Một số giải pháp để xây dựng và phát triển Khu công nghiệp và Khu chế xuất ở Việt Nam đến năm 2010

Tr­êng ®¹i häc ngo¹i th­¬ng Khoa kinh tÕ ngo¹i th­¬ng Kho¸ luËn tèt nghiÖp §Ò tµi: Mét sè gi¶i ph¸p ®Ó x©y dùng vµ ph¸t triÓn c¸c khu c«ng nghiÖp vµ khu chÕ xuÊt ë ViÖt nam ®Õn n¨m 2010 Gi¸o viªn h­íng dÉn : ts. Ph¹m duy liªn Sinh viªn thùc hiÖn : NguyÔn thÞ thuý h¹nh Líp : n4 - k37C, ®hnt Hµ néi - 2002 Môc lôc Lêi më ®Çu Qua h¬n m­êi n¨m thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®æi míi, ViÖt Nam ®· ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh tùu ®¸ng kÓ trong c¸c lÜnh vùc kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi,. . .vµ nhê ®ã mµ §¶ng vµ Nhµ n­íc ta ®· lµm t¨ng thªm lßng tin cña nh©n d©n ®ång thêi t¹o ®­îc uy tÝn réng lín víi quèc tÕ. H¬n n÷a, trong khu vùc, xu thÕ hoµ b×nh, æn ®Þnh, hîp t¸c ®ang tiÕp tôc ph¸t triÓn. Trªn thÕ giíi, xu thÕ quèc tÕ ho¸, toµn cÇu ho¸ vÒ kinh tÕ ngµy cµng m¹nh vµ trë thµnh tÊt yÕu. §©y lµ c¬ héi lín cho n­íc ta tranh thñ ®Ó thu hót m¹nh h¬n c¸c nguån lùc bªn ngoµi so víi nh÷ng n¨m qua. Tuy nhiªn, bªn c¹nh nh÷ng thuËn lîi kÓ trªn, nÒn kinh tÕ cña chóng ta hiÖn nay ®ang ®øng tr­íc rÊt nhiÒu th¸ch thøc to lín nh­ sù yÕu kÐm bªn trong cña nÒn kinh tÕ mµ chóng ta ch­a kh¾c phôc ®­îc, nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ trong khu vùc tuy kh«ng nh­ tr­íc ®©y nh­ng vÉn ch­a bÞ triÖt tiªu hoµn toµn. Nguy c¬ tôt hËu h¬n vÒ kinh tÕ so víi nhiÒu n­íc trong khu vùc vÉn lµ th¸ch thøc to lín vµ gay g¾t do ®iÓm xuÊt ph¸t cña ta qu¸ thÊp vµ l¹i ph¶i ®i lªn trong m«i tr­êng c¹nh tranh quyÕt liÖt. §Ó v­ît qua nh÷ng thö th¸ch nµy ®ång thêi t©n dông nh÷g c¬ héi míi, nÒn kinh tÕ n­íc ta cÇn thu hót ®­îc mäi nguån ®Çu t­ cã thÓ tõ c¶ trong n­íc lÉn n­íc ngoµi nh»m th«ng qua ®ã n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¶ nÒn kinh tÕ. Ngay tõ nh÷ng n¨m ®Çu thËp kû 90, Nhµ n­íc ta ®· quan t©m ®Õn viÖc nghiªn cøu vµ øng dông m« h×nh Khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghiÖp t¹i nhiÒu ®Þa ph­¬ng. Ho¹t ®éng cña c¸c Khu c«ng nghiÖp, Khu chÕ xuÊt cña n­íc ta trong nh÷ng n¨m qua ®· cã b­íc ph¸t triÓn t­¬ng ®èi tèt, tuy nhiªn vÉn tån t¹i mét sè vÊn ®Ò khã kh¨n, ®ßi hái ph¶i cã sù nghiªn cøu ®Ó ®­a ra nh÷ng gi¶i ph¸p thÝch hîp nh»m khai th¸c nhiÒu h¬n tiÒm n¨ng cña c¸c Khu c«ng nghiÖp, Khu chÕ xuÊt. Trong thêi gian gÇn ®©y, ®· cã nhiÒu ®Ò tµi tiÕn hµnh nghiªn cøu vÒ vÊn ®Ò nµy vµ ®· ®­a ra nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ó tõng b­íc th¸o gì khã kh¨n cho c¸c nhµ ®Çu t­ còng nh­ hç trî cho c¸c c¬ quan qu¶n lý Khu c«ng nghiÖp Khu chÕ xuÊt. Tuy vËy, nh÷ng th¸ch thøc to lín trªn buéc ViÖt Nam ph¶i nghiªn cøu vµ c©n nh¾c l¹i chÝnh s¸ch thu hót ®©ï t­ cña Nhµ n­íc, kÞp thêi ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p ®Ó ®¶m b¶o sù hÊp dÉn ®èi víi nh÷ng nhµ ®Çu t­. ChÝnh v× vËy, em quyÕt ®Þnh chän ®Ò tµi "Mét sè gi¶i ph¸p ®Ó x©y dùng vµ ph¸t triÓn Khu c«ng nghiÖp vµ Khu chÕ xuÊt ë ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010" lµm ®Ò tµi cho kho¸ luËn tèt nghiÖp cña m×nh víi môc ®Ých n©ng cao sù hiÓu biÕt vÒ mét vÊn ®Ò mµ m×nh t©m ®¾c, ®ång thêi em còng mong cã thÓ ®ãng gãp mét sè kiÕn nghÞ nh»m x©y dùng thµnh c«ng c¸c Khu c«ng nghiÖp, Khu chÕ xuÊt ë ViÖt Nam trong thêi gian tíi. Ngoµi phÇn më ®Çu, kÕt luËn, danh môc tµi liÖu tham kh¶o vµ c¸c phô lôc, kho¸ luËn nµy ®­îc tr×nh bµy trong 3 ch­¬ng: Ch­¬ng 1: Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ Khu c«ng nghiÖp, Khu chÕ xuÊt Ch­¬ng 2: Thùc tr¹ng x©y dùng vµ ph¸t triÓn c¸c Khu c«ng nghiÖp, vµ Khu chÕ xuÊt ë ViÖt Nam hiÖn nay Ch­¬ng 3: §Þnh h­íng vµ gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña c¸c Khu c«ng nghiÖp vµ Khu chÕ xuÊt Do tr×nh ®é hiÓu biÕt cßn h¹n chÕ ®ång thêi thêi gian nghiªn cøu, t×m hiÓu ng¾n, viÖc thu thËp vµ xö lý th«ng tin gÊp, gÆp nhiÒu khã kh¨n nªn néi dung bµi viÕt cña em cßn nhiÒu vÊn ®Ò bÊt cËp vµ cßn nhiÒu thiÕu xãt. Em rÊt mong ®­îc sù ®ãng gãp ý kiÕn vµ sù chØ b¶o cña thÇy c« vµ b¹n bÌ vÒ néi dung còng nh­ c¸ch tr×nh bµy. Cuèi cïng, em xin bµy tá lßng biÕt ¬n s©u s¾c tíi tiÕn sü Ph¹m Duy Liªn - gi¸o viªn khoa Kinh tÕ ngo¹i th­¬ng, Tr­êng §¹i häc Ngo¹i Th­¬ng ®· h­íng dÉn tËn t×nh, cho em nhiÒu lêi khuyªn quý b¸u, bæ sung còng nh­ chØnh lý néi dung vµ h×nh thøc nh»m gióp em hoµn thµnh kho¸ luËn nµy. ch­¬ng IMét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt I. C¸c kh¸i niÖm Xu thÕ héi nhËp, toµn cÇu ho¸ cïng víi sù tiÕn bé cña khoa häc c«ng nghÖ trong thËp kû tíi sÏ lµm gia t¨ng mét c¸ch nhanh chãng søc Ðp c¹nh tranh ®èi víi tõng nÒn kinh tÕ, kÓ c¶ nh÷ng n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn , nh÷ng n­íc c«ng nghiÖp míi vµ nh÷ng n­íc c«ng nghiÖp ®ang ph¸t triÓn.T×nh h×nh ®ã ®· ®Æt nÒn kinh tÕ ViÖt Nam tr­íc nh÷ng thö th¸ch míi còng nh­ nh÷ng c¬ héi míi. §Ó v­ît qua nh÷ng thö th¸ch nµy ®ång thêi tËn dông ®­îc nh÷ng c¬ héi míi, nÒn kinh tÕ ViÖt Nam cÇn thu hót ®­îc mäi nguån ®Çu t­ cã thÓ tõ c¶ trong n­íc lÉn n­íc ngoµi nh»m th«ng qua ®ã n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña toµn nÒn kinh tÕ. ViÖt Nam còng ®· quan t©m ®Õn viÖc nghiªn cøu, øng dông khu c«ng nghiÖp (KCN), khu chÕ xuÊt (KCX) ngay tõ nh÷ng n¨m ®Çu thËp kû 90. Víi ý nghÜa lµ c«ng cô thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi (Fdi) vµ khuyÕn khÝch ho¹t ®éng s¶n xuÊt xuÊt khÈu cña c¸c KCN, KCX ë n­íc ta ®· cã nh÷ng b­íc ph¸t triÓn t­¬ng ®èi tèt. §Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho môc ®Ých nghiªn cøu s©u h¬n vÒ KCN, KCX, chóng ta h·y xem xÐt mét sè ®Þnh nghÜa , kh¸i niÖm cña c¸c tæ chøc trªn thÕ giíi. 1. Khu c«ng nghiÖp Tæ chøc ph¸t triÓn cña Liªn hîp quèc ®· ®Þnh nghÜa nh­ sau: KCN (Industrial Zone, Industrial Park) hay cßn gäi lµ KCN tËp chung lµ mét quÇn thÓ liªn hoµn c¸c xÝ nghiÖp x©y dùng trªn mét vïng cã thuËn lîi vÒ c¸c yÕu tè ®Þa lý, tù nhiªn, vÒ kÕt cÊu h¹ tÇng, vÒ x· héi . . . ®Ó thu hót ®Çu t­ (chñ yÕu lµ ®Çu t­ n­íc ngoµi) vµ ho¹t ®éng theo mét c¬ cÊu hîp lý c¸c doanh nghiÖp c«ng nghiÖp vµ c¸c doang nghiÖp dÞch vô nh»m ®¹t hiÖu qu¶ cao trong s¶n xuÊt vµ kinh doanh. KCN lµ mét h×nh thøc tæ chøc kh«ng gian l·nh thæ c«ng nghiÖp lu«n g¾n liÒn ph¸t triÓn c«ng nghiÖp víi x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng vµ h×nh thµnh m¹ng l­íi ®« thÞ, ph©n bè d©n c­ hîp lý.Do ®ã viÖc ph©n bè KCN ph¶i ®¶m b¶o nh÷ng yªu cÇu sau: Thø nhÊt, cã kh¶ n¨ng x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng thuËn lîi, cã hiÖu qu¶, cã ®Êt ®Ó më réng vµ nÕu cã thÓ liªn kÕt thµnh c¸c côm c«ng nghiÖp.Quy m« KCN vµ quy m« xÝ nghiÖp c«ng nghiÖp ph¶i phï hîp víi ®Æc ®iÓm c«ng nghÖ chÝnh g¾n liÒn víi kÕt cÊu h¹ tÇng. Thø hai, cã kh¶ n¨ng cung cÊp nguyªn vËt liÖu trong n­íc hoÆc nhËp khÈu t­¬ng ®èi thuËn lîi, cù ly vËn t¶i thÝch hîp. Thø ba , cã thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm. Thø t­, cã kh¶ n¨ng ®¸p øng nhu cÇu lao ®éng c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng víi chi phÝ tiÒn l­¬ng thÝch hîp. 2. Khu chÕ xuÊt Khu chÕ xuÊt (Export Processing Zone) lµ tõ gäi t¾t cña khu chÕ biÕn xuÊt khÈu. Nã ®­îc gäi b»ng nhiÒu tªn gäi kh¸c nhau thËm chÝ c¶ ®Þnh nghÜa kh¸c nhau. KCX lµ mét khu vùc chuyªn m«n ho¸, ®­îc x©y dùng chñ yÕu cho s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu vµ lµ mét khu vùc biÖt lËp ®øng ngoµi khu vùc mËu dÞch còng nh­ chÕ ®é thuÕ quan cña mét n­íc trong ®ã thùc hiÖn chÕ ®é mËu dÞch tù do .Theo nghÜa réng, KCX bao gåm tÊt c¶ nh÷ng khu vùc ®­îc chÝnh phñ cho phÐp nh­ c¸c c¶ng tù do, c¸c khu vùc mËu dÞch tù do, c¸c khu vùc phi thuÕ quan, c¸c khu vùc c«ng nghiÖp tù do hay khu vùc ngo¹i th­¬ng. Theo nghÜa hÑp, kh¸i niÖm vÒ KCX chØ giíi h¹n cho mét khu vùc cô thÓ riªng biÖt ®­îc quy ®Þnh râ ranh giíi vµ mäi sù di chuyÓn cña c¸c luång hµng ho¸ hay dÞch vô ra hoÆc vµo khu vùc ®ã ®Òu ®­îc kiÓm so¸t chÆt chÏ. Nh­ tªn gäi cña nã cho thÊy, mét KCX chñ yÕu liªn quan ®Õn c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt c«ng nghiÖp mÆc dÇu c¸c ho¹t ®éng kinh doanh còng ®­îc thùc hiÖn t¹i mét sè KCX. Do vËy thuËt ng÷ KCX tá ra thÝch hîp h¬n c¶ so víi nh÷ng thuËt ng÷ nh­ khu vùc mËu dÞch tù do hay khu vùc xuÊt khÈu tù do. Tuy nhiªn dï d­íi tªn gäi nµo, ho¹t ®éng chñ yÕu t¹i c¸c KCX vÉn lµ ho¹t ®éng chÕ t¹o chø kh«ng ph¶i lµ ho¹t ®éng mua b¸n, cho nªn ®Ó tr¸nh nhÇm lÉn, mét thuËt ng÷ nh­ nhau sÏ ®­îc ¸p dông nh­ nhau cho c¸c KCX t¹i tÊt c¶ c¸c n­íc. MÆc dï KCX ë tõng n­íc cã nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ kh¸c nhau song nh÷ng ®Æc tr­ng sau ®©y ®­îc coi lµ nh÷ng ®Æc ®iÓm cña mét KCX ®iÓn h×nh: KCX lµ mét khu ®Êt thuéc l·nh thæ cña mét n­íc ®­îc quy ho¹ch riªng ra, th­êng ®­îc ng¨n b»ng t­êng rµo kiªn cè ®Ó t¸ch biÖt hoËt ®éng víi phÇn néi ®Þa. Môc ®Ých ho¹t ®éng cña c¸c KCX lµ thu hót c¸c nhµ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp n­íc ngoµi vµ trong n­íc ®Þnh h­íng s¶n xuÊt xuÊt khÈu b¨ng nh÷ng biÖn ph¸p ®Æc biÖt ­u ®·i vÒ thuÕ quan, vÒ c¸c ®iÒu kiÖn mËu dÞch vµ c¸c lo¹i thuÕ kh¸c. Hµng ho¸, t­ liÖu s¶n xuÊt nhËp vµo KCX ®Ó s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu ®­îc miÔn thuÕ h¶i quan, nÕu nhËp khÈu tõ KCX vµo néi ®Þa ph¶i nép thuÕ nhËp khÈu. Nh÷ng h·ng ho¹t ®éng trong KCX ®­îc sö dông c¬ së h¹ tÇng tèt nh­ ®­êng giao th«ng, th«ng tin liªn l¹c, cung cÊp ®iÖn n­íc . . . vµ gi¶m thiÓu c¸c thñ tôc hµnh chÝnh. Hµng ho¸ s¶n xuÊt ra ë c¸c KCX chñ yÕu ®Ó xuÊt khÈu. Do ®ãng mét vai trß to lín trong viÖc thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi cho nªn m« h×nh KCX ®­îc rÊt nhiÒu quèc gia ¸p dông, ph¸t triÓn hoÆc c¶i tiÕn cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña quèc gia m×nh. 3. §iÓm gièng vµ kh¸c nhau gi÷a KCN vµ KCX KCN vÒ c¬ b¶n còng gièng nh­ KCX ®Òu lµ ®Þa bµn s¶n xuÊt c«ng nghiÖp mµ phÇn lín lµ c«ng nghiÖp tiªu dïng, ®Òu gåm nh÷ng doanh nghiÖp võa vµ nhá, ®­îc x©y dùng ë nh÷ng khu kh«ng cã d©n c­ sinh sèng. Tuy vËy, ®iÓm kh¸c nhau c¬ b¶n cña hai lo¹i h×nh nµy lµ: s¶n phÈm s¶n xuÊt ra trong KCX chñ yÕu ph¶i xuÊt khÈu cßn s¶n phÈm cña KCN võa xuÊt khÈu võa tiªu thô ë thÞ tr­êng néi ®Þa; quan hÖ gi÷a c¸c doanh nghiÖp KCX vµ thÞ tr­êng néi ®Þa lµ quan hÖ ngo¹i th­¬ng, cßn quan hÖ gi÷a doanh nghiÖp KCN víi thÞ tr­êng néi ®Þa lµ quan hÖ néi th­¬ng. H¬n n÷a, xÐt trªn gãc ®é thÞ tr­êng quèc tÕ, KCX cã thÓ ®­îc coi lµ khu th­¬ng m¹i tù do v× kh«ng cã thuÕ xuÊt nhËp khÈu l¹i Ýt rµng buéc bëi c¸c biÖn ph¸p phi thuÕ quan. KCX lµ h×nh ¶nh cña mét thÓ chÕ ph¸p lý ®¬n gi¶n, râ rµng trän gãi trong mét bé luËt cña KCX ®¶m b¶o quyÒn lîi cña c¸c nhµ ®Çu t­ mét c¸ch tho¶ ®¸ng, t¹o sù an toµn, yªn t©m ®Çu t­ cho hä. C¸c n­íc tiÕp nhËn FDI ®Òu muèn duy tr× h×nh thøc KCN v× nã lµ mét trong c¸c c«ng cô h÷u hiÖu ®Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu, ho¹t ®éng cña nã kÐo theo kh¶ n¨ng t¨ng thu ngo¹i tÖ, t¹o thªm c«ng ¨n viÖc lµm vµ thu nhËp cho lao ®éng trong n­íc, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c c«ng ty ®Þa ph­¬ng tiÕp thu kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm qu¶n lý tiªn tiÕn, n©ng cao tr×nh ®é tay nghÒ, kü n¨ng vµ t¸c phong c«ng nghiÖp cña c«ng nh©n ®Þa ph­¬ng. MÆt kh¸c, c¸c xÝ nghiÖp trong KCN kh«ng trùc tiÕp sö dông thÞ tr­êng néi ®Þa nªn sÏ kh«ng x¶y ra c¹nh tranh giµnh thÞ tr­êng víi c¸c xÝ nghiÖp thuéc c¸c khu vùc kinh tÕ kh¸c trong n­íc. ChÝnh phñ kh«ng ph¶i lo c©n ®èi ngo¹i tÖ cho c¸c xÝ nghhiÖp nµy.Qua qu¸ tr×nh ho¹t ®éng trong KCN, c¸c nhµ s¶n xuÊt vµ quan chøc ®Þa ph­¬ng cã thÓ n©ng cao kh¨ n¨ng n¾m b¾t vµ ®¸p øng mét c¸ch chÝnh x¸c nh÷ng yªu cÇu tõ phÝa nhµ ®Çu t­ còng nh­ thÞ tr­êng quèc tÕ. Ngoµi ra, KCN cã thÓ cã nh÷ng ¶nh h­ëng ph« diÔn, b»ng c¸ch cho thÊy lîi Ých tõ quan ®iÓm më cöa trong th­¬ng m¹i vµ tõ nh÷ng ¶nh h­ëng h­íng ngo¹i cña s¶n xuÊt ®èi víi mét nÒn kinh tÕ vèn cã truyÒn thèng h­íng néi. C¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi l¹i thÝch h×nh thøc KCN h¬n v× nã gióp hä t©n dông ®­îc mét thÞ tr­êng réng lín cña n­íc tiÕp nhËn ®Çu t­ víi nh÷ng ­u ®·i ®Æc biÖt. II. Vai trß cña KCN,KCX trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ë n­íc ta 1. KCN,KCX lµ c«ng cô quan träng ®Ó thu hót vèn §TNN, tiÕp thu chuyÓn giao c«ng nghÖ hiÖn ®¹i vµ kinh nghiÖm qu¶n lý tiªn tiÕn cña thÕ giíi. KCN, KCX ra ®êi nh­ mét c«ng cô h÷u hiÖu ®Èy nhanh kh¶ n¨ng thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi, ®Æc biÖt lµ FDI ®Ó ®¹t ®­îc tèc ®é t¨ng tr­ëng cao trªn c¬ së t¹o lËp n¨ng lùc s¶n xuÊt míi vµ ph¸t huy cã kÕt qu¶ nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc cña c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn trong xu thÕ quèc tÕ ngµy nay. Ch¼ng h¹n ë §µi Loan, trong nh÷ng n¨m ®Çu ph¸t triÓn KCN ®· thu hót kho¶ng 60% vèn FDI; ë Malaixia trong 10 n¨m tõ 1985 ®Õn n¨m 1996 ®· cã 8.978 dù ¸n ®Çu t­ vÒ c«ng nghiÖp ®· ®­îc cÊp giÊy phÐp vµo 12 KCX vµ 178 KCN víi tæng sè vèn ®Çu t­ 85,57 tû USD, trong ®ã vèn FDI chiÕm 53,3%, vèn trong n­íc chiÕm 46,5%.[6] Bªn c¹nh viÖc thu hót vèn §TNN, mét sè ®ãng gãp rÊt lín n÷a cña KCN, KCX ®èi víi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn lµ gãp phÇn vµo viÖc tiÕp thu c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. §Ó t¹o ra s¶n phÈm cã søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng thÕ giíi vµ thÞ tr­êng néi ®Þa, c¸c nhµ §TNN th­êng ®­a vµo c¸c KCN, KCX c¸c c«ng nghÖ t­¬ng ®èi hiÖn ®¹i thËm chÝ lµ tiªn tiÕn, hµng ®Çu thÕ giíi. MÆc dï ë c¸c KCN, ng­êi ta th­êng chñ yÕu thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt tiªu dïng song qu¸ tr×nh huyÓn giao c«ng nghÖ vÉn diÔn ra d­íi nhiÒu h×nh thøc: ®µo t¹o c«ng nh©n n­íc chñ nhµ ®Ó sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ, c«ng nghÖ s¶n xuÊt...C¸c c«ng ty trong c¸c KCX cã thÓ chuyÓn giao mét sè c«ng nghÖ vµ gióp ®ì vÒ mÆt kü thuËt cho c¸c nhµ cung cÊp ®Þa ph­¬ng hoÆc c¸c c«ng ty s¶n xuÊt c¸c chi tiÕt s¶n phÈm s¶n xuÊt trong KCX. Trong thêi gian lµm viªc trùc tiÕp víi phÝa n­íc ngoµi, c¸c chuyªn gia, kü s­ thËm chÝ c«ng nh©n cña n­íc chñ nhµ còng cã c¬ héi häc hái ®­îc kinh nghiÖm tæ chøc qu¶n lý ®iÒu hµnh s¶n xuÊt tiªn tiÕn. kü thuËt marketing...cña hä.Nh­ vËy, KCN, KCX gãp phÇn ®µo t¹o nghÒ, c¸ch thøc qu¶n lý cho c¸c xÝ nghiÖp trong n­íc. 2. KCN, KCX gãp phÇn t¹o c«ng ¨n viÖc lµm Ho¹t ®éng cña KCN, KCX ®ßi hái mét lùc l­îng lao ®éng t­¬ng ®èi lín tõ n­íc chñ nhµ, chÝnh v× vËy rÊt nhiÒu ng­êi lao ®éng trong n­íc cã c¬ héi cã c«ng ¨n viÖc lµm. Ngoµi ra viÖc x©y dùng c¸c xÝ nghiÖp s¶n xuÊt, dÞch vô hç trî bªn ngoµi ®· gi¶i quyÕt ®­îc mét sè l­îng lao ®éng kh¸ lín cho c¸c vïng l©n cËn. §Õn nay, chØ tÝnh riªng tæng sè lao ®éng ®ang lµm viÖc trong c¸c KCX trªn thÕ giíi ®· vµo kho¶ng 4-5 triÖu ng­êi (con sè nµy ngµy cµng t¨ng nhanh so víi gi÷a thËp kû 80 chØ cã 0,5 triÖu ng­êi). Riªng khu vùc Ch©u ¸ lµ n¬i t¹o ra nhiÒu viÖc lµm nhÊt, chiÕm tíi 76% tæng sè viÖc lµm ®­îc t¹o ra. [2] Bªn c¹nh viÖc n©ng cao møc thu nhËp cho ng­êi lao ®éng, tr×nh ®é lao ®éng cña c«ng nh©n còng nh­ tr×nh ®é qu¶n lý cña c¸n bé còng ®­îc n©ng cao do ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o cña phÝa ®èi t¸c n­íc ngoµi vµ tù do ®µo t¹o ®Ó phï hîp víi yªu cÇu vÒ nguån nh©n lùc ho¹t ®éng trong KCN, KCX. 3. KCN, KCX gãp phÇn ®Èy m¹nh xuÊt khÈu t¨ng thu ngo¹i tÖ cho ®Êt n­íc Mét trong nh÷ng môc tiªu quan träng ®­îc ®Æt ra khi x©y dùng c¸c KCN, KCX gãp phÇn ®Èy m¹nh xuÊt khÈu, t¨ng thu ngo¹i tÖ cho ®Êt n­íc.Trªn thùc tÕ ho¹t ®éng cña KCN, KCX ë c¸c n­íc, ®Æc biÖt lµ c¸c n­íc ch©u ¸, ®· thùc hiÖn thµnh c«ng môc tiªu nµy, ®iÓn h×nh lµ §µi Loan , Trung Quèc, Malaixia, Hµn Quèc. Theo thèng kª cña hiÖp héi KCX thÕ giíi th× mét KCX diÖn tÝch kho¶ng 100 ha, cÇn ®Çu t­ 50 triÖu USD cho c¬ së h¹ tÇng, trong vßng 10 n¨m sÏ t¹o viÖc lµm cho 10.000 lao ®éng, tõ ®ã t¹o ra hµng xuÊt khÈu gi¸ trÞ 100 triÖu USD/n¨m vµ 100 triÖu USD/n¨m thu nhËp th«ng qua viÖc lµm gi¸n tiÕp ngoµi kcx, nh­ vËy tÝnh b×nh qu©n mét c«ng nh©n trong KCX t¹o ra gi¸ trÞ kho¶ng 5000-10000 USD/n¨m.[3] Ngoµi ra ph¸t triÓn KCN,KCX cßn t¹o ®iÒu kiÖn t¨ng thu ngo¹i tÖ cho ®Êt n­íc th«ng qua viÖc cho thuª ®Êt ®ai, kho b·i, bÕn c¶ng vµ c¸c c«ng tr×nh c¬ së h¹ tÇng kh¸c. ViÖc tæ chøc vµ dÞch vô trong KCN, KCX, thu mét sè lo¹i thuÕ cÇn thiÕt nh­ thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp, thuÕ ®èi víi ng­êi cã thu nhËp cao, phÝ vµ c¸c kho¶n lÖ phÝ kh¸c còng t¹o ra nguån thu ®¸ng kÓ cho ng©n s¸ch nhÇ n­íc. 4. Ph¸t triÓn KCN, KCX t¹o ra sù t¸c ®éng trë l¹i ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ trong n­íc Ph¸t triÓn KCN,KCX t¹o ra sù t¸c ®éng trë l¹i ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ th«ng qua viÖc sö dông nguyªn vËt liÖu trong n­íc, thùc hiÖn l¾p r¸p vµ chÕ biÕn cho c¸c KCX qua ®ã t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó khai th¸c hîp lý, cã hiÖu qu¶ c¸c nguån tµi nguyªn trong n­íc còng nh­ lîi hÕ so s¸nh cña c¸c n­íc cã KCN,KCX .Th«ng qua viÖc l¾p r¸p vµ chÕ biÕn thµnh phÈm cho KCN, KCX sè lao ®éng t¨ng lªn ®¸ng kÓ qua ®ã gãp phÇn gi¶i quyÕt viÖc lµm cho x· héi. Ngoµi ra, KCN, KCX cßn cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp, còng nh­ gi¸n tiÕp tíi viÖc qu¶ng c¸o cho quan ®iÓm më cöa trong th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­ cña n­íc chñ nhµ vèn cã truyÒn thèng h­íng néi. ViÖc ph¸t triÓn KCN, KCX t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó n­íc chñ nhµ tiÕp cËn nhanh chãng víi thÞ tr­êng quèc tÕ, thu hÑp nh÷ng thay ®æi vÒ c¬ cÊu mÉu m· hµng ho¸ qua nh÷ng th«ng tin mµ nÒn kinh tÕ nhËn ®­îc tõ ph­¬ng diÖn c¸c doanh nghiÖp trong KCN, KCX, lîi dông ®­îc c¸c mèi quan hÖ quèc tÕ s½n cã vµ m¹ng l­íi kh¸ch hµng cña phÝa ®èi t¸c ®Ó t¨ng kh¶ n¨ng hoµ nhËp cña thÞ tr­êng trong n­íc vµo thÞ tr­êng thÕ giíi. III.Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ m« h×nh qu¶n lý KCN, KCX 1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh c¸c KCN, KCX KÓ tõ khi NghÞ ®Þnh 322/H§BT ®­îc ban hµnh vÒ quy chÕ KCX ngµy 18 th¸ng 10 n¨m 1991 ®Õn nay, ChÝnh phñ ®· ban hµnh 3 NghÞ ®Þnh bao gåm: 322/H§BT ban hµnh quy chÕ KCX, NghÞ ®Þnh 192/CP ban hµnh quy chÕ KCN ngµy 18 th¸ng 12 n¨m 1994 vµ nghÞ ®Þnh 36/CP ngµy 24 th¸ng 04 n¨m 1997 ban hµnh quy chÕ KCN, KCX thay thÕ hai nghÞ ®Þnh 322/H§BT vµ 192/CP. HiÖn nay, Ban qu¶n lý c¸c KCN, KCX ViÖt Nam ®ang theo dâi, tæng hîp nh÷ng nhËn xÐt vµ kiÕn nghÞ söa ®æi, bæ xung c¸c quy ®Þnh trong NghÞ ®Þnh 36/CP cña c¸c Bé, ngµnh, ®Þa ph­¬ng.Trong thêi gian tíi, nh÷ng thay ®æi theo h­íng tÝch cùc ch¾c ch¾n sÏ ®­îc thùc hiÖn. Tõ n¨m 1991 ®Õn nay,kÕt qu¶ cña viÖc thùc hiÖn ®­êng lèi , c¸c NghÞ quyÕt, c¸c chÝnh s¸ch cña §¶ng, Nhµ n­íc, chóng ta ®· ®¹t ®­îc kÕt qu¶ to lín ®ã lµ trªn toµn l·nh thæ ViÖt Nam cã 120 KCN trong ®ã gåm 73 KCN vµ KCX ®· ®i vµo ho¹t ®éng, sè cßn l¹i ®ang triÓn khai. Ba KCX ®· ®­îc thµnh lËp ®ã lµ H¶i Phßng, LinhTrung, T©n ThuËn.[4] 2. M« h×nh qu¶n lý c¸c KCN, KCX ë n­íc ta hiÖn nay ë Trung ¦¬ng, chóng ta cã Ban qu¶n lý c¸c KCN ViÖt Nam cã nhiÖm vô t­ vÊn cho Thñ t­íng ChÝnh phñ. Ngoµi ra, Ban nµy còng cã nhiÖm vô x©y dùng chiÕn l­îc quy ho¹ch, kÕ ho¹ch vµ chÝnh s¸ch, ®ång thêi ban hµnh c¸c v¨n b¶n ph¸p quy h­íng dÉn c¸c ngµnh vµ c¸c ®Þa ph­¬ng tæ chøc thùc hiÖn. T¹i c¸c tØnh thµnh phè, chóng ta cã c¸c Ban qu¶n lý KCN cÊp tØnh, thµnh phè. §©y lµ c¬ quan qu¶n lý trùc tiÕp c¸c KCN, KCX trong ph¹m vi ®Þa lý hµnh chÝnh cña m×nh. Thñ t­íng chÝnh phñ Ban qu¶n lý c¸c KCN ViÖt Nam Ban qu¶n lý c¸c KCN cÊp tØnh Khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt C¸c c¬ quan Bé, Ban , ngµnh TW UBND cÊp thµnh phè, cÊp tØnh Cuèi cïng chÞu sù qu¶n lý trùc tiÕp cña c¸c Ban qu¶n lý KCN cÊp tØnh lµ c¸c KCN. IV.Mét sè kinh nghiÖm cña c¸c khu vùc vÒ h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn KCN, KCX cã thÓ ¸p dông ë ViÖt Nam Ngµy nay, §TNN ®Æc biÖt lµ ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi lµ mét ®Æc ®iÓm næi bËt trong xu thÕ khu vùc ho¸ vµ toµn cÇu ho¸ nÒn kinh tÕ thÕ giíi. §Ó ho¹t ®éng t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ®em l¹i hiÖu qu¶ nh­ môc tiªu mµ hä theo ®uæi, c¸c n­íc tiÕp nhËn FDI ®Òu cè g¾ng ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thùc tiÕp nhËn FDI. Mét trong nh÷ng h×nh thøc tiÕp nhËn FDI cã hiÖu qu¶ mµ rÊt nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi hiÖn nay ®ang ¸p dông lµ m« h×nh KCN, KCX, ®Æc biÖt lµ ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn nh»m ®Èy nhanh qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. ChÝnh v× vËy, trong mÊy thËp kû qua, riªng ë Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng ®· cho ra ®êi hµng tr¨m KCN, KCX. ë Indonexia cã 41121 ha ®Êt ®­îc dïng vµo viÖc x©y dùng c¸c KCN, Philipin ®· më 54 KCN trong ®ã cã 41 khu ®ang ho¹t ®éng, 7 khu ®ang x©y dùng, 6 khu ®ang quy ho¹ch ph¸t triÓn. §Æc biÖt Malaixia cã tíi 165 KCN, trong ®ã 85 khu ®ang ho¹t ®éng, 80 khu kh¸c ®ang trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn. §µi Loan lµ mét trong nh÷ng n­íc ®i ®Çu x©y dùng c¸c KCN, KCX, qua gÇn 40 n¨m ®Õn nay ®· x©y dùng ®­îc 3 KCX, 80 KCN vµ 2 KCNC. ë Th¸i Lan hiÖn nay còng cã 40 KCN tæng hîp ph©n bè kh¾p c¶ n­íc. [6] Tuy nhiªn, theo thùc tÕ cña nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi vÒ tæ chøc KCN, KCX cho thÊy sè l­îng c¸c KCN, KCX thµnh c«ng th× Ýt mµ thÊt b¹i th× nhiÒu. Theo sè liÖu ®· tæng kÕt, hiÖn t¹i trªn thÕ giíi cã kho¶ng 200 KCN ®ang ho¹t ®éng nh­ng chØ cã kho¶ng 30-35 khu ®­îc ®¸nh gi¸ lµ thµnh c«ng (chiÕm kho¶ng 20%), kh«ng d­íi 150 khu gÆp khã kh¨n do sù qu¶n lý tr× trÖ vµ luËt lÖ phiÒn hµ. §iÒu ®ã cho thÊy r»ng tæ chøc thµnh c«ng mét KCN hay mét KCX lµ vÊn ®Ò hoµn toµn kh«ng ®¬n gi¶n. ChÝnh v× vËy, viÖc tæng kÕt nh÷ng kinh nghiÖm thµnh b¹i cña c¸c n­íc trong qu¸ tr×nh x©y dùng c¸c KCN, KCX lµ viÖc lµm rÊt cÇn thiÕt gióp mçi quèc gia lùa chän b­íc ®i trong viÖc tæ chøc c¸c KCN, KCX cho phï hîp ®iÒu kiÖn quèc gia m×nh. §ã lµ nghÖ thuËt vËn dông kinh nghiÖm cña n­íc ngoµi vµo tæ chøc c¸c KCN, KCX cña mçi quèc gia nh»m tr¸nh ®­îc nh÷ng sai lÇm ®¸ng tiÕc mµ c¸c quèc gia ®i tr­íc m¾c ph¶i. 1. Kinh nghiÖm cña Hµn Quèc Trong c¸c n­íc Ch©u ¸, Hµn Quèc ®­îc thõa nhËn lµ mét trong c¸c n­íc ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh c«ng nhÊt trong viÖc x©y dùng vµ ph¸t triÓn KCX.Suèt mét qu¸ tr×nh kÓ tõ n¨m 1970 lµ n¨m ®¸nh dÊu viÖc KCX ®Çu tiªn ra ®êi cho ®Õn nay, c¸c KCX cña Hµn Quèc ®· gãp phÇn quan träng trong viÖc t¹o ra “kú tÝch kinh tÕ” cña n­íc nµy vµ thu hót nhiÒu ®oµn kh¶o s¸t cña c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn trªn thÕ giíi ®Õn tham quan , häc tËp. Nhê chuyÓn tõ chiÕn l­îc h­íng néi sang chiÕn l­îc ph¸t triÓn h­íng ngo¹i b¾t ®Çu tõ ®Çu thËp kû 60, xuÊt khÈu cña n­íc nµy ®· t¨ng tõ d­íi 100 triÖu USD n¨n 1963 tíi 1 tû USD n¨m 1970. Khi Êy, vµo nh÷ng n¨m 70, n­íc nµy vÉn cßn ch­a biÕt r»ng, hä cã thÓ trë thµnh mét n­íc xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm chÕ biÕn chñ yÕu hay kh«ng nÕu cã dßng ®Çu t­ trùc tiÕp tõ n­íc ngoµi vµo nh÷ng ho¹t ®éng xuÊt khÈu chän läc. Hä còng ch­a biÕt ®­îc hÖ thèng nhËp khÈu miÔn thuÕ trªn c¶ n­íc cã thÓ hiÖu qu¶ hay kh«ng trong viÖc thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi nÕu c¸c KCX kh«ng ®­îc thµnh lËp. Hµn Quèc ®· sö dông tÊt c¶ c¸c c«ng cô cã thÓ bao gåm c¶ KCX vµ tÊt c¶ c¸c dù tr÷ cã thÓ sö dông vµo ®­êng lèi ph¸t triÓn h­íng ngo¹i cña hä. ChÝnh phñ ®· thµnh lËp 2 KCX: Masan(1970) vµ iri(1974) ®Ó thu hót ®Çu t­ vµo ho¹t ®éng xuÊt khÈu. Sau ®ã, nhiÒu KCX kh¸c ®· ®­îc x©y dùng thªm. Thµnh c«ng cña c¸c KCX cña Hµn Quèc chñ yÕu lµ nhê vµo kh¶ n¨ng thu hót ®­îc c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi (®a sè c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi n¨m 1970 ®Òu ë c¸c KCX).Ngoµi ra, c¸c KCX còng biÕt t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c c«ng ty ®Þa ph­¬ng tiÕp xóc víi c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi, hÊp thô c¸c kü n¨ng míi nhÊt cña n­íc ngoµi vµ më réng mèi quan hÖ víi thÞ tr­êng. Sù ®ãng gãp cña c¸c nh©n tè trong n­íc vµ viÖc më réng xuÊt khÈu còng rÊt g©y Ên t­îng vµ v­ît xa sù mong ®îi cña c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch, nh÷ng ng­êi ®· ®¸nh gi¸ qu¸ thÊp nh÷ng kü n¨ng s¶n xuÊt vµ qu¶n lý cña c«ng nh©n vµ c¸c nhµ qu¶n lý Hµn Quèc. Nh÷ng kü n¨ng nµy ®­îc tiÕp thu trong thêi kú thuéc ®Þa cña NhËt vµ th«ng qua nh÷ng mèi liªn hÖ qu©n sù víi Mü trong giai ®o¹n 1945-1960. Nhê cã nh÷ng kü n¨ng s¶n xuÊt-xuÊt khÈu vµ kh¶ n¨ng qu¶n lý trong n­íc nµy (c¸i mµ hÇu hÕt c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn ®Òu thiÕu) mµ ngµy nay, Hµn Quèc ®· cã thÓ dùa chñ yÕu vµo c¸c c«ng ty th­¬ng m¹i n­íc ngoµi ®Ó ®¶m b¶o c¸c dù tr÷ tµi chÝnh. ChÝnh nhê vµo c¸c kh¶ n¨ng nµy ®· gióp cho Hµn Quèc kh«ng chØ trë thµnh ng­êi c¹nh tranh thèng trÞ trªn thÞ tr­êng thÕ giíi vÒ xuÊt khÈu vµ c¸c chÕ phÈm c«ng nghiÖp nhÑ trong nh÷ng n¨m 1960-1970 mµ cho ®Õn nay n­íc nµy vÉn tiÕp tôc gi÷ vÞ trÝ hµng ®Çu thÕ giíi trong s¶n xuÊt nhiÒu mÆt hµng c«ng nghiÖp nhÑ nh­ hµng may mÆc, mü phÈm cao cÊp,... §Ó ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng vµ l©u dµi tõ nay vÒ sau , Hµn Quèc ®ang hÕt søc nç lùc ®Ó ph¸t triÓn c¸c KCX m¹nh h¬n n÷a b»ng c¸ch thay ®æi c¬ cÊu s¶n xuÊt theo h­íng t¨ng tû lÖ c«ng nghiÖp nÆng trong gi¸ trÞ s¶n l­îng c«ng nghiÖp cña KCX ®ång thêi tËp chung vµo c¸c mÆt hµng cã hµm l­îng c«ng nghÖ cao.[1] 2. Kinh nghiÖm cña §µi Loan Cã thÓ nãi §µi Loan lµ mét trong nh÷ng quèc gia võa ®i tiªn phong võa gÆt h¸i ®­îc rÊt nhiÒu thµnh c«ng trong viÖc x©y dùng vµ ph¸t triÓn KCN, KCX. Tõ cuèi nh÷ng n¨m 50, c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch kinh tÕ §µi Loan ®· ®¸nh gi¸ cao vÞ thÕ cña §µi Loan trong hÖ thèng kinh tÕ khu vùc. Theo hä, §µi Loan thuéc lo¹i h×nh kinh tÕ h¶i ®¶o, ®Êt hÑp ng­êi ®«ng, tµi nguyªn kho¸ng s¶n nghÌo nµn, møc ®é phô thuéc cña nÒn kinh tÕ trong n­íc vµo ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng rÊt lín. V× vËy, ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn th× viÖc h×nh thµnh mét c¬ cÊu kinh tÕ h­íng ngo¹i mang ý nghÜa sèng cßn ®èi víi §µi Loan. §Ó cã mét c¬ cÊu kinh tÕ h­íng ngo¹i, §µi Loan kh«ng thÓ dùa vµo ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, ng­ nghiÖp mµ ph¶i dùa vµo ph¸t triÓn c«ng nghiÖp. Quèc gia nµy ®· lùa chän cho m×nh mét ph­¬ng thøc thÝch hîp ®Ó ph¸t triÓn c«ng nghiÖp vµ tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸. XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm trong n­íc vµ t×nh h×nh kinh tÕ thÕ giíi, tõ nh÷ng n¨m 50 vµ thËp kû 60 §µi Loan ®· chñ tr­¬ng ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp nhÑ s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, sö dông nhiÒu lao ®éng. Ngoµi ra còng trong thêi gian nµy, §µi Loan ®· t¹o ra mét hÖ thèng miÔn thuÕ vµ rót l¹i thuÕ tuyÖt vêi, tiÕp theo ®ã ®· thùc hiÖn c¶i c¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i vµ chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m«. KÕt hîp víi viÖc häc hái kinh nghiÖm tõ c¸c KCN cña Puerto Rico chØ trong thêi gian 1959-1965 hµng lo¹t c¸c xÝ nghiÖp míi ®­îc x©y dùng víi quy m« võa vµ nhá tËp trung trong nh÷ng lÜnh vùc nhÊt ®Þnh gäi lµ KCN, KCX d­íi sù qu¶n lý cña chÝnh quyÒn. KCX ®Çu tiªn cña §µi Loan x©y dùng n¨m 1966 mang tªn KCX Cao Hïng. Môc tiªu c¬ b¶n khi thµnh lËp KCX nµy lµ: t¹o ra mét cöa sæ cã tÝnh ph« diÔn nh»m thu hót ®Çu t­ vµo nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp h­íng ra xuÊt khÈu; thö nghiÖm viÖc ®¬n gi¶n ho¸ c¸c thñ tôc hµnh chÝnh; lµ mét c¬ së gi¶ng d¹y, hç trî hîp t¸c quèc tÕ. KCX Cao Hïng ®Õn n¨m 1970 ®· cã 162 c«ng ty vµ kho¶ng 40.000 c«ng nh©n. C¸c xÝ nghiÖp trong KCX cã rÊt nhiÒu thuËn lîi: ®iÒu kiÖn h¹ tÇng kü thuËt (®iÖn, n­íc, giao th«ng, th«ng tin liªn l¹c ...) hoµn h¶o; ®­îc h­ëng nhiÒu ­u ®·i vÒ tµi chÝnh nh­ ®­îc miÔn, gi¶m thuÕ mét sè n¨m, ®­îc h­ëng møc thuÕ rÊt thÊp,.. Trong h¬n 30 n¨m qua, ho¹t ®éng cña c¸c KCN, KCX ®· ®ãng vai trß rÊt quan träng ®èi víi tiÕn tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ §µi Loan. §¹i bé phËn gi¸ trÞ hµng xuÊt khÈu (22 tû USD) ®­îc s¶n xuÊt trong c¸c KCN, KCX. KÓ tõ n¨m 1966 ®Õn nay, §µi Loan ®· x©y dùng ®­îc 3 KCX, 80 KCN vµ 2 KCNC. Riªng 3 KCX vµ 2 KCNC hµng n¨m ®· xuÊt khÈu kho¶ng 24 tû USD. PhÇn lín c¸c KCN, KCX ë §µi Loan do nhµ n­íc trùc tiÕp ®Çu t­ x©y dùng h¹ tÇng kü thuËt, cßn l¹i do t­ nh©n vµ c¸c tæ chøc ®oµn thÓ x©y dùng. HiÖn nay Bé kinh tÕ (Côc c«ng nghiÖp) thèng nhÊt qu¶n lý nhµ n­íc ®èi víi c¸c KCN theo nguyªn t¾c chÝnh quyÒn trung ­¬ng trùc tiÕp qu¶n lý c¸c khu quan träng nhÊt n»m trong quy ho¹ch ®­îc chÝnh phñ trung ­¬ng phª duyÖt, c¸c khu cßn l¹i do trung ­¬ng hoÆc t­ nh©n qu¶n lý. Lo¹i h×nh KCN rÊt ®a d¹ng bao gåm c¸c KCN chuyªn ngµnh dÇu khÝ, «t«, xi m¨ng, c«ng nghÖ cao,.. §iÓm næi bËt trong vÊn ®Ò ph©n bè c¸c KCN cña §µi Loan lµ ë chç huyÖn nµo còng cã KCN, mçi KCN lµ mét “h¹t nh©n” thóc ®Èy mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong vïng. Trong nh÷ng n¨m tíi, §µi Loan tiÕp tôc tiÕn hµnh ®æi míi thiÕt bÞ kü thuËt, thay ®æi ngµnh nghÒ trong c¸c xÝ nghiÖp vµ hiÖn ®¹i ho¸ h¹ tÇng kü thuËt c¸c KCN hiÖn cã, tiÕp tôc x©y dùng mét sè KCN ®Õ ®¸p øng yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ cña §µi Loan trong thÕ kû 21. Qua thùc tiÔn x©y dùng vµ ph¸t triÓn KCN, KCX vµ KCNC ë §µi Loan chóng ta ®óc rót ®­îc rÊt nhiÒu kinh nghiÖm quý cã thÓ xem nh­ lµ nh÷ng gîi ý ®Ó chóng ta tham kh¶o: muèn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ víi tèc ®é cao vµ hiÖu qu¶ nhÊt thiÕt ph¶i ®Èy m¹nh viÖc x©y dùng vµ ph¸t triÓn c¸c KCN (bao gåm c¶ KCX vµ KCNC). Tuú theo tõng ®iÒu kiÖn cô thÓ cña tõng tØnh trong c¶ n­íc mµ cã thÓ tiÕn hµnh x©y dùng mét hoÆc vµi KCN, thËm chÝ tõng huyÖn còng nªn cã KCN. Tuy nhiªn vÊn ®Ò cèt lâi lµ ë chç ph¶i lµm tèt c«ng t¸c quy ho¹ch ph¸t triÓn c«ng nghiÖp nãi chung vµ quy ho¹ch h×nh thµnh c¸c KCN trªn ph¹m vi c¶ n­íc ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt vµ mèi liªn hÖ liªn hoµn, t­¬ng hç trong ph¸t triÓn gi÷a c¸c KCN víi c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh kh¸c nh­ n«ng, l©m, ng­ nghiÖp. Trong qu¸ tr×nh ®« thÞ ho¸ ph¶i x¸c ®Þnh râ môc tiªu x©y dùng mçi KCN lµ mét trung t©m cã t¸c dông lan to¶ thóc ®Èy mäi ho¹t ®éng kinh tÕ x· héi trong vïng theo chiÒu h­íng kinh tÕ më.[1] 3. Kinh nghiÖm cña Philipine Philipine lµ n­íc ®iÓn h×nh kh«ng thµnh c«ng trong viÖc x©y dùng vµ ph¸t triÓn KCX. N¨m 1967, Philippin ®­a ra ®¹o luËt vÒ thµnh lËp Côc qu¶n lý Khu mËu dÞch tù do(Free Trade Zone). N¨m 1969, Philipine quyÕt ®Þnh chuyÓn ®« thÞ Mariveles thµnh mét c¶ng nhËp c¶nh vµ thµnh lËp c¬ quan chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ ngo¹i th­¬ng ®Ó lËp kÕ ho¹ch ph¸t triÓn vµ qu¶n lý KCX Bantaan. Tuy nhiªn, ph¶i ®Õn n¨m 1972, KCX míi chÝnh thøc tuyªn bè më cöa. Trong nh÷ng n¨m 70, chÝnh quyÒn Philipin còng chÝnh thøc b¾t tay x©y dùng thªm hai KCX nhá, mét ë ®¶o Mactan vµ mét ë c¹nh thµnh phè Banguio. Hai khu nµy ®Õn tËn n¨m 1980 míi ®Æt ra ®Çy ®ñ nh÷ng môc tiªu cña mét KCX. Cho ®Õn nay, Philipine cã thªm 4 KCX kh¸c. Trong ®ã, KCX Bataan lµ KCX lín nhÊt vµ tiªu biÓu nhÊt trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn KCX cña Philipine. KCX Bantaan cã diÖn tÝch 345 ha gÇn thÞ trÊn Mariveles, c¸ch Malina 55 km trong ®ã 345 ha dµnh cho khu vùc s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, 375 ha dµnh cho n¬i ë vµ ph­¬ng tiÖn, 480 ha vÉn ®Ó trèng. Môc tiªu thµnh lËp KCX Bantaan lµ nh»m di chuyÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp tõ vïng thµnh thÞ, ®« thÞ chËt chéi sang c¸c vïng n«ng th«n, ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm, chuyÓn tõ xuÊt khÈu hµng truyÒn thèng sang xuÊt khÈu s¶n phÈm phi truyÒn thèng vµ thu hót §TNN vµo Philipine . Sau h¬n 10 n¨m ho¹t ®éng KCX Bantaan ®­îc ®¸nh gi¸ lµ kh«ng thµnh c«ng, hÇu hÕt c¸c môc tiªu ®Æt ra khi thµnh lËp ®Òu kh«ng thùc hiÖn ®­îc: sè lao ®éng lµm viÖc trong KCX thÊp, thu nhËp ngo¹i tÖ kh«ng ®¸ng kÓ, chuyÓn giao c«ng nghÖ kh«ng ®­îc bao nhiªu, liªn kÕt kinh tÕ kh«ng lín vµ bÞ gi¸n ®o¹n, kh«ng thu hót ®­îc vèn §TNN. VÒ ph­¬ng diÖn chi phÝ - lîi Ých th× lîi Ých do KCX Bantaan mang l¹i kh«ng thÓ bï ®¾p l¹i c¸c chi phÝ bá ra trong hiÖn t¹i vµ t­¬ng lai. Cho ®Õn n¨m 1982, chi phÝ bá ra cho c¬ së h¹ tÇng lµ 195 triÖu USD trong khi thu nhËp ch­a ®¹t 50% con sè ®ã. Cã rÊt nhiÒu nguyªn nh©n dÉn tíi sù thÊt b¹i cña KCX Bataan. Thø nhÊt viÖc lùa chän x©y dùng KCX ch­a thÝch hîp: KCX ®­îc x©y dùng ë bê biÓn, nói non biÖt lËp kÐm ph¸t triÓn do vËy ®Ó x©y dùng ph¶i san b»ng mét sè ®åi, x©y dùng ®­êng x¸, c¶ng khÈu vµ c¸c ph­¬ng tiÖn kh¸c, h¬n n÷a sè doanh nghiÖp ë ®©y vèn chØ cã h¬n 5.000 ng­êi v× vËy ph¶i di d©n tõ c¸c vïng l©n cËn ®Õn, ®iÒu ®ã ®ßi hái ph¶i x©y dùng c¬ së h¹ tÇng kh¸ lín lµm cho chi phÝ kÕt cÊu h¹ tÇng t¨ng nhanh. Thø hai, chi phÝ x©y dùng KCX Bataan rÊt lín nh­ng tõ khi thµnh lËp khu nµy chØ thu hót ®­îc kho¶ng mét nöa sè c«ng ty vµo ho¹t ®éng so víi dù kiÕn. §iÒu nµy lµm cho chi phÝ sö dông ngµy cµng t¨ng so víi møc b×nh th­êng. Thø ba, ngay sau khi KCX Bataan ®­îc thµnh lËp, chÝnh phñ Philippine ®· cã mét sè thay ®æi vÒ chÝnh s¸ch më réng kho hµng thuÕ quan. KÕ ho¹ch nµy kh«ng chØ ¸p dông cho KCX Bataan mµ cßn ¸p dông cho c¸c KCX kh¸c, quyÕt ®Þnh ®ã lµm cho viÖc tæ chøc KCX Bataan trë nªn thõa v× quyÕt ®Þnh nµy thóc ®Èy viÖc s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu ë ph¹m vi réng h¬n KCX Bataan ®ång thêi nã gãp phÇn thóc ®Èy s¶n xuÊt hµng c«ng nghiÖp bªn ngoµi KCX. Nguyªn nh©n thø t­ vµ còng lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n quan träng nhÊt lµ hÖ thèng chÝnh s¸ch kh«ng hîp lý: NhiÒu xÝ nghiÖp trong KCX cho r»ng mét sè k._.huyÕn khÝch vÒ tµi chÝnh cña hä bÞ gi¶m dÇn, vÝ dô hä ph¶i ®ãng thuÕ ®Êt ®ai trong khi tr­íc ®ã chÝnh phñ ®¶m b¶o lµ sÏ ®­îc miÔn. C¸c chi phÝ khuyÕn khÝch mµ chÝnh phñ ¸p dông cho doanh nghiÖp KCX kh«ng c©n xøng víi chi phÝ cho kÕt cÊu h¹ tÇng. C¸c chi phÝ dÞch vô vµ chi phÝ vËn t¶i qu¸ cao, phiÒn hµ vÒ thñ tôc, sù rót ng¾n thêi h¹n hîp ®ång cho thuª nhµ x­ëng, n¹n trém c¾p,...TÊt c¶ nh÷ng vÊn ®Ò ®ã g©y mÊt lßng tin cña c¸c nhµ ®Çu t­ dÉn ®Õn ngµy cµng nhiÒu doanh nghiÖp kh«ng thùc hiÖn hîp ®ång vµ rót khái KCX còng nh­ kh«ng thu hót ®­îc c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia ®Çu t­ vµo KCX.[1] 4. Mét sè nhËn xÐt chung Qua ph©n tÝch kinh nghiÖm cña mét sè KCN, KCX ®iÓn h×nh ë mét sè n­íc trong khu vùc nh­ trªn, chóng ta cã thÓ rót ra mét sè mét sè nhËn xÐt chung khi x©y dùng vµ ph¸t triÓn mét KCN, KCX. VÒ nguyªn nh©n thµnh c«ng: Thø nhÊt, m«i tr­êng chÝnh trÞ, x· héi æn ®Þnh, chÝnh s¸ch nhÊt qu¸n, cëi më. Thø hai, lùa chän vÞ trÝ x©y dùng thuËn lîi, gÇn c¸c ®Çu mèi giao th«ng (®­êng bé, hµng kh«ng, hµng h¶i,...) Thø ba, cã c¸c chÝnh s¸ch ­u ®·i, khuyÕn khÝch c¸c nhµ ®Çu t­ ®Æc biÖt vÒ tµi chÝnh, thñ tôc ®¬n gi¶n, râ rµng thuËn lîi, th«ng tin liªn l¹c nhanh chãng, cung cÊp ®iÖn n­íc ®Çy ®ñ,... Thø n¨m, lao déng dåi dµo, cã tay nghÒ, tiÒn l­¬ng hîp lý. Thø s¸u, thêi ®iÓm x©y dùng thÝch hîp. Thø b¶y, m«i tr­êng c­ tró sinh sèng dÔ chÞu, an toµn vµ c¬ së vËt chÊt cho ho¹t ®éng vui ch¬i gi¶i trÝ tèt . VÒ nguyªn nh©n thÊt b¹i: Thø nhÊt, sù mÊt æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ trong n­íc khiÕn cho c¸c nhµ §TNN kh«ng an t©m bá vèn. Thø hai, kh«ng ph¸t huy hÕt n¨ng lùc s¶n xuÊt ®· dù kiÕn. Thø ba, c¬ së h¹ tÇng trong khu yÕu kÐm Thø t­, chÝnh s¸ch ®Çu t­ kÐm hÊp dÉn. Thø n¨m, tÖ quan liªu, tham nhòng, thñ tôc phiÒn hµ. Thø s¸u, thiÕu lao ®éng cã tay nghÒ thÝch hîp. Thø b¶y, sai lÇm trong viÖc lùa chän ®Þa ®iÓm x©y dùng. Cuèi cïng lµ hµng lo¹t c¸c nguyªn nh©n kh¸c nh­ c«ng t¸c Marketing cßn kÐm, tæ chøc qu¶n lý ho¹t ®éng cña Ban qu¶n lý ch­a hiÖu qu¶... Qua sù tr×nh bµy tæng hîp nh­ trªn vÒ nguyªn nh©n thµnh c«ng còng nh­ thÊt b¹i khi triÓn khai x©y dùng vµ ®­a vµo ho¹t ®éng mét sè KCN, KCX, chóng ta cã thÓ nªu ra ®©y mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n, quan träng mang ý nghÜa sèng cßn mµ mçi quèc gia ph¶i x¸c ®Þnh râ tr­íc khi x©y dùng KCN, KCX. CÇn x¸c ®Þnh râ môc tiªu vµ sù cÇn thiÕt thµnh lËp KCN, KCX. Mçi KCN, KCX khi ®­îc thµnh lËp ®Òu ®­îc g¾n víi nh÷ng môc tiªu cô thÓ kh¸c nhau, chÝnh v× vËy cÇn ph¶i x¸c ®Þnh râ chiÕn l­îc, môc tiªu nµo ®Ó cã thÓ ban hµnh nh÷ng qui ®Þnh cho phï hîp. Th«ng th­êng, ë thêi kú ®Çu míi x©y dùng KCN, KCX th× nªn ®Æt ra ngay môc tiªu ng¾n h¹n, ®Õn khi nµo ®· ph¸t triÓn æn ®Þnh th× sÏ ®Æt ra hay h­íng tíi nh÷ng môc tiªu l©u dµi - môc tiªu chiÕn l­îc. X¸c ®Þnh râ thêi gian, ®Þa ®iÓm vµ quy m« x©y dùng KCN, KCX. §©y lµ nh÷ng vÊn ®Ò quan träng trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c¸c KCN, KCX bëi v× nã sÏ gióp tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ triÓn khai vµ phï hîp víi kh¶ n¨ng tµi chÝnh còng nh­ qu¶n lý cña ®Êt n­íc. Ngoµi ra, còng cÇn ph¶i biÕt tr­íc hoÆc dù ®o¸n tr­íc ®­îc xu h­íng ®Çu t­ ®Ó cã thÓ tËn dông ®­îc t©m lý vµ thêi c¬ ®Çu t­ thuËn lîi nhÊt . CÇn ph¶i lµm tèt c«ng t¸c xóc tiÕn, vËn ®éng ®Çu t­ vµo c¸c KCN, KCX. C«ng t¸c nµy cÇn ph¶i ®­îc tiÕn hµnh mét c¸ch chñ ®éng, liªn tôc vµ hiÖu qu¶, tr¸nh thô ®éng (x©y dùng KCN tr­íc råi míi tiÕn hµnh nghiªn cøu thÞ tr­êng kh¸ch hµng ®Çu t­ vµ lªn kÕ ho¹ch tiÕp thÞ, qu¶ng c¸o,..) Ph¶i lùa chän ®­îc c¸c lo¹i ngµnh c«ng nghiÖp, lo¹i h×nh s¶n phÈm phï hîp. S¶n phÈm lµm ra tõ c¸c KCN, KCX ph¶i ®­îc ®Þnh h­íng tr­íc vÒ thÞ tr­êng tiªu thô. Chóng ph¶i cã thÞ tr­êng tiªu thô trong n­íc ®ång thêi cã thÓ t×m ®­îc thÞ tr­êng tiªu thô trªn thÕ giíi. Ngoµi ra, s¶n phÈm lµm ra tõ c¸c KCN, KCX ph¶i tËn dông ®­îc c¸c lîi thÕ so s¸nh cña n­íc chñ nhµ, vÝ dô lîi thÕ vÒ tµi nguyªn hay nguån nh©n lùc. CÇn ph¶i x©y dùng mét hÖ thèng chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch tµi chÝnh ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­, cã sù ­u ®·i tho¶ ®¸ng. CÇn ph¶i x©y dùng ®­îc hÖ thèng kÕt cÊu h¹ tÇng ®Çy ®ñ nh­ ®­êng giao th«ng, nhµ x­ëng, kho tµng, hÖ thèng ®iÖn, n­íc Bé m¸y qu¶n lý KCN, KCX ph¶i ho¹t ®éng tÝch cùc, thùc thi cã hiÖu qu¶ chÕ ®é mét cöa ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­. Cuèi cïng ph¶i lùa chän ®óng ®èi t¸c. Trong qu¸ tr×nh vËn ®éng xóc tiÕn ®Çu t­, qu¶ng c¸o tiÕp thÞ th­êng cã nhiÒu nhµ ®Çu t­ ®Õn t×m hiÓu, th¨m dß, ký kÕt hîp ®ång ®Çu t­ v× vËy cÇn ph¶i t×m hiÓu lùa chän ®óng ®èi t¸c cã tiÒm lùc tµi chÝnh vµ thiÖn chÝ lµm ¨n. Ch­¬ng IIThùc tr¹ng x©y dùng vµ ph¸t triÓn c¸c KCN, KCX ë ViÖt nam hiÖn nay I.Vµi nÐt vÒ t×nh h×nh ®Çu t­ n­íc ngoµi ë ViÖt Nam hiÖn nay Quèc héi n­íc céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam kho¸ VII chÝnh thøc th«ng qua luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi (§TNN) ngµy 29/12/1987 cã hiÖu lùc thùc hiÖn tõ ®Çu n¨m 1988 vµ ®· qua 4 lÇn söa ®æi bæ xung n¨m 1990, 1992, 1996 vµ n¨m 2000. Ngay tõ khi LuËt nµy míi ra ®êi, nhiÒu n­íc vµ tæ chøc kinh tÕ n­íc ngoµi ®· ®¸nh gi¸ cao tÝnh kh¶ thi vµ cho r»ng ®©y lµ mét “s©n ch¬i hÊp dÉn” nªn ®· cã rÊt nhiÒu ®èi t¸c lÇn l­ît ®Õn víi ViÖt Nam. Trong 14 n¨m qua, cïng víi c«ng cuéc ®æi míi kinh tÕ, ho¹t ®éng §TNN ®· diÔn ra rÊt s«i næi vµ ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ b­íc ®Çu rÊt ®¸ng thuyÕt phôc. MÆc dï ViÖt Nam thu hót FDI muén h¬n so víi nhiÒu n­íc kh¸c trong khu vùc, nh­ng dßng FDI vµo ViÖt Nam cã chiÒu h­íng t¨ng nhanh sau ba n¨m ®Çu thùc hiÖn luËt thu hót FDI. NÕu b×nh qu©n giai ®o¹n 1988-1990, ViÖt Nam chØ thu hót ®­îc 1783 triÖu USD (vèn ®¨ng ký) th× c¸c n¨m sau dßng vèn nµy ®· liªn tôc t¨ng vµ ®¹t tíi 8836 triÖu USD trong n¨m 1996.Tuy nhiªn tõ n¨m 1997, do t¸c ®éng cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh ch©u ¸ vµ nh÷ng yÕu kÐm trong m«i tr­êng ®Çu t­ n­íc ngoµi ë ViÖt Nam, dßng vèn nµy ®· gi¶m m¹nh vµ chØ ®¹t ®­îc gÇn 2000 triÖu USD trong n¨m 1998. TÝnh ®Õn th¸ng 8-1998, ViÖt Nam ®· thu hót ®­îc 37202 triÖu usd trong ®ã vèn thùc hiÖn míi ®¹t ®­îc 14120 triÖu usd, chiÕm 38,2% vèn ®Çu t­ ®¨ng kÝ.[5] FDI ë ViÖt Nam trong nh÷ng giai ®o¹n nµy chñ yÕu ®­îc thùc hiÖn theo c¸c h×nh thøc nh­: Hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh, Doanh nghiÖp liªn doanh, Doanh nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµi vµ BOT. Nh­ng ®Õn n¨m 1998 th× c¸c dù ¸n ®Çu t­ n­íc ngoµi cßn hiÖu lùc lµ 33960 dù ¸n trong c¸c h×nh thøc ®Çu t­ trªn.Tuy nhiªn, FDI ë n­íc ta chñ yÕu tËp chung vµo c¸c ngµnh c«ng nghiÖp, kh¸ch s¹n vµ v¨n phßng c¨n hé, ch­a h­íng vµo ph¸t triÓn c¸c KCN, KCX , KCNC. Trong giai ®o¹n nµy, c¸c ngµnh c«ng nghiÖp ®· thu hót ®­îc FDI rÊt lín, ®Æc biÖt lµ ngµnh dÇu khÝ, thu hót ®­îc nhiÒu FDI nhÊt, gÇn 3000 triÖu usd vèn ®¨ng kÝ trong ®ã vèn thùc hiÖn lªn tíi 5000 triÖu usd (®¹t møc 167% vèn ®¨ng kÝ). TiÕp theo ®ã lµ ngµnh : DÖt may, viÔn th«ng, «t«, ho¸ chÊt, ®iÖn tö. . . Dßng vèn trong thêi gian nµy chñ yÕu ®Õn tõ khu vùc Ch©u ¸-Th¸i B×nh D­¬ng (23099 triÖu usd chiÕm 70,91% tæng FDI cña c¶ n­íc, trong ®ã FDI cña c¸c n­íc asean lµ: 7999 triÖu usd chiÕm 24,56%). TiÕp theo lµ Ch©u ¢u (6856 triÖu usd chiÕm 21,05%); Ch©u Mü (2574 triÖu usd chiÕm 7,9%) vµ c¸c n­íc kh¸c (1399 triÖu usd chiÕm 4,3%). Tuy nhiªn tõ n¨m 2000 trë l¹i ®©y, ®Çu t­ n­íc ngoµi ë ViÖt Nam rÊt ph¸t triÓn.Theo Bé KÕ Ho¹ch vµ §Çu T­, trong hai th¸ng kÓ tõ 31/06 ®Õn 31/08/2002, ®Çu t­ n­íc ngoµi cã chiÒu h­íng gia t¨ng, c¶ n­íc ®· cã thªm 184 dù ¸n ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi víi tæng sè vèn ®¨ng kÝ lµ 458 triÖu usd(kÓ c¶ vèn t¨ng thªm cña dù ¸n ®ang ho¹t ®éng) trong ®ã cã 155 dù ¸n lµ 100% vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi víi kho¶ng 435 triÖu usd.[5] Trong tæng sè vèn ®Çu t­ nø¬c ngoµi thùc hiÖn trong 2 th¸ng nµy ®¹t gÇn 292 triÖu USD, th× khu vùc 100% vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi còng dÉn ®Çu víi 67 triÖu usd trong khi ®ã khu vùc BOT ®¹t 40 triÖu usd, khu vùc dù ¸n liªn doanh ®¹t 38 triÖu USD (kh«ng kÓ 147 triÖu usd thùc hiÖn theo c¸c hîp ®ång d©ï khÝ). Sù lín m¹nh nhanh chãng cña khu vùc dù ¸n 100% vèn §TNN thÓ hiÖn tÝnh cëi më th«ng tho¸ng cña m«i tr­êng ®Çu t­ vµ m«i tr­êng kinh doanh cña ViÖt nam hiÖn nay. C¸c dù ¸n FDI ®· ®­a c¸c ngµnh c«ng nghiÖp ph¸t triÓn m¹nh. Trong ®ã, c¸c ngµnh c«ng nghiÖp nÆng, c«ng nghiÖp nhÑ ®­îc chó träng vµ cã nhiÒu dù ¸n ®Çu t­ n­íc ngoµi quan t©m. Sù ph¸t triÓn nhanh cña c¸c ngµnh c«ng nghiÖp (®Æc biÖt lµ sù ph¸t triÓn cña ngµnh c«ng nghiÖp nhÑ) ®· thu hót ®­îc sè l­îng lao ®éng rÊt lín lµm gi¶m thiÓu ®éi qu©n thÊt nghiÖp trong n­íc. Ch¼ng h¹n nh­ trong n¨m 2001, theo thèng kª cña tõ Bé KÕ Ho¹ch vµ §Çu T­ th× c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi (FDI) trong ngµnh c«ng nghiÖp nhÑ thu hót 17000 lao ®éng t¨ng 2000 ng­êi so víi n¨m 2000, chiÕm 53% tæng sè lao ®éng trong sè ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam. Theo ®¸nh gi¸ cña Bé KÕ Ho¹ch vµ §Çu T­ cho thÊy, mÆc dï quy m« dù ¸n kh¸ khiªm tèn, víi trung b×nh 7 triÖu usd/dù ¸n nh­ng ngµnh c«ng nghiÖp nhÑ lu«n thu hót nhiÒu lao ®éng nhÊt trong khi ®ã ®Çu t­ n­íc ngoµi trong c¸c ngµnh c«ng nghiÖp nÆng vµ x©y dùng dï cã quy m« ®Çu t­ lín trung b×nh 12 triÖu usd/1 dù ¸n nh­ng chØ thu hót 19% tæng sè lao ®éng trong lÜnh vùc ®Çu t­ n­íc ngoµi.[6] Trªn thùc tÕ, c¸c dù ¸n ®Çu t­ n­íc ngoµi ®­îc phª duyÖt rÊt nhiÒu, trong ®ã c¸c dù ¸n c«ng nghiÖp lµ t¨ng so víi n¨m tr­íc. Theo Bé KÕ Ho¹ch vµ §Çu T­ tÝnh ®Õn gi÷a th¸ng 10-2000 cã 2514 dù ¸n cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi cßn hiÖu lùc víi sè vèn thùc hiÖn trªn 16,5 tû usd b»ng 46,5% sè vèn ®¨ng kÝ. Trong ®ã, vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo thµnh phè Hå ChÝ Minh lµ lín nhÊt víi: 4.178 tû usd tiÕp ®Õn lµ Hµ Néi: 2.679 tû usd, §ång Nai: 1.748 tû usd, H¶i Phßng: 873 triÖu usd. . .C¸c n­íc cã vèn ®Çu t­ trùc tiÕp vµo ViÖt Nam thêi k× nµy bao gåm: NhËt B¶n: 2.356 tû usd, §µi Loan: xÊp xØ 2 tû usd, Hµn Quèc: 1.837 tû usd, Singapore: 1, 8 tû usd, Hång K«ng: 1.333 tû usd.[6] §Çu t­ n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam ngµy cµng cã c¬ cÊu ®Çu t­ hoµn thiÖn h¬n vÒ ngµnh, l·nh vùc vµ c¸c vïng kh¸c nhau thÓ hiÖn lµ: Chó träng ®Çu t­ vµo KCX, KCNC, ®ång thêi ®Õn n¨m 2002 n­íc ta ®· cã 58 tØnh thµnh cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. Nh×n chung, tÊt c¶ 58 ®Þa bµn trong c¶ n­íc ®Òu thu hót ®­îc nhiÒu dù ¸n ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ nhiÒu dù ¸n ®­îc cÊp giÊy phÐp ho¹t ®éng. Do ®ã, c¬ cÊu ®Çu t­ n­íc ngoµi ®ång ®Òu cho c¸c ngµnh, lÜnh vùc, tõng ®Þa bµn nªn viÖc tiÕn tíi qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸-hiÖn ®¹i ho¸ cã nhiÒu thuËn lîi do viÖc ph¸t triÓn ®ång ®Òu kinh tÕ trªn c¸c ®Þa bµn. C¸c dù ¸n ®Çu t­ n­íc ngoµi ®· dÇn chuyÓn h­íng tËp chung ë c¸c KCX vµ KCN víi 25 dù ¸n vµ vèn 88,4 triÖu usd vèn ph¸p ®Þnh, 50, 4 triÖu usd trong ®ã phÝa n­íc ngoµi gãp 95,7%. B×nh qu©n mçi dù ¸n cã vèn ®Çu t­ lµ 3,53 triÖu usd tuy nhiªn sè vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi cho mçi dù ¸n cã xu h­íng t¨ng dÇn so víi nh÷ng n¨m tr­íc. Sang n¨m 2002, Bé KÕ Ho¹ch vµ §Çu T­ cho biÕt thùc hiÖn vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn toµn x· héi 9 th¸ng ®Çu n¨m ­íc ®¹t 135.400 tû ®ång, b»ng 77,4% kÕ ho¹ch n¨m vµ t¨ng 12,5% so víi cïng k× n¨m tr­íc, trong ®ã vèn cña nhµ n­íc(bao gåm vèn ng©n s¸ch cña nhµ n­íc, vèn tÝn dông vµ vèn cña c¸c ng©n s¸ch cña nhµ n­íc) ®¹t kho¶ng 73.500 tû ®ång, t¨ng 8,4%, vèn ngoµi quèc doanh t¨ng 37.800 tû ®ång, t¨ng 32,6% vµ vèn trùc tiÕp n­íc ngoµi ­íc kho¶ng 24.100 tû ®ång t¨ng 9,5%. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp th¸ng 9 n¨m 2002 cña c¶ n­íc t¨ng 1,9% so víi th¸ng tr­íc vµ t¨ng 17,1%, so víi cïng k× n¨m 2001. Trong khi s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cña khu vùc kinh tÕ nhµ n­íc chØ t¨ng 0,2% so víi th¸ng tr­íc vµ 11,7% so víi cïng k× 2001, toµn ngµnh c«ng nghiÖp ®¹t kÕt qu¶ nªu trªn tr­íc hÕt lµ nhê s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cña khu vùc cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ®· cã b­íc ®ét ph¸ quan träng, víi møc t¨ng t­¬ng øng lµ 3,4% vµ 21,9% trong ®ã ngµnh dÇu khÝ t¨ng 4,9% vµ 16,4%. Ngoµi ra, s¶n xuÊt c«ng nghiÖp thuéc khu vùc ngoµi quèc doanh vÉn gi÷ ®­îc møc ®é t¨ng vµ 19,8%. Sau ®©y lµ t×nh h×nh s¶n xuÊt c«ng nghiÖp th¸ng 9/2002 so víi cïng k× n¨m ngo¸i: B¶ng 1: T×nh h×nh s¶n xuÊt c«ng nghiÖp th¸ng 9/2002 so víi cïng kú n¨m ngo¸i. §Þa bµn cã møc t¨ng cao Ngµnh nghÒ cã møc t¨ng cao T.P HCM 23,6% DÇu khÝ 16,4% Hµ Néi 36,3% §iÖn ph¸t ra 14,7% H¶i Phßng 30,8% Thuû s¶n chÕ biÕn 27,7% §µ N½ng 12,6% Xi m¨ng 19,3% ¤t« 64% Xe m¸y 91,1% Nguån: Bé KÕ Ho¹ch vµ §Çu T­ Nãi tãm l¹i, trong mÊy n¨m gÇn ®©y, t×nh h×nh ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam cã nh÷ng chuyÓn biÕn râ rÖt nh­ trªn. II.Thùc tr¹ng x©y dùng vµ ph¸t triÓn c¸c KCN, KCX ë ViÖt Nam hiÖn nay 1.Khung ph¸p lý liªn quan ®Õn hoat ®éng cña c¸c KCN, KCX ë ViÖt Nam hiÖn nay KCX lµ mét m« h×nh míi ë ViÖt Nam nªn cßn nhiÒu vÊn ®Ò vÒ khung ph¸p lý ch­a thËt hoµn chØnh. Nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c KCN, KCX ë n­íc ta thùc sù hÊp dÉn c¸c nhµ ®Çu t­, ChÝnh phñ ViÖt Nam ®· ban hµnh, söa ®æi, bæ sung rÊt nhiÒu lÇn c¸c chÝnh s¸ch, chØ thÞ, nghÞ ®Þnh, th«ng t­. . . ®iªï chØnh ho¹t ®éng cña c¸c KCN, KCX theo h­íng ngµy cµng thuËn lîi h¬n cho c¸c nhµ ®Çu t­ ®Æc biÖt lµ nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. 1.1. ChÝnh s¸ch cña nhµ n­íc Th¸ng 12 n¨m 1987, Quèc héi n­íc céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam chÝnh thøc th«ng qua LuËt §TNN t¹o ®iÒu kiÖn ph¸p lý quan träng thu hót §TNN lµm tiÒn ®Ò cho sù ra ®êi KCN ë n­íc ta. Tuy nhiªn, c¬ së ph¸p lý chñ yÕu ®iÒu chØnh ho¹t ®éng KCN lµ nghÞ ®Þnh 36/CP ban hµnh ngµy 24/4/1997 vÒ qui chÕ KCN, KCX, KCNC thay thÕ cho hai qui chÕ riªng biÖt: qui chÕ KCX ban hµnh n¨m 1991 vµ qui chÕ KCN ban hµnh n¨m 1994. NghÞ ®Þnh nµy ®­îc x©y dùng trªn c¬ së hÖ thèng ph¸p luËt hiÖn hµnh mµ cèt lâi lµ LuËt §TNN, LuËt khuyÕn khÝch ®Çu t­ trong n­íc, LuËt doanh nghiÖp nhµ n­íc, LuËt doanh nghiÖp, LuËt ®Êt ®ai, vµ c¸c luËt kh¸c. Do tån t¹i hai hÖ thèng luËt kh¸c nhau ®iÒu chØnh c¸c doanh nghiÖp trong KCN (LuËt khuyÕn khÝch ®Çu t­ trong n­íc ¸p dông ®èi víi doanh nghiÖp trong n­íc, LuËt §TNN ¸p dông ®èi víi doanh nghiÖp cã vèn §TNN) ®· t¹o nªn sù kh¸c biÖt trong tæ chøc vµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh gi÷a c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp, nhÊt lµ c¸c ®iÒu kiÖn ­u ®·i thuÕ, gi¸ mét sè yÕu tè ®Çu vµo (®iÖn, n­íc,...), gi¸ c¶ dÞch vô, ... §Ó c¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­ hÊp dÉn h¬n cho c¸c nhµ ®Çu t­, ChÝnh phñ ®· ban hµnh NghÞ ®Þnh 10/CP ngµy 23/1/1998 vÒ nh÷ng biÖn ph¸p khuyÕn khÝch vµ b¶o ®¶m ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi víi nh÷ng qui ®Þnh th«ng tho¸ng h¬n, ­u ®·i h¬n cho c¸c doanh nghiÖp cã vèn §TNN nãi chung trong ®ã cã doanh nghiÖp KCN. Tuy nhiªn, NghÞ ®Þnh nµy ch­a gi¶i quyÕt ®­îc vÊn ®Ò ph©n biÖt ®èi xö gi÷a hai hÖ thèng doanh nghiÖp. Nh»m tõng b­íc xo¸ bá sù kh¸c biÖt vÒ ®iÒu kiÖn kinh doanh gi÷a doanh nghiÖp trong n­íc víi doanh nghiÖp cã vèn §TNN, Thñ t­íng chÝnh phñ ®· ban hµnh QuyÕt ®Þnh 53/1999/Q§-TTg ngµy 26/3/1999 qui ®Þnh gi¶m gi¸ mét sè hµng ho¸, dÞch vô cung cÊp cho doanh nghiÖp cã vèn §TNN, ng­êi n­íc ngoµi vÝ dô gi¸ b¸n ®iÖn, gi¸ c­íc viÔn th«ng, gi¸ n­íc s¹ch; mét sè kho¶n phÝ vµ lÖ phÝ theo quyÕt ®Þnh nµy còng ®­îc miÔn gi¶m nh­ lÖ phÝ ®Æt v¨n phßng ®¹i diÖn gi¶m tõ 5000 USD xuèng cßn 1 triÖu VND (gi¶m gÇn 70 lÇn) kh«ng cÇn c¶ lÖ phÝ gia h¹n, lÖ phÝ nép ®¬n xin giÊy phÐp ®Çu t­ còng ®­îc b·i bá. QuyÕt ®Þnh 53/TTg cßn quy ®Þnh dïng ®ång tiÒn ViÖt Nam ®Ó thanh to¸n c¸c lo¹i gi¸ dÞch vô, phÝ vµ lÖ phÝ. Tuy nhiªn viÖc thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh nµy diÔn ra rÊt chËm. Ngoµi ra viÖc cho phÐp c¸c doanh nghiÖp KCN thuª l¹i ®Êt cña doanh nghiÖp ph¸t triÓn h¹ tÇng ®­îc cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt nh­ c¸c doanh nghiÖp ngoµi KCN nh»m t¹o thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp huy ®éng vèn s¶n xuÊt, kinh doanh vµ yªn t©m ®Çu t­ lµ rÊt cÇn thiÕt. §Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy, Quýªt ®Þnh 53/TTg ®· qui ®Þnh doanh nghiÖp KCN, KCX ®­îc cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt trong thêi h¹n hîp ®ång ký víi doanh nghiÖp x©y dùng vµ kinh doanh h¹ tÇng KCN, KCX. Nh»m xÝch gÇn thªm mét b­íc gi÷a c¸c qui ®Þnh ph¸p luËt vÒ ®Çu t­ trong n­íc vµ §TNN ®Ó tiÕn tíi mét luËt ®Çu t­ thèng nhÊt, t¹o thÕ chñ ®éng trong héi nhËp quèc tÕ vµ kh«ng ngõng t¹o dùng m«i tr­êng ph¸p lý ®ång bé theo h­íng th«ng tho¸ng, æn ®Þnh cho ho¹t ®éng §TNN, ngµy 9/6/2000 ChÝnh phñ n­íc ta l¹i chÝnh thøc th«ng qua LuËt §TNN söa ®æi bæ sung mét sè ®iÒu cña LuËt §TNN n¨m 1996. §èi víi ho¹t ®éng cña KCN, LuËt söa ®æi lÇn nµy ¸p dông cho c¸c doanh nghiÖp KCN vµ c¶ c¸c c«ng ty ph¸t triÓn h¹ tÇng, tiÕp tôc thÓ hiÖn nguyªn t¾c khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp cã vèn §TNN vµo KCN nh­: thuÕ chuyÓn lîi thÊp h¬n (3, 5, 7% thay cho 5, 7, 10%), thuÕ suÊt thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp thÊp h¬n vµ thêi h¹n miÔn gi¶m dµi h¬n so víi c¸c doanh nghiÖp cïng lo¹i ®Çu t­ ngoµi KCN, thñ tôc ®Çu t­ vµo KCN dÔ dµng h¬n... LuËt nµy cïng víi viÖc ®æi míi n©ng cao hiÖu lùc ®iÒu hµnh, chóng ta sÏ lÊy l¹i ®­îc lîi thÕ thu hót §TNN vµo nÒn kinh tÕ nãi chung vµ KCN nãi riªng. Ngay sau khi söa ®æi LuËt §TNN, ngµy 31/7/2000 ChÝnh phñ ®· ban hµnh NghÞ ®Þnh 24/CP nh»m qui ®Þnh chi tiÕt thi hµnh luËt nµy. NghÞ ®Þnh nµy ®­îc x©y dùng trªn c¬ së bè côc cña NghÞ ®Þnh 12/CP vµ lång ghÐp chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t­ ®· ®­îc qui ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh 10/CP vµ QuyÕt ®Þnh 53/Ttg. §iÒu nµy thÓ hiÖn sù quan t©m liªn tôc cña ChÝnh phñ ViÖt Nam trong viÖc hoµn thiÖn m«i tr­êng ph¸p lý cho ho¹t ®éng §TNN nãi chung vµ ®Çu t­ vµo KCN ViÖt Nam nãi riªng. 1.2. C¬ chÕ qu¶n lý ®èi víi c¸c doanh nghiÖp trong KCN, KCX Trong thêi gian qua chóng ta ®ang tiÕn hµnh c¬ chÕ qu¶n lý KCN theo h×nh thøc “ mét cöa, t¹i chç “. C¬ chÕ nµy ®· ®­îc qui ®Þnh cô thÓ trong NghÞ ®Þnh 36/CP n¨m 1997 vÒ KCN, KCX. §Ó gióp ChÝnh phñ qu¶n lý KCN, mét bé m¸y tæ chøc bao gåm c¸c Bé, Ngµnh, Trung ­¬ng, Uû ban nh©n d©n tØnh vµ Ban qu¶n lý KCN cÊp tØnh ®· ®­îc h×nh thµnh. NhiÖm vô cña c¸c Ban qu¶n lý KCN cÊp tØnh lµ thùc hiÖn qu¶n lý mét cöa ®èi víi KCN, KCX tËp trung tr­íc hÕt vµo c«ng t¸c vËn ®éng, xóc tiÕn ®Çu t­, cÊp giÊy phÐp ®Çu t­ vµ qu¶n lý ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp KCN. LuËt §TNN còng ®· trao nhiÒu quyÒn h¬n cho c¸c Ban qu¶n lý KCN cÊp tØnh th«ng qua c¬ chÕ uû quyÒn vµ thùc hiÖn qu¶n lý “ mét cöa ”. §ã lµ b­íc tiÕn bé míi vÒ mÆt luËt ph¸p vµ qu¶n lý nhµ n­íc. §Ó thùc hiÖn nhiÖm vô phøc t¹p nµy, c¸c Ban qu¶n lý KCN ®· ®­îc Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ uû quyÒn cÊp giÊy phÐp ®Çu t­ cho c¸c dù ¸n cã vèn §TNN; Bé Th­¬ng m¹i uû quyÒn qu¶n lý xuÊt nhËp khÈu; Bé Lao ®éng, Th­¬ng binh vµ X· héi uû quyÒn qu¶n lý lao ®éng, cÊp giÊy phÐp lao ®éng cho ng­êi n­íc ngoµi; Phßng Th­¬ng m¹i vµ C«ng nghiÖp ViÖt Nam uû quyÒn cÊp giÊy chøng nhËn xuÊt xø hµng ho¸; Bé x©y dùng h­íng dÉn qu¶n lý ®Çu t­ x©y dùng trong KCN; Tæng côc h¶i quan h­íng dÉn ho¹t ®éng h¶i quan trong KCN . VÒ c¬ b¶n, b»ng c¬ chÕ uû quyÒn, Ban qu¶n lý KCN cÊp tØnh ®· ®­îc trao quyÒn quyÕt ®Þnh nhiÒu h¬n trong qu¶n lý KCN, gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ vµ hiÖu lùc qu¶n lý nhµ n­íc ®èi víi KCN, rót ng¾n h¬n thñ tôc hµnh chÝnh, phÇn nµo gi¶i táa vÒ mÆt t©m lý cho c¸c nhµ §TNN vÒ chÝnh s¸ch cña chóng ta ®èi víi khu vùc §TNN nãi chung vµ KCN nãi riªng. 2. T×nh h×nh x©y dùng vµ ph¸t triÓn c¸c KCN, KCX trong thêi gian qua 2.1. Ph©n bè theo vïng vµ thêi ®iÓm thµnh lËp Nh×n chung, c¸c KCN, KCX ë ViÖt Nam ph©n bè võa r¶i r¸c, võa tËp chung nh­ng kh«ng hiÖu qu¶ vµ ®Æc ®iÓm nµy lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn tÝnh kh«ng hiÖu qu¶ cña viÖc sö dông c¸c KCN, KCX nªu trªn. TÝnh r¶i r¸c cña c¸c KCN, KCX thÓ hiÖn ë viÖc cã 27 tØnh thµnh cã KCN, 3 tØnh thµnh cã KCX. Sè l­îng kh«ng ph¶i lµ c¬ së ®Ó ®¸nh gi¸. C¬ së ®Ó ®¸nh gi¸ ®©y lµ “sù tån t¹i cña c¸c KCN ë mét sè ®Þa ph­¬ng lµ ch­a cÇn thiÕt”. Mét thêi gian tr­íc ®©y vµ kÓ c¶ hiÖn nay, phong trµo x©y dùng c¸c KCN næi lªn nh­ mét xu thÕ mµ nhiÒu ®Þa ph­¬ng quan niÖm r»ng kh«ng thÓ kh«ng theo. Trªn toµn l·nh thæ n­íc ta , c¸c KCN tËp chung t¹i 3 vïng kinh tÕ träng ®iÓm. T¹i vïng kinh tÕ träng ®iÓm phÝa B¾c, chóng ta cã 17 khu, riªng Hµ Néi ®· chiÕm 7 khu trong sè nµy. C¸c KCN cña Hµ Néi trong 8 th¸ng ®Çu n¨m 2002 ®· thu hót ®­îc 52 dù ¸n víi tæng vèn ®¨ng ký 567 triÖu USD, triÓn khai trªn tæng diÖn tÝch 964 ngµn m2.KÕt qu¶ nµy theo ®¸nh gi¸ cña ban qu¶n lý KCN th× nã trùc tiÕp gãp phÇn tÝch cùc trong viÖc t¨ng tèc ®é s¶n xuÊt c«ng nghiÖp chung so víi cïng kú n¨m tr­íc. Vïng kinh tÕ träng ®iÓm phÝa Nam cã 42 khu(chiÕm 2/3 sè KCN trong c¶ n­íc). Trong ®ã cã 12 khu cña thµnh phè Hå ChÝ Minh.C¸c KCN ë thµnh phè Hå ChÝ Minh thu hót ®­îc 126 dù ¸n ®Çu t­ víi tæng vèn ®Çu t­ lµ 827,6 triÖu USD. DiÖn tÝch ®Êt cho thuª l¹i lµ 273 ha, chiÕm 23% tæng diÖn tÝch cho thuª. Thµnh phè Hå ChÝ Minh cã KCX T©n ThuËn ®­îc xÕp hµng thø 3 trong sè 10 KCX thµnh c«ng nhÊt Ch©u ¸ vµ còng lµ KCX thµnh c«ng thø 2 ë ViÖt Nam hiÖn nay. KCX T©n ThuËn cã diÖn tÝch 300 ha ®Õn nay thu hót ®­îc 156 dù ¸n ®Çu t­ víi tæng vèn ®Çu t­ 794 triÖu USD, diÖn tÝch ®Êt cho thuª lµ lµ 113 ha, chiÕm 52% diÖn tÝch cã thÓ cho thuª. Cßn l¹i ë vïng kinh tÕ träng ®iÓm miÒn Trung cã 13 khu. Sè l­îng c¸c KCN xuÊt hiÖn ngµy cµng nhiÒu, ®Æc biÖt c¸c n¨m 1996, 1997,1998 vµ tõ sau n¨m 2000 trë l¹i ®©y lµ c¸c mèc thêi gian cã sè KCN ®­îc x©y dùng nhiÒu nhÊt kÓ tõ n¨m 1991 tíi nay. Cô thÓ vÒ thêi ®iÓm thµnh lËp c¸c KCN, KCX ®· ®i vµo ho¹t ®éng ë n­íc ta nh­ sau: N¨m 1991:1 khu (KCX T©n ThuËn t¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh). N¨m 1992: 2 khu (trong ®ã cã KCX Linh Trung, liªn doanh gi÷a KCX cña Sµi Gßn vµ c«ng ty cña Trung Quèc). N¨m 1993:1 khu. N¨m 1994: 4 khu. N¨m 1995: 5 khu. N¨m 1996: 16 khu. N¨m 1997: 20 khu. N¨m 1998: 15 khu(KCX H¶i Phßng ra ®êi cïng 14 KCN kh¸c). N¨m 1999: 2 khu. N¨m 2000: 1 khu. N¨m 2001: 1 khu. N¨m 2002: 5 khu .[8] 2.2. Lo¹i h×nh KCN, KCX Trong tæng sè 73 KCN vµ KCX ®ang ho¹t ®éng hiÖn nay , chóng ta cã 15 khu thuéc lo¹i ®­îc thµnh lËp trªn c¬ së ®· cã mét sè doanh nghiÖp c«ng nghiÖp ®ang ho¹t ®éng, 10 khu phôc vô di dêi c¸c doanh nghiÖp tõ néi ®« c¸c ®« thÞ lín, 21 khu tiÕp theo cã quy m« nhá n»m ë c¸c tØnh ®ång b»ng B¾c Bé, duyªn h¶i miÒn Trung vµ ®ång b»ng s«ng Cöu Long nh»m phôc vô cho chÕ biÕn n«ng, l©m, thuû s¶n, cßn l¹i 37 khu míi hiÖn ®¹i, trong ®ã cã 13 KCN hîp t¸c víi n­íc ngoµi ®Ó ph¸t triÓn h¹ tÇng. DiÖn tÝch chiÕm ®Êt b×nh qu©n chung cho mét KCN vµ mét KCX lµ 154 ha, cã mét phÇn ba trong sè 73 khu (70 KCN, 3 KCX) cã diÖn tÝch d­íi 100 ha. 2.3. Ngµnh nghÒ vµ ®èi t­îng thu hót ®Çu t­ trong c¸c KCN, KCX Cã thÓ thÊy r»ng ë ViÖt Nam , c¸c KCN ®a d¹ng vÒ lo¹i h×nh còng nh­ ngµnh nghÒ, ®èi t­îng thu hót ®Çu t­, thêi gian thµnh lËp, kh«ng gian thµnh lËp, kÕt qu¶ thµnh lËp. C¸c KCN t¹i vïng kinh tÕ träng ®iÓm phÝa B¾c mµ chñ yÕu t¹i Hµ Néi, H¶i Phßng, Qu·ng Ninh ®­îc ph¸t triÓn ®ång bé c¸c c«ng tr×nh kÕt cÊu h¹ tÇng trong hµng rµo ®¹t tiªu chuÈn quèc tÕ, gÇn s©n bay quèc tÕ, c¶ng n­íc s©u, t¹o lîi thÕ cho thu hót ®Çu t­ nø¬c ngoµi, ph¸t triÓn c«ng nghiÖp s¹ch, c«ng nghiÖp kü thuËt cao, c¸c ngµnh c«ng nghiÖp nÆng g¾n víi c¶ng n­íc s©u. Khu c«ng nghÖ cao Hoµ L¹c, c¸ch thñ ®« Hµ Néi 30 km, n¬i tËp chung c¸c nhµ khoa häc vµ c¸c c¬ së nghiªn cøu, ®µo t¹o hµng ®Çu cña ViÖt Nam, ®ang trë thµnh n¬i hÊp dÉn thu hót c¸c c«ng nghÖ cao, c¸c nhµ nghiªn cøu khoa häc, thùc hiÖn viÖc nghiªn cøu - triÓn khai khoa häc - c«ng nghÖ . Khu vùc miÒn Trung tõ Thanh Ho¸ ®Õn Kh¸nh Hoµ thuËn lîi cho viÖc ph¸t triÓn c¸c dù ¸n ®Çu t­ trong lÜnh vùc ho¸ dÇu, c«ng nghiÖp nÆng vµ c¸c lÜnh vùc c«ng nghiÖp kh¸c liªn quan ®Õn viÖc khai th¸c lîi thÕ cña mét m¹t b»ng c«ng nghiÖp réng lín, cã c¶ng n­íc s©u, s©n bay, cung cÊp ®iÖn n­íc. ViÖc hîp t¸c víi n­íc ngoµi ë khu vùc nµy sÏ ®a d¹ng h¬n nh»m khai th¸c lîi thÕ n»m trªn hµnh lang §«ng T©y, tõ Mianma, Nam Trung Quèc qua Lµo sang ViÖt Nam. Nh÷ng chïm KCN t¹i c¸c tØnh phÝa Nam xung quanh khu vùc thµnh phè Hå ChÝ Minh nh­ §ång Nai, B×nh D­¬ng, Bµ RÞa - Vòng Tµu, Long An më réng ®Õn VÜnh Long, CÇn Th¬ ®ang lµm cho khu vùc nµy trë thµnh mét trung t©m c«ng nghiÖp lín nhÊt cña c¶ n­íc. Víi lîi thÕ vÒ h¹ tÇng kü thuËt t­¬ng ®èi ph¸t triÓn h¬n so víi c¸c khu vùc kh¸c cña ®Êt n­íc, n»m gÇn nguån dÇu khÝ, ®é Èm kh«ng cao vµ æn ®Þnh nªn c¸c KCN t¹i khu vùc nµy hÊp dÉn c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi, thuËn lîi cho ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp sö dông khÝ nh­ ph¸t ®iÖn, khÝ ho¸ láng, s¶n xuÊt ph©n ®¹m, thÐp, c¸c ngµnh c«ng nghiÖp dÞch vô dÇu khÝ, hËu cÇu c¶ng, c¸c ngµnh c«ng nghiÖp nhÑ, c«ng nghiÖp ®iÖn tö phôc vô xuÊt khÈu. C¸c ngµnh c«ng nghiÖp chñ yÕu thu hót ®Çu t­ trong n­íc, phôc vô c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, ph¸t triÓn c«ng nghiÖp vÖ tinh cho nhiÒu KCN quy m« lín, t¹o søc c¹nh tranh cho s¶n phÈm c«ng nghiÖp. 2.4. Thùc tr¹ng x©y dùng h¹ tÇng t¹i c¸c KCN, KCX . a. T×nh h×nh ho¹t ®éng cña c¸c C«ng ty ph¸t triÓn h¹ tÇng KCN, KCX. Cïng víi sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña c¸c KCN, c¸c c«ng ty ph¸t triÓn h¹ tÇng KCN - mét lo¹i h×nh kinh tÕ míi còng h×nh thµnh víi môc ®Ých thùc hiÖn viÖc x©y dùng, kinh doanh c¬ së h¹ tÇng KCN cã chÊt l­îng cao, theo tiªu chuÈn qui ®Þnh quèc tÕ nh»m phôc vô c¸c xÝ nghiÖp trong KCN trong suèt qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña nã. Theo NghÞ ®Þnh 36/CP ban hµnh ngµy 24/4/1997 vÒ qui chÕ KCN, KCX th× C«ng ty ph¸t triÓn h¹ tÇng KCN lµ mét doanh nghiÖp ViÖt Nam thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trong n­íc hoÆc c¸c nhµ §TNN d­íi h×nh thøc liªn doanh víi doanh nghiÖp ViÖt Nam ®Çu t­ x©y dùng c¸c c«ng tr×nh h¹ tÇng KCN, ®­îc thµnh lËp vµ ho¹t ®éng theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt. QuyÒn h¹n chñ yÕu cña C«ng ty ph¸t triÓn h¹ tÇng KCN lµ cho c¸c nhµ ®Çu t­ thuª l¹i diÖn tÝch ®Êt do nhµ n­íc giao quyÒn qu¶n lý, sö dông ®Ó ®Çu t­ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng hoµn chØnh; ®­îc b¸n nhµ x­ëng do m×nh x©y dùng; ®­îc kinh doanh c¸c dÞch vô trong KCN phï hîp víi qui ®Þnh cña nhµ n­íc. §ång thêi, c«ng ty ph¸t triÓn h¹ tÇng KCN còng cã nghÜa vô x©y dùng, duy tr×, b¶o d­ìng, vÖ sinh m«i tr­êng trong suèt qu¸ tr×nh tån t¹i cña KCN. Sè l­îng c¸c c«ng ty ph¸t triÓn h¹ tÇng KCN ®­îc thµnh lËp t¨ng dÇn qua c¸c n¨m ®Æc biÖt lµ trong 3 n¨m 1996 (13 c«ng ty), n¨m 1997 (21 c«ng ty) vµ n¨m 1998 (18 c«ng ty). TÝnh ®Õn hÕt th¸ng 10 n¨m 2002, c¶ n­íc ®· cã 73 c«ng ty ph¸t triÓn h¹ tÇng KCN ®­îc thµnh lËp ®Ó x©y dùng vµ kinh doanh c¸c c«ng tr×nh kÕt cÊu h¹ tÇng cña 73 KCN vµ KCX trong c¶ n­íc .[8] HiÖn nay ë n­íc ta ®ang tån t¹i ba h×nh thøc ®Çu t­ kinh doanh c¬ së h¹ tÇng KCN: ®Çu t­ cña c¸c doanh nghiÖp trong n­íc, c¸c doanh nghiÖp trong n­íc liªn doanh víi nhµ §TNN, vµ c¸c doanh nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµi. C«ng ty ph¸t triÓn h¹ tÇng lµ doanh nghiÖp ViÖt Nam. Lîi thÕ lín nhÊt cña c¸c c«ng ty nµy lµ hiÓu biÕt rÊt râ vÒ m«i tr­êng kinh doanh ë ViÖt Nam còng nh­ nh÷ng thñ tôc ®Çu t­ ®Çy r¾c rèi, khã kh¨n. Tuy nhiªn h¹n chÕ chung cña c¸c c«ng ty nµy lµ ë chç hä gÆp khã kh¨n vÒ vèn ®Çu t­. ChÝnh h¹n chÕ nµy cïng víi kinh nghiÖm kinh doanh c¬ së h¹ tÇng KCN tÝch luü ®­îc ch­a nhiÒu nªn phÇn lín c¸c c«ng ty ph¸t triÓn h¹ tÇng KCN lµ doanh nghiÖp ViÖt Nam ho¹t ®éng kh«ng cã hiÖu qu¶ (kho¶ng 50%). Hä tiÕn hµnh kinh doanh h¹ tÇng KCN mét c¸ch thô ®éng: x©y dùng kh¸ ®ång bé c¸c c«ng tr×nh kÕt cÊu h¹ tÇng sau ®ã míi thu hót ®Çu t­. §iÒu nµy ®ßi hái ph¶i cã nguån tµi chÝnh rÊt lín, kh«ng phï hîp víi kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña ViÖt Nam. Ngoµi ra do thiÕu kÕ ho¹ch lÊp ®Çy c¸c KCN nªn ®· g©y ra hiÖn t­îng ø ®äng vèn g©y l·ng phÝ vµ lµm gi¶m hiÖu qu¶ kinh doanh. Tuy nhiªn, còng cã mét sè doanh nghiÖp trong n­íc thuéc lÜnh vùc nµy ®ang ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ (kho¶ng 18%) do hä biÕt sö dông cã hiÖu qu¶ nguèn vèn ®Çu t­ theo kiÓu “cuèn chiÕu ” tøc lµ võa ®Çu t­ x©y dùng võa cho thuª lÊy lîi nhuËn ®Ó t¸i ®Çu t­. Tiªu biÓu cho mét sè doanh nghiÖp thµnh c«ng nµy lµ C«ng ty ph¸t triÓn h¹ tÇng KCN Biªn Hoµ, KCN Sãng ThÇn,... Doanh nghiÖp liªn doanh. C¸c c«ng ty ph¸t triÓn h¹ tÇng KCN lµ doanh nghiÖp liªn doanh hiÖn nay cã 13 c«ng ty. PhÇn lín ë c¸c doanh nghiÖp nµy, phÝa ViÖt Nam gãp vèn b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt, phÝa n­íc ngoµi gãp vèn x©y dùng. Do l­îng vèn ®Çu t­ kh¸ lín nªn phÇn lín c¸c c«ng tr×nh kÕt cÊu h¹ tÇng KCN do c¸c c«ng ty nµy ®¶m nhiÖm th­êng tèt h¬n nhiÒu so víi doanh nghiÖp trong n­íc ®Çu t­ x©y dùng. C¸c doanh nghiÖp 100 % vèn §TNN. Cho ®Õn 2001 míi chØ cã 1 KCN cã c¬ së h¹ tÇng ®Çu t­ x©y dùng b»ng 100% vèn n­íc ngoµi, ®ã lµ KCN §µi T­ (Hµ Néi) do chñ ®Çu t­ §µi Loan ®¶m nhiÖm. ¦u ®iÓm cña m« h×nh nµy lµ nguån vèn ®Çu t­ lín nh­ng tèc ®é triÓn khai dù ¸n l¹i phô thuéc hoµn toµn vµo phÝa n­íc ngoµi. H¬n n÷a, nhµ §TNN l¹i kh«ng hiÓu râ vÒ m«i tr­êng kinh doanh còng nh­ thñ tôc ®Çu t­ ë ViÖt Nam nªn tèc ®é triÓn khai cßn h¹n chÕ. KCN §µi T­ lµ mét vÝ dô, ®­îc cÊp phÐp n¨m 1995 nh­ng m·i 3 n¨m sau míi xong gi¶i phãng mÆt b»ng. b . §Çu t­ x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng. DiÖn tÝch ®Êt ®Çu t­. DiÖn tÝch ®Êt cña c¸c KCN ViÖt Nam t¨ng rÊt nhanh trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. Cho ®Õn th¸ng 8 n¨m 2002, tæng diÖn tÝch ®Êt cña c¸c KCN ViÖt Nam lµ 964000 m2 ®ã diÖn tÝch ®Êt c«ng nghiÖp dïng ®Ó cho thuª lµ 337,4m2 .TÝnh trung b×nh diÖn tÝch mét KCN kho¶ng 13388,9 m2 .[8] So víi c¸c n­íc kh¸c trong khu vùc còng nh­ trªn thÕ giíi, nh×n chung qui m« KCN cña ViÖt Nam thuéc lo¹i trung b×nh vµ nhá. Bªn c¹nh mét sè Ýt c¸c KCN cã diÖn tÝch kh¸ lín nh­ KCN Phó Mü I (954,4 ha), KCN Nh¬n Tr¹ch I (488 ha) cßn rÊt nhiÒu KCN cã qui m« rÊt nhá nh­ KCN §µi T­ (40 ha), KCN HiÖp Hoµ (30 ha), KCN B×nh ChiÓu (28 ha).[8] XÐt trªn qui m« diÖn tÝch chiÕm ®Êt cña c¸c KCN ta cã thÓ ph©n lo¹i c¸c KCN nh­ sau: [7] Qui m« nhá (d­íi 100 ha): 27 khu Qui m« trung b×nh (100- 250 ha): 32 khu Qui m« kh¸ lín (trªn 250 ha) :13 khu Vèn ®Çu t­ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng KCN TÝnh ®Õn hÕt th¸ng 8 n¨m 2002, tæng vèn ®¨ng ký ®Çu t­ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng ®¹t 1.658 triÖu USD vµ 10.589 tû VND trong ®ã c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®Çu t­ 296,6 triÖu USD vµ 10589 tû VND, c¸c doanh nghiÖp liªn doanh ®Çu t­ 1.315,4 triÖu USD , c¸c doanh nghiÖp 100 % vèn §TNN ®Çu t­ 46 triÖu USD. TÝnh trung b×nh vèn ®Çu t­ c¬ së h¹ tÇng cho mét KCN diÖn tÝch 13388,9m2 lµ 28,8 triÖu USD (b×nh qu©n kho¶ng 183.000 USD/ha). KCN cã qui m« vèn ®¨ng ký x©y dùng c¬ së h¹ tÇng lín nhÊt hiÖn nay lµ KCN Nomura - H¶i Phßng (163,5 triÖu USD) vµ nhá nhÊt lµ KCN Qu¶ng Phó - Qu¶ng Ng·i (43,8 tû VND).[8] Cho ®Õn nay, vèn ®Çu t­ thùc hiÖn cña c¸c doanh nghiÖp KCN, KCX cã vèn doanh nghiÖp n­íc ngoµi ®¹t 4.195 triÖu USD - b»ng 31.1% vèn ®Çu t­ ®¨ng ký. So víi møc thùc hiÖn c¸c dù ¸n §TNN nãi chung th× tû lÖ nµy cña c¸c dù ¸n KCN, KCX thuéc lo¹i cao, thêi gian x©y dùng b×nh qu©n mét dù ¸n t­¬ng ®èi ng¾n (kho¶ng 1-2 n¨m kh«ng v× trong KCN, KCX qui ho¹ch mÆt b»ng ®· ®­îc x¸c ®Þnh mét c¸ch cã chi tiÕt, chñ dù ¸n kh«ng ph¶i lo c«ng t¸c ®Òn bï gi¶i to¶ mÆt b»ng vµ x©y dùng c¸c c«ng tr×nh h¹ tÇng phôc vô cho doanh nghiÖp khi ®i vµo ho¹t ®éng. Nguån vèn ®Ó x©y dùng h¹ tÇng ®èi víi c¸c KCN nµy chñ yÕu tõ nguån tÝn dông ­u ®·i vµ tõ tiÒn thuª ®Êt øng tr­íc cña c¸c nhµ ®Çu t­ thø cÊp (®èi víi mét sè Ýt khu) vµ mét phÇn nhá lµ vèn tù cã cña doa._.¹ gi¸ , cho thuª ®Êt vµ mÆt b»ng ®Ó nhanh chãng lÊp ®Çy, phñ kÝn, cö chuyªn gia tiÕp xóc víi c¸c hiÖp héi, tæ chøc th­¬ng m¹i vµ hiÖp héi cña thÕ giíi, giíi thiÖu c¸c KCN, KCX trong n­íc cho nh÷ng ng­êi cã ý ®Þnh ®Çu t­ vµo c¸c KCN nµy. 4. §Èy nhanh tiÕn ®é ®Òn bï vµ gi¶i phãng mÆt b»ng Trong vµi n¨m gÇn ®©y, c¸c dù ¸n ®Çu t­ ®Æc biÖt lµ c¸c dù ¸n §TNN th­êng gÆp khã kh¨n trong qu¸ tr×nh gi¶i phãng mÆt b»ng, mµ gian tru©n h¬n c¶ lµ c¸c dù ¸n ë ®« thÞ hoÆc x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng cho KCN. C¸c KCN Hµ Néi - §µi t­ (100% vèn §µi Loan), KCN Nam Th¨ng Long (liªn doanh) ph¶i mÊt 2-3 n¨m cho c«ng t¸c gi¶i phãng mÆt b»ng, kh«ng Ýt c¸c KCN kh¸c nh­ KCN Biªn Hoµ II, Gß DÇu,...tuy ®· x©y dùng kh¸ hoµn chØnh h¹ tÇng nh­ng vÉn ch­a gi¶i quyÕt ®­îc vÊn ®Ò ®Òn bï gi¶i to¶. Sù chËm trÔ trong viÖc ®Òn bï gi¶i to¶ mÆt b»ng g©y trë ng¹i rÊt lín tíi qu¸ tr×nh h×nh thµnh dù ¸n vµ lµm kh«ng Ýt nhµ ®Çu t­ n¶n lßng. §©y ®ang lµ vÊn ®Ò næi cém, lµm chËm qu¸ tr×nh ph¸t triÓn KCN, g©y khã kh¨n kh«ng nhá cho c¸c nhµ ®Çu t­ trong vµ ngoµi n­íc trong x©y dùng h¹ tÇng, thµnh lËp c¸c KCN. VÒ mÆt b¶n chÊt, viÖc ®Òn bï, di d©n vµ gi¶i phãng mÆt b»ng kh«ng chØ lµ gi¶i quyÕt c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ vèn ®· rÊt phøc t¹p vµ nan gi¶i mµ cßn liªn quan ®Õn mét lo¹t c¸c vÊn ®Ò ph¸p lý vµ chÝnh s¸ch x· héi nh­: quyÒn së h÷u c¸ nh©n, c«ng ¨n viÖc lµm, m«i tr­êng sèng, sù c«ng b»ng vµ sù hµi hoµ gi÷a c¸c lîi Ých,... V× vËy c«ng t¸c gi¶i phãng mÆt b»ng võa cÇn cã sù thËn träng, võa ®ßi hái c¸c gi¶i ph¸p toµn diÖn, ®ång bé xÐt c¶ tõ gi¸c ®é ph¸p lý lÉn thùc tiÔn. Nguyªn nh©n cña t×nh h×nh chËm trÔ trong viÖc ®Òn bï gi¶i to¶ mÆt b»ng cã rÊt nhiÒu, nh­ng nguyªn nh©n chñ yÕu lµ trong mét thêi gian dµi võa qua chóng ta ch­a cã v¨n b¶n ph¸p lý qui ®Þnh râ rµng, cô thÓ vÒ vÊn ®Ò nµy, céng thªm víi chÝnh s¸ch ¸p dông cho viÖc ®Òn bï gi¶i táa ®èi víi nh÷ng hé ph¶i di dêi ë mçi tØnh mçi kh¸c, thËm chÝ trong cïng mét tØnh nh­ng cã nhiÒu KCN, cã nhiÒu chñ ®Çu t­ ph¸t triÓn h¹ tÇng kh¸c nhau ¸p dông c¬ chÕ, chÝnh s¸ch kh¸c nhau. ChÝnh v× vËy, trong thêi gian tíi cÇn kiÕn nghÞ víi ChÝnh phñ, ®Ò xuÊt c¸c söa ®æi, bæ sung, ...nh»m ngµy cµng hoµn thiÖn c¸c chÝnh s¸ch ®Òn bï gi¶i táa mÆt b»ng, phï hîp h¬n víi ®Æc ®iÓm tõng vïng, tõng tØnh. §ã lµ cÇn ®iÒu chØnh gi¸ ®Òn bï s¸t víi gi¸ thÞ tr­êng, sím x©y dùng LuËt hoÆc Ph¸p lÖnh gi¶i phãng mÆt b»ng, c¸c hé mua nhµ ë t¸i ®Þnh c­ còng theo gi¸ thÞ tr­êng nh­ng ®­îc h­ëng mét tû lÖ ­u ®·i (qui ®Þnh râ rµng) vÒ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt. C¸c hé thuéc diÖn chÝnh s¸ch ­u ®·i, nÕu qu¸ nghÌo th× cã khung gi¸ hç trî cô thÓ v× ®©y lµ vÊn ®Ò x· héi cÇn ®­îc chÝnh quyÒn quan t©m gi¶i quyÕt... Tøc lµ viÖc ®Òn bï gi¶i phãng mÆt b»ng cÇn ph¶i ®¶m b¶o nguyªn t¾c c«ng khai, c«ng b»ng trong ®Òn bï, di dêi c¸c hé ®Õn n¬i ®Þnh c­ æn ®Þnh. Bªn c¹nh ®ã, hiÖn nay, tõ khi cã quyÕt ®Þnh thµnh lËp cho ®Õn khi hoµn thµnh thñ tôc vÒ ®Êt, th­êng kÐo dµi hµng n¨m. Nguyªn nh©n chñ yÕu lµ do chñ ®Çu t­ thiÕu vèn ®Ó ®Òn bï do chi phÝ ph¸t sinh kh¸ lín, thËm chÝ cã nhiÒu tr­êng hîp cßn n»m ngoµi dù kiÕn. Ngoµi tiÒn ®Òn bï tµi s¶n cã trªn ®Êt, chñ ®Çu t­ cßn ph¶i nép thuÕ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt, hç trî mét sè c«ng tr×nh phóc lîi cña ®Þa ph­¬ng. §èi víi d©n (®èi t­îng ®Òn bï), mét mÆt hä cßn ch­a hiÓu râ chñ tr­¬ng ph¸t triÓn KCN, KCX, còng nh­ chÝnh s¸ch ®Òn bï hoÆc lµ do chÝnh s¸ch ®Òn bï cßn ch­a thèng nhÊt, mÆt kh¸c mét sè hé d©n cßn cè ý ch©y ú ®Æt ®iÒu kiÖn ®Òn bï mét c¸ch th¸i qu¸, trong khi ®ã trong c¸c v¨n b¶n ph¸p lý cña Nhµ n­íc cßn thiÕu ®iÒu kho¶n mang tÝnh c­ìng chÕ ®èi víi nh÷ng tr­êng hîp cÇn xö lý. ChÝnh v× c¸c nguyªn nh©n nµy nªn ®· t¸c ®éng ®Õn t­ t­ëng, t×nh c¶m ®èi víi c¸c ®èi t­îng giao ®Êt lµm KCN, KCX, khiÕn cho mét sè ng­êi kh«ng ®ång t×nh, ë nhiÒu n¬i vÉn cßn x¶y ra hiÖn t­îng c¸c hé d©n lÊn chiÕm ®Êt thuéc quyÒn së h÷u cña c¸c KCN, g©y khã kh¨n, kh«ng nh÷ng c¶n trë tiÕn ®é gi¶i phãng mÆt b»ng mµ t¸c h¹i h¬n n÷a cßn ¶nh h­ëng xÊu ®Õn t×mh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp KCN, KCX g©y thiÖt h¹i cho c¸c doanh nghiÖp nµy. §Ó cã thÓ ®Èy nhanh tiÕn ®é cña c«ng t¸c gi¶i phãng mÆt b»ng h¬n n÷a, c«ng t¸c quy ho¹ch ph¶i thËt sù ®i tr­íc mét b­íc, ®ång thêi Nhµ n­íc ph¶i tÝch cùc tuyªn truyÒn gi¸o dôc réng r·i cho nh©n d©n hiÓu biÕt vÒ ®­êng lèi c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ vµ chñ tr­¬ng ph¸t triÓn KCN, KCX cña n­íc ta. §Æc biÖt, chóng ta ph¶i hÕt søc coi träng sù chØ ®¹o phèi hîp th­êng xuyªn vµ thùc hiÖn chÆt chÏ gi÷a chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng víi doanh nghiÖp ph¸t triÓn h¹ tÇng trong viÖc vËn ®éng, gi¶i thÝch, thuyÕt phôc c¸c ®èi t­îng ph¶i di dêi. Kh«ng cã sù can thiÖp trùc tiÕp cña c¸c cÊp chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng th× kh«ng thÓ tæ chøc gi¶i phãng mÆt b»ng nhanh vµ hîp lý ®­îc. Bªn c¹nh ®ã, mét vÊn ®Ò quan träng lµ c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc ë cÊp ®Þa ph­¬ng cÇn xóc tiÕn c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh, gi¶m tíi møc tèi ®a c¸c tÖ tham nhòng tiªu cùc lµ nh÷ng c¶n trë th­êng gÆp lµm cho tiÕn ®é gi¶i phãng mÆt b»ng bÞ chËm trÔ. 5. §Çu t­ vµ ph¸t triÓn h¹ tÇng cã chÊt l­îng cao §ång thêi víi sù ra ®êi KCN, KCX, x©y dùng c¬ së h¹ tÇng cã chÊt l­îng, nh»m phôc vô cho c¸c doanh nghiÖp trong KCN, KCX cã mét ý nghÜa v« cïng quan träng. ViÖc quy ho¹ch KCN, KCX g¾n liÒn víi quy ho¹ch ph¸t triÓn h¹ tÇng, mét trong nh÷ng néi dung v« cïng quan träng. Quy ho¹ch ph¸t triÓn h¹ tÇng bao gåm c¸c c«ng viÖc nh­ x¸c ®Þnh diÖn tÝch KCN, KCX, diÖn tÝch c¬ së h¹ tÇng kü thuËt hÖ thèng giao th«ng néi bé, c¸c c«ng tr×nh kiÕn tróc, hÖ thèng chuyÓn t¶i cÊp ®iÖn, n­íc, xö lý n­íc th¶i, th«ng tin, huy ®éng vèn, h×nh thøc ®Çu t­ ph¸t triÓn h¹ tÇng. . . HiÖn nay, c¸c doanh nghiÖp rÊt thiÕu vèn ®Ó ®Çu t­ c¬ së h¹ tÇng vµ ®Çu t­ vµo KCN, KCX. ViÖc huy ®éng vèn ®Çu t­ ®Ó x©y dùng c¸c c«ng tr×nh ngoµi hµng rµo cµng khã kh¨n h¬n. §Ó cã nguån vèn cho ®Çu t­ c¬ së h¹ tÇng KCN, KCX cÇn ph¶i cã c¸c gi¶i ph¸p ®a d¹ng. Sau ®©y lµ mét sè c¸c gi¶i ph¸p cã thÓ ¸p dông ®Ó t¨ng c­êng ®Çu t­ ph¸t triÓn h¹ tÇng: §a d¹ng ho¸ c¸c nguån vèn nh­ vèn nhµ n­íc, tÝn dông, vèn vay tõ c¸c tæ chøc quèc tÕ, nguån vèn tõ c¸c chñ ®Çu t­. H×nh thµnh ng©n hµng chuyªn doanh phôc vô cho c¸c KCN, KCX ®Ó huy ®éng c¸c nguån vèn nhµn dçi trong x· héi ®Ó ph¸t triÓn KCN, KCX. ¦u tiªn nguån vèn ODA cho ®Çu t­ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng KCN, KCX, x¸c ®Þnh danh môc cÇn sö dông nguån vèn nµy theo thø tù ­u tiªn ®Ó bè trÝ kÕ ho¹ch x©y dùng. Sö dông quü ®Êt t¹o nguån vèn x©y dùng c¬ së h¹ tÇng ®Ó ph¸t triÓn KCN, KCX. KhuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ tham gia vµo mét sè h¹ng môc phï hîp víi kh¶ n¨ng cña hä. Cã c¬ chÕ ®Ó sö dông vèn ng©n s¸ch ph¸t triÓn KCN, KCX th«ng qua ph¸t hµnh cæ phiÕu, tr¸i phiÕu, ®ãng gãp nghÜa vô lao ®éng c«ng d©n. VÒ h×nh thøc ®Çu t­ ph¸t triÓn h¹ tÇng th× trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nhµ n­íc chñ tr­¬ng khuyÕn khÝch c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp ®Çu t­ vµo kinh doanh h¹ tÇng KCN, KCX nh­ng khã kh¨n lín nhÊt lµ thiÕu vèn vµ kh¶ n¨ng tiÕp thÞ vËn ®éng ®Çu t­ do ®ã ®· h¹n chÕ kh¶ n¨ng ph¸t triÓn vµ hiÖu qu¶ ®Çu t­. §èi víi vÊn ®Ò nµy, chóng ta cã thÓ thùc hiÖn gi¶i ph¸p thùc tÕ ®ã lµ ®a d¹ng ho¸ h×nh thøc ®Çu t­ doanh nghiÖp Nhµ n­íc (c«ng ty ph¸t triÓn h¹ tÇng), c«ng ty liªn doanh ph¸t triÓn h¹ tÇng (th­êng cã nguån tµi chÝnh dåi dµo h¬n kh¶ n¨ng vËn ®éng ®Çu t­ tèt h¬n), c«ng ty t­ nh©n. Ngoµi ra chóng ta còng cã thÓ ¸p dông c¸c h×nh thøc kh¸c nh­ BOT víi ®èi t¸c trong vµ ngoµi n­íc, cæ phÇn. ChÝnh sù ®a d¹ng vÒ h×nh thøc ®Çu t­ vµ ®èi t¸c ®Çu t­ sÏ lµm phong phó thªm thÞ tr­êng x©y dùng, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c¹nh tranh, n©ng cao chÊt l­îng. Trong thêi gian qua, vèn ng©n s¸ch cña n­íc ta cßn h¹n hÑp do ®ã chóng ta chñ yÕu gäi ®Çu t­ n­íc ngoµi ®Ó x©y dùng c¸c KCN, KCX. V× môc tiªu kinh doanh nªn c¸c nhµ ®Çu t­ quan t©m nhiÒu h¬n ®Õn l­îi nhuËn. Trong c¬ cÊu gi¸ thµnh s¶n phÈm, tiÒn thuª ®Êt th­êng chiÕm tû träng lín v× gi¸ thuª ®Êt cao. §©y lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n lµm gi¶m søc thu hót ®Çu t­. V× vËy, gi¶i ph¸p h÷u hiÖu nhÊt lµ Nhµ n­íc nªn gi¶m gi¸ cho thuª ®Êt. Chóng ta ph¶i nhËn thøc mét c¸ch ®Çy ®ñ r»ng viÖc ®Çu t­ x©y dùng vµ kinh doanh h¹ tÇng KCN lµ t¹o ®iÌu kiÖn ®Ó thu hót ®Çu t­. Cã thÓ nãi ®©y lµ nh©n tè hµng ®Çu ®Ó lÊp ®Çy, phñ kÝn c¸c KCN, KCX cßn bá trèng hiÖn nay. ViÖc khai triÓn c¸c c«ng ty kÕt cÇu h¹ tÇng ngoµi hµng rµo ®Ó ®ång bé víi c¸c c«ng tr×nh h¹ tÇng trong hµng rµo KCN, KCX ®­îc ®Ò cËp trong quy chÕ KCN n¨m 1997. NghÞ ®Þnh 10/CP n¨m 1998 vÒ sù hç trî ®Çu t­ cña Nhµ n­íc cho c¸c c«ng tr×nh c¬ së h¹ tÇng ngoµi hµng rµo ®Õn ch©n c¸c KCN, KCX, tuy nhiªn viÖc chiÓn khai cßn chËm. HiÖn nay, rÊt khã t×m ®­îc KCN nµo ®ång bé nhÊt lµ ®iÖn, nø¬c, nhµ ë cho c«ng nh©n. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy, liÖu chóng ta cã nªn thùc hiÖn ®Çu t­ theo kiÓu cuèn chiÕu, hoµn tÊt cho tõng khu phèi hîp víi chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng trong viÖc ®Çu t­ c¬ së h¹ tÇng ngoµi hµng rµo v× lµm nh­ vËy, kh«ng nh÷ng cã lîi cho KCN, KCX mµ cßn cã lîi cho céng ®ång ®Þa ph­¬ng n¬i hä ®ang sinh sèng. 6. Ph¸t triÓn c«ng nghÖ vµ b¶o vÖ m«i tr­êng Tõ kinh nghiÖm trong n­íc vµ kinh nghiÖm cña mét sè n­íc trong khu vùc ®· cho ta thÊy ®Ó h×nh thµnh KCN, KCX kh«ng khã, mµ viÖc khã kh¨n lµ ph¶i lµm cho c¸c doanh nghiÖp trong KCN, KCX ph¸t triÓn n©ng cao søc c¹nh tranh b¶o ®¶m sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng.Gi¶i ph¸p vÒ c«ng nghÖ vµ m«i tr­êng lµ gi¶i ph¸p t¨ng néi lùc cña KCN, KCX trong qu¸ tr×nh héi nhËp. Bªn c¹nh c¸c KCN míi cã c«ng nghiÖp t­¬ng ®èi hiÖn ®¹i, chóng ta cßn rÊt nhiÒu KCN cò l¹c hËu do ®ã cÇn ph¶i t×m nh÷ng gi¶i ph¸p thiÕt thùc ®Ó hiÖn ®Ó hiÖn ®¹i ho¸ c¸c KCN nµy: Trªn c¬ së chiÕn l­îc vÒ thÞ tr­êng cña c«ng nghiÖp trong n­íc mµ h×nh thµnh chiÕn l­îc vÒ c«ng nghÖ tõ nay ®Õn n¨m 2020 lµm c¨n cø lùa chän c«ng nghÖ ®Çu t­ vµo KCN, KCX. KÕt hîp víi c¸c ViÖn, trung t©m nghiªn cøu cña c«ng nghÖ víi c¸c c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh ®Ó thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh dù ¸n thiÕt thùc liªn quan ®Õn ®æi míi vµ øng dông c«ng nghÖ míi. - MiÔn thuÕ nhËp khÈu cho nh÷ng m¸y mãc, thiÕt bÞ, s¶n phÈm trung gian liªn quan ®Õn ®æi míi c«ng nghÖ ë c¸c KCN, KCX. §ång thêi ph¶i lµm tèt c«ng t¸c thÈm ®Þnh c«ng nghÖ nhËp. ViÖc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c¸c KCN, KCX liªn quan chÆt chÏ ®Õn vÊn ®Ò b¶o vÖ m«i tr­êng. §Ó lµm tèt vÊn ®Ò nµy, chóng ta cÇn gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò sau ®©y: ViÖc quy ho¹ch c¸c KCN, KCX g¾n liÒn víi quy ho¹ch b¶o vÖ m«i tr­êng , dù b¸o vÒ m«i tr­êng khi c¸c doanh nghiÖp trong KCN, KCX ®i vµo ho¹t ®éng. VÒ nguyªn t¾c, c¸c KCN, KCX ph¶i bè trÝ ë ngo¹i vi thµnh phè víi c¬ së h¹ tÇng ®Çy ®ñ ®Ó xö lý n­íc th¶i, bôi tiÕng ån. . . KhuyÕn khÝch sö dùng c«ng nghÖ s¹ch vµo c¸c KCN, KCX, ¸p dông c¸c c«ng nghÖ Ýt chÊt th¶i, thay thÕ c¸c chÊt ®éc h¹i b»ng c¸c chÊt Ýt ®éc h¹i. Cã nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ vÒ b¶o vÖ m«i tr­êng trong c¸c dù ¸n ®Çu t­, dù ¸n s¶n xuÊt kinh doanh, sù ®ãng gãp tµi chÝnh cña c¸c doanh nghiÖp vµ b¶o vÖ m«i tr­êng. T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp nhËn ®­îc th«ng tin vÒ m«i tr­êng nh­ mét biÖn ph¸p c¬ b¶n b¶o vÖ m«i tr­êng. ViÖc lËp b¸o c¸o t¸c ®éng m«i tr­êng cÇn ®­îc tiÕn hµnh ®ång thêi víi viÖc lËp b¸o c¸o kh¶ thi thµnh lËp KCN, KCX. Thóc ®Èy c¸c KCN, KCX ®· cã thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c quy ®Þnh vÒ b¶o vÖ m«i tr­êng. Tõng b­íc chuyÓn h­íng s¶n xuÊt hoÆc di dêi nh÷ng doanh nghiÖp g©y « nhiÔm m«i tr­êng ë c¸c quËn néi thµnh ra c¸c vïng ngo¹i vi. 7. §Èy m¹nh c«ng t¸c ®µo t¹o nguån nh©n lùc cho KCN, KCX. TÝnh ®Õn hÕt th¸ng 10 n¨m 2000, c¸c KCN ViÖt Nam ®· thu hót ®­îc h¬n 18 v¹n lao ®éng. §©y lµ nguån nh©n lùc ®¸ng kÓ, cã vai trß ngµy cµng lín ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi cña ®Êt n­íc. Tuy nhiªn, vÒ nguån lao ®éng cña chóng ta hiÖn nay cßn rÊt nhiÒu vÊn ®Ò cÇn bµn nh­ ®· ph©n tÝch kü trong ch­¬ng tr­íc. Nhu cÇu lao ®éng cho c¸c KCN, KCX ngµy cµng t¨ng ®Æc biÖt lµ vÒ chÊt l­îng lao ®éng bëi v× lao ®éng ngµy nay ph¶i lµm viÖc trong m«i tr­êng s¶n xuÊt víi thiÕt bÞ hiÖn ®¹i. Trong khi ®ã, hiÖn nay ë n­íc sè l­îng c¸c tr­êng trung häc chuyªn nghiÖp vµ d¹y nghÒ ch­a nhiÒu, c¸c trung t©m d¹y nghÒ ng¾n h¹n l¹i ch­a ®­îc kiÓm tra gi¸m s¸t, qu¶n lý vÒ mÆt chÊt l­îng ®µo t¹o nªn thùc ra cho ®Õn tËn b©y giê cã thÓ nãi ë ViÖt Nam viÖc ®µo t¹o lao ®éng cã tay nghÒ cßn rÊt yÕu vµ thiÕu. Chóng ta cßn thiÕu rÊt nhiÒu c¸n bé qu¶n lý giái, tr×nh ®é ngo¹i ng÷ còng cßn nhiÒu h¹n chÕ khiÕn cho viÖc giao tiÕp gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n. Trong bèi c¶nh ®ã, ®Ó ®¸p øng nhu cÇu vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng nguån nh©n lùc cho c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i hãa ®Êt n­íc nãi chung vµ cho sù ph¸t triÓn c¸c KCN ë ViÖt Nam nãi riªng, chóng ta cÇn ph¶i v¹ch ra nh÷ng gi¶i ph¸p cô thÓ. Tr­íc hÕt, cÇn x¸c ®Þnh l¹i c¬ cÊu trong toµn bé hÖ thèng ®µo t¹o: më réng, ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh d¹y nghÒ; chÊn chØnh tæ chøc vµ qu¶n lý chÆt chÏ vÒ chÊt l­îng c¸c trung t©m h­íng nghiÖp vµ d¹y nghÒ g¾n thÞ tr­êng lao ®éng víi c¬ së ®µo t¹o, víi doanh nghiÖp ®Ó gi¸o dôc ®µo t¹o vµ s¶n xuÊt kinh doanh thùc sù lµ mét chu tr×nh khÐp kÝn. Bªn c¹nh ®ã, cÇn khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp ®µo t¹o tay nghÒ t¹i c¸c c¬ së s¶n xuÊt, võa lµm võa häc; ®ång thêi cÇn cã ­u ®·i khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng tù n©ng cao tr×nh ®é cho b¶n th©n m×nh. Tr­íc m¾t, viÖc ®µo t¹o cÇn ­u tiªn cho c¸c ngµnh: c¬ khÝ chÝnh x¸c, vËn hµnh, l¾p r¸p, söa ch÷a, ®iÖn, ®iÖn tö, c«ng nghiÖp da giÇy, may mÆc vµ chÕ biÕn thùc phÈm,... VÒ ®µo t¹o båi d­ìng c¸n bé qu¶n lý c¸c KCN. Nh­ chóng ta ®Òu biÕt, KCN lµ mét m« h×nh kinh tÕ cßn rÊt míi mÎ ë n­íc ta. Trong khi ®ã, ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý KCN kh«ng ph¶i ai kh¸c hiÖn nay chÝnh lµ c¸c nhµ kinh tÕ, kü thuËt, c¸c luËt s­... ®­îc ®iÒu ®éng tõ nhiÒu m«i tr­êng c«ng t¸c kh¸c nhau do trong thêi kú ®Çu míi thµnh lËp KCN chóng ta cßn thiÕu thËm chÝ kh«ng cã c¸n bé chuyªn m«n. Trªn thùc tÕ, còng ch­a cã mét tr­êng líp nµo chuyªn ®µo t¹o c¸n bé qu¶n lý KCN do cßn qu¸ míi mÎ vµ chóng ta còng ch­a kÞp më líp ®µo t¹o, båi d­ìng mét c¸ch chÝnh qui. ChÝnh v× vËy, b­íc vµo m«i tr­êng qu¶n lý míi, vÊn ®Ò trang bÞ kiÕn thøc vÒ qu¶n lý KCN ®èi víi c¸n bé qu¶n lý KCN ®· trë thµnh nhiÖm vô trung t©m cña c¸c KCN. Môc ®Ých cña c«ng t¸c ®µo t¹o lµ nh»m t¹o ra ®éi ngò c¸n bé cã b¶n lÜnh chÝnh trÞ v÷ng vµng, cã t­ duy vµ phong c¸ch c«ng nghiÖp, cã tr×nh ®é hiÓu biÕt vÒ luËt ph¸p quèc tÕ vµ trong n­íc, cã n¨ng lùc qu¶n lý khoa häc vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, thµnh th¹o trong giao dÞch vÒ kinh tÕ, vÒ qu¶n lý hµnh chÝnh víi c¸c ®èi t¸c. Néi dung ®µo t¹o cÇn bao gåm c¸c m«n khoa häc vÒ qu¶n lý hµnh chÝnh, luËt kinh tÕ, qu¶n lý vÜ m« vµ vi m«, vÒ m«i tr­êng, vÒ xuÊt nhËp khÈu, lao ®éng, qui ho¹ch x©y dùng, c«ng nghÖ s¶n xuÊt hiÖn ®¹i, tin häc, ngo¹i ng÷,.. C¸c kiÕn thøc khoa häc nµy cÇn trang bÞ cho ng­êi c¸n bé mét c¸ch cã c¨n b¶n, cã hÖ thèng vµ ®­îc vËn dông thÝch hîp víi yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý KCN. §èi t­îng ®µo t¹o båi d­ìng sÏ lµ c¸n bé cña c¸c Ban qu¶n lý KCN cÊp tØnh, c¸n bé qu¶n lý c¸c c«ng ty x©y dùng h¹ tÇng... Tuú theo yªu cÇu cña ®èi t­îng ®µo t¹o mµ ¸p dông linh ho¹t c¸c h×nh thøc ®µo t¹o, båi d­ìng kh¸c nhau, nh­ båi d­ìng th«ng qua c¸c líp ng¾n h¹n theo chuyªn ®Ò tõ 2 ®Õn 6 th¸ng; tæ chøc tham quan häc tËp trong vµ ngoµi n­íc, tuyÓn chän c¸n bé, häc sinh ®i ®µo t¹o dµi h¹n trong vµ ngoµi n­íc, khuyÕn khÝch c¸c h×nh thøc tù häc cña c¸n bé. Tr­íc m¾t, cÇn ®iÒu tra, ®¸nh gi¸ vµ ph©n lo¹i tr×nh ®é c¸n bé hiÖn cã, x¸c lËp qui ho¹ch ®µo t¹o, båi d­ìng, x©y dùng kÕ ho¹ch häc tËp s¸t víi tõng lo¹i ®èi t­îng theo tr×nh tù m«n häc, thêi gian, néi dung häc tËp,... Trong qu¸ tr×nh ®µo t¹o, båi d­ìng kinh nghiÖm, cÇn triÓn khai tõng b­íc v÷ng ch¾c, häc g¾n liÒn víi thùc tiÔn, häc ®i ®«i víi hµnh, tr¸nh lµm theo kiÓu å ¹t h×nh thøc. 8. Mét sè vÊn ®Ò kh¸c cÇn quan t©m Thu hót c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá ®Çu t­ vµ KCN. Nh­ chóng ta ®Òu biÕt, ®Æc tr­ng cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay lµ lo¹i h×nh doanh nghiÖp võa vµ nhá. Nh­ vËy, ®Ó thÝch øng víi t×nh h×nh thùc tÕ ViÖt Nam ®ång thêi ph¸t huy hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c KCN mét c¸ch tèi ­u, cÇn ph¶i thay ®æi quan ®iÓm cho r»ng KCN chØ dµnh cho c¸c doanh nghiÖp lín vµ doanh nghiÖp cã vèn §TNN. ChÝnh phñ, c¸c cÊp cã liªn quan vµ c¸c Ban qu¶n lý KCN cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch ­u ®·i tèi ®a nh»m thu hót c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá trong n­íc ®Çu t­ vµo KCN. Nh×n chung, c¸c khu vùc s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cña ViÖt Nam tr­íc ®©y ®­îc h×nh thµnh mét c¸ch tù ph¸t, tËp trung ë néi thµnh, ®an xen trong c¸c khu d©n c­ g©y ra nh÷ng bÊt hîp lý trong c¬ cÊu ngµnh nghÒ, vËn t¶i, thÞ tr­êng tiªu thô vµ nhÊt lµ g©y « nhiÔm m«i tr­êng lµm ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn c¸c khu d©n c­. ViÖc di dêi c¸c doanh nghiÖp kiÓu nµy ra ngo¹i thµnh lµ viÖc lµm cÇn thiÕt vµ c¸c KCN chÝnh lµ n¬i tiÕp nhËn nh÷ng doanh nghiÖp hiÖn ®ang cã nhu cÇu di dêi. §©y kh«ng chØ lµ viÖc bè trÝ l¹i c¸c doanh nghiÖp hiÖn cã trªn ®Þa bµn l·nh thæ mµ quan träng h¬n lµ h¹n chÕ sù « nhiÔm m«i tr­êng, t¹o ra c¬ héi ®Ó ®æi míi thiÕt bÞ cña nhiÒu doanh nghiÖp ®ång thêi c¸c doanh nghiÖp còng cã c¬ héi thuËn lîi trong viÖc tiÕp nhËn nh÷ng hîp ®ång lín, nh÷ng b¹n hµng míi. Tuy nhiªn vÊn ®Ò mµ hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá cña ta quan t©m lµ c¸c chi phÝ trong KCN qu¸ cao, kh«ng phï hîp víi kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. §Æc biÖt ®èi víi c¸c doanh nghiÖp hiÖn ®ang cã c¬ së vËt chÊt v÷ng vµng l¹i ®ang ë vÞ trÝ thuËn lîi th× viÖc thuyÕt phôc hä ®Çu t­ vµo KCN lµ viÖc lµm kh«ng dÔ dµng g×. VÒ l©u vÒ dµi, viÖc ®­a c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá vµo KCN lµ mét tÊt yÕu. Tuy nhiªn, ®Ó khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá vµo s¶n xuÊt, kinh doanh t¹i c¸c KCN, ChÝnh phñ nªn cã c¸c biÖn ph¸p ­u ®·i nh­ cho phÐp c¸c doanh nghiÖp di dêi khái ®« thÞ ®­îc chuyÓn nh­îng quyÒn sö dông ®Êt n¬i ®ang ë ®Ó cã thªm vèn ®Çu t­ vµo viÖc thùc hiÖn t¸i t¹o doanh nghiÖp vµ ®æi míi c«ng nghÖ hoÆc ®­îc chËm nép tiÒn sö dông ®Êt, tiÒn thuª ®Êt trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh ... §ång thêi, nªn chó träng thµnh lËp c¸c KCN võa vµ nhá nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá ph¸t triÓn. Më réng c¸c qui ®Þnh vÒ huy ®éng vèn cho ph¸t triÓn KCN. §Ó cã thªm vèn ®Çu t­ cho ph¸t triÓn KCN, ngoµi vèn ng©n s¸ch cÇn x· héi hãa viÖc huy ®éng vèn ®Çu t­, cho phÐp mäi thµnh phÇn kinh tÕ b×nh ®¼ng tham gia ph¸t triÓn KCN. Cho phÐp c¸c ng©n hµng n­íc ngoµi ®Æc biÖt lµ c¸c ng©n hµng c«ng nghiÖp ®­îc më chi nh¸nh trong KCN. Xóc tiÕn t×m nguån vèn ODA cho ph¸t triÓn h¹ tÇng KCN, hç trî doanh nghiÖp ®Çu t­ vµo KCN, d¹y nghÒ cho c«ng nh©n. CÇn cã qui ®Þnh buéc c¸c c«ng ty h¹ tÇng ph¶i tËp trung vèn vµ nguån lùc ®Ó ph¸t triÓn h¹ tÇng KCN, nÕu c«ng ty ph¸t triÓn h¹ tÇng ch­a cã ®ñ n¨ng lùc triÓn khai theo quyÕt ®Þnh ®· ®­îc phª duyÖt th× cÇn ph¶i cã gi¶i ph¸p gäi thªm doanh nghiÖp tham gia ph¸t triÓn h¹ tÇng ®Ó ®¶m b¶o tiÕn ®é x©y dùng h¹ tÇng, nÕu KCN ®· cã h¹ tÇng nh­ng l¹i gÆp khã kh¨n trong thu hót ®Çu t­ th× thùc hiÖn cho thuª l¹i hoÆc thuª c«ng ty qu¶n lý ®Ó gäi vèn ®Çu t­ . Ngoµi ra, cÇn ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn ®Ó ph¸t triÓn c¸c c«ng ty h¹ tÇng bªn ngoµi hµng rµo KCN nh­ më réng h×nh thøc ®Çu t­ theo h×nh thøc BOT, ph¸t hµnh tr¸i phiÕu doanh nghiÖp, thµnh lËp quÜ hç trî ®Çu t­ tõ quÜ ®Çu t­ ph¸t triÓn ®« thÞ,... Xóc tiÕn h¬n n÷a viÖc hîp t¸c gi÷a doanh nghiÖp néi ®Þa víi c¸c doanh nghiÖp trong KCX. Mèi liªn kÕt trao ®æi hµng ho¸ gi÷a c¸c doanh nghiÖp chÕ xuÊt vµ néi ®Þa lµ mét tÊt yÕu, t¸c ®éng lÉn nhau trong qu¸ tr×nh tæ chøc s¶n xuÊt x· héi. Ngoµi c¸c yÕu tè tõ n­íc ngoµi nh­ m¸y mãc, vËt liÖu, linh kiÖn phô kiÖn,... c¸c yÕu tè néi ®Þa nh­ lao ®éng, vËt t­, nguyªn liÖu, nhiªn liÖu, nhµ x­ëng còng gãp phÇn quan träng ®¶m b¶o ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña c¶ hai bªn ®Ó tiÕn hµnh ®­îc b×nh th­êng. C¸c KCX cã t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn s¶n xuÊt néi ®Þa th«ng qua viÖc cung øng nhiÒu lo¹i vËt t­, thiÕt bÞ thay thÕ nhËp khÈu trong ph¹m vi ®­îc phÐp. §ång thêi c¸c ngµnh kinh tÕ néi ®Þa còng tËp trung ®­îc nhiÒu lîi thÕ xuÊt khÈu vµo KCX cïng víi thÞ tr­êng xuÊt khÈu truyÒn thèng. Tuy nhiªn, viÖc cung øng vËt t­ s¶n xuÊt lµ dÞch vô gia c«ng tõ néi ®Þa cho KCX so víi tiÒm n¨ng th× tû lÖ khai th¸c ®­îc ë ViÖt Nam ®ang cßn rÊt khiªm tèn, kÓ c¶ viÖc khai th¸c nhiÒu lo¹i vËt t­ thay thÕ nhËp khÈu (theo kinh nghiÖm cña c¸c KCX ë §µi Loan th× møc gi¸ trÞ gia t¨ng néi ®Þa trung b×nh nÕu lµ 400 triÖu USD th× lùc hót ®èi víi c¸c ngµnh kinh tÕ néi ®Þa gåm c¶ lao ®éng, dÞch vô h¹ tÇng ,.. ­íc ®¹t kho¶ng 120 USD) §Ó t¹o ®µ ph¸t triÓn m¹nh mÏ h¬n trong thêi gian tíi, chóng ta cÇn cã nh÷ng c¶i c¸ch nh»m hoµn thiÖn h¬n mèi liªn kÕt trao ®æi hµng ho¸ hai chiÒu. ViÖc hoµn thiÖn cã thÓ lµm theo h­íng sau: CÇn nhËn thøc ®Çy ®ñ tÇm quan träng cña mèi liªn kÕt s¶n xuÊt gi÷a c¸c KCX víi nÒn kinh tÕ néi ®Þa th«ng qua nh÷ng t¸c ®éng t­¬ng hç tõ hai phÝa víi KCX ®ãng vai trß xóc t¸c cÇn ®­îc n©ng cao; ®ång thêi c¸c doanh nghiÖp néi ®Þa cÇn cã sù quan t©m ®óng møc ®Õn viÖc khai th¸c c¬ héi hîp t¸c kinh doanh víi c¸c doanh nghiÖp KCX nh­ lµ mét thÞ tr­êng cã qui m« lín, thuËn lîi cña m×nh. C¸c doanh nghiÖp cã liªn quan cÇn x©y dùng ®Þnh h­íng ph¸t triÓn ®Ó t¹o kh¶ n¨ng ®¸p øng ngµy cµng réng h¬n nhu cÇu cña thÞ tr­êng nµy, tõ ®ã gãp phÇn cïng c¸c c¬ quan h÷u quan x©y dùng tèt ®Þnh h­íng ë tÇm vÜ m«. T¨ng c­êng c¸c cuéc tiÕp xóc ®Ó kh¶o s¸t vµ trao ®æi th«ng tin gi÷a c¸c doanh nghiÖp cña hai n¬i ®Ó ph¸t hiÖn vµ t¹o dùng c¬ héi lµm ¨n . Tæ chøc vµ ph¸t triÓn kªnh th«ng tin qua l¹i gi÷a c¸c bªn ®Ó cung cÊp d÷ liÖu cho kh©u tiÕp thÞ vµ tæ chøc s¶n xuÊt cña c¸c doanh nghiÖp néi ®Þa cho KCX; c¶i tiÕn mÆt hµng ®· cã vµ ph¸t triÓn mÆt hµng míi c¨n cø vµo yªu cÇu cña KCX ®Ó cã nguån hµng phong phó h¬n, chÊt l­îng ngµy cµng ®­îc n©ng cao phï hîp víi yªu cÇu cña s¶n xuÊt vµ cã ®ñ n¨ng lùc c¹nh tranh vÒ gi¸ c¶. H­íng ®Õn môc tiªu nµy, cÇn ®Èy m¹nh quan hÖ hîp t¸c s¶n xuÊt gi÷a c¸c doanh nghiÖp KCX víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt néi ®Þa vµ n©ng cao tÝnh chñ ®éng cña c¸c doanh nghiÖp néi ®Þa. §èi víi c¬ chÕ vµ chÝnh s¸ch qu¶n lý cÇn ®­îc c¶i tiÕn theo h­íng khuyÕn khÝch tèi ®a c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ cung øng nguyªn liÖu, vËt t­, hµng ho¸ vµ gia c«ng cho KCX, ®ång thêi khuyÕn khÝch viÖc sö dông t¹i KCX, cho phÐp kiÓm tra ë møc ®é cÇn thiÕt c¸c doanh nghiÖp chÕ xuÊt ®­a hµng tõ KCX vµo néi ®Þa, tõ ®ã thñ tôc cÇn cã ®ñ th«ng tho¸ng cho phÐp, kÓ c¶ thñ tôc trao ®æi, gia c«ng trong néi bé c¸c KCX. CÇn cho phÐp thµnh lËp c¸c tæ chøc xóc tiÕn liªn kÕt néi ®Þa (®· cã ë TP. Hå ChÝ Minh) nh»m theo dâi cËp nhËt, cung cÊp th«ng tin vµ thóc ®Èy mèi liªn kÕt chÆt chÏ gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong vµ ngoµi KCX. CÇn ph¶i cã nh÷ng c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ sù kh¸c nhau gi÷a KCN vµ KCX, ­u ®iÓm còng nh­ h¹n chÕ cña mçi lo¹i h×nh ®ã ®èi víi ViÖt Nam, còng nh­ c¸c ®èi t¸c n­íc ngoµi, ®Ó tõ ®ã cã thÓ t×m ra gi¶i ph¸p cho KCX. Hy väng nµy b¾t nguån tõ thùc tÕ lµ hiÖn nay trong khi c¸c dù ¸n trong KCX rÊt tr× trÖ th× c¸c dù ¸n x©y dùng KCN l¹i ®ang ®­îc triÓn khai nhanh chãng vµ cã nhiÒu triÓn väng. Chóng ta ®ang x©y dùng nhiÒu KCN, v× vËy viÖc lµm s¸ng tá nh÷ng nguyªn nh©n khiÕn ch­¬ng tr×nh KCX chËm ph¸t triÓn tr­íc khi cã nh÷ng ®Ò xuÊt hay kÕ ho¹ch tiÕp theo vÒ KCN, KCX lµ v« cïng quan träng, nÕu kh«ng cã thÓ chÝnh nh÷ng vÊn ®Ò vµ khã kh¨n ®· c¶n trë sù ph¸t triÓn cña KCX còng cã thÓ lµ trë ng¹i ®èi víi c¸c KCN. kÕt luËn H¬n 10 n¨m x©y dùng vµ ph¸t triÓn Khu c«ng nghiÖp vµ Khu chÕ xuÊt, chóng ta ®· thu ®­îc nhiÒu bµi häc vµ kinh nghiÖm vÒ h×nh thøc ph¸t triÓn kinh tÕ cßn nhiÒu h¹n chÕ nµy. MÆc dï cßn nhiÒu vÊn ®Ò tån t¹i cÇn tiÕp tôc nghiªn cøu vµ gi¶i quyÕt nh­ng chóng ta kh«ng thÓ phñ nhËn nh÷ng lîi Ých to lín mµ viÖc ph¸t triÓn Khu c«ng nghiÖp, Khu chÕ xuÊt ®· mang l¹i. Tuy cßn cã nh÷ng h¹n chÕ song víi nh÷ng ®Æc tÝnh ­u viÖt cña m×nh, m« h×nh KCN, KCX ®· næi lªn nh­ mét kiÓu mÉu hiÖn ®¹i trong sè c¸c c«ng cô nh»m thu hót vµ sö dông cã hiÖu qu¶ vèn ®Çu t­ phôc vô c«ng cuéc ph¸t triÓn kinh tÕ cña c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn trong 3, 4 thËp kû qua, ®Æc biÖt lµ c¸c n­íc §«ng Nam ¸ vµ míi ®©y lµ ViÖt Nam. Sù ph¸t triÓn thµnh c«ng cña nhiÒu KCN, KCX ë ViÖt Nam ®· chøng minh ®©y lµ mét m« h×nh ®at hiÖu qu¶ cao trong mét kho¶ng thêi gian t­¬ng ®èi ng¾n ®Ó cã thÓ ph¸t triÓn hoµn thiÖn nÒn s¶n xuÊt c«ng nghiÖp h­íng vÒ xuÊt khÈu nh»m phôc vô sù nghiÖp CNH-H§H. §ång thêi, nh÷ng thµnh tùu to lín mµ c¸c KCN, KCX ®· ®ãng gãp trong qu¸ tr×nh ®æi míi nÒn kinh tÕ ë ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m qua lµ kh«ng thÓ phñ nhËn ®­îc. §Ó ph¸t huy h¬n n÷a vai trß tÝch cùc vµ to lín, cña c¸c KCN, KCX ®èi víi nÒn kinh tÕ, chóng ta cÇn ph¶i cã nh÷ng gi¶i ph¸p ph¸t triÓn phï hîp vµ h÷u hiÖu ®Ó h¹n chÕ vµ ng¨n chÆn nh÷ng vÊn ®Ò khã kh¨n cßn tån t¹i trong qu¸ tr×nh x©y dùng vµ ph¸t triÓn m« h×nh kinh tÕ nµy. Víi lÞch sö h×nh thµnh míi h¬n mét thËp kû nh­ng c¸c KCN, KCX ë ViÖt Nam ®· ®em l¹i nhiÒu kÕt qu¶ rùc rì do ®ã chóng ta cã thÓ tin t­ëng r»ng trong t­¬ng lai m« h×nh kinh tÕ nµy sÏ ph¸t triÓn réng r·i vµ thùc sù trë thµnh m« h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ n¨ng ®éng vµ hiÖu qu¶, thùc hiÖn tèt sø mÖnh cña nã trong c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. danh môc tµi liÖu tham kh¶o [1]. Ng« ThÕ B¾c, “Khu c«ng nghiÖp - Khu chÕ xuÊt ë ViÖt Nam hiÖn nay”, t¹p chÝ nghiªn cøu kinh tÕ, sè 265, th¸ng 8/2001. [2]. pts Mai Ngäc C­êng, “C«ng nghÖ th«ng tin víi sù ph¸t triÓn c¸c KCN ë Ch©u ¸”, t¹p chÝ c«ng nghiÖp ViÖt Nam 22/2001 tr.11, 12. [3]. PGS, PTS T« Xu©n DÇn, ®Ò tµi “KCX t¹i c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn”, ViÖn nghiªn cøu kinh tÕ thÕ giíi, n¨m 2001, tr.9. [3] [4]. NguyÔn Thu H­¬ng," §Ó t¨ng søc hÊp dÉn cña c¸c KCN ",b¸o Hµ Néi míi, sè 12073, tr.3. [5]. TrÇn Quang H­ng, ®Ò tµi “ T×nh h×nh ®Çu t­ vµo ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ", ViÖn nghiªn cøu kinh tÕ thÕ giíi, n¨m 2002, tr.12-21. [6]. Ph¹m Hïng NghÞ, “ Kinh nghiÖm thÕ giíi vÒ ph¸t triÓn KCX vµ ®Æc khu kinh tÕ”, NXB chÝnh trÞ quèc gia Hµ Néi, n¨m 1999, tr.14-18. [7]. PTS NguyÔn V¨n Nam, “B¸o c¸o tæng kÕt t×nh h×nh ho¹t ®éng cña KCN, KCX ViÖt Nam 1991-2001”, tr. 46. [8]. NguyÔn Thu Trang, kho¸ luËn “ KCN, KCX - thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn ë ViÖt Nam” tr­êng §¹i häc Ngo¹i Th­¬ng, tr. 35, 37. [9]. PGS, PTS Lª V¨n Sang, “Dù th¶o chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi 2000 - 2010”,Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­, tr.5. [10]. V¨n kiÖn ®¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VI, VII, VIII, nhµ chÝnh trÞ quèc gia Hµ Néi, tr.9. Phô lôc Danh môc c¸c v¨n b¶n liªn quan §Õn chñ tr­¬ng ph¸t triÓn KCN, KCX V¨n b¶n liªn quan ®Õn chñ tr­¬ng quy ho¹ch KCN, KCX 1. QuyÕt ®Þnh sè 519/Ttg ngµy 6/8/1996 cña ChÝnh phñ phª duyÖt Quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn c«ng nghiÖp vµ kÕt cÊu h¹ tÇng thêi kú 1960-2010. 2. Th«ng b¸o sè 83/TB ngµy 24/10/1996 cña V¨n phßng ChÝnh phñ vÒ kÕt luËn cña phã thñ t­ëng Phan V¨n Kh¶i vÒ mét sè vÊn ®Ò ph¸t triÓn, ho¹t ®éng vµ qu¶n lý Nhµ n­íc ®èi víi KCN, KCX. 3. ChØ thÞ sè 199/Ttg ngµy 3/4/1997 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ vÒ nh÷ng biÖn ph¸p cÊp b¸ch trong c«ng t¸c qu¶n lý chÊt th¶i r¾n ë c¸c ®« thÞ vµ KCN. 4. QuyÕt ®Þnh sè 713/Ttg ngµy 30/8/997 cña ChØnh phñ vÒ viÖc bæ sung Danh môc KCN ­u tiªn ®Çu t­ ®Õn n¨m 2000. 5. C¸c c«ng v¨n sè 03/KCN ngµy 1/4/1997, sè 08/KCN ngµy 19/6/1997, 09/KCN ngµy 25/7/1997, 11/KCN ngµy 11/8/1997, sè 15/KCN ngµy 4/10/1997, sè 24/KCN ngµy 26/12/1997. 6. QuyÕt ®Þnh sè 904/Ttg ngµy 23/10/1997 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ vÒ viÖc phª duyÖt ®Þnh h­íng quy ho¹ch chung KCN -c¶ng biÓn Vòng ¸ng, Hµ TÜnh. 7. C«ng v¨n sè 01/CP -KCN ngµy 23/1/1998 cña ChÝnh phñ vÒ viÖc ®iÒu chØnh diÖn tÝch quy ho¹ch c¸c KCN ë tØnh Bµ RÞa -Vòng Tµu. 8. QuyÕt ®Þnh sè 28/1998/Q§-Ttg ngµy 6/2/1998 vÒ viÖc giao nhiÖm vô tiÕn hµnh chuÈn bÞ thµnh lËp KCNC Hoµ L¹c, Hµ T©y. 9. QuyÕt ®Þnh sè 108/1998/Q§-Ttg ngµy 20/6/1998 vÒ viÖc ®iÒu chØnh quy ho¹ch chung TP. Hµ Néi ®Õn n¨m 2020. 10. QuyÕt ®Þnh sè 128/1998/Q§-Ttg ngµy 10/7/1998 vÒ viÖc ®iÒu chØnh quy ho¹ch chung TP. HCM ®Õn n¨m 2020. 11. C«ng v¨n sè 1020/CP-§P1 ngµy 29/8/98 cña ChØnh phñ gi¶i quyÕt mét sè kiÕn nghÞ cña TP. Hµ Néi. 12. QuyÕt ®Þnh sè 194/1998/Q§-Ttg ngµy 1/10/1998 cña ChÝnh phñ vÒ viÖc bæ sung Danh môc ®Çu t­ ®Õn n¨m 2000. 13. QuyÕt ®Þnh sè 198/Q§-Ttg ngµy 12/10/1998 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ vÒ viÖc thµnh lËp KCNC Hoµ L¹c, Hµ T©y. 14. QuyÕt ®Þnh sè 989/Q§-Ttg ngµy 4/11/1998 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ vÒ viÖc giao nhiÖm vô tiÕn hµnh chuÈn bÞ thµnh lËp KCNC TP. HCM. 15. Th«ng b¸o sè 232 TB/TW ngµy 10/7/1999 cña Bé chÝnh trÞ vÒ chñ tr­¬ng x©y dùng thÝ ®iÓm Khu kinh tÕ më Chu Lai, Qu¶ng Nam. 16. C«ng v¨n sè 15/CP-KCN, 16/CP-KCN vµ 17/CP/KCN ngµy 7/12/1999 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ vÒ viÖc quy ho¹ch x©y dùng KCN Nh¬n Thµnh (B×nh Ph­íc), §×nh Tr¸m (B¾c Giang), TiÒn H¶i (Th¸i B×nh). 17. ChØ thÞ sè 36/1998/ CT-Ttg ngµy 23/10/1998 cña Thñ t­íng chÝnh phñ vÒ viÖc kiÓm ®iÓm t×nh h×nh thùc hiÖn NghÞ ®Þnh 36/CP. C¸c v¨n b¶n ph¸p lý Quy chÕ KCX ban hµnh kÌm theo NghÞ ®Þnh sè 332/H§BT ngµy 18/10/1991. Quy chÕ KCN ban hµnh kÌm theo NghÞ ®Þnh sè 192/CP ngµy 28/12/1994. C«ng v¨n sè 10/VPCP ngµy 23/12/1996 cña v¨n phßng chÝnh phñ vÒ viÖc phª duyÖt quy ho¹ch chi tiÕt KCN tËp trung.. Quy chÕ KCN, KCX ban hµnh kÌm theo NghÞ ®Þnh 36/CP ngµy 24/4/1997. ChØ thÞ sè 199/CT-Ttg ngµy 3/4/1997 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ vÒ nh÷ng biÖn ph¸p cÊp b¸ch trong c«ng t¸c qu¶n lý chÊt th¶i r¾n ë c¸c ®« thÞ vµ KCN. ChØ thÞ sè 264/Ttg ngµy 24/4/1997 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ vÒ viÖc ban hµnh c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn triÓn khai mét sè viÖc thùc hiÖn quy chÕ KCN, KCX, KCNC. C«ng v¨n sè 07/KCN ngµy 16/6/1997 cña ChÝnh phñ vÒ viÖc uû quyÒn cÊp GP§T ®èi víi c¸c dù ¸n §TNN. QuyÕt ®Þnh sè 831/Ttg ngµy 7/10/1997 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ vÒ viÖc BQL KCN Dung QuÊt lµ ®¬n vÞ ®Çu mèi kÕ ho¹ch. C«ng v¨n sè 19/KCN ngµy 12/11/1997 cña ChÝnh phñ vÒ viÖc cho thuª l¹i ®Êt trong KCN. NghÞ ®Þnh sè 10/1998/N§-CP ngµy 23/1/1998 cña ChÝnh phñ vÒ mét sè biÖn ph¸p khuyÕn khÝch vµ ®¶m b¶o ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi. ChØ thÞ 11/CT-Ttg ngµy 16/3/1998 vÒ thùc hiÖn nghÞ ®Þnh 10/CP vµ c¶i tiÕn c¸c thñ tôc ®Çu t­ n­íc ngoµi. QuyÕt ®Þnh sè 233/1998/Q§-Ttg ngµy 1/12/1998 vÒ viÖc ph©n cÊp, uû quyÒn cÊp GP§T ®èi víi c¸c dù ¸n ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi. QuyÕt ®Þnh sè 53/1999/Q§-Ttg ngµy 26/3/1999 cña Thñ t­íng chÝnh phñ vÒ mét sè biÖn ph¸p khuyÕn khÝch vµ ®¶m b¶o ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi. C«ng v¨n sè 04/CP-KCN ngµy 16/3/1999vµ sè 182/BQL KCN cÊp tØnh xÐt duyÖt dù ¸n ®Çu t­ trong n­íc vµo c¸c KCN, KCX trªn ®Þa bµn. QuyÕt ®Þnh sè 8645/Q§-Ttg ngµy 15/6/1999 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ vÒ viÖc triÓn khai thùc hiÖn mét sè h¹nh môc c«ng tr×nh dù ¸n KCNC Hoµ L¹c trong n¨m 1999. NghÞ ®Þnh sè 24/2000/N§/CP ngµy 31/7/2000 vÒ mét sè biÖn ph¸p khuyÕn khÝch vµ ®¶m b¶o ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi. ._.