Một số giải pháp hạn chế rủi ro cho các doanh nghiệp trong việc ký kết và thực hiện hợp đồng nhập khẩu

Lêi c¶m ¬n Kho¸ luËn ®­îc hoµn thµnh víi sù gióp ®ì cña rÊt nhiÒu thÇy gi¸o, c« gi¸o, gia ®×nh vµ b¹n bÌ. T«i xin bµy tá lßng biÕt ¬n s©u s¾c ®èi víi: C¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸n bé tr­êng §¹i häc ngo¹i th­¬ng nh÷ng ng­êi ®· nhiÖt t×nh gi¶ng d¹y, truyÒn ®¹t nh÷ng kiÕn thøc quý b¸u vµ t¹o ®iÒu kiÖn häc tËp cho t«i trong suèt thêi gian häc tËp t¹i tr­êng. C¸c thÇy c« gi¸o ®· tËn t×nh chØ b¶o, h­íng dÉn t«i trong suèt qu¸ tr×nh hoµn kho¸ luËn nµy, ®Æc biÖt lµ thÇy Phan Anh TuÊn, ng­êi ®· vÊt v¶ theo s¸t tõng b­íc ®i cña t«i trong qu¸ tr×nh hoµn thµnh ý t­ëng, nghiªn cøu triÓn khai vµ hoµn thµnh kho¸ luËn. C¸c ®ång nghiÖp lµm c«ng t¸c nhËp khÈu t¹i c«ng ty Goldenkey Gia ®×nh vµ b¹n bÌ, nh÷ng ng­êi ®· khuyÕn khÝch ®éng viªn vµ t¹o mäi ®iÒu kiÖn ®Ó t«i cã thÓ hoµn thµnh kho¸ luËn nµy. V× thêi gian nghiªn cøu cßn h¹n hÑp, kh¶ n¨ng ng­êi viÕt cßn h¹n chÕ nªn ch¾c ch¾n luËn v¨n cßn nhiÒu thiÕu sãt. RÊt mong nhËn ®­îc sù ®ãng gãp vµ chØ dÉn cña c¸c thÇy c« gi¸o, c¸c nhµ kinh doanh nhËp khÈu cã nhiÒu kinh nghiÖm vµ c¸c b¹n ®ång nghiÖp. T«i xin göi tíi c¸c thÇy, c¸c c« gia ®×nh vµ b¹n bÌ nh÷ng lêi chóc tèt ®Ñp nhÊt. Lêi më ®Çu §øng tr­íc t×nh h×nh quèc tÕ ho¸ vµ th­¬ng m¹i ho¸ nÒn kinh tÕ thÕ giíi ®ång thêi thÊy ®­îc vai trß quan träng cña ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu mµ §¶ng vµ Nhµ n­íc ta ®· ra nghÞ ®Þnh 57/1998/N§ - CP ngµy 31/7/1998 cho phÐp c¸ nh©n vµ thµnh phÇn kinh tÕ cña n­íc ta ®Òu ®­îc phÐp xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ trong ph¹m vi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. Bªn c¹nh viÖc khuyÕn khÝch ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu th× cÇn ®Ó nhËp khÈu ®Ó t¨ng c­êng lùc l­îng s¶n xuÊt. Tr­íc ®©y sù ph¸t triÓn cña cao cña c¸c ngµnh kinh tÕ..... lµ mét ho¹t ®éng rÊt cÇn thiÕt. §¶m nhËn ký kÕt hîp ®ång xuÊt khÈu cã hiÖu qu¶, ®¹t ®­îc môc tiªu lîi nhuËn lµ mét vÊn ®Ò ®­îc tÊt c¶ c¸c nhµ nhËp khÈu quan t©m. Tuy nhiªn, trong qu¸ tr×nh nµy do kho¶ng c¸ch xa vÒ kh«ng gian, sù kh¸c biÖt gi÷a c¸c bªn vÒ nh÷ng yÕu tè nh­: ng«n ng÷, v¨n ho¸, luËt ph¸p vµ quan träng nhÊt lµ yÕu tè quyÒn lîi, nªn c¸c nhµ kinh doanh nhËp khÈu th­êng gÆp rñi ro, sù cè dÉn ®Õn thiÖt h¹i lín. V× vËy, víi mong muèn phÇn nµo gióp c¸c nhµ khi kinh doanh nhËp khÈu tr¸nh ®­îc nh÷ng rñi ro trong qu¸ tr×nh ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu, ®¶m b¶o ®­îc môc ®Ých kinh doanh lµ lîi nhuËn. T«i m¹nh d¹n chän ®Ò tµi: "Mét sè gi¶i ph¸p h¹n chÕ rñi ro cho c¸c doanh nghiÖp trong viÖc ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu". LuËn v¨n gåm 3 ch­¬ng. Ch­¬ng I: Ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu vµ vÊn ®Ò qu¶n lý rñi ro trong ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu. - Ch­¬ng II: Nh÷ng rñi ro mµ c¸c doanh nghiÖp cÇn chó ý trong viÖc ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu. - Ch­¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p h¹n chÕ rñi ro cho c¸c doanh nghiÖp trong viÖc ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu. LuËn v¨n sÏ ®i s©u ph©n tÝch c¸c khÝa c¹nh vÒ mÆt ph¸p lý còng nh­ nghiÖp vô kh¸ch quan tíi mét hîp ®ång nhËp khÈu nh»m ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p h¹n chÕ rñi ro cã thÓ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ®µm ph¸n, ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu. Ch­¬ng I ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu vµ vÊn ®Ò qu¶n lý rñi ro trong ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu 1. Mét sè vÊn ®Ò vÒ nghiÖp vô kinh doanh nhËp khÈu 1.1. Quy tr×nh nhËp khÈu B­íc 1: Nh÷ng c«ng viÖc cÇn ph¶i lµm tr­íc khi giao dÞch ký kÕt, thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu 1-Nghiªn cøu thÞ tr­êng 2-VÊn ®Ò lùa chän ng­êi xuÊt khÈu 3-LËp ph­¬ng ¸n kinh doanh: Th«ng qua c¸c b­íc -§¸nh gi¸ t×nh h×nh thÞ tr­êng vµ th­¬ng nh©n. Ph©n tÝch nh÷ng khã kh¨n vµ thuËn lîi trong kinh doanh. -Lùa chän mÆt hµng, thêi c¬, ®iÒu kiÖn-ph­¬ng thøc kinh doanh(Ph¶i cã tÝnh thuyÕt phôc ) -§Ò ra nh÷ng môc tiªu vµ nh÷ng môc tiªu nµy ph¶i cã sè liÖu cô thÓ (Hµng g×, sè l­îng bao nhiªu, lîi nhuËn nh­ thÕ nµo... ) -§Ò ra nh÷ng biÖn ph¸p thùc hiÖn -S¬ bé ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ B­íc 2: Lùa chän ph­¬ng thøc ®µm ph¸n ®Ó ký kÕt hîp ®ång nhËp khÈu Cã thÓ ®µm ph¸n b»ng c¸ch gÆp gì trùc tiÕp hoÆc ®µm ph¸n th«ng qua th­ tõ, ®iÖn tÝn, telex... *C¸c b­íc giao dÞch th«ng qua ph­¬ng thøc ®µm ph¸n gi¸n tiÕp: 1- Hái gi¸ (Enquiry) 2- Ph¸t gi¸ (offer) 3- §Æt hµng (order) 4- Hoµn gi¸ (Couter-offer) 5- ChÊp nhËn (Acceptance ) 6- X¸c nhËn(Confermation) B­íc 3:Ký kÕt hîp ®ång nhËp khÈu B­íc 4:Thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu:Gåm c¸c b­íc 1- Më L/C ( NÕu hîp ®ång quy ®Þnh thanh to¸n b»ng L/C) 2- §«n ®èc ng­êi xuÊt khÈu giao hµng 3- Thuª tµu (NÕu hîp ®ång quy ®Þnh ) 4- Mua b¶o hiÓm 5- Lµm thñ tôc nhËp khÈu:gåm c¸c b­íc - Xin giÊy phÐp nhËp khÈu - Lµm thñ tôc h¶i quan - NhËn hµng 1.2. Hîp ®ång nhËp khÈu 1.2.1. Vµi nÐt kh¸i vÒ hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th­¬ng nãi chung vµ hîp ®ång nhËp khÈu nãi riªng Kh¸i niÖm vÒ hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th­¬ng: Hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th­¬ng tr­íc hÕt lµ mét hîp ®ång mua b¸n, tøc lµ “sù tho¶ thuËn” trong ®ã mét bªn (gäi lµ ng­êi b¸n) cã nghÜa vô chuyÓn giao quyÒn së h÷u cho bªn kia (gäi lµ ng­êi mua) mét tµi s¶n nhÊt ®Þnh (gäi lµ hµng ho¸) cßn ng­êi mua cã nghÜa vô nhËn hµng vµ tr¶ mét sè tiÒn ngang b»ng gi¸ trÞ sè hµng ®· nhËn “sù tho¶ thuËn” nµy cã thÓ ®­îc thÓ hiÖn b»ng v¨n b¶n hoÆc b»ng miÖng. Tuy nhiªn, luËt ph¸p ViÖt Nam chØ coi h×nh thøc v¨n b¶n lµ hîp lÖ, mäi h×nh thøc tho¶ thuËn b»ng miÖng ®Òu bÞ coi lµ kh«ng hîp ph¸p vµ kh«ng cã gi¸ trÞ. Cã thÓ nãi r»ng hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th­¬ng lµ hîp ®ång mua b¸n cã yÕu tè n­íc ngoµi. LuËt ph¸p c¸c n­íc kh¸c nhau cã c¸ch hiÓu vÒ yÕu tè n­íc ngoµi kh¸c nhau. Ch¼ng h¹n theo c«ng ­íc Lahay n¨m 1964 vÒ hîp ®ång mua b¸n quèc tÕ nh÷ng ®éng s¶n h÷u h×nh th× Hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th­¬ng lµ hîp ®ång mua b¸n trong ®ã c¸c bªn ký kÕt cã trô së th­¬ng m¹i ë c¸c n­íc kh¸c nhau vµ hµng hãa dc chuyÓn tõ n­íc nµy qua n­íc kh¸c hoÆc viÖc trao ®æi ý chÝ ký kÕt hîp ®ång ®­îc lËp ra ë c¸c n­íc kh¸c nhau (®iÒu 1 - c«ng ­íc Lahay 1964) Nh­ vËy, “yÕu tè n­íc ngoµi” hay “tÝnh chÊt quèc tÕ” cña hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th­¬ng theo c«ng ­íc nµy bao gåm: - Chñ thÓ ký kÕt hîp ®ång lµ c¸c bªn cã trô së th­¬ng m¹i ë c¸c n­íc kh¸c nhau, vµ - Hµng hãa lµ ®èi t­îng cña hîp ®ång ®­îc chuyÓn hoÆc sÏ ®­îc chuyÓn tõ n­íc nµy sang n­íc kh¸c, hoÆc - Chµo hµng vµ chÊp nhËn chµo hµng ®­îc thµnh lËp ë c¸c n­íc kh¸c. NÕu c¸c bªn ký kÕt, kh«ng cã trô së th­¬ng m¹i th× dùa vµo n¬i c­ tró cña hä. VÊn ®Ò quèc tÞch cña c¸c bªn kh«ng cã ý nghÜa trong viÖc x¸c ®Þnh “yÕu tè n­íc ngoµi” cña hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th­¬ng. C«ng ­íc Viªn cña Liªn hiÖp quèc n¨m 1980 vÒ hîp ®ång mua b¸n quèc tÕ hµng ho¸ chØ ®­a ra mét tiªu chuÈn ®Ó kh¼ng ®Þnh “tÝnh chÊt quèc tÕ ” cña hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th­¬ng, ®ã lµ c¸c bªn ký kÕt cã trô së th­¬ng m¹i ®Æt t¹i c¸c n­íc kh¸c nhau (§iÒu 1- c«ng ­íc Viªn n¨m 1980) còng trong ®iÒu 1 nµy, t¹i ®iÓm 3, c«ng ­íc Viªn nªu râ: “Quèc tÞch cña c¸c bªn, quy chÕ d©n sù hoÆc th­¬ng m¹i cña hä, tÝnh chÊt d©n sè hay th­¬ng m¹i cña hîp ®ång kh«ng ®­îc xÐt tíi khi x¸c ®Þnh ph¹m vÞ ¸p dông c«ng ­íc nµy”. Qua ®ã ta cã thÓ thÊy r»ng vÊn ®Ò quèc tÞch cña c¸c bªn còng kh«ng ®­îc quan t©m khi x¸c ®Þnh “yÕu tè n­íc ngoµi cña hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th­¬ng” LuËt cña Ph¸p x¸c ®Þnh “tÝnh chÊt quèc tÕ cña hîp ®ång mua b¸n th­¬ng m¹i ” c¨n cø vµo hai tiªu chuÈn : Tiªu chuÈn kinh tÕ vµ tiªu chuÈn ph¸p lý. Theo c¸c tiªu chuÈn kinh tÕ th× hîp ®ång quèc tÕ lµ hîp ®ång t¹o ra sù di chuyÓn qua l¹i biªn giíi trao ®æi t­¬ng øng gi÷a hai n­íc, tøc lµ thÓ hiÖn ®­îc quyÒn lîi th­¬ng m¹i quèc tÕ. Theo c¸c tiªu chuÈn ph¸p lý, mét hîp ®ång ®­îc coi lµ hîp ®ång quèc tÕ nÕu nãi bÞ chi phèi bëi c¸c tiªu chuÈn ph¸p lý cña nhiÒu quèc gia nh­ quèc tÞch cña c¸c bªn, n¬i thÓ hiÖn nghÜa vô hîp ®ång, nguån vèn thanh to¸n ... Cßn theo luËt ViÖt Nam, nh×n chung ®Ó ®­îc coi lµ hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th­¬ng, nã ph¶i cã c¸c tiªu chuÈn: - Chñ thÓ cña hîp ®ång lµ c¸c bªn cã quèc tÞch kh¸c nhau - Hµng ho¸ lµ ®èi t­îng cña hîp ®ång ®­îc dÞch chuyÓn tõ n­íc nµy sang n­íc kh¸c. - §ång tiÒn thanh to¸n lµ ngo¹i tÖ ®èi víi 1 trong 2 bªn. Qua ph©n tÝch ë trªn cã thÓ hiÓu hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th­¬ng lµ tÊt c¶ c¸c hîp ®ång mau b¸n cã tÝnh chÊt quèc tÕ (yÕu tè n­íc ngoµi ). TÝnh chÊt nµy ®­îc biÓu hiÖn: + Chñ thÓ ký kÕt hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th­¬ng cã trô së ®Æt t¹i c¸c n­íc kh¸c nhau. + Hµng ho¸ lµ ®èi t­îng cña hîp ®ång cã thÓ ®­îc chuyÓn qua biªn giíi quèc gia. + §ång tiÒn tÝnh gi¸ vµ thanh to¸n cã thÓ lµ ngo¹i tÖ ®èi víi mét hoÆc c¶ hai bªn ®­¬ng sù. - Hîp ®ång nhËp khÈu thùc chÊt lµ hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th­¬ng. BÊt cø hîp ®ång xuÊt-nhËp khÈu nµo còng ®­îc coi lµ hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th­¬ng. Tuy nhiªn, kh«ng ph¶i hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th­¬ng nµo còng ®­îc coi lµ hîp ®ång nhËp khÈu. XÐt vÒ tÝnh chÊt quèc tÕ cña hîp ®ång xuÊt-nhËp khÈu kh¸c víi hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th­¬ng ë chç: hµng ho¸ lµ ®èi t­îng cña hîp ®ång xuÊt-nhËp khÈu nhÊt ®Þnh ph¶i ®­îc chuyÓn tõ khu vùc ph¸p lý nµy sang khu vùc ph¸p lý kh¸c. C¸c khu vùc ph¸p lý ph¶i hiÓu lµ chÞu sù ®iÒu chØnh còng nh­ quy ®Þnh ph¸p luËt kh¸c nhau. Ranh giíi gi÷a c¸c khu vùc ph¸p lý cã thÓ lµ biªn giíi quèc gia, hoÆc còng cã thÓ lµ ranh giíi ng¨n c¸ch gi÷a khu chÕ xuÊt víi phÇn l·nh thæ cßn l¹i cña mét quèc gia. §Ó hiÓu râ vÊn ®Ò nµy, chóng ta cã thÓ xem xÐt vÝ dô sau ®©y: Mét c«ng ty A cña NhËt B¶n ®· ký kÕt hîp ®ång mua b¸n v¶i víi c«ng ty dÖt Nam §Þnh, ViÖt Nam. Hîp ®ång quy ®Þnh hµng ho¸ lµ ®èi t­îng cña hîp ®ång nµy sÏ ®­îc chuyÓn cho c«ng ty May Hµ Néi, lµ c«ng ty ®· ký kÕt hîp ®ång may gia c«ng cho c«ng ty A cña NhËt B¶n. Hîp ®ång ký kÕt gi÷a c«ng ty A cña NhËt b¶n víi c«ng ty dÖt Nam ®Þnh cña ViÖt Nam lµ mét hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th­¬ng. Tuy nhiªn, c«ng ty A cña NhËt B¶n kh«ng thÓ coi hîp ®ång nµy lµ hîp ®ång nhËp khÈu v× v¶i lµ ®èi t­îng cña hîp ®ång kh«ng chuyÓn qua bÊt cø mét danh giíi ph¸p lý nµo, tøc kh«ng chuyÓn vµo n­íc NhËt vµ kh«ng ph¶i lµm thñ tôc nhËp khÈu v¶i. * §Æc ®iÓm cña hîp ®ång nhËp khÈu. Hîp ®ång nhËp khÈu lµ hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th­¬ng. ChÝnh v× vËy tÝnh chÊt quèc tÕ còng lµ ®Æc ®iÓm næi bËt nhÊt cña hîp ®ång nhËp khÈu, thÓ hiÖn ë mét sè néi dung sau: . Hîp ®ång nhËp khÈu mang tÝnh chÊt th­¬ng m¹i, tÝnh chÊt kinh doanh (nghÜa lµ môc ®Ých ký kÕt mang tÝnh chÊt th­¬ng m¹i) . Trô së cña hîp ®ång nhËp khÈu lµ c¸c bªn cã trô së th­¬ng m¹i ®Æt ë c¸c n­íc kh¸c nhau. . Hµng ho¸ lµ ®èi t­îng cña hîp ®ång nhËp khÈu ®­îc chuyÓn tõ khu vùc ph¸p lý nµy sang khu vùc ph¸p lý kh¸c. Së dÜ cã kh¸i niÖm khu vùc ph¸p lý lµ do sù ph¸t triÓn vµ ngµy cµng më réng cña c¸c khu chÕ xuÊt (lµ c¸c khu c«ng nghiÖp tËp trung, chuyªn s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu ®­îc ho¹t ®éng theo quy chÕ khu chÕ xuÊt t¹i ViÖt nam ). Theo quy ®Þnh khu chÕ xuÊt, khu chÕ xuÊt n»m trong l·nh thæ quèc gia, song nÕu hµng ho¸ lµ ®èi t­îng cña hîp ®ång mua b¸n ®­îc di chuyÓn qua ranh giíi ph¸p lý, ng¨n c¸ch khu chÕ xuÊt víi phÇn l·nh thæ cßn l¹i cña quèc gia ®ã th× nã còng ®­îc coi lµ biÓu hiÖn tÝnh chÊt quèc tÕ cña hîp ®ång mua b¸n, víi mét bªn lµ chñ thÓ trong n­íc vµ mét bªn kia lµ c¸c xÝ nghiÖp cña khu chÕ xuÊt. . TiÒn tÖ ®Ó dïng thanh to¸n gi÷a bªn mua vµ bªn b¸n cã thÓ lµ ngo¹i tÖ ®èi víi mét hoÆc hai bªn. . LuËt ®iÒu chØnh hîp ®ång (luËt ¸p dông cho hîp ®ång mang tÝnh chÊt ®a d¹ng vµ phøc t¹p). Kh¸c víi hîp ®ång mua b¸n trong n­íc chØ ph¶i chÞu sù ®iÒu chØnh hîp ®ång cña luËt ph¸p n­íc ®ã, hîp ®ång nhËp khÈu cã thÓ ¸p dông c¶ luËt n­íc ngoµi, tËp qu¸n th­¬ng m¹i quèc tÕ hoÆc ®iÒu ­íc quèc tÕ. . Tranh chÊp ph¸t sinh xung quanh viÖc ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång cã thÓ do toµ ¸n cña mét n­íc hoÆc do toµ ¸n quèc tÕ xÐt xö 1.2.2 Néi dung cña hîp ®ång nhËp khÈu Nãi chung néi dung cña hîp ®ång nhËp khÈu th­êng cã c¸c môc sau: - VÒ ngµy th¸ng vµ ®Þa ®iÓm ký kÕt hîp ®ång - VÒ c¸c bªn tham gia hîp ®ång - VÒ c¸c ®iÒu kho¶n ®èi t­îng cña hîp ®ång - VÒ ®iÒu kho¶n bao b× vµ ký m· hiÖu - VÒ ®iÒu kho¶n ®iÒu kiÖn giao hµng - VÒ ®iÒu kho¶n gi¸ c¶ - VÒ ®iÒu kho¶n giao hµng - VÒ ®iÒu kho¶n vËn t¶i - VÒ ®iÒu kho¶n thanh to¸n - VÒ ®iÒu kho¶n b¶o hµnh - VÒ ®iÒu kho¶n quy ®Þnh tr­êng hîp miÔn tr¸ch - VÒ ®iÒu kho¶n khiÕu n¹i - VÒ ®iÒu kho¶n träng tµi - VÒ ®iÒu kho¶n chÕ tµi Hîp ®ång nhËp khÈu cã h×nh thøc nh­ sau: Hîp ®ång Sè:............... Ngµy... th¸ng... n¨m... Gi÷a: §Þa chØ: §iÖn tÝn: Telex: D­íi ®©y gäi t¾t lµ: “ng­êi b¸n ” §iÖn tho¹i: Fax: Vµ: §Þa chØ: §iÖn tÝn: Telex: D­íi ®©y gäi t¾t lµ: ”Ng­êi mua “ §iÖn tho¹i: Fax: §· tho¶ thuËn ký kÕt hîp ®ång víi nh÷ng ®iÒu kiÖn d­íi ®©y: (Hîp ®ång nhËp khÈu cã thÓ dµi ng¾n kh¸c nhau tuú thuéc vµo sè ®iÒu kiÖn tho¶ thuËn nhiÒu hay Ýt gi÷a hai bªn). Th«ng th­êng hîp ®ång nhËp khÈu cã nh÷ng kho¶n môc sau: 1. Tªn hµng 2. Sè l­îng 3. ChÊt l­îng 4. Bao b× vµ ký m· hiÖu 5. Giao hµng 6. §iÒu kiÖn c¬ së giao hµng 7. Thanh to¸n 8. B¶o hµnh 9. KhiÕu n¹i 10. Träng tµi 11. Tr­êng hîp bÊt kh¶ kh¸ng 12. ChÕ tµi Hîp ®ång cã hiÖu lùc tõ: Lµm t¹i Ngµy... th¸ng... n¨m... Hîp ®ång lµm thµnh... b¶n gèc b»ng tiÕng... mçi bªn gi÷... b¶n. Ng­êi b¸n Ng­¬× mua 1.2.3. §iÒu kiÖn hiÖu lùc cña hîp ®ång nhËp khÈu Khi ký kÕt hîp ®ång nhËp khÈu, ng­êi nhËp khÈu cÇn n½m ®­îc nh÷ng quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ ®iÒu kiÖn hiÖu lùc cña hîp ®ång nhËp khÈu. Mét hîp ®ång nhËp khÈu muèn cã hiÖu lùc ph¶i tho¶ m·n 4 ®iÒu kiÖn ®ã lµ: - Chñ thÓ cña hîp ®ång ph¶i hîp ph¸p: Chñ thÓ cña hîp ®ång ph¶i hîp ph¸p cã nghÜa lµ c¸c doanh nghiÖp (c«ng ty, h·ng... ) ph¶i ®­îc thµnh lËp mét c¸ch hîp ph¸p vµ cã quyÒn kinh doanh xuÊt nhËp khÈu. Doanh nghiÖp ViÖt Nam muèn ®­îc ký kÕt hîp ®ång xuÊt nhËp khÈu th× ph¶i cã giÊy phÐp xuÊt nhËp khÈu. NÕu kh«ng cã giÊy phÐp xuÊt nhËp khÈu mµ ký kÕt víi doanh nghiÖp n­íc ngoµi th× hîp ®ång sÏ kh«ng cã hiÖu lùc. Chñ thÓ lµ doanh nghiÖp n­íc ngoµi còng ph¶i hîp ph¸p. NÕu kh«ng may ký kÕt víi doanh nghiÖp n­íc ngoµi, sau ®ã míi ph¸t hiÖn doanh nghiÖp nµy kh«ng ph¶i lµ chñ thÓ hîp ph¸p th× cÇn ph¶i tuyªn bè hîp ®ång v« hiÖu ®Ó khái ph¶i thùc hiÖn hîp ®ång. Bëi v× nÕu vÉn tiÕp tôc thùc hiÖn hîp ®ång cã khi sÏ bÞ thiÖt h¹i vµ cã ®ßi ®­îc tiÒn th× còng mÊt rÊt nhiÒu thêi gian vµ chi phÝ. - H×nh thøc cña hîp ®ång nhËp khÈu ph¶i hîp ph¸p Tuú theo luËt ph¸p cña c¸c n­íc quy ®Þnh h×nh thøc cña hîp ®ång cã thÓ b»ng miÖng, b»ng v¨n b¶n, hoÆc b»ng bÊt kú h×nh thøc nµo kh¸c hay h×nh thøc cña hîp ®ång b¾t buéc ph¶i ®­îc lËp thµnh v¨n b¶n. C«ng ­íc Viªn 1980 trong ®iÒu 11 cã quy ®Þnh r»ng:Hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th­¬ng cã thÓ ®­îc ký kÕt b»ng miÖng vµ kh«ng ph¶i tu©n thñ bÊt kú yªu cÇu nµo kh¸c vÒ mÆt h×nh thøc cña hîp ®ång, nh­ng ë ®iÒu 96 th× l¹i cho phÐp c¸c quèc gia b¶o l­u kh«ng ¸p dông ®iÒu 11 nÕu luËt ph¸p quèc gia quy ®Þnh h×nh thøc mua b¸n b»ng v¨n b¶n lµ b¾t buéc ®èi víi hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th­¬ng. LuËt ph¸p ViÖt Nam quy ®Þnh, hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th­¬ng ph¶i ®­îc ký kÕt b»ng v¨n b¶n míi cã hiÖu lùc. Ngoµi ra nã cßn quy ®Þnh cô thÓ thªm r»ng: mäi söa ®æi, bæ xung mua b¸n hîp ®ång ngo¹i th­¬ng còng ph¶i ®­îc lµm b»ng v¨n b¶n (th­ tõ, ®iÖn tÝn, fax, telex) còng ®­îc coi lµ v¨n b¶n. Mäi h×nh thøc tho¶ thuËn b»ng miÖng ®Òu ®­îc coi lµ kh«ng hîp ph¸p vµ kh«ng cã gi¸ trÞ. V× vËy, khi ký kÕt mét hîp ®ång nhËp khÈu, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ph¶i nhÊt thiÕt ký kÕt hîp ®ång b»ng v¨n b¶n, nÕu kh«ng hîp ®ång ®ã ®­îc coi lµ kh«ng hîp ph¸p vµ ng­êi nhËp khÈu sÏ ph¶i g¸nh chÞu nh÷ng rñi ro ph¸p lý ph¸t sinh. - Néi dung cña hîp ®ång nhËp khÈu ph¶i hîp ph¸p. Thø nhÊt, néi dung cña hîp ®ång hîp ph¸p khi hîp ®ång cã ®ñ c¸c ®iÒu kho¶n chñ yÕu cña hîp ®ång. LuËt ph¸p mçi n­íc quy ®Þnh mét kh¾c vµ c¸c ®iÒu kho¶n chñ yÕu cña hîp ®ång nhËp khÈu. LuËt ph¸p ViÖt Nam quy ®Þnh r»ng ®iÒu kho¶n chñ yÕu cña hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th­¬ng gåm cã c¸c ®iÒu kho¶n tªn hµng, sè l­îng, quy c¸ch phÈm chÊt, thêi h¹n vµ ®Þa ®iÓm giao hµng, gi¸ c¶ vµ ®iÒu kiÖn giao hµng, ph­¬ng thøc thanh to¸n. Thø hai, ®Ó cho néi dung cña hîp ®ång nhËp khÈu hîp ph¸p th× ®èi t­îng cña hîp ®ång ph¶i hîp ph¸p. V× vËy ng­êi nhËp chñ yÕu chØ ký kÕt nh÷ng hîp ®ång nhËp khÈu nh÷ng mÆt hµng kh«ng thuéc diÖn cÊm nhËp kh¶u cña n­íc m×nh, còng nh­ kh«ng thuéc diÖn cÊm xuÊt khÈu cña n­íc ng­êi xuÊt khÈu. NÕu ký hîp ®ång nhËp khÈu mét mÆt hµng ®­îc phÐp nhËp khÈu cña n­íc m×nh nh­ng thuéc diÖn cÊm xu©ts khÈu cña n­íc ng­êi xuÊt khÈu (vµ ng­îc l¹i)th× hîp ®ång sÏ kh«ng cã hiÖu lùc. Tõ ®ã, ng­êi nhËp khÈu ph¶i th­êng xuyªn theo dâi danh môc hµng cÊm xuÊt nhËp khÈu ®Ó tr¸nh ký kÕt c¸c hîp ®ång nhËp khÈu c¸c mÆt hµng nµy. - Hîp ®ång ph¶i ®­îc ký kÕt trªn c¬ së tù nguyÖn. Nguyªn t¾c tù nguyÖn cho phÐp c¸c bªn hoµn toµn tù do tho¶ thuËn vÒ nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan tíi quyÒn vµ nghÜa vô cña c¸c bªn trong khu«n khæ ph¸p luËt. Theo nguyªn t¾c nµy, tÊt c¶ c¸c hîp ®ång ®­îc ký trªn c¬ së dïng b¹o lùc, do bÞ ®e do¹, bÞ lõa bÞp ho¾c do cã sù nhÇm lÉn ®Òu ®­îc coi lµ v« hiÖu. V× vËy, khi ký kÕt hîp ®ång, ng­êi nhËp khÈu kh«ng thÓ dïng ­u thÕ cña m×nh ®Ó ®e do¹ ng­êi xuÊt khÈu hay kh«ng dïng thñ ®o¹n lõa bÞp ng­êi xuÊt khÈu vµ ng­îc l¹i, ng­êi nhËp khÈu còng cÇn ph¶i chó ý kh«ng ®Ó t×nh tr¹ng ®ã diÔn ra ®èi víi m×nh. ViÖc ký kÕt nh­ thÕ sÏ lµm cho hîp ®ång kh«ng cã hiÖu lùc. Vµ nÕu tiÕp tôc thùc hiÖn hîp ®ång nh­ thÕ sÏ cã thÓ bÞ thiÖt h¹i lín. 1.2.4. C¸c chøng tõ th­êng sö dông trong viÖc ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu. - Ho¸ ®¬n th­¬ng m¹i - VËn ®¬n ®­êng biÓn - Chøng tõ b¶o hiÓm - GiÊy chøng nhËn phÈm chÊt - GiÊy chøng nhËn sè l­îng - GiÊy chøng nhËn xuÊt sø - GiÊy chøng nhËn kiÓm dÞch vµ giÊy chøng nhËn vÖ sinh - PhiÕu ®ãng gãi Ngoµi ra cßn cã: Biªn b¶n gi¸m ®Þnh d­íi tµu, biªn b¶n gi¸m ®Þnh kÕt to¸n nhËn hµng víi tµu, biªn b¶n hµng ®æ vì, giÊy chøng nhËn hµng thiÕu, th­ dù kh¸ng, biªn b¶n gi¸m ®Þnh trong l­îng - sè l­îng trong c¸c bao kiÖn, kh¸ng nghÞ hµng h¶i, biªn b¶n gi¸m ®Þnh tæn thÊt chung... 2. Vai trß qu¶n lý rñi ro trong viÖc ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu VÊn ®Ò qu¶n lý rñi ro trong viÖc ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu ®ãng vai trß quan träng ®èi víi sù thµnh c«ng cña th­¬ng vô, cña doanh nghiÖp nãi riªng vµ sù æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ nãi chung. §èi víi c¸c doanh nghiÖp viÖc qu¶n lý rñi ro trong viÖc ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång tr­íc hÕt lµm cho th­¬ng vô thµnh c«ng t¹o ®iÒu kiÖn cho sù æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp, n©ng cao uy tÝn trong th­¬ng tr­êng, ®iÒu ®ã còng ®ång nghÜa víi viÖc më réng c¸c mèi quan hÖ kinh doanh... Mèi quan hÖ cña c¸c doanh nghiÖp lu«n ®­îc thÓ hiÖn b»ng nh÷ng hîp ®ång. ViÖc h¹n chÕ rñi ro cho c¸c doanh nghiÖp cã thÓ ph¸t sinh khi ®µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång ®¶m b¶o cho th­¬ng vô thµnh c«ng lµ ®iÒu cÇn thiÕt ph¶i lµm. Ch­¬ng ii Nh÷ng rñi ro mµ c¸c doanh nghiÖp cÇn chó ý trong viÖc ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu i. Nh÷ng rñi ro mµ c¸c doanh nghiÖp cÇn chó ý tr­íc khi ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu 1. Trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu thÞ tr­êng ChuÈn bÞ ký kÕt hîp ®ång nhËp khÈu lµ mét vÊn ®Ò quan träng c¸n c¸c doanh nghiÖp ®Ó cã thÓ thµnh c«ng víi hîp ®ång nhËp khÈu cña m×nh. tr­íc hÕt ng­¬i nhËp khÈu ph¶i nghiªn cøu kü t×nh h×nh thÞ tr­êng trong n­íc. NÕu nghiªn cøu kü sÏ ¶nh h­ëng tèt ®Õn hîp ®ång nhËp khÈu, cßn ng­îc l¹i nã sÏ g©y ra nh÷ng rñi ro cho c¸c nhµ nhËp khÈu. VÝ dô nh­ nhËp khÈu mÆt hµng bÞ cÊm nhËp khÈu. Bªn c¹nh ®ã ng­êi nhËp khÈu còng ph¶i nghiªn cøu kü n­íc xuÊt khÈu ®Ó cã thÓ tr¸nh ®­îc nh÷ng ruØ ro ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ cña hîp ®ång nhËp khÈu. Ng­êi nhËp khÈu ph¶i xem xÐt mÆt hµng ®ã cã ®­îc b¶na khái n­íc xuÊt khÈu hay kh«ng. mÆt kh¸c, lo¹i hµng cña n­íc xuÊt khÈu cã ®¸p øng ®­îc thÞ hiÕu, c«ng dông mµ thÞ tr­êng n­íc m×nh ®ang cÇn hay kh«ng. H¬n n÷a ng­êi xuÊt khÈu ph¶i t×m hiÓu gi¸ c¶ cña hµng ho¸ ®ã so víi gi¸ c¶ cña c¸c hµng ho¸ cïng lo¹i ë c¸c n­íc kh¸c cã ph¶i lµ gi¸ c¶ c¹nh tranh hay kh«ng. Cã nghiªn cøu kü nh­ vËy th× míi cã thÓ tr¸nh khái ®­îc nh÷ng s¬ suÊt khi ®µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång, nh»m h¹n chÕ nh÷ng thiÖt h¹i cã thÓ ph¸t sinh sau nµy. 2. Trong viÖc lùa chän ng­êi xuÊt khÈu Nghiªn cøu thÞ tr­êng lµ vÊn ®Ò quan träng vµ cÇn thiÕt, tuy nhiªn kÕt qu¶ cña th­¬ng vô cßn phô thuéc nhiÒu vµo b¹n hµng cña m×nh. Lùa chän ng­êi xuÊt khÈu kh«ng ph¶i lµ vÊn ®Ò ®¬n gi¶n. RÊt nhiÌu tr­êng hîp c¸c nhµ nhËp khÈu gÆp ph¶i nhiÒu rñi ro do kh«ng chó ý lùa chän ng­êi xuÊt khÈu, nh÷ng rñi ro nµy cã thÓ ph¸t sinh tõ nh÷ng vÊn ®Ò sau: - VÊn ®Ò vÒ t­ c¸nh ph¸p lý cña ng­êi xuÊt khÈu: Ng­êi xuÊt khÈu n­íc ngoµi cã thÓ lµ th­¬ng nh©n c¸ thÓ hay th­¬ng nh©n tËp thÓ (ph¸p nh©n ). Th­¬ng nh©n c¸ thÓ: th­êng tån t¹i d­íi h×nh thøc h·ng bu«n hoÆc c«ng ty gåm mét thµnh viªn. Khi xem xÐt t­ c¸ch ph¸p lý cña th­¬ng nhan nµy, ®iÒu quan träng lµ ph¶i kiÓm tra xem th­¬ng nh©n nµy cã ®­îc thµnh lËp hîp ph¸p, cã ®¨ng ký kinh doanh hay kh«ng. Th­¬ng nh©n tËp thÓ (ph¸p nh©n ): Lµ mét tæ chøc ®­îc thµnh lËp theo ph¸p luËt vµ ®­îc dïng danh nghÜa cña m×nh tham gia ®éc lËp c¸c quan hÖ ph¸p luËt. Mét tæ chøc muèn thõa nhËn lµ ph¸p nhan ph¶i cã 4 ®iÒu kiÖn: - Ph¶i cã tµi s¶n riªng - Ph¶i lµ tæ chøc ®­îc thµnh lËp hîp ph¸p - Ph¶i cã c¬ cÊu tæ chøc chÆt chÏ. - Ph¶i dïng danh nghÜa riªng cña m×nh tham gia vµo c¸c quan hÖ ph¸p luËt. ViÖc x¸c ®Þnh t­ c¸ch ph¸p lý cña ng­êi xuÊt khÈu n­íc ngoµi ®ãng vai trß quan träng vµo thµnh c«ng cña th­¬ng vô. NÕu viÖc nµy kh«ng thùc hiÖn tèt sÏ ©y ra nh÷ng rñi ro nh­ lµ ng­êi xuÊt khÈu n­íc ngoµi kh«ng ®ñ n¨ng lùc hµnh vi vµ n¨ng lùc ph¸p lý th× hîp ®ång ®­îc ký kÕt sÏ kh«ng cã hiÖu lùc vµ ng­êi nhËp khÈu sÏ rÊt khã gi¶i quyÕt khi cã tranh chÊp s¶y ra. Ngoµi ra, do kh«ng t×m hiÓu kü ng­êi xuÊt khÈu ng­êi nhËp khÈu sÏ cã thÓ ký kÕt hîp ®ång víi nh÷ng c«ng ty "Ma" vµ do ®ã khã tr¸nh khái nh÷ng thiÖt h¹i ph¸t sinh sau nµy. -VÒ uy tÝn cña ng­êi xuÊt khÈu n­íc ngoµi: Uy tÝn cña mét doanh nghiÖp thÓ hiÖn th¸i ®é kinh doanh cña doanh nhgiÖp ®ã trªn tr­êng. Nã ®­îc x¸c ®Þnh mét phÇn dùa trªn mèi quan hÖ x· héi cña chÝnh doanh nhgiÖp ®ã. Mét doanh nghiÖp cã quan hÖ réng r·i, ®­îc b¹n hµng tin cËy lµ cã uy tÝn trong kinh doanh. Giao dÞch víi mét doanh nghiÖp cã uy tÝn, ng­êi nhËp khÈu cã thÓ yªn t©m kh«ng bÞ lõa ®¶o hay gian lËn trong qu¸ tr×nh kinh doanh. Ng­êi nhËp khÈu nÕu kh«ng lùa chän ng­êi xuÊt khÈu cã uy tÝn cã thÓ dÉn ®Õn bÞ lõa. Tuy nhiªn sù tin cËy vµo b¹n hµng còng chØ nªn t­¬ng ®èi v× kh«ng lo¹i trõ tr­êng hîp do bøc b¸ch, kh«ng cã lèi tho¸t mµ mét b¹n hµng tin cËy, cã uy tÝn ®ét nhiªn béi tÝn. - VÒ lÜnh vùc kinh doanh, vèn vµ c¬ së s¶n xuÊt cña ng­êi xuÊt khÈu n­íc ngoµi: Nh÷ng vÊn ®Ò nµy cÇn ®­îc x¸c ®Þnh v× cã thÓ do ttr­êng hîp ng­êi xuÊt khÈu thiÕu vèn ®Ó giao hµng hay kh«ng cã kh¶ n¨ng giao hµng nh­ ®· tho¶ thuËn trong hîp ®ång do hµng ho¸ kh«ng thuéc lÜnh vùc kinh doanh cña ng­êi xuÊt khÈu lµm cho ng­êi nhËp khÈu bÞ lì c¬ héi kinh doanh. Khi x¸c ®Þnh kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña nhµ xuÊt khÈu, ng­êi nhËp nªn xem xÐt c¶ tµi kho¶n cña ng­êi xuÊt khÈu t¹i ng©n hµng th­êng giao dÞch vµ tµi s¶n riªng cña ng­êi xuÊt khÈu. §iÒu nµy lµ cÇn thiÕt v× kh«ng Ýt trußng hîp ng­êi xuÊt khÈu cã tµi kho¶n trong ng©n hµng nh­ng kh¶ n¨ng thanh to¸n kh«ng ®¸ng kÓ, ng­êi nhËp khÈu kh«ng xem xÐt kü sÏ gÆp ph¶i nh÷ng rñi ro khi tranh chÊp ph¸t sinh. - VÒ h×nh thøc tæ chøc c«ng ty cña ng­êi xuÊt khÈu n­íc ngoµi. Trong tr­êng hîp ng­êi xuÊt khÈu n­íc ngoµi lµ mét c«ng ty, cã mét vÊn ®Ò mµ ng­êi nhËp khÈu cÇn chó ý lµ h×nh thøc ph¸p lý cña c«ng ty ®ã. NÕu x¸c ®Þnh ®­îc ®iÒu nµy, ng­êi nhËp khÈu sÏ biÕt ®­îc ng­êi chÞu tr¸ch nhiÖm chÝnh ®èi víi nh÷ng nghÜa vô cña c«ng ty, møc ®é chÞu tr¸ch nhiÖm cña c¸c thµnh viªn ®èi víi c¸c kho¶n nî cña c«ng ty ®i ®Õn ®©u. Ch¼ng h¹n, nÕu lµ mét c«ng ty tr¸ch nhiÖm v« h¹n th× khi toµn bé tµi s¶n cña c«ng ty trang tr¶i kh«ng hÕt nî th× c¸c chñ nî cã quyÒn ®ßi tr¶ nî tõ tµi s¶n cña c¸c thµnh viªn trong c«ng ty.... Ngoµi ra do sù qui ®Þnh kh¾c nhau cña ph¸p luËt c¸c n­íc vÒ h×nh thøc ph¸p lý cña c«ng ty, viÖc nghiªn cøu h×nh thøc ph¸p lý cña c«ng ty, còng gióp ng­êi nhËp khÈu tr¸nh ®­îc c¸c c«ng ty “ma” lµ nh÷ng c«ng ty cã thÓ ®­îc thµnh lËp hîp ph¸p nh­ng kh«ng cã môc ®Ých kinh doanh... Cã thÓ nãi, chän ®­îc ng­êi xuÊt khÈu tin cËy, m¹nh vÒ tµi chÝnh, cã kh¼ n¨ng cung cÊp hµng lín, cã uy tÝn kinh doanh trªn th­¬ng tr­êng lµ b­íc ®Çu ®¶m b¶o cho viÖc nhËp khÈu cã thÓ thµnh c«ng, ®Ët ®­îc hiÖu qu¶ cao. Khi lùa chän ng­êi xuÊt khÈu, ng­êi nhËp khÈu kh«ng nªn chØ x¸c ®Þnh vµo lêi qu¶ng c¸o, tù giíi thiÖu cña ng­êi xuÊt khÈu. Ng­êi nhËp khÈu cã thÓ th«ng qua s¸ch b¸o, ng­êi thø ba nh­ phßng th­¬ng m¹i, c¸c sø qu¸n, l·nh sù qu¸n, dÞch vô cung cÊp th«ng tin hay th«ng qua c¸c th­¬ng nh©n kh¸c ®Ó t×m hiÓu, thu thËp th«ng tin cÇn thiÕt vÒ ng­êi xuÊt khÈu n­íc ngoµi. Ph­¬ng ph¸p nµy mang l¹i cho ng­êi nhËp khÈu nh÷ng th«ng tin thùc tÕ, chÝnh x¸c, tuy nhiªn sö dông ph­¬ng ph¸p nµy rÊt tèn kÐm vÒ thõi gian vµ tiÒn b¹c. HiÖn nay do c¸c doanh nghiÖp xuÊt - nhËp khÈu th­êng cã v¨n phßng ®¹i diÖn ë n­íc ngoµi, kho¶ng c¸ch gi÷a ng­êi b¸n vµ ng­êi mua ®­îc rót ng¾n l¹i, do ®ã viÖc t×m hiÓu vµ lùa chän ng­êi xuÊt khÈu thuËn lîi vµ cã hiÖu qu¶ h¬n rÊt nhiÒu. II. Nh÷ng rñi ro mµ c¸c doanh nghiÖp cÇn chó ý trong khi ®µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång nhËp khÈu. 1. Trong khi ®µm ph¸n ®Ó tiÕn tíi ký kÕt hîp ®ång nhËp khÈu §µm ph¸n, ký kÕt hîp ®ång lµ qu¸ tr×nh trao ®æi ý kiÕn ®Ó ®i ®Õn thèng nhÊt vÒ nh÷ng néi dung trong kinh doanh nh­ ph­¬ng thøc giao dÞch, ®iÒu kiÖn giao dÞch... Do giao dÞch ngo¹i th­¬ng ®­îc tiÕn hµnh gi÷a c¸c bªn cã trô së kinh doanh ®Æt t¹i c¸c quèc gia kh¸c nhau, nªn khi tiÕn hµnh ®µm ph¸n c¸c nhµ ®µm ph¸n th­êng gÆp ph¶i mét sè khã kh¨n nhÊt ®Þnh, nh÷ng khã kh¨n nµy nÕu kh«ng kh¾c phôc sÏ g©y ra nh÷ng rñi ro cho doanh nghiÖp. Do vËy doanh nghiÖp cÇn ph¶i chó ý ®Õn nh÷ng khã kh¨n sau: - Sù kh¸c biÖt vÒ luËn ph¸p vµ chÝnh s¸ch gi÷a c¸c n­íc: Mçi quèc gia ®Òu cã mét hÖ thèng luËt ph¸p riªng biÖt ®Ó ®iÒu chØnh hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th­¬ng nãi chung vµ hîp ®ång nhËp khÈu nãi riªng. Mçi hÖ thèng luËt ph¸p l¹i cã nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng biÖt, cã thÓ lµ cïng mét vÊn ®Ò nh­ng luËt ph¸p mçi n­íc cã c¸ch gi¶i thÝch kh¸c nhau. Sù thay ®æi vÒ luËt ph¸p vµ chÝnh s¸ch cã thÓ g©y cho nh÷ng nhµ kinh doanh nhËp khÈu nh÷ng t×nh huèng bÊt lîi. Ch¼ng h¹n khi c¸c bªn ®µm ph¸n xong, ®· ký hîp ®ång, luËt ph¸p n­íc ng­êi xuÊt khÈu l¹i ®­a ra chÝnh s¸ch cÊp xuÊt khÈu mÆt hµng ®ã lµm cho ng­êi xuÊt khÈu kh«ng thÓ giao hµng ®­îc g©y l·ng phÝ tiÒn b¹c vµ thêi gian cho c¶ hai bªn. - Khã kh¨n trong viÖc thu thËp th«ng tin: Do ®iÒu kiÖn kho¶ng c¸ch kh«ng gian gi÷a c¸c bªn ®µm ph¸n, ký kÕt hîp ®ång xuÊt nhËp khÈu ë rÊt xa nhau nªn c¸c bªn th­êng gÆp khã kh¨n trong viÖc thu thËp th«ng tin chÝnh x¸c. Cã nhiÒu tr­êng hîp do thiÕu hoÆc sai lÖch th«ng tin, c¸c nhµ kinh doanh ®· vÊp ph¶i nh÷ng c«ng ty “Ma “, nh÷ng c«ng ty ®ang gÆp khã kh¨n vÒ tµi chÝnh... Tuy nhiªn, hiÖn nay vÊn ®Ò thu thËp th«ng tin ®· trë nªn bít nan gi¶i do ®­îc sù trî gióp cña hÖ thèng th«ng tin liªn l¹c ngµy cµng hiÖn ®¹i. - Sù biÕn ®éng ®ét xuÊt cña t×nh h×nh thÞ tr­êng: Sù biÕn ®éng ®ét xuÊt cña thÞ tr­êng ®«i khi còng g©y ra nh÷ng t×nh huèng bÊt ngê, ngoµi ý muèn chñ quan cña c¸c bªn. Ch¼ng h¹n do thêi tiÕt thay ®æi bÊt th­êng ®­a ng­êi xuÊt khÈu n­íc ngoµi kh«ng gom ®ñ sè hµng cÇn giao, vµ g©y cho ng­êi nhËp khÈu nh÷ng thiÖt h¹i ph¸t sinh do hîp ®ång kh«ng ®­îc thùc hiÖn. - Sù kh¸c nhau gi÷a c¸c bªn vÒ v¨n ho¸ vµ ng«n ng÷: YÕu tè v¨n ho¸ truyÒn thèng vµ hiÖn t¹i ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn viÖc nhËn thøc, hµnh vi vµ c¸ch c­ xö cña mçi ng­êi. Sù kh¸c biÖt vÒ v¨n ho¸ øng xö còng lµ sù ng¨n trë ®èi víi c¸c bªn. Trong th­¬ng m¹i quèc tÕ, ng«n ng÷ chung ®­îc sö dông nhiÒu nhÊt lµ tiÕng Anh vµ tiÕng Ph¸p. Tuy nhiªn tÊt c¶ c¸c nhµ kinh doanh kh«ng ph¶i ®Òu sö dông thµnh th¹o nto¹i ng÷, nhÊt lµ ng«n ng÷ th­¬ng m¹i vµ luËt ph¸p nªn ng«n ng÷ còng lµ mét nguyªn nh©n g©y cho c¸c nhµ kinh doanh hiÓu kh«ng chÝnh x¸c néi dung giao dÞch. - Sù m©u thuÉn vÒ quyÒn lîi gi÷a c¸c bªn: Lîi Ých cña mçi bªn ký kÕt hîp ®ång th­êng kh¸c biÖt nhau, cã khi lîi Ých cña bªn nµy l¹i lµ lîi Ých cña bªn kia vµ ng­îc l¹i. §· cã nh÷ng tr­êng hîp ®µm ph¸n, ký kÕt mét bªn ®­a ®èi ph­¬ng vµo t×nh thÕ qu¸ bÊt lîi nªn khi thùc hiÖn hîp ®ång ®èi ph­¬ng ®· vi ph¹m cam kÕt cña m×nh ®Ó ®¹t ®­îc quyÒn lîi. Do cã nh÷ng khã kh¨n nh­ vËy, b­íc vµo ®µm ph¸n, ng­êi nhËp khÈu nªn cã sù chuÈn bÞ kü cµng. Ng­êi nhËp khÈu còng ph¶i nªn t×m hiÓu râ ®èi ph­¬ng còng nh­ c¸ nh©n ng­êi ®¹i diÖn cho ®èi ph­¬ng. Ng­êi nhËp khÈu cÇn ph¶i chuÈn bÞ cho m×nh ph­¬ng ¸n, môc ®Ých cho mçi ®ît ®µm ph¸n ®Ó kh«ng lóng tóng tr­íc nh÷ng ®Ò nghÞ bÊt ngê cña ®èi ph­¬ng, vµ ®¹t ®­îc kÕt qu¶ ®µm ph¸n nh­ mong muèn. NÕu ng­êi nhËp khÈu biÕt khai th¸c sö dông nh÷ng kh¸c biÖt vÒ v¨n ho¸, vÒ quyÒn lîi... cña hai bªn ®Ó phôc vô cho ®µm ph¸n, th× viÖc ®µm ph¸n kinh doanh sÏ ®¹t hiÖu qu¶ cao h¬n. * Ph­¬ng thøc ®µm ph¸n a- Ph­¬ng thøc ®µm ph¸n b»ng c¸ch gÆp gì trùc tiÕp Ph­¬ng thøc ®µm ph¸n b»ng c¸ch gÆp gì trùc tiÕp ( cßn gäi lµ ®µm ph¸n trùc tiÕp) lµ ph­¬ng thøc ®µm ph¸n mµ c¸c bªn gÆp gì nhau trùc tiÕp ®Ó trao ®æi c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn viÖc ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång. Ph­¬ng thøc nµy ®Ë­c biÖt quan träng v× nã rót ng¾n ®­îc thêi gian giao dÞch, gióp c¸c bªn cã thÓ gi¶i quyÕt cÆn kÏ vÒ c¸c ®iÒu kho¶n giao dÞch ®Ó ®i ®Õn thèng nhÊt c¸c ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång, t¹o c¬ së cho viÖc ký kÕt hîp ®ång. Tuy nhiªn do kho¶ng c¸ch kh«ng gian gi÷a c¸c bªn ký kÕt hîp ®ång xuÊt-nhËp khÈu th­êng xa nhau nªn viÖc ®µm ph¸n trùc tiÕp kh«ng ph¶i bao giê còng gióp cho giao dÞch ®¹t hiÖu qu¶ cao. H¬n n÷a ph­¬ng ph¸p ®µm ph¸n nµy ®ßi hái chi phÝ rÊt tèn kÐm, thñ tôc r­êm rµ vµ ®«i khi doanh nghiÖp chØ sö dông ph­¬ng ph¸p nµy ®èi víi nh÷ng hîp ®ång cã gi¸ trÞ lín, tÝnh chÊt phøc t¹p. Trong ph­¬ng thøc nµy, thêi diÓm c¸c bªn hoµn toµn thèng nhÊt víi nhau vÒ c¸c vÊn ®Ò ®· nªu ra trong qu¸ tr×nh ®µm ph¸n vµ cïng nhau ký vµo b¶n dù th¶o hîp ®ång ®­îc coi lµ thêi ®iÓm ký kÕt hîp ®ång. Ngµy vµ n¬i ký kÕt hîp ®ång còng sÏ ®­îc x¸c ®Þnh theo ngµy vµ n¬i c¸c bªn cïng ký vµo hîp ®ång ®ã. b- Ph­¬ng thøc ®µm ph¸n th«ng qua th­ tõ, ®iÖn tÝn, telex.... Ph­¬ng thøc ®µm ph¸n th«ng qua th­ tõ, ®iÖn tÝn, telex ( cßn gäi lµ ph­¬ng ph¸p ®µm ph¸n gi¸n tiÕp) lµ ph­¬ng thøc ®µm ph¸n mµ trong ®ã c¸c vÊn ®Ò liªn quan tíi viÖc ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång ®­îc c¸c bªn tho¶ thuËn th«ng qua viÖc trao ®æi b»ng th­ tõ, ®iÖn tÝn, telex... Ph­¬ng thøc ®µm ph¸n nµy hay sö dông réng r·i trong mua b¸n quèc tÕ bëi nã kh¾c phôc ®­îc mét sè nh­îc ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p ®µm ph¸n trùc tiÕp. Ph­¬ng ph¸p nµy cho phÐp c¸c bªn cã thÓ ®µm ph¸n mµ kh«ng ph¶i gÆp gì trùc tiÕp do ®ã cã thÓ gi¶m bít ®­îc chi phÝ ®µm ph¸n, nã cßn gióp c¸c bªn cã thêi gian nghiªn cøu kü nh÷ng ®iÒu kiÖn cña nhau. Tuy nhiªn ®©y còng lµ nh­îc ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p nµy, v× c¸c bªn ph¶i mÊt mhiÒu thêi gian chê ®îi mµ cã thÓ bá lì mÊt c¬ héi kinh doanh. 2. Nh÷ng vÊn ®Ò cÇn chó ý trong khi ký kÕt hîp ®ång nhËp khÈu Néi dung c¬ b¶n cña hîp ®ång nhËp khÈu ._.lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn mua b¸n, mµ bªn mua (bªn nhËp khÈu) tho¶ thuËn víi bªn b¸n (bªn xuÊt khÈu). §Ó th­¬ng th¶o hîp ®ång ®­îc tèt, cÇn n¾m v÷ng c¸c ®iÒu kiÖn th­¬ng m¹i quèc tÕ, chØ mét sù m¬ hå hoÆc thiÕu chÝnh x¸c nµo ®ã trong viÑc vËn dông ®iÒu kiÖn th­¬ng m¹i lµ cã thÓ mang l¹i sù bÊt lîi cho doanh nghiÖp cña m×nh, dÉn tíi c¸c vô tranh chÊp, kiÖn tông lµm t¨ng chi phÝ trong kinh doanh. Do vËy ®Ó ký kÕt hîp ®ång nhËp khÈu mµ ®¹t ®­îc tho¶ thuËn vÒ néi dung hîp ®ång nhËp khÈu nh­ mong muèn qu¶ lµ thµnh c«ng cña c¸c nhµ nhËp khÈu. Khi ®µm ph¸n, ký kÕt hîp ®ång nhËp khÈu cÇn ph¶i chó ý tíi mét sè vÊn ®Ò sau nh­: VÒ ngµy th¸ng vµ ®Þa ®iÓm ký kÕt hîp ®ång, vÒ c¸c bªn tham gia hîp ®ång, vÒ ®iÒu kho¶n ®èi t­îng cña hîp ®ång, vÒ ®iÒu kho¶n bao b× vµ ký m· hiÖu, vÒ ®iÒu kho¶n c¬ së giao hµng... ViÖc chó ý tíi c¸c vÊn ®Ò ®ã nh»m x©y dùng mét néi dung hoµn chØnh, râ rµng, nh»m x¸c ®Þnh quyÒn lîi vµ nghÜa vô cña c¸c bªn, ®ång thêi còng cã thÓ gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp cã thÓ ph¸t sinh sau naú. 2.1 Ngµy th¸ng vµ ®Þa ®iÓm ký kÕt hîp ®ång NÕu hîp ®ång ®­îc ký kÕt th«ng qua ph­¬ng thøc ®µm ph¸n gÆp gì trùc tiÕp th× ®iÒu kho¶n nµy ph¶i ®­îc x¸c ®Þnh râ rµng ®Ó tr¸nh nh÷ng r¾c rèi n¶y sinh sau nµy ®èi víi nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan tíi thêi ®iÓm ký kÕt hîp ®ång. NÕu hîp ®ång ®­îc ký kÕt th«ng qua th­ tõ, ®iÖn tÝn, telex, fax... , ng­êi nhËp khÈu còng cÇn ph¶i chó ý tíi ngµy th¸ng vµ ®Þa ®iÓm ký kÕt hîp ®ång, v× ®ã lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh nhiÒu yÕu tè kh¸c cã liªn quan nh­ gi¸ c¶ hµng ho¸, thêi h¹n giao hµng, thêi h¹n thanh to¸n hoÆc më L/C, luËt ¸p dông, thÈm quyÒn cña c¬ quan xÐt xö tranh chÊp... ViÖc x¸c ®Þnh hai yÕu tè ngµy th¸ng vµ ®Þa ®iÓm ký kÕt hîp ®ång trong ph­¬ng thøc ®µm ph¸n b»ng c¸ch gÆp gì trùc tiÕp lµ rÊt ®¬n gi¶n. Song trong ph­¬ng thøc ®µm ph¸n gi¸n tiÕp, viÖc x¸c ®Þnh hai yÕu tè nµy l¹i lµ mét viÖc hoµn toµn kh«ng ®¬n gi¶n. Trong tËp qu¸n th­¬ng m¹i quèc tÕ hiÖn nay tån t¹i hai thuyÕt mµ dùa vµo ®ã ng­êi ta x¸c ®Þnh thêi gian vµ ®Þa diÓm ký kÕt hîp ®ång. §ã lµ thuyÕt Tèng ph¸t vµ thuyÕt TiÕp thu. Theo thuyÕt Tèng ph¸t, ngµy vµ n¬i ký kÕt hîp ®ång lµ ngµy vµ n¬i mµ ng­êi ®­îc chµo hµng göi ®i th­ chÊp nhËn chµo hµng v« ®iÒu kiÖn Anh, Mü, Thuþ Sü, NhËt lµ nh÷ng n­íc theo thuyÕt nµy. Theo thuyÕt TiÕp thu, ngµy vµ n¬i hîp ®ång ®­îc ký kÕt lµ ngµy vµ n¬i mµ ng­êi chµo hµng nhËn ®­îc th­ chÊp nhËn chµo hµng v« ®iÒu kiÖn tõ ng­êi ®­îc chµo hµng. C¸c n­íc theo thuyÕt nµy lµ Ph¸p, ¸o, §øc. Theo tËp qu¸n, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam th­êng ¸p dông thuyÕt TiÕp thu, do vËy khi giao dÞch víi b¹n hµng ë c¸c n­íc Anh, Mü, Thuþ Sü, NhËt, doanh nghiÖp nhËp khÈu cña ViÖt Nam cÇn ph¶i ®Æc biÖt l­u ý tíi sù kh¸c biÖt nµy ®Ó tranh sù nhÇm lÉn (cã thÓ do v« t×nh hay cè ý ) vÒ thêi ®iÓm vµ ngµy th¸ng ký kÕt hîp ®ång g©y ra nh÷ng tranh chÊp kh«ng ®¸ng cã. 2.2 VÒ c¸c bªn tham gia hîp ®ång: Chñ thÓ cña hîp ®ång nhËp khÈu ph¶i ®­îc ghi râ rµng nh­ lµ mét ®iÒu kho¶n kh«ng thÓ thiÕu ®­îc. Mét hîp ®ång nÕu thiÕu ®iÒu kho¶n nµy sÏ ®­îc coi lµ v« hiÖu v× kh«ng thÓ x¸c ®Þnh ®­îc chñ thÓ cña hîp ®ång. ë ®iÒu kho¶n nµy ng­êi nhËp khÈu cÇn chó ý tíi nh÷ng vÊn ®Ò sau: - Ghi ®óng tªn, ®Þa chØ, quèc tÞch cña c¸c bªn chñ thÓ hîp ®ång (chó ý ghi nguyªn v¨n, kh«ng dÞch tªn cña c¸c chñ thÓ ). Ngoµi ra ghi thªm sè ®iÖn tho¹i, sè telex, sè tµi kho¶n... v× ®©y lµ nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan tíi viÖc liªn l¹c, th«ng b¸o, gi¶i quyÕt tranh chÊp sau nµy. - Ghi râ hä tªn, chøc vô ng­êi ®¹i diÖn c¸c bªn ®Ó dÔ dµng cho viÖc x¸c ®Þnh them quyÒn cña ng­êi ®¹i diÖn ký kÕt hùp ®ång. 3. VÒ ®iÒu kho¶n ®èi t­îng cña hîp ®ång Trong khi quy ®Þnh nÕu ta kh«ng quy ®Þnh cô thÓ, chÝnh x¸c th× rÊt rÔ ph¸t sinh nh÷ng rñi ro. §èi t­îng cña hîp ®ång cã thÓ lµ hµng ®Æc ®Þnh ho¹c hµng ®ång lo¹i. Hµng ®Æc ®Þnh (specific goods) lµ hµng cã nh÷ng dÊu hiÖu ®Æc biÖt lµm cho ng­êi ta cã thÓ ph©n biÖt nã víi hµng ho¸ kh¸c. Th­êng t¹i thêi ®iÓm ký kÕt hîp ®ång, ng­êi nhËp khÈu ®· xem xÐt vµ chÊp nhËn toµn bé l« hµng ®ã nh­ng ch­a nhËn hµng. Hµng ®ång lo¹i (generic goods) lµ nh÷ng hµng ho¸ ®­îc x¸c ®Þnh theo ®¬n vÞ ®o l­êng (®¬n vÞ träng l­îng, thÓ tÝch, dung tÝch... )nh­ hµng l­¬ng thùc, nguyªn liÖu... Nhãm ®iÒu kho¶n ®èi t­îng cña hîp ®ång th­êng bao gåm c¸c ®iÒu kho¶n vÒ tªn hµng, qui c¸ch, phÈm chÊt, sè l­îng, träng l­îng. §©y lµ nhãm ®iÒu kho¶n nãi nªn yªu cÇu ®èi víi hµng ho¸ lµ ®èi t­îng cña hîp ®ång. 2.4 VÒ ®iÒu kho¶n thanh to¸n §©y lµ ®iÒu kho¶n quan träng cña hîp ®ång nhËp khÈu vµ còng rÊt rÔ g©y ra nh÷ng rñi ro. Nh÷ng rñi ro cã thÓ ph¸t sinh tõ ®iÒu kho¶n nµy ®ã lµ viÖc quy ®Þnh ph­¬ng thøc thanh to¸n, thêi h¹n thanh to¸n vµ ®Þa ®iÓn thanh to¸n. §Æc biÖt ë ®©y yªu cÇu cÇn chó ý ®Õn ph­¬ng thøc thanh to¸n, tuú theo t×nh h×nh cô thÓ, b¹n hµng mµ lùa chän ph­¬ng thøc thanh to¸n cho phï hîp. 2.5 VÒ ®iÒu kho¶n bao b× vµ ký m· hiÖu §èi víi ®iÒu kho¶n bao b×, ng­êi nhËp khÈu nªn chó ý tíi c¸c vÊn ®Ò: ChÊt l­îng bao b×, ph­¬ng thøc cung cÊp bao b×, gi¸ c¶ bao b×, c¸c quy ®Þnh vÌ bao b×. NÕu hµng ho¸ giao cã bao b×, ng­êi nhËp khÈu ph¶i quy ®Þnh ký m· hiÖu thÝch hùp ®Ó c¸ biÖt ho¸ hµng ho¸ vµ thuËn lîi cho viÖc giao nhËn, chuyªn chë, b¶o qu¶n vµ chuyÓn t¶i hµng ho¸. Ký m· hiÖu ph¶i dÔ thÊy, kh«ng t¸c ®éng ®Õn phÈm chÊt hµng ho¸, thèng nhÊt, ng¾n gän trªn c¸c kiÖn hµng, kh«ng phai mµu vµ kh«ng dÔ thÊm n­íc. Néi dung cña ký m· hiÖu ph¶i ®¸p øng ®­îc c¸c yªu cÇu: - §ñ nh÷ng dÊu hiÖu cÇn thiÕt cho ng­êi nhËn hµng: Tªn ng­êi nhËn, tªn ng­êi göi, träng l­îng tÞnh, träng l­îng c¶ b×, sè hîp ®ång, sè hiÖu chuyÕn hµng... - §ñ nh÷ng chi tiÕt cÇn thiÕt cho viÖc vËn chuyÓn hµng ho¸: tªn n­íc vµ ®Þa ®iÓm hµng ®i, tªn n­íc vµ ®Þa ®iÓm hµng ®Õn, tªn tµu, sè vËn ®¬n. - §ñ nh÷ng dÊu hiÖu h­íng dÉn c¸ch xÕp ®Æt, bèc dì vµ b¶o qu¶n hµng ho¸ trªn ®­êng vËn chuyÓn nh­:dì vì, më ë chç nµo, kh«ng lËt ng­îc ®­îc... Quy ®Þnh ®iÒu kho¶n nµy chÆt chÏ, nÕu hµng bÞ h­ h¹i, hao hôt hoÆc giao nhÇm lÉn do lçi cña bao b× hoÆc kÎ ký m· hiÖu, ng­êi nhËp khÈu cã quyÒn ®ßi ng­êi xuÊt khÈu båi th­êng. 2.6 VÒ ®iÒu kiÖn c¬ së giao hµng: §iÒu kiÖn c¬ së giao hµng quy ®Þnh nh÷ng c¬ së cã tÝnh nguyªn t¾c cña viÖc giao nhËn gi÷a bªn b¸n vµ bªn mua. Nh÷ng c¬ së ®ã lµ: - Sù ph©n chia gi÷a ng­êi b¸n vµ ng­êi mua trong viÖc giao nhËn hµng, thuª ph­¬ng tiÖn vËn t¶i, bèc hµng, dì hµng, mua b¶o hiÓm, lµm thñ tôc h¶i quan, nép thuÕ xuÊt nhËp khÈu... ) - Sù ph©n chia gi÷a hai bªn c¸c chi phÝ trong viÖc giao nhËn hµng (chi phÝ vËn t¶i, bèc hµng, dì hµng, l­u kho, b¶o hiÓm, thuÕ... ) - Thêi ®iÓm chuyÓn rñi ro hµng ho¸ tõ ng­êi b¸n sang ng­êi mua. §Ó diÔn ®¹t c¸c néi dung trªn, qu¸ tr×nh bu«n b¸n quèc tÕ ®· lµm n¶y sinh mét sè thuËt ng÷ nhÊt ®Þnh nh­: giao t¹i x­ëng(EXW), giao trªn boong tµu (FOB), tiÒn hµng + c­íc phÝ + b¶o hiÓm (CIF)... Cã nhiÒu c¸ch gi¶i thÝch c¸c thuËt ng÷ trªn, nh­ng c¸ch gi¶i thÝch ®­îc nhiÒu ng­êi ¸p dông h¬n c¶ lµ “Quy t¾c quèc tÕ gi¶i thÝch c¸c ®iÒu kiÖn th­¬ng m¹i - Incoterms do phßng th­¬ng m¹i ®­a ra n¨m 1936 vµ ®· ®­îc söa ®æi 5 lÇn (b¶n söa ®æi gÇn ®©y nhÊt lµ Incoterms 2000). Khi ¸p dông Incoterms ng­êi nhËp khÈu cÇn chó ý tíi 4 ®iÓm sau: - Incoterms kh«ng cã gi¸ trÞ b¾t buéc ®èi víi hîp ®ång xuÊt nhËp khÈu. Nã chØ cã gi¸ trÞ bæ xung cho hîp ®ång. Do vËy nã chØ ®­îc ¸p dông khi c¸c bªn dÉn chiÕu ®Õn trong hîp ®ång. - Ph¶i quy ®Þnh râ rµng theo Incoterms nµo (v× cã rÊt nhiÒu b¶n Incoterms) - Incoterms chØ cã gi¸ trÞ tuú ý, nªn ngay c¶ khi hîp ®ång ®· dÉn chiÕu tíi Incoterms, c¸c bªn vÉn cã thÓ tho¶ thuËn víi nhau ®Ó thay ®æi mét sè néi dung cô thÓ nµo ®ã. ViÖc quy ®Þnh vÒ ®iÒu kiÖn c¬ së giao hµng, cã mét ®Æc ®iÓm n÷a mµ ng­êi nhËp khÈu cÇn chó ý, ®ã lµ khi hµng ho¸ ®ang trong Container th× cã sö dông ®iÒu kiÖn FOB, CIF (Incoterms 2000)®­îc hay kh«ng, trong khi trong thùc tÕ nhiÒu hîp ®ång ký nh­ vËy. FOB vµ CIF lµ hai ®iÒu kiÖn c¬ së giao hµng th«ng dông. Khi ¸p dông hai ®iÒu kiÖn nµy thêi ®iÓm di chuyÓn rñi do vÒ hµng ho¸ tõ ng­êi b¸n sang ng­êi mua lµ khi hµng qua khái lan can tµu t¹i c¶ng bè hµng. Trong khi ®ã, viÖc giao nhËn hµng ho¸ ®ãng trong container ®­îc tiÕn hµnh theo hai ph­¬ng ph¸p: Ph­¬ng ph¸p 1: NÕu giao hµng nguyªn (Full container load - FCL), ng­êi göi hµng giao nguyªn mét hay nhiÒu container ®· niªm phong kÑp ch× cho h·ng vËn t¶i t¹i b·i container (Container yard - CY) do hai bªn th¶o thuËn ë n¬i göi hµng. Ng­êi vËn t¶i sÏ vËn chuyÓn c¸c container ®ã vµ giao cho ng­êi vËn CY ë n¬i ®Õn trong t×nh tr¹ng container cßn nguyªn cÆp ch×. Ph­¬ng ph¸p 2:NÕu lµ giao hµng lÎ (Less than Container load - LCL), chñ hµng lÎ sÏ giao hµng cña m×nh cho ng­êi vËn t¶i t¹i tr¹m giao nhËn, ®ãng gãi container (Container Freight Station - CFS). Ng­êi vËn t¶i sÏ ®ãng gãi l« hµng lÎ vµo containerrooif niªm phong cÆp ch× vËn chuyÓn ®Õn n¬i ®Õn. T¹i n¬i ®Õn, ng­êi vËn t¶i ®­a container vÒ CFS < dì hµng vµ giao cho ng­êi nhËn. Nh­ vËy, diÓm giao hµng khi chuyªn chë hµng ho¸ b»ng containerlaf CY hoÆc CFS. T¹i ®©y, ng­êi vËn t¶i hµng nhËn hµng vµ cÊp chøng tõ th× ng­êi b¸n hÕt tr¸ch nhiÖm vµ hµng ®­îc coi lµ ®· giao cho ng­êi mua. Do ®ã nÕu sö dông ®iÒu kiÖn FOB vµ CIF th× rñi ro vÒ hµng ho¸ ®· chuyÓn tõ ng­êi xuÊt khÈu sang ng­êi nhËp khÈu khi ng­êi vËn t¶i nhËn hµng ë CY hoÆc CFS. Vµ nÕu tæn thÊt hµng ho¸ x¶y ra trªn qu·ng ®­êng tõ CY hay CFS ®Õn lan can tµu thuéc rñi ro ®­îc b¶o hiÓm, ng­êi nhËp khÈu vÉn kh«ng ®­îc båi th­êng v× t¹i ®iÓm tæn thÊt ng­êi nhËp khÈu vÉn ch­a cã quyÒn lîi b¶o hiÓm. §iÒu nµy cã thÓ tr¸nh ®­îc nÕu ng­êi nhËp khÈu sö dông FCA(Free Carrier) hay CIF (Cots and insurance paid to) vµ CFR. T­¬ng tù nh­ vËy ®èi víi hai ®iÒu kho¶n CPT(Carriage paid to) vµ CFR (Cost and Freight). Nh­ vËy khi ng­êi nhËp khÈu hµng ho¸ trong container, ng­êi nhËp khÈu nªn ký c¸c hîp ®ång theo c¸c ®iÒu kiÖn FCA, CIP, CPT thay v× FOB, CIF, hay CFR. Th«ng th­êng, ng­êi ta kh«ng ®­a ®iÒu kiÖn giao hµng thµnh mét ®iÒu kho¶n riªng trong hîp ®ång mµ ghÐp chung v¬Ý ®iÒu kho¶n gi¸ c¶. Vµ ®©y lµ mét ®iÒu kho¶n kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong hîp ®ång xuÊt nhËp khÈu. 2.7 VÒ ®iÒu kho¶n gi¸ c¶: §iÒu kho¶n gi¸ c¶ lµ méi ®iÒu kho¶n ®Æc biÖt trong hîp ®ång mua b¸n hµng ho¸. Khi ký kÕt hîp ®ång nhËp khÈu, vÒ ®iÒu kho¶n gi¸ c¶, ng­êi nhËp khÈu cÇn nªu râ c¶ ®¬n gi¸ vµ tæng trÞ gi¸ hµng ho¸, ghi râ ®iÒu kiÖn c¬ së giao hµng liªn quan tíi gi¸ ®ã, ®ång tiÒn tÝnh gi¸... Theo nguyªn t¾c th× c¸c bªn trong hîp ®ång cã thÓ tho¶ thuËn chän bÊt cø mét ®ång tiÒn nµo lµm ®ång tiÒn tÝnh gi¸. Ng­êi nhËp khÈu th­êng muèn x¸c ®Þnh gi¸ c¶ b»ng ®ång tiÒn ®ang cã xu h­íng mÊt gi¸:bëi nÕu sau khi møc gi¸ hµng ®· ®­îc x¸c ®Þnh, ®ång tiÒn míi mÊt gi¸ th× hä míi cã lîi. Tuy nhiªn trªn thùc tÕ, viÖc lùa chän ®ång tiÒn tÝnh gi¸ phô thuéc vµo ng­êi cã uy thÕ h¬n trªn thÞ tr­êng. Do trªn thÕ giíi, rÊt nhiÒu n­íc cã tªn ®¬n vÞ tiÒn tÖ gièng nhau nh­ Mü, Hång K«ng, Singapore ®Òu cã ®¬n vÞ tiÒn tÖ lµ Dola, Ph¸p, Thuþ sü cã ®¬n vÞ tiÒn tÖ lµ Fr¨ng, ng­êi nhËp khÈu cÇn x¸c ®Þnh chÝnh x¸c tªn gäi cña ®ång tiÒn nh­: §ola Mü, §ola Hång K«ng, Fr¨ng Ph¸p, Fr¨ng Hång K«ng, Fr¨ng Thuþ Sü... Ng­êi nhËp khÈu còng nªn dù ®o¸n xu h­íng biÕn ®éng cña ®ång tiÒn tÝnh gi¸ ®Ó cã biÖn ph¸p b¶o ®¶m gi¸ c¶, tr¸nh thiÖt h¹i. Gi¸ c¶ lµ yÕu tè quan träng trong viÖc quyÕt ®Þnh thµnh c«ng cña mét giao dÞch. Khi x¸c ®Þnh gi¸ c¶ cña hµng ho¸, ng­êi nhËp khÈu nhÊt thiÕt ph¶i n¾m ®­îc møc gi¸ chung cña thÕ giíi, xu h­íng biÕn ®éng cña gi¸ c¶, vµ c¸c chi phÝ cÊu thµnh nªn gi¸ hµng (ch¼ng h¹n nh­ gi¸ c¶ hµng ho¸ ®· tÝnh tíi chi phÝ vËn t¶i, chi phÝ bao b×... ). Cã nh­ vËy ng­êi nhËp khÈu míi t×m ra gi¶i ph¸p tr¸nh nh÷ng thiÖt h¹i do sù biÕn ®éng cña gi¸ c¶ g©y nªn. 2.8 VÒ ®iÒu kho¶n vÒ giao hµng: Néi dung c¬ b¶n cña ®iÒu kho¶n giao hµng lµ x¸c ®Þnh thêi h¹n vµ ®Þa ®iÓm giao hµng, ph­¬ng thøc giao hµng vµ viÖc th«ng b¸o giao hµng. Nãi chung ®iÒu kho¶n giao hµng liªn quan chÆt chÏ tíi viÖc thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt nhËp khÈu. §iÒu kho¶n nµy ph¶i ®­îc quy ®Þnh râ trong hîp ®ång ®Ó h¹n chÕ c¸c tranh chÊp sau nµy. 2.9 VÒ ®iÒu kho¶n vËn t¶i: Khi nhËp khÈu theo ®iÒu kiÖn CIF hoÆc FCR c¶ng ViÖt Nam, do kh«ng cã quyÒn thuª tµu nªn ng­êi nhËp khÈu th­êng gÆp nh÷ng rñi ro do kh«ng quy ®Þnh thªm vÒ tµu biÓn. Thùc tÕ, trªn thÞ tr­êng ng­êi xuÊt khÈu nhiÒu khi muèn gi¶m chi phÝ b»ng c¸ch thuª tµu cã gi¸ c­íc rÎ, th­êng lµ tµu giµ. §Ó ng¨n c¶n viÖc lµm ®ã, ng­êi nhËp khÈu cã thÓ quy ®Þnh trong hîp ®ång nh­: ”Tµu d­íi 15 tuæi, ®­îc ®¨ng kiÓm vµo lo¹i A... ”Mét sè nhµ nhËp khÈu do kh«ng tÝnh ®Õn kh¶ n¨ng nh­ vËy nªn ®· kh«ng quy ®Þnh ®iÒu kho¶n vÒ tµu. Cuèi cïng tµu ®¾m do kh«ng cã kh¶ n¨ng ®i biÓn vµ c¸c doanh nghiÖp nhËp khÈu ®ã bÞ tæn thÊt. MÆt kh¸c, ng­êi nhËp khÈu cÇn quy ®Þnh vÒ thêi gian dì hµng ë c¶ng ®Õn cho phï hîp, møc th­ëng ph¹t dì hµng, tr¸nh bÞ ph¹t do dì hµng chËm. 2.10 VÒ ®iÒu kho¶n quy ®Þnh vÒ tr­êng hîp miÔn tr¸ch Tr­êng hîp miÔn tr¸ch lµ nh÷ng tr­êng hîp mµ nÕu x¶y ra, c¸c bªn ®­¬ng sù ®­îc hoµn toµn hoÆc trong mét chõng môc nµo ®ã, miÔn hay ho·n thùc hiÖn c¸c nghÜa vô cña hîp ®ång. §ã lµ nh÷ng tr­êng hîp x¶y ra mét c¸ch kh¸ch quan sau khi ký kÕt hîp ®ång c¸c bªn kh«ng l­êng tr­íc ®­îc vµ ph¶i cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc thùc hiÖn hîp ®ång. Quy ®Þnh tr­îng hîp miÔn tr¸ch (cßn gäi lµ “Tr­êng hîp bÊt kh¶ kh¸ng “ hoÆc “Tr­êng hîp miÔn tr¸ch nhiÖm ”), c¸c bªn cã thÓ ®­a ra tiªu chuÈn ®Ó x¸c ®Þnh mét tr­êng hîp lµ miÔn tr¸ch nhiÖm . ë ®iÒu kho¶n nµy ng­êi nhËp khÈu ph¶i tho¶ thuËn víi ng­êi xuÊt khÈu c¸ch gi¶i quyÕt khi gÆp tr­êng hîp bÊt kh¶ kh¸ng. 2.11 VÒ ®iÒu kho¶n khiÕu n¹i VÒ ®iÒu kho¶n khiÕu n¹i, ng­êi nhËp khÈu cÇn quy ®Þnh râ lµ khi cã tranh chÊp ph¸t sinh, hai bªn cã thÓ gi¶i quyÕt tranh chÊp tr­íc víi nhau b»ng khiÕu n¹i hay kh«ng, ®ång thêi ph¶i quy ®Þnh thÓ thøc khiÕu n¹i, thêi h¹n khiÕu n¹i, (vÒ sè l­îng, phÈm chÊt hµng ho¸, vÒ hµng giao chËm... )thêi h¹n ng­êi xuÊt khÈu ph¶i tr¶ lêi khiÕu n¹i cña ng­êi nhËp khÈu... Ng­êi nhËp khÈu nªn quy ®Þnh thêi h¹n khiÕu n¹i hîp lý cho têng tranh chÊp cô thÓ ®Ó ®¶m b¶o ®ñ kho¶ng thêi gian cã thÓ ph¸t hiÖn thÊy sù vi ph¹m cña hîp ®ång cña ng­êi xuÊt khÈu, thêi gian lËp bé hå s¬ khiÕu n¹i, thêi gian göi bé hå s¬ khiÕu n¹i ®Õn tËn tay ng­êi xuÊt khÈu, cã nh­ vËy ng­êi nhËp khÈu míi cã thÓ ®¶m b¶o m×nh sÏ kh«ng bá lì thêi h¹n khiÕu n¹i vµ ®¶m b¶o ®­îc quyÒn lîi khiÕu n¹i cña m×nh. 2.12 VÒ ®iÒu kho¶n träng tµi Trong hîp ®ång xuÊt nhËp khÈu, khi cã tranh chÊp x¶y ra, nÕu c¸c bªn kh«ng gi¶i quyÕt b»ng con ®­êng th­¬ng l­îng th× sÏ ph¸t sinh viÖc kiÖn tông. C¸c bªn cã thÓ kiÖn ra toµ ¸n hoÆc träng tµi, nhy­ng trong hai biÖn ph¸p ®ã, biÖn ph¸p träng tµi th­êng ®­îc sö dông nhiÒu h¬n, do nã cã rÊt nhiÒu ­u ®iÓm so víi biÖn ph¸p toµ Ên nh­:thñ tôc ®¬n gi¶n, xÐt sö kÝn, tiÕt kiÖm ®­îc thêi gian... VÒ mÆt lý thuyÕt th× hîp ®ång xuÊt nhËp khÈu kh«ng b¾t buéc ph¶i cã ®iÒu kho¶n träng tµi nh­ng nÕu nã kh«ng ®­îc tho¶ thuËn hay tho¶ thuËn kh«ng chÆt chÏ th× dÔ ®­a viÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp vµo chç bÕ t¾c. Thùc tÕ chøng minh r»ng cã rÊt nhiÒu hîp ®ång trong khi ký kÕt quªn kh«ng ghi ®iÒu kho¶n träng tµi, kÕt qu¶ lµ khi cã tranh chÊp x¶y ra, bªn vi ph¹m kh¨ng kh¨ng kh«ng chÞu ®­a tranh chÊp ra c¬ quan träng tµi, lÊy cí lµ hîp ®ång kh«ng quy ®Þnh ®iÒu kho¶n ®ã. V× vËy, mét ®iÒu kho¶n träng tµi hîp lý vµ chÆt chÏ sÏ gióp cho c¸c bªn gi¶i quyÕt røt ®iÓm vµ nhanh chãng tranh chÊp ph¸t sinh. §iÒu kho¶n träng tµi (hay cßn gäi lµ tho¶ hiÖp träng tµi )cã thÓ ®­îc ghi trong hîp ®ång hoÆc cã thÓ ®­îc hai bªn tho¶ thuËn bæ xung vµo hîp ®ång khi cã tranh chÊp ph¸t sinh. Tuy nhiªn sÏ rÊt phøc t¹p cho c¶ hai bªn nÕu tho¶ hiÖp träng tµi ®­îc quy ®Þnh khi ®· cã tranh chÊp x¶y ra v× lóc ®ã sù bÊt ®ång vÒ quyÒn lîi sÏ khiÕn c¸c bªn khã cã thiÖn chÝ ®Ó lùa chän tæ ch­cs träng tµi phï hîp. Nh­ vËy c¸ch tèt nhÊt lµ ng­êi nhËp khÈu nªn ®­a ®iÒu kho¶n träng tµi thµnh méy ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång ngay tõ khi hîp ®ång ®­îc ký kÕt. Khi quy ®Þnh vÒ ®iÒu kho¶n cña träng tµi ph¶i x¸c ®Þnh mét lo¹i h×nh träng tµi nhÊt ®Þnh: NÕu chän träng tµi quy chÕ (institutional Arbitration), tøc lµ träng tµi ho¹t ®éng th­êng xuyªn theo mét quy chÕ ®Þnh s½n th× nªn chän lu«n quy t¾c tè tông cña träng tµi ®ã, chø kh«ng nªn chän tæ chøc träng tµi A vµ quy t¾c tè tông cña träng tµi B, v× nh­ vËy sÏ g©y rÊt nhiÒu khã kh¨n , thËm chÝ cßn nhiÒu m©u thuÉn dÉn ®Õn châ kh«ng cã tæ chøc träng tµi nµo cã thÈm quyÒn xÐt xö. Khi chän tæ chøc träng tµi quy chÕ còng ph¶i quy ®Þnh ®óng tªn tæ chøc träng tµi. NÕu quy ®Þnh kh«ng ®óng tªn cña tæ chøc träng tµi quy chÕ cã thÓ dÉn ®Õn c¸c tranh chÊp sau nµy vµ cã khi bÞ tõ chèi thô lý ®¬n kiÖn. Trong thùc tÕ ®· cã doanh nghiÖp ViÖt Nam khi ký kÕt hîp ®ång quy ®Þnh “C¸c tranh chÊp ph¸t sinh nÕu gi¶i quyÕt víi nhau kh«ng ®­îc th× sÏ ®­îc ®­a ra Héi ®ång träng tµi quèc tÕ bªn c¹nh Phßng Th­¬ng m¹i vµ C«ng nghiÖp ViÖt nam “. Tuy nhiªn, bªn c¹nh Phßng Th­¬ng m¹i vµ C«ng nghiÖp ViÖt nam chØ cã trung t©m träng tµi Quèc tÕ. V× vËy, khi doanh nghiÖp ViÖt Nam kiÖn ra trung t©m träng tµi quèc tÕ t¹i ViÖt Nam, th× n­íc ngoµi ®· ph¶n ®èi vµ hä cho r»ng kh«ng chän trung t©m träng tµi quèc tÕ t¹i ViÖt Nam, v× vËy Trung t©m träng tµi Quèc tÕ t¹i ViÖt Nam kh«ng cã thÈm quyÒn ®èi víi vô tranh chÊp nµy. - NÕu chän mét träng tµi vô viÖc th× ng­êi nhËp khÈu cÇn quy ®Þnh cô thÓ vÒ: *Tr×nh tù tiÕn hµnh träng tµi (gåm viÖc tæ chøc uû ban träng tµi, tiÕn hµnh xÐt xö, tµi quyÕt, chi phÝ träng tµi... ) *LuËt dïng ®Ó xÐt xö néi dung tranh chÊp. *TÝnh chÊt cña ph¸n quyÕt träng tµi cã gi¸ trÞ trung thÈm kh«ng. 2.13 VÒ ®iÒu kho¶n luËt ¸p dông §©y lµ mét ®iÒu kho¶n quan träng, khi cã tranh chÊp ph¸t sinh nÕu kh«ng quy ®Þnh ®iÒu kho¶n nµy th× rÊt khã gi¶i quyÕt cho hai bªn. 2.14 VÒ ®iÒu kho¶n chÕ tµi: ChÕ tµi lµ ®iÒu kho¶n quy ®Þnh biÖn ph¸p xö lý khi c¸c bªn vi ph¹m hîp ®ång. §iÒu kiÖn nµy cã thÓ lµm cho c¸c bªn tõ bá ý ®Þnh kh«ng thùc hiÖn hîp ®ång hoÆc thùc hiÖn kh«ng tèt hîp ®ång. Cã bèn h×nh thøc chÕ tµi: -ChÕ tµi ph¹t -ChÕ tµi båi th­êng thiÖt h¹i -ChÕ tµi thùc sù -ChÕ tµi hîp ®ång Thùc tÕ, nÕu c¸c bªn kh«ng quy ®Þnh ®iÒu kho¶n chÕ tµi, khi cã tranh chÊp x¶y ra, c¸c bªn cã thÓ ¸p dông chÕ tµi theo luËt ®iÒu chØnh hîp ®ång. Tuy nhiªn, nÕu quy ®Þnh chÆt chÏ tõng tr­êng hîp khi c¸c bªn vi ph¹m sÏ ¸p dông chÕ tµi nµo, ng­êi nhËp khÈu sÏ gÆp Ýt rñi ro h¬n khi ng­êi xuÊt khÈu vi ph¹m nghÜa vô cña hîp ®ång. Trªn ®©y lµ nh÷ng ®iÓm chung nhÊt vÒ hîp ®ång nhËp khÈu mµ ng­êi nhËp khÈu cÇn l­u ý khi ®µm ph¸n, ký kÕt mét hîp ®ång nhËp khÈu. Trong tõng tr­êng hîp cô thÓ, tuú vµo tÝnh chÊt hµng ho¸, mèi quan hÖ gi÷a ng­êi nhËp khÈu víing­êi xuÊt khÈu, t×nh h×nh thÞ tr­êng, t­¬ng quan gi÷a hai bªn thÞ tr­êng... ng­êi nhËp khÈu cã thÓ bít ®i hoÆc thªm vµo hîp ®ång cña m×nh mét sè ®iÒu kho¶n, hoÆc cã thÓ quan t©m h¬n mét sè ®iÒu kho¶n nµo ®ã trong hîp ®ång. Ch¼ng h¹n trong hîp ®ång nhËp khÈu thiÕt bÞ toµn bé, ng­êi nhËp khÈu cÇn quy ®Þnh thªm c¸c ®iÒu kho¶n sau: *§iÒu kho¶n b»ng ph¸t minh s¸ng chÕ hoÆc b¶n quyÒn *C¸c ®iÒu kho¶n vÒ tµi liÖu kü thuËt, quy ®Þnh vÒ viÖc l¾p r¸p 2.15 §iÒu kho¶n kh¸c Trong nhiÒu tr­êng hîp ®Ó tr¸nh rñi ro cã thÓ x¶y ra nªn quy ®Þnh mét sè ®iÒu kho¶n kem theo. iii. Nh÷ng rñi ro mµ c¸c doanh nghiÖp cÇn chó ý trong khi thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu. 1. §èi víi nghÜa vô mµ ng­êi nhËp khÈu ph¶i thùc hiÖn theo hîp ®ång. 1.1 VÒ viÖc më L/C: L/C lµ ph­¬ng thøc thanh to¸n ®­îc sö dông nhiÒu hiÖn nay do nh÷ng ­u ®iÓm cña nã. Theo ph­¬ng thøc nµy ng­êi nhËp khÈu ph¶i më L/C. C¨n cø ®Ó më L/C lµ hîp ®ång nhËp khÈu, do vËy néi dung cña L/C ph¶i phï hîp víi hîp ®ång nhËp khÈu. RÊt nhiÒu tr­êng hîp ng­êi nhËp khÈu më L/C víi néi dung kh«ng phï hîp víi hîp ®ång nhËp khÈu dÉn ®Õn tæn thÊt s¶y ra. 2. VÒ viÖc ®«n ®èc ng­êi xuÊt khÈu n­íc ngoµi giao hµng. Trong nhiÒu tr­êng hîp ng­êi xuÊt khÈu giao hµng chËm. ViÖc giao hµng chËm nµy cã thÓ g©y ra nh÷ng thiÖt h¹i lín cho ng­êi nhËp khÈu. Do vËy, ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi cña m×nh, ng­êi nhËp khÈu nhÊt thiÕt ph¶i ®«n ®èc ng­êi xuÊt khÈu giao hµng ®óng thêi h¹n. H¬n n÷a, viÖc ®«n ®èc ng­êi xuÊt khÈu giao hµng sÏ lµ mét c¨n cø gióp ng­êi nhËp khÈu ®­îc miÔn tr¸ch nÕu qu¸ thêi h¹n giao hµng mét kho¶ng thêi gian rÊt ®Þnh mµ hµng vÉn ch­a ®­îc giao vµ ng­êi nhËp khÈu do kh«ng thÓ chê thªm ®­îc n÷a ®· huû hîp ®ång. Th«ng th­êng, trong tr­êng hîp ng­êi xuÊt khÈu chËm giao hµng, ng­êi nhËp khÈu ph¶i göi ®i mét bøc ®iÖn gia h¹n ®Õn mét ngµy nµo ®ã buéc ng­êi xuÊt khÈu giao hµng. Bøc ®iÖn nµy lµ b»ng chøng thÓ hiÖn thiÖn chÝ hîp t¸c cña ng­êi nhËp khÈu trong giao dÞch. Ng­êi nhËp khÈu sÏ chØ huû bá hîp ®ång nÕu hÕt thêi h¹n gia thªm ®ã mµ ng­êi xuÊt khÈu vÉn kh«ng giao hµng. Lóc nµy, nh÷ng bøc ®iÖn giôc ng­êi xuÊt khÈu vµ gia h¹n giao hµng sÏ lµ mét phÇn cña bé hå s¬ gióp cho ng­¬× nhËp khÈu khiÕu n¹i hay khëi kiÖn ng­êi xuÊt khÈu kh«ng giao hµng. 1.3 VÒ viÖc mua b¶o hiÓm. ViÖc mua b¶o hiÓm cã thÓ lµ nghÜa vô cña ng­êi xuÊt khÈu nÕu hîp ®ång quy ®Þnh theo ®iÒu kiÖn giao hµng lµ CIF hay CIP. Trong tr­êng hîp nµy gi¸ c¶ cña hµng ho¸ bao gåm c¶ phÇn b¶o hiÓm hµng ho¸ mµ ng­êi xuÊt khÈu mua cho ng­êi nhËp khÈu h­ëng vµ nÕu trªn ®­êng v¹an chuyÓn hµng ho¸ ®ã cã gÆp ph¶i rñi ro ®· ®­îc b¶o hiÓm, ng­êi nhËp khÈu cã quyÒn ®ßi C«ng ty b¶o hiÓm båi th­êng nh÷ng tæn thÊt do nh÷ng rñi ro ®ã g©y lªn. §èi víi nh÷ng hîp ®ång ký theo nh÷ng ®iÒu kiÖn c¬ së giao hµng nh­ FOB, FCA... , nh÷ng ®iÒu kiÖn c¬ së giao hµng mµ theo ®ã gi¸ c¶ cña hµng ho¸ chØ gåm tiÒn hµng vµ chi phÝ ®­a hµng qua lan can tµu (FOB)hay chi phÝ ®­a hµng ®Õn tay ng­êi vËn t¶i (FCA)... , kh«ng bao gåm phÝ b¶o hiÓm hµng ho¸, c¸c doanh nghiÖp nhËp khÈu dÔ nhËn thÊy ®iÓm giao hµng ë n­íc ng­êi xuÊt khÈu sang n­íc ng­êi nhËp khÈu, nghÜa lµ ng­êi nhËp khÈu sÏ ph¶i chÞu rñi ro vÒ hµng ho¸ trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn hµng ho¸ tõ ng­êi xuÊt khÈu vÒ n­íc m×nh. V× vËy ®Ó tr¸nh c¸c rñi ro, ng­êi nhËp khÈu vÉn th­êng mua b¶o hiÓm. Riªng ®èi víi tr­êng hîp ®ång mua b¸n ký kÕt theo ®iÒu kiÖn giao hµng CFR (tiÒn hµng vµ c­íc phÝ ) ng­êi nhËp khÈu cÇn ph¶i ®Æc biÖt quan t©m, bëi kh¸c víi ®iÒu kiÖn FOB hay FCA, theo ®iÒu kiÖn CFR, n¬i chuyÓn chi phÝ kh¸c víi n¬i chuyÓn rñi ro vÒ hµng ho¸. Theo ®iÒu kiÖn CFR, ng­êi nhËp khÈu ph¶i chÞu: Mäi chi phÝ cã liªn quan ®Õn hµng ho¸ cho ®Õn khi hµng ho¸ ®­îc giao lªn tµu t¹i c¶ng bèc hµng, cïng víi c­íc phÝ vµ c¸c chi phÝ n¶y sinh tõ viÖc ký kÕt hîp ®ång vËn chuyÓn hµng ho¸ ®Ó ®­a hµng tíi c¶ng quy ®Þnh. Mäi rñi ro vÒ mÊt m¸t hoÆc h­ h¹i hµng, cho tíi khi hµng qua khái lan can tµu t¹i c¶ng bèc hµng. Nh­ vËy theo ®iÒu kiÖn nµy, ®iÓm chuyÓn chi phÝ lµ c¶ng ®Õn, cßn ®iÓm chuyÓn rñi ro vÒ hµng ho¸ l¹i ë c¶ng ®i. Kh«ng Ýt nhµ kinh doanh nhËp khÈu ®· nhÇm lÉn ®iÓm nµy r»ng theo ®iÒu kiÖn CFR, ng­êi xuÊt khÈu hµng ho¸ sÏ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ hµng ho¸ cho tíi khi hµng ®· giao t¹i c¶ng ®Õn. ChÝnh v× vËy hä ®· kh«ng mua b¶o hiÓm vµ gÆp rñi ro. Qua nh÷ng ph©n tÝch trªn ®©y, cÇn ph¶i thÊy r»ng víi nh÷ng hîp ®ång theo c¸c ®iÒu kiÖn giao hµng nh­ FOB, FCA... vµ ®Æc biÖt lµ CFR ng­êi nhËp khÈu nªn mua b¶o hiÓm cho hµng ho¸ ®Ó tr¸nh rñi ro vÒ tæn thÊt hµng ho¸ trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn. Khi mua b¶o hiÓm, ng­êi nhËp khÈu nªn mua b¶o hiÓm t¹i c¸c c«ng ty b¶o hiÓm cã uy tÝn, ë c¸c ®Þa ®iÓm thuËn lîi ®Ó thuËn lîi vµ dÔ dµng trong viÖc tiÕn hµnh ®ßi båi th­êng tõ c«ng ty b¶o hiÓm sau nµy khi ng­êi nhËp khÈu gÆp ph¶i c¸c rñi ro tæn thÊt do c¸c rñi ro ®· ®­îc b¶o hiÓm. Ngoµi ra ng­êi nhËp khÈu còng cÇn chó ý mua b¶o hiÓm cña hµng ho¸ ph¶i tuú theo tÝnh chÊt vµ ®Æc ®iÓm cña hµng ho¸, tÝnh chÊt cña bao b×, ph­¬ng thøc xÕp hµng, kho¶ng c¸ch chuyªn chë, thêi tiÕt, khÝ hËu, t×nh h×nh an ninh, chÝnh trÞ nh÷ng n¬i mµ ph­¬ng tiÖn sÏ ®i qua, lo¹i ph­¬ng tiÖn chuyªn chë, ... ®Ó lùa chän ®­îc c¸c ®iÒu kho¶n b¶o hiÓm thÝch hîp nhÊt. Ch¼ng h¹n, ®èi víi nh÷ng mÆt hµng dÔ h­ háng ®æ vì nh­ thuèc men, hay hµng thuû tinh... nªn chän ®iÒu kho¶n b¶o hiÓm C råi mua thªm b¶o hiÓm mét sè rñi ro phô nh­ vì hay mÊt trém, mÊt c¾p, nÕu hµng ®ã ph¶i chuyÓn t¶i däc ®­êng... mua nh­ vËy, ng­êi nhËp khÈu sÏ tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ b¶o hiÓm mµ vÉn ®¶m b¶o ®­îc quyÒn lîi b¶o hiÓm. 1.4 VÒ lµm thñ tôc nhËp khÈu. *Xin giÊy phÐp xuÊt nhËp khÈu Ng­êi nhËp khÈu ph¶i xin giÊy phÐp nhËp khÈu ®èi víi nh÷ng mÆt hµng mµ nhµ n­íc quy ®Þnh ph¶i xin giÊy phÐp. *Lµm thñ tôc h¶i quan: Trong hÇu hÕt c¸c hîp ®ång xuÊt nhËp khÈu, lµm thñ tôc h¶i quan lµ nghÜa vô theo hîp ®ång cña ng­êi nhËp khÈu. Ng­êi nhËp khÈu kh«ng thùc hiÖn nghÜa vô nµy, hµng ho¸ sÏ kh«ng ®­îc th«ng quan vµo n­íc ng­êi nhËp khÈu. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ hîp ®ång chÊm røt vµ ng­êi nhËp khÈu sÏ ph¶i g¸nh chÞu nh÷ng hËu qu¶ ph¸p lý ph¸t sinh do viÖc kh«ng thùc hiÖn nghÜa vô cña m×nh. ë ViÖt Nam, khi hµng ®Õn c¶ng ®Ých, ng­êi nhËp khÈu ph¶i tiÕn hµnh më tê khai h¶i quan. C«ng viÖc nµy bao gåm viÖc khai chi tiÕt vµo tê khai h¶i quan vµ xuÊt tr×nh c¸c chøng tõ hµng ho¸ nh­ hîp ®ång mua b¸n, th«ng b¸o hµng ®Õn, ho¸ ®¬n th­¬nh m¹i, b¶ng kª chi tiÕt hµng ho¸, giÊy phÐp nhËp khÈu chuyÕn, x¸c nhËn cña c¬ quan qu¶n lý chuyªn ngµnh (nÕu hµng ph¶i xin x¸c nhËn cña c¬ quan qu¶n lý chuyªn ngµnh (nÕu hµng thuéc diÖn xin x¸c nhËn cña c¬ quan qu¶n lý chuyªn ngµnh )... tíi c¬ quan h¶i. C¬ quan h¶i quan sÏ cã tr¸ch nhiÖm kiÓm ho¸ hµng. NÕu hµng ho¸ phï hîp víi tê khai h¶i quan vµ bé chøng tõ, c¬ quan h¶i quan sÏ ®ãng dÊu lªn tê khai h¶i quan chøng tõ nhËn hµng ho¸ ®· hoµn tÊt thñ tôc h¶i quan vµ hµng ho¸ sÏ ®­îc th«ng quan. *NhËn hµng: NhËn hµng lµ mét nghÜa vô cña ng­êi nhËp khÈu khi thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu. Khi ®· ký kÕt hîp ®ång, ng­êi nhËp khÈu kh«ng thÓ viÖn vµo c¸c lý do nh­ gÆp khã kh¨n vÒ tµi chÝnh, khã kh¨n trong viÖc thuª tµu (trong tr­êng hîp mua hµng theo gi¸ FOB), kh«ng xin ®­îc giÊy phÐp nhËp khÈu ®Ó tõ chèi nhËn hµng. ViÖc ng­êi nhËp khÈu tõ chèi nh­ vËy vÉn bÞ coi lµ vi ph¹m hîp ®ång. V× vËy khi ®· ký kÕt hîp ®ång nhËp khÈu, dï cã gÆp nhiÒu khã kh¨n, ng­êi nhËp khÈu vÉn ph¶i cè g¾ng nhËn hµng ®Ó tr¸nh c¸c tranh chÊp phatsinh sau nµy. ë ViÖt Nam, th«ng th­êng khi tµu ®Õn c¶ng ®Ých, c¬ quan vËn t¶i hoÆc ®¹i lý vËn t¶i sÏ göi cho ng­êi nhËp khÈu mét tê “Th«ng b¸o hµng ®Õn “. Ng­êi nhËp khÈu nhËn ®­îc tê th«ng b¸o trªn, ph¶i mang vËn ®¬n gèc ®Õn ®¹i lý tµu biÓn ®Ó ®æi lÊy “LÖnh giao hµng cña h·ng tµu “. Sau khi ®· cã lÖnh giao hµng nµy, ng­êi nhËp khÈu ®Õn kho c¶ng vµ lµm c¸c thñ tôc nhËn hµng * C¸c chøng tõ cÇn cã khi nhËn hµng: ViÖc lËp c¸c chøng tõ trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång lµ viÖc lµm rÊt cÇn thiÕt, bëi c¸c chøng tõ nµy sÏ lµ c¨n cø ph¸p lý quan träng ®Ó ng­êi nhËp khÈu cã thÓ tiÕn hµnh c¸c thñ tôc ph¸p lý ®ßi båi th­êng khi hµng ho¸ gÆp tæn thÊt trªn ®­êng vËn chuyÓn, cã sù thiÕu hôt vÒ sè l­îng hay phÈm chÊt kh«ng phï hîp víi hîp ®ång... Tuú theo tõng tr­êng hîp, ng­êi nhËp khÈu ph¶i cã c¸c chøng tõ sau: 1- Biªn b¶n gi¸m ®Þnh d­íi tµu (Survey Report):Lµ biªn b¶n gi¸m ®Þnh do c¬ quan vËn t¶i mêi c¬ quan gi¸m ®Þnh lËp khi nhËn hµng víi tµu trong tr­êng hîp hµng cã thÓ bÞ tæn thÊt, xÕp ®Æt kh«ng theo l«, theo vËn ®¬n. 2- Biªn b¶n kÕt to¸n nhËn hµng v¬i tµu (Report on Receipt Cargo-ROROC): Lµ biªn b¶n ®­î lËp sau khi dì hµng xong gi÷a tµu vµ ng­êi dì hµng. Biªn b¶n nµy lµ chøng tõ x¸c ®Þnh sè, träng l­îng hµng ho¸ thùc tÕ giao nhËn gi÷a ng­êi chuyªn chë vµ ng­êi nhËn hµng. V× vËy nã sÏ lµ mét b»ng chøng quan träng ®Ó chøng minh viÖc ng­êi chuyªn chë cã hoµn thµnh nghÜa vô vÒ viÖc chuyªn chë vÒ mÆt sè l­îng, träng l­îng hay kh«ng. Trong tr­êng hîp mµ cã sù kh«ng thèng nhÊt vÒ sù thiÕu hôt cña hµng ho¸ gi÷a ng­êi chuyªn chë vµ ng­êi nh¹n hµng, tøc lµ tr­êng hîp mµ thuyÒn tr­ëng ghi b¶o l­u biªn b¶n kÕt to¸n nhËn hµng víi tµu th× ng­êi nhËn hµng ph¶i cã quyÕt to¸n b¸o l¹i (Correction Advice). KÕt to¸n b¸o l¹i nµy do ®¹i lý cña h·ng tµu cïng víi ng­êi dì hµng trùc tiÕp tõ tµu c¶ng lËp. KÕt to¸n b¸o l¹i nµy sÏ lµ chøng tõ kh¼ng ®Þnh sè träng l­îng hµng ho¸ thùc tÕ ®· giao nhËn gi÷a ng­êi chuyªn chö vµ ng­êi nhËn hµng, v× vËy trong tr­êng hîp nµy nã lµ b»ng chøng chøng minh ng­êi chuyªn chë cã hoµn thµnh nghÜa vô chuyªn chë vÒ mÆt sè l­îng - träng l­îng hµng ho¸ hay kh«ng. 4 - Biªn b¶n hµng ®æ vì h­ háng (Cargo Outturn Report - COR):Lµ biªn b¶n ®­îc lËp khi tiÕn hµnh dì hµng, ph¸t hiÖn thÊy hµng ho¸ bÞ dì vì , h­ háng. Trªn biªn b¶n nµy ghi ®Çy ®ñ hµng ho¸ bÞ ®æ vì, h­ háng, sè l­îng hµng bÞ tæn thÊt. Nh­ vËy, nh×n vµo COR chñ hµng cã thÓ biÕt ®­îc t×nh tr¹ng vµ møc ®é tæn thÊt cña hµng ho¸ do tµu g©y nªn. COR ®­îc lËp gi÷a tµu vµ ng­êi dì hµng. 5-GiÊy chøng nhËn hµng thiÕu (Certificate of shortlanded Cargo ):Lµ giÊy chøng nhËn do ®¹i lý cña h·ng tµu cÊp cho ng­êi nhËn hµng trong tr­êng hîp khi tµu ®· rêi khái c¶ng míi ph¸t hiÖn ra sù thiÕu hôt vÒ hµng ho¸. 6-Biªn b¶n gi¸m ®Þnh tæn thÊt thùc tÕ theo COR:Sau khi c¬ quan vËn t¶i ®· lËp COR víi tµu, ng­êi nhËn hµng ph¶i mêi c¬ quan gi¸m ®Þnh ®Õn ®Ó gi¸m ®Þnh tæn thÊt cña hµng ho¸ theo biªn b¶n hµng dì vì h­ háng nh­ trªn. KÕt qu¶ gi¸m ®Þnh sÏ ®­îc ghi vµo biªn b¶n gi¸m ®Þnh hay chøng th­ gi¸m ®Þnh tæn thÊt thùc tÕ theo COR. Biªn b¶n nµy cho biÕt møc ®é tæn thÊt thùc tÕ cña hµng ho¸ vµ nguyªn nh©n tæn thÊt. 7- Th­ dù kh¸ng (Letter of Revervation ):Khi nhËn hµng ho¸ nÕu nghi ngê r»ng hµng ë bªn trong bao kiÖn kh«ng tèt hay khi cã tæn thÊt kh«ng râ rÖt, ng­êi nhËn hµng ph¶i lËp th­ dù kh¸ng göi cho thuyÒn tr­ëng, ng­êi chuyªn chë hoÆc ®¹i lý cña ng­êi chuyªn chë. 8- Biªn b¶n gi¸m ®Þnh tæn thÊt thùc tÕ theo th­ dù kh¸ng:Sau khi lËp vµ göi ®i th­ dù kh¸ng, ng­êi nhËn hµng ph¶i mêi c¬ quan gi¸m ®Þnh chuyªn nghiÖp ®Õn gi¸m ®Þnh tæn thÊt thùc tÕ ngay theo th­ dù kh¸ng. ViÖc lµm gi¸m ®Þnh nµy lµ cÇn thiÕt v× nã sÏ x¸c ®Þnh ®­îc bao nhiªu hµng sÏ tæn thÊt, møc ®é tæn thÊt thùc tÕ, nguyªn nh©n g©y tæn thÊt. KÕt qu¶ cña viÖc gi¸m ®Þnh nµy sÏ ®­îc ghi vµo biªn b¶n gi¸m ®Þnh tæn thÊt thùc tÕ theo th­ dù kh¸ng vµ biªn b¶n gi¸m ®Þnh nµy lµ b»ng chøng kh¼ng ®Þnh l¹i th­ dù kh¸ng. 9- Biªn b¶n gi¸m ®Þnh phÈm chÊt: Khi nh¹n hµng, nÕu nghi ngê hµng kÐm phÈm chÊt, ng­êi nhËn hµng mêi c¬ quan gi¸m ®Þnh ®Õn gi¸m ®Þnh chÊt l­îng cña hµng ho¸. KÕt luËn cña c¬ quan gi¸m ®Þnh lµ kÕt qu¶ gi¸m ®Þnh hµng ho¸ thùc tÕ víi hµng ho¸ ghi trong hîp ®ång, ng­êi nhËp khÈu cã thÓ c¨n cø vµo biªn b¶n nµy ®Ó khiÕu n¹i víi ng­êi xuÊt khÈu vÒ phÈm chÊt cña hµng ho¸. Ngoµi nh÷ng chøng tõ trªn cßn cã: Biªn b¶n x¸c ®Þnh sè - träng l­îng mçi bao kiÖn, b¸o c¸o sù cè, kh¸ng nghÞ hµng h¶i, b¶n tuyªn b._.µng kh«ng thÓ thanh to¸n ®­îc ®Õn tr­íc ®Ó ng­êi nhËp khÈu cã thÓ nhËn hµng ngay khi hµng ®Õn c¶ng ®Ých Trong tr­êng hîp nµy ng­êi nhËp khÈu cÇn quy ®Þnh r»ng bé chøng tõ thanh to¸n mµ nh­êi xuÊt khÈu sÏ xuÊt tr×nh ph¶i bao gåm c¶ biªn lai chøng minh ®· göi 1/3 bé L/C gèc cïng mét bé chøng tõ göi hµng kh«ng thÓ thanh to¸n ®­îc. -VÒ néi dung cña hµng ho¸: TÊt c¶ c¸c néi dung vÒ hµng ho¸ nh­ tªn hµng, träng l­îng, quy c¸ch phÈm chÊt, ký m· hiÖu... ®Òu ®­îc ghi mét c¸ch cô thÓ trong L/C. Tuy nhiªn, riªng cã quy c¸ch phÈm chÊt cña hµng ho¸ cã thÓ ghi “nh­ ®· quy ®Þnh trong hùp ®ång sè X (As stipulated in the Contract No X”) nÕu nh÷ng quy ®Þnh vÒ quy c¸ch phÈm chÊt cña hµng ho¸ lµ rÊt chi tiÕt, cô thÓ vµ phøc t¹p, khã cã thÓ ®­a vµo L/C ®­îc. - C¸ch vËn t¶i, n¬i giao nhËn, n¬i bèc hµng... còng ph¶i ®­îc ®­a vµo trong L/C theo nh­ ®· quy ®Þnh trong hîp ®ång mua b¸n. - Sè liÖu, ngµy ký vµ hai bªn ký kÕt hîp ®ång mua b¸n ph¶i ®­îc ghi râ v× hîp ®ång mua b¸n lµ c¬ së ®Ó ng­¬× nhËp khÈu më th­ tÝn dông. CÇn l­u ý khi më L/C, ng­êi nhËp khÈu cã thÓ ®­a vµo L/C nh÷ng ®iÓm söa ®æi, bæ xung hîp ®ång nÕu khi ký kÕt hîp ®ång do s¬ suÊt ®· quy ®Þnh bÊt lîi cho m×nh. NÕu ng­êi xuÊt khÈu n­íc ngoµi kh«ng kiÓm tra L/C mµ giao hµng hoÆc kiÓm tra mµ kh«ng yªu cÇu söa ®æi L/C th× nh÷ng ®iÓm söa ®æi bæ sung ®ã ®· ®­îc chÊp nhËn. Nh­ng nÕu ng­êi xuÊt khÈu yªu cÇu söa ®æi l¹i L/C th× ng­êi nhËp khÈu ph¶i ®iÖn tho¶ thuËn thªm víi ng­êi xuÊt khÈu, gi¶i thÝch nh÷ng ®iÓm söa ®æi bæ sung ®ã, ®Ò nghÞ ng­êi xuÊt khÈu chÊp nhËn. Cßn nÕu ng­êi xuÊt khÈu c­¬ng quyÕt kh«ng ®ång ý th× ng­êi nhËp khÈu cÇn ph¶i c©n nh¾c, cã thÓ quyÕt ®Þnh theo mét trong hai c¸ch: C¸ch thø nhÊt, söa ®æi L/C ®Ó cho ng­êi xuÊt khÈu giao hµng, nÕu kh«ng ng­êi xuÊt khÈu kh«ng giao hµng, quy kÕt ng­êi nhËp khÈu vi ph¹m nghÜa vô L/C, tuyªn bè huû hîp ®ång, ®ßi ph¹t hoÆc båi th­êng thiÖt h¹i. C¸ch thø hai, nÕu söa ®æi L/C th× sè thiÖt h¹i lín h¬n so víi sè tiÒn ph¹t do kh«ng thùc hiÖn hîp ®ång, hoÆc mÊt gi¸ c¶ hµng ho¸ vµo lóc ®ã h¹ xuèng h¬n møc tiÒn ph¹t th× kh«ng nªn söa L/C, chÊp nhËn tr¶ tiÒn ph¹t sau nµy th× tèt h¬n. Më L/C lµ nghÜa vô theo hîp ®ång cña ng­êi nhËp khÈu (nÕu hîp ®ång quy ®Þnh thanh to¸n b»ng L/C ). V× vËy viÖc thùc hiÖn kh«ng ®óng (më L/C chËm ), hay kh«ng thùc hiÖn nghÜa vÞ nµy (kh«ng më L/C ) lµ sù vi ph¹m hîp ®ång cña ng­êi nhËp khÈu. Nã cã thÓ dÉn tíi nh÷ng hËu qu¶ nh­ g©y thiÖt h¹i cho bªn b¸n, hay lµm chÊm røt giao dÞch... vµ ng­êi nhËp khÈu nh­ vËy sÏ ph¶i g¸nh chÞu toµn bé tr¸ch nhiÖm do viÖc vi ph¹m hîp ®ång cña m×nh. Ch¼ng h¹n nh­ tr­êng hîp hîp ®ång mua b¸n xi m¨ng Trung quèc sè JET/HNi/98/06 ký ngµy 30/03/1998 gi÷a hai c«ng ty sau ®©y: Gäi lµ c«ng ty A vµ c«ng ty B. Theo hîp ®ång, bªn mua (C«ng ty A) ph¶i më th­ tÝn dông chËm nhÊt lµ ngµy 08/04/1998 qua ng©n hµng N«ng nghiÖp ViÖt Nam tíi ng©n hµng th«ng b¸o lµ Banque National de Paris 20 Collyer Quay Tung Centre, Singapore 0104. Hµng giao theo ®iÒu kiÖn C&F c¶ng §µ N½ng. Thùc hiÖn hîp ®ång, bªn b¸n nªn b¸n (C«ng ty B) ®· giao 11564 MT xi m¨ng lªn tµu MUKACUEVO, vËn ®¬n sè 98 LXO 322 ký ngµy 30/3/1998. Tµu ®Õn c¶ng §µ N½ng ngµy 05/04/1998 nh­ng do c«ng ty A ch­a më L/C nªn viÖc dì hµng kh«ng thÓ thùc hiÖn ®­îc. C«ng ty B ®· giôc c«ng ty A më L/C nh­ng ®Õn ngµy 19/04/1998 c«ng ty B vÉn kh«ng tiÕn hµnh më L/C. Do ®ã, c«ng ty B ®· b¸n l¹i l« hµng ®ã cho MEXiMCO Kh¸nh Hoµ ViÖt Nam, vµ tiÕn hµnh khiÕu l¹i c«ng ty A ®ßi båi th­êng thiÖt h¹i. Trong v¨n b¶n tù b¶o vÖ ngµy 26/11/1998, c«ng ty A ®· tr×nh bµy r»ng: C«ng ty B ®· chµo b¸n l« hµng nµy cho nhiÒu ®¬n vÞ ViÖt Nam nh­ng ®Òu bÞ tõ chèi. §Ó th¸o gì khã kh¨n cho c«ng ty B v× hµng ®· ®­îc bèc lªn tµu, c«ng ty A ®· ký hîp ®ång mua l« hµng ®ã ngµy 30/03/1998. Ký xong hîp ®ång, C«ng ty A kh«ng më ®­îc L/C do Ng©n hµng N«ng nghiÖp ViÖt Nam xÐt thÊy th­¬ng vô kh«ng cã hiÖu qu¶ nªn røt kho¸t kh«ng cho më L/C. Tuy nhiªn, c«ng ty A ®· gióp c«ng ty B vÒ thñ tôc ®Ó tµu v¸o c¶ng vµ sau ®ã c«ng ty B ®· b¸n l¹i l« hµng ®ã cho c«ng ty MEXiCO Kh¸nh Hoµ. Sau khi xem xÐt vô kiÖn, héi ®ång träng tµi ®· ph©n tÝch sù viÖc nh­ sau:ViÖc c«ng ty A kh«ng më L/C theo quy ®Þnh cña hîp ®ång lµ mét vi ph¹m nghÜa vô hîp ®ång. ViÖc ng©n hµng n«ng nghiÖp ViÖt Nam døt kho¸t kh«ng cho më L/C kh«ng ph¶i lµ c¨n cø miÔn tr¸ch nhiÖm vÒ viÖc vi ph¹m hîp ®ång. V× vËy c«ng ty A ph¶i chÞu mäi tr¸ch nhiÖm vÒ nh÷ng thiÖt h¹i do viÖc vi ph¹m hîp ®ång cña m×nh g©y ra nh­ tiÒn ph¹t do kh«ng dì hµng vµ tµu ph¶i chê, tiÒn gi¶m gi¸ do b¸n l¹i hµng, l·i suÊt trªn tæng sè thiÖt h¹i tõ ngµy c«ng ty B ph¸t ®¬n kiÖn ®Çu tiªn (21/06/1998) ®Õn ngµy ban träng tµi xÐt xö (18/01/1999), cïng víi chi phÝ träng tµi, tæng céng lªn tíi 36. 751, 47 USD. §©y qu¶ thËt lµ mét thiÖt h¹i rÊt lín vµ còng lµ bµi häc kinh nghiÖm ®Ó c¸c ®¬n vÞ nhËp khÈu xem xÐt, rót kinh nghiÖm, tr¸nh viÖc vi ph¹m nghÜa vô më L/C theo hîp ®ång. - VÒ lµm thñ tôc nhËp khÈu: GiÊy phÐp nhËp khÈu lµ mét biÖn ph¸p quan träng ®Ó nhµ n­íc qu¶n lý nhËp khÈu. Th«ng th­êng, viÖc xin giÊy phÐp nhËp khÈu lµ nghÜa vô theo hîp ®ång cña ng­êi nhËp khÈu. NÕu kh«ng hîp ®ång sÏ chÊm døt v× hµng ho¸ sÏ kh«ng ®­îc v­ît qua biªn giíi vµo ViÖt Nam, vµ v× nh÷ng thñ tôc nµy thuéc nghÜa vô cña ng­êi nhËp khÈu, nªn ng­êi nhËp klhÈu sÏ ph¶i chÞu mäi tæn thÊt do rñi ro nµy g©y ra. VËy, ng­êi nhËp khÈu trong mäi tr­êng hîp ph¶i cè g¾ng hoµn tÊt mäi thñ tôc nµy ®Ó tr¸nh c¸c thiÖt h¹i ph¸t sinh sau nµy. 2. Nh÷ng gi¶i ph¸p ®èi víi viÖc thùc hiÖn nghÜa vô xuÊt khÈu cña ng­êi xuÊt khÈu n­íc ngoµi. Mçi hîp ®ång xuÊt nhËp khÈu ®Òu cã nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng biÖt cña nã. ViÖc dù ®o¸n c¸c kh¶ n¨ng vi ph¹m hîp ®ång cña bªn b¸n qu¶ lµ mét c«ng viÖc khã kh¨n. Song nh×n chung, ng­êi xuÊt khÈu n­íc ngoµi th­êng hay vÊp ph¶i mét sè lçi sau ®©y mµ ng­êi nhËp khÈu ph¶i ®Æc biÖt chó ý tíi: 2.1-VÒ viÖc ng­êi xuÊt khÈu giao hµng chËm: Giao hµng ®óng thêi h¹n lµ mét trong nh÷ng nghÜa vô theo hîp ®ång mµ ng­êi xuÊt khÈu ph¶i thùc hiÖn. ViÖc ng­êi xuÊt khÈu chËm giao hµng (Tøc ®· hÕt thêi h¹n giao hµng trong hîp ®ång, ng­êi xuÊt khÈu n­íc ngoµi vÉn kh«ng giao hµng. ). ViÖc chËm giao hµng nµy cã thÓ dÉn tíi hai tr­êng hîp sau: - Ng­êi xuÊt khÈu giao hµng chËm (Tøc lµ ng­êi xuÊt khÈu sÏ giao hµng sau khi hÕt h¹n giao hµng mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh ) hoÆc - Ng­êi xuÊt khÈu sÏ kh«ng giao hµng. Khi ng­êi xuÊt khÈu giao chËm hµng, ng­êi nhËp khÈu cÇn ph¶i tiÕn hµnh nh÷ng c«ng viÖc sau ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi cho m×nh: * §Çu tiªn khi gÇn ®Õn thêi h¹n giao hµng, ng­êi nhËp khÈu ®iÖn nh¾c nhë ng­êi xuÊt khÈu giao hµng. * NÕu ®· hÕt thêi h¹n giao hµng mµ ng­êi xuÊt khÈu vÉn ch­a giao hµng th× ng­êi nhËp khÈu ph¶i lËp tøc göi ®i mét bøc ®iÖn b¸o cho ng­êi xuÊt khÈu biÕt vÒ viÖc ®· hÕt thêi h¹n giao hµng, ®ång thêi gian h¹n giao hµng thªm mét sè ngµy nhÊt ®Þnh vµ giôc ng­êi xuÊt khÈu giao hµng ngay. Cßn ®èi víi hîp ®ång cã thêi h¹n giao hµng cè ®Þnh (vÝ dô thêi h¹n giao hµng b¸n hoa t­¬i ®Ó b¸n vµo dÞp lÔ mïng 8/3) th× kh«ng thÓ ®iÖn hµng ho¸ thªm ®­îc mµ ph¶i tuyªn bè víi ng­êi xuÊt khÈu huû hîp ®ång. * Th«ng th­êng sau khi göi ®i bøc ®iÖn giôc ng­êi xuÊt khÈu giao hµng nh­ thÕ, ng­êi nhËp khÈu ph¶i chê mét kho¶ng thêi gian hîp lý, ®Ó ng­êi xuÊt khÈu thùc hiÖn nghÜa vô giao hµng. Trong kho¶ng thêi h¹n nµy, nÕu ng­êi xuÊt khÈu giao hµng, ng­êi nhËp khÈu sÏ nhËn hµng vµ ph¹t ng­êi xuÊt khÈu giao chËm hµng (nÕu trong hîp ®ång cã ghi ph¹t giao hµng chËm ) hoÆc yªu cÇu ng­êi xuÊt khÈu ph¶i båi th­êng thiÖt h¹i do viÖc giao hµng chËm. *NÕu hÕt thêi h¹n gia h¹n thªm mµ ng­êi xuÊt khÈu vÉn kh«ng giao hµng th× ng­êi nhËp khÈu cã thÓ tuyªn bè víi ng­êi xuÊt khÈu lµ huû hîp ®ång v× kh«ng thÓ chõ ®îi l©u h¬n n÷a vµ buéc ng­êi xuÊt kh¶u ph¶i nép ph¹t hoÆc båi th­êng thiÖt h¹i ph¸t sinh do viÖc kh«ng giao hµng. Tuy nhiªn, nÕu vÉn cÇn hµng, ng­êi nhËp khÈu cã thÓ gia thªm h¹n giao hµng hoÆc chê cho ®Õn khi ng­êi xuÊt khÈu giao hµng råi míi tiÕn hµnh khiÕu n¹i, yªu cÇu ng­êi xuÊt khÈu nép ph¹t hoÆc båi th­êng c¸c thiÖt h¹i do giao hµng chËm. Khi ng­êi xuÊt khÈu giao hµng chËm, ®Ó cã thÓ buéc ng­êi xuÊt khÈu båi th­êng thiÖt h¹i ph¸t sinh, ng­êi nhËp khÈu nhÊt thiÕt ph¶i cã c¸c chøng tõ cã gi¸ trÞ ph¸p lý sau chøng minh r»ng ng­êi xuÊt khÈu ®· giao hµng chËm: VËn ®¬n ®­êng biÓn (B/L): lµ mét chøng tõ vËn t¶i bao gåm cã 3 chøc n¨ng lµ:biªn lai nhËn hµng ®Ó chë, chøng tõ së h÷u hµng ho¸, vµ lµ b»ng chøng cña hîp ®ång vËn t¶i. Do ®ã trªn vËn ®¬n cã ghi râ ngµy mµ ng­êi göi hµng xÕp hµng lªn tµu. Nh­ vËy, qua vËn ®¬n ®­êng biÓn, cã thÓ x¸c ®Þnh ®­îc ngµy mµ ng­êi xuÊt khÈu kÕt thóc viÖc giao hµng lªn tµu, so s¸nh víi thêi h¹n giao hµng trong hîp ®ång hay trong L/C, ng­êi nhËp khÈu qua ®ã cã thÓ chøng minh ng­êi xuÊt khÈu cã thÓ x¸c ®Þnh thêi h¹n giao hµng ®óng thêi h¹n hay kh«ng. - Th«ng ®¹t s½n sµng (NOR): Th«ng th­êng khi tµu ®Õn c¶ng th× lËp tøc tµu sÏ göi th«ng ®¹t s½n sµng cho ng­êi göi hµng, sau ®ã kÓ tõ ngµy nhËn ®­îc chÊp nhËn cña ng­êi göi hµng th× chñ tµu sÏ tÝnh thêi h¹n bèc hµng. §©y lµ t tr­êng hîp hîp ®ång quy ®Þnh thêi h¹n giao hµng trong mét kho¶ng thêi gian x¸c ®Þnh nµo ®ã. Dùa vµo ngµy tµu göi NOR cho ng­êi xuÊt khÈu th× ng­êi nhËp khÈu cã thÓ x¸c ®Þnh mét c¸ch chÝnh x¸c thêi h¹n giao hµng ®­îc tÝnh b¾t buéc tõ ngµy nµo vµ ®èi chiÕu víi ngµy ký B/L ®Ó chøng minh viÖc ng­êi xuÊt khÈu cã chËm trÔ trong viÖc giao hµng hay kh«ng. VÝ dô:ThuyÒn tr­ëng giao NOR ngµy 15/08/1998, ng­êi xuÊt khÈu nhËn NOR ngµy 16/08/1998, bèc hµng lªn tµu mÊt 4 ngµy, nh­ng B/L l¹i ký vµo ngµy mïng 04/08/1998, song thêi h¹n giao hµng chËm nhÊt trong hîp ®ång quy ®Þnh lµ ngµy 05/08/1998. Trong tr­êng hîp nµy râ rµng ng­êi xuÊt khÈu ®· giao hµng chËm 15 ngµy chø kh«ng ph¶i giao hµng ®óng thêi h¹n. Thu thËp c¸c chøng tõ chøng minh ng­êi xuÊt khÈu giao hµng chËm trªn lµ viÖc lµm hÕt søc quan träng ®èi víi nhµ nhËp khÈu bëi nã sÏ quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i do viÖc giao hµng chËm trÔ g©y lªn. 2.2- VÒ viÖc giao hµng thiÕu sè l­îng, träng l­îng: Nh­ chóng ta ®· biÕt, hµng ho¸ lµ ®èi t­îng cña hîp ®ång xuÊt nhËp khÈu th­êng ph¶i v­ît qua nöa chÆng ®­êng rÊt xa tõ n­íc ng­êi xuÊt khÈu sang n­íc ng­êi nhËp khÈu. ViÖc hµng ho¸ bÞ thiÕu hôt so víi trong hîp ®ång cã thÓ lµ do lçi cña ng­êi xuÊt khÈu, nh­ng còng cã thÓ do lçi cña bªn thø ba. (ng­êi vËn t¶i ). V× vËy, khi nhËn hµng, nÕu ph¸t hiÖn thÊy sù thiÕu hôt vÒ sè l­îng, träng l­îng, ng­êi nhËn hµng cÇn ph¶i x¸c ®Þnh sù thiÕu hôt ®ã lµ do lçi cña ai (bªn b¸n hay bªn thø ba ) ®Ó cã c¸c biÖn ph¸p sö lý kÞp thêi. §Ó chøng minh ®­îc viÖc hµng ho¸ thiÕu hôt vÒ sè l­îng, träng l­îng lµ do ng­êi xuÊt khÈu, ng­êi nhËn hµng cã thÓ dùa vµo c¸c c¨n cø sau: -VËn ®¬n ®­êng biÓn (B/L): do mét trong ba chøc n¨ng cña B/L lµ biªn lai nhËn hµng, trªn B/L bao giê còng ghi sè l­îng hµng ho¸ thùc tÕ ®· xÕp lªn tµu ë c¶ng bèc hµng lµ bao nhiªu. V× vËy c¨n cø vµo B/L cã thÓ x¸c ®Þnh ®­îc sè l­îng hµng xÕp lªn tµu ë c¶ng bèc thùc tÕ lµ bao nhiªu do ng­êi xuÊt khÈu ®· giao. So s¸nh sè l­îng hµng ho¸ ghi trong hîp ®ång víi sè l­îng hµng ho¸ ghi trong B/L, nÕu thÊy sè l­îng hµng ho¸ ghi trong B/L Ýt h¬n th× râ rµng lµ ng­êi xuÊt khÈu ®· giao thiÕu hµng. - Biªn b¶n gi¸m ®Þnh sè l­îng, träng l­îng: NÕu biªn b¶n nµy do c¬ quan gi¸m ®Þnh cÊp mµ kÕt luËn r»ng hµng ho¸ bÞ thiÕu trong c¸c bao kiÖn cond nguyªn ®ai, kÑp ch×, hay hµng ho¸ bÞ thiÕu so víi phiÕu ®ãng gãi hoÆc sè l­îng, träng l­îng ®­îc ghi trong bao kiÖn... th× râ rµng viÖc giao thiÕu hµng thuéc tr¸ch nhiÖm cña ng­êi xuÊt khÈu. Khi ®· x¸c ®Þnh hµng ho¸ lµ thiÕu hôt do ng­êi xuÊt khÈu giao thiÕu, th«ng th­êng ng­êi nhËp khÈu thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc sau: * LËp tøc göi ®i ngay mét bøc ®iÖn th«ng b¸o cho ng­êi xuÊt khÈu biÕt vÒ t×nh tr¹ng thiÕu hôt vÒ soã l­îng, träng l­îng cña hµng ho¸. * Trong tr­êng hîp ®èi víi hµng rêi hay kh«ng ®ång bé giao mét chuyÕn, hîp ®ång quy ®Þnh thanh to¸n b»ng L/C, viÖc giao thiÕu hµng cña ng­êi xuÊt khÈu qu¸ møc dung sai cho phÐp trong L/C cã thÓ dÉn ®Õn viÖc ng­êi xuÊt khÈu kh«ng ®­îc ng©n hµng thanh to0¸n do xÐt thÊy bÒ mÆt cña chøng tõ (thÓ hiÖn lµ sè l­îng hµng ghi trªn vËn ®¬n )kh«ng phï hîp víi L/C. Th«ng th­êng ng©n hµng sÏ hái ý kiÕn ng­êi nhËp khÈu vÒ vÊn ®Ò nµy. Trong tr­êng hîp nµy ng­êi nhËp khÈu nªn chØ thÞ cho ng©n hµng tr¶ tiÒn cho ng­êi xuÊt khÈu sè tiÒn t­¬ng øng víi phÇn hµng thùc giao ®Ó lÊy chøng tõ ®i nhËn hµng. Sau ®ã, nÕu vÉn cã nhu cÇu vÒ sè hµng giao thiÕu, ng­êi nhËp khÈu cã thÓ yªu cÇu ng­êi xuÊt khÈu giao bï cho ®ñ sè hµng cßn thiÕu vµ thanh to¸n b»ng TTR vµ yªu cÇu ng­êi xuÊt khÈu båi th­êng c¸c thiÖt h¹i ph¸t sinh. * Tr­êng hîp hµng ho¸ ®ång bé, nÕu hµng giao thiÕu lµ nh÷ng bé phËn, phô tïng, ®å thay thÕ... ng­êi nhËp khÈu cã thÓ yªu cÇu ng­êi xuÊt khÈu giao hµng bï cho ®ñ phÇn thiÕu víi chi phÝ cña ng­êi xuÊt khÈu vµ båi th­êng c¸c thiÖt h¹i ph¸t sinh. NÕu hµng giao thiÕu lµ nh÷ng bé phËn quan träng, chñ chèt vµ do thiÕu phÇn nµy, hµng giao kh«ng ho¹t ®éng ®­îc, ng­êi nhËp khÈu ph¶i yªu cÇu ng­êi xuÊt khÈu giao hµng ngay lËp tøc phÇn hµng cßn thiÕu nµy, yªu cÇu ng­êi xuÊt khÈu båi th­êng c¸c thiÖt h¹i do ®×nh trÖ s¶n xuÊt vµ c¸c chi phÝ ph¸t sinh kh¸c. NÕu ng­êi xuÊt khÈu lóc nµy kh«ng cã kh¶ n¨ng giao nèt sè hµng cßn thiÕu, ng­êi nhËp khÈu cã thÓ ®Ò nghÞ tù mua sè hµng nµy víi chi phÝ cña ng­êi xuÊt khÈu. Tr­êng hîp nÕu ng­êi xuÊt khÈu im lÆng hay tõ chèi ®Ò nghÞ ®ã th× nh­êi xuÊt khÈu ph¶i khëi kiÖn ng­êi xuÊt khÈu ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi cña m×nh. Ng­êi xuÊt khÈu giao hµng thiÕu sè l­îng hay träng l­îng tøc lµ ng­êi xuÊt khÈu ®· vi ph¹m hîp ®ång. Còng nh­ c¸c tr­êng hîp kh¸c:Khi ng­êi xuÊt khÈu vi ph¹m hîp ®ång, ®iÒu quan träng nhÊt mµ ng­êi nhËp khÈu cÇn ph¶i chó ý ®ã lµ viÖc thu thËp c¸c chøng tõ ®Ó chøng minh viÖc vi ph¹m hîp ®ång cña ng­êi xuÊt khÈu. Cã nh­ vËy, ng­êi nhËp khÈu míi cã thÓ thµnh c«ng khi th­¬ng l­îng hay kiÖn ng­êi xuÊt khÈu vÒ viÖc vi ph¹m hîp ®ång. 2.3-VÒ viÖc giao hµng kÐm phÈm chÊt. Giao hµng ®óng quy c¸ch phÈm chÊt nh­ ®· quy ®Þnh trong hîp ®ång lµ nghÜa vô quan träng mµ ng­êi xuÊt khÈu ph¶i thùc hiÖn. Tuy nhiªn, ®©y lµ nghÜa vô mµ ng­êi xuÊt khÈu hay vi ph¹m nhÊt khi thùc hiÖn c¸c hîp ®ång xuÊt nhËp khÈu. Khi ng­êi xuÊt khÈu giao hµng kÐm phÈm chÊt (giao hµng cã phÈm chÊt sai kh¸c so víi ph¶m chÊt ®· ®­îc quy ®Þnh trong hîp ®ång ), ng­êi nhËp khÈu ph¶i tiÕn hµnh c¸c b­íc sau: - Ng­êi nhËp khÈu ph¶i mêi c¬ quan gi¸m ®Þnh ®Õn gi¸m ®Þnh phÈm chÊt hµng ho¸ mét c¸ch kÞp thêi theo quy ®Þnh cña hîp ®ång nhËp khÈu. C¬ quan gi¸m ®Þnh cã thÓ lµ c¬ quan gi¸m ®Þnh trong hoÆc ngoµi n­íc. ë ViÖt Nam, theo quyÕt ®Þnh sè 1343/TM-PC cña bé Th­¬ng m¹i ra ngµy 07/11/1994 vÒ quy chÕ gi¸m ®Þnh hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu, viÖc gi¸m ®Þnh hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu vµo ViÖt Nam sÏ do c¸c tæ chøc gi¸m ®Þnh ®éc lËp vµ trung lËp cña ViÖt Nam ®­îc bé th­¬ng m¹i cho phÐp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc nµy vµ c¸c tæ chøc gi¸m ®Þnh n­íc ngoµi ho¹t ®éng trªn l·nh thæ ViÖt Nam thùc hiÖn. NÕu hîp ®ång quy ®Þnh, hoÆc hai bªn mua b¸n cïng chØ ®Þnh mét gi¸m ®Þnh n­íc ngoµi gi¸m ®Þnh hµng ho¸ nhËp khÈu vµo ViÖt Nam, th× tæ chøc gi¸m ®Þnh nµy ph¶i uû th¸c qua mét tæ chøc gi¸m ®Þnh cña ViÖt Nam, vµ tæ chøc gi¸m ®Þnh cña ViÖt Nam nµy sÏ ®øng ra lµm c¸c thñ tôc xuÊt nhËp c¶nh vµ xuÊt nhËp khÈu cho c¸c chuyªn gia gi¸m ®Þnh n­íc ngoµi vµ c¸c ph­¬ng tiÖn gi¸m ®Þnh n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam. C¬ së ®Ó gi¸m ®Þnh lµ tiªu chuÈn ViÖt Nam thuéc diÖn ph¶i b¾t buéc ph¶i ¸p dông, ngoµi ra cßn cã c¸c tiªu chuÈn quèc tÕ vµ c¸c quy ®Þnh mµ c¸c bªn tho¶ thuËn trong hîp ®ång. NÕu biªn b¶n gi¸m ®Þnh nµy kÕt luËn hµng kÐm phÈm chÊt so víi quy ®Þnh cña hîp ®ång th× ph¶i khiªó n¹i ngay ng­êi xuÊt khÈu, ®­a ra c¸c yªu cÇu cô thÓ, kÌm theo biªn b¶n gi¸m ®Þnh. Ng­êi nhËp khÈu cã thÓ ®­a ra c¸c yªu cÇu nh­ sau: - Buéc ng­êi nhËp khÈu nhËn hµng l¹i vµ tr¶ l¹i tiÒn hµng cïng víi c¸c chi phÝ ph¸t sinh kh¸c trong tr­êng hîp hµng giao sai mÉu tropng hîp ®ång, hµng ho¸ kh«ng cßn cã thÓ söa ch÷a ®­îc n÷a hoÆc hµng ho¸ cã phÈm chÊt xÊu tíi møc kh«ng thÓ ®¸p øng ®­îc môc ®Ých sö dông cña hîp ®ång, ®Æc biÖt lµ ®èi víi nh÷ng mÆt hµng dÔ bÞ h­ háng nh­ hµng t­¬i sèng. - Cã thÓ chÊp nhËn toµn bé l« hµng ®ã nh­ng buéc ng­êi xuÊt khÈu ph¶i nh©n nh­îng gi¶m gi¸ hµng hay båi th­êng c¸c thiÖt h¹i ph¸t sinh trong tr­êng hîp hµng gi¶m gi¸ trÞ sö dông nh­ hµng tiªu dïng hay nh÷ng mÆt hµng mµ phÈm chÊt ®­îc quy ®Þnh theo chØ tiªu kü thuËt. - Buéc ng­êi xuÊt khÈu ph¶i thay thÕ hµng khuyÕt tËt b»ng hµng míi cã chÊt l­îng phï hîp víi hîp ®ång víi chi phÝ cña m×nh trong tr­êng hîp ®· giao kh«ng thÓ söa ch÷a ®­îc nh­ng ng­êi nhËp khÈu rÊt cÇn hµng vµ kh«ng muèn huû hîp ®ång... - Buéc ng­êi xuÊt khÈu ph¶i söa ch÷a hµng ®· giao vµ gi¶m gi¸ hµng trong tr­êng hîp ®èi t­îng cña hîp ®ång lµ m¸y mãc, thiÕt bÞ cã thÓ söa ch÷a ®­îc. NÕu ng­êi xuÊt khÈu chÊp nhËn vµ thùc hiÖn theo c¸c yªu cÇu ®­a ra trong ®¬n khiÕu n¹i th× quyÒn lîi cña ng­êi mua ®· ®­îc ®¶m b¶o. NÕu ng­êi xuÊt khÈu im lÆng hoÆc tr¶ lêi kh«ng chÊp nhËn th× ng­êi nhËp khÈu ph¶i mêi ng­êi xuÊt khÈu sang n­íc m×nh ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò. NÕu ng­êi xuÊt khÈu chÊp nhËn sang th× hai bªn cã thÓ gi¶i quyÕt th­¬ng l­îng theo c¸c c¸ch. - Gi¶m gi¸ hµng kh«ng cÇn gi¸m ®Þnh l¹i nÕu ng­êi b¸n sau khi xem hµng kh«ng nhËn lµ hµng kÐm phÈm chÊt vµ ng­êi nhËp khÈu ®ång ý. - C¶ hai bªn cïng lµm gi¸m ®Þnh (hoÆc c¶ hai bªn cïng mêi gi¸m ®Þnh thø ba (gi¸m ®Þnh quèc tÕ )lµm gi¸m ®Þnh hµng ho¸. KÕt qu¶ cña viÖc gi¸m ®Þnh nµy sÏ giµng buéc c¶ hai bªn. NÕu kÕt qu¶ gi¸m ®Þnh nµy kÕt luËn phÈm chÊt cña hµng ho¸ phï hîp víi quy ®Þnh trong hîp ®ång th× ng­êi nhËp khÈu ph¶i chÊm røt viÖc ®i khiÕu n¹i. Nh­ng nÕu biªn b¶n gi¸m ®Þnh kÕt luËn hµng ho¸ cã phÈm chÊt kÐm h¬n so víi hîp ®ång th× ng­êi x¸t khÈu ph¶i thùc hiÖn c¸c yªu cÇu trong ®¬n khiÕu n¹i cña ng­êi nhËp khÈu, nÕu ng­êi xuÊt khÈu kh«ng thùc hiÖn, ng­êi nhËp khÈu ph¶i tiÕn tíi khëi kiÖn ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi cña m×nh. Tuy nhiªn, trong bÊt kú tr­êng hîp nµo, ®iÒu quan träng mµ ng­êi nhËp khÈu cÇn ph¶i chó ý lµ viÖc thu thËp c¸c chøng tõ cã gi¸ trÞ ph¸p lý rµng buéc c¶ hai bªn chøng minh viÖc hµng ho¸ cã phÈm chÊt kÕm h¬n so víi quy ®Þnh cña hîp ®ång. NÕu kh«ng thùc hiÖn viÖc nµy, ng­êi nhËp khÈu cã thÓ gÆp ph¶i nh÷ng tranh chÊp rÊt khã gi¶i quyÕt. Ch¼ng h¹n nh­ tr­êng hîp mét c«ng ty cña ViÖt Nam, gäi lµ c«ng ty A ®· ký mét hîp ®ång nhËp khÈu bét mú cña Ên ®é sè CI/PHUYEN-VTH/95 SP 70 ngµy 16/10/1998. Hîp ®ång quy ®Þnh chÊt l­îng cña hµng ho¸ sÏ ®­îc kiÓm tra ë c¶ng ®i vµ biªn b¶n gi¸m ®Þnh cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh. Khi giao hµng ë c¶ng Thµnh phè Hå ChÝ Minh, thuyÒn tr­ëng ®· ký vµo biªn b¶n hµng dÔ vì h­ háng _COR ngµy 30/12/1998 x¸c nhËn 8919 bao bÞ Èm ­ít, r¸ch vì, cøng... Sau ®ã ngµy 04/01/1999, C«ng ty A ®· mêi ViNACONTROL ®Õn lµm gi¸m ®Þnh tæn thÊt sè hµng ghi trong COR. ViNACONTROL ®· cÊp biªn b¶n gi¸m ®Þnh tæn thÊt sè hµng tæn thÊt víi tæng sè lµ 222, 421 MT lµ tæn thÊt x¶y ra trªn tµu tr­íc khi dì hµng do n­íc ngät g©y ra. TiÕp ®ã c«ng ty A l¹i mêi VINACONTROL gi¸m ®Þnh bét mú ®Ó trong kho cña m×nh. ViNACONTROL ®· cÊp biªn b¶n gi¸m ®Þnh sè 30160 A-G3, trong ®ã kÕt luËn 57, 75 MT bét mú bÞ cøng, vãn côc tr­íc khi bèc xÕp xuèng hÇm tµu t¹i c¶ng bèc hµng. Qua nhiÒu lÇn th­¬ng l­îng kh«ng cã hiÖu qu¶, ngµy 27/07/1999 c«ng ty A ®· khëi kiÖn ra träng tµi ®ßi bªn b¸n ph¶i båi th­êng thiÖt h¹i. Tuy nhiªn uû ban träng tµi ®· ph©n tÝch sù viÖc ®ã lµ: Do biªn b¶n gi¸m ®Þnh chÊt l­îng ë c¶ng ®i cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh mµ bªn mua ®· kh«ng yªu cÇu bªn b¸n lµm biªn b¶n gi¸m ®Þnh ®èi tÞch (hay biªn b¶n gi¸m ®Þnh quèc tÕ )nªn biªn b¶n gi¸m ®Þnh sè 30160 A-G3 do ViNACONTROL cÊp kh«ng cã gi¸ trÞ ph¸p lý rµng buéc bªn b¸n vµ do ®ã, biªn b¶n gi¸m ®Þnh hµng ho¸ ë c¶ng ®i cã gi¸ trÞ cuèi cïng. V× vËy, yªu cÇu cña ng­êi nhËp khÈu vÒ viÖc buéc ng­êi xuÊt khÈu ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ 57, 75MT bét mú kÐm phÈm chÊt lµ kh«ng hîp lý vµ bÞ b¸c bá. Nh­ vËy ng­êi nhËp khÈu trong tr­êng hîp trªn ph¶i chÞu mäi tæn thÊt lín do s¬ xuÊt kh«ng mêi gi¸m ®Þnh thø ba lµm gi¸m ®Þnh ®èi tÞch cho hµng ho¸ mÆc dï ®· quy ®Þnh r»ng biªn b¶n gi¸m ®Þnh phÈm chÊt ë bÕn ®i cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh. 2.4- VÒ viÖc giao sai lo¹i hµng so víi quy ®Þnh trong hîp ®ång. Giao sai lo¹i hµng so víi quy ®Þnh trong hîp ®ång tøc lµ giao hµng cã môc ®Ých sö dông kh¸c h¼n v¬Ý môc ®Ých sö dông cña lo¹i hµng ho¸ quy ®Þnh trong hîp ®ång. Ch¼ng h¹n, ®èi t­îng mua b¸n lµ g¹o nh­ng ng­êi xuÊt khÈu l¹i giao Ng«. Hay víi hîp ®ång mua ho¸ chÊt axit axetic quy ®Þnh hµm l­îng chÊt chñ yÕu ph¶i lµ 99, 5%, tû lÖ tÊt c¶ c¸c hîp chÊt kh¸c ®Òu ph¶i nhá h¬n phÇn triÖu, nÕu ng­êi xuÊt khÈu giao lo¹i axit axetic hµm l­îng chÊt chñ yÕu chØ chiÕm 98% th× tøc lµ ng­êi xuÊt khÈu ®· giao sai hµng bëi v×: - axit axetic 99,5% lµ ho¸ chÊt tinh khiÕt ph©n tÝch, dïng lµm ho¸ chÊt ®Ó ph©n tÝch c¸c ho¸ chÊt kh¸c phôc vô cho môc ®Ých nghiªn cøu. - axit axetic cã hµm l­îng chÊt chñ yÕu nhá h¬n 99,5% lµ ho¸ chÊt kh«ng thÓ dïng lµm ho¸ chÊt chuÈn ®Ó ph©n tÝch c¸c ho¸ chÊt kh¸c. Nã chØ ®­îc dïng víi môc ®Ých c«ng nghiÖp nh­ ®Ó s¶n xuÊt c¸c ho¸ chÊt... Khi ng­êi xuÊt khÈu giao sai hµng, ng­êi nhËp khÈu cã thÓ ¸p dông chÕ tµi huû hîp ®ång. Tuy nhiªn, viÖc x¸c ®Þnh ng­êi xuÊt khÈu giao sai lo¹i hµng vµ viÖc ng­êi xuÊt khÈu giao hµng kÐm phÈm chÊt nhiÒu khi rÊt khã ph©n biÖt. Khi gÆp ph¶i tr­¬ng hîp ng­êi xuÊt khÈu giao sai lo¹i hµng, ng­êi nhËp khÈu tr­íc hÕt cÇn ph¶i chøng minh r»ng ng­êi xuÊt khÈu ®· giao sai lo¹i hµng, so víi quy ®Þnh trong hîp ®ång. Khi ®· chøng tá ®­îc ng­êi xuÊt khÈu vi ph¹m nghÜa vô hîp ®ång nh­ vËy, ng­êi nhËp khÈu cã thÓ cã nh÷ng c¸ch gi¶i quyÕt sau: - Buéc ng­êi b¸n thay thÕ hµng ®óng quy ®Þnh cña hîp ®ång vµ chÞu c¸c thiÖt h¹i ph¸t sinh. - HoÆc buéc ng­êi xuÊt khÈu ph¶i nhËn l¹i hµng, tr¶ l¹i tiÒn hµng vµ båi th­êng c¸c thiÖt h¹i ph¸t sinh. 2.5- VÒ viÖc ng­êi xuÊt khÈu lËp bé chøng tõ kh«ng phï hîp víi L/C: Khi hîp ®ång quy ®Þnh thanh to¸n b»ng L/C, ®Ó ®­îc thanh to¸n, ng­êi xuÊt khÈu ph¶i lËp mét bé chøng tõ phï hîp hoµn toµn víi L/C. Mét bé chøng tõ thanh to¸n phï hîp víi yªu cÇu cña L/C th× ph¶i ®¹t ®­îc c¸c yªu cÇu sau: - C¸c chøng tõ ph¶i phï hîp víi luËt lÖ vµ tËp qu¸n mµ hai n­íc ký kÕt hîpp ®ång ®ang ¸p dông. - Néi dung vµ h×nh thøc cña chøng tõ thanh to¸n ph¶i lËp theo ®óng yªu cÇu ®Ò ra trong L/C, kh«ng ®­îc tù ý lµm tr¸i c¸c quy ®Þnh ®ã. - Nh÷ng néi dung vµ c¸c sè liÖu cã liªn quan gi÷a c¸c chøng tõ vÒ hµng, sè l­îng, träng l­îng, gi¸ c¶, tæng trÞ gi¸, tªn cña ng­êi h­ëng lîi... ph¶i râ rµng, thèng nhÊt, kh«ng m©u thuÉn víi nhau. Khi lËp bé chøng tõ thanh to¸n, nÕu ng­êi xuÊt khÈu vi ph¹m mét trong nh÷ng yªu cÇu trªn th× bé chøng tõ thanh to¸n ®ã sÏ ®­îc coi lµ kh«ng phï hîp vµ v× thÕ sÏ bÞ ng©n hµng tõ chèi thanh to¸n. Nh­ vËy , ng­êi nhËp khÈu còng sÏ kh«ng nhËn ®­îc hµng v× kh«ng cã c¸c chøng tõ hµng ho¸ ®Ó ®i nhËn hµng. Trong tr­êng hîp ph¸t hiÖn ra bé chøng tõ kh«ng phï hùp nh­ vËy, ng©n hµng bao giõ còng hái ý kiÕn ng­êi nhËp khÈu, ng­êi nhËp khÈu cã thÓ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ®ã theo nh÷ng tr­êng hîp sau ®©y: - Yªu cÇu ng­êi xuÊt khÈu ngay lËp tøc söa ch÷a nh÷ng sai sãt hoÆc bæ sung nh÷ng chøng tõ cßn thiÕu trong th¬× h¹n hiÖu lùc cña L/C ®Ó ng­êi nhËp khÈu nhËn ®­îc c¸c chøng tõ ®i nhËn hµng. - Tr­êng hîp bé chøng tõ cã sai sãt kh«ng ®¸ng kÓ, ng­êi nhËp khÈu cã thÓ chÊp nhËn thanh to¸n bé chøng tõ, lÊy chøng tõ ®Ó ®i nhËn hµng. Tr­êng hîp bé chøng tõ sai sãt nghiªm träng (ch¼ng h¹n khiÕn ng­êi nhËp khÈu kh«ng thÓ nhËn ®­îc hµng ) ng­êi nhËp khÈu tõ chèi thanh to¸n bé chøng tõ ®ã. - Tr­êng hîp trªn B/L ghi sè träng l­îng lín h¬n sè träng l­îng ghi trong L/C: Th«ng th­êng trong tr­êng hîp nh­ thÕ nµy ®Ó ®¶m b¶o thanh to¸n tiÒn hµng theo hîp ®ång, ng­êi nhËp khÈu ký ph¸t hai hèi phiÕu (mét hèi phiÕu cã sè tiÒn b»ng sè tiÒn cña L/C, mét cã sè tiÒn v­ît qu¸ sè tiÒn cña L/C ) Trong tr­êng hîp nµy ng©n hµng còng sÏ hái ý kiÕn ng­êi nhËp khÈu. Ng­êi nhËp khÈu cã thÓ chÊp nhËn bé chøng tõ nh­ vËy, tuy nhiªn nÕu kh«ng cã nhu cÇu víi sè hµng giao thõa, ng­êi nhËp khÈu cã thÓ tõ chèi thanh to¸n sè hµng ®ã vµ tr¶ l¹i sè hµng ®ã cho ng­êi xuÊt khÈu v¬Ý chi phÝ cña anh ta. iV. Mét sè gi¶i ph¸p kh¸c ®èi víi c¸c doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu nh»m h¹n chÕ rñi ro trong qu¸ tr×nh ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu. §Ó ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu ®¶m b¶o ®­îc môc ®Ých kinh doanh lµ “Lîi NhuËn “ th× ngoµi viÖc cÇn chó ý tíi nh÷ng vÊn ®Ò ph¸p lý, còng nh­ mét sè gi¶i ph¸p ®· ®Ò cËp vµ ph©n tÝch ë c¸c phÇn trªn th× c¸c doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu còng ph¶i ®Æc biÖt chó ý tíi c¸c th«ng tin th­¬ng m¹i cÇn thiÕt sau: - Cung vµ cÇu, sù biÕn ®éng cña c¸c nh©n tè vµ t¸c ®éng cña chóng lªn sù biÕn ®éng cña gi¸ c¶. - Gi¸ hµng nguyªn liÖu trong trao ®æi víi s¶n phÈm. - Thèng kª vÒ sè l­îng vµ gi¸ trÞ tÝnh theo gi¸ CiF hµng nhËp khÈu. - Gi¸ c­íc vËn t¶i. - ThuÕ vµ chi phÝ nhËp khÈu. - N­íc cung cÊp (hoÆc s¶n xuÊt ), n­íc xuÊt khÈu. - Danh môc c¸c nhµ s¶n xuÊt. - §Æc tÝnh, tiªu chuÈn s¶n phÈm. - Nguån th«ng tin vÒ gi¸ c¶ cña c¸c nhµ s¶n xuÊt. - Quy ®Þnh vÒ gi¸ xuÊt khÈu ë n­íc ng­êi xuÊt khÈu - ChØ sè gi¸ ®­îc sö dông trong c«ng thøc tÝnh gi¸ vµ do c¸c tæ chøc cña c¸c n­íc xuÊt khÈu c«ng bè chÝnh thøc. - §¸nh gi¸ nhu cÇu:Sù thiÕu hôt hµng nhËp khÈu vµ chu kú thêi gian cña nã. - §¸nh gi¸ m«i tr­êng kinh tÕ chung vµ triÓn väng cña nã. - Th«ng tin vÒ cung vµ cÇu toµn cÇu cña hµng ho¸ hoÆc s¶n phÈm ®ang kinh doanh. - Gi¸ c¶ hiÖn hµnh vµ xu h­íng dù ®o¸n. - T×nh h×nh vËn t¶i vµ phÝ vËn chuyÓn. - Tû gi¸ hèi ®o¸i vµ xu h­íng. - L·i xuÊt trong n­íc vµ ngoµi n­íc - VV......VV... Nh÷ng nguån th«ng tin mµ tÝnh chÊt toµn diÖn vµ chiÒu s©u néi dung cña nã gÇn s¸t víi yªu cÇu cña tæ chøc nhËp khÈu ( kh«ng nªnh thiÕu hoÆc qu¸ thõa nh÷ng th«ng tin kh«ng cÇn thiÕt ) Nh÷ng nguån th«ng tin mang tÝnh chÊt thêi sù, ®­îc xuÊt b¶n ®Þnh kú víi møc ®é võa ph¶i Nh÷ng nguån th«ng tin ®­îc tÝn nhiÖm theo truyÒn thèng vÒ sù thµnh c«ng cña nhµ xuÊt b¶n vµ sù ®anhs gia cña ng­êi sö dông theo thêi gian §iÒu tra "Kh¶o s¸t kinh tÕ cña c¸c bé “, tæng côc, viÖn nghiªn cøu, ng©n hµng th­¬ng m¹i, hiÖp héi kinh tÕ, c¸c tuÇn b¸o chuyªn ®Ò. Th«ng b¸o vÒ chÝnh s¸ch xuÊt nhËp khÈu cña ChÝnh phñ C¸c Ên phÈm cña chÝnh phñ vÒ thèng kª th­¬ng m¹i vµ kinh tÕ B¸o c¸o cña c¸c ®¹i diÖn th­¬ng m¹i ë n­íc ngoµi vµ cña c¸c tæ chøc n­íc ngoµi ë n­íc m×nh C¸c danh môc vµ h­íng dÉn vÒ luËt lÖ bu«n b¸n, c¬ cÊu thuÕ, thñ tôc h¶i quan vµ lu«n ®­îc bæ xung th«ng tin míi nhÊt V¨n phßng ®¹i diÖn ë n­íc ngoµi vµ ®¹i diÖn th­¬ng m¹i n­íc ngoµi t¹i n­íc m×nh Phßng th­¬ng m¹i cña c¸c hiÖp héi kinh doanh vµ c«ng nghiÖp trong vµ ngoµi n­íc §¹i lý t¹i ®Þa ph­¬ng cña nh÷ng ng­êi cung cÊp hµng ngoµi n­íc C¸c nhµ nhËp khÈu kh¸c cïng kinh doanh c¸c s¶n phÈm t­¬ng tù Héi chî th­¬ng m¹i, triÓn l·m... C¸c tæ chøc dÞch vô (ng©n hµng, vËn t¶i ... ) KÕt luËn Qua nghiªn cøu lý luËn vµ thùc tiÔn ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu cña c¸c doanh nghiÖp vµ nghiÖp vô liªn quan tíi qu¸ tr×nh ®µm ph¸n ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu, chóng ta cã thÓ thÊy r»ng c¸c sù cè, rñi ro trong qu¸ tr×nh nµy trong nhiÒu tr­êng hîp ®èi víi nhiÒu nhµ kinh doanh nhËp khÈu lµ kh«ng thÓ tr¸nh khái. V× vËy vÊn ®Ò ®Æt ra cho c¸c nhµ kinh doanh nhËp khÈu lµ lµm sao cã thÓ ng¨n chÆn tõ xa c¸c rñi ro, ®¶m b¶o kÕt qu¶ kinh doanh mong ®îi. Qu¸ tr×nh ®µm ph¸n ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu lµ mét qu¸ tr×nh t­¬ng ®èi phøc t¹p. Ngay tõ c¸c b­íc nghiªn cøu thÞ tr­êng, chän ®èi t¸c, tíi b­íc ®µm ph¸n, tho¶ thuËn ®Ó ®i ®Õn ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång lu«n n¶y sinh c¸c yªu cÇu ®ßi hái ng­êi nhËp khÈu ph¶i xem xÐt, nghiªn cøu kü. Do ®ã, ®Ó trë thµnh mét nhµ kinh doanh am hiÓu vÒ nghiÖp vô, ph¸p luËt, ngo¹i ng÷ còng nh­ nghÖ thuËt ®µm ph¸n kinh doanh sÏ lµ mét yÕu tè quan träng gióp cho c¸c nhµ nhËp khÈu thµnh c«ng trong mäi giao dÞch. Néi dung cña hîp ®ång nhËp khÈu còng lµ mét yÕu tè gi÷ vai trß chñ chèt trong viÖc thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña mét giao dÞch kinh doanh, bëi hîp ®ång lµ mét v¨n b¶n ph¸p lý quan träng ®iÒu chØnh quan hÖ gi÷a ng­êi nhËp khÈu vµ xuÊt kha¶u n­íc ngoµi. Ký kÕt ®­îc mét hîp ®ång nhËp khÈu hîp ph¸p, chÆt chÏ, ®Çy ®ñ, râ rµng, ng­êi nhËp khÈu b­íc ®Çu ®· ®¶m b¶o ®­îc quyÒn lîi cña m×nh sÏ kh«ng bÞ vi ph¹m Víi mét hîp ®ång nh­ vËy, ng­êi nhËp kh¶u kh«ng chØ phßng ngõa ®­îc ý ®Þnh vi ph¹m hîp ®ång cña ng­êi xuÊt khÈu mµ khi ng­¬× xuÊt khÈu vÉn cè t×nh vi ph¹m hîp ®ång, ng­êi nhËp khÈu cã thÓ dùa vµo chÝnh hîp ®ång ®Ó buéc ng­êi xuÊt khÈu n­íc ngoµi båi th­êng cho m×nh tÊt c¶ nh÷ng thiÖt h¹i cã thÓ ph¸t sinh. Nh­ vËy víi mét mong muèn phÇn nµo gióp c¸c doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu tr¸nh ®­îc rñi ro trong qu¸ tr×nh ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu ®¶m b¶o ®­îc môc ®Ých kinh doanh lµ lîi nhuËn, luËn v¨n ®· ®i s©u ph©n tÝch c¸c nghiÖp vô liªn quan ®Õn mét hîp ®ång nhËp khÈu nh»m ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p h¹n chÕ rñi ro cho c¸c doanh nghiÖp trong viÖc ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu. Tµi liÖu tham kh¶o 1. Gi¸o tr×nh kü thuËt nghiÖp vô ngo¹i th­¬ng - PGS Vò H÷u Töu, NXB Gi¸o dôc 1998 2. Gi¸o tr×nh Ph¸p luËt trong ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i - PGS NguyÔn ThÞ M¬, PTS Hoµng Ngäc ThiÕt, NXB Gi¸o dôc 1994 3. Lµm thÕ nµo ®Ó tr¸nh rñi ro Ph¸p lý khi mua b¸n - Nocole Perry, NXB Ph¸p luËt 4. Nh÷ng quy ®Þnh Ph¸p lý cña ViÖt Nam vµ C«ng ­íc quèc tÕ vÒ giao nhËn hµng ho¸ XuÊt NhËp khÈu - NXB TP HCM, 1993 5. Incoterm 1990 vµ h­íng dÉn sö dông incoterm 1990 6. H­íng dÉn thùc hµnh kinh doanh XuÊt NhËp khÈu t¹i ViÖt Nam - PGS - TS Vâ Thanh Thu, TS §oµn ThÞ Hång V©n , NXB Thèng kª 7. Thùc tiÔn gi¶i quyÕt tranh chÊp ph¸t sinh tõ hîp ®ång XuÊt NhËp khÈu -Bµi häc kinh nghiÖm. —Tr­êng §¹i häc Ngo¹i th­¬ng , 1997 8. CÈm nang nghiÖp vô XuÊt NhËp khÈu, NXB TP HCM 1993 9. Gi¸o tr×nh thanh to¸n quèc tÕ –PTS §inh Xu©n Tr×nh , NXB Gi¸o dôc 1996 10. QuyÕt ®Þnh sè 2578/Q§ -T§C cña Bé tr­ëng Bé Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i tr­êng ngµy 28/10/1996 vÒ viÖc kiÓm tra nhµ n­íc vÒ viÖc kiÓm tra nhµ n­íc ®èi víi chÊt l­îng hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu. 11. QuyÕt ®Þnh sè 1343 /TM-PC cña bé Th­¬ng m¹i -ra ngµy 07/11/1994 vÒ quy chÕ gi¸m ®Þnh hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu. 12. B¸o th­¬ng m¹i c¸c sè n¨m 1999-2000. 13. LuËt th­¬ng m¹i - n­íc céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam. 14. C«ng ­íc Viªn n¨m 1980. 15. C«ng ­íc Lahay n¨m 1964. ._.