Một số biện pháp nhằm nâng cao nghiệp vụ kinh doanh Nhập khẩu hàng hoá ở Công ty vật tư tổng hợp Hà Anh

Lêi më ®Çu ThÕ giíi ngµy nay ®ang cã khuynh h­íng tiÕn tíi sù hoµ nhËp. Dï muèn hay kh«ng sù më cöa nÒn kinh tÕ ®· lµm cho tr¸i ®Êt thùc sù trë thµnh mét céng ®ång víi ®Çy ®ñ ý nghÜa h¬n bao giê hÕt. Trong céng ®ång nµy c¸c quèc gia lµ nh÷ng thµnh viªn chÊp nhËn lÖ thuéc vµ ¶nh h­ëng qua l¹i lÉn nhau. ViÖt Nam hay bÊt kú mét quèc gia nµo muèn ph¸t triÓn kinh tÕ kh«ng chØ dùa vµo s¶n xuÊt trong n­íc mµ cßn giao dÞch quan hÖ víi c¸c n­íc kh¸c. Do kh¸c nhau vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn nh­ tµi nguyªn khÝ hËu … NÕu chØ dùa vµo nÒn s¶n xuÊt trong n­íc th× sÏ kh«ng thÓ cung cÊp ®Çy ®ñ nh÷ng hµng ho¸ dÞch vô ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt tiªu dïng cña nÒn kinh tÕ do ®ã ph¶i nhËp nhiÒu mÆt hµng cÇn thiÕt nh­ nguyªn liÖu, vËt t­ m¸y mãc thiÕt bÞ, hµng tiªu dïng , hµng thiÕt yÕu trong n­íc , nh÷ng thø trong n­íc kh«ng s¶n xuÊt ®­îc hoÆc s¶n xuÊt ®­îc nh­ng gi¸ c¶ cao h¬n. Ng­îc l¹i trªn c¬ së khai th¸c tiÒm n¨ng vµ nh÷ng lîi thÕ kinh tÕ vèn cã, nÒn kinh tÕ ngoµi viÖc phôc vô nhu cÇu trong n­íc cßn cã thÓ t¹o nªn nhiÒu thÆng d­ cã thÓ xuÊt khÈu sang n­íc kh¸c, gãp phÇn t¨ng ngo¹i tÖ cho ®Êt n­íc ®Ó nhËp khÈu c¸c thø thiÕt yÕu cßn thiÕu vµ ®Ó tr¶ nî. Nh­ vËy do yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ mµ ph¸t sinh nhu cÇu trao ®æi giao dÞch hµng ho¸ gi÷a c¸c n­íc víi nhau hay nãi c¸ch kh¸c ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu lµ yªu cÇu kh¸ch quan trong nÒn kinh tÕ, nhÊt lµ trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn nay. Trong thêi gian thùc tËp t¹i phßng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu cña C«ng ty vËt t­ tæng hîp Hµ Anh, qua qu¸ tr×nh nghiªn cøu thùc tiÔn em chän ®Ò tµi “Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao nghiÖp vô kinh doanh nhËp khÈu hµng ho¸ ë C«ng ty vËt t­ tæng hîp Hµ Anh”. §Ò tµi träng t©m nghiªn cøu qu¸ tr×nh hoµn thiÖn nghiÖp vô kinh doanh nhËp khÈu hµng ho¸ trong thêi gian qua, tõ ®ã ®Ò ra nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn h¬n nghiÖp vô nhËp khÈu ®Ó n©ng cao h¬n n÷a t×nh h×nh kinh doanh cña C«ng ty. §Ò tµi ®­îc chia lµm ba phÇn : Ch­¬ng I: Mét sè c¬ së lý luËn chung Ch­¬ngII: Thùc tr¹ng c¸c mÆt ho¹t ®éng cña nghiÖp vô kinh doanh nhËp khÈu t¹i C«ng ty vËt t­ tæng hîp Hµ Anh Ch­¬ng III: Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao nghiÖp vô kinh doanh nhËp khÈu ë C«ng ty. Do thêi gian cã h¹n vµ b­íc ®Çu lµm quen víi ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu nªn chuyªn ®Ò nµy cña em sÏ kh«ng tr¸nh khái sai sãt. Em rÊt mong ®­îc sù gãp ý cña thÇy c« vµ c¸c b¹n ®Ó chuyªn ®Ò tèt nghiÖp nµy ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin bµy tá lßng biÕt ¬n thÇy gi¸o TrÇn v¨n Cèc vµ c¸c c«, chó, anh, chÞ trong phßng vËt t­ xuÊt nhËp khÈu cña c«ng ty vËt t­ tæng hîp Hµ Anh ®· tËn t×nh h­íng dÉn cho em nhiÒu ý kiÕn quý b¸u, gióp em ®Ò cËp vÊn ®Ò nghiªn cøu mét c¸ch khoa häc vµ nghiªm tóc ®Ó hoµn thµnh chuyªn ®Ò nµy. Ch­¬ng I: Mét sè c¬ së lý luËn chung I. Kh¸i niÖm vµ vai trß cña nghiÖp vô nhËp khÈu 1. Kh¸i niÖm XuÊt nhËp khÈu nãi chung vµ nhËp khÈu nãi riªng lµ ho¹t ®éng kinh doanh bu«n b¸n ë ph¹m vi quèc tÕ. §ã kh«ng ph¶i lµ nh÷ng hµnh vi riªng lÎ mµ lµ c¶ c¸c quan hÖ mua b¸n trong ph¹m vi mét nÒn th­¬ng m¹i cã tæ chøc c¶ bªn trong vµ bªn ngoµi, nh»m môc ®Ých ®Èy m¹nh s¶n xuÊt hµng ho¸, ph¸t triÓn, chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ vµ tõng b­íc n©ng cao møc sèng cña nh©n d©n. Do ®ã, xuÊt nhËp khÈu nãi chung vµ nhËp khÈu nãi riªng lµ häat ®éng kinh tÕ ®em laÞ nh÷ng hiÖu qu¶ ®ét biÕn rÊt cao nh­ng còng cã thÓ g©y thiÖt h¹i lín v× nã ph¶i ®èi ®Çu víi mét hÖ thèng kinh tÕ kh¸c tõ bªn ngoµi mµ c¸c chñ thÓ trong n­íc tham gia xuÊt nhËp khÈu kh«ng dÔ dµng khèng chÕ ®­îc. Nh­ vËy nhËp khÈu lµ mét ho¹t ®éng quan träng cña ngo¹i th­¬ng nhËp khÈu t¸c ®éng mét c¸ch trùc tiÕp vµ quyÕt ®Þnh ®Õn s¶n xuÊt vµ ®êi sèng trong n­íc. 2. Vai trß cña nghiÖp vô nhËp khÈu NhËp khÈu lµ ho¹t ®éng kh«ng thÓ thiÕu ®èi víi mçi quèc gia. §©y còng lµ nh©n tè quan träng ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ, lµ ch×a kho¸ cña sù t¨ng tr­ëng. Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ ë n­íc ta hiÖn nay nhËp khÈu cã vai trß to lín vµ nã ®­îc thÓ hiÖn ë c¸c mÆt sau : - NhËp khÈu bæ sung kÞp thêi c¸c mÆt mÊt c©n ®èi cña nÒn kinh tÕ, ®¶m b¶o mét sù ph¸t triÓn c©n ®èi vµ æn ®Þnh, khai th¸c tèi ®a tiÒm n¨ng cña nÒn kinh tÕ vµo vßng quay kinh tÕ. - NhËp khÈu më réng kh¶ n¨ng tiªu dïng cña mét n­íc, cho phÐp tiªu dïng mét l­îng hµng ho¸ nhiÒu h¬n kh¶ n¨ng s¶n xu¸t trong n­íc vµ tho¶ m·n nhu cÇu trùc tiÕp cña nh©n d©n vÒ hµng ho¸ tiªu dïng. - NhËp khÈu ®¶m b¶o ®Çu vµo cho s¶n xuÊt, t¹o viÖc lµm æn ®Þnh cho ng­êi lao ®éng gãp phÇn c¶i thiÖn vµ n©ng cao ®êi sèng cña nh©n d©n. - NhËp khÈu t¹o ®iÒu kiÖn thóc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt ®Ó chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. - NhËp khÈu xo¸ bá t×nh tr¹ng ®éc quyÒn, ph¸ vì triÖt ®Ó nÒn kinh tÕ ®ãng cöa, chÕ ®é tù cung tù cÊp. - NhËp khÈu t¸c ®éng trùc tiÕp vµo s¶n xuÊt vµ kinh doanh th­¬ng m¹i quèc tÕ lµm cho khèi l­îng vµ gi¸ trÞ hµng nhËp khÈu ngµy cµng ra t¨ng cïng víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ. NhËp khÈu gióp cho s¶n xuÊt ®­îc liªn tôc vµ æn ®Þnh - NhËp khÈu cã vai trß tÝch cùc ®Õn thóc ®Èy xuÊt khÈu sù t¸c ®éng nµy thÓ hiÖn ë chç t¹o ®Çu vµo cho s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu n©ng cao chÊt l­îng hµng xuÊt khÈu, t¹o m«i tr­êng thuËn lîi cho xuÊt khÈu ®Æc biÖt lµ n­íc nhËp khÈu. - NhËp khÈu t¹o ra sù c¹nh tranh gi÷a hµng s¶n xuÊt trong n­íc vµ hµng ngo¹i nhËp, tøc lµ t¹o ra ®éng lùc b¾t buéc c¸c nhµ s¶n xuÊt trong n­íc ph¶i kh«ng ngõng v­¬n lªn vµ hoµn thiÖn s¶n phÈm cña m×nh ®Ó cã chÊt l­îng tèt, gi¸ rÎ, phï hîp víi nhu cÇu tiªu dïng cña kh¸ch hµng, tõ ®ã thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn. 3. C¸c h×nh thøc nhËp khÈu cña c¸c doanh nghiÖp XuÊt nhËp khÈu hiÖn nay. Ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu chØ ®­îc tiÕn hµnh ë c¸c doang nghiÖp XNK trùc tiÕp. Trong thùc tÕ do c¸c t¸c ®éng cña ®iÒu kiÖn kinh doanh còng nh­ sù rµng buéc n¨ng ®éng s¸ng t¹o cña ng­êi lµm kinh doanh ®· t¹o ra nhiÒu h×nh thøc nhËp khÈu ®a d¹ng kh¸c nhau. D­íi ®©y lµ mét vµi h×nh thøc nhËp khÈu ®­îc ¸p dông trong c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu hiÖn nay : 3.1. NhËp khÈu trùc tiÕp *Kh¸i niÖm: Lµ ho¹t ®éng nhËp khÈu ®éc lËp cña doanh nghiÖp XNK trùc tiÕp. Doanh nghiÖp ph¶i tù nghiªn cøu thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc tÝnh to¸n chi phÝ ®¶m b¶o kinh doanh nhËp khÈu cã l·i, ®óng ph­¬ng h­íng chÝnh s¸ch, luËt ph¸p quèc gia còng nh­ luËt ph¸p quèc tÕ. 3.2.NhËp khÈu uû th¸c *Kh¸i niªm: Lµ ho¹t ®éng nhËp khÈu h×nh thµnh gi÷a mét doanh nghiÖp trong n­íc cã vèn ngo¹i tÖ riªng vµ cã nhu cÇu nhËp khÈu mét sè lo¹i hµng nh­ng kh«ng cã quyÒn tham gia quan hÖ trùc tiÕp hoÆc kh«ng cã c¸c ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó nhËp khÈu nªn uû th¸c cho doanh nghiÖp cã ch­c n¨ng trùc tiÕp giao dÞch, th­êng tiÕn hµnh ®µm ph¸n víi n­íc ngoµi ®Ó lµm thñ tôc nhËp khÈu hµng ho¸ theo yªu cÇu cña bªn uû th¸c vµ ®­îc h­ëng mét phÇn thï lao gäi lµ phÝ uû th¸c. 3.3 . NhËp khÈu liªn doanh. * Kh¸i niÖm: Lµ ho¹t ®éng NhËp khÈu hµng hãa trªn c¬ së liªn kÕt kinh tÕ mét c¸ch tù nguyÖn gi÷a c¸c doanh nghiÖp (trong ®ã cã Ýt nhÊt mét doanh nghiÖp XNK trùc tiÕp nhÇm phèi hîp ®Ó cïng giao dÞch vµ ®Ò ra c¸c chñ tr­¬ng, biÖn ph¸p cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng NhËp khÈu, thóc ®Èy ho¹t ®éng nµy ph¸t triÓn theo h­íng cã lîi nhÊt cho c¶ hai bªn, cïng chia l·i vµ chÞu lç. 3.4. NhËp khÈu t¸i xuÊt *Kh¸i niÖm : NhËp khÈu t¸i xuÊt lµ ho¹t ®éng nhËp khÈu hµng ho¸ nh­ng kh«ng ph¶i ®Ó tiªu thô trong n­íc mµ lµ ®Ó xuÊt sang mét n­íc thø ba nµo dã nh»m môc ®Ých thu lîi nhuËn, song, nh÷ng hµng ho¸ nµy ®­îc chÕ biÕn ë n­íc t¸i xuÊt 3.5. NhËp khÈu gia c«ng hµng xuÊt khÈu * Kh¸i niÖm : NhËp khÈu gia c«ng hµng xuÊt khÈu lµ ho¹t ®éng kinh doanh th­¬ng m¹i quèc tÕ , trong ®ã mét bªn (gäi lµ bªn nhËn gia c«ng )nhËp khÈu nguyªn liÖu hoÆc b¸n thµnh phÈm cña mét bªn kh¸c(gäi lµ bªn ®Æt gia c«ng )®Ó chÕ biÕn ra thµnh phÈm, giao l¹i cho bªn ®Æt gia c«ng vµ nhËn thï lao(gäi lµ phÝ gia c«ng). Khi ho¹t ®éng gia c«ng v­ît ra kgái biªn giíi quèc gia th× ®­îc gäi lµ gia c«ng xuÊt khÈu. II. Néi dung ho¹t ®éng cña nghiÖp vô kinh doanh nhËp khÈu 1. Nghiªn cøu thÞ tr­êng nhËp khÈu vµ lËp ph­¬ng ¸n kinh doanh Ho¹t ®éng kinh doanh ®èi ngo¹i th­êng phøc t¹p h¬n c¸c ho¹t ®éng kinh doanh ®èi néi v× rÊt nhiÒu lý do. Ch¼ng h¹n nh­ : B¹n hµng ë c¸ch xa nhau, ho¹t ®éng chÞu sù ®iÒu tiÕt cña nhiÒu hÖ thèng luËt ph¸p, hÖ thèng tiÒn tÖ tµi chÝnh kh¸c nhau….Do ®ã tr­íc khi b­íc vµo giao dÞch ®µm ph¸n ®Ó ký kÕt hîp ®ång th× c¸cc ®¬n vÞ kinh doanh ph¶i chuÈn bÞ chu ®¸o. KÕt qu¶ cña viÖc giao dÞch phÇn lín dùa vµo sù chuÈn bÞ ®ã. C«ng viÖc chuÈn bÞ bao gåm 2 bé phÇn chÝnh: 1.1. Nghiªn cøu tiÕp cËn thÞ tr­êng Ngoµi viÖc n¾m v÷ng t×nh h×nh trong n­íc vµ ®­êng lèi chÝnh s¸ch, luËt lÖ quèc gia cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i . §¬n vÞ kinh doanh XNK cÇn ph¶i nhËn biÕt hµng ho¸ nhËp khÈu, nÊm v÷ng thÞ tr­êng vµ lùa chän kh¸ch hµng. a. NhËn biÕt hµng ho¸ Môc ®Ých cña viÖc nhËn biÕt mÆt hµng xuÊt khÈu lµ ®Ó nhËp khÈu ®óng chñng lo¹i hµng ho¸ mµ thÞ tr­ßng trong n­íc cÇn ®Ó kinh doanh cã hiÖu qu¶ vµ ®¹t ®­îc môc tiªu lîi nhuËn cho doanh nghiÖp. ViÖc nhËn biÕt mÆt hµng NhËp khÈu tr­íc hÕt ph¶i dùa vµo nhu cÇu s¶n xuÊt vµ tiªu thô trong n­íc, chñng lo¹i,kÝch cì gi¸ c¶, chÊt l­îng, sè l­îng, thêi vô vµ c¸c thÞ hiÕu còng nh­ tËp qu¸n tiªu thô cña tõng vïng, tõng lÜnh vùc s¶n xuÊt. Tõ ®ã xem xÐt c¸c khÝa c¹nh cña hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng thÕ giíi vÒ nhËp khÈu hµng ho¸ nh­: C«ng dông c¸c ®Æc tÝnh, quy c¸ch phÈm chÊt, mÉu m· gi¸ c¶, ®iÒu kiÖn mua b¸n vµ kh¶ n¨ng s¶n xuÊt, c¸c dÞch vô kÌm theo nh­ söa ch÷a, b¶o d­ìng… §Ó chän mÆt hµng kinh doanh, mét nh©n tè n÷a ®­îc tÝnh ®Õn ®ã lµ Tû xuÊt ngo¹i tÖ hµng nhËp khÈu, ®ã lµ tæng sè tiÒn ViÖt Nam thu ®­îc khi ph¶i chi tiªu mét ®¬n vÞ ngo¹i tÖ ®Ó nhËp khÈu. NÕu tû suÊt ngo¹i tÖ hµng NhËp khÈu lín h¬n tû gi¸ hèi ®o¸i trªn thÞ tr­êng th× viÖc nhËp kh©ñ cã hiÖu qu¶. VÝ dô : TÝnh tû suÊt ngo¹i tÖ mÆt hµng NhËp khÈu M (Cã gi¸ CIP H¶i Phßng lµ 1600 USD/tÊn ) -Ta cã gi¸ nhËp khÈu theo ®iÒu kiÖn CIP: 1.600USD -ThuÕ nhËp khÈu 10% + 160 USD 1.760 USD -L·i ®Þnh møc 15%´1.760 = 264 USD -L·i vay Ng©n hµng 1% Th¸ng 1%´3 th¸ng´1.760 = 52,8 USD -ThuÕ lîi tøc 50% ´264 = 132 USD Céng toµn bé : 2.208,8 USD Do bu«n b¸n trong n­íc 2.208.800 ®ång VN/tÊn. Nh­ vËy tû suÊt ngo¹i tÖ nhËp khÈu mÆt hµng nµy lµ : 2.208.800 VN§ 2.208,8 USD = 10000 VND b. N¾m v÷ng thÞ tr­êng ngoµi n­íc §èi víi ®¬n vÞ kinh doanh ®èi ngo¹i, viÖc nghiªn cøu thÞ tr­êng n­íc ngoµi cã mét ý nghÜa rÊt quan träng. Trong viÖc nghiªn cøu ®ã nh÷ng néi dung cÇn n¾m v÷ng vÒ mét thÞ tr­êng n­íc ngoµi lµ : nh÷ng ®iÒu kiÖn chÝnh trÞ. Th­¬ng m¹i chung, luËt ph¸p vµ chÝnh s¸ch bu«n b¸n, ®iÒu kiÖn vÒ tiÒn tÖ tÝn dông, ®iÒu kiÖn vËn t¶i vµ t×nh h×nh gi¸ c­íc.. Bªn c¹nh nh÷ng ®iÓm trªn, ®¬n vÞ kinh doanh còng cÇn n¾m v÷ng nh÷ng ®iÒu nh­: dung l­îng thÞ tr­êng, tËp qu¸n vµ thÞ hiÕu tiªu dïng,nh÷ng kªnh tiªu thô, sù biÕn ®éng gi¸ c¶… c. Lùa chän kh¸ch hµng ViÖc nghiªn cøu t×nh h×nh thÞ tr­êng gióp cho ®¬n vÞ kinh doanh lùa chän thÞ tr­êng, thêi c¬ thuËn lîi,lùa chän ph­¬ng thøc mua b¸n vµ ®iÒu kiÖn giao dÞch thÝch hîp. Tuy nhiªn, trong nhiÒu tr­êng hîp, kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cßn phô thuéc nhiÒu vµo kh¸ch hµng. V× vËy ®Ó lùa chän kh¸ch hµng, kh«ng nªn c¨n cø vµo nh÷ng lêi qu¶ng c¸o, tù giíi thiÖu, mµ cÇn t×m hiÓu kh¸ch hµng vÒ th¸i ®é chÝnh trÞ cña th­¬ng nh©n, kh¶ n¨ng tµi chÝnh, lÜnh vùc kinh doanh vµ uy tÝn cña hä trong kinh doanh. Trong viÖc lùa chän kh¸ch hµng chñ yÕu dùa vµo hai ph­¬ng thøc sau: - Nghiªn cøu lùa chän th«ng qu¸¸ch b¸o vµ c¸c tµi liÖu Ên phÈm kh¸c - Nghiªn cøu t¹i chç nghÜa lµ cö c¸n bé ®Õn tËn n¬i ®Ó t×m hiÓu kh¸ch hµng. 1.2 LËp ph­¬ng ¸n kinh doanh Trªn c¬ së nh÷ng kÕt qu¶ thu ®­îc trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu tiÕp cËn thÞ tr­êng, ®¬n vÞ kinh doanh cÇn x©y dùng ph­¬ng ¸n kinh doanh vµ nã bao gåm c¸c b­íc sau : - §¸nh gi¸ t×nh h×nh thÞ tr­êng vµ th­¬ng nh©n . - Lùa chän mÆt hµng, thêi c¬, ®iÒu kiÖn vµ ph­¬ng thøc kinh doanh. - §Ò ra môc tiªu, ch¼ng h¹n nhËp hµng vÒ th× sÏ b¸n ®­îc bao nhiªu. Víi gi¸ c¶ bao nhiªu,sÏ b¸n ë thÞ tr­êng nµo … - §Ò ra biÖn ph¸p thùc hiÖn - S¬ bé ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña viÖc kinh doanh. §Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh trong qu¸ tr×nh kinh doanh nhËp khÈu th­êng sö dông mét sè chØ tiªu sau: +Tû suÊt ngo¹i tÖ +ChØ tiªu thêi gian hoµn vèn T T = S B + A +I Trong ®ã - S : Tæng sè tiÒn bá ra ®Ó kinh doanh - A : KhÊu hao - B : L·i - I : kho¶n tiÒn tr¶ l·i tiÒn vay. +ChØ tiªu tû suÊt doanh lîi Rb Rb = A + B x 100% S +ChØ tiªu ®iÓm hoµ vèn Q Q = FC P - V Trong ®ã : - FC : Chi phÝ cè ®Þnh - P : Gi¸ - V : BiÕn phÝ 2. Giao dÞch, ®µm ph¸n vµ ký kÕt hîp ®ång nhËp khÈu 2.1 C¸c ph­¬ng thøc vµ ®iÒu kiÖn giao dÞch chñ yÕu trong nhËp khÈu 2.1.1 . C¸c ph­¬ng thøc giao dÞch Trªn thÞ tr­êng thÕ giíi, nh÷ng giao dÞch ngo¹i th­¬ng (ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu) ®Òu tiÕn hµnh theo nh÷ng c¸ch thøc nhÊt ®Þnh. Nh÷ng c¸ch thøc mua b¸n nh­ vËy quy ®Þnh thñ tôc tiÕn hµnh,®iÒu kiÖn giao dÞch, thao t¸c vµ chøng tõ cÇn thiÕt cña quan hÖ giao dÞch. Ng­êi ta gäi nh÷ng c¸ch thøc ®ã lµ ph­¬ng thøc giao dÞch. Mçi ph­¬ng thøc ®ã cã nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng, cã kü thuËt tiÕn hµnh riªng. Sau khi tiÕn hµnh c«ng viÖc nghiªn cøu thÞ tr­êng quèc tÕ th× c¨n cø vµo mÆt hµng dù ®Þnh nhËp khÈu, ®èi t­îng, thêi gian giao dÞch vµ n¨ng lùc cña ng­êi tiÕn hµnh giao dÞch mµ doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu lùa chän cho m×nh mét ph­¬ng thøc giao dÞch phï hîp nhÊt, thuËn tiÖn nhÊt. D­íi ®©y lµ mét sè ph­¬ng thøc giao dÞch c¬ b¶n trong mua b¸n quèc tÕ : a. Giao dÞch trùc tiÕp Giao dÞch trùc tiÕp trong kinh doanh quèc tÕ lµ giao dÞch mµ ng­êi mua vµ ng­êi b¸n trùc tiÕp quan hÖ giao dÞch víi nhau b»ng c¸ch gÆp mÆt hoÆc qua th­ tõ, ®iÖn tÝn ®Ó bµn b¹c vµ tho¶ thuËn víi nhau vÒ hµng ho¸, gi¸ c¶, ®iÒu kiÖn giao dÞch, ph­¬ng thøc thanh to¸n ... Vµ nh÷ng néi dung nµy ®­îc tho¶ thuËn mét c¸ch tù nguyÖn, kh«ng cã sù rµng buéc víi lÇn giao dÞch tr­íc viÖc mua kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i tiÕn hµnh víi viÖc b¸n. §Ó tiÕn tíi qu¸ tr×nh bu«n b¸n trùc tiÕp hai bªn mua b¸n ph¶i tr¶i qua mét sè qu¸ tr×nh giao dÞch gåm cã c¸c b­íc sau : a1. Hái gi¸: Lµ viÖc bªn mua ®Ò nghÞ bªn b¸n cho biÕt nh÷ng ®iÒu kiÖn b¸n hµng nh­ gi¸ c¶, thêi h¹n giao hµng, ®iÒu kiÖn thanh to¸n … Hái gi¸ thùc chÊt lµ th¨m dß ®Ó giao dÞch cho nªn kh«ng b¾t buéc ng­êi hái gi¸ trë thµnh ng­êi mua. a2. B¸o gi¸: lµ nghiÖp vô tiÕp theo cña giao dÞch vµ ký kÕt hîp ®ång. NÕu ®· b¸o gi¸ lµ ®· cã sù cam kÕt cña ng­êi b¸n sÏ b¸n hµng víi gi¸ ®ã vµ kÌm theo ®iÒu kiÖn trong th­ b¸o gi¸. Khi ng­êi mua ®ång ý víi ®iÒu kiÖn trong th­ b¸o gi¸ ng­êi b¸n kh«ng cã quyÒn tõ chèi . a3. Chµo hµng: LuËt ph¸p coi ®©y lµ lêi ®Ò nghÞ ký kÕt hîp ®ång vµ nh­ vËy chµo hµng cã thÓ do ng­êi b¸n hoÆc ng­êi mua ®­a ra. Trong chµo hµng ng­êi ta nªu râ :Tªn hµng, quy c¸ch, phÈm chÊt, sè l­îng, gi¸ c¶, ®iÒu kiÖn, c¬ së giao hµng, thêi h¹n giao hµng, ®iÒu kiÖn thanh to¸n, bao b×, ký m· hiÖu, thÓ thøc giao nhËn hµng… a4. §Æt hµng: Lµ n¬i ®Ò nghÞ ký kÕt hîp ®ång xuÊt ph¸t tõ phÝa ng­êi mua vµ trong ®Æt hµng ph¶i nªu ®Çy ®ñ cô thÓ vÒ yªu cÇu hµng ho¸ ®Þnh mua vµ c¸c néi dung cÇn thiÕt ®Ó phôc vô cho viÖc ký kÕt hîp ®ång. a5. ChÊp nhËn: Lµ sù ®ång ý hoµn toµn mét c¸ch v« ®iÒu kiÖn ,tÊt c¶ c¸c ®iÒu kiÖn mµ bªn kia ®­a ra. a6. X¸c nhËn: Lµ viÖc hai bªn mua b¸n sau khi ®· thèng nhÊt tho¶ thuËn cïng nhau vÒ ®iÒu kiÖn giao dÞch th× ®­îc ghi chÐp l¹i vµ c¶ hai bªn cïng ký kÕt x¸c nhËn vµo biªn b¶n ®ã. b. Giao dÞch qua trung gian Giao dÞch qua trung gian lµ mäi viÖc kiÕn lËp qua quan hÖ gi÷a ng­êi mua vµ ng­êi b¸n, vµ viÖc quy ®Þnh c¸c ®iÒu kiÖn mua b¸n ®Òu ph¶i th«ng qua mét ng­êi thø ba. Ng­êi thø ba nµy ®­îc gäi lµ ng­êi trung gian mua b¸n Ng­êi trung gian mua b¸n phæ biÕn trªn thÞ tr­êng hiÖn nay lµ ®¹i lý vµ m«i giíi. - §¹i lý : Lµ c¸c thÓ nh©n hoÆc ph¸p nh©n tiÕn hµnh thùc hiÖn mét hay mét sè hµnh vi kinh doanh theo sù uû th¸c cña ng­êi uû th¸c. - M«i giíi : Lµ lo¹i th­¬ng nh©n trung gian gi÷a ng­êi mua vµ ng­êi b¸n ®­îc ng­êi b¸n hoÆc ng­êi mua uû th¸c tiÕn hµnh mua b¸n hµng ho¸ dÞch vô.Khi tiÕn hµnh nghiÖp vô ng­êi m«i giíi kh«ng ®­îc ®øng tªn cña chÝnh m×nh mµ ®øng tªn cña ng­êi uû th¸c, kh«ng ®­îc chiÕm h÷u hµng ho¸ vµ kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm c¸ nh©n tr­íc ng­ßi uû th¸c vÒ viÖc kh¸ch hµng kh«ng thùc hiÖn nghÜa vô hîp ®ång. Ng­êi m«i giíi kh«ng trùc tiÕp tham gia vµ thùc hiÖn hîp ®ång trõ tr­êng hîp cã sù uû quyÒn cña ng­ßi uû th¸c. * Hîp ®ång ®¹i lý th­êng ®­îc ph¶n ¸nh mét sè néi dung sau: -C¸c bªn ký kÕt bao gåm : tªn, ®Þa chØ ng­êi thay mÆt ký hîp ®ång. -X¸c ®Þnh quyÒn cña ®¹i lý. -X¸c ®Þnh mÆt hµng ®­îc uû th¸c hoÆc b¸n nh­ tªn hµng, sè l­îng, chÊt l­îng, bao b×. -X¸c ®Þnh khu vùc ®Þa lý, n¬i ®¹i lý ho¹t ®éng. -X¸c ®Þnh gi¸ c¶ : Gi¸ c¶ tèi ®a. gi¸ c¶ tèi thiÓu vµ gi¸ cè ®Þnh -X¸c ®Þnh tiÒn thï lao vµ c¸c kho¶n chi phÝ - Thêi h¹n hiÖu lùc cña hîp ®ång. -QuyÒn vµ nghÜa vô cña ®¹i lý. -QuyÒn vµ nghÜa vô cña bªn uû th¸c. c. Bu«n b¸n ®èi l­u * Kh¸i niÖm: Lµ mét ph­¬ng thøc giao dÞch trong ®ã xuÊt khÈu kÕt hîp chÆt chÏ víi nhËp khÈu, Ng­êi b¸n ®ång thêi lµ ng­êi mua l­äng hµng ho¸ dÞch vô trao ®æi víi nhau cã gi¸ trÞ t­¬ng ®­¬ngnghÜa lµ l­îng hµng ho¸ ®ã cã gi¸ trÞ t­¬ng xøng víi l­îng hµng ho¸ nhËp vÒ. Trong qu¸ tr×nh bu«n b¸n ký hîp ®ång th× th× cÇn cã c¸c yªu cÇu c©n b»ng sau: -C©n b»ng vÒ mÆt hµng. -C©n b»ng vÒ gi¸ c¶. -C©n b»ng vÒ ®iÒu kiÖn giao hµng. -C©n b»ng vÒ tæng gi¸ trÞ hµng ho¸ trao ®æi. d. §Êu gi¸ quèc tÕ. * Kh¸i niÖm : Lµ mét ph­¬ng thøc b¸n hµng ®Æc biÖt ®­îc æ chøc c«ng khai ë mét n¬i nhÊt ®Þnh, tai ®ã sau khi xem tr­íc hµng ho¸, nh÷ng ng­êi mua tù do c¹nh tranh gi¸ c¶ vµ cuãi cïng hµng ho¸ sÏ ®­îc b¸n cho ng­êi mua nµo tr¶ gi¸ cao nhÊt. Cã hai lo¹i gi¸ : - §Êu gi¸ th­¬ng nghiÖp : Lµ trong ®ã hµng ho¸ ®­îc ph©n l«. ph©n lo¹i, cã thÓ ®­îc s¬ chÕ vµ ng­êi tham gia ®Êu gi¸ ®¹i bé phËn lµ c¸c nhµ bu«n - §Êu gi¸ phi th­¬ng nghiÖp : Trong ®ã hµng ho¸ cã sao b¸n vËy vµ nh÷ng ng­êi tham dù ®¹i bé phËn lµ ng­êi tiªu dïng. e. §Êu thÇu quèc tÕ Lµ mét ph­¬ng thøc giao dÞch ®Æc biÖt trong ®ã ng­êi mua (ng­êi gäi thÇu ) cong bè tr­íc ®iÒu kiÖn mua hµng ®Ó ng­êi b¸n (ng­êi dù thÇu)b¸o gi¸ m×nh muèn b¸n. Sau ®ã ng­êi mua sÏ chon mua cña ng­êi b¸n nµo ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña ng­êi mua. g. Giao dÞch t¹i së giao dÞch hµng ho¸. Lµ mét thÞ tr­êng ®Æc biÖt t¹i ®ã th«ng qua nh÷ng ng­êi m«i giíi do së giao dÞch chØ ®Þnh, ng­êi ta mua b¸n c¸c lo¹i hµng ho¸ cã khèi l­îng lín, cã tÝnh chÊt ®ång lo¹t, cã phÈm chÊt cã thÓ thay thÕ ®­îc víi nhau. * C¸c lo¹i giao dÞch t¹i së giao dÞch - Giao dÞch giao ngay : Lµ giao dÞch trong ®ã gi¸ c¶ hµng ho¸ ®­îc giao ngay vµ tr¶ tiÒn ngay vµo lóc ký kÕt hîp ®ång - Giao dÞch kú h¹n : Lµ giao dÞch trong ®ã gi¸ c¶ hµng ho¸ ®­îc ¸nn ®Þnh vµ ký kÕt hîp ®ång nh­ng viÖc giao dÞch thanh to¸n ®Òu ®­îc tiÐn hµnh sau mét kú h¹n nhÊt ®Þnh nh»m môc ®Ých thu lîi nhuËn do chªnh lÖch gi¸ gi÷a lóc ký hîp ®ång vµ thêi ®iÓm giao hµng tr¶ tiÒn h. Giao dÞch t¹i héi chî hoÆc triÓn l·m - Héi chî lµ thÞ tr­êng ho¹t ®éng ®Þnh kú tæ chøc vµ mét thêi gian vµ ë mét ®Þa ®iÓm cè ®Þnh trong mét thêi h¹n nhÊt ®Þnh, t¹i ®ã ng­êi b¸n tr­ng bµy hµng ho¸ cña m×nh vµ tiÕp xóc víi ng­êi mua ®Ó ký kÕt hîp ®«ng mua b¸n - TriÓn l·m : Lµ viÖc tr­ng bµy giíi thiÖu nh÷ng thµnh tùu cña mét nÒn kinh tÕ hoÆc mét nghµnh kinh tÕ ,v¨n ho¸, kü thuËt. 2.1.2. C¸c ®iÒu kiÖn giao dÞch trong nhËp khÈu. Trong qu¸ tr×nh bu«n b¸n víi n­íc ngoµi, viÖc vËn dông chÝnh x¸c c¸c ®iÒu kiÖn giao dÞch cã ý nghÜa quan träng ®èi víi c¸c ®¬n vÞ kinh doanh xu¸t nhËp khÈu bëi v× giao dÞch bu«n b¸n quèc tÕ th­êng x¶y ra nh÷ng tranh chÊp do c¸c bªn kh«ng thèng nhÊt vµ hiÓu lÇm néi dung cña hîp ®ång bu«n b¸n. Tõ ®ã, mét sè ®iÒu kiÖn c¬ b¶n cña hîp ®ång ra ®êi nh»m thèng nhÊt quyÒn lîi, nghÜa vô vµ tr¸ch nhiÖm cña c¸c bªn tham gia ký kÐt hîp ®ång. Cã rÊt nhiÒu ®iÒu kiªn giao dÞch song chñ yÕu gåm c¸c giao dÞch sau : a. §iÒu kiªn tªn hµng Tªn hµng lµ ®iÒu kiÖn quan träng cña mçi th­ chµo hµng,th­ hái gi¸ vµ hîp ®ång ....Nã nãi lªn chÝnh x¸c ®èi t­îng mua b¸n, trao ®æi lµ g×. V× vËy tªn hµng ph¶i ®¶m b¶o chÝnh x¸c ®Ó c¸c bªn mua vµ b¸n ®Òu hiÓu vµ thèng nhÊt. Do vËy ngoµi tªn chung cßn cÇn ph¶i g¾n víi ký m· hiÖu, ®Þa danh tªn hµng... VD : Thuèc trõ s©u §T, Xe m¸y hon ®a... b. §iÒu kiÖn phÈm chÊt hµng ho¸ PhÈm chÊt hµng ho¸ lµ ®iÒu kiÖn tæng hîp c¸c chØ tiªu vÒ tÝnh n¨ng, c«ng suÊt, hiÖu suÊt thÈm mü .. ®Ó ph©n biÖt gi÷a hµng ho¸ nµy víi hµng ho¸ kh¸c. §Ó quy ®Þnh chÝnh x¸c mÆt "chÊt "cña hµng ho¸ ng­êi ta vËn dông trong c¸c hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th­¬ng th«ng qua c¸c ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh phÈm chÊt nh­ : Dùa vµo mÉu hµng, phÈm cÊp, quy c¸ch hµng ho, hµm l­îng chñ yÕu cña chÊt trong hµng ho¸, tµi liÖu kü thuËt, nh·n hiÖu hµng ho¸ vµ dùa vµo m« t¶ hµng ho¸. c.§iÒu kiÖn sè l­îng §iÒu kiÖn nµy nh»m nãi lªn mÆt "l­îng " cña hµng ho¸ ®­îc giao dÞch, §iÒu kho¶n nµy bao gåm c¸c vÊn ®Ò vÒ ®¬n vÞ tÝnh sè l­îng hoÆc träng l­îng. §¬n vÞ tÝnh sè l­îng (chiÒu dµi, diÖn tÝch, dung tÝch ..) hoÆc träng l­îng (träng l­îng c¶ b×, träng l­îng th­¬ng m¹i, lý thuyÕt) cña hµng ho¸. d. §iÒu kiÖn bao b× Trong ®iÒu kho¶n vÒ bao b×, c¸c bªn bu«n b¸n th­êng tho¶ thuËn víi nhau nh÷ng vÊn ®Ò vÒ yªu cÇu chÊt l­îng bao b×, ph­¬ng h­íng cung cÊp bao b× vµ gi¸ c¶ cña bao b× . e. §iÒu kiÖn giao hµng Lµ ®iÒu kiÖn c¬ b¶n trong hîp ®ång th­¬ng m¹i quèc tÕ. Nã ph¶n ¸nh mèi quan hÖ gi¸ hµng ho¸ víi ®iÒu kiÖn giao hµng (Nh­ ®Þa ®iÓm giao hµng vµ c¸c yÕu tè cÊu thµnh gi¸. Néi dung c¬ b¶n cña ®iÒu kiÖn giao hµng lµ x¸c ®Þnh thêi h¹n, ®Þa ®iÓm, ph­¬ng thøc vµ viÖc th«ng b¸o giao hµng. §iÒu kiÖn c¬ së giao hµng quy ®Þnh nh÷ng c¬ së cã nguyªn t¾c cña viÖc giao nhËn hµng ho¸ gi÷a bªn mua vµ bªn b¸n. f. §iÒu kiÖn gi¸ c¶ Trong bu«n b¸n ngo¹i th­¬ng ®iÒu kiÖn gi¸ c¶ lµ ®iÒu kiÖn c¬ b¶n nã bao gåm nh÷ng vÊn ®Ò : ®ång tiÒn tÝnh gi¸, ph­¬ng ph¸p quy ®Þnh gi¸ (gi¸ cè ®Þnh, gi¸ quy ®Þnh sau...). g. §iÒu kiÖn thanh to¸n tr¶ tiÒn Cã thÓ nãi c¸ch gi¶i quyÕt vÊn ®Ò thanh to¸n lµ bé phËn chñ yÕu cña c«ng viÖc bu«n b¸n. Trong viÖc thanh to¸n tiÒn hµng ®­îc mua hoÆc ®­îc b¸n c¸c bªn th­êng ph¶i x¸c ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò vÒ ®ång tiÒn thanh to¸n, thêi h¹n thanh to¸n, ph­¬ng thøc tr¶ tiÒn vµ c¸c ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o hèi ®o¸i. h. §iÒu kiÖn khiÕu n¹i KhiÕu n¹i lµ viÖc mét bªn yªu cÇu bªn kia ph¶i gi¶i quyÕt nh÷ng tæn thÊt hoÆc thiÖt h¹i mµ bªn kia g©y ra hoÆac nh÷ng vi ph¹m ®­îc cam kÕt gi÷a hai bªn. N«i dung c¬ b¶n cña ®iÒu kiÖn khiÕu n¹i bao gåm c¸c vÊn ®Ò : ThÓ thøc khiÕu n¹i, thêi h¹n khiÕu n¹i, quyÒn vµ nghÜa vô cña c¸c bªn cã liªn quan ®Õn viÖc khiÕu n¹i, c¸ch thøc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i. i. §iÒu kiÖn b¶o hµnh B¶o hµnh lµ sù b¶o ®¶m cña ng­êi b¸n vÒ chÊt l­îng hµng ho¸ trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh, thêi gian nµy ®­îc gäi lµ thêi gian b¶o hµnh. k. §iÒu kiÖn vÒ miÔn tr¸ch Trong qu¸ tr×nh kinh doanh quèc tÕ ng­êi ta th­êng quy ®Þnh nh÷ng tr­êng hîp mµ nÕu x¶y ra bªn ®¬ng sù ®­îc hoµn toµn hoÆc trong chõng mùc nµo ®ã miÔn hoÆc ho·n thùc hiÖn c¸c nghÜa vô cña hîp ®ång. m. §iÒu kiÖn träng tµi HiÖn nay trªn thÕ giíi ®Òu sö dông träng tµi ®Ó gi¶i quyÕt tranh chÊp vÒ hîp ®ång, trong ®iªï kiÖn nµy ph¶i quy ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò lµ ®Þa ®iÓm träng tµi, tr×nh tù tiÕn hµnh träng tµi, luËt ph¸p ¸p dông vµo xÐt xö, viÖc trnh chÊp tµi quyÕt. l. §iÒu kiÖn vËn t¶i Trong ®iÒu kiÖn nµy hai bªn th­êng ph¶i tho¶ thuËn nh÷ng vÊn ®Ò nh­ : X¸c ®Þnh c¶ng bèc dì hµng, ®Þa ®iÓm giao hµng, chuyÓn t¶i, ph©n chia chi phÝ bèc dì ... 2.2 §µm ph¸n trong nhËp khÈu 2.2.1. Kh¸i niÖm §µm ph¸n th­¬ng m¹i lµ qu¸ tr×nh trao ®æi ý kiÕn cña c¸c chñ thÓ trong mét xung ®ét nh»m ®i tíi thèng nhÊt c¸ch nhËn ®Þnh, thèng nhÊt vÒ quan niÖn, thèng nhÊt c¸ch xö lý nh÷ng vÊn ®Ò n¶y sinh trong quan hÖ bu«n b¸n gi÷a hai bªn hoÆc nhiÒu bªn. 2.2.2 C¸c giai ®o¹n ®µm ph¸n a. ChuÈn bÞ ®µm ph¸n Thu thËp th«ng tin tr­íc khi ®µm ph¸n trùc tiÕp cÇn n¾m v÷ng nh÷ng th«ng tin sau: - §èi ph­¬ng cã lîi g× trong th­¬ng vô nµy. - Chóng ta cã lîi g×, cã h¹i g× trong th­¬ng vô nµy. - Khuyng h­íng cña thÞ tr­êng ra sao. ChuÈn bÞ chiÕn l­îc: tr­íc khi ®µm ph¸n ta cÇn ¸p dông t­ duy chiÕn l­îc, chñ ®éng tiÕn c«ng hay øng phã t×nh huèng mét c¸ch linh ho¹t. ChuÈn bÞ kÕ ho¹ch: Tr­íc khi ®i vµo ®µm ph¸n cÇn x©y dùng kÕ ho¹ch vµ tiÕn tr×nh ®µm ph¸n mét c¸ch cô thÓ, x¸c ®Þnh t×nh huèng nh÷ng vÊn ®Ò m×nh g× cã thÓ nh­îng bé vÇ nh÷ng vÊn ®Ò m×nh cã thÓ ®ßi hái ®èi ph­¬ng. b. Giai ®o¹n ®µm ph¸n : Trong qu¸ tr×nh ®Çm ph¸n ta cã thÓ tiÕn hµnh ®µm ph¸n tõng vÊn ®Ò hoÆc ®µm ph¸n toµn bé vµ th­êng cã mét sè ph­¬ng ph¸p. - Tr×nh bÇy víi vÎ bÒ ngoµi thËt thµ. - KhÐo lÐo sö dông ch÷ nh­ng trong qu¸ tr×nh ®µm ph¸n . - §­a ra nh÷ng c©u hái ®Ó ®èi ph­¬ng tr¶ lêi. - §­a ra nh÷ng ph­¬ng ¸n ®Ó ®èi ph­¬ng l­a chän. Sau qu¸ tr×nh ®µm ph¸n trùc tiÕp cÇn ph¶i thóc ®Èy ®Ó ®èi ph­¬ng hoÆc cuéc ®µm ph¸n ra ®­îc v¨n b¶n chÝnh thøc. c. Giai ®o¹n sau khi ®µm ph¸n: Sau khi ®µm ph¸n cÇn chØ râ thiÖn trÝ thùc hiÖn nh÷ng g× ®· ®¹t ®­îc trong ®µm ph¸n. Tuy nhiªn còng cÇn ph¶i tá ra rÊt s½n sµng xem xÐt l¹i nh÷ng ®iÒu tho¶ thuËn nµo ®ã. 2.2.3. C¸c h×nh thøc ®µm ph¸n. §µm ph¸n qua giao dÞch th­ tÝn §µm ph¸n qua th­ tõ vµ ®iÖn tÝn lµ mét h×nh thøc chñ yÕu ®Ó giao dÞch gi÷a nh÷ng ng­êi xuÊt nhËp khÈu. So víi viÖc gÆp gì trùc tiÕp th× ®µm ph¸n qua th­ tÝn tiÕt kiÖm ®­îc nhiÒu chi phÝ. Trong cïng mét lóc cã thÓ giao dÞch ®­îc nhiÒu kh¸ch hµng ë nhiÒu n¬i kh¸c nhau. Ng­êi viÕt th­ tÝn cã ®iÒu kiÖn ®Ó c©n nh¾c, suy nghÜ, tranh thñ ý kiÕn cña nhiÒu ng­êi vµ cã thÓ khÐo lÐo gi÷ kÝn ý ®Þnh thùc hiÖn cña m×nh. Nh­ng viÖc giao dÞch qua th­ tÝn mÊt rÊt nhiÒu thêi gian chê ®îi cã thÓ bá lì c¬ héi mua b¸n. §µm ph¸n qua ®iÖn tho¹i. §µm ph¸n qua ®iÖn tho¹i nhanh chãng, gióp nhµ kinh doanh tiÕn hµnh ®µm ph¸n khÈn tr­¬ng ®óng thêi c¬ cÇn thiÕt. Nh­ng phÝ tæn ®iÖn tho¹i quèc tÕ cao c¸c cuéc trao ®ái th­êng ph¶i h¹n chÕ vÒ thêi gian. §µm ph¸n b»ng gÆp gì trùc tiÕp. ViÖc gÆp gì trùc tiÕp ®Ó trao ®æi vÒ mäi ®iÒu kiÖn bu«n b¸n lµ mét h×nh thøc ®Æc biÖt quan träng. H×nh thøc nµy ®Èy nhanh tèc ®é gi¶i quyÕt mäi vÊn ®Ò gi÷a hai bªn vÇ nhiÒu khi lµ lèi tho¸t do ®µm ph¸n b»ng th­ tÝn vµ ®iÖn tho¹i ®· kÐo dµi qu¸ l©u mµ kh«ng ®¹t kÕt qu¶. 2.3. Ký kÕt hîp ®ång nhËp khÈu. ViÖc giao dÞch ®µm ph¸n nÕu cã kÕt qu¶ sÏ dÉn tíi viÖc ký kÕt hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th­¬ng. Hîp ®ång XNK (hîp ®ång th­¬ng m¹i quèc tÕ): lµ hîp ®ång mua b¸n ®Æc biÖt, trong ®ã ng­êi b¸n cã nghÜa vô chuyÓn quyÒn së h÷u hµng ho¸ cho ng­êi mua ( bªn nhËp khÈu mét tµi s¶n nhÊt ®Þnh gäi lµ hµng ho¸. Bªn mua cã tr¸ch nhiÖm tr¶ tiÒn vµ nhËn hµng. H×nh thùc hîp ®ång b»ng v¨n b¶n lµ h×nh thøc bÊt buéc ®èi víi c¸c doanh nghiÖp XNK cña n­íc ta trong quan hÖ víi c¸c n­íc kh¸c. C¸c ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång do bªn mua vµ bªn b¸n tho¶ thuËn chi tiÕt dï tr­íc ®ã ®· cã ®¬n ®Æt hµng vµ chµo hµng nh­ng vÉn ph¶i thiÕt lËp v¨n b¶n hîp ®ång lµm c¬ së ph¸p lý cô thÓ cho ho¹t ®éng trao ®æi hµnh ho¸ tõ quèc gia nµy sang quèc gia kh¸c vµ lµm c¨n cø cho viÖc x¸c ®Þnh lçi do cã tranh chÊp x¶y ra. V¨n b¶n lµ h×nh thøc hîp ®ång tèt nhÊt trong viÖc b¶o vÖ quyÒn lîi cña c¸c bªn. Nã x¸c ®Þnh quyÒn lîi vµ nghÜa vô cña c¸c bªn mua vµ b¸n tr¸nh ®­îc nh÷ng hiÓu lÇm do kh«ng thèng nhÊt vÒ quan niÖm. Ngoµi ra, h×nh thøc v©n b¶n cßn t¹o ra thuËn lîi trong thèng kª, theo dâi, kiÓm tra viÖc ký kÕt hîp ®ång vµ thùc hiÖn hîp ®ång. §Æc ®iÓm cña hîp ®ång th­¬ng m¹i Quèc tÕ - LuËt ®iÒu chØnh hîp ®ång: Lµ luËt ®iÒu chØnh cña n­íc xuÊt khÈu, nhËp khÈu vµ c¸c ®iÒu ­íc cña luËt ph¸p quèc tÕ mµ c¸c bªn ®· tho¶ thuËn vµ cam kÕt. - Chñ thÓ cña hîp ®ång : lµ nh÷ng c¸ nh©n hoÆc tæ chøc cã t­ c¸ch ph¸p nh©n cã trô së doanh nghiÖp ®ãng ë c¸c n­íc kh¸c nhau. - Ng«n ng÷ trong hîp ®ång: cã thÓ lµ ng«n ng÷ cña n­íc b¸n hoÆc ng«n ng÷ cña n­íc mua hoÆc ng«n ng÷ cña n­íc thø ba. - §ång tiÒn vµ ph­¬ng thøc thanh to¸n: lµ ®ång tiÒn cña quèc gia cã ®ång tiÒn m¹nh, cã kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi. HiÖn nay ®a sè dïng ®ång ®« la Mü (USD) lµ ®ång tiÒn thanh to¸n vµ tÝnh to¸n. 3. Tæ chøc thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu Sau khi hîp ®ång nhËp khÈu ®­îc ký kÕt ®¬n vÞ kinh doanh nhËp khÈu víi t­ c¸ch lµ mét bªn ký kÕt ph¶i tæ chøc thùc hiÖn hîp ®ång ®ã. §©y lµ mét c«ng viÖc phøc t¹p, nã ®ßi hái ph¶i tu©n thñ luËt quèc gia vµ quèc tÕ, ®ång thêi ®¶m b¶o ®­îc quyÒn lîi quèc gia vµ ®¶m b¶o uy tÝn kinh doanh cña doanh nghiÖp. VÒ mÆt kinh doanh trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c kh©u c«ng viÖc ®Ó thùc hiÖn c¸c kh©u c«ng viÖc ®Ó thùc hiÖn l­u th«ng, n©ng cao tÝnh doanh lîi vµ hiÖu qu¶ cña toµn bé nghiÖp vô giao dÞch. §Ó thùc hiÖn mét hîp ®ång nhËp khÈu ®¬n vÞ kinh doanh ph¶i tiÕn hµnh theo tr×nh tù sau: Thuª tµu §«n ®èc bªn b¸n giao hµng Më LC khi bªn b¸n b¸o Xin giÊy phÐp NK Ký kÕt H§ NK Mua b¶o hiÓm hµng ho¸ \ Lµm thñ tôc h¶i quan NhËn hµng KiÓm tra hµng ho¸ Giao hµng cho ®¬n vÞ ®Æt hµng Lµm thñ tôc thanh to¸n KhiÕu n¹i vÒ hµng ho¸ (NÕu cã) 3.1. Xin giÊy phÐp nhËp khÈu (nÕu cã) Xin giÊy phÐp nhËp khÈu lµ vÊn ®Ò quan träng ®Çu tiªn vÒ mÆt ph¸p lý ®Ó tiÕn hµnh c¸c kh©u tiÕp theo trong qu¸ tr×nh nhËp khÈu hµng ho¸. Theo qui ®Þnh cña nghÞ ®Þnh 57/CP th× th­¬ng nh©n lµ doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, thµnh lËp theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt, ®­îc nhËp khÈu hµng ho¸ theo ngµnh nghÒ ®· ghi trong giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh cña th­¬ng nh©n sau khi ®· ®¨ng ký m· sè t¹i Côc H¶i quan tØnh, thµnh phè, kh«ng ph¶i xin giÊy phÐp ®¨ng ký kinh doanh nhËp khÈu t¹i Bé Th­¬ng M¹i. C¸c giÊy phÐp kinh doanh nhËp khÈu Bé Th­¬ng M¹i ®· cÊp hÕt hiÖu lùc thi hµnh tõ ngµy 1/9/1998. §èi víi nh÷ng mÆt hµng thuéc danh môc hµng ho¸ nhËp khÈu cã ®iÒu kiÖn hµng nhËp khÈu cã h¹n ng¹ch, cã giÊy phÐp cña Bé Th­¬ng M¹i (hoÆc Bé Qu¶n lý chuyªn ngµnh) th­¬ng nh©n ph¶i ®­îc c¬ quan cã thÈm quyÒn ph©n bæ h¹n ng¹ch hoÆc cÊp giÊy phÐp. 3.2. Më L/C Cã nhiÒu ph­¬ng thøc thanh to¸n trong th­¬ng m¹i quèc tÕ. Nh­ng nÕu dïng ph­¬ng thøc thanh to¸n tÝn dông chøng tõ th× ng­êi nhËp khÈu ph¶i cã tr¸ch nhiÖm më L/C. L/C lµ mét v¨n b¶n ph¸p lý trong ®ã ng©n hµng më L/C cam kÕt tr¶ tiÒn cho ng­êi xuÊt khÈu nÕu hä tr×nh bé chøng tõ thanh to¸n phï hîp víi néi dung cña L/C. Thêi gian më L/C nÕu hîp ®ång kh«ng quy ®Þnh g× th× phô thuéc thêi gian giao hµng. Th«ng th­êng L/C ®­îc më kho¶ng 15 – 20 ngµy tr­íc khi ®Õn thêi gian giao hµng. C¬ së ®Ó më L/C dùa trªn c¸c ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång nhËp khÈu. NÕu kh«ng dïng ph­¬ng thøc thanh toµn tÝn dông chøng tõ th× kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i më L/C. Cã thÓ dïng ph­¬ng ph¸p thanh to¸n b»ng chuyÓn tiÒn hoÆc b»ng ph­¬ng ph¸p nhê thu. 3.3.Thuª tµu Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th­¬ng viÖc thuª tÇu chë hµng dùa vµo c¸c c¨n cø sau: - Nh÷ng ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång mua b¸n. - §Æc ®iÓm cña hµng ho¸ mua b¸n - §iÒu kiÖn vËn t¶i. Th«ng th­êng trong nhiÒu tr­êng hîp ®¬n vÞ kinh doanh XNK th­êng uû th¸c viÖc thuª tÇu l­u c­íc cho mét C«ng ty vËn t¶i thuª tÇu nh­ VOSA, Vietfracht… 3.4. Mua b¶o hiÓm Chuyªn chë hµng ho¸ b»ng ®­êng biÓn th._.­êng gÆp nhiÒu rñi ro, tæn thÊt. Bëi vËy, trong kinh doanh th­¬ng m¹i quèc tÕ, b¶o hiÓm hµng ho¸ ®­êng biÓn lµ lo¹i b¶o hiÓm phæ biÕn nhÊt Khi mua b¶o hiÓm c¸c bªn th­êng c¨n cø vµo néi dung cña hîp ®ång ®Ó mua b¶o hiÓm. NÕu nhËp khÈu theo ®iÒu kiÖn CIF, th× ng­êi nhËp khÈu kh«ng ph¶i mua b¶o hiÓm, trong tr­êng hîp nµy, ng­êi b¸n (ng­êi XK) ph¶i mua b¶o hiÓm vµ tr¶ phÝ b¶o hiÓm. NÕu nhËp khÈu theo ®iÒu kiÖn FOB, th× ng­êi NK ph¶i mua b¶o hiÓm. 3.5. Lµm thñ tôc H¶i quan ViÖc lµm thñ tôc H¶i quan gåm ba b­íc sau: - Khai b¸o H¶i quan: chñ hµng ph¶i kª khai chi tiÕt vÒ hµng ho¸ lªn tê khai H¶i quan ®Ó c¬ quan H¶i quan kiÓm tra c¸c thñ tôc giÊy tê. - XuÊt tr×nh hµng ho¸ ph¶i ®­îc xÕp theo trËt tù, thuËn tiÖn cho viÖc kiÓm so¸t. H¶i quan ®èi chiÕu hµng ho¸ trong tê khai víi thùc tÕ ®Ó cã thÓ quyÕt ®Þnh cho hµng ho¸ qua biªn giíi hay kh«ng. - Thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh cña h¶i quan: Sau khi kiÓm tra giÊy tê hµng ho¸, h¶i quan quyÕt ®Þnh cã cho hµng ho¸ qua biªn giíi hay kh«ng hoÆc víi ®iÒu kiÖn chñ hµng ph¶i thùc hiÖn nghiªm chØnh c¸c quyÕt ®Þnh cu¶ h¶i quan – NÕu vi ph¹m sÏ ph¶i gi¶i quyÕt theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. 3.6. NhËn hµng ho¸ nhËp khÈu. Theo quy ®Þnh cña Nhµ n­íc (NghÞ ®Þnh 200 / CP ngµy 31/12/1973) c¸c c¬ quan vËn t¶i ( ga c¶ng ) cã tr¸ch nhiÖm tiÕp hµng ho¸ nhËp khÈu trªn c¸c ph­¬ng tiÖn vËn t¶i tõ n­íc ngoµi vµo. B¶o qu¶n hµng h¸o ®· trong qu¸ tr×nh xÕp dì, l­u kho, l­u b·i vÇ giao cho c¸c ®¬n vÞ ®Æt hµng theo cho c¸c ®¬n vÞ ®Æt hµng theo lÖng giao hµng cña ®¬n vÞ ngo¹i th­¬ng ®· nhËp hµng ®ã. 3.7. KiÓm tra hµng ho¸ nhËp khÈu Theo qui ®Þnh cña nhµ n­íc, hµng nhËp khÈu khi ®­a vÒ qua cöa khÈu cÇn kiÓm tra kü cµng. Mçi c¬ quan tuú theo chøc n¨ng cña m×nh tiÕn hµnh c«ng viÖc kiÓm tra ®ã. C¬ quan giao th«ng (ga, c¶ng) ph¶i kiÓm tra nhu cÇu niªm phong kÑp ch× tr­íc khi dì hµng ra khái ph­¬ng tiÖn vËn t¶i, nÕu ph¸t hiÖn thÊy dÊu hiÖu mÊt kÑp ch× hoÆc nghi ngê hµng cã kh¶ n¨ng tæn thÊt th× ga c¶ng phaØ nhê c«ng ty gi¸m ®Þnh lËp biªn b¶n gi¸m ®Þnh. NÕu tÇu chuyªn chë b»ng ®­êng biÓn thiÕu hôt, mÊt m¸t ph¶i cã biªn b¶n kÕt to¸n nhËn hµng víi tÇu , cßn nÕu bÞ vì ph¶i cã biªn b¶n hµng ®æ cì. NÕu tµu ®i råi míi ph¸t hiÖn hµng thiÐu hôt mÊt m¸t th× c«ng ty vËn t¶i thuª (VOSA) cÊp giÊy chøng nhËn hµng thiÕu. 3.8. Lµm thñ tôc thanh to¸n Thanh to¸n lµ kh©u quan träng vµ lµ kÕt qu¶ cuèi cïng cña tÊt c¶ c¸c giao dÞch kinh doanh th­¬ng m¹i quèc tÕ. HiÖn nay cã rÊt nhiÒu ph­¬ng thøc thanh to¸n trong th­¬ng m¹i quèc tÕ nh­ ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ, ph­¬ng thøc nhê thu, ph­¬ng thøc chuyÓn tiÒn, ph­¬ng thøc ghi sæ…Nh­ng ph­¬ng thøc ®­îc sö dông chñ yÕu nhÊt lµ ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ. 3.9. KhiÕu n¹i vµ ®i kiÖn KhiÕu n¹i lµ h×nh thøc ng­êi nhËp khÈu yªu cÇu ng­êi xuÊt khÈu thùc hiÖn ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi cña ng­êi nhËp khÈu khi thÊy hµng ho¸ nhËp khÈu bÞ tæn thÊt , thiÕu hôt mÊt m¸t. 3.10. C¸c chøng tõ cã liªn quan Nh÷ng chøng tõ c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång mua b¸n ngoÞa th­¬ng lµ nh÷ng chøng tõ x¸c nhËn viÖc chÊp nhËn hîp ®ång ®ã nh­ : x¸c nhËn viÖc ng­êi b¸n giao hµng, viÖc chuyªn chë hµng, viÖc b¶o hiÓm… C¨n cø chøc n¨ng nhiÖm vô cña chóng, c¸c chøng tõ ®­îc chia thµnh c¸c lo¹i: chøng tõ hµng ho¸, chøng tõ vËn t¶i, chøng tõ b¶o hiÓm, chøng tõ kho hµng vµ chøng tõ h¶i quan. 4. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ nhËp khÈu Sau khi nghiªn cøu t×nh h×nh thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc, tiÕn hµnh lùa chän h×nh thøc nhËp khÈu, giao dÞch ®µm ph¸n vµ ®i ®Õn ký kÕt hîp ®ång nhËp khÈu hµng ho¸, doanh nghiÖp cÇn t×m ra nh÷ng ­u nh­îc ®iÓm cña m×nh trong viÖc thùc hiÑn c¸c qui tr×nh ®ã. §èi víi nh÷ng ­u ®iÓm th× ph¶i ph¸t huy tèi ®a, ßcn víi nh÷ng nh­îc ®iÓm th× ph¶i h¹n chÕ b»ng c¸ch ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p nh»m kh¾c phôc, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu hµng ho¸ cña doanh nghiÖp m×nh ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt. iII. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng vµ chØ tiªu ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu 1. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng nhËp khÈu Nghiªn cøu c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng mua b¸n hµng ho¸ quèc tÕ nãi chung vµ ho¹t ®éng nhËp khÈu nãi riªng cho phÐp c¸c nhµ kinh doanh thÊy ®­îc nh÷ng g× mµ hä ph¶i ®èi mÆt trong ho¹t ®éng mua b¸n hµng ho¸ quèc tÕ còng nh­ nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n. Tõ ®ã biÕt ®­îc nguyªn nh©n ¶nh h­ëng tíi hiÖu qu¶ nhËp khÈu cña doanh nghiÖp vµ còng nhê vËy cã thÓ t×m ra nh÷ng biÖn ph¸p nh»m ph¸t huy nh÷ng mÆt m¹nh vµ h¹n chÕ nh÷ng mÆt yeÐu kÐm ®Ó hoµn thiÖn hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng nhËp khÈu. D­íi ®ay lµ mét vµi nh©n tè chÝnh lµm ¶nh h­ëng tíi ho¹t ®éng nhËp khÈu ë c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu hiÖn nay: 1.1. Nh©n tè vÜ m« ¶nh h­ëng cña c¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch quèc gia vµ quèc tÕ Khi tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng XNK th× c¸c doanh nghiÖp ®Òu ph¶i n¾m râ vµ tu©n thñ mét c¸ch v« ®iÒu kiÖn chÕ ®é chÝnh s¸ch cña quèc gia m×nh vµ cña quèc tÕ, v× nh©n tè nµy thÓ hiÖn ý chÝ quyÒn lùc cu¶ giai cÊp l·nh ®¹o ë mçi n­íc. Sù thèng nhÊt chung ®ã cña quèc tÕ b¶o vÖ c¸c lîi Ých cña mäi tÇng líp trong x· héi còng nh­ lîi Ých cña mçi quèc gia trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. Ho¹t ®éng nhËp khÈu lµ viªc mua b¸n hµng ho¸ tõ n­íc ngoµi cho nªn nã chÞu sù t¸c ®éng cña c¸c chÝnh s¸ch chÕ ®é, luËt ph¸p cña mçi quèc gia ®ã. §ång thêi nã ph¶i tu©n theo nh÷ng qui ®Þnh, luËt ph¸p quèc tÕ chung. LuËt ph¸p quèc tÕ b¾t buéc c¸c n­íc v× lîi Ých chung cña ®Êt n­íc nªn ph¶i thùc hiÖn ®Çy ®ñ tr¸ch nhiÖm vµ nghÜa vô cña m×nh khi tham gia vµo th­¬ng m¹i quèc tÕ. ¶nh h­ëng cña c¸c yÕu tè v¨n ho¸ chÝnh trÞ Toµn cÇu ho¸, quèc tÕ ho¸ ®ang lµ xu thÕ næi bËt cña thêi ®¹i, bao trïm lªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc cña ®êi sèng kinh tÕ, chÝnh trÞ v¨n ho¸ x· héi. §iÒu ®ã cµng chøng tá r»ng yÕu tè v¨n ho¸ chÝnh trÞ cã ý nghÜa rÊt quan träng trong viÖc më réng quan hÖ ngo¹i giao, kh«ng chØ vÒ mÆt chÝnh trÞ v¨n ho¸ mµ cßn c¶ vÒ lÜnh vùc bu«n b¸n víi c¸c n­íc trªn thÕ giíi. Ch¼ng h¹n nh­ mèi quan hÑ ngo¹i giao gi÷a c¸c chÝnh phñ sÏ dÉn tíi ký kÕt c¸c hiÖp ®Þnh, hiÖp ­íc … vÒ quan hÖ th­¬ng m¹i vµ hîp t¸c quèc tÕ. Mét quèc gia mµ cã nÒn chÝnh trÞ bÊt æn th× mét ®iÒu ch¾c ch¾n r»ng c¸c n­íc kh¸c sÏ kh«ng muèn quan hÖ bu«n b¸n v× c¸c chÝnh s¸ch cña c¸c n­íc ®ã sÏ lu«n bÞ thay ®æi kh«ng thèng nhÊt vµ sÏ g©y ra nhiÒu rñi ro trong quan hÖ bu«n b¸n. M«i tr­êng v¨n ho¸ ë ®©y còng sÏ t¸c ®éng m¹nhtíi ho¹t ®éng nhËp khÈu cña mçi quèc gia. V¨n ho¸ thÓ hiÖn ë së thÝch, nhu cÇu, thÞ hiÕu cña mçi d©n téc. Mçi mét quãc gia kh¸c nhau cã nÒn v¨n ho¸ kh¸c nhau, cã nh÷ng lo¹i hµng ho¸ s¶n ph¶m mµ quèc gia nµy sö dông ®­îc, quèc gia kh¸c l¹i kh«ng dïng nã, cã nh÷ng lo¹i hµng ho¸ ­a thÝch cña n­íc nµynh­ng l¹i kh«ng ®­îc ­a thÝch ë n­íc kh¸c. §ã lµ sù kh¸c biÖt vÒ v¨n ho¸ cña mçi quèc gia, sù kh¸c biÖt nµy lµ rµo c¶n sù giao tiÕp vµ trao ®æi gi÷u c¸c quèc gia. V× vËy sù hiÓu biÕt vÒ v¨n ho¸ trong kinh doanh th­¬ng m¹i quèc tÕ lµ hÕt søc quan träng vµ cÇn thiÕt ¶nh h­ëng cña sù biÕn ®éng thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc NhËp khÈu lµ ho¹t ®éng mua hµng ho¸ tõ n­íc ngoµi vµo trong n­íc ®Ó phôc vô nhu cÇu tiªu dïng vµ s¶n xuÊt trong n­íc. Do vËy cã thÓ nãi nhËp khÈu nh­ chiÕc cÇu nèi gi÷ hai thÞ tr­êng lµ thÞ tr­êng trong n­íc vµ thÞ tr­êng n­íc ngoµi. NhËp khÈu t¹o ra sù phï hîp g¾n bã còng nh­ ph¶n ¸nh sù t¸c ®éng qua l¹i gi÷a hai thÞ tr­êng. C¸c nhµ nhËp khÈu sÏ cã quyÕt ®Þnh vÒ viªcj nhËp khÈu lo¹i hµng nµo, víi sè l­îng bao nhiªu, chÊt l­îng gi¸ c¶ nh­ thÕ nµo lµ phï hîp, trªn c¬ së ®ã ph¶i lùa chän nhËp khÈu ë thÞ tr­êng nµo lµ tèi ­u, lîi nhuËn cao nhÊt cho doanh nghiÖp m×nh. ¶nh h­ëng cña yÕu tè c¹nh tranh §©y lµ mét trong nh÷ng nh©n tè quan träng h¬n c¶ bëi nã bao gåm thuÕ, giÊy phÐp kinh doanh, h¹n ng¹ch, ngo¹i tÖ … vµ h¬n c¶ nã trùc tiÕp liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh nhËp khÈu cña c¸c doanh nghiÖp * Thø nhÊt : lµ thuÕ nhËp khÈu Theo luËt thuÕ do quèc héi n­íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam th«ng qua ngµy 26/12/1991 qui ®Þnh hµng ho¸ ®¸nh thuÕ lµ nh÷ng hµng ho¸ ®­îc phÐp nhËp khÈu qua cöa khÈu , biªn giíi ViÖt Nam, kÓ c¶ hµng tõ khu chÕ xuÊt ®­a vµo thÞ tr­êng trong n­íc. Vµ nh­ vËy thuÕ ®· gãp mét phÇn trong kho¶ng chi phÝ cña doanh nghiÖp khi nhËp khÈu vµ lµm ¶nh hu­ëng ®Õn t×nh h×nh t¨ng gi¶m cña tõng mÆt hµng mµ doanh nghiÖp nhËp khÈu * Thø hai: lµ h¹n ng¹ch nhËp khÈu §©y lµ qui ®Þnh cña nhµ n­íc h¹n chÕ nhËp khÈu sè l­îng hoÆc gi¸ trÞ mét mÆt hµng nµo ®ã hoÆc mét thÞ tr­êng nµo ®ã trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. ViÖc ¸p dông h¹n ng¹ch nhËp khÈu cã t¸c dông b¶o vÖ nÒn s¶n xuÊt trong n­íc b¶o ®¶m c¸c cam kÕt cña ChÝnh phñ n­íc ta víi n­íc ngoµi. Nh­ng cã mét h¹n chÕ lµ h¹n chÕ quyÒn lîi tiªu dïng c¸c mÆt hµng ®a d¹ng cña ng­êi tiªu dïng vµ t¹o ra ®éc quyÒn cho mét sè doanh nghiÖp trong n­íc * Thø ba : l µ giÊy phÐp nhËp khÈu GiÊy phÐp nhËp khÈu lµ mét biÖn ph¸p quan träng ®Ó nhµ n­íc qu¶n lý ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu. Nã lµ chøng tõ do bé th­¬ng m¹i cÊp cho phÐp chñ hµng ®­îc nhËp khÈu mét hoÆc mét sè l« hµng nhÊt ®Þnh cã cïng tªn hµng tõ mét n­íc nhÊt ®Þnh trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh Theo qui ®Þnh cña NghÞ ®Þnh 57/CP ngµy 31/7/1998 cã hiÖu lùc thi hµnh tõ ngµy 1/9/1998 qui ®Þnh hµng ho¸ xuÊt khÈu nhËp khÈu cã ®iÒu kiÖn - Hµng ho¸ xuÊt klhÈu nhËp khÈu cã ®iÒu kiÖn lµ hµng ho¸ xuÊt khÈu nhËp khÈu theo giÊy phÐp cña Bé Th­¬ng m¹i HoÆc giÊy phÐp cña Bé qu¶n lý chuyªn ngµnh. - ViÖc phª chuÈn danh môc hµng ho¸ xuÊt khÈu nhËp khÈu cã ®iÒu kiÖn do ChÝnh phñ phª duyÖt trªn c¬ së ®Ò nghÞ cña Bé tr­ëng Bé Th­¬ng m¹i sau khi ®· thèng nhÊt víi Bé kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­ vµ c¸c Bé cã liªn quan. Qu¶n lý b»ng giÊy phÐp cã t¸c dông h¹n chÕ nhËp khÈu trµn lan hµng ho¸ n­íc ngoµi vµo thÞ tr­êng trong n­íc, h¹n chÕ nhËp khÈu hµng ho¸ mµ trong n­íc s¶n xuÊt ®­îc nh­ng cã nh­îc ®iÓm kh«ng thu ®­îc ng©n s¸ch nhµ n­íc * Thø t­ : qu¶n lý ngo¹i tÖ §èi víi n­íc thiÕu ngo¹i tÖ nh­ n­íc ta ¸p dông biÖn ph¸p kiÓm so¸t ngo¹i tÖ b»ng c¸ch ®iÒu tiÕt nhËp khÈu mét sè lo¹i s¶n phÈm th«ng qua viÖc ph©n phèi ngo¹i tÖ ®Ó nhËp khÈu c¸c hµng ho¸ ®ã. Qua ng©n hµng quèc gia nhiÒu n­íc qui ®Þnh “h¹n ngach ngo¹i tÖ” tªn c¬ së h¹n ngach nhËp khÈu ®­îc cÊp. Ng­êi nhËp khÈu cã thÓ ký hîp ®ång mua hµng ë n­íc ngoµi nh­ng ph¶i xin ®­îc quyÒn sö dông ngo¹i tÖ ®Ó thanh to¸n cho n­íc kh¸ch hµng theo qui chÕ qu¶n lý ngo¹i tÖ cña n­íc m×nh. Khi xuÊt khÈu hµng ho¸ ra n­íc ngoµi nh­êi xuÊt khÈu cÇn t×m hiÓu kü chÕ ®é qu¶n lý ngo¹i tÖ cña n­íc nhËp khÈu ®Ó sau ®ã kh«ng gÆp khã kh¨n trong viÖc thanh to¸n hµng xuÊt khÈu cña m×nh. 1.2. Nh©n tè vi m«. C¬ së vËt chÊt vµ uy tÝn cña doanh nghiÖp - C«ng ty cã c¬ së vËt chÊt kü thËt cµng hiÖn ®¹i bao nhiªu th× cµng t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c«ng viÖc kinh doanh cña doanh nghiÖp. HÖ thèng kho tµng cµng hiÖn ®¹i gióp cho viÖc gi÷ g×n b¶o qu¶n hµng ho¸ thÞ tr­êng tèt h¬n. Ph­¬ng tiÖn vËn t¶i hiÖn ®¹i gióp cho doang nghiÖp tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn. HÖ thèng kho b·i, cuÈ hµng hiÖn ®¹i sÏ n©ng cao ch¸t l­îng phôc vô vµ thu hót ®­îc nhiÒu kh¸ch hµng, do ®ã n©ng cao doanh s« b¸n cho C«ng ty . - Uy tÝn cña doanh nghiÖp trªn thÞ tr­êng . Trong ho¹t ®éng kinh doanh hiÖn nay, uy tÝn cã vai trß quan träng ®èi víi mçi doanh nghiÖp. Uy tÝn ®­îc ®Æt trªn hµng ®Çu , do vËy nã ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn ho¹t ®éng nhËp khÈu. §Ó cã mét chç ®øng v÷ng ch¾c trªn thÞ tr­êng tronh nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn nay th× doanh nghiÖp cÇn phØa cã ch÷ tÝn ®èi víi c¸c ®èi t¸c. X¸c ®Þnh ®­îc ®iÒu nµy, c«ng ty chó träng ®Õn ch÷ tÝn tong kinh doanh b»ng c¸ch kÝ kÕt hîp ®ång, thùc hiÖn hîp ®ång mét c¸ch nghiªm chØnh, c¸c ®iÒu kho¶n vÒ thanh to¸n, giao nhËn hµng ®óng h¹n . b. MÆt hµng kinh doanh vµ kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña c«ng ty: Dùa vµo kÕt qu¶ nghiªn cøu thÞ tr­êng nhµ kinh doanh lùa chän cho m×nh mÆt hµng dù ®Þnh kinh doanh lµ mÆt hµng g×, quy c¸ch, phÈm chÊt, nh·n hiÖu, bao b× dãng gãi hµng ho¸ ®ã nh­ thÕ nµo lµ ®iÒu kiÖn hÕt søc quan träng. NÕu doanh nghiÖp nhËp khs¶u mÆt hµng mµ trong n­íc cã nhu cÇu vÒ hµng ho¸ ®ã Ýt th× sÏ bÊt lîi cho doanh nghiÖp trong viÖc thùc hiÖn kinh doanh hµng nhËp khÈu cña m×nh. Ngùoc l¹i nÕu doanh nghiÖp nhËp khÈu mÆt hµng mµ hä cÇn nh­ng trong n­íc lÞa kh«ng cã th× rÊt cã lîi cho viÖc kinh doanh hµng nhËp khÈu cña doanh nghiÖp. V× vËy tuú theo vµo t×nh h×nh thÞ tr­êng, nhu cÇu cña thÞ hiÕu tiªu dïng cña kh¸ch hµng ®Ó lùa chän mÆt hµng nhËp khÈu phï hîp víi doanh nghiÖp cña m×nh nhÊt. §ång thêi ®¸p øng ®Çy ®ñ ®ßi hái vÒ chÊt l­äng, mÉu m·, phÈm chÊt tÝnh n¨ng cña ng­êi tiªu dïng. Vèn lµ mét trong nh÷ng yÕu tè mµ bÊt cø doanh nghiÖp nµo kinh doanh nãi chung vµ kinh doanh nhËp khÈu nãi riªng ®Òu ph¶i quan t©m. NÕu c«ng ty cã sè vèn Ýt th× sÏ gÆp nhiÒu khã kh¨n trong kinh doanh nhËp khÈu hµng ho¸. Ng­îc l¹i, nÕu c«ng ty cã nguån vèn lín th× sÏ thuËn lîi trong nhËp khÈu, ch¼ng h¹n sÏ tù chñ trong viÖc nhËp khÈu hµng ho¸ cã gi¸ trÞ lín, sè l­îng nhiÒu trong mçi lÇn nhËp, h¹n chÕ vÒ vèn tÊt yÕu sÏ ¶nh h­ëng ®Õn tÝnh chñ ®éng trong kinh doanh nhËp khÈu. c. Nh©n tè con ng­êi: §éi ngò c¸n bé lµ mét nh©n tè quan träng cã tÝnh tÊt yÕu quyÕt ®Þnh tíi sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña doanh nghiÖp trong ho¹t ®éng kinh doanh nãi chung vµ trong ho¹t ®éng nhËp khÈu nãi riªng. NÕu c«ng ty cã ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn giái, tinh th«ng nghiÖp vô nhËp khÈu th× sÏ rÊt thuËn lîi cho qu¸ tr×nh nhËp khÈu vµ ng­îc l¹i sÏ lµm gi¶m hiÖu qu¶ nhËp khÈu cña c«ng ty. 2. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh nhËp khÈu a. Chi phÝ kinh doanh. Ho¹t ®éng kinh doanh nãi chung vµ cña doanh nghiÖp nhËp khÈu nãi riªng diÔn ra nh»m môc ®Ých thu lîi nhuËn do vËy, ®Ó ®¹t ®­îc môc tiªu ®ã, c¸c doanh nghiÖp nhÊt thiÕt ph¶i bá ra mét kho¶n chi phÝ nhÊt ®Þnh vµ ®©y chÝnh lµ mét trong nh÷ng chØ tiªu c¬ b¶n ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh. ChØ tiªu tæng qu¸t HiÖu qu¶ kinh doanh = KÕt qña thu ®­îc Chi phÝ bá ra KÕt qu¶ thu ®­îc trong kinh doanh cña c«ng ty ®­îc ®o b»ng c¸c chØ tiªu doanh thu vµ lîi nhuËn thùc hiÖn ®­îc. Cßn chi phÝ bá ra nh­ lao ®éng, vèn cè ®Þnh, vèn l­u ®éng... - Chi phÝ th­êng xuyªn trong kinh doanh HiÖu suÊt sö dông chi phÝ = Doanh thu Chi phÝ th­êng xuyªn HiÖu qu¶ sö dông chi phÝ ph¶n ¸nh doanh thu ®¹t ®­îc khi bá ra mét ®ång chi phÝ Møc sinh lîi cña mét ®¬n vÞ chi phÝ = Lîi nhuËn Chi phÝ th­êng xuyªn Møc sinh lîi cña mét ®¬n vÞ chi phÝ biÓu thÞ møc lîi nhuËn thu ®­îc khi mét ®ång chi phÝ ®­îc bá ra b. Vèn kinh doanh - Vèn cè ®Þnh Doanh thu HiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n cè ®Þnh = Vèn cè ®Þnh ChØ tiªu nµy biÓu hiÖn møc t¨ng kkÕt qu¶ kinh doanh cña mçi ®¬n vÞ gi¸ trÞ TSC§ nh­ng chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ kinh tÕ tæng hîp nhÊt cña VC§ th­êng ®­îc sö dông lµ møc doanh lîi Lîi nhuËn Møc sinh lîi cña vèn cè ®Þnh = Vèn cè ®Þnh ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh sè tiÒn l·i hoÆc sè thu nhËp thuÇn tuý trªn mét ®ång tiÒn vèn cè ®Þnh hoÆc sè vèn cè ®Þnh cÇn thiÕt ®Ó t¹o ra mét ®ång lîi nhuËn Vèn l­u ®éng Sè vßng quay vèn l­u ®éng = Doanh thu Tæng vèn l­u ®éng Møc doanh lîi cña vèn l­u ®éng = Lîi nhuËn Vèn l­u ®éng Thêi gian hoµn vèn = Vèn ®Çu t­ + Møc khÊu hao c¬ b¶n hµng Lîi nhuËn ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ cña vèn ®Çu t­ sau khi ®· ®­îc vËt ho¸. §ã lµ kho¶ng thêi gian mµ vèn ®Çu t­ bá ra ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh vµ cã thÓ thu håi l¹i ®­îc nhê lîi nhuËn vµ khÊu hao c¬ b¶n thu ®­îc hµng n¨m - Lîi nhuËn vµ tû suÊt lîi nhuËn Lîi nhuËn = Tæng doanh thu – Tæng chi phÝ Tû suÊt lîi nhuËn = Lîi nhuËn Gi¸ thµnh dÞch vô Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu ë C«ng ty VËt t­ Tæng hîp Hµ Anh I .Kh¸i qu¸t vÒ c«ng ty tæng hîp Hµ Anh 1 .Qu¸ tr×nh h×nh thµnh ,ph¸t triÓn vµ chøc n¨ng nhiÖm vô cña C«ng ty *.Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty C«ng ty VËt t­ tæng hîp Hµ Anh lµ mét doanh nghiÖp nhµ n­íc,trùc thuéc sù qu¶n lý cña UBND huyÖn §«ng Anh C«ng ty vËt t­ tæng hîp Hµ Anh ra ®êi vµ b¾t ®Çu ho¹t ®éng vµo n¨m 1956, ®Õn nay thêi gian ho¹t ®éng cña C«ng ty rÊt dµi vµ qua nhiÒu chÕ ®é qu¶n lý cña Nhµ n­íc. Tõ chÕ ®é tËp trung quan liªu bao cÊp sau ®ã lµ chuyÓn h¼n sang c¬ chÕ h¹ch to¸n ®éc lËp tù chñ vµ dÇn theo thêi gian cïng víi sù ®i lªn cña C«ng ty ®Ó phï hîp víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. TiÒn th©n cña Cong ty VËt t­ tæng hîp Hµ Anh lµ mét tr¹m VËt t­ n«ng nghiÖp huyÖn §«ng Anh trùc thuéc vµ chÞu sù qu¶n lý cña C«ng ty VËt t­ n«ng nghiÖp Thµnh phè Hµ Néi . N¨m 1981 ®­îc Uû ban nh©n d©n Thµnh phè Hµ Néi ra quyÕt ®Þnh thµnh lËp vµ ®­îc ®æi thµnh C«ng ty øng vËt t­ N«ng nghiÖp huyÖn §«ng Anh.§Õn th¸ng 12 n¨m 1987 ®­îc x¸p nhËp 3 ®¬n vÞ kh¸c trong huyÖn cïng kinh doanh vËt t­ vÒ nghµnh n«ng nghiÖp lµ :C«ng ty gièng c©y trång §«nh Anh,Tr¹m b¶o vÖ thùc vËt §«ng Anh,C«ng ty vËt t­ n«ng nghiÖp ®«ng Anh vµ ®· ®æi tªn thµnh C«ng ty vËt t­ dÞch vô kò thuËt c©y trång huyÖn §«ng Anh N¨m 1992 thùc hiÖn NghÞ ®Þnh 388/CP ,C«ng ty l¹i ®­îc tiÕp nhËn thªm 3 ®¬n vÞ dÞch vô kh¸c n÷a lµ :C«ng ty thu mua hµng xuÊt khÈu,XÝ nghiÖp dÞch vô l©m nghiÖp ,Tr¹m c¸ gièng vµ d­îc thµnh lËp l¹i lµ mét doanh nghiÖp nhµ n­íc theo QuyÕt ®Þnh sè 2849/Q§-UB ngµy 10 th¸ng 04 n¨m 1992 vµ QuyÕt ®Þnh sè1503/Q§-UB ngµy 16 th¸ng 11 n¨m 1994 cña UBND thµnh phè Hµ Néi. Tõ ®ã tªn doanh nghiÖp ®­îc gäi lµ C«ng ty VËt t­ tæng hîp Hµ Anh,cã tªn giao dÞch quèc tÕ lµ HANEXIM .HiÖn nay C«ng ty cã trô së chÝnh n»m trªn quèc lé sè 3 t¹i khèi 1 thÞ trÊn §«ng Anh cã sè giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh sè 108075 ngµy 17 th¸ng 04 n¨m 1993 do träng tµi kinh tÕ Hµ Néi cÊp vµ giÊy phÐp kinh doanh nhËp khÈu trùc tiÕp sè 2-05-1-071/GP do Bé Th­¬ng m¹i cÊp ngµy 15 th¸ng 04 n¨m 1994. Tõ khi thµnh lËp cho ®Õn nay C«ng ty ®· thùc sù trë thµnh mét doanh nghiÖp nhµ n­íc ho¹t ®éng kinh doanh cã uy tÝn vµ hiÖu qu¶ *. Chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña C«ng ty B¾t ®Çu thµnh lËp cho ®Õn nay, C«ng ty cã chøc n¨ng vµ nhiÖm vô tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh tæng hîp c¸c mÆt hµng vËt t­ n«ng nghiÖp ,hµng n«ng l©m s¶n,hµng thñ c«ng mü nghÖ . C«ng ty xu¸t nhËp khÈu trùc tiÕp c¸c mÆt hµng nh­ ph©n bãn, thuèc trõ s©u phôc vô s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, trong ®ã xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n, d­îc liÖu hµng thñ c«ng mü nghÖ thiÕt bÞ ph­¬ng tiÖn vËn t¶i, hµng n«ng l©m s¶n, hµng c«ng nghÖ tiªu dïng theo giÊy phÐp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu cña bé Th­¬ng m¹i cÊp C«ng ty cßn cã nhiÖm vô s¶n xuÊt ph©n bãn tæng hîp vµ kinh doanh kh¸ch s¹n, thÓ dôc thÓ thao vui ch¬i gi¶i trÝ N»m trªn quèc lé 3 ,l¹i cã mét vÞ trÝ ®Þa lý rÊt thuËn lîi cho C«ng ty trong quan hÖ giao dÞch, tiÕp nhËn mua b¸n hµng ho¸ cña c¸c tØnh b¹n.Thªm vµo ®ã C«ng ty l¹i cã mét ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn giµu kinh nghiÖm trong qu¶n lý kinh doanh,cã c¸c c­¶ hµng dÞch vô ®Æt t¹i c¸c khu vùc ®«ng d©n c­, c¸c x· s¶n xuÊt n«ng nghiÖp nhê vËy C«ng ty ®· phôc vô nhiÒu b¹n hµng cã uy tÝn vµ tr¸ch nhiÖm cao. 2 .HÖ thèng tæ chøc, chøc n¨ng nhiÖm vô cña c¸c phßng ban, bé phËn trùc thuéc cña C«ng ty Tr­íc ®æi míi, do ®Æc tÝnh cña c¬ chÕ bao cÊp cïng víi ho¹t ®éng kinh doanh cßn thô ®éng .C«ng ty vÉn cßn phô thuéc nhiÒu vµo c¸c chØ tiªu,®Þnh h­íng cña nhµ n­íc,h¬n n÷a C«ng ty vÉn chØ lµ mét xÝ nghiÖp nhá cho nªn mäi ho¹t ®éng mua ,nhËp hµng ho¸ ®Òu theo hîp ®ång kinh tÕ ký kÕt gi÷a ChÝnh Phñ ViÖt Nam víi c¸c n­íc XHCN theo c¸c chØ tiªu mµ nhµ n­íc ®· ®Ò ra.Do vËy xuÊt b¸n hµng mang tÝnh chÊt tù cÊp tù ph¸t,ph©n chia theo khung gi¸ quy ®Þnh s½n cña Bé ,nghµnh qu¶n lý chÝnh v× thÕ c¬ cÊu qu¶n lý cña C«ng ty vÉn cßn ch­a th«ng tho¸ng. B­íc sang c¬ chÕ thÞ tr­êng,C«ng ty ®· cã nhiÒu thay ®æi nhÊt ®Þnh theo h­íng tÝch cùc, ®Æc biÖt sau khi ®· tiÕp nhËn 6 ®¬n vÞ ®Ó cïng ho¹t ®éng kinh doanh. Sau n¨m 1992 ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty ngµy cµng ®¹t hiÖu qu¶ cao,quy m« ho¹t ®éng n¨m nay cao h¬n n¨m tr­íc ®iÒu ®ã ®· kh¼ng ®Þnh sù ®øng v÷ng cña C«ng ty trªn thÞ tr­êng. Do yªu cÇu, nhiÖm vô vµ sù ®ßi hái cña c¬ chÕ thÞ tr­êng,®ång thêi víi chøc n¨ng vµ nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh tæng hîp nªn bé m¸y qu¶n lý còng ®­îc tæ chøc mét c¸ch hîp lý h¬n ®Ó nh»m ®¸p øng ®­îc nh÷ng thay ®æi cña thêi kú míi.thêi kú C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc Bé m¸y qu¶n lý cña C«ng ty bao gåm: - 01 Gi¸m ®èc - 01 Phã gi¸m ®èc - 04 Tr­ëng phßng :lµm nhiÖm vô chuyªn m«n gióp viÖc Gi¸m ®èc - 06 Cöa hµng tr­ëng: Trùc tiÕp qu¶n lý cöa hµng ë c¸c khu vùc trung t©m vµ c¸c x· lín - 03 ®éi s¶n xuÊt, x­ëng s¶n xuÊt bia h¬i,bèc dì hµng ho¸ - 40 ®iÓm dÞch vô b¸n hµng ë c¸c th«n, xãm, x· - Vµ 336 c¸n bé c«ng nh©n viªn toµn c«ng ty §Ó ®iÒu hµnh s¶n xuÊt kinh doanh, bé m¸y qu¶n lý cña C«ng ty ®­îc tæ chøc theo m« h×nh chØ ®¹o trùc tiÕp. Ta cã thÓ kh¸i qu¸t s¬ ®å bé m¸y qu¶n lý cña C«ng ty theo b¶ng s¬ ®å sau: S¬ ®å bé m¸y qu¶n lý cña C«ng tyBan Gi¸m ®èc C«ng ty Phßng tæ chøc hµnh chÝnh Phßng kÕ to¸n tµi vô Phßng kinh doanh XNK Phßng vËt t­ X­ëng, ®éi s¶n xuÊt, kinh doanh. C¸c cöa hµng khu vùc C¸c dÞch vô lÎ  *. Chøc n¨ng nhiÖm vô cña c¸c phßng ban C«ng ty thùc hiÖn chÕ ®é qu¶n lý theo chÕ ®é mét thñ tr­ëng trªn c¬ së thùc hiÖn quyÒn lµm chñ tËp thÓ cña c¸n bé c«ng nh©n viªn toµn c«ng ty. Gi¸m ®èc c«ng ty lµ ng­êi ®¹i diÖn ph¸p nh©n, chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc ph¸p luËt nhµ n­íc, cÊp trªn vÒ qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh, kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña toµn C«ng ty. Gi¸m ®èc chØ ®¹o theo tÇm vÜ m«, phæ biÕn nh÷ng chñ tr­¬ng,chÝnh s¸ch s¸t rhùc cã liªn quan tíi kinh doanh, s¶n xuÊt ë c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc, ph©n bè c¸c ngußn hµng,l­îng hµng ho¸ vµ cung cÊp c¸c dÞch vô ®ñl­îng cho c¸c ®¬n vÞ ,®¸p øng nhu cÇu phôc vô s¶n xuÊt vµ tiªu dïng . D­íi gi¸m ®èc lµ mét phã gi¸m ®èc trùc tiÕp phô tr¸ch mét cöa hµng kinh doanh tæng hîp khu vùc thÞ trÊn §«ng Anh. - Phßng tæ chøc hµnh chÝnh Cã chøc n¨ng tham, m­u cho Gi¸m ®èc vÒ tæ chøc bé m¸y, s¾p xÕp c¸n bé theo dâi tr¶ l­¬ng c«ng nh©n viªn toµn c«ng ty, ®µo t¹o vµ båi d­ìng trinh ®é nghiÖp vô ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn trong toµn C«ng ty. Phßng cã nhiÖm vô qu¶n lý hå s¬, tiÕp nhËn vµ ®iÒu ®éng bè trÝ c¸n bé c«ng nh©n viªn, ®Ò b¹t c¸n bé, kü thuËt, khen th­ëng hay xa th¶i. + Tæ chøc ®êi sèng c¸n bé c«ng nh©n viªn nh­ nhµ ë, ®iÖn n­íc... + Tham m­u cho l·nh ®¹o C«ng ty vÒ vÊn ®Ò tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng, ®µo t¹o båi d­ìng c¸n bé, nghiªn cøu tæ chøc m¹ng luíi, ®Þnh ra kÕ ho¹ch vÒ c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña C«ng ty nh­: qu¶n lý, söa ch÷a kho x­ëng, mua s¾m trang thiÕt bÞ phôc vô v¨n phßng lµm viÖc...x©y dùng môc tiªu thi ®ua ®èi víi c¸c ®¬n vÞ c¸ nh©n. - Phßng tµi vô Cã nhiÖm vô qu¶n lý tµi chÝnh, vÊn ®Ò phôc vô cho kinh doanh, ho¹ch to¸n ph©n tÝch lç, l·i, thùc hiÖn nghÜa vô ng©n s¸ch cho nhµ n­íc theo chÕ ®é ®èi víi c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña ®¬n vÞ. - Phßng vËt t­ Cã nhiÖm vô x©y dùng c¸c kÕ ho¹ch vÒ cung øng vËt t­ - Phßng XuÊt nhËp khÈu Lµ phßng tæng hîp, x¸c ®Þnh nhu cÇu(nhu cÇu thÞ tr­êng, nhu cÇu cña ®¬n vÞ trùc thuéc), lËp ®¬n hµng, ®µm ph¸n giao dÞch, ký kÕt hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th­¬ng vµ hîp ®ång kinh tÕ víi c¸c ®¬n vÞ cã nhu cÇu lín trong n­íc. §«n ®èc theo dâi hµng vÒ, thanh quyÕt to¸n c¸c hîp ®ång kinh tÕ víi c¸c tæ chøc kinh tÕ trong vµ ngoµi n­íc tham gia ký kÕt hîp ®ång,®iÒu ®éng hµng ho¸ cho c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc theo ®¬n hµng vµ kÕ ho¹ch Trùc tiÕp mua b¸n vËt t­ hµng ho¸ cho c¸c ®¬n vÞ cã nhu cÇu trong n­íc theo sù ph©n c«ng cña l·nh ®¹o C«ng ty Thùc hiÖn c¸c dÞch vô m«i giíi, b¶o hµnh l¾p r¸p, h­íng dÉn sö dông cho kh¸ch hµng 3. Nh÷ng ®Æc ®iÓm chñ yÕu ¶nh h­ëng tíi ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu cña C«ng ty vËt t­ tæng hîp Hµ Anh C«ng ty Hµ Anh lµ C«ng ty thuéc Bé Th­¬ng m¹i nªn sè lao ®éng cña C«ng ty ®Òu do Bé ph©n vµ ®iÒu chØnh. MÆt kh¸c, v× quy m« kinh doanh t­¬ng ®èi réng nªn lao ®éng ë C«ng ty kh¸ nhiÒu, tæng sè c¸n bé c«ng nh©n viªn ë C«ng ty tÝnh ®Õn hÕt n¨m 2001 lµ 336 ng­êi trong ®ã cã 246 ng­êi ë khu vùc thÞ trÊn §«ng Anh, cßn 90 ng­êi lµ c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc. Bé phËn lao ®éng trùc tiÕp bao gåm 221 ng­êi vµ 115 lµ c¸c c¸n bé l·nh ®¹o thuéc c¸c phßng ban vµ ®¬n vÞ trùc thuéc. Sè lao ®éng trùc tiÕp cña C«ng ty lµ 336 ng­êi kÓ c¶ hîp ®ång nh¾n h¹n vµ dµi h¹n, do ®ã chÊt l­îng kh¸ cao v× ®¹i häc lµ 162 nh­êi, chiÕm 48%.Trung cÊp cã 43 nh­êi, chiÕm 13%, s¬ cÊp cã 42 ng­êi, chiÕm 12,5%, lao ®éng trùc tiÕp t¹i C«ng ty chñ yÕu lµ nh©n viªn b¸n hµng cho c¸c cöa hµng lµ 89 ng­êi, chiÕm 26%. §¶ng viªn cã 77 ng­êi, chiÕm 23% lao ®éng t¹i C«ng ty B¶ng 1 : Lao ®éng t¹i C«ng ty (2001) §¬n vÞ Sè ng­êi Trùc tiÕp Gi¸n tiÕp Sè nam n÷ Nam N÷ Khu vùc thÞ trÊn §«ng Anh 246 152 94 61 185 §¬n vÞ trùc thuéc 90 69 21 26 64 Tæng 336 221 115 87 249 Hµng n¨m ®Ó n©ng cao tay nghÒ vµ kiÕn thøc chuyªn m«n nghiÖp vô cho c«ng nh©n C«ng ty th× C«ng ty th­êng xuyªn më líp ®µo t¹o vµ båi d­ìng. §µo t¹o n©ng cÊp, n©ng bËc cho c¸n bé c«ng nh©n viªn cña c¸c nghµnh lao ®éng ®¬n gi¶n. Më c¸c líp qu¶n lý kinh tÕ, ngo¹i ng÷ , an toµn vÖ sinh vµ c¸c líp nghiÖp vô. Båi d­ìng ®µo t¹o vÒ an toµn lao ®éng trong khi lµm viÖc. 3. 1 §Æc ®iÓm mÆt hµng vµ thÞ tr­êng nhËp khÈu 3.1.1 .MÆt hµng nhËp khÈu Víi chøc n¨ng kinh doanh chÝnh lµ nhËp khÈu c¸c mÆt hµng n«ng nghiÖp ®Ó phôc vô cho c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt, c¸c ®¬n vÞ trång c©y n«ng nghiÖp hay c¸c bµ con n«ng d©n ë c¸c x·, th«n. Hµng n¨m C«ng ty nhËp khÈu tõ 400 ®Õn 650 ngµn tÊn ph©n bãn c¸c lo¹i, kim ng¹ch XNK ®¹t tõ 20 ®Õn 70 triÖu USD.V× vËy hµng ho¸ cã rÊt nhiÒu chñng lo¹i, sè l­îng ®a d¹ng, cã nhiÒu lo¹i hµng ph©n bãn rÊt ®éc h¹i ®ßi hái c«ng t¸c b¶o qu¶n ph¶i hîp lý trong kho x­ëng cu¶ C«ng ty tr¸nh lµm hµng bÞ biÕn chÊt hay háng kh«ng thÓ sö dông g©y ¶nh h­ëng tíi ho¹t ®éng kinh doanh cu¶ C«ng ty Trong qu¸ trinh kinh doanh ®Þnh h­íng chÝnh cña C«ng ty lu«n h­íng vµo c¸c mÆt hµng n«ng nghiÖp (®¹m, l©n, kali...) bëi lo¹i hµng ho¸ nµy chiÕm tíi 85 % tæng doanh thu cña c«ng ty. Vµ ®Ó n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ kinh doanh còng nh­ ®Ó phï hîp víi xu thÕ biÕn ®éng cña nhu cÇu thÞ tr­êng, chuyÓn h­íng kinh doanh phï hîp, tËn dông ®­îc nh÷ng thêi c¬ vµ c¬ héi kinh doanh. Tõ n¨m 1996 ®Õn nay c«ng ty ®· bæ sung thªm mét sè mÆt hµng nhËp khÈu do vËy mÆt hµng cña c«ng ty ®· thªm phÇn phong phó vµ ®a d¹ng, lÜnh vùc kinh doanh nhËp khÈu ®­îc më réng. Nh÷ng mÆt hµng më réng còng ®· ®em l¹i doanh thu vµ lîi nhuËn kh¸ lín cho C«ng ty, hç trî cho mÆt hµng chÝnh th­êng xuyªn biÕn ®éng theo nhu cÇu cña thÞ tr­êng. 3.1.2 ThÞ tr­êng nhËp khÈu. ThÞ tr­êng nhËp khÈu cña C«ng ty rÊt phong phó vµ ®a d¹ng, ®iÒu nµy ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho C«ng ty trong viÖc lùa chän vµ t×m kiÕm mÆt hµng phï hîp víi yªu cÇu cña thÞ tr­êng trong n­íc. Tr­íc ®©y C«ng ty chñ yÕu nhËp khÈu vµo c¸c nguån hµng tõ Liªn X« vµ c¸c n­íc §«ng ©u, viÖc ho¹ch to¸n gi¸ c¶, chñng lo¹i mÆt hµng, hµng ho¸, h×nh thøc nhËp khÈu ®Òu theo sù chØ ®¹o cña Nhµ n­íc vµ Bé th­¬ng m¹i v× vËy viÖc nghiªn cøu thÞ tr­êng nhËp khÈu kh«ng ®­îc C«ng ty chó träng. Tõ khi thÞ tr­êng truyÒn thèng cña C«ng ty lµ c¸c n­íc XHCN ®øng ®Çu lµ Liªn X« ®· bÞ sôp ®æ, nÒn kinh tÕ n­íc ta l¹i chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng th× ®åi hái C«ng ty ph¶i t×m cho m×nh kªnh thÞ tr­êng míi vµ ®Õn nay thÞ tr­êng chñ yÕu cña C«ng ty lµ ë c¸c n­íc Trung cËn ®«ng thuéc tiÓu v­¬ng quèc ¶ RËp nh­: QUATAR, KUWAIT, ngoµi ra cßn cã mét sè n­íc Ch©u ¸ nh­ IN§ON£XIA, §AI LOAN... Tuy nhiªn, trong c¬ chÕ thÞ tr­êng c¹nh tranh ngµy cµng khèc liÖt, ®Ó t×m kiÕm ®­îc mét thÞ tr­êng nhËp khÈu cã nh÷ng mÆt hµng ®em l¹i hiÖu qu¶ cao kh«ng ph¶i dÔ dµng. Do vËy ®ßi hái C«ng ty cÇn n©ng cao h¬n n÷a tæ chøc ho¹t ®éng nghiªn cøu thÞ tr­êng nhËp khÈu, thu thËp th«ng tin vÒ gi¸ c¶, mÉu m· cña tõng lo¹i hµng ho¸ trªn c¸c thÞ tr­êng kh¸c nhau vµ nhu cÇu cña thÞ tr­êng trong n­íc. 3.1.3 §Æc ®iÓm vÒ thÞ tr­êng tiªu thô hµng ho¸. ThÞ tr­êng tiªu thu cña C«ng ty kh¸ réng , C«ng ty cã 18/61 ®¹i lý b¸n hµng trong c¶ n­íc nh­ng chñ yÕu ë trong huyÖn §«ng Anh vµ mét sè tiªu thô ë thÞ tr­êng l©n cËn trong Hµ Néi (chñ yÕu ngo¹i thµnh c¸c vïng n«ng th«n) vµ ë c¸c tØnh kh¸c. C«ng ty tiªu thu c¸c mÆt hµng kinh doanh th«ng qua b¸n bu«n cho c¸c ®¬n vÞ cña c¸c th«n, xãm, x·... c¸c ®¹i lý, b¸n theo hîp ®ång cho c¸c doanh nghiÖp ®Æt hµng víi sè l­îng lín. Do ®ã ®Æc ®iÓm vÒ nhu cÇu cña tõng lo¹i kh¸ch hµng còng cã ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu C«ng ty ngoa× viÖc kinh doanh nh÷ng mÆt hµng truyÒn thèng nh­ UR£A, §am l©n, SA, pn©n bãn tæng hîp, thuèc trõ s©u. C«ng ty cßn kinh doanh thªm nh÷ng mÆt hµng kh¸c nh­ hµng tiªu dïng, hµng thñ c«ng mü nghÖ vµ më thªm c¶ c¸c dÞch vô vui ch¬i gi¶i trÝ nh»m ®¸p øng nhu cÇu thi hiÕu cña thÞ tr­êng. Nh÷ng mÆt hµng C«ng ty nhËp khÈu chñ yÕu lµ tõ n­íc ngoµi trong khi ®ã nhu cÇu vÒ c¸c mÆt hµng nµy phô thuéc vµo yªu cÇu cña thÞ tr­êng néi ®Þa. V× vËy ®Ó kinh doanh nhËp khÈu ®¹t hiÖu qu¶ cao, thu ®­îc nhiÒu lîi nhuËn C«ng ty ph¶i ®Çu t­ nghiªn cøu thÞ tr­êng tiªu thô, n¾m b¾t ®óng nhu cÇu cña thÞ tr­êng ®Ó tho¶ m·n mét c¸ch tèt nhÊt. MÆt kh¸c hiÖn nay trªn thÞ tr­êng ®ang c¹nh tranh ngµy cµng gay g¾t cã rÊt nhiÒu lo¹i s¶n phÈm kh¸c nhau ra ®êi nh»m thay thÕ lo¹i s¶n phÈm mµ C«ng ty ®ang kinh doanh thªm vµo ®ã c¸c hé kinh doanh nhá còng cung cÊp nh÷ng hµng ho¸ nµy ®iÒu nµy ®ßi hái C«ng ty cÇn ph¶i ®Èy m¹nh h¬n n÷a biÖc nghiªn cøu thÞ tr­êng néi ®Þa ®Ó cã thÓ ®øng v÷ng trªn thÞ tr­êng II. Ph©n tÝch thùc tr¹ng ho¹t ®éng kinh doanh vµ hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng nhËp khÈu ë C«ng ty VËt t­ tæng hîp Hµ Anh. Ho¹t ®éng nhËp khÈu lµ ho¹t ®éng chñ yÕu cña C«ng ty VËt t­ tæng hîp Hµ Anh do ®ã cÇn ®­îc ph©n tÝch vµ xem xÐt thùc th¹ng nhËp khÈu cña C«ng ty nh­ thÕ nµo lµ mét ®iÒu hÕt søc quan träng, ®Ó nhËn thøc vµ ®¸nh gÝa ®óng ®ång thêi nhËn ®Þnh ®­îc mét c¸ch kh¸ch quan t×nh h×nh thùc hiÖn ho¹t ®éng nhËp khÈu cña C«ng ty. Qua ®ã ®Ó t×m ra ®ù¬c c¸c nh©n tè kh¸ch quan còng nh­ chñ quan lµm ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty nãi chung vµ ¶nh h­ëng ®Õn nhËp khÈu nãi chung, tõ ®ã t×m ra nh÷ng mÆt h¹n chÕ trong c«ng t¸c nhËp khÈu, ®­a ho¹t ®éng nhËp khÈu ®¹t ®­îc kÕt qu¶ cao nhÊt cho C«ng ty 1. Ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty tõ n¨m1999 ®Õn 2001 1.1. T×nh h×nh ho¹t ®éng chung cña C«ng ty trong thêi gian qua. Trong kho¶ng thêi gian tõ 1999 ®Õn 2001 mÆc dï ®· tr¶i qua rÊt nhiÒu khã kh¨n nh­ng C«ng ty vÉn ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ kh¸ cao. §ã chÝnh lµ lîi nhuËn thu ®­îc vµ sù ®ãng gãp cña C«ng ty vµo ng©n s¸ch Nhµ n­íc. Quy m« kinh doanh cïng víi sù t¨ng tr­ëng qua c¸c n¨m ngµy cµng cao tèc ®é t¨ng tr­ëng b×nh qu©n trong thêi kú nµy lµ 8,4 % /n¨m. C«ng ty kinh doanh VËt t­ n«ng nghiÖp hµng n«ng l©m s¶n vµ hµng thñ c«ng mü nghÖ, ®©y lµ nh÷ng mÆt hµng chñ yÕu, nã chiÕm tuyÖt ®¹i ®a sè doanh._.