸o vµ göi toµn bé chøng tõ trong vßng 7 ngµy lµm viÖc kÓ tõ ngµy nhËn ®­îc tr¶ lêi cho NHPH. NHPH th«ng b¸o l¹i cho chñ thÎ. + Giao dÞch ®ßi båi hoµn vµ t¸i xuÊt tr×nh: Khi c¸c giao dÞch bÞ xö lý sai, giao dÞch do chñ thÎ khiÕu n¹i cã ®ñ c¨n cø ®Ó TTT tiÕn hµnh båi hoµn… th× dÉn tíi viÖc ®ßi båi hoµn NHTT. Gi¶i quyÕt giao dÞch ®ßi båi hoµn: NÕu NHTT chÊp nhËn yªu cÇu ®ßi båi hoµn lÇn I. Tr×nh tù nh­ sau: S¬ ®å 3: Giao dÞch ®ßi båi hoµn vµ t¸i xuÊt tr×nh NHPH Chñ thÎ TTT NHTT (1) göi yªu cÇu ®ßi båi hoµn lÇn I (4) Ghi Cã vµo tµi kho¶n trung gian (5) (2) (3) th«ng b¸o göi b¸o Cã cho chøng tõ giao dÞch cã liªn quan ®ßi båi hoµn NÕu NHTT kh«ng chÊp nhËn yªu cÇu ®ßi båi hoµn lÇn I th× : (1), (2) gièng nh­ trªn (3) NHTT göi chøng tõ t¸i xuÊt tr×nh ®Õn TTT. (4) TTT ghi Nî NHPH vµ chuyÓn chøng tõ liªn quan ®Õn giao dÞch t¸i xuÊt tr×nh. NÕu chñ thÎ kh«ng tho¶ m·n víi giao dÞch t¸i xuÊt tr×nh th× yªu cÇu ®ßi båi hoµn lÇn II. C¸c b­íc gi¶i quyÕt gièng nh­ ë lÇn I. * Xö lý tra so¸t khiÕu n¹i khi Ng©n hµng Ngo¹i Th­¬ng ViÖt Nam lµ NHTT + Xö lý giao dÞch: S¬ ®å 4: Xö lý giao dÞch tra so¸t khi Vietcombank lµ NHTT NHPH §VCNT NHTT TTT (1) (2) (5) (3) (4) TTT nhËn yªu cÇu tra so¸t tõ NHPH, kiÓm tra vµ quyÕt ®Þnh chÊp nhËn hay tõ chèi yªu cÇu tra so¸t. NÕu chÊp nhËn th× göi yªu cÇu tra so¸t tíi NHTT NHTT liªn hÖ víi §VCNT yªu cÇu xuÊt tr×nh chøng tõ cÇn thiÕt §VCNT cung cÊp chøng tõ cho NHTT NHTT göi chøng tõ cho TTT vµ TTT th«ng b¸o l¹i cho NHPH. + Giao dÞch ®ßi båi hoµn vµ t¸i xuÊt tr×nh: TTT kiÓm tra nh÷ng th«ng tin liªn quan ®Õn giao dÞch ®ßi båi hoµn, x¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm cña c¸c bªn liªn quan. NÕu lçi do TTT th× TTT sÏ båi hoµn. nÕu lçi do NHTT th× tiÕn hµnh c¸c b­íc sau: S¬ ®å 5: Giao dÞch ®ßi båi hoµn vµ t¸i xuÊt tr×nh HÖ thèng m¹ng Quèc tÕ TTT §VCNT NHTT Chñ thÎ NHPH (5) göi chøng tõ (4) t¸i xuÊt tr×nh giao dÞch (6) (1) Ghi Nî (3) t¸i th«ng NHTT xuÊt tr×nh b¸o (2) liªn hÖ thu thËp th«ng tin Chó ý: ë b­íc (2), nÕu NHTT chÊp nhËn båi hoµn th× ghi Nî §VCNT (khi §VCNT cã lçi) hoÆc h¹ch to¸n vµo tµi cña NHTT (nÕu NHTT cã lçi) vµ ®Õn b­íc (6). NÕu kh«ng chÊp nhËn båi hoµn th× thùc hiÖn b­íc (3), (4), (5), (6). NÕu chñ thÎ chÊp nhËn th× kÕt thóc giao dÞch, trong tr­êng hîp ng­îc l¹i th× tiÕn hµnh giao dÞch ®ßi båi hoµn lÇn II vµ c¸c b­íc gi¶i quyÕt diÔn ra t­¬ng tù. Hoµ gi¶i, gi¶i quyÕt tranh chÊp qua Träng tµi - Hoµ gi¶i: Khi NHTT kh«ng chÊp nhËn c¸c giao dÞch ®ßi båi hoµn lÇn II cña NHPH th× sÏ tiÕn hµnh thñ tôc hoµ gi¶i. NhËn ®­îc yªu cÇu hoµ gi¶i tõ NHTT, c¨n cø vµo c¸c chøng tõ do NHTT vµ NHPH cung cÊp TTT sÏ tiÕn hµnh xem xÐt ®Ó ®­a ra ý kiÕn chÊp nhËn hay tõ chèi hoµ gi¶i. NÕu chÊp nhËn sÏ th«ng b¸o cho NHPH. NhËn ®­îc th«ng b¸o cña TTT, NHPH th«ng b¸o ngay cho chñ thÎ ®Ó ®­a ra quyÕt ®Þnh cuèi cïng. NÕu chÊp nhËn hoµ gi¶i th× TTT sÏ ®ßi tiÒn NHPH vµ ghi Cã NHTT. NÕu kh«ng chÊp nhËn hoµ gi¶i th× TTT sÏ ®­a tranh chÊp ra Träng Tµi. - Gi¶i quyÕt tranh chÊp qua Träng tµi: Hå s¬ giao dÞch bÞ khiÕu n¹i ®­îc tr×nh ra Héi ®ång Träng tµi cña c¸c Tæ chøc ThÎ Quèc tÕ gi¶i quyÕt. Ph¸n quyÕt cña Träng tµi cã gi¸ trÞ chung thÈm vµ bªn nµo thua bªn Êy chÞu ¸n phÝ. - Gi¶i quyÕt tranh chÊp víi nh÷ng giao dÞch ®Æc biÖt: §èi víi nh÷ng giao dÞch kh«ng thuéc ®èi t­îng gi¶i quyÕt theo thñ tôc ®ßi båi hoµn th«ng th­êng, khi nhËn ®­îc th­ khiÕu n¹i, TTT dùa trªn c¸c chøng tõ ®­îc cung cÊp cã thÓ xem xÐt quyÕt ®Þnh chuyÓn hå s¬ trùc tiÕp tíi Héi ®ång Träng tµi ®Ó gi¶i quyÕt nÕu ng©n hµng thµnh viªn kh«ng cã tr¶ lêi hoÆc tr¶ lêi kh«ng tho¶ ®¸ng trong qu¸ tr×nh hoµ gi¶i. 1.3 T×nh h×nh sö dông vµ thanh to¸n thÎ ë mét sè n­íc trªn ThÕ giíi ThÎ tÝn dông ra ®êi c¸ch ®©y ®· mÊy thËp kû. Cho ®Õn nay, thÎ tÝn dông ®· trë thµnh mét ph­¬ng tiÖn thanh to¸n phæ biÕn kh«ng thÓ thiÕu ®­îc ®èi víi ng­êi tiªu dïng ë nhiÒu n¬i trªn thÕ giíi. Nh×n chung, sè l­îng thÎ tÝn dông vµ doanh sè ho¹t ®éng thÎ kh«ng ngõng t¨ng lªn, ®Æc biÖt víi tèc ®é rÊt cao trong mét sè n¨m võa qua. Dù b¸o trong nh÷ng n¨m tíi thÞ tr­êng thÎ sÏ më réng h¬n nhiÒu, c¸c chØ sè trong ho¹t ®éng thÎ còng sÏ t¨ng cao. B¶ng d­íi ®©y sÏ cho thÊy t×nh h×nh ho¹t ®éng thÎ n¨m 1995 vµ dù b¸o vÒ ho¹t ®éng nµy trªn thÕ giíi trong 10 n¨m tíi t¹i c¸c khu vùc thÞ tr­êng kh¸c nhau. B¶ng 1: B¶ng tæng kÕt vµ dù b¸o c¸c thÞ tr­êng thÎ trªn thÕ giíi §¬n vÞ: tû USD ThÞ tr­êng N¨m 1995 N¨m 2000 N¨m 2005 TrÞ gi¸ Tû träng TrÞ gi¸ Tû träng TrÞ gi¸ Tû träng Mü 547,53 46% 1.246,61 44% 2.200,79 39% Ch©u ¢u 352,85 28% 728,16 26% 1.426,73 26% Ch©u ¸- TBD 206,52 17% 594,87 21% 1.407,33 25% Canada 50,85 4% 81,21 3% 121,54 2% Mü Latin 41,23 3% 109,36 4% 283,57 5% Trung §«ngCh©u Phi 19,65 2% 55,20 2% 144,51 3% Tæng céng 1.245,67 100% 2.815,41 100% 5.585,47 100% Nguån: Retail Banking Research and Nilson Report Trong sè c¸c lo¹i thÎ tÝn dông ®ang l­u hµnh trªn thÕ giíi hiÖn nay, c¸c thÎ tÝn dông mang nh·n hiÖu Mastercard, Visa lµ nh÷ng thÎ th«ng dông nhÊt, ®­îc ng­êi tiªu dïng sö dông nhiÒu nhÊt. Víi m¹ng l­íi §VCNT tr¶i réng toµn cÇu (24 triÖu §VCNT trªn 130 n­íc ®èi víi thÎ Visa vµ 22 triÖu §VCNT ë h¬n 190 n­íc ®èi víi thÎ Mastercard) [23, 24] cïng doanh sè giao dÞch hµng tr¨m tû USD mçi n¨m, Mastercard vµ VISA chØ ®øng sau tiÒn mÆt vµ sÐc trong hÖ thèng thanh to¸n toµn cÇu. Sè l­îng thÎ l­u hµnh còng nh­ gi¸ trÞ giao dÞch b»ng thÎ kh«ng ngõng t¨ng víi tèc ®é cao. 1.3.1 T×nh h×nh sö dông vµ thanh to¸n thÎ tÝn dông ë Th¸i Lan Sau khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ §«ng Nam ¸, ë Th¸i Lan bïng næ nhu cÇu tiªu dïng trong d©n c­ vµ c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ®· sím nhËn ra triÓn väng ph¸t triÓn cña lÜnh vùc tÝn dông tiªu dïng. Tõ ®©y, b¾t ®Çu cuéc ch¹y ®ua trong ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ tÝn dông mµ tiªn phong lµ c¸c ng©n hµng n­íc ngoµi nh­ Citibank, HSBC. NÕu nh­ tr­íc khñng ho¶ng ®¹i ®a sè ng­êi d©n kh«ng dïng thÎ tÝn dông th× ®Õn nay con sè ng­êi kh«ng cã thÎ tÝn dông chØ lµ 7% [16]. Trong n¨m 2001, doanh sè thanh to¸n thÎ Visa t¨ng 48% vµ khuynh h­íng nµy tiÕp tôc t¨ng m¹nh v× giao dÞch mua s¾m hµng ho¸ - dÞch vô b»ng thÎ tÝn dông míi chØ chiÕm 3,73% tæng giao dÞch. Dù ®o¸n n¨m nay sè l­îng thÎ míi ph¸t hµnh sÏ t¨ng gÊp ®«i. Th._.hµnh lang ph¸p lý cao h¬n, kh¶ thi h¬n vµ nhÊt lµ thèng nhÊt gi÷a c¸c ng©n hµng ph¸t hµnh thÎ ®Ó hç trî cho ngµnh ng©n hµng gãp phÇn nhiÒu h¬n trong c¸c gi¶i ph¸p c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, còng lµ t¹o thuËn lîi cho thÞ tr­êng thanh to¸n, gióp cho c¸c nhu cÇu cã kh¶ n¨ng thanh to¸n ®­îc thùc hiÖn trong mét nÒn kinh tÕ ®ang h­íng tíi sù n¨ng ®éng vµ hiÖu qu¶. Ngoµi viÖc ban hµnh míi c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ x· héi ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh thanh to¸n thÎ, Nhµ n­íc còng cÇn xem xÐt chØnh söa, bæ sung c¸c ®iÒu luËt, quy ®Þnh cò cho phï hîp víi viÖc x©y dùng mét thÞ tr­êng thÎ lín m¹nh ë ViÖt Nam. §Æc biÖt, Nhµ n­íc cÇn t¹o khung h×nh ph¹t thËt nghiªm kh¾c ®èi víi nh÷ng kÎ lµm thÎ gi¶, c¸c hµnh vi lõa ®¶o, gian lËn trong thanh to¸n b»ng thÎ còng nh­ c¸c quy ®Þnh cô thÓ vÒ gi¶i quyÕt tranh chÊp, khiÕu n¹i trong sö dông thÎ ®Ó c¸c ng©n hµng lÊy ®ã lµm c¬ së ®Ó ®­a ra c¸c h­íng dÉn cho kh¸ch hµng vµ c¸c bªn liªn quan, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng nµy ph¸t triÓn. Do thanh to¸n b»ng thÎ tÝn dông vµ th­¬ng m¹i ®iÖn tö cã mèi quan hÖ biÖn chøng, t­¬ng hç nhau nªn ®Ó ph¸t triÓn TM§T cïng nh÷ng ph­¬ng thøc thanh to¸n ®iÖn tö hiÖn ®¹i cña chóng, Nhµ n­íc ®­a ra nh÷ng quy ®Þnh ph¸p lý nh»m khuyÕn khÝch ph¸t triÓn lo¹i h×nh ho¹t ®éng th­¬ng m¹i vµ thanh to¸n chñ yÕu cña thÕ kû XXI nµy. ë gãc ®é qu¶n lý, cßn nhiÒu kÏ hë cÇn kh¾c phôc nh­ hiÖn nay khi ph¸t hµnh thÎ tÝn dông quèc tÕ lµ chÊp nhËn chuyÓn ®æi tù do gi÷a VND vµ USD kh«ng cÇn xin phÐp, nhÊt lµ khi sö dông ë n­íc ngoµi. Do ®ã Nhµ n­íc cÇn cã nh÷ng ®iÒu chØnh hîp lý h¬n, chÆt chÏ h¬n vÒ quy chÕ qu¶n lý ngo¹i hèi cho t­¬ng thÝch víi ho¹t ®éng kinh doanh thanh to¸n thÎ. Mét c«ng viÖc n÷a mµ Nhµ n­íc cÇn thùc hiÖn ®Ó gãp phÇn më réng ph­¬ng thøc thanh to¸n thÎ ng©n hµng nãi chung vµ thÎ tÝn dông nãi riªng lµ chÊn chØnh c«ng t¸c thu thuÕ. Thùc hiÖn tèt c«ng t¸c nµy sÏ lµm cho t©m lý thÝch ®­îc thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt cña c¸c ®¬n vÞ kinh doanh gi¶m ®i. V× kh«ng trèn ®­îc thuÕ nh­ tr­íc nªn hä sÏ t×m ®Õn mét ph­¬ng thøc thanh to¸n tiÖn lîi h¬n ®ã lµ thanh to¸n thÎ, tõ ®ã lµm t¨ng nhu cÇu sö dông thÎ trong d©n c­. Bªn c¹nh ®ã, ®Ó khuyÕn khÝch ph¸t triÓn lo¹i h×nh nµy, Nhµ n­íc cã thÓ t¹m miÔn gi¶m thuÕ GTGT cho c¸c ®¬n vÞ tham gia ho¹t ®éng ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ tõ 3-5 n¨m. N©ng cao ý thøc ph¸p luËt cña ng­êi d©n §©y lµ kh©u quan träng kh«ng chØ cã ý nghÜa kinh tÕ mµ cßn gãp phÇn lµm cho x· héi trë nªn v¨n minh, lÞch sù. HiÖn nay, xÐt vÒ mét gãc ®é nµo ®ã, ý thøc tu©n thñ ph¸p luËt cña ng­êi d©n ch­a cao. §Ó tr¸nh t×nh tr¹ng c¸c m¸y b¸n hµng, m¸y rót tiÒn tù ®éng ®Æt ë nh÷ng n¬i c«ng céng bÞ ph¸ ph¸ch nh­ c¸c tr¹m ®iÖn tho¹i c«ng céng, chóng ta cÇn chó ý gi¸o dôc, n©ng cao ý thøc t«n träng ph¸p luËt cña ng­êi d©n còng nh­ ý thøc b¶o vÖ tµi s¶n n¬i c«ng céng. Tæ chøc c¸c ch­¬ng tr×nh tuyªn truyÒn phæ biÕn c¸c ­u ®iÓm cña thÎ, gióp mäi ng­êi cã nh÷ng kh¸i niÖm c¬ b¶n vÒ thÎ, t¹o t©m lý thÝch sö dông thÎ trong mäi tÇng líp d©n c­. T¹o m«i tr­êng kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi ph¸t triÓn vµ æn ®Þnh M«i tr­êng kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi ph¸t triÓn vµ æn ®Þnh sÏ lµm t¨ng thu nhËp d©n c­, gi¸ trÞ ®ång néi tÖ æn ®Þnh, kiÒm chÕ l¹m ph¸t, gi¸ c¶ Ýt biÕn ®éng, më mang d©n trÝ. Trong nÒn kinh tÕ nh­ vËy, gi¸ trÞ thùc cña ®ång tiÒn kh«ng bÞ sôt gi¸, khi ®ã, ng­êi d©n cã lßng tin ®Ó sö dông thÎ (v× thÎ tÝn dông mang b¶n chÊt tÝn dông). NÒn kinh tÕ æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn sÏ kh¬i dËy t©m lý tiªu dïng cña ng­êi d©n. Ng­êi d©n sÏ mua nhiÒu hµng ho¸ dÞch vô h¬n vµ sÏ sö dông thÎ nhiÒu h¬n. §Ó æn ®Þnh kinh tÕ, chÝnh trÞ còng ph¶i æn ®Þnh, ®ã còng lµ ®iÒu kiÖn ®Ó cho kinh tÕ ViÖt Nam héi nhËp víi nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi, më réng giao l­u quèc tÕ, qua ®ã ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn thÞ tr­êng thÎ n­íc ta. X©y dùng c¬ së h¹ tÇng vËt chÊt kü thuËt ®ñ m¹nh, ph¸t triÓn c«ng nghÖ th«ng tin vµ øng dông c«ng nghÖ th«ng tin. Trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc, viÖc x©y dùng c¬ së vËt chÊt, kü thuËt cho c¸c ngµnh kinh tÕ nãi chung lµ mét tÊt yÕu mµ Nhµ n­íc cÇn quan t©m. Kh«ng gièng nh­ c¸c ngµnh kh¸c, ph­¬ng thøc thanh to¸n thÎ tÝn dông lµ mét ph­¬ng thøc thanh to¸n øng dông c«ng nghÖ ®iÖn tö, tin häc hiÖn ®¹i, v× vËy ®ßi hái kinh phÝ ®Çu t­ trang thiÕt bÞ m¸y mãc còng nh­ kinh phÝ ®µo t¹o c¸n bé rÊt lín, c¸c ng©n hµng kh«ng thÓ tù m×nh ®Çu t­ mµ cÇn ph¶i cã sù gióp ®ì cña Nhµ n­íc. Nhµ n­íc cã thÓ xem xÐt dµnh mét kho¶n tÝn dông trung vµ dµi h¹n ­u ®·i vÒ l·i suÊt d­íi h×nh thøc tÝn dông ®Çu t­ ®Ó ph¸t triÓn c«ng nghÖ. VÒ l©u dµi, Nhµ n­íc cÇn cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp trong n­íc nghiªn cøu, chÕ t¹o m¸y mãc, linh kiÖn cã liªn quan ®Õn nghiÖp vô thÎ ®Ó h¹n chÕ viÖc nhËp khÈu, lµm gi¶m chi phÝ ®Çu vµo. Nhµ n­íc cÇn ph¸t triÓn hÖ thèng th«ng tin liªn l¹c vµ cã nh÷ng biÖn ph¸p gi¶m c­íc phÝ viÔn th«ng, gióp c¸c ng©n hµng gi¶m ®­îc chi phÝ trong qu¸ tr×nh thanh to¸n thÎ. Nhµ n­íc còng cÇn tiÕp tôc t¹o m«i tr­êng vµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c«ng nghÖ th«ng tin vµ c«ng nghÖ phÇn mÒm ph¸t triÓn; ph¶i khuyÕn khÝch t¹o ra c¸c s¶n phÈm phÇn mÒm øng dông trong thanh to¸n vµ th­¬ng m¹i ®iÖn tö nh­ nh÷ng phÇn mÒm b¶o mËt, c¸c thiÕt bÞ dù phßng… Thªm vµo ®ã, Nhµ n­íc cÇn cã nh÷ng ch­¬ng tr×nh phæ cËp tin häc ®Õn mäi ng­êi d©n, t¹o cho mäi ng­êi nhËn thøc ®­îc vai trß vµ sù cÇn thiÕt cña tin häc trong thêi ®¹i míi. Nhanh chãng x©y dùng Trung t©m ThÎ Quèc gia ý t­ëng thµnh lËp Trung t©m ThÎ Quèc gia ®· ®­îc bµn ®Õn kh¸ nhiÒu lÇn nh­ng ®Õn giê vÉn chØ lµ ý t­ëng. ThiÕt nghÜ, víi tèc ®é ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ tÝn dông nh­ hiÖn nay, viÖc thµnh lËp Trung t©m ThÎ Quèc gia lµ v« cïng cÇn thiÕt. Trung t©m ThÎ Quèc gia sÏ cã 2 trung t©m xö lý ®Æt t¹i Hµ Néi vµ Thµnh phè Hå ChÝ Minh víi hÖ thèng thiÕt bÞ nèi m¹ng trùc tiÕp víi c¸c Trung t©m ThÎ Quèc tÕ qua kªnh th«ng tin thuª bao riªng hay kªnh liªn l¹c trùc tiÕp qua vÖ tinh. Víi hÖ thèng nµy, th«ng tin xö lý sÏ tõ c¸c ng©n hµng, c¸c ®iÓm chÊp nhËn thanh to¸n thÎ, c¸c m¸y rót tiÒn tù ®éng… truyÒn vÒ Trung t©m ThÎ Quèc gia mét c¸ch tøc th×. ViÖc cÊp phÐp thanh to¸n còng nh­ xö lý ho¸ ®¬n thanh to¸n sÏ ®­îc thùc hiÖn hoµn toµn tù ®éng lo¹i trõ ®­îc c¸c sai sãt rñi ro. Trung t©m xö lý cã nhiÖm vô kiÓm tra tÝnh hîp lÖ cña c¸c giao dÞch, ph©n lo¹i th«ng tin, trao ®æi th«ng tin víi c¸c ®Þa chØ cÇn thiÕt, cung øng c¸c dÞch vô th«ng tin thÎ, l­u tr÷ thÎ vµ qu¶n lý c¸c hÖ thèng thÎ tÝn dông. Trung t©m sÏ thay thÕ c¸c ng©n hµng thµnh viªn ký hîp ®ång trùc tiÕp víi c¸c §VCNT, trang bÞ m¸y mãc thiÕt bÞ vµ thanh to¸n cho §VCNT, l¾p ®Æt m¸y ATM chung cho c¸c ng©n hµng. Lîi nhuËn thu ®­îc sÏ ®­îc chia theo tû lÖ gãp vèn cña c¸c thµnh viªn. Ngoµi ra, Trung t©m sÏ lµ trung gian gi÷a c¸c ng©n hµng thanh to¸n thÎ ViÖt Nam víi Tæ chøc ThÎ Quèc tÕ. Khi ®ã, c¸c ng©n hµng ViÖt Nam chØ ph¶i thuª mét ®­êng Lised – Line truyÒn d÷ liÖu chung thay v× viÖc mçi ng©n hµng thuª riªng nh­ hiÖn nay. Trung t©m xö lý tËp trung nµy sÏ gãp phÇn gi¶m vèn ®Çu t­ còng nh­ chi phÝ ho¹t ®éng cña c¸c ®iÓm chÊp nhËn thÎ vµ c¸c ng©n hµng, tr¸nh ®Çu t­ trµn lan, l·ng phÝ (mét §VCNT ®­îc trang bÞ nhiÒu m¸y EDC cña nhiÒu ng©n hµng). §ång thêi còng ng¨n chÆn ®­îc hiÖn t­îng c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh hiÖn nay cña mét sè ng©n hµng, ng¨n chÆn c¸c §VCNT lîi dông sù c¹nh tranh gi÷a c¸c ng©n hµng ®Ó ®ßi hái vµ ra nh÷ng yªu s¸ch bÊt hîp lý dÉn ®Õn k×m h·m sù ph¸t triÓn cña ph­¬ng thøc thanh to¸n b»ng thÎ tÝn dông. 3.3.2 §èi víi Ng©n hµng Nhµ n­íc: Ng©n hµng Nhµ n­íc cã vai trß rÊt lín trong viÖc ®Þnh h­íng chiÕn l­îc chung cho c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i thùc hiÖn dÞch vô thÎ thanh to¸n. V× vËy, Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn ph¶i thÓ hiÖn vai trß chØ ®¹o, ®Þnh h­íng cho c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i th«ng qua nh÷ng gi¶i ph¸p nh­: - Phèi hîp víi c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam, víi Héi c¸c ng©n hµng thanh to¸n thÎ, c¸c Tæ chøc ThÎ Quèc tÕ vµ mét sè ngµnh chøc n¨ng liªn quan nh­ b¸o chÝ, truyÒn h×nh… ®Ó triÓn khai ch­¬ng tr×nh quèc gia giíi thiÖu vµ tuyªn truyÒn vÒ thÎ tÝn dông quèc tÕ gióp thay ®æi dÇn thãi quen dïng tiÒn mÆt trong tÇng líp d©n c­. - Phèi hîp víi c¸c ng©n hµng vµ c¸c Tæ chøc ThÎ Quèc tÕ trong viÖc ho¹ch ®Þnh chiÕn l­îc khai th¸c thÞ tr­êng, thóc ®Èy ho¹t ®éng ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ, øng dông tiÖn Ých cña c«ng nghÖ thÎ ®· vµ ®ang ph¸t triÓn trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. - Tranh thñ sù ®Çu t­ cña c¸c tæ chøc trong n­íc vµ quèc tÕ cho ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn thÎ tÝn dông ë ViÖt Nam. Víi vai trß chñ ®¹o cña m×nh, Ng©n hµng Nhµ n­íc lµ ®Çu mèi trong viÖc x©y dùng ®Ò ¸n ph¸t triÓn thÎ vµ thu hót vèn cña c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i, tæ chøc tÝn dông, tµi chÝnh trong vµ ngoµi n­íc x©y dùng c¬ së h¹ tÇng cho thanh to¸n thÎ. ChØ th«ng qua con ®­êng nµy chóng ta míi cã ®­îc dù ph¸t triÓn nhanh, hiÖu qu¶ vµ Ýt tèn kÐm nhÊt. - Thèng nhÊt mét chuÈn chung vÒ h¹n møc tÝn dông vµ h¹n møc thanh to¸n thÎ cho c¸c ng©n hµng ph¸t hµnh thÎ. - X©y dùng Trung t©m chuyÓn m¹ch thanh to¸n thÎ tÝn dông néi ®Þa liªn ng©n hµng. HiÖn nay, ë n­íc ta míi chØ cã Ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn ¸ Ch©u ph¸t hµnh thÎ tÝn dông néi ®Þa, nh­ng trong t­¬ng lai sÏ cã rÊt nhiÒu ng©n hµng tham gia vµo lÜnh vùc nµy. Lóc ®ã, nÕu mçi ng©n hµng ph¸t triÓn hÖ thèng thanh to¸n kh¸c nhau th× viÖc thanh to¸n thÎ cña ng©n hµng nµy ë §VCNT cña ng©n hµng kh¸c lµ rÊt khã kh¨n. V× vËy, ngay tõ b©y giê, ®Ó ho¹t ®éng thanh to¸n thÎ tÝn dông néi ®Þa ®­îc tr«i ch¶y cÇn ph¶i x©y dùng Trung t©m chuyÓn m¹ch thanh to¸n thÎ tÝn dông néi ®Þa liªn ng©n hµng, qua ®ã, mét kh¸ch hµng göi tiÒn hay dïng thÎ cña mét ng©n hµng nµo ®ã cã thÓ rót tiÒn ë c¸c ng©n hµng kh¸c hoÆc dÔ dµng mua hµng ho¸ dÞch vô ë tÊt c¶ c¸c ®¬n vÞ chÊp nhËn thÎ. Trung t©m nµy sÏ cã nhiÖm vô kiÓm so¸t vµ thùc hiÖn chuyÓn c¸c lÖnh thanh to¸n gi÷a c¸c ng©n hµng víi nhau ®¶m b¶o c¸c lo¹i thÎ cã thÓ thanh to¸n ë bÊt kú m¸y ®Çu cuèi nµo cña c¸c thµnh viªn trong hÖ thèng. Muèn vËy, cÇn ®­a ra nh÷ng tiªu chuÈn chung nhÊt ®Ó tiÕn tíi h×nh thµnh mÉu thÎ tÝn dông néi ®Þa chung cho c¸c ng©n hµng ph¸t hµnh. - §­a ra nh÷ng biÖn ph¸p xö lý nh÷ng hµnh vi vi ph¹m Quy chÕ nh»m t¹o sù c¹nh tranh lµnh m¹nh. 3.3.3 §èi víi Héi c¸c ng©n hµng thanh to¸n thÎ. - Tõ khi thµnh lËp, Héi c¸c ng©n hµng thanh to¸n thÎ ViÖt Nam ®· cã rÊt nhiÒu nç lùc nh»m thóc ®Èy ho¹t ®éng ph¸t hµnh, sö dông vµ thanh to¸n thÎ ë ViÖt Nam. Tuy nhiªn, Héi còng cÇn ph¶i quan t©m, kiÓm tra s¸t sao h¬n n÷a viÖc thùc hiÖn cña c¸c thµnh viªn còng nh­ thu hót c¸c thµnh viªn míi. GÇn ®©y mét sè ng©n hµng ®· ¸p dông nh÷ng ph­¬ng ph¸p c¹nh tranh mang tÝnh tiªu cùc nh»m thu hót c¸c §VCNT. HiÖp héi cÇn ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p xö lý thÝch ®¸ng. - Phèi hîp víi c¸c Tæ chøc ThÎ Quèc tÕ tæ chøc c¸c kho¸ häc ®µo t¹o vÒ nghiÖp vô cho c¸c thµnh viªn, tæ chøc c¸c cuéc héi th¶o vÒ thÎ tÝn dông vÒ c¸c biÖn ph¸p ®¶m b¶o an toµn trong sö dông vµ thanh to¸n thÎ tÝn dông… - Lµ cÇu nèi g¾n kÕt chÆt chÏ c¸c ng©n hµng tham gia thanh to¸n thÎ, lµ n¬i c¸c ng©n hµng trao ®æi vµ häc hái kinh nghiÖm. 3.3.4 §èi víi Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam Ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng cho ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ tÝn dông. * Gi¶i ph¸p øng dông c«ng nghÖ thÎ: HiÖn nay, phÇn mÒm qu¶n lý thanh to¸n thÎ ë Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng vÉn cßn nhiÒu trôc trÆc, hÖ thèng thÎ chuÈn quèc tÕ SEMA ho¹t ®éng ch­a æn ®Þnh (nhiÒu khi hÖ thèng ®· cÊp phÐp nh­ng chñ thÎ vÉn kh«ng sö dông ®­îc thÎ ®Ó thanh to¸n g©y khã kh¨n cho chñ thÎ do n­íc ngoµi kh«ng nhËn ®­îc code…) v× vËy, cÇn ph¶i n©ng cÊp hÖ thèng cÊp phÐp ®Ó tr¶ lêi kÞp thêi; ®ång thêi khai th¸c øng dông triÖt ®Ó hÖ thèng SEMA, giao diÖn víi hÖ thèng Silveriake lµ hÖ thèng xö lý h¹ch to¸n kÕ to¸n chÝnh nh»m gi¶m dÇn c¸c ch­¬ng tr×nh giao diÖn ®Ó ®¶m b¶o sù æn ®Þnh vµ an toµn cña hÖ thèng c«ng nghÖ thÎ. X©y dùng vµ duy tr× hÖ thèng dù phßng cho ho¹t ®éng thÎ c¶ vÒ thiÕt bÞ, m¸y mãc lÉn nh©n lùc. C¶i tiÕn c«ng nghÖ in thÎ ®Ó n©ng cao chÊt l­îng thÎ. Trung t©m tin häc chuyÓn giao c«ng nghÖ thÎ cho Trung t©m ThÎ qu¶n lý ®Ó ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng thÎ ®­îc thèng nhÊt, th«ng suèt. * Gi¶i ph¸p ®Çu t­ c¬ së vËt chÊt, thiÕt bÞ ph¸t hµnh thÎ cho Chi nh¸nh Thµnh phè Hå ChÝ Minh Thµnh phè Hå ChÝ Minh lµ thÞ tr­êng thÎ s«i ®éng nhÊt n­íc ta, ®ång thêi Chi nh¸nh Hå ChÝ Minh còng lu«n lµ chi nh¸nh dÉn ®Çu trong triÓn khai nghiÖp vô thÎ trªn toµn hÖ thèng. Tuy nhiªn, do phô thuéc vµo Phßng Qu¶n lý ThÎ TW nªn thêi gian ph¸t hµnh thÎ cho kh¸ch ë chi nh¸nh rÊt chËm. Trong khi ®ã, 2 ng©n hµng ACB vµ EXIMBANK cã Trung t©m ThÎ ë Thµnh Phè nªn tèc ®é ph¸t hµnh thÎ nhanh h¬n. V× vËy, nÕu Chi nh¸nh TP Hå ChÝ Minh cã ®iÒu kiÖn ph¸t hµnh thÎ ngay t¹i chi nh¸nh th× kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña Chi nh¸nh sÏ t¨ng rÊt cao. Gi¶i ph¸p vÒ Marketing vµ b¸n s¶n phÈm: Còng nh­ bao s¶n phÈm dÞch vô ng©n hµng kh¸c, thÎ tÝn dông còng ph¶i tu©n theo chu kú sèng cña s¶n phÈm gåm 4 giai ®o¹n: th©m nhËp, t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn, chÝn muåi, suy tho¸i. Ta kh«ng thÓ bá bÊt kú mét giai ®o¹n nµo mµ chØ cã thÓ rót ng¾n hay kÐo dµi thªm mét giai ®o¹n nµo ®ã trong ph¹m vi nhÊt ®Þnh. Ho¹t ®éng Marketing s¶n phÈm cho phÐp rót ng¾n giai ®o¹n th©m nhËp vµ kÐo dµi giai ®o¹n t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn cña s¶n phÈm. MÆc dï thÎ tÝn dông ®· ®­îc sö dông réng r·i ë c¸c n­íc ph­¬ng T©y tõ nh÷ng n¨m 50 – 60 cña thÕ kû XX nh­ng míi ®­îc ®­a vµo sö dông ë ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y vµ vÉn ®ang n»m ë giai ®o¹n th©m nhËp. RÊt nhiÒu ng­êi d©n ch­a biÕt ®Õn ph­¬ng thøc thanh to¸n b»ng thÎ tÝn dông, cßn mét sè ng­êi biÕt th× l¹i e ng¹i sö dông v× hä ch­a biÕt c«ng dông, sù tiÖn lîi cña nã còng nh­ hä nghi ngê vÒ ®é rñi ro trong thanh to¸n… §iÒu nµy mét phÇn lµ do chóng ta ch­a cã nh÷ng ch­¬ng tr×nh giíi thiÖu qu¶ng c¸o thÎ tÝn dông vµ nh÷ng tiÖn Ých cña nã. V× vËy, Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng cÇn tæ chøc c¸c ch­¬ng tr×nh giíi thiÖu, tuyªn truyÒn, khuyÕch tr­¬ng s¶n phÈm dÞch vô thÎ; tæ chøc c¸c ch­¬ng tr×nh khuyÕn m¹i t¨ng doanh sè vµ ph¸t triÓn m¹ng l­íi kh¸ch hµng; th­êng xuyªn tæ chøc c¸c cuéc th¨m dß ý kiÕn kh¸ch hµng vÒ chÊt l­îng s¶n phÈm vµ dÞch vô cung øng còng nh­ nhu cÇu cña kh¸ch ®Ó ®­a ra nh÷ng chÝnh s¸ch hîp lý; phèi hîp víi c¸c Tæ chøc ThÎ tæ chøc c¸c cuéc triÓn l·m giíi thiÖu c«ng nghÖ míi còng nh­ s¶n phÈm míi nµy nh»m t¹o ra mét h×nh ¶nh vµ sù hiÓu biÕt vÒ thÎ tÝn dông trong c«ng chóng; x©y dùng chÝnh s¸ch kh¸ch hµng linh ho¹t, thiÕt lËp c¸c ch­¬ng tr×nh hç trî kh¸ch hµng, cung cÊp thªm c¸c dÞch vô bæ trî cho chñ thÎ, ®­a ra nh÷ng chÝnh s¸ch ­u ®·i ®èi víi chñ thÎ nh»m thu hót sè l­îng ng­êi tham gia sö dông thÎ do Vietcombank ph¸t hµnh; dïng chÝnh s¸ch Marketing ph©n ®o¹n thÞ tr­êng ®Ó x¸c ®Þnh ®óng ph©n ®o¹n thÞ tr­êng vµ ®èi t­îng kh¸ch hµng môc tiªu. Phèi hîp víi c¸c phßng ban kh¸c trong ng©n hµng, ®Æc biÖt lµ phßng tiÕt kiÖm ®Ó qu¶ng c¸o s¶n phÈm cho kh¸ch hµng. Phèi hîp víi mét sè tr­êng §¹i häc ®Ó tæ chøc c¸c buæi gi¶ng vµ giíi thiÖu vÒ nghiÖp vô thÎ; Liªn kÕt víi c¸c Trung t©m t­ vÊn du häc ®Ó qu¶ng c¸o giíi thiÖu s¶n phÈm. X©y dùng chiÕn l­îc Marketing trªn m¹ng Internet. HiÖn nay, sè l­îng ng­êi truy cËp Internet ngµy cµng ®«ng vµ nh÷ng ng­êi nµy hÇu hÕt lµ nh÷ng ng­êi cã tr×nh ®é häc vÊn, thªm vµo ®ã, chi phÝ qu¶ng c¸o trªn Internet còng kh«ng qu¸ lín, phæ biÕn ®­îc nhiÒu ng­êi vµo mäi thêi ®iÓm. Ng©n hµng còng cÇn ®­a ra c¸c biÖn ph¸p nh»m gi÷ v÷ng vµ më réng m¹ng l­íi §VCNT còng nh­ §¦TM ë kh¾p ®Êt n­íc kh«ng ph©n biÖt qui m« hay lo¹i h×nh dÞch vô, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc sö dông thÎ: ¸p dông c¸c h×nh thøc cã th­ëng cho c¸c §VCNT cã doanh sè cao; th­êng xuyªn th¨m hái vµ tæ chøc c¸c buæi tËp huÊn cho nh©n viªn phô tr¸ch c«ng t¸c thÎ cña §VCNT; cung cÊp c¸c dÞch vô hç trî, khuyÕn khÝch c¸c §VCNT t¨ng c­êng chÊp nhËn thanh to¸n thÎ; ph¸t triÓn vµ ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh dÞch vô chÊp nhËn thanh to¸n thÎ phôc vô nhu cÇu chi tiªu sinh ho¹t cña kh¸ch sö dông thÎ néi ®Þa. HiÖn nay, hÇu hÕt c¸c §VCNT ®Òu muèn ®­îc trang bÞ m¸y EDC võa ®Ó ®¶m b¶o an toµn cho ®¬n vÞ võa ®Ó t¹o ®­îc sù an t©m cho kh¸ch hµng trong khi ®ã, chi phÝ cho mét m¸y nµy rÊt lín (700 USD/1chiÕc). V× vËy, Vietcombank nªn nghiªn cøu trang bÞ lo¹i m¸y EDC rÎ tiÒn h¬n cho c¸c §VCNT nhá ®Ó t¨ng hiÖu qu¶, gi¶m chi phÝ. §èi víi nh÷ng n¬i cã tiÒm n¨ng ph¸t triÓn lo¹i h×nh dÞch vô thanh to¸n thÎ (®Æc biÖt lµ c¸c khu du lÞch cã nhiÒu kh¸ch quèc tÕ nh­ §µ L¹t, Sa Pa…) mµ Vietcombank ch­a cã chi nh¸nh th× chñ ®éng t×m c¸c ng©n hµng trªn ®Þa bµn ®ã lµm ®¹i lý thanh to¸n thÎ cho Vietcombank. Gi¶i ph¸p vÒ quy tr×nh nghiÖp vô Tõng b­íc thay ®æi, hoµn thiÖn quy tr×nh nghiÖp vô cho phï hîp víi m« h×nh tæ chøc vµ c¬ chÕ qu¶n lý tËp trung, qu¶n lý theo ngµnh däc trªn c¬ së chuÈn bÞ chu ®¸o c¸c nguån lùc ®Ó triÓn khai cã hiÖu qu¶. Nghiªn cøu, häc hái kinh nghiÖm còng nh­ quy tr×nh nghiÖp vô cña c¸c ng©n hµng n­íc ngoµi cã nhiÒu chi nh¸nh nh­ Vietcombank. Gi¶i ph¸p ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm, n©ng cao chÊt l­îng phôc vô kh¸ch hµng HiÖn nay, nghiÖp vô thÎ cña Vietcombank ho¹t ®éng chñ yÕu trong lÜnh vùc thanh to¸n thÎ. §Ó ph¸t triÓn nghiÖp vô thÎ, Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng cÇn tËp trung ph¸t triÓn viÖc ph¸t hµnh thÎ víi c¸c s¶n phÈm ®a d¹ng, ®iÒu kiÖn ph¸t hµnh ­u ®·i… - S¶n phÈm: Nghiªn cøu ®­a ra nh÷ng s¶n phÈm nhiÒu tiÖn Ých thiÕt thùc: sím ph¸t hµnh thÎ AMEX, JCB; nghiªn cøu ®Ò ¸n ph¸t hµnh thÎ ®a n¨ng võa lµ thÎ tÝn dông võa lµ thÎ ghi nî. HiÖn nay, thÎ ghi nî ATM cña Vietcombank ®ang rÊt ®­îc ­a chuéng víi sè l­îng thÎ ph¸t hµnh ngµy mét lín. NÕu ta bæ sung thªm chøc n¨ng tÝn dông néi ®Þa cho thÎ ATM th× lo¹i h×nh dÞch vô thanh to¸n b»ng thÎ sÏ cùc kú ph¸t triÓn, t¹o thuËn lîi tèi ®a cho ng­êi sö dông; nghiªn cøu vµ triÓn khai ®Ò ¸n ph¸t hµnh thÎ tÝn dông néi ®Þa liªn kÕt phôc vô nhu cÇu mua s¾m vµ chi tiªu hµng ngµy cña ng­êi d©n b»ng c¸ch liªn kÕt víi c¸c c«ng ty nh­ Vietnam airlines, siªu thÞ, b¶o hiÓm, b­u ®iÖn, h·ng taxi…Lo¹i thÎ nµy kh«ng nh÷ng cã thÓ thanh to¸n ë tÊt c¶ c¸c §VCNT cña Vietcombank mµ cßn ®­îc h­ëng c¸c ­u ®·i nÕu thanh to¸n t¹i c¸c ®iÓm dÞch vô cña c«ng ty liªn kÕt. §©y sÏ lµ mét s¶n phÈm gióp ng©n hµng vµ c¸c c«ng ty thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch kh¸ch hµng, x©y dùng vµ duy tr× c¸c mèi quan hÖ l©u dµi víi kh¸ch hµng. Ngoµi ra, víi nhu cÇu ®i du lÞch cña ng­êi d©n ®ang t¨ng m¹nh Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng cã thÓ thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm b»ng c¸ch kÕt hîp víi c¸c c«ng ty du lÞch ph¸t hµnh thÎ tÝn dông du lÞch thêi h¹n ng¾n vµ h¹n møc tÝn dông thÊp tõ 3 – 5 triÖu ®ång. H×nh thøc nµy võa ®em l¹i lîi nhuËn cho Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng võa gãp phÇn vµo phæ biÕn t©m lý sö dông thÎ trong d©n chóng. KÐo dµi thêi h¹n hiÖu lùc cña thÎ thµnh 2 n¨m nh»m gi¶m chi phÝ in thÎ, göi thÎ cña Vietcombank, ®ång thêi gi¶m bít phiÒn hµ cho kh¸ch hµng khi ph¶i ®æi thÎ liªn tôc, nhÊt lµ khi kh¸ch ®ang ë n­íc ngoµi mµ thÎ hÕt h¹n hiÖu lùc - §iÒu kiÖn vµ thñ tôc ph¸t hµnh thÎ: më réng ph¸t hµnh thÎ trªn c¬ së tÝn chÊp, ®¬n gi¶n ho¸ thñ tôc ph¸t hµnh, rót ng¾n thêi gian ph¸t hµnh thÎ. Më réng ph¸t hµnh thÎ tÝn dông cho nh÷ng ng­êi cã thu nhËp ch­a cao nh­ng æn ®Þnh. ChÝnh hä lµ mét thÞ tr­êng lín ch­a ®­îc khai th¸c, hä ®«i khi rÊt cÇn ®Õn nh÷ng ­u ®·i cña mét tÊm thÎ tÝn dông dï chØ víi h¹n møc thÊp. - Møc phÝ: ë n­íc ngoµi, c¸c ng©n hµng ph¸t hµnh thÎ kh«ng thu phÝ th­êng niªn ®Ó khuyÕn khÝch sö dông thÎ. §èi víi c¸c ng©n hµng ph¸t hµnh thÎ ë ViÖt Nam, phÝ ph¸t hµnh vÉn ®­îc coi lµ nguån thu nhËp ®¸ng kÓ. NÕu xÐt vÒ mÆt con sè, møc phÝ 100.000 ®ång/n¨m/1 thÎ th× thÊy kh«ng cã g× qu¸ bÊt hîp lý nh­ng nÕu so víi h¹n møc tÝn dông 10 triÖu ®ång th× møc phÝ nµy e r»ng t­¬ng ®èi cao. Nªn ch¨ng Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng gi¶m møc phÝ th­êng niªn ®Ó khuyÕn khÝch viÖc sö dông thÎ h¬n n÷a. Ngoµi ra, còng xem xÐt ®iÒu chØnh c¸c møc phÝ rót tiÒn mÆt, phÝ chËm thanh to¸n, phÝ tra so¸t … hîp lý h¬n, phï hîp h¬n theo h­íng khuyÕn khÝch sö dông vµ thanh to¸n b»ng thÎ tÝn dông. - Th¸i ®é phôc vô kh¸ch hµng niÒm në, tËn t×nh: MÆc dï ng©n hµng ACB triÓn khai nghiÖp vô thÎ muén h¬n, c¸c lo¹i phÝ cña hä còng cao h¬n so víi VCB nh­ng ho¹t ®éng kinh doanh thÎ cña hä vÉn m¹nh h¬n cña VCB. Së dÜ cã hiÖn t­îng nh­ vËy mét phÇn lµ do c«ng t¸c kh¸ch hµng cña hä tèt h¬n, kh¸ch hµng rêi khái ng©n hµng víi t©m tr¹ng rÊt hµi lßng. MÊy n¨m gÇn ®©y, Vietcombank ®· b¾t ®Çu chó träng ®Õn vÊn ®Ò nµy song vÉn cÇn ph¶i cè g¾ng h¬n n÷a, cÇn t¹o lßng tin vµ sù hµi lßng cña kh¸ch hµng vµo s¶n phÈm mµ VCB cung cÊp. - Sím triÓn khai ®Ò ¸n thanh to¸n thÎ tÝn dông trong th­¬ng m¹i ®iÖn tö. e) Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn c«ng t¸c b¶o mËt th«ng tin vµ qu¶n lý rñi ro. VÊn ®Ò mÊu chèt ®Ó ph¸t triÓn TM§T, ph¸t triÓn h×nh thøc thanh to¸n b»ng thÎ tÝn dông trªn m¹ng chÝnh lµ an toµn vµ b¶o mËt th«ng tin. §Ó ®¶m b¶o an toµn cho kh¸ch hµng khi mua hµng ho¸ - dÞch vô b»ng thÎ tÝn dông trªn m¹ng còng nh­ ®Ó thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ chiÕn l­îc ph¸t triÓn thÎ tÝn dông trªn Internet cña m×nh, Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng cÇn phèi hîp víi c¸c Tæ chøc ThÎ Quèc tÕ vµ c¸c c«ng ty cung cÊp phÇn mÒm ®Ó x©y dùng nh÷ng ch­¬ng tr×nh qu¶n lý vµ b¶o mËt th«ng tin cho kh¸ch hµng khi tham gia vµo TM§T. HiÖn nay, cã rÊt nhiÒu ch­¬ng tr×nh b¶o mËt th«ng tin nh­ phÇn mÒm x¸c nhËn ng­êi thanh to¸n thÎ tÝn dông (do Tæ chøc ThÎ VISA cung cÊp) gióp c¸c c«ng ty cung cÊp hµng ho¸ - dÞch vô trªn m¹ng cã thÓ x¸c nhËn ®óng ng­êi mua cã ph¶i lµ chñ thÎ tÝn dông hay kh«ng vµ ng­êi mua còng kh«ng ph¶i cung cÊp th«ng tin vÒ sè thÎ tÝn dông cña m×nh; hay ch­¬ng tr×nh liªn kÕt gi÷a ng©n hµng HSBC vµ Yahoo cung cÊp cho kh¸ch hµng khi thanh to¸n trùc tuyÕn b»ng thÎ tÝn dông. H¹n chÕ rñi ro trong ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ tÝn dông: §Ó tr¸nh rñi ro cho m×nh ng©n hµng cÇn ph¶i: + KiÓm tra, x¸c minh cÈn thËn mäi th«ng tin liªn quan ®Õn chñ thÎ tr­íc khi ph¸t hµnh thÎ cho kh¸ch hµng nhÊt lµ ®èi víi tr­êng hîp tÝn chÊp. §ång thêi theo dâi th­êng xuyªn ho¹t ®éng sö dông thÎ vµ chi tiªu cña chñ thÎ. + Bé phËn Qu¶n lý rñi ro ph¶i th­êng xuyªn cËp nhËt tin tøc trªn ch­¬ng tr×nh qu¶n lý rñi ro cña c¸c Tæ chøc ThÎ Quèc tÕ: SAFE (Mastercard), GFIS, CRIS (Visa)… + CËp nhËt c¸c th«ng tin vÒ thÎ bÞ mÊt c¾p, thÊt l¹c, thÎ cÊm l­u hµnh…vµ phæ biÕn kÞp thêi c¸c th«ng tin nµy cho c¸c chi nh¸nh, phßng giao dÞch, c¸c §VCNT + Tæ chøc c¸c kho¸ häc vÒ c¸c biÖn ph¸p h¹n chÕ vµ qu¶n lý rñi ro cho c¸c chi nh¸nh vµ §VCNT; h­íng dÉn c¸c §VCNT sö dông vµ b¶o qu¶n c¸c thiÕt bÞ thanh to¸n thÎ, thùc hiÖn ®óng qu¸ tr×nh thanh to¸n thÎ. + KiÓm tra ho¹t ®éng thanh to¸n thÎ cña c¸c §VCNT ®Ó kÞp thêi ph¸t hiÖn nh÷ng hµnh vi gian tr¸ cña hä. + Phèi hîp víi c¸c Tæ chøc ThÎ Quèc tÕ, Héi c¸c ng©n hµng thanh to¸n thÎ vµ c¸c c¬ quan b¶o vÖ ph¸p luËt trong n­íc vµ quèc tÕ trong viÖc ph¸t hiÖn, xö lý vµ ®­a ra c¸c biÖn ph¸p ng¨n chÆn c¸c hµnh vi gian lËn trong sö dông vµ thanh to¸n thÎ tÝn dông. + Hoµn thiÖn hÖ thèng vi tÝnh trong ®iÒu hµnh vµ thanh to¸n thÎ nh»m tr¸nh nh÷ng rñi ro hÖ thèng. f) Gi¶i ph¸p ®µo t¹o nguån nh©n lùc: Trong mäi tr­êng hîp, nh©n tè con ng­êi lu«n lµ nh©n tè quan träng nhÊt, quyÕt ®Þnh kÕt qu¶ ®¹t ®­îc còng nh­ sù ph¸t triÓn cña nã. Do vËy, ngoµi c¸c vÊn ®Ò nghiÖp vô cô thÓ, Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng còng cÇn cã sù quan t©m thÝch ®¸ng vÒ tæ chøc nh©n sù vµ ®µo t¹o c¸n bé. §èi víi mét sè chi nh¸nh, viÖc triÓn khai nghiÖp vô thÎ vÉn cßn nhiÒu bì ngì, nh©n sù cßn thiÕu, ph¶i kiªm nhiÖm trong khi khèi l­îng c«ng viÖc l¹i qu¸ lín. V× vËy, Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng cÇn cã ch­¬ng tr×nh tËp huÊn, ®µo t¹o ng¾n, trung, dµi h¹n ®Ó chuÈn bÞ nguån nh©n lùc cho c¸n bé qu¶n lý vµ kinh doanh thÎ giái chuyªn m«n, n¾m ®­îc c«ng nghÖ vµ kü thuËt øng dông cña thÎ; ®µo t¹o trong n­íc vµ ngoµi n­íc c¸c chuyªn gia cã ®ñ kh¶ n¨ng ®µo t¹o l¹i cho c¸n bé; th­êng xuyªn tæ chøc tËp huÊn, ®µo t¹o tËp trung n©ng cao tr×nh ®é cho c¸n bé qu¶n lý còng nh­ c¸n bé thÎ trong toµn hÖ thèng; cÇn cã sù ph©n t¸ch tr¸ch nhiÖm còng nh­ ph¹m vi c«ng viÖc cña mçi ng­êi, mçi bé phËn; kÞp thêi bæ sung c¸n bé thÎ ë nh÷ng chi nh¸nh, phßng giao dÞch ®ang thiÕu, ®ång thêi, tæ chøc thªm c¸c bé phËn nghiÖp vô míi: bé phËn chÝnh s¸ch Marketing, bé phËn nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn, bé phËn qu¶n trÞ hÖ thèng vµ hç trî kü thuËt, bé phËn dÞch vô kh¸ch hµng; x©y dùng ®éi ngò c¸n bé marketing, tiÕp thÞ cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao, ®Æc biÖt lµ ë c¸c chi nh¸nh. Bªn c¹nh ®ã, cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch thÝch hîp ®èi víi nh÷ng c¸n bé lµm c«ng t¸c thÎ tÝn dông nãi chung vµ c¸n bé Marketing thÎ tÝn dông nãi riªng. §©y lµ bé phËn gãp phÇn quan träng trong sù ph¸t triÓn viÖc sö dông thÎ tÝn dông. Tuy Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng còng ®· cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch c¸n bé Marketing nh­ng vÉn cÇn ph¶i quan t©m h¬n n÷a nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng trªn thÞ tr­êng ph¸t hµnh thÎ vµ thanh to¸n thÎ tÝn dông. g) C¸c gi¶i ph¸p kh¸c: - KhuyÕn khÝch c¸ nh©n më tµi kho¶n t¹i ng©n hµng Tµi kho¶n c¸ nh©n lµ mét c«ng cô trî gióp ®¾c lùc cho nghiÖp vô ph¸t hµnh thÎ. Cô thÓ, ng©n hµng cã thÓ ®ßi tiÒn chñ thÎ th«ng qua ghi Nî vµo tµi kho¶n cña hä, th«ng qua tµi kho¶n nµy ng©n hµng cã thÓ ®¸nh gi¸ ®­îc t×nh h×nh tµi chÝnh cña kh¸ch hµng, ®ång thêi chñ thÎ còng cã thÓ kh«ng ®Õn ng©n hµng mµ vÉn thanh to¸n sao kª ®óng h¹n. §Ó ph¸t triÓn hÖ thèng tµi kho¶n c¸ nh©n, mét mÆt ng©n hµng t¸c ®éng trùc tiÕp tíi c¸ nh©n, giíi thiÖu cho hä nh÷ng tiÖn lîi cña viÖc gi÷ tµi kho¶n t¹i ng©n hµng, mÆt kh¸c, ng©n hµng cÇn tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp tr¶ l­¬ng cho nh©n viªn cña hä th«ng qua tµi kho¶n. KhuyÕn khÝch më tµi kho¶n c¸ nh©n còng lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p nh»m khÝch thÝch thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt. V× vËy, Nhµ n­íc còng cÇn ph¶i cã nh÷ng chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch nh­: kh«ng ®¸nh thuÕ thu nhËp c¸ nh©n cho nh÷ng ng­êi më tµi kho¶n ë ng©n hµng trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh, gi¶m thuÕ GTGT cho nh÷ng ai thanh to¸n tiÒn hµng ho¸ - dÞch vô qua tµi kho¶n… - §iÒu chØnh l¹i tû lÖ ph©n chia phÝ thu ®­îc tõ §VCNT gi÷a Së giao dÞch vµ Chi nh¸nh nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho chi nh¸nh cã thªm kinh phÝ ho¹t ®éng. 3.3.5 §èi víi c¸c doanh nghiÖp §Ó më réng vµ ph¸t triÓn ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp m×nh vµ chñ ®éng tiÕn tíi héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn sím nghiªn cøu vµ triÓn khai c¸c ®Ò ¸n kinh doanh trªn Internet cho ®¬n vÞ m×nh. Th­¬ng m¹i ®iÖn tö kh«ng chØ gãp phÇn t¨ng doanh thu, më réng thÞ tr­êng vµ n©ng cao vÞ trÝ c¹nh tranh cña doanh nghiÖp mµ th­¬ng m¹i ®iÖn tö cßn lµ ®éng lùc thóc ®Èy m¹nh mÏ ho¹t ®éng thanh to¸n thÎ tÝn dông. 3.3.6 Gi¶i ph¸p kh¸c Trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn thÎ, chóng ta còng cÇn ph¶i quan t©m tíi viÖc s¶n xuÊt thÎ tr¾ng ngay t¹i ViÖt Nam. HiÖn nay, ë n­íc ta còng cã mét vµi c«ng ty ho¹t ®éng trong lÜnh vùc thÎ nhùa trong ®ã C«ng ty c«ng nghÖ MK ®ang gi÷ 85% thÞ phÇn [19]. Tuy nhiªn, c«ng nghÖ s¶n xuÊt thÎ nhùa vÉn cßn nhiÒu khã kh¨n. V× vËy, cÇn quan t©m h¬n n÷a ®Õn lÜnh vùc kinh doanh míi mÎ nµy võa ®Ó më réng lo¹i h×nh kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp võa ®Ó gi¶m chi phÝ nhËp khÈu thÎ tr¾ng cña c¸c ng©n hµng, tõ ®ã, gi¶m chi phÝ cho nh÷ng ng­êi sö dông thÎ. KÕt luËn Cã thÓ nãi, sù ph¸t triÓn ho¹t ®éng thanh to¸n cña ng©n hµng lu«n song hµnh víi sù ph¸t triÓn chung cña toµn x· héi. Ph­¬ng thøc vµ tr×nh ®é nghiÖp vô thanh to¸n ph¶n ¸nh tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, tr×nh ®é d©n trÝ cña mçi quèc gia. NÒn kinh tÕ cµng ph¸t triÓn th× khèi l­îng giao dÞch mua b¸n trao ®æi hµng ho¸ - dÞch vô ngµy cµng t¨ng vµ nhu cÇu thanh to¸n an toµn, nhanh chãng vµ chÝnh x¸c cµng trë nªn cÊp thiÕt. Th­¬ng m¹i ®iÖn tö ®ang trë thµnh mèi quan t©m hµng ®Çu trong thêi ®¹i bïng næ th«ng tin hiÖn nay. HÇu hÕt c¸c quèc gia trªn thÕ giíi ®Òu gÊp rót triÓn khai h×nh thøc giao dÞch th­¬ng m¹i ®Çy tiÖn Ých nµy. Tuy nhiªn, th­¬ng m¹i ®iÖn tö ph¸t triÓn ®­îc hay kh«ng cßn phô thuéc vµo c«ng t¸c thanh to¸n cña ng©n hµng bëi ng©n hµng lµ mét m¾t xÝch quan träng trong hµng lo¹t c¸c b­íc ®Ó thùc hiÖn th­¬ng m¹i ®iÖn tö. Trªn thÕ giíi ngµy nay, ®Æc biÖt lµ ë nh÷ng n­íc ph¸t triÓn, viÖc sö dông thÎ tÝn dông lµm ph­¬ng tiÖn thanh to¸n trong giao dÞch hµng ngµy vµ th­¬ng m¹i ®iÖn tö ®· rÊt phæ biÕn. C«ng nghÖ thÎ ngµy cµng ph¸t triÓn ®em l¹i nhiÒu tiÖn Ých míi. §Ó hoµ nhËp víi sù ph¸t triÓn cña thÕ giíi còng nh­ n©ng c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam lªn ngang tÇm khu vùc vµ ThÕ giíi, mét sè ng©n hµng th­¬ng m¹i mµ tiªn phong lµ Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ®· triÓn khai nghiÖp vô ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ tÝn dông. Tuy míi chØ ë giai ®o¹n ®Çu nh­ng trong t­¬ng lai, h×nh thøc thanh to¸n nµy sÏ rÊt phæ biÕn ë ViÖt Nam. Víi bµi kho¸ luËn nµy, em mong muèn ®­îc thÓ hiÖn nh÷ng hiÓu biÕt cña m×nh trong lÜnh vùc ph¸t hµnh, sö dông vµ thanh to¸n thÎ tÝn dông, qua ®ã, ®­a ra mét sè ý kiÕn ®ãng gãp cho sù ph¸t triÓn cña h×nh thøc thanh to¸n thÎ tÝn dông ë ViÖt Nam. danh môc tµi liÖu tham kh¶o Gi¸o tr×nh “Thanh to¸n quèc tÕ trong ngo¹i th­¬ng” GS.NG¦T. §inh Xu©n Tr×nh, NXB Gi¸o Dôc, 1998 2. Gi¸o tr×nh “Lý thuyÕt tµi chÝnh tiÒn tÖ” GS.NG¦T. §inh Xu©n Tr×nh, NguyÔn ThÞ Quy, §Æng ThÞ Thanh Nhµn, Lª ThÞ Thanh, NXB Gi¸o Dôc, 1999 3. QuyÕt ®Þnh sè 371/1999/Q§-NHNN1 (19/10/1999) vÒ Quy chÕ ph¸t hµnh, sö dông vµ thanh to¸n thÎ ng©n hµng. 4. The Issuing Business – Visa School 5. V¨n b¶n quy ®Þnh nghiÖp vô ph¸t hµnh, sö dông vµ thanh to¸n thÎ tÝn dông quèc tÕ – Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam - 20015. 6. Tµi liÖu h­íng dÉn nghiÖp vô ph¸t hµnh, sö dông vµ thanh to¸n thÎ tÝn dông quèc tÕ – Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam – 2001 7. Tµi liÖu “Héi nghÞ chuyªn ®Ò kinh doanh dÞch vô thÎ 2001” – Vietcombank 8. B¸o c¸o tæng kÕt ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ tÝn dông quèc tÕ cña Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng c¸c n¨m tõ 1991 ®Õn 1997. 9. B¸o c¸o t×nh h×nh kinh doanh dÞch vô thÎ tõ n¨m 1998 ®Õn nay –Vietcombank. 10. ChiÕn l­îc ph¸t triÓn thÎ 2001 –2005 cña Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng 11. B¸o c¸o t×nh h×nh ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ ë ViÖt Nam n¨m 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001 - Héi c¸c ng©n hµng thanh to¸n thÎ ViÖt Nam. 12. T¹p chÝ Tin häc ng©n hµng c¸c sè; 6/1998; 3/1999; 2,3,5/2000; 1,2,3/2002 13. T¹p chÝ Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng: 3,4,6,8,9/1998; 8,10/2001; 4,7,8,9/2002 14. T¹p chÝ ThÞ tr­êng tµi chÝnh tiÒn tÖ c¸c sè 2,4,5,6,9,11/1999; 6, 16, 17, 18, 19, 20/2000; 3,4,6,10,17/2001; 4,5, 10,11,14/2002 15. T¹p chÝ Ng©n hµng c¸c sè 11/1999; 7,10,12/2000; 1,2,3,5,6/2002 16. BIKI sè 95 (22/8/2002) 17. T¹p chÝ Ph¸p lý sè 2 (2001) 18. Website 19. Website 20. Website 21. Website 22. Website 23. Website 24. Website 25. Website 26. Website Vµ c¸c tµi liÖu cã liªn quan kh¸c. ._.