Một số giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả trong sản xuất kinh doanh của Công ty cổ phần Tiến Hà

Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN Khoa th­¬ng m¹i ~~~~~~*~~~~~~ Chuyªn ®Ò khãa luËn tèt nghiÖp Tªn ®Ò tµi: Mét sè gi¶ ph¸p gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ trong s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty cæ phÇn TiÕn Hµ Gi¸o viªn h­íng dÉn : pgs.ts. nguyÔn anh tuÊn Hä và tªn sinh viªn : trÇn kh¾c c«ng Líp : TM – 46a Chuyªn ngµnh : qtkd th­¬ng m¹i Khoa : th­¬ng m¹i Hµ NéI – 04/2008 Më ®Çu ViÖc chuyÓn ®æi sang c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa tõ n¨m 1986 ®Õn nay ®· ®­a ®Êt n­íc ta dÇn ph¸t triÓn m¹nh theo tõng n¨m, song còng gÆp kh«ng Ýt nh÷ng khã kh¨n cßn tån t¹i. Ho¹t ®éng kinh doanh, ho¹t ®éng th­¬ng m¹i s«i næi, sèng ®éng h¬n nh­ng còng ®Æt c¸c doanh nghiÖp tr­íc nh÷ng thö th¸ch gay go vµ quyÕt liÖt. Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng yÕu tè quan träng gióp doanh nghiÖp cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®ã lµ cÇn ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. HiÖu qu¶ Êy xÐt vÒ mÆt l­îng thÓ hiÖn mèi t­¬ng quan gi÷a kÕt qu¶ thu ®­îc vµ chi phÝ bá ra. Do vËy n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh lµ nhiÖm vô träng t©m trong c«ng t¸c qu¶n lý cña doanh nghiÖp. Sau mét thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty cæ phÇn TiÕn Hµ t«i thÊy c«ng ty ®¹t hiÖu qu¶ kh¸ cao trong khu vùc. Song bªn c¹nh ®ã, c«ng ty vÉn cã nh÷ng h¹n chÕ cßn tån t¹i lµm ¶nh ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty nh­ lµ: Doanh thu ch­a æn ®Þnh , c«ng t¸c marketing ch­a ®­îc chó träng… XuÊt ph¸t tõ t×nh h×nh trªn, t«i chän chñ ®Ò: " Mét sè gi¶ ph¸p gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ trong s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty cæ phÇn TiÕn Hµ " lµm ®Ò tµi cña luËn v¨n tèt nghiÖp. LuËn v¨n ®­îc chia lµm 3 ch­¬ng chÝnh nh­ sau: ch­¬ng I: HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh vµ vai trß cña viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh trong c¸c doanh nghiÖp. Ch­¬ng II: Ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty cæ phÇn TiÕn Hµ hiÖn nay. Ch­¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cho c«ng ty cæ phÇn TiÕn Hµ. Qu¸ tr×nh thùc hiÖn luËn v¨n kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. T«i kÝnh mong sù gióp ®ì cña c¸c thÇy gi¸o,c« gi¸o, c¸c c¸n bé c«ng nh©n viªn cña c«ng ty vµ c¸c b¹n ®äc. ch­¬ng I hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh vµ vai trß cña viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh trong c¸c doanh nghiÖp I. Kh¸i niÖm, b¶n chÊt vµ vai trß cña hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh trong c¸c doanh nghiÖp 1. Kh¸i niÖm hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh §èi víi tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp, c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh ho¹t ®éng trong nÒn kinh tÕ, víi c¸c c¬ chÕ qu¶n lý kh¸c nhau th× cã c¸c nhiÖm vô môc tiªu ho¹t ®éng kh¸c nhau. Ngay trong mçi giai ®o¹n ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp còng cã c¸c môc tiªu kh¸c nhau. Nh­ng cã thÓ nãi r»ng trong c¬ chÕ thÞ tr­êng ë n­íc ta hiÖn nay vµ ®Æc biÖt trong giai ®o¹n mèi gia nhËp WTO, mäi doanh nghiÖp ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh (doanh nghiÖp nhµ n­íc, doanh nghiÖp t­ nh©n, C«ng ty cæ phÇn, C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n...) ®Òu cã môc tiªu bao trïm l©u dµi lµ tèi ®a ho¸ lîi nhuËn. §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu nµy mäi doanh nghiÖp ph¶i x©y dùng cho m×nh mét chiÕn l­îc kinh doanh vµ ph¸t triÓn doanh nghiÖp thÝch øng víi c¸c biÕn ®éng cña thÞ tr­êng, ph¶i thùc hiÖn viÖc x©y dùng c¸c kÕ ho¹ch kinh doanh, c¸c ph­¬ng ¸n kinh doanh, ph¶i kÕ ho¹ch ho¸ c¸c ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp vµ ®ång thêi ph¶i tæ chøc thùc hiÖn chóng mét c¸ch cã hiÖu qu¶. Trong qu¸ tr×nh tæ chøc x©y dùng vµ thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng qu¶n trÞ trªn, c¸c doanh nghiÖp ph¶i lu«n kiÓm tra ,®¸nh gi¸ tÝnh hiÖu qu¶ cña chóng. Muèn kiÓm tra ®¸nh gi¸ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh chung cña toµn doanh nghiÖp còng nh­ tõng lÜnh vùc, tõng bé phËn bªn trong doanh nghiÖp th× doanh nghiÖp kh«ng thÓ kh«ng thùc hiÖn viÖc tÝnh hiÖu qu¶ kinh tÕ cña c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®ã. VËy th× hiÖu qu¶ kinh tÕ cña c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh (hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh) lµ g× ? §Ó hiÓu ®­îc ph¹m trï hiÖu qu¶ kinh tÕ cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh th× tr­íc tiªn chóng ta t×m hiÓu xem hiÖu qu¶ kinh tÕ nãi chung lµ g×. Tõ tr­íc ®Õn nay cã rÊt nhiÒu t¸c gi¶ ®­a ra c¸c quan ®iÓm kh¸c nhau vÒ hiÖu qu¶ kinh tÕ : - Theo P. Samerelson vµ W. Nordhaus th× : "hiÖu qu¶ s¶n xuÊt diÔn ra khi x· héi kh«ng thÓ t¨ng s¶n l­îng mét lo¹t hµng ho¸ mµ kh«ng c¾t gi¶m mét lo¹t s¶n l­îng hµng ho¸ kh¸c. Mét nÒn kinh tÕ cã hiÖu qu¶ n»m trªn giíi h¹n kh¶ n¨ng s¶n xuÊt cña nã"(1) P. Samueleson vµ W. Nordhaus : Gi¸o tr×nh kinh tÕ häc, trÝch tõ b¶n dÞch TiÕng ViÖt (1991) . Thùc chÊt cña quan ®iÓm nµy ®· ®Ò cËp ®Õn khÝa c¹nh ph©n bæ cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc cña nÒn s¶n xuÊt x· héi. ViÖc ph©n bæ vµ sö dông c¸c nguån lùc s¶n xuÊt trªn ®­êng giíi h¹n kh¶ n¨ng s¶n xuÊt sÏ lµm cho nÒn kinh tÕ cã hiÖu qu¶ cao. Cã thÓ nãi møc hiÖu qu¶ ë ®©y mµ t¸c gi¶ ®­a ra lµ cao nhÊt, lµ lý t­ëng vµ kh«ng thÓ cã møc hiÖu qu¶ nµo cao h¬n n÷a. - Cã mét sè t¸c gi¶ l¹i cho r»ng hiÖu qu¶ kinh tÕ ®­îc x¸c ®Þnh bëi quan hÖ tû lÖ gi÷a sù t¨ng lªn cña hai ®¹i l­îng kÕt qu¶ vµ chi phÝ. C¸c quan ®iÓm nµy míi chØ ®Ò cËp ®Õn hiÖu qu¶ cña phÇn t¨ng thªm chø kh«ng ph¶i cña toµn bé phÇn tham gia vµo quy tr×nh kinh tÕ. - Mét sè quan ®iÓm l¹i cho r»ng hiÖu qu¶ kinh tÕ ®­îc x¸c ®Þnh bëi tû sè gi÷a kÕt qu¶ ®¹t ®­îc vµ chi phÝ bá ra ®Ó cã ®­îc kÕt qu¶ ®ã. §iÓn h×nh cho quan ®iÓm nµy lµ t¸c gi¶ Manfred Kuhn, theo «ng : "TÝnh hiÖu qu¶ ®­îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch lÊy kÕt qu¶ tÝnh theo ®¬n vÞ gi¸ trÞ chia cho chi phÝ kinh doanh" §©y lµ quan ®iÓm ®­îc nhiÒu nhµ kinh tÕ vµ qu¶n trÞ kinh doanh ¸p dông vµo tÝnh hiÖu qu¶ kinh tÕ cña c¸c qu¸ tr×nh kinh tÕ. - Hai t¸c gi¶ Whohe vµ Doring l¹i ®­a ra hai kh¸i niÖm vÒ hiÖu qu¶ kinh tÕ. §ã lµ hiÖu qu¶ kinh tÕ tÝnh b»ng ®¬n vÞ hiÖn vËt vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ tÝnh b»ng ®¬n vÞ gi¸ trÞ. Theo hai «ng th× hai kh¸i niÖm nµy hoµn toµn kh¸c nhau. "Mèi quan hÖ tû lÖ gi÷a s¶n l­îng tÝnh theo ®¬n vÞ hiÖn vËt (chiÕc, kg...) vµ l­îng c¸c nh©n tè ®Çu vµo (giê lao ®éng, ®¬n vÞ thiÕt bÞ , nguyªn vËt liÖu...) ®­îc gäi lµ tÝnh hiÖu qu¶ cã tÝnh chÊt kü thuËt hay hiÖn vËt" (2)(3) (4) (5) TrÝch dÉn theo gi¸o tr×nh qu¶n trÞ kinh doanh tæng hîp trang 407, 408 , "Mèi quan hÖ tû lÖ gi÷a chi phÝ kinh doanh ph¶i chØ ra trong ®iÒu kiÖn thuËn lîi nhÊt vµ chi phÝ kinh doanh thùc tÕ ph¶i chi ra ®­îc gäi lµ tÝnh hiÖu qu¶ xÐt vÒ mÆt gi¸ trÞ" vµ "§Ó x¸c ®Þnh tÝnh hiÖu qu¶ vÒ mÆt gi¸ trÞ ng­êi ta cßn h×nh thµnh tû lÖ gi÷a s¶n l­îng tÝnh b»ng tiÒn vµ c¸c nh©n tè ®Çu vµo tÝnh b»ng tiÒn" (5)Kh¸i niÖm hiÖu qu¶ kinh tÕ tÝnh b»ng ®¬n vÞ hiÖn vËt cña hai «ng chÝnh lµ n¨ng suÊt lao ®éng, m¸y mãc thiÕt bÞ vµ hiÖu suÊt tiªu hao vËt t­, cßn hiÖu qu¶ tÝnh b»ng gi¸ trÞ lµ hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng qu¶n trÞ chi phÝ. - Mét kh¸i niÖm ®­îc nhiÒu nhµ kinh tÕ trong vµ ngoµi n­íc quan t©m chó ý vµ sö dông phæ biÕn ®ã lµ : hiÖu qu¶ kinh tÕ cña mét sè hiÖn t­îng (hoÆc mét qu¸ tr×nh) kinh tÕ lµ mét ph¹m trï kinh tÕ ph¶n ¸nh tr×nh ®é lîi dông c¸c nguån lùc ®Ó ®¹t ®­îc môc tiªu ®· x¸c ®Þnh. §©y lµ kh¸i niÖm t­¬ng ®èi ®Çy ®ñ ph¶n ¸nh ®­îc tÝnh hiÖu qu¶ kinh tÕ cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Tõ c¸c quan ®iÓm vÒ hiÖu qu¶ kinh tÕ th× cã thÓ ®­a ra kh¸i niÖm vÒ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh (hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh) cña c¸c doanh nghiÖp nh­ sau : hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh lµ mét ph¹m trï kinh tÕ ph¶n ¸nh tr×nh ®é lîi dông c¸c nguån lùc (lao ®éng, m¸y mãc, thiÕt bÞ, tiÒn vèn vµ c¸c yÕu tè kh¸c) nh»m ®¹t ®­îc môc tiªu mµ doanh nghiÖp ®· ®Ò ra. Tõ kh¸i niÖm kh¸I qu¸t nµy , cã thÓ h×nh thµnh c«ng thøc biÓu diÔn kh¸I qu¸t ph¹m tró hiÖu qu¶ kinh tÕ nh­ sau :                                                 H = K/C Víi H lµ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña mét hiÖn t­îng ( qu¸ tr×nh kinh tÕ ) nµo ®ã ; K lµ kÕt qu¶ thu ®­îc tõ hiÖn t­îng ( qu¸ tr×nh ) kinh tÕ ®ã vµ C lµ chi phÝ toµn bé ®Ó ®¹t ®­îc kÕt qu¶ ®ã . Vµ nh­ thÕ còng cã thÓ kh¸I niÖm ng¾n gän : HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ph¶n ¸nh chÊt l­îng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ ®­îc x¸c ®Þnh bëi tû sè giòa kÕt qu¶ ®¹t ®­îc víi chi phÝ bá ra ®Ò ®¹t ®­îc kÕt qu¶ kinh doanh ®ã . Quan ®iÓm nµy ®· ®¸nh gi¸ ®­îc tèt nhÊt tr×nh ®ä sö dông c¸c nguån lùc ë mäi ®iÒu kiÖn " ®éng " cña ho¹t ®éng kinh doanh . Theo quan niÖm nh­ thÕ hoµn toµn cã thÓ tÝnh to¸n ®­îc hiÖu qu¶ kinh doanh trong sù vËn ®éng vµ biÕn ®æi kh«ng ngõng cña c¸c ho¹t ®éng kinh doanh, kh«ng phô thuéc vµo quy m« vµ tèc ®é biÕn ®éng kh¸c nhau cña chóng . Tõ ®Þnh nghÜa vÒ hiÖu qu¶ kinh doanh tr×nh bµy ë trªn , chóng ta cã thÓ hiÓu hiÖu qu¶ kinh doanh trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh lµ mét ph¹m trï ph¶n ¸nh tr×nh ®é sö dông c¸c nguån lùc ( lao ®éng , m¸y mãc , thiÕt bÞ , nguyªn vËt liÖu vµ tiÒn vèn ) nh»m ®¹t ®­îc môc tiªu mµ doanh nghiÖp ®· x¸ ®Þnh . 2. B¶n chÊt cña hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh Kh¸i niÖm vÒ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ®· cho thÊy b¶n chÊt cña hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh lµ ph¶n ¸nh mÆt chÊt l­îng cña c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp, ph¶n ¸nh tr×nh ®é lîi dông c¸c nguån lùc ®Ó ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu cña doanh nghiÖp. Tuy nhiªn ®Ó hiÓu râ vµ øng dông ®­îc ph¹m trï hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh vµo viÖc thµnh lËp c¸c chØ tiªu, c¸c c«ng thøc cô thÓ nh»m ®¸nh gi¸ tÝnh hiÖu qu¶ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp th× chóng ta cÇn : Thø nhÊt: Ph¶i hiÓu r»ng ph¹m trï hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh thùc chÊt lµ mèi quan hÖ so s¸nh gi÷a kÕt qu¶ ®¹t ®­îc vµ chi phÝ bá ra ®Ó sö dông c¸c yÕu tè ®Çu vµo vµ cã tÝnh ®Õn c¸c môc tiªu cña doanh nghiÖp. Mèi quan hÖ so s¸nh ë ®©y cã thÓ lµ so s¸nh tuyÖt ®èi vµ còng cã thÓ lµ so s¸nh t­¬ng ®èi. VÒ mÆt so s¸nh tuyÖt ®èi th× hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh lµ : H = K - C H : Lµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh K : Lµ kÕt qu¶ ®¹t ®­îc C : Lµ chi phÝ bá ra ®Ó sö dông c¸c nguån lùc ®Çu vµo Cßn vÒ so s¸nh t­¬ng ®èi th× : H = K\C Do ®ã ®Ó tÝnh ®­îc hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ta ph¶i tÝnh kÕt qu¶ ®¹t ®­îc vµ chi phÝ bá ra. NÕu xÐt mèi quan hÖ gi÷a kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ th× kÕt qu¶ nã lµ c¬ së vµ tÝnh hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp cã thÓ lµ nh÷ng ®¹i l­îng cã kh¶ n¨ng c©n, ®o, ®ong, ®Õm ®­îc nh­ sè s¶n phÈm tiªu thô mçi lo¹i, doanh thu b¸n hµng, lîi nhuËn, thÞ phÇn... Nh­ vËy kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh th­êng lµ môc tiªu cña doanh nghiÖp. Thø hai : - Ph¶i ph©n biÖt hiÖu qu¶ x· héi, hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi víi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp : HiÖu qu¶ x· héi ph¶n ¸nh tr×nh ®é lîi dông c¸c nguån lùc nh»m ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu vÒ x· héi nhÊt ®Þnh. C¸c môc tiªu x· héi th­êng lµ : Gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng trong ph¹m vi toµn x· héi hay ph¹m vi tõng khu vùc, n©ng cao tr×nh ®é v¨n ho¸, n©ng cao møc sèng, ®¶m b¶o vÖ sinh m«i tr­êng.... Cßn hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi ph¶n ¸nh tr×nh ®é lîi dông c¸c nguån lùc nh»m ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu c¶ vÒ kinh tÕ x· héi trªn ph¹m vi toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n còng nh­ trªn ph¹m vi tõng vïng, tõng khu vùc cña nÒn kinh tÕ. - HiÖu qu¶ tr­íc m¾t víi hiÖu qu¶ l©u dµi : C¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp phô thuéc rÊt lín vµo c¸c môc tiªu cña doanh nghiÖp do ®ã mµ tÝnh chÊt hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ë c¸c giai ®o¹n kh¸c nhau lµ kh¸c nhau. XÐt vÒ tÝnh l©u dµi th× c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ cña toµn bé c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong suèt qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp lµ lîi nhuËn vµ c¸c chØ tiªu vÒ doanh lîi. XÐt vÒ tÝnh hiÖu qu¶ tr­íc m¾t (hiÖn t¹i) th× nã phô thuéc vµo c¸c môc tiªu hiÖn t¹i mµ doanh nghiÖp ®ang theo ®uæi. Trªn thùc tÕ ®Ó thùc hiÖn môc tiªu bao trïm l©u dµi cña doanh nghiÖp lµ tèi ®a ho¸ lîi nhuËn cã rÊt nhiÒu doanh nghiÖp hiÖn t¹i l¹i kh«ng ®¹t môc tiªu lµ lîi nhuËn mµ l¹i thùc hiÖn c¸c môc tiªu n©ng cao n¨ng suÊt vµ chÊt l­îng cña s¶n phÈm, n©ng cao uy tÝn danh tiÕng cña doanh nghiÖp, më réng thÞ tr­êng c¶ vÒ chiÒu s©u lÉn chiÒu réng... do ®o mµ c¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ ë ®©y vÒ lîi nhuËn lµ kh«ng cao nh­ng c¸c chØ tiªu cã liªn quan ®Õn c¸c môc tiªu ®· ®Ò ra cña doanh nghiÖp lµ cao th× chóng ta kh«ng thÓ kÕt luËn lµ doanh nghiÖp ®ang ho¹t ®éng kh«ng cã hiÖu qu¶, mµ ph¶i kÕt luËn lµ doanh nghiÖp ®ang ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶. Nh­ vËy c¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ vµ tÝnh hiÖu qu¶ tr­íc m¾t cã thÓ lµ r¸i víi c¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ l©u dµi, nh­ng môc ®Ých cña nã l¹i lµ nh»m thùc hiÖn chØ tiªu hiÖu qu¶ l©u dµi, 3. Vai trß cña hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ®èi víi víi doanh nghiÖp HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh lµ c«ng cô h÷u hiÖu ®Ó c¸c nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp thùc hiÖn nhiÖm vô qu¶n trÞ kinh doanh : Khi tiÕn hµnh bÊt kú mét ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nµo th× c¸c doanh nghiÖp ®Òu ph¶i huy ®éng vµ sö dông c¸c nguån lùc mµ doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng cã thÓ t¹o ra kÕt qu¶ phï hîp víi môc tiªu mµ doanh nghiÖp ®Ò ra. ë mçi giai ®o¹n ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp th× doanh nghiÖp ®Òu cã nhiÒu môc tiªu kh¸c nhau, nh­ng môc tiªu cuèi cïng bao trïm toµn bé qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp lµ tèi ®a ho¸ lîi nhuËn trªn c¬ së sö dông tèi ­u c¸c nguån lùc cña doanh nghiÖp. §Ó thùc hiÖn môc tiªu tèi ®a ho¸ lîi nhuËn còng nh­ c¸c môc tiªu kh¸c, c¸c nhµ doanh nghiÖp ph¶i sö dông nhiÒu ph­¬ng ph¸p, nhiÒu c«ng cô kh¸c nhau. HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh lµ mét trong c¸c c«ng cô h÷u hiÖu nhÊt ®Ó c¸c nhµ qu¶n trÞ thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n trÞ cña m×nh. Th«ng qua viÖc tÝnh to¸n hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng nh÷ng cho phÐp c¸c nhµ qu¶n trÞ kiÓm tra ®¸nh gi¸ tÝnh hiÖu qu¶ cña c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp (c¸c ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ hay kh«ng vµ hiÖu qu¶ ®¹t ë møc ®é nµo), mµ cßn cho phÐp c¸c nhµ qu¶n trÞ ph©n tÝch t×m ra c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, ®Ó tõ ®ã ®­a ra ®­îc c¸c biÖn ph¸p ®iÒu chØnh thÝch hîp trªn c¶ hai ph­¬ng diÖn gi¶m chi phÝ t¨ng kÕt qu¶ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Víi t­ c¸ch lµ mét c«ng cô qu¶n trÞ kinh doanh hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng chØ ®­îc sö dông ®Ó kiÓm tra, ®¸nh gi¸ vµ ph©n tÝch tr×nh ®é sö dông tæng hîp c¸c nguån lùc ®Çu vµo trong ph¹m vi toµn doanh nghiÖp mµ cßn ®­îc sö dông ®Ó kiÓm tra ®¸nh gi¸ tr×nh ®é sö dông tõng yÕu tè ®Çu vµo trong ph¹m vi toµn doanh nghiÖp còng nh­ ë tõng bé phËn cÊu thµnh cña doanh nghiÖp. Do vËy xÐt trªn ph­¬ng diÖn lý luËn vµ thùc tiÔn th× ph¹m trï hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ®ãng vai trß rÊt quan träng vµ kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong viÖc kiÓm tra ®¸nh gi¸ vµ ph©n tÝch nh»m ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p tèi ­u nhÊt, lùa chän ®­îc c¸c ph­¬ng ph¸p hîp lý nhÊt ®Ó thùc hiÖn c¸c môc tiªu cña doanh nghiÖp ®· ®Ò ra. Ngoµi ra, trong nhiÒu tr­êng hîp c¸c nhµ qu¶n trÞ cßn coi hiÖu qu¶ kinh tÕ nh­ lµ c¸c nhiÖm vô, c¸c môc tiªu ®Ó thùc hiÖn. V× ®èi víi c¸c nhµ qu¶n trÞ khi nãi ®Õn c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh th× hä ®Òu quan t©m ®Õn tÝnh hiÖu qu¶ cña nã. Do vËy mµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cã vai trß lµ c«ng cô ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô qu¶n trÞ kinh doanh ®ång thêi võa lµ môc tiªu ®Ó qu¶n trÞ kinh doanh.  4. Ph©n lo¹i hiÖu qu¶ kinh doanh Tïy theo ph¹m vi, kÕt qu¶ ®¹t ®­îc vµ chi phÝ bá ra mµ cã c¸c ph¹m trï hiÖu qu¶ kh¸c nhau nh­ : hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi, hiÖu qu¶ sö dông c¸c yÕu tè s¶n xuÊt trong qu¸ tr×nh kinh doanh. Trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn, hiÖu qu¶ trùc tiÕp cña c¸c doanh nghiÖp lµ hiÖu qu¶ kinh tÕ, cßn hiÖu qu¶ cña ngµnh hoÆc hiÖu qu¶ cña nÒn kinh tÕ quèc d©n lµ hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi. Tõ ®ã ta cã thÓ ph©n ra 2 lo¹i : hiÖu qu¶ kinh tÕ cña doanh nghiÖp vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ - x· héi. 4.1. HiÖu qu¶ kinh tÕ cña doanh nghiÖp Khi nãi tíi doanh nghiÖp ng­êi ta th­êng quan t©m nhÊt, ®ã lµ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña doanh nghiÖp v× c¸c doanh nghiÖp khi tiÕn hµnh ho¹t ®éng kinh doanh ®Òu víi ®éng c¬ kinh tÕ ®Ó kiÕm lîi nhuËn. 4.1.1. HiÖu qu¶ kinh tÕ tæng hîp HiÖu qu¶ kinh tÕ tæng hîp lµ ph¹m trï kinh tÕ biÓu hiÖn tËp cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ theo chiÒu s©u, ph¶n ¸nh tr×nh ®é khai th¸c c¸c nguån lùc ®ã trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt nh»m thùc hiÖn môc tiªu kinh doanh cña doanh nghiÖp. HiÖu qu¶ kinh tÕ tæng hîp lµ th­íc ®o hÕt søc quan träng cña sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ lµ chç dùa cho viÖc ®¸nh gi¸ viÖc thùc hiÖn môc tiªu kinh tÕ cña doanh nghiÖp trong tõng thêi kú. 4.1.2. HiÖu qu¶ kinh tÕ cña tõng yÕu tè HiÖu qu¶ kinh tÕ tõng lµ yÕu tè, lµ sù thÓ hiÖn tr×nh ®é vµ kh¶ n¨ng sö dông c¸c yÕu tè ®ã trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Nã lµ th­íc ®o quan träng cña sù t¨ng tr­ëng tõng yÕu tè vµ cïng víi hiÖu qu¶ kinh tÕ tæng hîp lµm c¬ së ®Ó ®¸nh gi¸ viÖc thùc hiÖn môc tiªu kinh tÕ cña doanh nghiÖp. 4.2. HiÖu qu¶ kinh tÕ - x· héi HiÖu qu¶ kinh tÕ - x· héi lµ hiÖu qu¶ mµ doanh nghiÖp ®em l¹i cho x· héi vµ nÒn kinh tÕ quèc d©n. Nã thÓ hiÖn qua viÖc t¨ng thu ng©n s¸ch cho Nhµ n­íc, t¹o thªm c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng, n©ng cao møc sèng cña ng­êi lao ®éng vµ t¸i ph©n phèi lîi tøc x· héi. Tãm l¹i trong qu¶n lý, qu¸ tr×nh kinh doanh, ph¹m trï hiÖu qu¶ kinh tÕ ®­îc biÓu hiÖn ë c¸c lo¹i kh¸c nhau. ViÖc ph©n lo¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh c¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ kinh tÕ, ph©n tÝch hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ x¸c ®Þnh nh÷ng biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ. II. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp lµ mèi quan hÖ so s¸nh gi÷a kÕt qu¶ ®¹t ®­îc trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh víi chi phÝ bá ra ®Ó ®¹t ®­îc kÕt qu¶ ®ã. Nã ph¶n ¸nh tr×nh ®é lîi dông c¸c nguån lùc ®Çu vµo ®Ó ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu cña doanh nghiÖp. C¸c ®¹i l­îng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc vµ chi phÝ bá ra còng nh­ tr×nh ®é lîi dông c¸c nguån lùc nã chÞu t¸c ®éng trùc tiÕp cña rÊt nhiÒu c¸c nh©n tè kh¸c nhau víi c¸c møc ®é kh¸c nhau, do ®ã nã ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp. §èi víi c¸c doanh nghiÖp c«ng nghiÖp ta cã thÓ chia nh©n tè ¶nh h­ëng tíi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp nh­ sau : 1. C¸c nh©n tè kh¸ch quan 1.1. Nh©n tè m«i tr­êng quèc tÕ vµ khu vùc C¸c xu h­íng chÝnh trÞ trªn thÕ giíi, c¸c chÝnh s¸ch b¶o hé vµ më cöa cña c¸c n­íc trªn thÕ giíi, t×nh h×nh chiÕn tranh, sù mÊt æn ®Þnh chÝnh trÞ, t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ cña c¸c n­íc trªn thÕ giíi... ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi c¸c ho¹t ®éng më réng thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm còng nh­ viÖc lùa chän vµ sö dông c¸c yÕu tè ®Çu vµo cña doanh nghiÖp. Do vËy mµ nã t¸c ®éng trùc tiÕp tíi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp. M«i tr­êng kinh tÕ æn ®Þnh còng nh­ chÝnh trÞ trong khu vùc æn ®Þnh lµ c¬ së ®Ó c¸c doanh nghiÖp trong khu vùc tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh thuËn lîi gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. VÝ dô nh­ t×nh h×nh mÊt æn ®Þnh cña c¸c n­íc §«ng Nam ¸ trong mÊy n¨m võa qua ®· lµm cho hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cña nÒn kinh tÕ c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi nãi chung hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp trong khu vùc nãi riªng bÞ gi¶m rÊt nhiÒu. Xu h­íng tù do ho¸ mËu dÞch cña c¸c n­íc ASEAN vµ cña thÕ giíi ®· ¶nh h­ëng tíi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c n­íc trong khu vùc. 1.2. Nh©n tè m«i tr­êng nÒn kinh tÕ quèc d©n 1.2.1 M«i tr­êng chÝnh trÞ, luËt ph¸p M«i tr­êng chÝnh trÞ æn ®Þnh lu«n lu«n lµ tiÒn ®Ò cho viÖc ph¸t triÓn vµ më réng c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ cña c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc c¸ nh©n trong vµ ngoµi n­íc. C¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ nã l¹i t¸c ®éng trë l¹i rÊt lín tíi c¸c hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp. M«i tr­êng ph¸p lý bao gåm luËt, c¸c v¨n b¶n d­íi luËt, c¸c quy tr×nh quy ph¹m kü thuËt s¶n xuÊt t¹o ra mét hµnh lang cho c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng, c¸c ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp nh­ s¶n xuÊt kinh doanh c¸i gµi, s¶n xuÊt b»ng c¸ch nµo, b¸n cho ai ë ®©u, nguån ®Çu vµo lÊy ë ®©u ®Òu ph¶i dùa vµo c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt. C¸c doanh nghiÖp ph¶i chÊp hµnh c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt, ph¶i thùc hiÖn c¸c nghÜa vô cña m×nh víi nhµ n­íc, víi x· héi vµ víi ng­êi lao ®éng nh­ thÕ nµo lµ do luËt ph¸p quy ®Þnh (nghÜa vô nép thuÕ, tr¸ch nhiÖm ®¶m b¶o vÖ sinh m«i tr­êng, ®¶m b¶o ®êi sèng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn trong doanh nghiÖp... ). Cã thÓ nãi luËt ph¸p lµ nh©n tè k×m h·m hoÆc khuyÕn khÝch sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp, do ®ã ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi c¸c kÕt qu¶ còng nh­ hiÖu qu¶ cña c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp. 1.2.2. M«i tr­êng v¨n ho¸ x· héi T×nh tr¹ng thÊt nghiÖp, tr×nh ®é gi¸o dôc, phong c¸ch, lèi sèng, phong tôc, tËp qu¸n, t©m lý x· héi... ®Òu t¸c ®éng mét c¸ch trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp tíi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña mçi doanh nghiÖp, cã thÓ theo hai chiÒu h­íng tÝch cùc hoÆc tiªu cùc. NÕu kh«ng cã t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp, ng­êi lao ®éng cã nhiÒu c¬ héi lùa chän viÖc lµm th× ch¾c ch¾n chi phÝ sö dông lao ®éng cña doanh nghiÖp sÏ cao do ®ã lµm gi¶m hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp vµ ng­îc l¹i nÕu t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp lµ cao th× chi phÝ sö dông lao ®éng cña doanh nghiÖp sÏ gi¶m lµm t¨ng hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, nh­ng t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp cao sÏ lµm cho cÇu tiªu dïng gi¶m vµ cã thÓ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng an ninh chÝnh trÞ mÊt æn ®Þnh, do vËy l¹i lµm gi¶m hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Tr×nh ®é v¨n ho¸ ¶nh h­ëng tíi kh¶ n¨ng ®µo t¹o còng nh­ chÊt l­îng chuyªn m«n vµ kh¶ n¨ng tiÕp thu c¸c kiÕn thøc cÇn thiÕt cña ®éi ngò lao ®éng, phong c¸ch, lèi sèng, phong tôc, tËp qu¸n, t©m lý x· héi... nã ¶nh h­ëng tíi cÇu vÒ s¶n phÈm cña c¸c doanh nghiÖp. Nªn nã ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp. 1.2.3. M«i tr­êng kinh tÕ C¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ cña nhµ n­íc, tèc ®é t¨ng tr­ëng nÒn kinh tÕ quèc d©n, tèc ®é l¹m ph¸t, thu nhËp b×nh qu©n trªn ®Çu ng­êi... lµ c¸c yÕu tè t¸c ®éng trùc tiÕp tíi cung cÇu cña tõng doanh nghiÖp. NÕu tèc ®é t¨ng tr­ëng nÒn kinh tÕ quèc d©n cao, c¸c chÝnh s¸ch cña ChÝnh phñ khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp ®Çu t­ më réng s¶n xuÊt, sù biÕn ®éng tiÒn tÖ lµ kh«ng ®¸ng kÓ, l¹m ph¸t ®­îc gi÷ møc hîp lý, thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi t¨ng... sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp ph¸t triÓn s¶n xuÊt, n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh vµ ng­îc l¹i. 1.2.4. §iÒu kiÖn tù nhiªn, m«i tr­êng sinh th¸i vµ c¬ së h¹ tÇng C¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn nh­ : c¸c lo¹i tµi nguyªn kho¸ng s¶n, vÞ trÝ ®Þa lý, th¬i tiÕt khÝ hËu,... ¶nh h­ëng tíi chi phÝ sö dông nguyªn vËt liÖu, nhiªn liÖu, n¨ng l­îng, ¶nh h­ëng tíi mÆt hµng kinh doanh, n¨ng suÊt chÊt l­îng s¶n phÈm, ¶nh h­ëng tíi cung cÇu s¶n phÈm do tÝnh chÊt mïa vô... do ®ã ¶nh h­ëng tíi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp trong vïng. T×nh tr¹ng m«i tr­êng, c¸c vÊn ®Ò vÒ xö lý phÕ th¶i, « nhiÔm, c¸c rµng buéc x· héi vÒ m«i tr­êng,... ®Òu cã t¸c ®éng nhÊt ®Þnh ®Õn chi phÝ kinh doanh, n¨ng suÊt vµ chÊt l­îng s¶n phÈm. Mét m«i tr­êng trong s¹ch tho¸ng m¸t sÏ trùc tiÕp lµm gi¶m chi phÝ kinh doanh, n©ng cao n¨ng suÊt vµ chÊt l­îng s¶n phÈm t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. C¬ së h¹ tÇng cña nÒn kinh tÕ nã quyÕt ®Þnh sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ còng nh­ sù ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp. HÖ thèng ®­êng x¸, giao th«ng, hÖ thèng th«ng tin liªn l¹c, hÖ thèng ng©n hµng tÝn dông, m¹ng l­íi ®iÖn quèc gia... ¶nh h­ëng tíi chi phÝ kinh doanh, kh¶ n¨ng n¾m b¾t th«ng tin, kh¶ n¨ng huy ®éng vµ sö dông vèn, kh¶ n¨ng giao dÞch thanh to¸n... cña c¸c doanh nghiÖp do ®ã ¶nh h­ëng rÊt lín tíi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. 1.2.5. M«i tr­êng khoa häc kü thuËt c«ng nghÖ T×nh h×nh ph¸t triÓn khoa häc kü thuËt c«ng nghÖ, t×nh h×nh øng dông cña khoa häc kü thuËt vµ c«ng nghÖ vµo s¶n xuÊt trªn thÕ giíi còng nh­ trong n­íc ¶nh h­ëng tíi tr×nh ®é kü thuËt c«ng nghÖ vµ kh¶ n¨ng ®æi míi kü thuËt c«ng nghÖ cña doanh nghiÖp do ®ã ¶nh h­ëng tíi n¨ng suÊt chÊt l­îng s¶n phÈm tøc lµ ¶nh h­ëng tíi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. 1.3. Nh©n tè m«i tr­êng ngµnh 1.3.1. Sù c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp hiÖn cã trong ngµnh Møc ®é c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong cïng mét ngµnh víi nhau ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi l­îng cung cÇu s¶n phÈm cña mçi doanh nghiÖp, ¶nh h­ëng tíi gi¸ b¸n, tèc ®é tiªu thô s¶n phÈm... do vËy ¶nh h­ëng tíi hiÖu qu¶ cña mçi doanh nghiÖp. 1.3.2. Kh¶ n¨ng gia nhËp míi cña c¸c doanh nghiÖp Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng ë n­íc ta hiÖn nay trong hÇu hÕt c¸c lÜnh vùc, c¸c ngµnh nghÒ s¶n xuÊt kinh doanh cã møc doanh lîi cao th× ®Òu bÞ rÊt nhiÒu c¸c doanh nghiÖp kh¸c nhãm ngã vµ s½n sµng ®Çu t­ vµo lÜnh vùc ®ã nÕu nh­ kh«ng cã sù c¶n trë tõ phÝa chÝnh phñ. V× vËy buéc c¸c doanh nghiÖp trong c¸c ngµnh cã møc doanh lîi cao ®Òu ph¶i t¹o ra c¸c hµng rµo c¶n trë sù ra nhËp míi b»ng c¸ch khai th¸c triÖt ®Ó c¸c lîi thÕ riªng cã cña doanh nghiÖp, b»ng c¸ch ®Þnh gi¸ phï hîp (møc ng¨n chÆn sù gia nhËp, møc gi¸ nµy cã thÓ lµm gi¶m møc doanh lîi) vµ t¨ng c­êng më réng chiÕm lÜnh thÞ tr­êng. Do vËy ¶nh h­ëng tíi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. 1.3.3. S¶n phÈm thay thÕ HÇu hÕt c¸c s¶n phÈm cña doanh nghiÖp ®Òu cã s¶n phÈm thay thÕ, sè l­îng chÊt l­îng, gi¸ c¶, mÉu m· bao b× cña s¶n phÈm thay thÕ, c¸c chÝnh s¸ch tiªu thô cña c¸c s¶n phÈm thay thÕ ¶nh h­ëng rÊt lín tíi l­îng cung cÇu, chÊt l­îng, gi¸ c¶ vµ tèc ®é tiªu thô s¶n phÈm cña doanh nghiÖp. Do ®ã ¶nh h­ëng tíi kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. 1.3.4. Ng­êi cung øng C¸c nguån lùc ®Çu vµo cña mét doanh nghiÖp ®­îc cung cÊp chñ yÕu bëi c¸c doanh nghiÖp kh¸c, c¸c ®¬n vÞ kinh doanh vµ c¸c c¸ nh©n. ViÖc ®¶m b¶o chÊt l­îng, sè l­îng còng nh­ gi¸ c¶ c¸c yÕu tè ®Çu vµo cña doanh nghiÖp phô thuéc vµo tÝnh chÊt cña c¸c yÕu tè ®ã, phô thuéc vµo tÝnh chÊt cña ng­êi cung øng vµ c¸c hµnh vi cña hä. NÕu c¸c yÕu tè ®Çu vµo cña doanh nghiÖp lµ kh«ng cã sù thay thÕ vµ do c¸c nhµ ®éc quyÒn cung cÊp th× viÖc ®¶m b¶o yÕu tè ®Çu vµo cña doanh nghiÖp phô thuéc vµo c¸c nhµ cung øng rÊt lín, chi phÝ vÒ c¸c yÕu tè ®Çu vµo cña doanh nghiÖp phô thuéc vµo c¸c nhµ cung øng rÊt lín, chi phÝ vÒ c¸c yÕu tè ®Çu vµo sÏ cao h¬n b×nh th­êng nªn sÏ lµm gi¶m hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Cßn nÕu c¸c yÕu tè ®Çu vµo cña doanh nghiÖp lµ s½n cã vµ cã thÓ chuyÓn ®æi th× viÖc ®¶m b¶o vÒ sè l­îng, chÊt l­îng còng nh­ h¹ chi phÝ vÒ c¸c yÕu tè ®Çu vµo lµ dÔ dµng vµ kh«ng bÞ phô thuéc vµo ng­êi cung øng th× sÏ n©ng cao ®­îc hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. 1.3.5. Ng­êi mua Kh¸ch hµng lµ mét vÊn ®Ò v« cïng quan träng vµ ®­îc c¸c doanh nghiÖp ®Æc biÖt quan t©m chó ý. NÕu nh­ s¶n phÈm cña doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra mµ kh«ng cã ng­êi mua hoÆc lµ kh«ng ®­îc ng­êi tiªu dïng chÊp nhËn réng r·i th× doanh nghiÖp kh«ng thÓ tiÕn hµnh s¶n xuÊt ®­îc. MËt ®é d©n c­, møc ®é thu nhËp, t©m lý vµ së thÝch tiªu dïng… cña kh¸ch hµng ¶nh h­ëng lín tíi s¶n l­îng vµ gi¸ c¶ s¶n phÈm s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp, ¶nh h­ëng tíi sù c¹nh tranh cña doanh nghiÖp v× vËy ¶nh h­ëng tíi hiÖu qu¶ cña doanh nghiÖp. 2. C¸c nh©n tè chñ quan ( nh©n tè bªn trong doanh nghiÖp) 2.1. Bé m¸y qu¶n trÞ doanh nghiÖp 2.1.1. Tæ chøc bé m¸y qu¶n trÞ doanh nghiÖp Tæ chøc bé m¸y qu¶n trÞ doanh nghiÖp phï hîp víi nhu cÇu nhiªn j vô ®Ò ra sÏ t¹o lËp n¨ng lùc vµ chÊt l­îng ho¹t ®éng míi , thóc ®Èy kinh doanh ph¸t triÓn , tiÕt kiÖm chi phÝ vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp . Mçi bé phËn cña cña hÖ th«ng tæ chøc lµ mét lùc l­îng trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp . NÕu bé m¸y qu¶n trÞ vµ kinh doanh nghiÖp cång kÒnh kÐm hiÖu lùc , b¶o thñ tr× trÖ , kh«ng ®¸p øng nh÷ng ®ßi hái míi trªn thÞ tr­êng lµm c¶n trë hoÆc bá mÊt thêi c¬ kinh doanh sÏ g©y nh÷ng hËu qu¶ trªn nhiÒu mÆt : T©m lý , tinh thÇn , chÝnh trÞ vµ ®Æc biÖt lµ suy gi¶m vÒ kinh tÕ . 2.1.2. Tæ chøc ho¹t ®éng . ViÖc tæ chøc ho¹t ®éng cÇn ph¶I tu©n thñ theo c¸c néi dung chñ yÕu sau : Lùa chän m« h×nh tæ chøc qu¶n trÞ vµ ph©n bè m« h×nh m¹ng l­íi kinh doanh tèi ­u ®èi víi doanh nghiÖp . Quy ®Þnh râ chøc n¨ng , nhiÖm vô ,ph­¬ng thøc ho¹t ®éng , lÒ lèi lµm viÖc cña tõng bé phËn , tõng kh©u trong bé m¸y hÖ thèng tæ chøc doanh nghiÖp . X©y dung vµ kh«ng ngõng hoµn thiÖn ®iÒu lÖ ( hoÆc quy chÕ ) tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp . X¸c ®Þnh nh©n sù tuyÓn chän vµ bè trÝ nh÷ng c¸n bé hîp lý vµo nh÷ng kh©u quan träng ®Ó ®¶m b¶o sù vËn hµnh vµ hiÖu lùc cña c¶ bé m¸y . Th­êng xuyªn xem xÐt , ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng cña bé m¸y vµ c¸n bé ®Ó cã biÖn ph¸p chÊn chØnh vµ bæ sung kÞp thêi , t¹o ®iÒu kiÖn cho bé m¸y cã søc m¹nh phï hîp , lu«n thÝch øng víi yªu cÇu , nhiÖm vô kinh doanh cña doanh nghiÖp . 2.2. Nh©n lùc . Nh©n lùc lµ mét trong c¸c yÕu tè ®Çu vµo quan träng, nã tham gia vµo mäi ho¹t ®éng, mäi giai ®o¹n, mäi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Tr×nh ®é, n¨ng lùc vµ tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cña ng­êi lao ®éng t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn tÊt c¶ c¸c giai ®o¹n c¸c kh©u cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn n¨ng suÊt, chÊt l­îng s¶n phÈm, t¸c ®éng tíi tèc ®é tiªu thô s¶n phÈm do ®ã nã ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Ngoµi ra c«ng t¸c tæ chøc ph¶i hiÖp lao ®éng hîp lý gi÷a c¸c bé phËn s¶n xuÊt vµ bé phËn hµnh chÝnh, gi÷a c¸c c¸ nh©n trong doanh nghiÖp, sö dông ng­êi ®óng viÖc sao cho ph¸t huy tèt nhÊt n¨ng lùc së tr­êng cña ng­êi lao ®éng lµ mét yªu cÇu kh«ng thÓ thiÕu trong c«ng t¸c tæ chøc nh©n lùc cña doanh nghiÖp nh»m ®­a c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp cã hiÖu qu¶ cao. Nh­ vËy nÕu ta coi chÊt l­îng lao ®éng (con ng­êi phï hîp trong kinh doanh) lµ ®iÒu kiÖn cÇn ®Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh th× c«ng t¸c tæ chøc nh©n lùc hîp lý lµ ®iÒu kiÖn ®ñ ®Ó doanh nghiÖp tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶. C«ng t¸c tæ chøc bè trÝ sö dông nguån nh©n lùc phô thuéc vµo nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, phô thuéc vµo chiÕn l­îc kinh doanh, kÕ ho¹ch kinh doanh, ph­¬ng ¸n kinh doanh…®· ®Ò ra. Tuy nhiªn c«ng t¸c tæ chøc nh©n lùc cña bÊt kú mét doanh nghiÖp nµo còng cÇn tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c chung vµ sö dông ®óng ng­êi ®óng viÖc, quyÒn lîi vµ tr¸ch nhiÖm râ rµng sao cho cã thÓ thùc hiÖn nhanh nhÊt, tèt nhÊt c¸c nhiÖm vô ®­îc giao, ®ång thêi ph¶i ph¸t huy ®­îc tÝnh ®éc lËp, s¸ng t¹o cña ng­êi lao ®éng cã nh­ vËy sÏ gãp phÇn vµo viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Bªn c¹nh nh©n lùc th× tiÒn l­¬ng vµ thu nhËp cña ng­êi lao ®éng còng ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp v× tiÒn l­¬ng lµ mét bé phËn cÊu thµnh lªn chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ®ång thêi nã cßn t¸c ®éng tãi t©m lý ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp. NÕu tiÒn l­¬ng cao th× chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh sÏ t¨ng do ®ã lµm gi¶m hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, nh­ng l¹i t¸c ®éng tíi tÝnh thÇn vµ tr¸ch nhiÖm ng­êi lao ®éng cao h¬n do ®ã lµm t¨ng n¨ng suÊt vµ chÊt l­îng s¶n phÈm cña doanh nghiÖp nªn lµm t¨ng hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. Cßn nÕu mµ møc l­¬ng thÊp th× ng­îc l¹i. Cho nªn doanh nghiÖp cÇn chó ý tíi c¸c chÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng, chÝnh s¸ch ph©n phèi thu nhËp, c¸c biÖn ph¸p khuyÕn khÝch sao cho hîp lý, hµi hoµ gi÷a lîi Ých cña ng­êi lao ®éng vµ lîi Ých cña doanh n._.ghiÖp. 2.3. T×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp Doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng tµi chÝnh m¹nh th× kh«ng nh÷ng ®¶m b¶o cho c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp diÔn ra liªn tôc vµ æn ®Þnh mµ cßn gióp cho doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng ®Çu t­ ®æi míi c«ng nghÖ vµ ¸p dông kü thuËt tiªn tiÕn vµo s¶n xuÊt nh»m lµm gi¶m chi phÝ, n©ng cao n¨ng suÊt vµ chÊt l­îng s¶n phÈm. Ng­îc l¹i, nÕu nh­ kh¶ n¨ng vÒ tµi chÝnh cña doanh nghiÖp yÕu kÐm th× doanh nghiÖp kh«ng nh÷ng kh«ng ®¶m b¶o ®­îc c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp diÔn ra b×nh th­êng mµ cßn kh«ng cã kh¶ n¨ng ®Çu t­ ®æi míi c«ng nghÖ, ¸p dông kü thuËt tiªn tiÕn vµo s¶n xuÊt do ®ã kh«ng n©ng cao ®­îc n¨ng suÊt vµ chÊt l­îng s¶n phÈm. Kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi uy tÝn cña doanh nghiÖp, tíi kh¶ n¨ng chñ ®éng trong s¶n xuÊt kinh doanh tíi tèc ®é tiªu thô vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp, ¶nh h­ëng tíi môc tiªu tèi thiÓu ho¸ chi phÝ b»ng c¸ch chñ ®éng khai th¸c vµ sö dông tèi ­u c¸c nguån lùc ®Çu vµo. V× vËy t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp t¸c ®éng rÊt m¹nh tíi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña chÝnh doanh nghiÖp ®ã. 2.4. §Æc tÝnh cña s¶n phÈm vµ c«ng t¸c tæ chøc tiªu thô s¶n phÈm * §Æc tÝnh cña s¶n phÈm Ngµy nay chÊt l­îng cña s¶n phÈm trë thµnh mét c«ng cô c¹nh tranh quan träng cña c¸c doanh nghiÖp trªn thÞ tr­êng, v× chÊt l­îng cña s¶n phÈm nã tho¶ m·n nhu cÇu cña kh¸ch hµng vÒ s¶n phÈm, chÊt l­îng s¶n phÈm cµng cao sÏ ®¸p øng ®­îc nhu cÇu ngµy cµng t¨ng cña ng­êi tiªu dïng tèt h¬n. ChÊt l­îng s¶n phÈm lu«n lu«n lµ yÕu tè sèng cßn cña mçi doanh nghiÖp, khi chÊt l­îng s¶n phÈm kh«ng ®¸p øng ®­îc nh÷ng yªu cÇu cña kh¸ch hµng, lËp tøc kh¸ch hµng sÏ chuyÓn sang tiªu dïng c¸c s¶n phÈm kh¸c cïng lo¹i. ChÊt l­îng cña s¶n phÈm gãp phÇn t¹o nªn uy tÝn danh tiÕng cña doanh nghiÖp trªn thÞ tr­êng. Nh÷ng ®Æc tÝnh mang h×nh thøc bªn ngoµi cña s¶n phÈm nh­ : MÉu m·, bao b×, nh·n hiÖu…tr­íc ®©y kh«ng ®­îc coi träng nh­ng ngµy nay nã ®· trë thµnh nh÷ng yÕu tè c¹nh tranh quan träng kh«ng thÓ thiÕu ®­îc. Thùc tÕ cho thÊy, kh¸ch hµng th­êng lùa chän c¸c s¶n phÈm theo trùc gi¸c, v× vËy nh÷ng lo¹i hµng ho¸ cã mÉu m· bao b× nh·n hiÖu ®Ñp vµ gîi c¶m…lu«n giµnh ®­îc ­u thÕ h¬n so víi c¸c hµng ho¸ kh¸c cïng lo¹i. C¸c ®Æc tÝnh cña s¶n phÈm lµ nh©n tè quan träng quyÕt ®Þnh kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp gãp phÇn rÊt lín tíi viÖc t¹o uy tÝn, ®Èy nhanh tèc ®é tiªu thô s¶n phÈm lµm c¬ së cho sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp nªn cã ¶nh h­ëng rÊt lín tíi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. * C«ng t¸c tæ chøc tiªu thô s¶n phÈm Tiªu thô s¶n phÈm lµ mét kh©u cuèi cïng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, nã quyÕt ®Þnh tíi c¸c kh©u kh¸c cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra s¶n phÈm cã tiªu thô ®­îc hay kh«ng míi lµ ®iÒu quan träng nhÊt. Tèc ®é tiªu thô nã quyÕt ®Þnh tèc ®é s¶n xuÊt vµ nhÞp ®é cung øng nguyªn vËt liÖu. Cho nªn nÕu doanh nghiÖp tæ chøc ®­îc m¹ng l­íi tiªu thô s¶n phÈm phï hîp víi thÞ tr­êng vµ c¸c chÝnh s¸ch tiªu thô hîp lý khuyÕn khÝch ng­êi tiªu dïng sÏ gióp cho doanh nghiÖp më réng vµ chiÕm lÜnh ®­îc thÞ tr­êng, t¨ng søc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp ®Èy nhanh tèc ®é tiªu thô s¶n phÈm, t¨ng doanh thu, t¨ng lîi nhuËn, t¨ng vßng quay cña vèn, gãp phÇn gi÷ v÷ng vµ ®Èy nhanh nhÞp ®é s¶n xuÊt còng nh­ cung øng c¸c yÕu tè ®Çu vµo nªn gãp phÇn vµo viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. 2.5. Nguyªn vËt liÖu vµ c«ng t¸c tæ chøc ®¶m b¶o nguyªn vËt liÖu Nguyªn vËt liÖu lµ mét trong nh÷ng yÕu tè ®Çu vµo quan träng vµ kh«ng thÓ thiÕu ®­îc ®èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt. Sè l­îng, chñng lo¹i, c¬ cÊu, chÊt l­îng, gi¸ c¶ cña nguyªn vËt liÖu vµ tÝnh ®ång bé cña viÖc cung øng nguyªn vËt liÖu ¶nh h­ëng tíi hiÖu qu¶ sö dông nguyªn vËt liÖu, ¶nh h­ëng tíi n¨ng suÊt vµ chÊt l­îng cña s¶n phÈm do ®ã ¶nh h­ëng tíi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, chi phÝ sö dông nguyªn vËt liÖu cña c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt th­êng chiÕm tû träng lín trong chi phÝ kinh doanh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm cho nªn viÖc sö dông tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu cã ý nghÜa rÊt lín ®èi víi viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. ViÖc sö dông tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu ®ång nghÜa víi viÖc t¹o ra kÕt qu¶ lín h¬n víi cïng mét l­îng nguyªn vËt liÖu. Bªn c¹nh ®ã, chÊt l­îng cña c«ng t¸c ®¶m b¶o nguyªn vËt liÖu còng ¶nh h­ëng rÊt lín tíi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. NÕu c«ng t¸c tæ chøc ®¶m b¶o nguyªn vËt liÖu ®­îc tèt, tøc lµ lu«n lu«n cung cÊp ®Çy ®ñ, kÞp thêi vµ ®ång bé ®óng sè l­îng, chÊt l­îng, chñng lo¹i c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu cÇn thiÕt theo yªu cÇu cña s¶n xuÊt kinh doanh, kh«ng ®Ó x¶y ra t×nh tr¹ng thiÕu hay lµ ø ®äng nguyªn vËt liÖu, ®ång thêi thùc hiÖn viÖc tèi thiÓu ho¸ chi phÝ kinh doanh sö dông cña nguyªn vËt liÖu th× kh«ng ®¶m b¶o cho s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp diÔn ra b×nh th­êng mµ cßn gãp phÇn rÊt lín vµo viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. 2.6. C¬ së vËt chÊt, kü thuËt vµ c«ng nghÖ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp C¬ së vËt chÊt kü thuËt trong doanh nghiÖp lµ yÕu tè vËt chÊt h÷u h×nh quan träng phôc vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, lµm nÒn t¶ng quan träng ®Ó doanh nghiÖp tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. C¬ së vËt chÊt ®em l¹i søc m¹nh kinh doanh cho doanh nghiÖp trªn c¬ së søc sinh lêi cña tµi s¶n. C¬ së vËt chÊt dï chiÕm tû träng lín hay nhá trong tæng tµi s¶n cña doanh nghiÖp th× nã vÉn cã vai trß quan träng thóc ®Èy c¸c ho¹t ®éng kinh doanh, nã thÓ hiÖn bé mÆt kinh doanh cña doanh nghiÖp qua hÖ thèng nhµ x­ëng, kho hµng, cöa hµng, bÕn b·i…C¬ së vËt chÊt kü thuËt cña doanh nghiÖp cµng ®­îc bè trÝ hîp lý bao nhiªu th× cµng gãp phÇn ®em l¹i hiÖu qu¶ cao bÊt nhiªu. §iÒu nµy thÊy kh¸ râ nÕu mét doanh nghiÖp cã hÖ thèng nhµ x­ëng, kho hµng, cöa hµng, bÕn b·i ®­îc bè trÝ hîp lý, n»m trong khu vùc cã mËt ®é d©n c­ lín, thu nhËp vÒ cÇu vÒ tiªu dïng cña ng­êi d©n cao…vµ thuËn lîi vÒ giao th«ng sÏ ®em l¹i cho doanh nghiÖp mét tµi s¶n v« h×nh rÊt lín ®ã lµ lîi thÕ kinh doanh ®¶m b¶o cho doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh cã hiÖu qu¶ cao. Tr×nh ®é kü thuËt vµ tr×nh ®é c«ng nghÖ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp ¶nh h­ëng tíi n¨ng suÊt, chÊt l­îng s¶n phÈm, ¶nh h­ëng tíi møc ®é tiÕt kiÖm hay t¨ng phÝ nguyªn vËt liÖu do ®ã ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. NÕu doanh nghiÖp cã tr×nh ®é kü thuËt s¶n xuÊt cßn cã c«ng nghÖ s¶n xuÊt tiªn tiÕn vµ hiÖn ®¹i sÏ ®¶m b¶o cho doanh nghiÖp sö dông tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu, n©ng cao n¨ng suÊt vµ chÊt l­îng s¶n phÈm, cßn nÕu tr×nh ®é kü thuËt s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp thÊp kÐm hoÆc c«ng nghÖ s¶n xuÊt l¹c hËu hay thiÕu ®ång bé sÏ lµm cho n¨ng suÊt, chÊt l­îng s¶n phÈm cña doanh nghiÖp rÊt thÊp, sö dông l·ng phÝ nguyªn vËt liÖu. 2.7. M«i tr­êng lµm viÖc trong doanh nghiÖp * M«i tr­êng v¨n ho¸ trong doanh nghiÖp : M«i tr­êng v¨n ho¸ do doanh nghiÖp x¸c lËp vµ t¹o thµnh s¾c th¸i riªng cña tõng doanh nghiÖp. §ã lµ bÇu kh«ng khÝ, lµ t×nh c¶m, sù giao l­u, mèi quan hÖ, ý thøc tr¸ch nhiÖm vµ tinh thÇn hiÖp t¸c phèi hîp trong thùc hiÖn c«ng viÖc. M«i tr­êng v¨n ho¸ cã ý nghÜa ®Æc biÖt vµ cã t¸c ®éng quyÕt ®Þnh ®Õn viÖc sö dông ®éi ngò lao ®éng vµ c¸c yÕu tè kh¸c cña doanh nghiÖp. Trong kinh doanh hiÖn ®¹i, rÊt nhiÒu doanh nghiÖp ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp liªn doanh rÊt quan t©m chó ý vµ ®Ò cao m«i tr­êng v¨n ho¸ cña doanh nghiÖp, v× ë ®ã cã sù kÕt hîp gi÷a v¨n ho¸ c¸c d©n téc vµ c¸c n­íc kh¸c nhau. Nh÷ng doanh nghiÖp thµnh c«ng trong kinh doanh th­êng lµ nh÷ng doanh nghiÖp chó träng x©y dùng, t¹o ra m«i tr­êng v¨n ho¸ riªng biÖt kh¸c víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c. V¨n ho¸ doanh nghiÖp t¹o ra lîi thÕ c¹nh tranh rÊt lín cho c¸c doanh nghiÖp, nã ¶nh h­ëng trùc tiÕp to lín ®Õn viÖc h×nh thµnh c¸c môc tiªu chiÕn l­îc vµ c¸c chÝnh s¸ch trong kinh doanh cña doanh nghiÖp, ®ång thêi t¹o thuËn lîi cho viÖc thùc hiÖn thµnh c«ng chiÕn l­îc kinh doanh ®· lùa chän cña doanh nghiÖp. Cho nªn hiÖu qu¶ cña c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp phô thuéc rÊt lín vµo m«i tr­êng v¨n ho¸ trong doanh nghiÖp. * C¸c yÕu tè mang tÝnh chÊt vËt lý vµ ho¸ häc trong doanh nghiÖp : C¸c yÕu tè kh«ng khÝ, kh«ng gian, ¸nh s¸ng, ®é Èm, ®é æn, c¸c ho¸ chÊt g©y ®éc h¹i lµ nh÷ng yÕu tè ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi thêi gian lao ®éng, tíi tinh thÇn vµ søc khoÎ cña lao ®éng do ®ã nã ¶nh h­ëng tíi hiÖu qu¶ sö dông lao ®éng cña doanh nghiÖp, ®ång thêi nã cßn ¶nh h­ëng tíi ®é bÒn cña m¸y mãc thiÕt bÞ, tíi chÊt l­îng s¶n phÈm. V× vËy ¶nh h­ëng tíi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. * M«i tr­êng th«ng tin : HÖ thèng trao ®æi c¸c th«ng tin bªn trong doanh nghiÖp ngµy cµng lín h¬n bao gåm tÊt c¶ c¸c th«ng tin cã liªn quan ®Õn tõng bé phËn, tõng phßng ban, tõng ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp vµ c¸c th«ng tin kh¸c. §Ó thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh th× gi÷a c¸c bé phËn, c¸c phßng ban còng nh­ nh÷ng ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp lu«n cã mèi quan hÖ rµng buéc ®ßi hái ph¶i giao tiÕp, ph¶i liªn l¹c vµ trao ®æi víi nhau c¸c th«ng tin cÇn thiÕt. Do ®ã mµ hiÖu qu¶ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp phô thuéc rÊt lín vµo hÖ thèng trao ®æi th«ng tin cña doanh nghiÖp. ViÖc h×nh thµnh qu¸ tr×nh chuyÓn th«ng tin tõ ng­êi nµy sang ng­êi kh¸c, tõ bé phËn nµy sang bé phËn kh¸c t¹o sù phèi hîp trong c«ng viÖc, sù hiÓu biÕt lÉn nhau, bæ sung nh÷ng kinh nghiÖm, nh÷ng kiÕn thøc vµ sù am hiÓu vÒ mäi mÆt cho nhau mét c¸ch thuËn lîi nhanh chãng vµ chÝnh x¸c lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó doanh nghiÖp thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. III. HÖ thèng chØ tiªu vµ ph­¬ng ph¸p N©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh chñ yÕu cña c¸c doanh nghiÖp 1. Møc chuÈn vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña ho¹t ®éng kinh doanh §· tõ l©u , khi bµn tíi hiÖu qu¶ kinh doanh , nhiÒu nhµ khoa häc kinh tÕ ®· ®Ò cËp ®Õn møc chuÈn hiÖu qu¶ ( hay cßn gäi lµ tiªu chuÈn hiÖu qu¶ ). Tõ c«ng thøc ®Þnh nghÜa vÒ hiÖu qu¶ kinh doanh chóng ta thÊy khi thiÕt lËp mèi quan hÖ tØ lÖ gi÷a " ®Çu ra " vµ " ®Çu vµo " sÏ cã thÓ cho mét d·y c¸c gi¸ trÞ kh¸c nhau . VÊn ®Ì ®­îc ®Æt ra lµ trong c¸c gi¸ trÞ ®¹t ®­îc th× gi¸ trÞ nµo ph¶n ¸nh tÝnh cã hiÖu qu¶ ( n»m trong miÒn cã hiÖu qu¶ ), c¸c gi¸ trÞ nµo sÏ ph¶n ¸nh tÝnh hiÖu qu¶ cao còng nh­ nh÷ng gi¸ trÞ nµo n»m trong miÒn kh«ng ®¹t hiÖu qu¶ (phi hiÖu qu¶ ). Chóng ta cã thÓ hiÓu møc chuÈn hiÖu qu¶ lµ giíi h¹n , lµ th­íc ®o , lµ c¨n cø , lµ mét c¸i "mèc" x¸c ®Þnh ranh giíi c¸ hiÖu qu¶ hay kh«ng cã hiÖu qu¶ vÒ mét chØ tiªu hiÖu qu¶ ®ang xem xÐt . XÐt trªn ph­¬ng diÖn lý thuyÕt , mÆc dï c¸c t¸c gi¶ ®Òu thõa nhËn vÒ b¶n chÊt kh¸I niÖm hiÖu qu¶ kinh doanh ph¶n ¸nh tr×nh ®é sö dông c¸c yÕu tè s¶n xuÊt , song c«ng thøc kh¸I niÖm hiÖu qu¶ kinh doanh còng ch­a ph¶I lµ c«ng thøc mµ c¸c nhµ kinh tÕ thèng nhÊt thõa nhËn. V× vËy, còng kh«ng cã tiªu chuÈn chung cho mäi c«ng thøc hiÖu kinh doanh, mµ tiªu chuÈn hiÖu qu¶ kinh doanh cßn phô thuéc vµo mçi c«ng thøc x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ cô thÓ. ë c¸c doanh nghiÖp, tiªu chuÈn hiÖu qu¶ phô thuéc vµo tõng chØ tiªu hiÖu qu¶ kinh tÕ cô thÓ. Ch¼ng h¹n, víi c¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ liªn quan ®Õn c¸c quyÕt ®Þnh lùa chän kinh tÕ sö dông ph­¬ng ph¸p cËn biªn ng­êi ta hay so s¸nh c¸c chØ tiªu nh­ doanh thu biªn vµ chi phÝ biªn víi nhau vµ tiªu chuÈn hiÖu qu¶ lµ doanh thu víi chi phÝ biªn ( tæng hîp còng nh­ cho rõng yÕu tè s¶n xuÊt ). Trong ph©n tÝch kinh tÕ víi viÖc sö dông c¸c chØ tiªu tÝnh to¸n trung b×nh c¸ khi lÊy møc trung b×nh cña ngµnh hoÆc cña kú tr­íc lµm møc hiÖu qu¶ so s¸nh vµ kÕt luËn tÝnh hiÖu qu¶ cña doanh nghiÖp. 2. HÖ thèng c¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh tæng hîp C¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ tæng hîp cho phÐp ta ®¸nh gi¸ ®­îc hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh chung cña toµn doanh nghiÖp. Nã lµ môc tiªu cuèi cïng mµ doanh nghiÖp ®Æt ra. 2.1. ChØ tiªu lîi nhuËn Lîi nhuËn võa lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh kÕt qu¶ ®ång thêi võa lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh tÝnh hiÖu qu¶ cña c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. §èi víi c¸c chñ doanh nghiÖp th× hay quan t©m c¸i g× ng­êi ta thu ®­îc sau qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh vµ thu ®­îc bao nhiªu, do ®ã mµ chØ tiªu lîi nhuËn ®­îc c¸c chñ doanh nghiÖp ®Æc biÖt quan t©m vµ ®Æt nã vµo môc tiªu quan träng nhÊt cña doanh nghiÖp. Cßn ®èi víi c¸c nhµ qu¶n trÞ th× lîi nhuËn võa lµ môc tiªu cÇn ®¹t ®­îc võa c¬ së ®Ó tÝnh c¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ cña doanh nghiÖp. P = TR - TC P : Lîi nhuËn thu ®­îc (tr­íc thuÕ lîi tøc ) tõ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. TR : Doanh thu b¸n hµng TC : Chi phÝ bá ra ®Ó ®¹t ®­îc doanh thu ®ã. 2.2. C¸c chØ tiªu vÒ doanh lîi C¸c chØ tiªu vÒ doanh lîi nã cho ta biÕt hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña toµn doanh nghiÖp, nã lµ c¸c chØ tiªu ®­îc c¸c nhµ qu¶n trÞ, c¸c nhµ ®Çu t­, c¸c nhµ tÝn dông ®Æc biÖt quan t©m chó ý tíi, nã lµ môc tiªu theo ®uæi cña c¸c nhµ qu¶n trÞ. * Doanh lîi toµn bé vèn kinh doanh DVKD : Doanh lîi toµn bé vèn kinh doanh P : Lîi nhuËn tr­íc hay sau thuÕ lîi tøc ( nÕu lµ tr­íc thuÕ lîi tøc cã thÓ tÝnh thªm l·i tr¶ vèn vay) thu ®­îc tõ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh hoÆc tõ tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. VKD : Vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp (vèn chñ së h÷u céng vèn vay) ChØ tiªu nµy cho biÕt víi mét ®ång vèn kinh doanh, doanh nghiÖp t¹o ra ®­îc mÊy ®ång lîi nhuËn tr­íc hoÆc sau thuÕ lîi tøc DVKD cµng cao cµng tèt. * Doanh lîi vèn chñ së h÷u (vèn tù cã) PR DVCSH = = CCSH DVCSH : Doanh lîi vèn chñ së h÷u PR: Lîi nhuËn (tr­íc hoÆc sau thuÕ) CCSH : Vèn chñ së h÷u ( vèn tù cã cña doanh nghiÖp) ChØ tiªu nµy cho biÕt víi mét ®ång vèn chñ së h÷u doanh nghiÖp t¹o ra ®­îc mÊy ®ång lîi nhuËn tr­íc hoÆc sau thuÕ. * Doanh lîi doanh thu b¸n hµng DTR : Doanh lîi doanh thu b¸n hµng Ps¶n xuÊt : Lîi nhuËn tr­íc hoÆc sau thuÕ lîi t¸c thu ®­îc tõ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp TR : Tæng doanh thu b¸n hµng ChØ tiªu nµy cho biÕt trong mét ®ång doanh thu cã bao nhiªu ®ång lîi nhuËn tr­íc hoÆc sau thuÕ lîi tøc. 2.3 ChØ tiªu kh¸c H : HiÖu qu¶ kinh tÕ cña s¶n xuÊt Q : S¶n l­îng s¶n xuÊt tÝnh theo gi¸ trÞ C : Chi phÝ tµi chÝnh (chi phÝ x¸c ®Þnh trong kÕ to¸n tµi chÝnh) CTT : Chi phÝ kinh doanh thùc tÕ CP§ : Chi phÝ kinh doanh ph¶i ®¹t (chi phÝ kinh doanh lµ chi phÝ ®­îc x¸c ®Þnh trong qu¶n trÞ chi phÝ kinh doanh, nã kh¸c víi chi phÝ tµi chÝnh). Hai chØ tiªu nµy cßn ®­îc dïng ®Ó ®¸nh gi¸ tÝnh hiÖu qu¶ ë tõng bé phËn trong doanh nghiÖp. 3. C¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh bé phËn 3.1 Mèi quan hÖ gi÷a chØ tiªu hiÖu qu¶ kinh tÕ tæng hîp vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ bé phËn . Bªn c¹nh c¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ tæng qu¸t ph¶n ¸nh kh¸I qu¸t vµ cho phÐp kÕt luËn vÒ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña toµn bé qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, ph¶n ¸nh tr×nh ®ä sö dông tÊt x¶ c¸c yÕu tè tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh (t­ liÖu s¶n xuÊt, nguyªn, nhiªn, vËt liÖu, lao ®éng,… vµ tÊt nhiªn bao hµm c¶ t¸c ®éng cña yÕu tè qu¶n trÞ ®Õn viÖc sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c yÕu tè trªn ) th× ng­êi ta cßn tÝnh c¸c chØ tiªu bé phËn ®Ó ph©n tÝch hiÖu qu¶ kinh tÕ cña tõng mÆt ho¹t ®«ng, tõng yÕu tè s¶n xuÊt cô thÓ. C¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ bé phËn ®¶m nhiÖm hai chøc n¨ng c¬ b¶n sau : Ph©n tÝch cã tÝnh chÊt sæ sung cho chØ tiªu tæng hîp ®Ó trong mét sè tr­êng hîp kiÓm tra vµ kh¼ng ®Þnh râ h¬n kÕt luËn ®­îc rót ra tõ c¸c chØ tiªu tæng hîp . Ph©n tÝch hiÖu qu¶ tõng mÆt ho¹t ®éng, hiÖu qu¶ sö dông tõng yÕu tè s¶n xuÊt nh»m t×m biÖn ph¸p lµm tèi ®a chØ tiªu hiÖu qu¶ kinh tÕ tæng hîp. §©y lµ chøc n¨ng chñ yÕu cña hÖ thèng chØ tiªu nµy. Mèi quan hÖ gi÷a chØ tiªu hiÖu qu¶ kinh doanh tæng hîp vµ chØ tiªu hiÖu qu¶ kinh doanh bé ph©n kh«ng ph¶i lµ mèi quan hÖ cïng chiÒu, trong lóc chØ tiªu tæng hîp t¨ng lªn th× cã thÓ c¸ nh÷ng chØ tiªu bé phËn t¨ng lªn vµ còng cã thÓ cã chØ tiªu bé phËn kh«ng ®æi hoÆc gi¶m. V× vËy, cÇn chó ý lµ: + ChØ cã chØ tiªu tæng hîp ®¸nh gi¸ ®­îc hiÖu qu¶ toµn diÖn vµ ®¹i diÖn cho hiÖu qu¶ kinh doanh, cµn c¸c chØ tiªu bé phËn kh«ng ®¶m nhiÖm ®­îc chøc n¨ng ®ã. + C¸c chØ tiªu bé phËn ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ kinh doanh cña tõng mÆt ho¹t ®éng ( bä phËn) nªn th­êng ®­îc sö dông trong thèng kª, ph©n tÝch cô thÓ chÝnh x¸c møc ®é ¶nh h­ëng cña tõng nh©n tè, tõng mÆt ho¹t ®éng, tõng bé ph©n c«ng t¸c ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh tæng hîp. C¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh bé phËn cho phÐp ta ®¸nh gi¸ ®­îc hiÖu qu¶ cña tõng mÆt, tõng yÕu tè ®Çu vµo cña doanh nghiÖp. 3.2. HiÖu qu¶ sö dông vèn Sö dông vèn cã hiÖu qu¶ lµ mét yªu cÇu tÊt yÕu cña doanh nghiÖp. HiÖu qu¶ sö dông vèn ®­îc thÓ hiÖn theo c¸c chØ tiªu sau : * Sè vßng quay cña toµn bé vèn kinh doanh vµ sè ngµy cña mét vßng quay. - Sè vßng quay cña toµn bé vèn kinh doanh (n) n : cµng lín th× hiÖu qu¶ sö dông vèn cµng cao. - Sè ngµy mét vßng quay (s) ChØ tiªu nµy cho biÕt sè ngµy c«ng cÇn thiÕt ®Ó doanh nghiÖp cã thÓ thu håi ®­îc toµn bé vèn kinh doanh. S cµng nhá th× cµng tèt. * HiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng (tµi s¶n l­u ®éng) - Doanh lîi vèn l­u ®éng DVLD : Doanh lîi vèn l­u ®éng VLD : Vèn l­u ®éng b×nh qu©n cña doanh nghiÖp ChØ tiªu nµy cho biÕt víi mét ®ång vèn l­u ®éng doanh nghiÖp t¹o ra mÊy ®ång lîi nhuËn. - Sè vßng quay vèn l­u ®éng (nLD) - Sè ngµy mét vßng quay vèn l­u ®éng (Sl®) - HÖ sè ®¶m nhiÖm vèn l­u ®éng (HLD) HLD : cho biÕt trong mét ®ång doanh thu cã bao nhiªu ®ång vèn l­u ®éng HLD cµng nhá th× hiÖu qu¶ sö dông vèn cµng cao vµ sè tiÒn tiÕt kiÖm cµng nhiÒu. * HiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh (tµi s¶n cè ®Þnh) HiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh cho ta biÕt kh¶ n¨ng khai th¸c vµ sö dông c¸c lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh cña doanh nghiÖp. - Søc sinh lîi cña tµi s¶n cè ®Þnh DVCD : Doanh lîi vèn cè ®Þnh TSC§ : Gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh b×nh qu©n trong kú cña doanh nghiÖp ChØ tiªu nµy cho biÕt cø mét ®ång vèn cè ®Þnh t¹o ra ®­îc mÊy ®ång lîi nhuËn. DVCD cµng cao chøng tá doanh nghiÖp sö dông tµi s¶n cµng cã hiÖu qu¶. - Søc s¶n xuÊt cña tµi s¶n cè ®Þnh (N) N cµng lín cµng tèt - HÖ sè ®¶m nhiÖm vèn cè ®Þnh ( HCD) HCD : Cµng nhá hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n cè ®Þnh cµng cao. 3.3. HiÖu qu¶ sö dông lao ®éng Lao ®éng lµ yÕu tè ®Çu vµo c¬ b¶n cña s¶n xuÊt, hiÖu qu¶ sö dông lao ®éng gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ chung cña toµn doanh nghiÖp. C¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ sö dông lao ®éng bao gåm : - Søc sinh lêi b×nh qu©n cña lao ®éng Pbq : Lîi nhuËn b×nh qu©n mét lao ®éng L : Sè lao ®éng b×nh qu©n trong kú - N¨ng suÊt lao ®éng W : n¨ng suÊt ®¬n vÞ lao ®éng, W cµng cao cµng tèt Q : S¶n l­îng s¶n xuÊt ra (®¬n vÞ cã thÓ lµ hiÖn vËt hoÆc gi¸ trÞ) L : Sè lao ®éng b×nh qu©n trong kú hoÆc tæng thêi gian lao ®éng (tÝnh theo giê, ca, ngµy lao ®éng) - HiÖu suÊt tiÒn l­¬ng ( HTL) TL : Tæng tiÒn l­¬ng chØ ra trong kú HTL : Cµng cao chøng tá doanh nghiÖp ®· sö dông chi phÝ lao ®éng hîp lý. 3.4 HiÖu qu¶ sö dông nguyªn vËt liÖu Vßng lu©n chuyÓn nguyªn vËt liÖu: SVNVL = NVLSD/NVLDT Víi SVNVL lµ sè vßng lu©n chuyÓn nguyªn vËt liÖu, NVLSD lµ gi¸ vèn nguyªn vËt liÖu ®· dïng vµ NVLDT là gi¸ trÞ l­îng nguyªn vËt liÖu dù tr÷ . Vßng lu©n chuyÓn vËt t­ trong s¶n phÈm dë dang : SVSPDD = ZHHCB/ VTDT Víi VSPDD là sè vßng lu©n chuyÓn vËt t­ trong s¶n phÈm dë dang, ZHHCB là tæng gi¸ thµnh hµng ho¸ ®· chÕ biÕn , VTDT lµ gi¸ trÞ vËt t­ dù tr÷ ®­a vµo chÕ biÕn. Hai chØ tiªu trªn cho biÕt kh¶ n¨ng khai th¸c c¸c nguån nguyªn liÖu vËt t­ cña doanh nghiÖp, ®¸nh gi¸ chu kú ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Hai chØ tiªu trªn mµ cao cho biÕt doanh nghiÖp gi¶m ®­îc chi phÝ cho nguyªn vËt liÖu dù tr÷, rót ng¾n chu kú ho¹t ®éng vÒ chuyÓn ®æi nguyªn vËt liÖu thµnh thµnh phÈm, gi¶m bít sù ø ®äng cña nguyªn vËt liÖu tån kho vµ t¨ng vßng quay vèn l­u ®éng. Nh­îc ®iÓm lµ cã thÓ doanh nghiÖp thiÕu nguyªn vËt liÖu dù tr÷, kh«ng ®¸p øng kÞp thêi, ®Çy ®ñ c¸c nhu cÇu. Ngoµi ra, ®Ó sö dông nguyªn vËt liÖu cã hiÖu qu¶ ng­êi ta cßn ®¸nh gi¸ møc thiÖt h¹i, mÊt m¸t nguyªn vËt liÖu trong qu¸ tr×nh dù tr÷, sö dông chóng. ChØ tiªu nµy ®­îc ®o b»ng tØ sè gi÷a gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu hao hôt, mÊt m¸t trªn tæng gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu sö dông trong kú. Ng­êi ta so s¸nh chØ tiªu nµy víi c¸c ®Þnh møc kinh tÕ – kü thuËt hiÖn hµnh hoÆc ®èi chiÕu víi møc hao hôt kú tr­íc,… ®Ó ®­a ra quyÕt ®Þnh thÝch hîp nh»m sö dông vËt t­ tiÕt kiÖm, ®óng môc ®Ých, phï hîp thùc tÕ s¶n xuÊt vµ cã hiÖu qu¶. 3.5 ChØ tiªu hiÖu qu¶ kinh doanh ë tõng bé phËn bªn trong doanh nghiÖp. C¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ ho¹t ®éng ë tõng bé phËn cña doanh nghiÖp ph¶n ¸nh tÝnh hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng chung còng nh­ tõng mÆt ho¹t ®éng kinh tÕ diÔn ra ë tõng bé phËn kinh doanh cña doanh nghiÖp. §ã cã thÓ lµ c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ ®Çu t­ ®æi míi c«ng nghÖ hoÆc trang thiÕt bÞ l¹i ë ph¹m vi toµn doanh nghiÖp hoÆc tõng bé ph©n bªn trong doanh nghiÖp; hiÖu qu¶ cña tõng bé phËn qu¶n trÞ vµ thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp; hiÖu qu¶ cña tõng quyÕt ®Þnh s¶n xuÊt kinh doanh vµ thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n trÞ doanh nghiÖp;… Tuú theo tõng ho¹t ®éng cô thÓ cã thÓ x©y dung hÖ thèng chØ tiªu vµ tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng thÝch hîp . VÒ nguyªn t¾c, ®èi víi hiÖu qu¶ cña tõng bé phËn c«ng t¸c bªn trong doanh nghiÖp ( tõng ph©n x­ëng, tõng ngµnh, tõng tæ s¶n xuÊt, …) cã thÓ x©y dung hÖ thèng chØ tiªu ®· x¸c ®Þnh cho ph¹m vi toµn doanh nghiÖp. Riªng hÖ thèng chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ®Çu t­, do tÝnh ®Æc thï cña ho¹t ®éng nµy ®ßi hái ph¶i x©y dung hÖ thèng chØ tiªu phï hîp. 4. c¸c biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh trong s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Muèn n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh, b¶n th©n c¸c doanh nghiÖp ph¶i chñ ®éng s¸ng t¹o, h¹n chÕ nh÷ng khã kh¨n, ph¸t triÓn nh÷ng thuËn lîi ®Î t¹o ra m«i tr­êng ho¹t ®éng cã lîi cho m×nh. B¶n th©n doanh nghiÖp cã vai trß quyÕt ®Þnh trong sù tån t¹i, ph¸t triÓn hay suy vong cña ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. Vai trß quyÕt ®Þnh cña doanh nghiÖp thÓ hiÖn trªn 2 mÆt: thø nhÊt, biÕt khai th¸c vµ tËn dông nh÷ng ®iÒu kiÖn vµ yÕu tè thuËn lîi cña m«i tr­êng bªn ngoµi vµ thø hai, doanh nghiÖp ph¶I chñ ®éng t¹o ra nh÷ng ®iÒu kiÖn, yÕu tè cho chÝnh b¶n th©n m×nh ®Ó ph¸t triÓn. C¶ hai mÆt nµy cÇn ph¶i ®­îc phèi hîp ®ång bé th× míi tËn dông ®­îc tèi ®a c¸c nguån nh©n lùc, kinh doanh míi ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ tèi ­u. HiÖu qu¶ kinh tÕ cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh lµ ph¹m trï tæng hîp. Muèn n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, doanh nghiÖp ph¶i sö dông tæng hîp c¸c biÖn ph¸p tõ n©ng cao n¨ng lùc qu¶n trÞ, ®iÒu hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ®Õn viÖc t¨ng c­êng vµ c¶i thiÖn mäi ho¹t ®éng bªn trong doanh nghiÖp, biÕt lµm cho doanh nghiÖp lu«n lu«n thÝch øng víi nh÷ng biÕn ®éng cña thÞ tr­êng….. Tuy nhiªn, d­íi ®©y cã thÓ ®Ò cËp ®Õn mét sè biÖn ph¸p chñ yÕu:4.1 4.1.t¨ng c­êng qu¶n trÞ chiÕn l­îc kinh doanh vµ ph¸t triÓn doanh nghiÖp Kinh tÕ th­êng lu«n biÕn ®éng, muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i thÝch øng víi sù biÕn ®éng ®ã. Qu¶n trÞ kinh doanh hiÖn ®¹i cho r»ng kh«ng thÓ chèng ®ì ®­îc víi nh÷ng thay ®æi thÞ tr­êng nÕu doanh nghiÖp kh«ng cã mét chiÕn l­îc kinh doanh vµ ph¸t triÓn thÓ hiÖn tÝnh chÊt ®éng vµ tÊn c«ng. ChØ cã trªn c¬ së ®ã, doanh nghiÖp míi ph¸t hiÖn ®­îc nh÷ng thêi c¬ cÇn tËn dông hoÆc nh÷ng ®e do¹ cã thÓ x¶y ra ®Ó cã ®èi s¸ch thÝch hîp. Toµn bé t­ t­ëng chiÕn l­îc vµ qu¶n trÞ chiÕn l­îc sÏ ®­îc tr×nh bµy s©u ë m«n chiÕn l­îc kinh doanh vµ ph¸t triÓn doanh nghiÖp. PhÇn nµy chØ l­u ý r»ng thiÕu mét chiÕn l­îc kinh doanh ®óng ®¾n thÓ hiÖn tÝnh chñ ®éng vµ tÊn c«ng, thiÕu sù ch¨m lo x©y dùng vµ ph¸t triÓn chiÕn l­îc doanh nghiÖp kh«ng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶ kinh tÕ ®­îc vµ thËm chÝ trong nhiÒu tr­êng hîp cßn dÉn ®Õn sù ph¸ s¶n. Trong x©y dùng chiÕn l­îc kinh doanh cÇn ph¶i chó ý c¸c ®iÓm sau: ChiÕn l­îc kinh doanh ph¶i g¾n víi thÞ tr­êng: + C¸c doanh nghiÖp x©y dùng chiÕn l­îc kinh doanh trªn c¬ së ®iÒu tra, nghiªn cøu nhu cÇu thÞ tr­êng vµ khai th¸c tèi ®a c¸c thêi c¬, c¸c thuËn lîi, c¸c nguån nh©n lùc ®Ó s¶n xuÊt ra c¸c s¶n phÈm víi sè l­îng, chÊt l­îng chñng lo¹i vµ thêi h¹n thÝch hîp. Cã thÓ nãi "chiÕn l­îc ph¶i thÓ hiÖn tÝnh lµm chñ thÞ tr­êng cña doanh nghiÖp" lµ ph­¬ng ch©m, lµ nguyªn t¾c qu¶n trÞ chiÕn l­îc cña doanh nghiÖp. + ViÖc x©y dùng chiÕn l­îc kinh doanh ph¶i lµm t¨ng ®­îc thÕ m¹nh cña doanh nghiÖp, giµnh ­u thÕ c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng. + ChiÕn l­îc ph¶i thÓ hiÖn tÝnh linh ho¹t cao vµ v× thÕ x©y dùng chiÕn l­îc chØ ®Ò cËp nh÷ng vÊn ®Ò kh¸i qu¸t kh«ng cô thÓ. Khi x©y dùng chiÕn l­îc kinh doanh ph¶i tÝnh ®Õn vïng an toµn trong kinh doanh, h¹n chÕ rñi ro tíi møc tèi thiÓu Trong chiÕn l­îc kinh doanh cÇn x¸c ®Þnh môc tiªu then chèt, vïng kinh doanh chiÕn l­îc vµ nh÷ng ®iÒu kiÖn c¬ b¶n ®Ó ®¹t ®­îc môc tiªu ®ã ChiÕn l­îc kinh doanh ph¶i thÓ hiÖn sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a hai lo¹i chiÕn l­îc: chiÕn l­îc kinh doanh chung (nh÷ng vÊn ®Ò tæng qu¸t bao trïm, cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh nhÊt) vµ chiÕn l­îc kinh doanh bé phËn ( nh÷ng vÊn ®Ò mang tÝnh chÊt bé phËn nh­ chiÕn l­îc s¶n phÈm, chiÕn l­îc gi¸ c¶, chiÕn l­îc tiÕp thÞ, chiÕn l­îc giao tiÕp khuyÕch tr­¬ng………) ChiÕn l­îc kinh doanh kh«ng ph¶i lµ b¶n thuyÕt tr×nh chung chung mµ ph¶i thÓ hiÖn b»ng nh÷ng môc tiªu cô thÓ, cã tÝnh kh¶ thi víi môc ®Ých ®¹t hiÖu tèi ®a trong s¶n xuÊt kinh doanh. Mét vÊn ®Ò hÕt søc quan träng lµ nÕu doanh nghiÖp chØ x©y dùng chiÕn l­îc th× ch­a ®ñ, v× dï cho chiÕn l­îc x©y dùng cã hoµn h¶o ®Õn ®©u nÕu kh«ng triÓn khai tèt, kh«ng biÕn nã thµnh c¸c ch­¬ng tr×nh, chÝnh s¸ch kinh doanh phï hîp víi tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn còng sÏ trë thµnh v« Ých, hoµn toµn kh«ng cã gi¸ trÞ lµm t¨ng hiÖu qu¶ kinh doanh mµ vÉn ph¶i chÞu chi phÝ kinh doanh cho c«ng t¸c nµy. 4.2. Lùa chän quyÕt ®Þnh s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶ 4.2.1 QuyÕt ®Þnh s¶n l­îng s¶n xuÊt vµ sù tham gia cña c¸c yÕu tè ®Çu vµo tèi ­u §èi víi bÊt k× mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh nµo (trõ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc ho¹t ®éng c«ng Ých), khi tiÕn hµnh mét quyÕt ®Þnh s¶n xuÊt kinh doanh ®Òu quan t©m ®Õn lîi nhuËn mµ hä cã thÓ ®¹t ®­îc tõ ho¹t ®éng ®ã vµ ®Òu quyÕt ®Þnh tiÕn hµnh s¶n xuÊt theo môc tiªu tèi ®a ho¸ lîi nhuËn. Quy t¾c chung tèi ®a ho¸ lîi nhuËn lµ doanh nghiÖp sÏ t¨ng s¶n l­îng cho tíi chõng nµo doanh thu cËn biªn (MC) cßn v­ît qu¸ chi phÝ cËn biªn (MC). Trong ®ã, chi phÝ cËn biªn (MC) lµ chi phÝ t¨ng thªm khi s¶n xuÊt thªm mét ®¬n vÞ s¶n phÈm. Doanh thu biªn (MR) lµ doanh thu t¨ng thªm chi b¸n thªm mét ®¬n vÞ s¶n phÈm. Doanh nghiÖp sÏ ®¹t møc lîi nhuËn tèi ®a ë møc s¶n l­îng mµ ë ®ã doanh thu biªn b»ng chi phÝ cËn biªn (MR = MC). T¹i ®iÓm nµy møc s¶n l­îng Q* ®¹t ®­îc ®¶m b¶o cho hiÖu qu¶ tèi ®a. MÆt kh¸c, ®Ó gi¶m thiÓu chi phÝ kinh doanh nguyªn t¾c sö dông c¸c yÕu tè ®Çu vµo lµ doanh thu biªn do mét yÕu tè ®Çu vµo bÊt k× t¹o ra (MRP) b»ng vêi chi phÝ biªn sö dông yÕu tè ®Çu vµo ®ã (MC), tøc lµ MRP = MC. Nguyªn t¾c nµy cã nghÜa lµ doanh nghiÖp cßn cã thÓ sö dông t¨ng thªm c¸c yÕu tè ®Çu vµo khi MRP > MC vµ hiÖu qu¶ sÏ ®¹t tèi ®a khi MRP = MC. 4.2.2 X¸c ®Þnh ®iÓm hoµ vèn cña s¶n xuÊt Kinh doanh trong c¬ chÕ thÞ tr­êng c¸c doanh nghiÖp ®Òu rÊt chó ý ®Òn hiÖu qu¶ cña chi phÝ lao ®éng, vËt t­, tiÒn vèn. §Ó s¶n xuÊt mét lo¹i s¶n phÈm nµo ®ã, doanh nghiÖp ph¶i tÝnh to¸n, x©y dùng mèi quan hÖ tèi ­u gi÷a chi phÝ vµ thu nhËp. S¶n xuÊt bao nhiªu s¶n phÈm vµ b¸n víi gi¸ nµo th× ®¶m b¶o hoµ vèn bá ra, vµ bao nhiªu s¶n phÈm tiªu thô trªn møc ®ã ®Ó mang l¹i lîi nhuËn. §iÒu ®ã ®Æt ra yªu cÇu viÖc nghiªn cøu ®iÓm hoµ vèn vµ ph©n tÝch hoµ vèn. Ph©n tÝch ®iÓm hoµ vèn lµ x¸c lËp vµ ph©n tÝch mèi quan hÖ tèi ­u gi÷a chi phÝ doanh thu, s¶n l­îng vµ gi¸ b¸n. §iÓm mÊu chèt ®Ó x¸c ®Þnh chÝnh x¸c ®iÓm hoµ vèn lµ ph¶i ph©n biÖt c¸c lo¹i chi phÝ kinh doanh thµnh chi phÝ biÕn ®æi vµ chi phÝ cè ®Þnh. CÇn chó ý lµ ®iÓm hoµ vèn ®­îc x¸c ®Þnh cho mét kho¶ng thêi gian nµo ®ã. 4.3. Ph¸t triÓn tr×nh ®é ®éi ngò lao ®éng vµ t¹o ®éng lùc cho tËp thÓ vµ c¸ nh©n ng­êi lao ®éng Lao ®éng s¸ng t¹o cña con ng­êi lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh. C¸c doanh nghiÖp cÇn ®Çu t­ tho¶ ®¸ng ®Ó ph¸t triÓn quy m« båi d­ìng l¹i vµ ®µo t¹o míi lùc l­îng lao ®éng, ®éi ngò trÝ thøc cã chÊt l­îng cao trong c¸c doanh nghiÖp. N©ng cao nghiÖp vô kinh doanh tr×nh ®é tay nghÒ cña ®éi ngò c¸n bé khoa häc, kÜ s­, c«ng nh©n kü thuËt ®Ó khai th¸c tèi ­u nguyªn vËt liÖu, n¨ng suÊt m¸y mãc, thiÕt bÞ c«ng nghÖ tiªn tiÕn,……… §Æc biÖt lµ c¸n bé qu¶n trÞ, gi¸m ®èc ph¶i ®­îc tuyÓn chän kÜ cµng, cã tr×nh ®é hiÓu biÕt cao. Gi¸m ®èc lµ nhµ l·nh ®¹o kinh doanh, ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng kinh doanh cã hiÖu qu¶ nªn gi¸m ®èc ph¶i cã kiÕn thøc vÒ c«ng nghÖ, khoa häc, vÒ giao tiÕp x· héi, vÒ t©m lý, kinh tÕ,…. Tæng hîp nh÷ng tri thøc cña cuéc sèng vµ ph¶i biÕt vËn dông kiÕn thøc vµo tæ chøc ra quyÕt ®Þnh nh÷ng c«ng viÖc trong thùc tiÔn ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. VÒ c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù, doanh nghiÖp ph¶i h×nh thµnh nªn c¬ cÊu lao ®éng tèi ­u, ph¶i b¶o ®¶m ®ñ viÖc lµm trªn c¬ së ph©n c«ng vµ bè trÝ lao ®éng hîp lý, sao cho phï hîp víi n¨ng lùc, së tr­êng vµ nguyÖn väng cña mçi ng­êi. Tr­íc khi ph©n c«ng bè trÝ hoÆc ®Ò ®¹t c¸n bé ®Òu ph¶i qua kiÓm tra tay nghÒ. Khi giao viÖc cÇn x¸c ®Þnh chøc n¨ng, quyÒn h¹n, nhiÖm vô, tr¸ch nhiÖm. §Æc biÖt c«ng t¸c tr¶ l­¬ng, th­ëng, khuyÕn khÝch lîi vËt chÊt ®èi víi ng­êi lao ®éng lu«n lµ vÊn ®Ò hÕt søc quan träng §éng lùc tËp thÓ vµ c¸ nh©n ng­êi lao ®éng lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh tíi hiÖu qu¶ kinh tÕ. §éng lùc còng lµ yÕu tè ®Ó tËp hîp, cè kÕt ng­êi lao ®éng l¹i. Trong doanh nghiÖp, ®éng lùc cho tËp thÓ vµ c¸ nh©n ng­êi lao ®éng chÝnh lµ lîi Ých, lµ lîi nhuËn thu ®­îc tõ s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶ h¬n. C¸c doanh nghiÖp cÇn ph©n phèi lîi nhuËn tho¶ ®¸ng, ®¶m b¶o c«ng b»ng, hîp lý, th­ëng ph¹t nghiªm minh. §Æc biÖt cÇn cã chÕ ®é ®·i ngé tho¶ ®¸ng víi nh÷ng nh©n viªn giái, tr×nh ®é tay nghÒ cao hoÆc cã thµnh tÝch, cã s¸ng kiÕn,….§ång thêi còng cÇn nghiªm kh¾c xö lý nh÷ng tr­êng hîp vi ph¹m. Trong kinh doanh hiÖn ®¹i, ë nhiÒu doanh nghiÖp h×nh thøc b¸n cæ phÇn cho ng­êi lao ®éng vµ ng­êi lao ®éng sÏ nhËn ®­îc ngoµi tiÒn l­¬ng vµ th­ëng lµ sè l·i chia theo cæ phÇn còng lµ mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p g¾n ng­êi lao ®éng víi doanh nghiÖp bëi lÏ cïng víi viÖc mua cæ phÇn ng­êi lao ®éng kh«ng chØ cã thªm nguån thu nhËp tõ doanh nghiÖp mµ cßn cã quyÒn nhiÒu h¬n trong viÖc tham gia vµo c¸c c«ng viÖc cua doanh._.