Một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh ở Công ty TNHH Trường Thịnh

LêI NãI §ÇU Kinh tÕ thÞ tr­êng lµ viÖc tæ chøc nÒn kinh tÕ x· héi dùa trªn c¬ së mét nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸. ThÞ tr­êng lu«n më ra c¸c c¬ héi kinh doanh míi, nh­ng ®ång thêi còng chøa ®ùng nh÷ng nguy c¬ ®e do¹ cho c¸c doanh nghiÖp. §Ó cã thÓ ®øng v÷ng tr­íc qui luËt c¹nh tranh kh¾c nghiÖt cña c¬ chÕ thÞ tr­êng ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp lu«n ph¶i vËn ®éng, t×m tßi mét h­íng ®i cho phï hîp. ViÖc ®øng v÷ng nµy chØ cã thÓ kh¼ng ®Þnh b»ng c¸ch ho¹t ®éng kinh doanh cã hiÖu qu¶. HiÖu qu¶ kinh doanh lµ mét ph¹m trï kinh tÕ, lµ mét chØ tiªu chÊt l­îng tæng hîp. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh chÝnh lµ qu¸ tr×nh so s¸nh gi÷a chi phÝ bá ra vµ kÕt qu¶ thu vÒ víi môc ®Ých ®· ®­îc ®Æt ra vµ dùa trªn c¬ së gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò c¬ b¶n cña nÒn kinh tÕ nµy: s¶n xuÊt c¸i g×? s¶n xuÊt nh­ thÕ nµo? vµ s¶n xuÊt cho ai? Do ®ã viÖc nghiªn cøu vµ xem xÐt vÊn ®Ò n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh lµ mét ®ßi hái tÊt yÕu ®èi víi mçi doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh kinh doanh hiÖn nay. ViÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ®ang lµ mét bµi to¸n khã ®ßi hái mçi doanh nghiÖp ®Òu ph¶i quan t©m ®Õn, ®©y lµ mét vÊn ®Ò cã ý nghÜa quan träng quyÕt ®Þnh ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp, ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i cã ®é nh¹y bÐn, linh ho¹t cao trong qóa tr×nh kinh doanh cña m×nh. V× vËy, qua qu¸ tr×nh thùc tËp ë C«ng ty TNHH Tr­êng ThÞnh, víi nh÷ng kiÕn thøc ®· tÝch luü ®­îc cïng víi sù nhËn thøc ®­îc tÇm quan träng cña vÊn ®Ò nµy cho nªn em ®· m¹nh d¹n chän ®Ò tµi "Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ë C«ng ty TNHH Tr­êng ThÞnh" lµm ®Ò tµi nghiªn cøu cña m×nh. Thùc ra ®©y lµ mét vÊn ®Ò cã néi dung rÊt réng v× vËy trong chuyªn ®Ò nµy em chØ ®i vµo thùc tr¹ng thùc hiÖn n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ë C«ng ty vµ ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p, kiÕn nghÞ ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh.Néi dung chuyªn ®Ò bao gåm c¸c phÇn sau: Ch­¬ng I: Lý luËn chung vÒ hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp Ch­¬ng II Ph©n tÝch thùc tr¹ng hiÖu qu¶ kinh doanh ë C«ng ty TNHH Tr­êng ThÞnh. Ch­¬ng III: Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ë C«ng ty TNHH Tr­êng ThÞnh. Chuyªn ®Ò nµy ®­îc hoµn thµnh d­íi sù h­íng dÉn tËn t×nh cña thÇy gi¸o TS NguyÔn M¹nh Qu©n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì quÝ b¸u ®ã. Ch­¬ng I Lý luËn chung vÒ hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp I. Quan niÖm vÒ hiÖu qu¶ kinh doanh vµ sù cÇn thiÕt cña viÖc n©ng cao hqkd ®èi víi c¸c doanh nghiÖp 1. C¸c quan ®iÓm vµ b¶n chÊt cña hiÖu qu¶ kinh doanh trong c¸c doanh nghiÖp 1.1. C¸c quan ®iÓm c¬ b¶n vÒ hiÖu qu¶ Ngµy nay, khi ®Ò cËp ®Õn vÊn ®Ò hiÖu qu¶ th× ng­êi ta vÉn ch­a cã ®­îc mét kh¸i niÖm thèng nhÊt. Bëi v× ë mçi mét lÜnh vùc kh¸c nhau, xem xÐt trªn c¸c gãc ®é kh¸c nhau th× ng­êi ta cã nh÷ng c¸ch nh×n nhËn kh¸c nhau vÒ vÊn ®Ò hiÖu qu¶. Nh­ vËy, ë mçi lÜnh vùc kh¸c nhau th× ng­êi ta cã nh÷ng kh¸i niÖm kh¸c nhau vÒ hiÖu qu¶, vµ th«ng th­êng khi nãi ®Õn hiÖu qu¶ cña mét lÜnh vùc nµo ®ã th× ng­êi ta g¾n ngay tªn cña lÜnh vùc ®ã liÒn ngay sau hiÖu qu¶. §Ó hiÓu râ h¬n vÒ vÊn ®Ò hiÖu qu¶ th× chóng ta xem xÐt c¸c vÊn ®Ò hiÖu qu¶ ë trªn c¸c lÜnh vùc kinh tÕ, chÝnh trÞ vµ x· héi. T­¬ng øng víi c¸c lÜnh vùc nµy lµ 3 ph¹m trï hiÖu qu¶: hiÖu qu¶ kinh tÕ, hiÖu qu¶ chÝnh trÞ vµ hiÖu qu¶ x· héi. * HiÖu qu¶ kinh tÕ HiÖu qu¶ kinh tÕ ph¶n ¸nh tr×nh ®é lîi dông c¸c nguån lùc ®Ó ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu kinh tÕ cña mét thêi kú nµo ®ã. NÕu ®øng trªn ph¹m vi tõng yÕu tè riªng lÎ th× chóng ta cã ph¹m trï hiÖu qu¶ kinh tÕ, vµ xem xÐt vÊn ®Ò hiÖu qu¶ trong ph¹m vi c¸c doanh nghiÖp th× hiÖu qu¶ kinh tÕ chÝnh lµ hiÖu qu¶ kinh doanh cña mét doanh nghiÖp. HiÓu theo môc ®Ých cuèi cïng th× hiÖu qu¶ kinh tÕ lµ hÖ sè gi÷a kÕt qu¶ thu vÒ vµ chi phÝ bá ra ®Ó ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ ®ã. Trong ®ã kÕt qu¶ thu vÒ chØ lµ kÕt qu¶ ph¶n ¶nh nh÷ng kÕt qu¶ kinh tÕ tæng hîp nh­ lµ: doanh thu, lîi nhuËn, gi¸ trÞ s¶n l­îng c«ng nghiÖp... nÕu ta xÐt theo tõng yÕu tè riªng lÎ th× hiÖu qu¶ kinh tÕ lµ thÓ hiÖn tr×nh ®é vµ sö dông c¸c yÕu tè ®ã trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, nã ph¶n ¶nh kÕt qu¶ kinh tÕ thu ®­îc tõ viÖc sö dông c¸c yÕu tè tham gia vµo qu¸ tr×nh kinh doanh. Còng gièng nh­ mét sè chi tiÕt kh¸c hiÖu qu¶ lµ mét chØ tiªu chÊt l­îng tæng hîp ph¶n ¸nh tr×nh ®é lîi dông c¸c yÕu tè trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, ®ång thêi lµ mét ph¹m trï kinh tÕ g¾n liÒn víi nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸. S¶n xuÊt hµng ho¸ cã ph¸t triÓn hay kh«ng lµ nhê ®¹t hiÖu qu¶ cao hay thÊp. Nãi mét c¸ch kh¸c, chØ tiªu hiÖu qu¶ kinh tÕ ph¶n ¸nh vÒ mÆt ®Þnh l­îng vµ ®Þnh tÝnh trong sù ph¸t triÓn kinh tÕ. Nh×n ë tÇm vi m« cña tõng doanh nghiÖp riªng lÎ hiÖu qu¶ kinh tÕ ®­îc biÓu hiÖn qua ph¹m trï hiÖu qu¶ kinh doanh. HiÖu qu¶ kinh doanh lµ mét chØ tiªu ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ c¸c mÆt cña c¶ mét qu¸ tr×nh kinh doanh cña mét doanh nghiÖp. Cô thÓ lµ: HiÖu qu¶ kinh doanh lµ ph¹m trï kinh tÕ ph¶n ¸nh nh÷ng lîi Ých ®¹t ®­îc tõ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp trªn c¬ së so s¸nh lîi Ých thu ®­îc víi chi phÝ bá ra trong suèt qóa tr×nh kinh doanh cña doanh nghiÖp. D­íi gi¸c ®é nµy th× chóng ta cã thÓ x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ kinh doanh mét c¸ch cô thÓ b»ng c¸c ph­¬ng ph¸p ®Þnh l­îng thµnh c¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ cô thÓ vµ tõ ®ã cã thÓ tÝnh to¸n so s¸nh ®­îc, lóc nµy ph¹m trï hiÖu qu¶ kinh doanh lµ mét ph¹m trï cô thÓ nã ®ång nhÊt vµ lµ biÓu hiÖn trùc tiÕp cña lîi nhuËn, doanh thu... Ngoµi ra nã cßn biÓu hiÖn møc ®é ph¸t triÓn doanh nghiÖp theo chiÒu s©u, ph¶n ¸nh tr×nh ®é khai th¸c c¸c nguån lùc trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nh»m thùc hiÖn ®­îc môc tiªu kinh doanh. Lóc nµy th× ph¹m trï hiÖu qu¶ kinh doanh lµ mét ph¹m trï trõu t­îng vµ nã ph¶i ®­îc ®Þnh tÝnh thµnh møc ®é quan träng hoÆc vai trß cña nã trong lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh. Nãi mét c¸ch kh¸c, ta cã thÓ hiÓu hiÖu qu¶ kinh doanh lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh tr×nh ®é vµ kh¶ n¨ng qu¶n lý cña doanh nghiÖp. Lóc nµy hiÖu qu¶ kinh doanh thèng nhÊt víi hiÖu qu¶ qu¶n lý doanh nghiÖp. D­íi gãc ®é nµy th× hiÖu qu¶ kinh doanh ph¶n ¸nh tr×nh ®é vµ kh¶ n¨ng kÕt hîp c¸c yÕu tè ®Çu vµo trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Trong thùc tÕ hiÖu qu¶ kinh doanh trong c¸c doanh nghiÖp ®¹t ®­îc trong c¸c tr­êng hîp sau: - KÕt qu¶ t¨ng, chi phÝ gi¶m - KÕt qña t¨ng, chi phÝ gi¶m nh­ng tèc ®é t¨ng cña chi phÝ nhá h¬n tèc ®é t¨ng cña kÕt qu¶. Nãi tãm l¹i ë tÇm vÜ m« hiÖu qña kinh doanh ph¶n ¸nh ®ång thêi c¸c mÆt cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh nh­: kÕt qu¶ kinh doanh, tr×nh ®é s¶n xuÊt tæ chøc s¶n xuÊt vµ qu¶n lý, tr×nh ®é sö dông cña yÕu tè ®Çu vµo.. ®ång thêi nã yªu cÇu sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp theo chiÒu s©u. Nã lµ th­íc ®o ngµy cµng trë nªn quan träng cña sù t¨ng tr­ëng kinh tÕv µ lµ chç dùa c¬ b¶n ®Ó ®¸nh gi¸ viÖc thùc hiÖn môc tiªu kinh tÕ cña doanh nghiÖp trong thêi kú. Sù ph¸t triÓn tÊt yÕu ®ã ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh, ®©y lµ môc tiªu c¬ b¶n nhÊt cña doanh nghiÖp. * HiÖu qu¶ x· héi vµ hiÖu qu¶ chÝnh trÞ HiÖu qu¶ x· héi lµ ph¹m trï ph¶n ¸nh tr×nh ®é lîi dông c¸c nguån lùc s¶n xuÊt x· héi nh»m ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu x· héi nhÊt ®Þnh. NÕu ®øng trªn ph¹m vi toµn x· héi vµ nÒn kinh tÕ quèc d©n th× hiÖu qña x· héi vµ hiÖu qu¶ chÝnh trÞ lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh ¶nh h­ëng cña ho¹t ®éng kinh doanh ®èi víi viÖc gi¶i quyÕt nh÷ng yªu cÇu vµ môc tiªu chung cña toµn bé nÒn kinh tÕ x· héi. Bëi vËy hai lo¹i hiÖu qu¶ nµy ®Òu cã vÞ trÝ quan träng trong viÖc ph¸t triÓn ®Çu n­íc mét c¸ch toµn diÖn vµ bÒn v÷ng. §©y lµ chØ tiªu ®¸nh gi¸ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ x· héi ë c¸c mÆt: tr×nh ®é tæ chøc s¶n xuÊt, tr×nh ®é qu¶n lý, møc sèng b×nh qu©n ... thùc tÕ ë c¸c n­íc t­ b¶n chñ nghÜa ®· cho thÊy c¸c doanh nghiÖp t­ b¶n chØ ch¹y theo hiÖu qu¶ kinh tÕ mµ kh«ng ®Æt vÊn ®Ò hiÖu qu¶ chÝnh trÞ x· héi ®i kÌm vµ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng: thÊt nghiÖp, khñng ho¶ng cã tÝnh chu kú, « nhiÔm m«i tr­êng, chªnh lÖch giµu nghÌo qu¸ lín... ChÝnh v× vËy §¶ng vµ Nhµ n­íc ta ®· cã nh÷ng ®­êng lèi, chÝnh s¸ch cô thÓ ®Ó ®ång thêi t¨ng hiÖu qu¶ kinh tÕ kÌm víi t¨ng hiÖu qu¶ chÝnh trÞ x· héi. Tuy nhiªn, chóng ta kh«ng thÓ chó träng mét c¸ch th¸i qu¸ ®Õn hiÖu qu¶ chÝnh trÞ vµ hiÖu qu¶ x· héi mét bµi häc rÊt lín tõ thêi kú chÕ ®é bao cÊp ®Ó l¹i ®· cho chóng ta thÊy râ ®­îc ®iÒu ®ã. 1.2. B¶n chÊt cña hiÖu qu¶ kinh doanh HiÖu qu¶ kinh doanh lµ ph¹m trï ph¶n ¸nh mÆt chÊt l­îng cña c¸c ho¹t ®éng kinh doanh, ph¶n ¸nh tr×nh ®é lîi dông c¸c nguån lùc s¶n xuÊt (lao ®éng, m¸y mãc thiÕt bÞ, nguyªn liÖu, tiÒn vèn) trong qu¸ tr×nh tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cu¶ doanh nghiÖp.B¶n chÊt cña hiÖu qu¶ kinh doanh lµ n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng x· héi vµ tiÕt kiÖm lao ®éng x· héi. §©y lµ hai mÆt cã mèi quan hÖ mËt thiÕt cña vÊn ®Ò hiÖu qu¶ kinh doanh. ChÝnh viÖc khan hiÕm nguån lùc vµ viÖc sö dông chóng cã tÝnh chÊt c¹nh tranh nh»m tho¶ m·n nhu cÇu ngµy cµng t¨ng cña x· h«Þ, ®Æt ra yªu cÇu ph¶i khai th¸c, tËn dông triÖt ®Ó vµ tiÕt kiÖm c¸c nguån lùc. §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu kinh doanh, c¸c doanh nghiÖp buéc ph¶i chó träng c¸c ®iÒu kiÖn néi t¹i, ph¸t huy n¨ng lùc, hiÖu lùc cña c¸c yÕu tè s¶n xuÊt vµ tiÕt kiÖm mäi chi phÝ. V× vËy, yªu cÇu cña viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh lµ ph¶i ®¹t kÕt qu¶ tèi ®a víi chi phÝ tèi thiÓu, hay lµ ph¶i ®¹t kÕt qu¶ tèi ®a víi chi phÝ nhÊt ®Þnh hoÆc ng­îc l¹i ®¹t kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh víi chi phÝ tèi thiÓu. Chi phÝ ë ®©y ®­îc hiÓu theo nghÜa réng lµ chi phÝ t¹o ra nguån lùc vµ chi phÝ sö dông nguån lùc, ®ång thêi ph¶i bao gåm c¶ chi phÝ c¬ héi. Chi phÝ c¬ héi lµ chi phÝ cña sù lùa chän tèt nhÊt ®· bÞ bá qua, hay lµ chi phÝ cña sù hy sinh c«ng viÖc kinh doanh kh¸c ®Ó thùc hiÖn ho¹t ®éng kinh doanh nµy. Chi phÝ c¬ héi ph¶i ®­îc bæ sung vµo chi phÝ kÕ to¸n vµ ph¶i lo¹i ra khái lîi nhuËn kÕ to¸n ®Ó thÊy râ lîi Ých kinh tÕ thùc. C¸ch tÝnh nh­ vËy sÏ khuyÕn khÝch c¸c nhµ kinh doanh lùa chän ph­¬ng ¸n kinh doanh tèt nhÊt, c¸c mÆt hµng s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶ h¬n. 2.tÝnh tÊt yÕu cña viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp trong c¬ chÕ thÞ tr­êng Trong qu¸ tr×nh kinh doanh c¸c doanh nghiÖp ph¶i lu«n g¾n m×nh víi thÞ tr­êng, nhÊt lµ trong c¬ chÕ thÞ tr­êng hiÖn nay ®Æt c¸c doanh nghiÖp trong sù c¹nh tranh gay g¾t lÉn nhau. Do ®ã ®Ó tån t¹i ®­îc trong c¬ chÕ thÞ tr­êng c¹nh tranh hiÖn nay ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i ho¹t ®éng mét c¸ch cã hiÖu qu¶ h¬n. C¸c nguån lùc s¶n xuÊt x· héi lµ mét ph¹m trï khan hiÕm: cµng ngµy ng­êi ta cµng sö dông nhiÒu c¸c nhu cÇu kh¸c nhau cña con ng­êi. Trong khi c¸c nguån lùc s¶n xuÊt x· héi ngµy cµng gi¶m th× nhu cÇu cña con ng­êi l¹i ngµu cµng ®a d¹ng. §iÒu nµy ph¶n ¸nh qui luËt khan hiÕm. Qui luËt khan hiÕm b¾t buéc mäi doanh nghiÖp ph¶i tr¶ lêi chÝnh x¸c ba c©u hái: s¶n xuÊt c¸i g×? s¶n xuÊt nh­ thÕ nµo? s¶n xuÊt cho ai? V× thÞ tr­êng chØ chÊp nhËn c¸c nµo s¶n xuÊt ®óng lo¹i s¶n phÈm víi sè l­îng vµ chÊt l­îng phï hîp. §Ó thÊy ®­îc sù cÇn thiÕt cña viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ®èi víi c¸c doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng tr­íc hÕt chóng ta ph¶i nghiªn cøu c¬ chÕ thÞ tr­êng vµ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp trong c¬ chÕ thÞ tr­êng. ThÞ tr­êng lµ n¬i diÔn ra qu¸ tr×nh trao ®æi hµng ho¸. Nã tån t¹i mét c¸ch kh¸ch quan kh«ng phô thuéc vµo mét ý kiÕn chñ quan nµo. Bëi v× thÞ tr­êng ra ®êi vµ ph¸t triÓn g¾n liÒn víi lÞch sö ph¸t triÓn cña nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸. Ngoµi ra thÞ tr­êng cßn cã mét vai trß quan träng trong viÖc ®iÒu tiÕt vµ l­u th«ng hµng ho¸. Th«ng qua ®ã c¸c doanh nghiÖp cã thÓ nhËn biÕt ®­îc sù ph©n phèi c¸c nguån lùc th«ng qua hÖ thèng gi¸ c¶ trªn thÞ tr­êng. Trªn thÞ tr­êng lu«n tån t¹i c¸c qui luËt vËn ®éng cña hµng ho¸, gi¸ c¶, tiÒn tÖ... Nh­ c¸c qui luËt gi¸ trÞ, qui luËt thÆng d­, qui luËt gi¸ c¶, qui luËt c¹nh tranh... C¸c qui luËt nµy t¹o thµnh hÖ thèng thèng nhÊt vµ hÖ thèng nµy chÝnh lµ c¬ chÕ thÞ tr­êng. Nh­ vËy c¬ chÕ thÞ tr­êng ®­îc h×nh thµnh bëi sù t¸c ®éng tæng hîp trong s¶n xuÊt vµ trong l­u th«ng hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng. Th«ng qua c¸c quan hÖ mua b¸n hµng ho¸, dÞch vô trªn thÞ tr­êng nã t¸c ®éng ®Õn viÖc ®iÒu tiÕt s¶n xuÊt, tiªu dïng, ®Çu t­ vµ tõ ®ã lµm thay ®æi c¬ cÊu s¶n phÈm, c¬ cÊu ngµnh. Nãi c¸ch kh¸c c¬ chÕ thÞ tr­êng ®iÒu tiÕt qu¸ tr×nh ph©n phèi l¹i c¸c nguån lùc trong s¶n xuÊt kinh doanh nh»m ®¸p øng nhu cÇu x· héi mét c¸ch tèi ­u nhÊt. Tãm l¹i, víi sù vËn ®éng ®a d¹ng, phøc t¹p cña c¬ chÕ thÞ tr­êng dÉn ®Õn sù c¹nh tranh gay g¾t gi÷a c¸c doanh nghiÖp, gãp phÇn thóc ®Èy sù tiÕn bé cña c¸c doanh nghiÖp c¶ vÒ chiÒu réng lÉn chiÒu s©u. Tuy nhiªn ®Ó t¹o ra ®­îc sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh cho m×nh mét ph­¬ng thøc ho¹t ®éng riªng, x©y dùng c¸c chiÕn l­îc, c¸c ph­¬ng ¸n kinh doanh mét c¸ch phï hîp vµ cã hiÖu qu¶. Nh­ vËy trong c¬ chÕ thÞ tr­êng viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh v« cïng quan träng, nã ®­îc thÓ hiÖn th«ng qua: Thø nhÊt: n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh lµ c¬ së c¬ b¶n ®Ó ®¶m b¶o sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Sù tån t¹i cña doanh nghiÖp ®­îc x¸c ®Þnh bëi sù cã mÆt cña doanh nghiÖp trªn thÞ tr­êng, mµ hiÖu qu¶ kinh doanh l¹i lµ nh©n tè trùc tiÕp ®¶m b¶o sù tån t¹i nµy, ®ång thêi môc tiªu cña doanh nghiÖp lµ lu«n tån t¹i vµ ph¸t triÓn mét c¸ch v÷ng ch¾c. Do ®ã viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh lµ mét ®ßi hái tÊt yÕu kh¸ch quan ®èi víi tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong c¬ chÕ thÞ tr­êng hiÖn nay. Do yªu cÇu cña sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña mçi doanh nghiÖp ®ßi hái nguån thu nhËp cña doanh nghiÖp ph¶i kh«ng ngõng t¨ng lªn. Nh­ng trong ®iÒu kiÖn nguån vèn vµ c¸c yÕu tè kü thuËt còng nh­ c¸c yÕu tè kh¸c cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt chØ thay ®æi trong khu«n khæ nhÊt ®Þnh th× ®Ó t¨ng lîi nhuËn ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. Nh­ vËy, hiÖu qu¶ kinh doanh lµ ®iÒu kiÖn hÕt søc quan träng trong viÖc ®¶m b¶o sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Mét c¸ch nh×n kh¸c lµ sù tån t¹i cña doanh nghiÖp ®­îc x¸c ®Þnh bëi sù t¹o ra hµng ho¸, cña c¶i vËt chÊt vµ c¸c dÞch vô phôc vô cho nhu cÇu cña x· héi, ®ång thêi t¹o ra sù tÝch luü cho x· héi. §Ó thùc hiÖn ®­îc nh­ vËy th× mçi doanh nghiÖp ®Òu ph¶i v­¬n lªn ®Ó ®¶m b¶o thu nhËp ®ñ bï ®¾p chi phÝ bá ra vµ cã l·i trong qóa tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh. Cã nh­ vËy míi ®¸p øng ®­îc nhu cÇu t¸i s¶n xuÊt trong nÒn kinh tÕ. Vµ nh­ vËy chóng ta buéc ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh mét c¸ch liªn tôc trong mäi kh©u cña qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh nh­ lµ mét yªu cÇu tÊt yÕu. Tuy nhiªn, sù tån t¹i míi chØ lµ yªu cÇu mang tÝnh chÊt gi¶n ®¬n cßn sù ph¸t triÓn vµ më réng cña doanh nghiÖp míi lµ yªu cÇu quan träng. Bëi v× sù tån t¹i cña doanh nghiÖp lu«n lu«n ph¶i ®i kÌm víi sù ph¸t triÓn më réng cña doanh nghiÖp, ®ßi hái ph¶i cã sù tÝch luü ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt më réng theo ®óng qui luËt ph¸t triÓn. Nh­ vËy ®Ó ph¸t triÓn vµ më réng doanh nghiÖp môc tiªu lóc nµy kh«ng cßn lµ ®ñ bï ®¾p chi phÝ bá ra ®Ó ph¸t triÓn qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt gi¶n ®¬n mµ ph¶i ®¶m b¶o cã tÝch luü ®¸p øng nhu cÇu t¸i s¶n xuÊt më réng, phï hîp víi qui luËt kh¸ch quan vµ mét lÇn n÷a n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ®­îc nhÊn m¹nh. Thø hai, n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh lµ nh©n tè thóc ®Èy sù c¹nh tranh vµ tiÕn bé trong kinh doanh. ChÝnh viÖc thóc ®Èyc¹nh tranh yªu cÇu c¸c doanh nghiÖp ph¶i tù t×m tßi, ®Çu t­ t¹o nªn sù tiÕn bé trong kinh doanh. ChÊp nhËn c¬ chÕ thÞ tr­êng lµ chÊp nhËn sù c¹nh tranh. Trong khi thÞ tr­êng ngµy cµng ph¸t triÓn th× c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp ngµy cµng gay g¾t vµ khèc liÖt h¬n. Sù c¹nh tranh lóc nµy kh«ng cßn lµ c¹nh tranh vÒ mÆt hµng mµ c¹nh tranh c¶ vÒ chÊt l­îng, gi¸ c¶ vµ c¸c yÕu tè kh¸c. Trong khi môc tiªu chung cña c¸c doanh nghiÖp ®Òu lµ ph¸t triÓn th× c¹nh tranh lµ yÕu tè lµm c¸c doanh nghiÖp m¹nh lªn nh­ng ng­îc l¹i còng cã thÓ lµ c¸c doanh nghiÖp kh«ng tån t¹i ®­îc trªn thÞ tr­êng. §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu lµ tån t¹i vµ ph¸t triÓn më réng th× doanh nghiÖp ph¶i chiÕn th¾ng trong c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng. Do ®ã doanh nghiÖp ph¶i cã hµng ho¸ dÞch vô chÊt l­îng tèt, gi¸ c¶ hîp lý. MÆt kh¸c hiÖu qu¶ kinh doanh lµ ®ång nghÜa víi viÖc gi¶m gi¸ thµnh t¨ng khèi l­îng hµng ho¸ b¸n, chÊt l­îng kh«ng ngõng ®­îc c¶i thiÖn n©ng cao... Thø ba, môc tiªu bao trïm, l©u dµi cña doanh nghiÖp lµ tèi ®a ho¸ lîi nhuËn. §Ó thùc hiÖn môc tiªu nµy, doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó t¹o ra s¶n phÈm cung cÊp cho thÞ tr­êng. Muèn vËy, doanh nghiÖp ph¶i sö dông c¸c nguån lùc s¶n xuÊt x· héi nhÊt ®Þnh. Doanh nghiÖp cµng tiÕt kiÖm sö dông c¸c nguån lùc nµy bao nhiªu sÏ cµng cã c¬ héi ®Ó thu ®­îc nhiÒu lîi nhuËn bÊy nhiªu. HiÖu qu¶ kinh doanh lµ ph¹m trï ph¶n ¸nh tÝnh t­¬ng ®èi cña viÖc sö dông tiÕt kiÖm c¸c nguån lùc x· héi nªn lµ ®IÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn môc tiªu bao trïm, l©u dµi cña doanh nghiÖp. HiÖu qu¶ kinh doanh cµng cao cµng ph¶n ¸nh doanh nghiÖp ®· sö dông tiÕt kiÖm c¸c nguån lùc s¶n xuÊt.V× vËy, n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh lµ ®ßi hái kh¸ch quan ®Ó doanh nghiÖp thùc hiÖn môc tiªu bao trïm, l©u dµi lµ tèi ®a ho¸ lîi nhuËn. ChÝnh sù n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh lµ con ®­êng n©ng cao søc c¹nh tranh vµ kh¶ n¨ng tån t¹i, ph¸t triÓn cña mçi doanh nghiÖp. II. C¸c nh©n tè t¸c ®éng ®Õn viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp N©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh trong c¸c doanh nghiÖp lµ yªu cÇu quan träng vµ lµ môc tiªu hµng ®Çu trong ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp. ChÝnh v× vËy n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh chÝnh lµ viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ cña tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng trong qóa tr×nh kinh doanh. Ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp chÞu sù t¸c ®éng cña rÊt nhiÒu c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng kh¸c nhau. §Ó ®¹t ®­îc hiÖu qña n©ng cao ®ßi hái ph¶i cã c¸c quyÕt ®Þnh chiÕn l­îc vµ quyÕt s¸ch ®óng trong qóa tr×nh lùa chän c¸c c¬ héi hÊp dÉn còng nh­ tæ chøc, qu¶n lý vµ ®iÒu khiÓn ho¹t ®éng kinh doanh cÇn ph¶i nghiªn cøu mét c¸ch toµn diÖn vµ hÖ thèng c¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cã thÓ ®­îc chia thµnh hai nhãm ®ã lµ nhãm c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng bªn ngoµi doanh nghiÖp vµ nhãm c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng bªn trong doanh nghiÖp. Môc tiªu cña qu¸ tr×nh nghiªn cøu c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh nh»m môc ®Ých lùa chän môc ®Ých c¸c ph­¬ng ¸n kinh doanh phï hîp. Tuy nhiªn viÖc nghiªn cøu c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cÇn ph¶i ®­îc thùc hiÖn liªn tôc trong suèt qóa tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp trªn thÞ tr­êng. 1. Nhãm c¸c nh©n tè thuéc m«i tr­êng bªn ngoµi 1.1. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng thuéc m«i tr­êng kinh doanh Nh©n tè m«i tr­êng kinh doanh bao gåm nhiÒu nh©n tè nh­ lµ: §èi thñ c¹nh tranh, thÞ tr­êng, c¬ cÊu ngµnh, tËp qu¸n, møc thu nhËp b×nh qu©n cña d©n c­... * §èi thñ c¹nh tranh Bao gåm c¸c ®èi thñ c¹nh tranh s¬ cÊp (cïng tiªu thô c¸c s¶n phÈm ®ång nhÊt) vµ c¸c ®èi thñ c¹nh tranh thø cÊp (s¶n xuÊt vµ tiªu thô nh÷ng s¶n phÈm cã kh¶ n¨ng thay thÕ). NÕu doanh nghiÖp cã ®èi thñ c¹nh tranh m¹nh th× viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh sÏ trë nªn khã kh¨n h¬n rÊt nhiÒu. Bëi v× doanh nghiÖp lóc nµy chØ cã thÓ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh b»ng c¸ch n©ng cao chÊt l­îng, gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Ó ®Èy m¹nh tèc ®é tiªu thô, t¨ng doanh thu t¨ng vßng quay cña vèn, yªu cÇu doanh nghiÖp ph¶i tæ chøc l¹i bé m¸y ho¹t ®éng phï hîp tèi ­u h¬n, hiÖu qu¶ h¬n ®Ó t¹o cho doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh vÒ gi¸ c¶, chÊt l­îng, chñ lo¹i, mÉu m·... Nh­ vËy ®èi thñ c¹nh tranh cã ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp ®ång thêi t¹o ra sù tiÕn bé trong kinh doanh, t¹o ra ®éng lùc ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. ViÖc xuÊt hiÖn cµng nhiÒu ®èi thñ c¹nh tranh th× viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp sÏ cµng khã kh¨n vµ sÏ bÞ gi¶m mét c¸ch t­¬ng ®èi. * ThÞ tr­êng Nh©n tè thÞ tr­êng ë ®©y bao gåm c¶ thÞ tr­êng ®Çu vµo vµ thÞ tr­êng ®Çu ra cña doanh nghiÖp. Nã lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh qóa tr×nh t¸i s¶n xuÊt më réng cña doanh nghiÖp. §èi víi thÞ tr­êng ®Çu vµo: cung cÊp c¸c yÕu tè cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nh­ nguyªn vËt liÖu, m¸y mãc thiÕt bÞ... Cho nªn nã t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn gi¸ thµnh s¶n phÈm, tÝnh liªn tôc vµ hiÖu qu¶ cña qóa tr×nh s¶n xuÊt. Cßn ®èi víi thÞ tr­êng ®Çu ra quyÕt ®Þnh doanh thu cña doanh nghiÖp trªn c¬ së chÊp nhËn hµng ho¸, dÞch vô cña doanh nghiÖp, thÞ tr­êng ®Çu ra sÏ quyÕt ®Þnh tèc ®é tiªu thô, t¹o vßng quay vèn nhanh hay chËm tõ ®ã t¸c ®éng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. * TËp qu¸n d©n c­ vµ møc ®é thu nhËp b×nh qu©n d©n c­ §©y lµ mét nh©n tè quan träng trong viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. Nã quyÕt ®Þnh møc ®é chÊt l­îng, sè l­îng, chñng lo¹i, gam hµng... Doanh nghiÖp cÇn ph¶i n¾m b¾t vµ nghiªn cøu lµm sao phï hîp víi søc mua, thãi quen tiªu dïng, møc thu nhËp b×nh qu©n cña tÇng líp d©n c­. Nh÷ng yÕu tè nµy t¸c ®éng mét c¸ch gi¸n tiÕp lªn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt còng nh­ c«ng t¸c marketing vµ cuèi cïng lµ hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. * Mèi quan hÖ vµ uy tÝn cña doanh nghiÖp trªn thÞ tr­êng §©y chÝnh lµ tiÒm lùc v« h×nh cña doanh nghiÖp t¹o nªn søc m¹nh cña doanh nghiÖp trong ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh, nã t¸c ®éng rÊt lín tíi sù thµnh b¹i cña viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. Sù t¸c ®éng nµy lµ sù t¸c ®éng phi l­îng ho¸ bëi v× chóng ta kh«ng thÓ tÝnh to¸n, ®Þnh l­îng ®­îc. Mét h×nh ¶nh, uy tÝn tèt vÒ doanh nghiÖp liªn quan ®Õn hµng ho¸, dÞch vô chÊt l­îng s¶n phÈm, gi¸ c¶... lµ c¬ së t¹o ra sù quan t©m cña kh¸ch hµng ®Õn s¶n phÈm cña doanh nghiÖp mÆt kh¸c t¹o cho doanh nghiÖp mét ­u thÕ lín trong viÖc t¹o nguån vèn, hay mèi quan hÖ víi b¹n hµng... Víi mèi quan hÖ réng sÏ t¹o cho doanh nghiÖp nhiÒu c¬ héi, nhiÒu ®Çu mèi vµ tõ ®ã doanh nghiÖp lùa chän nh÷ng c¬ héi, ph­¬ng ¸n kinh doanh tèt nhÊt cho m×nh. Ngoµi ra m«i tr­êng kinh doanh cßn cã c¸c nh©n tè kh¸c nh­ hµng ho¸ thay thÕ, hµng ho¸ phô thuéc doanh nghiÖp, m«i tr­êng c¹nh tranh... nã t¸c ®éng trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp ®Õn viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. V× vËy doanh nghiÖp còng cÇn ph¶i quan t©m ®Õn nã ®Ó cã nh÷ng c¸ch øng xö víi thÞ tr­êng trong tõng doanh nghiÖp tõng thêi ®iÓm cô thÓ. 1.2. Nh©n tè m«i tr­êng tù nhiªn M«i tr­êng tù nhiªn bao gåm c¸c nh©n tè nh­ thêi tiÕt, khÝ hËu, mïa vô, tµi nguyªn thiªn nhiªn, vÞ trÝ ®Þa lý... * Nh©n tè thêi tiÕt, khÝ hËu, mïa vô C¸c nh©n tè nµy ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn qui tr×nh c«ng nghÖ, tiÕn ®é thùc hiÖn kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp kinh doanh c¸c mÆt hµng mang tÝnh chÊt mïa vô nh­ n«ng, l©m, thñy s¶n, ®å may mÆc, giµy dÐp... Víi nh÷ng ®iÒu kiÖn thêi tiÕt, khÝ hËu vµ mïa vô nhÊt ®Þnh th× doanh nghiÖp ph¶i cã chÝnh s¸ch cô thÓ phï hîp víi ®iÒu kiÖn ®ã. Vµ nh­ vËy khi c¸c yÕu tè nµy kh«ng æn ®Þnh sÏ lµm cho chÝnh s¸ch ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp kh«ng æn ®Þnh vµ chÝnh lµ nh©n tè ®Çu tiªn lµm mÊt æn ®Þnh ho¹t ®éng kinh doanh ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. * Nh©n tè tµi nguyªn thiªn nhiªn Nh©n tè nµy chñ yÕu ¶nh h­ëng ®Õn c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc khai th¸c tµi nguyªn thiªn nhiªn. Mét khu vùc cã nhiÒu tµi nguyªn thiªn nhiªn, víi tr÷ l­îng lín vµ cã chÊt l­îng tèt sÏ ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp khai th¸c. Ngoµi ra, c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt n»m trong khu vùc nµy mµ cã nhu cÇu ®Õn lo¹i tµi nguyªn, nguyªn vËt liÖu nµy còng ¶nh h­ëng ®Õn viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. * Nh©n tè vÞ trÝ ®Þa lý §©y lµ nh©n tè kh«ng chØ t¸c ®éng ®Õn c«ng t¸c n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp mµ cßn t¸c ®éng ®Õn c¸c mÆt kh¸c trong ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp nh­: Giao dÞch, vËn chuyÓn, s¶n xuÊt... c¸c nh©n tè nµy t¸c ®éng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh th«ng qua sù t¸c ®éng lªn c¸c chi phÝ t­¬ng øng. 1.3. M«i tr­êng chÝnh trÞ - ph¸p luËt C¸c yÕu tè thuéc m«i tr­êng chÝnh trÞ - ph¸p luËt chi phèi m¹nh mÏ ®Õn ho¹t ®äng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Sù æn ®Þnh chÝnh trÞ ®­îc x¸c ®Þnh lµ mét trong nh÷ng tiÒn ®Ò quan träng cho ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Sù thay ®æi cña m«i tr­êng chÝnh trÞ cã thÓ ¶nh h­ëng cã lîi cho mét nhãm doanh nghiÖp nµy nh­ng l¹i k×m h·m sù ph¸t triÓn nhãm doanh nghiÖp kh¸c hoÆc ng­îc l¹i. HÖ thèng ph¸p luËt hoµn thiÖn, kh«ng thiªn vÞ lµ mét trong nh÷ng tiÒn ®Ò ngoµi kinh tÕ cña kinh doanh. Møc ®é hoµn thiÖn, sù thay ®æi vµ thùc thi ph¸p luËt trong nÒn kinh tÕ cã ¶nh h­ëng lín ®Õn viÖc ho¹ch ®Þnh vµ tæ chøc thùc hiÖn chiÕn l­îc kinh doanh cña doanh nghiÖp. M«i tr­êng nµy nã t¸c ®éng trùc tiÐp ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. Bëi v× m«i tr­êng ph¸p luËt ¶nh h­ëng ®Õn mÆt hµng s¶n xuÊt, ngµnh nghÒ, ph­¬ng thøc kinh doanh ... cña doanh nghiÖp. Kh«ng nh÷ng thÕ nã cßn t¸c ®éng ®Õn chi phÝ cña doanh nghiÖp còng nh­ lµ chi phÝ l­u th«ng, chi phÝ vËn chuyÓn, møc ®é vÒ thuÕ... ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp kinh doanh XNK cßn bÞ ¶nh h­ëng bëi chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i quèc tÕ, h¹n ng¹ch do nhµ n­íc giao cho, luËt b¶o hé cho c¸c doanh nghiÖp tham gia ho¹t ®éng kinh doanh. Tãm l¹i m«i tr­êng chÝnh trÞ - luËt ph¸p cã ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp b»ng c¸ch t¸c ®éng ®Õn ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp th«ng qua hÖ thèng c«ng cô luËt ph¸p, céng cô vÜ m«... 1.4. C¸c yÕu tè thuéc c¬ së h¹ tÇng C¸c yÕu tè thuéc c¬ së h¹ tÇng nh­ hÖ thèng ®­êng giao th«ng, hÖ thèng th«ng tin liªn l¹c, ®iÖn, n­íc,...®Òu lµ nh÷ng nh©n tè t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp kinh doanh ë khu vùc cã hÖ thèng giao th«ng thuËn lîi, ®iÖn, n­íc ®Çy ®ñ, d©n c­ ®«ng ®óc vµ cã tr×ng ®é d©n trÝ cao sÏ cã nhiÒu ®IÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt, t¨ng tèc ®é tiªu thô s¶n phÈm, t¨ng doanh thu, gi¶m chi phÝ kinh doanh,.. vµ do ®ã n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña m×nh. Ng­îc l¹i, ë nhiÒu vïng n«ng th«n, miÒn nói, biªn giíi, h¶i ®¶o cã c¬ së h¹ tÇng yÕu kÐm, kh«ng thuËn lîi cho viÖc cho mäi ho¹t ®éng nh­ vËn chuyÓn, mua b¸n hµng ho¸,.. c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng víi hiÖu qu¶ kinh doanh kh«ng cao. ThËm chÝ cã nhiÒu vïng s¶n phÈm lµm ra mÆc dï rÊt cã gi¸ trÞ nh­ng kh«ng cã hÖ thèng giao th«ng thuËn lîi vÉn kh«ng thÓ tiªu thô ®­îc dÉn ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh thÊp. Tr×nh ®é d©n trÝ t¸c ®éng rÊt lín ®Õn chÊt l­îng cña lùc l­îng lao ®éng x· héi nªn t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn nguån nh©n lùc cña mçi doanh nghiÖp. ChÊt l­îng cña ®éi ngò lao ®éng l¹i lµ nh©n tè bªn trong ¶nh h­ëng quyÕt ®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. 2. C¸c nh©n tè thuéc m«i tr­êng bªn trong C¸c nh©n tè chñ quan trong doanh nghiÖp chÝnh lµ thÓ hiÖn tiÒm lùc cña mét doanh nghiÖp. C¬ héi, chiÕn l­îc kinh doanh vµ hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp lu«n phô thuéc chÆt chÏ vµo c¸c yªó tè ph¶n ¸nh tiÒm lùc cña mét doanh nghiÖp cô thÓ. TiÒm lùc cña mét doanh nghiÖp kh«ng ph¶i lµ bÊt biÕn cã thÓ ph¸t triÓn m¹nh lªn hay yÕu ®i, cã thÓ thay ®æi toµn bé hay bé phËn. ChÝnh v× vËy trong qu¸ tr×nh kinh doanh c¸c doanh nghiÖp lu«n ph¶i chó ý tíi c¸c nh©n tè nµy nh»m n©ng cao hiÖu qña kinh doanh cña doanh nghiÖp h¬n n÷a. 2.1. Nh©n tè vèn §©y lµ mét nh©n tè tæng hîp ph¶n ¸nh søc m¹nh cña doanh nghiÖp th«ng qua khèi l­îng (nguån) vèn mµ doanh nghiÖp cã thÓ huy ®éng vµo kinh doanh, kh¶ n¨ng ph©n phèi, ®Çu t­ cã hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn, kh¶ n¨ng qu¶n lý cã hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn kinh doanh. YÕu tè vèn lµ yÕu tè chñ chèt quyÕt ®Þnh ®Õn qui m« cña doanh nghiÖp vµ quy m« cã c¬ héi cã thÓ khai th¸c. Nã ph¶n ¸nh sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp vµ lµ sù ®¸nh gi¸ vÒ hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp trong kinh doanh. 2.2. Nh©n tè con ng­êi Trong s¶n xuÊt kinh doanh con ng­êi lµ yÕu tè quan träng hµng ®Çu ®Ó ®¶m b¶o thµnh c«ng. M¸y mãc dï tèi t©n ®Õn ®©u còng do con ng­êi chÕ t¹o ra, dï cã hiÖn ®¹i ®Õn ®©u còng ph¶I phï hîp víi tr×nh ®é tæ chøc, tr×nh ®é kü thuËt, tr×nh ®é sö dông m¸y mãc cña ng­êi lao ®éng. Lùc l­îng lao ®éng cã thÓ s¸ng t¹o ra c«ng nghÖ, kü thuËt míi vµ ®­a chóng vµo sö dông t¹o ra tiÒm n¨ng lín cho viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. Còng chÝnh lùc l­îng lao ®èng s¸ng t¹o ra s¶n phÈm míi víi kiÓu d¸ng phï hîp víi cÇu cña ng­êi tiªu dïng, lµm cho s¶n phÈm cña doanh nghiÖp cã thÓ b¸n ®­îc t¹o c¬ së ®Ó n©ng coa hiÖu qu¶ kinh doanh. Lùc l­îng lao ®éng t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn n¨ng suÊt lao ®éng, tr×nh ®é sö dông c¸c nguån lùc kh¸c nªn t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. 2.3. Nh©n tè tr×nh ®é kü thuËt c«ng nghÖ Tr×nh ®é kü thuËt, c«ng nghÖ tiªn tiÕn cho phÐp doanh nghiÖp chñ ®éng n©ng cao chÊt l­îng hµng ho¸, n¨ng suÊt lao ®éng vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. C¸c yÕu tè nµy t¸c ®éng hÇu hÕt ®Õn c¸c mÆt vÒ s¶n phÈm nh­: ®Æc ®iÓm s¶n phÈm, gi¸ c¶ s¶n phÈm, søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm. Nhê vËy doanh nghiÖp cã thÓ t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña m×nh, t¨ng vßng quay cña vèn l­u ®éng, t¨ng lîi nhuËn ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt më réng cña doanh nghiÖp. Ng­îc l¹i víi tr×nh ®é c«ng nghÖ thÊp th× kh«ng nh÷ng gi¶m kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp mµ cßn gi¶m lîi nhuËn, k×m h·m sù ph¸t triÓn. Nãi tãm l¹i, nh©n tè tr×nh ®é kü thuËt c«ng nghÖ cho phÐp doanh nghiÖp n©ng cao n¨ng suÊt chÊt l­îng vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm nhê ®ã mµ t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh, t¨ng vßng quay cña vèn, t¨ng lîi nhuËn tõ ®ã t¨ng hiÖu qu¶ kinh doanh. 2.4. Nh©n tè qu¶n trÞ doanh nghiÖp Nh©n tè nµy ®ãng vai trß quan träng ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Qu¶n trÞ doanh nghiÖp chó träng ®Õn viÖc x¸c ®Þnh cho doanh nghiÖp mét h­íng ®i ®óng ®¾n trong mét m«i tr­êng kinh doanh ngµy cµng biÕn ®éng. ChÊt l­îng cña chiÕn l­îc kinh doanh lµ nh©n tè ®Çu tiªn vµ quan träng nhÊt quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña mét doanh nghiÖp. §éi ngò c¸c nhµ qu¶n trÞ mµ ®Æc biÖt lµ c¸c nhµ qu¶n trÞ cao cÊp l·nh ®¹o doanh nghiÖp b»ng phÈm chÊt vµ tµi n¨ng cña m×nh cã vai trß quan träng bËc nhÊt, ¶nh h­ëng cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh ®¹t cña mét doanh nghiÖp. KÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña qu¶n trÞ doanh nghiÖp ®Òu phô thuéc rÊt lín vµo tr×nh ®é chuyªn m«n cña ®éi ngò c¸c nhµ qu¶n trÞ còng nh­ c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n trÞ doanh nghiÖp, viÖc x¸c ®Þnh chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña tõng bé phËn, c¸ nh©n vµ thiÕt lËp c¸c mèi quan hÖ gi÷a c¸c bé phËn trong c¬ cÊu tæ chøc ®ã. 2.5. HÖ thèng trao ®æi vµ xö lý th«ng tin Th«ng tin ®­îc coi lµ mét hµng ho¸, lµ ®èi t­îng kinh doanh vµ nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn nay ®­îc coi lµ nÒn kinh tÕ th«ng tin ho¸. §Ó ®¹t ®­îc thµnh c«ng khi kinh doanh trong ®IÒu kiÖn c¹nh tranh quèc tÕ ngµy cµng gay g¾t, c¸c doanh nghiÖp cÇn nhiÒu th«ng tin chÝnh x¸c vÒ cung cÇu thÞ tr­êng hµng ho¸, vÒ c«ng nghÖ kü thuËt, vÒ ng­êi mua, vÒ c¸c ®èi thñ c¹nh tranh...Ngoµi ra, doanh nghiÖp cßn rÊt cÇn ®Õn c¸c th«ng tin vÒ kinh nghiÖm thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña c¸c doanh nghiÖp kh¸c ë trong n­íc vµ quèc tÕ, cÇn biÕt c¸c th«ng tin vÒ c¸c thay ®æi trong c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ cña Nhµ n­íc vµ c¸c n­íc kh¸c cã liªn quan. Trong kinh doanh biÕt m×nh, biÕt ng­êi vµ nhÊt lµ hiÓu râ ®­îc c¸c ®èi thñ c¹nh tranh th× míi cã ®èi s¸ch giµnh th¾ng lîi trong c¹nh tranh, cã chÝnh s¸ch ph¸t triÓn mèi quan hÖ hîp t¸c, hç trî lÉn nhau. Kinh nghiÖm thµnh c«ng cña nhiÒu doanh nghiÖp n¾m ®­îc c¸c th«ng tin cÇn thiÕt vµ biÕt sö lý sö dông c¸c th«ng tin ®ã kÞ._.p thêi lµ mét ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó ra c¸c quyÕt ®Þnh kinh doanh cã hiÖu qu¶ cao. Nh÷ng th«ng tin chÝnh x¸c ®­îc cung cÊp kÞp thêi sÏ lµ c¬ së v÷ng ch¾c ®Ó doanh nghiÖp x¸c ®Þnh ph­¬ng h­íng kinh doanh, x©y dùng chiÕn l­îc kinh doanh dµi h¹n. III. c¸c Ph­¬ng ph¸p chñ yÕu ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp 1. C¸c quan ®iÓm c¬ b¶n trong ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh Trong thùc tiÔn kh«ng ph¶i ai còng hiÓu biÕt vµ quan niÖm gièng nhau vÒ hiÖu qu¶ kinh doanh vµ chÝnh ®iÒu nµy ®· lµm triÖt tiªu nh÷ng cè g¾ng, nç lùc cña hä mÆc dï ai còng muèng lµm t¨ng hiÖu qu¶ kinh doanh. Nh­ vËy khi ®Ò cËp ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh chóng ta ph¶i xem xÐt mét c¸ch toµn diÖn c¶ vÒ mÆt thêi gian vµ kh«ng gian trong mèi quan hÖ víi hiÖu qu¶ chung cña toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n, hiÖu qu¶ ®ã bao gåm c¶ hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ hiÖu qu¶ x· héi. a. VÒ mÆt thêi gian Sù toµn diÖn cña hiÖu qu¶ ®¹t ®­îc trong tõng giai ®o¹n kh«ng ®­îc lµm gi¶m hiÖu qu¶ khi xÐt trong thêi kú dµi, hoÆc hiÖu qu¶ cña chu kú s¶n xuÊt tr­íc kh«ng ®­îc lµm h¹ thÊp hiÖu qu¶ chu kú sau. Trong thùc tÕ kh«ng Ýt nh÷ng tr­êng hîp chØ thÊy lîi Ých tr­íc m¾t, thiÕu xem xÐt toµn diÖn vµ l©u dµi nh÷ng ph¹m vi nµy dÔ x¶y ra trong viÖc nhËp vÒ mét sè m¸y mãc thiÕt bÞ cò kü l¹c hËu... HoÆc xuÊt å ¹t c¸c lo¹i tµi nguyªn thiªn nhiªn. ViÖc gi¶m mét c¸ch tuú tiÖn, thiÕu c©n nh¾c toµn diÖn vµ l©u dµi c¸c chi phÝ c¶i t¹o m«i tr­êng tù nhiªn, ®¶m b¶o c©n b»ng sinh th¸i, b¶o d­ìng vµ hiÖn ®¹i ho¸, ®æi míi TSC§, n©ng cao toµn diÖn tr×nh ®é chÊt l­îng ng­êi lao ®éng... Nhê ®ã lµm mèi t­¬ng quan thu chi gi¶m ®i vµ cho r»ng nh­ thÕ lµ cã "hiÖu qu¶" kh«ng thÓ coi lµ hiÖu qu¶ chÝnh ®¸ng vµ toµn diÖn ®­îc. b. VÒ mÆt kh«ng gian Cã hiÖu qu¶ kinh tÕ hay kh«ng cßn tuú thuéc vµo chç hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng kinh tÕ cô thÓ nµo ®ã, cã ¶nh h­ëng nh­ thÕ nµo ®Õn hiÖu qu¶ kinh tÕ cña c¶ hÖ thèng mµ nã liªn quan tøc lµ gi÷a c¸c ngµnh kinh tÕ nµy víi c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c, gi÷a tõng bé phËn víi toµn bé hÖ thèng, gi÷a hiÖu qu¶ kinh tÕ víi viÖc thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô ngoµi kinh tÕ. Nh­ vËy, víi nç lùc ®­îc tÝnh tõ gi¶i ph¸p kinh tÕ - tæ chøc - kü thuËt nµo ®ã dù ®Þnh ¸p dông vµo thùc tiÔn ®Òu ph¶i ®­îc ®Æt vµo sù xem xÐt toµn diÖn. Khi hiÖu qu¶ Êy kh«ng lµm ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ chung cña nÒn kinh tÕ quèc d©n th× míi ®­îc coi lµ hiÖu qu¶ kinh tÕ. c. VÒ mÆt ®Þnh l­îng HiÖu qu¶ kinh tÕ ph¶i ®­îc thÓ hiÖn qua mèi t­¬ng quan gi÷a thu chi theo h­íng t¨ng thu gi¶m chi. §iÒu nµy cã nghÜa lµ tiÕt kiÖm ®Õn møc tèi ®a chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó t¹o ra mét ®¬n vÞ s¶n phÈm cã Ých. d. VÒ mÆt ®Þnh tÝnh §øng trªn gãc ®é nÒn kinh tÕ quèc d©n, hiÖu qu¶ kinh tÕ mµ doanh nghiÖp ®¹t ®­îc ph¶i g¾n chÆt víi hiÖu qu¶ cña toµn x· héi. Giµnh ®­îc hiÖu qu¶ cao cho doanh nghiÖp ch­a ph¶i lµ ®ñ mµ cßn ®ßi hái mang l¹i hiÖu qu¶ cho x· héi. Trong nhiÒu tr­êng hîp, hiÖu qu¶ toµn x· héi l¹i lµ mÆt cã tÝnh quyÕt ®Þnh khi lùa chän mét gi¶i ph¸p kinh tÕ, dï xÐt vÒ mÆt kinh tÕ nã ch­a hoµn toµn ®­îc tho¶ m·n. Trong bÊt kú ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nµo khi ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng Êy kh«ng chØ dõng l¹i ë viÖc ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ®¹t ®­îc mµ cßn ®¸nh gi¸ chÊt l­îng cña kÕt qu¶ Êy. Cã nh­ vËy th× hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh míi ®­îc ®¸nh gi¸ mét c¸ch toµn diÖn h¬n. Cô thÓ khi ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh chóng ta cÇn ph¶i qu¸n triÖt mét sè quan ®iÓm trong viÖc ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh. Thø nhÊt: B¶o ®¶m sù kÕt hîp hµi hoµ c¸c lo¹i lîi Ých x· héi, lîi Ých tËp thÓ, lîi Ých ng­êi lao ®éng, lîi Ých tr­íc m¾t, lîi Ých l©u dµi... Quan ®iÓm nµy ®ßi hái viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ph¶i xuÊt ph¸t tõ viÖc tho¶ m·n mét c¸ch thÝch ®¸ng nhu cÇu cña c¸c chñ thÓ trong mèi quan hÖ m¾t xÝch phô thuéc lÉn nhau. Trong ®ã quan träng nhÊt lµ x¸c ®Þnh ®­îc h¹t nh©n cña viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ®· tõ ®ã tho¶ m·n lîi Ých cña chñ thÓ nµy t¹o ®éng lùc, ®iÒu kiÖn ®Ó tho¶ m·n lîi Ých cña chñ thÓ tiÕp theo vµ cø thÕ cho ®Õn ®èi t­îng vµ môc ®Ých cuèi cïng. Nãi tãm l¹i theo quan ®iÓm nµy th× quy tr×nh tho¶ m·n lîi Ých gi÷a c¸c chñ thÓ ph¶i ®¶m b¶o tõ thÊp ®Õn cao. Tõ ®ã míi cã thÓ ®iÒu chØnh kÕt hîp mét c¸ch hµi hoµ gi÷a lîi Ých c¸c chñ thÓ. Thø hai : lµ b¶o ®¶m tÝnh toµn diÖn vµ hÖ thèng trong viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. Theo quan ®iÓm nµy th× viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ph¶i lµ sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a hiÖu qu¶ kinh doanh cña c¸c bé phËn trong doanh nghiÖp víi hiÖu qu¶ toµn doanh nghiÖp. Chóng ta kh«ng v× hiÖu qu¶ chung mµ lµm mÊt hiÖu qu¶ bé phËn. Vµ ng­îc l¹i, còng kh«ng v× hiÖu qu¶ kinh doanh bé phËn mµ lµm mÊt hiÖu qu¶ chung toµn bé doanh nghiÖp. Xem xÐt quan ®iÓm nµy trªn lÜnh vùc réng h¬n th× quan ®iÓm nµy ®ßi hái viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ph¶i xuÊt ph¸t tõ viÖc ®¶m b¶o yªu cÇu n©ng cao hiÖu qu¶ cña nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸, cña ngµnh, cña ®Þa ph­¬ng, cña c¬ së. Trong tõng ®¬n vÞ c¬ së khi xem xÐt ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh ph¶i coi träng toµn bé c¸c kh©u cña qu¸ tr×nh kinh doanh. §ång thêi ph¶i xem xÐt ®Çy ®ñ c¸c mèi quan hÖ t¸c ®éng qua l¹i cña c¸c tæ chøc, c¸c lÜnh vùc trong mét hÖ thèng theo mét môc tiªu ®· x¸c ®Þnh. Thø ba: lµ ph¶i b¶o ®¶m tÝnh thùc tiÔn cho viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. Quan ®iÓm nµy ®ßi hái khi ®¸nh gi¸ vµ x¸c ®Þnh biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ph¶i xuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm, ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi cña ngµnh, cña ®Þa ph­¬ng vµ cña doanh nghiÖp trong tõng thêi kú. Thø t­: lµ ®¶m b¶o thèng nhÊt gi÷a nhiÖm vô chÝnh trÞ, x· héi víi nhiÖm vô kinh tÕ trong viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. Tr­íc hÕt ta ph¶i nhËn thÊy r»ng sù æn ®Þnh cña mét quèc gia lµ mét nh©n tè quan träng trong viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. Trong khi ®ã chÝnh sù æn ®Þnh ®ã l¹i ®­îc quyÕt ®Þnh bëi møc ®é tho¶ m·n lîi Ých cña quèc gia. Do vËy, theo quan ®iÓm nµy ®ßi hái viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ph¶i ®­îc xuÊt ph¸t tõ môc tiªu chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt n­íc. Cô thÓ lµ, nã ®­îc thÓ hiÖn ë viÖc thùc hiÖn c¸c chØ tiªu ph¸p lÖnh hoÆc ®¬n hµng cña nhµ n­íc giao cho doanh nghiÖp hoÆc c¸c hîp ®ång kinh tÕ mµ doanh nghiÖp ký kÕt víi nhµ n­íc. Bëi v× ®ã lµ nhu cÇu ®iÒu kiÖn ®· ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn c©n ®èi cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. Thø n¨m lµ: §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh ph¶i c¨n cø vµo c¶ mÆt hiÖn vËt lÉn gi¸ trÞ cña hµng ho¸. Theo quan ®iÓm nµy ®ßi hái viÖc tÝnh to¸n vµ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ph¶i ®ång thêi chó träng c¶ hai mÆt hiÖn vËt vµ gi¸ trÞ. ë ®©y mÆt hiÖn vËt thÓ hiÖn ë sè l­îng s¶n phÈm vµ chÊt l­îng s¶n phÈm, cßn mÆt gi¸ trÞ lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña hµng ho¸ s¶n phÈm, cña kÕt qu¶ vµ chi phÝ bá ra. Nh­ vËy, c¨n cø vµo kÕt qu¶ cuèi cïng c¶ vÒ mÆt hiÖn vËt vµ mÆt gi¸ trÞ lµ mét ®ßi hái tÊt yÕu trong qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. 2. HÖ thèng c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh trong c¸c doanh nghiÖp Khi xem xÐt hiÖu qu¶ kinh doanh cña mçi doanh nghiÖp, cÇn ph¶i dùa vµo mét hÖ thèng c¸c tiªu chuÈn, c¸c doanh nghiÖp ph¶i coi c¸c tiªu chuÈn lµ môc tiªu phÊn ®Êu. Cã thÓ hiÓu tiªu chuÈn hiÖu qu¶ lµ giíi h¹n, lµ mèc x¸c ®Þnh ranh giíi cã hay kh«ng cã hiÖu qu¶. NÕu theo ph­¬ng ph¸p so s¸nh toµn ngµnh cã thÓ lÊy gi¸ trÞ b×nh qu©n ®¹t ®­îc cña ngµnh lµm tiªu chuÈn hiÖu qu¶. NÕu kh«ng cã sè liÖu cña toµn ngµnh th× so s¸nh víi c¸c chØ tiªu cña n¨m tr­íc. Còng cã thÓ nãi r»ng, c¸c doanh nghiÖp cã ®¹t ®­îc c¸c chØ tiªu nµy míi cã thÓ ®¹t ®­îc c¸c chØ tiªu vÒ kinh tÕ. HÖ thèng c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp bao gåm: 2.1. Nhãm chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông lao ®éng cña doanh nghiÖp - ChØ tiªu n¨ng suÊt lao ®éng: N¨ng suÊt lao ®éng = = Doanh thu tiªu thô s¶n phÈm trong kú Tæng sè lao ®éng trong kú - ChØ tiªu lîi nhuËn b×nh qu©n cho 1 lao ®éng: = ChØ tiªu nµy cho thÊy víi mçi lao ®éng trong kú t¹o ra ®­îc bao nhiªu ®ång lîi nhuËn trong kú. Dùa vµo chØ tiªu nµy ®Ó so s¸nh møc t¨ng hiÖu qu¶ cña mçi lao ®éng trong kú. 2.2. Nhãm chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh - HiÖu suÊt sö dông vèn cè ®Þnh: HiÖu suÊt sö dông vèn cè ®Þnh = ChØ tiªu nµy cho biÕt víi mét ®ång vèn cè ®Þnh t¹o ra ®­îc bao nhiªu ®ång lîi nhuËn, thÓ hiÖn tr×nh ®é sö dông tµi s¶n cè ®Þnh, kh¶ n¨ng sinh lîi cña tµi s¶n cè ®Þnh trong s¶n xuÊt kinh doanh. - HÖ sè sö dông c«ng suÊt m¸y mãc thiÕt bÞ HÖ sè sö dông c«ng suÊt m¸y mãc thiÕt bÞ = 2.3. Nhãm chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng - Søc s¶n xuÊt cña vèn l­u ®éng: Søc s¶n xuÊt cña vèn l­u ®éng = ChØ tiªu nµy cho biÕt víi mét ®ång vèn l­u ®éng t¹o ra bao nhiªu ®ång doanh thu trong kú. NÕu chØ tiªu nµy qua c¸c kú t¨ng chøng tá hiÖu qu¶ sö dông ®ång vèn l­u ®éng t¨ng. - HiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng: HiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng = ChØ tiªu nµy cho ta biÕt víi mét ®ång vèn l­u ®éng sÏ t¹o ra bao nhiªu ®ång lîi nhuËn trong kú. ChØ sè nµy cµng cao cµng tèt. Chøng tá hiÖu qu¶ cao trong viÖc sö dông vèn l­u ®éng. - Tèc ®é lu©n chuyÓn vèn: trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, nguån vèn l­u ®éng th­êng xuyªn vËn ®éng kh«ng ngõng, nã tån t¹i ë c¸c d¹ng kh¸c nhau. Cã khi lµ tiÒn, cã khi lµ hµng ho¸, vËt t­, b¸n thµnh phÈm... ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt diÔn ra liªn tôc. Do ®ã viÖc ®Èy nhanh tèc ®é chu chuyÓn vèn l­u ®éng sÏ gãp phÇn gi¶i quyÕt viÖc ¸ch t¾c, ®×nh trÖ cña vèn, gi¶i quyÕt nhanh nhu cÇu vÒ vèn cho doanh nghiÖp, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn trong doanh nghiÖp ®ång thêi n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña toµn bé doanh nghiÖp. Th«ng th­êng ng­êi ta sö dông c¸c chØ tiªu sau ®Ó ®¸nh gi¸ tèc ®é lu©n chuyÓn vèn trong doanh nghiÖp. + Sè vßng quay cña vèn l­u ®éng: Sè vßng quay vèn l­u ®éng = ChØ tiªu nµy cho biÕt sè vßng quay cña vèn l­u ®éng b×nh qu©n trong kú. ChØ sè nµy cµng lín cµng tèt, chøng tá vßng quay cña vèn t¨ng nhanh, ®iÒu nµy thÓ hiÖn viÖc sö dông vèn l­u ®éng cã hiÖu qu¶ vµ ng­îc l¹i. + Sè ngµy lu©n chuyÓn b×nh qu©n 1 vßng quay: = ChØ tiªu nµy cho chóng ta biÕt thêi gian ®Ó vèn l­u ®éng quay ®­îc mét vßng. Thêi gian nµy cµng nhá th× chøng tá hiÖu qu¶ sö dông vèn cµng cao vµ ng­îc l¹i. 2.4. Nhãm chØ tiªu d¸nh gi¸ hiÖu qu¶ tæng hîp Nhãm chØ tiªu nµy ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ kinh doanh cña toµn bé ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, ®­îc dïng ®Ó ph¶n ¸nh chÝnh x¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña mçi doanh nghiÖp vµ ®­îc dïng ®Ó so s¸nh gi÷a c¸c doanh nghiÖp víi nhau vµ so s¸nh trong doanh nghiÖp qua c¸c thêi kú ®Ó xem xÐt c¸c thêi kú doanh nghiÖp ho¹t ®éng cã ®¹t hiÖu qu¶ cao h¬n hay kh«ng. - Doanh lîi cña doanh thu b¸n hµng: Doanh lîi cña doanh thu b¸n hµng = x 100 ChØ tiªu nµy cho biÕt hiÖu qu¶ cña doanh nghiÖp ®· t¹o ra ®­îc bao nhiªu ®ång lîi nhuËn tõ mét ®ång doanh thu b¸n hµng. ChØ tiªu nµy cã ý nghÜa khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp t¨ng doanh thu gi¶m chi phÝ. Nh­ng ®Ó cã hiÖu qu¶ th× tèc ®é t¨ng doanh thu ph¶i nhá h¬n tèc ®é t¨ng lîi nhuËn. - Doanh lîi cña toµn bé vèn kinh doanh: Doanh lîi vèn kinh doanh= x 100 ChØ tiªu nµy cho biÕt hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh. Mét ®ång vèn kinh doanh t¹o ra ®­îc bao nhiªu ®ång lîi nhuËn, nã ph¶n ¸nh tr×nh ®é lîi dông vµo c¸c yÕu tè vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp. ChØ tiªu nµy cµng lín cµng tèt ®iÒu nµy chøng tá doanh nghiÖp sö dông mét c¸ch cã hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn cña doanh nghiÖp. - ChØ tiªu tû suÊt lîi nhuËn theo chi phÝ: = x 100 ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh tr×nh ®é lîi dông c¸c yÕu tè chi phÝ trong s¶n xuÊt. Nã cho thÊy vãi mét ®ång chi phÝ t¹o ra bao nhiªu lîi nhuËn. ChØ tiªu nµy cã hiÖu qu¶ nÕu tèc ®é t¨ng lîi nhuËn t¨ng nhanh h¬n tèc ®é t¨ng chi phÝ. - ChØ tiªu hiÖu qu¶ kinh doanh theo chi phÝ: HQKD theo chi phÝ = x100 ChØ tiªu nµy cho thÊy víi mét ®ång chi phÝ t¹o ra bao nhiªu ®ång doanh thu. - ChØ tiªu doanh thu trªn mét ®ång vèn s¶n xuÊt: = Víi chØ tiªu nµy cho ta thÊy víi mét ®ång vèn kinh doanh t¹o ra bao nhiªu ®ång doanh thu, chØ tiªu nµy cµng lín cµng tèt. Ch­¬ng II Ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ hiÖu qukinh doanh cña C«ng ty tnhh Tr­êng ThÞnh trong thêi gian qua I. kh¸i qu¸t vÒ C«ng ty tnhh Tr­êng ThÞnh 1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn C«ng ty TNHH Tr­êng ThÞnh ra ®êi vµ b¾t ®Çu ho¹t ®éng tõ th¸ng 1 - 1995. Trô së cña c«ng ty dÆt t¹i 41 NguyÔn Tr­êng Té - Ba §×nh - Hµ Néi. TiÒn th©n lµ x­ëng s¶n xuÊt nhùa H71 d· tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh mÆt hµng nhùa tõ n¨m 1990, dÕn n¨m 1995 x­ëng nhùa H71 ®· ph¸t triÓn lªn thµnh c«ng ty C«ng nghiÖp Tr­êng ThÞnh. Vµ ®Õn nay Tr­êng ThÞnh ®· trë thµnh tªn gäi còng lµ tªn giao dÞch cña c«ng ty. C«ng ty Tr­êng ThÞnh lµ mét c«ng ty TNHH, cã t­ c¸ch ph¸p nh©n, cã con dÊu riªng, vµ tµi kho¶n t¹i Ng©n hµng EXIMBANK, ®­îc tæ chøc ho¹t ®éng theo ®iÒu lÖ c«ng ty vµ trong khu«n khæ ph¸p luËt, c«ng ty Ngµnh nghÒ kinh doanh cña C«ng ty C«ng nghiÖp Tr­êng ThÞnh lµ: §¹i lý ký göi hµng ho¸ S¶n xuÊt vµ l¾p r¸p c¸c s¶n phÈm c¬ khÝ, kim khÝ, ®iÖn tö, nhùa phôc vô cho c«ng n«ng nghiÖp, y tÕ, gi¸o dôc, quèc phßng, vµ c¸c s¶n phÈm c«ng ty kinh doanh. In c¸c lo¹i bao b× DÞch vô l÷ hµnh néi ®Þa DÞch vô nhµ hµng, kh¸ch s¹n Lo¹i h×nh kinh doanh chñ yÕu cña c«ng ty lµ s¶n xuÊt kinh doanh c¸c mÆt hµng nhùa phôc vô tiªu dïng, c«ng n«ng nghiÖp, y tÕ trong n­íc. Tõ chç ban ®Çu víi mét sè Ýt c«ng nh©n, viÖc s¶n xuÊt hoµn toµn b»ng thñ c«ng, m¸y mãc kh«ng cã g×, kÜ thuËt thÊp kÐm. Tr¶i qua nhiÒu n¨m ph¸t triÓn cho ®Õn nay c«ng ty ®· cã mét ®éi ngò c¸n bé n¨ng ®éng, c«ng nh©n tay nghÒ cao, c«ng ty ®· trang bÞ cho m×nh mét hÖ thèng m¸y mãc tiªn tiÕn hiÖn ®¹i cã thÓ s¶n xuÊt nh÷ng mÆt hµng cao cÊp ®¸p øng yªu cÇu cña nh÷ng kh¸ch hµng trong n­íc. Nhê vËy mµ hiÖn nay c«ng ty t¹o ®­îc uy tÝn vµ chç ®øng v÷ng ch¾c trªn thÞ tr­êng. C¸c s¶n phÈm chÝnh cña c«ng ty C«ng nghiÖp Tr­êng ThÞnh gåm cã: §å nhùa gia dông. Chai, lä c¸c lo¹i. Bao b× c¸c lo¹i. §å néi thÊt nhµ t¾m, mÆt ®ång hå, n¾p hép xÝch... C¸c chi tiÕt xe m¸y. Ngoµi ra cßn cã nhiÒu s¶n phÈm lo¹i kh¸c. 2. §Æc ®iÓm kinh tÕ - kü thuËt chñ yÕu cña c«ng ty ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh a. Bé m¸y qu¶n lý vµ c¬ chÕ ®iÒu hµnh cña C«ng ty Cïng víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, C«ng ty ®· kh«ng ngõng hoµn thiÖn bé m¸y tæ chøc qu¶n lý cña m×nh. Cã thÓ nãi bé m¸y qu¶n lý lµ ®Çu n·o, lµ n¬i ®­a ra c¸c quyÕt ®Þnh kinh doanh, vµ tæ chøc s¶n xuÊt. §Õn nay C«ng ty tæ chøc bé m¸y qu¶n lý theo hÖ trùc tuyÕn gåm 3 phßng ban, 2 ph©n x­ëng: - Phßng kÕ to¸n. - Ph©n x­ëng s¶n xuÊt. - Phßng kinh doanh - Tæng hîp. - Ph©n x­ëng gia c«ng. - Phßng b¸n hµng. §øng ®Çu C«ng ty lµ Ban gi¸m ®èc. T¹i c¸c phßng ban ®Òu cã tr­ëng phßng vµ phã phßng phô tr¸ch c«ng t¸c ho¹t ®éng cña phßng ban m×nh. T¹i c¸c ph©n x­ëng cã qu¶n ®èc vµ phã qu¶n ®èc chÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lý, ®iÒu hµnh s¶n xuÊt trong ph©n x­ëng. Bé m¸y qu¶n lý s¶n xuÊt cña C«ng ty cã thÓ biÓu diÔn b»ng sö dông s¬ ®å sau. S¬ ®å bé m¸y tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt cña C«ng ty TNHH Tr­êng ThÞnh Ban gi¸m ®èc Phßng kÕ to¸n Phßng kinh doanh Tæng hîp Phßng b¸n hµng Ph©n x­ëng gia c«ng Ph©n x­ëng s¶n xuÊt NhiÖm vô vµ chøc n¨ng cña c¸c phßng ban: - Ban gi¸m ®èc gåm 2 ng­êi: mét gi¸m ®èc vµ mét phã gi¸m ®èc. + Gi¸m ®èc c«ng ty: Lµ ng­êi ®iÒu hµnh ho¹t ®éng kinh doanh hµng ngµy cña C«ng ty. Gi¸m ®èc cã c¸c quyÒn sau ®©y: . QuyÕt ®Þnh tÊt c¶ c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn ho¹t ®éng hµng ngµy cña C«ng ty. . Tæ chøc thùc hiÖn kÕ ho¹ch kinh doanh vµ kÕ ho¹ch ®Çu t­ cña C«ng ty. . Ban hµnh quy chÕ qu¶n lý néi bé. . Bæ nhiÖm, miÔn nhiÖm c¸ch chøc c¸c chøc danh qu¶n lý trong C«ng ty. . Ký kÕt hîp ®ång nh©n danh C«ng ty. . Bè trÝ c¬ cÊu tæ chøc cña C«ng ty. . KiÕn nghÞ ph­¬ng ¸n sö dông lîi nhuËn hoÆc sö lý c¸c kho¶n lç trong kinh doanh. . TuyÓn dông lao ®éng. Gi¸m ®èc lµ ng­êi chØ ®¹o c«ng t¸c chuÈn bÞ ho¹ch ®Þnh chiÕn l­îc vµ kÕ ho¹ch kinh doanh. Gi¸m ®èc trùc tiÕp thiÕt kÕ bé m¸y qu¶n trÞ, chØ ®¹o c«ng t¸c tuyÓn dông nh©n sù, bè trÝ nh©n sù vµ thiÕt lËp mèi quan hÖ lµm viÖc trong bé m¸y, chØ huy ®iÒu hµnh toµn bé c«ng t¸c tæ chøc qu¸ tr×nh kinh doanh. Gi¸m ®èc trùc tiÕp tæ chøc chØ ®¹o c«ng t¸c kiÓm tra mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. + Phã gi¸m ®èc: lµ ng­êi gióp viÖc cho gi¸m ®èc vµ thay quyÒn gi¸m ®èc lóc gi¸m ®èc v¾ng mÆt. Cã tr¸ch nhiÖm gióp Gi¸m ®èc chØ ®¹o vµ gi¶i quyÕt c¸c c«ng viÖc cña C«ng ty. Phã gi¸m ®èc C«ng ty cã quyÒn ®iÒu hµnh c¸c ho¹t ®éng kinh doanh thuéc tr¸ch nhiÖm cña m×nh hoÆc nh÷ng ho¹t ®éng ®­îc Gi¸m ®èc uû quyÒn. . Phã gi¸m ®èc C«ng ty cã quyÒn ®¹i diÖn C«ng ty tr­íc c¬ quan Nhµ n­íc vµ tµi ph¸n khi ®­îc uû quyÒn. . Phã gi¸m ®èc chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ mäi ho¹t ®éng cña m×nh tr­íc Gi¸m ®èc C«ng ty. . Phã gi¸m ®èc cã nhiÖm vô ®Ò xuÊt ®Þnh h­íng ph­¬ng thøc kinh doanh, khai th¸c t×m nguån hµng g¾n víi ®Þa chØ tiªu thô hµng ho¸. . Phã gi¸m ®èc tæ chøc kinh doanh b¸n bu«n , b¸n lÎ, tæ chøc c«ng t¸c tiÕp thÞ qu¶ng c¸o. . Qu¶n trÞ hµnh chÝnh v¨n phßng, thanh tra b¶o hé lao ®éng vµ vÖ sinh an toµn lao ®éng. Gi¶i quyÕt c¸c c«ng viÖc cã liªn quan ®Õn b¶o hiÓm do C«ng ty tham gia mua b¶o hiÓm. - C¸c bé phËn phßng ban chøc n¨ng: bao gåm 3 phßng ban vµ 2 ph©n x­ëng, 2 kho. + Phßng kÕ to¸n: gåm 2 ng­êi. Thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng vÒ nghiÖp vô kÕ to¸n tµi chÝnh cña c«ng ty. Cã chøc n¨ng gióp Gi¸m ®èc c«ng ty qu¶n lý, sö dông vèn, x¸c ®Þnh kÕ ho¹ch kinh doanh, kÕ ho¹ch tµi chÝnh hµng n¨m. Thùc hiÖn h¹ch to¸n kÕ to¸n theo ph¸p lÖnh kÕ to¸n thèng kª vµ v¨n b¶n ph¸p quy cña Nhµ n­íc. Qu¶n lý quü tiÒn mÆt vµ Ng©n phiÕu. + Phßng kinh doanh tæng hîp: gåm 3 ng­êi cã chøc n¨ng gióp gi¸m ®èc C«ng ty chuÈn bÞ triÓn khai c¸c hîp ®ång kinh tÕ. Khai th¸c nguån hµng g¾n víi ®Þa ®iÓm tiªu thô hµng ho¸. Ph¸t triÓn m¹ng l­íi b¸n hµng cña C«ng ty, triÓn khai C«ng t¸c kinh doanh, më réng m¹ng l­íi kinh doanh cña C«ng ty. + Phßng b¸n hµng: gåm 5 ng­êi tæ chøc thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng marketing, chµo hµng b¸n hµng, c¸c ho¹t ®éng tiªu thô vµ hËu m·i. + Kho cña C«ng ty gåm 2 thñ kho cã chøc n¨ng tiÕp nhËn b¶o qu¶n xuÊt hµng cho ®éi ngò b¸n hµng. + Ph©n x­ëng s¶n xuÊt nhùa: Thùc hiÖn s¶n xuÊt ra s¶n phÈm theo c¸c kÕ ho¹ch ®Æt ra cña c«ng ty. + Ph©n x­ëng gia c«ng: Thùc hiÖn gia c«ng söa ch÷a hoµn thiÖn c¸c s¶n phÈm tr­íc khi ®em giao cho kh¸ch hµng hoÆc nhËp kho. C¸c phßng ban chøc n¨ng ®­îc tæ chøc theo yªu cÇu qu¶n lÝ s¶n xuÊt kinh doanh chÞu sù l·nh ®¹o trùc tiÕp cña Ban gi¸m ®èc vµ trî gióp cho Ban gi¸m ®èc l·nh ®¹o ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh th«ng suèt. §¸nh gi¸ vÒ bé m¸y qu¶n lý cña C«ng ty §©y lµ m« h×nh hÖ thèng qu¶n trÞ kiÓu trùc tuyÕn. Nã cã ­u ®iÓm chñ yÕu lµ ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt. Mäi phßng ban nhËn lÖnh trùc tiÕp tõ gi¸m ®èc. V× lµ doanh nghiÖp nhá nªn mäi ho¹t ®éng ®Òu ph¶i ®­îc th«ng qua ban gi¸m ®èc. Gióp viÖc cho Gi¸m ®èc cã c¸c Phã gi¸m ®èc trùc tiÕp chØ ®¹o kinh doanh vµ b¸o c¸o t×nh h×nh kinh doanh cïng víi mäi ho¹t ®éng cho Gi¸m ®èc. Do bé m¸y qu¶n lý ®¬n gi¶n gän nhÑ C«ng ty dÔ dµng khëi sù vµ ho¹t ®éng nh¹y bÐn theo c¬ chÕ thÞ tr­êng. Khi gÆp khã kh¨n néi bé C«ng ty dÔ dµng bµn b¹c ®i ®Õn thèng nhÊt. b. VÒ t×nh h×nh tæ chøc lao ®éng Lao ®éng lµ yÕu tè quan träng nhÊt cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, ®¶m b¶o ®ñ sè l­îng, chÊt l­îng lao ®éng lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc tèt. HiÖn nay tæng sè lao ®éng cña c«ng ty gåm 50 ng­êi. Trong sè ®ã c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt lµ 38 ng­êi, chiÕm 76% tæng sè c«ng nh©n viªn toµn c«ng ty, bé phËn marketing b¸n hµng lµ 05 ng­êi chiÕm 10%, vµ c¸n bé phßng ban vµ qu¶n lý kü thuËt 07 ng­êi. Do tÝnh chÊt ®Æc thï cña nhiÖm vô chøc n¨ng ho¹t ®éng cña c«ng ty nªn c«ng ty ph¶i ®¶m nhiÖm ®éi ngò lao ®éng cã trªn 20% tèt nghiÖp ®¹i häc trë lªn. C¬ cÊu lao ®éng cña c«ng ty ®­îc thÓ hiÖn nh­ sau: Lao ®éng nam chiÕm 65,5% Lao ®éng n÷ chiÕm 34,6% Lao ®éng cã tr×nh ®é ®¹i häc chiÕm 20% Lao ®éng cã tr×nh ®é kh¸c chiÕm 80% HiÖn nay C«ng ty cã 50 ng­êi, nh©n viªn phôc vô gi¸n tiÕp cña C«ng ty lµ 12 ng­êi, sè lao ®éng trùc tiÕp lµ 38 ng­êi trong ®ã cã 5 lao ®éng cã bËc 7/7 sè cßn l¹i cã bËc tõ 3/7 ®Õn 6/7; 05 ng­êi chÞu tr¸ch nhiÖm Marketing, tÊt c¶ ®Òu ®· tèt nghiÖp ®¹i häc cã kh¶ n¨ng lµm viÖc ®éc lËp, nhanh nhÑn. §éi ngò c¸c phßng ban kh¸c lµ 07 ng­êi. c. VÒ vèn s¶n xuÊt-kinh doanh cña c«ng ty Quy m« vèn cña c«ng ty tÝnh ®Õn n¨m 2001 lµ 2 tû ®ång. Trong ®ã: Vèn cè ®Þnh: 900.000.000§ Vèn l­u ®éng: 1.100.000.000§. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y do sù biÕn ®éng cña nÒn kinh tÕ c«ng ty còng cã nh÷ng biÕn ®éng vÒ vèn thÓ hiÖn nh­ sau: B¶ng 1: T×nh h×nh biÕn ®éng vèn cña C«ng ty nh÷ng n¨m qua (2001 - 2003) ChØ tiªu §¬n vÞ tÝnh 2001 2002 2003 Tæng vèn kinh doanh Vèn cè ®Þnh Vèn l­u ®éng TriÖu ®ång - - 2.000 900 1.100 2.300 950 1.350 2.500 1.100 1.400 Nh×n vµo biÓu ta thÊy, tæng sè vèn cña c«ng ty tõ n¨m 2001 ®Õn n¨m 2003 t¨ng thªm 500 triÖu ®ång lµ do vèn cè ®Þnh t¨ng 200 triÖu vµ vèn l­u ®éng t¨ng thªm 300 triÖu ®ång. Do n¾m b¾t d­îc nhu cÇu thÞ tr­êng, c«ng ty ®· ®Çu t­ thªm m¸y mãc trang thiÕt bÞ kü thuËt lµm c¬ cÊu vèn cè ®Þnh trong tæng vèn t¨ng nhanh. DiÖn tÝch mÆt b»ng hiÖn t¹i lµ 1000m2, 3 phßng ban vµ 2 ph©n x­ëng s¶n xuÊt. d. VÒ qui tr×nh c«ng nghÖ chÕ t¹o s¶n phÈm vµ t×nh h×nh trang bÞ c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt + VÒ qui tr×nh c«ng nghÖ chÕ t¹o s¶n phÈm: Lµ qui tr×nh s¶n xuÊt liªn tôc, s¶n phÈm qua nhiÒu giai ®o¹n chÕ biÕn, song chu k× s¶n xuÊt ng¾n, do ®ã viÖc s¶n xuÊt mét s¶n phÈm n»m khÐp kÝn trong mét ph©n x­ëng (ph©n x­ëng nhùa). §©y lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho tèc ®é lu©n chuyÓn vèn cña c«ng ty nhanh. MÆc dï s¶n phÈm cña c«ng ty rÊt ®a d¹ng nh­ng tÊt c¶ c¸c s¶n phÈm ®Òu cã mét ®iÓm chung ®ã lµ ®­îc s¶n xuÊt tõ nhùa. Cho nªn, qui tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt t­¬ng ®èi gièng nhau. + VÒ tr×nh ®é trang bÞ kÜ thuËt cña c«ng ty: Do tr­íc ®©y c«ng ty s¶n xuÊt xen kÏ gi÷a c¬ khÝ vµ thñ c«ng, ®ång thêi cïng víi thêi gian sö dông ®· l©u, m¸y mãc thiÕt bÞ rÊt cò vµ l¹c hËu. V× vËy n¨ng suÊt thÊp, chÊt l­îng s¶n phÈm kh«ng cao. Tr­íc t×nh h×nh ®ã, Ban l·nh ®¹o c«ng ty ®· quyÕt ®Þnh ®Çu t­ chiÒu s©u, ®æi míi c«ng nghÖ. TÝnh tõ n¨m 1996 ®Õn nay c«ng ty ®· ®Çu t­ mua s¾m m¸y mãc thiÕt bÞ. MÆt kh¸c, c«ng ty l¹i ¸p dông ph­¬ng ph¸p khÊu hao nhanh, thêi gian sö dông trung b×nh cña sè m¸y mãc lµ 6 n¨m/1 m¸y. Cho nªn, c«ng ty cã thÓ thu håi vèn nhanh, tr¸nh ®­îc t×nh tr¹ng hao mßn v« h×nh vµ theo kÞp tèc ®é ®æi míi c«ng nghÖ hiÖn nay gióp c«ng ty n©ng cao thÕ m¹nh c¹nh tranh cña m×nh. e. VÒ nguån cung øng nguyªn vËt liÖu C¬ cÊu mÆt hµng s¶n xuÊt kinh doanh t­¬ng ®èi ®a d¹ng nªn chñng lo¹i nguyªn vËt liÖu cña c«ng ty sö dông còng ®a d¹ng ( nh­ PP, PE, HD...). Nguån nguyªn vËt liÖu c«ng ty d­a vµo s¶n xuÊt lµ hoµn toµn ngo¹i nhËp chñ yÕu lµ tõ Hµn Quèc vµ c¸c n­íc §«ng Nam ¸ th«ng qua c¸c doanh nghiÖp chuyªn nhËp khÈu nhùa. Do vËy, s¶n phÈm s¶n xuÊt ra cã chÊt l­îng tèt, ®é bÒn cao. Tuy nhiªn, do ¶nh h­ëng cña tû gi¸ nªn gi¸ nguyªn vËt liÖu cßn biÕn ®éng nhiÒu g©y khã kh¨n trong viÖc nhËp nguyªn liÖu, s¶n xuÊt, vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. f. VÒ s¶n phÈm cña c«ng ty HiÖn nay c«ng ty ®ang thùc hiÖn chiÕn l­îc ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm (gÇn 100 s¶n phÈm). Tuy nhiªn sè l­îng s¶n xuÊt vµ tiªu thô cña tõng lo¹i s¶n phÈm kh«ng lín l¾m. C¸c lo¹i s¶n phÈm cña c«ng ty cã tû träng cao lµ: bé néi thÊt nhµ t¾m, n¾p bÖt, vá t¾c te, hép ®Üa CD, m¾c ¸o nhùa, vá ¾c quy, linh kiÖn xe m¸y... Cô thÓ nh­ sau: B¶ng 2 Sè l­îng s¶n phÈm cña c«ng ty trong nh÷ng n¨m qua Tªn s¶n phÈm ®¬n vÞ N¨m 2001 N¨m 2002 N¨m 2003 Bé néi thÊt nhµ t¾m Bé 1.319 1.346 1.481 N¾p bÖt ChiÕc 7.944 8.621 8.879 Vá t¾c te C¸i 978.427 1.142.545 1.162.520 Hép ®Üa CD C¸i 51.377 54.958 56.734 M¾c ¸o nhùa C¸i 1.776 2.052 2.015 Vá ¸c quy C¸i 6.875 8.347 8.330 Linh kiÖn xe m¸y ChiÕc 6.368 6.994 8.428 Qua b¶ng trªn ta thÊy s¶n phÈm cña c«ng ty ®Òu t¨ng qua c¸c n¨m. Tuy nhiªn c¸c mÆt hµng truyÒn thèng nh­ m¾c ¸o, hép ®Üa, vá t¾c te cã t¨ng nh­ng t¨ng chËm. C¸c s¶n phÈm nh­ bé néi thÊt, n¾p bÖt, linh kiÖn xe m¸y t¨ng nhanh chøng tá s¶n phÈm cña c«ng ty ®· dÇn cã chç ®øng trªn thÞ tr­êng. §èi víi c¸c lo¹i s¶n phÈm nh­ bao b×, vËt liÖu x©y dùng (tÊm èp trÇn...) ®ßi hái ph¶i lÞch sù trang nh·, mÉu m· ®Ñp, chÊt l­îng tèt, gi¸ c¶ ph¶i ch¨ng. Cßn ®èi víi nh÷ng s¶n phÈm c«ng nghiÖp cao cÊp nh­: vá ¸c quy, linh kiÖn xe m¸y... lµ nh÷ng mÆt hµng s¶n xuÊt cho c¸c h·ng xe m¸y th× l¹i ®ßi hái rÊt kh¾t khe vÒ mÆt chÊt l­îng. V× thÕ, s¶n phÈm cña c«ng ty s¶n xuÊt ra kh«ng nh÷ng ®¸p øng ®ñ vÒ sè l­îng mµ cßn ®¶m b¶o ®¹t yªu cÇu vÒ chÊt l­îng, mÉu m·. Do ®ã, s¶n phÈm cña c«ng ty ®­a ra thÞ tr­êng tiªu thô chØ cã duy nhÊt mét lo¹i phÈm cÊp, ®ã lµ s¶n phÈm lo¹i I. II. Ph©n tÝch thùc tr¹ng hiÖu qu¶ kinh doanh cña C«ng ty 1. KÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty trong thêi gian gÇn ®©y Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y C«ng ty ®· ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh c«ng ®¸ng khÝch lÖ. C«ng ty ®· kh«ng ngõng ®æi míi mét c¸ch toµn diÖn c¶ vÒ chiÒu réng lÉn chiÒu s©u, c¶ vÒ sè l­îng lÉn chÊt l­îng, c¶ vÒ quy m« tæ chøc ®Õn c«ng nghÖ khoa häc kü thuËt. KÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty trong nh÷ng n¨m qua ®­îc thÓ hiÖn th«ng qua biÓu d­íi ®©y: B¶ng 3 : KÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty §¬n vÞ: ngh×n ®ång ChØ tiªu N¨m 2001 N¨m 2002 N¨m 2003 So s¸nh(%) 02/01 03/02 Tæng doanh thu 1.934.368 2.085.373 2.228.054 107,8 106,84 Tæng chi phÝ 1.824.044 1.963.342 2.037.373 107,63 103,77 Lîi nhuËn 110.324 122.031 190.681 110,61 156,25 ThuÕ thu nhËp DN 35.303 39.049 61.017 Lîi nhuËn sau thuÕ 75.021 82.982 129.664 MÆc dï ho¹t ®éng kinh doanh trong ®iÒu kiÖn hÕt søc khã kh¨n, eo hÑp vÒ tµi chÝnh, thÞ tr­êng biÕn ®éng, c¹nh tranh gay g¾t nh­ng C«ng ty ®· n¨ng ®éng trong viÖc thùc hiÖn ®­êng lèi, chÝnh s¸ch ®óng ®¾n nªn ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh qu¶ nhÊt ®Þnh. Qua biÓu trªn ta thÊy trong ba n¨m 2001-2003 C«ng ty ®· phÊn ®Êu thùc hiÖn ®­îc c¸c chØ tiªu s¶n xuÊt kinh doanh nh­ sau: - VÒ doanh thu: qua sè liÖu trªn ta thÊy kh«ng chØ cã sè l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt t¨ng mµ doanh thu b¸n hµng còng t¨ng ®¸ng kÓ qua c¸c n¨m. N¨m 2002 t¨ng so víi n¨m 2001 lµ 7,8%, n¨m 2003 t¨ng so víi n¨m 2002 lµ 6,84%. Nh÷ng chØ tiªu trªn cho thÊy s¶n phÈm mµ C«ng ty s¶n xuÊt ra kh«ng chØ t¨ng vÒ l­îng mµ cßn t¨ng c¶ vÒ møc tiªu thô. §iÒu ®ã chøng tá s¶n phÈm cña c«ng ty ®· ®­îc thÞ tr­êng kh¸ch hµng chÊp nhËn. - VÒ chi phÝ vµ lîi nhuËn: trong n¨m 2003 C«ng ty ®· nç lùc trong viÖc tiÕt kiÖm chi phÝ, chi phÝ kinh doanh n¨m 2003 t¨ng so víi n¨m 2002 lµ 3,77%, trong khi n¨m 2002 so víi n¨m 2001 lµ 7,63%. Nhê viÖc gi¶m chi phÝ, kÕt hîp víi nhiÒu chÝnh s¸ch kinh doanh hîp lý, lîi nhuËn cña c«ng ty n¨m 2003 t¨ng 56,25% trong khi n¨m 2002 lîi nhuËn chØ t¨ng 10,61%. MÆc dï c¸c chØ tiªu c¸c n¨m ®Òu t¨ng nh­ng xÐt vÒ mÆt ®Þnh tÝnh th× tèc ®é t¨ng doanh thu n¨m 2003 chËm h¬n tèc ®é t¨ng doanh thu n¨m 2002, tèc ®é t¨ng lîi nhuËn n¨m 2003 cao h¬n tèc ®é t¨ng lîi nhuËn n¨m 2002. 2. Ph©n tÝch hiÖu qu¶ kinh doanh vµ c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng tíi hiÖu qu¶ kinh doanh cña C«ng ty 2.1. XÐt hiÖu qu¶ sö dông lao ®éng §Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông lao ®éng ta dùa vµo hai chØ tiªu lµ n¨ng suÊt lao ®éng vµ lîi nhuËn b×nh qu©n mét lao ®éng, trong ®ã: - N¨ng suÊt lao ®éng = Lîi nhuËn b×nh qu©n mét lao ®éng = Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y c¸c chØ tiªu nµy ®­îc thÓ hiÖn ë b¶ng sau: B¶ng 4: HiÖu qu¶ sö dông lao ®éng §¬n vÞ: ®ång ChØ tiªu N¨m 2001 N¨m 2002 N¨m 2003 Tæng doanh thu 1.934.368 2.085.373 2.228.054 Lîi nhuËn 110.324 122.031 190.681 Sè lao ®éng 50 52 52 N¨ng suÊt lao ®éng 38.678.534 41.707.490 44.561.081 Lîi nhuËn b×nh qu©n mét lao ®éng 2.206.488 2.441.100 3.813.614 Nh­ vËy trong ba n¨m 2001-2003 víi sè lao ®éng kh«ng thay ®æi nh­ng n¨ng suÊt lao ®éng vµ lîi nhuËn b×nh qu©n mét lao ®éng ngµy cµng t¨ng chÝnh tá c«ng ty ho¹t ®éng ngµy cµng cã hiÖu qu¶ vÒ sö dông lao ®éng, chÊt l­îng lao ®éng ngµy cµng cao. Sù t¨ng lªn nµy lµ do c«ng ty ®· chó träng h¬n n÷a trong viÖc n©ng cao tr×nh ®é lao ®éng, s¾p xÕp lao ®éng mét c¸ch hîp lý tr¸nh t×nh tr¹ng lao ®éng nhµn rçi kh«ng cã viÖc lµm. 2.2. XÐt hiÖu qu¶ theo chØ tiªu sö dông vèn §Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn ta dïng mét sè chØ tiªu sau: HiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh = - Sè vßng quay vèn l­u ®éng = - HiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng = B¶ng 5: HiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh vµ l­u ®éng ChØ tiªu N¨m 2001 N¨m 2002 N¨m2003 HiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh 0,122 0,128 0,173 Sè vßng quay vèn l­u ®éng 1,76 1,54 1,59 HiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng 0,100 0,09 0,136 Th«ng qua c¸c chØ tiªu trªn ta thÊy hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh lu«n t¨ng, tuy nhiªn møc t¨ng lµ kh«ng lín. NÕu nh­ cø 1000 ®ång vèn cè ®Þnh n¨m 2001 thu ®­îc 122 ®ång lîi nhuËn th× n¨m 2002, n¨m 2003 thu ®­îc 128 vµ 173 ®ång lîi nhuËn. §iÒu nµy chøng tá t×nh h×nh sö dông tµi s¶n cè ®Þnh cña C«ng ty ®ang dÇn ®i vµo æn ®Þnh nguyªn nh©n do hÖ thèng m¸y mãc ®· ho¹t ®éng gÇn ë møc tèi ®a c«ng suÊt. §Ó t¨ng hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh, C«ng ty cÇn ®Çu t­ míi vµo tµi s¶n cè ®Þnh. ChØ tiªu vèn l­u ®éng qua c¸c n¨m cho thÊy: sè vßng quay vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng gi¶m trong n¨m 2002 nh­ng l¹i b¾t ®Çu t¨ng trong n¨m 2003. Nguyªn nh©n chÝnh lµ do trong n¨m 2002 c«ng ty gÆp khã kh¨n vÒ vèn l­u ®éng cô thÓ lµ trong c«ng t¸c thu håi nî dÉn ®Õn gi¶m doanh lîi vèn s¶n xuÊt.. Nguyªn nh©n lµ do trong n¨m 2002 c«ng ty gÆp khã kh¨n trong c«ng t¸c thu håi nî nªn sè vßng quay cña vèn l­u ®éng n¨m 2002 Ýt h¬n n¨m 2001. N¨m 2003 c«ng ty ®· cè g¾ng t×m nhiÒu biÖn ph¸p quay vßng vèn nhanh nh­ chÊp nhËn b¸n gi¸ rÎ nh­ng víi ®iÒu kiÖn thanh to¸n ngay, gi¶m thiÓu chi phÝ vèn, gi¶i quyÕt tèt c«ng t¸c thu håi nî do ®ã gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. - ChØ tiªu doanh lîi vèn chñ së h÷u: Tû suÊt doanh lîi vèn chñ së h÷u = x 100 - ChØ tiªu doanh lîi vèn s¶n xuÊt: Tû suÊt doanh lîi vèn s¶n xuÊt = x 100 B¶ng 6: Doanh lîi vèn chñ sö h÷u vµ vèn s¶n xuÊt 2001 2002 2003 Doanh lîi vèn chñ së h÷u 6,48% 6,1% 9,3% Doanh lîi vèn s¶n xuÊt 6,03% 5,31% 7,62% Do hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh t¨ng nh­ng ngùoc l¹i hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng l¹i gi¶m trong n¨m 2002 lµm doanh lîi vèn chñ sö h÷u vµ vèn s¶n xuÊt trong n¨m gi¶m. §iÒu nµy chøng tá t¸c ®éng gi¶m cña vèn l­u ®éng m¹nh h¬n vèn cè ®Þnh. Trong n¨m 2003, c¸c chØ tiªu vèn cè ®Þnh vµ vèn l­u ®éng ®Òu t¨ng dÉn ®Õn doanh lîi vèn chñ së h÷u vµ doanh lîi vèn s¶n xuÊt t¨ng t­¬ng øng. 2.3. XÐt hiÖu qu¶ theo chØ tiªu tæng hîp §Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ theo chØ tiªu tæng hîp ng­êi ta dùa vµo 2 chØ tiªu lµ doanh lîi doanh thu b¸n hµng vµ hiÖu qu¶ kinh doanh theo chi ._.