Một số giải pháp huy động vốn đầu tư phát triển kinh tế Biển Bình Thuận giai đoạn 2006 – 2010

MUÏC LUÏC LÔØI MÔÛ ÑAÀU CHÖÔNG I: CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN VEÀ VOÁN VAØ CAÙC NGUOÀN VOÁN ÑAÀU TÖ PHAÙT TRIEÅN KINH TEÁ TRONG NEÀN KINH TEÁ THÒ TRÖÔØNG. 3 1.1 Voán vôùi quùa trình phaùt trieån neàn kinh teá 3 1.1.1 Khaùi nieäm veà voán ñaàu tö. 3 1.1.2 Caùc nguoàn voán ñaàu tö 4 1.1.2.1 Nguoàn voán trong nöôùc 4 1.1.2.2 Nguoàn voán nöôùc ngoaøi 6 1.2 Vai troø cuûa voán vôùi quùa trình phaùt trieån kinh teá. 9 1.3 Caùc chæ tieâu ñaùnh giaù hieäu quûa söû duïng voán. 13 CHÖÔNGII: THÖÏC TRAÏNG HUY ÑOÄNG VOÁN ÑAÀU TÖ PHAÙT TRIEÅN KINH TEÁ BIEÅN BÌNH THUAÄN. 15 2.1 Kinh teá bieån Bình Thuaän – Vai troø vaø söï phaùt trieån. 15 2.1.1 Vai troø cuûa kinh teá bieån, ñaûo trong phaùt trieån kinh teá cuûa nöôùc ta. 15 2.1.2 Vai troø cuûa bieån, ñaûo Bình Thuaän trong heä thoáng Bieån Ñoâng – Haûi ñaûo. 16 2.1.3 Vai troø vaø söï phaùt trieån kinh teá bieån Bình Thuaän. 17 2.1.3.1 Ñieàu kieän töï nhieân – xaõ hoäi cuûa Bình Thuaän. 17 2.1.3.2 Tieàm naêng nguoàn lôïi bieån cuûa Bình Thuaän. 17 2.1.3.3 Tình hình phaùt trieån kinh teá bieån Bình Thuaän. 19 2.1.3.3.1 Kinh teá thuûy saûn. 19 2.1.3.3.2 Du lòch bieån vaø ven bieån. 23 Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 2 2.1.3.3.3 Giao thoâng vaän taûi bieån. 24 2.1.3.3.4 Kinh teá daàu khí. 25 2.1.3.4 Vai troø cuûa kinh teá bieån ñoái vôùi söï phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi cuûa Bình Thuaän. 25 2.1.4 Vai troø cuûa voán ñaàu tö ñoái vôùi söï phaùt trieån kinh teá bieån. 26 2.2 Thöïc traïng huy ñoäng voán ñaàu tö phaùt trieån kinh teá bieån Bình Thuaän. 27 2.2.1 Huy ñoäng voán töø ngaân saùch nhaø nöôùc. 27 2.2.2 Huy ñoäng voán tín duïng. 30 2.2.3 Huy ñoäng voán töø caùc doanh nghieäp ñaàu tö vaøo kinh teá bieån. 32 2.2.4 Huy ñoäng voán nöôùc ngoaøi. 33 2.2.5 Huy ñoäng töø thò tröôøng voán. 36 2.3 Ñaùnh giaù chung coâng taùc huy ñoäng voán cho ñaàu tö phaùt trieån kinh teá bieån Bình Thuaän thôøi gian qua. 36 CHÖÔNGIII: MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP HUY ÑOÄNG VOÁN ÑAÀU TÖ PHAÙT TRIEÅN KINH TEÁ BIEÅN BÌNH THUAÄN GIAI ÑOAÏN 2006 - 2010. 40 3.1 Quan ñieåm vaø muïc tieâu phaùt trieån kinh teá bieån. 40 3.2 Nhöõng ñònh höôùng cô baûn phaùt trieån kinh teá bieån ñeán naêm 2010. 42 3.2.1 Öu tieân haøng ñaàu laø ñaàu tö ñuùng möùc ñeå phaùt trieån maïnh kinh teá du lòch. 42 3.2.2 Taäp trung trieån khai thöïc hieän coù hieäu quûa caùc chöông trình muïc tieâu cuûa ngaønh thuûy saûn. 43 3.2.3 Hoaøn thieän, phaùt trieån caùc tuyeán giao thoâng, caùc coâng trình ven bieån ñaõ ñöôïc xaùc ñònh trong quy hoaïch. 43 3.3 Döï baùo nhu caàu voán cho ñaàu tö phaùt trieån kinh teá bieån giai ñoaïn 2006 – 2010. 44 3.4 Moät soá giaûi phaùp huy ñoäng voán ñaàu tö phaùt trieån kinh teá bieån Bình Thuaän. 45 3.4.1 Caùc giaûi phaùp vó moâ. 45 3.4.1.1 Xaây döïng vaø hoaøn thieän khuoân khoå phaùp lyù veà bieån, taïo 45 GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 3 moâi tröôøng ñaàu tö an toaøn, haáp daãn ñeå thu huùt ñaàu tö. 3.4.1.2 Hoaøn thieän caùc coâng cuï huy ñoäng voán cho NSNN. 47 3.4.1.3 Hoaøn thieän vaø phaùt trieån thò tröôøng taøi chính. 48 3.4.1.4 Hoaøn thieän caùc coâng cuï taøi chính vó moâ hoã trôï cho quùa trình huy ñoäng voán. 49 3.4.2 Caùc giaûi phaùp cuûa ñòa phöông. 50 3.4.2.1 Giaûi phaùp huy ñoäng voán töø NSNN. 51 3.4.2.2 Giaûi phaùp huy ñoäng voán tín duïng. 53 3.4.2.3 Giaûi phaùp huy ñoäng voán töø caùc doanh nghieäp ñaàu tö vaøo kinh teá bieån. 54 3.4.2.4 Caùc giaûi phaùp hoã trôï khaùc. 56 KEÁT LUAÄN. 60 TAØI LIEÄU THAM KHAÛO. GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 4 LÔØI MÔÛ ÑAÀU Vieäc taäp trung vaøo phaùt trieån kinh teá bieån trong söï nghieäp xaây döïng vaø baûo veä Toå quoác khoâng chæ bôûi theá kyû XXI maø chuùng ta ñang böôùc vaøo ñöôïc coi laø theá kyû ñaïi döông, caùc quoác gia coù bieån ñeàu nhaát loaït höôùng veà bieån ñeå taêng cöôøng tieàm löïc kinh teá cuûa mình, treân thöïc teá, bieån Vieät Nam chöùa ñöïng nhieàu tieàm naêng phaùt trieån kinh teá raát lôùn. Töø vò trí chieán löôïc cuûa bieån - nhaân toá ñòa lôïi ñaëc bieät cuûa söï phaùt trieån, ñeán caùc nguoàn taøi nguyeân bieån phong phuù vaø ña daïng coù khaû naêng khai thaùc lôùn nhö taøi nguyeân veà haûi ñaëc saûn, taøi nguyeân du lòch bieån, taøi nguyeân veà daàu khí hay caùc taøi nguyeân khoaùng saûn khaùc ôû vuøng ven bieån nhö than, saét, titan, caùt thuûy tinh vaø caùc loaïi vaät lieäu xaây döïng khaùc. Kinh teá bieån cuûa Vieät Nam trong giai ñoaïn ñoåi môùi vöøa qua ñaõ coù böôùc phaùt trieån ñaùng keå. Cô caáu ngaønh ngheà ñang coù söï thay ñoåi, vieäc khai thaùc nguoàn lôïi bieån ñaõ coù ñoùng goùp quan troïng cho söï phaùt trieån kinh teá cuûa ñaát nöôùc. Kinh teá bieån ñaõ ñöôïc chuù yù hôn, nhöng nhìn chung quy moâ kinh teá bieån cuûa Vieät Nam coøn nhoû beù chöa töông xöùng vôùi tieàm naêng kinh teá bieån cuûa nöôùc ta. Trong xu höôùng chung cuûa theá giôùi ñang noã löïc gia taêng toác ñoâï phaùt trieån baèng caùch huy ñoäng moïi nguoàn löïc saün coù, laø moät quoác gia bieån, chuùng caàn thöïc hieän nhieàu giaûi phaùp nhaèm taêng cöôøng hôn nöõa nhöõng khaû naêng vöôn ra bieån ñeå sôùm “trôû thaønh moät nöôùc maïnh veà kinh teá bieån”. Laø moät tænh ven bieån Duyeân haûi thuoäc vuøng kinh teá mieàn Ñoâng Nam Boä, Bình Thuaän cuõng khoâng naèm ngoaøi xu höôùng phaùt trieån chung ñoù. Ñeå thöïc hieän thaønh coâng muïc tieâu treân, moät trong nhöõng giaûi phaùp chuû yeáu ñöôïc thöïc hieän laø coâng taùc huy ñoäng vaø söû duïng voán cho ñaàu tö phaùt trieån kinh teá bieån. Vôùi mong muoán ñöôïc goùp phaàn nhoû beù cuûa baûn thaân vaøo vieäc phaân tích, ñaùnh giaù thöïc traïng cuûa coâng taùc huy ñoäng voán thôøi gian qua, töø ñoù ñeà xuaát moät soá giaûi phaùp cô baûn nhaèm thuùc ñaåy coâng taùc huy ñoäng voán cho ñaàu tö phaùt trieån kinh teá bieån cuûa Tænh Bình Thuaän thôøi gian tôùi, toâi xin choïn ñeà taøi nghieân cöùu cho luaän vaên toát nghieäp Cao hoïc cuûa mình laø “ Moät soá giaûi phaùp huy ñoäng voán ñaàu tö phaùt trieån kinh teá bieån Tænh Bình Thuaän giai ñoaïn 2006-2010”. GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 5 Luaän vaên ñöôïc nghieân cöùu chuû yeáu baèng phöông phaùp moâ taû, toång hôïp, phaân tích vaø choïn loïc nhöõng kieán thöùc lyù luaän vaø thöïc tieãn coâng taùc huy ñoäng voán cho phaùt tieån kinh teá bieån taïi Bình Thuaän. Nguoàn soá lieäu ñöôïc thu thaäp töø caùc baùo caùo toång keát, baùo caùo quy hoaïch cuûa caùc ban ngaønh trong Tænh, töø Cuïc thoáng keâ, töø ñeà aùn phaùt trieån kinh teá bieån cuûa Tænh Bình Thuaän. Keát caáu cuûa luaän vaên goàm 3 chöông ngoaøi phaàn môû ñaàu vaø keát luaän - CHÖÔNG1: Cô sôû lyù luaän veà voán vaø caùc nguoàn voán ñaàu tö phaùt trieån kinh teá trong neàn kinh teá thò tröôøng. - CHÖÔNG 2: Thöïc traïng huy ñoäng voán ñaàu tö phaùt trieån kinh teá bieån cuûa Bình Thuaän. - CHÖÔNG 3: Moät soá giaûi phaùp huy ñoäng voán ñaàu tö phaùt trieån kinh teá bieån Bình Thuaän giai ñoaïn 2006-2010. Trong quùa trình nghieân cöùu thöïc hieän luaän vaên, do naêng löïc cuûa baûn thaân coøn haïn cheá, chaéc chaén luaän vaên seõ khoâng traùnh khoûi nhöõng thieáu soùt, raát mong ñöôïc söï quan taâm goùp yù cuûa quùy thaày coâ. Xin chaân thaønh caûm ôn quùy thaày coâ Khoa Sau ñaïi hoïc, Khoa Taøi chính nhaø nöôùc, Khoa Taøi chính doanh nghieäp, Khoa Tieàn teä ngaân haøng Tröôøng ñaïi hoïc kinh teá TP Hoà Chí Minh ñaõ taän tình chæ baûo. Ñaëc bieät laø TS. Ung Thò Minh Leä, ngöôøi ñaõ taän tình höôùng daãn em hoaøn thaønh luaän vaên toát nghieäp naøy. GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 6 CHÖÔNG I CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN VEÀ VOÁN VAØ CAÙC NGUOÀN VOÁN ÑAÀU TÖ PHAÙT TRIEÅN KINH TEÁ TRONG NEÀN KINH TEÁ THÒ TRÖÔØNG. 1.1 Voán vôùi quùa trình phaùt trieån kinh teá. 1.1 .1 Khaùi nieäm veà voán ñaàu tö. Taøi saûn cuûa moät quoác gia bao goàm taøi nguyeân thieân nhieân, taøi saûn do con ngöôøi taïo ra vaø nguoàn nhaân löïc. Taøi saûn nhaân taïo bao goàm toaøn boä cuûa caûi vaät chaát ñöôïc tích luõy trong quùa trình phaùt trieån cuûa ñaát nöôùc. Nhöõng taøi saûn naøy ñöôïc chia thaønh 2 nhoùm goàm 9 loaïi: Nhoùm thöù nhaát laø nhöõng taøi saûn ñöôïc söû duïng laøm phöông tieän phuïc vuï cho quùa trình saûn xuaát ñöôïc goïi laø taøi saûn saûn xuaát, bao goàm: 1. Coâng xöôûng, nhaø maùy. 2. Caùc truï sôû cô quan, trang thieát bò vaên phoøng. 3. Maùy moùc thieát bò, phöông tieän vaän taûi. 4. Cô sôû haï taàng. 5. Toàn kho cuûa taát caû haøng hoùa. Nhoùm thöù hai laø nhöõng taøi saûn coù tính chaát chung laø khoâng tham gia tröïc tieáp vaøo quùa trình saûn xuaát ñöôïc goïi laø taøi saûn phi saûn xuaát, bao goàm: 6. Caùc coâng trình coâng coäng. 7. Caùc coâng trình kieán truùc quoác gia. 8. Nhaø ôû. 9. Caùc cô sôû quaân söï. Do ñaëc ñieåm cuûa vieäc söû duïng taøi saûn laø söû duïng trong thôøi gian daøi vaø bò hao moøn daàn, ñoàng thôøi do nhu caàu söû duïng ngaøy caøng taêng veà taøi saûn cho neân caàn phaûi tieán haønh thöôøng xuyeân vieäc buø ñaép hao moøn taøi saûn, ñoåi môùi taøi saûn vaø taêng theâm khoái löôïng taøi saûn môùi. Quùa trình naøy ñöôïc tieán haønh thoâng qua hoaït ñoäng ñaàu tö. Theo tính chaát söû duïng cuûa voán ñaàu tö, coù theå chia laøm hai loaïi voán ñaàu tö saûn xuaát vaø voán ñaàu tö phi saûn xuaát. Nhö vaäy, voán ñaàu tö hieåu theo nghóa roäng laø toaøn boä nguoàn löïc ñöa vaøo hoaït ñoäng cuûa neàn kinh teá – xaõ hoäi. Hieåu theo nghóa heïp voán ñaàu tö laø nguoàn GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 7 löïc ñöôïc theå hieän baèng tieàn cuûa moãi caù nhaân, doanh nghieäp vaø cuûa quoác gia ñöa vaøo hoaït ñoäng kinh teá – xaõ hoäi. Hoaït ñoäng ñaàu tö laø vieäc söû duïng voán ñaàu tö ñeå phuïc hoài naêng löïc saûn xuaát vaø taïo ra naêng löïc saûn xuaát môùi, ñoù laø quùa trình chuyeån hoùa voán thaønh caùc taøi saûn phuïc vuï cho quùa trình saûn xuaát nhaèm laøm taêng taøi saûn caù nhaân, taøi saûn doanh nghieäp vaø taøi saûn quoác gia. 1.1.2 Caùc nguoàn voán ñaàu tö: Toaøn boä thu nhaäp cuûa moät quoác gia trong quaù trình söû duïng ñöôïc chia thaønh ba quõy: quõy buø ñaép, quõy tích luõy vaø quõy tieâu duøng. Quõy buø ñaép vaø quõy tích luõy laø nguoàn goác ñeå hình thaønh voán ñaàu tö. Quõy buø ñaép veà baûn chaát chæ nhaèm buø ñaép laïi nhöõng taøi saûn ñaõ hao moøn, nhöng trong quùa trình söû duïng noù cuõng coù yù nghóa ñoùng goùp vaøo quùa trình ñaàu tö taêng tröôûng kinh teá gaén lieàn vôùi quùa trình ñoåi môùi coâng ngheä. Quõy tích luõy laø nguoàn cô baûn ñeå ñaàu tö cho taêng tröôûng vaø phaùt trieån kinh teá. Toaøn boä quõy tích luõy ñöôïc hình thaønh töø caùc khoaûn tieát kieäm. Xu höôùng chung laø khi neàn kinh teá caøng phaùt trieån thì tyû leä tích luõy coù khaû naêng caøng cao. Ñoái vôùi caùc nöôùc ñang phaùt trieån, ñaëc bieät laø nhöõng nöôùc coù thu nhaäp thaáp thì quy moâ vaø tyû leä tích luõy ñeàu thaáp trong khi yeâu caàu cuûa söï phaùt trieån kinh teá ngaøy caøng taêng ñoøi hoûi nguoàn voán ñaàu tö lôùn. Ñieàu ñoù ñaët ra söï caàn thieát phaûi coù nguoàn hoã trôï voán töø nöôùc ngoaøi. Maët khaùc, trong söï giao löu quoác teá vaø toaøn caàu hoùa kinh teá hieän nay, ngay ñoái vôùi caùc nöôùc coâng nghieäp phaùt trieån vaãn caàn coù söï keát hôïp giöõa voán ñaàu tö trong nöôùc vaø voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñeå phaùt trieån kinh teá. Nhö vaäy, ñoái vôùi moät nöôùc voán ñaàu tö ñöôïc hình thaønh töø tieát kieäm trong nöôùc vaø tieát kieäm cuûa nöôùc ngoaøi. Tieát kieäm trong nöôùc bao goàm: tieát kieäm cuûa Ngaân saùch nhaø nöôùc, tieát kieäm cuûa caùc doanh nghieäp, caùc toå chöùc kinh teá vaø tieát kieäm cuûa daân cö, ñaây laø nguoàn hình thaønh voán ñaàu tö trong nöôùc. Tieát kieäm cuûa nöôùc ngoaøi hình thaønh voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi döôùi caùc daïng ñaàu tö tröïc tieáp, giaùn tieáp vaø voán vieän trôï phaùt trieån. 1.1.2.1 Nguoàn voán ñaàu tö trong nöôùc. Nguoàn voán ñaàu tö trong nöôùc theå hieän söùc maïnh noäi löïc cuûa moät quoác gia. Nguoàn voán naøy coù öu ñieåm laø oån ñònh, beàn vöõng, chi phí thaáp, giaûm thieåu ñöôïc GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 8 ruûi ro vaø haäu quûa xaáu ñoái vôùi neàn kinh teá do nhöõng taùc ñoäng töø beân ngoaøi. Nguoàn voán trong nöôùc ñöôïc hình thaønh töø caùc nguoàn tieát kieäm trong neàn kinh teá. Voán Ngaân saùch nhaø nöôùc (NSNN) hay tieát kieäm cuûa NSNN: laø soá cheânh leäch döông giöõa toång caùc khoaûn thu mang tính khoâng hoaøn laïi (chuû yeáu laø thueá ) vôùi toång chi tieâu duøng cuûa ngaân saùch. Tieát kieäm ôû khaâu taøi chính naøy seõ hình thaønh neân nguoàn voán ñaàu tö cuûa nhaø nöôùc. Ñoái vôùi caùc nöôùc ñang phaùt trieån, do tieát kieäm cuûa neàn kinh teá bò haïn cheá, cho neân, ñeå duy trì söï taêng tröôûng kinh teá vaø môû roäng ñaàu tö ñoøi hoûi nhaø nöôùc phaûi gia taêng tieát kieäm NSNN treân cô sôû keát hôïp hoaøn thieän chính saùch thueá vaø chi tieâu. Nhö vaäy, voán ñaàu tö cuûa nhaø nöôùc laø moät phaàn tieát kieäm chi tieâu duøng thöôøng xuyeân cuûa NSNN ñeå chi cho ñaàu tö phaùt trieån. Nguoàn voán naøy phuï thuoäc vaøo khaû naêng taäp trung thu nhaäp quoác daân vaøo NSNN vaø quy moâ chi tieâu duøng thöôøng xuyeân cuûa NSNN. Voán ñaàu tö cuûa caùc doanh nghieäp, caùc toå chöùc kinh teá: laø khoaûn tieát kieäm cuûa caùc doanh nghieäp (doanh nghieäp nhaø nöôùc vaø doanh nghieäp tö nhaân), caùc toå chöùc kinh teá (goïi chung laø caùc coâng ty). Khoaûn tieát kieäm naøy ñöôïc hình thaønh töø lôïi nhuaän trong kinh doanh daønh boå sung voán kinh doanh (hay coøn goïi laø lôïi nhuaän khoâng chia) vaø quõy khaáu hao taøi saûn coá ñònh cuûa coâng ty. Tieát kieäm cuûa coâng ty laø moät boä phaän quan troïng cuûa voán ñaàu tö nhaèm môû roäng quy moâ kinh doanh, ñoåi môùi trang thieát bò, ñoåi môùi coâng ngheä, naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa doanh nghieäp hoaëc ñaàu tö thaønh laäp doanh nghieäp môùi goùp phaàn phaùt trieån kinh teá cuûa ñaát nöôùc. Voán huy ñoäng trong daân cö : laø khoaûn tieát kieäm cuûa caùc hoä gia ñình vaø caùc toå chöùc ñoaøn theå xaõ hoäi, khoaûn tieát kieäm naøy phuï thuoäc vaøo thu nhaäp vaø chi tieâu cuûa caùc hoä gia ñình. Ñaây laø khoaûn tieàn coøn laïi cuûa thu nhaäp sau khi ñaõ söû duïng cho tieâu duøng thöôøng xuyeân. Quy moâ tieát kieäm trong khu vöïc daân cö chòu aûnh höôûng bôûi caùc nhaân toá tröïc tieáp nhö : trình ñoä phaùt trieån kinh teá; thu nhaäp bình quaân ñaàu ngöôøi; chính saùch laõi suaát; chính saùch thueá; chính saùch an sinh xaõ hoäi; söï oån ñònh kinh teá vó moâ… GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 9 Tieát kieäm cuûa khu vöïc daân cö giöõ vai troø quan troïng trong heä thoáng taøi chính do coù khaû naêng chuyeån hoùa nhanh choùng thaønh caùc nguoàn voán ñaàu tö thoâng qua caùc hình thöùc nhö : gôûi tieát kieäm vaøo caùc toå chöùc tín duïng, mua chöùng khoaùn treân thò tröôøng taøi chính, tröïc tieáp ñaàu tö kinh doanh…Tieát kieäm cuûa khu vöïc daân cö cuõng deã daøng chuyeån thaønh nguoàn voán ñaàu tö cuûa Nhaø nöôùc thoâng qua vieäc mua traùi phieáu chính phuû hoaëc chuyeån thaønh nguoàn voán ñaàu tö cuûa doanh nghieäp baèng vieäc mua traùi phieáu, coå phieáu cuûa caùc coâng ty phaùt haønh. 1.1.2.2 Nguoàn voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi. Voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi bao goàm voán ñaàu tö giaùn tieáp vaø voán ñaàu tö tröïc tieáp. Voán ñaàu tö giaùn tieáp laø nhöõng khoaûn ñaàu tö thöïc hieän thoâng qua caùc hoaït ñoäng cho vay vaø vieän trôï. Nguoàn voán coù theå laø cuûa chính phuû caùc nöôùc, coù theå laø cuûa caùc toå chöùc quoác teá . Ñaàu tö giaùn tieáp nöôùc ngoaøi bao goàm vieän trôï phaùt trieån chính thöùc (ODA) vaø vieän trôï cuûa caùc toå chöùc phi chính phuû (NGO). Vieän trôï phaùt trieån chính thöùc (ODA: Official Development Assistance). ODA laø nguoàn taøi trôï phaùt trieån do caùc cô quan chính thöùc (chính quyeàn trung öông hay ñòa phöông) cuûa moät nöôùc hoaëc moät toå chöùc quoác teá vieän trôï cho caùc nöôùc ñang phaùt trieån nhaèm thuùc ñaåy söï phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa caùc nöôùc naøy. Nguoàn ODA khoâng chæ töø caùc nöôùc Chaâu Aâu chieám ñaïi boä phaän khoaûng 85%, ngoaøi ra coøn töø Nga vaø caùc nöôùc Ñoâng Aâu 10% vaø caùc nöôùc AÛ Raäp coù daàu moû 5%. Nguoàn vieän trôï phaùt trieån chính thöùc ñöôïc thöïc hieän treân cô sôû song phöông hoaëc ña phöông. Trong ñoù vieän trôï song phöông chieám ñeán 80% trong toång nguoàn ODA. Vieän trôï ña phöông thöôøng chieám 20% vaø ñöôïc thöïc hieän thoâng qua caùc toå chöùc quoác teá nhö caùc toå chöùc Lieân Hieäp Quoác (UNDP, UNICEF…); IMF; WB; ADB; OPEC…. Noäi dung cuûa vieän trôï ODA goàm: + Vieän trôï khoâng hoaøn laïi ( thöôøng chieám 25% toång voán ODA). + Hôïp taùc kyõ thuaät. + Cho vay öu ñaõi: bao goàm cho vay khoâng laõi suaát vaø cho vay vôùi laõi suaát öu ñaõi (laõi suaát thaáp, thôøi haïn traû nôï daøi). GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 10 Nguoàn vieän trôï ODA thöôøng ñöôïc ñaàu tö cho coâng coäng ôû caùc nöôùc ñang phaùt trieån nhö ñaàu tö cho giaùo duïc, y teá, giao thoâng …Nguoàn voán ODA tuy coù öu ñieåm veà chi phí söû duïng, nhöng caùc nöôùc tieáp nhaän duøng nguoàn voán naøy thöôøng xuyeân phaûi ñoái maët vôùi nhöõng thöû thaùch raát lôùn ñoù laø gaùnh naëng nôï quoác gia trong töông lai, chaáp nhaän nhöõng ñieàu kieän vaø raøng buoäc khaét khe veà thuû tuïc chuyeån giao voán, ñoâi khi coøn gaén vôùi caû nhöõng ñieàu kieän veà chính trò cuûa Chính phuû vaø caùc toå chöùc quoác teá ñoái vôùi Chính phuû nöôùc tieáp nhaän. Beân caïnh ñoù, do trình ñoä quaûn lyù cuûa caùc nöôùc ñang phaùt trieån coøn thaáp cho neân hieäu quaû söû duïng nguoàn voán naøy khoâng cao, laøm cho nhieàu nöôùc laâm vaøo caûnh nôï naàn choàng chaát vaø neàn kinh teá khoâng phaùt trieån ñöôïc. Vì vaäy, vaán ñeà quan troïng laø caàn phaûi naâng cao hieäu quûa quaûn lyù vaø söû duïng nguoàn voán ODA ñeå ñaït ñöôïc nhöõng muïc tieâu phaùt trieån kinh teá ñaõ ñeà ra. Vieän trôï cuûa caùc toå chöùc phi chính phuû (NGO: Non – Government Organization) laø caùc khoaûn vieän trôï khoâng hoaøn laïi. Tröôùc ñaây loaïi vieän trôï naøy chuû yeáu laø vaät chaát, ñaùp öùng nhöõng nhu caàu phuïc vuï cho muïc ñích nhaân ñaïo nhö cung caáp thuoác men cho caùc trung taâm y teá, choã ôû vaø löông thöïc cho caùc naïn nhaân thieân tai… Hieän nay, loaïi vieän trôï naøy ñöôïc thöïc hieän nhieàu hôn baèng caùc chöông trình phaùt trieån daøi haïn, coù söï hoã trôï cuûa caùc chuyeân gia thöôøng truù vaø tieàn maët nhö huaán luyeän nhöõng ngöôøi laøm coâng taùc baûo veä söùc khoûe, thieát laäp caùc döï aùn tín duïng, cung caáp nöôùc saïch ôû noâng thoân, cung caáp dinh döôõng vaø söùc khoûe ban ñaàu… Voán ñaàu tö tröïc tieáp cuûa nöôùc ngoaøi (FDI: Foreign Direct Investment): ñaây laø nguoàn voán do caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñöa voán vaøo moät nöôùc ñeå ñaàu tö tröïc tieáp baèng vieäc thöïc hieän caùc döï aùn saûn xuaát, kinh doanh, goùp voán vaøo caùc coâng ty, lieân doanh hoaëc caùc doanh nghieäp 100% voán nöôùc ngoaøi. Laø nguoàn voán lôùn coù yù nghóa quan troïng ñoái vôùi söï phaùt trieån kinh teá, FDI ñaõ vaø ñang trôû thaønh hình thöùc huy ñoäng voán nöôùc ngoaøi phoå bieán, taïo neân söï caïnh tranh gay gaét giöõa caùc nöôùc ñang phaùt trieån khi maø caùc nöôùc phaùt trieån ñang dòch chuyeån voán ñi tìm cô hoäi ñaàu tö ôû nöôùc ngoaøi nhaèm gia taêng khai thaùc lôïi theá so saùnh. Ñoái vôùi caùc nöôùc ñang phaùt trieån, voán ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi mang yù nghiaõ quan troïng trong vieäc taïo neân cuù hích ban ñaàu cho söï taêng tröôûng. Bôûi leõ, khaùc vôùi nguoàn voán ODA, FDI khoâng chæ ñôn thuaàn ñöa voán ngoaïi teä vaøo nöôùc GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 11 sôû taïi, maø coøn keøm theo chuyeån giao coâng ngheä, trình ñoä quaûn lyù tieân tieán vaø khaû naêng tieáp caän thò tröôøng theá giôùi. Tieáp nhaän FDI laø lôïi theá hieån nhieân maø thôøi ñaïi taïo ra cho caùc nöôùc ñang phaùt trieån, caùc nöôùc tieáp nhaän caàn phaûi bieát khai thaùc trieät ñeå caùc lôïi theá coù theå coù cuûa nguoàn voán naøy. Tuy nhieân, FDI veà thöïc chaát cuõng laø moät khoaûn nôï, tröôùc sau noù vaãn khoâng thuoäc quyeàn sôû höõu vaø chi phoái cuûa nöôùc sôû taïi, nhaø ñaàu tö vaãn toaøn quyeàn söû duïng voán. Ngaøy hoâm nay nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñöa voán vaøo ñaàu tö vaø khi heát haïn hoï laïi ruùt voán ra gioáng nhö caùc khoaûn nôï - coù vay coù traû. Hôn nöõa trong caùc khoaûn vay nôï, möùc laõi suaát thöôøng do hai beân thoûa thuaän tröôùc, coøn trong ñaàu tö tröïc tieáp, chuû ñaàu tö bao giôø cuõng möu caàu lôïi nhuaän ñoái ña. Ngoaøi ra, caùc nöôùc tieáp nhaän ñaàu tö coøn coù theå phaûi gaùnh chòu moät soá thieät thoøi do phaûi daønh moät soá öu ñaõi cho caùc nhaø ñaàu tö hay bò caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi chuyeån giaù thoâng qua nhaäp khaåu caùc nhaân toá ñaàu vaøo vaø xuaát khaåu saûn phaåm, cuõng nhö coù theå bò chuyeån giao coâng ngheä vaø kyõ thuaät laïc haäu. Voán ñaàu tö thoâng qua thò tröôøng voán. - Phaùt haønh chöùng khoaùn treân thò tröôøng chöùng khoaùn (TTCK) trong nöôùc. Vôùi söï chuyeân moân hoùa veà mua baùn caùc loaïi chöùng khoaùn, TTCK ñöôïc xem nhö moät cô sôû haï taàng taøi chính ñeå huy ñoäng moïi nguoàn voán nhaøn roãi cuûa coâng chuùng trong vaø ngoaøi nöôùc, taïo neân nguoàn voán ñaàu tö trung vaø daøi haïn cho neàn kinh teá. TTCK coù nhöõng öu ñieåm laø huy ñoäng voán vôùi phaïm vi roäng raõi vaø linh hoaït, ñaùp öùng nhanh choùng nhöõng nhu caàu khaùc nhau cuûa ngöôøi caàn voán, ñaûm baûo hieäu quûa vaø thôøi gian löïa choïn. Coøn ñoái vôùi caùc nhaø ñaàu tö, treân TTCK, caùc hình thöùc boû voán cuûa hoï trôû neân linh hoaït, vì vaäy coù theå haïn cheá toái ña nhöõng ruûi ro trong ñaàu tö… Ngaøy nay TTCK ñaõ trôû thaønh moät keânh huy ñoäng voán nöôùc ngoaøi raát hieäu quûa; ñoàng thôøi taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho neàn kinh teá trong nöôùc hoøa nhaäp vaøo neàn kinh teá theá giôùi. - Phaùt haønh chöùng khoaùn treân thò tröôøng taøi chính quoác teá. Öu ñieåm cuûa phöông thöùc naøy laø huy ñoäng voán tröïc tieáp, khoâng phaûi thoâng qua caùc toå chöùc taøi chính trung gian neân chi phí söû duïng voán thaáp hôn caùc khoaûn vay tín duïng. Ngöôøi ñi vay coù theå laø doanh nghieäp hoaëc chính phuû. Tuy nhieân, vieäc tìm kieám voán treân thò tröôøng taøi chính quoác teá vaãn coù nhieàu khoù khaên vaø thöû thaùch, ñaëc bieät laø caùc tieâu chuaån tín nhieäm cuûa chöùng khoaùn ñeå ñöôïc chaáp nhaän giao dòch GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 12 taïi caùc thò tröôøng taøi chính quoác teá. Do vaäy, caùc loaïi chöùng khoaùn löu haønh treân thò tröôøng taøi chính quoác teá phoå bieán laø traùi phieáu chính phuû. Ngoaøi ra, vieäc huy ñoäng voán nöôùc ngoaøi coøn ñöôïc thöïc hieän thoâng qua caùc hoaït ñoäng thueâ taøi chính, tín duïng thöông maïi, tín duïng ngaân haøng… Nhö vaäy, voán cho ñaàu tö phaùt trieån neàn kinh teá ñöôïc huy ñoäng töø caû nguoàn voán trong nöôùc laãn nguoàn voán nöôùc ngoaøi. Moãi nguoàn voán coù öu theá vaø nhöôïc ñieåm rieâng, ñoøi hoûi caùc nöôùc caàn phaûi bieát thai thaùc vaø söû duïng caùc nguoàn voán moät caùch thích hôïp ñeå thuùc ñaåy taêng tröôûng kinh teá nhanh vaø beàn vöõng. 1.2 Vai troø cuûa voán vôùi quùa trình phaùt trieån kinh teá. Trong quùa trình ñaàu tö ñeå taïo söï taêng tröôûng vaø phaùt trieån thì yeáu toá vaät chaát coù tính tieàn ñeà khoâng theå thieáu ñöôïc ñoù laø voán. Töø thöïc tieãn cuûa caùc nöôùc coù möùc taêng tröôûng cao cho thaáy voán laø moät nhaân toá ñaëc bieät quan troïng, laø chìa khoaù cuûa söï thaønh coâng veà taêng tröôûng vaø phaùt trieån kinh teá. Cuï theå: Vai troø cuûa voán ñoái vôùi phaùt trieån kinh teá theå hieän qua vieäc voán baûo ñaûm söï keát hôïp caân ñoái giöõa tieát kieäm vaø ñaàu tö taïo neân söï caân baèng kinh teá vó moâ. Tieát kieäm chính laø nguoàn goác cuûa ñaàu tö, nhöng trong neàn kinh teá thò tröôøng, tieát kieäm vaø ñaàu tö ñöôïc thöïc hieän bôûi caùc chuû theå khaùc nhau. Coâng chuùng quyeát ñònh tieát kieäm bao nhieâu trong thu nhaäp cuûa mình vaø doanh nghieäp quyeát ñònh môû roäng quy moâ ñaàu tö ôû möùc ñoä naøo, taát caû ñeàu laø nhöõng bieán coá ñoäc laäp. Vì vaäy, giöõa tieát kieäm vaø ñaàu tö khoù aên khôùp vôùi nhau, neân deã daãn ñeán tình traïng neàn kinh teá bò thöøa hoaëc thieáu voán laøm cho söï phaùt trieån khoâng oån ñònh, taêng tröôûng thaáp, thaát nghieäp gia taêng… Nhö vaäy, ñeå oån ñònh neàn kinh teá vaø thieát laäp söï caân baèng giöõa tieát kieäm vaø ñaàu tö ñoøi hoûi phaûi coù söï can thieäp cuûa nhaø nöôùc. Trong tình traïng thöøa voán, nhaø nöôùc phaûi khuyeán khích ñaàu tö vaø kích caàu tieâu duøng ñeå tieâu hoaù coù hieäu quûa löôïng voán töø tieát kieäm. Trong tröôøng hôïp thieáu voán, nhaø nöôùc phaûi coù chính saùch thu huùt voán töø beân ngoaøi, kieåm soaùt vaø naâng cao hieäu quaû haáp thuï voán cuûa neàn kinh teá, ñoàng thôøi phaûi thöïc haønh tieát kieäm ñeå naâng cao tyû troïng nguoàn voán trong nöôùc. Söï chu chuyeån voán seõ taïo neân söï caân baèng vó moâ giöõa tieát kieäm vaø ñaàu tö , goùp phaàn oån ñònh vaø phaùt trieån kinh teá. Vai troø cuûa voán coøn theå hieän ôû choã, voán taùc ñoäng ñeán toác ñoä taêng tröôûng vaø phaùt trieån kinh teá. Thieáu voán caùc nguoàn löïc töï nhieân nhö ñaát ñai, taøi nguyeân, GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 13 lao ñoäng chæ naèm döôùi daïng tieàm naêng. Muoán khai thaùc toát caùc nguoàn löïc naøy ñoøi hoûi neàn kinh teá luoân phaûi duy trì moät tyû leä voán ñaàu tö nhaát ñònh. Thaät vaäy, moâ hình taêng tröôûng kinh teá cuûa Harrod – Domar ñaõ chöùng minh coù söï quan heä tyû leä thuaän giöõa tyû leä voán ñaàu tö vaø tyû leä taêng tröôûng thu nhaäp quoác noäi (GDP). Möùc taêng GDP = Möùc taêng voán ñaàu tö / ICOR (ICOR laø heä soá taêng tröôûng voán – ñaàu ra, bieåu thò hieäu quûa cuûa vieäc söû duïng voán ñaàu tö) Nhö vaäy, vôùi heä soá ICOR nhaát ñònh thì tyû leä voán ñaàu tö taêng leân seõ laøm taêng toác ñoä taêng tröôûng vaø ngöôïc laïi. Theo toång keát cuûa Ngaân haøng Theá giôùi veà söï taêng tröôûng ôû caùc nöôùc ñang phaùt trieån trong giai ñoaïn 1965-1987 vaø ngay caû ôû caùc nöôùc phaùt trieån cho thaáy, nhoùm nöôùc taêng tröôûng cao, beân caïnh vieäc söû duïng voán ñaàu tö coù hieäu quûa, luoân coù tyû leä ñaàu tö lôùn hôn nhoùm nöôùc coù möùc taêng tröôûng chaäm. Ngoaøi nhöõng taùc ñoäng ñeán toác ñoä taêng tröôûng kinh teá, vieäc duy trì laâu daøi nguoàn cung caáp voán ñaàu tö moät caùch thích hôïp vaø hieäu quaû seõ goùp phaàn quan troïng ñeå ñaït ñöôïc nhöõng muïc tieâu phaùt trieån kinh teá. Ñieàu naøy theå hieän tröôùc heát ôû taùc ñoäng cuûa voán ñaàu tö ñeán vieäc phaùt trieån cô sôû haï taàng vaø söï chuyeån dòch cô caáu kinh teá. Ñaàu tö voán vaøo cô sôû haï taàng seõ taïo neàn taûng cho söï phaùt trieån kinh teá moät caùch vöõng chaéc. Vieäc kieán taïo cô sôû haï taàng luoân phaûi ñi tröôùc moät böôùc ñeå môû ñöôøng cho neàn kinh teá phaùt trieån. Ngaân haøng Theá giôùi ñaõ nhaän ñònh raèng söï gia taêng toång saûn phaåm quoác gia thöôøng töông öùng vôùi söï gia taêng voán ñaàu tö vaøo cô sôû haï taàng. Vì vaäy, muoán phaùt trieån kinh teá caàn phaûi coù moät löôïng voán lôùn ñeå ñaàu tö vaøo cô sôû haï taàng. Maët khaùc, ñeå ñaït ñöôïc muïc ñích phaùt trieån kinh teá nhanh vaø beàn vöõng, caàn phaûi taïo cô caáu kinh teá toái öu phuø hôïp vôùi ñaëc ñieåm tình hình cuûa moãi nöôùc. Moät cô caáu kinh teá toái öu luoân baûo ñaûm söï phaùt trieån caân ñoái, haøi hoaø caû veà cô caáu ngaønh vaø cô caáu vuøng vaø laõnh thoå. Ôû ñaây, voán ñaàu tö ñoùng vai troø quan troïng trong vieäc khai thaùc hieäu quaû caùc nguoàn löïc tieàm naêng taïo ra ñoäng löïc ñaåy maïnh chuyeån dòch cô caáu theo höôùng toái öu, töø ñoù taïo ra söï phaùt trieån nhanh vaø beàn vöõng. Voán coøn laø ñieàu kieän khoâng theå thieáu trong vieäc taïo ra coâng aên vieäc laøm, qua ñoù naâng cao ñôøi soáng vaät chaát vaø vaên hoaù tinh thaàn cho ngöôøi daân, goùp phaàn GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 14 vaøo vieäc phaùt trieån giaùo duïc, y teá, vaên hoaù xaõ hoäi, thuùc ñaåy xaõ hoäi theo höôùng coâng baèng, vaên minh. Moãi loaïi voán ñaàu tö ñeàu coù nhöõng vai troø rieâng bieät ñoùng goùp vaøo söï phaùt trieån chung cuûa neàn kinh teá. Voán Ngaân saùch nhaø nöôùc. Moät trong caùc chöùc naêng quan troïng cuûa nhaø nöôùc hieän ñaïi laø chöùc naêng toå chöùc kinh teá. Ñeå thöïc hieän chöùc naêng naøy nhaø nöôùc söû duïng moät trong nhöõng coâng cuï taøi chính vó moâ laø NSNN ñeå phoái hôïp caùc nguoàn taøi chính cho söï phaùt trieån caùc ngaønh kinh teá quoác daân. Chi ñaàu tö phaùt trieån ñöôïc caáp phaùt chuû yeáu töø ngaân saùch trung öông vaø moät boä phaän ñaùng keå töø ngaân saùch ñòa phöông. Chi ñaàu tö phaùt trieån bao goàm nhöõng khoaûn chi cô baûn sau: - Chi ñaàu tö xaây döïng cô baûn theo caùc döï aùn phaùt trieån ñöôïc hoaïch ñònh bôûi nhaø nöôùc cho caùc coâng trình thuoäc keát caáu haï taàng, caùc coâng trình kinh teá, caùc coâng trình vaø döï aùn phaùt trieån vaên hoùa xaõ hoäi. - Chi ñaàu tö vaø hoã trôï voán cho caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc. - Chi goùp voán coå phaàn, voán lieân doanh vaøo caùc doanh nghieäp thuoäc lónh vöïc caàn thieát coù söï tham gia cuûa nhaø nöôùc. - Chi cho quõy hoã trôï ñaàu tö quoác gia vaø caùc quõy hoã trôï phaùt trieån ñoái vôùi caùc chöông trình, döï aùn phaùt trieån kinh teá. - Chi döï tröõ nhaø nöôùc. Trong toång soá chi cuûa taøi chính nhaø nöôùc cho ñaàu tö phaùt trieån thì khoaûn chi ñaàu tö xaây döïng caùc coâng trình keát caáu haï taàng kinh teá xaõ hoäi laø khoaûn taøi chính ñöôïc ñaàu tö cho caùc chöông trình phaùt trieån kinh teá coù tính chaát hình thaønh theá caân ñoái cuûa neàn kinh teá, taïo ra tieàn ñeà kích thích quùa trình vaän ñoäng voá._.n cuûa caùc doanh nghieäp vaø tö nhaân, nhaèm muïc ñích taêng tröôûng kinh teá. Chi ñaàu tö xaây döïng cô baûn töø nguoàn taøi chính cuûa nhaø nöôùc höôùng vaøo cuûng coá vaø phaùt trieån heä thoáng cô sôû haï taàng cuûa neàn kinh teá (chi ñaàu tö cho caàu coáng, beán caûng, saân bay, heä thoáng thuûy lôïi, naêng löôïng, vaän taûi, vieãn thoâng…), caùc ngaønh coâng nghieäp cô baûn, caùc coâng trình kinh teá coù tính chieán löôïc, caùc coâng trình troïng ñieåm phuïc vuï phaùt trieån vaên hoùa xaõ hoäi, phuùc lôïi coâng coäng. Söï tham gia cuûa nhaø nöôùc vaøo caùc GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 15 lónh vöïc naøy coù yù nghóa raát quan troïng ñoái vôùi söï phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi; bôûi noù nhaèm kích thích ñaàu tö, giaûm chi phí saûn xuaát, môû roäng thò tröôøng, taêng cöôøng khaû naêng caïnh tranh ñoàng thôøi taïo ra caùc trung taâm kinh teá. Voán caáp phaùt thuoäc NSNN ñöôïc söû duïng ñeå ñaàu tö theo keá hoaïch nhaø nöôùc ñoái vôùi nhöõng döï aùn xaây döïng cô sôû haï taàng kinh teá, caùc döï aùn troàng röøng ñaàu nguoàn, röøng phoøng hoä, vöôøn quoác gia, khu baûo toàn thieân nhieân, caùc döï aùn xaây döïng coâng trình vaên hoùa, xaõ hoäi, phuùc lôïi coâng coäng, quaûn lyù nhaø nöôùc, khoa hoïc kyõ thuaät, an ninh quoác phoøng vaø caùc döï aùn troïng ñieåm cuûa nhaø nöôùc do chính phuû quyeát ñònh maø khoâng coù khaû naêng tröïc tieáp thu hoái voán. Voán tín duïng öu ñaõi thuoäc NSNN duøng ñeå chi ñaàu tö ñoái vôùi caùc döï aùn xaây döïng cô sôû haï taàng kinh teá, caùc cô sôû saûn xuaát taïo vieäc laøm, caùc döï aùn ñaàu tö troïng ñieåm cuûa nhaø nöôùc trong töøng thôøi kyø vaø moät soá döï aùn khaùc coù khaû naêng thu hoài voán ñaõ ñöôïc xaùc ñònh trong keá hoaïch ñaàu tö cuûa nhaø nöôùc. Voán tín duïng ngaân haøng. Tín duïng ngaân haøng laø chieác caàu noái giöõa caùc nguoàn cung caàu veà voán tieàn teä trong neàn kinh teá. Baèng vieäc huy ñoäng caùc nguoàn voán taïm thôøi nhaøn roãi töø caùc caù nhaân, caùc toå chöùc kinh teá ñeå boå sung kòp thôøi cho nhöõng doanh nghieäp, caù nhaân ñang gaëp thieáu huït veà voán moät khoaûn voán ñaàu tö caàn thieát ñeå phaùt trieån treân nguyeân taéc coù hoaøn traû. Caùc toå chöùc tín duïng goùp phaàn quan troïng trong vieäc ñieàu tieát caùc nguoàn voán taïo ñieàu kieän cho quaù trình saûn xuaát kinh doanh khoâng bò giaùn ñoaïn, ñoàng thôøi coøn giuùp cho caùc doanh nghieäp boå sung voán ñaàu tö ñeå môû roäng hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh, ñoåi môùi coâng ngheä, caûi tieán quaûn lyù, töø ñoù thuùc ñaåy kinh teá phaùt trieån. Tín duïng ngaân haøng goùp phaàn khai thaùc coù hieäu quûa tieàm naêng veà lao ñoäng, ñaát ñai vaø taøi nguyeân thieân nhieân saün coù. Lao ñoäng Vieät Nam coøn raát doài daøo nhöng chöa ñöôïc khai thaùc söû duïng hôïp lyù. Neáu ngaønh ngaân haøng coù chính saùch phuø hôïp nhö ñaåy maïnh cho vay hoä saûn xuaát, môû roäng ñaàu tö voán tôùi taát caû caùc thaønh phaàn kinh teá, ñaàu tö vaøo caùc ngaønh, caùc lónh vöïc coù tieàm naêng phaùt trieån, coù lôïi theá caïnh tranh, seõ goùp phaàn khai thaùc tieàm naêng kinh teá, taän duïng söùc lao ñoäng xaõ hoäi, naâng cao hieäu quûa söû duïng ñaát ñai, maët nöôùc nhaèm taêng theâm cuûa caûi, vaät chaát, goùp phaàn taêng tröôûng kinh teá vaø gia taêng xuaát khaåu ñeå mang ngoaïi teä veà cho xaõ hoäi. GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 16 Voán ñaàu tö cuûa caùc doanh nghieäp, caùc toå chöùc kinh teá. Caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc (DNNN) ñöôïc xaùc ñònh laø thaønh phaàn giöõ vai troø chuû ñaïo trong neàn kinh teá hieän ñang naém giöõ moät khoái löôïng voán Nhaø nöôùc khaù lôùn. Vôùi chuû tröông tieáp tuïc ñoåi môùi DNNN, hieäu quûa hoaït ñoäng cuûa khu vöïc kinh teá naøy ngaøy caøng ñöôïc khaúng ñònh, tích luõy cuûa caùc DNNN ngaøy caøng taêng vaø ñoùng goùp ñaùng keå vaøo toång qui moâ voán ñaàu tö cuûa toaøn xaõ hoäi. Voán cuûa caùc doanh nghieäp tö nhaân, caùc toå chöùc kinh teá laø moät boä phaän khoâng theå thieáu cuûa voán ñaàu tö. Bôûi caùc doanh nghieäp luoân coù nhu caàu ñaàu tö ñeå môû roäng quy moâ kinh doanh, ñoåi môùi trang thieát bò, ñoåi môùi coâng ngheä, naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa doanh nghieäp hoaëc ñaàu tö thaønh laäp doanh nghieäp môùi töø ñoù goùp phaàn vaøo söï phaùt trieån kinh teá cuûa ñaát nöôùc. Voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi. Ngoaøi caùc ñieàu kieän öu ñaõi veà laõi suaát, thôøi haïn cho vay daøi, khoái löôïng voán vay töông ñoái lôùn, voán ODA bao giôø cuõng coù yeáu toá khoâng hoaøn laïi khoaûng 25%. Voán ñaàu tö tröïc tieáp FDI khoâng chæ ñôn thuaàn laø voán ngoaïi teä, maø coøn keøm theo chuyeån giao coâng ngheä, trình ñoä quaûn lyù tieân tieán vaø khaû naêng tieáp caän thò tröôøng theá giôùi. Vì theá loaïi voán naøy coù taùc duïng cöïc kyø to lôùn ñoái vôùi quùa trình coâng nghieäp hoùa-hieän ñaïi hoùa, söï chuyeån dòch cô caáu kinh teá vaø toác ñoä taêng tröôûng nhanh ôû caùc nöôùc tieáp nhaän ñaàu tö. 1.3 Caùc chæ tieâu ñaùnh giaù hieäu quûa söû duïng voán. Voán ñaàu tö laø yeáu toá vaät chaát quyeát ñònh toác ñoä taêng tröôûng vaø naâng cao söùc caïnh tranh cuûa moät neàn kinh teá. Nhöng taêng tröôûng kinh teá vaø khaû naêng caïnh tranh cuûa moät quoác gia khoâng chæ döïa vaøo löôïng voán ñaàu tö nhieàu hay ít, maø quan troïng hôn laø hieäu quûa söû duïng löôïng voán naøy nhö theá naøo. Phaûn aùnh hieäu quûa söû duïng voán ñaàu tö coù nhieàu chæ tieâu vaø phöông phaùp tính toaùn khaùc nhau, nhöng chæ tieâu toång hôïp hôn caû laø döïa vaøo heä soá ICOR (ICOR laø heä soá gia taêng voán – ñaàu ra) trong moâ hình taêng tröôûng kinh teá do hai nhaø kinh teá Roy Harrod ôû Anh vaø Evsay Domar ôû Myõ ñaõ chæ ra. Heä soá naøy coù theå tính baèng coâng thöùc sau. I ICOR = (laàn) Δ GDP GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 17 Trong ñoù: I : Toång voán ñaàu tö phaùt trieån. Δ GDP : Möùc taêng GDP Heä soá ICOR theo phöông phaùp naøy theå hieän: Ñeå taêng theâm moät ñoàng GDP caàn phaûi taêng theâm bao nhieâu ñoàng voán ñaàu tö phaùt trieån toaøn xaõ hoäi. Möùc taêng GDP tyû leä thuaän vôùi möùc taêng voán ñaàu tö vaø tyû leä nghòch vôùi heä soá ICOR. Do vaäy, neàn kinh teá caøng phaùt trieån, ñeå taêng 1% GDP thì caàn löôïng voán ñaàu tö caøng voán. Ngoaøi ra coøn coù nhieàu chæ tieâu khaùc phaûn aùnh hieäu quûa cuûa vieäc söû duïng voán ñaàu tö nhö : - Tyû soá giaù trò xuaát khaåu / voán ñaàu tö. Chæ tieâu naøy ñöôïc ño baèng toång giaù trò xuaát khuaåu treân voán ñaàu tö, noù söû duïng ñeå ño löôøng khaû naêng taïo kim ngaïch xuaát khaåu. Chæ tieâu naøy noùi leân raèng vôùi 1 ñoàng voán ñaàu tö seõ taïo ra bao nhieâu giaù trò xuaát khaåu. - Thu ngaân saùch / voán ñaàu tö Chæ tieâu naøy ñöôïc tính baèng toång soá noäp ngaân saùch cuûa caùc ngaønh, lónh vöïc so vôùi voán ñaàu tö thöïc hieän haøng naêm. Chæ tieâu naøy ñöôïc so saùnh giöõa caùc khu vöïc khaùc nhau cuûa neàn kinh teá. Neáu tyû soá thu ngaân saùch treân voán ñaàu tö cuûa khu vöïc naøo cao hôn chöùng toû khu vöïc ñoù ñoùng goùp nhieàu hôn cho NSNN töø 1 ñôn vò voán ñaàu tö vaø chöùng toû khu vöïc naøy hoaït ñoäng hieäu quûa hôn xeùt treân phöông dieän taêng nguoàn thu cho NSNN. Hay caùc chæ tieâu veà keát quûa cuûa hoaït ñoäng ñaàu tö phaûn aùnh hieäu quûa nhö : - Chuyeån dòch cô caáu kinh teá. Voán ñaàu tö tham gia vaøo söï hình thaønh cô caáu voán ñaàu tö theo ngaønh, töø ñoù taùc ñoäng vaøo quùa trình chuyeån dòch cô caáu ngaønh. Treân giaùc ñoä naøy, moät cô caáu ñaàu tö phuø hôïp seõ goùp phaàn chuyeån dòch cô caáu kinh teá theo höôùng phuø hôïp vaø qua ñoù goùp phaàn taïo ra söï phaùt trieån. - Thuùc ñaåy taêng tröôûng kinh teá. - Naâng cao chaát löôïng nguoàn nhaân löïc… GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 18 CHÖÔNG II THÖÏC TRAÏNG HUY ÑOÄNG VOÁN ÑAÀU TÖ PHAÙT TRIEÅN KINH TEÁ BIEÅN BÌNH THUAÄN. 2.1 Kinh teá bieån Bình Thuaän – Vai troø vaø söï phaùt trieån. 2.1.1 Vai troø cuûa kinh teá bieån, ñaûo trong phaùt trieån kinh teá cuûa nöôùc ta. Vieät Nam naèm ôû rìa bieån ñoâng, moät bieån lôùn vaø laø moät boä phaän quan troïng cuûa Chaâu AÙ - Thaùi Bình Döông. Theo Luaät bieån quoác teá vaø tuyeân boá ngaøy 12/5/1977 cuûa Chính phuû ta thì Vieät Nam ngaøy nay laø moät quoác gia bieån, coù dieän tích vuøng bieån roäng gaáp 3 laàn dieän tích ñaát lieàn. Trong vuøng bieån Vieät Nam coù khoaûng 3 ngaøn haûi ñaûo lôùn nhoû, trong ñoù 66 ñaûo coù daân ôû thöôøng xuyeân. Vì vaäy, bieån, vuøng ven bieån vaø caùc haûi ñaûo cuûa nöôùc ta coù vò trí cöïc kyø quan troïng trong phaùt trieån kinh teá, veà chính trò vaø an ninh quoác phoøng. Bieån Ñoâng ñoùng vai troø laø “chieác caàu noái”, laø ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå giao löu kinh teá giöõa nöôùc ta vôùi caùc nöôùc treân theá giôùi, ñaëc bieät laø vôùi caùc nöôùc trong khu vöïc Chaâu AÙ – Thaùi Bình Döông. Nhöõng naêm gaàn ñaây, trong xu theá ñoåi môùi vaø phaùt trieån chung cuûa caû nöôùc, kinh teá bieån ñaõ coù nhöõng böôùc phaùt trieån môùi vaø chieám moät tyû troïng ñaùng keå trong neàn kinh teá quoác daân. Daàu khí laø ngaønh coâng nghieäp khai thaùc quan troïng nhaát ôû theàm luïc ñòa nöôùc ta. Coâng taùc thaêm doø daàu khí ñöôïc xuùc tieán maïnh meõ treân toaøn vuøng bieån, nhaát laø ôû theàm luïc ñòa Ñoâng Nam Boä ñaõ phaùt hieän vaø ñöa vaøo khai thaùc nhieàu moû daàu khí. Ñaây laø nguoàn taøi nguyeân quan troïng khoâng nhöõng ñaùp öùng nhu caàu söû duïng laâu daøi ôû nöôùc ta maø coøn coù theå xuaát khaåu vôùi khoái löôïng lôùn, laøm tieàn ñeà cho söï phaùt trieån nhieàu ngaønh coâng nghieäp töø nguyeân lieäu daàu vaø khí ôû ñaát lieàn. Nguoàn lôïi thuûy saûn vuøng bieån nöôùc ta ñöôïc ñaùnh giaù vaøo loaïi phong phuù trong khu vöïc. Ngoaøi caù bieån laø nguoàn lôïi chính coøn nhieàu loaïi ñaëc saûn khaùc coù giaù trò kinh teá cao nhö toâm, cua, möïc, haûi saâm, rong bieån… Theo ñaùnh giaù sô boä, tröõ löôïng caù bieån Vieät Nam trong phaïm vi ñoä saâu töø 200 m nöôùc trôû vaøo ñaït khoaûng 3 trieäu taán, cho pheùp khai thaùc toái ña haøng naêm töø 1,2 – 1,4 trieäu taán maø GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 19 khoâng aûnh höôûng ñeán nguoàn lôïi. Khaû naêng khai thaùc toâm bieån döï tính khoaûng töø 60 – 70 ngaøn taán/naêm, möïc töø 30 – 40 ngaøn taán/naêm. Caùc loaïi ñaëc saûn khaùc nhö cua, yeán saøo, haûi saâm, baøo ngö, trai ngoïc, soø huyeát, rong bieån… raát phong phuù, döï tính coù theå khai thaùc haøng traêm ngaøn taán/naêm. Ñaây laø nguoàn taøi nguyeân raát coù giaù trò vaø coù trieån voïng phaùt trieån khai thaùc, cheá bieán xuaát khaåu vôùi khoái löôïng lôùn trong töông lai. Ngoaøi ra, khaû naêng to lôùn veà phaùt trieån caûng bieån, vaän taûi bieån, du lòch bieån – ñaûo laø nhöõng yeáu toá quan troïng vaø goùp phaàn ñaåy nhanh toác ñoä taêng tröôûng kinh teá cuûa ñaát nöôùc noùi chung. 2.1.2 Vai troø cuûa bieån, ñaûo Bình Thuaän trong heä thoáng Bieån Ñoâng – Haûi ñaûo. Bình Thuaän laø tænh ven bieån thuoäc mieàn Ñoâng Nam Boä vôùi chieàu daøi 192 km bôø bieån vaø cuïm ñaûo Phuù Quùy goàm 10 ñaûo lôùn nhoû naèm ôû ngoaøi cuøng heä thoáng ñaûo ven bôø cöïc Nam Trung Boä, treân tuyeán giao löu giöõa ñaát lieàn vaø ñaûo Tröôøng Sa (caùch thaønh phoá Phan Thieát 120 km), caùch Vuõng Taøu 200 km, caùch Coân ñaûo 330 km vaø caùch quaàn ñaûo Tröôøng Sa 540 km. Cuïm ñaûo Phuù Quùy naèm gaàn ñöôøng haûi vaän quoác teá vôùi traïm ra ña quan saùt bieån hieän nay coù theå kieåm soaùt toaøn boä tuyeán haûi vaän quoác teá töø Ñoâng Baéc AÙ xuoáng Vònh Thaùi Lan nhö Vladivostok, Tokyo, Osaka, Seoul, Ñaøi Baéc, Hoàng Koâng… tôùi thaønh phoá Hoà Chí Minh, Singapore, Thaùi Lan neân coù vò trí cöïc kyø quan troïng veà an ninh quoác phoøng. Bieån Bình Thuaän laø moät ngö tröôøng khai thaùc haûi saûn quan troïng vaøo baäc nhaát cuûa caû nöôùc ôû cöïc Nam Trung Boä vaø Ñoâng Nam Boä, haøng naêm coù theå khai thaùc 100-150 ngaøn taán haûi saûn. Vieäc môû roäng ngö tröôøng khai thaùc ra vuøng bieån Tröôøng Sa vaø Coân ñaûo seõ cho pheùp taêng saûn löôïng gaáp nhieàu laàn vaø goùp phaàn baûo veä chuû quyeàn laõnh haûi Vieät Nam. Ngoaøi ra, treân vuøng bieån Bình Thuaän qua thaêm doø, khaûo saùt ñaõ phaùt hieän moät soá moû coù daàu vaø khí nhö : Raïng Ñoâng, Ru Bi, Sö tö ñen, Sö töû traéng, Emeraldtheo, ñoàng thôøi vuøng bieån Bình Thuaän coøn naèm gaàn khu vöïc khai thaùc daàu khí lôùn nhaát nöôùc ta hieän nay neân coù nhieàu trieån voïng ñeå trôû thaønh moät cô sôû haäu caàn quan troïng cho ngaønh haûi saûn vaø daàu khí. Vôùi vò trí ñòa lyù vaø tieàm naêng phaùt trieån lôùn lao nhö vaäy, trong chöông trình phaùt trieån kinh teá Bieån Ñoâng – Haûi ñaûo, Bình Thuaän ñöôïc xaùc ñònh laø moät GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 20 trong nhöõng troïng ñieåm trong heä thoáng Bieån Ñoâng – Haûi ñaûo cuûa Vieät Nam caû veà kinh teá laãn quoác phoøng. 2.1.3 Vai troø vaø söï phaùt trieån kinh teá bieån Bình Thuaän. 2.1.3.1 Ñieàu kieän töï nhieân - xaõ hoäi cuûa Bình Thuaän. Bình Thuaän laø moät Tænh Duyeân haûi thuoäc vuøng kinh teá mieàn Ñoâng Nam boä, khu vöïc coù thò tröôøng soâi ñoäng vaø roäng lôùn, gaàn caùc thaønh phoá coâng nghieäp lôùn cuûa caû nöôùc. Phía baéc giaùp hai Tænh Laâm Ñoàng vaø Ninh Thuaän, phía taây giaùp Tænh Ñoàng Nai, phía taây nam giaùp Tænh Baø Ròa- Vuõng Taøu, phía ñoâng vaø ñoâng nam giaùp bieån ñoâng. Vôùi khí haäu nhieät ñôùi gioù muøa, muøa möa gaén vôùi muøa gioù Taây nam töø thaùng 5-10 vaø muøa khoâ gaén vôùi muøa gioù Ñoâng baéc töø thaùng 11-4 naêm sau. Trung bình haøng naêm nhieät ñoä khoâng khí 27 oC. Löôïng nöôùc möa 1.200 mm phaân boá töông ñoái ñeàu trong muøa möa. Ñoä maën cuûa nöôùc bieån dao ñoäng töø 31-34o/oo raát thuaän lôïi cho sinh vaät bieån phaùt trieån. Bình Thuaän coù lôïi theá ñaëc bieät veà kinh teá bieån, laø moät trong ba ngö tröôøng lôùn cuûa caû nöôùc, coù vò trí chieán löôïc quan troïng, nhieàu tieàm naêng du lòch, daàu khí, sa khoaùng. Vuøng kinh teá ven bieån vaø haûi ñaûo coù 4 huyeän, 1 thaønh phoá vaø 1 huyeän ñaûo Phuù Quùy laø cöûa ngoõ quan troïng, vò trí thuaän lôïi cho xaây döïng khu kinh teá môû trong töông lai. Bình Thuaän ôû vò trí cöûa ngoõ giao löu kinh teá giöõa Thaønh phoá Hoà Chí Minh, mieàn Ñoâng Nam Boä vôùi mieàn Trung vaø Taây Nguyeân. Heä thoáng quoác loä 1A, quoác loä 28 vaø quoác loä 55 noái lieàn vôùi caùc trung taâm du lòch lôùn cuûa caû nöôùc, Bình Thuaän ñaõ trôû thaønh giao ñieåm cuûa caùc trung taâm du lòch trong vuøng (Nha trang – Ninh chöõ – Ñaø laït – Thaønh phoá Hoà Chí Minh vaø phuï caän). Laø Tænh coù 37 daân toäc, ngoaøi daân toäc kinh chieám ña soá (93%), coøn coù caùc daân toäc coù beà daøy vaên hoùa laâu ñôøi nhö daân toäc Chaêm, Raéc laây, K’Ho… daân soá Bình Thuaän laø1.140.429 ngöôøi naêm 2004. (Nieân giaùm thoáng keâ 2004). GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 21 2.1.3.2 Tieàm naêng nguoàn lôïi bieån cuûa Bình Thuaän. * Taøi nguyeân haûi saûn laø theá maïnh ñaëc tröng cuûa bieån Bình Thuaän. Vôùi dieän tích maët nöôùc bieån 52.000km2, khí haäu vaø ñoä maën cuûa vuøng bieån Bình Thuaän raát thuaän lôïi cho caùc sinh vaät bieån phaùt trieån, tröõ löôïng haûi saûn vuøng bieån Bình Thuaän töø 50m nöôùc trôû vaøo treân 240 ngaøn taán, haøng naêm khai thaùc töø 100-150 ngaøn taán haûi saûn caùc loaïi; chuûng loaïi haûi saûn raát ña daïng vaø phong phuù, coù treân 200 loaïi haûi saûn; trong ñoù coù nhieàu loaïi haûi ñaëc saûn coù giaù trò cao nhö: toâm huøm, möïc, soø loâng, ñieäp, doøm, baøn mai, oác höông, xaø cöø, ngoïc nöõ, haûi saâm, baøo ngö… Tröõ löôïng haûi saûn vuøng khôi töø 50m nöôùc trôû ra chöa ñieàu tra, ñaùnh giaù, nhöng thöïc teá qua ñaùnh baét cho thaáy ñaây laø vuøng bieån coù tieàm naêng haûi saûn lôùn. Doïc bôø bieån vaø ñaûo Phuù Quùy coù nhieàu eo vònh, vuõng coù khaû naêng nuoâi haûi ñaëc saûn treân bieån döôùi nhieàu hình thöùc nhö: nuoâi toâm huøm, caù muù trong loàng, beø; khoanh nuoâi treân bieån moät soá loaïi nhö ñieäp, doøm, soø loâng… vaø troàng moät soá loaøi rong coù giaù trò kinh teá nhö rong suïn, rong caâu… Toaøn Tænh coù khoaûng 1.635 ha baõi boài ven soâng, ven bieån coù khaû naêng nuoâi nöôùc lôï (toâm suù, cua). Vôùi lôïi theá veà ñieàu kieän thieân nhieân öu ñaõi, söï doài daøo veà taøi nguyeân bieån, ngaønh kinh teá thuûy saûn ñöôïc ñaùnh giaù laø ngaønh kinh teá muõi nhoïn; laø ngaønh cung caáp nguoàn ñaïm ñoäng vaät tröïc tieáp cho nhaân daân, nguoàn nguyeân lieäu quan troïng cho cheá bieán xuaát khaåu vaø phuïc vuï du lòch cuûa Tænh. * Taøi nguyeân Du lòch bieån laø öu theá ñaëc bieät, caàn ñöôïc khai thaùc toång hôïp ñeå phaùt trieån maïnh. Vôùi chieàu daøi 192 km traûi daøi treân ñòa baøn 5 huyeän, thaønh phoá, bôø bieån Bình Thuaän coù nhieàu baõi bieån vôùi caûnh quan ñeïp vaø ña daïng, moâi tröôøng sinh thaùi töï nhieân trong laønh taïo neân nhöõng vuøng thu huùt khaùch du lòch raát lôùn nhö: Vónh Thuûy- Raïng- Haøm Tieán- Muõi Neù- Hoøn Rôm (Phan Thieát); Muõi ñieän- Tieán Thaønh- Thuaän quùy – Keâ Gaø (Haøm Thaän Nam); Ñoài Döông (Haøm Taân); Vónh Haûo- Caø naù- Cuø lao cau – Bình Thaïnh (Tuy Phong). GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 22 Bình Thuaän coøn coù caùc danh lam thaéng caûnh vaø di tích vaên hoùa lòch söû ñöôïc nhieàu ngöôøi bieát ñeán nhö: Khu baûo toàn thieân nhieân Bieån Laïc – Nuùi OÂng, Thaùc Baø, Chuøa Nuùi Takou, Chuøa hang Coå Thaïch, Dinh Thaày Thím, Thaùp Chaøm Poshanö, Vaïn Thuûy Tuù (nôi thôø cuùng caù voi cuûa cö daân ñòa phöông, hieän ñang löu giöõ boä xöông caù voi lôùn nhaát caû nöôùc); Khu di tích Duïc Thanh (nôi Baùc Hoà ñaõ döøng chaân daïy hoïc vaøo nhöõng naêm 1910-1911)… Bình Thuaän cuõng laø vuøng ñaát coù nhieàu leã hoäi vaên hoùa daân gian ñaëc saéc mang tính ñaëc thuø cuûa ñòa phöông nhö: Leã hoäi Ka-teâ cuûa ñoàng baøo Chaêm, Leã hoäi Nghinh OÂng cuûa ngöôøi Hoa ôû Bình Thuaän, Leã Nghinh OÂng Nam Haûi cuûa cö daân caùc vaïn chaøi ven bieån, Leã hoäi dinh Thaày Thím…. Dieãn ra haøng naêm thu huùt raát ñoâng khaùch tham döï. Ngoaøi ra Bình Thuaän coøn coù caùc loaïi hình vaên ngheä ñoäc ñaùo cuûa ngöôøi Chaêm, moät soá laøng ngheà truyeàn thoáng vôùi caùc ngheà deät thoå caåm, laøm goám, laøm baùnh reá,…. Goùp phaàn laøm phong phuù theâm caùc hoaït ñoäng du lòch. Tieàm naêng du lòch cuûa Bình Thuaän töông ñoái phong phuù, ña daïng töø vò trí ñòa lyù, khí haäu ñeán taøi nguyeân du lòch bieån, baõi bieån, nuùi, hoà, ñaûo, nöôùc khoaùng, caùc di tích lòch söû vaên hoùa… Ñaây laø moät lôïi theá heát söùc quan troïng trong vieäc taïo neân theá maïnh ñeå phaùt trieån nhieàu loaïi hình du lòch bieån vaø ven bieån. * Phaùt trieån Caûng vaø vaän taûi bieån laø yeáu toá cô baûn, nguoàn löïc quan troïng ñeå phaùt trieån kinh teá bieån cuûa Bình Thuaän. Tuyeán giao thoâng xuyeân suoát doïc theo bôø bieån coù yù nghóa quan troïng trong vieäc phaùt trieån ngaønh du lòch thaêm quan, nghæ ven bieån vaø phaùt trieån kinh teá thuûy saûn ôû caùc vuøng troïng ñieåm ngheà caù cuûa Tænh. Bình Thuaän coù 3 cöûa bieån chính laø cöûa bieån soâng Caø Ty (Phan Thieát), cöûa Soâng Luõy (Phan Rí Cöûa- Tuy Phong), cöûa Soâng Dinh (Haøm Taân) ñaõ ñöôïc xaây döïng caùc caûng caù, laø ñaàu moái giao löu, buoân baùn, dòch vuï toång hôïp, taïo ra nhöõng khu vöïc kinh teá taäp trung khoâng chæ cuûa Tænh maø coøn cuûa caû khu vöïc. Heä thoáng caùc caûng bieån nhö caûng Phan Thieát, Phuù Quùy ñaõ vaø ñang ñöôïc xaây döïng. Ñaây laø maïch giao thoâng chính noái ñaûo vôùi ñaát lieàn, laø ñoäng löïc chuû yeáu giuùp phaùt trieån kinh teá huyeän ñaûo Phuù Quùy noùi rieâng vaø phaùt trieån kinh teá bieån cuûa Tænh noùi chung. GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 23 2.1.3.3 Tình hình phaùt trieån kinh teá bieån Bình Thuaän. 2.1.3.3.1 Kinh teá thuûy saûn. Ñöôïc thieân nhieân öu ñaõi veà nguoàn lôïi thuûy saûn, vôùi caùc ngheà bieån truyeàn thoáng laø theá maïnh cuûa Tænh. Kinh teá thuûy saûn laø ngaønh kinh teá ñaëc tröng cuûa Bình Thuaän ñang ngaøy caøng phaùt trieån vaø coù nhöõng ñoùng goùp ñaùng keå trong thaønh töïu kinh teá xaõ hoäi cuûa Tænh nhaø. Naêm 2004 GDP ngaønh thuûy saûn ñaït 402 ,9 tyû ñoàng, chieám 11,93% GDP toaøn Tænh, toác ñoä taêng tröôûng bình quaân haøng naêm giai ñoaïn 2001-2004 laø 11.5% (giaù so saùnh 1994). * Ngheà khai thaùc thuûy saûn. Thöïc hieän chuû tröông khuyeán khích khai thaùc xa bôø cuûa Ñaûng vaø nhaø nöôùc. Ngaønh Thuûy saûn ñaõ ñaåy maïnh phaùt trieån taøu thuyeàn coâng suaát lôùn vöôn ra khai thaùc haûi saûn ôû vuøng bieån xa bôø, trong boán naêm töø 2001-2004 ñaõ ñoùng môùi 429 thuyeàn, toång coâng suaát 50.535 cv, bình quaân coâng suaát ñoùng môùi laø 117cv/thuyeàn. Naêng löïc taøu thuyeàn tieáp tuïc ñöôïc taêng theâm, döï kieán ñeán cuoái naêm 2005, toaøn Tænh seõ coù 5.415 thuyeàn vôùi toång coâng suaát 302.000 cv, coâng suaát bình quaân ñaït 54,4 cv/thuyeàn, taêng 27cv/thuyeàn so vôùi naêm 1993. Nhôø naêng löïc khai thaùc haûi saûn phaùt trieån oån ñònh theo höôùng phaùt trieån nhanh taøu thuyeàn coâng suaát lôùn vôùi trang thieát bò hieän ñaïi, saûn löôïng khai thaùc haûi saûn haøng naêm ñeàu taêng, neáu nhö naêm 2000 saûn löôïng haûi saûn khai thaùc ñöôïc 128.000 taán, naêm 2001 khai thaùc 130.000 taán thì ñeán naêm 2004 saûn löôïng khai thaùc ñaõ leân ñeán 152.000 taán. Moâ hình taøu thu mua haûi saûn vaø dòch vuï haàu caàn treân bieån ngaøy caøng phaùt trieån, toaøn tænh ñaõ coù 44 taøu coù trang bò maùy caùp ñoâng, kho laïnh hoaït ñoäng ñaït hieäu quûa kinh teá cao. Hình thaønh ñoäi taøu thuyeàn thu mua haûi saûn vaø dòch vuï haäu caàn treân bieån. Nhieàu ngheà khai thaùc haûi saûn, nhieàu coâng cuï, thieát bò, haàm laïnh vaø caû quy trình sô cheá baûo quaûn saûn phaåm ñöôïc du nhaäp nhö ngheà caâu caù ngöø ñaïi döông, maùy thu löôùi cho ngheà löôùi vaây ruùt chì, quy hoaïch vuøng bieån thaû chaø, khoâi phuïc laïi ngheà chaø truyeàn thoáng, ñaõ goùp phaàn thuùc ñaåy ngheà caù cuûa Tænh phaùt trieån vaø hieäu quûa khai thaùc ñöôïc naâng leân. GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 24 * Ngheà nuoâi troàng thuûy saûn. Do coù nhieàu lôïi theá veà ñieàu kieän töï nhieân, moâi tröôøng ven bieån ñeå phaùt trieån nuoâi toâm suù coâng nghieäp vaø saûn xuaát toâm suù gioáng, saûn xuaát toâm gioáng vaø nuoâi thuûy saûn ñöôïc xaùc ñònh laø saûn phaåm lôïi theá neân ñaõ ñöôïc Tænh quan taâm ñaàu tö phaùt trieån maïnh caû veà soá löôïng vaø quy moâ ñaàu tö. Ñaëc bieät laø trong 5 naêm gaàn ñaây sau khi ñaõ xaùc ñònh ñöôïc vuøng quy hoaïch saûn xuaát toâm gioáng taïi xaõ Vónh Haûo- Tuy Phong. Hieän nay, toaøn Tænh coù 490 traïi saûn xuaát toâm gioáng cuûa 185 cô sôû vôùi 47.000 m2 beå öông, saûn xuaát ñöôïc 3,5 tyû toâm Post; dieän tích nuoâi toâm laø 1.300 ha vaø saûn löôïng leân ñeán 4.000 taán. Nuoâi thuûy saûn treân bieån ñöôïc duy trì vaø phaùt trieån oån ñònh, chuû yeáu laø nuoâi toâm huøm, caù muù baèng loàng beø, ñaêng chaén ôû huyeän ñaûo Phuù Quùy vôùi hôn 30 cô sôû nuoâi gaàn 7.000 m2 dieän tích maët bieån, 08 hoà chaén/1.500m2 maët nöôùc vaø vuøng ven bieån Tuy Phong saûn löôïng khoaûng 100 taán/naêm. * Ngheà cheá bieán, xuaát khaåu thuûy saûn. Vieäc ñaàu tö cho cheá bieán thuûy saûn xuaát khaåu cuõng ñaõ ñöôïc caùc doanh nghieäp quan taâm, nhaát laø trong thaønh phaàn kinh teá tö nhaân. Caùc cô sôû cheá bieán ñaõ töøng böôùc ñaàu tö ñoåi môùi coâng ngheä, naâng caáp daây chuyeàn saûn xuaát, taêng naêng xuaát lao ñoäng, giaûm ñònh möùc tieâu hao nguyeân lieäu, haï giaù thaønh saûn phaåm ñeå taêng söùc caïnh tranh, ñaùp öùng yeâu caàu ngaøy caøng cao cuûa thò tröôøng. Caùc maët haøng cheá bieán noäi ñòa chuû yeáu laø nöôùc maém, caù khoâ taåm gia vò, caùc loaïi thuûy saûn töôi soáng. Caùc cô sôû cheá bieán nöôùc maém ñaõ chuù troïng cheá bieán nöôùc maém cao ñaïm chaát löôïng cao tham gia vaøo thò tröôøng nöôùc ngoaøi. Thò tröôøng xuaát khaåu haøng thuûy saûn cuûa caùc doanh nghieäp chuû yeáu laø caùc nöôùc chaâu AÙ, khoái Asean. Nhieàu nhaát laø thò tröôøng Nhaät Baûn, Haøn Quoác, keá ñeán laø Ñaøi Loan, Singapore, Trung Quoác. Gaàn ñaây moät soá doanh nghieäp ñoåi môùi coâng ngheä cheá bieán, ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu chaát löôïng cao ñaõ xuaát thaønh coâng vaøo thò tröôøng moät soá nöôùc EU vaø Myõ, trong ñoù soá löôïng kim ngaïch thuûy saûn xuaát khaåu chieám tyû troïng ngaøy caøng coù trieån voïng laø thò tröôøng Myõ, Phaùp, Ñan Maïch vaø caùc nöôùc chaâu Aâu khaùc. Thò tröôøng tieâu thuï noäi ñòa haøng haûi saûn coù maët haàu heát ôû caùc khu coâng nghieäp, caùc tænh phía nam, nhieàu tænh ôû phía baéc, vuøng GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 25 cao nguyeân vôùi nhöõng maët haøng thuûy saûn töôi soáng, sô cheá baûo quaûn töôi, haûi saûn khoâ, nöôùc maém. Saûn löôïng cheá bieán vaø kim ngaïch xuaát khaåu thuûy saûn qua caùc naêm ñeàu taêng. Naêm 2000 saûn löôïng cheá bieán ñaït 8.531 taán, kim ngaïch xuaát khaåu ñaït 29,39 trieäu USD, naêm 2001 ñaït 10.100 taán vaø 30 trieäu USD, döï kieán ñeán cuoái naêm 2005 ñaït 15.500 taán vaø 50 trieäu USD. Nhìn chung, naêng xuaát lao ñoäng ôû caùc doanh nghieäp cheá bieán ñeàu taêng, ñònh möùc tieâu hao nguyeân lieäu giaûm nhôø aùp duïng tieán boä khoa hoïc kyõ thuaät. Nhieàu thieát bò cuõ, loãi thôøi ñaõ ñöôïc thay theá baèng caùc thieát bò môùi, hieän ñaïi ñaùp öùng nhu caàu cuûa khaùch haøng. * Veà dòch vuï haàu caàn vaø cô sôû haï taàng ngheà caù. Thöïc hieän muïc tieâu coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ngheà caù cuûa ñòa phöông theo tinh thaàn Nghò quyeát Tænh Ñaûng boä laàn thöù X, caùc ngaønh trong Tænh ñaõ chuù troïng ñeán coâng taùc khaûo saùt, quy hoaïch, thieát laäp vaø trieån khai xaây döïng keát caáu haï taàng phuïc vuï phaùt trieån ngheà caù. Moät loaït caùc coâng trình caûng caù, caùc khu chôï, beán baõi, khu neo ñaäu taøu thuyeàn, heä thoáng baùo hieäu ñaûm baûo an toaøn haøng haûi …ñaõ ñöôïc ñaàu tö xaây döïng. Ñeán nay, veà cô baûn keát caáu haï taàng ngheà caù taïi Bình Thuaän ñaõ böôùc ñaàu phuïc vuï coù hieäu quûa vaø goùp phaàn ñaùng keå cho phaùt trieån ngheà caù cuûa ñòa phöông. Ñaëc bieät laø heä thoáng caàu caûng, beán ñaäu taøu ñaõ ñöôïc ñaàu tö phuïc vuï khaù toát cho hoaït ñoäng khai thaùc, cheá bieán haûi saûn vaø phaùt trieån dòch vuï haäu caàn ngheà caù. Cuøng vôùi vieäc hình thaønh caùc caûng caù, caùc cô sôû haäu caàn phuïc vuï cho ngheà caù cuõng phaùt trieån khaù maïnh. Caùc cô sôû saûn xuaát nöôùc ñaù phaùt trieån roäng khaép ôû caùc vuøng ven bieån, saûn löôïng haøng naêm khoaûng 133.000 taán, chuû yeáu phuïc vuï cho khai thaùc, cheá bieán haûi saûn ñaùp öùng nhu caàu taïi choã. Caùc dòch vuï cung caáp ngö löôùi cuï, daàu nhôùt, trang thieát bò haøng haûi, söûa chöõa maùy thuûy chuû yeáu do tö nhaân ñaàu tö ñaõ hình thaønh taïi caùc caûng caù, ñaùp öùng kòp thôøi cho saûn xuaát. Hieän nay, toaøn Tænh coù 46 cô sôû ñoùng söûa taøu thuyeàn phaân boå ôû caùc caûng caù vuøng ven bieån vaø 44 chieác taøu thuyeàn laøm dòch vuï haäu caàn treân bieån trong ñoù coù nhieàu chieác ñöôïc trang bò maùy caáp ñoâng, kho laïnh, nhôø ñoù ñaõ giuùp cho ñoäi taøu GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 26 khai thaùc xa bôø taêng saûn löôïng, taêng thôøi gian baùm bieån, khai thaùc ñöôïc nhieàu loaïi haûi saûn coù giaù trò kinh teá. Phöông thöùc kinh doanh cuûa caùc doanh nghieäp naøy raát naêng ñoäng, baùm saùt ngö tröôøng, haûi saûn sau khai thaùc ñöôïc thu mua vaø ñöa vaøo caáp ñoâng ngay. Taøu dòch vuï coøn cung caáp nhieân lieäu, nöôùc ngoït, löông thöïc, thöïc phaåm cho caùc taøu khaùc ñeå baùm bieån daøi ngaøy. Ñaây laø moät moâ hình laøm aên coù hieäu quûa caàn ñöôïc khuyeán khích ñaàu tö phaùt trieån. Toùm laïi, thaønh töïu noåi baät cuûa kinh teá thuûy saûn trong thôøi gian qua laø saûn löôïng khai thaùc taêng oån ñònh, taøu thuyeàn phaùt trieån nhanh theo höôùng ñaùnh baét xa bôø. Nuoâi troàng thuûy saûn coù böôùc phaùt trieån toaøn dieän caû veà dieän tích laãn saûn löôïng vaø loaïi hình nuoâi. Keát caáu ngheà caù vaø caùc dòch vuï haäu caàn ngheà caù ñaõ ñöôïc quan taâm ñaàu tö. Keát quûa thöïc hieän caùc chæ tieâu keá hoaïch töø naêm 2001- 2005 theå hieän roõ xu theá phaùt trieån ñi leân cuûa ngaønh thuûy saûn, goùp phaàn quan troïng vaøo söï phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa Tænh nhaø. Tuy nhieân, vaãn coøn toàn taïi moät soá haïn cheá nhö khai thaùc, phaùt huy tieàm naêng, lôïi theá kinh teá bieån coøn chaäm, chöa taän duïng ñöôïc vò trí lieàn keà khu vöïc kinh teá troïng ñieåm phía nam ñeå phaùt trieån, naêng löïc cheá bieán xuaát khaåu thuûy saûn chöa töông xöùng vôùi saûn löôïng khai thaùc haûi saûn vaø nuoâi troàng thuûy saûn. Kim ngaïch xuaát khaåu ñaït thaáp. Caùc cô sôû cheá bieán quy moâ saûn xuaát coøn nhoû, chöa maïnh daïn ñaàu tö ñeå coù ñuû naêng löïc cheá bieán xuaát khaåu. Soá löôïng doanh nghieäp thì nhieàu nhöng chuû yeáu vaãn chaáp nhaän hình thöùc gia coâng vaø uyû thaùc xuaát khaåu cho caùc doanh nghieäp khaùc ngoaøi Tænh. 2.1.3.3.2 Du lòch bieån vaø ven bieån. Du lòch bieån vaø ven bieån ôû Bình Thuaän thôøi gian gaàn ñaây, ñaëc bieät laø töø naêm 1995 ñeán nay ñaõ coù böôùc phaùt trieån khaù maïnh. Tænh Bình Thuaän ñaõ cô baûn hoaøn thaønh quy hoaïch toång theå phaùt trieån du lòch Bình Thuaän ñeán naêm 2010, quy hoaïch chi tieát caùc khu du lòch laøm cô s._. chi cho ñaàu tö phaùt trieån cô sôû haï taàng ñeå ñaåy nhanh toác ñoä thu huùt voán cuûa xaõ hoäi vaø ñoùng goùp thieát thöïc vaøo taêng tröôûng kinh teá. Ñaåy maïnh xaõ hoäi hoaù vieäc cung caáp caùc dòch vuï coâng nhaèm giaûm nheï gaùnh naëng chi tieâu cho ngaân saùch, tieáp tuïc thöïc hieän roäng raõi cheá ñoä khoaùn chi ñi ñoâi vôùi caûi caùch haønh chính nhaèm xaùc laäp quy cheá trao quyeàn töï chuû roäng raõi cho ngöôøi quaûn lyù trong vieäc taùi phaân boå nguoàn löïc vaø tính töï chòu traùch nhieäm cuûa hoï veà keát quûa hoaït ñoäng. Taêng cöôøng kieåm tra choáng laõng phí, thaát thoaùt trong chi ngaân saùch nhaø nöôùc. Hoaøn thieän chính saùch laõi suaát trong ñieàu kieän neàn kinh teá coù söï hoäi nhaäp veà kinh teá vaø taøi chính vaøo khu vöïc theo höôùng thò tröôøng, tieán tôùi coù theå thöïc hieän chính saùch töï do hoùa laõi suaát, xoùa boû chính saùch laõi suaát cô baûn vaø quaûn lyù bieân ñoä ñoái vôùi laõi suaát cho vay daøi haïn ñoàng noäi teä, laáy quan heä cung caàu veà voán ñeå quyeát ñònh laõi suaát kinh doanh cuûa caùc ngaân haøng vaø toå chöùc tín duïng, thieát laäp moái quan heä chaët cheõ giöõa laõi suaát treân thò tröôøng trong nöôùc vôùi laõi suaát treân thò tröôøng caùc nöôùc trong khu vöïc cuõng nhö treân theá giôùi ñeå môû roäng phaïm vi ñieàu tieát voán cuûa thò tröôøng taøi chính Vieät Nam. Ñoàng thôøi, Ngaân haøng nhaø nöôùc seõ taêng cöôøng söû duïng coâng cuï laõi suaát taùi caáp voán vaø keát hôïp vôùi laõi suaát thò tröôøng môû ñeå can thieäp vaø ñieàu chænh laõi suaát thò tröôøng. Ñeå hoã trôï cho chính saùch huy ñoäng voán, caàn thöïc hieän chính saùch tyû giaù hoái ñoaùi oån ñònh, linh hoaït coù söï quaûn lyù cuûa nhaø nöôùc nhaèm ñaït hieäu quaû cao trong huy ñoäng voán vaø phaùt trieån xuaát nhaäp khaåu. Töøng böôùc tieán tôùi thöïc hieän chính saùch töï do hoaù tyû giaù hoái ñoaùi coù söï quaûn lyù cuûa Nhaø nöôùc cho phuø hôïp vôùi xu theá töï do hoaù taøi chính vaø söï hoäi nhaäp cuûa neàn kinh teá. Tuy nhieân, do chính saùch tyû giaù coù taùc ñoäng raát nhaïy caûm ñoái vôùi söï oån ñònh kinh teá vó moâ, cho neân caàn phaûi coù söï chuaån bò chu ñaùo caùc ñieàu kieän vaø coù böôùc ñi thích hôïp cho quaù trình töï do hoaù tyû giaù nhö cuûng coá vaø phaùt trieån thò tröôøng ngoaïi teä lieân ngaân haøng, naâng cao tieàm löïc döï tröõ ngoaïi teä quoác gia vaø xaùc laäp cô caáu ngoaïi teä hôïp lyù, giaûm daàn söï can thieäp haønh chính vaøo quaù trình hình thaønh tyû giaù, giaûm söï can thieäp saâu vaøo hoaït ñoäng hoái ñoaùi cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi maø chæ quaûn lyù tyû giaù thò tröôøng lieân ngaân haøng. Vieäc ñieàu chænh tyû giaù naøy khoâng tuøy thuoäc vaøo yù thöùc chuû quan maø phaûi döïa treân moái quan heä toång theå lieân quan ñeán caùc GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 55 nhaân toá nhö quan heä cung caàu ngoaïi teä, tyû leä laïm phaùt, thöïc traïng caùn caân thanh toaùn vaø chính saùch tyû giaù cuõng phaûi ñaët trong moái quan heä vôùi chính saùch vó moâ khaùc nhö chính saùch laõi suaát, chính saùch thueá, chính saùch phaùt trieån kinh teá. 3.4.2 Caùc giaûi phaùp cuûa ñòa phöông nhaèm huy ñoäng voán ñaàu tö phaùt trieån kinh teá bieån cuûa Tænh. 3.4.2.1 Giaûi phaùp huy ñoäng voán töø NSNN. Ngaân saùch nhaø nöôùc chuû yeáu ñöôïc söû duïng ñeå chi cho ñaàu tö phaùt trieån vaø chi thöôøng xuyeân. Chi ñaàu tö phaùt trieån chieán khoaûng 30% -35% trong toång chi NSNN vaø chuû yeáu duøng ñeå chi ñaàu tö cô sôû haï taàng cho neàn kinh teá. Nguoàn voán naøy phuï thuoäc vaøo khaû naêng taäp trung thu nhaäp quoác daân vaøo NSNN vaø quy moâ chi tieâu duøng thöôøng xuyeân cuûa NSNN. Do vaäy, ñeå thuùc ñaåy huy ñoäng voán cho ñaàu tö phaùt trieån kinh teá bieån Bình Thuaän töø NSNN caàn thöïc hieän caùc giaûi phaùp sau: * Ñoái vôùi voán ngaân saùch ñia phöông. Ñeå taêng voán töø ngaân saùch ñòa phöông ñaàu tö cho phaùt trieån kinh teá noùi chung vaø kinh teá bieån noùi rieâng thì caàn phaûi thöïc hieän toát coâng taùc quaûn lyù vaø khai thaùc toát caùc nguoàn thu cho NSNN; ñoàng thôøi hoaøn thieän coâng taùc quaûn lyù chi ngaân saùch nhaø nöôùc, thöïc haønh tieát kieäm ñeå tích luyõ voán cho ñaàu tö phaùt trieån. Cuøng vôùi vieäc hoaøn thieän chính saùch thueá cuûa trung öông, ñòa phöông caàn aùp duïng caùc giaûi phaùp nhaèm boài döôõng nguoàn thu, ñoàng thôøi thöïc hieän toát nhieäm vuï thu ñuùng, thu ñuû, thu kòp thôøi caùc khoaûn thu, haïn cheá thaát thu cho NSNN. Caàn taäp trung khai thaùc toát caùc nguoàn thu töø thueá, phí, leä phí, caùc khoaûn thu töø ñaát. Tích cöïc ñoäng vieân, khai thaùc toát nguoàn thu môùi nhö: thueá taøi nguyeân nöôùc, phí xaêng daàu, thu töø quyõ ñaát vaøo ngaân saùch nhaø nöôùc goùp phaàn taïo nguoàn löïc cho ñòa phöông giaûi quyeát nhu caàu veà voán ñaàu tö phaùt trieån. Saép xeáp, cuûng coá naâng cao hieäu quûa hoaït ñoäng cuûa caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc (DNNN): thöïc hieän caùc giaûi phaùp hoã trôï giuùp DNNN cuûng coá, phaùt trieån saûn xuaát, naâng cao hieäu quûa hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh, thöïc hieän caùc cô cheá, chính saùch veà ñoåi môùi, saép xeáp laïi DNNN theo tieâu chí phaân loaïi ñaõ ñöôïc Chính phuû söûa ñoåi nhö: coå phaàn hoùa, giao, khoaùn, baùn, cho thueâ, giaûi theå DNNN. GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 56 Taêng cöôøng boài döôõng, phaùt trieån, hoã trôï voán, kyõ thuaät cuõng nhö tìm kieám môû roäng thò tröôøng tieâu thuï cho caùc doanh nghieäp ngoaøi quoác doanh vì ñaây laø boä phaän ñang phaùt trieån maïnh caû soá löôïng laãn quy moâ vaø coù söï ñoùng goùp ngaøy caøng nhieàu cho NSNN. Nhaø nöôùc caàn taïo ñieàu kieän, höôùng daãn thöïc hieän cheá ñoä soå saùch keá toaùn, quaûn lyù taøi chính giuùp caùc doanh nghieäp laøm aên coù hieäu quaû, ñuùng phaùp luaät vaø chaáp haønh toát nghóa vuï noäp thueá vaøo ngaân saùch. Tích cöïc choáng caùc bieåu hieän vi phaïm cheá ñoä söû duïng hoaù ñôn chöùng töø ñeå troán thueá, laäp hoà sô hoaøn thueá giaù trò gia taêng gian doái ñeå chieám ñoaït tieàn thueá cuûa nhaø nöôùc. Bình Thuaän hieän nay vaãn laø tænh nhaän trôï caáp töø ngaân saùch trung öông do nguoàn thu coøn haïn cheá, vì vaäy moät trong nhöõng giaûi phaùp quan troïng laø thöïc haønh chuû tröông tieát kieäm trong chi tieâu, ñaëc bieät laø chi thöôøng xuyeân cuûa ngaân saùch ñeå daønh voán chi cho ñaàu tö phaùt trieån. Muoán vaäy, caàn phaûi hoaøn thieän vaø thöïc hieän toát coâng taùc quaûn lyù NSNN. Caàn naâng cao yù thöùc vaø tinh thaàn traùch nhieäm cuûa caùc caáp, caùc ngaønh trong vieäc söû duïng ngaân saùch nhaø nöôùc, xaây döïng vaø ñieàu chænh tieâu chuaån ñònh möùc chi thöôøng xuyeân phuø hôïp vôùi ñieàu kieän kinh teá cuûa ñòa phöông, giaûm thieåu caùc khoaûn chi chöa caàn thieát, traùnh laõng phí ngaân saùch. Vieäc aùp duïng khoaùn chi ngaân saùch ôû moät soá ngaønh, ñòa phöông trong tænh caàn phaûi ñöôïc thöïc hieän nghieâm, haïn cheá boå sung döï toaùn caùc khoaûn chi khoâng mang tính caáp thieát ñoái vôùi caùc ñôn vò ñaõ thöïc hieän khoaùn chi. Trong coâng taùc quaûn lyù chi ngaân saùch, caàn chuù troïng naâng cao hieäu quaû coâng taùc kieån soaùt chi NSNN. Trong thöïc teá, bieän phaùp kieåm soaùt chi ngaân saùch ñöïôc noùi ñeán laâu nay môùi chæ döøng laïi kieåm soaùt chi cuûa Kho baïc Nhaø nöôùc, töùc laø môùi chæ chuù troïng kieåm soaùt ôû khaâu chaáp haønh chi ngaân saùch, coøn khaâu laäp döï toaùn vaø khaâu quyeát toaùn chöa ñöôïc quan taâm ñuùng möùc. Vôùi cô cheá nhö vaäy neân hieäu quûa cuûa chi ngaân saùch chöa cao, vaãn coøn tình traïng chi vöôït tieâu chuaån, ñònh möùc, chi sai cheá ñoä, söû duïng laõng phí, keùm hieäu quûa. Do ñoù, ñeå phaùt huy hieäu quûa söû duïng NSNN, kieåm soaùt chi ngaân saùch phaûi ñöôïc tieán haønh ñoàng boä vaø toaøn dieän ôû taát caû caùc khaâu cuûa chu trình ngaân saùch (khaâu laäp döï toaùn, chaáp haønh döï toaùn vaø khaâu quyeát toaùn), ñoái vôùi caùc caáp chính quyeàn ñòa phöông vaø cô sôû. GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 57 Söû duïng coù hieäu quûa voán ñaàu tö phaùt trieån treân cô sôû ñaåy maïnh vieäc phaân coâng, phaân caáp quaûn lyù cho caùc ngaønh vaø caùc caáp chính quyeàn ñòa phöông, ñoàng thôøi cuûng coá naâng cao chaát löôïng coâng taùc chuaån bò ñaàu tö, thöïc hieän toát coâng taùc quy hoaïch, löïa choïn, tö vaán, pheâ duyeät döï aùn ñaàu tö . Taêng cöôøng quaûn lyù coâng taùc xaây döïng cô baûn, baûo ñaûm chaát löôïng coâng trình, choáng thaát thoaùt trong ñaàu tö xaây döïng voán laø vaán ñeà böùc xuùc hieän nay. Ngoaøi ra, ñeå taêng cöôøng voán cho ñaàu tö, ñòa phöông caàn nghieân cöùu, tieáp tuïc phaùt haønh traùi phieáu ñòa phöông taïi caùc trung taâm kinh teá lôùn trong nöôùc ñeå hug ñoäng voán ñaàu tö phaùt trieån kinh teá bieån. * Ñoái vôùi voán ngaân saùch trung öông hoã trôï. Bình Thuaän laø moät tænh coù nhieàu tieàm naêng phaùt trieån Thuûy saûn, Du lòch, Daàu khí nhöng do thieáu voán ñaàu tö neân keát caáu haï taàng chöa ñoàng boä, phaùt trieån kinh teá bieån chöa töông xöùng vôùi tieàm naêng. Ñeå coù theå tranh thuû ñöôïc nguoàn voán hoã trôï töø Trung öông, ñòa phöông caàn phaûi laøm toát caùc coâng taùc quy hoaïch cuï theå ngaønh, lónh vöïc maø ñòa phöông coù lôïi theá, trình Chính phuû xem xeùt hoã trôï töø nguoàn voán NSTW vaø töø caùc chöông trình Chính phuû nhö: chöông trình gioáng vaø nuoâi troàng thuûy saûn, chöông trình khai thaùc haûi saûn xa bôø, chöông trình Bieån Ñoâng- Haûi ñaûo ñeå ñaàu tö cô sôû haï taàng ngheà caù caùc caûng caù Phan Thieát, Phan Rí Cöûa (Tuy Phong), Lagi (Haøm Taân) vaø Phuù Quùy; Heä thoáng ñöôøng giao thoâng, caáp ñieän, heä thoáng thoâng tin lieân laïc phuïc vuï cho phaùt trieån kinh teá bieån. Ñaàu tö phaùt trieån nhanh ñoäi taøu khai thaùc haûi saûn xa bôø, chöông trình söû duïng ñaát hoang hoùa, baõi boài ven soâng, ven bieån , quy hoaïch vaø baûo veä nguoàn lôïi thuûy saûn. Baûo veä vaø toân taïo caùc di tích lòch söû vaên hoùa, tín ngöôõng… phuïc vuï cho phaùt trieån du lòch. 3.4.2.2 Giaûi phaùp huy ñoäng voán töø TDNH. Töø thöïc traïng voán tín duïng ngaân haøng ñaùp öùng cho söï phaùt trieån cuûa caùc ngaønh kinh teá bieån Bình Thuaän trong thôøi gian qua cho thaáy; maëc duø voán tín duïng coù söï gia taêng qua caùc naêm, song möùc ñoä ñaùp öùng nhu caàu coøn haïn cheá, toác ñoä cho vay taêng chaäm hôn so vôùi caùc ngaønh khaùc vaø chöa töông xöùng vôùi tieàm naêng, hay noùi moät caùch khaùc hôn caùc ngaønh kinh teá bieån khoù tieáp caän ñöôïc vôùi caùc nguoàn voán tín duïng. GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 58 Do vaäy, ñeå coù theå huy ñoäng voán tín duïng ñaùp öùng nhu caàu ñaàu tö phaùt trieån cho caùc ngaønh kinh teá bieån caàn thöïc hieän caùc giaûi phaùp sau: Sôû Thuûy saûn, Sôû Du lòch caàn coù söï phoái hôïp chaët cheõ vôùi caùc ngaân haøng thöông maïi treân ñòa baøn tænh ñeå kyù keát caùc chöông trình lieân tòch veà ñaàu tö voán tín duïng phuïc vuï phaùt trieån saûn xuaát kinh doanh cuûa caùc doanh nghieäp. Trong ñoù, öu tieân cho vay voán ñaàu tö ñoái vôùi caùc döï aùn thuoäc ngaønh Thuûy saûn nhö caùc döï aùn chuyeån ñoåi cô caáu thuyeàn ngheà khai thaùc haûi saûn theo höôùng coâng suaát lôùn, trang bò hieän ñaïi, khai thaùc xa bôø; caùc döï aùn ñaàu tö taøu thuyeàn dòch vuï haäu caàn treân bieån, caùc döï aùn öùng duïng coâng ngheä tieân tieán baûo quaûn saûn phaåm sau khai thaùc, caùc döï aùn ñoåi môùi coâng ngheä cheá bieán haûi saûn, caùc döï aùn nuoâi troàng thuûy saûn theo hình thöùc coâng nghieäp coù quy moâ lôùn vaø caùc döï aùn thuoäc ngaønh Du lòch ven bieån nhö caùc döï aùn xaây döïng caùc khu vui chôi, giaûi trí ven bieån, caùc trung taâm thöông maïi, dòch vuï phuïc vuï khaùch du lòch. Tieáp tuïc cuûng coá vaø phaùt trieån heä thoáng ngaân haøng thöông maïi vaø caùc toå chöùc tín duïng treân ñòa baøn tænh. Ngoaøi chi nhaùnh cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi quoác doanh hieän coù caàn khuyeán khích thaønh laäp caùc ngaân haøng thöông maïi coå phaàn, hoaëc laäp chi nhaùnh cuûa caùc ngaân haøng coå phaàn treân ñòa baøn thaønh phoá Phan Thieát. Ñoàng thôøi, caùc ngaân haøng neân môû caùc chi nhaùnh hay phoøng giao dòch treân ñòa baøn caùc huyeän thò trong tænh, vì hieän nay môùi chæ coù ngaân haøng noâng nghieäp laø coù caùc chi nhaùnh ôû caùc huyeän, ngaân haøng coâng thöông thì chæ coù hai phoøng giao dòch ôû Tuy Phong vaø Haøm Taân, do vaäy caùc doanh nghieäp raát khoù tieáp caän ñöôïc vôùi nguoàn voán tín duïng ngaân haøng. Caàn naâng cao hieäu quaû huy ñoäng voán cuûa ngaân haøng vaø caùc toå chöùc tín duïng baèng caùch phaùt haønh ña daïng caùc loaïi kyø phieáu, tín phieáu, tieàn gôûi tieát kieäm, môû roäng phöông thöùc thanh toaùn qua ngaân haøng. Taäp trung nguoàn voán huy ñoäng ñeå ñaåy maïnh cho vay trung vaø daøi haïn, ñôn giaûn hoaù thuû tuïc, linh hoaït trong cô cheá baûo ñaûm tieàn vay ñeå taïo ñieàu kieän cho caùc doanh nghieäp tieáp caän nguoàn voán ñaàu tö töø ngaân haøng deã daøng hôn. 3.4.2.3 Giaûi phaùp huy ñoäng voán töø caùc doanh nghieäp ñaàu tö vaøo kinh teá bieån. * Khuyeán khích caùc thaønh phaàn kinh teá trong nöôùc ñaàu tö vaøo kinh teá bieån. GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 59 Töø thöïc tieãn caùc doanh nghieäp trong nöôùc ñaàu tö vaøo kinh teá bieån thôøi gian qua. Ñeà coù theå thu huùt caùc thaønh phaàn kinh teá trong nöôùc tieáp tuïc vaø môû roäng ñaàu tö vaøo kinh teá bieån Bình Thuaän. Tænh caàn nhanh choùng xaây döïng vaø ban haønh chi tieát caùc khu quy hoaïch, caùc ñònh höôùng phaùt trieån cuûa caùc ngaønh, caùc lónh vöïc öu tieân ñeå laøm cô sôû ñònh höôùng cho caùc nhaø ñaàu tö. Chuaån bò toát ñieàu kieän veà ñaát ñai, haï taàng ñeå caùc nhaø ñaàu tö coù theå nhanh choùng trieån khai caùc döï aùn ñaõ ñöôïc chaáp thuaän. Cuï theå ngaønh Thuûy saûn tieáp tuïc ñaàu tö vaø sôùm ñöa vaøo khai thaùc khu coâng nghieäp cheá bieán haûi saûn phía Nam Caûng Phan Thieát vaø haï taàng caùc vuøng moâi toâm coâng nghieäp. Ngaønh Du lòch, khuyeán khích caùc döï aùn ñaàu tö vaøo caùc cô sôû kinh doanh du lòch coù quy moâ lôùn, phaùt trieån caùc saûn phaåm du lòch môùi ña daïng nhö caùc loaïi hình theå thao treân bieån, caùc khu vui chôi giaûi trí, caùc trung taâm thöông maïi, dòch vuï phuïc vuï du lòch. Maët khaùc, caàn quy hoaïch caùc khu vöïc phaùt trieån du lòch coäng ñoàng, du lòch daõ ngoaïi nhaèm thu huùt caùc nhaø ñaàu tö coù voán haïn cheá xaây döïng caùc cô sôû phuïc vuï khaùch coù thu nhaäp thaáp vaø trung bình. Ngoaøi vieäc trieån khai thöïc hieän caùc öu ñaõi cho caùc doanh nghieäp theo quy ñònh chung cuûa luaät khuyeán khích ñaàu tö trong nöôùc. Tænh caàn sôùm ban haønh caùc öu ñaõi boå sung coù tính chaát ñaëc thuø cuûa tænh ñeå thu huùt voán ñaàu tö phaùt trieån kinh teá bieån, ñaëc bieät laø lónh vöïc nuoâi troàng thuûy saûn vaø hoaït ñoäng du lòch bieån, ven bieån, laø nhöõng lónh vöïc coù toác ñoä taêng tröôûng nhanh vaø coù xu höôùng chieám tyû troïng ngaøy caøng cao trong toång soá GDP toaøn tænh. Coù caùc chính saùch hoã trôï nhaèm khuyeán khích phaùt trieån roäng raõi loaïi hình kinh teá taäp theå vôùi quy moâ vaø trình ñoä phuø hôïp vôùi ñieàu kieän phaùt trieån trong töøng lónh vöïc ngaønh thuûy saûn vaø töøng ñòa phöông, khuyeán khích phaùt trieån caùc hình thöùc lieân keát hôïp taùc xaõ giöõa caùc khaâu khai thaùc, nuoâi troàng, cheá bieán xuaát khaåu thuûy saûn vaø haäu caàn ngheà caù. Bình Thuaän hieän coù khoaûng 2 vaïn kieàu baøo soáng taïi caùc quoác gia treân theá giôùi coù trình ñoä coâng ngheä vaø khaû naêng taøi chính, caàn coù chính saùch khuyeán khích ñeå thu huùt voán ñaàu tö vaøo kinh teá bieån. GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 60 * Ñaåy maïnh thu huùt voán ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi vaøo phaùt trieån kinh teá bieån. Treân cô sôû nhöõng ñònh höôùng, giaûi phaùp cuûa Trung öông nhaèm thu huùt voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi vaøo Vieät Nam nhö: taïo laäp moâi tröôøng ñaàu tö thoâng thoaùng, tieáp tuïc hoaøn thieän Luaät ñaàu tö nöôùc ngoaøi, caùc boä luaät khaùc coù lieân quan vaø boå sung caùc chính saùch kinh teá – taøi chính theo höôùng xoùa boû söï phaân bieät ñoái xöû ñoái vôùi caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi, cô cheá chính saùch phaûi oån ñònh, thoâng thoaùng vaø minh baïch nhaát laø thueá, haûi quan, xuaát nhaäp khaåu. Ñoàng thôøi, qua thöïc tieãn coâng taùc huy ñoäng voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñeå phaùt trieån kinh teá bieån Bình Thuaän thôøi gian vöøa qua. Trong thôøi gian tôùi, ñeå thu huùt caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñaàu tö vaøo Bình Thuaän, ñaëc bieät laø ñaàu tö vaøo lónh vöïc kinh teá bieån thì chính quyeàn ñòa phöông caàn thöïc hieän caùc giaûi phaùp sau: Caûi caùch maïnh thuû tuïc haønh chính, maïnh daïn caét giaûm caùc loaïi chi phí ñaàu vaøo nhö: ñieän, nöôùc, vieãn thoâng, giao thoâng vaø caùc chi phí thueâ ñaát ñoái vôùi caùc döï aùn caàn khuyeán khích ñaàu tö. Ñaåy nhanh tieán ñoä laäp, thaåm ñònh döï aùn, xeùt duyeät caáp giaáy pheùp ñaàu tö. Giaûi quyeát toát caùc thuû tuïc sau khi caáp pheùp, ñaëc bieät laø caùc vaán ñeà veà ñaát ñai, giaûi phoùng maët baèng, thuû tuïc xaây döïng vaø ñöa coâng trình vaøo söû duïng. Ñaåy maïnh coâng taùc quy hoaïch ngaønh, vuøng, saûn phaåm vaø laäp danh muïc caùc döï aùn cuï theå keâu goïi voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi. Öu tieân thu huùt voán cho caùc döï aùn veà du lòch coù quy moâ lôùn, saûn phaåm ña daïng, caùc döï aùn keát hôïp giöõa du lòch nghæ döôõng vôùi caùc loaïi hình vui chôi giaûi trí, dòch vuï thöông maïi ñeå haáp ñaãn du khaùch, taêng thôøi gian löu truù vaø caùc döï aùn veà lónh vöïc thuûy saûn nhö: caùc döï aùn nuoài troàng thuûy saûn, caùc döï aùn veà ñoùng söûa taøu thuyeàn baèng vaät lieäu môùi. Tænh caàn nhaát quaùn trong quan ñieåm thu huùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñoái vôùi caùc döï aùn lôùn, ñoàng thôøi coù söï phoái hôïp chaët cheõ giöõa caùc ban ngaønh, huyeän, thaønh phoá nhaèm traùnh gaây ra söï choàng cheùo, khoù giaûi quyeát. Chuù yù ñeán vieäc phaân loaïi ñoái taùc ñaàu tö , tìm kieám ñoái taùc tieàm naêng nhaát, ñaàu tö vöõng chaéc nhaát nhaèm keâu goïi vaø nhaém vaøo ñoái taùc ñoù nhieàu hôn. Trong caùc ñoái taùc ñaàu tö vaøo kinh teá bieån Bình Thuaän, Hoa Kyø luoân laø ñoái taùc ñaày tieàm naêng, ñaõ ñaàu tö vaøo Tænh ta nhöõng döï aùn lôùn vaø hoaït ñoäng raát coù hieäu quaû , ñoùng GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 61 goùp khoâng nhoû cho söï phaùt trieån cuûa Tænh. Ñaây laø ñoái taùc maø trong töông lai ta neân höôùng ñeán nhieàu hôn , ñaëc bieät laø trong caùc lónh vöïc naâng cao haï taàng , vaø coâng ngheä, khoa hoïc - kyõ thuaät chöù khoâng chæ thu huùt rieâng cho du lòch nhö nhöõng naêm tröôùc. Hôn nöõa, töông lai vieäc laøm aên vôùi ñoái taùc naøy raát thuaän lôïi do söï kieän Vieät Nam gia nhaäp WTO vaø caû Hieäp Ñònh Thöông Maïi Vieät – Myõ ñaõ ñöôïc kyù keát trong naêm 2000. Ñaây laø cô hoäi thuaän lôïi chuùng ta neân naém laáy ñeå keâu goïi ñaàu tö trong töông lai . 3.4.2.4 Caùc giaûi phaùp hoã trôï khaùc. Ñaøo taïo vaø phaùt trieån nguoàn nhaân löïc. Nhaèm ñaùp öùng cho ngaønh Thuûy saûn vaø Du lòch bieån cuûa Bình Thuaän moät löïc löôïng lao ñoäng coù ñuû khaû naêng chuyeân moân, kyõ thuaät, nghieäp vuï vaø trình ñoä quaûn lyù ñöa kinh teá bieån cuûa Tænh thaønh ngaønh kinh teá muõi nhoïn, caàn phaûi coù chieán löôïc ñaøo taïo laâu daøi.Trong thôøi gian tôùi, caàn chuù troïng caùc giaûi phaùp nhö: Tieán haønh ñieàu tra khaûo saùt toaøn dieän veà hieän traïng vaø ñaëc ñieåm nguoàn lao ñoäng (trình ñoä hoïc vaán, chuyeân moân, kyõ thuaät…) ñang hoaït ñoäng trong caùc ngaønh kinh teá bieån, töø ñoù xaây döïng chöông trình, keá hoaïch ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc treân caùc lónh vöc nhö khai thaùc nuoâi troàng vaø cheá bieán xuaát khaåu thuûy saûn, ñaøo taïo vaø boài döôõng ñoäi nguõ caùn boä quaûn lyù, caùn boä nghieân cöùu khoa hoïc, caùn boä kyõ thuaät vaø coâng nhaân laønh ngheà phuø hôïp vôùi ñieàu kieän cuûa töøng ñòa phöông vaø trong töøng lónh vöïc. Thaønh laäp caùc trung taâm daïy ngheà, taêng cöôøng hôïp taùc lieân keát vôùi caùc tröôøng ñaïi hoïc, caùc trung taâm ñaøo taïo, daïy ngheà veà du lòch ñeå ñaøo taïo caùn boä ñaùp öùng cho caùc khaâu töø laäp keá hoaïch, quy hoaïch du lòch; caùn boä quaûn lyù ñeán lao ñoäng hoaït ñoäng trong caùc doanh nghieäp kinh doanh du lòch. Toå chöùc caùc lôùp ñaøo taïo ngheà cho lao ñoäng ngheà caù theo caùc noäi dung nhö: ñaøo taïo thuyeàn tröôûng, maùy tröôûng, thuyeàn vieân, kyõ thuaät nuoâi troàng, cheá bieán thuûy saûn, coâng nhaân ñoùng söûa taøu thuyeàn, toå chöùc taäp huaán kyõ thuaät, xaây döïng caùc moâ hình trình dieãn kyõ thuaät, nghieân cöùu, öùng duïng, chuyeån giao tieán boä khoa hoïc - kyõ thuaät vaø coâng ngheä môùi trong caùc lónh vöïc thuûy saûn. Song song vôùi ñaøo taïo caàn coù chính saùch öu ñaõi thu huùt nguoàn lao ñoäng coù chuyeân moân vaø tay ngheà ñaõ qua ñaøo taïo ôû caùc tröôøng nghieäp vuï veà coâng taùc laâu GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 62 daøi taïi Bình Thuaän. Ñoàng thôøi, tieáp tuïc kieän toaøn boä maùy quaûn lyù nhaø nöôùc veà du lòch vaø thuûy saûn, taêng cöôøng nhaân söï coù naêng löïc cho Sôû Thöông Maïi, Sôû Du lòch, Sôû Thuûy Saûn, Sôû Keá hoaïch vaø ñaàu tö ñeå tham möu cho UBND Tænh veà coâng taùc quaûn lyù, ñaàu tö vaø phaùt trieån kinh teá bieån theo ñuùng ñònh höôùng ñaõ ñeà ra. Nghieân cöùu, öùng duïng khoa hoïc – coâng ngheä. Ñeå naâng cao söùc caïnh tranh vaø khaû naêng xaâm nhaäp thò tröôøng cuûa caùc saûn phaåm thuûy saûn cuûa Bình Thuaän thì giaûi phaùp veà coâng ngheä caàn phaûi ñöôïc Tænh ñaëc bieät quan taâm theo höôùng: Thaønh laäp Trung taâm tö vaán thoâng tin coâng ngheä, thieát bò giuùp caùc doanh nghieäp trong ngaønh thuûy saûn coù theå löïa choïn coâng ngheâï, thieát bò ñaàu tö thích hôïp. Ñoàng thôøi, ñaàu tö trang bò caùc maùy moùc thieát bò kyõ thuaät hieän ñaïi phuïc vuï cho coâng taùc nghieân cöùu khoa hoïc taïi Trung taâm khuyeán ngö vaø Chi cuïc Baûo veä Nguoàn lôïi thuûy saûn. Ñaåy maïnh coâng taùc nghieân cöùu, öùng duïng, chuyeån giao caùc tieán boä khoa hoïc kyõ thuaät trong caùc lónh vöïc: khai thaùc, nuoâi troàng, baûo quaûn, cheá bieán vaø dòch vuï haäu caàn thuûy saûn. Trang bò caùc thieát bò hieän ñaïi nhö maùy boä ñaøm, ñònh vò, taàm ngö, trang bò haàm laïnh baûo quaûn saûn phaåm cho caùc taøu thuyeàn coâng suaát lôùn khai thaùc xa bôø. Ñaàu tö ñoåi môùi coâng ngheä cheá bieán thuûy saûn, öùng duïng coâng ngheä môùi trong ñoùng söûa taøu thuyeàn. Quy hoaïch, ñaàu tö heä thoáng saûn xuaát gioáng thuûy saûn coù chaát löôïng cao, ñaëc bieät laø toâm suù gioáng ñaùp öùng nhu caàu gioáng cho chuyeån dòch cô caáu cuûa ngaønh thuûy saûn, taêng cöôøng coâng taùc quaûn lyù moâi tröôøng, xöû lyù dòch beänh, quaûn lyù thöùc aên, thuoác phoøng beänh vaø coâng taùc veä sinh an toaøn thöïc phaåm thuûy saûn. Ñaåy maïnh xuùc tieán, quaûng baù Du lòch nhaèm keâu goïi ñaàu tö, ñoàng thôøi môû roäng thò tröôøng tieâu thuï cho caùc saûn phaåm thuûy saûn. Bình Thuaän laø moät trong ba ngö tröôøng lôùn cuûa caû nöôùc, coù nguoàn nguyeân lieäu thuûy saûn khaù doài daøo nhö: möïc caùc loaïi, nhuyeãn theå hai maûnh voû vaø caùc loaïi toâm. Saûn phaåm nöôùc maém Phan Thieát raát coù uy tín treân thò tröôøng caû nöôùc. Saûn xuaát toâm gioáng ñöôïc coi laø lôïi theá so saùnh cuûa Tænh. Caùc loaïi hình du lòch sinh thaùi, nghæ döôõng ven bieån ñang laø tieàm naêng kinh teá ñaëc bieät caàn ñöôïc thai khaùc. Nhöõng lôïi theá ñoù laø ñieàu kieän raát thuaän lôïi ñeå thu huùt caùc nhaø ñaàu tö vaøo kinh teá GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 63 bieån cuûa Bình Thuaän. Vì vaäy, caàn ñaåy maïnh vieäc xuùc tieán, quaûng baù Du lòch nhaèm keâu goïi ñaàu tö, ñoàng thôøi môû roäng thò tröôøng tieâu thuï cho caùc saûn phaåm thuûy saûn. Theo höôùng: Taêng cöôøng giôùi thieäu tieàm naêng kinh teá bieån vaø cô hoäi ñaàu tö treân caùc phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng. Tích cöïc tham gia caùc hoäi chôï, hoäi thaûo, trieån laõm veà Du lòch vaø Thuûy saûn, ñoàng thôøi giôùi thieäu caùc saûn phaåm ñaëc tröng cuûa caùc ngaønh kinh teá bieån Bình Thuaän keå caû thò tröôøng trong nöôùc vaø nöôùc ngoaøi. Neân duy trì vieäc toå chöùc caùc leã hoäi vaên hoùa lôùn vaøo ngaøy 24/10 haøng naêm (ngaøy Du lòch Bình Thuaän) nhö leã hoäi “ Hoäi tuï xanh” vöøa ñöôïc toå chöùc ñeå quaûng baù, giôùi thieäu tieàm naêng kinh teá bieån Bình Thuaän vôùi caùc hình aûnh hoaït ñoäng veà Du lòch, caùc loaïi haûi ñaëc saûn, caùc laøng ngheà ñeán vôùi caùc nhaø ñaàu tö vaø du khaùch trong nöôùc vaø quoác teá. Sôû Thuûy saûn vaø caùc ngaønh coù lieân quan cuøng vôùi caùc Hieäp hoäi ngheà nghieäp thöôøng xuyeân cung caáp thoâng tin lieân quan ñeán tình hình hoaït ñoäng saûn xuaát ngheà caù, toå chöùc caùc ñoaøn tham quan, xuùc tieán thöông maïi, xaây döïng quaûng baù thöông hieäu, giôùi thieäu saûn phaåm vaø tìm kieåm môû roäng thò tröôøng tieâu thuï cho caùc saûn phaåm thuûy saûn. Xuaát baûn caùc aán phaåm, cung caáp thoâng tin treân website Bình Thuaän ñeå giôùi thieäu tieàm naêng vaø chính saùch thu huùt ñaàu tö cuûa Tænh. GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 64 KEÁT LUAÄN Ñeå thöïc hieän ñöôïc muïc tieâu ñaåy nhanh phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi cuûa tænh Bình Thuaän theo chuû tröông cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc veà taêng cöôøng phaùt trieån caùc vuøng kinh teá bieån vaø ven bieån, goùp phaàn thöïc hieän coù keát quaû chieán löôïc phaùt trieån Bieån Ñoâng – Haûi ñaûo. Nhöõng naêm qua, Bình Thuaän ñaõ coù nhieàu noã löïc nhaèm thöc hieän thaønh coâng Nghò quyeát 17 –NQ/TU veà phaùt trieån kinh teá bieån. Kinh teá bieån ñaõ töøng böôùc phaùt trieån oån ñònh vaø coù nhöõng ñoùng goùp ñaùng keå trong thaønh töïa kinh teáâ – xaõ hoäi cuûa tænh. Ñaït ñöôïc nhöõng thaønh töïa ñoù laø do tænh ñaõ thöïc hieän thaønh coâng nhieàu giaûi phaùp lôùn, trong ñoù coù giaûi phaùp veà voán ñaàu tö. Vieäc huy ñoäng voán cho ñaàu tö phaùt trieån kinh teá bieån ñöôïc thöïc hieän khaù toát, phaùt huy noäi löïc vaø thu huùt ñöôïc nhieàu nguoàn voán ñaàu tö caû trong nöôùc vaø nöôùc ngoaøi. Tuy nhieân, löôïng voán huy ñoäng chöa töông xöùng vôùi tieàm naêng kinh teá bieån cuûa tænh, hieäu quûa söû duïng voán chöa cao,… Ñeå thuùc ñaåy huy ñoäng voán cho ñaàu tö ñaûm baûo cho muïc tieâu phaùt trieån kinh teá bieån Bình Thuaän nhanh, beàn vöõng theo ñònh höôùng chieán löôïc phaùt trieån Bieån Ñoâng - Haûi ñaûo cuûa Chính Phuû, ñoàng thôøi ñöa kinh teá bieån trôû thaønh ngaønh kinh teá muõi nhoïn. Bình Thuaän caàn phaûi phoái hôïp ñoàng boä caùc giaûi phaùp vöøa mang tính vó moâ vöøa mang tính vi moâ ñaëc thuø cuûa ñòa phöông. Vôùi ñeà taøi nghieân cöùu naøy, hy voïng seõ ñoùng goùp ñöôïc moät phaàn caùc giaûi phaùp höôùng tôùi muïc tieâu, nhieäm vuï ñaõ ñöôïc xaùc ñònh ñeå Bình Thuaän thöïc söï trôû thaønh moät tænh maïnh veà kinh teá bieån./. GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 65 TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 1. PGS.TS Döông Thò Bình Minh – Lyù thuyeát taøi chính tieàn teä – NXB Ñaïi hoïc Quoác gia TPHCM 2001 2. Boä moân kinh teá phaùt trieån – Kinh teá phaùt trieån – NXB Thoáng keâ Haø noäi 1997 3. PGS.PTS Traàn Vaên Chöû – Kinh teá hoïc phaùt trieån – NXB Chính trò Quoác gia Haø noäi 1999 4. TS. Phaïm Vaên Naêng – TS. Traàn Hoaøng Ngaân – TS. Söû Ñình Thaønh – Söû duïng caùc coâng cuï taøi chính ñeå huy ñoäng voán cho chieán löôïc phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa Vieät Nam ñeán naêm 2020 – Tröôøng ÑH kinh teá TPHCM 2002 5. Traàn Vónh – Moät soá giaûi phaùp veà voán ñaàu tö nhaèm phaùt trieån ngaønh thuûy saûn Tænh Kieân Giang – Luaän vaên Thaïc só kinh teá 2004 6. Baùo caùo chieán löôïc kinh teá bieån cuûa Vieät Nam ñeán naêm 2020 – Boä Keá hoaïch vaø ñaàu tö Vieän chieán löôïc phaùt trieån - Haø Noäi thaùng 11/2004 7. Ñeà aùn phaùt trieån khu kinh teá ñaûo Phuù Quí – UBND Tænh Bình Thuaän thaùng 3/2001 8. Nghò quyeát 17-NQ/TU ngaøy 15/01/1998 veà phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi bieån Bình Thuaän - Tænh uûy Bình Thuaän 9. Baùo caùo toùm taét keát quaû thöïc hieän Nghò quyeát 03-NQ/TW ngaøy 06/05/1993, Chæ thò 20-CT/TW ngaøy 22/09/1997 cuûa Boä Chính trò vaø Chæ thò 399/TTg ngaøy 05/08/1993 cuûa Chính phuû veà phaùt trieån kinh teá bieån taïi Bình Thuaän – Ban kinh teá Tænh uûy Bình Thuaän thaùng 09/2005 10. Baùo caùo sô keát 5 naêm hoaït ñoäng ngaønh thuûy saûn 2001-2005 11. Baùo caùo toång keát naêm ngaønh Ngaân haøng töø 2000 ñeán 2004 GVHD.TS Ung Thò Minh Leä Nguyeãn Thò Nhö Hoa - Luaän vaên Cao hoïc kinh teá Trang 66 12. Baùo caùo thu-chi Ngaân saùch Nhaø nöôùc tænh Bình Thuaän töø naêm 2000 ñeán 2004. 13. Nieân Giaùm Thoáng keâ tænh Bình Thuaän 2003-2004 14. Quy hoaïch phaùt trieån Caûng bieån, quy hoaïch giao thoâng ñöôøng boä phuïc vuï cho phaùt trieåûn kinh teá xaõ hoäi vuøng bieån 15. Chöông trình phaùt trieån du lòch tænh Bình Thuaän ñeán naêm 2010 16. Quy hoaïch toång theå phaùt trieån du lòch ven bieån 17. Keá hoaïch 5 naêm (2006 – 2010) cuûa ngaønh thuûy saûn Bình Thuaän 18. Keá hoaïch phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi 5 naêm 2006 – 2010 Tænh Bình Thuaän 19. Taïp chí nghieân cöùu Taøi chính keá toaùn soá 7-2004, soá 1-2005; taïp chí Quaûn lyù Ngaân quyõ Quoác gia soá 38(08-2005); thoâng tin Taøi chính soá 22(11- 2004); taïp chí Thanh tra Taøi chính soá 34(4-2005) : GVHD.TS Ung Thò Minh Leä ._.