Một số giải pháp huy động vốn thông qua phát hành trái phiếu Chính phủ ở KBNN Hà Tây

Môc lôc Lêi nãi ®Çu Huy ®éng vèn cho ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ lµ mét nhiÖm vô cÊp b¸ch nh»m t¨ng nhanh tiÒm lùc tµi chÝnh ®Ó thùc hiÖn môc tiªu chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi. Vèn lµ mét yÕu tè rÊt quan träng cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh tèc ®é ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, muèn cã vèn ph¶i t×m nguån. VËy ph¶i huy ®éng nh­ thÕ nµo - ®iÒu ®ã cßn phô thuéc vµo chÝnh s¸ch, c¬ chÕ huy ®éng vèn cña mçi n­íc. §èi víi n­íc ta, vèn cho ph¸t triÓn kinh tÕ ®· trë thµnh vÊn ®Ò th¸ch thøc trong nhiÒu n¨m nay. Trong nh÷ng n¨m qua, ChÝnh phñ ®· sö dông ®a d¹ng c¸c h×nh thøc, c«ng cô huy ®éng vèn trong c¬ chÕ thÞ tr­êng cã hiÖu qu¶. Gãp phÇn t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho Nhµ n­íc, c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc kinh tÕ cã kh¶ n¨ng lùa chän c¸c h×nh thøc ®Çu t­ thÝch hîp; gãp phÇn thóc ®Èy c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Trong thêi gian tíi, cïng víi c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn qua kªnh Ng©n hµng nh­: kú phiÕu, tr¸i phiÕu Ng©n hµng, tiÒn göi tiÕt kiÖm ®Ó gi¶i quyÕt nhu cÇu vèn tÝn dông. ViÖc më réng c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn cho ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ cña ChÝnh phñ nh­: ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ qua hÖ thèng kho b¹c Nhµ n­íc (KBNN). Tr¸i phiÕu, cæ phiÕu doanh nghiÖp Nhµ n­íc cã ý nghÜa rÊt quan träng trong viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu cña chiÕn l­îc vèn vµ t¹o tiÒn ®Ò cho viÖc ph¸t triÓn thÞ tr­êng vèn vµ thÞ tr­êng chøng kho¸n ë n­íc ta. Huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ trong thêi gian qua ®· gãp phÇn ®¸ng kÓ gi¶i quyÕt béi chi ng©n s¸ch Nhµ n­íc (NSNN) ®ång thêi t¹o nguån vèn lín cho ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ, thu hót mét l­îng tiÒn nhµn rçi trong d©n c­, gãp phÇn æn ®Þnh gi¸ c¶, kiÒm chÕ l¹m ph¸t. Tuy nhiªn, bªn c¹nh nh÷ng thuËn lîi còng cßn kh«ng Ýt khã kh¨n c¶ vÒ c¬ chÕ vµ chÝnh s¸ch huy ®éng vèn. Do ®ã ph¶i t×m ra c¸c gi¶i ph¸p thÝch hîp nhÊt trong c«ng t¸c huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ trong hÖ thèng KBNN, lµm thÕ nµo ®Ó huy ®éng vèn tèi ®a, cã hiÖu qu¶ nguån vèn nhµn rçi trong d©n c­. Tõ ®ã t¹o mét l­îng vèn lín cho NSNN vµ cho ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ. NhËn thøc ®­îc tÇm quan träng ®ã, trong qu¸ tr×nh häc tËp t¹i tr­êng vµ lµm viÖc t¹i KBNN Hµ T©y, t«i ®· m¹nh d¹n lùa chän ®Ò tµi: “Mét sè gi¶i ph¸p huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ë KBNN Hµ T©y” ®Ó viÕt kho¸ luËn tèt nghiÖp. Kho¸ luËn gåm 3 ch­¬ng: Ch­¬ng 1: Sù cÇn thiÕt cña c«ng t¸c huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ Ch­¬ng 2: Thùc tr¹ng c«ng t¸c huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ë KBNN Hµ T©y trong thêi gian qua Ch­¬ng 3: Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn c¬ chÕ huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ë KBNN Hµ T©y MÆc dï ®· cã nhiÒu cè g¾ng song do tr×nh ®é n¨ng lùc cßn h¹n chÕ, ch¾c ch¾n kh«ng tr¸nh khái nh÷ng khiÕm khuyÕt, rÊt mong nhËn ®­îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña thÇy, c« gi¸o vµ nh÷ng ng­êi quan t©m. Ch­¬ng 1: C¬ së lý luËn vµ c¬ së thùc tiÔn cña c«ng t¸c huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ Nhu cÇu – kh¶ n¨ng huy ®éng vèn cho ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi: Nhu cÇu vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi giai ®o¹n 2001 - 2005 XuÊt ph¸t tõ nhu cÇu bøc xóc vÒ vèn nh»m thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn víi tèc ®é cao, æn ®Þnh vµ bÒn v÷ng, trong thêi kú c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc, viÖc huy ®éng vèn cÇn khai th¸c tèi ®a nguån vèn trong vµ ngoµi n­íc nh»m ®¸p øng kÞp thêi nhu cÇu ®Çu t­ cña NSNN vµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. Môc tiªu tæng qu¸t cña chiÕn l­îc æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi giai ®o¹n 1990 - 2000 lµ ra khái khñng ho¶ng – æn ®Þnh t×nh h×nh x· héi, v­ît qua t×nh tr¹ng cña mét n­íc nghÌo vµ kÐm ph¸t triÓn. §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu quan träng trªn, nhiÖm vô cña ViÖt Nam lµ ®Èy m¹nh c«ng cuéc ®æi míi toµn diÖn, tiÕp tôc ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, ®¶m b¶o t¨ng tr­ëng cao vµ æn ®Þnh ë møc 8 – 9% (trong ®ã c«ng nghiÖp t¨ng 14%/n¨m). §Õn n¨m 2002 GDP b×nh qu©n ®Çu ng­êi t¨ng gÊp ®«i so víi n¨m 1990 tøc lµ kho¶ng 400 – 450$/ng­êi/n¨m. Tuy nhiªn, do mét sè khã kh¨n kh¸ch quan vµ chñ quan n¶y sinh mµ chñ yÕu nhÊt ph¶i kÓ ®Õn lµ cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ ®· lµm gi¶m nhÞp ®é ph¸t triÓn cña n­íc ta trong n¨m 1999 vµ 2000. Do ®ã, tÝnh ®Õn hÕt n¨m 2000, GDP b×nh qu©n ®Çu ng­êi cña ta chØ ®¹t 360$ vµ ®Õn hÕt n¨m 2002 chØ ®¹t 400$ tøc lµ kho¶ng 1,8 lÇn GDP n¨m 1990. Theo viÖn nghiªn cøu chiÕn l­îc ph¸t triÓn th× môc tiªu cña ViÖt Nam lµ ®Õn n¨m 2005 ph¶i ®¹t GDP b×nh qu©n ®Çu ng­êi lµ 600$, gÊp 1,5 lÇn so víi con sè hiÖn nay. §©y lµ mét môc tiªu rÊt khã kh¨n. Muèn ®¹t ®­îc ®iÒu nµy ViÖt Nam cÇn ®¹t møc t¨ng tr­ëng b×nh qu©n n¨m lµ 7,2% trong 5 n¨m tíi (trong khi møc t¨ng tr­ëng trung b×nh cña giai ®o¹n 1996 – 2000 lµ 6,8%). §Ó cho môc tiªu nµy thµnh hiÖn thùc, ViÖt Nam cÇn ph¶i thùc hiÖn ®­îc mét l­îng vèn ®Çu t­ lµ 58 tØ $ trong 5 n¨m tíi, t¨ng kho¶ng 45% so víi giai ®o¹n 1996 – 2000. Trong l­îng vèn nµy th× nguån vèn trong n­íc sÏ chiÕm kho¶ng 60%, cßn l¹i 40% sÏ ®­îc huy ®éng tõ c¸c nguån vèn n­íc ngoµi. PhÊn ®Êu ®¹t møc huy ®éng tr¸i phiÕu ChÝnh phñ hµng n¨m (kÓ c¶ c«ng tr¸i x©y dùng tæ quèc) tèi thiÓu 5%/GDP hµng n¨m (kho¶ng 15.000 – 20.000 tØ ®ång/n¨m) Trong nh÷ng n¨m tíi (2001 – 2005), ®Ó ®¸p øng ®­îc nhu cÇu vèn cho c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc, vèn cho c¸c ch­¬ng tr×nh môc tiªu th× nhiÖm vô huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ t¹i kho b¹c vÉn lµ mét träng tr¸ch. Thùc hiÖn tèt nhiÖm vô huy ®éng vèn nãi trªn cÇn qu¸n triÖt nguyªn t¾c: Vèn trong n­íc lµ quyÕt ®Þnh, vèn n­íc ngoµi lµ quan träng. CÇn xö lý linh ho¹t mèi quan hÖ gi÷a vèn trong n­íc vµ vèn ngoµi n­íc nh»m ®¶m b¶o thùc hiÖn tèt môc tiªu, nhiÖm vô ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi. Vai trß quyÕt ®Þnh cña vèn trong n­íc thÓ hiÖn ë chç: + T¹o ra c¸c ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó hÊp thô vµ khai th¸c cã hiÖu qu¶ nguån vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. + H×nh thµnh vµ t¹o lËp søc m¹nh néi sinh cña nÒn kinh tÕ, h¹n chÕ nh÷ng tiªu cùc ph¸t sinh vÒ kinh tÕ – x· héi do ®Çu t­ n­íc ngoµi g©y nªn. Sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc lµ sù nghiÖp cña toµn d©n, khai th¸c triÖt ®Ó tiÒm n¨ng vèn trong d©n míi mong t¹o ra sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña nÒn kinh tÕ. Ph¶i coi träng søc m¹nh cña vèn ®ang tiÒm Èn trong d©n c­ vµ c¸c doanh nghiÖp, coi ®ã lµ kho tµi nguyªn quý hiÕm ph¶i ®­îc khai th¸c, sö dông cã hiÖu qu¶. Kh¶ n¨ng huy ®éng vèn cho ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi: Huy ®éng c¸c nguån vèn trong n­íc Trong nh÷ng n¨m tíi, cÇn t¨ng nhanh tØ lÖ tiÕt kiÖm dµnh cho ®Çu t­, coi tiÕt kiÖm lµ quèc s¸ch, cã nh÷ng biÖn ph¸p tiÕt kiÖm trong s¶n xuÊt vµ tiªu dïng ë tÊt c¶ c¸c khu vùc Nhµ n­íc, doanh nghiÖp, hé gia ®×nh ®Ó dån vèn cho ph¸t triÓn s¶n xuÊt; §a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn, nhÊt lµ h×nh thøc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ, më réng vµ ph¸t triÓn c¸c tæ chøc Tµi chÝnh trung gian nh­: hÖ thèng c¸c C«ng ty Tµi chÝnh, c¸c doanh nghiÖp b¶o hiÓm. Song song víi viÖc huy ®éng vèn ng¾n h¹n, cÇn t¨ng tØ träng huy ®éng vèn trung – dµi h¹n. Môc tiªu phÊn ®Êu lµ ph¶i huy ®éng ®­îc trªn 60% tæng nhu cÇu vèn ®Çu t­ tõ c¸c nguån trong n­íc. Cô thÓ lµ: Nguån vèn ®Çu t­ ChÝnh phñ: hµng n¨m ng©n s¸ch Nhµ n­íc dµnh ra kho¶ng 10-15% vèn cho ®Çu t­ ph¸t triÓn. Dù kiÕn tæng thu NSNN giai ®o¹n 2001-2002 lµ 20-22% GDP, trong ®ã thu thuÕ, phÝ kho¶ng 17-18% GDP. Tæng chi NSNN kho¶ng 26-28% GDP trong ®ã chi cho ®Çu t­ ph¸t triÓn lµ 10% GDP vµ b»ng 26% tæng chi NSNN. Béi chi Ng©n s¸ch kh«ng v­ît qu¸ 5% GDP gi¶i quyÕt b»ng c¸ch khai th¸c triÖt ®Ó c¸c nguån thu vµ ®Èy m¹nh chÝnh s¸ch vay nî cña ChÝnh phñ th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ. Nguån vèn ®Çu t­ tõ nguån khÊu hao c¬ b¶n vµ lîi nhuËn ®Ó l¹i tõ c¸c doanh nghiÖp: kho¶ng 15 – 16 tû $ trong nh÷ng n¨m qua b×nh qu©n c¸c doanh nghiÖp ®· ®Çu t­ bæ sung tõ 100 – 150 triÖu $, dù kiÕn vèn doanh nghiÖp chiÕm 28% trong c¬ cÊu vèn ®Çu t­ trong n­íc, ®©y lµ nguån vèn ®Çu t­ quan träng trong t­¬ng lai. Nguån vèn ®Çu t­ tõ c¸c tæ chøc Tµi chÝnh: ®©y lµ nguån vèn tõ c¸c tæ chøc tÝn dông, C«ng ty Tµi chÝnh, Ng©n hµng vµ phi Ng©n hµng. Nguån nµy ®­îc tÝnh kho¶ng 3- 4 tØ $. Nguån vèn ®Çu t­ c¸c hé gia ®×nh: c¶ n­íc cã trªn 10 triÖu hé gia ®×nh, trong ®ã cã kho¶ng 2 triÖu hé ®ñ vèn kinh doanh vµ tÝch luü hµng n¨m ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ gia ®×nh. Dù kiÕn mçi hé tiÕt kiÖm cho ®Çu t­ ph¸t triÓn trung b×nh tõ 1.000 ®Õn 1.500 $/n¨m, tæng sè tÝch luü kho¶ng 2 – 3 tØ $ chiÕm 33% c¬ cÊu vèn ®Çu t­ trong n­íc. Huy ®éng vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi: Trong c¸c nguån vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi, tËp trung thu hót vèn ®Çu t­ trùc tiÕp (FDI) v× nã kh«ng chØ t¹o vèn ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ mµ cßn t¹o c¬ héi ®Ó trùc tiÕp ®­a kü thuËt, c«ng nghÖ tõ bªn ngoµi vµo, gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho lao ®éng trong n­íc, t¹o ra s¶n phÈm cho tiªu dïng vµ cho xuÊt khÈu. CÇn tËp trung vµo viÖc khai th¸c c¸c kho¶n viÖn trî ph¸t triÓn chÝnh thøc (ODA), nh­ng cÇn hoµn tÊt sím c¸c c«ng viÖc chuÈn bÞ ®Ó tiÕp nhËn nhanh nguån vèn nµy. ViÖc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu quèc tÕ cÇn c©n nh¾c kü c¸c ®iÒu kiÖn vay vµ kh¶ n¨ng tr¶ nî. Kh«ng vay th­¬ng m¹i ®Ó ®Çu t­ cho c¬ së h¹ tÇng vµ nh÷ng c«ng tr×nh kh«ng mang l¹i lîi nhuËn. Nguån vèn ®Çu t­ trùc tiÕp cña n­íc ngoµi: Tõ khi Quèc héi ban hµnh luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam ngµy 29/12/1987 ®Õn hÕt ngµy 31/12/1999, trªn ®Þa bµn c¶ n­íc ®· cã 3.398 dù ¸n ®Çu t­ ®­îc cÊp giÊy phÐp víi tæng sè ®¨ng ký ®¹t 42.341 triÖu $ (kÓ c¶ vèn xin t¨ng thªm cña dù ¸n). Trong ®ã sè dù ¸n cßn ®ang ho¹t ®éng lµ 2.895 dù ¸n víi sè vèn lµ 36.566 triÖu $ vµ cã 503 dù ¸n ®· chÊm døt thêi kú ho¹t ®éng hoÆc bÞ rót giÊy phÐp víi tæng sè vèn lµ 5.775 triÖu $. Víi viÖc tiÕp tôc chÝnh s¸ch kinh tÕ më cöa, khuyÕn khÝch, hÊp dÉn, t¹o c¬ së ph¸p lý ®Ó h­íng dÉn c¸c nhµ ®Çu t­ Quèc tÕ cã kh¶ n¨ng huy ®éng vèn ®Çu t­ trùc tiÕp tõ n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam, ­íc tÝnh n¨m 2003, vèn thùc hiÖn kho¶ng 19 – 21 tØ $, t¨ng 12,5% - 13% so víi n¨m 2002. Trong ®ã vèn n­íc ngoµi 15 – 16 tØ $ trong tæng sè vèn thùc hiÖn. Nguån vèn FDI ­íc 6 th¸ng ®Çu n¨m 2002 theo sè ®¨ng ký ®¹t 346 triÖu $, gi¶m 43% so víi cïng kú, sè thùc hiÖn ®¹t kho¶ng 600 triÖu $, gi¶m 7% so víi cïng kú. Nguån vèn ODA, tµi trî ®a ph­¬ng cña c¸c tæ chøc tµi trî Quèc tÕ (IMF, ADB, WB) còng cã vai trß rÊt quan träng. Vèn ODA trong thêi kú 1991 – 1995 cã thÓ ®¹t 2 – 2,5 tØ $. Trong n¨m 1993 – 1994 héi nghÞ tµi trî ph¸t triÓn cho ViÖt Nam t¹i Pari, céng ®ång tµi chÝnh Quèc tÕ ®· cam kÕt dµnh cho ViÖt Nam nguån tµi trî ph¸t triÓn chÝnh thøc tíi 3,8 tØ $. Ta ®· vay tõ IMF kho¶ng 230 triÖu $, víi WB vµ ADB sè tiÒn 740 triÖu $, ký hiÖp ®Þnh vay ODA song ph­¬ng víi NhËt trÞ gi¸ 52,3 tØ Yªn (th¸ng 1/1994) víi Ph¸p trÞ gi¸ 420 triÖu Fr (7/1/1994). Môc tiªu ®Æt ra: trong vßng 10 n¨m chóng ta ph¶i ®Èy m¹nh huy ®éng tõ 6 – 8 tØ $ tõ nguån ODA vµ nguån tµi trî ®a ph­¬ng cña c¸c tæ chøc Quèc tÕ. Nguån vèn ODA 6 th¸ng ®Çu n¨m 2000 ®­îc chÝnh thøc ho¸ b»ng c¸c hiÖp ®Þnh ký kÕt víi c¸c nhµ tµi trî ®¹t 1.068,8 triÖu $ (gåm 906 triÖu $ vèn vay vµ 104,8 triÖu $ vèn viÖn trî kh«ng hoµn l¹i). Sè vèn gi¶i ng©n ­íc ®¹t 785 triÖu $, ®¹t 46,3 % kÕ ho¹ch n¨m (trong ®ã vèn vay 655 triÖu $, vèn viÖn trî kh«ng hoµn l¹i 130 triÖu $) Nguån viÖn trî n­íc ngoµi: tõ n¨m 1990 viÖn trî cña c¸c tæ chøc Liªn hiÖp quèc cho ViÖt Nam kho¶ng 50 – 60 triÖu $/n¨m. Bªn c¹nh c¸c nguån vèn nãi trªn, cÇn ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ra thÞ tr­êng kinh tÕ ®Ó huy ®éng vèn ®Çu t­ cña c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. Dù kiÕn trong 5 n¨m 1998 – 2002 b×nh qu©n mçi n¨m huy ®éng 300 – 500 triÖu $ th× tæng sè huy ®éng vèn cã thÓ ®¹t 2 – 2,5 tØ $. Trong thêi gian qua chóng ta ®· cã chÝnh s¸ch, c¬ chÕ huy ®éng vèn thÝch hîp, gãp phÇn t¹o ®iÒu kiÖn khai th¸c nh÷ng nguån vèn trong n­íc vµ n­íc ngoµi mét c¸ch cã hiÖu qu¶. Nhê ®ã mµ chóng ta ®· huy ®éng ®­îc mét l­îng vèn lín ®Ó bï ®¾p thiÕu hôt NSNN vµ ®Ó ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ, gãp phÇn æn ®Þnh l­u th«ng tiÒn tÖ, kiÒm chÕ l¹m ph¸t. Tuy nhiªn, bªn c¹nh nh÷ng thµnh qu¶ ®¹t ®­îc th× trong thêi gian qua, c«ng t¸c huy ®éng vèn cña ta cßn nhiÒu h¹n chÕ. §Ó kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i vµ n©ng cao hiÖu qu¶ huy ®éng vèn, cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch, gi¶i ph¸p h÷u hiÖu, hîp lÝ h¬n. Gi¶i ph¸p huy ®éng vèn cho ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi ®Õn n¨m 2003. §Ó t¨ng c­êng c«ng t¸c huy ®éng vèn cho ®Çu t­ ph¸t triÓn, phôc vô sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ nÒn kinh tÕ cÇn chó träng mét sè gi¶i ph¸p sau: Huy ®éng vèn tõ néi bé nÒn kinh tÕ quèc d©n: HiÖn nay, tiÒm n¨ng vèn trong n­íc cña ta cßn rÊt lín. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ cÇn t×m gi¶i ph¸p ®Ó biÕn tiÒm n¨ng thµnh hiÖn thùc, huy ®éng triÖt ®Ó vèn trong n­íc phôc vô sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Huy ®éng vèn qua kªnh NSNN sÏ lµ ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó gi¶i quyÕt nhu cÇu thu chi cña Nhµ n­íc vÒ tiªu dïng th­êng xuyªn, chi ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. ViÖc huy ®éng qua kªnh NSNN ph¶i dùa vµo thuÕ, phÝ, lÖ phÝ; ph¸t huy tiÒm n¨ng vèn tõ c¸c nguån tµi nguyªn quèc gia ph¶i tõ vay nî... trong ®ã thu thuÕ vµ phÝ vÉn lµ nguån thu quan träng nhÊt. Huy ®éng vèn qua thuÕ, phÝ, lÖ phÝ: ®Ó t¨ng c­êng h¬n n÷a hiÖu qu¶ huy ®éng vèn qua thuÕ, phÝ, lÖ phÝ cÇn ph¶i më réng diÖn thu thuÕ, quy ®Þnh møc thuÕ suÊt ë møc võa ph¶i, hîp lÝ, nh¨m thóc ®Èy doanh nghiÖp, d©n c­ më réng ®Çu t­; më réng diÖn thu thuÕ thu nhËp c¸ nh©n, ®¸nh thuÕ thu nhËp víi kho¶n lîi tøc thu tõ vèn; chuyÓn h¼n sang c¬ chÕ ®èi t­îng nép thuÕ tù khai vµ trùc tiÕp nép thuÕ vµo KBNN. Më réng ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ®Ó t¹o nguån vèn cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ nÒn kinh tÕ. Vay nî d©n t¹o nguån vèn cho ®Çu t­ lµ hiÖn t­îng b×nh th­êng cña mäi Nhµ n­íc. Vay nî d©n t¹o nguån vèn cho ®Çu t­ ph¸t triÓn cã hai ®iÓm lîi: + T¨ng tiÕt kiÖm x· héi, t¹o thãi quen tiÕt kiÖm, tiªu dïng hîp lÝ cho ng­êi d©n. + Nhµ n­íc cã ®­îc nguån vèn ®Ó ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ mµ kh«ng ph¶i ph¸t hµnh tiÒn, tr¸nh ®­îc l¹m ph¸t. Muèn t¨ng hiÖu qu¶ vay nî d©n, cÇn chó träng vµo nh÷ng vÊn ®Ò sau: + §a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn nh­: TÝn phiÕu, tr¸i phiÕu, ph¸t hµnh lo¹i tr¸i phiÕu v« danh cã thÓ chuyÓn ®æi tù do, tr¸i phiÕu c«ng tr×nh cã thÓ chuyÓn ®æi thµnh cæ phiÕu, ®¶m b¶o viÖc lÊy l·i dÔ dµng, nhanh gän. + §a d¹ng ho¸ c¸c thêi h¹n vay vèn qua tr¸i phiÕu, chñ yÕu tËp trung huy ®éng vèn b»ng c¸c lo¹i tr¸i phiÕu trung vµ dµi h¹n, h¹n chÕ vµ ®i tíi chÊm døt vay ng¾n h¹n víi l·i suÊt cao ®Ó bï ®¾p béi chi Ng©n s¸ch. Bé Tµi chÝnh ph¸t hµnh tr¸i phiÕu; Ng©n hµng nhµ n­íc ®øng ra tæ chøc ®Êu thÇu mua tr¸i phiÕu (®Êu thÇu c¶ vÒ l·i suÊt, khèi l­îng mua vµ thêi h¹n), x¸c ®Þnh møc l·i suÊt vay vèn hîp lý, ®¶m b¶o cã lîi cho c¶ chñ së h÷u lÉn ng­êi vay vèn. Xóc tiÕn nhanh viÖc ph¸t triÓn thÞ tr­êng chøng kho¸n. ViÖc hoµn thiÖn thÞ tr­êng vèn vµ ®Æc biÖt lµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng chøng kho¸n sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c giao dÞch vÒ chøng kho¸n vµ chuyÓn ®æi tõ chøng kho¸n sang tiÒn mÆt ®­îc nhanh gän vµ thuËn tiÖn. Huy ®éng vèn qua c¸c tæ chøc Tµi chÝnh – TÝn dông. Trong nh÷ng n¨m tr­íc m¾t vµ c¶ vÒ l©u dµi, c¸c tæ chøc Tµi chÝnh – TÝn dông vÉn lµ trung gian vèn lín nhÊt trong nÒn kinh tÕ, bëi vËy ph¶i coi träng vµ t¨ng c­êng hiÖu qu¶ huy ®éng vèn qua c¸c tæ chøc nµy. C¸c gi¶i ph¸p ®ã lµ: Më réng h×nh thøc tiÕt kiÖm qua b­u ®iÖn, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ng­êi d©n cã thÓ göi tiÒn tiÕt kiÖm bÊt kú lóc nµo, ë ®©u víi sè tiÒn nhiÒu hay Ýt. Më réng c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn tiÕt kiÖm nh­: tiÕt kiÖm x©y dùng nhµ ë, tiÕt kiÖm tuæi giµ, tÝn dông tiªu dïng. KhuyÕn khÝch vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc thiÕt lËp c¸c quü ®Çu t­, c¸c C«ng ty b¶o hiÓm, C«ng ty Tµi chÝnh,... ®Ó thu hót cã hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn, ph¸t triÓn m¹nh mÏ h¬n n÷a hÖ thèng c¸c Ng©n hµng, c¸c tæ chøc Tµi chÝnh, c¸c quü tÝn dông nh©n d©n. Cho phÐp ph¸t hµnh kú phiÕu thu ngo¹i tÖ; ph¸t hµnh kú phiÕu, tr¸i phiÕu ®Ó huy ®éng vèn ng¾n h¹n vµ trung h¹n. Cã chÝnh s¸ch l·i suÊt hîp lý, khuyÕn khÝch vµ cã biÖn ph¸p b¾t buéc c¸c tæ chøc tÝn dông ph¶i cã c¬ cÊu d­ nî hîp lý gi÷a d­ nî cho vay ng¾n h¹n vµ d­ nî cho vay dµi h¹n, trung h¹n, nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp huy ®éng vèn cho ®Çu t­ chiÒu s©u, më réng qu¸ tr×nh kinh doanh. Thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp tù ®Çu t­, khai th¸c triÖt ®Ó c¸c nguån vèn trong c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc kinh tÕ – chÝnh trÞ – x· héi tù bá vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt KÝch thÝch, khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc kinh tÕ – chÝnh trÞ – x· héi tù bá vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt. + KhuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp n©ng cao kh¶ n¨ng tÝch tô vµ tËp trung vèn, më réng vèn tõ kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. + Khai th¸c vµ sö dông cã hiÖu qu¶ mäi tiÒm n¨ng vèn hiÖn cã trong doanh nghiÖp, cho phÐp c¸c doanh nghiÖp sö dông linh ho¹t c¸c nguån vèn, c¸c lo¹i quü, phôc vô kÞp thêi yªu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh. Nhµ n­íc cÇn x©y dùng c¬ chÕ b¶o toµn vèn. KhuyÕn khÝch, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp tù huy ®éng vèn tõ d©n c­, c¸c tæ chøc tÝn dông, c¸c tæ chøc c¸ nh©n trong vµ ngoµi n­íc ®Ó ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh. + Më réng c¸c h×nh thøc liªn doanh, liªn kÕt, hîp ®ång, hîp t¸c kinh doanh víi c¸c ®èi t¸c trong n­íc vµ n­íc ngoµi. + Tõng b­íc më réng cæ phÇn ho¸, ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc së h÷u ®èi víi c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc. Cho phÐp c¸c doanh nghiÖp ®­îc ph¸t hµnh cæ phiÕu, tr¸i phiÕu theo quy ®Þnh cña chÝnh phñ ®Ó t×m kiÕm vµ huy ®éng vèn cña c¸ nhµ ®Çu t­ trong vµ ngoµi n­íc. Khai th¸c triÖt ®Ó tiÒm n¨ng vèn trong d©n c­ kÝch thÝch ng­êi d©n tù bá vèn ®Çu t­ cho Nhµ n­íc, c¸c tæ chøc kinh tÕ vay ®Ó t¹o nguån vèn ®Çu t­. Thùc hµnh tiÕt kiÖm trong toµn x· héi, khuyÕn khÝch vµ cã chÝnh s¸ch h­íng dÉn tiªu dïng hîp lý. T¹o m«i tr­êng kinh doanh thuËn lîi cho ng­êi d©n bá vèn ®Çu t­. Huy ®éng vèn ngoµi n­íc ViÖc huy ®éng vèn n­íc ngoµi trong nh÷ng n¨m tr­íc m¾t vÉn ®­îc coi lµ biÖn ph¸p quan träng vµ liªn quan ®Õn chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i, quan hÖ kinh tÕ, chÝnh trÞ gi÷a ViÖt Nam víi c¸c n­íc, c¸c tæ chøc quèc tÕ ®Ó thu hót ®­îc kho¶ng 20 – 25 tØ tõ n­íc ngoµi cho ®Õn n¨m 2003. Chóng ta cã thÓ ¸p dông c¸c h×nh thøc sau: Thu hót ngµy cµng nhiÒu nguån vèn ®Çu t­ trùc tiÕp cña c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. VÒ nguyªn t¾c, ®Ó thu hót ®­îc ®ång vèn ®Çu t­ nµy, tr­íc hÕt ph¶i chøng minh ®­îc nÒn kinh tÕ néi ®Þa lµ n¬i an toµn cho sù vËn ®éng cña ®ång vèn vµ sau n÷a lµ n¬i cã n¨ng lùc sinh lîi cao h¬n nh÷ng n¬i kh¸c, ®ã lµ ®iÒu kiÖn cÇn vµ ®ñ ®Ó thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. Do vËy cÇn ph¶i thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p sau: T¹o lËp m«i tr­êng kinh tÕ – x· héi æn ®Þnh vµ thuËn lîi cho sù th©m nhËp vµ vËn ®éng cña dßng vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. §Ó ®¶m b¶o t¹o lËp vµ duy tr× m«i tr­êng kinh tÕ æn ®Þnh, ®ßi hái ph¶i gi¶i quyÕt nhiÒu vÊn ®Ò c¶ vÒ thÓ chÕ chÝnh trÞ, m«i tr­êng ph¸p luËt còng nh­ c¸ch vËn hµnh qu¶n lý nÒn kinh tÕ, võa thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ, cÇn ph¶i: + KiÒm chÕ cã hiÖu qu¶ n¹n l¹m ph¸t, gi÷ tØ lÖ l¹m ph¸t ë møc hîp lý, võa ®¶m b¶o sù æn ®Þnh kinh tÕ võa thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ. + Nhµ n­íc ®¶m b¶o t¹o lËp mét m«i tr­êng kinh doanh thuËn lîi, b×nh ®¼ng cho mäi thµnh phÇn kinh tÕ. + §Èy m¹nh h¬n n÷a vµ thùc hiÖn triÖt ®Ó c«ng cuéc c¶i c¸ch vÒ thñ tôc hµnh chÝnh, c¶i thiÖn m«i tr­êng ph¸p lý cho sù vËn ®éng cña c¸c dßng vèn n­íc ngoµi. Duy tr× vµ t¨ng c­êng kh¶ n¨ng sinh lîi l©u bÒn cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. Xem xÐt c¸c h×nh thøc ­u ®·i ®Çu t­, cã quy ho¹ch cô thÓ, chi tiÕt c¸c ngµnh, c¸c lÜnh vùc, c¸c dù ¸n ­u tiªn ®Çu t­. Khai th«ng, më réng vµ hÊp thu triÖt ®Ó c¸c nguån vèn ®Çu t­ gi¸n tiÕp tõ n­íc ngoµi T×m kiÕm, khai th¸c triÖt ®Ó c¸c nguån viÖn trî kh«ng hoµn l¹i, viÖn trî nh©n ®¹o, viÖn trî ph¸t triÓn chÝnh thøc vµ vay nî. + Tranh thñ vèn vay ­u ®·i theo thÓ thøc ODA v× thêi h¹n vay t­¬ng ®èi dµi, l·i suÊt thÊp, chñ ®éng lËp, thÈm ®Þnh chÆt chÏ c¸c dù ¸n cÇn gäi vèn ODA, gi¶i quyÕt tèt c«ng t¸c gi¶i ng©n nguån vèn vay ®· ký. + Khai th¸c nguån vay, tµi trî ®a ph­¬ng tõ c¸c tæ chøc quèc tÕ (IMF, WB, ADB), cè g¾ng thèng nhÊt víi c¸c n­íc, tæ chøc quèc tÕ trong thêi gian sím nhÊt c¸c v¨n b¶n khung vÒ vay vèn trong giai ®o¹n 2001 – 2010 ®Ó cã dù kiÕn bè trÝ sö dông vèn vµ rót vèn. + Bªn c¹nh viÖc xóc tiÕn sö dông vay nî, cÇn ®Èy m¹nh viÖc qu¶n lý nî qu¸ h¹n qua ®µm ph¸n gi·n nî, thÝ ®iÓm vµ më réng diÖn chuyÓn ®æi, mua b¸n nî. Ph¸t hµnh tr¸i phiÕu quèc tÕ ra n­íc ngoµi ®Ó thu hót vèn, ph¶i ®­îc tÝnh to¸n kü l­ìng, v× l·i suÊt cao vµ v× nh÷ng kho¶n nµy ®ßi hái ®Çu t­ ph¶i thu lîi nhuËn ngay, hoÆc thu l·i cao míi cã kh¶ n¨ng tr¶ ®­îc nî. Trong ®iÒu kiÖn n­íc ta hiÖn nay, cÇn ph¶i coi träng c¶ hai nguån vèn trong n­íc vµ n­íc ngoµi. Trong ®ã nguån vèn trong n­íc gi÷ vai trß quan träng. ViÖc huy ®éng vèn trong vµ ngoµi n­íc ph¶i ®­îc nh×n nhËn theo mét quy tr×nh khÐp kÝn trªn c¶ ba ph­¬ng diÖn: huy ®éng, sö dông vµ qu¶n lý. §ång thêi b¶o ®¶m th«ng suèt trªn c¶ ba giai ®o¹n: tÝch luü – huy ®éng - ®Çu t­, nh»m ®¹t tèc ®é lu©n chuyÓn vµ hiÖu qu¶ cao nhÊt. Cã nh­ vËy n­íc ta míi tr¸nh ®­îc t×nh tr¹ng khñng ho¶ng nî vµ ®¶m b¶o cho nÒn kinh tÕ – x· héi ph¸t triÓn lµnh m¹nh vµ bÒn v÷ng. Sù cÇn thiÕt cña c«ng t¸c huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm cña tÝn dông Nhµ n­íc. TÝn dông Nhµ n­íc lµ h×nh thøc tÝn dông do c¬ quan Tµi chÝnh thùc hiÖn Trong h×nh thøc nµy, Nhµ n­íc lµ ng­êi trùc tiÕp vay vèn ë trong n­íc, ngoµi n­íc ®Ó gi¶i quyÕt c¸c nhu cÇu chi cña NSNN ®ång thêi Nhµ n­íc còng lµ ng­êi cho vay. §Æc tr­ng c¬ b¶n cña tÝn dông Nhµ n­íc lµ viÖc huy ®éng vèn vµ sö dông vèn ®· huy ®éng ®­îc th­êng cã sù kÕt hîp gi÷a c¸c nguyªn t¾c tÝn dông vµ chÝnh s¸ch vÒ tµi chÝnh. Do vËy tÝn dông Nhµ n­íc kh¸c víi tÝn dông th­¬ng m¹i vµ tÝn dông Ng©n hµng. Cô thÓ: TÝn dông Nhµ n­íc lµ quan hÖ vay m­în gi÷a mét bªn lµ Nhµ n­íc, mét bªn lµ c¸c tÇng líp d©n c­, c¸c tÇng líp kinh tÕ – x· héi trong vµ ngoµi n­íc..., cßn tÝn dông Th­¬ng m¹i lµ quan hÖ vay m­în, sö dông vèn gi÷a c¸c doanh nghiÖp víi nhau vµ tÝn dông Ng©n hµng lµ quan hÖ tÝn dông gi÷a Ng©n hµng víi c¸c doanh nghiÖp, c¸c tÇng líp d©n c­. Do Nhµ n­íc lµ mét chñ thÓ m¹nh vÒ chÝnh trÞ, kinh tÕ... nªn ph¹m vi huy ®éng vèn cña tÝn dông Nhµ n­íc rÊt réng, võa huy ®éng vèn ngoµi n­íc, võa huy ®éng vèn trong n­íc nh­: ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ, huy ®éng tiÒn nhµn rçi cña c¸c tÇng líp d©n c­ vµ vay n­íc ngoµi hay c¸c tæ chøc quèc tÕ. §èi t­îng huy ®éng vèn cña tÝn dông Nhµ n­íc còng phong phó ®a d¹ng h¬n c¸c quan hÖ tÝn dông kh¸c. NÕu nh­ trong tÝn dông Th­¬ng m¹i, ®èi t­îng vay vèn chñ yÕu lµ hµng ho¸ cßn tÝn dông Ng©n hµng chñ yÕu lµ tiÒn th× tÝn dông Nhµ n­íc ®èi t­îng huy ®éng vèn bao gåm c¶ hµng ho¸ vµ tiÒn tÖ. Nhµ n­íc lµ chñ thÓ m¹nh vÒ mäi mÆt nªn kh¸c víi tÝn dông Th­¬ng m¹i vµ tÝn dông Ng©n hµng, viÖc huy ®éng vèn dùa trªn nguyªn t¾c tù nguyÖn, nh­ng nhiÒu khi cßn mang tÝnh c­ìng chÕ, b¾t buéc, nh»m ®¶m b¶o cho Nhµ n­íc tËp trung nhanh, ®Çy ®ñ nguån vèn ®Ó ®¶m b¶o cho c¸c nhu cÇu chi tr¶ cña Nhµ n­íc ®­îc kÞp thêi. Thêi h¹n huy ®éng vèn vµ sö dông vèn trong tÝn dông Nhµ n­íc còng ®a d¹ng vµ phong phó h¬n gåm: ng¾n h¹n, trung h¹n vµ dµi h¹n. Sù cÇn thiÕt cña c«ng t¸c huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ë bÊt kú mét quèc gia nµo trªn thÕ giíi, c¸c nguån thu cña NSNN nhiÒu khi kh«ng ®¶m b¶o tho¶ m·n nhu cÇu chi tiªu ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ, v¨n ho¸, y tÕ, gi¸o dôc, qu¶n lý Nhµ n­íc, gi÷ v÷ng an ninh, cñng cè quèc phßng,... v× vËy, Nhµ n­íc ph¶i thùc hiÖn vay vèn tõ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, c¸c tÇng líp d©n c­ trong n­íc vµ vay n­¬c ngoµi ®Ó bï ®¾p sù thiÕu hôt ®ã. §a sè c¸c n­íc trªn thÕ giíi, c¸c nguån thu mµ Tµi chÝnh huy ®éng ®­îc d­íi h×nh thøc thu NSNN nh­: thuÕ, lÖ phÝ kh«ng ®ñ ®Ó ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ nªn ®ßi hái ph¶i cã nguån Tµi chÝnh bæ sung. Mét trong nh÷ng nguån ®ã lµ kho¶n Nhµ n­íc vay d©n, ®©y chÝnh lµ nguån tiÒn nhµn rçi trong c¸c tÇng líp d©n c­ th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ. Nhµ n­íc sö dông nguån vèn nµy ®Ó ®Çu t­ cho nÒn kinh tÕ, t¹o ra kh¶ n¨ng nguån thu cho NSNN. ë ViÖt Nam, do t×nh h×nh Tµi chÝnh – Ng©n s¸ch lu«n ë trong t×nh tr¹ng mÊt c©n ®èi vµ kh«ng æn ®Þnh, ®©y lµ nguyªn nh©n vµ hËu qu¶ cña nÒn kinh tÕ ch­a ph¸t triÓn. Trong khi Nhµ n­íc kh«ng ®ñ vèn cung øng cho nÒn kinh tÕ, th× trong x· héi vÉn cßn ®äng vèn vµ sö dông vèn l·ng phÝ, kÐm hiÖu qu¶. Vèn NSNN cÊp ra víi tÝnh chÊt kh«ng hoµn l¹i ®· bÞ tr¶i réng qu¸ nhiÒu, nhu cÇu cña nÒn kinh tÕ lu«n thiÕu so víi nhu cÇu ngµy cµng t¨ng mang tÝnh bao cÊp, kÐm hiÖu qu¶ kinh tÕ. Sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, nÒn kinh tÕ ®ßi hái mét l­îng vèn lín mµ nguån thu cña NSNN ta chñ yÕu lµ tõ thuÕ, chiÕm 23% GDP nh­ng vÉn ch­a ®¸p øng ®­îc nhu cÇu chi tiªu cña ng©n s¸ch. Trong khi ®ã nguån vèn nhµn rçi trong d©n c­ rÊt lín. Do vËy, ®Ó khai th¸c ®­îc tèi ®a nguån vèn nhµn rçi trong d©n c­ nhÊt thiÕt ph¶i t¨ng c­êng ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ qua hÖ thèng KBNN. ViÖc huy ®éng vèn nhµn rçi trong n­íc cã ý nghÜa v« cïng quan träng ®èi víi ®Êt n­íc ta trong giai ®o¹n hiÖn nay. Cô thÓ: Thø nhÊt: huy ®éng vèn trong n­íc gãp phÇn bï ®¾p thiÕu hôt NSNN. §Êt n­íc ta b­íc sang mét thêi kú míi, nÒn kinh tÕ chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc, nhu cÇu chi cña NSNN ngµy cµng cao, trong khi ®ã nguån thu cña chóng ta cßn h¹n chÕ, chñ yÕu lµ tõ thuÕ, thiÕu hôt ng©n s¸ch lµ t×nh tr¹ng lu«n x¶y ra. Trong thêi gian qua, nÒn Tµi chÝnh quèc gia ®· cã phÇn c¶i thiÖn vµ b¾t ®Çu ®i vµo æn ®Þnh, tû lÖ l¹m ph¸t h¹ thÊp, gi¸ c¶ æn ®Þnh. Song trong ®iÒu kiÖn béi chi ng©n s¸ch vÉn cßn, l¹m ph¸t lu«n lµ c¨n bÖnh cã thÓ bïng næ bÊt kú lóc nµo, v× vËy viÖc huy ®éng vèn nhµn rçi trong n­íc cã ý nghÜa sèng cßn ®èi víi nªn Tµi chÝnh quèc gia. Khai th¸c nguån vèn nhµn rçi trong n­íc tr­íc hÕt nh»m môc ®Ých chi tr¶ cho NSNN mét c¸ch kÞp thêi, ®¶m b¶o sù æn ®Þnh tr­íc m¾t cña nÒn Tµi chÝnh quèc gia, h¬n n÷a cßn gãp phÇn h¹n chÕ viÖc ph¸t hµnh tiÒn chi tiªu cho NSNN v× viÖc nµy lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n g©y ra sù rèi lo¹n l­u th«ng tiÒn tÖ, kÝch thÝch tèc ®é l¹m ph¸t t¨ng nhanh. V× vËy, huy ®éng vèn nhµn rçi trong n­íc võa cã t¸c dông bï ®¾p sù thiÕu hôt NSNN, võa gãp phÇn ®iÒu hoµ l­u th«ng tiÒn tÖ, kiÒm chÕ vµ ®Èy lïi l¹m ph¸t. Huy ®éng vèn nhµn rçi trong n­íc gióp ng©n s¸ch gi¶m dÇn sù thiÕu hôt b»ng chÝnh s¸ch t¨ng tr­ëng kinh tÕ lµ mét xu h­íng ®ang ®­îc ¸p dông réng r·i trªn toµn thÕ giíi. Thø hai: huy ®éng vèn nhµn rçi trong n­íc gãp phÇn cho ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ. Trong ®iÒu kiÖn n­íc ta c¬ së vËt chÊt kü thuËt cßn nghÌo nµn, l¹c hËu, c¬ së h¹ tÇng thÊp kÐm, ch­a ®¸p øng nhu cÇu ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ nhÊt lµ viÖc thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi cßn ch­a ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ cao. V× vËy cÇn t¨ng c­êng huy ®éng nguån vèn nhµn rçi trong n­íc ®Ó ®Çu t­ cho c¸c c«ngtr×nh träng ®iÓm – then chèt, c¸c c«ng tr×nh c¬ së h¹ tÇng huyÕt m¹ch cña nÒn kinh tÕ. Nhê c¸c kho¶n ®Çu t­ nµy cña Nhµ n­íc mµ bé mÆt nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc sÏ thay ®æi nhanh chãng, t¹o ®iÒu kiÖn tiÒn ®Ò cho c¸c doanh nghiÖp, c¸ nh©n cã vèn ®Çu t­ më réng s¶n xuÊt, kinh doanh, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, c¶i tiÕn kü thuËt. Thø ba: th«ng qua huy ®éng vèn nhµn rçi trong n­íc, gãp phÇn thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng vèn, thÞ tr­êng chøng kho¸n. ViÖc ph¸t triÓn thÞ tr­êng vèn cã ý nghÜa rÊt quan träng, tr­íc hÕt nã lµ c¬ chÕ gióp cho viÖc chuyÓn c¸c nguån vèn cña c¸c t¸c nh©n kinh tÕ tõ n¬i thõa sang n¬i thiÕu mét c¸ch dÔ dµng, thuËn tiÖn, thóc ®Èy thùc hiÖn chÝnh s¸ch huy ®éng vèn trong vµ ngoµi n­íc. Ng­îc l¹i, huy ®éng vèn cho ph¸t triÓn kinh tÕ lµ ®iÒu kiÖn ®Ó thóc ®Èy nhanh sù ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng chøng kho¸n. Huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, cæ phiÕu, tÝn phiÕu t¹o vèn hµng ho¸ cho thÞ tr­êng vèn, thÞ tr­êng tµi chÝnh. Theo nguyªn lý th× hµng ho¸ chñ yÕu trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n ph¶i lµ cæ phiÕu nh­ng ®èi víi chóng ta, tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ®Æc biÖt lµ tr¸i phiÕu kho b¹c l¹i cã tÇm quan träng víi vÞ trÝ ngµy cµng næi bËt. Tõ chç ch­a cho phÐp chuyÓn nh­îng, ®Õn nay, tr¸i phiÕu Kho b¹c ®· ®­îc ®Êu thÇu ë Ng©n hµng Nhµ n­íc vµ kh«ng chØ trë thµnh c«ng cô vay vèn cña Nhµ n­íc mµ cßn lµ c«ng cô cña chÝnh s¸ch Tµi chÝnh – TiÒn tÖ trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, ®ång thêi lµ c«ng cô ®Çu tiªn cña nghiÖp vô kinh doanh thÞ tr­êng më cña Ng©n hµng. §©y chÝnh lµ “hµng ho¸” chñ yÕu khi thÞ tr­êng vèn, thÞ tr­êng chøng kho¸n ho¹t ®éng c«ng khai vµ më réng ë ViÖt Nam. Bé Tµi chÝnh cïng víi Ng©n hµng Nhµ n­íc, c¸c bé, ngµnh cã liªn quan nghiªn cøu chuÈn bÞ ®iÒu kiÖn, c¸c yÕu tè cÇn thiÕt cho sù ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng chøng kho¸n. Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ n­íc ta cßn ch­a ph¸t triÓn, tr¸i phiÕu, cæ phiÕu doanh nghiÖp ch­a phong phó, v× vËy tr­íc m¾t tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ph¶i ®ãng vai trß lµ “hµng ho¸” chñ yÕu trªn thÞ tr­êng, lµ nh÷ng hµng ho¸ ®Çu tiªn cho thÞ tr­êng chøng kho¸n ho¹t ®éng ë ViÖt Nam. ViÖc ®Èy m¹nh c«ngt¸c huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ lµ hÕt søc cÇn thiÕt. Chóng ta cÇn t¨ng c­êng ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ®Ó bï ®¾p thiÕu hôt NSNN, ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ, kiÒm chÕ l¹m ph¸t, ®iÒu hoµ vèn l­u th«ng tiÒn tÖ vµ lµm c¬ së cho viÖc ph¸t triÓn thÞ tr­êng vèn, thÞ tr­êng chøng kho¸n ë n­íc ta. Ch­¬ng 2: Thùc tr¹ng c«ng t¸c huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ë KBNN Hµ T©y kh¸i qu¸t vÒ t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi trªn ®Þa bµn tØnh Hµ T©y §Æc ®iÓm kinh tÕ - x· héi tØnh Hµ T©y TØnh Hµ T©y thuéc vïng ch©u thæ s«ng Hång, cã diÖn tÝch lµ 2.148 km2. PhÝa §«ng gi¸p víi tØnh H­ng Yªn vµ thµnh phè Hµ Néi. PhÝa Nam gi¸p víi tØnh Hµ Nam, phÝa T©y gi¸p víi tØnh Hoµ B×nh vµ phÝa B¾c gi¸p víi tØnh VÜnh Phóc vµ Phó Thä. §Þa h×nh kh¸ ®a d¹ng, vïng ®åi nói phÝa T©y cã diÖn tÝch 704 km2 vµ vïng ®ång b»ng phÝa §«ng cã diÖn tÝch 1.444 km2, ®é cao nghiªng dÇn theo h­íng §«ng B¾c - §«ng Nam. Do ®Æc ®iÓm ®Þa h×nh kh¸c nhau nªn h×nh thµnh nªn c¸c vïng tiÓu khÝ hËu kh¸c nhau vµ còng g©y ¶nh h­ëng kh«ng Ýt ®Õn viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña tØnh. Hµ T©y lµ mét tØnh ®«ng d©n c­ (®øng thø 5 toµn quèc). Theo sè liÖu ®iÒu tra th¸ng 4/2001, sè d©n lµ 2.886.770 ng­êi. MËt ®é d©n sè lµ 1.111 ng­êi/km2. D©n téc Kinh chiÕm kho¶ng 99% d©n sè, d©n téc M­êng chiÕm kho¶ng 0.8% d©n sè. D©n téc Dao chiÕm kho¶ng 0.2% d©n sè. Hµ T©y cã nhiÒu c¶nh quan thiªn nhiªn kú thó ®­îc nhiÒu kh¸ch du lÞch t×m ®Õn nh­: §ång M«, suèi Hai, Suèi Tiªn, Ao Vua,...®Æc biÖt lµ th¾ng c¶nh s«ng suèi, hang ®éng ë chïa H­¬ng TÝch ®· trë thµnh ®iÓm du lÞch thu hót kh¸ch thËp ph­¬ng ®Õn trÈy héi. N¬i ®©y ®­îc coi lµ “Nam Thiªn ®Ö nhÊt ®éng”. HÖ thèng ®×nh chïa, miÕu m¹o nh­: Chïa ThÇy ë Quèc Oai lµ n¬i tu hµnh cña cao t¨ng Tõ §¹o H¹nh, Chïa T©y Ph­¬ng ë Th¹ch ThÊt víi kiÕn tróc ®éc ®¸o næi tiÕng víi ThËp b¸t Vi La H¸n ®Ñp hiÕm thÊy; tiÕp ®Õn lµ chïa §Ëu, chïa Bèi Khª, chïa Tr¨m Gian, thµnh cæ S¬n T©y,... VÒ lÜnh vùc kinh tÕ: VÒ tµi nguyªn ®Êt: Vïng ®ång b»ng gåm ®Êt phï sa ®­îc båi trªn 17.000 ha, ®Êt phï sa kh«ng ®­îc båi 5.000 ha, ®Êt phï sa gley 51.500 ha. Vïng ®åi nói._. cã ®Êt vµng trªn phï sa cæ 20.600 ha. Nh×n chung ®Êt Hµ T©y cã ®é ph× cao, cã nhiÒu lo¹i ®Þa h×nh nªn cã thÓ bè trÝ ®­îc nhiÒu lo¹i c©y trång, vËt nu«i. Do cã vïng ®åi gß nªn Hµ T©y cã ®iÒu kiÖn x©y dùng c¸c khu c«ng nghiÖp tËp trung vµ c¸c c¬ së h¹ tÇng kh¸c. VÒ tµi nguyªn kho¸ng s¶n: Cã ®¸ v«i ë Ch­¬ng Mü, Mü §øc; ®¸ granit èp l¸t ë Ch­¬ng Mü; cao lanh ë Ba V×, Quèc Oai; ®ång, pirit, n­íc kho¸ng ë Ba V×,... VÒ tµi nguyªn rõng: Rõng ë Hµ T©y tuy kh«ng lín nh­ng rõng tù nhiªn, cã rÊt nhiÒu chñng lo¹i ®éng thùc vËt phong phó, ®a d¹ng vµ quý hiÕm. VÒ con ng­êi: Hµ T©y cã nguån nh©n lùc dåi dµo, cã kü thuËt, tr×nh ®é v¨n ho¸,... Cô thÓ: cã lùc l­îng lao ®éng trªn 1,5 triÖu ng­êi. VÒ c¬ së h¹ tÇng: Cã m¹ng l­íi giao th«ng thuû bé ph¸t triÓn kh¸ m¹nh, thuËn lîi cho giao l­u trong vµ ngoµi tØnh. Trong thêi gian qua, nÒn kinh tÕ cña tØnh ®· v­ît qua nhiÒu khã kh¨n, cã nh÷ng chuyÓn biÕn tiÕn bé. NhÞp ®é t¨ng tr­ëng GDP lµ 7,46% so víi n¨m 2001, GDP b×nh qu©n ®Çu ng­êi lµ 3 triÖu ®ång, ®¹t 102,4% so víi môc tiªu. Gi¸ trÞ ngµnh n«ng, l©m nghiÖp t¨ng 4,5% so víi n¨m 2001. S¶n l­îng c©y l­¬ng thùc quy thãc ®¹t 1 triÖu tÊn. DiÖn tÝch gieo trång vô ®«ng ®¹t tØ lÖ 60% (trªn ®Êt lóa + mµu). Gi¸ trÞ tæng s¶n l­îng c«ng nghiÖp – tiÓu thñ c«ng nghiÖp trªn ®Þa bµn ®¹t 104,35% so víi kÕ ho¹ch, t¨ng 12% so víi n¨m 2001. Gi¸ trÞ th­¬ng m¹i t¨ng 12%; dÞch vô du lÞch t¨ng 17% so víi n¨m 2001. Gi¸ trÞ xuÊt khÈu trªn ®Þa bµn ®¹t 50 triÖu $, t¨ng 11% so víi n¨m 2001, trong ®ã cña khu vùc Nhµ n­íc ®¹t 28 triÖu $. TØ lÖ hé nghÌo gi¶m 1,5% so víi n¨m 2001 vµ tiÕp tôc thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh xo¸ nhµ qu¸ dét n¸t trong n¨m 2003. Gi¶i quyÕt thªm 2,5 v¹n ng­êi lao ®éng cã viÖc lµm; 2,1 v¹n ng­êi lao ®éng ®­îc dËy nghÒ vµ ®i x©y dùng nÒn kinh tÕ míi. Tæng thu NSNN 487 tØ ®ång; tæng chi NS§P 548 tØ ®ång trong ®ã t¨ng quü dù tr÷ tµi chÝnh 10 tØ ®ång. KÕt qu¶ huy ®éng c¸c nguån vèn cho ®Çu t­ ph¸t triÓn ®¹t kh¸, riªng vèn ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n trªn ®Þa bµn ­íc ®¹t 358 tØ ®ång. Nguån vèn huy ®éng trªn ®Þa bµn n¨m 2002 lµ 862 tØ ®ång, t¨ng 28% so víi n¨m 2001, trong ®ã chñ yÕu tiÒn göi tiÕt kiÖm chiÕm 62,87% tæng sè vèn huy ®éng; ph¸t hµnh tr¸i phiÕu 27% VÒ lÜnh vùc v¨n ho¸ - x· héi: Cïng víi nh÷ng kÕt qu¶ vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ, lÜnh vùc v¨n ho¸ x· héi ®· c¬ b¶n ng¨n chÆn ®­îc sù xuèng cÊp vµ cã nh÷ng tiÕn bé râ rÖt, ®êi sèng nh©n d©n ®­îc c¶i thiÖn tõng b­íc. Quy m« gi¸o dôc - ®µo t¹o ®­îc më réng ph¸t triÓn, chÊt l­îng gi¸o dôc tiÕp tôc ®­îc n©ng lªn, c¬ së vËt chÊt d¹y vµ häc ®­îc bæ sung thªm. Cô thÓ ®Õn hÕt n¨m 2002 cã 15% sè tr­êng tiÓu häc ®­îc c«ng nhËn lµ tr­êng chuÈn quèc gia. C¸c ho¹t ®éng v¨n ho¸, th«ng tin diÔn ra s«i næi víi nhiÒu h×nh thøc phong phó, ®a d¹ng. Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng s­u tÇm, nghiªn cøu vÒ v¨n ho¸ phi vËt thÓ, vÒ nÕp sèng v¨n ho¸ cña ®ång bµo c¸c d©n téc. Ho¹t ®éng thÓ dôc thÓ thao tiÕp tôc ®­îc më réng vµ mang tÝnh quÇn chóng réng r·i. C¸c ch­¬ng tr×nh quèc gia vÒ phßng chèng c¸c dÞch bÖnh x· héi, ch¨m sãc søc khoÎ nh©n d©n ®­îc triÓn khai tÝch cùc, c«ng t¸c truyÒn th«ng d©n sè, kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh ®­îc ®Èy m¹nh. Cô thÓ: n¨m 2002 gi¶m tØ lÖ sinh 0,6%, gi¶m tØ lÖ sinh tõ 3 con trë lªn, gi¶m tØ lÖ trÎ em d­íi 5 tuæi bÞ suy dinh d­ìng, gãp phÇn gi¶m tØ lÖ ph¸t triÓn d©n sè xuèng 1,5%. N¨m 2002, 65% sè hé ®­îc c«ng nhËn lµ gia ®×nh v¨n ho¸; 15% sè lµng, khu phè ®¹t tiªu chuÈn lµng v¨n ho¸, khu phè v¨n minh. C¸c ch­¬ng tr×nh gi¶i quyÕt viÖc lµm, xo¸ ®ãi, gi¶m nghÌo ®­îc triÓn khai ®ång bé vµ tÝch cùc h¬n. Ch­¬ng tr×nh 120 gi¶i quyÕt viÖc lµm ®· xÐt duyÖt cho vay ®­îc 5.225 hé, t¹o viÖc lµm cho gÇn 2.000 lao ®éng. Ng©n hµng phôc vô ng­êi nghÌo ®¹t doanh sè cho vay c¶ n¨m lµ 12 tØ ®ång víi gÇn 11 ngh×n l­ît hé, tØ lÖ hé ®ãi nghÌo gi¶m xuèng cßn 8,5%. C¸c dù ¸n c¬ së h¹ tÇng thuéc ch­¬ng tr×nh 135 cña c¸c x· ®Æc biÖt khã kh¨n ®­îc bµn b¹c d©n chñ, c«ng khai. PhÇn lín c¸c dù ¸n ®· ®­îc khëi c«ng x©y dùng b»ng nguån vèn ®Çu t­ cña Nhµ n­íc kÕt hîp víi søc d©n. C«ng t¸c phßng chèng tÖ n¹n x· héi ®­îc tiÕn hµnh th­êng xuyªn, liªn tôc g¾n víi cuéc vËn ®éng toµn d©n x©y dùng cuéc sèng míi, x©y dùng lµng v¨n ho¸, gia ®×nh v¨n ho¸. Trong n¨m 2002, bªn c¹nh nh÷ng kÕt qu¶ ®· ®¹t ®­îc còng béc lé mét sè yÕu kÐm vµ khuyÕt ®iÓm, næi bËt lµ: VÒ kinh tÕ: Tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ cña tØnh cßn thÊp, cßn nhiÒu yÕu tè mÊt c©n ®èi, ch­a æn ®Þnh vÒ ph¸t triÓn. KÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ x· héi ch­a ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn, m¸y mãc, c«ng nghÖ vµ tr×nh ®é qu¶n lý cßn nhiÒu tån t¹i. Kinh tÕ ë Hµ T©y n«ng nghiÖp vÉn lµ chñ yÕu, nguån thu cho ng©n s¸ch cßn nhiÒu khã kh¨n. ChÊt l­îng nguån nh©n lùc ch­a ®¸p øng ®­îc nhu cÇu ph¸t triÓn trong giai ®o¹n míi, ®Çu t­ cho s¶n xuÊt kinh doanh cßn h¹n chÕ. §êi sèng cña nh©n d©n cßn nhiÒu khã kh¨n, nhÊt lµ ë nh÷ng vïng nói cao. TÝch luü tõ néi bé nÒn kinh tÕ cßn thÊp, ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng cßn mÊt c©n ®èi gi÷a thu vµ chi. Nguån thu ch­a æn ®Þnh, ch­a t¹o ®­îc nguån thu lín tõ s¶n xuÊt. VÒ x· héi: T×nh h×nh x· héi cßn nhiÒu vÊn ®Ò bøc xóc, sè lao ®éng ch­a cã viÖc lµm ë thÞ x·, thÞ trÊn vµ n«ng th«n cßn nhiÒu. Ch­a t¹o ®­îc nhiÒu c¬ së s¶n xuÊt ®Ó thu hót lao ®éng. ChÊt l­îng gi¸o dôc ®µo t¹o ch­a cao, c¬ së vËt chÊt d¹y vµ häc cßn thiÕu, chÊt l­îng d¹y vµ häc cßn h¹n chÕ. §êi sèng cña mét bé phËn d©n c­, ®Æc biÖt lµ vïng cao vÉn cßn nhiÒu khã kh¨n. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn c«ng t¸c huy ®éng vèn ë KBNN Hµ T©y. N¨m 1990, cïng víi c¶ n­íc, KBNN Hµ S¬n B×nh ®­îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh sè 07 – H§BT ban hµnh ngµy 4/01/1990 vÒ viÖc thµnh lËphÖ thèng KBNN. KBNN Hµ T©y ®­îc chÝnh thøc thµnh lËp vµ ®i s©u vµo ho¹t ®éng tõ th¸ng 08/1991 trªn c¬ së t¸ch tõ KBNN Hµ S¬n B×nh víi chøc n¨ng qu¶n lý quü NSNN vµ cho ®Çu t­ ph¸t triÓn, ®¸p øng kÞp thêi nhu cÇu thanh to¸n, chi tr¶ cña NSNN. Trong nh÷ng n¨m qua, KBNN Hµ t©y ®· huy ®éng ®­îc mét l­îng vèn lín cho NSNN b»ng biÖn ph¸p vµ h×nh thøc kh¸c nhau (huy ®éng qua thuÕ vµ ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ). Tuy nhiªn, viÖc huy ®éng vèn ë KBNN Hµ T©y còng gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n. Do vËy, ®Ó huy ®éng tèi ®a, cã hiÖu qu¶ nhÊt mäi nguån vèn cho NSNN qua KBNN Hµ T©y ®ßi hái ph¶i xem xÐt ®Õn nh÷ng nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn c«ng t¸c huy ®éng vèn ë KBNN Hµ T©y, ®ã lµ: Mét lµ: Nh©n tè kinh tÕ: tõ khi nÒn kinh tÕ chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng, kinh tÕ tØnh Hµ T©y ®· t¨ng tr­ëng râ rÖt, nhÊt lµ lÜnh vùc ph¸t triÓn du lÞch, dÞch vô. Tuy nhiªn, nÒn kinh tÕ cña tØnh vÉn mÊt c©n ®èi, l¹c hËu, nguån thu tõ néi bé cßn thÊp, ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn viÖc huy ®éng vèn qua KBNN Hµ T©y. Hai lµ: Nh©n tè vÒ thu nhËp: thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi trong tØnh thÊp, tû lÖ hé ®ãi nghÌo cßn 8,5%. TÝch luü trong d©n c­ ch­a lín, ch­a ®ång ®Òu mµ chØ tËp trung vµo mét sè hé, mét sè doanh nghiÖp t­ nh©n. Tr×nh ®é d©n trÝ thÊp nªn viÖc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ cña kho b¹c ®Ó thu hót vèn nhµn rçi trong d©n c­ ch­a ®¹t hiÖu qu¶ cao. Ba lµ: Nh©n tè l·i suÊt: ®©y lµ nh©n tè c¬ b¶n ¶nh h­ëng tíi viÖc huy ®éng vèn. Ng­êi d©n mua tr¸i phiÕu ChÝnh phñ tr­íc tiªn ph¶i xem xÐt yÕu tè l·i suÊt v× cho Nhµ n­íc vay còng lµ ®Çu t­ gi¸n tiÕp, mµ ®Çu t­ ph¶i sinh lîi, Ýt nhÊt lµ sinh lîi ®ã ph¶i b»ng lîi tøc b×nh qu©n cña c¸c ngµnh kinh tÕ ®¹t ®­îc sau khi b¶o toµn ®ång vèn. Song l·i suÊt ChÝnh phñ ch­a hÊp dÉn ®­îc ng­êi d©n trong khi ng­êi d©n cã thãi quen göi tiÕt kiÖm v× l·i suÊt Ng©n hµng cao h¬n, linh ho¹t, dÔ rót vèn h¬n. Thùc tÕ ë KBNN Hµ T©y cã nhiÒu ®ît do l·i suÊt Ng©n hµng cao h¬n nªn d©n ®· rót tiÒn ra chÞu kh«ng h­ëng l·i ®Ó quay sang göi tiÕt kiÖm Ng©n hµng. HiÖn nay, l·i suÊt tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ®· phÇn nµo hÊp dÉn ®­îc d©n chóng, do vËy viÖc huy ®éng vèn qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ë KBNN Hµ T©y ®· t¨ng lªn ®¸ng kÓ. Bèn lµ: Nh©n tè vÒ l¹m ph¸t: do t×nh h×nh l¹m ph¸t cßn lín, ®ång tiÒn vÉn bÞ mÊt gi¸, do vËy rñi ro lµ kh«ng tr¸nh khái. Dï l·i suÊt cao nh­ng tiÒn mÊt gi¸ th× l·i suÊt kh«ng bï ®­îc vèn gèc, ng­êi d©n mua tr¸i phiÕu kho b¹c ph¶i chÞu l·i suÊt ©m. §ã lµ lý do khiÕn ng­êi d©n kh«ng d¸m m¹o hiÓm bá tiÒn vµo mua tr¸i phiÕu ChÝnh phñ. Do ®ã, l¹m ph¸t còng lµ mét nh©n tè ¶nh h­ëng tíi viÖc huy ®éng vèn t¹i KBNN Hµ T©y. N¨m lµ: Nh©n tè th«ng tin, tuyªn truyÒn: do th«ng tin tuyªn truyÒn cßn h¹n chÕ, ch­a tæ chøc ®­îc m¹ng l­íi tuyªn truyÒn réng r·i trªn ®Þa bµn tØnh, ch­a cã ho¹t ®éng Marketing chuyªn s©u nªn ng­êi d©n ch­a quen víi tr¸i phiÕu ChÝnh phñ, v× vËy hä ch­a yªn t©m mua tr¸i phiÕu ChÝnh phñ. TËp qu¸n cho Nhµ n­íc vay dµi h¹n ch­a h×nh thµnh v÷ng ch¾c trong d©n c­ nªn hä ch­a tin vµo t­¬ng lai cña viÖc mua tr¸i phiÕu. S¸u lµ: Nh©n tè vÒ tæ chøc c«ng t¸c huy ®éng vèn: Hµy T©y lµ tØnh cã tiÒm n¨ng lín vÒ du lÞch, dÞch vô nªn viÖc tæ chøc tèt c«ng t¸c ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ t¹i c¸c ®Þa bµn nh­ thÕ nµo còng lµ yÕu tè quan träng, cã ¶nh h­ëng lín ®Õn viÖc huy ®éng vèn. Trªn ®©y lµ s¸u nh©n tè c¬ b¶n cã ¶nh h­ëng ®Õn c«ng t¸c huy ®éng vèn ë KBNN Hµ T©y. KBNN Hµ T©y ®ãng mét vai trß quan träng trong viÖc huy ®éng vèn, ph¸t huy nh÷ng nh©n tè tÝch cùc, h¹n chÕ, kh¾c phôc nh÷ng nh©n tè tiªu cùc ®Ó huy ®éng tèi ®a mäi nguån vèn cho NSNN trong ®Þa bµn tØnh. Hoµn thµnh tèt kÕ ho¹ch huy ®éng vèn mµ KBNN T¦ giao cho, gãp phÇn bï ®¾p thiÕu hôt NSNN vµ ®Ó cho ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ. Vai trß cña KBNN Hµ T©y trong c«ng t¸c huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ: §Ó t×m hiÓu vai trß cña KBNN Hµ T©y trong c«ng t¸c huy ®éng vèn, tr­íc hÕt xin s¬ qua vµi nÐt vÒ KBNN Hµ T©y. Vµi nÐt vÒ KBNN Hµ T©y. Ra ®êi n¨m 1991, vÒ nguyªn t¾c, KBNN Hµ T©y lµ mét tæ chøc qu¶n lý quü ng©n s¸ch cña Nhµ n­íc, cã t­ c¸ch ph¸p nh©n, cã con dÊu riªng. VÒ mÆt tæ chøc vµ nghiÖp vô tu©n thñ theo sù thèng nhÊt trong toµn hÖ thèng, theo sù chØ ®¹o cña KBNN T¦. Hµ T©y cã 13 huyÖn trùc thuéc chÞ tr¸ch nhiÖm qu¶n lý quü ng©n s¸ch Nhµ n­íc trªn ®Þa bµn tØnh vµ c¸c quü tµi chÝnh cña TØnh. Trong nh÷ng n¨m qua, KBNN Hµ T©y ®· kh«ng ngõng cñng cè, æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn vÒ tæ chøc bé m¸y, chøc n¨ng nhiÖm vô vµ ho¹t ®éng. Trong bèi c¶nh nÒn kinh tÕ ®ang cã nhiÒu ®æi míi vÒ c¬ chÕ qu¶n lý, t×nh h×nh kinh tÕ x· héi ®· cã nhiÒu chuyÓn biÕn tÝch cùc. C¸c doanh nghiÖp ®· tr¶i qua giai ®o¹n thö nghiÖm trong c¬ chÕ thÞ tr­êng, ®· ®i s©u vµo c¬ chÕ æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn, hiÖn ®ang tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸. KBNN Hµ T©y ®· gãp phÇn kh«ng nhá trong qu¸ tr×nh qu¶n lý, x©y dùng vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ cña tØnh. S¬ ®å cô thÓ vÒ c¬ cÊu tæ chøc cña KBNN Hµ T©y Phòng Vi tÝnh Chi nhánh KBNN các huyện Ban Lãnh đạo KBNN Hà Tây Phòng Kế toán Phòng Hành chính Phòng Tổ chức Phòng Thanh tra Phòng Kế hoạch Phòng Đầu tư XDCB Phòng Kho quỹ KBNN Hµ T©y ®· hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y, kh«ng ngõng n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n, ý thøc tr¸ch nhiÖm ®èi víi c«ng viÖc cña mçi c¸ nh©n, mçi phßng. §ång thêi gióp cho c«ng t¸c qu¶n lý quü ng©n s¸ch ®­îc chÆt chÏ h¬n, chÊt l­îng h¬n, c«ng t¸c kiÓm tra gi¸m s¸t cña l·nh ®¹o cÇn cô thÓ, s©u s¸t, kh¸ch quan h¬n. ViÖc bè trÝ nh­ vËy cßn t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho kh¸ch hµng trong quan hÖ giao dÞch. Víi bé m¸y gåm 321 c¸n bé, trong ®ã cã 175 c¸n bé ®¹t tr×nh ®é ®¹i häc (chiÕm 56%). Qua 12 n¨m ho¹t ®éng ®· cã nh÷ng ®ãng gãp tÝch cùc, gãp phÇn æn ®Þnh t×nh h×nh kinh tÕ – x· héi, gi÷ nhÞp ®é t¨ng tr­ëng kh¸. Nh÷ng thµnh tùu mµ KBNN Hµ T©y ®· ®¹t ®­îc lµ: C¸c ®¬n vÞ trong toµn hÖ thèng kho b¹c cña tØnh ®· thùc hiÖn tèt c«ng t¸c thu NSNN, chi tiÒn mÆt vµ ng©n phiÕu thanh to¸n trªn ®Þa bµn, ®ång thêi thùc hiÖn tèt c«ng t¸c kiÓm so¸t chi NSNN qua KBNN; lµm tèt c«ng t¸c ph¸t hµnh tr¸i phiÕu kho b¹c vµ c«ng tr¸i x©y dùng tæ quèc. Gãp phÇn thùc hiÖn tèt chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc trªn ®Þa bµn tØnh, cô thÓ: Tæng sè thu NSNN trªn ®Þa bµn n¨m 2002 lµ 487 tØ ®ång. Tæng sè chi ng©n s¸ch trªn ®Þa bµn n¨m 2002 lµ 548 tØ ®ång. C«ng t¸c huy ®éng vèn: th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, KBNN Hµ T©y ®· huy ®éng trong n¨m 2002 lµ: 156 tØ ®ång. KBNN Hµ T©y trong nh÷ng n¨m qua lu«n ®¹t thµnh tÝch cao, hoµn thµnh xuÊt s¾c nhiÖm vô ®­îc giao, liªn tôc ®­îc c¸c cÊp khen th­ëng nh­: ChÝnh phñ, Bé Tµi chÝnh, KBNN T¦, UBND tØnh, Bé V¨n ho¸ Th«ng tin, Chñ tÞch n­íc. Vai trß cña KBNN Hµ T©y trong c«ng t¸c huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ Còng nh­ c¸c kho b¹c kh¸c, KBNN Hµ T©y cã chøc n¨ng qu¶n lý quü NSNN, tËp trung c¸c nguån thu, cÊp ph¸t, chi tr¶ c¸c kho¶n chi NSNN. Bªn c¹nh ®ã, KBNN Hµ T©y cßn cã vai trß quan träng trong c«ng t¸c huy ®éng vèn ®Ó bï ®¾p thiÕu hôt NSNN vµ ®Ó ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ. §iÒu ®ã thÓ hiÖn ë nh÷ng ®iÓm sau: KBNN Hµ T©y nghiªn cøu vµ ¸p dông chÝnh s¸ch vay d©n cã hiÖu qu¶ th«ng qua viÖc ph¸t hµnh tÝn phiÕu, tr¸i phiÕu ChÝnh phñ, c¸c chøng chØ vay nî kh¸c cña ChÝnh phñ mµ KBNN T¦ giao cho. KBNN Hµ T©y tæ chøc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ, tËp trung vèn cho NSNN, ®ång thêi thanh to¸n tr¶ nî gèc vµ l·i ®Õn h¹n. Tæ chøc qu¶n lý vµ b¶o qu¶n tr¸i phiÕu ChÝnh phñ mµ KBNN Hµ T©y ph¸t hµnh trªn ®Þa bµn C«ng t¸c huy ®éng vèn ë KBNN Hµ T©y g¾n liÒn víi viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch Tµi chÝnh – TiÒn tÖ, tæ chøc ®iÒu hoµ tiÒn mÆt, kiÓm so¸t c¸c ho¹t ®éng mua b¸n tÝn phiÕu vµ tr¸i phiÕu KBNN ®Ó gãp phÇn kiÒm chÕ l¹m ph¸t, æn ®Þnh l­u th«ng tiÒn tÖ. Tæ chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n c¸c kho¶n vay nî, tr¶ nî ë trong tØnh theo tõng kú h¹n nî, tõng lo¹i tÝn phiÕu – tr¸i phiÕu cña tõng ®èi t­îng huy ®éng. Ph©n tÝch t¸c ®éng ¶nh h­ëng cña viÖc huy ®éng vèn trong tØnh ®èi víi c©n ®èi NSNN vµ ®iÒu hoµ l­u th«ng tiÒn tÖ Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn nay, cïng víi c¶ n­íc, nÒn kinh tÕ Hµ T©y ®· chuyÓn biÕn râ rÖt, nhÊt lµ trong lÜnh vùc Tµi chÝnh. Do vËy, vai trß cña KBNN Hµ T©y trong c«ng t¸c huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ngµy cµng næi bËt. KBNN Hµ T©y trong nh÷ng n¨m qua ®· huy ®éng ®­îc mét l­îng vèn lín ®Ó bï ®¾p thiÕu hôt ng©n s¸ch vµ cho ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ. KBNN Hµ T©y ®· kh¼ng ®Þnh vai trß quan träng cña m×nh trong huy ®éng vèn, hoµn thµnh nhiÖm vô mµ KBNN T¦ giao cho. Thùc tr¹ng c«ng t¸c huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ cña KBNN Hµ T©y C¬ chÕ ph¸t hµnh vµ thanh to¸n tr¸i phiÕu ChÝnh phñ. Ngµy 26/7/1994, ChÝnh phñ ban hµnh nghÞ ®Þnh sè 72/CP vÒ quy chÕ ph¸t hµnh c¸c lo¹i tr¸i phiÕu ChÝnh phñ. Trong nghÞ ®Þnh nµy nªu râ: tr¸i phiÕu ChÝnh phñ lµ chøng chØ vay nî cña ChÝnh phñ do Bé Tµi ChÝnh ph¸t hµnh, cã thêi h¹n, cã mÖnh gi¸, cã l·i Tr¸i phiÕu ChÝnh phñ bao gåm: tÝn phiÕu, tr¸i phiÕu, c«ng tr¸i x©y dùng tæ quèc, c¸c lo¹i ký danh vµ v« danh ®­îc ph¸t hµnh d­íi c¸c h×nh thøc sau: + TÝn phiÕu kho b¹c lµ lo¹i tÝn phiÕu ng¾n h¹n (d­íi mét n¨m) + Tr¸i phiÕu kho b¹c lµ lo¹i tr¸i phiÕu cã thêi h¹n tõ mét n¨m trë lªn + Tr¸i phiÕu c«ng tr×nh lµ lo¹i tr¸i phiÕu cã thêi tõ mét n¨m trë lªn, vay vèn cho tõng c«ng tr×nh cô thÓ, theo kÕ ho¹ch ®Çu t­ cña Nhµ n­íc, C¸c h×nh thøc huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ bao gåm: TÝn phiÕu ng¾n h¹n: lµ lo¹i tÝn phiÕu cã thêi h¹n ba th¸ng, s¸u th¸ng, ®­îc ph¸t hµnh th­êng xuyªn tõng ®ît ®Ó t¹o ra nguån vèn t¹m thêi nhµn rçi phôc vô cho chi NSNN. TÝn phiÕu kho b¹c ph¸t hµnh vµ thanh to¸n b»ng ngo¹i tÖ: lµ lo¹i tÝn phiÕu kho b¹c ®­îc ghi thu, ghi chi trùc tiÕp b»ng ngo¹i tÖ víi thêi h¹n 1 n¨m, 2 n¨m vµ tr¶ l·i hµng n¨m. Tr¸i phiÕu KBNN trung h¹n: lµ lo¹i tr¸i phiÕu kho b¹c cã thêi h¹n 1 n¨m, 2 n¨m, 3 n¨m, huy ®éng vèn nh»m bï ®¾p thiÕu hôt NSNN vµ cho ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ trong kÕ ho¹ch NSNN ®­îc duyÖt. Trong nh÷ng n¨m qua, c«ng t¸c huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ cña hÖ thèng KBNN ®· ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh, gãp phÇn gi¶i quyÕt thiÕu hôt t¹m thêi NSNN, kiÒm chÕ vµ ®Èy lïi l¹m ph¸t, æn ®Þnh l­u th«ng tiÒn tÖ, b×nh æn gi¸ c¶, thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ. Tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ®­îc ph¸t hµnh d­íi d¹ng chøng chØ tr¸i phiÕu ghi sæ. Tr¸i phiÕu ChÝnh phñ cã nhiÒu mÖnh gi¸ kh¸c nhau tuú theo tõng ®ît ph¸t hµnh, ®­îc in s½n trªn chøng chØ tr¸i phiÕu (hoÆc giÊy chøng nhËn së h÷u tr¸i phiÕu) theo nhu cÇu cña ng­êi mua tr¸i phiÕu. Tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ®­îc thu vµ thanh to¸n b»ng VN§, tr­êng hîp mua b»ng vµng, ngo¹i tÖ chuyÓn ®æi sÏ ®­îc c¬ quan ph¸t hµnh tr¸i phiÕu thu vµng vµ ngo¹i tÖ, ®ång thêi thùc hiÖn chuyÓn ®æi ra VN§ ®Ó ghi thu vµ thanh to¸n. §èi víi l·i suÊt tr¸i phiÕu ChÝnh phñ: l·i suÊt do Bé Tµi chÝnh c«ng bè theo tõng ®ît ph¸t hµnh (sau khi ®· tho¶ thuËn víi NHNN ViÖt Nam), ®¶m b¶o cho ng­êi mua tr¸i phiÕu ®­îc h­ëng l·i suÊt thùc céng (+) víi chØ sè tr­ît gi¸. C¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh l·i suÊt tr¸i phiÕu lµ: TØ lÖ l¹m ph¸t vµ biÕn ®éng gi¸ c¶ theo tõng thêi kú. Thêi h¹n cña tr¸i phiÕu: l·i suÊt tr¸i phiÕu cã thêi h¹n dµi ®­îc quy ®Þnh cao h¬n l·i suÊt tr¸i phiÕu cã thêi h¹n ng¾n. Nhu cÇu huy ®éng vèn vµ kh¶ n¨ng huy ®éng tr¸i phiÕu. Ph­¬ng thøc x¸c ®Þnh l·i suÊt tr¸i phiÕu lµ: L·i suÊt cè ®Þnh ¸p dông cho c¶ thêi kú ph¸t hµnh, tuú theo biÕn ®éng cña thÞ tr­êng vµ møc l¹m ph¸t dù tÝnh b×nh qu©n, nhu cÇu vèn cÇn huy ®éng tõng n¨m ®Ó x¸c ®Þnh vµ c«ng bè l·i suÊt. L·i suÊt chØ ®¹o ®Ó tæ chøc ®Êu gi¸ vµ chän l·i suÊt ph¸t hµnh. §èi t­îng mua tr¸i phiÕu bao gåm: Ng­êi ViÖt Nam ë trong n­íc, kiÒu bµo ë n­íc ngoµi, ng­êi n­íc ngoµi lµm viÖc vµ sinh sèng hîp ph¸p t¹i ViÖt Nam. C¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam thuéc mäi lÜnh vùc vµ thµnh phÇn kinh tÕ, kÓ c¶ c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i, tæ chøc tÝn dông, C«ng ty Tµi chÝnh, C«ng ty B¶o hiÓm,... C¸c héi, c¸c ®oµn thÓ quÇn chóng ®­îc dïng c¸c lo¹i quü hîp ph¸p cña m×nh ®Ó mua tr¸i phiÕu ChÝnh phñ... Ng­êi mua tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ®­îc quyÒn lùa chän c¸c lo¹i tr¸i phiÕu thÝch hîp víi sè l­îng kh«ng h¹n chÕ. Tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ®­îc tù do mua b¸n, chuyÓn nh­îng, thõa kÕ, ®­îc dïng lµm tµi s¶n cÇm cè, thÕ chÊp trong c¸c quan hÖ tÝn dông, nh­ng kh«ng ®­îc dïng ®Ó thay thÕ tiÒn trong l­u th«ng vµ nép thuÕ cho Nhµ n­íc. Cô thÓ c¬ chÕ ph¸t hµnh vµ thanh to¸n tr¸i phiÕu ChÝnh phñ nh­ sau: TÝn phiÕu do KBNN ph¸t hµnh: §èi t­îng mua tÝn phiÕu kho b¹c lµ tÊt c¶ c¸c tÇng líp d©n c­ vµ lµ ng­êi ViÖt Nam theo nguyªn t¾c tù nguyÖn TÝn phiÕu kho b¹c ph¸t hµnh vµ thanh to¸n b»ng VN§ Thêi h¹n cña tÝn phiÕu lµ 3 th¸ng, 6 th¸ng. L·i suÊt cña tÝn phiÕu ®­îc quy ®Þnh cho tõng ®ît, phï hîp víi thÞ tr­êng, víi nhu cÇu chi tiªu cña NSNN vµ l·i suÊt tiÕt kiÖm. Tê tÝn phiÕu kh«ng ghi s½n mÖnh gi¸, møc mua tèi thiÓu lµ: 20.000 VN§, kh«ng h¹n chÕ møc mua tèi ®a. TÝn phiÕu kho b¹c ghi tªn vµ ®Þa chØ ng­êi mua, mua ë ®©u th× thanh to¸n ë ®ã. TÝn phiÕu kho b¹c ®­îc thanh to¸n mét lÇn c¶ gèc lÉn l·i khi ®Õn h¹n vµ theo l·i suÊt quy ®Þnh, kh«ng tÝnh l·i nhËp gèc hµng th¸ng. §Êu thÇu tÝn phiÕu kho b¹c: + §Êu thÇu tÝn phiÕu kho b¹c lµ h×nh thøc ph¸t hµnh tÝn phiÕu kho b¹c theo ph­¬ng thøc b¸n bu«n th«ng qua ®Êu thÇu gi÷a c¸c thµnh viªn trªn thÞ tr­êng s¬ cÊp ph¸t hµnh tÝn phiÕu kho b¹c, nh»m huy ®éng vèn trong c¸c Ng©n hµng, c¸c tæ chøc kinh tÕ cho NSNN vµ ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ. + TÝn phiÕu kho b¹c ®Êu thÇu qua NHNN cã ®Æc ®iÓm thu tiÒn, thanh to¸n vµ h¹ch to¸n b»ng VN§. MÖnh gi¸ tèi thiÓu lµ 1 triÖu ®ång, thêi h¹n 3 th¸ng, 6 th¸ng, 9 th¸ng. ViÖc ®Êu thÇu ë ®©y lµ l·i suÊt, l·i suÊt ®­îc h×nh thµnh trªn c¬ së kÕt qu¶ ®Êu thÇu, t¹i ®ã c©n b»ng gi÷a kh¶ n¨ng cung cÇu vÒ tÝn phiÕu. §èi t­îng ®Êu thÇu gåm: c¸c NHTM, chi nh¸nh NHNN. + Nguyªn t¾c c¬ b¶n trong ®Êu thÇu lµ: bÝ mËt tuyÖt ®èi mäi ho¹t ®éng ®Æt thÇu cña c¸c thµnh viªn vµ sù chØ ®¹o ®Êu thÇu cña liªn Bé Tµi chÝnh – NHNN. C¸c th«ng tin cÇn thiÕt vÒ tæ chøc ph¶i ®­îc c«ng khai, c¸c thµnh viªn thÞ tr­êng cã quyÒn b×nh ®¼ng vÒ quyÒn lîi, nghÜa vô khi tham gia ®Êu thÇu. Theo quy ®Þnh, c¸c thµnh viªn cã tr¸ch nhiÖm thanh to¸n khèi l­îng tÝn phiÕu tróng thÇu kÓ tõ sau khi cã th«ng b¸o kÕt qu¶ ®Êu thÇu cho ®Õn ngµy ph¸t hµnh tÝn phiÕu. §èi víi tr¸i phiÕu kho b¹c. Ngµy 25/08/1994, bé tr­ëng Bé Tµi chÝnh ra quyÕt ®Þnh sè 433 TC – KBNN vÒ viÖc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu kho b¹c kú h¹n 3 n¨m, tr¶ l·i hµng n¨m víi c¸c ®èi t­îng gåm ng­êi ViÖt Nam ë trong n­íc, kiÒu bµo ë n­íc ngoµi, ng­êi n­íc ngoµi ®ang lµm viÖc vµ sinh sèng ë ViÖt Nam, c¸c doanh nghiÖp trong n­íc ë ViÖt Nam, c¸c doanh nghiÖp trong n­íc thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ ho¹t ®éng kinh doanh trªn mäi lÜnh vùc, c¸c doanh nghiÖp ®Çu t­ n­íc ngoµi ho¹t ®éng theo luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam ®­îc ChÝnh phñ ViÖt Nam cho phÐp kinh doanh mua b¸n tr¸i phiÕu. C¸c lo¹i tr¸i phiÕu nµy cã mÖnh gi¸ kh¸c nhau, cã danh hoÆc kh«ng ghi danh. L·i suÊt tr¸i phiÕu ®­îc c«ng bè theo tõng ®ît ph¸t hµnh, tiÒn l·i ®­îc thanh to¸n 6 th¸ng mét lÇn theo møc l·i ®­îc thanh to¸n trong thêi h¹n thanh to¸n l·i. §ång thêi KBNN ph¸t hµnh lo¹i tr¸i phiÕu 12 th¸ng tr¶ l·i tr­íc, l·i suÊt 21%/n¨m. QuyÕt ®Þnh sè 122/TC – Q§ - KBNN ngµy 01/02/1997 cña Bé tr­ëng Bé Tµi chÝnh vÒ ph¸t hµnh tr¸i phiÕu kho b¹c kú h¹n 2 n¨m, KBNN ®· tæ chøc ph¸t hµnh lo¹i tr¸i phiÕu nµy. + Tr¸i phiÕu kho b¹c kú h¹n 2 n¨m, l·i suÊt 14%/n¨m, cã ghi tªn vµ ®Þa chØ ng­êi mua. + Tr¸i phiÕu kho b¹c chØ ®­îc ghi thu vµ thanh to¸n b»ng ®ång ViÖt Nam, møc tèi thiÓu cña tê tr¸i phiÕu lµ 100.000 ®ång, kh«ng h¹n chÕ møc tèi ®a. + Tr¸i phiÕu ph¸t hµnh ®ît nµy kh«ng tÝnh l·i nhËp gèc, tiÒn gèc vµ l·i tr¸i phiÕu ®­îc thanh to¸n 1 lÇn khi ®Õn h¹n (®ñ 24 th¸ng) t¹i KBNN n¬i ph¸t hµnh. Trong tr­êng hîp ng­êi së h÷u tr¸i phiÕu cã nhu cÇu thanh to¸n tr­íc h¹n nÕu thêi gian mua tr¸i phiÕu ®ñ 12 th¸ng ®Õn d­íi 24 th¸ng th× ®­îc h­ëng l·i cña 1 n¨m víi l·i suÊt 13% n¨m. §èi t­îng mua tr¸i phiÕu bao gåm: C¸c c¬ quan, ®oµn thÓ, héi quÇn chóng cña ViÖt Nam, ng­êi ViÖt Nam ë trong n­íc vµ n­íc ngoµi lµm viÖc vµ sinh sèng hîp ph¸p t¹i ViÖt Nam. Ngµy 5/02/1999, Bé Tµi chÝnh ra quyÕt ®Þnh sè 17/1999/Q§ - BTC vÒ viÖc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu kú h¹n 2 n¨m l·i suÊt 13%/n¨m víi c¸c ®èi t­îng mua tr¸i phiÕu nh­ ®ît ph¸t hµnh n¨m 1997. Nh­ng c¸c tæ chøc, c¸c ®¬n vÞ, c¸c Héi tuyÖt ®èi kh«ng ®­îc sö dông vèn, kinh phÝ ®­îc NSNN cÊp, hoÆc cã nguån gèc tõ NSNN cÊp ®Ó mua tr¸i phiÕu kho b¹c. C¸c lo¹i tr¸i phiÕu nµy cã mÖnh gi¸ in s½n thÊp nhÊt lµ 100.000 ®ång, mÖnh gi¸ cao nhÊt lµ 100 triÖu ®ång. Ngµy 25/02/2000, Bé Tµi chÝnh ra quyÕt ®Þnh sè 28/2000/Q§-BTC cña Bé tr­ëng bé Tµi chÝnh vÒ viÖc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu kho b¹c kú h¹n 2 n¨m l·i suÊt 7%/n¨m, ®èi t­îng mua lµ ng­êi ViÖt Nam ë trong vµ ngoµi n­íc, ng­êi n­íc ngoµi lµm viÖc vµ sinh sèng hîp ph¸p t¹i ViÖt Nam. Ngµy 27/9/2002, Bé Tµi chÝnh ra quyÕt ®Þnh sè 83/2002/Q§-BTC cña Bé tr­ëng bé Tµi chÝnh vÒ viÖc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu kho b¹c kú h¹n 2 n¨m l·i suÊt 7,4%/n¨m. KÕt qu¶ ph¸t hµnh, thanh to¸n tr¸i phiÕu ChÝnh phñ qua Kho b¹c Nhµ n­íc Hµ T©y n¨m 1996: Tr¸i phiÕu kho b¹c kú h¹n 2 n¨m: Tõ th¸ng 9/1996, KBNN Hµ T©y ®· tæ chøc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu kho b¹c kú h¹n 2 n¨m, l·i suÊt 12%/n¨m víi kÕt qu¶: Tæng sè vèn huy ®éng ®­îc tõ ®ît ph¸t hµnh nµy lµ 44.358 triÖu ®ång, trong ®ã: + V¨n phßng KBNN tØnh huy ®éng ®­îc 35.552 triÖu ®ång. + Kho b¹c Nhµ n­íc c¸c huyÖn huy ®éng ®­îc 5.806 triÖu ®ång. §ång thêi KBNN Hµ T©y thanh to¸n tr­íc h¹n ®èi víi tr¸i phiÕu kho b¹c kú h¹n 2 n¨m, l·i suÊt 12% nh­ sau: Tæng sè tiÒn thanh to¸n tr­íc h¹n ®èi víi tr¸i phiÕu kho b¹c kú h¹n 2 n¨m l·i suÊt 12%/n¨m lµ 4.120 triÖu ®ång. Trong ®ã: + V¨n phßng KBNN tØnh thanh to¸n 4.014 triÖu ®ång + KBNN c¸c huyÖn thanh to¸n 106 triÖu ®ång. Tr¸i phiÕu kho b¹c kú h¹n 1 n¨m Trong n¨m 1996, KBNN Hµ T©y kh«ng ph¸t hµnh tr¸i phiÕu kho b¹c lo¹i kú h¹n 1 n¨m mµ thanh to¸n gèc, l·i tr¸i phiÕu kho b¹c kú h¹n 1 n¨m , l·i suÊt 21%/n¨m ®Õn h¹n, kÕt qu¶ nh­ sau: Tæng sè tiÒn thanh to¸n gèc tr¸i phiÕu kho b¹c kú h¹n 1 n¨m l·i suÊt 21%/n¨m ®Õn h¹n lµ 35.962 triÖu ®ång. Trong ®ã: + V¨n phßng KBNN tØnh thanh to¸n 30.044 triÖu ®ång + KBNN c¸c huyÖn thanh to¸n 5.918 triÖu ®ång. Cô thÓ: ®èi víi tr¸i phiÕu kho b¹c v« danh, víi mÖnh gi¸ lµ: 500.000® ®Õn 10.000.000®, KBNN Hµ T©y ®· tiÕn hµnh thanh to¸n gèc víi sè tiÒn lµ 41.566 triÖu ®ång. §èi víi tr¸i phiÕu kho b¹c lo¹i ghi danh KBNN tØnh Hµ T©y ®· tiÕn hµnh thanh to¸n gèc víi sè tiÒn lµ 526 triÖu ®ång. Tæng sè tiÒn thanh to¸n l·i tr¸i phiÕu kho b¹c kú h¹n 1 n¨m , l·i suÊt 21%/n¨m lµ 7.551 triÖu ®ång, trong ®ã: + V¨n phßng KBNN tØnh thanh to¸n 6.309 triÖu ®ång + KBNN c¸c huyÖn thanh to¸n 1.242 triÖu ®ång. §èi víi tr¸i phiÕu kho b¹c lo¹i v« danh, KBNN Hµ T©y ®· thanh to¸n l·i víi sè tiÒn 11.724 triÖu ®ång. §èi víi tr¸i phiÕu kho b¹c ghi danh, v¨n phßng KBNN tØnh ®· thanh to¸n víi sè tiÒn lµ 83 triÖu ®ång. Tæng hîp kÕt qu¶ ph¸t hµnh vµ thanh to¸n tr¸i phiÕu kho b¹c ë KBNN Hµ T©y n¨m 1996 nh­ sau: §¬n vÞ tÝnh: triÖu ®ång Lo¹i kú h¹n Ph¸t hµnh Thanh to¸n Tæng sè V¨n phßng KBNN tØnh KBNN c¸c huyÖn Gèc L·i Tæng sè V¨n phßng KBNN KBNN c¸c huyÖn Tæng sè V¨n phßng KBNN KBNN c¸c huyÖn 1 n¨m 41.358 35.962 30.044 5.918 7.551 6.309 1.242 2 n¨m 35.552 5.806 4.120 4.014 106 Tæng 41.358 35.552 5.806 40.082 34.058 6.024 7.551 6.309 1.242 Nguån sè liÖu: Kho b¹c Nhµ n­íc tØnh Hµ T©y Qua b¶ng tæng hîp kÕt qu¶ ph¸t hµnh vµ thanh to¸n tr¸i phiÕu kho b¹c ë KBNN Hµ T©y n¨ 1996, ta thÊy: Trong n¨m 1996, KBNN Hµ T©y ®· huy ®éng ®­îc 41.358 triÖu ®ång. §©y lµ con sè ®¸ng mõng bëi v× KBNN Hµ T©y chØ ph¸t hµnh riªng lo¹i tr¸i phiÕu kho b¹c kú h¹n 2 n¨m , l·i suÊt 12%/n¨m. ChØ trong vßng 4 th¸ng (tõ th¸ng 9 ®Õn th¸ng 12 n¨m 1996), v¨n phßng KBNN Hµ T©y ®· huy ®éng ®ù¬c 35.552 triÖu ®ång, lµ con sè rÊt ®¸ng phÊn khëi, tr¸i phiÕu kho b¹c kú h¹n 2 n¨m, l·i suÊt 12%/n¨m ®· hÊp dÉn d©n chóng, ng­êi d©n ®· quen dÇn víi tr¸i phiÕu chÝnh phñ, ®· b¾t ®Çu tin t­ëng vµo tr¸i phiÕu ChÝnh phñ. Tuy nhiªn, KBNN c¸c huyÖn míi chØ huy ®éng ®­îc 5.806 triÖu ®ång, ®©y lµ con sè h¹n chÕ do nh©n d©n ë c¸c huyÖn, nhÊt lµ ë c¸c vïng s©u, vïng xa, Ýt hiÓu biÕt vÒ tr¸i phiÕu ChÝnh phñ, ®êi sèng cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n, do vËy, KBNN c¸c huyÖn cÇn cè g¾ng h¬n n÷a trong c«ng t¸c huy ®éng vèn cho NSNN. KÕt qu¶ ph¸t hµnh, thanh to¸n tr¸i phiÕu ChÝnh phñ qua KBNN Hµ T©y n¨m 1997: Tr¸i phiÕu kho b¹c kú h¹n 2 n¨m: Tõ th¸ng 2/1997, KBNN Hµ T©y ®· tæ chøc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu kho b¹c kú h¹n 2 n¨m, l·i suÊt 13%/n¨m víi kÕt qu¶: Tæng sè vèn huy ®éng ®­îc tõ ®ît ph¸t hµnh nµy lµ 60.708 triÖu ®ång, trong ®ã: + V¨n phßng KBNN tØnh huy ®éng ®­îc 50.558 triÖu ®ång + KBNN c¸c huyÖn huy ®éng ®­îc 10.150 triÖu ®ång. §ång thêi, KBNN Hµ T©y thanh to¸n tr­íc h¹n ®èi víi tr¸i phiÕu kho b¹c kú h¹n 2 n¨m, l·i suÊt 13%/n¨m nh­ sau: Tæng sè tiÒn thanh to¸n tr­íc h¹n ®èi víi tr¸i phiÕu kho b¹c kú h¹n 2 n¨m l·i suÊt 12%/n¨m lµ 4.012 triÖu ®ång. Trong ®ã: + V¨n phßng KBNN tØnh thanh to¸n 2.964 triÖu ®ång + KBNN c¸c huyÖn thanh to¸n 1.048 triÖu ®ång. Toµn bé sè tiÒn thanh to¸n tr¸i phiÕu tr­íc h¹n nµy ®Ò ®­îc h­ëng l·i (®· mua trªn 12 th¸ng). Trong n¨m 1997, t×nh tr¹ng thanh to¸n tr­íc h¹n chÞu kh«ng h­ëng l·i ®Ó chuyÓn sang göi tiÕt kiÖm Ng©n hµng kh«ng cßn. Nguyªn nh©n lµ l·i suÊt tr¸i phiÒu kho b¹c cao h¬n l·i suÊt tiÕt kiÖm ng©n hµng, mÆc dï tØ lÖ chªnh lÖch nµy lµ kh«ng ®¸ng kÓ (tõ 0,3 – 0,5%/n¨m). Tæng hîp kÕt qu¶ ph¸t hµnh vµ thanhto¸n tr¸i phiÕu kho b¹c ë KBNN Hµ T©y n¨m 1997 nh­ sau: §¬n vÞ tÝnh: triÖu ®ång Lo¹i kú h¹n Ph¸t hµnh Thanh to¸n Tæng sè V¨n phßng KBNN tØnh KBNN c¸c huyÖn Gèc L·i Tæng sè V¨n phßng KBNN KBNN c¸c huyÖn Tæng sè V¨n phßng KBNN KBNN c¸c huyÖn 2 n¨m 60.708 50.558 10.150 4.012 2.964 1.048 690 589 101 Tæng 60.708 50.558 10.150 4.012 2.964 1.048 690 589 101 Qua b¶ng tæng hîp kÕt qu¶ ph¸t hµnh vµ thanh to¸n tr¸i phiÕu kho b¹c ë KBNN Hµ T©y n¨m 1997, ta thÊy: Tæng sè huy ®éng vèn ®­îc trong n¨m 1997 t¨ng so víi n¨m 1996 lµ 19.350 triÖu ®ång, b»ng 1,46 lÇn n¨m 1996. Trong n¨m 1997, v¨n phßng KBNN Hµ T©y ®· huy ®éng ®­îc 60.708 triÖu ®ång, lµ con sè rÊt ®¸ng phÊn khëi, tr¸i phiÕu kho b¹c kú h¹n 2 n¨m, l·i suÊt 13%/n¨m trong thêi kú gi¸ c¶ thÞ tr­êng ®· t­¬ng ®èi æn ®Þnh ®· thùc sù hÊp dÉn ng­êi d©n bëi v× cao h¬n l·i suÊt ng©n hµng. Tuy nhiªn, ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ vÉn chñ yÕu ë v¨n phßng KBNN tØnh. ë KBNN c¸c huyÖn tuy ®· cè g¾ng h¬n n¨m 1996 nh­ng v× cßn rÊt nhiÒu hé ®ãi nghÌo. KBNN c¸c huyÖn ®· cè g¾ng h¬n trong c«ng t¸c huy ®éng vèn cho NSNN, nh­ng ®Ó ®¹t ®­îc mét kÕt qu¶ kh¶ quan còng kh«ng ph¶i mét sím mét chiÒu mµ lµ mét chiÕn l­îc l©u dµi. KÕt qu¶ ph¸t hµnh, thanh to¸n tr¸i phiÕu chÝnh phñ qua KBNN Hµ T©y n¨m 1998: Tr¸i phiÕu kho b¹c kú h¹n 2 n¨m: Tõ th¸ng 3/1998 ®Õn th¸ng 12/1998, KBNN Hµ T©y ®· tæ chøc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu kú kho b¹c kú h¹n 2 n¨m, l·i suÊt 14%/n¨m, víi kÕt qu¶ lµ: Tæng sè vèn huy ®éng ®­îc tõ ®ît ph¸t hµnh nµy lµ 70.100 triÖu ®ång, trong ®ã: + V¨n phßng KBNN tØnh huy ®éng ®­îc 61.900 triÖu ®ång + KBNN c¸c huyÖn huy ®éng ®­îc 8.200 triÖu ®ång. Tæng sè thanh to¸n trong n¨m 1998 lµ 42.300 triÖu ®ång + V¨n phßng KBNN tØnh thanh to¸n 29.000 triÖu ®ång + KBNN c¸c huyÖn thanh to¸n 13.300 triÖu ®ång. §ång thêi, KBNN Hµ T©y thanh to¸n tr­íc h¹n ®èi víi tr¸i phiÕu kho b¹c kú h¹n 2 n¨m, l·i suÊt 14%/n¨m nh­ sau: Tæng sè tiÒn thanh to¸n tr­íc h¹n ®èi víi tr¸i phiÕu kho b¹c kú h¹n 2 n¨m, l·i suÊt 14%/n¨m lµ 14.254 triÖu ®ång. Toµn bé sè thanh to¸n tr­íc h¹n ®ã lµ sè ®­îc h­ëng l·i (rót tr­íc h¹n 12 th¸ng). Trong ®ã: + V¨n phßng KBNN tØnh thanh to¸n 11.675 triÖu ®ång + KBNN c¸c huyÖn thanh to¸n 2.579 triÖu ®ång. Tæng hîp kÕt qu¶ ph¸t hµnh vµ thanhto¸n tr¸i phiÕu kho b¹c ë KBNN Hµ T©y n¨m 1998 nh­ sau: §¬n vÞ tÝnh: triÖu ®ång T.phiÕu lo¹i kú h¹n 2 n¨m ghi danh Ph¸t hµnh Thanh to¸n Tæng sè V¨n phßng KBNN tØnh KBNN c¸c huyÖn Gèc L·i Tæng sè V¨n phßng KBNN KBNN c¸c huyÖn Tæng sè V¨n phßng KBNN KBNN c¸c huyÖn Kh«ng cã mÖnh gi¸ 29.000 25.056 3.944 8.291 7.430 788 Cã m.gi¸ 70.100 61.900 8.200 13.300 11200 2.100 1.523 1.236 360 Tæng 70.100 61.900 8.200 42.300 36.256 6.044 9.814 8.666 1.148 Qua b¶ng tæng hîp kÕt qu¶ ph¸t hµnh vµ thanh to¸n tr¸i phiÕu kho b¹c ë KBNN Hµ T©y n¨m 1998, ta thÊy: N¨m 1998, tæng sè huy ®éng vèn ®­îclµ cao nhÊt tõ tr­íc tíi nay (n¨m 1992 huy ®éng ®­îc 5.640 triÖu ®ång, n¨m 1995 huy ®éng ®­îc 55.641 triÖu ®ång, n¨m 1997 huy ®éng ®­îc 60.708 triÖu ®ång, n¨m 1998 huy ®éng ®­îc 70.100 triÖu ®ång) t¨ng so víi n¨m 1997 lµ 9.392 triÖu ®ång vµ b»ng 115% so víi n¨m 1997; t¨ng so víi n¨m 1996 lµ 28.742 triÖu ®ång, b»ng 164% n¨m 1996. Do KBNN Hµ T©y tæ chøc tèt c«ng t¸c tuyªn truyÒn, vËn ®éng nh©n d©n mua tr¸i phiÕu kho b¹c, mÆt kh¸c, l·i suÊt 14%/n¨m ®· hÊp dÉn ng­êi mua, v× vËy l­îng vèn mµ KBNN Hµ T©y huy ®éng ®­îc trong n¨m 1998 lµ._.