Một số biện pháp quản lý giáo dục nếp sống cho sinh viên nội trú trường Cao Đẳng giao thông vận tải 3

BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC SÖ PHAÏM THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH  NGUYEÃN VAÊN TOAØN MOÄT SOÁ BIEÄN PHAÙP QUAÛN LYÙ GIAÙO DUÏC NEÁP SOÁNG CHO SINH VIEÂN NOÄI TRUÙ TRÖÔØNG CAO ÑAÚNG GIAO THOÂNG VAÄN TAÛI 3 LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ CHUYEÂN NGAØNH: TOÅ CHÖÙC VAØ QUAÛN LYÙ COÂNG TAÙC VAÊN HOÙA GIAÙO DUÏC Maõ soá: 5.07.03 Ngöôøi höôùng daãn khoa hoïc: PGS-TS. HOAØNG TAÂM SÔN THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH 2004 Lôøi caûm ôn Toâi xin chaân thaønh caûm ôn Ban Giaùm Hieäu, Ban quaûn lyù kí tuùc xaù tröôøng Cao ñaúng GTVT3 cuøng toaøn theå anh em, baïn beø trong tröôøng ñaõ taïo nhöõng ñieàu kieän veà vaät chaát vaø tinh thaàn thuaän lôïi, giuùp toâi hoaøn thaønh Luaän vaên toát nghieäp vaø nhieäm vuï hoïc taäp cuûa mình. Xin chaân thaønh caûm ôn Phoøng Khoa hoïc coâng ngheä – Sau ñaïi hoïc tröôøng Ñaïi hoïc Sö phaïm thaønh phoá Hoà Chí Minh vaø caùc thaày coâ ñaõ heát loøng giaûng daïy, truyeàn thuï nhöõng kieán thöùc raát caàn thieát, boå ích cho coâng vieäc vaø cho cuoäc soáng cuûa nhöõng ngöôøi hoïc vieân lôùp Cao hoïc Quaûn lyù Vaên hoùa – Giaùo duïc, khoùa 11 chuùng toâi. Ñaëc bieät laø nhöõng lôøi bieát ôn saâu saéc veà coâng lao dìu daét, söï höôùng daãn vaø chæ baûo taän tình cuûa thaày giaùo, ngöôøi höôùng daãn khoa hoïc – Phoù Giaùo sö, Tieán syõ Nhaø giaùo Öu Tuù Hoaøng Taâm Sôn ñaõ giuùp toâi hoaøn thaønh baûn luaän vaên toát nghieäp naøy. NHÖÕNG TÖØ VIEÁT TAÉT DUØNG TRONG LUAÄN VAÊN CÑ : Cao ñaúng CNH-HÑH : Coâng nghieäp hoaù – hieän ñaïi hoaù ÑH : Ñaïi hoïc GD : Giaùo duïc QL : Quaûn lyù GTVT : Giao thoâng Vaän taûi HS-SV : Hoïc sinh-sinh vieân KTX : Kí tuùc xaù QLGD : Quaûn lyù giaùo duïc SV : Sinh vieân PHAÀN MÔÛ ÑAÀU 1. Lyù do choïn ñeà taøi Thôøi ñaïi ngaøy nay neáu kyõ thuaät naêm tröôùc laø hieän ñaïi nhaát thì naêm sau ñaõ laïc haäu maát roài. YÙ töôûng ñaøo taïo ra nhöõng con ngöôøi coù kieán thöùc cô baûn vöõng chaéc vaø bieát söû duïng chuùng vôùi phöông phaùp suy luaän ñuùng ñaén ñeå giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà nhöõng tình huoáng môùi, caàn ñöôïc khuyeán khích. Beân caïnh ñoù, xu höôùng thöïc teá hôn do nhòp ñoä phaùt trieån kinh teá cuûa Vieät Nam yeâu caàu nhaân löïc cho coâng ngheä môùi. Chuùng ta ñang böôùc vaøo nhöõng naêm ñaàu tieân cuûa theá kæ môùi, vôùi vai troø trí tueä con ngöôøi luoân ñöôïc nhaéc ñeán. Ñeå tieáp tuïc phaán ñaáu ñeán naêm 2020, Vieät Nam seõ cô baûn trôû thaønh moät nöôùc coâng nghieäp thì ñieàu kieän tieân quyeát maø Ñaïi hoäi Ñaûng toaøn quoác ñaõ ñeà ra laø söï caàn thieát phaûi khai thaùc nhieàu nguoàn löïc khaùc nhau, trong ñoù nguoàn löïc con ngöôøi – nhöõng lôùp ngöôøi ñöôïc giaùo duïc vaø ñaøo taïo, coù taàm trí tueä cao, tay ngheà thaønh thaïo vaø phaåm chaát toát ñeïp laø voán quyù nhaát quyeát ñònh söï thaønh coâng. Cöông lónh xaây döïng ñaát nöôùc trong thôøi kyø quaù ñoä, Ñaûng Coäng Saûn Vieät Nam ñaõ chuû tröông laø xaây döïng moät neàn kinh teá phaùt trieån cao döïa treân löïc löôïng saûn xuaát hieän ñaïi vaø cheá ñoä coâng höõu veà caùc tö lieäu saûn xuaát chuû yeáu, coù neàn vaên hoaù tieân tieán ñaäm ñaø baûn saéc daân toäc. Con ngöôøi ñöôïc giaûi phoùng khoûi aùp böùc, boùc loät, baát coâng, laøm theo naêng löïc, höôûng theo lao ñoäng, coù cuoäc soáng aám no, töï do, haïnh phuùc, coù ñieàu kieän phaùt trieån toaøn dieän caù nhaân. Caùc daân toäc phaùt trieån bình ñaúng, ñoaøn keát giuùp ñôõ nhau cuøng tieán boä. Coù quan heä höõu nghò, hôïp taùc vôùi nhaân daân taát caû caùc nöôùc treân theá giôùi. Ñeå xaây döïng moâ hình chuû nghóa xaõ hoäi theo caùc tieâu chí treân, vaán ñeà nguoàn nhaân löïc coù taàm quan troïng ñaëc bieät. Vì vaäy, Ñaûng Coäng Saûn Vieät Nam luoân coi “Giaùo duïc vaø ñaøo taïo laø quoác saùch haøng ñaàu, laø söï nghieäp cuûa nhaø nöôùc vaø cuûa toaøn daân” Nghò quyeát Ñaïi hoäi Ñaûng toaøn quoác laàn thöù IX ñaõ chæ roõ: “Phaùt trieån giaùo duïc vaø ñaøo taïo laø moät trong nhöõng ñoäng löïc quan troïng thuùc ñaåy söï nghieäp CNH-HÑH, laø ñieàu kieän ñeå phaùt huy nguoàn löïc con ngöôøi – yeáu toá cô baûn ñeå phaùt trieån xaõ hoäi, taêng tröôûng kinh teá nhanh vaø beàn vöõng” (Tr.108, 109)[6] Vieät Nam ñang ôû trong quaù trình thöïc hieän CNH-HÑH. GTVT laø moät trong nhöõng ngaønh cô baûn cuûa neàn kinh teá quoác daân. Ñeå thöïc hieän CNH neàn kinh teá quoác daân, tröôùc heát phaûi xaây döïng keát caáu haï taàng hieän ñaïi ñaùp öùng nhu caàu phaùt trieån. Noùi caùch khaùc, CNH-HÑH ngaønh GTVT ñi tröôùc moät böôùc seõ taïo ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå ñaàu tö CNH- HÑH caùc ngaønh ngheà khaùc. Tieàn ñeà cuûa CNH-HÑH GTVT tröôùc heát phaûi ñaàu tö cho ñaøo taïo nhaân löïc. Tröôøng Cao ñaúng GTVT3 laø moät trong nhöõng cô sôû ñaøo taïo nhaân löïc cho ngaønh GTVT vôùi nhieäm vuï cuï theå: ñaøo taïo caùn boä kyõ thuaät baäc trung hoïc vaø cöû nhaân cao ñaúng veà GTVT cung caáp cho caùc sôû GTVT caùc tænh vaø caùc coâng ty xaây döïng coâng trình, ñôn vò tö vaán thieát keá, quaûn lyù GTVT… thuoäc trung öông vaø ñòa phöông naèm treân ñòa baøn khu vöïc Nam Trung boä vaø Nam boä. Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, soá löôïng hoïc sinh ñöôïc tuyeån vaøo tröôøng ngaøy caøng taêng, phaàn lôùn caùc em ñeàu ôû xa leân thaønh phoá hoïc neân nhu caàu ñöôïc ôû trong KTX cuûa tröôøng cuõng gia taêng. Tröôùc tình hình naøy, nhaø tröôøng ñaõ ñaàu tö môû roäng naâng caáp cô sôû vaät chaát haï taàng ñeå taïo nhieàu choã ôû hôn cho caùc em, song vì dieän tích saân baõi coøn haïn heïp neân vaãn khoâng giaûi quyeát ñöôïc taát caû caùc nhu caàu xin ôû kí tuùc taïi KTX nhaø tröôøng. Vôùi soá löôïng löu hoïc sinh noäi truù taêng leân ñoät bieán ñaõ ñaët ra cho coâng taùc quaûn lyù giaùo duïc neáp soáng aên ôû, hoïc taäp, sinh hoaït… cho soá löôïng hoïc sinh treân laø raát lôùn. Ñieàu naøy ñoøi hoûi Ban quaûn lyù KTX, Phoøng quaûn lyù sinh vieân vaø nhaø tröôøng phaûi xem xeùt laïi thöïc traïng veà coâng taùc quaûn lyù KTX nhaèm naâng cao hieäu quaû coâng taùc quaûn lyù giaùo duïc neáp soáng cho sinh vieân. Töø nhöõng thöïc tieãn treân, chuùng toâi choïn ñeà taøi “Moät soá bieän phaùp quaûn lyù giaùo duïc neáp soáng cho sinh vieân noäi truù tröôøng Cao ñaúng Giao thoâng Vaän taûi 3” laøm ñeà taøi nghieân cöùu cuûa luaän vaên toát nghieäp. Hy voïng vaø mong muoán cuûa chuùng toâi laø ñoùng goùp moät phaàn nhoû cho vieäc caûi tieán vaø naâng cao chaát löôïng quaûn lyù neáp soáng sinh vieân noäi truù trong nhaø tröôøng maø chuùng toâi ñang coâng taùc. 2. Ñoái töô ïng vaø khaùch th eå cuûa ñeà taøi nghieân cöùu a. Ñoái töôïng nghieân cöùu: laø thöïc traïng moät soá bieän phaùp quaûn lyù giaùo duïc neáp soáng sinh vieân noäi truù b. Khaùch theå nghieân cöùu: laø sinh vieân ñang noäi truù trong KTX tröôøng Cao ñaúng Giao thoâng Vaän taûi 3. 3. Giôùi haïn cuûa ñeà taøi Do thôøi gian nghieân cöùu khoâng nhieàu vaø khaû naêng cuûa taùc giaû coøn coù nhöõng haïn cheá nhaát ñònh, vì theá luaän vaên chæ giôùi haïn taäp trung nghieân cöùu thöïc traïng veà hoaït ñoäng quaûn lyù giaùo duïc neáp soáng sinh vieân löu truù taïi KTX tröôøng Cao ñaúng Giao thoâng Vaän taûi 3 vaø bieåu hieän neáp soáng cuûa sinh vieân qua nhöõng hoaït ñoäng chuû yeáu dieãn ra trong phaïm vi KTX. Nhöõng hoaït ñoäng ngoaøi KTX tröôøng, ñeà taøi khoâng coù ñieàu kieän nghieân cöùu. 4. Muïc ñích cuûa ñeà taøi nghieân cö ùu Laøm roõ thöïc traïng moät soá bieän phaùp quaûn lyù giaùo duïc neáp soáng cho sinh vieân noäi truù tröôøng Cao ñaúng Giao thoâng Vaän taûi 3 vaø treân cô sôû ñoù ñeà xuaát moät soá bieän phaùp taêng cöôøng quaûn lyù nhaèm naâng cao hieäu quaû giaùo duïc neáp soáng cho sinh vieân. 5. Giaû thieát nghieân cöùu Neáp soáng cuûa sinh vieân noäi truù tröôøng Cao ñaúng Giao thoâng Vaän taûi3 phuï thuoäc vaøo caùc bieän phaùp quaûn lyù giaùo duïc neáp soáng sinh vieân cuûa tröôøng Cao ñaúng Giao thoâng Vaän taûi 3. 6. Nhieäm vuï nghieân cöùu 6.1. Laøm roõ cô sôû lyù luaän lieân quan ñeán ñeà taøi nghieân cöùu. 6.2. Khaûo saùt ñaùnh giaù thöïc traïng neáp soáng sinh vieân vaø thöïc traïng coâng taùc quaûn lyù giaùo duïc neáp soáng sinh vieân trong kí tuùc xaù thoâng qua caùc hoaït ñoäng hoïc taäp, sinh hoaït, lao ñoäng vaø giao tieáp öùng xöû. 6.3. Ñeà xuaát moät soá bieän phaùp quaûn lyù phuø hôïp nhaèm naâng cao hieäu quaû cuûa hoaït ñoäng quaûn lyù giaùo duïc neáp soáng cho sinh vieân noäi truù. 7. Phöông phaùp nghieân cöùu 7.1. Nhoùm caùc phöông phaùp nghieân cöùu lyù thuyeát. Nghieân cöùu taøi lieäu, saùch baùo, tö lieäu löu tröõ, baùo caùo, toång keát lieân quan ñeán ñeà taøi nghieân cöùu. 7.2. Nhoùm caùc phöông phaùp nghieân cöùu thöïc tieãn. Phöông phaùp quan saùt: tieán haønh quan saùt caùc sinh hoaït, hoaït ñoäng cuûa cuûa sinh vieân ôû kí tuùc xaù cuõng nhö hoaït ñoäng quaûn lyù giaùo duïc cuûa caùc caùn boä quaûn lyù nhaèm thu thaäp caùc tö lieäu boå sung. Phöông phaùp phoûng vaán: tieán haønh trao ñoåi tröïc tieáp vôùi caùc sinh vieân ôû kí tuùc xaù, caùc caùn boä quaûn lyù kí tuùc xaù vaø caùn boä caùc phoøng ban, caùc toå chöùc coù lieân quan ñeán coâng taùc hoïc sinh sinh vieân ôû kí tuùc xaù. Phöông phaùp ñieàu tra: ñieàu tra baèng phieáu caâu hoûi vôùi 300 sinh vieân noäi truù, 20 caùn boä, giaùo vieân bao goàm caùc caùn boä quaûn lyù kí tuùc xaù, caùn boä phoøng quaûn lyù hoïc sinh sinh vieân, Ñoaøn thanh nieân tröôøng vaø caùc giaùo vieân lieân quan ñeán coâng taùc hoïc sinh, sinh vieân ôû kí tuùc xaù. 7.3. Phöông phaùp öùng duïng toaùn thoáng keâ. Söû duïng ñeå xöû lyù caùc keát quaû ñieàu tra trong quaù trình nghieân cöùu. 8. Ñòa ñieåm nghieân cöùu Kí tuùc xaù tröôøng Cao ñaúng Giao thoâng vaän taûi 3. 9. Ñoùng goùp môùi cuûa ñeà taøi - Goùp phaàn laøm phong phuù lyù luaän vaø thöïc tieãn veà neáp soáng cuûa sinh vieân trong kí tuùc xaù. - Ñeà xuaát ñöôïc moät soá bieän phaùp quaûn lyù giaùo duïc neáp soáng sinh vieân noäi truù coù cô sôû khoa hoïc, phuø hôïp vôùi ñaëc ñieåm cuûa tröôøng Cao ñaúng giao thoâng vaän taûi 3 noùi rieâng, söï nghieäp troàng ngöôøi noùi chung. - Ñeà taøi coøn laø moät tö lieäu tham khaûo cho caùc tröôøng. 10. Caáu truùc luaän vaên Luaän vaên goàm 3 phaàn: Phaàn môû ñaàu: Giôùi thieäu khaùi quaùt ñeà taøi, ñoái töôïng – khaùch theå, muïc ñích, nhieäm vuï, phöông phaùp nghieân cöùu… Phaàn noäi dung: Goàm 3 chöông Chöông 1: Cô sôû lyù luaän Chöông 2: Thöïc traïng veà caùc bieän phaùp quaûn lyù giaùo duïc neáp soáng cho sinh vieân noäi truù tröôøng Cao ñaúng Giao thoâng vaän taûi 3 Chöông 3: Ñeà xuaát moät soá bieän phaùp nhaèm cuûng coá vaø naâng cao hieäu quaû coâng taùc quaûn lyù giaùo duïc neáp soáng cho sinh vieân noäi truù tröôøng Cao ñaúng Giao thoâng Vaän taûi 3 Phaàn keát luaän chung vaø kieán nghò Taøi lieäu tham khaûo vaø phuï luïc Chöông 1 CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN 1.1. SÔ LÖÔÏC VEÀ LÒCH SÖ Û CU ÛA VAÁN ÑEÀ NGHIEÂN CÖÙU Vaán ñeà nghieân cöùu loái soáng, neáp soáng ñaõ ñöôïc ñeà caäp ñeán töø laâu qua nhieàu coâng trình nghieân cöùu coâng phu nhö coâng trình “Vieät Nam Phong tuïc” cuûa cuï Phan Keá Bính (1875-1921). OÂng ñaõ nghieân cöùu coâng phu veà caùc phong tuïc taäp quaùn cuûa daân toäc Vieät Nam qua bao thaêng traàm cuûa beà daày lòch söû 4000 naêm. Taát caû nhöõng thoùi quen, neáp soáng cuûa con ngöôøi Vieät Nam töø xöa ñeán ñaàu theá kæ XX ñöôïc taùc giaû phaûn aùnh moät caùch khaùch quan, töø ñoù ca ngôïi nhöõng phaåm chaát, caùi ñeïp cuûa con ngöôøi Vieät Nam ñoàng thôøi cuõng maïnh daïn ñaùnh giaù, pheâ phaùn caùc yeáu toá laïc haäu, trì treä trong loái soáng, neáp soáng ñi ngöôïc laïi thuaàn phong myõ tuïc vaø baûn saéc vaên hoaù daân toäc. Tö töôûng cuûa cuï raát gaàn guõi vôùi tö töôûng caùc theá heä con chaùu ngaøy nay. Ngoaøi ra, taùc giaû Toan AÙnh, trong cuoán “Phong tuïc Vieät Nam” ñaõ phaân tích nguoàn goác, söï bieán ñoåi nhieàu thoùi quen, taäp quaùn. Moät soá yù kieán pheâ phaùn cuûa cuï Phan Keá Bính vaø taùc giaû Toan AÙnh nhö pheâ phaùn thoùi côø baïc, khoùc möôùn, ña theâ, huùt thuoác, meâ tín trong leã hoäi, laõng phí trong ñaùm cöôùi… ñaõ ñöôïc nghò quyeát Trung Öông V khoaù 8 quaùn trieät, ñoåi môùi nhaèm xaây döïng neàn vaên hoaù ñaäm ñaø baûn saéc daân toäc. Trong taøi lieäu “Söûa ñoåi leà loái laøm vieäc” Chuû tòch Hoà Chí Minh ñaõ nhaán maïnh vieäc xaây döïng loái soáng, neáp soáng môùi, caùch laøm vieäc môùi. Ñaïi hoäi IV vaø V cuûa Ñaûng ñaõ ñeà ra ñöôøng loái xaây döïng neáp soáng môùi. Trong vaên kieän ñaïi hoäi IV coù ghi khaùi nieäm “neáp soáng môùi coù vaên hoaù”, “vaän ñoäng moät caùch kieân trì vaø saâu roäng ñeå taïo ra neáp soáng môùi coù vaên hoaù trong xaõ hoäi, ñöa caùi ñeïp vaøo ñôøi soáng haøng ngaøy, vaøo lao ñoäng saûn xuaát” (Tr. 25)[4] Trong Ñaïi hoäi V, vaên kieän duøng khaùi nieäm loái soáng: “Cuoäc ñaáu tranh giöõa hai con ñöôøng, giöõa caùi môùi vaø caùi cuõ, tieân tieán vaø laïc haäu, tieán boä vôùi phaûn ñoäng, treân lónh vöïc vaên hoaù tö töôûng vaø loái soáng ñang dieãn ra haøng ngaøy raát phöùc taïp.” (Tr. 10)[5] Trong nghò quyeát V ban chaáp haønh Trung Öông khoaù 8, Ñaûng ta daønh rieâng ñeå baøn veà lónh vöïc vaên hoaù. Noäi dung nghò quyeát goàm 6 vaán ñeà quan troïng thì vaán ñeà giaùo duïc ñaïo ñöùc, loái soáng, neáp soáng ñöôïc ñaët leân ñaàu tieân. Trong toaøn vaên nghò quyeát V coù nhieàu laàn thuaät ngöõ loái soáng, neáp soáng ñöôïc nhaéc ñeán nhö “tö töôûng ñaïo ñöùc vaø loái soáng laø nhöõng lónh vöïc then choát cuûa vaên hoaù” hay nhö “loái soáng laønh maïnh, neáp soáng vaên minh” Nhö vaäy, vaán ñeà neáp soáng ñaõ ñöôïc quan taâm raát saâu saéc khoâng chæ caùc nhaø khoa hoïc maø caùc nhaø quaûn lyù xaõ hoäi cuõng raát chuù troïng tôùi vieäc quaûn lyù giaùo duïc neáp soáng. Trong thôøi gian gaàn ñaây haøng loaït nhöõng coâng trình nghieân cöùu veà loái soáng, neáp soáng ñaõ ñöôïc thöïc hieän theo tinh thaàn ñoåi môùi cuûa ban chaáp haønh Trung Öông Ñaûng do nhöõng thay ñoåi roõ neùt veà kinh teá, xaõ hoäi ñang dieãn ra soâi ñoäng ñöa ñeán nhöõng bieán ñoåi trong loái soáng, neáp soáng, ñònh höôùng giaù trò con ngöôøi Vieät Nam noùi chung, giôùi sinh vieân hoïc sinh noùi rieâng. Coù theå keå ñeán moät soá coâng trình nghieân cöùu loái soáng, neáp soáng ôû ñoái töôïng sinh vieân ñaõ ñöôïc coâng boá nhö sau: - “Toå chöùc toát cuoäc soáng sinh vieân ôû KTX nhaèm giaùo duïc ñaïo ñöùc, loái soáng cho hoï” (Kyû yeáu hoäi thaûo ñònh höôùng giaù trò giaùo duïc ñaïo ñöùc trong caùc tröôøng ÑH; Haø Noäi 1996) cuûa Nguyeãn Thò Kyû - “Ñaëc ñieåm loái soáng sinh vieân hieän nay vaø nhöõng phöông höôùng, bieän phaùp giaùo duïc loái soáng cho sinh vieân” cuûa PGS. PTS Maïc Vaên Trang laøm chuû nhieäm ñeà taøi (Naêm 1998, maõ soá B94-38-32) - “Caùc bieän phaùp quaûn lyù giaùo duïc neáp soáng cho sinh vieân tröôøng Cao ñaúng Sö Phaïm Maãu giaùo Trung Öông 3” cuûa Ñaëng Vaên Thuaân (Luaän vaên thaïc só khoa hoïc giaùo duïc, naêm 1999) Ngoaøi ra moät soá chuyeân ñeà baøi baùo vieát veà loái soáng, neáp soáng sinh vieân nhö: - “Neáp soáng xaõ hoäi cuûa sinh vieân” cuûa PTS Vuõ Duõng, vieän taâm lyù trung taâm khoa hoïc xaõ hoäi vaø nhaân vaên quoác gia (Taïp chí Ñaïi hoïc vaø Giaùo duïc chuyeân nghieäp, 01/1997) - “Sinh hoaït trong KTX sinh vieân, saân chôi chöa laønh maïnh” cuûa Hoà Thu (Baùo Saøi Goøn giaûi phoùng, 24/11/2003) Qua nhöõng coâng trình, taøi lieäu nghieân cöùu treân chuùng toâi nhaän thaáy caùc taùc giaû ñaõ tieáp caän vôùi nhöõng goùc ñoä khaùc nhau treân caùc ñoái töôïng sinh vieân thuoäc caùc ngaønh, caùc lónh vöïc khaùc nhau. Rieâng maûng ñeà taøi veà sinh vieân giao thoâng vaän taûi thì chöa coù taùc giaû naøo ñeà caäp. Töø nhöõng böùc xuùc veà coâng taùc quaûn lyù giaùo duïc neáp soáng trong kí tuùc xaù tröôøng Cao ñaúng Giao thoâng Vaän taûi 3, chuùng toâi ñaõ choïn ñeà taøi “Moät soá bieän phaùp quaûn lyù giaùo duïc neáp soáng cho sinh vieân noäi truù tröôøng Cao ñaúng Giao thoâng Vaän taûi 3”. Hy voïng vaø mong muoán cuûa chuùng toâi laø ñoùng goùp moät phaàn nhoû vaøo vieäc naâng cao chaát löôïng coâng taùc quaûn lyù giaùo duïc neáp soáng sinh vieân noäi truù trong kí tuùc xaù cuûa tröôøng maø chuùng toâi ñang coâng taùc. 1.2. QUAN ÑIEÅM CUÛA Ñ AÛNG V AØ NHAØ N ÖÔÙC V EÀ NG AØN H GIAO THOÂNG V AÄN TAÛI Ñaïi hoäi Ñaûng toaøn quoác laàn thöù VI, Ñaûng ta nhaän ñònh: “Laø moät khaâu quan troïng nhaát cuûa keát caáu haï taàng, Giao thoâng vaän taûi ñaùng leõ phaûi ñi tröôùc moät böôùc ñeå ñaùp öùng nhu caàu phaùt trieån cuûa neàn kinh teá quoác daân, nhöng nhieàu naêm qua chuùng ta chöa chuù yù ñuùng möùc, neân vieäc vaän chuyeån haøng hoaù coù nhieàu khoù khaên, vieäc ñi laïi cuûa nhaân daân coù nhieàu phieàn haø traéc trôû.” Ñeå khaéc phuïc tình traïng treân, Ñaûng ta neâu roõ: “Öu tieân phaùt trieån Giao thoâng vaän taûi ñöôøng thuyû, taêng tæ troïng vaän taûi ñöôøng saét, saép xeáp hôïp lyù vaän taûi ñöôøng boä, phaùt trieån giao thoâng vaän taûi haøng khoâng. Ñoäng vieân caùc toå chöùc kinh teá taäp theå vaø nhaân daân goùp söùc, goùp voán môû mang ñöôøng giao thoâng noâng thoân, mieàn nuùi, phaùt trieån caùc phöông tieän vaän taûi, nhaát laø phöông tieän thoâ sô, nöûa cô giôùi, khaéc phuïc söï aùch taéc trong vaän taûi haøng hoaù, caûi thieän moät böôùc söï ñi laïi cuûa nhaân daân.” Nhöõng thaønh töïu böôùc ñaàu sau ñaïi hoäi VI vaø khaûo saùt thöïc tieãn caùc nöôùc phaùt trieån treân theá giôùi; Ñaûng ta khaúng ñònh Giao thoâng Vaän taûi phaûi ñi tröôùc moät böôùc, phaùt trieån vôùi toác ñoä cao vôùi trình ñoä tieân tieán vaø tieâu chuaån hieän ñaïi, vì ñieàu ñoù seõ taïo ñoäng löïc cho neàn kinh teá phaùt trieån nhanh, ruùt ngaén khoaûng caùch, hoäi nhaäp vôùi caùc nöôùc trong khu vöïc vaø treân theá giôùi. Ñaïi hoäi VIII cuûa Ñaûng chæ roõ ngaønh Giao thoâng Vaän taûi phaûi “phaùt trieån keát caáu haï taàng, sôùm khaéc phuïc tình traïng xuoáng caáp, môû roäng vaø hieän ñaïi hoaù coù troïng ñieåm maïng löôùi Giao thoâng Vaän taûi.” Giao thoâng Vaän taûi laø moät trong nhöõng ngaønh cô baûn cuûa neàn kinh teá quoác daân; ñeå thöïc hieän CNH neàn kinh teá quoác daân, tröôùc heát phaûi xaây döïng keát caáu haï taàng hieän ñaïi ñaùp öùng kòp nhu caàu phaùt trieån. Noùi caùch khaùc CNH-HÑH, ngaønh Giao thoâng Vaän taûi ñi tröôùc moät böôùc seõ taïo ñieàu kieän thuaän lôïi ñaàu tö CNH-HÑH caùc ngaønh ngheà khaùc. Tieàn ñeà cuûa CNH-HÑH Giao thoâng vaän taûi tröôùc heát phaûi ñaàu tö cho ñaøo taïo nhaân löïc, muoán coù nhaân löïc caàn ñaàu tö cho caùc cô sôû ñaøo taïo naøy coù ñuû ñieàu kieän ñeå ñaûm ñöông söù maïng lòch söû tröôùc thieân nieân kyû môùi. Töø thöïc traïng vaø yeâu caàu phaùt trieån kinh teá ngaønh Giao thoâng Vaän taûi nhö treân, Nhaø nöôùc ñaõ raát noå löïc trong vieäc ñaøo taïo ra ñoäi nguõ caùn boä kyõ thuaät vaø coâng nhaân laønh ngheà, coù phaåm chaát toát, naêng ñoäng, saùng taïo, coù neáp soáng khoa hoïc, vaên minh, kæ cöông vaø tinh thaàn kæ luaät cao. Tröôøng Cao ñaúng Giao thoâng Vaän taûi 3 cuõng nhö nhieàu tröôøng Coâng nhaân kyõ thuaät, Trung hoïc chuyeân nghieäp vaø Ñaïi hoïc chuyeân ngaønh Giao thoâng Vaän taûi ñaõ ñaùp öùng phaàn naøo yeâu caàu treân. 1.3. QUAN ÑIEÅM CUÛA ÑAÛNG VAØ NHAØ NÖÔÙC VEÀ GIAÙO DUÏC-ÑAØO TAÏO Trong suoát chieàu daøi lòch söû xaây döïng vaø baûo veä toå quoác, Ñaûng vaø nhaø nöôùc luoân quan taâm ñeán söï nghieäp “troàng ngöôøi”. Ngaøy nay, böôùc sang giai ñoaïn CNH-HÑH ñaát nöôùc, Ñaûng ta ñaõ ñeà ra ñònh höôùng lôùn veà phaùt trieån giaùo duïc vaø khoa hoïc coâng ngheä: “Phaùt trieån khoa hoïc vaø coâng ngheä cuøng vôùi phaùt trieån giaùo duïc vaø ñaøo taïo laø quoác saùch haøng ñaàu, laø neàn taûng vaø ñoäng löïc ñaåy maïnh CNH-HÑH ñaát nöôùc” (Tr. 112)[6]. Trong ñoù ñaëc bieät chuù troïng vieäc phaùt trieån khoa hoïc vaø coâng ngheä ñeán naêm 2020 Vieät Nam phaûi ñaït ñöôïc trình ñoä khoa hoïc vaø coâng ngheä tieân tieán trong khu vöïc ôû phaàn lôùn caùc ngaønh troïng ñieåm. Vieäc chuyeån giao coâng ngheä ôû nöôùc ta hieän nay coù theå noùi laø ruùt ngaén giai ñoaïn khi so saùnh vôùi lòch söû phaùt trieån laâu daøi cuûa caùc nöôùc phöông Taây. Vieäc chuyeån giao coâng ngheä ñaõ ñoøi hoûi nhu caàu thöïc teá veà ñoäi nguõ nhaân löïc coù kieán thöùc, kó naêng ñeå tieáp thu vaø laøm chuû ñöôïc kyõ thuaät phuïc vuï cho söï nghieäp CNH-HÑH ñaát nöôùc theo ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa. CNH-HÑH neàn kinh teá laø con ñöôøng duy nhaát ñeå coù theå ñuoåi kòp neàn kinh teá caùc nöôùc trong khu vöïc vaø taïo cô sôû cho neàn kinh teá Vieät Nam phaùt trieån. Muoán söï nghieäp CNH-HÑH thöïc hieän thaéng lôïi thì nguoàn löïc con ngöôøi – nhaân toá thöïc hieän CNH-HÑH – ñoùng vai troø noøng coát phaûi ñöôïc öu tieân phaùt trieån: “Phaùt trieån giaùo duïc vaø ñaøo taïo laø moät trong nhöõng ñoäng löïc quan troïng thuùc ñaåy söï nghieäp CNH-HÑH, laø ñieàu kieän ñeå phaùt huy nguoàn löïc con ngöôøi – yeáu toá cô baûn ñeå phaùt trieån xaõ hoäi, taêng tröôûng kinh teá nhanh vaø beàn vöõng” (Tr.108, 109)[6] Nghò quyeát Ñaïi hoäi Ñaûng laàn IX -2001 veà phaùt trieån giaùo duïc, ñaøo taïo ñaõ ghi: “Môû roäng quy moâ giaùo duïc ñaïi hoïc, laøm chuyeån bieán roõ neùt veà chaát löôïng vaø hieäu quaû ñaøo taïo… Töøng böôùc xuùc tieán vieäc noái maïng Internet ôû tröôøng hoïc, taïo ñieàu kieän hoïc taäp nghieân cöùu treân maïng” (Tr.110)[6] “Ñaøo taïo trình ñoä cao ñaúng giuùp sinh vieân coù kieán thöùc chuyeân moân vaø kyõ naêng thöïc haønh cô baûn veà moät ngaønh ngheà, coù khaû naêng giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà thoâng thöôøng thuoäc chuyeân ngaønh ñaøo taïo” (Tr.25)[8] Ñaûng vaø nhaø nöôùc ta ñaõ luoân coi troïng giaùo duïc vaø ñaøo taïo trong chieán löôïc phaùt trieån kinh teá, xaõ hoäi cuûa ñaát nöôùc. Giaùo duïc vaø ñaøo taïo luoân caàn phaûi ñöôïc ñaàu tö ñuùng möùc ñeå ñaûm nhaän vai troø cung caáp nguoàn nhaân löïc chaát löôïng cao veà moïi maët, gaùnh vaùc troïng traùch xaây döïng ñaát nöôùc giaøu ñeïp, vaên minh. 1.4. NHÖÕNG KHAÙI NIEÄM COÂNG CUÏ 1.4.1. Khaùi nieäm veà quaûn lyù Ñeå toàøn taïi vaø phaùt trieån, con ngöôøi khoâng theå haønh ñoäng rieâng leû maø caàn phoái hôïp nhöõng noã löïc caù nhaân höôùng tôùi nhöõng muïc tieâu chung. Quaù trình taïo ra cuûa caûi vaät chaát vaø tinh thaàn… ngaøy caøng ñöôïc thöïc hieän treân quy moâ lôùn vôùi tính chaát vaø ñoä phöùc taïp ngaøy caøng cao, caøng ñoøi hoûi söï phaân coâng vaø hôïp taùc ñeå lieân keát moïi ngöôøi trong toå chöùc. Chính töø söï phaân coâng, chuyeân moân hoùa lao ñoäng ñaõ xuaát hieän moät daïng lao ñoäng ñaëc bieät – lao ñoäng quaûn lyù. Hoaït ñoäng quaûn lyù caàn thieát vôùi moïi lónh vöïc hoaït ñoäng trong xaõ hoäi, trong moãi quoác gia vaø treân toaøn caàu. Coù nhieàu ñònh nghóa veà caùc khía caïnh khaùc nhau cuûa quaûn lyù, nhöng trong luaän vaên chæ neâu moät soá ñònh nghóa tieâu bieåu, ñoù laø: “Quaûn lyù laø quaù trình taùc ñoäng coù toå chöùc, coù höôùng ñích cuûa chuû theå quaûn lyù nhaèm söû duïng coù hieäu quaû nhaát caùc tieàm naêng, caùc cô hoäi cuûa heä thoáng ñeå ñaït ñöôïc muïc tieâu ñeà ra trong ñieàu kieän bieán ñoäng cuûa moâi tröôøng” [26] “Quaûn lyù laø quaù trình hoaøn thaønh coâng vieäc thoâng qua con ngöôøi vaø vôùi con ngöôøi” [18] 1.4.2. Khaùi nieäm veà quaûn lyù giaùo duïc Cho ñeán nay cuõng ñaõ coù raát nhieàu ñònh nghóa veà “quaûn lyù giaùo duïc”, nhöng treân bình dieän chung, nhöõng ñònh nghóa naøy ñeàu thoáng nhaát veà maët baûn chaát. Theo F .G. Panatrin thì “Quaûn lyù giaùo duïc laø taùc ñoäng moät caùch coù heä thoáng, coù keá hoaïch, coù yù thöùc vaø coù muïc ñích cuûa caùc chuû theå quaûn lyù ôû caùc caáp khaùc nhau ñeán taát caû caùc khaâu cuûa heä thoáng nhaèm muïc ñích ñaûm baûo söï phaùt trieån toaøn dieän, haøi hoøa ôû theá heä treû.” Theo P.V. Khudominxki thì “quaûn lyù giaùo duïc laø vieäc xaùc ñònh nhöõng ñöôøng loái cô baûn, nhöõng nhieäm vuï chuû yeáu cuûa caùc cô quan trong heä thoáng giaùo duïc.” Theo M. Zade thì “Quaûn lyù giaùo duïc laø taäp hôïp nhöõng bieän phaùp nhaèm ñaûm baûo söï vaän haønh bình thöôøng cuûa caùc cô quan trong heä thoáng giaùo duïc, baûo ñaûm söï tieáp tuïc phaùt trieån vaø môû roäng heä thoáng caû veà maët soá löôïng cuõng nhö veà maët chaát löôïng” GS.TS Nguyeãn Ngoïc Quang cho raèng “Quaûn lyù giaùo duïc laø heä thoáng nhöõng taùc ñoäng coù muïc ñích, coù keá hoaïch, hôïp quy luaät cuûa chuû theå quaûn lyù nhaèm laøm cho heä vaän haønh theo ñöôøng loái vaø nguyeân lyù giaùo duïc cuûa Ñaûng, thöïc hieän ñöôïc caùc tính chaát cuûa nhaø tröôøng xaõ hoäi chuû nghóa Vieät Nam, maø tieâu ñieåm hoäi tuï laø quaù trình daïy hoïc - giaùo duïc theá heä treû, ñöa heä giaùo duïc tôùi muïc tieâu döï kieán, tieán leân traïng thaùi môùi veà chaát.”Tieán syõ Nguyeãn Gia Quyù khaùi quaùt “Quaûn lyù giaùo duïc laø söï taùc ñoäng coù yù thöùc cuûa chuû theå quaûn lyù ñeán khaùch theå quaûn lyù nhaèm ñöa hoaït ñoäng giaùo duïc tôùi muïc tieâu ñaõ ñònh, treân cô sôû nhaän thöùc vaø vaän duïng ñuùng nhöõng quy luaät khaùch quan cuûa heä thoáng giaùo duïc quoác daân” (Baûn chaát cuûa hoaït ñoäng quaûn lyù- Haø noäi, 1996) 1.4.3. Khaùi nieäm veà loái soáng Max Weber, nhaø xaõ hoäi hoïc ñaàu tieân cuûa Ñöùc, khi nghieân cöùu veà loái soáng ñaõ cho raèng loái soáng theå hieän vò trí cuûa caùc nhoùm xaõ hoäi. Khaùi nieäm loái soáng ñöôïc moâ taû nhö kieåu soáng cuûa moät nhoùm xaõ hoäi, giai caáp, laø moät coäng ñoàng ngöôøi cuøng chung moät vò trí kinh teá. Dean Cenell thì cho raèng loái soáng khoâng phaûi chæ bieåu hieän trong lónh vöïc ngheà nghieäp, lao ñoäng maø coøn caû trong giaûi trí nöõa. Con ngöôøi trong xaõ hoäi hieän ñaïi khoâng nhöõng coù nhieàu saûn phaåm tieâu duøng hôn maø coøn coù nhieàu thôøi gian roãi hôn ñeå giaûi trí. Thuaät ngöõ loái soáng coù söï bieän chöùng giöõa yeáu toá vaät chaát vaø yeáu toá tinh thaàn gaén lieàn vôùi phöông thöùc saûn xuaát xaõ hoäi, vôùi cheá ñoä chính trò xaõ hoäi, vôùi hình thaùi kinh teá xaõ hoäi. ÔÛ Lieân Xoâ cuõ, moät soá coâng trình nghieân cöùu loái soáng ñaõ ñaët vaán ñeà nghieân cöùu noäi haøm khaùi nieäm loái soáng vôùi 3 caùch tieáp caän toùm löôïc nhö sau: - Caùch tieáp caän thöù 1: xem xeùt loái soáng nhö moät phaïm truø coù lieân quan beân trong cuûa chuû theå nhö neáp nghó, neáp haønh ñoäng, thoùi quen maø ít quan taâm ñeán hoaït ñoäng soáng vaø caùc ñieàu kieän soáng. Maët haïn cheá cuûa caùch tieáp can naøy ôû choã, theo A. I. Buchenco, noù ñaõ loaïi tröø moät yeáu toá quan troïng cuûa loái soáng laø hoaït ñoäng cuûa chuû theå vaø lao ñoäng - Caùch tieáp caän thöù 2: ñònh nghóa loái soáng baèng caùch lieät keâ ra caùc hoaøn caûnh soáng cuûa con ngöôøi, xaõ hoäi do ñoù loái soáng ñöôïc kieán giaûi nhö moät phaïm truø xaõ hoäi hoïc bao goàm caùc ñieàu kieän soáng, caùc hình thöùc hoaït ñoäng soáng cuûa con ngöôøi, caùc quan heä xaõ hoäi, caùc sinh hoaït, caùc hình thöùc thoaû maõn nhu caàu theá giôùi quan. Caùch ñònh nghóa naøy quaù môû roäng noäi haøm loái soáng, vì theá bò pheâ phaùn nhieàu - Caùch tieáp caän thöù 3: xem loái soáng nhö laø moät söï thoáng nhaát caùc hình thöùc hoaït ñoäng soáng vaø caùc ñieàu kieän soáng cuûa con ngöôøi, xaõ hoäi. Nhö vaäy, loái soáng laø moät phaïm truø cuûa xaõ hoäi hoïc, chæ söï thoáng nhaát höõu cô cuûa caùc hình thöùc hoaït ñoäng soáng vaø caùc ñieàu kieän soáng nhaát ñònh. Töø 3 caùch tieáp caän treân, M. N. Rukevich, tieán só trieát hoïc vieän haøn laâm khoa hoïc Lieân Xoâ cuõ ñaõ khaùi quaùt nhö sau: “Loái soáng laø moät toång theå, moät heä thoáng nhöõng ñaëc ñieåm chuû yeáu, noùi leân hoaït ñoäng cuûa caùc nhoùm daân toäc, giai caáp, caùc nhoùm xaõ hoäi , caùc caù nhaân trong nhöõng ñieàu kieän cuûa moät hình thaùi kinh teá xaõ hoäi nhaát ñònh.” Coù nhieàu caùch phaân loaïi loái soáng: - Töø bình dieän söû duïng naêng löïc, T. Makiguchi neâu leân 3 loái soáng cuûa con ngöôøi nhö sau:  Loái soáng ñoùng goùp: trong moái quan heä vôùi thôøi gian, con ngöôøi coù caùc thaùi ñoä mang tính laïc quan hay bi quan khi hoaït ñoäng phaûn öùng vôùi caùc kích thích cuûa hieän taïi, hoaït ñoäng höôùng veà quaù khöù vaø hoaït ñoäng höôùng veà töông lai.  Loái soáng trao ñoåi: loái soáng vaên hoaù, loái soáng chính trò, loái soáng kinh teá.  Loái soáng phuï thuoäc: soáng baèng höôûng thuï hay chieám ñoaït. - Töø bình dieän xaõ hoäi hoïc, loái soáng ñöôïc chia theo caùc tieâu chí sau:  Theo laõnh thoå vuøng mieàn: coù loái soáng thaønh thò, loái soáng noâng thoân…  Theo phaân taàng giai caáp: coù loái soáng tö saûn, loái soáng tieåu tö saûn, loái soáng coâng nhaân, loái soáng sinh vieân, loái soáng trí thöùc, loái soáng thöông gia, loái soáng noâng daân…  Theo hình thaùi kinh teá xaõ hoäi: coù loái soáng phong kieán, loái soáng tö baûn chuû nghóa, loái soáng xaõ hoäi chuû nghóa. Taùc giaû Ñoã Trung Lai cho raèng: “Loái soáng suy cho cuøng laø caùch duøng ñaïo ñöùc maø haønh ñaïo ôû ñôøi. Loái soáng theå hieän beân ngoaøi cuûa ñaïo vaø ñöùc. Noù ñaõ laø vaø luoân laø vaên hoaù” [21] Taùc giaû Phaïm Ngoïc Ñònh cho raèng loái soáng coøn laø moät phaïm truø cuûa duy vaät lòch söû. Taùc giaû döïa vaøo luaän ñieåm cuûa Marx vaø AÊngen khi cho raèng “Phöông thöùc saûn xuaát phaûi xeùt khoâng ñôn thuaàn theo khía caïnh noù laø söï taùi saûn xuaát ra söï toàn taïi theå xaùc cuûa caù nhaân vaø hôn theá nöõa noù laø moät hình thöùc hoaït ñoäng nhaát ñònh cuûa nhöõng caù nhaân aáy, moät hình thöùc nhaát ñònh cuûa söï bieåu hieän ñôøi soáng cuûa hoï: nhöõng caù nhaân bieåu hieän ñôøi soáng cuûa hoï nhö theá naøo thì hoï laø ngöôøi nhö theá aáy. Noù aên khôùp vôùi saûn xuaát cuûa hoï, vôùi caùi maø hoï ñaõ saûn xuaát ra cuõng nhö caùch hoï saûn xuaát ra.” Phaïm Ngoïc Ñònh ñaõ ñöa ra ñònh nghóa loái soáng döôùi daïng luaän ñeà “Loái soáng laø toå hôïp caùc phöông thöùc hoaït ñoäng soáng ñieån hình cuûa con ngöôøi ñoái vôùi xaõ hoäi nhaát ñònh maø noù ñöôïc xeùt thoáng nhaát vôùi caùc ñieàu kieän hoaït ñoäng. Loái soáng bao goàm nhieàu heä thoáng haønh vi öùng xöû cuûa con ngöôøi trong cuoäc soáng” [14] Taùc giaû Thanh Leâ cho raèng “Loái soáng laø quan nieäm soáng cuûa con ngöôøi, töùc laø noùi ñeán nhaân sinh quan. Noùi ñeán loái soáng laø noùi ñeán taát caû caùc lónh vöïc hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi trong nhöõng lónh vöïc cô baûn cuûa ñôøi soáng xaõ hoäi vaø caù nhaân – hoaït ñoäng lao ñoäng; hoaït ñoäng sinh hoaït, gia ñ._.ình; hoaït ñoäng xaõ hoäi, cheá ñoä; hoaït ñoäng vaên hoaù tinh thaàn. Trong ñoù, hoaït ñoäng lao ñoäng laø cô baûn nhaát.” [22] Caùc ñònh nghóa, caùc caùch phaân loaïi loái soáng trình baøy ôû treân giuùp cho nhaø quaûn lyù, nhaø nghieân cöùu coù cô sôû ñi saâu phaân tích ñaëc ñieåm cuûa töøng khaùch theå, töøng nhoùm xaõ hoäi ñeå töø ñoù xaùc ñònh phöông höôùng cuï theå xaây döïng loái soáng phuø hôïp. 1.4.4. Khaùi nieäm veà neáp soáng Thuaät ngöõ neáp soáng ñöôïc duøng raát phoå bieán. Theo thoùi quen trong ngoân ngöõ tieáng Vieät, treân saùch baùo hieän nay ngöôøi ta söû duïng haàu nhö caû hai thuaät ngöõ loái soáng vaø neáp soáng vôùi moät noäi haøm gioáng nhau. Thaät ra, hai thuaät ngöõ naøy khoâng hoaøn toaøn nhö moät nhöng cuõng khoâng noùi leân hai phaïm truø khaùc nhau. Ñoù laø do söï taïo töø trong tieáng Vieät khi caû hai töø ñöôïc chuyeån dòch töø moät töø nöôùc ngoaøi: - Tieáng Anh: way of life - Tieáng Phaùp: mode de vie - Tieáng Ñöùc: obrazjiznhi Caùc töø ñieån khoâng coù giaûi thích roõ raøng hai thuaät ngöõ loái soáng vaø neáp soáng. Tröôùc ñaây, saùch baùo hay duøng caùc töø nhö taäp quaùn, phong tuïc, gia phong… , sau Caùch maïng Thaùng Taùm, xuaát hieän cuøng moät luùc nhieàu töø môùi nhö phöông thöùc, loái soáng, neáp soáng, leõ soáng… Töø ñieån Tieáng Vieät cuûa Trung taâm töø ñieån ngoân ngöõ (Haø Noäi, 1992) do Hoaøng Pheâ chuû bieân, taäp theå caùc taùc giaû ñaõ giaûi thích nhö sau: - Loái: coù 2 nghóa: + Khoaûng ñaát heïp, duøng ñeå ra vaøo moät nôi naøo ñoù, ñeå ñi laïi töø nôi naøy ñeán nôi khaùc. + Söï theå hieän cuûa hoaït ñoäng ñaõ oån ñònh thaønh thoùi quen, ñaëc ñieåm rieâng nhö loái soáng giaûn dò, loái soáng xa hoa. - Neáp coù 2 nghóa: + Veát haèn treân beà maët nôi bò gaáp laïi cuûa da, vaûi, luïa… nhö caùc töø veát nhaên treân traùn, quaàn aùo coøn nguyeân neáp. + Chæ neáp soáng, caùch soáng, hoaït ñoäng ñaõ trôû thaønh thoùi quen nhö caùc töø neáp soáng vaên minh, thay ñoåi neáp nghó. Nguyeãn Khaéc Vieän – trong Töø ñieån Xaõ Hoäi hoïc, Haø Noäi 1994 ñaõ ñöa ra ñònh nghóa sau: “Thoùi quen in saâu vaøo caùch laøm vaø suy nghó goïi laø neáp” (Tr. 21)[28] Taùc giaû Thanh Leâ cho raèng: “Neáp soáng laø moät phöông thöùc xöû söï ñöôïc quy ñònh vôùi caùc giaù trò ñaïo ñöùc. Noùi ngaén goïn, neáp soáng laø nhöõng quy öôùc ñöôïc laëp ñi laëp laïi trôû thaønh moät thoùi quen trong sinh hoaït, phong tuïc, taäp quaùn, haønh vi ñaïo ñöùc.” (Baùo Saøi Goøn Giaûi phoùng 10-5-1998) * Phaân bieät loái soáng vôùi neáp soáng: coù 3 yù kieán khaùc nhau - YÙ kieán thöù 1 cho raèng neáp soáng ñoàng nghóa vôùi loái soáng. - YÙ kieán thöù 2 cho raèng neáp soáng coù nghóa heïp hôn loái soáng. - YÙ kieán thöù 3 cho raèng neáp soáng vaø loái soáng coù nhöõng maët khaùc nhau. A. P. Buchenco cho raèng: “neáp soáng khoâng phaûi laø moät phaàn maø laø moät trong nhöõng hình thöùc bieåu hieän cuûa söï soáng.” L. V. Cokan cho raèng: “neáp soáng cuûa con ngöôøi ñöôïc xem nhö laø söï phaûn aùnh cuûa caù nhaân vaøo xaõ hoäi, coøn loái soáng cuûa con ngöôøi ñöôïc xem nhö laø söï phaûn aùnh cuûa xaõ hoäi vaøo caù nhaân.” Taùc giaû Thanh Leâ cho raèng: “noùi ñeán neáp soáng laø noùi ñeán moät maët naøo ñoù trong loái soáng vaø ai naáy ñeàu bieát neáp soáng coù theå thay ñoåi, trong khi loái soáng vaãn coøn toàn taïi. ÔÛ ñaây muoán noùi ñeán caùch xöû söï cuûa con ngöôøi, nhöõng giaù trò ñöôïc ruùt ra töø trong ñôøi soáng hieän thöïc. Nhöõng giaù trò aáy laø söï ñieàu tieát caùc xu höôùng, quan nieäm vaø haønh vi cuûa con ngöôøi laøm cô sôû cho vieäc ñaùnh giaù coù ích cho xaõ hoäi, quyeát ñònh caùc nguyeân taéc cuûa traät töï xaõ hoäi vaø hoaïch ñònh caùc cô sôû cuûa neáp soáng coäng ñoàng.” Nhìn chung, loái soáng goàm nhieàu heä thoáng haønh vi öùng xöû cuûa con ngöôøi. Loái soáng cuûa xaõ hoäi phaûi ñöôïc thoâng qua neáp soáng. Neáp soáng laø nhöõng haønh vi öùng xöû cuûa con ngöôøi ñaõ ñöôïc laëp ñi laëp laïi nhieàu laàn thaønh neáp, thaønh thoùi quen, thaønh phong tuïc ñöôïc xaõ hoäi coâng nhaän. Nhöõng haønh vi trong loái soáng chöa ñöôïc laäp ñi laäp laïi, chöa coù tính oån ñònh vaø chöa trôû thaønh baûn tính töï nhieân cuûa con ngöôøi trong caùc hoaït ñoäng, trong caùc öùng xöû vôùi nhau vaø vôùi töï nhieân thì khoâng naèm trong phaïm vi neáp soáng. Neáp soáng laø maët oån ñònh cuûa loái soáng, laø maët baûn naêng cuûa loái soáng neân khi noùi ñeán neáp soáng nghóa laø noùi ñeán moät loái soáng oån ñònh. Thaät laø khoù khaên khi taùch rôøi neáp soáng ra khoûi loái soáng. Loái soáng coù tính ñònh tính, ñònh höôùng coøn neáp soáng coù tính ñònh hình, ñònh löôïng cuoäc soáng cuûa con ngöôøi. Neáp soáng vôùi tö caùch laø bieåu hieän cuûa cuûa loái soáng laïi theå hieän ôû tính cuï theå, ôû nhöõng chuaån möïc, khuoân maãu öùng xöû cuûa xaõ hoäi maø moãi caù nhaân ñaõ töï yù thöùc, töï bieán ñoåi baûn tính cuûa mình thaønh nhöõng haønh ñoäng oån ñònh thöôøng xuyeân mang tính chung cuûa xaõ hoäi. So vôùi loái soáng, neáp soáng coù tính oån ñònh, beàn vöõng hôn nhöng khoâng coù nghóa laø khoâng bieán ñoåi. Cuøng vôùi söï bieán ñoåi cuûa loái soáng, neáp soáng cuõng bieán ñoåi nhöng chaäm chaïp vaø khoù khaên hôn. Xung quanh khaùi nieäm loái soáng, neáp soáng chuùng ta coøn gaëp moät soá khaùi nieäm lieân quan nhö neáp soáng vaên minh, neáp soáng vaên hoaù, möùc soáng, leõ soáng, phong caùch soáng, neáp soáng môùi, phong tuïc, taäp quaùn… Noäi haøm caùc khaùi nieäm treân ñeàu naèm trong phaïm vi neáp soáng. * Neáp soáng vaên minh coù söï phaân bieät vôùi neáp soáng vaên hoaù. Neáp soáng vaên minh laø neáp soáng ñöôïc thöøa höôûng caùc thaønh töïu cuûa neàn khoa hoïc kó thuaät cô khí, ñieän töû, mang saéc thaùi neáp soáng coâng nghieäp. Neáp soáng vaên hoaù laø neáp soáng theå hieän trình ñoä vaên hoaù cao, ôû ñoù con ngöôøi soáng baèng vaên minh hieän ñaïi vaø baûn saéc vaên hoaù truyeàn thoáng daân toäc hoaø quyeän vôùi nhau. * Caùch soáng, kieåu soáng coù nghóa heïp cuï theå. Ñoù laø loái soáng theo caù tính, thò hieáu cuûa caù nhaân trong moät ñieàu kieän moâi tröôøng soáng nhaát ñònh. Ví duï caùch soáng cuûa moät gia ñình, moät ñoä tuoåi, moät taàng lôùp, moät nhoùm hoäi nhö caùch soáng cuûa giôùi vaên ngheä só, ngöôøi ñoäc thaân... Taát nhieân caùch soáng, kieåu soáng duø mang tính ñoäc ñaùo, ña daïng vaãn phaûi tuaân thuû loái soáng nhaát ñònh trong moät coäng ñoàng, xaõ hoäi. * Möùc soáng laø möùc thu nhaäp caù nhaân vaø möùc höôûng thuï phuùc lôïi xaõ hoäi cuûa caù nhaân, laø thöôùc ño trình ñoä saûn xuaát phaùt trieån ôû möùc naøo ñoù. Trong söï höôûng thuï coù söï höôûng thuï vaät chaát vaø tinh thaàn. Möùc soáng cao, con ngöôøi coù ñieàu kieän soáng vaên minh coù vaên hoaù. Möùc soáng thaáp, con ngöôøi khoâng coù cô may thoaû maõn nhu caàu caû veà vaät chaát laãn tinh thaàn vaø seõ naûy sinh 2 xu höôùng: + Con ngöôøi cam chòu soáng khoå cöïc, taêm toái. + Con ngöôøi bò xoâ ñaåy vaøo caùc haønh vi toäi loãi nhö laøm aên phi phaùp, côø baïc, maïi daâm… * Leõ soáng laø moät trong nhöõng phaïm truø cô baûn cuûa ñaïo ñöùc hoïc. Leõ soáng laø phaàn nhaän thöùc cuûa loái soáng, neáp soáng. Leõ soáng laø söï thoáng nhaát bieän chöùng giöõa nghóa vuï vaø haïnh phuùc. Leõ soáng cao nhaát theå hieän ôû loái soáng, neáp soáng mình vì moïi ngöôøi, moïi ngöôøi vì mình. Chuùng ta coù theå tìm thaáy leõ soáng cao quyù ôû caùc anh huøng, caùc baäc vó nhaân, caùc nhaø khoa hoïc vaø ngay caû ôû nhöõng con ngöôøi bình thöôøng bieát hy sinh vì coäng ñoàng hoaëc giöõ gìn phaåm chaát trong saùng trong moïi hoaøn caûnh thöïc söï khoù khaên. Khaùi quaùt toaøn boä caùc vaán ñeà lyù luaän ñaõ trình baøy ôû treân coù theå neâu leân moät ñònh nghóa toång quaùt veà neáp soáng nhö sau: Neáp soáng laø nhöõng caùch thöùc haønh ñoäng vaø suy nghó, nhöõng quy öôùc ñöôïc laëp ñi laëp laïi haøng ngaøy vaø trôû thaønh thoùi quen taäp quaùn trong saûn xuaát, sinh hoaït, phong tuïc, leã nghi, trong haønh vi ñaïo ñöùc phaùp luaät. Qua ñònh nghóa treân, chuùng ta thaáy thöïc chaát neáp soáng chính laø caùch thöùc öùng xöû, laøm vieäc, thöïc hieän caùc quy öôùc cuûa coäng ñoàng ñaõ trôû thaønh thoùi quen. Neáp soáng ñöôïc theå hieän trong taát caû moïi hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi töø hoïc taäp, sinh hoaït, giaûi trí, vui chôi ñeán lao ñoäng, giao tieáp öùng xöû. Coù theå chia neáp soáng theo nhieàu caùch nhöng thöôøng ngöôøi ta döïa vaøo bình dieän xaõ hoäi hoïc. Trong caùch phaân loaïi naøy, ngöôøi ta döïa vaøo caùc tieâu chí sau: - Theo ñaëc ñieåm ngheà nghieäp coù neáp soáng nhaø khoa hoïc, neáp soáng noâng daân, neáp soáng ngheä só… - Theo ñaëc ñieåm vuøng mieàn coù neáp soáng ñoâ thò, neáp soáng noâng thoân… - Theo ñaëc ñieåm ñoä tuoåi coù neáp soáng treû thô, neáp soáng thanh nieân, neáp soáng ngöôøi cao tuoåi… - Theo tieâu chí phaân taàng xaõ hoäi coù neáp soáng tö saûn, tieåu tö saûn, coâng nhaân, noâng daân, trí thöùc… - Theo hình thaùi kinh teá xaõ hoäi coù neáp soáng phong kieán, tö baûn chuû nghóa, xaõ hoäi chuû nghóa. Neáp soáng coù moät soá ñaëc ñieåm, tính chaát nhö sau: - Neáp soáng laø nhöõng phaåm chaát, thuoäc tính coù tính oån ñònh cao. - Neáp soáng laø maët bieåu hieän cuûa ñaïo ñöùc loái soáng neân coù tính xaõ hoäi raát cao. - Neáp neáp laø nhöõng haønh vi ñaõ trôû thaønh thoùi quen neân coù tính töï ñoäng hoaù cao. - Neáp soáng khoâng taùch rôøi khoûi caùc hoaøn caûnh, ñieàu kieän cuï theå nhaát ñònh trong cuoäc soáng haøng ngaøy cuûa con ngöôøi. Neáp soáng ñöôïc bieåu hieän ôû caùc maët sau: - Neáp soáng bieåu hieän ôû hoaït ñoäng lao ñoäng, hoïc taäp. - Neáp soáng bieåu hieän ôû hoaït ñoäng quan heä, öùng xöû. - Neáp soáng bieåu hieän ôû hoaït ñoäng caù nhaân. - Neáp soáng bieåu hieän ôû hoaït ñoäng ñoaøn theå xaõ hoäi. Ñoái vôùi hoïc sinh, sinh vieân; neáp soáng bieåu hieän trong caùc hoaït ñoäng hoïc taäp, sinh hoaït, lao ñoäng, trong giao tieáp öùng xöû, vì ñaây laø nhöõng hoaït ñoäng deã quan saùt trong nhaø tröôøng, trong KTX vaø cuõng laø nhöõng hoaït ñoäng cô baûn haøng ngaøy cuûa sinh vieân. Nhìn chung, neáp soáng laø phöông thöùc xöû söï trong moät tình theá nhaát ñònh trong cuoäc soáng, noù coøn laø moät phöông thöùc xöû söï ñöôïc quy ñònh bôûi caùc giaù trò ñaïo ñöùc. Vì vaäy neáp soáng laø nhöõng quy öôùc coù tính chu kyø taïo thaønh thoùi quen cho moãi ngöôøi vaø toaøn xaõ hoäi. Trong cuoäc soáng haøng ngaøy, chuùng ta luoân phaûi chöùng kieán cuoäc xung ñoät gay gaét giöõa loái soáng môùi vaø ñuû loaïi neáp soáng trong caùc moái quan heä xaõ hoäi, buoäc moãi caù nhaân phaûi tính toaùn löïa choïn cho mình moät caùch soáng laønh maïnh, coù vaên hoaù. 1.5. SÖÏ HÌNH T HAØNH N EÁP SOÁN G CHO SINH VI EÂN N GAØNH GI AO THO ÂNG VAÄN TAÛI 1.5.1. Vaøi neùt veà taâm lyù löùa tuoåi sinh vieân Ñaïi boä phaän sinh vieân ôû vaøo khoaûng töø 18 ñeán 24 tuoåi, giai ñoaïn 2 cuûa tuoåi thanh nieân (18-25 tuoåi) coù nhöõng ñaëc ñieåm veà taâm lyù khaùc bieät so vôùi löùa tuoåi phoå thoâng trung hoïc. Töï yù thöùc laø moät trong nhöõng ñaëc ñieåm taâm lyù quan troïng nhaát ôû löùa tuoåi sinh vieân. ÔÛ tuoåi naøy hoï ñaõ töï ñaùnh giaù ñöôïc mình moät caùch toaøn dieän veà tö töôûng, tình caûm, phong caùch, ñaïo ñöùc, höùng thuù, ñoäng cô vaø keát quaû hoaït ñoäng cuûa mình. Nghóa laø hoï coù khaû naêng ñaùng giaù moät caùch toaøn dieän veà nhaân caùch cuûa mình vaø vò trí cuûa mình trong cuoäc soáng, nhöõng ñoøi hoûi cuûa xaõ hoäi ñoái vôùi mình…. Ñaây laø cô sôû ñeå hoï coù theå töï vaïch ra phöông höôùng cho söï phaùt trieån nhaân caùch cuûa mình, tích cöïc ñieàu khieån, ñieàu chænh haønh vi cuûa mình trong hoïc taäp, reøn luyeän ñeå ñaùp öùng yeâu caàu cuûa xaõ hoäi. Nhö vaäy khaû naêng töï giaùo duïc cuûa sinh vieân ñaõ töông ñoái phaùt trieån caû veà maët phöông höôùng, bieän phaùp reøn luyeän cuõng nhö khaû naêng töï ñieàu khieån, ñieàu chænh haønh vi cuûa mình. Thôøi kyø naøy cuõng laø thôøi kyø sinh vieân hình thaønh maïnh meõ caùc maët khaùc veà nhaân caùch nhö: theá giôùi quan, nieàm tin, naém vöõng caùc chuaån giaù trò vaø caùc yeâu caàu cuûa ngheà nghieäp… Söï xuaát hieän tình yeâu nam nöõ cuõng laø moät neùt ñaëc tröng cuûa löùa tuoåi naøy. Tình yeâu ôû löùa tuoåi sinh vieân ña soá laø nhöõng moái tình raát ñeïp. Nhöng hieän nay do taùc ñoäng cuûa maët traùi cuûa neàn kinh teá thò tröôøng neân trong sinh vieân ñaõ xuaát hieän nhöõng kieåu tình yeâu phoùng tuùng, hay nhöõng kieåu tình yeâu thöïc duïng. Sinh vieân laø nhaân vaät trung taâm trong caùc nhaø tröôøng. Nhìn chung, veà maët tö töôûng cuûa sinh vieân trong ngöõng naêm gaàn ñaây coù nhieàu chuyeån bieán tieán boä. Nieàm tin ñoái vôùi Ñaûng vaø söï nghieäp ñoåi môùi do Ñaûng khôûi xöôùng vaø laõnh ñaïo ngaøy caøng ñöôïc cuûng coá vöõng chaéc. Sinh vieân quan taâm nhieàu hôn ñeán nhöõng vaán ñeà thôøi cuoäc, nhöõng thaønh quaû cuûa coâng vieäc ñoåi môùi vaø caû nhöõng maët tieâu cöïc trong xaõ hoäi Trong ñieàu kieän môû cöûa tieáp xuùc vôùi nhieàu luoàng vaên hoaù ngheä thuaät beân ngoaøi, nhöng ña soá sinh vieân vaãn giöõ ñöôïc phong caùch truyeàn thoáng daân toäc vaø neáp soáng laønh maïnh, khoâng ñeå keû xaáu lôïi duïng, kích ñoäng gaây maát oån ñònh chính trò xaõ hoäi. Hoï naêng ñoäng saùng taïo trong hoïc taäp, trong cuoäc soáng vaø coù nguyeän voïng muoán goùp phaàn ñöa ñaát nöôùc vöôït qua ngheøo naøn, laïc haäu, phaùt trieån ñi leân. Coù theå thaáy roõ thanh nieân sinh vieân hieän nay coù hai xu höôùng: - Soá ít thanh nieân sinh vieân coøn xa rôøi lyù töôûng vaø nieàm tin caùch maïng, coù tö töôûng chaïy theo loái soáng thöïc duïng, höôûng thuï caù nhaân. - Phaàn lôùn thanh nieân sinh vieân ñaõ toû roõ xu höôùng, tieáp caän trôû laïi vôùi vaán ñeà lyù töôûng, vôùi muïc tieâu daân giaøu nöôùc maïnh, xaõ hoäi coâng baèng, vaên minh. Hoï quan taâm hôn ñeán caùc vaán ñeà quoác gia, daân toäc, truyeàn thoáng, höôùng veà coäi nguoàn vôùi nhieàu hoaït ñoäng töï giaùc boå ích Hieän nay ñang coù söï chuyeån ñoåi giaù trò, nieàm tin, lyù töôûng, hoaøi baõo cuûa ña soá thanh nieân sinh vieân. Hoï soáng hoïc taäp trong ñieàu kieän theá giôùi coù nhieàu bieán ñoåi veà chính trò xaõ hoäi cöïc kyø phöùc taïp, chuû nghóa xaõ hoäi ñang ôû trong giai ñoaïn thöû thaùch. ÔÛ trong nöôùc coâng, cuoäc ñoåi môùi theo ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa vôùi chính saùch môû cöûa vaø hoäi nhaäp quoác teá ñaõ laøm thay ñoåi lôùn boä maët kinh teá xaõ hoäi nöôùc ta. Chính nhöõng ñieàu ñoù laø nguyeân nhaân cô baûn taùc ñoäng raát lôùn tôùi moãi con ngöôøi, tôùi moïi lónh vöïc ñôøi soáng xaõ hoäi vaø laøm bieán ñoåi nhöõng chuaån möïc giaù trò xaõ hoäi trong ñoù coù sinh vieân. Söï chuyeån ñoåi ñònh höôùng giaù trò xaõ hoäi ñang laø moät thöïc teá vaø laø nhöõng maâu thuaãn vöôùng maéc trong sinh vieân hieän nay. Nhöng ñaây khoâng phaûi laø maâu thuaãn ñoái khaùng. Maâu thuaãn coù theå giaûi quyeát toát khi xaõ hoäi phaùt trieån ngaøy moät hình thaønh roõ nhöõng chuaån möïc giaù trò chung ñöôïc moïi ngöôøi chaáp nhaän vaø thöïc hieän töï giaùc. Ñaïo ñöùc cuûa sinh vieân ôû caùc tröôøng ÑH, CÑ noùi chung laø toát. Hoï ñöôïc giaùo duïc töø nhoû döôùi maùi tröôøng xaõ hoäi chuû nghóa, ñöôïc tieáp thu truyeàn thoáng ñaïo ñöùc toát ñeïp cuûa daân toäc. Nhöng trong söï bieán ñoäng chính trò saâu saéc cuûa theá giôùi vaø neàn kinh teá thò tröôøng taùc ñoäng, moät soá nôi trong nhaân daân ñaõ vaø ñang xuaát hieän nhieàu bieåu hieän khoâng laønh maïnh, aûnh höôûng nghieâm troïng veà ñaïo ñöùc loái soáng, neáp soáng. Taïi hoäi nghò laàn thöù IV ban chaáp haønh Trung öông Ñaûng khoaù VII, ñoàng chí Toång Bí thö Ñoã Möôøi ñaõ noùi: “Ñieàu ñaùng quan taâm laø caùc quan heä ñaïo ñöùc giöõa ngöôøi vôùi ngöôøi, moät trong nhöõng phöông dieän quan troïng nhaát cuûa vaên hoaù, coù nhieàu maët bò sa suùt nghieâm troïng” Xeùt nguyeân nhaân cuûa söï sa suùt ñaïo ñöùc ñoù laø do nhöõng nguyeân nhaân khaùch quan töø ñôøi soáng kinh teá thò tröôøng, söï giao löu quoác teá, söï phaù hoaïi cuûa caùc theá löïc thuø ñòch veà yù nghóa ñaïo ñöùc, yù nghóa chính trò… taùc ñoäng xaáu ñeán quan heä ñaïo ñöùc cuûa moät boä phaän nhaân daân trong ñoù coù sinh vieân. Bieåu hieän söï sa suùt ñaïo ñöùc cuûa moät soá hoïc sinh, sinh vieân laø thieáu toân troïng thaày coâ giaùo, gaây goã ñaùnh nhau vôùi baïn beø, thieáu quan taâm, chaêm soùc cha meï, khoâng toân troïng kyû luaät kyû cöông cuûa tröôøng lôùp… nhieàu hieän töôïng xaûy ra nghieâm troïng khieán cho xaõ hoäi vaø gia ñình lo laéng nhö troäm caép, löøa ñaûo… Ñeå naâng cao chaát löôïng giaùo duïc neáp soáng cho thanh nieân sinh vieân, caùc toå chöùc Ñoaøn, hoäi, nhaø tröôøng… caàn coù keá hoaïch quaûn lyù giaùo duïc toát sinh vieân baèng nhieàu bieän phaùp thöïc hieän, quan taâm lôïi ích nguyeän voïng cuûa sinh vieân. Sinh vieân phaàn ñoâng ñaõ vaø ñang phaùt huy ñöôïc nhöõng maët öu ñieåm tích cöïc trong neáp soáng, caàn cuø, chòu khoù hoïc taäp, nhanh nheïn hoaït baùt naêng ñoäng trong öùng xöû, phuø hôïp vôùi neáp soáng cuûa xaõ hoäi hieän nay. Song cuõng coù moät boä phaän nhoû sinh vieân chöa chaêm hoïc, soáng buoâng thaû, noùi naêng thieáu vaên hoaù, cö xöû thieáu leã ñoä, coøn vi phaïm phaùp luaät nhö nghieän huùt, troäm caép… Vieäc giaùo duïc ñaïo ñöùc, neáp soáng tieán boä, laønh maïnh, coù vaên hoaù, khoa hoïc cho sinh vieân luoân laø vaán ñeà böùc thieát vaø coù yù nghóa chieán löôïc laâu daøi, bôûi leõ noù laø neàn taûng, söùc maïnh noäi taïi chuû ñaïo quaù trình khôi daäy tính tích cöïc cuûa sinh vieân. Hoaït ñoäng chuû ñaïo chuû yeáu cuûa sinh vieân vaãn laø hoaït ñoäng hoïc taäp. Nhöng so vôùi hoaït ñoäng hoïc taäp cuûa hoïc sinh phoå thoâng, vieäc hoïc taäp cuûa sinh vieân coù nhieàu ñieåm khaùc. Tröôùc heát hoaït ñoäng hoïc taäp cuûa sinh vieân khoâng phaûi coù moät neàn hoïc vaán phoå thoâng chung maø ñeå chuaån bò cho moät ngheà chuyeân moân nhaát ñònh, ñoái vôùi sinh vieân GTVT, vieäc hoïc taäp vaø reøn luyeän cuûa hoï laø ñeå trôû thaønh nhöõng kó sö, nhöõng ngöôøi thôï laønh ngheà, coù chuyeân moân naêng löïc cao, neáp soáng toát. Vì vaäy hoaït ñoäng hoïc taäp cuûa sinh vieân coøn ñöôïc goïi laø hoaït ñoäng hoïc taäp ngheà nghieäp. Voán hoïc vaán thu ñöôïc trong thôøi kyø naøy heát söùc quan troïng vì noù laø coâng cuï ñeå hoï tieán haønh tham gia vaøo lónh vöïc ngheà nghieäp sau naøy vaø noù cuõng laø neàn taûng cho hoaït ñoäng töï hoïc, töï nghieân cöùu sau naøy cuûa hoï. Moät ñieàu khaùc vôùi hoaït ñoäng hoïc taäp cuûa hoïc sinh phoå thoâng nöõa laø hoaït ñoäng hoïc taäp cuûa sinh vieân mang tính töï giaùc, tích cöïc chuû ñoäng hôn. Sinh vieân ngoaøi giôø leân lôùp theo chöông trình ñeå tieáp thu nhöõng kieán thöùc trong baøi giaûng, hoï coøn phaûi töï giaùc tích cöïc ñoïc theâm caùc taøi lieäu tham khaûo ñeå töï tìm kieán thöùc cho mình. Tranh thuû söï giuùp ñôõ cuûa giaùo vieân ñeå ñaøo saâu theâm nhöõng kieán thöùc chuyeân moân. Coù nhö vaäy sau khi ra tröôøng hoï môùi coù theå vöõng vaøng trong coâng vieäc cuûa mình. Beân caïnh hoaït ñoäng hoïc taäp ngheà nghieäp laø hoaït ñoäng chuû ñaïo, vôùi sinh vieân hoaït ñoäng giao tieáp, öùng xöû cuõng laø hoaït ñoäng khoâng keùm phaàn quan troïng. So vôùi hoïc sinh phoå thoâng, giao tieáp cuûa sinh vieân phong phuù hôn nhieàu. Sinh vieân khoâng chæ giao tieáp vôùi baïn cuøng lôùp, cuøng tröôøng maø coøn môû roäng moái quan heä giao tieáp vôùi nhieàu thaønh phaàn khaùc trong xaõ hoäi. Nhöõng moái quan heä phong phuù vôùi nhöõng ñoái töôïng ngoaøi xaõ hoäi naøy moät maët giuùp sinh vieân môû roäng taàm nhìn ra xaõ hoäi, nhöng maët khaùc noù cuõng keùo theo nhöõng söï phöùc taïp cuûa noù. Neáu sinh vieân khoâng bieát choïn baïn maø giao tieáp vôùi caùc ñoái töôïng xaáu ngoaøi xaõ hoäi thì hoï seõ bò loâi keùo vaøo caùc teä naïn xaõ hoäi nhö röôïu cheø, troäm caép, baøi baïc... Thöïc tieãn cho thaáy raèng nhöõng sinh vieân coù keát quaû hoïc taäp cao thöôøng chuû ñoäng tích cöïc trong vieäc töï giaùo duïc. Hoï tích cöïc söû duïng thôøi gian roãi cuûa mình ñeå tìm toøi nghieân cöùu, hoïc theâm nhöõng tri thöùc caàn thieát chuaån bò cho töông lai hoaëc hoï tham gia vaøo nhöõng hoaït ñoäng tích cöïc vôùi vieäc reøn luyeän nhaân caùch cuûa baûn thaân. Coøn nhöõng sinh vieân coù keát quaû hoïc taäp thaáp, hoï thöôøng bò ñoäng trong vieäc töï giaùo duïc. Nhu caàu giao tieáp cuûa nhöõng sinh vieân naøy lôùn hôn nhu caàu nhaän thöùc. Hoï duøng phaàn lôùn thôøi gian roãi cuûa mình ñeå tieáp xuùc giao du vôùi baïn beø, tuï taäp quaùn xaù hoaëc tham gia caùc troø chôi vui chôi giaûi trí… Hoï coi vui chôi laø chính, hoïc haønh laø phuï. Toùm laïi, söï quan taâm tôùi vaán ñeà toå chöùc giaùo duïc neáp soáng hình thaønh nhöõng thoùi quen toát cho sinh vieân trong nhaø tröôøng noùi chung, KTX noùi rieâng, chính laø taïo ra nhöõng taùc ñoäng tích cöïc maïnh meõ tôùi söï hình thaønh vaø phaùt trieån nhaân caùch sinh vieân. Muoán vaäy thì caùc hoaït ñoäng cuûa caùc sinh vieân trong KTX phaûi coù noäi dung phong phuù, höôùng vaøo nhöõng muïc tieâu cuï theå töø ñoù xaùc ñònh caùch thöùc quaûn lyù giaùo duïc thích hôïp vôùi tieâu chuaån neáp soáng con ngöôøi môùi trong thôøi kyø CNH-HÑH. Vieäc tìm hieåu ñaëc ñieåm löùa tuoåi sinh vieân veà moät soá hoaït ñoäng cô baûn (hoïc taäp, sinh hoaït, giao tieáp) cuõng seõ laø cô sôû ñeå tìm ra caùc bieän phaùp quaûn lyù giaùo duïc neáp soáng cho sinh vieân moät caùch coù hieäu quaû. 1.5.2. Söï hình th aønh neáp so áng thích hôïp cho si nh vieân ngaønh GTVT Giaùo duïc neáp soáng giöõ vai troø quan troïng trong vieäc hình thaønh caùc phaåm chaát nhaân caùch cuûa con ngöôøi noùi chung, sinh vieân noùi rieâng. Noù giuùp cho sinh vieân coù ñuû khaû naêng thöïc hieän caùc quan heä vôùi moïi ngöôøi vaø xaõ hoäi phuø hôïp vôùi caùc quy taéc vaø chuaån möïc chung. Söï hình thaønh neáp soáng cho sinh vieân thöïc chaát laø söï giaùo duïc tính töï giaùc, giuùp hình thaønh caùc haønh ñoäng töï ñoäng hoaù. Haønh ñoäng töï ñoäng hoaù luùc ban ñaàu laø haønh ñoäng coù yù thöùc, nhöng do ñöôïc laëp ñi laëp laïi do luyeän taäp maø daàn daàn trôû thaønh töï ñoäng, nghóa laø khoâng caàn coù söï kieåm soaùt cuûa yù thöùc maø vaãn thöïc hieän ñöôïc coù keát quaû. Trong moät haønh ñoäng, yù chí bao giôø cuõng thaéng. Khi coù moät soá thaønh phaàn ñaõ ñöôïc töï ñoäng hoaù thì yù thöùc vaø nghò löïc ñöôïc taäp trung vaøo caùc thaønh phaàn chuû yeáu quan troïng hôn cuûa haønh ñoäng. Chaúng haïn, trong vieäc hoïc ôû treân lôùp thì vieäc ghi cheùp ñaõ trôû thaønh töï ñoäng nhôø ñoù maø hoaït ñoäng hoïc chæ taäp trung vaøo nghe giaûng vaø thaûo luaän. Nhö vaäy, vieäc reøn luyeän neáp soáng cho sinh vieân laø vieäc luyeän taäp caùc hoaït ñoäng töï ñoäng hoaù nhaèm xaây döïng thoùi quen trong hoïc taäp, sinh hoaït, giao tieáp öùng xöû… Thoùi quen laø loaïi hoaït ñoäng töï ñoäng hoaù ñaõ trôû thaønh nhu caàu cuûa con ngöôøi maø ngöôøi sinh vieân phaûi reøn luyeän vaát vaû môùi coù ñöôïc. Ví duï thoùi quen khoâng xaû raùc nôi coâng coäng, nôi laøm vieäc. Thoùi quen naøy thöôøng tröïc ñeán möùc heã thaáy ai ñoù xaû raùc thì caûm thaáy khoù chòu vaø laäp töùc coù thaùi ñoä phaûn öùng, nhaéc nhôû hoï khoâng neân laøm nhö theá. Thoùi quen töï ñoäng noäp baøi kieåm tra khi ñaõ heát giôø laøm baøi. Thoùi quen khi thaáy ñeøn ñoû giao thoâng thì töï ñoäng döøng laïi cho duø coù hay khoâng coù coâng an giao thoâng. Thoùi quen ñi ñuùng laøn ñöôøng treân ñöôøng cho duø giao thoâng ñoâng hay vaéng, v.v… Coù nhieàu caùch thöùc ñeå hình thaønh thoùi quen cho sinh vieân: - Con ñöôøng quan troïng nhaát ñeå hình thaønh neáp soáng cho sinh vieân GTVT laø söï giaùo duïc vaø töï giaùo duïc caùc thoùi quen moät caùch coù heä thoáng vaø muïc ñích. Noù giuùp sinh vieân hình thaønh thoùi quen neáp soáng toát trong hoïc taäp, sinh hoaït, quan heä cuûa hoï trong lôùp, nhoùm, KTX, trong tröôøng cuõng nhö thoùi quen ôû möùc töï ñoäng hoaù trong yù thöùc chaáp haønh luaät giao thoâng khi tham gia giao thoâng. - Con ñöôøng töï phaùt: töï sinh vieân baét chöôùc caùc haønh vi, caùc chuaån möïc, taám göông cuûa baïn beø, thaày coâ. Muoán cho sinh vieân töï giaùo duïc thoùi quen toát caàn taïo caùc ñieàu kieän sau: - Toå chöùc caùc ñieàu kieän, phöông tieän, cô hoäi thuùc ñaåy söï hình thaønh thoùi quen cuûa sinh vieân. - Ñoäng vieân, khích leä nhöõng thoùi quen toát ñang hình thaønh cuûa sinh vieân, laøm cho sinh vieân coù neáp caûm vaø thaùi ñoä phaán khôûi. - Taùc ñoäng vaøo neáp nghó cuûa sinh vieân, laøm cho hoï tin töôûng vaøo söï caàn thieát khoâng theå thieáu caùc thoùi quen aáy. - Chính sinh vieân phaûi töï kieåm soaùt vieäc laøm cuûa mình ñeå hình thaønh thoùi quen caàn thieát cho baûn thaân. Toùm laïi, vieäc xaây döïng neáp soáng tích cöïc cho sinh vieân GTVT seõ coù aûnh höôûng saâu saéc toaøn dieän ñeán yù thöùc chaáp haønh toát luaät leä giao thoâng cuûa sinh vieân, hieåu bieát ñaày ñuû caùc quy ñònh giao thoâng ñoàng thôøi coøn coù khaû naêng caûm hoaù, tuyeân truyeàn veà yù thöùc chaáp haønh luaät leä giao thoâng cho moïi ngöôøi. Neáu sinh vieân GTVT coù thoùi quen chaáp haønh luaät leä giao thoâng, luoân göông maãu, ñi ñaàu trong vieäc chaáp haønh toát luaät leä giao thoâng thì vinh döï ñoù tröôùc heát thuoäc veà tröôøng GTVT. Chöông 2 THÖÏC TRAÏNG VEÀ CAÙC BIEÄN PHAÙP QUAÛN LYÙ GIAÙO DUÏC NEÁP SOÁNG CHO SINH VIEÂN NOÄI TRUÙ TRÖÔØNG CAO ÑAÚNG GIAO THOÂNG VAÄN TAÛI 3 2.1. SÔ LÖÔÏC TÌNH HÌN H CHUNG VEÀ KÍ TUÙC X AÙ 2.1.1. Ñieàu kieän cô sôû vaät chaát Tröôøng Cao ñaúng Giao thoâng Vaän taûi 3 ñöôïc thaønh laäp theo quyeát ñònh 3093/QÑ/BGD&ÑT–TCCB ngaøy 8/7/2002 cuûa Boä tröôûng Boä GD&ÑT. Tieàn thaân cuûa tröôøng Cao ñaúng GTVT3 laø tröôøng Trung hoïc GTVT6 (thaønh laäp theo quyeát ñònh 4942/QÑTC ngaøy 28/12/1976 cuûa Boä GTVT) vaø ñeán ngaøy 13/2/1990 tröôøng ñöôïc ñoåi teân thaønh tröôøng Trung hoïc GTVT khu vöïc III. Tröôøng coù nhieäm vuï ñaøo taïo ñoäi nguõ caùn boä khoa hoïc kyõ thuaät coù trình ñoä cao ñaúng vaø caùc trình ñoä thaáp hôn trong lónh vöïc GTVT, nghieân cöùu khoa hoïc phuïc vuï yeâu caàu phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi. Trong nhöõng naêm hoïc qua, maëc duø cô sôû vaät chaát cuûa nhaø tröôøng khoâng ngöøng ñöôïc tu söûa, naâng caáp vaø xaây döïng môùi nhö naêm 1999 tröôøng ñaõ cho caûi taïo taàng 5 daõy nhaø A vôùi dieän tích 400m2, caûi taïo KTX taêng theâm 100 choã troï cho SV noäi truù… tuy nhieân do nhu caàu caáp baùch cuûa xaõ hoäi veà nguoàn nhaân löïc phuïc vuï cho keát caáu haï taàng veà GTVT ñaùp öùng yeâu caàu CNH- HÑH ñaát nöôùc neân qui moâ ñaøo taïo cuûa tröôøng khoâng ngöøng ñöôïc môû roäng. Naêm hoïc 1999-2000, toaøn tröôøng coù 853 hoïc sinh, sinh vieân ñeán naêm hoïc 2002-2003, con soá naøy laø 3203 taêng hôn 350%. Vôùi soá löôïng SV taêng leân nhieàu, trong khi soá phoøng ôû noäi truù khoâng taêng tyû leä thuaän neân vieäc boá trí choã ôû cho sinh vieân trong KTX raát khoù khaên. Soá phoøng ôû trong KTX chæ ñaùp öùng ñöôïc choã troï cho khoaûng 30% nhu caàu xin kí tuùc, coøn laïi sinh vieân phaûi töï kieám choã troï trong nhaø daân gaàn khu vöïc tröôøng. KTX cuûa tröôøng coù dieän tích 1845m2 goàm 60 phoøng (coù theå cung caáp choå ôû cho 600 SV noäi truù) 2 phoøng ôû cuûa giaùo vieân noäi truù, 2 phoøng laøm vieäc cuûa ban quaûn lyù KTX, 1 nhaø aên taäp theå, 1 phoøng töï hoïc lôùn. KTX tröôøng toaï laïc taïi 449/44AB Kinh Döông Vöông, P.12, Q.6, caùch tröôøng 500m. Moãi phoøng ñöôïc boá trí 10 SV (5 giöôøng taàng) nhaø taém, nhaø veä sinh rieâng trong moãi phoøng. Caùc phoøng ñeàu ñöôïc trang bò 3 boùng ñeøn neon neân aùnh saùng trong phoøng laø raát toát, ngoaøi ra moãi phoøng ñeàu coù 2 quaït traàn. Nhaø tröôøng coù gieáng khoan coâng nghieäp vaø thaùp nöôùc cung caáp ñuû nhu caàu veà nöôùc sinh hoaït cho toaøn KTX. Caùc phöông tieän sinh hoaït (choåi, chaäu, xoâ…) SV phaûi töï mua saém. 2.1.2. Tình hình sinh vieân Nhö ñaõ neâu treân, vôùi qui moâ ñaøo taïo cuûa nhaø tröôøng taêng neân soá löôïng SV coù nhu caàu ñöôïc noäi truù trong KTX raát ñoâng, nhöng do dieän tích KTX coøn chaät heïp neân trong nhöõng naêm qua nhaø tröôøng môùi chæ saép xeáp choã ôû noäi truù cho 600 SV. Nhöõng SV ñöôïc nhaän ôû KTX laø nhöõng sinh vieân thuoäc dieän cheá ñoä chính saùch (con thöông binh, lieät só, gia ñình coù coâng vôùi caùch maïng, con em daân toäc, vuøng saâu, vuøng xa, haûi ñaûo) soá coøn laïi laø nhöõng SV coù nhaø ôû tænh thaønh xa. Hoï thuoäc caû 3 khoái sinh vieân naêm thöù nhaát, naêm thöù hai vaø naêm thöù ba vaø thuoäc taát caû caùc khoa cuûa tröôøng. Tình hình treân daãn ñeán nhöõng khoù khaên nhaát ñònh trong vieäc xeáp phoøng ôû rieâng cho töøng lôùp. 2.1.3. Boä maùy quaûn lyù KTX KTX laø moät boä phaän tröïc thuoäc Phoøng Coâng taùc hoïc sinh, sinh vieân. Ban quaûn lyù KTX goàm 10 caùn boä, trong ñoù goàm 4 caùn boä quaûn lyù KTX, 3 baûo veä, 2 nhaân vieân veä sinh vaø 1 nhaân vieân y teá. 2.1.4. Noäi dung quaûn lyù giaùo duïc neáp soáng SV ôû KTX Noäi dung quaûn lyù giaùo duïc ôû KTX bao goàm: Boá trí SV ôû troï, giaûi quyeát vaán ñeà aên uoáng, veä sinh, toå chöùc töï hoïc, veä sinh chaêm soùc söùc khoeû, toå chöùc vaø quaûn lyù caùc hoaït ñoäng vaên ngheä, theå thao, lao ñoäng veä sinh moâi tröôøng, baûo veä traät töï an ninh… Caùc hoaït ñoäng treân dieãn ra trong khoâng gian KTX, thôøi gian keùo daøi vaø kheùp kín trong ngaøy ñoøi hoûi coâng taùc quaûn lyù giaùo duïc ôû KTX phaûi ñaùp öùng linh hoaït. Trong thöïc teá, cuõng nhö tình hình chung cuûa caùc tröôøng chuyeân nghieäp hieän nay, coâng taùc KTX môùi chuû yeáu laø boá trí sinh vieân vaøo ôû laø chính, coøn caùc maët khaùc chöa ñöôïc quan taâm ñaày ñuû, ñuùng möùc. Ngaøy nay, tröôùc yeâu caàu cuûa xaõ hoäi trong thôøi kyø ñoåi môùi ñoøi hoûi phaûi naâng cao chaát löôïng ñaøo taïo, ._.ieân. Chính vì vaäy, vieäc ñieàu tra khaûo saùt ñeå naém ñöôïc thöïc traïng neáp soáng sinh vieân vaø coâng taùc quaûn lyù giaùo duïc neáp soáng sinh vieân ñeå treân cô sôû ñoù ñeà xuaát moät soá bieän phaùp nhaèm giaùo duïc neáp soáng tích cöïc cho sinh vieân. Ñaây laø moät vieäc laøm caàn thieát goùp phaàn xaây döïng moâi tröôøng giaùo duïc toát vaø naâng cao hieäu quaû giaùo duïc ñaøo taïo con ngöôøi. Ñeà taøi nghieân cöùu cuûa chuùng toâi ñoái chieáu vôùi muïc ñích, nhieäm vuï vaø giaû thieát nghieân cöùu cho thaáy raèng:  Ñaõ laøm roõ ñöôïc cô sôû lyù luaän cho vaán ñeà nghieân cöùu (ñaõ ñöôïc trình baøy trong luaän vaên)  Töø keát quaû nghieân cöùu chuùng toâi ruùt ra nhöõng keát luaän sau ñaây: + Ngoaøi nhöõng maët tích cöïc trong neáp soáng ñöôïc nhieàu sinh vieân thöïc hieän toát, coøn toàn taïi nhöõng haïn cheá ôû moät boä phaän sinh vieân theå hieän ôû caùc hoaït ñoäng sau * Trong hoïc taäp: vieäc töï hoïc coøn thieáu tính töï giaùc tích cöïc, chöa chaáp haønh giôø giaác töï hoïc. Vieäc hoïc mang tính ñoái phoù vôùi thi cöû laø hieän töôïng phoå bieán. Sinh vieân coøn chöa chaêm chæ trong hoïc taäp, thieáu phöông phaùp hoïc taäp. * Trong sinh hoaït taäp theå, caù nhaân vaø lao ñoäng: ít luyeän taäp theå duïc, moät boä phaän sinh vieân coøn laõng phí thôøi gian vaøo caùc hoaït ñoäng khoâng coù ích. Chöa coù yù thöùc giöõ gìn veä sinh moâi tröôøng. * Trong quan heä öùng xöû: moät soá sinh vieân coøn chöa quan taâm ñeán coâng vieäc chung cuûa taäp theå, keát baïn traøn lan. + Coù nhieàu yeáu toá aûnh höôûng ñeán neáp soáng cuûa sinh vieân, noåi baät laø caùc hoaït ñoäng coù taùc duïng giaùo duïc trong KTX do nhaø tröôøng vaø caùc toå chöùc ñoaøn theå toå chöùc quaûn lyù. + Trong caùc chuû theå coù aûnh höôûng ñeán neáp soáng sinh vieân thì caùc caùn boä tröïc tieáp quaûn lyù ñôøi soáng sinh vieân vaø gia ñình coù vò trí haøng ñaàu. + Coù nhieàu nguyeân nhaân daãn ñeán nhöõng bieåu hieän chöa toát trong neáp soáng sinh vieân xuaát phaùt töø caû hai phía nhaø tröôøng vaø baûn thaân sinh vieân. Veà phía sinh vieân: do baûn thaân sinh vieân thieáu tích cöïc töï giaùc, thieáu coá gaéng noå löïc vöôn leân khaéc phuïc khoù khaên. Veà phía nhaø tröôøng: caùc bieän phaùp giaùo duïc coøn chöa ña daïng, thieáu haáp daãn, coâng taùc quaûn lyù chöa toát daãn tôùi hieäu quaû chöa cao. Treân cô sôû phaân tích nhöõng thöïc traïng vaø döïa treân chieán löôïc phaùt trieån con ngöôøi trong giai ñoaïn môùi, luaän vaên ñaõ ñi ñeán keát luaän: ñeå naâng cao hieäu quaû coâng taùc quaûn lyù giaùo duïc neáp soáng cho sinh vieân noäi truù tröôøng Cao ñaúng Giao thoâng Vaän taûi, caàn phaûi thöïc hieän ñoàng boä caùc bieän phaùp cô baûn sau: - Taïo söï phong phuù veà noäi dung giaùo duïc neáp soáng SV trong caùc hoaït ñoäng ôû KTX. - Caàn toå chöùc SV töï quaûn trong hoaït ñoäng cuûa mình. - Cuûng coá toå chöùc quaûn lyù KTX, phoái hôïp vôùi caùc boä phaän ñoaøn theå trong tröôøng vaø gia ñình - Taïo ñieàu kieän veà cô sôû vaät chaát, phöông tieän thöïc hieän cho caùc hoaït ñoäng cuûa SV ôû KTX. - Coù quy ñònh cuï theå veà vieäc thöïc hieän caùc hoaït ñoäng trong KTX. - Keá hoaïch hoaù moïi hoaït ñoäng, thöïc hieän cheá ñoä kieåm tra, thi ñua khen thöôûng. - Ñaûm baûo traät töï an ninh trong KTX. Caùc bieän phaùp naøy caàn ñöôïc tieán haønh ñoàng boä, kieân trì vaø laâu daøi thoâng qua caùc noäi dung giaùo duïc phong phuù, ña daïng. Caùc phöông phaùp giaùo duïc uyeån chuyeån, linh hoaït, caùc hình thöùc toå chöùc sinh ñoäng vaø caùc ñieàu kieän, phöông tieän cô sôû vaät chaát töông xöùng, phuø hôïp.  Nhöõng keát quaû nghieân cöùu treân ñaây chæ laø böôùc ñaàu, coøn haïn cheá, môùi coù tính phaân tích thöïc traïng, toång keát kinh nghieäm thöïc teá vaø ñeà xuaát bieän phaùp. Tieáp theo caàn coù ñaàu tö thôøi gian nghieân cöùu thöïc teá roäng raõi hôn, coù thöïc nghieäm ñeå tìm ra hình thöùc, bieän phaùp, ñieàu kieän ñaûm baûo tính toaøn dieän hôn.  Keát quaû cuûa ñeà taøi nghieân cöùu phuø hôïp vôùi giaû thieát nghieân cöùu vaø ñeà taøi coù theå laø taøi lieäu tham khaûo cho coâng taùc quaûn lyù giaùo duïc neáp soáng sinh vieân noäi truù ôû caùc tröôøng baïn. KIEÁN NGHÒ Töø nhöõng suy nghó treân chuùng toâi kieán nghò: - Coâng taùc giaùo duïc chính trò ñaïo ñöùc laø nhieäm vuï quan troïng haøng ñaàu do ñoù caàn caûi caùch phöông phaùp giaûng daïy boä moân Marx-Lenin cho sinh ñoäng, gaén vôùi thöïc tieãn cuoäc soáng. Caùc boä moân khaùc cuõng phaûi coi troïng vieäc giaùo duïc chính trò ñaïo ñöùc loàng gheùp trong boä moân cuûa mình. - Caàn tieáp tuïc ñaåy maïnh cuoäc vaän ñoäng xaây döïng neáp soáng vaên hoaù cho sinh vieân, KTX vaên minh saïch ñeïp. - Cuûng coá vaø naâng cao chaát löôïng coâng taùc Ñoaøn, hoäi sinh vieân ñeå thu huùt sinh vieân vaøo nhöõng hoaït ñoäng vaên hoaù laønh maïnh, ñaëc bieät Ñoaøn caàn toå chöùc taäp theå SV hoïc gioûi, phoå bieán kinh nghieäm, phöông phaùp hoïc taäp toát cho sinh vieân toaøn tröôøng. - Nhaø tröôøng caàn coù söï ñaàu tö hôn nöõa hoã trôï ñôøi soáng vaät chaát cho sinh vieân. Taêng hoïc boång ñeå khuyeán khích sinh vieân reøn luyeän, hoïc taäp toát vaø cuõng laø giuùp ñôõ moät phaàn cho cuoäc soáng cuûa sinh vieân. ---------------------- TAØI LI EÄU THAM K HAÛO [1] Boä Giaùo duïc vaø Ñaøo taïo (1996) – Quy cheá coâng taùc hoïc sinh, sinh vieân trong caùc tröôøng ñaøo taïo [2] Boä Giaùo duïc vaø Ñaøo taïo (1996) – Quy cheá coâng taùc hoïc sinh, sinh vieân noäi truù trong caùc tröôøng Ñaïi hoïc; Cao ñaúng vaø Trung hoïc chuyeân nghieäp [3] Boä Giao thoâng Vaän taûi (2000) – 55 naêm Giao thoâng Vaän taûi [4] Ñaûng Coäng saûn Vieät Nam (1976) – Vaên kieän Ñaïi hoäi IV, Nxb. Söï thaät [5] Ñaûng Coäng saûn Vieät Nam (1981) – Vaên kieän Ñaïi hoäi V, Nxb. Söï thaät [6] Ñaûng Coäng saûn Vieät Nam (2001) – Vaên kieän Ñaïi hoäi Ñaïi bieåu toaøn quoác laàn IX, Nxb. Chính trò Quoác gia, Haø Noäi [7] Hoà Chí Minh (1995) – Veà xaây döïng con ngöôøi môùi, Nxb. Chính trò Quoác gia, Haø Noäi [8] Luaät Giaùo duïc, Nxb. Chính trò Quoác gia, Haø Noäi [9] Nghò quyeát ban chaáp haønh Trung Öông V khoaù VIII [10] Tröôøng Cao ñaúng Giao thoâng Vaän taûi 3 (2003) – Quy ñònh cô caáu toå chöùc vaø hoaït ñoäng cuûa tröôøng Cao ñaúng GTVT 3 [11] Toan AÙnh (1998) – Phong tuïc Vieät Nam, Nxb. Ñoàng Thaùp [12] Phan Keá Bính (1998) – Vieät Nam Phong Tuïc, Nxb. Thaønh phoá Hoà Chí Minh [13] Vuõ Duõng (01/1997) – Neáp soáng xaõ hoäi cuûa sinh vieân, Taïp chí Ñaïi hoïc vaø Giaùo duïc chuyeân nghieäp [14] Phaïm Ngoïc Ñònh (09/1994) – Giaùo duïc loái soáng môùi cho hoïc sinh tieåu hoïc ôû tröôøng Thöïc nghieäm Giaûng Voõ Haø Noäi, Taïp chí Nghieân cöùu Giaùo duïc [15] Traàn Vaên Giaøu (1993) – Giaù trò tinh thaàn truyeàn thoáng cuûa daân toäc Vieät Nam, Nxb. Thaønh phoá Hoà Chí Minh [16] Phaïm Minh Haïc (1998) – Taâm Lyù Hoïc, Nxb. Giaùo duïc [17] Buøi Thanh Huyeàn (1998) – Moät soá bieän phaùp naâng cao chaát löôïng hoaït ñoäng cuûa sinh vieân trong Kí tuùc xaù cao ñaúng Sö phaïm Long An [18] Mai Höõu Khueâ (chuû bieân)(2000) – Ngheä thuaät laõnh ñaïo taâm lyù hoïc, Nxb. Toång hôïp Ñoàng Nai [19] Nguyeãn Thò Kyû (1996) – Toå chöùc toát cuoäc soáng sinh vieân ôû Kí tuùc xaù nhaèm giaùo duïc ñaïo ñöùc, loái soáng cho hoï, Kyû yeáu hoäi thaûo ñònh höôùng giaùo duïc giaù trò ñaïo ñöùc trong caùc tröôøng ñaïi hoïc, Haø Noäi [20] Kyû yeáu tröôøng trung hoïc Giao thoâng Vaän taûi khu vöïc III (2001) [21] Ñoã Trung Lai (20/09/1998) – Baøn veà loái soáng, Baùo Quaân ñoäi Nhaân daân [22] Thanh Leâ (10/05/1998) – Loái soáng, neáp soáng, möùc soáng, Baùo Saøi Goøn giaûi phoùng [23] Hoaøng Pheâ (chuû bieân) (1992) – Töø ñieån Tieáng Vieät, Trung taâm töø ñieån ngoân ngöõ, Haø Noäi [24] Hoà Thu (24/11/2003) – Sinh hoaït trong Kí tuùc xaù sinh vieân, saân chôi chöa laønh maïnh, Baùo Saøi Goøn giaûi phoùng [25] Ñaëng Vaên Thuaân (1999) – Caùc bieän phaùp quaûn lyù giaùo duïc neáp soáng cho sinh vieân tröôøng cao ñaúng Sö phaïm Maãu giaùo Trung Öông 3, Luaän vaên thaïc só [26] Ñoã Hoaøng Toaøn (2000) – Lyù thuyeát quaûn lyù, Haø Noäi [27] Maïc Vaên Trang (1998) – Ñaëc ñieåm loái soáng sinh vieân hieän nay vaø nhöõng phöông höôùng bieän phaùp giaùo duïc loái soáng cho sinh vieân, Nxb. Khoa hoïc xaõ hoäi, Haø Noäi [28] Nguyeãn Khaéc Vieän (chuû bieân) (1994) – Töø ñieån Xaõ hoäi hoïc, Nxb. Theá giôùi, Haø Noäi [29] Phaïm Quoác Vöôïng (1997) Phöông phaùp luaän nghieân cöùu khoa hoïc, Nxb. Ñaïi hoïc quoác gia, Haø Noäi [30] Raja Roy Singn (1994) – Neàn giaùo duïc cho theá kæ XXI: Nhöõng trieån voïng cuûa Chaâu AÙ – Thaùi Bình Döông, Vieän khoa hoïc giaùo duïc Vieät Nam, Haø Noäi [31] Tsunesabuko Makiguchin (1994) – Giaùo duïc vaø Cuoäc soáng, Nxb Treû PHUÏ LUÏC Phuï luïc 1. PHI EÁU XIN YÙ KIEÁN (Duøng cho ñoái töôïng sinh vieân) Hoï vaø teân : ……………….………..………………………………………………………………….. Nam (nöõ). Sinh vieân naêm thöù : ……………………………………………………………………………………………….….. 1) Xin anh/chò vui loøng cho bieát yù kieán cuûa mình veà caùc bieåu hieän sau trong neáp soáng sinh vieân cuûa tröôøng (Xin ñaùnh daáu X vaøo 1 trong 5 oâ soá beân phaûi theo caùc möùc ñoä: 1 (raát ít); 2 (ít); 3 (TB); 4 (nhieàu); 5(raát nhieàu) STT CAÙC BIEÅU HIEÄN MÖÙC ÑOÄ 1 2 3 4 5 Trong hoïc taäp 1 Chaêm hoïc 2 Töï giaùc hoïc taäp 3 Khoâng haøi loøng khi keát quaû hoïc taäp chöa ñöôïc cao 4 Coù haønh vi gian laän trong thi cöû 5 Hoïc theâm nhöõng tri thöùc caàn thieát chuaån bò cho töông lai 6 Chæ hoïc ôû vôû ghi cheùp 7 Ñoïc theâm taøi lieäu tham khaûo 8 Giuùp ñôõ nhau trong hoïc taäp 9 Trao ñoåi, hoïc hoûi ôû baïn beø, thaày coâ 10 Coù caûi tieán phöông phaùp hoïc taäp 11 Coù suy nghó chuû nghóa trung bình (ñaït ñieåm TB laø ñöôïc roài) 12 Yeâu thích ngaønh ngheà ñang theo hoïc Trong sinh hoaït taäp theå, caù nhaân vaø lao ñoäng 1 Taäp theå duïc buoåi saùng 2 Tham gia theå thao 3 Tham gia vaên ngheä 4 Tham gia caùc coâng taùc xaõ hoäi 5 Ñi laøm theâm 6 Ñoïc saùch baùo, xem tivi, nghe ñaøi 7 Giöõ gìn veä sinh trong phoøng ôû 8 Giöõ gìn veä sinh nôi coâng coäng, trong khuoân vieân KTX 9 Saép xeáp ñoà ñaïc caù nhaân trong phoøng ngaên naép, goïn gaøng 10 Môû ñaøi, nhaïc lôùn oàn aøo maát traät töï 11 AÊn maëc chöa lòch söï ôû ngoaøi phoøng, khi ra ñöôøng 12 Tieáp khaùch khoâng ñuùng giôø quy ñònh 13 Tuï taäp ñaùnh baøi 14 Uoáng röôïu, bia 15 Gaây goå ñaùnh nhau 16 Ngoài quaùn 17 Ñi chôi khuya quaù giôø ñoùng cöûa KTX 18 Ñi hoïc ñuùng giôø 19 Giöõ gìn, baûo veä cuûa coâng (taøi saûn trong KTX…) 20 Ñöa khaùch vaøo KTX khoâng ñaêng kí taïm truù Trong giao tieáp vaø öùng xöû 1 Coù quan heä giao tieáp roäng raõi vôùi moïi ngöôøi 2 Coù quan heä nam nöõ trong saùng, laønh maïnh 3 Keát baïn traøn lan 4 Coù loái soáng thöïc duïng 5 Baát bình tröôùc haønh vi thieáu vaên hoaù 6 Quan taâm ñeán coâng vieäc chung cuûa taäp theå 7 Chaøo hoûi khi gaëp thaày coâ 8 Chæ quan taâm ñeán giaùo vieân tröïc tieáp giaûng daïy 9 Voâ leã vôùi thaày coâ vaø coâ chuù caùn boä coâng nhaân vieân 10 Coù haønh vi gaây goå, ñe doaï caùn boä, baûo veä KTX ñang laøm nhieäm vuï 2) Thöôøng ngaøy anh/chò thöôøng daønh bao nhieâu thôøi gian cho vieäc töï hoïc (ngoaøi giôø leân lôùp chính khoaù) : ______ giôø ______ phuùt Vaøo thôøi gian oân thi anh/chò daønh bao nhieâu thôøi gian cho vieäc töï hoïc: ______ giôø ______ phuùt 3) Anh/chò thöïc hieän caùc hoaït ñoäng (Ñaùnh daáu X vaøo oâ löïa choïn) - Theo thôøi gian bieåu, coù keá hoaïch - Hoïc taäp theo keá hoaïch, coøn laïi thöïc hieän töï do - Töï do, tuyø tieän Phuï luïc 2. PHI EÁU XIN YÙ KIEÁN (Duøng cho ñoái töôïng sinh vieân vaø caùn boä quaûn lyù) 4) Xin anh/chò cho bieát nhöõng yeáu toá naøo coù aûnh höôûng ñeán vieäc reøn luyeän neáp soáng cho sinh vieân (Xin ñaùnh daáu X vaøo nhöõng yeáu toá ñoù) STT CAÙC YEÁU TOÁ LÖÏA CHOÏN 1 Caùc hoaït ñoäng xaõ hoäi, töø thieän 2 Caùc hoaït ñoäng theå duïc, theå thao 3 Caùc hoaït ñoäng vaên hoaù, vaên ngheä 4 Caùc buoåi sinh hoaït Ñoaøn, hoäi sinh vieân, lôùp 5 Caùc hoaït ñoäng ñi thöïc taäp ôû cô sôû 6 Phim aûnh, saùch baùo, quaûng caùo… treân caùc phöông tieän truyeàn thoâng ñaïi chuùng 7 Nhöõng thöïc teá nhìn thaáy haøng ngaøy 8 Lôøi khuyeân cuûa baïn beø 9 Lôøi khuyeân cuûa gia ñình 10 Noäi quy KTX 11 Caùc baøi giaûng lí luaän Marx, Lenin 12 Caùc baøi giaûng chuyeân moân 13 Caùc hoaït ñoäng giao löu vôùi SV caùc tröôøng baïn, vôùi ñòa phöông ôû KTX 5) Xin anh/chò cho bieát nhöõng chuû theå naøo coù taùc ñoäng giaùo duïc ñeán vieäc reøn luyeän neáp soáng cho sinh vieân (Xin ñaùnh daáu X vaøo nhöõng chuû theå ñoù) STT CAÙC CHUÛ THEÅ GIAÙO DUÏC LÖÏA CHOÏN 1 Ban giaùm hieäu 2 Caùn boä quaûn lyù KTX 3 Caùn boä phoøng ban, Khoa 4 Ñoaøn thanh nieân, hoäi sinh vieân 5 Giaùo vieân boä moân 6 Giaùo vieân caùc moân chính trò Marx Lenin 7 Baïn beø 8 Gia ñình 9 Chính quyeàn ñòa phöông taïi nôi KTX 10 Caùc chuû theå khaùc (neáu coù) 6) Xin anh/chò cho bieát yù kieán cuûa mình veà caùc hoaït ñoäng cuûa Ñoaøn, hoäi coù taùc duïng nhö theá naøo ñoái vôùi vieäc reøn luyeän neáp soáng cho sinh vieân tröôøng CÑ GTVT3 hieän nay theo caùc möùc ñoä: 1 (raát keùm); 2 (keùm); 3 (TB); 4 (toát); 5 (raát toát) (Xin ñaùnh daáu X vaøo moät trong 5 möùc ñoä ôû oâ beân phaûi) STT CAÙC HOAÏT ÑOÄNG MÖÙC ÑOÄ HIEÄU QUAÛ CUÛA HÑ 1 2 3 4 5 1 Tuyeân truyeàn giaùo duïc luaät leä giao thoâng 2 Vaän ñoäng tuyeân truyeàn phoøng choáng caùc teä naïn xaõ hoäi 3 Vaän ñoäng tuyeân truyeàn yù thöùc baûo veä moâi tröôøng (Ngaøy chuû nhaät xanh…) 4 Toå chöùc caùc hoaït ñoäng xaõ hoäi, töø thieän (Hieán maùu nhaân ñaïo, muøa heø xanh, xaây döïng nhaø tình thöông…) 5 Vaän ñoäng, tuyeân truyeàn veà giaùo duïc daân soá giôùi tính 6 Toå chöùc caùc hoäi thi theå duïc-theå thao (Boùng ñaù, caàu loâng, côø töôùng…) 7 Toå chöùc caùc hoäi thi vaên ngheä (hoäi thi Tieáng haùt sinh vieân…) 8 Toå chöùc caùc hoaït ñoäng daõ ngoaïi, giao löu (vôùi ñòa phöông, quaân ñoäi vaø vôùi caùc tröôøng baïn) 9 Tuyeân truyeàn giaùo duïc truyeàn thoáng baûn saéc daân toäc 7) Xin anh/chò cho bieát yù kieán veà hieäu quaû cuûa coâng taùc quaûn lyù giaùo duïc neáp soáng cho sinh vieân noäi truù hieän nay. (Xin ñaùnh daáu vaøo 1 trong 5 oâ soá beân phaûi theo caùc möùc ñoä: 1 (raát keùm); 2 (keùm); 3 (TB); 4 (toát); 5 (raát toát) STT CAÙC BIEÄN PHAÙP QUAÛN LYÙ GIAÙO DUÏC NEÁP SOÁNG CHO SV MÖÙC ÑOÄ 1 2 3 4 5 1 Phoå bieán ñaày ñuû nhöõng ñieàu caàn bieát veà quy ñònh, qui cheá cuûa tröôøng (Qui cheá coâng taùc HS-SV, qui cheá kieåm tra, ñaùnh giaù, khen thöôûng…) 2 Taïo ñieàu kieän veà kinh phí, phöông tieän cho SV tham gia caùc hoaït ñoäng sinh hoaït, giao löu 3 Hoã trôï ñôøi soáng vaät chaát cho SV (hoã trôï nhaø aên…) 4 Coù chính saùch khen thöôûng vaø hình thöùc kyû luaät kòp thôøi 5 Taïo ñieàu kieän veà thoâng tin vaên hoaù 6 Taïo ñieàu kieän veà cô sôû vaät chaát, phöông tieän cho SV hoïc taäp vaø löu truù 7 Taïo phong traøo thi ñua giöõa caùc phoøng veà neáp soáng vaên hoaù 8 Theo doõi, tìm hieåu vaø thaêm hoûi ñeå naém vöõng hoaøn caûnh SV 9 Phoå bieán noäi qui KTX ñaàu naêm hoïc cho SV môùi vaøo 10 Ñaët hoøm thö goùp yù, boá trí lòch tieáp SV ñeå tieáp nhaän daân chuû nhöõng yù kieán ñoùng goùp, nguyeän voïng cuûa SV 11 Kieåm tra caùc ñoái töôïng ra vaøo KTX 12 Keát hôïp vôùi gia ñình ñeå giaùo duïc theâm 13 Toå chöùc hoïp ñònh kyø caùc tröôûng phoøng 14 KTX phoái hôïp vôùi caùc boä phaän trong tröôøng trong vieäc giaùo duïc SV 15 Toå chöùc caùc hoaït ñoäng veä sinh moâi tröôøng 16 Quaûn lyù giôø töï hoïc trong KTX 17 Toå chöùc sinh hoaït veà vaên theå myõ cho SV 8) Vaán ñeà neáp soáng cuûa sinh vieân noäi truù hieän nay (bieåu hieän trong hoïc taäp; sinh hoaït, lao ñoäng; giao tieáp öùng xöû) coøn nhieàu maët toàn taïi. Xin anh/chò cho yù kieán veà nhöõng nguyeân nhaân cuûa nhöõng maët coøn haïn cheá ñoù (Ñaùnh daáu X vaøo nhöõng nguyeân nhaân ñoù) STT CAÙC NGUYEÂN NHAÂN LÖÏA CHOÏN 1 SV thieáu tích cöïc töï giaùc 2 SV chöa nhaän thöùc ñuùng yù nghóa vieäc töï hoïc 3 Coâng taùc quaûn lyù KTX chöa toát 4 Do thieáu thoán veà cô sôû vaät chaát, ñieàu kieän vaø phöông tieän cho sinh vieân sinh hoaït 5 Ñôøi soáng cuûa SV coøn khoù khaên 6 Thieáu toå chöùc töï quaûn tích cöïc cuûa sinh vieân 7 Vieäc toå chöùc giaùo duïc coøn chöa ña daïng, thieáu haáp daãn 8 Do aûnh höôûng cuûa moâi tröôøng xaõ hoäi beân ngoaøi vaøo 9 Do thieáu söï quan taâm cuûa gia ñình hay gia ñình quaù nuoâng chieàu 10 Moät soá giaùo vieân, caùn boä CNV chöa göông maãu 11 Chöa coù quy ñònh cuï theå veà vieäc thöïc hieän caùc hoaït ñoäng trong KTX 9) YÙ kieán ñaùnh giaù cuûa anh/chò veà söï caàn thieát cuûa caùc bieän phaùp naâng cao hieäu quaû coâng taùc quaûn lyù giaùo duïc neáp soáng cho sinh vieân trong Kí tuùc xaù (Ñoái vôùi moãi bieän phaùp, ñaùnh daáu X vaøo moät trong 3 möùc ñoä ôû oâ troáng beân phaûi) Caùc bieän phaùp Möùc ñoä caàn thieát (%) Raát caàn Caàn Khoâng caàn 1/ Taïo söï phong phuù veà noäi dung giaùo duïc neáp soáng SV trong caùc hoaït ñoäng ôû KTX 2/ Toå chöùc SV töï quaûn trong hoaït ñoäng 3/ Cuûng coá toå chöùc quaûn lyù KTX, coù söï phoái hôïp giöõa KTX vôùi caùc boä phaän ñoaøn theå trong tröôøng vaø gia ñình 4/ Taïo ñieàu kieän veà cô sôû vaät chaát, phöông tieän thöïc hieän cho caùc hoaït ñoäng cuûa SV ôû KTX 5/ Quy ñònh cuï theå veà vieäc thöïc hieän caùc hoaït ñoäng trong KTX 6/ Keá hoaïch hoaù moïi hoaït ñoäng, thöïc hieän cheá ñoä kieåm tra, thi ñua khen thöôûng 7/ Ñaûm baûo traät töï an ninh trong KTX Phuï luïc 3. TOÅNG HÔÏP KEÁT QUAÛ ÑIEÀU TR A 1. Caùch thöïc hieän caùc hoaït ñoäng cuûa sinh vieân Caùch thöïc hieän caùc hoaït ñoäng Naêm thöù I Naêm thöù II Naêm thöù III Chung S.L % S.L % S.L % S.L % Theo thôøi gian bieåu, coù keá hoaïch 3 3.2 4 4.2 6 6.7 13 4.7 Hoïc taäp theo keá hoaïch, coøn laïi thöïc hieän töï do 5 5.4 9 9.5 8 8.9 22 7.9 Töï do, tuyø tieän 85 91.4 82 86.3 76 84.4 243 87.4 (SV naêm I: 93 SV naêm II: 95 SV naêm III: 90 Toång soá SV: 278) 2. Thôøi gian töï hoïc cuûa sinh vieân vaøo ngaøy thöôøng vaø vaøo thôøi ñieåm oân taäp th i cöû Sinh vieân Naêm thöù I Naêm thöù II Naêm thöù III TB chung Thôøi gian töï hoïc vaøo ngaøy thöôøng 2 giôø 55 3 giôø 10 3 giôø 22 3 giôø 9 Thôøi gian töï hoïc vaøo thôøi ñieåm oân taäp thi cöû 8 giôø 28 8 giôø 42 9 giôø 8 giôø 43 3. Caùc bieåu hieän cuûa neáp soáng si nh vieân trong hoïc taäp (ñieåm trung bình toái thieåu laø 1, toái ña laø 5) STT Caùc bieåu hieän neáp soáng cuûa SV trong hoïc taäp Naêm thöù I Naêm thöù II Naêm thöù III TB chung 1 Chaêm hoïc 2.51 2.43 2.71 2.55 2 Töï giaùc hoïc taäp 2.58 2.74 2.86 2.73 3 Khoâng haøi loøng khi keát quaû hoïc chöa cao 3.38 3.25 4.03 3.55 4 Coù haønh vi gian laän trong thi cöû 2.30 2.38 1.98 2.22 5 Hoïc theâm nhöõng tri thöùc caàn thieát chuaån bò cho töông lai 1.94 3.07 4.28 3.10 6 Chæ hoïc ôû vôû ghi cheùp 3.83 4.12 3.72 3.89 7 Ñoïc theâm taøi lieäu tham khaûo 2.25 2.83 3.34 2.81 8 Giuùp ñôõ nhau trong hoïc taäp 2.94 3.17 3.78 3.30 9 Trao ñoåi hoïc hoûi ôû baïn beø, thaày coâ 2.31 2.86 2.67 2.61 10 Coù caûi tieán phöông phaùp hoïc taäp 2.31 2.35 3.34 2.67 11 Coù suy nghó chuû nghóa trung bình 3.10 2.53 2.14 2.59 12 Yeâu thích ngaønh ngheà ñang theo hoïc 4.03 3.87 4.18 4.03 4. Caùc bieåu hieän cuûa neáp so áng sinh vieân trong sinh hoaït ta äp theå, caù nhaân vaø lao ñoäng (ñieåm trung bình toái thieåu laø 1, toái ña laø 5) STT Caùc bieåu hieän neáp soáng SV trong sinh hoaït Naêm thöù I Naêm thöù II Naêm thöù III TB chung 1 Taäp theå duïc buoåi saùng 1.88 1.97 2.34 2.06 2 Tham gia theå thao 3.66 3.93 3.82 3.80 3 Tham gia vaên ngheä 4.05 3.60 3.47 3.71 4 Tham gia caùc coâng taùc xaõ hoäi 3.65 3.53 2.92 3.37 5 Ñi laøm theâm 3.40 4.22 4.57 4.06 6 Ñoïc saùch baùo, xem tivi, nghe ñaøi 2.35 2.78 1.63 2.25 7 Giöõ gìn veä sinh trong phoøng ôû 3.58 3.87 3.64 3.70 8 Giöõ gìn veä sinh coâng coäng, trong khuoân vieân KTX 2.26 3.20 2.14 2.53 9 Saép xeáp ñoà ñaïc caù nhaân ngaên naép, goïn gaøng 3.35 3.83 3.91 3.70 10 Môû ñaøi, nhaïc lôùn gaây maát traät töï 3.56 2.17 1.83 2.52 11 AÊn maëc chöa lòch söï ôû ngoaøi phoøng, khi ra ñöôøng 2.25 2.33 1.32 1.97 12 Tieáp khaùch khoâng ñuùng giôø qui ñònh 3.94 2.93 3.74 3.54 13 Tuï taäp ñaùnh baøi 3.71 3.32 2.42 3.15 14 Uoáng röôïu, bia 2.40 2.49 2.12 2.34 15 Gaây goå, ñaùnh nhau 2.23 2.41 2.04 2.23 16 Ngoài quaùn 3.13 3.00 2.76 2.96 17 Ñi chôi khuya quaù giôø ñoùng cöûa KTX 2.13 2.33 3.28 2.58 18 Ñi hoïc ñuùng giôø 4.13 3.69 4.24 4.02 19 Giöõ gìn, baûo veä cuûa coâng (taøi saûn trong KTX…) 2.63 3.83 3.92 3.46 20 Ñöa khaùch vaøo KTX khoâng ñaêng kí taïm truù 2.12 1.15 1.63 1.63 5. Caùc bieåu hieän cuûa neáp soáng sinh vieân trong quan heä vaø öùng xöû (ñieåm trung bình toái thieåu laø 1, toái ña laø 5) STT Caùc bieåu hieän neáp soáng SV trong quan heä vaø öùng xöû Naêm thöù I Naêm thöù II Naêm thöù III TB chung 1 Coù quan heä giao tieáp roäng raõi vôùi moïi ngöôøi 3.06 3.91 4.12 3.70 2 Coù quan heä nam nöõ trong saùng, laønh maïnh 3.53 4.02 4.33 3.96 3 Keát baïn traøn lan 2.60 2.07 2.63 2.43 4 Coù loái soáng thöïc duïng 3.53 2.54 4.17 3.41 5 Baát bình tröôùc haønh vi thieáu vaên hoaù 3.70 3.83 4.32 3.95 6 Quan taâm ñeán coâng vieäc chung cuûa taäp theå 2.81 3.75 2.84 3.13 7 Chaøo hoûi khi gaëp thaày coâ 2.88 3.74 2.54 3.05 8 Chæ quan taâm ñeán giaùo vieân tröïc tieáp giaûng daïy 2.88 2.63 4.34 3.28 9 Voâ leã vôùi thaày coâ vaø coâ chuù caùn boä coâng nhaân vieân 1.37 1.14 1.08 1.20 10 Coù haønh vi gaây goå, ñe doaï caùn boä, baûo veä KTX ñang laøm nhieäm vuï 1.17 1.26 1.02 1.15 6. Caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán vieäc reøn luyeän neáp soáng sinh vieân Naêm thöù I Naêm thöù II Naêm thöùIII TB chung SV Khoái QL STT Caùc Yeáu Toá SL % SL % SL % SL % SL % 1 Caùc hoaït ñoäng xaõ hoäi, töø thieän 73 78.5% 68 71.6% 48 53.3% 189 68% 13 65% 2 Caùc hoaït ñoäng theå duïc, theå thao 62 66.7% 74 77.9% 66 73.3% 202 72.7% 14 70% 3 Caùc hoaït ñoäng vaên hoaù, vaên ngheä 86 92.5% 71 74.7% 52 57.8% 209 75.2% 14 70% 4 Caùc buoåi sinh hoaït Ñoaøn, hoäi sinh vieân 47 50.5% 66 69.5% 56 62.2% 169 60.8% 15 75% 5 Caùc hoaït ñoäng ñi thöïc taäp ôû cô sôû 32 34.4% 40 42.1% 50 55.6% 122 43.9% 8 40% 6 Phim aûnh, saùch baùo, quaûng caùo… treân caùc phöông tieän truyeàn thoâng ñaïi chuùng 70 75.3% 42 44.2% 38 42.2% 150 54% 11 55% 7 Nhöõng thöïc teá nhìn thaáy haøng ngaøy 86 92.5% 71 74.7% 60 66.7% 217 78.1% 12 60% 8 Lôøi khuyeân cuûa baïn beø 67 72% 54 56.8% 43 47.8% 164 60% 13 65% 9 Lôøi khuyeân cuûa gia ñình 70 75.3% 61 64.2% 64 71.7% 195 70.1% 16 80% 10 Noäi quy KTX 65 69.9% 72 75.8% 88 97.8% 225 80.9% 19 95% 11 Caùc baøi giaûng lyù luaän Marx-Lenin 39 41.9% 50 52.6% 44 48.9% 133 47.8% 16 80% 12 Caùc baøi giaûng chuyeân moân 40 43% 40 42.1% 60 66.7% 140 50.4% 12 60% 13 Caùc hoaït ñoäng giao löu vôùi sinh vieân caùc tröôøng baïn, vôùi ñòa phöông ôû KTX 45 48.4% 31 32.6% 29 32.2% 105 37.8% 8 40% 7. Caùc chuû theå giaùo duïc coù taùc ñoäng ñeán vieäc reøn luyeän neáp soáng sinh vieân Naêm thöù I Naêm thöù II Naêm thöù III TB chung SV Khoái QL STT Caùc chuû theå GD SL % SL % SL % SL % SL % 1 Ban giaùm hieäu 24 25.8% 21 22.1% 18 20% 63 22.7% 3 15% 2 Caùn boä quaûn lyù KTX 69 74.2% 67 70.5% 75 83.3% 211 75.9% 18 90% 3 Caùn boä phoøng ban, Khoa 14 15.1% 19 20% 17 18.9% 50 18% 4 20% 4 Ñoaøn thanh nieân, hoäi sinh vieân 43 46.2% 58 61.1% 52 57.8% 153 55% 15 75% 5 Giaùo vieân boä moân 52 55.9% 47 49.5% 60 66.7% 159 57.2% 14 70% 6 Giaùo vieân caùc moân chính trò Marx-Lenin 34 36.6% 46 48.4% 45 50% 125 45% 16 80% 7 Baïn beø 66 71% 59 62.1% 51 56.7% 176 63.3% 14 70% 8 Gia ñình 73 78.5% 65 68.4% 64 71.1% 202 72.7% 18 90% 9 Chính quyeàn ñòa phöông taïi nôi KTX 21 22.6% 14 14.7% 17 18.9% 52 18.7% 2 10% 10 Caùc chuû theå khaùc (neáu coù) 5 5.4% 15 15.8% 13 14.4% 33 11.9% 3 15% 8. Taùc duïng cuûa hoaït ñoäng Ñoaøn ñoùi vôùi vieäc reøn luyeän neáp soáng cho sinh vieân hieän nay (ñaùnh giaù theo möùc ñoä hieäu quaû cuûa hoaït ñoäng: 1 (raát keùm); 2 (keùm); 3 (TB); 4 (toát); 5 (raát toát)) STT Caùc hoaït ñoäng Naêm thöù I Naêm thöù II Naêm thöù III TB chung SV Khoái QL 1 Tuyeân truyeàn giaùo duïc luaät leä giao thoâng 4.02 3.51 3.36 3.63 3.45 2 Vaän ñoäng tuyeân truyeàn phoøng choáng caùc teä naïn xaõ hoäi 3.66 4.09 4.31 4.02 3.35 3 Vaän ñoäng tuyeân truyeàn yù thöùc baûo veä moâi tröôøng 3.13 3.61 3.08 3.27 3.15 4 Toå chöùc caùc hoaït ñoäng xaõ hoäi, töø thieän 3.67 3.95 4.30 3.97 4.25 5 Vaän ñoäng tuyeân truyeàn veà giaùo duïc daân soá, giôùi tính 4.12 3.83 4.40 4.12 4.25 6 Toå chöùc caùc hoäi thi theå duïc-theå thao 3.91 3.69 3.52 3.71 4.55 7 Toå chöùc caùc hoäi thi vaên ngheä 3.65 4.05 3.86 3.85 4.05 8 Toå chöùc caùc hoaït ñoäng daõ ngoaïi, giao löu 4.05 3.64 3.96 3.88 4.15 9 Tuyeân truyeàn giaùo duïc truyeàn thoáng baûn saéc daân toäc 3.85 4.31 4.24 4.13 4.05 9. Hieäu quaû cuûa coâng taùc quaûn lyù giaùo duïc neáp soáng cho sinh vieân noäi truù hieän nay STT Caùc bieän phaùp quaûn lyù giaùo duïc neáp soáng Naêm thöù I Naêm thöù II Naêm thöù III TBchung SV Khoái QL 1 Phoå bieán ñaày ñuû nhöõng ñieàu caàn bieát veà quy ñònh, quy cheá cuûa tröôøng 4.23 3.85 4.27 4.12 4.50 2 Taïo ñieàu kieän veà kinh phí, phöông tieän cho SV tham gia caùc hoaït ñoäng sinh hoaït, giao löu 3.17 3.49 3.10 3.25 3.50 3 Hoã trôï ñôøi soáng vaät chaát cho SV 3.05 3.22 3.09 3.12 3.65 4 Coù chính saùch khen thöôûng vaø hình thöùc kyû luaät kòp thôøi 3.41 3.38 3.13 3.31 3.80 5 Taïo ñieàu kieän veà thoâng tin vaên hoaù 3.25 2.92 3.26 3.14 3.50 6 Taïo ñieàu kieän veà cô sôû vaät chaát, phöông tieän cho SV hoïc taäp vaø löu truù 3.10 2.96 3.27 3.11 3.50 7 Taïo phong traøo thi ñua giöõa caùc phoøng veà neáp soáng vaên hoaù 2.70 3.34 3.26 3.10 3.45 8 Theo doõi, tìm hieåu vaø tham hoûi ñeå naém vöõng hoaøn caûnh SV 3.10 3.28 2.77 3.05 3.85 9 Phoå bieán noäi quy KTX ñaàu naêm cho SV môùi vaøo 4.23 3.91 4.30 4.15 4.85 10 Ñaët hoøm thö goùp yù, boá trí lòch tieáp SV ñeå tieáp nhaän daân chuû nhöõng yù kieán ñoùng goùp, nguyeän voïng cuûa SV 3.37 4.03 3.82 3.74 4.05 11 Kieåm tra caùc ñoái töôïng ra vaøo KTX, giöõ gìn traät töï an ninh 2.80 3.20 3.34 3.11 3.55 12 Keát hôïp vôùi gia ñình ñeå giaùo duïc theâm 3.51 3.17 3.29 3.32 3.95 13 Toå chöùc hoïp ñònh kyø caùc tröôûng phoøng 4.03 3.74 3.65 3.81 4.25 14 KTX phoái hôïp vôùi caùc boä phaän trong tröôøng trong vieäc giaùo duïc SV 3.04 4.11 3.12 3.42 3.70 15 Toå chöùc caùc hoaït ñoäng veä sinh moâi tröôøng 3.29 2.84 2.75 2.96 3.35 16 Quaûn lyù giôø töï hoïc trong KTX 2.76 3.14 3.10 3.00 3.45 17 Toå chöùc sinh hoaït vaên theå myõ cho SV 2.85 3.33 3.48 3.22 3.70 10. Ñaùnh giaù veà nguyeân nhaân daãn ñeán nhöõng haïn cheá trong neáp soáng sinh vieân Naêm thöù I Naêm thöù II Naêm thöùIII TB chung SV Khoái QL STT Caùc nguyeân nhaân SL % SL % SL % SL % SL % 1 SV thieáu tích cöïc töï giaùc 51 54.8% 62 65.3% 60 66.7% 173 62.2% 19 95% 2 SV chöa nhaän thöùc ñuùng yù nghóa vieäc töï hoïc 59 63.4% 47 49.5% 42 46.7% 148 53.2% 16 80% 3 Coâng taùc quaûn lyù KTX chöa toát 62 66.7% 51 53.7% 68 75.6% 181 65.1% 11 55% 4 Do thieáu thoán veà cô sôû vaät chaát, ñieàu kieän vaø phöông tieän cho SV sinh hoaït 60 64.5% 73 76.8% 53 58.9% 186 66.9% 12 60% 5 Ñôøi soáng cuûa sinh vieân coøn khoù khaên 60 64.5% 68 71.6% 78 86.7% 206 74.1% 11 55% 6 Thieáu toå chöùc töï quaûn tích cöïc cuûa sinh vieân 46 49.5% 58 61.1% 67 74.4% 171 61.5% 13 65% 7 Vieäc toå chöùc giaùo duïc coøn chöa ña daïng, thieáu haáp daãn 52 55.9% 67 70.5% 63 70% 182 65.5% 13 65% 8 Do aûnh höôûng cuûa moâi tröôøng xaõ hoäi beân ngoaøi vaøo 55 59.1% 45 47.4% 60 66.7% 160 57.6% 14 70% 9 Do thieáu söï quan taâm cuûa gia ñình hay gia ñình quaù nuoâng chieàu 23 24.7% 36 37.9% 25 27.8% 84 30.2% 8 40% 10 Moät soá giaùo vieân, caùn boä CNV chöa göông maãu 19 20.4% 26 27.4% 30 33.3% 75 27% 3 15% 11 Chöa coù quy ñònh cuï theå veà vieäc thöïc hieän caùc hoaït ñoäng trong KTX 68 73.1% 55 57.9% 56 62.2% 179 64.4% 11 55% 11. Ñaùnh giaù cuûa sinh vieân vaø caùn boä quaûn lyù veà söï caàn thieát cuûa caùc bieän phaùp naâng cao hieäu quaû coâng taùc quaûn lyù giaùo duïc neáp soáng sinh vieân noäi truù Caùc bieän phaùp naâng cao hieäu quaû giaùo duïc neáp soáng SV noäi truù Söï caàn thieát Khoái SV Khoái QL SL Tyûleä% SL Tyûleä% 1. Taïo söï phong phuù veà noäi dung giaùo duïc neáp soáng sinh vieân trong caùc hoaït ñoäng ôû kí tuùc xaù Raát caàn 248 89.2% 18 90% Caàn 30 10.8% 2 10% Khoâng caàn 0 0% 0 0% 2. Toå chöùc sinh vieân töï quaûn trong caùc hoaït ñoäng Raát caàn 176 63.3% 17 85% Caàn 93 33.5% 3 15% Khoâng caàn 9 3.2% 0 0% 3. Cuûng coá toå chöùc quaûn lyù kí tuùc xaù, coù söï phoái hôïp giöõa kí tuùc xaù vôùi caùc boä phaän ñoaøn theå trong tröôøng vaø gia ñình Raát caàn 159 57.2% 14 70% Caàn 109 39.2% 6 30% Khoâng caàn 10 3.6% 0 0% 4. Taïo ñieàu kieän veà cô sôû vaät chaát, phöông tieän thöïc hieän cho caùc hoaït ñoäng cuûa sinh vieân ôû kí tuùc xaù Raát caàn 267 96% 15 75% Caàn 11 4% 5 25% Khoâng caàn 0 0% 0 0% 5. Quy ñònh cuï theå veà vieäc thöïc hieän caùc hoaït ñoäng trong kí tuùc xaù Raát caàn 172 61.9% 13 65% Caàn 99 35.6% 7 35% Khoâng caàn 7 2.5% 0 0% 6. Keá hoaïch hoaù moïi hoaït ñoäng, thöïc hieän cheá ñoä kieåm tra, thi ñua khen thöôûng Raát caàn 193 69.4% 12 60% Caàn 73 26.3% 8 40% Khoâng caàn 12 4.3% 0 0% 7. Ñaûm baûo traät töï an ninh trong kí tuùc xaù Raát caàn 217 78.1% 12 60% Caàn 61 21.9% 8 40% Khoâng caàn 0 0% 0 0% ._.