Một số giải pháp chủ yếu nhằm đẩy mạnh xuất khẩu hàng dệt may Việt Nam vào thị trường Mỹ

Lêi nãi ®Çu Ngµnh dÖt may lµ mét ngµnh tiªn phong cña phÇn lín c¸c quèc gia khi b­íc vµo c«ng cuéc thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. VÞ trÝ quan träng cña ngµnh dÖt may trong nÒn kinh tÕ lµ do ngµnh nµy phôc vô nhu cÇu tÊt yÕu cña con ng­êi, gi¶i quyÕt ®­îc nhiÒu lao ®éng cho x· héi, ®ång thêi viÖc xuÊt khÈu dÖt may gióp cho c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ cña n­íc xuÊt khÈu ngµy cµng tèt h¬n. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña c¸c n­íc c«ng nghiÖp tiªn tiÕn nh­ Anh, Ph¸p, NhËt... tr­íc ®©y, còng nh­ Hµn Quèc, §µi Loan, Singapore... hiÖn nay ®Òu ®· tr¶i qua b­íc ph¸t triÓn s¶n xuÊt, xuÊt khÈu nh÷ng s¶n phÈm dÖt may vµ coi ®©y lµ mét ngµnh xuÊt khÈu chñ yÕu. Ngµnh dÖt may ViÖt Nam sím ®­îc ph¸t triÓn, nã thùc sù chiÕm vÞ trÝ quan träng trong nÒn kinh tÕ nãi chung vµ trong ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng nãi riªng tõ nh÷ng n¨m 90 trë l¹i ®©y. §Õn nay, ngµnh dÖt may ®­îc coi lµ mét trong nh÷ng ngµnh cã lîi thÕ nhÊt cña ViÖt Nam bëi nã sö dông nhiÒu lao ®éng vµ mang vÒ nguån ngo¹i tÖ rÊt lín cho ViÖt Nam (chØ ®øng sau ngµnh dÇu khÝ). MÊy n¨m qua kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ngµnh nµy lu«n t¨ng tr­ëng m¹nh, rÊt kh¶ quan trong viÖc ®¹t vµ v­ît môc tiªu xuÊt khÈu theo quy ho¹ch tæng thÓ cña ngµnh dÖt may ViÖt Nam ®Õn n¨m 2005 lµ 4-5tû USD vµ n¨m 2010 lµ 8-9 tû USD. Tuy nhiªn ®Ó ®¹t ®­îc môc tiªu ngµnh nµy ph¶i duy tr× møc t¨ng tr­ëng 14%/ n¨m. Muèn ®¹t ®­îc ®iÒu ®ã toµn ngµnh cÇn cã nhiÒu gi¶i ph¸p ®ång bé, trong ®ã viÖc më réng thÞ tr­êng lµ vÊn ®Ò mÊu chèt mµ c¸c doanh nghiÖp cÇn quan t©m. Mét trong nh÷ng thÞ tr­êng cã ¶nh h­ëng lín ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ thÕ giíi nãi chung vµ nÒn kinh tÕ khu vùc nãi riªng ®ã lµ thÞ tr­êng Mü. §Èy m¹nh xuÊt khÈu hµng dÖt may sang thÞ tr­êng nµy ch¼ng nh÷ng t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó kinh tÕ ViÖt Nam ®Èy nhanh tiÕn tr×nh héi nhËp mµ cßn gia t¨ng sù ph¸t triÓn vµ n©ng cao tÝnh c¹nh tranh cña hµng ho¸ ViÖt Nam. Tuy nhiªn ®Ó thùc hiÖn ®­îc viÖc nµy th× hµng dÖt may ViÖt Nam ph¶i v­ît qua rÊt nhiÒu khã kh¨n, th¸ch thøc nhÊt lµ vÒ kh¶ n¨ng c¹nh tranh, n¨ng suÊt, chÊt l­îng s¶n phÈm, thÞ tr­êng tiªu thô vµ kh¶ n¨ng vËn dông Marketing vµo kinh doanh. Bµi viÕt nµy víi ®Ò tµi "Mét sè gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m ®Èy m¹nh xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng Mü " sÏ ®i s©u ph©n tÝch thùc tr¹ng thÞ tr­êng dÖt may t¹i Mü, ®¸nh gi¸ ®­îc chÝnh x¸c kh¶ n¨ng thùc tÕ cña hµng dÖt may ViÖt Nam khi th©m nhËp thÞ tr­êng nµy vµ ®Ò ra mét sè gi¶i ph¸p chÝnh nh»m ®Èy m¹nh xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam sang thÞ tr­êng Mü. LuËn v¨n ®­îc chia lµm ba ch­¬ng chÝnh nh­ sau: Ch­¬ng I: Lý luËn chung vÒ xuÊt khÈu. Ch­¬ng II: T×nh h×nh thÞ tr­êng vµ thùc tr¹ng xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng Mü. Ch­¬ng III: Nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m ®Èy m¹nh xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng Mü. Víi kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm cßn h¹n chÕ vÒ ph­¬ng ph¸p luËn, ch¾c ch¾n gi¸ trÞ thùc tÕ cña luËn v¨n nµy kh«ng cao nh­ng b»ng lßng nhiÖt t×nh vµ sù say mª ®­îc ¸p dông nh÷ng kiÕn thøc trong qu¸ tr×nh häc tËp vµ c«ng t¸c, t«i hy väng gãp mét phÇn nhá bÐ gióp c¸c doanh nghiÖp dÖt may t×m ra nh÷ng biÖn ph¸p h÷u hiÖu nhÊt cho doanh nghiÖp m×nh ®Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng ®­îc ®¸nh gi¸ lµ tiÒm n¨ng nhÊt hiÖn nay, ®ã lµ thÞ tr­êng Mü. T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n T.S Bïi Ngäc S¬n ®· h­íng dÉn t«i hoµn thµnh kho¸ luËn nµy. T«i còng xin c¶m ¬n c¸c ®ång nghiÖp, b¹n bÌ t¹i HiÖp héi dÖt may ViÖt nam (Vitas) ®· nhiÖt t×nh gióp ®ì vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho t«i trong suèt qu¸ tr×nh nghiªn cøu vµ hoµn thµnh bµi viÕt nµy. Tuy cßn nhiÒu h¹n chÕ vµ thiÕu kinh nghiªm thùc tiÔn, bµi viÕt kh«ng tr¸nh khái nh÷ng khiÕm khuyÕt, t«i rÊt mong ®­îc b¹n ®äc vµ c¸c thÇy c« gi¸o gãp ý. Ch­¬ng I Lý LUËN CHUNG VÒ XUÊT KHÈU I. kh¸i niÖm, vai trß cña xuÊt khÈu 1. Kh¸i niÖm: XuÊt khÈu hµng ho¸ lµ viÖc b¸n, cung cÊp hµng ho¸ vµ dÞch vô cho bªn n­íc ngoµi trªn c¬ së dïng tiÒn tÖ lµm ph­¬ng tiÖn thanh to¸n. TiÒn tÖ ë ®©y cã thÓ lµ ngo¹i tÖ ®èi víi mét bªn hay hai hoÆc nhiÒu bªn ®èi t¸c. C¬ së cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµ ho¹t ®éng mua b¸n vµ trao ®æi hµng ho¸ (Bao gåm c¶ hµng ho¸ h÷u h×nh vµ hµng ho¸ v« h×nh) trong n­íc. Khi s¶n xuÊt ph¸t triÓn vµ trao ®æi hµng ho¸ gi÷a c¸c quèc gia cã lîi, ho¹t ®éng nµy më réng ph¹m vi ra ngoµi biªn giíi cña c¸c quèc gia hoÆc thÞ tr­êng néi ®Þa vµ khu chÕ xuÊt ë trong n­íc. XuÊt khÈu nh»m khai th¸c ®­îc lîi thÕ so s¸nh cña tõng quèc gia trong ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ. XuÊt khÈu lµ mét ho¹t ®éng c¬ b¶n cña ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng, xuÊt hiÖn tõ l©u ®êi, ngµy cµng ph¸t triÓn m¹nh mÏ c¶ vÒ chiÒu réng vµ chiÒu s©u. H×nh thøc c¬ b¶n ban ®Çu cña nã lµ ho¹t ®éng trao ®æi hµng ho¸ gi÷a c¸c quèc gia, cho ®Õn nay nã ®· rÊt ph¸t triÓn vµ ®­îc thÓ hiÖn th«ng qua nhiÒu h×nh thøc. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu ngµy nay diÔn ra trªn ph¹m vi toµn cÇu, trong tÊt c¶ c¸c ngµnh, c¸c lÜnh vùc cña nÒn kinh tÕ, kh«ng chØ lµ hµng ho¸ h÷u h×nh mµ c¶ hµng ho¸ v« h×nh víi tû träng ngµy cµng lín. 2. Vai trß cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu: XuÊt khÈu lµ mét bé phËn chÝnh trong ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng, lµ ho¹t ®éng chñ yÕu trong th­¬ng m¹i quèc tÕ. Nã ®ãng vai trß rÊt quan träng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp nãi riªng, ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ quèc gia nãi chung. 2.1 Vai trß cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®èi víi c¸c doanh nghiÖp: Më réng thÞ tr­êng lµ nhu cÇu tÊt yÕu cña bÊt kú doanh nghiÖp nµo muèn ph¸t triÓn bÒn v÷ng vµ cã vÞ thÕ trªn th­¬ng tr­êng, viÖc më réng nµy ®­îc thùc hiÖn phÇn lín th«ng qua ho¹t ®éng xuÊt khÈu, xuÊt khÈu ®em l¹i cho doanh nghiÖp nh÷ng lîi Ých sau: Th«ng qua xuÊt khÈu c¸c doanh nghiÖp trong n­íc cã c¬ héi tham gia vµo cuéc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng thÕ giíi vÒ gi¸ c¶, chÊt l­îng. Nh÷ng yÕu tè ®ã ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i h×nh thµnh mét c¬ cÊu s¶n xuÊt phï hîp víi thÞ tr­êng. XuÊt khÈu ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp lu«n lu«n ph¶i ®æi míi vµ hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý s¶n xuÊt, kinh doanh n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, h¹ gi¸ thµnh. XuÊt khÈu t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp më réng thÞ tr­êng, më réng quan hÖ kinh doanh víi c¸c b¹n hµng c¶ trong vµ ngoµi n­íc, trªn c¬ së hai bªn cïng cã lîi, t¨ng doanh sè vµ lîi nhuËn ®ång thêi ph©n t¸n vµ chia sÎ rñi ro, mÊt m¸t trong ho¹t ®éng kinh doanh, t¨ng c­êng uy tÝn kinh doanh cña doanh nghiÖp. XuÊt khÈu khuyÕn khÝch viÖc ph¸t triÓn c¸c m¹ng l­íi kinh doanh cña doanh nghiÖp, ch¼ng h¹n nh­ ho¹t ®éng ®Çu t­, nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt, marketing... còng nh­ sù ph©n phèi vµ më réng trong viÖc cÊp giÊy phÐp. XuÊt khÈu ®em l¹i lîi nhuËn cao gióp doanh nghiÖp bï ®¾p chi phÝ, cã l·i, tÝch luü nh»m n©ng cÊp x©y míi c¬ së vËt chÊt, b¶o d­ìng hoÆc trang bÞ kü thuËt c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, tõ ®ã n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh chiÕm lÜnh thÞ tr­êng. 2.2 Vai trß cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®èi víi nÒn kinh tÕ mçi quèc gia XuÊt khÈu t¹o nguån vèn chñ yÕu cho nhËp khÈu, phôc vô c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ lµ mét tÊt yÕu cña tiÕn tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ®Æc biÖt ®èi víi c¸c n­íc ®ang vµ kÐm ph¸t triÓn, nã kh¾c phôc t×nh tr¹ng nghÌo nµn l¹c hËu. Tuy nhiªn nã ®ßi hái mét l­îng vèn ®ñ lín ®Ó ®Çu t­, nhËp khÇu m¸y mãc, thiÕt bÞ... XuÊt khÈu lµ mét trong nh÷ng h×nh thøc thu hót vèn quan träng cña mçi quèc gia, xuÊt khÈu t¹o tiÒn ®Ò cho nhËp khÈu, nã quyÕt ®Þnh ®Õn qui m«, tèc ®é t¨ng tr­ëng cña nÒn kinh tÕ. XuÊt khÈu gãp phÇn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, ph¸t triÓn s¶n xuÊt Tuú thuéc vµo chÝnh s¸ch h­íng ngo¹i hay h­íng néi cña mçi quèc gia mµ xuÊt khÈu cã møc ®é t¸c ®éng ®Õn chuyÓn dÞch c¬ cÊu vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt kh¸c nhau + Víi chÝnh s¸ch h­íng néi, viÖc xuÊt khÈu chØ ®­îc thùc hiÖn ®èi víi nh÷ng s¶n phÈm thõa so víi nhu cÇu x· héi.V× vËy xuÊt khÈu chØ bã hÑp trong mét ph¹m vi nhá, t¨ng tr­ëng chËm, kh«ng ph¸t huy ®­îc lîi thÕ so s¸nh cña quèc gia, c¸c ngµnh s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng cã c¬ héi ph¸t triÓn. + Víi chÝnh s¸ch h­íng ngo¹i, thÞ tr­êng thÕ giíi ®­îc coi lµ môc tiªu ®Ó tæ chøc s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu th× viÖc xuÊt khÈu hµng ho¸ cã t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, thóc ®Èy c¸c ngµnh s¶n xuÊt ph¸t triÓn, ®ã lµ: - XuÊt khÈu t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c nhãm ngµnh hµng cã liªn quan cã c¬ héi ph¸t triÓn. - XuÊt khÈu cã vai trß thóc ®Èy chuyªn m«n ho¸, t¨ng c­êng hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cña tõng quèc gia. - XuÊt khÈu t¹o ®iÒu kiÖn më réng thÞ tr­êng s¶n phÈm, gãp phÇn æn ®Þnh s¶n xuÊt s¶n phÈm c«ng nghiÖp, t¹o lîi thÕ kinh doanh nhê t¨ng qui m«. - XuÊt khÈu t¹o ®iÒu kiÖn më réng kh¶ n¨ng cung cÊp ®Çu vµo cho s¶n xuÊt, më réng kh¶ n¨ng tiªu dïng cña mçi quèc gia. - XuÊt khÈu t¹o ®iÒu kiÖn cho hµng ho¸ cña mét quèc gia th©m nhËp vµ c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. - XuÊt khÈu gióp më réng ¶nh h­ëng cña quèc gia ®ã trªn tr­êng quèc tÕ. XuÊt khÈu cã t¸c ®éng tÝch cùc tíi viÖc gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm vµ c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n. XuÊt khÈu kÝch thÝch ph¸t triÓn s¶n xuÊt trong n­íc qua ®ã t¹o viÖc lµm cho lao ®éng x· héi, t¨ng thu nhËp, t¨ng kh¶ n¨ng chi tiªu cña hä, tõ ®ã gi¶m thÊt nghiÖp trong n­íc. MÆt kh¸c, xuÊt khÈu cßn t¹o ra ngo¹i tÖ ®Ó nhËp khÈu hµng tiªu dïng lµm cho ng­êi d©n trë nªn sung tóc h¬n, ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng cao cña hä. XuÊt khÈu lµ c¬ së ®Ó më réng vµ thóc ®Èy c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i. XuÊt khÈu vµ c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i cã t¸c ®éng qua l¹i phô thuéc lÉn nhau. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµ mét ho¹t ®éng chñ yÕu, c¬ b¶n, lµ h×nh thøc ban ®Çu cña ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i, tõ ®ã thóc ®Èy c¸c mèi quan hÖ kh¸c nh­ du lÞch quèc tÕ, b¶o hiÓm, vËn t¶i quèc tÕ, tÝn dông quèc tÕ... ph¸t triÓn theo. Ng­îc l¹i sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh nµy l¹i lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn tiÒn ®Ò cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu ph¸t triÓn. Nh­ vËy xuÊt khÈu cã vai trß quan träng kh«ng chØ ®èi víi sù t¨ng tr­ëng ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ mµ nã cßn gióp b×nh æn x· héi cña mét quèc gia, tuy nhiªn muèn ph¸t huy vai trß cña nã cÇn ph¶i t×m hiÓu s©u h¬n ë néi dung vµ c¸c h×nh thøc xuÊt khÈu II. c¸c h×nh thøc xuÊt khÈu chñ yÕu 1. XuÊt khÈu trùc tiÕp: XuÊt khÈu trùc tiÕp lµ h×nh thøc xuÊt khÈu hµng ho¸, dÞch vô do chÝnh doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra hoÆc thu mua tõ c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt trong n­íc tíi kh¸ch hµng n­íc ngoµi th«ng qua tæ chøc cña m×nh. XuÊt khÈu trùc tiÕp cã thÓ lµm t¨ng thªm rñi ro trong kinh doanh nh­ng nã l¹i cã ­u ®iÓm: - Gi¶m bít chi phÝ trung gian do ®ã t¨ng lîi nhuËn cho doanh nghiÖp. - Doanh nghiÖp cã thÓ liªn hÖ trùc tiÕp vµ ®Òu ®Æn víi kh¸ch hµng vµ víi thÞ tr­êng n­íc ngoµi tõ ®ã n¾m b¾t ngay ®­îc nhu cÇu, xu h­íng biÕn ®éng cña thÞ tr­êng, t×nh h×nh cña kh¸ch hµng nªn cã thÓ ®­a ra nh÷ng chÝnh s¸ch linh ho¹t vÒ s¶n phÈm sao cho phï hîp. Nhê ®ã viÖc më réng thÞ tr­êng cho s¶n phÈm sÏ thuËn lîi h¬n. XuÊt khÈu trùc tiÕp th­êng ®­îc ¸p dông ë nh÷ng doanh nghiÖp cã nguån vèn ®ñ lín, ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn cã n¨ng lùc vµ tr×nh ®é chuyªn m«n cao ®ång thêi s¶n phÈm ®­îc xuÊt khÈu th­êng ®· cã vÞ thÕ trªn thÞ tr­êng trong n­íc vµ quèc tÕ. 2. XuÊt khÈu uû th¸c: XuÊt khÈu uû th¸c lµ h×nh thøc mµ trong ®ã ®¬n vÞ kinh doanh xuÊt khÈu ®ãng vai trß lµ ng­êi trung gian cho ®¬n vÞ s¶n xuÊt ®øng ra ký kÕt hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th­¬ng, tiÕn hµnh c¸c thñ tôc cÇn thiÕt ®Ó xuÊt khÈu hµng ho¸ cho nhµ s¶n xuÊt ®Ó qua ®ã h­ëng "phÝ uû th¸c"(th­êng tÝnh theo % gi¸ trÞ l« hµng). H×nh thøc nµy cã ­u ®iÓm lµ dÔ ¸p dông, doanh nghiÖp kh«ng ph¶i bËn t©m viÖc ®µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång, c¸c thñ tôc xuÊt nhËp khÈu do ®ã tiÕt kiÖm ®­îc thêi gian, gi¶m rñi ro vµ chuyªn t©m vµo s¶n xuÊt. Tuy nhiªn nã cã h¹n chÕ lµ lîi nhuËn bÞ chia sÎ, viÖc thu thËp th«ng tin thÞ tr­êng gÆp khã kh¨n do ®ã khã cã ph¶n øng linh ho¹t víi nh÷ng biÕn ®éng cña thÞ tr­êng. H×nh thøc nµy ®­îc ¸p dông chñ yÕu ë nh÷ng doanh nghiÖp cã tiÒm lùc h¹n chÕ, ch­a cã chç ®øng thËt v÷ng ch¾c trªn thÞ tr­êng. 3. Bu«n b¸n ®èi l­u: Bu«n b¸n ®èi l­u lµ mét ph­¬ng thøc giao dÞch trao ®æi hµng ho¸, trong ®ã xuÊt khÈu kÕt hîp chÆt chÏ víi nhËp khÈu, ng­êi b¸n ®ång thêi lµ ng­êi mua, l­îng hµng giao ®i cã gi¸ trÞ t­¬ng xøng víi l­îng hµng nhËn vÒ. ë ®©y môc ®Ých cña xuÊt khÈu kh«ng ph¶i nh»m thu vÒ ngo¹i tÖ, mµ nh»m thu vÒ mét hµng ho¸ kh¸c cã gi¸ trÞ t­¬ng ®­¬ng. Lîi Ých cña bu«n b¸n ®èi l­u lµ nh»m tr¸nh nh÷ng rñi ro vÒ biÕn ®éng tû gi¸ hèi ®o¸i trªn thÞ tr­êng ngo¹i hèi. §ång thêi cßn cã lîi khi c¸c bªn kh«ng ®ñ ngo¹i tÖ ®Ó thanh to¸n cho l« hµng nhËp khÈu cña m×nh. Thªm vµo ®ã, ®èi víi mét quèc gia bu«n b¸n ®èi l­u cã thÓ lµm c©n b»ng h¹ng môc th­êng xuyªn trong c¸n c©n thanh to¸n. Tuy nhiªn bu«n b¸n ®èi l­u lµm h¹n chÕ qu¸ tr×nh trao ®æi hµng ho¸, viÖc giao nhËn hµng ho¸ khã tiÕn hµnh ®­îc thuËn lîi. H×nh thøc nµy th­êng ¸p dông ë tÇm quèc gia hoÆc nh÷ng tËp ®oµn c«ng ty lín, c¸c bªn tham gia th­êng ®· cã quan hÖ bu«n b¸n víi nhau tõ tr­íc. 4. Giao dÞch qua trung gian Giao dÞch qua trung gian lµ ph­¬ng thøc giao dÞch mµ mäi viÖc thiÕt lËp quan hÖ gi÷a ng­êi b¸n vµ ng­êi mua ®Òu ph¶i th«ng qua ng­êi thø ba cßn gäi lµ ng­êi trung gian bu«n b¸n. Trung gian bu«n b¸n phæ biÕn trªn thÞ tr­êng lµ m«i giíi hay cßn gäi lµ ®¹i lý. Do qu¸ tr×nh trao ®æi gi÷a ng­êi b¸n víi ng­êi mua ph¶i th«ng qua mét ng­êi thø ba nªn tr¸nh ®­îc nh÷ng rñi ro nh­: do kh«ng am hiÓu thÞ tr­êng hoÆc do sù biÕn ®éng cña nÒn kinh tÕ.Tuy nhiªn ph­¬ng thøc giao dÞch nµy còng ph¶i qua trung gian vµ ph¶i mÊt mét tû lÖ hoa hång nhÊt ®Þnh, nã lµm cho lîi nhuËn gi¶m xuèng. H×nh thøc nµy th­êng ¸p dông ë nh÷ng doanh nghiÖp míi v­¬n ra thÞ tr­êng n­íc ngoµi, s¶n phÈm xuÊt khÈu th­êng lµ nh÷ng s¶n phÈm míi hoÆc nh÷ng s¶n phÈm cã tÝnh c¹nh tranh cao. 5. Gia c«ng quèc tÕ: Gia c«ng quèc tÕ lµ mét h×nh thøc kinh doanh, trong ®ã mét bªn (gäi lµ bªn nhËn gia c«ng) nhËp khÈu nguyªn liÖu hoÆc b¸n thµnh phÈm cña mét bªn (bªn ®Æt gia c«ng) ®Ó chÕ biÕn ra thµnh phÈm, giao l¹i cho bªn ®Æt gia c«ng vµ qua ®ã thu l¹i mét kho¶n phÝ gäi lµ phÝ gia c«ng. H×nh thøc nµy ¸p dông chñ yÕu cho c¸c doanh nghiÖp ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn cã nhiÒu tµi nguyªn, lao ®éng dåi dµo víi gi¸ rÎ nh­ng l¹i thiÕu vèn yÕu kÐm vÒ c«ng nghÖ vµ thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm. Gia c«ng quèc tÕ ®em l¹i lîi Ých cho c¶ hai bªn. Bªn ®Æt gia c«ng tËn dông ®­îc gi¸ rÎ vÒ nh©n c«ng, nguyªn phô liÖu cña n­íc gia c«ng. Bªn nhËn gia c«ng t¹o ®­îc viÖc lµm cho lao ®éng trong n­íc, nhËp ®­îc m¸y mãc thiÕt bÞ, c«ng nghÖ míi. Tuy nhiªn hä dÔ bÞ phô thuéc vµo n­íc ®Æt gia c«ng vÒ sè l­îng, chñng lo¹i, mÉu m· hµng ho¸ gia c«ng vµ ®Æc biÖt lµ dÔ bÞ Ðp gi¸ gia c«ng. 6. T¸i xuÊt khÈu: T¸i xuÊt khÈu lµ xuÊt khÈu trë l¹i n­íc ngoµi nh÷ng hµng ho¸ tr­íc ®©y ®· nhËp khÈu, ch­a qua chÕ biÕn ë n­íc t¸i xuÊt. ¦u ®iÓm cña h×nh thøc nµy lµ doanh nghiÖp thùc hiÖn nghiÖp vô cã thÓ thu ®­îc lîi nhuËn cao mµ kh«ng ph¶i tæ chøc s¶n xuÊt.Tuy nhiªn nÕu kh«ng ®­îc kiÓm so¸t tèt, viÖc l­u chuyÓn hµng ho¸ nhËp vÒ n­íc t¸i xuÊt nh»m tr¸nh thuÕ cã thÓ sÏ g©y th«ng tin nhiÔu vÒ cung cÇu trªn thÞ tr­êng, ®iÒu nµy t¸c ®éng trë l¹i c¸c doanh nghiÖp dÔ cã nh÷ng quyÕt ®Þnh sai. H×nh thøc nµy ®­îc ¸p dông rÊt phæ biÕn, nhÊt lµ víi nh÷ng n­íc, nh÷ng doanh nghiÖp chuyªn kinh doanh bu«n b¸n quèc tÕ. Trªn ®©y lµ nh÷ng h×nh thøc xuÊt khÈu chñ yÕu, ngoµi ra cßn nhiÒu h×nh thøc kh¸c nh­: xuÊt khÈu gia c«ng uû th¸c, xuÊt khÈu theo nghÞ ®Þnh th­, xuÊt khÈu t¹i chç... ViÖc ph©n ®Þnh trªn ®©y sÏ gióp cho c¸c doanh nghiÖp lùa chän ph­¬ng thøc phï hîp víi kh¶ n¨ng cña chÝnh m×nh sao cho ®¹t hiªô qu¶ cao nhÊt, tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ, thu håi vèn nhanh, doanh sè b¸n hµng t¨ng, thÞ tr­êng b¸n hµng ®­îc më réng thuËn lîi trong qu¸ tr×nh xuÊt nhËp khÈu cña m×nh. Ngoµi ra c¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn xuÊt khÈu còng cÇn ®­îc quan t©m ®óng møc. III. C¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu 1. C¸c yÕu tè thuéc ph¹m vi quèc gia. 1.1. C¸c yÕu tè kinh tÕ. 1.1.1. Môc tiªu, chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ cña quèc gia. Tuú thuéc vµo môc tiªu vµ chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ theo tõng giai ®o¹n cña mçi quèc gia, ChÝnh phñ quèc gia ®ã cã thÓ ®­a ra c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch hay h¹n chÕ xuÊt nhËp khÈu. Ch¼ng h¹n chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ theo h­íng c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®ßi hái ph¶i khuyÕn khÝch xuÊt khÈu ®Ó thu ngo¹i tÖ ®¸p øng nhu cÇu nhËp khÈu c¸c trang thiÕt bÞ m¸y mãc phôc vô s¶n xuÊt hoÆc víi môc tiªu b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc ®­a ra chÝnh s¸ch h¹n chÕ nhËp khÈu hµng tiªu dïng, ®ång thêi t×m c¸ch ®­a s¶n phÈm trong n­íc ra thÞ tr­êng thÕ giíi... 1.1.2. C¸c chÝnh s¸ch liªn quan ®Õn ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng : A. C¸c chÝnh s¸ch thuÕ vµ phi thuÕ: *ThuÕ quan: Trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu thuÕ quan lµ lo¹i thuÕ ®¸nh vµo tõng ®¬n vÞ hµng xuÊt khÈu. ViÖc ®¸nh thuÕ xuÊt khÈu ®­îc ChÝnh phñ ban hµnh nh»m qu¶n lý xuÊt khÈu theo chiÒu h­íng cã lîi nhÊt cho nÒn kinh tÕ trong n­íc vµ më réng c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i. Tuy nhiªn, thuÕ quan còng g©y ra mét kho¶n chi phÝ x· héi do s¶n xuÊt trong n­íc t¨ng lªn kh«ng cã hiÖu qu¶ vµ møc tiªu dïng trong n­íc l¹i gi¶m xuèng. Nh×n chung, c«ng cô nµy th­êng chØ ¸p dông ®èi víi mét sè Ýt mÆt hµng nh»m h¹n chÕ sè l­îng xuÊt khÈu vµ bæ sung cho nguån thu cña ng©n s¸ch. * H¹n ng¹ch: ®­îc coi lµ mét c«ng cô chñ yÕu trong hµng rµo phi thuÕ quan, nã ®­îc hiÓu nh­ quy ®Þnh cña Nhµ n­íc vÒ sè l­îng tèi ®a cña mét mÆt hµng hay mét nhãm hµng ®­îc phÐp xuÊt khÈu trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh th«ng qua viÖc cÊp giÊy phÐp. Së dÜ cã c«ng cô nµy v× kh«ng ph¶i lóc nµo Nhµ n­íc còng khuyÕn khÝch xuÊt khÈu mµ ®«i khi v× quyÒn lîi quèc gia ph¶i kiÓm so¸t mét vµi mÆt hµng hay nhãm hµng nh­ s¶n phÈm ®Æc biÖt, nguyªn liÖu do nhu cÇu trong n­íc cßn thiÕu... * Trî cÊp xuÊt khÈu: Trong mét sè tr­êng hîp ChÝnh phñ ph¶i thùc hiÖn chÝnh s¸ch trî cÊp xuÊt khÈu ®Ó t¨ng møc ®é xuÊt khÈu hµng hãa cña n­íc m×nh, t¹o ®iÒu kiÖn cho s¶n phÈm cã søc c¹nh tranh vÒ gi¸ trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. Trî cÊp xuÊt khÈu sÏ lµm t¨ng gi¸ néi ®Þa cña hµng xuÊt khÈu, gi¶m tiªu dïng trong n­íc nh­ng t¨ng s¶n l­îng vµ møc xuÊt khÈu. B. ChÝnh s¸ch vÒ tû gi¸ hèi ®o¸i vµ l·i suÊt ng©n hµng . Tû gi¸ hèi ®o¸i lµ gi¸ c¶ cña mét ®¬n vÞ tiÒn tÖ nµy thÓ hiÖn b»ng mét sè ®¬n vÞ tiÒn tÖ cña n­íc kia. ChÝnh s¸ch vÒ tû gi¸ hèi ®o¸i lµ mét c«ng cô ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ hÕt søc nhËy c¶m nhÊt lµ ®èi víi ho¹t ®éng xuÊt khÈu, viÖc ®iÒu chØnh tû gi¸ gi÷a ®ång tiÒn trong n­íc vµ n­íc ngoµi sao cho cã lîi cho nhµ xuÊt khÈu sÏ khuyÕn khÝch ®­îc xuÊt khÈu vµ ng­îc l¹i, tuy nhiªn tû gi¸ hèi ®o¸i nh­ con dao hai l­ìi nhiÒu khi nã l¹i cã t¸c ®éng tiªu cùc: lµm ®éi gi¸ nguyªn vËt liÖu nhËp khÈu g©y khã kh¨n cho nhµ s¶n xuÊt, lµm lÖch môc tiªu cña nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch. L·i suÊt còng lµ yÕu tè cã t¸c dông kh«ng nhá ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu, chÝnh s¸ch gi÷ b×nh æn l·i suÊt sÏ t¹o t©m lý tèt cho c¸c nhµ ®Çu t­ vµo s¶n xuÊt kinh doanh xuÊt khÈu, nhÊt lµ víi nh÷ng mÆt hµng cÇn huy ®éng vèn lín. 1.1.3. T¨ng tr­ëng GDP vµ l¹m ph¸t. T¨ng tr­ëng kinh tÕ th­êng ®i liÒn víi gia t¨ng l¹m ph¸t, t¨ng tr­ëng dÉn ®Õn thu nhËp t¨ng, ®iÒu nµy lµm cho nhu cÇu tiªu dïng t¨ng nhanh h¬n kh¶ n¨ng cung øng dÉn ®Õn gi¸ t¨ng vµ ®iÒu nµy sÏ dÉn ®Õn l¹m ph¸t. NÕu l¹m ph¸t qu¸ cao c¸c nhµ xuÊt khÈu sÏ bÞ thiÖt vµ hä sÏ kh«ng høng thó trong viÖc s¶n xuÊt kinh doanh xuÊt khÈu, ®iÒu nµy lµm cho s¶n xuÊt bÞ ngõng trÖ hoÆc thu hÑp dÉn ®Õn t¨ng tr­ëng chËm. NÕu l¹m ph¸t qu¸ thÊp sÏ kh«ng khuyÕn khÝch ®Çu t­ s¶n xuÊt kinh doanh dÉn ®Õn kh«ng më réng ®­îc quy m« s¶n xuÊt, kh«ng më réng ®­îc thÞ tr­êng xuÊt khÈu. Mét chÝnh s¸ch ®iÒu chØnh l¹m ph¸t phï hîp tõ phÝa ChÝnh phñ sÏ khuyÕn khÝch ®­îc s¶n xuÊt trong n­íc vµ ho¹t ®éng xuÊt khÈu còng ®­îc ®Èy m¹nh. 1.2. YÕu tè x· héi. Ho¹t ®éng cña con ng­êi lu«n lu«n tån t¹i trong mét ®iÒu kiÖn x· héi nhÊt ®Þnh. ChÝnh v× vËy, c¸c yÕu tè x· héi ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn ho¹t ®éng cña con ng­êi. C¸c yÕu tè x· héi lµ t­¬ng ®èi réng, do vËy ®Ó lµm s¸ng tá ¶nh h­ëng cña yÕu tè nµy ta cã thÓ nghiªn cøu ¶nh h­ëng cña yÕu tè v¨n hãa, ®Æc biÖt lµ trong ký kÕt hîp ®ång. NÒn v¨n hãa t¹o nªn c¸ch sèng cña mçi céng ®ång sÏ quyÕt ®Þnh c¸ch thøc tiªu dïng, thø tù ­u tiªn cho nhu cÇu mong muèn ®­îc tho¶ m·n vµ c¸ch tho¶ m·n cña con ng­êi sèng trong ®ã. §iÒu nµy cã nghÜa lµ c¸c nhµ xuÊt khÈu lu«n lu«n ph¶i quan t©m t×m hiÓu nh÷ng ®Æc ®iÓm v¨n hãa riªng cã ë mçi thÞ tr­êng mµ m×nh tiÕn hµnh ho¹t ®éng xuÊt khÈu, nh»m th©m nhËp vµ më réng thÞ tr­êng mét c¸ch cã hiÖu qu¶. V¨n ho¸ trong ký kÕt hîp ®ång ë mçi quèc gia còng rÊt kh¸c nhau, c¸c nhµ xuÊt khÈu cÇn ph¶i biÕt ®iÒu nµy ®Ó viÖc ®µm ph¸n vµ ký kÕt hîp ®ång ®­îc thuËn lîi, cã hiÖu qu¶. 1.3. YÕu tè chÝnh trÞ, luËt ph¸p C¸c yÕu tè chÝnh trÞ ph¸p luËt ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi ho¹t ®éng xuÊt khÈu. C¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh xuÊt khÈu ®Òu ph¶i tu©n thñ c¸c quy ®Þnh cña c¸c ChÝnh phñ cã liªn quan, tËp qu¸n vµ luËt ph¸p quèc gia, quèc tÕ: C¸c quy ®Þnh cña luËt ph¸p quèc gia xuÊt khÈu ®èi víi ho¹t ®éng xuÊt khÈu (thuÕ, thñ tôc quy ®Þnh vÒ mÆt hµng xuÊt khÈu, quy ®Þnh qu¶n lý vÒ ngo¹i tÖ...) C¸c hiÖp ­íc, hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i mµ quèc gia xuÊt khÈu tham gia. C¸c quy ®Þnh nhËp khÈu cña c¸c quèc gia mµ doanh nghiÖp cã quan hÖ lµm ¨n. C¸c vÊn ®Ò ph¸p lý vµ tËp qu¸n quèc tÕ cã liªn quan tíi viÖc xuÊt khÈu (vÝ dô C«ng ­íc Viªn 1980; Incoterm 1990,2000...) Ngoµi nh÷ng vÊn ®Ò nãi trªn, ChÝnh phñ cßn thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch ngo¹i th­¬ng kh¸c nh­: hµng rµo phi thuÕ quan, ­u ®·i thuÕ quan... ChÝnh s¸ch ngo¹i th­¬ng cña ChÝnh phñ trong mçi thêi kú cã sù thay ®æi. Sù thay ®æi ®ã cã thÓ lµ nh÷ng bÊt lîi lín ®èi víi c¸c nhµ kinh doanh xuÊt khÈu. V× vËy, hä ph¶i n¾m ®­îc chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n­íc ®Ó biÕt ®­îc xu h­íng vËn ®éng cña nÒn kinh tÕ vµ sù can thiÖp cña Nhµ n­íc. 1.4. §iÒu kiÖn tù nhiªn, c¬ së h¹ tÇng vµ c¸c dÞch vô liªn quan ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu * §iÒu kiÖn tù nhiªn. §Æc ®iÓm vÒ khÝ hËu ë nh÷ng thÞ tr­êng kh¸c nhau sÏ quyÕt ®Þnh ®Æc ®iÓm riªng cña s¶n phÈm xuÊt khÈu, ®iÒu nµy kÐo theo mét lo¹t c¸c ®iÒu kho¶n trong hîp ®ång ngo¹i th­¬ng. Kho¶ng c¸ch ®Þa lý gi÷a c¸c Bªn tham gia hîp ®ång ngo¹i th­¬ng sÏ ¶nh h­ëng ®Õn chi phÝ vËn t¶i, tíi thêi gian thùc hiÖn hîp ®ång vËn t¶i, tíi thêi gian thùc hiÖn hîp ®ång, thêi ®iÓm ký kÕt hîp ®ång do vËy nã ¶nh h­ëng tíi viÖc lùa chän nguån hµng, mÆt hµng xuÊt khÈu, lùa chän thÞ tr­êng tiªu thô. §iÒu kiÖn bÊt kh¶ kh¸ng nh­ b·o, ®éng ®Êt...cã thÓ ¶nh h­ëng ®Õn viÖc thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu, h¹n chÕ giao dÞch bu«n b¸n. * C¬ së h¹ tÇng vµ c¸c dÞch vô liªn quan ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu. C¸c yÕu tè ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn xuÊt khÈu, bao gåm: HÖ thèng giao th«ng ®Æc biÖt lµ hÖ thèng c¶ng biÓn: møc ®é trang bÞ, hÖ thèng xÕp dì, kho tµng... HÖ thèng c¶ng biÓn nÕu hiÖn ®¹i sÏ gi¶m bít thêi gian bèc dì, thñ tôc giao nhËn còng nh­ ®¶m b¶o an toµn cho hµng hãa xuÊt khÈu. HÖ thèng ng©n hµng: Sù ph¸t triÓn cña hÖ thèng ng©n hµng cho phÐp c¸c nhµ kinh doanh xuÊt khÈu thuËn lîi trong viÖc thanh to¸n, huy ®éng vèn. Ngoµi ra ng©n hµng lµ mét nh©n tè ®¶m b¶o lîi Ých cho nhµ kinh doanh b»ng c¸c dÞch vô thanh to¸n qua ng©n hµng. HÖ thèng b¶o hiÓm, kiÓm tra chÊt l­îng hµng hãa cho phÐp c¸c ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®­îc thùc hiÖn mét c¸ch an toµn h¬n, ®ång thêi gi¶m bít ®­îc møc ®é thiÖt h¹i khi cã rñi ro x¶y ra... 2. C¸c yÕu tè thuéc ph¹m vi doanh nghiÖp . 2.1 TiÒm lùc tµi chÝnh. Lµ mét yÕu tè tæng hîp ph¶n ¸nh søc m¹nh cña doanh nghiÖp th«ng qua khèi l­îng (nguån) vèn mµ doanh nghiÖp cã thÓ huy ®éng vµo kinh doanh, kh¶ n¨ng ph©n phèi (®Çu t­) cã hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn. Vèn cã thÓ lµ vèn tù cã, vèn huy ®éng (tõ bªn ngoµi hoÆc tõ c¸c thµnh viªn thuéc doanh nghiÖp), vèn tÝch luü tõ tû lÖ chiÕt khÊu hµng n¨m. Mét doanh nghiÖp cã nguån tµi chÝnh m¹nh, ®­îc qu¶n lý cã hiÖu qu¶ sÏ cã kh¶ n¨ng cung øng tèt c¸c nguån hµng, cã kh¶ n¨ng ®¶m nhËn nh÷ng ®¬n ®Æt hµng lín, do ®ã kh¶ n¨ng chiÕm lÜnh thÞ tr­êng sÏ tèt h¬n. 2.2. YÕu tè c«ng nghÖ. C«ng nghÖ lµ hÖ thèng kiÕn thøc vÒ quy tr×nh vµ kü thuËt chÕ biÕn vËt liÖu vµ th«ng tin, nã bao gåm tÊt c¶ c¸c kü n¨ng, kiÕn thøc, thiÕt bÞ vµ ph­¬ng ph¸p sö dông trong s¶n xuÊt, chÕ t¹o, dÞch vô, qu¶n lý vµ th«ng tin. Nh­ vËy c«ng nghÖ gåm phÇn cøng lµ nh÷ng yÕu tè phôc vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp nh­: nhµ x­ëng, m¸y mãc thiÕt bÞ... PhÇn nµy gióp t¨ng n¨ng lùc c¬ b¾p vµ trÝ lùc cña con ng­êi vµ phÇn mÒm gåm: (1) phÇn con ng­êi lµ ®éi ngò nh©n lùc cã søc khoÎ, cã kü n¨ng, kü x¶o, kinh nghiÖm s¶n xuÊt, lµm viÖc cã tr¸ch nhiÖm vµ n¨ng suÊt cao, (2) phÇn th«ng tin gåm c¸c d÷ liÖu, thuyÕt minh, dù ¸n, m« t¶, s¸ng chÕ, chØ dÉn kü thuËt, ®iÒu hµnh s¶n xuÊt, (3) phÇn tæ chøc gåm nh÷ng liªn hÖ, bè trÝ, s¾p xÕp, ®µo t¹o ®éi ngò cho c¸c ho¹t ®éng nh­ ph©n chia nguån nh©n lùc, t¹o m¹ng l­íi, lËp kÕ ho¹ch, kiÓm tra ®iÒu hµnh. C«ng nghÖ cña doanh nghiÖp cµng hiÖn ®¹i th× n¨ng suÊt s¶n xuÊt, chÊt l­îng hµng hãa cµng ®­îc n©ng cao, chi phÝ s¶n xuÊt, gi¸ thµnh s¶n phÈm gi¶m. §iÒu nµy lµm t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm vµ uy tÝn doanh nghiÖp trªn thÞ tr­êng trong n­íc, khu vùc vµ quèc tÕ, ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng cao cña thÞ tr­êng ®ång thêi gióp doanh nghiÖp t¨ng kh¶ n¨ng n¾m b¾t th«ng tin, viÖc thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu còng thuËn tiÖn vµ cã hiÖu qu¶ h¬n. 2.3. Nh©n tè con ng­êi. Nh©n tè con ng­êi lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh thµnh b¹i trong s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Con ng­êi víi c­¬ng vÞ lµ ng­êi l·nh ®¹o hä cã tr×nh ®é vÒ tæ chøc, qu¶n lý, ®iÒu hµnh doanh nghiÖp ho¹t ®éng b×nh th­êng vµ cã hiÖu qu¶. Víi c­¬ng vÞ lµ ng­êi s¶n xuÊt kinh doanh hä cã tr×nh ®é chuyªn m«n tèt cã kû luËt lao ®éng cao khiÕn cho trang thiÕt bÞ trë nªn cã ý nghÜa. Tuy nhiªn ®Ó cã ®­îc ®iÒu ®ã con ng­êi cÇn ph¶i ®­îc ®µo t¹o, båi d­ìng vÒ kiÕn thøc chuyªn m«n, kü n¨ng, kü x¶o. Con ng­êi hay lao ®éng trong mét doanh nghiÖp cã tr×nh chuyªn m«n tèt, kû luËt lao ®éng cao th× n¨ng suÊt lao ®éng cña doanh nghiÖp ®ã míi cao. N¨ng suÊt lao ®éng cao sÏ gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm uy tÝn doanh nghiÖp gióp cho doanh nghiÖp ph¸t triÓn bÒn v÷ng. 3. ¶nh h­ëng cña xu h­íng biÕn ®éng vÒ mèi quan hÖ kinh tÕ - x· héi thÕ giíi. Trong xu thÕ khu vùc hãa, toµn cÇu hãa th× sù phô thuéc gi÷a c¸c n­íc ngµy cµng t¨ng. Mçi biÕn ®éng cña t×nh h×nh kinh tÕ- x· héi trªn thÕ giíi ®Òu Ýt nhiÒu trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp ¶nh h­ëng ®Õn nÒn kinh tÕ trong n­íc. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu h¬n bÊt cø mét ho¹t ®éng nµo kh¸c bÞ chi phèi m¹nh mÏ nhÊt, bëi ®©y lµ ho¹t ®éng chñ yÕu trong giao l­u kinh tÕ gi÷a c¸c n­íc víi nhau gi÷a c¸c thµnh viªn trong khu vùc vµ gi÷a c¸c khu vùc víi nhau. Khi xuÊt khÈu hµng hãa tõ n­íc nµy sang n­íc kh¸c, ng­êi xuÊt khÈu th­êng ph¶i ®èi mÆt víi c¸c hµng rµo thuÕ quan, phi thuÕ quan. Møc ®é láng lÎo hay chÆt chÏ cña c¸c hµng rµo nµy phô thuéc chñ yÕu vµo quan hÖ kinh tÕ song ph­¬ng gi÷a hai n­íc nhËp khÈu vµ xuÊt khÈu. Ngµy nay, ®· vµ ®ang h×nh thµnh rÊt nhiÒu liªn minh kinh tÕ ë c¸c møc ®é kh¸c nhau, nhiÒu hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i song ph­¬ng, ®a ph­¬ng ®­îc ký kÕt víi môc tiªu ®Èy m¹nh ho¹t ®éng th­¬ng m¹i quèc tÕ. Nh÷ng quèc gia tham gia vµo c¸c liªn minh kinh tÕ nµy hoÆc kÝ kÕt c¸c hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i th× sÏ gÆp nhiÒu thuËn lîi trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña m×nh. Ng­îc l¹i, ®ã chÝnh lµ rµo c¶n ®èi víi viÖc th©m nhËp vµo thÞ tr­êng khu vùc ®ã. TÊt c¶ nh÷ng yÕu tè trªn ®©y cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu nãi chung, nh÷ng yÕu tè nµy ngµy cµng ®a d¹ng, phøc t¹p, t¸c ®éng ngµy cµng nhiÒu chiÒu ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu theo ®µ ph¸t triÓn cña ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng nãi chung vµ ho¹t ®éng xuÊt khÈu nãi riªng. D­íi ®©y sÏ ®Ò cËp ®Õn ®Æc ®iÓm riªng cña ngµnh dÖt may. IV. §Æc ®iÓm cña s¶n xuÊt vµ bu«n b¸n hµng dÖt may trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. 1. §Æc ®iÓm vÒ s¶n xuÊt . Víi mét quèc gia, khi cã nÒn c«ng nghiÖp ph¸t triÓn th× ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may sÏ kh«ng ®ãng vai trß chñ ®¹o trong nÒn kinh tÕ mµ c¸c ngµnh c«ng nghiÖp kh¸c cã hµm l­îng kü thuËt cao sÏ chiÕm lÜnh thÞ tr­êng. Bëi ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may lµ mét ngµnh sö dông nhiÒu lao ®éng ®¬n gi¶n, vèn ®Çu t­ ban ®Çu kh«ng lín, nh­ng cã tû lÖ l·i kh¸ cao. ChÝnh v× vËy s¶n xuÊt dÖt may th­êng ph¸t triÓn m¹nh vµ cã hiÖu qu¶. ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn, ®Æc biÖt lµ trong giai ®o¹n ®Çu cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸. Khi ®· cã c«ng nghiÖp ph¸t triÓn, cã tr×nh ®é kü thuËt cao, gi¸ lao ®éng cao th× søc c¹nh tranh trong s¶n xuÊt dÖt may sÏ gi¶m. Thùc tÕ cho thÊy, lÞch sö ph¸t triÓn ngµnh dÖt may thÕ giíi còng lµ lÞch sö chuyÓn dÞch c«ng nghiÖp dÖt may tõ khu vùc ph¸t triÓn sang khu vùc kÐm ph¸t triÓn h¬n do t¸c ®éng cña c¸c lîi thÕ so s¸nh. Tuy nhiªn, ®iÒu nµy kh«ng cã nghÜa lµ ngµnh dÖt may kh«ng cßn tån t¹i c¸c n­íc ph¸t triÓn mµ nã ®· ph¸t triÓn cao h¬n víi nh÷ng s¶n phÈm cao cÊp, thêi trang ®Ó phôc vô cho mét nhãm ng­êi. Cô thÓ cña sù chuyÓn dÞch nµy lµ vµo n¨m 1840 tõ n­íc Anh sang c¸c n­íc Ch©u ¢u kh¸c, khi c¸c ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may ®· trë thµnh ®éng lùc ph¸t triÓn chÝnh cho sù ph¸t triÓn thÞ tr­êng sang c¸c khu vùc míi kh¸m ph¸ ë Ch©u Mü. TiÕp theo lµ tõ Ch©u ¢u sang NhËt B¶n vµo nh÷ng n¨m 1950. Tõ n¨m 1960, khi chi phÝ s¶n xuÊt ë NhËt t¨ng lªn vµ thiÕu nguån lao ®éng th× c«ng nghiÖp dÖt may l¹i chuyÓn dÞch tíi c¸c n­íc míi c«ng nghiÖp ho¸ (NICS) nh­ Hång K«ng, §µi loan, Nam TriÒu Tiªn... Qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch ®­îc thóc ®Èy m¹nh bëi nguån ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi nh»m khai th¸c lîi thÕ vÒ nguån nguyªn liÖu t¹i chç vµ gi¸ nh©n c«ng rÎ. Tuy hiÖn nay c«ng nghiÖp dÖt may kh«ng cßn thèng trÞ trong nÒn kinh tÕ nh­ng nã vÉn cßn ®ãng gãp vÒ nguån thu ngo¹i tÖ th«ng qua xuÊt khÈu ë c¸c n­íc nµy. Theo quy luËt chuyÓn dÞch cña ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may th× ®Õn n¨m 1980 lîi thÕ so s¸nh cña ngµnh dÖt may mÊt dÇn ®i, c¸c quèc gia nµy chuyÓn sang s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng cã c«ng nghÖ vµ kü thuËt cao h¬n nh­ ®iÖn tö, « t«... Ngµnh dÖt may l¹i tiÕp tôc chuyÓn dÞch sang c¸c n­íc §«ng Nam ¸, Trung Quèc råi tiÕp tôc sang c¸c quèc gia kh¸c, trong ®ã cã ViÖt nam. ViÖt Nam lµ mét quèc gia thuéc ASEAN vµ còng ®· ®¹t møc xuÊt khÈu cao vÒ s¶n phÈm dÖt may trong thËp kû qua gãp phÇn vµo c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. 2. §Æc ®iÓm trong bu«n b¸n. S¶n xuÊt ngµnh dÖt may cã vai trß vµ ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn s¶n xuÊt vµ bu«n b¸n quèc tÕ. Trong lÞch sö cña nÒn mËu dÞch thÕ giíi, s¶n phÈm ngµnh dÖt may lµ mét trong nh÷ng s¶n phÈm ®Çu tiªn tham gia vµo thÞ tr­êng vµ nã cã nh÷ng ®Æc ®iÓm chñ yÕu sau: - S¶n phÈm dÖt may cã nhu cÇu rÊt phong phó, ®a d¹ng tuú theo ®èi t­îng tiªu dïng. Ng­êi tiªu dïng kh¸c nhau vÒ v¨n ho¸, phong tôc tËp qu¸n, t«n gi¸o, kh¸c nhau vÒ khu vùc ®Þa lý, tuæi t¸c... sÏ cã nhu cÇu rÊt kh¸c nhau vÒ trang phôc. - S¶n phÈm dÖt may mang tÝnh thêi trang cao, ph¶i th­êng xuyªn thay ®æi mÉu m·, kiÓu d¸ng, mµu s¾c, chÊt liÖu ®Ó ®¸p øng t©m lý thÝch ®æi míi, ®éc ®¸o vµ g©y Ên t­îng cña ng­êi tiªu dïng. - Nh·n m¸c s¶n phÈm cã ý nghÜa rÊt lín ®èi víi tiªu thô s¶n phÈm. Ng­êi tiªu dïng th­êng c¨n cø vµo nh·n m¸c ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt l­îng s¶n phÈm. Tªn tuæi cña c¸c h·ng næi tiÕng trªn thÕ giíi ®Ò._.u g¾n liÒn víi nh·n m¸c s¶n phÈm. TËp qu¸n vµ thãi quen tiªu dïng lµ mét yÕu tè quyÕt ®Þnh nguyªn liÖu vµ chñng lo¹i s¶n phÈm. - YÕu tè thêi vô liªn quan chÆt chÏ tíi thêi c¬ b¸n hµng. §iÒu nµy cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng ®èi víi nh÷ng nhµ xuÊt khÈu trong vÊn ®Ò giao hµng ®óng thêi h¹n. - C¸c s¶n phÈm dÖt may lµ mét trong nh÷ng mÆt hµng ®­îc b¶o hé chÆt chÏ. Tr­íc ®©y cã hiÖp ®Þnh vÒ hµng may mÆc, viÖc bu«n b¸n c¸c s¶n phÈm dÖt may ®­îc ®iÒu chØnh theo nh÷ng thÓ chÕ th­¬ng m¹i ®Æc biÖt mµ nhê ®ã, phÇn lín c¸c n­íc nhËp khÈu thiÕt bÞ h¹n chÕ sè l­îng ®Ó h¹n chÕ hµng dÖt may nhËp khÈu. MÆt kh¸c, møc thuÕ phæ biÕn ®¸nh vµo hµng dÖt may cßn cao h¬n so víi nh÷ng hµng ho¸ c«ng nghiÖp kh¸c. Bªn c¹nh ®ã, tõng n­íc nhËp khÈu cßn ®Ò ra nh÷ng ®iÒu kiÖn ®èi víi hµng dÖt may nhËp khÈu. TÊt c¶ nh÷ng hµng rµo ®ã ¶nh h­ëng rÊt nhiÒu ®Õn s¶n xuÊt vµ bu«n b¸n hµng dÖt may trªn thÕ giíi trong thêi gian qua. Ch­¬ng II T×NH H×NH THÞ TR¦êNG Vµ Thùc tr¹ng xuÊt khÈu hµng dÖt may viÖt nam vµo thÞ tr­êng mü i- ®ÆC §IÓM HO¹T §éNG KINH DOANH CñA NGµNH C¤NG NGHIÖP dÖt MAY Vµ THÞ TR¦êNG HµNG MAY MÆC VIÖT NAM. 1- Thùc tr¹ng ho¹t ®éng kinh doanh cña ngµnh dÖt may ViÖt Nam . 1.1 §Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh: Ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may cã mét vÞ trÝ rÊt quan träng trong nÒn kinh tÕ cña nhiÒu quèc gia v× nã phôc vô nhu cÇu cÇn thiÕt cña con ng­êi, ®ã lµ nhu cÇu vÒ mÆc , v× vËy tõ rÊt l©u trªn thÕ giíi ngµnh c«ng nghiÖp nµy ®· h×nh thµnh vµ ®i lªn cïng víi sù ph¸t triÓn ban ®Çu cña c«ng nghiÖp t­ b¶n. C«ng nghiÖp dÖt may lµ ngµnh thu hót nhiÒu lao ®éng víi kü n¨ng kh«ng cao, cã ®iÒu kiÖn më réng th­¬ng m¹i quèc tÕ, vèn ®Çu t­ ban ®Çu cho mét c¬ së s¶n xuÊt kh«ng lín nh­ mét sè nghµnh c«ng nghiÖp kh¸c. Do vËy trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ diÔn ra rÊt sím ë c¸c n­íc ph¸t triÓn Anh, Ph¸p... cho ®Õn c¸c n­íc c«ng nghiÖp míi nh­ Hµn quèc, §µi Loan, Hång K«ng, Singapore, ngµnh dÖt may ®Òu gi÷ vÞ trÝ hÕt søc quan träng. ViÖc s¶n xuÊt trong lÜnh vùc dÖt may rÊt phong phó, phèi hîp tõ c«ng nghÖ ®¬n gi¶n nhÊt ( thî may r¸p nèi kh«ng cÇn ph¶i ®­îc huÊn luyÖn qu¸ c«ng phu) , ®Õn nh÷ng kü thuËt tiªn tiÕn nhÊt ( thiÕt kÕ mÉu, gi¸c mÉu, c¾t... b»ng hÖ thèng m¸y ®iÖn to¸n), hay kü thuËt th«ng tin phèi hîp s¶n xuÊt ë nhiÒu n¬i trªn thÕ giíi. §iÒu nµy cho thÊy sù phèi hîp cña nhiÒu tr×nh ®é c«ng nghÖ dÉn ®Õn hiÖn t­îng phæ biÕn lµ c¸c n­ãc ph¸t triÓn n¾m ®­îc nh÷ng kü thuËt cao, thu nhiÒu lîi nhuËn nhÊt, vµ giao l¹i cho c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn (víi møc l­¬ng nh©n c«ng rÎ m¹t ) nh÷ng kh©u kü thuËt thÊp , ®a sè lµ gia c«ng hµng may mÆc víi mÉu m· vµ nguyªn phô liÖu ®­îc cung cÊp s½n . C¸c n­íc tham gia vµo hÖ thèng s¶n xuÊt hµng may mÆc quèc tÕ ë d¹ng gia c«ng víi gi¸ trÞ ®ãng gãp rÊt thÊp vµo nÒn kinh tÕ quèc gia. ë ViÖt Nam, s¶n phÈm dÖt may lµ ngµnh hµng cã truyÒn th«ng l©u ®êi. NghÒ trång d©u, nu«i t»m , xe t¬, dÖt v¶i ®· xuÊt hiÖn vµ tån t¹i trong suèt qu¸ tr×nh lÞch sö dùng n­íc vµ gi÷ n­íc cña d©n téc. H×nh ¶nh nh÷ng ng­êi phô n÷ ViÖt Nam miÖt mµi suèt ®ªm bªn khung cöi, dÖt v¶i kiÕm tiÒn cho chång ®Ìn s¸ch chê ngµy øng thi ®· ®i vµo th¬ ca nh­ biÓu t­îng cho tÝnh cÇn cï, chÞu khã, yªu chång, th­¬ng con, thuû chung son s¾t cña ng­êi phô n÷ ViÖt Nam. Ngµy nay, ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may ViÖt Nam tiÕp tôc ®ãng vai trß quan träng trong sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc v× nã kh«ng chØ phôc vô cho nhu cÇu thiÕt yÕu cña con ng­êi mµ cßn lµ ngµnh gi¶i quyÕt ®­îc nhiÒu viÖc lµm cho lao ®éng x· héi, cã thÕ m¹nh trong xuÊt khÈu, gãp phÇn c©n b»ng c¸n c©n xuÊt nhËp khÈu cña ®Êt n­íc. Lµ ngµnh ®ßi hái vèn ®Çu t­ ban ®Çu kh«ng qu¸ lín, c«ng nghiÖp dÖt may thu hót mäi thµnh phÇn kinh tÕ tham gia, tõ nh÷ng c«ng ty dÖt may lín cña nhµ n­íc ®Õn c¸c c«ng ty liªn doanh, c¸c c«ng ty 100% vèn n­íc ngoµi, c¸c hîp t¸c x·, c¸c hé gia ®×nh... HÇu nh­ ë c¸c tØnh , thµnh phè, cho ®Õn c¸c thÞ x·, thÞ trÊn, c¸c huyÖn lþ, tõ trung ­¬ng ®Õn c¸c ®Þa ph­¬ng, mçi n¬i ®Òu cã c¸c nhµ m¸y, c¸c xÝ nghiÖp, c¸c c¬ së s¶n xuÊt s¶n phÈm . Trong nhiÒu n¨m qua, ngµnh may ViÖt nam ®· ph¸t triÓn nhanh víi tèc ®é t¨ng tr­ëng trung b×nh hµng n¨m cao, th©m nhËp ngµy cµng s©u vµo c¸c thÞ tr­êng lín lµ EU, Mü, NhËt B¶n, c¸c n­íc SNG vµ §«ng ¢u... HiÖn nay chóng ta ®ang tiÕp cËn thÞ tr­êng Trung CËn §«ng vµ Mü La tinh. Víi chi phÝ s¶n xuÊt thÊp, c«ng nh©n cÇn cï s¸ng t¹o, cïng víi viÖc n©ng cao chÊt l­îng, ®Æc biÖt lµ quan t©m ®Õn thÞ hiÕu, mÉu mèt thêi trang cña thÞ tr­êng thÕ giíi, ViÖt Nam sÏ ph¸t triÓn s¶n phÈm may mÆc cña m×nh trong qu¸ tr×nh tù do ho¸ mËu dÞch vµ thÝch øng ®­îc víi xu thÕ chuyÓn dÞch hµng dÖt may thÕ giíi. B¶ng d­íi ®©y cho ta thÊy møc ®é chªnh lÖch vÒ thu nhËp quèc d©n, møc tiªu dïng s¶n phÈm dÖt may còng nh­ gi¸ tiÒn c«ng s¶n phÈm dÖt may ViÖt Nam so víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. B¶ng 1: Mét sè chØ tiªu kinh tÕ DÖt May ThÕ Giíi N­íc L­¬ng (USD/giê) Tiªu dïng ( kg/ ng­êi) GNP (USD /Ng­êi) ViÖt Nam 0,48 0,8 250.00 Th¸i Lan 0,87 3,0 2.315 Philippin 0,67 1,8 1.010 Indonexia 0,23 1,9 780 Malayxia 0,95 6,5 3.530 Singapore 3,16 29,0 22.520 Trung Quèc 0,34 5,7 435 H«ng K«ng 3,39 12,8 21.558 Ên §é 0,54 2,5 310 Hµn Quèc 3,60 14,0 8.520 NhËt B¶n 16,37 20,3 38.750 Mü 10,33 27,1 25.900 Anh 10,16 18,5 16.600 Ph¸p 12,63 15,0 24.150 ( Nguån : Tæng C«ng ty DÖt may ViÖt Nam - n¨m 1998) C¸c so s¸nh cho thÊy chóng ta cßn tiÒm n¨ng rÊt lín ®Ó n©ng cao h¬n n÷a n¨ng lùc s¶n xuÊt vµ tiªu thô hµng dÖt may khi chóng ta tiÕp tôc ®æi míi nÒn kinh tÕ theo h­íng thÞ tr­êng. T¨ng tr­ëng lµ tiÒn ®Ò ph¸t triÓn tiªu dïng th«ng qua kh¶ n¨ng thanh to¸n cña søc mua ngµy mét t¨ng thªm: trong ®ã ®¸ng chó ý lµ sù gia t¨ng c¸c s¶n phÈm vÒ may mÆc sau khi ®· gi¶i quyÕt tèt c¸c nhu cÇu c¬ b¶n vÒ ¨n uèng. Trong t­¬ng lai gÇn ( 2005) chóng ta cã thÓ ®¹t ®Õn møc tiªu dïng c¸c s¶n phÈm vÒ dÖt may kho¶ng 5-6 kg/ ng­êi n¨m , t­¬ng ®­¬ng víi møc sö dông hiÖn nay cña Trung Quèc, hay t­¬ng ®­¬ng víi møc cña Hång K«ng vµ Hµn Quèc hiÖn nay vµo n¨m 2010. §iÒu ®ã sÏ c¶i thiÖn ®¸ng kÓ vµo viÖc t¹o thªm nhiÒu c«ng ¨n viÖc lµm vµ t¨ng thu nhËp cho ng­êi lao ®éng, t¨ng nguån thu cho ng©n s¸ch quèc gia ®Ó t¸i ®Çu t­ ph¸t triÓn trong ®ã cã ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may trªn c¬ së cao h¬n vÒ tr×nh ®« c«ng nghÖ , thiÕt bÞ vµ c¸c ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt kh¸c. 1.2 Qui m« s¶n xuÊt : Trong h¬n 10 n¨m qua, ngµnh dÖt may n­íc ta nãi chung vµ ngµnh may nãi riªng ®· cã nh÷ng b­íc ph¸t triÓn m¹nh mÏ, kim ng¹ch xuÊt khÈu kh«ng ngõng t¨ng lªn, nhiÒu n¨m liÒn ®øng thø hai trong sè nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc, t¹o thªm hµng tr¨m ngh×n lao ®éng , uy tÝn chÊt l­îng s¶n phÈm may mÆc ViÖt nam ®­îc ®¸nh gi¸ cao trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. Cã sù t¨ng tr­ëng liªn tôc vµ v÷ng ch¾c nh­ vËy lµ nhê ®­êng lèi ®æi míi cña §¶ng , t¹o m«i tr­êng ®Çu t­, kinh doanh thuËn lîi cho mäi thµnh phÇn kinh tÕ, sù nç lùc cña nhiÒu cÊp, nhiÒu ngµnh trong viÖc t×m kiÕm, më réng thÞ tr­êng vµ sù n¨ng ®éng, s¸ng t¹o cña c¸c doanh nghiÖp. N¨m 2000 kim ng¹ch xuÊt khÈu cña s¶n phÈm dÖt may ®¹t 1,892 tû USD, t¨ng 8,3% so víi n¨m 1999, thÊp h¬n so víi kÕ ho¹ch ban ®Çu. Nguyªn nh©n chñ yÕu lµ do t×nh h×nh thÞ tr­êng n¨m 2000 cã nh÷ng diÔn biÕn phøc t¹p, ®ång EURO cña Ch©u ¢u sôt gi¸ trªn 20% so USD ®· ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn nhËp khÈu vµ tiªu thô hµng ho¸ nãi chung, vµ hµng dÖt may nãi riªng t¹i thÞ tr­êng nµy - mét thÞ tr­êng chiÕm kho¶ng 40% kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may cña n­íc ta. MÆc dï tõ ®Çu n¨m 2000, ViÖt Nam vµ EU ®· tho¶ thuËn t¨ng møc h¹n ng¹ch lªn 20% vµ Liªn Bé Th­¬ng m¹i - C«ng nghiÖp - KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ ®· ¸p dông nhiÒu biÖn ph¸p khuyÕn khÝch tËn dông h¹n ng¹ch, kÓ c¶ nh÷ng mÆt hµng nh¹y c¶m nh­ng còng kh«ng ®¹t ®­îc kÕt qu¶ mong muèn. Mét yÕu tè kh¸c mµ ta kh«ng thÓ bá qua lµ sau cuéc khñng ho¶ng khu vùc 97-98, c¸c n­íc xuÊt khÈu dÖt may lín nh­ Indonexia, Ên §é , Th¸i Lan , Pakistan ... ®· phôc håi, cïng víi Trung Quèc b¾t ®Çu c¸c ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn míi, m¹nh mÏ h¬n tr­íc ®©y b»ng viÖc ®æi míi c«ng nghÖ , thiÕt bÞ , khuyÕn khÝch ®Çu t­, chó träng ®µo t¹o nguån nh©n lùc nªn ®· gãp phÇn n©ng cao chÊt l­îng, h¹ gi¸ thµnh, t¨ng søc c¹nh tranh cho c¸c s¶n phÈm cña hä. §©y lµ mét th¸ch thøc lín vµ l©u dµi cho ngµnh dÖt may n­íc ta. V× vËy trong nh÷ng n¨m tíi ngµnh dÖt may ViÖt Nam cÇn ph¶i ®­îc nhanh chãng ®Çu t­ ®æi míi c«ng nghÖ , n©ng cÊp qu¶n lÝ chÊt l­îng s¶n phÈm, ®Èy m¹nh ho¹t ®éng tiÕp thÞ ... C¸c doanh nghiÖp thµnh viªn thuéc Tæng C«ng ty DÖt may ViÖt Nam ph¶i khÈn tr­¬ng x©y dùng vµ triÓn khai c¸c dù ¸n phï hîp víi chiÕn l­îc chung cña toµn ngµnh dùa trªn nh÷ng thÕ m¹nh riªng vÒ thiÕt bÞ c«ng nghÖ , tr×nh ®é c¸n bé, tay nghÒ c«ng nh©n, s¶n phÈm truyÒn thèng vµ thÞ tr­êng. §Õn n¨m 2005 nÕu kh«ng lµm ®­îc ®iÒu nµy ngµnh dÖt may ViÖt Nam sÏ mÊt thêi c¬, kh«ng cßn kh¶ n¨ng ph¸t triÓn vµ héi nhËp. D­íi ®©y lµ mét vµi nÐt c¬ b¶n vÒ t×nh h×nh tæ chøc còng nh­ n¨ng lùc s¶n xuÊt cña riªng ngµnh may mÆc ViÖt Nam : 1.2.1 VÒ tæ chøc: Theo thèng kª n¨m 2000 c¶ n­íc hiÖn nay cã kho¶ng 177 doanh nghiÖp may quèc doanh, gÇn 600 c«ng ty TNHH, cæ phÇn , t­ nh©n ho¹t ®éng trong lÜnh vùc may mÆc. Tæng C«ng ty DÖt May ViÖt Nam ( VINATEX) cã 22 doanh nghiÖp may, trong ®ã cã 11 doanh nghiÖp thuéc khu vùc phÝa B¾c cßn l¹i lµ trong Nam. C¸c doanh nghiÖp may ngoµi B¾c cã c¸c c«ng ty lín nh­ May 10, C«ng ty may H­ng Yªn , C«ng ty may ChiÕn Th¾ng, May Th¨ng Long, trong Nam cã c¸c c«ng ty lín nh­ may ViÖt TiÕn, May Nhµ BÌ... C¸c c«ng ty thuéc VINATEX chiÕm h¬n 30% trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng may mÆc ViÖt Nam ra thÞ tr­êng thÕ giíi. 1.2.2 VÒ n¨ng lùc s¶n xuÊt: Tæng n¨ng lùc s¶n xuÊt toµn ngµnh n¨m 1998 ®¹t kho¶ng 380 triÖu s¶n phÈm (qui ®æi s¬ mi), n¨m 1999 con sè nµy lµ kho¶ng 470 triÖu s¶n phÈm, ®Õn n¨m 2000 ®¹t 580 triÖu s¶n phÈm (qui ®æi s¬ mi). Nh­ vËy trung b×nh mçi n¨m t¨ng kho¶ng 21% ( kho¶ng 100 triÖu s¶n phÈm) . Trong ®ã kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ngµnh dÖt may (chñ yÕu lµ ngµnh may) lu«n gi÷ vÞ trÝ thø 2 sau dÇu khÝ chiÕm tØ träng trªn d­íi 15% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu c¶ n­íc. N¨m 1998 kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may ®¹t 1450 triÖu USD , n¨m 1997 ®¹t 1747 triÖu USD, n¨m 2000 con sè nµy lµ 1892 triÖu USD, n¨m 2001 lµ 1975,4 triÖu USD vµ ®Õn n¨m 2002 lµ 2750 triÖu USD, gãp phÇn kh«ng nhá vµo tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c¶ n­íc. TÝnh ®Õn hÕt th¸ng 12/2002 kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam sang tÊt c¶ c¸c thÞ tr­êng ®¹t 2,751 triÖu USD. Trong ®ã kim ng¹ch xuÊt khÈu sang EU ®¹t 540 triÖu USD, chiÕm 19,5% tæng kim ng¹ch: NhËt ®¹t 485 triÖu USD, chiÕm 17,5%: Mü ®¹t 975 triÖu USD, chiÕm 35,5%: c¸c n­íc kh¸c ®¹t 751 triÖu USD, chiÕm 27,5%. Nh­ vËy n¨m 2002 lµ n¨m cã møc t¨ng tr­ëng xuÊt khÈu lín nhÊt cña hµng dÖt may kÓ tõ n¨m 1997 trë l¹i ®©y. 1.3 Thùc tr¹ng vÒ thiÕt bÞ c«ng nghÖ may: ThiÕt bÞ c«ng nghÖ dÖt may n­íc ta nãi chung vµ ngµnh c«ng nghiÖp may nãi riªng võa l¹c hËu võa thiÕu ®ång bé, dÉn ®Õn s¶n phÈm lµm ra kÐm n¨ng lùc c¹nh tranh. Theo ®¸nh gi¸ cña Ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn Liªn Hîp Quèc (UNDP) ngµnh dÖt may ViÖt Nam ®ang ë tr×nh ®é c«ng nghÖ bËc 2/7 cña thÕ giíi, thiÕt bÞ m¸y mãc l¹c hËu 2-3 thÕ hÖ ®Æc biÖt lµ c«ng nghiÖp dÖt. §iÒu nµy lµm cho viÖc ph¸t huy n¨ng lùc s¶n xuÊt cña ngµnh dÖt may ViÖt Nam cßn nhiÒu h¹n chÕ. Cã thÓ nãi mét trong nh÷ng nguyªn nh©n c¬ b¶n h¹n chÕ sù ph¸t triÓn cña ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may ViÖt Nam lµ t×nh tr¹ng thiÕu vèn ®Çu t­ ë c¸c doanh nghiÖp. §Æc biÖt trong lÜnh vùc dÖt, do thiÕu thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i nªn ngµnh dÖt n­íc ta kh«ng cã kh¶ n¨ng s¶n xuÊt c¸c lo¹i v¶i cao cÊp phôc vô nguyªn liÖu cho ngµnh c«ng nghiÖp may. V× vËy c¸c doanh nghiÖp may kh«ng cã nguån nguyªn liÖu trong n­íc ®¸p øng yªu cÇu chÊt l­îng cho s¶n phÈm s¶n xuÊt ra, mÆt kh¸c nÕu nhËp nguyªn liÖu tõ n­íc ngoµi th× sÏ ®éi gi¸ thµnh s¶n phÈm lªn, khiÕn cho s¶n phÈm mÊt kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ ®ã lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n khiÕn cho c¸c doanh nghiÖp may cña chóng ta buéc ph¶i lùa chän ph­¬ng thøc an toµn lµ gia c«ng hµng xuÊt khÈu. NhËn thøc ®­îc tÇm quan träng cña m¸y mãc vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ngµnh may ®· liªn tôc tiÕn hµnh ®Çu t­ më réng s¶n xuÊt vµ ®æi míi trang thiÕt bÞ ®Ó cã thÓ kÞp thêi ®¸p øng yªu cÇu vÒ chÊt l­îng s¶n phÈm ngµy mét cao. Trong 5 n¨m gÇn ®©y toµn ngµnh ®· trang bÞ thªm gÇn 20000 m¸y may hiÖn ®¹i c¸c lo¹i ®Ó s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng s¬ mi, Jacket, ®å b¶o hé lao ®éng, ¸o ph«ng c¸c lo¹i... c¶i thiÖn mét b­íc chÊt l­îng hµng dÖt may cña n­íc ta. 1.4 C¬ cÊu s¶n phÈm: S¶n phÈm ngµnh may rÊt ®a d¹ng, nã võa mang tÝnh chÊt thêi trang nªn ®ßi hái lu«n lu«n ®­îc ®æi míi, l¹i võa cã tÝnh d©n téc, mang s¾c th¸i truyÒn thèng nªn cÇn ph¶i ®­îc gi÷ g×n vµ b¶o tån. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, ®êi sèng nh©n d©n ngµy cµng ®­îc n©ng cao, nhu cÇu vÒ hµng may mÆc v× thÕ ngµy cµng lín vÒ sè l­îng vµ kh¾t khe h¬n vÒ chÊt l­îng ®Æc biÖt lµ mÉu m·. Bªn c¹nh c¸c s¶n phÈm phôc vô cho nhu cÇu may mÆc hµng ngµy cña nh©n d©n vµ c¸c s¶n phÈm truyÒn thèng cña d©n téc nh­ ¸o dµi, c¸c s¶n phÈm t¬ t»m... th«ng qua viÖc thùc hiÖn gia c«ng hµng xuÊt khÈu, c¸c doanh nghiÖp may ViÖt Nam cã ®iÒu kiÖn lµm quen víi c«ng nghÖ may c¸c mÆt hµng phøc t¹p , thêi trang cña thÕ giíi nh­ quÇn Jean, ¸o Jacket, c¸c lo¹i trang phôc d¹ héi, c¸c lo¹i ¸o v¸y... Nh÷ng nhãm c¸c mÆt hµng mµ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®ang s¶n xuÊt phôc vô cho nhu cÇu tiªu dïng trong n­íc vµ xuÊt khÈu: - Nhãm mÆt hµng dïng trong c«ng së: s¬ mi, quÇn ©u, ¸o v¸y... - Nhãm mÆt hµng dïng trong c¸c ho¹t ®éng lÔ héi: trang phôc d¹ héi, c¸c lo¹i v¸y d¹ héi, ¸o dµi.. Nhãm mÆt hµng dïng trong gia ®×nh: c¸c lo¹i bé ®å ngñ nam, n÷, vá ch¨n, ga gèi.... - Nhãm mÆt hµng lãt: nam, n÷... - Nhãm quÇn ¸o thÓ thao: quÇn ¸o v¶i thun, quÇn ¸o bß ( Jean) - Nhãm thêi trang hiÖn ®¹i (quÇn ¸o mèt) - Nhãm trang phôc ®Æc biÖt: trang phôc trong qu©n ®éi, b¶o hé lao ®éng cho c¸c lo¹i ngµnh nghÒ... - Nhãm c¸c mÆt hµng kh¸c... C¸c nhãm hµng trªn víi nhiÒu chÊt liÖu v¶i vµ phô liÖu, víi tay nghÒ khÐo lÐo cña c«ng nh©n nªn c¸c s¶n phÈm s¶n xuÊt ra ®· phÇn nµo ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña kh¸ch hµng c¶ trong vµ ngoµi n­íc. Tuy nhiªn do c¸c doanh nghiÖp cßn nhiÒu h¹n chÕ vÒ vèn ®Ó trang bÞ c¸c m¸y mãc chuyªn dïng hiÖn ®¹i nªn mét sè mÆt hµng ®ßi hái kü thuËt cao ta ch­a s¶n xuÊt ®­îc, mÆt kh¸c do sö dông nhiÒu lao ®éng thñ c«ng nªn n¨ng suÊt nh×n chung cßn thÊp. * VÒ phô liÖu may: Nh÷ng n¨m tr­íc ®©y, trong n­íc chØ s¶n xuÊt ®­îc mét sè phô liÖu may nh­: chØ, cóc, kho¸ kÐo, tói PE, b×a l­ng, khoanh n¬ cæ.. víi chÊt l­îng kÐm. MÊy n¨m gÇn d©y, víi sù tiÕn bé kü thuËt vµ ®æi míi trang thiÕt bÞ m¸y mãc nªn c¸c s¶n phÈm phô liÖu may trong n­ãc ®· cã nhiÒu tiÕn bé, mét sè phô liÖu nh­: b«ng tÊm lµm cèt ¸o rÐt, chØ may cao cÊp, cóc ¸o, cóc dËp, mÆt cóc, b¨ng viÒn, dùng, kho¸ kÐo... víi chÊt l­îng cao. Mét sè s¶n phÈm cã tiÕng nh­ chØ may Phong Phó, Kho¸ kÐo Nha trang, §¹n nhùa ViÖt ThuËn... ®· kh¼ng ®Þnh ®­îc chÊt l­îng cña m×nh trªn thÞ tr­êng néi ®Þa. 2- Thùc tr¹ng thÞ tr­êng hµng may mÆc ViÖt Nam. ThÞ tr­êng tiªu thô lµ vÊn ®Ò cèt lâi ®Ó ®¶m b¶o ph¸t triÓn s¶n xuÊt. §· cã thêi gian dµi chóng ta dïng thÞ tr­êng nh­ mét sù ¸p ®Æt nhu cÇu cho s¶n xuÊt. Ngµy nay c¸c nhµ s¶n xuÊt ph¶i tù t×m hiÓu vµ n¾m b¾t nhu cÇu cña thÞ tr­êng, s¶n xuÊt ra nh÷ng g× mµ thÞ tr­êng ®ßi hái: víi ý nghÜa ®ã thÞ tr­êng cã vai trß quyÕt ®Þnh ®èi víi s¶n xuÊt, kinh doanh cña ngµnh may. HiÖn nay trong c«ng cuéc x©y dùng vµ ®æi míi ®Êt n­íc, c¸c doanh nghiÖp may mÆc n­íc ta ®· cã nh÷ng ®æi míi, thÝch nghi víi kinh tÕ thÞ tr­êng, b­íc ®Çu cã nh÷ng hoµ nhËp vµo thÞ tr­êng may mÆc thÕ giíi vµ quan t©m më réng thÞ tr­êng trong n­íc. 2.1 ThÞ tr­êng may mÆc néi ®Þa. Tr­íc ®©y do c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp, víi nÒn kinh tÕ ®ãng nªn nhu cÇu may mÆc néi ®Þa chñ yÕu ®­îc ®¸p øng bëi c¸c doanh nghiÖp may trong n­íc. ThÞ tr­êng may mÆc néi ®Þa lóc nµy hÇu nh­ chØ do c¸c cöa hµng mËu dÞch quèc doanh cung cÊp nh÷ng thø quÇn ¸o may s½n phæ cËp toµn d©n víi kiÓu c¸ch vµ mÉu m· ®¬n gi¶n, chÊt l­îng kh«ng cao. ChÝnh v× vËy ng­êi tiªu dïng thêi ®ã kh«ng mÆn mµ l¾m víi thÞ tr­êng quÇn ¸o may s½n. Nh­ng trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y khi nÒn kinh tÕ n­íc ta chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng, ®êi sèng nh©n d©n ta ngµy cµng ®­îc c¶i thiÖn, do ®ã nhu cÇu vÒ may mÆc còng ®· t¨ng lªn ®¸ng kÓ c¶ vÒ sè l­îng còng nh­ yªu cÇu vÒ chÊt l­îng vµ mÉu m· kiÓu d¸ng ngµy cµng cao. Do vËy thÞ tr­êng may mÆc trong n­íc còng cã nh÷ng chuyÓn biÕn râ rÖt. Sè l­îng c¸c doanh nghiÖp may tham gia vµo thÞ tr­êng ngµy cµng nhiÒu, tèc ®é t¨ng ngµy cµng lín, do ®ã qui m« ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng ®· t¨ng lªn, sè l­îng mÆt hµng phong phó vµ ®a d¹ng h¬n, chÊt l­îng, mÉu m· ®· phÇn nµo ®¸p øng ®­îc nhu cÇu vµ thÞ hiÕu ng­êi tiªu dïng. Mét sè s¶n phÈm ®· cã uy tÝn vµ ®· x¸c lËp ®­îc vÞ thÕ cña m×nh trªn thÞ tr­êng nh­: ¸o s¬ mi nam cña May 10, ¸o Jacket cña May ChiÕn Th¾ng, C«ng ty may H­ng Yªn, quÇn ¸o Jean cña ViÖt Th¾ng... HÖ thèng m¹nh l­íi b¸n lÎ s¶n phÈm còng ®· ®­îc më réng th«ng qua c¸c cöa hµng giíi thiÖu s¶n phÈm, cöa hµng thêi trang... ThÞ tr­êng néi ®Þa víi d©n sè ®«ng trªn 80 triÖu ng­êi, kho¶ng 88 triÖu vµo n¨m 2005 vµ gÇn 100 triÖu vµo n¨m 2010, lµ mét thÞ tr­êng ®Çy tiÒm n¨ng cho c¸c doanh nghiÖp may ViÖt Nam. §©y lµ mét thÞ tr­êng rÊt lín, l¹i ®ang ph¸t triÓn víi tèc ®é rÊt cao vµ ®­îc coi lµ mét trong nh÷ng thÞ tr­êng hÊp dÉn nhÊt vïng §«ng Nam ¸. ChÝnh v× vËy nhiÒu c«ng ty n­íc ngoµi ®ang cè g¾ng b»ng nhiÒu c¸ch ®Ó th©m nhËp thÞ tr­êng may mÆc n­íc ta. Trong khi ®ã c¸c doanh nghiÖp dÖt may trong n­íc d­êng nh­ vÉn ®øng ngoµi cuéc, mÆc cho c¸c s¶n phÈm may mÆc n­íc ngoµi thao tóng tõ nh÷ng s¶n phÈm cao cÊp, c¸c s¶n phÈm thêi trang ®Õn c¸c s¶n phÈm l¹c mèt, c¸c s¶n phÈm ®· qua sö dông. HiÖn nay hµng may mÆc ngo¹i ®· trµn vµo n­íc ta tõ rÊt nhiÌu nguån: hµng nhËp lËu, trèn thuÕ tõ Trung Quèc, Th¸i Lan, hµng Sida ( QuÇn ¸o cò)... c¸c s¶n phÈm nµy víi ­u thÕ lµ ®a d¹ng, phong phó vÒ chñng lo¹i, gi¸ rÊt thÊp ®· lµm cho c¹nh tranh quèc tÕ trªn thÞ tr­êng ViÖt Nam cµng trë nªn gay g¾t. §iÒu ®¸ng lo ng¹i h¬n lµ cã rÊt nhiÒu c¸c s¶n phÈm tåi (quÇn ¸o lçi thêi, quÇn ¸o ®· qua sö dông) b»ng nhiÒu c¸ch ®· trµn vµo thÞ tr­êng n­íc ta mµ kh«ng ®­îc kiÓm so¸t mét c¸ch chÆt chÏ: ®­îc b¸n víi gi¸ rÊt thÊp, thËm chÝ thÊp h¬n gi¸ thµnh s¶n xuÊt nªn thu hót mét sè l­îng lín ng­êi tiªu dïng cã thu nhËp trung b×nh vµ thÊp. C«ng t¸c qu¶n lý thÞ tr­êng kh«ng tèt ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho hµng ho¸ nhËp lËu cã ®Êt phÊt triÓn, ®Èy ngµnh may mÆc n­íc ta ra xa thÞ tr­êng cña m×nh h¬n. Bªn c¹nh ®ã ViÖt Nam ®· trë thµnh thµnh viªn cña AFTA do vËy c¸c doanh nghiÖp may mÆc cña n­íc ta cµng gÆp nhiÒu khã kh¨n h¬n n÷a bëi lÏ thÞ tr­êng trong n­íc còng chÝnh lµ thÞ tr­êng khu vùc, c¸c ®èi thñ c¹nh tranh sÏ ®«ng vµ m¹nh h¬n rÊt nhiÒu. VÊn ®Ò hiÖn nay lµ thÞ tr­êng néi ®Þa vÉn ch­a ®­îc quan t©m ®óng møc, c¸c doanh nghiÖp sî rñi ro nªn b»ng lßng gia c«ng cho n­íc ngoµi vµ b¸n ra thÞ tr­êng néi ®Þa nh÷ng s¶n phÈm xuÊt khÈu thõa, nh÷ng s¶n phÈm cã lçi trong s¶n xuÊt víi kÝch cì kh«ng phï hîp víi ng­êi ViÖt Nam . Theo thèng kª cña Tæng C«ng ty DÖt may ViÖt nam, tû träng doanh thu b¸n hµng trªn thÞ tr­êng n«i ®Þa trªn tæng doanh thu cña c¸c c«ng ty s¶n xuÊt kinh doanh hµng may mÆc rÊt thÊp, th­êng chØ chiÕm d­íi 10% doanh sè b¸n ra cña c¸c doanh nghiÖp lín. Cã thÓ nªu mét sè vÝ dô: C«ng ty may H÷u NghÞ doanh sè b¸n ra trªn thÞ tr­êng néi ®Þa chØ chiÕm 1,95% tæng doanh thu, May B×nh Minh lµ 1,52%, May §øc Giang lµ 6,75%, May ChiÕn Th¾ng lµ 4,2%... §©y lµ nh÷ng dÉn chøng thuyÕt phôc vÒ sù bá ngá thÞ tr­êng néi ®Þa cña ngµnh may mÆc n­íc ta. ThÞ tr­êng trong n­íc víi nh÷ng ®Æc ®iÓm vµ ®iÒu kiÖn hÕt søc thuËn lîi ®èi víi c¸c doanh nghiÖp may ViÖt Nam trong viÖc n¾m b¾t c¸c nhu cÇu thÞ hiÕu, còng nh­ viÖc ph©n tÝch ®¸nh gi¸ qui m«, c¬ cÊu thÞ tr­êng , l¹i lµ n¬i yªu cÇu vÒ chÊt l­îng kh«ng qu¸ kh¾t khe, nghiªm ngÆt nh­ thÞ tr­êng xuÊt khÈu song c¸c doanh nghiÖp may n­íc ta ®· kh«ng ®¸p øng ®­îc, ®Ó mÆc cho hµng may mÆc c¸c n­íc kh¸c vµo thao tóng ngay trªn "s©n nhµ " cña m×nh . ViÖc kh«ng ®¸p øng ®­îc thÞ tr­êng néi ®Þa kh«ng ph¶i lµ do kh«ng cã kh¶ n¨ng mµ thùc chÊt lµ do c¸c doanh nghiÖp may ViÖt Nam ch­a quan t©m chó ý ®Õn thÞ tr­êng néi ®Þa, do ®ã ch­a cã c¸c chiÕn l­îc nghiªn cøu thÞ tr­êng, chiÕn l­îc s¶n phÈm cô thÓ ®Ó ®¸p øng nhu cÇu thÞ tr­êng néi ®Þa vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp may mÆc n­íc ta ngay trªn thÞ tr­êng trong n­íc cã thÓ nãi lµ cßn rÊt nhiÒu h¹n chÕ . Theo dù tÝnh s¬ bé nÕu GDP b×nh qu©n ®Çu ng­êi ë n­íc ta ®Õn n¨m 2005 ®¹t 600-800 USD vµ ­íc ®¹t 900-1200 USD vµo n¨m 2010 th× møc tiªu dïng hµng ho¸ tÝnh theo ®Çu ng­êi lµ 250-350 USD/ n¨m vµo n¨m 2005 vµ kho¶ng 400-450 USD/ n¨m vµo n¨m 2010, trong khi ®ã møc tiªu dïng hµng dÖt may chiÕm kho¶ng 6-8% tæng thu nhËp . §iÒu ®ã cho thÊy nhu cÇu vÒ c¸c hµng ho¸ tiªu dïng nãi chung vµ c¸c hµng may mÆc nãi riªng lµ rÊt lín trong nh÷ng n¨m tiÕp theo. Do ®ã c¸c doanh nghiÖp cÇn nghiªn cøu kü thÞ hiÕu, n¾m b¾t nhu cÇu ®Ó tæ chøc s¶n xuÊt cho phï hîp, ®­a nhanh c¸c tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµo s¶n xuÊt ®Ó n©ng cao chÊt l­îng, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, h×nh thµnh vµ tæ chøc c¸c m¹ng l­íi tiªu thô t¹i c¸c thµnh phè, c¸c khu c«ng nghiÖp tËp trung, c¸c khu d©n c­, c¸c vïng n«ng th«n, vïng s©u, vïng xa... ®Ó tõng b­íc chiÕm lÜnh vµ lµm chñ thÞ tr­êng cßn giµu tiÒm n¨ng trong n­íc. 2.2 ThÞ tr­êng quèc tÕ cña s¶n phÈm may mÆc ViÖt Nam. Tõ n¨m 1990 trë vÒ tr­íc c¸c s¶n phÈm may mÆc xuÊt khÈu cña ViÖt Nam xuÊt sang Liªn X« lµ chñ yÕu, chiÕm 85% tæng sè kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ngµnh. Sè cßn l¹i xuÊt sang c¸c n­íc §«ng ¢u nh­ Hungari, TiÖp Kh¾c, CHDC §øc... víi c¸c s¶n phÈm chñ yÕu nh­ s¬ mi nam n÷, quÇn ¸o b¶o hé lao ®éng vµ mét sè s¶n phÈm kh¸c thuéc d¹ng ®¬n gi¶n. NghÞ ®Þnh th­ gi÷a 2 nhµ n­íc ViÖt Nam vµ Liªn X« (cò) vÒ hîp t¸c trong lÜnh vùc gia c«ng hµng may mÆc ký ngµy 19/05/1987 ®· më ra mét thÞ tr­êng réng lín cã søc thu hót lµ Liªn X« (cò). §ã còng lµ chiÕn l­îc thÞ tr­êng quan träng cña ngµnh dÖt may n­íc ta trong giai ®o¹n nµy. Thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh nµy, lùc l­îng s¶n xuÊt trong ngµnh ®· t¨ng lªn ®¸ng kÓ , hÇu hÕt c¸c ®Þa ph­¬ng ®· cã xÝ nghiÖp may ra ®êi . Trong 3 n¨m 1987-1989, ®· cã trªn 60 doanh nghiÖp thuéc 50% tØnh thµnh phè trong toµn quèc cã doanh nghiÖp may tham gia lµm hµng xuÊt khÈu theo hiÖp ®Þnh ®· ký kÕt ngµy 19/5/1987. Gi¸ trÞ s¶n l­îng t¨ng m¹nh vµo nh÷ng n¨m 1988-1990, mçi n¨m s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu hµng tr¨m triÖu s¶n phÈm. Sau ®ã, sù kiÖn Liªn X« n¨m 1990 ®· lµm cho HiÖp ®Þnh 19/5/1987 mÊt hiÖu lùc, thÞ tr­êng quen biÕt nhÊt ë n­íc ngoµi bÞ sôp ®æ, tiÕp theo ®ã lµ sù khñng ho¶ng cña hµng lo¹t thÞ tr­êng c¸c n­íc §«ng ¢u lµm cho kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng may mÆc gi¶m ®i ®ét ngét. Cã thÓ nãi thêi kú sau n¨m 1990 c¸c doanh nghiÖp may mÆc n­íc ta ®øng tr­íc nh÷ng khã kh¨n gay g¾t, nhiÒu xÝ nghiÖp ph¶i gi¶m s¶n xuÊt, cho c«ng nh©n nghØ kh«ng l­¬ng, thËm chÝ cã xÝ nghiÖp cßn ®øng trªn bê vùc th¼m cña sù gi¶i thÓ. §©y lµ nh÷ng n¨m th¸ng ®èi ®Çu víi nh÷ng cam go, thö th¸ch cña c¸c doanh nghiÖp may n­íc ta. Tr­íc t×nh h×nh ®ã, ngµnh dÖt may nãi chung vµ c¸c doanh nghiÖp may mÆc lín ®· hÕt søc cè g¾ng, mét mÆt t×m c¸ch kh«i phôc l¹i thÞ tr­êng truyÒn thèng, mÆt kh¸c t×m c¸ch ®Þnh h­íng më réng thÞ truêng míi nhÊt lµ thÞ tr­êng ë c¸c n­íc ph¸t triÓn. Song ®Ó th©m nhËp ®­îc thÞ tr­êng nµy ®ßi hái ph¶i gi¶i quyÕt ®ång bé c¸c kh©u trang thiÕt bÞ, tay nghÒ c«ng nh©n, vÖ sinh c«ng nghiÖp, qu¶n lý, ®iÒu hµnh s¶n xuÊt, ho¹t ®éng marketing... v× ®©y lµ thÞ tr­êng khã tÝnh cã yªu cÇu cao vÒ chÊt l­îng. Tuy gÆp ph¶i nhiÒu khã kh¨n , song víi chÝnh s¸ch kinh tÕ ®èi ngo¹i ®óng ®¾n cña §¶ng vµ nhµ n­íc ta mµ §¹i héi lÇn thø VI ®· kh¼ng ®Þnh : " §a d¹ng ho¸ vµ ®a ph­¬ng ho¸ kinh tÕ víi mäi quèc gia, mäi tæ chøc kinh tÕ trªn nguyªn t¾c t«n träng ®éc lËp chñ quyÒn, b×nh ®¼ng vµ cïng cã lîi . Cñng cè vµ t¨ng c­êng vÞ trÝ ë c¸c thÞ tr­êng quen thuéc vµ víi c¸c b¹n hµng truyÒn thèng" ®· t¹o tiÒn ®Ò rÊt c¬ b¶n ®èi víi h­íng ®i cña c¸c doanh nghiÖp may mÆc n­íc ta trong thêi kú nµy. ChØ sau mét thêi gian ng¾n ®i theo h­íng ®ã, tõ n¨m 1990 ®Õn nay, viÖc kinh doanh s¶n phÈm may mÆc n­íc ta ®· ®­îc thùc hiÖn víi tÊt c¶ c¸c b¹n hµng mµ chñ yÕu lµ c¸c n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn vµ c¸c n­íc trong khu vùc. TiÕp ®ã ®­îc sù phèi hîp vµ hç trî tÝch cùc cña c¸c c¬ quan qu¶n lý ë cÊp vÜ m« nªn hiÖp ®Þnh bu«n b¸n hµng dÖt may gi÷a ViÖt Nam vµ céng ®ång Ch©u ¢u ®­îc ký kÕt vµo ngµy 01/03/1993. Vµ nh­ vËy, mét c¬ héi míi ®· më ra cho ngµnh dÖt may ViÖt Nam ®Ó x©m nhËp mét thÞ tr­êng t­ b¶n quan träng víi h¬n 350 triÖu d©n cã møc sèng cao ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm may, t¹o ®iÒu kiÖn cho ngµnh may n­íc ta cã c¬ héi ph¸t triÓn vµ ®Èy m¹nh s¶n xuÊt. TÝnh ®Õn n¨m 1994 c¸c doanh nghiÖp may mÆc n­íc ta ®· xuÊt khÈu s¶n phÈm cña m×nh ®i 46 n­íc trªn thÕ giíi. Riªng thÞ tr­êng EU chiÕm 50%, sau ®ã lµ NhËt B¶n chiÕm 16%, cßn l¹i lµ c¸c n­íc B¾c Mü, §«ng ¢u, vµ c¸c n­íc trong khu vùc kh¸c nh­ : Canada, Hång k«ng, TiÖp Kh¾c, Hungari... Thµnh c«ng lín nhÊt mµ c¸c doanh nghiÖp n­íc ta ®· ®¹t ®­îc trong giai ®o¹n nµy vµ còng lµ b­íc ngoÆt quan träng trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña ngµnh lµ ®· nhanh chãng t×m c¸ch th©m nhËp thÞ tr­êng c¸c n­íc ph¸t triÓn nh­ EU, B¾c Mü, NhËt B¶n, §µi Loan, Hµn Quèc... B¶ng 2: Kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng DÖt may ViÖt Nam N¨m Kim ng¹ch XK ThÞ tr­êng cã h¹n ng¹ch Kim ng¹ch XK ThÞ tr­êng kh«ng cã h¹n ng¹ch Tæng kim ng¹ch XK TriÖu USD % TriÖu USD % TriÖu USD 1998 507,5 35,00 942,5 65,00 1450 1999 650 37,20 1097 62,80 1747 2000 720 38,05 1172 61,95 1892 2001 770 35,00 1430 65,00 2200 2005 (DK) 950 31,66 2050 68,34 3000 2010 (DK) 1200 30,00 2800 70,00 4000 ( Nguån Bé th­¬ng M¹i) Nh­ b¶ng tæng kÕt trªn , thÞ tr­êng cã h¹n ng¹ch lµ thÞ tr­êng c¸c n­íc EU, Cana®a vµ Thæ NhÜ Kú (trong ®ã chñ yÕu lµ thÞ tr­êng EU), thÞ tr­êng phi h¹n ng¹ch lµ th× tr­êng NhËt B¶n, c¸c n­íc ASEAN, §«ng ¢u, Mü vµ c¸c n­íc kh¸c (trong ®ã chñ yÕu lµ NhËt B¶n). Qua trªn ta thÊy kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may cña chóng ta vµo thÞ tr­êng cã h¹n ng¹ch tuy vÉn t¨ng hµng n¨m nh­ng cã xu h­íng gi¶m dÇn vÒ tû träng so víi kim ng¹ch xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng kh«ng cã h¹n ng¹ch. §ã còng lµ lÏ tù nhiªn bëi cïng víi xu thÕ quèc tÕ ho¸ kinh tÕ ®ang diÔn ra s«i ®éng ë c¸c n­íc trªn thÕ giíi vµ chñ tr­¬ng héi nhËp kinh tÕ cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ta, viÖc xuÊt khÈu hµng ho¸ nãi chung vµ hµng dÖt may nãi riªng sang c¸c n­íc kh¸c sÏ kh«ng cßn bÞ ¸p ®Æt h¹n ng¹ch n÷a. §©y còng chÝnh lµ c¬ héi lín cho c¸c doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam ®Èy m¹nh h¬n n÷a ho¹t ®éng xuÊt khÈu s¶n phÈm cña m×nh ra thÞ tr­êng quèc tÕ. Theo hiÖp ®Þnh hµng dÖt may (ATC) cña tæ chøc WTO th× cuèi n¨m 2004 toµn bé h¹n ng¹ch sÏ ®­îc b·i bá ®èi víi c¸c n­íc xuÊt khÈu hµng dÖt may lµ thµnh viªn cña WTO. NÕu ®Õn n¨m 2005 ViÖt Nam vÉn ch­a ph¶i lµ thµnh viªn cña tæ chøc Th­¬ng M¹i ThÕ Giíi th× viÖc xuÊt khÈu hµng dÖt may cña chóng ta vÉn bÞ ¸p ®Æt b»ng h¹n ng¹ch. Vµ ®ã lµ mét c¶n trë kh«ng nhá tíi kh¶ n¨ng ®Èy m¹nh xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam ra thÞ tr­êng thÕ giíi. ViET NAM TEXTILE & GARMENT EXPORT (1 mil Usd) Year 2000 2001 2002 total 1.892 1.962 2.750 EU 609(32,1%) 617 (31,4%) 540 (19,6%) JAPAN 619 (32,7%) 616 (31,4%) 490 (17,8%) TAIWAN 264 (14%) 304 (15,5%) 232 (8,5%) US 49,5 (2,6%) 47,5 (2,4%) 975,7 (35,5%) B¶ng 3: KIm ng¹ch xuÊt khÈu dÖt may viÖt Nam n¨m 2002 Export of Vietnam Garment and Textile Products in 2002 USA 35,5% Total 2.751 mil USA 100% USA 975 mil USA 35,5% EU 540 mil USA 19,5% Japan 485 mil USA 17,5% Others 751 mil USA 27,5% B¶ng 4: Export Turn-over of Vietnam Garment and Textile B¶ng 5: MÆt hµng xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng hoa kú n¨m 2002 Density of the Export Products to the US Market in 2002 II. T×nh h×nh xuÊt khÈu hµng dÖt may cña ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng mü GIAI §O¹N 1997 ®Õn nay 1. T×nh h×nh xuÊt khÈu hµng dÖt may nãi chung. Tõ n¨m 1995 ®Õn nay, kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may n­íc ta kh«ng ngõng t¨ng tuy nhiªn cã phÇn t¨ng chËm h¬n so víi giai ®o¹n tr­íc ®ã, ®Æc biÖt lµ n¨m 1997-1998. N¨m 1995, tæng gi¸ trÞ xuÊt khÈu hµng dÖt may ®¹t 750 triÖu USD gÊp 5,01 lÇn so víi n¨m 1991 víi tèc ®é t¨ng tr­ëng b×nh qu©n hµng n¨m lµ 49,81%. N¨m 2001, tæng gi¸ trÞ xuÊt khÈu hµng dÖt may ®¹t 2000 triÖu USD gÊp 2,67 lÇn so víi n¨m 1995 chiÕm tû träng 13,25% c¬ cÊu c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu, víi møc t¨ng tr­ëng hµng n¨m lµ 24,8%/ n¨m, riªng n¨m 1998 so víi n¨m 1997 chØ t¨ng 0,15%. Nh­ng ®Õn n¨m 2002 t×nh h×nh ®· kh¸ h¬n rÊt nhiÒu,chØ trong 8 th¸ng ®Çu n¨m 2002 xuÊt khÈu dÖt may ®· ®¹t 285 triÖu USD, ®©y møc cao nhÊt kÓ tõ n¨m 1997 vµ ngµnh dÖt may ®· v­¬n lªn vÞ trÝ dÉn ®Çu vÒ kim ng¹ch xuÊt khÈu (tÝnh tõ th¸ng 7/2002) tr­íc c¶ ngµnh xuÊt khÈu dÇu th«. Tãm l¹i n¨m 2002 ®· ®¸nh dÊu b­íc ph¸t triÓn ®¸ng kÓ cña ngµnh dÖt may ViÖt nam víi kim ng¹ch xuÊt khÈu toµn ngµch ®¹t 2,75 tû USD, t¨ng 36% so víi n¨m 2001, v­ît møc kÕ ho¹ch ®Ò ra lµ 12,5%. §©y lµ møc t¨ng tr­ëng cao nhÊt trong 5 n¨m trë l¹i ®©y, lµ kÕt qu¶ hÕt søc khÝch lÖ vµ lµ c¬ së tin cËy ®Ó toµn ngµnh dÖt may phÊn ®Êu ®¹t môc tiªu 3,2 tû USD vµo n¨m 2003 vµ 4,5 tû USD vµo n¨m 2005 theo ®óng môc tiªu ®· ®Ò ra trong ChiÕn l­îc ph¸t triÓn 2001-2010. Tuy nhiªn, bªn c¹nh nh÷ng kÕt qu¶ kh¶ quan ®· ®¹t ®­îc, ngµnh dÖt may ViÖt nam còng cÇn tiÕp tôc chuÈn bÞ s½n sµng ®Ó ®ãn nhËn nh÷ng th¸ch thøc kh¾c nghiÖt trong n¨m 2003 vµ nh÷ng n¨m tiÕp theo. MÆc dï hµng dÖt may cña ViÖt Nam lµ mét mÆt hµng xuÊt khÈu träng yÕu nh­ng so víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ víi tiÒm n¨ng cña nã th× kim ng¹ch ®¹t ®­îc khiªm tèn. N¨m 1994, riªng Trung Quèc còng ®· xuÊt khÈu ®­îc 15 tû USD, hµng dÖt may Ên §é lµ 5,9 tû USD vµ Th¸i Lan lµ 4,2 tû USD. VÒ c¬ cÊu, xuÊt khÈu hµng dÖt may: so víi ngµnh may th× c«ng nghiÖp dÖt cña ViÖt Nam cßn rÊt h¹n chÕ. §©y lµ ngµnh yªu cÇu l­îng m¸y mãc thiÕt bÞ hiÖn ®¹i ®ång bé vµ rÊt tèn kÐm. Do vËy, ngµnh dÖt ch­a ®ñ kh¶ n¨ng phôc vô ngay chÝnh ngµnh may trong n­íc. Nguyªn liÖu cho ngµnh may xuÊt khÈu cña ViÖt Nam chñ yÕu vÉn ph¶i nhËp ngo¹i. §Æc biÖt lµ ë ViÖt Nam h×nh thøc nhËn gia c«ng hµng dÖt may lµ chñ yÕu, c¸c hîp ®ång gia c«ng th­êng kh«ng æn ®Þnh, gi¸ gia c«ng thÊp vµ sù phô thuéc vÒ nguyªn liÖu ®· khiÕn kh«ng Ýt doanh nghiÖp may mÆc ViÖt Nam lóng tóng, bÞ ®éng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Nh÷ng mÆt hµng khã xuÊt khÈu, khã lµm nh._.in d÷ liÖu trong s¶n xuÊt kinh doanh nh»m t¨ng c­êng hiÖu qu¶ qu¶n lý, ®ång thêi cã thÓ cung cÊp th­êng xuyªn vµ kÞp thêi c¸c sè liÖu cÇn thiÕt theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng . Kh¸ch hµng Mü cã yªu cÇu vÒ th«ng tin liªn l¹c hµng ngµy kÓ tõ lóc chµo hµng, nhËn ®¬n hµng cho ®Õn khi tæ chøc s¶n xuÊt vµ giao hµng. Mäi th«ng tin cÇn ®­îc th«ng suèt vµ kÞp thêi th«ng qua c¸c c«ng cô ®iÖn tö nh­ email, website, B2B. MÉu s¶n phÈm vµ thiÕt kÕ kü thuËt cã liªn quan ®­îc chØnh söa vµ chuyÓn t¶i kÞp thêi qua email. C¸c d÷ liÖu trong s¶n xuÊt kÓ tõ lóc b¾t ®Çu ®­a nguyªn liÖu vµo kiÓm tra chÊt l­îng ®Õn lóc ®­a vµo chÕ biÕn vµ hoµn tÊt cÇn ®­îc hÖ thèng ho¸, l­u tr÷ chøng tõ, d÷ liÖu vµ th«ng tin hµng ngµy. ViÖc th«ng tin vµ l­u tr÷ d÷ liÖu nµy cßn phôc vô cho c¶ H¶i quan Mü, khi cÇn, ®Ó kiÓm tra xuÊt xø l« hµng ... * Qu¶n lý chÊt l­îng vµ tr¸ch nhiÖm x· héi: Tæ chøc thùc hiÖn viÖc qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh tu©n thñ theo yªu cÇu cña c¸c tiªu chuÈn qu¶n lý vÒ chÊt l­îng s¶n phÈm vµ b¶o vÖ m«i tr­êng, an toµn vÖ sinh, vµ tr¸ch nhiÖm x· héi . NÕu cã ®­îc c¸c chøng nhËn quèc tÕ vÒ ISO 9000, ISO 14000, SA 8000 (hoÆc WRAP) vµ OHSAS 18000 th× rÊt tèt. Tuy nhiªn vÊn ®Ò quan träng vÉn lµ viÖc tu©n thñ hµng ngµy trong thùc tiÔn. §©y lµ nh÷ng yªu cÇu mµ tÊt c¶ c¸c c«ng ty nhËp khÈu lín cña Mü quan t©m vµ tæ chøc ®¸nh gi¸ ®Çu tiªn (®Æc biÖt lµ tiªu chuÈn SA 8000 hoÆc WRAP) tr­íc khi quyÕt ®Þnh tiÕn ®Õn ®µm ph¸n vÒ gi¸ c¶ hoÆc qui c¸ch s¶n phÈm ... * Chuyªn viªn b¸n hµng: §µo t¹o vµ sö dông mét sè chuyªn viªn b¸n hµng (Merchandiser) cã tr×nh ®é tiÕng Anh tèt, cã kh¶ n¨ng chµo hµng FOB, hiÓu biÕt vÒ phong c¸ch kinh doanh cña ng­êi Mü vµ b¸m viÖc lµ hÕt søc quan träng ®Ó cã thÓ l«i cuèn vµ gi÷ ®­îc kh¸ch hµng. C¸c c«ng ty Mü lu«n ®ßi hái ®èi t¸c cña hä tr­íc hÕt ph¶i hiÓu biÕt vÒ c«ng ty vµ c¸ nh©n mµ m×nh ®ang quan hÖ còng nh­ nh÷ng nhu cÇu trong quan hÖ kinh doanh mµ hä ®Æt ra. KÕ ®ã, ®èi t¸c cña hä ph¶i cã kh¶ n¨ng gi¶i ®¸p vµ quyÕt ®Þnh nhanh c¸c vÊn ®Ò ®Æt ra trong kinh doanh mét c¸ch døt kho¸t , râ rµng vµ tin cËy (thùc hiÖn ®­îc nh÷ng ®iÒu ®· tho¶ thuËn). §èi t¸c cßn ph¶i cã th¸i ®é t«n träng kh¸ch hµng trong khi lµm viÖc vµ cã tinh thÇn häc hái, tiÕp thu nh÷ng yªu cÇu míi do kh¸ch hµng ®Æt ra. §èi t¸c cÇn gi÷ mèi quan hÖ vµ th«ng tin liªn l¹c th­êng xuyªn hµng ngµy víi kh¸ch hµng. HÇu hÕt c¸c c«ng ty lín cña Mü ®Òu tæ chøc ®µo t¹o cho mçi nhµ cung øng n­íc ngoµi mét nhãm c«ng t¸c bao gåm nh÷ng ng­êi sÏ theo dâi nh÷ng kh©u träng yÕu nhÊt trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®¬n hµng cña hä vµ kh«ng muèn nh÷ng ng­êi nµy bÞ thay ®æi trong suèt qu¸ tr×nh kinh doanh. * CÈn thËn trong qu¸ tr×nh thanh to¸n: HÇu hÕt c¸c c«ng ty Mü kh«ng ¸p dông viÖc thanh to¸n b»ng tÝn dông th­ (L/C) víi c¸c nhµ cung cÊp. Ph­¬ng thøc th«ng dông nhÊt lµ chuyÓn tiÒn b»ng ®iÖn (TTR) ®­îc c¸c c«ng ty mua hµng ¸p dông víi c¸c nhµ cung cÊp æn ®Þnh cña m×nh. Hîp ®ång b¸n hµng cho c¸c nhµ nhËp khÈu Hoa Kú hÇu hÕt lµ ë d¹ng mua ®øt b¸n ®o¹n (FOB) nªn ®é rñi ro vÒ phÝa nhµ cung cÊp lµ rÊt cao. Trong tr­êng hîp c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ch­a cã nhiÒu kinh nghiÖm víi kh¸ch hµng th× nªn cè g¾ng ®µm ph¸n thanh to¸n b»ng L/C. ChØ ¸p dông ph­¬ng thøc thanh to¸n TTR ®èi víi kh¸ch hµng ®· cã mèi quan hÖ kinh doanh æn ®Þnh. * Hîp t¸c víi bªn thø ba ®Ó tËn dông c¬ héi: Hµng dÖt may ViÖt Nam ®· ®­îc h­ëng lîi thÕ phi h¹n ng¹ch víi thuÕ suÊt NTR tõ ngµy HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i ViÖt - Mü ®­îc c«ng bè cã hiÖu lùc (10/12/2001) lîi thÕ nµy theo nhiÒu nhµ ph©n tÝch sÏ cã thÓ kh«ng kÐo dµi ®­îc l©u. Lµm sao cã thÓ xuÊt ®­îc nhiÒu nhÊt hµng dÖt may vµo thÞ tr­êng nµy trong ®iÒu kiÖn c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ch­a cã nhiÒu kinh nghiÖm, b¹n hµng vµ n¨ng lùc s¶n xuÊt cßn cã h¹n? Cã lÏ ph­¬ng thøc nhanh nhÊt lµ hîp t¸c s¶n xuÊt víi bªn thø ba. C¸c nhµ s¶n xuÊt Trung Quèc, Hång K«ng, §µi Loan, Hµn Quèc, NhËt B¶n, Singapore... ®· cã nhiÒu n¨m kinh nghiÖm víi thÞ tr­êng Mü lµ ®èi t¸c tèt cho doanh nghiÖp ViÖt Nam. ViÖc hîp t¸c cã thÓ ®­îc thùc hiÖn theo nhiÒu ph­¬ng thøc trong ®ã ph­¬ng thøc OPA ( Outward processing arrangement) tuy cßn kh¸ míi mÎ nh­ng nªn ®­îc nghiªn cøu thùc hiÖn. §©y lµ ph­¬ng thøc hîp t¸c s¶n xuÊt hµng may mÆc víi nhµ s¶n xuÊt ngoµi ViÖt nam, trong ®ã cã mét phÇn c«ng ®o¹n s¶n xuÊt ®­îc thùc hiÖn bªn ngoµi ViÖt Nam mµ s¶n phÈm vÉn ®­îc h¶i quan Mü chÊp nhËn cã xuÊt xø ViÖt Nam. §Ó biÕt c«ng ®o¹n nµo cã thÓ s¶n xuÊt t¹i n­íc ngoµi th× cÇn nghiªn cøu kü qui chÕ xuÊt xø hµng may mÆc cña Mü (®· ®­îc tr×nh bµy trong Ch­¬ng II - môc 2.2.3). Víi ph­¬ng thøc nµy, mét doang nghiÖp cã qui m« võa ph¶i cã thÓ xuÊt ®­îc sè l­îng lín trong mét thêi gian ng¾n mµ vÉn ®óng qui chÕ xuÊt xø cña Mü. * T­ vÊn ph¸p luËt: Doanh nghiÖp cÇn cã chuyªn gia t­ vÊn ph¸p luËt n¾m v÷ng luËt lÖ vµ qui chÕ cña Liªn bang vµ c¸c tiÓu bang n¬i s¶n phÈm ®­îc nhËp vµo vµ tiªu thô nh­: thñ tôc xuÊt nhËp khÈu, thuÕ, xuÊt xø hµng ho¸, b¶o hé nh·n hiÖu vµ së h÷u trÝ tuÖ, b¶o vÖ ng­êi tiªu dïng, chèng ph¸ gi¸ ... nh»m gióp doanh nghiÖp tr¸nh c¸c vi ph¹m do thiÕu hiÓu biÕt cã thÓ bÞ ph¹t , g©y thiÖt h¹i lín. Tãm l¹i, ®Ó thµnh c«ng trong viÖc th©m nhËp thÞ tr­êng Mü, c¸c doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam cÇn ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i, lËp c¸c v¨n phßng giao dÞch t¹i c¸c thµnh phè lín cña Mü vµ th­êng xuyªn tham gia c¸c héi chî triÓn l·m ®Ó ®Èy m¹nh ho¹t ®éng qu¶ng c¸o, nh­ng ®iÒu quan träng h¬n c¸c doanh nghiÖp cÇn thùc hiÖn : - X©y dùng vµ ®¨ng ký b¶o hé ®éc quyÒn ®èi víi nh·n hiÖu riªng cho s¶n phÈm cña m×nh - X¸c ®Þnh s¶n phÈm mòi nhän, cã thÕ m¹nh ®Ó ®Çu t­ c«ng nghÖ míi, t¹o ra c¸c s¶n phÈm t¨ng vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng vµ cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao. - T¨ng søc m¹nh c¹nh tranh th«ng qua ®æi míi c«ng nghÖ, ®Çu t­ thiÕt bÞ chuyªn dïng ®ång bé ®Ó ®ñ søc s¶n xuÊt ra nh÷ng l« hµng víi sè l­îng lín, chÊt l­îng cao, ®¸p øng thêi h¹n giao hµng, ¸p dông hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng theo tiªu chuÈn ISO 9000/14000, SA 8000, OHSAS 18000. - N©ng cao tû lÖ sö dông nguyªn phô liÖu trong n­íc vµ tiÕn dÇn ®Õn viÖc x©y dùng chiÕn l­îc ®Çu t­ s¶n xuÊt nguyªn liÖu, phô liÖu trong n­íc cã chÊt l­îng cao ®Ó gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm dÖt may nh»m n©ng cao tÝnh c¹nh tranh vÒ gi¸ trªn thÞ tr­êng Mü. - Sö dông th­¬ng m¹i ®iÖn tö ®Ó cËp nhËt th«ng tin, thiÕt kÕ mÉu m· , t×m kiÕm kh¸ch hµng, vµ ®Æc biÖt lµ t¹o phong c¸ch kinh doanh hiÖn ®¹i phï hîp víi c¸c ®èi t¸c doanh nghiÖp Mü. 2. Mét sè gi¶i ph¸p tõ phÝa ChÝnh phñ. §Ó ®Èy m¹nh h¬n n÷a viÖc xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam sang thÞ tr­êng Mü, ChÝnh phñ ViÖt Nam cÇn tÝch cùc h¬n n÷a trong viÖc thiÕt lËp, cñng cè, më réng c¸c quan hÖ ngo¹i giao víi quèc tÕ nãi chung vµ víi ChÝnh phñ Mü nãi riªng, nh»m tiÕn tíi viÖc ViÖt Nam gia nhËp WTO vµ nh»m xo¸ bá mäi rµo c¶n th­¬ng m¹i cña Mü ®èi víi hµng dÖt may ViÖt Nam. §ång thêi, ChÝnh phñ cÇn cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch, hç trî vèn, cho vay víi l·i suÊt thÊp ®èi víi c¸c doanh nghiÖp dÖt may ®· m¹nh d¹n th©m nhËp thÞ tr­êng Mü khi hµng dÖt may ViÖt Nam ch­a ®­îc h­ëng ®Çy ®ñ nh÷ng ­u ®·i tõ GSP vµ NTR nh»m x©y dùng hÖ thèng ph©n phèi vµ më réng thÞ tr­êng tiªu thô, nh»m t¹o tiÒn ®Ò tèt cho sù t¨ng tr­ëng kim ng¹ch vµ kh¼ng ®Þnh tªn tuæi, uy tÝn cïng søc c¹nh tranh m¹nh mÏ cña hµng dÖt may trªn thÞ tr­êng Mü. Bªn c¹nh nç lùc cña HiÖp héi vµ doanh nghiÖp th× c¬ chÕ chÝnh s¸ch cña nhµ n­íc gi÷ vai trß quan träng trong viÖc t¹o hµnh lang ph¸p lý an toµn, thuËn lîi cho ®Èy m¹nh xuÊt khÈu trong giai ®o¹n tíi. HiÖp héi dÖt may cÇn vµ ®· ®­a ra mét sè kiÕn nghÞ nh­ sau: - TiÕp tôc triÓn khai, thùc hiÖn c¸c c¬ chÕ chÝnh s¸ch ®Ó t¨ng tèc ph¸t triÓn ngµnh dÖt may theo quyÕt ®Þnh 55/CP ngµy 23/4/2001. - ChØ ®¹o c¸c ngµnh h÷u quan nh­: b­u chÝnh viÔn th«ng, vËn t¶i hµng kh«ng, tµu biÓn, ®iÖn n­íc, v.v.. t×m c¸ch gi¶m gi¸ nh÷ng dÞch vô ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp gi¶m gi¸ ®Çu vµo. Xem xÐt ®iÒu chØnh phÝ c«ng ®oµn hîp lÝ. - Thùc hiÖn tèt th«ng t­ 86/BTC ngµy 27/9/2002 vµ quy ®Þnh 0104/2003/Q§-BTM ngµy 24/2/2002 vÒ hç trî xóc tiÕn xuÊt khÈu ngµnh hµng. - §èi víi thuÕ VAT: * Ho·n nép thuÕ VAT vËt t­ nhËp khÈu t¹i cöa khÈu. * Gi¶m thuÕ VAT ngµnh v¶i sîi xuèng cßn 5%. - KiÖn toµn hµnh lang ph¸p lý ®èi víi ho¹t ®éng c¸c héi ngµnh nghÒ lµ c¸c tæ chøc cã t­ c¸ch ph¸p nh©n, ®­îc thµnh lËp vµ gi¸m s¸t bëi c¸c c¬ quan qu¶n lÝ cña nhµ n­íc, ®­îc quyÒn tæ chøc bé m¸y vµ ho¹t ®éng ®óng víi nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n ghi trong ®iÒu lÖ thµnh lËp. - §èi víi HiÖp héi DÖt may ViÖt Nam cho phÐp ®­îc ®¹i diÖn doanh nghiÖp tham gia tæ chøc, ®iÒu hµnh qu¶n lÝ h¹n ng¹ch. Ngoµi ra, ChÝnh phñ cÇn cã chÝnh s¸ch, kÕ ho¹ch cô thÓ trong viÖc chØ ®¹o còng nh­ kiÓm tra, gi¸m s¸t ho¹t ®éng tµi chÝnh gi÷a ng©n hµng vµ c¸c doanh nghiÖp dÖt may nh»m lµm thanh s¹ch ho¹t ®éng tµi chÝnh gióp cho viÖc ®Çu t­ cã hiÖu qña, ®ång thêi cÇn cã chÝnh s¸ch chØ ®¹o kÞp thêi, vµ hç trî cho chiÕn l­îc ph¸t triÓn nguån nguyªn liÖu trong n­íc, ®Æc biÖt lµ chiÕn l­îc ph¸t triÓn trång b«ng tõ ®ã t¹o tiÒn ®Ò v÷ng ch¾c cho c¸c doanh nghiÖp dÖt may ph¸t triÓn æn ®Þnh, t¨ng tiÒm lùc s¶n xuÊt, t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu ®Æc biÖt lµ trªn thÞ tr­êng Mü. KÕt luËn HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i ViÖt nam - Hoa kú ®­îc ký kÕt ngµy 13/7/2000, ®­îc Quèc héi hai n­íc phª chuÈn vµ b¾t ®Çu cã hiÖu lùc thi hµnh ngµy 10/12/2001, ®· mang l¹i nh÷ng c¬ héi, thuËn lîi míi nh­ng còng ®Æt nÒn kinh tÕ n­íc ta trong ®ã cã ngµnh dÖt may ViÖt nam tr­íc nhiÒu khã kh¨n th¸ch thøc. §ång thêi víi viÖc ph¶i lµm g× ®Ó n©ng cao søc c¹nh tranh cña hµng ho¸, dÞch vô th× viÖc ph¶i chñ ®éng hiÓu biÕt mét c¸ch cã hÖ thèng vµ ch¾c ch¾n vÒ ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may, vÒ th­¬ng tr­êng Hoa kú, vÒ HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i ViÖt - Mü, vÒ c¸c khu«n khæ luËt ph¸p vµ c¸c rµo c¶n ph¸p lý liªn quan ®Õn xuÊt khÈu s¶n phÈm dÖt may vµo Mü... ®ang lµ ®ßi hái cÊp thiÕt h¬n lóc nµo hÕt ®èi víi c¸c doanh nghiÖp dÖt may ViÖt nam . Vµ lµm thÕ nµo ®Ó th©m nhËp ®­îc mét c¸ch cã hiÖu qu¶ th× ®ã lµ c¶ mét vÊn ®Ò hÕt søc phøc t¹p, ®ßi hái sù cè g¾ng tõ c¶ hai phÝa. C¸c doanh nghiÖp vµ ChÝnh phñ cÇn cã nh÷ng tÝnh to¸n kü l­ìng, cã sù chuÈn bÞ chu ®¸o th× míi thµnh c«ng trong xuÊt khÈu hµng ho¸ vµo thÞ tr­êng nµy. Tuy nhiªn, víi mét c¬ cÊu xuÊt khÈu chiÕn l­îc, cã tiÒm n¨ng, cã søc c¹nh tranh lín cïng víi nh÷ng b­íc tiÕp cËn thÞ tr­êng hîp lý, chËm nh­ng ch¾c cã thÓ kh¼ng ®Þnh doanh nghiÖp dÖt may ViÖt nam vÉn cßn c¬ héi rÊt lín ®Ó thµnh c«ng trªn thÞ tr­êng Mü. Tµi liÖu tham kh¶o 1- Kü thuËt nghiÖp vô ngo¹i th­¬ng Nhµ xuÊt b¶n Gi¸o dôc - 1998 Tr­êng §H Ngo¹i th­¬ng - Vò H÷u Töu 2-T×m hiÓu Hoa Kú cho môc ®Ých kinh doanh Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ Quèc Gia 3- Kinh doanh víi Hoa Kú Phßng Th­¬ng m¹i vµ C«ng nghiÖp ViÖt Nam - 2002 4- B­íc ®Çu t×m hiÓu ph¸p luËt Th­¬ng m¹i Mü Nhµ xuÊt b¶n Khoa häc x· héi - GS. TS §µo TrÝ óc chñ biªn 5- §Ó xuÊt khÈu thµnh c«ng hµng dÖt may ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng Hoa Kú Nhµ xuÊt b¶n thèng kª Hµ Néi 2003 B¸o c«ng nghiÖp ViÖt Nam - HiÖp héi dÖt may ViÖt Nam 6- §Èy m¹nh xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam víi hiÖu qu¶ cao. Tµi liÖu " HiÖp héi dÖt may ViÖt Nam" sè 15 th¸ng 2/2003 7- Ph¸t triÓn hµng dÖt may xuÊt khÈu ®Õn n¨m 2010 - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p. §Ò tµi khoa häc - Bé kÕ ho¹ch vµ §Çu t­ 8- ChiÕn l­îc t¨ng tèc ph¸t triÓn ngµnh DÖt may ViÖt nam ®Õn n¨m 2010 Tæng c«ng ty dÖt may ViÖt Nam 9- T¹p chÝ DÖt may vµ Thêi trang ViÖt Nam c¸c sè, Thêi b¸o kinh tÕ vµ c¸c th«ng tin d­îc cËp nhËt trªn m¹ng Internet. Phô lôc Mét sè th«ng tin liªn quan tíi HiÖp ®Þnh DÖt May ViÖt nam- Hoa Kú 1. Sè l­îng h¹n ng¹ch M· M« t¶ Units Quota H/ ng¹ch 5/03-12/03 200 ChØ may, sîi b¸n lÎ kg 300,000 200,000 301 Sîi cotton ch¶i kü kg 680,000 453,333 332 TÊt t¸/®«i 1,000,000 666,667 333 ¸o kho¸c kiÓu complª, nam & bÐ trai, cotton t¸ 36,000 24,000 334/335 ¸o kho¸c vµ ¸o lÔ phôc, n÷ & bÐ g¸i, cotton t¸ 675,000 450,000 338/339 ¸o dÖt kim nam n÷, cotton t¸ 14,000,000 9,333,333 340/640 S¬ mi v¶i dÖt thoi, nam & bÐ trai, cotton, v¶i nh©n t¹o t¸ 2,000,000 1,333,333 341/641 S¬ mi, ¸o blu n÷ , cotton, v¶i nh©n t¹o t¸ 762,698 508,465 342/642 V¸y , cotton, v¶i nh©n t¹o t¸ 554,684 369,789 345 ¸o len, cotton t¸ 300,000 200,000 347/348 QuÇn ©u, soãc; nam & n÷ t¸ 7,000,000 4,666,667 351/651 §å ngñ, pajama, cotton, v¶i nh©n t¹o t¸ 482,000 321,333 352/652 §å lãt, cotton, v¶i nh©n t¹o t¸ 1,850,000 1,233,333 359/659-C Bé quÇn ¸o liÒn , cotton t¸ 325,000 216,667 359/659-S §å b¬i kg 525,000 350,000 434 ¸o kho¸c nam & bÐ trai, chÊt len kg 16,200 10,800 435 ¸o kho¸c n÷ & bÐ g¸i, chÊt len t¸ 40,000 26,667 440 ¸o s¬ mi vµ blu n÷, chÊt len t¸ 2,500 1,667 447 QuÇn ©u, soãc; nam & bÐ trai, chÊt len t¸ 52,000 34,667 448 QuÇn ©u vµ soãc n÷, bÐ g¸i, chÊt len t¸ 32,000 21,333 620 V¶i sîi nh©n t¹o m2 6,364,000 4,242,667 632 TÊt sîi nh©n t¹o t¸/®«i 500,000 333,333 634/635 ¸o kho¸c nam,n÷; v¶i nh©n t¹o t¸ Free Free 638/639 S¬ mi dÖt kim, nam, n÷; v¶i nh©n t¹o t¸ 1,271,000 847,333 645/646 ¸o len, nam n÷, chÊt nh©n t¹o t¸ 200,000 133,333 647/648 QuÇn ©u, soãc, nam n÷, v¶i nh©n t¹o t¸ 1,973,318 1,315,545 670 Tói x¸ch kg Free Free 2. C¸c cat kh«ng cã h¹n ng¹ch: Ngo¹i trõ 38 m· hµng chÞu h¹n ng¹ch t¹i b¶ng trªn, c¸c m· hµng kh¸c ®Òu ®­îc xuÊt khÈu tù do vµo Hoa Kú. Danh môc hÖ thèng m· hµng dÖt may Hoa Kú ®Ýnh kÌm. 3. Ph©n biÖt nguyªn liÖu: ®Ýnh kÌm 4. C¸c tØ lÖ t¨ng tr­ëng, chuyÓn ®æi, m­în tr­íc, m­în sau: §èi víi c¸c m· hµng chÞu h¹n ng¹ch lµ thuéc s¶n phÈm b«ng, sîi nh©n t¹o, møc t¨ng tr­ëng hµng n¨m lµ 7%; m· hµng thuéc s¶n phÈm len cã møc t¨ng tr­ëng 2%. TØ lÖ chuyÓn ®æi gi÷a c¸c m· hµng lµ 6%. TØ lÖ m­în tr­íc lµ 6%, riªng ®èi víi cat 338/339; 347/348 tØ lÖ m­în tr­íc lµ 8%. Tuy nhiªn tæng tØ lÖ m­în tr­íc (carry forward) vµ m­în sau (carry over) kh«ng v­ît qu¸ 11%. 5. §iÒu kiÖn lao ®éng: Hai bªn kh¼ng ®Þnh l¹i c¸c cam kÕt víi t­ c¸ch lµ thµnh viªn Tæ chøc Lao ®éng Quèc tÕ (ILO), vµ ®ång ý hîp t¸c h¬n n÷a víi ILO, ®ång thêi, nh¾c l¹i Biªn b¶n Ghi nhí (MOU) th¸ng 11 n¨m 2000 gi÷a Bé Lao ®éng Hoa Kú (USDOL) vµ Bé Lao ®éng, Th­¬ng binh, X· héi ViÖt Nam (MOLISA). Trong khu«n khæ cña MOU, USDOL vµ MOLISA sÏ xem xÐt mét ch­¬ng tr×nh hîp t¸c c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn lµm viÖc trong lÜnh vùc dÖt may cña ViÖt Nam. 6. GiÊy phÐp (Visa)- GiÊy chøng nhËn xuÊt xø (C/O) vµ viÖc chèng chuyÓn t¶i bÊt hîp ph¸p HiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc tõ 1/5/2003 vµ c¸c cat hµng dÖt may chÞu h¹n ng¹ch xuÊt khÈu vµo Mü sÏ ph¶i cã visa kÓ tõ 1/7/2003. Hai bªn phèi hîp chÆt chÏ trong viÖc chèng chuyÓn t¶i bÊt hîp ph¸p. PhÝa Hoa Kú cã quyÒn yªu cÇu tham vÊn tr­íc nh÷ng c¸o buéc vÒ chuyÓn t¶i bÊt hîp ph¸p. Tuy nhiªn, Hoa Kú sÏ kh«ng ®­îc ¸p dông biÖn ph¸p nµo nh»m ®iÒu chØnh møc h¹n ng¹ch cña ViÖt nam cho tíi khi tham vÊn kÕt thóc. Tr­êng hîp x¸c ®Þnh chuyÓn t¶i bÊt hîp ph¸p cã x¶y ra, Hoa Kú cã quyÒn ph¹t gÊp 3 lÇn møc chuyÓn t¶i bÊt hîp ph¸p, khÊu trõ vµo l­îng h¹n ng¹ch cña ViÖt nam. 7. TiÕp cËn thÞ tr­êng: KÓ tõ ngµy hiÖu lùc cña HiÖp ®Þnh, ChÝnh phñ Céng hßa X· héi Chñ nghÜa ViÖt Nam sÏ ¸p dông thuÕ ®èi víi hµng dÖt may ë møc kh«ng cao h¬n møc thuÕ sau: Nhãm S¶n phÈm Møc tho¶ thuËn 2003 Møc tho¶ thuËn 2004 Møc tho¶ thuËn 2005 X¬ 7 6 5 Sîi 12 10 7 V¶i vµ phñ phÈm 20 16 12 QuÇn ¸o 30 25 20 8. Thêi h¹n HiÖp ®Þnh. Thêi h¹n cña HiÖp ®Þnh ®­îc chia lµm nhiÒu giai ®o¹n t­¬ng øng víi mçi n¨m vµ giai ®o¹n 1 b¾t ®Çu tõ 1/5/2003. HiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc tíi 2004. KÓ tõ 1/1/2005, HiÖp ®Þnh còng chÊm døt hiÖu lùc nÕu ViÖt nam ra nhËp WTO. Tuy nhiªn, hai bªn cã quyÒn chÊm døt HiÖp ®Þnh vµo bÊt cø cuèi mçi giai ®o¹n vµ ph¶i th«ng b¸o b»ng v¨n b¶n cho bªn kia tr­íc 90 ngµy. C¬ cÊu m· hµng dÖt vµ may mÆc theo HiÖp ®Þnh DÖt May ViÖt Nam- Hoa Kú S¶n phÈm dÖt vµ may mÆc trong HiÖp ®Þnh DÖt May ViÖt nam –Hoa Kú ®­îc chia thµnh c¸c m· hµng (cat) dùa trªn nguyªn liÖu vµ chñng lo¹i s¶n phÈm. VÒ nguyªn liÖu: S¶n phÈm gäi lµ sîi nh©n t¹o nÕu träng l­îng chñ yÕu cña s¶n phÈm ®ã ®­îc lµm tõ sîi nh©n t¹o, ngo¹i trõ c¸c tr­êng hîp sau: S¶n phÈm dÖt kim, ®an mãc cã träng l­îng len chiÕm tõ 23% tæng träng l­îng c¸c lo¹i sîi trë lªn. S¶n phÈm quÇn ¸o kh¸c (kh«ng dÖt kim, ®an mãc), trong ®ã len chiÕm tõ 36% tæng träng l­îng c¸c lo¹i sîi trë lªn. S¶n phÈm v¶i dÖt thoi víi träng l­îng len chiÕm tõ 36% tæng träng l­îng c¸c lo¹i sîi trë lªn. ( §©y lµ c¸c s¶n phÈm len). S¶n phÈm lµ b«ng nÕu: s¶n phÈm cã träng l­îng chÝnh lµ b«ng, ngo¹i trõ c¸c s¶n phÈm v¶i dÖt thoi víi träng l­îng len b»ng hoÆc v­ît qu¸ 36% tæng träng l­îng tÊt c¸c c¸c lo¹i sîi. S¶n phÈm lµ len nÕu träng l­îng chÝnh lµ len hoÆc kh«ng thuéc bÊt kú nhãm s¶n phÈm nµo nh­ trªn. S¶n phÈm lµ t¬ t»m hoÆc sîi thùc vËt kh«ng ph¶i lµ b«ng nÕu cã träng l­îng chÝnh lµ t¬ t»m hoÆc sîi thùc vËt kh«ng ph¶i lµ b«ng, ngo¹i trõ 03 tr­êng hîp sau: S¶n phÈm b«ng pha len; b«ng pha sîi nh©n t¹o hoÆc b«ng pha len va sîi nh©n t¹o (a) cã träng l­îng b»ng hoÆc h¬n 50% tæng träng l­îng tÊt c¶ c¸c lo¹i sîi cÊu thµnh vµ träng l­îng b«ng b»ng hoÆc lín h¬n träng l­îng tõng lo¹i sîi len hoÆc sîi nh©n t¹o t¹i (a). §©y thuéc s¶n phÈm b«ng. S¶n phÈm kh«ng thuéc (1) vµ träng l­îng len lín h¬n 17% tæng träng l­îng c¸c lo¹i sîi. §©y lµ s¶n phÈm len. S¶n phÈm kh«ng thuéc (1) vµ (2) vµ sîi nh©n t¹o céng víi b«ng hoÆc sîi nh©n t¹o céng víi len; hoÆc sîi nh©n t¹o céng víi sîi b«ng vµ len (a) cã träng l­îng b»ng hoÆc h¬n 50% tæng träng l­îng tÊt c¶ c¸c lo¹i sîi cÊu thµnh vµ träng l­îng sîi nh©n t¹o lín h¬n träng l­îng sîi len vµ sîi b«ng. §©y lµ s¶n phÈm sîi nh©n t¹o. S¶n phÈm ®­îc coi lµ ¸o len t¬ t»m nÕu träng l­îng t¬ t»m lín h¬n träng l­îng sîi thùc vËt ngoµi b«ng vµ ng­îc l¹i s¶n phÈm ®­îc coi lµ ¸o len sîi thùc vËt nÕu träng l­îng sîi thùc vËt lín h¬n träng l­îng t¬ t»m. S¶n phÈm quÇn ¸o cã chøa tõ 70% träng l­îng t¬ t»m trê lªn ( trõ khi còng chøa 17% träng l­îng lµ len) ; s¶n phÈm kh¸c ngoµi quÇn ¸o cã chøa 85% träng l­îng t¬ t»m trë lªn kh«ng thuéc ph¹m vi ®iÒu chØnh cña HiÖp ®Þnh. Tr­êng hîp kh«ng x¸c ®Þnh ®­îc träng l­îng chÝnh cña s¶n phÈm lµ b«ng, len, sîi nh©n t¹o, t¬ t»m, sîi thùc vËt th× sÏ xem xÐt trÞ gi¸ cña c¸c lo¹i sîi. Chñng lo¹i c¸c m· hµng dÖt theo qui ®Þnh cña Hoa Kú Sîi/ Cat M« t¶ §¬n vÞ TØ lÖ c/® S¼n phÈm may mÆc chÊt b«ng vµ/hoÆc sîi nh©n t¹o 237 QuÇn ¸o d¹o ch¬i T¸ 19.2 239 QuÇn ¸o trÎ em kg 6.3 S¶n phÈm b«ng 330 Kh¨n tay t¸ 1.4 331 G¨ng tay T¸/ ®«i 2.0 332 TÊt t¸ ®«i 3.8 333 ¸o kho¸c kiÓu complª , nam & bÐ trai t¸ 30.3 334 ¸o kho¸c kh¸c , nam & bÐ trai t¸ 34.5 335 ¸o kho¸c, n÷ & bÐ g¸i T¸ 34.5 336 ¸o lÔ phôc t¸ 37.9 338 S¬ mi dÖt kim, nam & bÐ trai t¸c 6.0 339 S¬ mi vµ ¸o blu dÖt kim, n÷ & bÐ g¸i t¸ 6.0 340 S¬ mi dÖt thoi , nam& bÐ trai t¸ 20.1 341 S¬ mi; ¸o blu dÖt thoi n÷ & bÐ g¸i t¸ 12.1 342 V¸y t¸ 14.9 345 ¸o len t¸ 30.8 347 QuÇn ©u, soãc... nam & bÐ trai t¸ 14.9 348 QuÇn ©u, soãc n÷ & bÐ g¸i t¸ 14.9 349 ¸o nÞt vµ c¸c s¶n phÈm t­¬ng tù kh¸c t¸ 4.0 350 ¸o choµng t¸ 42.6 351 §å ngñ, pajama t¸ 43.5 352 ®å lãt t¸ 9.2 353 ¸o kho¸c l«ng chim, nam & bÐ trai t¸ 34.5 354 ¸o kho¸c l«ng chim, n÷ & bÐ g¸i t¸ 34.5 359 C¸c s¶n phÈm may mÆc kh¸c kg 8.5 S¶n phÈm len 431 G¨ng tay T¸/ ®«i 1.8 432 TÊt t¸ ®«i 2.3 433 ¸o kho¸c kiÓu complª, nam& bÐ trai t¸ 30.1 434 ¸o kho¸c kh¸c nam & bÐ trai t¸ 45.1 435 Aã kho¸c, n÷ vµ bÐ g¸i t¸ 45.1 436 Aã lÔ phôc t¸ 41.1 438 ¸o S¬ mi vµ blu dÖt kim t¸ 12.5 439 QuÇn ¸o trÎ em kg 6.3 440 ¸o S¬ mi vµ blu dÖt thoi t¸ 20.1 442 V¸y t¸ 15.0 443 Complª, nam & bÐ trai chiÕc 3.76 444 ¸o vÐc n÷ vµ bÐ g¸i chiÕc 3.76 445 ¸o len, nam & bÐ trai t¸ 12.4 446 ¸o len, n÷ vµ bÐ g¸i t¸ 12.4 447 QuÇn ©u, soãc, nam & bÐ trai t¸ 15.0 448 QuÇn ©u, soãc, n÷ & bÐ g¸i t¸ 15.0 459 C¸c s¶n phÈm may mÆc kh¸c kg 3.7 S¶n phÈm b»ng sîi nh©n t¹o 630 Kh¨n tay t¸ 1.4 631 G¨ng tay t¸ ®«i 2.9 632 TÊt t¸ ®«i 3.8 633 ¸o kho¸c kiÓu complª, nam& bÐ trai t¸ 30.3 634 ¸o kho¸c kh¸c nam & bÐ trai t¸ 34.5 635 Aã kho¸c, n÷ vµ bÐ g¸i t¸ 34.5 636 Aã lÔ phôc t¸ 37.9 638 ¸o S¬ mi dÖt kim nam & bÐ trai t¸ 15.0 639 ¸o S¬ mi dÖt kim n÷ & bÐ g¸i t¸ 12.5 640 ¸o S¬ mi vµ blu dÖt thoi , nam & bÐ trai t¸ 20.1 641 ¸o S¬ mi vµ blu dÖt thoi , nò & bÐ g¸i t¸ 12.1 642 V¸y t¸ 20.1 643 Complª, nam & bÐ trai t¸ 12.1 644 Bé vÐt , n÷ & bÐ g¸i chiÕc 14.9 645 ¸o len, nam & bÐ trai t¸ 3.76 646 ¸o len, n÷ vµ bÐ g¸i t¸ 3.76 647 QuÇn ©u, soãc, nam & bÐ trai t¸ 30.8 648 QuÇn ©u, soãc, n÷ & bÐ g¸i t¸ 14.9 649 ¸o nÞt vµ c¸c s¶n phÈm t­¬ng tù kh¸c t¸ 4.0 650 ¸o choµng t¸ 42.6 651 §å ngñ, pajama t¸ 43.5 652 ®å lãt t¸ 13.4 653 ¸o kho¸c l«ng chim, nam & bÐ trai t¸ 34.5 654 ¸o kho¸c l«ng chim, n÷ & bÐ g¸i t¸ 34.5 659 C¸c s¶n phÈm may mÆc kh¸c kg 14.4 Hµng may mÆc chÊt t¬ t»m hoÆc sîi thùc vËt ngoµi b«ng 831 G¨ng tay t¸ ®«i 2.9 832 TÊt t¸ ®«i 3.8 833 ¸o kho¸c kiÓu complª, nam& bÐ trai t¸ 30.3 834 ¸o kho¸c kh¸c nam & bÐ trai t¸ 34.5 835 Aã kho¸c, n÷ vµ bÐ g¸i t¸ 34.5 836 Aã lÔ phôc t¸ 37.9 838 ¸o S¬ mi vµ blu dÖt kim t¸ 11.7 839 QuÇn ¸o trÎ em kg 6.3 840 ¸o S¬ mi vµ blu dÖt thoi , nam & bÐ trai t¸ 16.7 842 V¸y t¸ 14.9 843 Complª, nam & bÐ trai chiÕc 3.76 844 Bé vÐt , n÷ & bÐ g¸i chiÕc 3.76 845 ¸o len, sîi thùc vËt ngoµi b«ng t¸ 30.8 846 ¸o len, pha t¬ t»m t¸ 30.8 847 QuÇn ©u, soãc t¸ 14.9 850 ¸o choµng t¸ 42.6 851 §å ngñ, pajama t¸ 43.5 852 ®å lãt t¸ 11.3 858 Cµ v¹t kg 6.6 859 C¸c s¶n phÈm kh¸c kg 12.5 Hµng may mÆc t¬ t»m 100% 733 ¸o kho¸c kiÓu complª, nam& bÐ trai t¸ 30.3 734 ¸o kho¸c kh¸c nam & bÐ trai t¸ 34.5 735 Aã kho¸c, n÷ vµ bÐ g¸i t¸ 34.5 736 Aã lÔ phôc t¸ 37.9 738 ¸o S¬ mi dÖt kim nam, bÐ trai t¸ 15.0 739 ¸o S¬ mi dÖt kim n÷, bÐ g¸i t¸ 12.5 740 ¸o S¬ mi dÖt thoi , nam & bÐ trai t¸ 20.1 741 ¸o S¬ mi dÖt thoi , n÷ & bÐ g¸i t¸ 12.1 742 V¸y t¸ 14.9 743 Complª, nam & bÐ trai chiÕc 3.76 744 Bé vÐt , n÷ & bÐ g¸i chiÕc 3.76 745 ¸o len, nam & bÐ trai t¸ 30.8 746 ¸o len, n÷ vµ bÐ g¸i t¸ 30.8 747 QuÇn ©u, soãc, nam & bÐ trai t¸ 14.9 748 QuÇn ©u, soãc, n÷& bÐ g¸i t¸ 14.9 750 ¸o choµng t¸ 42.6 751 §å ngñ, pajama t¸ 43.5 752 ®å lãt t¸ 13.4 758 Cµ v¹t t¸ 6.6 759 C¸c s¶n phÈm kh¸c kg 14.4 C¸c m· hµng dÖt Sîi B«ng vµ / hoÆc Sîi nh©n t¹o 200 ChØ may, sîi b¸n lÎ kg 6.6 201 Sîi kh¸c vµ c¸c lo¹i d©y kg 6.5 Sîi b«ng 300 Ch¶i th« kg 8.5 301 Ch¶i kÜ kg 8.5 Sîi len 400 Top vµ sîi kg 3.7 Sîi nh©n t¹o 600 Sîi flament cã thí dÖt ( texture) kg 6.5 603 Sîi x¬ nh©n t¹o ng¾n kg 6.3 604 Sîi x¬ tæng hîp ng¾n kg 7.6 606 Filament kh«ng cã thí dÖt kg 20.1 607 C¸c lo¹i sîi x¬ ng¾n kh¸c kg 6.5 Sîi pha t¬ t»m vµ/hoÆc sîi thùc vËt ngoµi b«ng 800 Sîi kg 8.5 V¶i b«ng vµ/hoÆc v¶i tæng hîp 218 Sîi nhuém m2 1.0 219 V¶i b¹t m2 1.0 220 DÖt thoi ®Æc biÖt m2 1.0 222 DÖt kim kg 12.3 223 Kh«ng dÖt thoi kg 14.0 224 V¶i tuyÕt m2 1.0 225 Denim xanh m2 1.0 226 V¶i kÎ chÐo, phin nân m2 1.0 227 V¶i Oxford m2 1.0 229 V¶i chøc n¨ng ®Æc biÖt kg 13.6 V¶i b«ng 313 V¶i v©n ®Øªm th« m2 1.0 314 Poplin m2 1.0 315 V¶i in hoa m2 1.0 317 V¶i v©n chÐo m2 1.0 326 Sa tanh m2 1.0 V¶i len 410 DÖt thoi, träng l­îng len >= 36% m2 1.0 414 Lo¹i kh¸c kg 2.8 V¶i tæng hîp 611 V¶i sîi x¬ ng¾n chiÕm = > 85% träng l­îng m2 1.0 613 V¶i v©n ®iÓm th«, x¬ ng¾n m2 1.0 614 V¶i poplin , x¬ ng¾n m2 1.0 615 V¶i in hoa, x¬ ng¾n m2 1.0 617 V¶i sa tanh, x¬ ng¾n m2 1.0 618 V¶i sîi filament nh©n t¹o m2 1.0 619 Polyeste filament <= 170g/m2 m2 1.0 620 C¸c lo¹i Filament tæng hîp kh¸c m2 1.0 621 V¶i t¹o Ên t­îng kg 14.4 622 V¶i dÖt thoi sîi thuû tinh m2 1.0 624 V¶i dÖt thoi, > 15% hoÆc < 36% len m2 1.0 625 V¶i poplin sîi filament, x¬ ng¾n m2 1.0 626 V¶i in hoa sîi filament, x¬ ng¾n m2 1.0 627 V¶i v©n ®iÓm th«, x¬ ng¾n, filament m2 1.0 628 Sa tanh, x¬ ng¾n, filament m2 1.0 629 C¸c lo¹i kh¸c, x¬ ng¾n, filament m2 1.0 Pha t¬ t»m vµ / hoÆc x¬ thùc vËt ngoµi b«ng 810 V¶i m2 1.0 C¸c s¶n phÈm b«ng kh¸c 360 Gèi chiÕc 0.9 361 V¶i tÊm khæ réng chiÕc 5.2 362 Ga tr¶i g­êng vµ mÒn ch¨n chiÕc 5.8 363 Kh¨n b«ng cã tuyÕt chiÕc 0.4 369 C¸c läai s¶n phÈm kh¸c kh«ng ph©n lo¹i kg 8.5 S¶n phÈm len kh¸c 464 Ch¨n kg 2.4 465 Th¶m tr¶i nÒn m2 1.0 469 C¸c s¶n phÈm kh¸c kg 3.7 C¸c s¶n phÈm b»ng x¬ nh©n t¹o kh¸c 665 Th¶m tr¶i nÒn m2 1.0 666 S¶n phÈm néi thÊt kh¸c kg 14.4 669 C¸c s¶n phÈm kh¸c kh«ng ph©n lo¹i kg 14.4 670 Ba l«, tói x¸ch kg 3.7 C¸c s¶n phÈm pha t¬ t»m vµ/hoÆc x¬ thùc vËt ngoµi b«ng kh¸c 863 Kh¨n mÆt chiÕc 0.4 870 Ba l« kg 3.7 871 Tói x¸ch kg 3.7 899 C¸c s¶n phÈm kh¸c kh«ng ph©n lo¹i kg 11.1 Công văn số 0962/TM-XNK về việc hướng dẫn xuất khẩu hàng dệt may sang Hoa Kỳ CỘNG HOÀ Xà HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAMĐộc lập - Tự do - Hạnh phúcHà nội ngày 28 tháng 4 năm 2003Kính gửi: Các doanh nghiệp xuất khẩu hàng dệt may Đồng kính gửi: Tổng cục Hải quanHiệp hội Dệt May Việt NamĐể triển khai thực hiện hiệp định buôn bán hàng Dệt may và Thoả thuận về VISA và hạn ngạch hàng dệt may giữa Chính phủ Việt Nam và Hợp chủng quốc Hoa Kỳ;Trong khi chờ Quyết định của Bộ Thương mại qui định việc cấp VISA xuất khẩu hàng dệt may sang Hoa Kỳ, Bộ Thương mại hướng dẫn các doanh nghiệp xuất khẩu hàng dệt may sang Hoa Kỳ như sau:1. Tất cả các doanh nghiệp xuất khẩu hàng dệt may sang thị trường Hoa Kỳ từ ngày 1-1-2003 đến ngày 4-5-2003 đều phải báo cáo chi tiết, cụ thể, chính xác về Bộ Thương mại (Vụ Xuất Nhập khẩu và Phòng Quản lý Xuất nhập khẩu khu vực của Bộ Thương mại) để làm cơ sở đối chiếu hạn ngạch và cấp hạn ngạch hàng dệt may xuất khẩu sang Hoa Kỳ năm 2003 (theo mẫu 01)2. Kể từ ngày 5-5-2003 đến ngày 30-6-2003, tất cả các lô hàng dệt may Việt Nam làm thủ tục Hải quan xuất khẩu sang Hoa Kỳ thuộc các chủng loại hàng (Cat) như phụ lục kèm theo Công văn này đều phải xuất trình Giấy chứng nhận xuất khẩu do các Phòng Quản lý Xuất nhập khÈu khu vực thuộc Bộ Thương mại (hoặc được Bộ Thương mại uỷ quyền) cấp.3. Các doanh nghiệp khi làm giấy chứng nhận xuất khẩu, đề nghị xuất trình với các Phòng Quản lý Xuất nhập khÈu khu vực bộ hồ sơ gồm các chứng từ sau:3.1 Đơn xin Cấp Giấy chứng nhận xuất khẩu hàng dệt may sang Hoa Kỳ (theo mẫu số 02)3.2 Bộ 4 tờ Giấy chứng nhận xuất khẩu (theo mẫu số 03), đã khai đầy đủ và hoàn chỉnh.3.3Hợp đồng xuất khẩu (hoặc hợp đồng gia công xuất khẩu).3.4 Hoá đơn Thương mại (Commercial Invoice)3.5 Bảng kê đóng gói hàng (Packing List).Ba loại giấy (3.3, 3.4, 3.5) là bản sao có chữ ký và đóng dấu xác nhận sao y bản chính của giám đốc doanh nghiệp.4. Các lô hàng dệt may Việt Nam xuất khẩu sang Hoa Kỳ năm 2003, từ ngày 1-7-2003 đến 31-12-2003 phải có VISA do Phòng Quản lý Xuất nhập khÈu khu vực cấp. Các quy định cụ thể cấp VISA hàng dệt may, Bộ Thương mại sẽ có hướng dẫn cụ thể sau.5. Bộ Thương mại nghiêm cấm các doanh nghiệp xuất khẩu hàng dệt may sự dụng Giấy chứng nhận xuất khẩu hàng dệt may sang Hoa Kỳ của Việt Nam để xuất khẩu hàng hoá của các nước khác và ngược lại sử dụng VISA của các nước khác để xuất khÈu hàng hoá của Việt Nam.6. Đề nghị các doanh nghiệp thực hiện nghiêm túc Chỉ thị của Bộ trưởng Bộ Thương mại số 01/2003/CT-BTM ngày 11 tháng 3 năm 2003 về việc chống các hành vi gian lận thương mại, chuyển tải bất hợp pháp hàng hoá sang thị trường Hoa Kỳ.7. Đề nghị Tổng cục Hải quan và Hiệp hội Dệt May Việt Nam phối hợp kiểm tra, chỉ đạo các đơn vị trực thuộc và doanh nghiệp thực hiện.Bộ Thương mại thông báo để các doanh nghiệp biết và thực hiện. Trong quá trình thực hiện có vấn đề vướng mắc, đề nghị phản ánh kịp thời ®Ó Bộ Thương mại kịp thời điều chỉnh cho phù hợp.K.T Bộ trưởng Bộ Thương mại Thứ trưởng Mai Văn DâuĐã ký và đóng dấu  Resource :vitas         Update : 5/9/03 10:16:28 PM Công văn số 1024/TM-XNK của Bộ Thương mại về Hạn ngạch XK hàng Dệt may sang thị trường Hoa Kỳ CỘNG HOÀ Xà HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAMĐộc lập - Tự do - Hạnh phúcKính gửi: Các doanh nghiệp Xuất khẩu hàng dệt may sang thị trường Hoa KỳĐồng kính gửi: Hiệp hội Dệt May Việt NamTiếp theo Công văn số 0962/TM-XNK ngày 28-4-2003 của Bộ Thương mại hướng dẫn xuất khẩu hàng dệt may sang Hoa Kỳ, nhằm sớm triển khai việc phân bổ hạn ngạch cho năm 2003, Bộ Thương mại thông báo các Doanh nghiệp như sau:1. Do số lượng hạn ngạch quy định tại Hiệp định Dệt May Việt Nam - Hoa Kỳ có hạn, không đủ đáp ứng nhu cầu xuất khẩu của tất cả các doanh nghiệp từ tháng 5 đến tháng 12 năm 2003 nên số lượng xuất khẩu của từng doanh nghiệp từ 1-5-2003 đến khi có thông báo giao hạn ngạch của Liên bộ Thương Mại - Kế Hoạch và Đầu tư - Bộ Công nghiệp sẽ tính trừ vào số lượng hạn ngạch sẽ phân bổ cho các Doanh nghiệp trong năm 2003.2. Các Doanh nghiệp chưa gửi báo cáo về tình hình xuất khẩu hàng dệt may sang thị tr­êng Hoa Kỳ năm 2002 và 2003 theo mẫu đính kèm Công văn số 0677 TM/XNK ngày 18-3-2003 và Công văn số 0962/TM-XNK ngày 28-4-2003 đề nghị khẩn trương gửi báo cáo về Vụ Xuất Nhập khẩu Bộ Thương Mại, 21 Ngô Quyền, Hà Nội (Doanh nghiệp có thể gửi báo cáo tới địa chỉ e-mail: vneu@hn.vnn.vn; bản chính có dấu của Doanh nghiệp phải được gửi theo đường bưu điện) trước ngày 15-5-2003.Sau thời hạn trên, Doanh nghiệp nào chưa có báo cáo sẽ được coi là không có nhu cầu về hạn ngạch và sẽ không được phân giao hạn ngạch xuất khẩu hàng dệt may sang thị trường Hoa Kỳ đợt I.3. Yêu cầu các Doanh nghiệp nghiên cứu kỹ nguyên tắc xuất xứ hàng dệt may của Hải quan Hoa Kỳ. Bộ Thương mại chỉ cấp chứng nhận xuất khẩu (và sau này là Visa) cho các lô hàng có xuất xứ Việt Nam theo nguyên tắc xuất xứ của Hải Quan Hoa Kỳ và ưu tiên các lô hàng được sản xuất hoàn chỉnh tại Việt Nam.Bộ Thương mại thông báo các Doanh nghiệp biết và thực hiện.K.T Bộ Trưởng Bộ Thương mạiThứ trưởng Mai Văn DâuĐã ký tên và đóng dấu Resource :vitas         Update : 5/9/03 9:45:49 PM ._.