Một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động Xuất khẩu hàng nông sản tại Công ty XNK với Lào (Vilexim)

lêi më ®Çu –µ— ThÕ kû 20 ®· khÐp l¹i vµ thÕ giíi ®ang b­íc vµo mét thiªn niªn kû míi ®Çy nh÷ng høa hÑn, c¬ héi to lín song còng ®Çy bÊt æn. Xu thÕ cña thÕ giíi trong quan hÖ quèc tÕ tõ ®èi ®Çu chuyÓn sang ®èi tho¹i, hîp t¸c gi÷a c¸c n­íc víi nhau ®Ó cïng ph¸t triÓn kinh tÕ song ph­¬ng víi sù ph¸t triÓn kú diÖu cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt c«ng nghÖ. §øng tr­íc xu thÕ chung cña thÕ giíi, trong quaù trình ñoåi môùi vaø xaây döïng ñaát nöôùc, neàn kinh teá Vieät Nam ñaõ coù nhöõng chuyeån bieán saâu saéc. Chính saùch kinh teá môû cöûa höôùng ra beân ngoaøi laø moät trong nhöõng noäi dung quan troïng, nhaát laø “Ñaåy maïnh xuaát khaåu” laø nhieäm vuï mang tính chieán löôïc nhaèm ñöa nöôùc ta trôû thaønh moät nöôùc coâng nghieäp môùi ñuoåi kòp caùc nöôùc trong khu vöïc vaø treân theá giôùi. Trong thôøi gian tröôùc ñaây, taát caû caùc doanh nghieäp thoâng thöôøng ñeàu hoaït ñoäng chuû yeáu theo chæ tieâu ñöôïc giao. Do ñoù mang tính chaát thuï ñoäng vaø khoâng coù tính saùng taïo. Ngaøy nay trong quaù trình coâng nghieäp hoùa thì moïi vieäc ñeàu khaùc ñi maëc duø cô sôû vaät chaát vaãn coøn laïc haäu vaø khoâng theo kòp. Vôùi söï phaùt trieån cuûa caùc nöôùc trong khu vöïc vaø treân theá giôùi. Chuùng ta caàn coù moät quaù trình thöû nghieäm nhaèm tích luõy kinh nghieäm thoâng qua vieäc saép xeáp laïi saûn xuaát naâng cao chaát löôïng coâng cuï saûn xuaát, chaát löôïng saûn phaåm nhanh choùng taïo nguoàn voán ngoaïi teä cho ñaát nöôùc. Thoâng qua ñoù giaûi quyeát coâng aên vieäc laøm, töø ñoù goùp phaàn oån ñònh töøng böôùc naâng cao ñôøi soáng nhaân daân. Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, khoâng ít caùc doanh nghieäp Nhaø nöôùc hoaït ñoäng keùm hieäu quaû vaø laøm aên thua loã, do boä maùy quaûn lyù coàng keành, vaø trình ñoä quaûn lyù keùm, chöa naém baét ñöôïc nhòp ñoä phaùt trieån chung cuûa neàn kinh teá. Coâng ty xuaát nhaäp khaåu VILEXIM laø moät doanh nghieäp Nhaø nöôùc, ñaõ vaø ñang töøng böôùc phaùt trieån. Coâng ty chuyeân veà chöùc naêng kinh doanh xuaát nhaäp khaåu tröïc tieáp caùc loaïi maët haøng, ®Æc biÖt mÆt hµng n«ng s¶n lµ mét trong nh÷ng mÆt hµng chÝnh cña c«ng ty. Laø moät ñôn vò haïch toaùn ñoäc laäp trong cô cheá thò tröôøng do caïnh tranh neân vieäc naâng cao hieäu quaû saûn xuaát kinh doanh, ñaûm baûo nguyeân taéc laáy thu buø chi vaø coù laõi laø moät vaán ñeà quan troïng giuùp Coâng ty tieáp caän ñöôïc thò tröôøng vaø khai thaùc nhöõng lôïi theá cuûa mình, qua ñoù môû roäng hôïp taùc. Vôùi kieán thöùc trang bò ôû nhaø tröôøng vaø nhöõng hieåu bieát thöïc teá thu ñöôïc trong quaù trình thöïc taäp taïi Coâng ty Vilexim, nhaän thaáy raèng vieäc ñaåy maïnh phaùt trieån vaø môû roäng kinh doanh xuaát nhaäp khaåu vaø kinh doanh caùc dòch vuï laø raát phuø hôïp ñieàu kieän vaø khaû naêng cuûa Coâng ty hieän nay. Vaán ñeà ñaët ra laø phaûi laøm sao naâng cao hieäu quaû ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu, phaùt huy vaø söû duïng heát caùc nguoàn nhaân taøi vaät löïc moät caùch hôïp lyù, ñeå taän duïng lôïi theá so saùnh töøng böôùc taïo nguoàn thu ngoaïi teä, tieáp thu coâng ngheä hieän ñaïi naâng cao trình ñoä tay ngheà phuïc vuï cho coâng cuoäc phaùt trieån cuûa neàn kinh teá. Khoâng ngoaøi muïc ñích ñoùng goùp moät vaøi yù kieán nhaèm laøm cho Coâng ty ngaøy caøng phaùt trieån, hoaøn thieän trong coâng taùc quaûn lyù vaø naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa mình. Em maïnh daïn trình baøy ñeà taøi “Moät soá bieän phaùp nhaèm naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n taïi Coâng ty xuaát nhaäp khaåu víi Lµo ”. Do khaû naêng hieåu bieát coøn haïn cheá, kinh nghieäm thöïc teá chöa nhieàu neân nhöõng nhaän ñònh ñaùnh giaù cuûa em khoâng traùnh khoûi thieáu soùt, raát mong söï ñoùng goùp cuûa caùc caáp laõnh ñaïo Coâng ty vaø Quyù Thaày Coâ giuùp em hoaøn thieän theâm kieán thöùc. PhÇn I C¬ së Lý luËn cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu I. Kh¸i qu¸t vÒ ho¹t ®éng xuÊt khÈu. Kh¸i niÖm chung vÒ xuÊt khÈu. XuÊt khÈu lµ viÖc di chuyÓn hµng ho¸ ra khái mét quèc gia vµ ®em tíi mét thÞ tr­êng n­íc ngoµi ®Ó tiªu thô. Tõ ®ã ta thÊy r»ng trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu th­êng xuÊt hiÖn Ýt nhÊt lµ hai bªn : mét bªn ®ãng vai trß lµ nhµ xuÊt khÈu ( bªn b¸n ) cßn bªn kia ®ãng vai trß lµ nhµ nhËp khÈu (bªn mua). Ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµ ho¹t ®éng kinh doanh bu«n b¸n trªn ph¹m vi quèc tÕ. Thùc chÊt xuÊt khÈu kh«ng chØ lµ nh÷ng hµnh vi bu«n b¸n riªng lÎ mµ lµ c¶ mét hÖ thèng c¸c quan hÖ mua b¸n trong th­¬ng m¹i quèc tÕ gi÷a c¸c n­íc hoÆc c¶ mét khu vùc kinh tÕ cã mèi quan hÖ song ph­¬ng, ®a ph­¬ng ho¹t ®éng mét c¸ch cã tæ chøc. Nh×n chung ho¹t ®éng xuÊt khÈu phøc t¹p h¬n rÊt nhiÒu so víi c¸c ho¹t ®éng mua b¸n mét s¶n phÈm hoÆc dÞch vô nµo ®ã trªn thÞ tr­êng néi ®Þa, bëi v× ho¹t ®éng nµy diÔn ra trªn mét ph¹m vi réng lín mµ trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu nµy l¹i chÞu nhiÒu t¸c ®éng chi phèi cña nhiÒu yÕu tè bÊt æn kh¸c nh­: ®ång tiÒn thanh to¸n gi÷a c¸c quèc gia víi nhau, hµng ho¸ ®­îc vËn chuyÓn ra khái l·nh thæ cña mét quèc gia do vËy chøa ®ùng nhiÒu yÕu tè rñi ro kh«ng thÓ ng¨n chÆn ®­îc. Nh­ng mÆt kh¸c, th«ng qua ho¹t ®éng xuÊt khÈu mét quèc gia cã thÓ thu ®ùîc lîi Ých c¶ vÒ mÆt kinh tÕ lÉn mÆt x· héi nh­ ®Èy m¹nh s¶n xuÊt hµng ho¸ trong n­íc, chuyªn m«n ho¸ c¸c ngµnh s¶n xuÊt vµ dÞch vô, thu ngo¹i tÖ, t¨ng tÝch luü cho ng©n s¸ch nhµ n­íc ®ång thêi n©ng cao ®êi sèng cho nh©n d©n. XuÊt khÈu lµ mét trong nh÷ng h×nh thøc kinh doanh quan träng nhÊt cña ho¹t ®éng kinh doanh quèc tÕ, nã ph¶n ¸nh quan hÖ th­¬ng m¹i, bu«n b¸n gi÷a c¸c quèc gia trong ph¹m vi khu vùc vµ thÕ giíi. XuÊt khÈu vµ nhËp khÈu lµ nh÷ng ho¹t ®éng kinh doanh quèc tÕ c¬ b¶n cña mét quèc gia, lµ “ chiÕc ch×a kho¸ “ më ra nh÷ng giao dÞch kinh tÕ quèc tÕ cho mét quèc gia, mµ trong ®ã xuÊt khÈu t¹o ra nguån thu chñ yÕu cña mét n­íc khi tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ quèc tÕ. Kinh doanh xuÊt nhËp khÈu còng chÝnh lµ ho¹t ®éng kinh doanh quèc tÕ ®Çu tiªn cña mét doanh nghiÖp. Ho¹t ®éng nµy ®­îc tiÕp tôc ngay c¶ khi doanh nghiÖp ®· ®a d¹ng ho¸ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. Kinh doanh xuÊt nhËp khÈu th­êng diÔn ra c¸c h×nh thøc sau : XuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ h÷u h×nh, xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ v« h×nh (dÞch vô ), xuÊt nhËp khÈu trùc tiÕp do chÝnh c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu ®¶m nhËn ; xuÊt khÈu gi¸n tiÕp (hay uû th¸c ) do c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh, tæ chøc kinh doanh trung gian ®¶m nhËn. §i ®«i víi xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ h÷u h×nh, ngµy nay xuÊt nhËp khÈu dÞch vô còng rÊt ph¸t triÓn. XuÊt nhËp khÈu dÞch vô t¹o cho nhiÒu quèc gia cã nh÷ng kho¶n thu lín tõ c¸c ho¹t ®éng dÞch vô quèc tÕ. Cã nh÷ng dÞch vô ®i sau ®i kÌm víi c¸c ho¹t ®éng xuÊt khÈu nh­ ng©n hµng, b¶o hiÓm, vËn t¶i quèc tÕ, th«ng tin quèc tÕ , chóng ®· vµ ®ang mang l¹i nhiÒu nguån thu lín vµ cùc kú quan träng cho nhiÒu quèc gia nh­ Singapo, Mü... 2. NhiÖm vô vµ vai trß cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n 2. 1 NhiÖm vô cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu. Qua h¬n 10 n¨m thùc hiÖn c«ng cuéc ®æi míi, chóng ta ®· gÆt h¸i ®­îc nhiÒu thµnh c«ng trong viÖc chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ tõ chÕ ®é tËp trung, bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. §iÒu nµy cã thÓ thÊy râ sau h¬n 10 n¨m nh×n l¹i ®Êt n­íc chóng ta ®ang ®æi thay tõng ngµy. Tuy vËy, bªn c¹nh nh÷ng mÆt chóng ta ®· gi¶i quyÕt ®­îc th× vÉn cßn mét sè vÊn ®Ò tån t¹i nh­ n¹n thÊt nghiÖp, thiÕu vèn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp vÉn cßn ®ang lµ nh÷ng vÊn ®Ò lµm ®au ®Çu c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m«. Mét trong nh÷ng chÝnh s¸ch ®Ó kh¾c phôc nh÷ng vÊn ®Ò nãi trªn th× c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch cã sö dông yÕu tè cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®Ó lµm c«ng cô ®iÒu tiÕt, trong ®ã nhiÖm vô cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n lµ: - XuÊt khÈu ®Ó ®¶m b¶o kim ng¹ch nhËp khÈu phôc vô cho qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc vµ cuéc c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt. -XuÊt khÈu cã nhiÖm vô khai th¸c cã hiÖu qu¶ lîi thÕ tuyÖt ®èi vµ t­¬ng ®èi cña ®Êt n­íc, kÝch thÝch c¸c ngµnh kinh tÕ trong n­íc ph¸t triÓn. Gióp cho qu¸ tr×nh chuyªn m«n ho¸ diÔn ra s©u s¾c h¬n. - XuÊt khÈu lµ ®Ó gãp phÇn t¨ng tÝch lòy vèn, më réng s¶n xuÊt kinh doanh t¨ng thu nhËp cho nÒn kinh tÕ, n©ng cao ®êi sèng cho ng­êi lao ®éng trong x· héi th«ng qua viÖc t¹o c«ng ¨n viÖc lµm, t¨ng nguån thu nhËp cña nh©n d©n. - Ho¹t ®éng xuÊt khÈu cã nhiÖm vô ph¸t triÓn quan hÖ ®èi víi tÊt c¶ c¸c n­íc trªn thÕ giíi nhÊt lµ c¸c n­ãc trong khu vùc §«ng Nam ¸, n©ng cao uy tÝn cña ViÖt Nam trªn tr­êng quèc tÕ thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i cña §¶ng vµ Nhµ n­íc: “ §a d¹ng ho¸ vµ ®a ph­¬ng ho¸ quan hÖ kinh tÕ, t¨ng c­êng hîp t¸c khu vùc”. §Ó thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô kÓ trªn, ho¹t ®éng xuÊt khÈu ph¶i nhËn râ nh÷ng vai trß quan träng sau ®©y cña m×nh. 2. 2 Vai trß cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu. §èi víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi Ngµy nay xu h­íng khu vùc hãa vµ toµn cÇu ho¸ ngµy cµng ®­îc ®Èy m¹nh, th× vai trß cña xuÊt khÈu cã ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn nÒn kinh tÕ thÕ giíi. V× vËy, khi tham gia vµo ho¹t ®éng th­¬ng m¹i quèc tÕ c¸c quèc gia sÏ tËp trung vµo s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu nh÷ng hµng ho¸ mµ m×nh cã lîi thÕ t­¬ng ®èi vµ nhËp khÈu nh÷ng hµng ho¸ mµ m×nh kh«ng cã lîi thÕ. XÐt trªn tæng thÓ nÒn kinh tÕ thÕ giíi th× chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu sÏ lµm cho viÖc sö dông c¸c nguån lùc cã hiÖu qu¶ h¬n vµ tæng s¶n phÈm s¶n xuÊt vµ tiªu dïng sÏ t¨ng lªn. Bªn c¹nh ®ã xuÊt khÈu cßn gãp phÇn th¾t chÆt thªm quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ gi÷a c¸c quèc gia. §èi víi nÒn kinh tÕ cña mét quèc gia HiÖn nay, c¸c quèc gia ®Òu rÊt coi träng vÊn ®Ò xuÊt khÈu nh­ng nh×n chung xuÊt khÈu cã mét sè vai trß sau ®©y : Thø nhÊt, lµ nguån vèn quan träng ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu nhËp khÈu vµ tÝch luü ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt. Bëi v× mçi quèc gia muèn t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ l¹i rÊt cÇn nh÷ng t­ liÖu s¶n xuÊt ®Ó phôc vô cho c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ cña m×nh. Do vËy, ®Ó cã ®­îc chóng hä ph¶i nhËp khÈu tõ n­íc ngoµi vµ ®Ó bï ®¾p l¹i nguån vèn bÞ thiÕu hôt hä sÏ lÊy tõ xuÊt khÈu. Thø hai, ®Èy m¹nh xuÊt khÈu ®­îc xem nh­ lµ mét yÕu tè quan träng kÝch thÝch sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ. ViÖc ®Èy m¹nh xuÊt khÈu cho phÐp më réng quy m« s¶n xuÊt, nhiÒu ngµnh nghÒ míi ra ®êi phôc vô cho xuÊt khÈu, g©y ph¶n øng d©y chuyÒn gióp c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c ph¸t triÓn theo dÉn tíi kÕt qu¶ lµ t¨ng tæng s¶n phÈm x· héi vµ nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn nhanh. Thø ba, xuÊt khÈu cã vai trß kÝch thÝch ®æi míi trang thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ s¶n xuÊt. Bëi ®Ó ®¸p øng yªu cÇu cao cña thÞ tr­êng vµ thÕ giíi vÒ quy c¸ch phÈm chÊt s¶n phÈm th× mét mÆt s¶n xuÊt ph¶i ®æi míi trang thiÕt bÞ c«ng nghÖ, mÆt kh¸c ng­êi lao ®éng ph¶i n©ng cao tay nghÒ, häc hái nh÷ng kinh nghiÖm s¶n xuÊt tiªn tiÕn. Thø t­, ®Èy m¹nh xuÊt khÈu cã vai trß t¸c ®éng ®Õn sù thay ®æi c¬ cÊu kinh tÕ ngµnh theo h­íng sö dông cã hiÖu qu¶ nhÊt lîi thÕ so s¸nh tuyÖt ®èi vµ t­¬ng ®èi cña ®Êt n­íc. Thø n¨m, ®Èy m¹nh ph¸t triÓn xuÊt khÈu cã t¸c ®éng tÝch cùc vµ cã hiÖu qu¶ ®Òu n©ng cao møc sèng cña nh©n d©n v× nhê më réng xuÊt khÈu mµ mét bé phËn ng­êi lao ®éng cã viÖc lµm vµ cã thu nhËp, ngoµi ra mét phÇn kim ng¹ch xuÊt khÈu dïng ®Ó nhËp khÈu nh÷ng hµng ho¸ cÇn thiÕt ®Ó c¶i thiÖn ®êi sèng cña nh©n d©n. Thø s¸u, ®Èy m¹nh xuÊt khÈu cã vai trß t¨ng c­êng sù hîp t¸c quèc tÕ gi÷a c¸c n­íc, n©ng cao ®Þa vÞ vµ vai trß cña quèc gia ®ã trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. c. §èi víi c¸c doanh nghiÖp. Th«ng qua ho¹t ®éng xuÊt khÈu c¸c doanh nghiÖp trong n­íc cã c¬ héi tham gia vµo thÞ tr­êng thÕ giíi vµ tù do c¹nh tranh b»ng chÝnh chÊt l­îng vµ gi¸ c¶ hµng ho¸ cña m×nh. Víi nh÷ng m«i tr­êng kinh doanh míi nµy, doanh nghiÖp cã thÓ ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm cña m×nh cho phï hîp víi yªu cÇu cña tõng thÞ tr­êng. Ngoµi ra, víi c¸c thÞ tr­êng réng lín h¬n, phong phó vµ ®a d¹ng h¬n th× doanh nghiÖp cµng cã kh¶ n¨ng t¨ng thªm nhiÒu lîi nhuËn h¬n cho m×nh. H¬n thÕ n÷a, viÖc cã thªm nhiÒu mèi quan hÖ trªn thÞ tr­êng thÕ giíi sÏ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho danh nghiÖp trong c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. Do vËy, kinh doanh xuÊt nhËp khÈu cã thÓ lµ tiÒn ®Ò ®Ó doanh nghiÖp n©ng cao vÞ thÕ, t¹o thÕ vµ lùc cho doanh nghiÖp ë c¶ thÞ tr­êng trong n­íc vµ ngoµi n­íc. Thªm vµo ®ã, b»ng viÖc xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng cã thÕ m¹nh c¸c doanh nghiÖp sÏ cã kh¶ n¨ng ph¸t huy ®­îc lîi thÕ so s¸nh, sö dông triÖt ®Ó c¸c nguån lùc trong doanh nghiÖp, ®ång thêi cã ®iÒu kiÖn trao ®æi kinh nghiÖm còng nh­ tiÕp cËn ®­îc c¸c thµnh tùu khoa häc c«ng nghÖ tiªn tiÕn trªn thÕ giíi. Tõ ®ã c¸c doanh nghiÖp sÏ ®­a ra ®­îc c¸c s¶n phÈm ngµy cµng cã chÊt l­îng cao h¬n phï hîp víi thÞ hiÕu cu¶ kh¸ch hµng trªn thÕ giíi, thÞ tr­êng môc tiªu cña doanh nghiÖp sÏ ngµy cµng më réng h¬n. XuÊt khÈu tÊt yÕu sÏ dÉn ®Õn c¹nh tranh. Nhê c¹nh tranh ®· thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp ®æi míi c«ng nghÖ ®Ó cã thÓ cung cÊp nh÷ng s¶n phÈm dÞch vô cã chÊt l­îng cao t¹o ra n¨ng lùc s¶n xuÊt míi. Ngoµi ra, xuÊt khÈu lµ mét trong nh÷ng b­íc khëi ®Çu cña doanh nghiÖp khi x©m nhËp vµo mét thÞ tr­êng míi nµo ®ã ë mét khu vùc nµo ®ã trªn thÕ giíi mµ cã sù kh¸c biÖt vÒ v¨n ho¸, chÝnh trÞ, t«n gi¸o... ®Ó råi sau khi ®· thÊu hiÓu râ c¸c yÕu tè nµy th× doanh nghiÖp cã thÓ n©ng cao h×nh thøc ho¹t ®éng cña m×nh ë c¸c thÞ tr­êng nµy nh­ tiÕn hµnh ®Çu t­ trùc tiÕp. VËy cã thÓ nãi ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp chÝnh lµ mét b­íc thö nghiÖm ®Ó tiÕn doanh nghiÖp cã thÓ cã mét chiÕn l­îc l©u dµi h¬n b»ng c¸c h×nh thøc kinh doanh quèc tÕ cao h¬n nh­ ®Çu t­ trùc tiÕp. 3. C¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña mét doanh nghiÖp. Nh×n chung khi mét doanh nghiÖp tiÕn hµnh ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña m×nh th× doanh nghiÖp ®ã trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng sÏ gÆp nhiÒu yÕu tè bªn ngoµi cña m«i tr­êng kinh doanh t¸c ®éng mét c¸ch trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp lªn doanh nghiÖp, g©y ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn kÕ ho¹ch còng nh­ lµ chiÕn l­îc kinh doanh cña doanh nghiÖp. ChÝnh trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu c¸c doanh nghiÖp sÏ ph¶i ®­¬ng ®Çu víi nhiÒu ®èi thñ c¹nh tranh cïng nhiÒu nh©n tè ¶nh h­ëng. Theo Michael Porter doanh nghiÖp cã thÓ sÏ ph¶i quan t©m tíi 5 søc m¹nh bªn ngoµi doanh nghiÖp. Chóng ta cã thÓ thÊy ®­îc nh÷ng yÕu tè chñ yÕu cã thÓ t¸c ®éng m¹nh mÏ tíi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp th«ng qua h×nh vÏ sau (trang bªn). ChÝnh phñ víi nh÷ng chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i ( thuÕ quan, h¹ng ng¹ch, tû gi¸, c¸c quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ... ) Nh÷ng ng­êi míi b­íc vµo kinh doanh nh­ng cã kh¶ n¨ng tiÒm tµng rÊt lín. Ng­êi mua C¸c nhµ c¹nh tranh( c«ng ty) c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu hiÖn t¹i. Ng­êi cung cÊp nguån hµng ®Ó xuÊt khÈu S¶n phÈm vµ dÞch vô thay thÕ. S¬ ®å 1:M« h×nh c¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp 3. 1 ChÝnh phñ víi nh÷ng chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i. C¸c n­íc kh¸c nhau th­êng cã chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i kh¸c nhau thÓ hiÖn ý chÝ vµ môc tiªu cña Nhµ n­íc trong can thiÖp vµ ®iÒu chØnh c¸c ho¹t ®éng th­¬ng m¹i quèc tÕ cã liªn quan ®Õn nÒn kinh tÕ quèc gia. §Ó nÒn kinh tÕ quèc d©n vËn hµnh mét c¸ch hiÖu qu¶ th× nh÷ng chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i thÝch hîp thùc sù cÇn thiÕt. Trong lÜnh vùc xuÊt khÈu, nh÷ng c«ng cô chÝnh s¸ch chñ yÕu th­êng ®­îc Nhµ n­íc sö dông ®Ó ®iÒu tiÕt qu¶n lý ho¹t ®éng nµy lµ: a. ThuÕ quan Trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu: thuÕ quan lµ lo¹i thuÕ ®¸nh vµo tõng ®¬n vÞ hµng xuÊt khÈu. ý nghÜa cña viÖc ®¸nh thuÕ xuÊt khÈu ®­îc ChÝnh phñ ban hµnh nh»m qu¶n lý ho¹t ®éng xuÊt khÈu theo chiÒu h­íng cãlîi cho quèc gia m×nh vµ më réng kinh tÕ ®èi ngo¹i. Nh×n chung trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu th× lo¹i c«ng cô nµy Nhµ n­íc chØ sö dông ®Ó ®iÒu tiÕt ®èi víi mét sè mÆt hµng h¹n chÕ xuÊt khÈu theo môc tiªu, chiÕn l­îc cña Nhµ n­íc vµ còng qua ®ã bæ xung nguån thu cho ng©n s¸ch Nhµ n­íc. b. Quota(h¹ng ng¹ch xuÊt khÈu ). H×nh thøc nµy ¸p dông nh­ mét c«ng cô phæ biÕn trong hµng rµo phi thuÕ quan vµ ngµy cµng cã vai trß quan träng trong xuÊt khÈu hµng ho¸. H¹ng ng¹ch ®­îc hiÓu lµ quy ®Þnh cña nhµ n­íc vÒ sè l­îng cao nhÊt cña mÆt hµng hay mét nhãm hµng ®­îc phÐp xuÊt khÈu tõ mét thÞ tr­êng trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh, th«ng qua h×nh thøc cÊp giÊy phÐp. Môc ®Ých cña cña ChÝnh phñ khi sö dông Quota xuÊt khÈu lµ nh»m qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh cã hiÖu qu¶ vµ ®iÒu chØnh lo¹i hµng xuÊt khÈu. H¬n thÕ n÷a cã thÓ b¶o vÖ nÒn s¶n xuÊt trong n­íc, b¶o vÖ tµi nguyªn, c¶i thiÖn c¸n c©n thanh to¸n. Nh­ vËy ®èi víi c¸c doanh nghiÖp lµm hµng xuÊt khÈu nÕu s¶n xuÊt nh÷ng mÆt hµng mµ nhµ n­íc qu¶n lý th«ng qua viÖc cÊp h¹ng ng¹ch xuÊt khÈu th× sÏ kh«ng khã cã thÓ chñ ®éng trong viÖc ®Ò ra c¸c kÕ ho¹ch còng nh­ lµ chiÕn l­îc kinh doanh cña m×nh. c. Tû gi¸. §©y lµ yÕu tè ¶nh h­ëng s©u s¾c ®Õn quy m« vµ c¬ cÊu mÆt hµng xuÊt khÈu. Tû gi¸ hèi ®o¸i lµ ph­¬ng tiÖn so s¸nh vÒ mÆt gi¸ trÞ c¸c chi phÝ s¶n xuÊt cña mét xÝ nghiÖp nµo ®ã víi gi¸ c¶ thÞ tr­êng thÕ giíi. Th«ng qua viÖc ph¶n ¸nh t­¬ng quan gi¸ trÞ cña c¸c ®ång tiÒn cña c¸c n­íc kh¸c nhau mµ tû gi¸ cã vai trß nhÊt ®Þnh ®èi víi qu¸ tr×nh trao ®æi ngang gi¸ vµ cïng mét lo¹t c¸c nh©n tè kh¸c, nã t¸c ®éng tíi t­¬ng quan gi÷a gi¸ c¶ xuÊt khÈu víi nhËp khÈu, tíi kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp. Trong tr­êng hîp tû gi¸ hèi ®o¸i gi¶m xuèng, cã ý nghÜa lµ ®ång tiÒn b¶n tÖ cã gi¸ trÞ thÊp h¬n so víi ®ång ngo¹i tÖ, nÕu nh­ kh«ng cã c¸c nh©n tè kh¸c ¶nh h­ëng th× sÏ cã t¸c ®éng khuyÕn khÝch xuÊt khÈu ( c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu sÏ nhËn ®ùoc l·i do ®æi ngo¹i tÖ lÊy ®ång b¶n tÖ ®· bÞ rÎ ®i, ®ång thêi cã kh¶ n¨ng b¸n hµng ho¸ theo gi¸ thÊp h¬n gi¸ thÕ giíi. Ng­îc l¹i, khi tû gi¸ hèi do¸i t¨ng nªn cã nghÜa lµ ®ång b¶n tÖ cã gi¸ trÞ t¨ng lªn so víi ®ång ngo¹i tÖ, cïng c¸c ®iÒu kiÖn nh­ trªn th× sÏ g©y bÊt lîi cho xuÊt khÈu v× hµng xuÊt khÈu trë nªn ®¾t, khã b¸n ra n­íc ngoµi. V× vËy, khi tiÕn hµnh ho¹t ®éng xuÊt khÈu doanh nghiÖp cÇn ph¶i c©n nh¾c tíi yÕu tè ¶nh h­ëng trùc tiÕp nµy v× nÕu kh«ng doanh nghiÖp sÏ mÊt mét kho¶n lîi nhuËn do viÖc thay ®æi tû gi¸. d. Trî cÊp xuÊt khÈu. Trî cÊp xuÊt khÈu còng lµ mét trong c¸c biÖn ph¸p cã t¸c dông thóc ®Èy m¹nh mÏ cho viÖc më réng xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng ®­îc khuyÕn khÝch xuÊt khÈu. ChÝnh s¸ch nµy t¸c ®éng kh«ng nhá tíi c¸c doanh nghiÖp cã hµng xuÊt khÈu ®Æc biÖt lµ nh÷ng doanh nghiÖp xuÊt khÈu nh÷ng mÆt hµng ®­îc nhµ n­íc ­u ®·i vµ tõ ®ã n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp. 3. 2 Nh÷ng ng­êi míi b­íc vµo kinh doanh trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu. Cã thÓ gäi nh÷ng ng­êi míi b­íc vµo lÜnh vùc nµy lµ nh÷ng ®èi thñ c¹nh tranh tiÒm tµng cña c¸c doanh nghiÖp ®ang tiÕn hµnh ho¹t ®éng xuÊt khÈu. Mèi ®e do¹ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp nµy lµ khi nh÷ng ng­êi míi tham gia vµo lÜnh vùc ho¹t ®éng xuÊt khÈu hä sÏ cã kh¶ n¨ng më réng ph¹m vi ho¹t ®éng, chiÕm lÜnh thÞ tr­êng(thÞ phÇn)cña c¸c doanh nghiÖp ®ang lµm ¨n kh¸c. §iÓm m¹nh cña nh÷ng ng­êi míi nµy lµ hä ®· thÊy ®­îc nh÷ng mÆt yÕu kÐm cña c¸c doanh nghiÖp ®µn anh ®i tr­íc sau ®ã hä rót kinh nghiÖm t×m ra nh÷ng ph­¬ng ph¸p míi cã hiÖu qu¶ cao h¬n ®Ó giµnh ®­îc thÞ tr­êng tõ nh÷ng ng­êi ®i tr­íc. Bëi vËy, c¸c doanh nghiÖp ®ang ho¹t ®éng ph¶i chÞu mét sù canh tranh rÊt gay g¾t, ®Ó tr¸nh nh÷ng ¶nh h­ëng cña yÕu tè nµy th× doanh nghiÖp cÇn lËp nªn nh÷ng rµo c¶n ®Ó b¶o vÖ doanh nghiÖp, nh÷ng rµo c¶n ®ã lµ: Më réng khèi l­îng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp ®Ó gi¶m chi phÝ. DÞ biÖt ho¸ s¶n phÈm ( kh¸c biÖt ho¸ s¶n phÈm) Më réng kh¶ n¨ng cung cÊp vèn. §æi míi c«ng nghÖ, ®æi míi hÖ thèng ph©n phèi, t¨ng dÇn vèn ®Çu t­. Më réng c¸c dÞch vô bæ sung nh­ c¸c dÞch vô ®i sau ®i kÌm. Ngoµi ra c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i nhanh chãng chiÕm lÜnh thÞ tr­êng, ®­a nhanh thÞ t­êng nh÷ng s¶n phÈm vµ dÞch vô míi cã chÊt l­îng cao víi mÉu m· phï hîp gi¸ c¶ hîp lý. 3. 3 Ng­êi cung cÊp nguån hµng ®Ó xuÊt khÈu. Nh÷ng ng­êi cung cÊp nguån hµng ®Ó xuÊt khÈu lµ nh÷ng xÝ nghiÖp, nhµ m¸y hoÆc cã thÓ lµ mét tËp thÓ, hîp t¸c x· s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng nh»m môc ®Ých b¸n ra thÞ tr­êng n­íc ngoµi nh­ng hä kh«ng ®ñ nguån lùc ®Ó cã thÓ trùc tiÕp xuÊt khÈu. Doanh nghiÖp sau khi thu mua tõ nh÷ng ®Çu mèi nµy sÏ tiÕn hµnh t×m kiÕm thÞ tr­êng ®Ó xuÊt khÈu. Mèi ®e do¹ tõ nh÷ng ng­êi cung cÊp tíi c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu cã thÓ lµ khi c¸c nhµ cung cÊp trë thµnh ®éc quyÒn hä sÏ n©ng gi¸ b¸n, hoÆc kÌm theo c¸c ®ßi hái kh¾t khe kh¸c nh­ ph¶i tr¶ tiÒn tr­íc, tû lÖ ®Æt cäc lín, lµm cho c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu khã cã kh¶ n¨ng ®¸p øng ®Çy ®ñ c¸c yªu cÇu trªn vµ lµm cho doanh nghiÖp kh«ng cã ®Çu vµo th× sÏ dÉn tíi mÊt thÞ tr­êng, mÊt lîi nhuËn. 3. 4 S¶n phÈm vµ dÞch vô thay thÕ. Trong ®iÒu kiÖn thÞ tr­êng rÊt ®a d¹ng c¶ vÒ ng­êi mua lÉn ng­êi b¸n do vËy sÏ cã rÊt nhiÒu s¶n phÈm, dÞch vô thay thÕ. Sù ®e däa cña s¶n phÈm vµ dÞch vô thay thÕ nµy x¶y ra ®èi víi c¸c doanh nghiÖp khi gi¸ c¶ cña s¶n phÈm, dÞch vô hiªn t¹i t¨ng lªn th× kh¸ch hµng cã xu h­íng sö dông s¶n phÈm, dÞch vô thay thÕ. §©y lµ nh©n tè ®e däa sù mÊt m¸t vÒ thÞ tr­êng cña doanh nghiÖp. C¸c doanh nghiÖp c¹nh tranh ®­a ra thÞ tr­êng nh÷ng s¶n phÈm thay thÕ cã kh¶ n¨gn kh¸c biÖt ho¸ cao ®é víi s¶n phÈm cu¶ doanh nghiÖp ®ang xuÊt khÈu hoÆc t¹o ra c¸c ®iÒu kiÖn ­u ®·i h¬n vÒ c¸c dÞch vô hay c¸c ®iÒu kiÖn tµi chÝnh. 3. 5 Ng­êi mua ( nhµ nhËp khÈu) Kh¶ n¨ng mµ c¶ cña kh¸ch hµng nhËp khÈu (ng­êi mua ). Kh¸ch hµng cã thÓ mµ c¶ th«ng qua søc Ðp gi¶m gi¸, gi¶m khèi l­îng hµng ho¸ mua tõ c¸c doanh nghiÖp hoÆc ®­a ra c¸c yªu cÇu chÊt l­îng ph¶i tèt h¬n víi cïng møc gi¸. Nh©n tè nµy t¹o ra sù mµ c¶ lín cho ng­êi mua vµ ®e däa tíi c¸c nhµ xuÊt khÈu : Khèi l­îng mua lín, sù ®e däa cña qu¸ tr×nh liªn kÕt nh÷ng ng­êi mua khi tiÕn hµnh mµ c¶ víi c¸c nhµ xuÊt khÈu do sö dông th«ng tin tõ phÝa nhµ cung cÊp ®èi víi kh¸ch hµng, do sù tËp trung lín cña ng­êi mua ®èi víi c¸c s¶n phÈm ch­a ®­îc dÞ biÖt ho¸. Ngoµi ra c¸c nhµ nhËp khÈu ngµy nay cµng cã c¸c yªu cÇu cao h¬n vÒ s¶n phÈm ®ã còng lµm cho c¸c nhµ xuÊt khÈu ph¶i c©n nh¾c khi tiÕn hµnh xuÊt khÈu. 3. 5 C¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu hiÖn t¹i. Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng th× vÊn ®Ò c¹nh tranh lµ kh«ng thÓ tr¸nh khái. Tuy nhiªn viÖc c¹nh tranh trong néi bé ngµnh sÏ lµ yÕu tè võa tÝch cùc lÉn tiªu cùc. TÝch cùc ë chç nÕu doanh nghiÖp gÆp ph¶i c¹nh tranh th× doanh nghiÖp míi chñ ®éng ®æi míi c¸ch thøc kinh doanh cña doanh nghiÖp m×nh, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm vµ ®Þch vô, s¾p xÕp c¸c ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ h¬n mong t×m kiÕm lîi nhuËn cao h¬n so víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c. Bªn c¹nh ®ã, mÆt tiªu cùc còng sÏ n¶y sinh khi doanh nghiÖp qu¸ ®i t×m lîi nhuËn vµ chØ chó ý ®Õn lîi nhuËn sÏ g©y t¸c ®éng xÊu c¸c vÊn ®Ò x· héi hay m«i tr­êng kinh doanh, ch¼ng h¹n sÏ cã c¸c doanh nghiÖp nh»m mua chuéc c¸c c¸n bé nhµ n­íc, hoÆc t×m mäi c¸ch ®Ó gian lËn th­¬ng m¹i. Bëi vËy, sù c¹nh tranh trong néi bé ngµnh sÏ vÉn tån t¹i còng víi doanh nghiÖp vµ sÏ gióp cho doanh nghiÖp nh×n nhËn vÊn ®Ò kinh doanh mét c¸ch kh¸ch quan h¬n. II. C¸c h×nh thøc xuÊt khÈu chñ yÕu hiÖn nay t¹i c¸c doanh nghiÖp. Trong kinh doanh xuÊt khÈu hiÖn nay c¸c doanh nghiÖp ngo¹i th­¬ng ¸p dông rÊt nhiÒu c¸c h×nh thøc xuÊt khÈu kh¸c nhau. D­íi ®©y lµ mét sè lo¹i h×nh xuÊt khÈu chñ yÕu. 1. XuÊt khÈu trùc tiÕp. XuÊt khÈu trùc tiÕplµ viÖc xuÊt khÈu c¸c hµng ho¸ vµ dÞch vô cho chÝnh h·ng s¶n xuÊt ra hoÆc do ®Æt mua tõ c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kh¸c ë trong n­íc (mua ®øt) sau ®ã xuÊt khÈu nh÷ng s¶n phÈm nµy ra n­íc ngoµi víi danh nghÜa lµ hµng cña doanh nghiÖp m×nh. XuÊt khÈu trùc tiÕp cßn lµ ph­¬ng thøc xuÊt khÈu mµ c«ng ty s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu ®· trùc tiÕp t×m kiÕm thÞ tr­êng, ®èi t¸c vµ ký kÕt hîp ®ång xuÊt khÈu chÝnh s¶n phÈm cña m×nh. TiÕn hµnh xuÊt khÈu theo ph­¬ng ph¸p nµy, nhµ xuÊt khÈu ph¶i trùc tiÕp giao dÞch víi ng­êi mua ®Ó tiÕn hµnh tho¶ thuËn vÒ c¸c ®iÒu kiÖn trong mua b¸n. ChÝnh nhê theo ph­¬ng ph¸p nµy mµ nhµ xuÊt khÈu cã thÓ duy tr× ®­îc nh÷ng mèi quan hÖ lµm ¨n l©u dµi, tèt ®Ñp víi c¸c b¹n hµng cña m×nh vµ cã thÓ gi¶m ®­îc chi phÝ qua trung gian, t¨ng thªm lîi nhuËn. C¸c b­íc tiÕn hµnh mét th­¬ng vô xuÊt khÈu trùc tiÕp trong tr­êng hîp doanh nghiÖp kh«ng tù s¶n xuÊt ra s¶n phÈm. +Ký hîp ®ång néi, mua hµng vµ tr¶ tiÒn hµng cho c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt trong n­íc. +Ký hîp ®ång ngo¹i, giao hµng vµ lµm thñ tôc thanh to¸n tiÒn hµng víi bªn n­íc ngoµi. Nh×n chung, víi h×nh thøc xuÊt khÈu trùc tiÕp ®em l¹i cho doanh nghiÖp nhiÒu lùc nhuËn h¬n, tuy nhiªn ®Ó thùc hiÖn tèt ph­¬ng thøc nµy th× ®ßi hái doanh nghiÖp xuÊt khÈu ph¶i cã l­îng vèn kh¸ lín, øng tr­íc tiÒn hµng ®Ó tù s¶n xuÊt hoÆc thu muahµng xuÊt khÈu, nhÊt lµ ®èi víi nh÷ng hîp ®ång cã gi¸ trÞ lín. §ång thêi laäi h×nh xuÊt khÈu nµy cã rñi ro lín nh­: hµng giao kÐm chÊt l­îng, sai quy c¸ch phÈm chÊt dÉn tíi kh«ng xuÊt khÈu ®­îc. §Æc biÖt ®èi víi hµng ho¸ mµ doanh nghiÖp thu mua ®Ó xuÊt khÈu mµ kh«ng tù s¶n xuÊt ®­îc s¶n phÈm ®ã, do c«ng t¸c kiÓm tra chÊt l­íng s¶n phÈm khi thu mua cña c¸c ®¬n vÞ lµm hµng xuÊt khÈu kh«ng chu ®¸o..hoÆc lµ hµng bÞ khiÕu n¹i do thanh to¸n chËm, do ®¬n vÞ lµm hµng gÆp khã kh¨n vµ nhiÒu rñi ro bëi c¸c yÕu tè thiªn nhiªn vµ tr­êng hîp bÊt kh¶ kh¸ng lµm ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. 2. XuÊt khÈu gia c«ng uû th¸c. Trong h×nh thøc nµy, doanh nghiÖp ®øng ra nhËp nguyªn liÖu hoÆc b¸n thµnh phÈm vÒ cho c¸c ®¬n vÞ trong n­íc gia c«ng, sau ®ã thu håi s¶n phÈm xuÊt l¹i cho bªn n­íc ngoµi. Doanh nghiÖp ®­îc h­ëng % phÝ uû th¸c vµ gia c«ng, phÝ nµy ®­îc tho¶ thuËn tr­íc víi ®¬n vÞ trong n­íc. C¸c b­íc tiÕn hµnh: Ký hîp ®ång gia c«ng uû th¸c víi ®¬n vÞ s¶n xuÊt trong n­íc. Ký hîp ®ång gia c«ng víi ®èi t¸c n­íc ngoµi vµ nhËp nguyªn liÖu. Giao nguyªn liÖu gia c«ng ( ®Þnh møc ®· ®­îc tho¶ thuËn gi¸n tiÕp gi÷a ®¬n vÞ trong n­íc víi ®èi t¸c n­íc ngoµi). XuÊt l¹i thµnh phÈm cho bªn n­íc ngoµi. Thanh to¸n phÝ gia c«ng cho ®¬n vÞ s¶n xuÊt trong n­íc( bªn n­íc ngoµi tr¶) vµ doanh nghiÖp h­ëng phÝ gia c«ng uû th¸c. H×nh thøc nµy cã nhiÒu ­u ®iÓm lµ kh«ng cÇn ph¶i bá vèn vµo kinh doanh nh­ng ®¹t hiÖu qu¶ t­¬ng ®èi cao, rñi ro Ýt thanh to¸n kh¸ ®¶m b¶o v× ®Çu ra ch¾c ch¾n. Nh­ng ®ßi hái lµm nhiÒu thñ tôc xuÊt vµ nhËp, c¸n bé kinh doanh ph¶i cã nhiÒu kinh nghiÖp vµ am t­êng nghiÖp vô nµy, kÓ c¶ ng­êi gi¸m s¸t qu¸ tr×nh gia c«ng. 3. XuÊt khÈu uû th¸c. Trong h×nh thøc xuÊt khÈu uû th¸c, doanh nghiÖp xuÊt khÈu ®ãng vai trß lµ trung gian xuÊt khÈu lµm thay cho c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt( bªn cã hµng) nh÷ng thñ tôc cÇn thiÕt ®Ó xuÊt hµng vµ h­ëng % theo gi¸ trÞ l« hµng xuÊt khÈu ®· ®­îc tho¶ thuËn. C¸c b­íc tiÕn hµnh. Ký hîp ®ång nhËn uû th¸c cho c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt trong n­íc. Ký hîp ®ång ngo¹i víi bªn n­íc ngoµi, giao hµng vµ nhËn thanh to¸n tiÒn hµng. NhËn phÝ uû th¸c xuÊt khÈu tõ ®¬n vÞ s¶n xuÊt trong n­íc. ¦u ®iÓm cña h×nh thøc nµy lµ møc ®é rñi ro thÊp, tr¸ch nhiÖm Ýt, ng­êi ®øng ra xuÊt hµng kh«ng ph¶i lµ ng­êi chÞu tr¸ch nhiÖm cuèi cïng. §Æt biÖt, kh«ng cÇn huy ®éng vèn ®Ó mua hµng. Tuy h­ëng phÝ Ýt nh­ng nhËn tiÒn nhanh, cÇn Ýt thñ tôc vµ t­¬ng ®èi tin cËy. 4. Bu«n b¸n ®èi l­u. ( hµng ®æi hµng). §©y lµ ph­¬ng thøc giao dÞch mµ trong ®ã xuÊt khÈu kÕt hîp chÆt chÏ víi nhËp khÈu, ng­êi b¸n ®ång thêi lµ ng­êi mua, l­îng hµng trao ®æi cã trÞ gi¸ t­¬ng ®­¬ng. ë ®©y, môc ®Ých xuÊt khÈu kh«ng ph¶i nh»m thu vÒ mét kho¶n ngo¹i tÖ mµ nh»m thu vÒ mét l­îng hµng ho¸ cã gi¸ trÞ xÊp xØ l« hµng xuÊt. Lý do cña lo¹i h×nh nµy: -H×nh thøc nµy ®­îc ¸p dông khi c¸c bªn thiÕu ngo¹i hèi vµ thiÕu thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm nªn cã mËu dÞch ®èi øng. Môc ®Ých ë ®©y xuÊt khÈu lµ muèn thu vÒ mét l­îng hµng hãa cã gi¸ trÞ xÊp xØ gi¸ trÞ l« hµng xuÊt khÈu. -Cã nhiÒu lo¹i h×nh thøc bu«n b¸n ®èi l­u: hµng ®æi hµng( ¸p dông phæ biÕn), trao ®æi bï trõ, mua ®èi l­u, ghi sæ... -Trong h×nh thøc ®æi hµng, hai bªn trao ®æi trùc tiÕp hµng ho¸, dÞch vô cã gi¸ trÞ t­¬ng ®­¬ng mµ kh«ng cÇn thiÕt lµm trung gian. Hµng ho¸ cã thÓ trao ®æi dùa trªn gi¸ c¶ thÞ tr­êng. 5. XuÊt khÈu theo nghÞ ®Þnh th­. §©y lµ h×nh thøc xuÊt khÈu hµng ho¸( th­êng lµ hµng tr¶ nî) ®­îc ký theo nghÞ ®Þnh th­ gi÷a hai chÝnh phñ. XuÊt khÈu theo h×nh thøc nµy cã nhiÒu ­u ®·i nh­: Kh¶ n¨ng thanh to¸n ch¾c ch¾n( do nhµ n­íc tr¶ cho c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu ), gi¸ c¶ hµng ho¸ nh×n chung chÊp nhËn ®­îc. Trªn thùc tÕ h×nh thøc nµy hiÖn nay Ýt ®­îc ¸p dông, chØ cßn mét sè Ýt doanh nghiÖp ®­îc nhµ n­íc chØ ®Þnh vµ phÝa n­íc ngoµi chñ yÕu lµ c¸c n­íc x· héi chñ nghÜa nh­ Liªn X«( cò) vµ Lµo... III. Nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu 1. Tæ chøc ®iÒu tra, nghiªn cøu thÞ tr­êng. Tæ chøc ®iÒu tra nghiªn cøu thÞ tr­êng trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµ mét lo¹t c¸c c«ng t¸c ®­îc ®­a ra ®Ó c¸c doanh nghiÖp cã ®Çy ®ñ th«ng tin cÇn thiÕt vµ tõ ®ã lµm c¬ së cho nh÷ng quyÕt ®Þnh cña doanh nghiÖp. §ång thêi c«ng t¸c nµy nh»m gióp t×m kiÕm c¬ héi thuËn lîi cã hiÖu qu¶ cho viÖc th©m nhËp trong quan hÖ th­¬ng m¹i cña doanh nghiÖp víi n­íc ngoµi. C«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr­êng gåm ba vÊn ®Ò chñ yÕu mµ doanh nghiÖp cÇn ph¶i quan t©m : Nghiªn cøu chÝnh s¸ch ngo¹i th­¬ng cña cña c¸c quèc gia C¸c quèc gia kh¸c nhau th× cã chÝnh s¸ch ngo¹i th­¬ng kh¸c nhau. C¸c chÝnh s¸ch nµy cã lóc lµ “ch×a kho¸” ®Ó c¸c doanh nghiÖp th©m nhËp vµo thÞ tr­êng quèc gia ®ã nh­ng ®«i lóc nã l¹i lµ rµo c¶n. V× vËy nghiªn cøu chÝnh s¸ch ngo¹i th­¬ng gióp cho doanh nghiÖp xuÊt khÈu n¾m ®­îc nh÷ng th«ng tin hay ý ®å cña chÝnh phñ n­íc nhËp khÈu mµ tõ ®ã cã chiÕn l­îc xuÊt khÈu thÝch hîp. b) X¸c ®Þnh vµ dù b¸o biÕn ®éng cung cÇu hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. §©y lµ c«ng viÖc rÊt quan träng, nã gióp cho doanh nghiÖp n¾m b¾t ®­îc nh÷ng c¬ héi ph¸t triÓn mÆt hµng cña m×nh. §Ó x¸c ®Þnh vµ dù b¸o chÝnh x¸c ®­îc biÕn ®éng cña thÞ tr­êng th× tr­íc hÕt doanh nghiÖp ph¶i cã mét sè l­îng th«ng tin cÇn thiÕt. C¸c th«ng tin nµy doanh nghiÖp cã thÓ thu thËp tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau, vµ sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu tiÕp cËn thÞ tr­êng nh­ lµ : ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu t¹i bµn vµ ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu t¹i hiÖn tr­êng. Tõ nh÷ng th«ng tin thu thËp ®ù¬c doanh nghiÖp ph¶i ph©n lo¹i, ph©n tÝch vµ xö lý chóng, th«ng th­êng cã mét sè nhãm c¬ b¶n sau : Nhãm nh©n tè thuéc vÒ dung l­îng thÞ tr­êng biÕn ®æi cã tÝnh chu kú Nhãm nh©n tè ¶nh h­ëng l©u dµi ®Õn dung l­îng thÞ tr­êng Nhãm nh©n tè ¶nh h­ëng t¹m thêi ®Õn dung l­îng thÞ tr­êng c) Th«ng tin gi¸ c¶ vµ ph©n tÝch c¬ cÊu c¸c lo¹i gi¸ quèc tÕ. Vai trß cña nguån th«ng tin nµy rÊt quan träng trong xuÊt khÈu, ®Ó c¸c doanh nghiÖp kh«ng bÞ hí gi¸ vµ bÞ kh¸ch hµng Ðp gi¸ th× doanh nghiÖp cÇn ph¶i n¾m v÷ng th«ng tin vÒ gi¸ c¶ trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. Nguån th«ng tin nµy cã thÓ lµ tõ phÝa kh¸ch hµng hoÆc lµ lÊy th«ng tin trªn c¸c sµn giao dÞch, hoÆc lµ qua c¸c trung gian ®Ó tõ ®ã doanh nghiÖp cã chÝnh s¸ch gi¸ c¶ ®óng ®¾n cho m×nh. 2. LËp ph­¬ng ¸n kinh doanh. Sau khi ®· nghiªn cøu kü t×nh h×nh thÞ tr­êng vµ xö lý c¸c th«ng tin cÇn thiÕt, doanh nghiÖp b©y giê ph¶i nªn ph­¬ng ¸n kinh doanh cho m×nh. Mét doanh nghiÖp sÏ ph¶i lËp cho m×nh nhiÒu ph­¬ng ¸n kh¸c nhau vµ sau ®ã lùa chän ra ph­¬ng ¸n hiÖu qu¶ nhÊt kÓ c¶ trong ng¾n h¹n vµ dµi h¹n. Cã mét sè t._.