Tài liệu Một số giải pháp marketing nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của Hãng Hàng không Quốc gia Việt Nam: ... Ebook Một số giải pháp marketing nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của Hãng Hàng không Quốc gia Việt Nam
76 trang |
Chia sẻ: huyen82 | Lượt xem: 1344 | Lượt tải: 0
Tóm tắt tài liệu Một số giải pháp marketing nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của Hãng Hàng không Quốc gia Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Lêi nãi ®Çu
Trong nh÷ng n¨m võa qua, cïng víi sù ph¸t triÓn chung cña ®Êt níc, ngµnh hµng kh«ng d©n dông ViÖt Nam còng ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng khÝch lÖ. Toµn ngµnh ®· kh«ng ngõng ®æi míi, n©ng cÊp trang thiÕt bÞ nh»m n©ng cao chÊt lîng, ph¹m vi phôc vô, ®ãng gãp kh«ng nhá vµo ng©n s¸ch nhµ níc.
ViÖc Tæng c«ng ty hµng kh«ng ViÖt Nam chÝnh thøc ®i vµo ho¹t ®éng tõ ®Çu th¸ng 5/1996 ®· ®¸nh dÊu mét bíc chuyÓn biÕn lín trong qu¸ tr×nh x©y dùng vµ ph¸t triÓn cña ngµnh hµng kh«ng d©n dông ViÖt Nam. H·ng hµng kh«ng quèc gia ViÖt Nam-Vietnam Airlines, mét trong c¸c thµnh viªn nßng cèt cña Tæng c«ng ty hµng kh«ng ViÖt Nam còng ®· liªn tôc gÆt h¸i ®îc nh÷ng thµnh tÝch cao trong ho¹t ®éng kinh doanh. TÝnh tíi thêi ®iÓm hiÖn nay, m¹ng bay cña VNA ®· v¬n tíi 23 ®iÓm trªn toµn thÕ giíi vµ 16 tØnh thµnh trong c¶ níc. Lîng kh¸ch vËn chuyÓn kh«ng ngõng t¨ng qua c¸c n¨m, ®¹t trªn 4 triÖu lît kh¸ch vµo n¨m 2002.
Tuy nhiªn, trong thêi gian tríc m¾t vµ l©u dµi, VNA ph¶i ®¬ng ®Çu víi nh÷ng th¸ch thøc ngµy cµng gay g¾t h¬n trªn con ®êng ph¸t triÓn theo híng c«ng nghiÖp ho¸, t¨ng cêng héi nhËp vµ c¹nh tranh. Lµ mét h·ng hµng kh«ng non trÎ, c¬ së vËt chÊt kü thuËt cßn nghÌo nµn, tiÒm lùc tµi chÝnh nhá bÐ so víi c¸c h·ng hµng kE«ng trªn thÕ giíi cho nªn n¨ng lùc c¹nh trWnh trªn thÞ trêng thÕ giíi cña VNA cßn nhiÒu h¹n chÕ. Ngay c¶ trªn thÞ trêng néi ®Þa mµ hÇu nh VNA n¾m vÞ trÝ ®éc quyÒn, thÞ phÇn cña VNA trªn mét sè ®êng bay quan träng còng ®ang gi¶m do ph¶i chÞu sù c¹nh tranh víi Pacific Airlines.
Trong bèi c¶nh ®ã, viÖc vËn dông marketing vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cã mét vai trß quan träng trong viÖc gióp cho VNA cã thÓ ®øng v÷ng, ph¸t triÓn vµ c¹nh tranh th¾ng lîi. Thùc tÕ cho thÊy ®ãng gãp vµo thµnh c«ng cña nh÷ng h·ng hµng kh«ng lín trªn thÕ giíi hiÖn nay nh American Airlines, Singapore Airlines cã rÊt nhiÒu yÕu tè mµ mét trong nh÷ng yÕu tè mang tÝnh quyÕt ®Þnh ®ã lµ hä biÕt ®Þnh híng vµo kh¸ch hµng, dµnh nhiÒu c«ng søc trong viÖc nghiªn cøu nhu cÇu cña kh¸ch hµng vµ t×m c¸ch tho¶ m·n nhu cÇu cña kh¸ch hµng mét c¸ch tèt nhÊt.
Víi mong muèn ®i s©u t×m hiÓu thùc tiÔn ¸p dông marketing t¹i H·ng Hµng kh«ng Quèc gia ViÖt Nam ®Ó tõ ®ã ®a ra c¸c kiÕn nghÞ, gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng marketing, phï hîp víi ®iÒu kiÖn riªng cña h·ng vµ phï hîp víi bèi c¶nh chung hiÖn nay, ngêi viÕt hi väng cã thÓ gãp mét phÇn nhá bÐ vµo trong sù ph¸t triÓn chung cña H·ng. Bµi viÕt gåm cã 3 phÇn:
Ch¬ng I: Giíi thiÖu chung vÒ marketing vµ H·ng Hµng kh«ng Quèc gia ViÖt Nam
Ch¬ng II: ViÖc vËn dông marketing vµo thùc tiÔn kinh doanh cña H·ng Hµng kh«ng Quèc gia ViÖt Nam
Ch¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p marketing nh»m n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña H·ng Hµng kh«ng Quèc gia ViÖt Nam
ch¬ng I
Giíi thiÖu chung vÒ marketing vµ h·ng hµng kh«ng quèc gia viÖt nam
I. Kh¸i niÖm marketing
Cho ®Õn nay cã rÊt nhiÒu kh¸i niÖm vÒ marketing nhng vÉn cha cã mét kh¸i niÖm nµo ®îc coi lµ chÝnh x¸c nhÊt bëi mçi kh¸i niÖm l¹i nh×n nhËn marketing ë nh÷ng gãc ®é kh¸c nhau.
Theo viÖn Marketing Anh: “Marketing lµ tiÕn hµnh ho¹t ®éng kinh doanh cã liªn quan tíi dßng vËn chuyÓn hµng ho¸ dÞch vô tõ ngêi s¶n xuÊt ®Õn ngêi tiªu dïng”. §Þnh nghÜa nµy nhÊn m¹nh vµo kh©u ph©n phèi, lu th«ng.
Theo hiÖp héi marketing Mü: “marketing lµ qu¸ tr×nh tæ chøc vµ qu¶n lý toµn bé ho¹t ®éng kinh doanh, tõ viÖc ph¸t hiÖn ra søc mua vµ biÕn søc mua ®ã cña ngêi tiªu dïng thµnh hiÖn thùc vÒ mét mÆt hµng cô thÓ cho ®Õn viÖc s¶n xuÊt vµ ®a hµng ho¸ dÞch vô ®Õn ngêi tiªu dïng cuèi cïng nh»m ®¶m b¶o cho c«ng ty thu ®îc lîi nhuËn dù kiÕn”. Kh¸i niÖm nµy cã tÇm bao qu¸t x¸c ®Þnh nhiÖm vô cña marketing lµ nghiªn cøu nhu cÇu ®Ó ®Þnh híng s¶n xuÊt vµ tho¶ m·n nhu cÇu ®ã sao cho c«ng ty ®¹t ®îc lîi nhuËn tèi u.
Ngoµi ra marketing cßn ®îc nãi tíi mét c¸ch v¨n vÎ : “Marketing lµ nô cêi th©n thiÖn cña nhµ doanh nghiÖp ®èi víi kh¸ch hµng t«n kÝnh cña m×nh”. Kh¸i niÖm nµy l¹i nhÊn m¹nh ®Õn mèi quan hÖ cÇn thiÕt gi÷a doanh nghiÖp vµ thÞ trêng.
Cã mét kh¸i niÖm ®iÓn h×nh vÒ marketing cña Philip Kotler ®îc nhiÒu ngêi ë ViÖt Nam biÕt ®Õn lµ: “Marketing lµ ho¹t ®éng cña con ngêi híng
tíi viÖc tho¶ m·n nhu cÇu vµ mong muèn th«ng qua c¸c tiÕn tr×nh trao ®æi”.
VËy, nhu cÇu vµ mong muèn lµ g×? Theo Philip Kotler nhu cÇu (needs) lµ c¶m gi¸c thiÕu hôt mét c¸i g× ®ã mµ con ngêi c¶m nhËn ®îc vµ cÇn ph¶i ®îc tho¶ m·n cßn mong muèn (wants) lµ h×nh thøc biÓu hiÖn cña nhu cÇu do tr×nh ®é v¨n ho¸ vµ b¶n s¾c mçi ngêi t¹o nªn. Mong muèn cña con ngêi lµ v« h¹n cßn nguån lùc ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu vµ mong muèn th× cã h¹n nªn con ngêi lu«n ph¶i lùa chän mét vµi s¶n phÈm nµo ®ã tèt nhÊt, võa víi kh¶ n¨ng cña m×nh ®Ò tho¶ m·n nhu cÇu vµ mong muèn. Nh vËy, mét s¶n phÈm ®îc coi lµ thÝch hîp ph¶i tho¶ m·n sù kÕt hîp gi÷a nhu cÇu-mong muèn vµ kh¶ n¨ng tµi chÝnh. VÒ ph¬ng thøc ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu cña m×nh, tuú theo tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn cña x· héi, con ngêi cã nh÷ng c¸ch kh¸c nhau trong ®ã trao ®æi lµ ph¬ng thøc v¨n minh nhÊt cña con ngêi.
Tãm l¹i b¶n chÊt cña marketing lµ tæng thÓ c¸c gi¶i ph¸p cña c«ng ty trong ho¹t ®éng kinh doanh; lµ hÖ thèng c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ; lµ b¸n c¸i thÞ trêng cÇn chø kh«ng ph¶i b¸n c¸i doanh nghiÖp cã s½n; lµ sù t¸c ®éng t¬ng hç gi÷a hai mÆt cña mét qu¸ tr×nh thèng nhÊt trong ®ã mét mÆt lµ nghiªn cøu nhu cÇu ®Ó ®Þnh híng s¶n xuÊt vµ tho¶ m·n nhu cÇu ®ã, mÆt kh¸c lµ t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn thÞ trêng ®Ó thóc ®Èy, gîi më, ph¸t triÓn nhu cÇu.
B¶n chÊt cña chiÕn lîc marketing rÊt phong phó vµ phøc t¹p, nã ph¶i thÝch øng víi c¸c ®iÒu kiÖn lµ nh÷ng khã kh¨n vµ c¬ héi do m«i trêng t¸c ®éng. C¸c chÝnh s¸ch marketing xoay quanh kh¸ch hµng v× kh¸ch hµng kh«ng ph¶i lµ mét bé phËn cña marketing mµ lµ ®èi tîng cña marketing, lµ môc tiªu cña c¸c cè g¾ng cña marketing.
II. Giíi thiÖu chung vÒ ho¹t ®éng marketing trong ngµnh hµng kh«ng
1. §Æc thï cña ho¹t ®éng marketing trong ngµnh hµng kh«ng
1.1. §Æc thï cña marketing dÞch vô nãi chung
Tríc hÕt ta ®i t×m hiÓu kh¸i niÖm dÞch vô. DÞch vô lµ mét ho¹t ®éng bao gåm c¸c nh©n tè kh«ng hiÖn h÷u, gi¶i quyÕt c¸c mèi quan hÖ gi÷a kh¸ch hµng hoÆc tµi s¶n mµ kh¸ch hµng së h÷u víi ngêi cung cÊp mµ kh«ng cã sù chuyÓn giao quyÒn së h÷u. DÞch vô cã nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n sau:
-TÝnh v« h×nh: kh¸c víi s¶n phÈm vËt chÊt, c¸c dÞch vô kh«ng thÓ nh×n thÊy, nÕm thö, c¶m gi¸c hay nghe thÊy ®îc tríc khi mua. Tríc khi lªn m¸y bay hµnh kh¸ch kh¸ch kh«ng cã g× c¶ ngo¹i trõ mét vÐ m¸y bay vµ nh÷ng lêi høa hÑn ®¶m b¶o chÊt lîng cña cuéc hµnh tr×nh nhanh chãng vµ an toµn.
-TÝnh kh«ng t¸ch rêi: s¶n phÈm dÞch vô cã tÝnh ®Æc thï, viÖc tiªu dïng s¶n phÈm dÞch vô vµ viÖc cung øng dÞch vô diÔn ra ®ång thêi. V× thÕ s¶n phÈm dÞch vô ®îc tiªu dïng ë mäi thêi ®iÓm víi sù tham gia cña ngêi tiªu thô. ViÖc t¹o ra s¶n phÈm dÞch vô vµ viÖc tiªu dïng s¶n phÈm dÞch vô lµ mét thÓ thèng nhÊt.
-TÝnh kh«ng ®ång nhÊt: sù cung øng dÞch vô phô thuéc vµo kü thuËt vµ kh¶ n¨ng cña tõng ngêi thùc hiÖn dÞch vô. Ngîc l¹i, viÖc tiªu thô dÞch vô tíi møc nµo, cao hay thÊp l¹i phô thuéc vµo tõng kh¸ch hµng. Kh«ng ngêi nµo gièng ngêi nµo. H¬n n÷a do ®Æc tÝnh dÞch vô kh«ng hiÖn h÷u nªn kh«ng thÓ ®o lêng vµ quy chuÈn ho¸ chÊt lîng cô thÓ nh s¶n phÈm hµng ho¸ ®îc. V× thÕ s¶n phÈm dÞch vô kh«ng ®ång nhÊt.
-TÝnh dÔ ph©n huû: dÞch vô kh«ng thÓ tån kho, nghÜa lµ s¶n phÈm dÞch vô kh«ng thÓ ®Ó dµnh cho ngµy mai. VÝ dô nh mét chuyÕn bay b¸n kh«ng hÕt ghÕ ngåi th× nh÷ng ghÕ cßn l¹i kh«ng thÓ ®Ó dµnh ®Õn ngµy h«m sau. Doanh sè sÏ m·i m·i mÊt ®i do viÖc lîng ghÕ cßn l¹i kh«ng b¸n ®îc.
Do ®Æc tÝnh cña dÞch vô nªn marketing dÞch vô còng cã nh÷ng ®iÓm ®Æc thï riªng. Marketing trong dÞch vô lµ sù ph¸t triÓn lý thuyÕt chung cña marketing vµo lÜnh vùc dÞch vô. DÞch vô l¹i rÊt biÕn ®éng vµ ®a d¹ng víi nhiÒu ngµnh kh¸c biÖt nhau. V× thÕ cho tíi nay vÒ häc thuËt cha cã mét ®Þnh nghÜa nµo kh¸i qu¸t ®îc ®Çy ®ñ.
Philip Kotler cã nªu mét sè ý: marketing dÞch vô ®ßi hái c¸c gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt lîng, n¨ng suÊt s¶n phÈm dÞch vô, t¸c ®éng lµm thay ®æi cÇu, vµo viÖc ®Þnh gi¸ còng nh ph©n phèi vµ cæ ®éng.
Cßn Krippendori l¹i cho r»ng: Marketing dÞch vô lµ mét sù thÝch øng cã hÖ thèng vµ phèi hîp chÝnh s¸ch kinh doanh dÞch vô t nh©n vµ ChÝnh phñ…víi sù tho¶ m·n tèi u nh÷ng nhu cÇu cña mét nhãm kh¸ch hµng ®îc x¸c ®Þnh vµ ®¹t ®îc lîi nhuËn xøng ®¸ng.
Nh vËy chóng ta cã thÓ hiÓu vÒ marketing dÞch vô mét c¸ch tæng qu¸t nh sau: Marketing dÞch vô lµ qu¸ tr×nh thu nhËn, t×m hiÓu, ®¸nh gi¸ vµ tho¶ m·n nhu cÇu cña thÞ trêng môc tiªu ®· lùa chän vµ x¸c ®Þnh b»ng qu¸ tr×nh ph©n phèi c¸c nguån lùc cña c¸c tæ chøc nh»m tho¶ m·n nhu cÇu ®ã. Marketing ®îc xem xÐt trong sù n¨ng ®éng cña mèi quan hÖ qua l¹i gi÷a c¸c s¶n phÈm dÞch vô cña C«ng ty vµ nhu cÇu cña ngêi tiªu thô cïng víi nh÷ng ho¹t ®éng cña ®èi thñ c¹nh tranh.
1.2. Marketing dÞch vô trong hµng kh«ng
§Æc thï cña kinh doanh vËn t¶i hµng kh«ng :
VËn t¶i hµng kh«ng còng nh c¸c ngµnh vËn t¶i kh¸c, ®ã lµ ngµnh s¶n xuÊt ®Æc biÖt. ThÞ trêng vËn t¶i lµ mét lo¹i h×nh cña thÞ trêng dÞch vô. Còng nh nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña thÞ trêng dÞch vô, thÞ trêng vËn t¶i còng cã nh÷ng ®Æc ®iÓm chung lµ s¶n xuÊt vµ tiªu dïng hµng ho¸ kh«ng dù tr÷ ®îc. S¶n xuÊt ph¶i tiªu dïng ®ång thêi. MÆt kh¸c kh¸ch hµng tiÕp nhËn s¶n phÈm dÞch vô ph¶i tr¶ tiÒn tríc, cung øng hµng ho¸ sau. Tuy nhiªn thÞ trêng vËn t¶i cã nh÷ng ®iÓm kh¸c nhau c¸ biÖt lµ kÕt qu¶ cña ho¹t ®éng vËn t¶i chØ lµ sù thay ®æi vÞ trÝ cña hµng ho¸ vµ hµnh kh¸ch trong kh«ng gian. C¸i mµ ngµnh vËn t¶i b¸n ra chØ lµ sù thay ®æi vÞ trÝ. MÆt kh¸c trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn hµnh kh¸ch vµ hµng ho¸ vËn t¶i, gi¸ trÞ cña hµng ho¸ t¨ng lªn do tiªu hao t liÖu s¶n xuÊt vµ søc lao ®éng. Doanh nghiÖp vËn t¶i ë vÞ trÝ cè ®Þnh nhng c¸c ph¬ng tiÖn vËn t¶i ë xa doanh nghiÖp trªn c¸c tuyÕn ®êng.
VËn t¶i hµng kh«ng bao gåm vËn t¶i hµnh kh¸ch vµ vËn t¶i hµng ho¸. Ngoµi nh÷ng ®Æc trng c¬ b¶n cña ngµnh vËn t¶i, vËn t¶i hµng kh«ng cã nh÷ng ®Æc ®iÓm c¸ biÖt sau:
- Ph¬ng tiÖn vËn t¶i lµ c¸c m¸y bay nhiÒu chñng lo¹i chØ sö dông bÇu trêi lµm con ®êng di chuyÓn.
- Cù ly vËn t¶i kh«ng chØ bã hÑp trong l·nh thæ quèc gia mµ tr¶i réng trªn ph¹m vi toµn cÇu.
- Thêi gian vËn t¶i nhanh, tèc ®é ph¬ng tiÖn cao, tiÖn nghi ®Çy ®ñ
- Tuy nhiªn do vËn t¶i hµng kh«ng phô thuéc vµo ®iÓm ®ç cña c¸c s©n bay nªn nhiÒu qu¸ tr×nh vËn t¶i kh«ng hoµn thµnh trän vÑn, ph¶i sö dông sù trî gióp cña c¸c ph¬ng tiÖn kh¸c. Gi¸ cíc vËn t¶i l¹i cao, chi phÝ cho ngµnh vËn t¶i hµng kh«ng rÊt lín.
- Ngoµi c¸c dÞch vô chÝnh cßn bao gåm nhiÒu hµng ho¸ vµ dÞch vô bæ xung.
Marketing mix trong hµng kh«ng
S¶n phÈm hµng kh«ng:
S¶n phÈm hµng kh«ng lµ s¶n phÈm mang tÝnh v« h×nh vµ rÊt ®a d¹ng. S¶n phÈm cña mét h·ng hµng kh«ng khai th¸c bay ®èi víi kh¸ch hµng lµ dÞch vô tæng hîp b¾t ®Çu tõ kh©u b¸n vÐ, gi÷ chç cho kh¸ch, c¸c dÞch vô tríc, trong vµ sau chuyÕn bay, cho ®Õn khi hµnh kh¸ch thùc hiÖn trän vÑn chuyÕn ®i kh«ng cßn th¾c m¾c hoÆc khiÕu n¹i g×. C¬ së c¨n b¶n cña s¶n phÈm ®îc thÓ hiÖn cô thÓ lµ m¹ng bay, ®êng bay, tÇn suÊt, ngµy giê bay. Trong tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc tiÕp thÞ, qu¸ tr×nh x©y dùng, ®æi míi vµ qu¶n lý s¶n phÈm ®îc tiÕn hµnh liªn tôc kh«ng bao giê ngõng ( theo lý thuyÕt chu k× sèng cña s¶n phÈm).
S¶n phÈm cña ngµnh vËn t¶i hµng kh«ng bao gåm dÞch vô vËn chuyÓn hµnh kh¸ch (s¶n phÈm hµnh kh¸ch) vµ dÞch vô vËn chuyÓn hµng ho¸ (s¶n phÈm hµng ho¸).
§èi víi dÞch vô vËn chuyÓn hµnh kh¸ch, s¶n phÈm lâi chÝnh lµ viÖc vËn chuyÓn hµnh kh¸ch trªn mét ghÕ trong mét m¸y bay vµ hµnh lý cña kh¸ch trong mét khoang cßn s¶n phÈm phô cã thÓ v« h×nh nh sù an toµn, ®óng giê, sù tiÖn nghi vµ tho¶i m¸i, sù s¹ch sÏ cña khoang chë, ®å ¨n hîp khÈu vÞ, th¸i ®é ©n cÇn niÒm në cña tiÕp viªn…
§èi víi dÞch vô vËn chuyÓn hµng ho¸, s¶n phÈm c¬ b¶n lµ viÖc chuyªn chë hµng ho¸ tõ s©n bay tíi s©n bay. Hµng ho¸ ®îc nhËn ë v¨n phßng h·ng hµng kh«ng víi nh÷ng chøng tõ cÇn thiÕt, ®îc xÕp lªn khoang hµng cña m¸y bay ®Ó bay th¼ng hoÆc qua ®iÓm chuyÓn t¶i ®Ó tíi mét s©n bay kh¸c… S¶n phÈm phô bao gåm c¸c yÕu tè vµ dÞch vô thªm vµo viÖc vËn chuyÓn hµng ho¸ nh nhËn hµng tõ kho cña ngêi thuª chë vµ gi¶i quyÕt thñ tôc thuÕ quan xuÊt nhËp khÈu ë s©n bay ®i/®Õn hay c¸c dÞch vô kh¸c nh b¶o hiÓm, ng©n hµng, ®ãng gãi, lu kho, ph©n phèi…
VÒ c¬ b¶n s¶n phÈm cèt lâi trong vËn t¶i hµng kh«ng lµ dÞch vô vËn chuyÓn hµnh kh¸ch vµ hµng ho¸. Cßn l¹i, tÊt c¶ c¸c dÞch vô kh¸c ®Òu lµ s¶n phÈm phô t¹o nªn nÐt ®Æc thï cña c¸c h·ng hµng kh«ng kh¸c nhau.
ChÝnh s¸ch gi¸:
- CÊu tróc gi¸: theo h×nh thøc sö dông gi¸ (gi¸ c«ng bè theo quy ®Þnh cña c¸c nhµ chøc tr¸ch hµng kh«ng, gi¸ ¸p dông trªn thÞ trêng), theo ®èi tîng ¸p dông gi¸ (h¹ng F, C, Y, gi¸ ®Æc biÖt), theo hµnh tr×nh (gi¸ néi ®Þa, gi¸ th¬ng quyÒn 3,4, gi¸ th¬ng quyÒn 5,6), theo thµnh phÇn cÊu thµnh gi¸ vµ ph¬ng thøc giao gi¸ (gi¸ b¸n-gåm mäi lo¹i hoa hång, gi¸ tÞnh-chØ bao gåm hoa hång GSA, gi¸ tÞnh tÞnh-kh«ng bao gåm bÊt cø lo¹i hoa hång nµo), theo kªnh b¸n (gi¸ b¸n qua ®¹i lý l÷ hµnh BSP, non-BSP, ®¹i lý l÷ hµnh in-house, gi¸ cña kªnh b¸n xØ th«ng thêng), theo b¸n vµ xuÊt vÐ (gi¸ SOTO, SOTI, SITI, SITO).
- Ph¬ng thøc ®Þnh gi¸: ®Þnh gi¸ theo chi phÝ vµ ®Þnh gi¸ theo thÞ trêng c¨n cø theo c¹nh tranh vµ kh¶ n¨ng cña tõng ®èi tîng kh¸ch, thêi ®iÓm.
Xu híng cña c¸c h·ng hµng kh«ng hiÖn nay lµ sö dông mét chÝnh s¸ch gi¸ ®a d¹ng ho¸ cho phÐp tËn dông mäi c¬ héi kinh doanh, b¸n tèi ®a s¶n phÈm vµ t¨ng tæng doanh thu b¸n.
ChÝnh s¸ch gi¸ lµ vÊn ®Ò thêng xuyªn vµ nhanh chãng thay ®æi, cßn c¸c mÆt kh¸c cña tiÕp thÞ gÇn nh kh«ng thay ®æi hoÆc thay ®æi chËm. §Æc biÖt trong chiÕn lîc tiÕp thÞ, c¸c quyÕt ®Þnh vÒ s¶n phÈm vµ gi¸ thêng ®îc thùc hiÖn cïng nhau.
ChÝnh s¸ch ph©n phèi:
ThuËt ng÷ ph©n phèi s¶n phÈm ®Ò cËp ®Õn tÊt c¶ c¸c khÝa c¹nh cña mèi liªn hÖ gi÷a h·ng hµng kh«ng víi kh¸ch hµng cuèi cïng. C¸c c«ng ty ®Òu cã thÓ lùa chän c¸c kªnh ph©n phèi kh¸c nhau, ch¼ng h¹n c«ng ty cã thÓ liªn hÖ trùc tiÕp víi kh¸ch hµng ®Ó b¸n s¶n phÈm, kh«ng qua mét kh©u trung gian nµo hoÆc b¸n th«ng qua c¸c kh©u trung gian. C¸c kªnh ph©n phèi chñ yÕu trong ho¹t ®éng b¸n cña vËn t¶i hµng kh«ng thÕ giíi ®ã lµ:
-B¸n trùc tiÕp tõ v¨n phßng b¸n: phôc vô kh¸ch v·ng lai, corporate accounts, b¸n qua telephone kÕt hîp ticket mailing vµ thanh to¸n qua chuyÓn kho¶n ng©n hµng. H×nh thøc nµy sö dông phæ biÕn ë thÞ trêng c¨n cø vµ trung t©m cã dung lîng b¸n lín.
-B¸n qua hÖ thèng b¸n xØ: nh»m vµo c¸c ph©n ®o¹n cô thÓ (VFR, sinh viªn, lao ®éng, kh¸ch du lÞch ®oµn, lÎ…), nh÷ng luång vËn chuyÓn cô thÓ (®iÓm ®Õn, TQ 3,4,5,6…), nh÷ng vïng ®Þa lý cô thÓ (tØnh, vïng nhÊt ®Þnh mµ c¸c kªnh kh¸c kh«ng víi tíi). Thêng ph©n phèi vÐ qua c¸c ®¹i lý l÷ hµnh b¸n lÎ hay kÕt hîp s¶n phÈm du lÞch trän gãi råi ph©n phèi qua hÖ thèng b¸n lÎ hay b¸n trùc tiÕp.
-B¸n qua hÖ thèng b¸n lÎ-c¸c ®¹i lý l÷ hµnh: nh»m tíi mäi ®èi tîng mua s¶n phÈm vËn t¶i trùc tiÕp víi nhu cÇu ®a d¹ng (c«ng vô, du lÞch, th¨m th©n…). §©y lµ kªnh b¸n réng vµ ho¹t ®éng qua hai nhãm chÝnh lµ nhãm ®¹i lý l÷ hµnh cã chøng chØ cña IATA thêng ho¹t ®éng trong khu«n khæ BSP vµ nhãm ®¹i lý ho¹t ®éng riªng lÎ kh«ng trong khu«n khæ BSP.
-B¸n qua tæng ®¹i lý (GSA) hay ®¹i lý hç trî tiÕp thÞ (MSA): d¹ng kÕt hîp b¸n lÎ, b¸n sØ, vµ yªu cÇu vÒ ®¹i diÖn, hç trî th¬ng m¹i, tiÕp thÞ thùc hiÖn cho mét tØnh, mét quèc gia hay thÞ trêng cô thÓ. Kªnh nµy ®ãng vai trß quan träng trong ph¸t triÓn hÖ thèng b¸n ë nh÷ng thÞ trêng míi më vµ thÞ trêng off-line nh»m tËn dông kh¶ n¨ng chuyªn m«n vµ kinh nghiÖm hiÓu biÕt t¹i thÞ trêng b¶n ®Þa vµ tiÕt kiÖm chi phÝ ho¹t ®éng.
ChÝnh s¸ch xóc tiÕn vµ hç trî kinh doanh:
Lµ c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn viÖc b¸n s¶n phÈm trªn thÞ trêng nãi chung vµ thÞ trêng môc tiªu nãi riªng cña c«ng ty. Ho¹t ®éng xóc tiÕn vµ hç trî kinh doanh cña marketing hµng kh«ng gåm cã c¸c ho¹t ®éng nh qu¶ng c¸o, b¸n hµng c¸ nh©n, göi mail trùc tiÕp, tiÕp thÞ tõ xa, quan hÖ c«ng chóng…
-B¸n hµng c¸ nh©n: lµ yÕu tè chñ yÕu ®Ó hç trî dÞch vô hµng kh«ng. HÇu hÕt c¸c h·ng cã nh÷ng ®¹i diÖn b¸n hµng ®Ó khuyÕch tr¬ng tíi c¸c ®¹i lý, c¸c kh¸ch hµng corporate accounts, c¸c nhãm du lÞch. H×nh thøc nµy cung cÊp c¸c ®Çu vµo mµ qu¶ng c¸o vµ c¸c h×nh thøc b¸n trùc tiÕp kh«ng thÓ cung cÊp ®îc víi mét møc ®é c¸ nh©n nhÊt ®Þnh.
-Qu¶ng c¸o: c¸c d¹ng qu¶ng c¸o bao gåm: c¸c Ên phÈm (b¸o, t¹p chÝ, qu¶ng c¸o ph¸t tay, c¸c Ên phÈm th¬ng m¹i…), d¹ng ph¸t tin (®µi, TV), ngoµi trêi (b¶ng qu¶ng c¸o ë c¸c cöa hiÖu, xe buýt…), c¸c d¹ng qu¶ng c¸o kh¸c (phim, in ¸o, ®eo ch×a kho¸, bót, «…). ViÖc lùa chän ph¬ng tiÖn qu¶ng c¸o tuú vµo thãi quen cña thÞ trêng môc tiªu , tÝnh hiÖu qu¶ cña ph¬ng tiÖn vµ chi phÝ liªn quan.
Qu¶ng c¸o chiÕn lîc trong ngµnh hµng kh«ng hç trî, ph¸t triÓn hay cè g¾ng thay ®æi, t¸i ®Þnh vÞ h×nh ¶nh cña h·ng hµng kh«ng. Nã tËp trung vµo nh÷ng yÕu tè cÊu t¹o nªn h×nh ¶nh còng nh kinh nghiÖm, quy m«, sù an toµn, hiÖn ®¹i ho¸, vµ tiªu chuÈn dÞch vô cao cÊp. Do b¶n chÊt ph¸t triÓn h×nh ¶nh b»ng m¾t nªn ph¬ng tiÖn qu¶ng c¸o hiÖu qu¶ nhÊt lµ TV vµ Ên phÈm qu¶ng c¸o mµu. Môc tiªu cña qu¶ng c¸o lµ t¹o ra sù nhËn thøc, hiÓu biÕt, thÝch thó, a thÝch h¬n, thuyÕt phôc vµ mua hµng.
-KhuyÕn m¹i hay hç trî b¸n: c¸c h×nh thøc khuyÕn m¹i chñ yÕu lµ gi¶m gi¸ sau khi mua, phÇn thëng mua hµng, quµ tÆng…H×nh thøc quan träng nhÊt mµ c¸c h·ng hµng kh«ng nãi chung ®Òu ¸p dông lµ c¸c tour mang tÝnh gi¸o dôc, c¸c buæi bay thö cña c¸c ®¹i lý. KhuyÕn m¹i lµ mét h×nh thøc kh¸ ®a d¹ng vµ thêng nh»m tíi sù khuyÕch tr¬ng ng¾n h¹n ®Ó ®a mét s¶n phÈm hay dÞch vô míi ra thÞ trêng.
-Quan hÖ kh¸ch hµng: lµ h×nh thøc th«ng tin liªn l¹c víi thÞ trêng môc tiªu. C¸c h·ng hµng kh«ng thêng dµnh u tiªn cho kªnh nµy v× b¶n chÊt cña kinh doanh hµng kh«ng lµ ®îc c«ng chóng nhËn thøc nh mét ngµnh kinh doanh thó vÞ vµ ®Çy tÝnh th«ng tin. C¸c c«ng cô chñ yÕu lµ häp b¸o, héi th¶o, nãi chuyÖn, triÓn l·m, ho¹t ®éng tõ thiÖn, tµi trî cho c¸c sù kiÖn thÓ thao, c¸c vËn ®éng viªn, c¸c liªn hoan phim, xuÊt b¶n Ên phÈm, xuÊt b¶n b¸o c¸o c¸c ho¹t ®éng hµng n¨m.
-Marketing trùc tiÕp: ®©y lµ mét trong nh÷ng ph¬ng tiÖn xóc tiÕn yÓm trî nhanh nhÊt cña marketing hµng kh«ng v× nã kh«ng ®¾t vµ rÊt hiÖu qu¶ trong viÖc híng vµo mét ph©n ®o¹n môc tiªu cô thÓ víi ®é chÝnh x¸c, nã dïng dÞch vô bu ®iÖn ®Ó v¬n tíi c¸c h·ng kinh doanh tiÒm n¨ng. C¸c d¹ng marketing trùc tiÕp lµ th thêng xuyªn, ®Ò nghÞ ®Æc biÖt, th«ng b¸o, khuyÕn m¹i, tÆng quµ, th¨m dß.
-Marketing tõ xa: gåm marketing qua ®iÖn tho¹i vµ m¸y fax trong ®ã viÖc sö dông ®iÖn tho¹i vÉn phæ biÕn h¬n. Mét ®éi ngò b¸n hµng cã thÓ ®îc ph¸t triÓn ®Ó gäi ®iÖn cho nh÷ng kh¸ch hµng tiÒm n¨ng, ph¸t hiÖn ra nh÷ng ph©n ®o¹n ®Æt chç ë h·ng ®èi thñ ®Ó t×m c¸ch b¸n cho h·ng m×nh, gäi ®iÖn cho kh¸ch FIT tríc chuyÕn bay ®Ó th«ng b¸o c¸c dÞch vô ®Æc biÖt, b÷a ¨n…gäi ®iÖn cho c¸c ®¹i lý ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu cña hä, c¸c dÞch vô ®Æc biÖt nh “Top account”, “®êng d©y nãng” cã thÓ cung cÊp nh÷ng dÞch vô ®éc nhÊt vµ u tiªn cho kh¸ch hµng.
-Ch¬ng tr×nh kh¸ch hµng thêng xuyªn (FFP): lµ h×nh thøc gi¶m gi¸ cã ®Þnh híng. Ngêi ®îc hëng trùc tiÕp lµ kh¸ch ®i l¹i thêng xuyªn cã ®ãng gãp nhiÒu cho mét h·ng hµng kh«ng. Mét h·ng hµng kh«ng bao giê còng cã mét vµi chç thõa ®Ó lµm phÇn thëng cho lßng trung thµnh cña kh¸ch, môc tiªu lµ t¹o thªm doanh thu th«ng qua viÖc ®i l¹i kh«ng tÝnh cíc cña kh¸ch nh mét ®éng c¬ ®Õn víi h·ng. B¶n chÊt cña ch¬ng tr×nh nµy lµ c¸ biÖt ho¸ s¶n phÈm cña mét h·ng hµng kh«ng th«ng qua mét lo¹i h×nh dÞch vô cho nh÷ng thµnh viªn cña ch¬ng tr×nh.
2. Giíi thiÖu chung vÒ h·ng hµng kh«ng Quèc Gia ViÖt Nam
2.1. Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn
LÞch sö x©y dùng vµ ph¸t triÓn cña ngµnh Hµng Kh«ng d©n dông ViÖt Nam ®¸nh dÊu bíc khëi ®Çu b»ng sù tiÕp qu¶n s©n bay Gia L©m vµo th¸ng 10 n¨m 1954. Ngµy 15 th¸ng 01 n¨m 1956, Thñ tíng chÝnh phñ ®· ra quyÕt ®Þnh thµnh lËp Côc Hµng kh«ng D©n dông ViÖt Nam, tæ chøc ban ®Çu cña Hµng kh«ng D©n dông ViÖt Nam.
§Êt níc thèng nhÊt, ho¹t ®éng kinh tÕ chÝnh trÞ, v¨n ho¸ x· héi thóc ®Èy ngµnh hµng kh«ng ph¸t triÓn. Ngµy 12 th¸ng 02 n¨m 1976, Thñ tíng chÝnh phñ ®· ký quyÕt ®Þnh thµnh lËp Tæng côc hµng kh«ng D©n dông ViÖt Nam víi chøc n¨ng h¹ch to¸n kinh doanh vËn t¶i hµng kh«ng.
TiÕp nèi sù ph¸t triÓn liªn tôc cña ngµnh Hµng kh«ng D©n dông ViÖt Nam, th¸ng 04 n¨m 1993, H·ng Hµng kh«ng Quèc gia ViÖt Nam – tªn giao dÞch tiÕng Anh lµ Vietnam Airlines (VNA)- ®îc thµnh lËp, lµ doanh nghiÖp Nhµ níc trùc thuéc Côc Hµng kh«ng D©n dông ViÖt Nam.
Ngµy 27 th¸ng 05 n¨m 1996, Thñ tíng chÝnh phñ ®· kÝ quyÕt ®Þnh thµnh lËp Tæng c«ng ty Hµng kh«ng ViÖt Nam (Vietnam Airlines Corporation), trªn c¬ së liªn kÕt 20 doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh hµng kh«ng, do VNA lµm nßng cèt.
N¨m 2002, m¹ng ®êng bay quèc tÕ cña VNA v¬n tíi 23 ®iÓm níc ngoµi; trong ®ã bay trùc tiÕp ®Õn 20 ®iÓm, bao gåm: B¾c Kinh, B¨ng Cèc, Cao Hïng, C«n Minh, §µi Loan, §u-bai, Hång K«ng, Ku-a-la-lum-p¬, M¸t-xc¬-va, Men-b¬n, ¤-xa-ca, Pa-ri, Phn«m-pªnh, Qu¶ng Ch©u, T«-ky-«, Xª-un, Xing-ga-po, Xiªm RiÖp, Viªn Ch¨n vµ XÝt-ni. VNA cßn gi¸n tiÕp khai th¸c 3 ®iÓm quèc tÕ kh¸c: Los An-gi¬-lÐt, Ma-ni-la vµ Xan-phran-xÝt-c«. H¬n 20 ®êng bay néi ®Þa nèi thñ ®« Hµ Néi, §µ N½ng vµ thµnh phè Hå ChÝ Minh ®Õn 13 ®iÓm kh¸c trong c¶ níc.
Trong n¨m 2002, VNA ®· thùc hiÖn h¬n 30.000 chuyÕn bay, vËn chuyÓn h¬n 4 triÖu lît hµnh kh¸ch, vËn chuyÓn 60.000 tÊn hµng ho¸, bu kiÖn. Tõ lÞch bay mïa ®«ng n¨m 2002-2003, Hµng kh«ng ViÖt Nam ®a vµo khai th¸c 30 m¸y bay hiÖn ®¹i gåm 8 Boeing 767-300, 12 Airbus A320 vµ A321, 2 Fokker-70 vµ 8ATR-72.
Tõ th¸ng 5 n¨m 2001, hîp ®ång liªn doanh gi÷a VNA vµ China Airlines ®· chÝnh thøc cã hiÖu lùc, cho phÐp VNA hiÓn thÞ sè chuyÕn bay cña m×nh trªn ®êng bay gi÷a ViÖt Nam vµ Mü. Th¸ng 11/2002 VNA ®· ký hîp ®ång më réng liªn doanh víi Korean Air vÒ vËn chuyÓn hµnh kh¸ch vµ hµng ho¸ tõ ViÖt Nam ®i Hµn Quèc vµ ngîc l¹i.
Ngµy 22/4/2002, VNA ®· khai th¸c ®êng bay trùc tiÕp tõ thµnh phè Hå ChÝ Minh ®i T«-ky-«; tõ th¸ng 7/2002, c¸c chuyÕn bay trùc tiÕp tõ Hµ Néi ®Õn T«-ky-« vµ M¸t-xc¬-va ®· ®îc khai th«ng. C¸c chuyÕn bay nµy ®îc vËn chuyÓn b»ng m¸y bay Boeing 767-300. M¹ng ®êng bay néi ®Þa còng ®îc më réng vµ t¨ng cêng khai th¸c ®Õn c¸c s©n bay trong c¶ níc.
Trong n¨m 2002, Tæng c«ng ty Hµng kh«ng ViÖt Nam ®· thùc hiÖn thµnh c«ng hîp ®ång mua 3 chiÕc ATR72-500, ®îc ký kÕt víi c«ng ty ATR cña Ph¸p. VNA ®ang thùc hiÖn hîp ®ång mua thªm 4 chiÕc m¸y bay Boeing 777-200ER vµ ngµy 30/10/2002 ®· ký hîp ®ång mua thªm 5 chiÕc Airbus A321-200. ChiÕc m¸y bay B777-200ER ®Çu tiªn ®· ®îc nhËn vµo th¸ng 4/2003 vµ b¾t ®Çu khai th¸c vµo th¸ng 5/2003. Ba chiÕc B777 n÷a sÏ tiÕp tôc ®îc nhËn, ®a vµo khai th¸c trong c¸c quý II-III n¨m 2003.
Cïng víi viÖc cñng cè vµ ph¸t triÓn m¹ng ®êng bay, n©ng cao chÊt lîng dÞch vô, hÖ thèng b¸n cña VNA còng ngµy cµng ®îc cñng cè, hoµn thiÖn víi m¹ng líi 24 v¨n phßng chi nh¸nh vµ hµng ngµn ®¹i lý trªn toµn thÕ giíi. HiÖn nay VNA ®ang sö dông hÖ thèng ®Æt chç Gabriel II, ®ång thêi tham gia c¸c hÖ thèng ph©n phèi toµn cÇu kh¸c: AMADEUS, ABACUS, INFINI…
Ngµy 20/10/2002, VNA chÝnh thøc ra m¾t biÓu tëng míi B«ng sen vµng, ®©y lµ mèc ®¸nh dÊu sù chuyÓn m×nh mét c¸ch toµn diÖn cña VNA.
2.2. Chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ c¬ cÊu tæ chøc
H·ng Hµng kh«ng Quèc gia ViÖt Nam ®óng víi tªn gäi cña nã lµ mét h·ng hµng kh«ng quèc gia, ®¹i diÖn cho h×nh ¶nh cña ®Êt níc ViÖt Nam trªn trêng quèc tÕ. NhiÖm vô chÝnh cña h·ng lµ cung øng dÞch vô vËn t¶i hµng kh«ng trong níc vµ më réng ra thÞ trêng quèc tÕ. Tríc hÕt, h·ng lµ mét thµnh viªn trùc thuéc Tæng c«ng ty hµng kh«ng ViÖt Nam, h¹ch to¸n ®éc lËp, chÞu tr¸ch nhiÖm b¶o toµn vµ ph¸t triÓn nguån vèn Nhµ níc cÊp, ph¶i hoµn thµnh c¸c kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh ®· ®îc giao nh mäi ®¬n vÞ kinh tÕ kh¸c. Bªn c¹nh ®ã h·ng cßn ph¶i tham gia vµo c¸c nhiÖm vô kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi kh¸c. H·ng lµ ®¹i diÖn cho níc ViÖt Nam trªn trêng quèc tÕ, lµm nhiÖm vô chuyªn chë c¸c ph¸i ®oµn, c¸c nh©n vËt l·nh ®¹o cña chÝnh phñ ®i tham dù c¸c cuéc héi nghÞ, héi th¶o quèc tÕ. Ngoµi ra trong mét sè trêng hîp, ®Æc biÖt ®èi víi c¸c ®êng bay trong níc, viÖc khai th¸c hÇu nh phôc vô môc ®Ých chÝnh trÞ x· héi chø kh«ng hoµn toµn lµ môc ®Ých kinh tÕ.
H·ng hµng kh«ng quèc gia ®îc tæ chøc theo m« h×nh Tæng c«ng ty h¹ch to¸n ®éc lËp. M« h×nh qu¶n lý ®îc x©y dùng th¸ng 5/1994 trªn c¬ së ®óc kÕt c¸c kinh nghiÖm, nghiªn cøu thùc tr¹ng cña h·ng vµ tæng hîp vÒ khoa häc qu¶n lý hµng kh«ng cña c¸c h·ng hµng kh«ng hµng ®Çu trªn thÕ giíi nh Cathay Pacific, Singapore Airlines, Thai Airways… ®ång thêi liªn hÖ víi ®Æc ®iÓm cña ngµnh hµng kh«ng ViÖt Nam còng nh chÝnh s¸ch cña ChÝnh phñ. Sau gÇn 10 n¨m ¸p dông kiÓu tæ chøc qu¶n lý nµy, c¸c kÕt qu¶ ®îc kh¼ng ®Þnh trong doanh thu vµ lîi nhuËn, tû lÖ chiÕm lÜnh c¸c th¬ng phÇn còng nh sù hoµn thiÖn cña ®éi ngò nh©n viªn ®· chøng tá tÝnh ®óng ®¾n cña h×nh thøc nµy.
Còng nh bÊt k× mét ®¬n vÞ kinh doanh nµo trong c¬ chÕ thÞ trêng c¹nh tranh khèc liÖt hiÖn nay, Hµng kh«ng ViÖt Nam ®Æc biÖt chó t©m ®Õn vÊn ®Ò marketing. §iÒu nµy thÓ hiÖn râ trong c¬ cÊu tæ chøc cña h·ng: h·ng ®îc chia lµm 4 khèi trong ®ã khèi th¬ng m¹i chiÕm ho¹t ®éng lín trong kinh doanh cña h·ng.
Ban kÕ ho¹ch thÞ trêng: thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc nghiªn cøu thÞ trêng, lËp kÕ ho¹ch ph¸t triÓn thÞ trêng, lËp lÞch cho c¸c chuyÕn bay cña h·ng, qu¶ng c¸o s¶n phÈm dÞch vô cña h·ng qua c¸c ph¬ng tiÖn tiÖn th«ng tin ®¹i chóng. Trªn c¬ së c¸c sè liÖu thu thËp ®îc vÒ thÞ trêng, ban cã nhiÖm vô ph©n tÝch xu híng vËn ®éng cïng sù ph¸t triÓn cña thÞ trêng ®ång thêi ®Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p thÝch hîp cho ban l·nh ®¹o cña h·ng.
Ban tiÕp thÞ hµnh kh¸ch: ®¶m nhËn viÖc triÓn khai b¸n s¶n phÈm th«ng qua viÖc tæ chøc, thiÕt kÕ vµ ph¸t triÓn m¹ng b¸n, kªnh ph©n phèi trong vµ ngoµi níc. ChÞu tr¸ch nhiÖm vÒ viÖc b¸n vÐ, kiÓm so¸t chç, triÓn khai c¸c biÓu gi¸. X©y dùng c¸c kÕ ho¹ch tiÕp thÞ cho tõng thÞ trêng theo tõng n¨m, tham gia ®ãng gãp x©y dùng kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh trong nghiªn cøu nhu cÇu, ý kiÕn kh¸ch hµng trªn tõng chuyÕn bay, cung cÊp th«ng tin cho ban kÕ ho¹ch thÞ trêng.
Ban kÕ ho¹ch vµ tiÕp thÞ hµng ho¸: ®¶m nhËn c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn vËn chuyÓn hµng ho¸ vµ bu kiÖn; chÞu tr¸ch nhiÖm t×m kiÕm khai th¸c vµ ph¸t ®éng c¸c nguån hµng ho¸ ®i kÌm víi m¹ng bay cña VNA. TiÕn hµnh x©y dùng triÓn khai m¹ng líi ®¹i lý hµng ho¸ cho ViÖt Nam trªn thÕ giíi, gãp phÇn t¨ng thªm doanh thu cho VNA.
V¨n phßng khu vùc: Tæ chøc thùc hiÖn chÝnh s¸ch b¸n s¶n phÈm (hµnh kh¸ch vµ hµng ho¸) th«ng qua m¹ng líi b¸n trùc tiÕp vµ hÖ thèng ®¹i lý. Nghiªn cøu thÞ trêng, ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña c¸c chÝnh s¸ch b¸n s¶n phÈm ®Ó ®a ra c¸c kiÕn nghÞ ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch nh»m môc ®Ých t¨ng doanh thu vµ chÊt lîng dÞch vô. Cã 3 v¨n phßng khu vùc miÒn B¾c, miÒn Trung, miÒn Nam ë trong níc vµ c¸c v¨n phßng ®¹i diÖn ë níc ngoµi thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng nµy.
S¬ lîc vÒ c¬ cÊu tæ chøc, nhiÖm vô cña c¸c bé phËn thuéc hÖ thèng marketing cho ta thÊy ®îc mèi quan hÖ kh¨ng khÝt vµ vai trß cùc k× quan träng cña c¸c phßng ban trong viÖc n©ng cao chÊt lîng phôc vô kh¸ch hµng cña h·ng hµng kh«ng quèc gia ViÖt Nam. Hµng n¨m, cø ®Õn th¸ng 10, VNA l¹i b¾t tay vµo viÖc chuÈn bÞ kÕ ho¹ch b¸n, gäi lµ MP (Marketing plan). ViÖc x©y dùng kÕ ho¹ch b¸n cña VNA ®îc thùc hiÖn theo ph¬ng ph¸p kÕt hîp tõ trªn xuèng vµ tõ díi lªn. C¸c ban chøc n¨ng cña h·ng sÏ giao kÕ ho¹ch vµ chØ tiªu s¬ bé cho c¸c ®¬n vÞ c¬ së (c¸c thÞ trêng trong vµ ngoµi níc). C¸c ®¬n vÞ c¬ së sÏ theo quy tr×nh x©y dùng kÕ ho¹ch chiÕn lîc mµ ph©n tÝch c¸c yÕu tè, t×nh h×nh theo ®iÒu kiÖn thùc tÕ cña thÞ trêng m×nh. Sau c¸c bíc ph©n tÝch ®Ó lªn kÕ ho¹ch marketing cña thÞ trêng, c¬ së sÏ b¸o c¸o lªn c¸c ban chøc n¨ng ®Ó söa ®æi, ®iÒu chØnh trong kÕ ho¹ch tæng thÓ. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn, nÕu ph¸t hiÖn c¸c vÊn ®Ò cha phï hîp hai bªn sÏ cïng nhau bµn b¹c vµ ®iÒu chØnh.
3.T×nh h×nh c¹nh tranh trªn thÞ trêng néi ®Þa vµ quèc tÕ
3.1. Trªn thÞ trêng néi ®Þa
T¹i hÇu hÕt c¸c quèc gia trªn thÕ giíi, khai th¸c trªn c¸c ®êng bay néi ®Þa, thêng cã sù tham gia cña nhiÒu h·ng hµng kh«ng lín nhá kh¸c nhau. Tuú theo chÝnh s¸ch ®iÒu tiÕt cña mçi quèc gia mµ c¸c h·ng hµng kh«ng nµy chØ lµ nh÷ng h·ng hµng kh«ng b¶n ®Þa, hay cã thÓ ®an xen nh÷ng h·ng hµng kh«ng cæ phÇn quèc tÕ, hoÆc cã sù tham gia vËn chuyÓn thêng lÖ cña c¸c h·ng hµng kh«ng quèc tÕ kh¸c (nh t¹i thÞ trêng Mü lµ mét ®iÓn h×nh). ViÖc c¹nh tranh gi÷a c¸c h·ng hµng kh«ng cïng khai th¸c trªn c¸c tuyÕn ®êng bay néi ®Þa thêng dùa vµo yÕu tè chñ yÕu gi¸ c¶.
ë ViÖt Nam, hiÖn t¹i chØ cã hai h·ng hµng kh«ng khai th¸c c¸c tuyÕn bay néi ®Þa trong níc lµ VNA vµ Pacific Airlines. XÐt vÒ ®éi bay, kh¶ n¨ng tµi chÝnh, c¬ së vËt chÊt kü thuËt th× n¨ng lùc c¹nh tranh cña Pacific Airlines kh«ng cao cho nªn VNA hÇu nh ®éc quyÒn chiÕm lÜnh thÞ trêng. Trªn thÞ trêng néi ®Þa, VNA khai th¸c c¸c tuyÕn bay ®Õn 21 ®iÓm trong c¶ níc, trong ®ã Pacific Airlines hiÖn ®ang chØ khai th¸c tuyÕn bay Hµ Néi- Tp. Hå ChÝ Minh vµ ngîc l¹i. Do vËy, sù c¹nh tranh chØ duy nhÊt diÔn ra trªn tuyÕn bay nµy. MÆc dï n¨ng lùc c¹nh tranh kh«ng ®¸ng kÓ, song b»ng mét sè biÖn ph¸p khuyÕn m¹i h÷u hiÖu, ®êng bay Hµ Néi-Tp. Hå ChÝ Minh lµ ®êng bay hiÖu qu¶ cña Pacific Airlines víi hÖ sè sö dông ghÕ lu«n ®¹t trªn 80%.
3.2. Trªn thÞ trêng quèc tÕ
Kh¸c nhiÒu so víi thÞ trêng néi ®Þa, trªn thÞ trêng vËn chuyÓn hµng kh«ng quèc tÕ n¬i mµ tham gia vµo ho¹t ®éng khai th¸c thêng gåm nhiÒu h·ng hµng kh«ng quèc tÕ tÇm cì. ViÖc c¹nh tranh b»ng gi¸ c¶ lµ h×nh thøc c¹nh tranh ®· lçi thêi, mÆc dï kh«ng ph¶i kh«ng cßn ®îc ¸p dông. TÊt c¶ c¸c h·ng tham gia ®Òu cè g¾ng hoµn thiÖn s¶n phÈm cña m×nh mét c¸ch tèt nhÊt, phï hîp nhÊt víi nhu cÇu tËp qu¸n cña thÞ trêng, tõ nh÷ng s¶n phÈm lÞch bay thuËn tiÖn, c¸c h¹ng ghÕ phôc vô ®a d¹ng phï hîp víi nhiÒu ®èi tîng hµnh kh¸ch, m¸y bay hiÖn ®¹i víi ®é tuæi trung b×nh thÊp nhÊt, ®Õn c¸c dÞch vô mÆt ®Êt, trªn kh«ng còng kh«ng ngõng ®îc c¶i tiÕn. Bªn c¹nh ®ã, c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn m¹i ngµy cµng trë nªn ®a d¹ng vµ hÊp dÉn h¬n. C¸c c©u l¹c bé kh¸ch hµng, c¸c ch¬ng tr×nh kh¸ch hµng thêng xuyªn ra ®êi cµng cñng cè thªm vÒ ®Þa vÞ, uy tÝn cña h·ng, duy tr× vµ ph¸t triÓn lßng trung thµnh cña kh¸ch hµng ®èi víi s¶n phÈm cña m×nh, ®ång thêi lµ mét trong c¸c yÕu tè lµm kh¸c biÖt ho¸ s¶n phÈm cña h·ng hµng kh«ng nµy víi h·ng hµng kh«ng kh¸c. C¸c kªnh ph©n phèi s¶n phÈm ®Õn tay kh¸ch hµng còng ngµy cµng ®îc ph¸t triÓn theo chiÒu híng phæ cËp, thuËn tiÖn nhÊt ®èi víi c¸c lo¹i ®èi tîng kh¸ch, tõ c¸c hÖ CRS (Computer Reservations Systems) ®Õn hÖ thèng ph©n phèi toµn cÇu GDS (Global Distribution System) vµ ngµy nay ®a sè c¸c h·ng hµng kh«ng lín ®Òu sö dông Internet nh mét c«ng cô ph©n phèi hiÖu qu¶, võa rÊt phæ th«ng, võa tiÕt kiÖm ®îc chi phÝ trong ho¹t ®éng b¸n. ViÖc c¹nh tranh gi÷a c¸c h·ng hµng kh«ng cßn thÓ hiÖn th«ng qua c¸c h×nh thøc._., ph¬ng tiÖn qu¶ng c¸o. §©y lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p tiÕp thÞ nh»m qu¶ng b¸ h×nh ¶nh, s¶n phÈm ®Õn ngêi tiªu dïng, chi phÝ qu¶ng c¸o lu«n chiÕm mét phÇn kh«ng nhá trong chi phÝ kinh doanh cña mét h·ng hµng kh«ng. ViÖc kinh doanh ®¬n ph¬ng trong c¸c giai ®o¹n tríc ®©y b©y giê còng ®îc toµn cÇu ho¸ díi c¸c d¹ng hîp t¸c song ph¬ng, ®a ph¬ng, díi c¸c d¹ng hîp t¸c liªn doanh, liªn danh vµ cao h¬n n÷a ®ã lµ sù ra ®êi cña nh÷ng liªn minh chiÕn lîc toµn cÇu.
Trong ho¹t ®éng khai th¸c c¸c ®êng bay quèc tÕ ®i/®Õn ViÖt Nam hiÖn nay, ViÖt Nam ®ang ph¶i ®èi ®Çu víi kho¶ng 18 h·ng hµng kh«ng níc ngoµi . trong ®ã, trõ mét sè Ýt h·ng hµng kh«ng nhá nh Lao Aviation (QV), Royal Air Cambodge (VJ), cßn l¹i hÇu hÕt lµ c¸c h·ng hµng kh«ng lín trong khu vùc còng nh trªn thÕ giíi mµ tiªu biÓu lµ Singapore Airliness (SQ), Thai International Airways (TG), Cathay Pacific (CX), Japan Airlines (JL), Air France (AF), Aeroflot (SU), China Airlines (CI),…C¸c h·ng hµng kh«ng nµy lµ c¸c c«ng ty ®· ho¹t ®éng l©u ®êi trong ngµnh hµng kh«ng, víi ®Çy ®ñ kinh nghiÖm, hiÓu biÕt trong kinh doanh, tiÒm lùc tµi chÝnh hïng m¹nh, tr×nh ®é qu¶n lý hiÖn ®¹i, cã uy tÝn s¶n phÈm l©u ®êi, m¹ng ®êng bay phñ kh¾p c¸c ch©u lôc trªn thÕ giíi vµ ®éi m¸y bay bao gåm ®Çy ®ñ c¸c chñng lo¹i m¸y bay hiÖn ®¹i.
Bªn c¹nh ®ã, mét xu híng phæ biÕn hiÖn nay trong ngµnh vËn t¶i hµng kh«ng, nh ®· ®Ò cËp ë trªn, ®ã lµ sù xuÊt hiÖn cña c¸c liªn minh chiÕn lîc gi÷a c¸c h·ng hµng kh«ng lín thuéc c¸c ch©u lôc kh¸c nhau, c¸c liªn minh nµy ®· vµ ®ang trë thµnh mèi ®e do¹ thùc sù ®èi víi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña c¸c h·ng hµng kh«ng nhá, ho¹t ®éng t¬ng ®èi riªng lÎ nh VNA. Trong sè c¸c h·ng hµng kh«ng quèc tÕ khai th¸c ®Õn ViÖt Nam cã TG lµ thµnh viªn cña liªn minh Star Alliance, tham gia vµo One World. C¸c liªn minh chiÕn lîc nµy thêng dùa vµo m¹ng ®êng bay vèn réng kh¾p cña c¸c h·ng hµng kh«ng thµnh viªn mµ qua ®ã dÇn më réng thªm thÞ trêng ho¹t ®éng, mang l¹i lîi Ých ngµy cµng nhiÒu cho c¸c h·ng hµng kh«ng tham gia. Trong t¬ng lai theo xu thÕ toµn cÇu ho¸ vµ trong viÖc ®a d¹ng ho¸ c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ vµ më réng quan hÖ ngo¹i giao sÏ ngµy cµng thu hót thªm c¸c h·ng hµng kh«ng cã tªn tuæi vµ tiÒm lùc khai th¸c thÞ trêng ®Õn ViÖt Nam nh c¸c h·ng hµng kh«ng cña Mü, c¸c h·ng hµng kh«ng cña Ch©u ¢u vµ Trung Quèc.
Ch¬ng II: ViÖc vËn dông marketing vµo thùc tiÔn kinh doanh cña h·ng hµng kh«ng quèc gia viÖt nam
I. Thùc tiÔn ¸p dông marketing vµo ho¹t ®éng kinh doanh cña h·ng Hµng Kh«ng Quèc Gia ViÖt Nam
Ho¹t ®éng marketing trong nghiªn cøu thÞ trêng
Trong lÜnh vùc marketing, viÖc nghiªn cøu thÞ trêng cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng v× thÞ trêng lµ nh©n tè quan träng cã ¶nh hëng quyÕt dÞnh ®Õn hiÖu qu¶ cña c¸c c«ng ty, doanh nghiÖp. Nghiªn cøu thÞ trêng nh»m x¸c ®Þnh kh¶ n¨ng tiªu thô s¶n phÈm cña doanh nghiÖp, tõ ®ã doanh nghiÖp cã thÓ n©ng cao kh¶ n¨ng thÝch øng víi thÞ trêng vÒ s¶n phÈm mµ m×nh s¶n xuÊt ra, tiÕn hµnh tæ chøc s¶n xuÊt vµ tiªu thô nh÷ng s¶n phÈm mµ thÞ trêng ®ßi hái. V× vËy qu¸ tr×nh nghiªn cøu thÞ trêng sÏ ®îc thùc hiÖn theo hai bíc thu thËp vµ xö lý th«ng tin
1.1.Thu thËp th«ng tin
ViÖc th¶o ra mét quy tr×nh nghiªn cøu thÞ trêng ph¶i nªu râ môc ®Ých cña viÖc nghiªn cøu thÞ trêng. Qu¸ tr×nh nghiªn cøu chñ yÕu dùa vµo c¸c tµi liÖu thèng kª cña hiÖp héi hµng kh«ng quèc tÕ vÒ t×nh h×nh thÞ trêng kh¸ch trªn thÕ giíi vµ trong khu vùc, vÒ s¶n lîng vËn chuyÓn qu¸ khø, sè lîng hµnh kh¸ch ®i l¹i b»ng ®êng kh«ng, lîng kh¸ch xuÊt nhËp c¶nh, sè liÖu hå s¬ doanh nghiÖp cña VNA Ýt nhÊt trong vßng 5 n¨m gÇn nhÊt. C¸c th«ng tin thu thËp bao gåm:
- C¸c th«ng tin chung: th«ng tin vÒ diÖn tÝch, d©n sè (ph©n bæ d©n sè theo ®é tuæi), tèc ®é ph¸t triÓn d©n sè, mËt ®é d©n sè, thu nhËp quèc d©n, hÖ thèng chÝnh trÞ (c¸c tæ chøc chÝnh trÞ, c¸c ®¶ng ph¸i chÝnh trÞ…); ng«n ng÷, d©n téc vµ t«n gi¸o; t×nh h×nh xuÊt nhËp khÈu vµ mËu dÞch; tµi nguyªn, n¨ng lîng; gi¸o dôc vµ v¨n ho¸…C¸c th«ng tin nµy ®îc thu thËp tõ nguån tin thø cÊp do c¸c v¨n phßng ®¹i diÖn, c¸c v¨n phßng th¬ng m¹i, c¸c t¹p chÝ thêng k× cung cÊp.
- C¸c th«ng tin vÒ t×nh h×nh diÔn biÕn cña nÒn kinh tÕ, GDP, th«ng tin vÒ v¨n ho¸ x· héi cña c¸c khu vùc mµ h·ng ®ang khai th¸c, thu nhËp b×nh qu©n cña ngêi d©n, t×nh h×nh d©n sè, tû gi¸ hèi ®o¸i.
- C¸c th«ng tin vÒ c¸c quy ®Þnh, chÝnh s¸ch cña Nhµ níc, cña ChÝnh phñ nh ng©n s¸ch chi tiªu cña ChÝnh phñ, chÝnh s¸ch tiÕt kiÖm cña Nhµ níc, chÝnh s¸ch b¶o hé vµ c¹nh tranh, quy ®Þnh vÒ gi¸…
- C¸c th«ng tin thu ®îc tõ ho¹t ®éng ®iÒu tra: ®©y lµ h×nh thøc thu thËp th«ng tin quan träng cña VNA.
§iÒu tra thêng xuyªn
- Ch¬ng tr×nh ®iÒu tra trªn chuyÕn bay
Môc ®Ých cña ch¬ng tr×nh nµy lµ nh»m th¨m dß ý kiÕn ®¸nh gi¸ cña hµnh kh¸ch ®i trªn c¸c chuyÕn bay quèc tÕ cña VNA. Néi dung ®iÒu tra:
VÒ c¸c mÆt dÞch vô: ®Æt chç qua ®iÖn tho¹i, dÞch vô tríc chuyÕn bay, dÞch vô sau chuyÕn bay (s¸ch b¸o, t¹p chÝ, c¸c dÞch vô vÒ suÊt ¨n, ®å uèng), ®¸nh gi¸ tæng thÓ vÒ dÞch vô chuyÕn bay th«ng qua tiªu thøc ®¸nh gi¸ møc ®é hµi lßng cña kh¸ch hµng vµ mong muèn lùa chän c¸c chuyÕn bay tiÕp theo.
Ngoµi ra, ch¬ng tr×nh ®iÒu tra nµy cßn th¨m dß mét sè th«ng tin kh¸c vÒ chÝnh s¸ch hµnh kh¸ch, t©m lý sö dông dÞch vô hµng kh«ng ®Ó cã thÓ ph©n tÝch, so s¸nh c¸c mÆt s¶n phÈm, dÞch vô cña VNA, ®¸nh gi¸ møc ®é ®¸p øng thÞ hiÕu cña kh¸ch hµng vµ x©y dùng hå s¬ hµnh kh¸ch theo chuyÕn bay.
§©y lµ ch¬ng tr×nh ®iÒu tra thêng xuyªn víi quy m« lín. C¸c c©u hái ®Æt ra cho kh¸ch thêng lµ nh÷ng môc chung nhÊt, kh«ng thÓ ®i s©u chi tiÕt ®¸nh gi¸ tõng mÆt dÞch vô
- Ch¬ng tr×nh ®iÒu tra hµnh kh¸ch t¹i s©n bay
§©y còng lµ h×nh thøc ®iÒu tra thêng xuyªn víi tÇn suÊt thùc hiÖn 2-3lÇn/n¨m. Môc ®Ých cña ch¬ng tr×nh ®iÒu tra nµy lµ nh»m:
Thø nhÊt, nghiªn cøu c¬ cÊu thÞ trêng theo c¸c tiªu thøc kh¸c nhau nh môc ®Ých chuyÕn ®i, quèc tÞch vµ n¬i c tró, ®iÓm xuÊt ph¸t ®Çu tiªn vµ ®iÓm ®Õn cuèi cïng, c¸c yÕu tè nh©n chñng häc kh¸c…
Thø hai, t×m hiÓu kinh nghiÖm vµ hiÓu biÕt cña kh¸ch hµng vÒ dÞch vô hµng kh«ng: kinh nghiÖm vµ thãi quen sö dông dÞch vô hµng kh«ng, hiÓu biÕt vÒ h·ng hµng kh«ng ®ang khai th¸c trªn c¸c ®êng bay mµ hµnh kh¸ch ®ang sö dông ®Ó ®i ®Õn ViÖt Nam, c¸c nguån cung cÊp th«ng tin, ®¸nh gi¸ h×nh ¶nh, vµ b×nh chän c¸c h·ng hµng kh«ng…
Thø ba lµ mét sè vÊn ®Ò liªn quan ®Õn ho¹t ®éng b¸n hµng: c¸c nh©n tè ¶nh hëng, nguån tµi chÝnh, c¸ch thøc vµ n¬i mua vÐ, so s¸nh gi¸ vÐ víi chÊt lîng ®îc cung cÊp…
Kh¸c víi h×nh thøc ®iÒu tra trªn chuyÕn bay, ®©y lµ ch¬ng tr×nh ®iÒu tra nghiªn cøu c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn thÞ trêng vËn chuyÓn kh¸ch quèc tÕ ®i ®Õn ViÖt Nam, thêi ®iÓm lùa chän ®Ó tiÕn hµnh ®iÒu tra hµng n¨m sÏ rÊt kh¸c nhau. Khi ph©n tÝch kÕt qu¶ ®iÒu tra, ph¬ng ph¸p ph©n tÝch so s¸nh cho mét sè vÊn ®Ò còng sÏ ®îc ¸p dông nhng môc ®Ých chÝnh kh«ng ph¶i lµ chØ ra sù t¨ng trëng theo thêi gian cña vÊn ®Ò ®îc nghiªn cøu mµ lµ nh»m lµm næi râ c¬ cÊu ®Æc trng cña thÞ trêng vµo c¸c thêi ®iÓm tiªu biÓu kh¸c nhau trong n¨m hay nãi c¸ch kh¸c lµ nh»m lµm râ thªm tÝnh thêi vô cña c¬ cÊu thÞ trêng ®Ó nh÷ng ngêi sö dông th«ng tin cã ®îc c¸c chÝnh s¸ch phï hîp cho tõng mïa. Tuy nhiªn, h×nh thøc ®iÒu tra nµy ph¶i ®îc duy tr× ®Òu ®Æn hµng n¨m vµo c¸c thêi ®iÓm x¸c ®Þnh th× míi cã thÓ x©y dùng ®îc d·y sè chi tiÕt vÒ c¬ cÊu thÞ trêng, vÒ c¸c thay ®æi trong nhËn thøc cña kh¸ch hµng, vÒ h×nh ¶nh cña VNA vµ c¸c h·ng c¹nh tranh kh¸c…§Ó x©y dùng d·y sè nh vËy, c¸c néi dung c¬ b¶n kh«ng thay ®æi nhng vÉn cã thÓ ®iÒu chØnh, bæ sung c¸c néi dung kh«ng c¬ b¶n cña ch¬ng tr×nh ®iÒu tra theo h×nh thøc nµy ®Ó phï hîp víi tÝnh chÊt míi cña thÞ trêng hoÆc khi cã yªu cÇu ®¸nh gi¸ ph¶n øng cña thÞ trêng vÒ mét chÝnh s¸ch s¶n phÈm/ dÞch vô nµo ®ã.
§iÒu tra kh«ng thêng xuyªn
Bªn c¹nh c¸c ch¬ng tr×nh ®iÒu tra thêng xuyªn, khi cã yªu cÇu ®ét xuÊt cña c¸c ®¬n vÞ, ban kÕ ho¹ch thÞ trêng còng phèi hîp x©y dùng ch¬ng tr×nh ®iÒu tra vµ tæ chøc thùc hiÖn hoÆc phèi hîp tæ chøc thùc hiÖn. Víi c¸c ch¬ng tr×nh ®iÒu tra nghiÖp vô nµy, môc ®Ých thêng hÑp vµ chuyªn s©u h¬n ch¼ng h¹n nh ch¬ng tr×nh ®iÒu tra theo yªu cÇu cña ban tiÕp thÞ hµnh kh¸ch, ch¬ng tr×nh ®iÒu tra träng lîng trung b×nh cña hµnh kh¸ch ®Ó lµm c¬ së tÝnh t¶i th¬ng m¹i cho c¸c m¸y bay mµ VNA ®ang sö dông…
Ngoµi ra cßn cã c¸c ch¬ng tr×nh ®iÒu tra nh: ®iÒu tra th¨m dß thiÕt kÕ s¶n phÈm dÞch vô míi (ch¬ng tr×nh ®iÒu tra mãn ¨n d©n téc ViÖt Nam ) hay ®iÒu tra kiÓm tra vµ hoµn thiÖn s¶n phÈm (ch¬ng tr×nh ®¸nh gi¸ n©ng cÊp dÞch vô; ®iÒu tra vÒ h×nh thøc b¸n, ®Æt vÐ, gi÷ chç; ®iÒu tra ®iÒu chØnh qu¶ng c¸o…
Tõ c¸c th«ng tin nµy, th«ng qua viÖc xö lý vµ ph©n tÝch tõng nhãm thÞ trêng sÏ n¾m ®îc c¸c ®Æc tÝnh cña c¸c ph©n thÞ trªn thÞ trêng m×nh phô thuéc, tõ ®ã øng dông cho viÖc x©y dùng kÕ ho¹ch s¶n phÈm, ®Þnh híng cho viÖc c¶i tiÕn s¶n phÈm, c¶i tiÕn chÊt lîng dÞch vô vµ gãp phÇn kh¼ng ®Þnh víi kh¸ch hµng c¸c nç lùc vµ mong muèn cña VNA x©y dùng mét s¶n phÈm hoµn thiÖn, phï hîp víi thÞ hiÕu ngêi tiªu dïng vµ t«n träng kh¸ch hµng.
1.2. Xö lý th«ng tin
C¸c th«ng tin sau khi thu thËp ®îc tiÕn hµnh xö lý, ph©n tÝch th«ng qua sù hç trî cña hÖ thèng m¸y tÝnh. §èi víi c¸c th«ng tin ®Æc biÖt ¶nh hëng ®Õn néi dung nghiªn cøu, nhÊt thiÕt ph¶i sö dông sè liÖu mang tÝnh cËp nhËt nhÊt hay th«ng tin cho c¶ mét giai ®o¹n. Th«ng qua c¸c th«ng tin ®· xö lý, tiÕn hµnh nghiªn cøu c¸c nguyªn nh©n, ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu, c¸c thuËn lîi còng nh rñi ro gÆp ph¶i ®Ó tõ ®ã ®Ò xuÊt c¸c ph¬ng ¸n gi¶i quyÕt.
2. Ho¹t ®éng marketing mix
2.1. ChÝnh s¸ch s¶n phÈm-dÞch vô
S¶n phÈm dÞch vô chñ yÕu trong vËn t¶i hµng kh«ng ViÖt Nam lµ vËn chuyÓn hµnh kh¸ch vµ hµng hãa. Khèi lîng chuyªn chë hµnh kh¸ch hµng n¨m chiÕm tû lÖ vµo kho¶ng 90% doanh thu cña VNA.
Trong mÊy n¨m gÇn ®©y, vËn chuyÓn hµnh kh¸ch t¹i c¸c s©n bay cña ViÖt Nam ®· ho¹t ®éng mét c¸ch cã hiÖu qu¶ t¨ng c¶ vÒ sè lîng vµ chÊt lîng. B×nh qu©n mçi n¨m tèc ®é t¨ng trëng vËn chuyÓn hµng kh«ng ë ViÖt Nam ®¹t 37%.
Ngµy nay, VNA ®· kh«ng ngõng c¶i tiÕn mäi mÆt: ®éi m¸y bay cña VNA ®· ®îc ®Çu t mét c¸ch ®¸ng kÓ. C¸c lo¹i m¸y bay hiÖn ®¹i, tiÖn nghi h¬n, lîng ghÕ cung øng nhiÒu h¬n…§i kÌm theo nã. C¸c dÞch vô còng ngµy cµng ®îc hoµn thiÖn dÇn, cô thÓ:
Tríc chuyÕn bay
VNA ®· cã ®éi ®a xe hµnh kh¸ch tõ thµnh phè ®Õn s©n bay. Thêi gian lµm thñ tôc cho hµnh kh¸ch ë s©n bay ®· gi¶m ®¸ng kÓ. Nh©n viªn lµm thñ tôc cña VNA niÒm në, lÞch sù nh· nhÆn víi kh¸ch, trang phôc ®Ñp, nhÑ nhµng g©y thiÖn c¶m ®èi víi hµnh kh¸ch. Phßng ®îi ®îc bè trÝ hµi hoµ, ®Ñp, t¹o c¶m gi¸c Êm cóng tho¶i m¸i tríc khi lªn m¸y bay; cã bè trÝ quÇy cung cÊp ®å ¨n uèng nhÑ, c¸c lo¹i s¸ch b¸o, t¹p chÝ míi nhÊt, lÞch bay, Ên phÈm…cña VNA. HÖ thèng biÓn b¸o cña VNA t¬ng ®èi tèt nhng cßn nghÌo, c¸c biÓn cè ®Þnh dÆt ë nh÷ng n¬i kh«ng thuËn lîi. HÖ thèng truyÒn h×nh phôc vô thuËn tiÖn cho c¸c th«ng tin vÒ chuyÕn bay, giê bay ®èi víi kh¸ch. HÖ thèng ph¸t thanh th«ng b¸o ®îc lµm tèt, kÞp thêi cã søc truyÒn c¶m. Song míi chØ ph¸t thanh b»ng hai thø tiÕng, trong khi ®ã c¬ cÊu hµnh kh¸ch theo quèc tÞch lµ rÊt da d¹ng.
Trªn chuyÕn bay
MÊy n¨m gÇn ®©y, VNA ®· tõng bíc nghiªn cøu vµ dÇn hoµn thiÖn, n©ng cÊp dÞch vô cña m×nh. Hµnh kh¸ch khi lªn m¸y bay lu«n nhËn ®îc sù ©n cÇn, chu ®¸o cña tiÕp viªn: híng dÉn ngåi theo ®óng vÞ trÝ, gióp ®ì hµnh kh¸ch xö lý c¸c t×nh huèng.
- VÒ suÊt ¨n ®å uèng: c¸c mãn ¨n ®· tiÕn bé h¬n vÒ mÆt chÊt lîng, hµnh kh¸ch cã thÓ lùa chän 2-3 mãn ¨n. §å uèng phong phó vµ chÊt lîng nhng mét vÊn ®Ò n¶y sinh trong lÜnh vùc nµy ®ã lµ trªn m¸y bay kh«ng cã tñ l¹nh cho nªn vµo mïa hÌ kh¶ n¨ng ®¸p øng ®å uèng m¸t lµ kÐm. ViÖc cÊp ®å uèng lªn m¸y bay ®«i khi cßn cha ®ãng theo chñng lo¹i. C¸c lo¹i bia ®îc thay thÕ lÉn nhau t¹o ra sù kh«ng ®ång bé trong viÖc phôc vô kh¸ch hµng g©y t©m lý kh«ng tho¶i m¸i cho kh¸ch.
- VÊn ®Ò phôc vô gi¶i trÝ cho kh¸ch: MÊy n¨m tríc ®©y do tµi chÝnh h¹n hÑp, c¸c chøc n¨ng marketing phôc vô gi¶i trÝ cho hµnh kh¸ch kh«ng ®îc quan t©m. §Õn nay, do nhËn thøc ®îc nhu cÇu gi¶i trÝ phôc vô hµnh kh¸ch ngµy mét cao, bé phËn dÞch vô thÞ trêng thêng ®Æt mua, cung cÊp nhiÒu lo¹i b¸o, t¹p chÝ mang tÝnh chÊt th«ng tin cao, c¸c t¹p chÝ du lÞch, c¸c quyÓn lÞch bay, tê gÊp vÒ hµng kh«ng…trong ®ã ®Æc biÖt tê t¹p chÝ Heritage cña h·ng Hµng kh«ng Quèc gia ViÖt Nam ®· ®îc hµnh kh¸ch trong vµ ngoµi níc ®¸nh gi¸ rÊt cao c¶ vÒ h×nh thøc lÉn néi dung. ë mçi ®Çu s©n bay, khi chuyÕn bay b¾t ®Çu ®Òu cã c¸c lo¹i b¸o ®Þa ph¬ng phôc vô cho hµnh kh¸ch gióp hµnh kh¸ch hiÓu biÕt thªm vÒ v¨n ho¸, du lÞch con ngêi vµ c¸c th«ng tin t¹i ®Þa ph¬ng ®ã (cã kÕt hîp c¶ loa ph¸t thanh giíi thiÖu nh÷ng n¬i mµ m¸y bay ®ang bay qua)
- VÖ sinh m¸y bay vµ c«ng t¸c phôc vô hµnh kh¸ch: hiÖn tr¹ng c«ng t¸c vÖ sinh cña VNA cã nhiÒu tiÕn bé vît bËc: cã trang bÞ níc hoa, xµ phßng, b×nh xÞt th¬m…
- §éi ngò tiÕp viªn phôc vô kh¸ch: tiÕp viªn lµ ®éi ngò v« cïng quan träng ®èi víi mét h·ng hµng kh«ng trong viÖc gi÷ nh÷ng kh¸ch hµng thêng xuyªn vµ t¹o ra kh¸ch hµng tiÒm n¨ng chñ yÕu quyÕt ®Þnh bëi sù duyªn d¸ng, lÞch sù, hiÓu biÕt vµ ©n cÇn. TÊt c¶ tiÕp viªn n÷ cña VNA ®Òu mÆc bé ¸o dµi truyÒn thèng cña d©n téc lu«n t¹o ra sù gÇn gòi, duyªn d¸ng cho hµnh kh¸ch, ®em ®Õn mét biÓu tîng thanh nh· vµ tÝch cùc.
HiÓu râ vai trß quan träng cña ngêi tiÕp viªn, VNA lu«n tæ chøc nghiªm ngÆt vµ cã nh÷ng ®ßi hái cao. Sau khi tróng tuyÓn vµo vÞ trÝ tiÕp viªn hµng kh«ng, thÝ sinh sÏ ®îc ®µo t¹o 2 th¸ng t¹i trêng hµng kh«ng víi ®éi ngò gi¸o viªn giµu kinh nghiÖm. TiÕp viªn ®îc häc hái nhiÒu t×nh huèng, phong c¸ch phôc vô mang b¶n s¾c d©n téc.
- Nh©n tè lîi thªm: HiÖn nay VNA ®· cã quµ cho kh¸ch h¹ng C vµ trÎ em trong c¸c dÞp lÔ tÕt, c¾t b¨ng kh¸nh thµnh h·ng ®Òu cã quµ tÆng. C¸c ho¹t ®éng nµy sÏ t¹o nªn niÒm vui vµ ®¸nh gi¸ ý nghÜa chuyÕn ®i ®èi víi kh¸ch.
Ngoµi ra, ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ®Æc biÖt cña kh¸ch hµng, VNA còng ®· cã nh÷ng dÞch vô ®Æc biÖt ®Ó phôc vô cho mét sè ®èi tîng cã nhu cÇu ®Æc biÖt: trÎ em ®i mét m×nh, phô n÷ cã thai, ngêi c©m ®iÕc, ngêi bÖnh…
T¹i s©n bay ®Õn
C«ng t¸c lµm thñ tôc vµ tr¶ hµnh lý cho kh¸ch ®· ®îc c¶i thiÖn rÊt nhiÒu, thêi gian tr¶ hµnh lý nhanh thêng chØ mÊt 5 ®Õn 10 phót. Bªn c¹nh ®ã VNA ®· tham gia hÖ thèng World tracer (hÖ thèng t×m kiÕm hµnh lý thÊt l¹c toµn cÇu). HÖ thèng nµy ®em l¹i hiÖu qu¶ rÊt cao trong qu¸ tr×nh t×m kiÕm hµnh lý thÊt l¹c: t×m kiÕm nhanh, rù ®éng, kh¶ n¨ng t×m kiÕm lín.
Ngoµi s¶n phÈm vËn chuyÓn hµnh kh¸ch, VNA cßn cã s¶n phÈm vËn chuyÓn hµng ho¸, tuy kh«ng chiÕm tû lÖ cao trong tæng doanh thu nhng trong nh÷ng n¨m qua ®· cã møc t¨ng trëng ®¸ng kÓ lµ 46%.
S¶n phÈm vËn chuyÓn hµng ho¸ ë VNA chØ lµ mét s¶n phÈm phô thuéc khi VNA vÉn cha cã m¸y bay chuyªn chë hµng ho¸ riªng biÖt, hµng ho¸ cha ®îc tÝnh ®Õn hay nÕu cã th× còng nh mét yÕu tè bæ sung trong c¸c kÕ ho¹ch ®éi m¸y bay, còng nh trong kÕ ho¹ch s¾p xÕp lÞch bay. ChÝnh s¸ch khai th¸c vµ sö dông m¸y bay chñ yÕu u tiªn phôc vô kh¸ch, hµng ho¸ Ýt ®îc chó ý. ChÝnh v× vËy, vËn chuyÓn hµnh kh¸ch míi lµ bé phËn s¶n phÈm chÝnh ®ãng gãp phÇn lín doanh thu trong tæng doanh thu cña VNA.
2.2. ChÝnh s¸ch gi¸
VNA ®ang khÈn tr¬ng x©y dùng mét hÖ thèng gi¸ ®¶m b¶o kiÓm so¸t ®îc chi phÝ (®¬n vÞ chi phÝ ghÕ/km cung øng) tËn dông ®îc u thÕ cña VNA lµ quy m« ho¹t ®éng nhá, linh ho¹t, ngêi ViÖt Nam ®iÒu hµnh qu¶n lý nªn chi phÝ nh©n c«ng vµ chi phÝ qu¶n lý thÊp. §©y lµ lîi thÕ duy nhÊt cña VNA trong giai ®o¹n hiÖn nay.
ViÖc kiÒm chÕ møc t¨ng trëng ®¬n vÞ chi phÝ vµ møc gi¶m ®¬n vÞ doanh thu ®ång thêi t¨ng hÖ sè sö dông ghÕ vµ t¶i cung øng lµ môc tiªu c¬ b¶n ®Ó tèi u ho¸ hiÖu qu¶ khai th¸c, gióp cho c¸c cÊp qu¶n lý chiÕn lîc x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ kinh doanh tõng k×.
Trªn thÞ trêng néi ®Þa
ë thÞ trêng nµy chÝnh s¸ch gi¸ chÞu sù kiÓm so¸t cña ChÝnh phñ, sù kiÓm so¸t chñ yÕu nh»m ®¶m b¶o c©n b»ng quyÒn lîi gi÷a ngêi s¶n xuÊt vµ ngêi tiªu dïng. Nh nhiÒu lo¹i hµng ho¸ vµ dÞch vô kh¸c, gi¸ néi ®Þa ®îc ¸p dông kh¸c nhau cho ngêi ViÖt Nam vµ ngêi níc ngoµi. Gi¸ ¸p dông cho ngêi níc ngoµi Ýt bÞ kiÓm so¸t h¬n vµ VNA cã tù do t¬ng ®èi trong viÖc ¸p dông gi¸, ®Æc biÖt khi gi¸ néi ®Þa ¸p dông cho c¸c hµnh tr×nh nèi liÒn víi c¸c chÆng quèc tÕ.
Trªn thÞ trêng quèc tÕ
Do ë thÞ trêng nµy møc ®é c¹nh tranh gi÷a c¸c h·ng hµng kh«ng diÔn ra m¹nh mÏ nªn c¸c h·ng hµng kh«ng thêng bÞ thÞ trêng chi phèi vµ ph¶i ch¹y theo gi¸ thÞ trêng. Tuy vËy, kh«ng chÞu bÊt lùc tríc thÞ trêng, VNA cè t×m c¸ch n©ng cao doanh thu cña m×nh theo c¸c híng sau:
- Trong trêng hîp thÞ trêng cßn chÊp nhËn ®îc, cè g¾ng n©ng gi¸ tèi ®a. Muèn vËy ph¶i t×m xem thÞ trêng nh¹y c¶m víi gi¸ tíi møc ®é nµo.
- ThÓ hiÖn gi¸ tíi tay ngêi tiªu dïng mét c¸ch thuËn lîi nhÊt vµ ®em l¹i c¶m gi¸c tho¶i m¸i, dÔ chÊp nhËn.
- Ph©n tÝch nh÷ng ®iÓm m¹nh trong s¶n phÈm cña m×nh ®Ó cè thuyÕt phôc ngêi mua vµ t×m c¸ch chøng minh cho s¶n phÈm cña m×nh xøng ®¸ng ®îc tr¶ gi¸ cao. Trong m«i trêng c¹nh tranh, viÖc quyÕt ®Þnh lµ ngêi ®Æt ra gi¸ trªn thÞ trêng ®Ó híng c¸c h·ng kh¸c noi theo hay dùa vµo gi¸ cña c¸c h·ng kh¸c tuú thuéc nhiÒu vµo chÊt lîng s¶n phÈm, uy tÝn vµ vÞ thÕ cña c¸c h·ng hµng kh«ng trªn thÞ trêng.
-ThÊu hiÓu r»ng nh÷ng ngêi kh¸c nhau s½n sµng chi tr¶ kh¸c nhau cho cïng mét s¶n phÈm. Do vËy VNA cè g¾ng tèi u ho¸ doanh thu cña m×nh th«ng qua hÖ thèng tèi u ho¸ doanh thu. §iÒu nµy cã nghÜa lµ rÊt nhiÒu møc gi¸ ®îc ®Æt ra cho rÊt nhiÒu ®èi tîng kh¸ch kh¸c nhau vµ qu¶n lý viÖc ®Æt chç trªn c¸c chuyÕn bay sao cho nh÷ng hµnh kh¸ch tr¶ tiÒn cao nhÊt ®îc u tiªn nhÊt.
Víi VNA kh«ng cã mét nguyªn t¾c x©y dùng gi¸ nµo ¸p dông chung cho toµn h·ng ®îc x¸c ®Þnh. Vµ còng trªn thùc tÕ, kh«ng thÓ x©y dùng mét nguyªn t¾c hay mét c«ng thøc ¸p dông cho tÊt c¶ c¸c trêng hîp. Cµng ngµy, m«i trêng hµng kh«ng cµng trë nªn c¹nh tranh d÷ déi h¬n.
VÒ ®¹i thÓ, gi¸ c¶ phô thuéc vµo c¸c yÕu tè chÝnh sau ®©y, trong tõng trêng hîp cã thÓ cã mét vµi yÕu tè ¶nh hëng tíi mÆt b»ng hay ®iÒu kiÖn ¸p dông gi¸:
* s¶n phÈm: lÞch bay, kh¶ n¨ng nèi chuyÕn, dÞch vô, uy tÝn…
* kªnh ph©n phèi
* mïa vËn chuyÓn
* thÞ trêng b¸n
* kü thuËt b¸n, thanh to¸n vµ kh¶ n¨ng kiÓm tra
* yÕu tè quan träng nhÊt: c¹nh tranh
Trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh hiÖn nay, VNA ph¶i ®a ra thÞ trêng nh÷ng
gi¸ thÊp h¬n gi¸ c«ng bè ®Ó thu hót kh¸ch qua kªnh ph©n phèi kh¸c nhau. Gi¸ b¸n nµy phô thuéc vµo søc mua cña thÞ trêng vµ t×nh h×nh c¹nh tranh.
C¸c lo¹i gi¸ ®ang ¸p dông t¹i thÞ trêng ViÖt Nam
Ph©n theo nguån gèc cña gi¸:
- Gi¸ c«ng bè (Published fare): lµ lo¹i gi¸ ®îc c«ng bè réng r·i trªn c¸c Ên phÈm gi¸ cíc hµng kh«ng, trªn hÖ thèng SITA AIRFARE, cã thÓ ®¸p øng ®îc mäi nhu cÇu ®i l¹i ®a d¹ng cña kh¸ch. Trªn SITA AIRFARE cã thÓ tra cøu møc gi¸ vµ ®iÒu kiÖn ¸p dông b»ng c¸c c©u lÖnh cña FARE QUOTATION. Do tÝnh chÊt c«ng bè réng r·i nªn c¸c h·ng ®Òu cã thÓ b¸n vÐ theo lo¹i gi¸ nµy.
VÒ thñ tôc, gi¸ c«ng bè hay ®îc x¸c ®Þnh qua c¸c cuéc häp IATA, mçi h·ng thµnh viªn sau khi thèng nhÊt víi nhau ®Ö tr×nh trän gãi gi¸ c«ng bè nµy lªn chÝnh phñ m×nh ®Ó xin phª duyÖt sau ®ã gi¸ sÏ cã hiÖu lùc vµ ®îc hiÓn thÞ vµ c«ng bè réng r·i qua c¸c Ên phÈm tù ®éng.
Gi¸ c«ng bè nãi chung rÊt cao so víi gi¸ b¸n thùc tÕ. Kh¸ch hµng mua vÐ qua ®¹i lý thêng ®îc gi¶m gi¸ h¬n nhiÒu. §©y lµ kÕt qu¶ qu¸ tr×nh c¹nh tranh gi÷a c¸c h·ng. Thêng th× c¸c h·ng hµng kh«ng chØ b¸n gi¸ c«ng bè t¹i v¨n phßng m×nh
- Gi¸ c¹nh tranh (Market fare) cña ViÖt Nam t¹i thÞ trêng ViÖt Nam: lµ lo¹i gi¸ do ViÖt Nam triÓn khai t¹i thÞ trêng ViÖt Nam vµ chØ ®îc ViÖt Nam b¸n. Lo¹i gi¸ nµy th«ng thêng lµ thÊp h¬n gi¸ c«ng bè nh»m ®¶m b¶o gi¸ c¹nh tranh víi c¸c h·ng kh¸c cã s¶n phÈm t¬ng tù. Møc gi¸ nµy ®îc da ra linh ho¹t phï hîp víi tõng ®èi tîng hay ph©n thÞ cña tõng thÞ trêng vµ lu«n dao ®éng.
Trong gi¸ c¹nh tranh gåm cã 2 lo¹i gi¸:
Gi¸ phæ th«ng: ®Æc ®iÓm cña gi¸ phæ th«ng:
*c¸c gi¸ cíc triÓn khai trong c¸c th«ng b¸o gi¸ cña thÞ trêng ViÖt Nam
*tËp trung vµo mét sè ®èi tîng kh¸ch víi hµnh tr×nh phæ biÕn.
*TÝnh c¹nh tranh víi c¸c h·ng hµng kh«ng kh¸c rÊt cao.
XuÊt ph¸t tõ nh÷ng ®Æc ®iÓm trªn, gi¸ phæ th«ng ®îc x©y dùng chñ yÕu ¸p dông cho c¸c hµnh tr×nh xuÊt ph¸t tõ ViÖt Nam vµ cã chÆng bay quèc tÕ ®Çu tiªn trªn ViÖt Nam (gi¸ SITI). Trong mét sè trêng hîp cô thÓ gi¸ c¹nh tranh ¸p dông cho c¸c hµnh tr×nh xuÊt ph¸t tõ l·nh thæ níc ngoµi vµo ViÖt Nam (gi¸ SOTO vµ SOTI).
Gi¸ Ad-hoc: chÝnh lµ c¸c møc gi¸ c¹nh tranh ®îc x©y dùng nh»m môc ®Ých t¨ng ®é linh ho¹t cña gi¸ theo c¸c biÕn ®éng cña thÞ trêng, chØ ¸p dông cho c¸c trêng hîp cô thÓ (hµnh tr×nh cô thÓ, lo¹i kh¸ch cô thÓ, ngµy ®i cô thÓ, ngêi b¸n cô thÓ). Trêng hîp gi¸ Ad-hoc ®îc sö dông nhiÒu sÏ ®îc ®a vµo gi¸ phæ biÕn.
Nh vËy gi¸ c¹nh tranh cã sè lîng vµ ph¹m vi ¸p dông cã thêi h¹n. TÊt c¶ c¸c hµnh tr×nh vµ ®èi tîng kh¸ch kh«ng thÝch hîp víi møc gi¸ vµ ®iÒu kiÖn t¬ng øng ®Òu cã thÓ ¸p dông gi¸ c«ng bè.
- Gi¸ cíc th«ng thêng (Normal fare): ®©y lµ lo¹i gi¸ cíc ®ñ cho tõng h¹ng ghÕ (C h¹ng th¬ng nh©n, Y h¹ng du lÞch) vµ mét sè lo¹i gi¸ h¹n chÕ ®îc thiÕt lËp vµ c«ng bè nh møc gi¸ th«ng thêng. Lo¹i gi¸ th«ng thêng cã gi¸ trÞ hiÖu lùc mét n¨m vµ kh«ng cã giíi h¹n hay cã ®iÒu kiÖn g× vÒ c¸c mÆt sau:
* thêi gian ë l¹i tèi thiÓu
* tr¶ tiÒn tríc
* h¹n chÕ vÒ ®Æt gi÷ chç, thanh to¸n tiÒn, mua vµ xuÊt vÐ
*thêi gian b¾t buéc cña chuyÕn ®i
*chØ ®îc bay ë mét sè chuyÕn bay ®Æc biÖt.
Ph©n theo lo¹i hµnh tr×nh:
- Gi¸ quèc tÕ: lµ gi¸ cho c¸c hµnh tr×nh trong ®ã cã Ýt nhÊt mét chÆng
bay gi÷a hai níc kh¸c nhau. VD: møc gi¸ cho hµnh tr×nh Hµ Néi- Sµi Gßn- B¨ng Cèc.
- Gi¸ néi ®Þa: lµ gi¸ cho c¸c hµnh tr×nh trong ®ã tÊt c¶ c¸c ®iÓm ®Òu n»m trong cïng mét níc. VÝ dô: Gi¸ cho hµnh tr×nh Hµ Néi- §µ N½ng- Sµi Gßn- Hµ Néi.
C¨n cø vµo ph¬ng thøc giao gi¸:
- HÖ thèng gi¸ tÞnh (net fare) : gi¸ tÞnh ®îc hiÓu lµ gi¸ cung cÊp cho c¸c ®¹i lý kh«ng thëng phÇn tr¨m hoa hång. Gi¸ tÞnh ¸p dông cho tÊt c¶ c¸c Tæng ®¹i lý, ®¹i lý níc ngoµi, trong níc, trªn tÊt c¶ c¸c chÆng bay cña VNA.
- HÖ thèng chuÈn: Gi¸ chuÈn ®îc ¸p dông cho c¸c c¬ quan ®¹i diÖn níc ngoµi, c¸c phßng vÐ trong níc cña VNA. Gi¸ chuÈn còng cã thÓ kh¸c nhau vÒ tû lÖ hëng phÇn tr¨m hoa hång. Tæng ®¹i lý (12%), ®¹i lý (9%).
- HÖ thèng gi¸ chia chÆng ®Æc biÖt: tuú theo mèi quan hÖ hîp t¸c vµ sù trao ®æi víi c¸c h·ng hµng kh«ng ®èi t¸c mµ mçi h·ng cã thÓ cho h·ng bªn kia møc gi¸ u ®·i nµo ®ã ®Ó ®æi l¹i h·ng cã ®îc møc gi¸ u ®·i trªn nh÷ng chÆng bay mµ h·ng cÇn. C¸c møc gi¸ nµy thÊp h¬n gi¸ c«ng bè. Dùa trªn c¸c møc gi¸ thÊp nµy h·ng hµng kh«ng cã thÓ dÔ dµng x©y dùng mét møc gi¸ b¸n hîp lý cho hµnh tr×nh bay vµ c¹nh tranh trªn thÞ trêng vµ thu hót kh¸ch hµng.
- HÖ thèng gi¸ Group: ®©y lµ lo¹i gi¸ ®Þnh ra chØ phô thuéc vµo sè lîng kh¸ch, vµo tuyÕn ®êng thÞ trêng. Thêng th× gi¸ nµy h¹ h¬n so víi gi¸ b×nh thêng, cã tÝnh chÊt thëng cho ®oµn ®i víi khèi lîng lín. Gi¸ nµy ®îc x©y dùng víi nguyªn t¾c: chØ ¸p dông cho c¸c chÆng cña VNA, kh«ng kÕt hîp víi gi¸ chia chÆng ®Æc biÖt víi c¸c h·ng hµng kh«ng kh¸c. ¦u tiªn gi¸ group cho nh÷ng hµnh tr×nh nhiÒu chÆng, kh¸ch ®i theo ®oµn.
- HÖ thèng gi¸ gi¶m ®Æc biÖt: ¸p dông cho kh¸ch ®i vµo mïa thÊp ®iÓm, kh¸ch ®i thêng xuyªn, kh¸ch ®i chÆng dµi….
2.3. ChÝnh s¸ch ph©n phèi
Cïng víi qu¸ tr×nh hoµn thiÖn tæ chøc hÖ thèng b¸n trong néi bé, hÖ thèng ph©n phèi qua kªnh trung gian ®îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn rÊt nhanh.
HÖ thèng ph©n phèi ë níc ngoµi cña VNA ®îc tæ chøc linh ho¹t trªn c¬ së x¸c ®Þnh ®èi tîng kh¸ch, khu vùc ®Þa lý vµ môc tiªu ph¸t triÓn. Tõ n¨m 1991 ®Õn n¨m 1995, VNA å ¹t thiÕt lËp hÖ thèng ph©n phèi cã tÇm bao phñ ®Þa lý cao: Ch©u ¸ vµ óc, Ch©u ¢u, B¾c Mü víi tÊt c¶ c¸c møc ®é vµ h×nh thøc chuyªn m«n ho¸ : Tæng ®¹i lý, ®¹i lý ®éc quyÒn, ®¹i lý b¸n bu«n, b¸n lÎ, ®¹i lý ViÖt KiÒu, c«ng ty du lÞch/l÷ hµnh…
NÕu nh ë níc ngoµi, c«ng viÖc chñ yÕu cña ViÖt Nam lµ t×m kiÕm vµ lùa chän c¸c ®¹i lý s½n cã, phï hîp víi ®èi tîng kh¸ch cña m×nh, th× ë ViÖt Nam, VNA ®· x©y dùng nªn hÖ thèng ®¹i lý b¸n vÐ m¸y bay chuyªn nghiÖp.
Mét bé phËn kh«ng thÓ t¸ch rêi lµ kü thuËt ph©n phèi chç tíi kh¸ch hµng/®¹i lý. N¨m 1991 lµ n¨m bïng næ cuéc c¸ch m¹ng vÒ kü thuËt ph©n phèi vµ gi÷ chç cña VNA khi hÖ thèng gi÷ chç m¸y tÝnh ho¸ (GDS) mang tªn Gabriel II cña SITA ®îc ®a vµo sö dông. TiÕp theo lµ viÖc tham gia c¸c hÖ thèng ph©n phèi toµn cÇu (GDS) vµ hîp t¸c song ph¬ng víi c¸c CRS cña c¸c h·ng hµng kh«ng. Chç trªn c¸c chuyÕn bay cña VNA ®îc hiÓn thÞ ë tÊt c¶ c¸c ®¹i lý b¸n vÐ trªn toµn cÇu.
Cho ®Õn cuèi n¨m 2000, ngo¹i trõ hÖ thèng gi¸ c«ng bè cã thÓ ®îc tra cøu trªn m¸y tÝnh th«ng qua c¸c CRS vµ GDS, ®¹i lý muèn b¸n vÐ cña VNA víi gi¸ c¹nh tranh ph¶i ®îc VNA göi chµo c¸c b¶ng gi¸. Do vËy sè lîng ®¹i lý b¸n vÐ cho VNA Ýt h¬n nhiÒu so víi sè lîng ®¹i lý cã thÓ b¸n cho ViÖt Nam. §Õn cuèi n¨m 2000, lÇn ®Çu tiªn VNA ®a gi¸ c¹nh tranh lªn hÖ thèng GDS ë thÞ trêng Ph¸p, ®ã lµ AMADEUS, mét GDS m¹nh ë Ch©u ¢u. Tõ ®ã hÖ rhèng ®¹i lý BSP ë Ph¸p ph¸t huy ®îc mét c¸ch cã hiÖu qu¶. Lîng kh¸ch th¬ng nh©n tr¶ gi¸ cao t¨ng vät, c¶ vÒ doanh sè vµ chÊt lîng dÞch vô b¸n ®Òu ®îc c¶i thiÖn mét c¸ch tr«ng thÊy. TiÕp theo ®ã, gi¸ c¹nh tranh ®· ®îc ®a lªn c¸c hÖ thèng Sita Airfaire t¹i ViÖt Nam, Amadeus t¹i thÞ trêng Th¸i Lan vµ Topas t¹i thÞ trêng Hµn Quèc. Míi ®©y nhÊt, hÖ thèng gi¸ c¹nh tranh ®· ®îc triÓn khai trªn hÖ thèng Farex cña ABACUS t¹i thÞ trêng Singapore. Theo kÕ ho¹ch , VNA sÏ tiÕp tôc triÓn khai gi¸ trªn c¸c hÖ thèng Amadeus, Abacus, Gallileo…t¹i nhiÒu thÞ trêng kh¸c n÷a.
VÒ tæng thÓ, VNA thùc hiÖn b¸n s¶n phÈm cña m×nh ®Õn tËn tay ngêi tiªu dïng th«ng qua c¸c m¹ng b¸n s½n cã víi c¸c kü thuËt b¸n hiÖn hµnh trªn thÞ trêng. M¹ng líi b¸n s¶n phÈm cña VNA ®îc tæ chøc vµ thùc hiÖn trªn nguyªn t¾c chÝnh sau:
- §èi víi thÞ trêng mµ ViÖt Nam ®· thiÕt lËp ®êng bay tíi (on- line)
*B¸n qua v¨n phßng ®¹i diÖn
*B¸n qua m¹ng líi b¸n lÎ
*B¸n qua m¹ng líi b¸n bu«n bæ trî
- §èi víi thÞ trêng mµ ViÖt Nam cha thiÕt lËp ®êng bay th¼ng tíi (off-line)
ThÞ trêng mµ lîng kh¸ch khai th¸c cã tiÒm n¨ng vµ doanh sè b¸n lín:
*B¸n qua m¹ng líi b¸n lÎ
*B¸n qua m¹ng líi b¸n bu«n bæ trî
*B¸n qua h·ng kh¸c
ThÞ trêng cã quy m« nhá:
*B¸n th«ng qua hÖ thèng tæng ®¹i lý
*B¸n qua h·ng kh¸c
M¹ng líi b¸n cña VNA bao gåm b¸n trùc tiÕp (th«ng qua c¸c v¨n phßng chi nh¸nh, v¨n phßng tæng ®¹i lý vµ ®¹i lý hç trî tiÕp thÞ) vµ c¸c kªnh b¸n sØ, lÎ. ViÖc tæ chøc vµ sö dông c¸c kªnh ph©n phèi cô thÓ tuú thuéc vµo tËp qu¸n tõng thÞ trêng, vµo yªu cÇu tiÕp thÞ vµ kh¶ n¨ng cña VNA ë tõng giai ®o¹n, nh»m cho phÐp VNA tiÕp cËn vµo mäi nhu cÇu trªn thÞ trêng vµ hiÖu qu¶ b¸n ®¹t ®îc cao nhÊt.
Theo chøc n¨ng m¹ng líi b¸n:
- B¸n trùc tiÕp tõ v¨n phßng chi nh¸nh nh»m vµo c¸c ph©n thÞ môc tiªu nh kh¸ch v·ng lai, kh¸ch corporate account, kh¸ch ®îc hëng c¸c møc gi¸ ®Æc biÖt cÇn kiÓm so¸t. H×nh thøc nµy sö dông ë thÞ trêng ViÖt Nam vµ c¸c thÞ trêng cã ®êng bay trùc tiÕp doanh sè cao nh»m kiÓm so¸t gi¸ trªn thÞ trêng.
- §¹i lý b¸n sØ: c¸c ®¹i lý chuyªn m«n ho¸ theo ®èi tîng kh¸ch vµ theo ®iÓm ®Õn, ph©n phèi ®Õn kh¸ch qua c¸c ®¹i lý b¸n lÎ hoÆc qua c¸c ®¹i lý du lÞch.
- §¹i lý b¸n lÎ: b¸n trùc tiÕp cho ®èi tîng hµnh kh¸ch, cho nhiÒu h·ng hµng kh«ng ho¹t ®éng trong khu«n khæ BSP hoÆc ngoµi khu«n khæ BSP.
- §¹i lý tua du lÞch: tæ chøc c¸c ch¬ng tr×nh du lÞch råi ghÐp nèi víi s¶n phÈm vËn chuyÓn hµng kh«ng ®Ó tæ chøc c¸c ch¬ng tr×nh du lÞch trän gãi vµ ph©n phèi qua hÖ thèng b¸n lÎ (nÕu lµ ®¹i lý du lÞch b¸n sØ) hoÆc b¸n trùc tiÕp (nÕu lµ du lÞch b¸n lÎ). Chuyªn m«n ho¸ theo ®iÓm ®Õn vµ theo hµnh tr×nh.
Theo hîp ®ång:
- Tæng ®¹i lý: lµ ngêi thùc hiÖn chøc n¨ng ®¹i diÖn cho VNA t¹i l·nh thæ do VNA chØ ®Þnh, thùc hiÖn chøc n¨ng nh tæ chøc ®iÒu hµnh hÖ thèng b¸n, ho¹t ®éng khuyÕn m¹i, quan hÖ c«ng chóng, qu¶ng c¸o.
- §¹i lý chØ ®Þnh: lµ ngêi nhËn chøng tõ vËn chuyÓn cña VNA, tiÕn hµnh b¸n t¹i l·nh thæ ®îc chØ ®Þnh ®Ó hëng thï lao díi h×nh thøc hoa hång hoÆc chªnh lÖch gi¸.
- §¹i lý BSP lµ ®¹i lý tham gia hÖ thèng BSP- hÖ thèng do IATA tæ chøc t¹i mét níc, thùc hiÖn chøc n¨ng trung gian gi÷a h·ng hµng kh«ng víi c¸c ®¹i lý trong viÖc b¸n s¶n phÈm, b¸o c¸o b¸n vµ thanh quyÕt to¸n. §¹i lý BSP b¸n c¸c lo¹i s¶n phÈm vµ dÞch vô cña VNA b»ng vÐ cña hÖ thèng BSP, viÖc thanh to¸n tiÒn thu b¸n th«ng qua hÖ thèng BSP. §¹i lý ®îc hëng hoa
hång b¸n theo quy ®Þnh trong hîp ®ång. C¸c ®¹i lý trong BSP lµ ®¹i lý b¸n lÎ.
- §¹i lý phô: lµ ngêi b¸n c¸c lo¹i s¶n phÈm vµ dÞch vô cña VNA thùc hiÖn viÖc thanh to¸n tiÒn thu b¸n ngay khi nhËn chøng tõ t¹i c¸c v¨n phßng chi nh¸nh b¸n cña VNA. C¸c ®¹i lý phô th«ng thêng lµ ®¹i lý b¸n lÎ.
HiÖn nay VNA cã 14 phßng vÐ chñ yÕu ë c¸c thµnh phè lín : Hµ Néi, Hå ChÝ Minh, §µ N½ng, H¶i Phßng…víi c¸c chøc n¨ng chñ yÕu lµ ®¹i diÖn cho VNA tiÕn hµnh giao dÞch víi hµnh kh¸ch vÒ mäi vÊn ®Ò mµ hµnh kh¸ch yªu cÇu tõ viÖc b¸n vÐ trùc tiÕp, qua ®iÖn tho¹i, ®Æt chç ®Õn viÖc tiÕp thÞ, còng nh trî gióp c¸c ®¹i lý cña VNA khi cã yªu cÇu.
Phßng vÐ lµ n¬i tiÕp xóc trùc tiÕp víi kh¸ch hµng lÇn ®Çu tiªn. NhËn thøc ®îc vÊn ®Ò nµy VNA ®· trang bÞ mét ®éi ngò b¸n hµng duyªn d¸ng, lÞch sù, nhiÖt t×nh. T¹i phßng vÐ kh¸ch cã thÓ trùc tiÕp hái nh©n viªn b¸n vÐ b»ng tiÕng viÖt, tiÕng anh vÒ mäi thñ tôc mua vÐ m¸y bay, c¸c th«ng tin vÒ chuyÕn bay cña VNA.
Khi nh©n viªn b¸n vÐ t¹i phßng vÐ cña VNA nhËn ®îc yªu cÇu cña hµnh kh¸ch, hä sÏ tiÕn hµnh ®Æt chç qua hÖ thèng ®Æt gi÷ chç toµn cÇu GabrienII vÒ trung t©m kiÓm so¸t chç hay hÖ Abacus nh»m ph©n phèi chç cho hµnh kh¸ch trªn c¸c chuyÕn bay mµ hµnh kh¸ch muèn ®i.
M¹ng líi b¸n vµ th«ng qua hÖ thèng ®¹i lý cña VNA réng kh¾p trong c¶ níc vµ cã mÆt ë c¸c khu vùc VNA cã thiÕt lËp ®êng bay tíi. VNA thùc hiÖn triÓn khai cho c¸c ®¹i lý b¸n vÐ trªn c¬ së hÖ thèng b¶ng gi¸ ®· ®îc phª chuÈn. B¶ng gi¸ ¸p dông cho tõng khu vùc b¸n cã kh¸c nhau, ®Æc biÖt víi c¸c thÞ trêng níc ngoµi.
§Ó thóc ®Èy m¹ng líi b¸n vÐ qua ®¹i lý, VNA ®· thùc hiÖn rÊt nhiÒu c¸c chÝnh s¸ch b¸n vÐ khi vÇn thiÕt, c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch vµ xóc tiÕn b¸n hµng nh thëng khuyÕn khÝch, thëng hoa hång khuyÕn khÝch do doanh sè b¸n lín. Thùc tÕ, trong suèt giai ®o¹n tõ khi ¸p dông chÝnh s¸ch linh ho¹t
nh»m më réng m¹ng líi b¸n nªn lîng kh¸ch ®· t¨ng mét c¸ch nhanh chãng.
2.4. ChÝnh s¸ch xóc tiÕn khuyÕch tr¬ng
Ho¹t ®éng khuyÕch tr¬ng vµ qu¶ng c¸o t¹i VNA ®îc coi nh lµ c«ng t¸c bæ trî b¸n._.bay néi ®Þa vµ khu vùc dµy ®Æc theo quan ®iÓm tæ chøc m¹ng-tô ®iÓm, cÊu tróc trô-nan, cã tÇn suÊt cao, t¹o nªn søc c¹nh tranh l©u dµi, v÷ng ch¾c nh»m híng phôc vô nhu cÇu ®i l¹i ®a d¹ng ë trong níc vµ trong khu vùc §«ng Nam ¸- T©y Th¸i B×nh D¬ng.
ChiÕn lîc ph¸t triÓn trªn c¬ së chi phÝ thÊp th«ng qua tiªu chuÈn ho¸ hÖ thèng s¶n phÈm cung øng, tiªu chuÈn ho¸ hÖ thèng khai th¸c vµ cung øng dÞch vô, hîp lý ho¸ hÖ thèng ®iÒu hµnh qu¶n lý, tèi u ho¸ sö dông ph¬ng tiÖn tµi s¶n, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng vµ hiÖu suÊt kinh doanh nh»m t¹o ra u thÕ c¹nh tranh vÒ gi¸ c¶ híng tíi c¸c luång kh¸ch ®i ®Õn ViÖt Nam vµ §«ng Nam ¸ trªn c¸c ®êng bay xuyªn lôc ®Þa lùa chän, còng nh mét sè ®êng bay trong néi ®Þa vµ trong khu vùc.
3. Bµi häc kinh nghiÖm cña Singapore vÒ ®Þnh híng ph¸t triÓn cña h·ng hµng kh«ng
Singapore Airlines lµ mét trong nh÷ng h·ng hµng kh«ng hïng m¹nh nhÊt kh«ng chØ trong khu vùc mµ c¶ trªn thÕ giíi. Kinh nghiÖm tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña h·ng hµng kh«ng nµy cã gi¸ trÞ tham kh¶o rÊt tèt ®èi víi viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ vµ n¨ng lùc c¹nh tranh cña ngµnh hµng kh«ng d©n dông ViÖt Nam trªn bíc ®êng héi nhËp quèc tÕ.
3.1. Ph¸t triÓn ®éi bay
ChiÕn lîc ph¸t triÓn ®éi tµu bay cña Singapore Airlines lµ tiÕp tôc trÎ ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ ®éi tµu bay. ChØ riªng trong giai ®o¹n tõ th¸ng 12/2000 ®Õn th¸ng 1/2001, Singapore Airlines ®· ®Æt mua 11 chiÕc m¸y bay míi bao gåm 4 chiÕc m¸y bay tÇm trung B777-300, cã 332 chç ngåi vµ ph©n thµnh 3 h¹ng lµ first, business vµ economy, ®îc dµnh cho c¸c ®êng bay cã mËt ®é dµy ®Æc nh ®êng bay tõ Hång K«ng ®Õn Melbourne. Còng trong n¨m 2000, Singapore Airlines ®· b¸n 1 chiÕc Airbus 310-200, b¸n hoÆc cho thuª l¹i 4 chiÕc B747-400.
Nhê chÝnh s¸ch thêng xuyªn b¸n c¸c tµu bay cò vµ viÖc mua s¾m c¸c m¸y bay míi, Singapore Airlines ®· cã mét ®éi tµu bay thuéc lo¹i trÎ nhÊt thÕ giíi, víi tuæi b×nh qu©n cña tµu bay lµ 4,8 n¨m tÝnh t¹i thêi ®iÓm ngµy 3/3/2001. TÝnh t¹i thêi ®iÓm ®ã, ®éi tµu bay cña Singapore Airlines gåm 89 chiÕc: 37 B747-400, 14 A340-300, 17 A310-300 vµ 7 chiÕc tµu bay chuyªn dông chë hµng ho¸ B747-400. Theo c¸c nhµ chøc tr¸ch cña Singapore Airlines cho biÕt, kÕ ho¹ch ph¸t triÓn ®éi tµu bay cña h·ng hµng kh«ng nµy dùa trªn c¸c yÕu tè c¬ b¶n sau:1 §¸p øng duy tr× ®éi tµu bay trÎ vµ hiÖn ®¹i; 2. Phï hîp víi sù t¨ng trëng cña thÞ trêng; 3. §¸p øng nhu cÇu ®a d¹ng cña m¹ng ®êng bay vµ cã kh¶ n¨ng sö dông thay thÕ lÉn nhau; 4. Cã c¸c th«ng sè kinh tÕ-kü thuËt cao (hÖ sè tin cËy khai th¸c cao, chi phÝ thÊp vÒ nhiªn liÖu, b¶o dìng, söa ch÷a…); 5. T¹o ®îc sù tÝn nhiÖm cao cña hµnh kh¸ch; 6. §¸p øng c¸c yªu cÇu vÒ b¶o vÖ m«i trêng (møc ®é « nhiÔm, tiÕng ån…).
3.2. Ph¸t triÓn m¹ng ®êng bay
Cã sù ph©n c«ng vµ ph©n ®Þnh thÞ trêng rÊt râ gi÷a Singapore Airlines vµ c«ng ty thµnh viªn 100% vèn cña nã lµ Silk Air: Singapore Airlines tËp trung khai th¸c m¹ng ®êng bay toµn cÇu trong khi Silk Air chuyªn khai th¸c m¹ng ®êng bay trong khu vùc.
TÝnh t¹i thêi ®iÓm 31/3/2002, Singapore Airlines khai th¸c hµng tuÇn tæng céng 572 chuyÕn bay chë kh¸ch ®i tõ Singapore. M¹ng ®êng bay cña Singapore Airlines ®îc më réng ®Õn 100 thµnh phè cña 42 quèc gia trªn thÕ giíi bao gåm c¶ c¸c ®iÓm ®Õn th«ng qua c¸c dÞch vô liªn danh (codeshare service) víi c¸c ®èi t¸c liªn kÕt vµ c¸c ®iÓm do Silk Air khai th¸c.
Singapore Airlines cã chÝnh s¸ch m¹ng ®êng bay mÒm dÎo phï hîp víi nhu cÇu cña thÞ trêng. Cïng mét lóc, cã nh÷ng ®êng bay ®îc tiÕp tôc t¨ng cêng khi nhËn thÊy lîng kh¸ch cã xu híng t¨ng trªn mét ®êng bay, ®ång thêi sÏ c¾t gi¶m nh÷ng ®êng bay ho¹t ®éng kh«ng hiÖu qu¶. Tuy nhiªn cã nh÷ng ®êng bay tuy hiÖu qu¶ khai th¸c kh«ng cao nhng vÉn duy tr× v× xÐt trªn toµn m¹ng viÖc duy tr× ®êng bay nµy sÏ thu hót kh¸ch th¬ng quyÒn 5,6 do ®ã sÏ t¨ng lîng kh¸ch trªn tæng thÞ trêng.
3.3. Ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn s¶n phÈm vµ dÞch vô
Ngoµi viÖc ®Çu t cho c¸c s¶n phÈm cao cÊp, gÇn ®©y Singapore Airlines ®a ra chiÕn lîc ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm b»ng c¸ch t¨ng thªm h¹ng ghÕ phôc vô víi môc tiªu chia nhá ®o¹n thÞ trêng.
H¹ng ghÕ phæ th«ng (Economy) chÊt lîng cao ®îc h·ng nh¾m vµo c¸c kh¸ch c«ng vô lµm viÖc cho c¸c c«ng ty võa vµ nhá vµ kh¸ch du lÞch h¹ng trung-kh¸ch chØ ph¶i tr¶ thªm chót Ýt ®Ó cã thÓ hëng møc ®é tiÖn nghi phôc vô cao h¬n h¹ng ghÕ phæ th«ng.
Ngoµi ba h¹ng ghÕ hiÖn hµnh lµ h¹ng nhÊt (First), h¹ng th¬ng nh©n (Business), h¹ng phæ th«ng (Economy), Singapore Airlines ®a ra h¹ng ghÕ thø t ®îc gäi lµ World Traveller Plus. H¹ng ghÕ nµy ®îc Singapore Airlines phôc vô trªn hÇu hÕt c¸c chuyÕn bay ®êng dµi. TiÖn nghi phôc vô trªn h¹ng ghÕ nµy nhØnh h¬n chót Ýt so víi h¹ng ghÕ phæ th«ng: khoang cã Ýt tiÕng ån, ghÕ réng vµ cã ®é dèc h¬n, sè kªnh video phôc vô vµ cã thªm nguån ®iÖn sö dông cho m¸y tÝnh x¸ch tay, ®iÖn tho¹i.
II. Mét sè gi¶i ph¸p marketing nh»m n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh
1. Gi¶i ph¸p vi m«
1.1. C¶i tiÕn c«ng t¸c x©y dùng vµ triÓn khai lÞch bay
Cã thÓ nãi ®èi víi mét h·ng hµng kh«ng cÇn thiÕt ph¶i lµm tèt 3 c«ng viÖc sau ®©y: x©y dùng lÞch bay, triÓn khai b¶ng gi¸ vµ qu¶n lý ph©n bæ chç. §Ó hoµn thiÖn c«ng t¸c x©y dùng lÞch bay VNA cÇn ph¶i c¶i tiÕn c¸c c«ng ®o¹n sau ®©y:
- Lªn kÕ ho¹ch sö dông m¸y bay sím. Do hÇu hÕt c¸c m¸y bay hiÖn nay cña VNA ®Òu ®i thuª nªn ph¶i lªn kÕ ho¹ch sö dông m¸y bay sím ®Ó cã thÓ chñ ®éng trong viÖc ®iÒu phèi thu xÕp tæ bay, lÞch sö dông m¸y bay.
- Phèi hîp víi ban kü thuËt x¨ng dÇu, xëng A75, A76 x¸c ®Þnh thêi h¹n ph¶i söa ch÷a ®Þnh k× víi tõng m¸y bay. Møc ®é kh¸m ®Þnh k× (A, B hay C check) còng nh íc tÝnh thêi gian cÇn thiÕt ®Ó tiÕn hµnh söa ch÷a.
- §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng chËm chuyÕn, Ban KHTT nªn xem xÐt ph¬ng ¸n bè trÝ lÞch bay cã dù phßng vµo thêi gian chËm cña chÆng tríc cao h¬n ®Ó tr¸nh ¶nh hëng ®Õn c¸c chÆng quèc tÕ tiÕp theo ®ång thêi ®Ò nghÞ Ban §iÒu Hµnh Bay ®iÒu hµnh ®Çu m¸y bay trong ngµy khai th¸c chñ ®éng h¬n ®Ó gi¶m tû lÖ chËm chuyÕn v× chÆng tríc, ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c chuyÕn bay quèc tÕ cã kh¸ch nèi chuyÕn ®i tiÕp c¸c hµnh tr×nh kh¸c nh Hµ Néi-Hång K«ng.
- §¶m b¶o nèi chuyÕn thuËn tiÖn víi c¸c h·ng cã hîp ®ång vËn chuyÓn víi VNA.
1.2. N©ng cao hiÖu qu¶ m¹ng ph©n phèi vµ chÝnh s¸ch gi¸
§©y chÝnh lµ vÊn ®Ò mµ ViÖt Nam gÆp ph¶i trªn tÊt c¶ c¸c thÞ trêng nãi riªng vµ ®Æc biÖt ®èi víi c¸c ®êng bay dµi nãi chung. HÇu hÕt ë c¸c thÞ trêng nµy, ViÖt Nam cha x¸c ®Þnh ®îc m« h×nh m¹ng ph©n phèi phï hîp. Th«ng thêng khi bíc vµo c¸c thÞ trêng míi, c¸c h·ng hµng kh«ng thêng chØ ®Þnh mét ®¹i lý du lÞch cã uy tÝn t¹i ®ã lµm tæng ®¹i lý ®øng ra gióp ®ì trong viÖc ph¸t ®éng thÞ trêng. Ph¬ng thøc nµy cã u ®iÓm lµ dÔ dµng th©m nhËp ®îc thÞ trêng th«ng qua ho¹t ®éng cña tæng ®¹i lý. Tuy nhiªn nã l¹i cã nhîc ®iÓm lµ kh«ng ph¶i dÔ dµng t×m ®îc mét ®¹i lý lín, cã uy tÝn trªn thÞ trêng s½n sµng ®øng ra lµm tæng ®¹i lý cho VNA v× lóc nµy quyÒn lîi, h×nh ¶nh cña tæng ®¹i lý g¾n chÆt víi quyÒn lîi cña h·ng hµng kh«ng. Bªn c¹nh ®ã, do tæng ®¹i lý ®îc giao quyÒn h¹n rÊt lín trong viÖc x©y dùng kÕ ho¹ch tiÕp thÞ, chØ ®Þnh c¸c ®¹i lý b¸n lÎ vµ b¸n bu«n, do ®ã dÔ bÞ tæng ®¹i lý th©u tãm ¶nh hëng, cè t×nh ho¹t ®éng sai víi vai trß cña m×nh ®Ó thu lîi riªng.
§Ó kh¾c phôc ®iÒu nay chóng ta cÇn ph¶i t¨ng cêng h¬n n÷a c«ng t¸c ®iÒu tra kh¶o s¸t thÞ trêng ban ®Çu nh»m chØ ®Þnh ®îc tæng ®¹i lý cho phï
hîp, tèt nhÊt ngay tõ ®Çu th«ng qua ho¹t ®éng cña v¨n phßng ®¹i diÖn.
Bªn c¹nh ®ã cÇn cã c¸c chÝnh s¸ch ph©n biÖt râ sù kh¸c biÖt gi÷a c¸c kªnh ph©n phèi víi nhau, gi÷a c¸c nhµ b¸n bu«n víi c¸c ®¹i lý gom kh¸ch…ChØ cã nh vËy míi cã thÓ kÝch thÝch ®îc ho¹t ®éng cña tõng thµnh viªn trong m¹ng ph©n phèi. Cô thÓ hiÖn nay møc ®é chªnh lÖch phÇn tr¨m hoa hång gi÷a ®¹i lý b¸n bu«n vµ ®¹i lý gom kh¸ch chØ lµ 2%. Trong khi ®ã ®¹i lý b¸n bu«n l¹i ph¶i ®Çu t nhiÒu h¬n trong viÖc qu¶ng c¸o, x©y dùng ch¬ng tr×nh. Møc chªnh lÖch hîp lý gi÷a ®¹i lý b¸n bu«n vµ ®¹i lý gom kh¸ch nªn t¨ng thµnh 4%.
ViÖc giao gi¸ còng cÇn ph¶i thay ®æi l¹i. Tríc ®©y, gi¸ VNA triÓn khai xuèng cho c¸c ®¹i lý lµ gi¸ net sau ®ã c¸c ®¹i lý sÏ n©ng lªn theo møc hoa hång ®îc hëng råi ®a ra thÞ trêng. C¸ch thøc giao gi¸ nµy cã u ®iÓm ë chç VNA lu«n thu ®îc gi¸ sµn tèi thiÓu, h¹n chÕ ®îc t¸c ®éng cña thÞ trêng tíi kÕt qu¶ doanh thu dù tÝnh. Tuy nhiªn ®èi víi c¸c ®¹i lý th× kh«ng h¼n nh vËy, hä bÞ h¹n chÕ bëi gi¸ chung trªn thÞ trêng.
§Ó ®¶m b¶o triÓn khai møc gi¸ nhanh chãng còng cÇn ph¶i trao quyÒn h¹n lín h¬n cho v¨n phßng ®¹i diÖn. Tríc kia bÊt cø mét sù thay ®æi nµo vÒ møc gi¸, ®iÒu kiÖn ¸p dông, v¨n phßng ®¹i diÖn ®Òu ph¶i ®iÖn xin ý kiÕn cña Héi ®ång Qu¶n trÞ (H§Q). ViÖc nµy thêng tèn nhiÒu thêi gian (th«ng thêng tö 3-7 ngµy) dÉn tíi ph¶n øng chËm tríc c¸c thay ®æi cña thÞ trêng. MÆt kh¸c, lµm gi¶m uy tÝn cña v¨n phßng ®¹i diÖn tríc c¸c ®¹i lý t¹i thÞ trêng, ®· cã c¸c trêng hîp, c¸c ®¹i lý liªn hÖ trùc tiÕp víi H§Q mµ kh«ng th«ng qua v¨n phßng ®¹i diÖn, sau ®ã H§Q chØ ®¹o trùc tiÕp cho ®¹i lý còng kh«ng th«ng b¸o cho v¨n phßng ®¹i diÖn dÉn tíi hai híng chØ ®¹o cña H§Q vµ v¨n phßng ®¹i diÖn lµ hoµn toµn kh¸c nhau.
V× vËy nªn ®Ó v¨n phßng ®¹i diÖn ®îc tù quyÕt thay ®æi møc gi¸ trong mét khung nµo ®ã (cã thÓ tõ 5-10% so víi gi¸ ban ®Çu) khi vît qua míi cÇn ®iÖn xin ý kiÕn cña H§Q. Bªn c¹nh ®ã ®Ó v¨n phßng ®¹i diÖn hÇu nh tù quyÕt trong viÖc t×m kiÕm, chØ ®Þnh vµ theo dâi t×nh h×nh ho¹t ®éng cña ®¹i lý. H§Q chØ theo dâi b¸o c¸o ®Þnh k× cña v¨n phßng ®¹i diÖn, chØ ®¹o vÒ ph¬ng híng, môc tiªu chiÕn lîc chø kh«ng nªn can thiÖp qu¸ s©u vµo c«ng viÖc hµng ngµy cña v¨n phßng ®¹i diÖn.
ViÖc b¸n trùc tiÕp t¹i v¨n phßng ®¹i diÖn còng cÇn ®îc quan t©m ®óng møc. Nªn h¹n chÕ viÖc xuÊt vÐ t¹i v¨n phßng ®¹i diÖn. Khi v¨n phßng ®¹i diÖn lµm c«ng viÖc xuÊt vÐ trùc tiÕp th× ph¶i x¸c ®Þnh gi¸ vÐ v¨n phßng ®¹i diÖn b¸n ra ë møc t¬ng ®¬ng víi gi¸ b¸n cuèi cïng cho kh¸ch trong hÖ thèng ph©n phèi ®Ó kh«ng lµm ¶nh hëng ®Õn c¸c kªnh ph©n phèi kh¸c.
C¬ cÊu giao gi¸ cÇn ®îc tiÕp tôc c¶i thiÖn h¬n n÷a. HiÖn nay, nh×n c¬ cÊu b¶ng gi¸ cña VNA cßn nghÌo nµn vÒ lo¹i gi¸ trong khi l¹i t¬ng ®èi phøc t¹p trong viÖc ¸p dông chóng. Nªn ch¨ng, chia b¶ng gi¸ thµnh 3 lo¹i chÝnh: gi¸ theo hµnh tr×nh cho c¸c ph©n thÞ lín, gi¸ céng chÆng (ad-on), gi¸ gi¶m ®Æc biÖt, trong ®ã ®Ó ngá kh¶ n¨ng kÕt hîp c¸c lo¹i gi¸ cho v¨n phßng ®¹i diÖn tù quyÕt. Nh thÕ sÏ tèt h¬n lµ viÖc c¸c chuyªn viªn t¹i H§Q ngåi nghÜ ra tÊt c¶ c¸c hµnh tr×nh mµ kh¸ch cã kh¶ n¨ng sö dông råi sau ®ã chuyÓn cho v¨n phßng ®¹i diÖn vµ ®¹i lý.
Cuèi cïng lµ theo dâi viÖc ¸p dông b¶ng gi¸ ®ã t¹i thÞ trêng. Tríc ®©y H§Q th«ng qua c¸c b¸o c¸o b¸n vÐ do ®¹i lý trùc tiÕp göi vÒ, so s¸nh víi b¸o c¸o cña c¬ quan ®¹i diÖn, xö lý c¸c Agent coupon, flight coupon vµ t×nh h×nh ®Æt chç trong th¸ng ®Ó kiÓm tra ho¹t ®éng b¸n cña ®¹i lý. Quy tr×nh nµy cã nhîc ®iÓm lµ c¸c b¸o c¸o cña ®¹i lý vµ c¬ quan ®¹i diÖn kh«ng vÒ cïng mét thêi ®iÓm g©y khã kh¨n trong viÖc kiÓm tra l¹i, qu¸ tr×nh xö lý flight coupon vµ agent coupon còng mÊt nhiÒu thêi gian, th«ng thêng sÏ chËm kho¶ng 1-2 th¸ng. Mét sè ®¹i lý ®· lîi dông kÏ hë nµy ®Ó tiÕn hµnh xuÊt vÐ sai møc gi¸ vµ ®iÒu kiÖn ¸p dông. Nªn ch¨ng quy ®Þnh l¹i tÊt c¶ c¸c b¸o c¸o b¸n vÐ hµng th¸ng cña c¸c ®¹i lý t¹i thÞ trêng ph¶i göi trùc tiÕp cho c¸c c¬ quan ®¹i diÖn t¹i thÞ trêng ®ã. C¬ quan ®¹i diÖn sÏ cã tr¸ch nhiÖm kiÓm tra t×nh h×nh xuÊt vÐ trong th¸ng tríc khi tæng hîp b¸o c¸o göi vÒ cho H§Q. Nh vËy, mét mÆt sÏ t¨ng sù gi¸m s¸t ®èi víi ho¹t ®éng cña c¸c ®¹i lý trªn thÞ trêng, mÆt kh¸c sÏ rµng buéc thªm tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¬ quan ®¹i diÖn ®èi víi ho¹t ®éng b¸n.
1.3. N©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c qu¶n lý chç vµ ph©n bæ chç
HiÖn nay víi sè lîng nh©n viªn kiÓm so¸t chç lµ 15 ngêi ph¶i qu¶n lý toµn bé m¹ng bay cña VNA, ®Æc biÖt chØ cã 2 ngêi chuyªn tr¸ch qu¶n lý c¸c ®êng bay dµi. HÇu hÕt nh©n viªn t¹i trung t©m kiÓm so¸t chç ®Òu tèt nghiÖp ®¹i häc ngo¹i ng÷ chø kh«ng ph¶i c¸c chuyªn ngµnh kinh tÕ nªn cã h¹n chÕ vÒ mÆt t duy kinh tÕ. Thªm vµo ®ã do ®Æc ®iÓm cña c¸c ®êng bay dµi lµ khai th¸c nhiÒu nguån kh¸ch tõ c¸c thÞ trêng kh¸c nhau nªn rÊt kh¸c nhau vÒ tËp tÝnh ®Æt gi÷ chç g©y khã kh¨n kh«ng nhá cho c«ng t¸c ®iÒu hµnh ph©n bæ chç. XuÊt ph¸t tõ thùc tÕ khai th¸c vµ h¹n chÕ trªn, VNA cÇn tËp trung vµo c¸c biÖn ph¸p sau ®©y ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c qu¶n lý, ph©n bæ chç:
Bæ sung thªm ngêi cho bé phËn qu¶n lý chuyÕn bay dµi. §èi víi mçi chuyÕn bay dµi hiÖn nay cÇn Ýt nhÊt 1 tíi 2 ngêi phô tr¸ch riªng. Trong t¬ng lai khi tÇn suÊt khai th¸c t¨ng lªn (®êng Paris hiÖn nay lµ 5 chuyÕn /tuÇn vµ lîng kh¸ch cã chiÒu híng t¨ng lªn) th× cã thÓ ph¶i bæ sung thªm ngêi n÷a. c¸c chuyÕn bay dµi cã tËp tÝnh dÆt chç vµ mïa vô kh¸c h¼n c¸c chuyÕn bay tÇm ng¾n vµ tÇm trung nªn nhÊt thiÕt ph¶i cã ngêi phô tr¸ch riªng chø kh«ng thÓ kiªm nghiÖm. ViÖc bæ sung nµy cã thÓ ®iÒu ®éng trong néi bé trung t©m chø kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i lÊy tõ bªn ngoµi.
Ph©n c«ng lµm lÖch ca. HiÖn nay do thùc tÕ ®êng bay nªn t¹i c¸c thÞ trêng khai th¸c cã sù chªnh lÖch vÒ mói giê rÊt lín so víi mói giê HAN. Thêng x¶y ra hiÖn tîng vµo kho¶ng 5-6h chiÒu xuÊt hiÖn mét lo¹t c¸c ®iÖn v¨n xin chç tõ c¸c thÞ trêng göi vÒ, lóc nµy cÇn cã ngêi trùc ®Ó nhanh chãng xö lý ®iÖn v¨n ®ã vµ kiÓm so¸t sù thay ®æi t×nh h×nh ®Æt chç trªn chuyÕn bay. T¹i c¸c h·ng lín nh American Airlines, Singapore Airlines trung t©m kiÓm so¸t chç ®Òu ho¹t ®éng 24/24 giê trong ngµy. §èi víi VNA hiÖn nay nªn thu xÕp ca trùc ®Õn 21 h tèi.
§µo t¹o n©ng cao nghiÖp vô. CÇn khuyÕn khÝch c¸c nh©n viªn t¹i trung t©m kiÓm so¸t chç n©ng cao h¬n n÷a hiÓu biÕt nghiÖp vô còng nh kiÕn thøc kinh tÕ nãi chung. Bªn c¹nh viÖc göi nh©n viªn ra níc ngoµi tham dù c¸c kho¸ ®µo t¹o vÒ chuyªn m«n cã thÓ tæ chøc c¸c buæi sinh ho¹t, trao ®æi vÒ kinh nghiÖm ®iÒu hµnh chuyÕn bay gi÷a c¸c nhãm ®êng bay víi nhau ®Ó cã ®îc h×nh dung tæng thÓ vÒ m¹ng bay còng nh c¸c khã kh¨n trªn tõng ®êng bay. ViÖc nµy nªn tiÕn hµnh ®Þnh k× hµng tuÇn hoÆc hµng th¸ng mçi khi cã mét sù viÖc x¶y ra cÇn th¶o luËn ®Ó kÞp thêi rót kinh nghiÖm.
TiÕn hµnh ph©n bæ chç cho c¸c thÞ trêng trªn cïng mét ®êng bay tõ tríc ngµy bay. Sau khi kÕ ho¹ch tiÕp thÞ ®îc phª chuÈn vµ triÓn khai tíi cac v¨n phßng ®¹i diÖn, trung t©m kiÓm so¸t chç cÇn nhanh chãng trao ®æi víi phßng sales vµ v¨n phßng ®¹i diÖn ®Ó x¸c ®Þnh sè chç ph©n bæ cho tõng thÞ trêng. ViÖc nµy cµng tiÕn hµnh cµng sím cµng tèt, tr¸nh ®Ó t×nh tr¹ng ®Õn gÇn ngµy bay mét sè thÞ trêng kh«ng thÓ ®Æt ®îc chç v× bÞ thÞ trêng kh¸c ®Æt sím h¬n lÊy mÊt. HiÖn tîng nµy tiªu biÓu cho ®êng bay Ph¸p trong viÖc ph©n chia chç gi÷a thÞ trêng §øc vèn ®Æt chç muén nhng cã gi¸ cao víi kh¸ch Ph¸p ®Æt chç sím nhng gi¸ thÊp.
T¨ng cêng trao ®æi hîp t¸c víi c¸c bé phËn kh¸c nh víi phßng sales, ®iÒu hµnh khai th¸c bay. §iÒu nµy rÊt quan träng trong viÖc ®¶m b¶o nèi chuyÕn víi c¸c chuyÕn bay néi ®Þa. Tuy viÖc thay ®æi lÞch bay, huû chuyÕn chØ x¶y ra ®èi víi c¸c chuyÕn bay néi ®Þa song nã còng ¶nh hëng rÊt lín tíi nguån kh¸ch tõ ngoµi vµo v× th«ng thêng kh¸ch ®Æt chç trän gãi c¶ hµnh tr×nh bao gåm c¸c chuyÕn bay quèc tÕ vµ néi ®Þa. Mçi khi cã thay ®æi x¶y ra, trung t©m kiÓm so¸t chç ph¶i lËp tøc kiÓm tra, ph¸t hiÖn c¸c hµnh kh¸ch bÞ lì chuyÕn, ®Æt l¹i chç cho hµnh kh¸ch sang chuyÕn bay gÇn nhÊt vµ th«ng b¸o cho c¸c v¨n phßng ®¹i diÖn ®Ó b¸o cho kh¸ch.
Tõng bíc ®a vµo ¸p dông hÖ thèng qu¶n lý tèi u ho¸ doanh thu (YMS). §©y chÝnh lµ mét c«ng cô ®Ó qu¶n lý chç h÷u hiÖu nhÊt hiÖn nay. Trong h÷ng n¨m ®Çu cña thËp kû 80, American Airlines ®· sö dông hÖ thèng YMS nh mét thø vò khÝ c¹nh tranh bÝ mËt vµ ®· ®¹t ®îc kÕt qu¶ rùc rì. Xa h¬n n÷a, hÖ thèng YMS kh«ng chØ dõng l¹i nh mét c«ng cô trî gióp qu¶n lý chç mµ nã cßn lµ ph¬ng tiÖn thu thËp th«ng tin, xö lý vµ ®ãng gãp ngµy cµng nhiÒu trong qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh còng nh ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc cña c¸c h·ng hµng kh«ng hiÖn nay. C¸c ®èi thñ c¹nh tranh cña VNA trong khu vùc còng nh trªn c¸c ®êng bay dµi ®Òu ®· ¸p dông hÖ thèng qu¶n lý tèi u ho¸ doanh thu.
1.4. N©ng cao chÊt lîng dÞch vô bæ xung
MÆc dï dÞch vô, ®Æc biÖt lµ dÞch vô trªn kh«ng cña VNA ®îc n©ng lªn
®¸ng kÓ (thÓ hiÖn qua kÕt qu¶ ®iÒu tra kh¸ch hµng tiÕn hµnh ®Þnh k× hµng quý) song vÉn cÇn ph¶i tiÕp tôc ®îc c¶i thiÖn thªm mét sè mÆt sau ®©y:
-X©y dùng tiªu chuÈn phôc vô trªn kh«ng. HiÖn nay trªn c¸c chuyÕn bay néi ®Þa, dÞch vô trªn kh«ng cña VNA ®¹t møc kh¸ tèt. Tuy nhiªn trªn c¸c chuyÕn bay dµi cña VNA dÞch vô trªn kh«ng vÉn cha ®îc ®¸nh gi¸ lµ tèt so víi c¸c h·ng c¹nh tranh (trõ ®êng bay Nga)
-TiÕn hµnh ®a vµo ¸p dông dÞch vô h¹ng C trªn ®êng bay óc. Tuy quy tr×nh phôc vô kh¸ch th¬ng gia ®· ®îc hoµn chØnh song v× nhiÒu lý do vÉn cha ®îc ®a vµo ¸p dông. HiÖn nay tríc t×nh h×nh c¹nh tranh trªn ®êng bay nµy, VNA cÇn gÊp rót ®a vµo ¸p dông dÞch vô h¹ng C nh»m thu hót nguån kh¸ch th¬ng gia tõ óc tíi ViÖt Nam.
-Phèi hîp víi phßng xuÊt c¶nh hoµn thiÖn thñ tôc nhËp c¶nh, xuÊt c¶nh cho kh¸ch ®ång thêi bè trÝ l¹i khu vùc lµm thñ tôc xuÊt nhËp c¶nh sao cho thuËn tiÖn cho hµnh kh¸ch.
-N©ng cao tr×nh ®é ngo¹i ng÷ cho tiÕp viªn trªn c¸c ®êng bay dµi. Ng«n ng÷ giao tiÕp trong nhiÒu trêng hîp lµ mét c¶n trë lín, ¶nh hëng ®¸ng kÓ tíi chÊt lîng phôc vô hµnh kh¸ch. Xu híng cña c¸c h·ng hµng kh«ng trªn thÕ giíi hiÖn nay rÊt chó träng ®Õn c«ng t¸c phôc vô hµnh kh¸ch Ch©u ¸. Mét h·ng hµng kh«ng ®îc coi lµ ®æi míi vµ chÊt lîng cao lµ h·ng cã ®éi ngò nh©n viªn cã kh¶ n¨ng giao tiÕp phôc vô hµnh kh¸ch b»ng ng«n ng÷ Ch©u ¸. ViÖc giao dÞch b»ng ng«n ng÷ Ch©u ¸ sÏ trî gióp cho hµnh kh¸ch trªn chuyÕn bay vµ t¹i s©n bay, nhÊt lµ trong trêng hîp bÞ thÊt l¹c hµnh lý. Trªn c¸c ®êng bay cña VNA hiÖn nay, ngo¹i ng÷ chñ yÕu lµ tiÕng Anh trong khi lîng kh¸ch §«ng B¾c ¸ chiÕm tû lÖ cao nhÊt trong tæng lîng kh¸ch vËn chuyÓn cña VNA vµ ngµy cµng t¨ng lªn. VÒ vÊn ®Ò nµy, VNA cã thÓ häc tËp h·ng Air France: c¸c nh©n viªn phôc vô cña h·ng cã kh¶ n¨ng nãi 13 ng«n ng÷ Ch©u ¸ tõ tiÕng Qu¶ng §«ng cho tíi tiÕng Ta-min.
1.5. Phèi hîp gi÷a c¸c bé phËn trong néi bé h·ng
Trong tæng thÓ quy tr×nh ho¹t ®éng cña VNA hiÖn nay cßn nhiÒu vÊn ®Ò ph¶i bµn c·i. ChØ trong mét thêi gian rÊt ng¾n VNA ®· ph¸t triÓn rÊt nhanh vÒ bé m¸y tæ chøc, sè lîng c«ng viÖc còng t¨ng theo cÊp sè nh©n. C¸c quy tr×nh ho¹t ®éng nhiÒu khi kh«ng theo kÞp sù thay ®æi nhanh chãng ®ã, nhiÒu c¸i ®· tá ra lµ l¹c hËu vµ cÇn ph¶i thay ®æi. Tuy nhiªn vÊn ®Ò nµy ®éng ch¹m ®Õn mét lo¹t c¸c thay ®æi trong tæ chøc, trong khu«n khæ bµi viÕt nµy chØ xin ®Ò cËp ®Õn mét sè thay ®æi nhá trong quy tr×nh trao ®æi th«ng tin gi÷a c¸c phßng ban:
-Sím hoµn thµnh quy tr×nh xö lý th«ng tin thÞ trêng trong néi bé h·ng. HiÖn nay h·ng ®ang thùc hiÖn ®Ò ¸n nghiªn cøu x©y dùng quy tr×nh xö lý th«ng tin thÞ trêng nh»m gióp c¸c cÊp l·nh ®¹o vµ c¸c c¸n bé cÊp phßng, ban cã ®îc c¬ së chÝnh x¸c ®Ó ra quyÕt ®Þnh. Qua ®ã n¾m b¾t ®îc nhanh chãng c¸c thay ®æi trªn thÞ trêng ®Ó tõ ®ã cã c¸c ph¶n øng tøc th×.
-T¨ng hiÖu qu¶ c¸c quy tr×nh b¸o c¸o, c«ng v¨n gi÷a c¸c phßng ban. HiÖn nay trong néi bé VNA ®ang gÆp ph¶i hiÖn tîng c«ng v¨n trao ®æi gi÷a c¸c phßng ban tèn rÊt nhiÒu thêi gian. Th«ng thêng trong mét sè trêng hîp khÈn cÊp c¸c c¸n bé chuyªn viªn ph¶i ®i trùc tiÕp. V× vËy VNA cÇn ph¶i c¶i tæ l¹i hÖ thèng v¨n th néi bé sao cho ®¹t kÕt qu¶ cao h¬n trong mét sè trêng hîp khÈn cÊp.
1.6. T¨ng cêng t×m kiÕm hîp t¸c, tr¸nh ®èi ®Çu trùc tiÕp
So víi tÊt c¶ c¸c h·ng c¹nh tranh trùc tiÕp, ViÖt Nam ®Òu thua kÐm vÒ nhiÒu mÆt nh tiÒm lùc tµi chÝnh, ®éi bay, uy tÝn… Nh vËy sÏ rÊt khã kh¨n cho VNA nÕu b¾t buéc ph¶i ®èi ®Çu trùc tiÕp víi c¸c h·ng ®ã. VNA nªn cè g¾ng tÝch cùc chuyÓn tõ ®èi ®Çu trùc tiÕp sang h×nh thøc hîp t¸c song ph¬ng th«ng qua c¸c h×nh thøc nh Hîp ®ång liªn doanh (Joint-Service), Hîp ®ång liªn danh trao ®æi chç (Codeshare), hîp ®ång c«ng nhËn chøng tõ (Interline), hîp ®ång chia chÆng ®Æc biÖt (Special Prorate Agreement)…
Hîp t¸c gióp c¸c h·ng hµng kh«ng vµ VNA ®¹t ®îc nhiÒu môc ®Ých trong kinh doanh. Thø nhÊt, hîp t¸c gióp cho VNA cã vÞ trÝ tèt h¬n trong hÖ thèng ®Æt gi÷ chç vµ n©ng cao ®îc kh¶ n¨ng c¹nh tranh. Thø hai, hîp t¸c gióp VNA hîp lý ho¸ t¶i cung øng trªn tõng ®êng bay vµ c¶i thiÖn ®îc lîng kh¸ch chuyªn chë. Thø ba, th«ng qua hîp t¸c, VNA cã ®îc h×nh ¶nh tèt h¬n, thËm chÝ trªn c¶ nh÷ng tuyÕn ®êng bay mµ h·ng kh«ng khai th¸c. Thø t, viÖc hîp t¸c gióp VNA sö dông tèt h¬n ®éi m¸y bay, tiÕt kiÖm chi phÝ do gi¶m ®îc tÇn suÊt khai th¸c mµ kh«ng ¶nh hëng ®Õn kh¶ n¨ng khai th¸c cña thÞ trêng. Cuèi cïng hîp t¸c gióp VNA cã ®îc nhiÒu ®iÓm bay h¬n sè ®iÓm bay trùc tiÕp khai th¸c.
§èi víi hµnh kh¸ch, hîp t¸c th¬ng m¹i cã thÓ mang ®Õn cho hµnh kh¸ch nh÷ng dÞch vô rÎ h¬n vµ víi chÊt lîng t¬ng ®¬ng nh cña c¸c h·ng kh¸c v× gi¶m ®îc chi phÝ khai th¸c, cã thÓ chØ cÇn mét lÇn lµm thñ tôc kiÓm tra tríc khi bay cho toµn bé hµnh tr×nh, nèi chuyÕn hoµn h¶o, nhiÒu c¬ héi h¬n trong lùa chän c¸c chuyÕn bay, lÞch bay.
2. Gi¶i ph¸p vÜ m«
2.1. §Èy m¹nh hîp t¸c gi÷a ngµnh hµng kh«ng vµ ngµnh du lÞch
Cã thÓ nãi, Hµng kh«ng vµ Du lÞch cã mét mèi quan hÖ v« cïng mËt thiÕt. Thùc tÕ trong nh÷ng n¨m qua, nguån kh¸ch truyÒn thèng cña hµng kh«ng chñ yÕu lµ kh¸ch quèc tÕ, ®ång thêi du lÞch ViÖt Nam ph¸t triÓn ®îc còng cã sù ®ãng gãp bëi m¹ng ®êng bay ngµy cµng ph¸t triÓn cña VNA. Theo dù b¸o cña Tæng côc du lÞch, n¨m 2003, ViÖt Nam sÏ ®ãn kho¶ng 16,8 triÖu lît kh¸ch, trong ®ã trªn 2,8 triÖu lît kh¸ch quèc tÕ, t¨ng kho¶ng 10% so víi n¨m 2002. Trong n¨m 2003, víi c¸c ch¬ng tr×nh môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ –x· héi (GDP t¨ng 7-7,5%) cña ChÝnh phñ, trong ®ã cã viÖc t¨ng l¬ng tèi thiÓu, thu nhËp cña ngêi d©n sÏ tiÕp tôc ®îc c¶i thiÖn. ChÝnh v× vËy ngêi ViÖt Nam ®i du lÞch trong vµ ngoµi níc sÏ lµ mét nguån kh¸ch quan träng cña c¶ hai ngµnh. MÆt kh¸c ngµnh du lÞch vµ c¸c ®Þa ph¬ng ®ang cã nh÷ng kÕ ho¹ch lín ph¸t ®éng du lÞch níc ngoµi vµo ViÖt Nam trong ®ã cã N¨m du lÞch H¹ Long 2003. Sù kiÖn SEA Games 2002 tæ chøc t¹i ViÖt Nam còng lµ mét sù kiÖn quan träng gãp phÇn lµm t¨ng thÞ trêng néi ®Þa vµ quèc tÕ cña c¶ hai ngµnh.
Tuy nhiªn nh÷ng yÕu tè thuËn lîi ph¸t triÓn thÞ trêng hµng kh«ng ViÖt Nam mang tÝnh c¬ héi nhiÒu h¬n lµ tÝnh æn ®Þnh, tÝnh xu thÕ, phô thuéc nhiÒu vµo ngo¹i c¶nh. ThÞ trêng chñ yÕu t¨ng ë c¸c ph©n thÞ Du lÞch kh¸ch ®oµn, t¨ng trëng c¸c ph©n thÞ gi¸ trÞ cao (kh¸ch c«ng vô, th¬ng gia tr¶ gi¸ vÐ cao). B¶n th©n viÖc t¨ng du lÞch níc ngoµi vµo ViÖt Nam trong n¨m còng cha cã tÝnh ch¾c ch¾n, kh«ng ph¶n ¸nh n¨ng lùc c¹nh tranh thùc tÕ cña c¸c s¶n phÈm du lÞch ViÖt Nam.
ViÖt Nam vÉn bÞ coi lµ ®iÓm ®Õn ®¾t tiÒn, gi¸ tour trän gãi (vÐ m¸y bay, chi phÝ visa, kh¸ch s¹n, dÞch vô l÷ hµnh, ¨n uèng cao h¬n 30-50% so víi Th¸i Lan, Malaixia, Indonexia, Trung Quèc, chÊt lîng dÞch vô cha t¬ng xøng víi ®ång tiÒn bá ra. Sè lîng kh¸ch s¹n chÊt lîng cao t¹i c¸c thµnh phè lín Hå ChÝ Minh, Hµ Néi, §µ N½ng, HuÕ…vµ t¹i c¸c khu nghØ m¸t Nha Trang, Phan ThiÕt, Phó Quèc, H¹ Long, C¸t Bµ cßn qu¸ thiÕu, khi cha ph¸t ®éng th× v¾ng kh¸ch, khi ph¸t ®éng ®îc th× l¹i khã ®Æt phßng. Mét sè khu nghØ m¸t cã tiÕng nh Vòng Tµu, §å S¬n ®ang mÊt dÇn uy tÝn do « nhiÔm m«i trêng. §êng x¸ ®i ®Õn Sapa, Mü S¬n… rÊt xÊu. C¸c ho¹t ®éng tuyªn truyÒn qu¶ng b¸ ®iÓm ®Õn ë níc ngoµi Ýt vµ kÐm hiÖu qu¶. ChÊt lîng ®éi ngò nh©n viªn kh¸ch s¹n, híng dÉn viªn du lÞch cha ®¸p øng nhu cÇu c¹nh tranh so víi c¸c níc l¸ng giÒng. Ngoµi ra, ViÖt Nam hoµn toµn kh«ng cã thÕ m¹nh trong lÜnh vùc mua s¾m vµ dÞch vô gi¶i trÝ.
Trong ®iÒu kiÖn h¹n chÕ vÒ tiÒm lùc tõ c¶ hai phÝa Hµng kh«ng vµ Du lÞch nh vËy th× viÖc ®Èy m¹nh h¬n n÷a sù hîp t¸c, liªn minh liªn kÕt gi÷a hai ngµnh sÏ gióp khai th¸c thÕ m¹nh së trêng cña tõng ngµnh, tõ ®ã kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ cña nhau ®Ó cã thÓ cïng tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong t×nh h×nh kinh doanh ngµy cµng khã kh¨n nh hiÖn nay.
§èi víi du lÞch, liªn kÕt chÆt chÏ víi ngµnh hµng kh«ng th× sÏ ®em dÕn nh÷ng nguån kh¸ch c¬ héi do hä ®îc hëng nh÷ng u ®·i vÒ gi¸ vÐ, vÒ lÞch tr×nh vµ c¸c dÞch vô kh¸c cña hµng kh«ng vµ nh vËy, møc chi phÝ sÏ gi¶m vµ lµm t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ thu hót thªm nguån kh¸ch du lÞch quèc tÕ.
VÒ phÝa Hµng kh«ng, liªn kÕt chÆt chÏ víi Du lÞch sÏ lµm cho gi¸ thµnh c¸c tour du lÞch trän gãi gi¶m ®i vµ lµm cho xu thÕ du lÞch trän gãi ph¸t triÓn tõ ®ã sÏ h¹n chÕ sù ph©n t¸n nguån kh¸ch ®i trªn c¸c h·ng hµng kh«ng kh¸c cïng khai th¸c víi VNA.
V× vËy cã thÓ thÊy r»ng mét sù hîp t¸c chÆt chÏ gi÷a hai ngµnh sÏ ®em l¹i nh÷ng lîi Ých thiÕt thùc: 1. lµ c¬ héi tèt ®Ó cïng nhau ph¸t triÓn trªn th¬ng trêng, gióp t¨ng nguån kh¸ch cho Hµng kh«ng ®ång thêi t¨ng nguån kh¸ch cho Du lÞch. 2. cã ®Þnh híng chiÕn lîc chung vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¶ Hµng kh«ng vµ du lÞch cïng ph¸t triÓn. 3. gi¶m ®¸ng kÓ chi phÝ dÞch vô vËn t¶i hµng kh«ng vµ dÞch vô du lÞch nhê sö dông c¬ së vËt chÊt s½n cã cña nhau nh»m t¨ng thªm n¨ng lùc c¹nh tranh trªn thÞ trêng quèc tÕ.
2.2. T¨ng cêng sù trî gióp cña Nhµ níc
Tham gia thÞ trêng vËn t¶i hµng kh«ng thÕ giíi trong ®iÒu kiÖn lµ mét h·ng hµng kh«ng cßn non trÎ, VNA rÊt cÇn sù hç trî nhÊt ®Þnh cña Nhµ níc nh»m tõng bíc cñng cè sù lín m¹nh vµ trëng thµnh cña h·ng ®Ó cã ®ñ kh¶ n¨ng ®¬ng ®Çu víi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh sõng sá trªn thÕ giíi trong m«i trêng tù do ho¸ hiÖn nay.
Tríc hÕt Nhµ níc cÇn t¹o m«i trêng kinh doanh cho ngµnh hµng kh«ng. ViÖc kÝ c¸c hiÖp ®Þnh song ph¬ng, ®a ph¬ng vÒ hµng kh«ng cña ChÝnh phñ sÏ t¹o mét vÞ thÕ rÊt lín cho VNA trªn thÞ trêng hµng kh«ng thÕ giíi, nhÊt lµ trong c¸c cuéc ®µm ph¸n hîp t¸c th¬ng m¹i. VÝ dô nh míi ®©y trong Thêi b¸o kinh tÕ Sµi Gßn sè ra ngµy 18/9/2003, «ng NguyÔn Xu©n HiÓn, Tæng Gi¸m ®èc VNA ®· cho biÕt “ GÇn ®©y khi chóng t«i ®Æt vÊn ®Ò víi Lufthansa më ®êng bay tíi Frankfurt, Lufthansa nãi lµ cha nªn bay vµ hä cha muèn hîp t¸c. Chóng t«i nãi, hîp t¸c ®îc th× rÊt tèt nhng nÕu kh«ng th× ViÖt Nam vÉn bay v× hiÖp ®Þnh hµng kh«ng gi÷a hai níc cho phÐp ®iÒu ®ã. LËp tøc, hä cho mêi hai nhµ ®µm ph¸n cña chóng t«i quay l¹i”. ChÝnh v× vËy, Nhµ níc cÇn t¨ng cêng c¸c chÝnh s¸ch hîp t¸c quèc tÕ nhÊt lµ víi c¸c khu vùc mµ VNA cha cã ®êng bay th¼ng tíi hoÆc cha khai th¸c ®îc nguån vËn chuyÓn lín c¶ vÒ hµnh kh¸ch vµ hµng ho¸ nh T©y ¢u vµ B¾c Mü. Riªng ®èi víi Mü, trong thêi gian tíi, ChÝnh phñ nªn tiÕp tôc xóc tiÕn, ®Èy nhanh h¬n n÷a viÖc kÝ kÕt hiÖp ®Þnh hµng kh«ng ViÖt- Mü. Khi hiÖp ®Þnh nµy ®îc kÝ, VNA sÏ ®îc quyÒn khai th¸c c¸c ®êng bay ®Õn San Francisco, Vancouver, Canada. §iÒu nµy sÏ më ra mét c¬ héi rÊt lín cho VNA trong viÖc t¨ng thÞ phÇn, t¨ng doanh thu vµ kh¼ng ®Þnh chç ®øng cña m×nh trªn thÞ trêng hµng kh«ng quèc tÕ.
Bªn c¹nh mét m«i trêng kinh doanh thuËn lîi, VNA cßn rÊt cÇn mét sù hËu thuÉn vÒ tµi chÝnh. ViÖc VNA ph¶i ho¹t ®éng dùa vµo vèn tù cã thùc sù lµ mét khã kh¨n lín ®èi víi mét h·ng hµng kh«ng cßn non trÎ l¹i chÞu sù c¹nh tranh gay g¾t tõ c¸c h·ng hµng kh«ng lín trong vµ ngoµi khu vùc. Do c¬ së h¹ tÇng yÕu kÐm nªn trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nguån kh¸ch O&D (®iÓm ®Çu vµ ®iÓm cuèi) vÉn chiÕm tû träng lín trong tæng sè lîng kh¸ch chuyªn chë. MÆt kh¸c, do nç lùc cho viÖc ®Çu t cho ®éi m¸y bay tiªn tiÕn hiÖn ®¹i trong ®iÒu kiÖn thiÕu vèn trÇm träng, VNA hiÖn nay ®ang ph¶i chÞu mét ¸p lùc vÒ vèn rÊt lín. Nh ®· nãi ë phÇn trªn chi phÝ cho viÖc thuª mua m¸y bay, tæ bay chiÕm mét tû träng lín trong tæng chi phÝ khai th¸c céng víi chi phÝ nguyªn liÖu ph¶i nhËp khÈu vµ chÞu thuÕ cao g©y khã kh¨n rÊt lín cho VNA khi tiÕn hµnh c¹nh tranh b»ng gi¸ b¸n víi c¸c h·ng hµng kh«ng kh¸c trong khi c¸c h·ng hµng kh«ng c¹nh tranh víi VNA ®Òu lµ h·ng lín, cã tiÒm lùc tµi chÝnh hïng hËu. V× vËy ®Ó VNA cã thÓ ®øng v÷ng trong giai ®o¹n tríc m¾t vµ ph¸t triÓn trong dµi h¹n, Nhµ níc cÇn ph¶i ban hµnh c¸c chÝnh s¸ch u ®·i vÒ thuÕ, gi¶m møc thuÕ ®¸nh trùc tiÕp vµo lîng x¨ng dÇu nhËp khÈu phôc vô cho vËn chuyÓn hµng kh«ng, miÔn thuÕ nhËp khÈu víi c¸c kü thuËt, c«ng nghÖ míi nh»m khuyÕn khÝch ¸p dông c«ng nghÖ tiªn tiÕn v× môc tiªu hiÖn ®¹i ho¸ ngµnh, n©ng cao chÊt lîng dÞch vô vËn chuyÓn.
MÆt kh¸c, Nhµ níc cÇn cho phÐp VNA ®îc huy ®éng vèn tõ mäi nguån ®Ó ho¹t ®éng kinh doanh, nhÊt lµ trong giai ®o¹n khã kh¨n tµi chÝnh nh hiÖn nay. Theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt, VNA ®îc quyÒn ph¸t hµnh cæ phiÕu, tr¸i phiÕu, ®îc thÕ chÊp quyÒn sö dông vèn t¹i c¸c ng©n hµng ®Ó vay vèn kinh doanh. §ång thêi, Nhµ níc cã thÓ xem xÐt, quyÕt ®Þnh viÖc b¶o l·nh c¸c kho¶n vay cña VNA t¹i c¸c ng©n hµng, c¸c tæ chøc tÝn dông níc ngoµi hoÆc ban hµnh chÝnh s¸ch u ®·i ®èi víi c¸c kho¶n vay cña h·ng t¹i c¸c ng©n hµng trong níc. Sù hç trî cña Nhµ níc sÏ gãp phÇn rÊt lín trong viÖc gióp cho VNA ®¹t ®îc môc tiªu, chiÕn lîc cña m×nh.
KÕt luËn
Tr¶i qua gÇn 10 n¨m ho¹t ®éng, VNA ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu nhÊt ®Þnh trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ tõng bíc kh¼ng ®Þnh chç ®øng cña m×nh trªn thÞ trêng hµng kh«ng quèc tÕ. N¨m 1993, VNA míi chØ thùc hiÖn ®îc 5792 chuyÕn bay, vËn chuyÓn ®îc 410.000 lît kh¸ch víi ghÕ suÊt trung b×nh 54%, chiÕm 37% thÞ phÇn tæng thÞ trêng hµnh kh¸ch quèc tÕ th× ®Õn n¨m 2002, VNA ®· thùc hiÖn ®îc kho¶ng 21.000 chuyÕn bay, vËn chuyÓn ®îc 1,8 triÖu lît kh¸ch víi ghÕ suÊt trung b×nh lµ 75%, chiÕm 42% tæng thÞ trêng hµnh kh¸ch quèc tÕ. Vµ chØ riªng trong 5 th¸ng ®Çu n¨m 2003, mÆc dï bÞ ¶nh hëng kh«ng nhá cña chiÕn tranh t¹i Ir¾c vµ ®Æc biÖt lµ dÞch bÖnh SARS, VNA còng ®· thùc hiÖn ®îc 8000 chuyÕn bay quèc tÕ, vËn chuyÓn ®îc kho¶ng 620.000 lît kh¸ch, víi ghÕ suÊt trung b×nh 60%, chiÕm 41% tæng thÞ trêng hµnh kh¸ch quèc tÕ. Sù thµnh c«ng ®ã cã sù ®ãng gãp kh«ng nhá cña ho¹t ®éng marketing ®em l¹i. VNA ®· nhËn thøc ®îc vai trß v« cïng quan träng cña kh¸ch hµng trong sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña toµn h·ng vµ biÕt vËn dông c¸c c«ng cô marketing vµo trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh.
Bíc sang giai ®o¹n míi, VNA cÇn ph¶i nç lùc h¬n n÷a ®Ó hoµn thiÖn c«ng t¸c marketing nh»m c¶i thiÖn h×nh ¶nh còng nh uy tÝn cña m×nh ®èi víi kh¸ch hµng. ThÞ trêng hµng kh«ng hiÖn nay ®ang cã chiÒu híng ph¸t triÓn, ®ã lµ c¬ héi lín cho VNA nhng còng tiÒm Èn nhiÒu th¸ch thøc. §Ó cã thÓ æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn, bªn c¹nh sù trî gióp vÒ chÝnh s¸ch, c¬ chÕ cña Nhµ níc vµ Côc Hµng kh«ng d©n dông ViÖt Nam, ®iÒu quan träng vÉn lµ sù nç lùc cña b¶n th©n doanh nghiÖp. Hy väng trong t¬ng lai kh«ng xa, VNA sÏ cã vÞ trÝ ®¸ng kÓ trªn thÞ trêng vËn t¶i khu vùc vµ quèc tÕ.
._.