Tài liệu Một số giải pháp hoàn thiện quản trị thực hiện hợp đồng xuất khẩu mặt hàng gốm sứ tại Công ty TNHH gốm sứ Bát Tràng Phomex: ... Ebook Một số giải pháp hoàn thiện quản trị thực hiện hợp đồng xuất khẩu mặt hàng gốm sứ tại Công ty TNHH gốm sứ Bát Tràng Phomex
84 trang |
Chia sẻ: huyen82 | Lượt xem: 1280 | Lượt tải: 0
Tóm tắt tài liệu Một số giải pháp hoàn thiện quản trị thực hiện hợp đồng xuất khẩu mặt hàng gốm sứ tại Công ty TNHH gốm sứ Bát Tràng Phomex, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
PhÇn I: Më §Çu
XuÊt nhËp khÈu lµ mét ho¹t ®éng kh«ng thÓ thiÕu ®èi víi sù ph¸t triÓn cña mét quèc gia còng nh tõng doanh nghiÖp. Ho¹t ®éng xuÊt nhËp nhËp khÈu ë ViÖt Nam ®· xuÊt hiÖn tõ l©u, song mçi giai ®o¹n ph¸t triÓn cña ®Êt níc ho¹t ®éng nµy cã nh÷ng sù thay ®æi kh¸c nhau. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu gãp phÇn gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho ngêi lao ®éng t¹o vèn chñ yÕu cho nhËp khÈu, phôc vô cho qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc vµ më réng c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i cña níc ta. Do ®ã viÖc ®Èy m¹nh xuÊt khÈu lµ ®iÒu hÕt søc cÇn thiÕt.
HiÖn nay, ViÖt Nam ®ang tõng bíc héi nhËp víi c¸c nÒn kinh tÕ khu vùc vµ quèc tÕ, vµ lµ thµnh viªn cña tæ chøc Th¬ng M¹i thÕ giíi ( WTO ), th× ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu ngµy cµng trë nªn s«i ®éng, ®a d¹ng vµ phøc t¹p. §iÒu nµy ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i n¨ng ®éng, s¸ng t¹o, cã tr×nh ®é, n¨ng lùc vµ n¾m v÷ng nghiÖp vô th¬ng m¹i quèc tÕ th× míi ®¸p øng ®îc yªu cÇu cña ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu.
MÆt hµng gèm sø lµ mét trong nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu chiÕm mét vÞ trÝ kh¸ quan träng trong ho¹t ®éng kinh doanh ®èi ngo¹i. Do ®ã, ®Èy m¹nh s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu hµng gèm sø kh«ng chØ mang l¹i nh÷ng lîi Ých kinh tÕ mµ cßn cã ý nghÜa chÝnh trÞ x· héi réng lín.
V× thÕ, ®Ó ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®îc thùc hiÖn mét c¸ch hiÖu qu¶, th× vÊn ®Ò ®Æt ra ®èi víi c¸c doanh nghiÖp lµ lµm thÕ nµo ®Ó thùc hiÖn hîp ®ång cã hiÖu qu¶. Trªn thùc tÕ viÖc thiÕu nh÷ng kiÕn thøc ph¸p luËt cÇn thiÕt trong thùc hiÖn hîp ®ång ®· mang l¹i nh÷ng hËu qu¶ kh«n lêng cho c«ng ty. Nh÷ng thiÖt h¹i vÒ tiÒn b¹c, tµi s¶n, sù mÊt uy tÝn trong quan hÖ kinh doanh vµ nhiÒu thua thiÖt kh¸c cña c«ng ty do rÊt nhiÒu nguyªn nh©n trong ®ã chñ yÕu lµ do thiÕu kiÕn thøc vÒ tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô, kinh nghiÖm, th«ng tin vÒ t×nh h×nh thÞ trêng thÕ giíi vµ cha chó träng ®óng møc ®Õn tÇm quan träng cña viÖc thùc hiÖn hîp ®ång. Bëi vËy ký hîp ®ång ®· khã nhng thùc hiÖn hîp ®ång cã hiÖu qu¶ cßn khã h¬n nhiÒu.
ChÝnh v× vËy viÖc nghiªn cøu qu¶n trÞ thùc hiÖn hîp ®ång lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò ®· vµ ®ang trë thµnh cÊp thiÕt ®èi víi c«ng ty Tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n (TNHH) gèm sø B¸t Trµng Phomex. Nã kh«ng chØ gióp b¶o vÖ quyÒn lîi kÞp thêi vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng ty mµ cßn gióp c«ng ty tr¸nh ®îc nh÷ng thua thiÖt trong quan hÖ víi b¹n hµng.
Qua thêi gian thùc tËp t×m hiÓu t¹i c«ng ty TNHH gèm sø B¸t Trµng Phomex, ®îc sù gióp ®ì tËn t×nh cña thÇy gi¸o NguyÔn §øc Khiªn vµ ban gi¸m ®èc cïng c¸n bé nh©n viªn cña c«ng ty nªn em ®· chän ®Ò tµi: “Mét sè gi¶i ph¸p hoµn thiÖn qu¶n trÞ thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu mÆt hµng gèm sø t¹i c«ng ty TNHH gèm sø B¸t Trµng Phomex”.
Giíi h¹n néi dung vµ ph¹m vi nghiªn cøu: do thêi gian h¹n chÕ nªn luËn v¨n chØ nghiªn cøu viÖc thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu mÆt hµng gèm sø trong mét c«ng ty ®ã lµ c«ng ty TNHH gèm sø B¸t Trµng Phomex.
Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu: dùa vµo nh÷ng kiÕn thøc ®· häc vµ kiÕn thøc thùc tÕ khi tham gia thùc tËp t¹i c«ng ty, sö dông lý luËn kÕt hîp víi thùc tÕ ®Ó ph©n tÝch ( ph¬ng ph¸p so s¸nh, ph¬ng ph¸p ph©n tÝch, ph¬ng ph¸p tiÕp cËn thùc tiÔn vµ c¸c vÊn ®Ò lý luËn).
Bè côc néi dung cña luËn v¨n, ®îc chia lµm 3 phÇn nh sau:
Ch¬ng I : C¬ së lý luËn vÒ hîp ®ång vµ qu¶n trÞ thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu.
Ch¬ng II : Thùc tr¹ng viÖc tæ chøc qu¶n trÞ thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu t¹i c«ng ty TNHH gèm sø B¸t Trµng Phomex.
Ch¬ng III : Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn qu¶n trÞ thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu mÆt hµng gèm sø t¹i c«ng ty TNHH gèm sø B¸t Trµng Phomex.
PHÇn II: Néi Dung
Ch¬ng I
C¬ së lý luËn vÒ hîp ®ång vµ qu¶n trÞ thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu
1.1 Hîp ®ång xuÊt khÈu
1.1.1 Kh¸i niÖm chung vÒ xuÊt khÈu
XuÊt khÈu hµng ho¸ dÞch vô lµ ho¹t ®éng kinh doanh bu«n b¸n trªn ph¹m vi quèc tÕ. VÒ thùc chÊt, xuÊt khÈu kh«ng chØ lµ hµnh vi bu«n b¸n riªng lÎ mµ lµ c¶ mét hÖ thèng c¸c quan hÖ mua b¸n trong Th¬ng m¹i quèc tÕ cã môc ®Ých khai th¸c lîi thÕ so s¸nh cña c¸c quèc gia ®Ó ®em l¹i lîi Ých cho c¸c quèc gia. Khi ho¹t ®éng trao ®æi hµng ho¸ gi÷a c¸c quèc gia cã lêi th× mçi quèc gia ®Òu tÝch cùc tham gia më réng ho¹t ®éng nµy.
1.1.2 Vai trß cña xuÊt khÈu ®èi víi sù ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ
Trong nÒn kinh tÕ níc ta vai trß cña xuÊt khÈu thÓ hiÖn ë nh÷ng khÝa c¹nh sau:
- XuÊt khÈu t¹o ®iÒu kiÖn ®Èy nhanh qu¸ tr×nh x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt, chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo híng c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸.
- XuÊt khÈu gãp phÇn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ sang nÒn kinh tÕ híng ngo¹i. Sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ phï hîp víi xu híng ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi, mét tÊt yÕu ®èi víi níc ta.
- XuÊt khÈu lµ c¬ së ®Ó më réng vµ thóc ®Èy c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i cña níc ta.
- XuÊt khÈu kh¾c phôc sù mÊt c©n ®èi trong nÒn kinh tÕ, ®¶m b¶o ph¸t triÓn mét c¸ch c©n ®èi vµ æn ®Þnh. XuÊt khÈu t¹o nguån vèn chñ yÕu cho nhËp khÈu- phôc vô c«ng nghiÖp ho¸ ®Êt níc.
- XuÊt khÈu t¹o ra doanh thu vµ lîi nhuËn ®¶m b¶o qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp ngo¹i th¬ng.
- XuÊt khÈu t¸c ®éng tÝch cùc tíi viÖc gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm vµ n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n.
- XuÊt khÈu t¹o ra sù c¹nh tranh gi÷a hµng ho¸ níc nhËp khÈu vµ hµng ho¸ xuÊt khÈu, qua ®ã t¹o ra ®éng lùc thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp, c¸c nhµ s¶n xuÊt ViÖt Nam kh«ng ngõng v¬n lªn hoµn thiÖn m×nh vµ còng gãp phÇn vµo sù ph¸t triÓn chung cña x· héi. XuÊt khÈu ph¸t huy tÝnh n¨ng ®éng, tù chñ trong kinh doanh cña doanh nghiÖp ngo¹i th¬ng.
- XuÊt khÈu hµng ho¸ t¹o c¬ héi liªn doanh liªn kÕt víi níc ngoµi nh»m thu hót vèn, c«ng nghÖ, tr×nh ®é qu¶n lý.
1.1.3 Hîp ®ång th¬ng m¹i quèc tÕ
1.1.3.1 Kh¸i niÖm, b¶n chÊt vµ c¸c lo¹i hîp ®ång th¬ng m¹i quèc tÕ
a, Kh¸i niÖm:
Hîp ®ång ®îc hiÓu lµ sù tho¶ thuËn gi÷a c¸c bªn vÒ viÖc x¸c lËp, thay ®æi hoÆc chÊm døt quyÒn vµ nghÜa vô trong quan hÖ hîp ®ång.
Hîp ®ång Th¬ng m¹i quèc tÕ lµ sù tho¶ thuËn gi÷a c¸c ®¬ng sù cã trô së kinh doanh ë c¸c quèc gia kh¸c nhau, theo ®ã mét bªn gäi lµ bªn b¸n (bªn xuÊt khÈu) cã nghÜa vô chuyÓn quyÒn së h÷u cho mét bªn kh¸c gäi lµ bªn mua ( bªn nhËp khÈu) mét tµi s¶n nhÊt ®Þnh gäi lµ hµng ho¸. Bªn mua cã nghÜa vô nhËn hµng vµ tr¶ tiÒn hµng.
Nh vËy chñ thÓ cña hîp ®ång lµ c¸c bªn b¸n ( bªn xuÊt khÈu) vµ bªn mua (bªn nhËp khÈu). C¸c bªn cã trô së kinh doanh ë nh÷ng quèc gia kh¸c nhau. §èi tîng cña hîp ®ång lµ hµng ho¸ hoÆc dÞch vô ( service). Bªn b¸n ph¶i giao hµng ho¸ cho bªn mua, bªn mua ph¶i tr¶ tiÒn cho bªn b¸n mét ®èi gi¸ c©n xøng víi gi¸ trÞ hµng ho¸ ®· ®îc giao.
b, B¶n chÊt cña hîp ®ång:
B¶n chÊt cña hîp ®ång mua b¸n hµng ho¸ lµ sù tho¶ thuËn cña c¸c bªn ký kÕt hîp ®ång. §iÒu c¬ b¶n lµ hîp ®ång ph¶i thÓ hiÖn ý chÝ thùc sù tho¶ thuËn kh«ng ®îc cìng bøc, lõa dèi lÉn nhau vµ cã nh÷ng nhÇm lÉn kh«ng thÓ chÊp nhËn ®îc. Hîp ®ång th¬ng m¹i quèc tÕ gi÷ mét vai trß quan träng trong kinh doanh th¬ng m¹i quèc tÕ, cã x¸c nhËn nh÷ng néi dung giao dÞch mµ c¸c bªn ®· tho¶ thuËn vµ cam kÕt thùc hiÖn c¸c néi dung ®ã. Nh vËy, hîp ®ång lµ c¬ së ®Ó c¸c bªn thùc hiÖn c¸c nghÜa vô cña m×nh vµ ®ång thêi yªu cÇu bªn ®èi t¸c thùc hiÖn c¸c nghÜa vô cña hä. Hîp ®ång cßn lµ c¬ së ®¸nh gi¸ møc ®é thùc hiÖn nghÜa vô cña c¸c bªn vµ lµ c¬ së ph¸p lý quan träng ®Ó khiÕu n¹i khi bªn ®èi t¸c kh«ng thùc hiÖn toµn bé hay tõng phÇn nghÜa vô cña m×nh ®· tho¶ thuËn trong hîp ®ång. Hîp ®ång cµng quy ®Þnh chi tiÕt, râ rµng, dÔ hiÓu cµng dÔ thùc hiÖn vµ Ýt khi x¶y ra tranh chÊp.
c, C¸c lo¹i hîp ®ång th¬ng m¹i quèc tÕ:
Hîp ®ång th¬ng m¹i quèc tÕ cã thÓ ®îc ph©n lo¹i nh sau :
- C¨n cø theo thêi gian thùc hiÖn hîp ®ång cã 2 lo¹i hîp ®ång:
+ Hîp ®ång ng¾n h¹n: thêng ®îc ký kÕt trong mét thêi gian t¬ng ®èi ng¾n vµ sau khi hai bªn ®· hoµn thµnh nghÜa vô cña m×nh th× quan hÖ ph¸p lý gi÷a hai bªn vÒ hîp ®ång ®ã kÕt thóc.
+ Hîp ®ång dµi h¹n: cã thêi gian thùc hiÖn t¬ng ®èi dµi mµ trong thêi gian ®ã viÖc giao hµng ®îc thùc hiÖn lµm nhiÒu lÇn.
- C¨n cø theo néi dung quan hÖ kinh doanh cã hai lo¹i:
+ Hîp ®ång xuÊt khÈu: lµ hîp ®ång b¸n hµng cho th¬ng nh©n níc ngoµi, thùc hiÖn qu¸ tr×nh chuyÓn giao quyÒn së h÷u hµng ho¸ sang cho th¬ng nh©n níc ngoµi vµ nhËn ®îc tiÒn hµng.
+ Hîp ®ång nhËp khÈu: lµ hîp ®ång mua hµng cña th¬ng nh©n níc ngoµi, thùc hiÖn qu¸ tr×nh chuyÓn giao quyÒn së h÷u hµng ho¸ vµ thanh to¸n tiÒn hµng.
- C¨n cø vµo h×nh thøc cña hîp ®ång cã c¸c lo¹i:
+ H×nh thøc v¨n b¶n: ë ViÖt Nam h×nh thøc v¨n b¶n cña hîp ®ång lµ b¾t buéc ®èi víi c¸c hîp ®ång th¬ng m¹i quèc tÕ. ChØ cã c¸c hîp ®ång th¬ng m¹i quèc tÕ víi h×nh thøc v¨n b¶n míi cã hiÖu lùc ph¸p lý, mäi bæ sung söa ®æi hîp ®ång th¬ng m¹i quèc tÕ còng ph¶i lµm thµnh v¨n b¶n, th tõ, ®iÖn b¸o vµ telex còng ®îc coi lµ h×nh thøc v¨n b¶n.
+ H×nh thøc miÖng: C«ng íc Viªn 1980 ( CISG ) cho phÐp thµnh viªn sö dông c¶ h×nh thøc v¨n b¶n vµ h×nh thøc miÖng.
- C¨n cø theo c¸ch thøc thµnh lËp hîp ®ång bao gåm c¸c lo¹i:
+ Hîp ®ång mét v¨n b¶n: lµ hîp ®ång trong ®ã ghi râ néi dung mua b¸n, c¸c ®iÒu kiÖn giao dÞch ®· tho¶ thuËn vµ cã ch÷ ký cña c¸c bªn.
+ Hîp ®ång gåm nhiÒu v¨n b¶n: ®¬n chµo hµng cè ®Þnh cña ngêi b¸n vµ chÊp nhËn cña ngêi mua; ®¬n ®Æt hµng cña ngêi mua vµ chÊp nhËn cña ngêi b¸n; ®¬n chµo hµng tù do cña ngêi b¸n, chÊp nhËn cña ngêi mua vµ x¸c nhËn cña ngêi b¸n; hái gi¸ cña ngêi mua, chµo hµng cè ®Þnh cña ngêi b¸n vµ chÊp nhËn cña ngêi mua.
1.1.3.2 C¸c lo¹i h×nh xuÊt khÈu:
a, XuÊt khÈu trùc tiÕp:
XuÊt khÈu trùc tiÕp lµ viÖc xuÊt khÈu hµng ho¸ dÞch vô do chÝnh doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra hoÆc mua tõ c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt trong níc tíi kh¸ch hµng níc ngoµi th«ng qua c¸c tæ chøc cña m×nh.
Trong trêng hîp doanh nghiÖp kh«ng tù s¶n xuÊt ra s¶n phÈm th× viÖc xuÊt khÈu gåm hai c«ng ®o¹n:
+ Ký hîp ®ång néi: mua hµng vµ tr¶ tiÒn hµng cho c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt trong níc.
+ Ký hîp ®ång ngo¹i: giao hµng vµ thanh to¸n víi bªn níc ngoµi.
- ¦u ®iÓm:
+ Gi¶m ®îc chi phÝ trung gian, lîi nhuËn thu ®îc t¨ng.
+ TiÕp cËn trùc tiÕp víi thÞ trêng, n¾m b¾t c¸c th«ng tin vÒ thÞ trêng nhanh nh¹y nªn cã thÓ ®a ra ®îc c¸c øng xö linh ho¹t ®¸p øng nhu cÇu thÞ trêng.
+ Cñng cè mèi quan hÖ víi b¹n hµng, cã c¬ héi më réng thÞ trêng, n©ng cao ®îc uy tÝn cña m×nh.
- Nhîc ®iÓm: Ph¬ng thøc xuÊt khÈu phøc t¹p cã tÝnh rñi ro cao, ®ßi hái sù tù chñ lín h¬n, cã tiÒm lùc vÒ tµi chÝnh, kinh nghiÖm, tr×nh ®é chuyªn m«n cao, kh¶ n¨ng am hiÓu thÞ trêng, kh«ng thÝch hîp víi c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá lÇn ®Çu tiªn tham gia thÞ trêng.
b, XuÊt khÈu uû th¸c:
XuÊt khÈu uû th¸c lµ ho¹t ®éng xuÊt khÈu mµ ®¬n vÞ kinh doanh ngo¹i th¬ng ®ãng vai trß trung gian xuÊt khÈu, lµm thay cho ®¬n vÞ s¶n xuÊt ( bªn uû th¸c ) cã hµng nh÷ng thñ tôc cÇn thiÕt ®Ó xuÊt khÈu hµng ho¸ theo yªu cÇu cña bªn uû th¸c, vµ ®îc hëng phÇn tr¨m phÝ uû th¸c ( hoa hång ) theo gi¸ trÞ hµng xuÊt khÈu.
H×nh thøc nµy gåm c¸c bíc:
+ Ký hîp ®ång uû th¸c víi ®¬n vÞ trong níc.
+ Ký hîp ®ång xuÊt khÈu giao hµng vµ thanh to¸n tiÒn hµng víi níc ngoµi.
+ NhËn phÝ uû th¸c xuÊt khÈu tõ ®¬n vÞ trong níc.
- ¦u ®iÓm: §©y lµ ph¬ng thøc xuÊt khÈu kh¸ ®¬n gi¶n, bªn nhËn uû th¸c kh«ng ph¶i bá vèn ra ®Ó kinh doanh, kh«ng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm cuèi cïng mµ vÉn thu ®îc lîi nhuËn, gi¶m rñi ro, tr¸ch nhiÖm Ýt.
- Nhîc ®iÓm: Kh«ng ®¶m b¶o ®îc tÝnh chñ ®éng trong kinh doanh t×m kiÕm b¹n hµng. Lîi nhuËn kh«ng cao do chØ ®îc hëng phÇn tr¨m hoa hång.
1.1.3.3 Néi dung cña hîp ®ång th¬ng m¹i quèc tÕ:
Mét hîp ®ång th¬ng m¹i quèc tÕ thêng cã hai phÇn chÝnh: Nh÷ng ®iÒu tr×nh bµy chung vµ c¸c ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång.
- PhÇn tr×nh bµy chung bao gåm:
+ Sè hiÖu cña hîp ®ång ( contract No…)
+ §Þa ®iÓm vµ ngµy th¸ng ký kÕt hîp ®ång.
+ Tªn, ®Þa chØ, ®iÖn tho¹i, fax (nÕu cã) cña c¸c bªn tham gia ký kÕt hîp ®ång.
+ C¸c ®Þnh nghÜa dïng trong hîp ®ång ( General definition ).
+ C¬ së ph¸p lý ®Ó ký kÕt hîp ®ång: ®©y cã thÓ lµ hiÖp ®Þnh chÝnh phñ ký kÕt, nghÞ ®Þnh th, sù tho¶ thuËn cña c¸c bªn…
- C¸c ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång:
+ §iÒu kho¶n tªn hµng ( commodity ): ®iÒu kho¶n nµy chØ râ ®èi tîng cÇn giao dÞch, cÇn ph¶i dïng c¸c ph¬ng ph¸p quy ®Þnh chÝnh x¸c tªn hµng trong hîp ®ång.Trong trêng hîp hµng ho¸ gåm nhiÒu mÆt hµng, chia thµnh nhiÒu lo¹i th× ph¶i lËp b¶ng liÖt kª ( b¶ng phô lôc ) vµ ph¶i ghi râ trong hîp ®ång ®Ó phô lôc trë thµnh mét bé phËn cña ®iÒu kho¶n tªn hµng. Ngoµi ra ph¶i ghi ®óng tªn th¬ng m¹i vµ nh·n hiÖu hµng ho¸, ®«i khi cßn ph¶i ghi râ c«ng dông cña hµng ho¸.
+ §iÒu kho¶n vÒ chÊt lîng ( Quality ): ®iÒu kho¶n nµy quy ®Þnh chÊt lîng cña hµng ho¸ giao nhËn, vµ lµ c¬ së ®Ó giao nhËn chÊt lîng hµng ho¸, ®Æc biÖt khi cã tranh chÊp vÒ chÊt lîng th× ®iÒu kho¶n chÊt lîng lµ c¬ së ®Ó kiÓm tra, ®¸nh gi¸, so s¸nh vµ gi¶i quyÕt tranh chÊp nªn tuú tõng hµng ho¸ mµ cã ph¬ng ph¸p quy ®Þnh chÊt lîng cho chÝnh x¸c, phï hîp vµ tèi u. NÕu dïng tiªu chuÈn ho¸, tµi liÖu kü thuËt, mÉu hµng…®Ó quy ®Þnh chÊt lîng th× ph¶i ®îc x¸c nhËn vµ trë thµnh mét bé phËn kh«ng thÓ t¸ch rêi hîp ®ång.
+ §iÒu kho¶n vÒ sè lîng ( Quantity ): ®iÒu kho¶n nµy nãi lªn mÆt lîng cña hµng ho¸ ®îc giao dÞch. Nã bao gåm c¸c vÊn ®Ò vÒ ®¬n vÞ tÝnh sè lîng hoÆc träng lîng cña hµng ho¸, ph¬ng ph¸p quy ®Þnh vÒ sè lîng vµ ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh träng lîng.
§¬n vÞ tÝnh sè lîng: thùc tÕ cã rÊt nhiÒu hÖ ®o lêng, do vËy c¸c bªn nªn quy ®æi vÒ mét hÖ ®o lêng chung.
Ph¬ng ph¸p quy ®Þnh sè lîng: trong th¬ng m¹i quèc tÕ ngêi ta cã thÓ quy ®Þnh sè lîng b»ng hai c¸ch: quy ®Þnh cô thÓ sè lîng hµng ho¸ giao dÞch, quy ®Þnh mét c¸ch phßng chõng vÒ sè lîng hµng ho¸ giao dÞch.
Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh träng lîng: trong th¬ng m¹i quèc tÕ cã rÊt nhiÒu lo¹i hµng ho¸ ®îc tÝnh sè lîng theo träng lîng. C¨n cø vµo tËp qu¸n bu«n b¸n th«ng thêng, ®Ó x¸c ®Þnh träng lîng hµng ho¸ mua b¸n ngêi ta dïng c¸c ph¬ng ph¸p sau: träng lîng c¶ b× ( Gross weight – GW ), träng lîng tÞnh (Net weight – NW ), träng lîng th¬ng m¹i, träng lîng lý thuyÕt.
+ §iÒu kho¶n vÒ bao b×, ký m· hiÖu ( Packing and marking ): ®iÒu kho¶n nµy bao gåm c¸c vÊn ®Ò sau: ph¬ng ph¸p quy ®Þnh chÊt lîng bao b×, ph¬ng thøc cung cÊp bao b×, ph¬ng thøc x¸c ®Þnh gi¸ c¶ bao b× vµ quy ®Þnh vÒ ký m· hiÖu.
● ChÊt lîng bao b×: ph¶i phï hîp víi ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn, víi ®Æc tÝnh cña hµng ho¸, víi quy ®Þnh luËt ph¸p cña mét sè níc liªn quan vµ yªu cÇu cña kh¸ch hµng…
● Ph¬ng thøc cung cÊp bao b× thêng theo ba c¸ch sau :
- Do bªn b¸n cung øng bao b×, bao b× cïng hµng ho¸ giap cho bªn mua. §©y lµ h×nh thøc phæ biÕn nhÊt.
- Do bªn b¸n cung øng bao b× ®Ó ®ãng gãi hµng ho¸ vµ sÏ thu l¹i sau khi hµng giao.
- Do bªn mua cung øng bao b× hoÆc vËt liÖu ®Ó ®ãng gãi
● Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ c¶ bao b× hµng ho¸: nÕu bªn b¸n cung cÊp bao b× vµ kh«ng thu l¹i th× hai bªn ph¶i tho¶ thuËn viÖc x¸c ®Þnh gi¸ bao b×.
● Quy ®Þnh vÒ ký m· hiÖu: yªu cÇu cña m· hiÖu lµ ph¶i viÕt b»ng s¬n hoÆc mùc kh«ng phai, kh«ng nhoÌ, dÔ ®äc, dÔ thÊy.
+ §iÒu kho¶n vÒ gi¸ c¶ ( Price ): trong hîp ®ång th¬ng m¹i quèc tÕ, ®iÒu kho¶n vÒ gi¸ c¶ bao gåm c¸c néi dung nh: møc gi¸, ®ång tiÒn tÝnh gi¸, ph¬ng ph¸p quy ®Þnh gi¸, vµ quy t¾c gi¶m gi¸ ( nÕu cã ).
● Møc gi¸: gi¸ c¶ trong hîp ®ång th¬ng m¹i quèc tÕ lµ gi¸ c¶ quèc tÕ. §Ó x¸c ®Þnh chÝnh x¸c møc gi¸ cÇn ph¶i n¾m ch¾c nguyªn t¾c x¸c ®Þnh gi¸, xu thÕ thay ®æi cña gi¸ c¶ thÞ trêng thÕ giíi, xem xÐt ®Çy ®ñ c¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn gi¸ c¶, h¹ch to¸n lç l·i ®ång thêi ®Þnh râ ®iÒu kiÖn c¬ së giao hµng liªn quan ®Õn gi¸ c¶.
● §ång tiÒn tÝnh gi¸: cã thÓ lµ ®ång tiÒn cña ngêi b¸n, cña níc ngêi mua hay cña mét níc thø ba. Trªn thùc tÕ ngêi ta thêng dïng mét sè ®ång tiÒn cã kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi m¹nh nh ®« la Mü (USD), ®ång B¶ng Anh (GBP), ®ång EURO…
● Ph¬ng ph¸p quy ®Þnh gi¸: trong th¬ng m¹i quèc tÕ tuú theo tõng trêng hîp ngêi ta cã thÓ ¸p dông c¸c ph¬ng ph¸p quy ®Þnh gi¸ nh sau: gi¸ cè ®Þnh, gi¸ quy ®Þnh sau, gi¸ linh ho¹t vµ gi¸ di ®éng.
● Gi¶m gi¸ ( chiÕt khÊu ): trong th¬ng m¹i quèc tÕ, gi¶m gi¸ lµ mét ph¬ng ph¸p t¨ng cêng c¹nh tranh tiªu thô trªn thÞ trêng thÕ giíi. Tuú tõng trêng hîp mµ cã thÓ cã c¸c lo¹i gi¶m gi¸ sau:
- Gi¶m gi¸ do tr¶ tiÒn sím.
- Ph¬ng thøc tr¶ tiÒn mÆt: ngêi mua thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt cho ngêi b¸n
- Ph¬ng thøc chuyÓn tiÒn: ngêi mua yªu cÇu ng©n hµng cña m×nh chuyÓn mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh cho ngêi b¸n ë mét ®Þa ®iÓm nhÊt ®Þnh b»ng ph¬ng tiÖn chuyÓn tiÒn do ngêi mua yªu cÇu.
- Ph¬ng thøc ghi sæ: lµ ph¬ng thøc thanh to¸n trong ®ã ngêi b¸n më mét tµi kho¶n ( hoÆc mét quyÓn sæ ) ®Ó ghi nî ngêi mua. Sau khi ngêi b¸n ®· hoµn thµnh viÖc giao hµng, ®Õn thêi h¹n quy ®Þnh ngêi mua sÏ tr¶ tiÒn cho ngêi b¸n.
- Ph¬ng thøc tÝn dông chøng tõ ( L/C): lµ sù tho¶ thuËn b»ng v¨n b¶n ph¸p lý mµ mét ng©n hµng lËp ra theo yªu cÇu cña bªn mua cam kÕt sÏ tr¶ tiÒn cho bªn b¸n hoÆc bÊt cø ngêi nµo theo lÖnh cña bªn b¸n, khi xuÊt tr×nh ®Çy ®ñ c¸c chøng tõ vµ thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c yªu cÇu ®îc quy ®Þnh trong mét v¨n b¶n gäi lµ th tÝn dông ( Letter of Credit), viÕt t¾t lµ L/C.
+ §iÒu kho¶n vÒ c¬ së giao hµng: lµ ®iÒu kho¶n kh«ng thÓ thiÕu cña bÊt cø mét hîp ®ång ngo¹i th¬ng nµo. Tuú tõng ®iÒu kiÖn c¬ së giao hµng ®îc quy ®Þnh trong hîp ®ång mµ nghÜa vô cña c¸c bªn trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång lµ kh¸c nhau. Incoterm 2000 ®a ra 13 ®iÒu kiÖn c¬ së giao hµng chia lµm bèn nhãm: E, F, C, D trong ®ã:
● Nhãm E: gåm cã ®iÒu kiÖn EXW ( giao t¹i xëng )-ngêi b¸n ®Æt hµng ho¸ díi quyÒn ®Þnh ®o¹t cña ngêi mua ngay t¹i xëng cña m×nh.
● Nhãm F: gåm ba ®iÒu kiÖn FCA ( giao cho ngêi vËn t¶i), FAS ( giao däc m¹n tµu), FOB ( giao lªn tµu).
● Nhãm C: bao gåm bèn ®iÒu kiÖn CFR ( tiÒn hµng céng tiÒn cíc), CIF ( tiÒn hµng céng b¶o hiÓm céng tiÒn cíc), CPT ( cíc tr¶ tíi ®Ých), CIP ( cíc vµ b¶o hiÓm tr¶ tíi ®Ých).
● Nhãm D: gåm n¨m ®iÒu kiÖn DAF ( giao hµng t¹i biªn giíi),DES ( giao t¹i tµu), DEQ ( giao t¹i cÇu c¶ng), DDU (giao t¹i ®Ých cha nép thuÕ), DDP ( giao t¹i ®Ých ®· nép thuÕ).
+ §iÒu kho¶n giao hµng ( Shipment/Delivery ): quy ®Þnh cô thÓ vÒ thêi h¹n giao hµng, ®Þa ®iÓm giao hµng, ph¬ng thøc giao hµng vµ viÖc th«ng b¸o giao hµng.
● Thêi h¹n giao hµng: lµ thêi h¹n mµ ngêi b¸n ph¶i hoµn thµnh nghÜa vô giao hµng. NÕu c¸c bªn giao dÞch kh«ng cã tho¶ thuËn nµo kh¸c th× thêi h¹n nµy lµ lóc di chuyÓn rñi ro vµ tæn thÊt vÒ hµng ho¸ tõ ngêi b¸n sang ngêi mua. Trong bu«n b¸n quèc tÕ cã ba c¸ch quy ®Þnh thêi h¹n giao hµng: thêi h¹n giao hµng cã ®Þnh kú, kh«ng cã ®Þnh kú vµ giao hµng ngay.
● §Þa ®iÓm giao hµng: viÖc lùa chän ®Þa ®iÓm giao hµng cã liªn quan chÆt chÏ tíi ph¬ng thøc chuyªn chë hµng ho¸ vµ ®iÒu kiÖn c¬ së giao hµng.
● Ph¬ng thøc giao hµng: cã thÓ lµ giao nhËn s¬ bé hoÆc giao nhËn cuèi cïng. Còng cã thÓ giao nhËn vÒ sè lîng hoÆc lµ giao nhËn vÒ chÊt lîng.
● Th«ng b¸o giao hµng: tríc khi giao hµng thêng cã nh÷ng th«ng b¸o cña ngêi b¸n vÒ viÖc hµng ®· s½n sµng ®Ó giao hoÆc ®em ra c¶ng (ga ) ®Ó giao. Ngêi mua th«ng b¸o cho ngêi b¸n nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó göi hµng hoÆc vÒ chi tiÕt cña tµu ®Õn nhËn hµng. Sau khi giao hµng, ngêi b¸n ph¶i th«ng b¸o t×nh h×nh hµng ho¸ giao vµ kÕt qu¶ cña viÖc giao hµng ®ã.
+ §iÒu kho¶n vÒ thanh to¸n ( Payment): quy ®Þnh ®ång tiÒn thanh to¸n, thêi h¹n thanh to¸n, ®Þa ®iÓm thanh to¸n, bé chøng tõ lµm c¨n cø thanh to¸n. §©y lµ ®iÒu kho¶n rÊt quan träng ®îc c¸c bªn rÊt quan t©m nÕu lùa chän ®îc c¸c ®iÒu kiÖn thanh to¸n thÝch hîp sÏ gi¶m ®îc chi phÝ vµ rñi ro cho mçi bªn.
+ §iÒu kho¶n vÒ trêng hîp bÊt kh¶ kh¸ng (Force majeure, acts of goods): lµ trêng hîp mµ nÕu x¶y ra, bªn ®¬ng sù ®îc hoµn toµn hoÆc trong trõng mùc nµo ®ã , miÔn hay ho·n thùc hiÖn c¸c nghÜa vô hîp ®ång. Trong ®iÒu kiÖn nµy quy ®Þnh : nguyªn t¾c x¸c ®Þnh trêng hîp miÔn tr¸ch, liÖt kª c¸c sù kiÖn ®îc coi lµ trêng hîp miÔn tr¸ch vµ nh÷ng sù kiÖn kh«ng ®îc coi lµ trêng hîp miÔn tr¸ch. Quy ®Þnh tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn lîi cña mçi bªn khi x¶y ra trêng hîp miÔn tr¸ch + §iÒu kho¶n khiÕu n¹i ( Claim ): khiÕu n¹i lµ viÖc mét bªn yªu cÇu bªn kia gi¶i quyÕt nh÷ng tæn thÊt hoÆc thiÖt h¹i mµ bªn kia ®· g©y ra, hoÆc vÒ nh÷ng vi ph¹m ®iÒu ®· ®îc cam kÕt gi÷a hai bªn. §iÒu kho¶n khiÕu n¹i trong hîp ®ång quy ®Þnh thêi h¹n khiÕu n¹i, thÓ thøc khiÕu n¹i, nghÜa vô cña c¸c bªn khiÕu n¹i.
+ §iÒu kho¶n b¶o hµnh ( Warranty ): lµ sù ®¶m b¶o cña ngêi b¸n vÒ chÊt lîng hµng ho¸ trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. Thêi h¹n nµy lµ thêi h¹n b¶o hµnh, nã ®îc coi lµ thêi gian dµnh cho ngêi mua ph¸t hiÖn nh÷ng khuyÕt tËt cña hµng ho¸. Trong ®iÒu kiÖn b¶o hµnh, ngêi ta thêng tho¶ thuËn vÒ ph¹t vi ph¹m b¶o ®¶m cña hµng ho¸, thêi h¹n b¶o hµnh vµ tr¸ch nhiÖm cña ngêi b¸n trong thêi h¹n b¶o hµnh.
+ §iÒu kho¶n ph¹t vµ båi thêng thiÖt h¹i ( Penalty ): ®iÒu kho¶n nµy quy ®Þnh c¸c trêng hîp ph¹t vµ båi thêng, c¸ch thøc ph¹t vµ båi thêng, trÞ gi¸ ph¹t vµ båi thêng tuú theo tõng hîp ®ång cã thÓ cã riªng ®iÒu kho¶n ph¹t vµ båi thêng hoÆc ®îc kÕt hîp víi c¸c ®iÒu kho¶n kh¸c nh : giao hµng, thanh to¸n…
+ §iÒu kho¶n träng tµi ( Arbitration ): quy ®Þnh c¸c néi dung, ngêi ®øng ra ph©n xö, luËt ¸p dông vµo viÖc xÐt xö, ®Þa ®iÓm tiÕn hµnh träng tµi, cam kÕt chÊp hµnh tµi quyÕt vµ ph©n ®Þnh chi phÝ träng tµi.
Trªn ®©y lµ c¸c ®iÒu kho¶n chñ yÕu c¬ b¶n nhÊt cña mét hîp ®ång. Tuy nhiªn trong thùc tÕ tuú vµo hîp ®ång cô thÓ cã thÓ thªm mét sè ®iÒu kho¶n kh¸c nh: ®iÒu kho¶n b¶o hiÓm, ®iÒu kho¶n vËn t¶i, ®iÒu kho¶n cÊm chuyÓn b¸n vµ c¸c ®iÒu kho¶n kh¸c…
1.1.4 LuËt ®iÒu chØnh hîp ®ång xuÊt khÈu:
LuËt ph¸p lµ c¬ së vµ yÕu tè ®Çu tiªn ®¶m b¶o cho c¸c bªn trong hîp ®ång cã ®îc m«i trêng kinh doanh b×nh ®¼ng thuËn lîi. Kh«ng mét ®èi t¸c nµo khi ký kÕt hîp ®ång kinh tÕ ®Æc biÖt lµ hîp ®ång ngo¹i th¬ng l¹i kh«ng chó ý ®Õn yÕu tè nµy. Mét hîp ®ång ký kÕt díi bÊt kú mét d¹ng nµo, c¸c bªn cã tho¶ thuËn mét c¸ch kü lìng c¸c ®iÒu kho¶n chi tiÕt ®Õn nh thÕ nµo còng kh«ng thÓ dù kiÕn ®îc tÊt c¶ c¸c vÊn ®Ò, nh÷ng t×nh huèng ph¸t sinh cã thÓ x¶y ra. LuËt ®iÒu chØnh hîp ®ång ngo¹i th¬ng lµ mét vÊn ®Ò mµ c¸c bªn cïng quan t©m bëi nã b¶o vÖ lîi Ých cña tÊt c¶ c¸c bªn liªn quan trong hîp ®ång vµ lµ c¬ së ph¸p lý ®Çu tiªn ®Ó gi¶i quyÕt tranh chÊp nÕu x¶y ra.
Do cã yÕu tè níc ngoµi, luËt ®iÒu chØnh hîp ®ång xuÊt khÈu còng phøc t¹p h¬n nhiÒu so víi hîp ®ång bu«n b¸n trong níc. LuËt ®iÒu chØnh hîp ®ång xuÊt khÈu cã thÓ lµ ®iÒu íc quèc tÕ, luËt quèc gia, tËp qu¸n th¬ng m¹i quèc tÕ.
1.1.4.1 §iÒu íc quèc tÕ:
§èi víi nh÷ng ®iÒu íc quèc tÕ mµ ViÖt Nam ®· ký hoÆc thõa nhËn th× chóng cã gi¸ trÞ b¾t buéc víi hîp ®ång xuÊt khÈu cã liªn quan. Tõ ®ã, bªn nµo cã dÉn chiÕu hay kh«ng th× c¸c ®iÒu íc vÒ ngo¹i th¬ng vÉn ®¬ng nhiªn ®îc ¸p dông.
Nh÷ng ®iÒu íc quèc tÕ vÒ ngo¹i th¬ng mµ ViÖt Nam kh«ng ký, cha ký hoÆc kh«ng thõa nhËn th× kh«ng cã gi¸ trÞ b¾t buéc víi chñ thÓ ViÖt Nam trong hîp ®ång xuÊt khÈu. Chóng chØ trë thµnh nguån luËt ®iÒu chØnh hîp ®ång xuÊt khÈu nÕu c¸c bªn tho¶ thuËn dÉn chiÕu tíi chóng.
1.1.4.2 LuËt quèc gia:
LuËt quèc gia trë thµnh luËt ®iÒu chØnh hîp ®ång xuÊt khÈu th× nã ®îc c¸c chñ thÓ tho¶ thuËn chän, khi luËt quèc tÕ kh«ng quy ®Þnh hoÆc quy ®Þnh kh«ng râ rµng, cô thÓ, kh«ng ®Ò cËp ®Õn c¸c quyÒn vµ nghÜa vô cña c¸c bªn trong quan hÖ mua b¸n hµng ho¸ quèc tÕ. LuËt quèc gia cña mét níc sÏ ®îc lùa chän ®Ó ¸p dông cho hîp ®ång xuÊt khÈu khi:
- C¸c bªn ®· tho¶ thuËn ¸p dông luËt quèc gia trong hîp ®ång.
- C¸c bªn ®· tho¶ thuËn lùa chän luËt ¸p dông cho hîp ®ång sau khi hîp ®ång xuÊt khÈu ®· ®îc ký kÕt. Trêng hîp nµy thêng ®îc sö dông khi hîp ®ång ký kÕt tríc ®ã kh«ng cã ®iÒu kho¶n luËt ¸p dông. MÆc dï tranh chÊp ®· x¶y ra, nhng c¸c bªn vÉn cã thÓ ®µm ph¸n víi nhau ®Ó lùa chän luËt nµo ®ã ®Ó gi¶i quyÕt.
- Khi luËt ®ã ®· ®îc quy ®Þnh trong c¸c ®iÒu íc quèc tÕ liªn quan mµ níc ®· tham gia ký kÕt hoÆc thõa nhËn cã quy ®Þnh vÒ ®iÒu kho¶n luËt ¸p dông cho c¸c hîp ®ång xuÊt nhËp khÈu th× c¸c ®iÒu kho¶n ®¬ng nhiªn ®îc ¸p dông.
Trªn thùc tÕ lùa chän luËt níc nµo phô thuéc vµo qu¸ tr×nh ®µm ph¸n, vÞ thÕ cña ngêi ®µm ph¸n vµ ®Æc biÖt lµ sù hiÓu biÕt cña mçi bªn vÒ luËt ph¸p cña níc m×nh vµ níc b¹n.
1.1.4.3 TËp qu¸n th¬ng m¹i quèc tÕ:
TËp qu¸n th¬ng m¹i quèc tÕ lµ nh÷ng thãi quen phæ biÕn ®îc nhiÒu níc ¸p dông vµ c«ng nhËn.
TËp qu¸n th¬ng m¹i quèc tÕ sÏ trë thµnh nguån luËt ®iÒu chØnh hîp ®ång xuÊt khÈu khi:
- ChÝnh hîp ®ång cã quy ®Þnh.
- C¸c ®iÒu íc quèc tÕ liªn quan quy ®Þnh.
- LuËt quèc gia ®ã c¸c bªn tho¶ thuËn lùa chän kh«ng hoÆc cã nhng kh«ng ®Çy ®ñ, kh«ng ®iÒu chØnh hÕt c¸c vÊn ®Ò trong hîp ®ång.
Do tËp qu¸n th¬ng m¹i quèc tÕ cã nhiÒu lo¹i nªn cÇn ph¶i ghi râ tªn khi sö dông ®Ó tr¸nh nhÇm lÉn.
VÝ dô: Cuèn “ C¸c ®iÒu kiÖn th¬ng m¹i quèc tÕ” do phßng Th¬ng m¹i quèc tÕ (ICC) xuÊt b¶n lµ tËp hîp mét sè quy t¾c quèc tÕ ®Ó gi¶i thÝch c¸c ®iÒu kiÖn th¬ng m¹i, Incoterm 2000 lµ cuèn gÇn ®©y nhÊt ®îc söa ®æi, bæ sung tõ Incoterm 1990 trªn c¬ së cã c©n nh¾c tíi nh÷ng thay ®æi vÒ tËp qu¸n trong th¬ng m¹i quèc tÕ, sù thay ®æi thñ tôc h¶i quan t¹i mét sè khu vùc, thay ®æi vÒ tËp qu¸n v©n t¶i, sù ph¸t triÓn cña hÖ thèng th«ng tin liªn l¹c ®iÖn tö.
Mäi vÊn ®Ò kh¸c cã liªn quan ®Õn quyÒn h¹n vµ nghÜa vô còng nh tr¸ch nhiÖm cña c¸c bªn sÏ ®îc tho¶ thuËn trong hîp ®ång.
1.2 Quy tr×nh tæ chøc qu¶n trÞ thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu
1.2.1 Tæ chøc thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu
1.2.1.1 Xin giÊy phÐp xuÊt khÈu:
GiÊy phÐp xuÊt khÈu lµ tiÒn ®Ò quan träng vÒ mÆt ph¸p lý gióp cho nhµ kinh doanh cã thÓ th«ng quan hµng ho¸ xuÊt khÈu. Mçi giÊy phÐp chØ cÊp cho mét chñ hµng xuÊt khÈu mét sè mÆt hµng víi mét níc nhÊt ®Þnh.
§Ó ®îc kinh doanh xuÊt nhËp khÈu trùc tiÕp, c¸c doanh nghiÖp ph¶i cã giÊy phÐp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu do bé Th¬ng M¹i cÊp. Tuy nhiªn, c¸c doanh nghiÖp ®îc phÐp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu c¸c mÆt hµng thuéc ph¹m vi ngµnh hµng ®· ®¨ng ký trong giÊy phÐp ®¨ng ký kinh doanh khi thµnh lËp doanh nghiÖp. Trõ mét sè mÆt hµng quan träng do nhµ níc qu¶n lý ®îc quy tr×nh trong danh môc hµng ho¸ xuÊt- nhËp khÈu cã ®iÒu kiÖn ban hµnh kÌm theo nghÞ ®Þnh 12 cña chÝnh phñ vÒ qu¶n lý c¸c mÆt hµng ®îc phÐp xuÊt khÈu hay cÊm xuÊt khÈu.
1.2.1.2 ChuÈn bÞ hµng xuÊt khÈu:
ChuÈn bÞ hµng ho¸ xuÊt khÈu lµ chuÈn bÞ theo ®óng tªn hµng, sè lîng, phï hîp víi chÊt lîng, bao b×, ký m· hiÖu vµ cã thÓ giao hµng ®óng thêi gian quy ®Þnh trong hîp ®ång th¬ng m¹i quèc tÕ. Nh vËy, qu¸ tr×nh chuÈn bÞ hµng xuÊt khÈu bao gåm c¸c c«ng viÖc sau:
- TËp trung hµng xuÊt khÈu:
TËp trung thµnh l« hµng ®ñ vÒ sè lîng phï hîp vÒ chÊt lîng vµ ®óng thêi ®iÓm, tèi u ho¸ ®îc chi phÝ. §©y lµ mét ho¹t ®éng rÊt quan träng cña c¸c doanh nghiÖp kinh doanh hµng xuÊt khÈu. C¸c doanh nghiÖp thêng tËp trung hµng xuÊt khÈu tõ c¸c nguån hµng xuÊt khÈu. Nguån hµng xuÊt khÈu lµ n¬i ®· vµ cã kh¶ n¨ng cung cÊp c¸c hµng ho¸ ®ñ ®iÒu kiÖn cho xuÊt khÈu.
- Bao gãi hµng xuÊt khÈu:
Trong th¬ng m¹i quèc tÕ, kh«ng Ýt hµng hãa ®Ó trÇn hay ®Ó rêi, nhng ®¹i bé phËn hµng ho¸ yªu cÇu ph¶i ®îc ®ãng gãi bao b× trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn vµ b¶o qu¶n. V× vËy viÖc tæ chøc ®ãng gãi bao b×, kÎ m· hiÖu lµ kh©u quan träng trong viÖc chuÈn bÞ hµng ho¸. Khi lùa chän bao b× ®ãng gãi cÇn c¨n cø c¸c c¬ së khoa häc sau:
+ C¨n cø vµo hîp ®ång ®· ký kÕt: ®©y lµ c¨n cø quan träng nhÊt ®Ó ngêi xuÊt khÈu thùc hiÖn ®óng ®îc hîp ®ång tr¸nh ®îc c¸c tranh chÊp cã thÓ x¶y ra. Trong hîp ®ång cã thÓ quy ®Þnh: lo¹i bao b×, h×nh d¸ng bao b×, kÝch thíc bao b×, vËt liÖu lµm bao b×…
+ C¨n cø vµo lo¹i hµng ho¸ cÇn bao gãi: khi lùa chän bao b× cÇn xem xÐt c¸c tÝnh chÊt cña hµng ho¸ lý tÝnh, ho¸ tÝnh, h×nh d¹ng, mÇu s¾c, tr¹ng th¸i cña hµng ho¸, møc ®é t¸c ®éng cña m«i trêng vµ c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c lµm ¶nh hëng ®Õn chÊt lîng cña hµng ho¸.
+ C¨n cø vµo c¸c ®iÒu kiÖn vËn t¶i: nh lo¹i ph¬ng tiÖn vËn t¶i vµ chÊt lîng cña ph¬ng tiÖn vËn t¶i , thêi gian vËn t¶i, kh¶ n¨ng chuyÓn t¶i däc ®êng, ®iÒu kiÖn bèc dì, sù chung ®ông víi hµng ho¸ kh¸c trong qu¸ tr×nh vËn t¶i, ®iÒu kiÖn b¶o qu¶n hµng ho¸ trong qu¸ tr×nh truyÒn t¶i, hoÆc ë ga, c¶ng…
* §ãng gãi hµng ho¸ cã thÓ ¸p dông hai h×nh thøc: ®ãng gãi hë vµ ®ãng gãi kÝn. §ãng gãi kÝn thêng ®îc ¸p dông cho ®a sè trêng hîp. Khi ®ãng gãi hµng ho¸ yªu cÇu ph¶i ®¶m b¶o ®óng kü thuËt. Hµng ho¸ ph¶i ®îc xÕp gän gµng trong bao b× , khi cÇn chÌn lãt, sö dông tèi ®a kho¶ng kh«ng gian trong bao b×, ®¶m b¶o thuËn tiÖn vµ tèi u trong bèc xÕp vËn chuyÓn vµ b¶o qu¶n.
- KÎ m· hiÖu:
+ Ký m· hiÖu ( Marking ): lµ nh÷ng ký hiÖu b»ng ch÷, b»ng sè hoÆc b»ng h×nh vÏ ®îc ghi trªn c¸c bao b× bªn ngoµi nh»m cung cÊp c¸c th«ng tin cÇn thiÕt cho qu¸ tr×nh giao nhËn, bèc dì, vËn chuyÓn vµ b¶o qu¶n hµng ho¸. KÎ ký m· hiÖu lµ kh©u cÇn thiÕt vµ lµ kh©u cuèi cïng trong qu¸ tr×nh chuÈn bÞ hµng xuÊt khÈu. Môc ®Ých cña kÎ ký m· hiÖu lµ ®¶m b¶o thuËn lîi cho ph¬ng ph¸p giao nhËn, híng dÉn ph¬ng ph¸p, kü thuËt bèc dì, vËn chuyÓn vµ b¶o qu¶n hµng ho¸.
+ KÎ ký m· hiÖu trªn bao b× ngoµi cho hµng ho¸ xuÊt khÈu ph¶i ®¶m b¶o ®îc c¸c yªu cÇu sau:
∙ Néi dung th«ng tin cña ký m· hiÖu ph¶i ®¸p øng ®îc môc ®Ých ®Ò ra.
∙ Ký m· hiÖu ph¶i ®¬n gi¶n vµ nhÊt qu¸n vÒ mäi chi tiÕt chñ yÕu, cè g¾ng sö dông tèi ®a c¸c ký hiÖu ®· ®îc tiªu chuÈn ho¸ quèc tÕ ®Ó mäi ngêi dÔ ®äc, dÔ hiÓu.
∙ Ph¶i kÎ ký m· hiÖu ë vÞ trÝ dÔ ph¸t hiÖn vµ nhËn ngay ra tõ xa. Ph¶i dïng vËt liÖu vµ kü thuËt kÎ ký m· hiÖu ®¶m b¶o ®îc chÊt lîng cña c¸c ký m· hiÖu, nhng kh«ng lµm ¶nh hëng ®Õn chÊt lîng cña hµng ho¸.
1.2.1.3 KiÓm tra hµng xuÊt khÈu:
Tríc khi giao hµng, ngêi xuÊt khÈu cã nghÜa vô ph¶i kiÓm tra hµng ho¸ vÒ chÊt lîng, sè lîng, träng lîng bao b×…( tøc lµ kiÓm nghiÖm ). NÕu hµng ho¸ xuÊt khÈu lµ ®éng vËt, thùc vËt th× ph¶i kiÓm tra thªm kh¶ n¨ng l©y lan bÖnh ( tøc lµ kiÓm dÞch ®éng vËt, kiÓm dÞch thùc vËt ), nÕu lµ hµng thùc phÈm th× ph¶i kiÓm tra vÖ sinh, an toµn thùc phÈm.
ViÖc kiÓm tra hµng ho¸ xuÊt khÈu thùc hiÖn ë hai cÊp:
+ CÊp c¬ së: viÖc kiÓm tra ë c¬ së gi÷ vai trß quan träng quyÕt ®Þnh vµ cã t¸c dông triÖt ®Ó nhÊt.Thêng kiÓm tra vÒ chÊt lîng, sè lîng vµ träng lîng…
+ ë c¸c cöa khÈu: viÖc kiÓm tra hµng ë cöa khÈu cã t¸c dông thÈm tra l¹i kÕt qu¶ c¬ së.
Trong nhiÒu trêng hîp theo quy ®Þnh cña nhµ níc hoÆc theo yªu cÇu cña ngêi mua ( ®· ®îc quy ®Þnh trong hîp ®ång ) viÖc gi¸m ®Þnh hµng ho¸ ®ßi hái ph¶i ®îc tiÕn hµnh bëi c¸c tæ chøc gi¸m ®Þnh ®éc lËp nh : Vinacontrol, Foodcontrol, Adil International Surveryors Co, Ltd – ADLL, Society General Supervision – SGS…thËm chÝ viÖc gi¸m ®Þnh hµng xuÊt khÈu cã thÓ ®îc thùc hiÖn bëi c¬ quan gi¸m ®Þnh níc ngoµi.
1.2.1.4 Thuª ph¬ng tiÖn vËn t¶i:
Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång th¬ng m¹i quèc tÕ viÖc thuª ph¬ng tiÖn vËn t¶i ph¶i dùa vµo c¸c c¨n cø sau:
- C¨n cø vµo ®iÒu kiÖn c¬ së giao hµng cña hîp ®ång th¬ng m¹i quèc tÕ. NÕu ®iÒu kiÖn c¬ së giao hµng cña hîp ®ång lµ ®iÓu kiÖn CFR, CIF, CPT, CI._.P, DES, DEQ, DDU, DDP th× ngêi xuÊt khÈu ph¶i tiÕn hµnh thuª ph¬ng tiÖn vËn t¶i. Cßn nÕu ®iÒu kiÖn c¬ së giao hµng lµ EXW, FCA, FAS, FOB th× ngêi nhËp khÈu ph¶i tiÕn hµnh thuª ph¬ng tiÖn vËn t¶i.
- C¨n cø vµo khèi lîng hµng ho¸ vµ ®Æc ®iÓm hµng ho¸: ®Ó tèi u ho¸ t¶i träng cña ph¬ng tiÖn, tõ ®ã tèi u ho¸ ®îc chi phÝ ®ång thêi ph¶i c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm cña hµng ho¸ ®Ó lùa chän ph¬ng tiÖn ®¶m b¶o an toµn cho hµng ho¸ trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn.
- C¨n cø vµo ®iÒu kiÖn vËn t¶i: ®ã lµ hµng rêi hay hµng ®ãng trong container, lµ hµng ho¸ th«ng dông hay hµng ho¸ ®Æc biÖt. VËn chuyÓn trªn tuyÕn ®êng b×nh thêng hay tuyÕn ®êng ®Æc biÖt, vËn t¶i mét chiÒu hay vËn t¶i hai chiÒu, chuyªn chë theo chuyÕn hay chuyªn chë liªn tôc…
- Ngoµi ra, ph¶i c¨n cø vµo c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c trong hîp ®ång th¬ng m¹i quèc tÕ nh: quy ®Þnh møc t¶i träng tèi ®a cña ph¬ng tiÖn, møc bèc dì, thëng ph¹t bèc dì…Vµ mét yÕu tè quan träng cÇn ph¶i tÝnh ®Õn lµ ®Æc ®iÓm, u nhîc ®iÓm cña tõng ph¬ng thøc vËn t¶i.
1.2.1.5 Mua b¶o hiÓm:
Trong kinh doanh th¬ng m¹i quèc tÕ hµng ho¸ thêng ph¶i chuyÓn ®i xa, trong nh÷ng ®iÒu kiÖn vËn t¶i phøc t¹p, do ®ã hµng ho¸ dÔ bÞ h hang, mÊt m¸t, tæn thÊt trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn. ChÝnh v× vËy nh÷ng ngêi kinh doanh th¬ng m¹i quèc tÕ thêng mua b¶o hiÓm cho hµng ho¸ ®Ó gi¶m bít c¸c rñi ro cã thÓ x¶y ra. Khi mua b¶o hiÓm cho hµng ho¸ th× ph¶i chän ®iÒu kiÖn b¶o hiÓm nµo cho thÝch hîp, do ®ã khi mua b¶o hiÓm cho hµng ho¸ cÇn dùa vµo c¸c c¨n cø sau:
- C¨n cø vµo ®iÒu kiÖn c¬ së giao hµng trong hîp ®ång th¬ng m¹i quèc tÕ.
- C¨n cø vµo hµng hãa vËn chuyÓn: khèi lîng cña hµng ho¸, gi¸ trÞ cña hµng ho¸ vµ c¸c ®Æc ®iÓm cña hµng ho¸ vËn chuyÓn lµ c¸c c¨n cø quan träng.
- C¨n cø vµo ®iÒu kiÖn vËn chuyÓn: lo¹i ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn, chÊt lîng cña ph¬ng tiÖn, lo¹i bao b× bèc dì…
§Ó tiÕn hµnh mua b¶o hiÓm cho hµng ho¸ doanh nghiÖp cÇn tiÕn hµnh theo c¸c bíc:
+ X¸c ®Þnh nhu cÇu b¶o hiÓm: doanh nghiÖp ph¶i ph©n tÝch ®Ó x¸c ®Þnh nhu cÇu b¶o hiÓm cho hµng ho¸ gåm gi¸ trÞ b¶o hiÓm vµ ®iÒu kiÖn b¶o hiÓm.
+ X¸c ®Þnh lo¹i h×nh b¶o hiÓm: c¸c doanh nghiÖp thêng sö dông hai lo¹i h×nh b¶o hiÓm chÝnh : hîp ®ång b¶o hiÓm chuyÕn ( lµ hîp ®ång b¶o hiÓm ®îc ký kÕt cho tõng chuyÕn hµng chuyªn trë tõ ®Þa ®iÓm nµy sang ®Õn ®Þa ®iÓm kh¸c ®îc ghi trong hîp ®ång b¶o hiÓm ); vµ hîp ®ång b¶o hiÓm bao ( lµ hîp ®ång b¶o hiÓm cho mét khèi lîng hµng ho¸ vËn chuyÓn trong nhiÒu chuyÕn kÕ tiÕp nhau thêng thêi h¹n lµ mét n¨m, cßn tõng chuyÕn hµng khi giao hµng xuèng tµu doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu chØ göi ®Õn c«ng ty b¶o hiÓm mét th«ng b¸o b»ng v¨n b¶n)
+ Lùa chän c«ng ty b¶o hiÓm: thêng doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu lùa chän c¸c c«ng ty b¶o hiÓm cã uy tÝn vµ cã quan hÖ thêng xuyªn, tû lÖ phÝ b¶o hiÓm thÊp, vµ thuËn tiÖn trong qu¸ tr×nh giao dÞch. Trong thùc tiÔn kinh doanh, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam thêng mua b¶o hiÓm t¹i B¶o ViÖt hoÆc c¸c c«ng ty b¶o hiÓm hiÖn ®ang cã mÆt t¹i ViÖt Nam ®Ó tiÖn båi thêng nÕu cã tæn thÊt.
+ §µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång b¶o hiÓm, thanh to¸n phÝ b¶o hiÓm, nhËn ®¬n b¶o hiÓm hoÆc giÊy chøng nhËn b¶o hiÓm.
1.2.1.6 Lµm thñ tôc h¶i quan:
Quy ®Þnh hµng ho¸ tríc khi vît qua biªn giíi quèc gia cÇn ph¶i lµm thñ tôc h¶i quan. Quy tr×nh lµm thñ tôc h¶i quan gåm 3 bíc:
- Khai b¸o h¶i quan:
+ §èi víi hµng ho¸ nhËp khÈu ®îc thùc hiÖn trong thêi h¹n 30 ngµy, kÓ tõ ngµy hµng ho¸ ®Õn cöa khÈu.
+ §èi víi hµng ho¸ xuÊt khÈu ®îc thùc hiÖn chËm nhÊt 8 giê tríc khi ph¬ng tiÖn vËn t¶i xuÊt c¶nh.
Khai h¶i quan ®îc thùc hiÖn thèng nhÊt theo mÉu tê khai h¶i quan do Tæng côc h¶i quan quy ®Þnh. Cã hai h×nh thøc khai h¶i quan lµ ngêi khai h¶i quan trùc tiÕp ®Õn c¬ quan h¶i quan ®Ó thùc hiÖn khai h¶i quan, hoÆc sö dông h×nh thøc khai ®iÖn tö. Ngêi khai h¶i quan sau khi khai vµo tê khai h¶i quan, cïng víi c¸c chøng tõ t¹o thµnh hå s¬ h¶i quan. Hå s¬ h¶i quan bao gåm:
∙ Tê khai h¶i quan.
∙ Ho¸ ®¬n th¬ng m¹i.
∙ Hîp ®ång mua b¸n hµng hãa.
∙ C¸c chøng tõ kh¸c ®èi víi tõng mÆt hµng theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ph¶i nép hoÆc xuÊt tr×nh cho c¬ quan h¶i quan.
Hå s¬ h¶i quan ®îc nép, xuÊt tr×nh cho c¬ quan h¶i quan t¹i trô së h¶i quan. Trong mét sè trêng hîp ®Æc biÖt cã thÓ gia h¹n nép mét sè chøng tõ cho ®Õn tríc thêi ®iÓm kiÓm tra thùc tÕ hµng ho¸ cña h¶i quan.
- XuÊt tr×nh hµng ho¸:
XuÊt tr×nh hµng ho¸ lµ ®a hµng ho¸ ®Õn ®Þa ®iÓm quy ®Þnh ®Ó kiÓm tra thùc tÕ hµng ho¸. KiÓm tra thùc tÕ hµng ho¸ xuÊt nhËp cã 3 h×nh thøc :
+ MiÔn kiÓm tra thùc tÕ ®èi víi hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu cña chñ hµng cã qu¸ tr×nh chÊp hµnh tèt ph¸p luËt h¶i quan víi c¸c trêng hîp mÆt hµng xuÊt khÈu, nhËp khÈu thêng xuyªn, hµng n«ng s¶n, h¶i s¶n xuÊt khÈu…
+ KiÓm tra ®¹i diÖn kh«ng qu¸ 10% ®èi víi l« hµng xuÊt khÈu, nhËp khÈu lµ nguyªn liÖu s¶n xuÊt hµng ho¸ xuÊt khÈu vµ gia c«ng xuÊt khÈu, hµng cïng chñng lo¹i, hµng ®ãng gãi ®ång nhÊt…
+ KiÓm tra toµn bé l« hµng xuÊt khÈu, nhËp khÈu cña chñ hµng ®· nhiÒu lÇn vi ph¹m ph¸p luËt h¶i quan, l« hµng mµ cã dÊu hiÖu vi ph¹m ph¸p luËt h¶i quan.
Doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu ph¶i t¹o mäi ®iÒu kiÖn ®Ó c¬ quan H¶i quan kiÓm tra hµng ho¸ thùc tÕ. Trong qu¸ tr×nh kiÓm tra thùc tÕ hµng ho¸, nÕu doanh nghiÖp kh«ng nhÊt trÝ víi c¸c kÕt luËn cña c¬ quan h¶i quan, th× cã thÓ yªu cÇu trng cÇu gi¸m ®Þnh vµ dùa vµo kÕt qu¶ gi¸m ®Þnh ®Ó x¸c ®Þnh ®óng m· sè vµ chÊt lîng hµng ho¸.
- Nép thuÕ vµ thùc hiÖn c¸c quyÕt ®Þnh cña h¶i quan:
Sau khi kiÓm tra hå s¬ h¶i quan vµ thùc tÕ hµng ho¸, h¶i quan sÏ cã quyÕt ®Þnh sau :
+ Cho hµng qua biªn giíi.
+ Cho hµng ho¸ qua biªn giíi cã ®iÒu kiÖn nhng ph¶i söa ch÷a kh¾c phôc l¹i, ph¶i nép thuÕ xuÊt nhËp khÈu.
+ Kh«ng ®îc phÐp xuÊt nhËp khÈu.
Tr¸ch nhiÖm cña chñ hµng lµ nghiªm chØnh thùc hiÖn c¸c quyÕt ®Þnh trªn.
1.2.1.7 Giao hµng xuÊt khÈu:
Trong kinh doanh th¬ng m¹i quèc tÕ cã nhiÒu ph¬ng thøc vËn t¶i. Mçi ph¬ng thøc vËn t¶i cã quy tr×nh nhËn hµng ho¸ kh¸c nhau.
- Giao hµng víi tÇu biÓn: Doanh nghiÖp xuÊt khÈu ph¶i tiÕn hµnh c¸c bíc sau:
+ C¨n cø vµo chi tiÕt hµng xuÊt khÈu, lËp b¶ng kª hµng ho¸ chuyªn chë (Cargo List) cho ngêi vËn t¶i ®Ó ®æi lÊy c¬ së xÕp hµng ( Cargo plan, stowage ).
+ Trao ®æi víi c¬ quan ®iÒu ®é c¶ng ®Ó n¾m v÷ng kÕ ho¹ch giao hµng.
+ LËp kÕ ho¹ch vµ tæ chøc vËn chuyÓn hµng vµo c¶ng.
+ Bèc lªn tÇu: trong qu¸ tr×nh bèc hµng lªn tµu ph¶i thêng xuyªn gi¸m s¸t theo dâi ®Ó n¾m ch¾c sè lîng hµng giao vµ gi¶i quyÕt kÞp thêi c¸c víng m¾c ph¸t sinh.
+ Sau khi giao hµng xong lÊy biªn lai thuyÒn phã ( Mate’s receipt ) ®Ó x¸c nhËn hµng ®· giao nhËn xong trong ®ã x¸c nhËn: sè lîng hµng ho¸, t×nh tr¹ng hµng ho¸, c¶ng ®Õn…
+ Trªn c¬ së ho¸ ®¬n thuyÒn phã ®æi lÊy vËn ®¬n ®êng biÓn ( Bill of lading – B/L ), ®iÒu quan träng lµ ph¶i lÊy ®îc vËn ®¬n ®êng biÓn hoµn h¶o ( hay vËn ®¬n s¹ch ) ( Clean Bill of lading ).
- Giao hµng khi hµng chuyªn chë b»ng container: cã hai h×nh thøc:
+ Giao hµng ®ñ mét container ( Full container load ): ngêi xuÊt khÈu tiÕn hµnh c¸c bíc sau :
∙ C¨n cø vµo sè lîng hµng giao, ®¨ng ký mîn hoÆc thuª container t¬ng thÝch víi sè lîng hµng giao vËn chuyÓn container rçng vÒ ®Þa ®iÓm ®ãng hµng.
∙ Lµm thñ tôc h¶i quan, mêi h¶i quan ®Õn kiÓm tra hµng ho¸ ®Õn xÕp hµng vµo container, niªm phong kÑp ch× c¸c container.
∙ Giao hµng cho b·i ( hoÆc tr¹m ) container ®Ó nhËn biªn lai xÕp hµng.
∙ §æi biªn lai xÕp hµng lÊy vËn ®¬n.
+ Giao hµng kh«ng ®ñ mét container: ngêi xuÊt khÈu vËn chuyÓn hµng ®Õn b·i ( hoÆc tr¹m ) container do ngêi chuyªn trë chØ ®Þnh ®Ó giao hµng cho ngêi chuyªn chë. ViÖc giao hµng ®îc coi lµ hoµn thµnh khi hµng ®îc giao cho ngêi chuyªn trë hoÆc ngêi ®¹i diÖn cho ngêi chuyªn chë.
- Giao hµng cho ngêi vËn t¶i ®êng s¾t: còng cã hai h×nh thøc
+ Giao hµng khi chiÕm ®ñ mét toa xe: ngêi xuÊt khÈu tiÕn hµnh theo c¸c bíc sau:
∙ C¨n cø vµo sè lîng hµng giao kÞp thêi ®¨ng ký víi c¬ quan ®êng s¾t ®Ó cung cÊp to axe phï hîp víi khèi lîng tÝnh chÊt cña hµng ho¸.
∙ Khi ®îc cÊp to axe, tæ chøc vËn chuyÓn hµng ®Õn ®Þa ®iÓm quy ®Þnh.
∙ Lµm thñ tôc h¶i quan, mêi c¬ quan H¶i quan kiÓm tra hµng ho¸, ®ång thêi lªn toa tÇu niªm phong kÑp ch×.
∙ Giao toa tÇu ®· ®îc niªm phong kÑp ch× cho c¬ quan ®êng s¾t ®Ó lÊy vËn ®¬n ®êng s¾t ( Way bill, bill of freight, rail road bill of lading ).
+ Giao hµng khi kh«ng chiÕm ®ñ mét toa xe: ngêi xuÊt khÈu ph¶i vËn chuyÓn hµng ®Õn n¬i tiÕp nhËn hµng cña ®êng s¾t hoÆc xÕp hµng lªn mét to axe do ®êng s¾t chØ ®Þnh ®Ó nhËn vËn ®¬n.
- Giao hµng cho ngêi vËn chuyÓn ®êng bé:
+ Giao hµng t¹i c¬ së cña ngêi b¸n: ngêi b¸n chÞu tr¸ch nhiÖm bèc dì vµ xÕp hµng lªn xe do ngêi mua chØ ®Þnh ®Õn.
+ Giao hµng t¹i c¬ së ngêi chuyªn chë: viÖc giao hµng coi lµ hoµn thµnh sau khi hµng ®· ®îc giao cho ngêi chuyªn chë ®êng bé, hoÆc ngêi thay mÆt ngêi ®ã.
- Giao hµng cho ngêi vËn t¶i ®êng hµng kh«ng: ngêi xuÊt khÈu liªn hÖ víi bé phËn giao nhËn, vËn chuyÓn hµng ho¸ ®Õn tr¹m giao nhËn chØ ®Þnh, lµm thñ tôc h¶i quan giao cho ngêi vËn t¶i hµng kh«ng vµ vËn ®¬n.
1.2.1.8 Lµm thñ tôc thanh to¸n:
Thanh to¸n lµ néi dung rÊt quan träng trong ho¹t ®éng th¬ng m¹i quèc tÕ, chÊt lîng cña c«ng viÖc nµy cã ¶nh hëng quyÕt ®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ kinh tÕ cña ho¹t ®éng kinh doanh. Tõ lùa chän ph¬ng thøc vµ ®iÒu kiÖn thanh to¸n thÝch hîp, ®µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång th× viÖc thùc hiÖn thanh to¸n theo hîp ®ång ®· ký kÕt lµ vÊn ®Ò mµ tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu trªn toµn thÕ giíi quan t©m.. Khi hîp ®ång ®· lùa chän c¸c ph¬ng thøc thanh to¸n kh¸c nhau th× qu¸ tr×nh thanh to¸n còng kh¸c nhau. Cã nhiÒu ph¬ng thøc thanh to¸n trong th¬ng m¹i quèc tÕ, c¸c doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu ViÖt Nam thêng ¸p dông c¸c ph¬ng thøc thanh to¸n chñ yÕu sau:
+ Thanh to¸n b»ng ph¬ng thøc tÝn dông chøng tõ ( Lettet of Credit ).
+ Thanh to¸n b»ng ph¬ng thøc nhê thu.
+ Thanh to¸n b»ng ph¬ng thøc giao chøng tõ tr¶ tiÒn.
+ Thanh to¸n b»ng ph¬ng thøc chuyÓn tiÒn ( TT).
ViÖc lËp bé chøng tõ thanh to¸n, doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu ph¶i hoµn thµnh mét c¸ch nhanh chãng, chÝnh x¸c vµ phï hîp víi yªu cÇu trong hîp ®ång ®· ký kÕt.
1.2.1.9 KhiÕu n¹i vµ gi¶i quyÕt khiÕu n¹i:
KhiÕu n¹i lµ ph¬ng ph¸p gi¶i quyÕt c¸c ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång, b»ng c¸ch c¸c bªn trùc tiÕp th¬ng lîng nh»m ®a ra c¸c gi¶i ph¸p mang tÝnh ph¸p lý tho¶ m·n hay kh«ng tho¶ m·n c¸c yªu cÇu cña bªn khiÕu n¹i.
Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång rÊt dÔ x¶y ra c¸c tranh chÊp, khiÕu n¹i sÏ gióp c¸c bªn hiÓu râ vÒ tranh chÊp, dÔ dµng gi¶i quyÕt nh»m tho¶ m·n nhu cÇu cña nhau. §ång thêi th«ng qua khiÕu n¹i c¸c tranh chÊp ®îc gi¶i quyÕt ®¶m b¶o quyÒn lîi cña c¸c bªn mà kh«ng lµm mÊt uy tÝn cña nhau còng nh chi phÝ cña mçi bªn.Trong thùc hiÖn hîp ®ång thêng cã c¸c trêng hîp khiÕu n¹i nh sau:
- Ngêi mua khiÕu n¹i ngêi b¸n khi ngêi b¸n vi ph¹m bÊt cø ®iÒu kho¶n quy ®Þnh vÒ nghÜa vô cña ngêi b¸n trong c¸c trêng hîp sau:
∙ Giao hµng kh«ng ®óng vÒ sè lîng, träng lîng, quy c¸ch.
∙ Hµng giao kh«ng ®óng phÈm chÊt, nguån gèc nh hîp ®ång quy ®Þnh.
∙ Bao b×, ký m· hiÖu sai quy c¸ch kh«ng phï hîp víi ®iÒu kiÖn vËn chuyÓn, bao qu¶n lµm hµng ho¸ bÞ h háng trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn.
∙ Giao hµng chËm, c¸ch thøc giao hµng sai so víi tho¶ thuËn gi÷a hai bªn nh chuyÓn t¶i hµng ho¸, giao hµng tõng phÇn.
∙ Kh«ng giao hµng mµ kh«ng ph¶i do trêng hîp bÊt kh¶ kh¸ng g©y ra.
∙ Kh«ng giao, hoÆc giao chËm tµi liÖu kü thuËt kh«ng th«ng b¸o hoÆc th«ng b¸o chËm vÒ hµng ®· giao lªn tÇu, kh«ng thùc hiÖn hoÆc thùc hiÖn kh«ng ®Çy ®ñ c¸c nghÜa vô kh¸c nh thuª ph¬ng tiÖn vËn t¶i, mua b¶o hiÓm cho hµng ho¸…hoÆc giao hµng ho¸ ®ang bÞ tranh chÊp bëi bªn thø ba.
-Ngêi b¸n cã quyÒn khiÕu n¹i ngêi mua khi ngêi mua vi ph¹m c¸c ®iÒu kho¶n quy ®Þnh trong hîp ®ång nh: thanh to¸n chËm, kh«ng thanh to¸n, thanh to¸n kh«ng ®óng lÞch tr×nh, kh«ng chØ ®Þnh ph¬ng tiÖn ®Õn nhËn hµng hoÆc ®Õn chËm, ®¬n ph¬ng huû bá hîp ®ång…
§Ó khiÕu n¹i, ngêi khiÕu n¹i ph¶i lËp hå s¬ khiÕu n¹i bao gåm: ®¬n khiÕu n¹i, b»ng chøng vÒ sù vi ph¹m vµ c¸c chøng tõ kh¸c cã liªn quan.
Khi nhËn ®îc hå s¬ khiÕu n¹i, bªn bÞ khiÕu n¹i cÇn nghiªm tóc, nhanh chãng nghiªn cøu hå s¬ t×m c¸c gi¶i ph¸p ®Ó gi¶i quyÕt mét c¸ch tho¶ ®¸ng nhÊt.
-Ngêi b¸n hoÆc ngêi mua khiÕu n¹i ngêi chuyªn ch ë vµ b¶o hiÓm: ngêi b¸n hoÆc ngêi mua khiÕu n¹i ngêi chuyªn chë khi ngêi chuyªn chë vi ph¹m hîp ®ång chuyªn chë cô thÓ: khi ngêi chuyªn chë ®a tµu ®Õn c¶ng bèc hµng kh«ng ®óng quy ®Þnh cña hîp ®ång chuyªn chë. Hµng bÞ mÊt, thÊt l¹c trong qu¸ tr×nh chuyªn chë, bÞ thiÕu vÒ sè lîng, träng lîng so víi vËn ®¬n, hµng bÞ mÊt phÈm chÊt do kü thuËt bèc xÕp b¶o qu¶n hµng trªn ph¬ng tiÖn vËn t¶i. Hå s¬ khiÕu n¹i bao gåm c¸c ®¬n khiÕu n¹i, c¸c chøng tõ kÌm theo göi trùc tiÕp ®Õn cho ngêi chuyªn chë hoÆc ®¹i diÖn cña ngêi chuyªn chë trong thêi gian ng¾n nhÊt.
Ngêi b¸n hoÆc ngêi mua cã thÓ khiÕu n¹i ngêi b¶o hiÓm, khi hµng ho¸ bÞ tæn thÊt do c¸c rñi ro ®· ®îc mua b¶o hiÓm g©y nªn. §¬n khiÕu n¹i ph¶i kÌm theo nh÷ng b»ng chøng vÒ viÖc tæn thÊt cïng c¸c chøng tõ kh¸c göi ®Õn c«ng ty b¶o hiÓm trong thêi gian ng¾n nhÊt.
Trêng hîp khiÕu n¹i mµ hai bªn kh«ng gi¶i quyÕt ®îc th× ®a ra träng tµi.
1.2.2 C¸c chøng tõ thêng sö dông khi thùc hiÖn hîp ®ång
Nh÷ng chøng tõ c¬ b¶n trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång th¬ng m¹i quèc tÕ lµ nh÷ng chøng tõ x¸c nhËn viÖc thùc hiÖn hîp ®ång ®ã. Nh÷ng chøng tõ nµy bao gåm nhiÒu lo¹i, mçi lo¹i cã néi dung vµ h×nh thøc kh¸c nhau. Nhng nãi chung chóng ®Òu ®îc tr×nh bµy trªn c¸c mÉu in s½n.
Mét sè chøng tõ c¬ b¶n nhÊt:
1.2.2.1 Ho¸ ®¬n th¬ng m¹i ( Commercial invoice ):
Ho¸ ®¬n th¬ng m¹i lµ chøng tõ c¬ b¶n phôc vô cho c«ng t¸c thanh to¸n. Nã lµ yªu cÇu cña ngêi b¸n ®ßi hái ngêi mua ph¶i tr¶ sè tiÒn hµng ®· ®îc ghi trªn ho¸ ®¬n. Ho¸ ®¬n nãi râ ®Æc ®iÓm hµng ho¸, ®¬n gi¸ vµ tæng gi¸ trÞ cña hµng ho¸, ®iÒu kiÖn c¬ së giao hµng, ph¬ng thøc thanh to¸n, ph¬ng thøc chuyªn chë hµng.
Ho¸ ®¬n thêng lËp lµm nhiÒu b¶n vµ ®îc dïng trong nhiÒu viÖc kh¸c nhau. Ho¸ ®¬n ®îc xuÊt tr×nh cho ng©n hµng ®Ó ®ßi tiÒn hµng ,cho c«ng ty b¶o hiÓm ®Ó tÝnh chi phÝ b¶o hiÓm khi mua b¶o hiÓm hµng ho¸, cho c¬ quan qu¶n lý ngo¹i hèi cña níc nhËp khÈu ®Ó xin cÊp ngo¹i tÖ, cho h¶i quan ®Ó tÝnh tiÒn thuÕ.
Theo chøc n¨ng cña nã, ho¸ ®¬n th¬ng m¹i cã thÓ ®îc ph©n lo¹i thµnh :
Ho¸ ®¬n t¹m tÝnh( Provisional invoice ).
Ho¸ ®¬n chÝnh thøc ( Final invoice ).
Ho¸ ®¬n chi tiÕt ( Detailed invoice ).
Ho¸ ®¬n chiÕu lÖ ( Proforma invoice ).
Ho¸ ®¬n trung lËp ( Neutral invoice ).
Ho¸®¬n x¸c nhËn ( Certified invoice ).
1.2.2.2 B¶ng kª chi tiÕt ( Specification ): lµ chøng tõ vÒ chi tiÕt hµng ho¸ trong kiÖn hµng. Nã t¹o ®iÒu kiÖn thuËn tiÖn cho viÖc kiÓm tra hµng ho¸. Ngoµi ra cßn cã t¸c dông bæ sung cho ho¸ ®¬n khi l« hµng bao gåm nhiÒu lo¹i hµng cã tªn gäi kh¸c nhau vµ cã phÈm cÊp kh¸c nhau.
1.2.2.3 PhiÕu ®ãng gãi ( Packing list ): lµ b¶ng kª khai tÊt c¶ hµng ho¸ ®ùng trong mét kiÖn hµng ( hßm, hép, container…). PhiÕu ®ãng gãi ®îc ®Æt trong bao b× sao cho ngêi mua cã thÓ dÔ dµng t×m thÊy, còng cã khi ®îc ®Ó trong mét tói g¾n ë bªn ngoµi bao b×. PhiÕu ®ãng gãi ngoµi d¹ng th«ng thêng, cã thÓ lµ phiÕu ®ãng gãi chi tiÕt ( Detailed packing list ) nÕu nã cã tiªu ®Ò nh vËy vµ néi dung t¬ng ®èi chi tiÕt, hoÆc lµ phiÕu ®ãng gãi trung lËp ( Neutral packing list ) nÕu néi dung cña nã kh«ng chØ ra tªn ngêi b¸n. Còng cã khi ngêi ta ph¸t hµnh lo¹i phiÕu ®ãng gãi kiªm b¶n kª träng lîng ( Packing and weight list ).
1.2.2.4 Chøng nhËn sè lîng ( Certificate of quantity ) vµ giÊy chøng nhËn träng lîng ( Certificate of weight ): giÊy chøng nhËn sè lîng lµ chøng tõ x¸c nhËn sè lîng cña hµng ho¸ thùc giao. Chøng tõ nµy ®îc dïng nhiÒu trong trêng hîp hµng ho¸ mua b¸n lµ nh÷ng hµng tÝnh b»ng sè lîng ( c¸i, chiÕc ). GiÊy nµy cã thÓ do c«ng ty gi¸m ®Þnh cÊp. GiÊy chøng nhËn träng lîng lµ chøng tõ x¸c nhËn träng lîng hµng thùc giao, thêng ®îc dïng trong mua b¸n nh÷ng hµng mµ trÞ gi¸ tÝnh trªn c¬ së träng lîng.
GiÊy chøng nhËn sè lîng/ träng lîng cã thÓ do ngêi cung cÊp hoÆc tæ chøc kiÓm nghiÖm hµng xuÊt nhËp khÈu cÊp, tuú theo sù tho¶ thuËn trong hîp ®ång. CÇn chó ý ®Õn ®Þa ®iÓm kiÓm tra vµ tÝnh chÊt ph¸p lý cuèi cïng cña giÊy chøng nhËn.
1.2.2.5 GiÊy chøng nhËn phÈm chÊt ( Certificate of quality ):
Lµ chøng tõ x¸c nhËn chÊt lîng cña hµng thùc giao, vµ chøng minh phÈm chÊt hµng phï hîp víi c¸c ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång. NÕu hîp ®ång kh«ng quy ®Þnh g× kh¸c, giÊy chøng nhËn phÈm chÊt cã thÓ do xëng hoÆc xÝ nghiÖp s¶n xuÊt hµng ho¸ cÊp, còng cã thÓ do c¬ quan kiÓm nghiÖm ( hoÆc gi¸m ®Þnh ) hµng xuÊt khÈu cÊp.
1.2.2.6 C¸c chøng nhËn kiÓm dÞch vµ giÊy chøng nhËn vÖ sinh:
Lµ chøng tõ do c¬ quan cã thÈm quyÒn cña Nhµ níc cÊp cho chñ hµng ®Ó x¸c nhËn hµng ho¸ ®· ®îc an toµn vÒ mÆt dÞch bÖnh, s©u h¹i, nÊm ®éc. Bao gåm :
- GiÊy chøng nhËn kiÓm dÞch ®éng vËt ( Veterinary certificate ): do c¬ quan thó y cÊp khi hµng ho¸ lµ ®éng vËt ( sóc vËt, cÇm thó ), hoÆc cã nguån gèc ®éng vËt ( l«ng cõu, l«ng thó, trøng…), hoÆc bao b× cña chóng cã nguån gèc ®éng vËt ®· ®îc kiÓm tra vµ xö lý chèng c¸c dÞch bÖnh.
- GiÊy chøng nhËn kiÓm dÞch thùc vËt ( Phytosanitary Certificate ): do c¬ quan b¶o vÖ thùc vËt cÊp khi hµng ho¸ lµ thùc vËt, th¶o méc hoÆc cã nguån gèc thùc vËt ( h¹t gièng, b«ng, thuèc l¸…) ®· ®îc kiÓm tra vµ xö lý chèng c¸c dÞch bÖnh, nÊm ®éc, cá d¹i lµ ®èi tîng kiÓm dÞch.
- GiÊy chøng nhËn vÖ sinh ( Sanitary Certificate ): do c¬ quan cã thÈm quyÒn vÒ kiÓm tra phÈm chÊt hµng ho¸ hoÆc vÒ y tÕ cÊp cho chñ hµng, sau khi ®· kiÓm tra hµng ho¸ ( lµ thùc phÈm, ®å uèng, ®å hép ) vµ thÊy trong kh«ng cã vi trïng g©y bÖnh cho ngêi.
1.2.2.7 GiÊy chøng nhËn xuÊt xø ( Certificate of origin – C/O ):
Lµ chøng tõ do tæ chøc cã thÈm quyÒn ( vÝ dô : Bé th¬ng m¹i, phßng th¬ng m¹i c«ng nghiÖp ) cÊp ®Ó x¸c nhËn n¬i s¶n xuÊt hoÆc khai th¸c hµng ho¸.
Chøng tõ nµy cÇn thiÕt cho c¬ quan h¶i quan ®Ó tuú theo chÝnh s¸ch cña nhµ níc vËn dông c¸c chÕ ®é u ®·i khi tÝnh thuÕ. Nã còng cÇn thiÕt cho viÖc theo dâi thùc hiÖn chÕ ®é h¹n ng¹ch.
Néi dung cña chøng tõ nµy bao gåm: tªn vµ ®Þa chØ cña ngêi mua, tªn vµ ®Þa chØ cña ngêi b¸n, tªn hµng, sè lîng, ký m· hiÖu, lêi khai cña chñ hµng vÒ n¬i s¶n xuÊt hoÆc khai th¸c hµng, x¸c nhËn cña tæ chøc cã thÈm quyÒn.
Tuú theo yªu cÇu cña viÖc thùc hiÖn chÕ ®é u ®·i mËu dÞch vµ quan thuÕ, ngêi ta ra c¸c mÉu ( Form ) thÝch hîp nh : Form A, Form B, Form C, Form O, Form X, Form T, Form D, vµ Form ( kh«ng tªn ).
1.2.2.8 Chøng tõ vËn t¶i:
Chøng tõ vËn t¶i lµ chøng tõ do ngêi mua chuyªn trë cÊp ®Ó x¸c nhËn r»ng m×nh ®· nhËn hµng ®Ó chë. C¸c chøng tõ vËn t¶i th«ng dông nhÊt lµ:
- VËn ®¬n ®êng biÓn, biªn lai thuyÒn phã, biªn lai cña c¶ng, giÊy göi hµng ®êng biÓn…
- VËn ®¬n ®êng s¾t, khi hµng ®îc chuyªn chë b»ng ®êng s¾t.
- VËn ®¬n ®êng kh«ng, khi hµng chuyªn chë b»ng m¸y bay.
§ã lµ nh÷ng chøng tõ do ngêi chuyªn chë ( chñ tÇu, thuyÒn trëng ) cÊp cho ngêi göi hµng nh»m x¸c nhËn viÖc hµng ho¸ ®· ®îc tiÕp nhËn ®Ó chë.
1.2.2.9 Chøng tõ b¶o hiÓm:
Chøng tõ b¶o hiÓm lµ chøng tõ do tæ chøc b¶o hiÓm cÊp nh»m hîp thøc ho¸ hîp ®ång b¶o hiÓm vµ ®îc dïng ®Ó ®iÒu tiÕt quan hÖ gi÷a tæ chøc b¶o hiÓm víi ngêi ®îc b¶o hiÓm. Trong mèi quan hÖ nµy, tæ chøc b¶o hiÓm nhËn båi thêng cho nh÷ng tæn thÊt x¶y ra v× nh÷ng rñi ro nhÊt ®Þnh ®Õn víi ngêi mua b¶o hiÓm, ßn ngêi ®îc b¶o hiÓm ph¶i nép cho tæ chøc b¶o hiÓm mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh gäi lµ phÝ b¶o hiÓm. Chøng tõ b¶o hiÓm thêng ®îc dïng lµ ®¬n b¶o hiÓm ( Insurance policy) vµ giÊy chøng nhËn b¶o hiÓm ( Insurance certificate ).
1.3 c¸c yÕu tè ¶nh hëng ®Õn qu¸ tr×nh tæ chøc thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu t¹i c¸c doanh nghiÖp:
C¸c doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu trong c¬ chÕ thÞ trêng ®Òu ho¹t ®éng trong mét m«i trêng quèc tÕ phøc t¹p vµ phong phó, nhÊt lµ hiÖn nay khi níc ta ®· lµ thµnh viªn thø 150 cña tæ chøc th¬ng m¹i thÕ giíi WTO. M«i trêng kinh doanh ®ã chøa ®ùng nh÷ng thuËn nh©n tè ¶nh hëng cã thÓ t¹o ra nh÷ng tiÒn ®Ò thuËn lîi cho viÖc kinh doanh cña doanh nghiÖp nhng còng cã thÓ t¹o ra nh÷ng t¸c ®éng trë l¹i. Quy tr×nh tæ chøc thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu lµ mét kh©u quan träng trong qu¸ tr×nh kinh doanh xuÊt nhËp khÈu cña doanh nghiÖp, nã còng chÞu nh÷ng t¸c ®éng chung ®ã.
1.3.1 Nh÷ng yÕu tè ¶nh hëng trùc tiÕp:
- §iÒu kiÖn c¬ së vËt chÊt kü thuËt: c¬ së h¹ tÇng, thiÕt bÞ th«ng tin liªn l¹c, m¸y mãc chuyªn dông trong kinh doanh ®Ó phôc vô c¸c nhu cÇu thùc hiÖn môc tiªu kinh doanh. C¬ së vËt chÊt kü thuËt lµ ®éng lùc t¸c ®éng ®Õn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp.
- Tµi chÝnh: TiÒm lùc tµi chÝnh lµ yÕu tè quan träng ph¶n ¸nh søc m¹nh cña doanh nghiÖp th«ng qua khèi lîng vèn mµ doanh nghiÖp cã thÓ huy ®éng vµo kinh doanh, kh¶ n¨ng vÒ vèn, c¸ch huy ®éng vèn vµ ph©n bæ nguån vèn cña c¸c doanh nghiÖp. §©y lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh sù tån t¹i cña doanh nghiÖp còng nh sù tån t¹i cña hîp ®ång. Kh¶ n¨ng tµi chÝnh lµ yÕu tè c¬ b¶n ®¶m b¶o hîp ®ång xuÊt nhËp khÈu cã thùc hiÖn ®îc hay kh«ng, viÖc thùc hiÖn hîp ®ång cã diÔn ra liªn tôc hay kh«ng.
- S¶n phÈm cña doanh nghiÖp : v× s¶n phÈm lµ ®èi tîng ®îc trùc tiÕp tiªu dïng, ®îc ®¸nh gi¸ vÒ chÊt lîng, mÉu m· nªn nã chÝnh lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh khiÕn ngêi tiªu dïng mua s¶n phÈm. §Ó ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu nãi chung vµ t¨ng hiÖu qu¶ thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu nãi riªng, c¸c s¶n phÈm cña doanh nghiÖp ph¶i cã chÊt lîng, kiÓu d¸ng phï hîp víi thÞ hiÕu, nhu cÇu cña kh¸ch hµng. - HÖ thèng qu¶n lý vµ tr×nh ®é chuyªn m«n: yÕu tè con ngêi lµ yÕu tè quan träng nhÊt trong mäi ho¹t ®éng. Mçi quyÕt ®Þnh con ngêi ®Òu ¶nh hëng ®Õn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. Víi ®éi ngò c¸n bé kinh doanh n¨ng ®éng vµ am hiÓu vÒ mÆt hµng gèm sø trong níc vµ quèc tÕ, cã kinh nghiÖm kinh doanh ngo¹i th¬ng tèt sÏ gióp doanh nghiÖp dÔ dµng thÝch nghi víi mäi thay ®æi cña nÒn kinh tÕ, nhanh chãng ph¸n ®o¸n ®îc t×nh thÕ, n¾m b¾t thêi c¬, t¹o ®îc lîi thÕ trong qu¸ tr×nh ®µm ph¸n vµ ký kÕt hîp ®ång, ®¶m b¶o cho sù thµnh c«ng cña qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång. Do ®ã, trong ho¹t ®éng kinh doanh th¬ng m¹i quèc tÕ hiÖn nay diÔn ra mét c¸ch m¹nh mÏ, tr×nh ®é khoa häc qu¶n lý c«ng nghÖ ph¸t triÓn ®ßi hái ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý vµ nghiÖp vô ph¶i cã n¨ng lùc vµ tri thøc cao ®Ó n¾m b¾t xu híng cña thêi ®¹i.
1.3.2 Nh÷ng yÕu tè ¶nh hëng gi¸n tiÕp:
Doanh nghiÖp khi tiÕn ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh trªn thÞ trêng thêng chÞu t¸c ®éng cña nh÷ng nh©n tè kh¸ch quan lµ c¸c yÕu tè bªn ngoµi doanh nghiÖp nh kh¸ch hµng, c¸c ®èi thñ c¹nh tranh, luËt ph¸p, chÝnh trÞ…Nh÷ng nh©n tè ®ã n»m ngoµi sù kiÓm so¸t cña doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp chØ cã thÓ thÝch øng mét c¸ch tèt nhÊt víi xu híng vËn ®éng cña c¸c nh©n tè nµy.
Mét doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong m«i trêng æn ®Þnh vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ x· héi vµ luËt ph¸p æn ®Þnh sÏ gióp c¸c doanh nghiÖp an t©m trong qu¸ tr×nh kinh doanh th¬ng m¹i quèc tÕ nãi chung vµ qu¸ tr×nh tæ chøc thùc hiÖn hîp ®ång nãi riªng. C¸c chÝnh s¸ch cña nhµ níc vÒ c¸c thñ tôc hµnh chÝnh, thñ tôc h¶i quan, lu kho b·i, thuÕ…lu«n ®îc c¸c doanh nghiÖp quan t©m chó ý. ViÖc thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu ®¹t ®îc kÕt qu¶ cao nh thÕ nµo còng phô thuéc nhiÒu vµo c¸c chÝnh s¸ch cña nhµ níc. Ngoµi ra, doanh nghiÖp còng nªn xem xÐt ®Õn yÕu tè truyÒn thèng, tËp qu¸n sö dông hµng ho¸ cña mçi thÞ trêng, vµ quy m« d©n sè cña thÞ trêng tiªu thô.
Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu, yÕu tè tù nhiªn cã ¶nh hëng rÊt lín ®Õn ho¹t ®éng mua b¸n hµng ho¸ quèc tÕ vµ qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång. Kho¶ng c¸ch ®Þa lý gi÷a c¸c níc xuÊt khÈu vµ nhËp khÈu ¶nh hëng ®Õn chi phÝ vËn chuyÓn, thêi gian vËn chuyÓn. Bªn c¹nh ®ã, khÝ hËu, thiªn tai…còng ¶nh hëng ®Õn viÖc thùc hiÖn hîp ®ång nh viÖc thu gom hµng ho¸, chÊt lîng hµng ho¸, thêi gian giao nhËn hµng ho¸ theo hîp ®ång…
Ch¬ng II
thùc tr¹ng viÖc qu¶n trÞ thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu t¹i c«ng ty TNHH gèm sø B¸t Trµng Phomex
2.1 Kh¸i qu¸t vÒ ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu cña c«ng ty TNHH gèm sø B¸t Trµng Phomex
2.1.1 LÞch sö h×nh thµnh, ph¸t triÓn cña c«ng ty TNHH gèm sø B¸t Trµng Phomex
Tªn doanh nghiÖp
Bat Trang ceramic Porcelain Co.,LTD
Tªn giao dÞch níc ngoµi
Bat Trang ceramic Porcelain Co.,LTD
Trô së chÝnh
§a Tèn – Gia L©m- Hµ Néi
§iÖn tho¹i
(84)-4-8740916/8740419
Fax
(84)-4-8741783
Email
phomex@netnam.vn
Website
Ngµy 04-01-1992, UBND thµnh phè Hµ Néi quyÕt ®Þnh cho phÐp thµnh lËp c«ng ty víi tªn lµ C«ng ty TNHH gèm sø B¸t Trµng Phomex theo quyÕt ®Þnh thµnh lËp c«ng ty sè 574/Q§-UB: C«ng ty TNHH gèm sø B¸t Trµng Phomex lµ c«ng ty TNHH thuéc bé th¬ng m¹i
- Ngµnh nghÒ kinh doanh: s¶n xuÊt hµng gèm sø truyÒn thèng B¸t Trµng, xuÊt nh÷ng mÆt hµng do c«ng ty s¶n xuÊt kinh doanh, ®¹i lý mua b¸n vµ ký göi hµng ho¸.
- Vèn ®iÒu lÖ: 329.000.000 ®
Trong qu¸ tr×nh kinh doanh ®· cã nh÷ng thay ®æi, c«ng ty ®· thay ®æi ®¨ng ký kinh doanh ngµy 03-08-2004, theo quyÕt ®Þnh thµnh lËp c«ng ty sè 0404488:
- Ngµnh nghÒ kinh doanh:
+ S¶n xuÊt hµng gèm sø.
+ XuÊt khÈu hµng ho¸ do c«ng ty s¶n xuÊt.
+ §¹i lý mua, b¸n vµ ký göi hµng ho¸.
+ Bô«n b¸n, s¶n xuÊt m¸y mãc dông cô, nguyªn vËt liÖu ngµnh gèm sø.
+ Kinh doanh c¬ së lu tró kh¸ch du lÞch.
( Doanh nghiÖp chØ kinh doanh khi cã ®ñ ®iÒu kiÖn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt )
- Vèn ®iÒu lÖ: 3.000.000.000 ® ( ba tû ®ång ViÖt Nam- Trong ®ã vèn b»ng tµi s¶n lµ 172.000.000 ®).
C«ng ty ®Æt t¹i lµng §a Tèn víi diÖn tÝch lµ 8000m2 trong ®ã : 4000m2 cho s¶n xuÊt nguyªn liÖu, 3000m2 cho s¶n xuÊt, 1000m2 cho nhµ kho. C«ng ty cßn cã 4000m2 cho s©n ®ãng container.
2.1.2 Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña C«ng ty TNHH gèm sø B¸t Trµng Phomex
- Chøc n¨ng cña c«ng ty:
+ C«ng ty cã chøc n¨ng s¶n xuÊt vµ cung øng c¸c lo¹i hµng gèm sø ra thÞ trêng theo ®¨ng ký kinh doanh. §©y lµ chøc n¨ng ®Çu tiªn vµ hÕt søc quan träng.
+ Doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn chøc n¨ng ph©n phèi theo hai híng c¬ b¶n:
● T×m ra c¸c kªnh vµ luång tiªu thô hµng ho¸ cña m×nh mét c¸ch hîp lý nhÊt.
● Ph©n phèi c«ng b»ng vµ hîp lý mäi kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ®¹t ®îc.
Ngoµi 2 chøc n¨ng c¬ b¶n trªn th× doanh nghiÖp cßn cã mét sè chøc n¨ng kh¸c nh: chøc n¨ng hËu cÇn kinh doanh, chøc n¨ng tµi chÝnh , chøc n¨ng qu¶n trÞ…
- NghÜa vô cña c«ng ty: C«ng ty cã nghÜa vô
- Kinh doanh theo ngµnh nghÒ ghi trong giÊy phÐp.
- ¦u tiªn sö dông lao ®éng trong níc, ®¶m b¶o quyÒn vµ lîi Ých cña ngêi lao ®éng theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt lao ®éng, t«n träng quyÒn tæ chøc c«ng ®oµn.
- B¶o ®¶m chÊt lîng hµng ho¸ theo tiªu chuÈn ®· ®¨ng ký.
- Tu©n thñ quy ®Þnh cña nhµ níc vÒ b¶o vÖ m«i trêng , b¶o vÖ di tÝch lÞch sö, v¨n ho¸, danh lam, th¾ng c¶nh vµ trËt tù an toµn x· héi.
- Ghi chÐp sæ s¸ch kÕ to¸n, thèng kª vµ chÞu sù kiÓm tra cña c¬ quan tµi chÝnh
- Nép thuÕ vµ thùc hiÖn nghÜa vô kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
- TrÝch 5% l·i rßng hµng n¨m ®Ó lËp quü dù tr÷ b¾t buéc cho ®Õn 10% vèn ®iÒu lÖ cña c«ng ty.
2.1.3 Bé m¸y qu¶n trÞ cña c«ng ty vµ c¬ cÊu s¶n xuÊt cña c«ng ty:
C«ng ty TNHH gốm sứ B¸t Tràng Phomex là mét doanh nghiệp tư nh©n hạch to¸n độc lập cã con dấu riªng và hoạt động theo đóng ph¸p luật của Nhà nước.
§Ó ®¸p øng ®îc yªu cÇu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh còng nh thÝch nghi víi c¬ chÕ thÞ trêng, tæ chøc bé m¸y cña c«ng ty t¬ng ®èi gän nhÑ nhng vÉn ®¶m b¶o ®îc yªu cÇu qu¶n lý. Bé m¸y qu¶n trÞ c«ng ty vµ c¬ cÊu s¶n xuÊt cña c«ng ty ®îc kh¸i qu¸t b»ng s¬ ®å sau:
PHã PHã GI¸M §èc kü thuËt
S¬ ®å 1 : C¬ cÊu tæ chøc c«ng ty gèm sø B¸t Trµng
GI¸M §èC
Phã gi¸m ®èc kinh doanh
Phßng kü thuËt
Phßng tæ chøc
Phßng hµnh chÝnh
Phßng kÕ to¸n
Xëng s¶n xuÊt
Ph©n xëng nguyªn liÖu
Ph©n xëng khu«n
Ph©n xëng t¹o h×nh
Ph©n xëng vÏ
Ph©n xëng lß
Kho chøa hµng
2.1.3.1. Tæ chøc bé m¸y qu¶n trÞ c«ng ty:
Dùa trªn s¬ ®å trªn ta thÊy tæ chøc cña c«ng ty Phomex gåm hai cÊp lµ cÊp c«ng ty vµ cÊp ph©n xëng. ë cÊp c«ng ty, c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n trÞ ®îc bè trÝ theo kiÓu trùc tuyÕn chøc n¨ng. Do u ®iÓm cña m« h×nh nµy lµ phï hîp víi c«ng ty cã quy m« võa vµ nhá, ®ång thêi nã kÕt hîp ®îc víi u ®iÓm cña c¬ cÊu trùc tuyÕn vµ c¬ cÊu chøc n¨ng víi nhau. Trong hÖ thèng trùc tuyÕn – chøc n¨ng ®êng qu¶n trÞ tõ trªn xuèng díi vÉn tån t¹i nhng ë cÊp ®é c«ng ty ngêi ta bè trÝ x©y dùng thªm c¸c ®iÓm chøc n¨ng theo c¸c lÜnh vùc c«ng t¸c.
C«ng ty Phomex cã ban gi¸m ®èc vµ c¸c phßng ban chøc n¨ng.
+ Ban gi¸m ®èc :
Gåm cã mét gi¸m ®èc vµ 2 phã gi¸m ®èc phô tr¸ch theo dâi chung ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty.
● Gi¸m ®èc c«ng ty lµ ngêi ®øng ®Çu c«ng ty võa lµ ®¹i diÖn ph¸p nh©n cña c«ng ty võa lµ ngêi ®¹i diÖn cho tËp thÓ nh÷ng ngêi lao ®éng. Gi¸m ®èc lµ ngêi qu¶n lý c«ng ty, cã quyÒn quyÕt ®Þnh viÖc ®iÒu hµnh mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña c«ng ty. Gi¸m ®èc ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm tríc ph¸p luËt vÒ kÕt qu¶ kinh doanh cña c«ng ty.
● Phã gi¸m ®èc lµ ngêi ®îc cö ra ®Ó gióp cho gi¸m ®èc trong lÜnh vùc s¶n xuÊt vµ kinh doanh. Cô thÓ lµ chÞu tr¸ch nhiÖm gi¸m s¸t viÖc ®iÒu hµnh s¶n xuÊt, ®¶m b¶o ho¹t ®éng s¶n xuÊt ®¹t chÊt lîng vµ ®óng kÕ ho¹ch ®Ò ra, ®iÒu hµnh c«ng ty khi gi¸m ®èc v¾ng mÆt.
Ban gi¸m ®èc lµ n¬i ®Ò ra c¸c quyÕt ®Þnh cßn c¸c phßng ban ph¶i thùc thi quyÕt ®Þnh ®ã vµ cã quyÒn ®Ò xuÊt ý kiÕn hay tham mu cho gi¸m ®èc trong ph¹m vi chuyªn m«n cña m×nh ®Ó gióp ban gi¸m ®èc ra quyÕt ®Þnh kÞp thêi ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c.
+ C¸c phßng ban chøc n¨ng :
● Phßng tæ chøc: gióp ban gi¸m ®èc vÒ c¸c mÆt tæ chøc.
▪ C«ng t¸c tæ chøc c¸n bé, lao ®éng tiÒn l¬ng.
▪ So¹n th¶o c¸c néi quy, quy chÕ qu¶n lý vµ c¸c quyÕt ®Þnh.
▪ §iÒu ®éng, tuyÓn dông lao ®éng.
▪ C«ng t¸c ®µo t¹o.
▪ C«ng t¸c nh©n sù.
● Phßng kü thuËt: gióp ban gi¸m ®èc vÒ c¸c mÆt tæ chøc.
▪ Qu¶n lý kü thuËt s¶n xuÊt.
▪ Qu¶n lý vµ x©y dùng kÕ ho¹ch lÞch tu söa thiÕt bÞ.
▪ Nghiªn cøu c¸c mÆt hµng míi , mÉu m· bao b×.
▪ Gi¶i quyÕt c¸c sù cè m¸y mãc, c«ng nghÖ s¶n xuÊt.
▪ Tham gia ®µo t¹o c«ng nh©n.
● Phßng hµnh chÝnh : gióp cho ban gi¸m ®èc vÒ c¸c mÆt tæ chøc.
▪ C«ng t¸c hµnh chÝnh qu¶n trÞ.
▪ Tiªu thô s¶n phÈm.
▪ Cung øng vËt t vµ nguyªn vËt liÖu.
▪ §iÒu ®é s¶n xuÊt hµng ngµy.
● Phßng kÕ to¸n: gióp ban gi¸m ®èc vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n – thèng kª – tµi chÝnh.
▪ Phßng kÕ to¸n víi nhiÖm vô h¹ch to¸n c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty, cung cÊp nh÷ng th«ng tin tµi chÝnh vÒ kÕt qu¶ kinh doan._.òng ®· th«ng b¸o cho c«ng ty biÕt, nªn qu¸ tr×nh th¬ng lîng diÔn ra nhanh chãng, c«ng ty ®· tiÕn hµnh gi¶m gi¸ vµ giao hµng ®óng chÊt lîng theo mÉu. Thªm vµo ®ã trong hîp ®ång sè 04062004/JL-PH gi÷a c«ng ty vµ Joa Life do bªn ®èi t¸c nhËn thiÕt kÕ ký m· hiÖu, vµ mçi lÇn giao hµng bªn ®èi t¸c thêng cã nh÷ng mÉu ®Ó tiÕn hµnh kÎ kh¸c nhau, trong qu¸ tr×nh kÎ ký m· hiÖu c¸n bé ®· kh«ng ®Ó ý do vËy míi cã sai ph¹m, vµ c«ng ty ®· kÞp thêi th«ng b¸o vµ cã nh÷ng xö lý kÞp thêi lµ gi¶m gi¸ vµ tiÕn hµnh kÎ ký m· hiÖu cho ®óng, ®¶m b¶o qu¸ tr×nh s¶n xuÊt , gi÷ ch÷ tÝn víi kh¸ch hµng.
CH¦¥NG III
MéT Sè GI¶I PH¸P NH»M HOµN THIÖN QU¶N TRÞ THùC HIÖN HîP ®åNG XUÊT KHÈU MÆT HµNG GèM Sø T¹I C«NG TY TNHH GèM Sø B¸T TRµNG PHOMEX.
3.1. Ph¬ng híng, môc tiªu ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu mÆt hµng gèm sø cña c«ng ty TNHH gèm sø B¸t Trµng Phomex giai ®o¹n 2008-2013:
Víi môc tiªu lín nhÊt lµ ph¸t triÓn vµ më réng s¶n xuÊt kinh doanh,c«ng ty ph¶i x¸c ®Þnh híng ®i vµ lùa chän chiÕn lîc, s¸ch lîc ®óng ®¾n trong tõng giai ®o¹n. Trong giai ®o¹n tíi, c«ng ty ®Ò ra môc tiªu vµ ph¬ng híng kinh doanh tõ 2008-2013.
B¶ng 7: KÕ ho¹ch kinh doanh xuÊt nhËp khÈu cña c«ng ty Phomex(2008-2013)
(§¬n vÞ 1000VN§)
C¸c chØ tiªu
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Tæng doanh thu
11000000
12000000
14000000
16000000
18000000
20000000
Doanh thu kim ng¹ch xuÊt khÈu
5000000
6000000
7500000
8500000
10000000
11800000
Doanh thu trong nước
6000000
6000000
6500000
7500000
8000000
8200000
Nép ng©n s¸ch
400000
420000
450000
480000
500000
550000
(Nguồn : Bản kế hoạch kinh doanh trong thời gian tới - Phßng kế to¸n)
§Ó thùc hiÖn nh÷ng môc tiªu trªn, c«ng ty cÇn thùc hiÖn c¸c môc tiªu vµ c¸c c«ng t¸c lín sau:
* C«ng t¸c s¶n xuÊt kinh doanh
- Nghiªn cøu thÞ trêng trong níc, cñng cè tæ chøc l¹i c¸c c¬ së s¶n xuÊt hµng ho¸ xuÊt khÈu æn ®Þnh l©u dµi, t¹o niÒm tin cho kh¸ch hµng ®èi víi c¸c mÆt hµng chÝnh.
- TriÖt ®Ó khai th¸c tiÒm n¨ng cña c«ng ty vÒ c¬ së vËt chÊt kü thuËt, lîi thÕ kinh doanh, nguån vèn vµ nguån lao ®éng s½n cã.
- Nghiªn cøu thÞ trêng cô thÓ cña c¸c mÆt hµng chiÕn lîc trªn c¸c khÝa c¹nh: ®Æc ®iÓm kinh tÕ cña s¶n phÈm, c¸c nh©n tè c¹nh tranh chñ yÕu, c¸c ®èi thñ tiÒm n¨ng… Tõ ®ã v¹ch ra c¸c chÝnh s¸ch cô thÓ cho tõng thÞ trêng vµ c¸c mÆt hµng kh¸c nhau.
- T¨ng cêng vµ më réng mèi quan hÖ víi c¸c tham t¸n th¬ng m¹i ViÖt Nam ë níc ngoµi vµ c¸ch Trung t©m xóc tiÕn th¬ng m¹i ®Ó khai th¸c c¸c th«ng tin phôc vô xuÊt khÈu, x©y dùng Website vµ chuÈn bÞ c¬ së cÇn thiÕt ®Ó kinh doanh qua m¹ng.
- C¸c phßng kinh doanh cã kÕ ho¹ch thùc hiÖn nhiÖm vô vµ chØ tiªu ®îc giao, tõ ®ã cã c¸c biÖn ph¸p cô thÓ ®Ó ®¹t ®îc kÕ ho¹ch ®Ò ra, ®¶m b¶o kinh doanh cã l·i vµ b¶o toµn vèn ®ång thêi n©ng cao hiÖn qu¶ trong c«ng t¸c ®Ó ®¶m b¶o thu nhËp vµ ®êi sèng cao h¬n cho c¸n bé c«ng nh©n viªn cña C«ng ty.
* C«ng t¸c qu¶n lý
- TiÕp tôc qu¶n lý c«ng t¸c ®iÒu hµnh Ban gi¸m ®èc, c¸c phßng ban ph¶i cã môc tiªu, ch¬ng tr×nh ho¹t ®éng cho thêi gian tíi vµ cã kÕ ho¹ch thùc hiÖn ph©n c«ng nhiÖm vô ngay tõ ®Çu n¨m 2008.
- C¶i tiÕn c¬ chÕ ®iÒu hµnh, c¬ chÕ kho¸n, c¶i tiÕn lÒ lèi lµm viÖc vµ c¸c quan hÖ trong c«ng ty, t¹o ®iÒu kiÖn th«ng tho¸ng, mÒm dÎo, phï hîp víi c¬ chÕ thÞ trêng vµ víi t×nh h×nh thùc tÕ cña C«ng ty.
- Cñng cè quan hÖ víi Ng©n hµng, huy ®éng vèn vµ sö dông c¸c nguån vèn mét c¸ch hiÖu qu¶, an toµn.
- T¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh, b¶o toµn vèn, triÖt ®Ó tiÕt kiÖm, chi phÝ hîp lý ®Ó ®¶m b¶o kinh doanh cã l·i. TÝch cùc vµ cã c¸c biÖn ph¸p cô thÓ ®Ó thu håi c«ng nî.
- Thùc hiÖn linh ho¹t c¸c chÝnh s¸ch tiÒn l¬ng, khen thëng, kû luËt.
* C«ng t¸c tæ chøc bé m¸y
- S¾p xÕp, ®iÒu chØnh c¸n bé c«ng nh©n viªn cho phï hîp víi tr×nh ®é vµ nhu cÇu kinh doanh. C¨n cø vµo nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh bæ sung c¸n bé cã n¨ng lùc cho c¸c bé phËn cßn thiÕu, phï hîp yªu cÇu. TrÎ ho¸ ®éi ngò c¸n bé kinh doanh, c¸n bé qu¶n lý, c¸n bé l·nh ®¹o ®Ó ®¶m b¶o tÝnh kÕ thõa.
3.2. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn quy tr×nh qu¶n trÞ thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu mÆt hµng gèm sø t¹i c«ng ty TNHH gèm sø B¸t Trµng Phomex.
3.2.1 C¸c gi¶i ph¸p ®Ò xuÊt víi c«ng ty
3.2.1.1 §¶m b¶o thùc hiÖn tèt hîp ®ång xuÊt khÈu, qu¶n lý hîp ®ång xuÊt khÈu vµ quan hÖ ®èi t¸c:
-Thùc hiÖn tèt hîp ®ång cã ¶nh hëng rÊt lín ®Õn ho¹t ®éng sau nµy cña c«ng ty. Nh»m thùc hiÖn tèt c¸c ®iÒu kho¶n trong hîp ®ång tõ ®ã ®¶m b¶o viÖc thùc hiÖn hîp ®ång ®îc thuËn lîi, th× trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c«ng ty cÇn ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu sau:
+C«ng ty thùc hiÖn tèt nghÜa vô cña m×nh ë tõng thêi ®iÓm, nh÷ng bíc kh¸c nhau trong quy tr×nh qu¶n trÞ thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu. Lu«n gi¸m s¸t bªn ®èi t¸c cã thùc hiÖn nghÜa vô cña m×nh kh«ng, nh»m ®¶m b¶o kh«ng cã trë ng¹i g× x¶y ra trong qu¸ tr×nh qu¶n trÞ thùc hiÖn hîp ®ång cña m×nh.
+Thùc hiÖn ®óng tiÕn ®é vµ thêi gian biÓu cña c¸c bíc trong quy tr×nh qu¶n trÞ thùc hiÖn hîp ®ång nh»m ®¹t hiÖu qu¶ cao vµ tèi u ho¸ quy tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång.
+Hoµn thµnh tèt vµ ®óng thêi gian viÖc chuÈn bÞ hµng thñ c«ng mü nghÖ ®Ó giao hµng ®óng thêi h¹n cho bªn nhËp khÈu.
+Thêng xuyªn nh¾c nhë bªn nhËp khÈu hoµn thµnh ®óng c¸c chøng tõ liªn quan ®Õn ho¹t ®éng giao nhËn hµng, ®Æc biÖt lµ më L/C.
-Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu cÇn cã c¸n bé gi¸m s¸t viÖc thùc hiÖn c¸c ®iÒu kho¶n trong hîp ®ång, nh vËy th× viÖc thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu kh«ng cã trë ng¹i nh: giao hµng chËm hoÆc hµng kh«ng ®óng tiªu chuÈn chÊt lîng…Nh vËy, cã thÓ kh¾c phôc ®îc nh÷ng thiÕu sãt cña c«ng ty khi thùc hiÖn hîp ®ång víi bªn Twenty One ( giao chËm hµng ) ®ång thêi cã thÓ ®Èy nhanh tiÕn ®é thùc hiÖn hîp ®ång do vËy viÖc qu¶n lý hîp ®ång ®èi víi c«ng ty lµ v« cïng quan träng.
-Ngoµi viÖc qu¶n lý hîp ®ång xuÊt khÈu, c«ng ty còng cÇn cã c¸c ho¹t ®éng vµ nh÷ng th«ng tin vÒ viÖc thùc hiÖn hîp ®ång cña c«ng ty nh»m t¹o uy tÝn víi c¸c ®èi t¸c lµm ¨n cña c«ng ty. Vµ ®©y lµ c¬ së ®Ó t¨ng thªm uy tÝn víi c¸c ®èi t¸c kh¸c.
3.2.1.2 VÒ c«ng t¸c chuÈn bÞ hµng xuÊt khÈu
ChuÈn bÞ hµng xuÊt khÈu lµ bíc t¸c nghiÖp thø hai trong qu¶n trÞ tæ chøc thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu. B¶n chÊt ®©y lµ kh©u cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh tíi viÖc tæ chøc thùc hiÖn thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña mét hîp ®ång xuÊt khÈu.
Tiªu chÝ ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng nµy lµ chuÈn bÞ hµng xuÊt khÈu ph¶i ®¶m b¶o nguån hµng cho xuÊt khÈu phï hîp c¶ vÒ mÉu m·, sè lîng, chÊt lîng, kÎ ký m· hiÖu… Víi môc tiªu lµ chuÈn bÞ tèt nguån hµng dµnh cho xuÊt khÈu ta sÏ tiÕn hµnh ph©n tÝch nh÷ng h¹n chÕ cßn tån t¹i, tõ ®ã ®Ò ra gi¶i ph¸p ®Ó hoµn thiÖn c«ng t¸c chuÈn bÞ hµng xuÊt khÈu t¹i C«ng ty Phomex nh sau:
- Thø nhÊt, nhu cÇu tiªu dïng ngµy cµng ®ßi hái cao h¬n vµ ®a d¹ng vÒ chÊt lîng, chñng lo¹i, mÉu m· cña s¶n phÈm mü nghÖ. Nhng bªn c¹nh ®ã, trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty vÉn cßn tån t¹i h¹n chÕ, ®ã lµ: s¶n phÈm cña c«ng ty gåm nhiÒu chñng lo¹i kh¸c nhau nhng mçi lo¹i hµng kh¸c nhau th× cha thËt sù ®a d¹ng vÒ mÉu m· vµ chÊt liÖu s¶n xuÊt. PhÇn lín c«ng ty giao hµng dùa trªn c¬ së mÉu m· ®Æt hµng cña ®èi t¸c níc ngoµi, ®a phÇn c¸c s¶n phÈm cña c«ng ty hÇu nh kh«ng ®æi míi vÒ mÉu m· hoÆc phÇn cßn l¹i lµ c¸c mÉu m· sao chÐp, kh«ng hÊp dÉn, kÐm ®a d¹ng, do ®ã kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm c«ng ty so víi nhiÒu c«ng ty xuÊt khÈu gèm sø cña Trung Quèc lµ cha cao.
§Ó gi¶i quyÕt ®îc h¹n chÕ nµy, ®ång thêi ®Ó cã thÓ tho¶ m·n tèt h¬n nhu cÇu tiªu dïng cña kh¸ch hµng níc ngoµi vµ t¹o nhiÒu c¬ héi chñ ®éng h¬n trong qu¸ tr×nh kinh doanh xuÊt khÈu, c«ng ty cã thÓ tiÕn hµnh thùc hiÖn gi¶i ph¸p sau: x©y dùng, thiÕt kÕ mÉu m· míi cho s¶n phÈm xuÊt khÈu. C«ng ty hoµn toµn cã thÓ thùc hiÖn c«ng t¸c nµy b»ng viÖc: tuyÓn thªm nh©n viªn chuyªn thiÕt kÕ mÉu m· cho s¶n phÈm xuÊt khÈu cña c«ng ty, tinh gi¶m bé m¸y qu¶n lý kh«ng cÇn thiÕt ®Ó tËp trung nh©n sù mét c¸ch cã hiÖu qu¶ h¬n vµo ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu. HoÆc thùc tÕ ®Ó cã thÓ ph¸t triÓn mét c¸ch bÒn v÷ng víi nh÷ng qui ®Þnh dµi h¹n c«ng ty nªn m¹nh d¹n thµnh lËp h¼n mét phßng chuyªn doanh thiÕt kÕ trong c¬ cÊu tæ chøc kinh doanh cña m×nh.
- Thø hai, ®ã lµ nh÷ng nh÷ng sai sãt vÒ viÖc kÎ ký m· hiÖu kh«ng ®óng yªu cÇu trong hîp ®ång vµ c¸ch in nh·n m¸c trªn c¸c hép hµng kh«ng ®ång nhÊt. §©y còng chÝnh lµ nh÷ng phµn nµn tõ phÝa kh¸ch hµng. ChÝnh v× vËy, c«ng ty cÇn ph¶i kiÓm tra mét c¸ch kü lìng qu¸ tr×nh kÎ ký m· hiÖu vµ in m¸c lªn c¸c thïng hµng, kÓ c¶ thïng hµng nhá lÉn thïng to ®Ó ®¶m b¶o sù thèng nhÊt. Víi nh÷ng kh¸ch hµng khã tÝnh, c«ng ty cã thÓ göi b¶n in mÉu ®Õn kh¸ch hµng ®Ó hä x¸c nhËn. Ngoµi ra, c«ng ty còng nªn ph©n chia khu ®ãng hµng ®Ó ®¶m b¶o sù chÝnh x¸c tr¸nh nhÇm lÉn.
3.2.1.3 VÒ kiÓm tra hµng xuÊt khÈu:
§iÒu mµ mäi kh¸ch hµng ®Òu mong muèn lµ nhËn ®îc l« hµng ®óng khèi lîng vµ chÊt lîng. Bëi vËy, kiÓm tra vµ b¶o qu¶n hµng ho¸ tríc khi xuÊt cã vai trß quan träng gióp cho mäi phÝa ®Òu kh«ng bÞ thiÖt h¹i.
Víi thùc tiÔn lµ ho¹t ®éng kiÓm tra chÊt lîng hµng xuÊt khÈu cña c«ng ty chñ yÕu phô thuéc vµo kü n¨ng vµ kinh nghiÖm thùc tÕ cña nh©n viªn nghiÖp vô nªn khã ®¶m b¶o thùc hiÖn chÝnh x¸c 100% viÖc kiÓm tra hµng xuÊt khÈu. Do ®ã, ®Ó hç trî vµ n©ng cao hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng kiÓm tra ®èi víi hµng xuÊt khÈu cña m×nh, c«ng ty nªn:
- TiÕn hµnh ho¹t ®éng gi¸m s¸t chÊt lîng tõ kh©u lùa chän nguyªn liÖu cho s¶n xuÊt, yªu cÇu tiªu chuÈn ho¸ chÊt lîng s¶n phÈm ph¶i ®îc b¾t ®Çu tõ tiªu chuÈn ho¸ chÊt lîng nguyªn liÖu. ViÖc ¸p dông khoa häc kü thuËt vµo s¶n xuÊt sÏ gãp phÇn lµm cho nguyªn liÖu s¶n xuÊt cã chÊt lîng t¬ng ®èi ®ång ®Òu h¬n. Víi kü thuËt tiªn tiÕn, c«ng ty cã thÓ tiÕn hµnh ph©n chia nguån nguyªn liÖu ®Çu vµo cña m×nh thµnh nhiÒu chñng lo¹i, cã nh÷ng ®Æc tÝnh riªng vÒ kü thuËt … thuËn lîi cho s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i s¶n phÈm.
§Ó ®¶m b¶o hµng cã chÊt lîng tèt, c«ng ty ph¶i lu«n tiÕn hµnh kÕt hîp c«ng t¸c kiÓm tra ®Þnh kú vµ nghiªm tóc. ChÕ ®é b¶o qu¶n ®èi víi lo¹i hµng nµy thêng ph¶i ®Ó n¬i kh« r¸o, tho¸ng m¸t, nhiÖt ®é phï hîp ®Ó tr¸nh cong, vªnh.
- §èi víi nh÷ng mÆt hµng míi, xuÊt khÈu lÇn ®Çu th× nh÷ng c«ng t¸c kiÎm tra, gi¸m s¸t chÊt lîng cµng ®ßi hái chÆt chÏ. Nh÷ng s¶n phÈm nµy ®ßi hái c«ng ty ph¶i kiÓm tra kü lìng trªn c¬ së mÉu ®Æt hµng cña ®èi t¸c níc ngoµi.
- Ho¹t ®éng liªn doanh, liªn kÕt trùc tiÕp tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt sÏ gióp C«ng ty cã ®iÒu kiÖn trùc tiÕp ®Ó kiÓm so¸t chÊt lîng s¶n phÈm tèt h¬n.
- S¶n phÈm sau khi ®· xuÊt xëng th× c¸c kh©u tiÕp theo nh: bao gãi, chÌn lãt, vËn chuyÓn vµ lu gi÷ hµng lu«n ph¶i theo dâi s©u s¸t. §©y lµ kh©u gi¸m s¸t vµ kiÓm tra hÕt søc quan träng ®Ó ®¶m b¶o r»ng hµng ho¸ sÏ kh«ng bÞ h háng vµ suy gi¶m vÒ chÊt lîng khi xuÊt ®i.
Tãm l¹i, kh©u kiÓm tra hµng ho¸ tèt th× b¶o ®¶m cho qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu cña c«ng ty ®îc diÔn ra nhanh, tiÕt kiÖm thêi gian vµ chi phÝ ph¸t sinh sau nµy.
3.2.1.4 Lµm thñ tôc h¶i quan:
Víi quy tr×nh thñ tôc H¶i quan ngµy cµng hoµn ®æi míi ®· t¹o rÊt nhiÒu thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu nãi chung vµ c«ng ty TNHH gèm sø B¸t Trµng Phomex nãi riªng trong thñ tôc th«ng quan hµng ho¸. Tuy nhiªn, ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ vµ hoµn thiÖn quy tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu hµng gèm sø, c«ng ty cÇn thùc hiÖn mét sè c«ng viÖc sau:
- ChuÈn bÞ kiÕn thøc vÒ nghiÖp vô khai b¸o ®iÖn tö ( tê khai ®iÖn tö ) vµ c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt. §¨ng ký ch÷ ký b»ng m· ho¸ cho c¬ quan H¶i quan.
- C¸n bé lµm thñ tôc h¶i quan cÇn chuÈn bÞ ®Çy ®ñ c¸c giÊy tê cÇn thiÕt cho thñ tôc th«ng quan hµng ho¸ xuÊt khÈu kh¸c nãi chóng. Hoµn thµnh ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c tê khai H¶i quan ®Ó c«ng viÖc nµy ®îc thùc hiÖn nhanh h¬n vµ tèt h¬n.
3.2.1.5 VÒ thanh to¸n:
HiÖn nay, c«ng ty chØ ¸p dông hai h×nh thøc thanh to¸n chñ yÕu: §iÖn chuyÓn tiÒn (TT) vµ th tÝn dông (L/C). c«ng ty ®· lùa chän ph¬ng thøc an toµn nhÊt, tuy nhiªn, trong mét sè trêng hîp kh¸c th× thanh to¸n b»ng TT hay L/C cha ch¾c ®· ®¹t hiÖu qu¶. §Ó ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ cña m×nh nhanh chãng vµ tá ra hiÖu qu¶ cao h¬n, c«ng ty nªn chó ý mét sè ®iÓm sau:
- Thø nhÊt, c«ng ty nªn ®a d¹ng ho¸ ph¬ng thøc thanh to¸n quèc tÕ cña m×nh, ®¬n gi¶n c¸c thñ tôc vµ thuËn lîi cho viÖc thanh to¸n cña kh¸ch hµng còng nh cña c«ng ty. C«ng ty nªn sö dông nhiÒu h×nh thøc thanh to¸n kh¸c nhau phï hîp víi tõng ®èi tîng kh¸ch hµng. Nh c¸c kh¸ch hµng truyÒn thèng, l©u n¨m, cã uy tÝn, cã sù tin tëng lÉn nhau, nªó nhËp khÈu nh÷ng l« hµng cã gi¸ trÞ díi 5000 USD nh»m thö nghiÖm s¶n phÈm míi, trªn thÞ trêng, c«ng ty cã thÓ chÊp nhËn ngêi nhËp khÈu thanh to¸n trùc tiÕp víi c«ng ty b»ng tiÒn mÆt.
- Thø hai, khi sö dông L/C kh«ng huû ngang vµ tr¶ ngay(Irrevocable L/C at sight), ®iÒu nµy lµ phï hîp khi c«ng ty thùc hiÖn giao hµng mét lÇn nhng víi nh÷ng hîp ®ång cã gi¸ trÞ lín, c«ng ty ph¶i tiÕn hµng giao hµng nhiÒu lÇn th× c«ng ty nªn sö dông th tÝn dông tuÇn hoµn (Revoling L/C) sÏ phï hîp h¬n, võa gi¶m ®îc chi phÝ më L/C nhiÒu lÇn, võa t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸n bé thanh to¸n thùc hiÖn nghÜa vô cña m×nh ®îc nhanh chãng, dÔ dµng h¬n.
- Thø ba, khi sö dông ph¬ng thøc thanh to¸n tÝn dông chøng tõ, c«ng ty cÇn ph¶i chó ý tíi viÖc gi¶m thiÓu mét sè c¸c chi phÝ thanh to¸n ph¸t sinh kÌm theo nh: chi phÝ söa ®æi, bæ sung L/C; chi phÝ liªn l¹c víi kh¸ch hµng… §Ó gi¶m bít c¸c chi phÝ nµy, c«ng ty cã thÓ tiÕn hµnh mét sè biÖn ph¸p nh sau:
C¸n bé kinh doanh khi ký kÕt hîp ®ång xuÊt khÈu ph¶i n¾m v÷ng kÕ ho¹ch, tÝnh to¸n thêi gian giao hµng hîp lý, ®¶m b¶o giao hµng cho ®óng tiÕn ®é, tr¸nh nh÷ng trêng hîp ph¶i söa ®æi néi dung L/C kh«ng cÇn thiÕt. Bªn c¹nh ®ã, ®èi víi nh÷ng hîp ®ång xuÊt khÈu cho phÐp chuyÓn t¶i, c¸n bé c«ng ty ph¶i n¾m râ lÞch tµu cña c«ng ty vËn t¶i ®Ó tõ ®ã h¹n chÕ c¸c chi phÝ ph¸t sinh do giao hµng chËm, ph¶i chuyÓn t¶i do ®ã ph¶i tiÕn hµnh söa ®æi L/C.
- Thø t, c«ng ty nªn ¸p dông mét sè biÖn ph¸p h¹n chÕ nh÷ng rñi ro trong kh©u thanh to¸n. Nh»m tr¸nh vµ h¹n chÕ nh÷ng rñi ro cã thÓ x¶y ra, c«ng ty nªn thùc hiÖn qu¶n lý kh©u thanh to¸n theo híng sau:
+ Khi ký kÕt hîp ®ång, ngoµi viÖc t×m hiÓu kü ®èi t¸c, cßn yªu cÇu ®èi t¸c cho biÕt ng©n hµng më L/C lµ ng©n hµng nµo, cã ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n hay kh«ng, ®Ó c«ng ty n¾m ch¾c ®îc quyÒn hëng lîi vµ nghÜa vô rµng buéc.
+ KiÓm tra kü L/C do ng©n hµng ph¸t hµnh göi ®Õn chi tiÕt tõng néi dung nhá cña L/C.
+ Quy ®Þnh cô thÓ lÞch tr×nh thanh to¸n cho mçi l« hµng xuÊt khÈu, ®Ó khi ngêi nhËp khÈu më L/C chi tiÕt hãa thêi gian thanh to¸n, c«ng ty kh«ng ph¶i thay ®æi lín trong kÕ ho¹ch s¶n xuÊt.
+ Bé chøng tõ mµ c«ng ty xuÊt tr×nh cho ng©n hµng ®Ó thanh to¸n ph¶i hoµn h¶o, ®Çy ®ñ theo ®óng yªu cÇu cña L/C.
Trong tõng trêng hîp cô thÓ mµ c«ng ty cã thÓ cã nh÷ng biÖn ph¸p gi¶i quyÕt phï hîp, h¹n chÕ tíi møc tèi thiÓu ®îc c¸c tranh chÊp cã thÓ x¶y ra.
3.2.1.6 VÒ gi¶i quyÕt khiÕu n¹i:
Tranh chÊp lµ ®iÒu mµ c¶ hai bªn ®Òu kh«ng muèn x¶y ra bëi v× nã kh«ng chØ g©y tèn kÐm vÒ thêi gian vµ tiÒn b¹c mµ cßn ¶nh hëng tíi mèi quan hÖ lµm ¨n l©u dµi gi÷a hä. Hîp ®ång xuÊt khÈu hµng gèm sø cña c«ng ty thêng kh«ng lín nªn khi cã tranh chÊp x¶y ra cÇn ph¶i dùa trªn nguyªn t¾c tríc tiªn lµ t«n träng lîi Ých cña hai bªn vµ b×nh ®¼ng trong mäi quan hÖ.
Trong mçi quan hÖ hîp ®ång, lîi Ých cña c¸c bªn võa cã m©u thuÉn nhng l¹i cã rµng buéc víi nhau, do vËy mét nguyªn t¾c c«ng ty nªn ¸p dông khi gi¶i quyÕt tranh chÊp lµ: tËp trung vµo vÊn ®Ò cÇn th¬ng lîng, vµ vÊn ®Ò lîi Ých ®Ó t¹o ra sù lùa chän mµ c¶ hai bªn ®Òu cã lîi, kiªn tr× víi c¸c môc tiªu ®Ò ra trªn ph¬ng ch©m “ c¸ch lùa chän tèt nhÊt lµ ®¹t ®îc sù tho¶ thuËn”.
§ång thêi trong qu¸ tr×nh th¬ng lîng th× ngêi tham gia th¬ng lîng ph¶i cã sù kiªn tr×, khÐo lÐo, cã nh÷ng øng xö, lËp luËn v÷ng vµng hîp t×nh hîp lý vµ tèt nhÊt lµ ph¶i cã kinh nghiÖm häc hái vÒ c¸c vô gi¶i quyÕt tranh chÊp thµnh c«ng cña c¸c doanh nghiÖp kh¸c nh»m vËn dông linh ho¹t th× ch¾c ch¾n mäi viÖc sÏ gi¶i quyÕt ªm ®Ñp.
3.2.1.7 Båi dìng vµ n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô cho c¸n bé xuÊt khÈu:
Trong qu¸ tr×nh trëng thµnh vµ ph¸t triÓn, c«ng ty TNHH gèm sø B¸t Trµng Phomex cã mét ®éi ngò c«ng nh©n viªn ®«ng ®¶o, cïng víi thêi gian, chÊt lîng cña ®éi ngò nµy ®· ®îc n©ng cao. Tr×nh ®é c¸n bé lµ mét trong nh÷ng nguån nh©n lùc c¬ b¶n cña c«ng ty. C«ng ty ®i lªn nh hiÖn nay lµ nhê cã mét ®éi ngò qu¶n lý, c¸n bé nghiÖp vô tinh th«ng vÒ nghÒ nghiÖp vµ nhiÖt t×nh víi c«ng viÖc.
Tuy nhiªn, ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh, thóc ®Èy ho¹t ®éng xuÊt khÈu th× ®ßi hái c«ng ty ph¶i quan t©m vµ kh«ng ngõng n©ng cao chÊt lîng ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn. Muèn vËy, c«ng ty ph¶i cã chÕ ®é ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i ®éi ngò nµy ®Ó phï hîp h¬n víi nh÷ng yªu cÇu kh¾t khe cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng.
H¬n n÷a, tËp qu¸n th¬ng m¹i, ng«n ng÷ giao dÞch víi c¸c níc ë c¸c thÞ trêng kh¸c nhau, do ®ã ®ßi hái ngêi lµm c«ng t¸c xuÊt khÈu ph¶i hÕt søc linh ho¹t, tinh th«ng nghiÖp vô ngo¹i th¬ng, giái ngo¹i ng÷, hiÓu biÕt chuyªn m«n vÒ ngµnh nµy. Bëi vËy, c«ng ty ph¶i thùc hiÖn nh÷ng c«ng viÖc sau:
- C«ng ty ph¶i thêng xuyªn göi c¸n bé cã n¨ng lùc ®i häc tËp nghiªn cøu ë c¸c líp ®µo t¹o c¸n bé kinh doanh. KhuyÕn khÝch c¸n bé theo häc c¸c kho¸ häc dµi h¹n nh ®¹i häc t¹i chøc, v¨n b»ng nghiÖp vô kinh doanh th¬ng m¹i quèc tÕ ®èi víi nh÷ng nh©n viªn cha cã b»ng ®¹i häc hoÆc tèt nghiÖp ®¹i häc nhng thuéc chuyªn ngµnh kh¸c mµ ®ang lµm viÖc liªn quan ®Õn nghiÖp vô kinh doanh xuÊt khÈu.
- Më c¸c líp häc ®Ó n©ng cao tr×nh ®é ngo¹i ng÷, tin häc cho c¸n bé c«ng nh©n viªn. §µo t¹o ®éi ngò c¸n bé kü thuËt viªn ®Ó hä cã kh¶ n¨ng kiÓm tra, gi¸m ®Þnh hµng ho¸ nh»m ®¶m b¶o cho chÊt lîng cña hµng ho¸ theo ®óng yªu cÇu cña hîp ®ång.
- KhuyÕn khÝch nh÷ng ngêi theo häc ch¬ng tr×nh trªn vµ ph©n tÝch ®Ó hä hiÓu râ viÖc cÇn thiÕt cña nghiÖp vô ngo¹i th¬ng trong ®iÒu kiÖn kinh doanh hiÖn nay ®Ó hä cã nh÷ng nç lùc häc tËp, thu thËp kiÕn thøc, n©ng cao tr×nh ®é mét c¸ch thùc sù.
- Thùc hiÖn tuyÓn chän nh÷ng nh©n viªn míi vµo lµm cho c«ng ty, yªu cÇu ph¶i cã tr×nh ®é, hiÓu biÕt vÒ lÜnh vùc xuÊt khÈu vµ c¸c lÜnh vùc kh¸c cã liªn quan ®Õn nghiÖp vô xuÊt nhËp khÈu.
- Bªn c¹nh ®ã, c«ng ty cÇn x©y dùng ®îc lßng yªu nghÒ, t¹o sù yªn t©m c«ng t¸c cho mçi c¸n bé c«ng nh©n viªn, tõ ®ã ph¸t huy ®îc tinh thÇn tù gi¸c cña mäi ngêi. Më líp tËp huÊn båi dìng t tëng ®Ó mäi ngêi hiÓu ®îc nh÷ng thuËn lîi, khã kh¨n cña c«ng ty. Ch¨m lo ®êi sèng vËt chÊt, tinh thÇn cña c¸n bé c«ng nh©n viªn, ®éng viªn mäi ngêi tÝch cùc lao ®éng s¸ng t¹o ®Ó gi÷ cho c«ng ty lu«n ph¸t triÓn mét c¸ch æn ®Þnh, v÷ng ch¾c.
- Tæ chøc c¸c chuyÕn tham dù héi chî ë trong vµ ngoµi níc ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c c¸n bé kinh doanh häc hái, cã thªm kiÕn thøc trong c¸c ho¹t ®éng kinh doanh hµng gèm sø vµ c¸c mÆt hµng kh¸c. §Çu t cho con ngêi bao giê còng lµ cÇn thiÕt vµ phôc vô cho lîi Ých l©u dµi. Tr×nh ®é c¸n bé nh©n viªn xuÊt nhËp khÈu ®îc n©ng cao lµ mét yÕu tè tiÒn ®Ò kh«ng nh÷ng cho viÖc tæ chøc thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu mµ cßn ho¹t ®éng xuÊt khÈu ngµy cµng hiÖu qu¶ h¬n.
3.2.2. Mét sè kiÕn nghÞ vµ c¸c gi¶i ph¸p ®èi víi nhµ níc vµ c¸c c¬ quan chøc n¨ng kh¸c.
3.2.2.1 T¹o hÖ thèng th«ng tin:
HÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®ang gÆp khã kh¨n trong viÖc t×m kiÕm, lùa chän th«ng tin vÒ thÞ trêng, vÒ b¹n hµng do nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau. C«ng t¸c thu thËp th«ng tin chñ yÕu cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ th«ng thêng lµ nguån th«ng tin cã ®îc tõ c¸c l·nh sù qu¸n níc ngoµi t¹i ViÖt Nam, trªn m¹ng Internet vµ c¸c nguån th«ng tin cã ®îc th«ng qua c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng nh: ®µi, b¸o, tivi, c¸c tµi liÖu thèng kª, th«ng b¸o cña ChÝnh phñ… Tuy nhiªn, víi c¸c nguån th«ng tin nµy kh«ng ®em l¹i hiÖu qu¶ cao v× nã lµ c¸c nguån th«ng tin thø cÊp nªn thêng chËm vµ kh«ng chÝnh x¸c, dÉn ®Õn khã kh¨n trong viÖc nghiªn cøu thÞ trêng ®Ó xuÊt khÈu.
§øng tríc t×nh h×nh nµy, Nhµ níc nªn cã nh÷ng biÖn ph¸p th«ng tin kÞp thêi cho c¸c doanh nghiÖp vµ cÇn tæ chøc th«ng b¸o nhanh chãng nh»m t¹o sù c¹nh tranh lµnh m¹nh cho tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®ång thêi hç trî cho c¸c doanh nghiÖp b»ng c¸ch t¹o ra mét hÖ thèng c¸c c¬ quan t vÊn, bíc ®Çu lµ Nhµ níc ®· thµnh lËp Phßng th¬ng m¹i vµ c«ng nghiÖp ViÖt Nam vµ c¸c c¬ quan nµy cÇn ®îc ph¸t huy h¬n n÷a.
Song song víi nh÷ng biÖn ph¸p trªn, Nhµ níc cÇn cã kÕ ho¹ch ph¸t ®éng mét chiÕn dÞch nh»m c¶i thiÖn h×nh ¶nh vÒ hµng ho¸ ViÖt Nam bao gåm c¶ hµng thñ c«ng mü nghÖ nãi chung vµ hµng gèm sø nãi riªng trªn thÞ trêng thÕ giíi. ThÝ dô, cã thÓ ra mét t¹p chÝ chÝnh thøc vÒ c¸c s¶n ph¶m cña ViÖt Nam ph¸t hµnh miÔn phÝ ra níc ngoµi th«ng qua hÖ thèng th¬ng vô, tuy nhiªn, chØ c¸c s¶n phÈm tiªu biÓu, cã chÊt lîng cao hoÆc ®¹t huy ch¬ng t¹i c¸c héi chî quèc tÕ.
3.2.2.2 ChÝnh s¸ch hç trî xuÊt khÈu:
Víi ý nghÜa thùc tÕ cña viÖc xuÊt khÈu hµng gèm sø nh ®· ph©n tÝch ë trªn, Nhµ níc nªn cã nh÷ng chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p hç trî nh:
- Nhµ níc cÇn ®¶m b¶o tÝn dông xuÊt khÈu: §Ó chiÕm lÜnh thÞ trêng míi hay ®Ó khuyÕn khÝch b¹n hµng cña m×nh, mét trong sè nhiÒu biÖn ph¸p mµ c¸c nhµ xuÊt khÈu thêng sö dông lµ viÖc mua b¸n chÞu hay tr¶ chËm. Nhng ®i kÌm víi vÊn ®Ò nµy lµ tû lÖ rñi ro còng t¨ng lªn, ®Æc biÖt trong lÜnh vùc th¬ng m¹i, dÉn ®Õn sù thÊt tho¸t vèn cña Nhµ níc. Trong nh÷ng trêng hîp nµy, Nhµ níc cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch mang tÝnh chÊt b¶o hiÓm cho c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu, ®øng ra b¶o hiÓm, ®Òn bï nÕu vèn bÞ mÊt ®Ó khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp manh d¹n xuÊt khÈu b»ng h×nh thøc nµy.
Nhµ níc ®øng ra ®¶m b¶o tÝn dông xuÊt khÈu ngoµi viÖc thóc ®Èy xuÊt khÈu cßn n©ng ®îc gi¸ b¸n hµng v× gi¸ b¸n chÞu bao giê còng gåm gi¸ b¸n tr¶ tiÒn ngay céng víi phÝ lîi tøc. §©y lµ mét ph¬ng thøc xuÊt khÈu kh¸ phæ biÕn trong ngo¹i th¬ng nh»m më réng chiÕm lÜnh thÞ trêng.
- Trî cÊp xuÊt khÈu: lµ nh÷ng u ®·i tµi chÝnh cña Nhµ níc dµnh cho c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu khi hä b¸n ®îc hµng ra thÞ trêng níc ngoµi. Môc ®Ých cña nã lµ gióp c¸c nhµ xuÊt khÈu t¨ng thu nhËp, tõ ®ã h¹ gi¸ b¸n, n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ kÕt qu¶ cuèi cïng chÝnh lµ viÖc ®Èy m¹nh xuÊt khÈu.
HiÖn nay, Nhµ níc cßn ban hµnh thªm chÝnh s¸ch u ®·i lµ thëng xuÊt khÈu nh»m khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp t¨ng cêng ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu. ChÝnh s¸ch nµy qui ®Þnh xem xÐt tiÒn thëng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu ®îc víi nh÷ng mÆt hµng cã gi¸ trÞ lín hay nh÷ng mÆt hµng míi vµo c¸c thÞ trêng míi.
3.2.2.3 ChÝnh s¸ch ®èi víi nghÖ nh©n vµ thî thñ c«ng:
Nhµ níc cÇn cã chÝnh s¸ch hç trî tµi chÝnh cho c¸c ngµnh nghÒ, thùc hiÖn dù ¸n x©y dùng c¬ së h¹ tÇng ( ®êng giao th«ng, bÕn b·i, ®êng d©y t¶i ®iÖn…) vµ xö lý c¸c vÊn ®Ò m«i trêng t¹i khu vùc lµng nghÒ. §Ó ®¹t ®îc môc tiªu nµy, Nhµ níc cã thÓ ®Çu t riªng qua ng©n s¸ch cña tØnh, thµnh phè trùc thuéc Trung ¬ng ®Ó thùc hiÖn c¸c dù ¸n c¶i thiÖn m«i trêng víi møc kh«ng thÊp h¬n 50% tæng sè thu vµo ng©n s¸ch tõ lµng nghÒ trong n¨m tríc.
Bªn c¹nh ®ã, chÝnh s¸ch u ®·i ®èi víi c¸c nghÖ nh©n vµ ®µo t¹o thî thñ c«ng lµ hÕt søc quan träng. Nhµ níc cÇn ph¶i:
- Thø nhÊt, c¸c nghÖ nh©n lµ nh÷ng ngêi cã vai trß rÊt lín ®èi víi nghÒ vµ lµng nghÒ. Nhµ níc cÇn cã c¸c chÝnh s¸ch u ®·i, hç trî, khuyÕn khÝch nh: Ban hµnh quy chÕ vÒ phong tÆng c¸c danh hiÖu kÌm theo gi¶i thëng cho c¸c nghÖ nh©n xuÊt s¾c.
- Thø hai, ®Ó thùc hiÖn yªu cÇu ®µo t¹o thî thñ c«ng, Nhµ níc cã thÓ ban hµnh mét sè chÝnh s¸ch nh : më mét sè trêng mü thuËt thùc hµnh ë mét sè t×nh thµnh cao nhu cÇu hoÆc më thªm khoa mü thuËt thùc hµnh trong c¸c trêng cao ®»ng mü thuËt hiÖn cã dÓ ®µo t¹o thî phæ th«ng theo ph¬ng thøc võa häc võa lao ®éng t¹i c¸c c¬ së s¶n xuÊt. Nhµ níc cã thÓ hç trî mét phÇn chi phÝ tõ quü hç trî viÖc lµm cho c¸c c¬ sës¶n xuÊt ®Ó cã thÓ tù tæ chøc ®µo t¹o tay nghÒ.
3.2.2.4. ChÝnh s¸ch hç trî, xóc tiÕn th¬ng m¹i, më réng thÞ trêng xuÊt khÈu
§Èy m¹nh xuÊt khÈu hµng gèm sø kh«ng chØ mang l¹i nh÷ng lîi Ých kinh tÕ thiÕt thùc mµ cßn cã ý nghÜa chÝnh trÞ x· héi réng lín. C¸c ngµnh nghÒ thñ c«ng truyÒn thèng ph¸t triÓn tèt sÏ cã søc hót m¹nh mÏ nguån lao ®éng dåi dµo trong níc. Ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu hµng gèm sø cã t¸c dông to lín trong viÖc t¹o viÖc lµm vµ t¨ng thu nhËp chÝnh ®¸ng, gãp phÇn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, ®Æc biÖt, ®Èy m¹nh xuÊt khÈu lµm sèng l¹i nh÷ng ngµnh nghÒ truyÒn thèng lµ thiÕt thùc b¶o tån vµ ph¸t triÓn di s¶n v¨n ho¸ quý gi¸ cña d©n téc. Víi ý nghÜa trªn, Nhµ níc nªn cã nh÷ng chÝnh s¸ch vµ c¸c biÖn ph¸p hç trî xóc tiÕn th¬ng m¹i vµ më réng thÞ trêng. Cô thÓ:
- Trong lÜnh vùc xuÊt khÈu hµng gèm sø, ®Ò nghÞ Nhµ níc hç trî c«ng t¸c xóc tiÕn th¬ng m¹i díi h×nh thøc sau:
+ Hç trî 50% chi phÝ thuª gian hµng tham gia héi chî triÓn l·m ë níc ngoµi.
+ 50% chi phÝ cßn l¹i ®îc hç trî nÕu trong qu¸ tr×nh tham gia héi chî, ®¬n vÞ ký ®îc hîp ®ång xuÊt khÈu víi trÞ gi¸ trªn 20.000 USD.
- §Ò nghÞ thµnh lËp thªm mét sè trung t©m xóc tiÕn th¬ng m¹i t¹i mét sè n¬i nh: Trung §«ng, Ph¸p, hoÆc §øc, Nga, Mü hoÆc Canada. C¸c trung t©m nµy cã gian hµng cho c¸c doanh nghiÖp trong níc thuª chµo b¸n hµng xuÊt khÈu víi gi¸ khuyÕn khÝch, víi hµng gèm sø ®îc miÔn phÝ.
- Nhµ níc nªn cung cÊp ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c, cËp nhËt c¸c th«ng tin vÒ thÞ trêng, c¸c chÝnh s¸ch cña c¸c quèc gia trªn thÕ giíi.
- LËp c¸c viÖn nghiªn cøu, cung cÊp th«ng tin cho c¸c nhµ xuÊt khÈu.
- §µo t¹o c¸n bé chuyªn gia gióp c¸c nhµ xuÊt khÈu.
- LËp c¸c c¬ quan Nhµ níc ë níc ngoµi ®Ó nghiªn cøu t×nh h×nh thÞ trêng hµng ho¸, th¬ng nh©n vµ c¸c chÝnh s¸ch níc së t¹i.
- Nhµ níc ®øng ra ký kÕt c¸c hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i, hiÖp ®Þnh hîp t¸c kü thuËt, vay nî, viÖn trî… trªn c¬ së ®ã thóc ®Èy xuÊt khÈu.
- X©y dùng mét hµnh lang ph¸p lý thuËn lîi, u tiªn cho c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu vµ nhËp khÈu.
3.2.2.5 Hç trî gi¶m nhÑ cíc phÝ vËn chuyÓn, lÖ phÝ c¶ng vµ ®Çu t x©y dùng c¬ së vËt chÊt cho c¶ng biÓn :
-Do ®Æc ®iÓm chung cña mÆt hµng gèm sø lµ cång kÒnh, gi¸ trÞ kh«ng cao nªn nhµ níc cÇn cã chÝnh s¸ch hç trî, u ®·i, cô thÓ nh :
+Cíc phÝ vËn chuyÓn hµng gèm sø tõ n¬i s¶n xuÊt ®Õn c¶ng ®Ó giao hµng trªn tÊt c¶ c¸c lo¹i ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn ®Òu ®îc gi¶m 30 hoÆc 50% cíc vËn chuyÓn theo biÓu gi¸ cíc hiÖn hµnh.
+Gi¶m hoÆc hç trî mét phÇn cíc phÝ cho c¸c doanh nghiÖp nh c¸c chi phÝ hoÆc lÖ phÝ t¹i c¶ng.
+Gi¶m 50% tiÒn cíc phÝ, bu phÝ göi hµng mÉu ®èi víi mÆt hµng thñ c«ng mü nghÖ cho kh¸ch hµng níc ngoµi hoÆc göi mÉu tham dù héi chî – triÓn l·m níc ngoµi.
-Hiện nay VN chưa có các cảng trung chuyển quốc tế tương xứng với tiềm năng, phát huy được lợi thế bờ biển và lãnh hải rộng lớn. ViÖc ®Çu t, x©y dùng vµ më réng c¶ng biÓn lµ cÇn thiÕt vµ phï hîp ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ hiÖn nay.Nhµ níc nªn cã chÝnh s¸ch vµ ph¬ng ¸n ®Çu t hîp lý ®Ó gióp qu¸ tr×nh kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp diÔn ra nhanh chãng vµ thuËn lîi. ViÖc ®Çu t c¶ng biÓn nªn chó träng vµo c¸c ®iÓm sau :
+X©y dùng phương án phối hợp với đường sắt đầu tư đầu kéo, toa tàu chở container chuyên dụng có thể khai thác nguồn hàng khổng lồ.
+§ầu tư công nghệ thiết bị nâng cao năng lực xếp dỡ hàng qua cảng.
+Më réng mÆt b»ng phôc vô qu¸ tr×nh xÕp dì, gióp qu¸ tr×nh xÕp dì hµng diÔn ra nhanh, tiÕt kiÖm thêi gian vµ chi phÝ.
PhÇn III: KÕt luËn
C«ng ty TNHH gèm sø B¸t Trµng Phomex trong qu¸ tr×nh tham gia ho¹t ®éng th¬ng m¹i quèc tÕ ®· kh«ng ngõng hoµn thiÖn, tõng bíc th¸o gì c¸c khã kh¨n vµ c¶i tiÕn c¸c ph¬ng ph¸p qu¶n lý, hoµn thiÖn chÊt lîng, mÉu m· s¶n phÈm xuÊt khÈu vµ cè g¾ng hoµn thiÖn tèt c¸c hîp ®ång xuÊt khÈu. V× vËy, uy tÝn cña c«ng ty ngµy cµng ®îc n©ng cao trªn thÞ trêng quèc tÕ.
Trong ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu, c«ng t¸c tæ chøc thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu cã vai trß ®Æc biÖt quan trong ®ãng gãp vµo hiÖu qu¶ ®¹t ®îc cña c«ng ty. Tuy gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n trong thêi gian qua, song c«ng ty lu«n phÊn ®Êu vît qua nh÷ng trë ng¹i ®Ó thùc hiÖn tèt c¸c hîp ®ång xuÊt khÈu. Ngoµi ra, viÖc thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu vÉn cßn mét sè h¹n chÕ nhÊt ®Þnh, nÕu kh¾c phôc ®îc nh÷ng h¹n chÕ nµy ®ång thêi ph¸t huy nh÷ng u thÕ vèn cã th× c¸c hîp ®ång xuÊt khÈu mÆt hµng gèm sø cña c«ng ty sÏ cµng ®îc thùc hiÖn tèt h¬n n÷a.
MÆt hµng gèm sø lµ mét trong nh÷ng mÆt hµng chñ lùc cña ViÖt Nam vµ lµ mÆt hµng xuÊt khÈu mòi nhän cña c«ng ty TNHH gèm sø B¸t Trµng Phomex. Kim ng¹ch xuÊt khÈu mÆt hµng nµy kh«ng ngõng t¨ng lªn qua c¸c n¨m. Tuy nhiªn, thùc tr¹ng c«ng t¸c tæ chøc thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu gèm sø cña c«ng ty còng n»m trong t×nh tr¹ng chung cña c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay lµ cßn nhiÒu tån t¹i h¹n chÕ nhÊt ®Þnh. Song, víi nh÷ng lîi thÕ s½n cã, c«ng ty TNHH gèm sø B¸t Trµng Phomex sÏ kh¾c phôc dÇn nh÷ng bÊt cËp, tõng bíc hoµn thiÖn qui tr×nh thùc hiÖn ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng gèm sø, thóc ®Èy ho¹t ®éng xuÊt khÈu vµ ®¹t ®îc môc tiªu ®Ò ra.
§Ó cã thÓ hoµn thiÖn quy tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång, c«ng ty Phomex kh«ng chØ ®ßi hái sù nç lùc cè g¾ng cña ban l·nh ®¹o cïng toµn thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn c«ng ty mµ cßn cÇn ph¶i cã sù gióp ®ì tÝch cùc cña c¸c c¬ quan Nhµ níc.
Qua ®Ò tµi nghiªn cøu cña m×nh, em ®· tËp trung gi¶i quyÕt mét sè vÊn ®Ò sau:
- Ph©n tÝch thùc tr¹ng quy tr×nh qu¶n trÞ thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu hµng gèm sø cña c«ng ty trong thêi gian qua.
- §¸nh gi¸ kh¸ch quan vÒ nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n còng nh c¸c tån t¹i trong viÖc thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu hµng gèm sø t¹i c«ng ty.
- §Ò ra c¸c gi¶i ph¸p nh»m ph¸t huy thÕ m¹nh trong viÖc thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu hµng gèm sø cña c«ng ty, kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ cña viÖc thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu t¹i c«ng ty.
Hy väng víi nh÷ng cè g¾ng cña c«ng ty, viÖc thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu nµy ®îc hoµn thiÖn vµ c«ng ty sÏ ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ, ®ãng gãp vµo c«ng cuéc ®æi míi ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt níc.
Em xin tr©n träng c¶m ¬n sù gióp ®ì, híng dÉn tËn t×nh cña thÇy gi¸o NguyÔn §øc Khiªn, c¸c thÇy c« gi¸o khoa TMQT vµ c¸c c«, c¸c chó c¸n bé c«ng nh©n viªn cña c«ng ty TNHH gèm sø B¸t Trµng Phomex ®· gióp ®ì vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó em cã thÓ hoµn thµnh bµi luËn v¨n nµy.
Dï cã rÊt nhiÒu cè g¾ng ®Ó hoµn thiÖn, song do h¹n chÕ vÒ thêi gian, tr×nh ®é vµ kinh nghiÖm thùc tÕ nªn vÉn kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt nhÊt ®Þnh. Em mong nhËn ®îc sù gãp ý ch©n thµnh cña c¸c thÇy, c« gi¸o ®Ó bµi luËn v¨n cña em ®îc hoµn chØnh h¬n.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n!
Th¸ng5/2007
._.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- 30865.doc