Một số biện pháp hoạt quản lý hoạt động bồi dưỡng hiệu trưởng tiểu học của trường cao đẳng sư phạm Tiền Giang

Moät soá bieän phaùp quaûn lyù hoaït ñoäng boài döôõng Hieäu tröôûng tieåu hoïc cuûa tröôøng Cao ñaúng sö phaïm Tieàn Giang Nguễyn Văn Mỹ Danh LÔØI CAÛM ÔN * * * * * * * * * * * * Luaän vaên naày ñöôïc hoaøn thaønh nhôø söï ñoäng vieân, giuùp ñôû, coäng taùc vaø höôùng daãn taän tình cuûa quyù thaày coâ giaùo tham gia giaûng daïy lôùp Cao hoïc Quaûn lyù Giaùo duïc khoùa 14, cuûa quyù thaày coâ ôû Phoøng Khoa hoïc Coâng ngheä – Sau Ñaïi hoïc tröôøng Ñaïi hoïc Sö phaïm thaønh phoá Hoà Chí Minh, cuûa Ban Giaùm ñoác Sôû Giaùo duïc – Ñaøo taïo tænh Tieàn Giang, cuûa quyù thaày coâ ôû caùc Phoøng, Ban chuyeân moân Sôû Giaùo duïc – Ñaøo taïo, cuûa caùc Phoøng Giaùo duïc – Ñaøo taïo trong tænh, cuûa Ban Giaùm hieäu vaø quyù thaày coâ ôû caùc Khoa, Phoøng vaø Toå chuyeân moân cuûa tröôøng Cao ñaúng Sö phaïm Tieàn Giang vaø tröôøng Ñaïi hoïc Tieàn Giang, cuûa caùc baïn ñoàng nghieäp vaø hoïc vieân caùc lôùp boài döôõng Hieäu tröôûng Tieåu hoïc khoùa 17, 18, 19 vaø khoùa 20. Taùc giaû xin ñöôïc baøy toû loøng bieát ôn ñeán quyù thaày coâ ñaõ ñoäng vieân, giuùp ñôû, coäng taùc ñeå taùc giaû hoaøn thaønh luaän vaên. Ñaëc bieät, taùc giaû mong muoán baøy toû loøng bieát ôn saâu saéc gôûi ñeán coâ giaùo – Tieán só TRAÀN THÒ QUOÁC MINH – ngöôøi ñaõ taän taâm chæ baûo, giuùp ñôû vaø höôùng daãn chu ñaùo ñeå taùc giaû hoaøn thaønh baûn luaän vaên naày. Maëc duø ñaõ raát coá gaéng nhöng chaéc chaén baûn luaän vaên naày coøn nhieàu thieáu soùt, raát mong nhaän ñöôïc söï goùp yù, chæ daãn cuûa quyù thaày coâ vaø caùc baïn ñoàng nghieäp. Myõ Tho, ngaøy 15 thaùng 4 naêm 2006, Taùc giaû, NGUYEÃN VAÊN MYÕ DANH MUÏC LUÏC Trang phuï bìa Lôøi caûm ôn Muïc luïc Danh muïc caùc chöõ vieát taét Danh muïc caùc baûng MÔÛ ÑAÀU Trang 1.Lyù do choïn ñeà taøi 7 2. Muïc ñích nghieân cöùu 9 3. Khaùch theå vaø ñoái töôïng nghieân cöùu 9 4. Giaû thuyeát khoa hoïc cuûa ñeà taøi 10 5.Nhieäm vuï nghieân cöùu 10 6. Giôùi haïn ñeà taøi 10 7. Phöông phaùp nghieân cöùu 11 8. Ñoùng goùp môùi cuûa ñeà taøi 11 Chöông 1: CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN CUÛA VAÁN ÑEÀ NGHIEÂN CÖÙU 1.1 Toång quan veà lòch söû nghieân cöùu vaán ñeà. 12 1.2 Cô sôû lyù luaän cuûa vaán ñeà nghieân cöùu: 13 1.2.1. Moät soá khaùi nieäm cô baûn 13 1.2.2 Chöông trình boài döôõng Hieäu tröôûng tieåu hoïc 27 1.2.3 Keá hoaïch daïy hoïc boài döôõng Hieäu tröôûng tieåu hoïc 31 1.2.4 Quaûn lyù hoaït ñoäng boài döôõng Hieäu tröôûng tieåu hoïc 31 Chöông 2: THÖÏC TRAÏNG HOAÏT ÑOÄNG BOÀI DÖÔÕNG HIEÄU TRÖÔÛNG TIEÅU HOÏC CUÛA TRÖÔØNG CAO ÑAÚNG SÖ PHAÏM TIEÀN GIANG 2.1 Khaùi quaùt veà quaù trình ñieàu tra thöïc traïng 33 2.1.1 Muïc ñích khaûo saùt 33 2.1.2 Noäi dung khaûo saùt 33 2.1.3 Ñoái töôïng khaûo saùt 34 2.1.4 Thôøi gian khaûo saùt 34 2.1.5 Phöông phaùp khaûo saùt 2.2 Keát quaû khaûo saùt vaø phaân tích keát quaû: 34 2.2.1 Khaùi quaùt veà tình hình giaùo duïc Tieàn Giang 34 2.2.2 Tình hình giaùo duïc tieåu hoïc cuûa Tieàn Giang 36 2.2.3 Vieäc toå chöùc thöïc hieän caùc hoaït ñoäng boài döôõng HT tröôøng tieåu hoïc theo chöông trình cuûa Boä GD & ÑT 38 Chöông 3: MOÄT SOÁ BIEÄN PHAÙP QUAÛN LYÙ HOAÏT ÑOÄNG BOÀI DÖÔÕNG HIEÄU TRÖÔÛNG TIEÅU HOÏC CUÛA TRÖÔØNG CAO ÑAÚNG SÖ PHAÏM TIEÀN GIANG 3.1 Cô sôû ñeà ra bieän phaùp 56 3.2 Noäi dung caùc bieän phaùp 57 3.2.1 Nhoùm bieän phaùp veà toå chöùc thöïc hieän noäi dung, chöông trình, caùch ñaùnh giaù 57 3.2.2 Nhoùm bieän phaùp chæ ñaïo ñoåi môùi phöông phaùp giaûng daïy 61 3.2.3 Nhoùm bieän phaùp ñieàu kieän 64 3.2.4 Caùc bieän phaùp khaùc 67 KEÁT LUAÄN VAØ KIEÁN NGHÒ 69 TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 72 PHAÀN PHUÏ LUÏC 76 1. Tình hình tröôøng lôùp tieåu hoïc treân ñòa baøn tænh Tieàn Giang 2. Quyeát ñònh soá 4195/1997/QÑ-BGD&ÑT 3. Chöông trình boài döôõng HT tieåu hoïc cuûa tröôøng Cao ñaúng sö phaïm Tieàn Giang. 4.Maãu thoáng keâ tình hình tröôøng lôùp vaø tình hình CBQL tröôøng tieåu hoïc 5. Maãu phieáu tröng caàu yù kieán 6. Danh muïc baøi taäp hoïc vieân laøm thay theá baøi thi hoïc phaàn II 7. Gôïi yù caùc yeâu caàu baøi taäp ñaùnh giaù hoïc phaàn II. 8. Maãu phieáu ñaùnh giaù vaø cho ñieåm tieåu luaän cuoái khoùa. DANH MUÏC CAÙC CHÖÕ VIEÁT TAÉT CHÖÕ VIEÁT TAÉT XIN ÑOÏC LAØ CBQL Caùn boä quaûn lyù CBLÑ Caùn boä laõnh ñaïo CÑSP Cao ñaúng Sö phaïm CNH, HÑH Coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ÑHSP TP HCM Ñaïi hoïc Sö phaïm thaønh phoá Hoà Chí Minh GV Giaùo vieân GD & ÑT Giaùo duïc vaø ñaøo taïo HT Hieäu tröôûng NQ Nghò quyeát QL Quaûn lyù QLNN Quaûn lyù nhaø nöôùc QLGD Quaûn lyù giaùo duïc QLHCNN Quaûn lyù haønh chaùnh nhaø nöôùc QÑ Quyeát ñònh UBND UÛy ban nhaân daân TW Trung öông THCS Trung hoïc cô sôû DANH MUÏC CAÙC BAÛNG Baûng 2.1: Tình hình ñaït chuaån vaø treân chuaån cuûa giaùo vieân vaø caùn boä quaûn lyù tieåu hoïc (Tính ñeán ñaàu naêm hoïc 2004 – 2005) Baûng 2.2: Soá löôïng caùn boä quaûn lyù tieåu hoïc ñöôïc boài döôõng Baûng 2.3: Baûng phaân phoái soá tieát Baûng 2.4: Phaân tích möùc ñoä thích hoïc vaø lyù do thích hoïc cuûa hoïc vieân Baûng 2.5: Möùc ñoä thích hôïp cuûa caùc loaïi hình ñaùnh giaù Baûng 2.6: Keát quaû ñaùnh giaù ñeà taøi tieåu luaän toát nghieäp Baûng 2.7: Keát quaû toát nghieäp Baûng 3.1: Keát quaû ñaùnh giaù hoïc phaàn 2 baèng hình thöùc môùi Baûng 3.2: Thoáng keâ khaûo saùt soá taøi lieäu hoïc vieân phaûi söû duïng ñeå laøm baøi hoïc phaàn 2. 7 MÔÛ ÑAÀU 1. Lyù do choïn ñeà taøi: Ñaùnh giaù veà coâng taùc quaûn lyù giaùo duïc noùi chung, Thuû töôùng Phan Vaên Khaûi ñaõ phaùt bieåu: … “ñaát nöôùc chuyeån sang neàn kinh teá thò tröôøng ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa vaø thöïc hieän chính saùch môû cöûa, nhöng tö duy vaø phöông thöùc quaûn lyù giaùo duïc vaãn coøn chòu aûnh höôûng naëng cuûa cô cheá haønh chaùnh quan lieâu, bao caáp” [8, tr. 18]. Ñeå thöïc hieän ñöôøng loái phaùt trieån giaùo duïc nhaèm caùc muïc tieâu “Naâng cao daân trí – Ñaøo taïo nhaân löïc – Boài döôõng nhaân taøi” phuïc vuï söï nghieäp coâng nghieäp hoùa – hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc thì caàn “Tieáp tuïc naâng cao chaát löôïng vaø ñoåi môùi heä thoáng quaûn lyù giaùo duïc”. Ban Bí thö Trung öông Ñaûng Coäng saûn Vieät Nam ñaõ ra chæ thò soá 40/CT/TW ngaøy 15/6/2004 veà vieäc xaây döïng, naâng cao chaát löôïng ñoäi nguõ nhaø giaùo vaø caùn boä quaûn lyù giaùo duïc. Ñaây laø thuaän lôïi raát lôùn cho ngaønh giaùo duïc – ñaøo taïo noùi chung & tröôøng Cao ñaúng Sö phaïm Tieàn Giang noùi rieâng. Chaát löôïng ñoäi nguõ nhaø giaùo & caùn boä quaûn lyù giaùo duïc chæ ñöôïc naâng cao khi ñoäi nguõ naày ñöôïc ñaøo taïo, ñöôïc boài döôõng caäp nhaät naâng cao kieán thöùc kòp thôøi ñeå ñaùp öùng yeâu caàu thöïc tieãn giaùo duïc ñaët ra. Tö duy vaø phöông thöùc quaûn lyù giaùo duïc chính laø lao ñoäng quaûn lyù cuûa ngöôøi caùn boä quaûn lyù giaùo duïc caùc caáp. ÔÛû nhaø tröôøng chính laø lao ñoäng quaûn lyù cuûa hieäu tröôûng vaø caùc phoù hieäu tröôûng. Lao ñoäng quaûn lyù ñoù chæ coù theå ñaït hieäu quaû cao neáu ngöôøi caùn boä quaûn lyù am hieåu quy luaät cuûa moâi tröôøng neàn kinh teá thò tröôøng ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa vaø nhöõng chuû tröông, chính saùch cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc trong boái caûnh môû cöûa vaø hoäi nhaäp vôùi theá giôùi. Trong heä thoáng giaùo duïc quoác daân Vieät Nam, tieåu hoïc laø baäc hoïc neàn taûng, ñaët cô sôû ban ñaàu cho vieäc hình thaønh vaø phaùt trieån nhaân caùch toaøn dieän cho con ngöôøi. Do vaäy, ngöôøi hieäu tröôûng tröôøng tieåu hoïc caàn phaûi ñöôïc hoïc taäp, phaûi ñöôïc taïo ñieàu kieän tieáp caän vôùi moâi tröôøng thöïc tieãn ñeå boå sung nhöõng kieán thöùc ñaõ ñöôïc trang bò döôùi maùi tröôøng sö phaïm. Boä GD – ÑT ñaõ ban haønh chöông trình boài döôõng Hieäu tröôûng tieåu hoïc theo Quyeát ñònh soá 4195/1997/QÑ – BGD &ÑT ngaøy 15 thaùng 12 naêm 1997. Vieäc thöïc hieän chöông trình boài döôõng hieäu tröôûng tieåu hoïc raát ñöôïc caùc cô sôû giaùo duïc coù chöùc naêng boài döôõng caùn boä quaûn lyù quan taâm. Ñaõ coù nhieàu cuoäc hoäi thaûo baøn veà chöông trình boài döôõng caùn boä quaûn lyù caùc heä ñöôïc toå chöùc ôû Thaønh phoá Hoà Chí Minh, Tieàn Giang, Laïng Sôn, Haø Noäi ... Caùc cuoäc hoäi thaûo chæ ñeà caäp chung nhöõng vaán ñeà nhö: moâ hình tröôøng, khoa boài döôõng caùn boä quaûn lyù, cheá ñoä chính saùch, vieäc thöïc hieän khung chöông trình boài döôõng caùn boä quaûn lyù chung cho caùc heä maàm non, tieåu hoïc, vaø THCS chöa ñi saâu vaøo phaân tích tính ñaëc thuø cuûa moãi ñòa phöông khi thöïc hieän chöông trình cuõng nhö caùc bieän phaùp quaûn lyù hoaït ñoäng boài döôõng caùn boä quaûn lyù. ÔÛ Tieàn Giang, ngoaøi vieäc toå chöùc hoäi thaûo, chöa coù ai ñöùng ra toång keát, ruùt kinh nghieäm vieäc thöïc hieän chöông trình boài döôõng naày. Chöông trình boài döôõng Hieäu tröôûng tieåu hoïc theo Quyeát ñònh soá 4195/1997/QÑ – BGD & ÑT ngaøy 15 thaùng 12 naêm 1997 cuûa Boä Giaùo duïc vaø Ñaøo taïo ñaõ ñöôïc tröôøng Cao ñaúng sö phaïm Tieàn Giang trieån khai thöïc hieän töø naêm hoïc 2000 – 2001. Ñeán naêm hoïc 2004 – 2005 nhaø tröôøng ñaõ môû ñöôïc ba khoùa boài döôõng Hieäu tröôûng tieåu hoïc theo chöông trình naày cho gaàn 200 hoïc vieân. Keát quaû thöïc hieän chöông trình naày trong thôøi gian qua nhö theá naøo? Nhöõng vieäc laøm ñöôïc vaø chöa laøm ñöôïc laø nhöõng vieäc gì? Caùc bieän phaùp quaûn lyù vieäc thöïc hieän chöông trình ñaõ aùp duïng vaø seõ aùp duïng trong thôøi gian tôùi ra sao? … Ñaây laø vaán ñeà caàn ñöôïc nghieân cöùu. Baûn thaân toâi ñöôïc nhaø tröôøng phaân coâng chòu traùch nhieäm chính veà maët chuyeân moân trong vieäc toå chöùc thöïc hieän chöông trình vaø tröïc tieáp tham gia giaûng daïy moät soá chuyeân ñeà trong chöông trình. Vì nhöõng lyù do khaùch quan vaø chuû quan neâu treân thoâi thuùc toâi choïn ñeà taøi “Moät soá bieän phaùp quaûn lyù hoaït ñoäng boài döôõng Hieäu tröôûng tieåu hoïc cuûa tröôøng Cao ñaúng sö phaïm Tieàn Giang” ñeå nghieân cöùu. 2. Muïc ñích nghieân cöùu: Tìm hieåu thöïc traïng quaûn lyù vieäc thöïc hieän chöông trình boài döôõng hieäu tröôûng tieåu hoïc vaø ñeàà xuaát nhöõng bieän phaùp caûi tieán coâng taùc quaûn lyù vieäc thöïc hieän chöông trình trong thôøi gian tôùi. 3. Khaùch theå & ñoái töôïng nghieân cöùu: 3.1 Khaùch theå nghieân cöùu: -Hoaït ñoäng quaûn lyù, chæ ñaïo vieäc thöïc hieän chöông trình boài döôõng cuûa Ban Giaùm ñoác Sôû GD & ÑT, cuûa Ban giaùm hieäu tröôøng Cao ñaúng sö phaïm vaø cuûa Phoøng ñaøo taïo. -Hoaït ñoäng giaûng daïy cuûa giaûng vieân tröôøng Cao ñaúng sö phaïm Tieàn Giang. -Hoaït ñoäng hoïc taäp cuûa hoïc vieân lôùp boài döôõng hieäu tröôûng tieåu hoïc. -Hoaït ñoäng phuïc vuï thöïc hieän chöông trình cuûa caùc boä phaän chöùc naêng: thö vieän, thieát bò, phoøng maùy, Internet, phoøng haønh chaùnh toå chöùc, … -Hoaït ñoäng cuûa caùc Phoøng giaùo duïc ñaøo taïo hoã trôï hoïc vieân. 3.2 Ñoái töôïng nghieân cöùu: Caùc bieän phaùp quaûn lyù hoaït ñoäng boài döôõng hieäu tröôûng tieåu hoïc. 4. Giaû thuyeát khoa hoïc: Neáu coù caùc bieän phaùp quaûn lyù ñoàng boä hoaït ñoäng boài döôõng hieäu tröôûng tieåu hoïc (Hoaït ñoäng quaûn lyù chöông trình, quaûn lyù hoaït ñoäng daïy, hoaït ñoäng hoïc, phuïc vuï) coù caên cöù khoa hoïc vaø thöïc tieãn thì ñoäi nguõ hieäu tröôûng ñöôïc boài döôõng coù chaát löôïng hôn. 5. Nhieäm vuï nghieân cöùu: 5.1 Nghieân cöùu cô sôû lyù luaän veà quaûn lyù hoaït ñoäng boài döôõng hieäu tröôûng tieåu hoïc. 5.2 Tìm hieåu thöïc traïng hoaït ñoäng boài döôõng Hieäu tröôûng tieåu hoïc töø naêm hoïc 2000 – 2001 ñeán naêm hoïc 2004 – 2005. 5.3 Ñeà xuaát caùc bieän phaùp quaûn lyù hoaït ñoäng boài döôõng giai ñoaïn 2005 – 2010. 6. Giôùi haïn ñeà taøi: -Chæ nghieân cöùu vieäc quaûn lyù hoaït ñoäng boài döôõng hieäu tröôûng tieåu hoïc töø naêm hoïc 2000 – 2001 ñeán naêm hoïc 2004 – 2005 ôû ñòa baøn tænh Tieàn Giang. -Ñeà xuaát caùc bieän phaùp quaûn lyù hoaït ñoäng boài döôõng hieäu tröôûng tieåu hoïc cuûa tröôøng Cao ñaúng sö phaïm Tieàn Giang töø nay ñeán naêm 2010. 7. Phöông phaùp nghieân cöùu: 7.1 Phöông phaùp nghieân cöùu lyù luaän ñeå xaây döïng cô sôû lyù luaän cuûa ñeà taøi. 7.2 Caùc phöông phaùp nghieân cöùu thöïc tieãn: 7.2.1 Ñieàu tra baèng phieáu: a. Ñieàu tra thaêm doø ñeå thaêm doø yù kieán cuûa caùc chuyeân gia, cuûa caùc nhaø quaûn lyù. b. Ñieàu tra baèng phieáu caâu hoûi ñoùng: Tìm hieåu hieäu quaû cuûa caùc bieän phaùp quaûn lyù vaø nguyeân nhaân aûnh höôûng ñeán quaù trình thöïc hieän chöông trình boài döôõng. 7.2.2 Phöông phaùp nghieân cöùu saûn phaåm hoaït ñoäng: Tìm hieåu keát quaû ñaøo taïo vaø noäi dung ñaøo taïo ñaõ theå hieän qua caùc saûn phaåm coøn löu giöõ (Tieåu luaän, phieáu ñieåm, …) 7.3 Thöû nghieäm sö phaïm caùc bieän phaùp ñeà xuaát. 7.4 Thoáng keâ toaùn hoïc ñeå xöû lyù caùc keát quaû ñieàu tra ñöôïc. Caùc phöông phaùp ñöôïc söû duïng phoái hôïp vôùi nhau ñeå thu thaäp thoâng tin, ñoái chieáu thöïc traïng vaø kieåm nghieäm caùc giaûi phaùp ñeà xuaát. 8. Ñoùng goùp môùi cuûa ñeà taøi: -Ñaùnh giaù thöïc traïng hoaït ñoäng boài döôõng Hieäu tröôûng Tieåu hoïc ôû ñòa baøn tænh Tieàn Giang theo chöông trình boài döôõng Hieäu tröôûng Tieåu hoïc theo quyeát ñònh soá 4195/1997/QÑ – BGD-ÑT ngaøy 15/12/1997 cuûa Boä tröôûng Boä Giaùo duïc vaø Ñaøo taïo. -Ñeà xuaát caùc bieän phaùp quaûn lyù hoaït ñoäng boài döôõng Hieäu tröôûng Tieåu hoïc. Chöông 1: CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN CUÛA VAÁN ÑEÀ NGHIEÂN CÖÙU 1.1 Toång quan veà lòch söû nghieân cöùu vaán ñeà: Hoaït ñoäng boài döôõng nghieäp vuï quaûn lyù cho CBQL tröôøng tieåu hoïc laø vaán ñeà ñöôïc nhieàu ngöôøi quan taâm thaûo luaän vaø nghieân cöùu. Nhieàu cuoäc hoäi thaûo baøn veà vaán ñeà naày ñaõ ñöôïc toå chöùc nhö: -Hoäi thaûo veà coâng taùc ñaøo taïo boài döôõng caùn boä quaûn lyù tröôøng hoïc naêm 1998 do tröôøng Caùn boä quaûn lyù giaùo duïc TP. Hoà Chí Minh toå chöùc. -Hoäi thaûo veà noäi dung, phöông phaùp boài döôõng caùn boä quaûn lyù giaùo duïc naêm 2000 do tröôøng Cao ñaúng sö phaïm Tieàn Giang toå chöùc. -Hoäi thaûo veà moâ hình tröôøng, khoa boài döôõng Caùn boä quaûn lyù giaùo duïc do tröôøng Boài döôõng Caùn boä giaùo duïc vaø ñaøo taïo Haø Noäi toå chöùc vaøo naêm 2001. -Hoäi thaûo veà ñoåi môùi noäi dung, chöông trình vaø phöông phaùp giaûng daïy chöông trình boài döôõng caùn boä quaûn lyù do tröôøng Cao ñaúng sö phaïm Laïng Sôn toå chöùc thaùng 10/2003. Ngoaøi ra qua nghieân cöùu ôû caùc boä phaän löu tröõ cuûa tröôøng CBQL vaø nghieäp vuï Boä GD-ÑT vaø tröôøng ÑHSP TP HCM, ñaõ coù moät soá taùc giaû ñaõ choïn vaán ñeà naày ñeå nghieân cöùu khi laøm luaän vaên toát nghieäp cao hoïc QLGD caùc khoaù nhö: -Naêm 1999, taùc giaû Nguyeãn Quang Khaûi ñaõ hoaøn thaønh ñeà taøi “Heä giaûi phaùp taêng cöôøng hieäu quaû coâng taùc boài döôõng nghieäp vuï quaûn lyù cho CBQL tröôøng tieåu hoïc taïi tænh Tieàn Giang trong boái caûnh hieän nay.” -Naêm 2003, taùc giaû Vaên Thò Töôøng Oanh hoaøn thaønh ñeà taøi “Bieän phaùp xaây döïng vaø phaùt trieån ñoäi nguõ CBQL caùc tröôøng tieåu hoïc tænh Baïc Lieâu.” -Naêm 2003, taùc giaû Nguyeãn Thò Thaûo hoaøn thaønh ñeà taøi “Moät soá bieän phaùp quaûn lyù hoaït ñoäng boài döôõng chuaån hoùa ñoäi nguõ CBQL tröôøng tieåu hoïc quaän Sôn Traø – thaønh phoá Ñaø Naúng.” Trong caùc ñeà taøi treân, caùc taùc giaû ñaõ phaân tích thöïc traïng boài döôõng CBQL tröôøng tieåu hoïc ôû caùc ñòa phöông vaøo thôøi ñieåm nghieân cöùu vaø caùc bieän phaùp boài döôõng CBQL ôû goùc ñoä cuûa Sôû GD-ÑT vaø phoøng GD-ÑT. Tuy nhieân coøn nhieàu vaán ñeà chöa ñöôïc caùc taùc giaû ñeà caäp ñeán nhö: -Chöông trình boài döôõng Hieäu tröôûng tieåu hoïc theo quyeát ñònh soá 4195/1997/QÑ-BGD-ÑT cuûa Boä GD-ÑT ñöôïc trieån khai thöïc hieän nhö theá naøo vaø keát quaû ra sao? -Traùch nhieäm cuûa cô sôû ñaøo taïo, boài döôõng CBQL tröôøng tieåu hoïc ôû ñòa phöông trong vieäc quaûn lyù caùc hoaït ñoäng boài döôõng nhö theá naøo chöa ñöôïc phaân tích chi tieát. Ñoù laø nhöõng vaán ñeà chöa ñöôïc ñeà caäp trong caùc coâng trình nghieân cöùu tröôùc ñaây taïo ra ñieåm troáng “veà vaán ñeà quaûn lyù hoaït ñoäng boài döôõng Hieäu tröôûng tröôøng tieåu hoïc” caàn ñöôïc nghieân cöùu nhaèm goùp phaàn vaøo vieäc phuïc vuï söï nghieäp giaùo duïc – ñaøo taïo ôû ñòa phöông. 1.2 Cô sôû lyù luaän cuûa vaán ñeà nghieân cöùu: 1.2.1 Moät soá khaùi nieäm cô baûn: 1.2.1.1 Quaûn lyù (QL) laø gì? QL laø moät hieän töôïng xaõ hoäi xuaát hieän cuøng luùc vôùi con ngöôøi. Noù ñöôïc bieåu hieän trong moái quan heä giöõa ngöôøi vaø ngöôøi. Coù nhieàu ñònh nghóa khaùc nhau veà quaûn lyù tuøy quan ñieåm, tuøy goùc ñoä nghieân cöùu. Coù theå neâu moät soá ñònh nghóa tieâu bieåu nhö sau: + Theo lyù thuyeát thoâng tin thì “QL laø quaù trình xöû lyù thoâng tin”. + Theo lyù thuyeát haønh vi (Behaviourism) thì “QL laø hoaøn thaønh coâng vieäc thoâng qua con ngöôøi”. + Theo F. Taylor thì “QL laø bieát ñöôïc chính xaùc ñieàu baïn muoán ngöôøi khaùc laøm, vaø sau ñoù hieåu ñöôïc raèng hoï ñaõ hoaøn thaønh coâng vieäc moät caùch toát nhaát vaø reû nhaát.” [11, tr.89] + Koontz vaø O’ Donnell trong taùc phaåm “Nhöõng vaán ñeà coát yeáu cuûa quaûn lyù” thì neâu: “Coù leõ khoâng coù lónh vöïc hoaït ñoäng naøo cuûa con ngöôøi quan troïng hôn laø coâng vieäc QL, bôûi vì moïi nhaø quaûn trò ôû moïi caáp ñoä vaø trong moïi cô sôû ñeàu coù moät nhieäm vuï cô baûn laø thieát keá vaø duy trì moät moâi tröôøng maø trong ñoù caùc caù nhaân laøm vieäc vôùi nhau trong caùc nhoùm coù theå hoaøn thaønh caùc nhieäm vuï vaø caùc muïc tieâu ñaõ ñònh” [22, tr.19]. + James H. Donnelly, JR., James L. Gibson vaø John M. Ivancevich trong giaùo trình “Quaûn trò hoïc caên baûn” thì cho raèng: “Quaûn trò laø moät quaù trình do moät hay nhieàu ngöôøi thöïc hieän, nhaèm phoái hôïp caùc hoaït ñoäng cuûa nhöõng ngöôøi khaùc ñeå ñaït ñöôïc nhöõng keát quaû maø moät ngöôøi haønh ñoäng rieâng reõ khoâng theå naøo ñaït ñöôïc.” [19, tr.12] + GS Nguyeãn Ngoïc Quang trong “Nhöõng khaùi nieäm cô baûn veà lyù luaän quaûn lyù giaùo duïc” thì cho raèng “QL laø söï taùc ñoäng coù muïc ñích, coù keá hoaïch cuûa chuû theå quaûn lyù ñeán taäp theå nhöõng ngöôøi lao ñoäng (khaùch theå quaûn lyù) nhaèm thöïc hieän ñöôïc nhöõng muïc tieâu döï kieán.” [28, tr. 14] Caùc ñònh nghóa treân ñaây tuy ñöôïc dieãn ñaït khaùc nhau nhöng töïu trung laïi chuùng ta coù theå thaáy ñöôïc noäi dung cô baûn cuûa khaùi nieäm quaûn lyù nhö sau: QL laø quaù trình taùc ñoäng coù toå chöùc, coù muïc tieâu cuûa chuû theå QL leân ñoái töôïng QL nhaèm söû duïng coù hieäu quaû toái öu caùc tieàm löïc cuûa heä thoáng nhö “nhaân löïc – vaät löïc – taøi löïc” vaø caùc cô hoäi maø heä thoáng coù ñöôïc ñeå ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu ñaët ra trong ñieàu kieän bieán ñoäng cuûa moâi tröôøng. QL coù nhöõng chöùc naêng cô baûn nhö sau: Keá hoaïch hoùa – Toå chöùc – Chæ ñaïo – Kieåm tra. Trong quaù trình hoaït ñoäng, caùc chöùc naêng naày coù lieân quan maät thieát vôùi nhau. + Keá hoaïch hoùa: Ñaây laø chöùc naêng ñaàu tieân cuûa moät quaù trình QL. Chöùc naêng naày coù vai troø khôûi ñaàu, ñònh höôùng cho toaøn boä caùc hoaït ñoäng cuûa quaù trình QL vaø laø cô sôû ñeå nhaø QL huy ñoäng toái ña caùc nguoàn löïc phuïc vuï cho vieäc thöïc hieän caùc muïc tieâu vaø laø caên cöù ñeå kieåm tra, ñaùnh giaù quaù trình thöïc hieän muïc tieâu, nhieäm vuï cuûa toå chöùc, cuûa ñôn vò vaø cuûa töøng caù nhaân. + Toå chöùc: Ñaây laø chöùc naêng thöù hai trong quaù trình QL. Ñoù laø quaù trình phaân phoái vaø saép xeáp nguoàn nhaân löïc theo nhöõng caùch thöùc nhaát ñònh ñeå ñaûm baûo thöïc hieän toát caùc muïc tieâu ñaõ ñeà ra. Chöùc naêng naày giuùp hieän thöïc hoùa caùc muïc tieâu cuûa toå chöùc. Chöùc naêng naày coù khaû naêng taïo ra söùc maïnh môùi cuûa toå chöùc, thaäm chí cuûa caû heä thoáng neáu vieäc phaân phoái, saép xeáp nguoàn nhaân löïc khoa hoïc, hôïp lyù. + Chæ ñaïo: Chöùc naêng thöù ba trong quaù trình QL. Chöùc naêng naày cuøng vôùi chöùc naêng toå chöùc giuùp hieän thöïc hoùa muïc tieâu cuûa toå chöùc. Ñoù laø quaù trình chuû theå QL taùc ñoäng laøm aûnh höôûng tôùi haønh vi, thaùi ñoä cuûa khaùch theå QL nhaèm ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu vôùi keát quaû toát ñeïp nhaát treân cô sôû moïi ngöôøi tích cöïc, töï giaùc, mang heát khaû naêng laøm vieäc. Do vaäy chöùc naêng chæ ñaïo laø cô sôû phaùt huy caùc ñoäng löïc cho vieäc thöïc hieän caùc muïc tieâu QL. + Kieåm tra: QL maø khoâng kieåm tra coi nhö khoâng QL gì caû. Ñaây laø chöùc naêng cuoái cuøng cuûa quaù trình QL. Kieåm tra laø quaù trình ñaùnh giaù vaø ñieàu chænh nhaèm ñaûm baûo cho caùc hoaït ñoäng ñaït tôùi muïc tieâu cuûa toå chöùc. Kieåm tra giuùp cho ngöôøi QL bieát ñöôïc moïi ngöôøi thöïc hieän caùc nhieäm vuï vôùi möùc ñoä toát xaáu nhö theá naøo, ñoàng thôøi cuõng cho bieát caùc quyeát ñònh QL ban haønh coù phuø hôïp vôùi thöïc teá hay khoâng ñeå coù cô sôû ñieàu chænh caùc hoaït ñoäng, coù caùc taùc ñoäng giuùp ñôû, ñoân ñoác, nhaéc nhôû, thuùc ñaåy caùc caù nhaân, caùc taäp theå hoaøn thaønh muïc tieâu QL. Vôùi yù nghóa nhö theá, chöùc naêng kieåm tra vöøa laø chöùc naêng cuoái cuøng vöøa laø tieàn ñeà cho moät quaù trình QL môùi tieáp theo. 1.2.1.2 Quaûn lyù giaùo duïc (QLGD) – Quaûn lyù tröôøng hoïc: * Quaûn lyù giaùo duïc: Giaùo duïc vaø QLGD toàn taïi song haønh. QLGD laø hoaït ñoäng coù yù thöùc cuûa con ngöôøi nhaèm mong muoán ñaït ñöôïc muïc ñích cuûa mình. Gioáng nhö khaùi nieäm “Quaûn lyù” trình baøy ôû treân, khaùi nieäm “Quaûn lyù giaùo duïc” cuõng coù nhieàu quan nieäm khaùc nhau. Khaùi nieäm “Quaûn lyù giaùo duïc” cuõng ñöôïc xem xeùt ôû caùc caáp ñoä khaùc nhau: Caáp ñoä vó moâ vaø caáp ñoä vi moâ. + Theo Töø ñieån Giaùo duïc hoïc, QLGD (nghóa roäng) laø thöïc hieän vieäc quaûn lyù trong lónh vöïc giaùo duïc. QLGD (nghóa heïp) laø quaûn lyù giaùo duïc theá heä treû, giaùo duïc nhaø tröôøng, giaùo duïc trong heä thoáng giaùo duïc quoác daân. + Theo TS Traàn Kieåm trong “Khoa hoïc quaûn lyù giaùo duïc – Moät soá vaán ñeà lyù luaän vaø thöïc tieãn” thì khaùi nieäm QLGD ñöôïc hieåu ôû hai caáp ñoä: Caáp ñoä vó moâ vaø caáp ñoä vi moâ: ÔÛ caáp vó moâ: -“QLGD ñöôïc hieåu laø nhöõng taùc ñoäng töï giaùc (coù yù thöùc, coù muïc ñích, coù keá hoaïch, coù heä thoáng, hôïp quy luaät cuûa chuû theå quaûn lyù ñeán taát caû caùc maét xích cuûa heä thoáng, hôïp quy luaät) cuûa chuû theå quaûn lyù ñeán taát caû caùc maéc xích cuûa heä thoáng (töø caáp cao nhaát ñeán caùc cô sôû giaùo duïc laø nhaø tröôøng) nhaèm thöïc hieän coù chaát löôïng vaø hieäu quaû muïc tieâu phaùt trieån giaùo duïc, ñaøo taïo theá heä treû maø xaõ hoäi ñaët ra cho ngaønh giaùo duïc. -QLGD laø söï taùc ñoäng lieân tuïc, coù toå chöùc, coù höôùng ñích cuûa chuû theå QL leân heä thoáng giaùo duïc nhaèm taïo ra tính troài (emergence) cuûa heä thoáng; söû duïng moät caùch toái öu caùc tieàm naêng, caùc cô hoäi cuûa heä thoáng nhaèm ñöa heä thoáng ñeán muïc tieâu moät caùch toát nhaát trong ñieàu kieän baûo ñaûm söï caân baèng vôùi moâi tröôøng beân ngoaøi luoân luoân bieán ñoäng. -... QLGD laø hoaït ñoäng töï giaùc cuûa chuû theå QL nhaèm huy ñoäng, toå chöùc, ñieàu phoái, ñieàu chænh, giaùm saùt, ... moät caùch coù hieäu quaû caùc nguoàn löïc giaùo duïc (nhaân löïc, vaät löïc, taøi löïc) phuïc vuï cho muïc tieâu phaùt trieån giaùo duïc, ñaùp öùng yeâu caàu phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi.” [24, tr.36- tr.37] ÔÛ caáp vi moâ: -“QLGD ñöôïc hieåu laø heä thoáng nhöõng taùc ñoäng töï giaùc (coù yù thöùc, coù muïc ñích, coù keá hoaïch, coù heä thoáng, hôïp quy luaät) cuûa chuû theå QL ñeán taäp theå giaùo vieân, coâng nhaân vieân, taäp theå hoïc sinh, cha meï hoïc sinh vaø caùc löïc löôïng xaõ hoäi trong vaø ngoaøi nhaø tröôøng nhaèm thöïc hieän coù chaát löôïng vaø hieäu quaû muïc tieâu giaùo duïc cuûa nhaø tröôøng. -... QLGD thöïc chaát laø nhöõng taùc ñoäng cuûa chuû theå QL vaøo quaù trình giaùo duïc (ñöôïc tieán haønh bôûi taäp theå giaùo vieân vaø hoïc sinh, vôùi söï hoã trôï ñaéc löïc cuûa caùc löïc löôïng xaõ hoäi) nhaèm hình thaønh vaø phaùt trieån toaøn dieän nhaân caùch cuûa hoïc sinh theo muïc tieâu ñaøo taïo cuûa nhaø tröôøng.” [24, tr.37 – tr.38] * Quaûn lyù tröôøng hoïc: Tröôøng hoïc (hay nhaø tröôøng) laø toå chöùc cô sôû cuûa heä thoáng giaùo duïc quoác daân Vieät Nam, laø nôi tröïc tieáp thöïc hieän coâng taùc ñaøo taïo vaø giaùo duïc theá heä treû. Khaùi nieäm QL tröôøng hoïc ñaõ ñöôïc caùc nhaø lyù luaän QLGD neâu nhö sau: + Nhaø lyù luaän veà QLGD Xoâ-vieát M. Mechiti Zade neâu: QL nhaø tröôøng laø “taäp hôïp nhöõng bieän phaùp nhaèm baûo ñaûm söï vaän haønh bình thöôøng cuûa cô quan trong heä thoáng nhaø tröôøng, baûo ñaûm söï tieáp tuïc phaùt trieån vaø môû roäng caû veà maët soá löôïng cuõng nhö chaát löôïng cuûa heä thoáng nhaø tröôøng.” + TS Traàn Kieåm thì cho raèng thuaät ngöõ “QL tröôøng hoïc” thì ñoàng nghóa vôùi khaùi nieäm QLGD ôû caáp ñoä vi moâ. Ñoù chính laø nhöõng taùc ñoäng QL dieãn ra trong phaïm vi nhaø tröôøng [24, tr. 38] + GS Vieän só Phaïm Minh Haïc thì cho raèng “Quaûn lyù giaùo duïc hay quaûn lyù tröôøng hoïc laø heä thoáng nhöõng taùc ñoäng coù muïc ñích, coù keá hoaïch, hôïp quy luaät cuûa chuû theå QL nhaèm laøm cho heä giaùo duïc vaän haønh theo ñöôøng loái vaø nguyeân taéc giaùo duïc cuûa Ñaûng, thöïc hieän ñöôïc caùc tính chaát cuûa nhaø tröôøng XHCN Vieät Nam, maø tieâu ñieåm hoäi tuï laø quaù trình daïy hoïc – giaùo duïc theá heä treû, ñöa heä giaùo duïc ñeán muïc tieâu döï kieán, tieán leân traïng thaùi môùi veà chaát.” [32, tr.17]. Töø caùc phaùt bieåu treân, chuùng ta coù theå hieåu: Baûn chaát cuûa QL tröôøng hoïc laø QL quaù trình daïy hoïc – giaùo duïc theá heä treû. Vì vaäy QL nhaø tröôøng thöïc chaát laø QL quaù trình lao ñoäng sö phaïm cuûa ngöôøi thaày, hoaït ñoäng hoïc taäp vaø reøn luyeän cuûa troø. Beân caïnh ñoù QL nhaø tröôøng coøn bao goàm vieäc QL nhieàu coâng vieäc khaùc coù lieân quan ñeán hoïat ñoäng daïy hoïc – giaùo duïc trong nhaø tröôøng nhö: QL nhaân söï, QL taøi chính, QL cô sôû vaät chaát kyõ thuaät cuûa tröôøng, QL vieäc chaêm lo ñôøi soáng vaät chaát vaø tinh thaàn cuûa ñoäi nguõ caùn boä, giaùo vieân, coâng nhaân vieân cuûa tröôøng, .v.v... 1.2.1.3 Caùn boä quaûn lyù tröôøng tieåu hoïc: * Caùn boä quaûn lyù (CBQL): Khaùi nieäm “Caùn boä quaûn lyù” laø chæ nhöõng ngöôøi maø hoaït ñoäng ngheà nghieäp cuûa hoï hoaøn toaøn hay chuû yeáu gaén vôùi vieäc thöïc hieän chöùc naêng veà quaûn lyù; laø ngöôøi ñieàu haønh, höôùng daãn vaø toå chöùc thöïc hieän nhöõng quyeát ñònh cuûa CBLÑ. Hoï ñöôïc trao quyeàn ñaùnh giaù moät caùch ñoäc laäp, chæ ñaïo hoaït ñoäng, coâng vieäc cuûa ngöôøi khaùc, hay cuûa moät ñôn vò toå chöùc, moät khaâu trong moät quaù trình naøo ñoù. CBQL vöøa laø ngöôøi ñieàu haønh vöøa laø ngöôøi QL ñoøi hoûi phaûi gioûi chuyeân moân, phaûi coù naêng löïc, phaåm chaát ñieàu khieån, phaûi coù khaû naêng toå chöùc coâng vieäc vaø ñoaøn keát coäng ñoàng. Do phaûi tieáp xuùc tröïc tieáp vôùi ñoái töôïng QL vaø do tröïc tieáp toå chöùc thöïc hieän caùc quyeát ñònh cuûa laõnh ñaïo neân CBQL laø ngöôøi phaûi thöôøng xuyeân thu nhaän thoâng tin; phaûi coù khaû naêng phaùn ñoaùn söï ñuùng sai cuûa quyeát ñònh, cuûa chuû tröông chính saùch theå hieän trong thöïc tieãn neân CBQL cuõng laø ngöôøi tham möu cho CBLÑ ñeå chaán chænh, hoaøn thieän quyeát ñònh cuõ hoaëc ra quyeát ñònh QL môùi. CBQL ñöôïc phaân loaïi theo ngheà nghieäp, theo naêng löïc vaø theo chöùc vuï. * Caùn boä QLGD: Caùn boä QLGD theo Töø ñieån Giaùo duïc hoïc cuûa nhaø xuaát baûn Töø ñieån Baùch khoa thì ñoù laø ngöôøi laøm coâng taùc laõnh ñaïo, quaûn lyù, ñieàu haønh caùc hoaït ñoäng giaùo duïc töø boä, cuïc, vuï, vieän ôû trung öông ñeán caùc sôû, phoøng, ban, cô sôû giaùo duïc thuoäc ngaønh giaùo duïc vaø ñaøo taïo. CBQLGD tröôùc heát phaûi laø moät nhaø giaùo ñaõ coù nhieàu kinh nghieäm thöïc tieãn hoaëc ñöôïc boài döôõng nghieäp vuï trong caùc tröôøng CBQLGD cuûa ngaønh. Ñieàu 16 Luaät Giaùo duïc 2005 söûa ñoåi, boå sung Luaät Giaùo duïc 1998 neâu roõ vai troø vaø traùch nhieäm cuûa Caùn boä QLGD nhö sau: “Caùn boä QLGD giöõ vai troø quan troïng trong vieäc toå chöùc, QL, ñieàu haønh caùc hoaït ñoäng giaùo duïc. Caùn boä QLGD phaûi khoâng ngöøng hoïc taäp, reøn luyeän, naâng cao phaåm chaát ñaïo ñöùc, trình ñoä chuyeân moân, naêng löïc quaûn lyù vaø traùch nhieäm caù nhaân. Nhaø nöôùc coù keá hoaïch xaây döïng vaø naâng cao chaát löôïng ñoäi nguõ caùn boä QLGD nhaèm phaùt huy vai troø vaø traùch nhieäm cuûa caùn boä QLGD, baûo ñaûm phaùt trieån söï nghieäp giaùo duïc.” * Caùn boä quaûn lyù tröôøng tieåu hoïc: Töø caùc khaùi nieäm veà CBQL vaø CBQLGD neâu treân, chuùng ta coù theå hieåu khaùi nieäm CBQL tröôøng tieåu hoïc nhö sau: Ñoù laø nhöõng ngöôøi coát caùn ñöôïc Nhaø nöôùc giao nhieäm vuï quaûn lyù, ñieàu haønh vaø toå chöùc thöïc hieän caùc hoaït ñoäng giaûng daïy, giaùo duïc ôû nhaø tröôøng tieåu hoïc. Ñoäi nguõ coát caùn ñoù chính laø Hieäu tröôûng vaø caùc Phoù Hieäu tröôûng cuûa nhaø tröôøng tieåu hoïc. Hieäu tröôûng vaø caùc phoù Hieäu tröôûng phaûi ñöôïc ñaøo taïo, boài döôõng veà nghieäp vuï QL tröôøng hoïc vaø phaûi ñöôïc caáp coù thaåm quyeàn boå nhieäm vaø coâng nhaän. Ñeå laøm toát vai troø coát caùn aáy, ngöôøi CBQL tröôøng tieåu hoïc phaûi am hieåu caùc nguyeân taéc QL tröôøng hoïc, vaø phaûi coù nhöõng yeâu caàu cô baûn veà heä thoáng phaåm chaát vaø naêng löïc. Trong baøi noùi chuyeän vôùi CBQLGD taïi tröôøng CBQLGD – ÑT Trung öông taïi Haø Noäi, Phoù Chuû tòch nöôùc Nguyeãn Thò Bình ñaõ neâu moät soá yeâu caàu cô baûn ñoái vôùi ngöôøi CBQLGD noùi chung vaø CBQL tröôøng hoïc noùi rieâng nhö sau: -Phaûi coù trình ñoä chính trò -Phaûi laø ngöôøi gioûi veà chuyeân moân -Phaûi coù ngheä thuaät quaûn lyù -Phaûi hieåu roõ nhöõng ñaëc tröng baûn chaát cuûa nhaø tröôøng, phaûi nhaän thöùc moät caùch ñaày ñuû muïc tieâu laâu daøi coù tính chieán löôïc cuûa heä thoáng giaùo duïc quoác daân, ñoàng thôøi phaûi hình dung cuï theå caùc muïc tieâu tröôùc maét cuûa ngaønh hoïc, cuûa caáp hoïc vaø phaûi luoân luoân gaén vieäc thöïc hieän muïc tieâu ñoù vôùi vieäc thöïc hieän caùc muïc tieâu phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa ñòa phöông. Veà heä thoáng phaåm chaát vaø heä thoáng naêng lö._.ïc cuûa ngöôøi CBQL tröôøng hoïc thì Hoäi nghò baøn veà “Moâ hình ngöôøi Hieäu tröôûng Vieät Nam” toå chöùc taïi Thaùi Bình vaøo naêm 1983 ñaõ toång keát nhö sau: + Heä thoáng phaåm chaát: - Giaùc ngoä chính trò, nhieät tình caùch maïng, coù trình ñoä lyù luaän Maùc – Leâ-nin. - Taän tuïy, göông maãu trong coâng taùc vaø trong sinh hoaït. - Coù söùc khoûe toát. - Kieân trì thöïc hieän “Giaùo duïc toaøn dieän”. - Laø nhaø giaùo duïc toát, laø ngöôøi göông maãu trong taäp theå sö phaïm. - Hieåu roõ ñieàu kieän, hoaøn caûnh cuûa caáp döôùi, hoøa mình vôùi taäp theå, toân troïng moïi ngöôøi, ñoái xöû coâng baèng, hôïp tình, hôïp lyù vôùi moïi ngöôøi. - Hieåu ñôøi soáng cuûa ngöôøi daân ñòa phöông, caûm thoâng vôùi nhöõng khoù khaên cuûa hoïc sinh trong töøng thôøi kyø, luoân nghieân cöùu ñeå giaûng daïy, giaùo duïc phuø hôïp vôùi ñieàu kieän, hoaøn caûnh ñòa phöông. - Trung thöïc khi baùo caùo vôùi caáp treân. + Heä thoáng naêng löïc: Bao goàm caùc naêng löïc sö phaïm, naêng löïc quaûn lyù vaø naêng löïc giao tieáp. Cuï theå nhö sau: - Coù trình ñoä vaên hoùa vaø chuyeân moân toát. - Naém vöõng chöông trình vaø phöông phaùp giaûng daïy, coù khaû naêng töï hoïc, töï boài döôõng vöôn leân. - Ñaõ kinh qua coâng taùc chuû nhieäm vaø coâng taùc ñoaøn theå. - Coù naêng löïc phaân tích caùc hoaït ñoäng giaùo duïc. - Coù naêng löïc toång keát kinh nghieäm vaø nghieân cöùu khoa hoïc giaùo duïc. - Coù khaû naêng kieåm tra coâng taùc chuyeân moân. - Coù khaû naêng quaûn lyù coâng taùc haønh chaùnh. - Coù khaû naêng giao tieáp vaø phaùt trieån caùc kyõ naêng giao tieáp. - Coù khaû naêng hoaïch ñònh keá hoaïch töông lai cho taäp theå vaø cho caù nhaân. - Coù söï nhaïy caûm veà coâng taùc toå chöùc quaûn lyù. Luaät Giaùo duïc 2005 coù moät ñieàu rieâng noùi veà ngöôøi Hieäu tröôûng nhö sau: “ Ñieàu 54: Hieäu tröôûng 1. Hieäu tröôûng laø ngöôøi chòu traùch nhieäm quaûn lyù caùc hoaït ñoäng cuûa nhaø tröôøng, do cô quan nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn boå nhieäm, coâng nhaän. 2. Hieäu tröôûng caùc tröôøng thuoäc heä thoáng giaùo duïc quoác daân phaûi ñöôïc ñaøo taïo, boài döôõng veà nghieäp vuï quaûn lyù tröôøng hoïc. 3. Tieâu chuaån, nhieäm vuï vaø quyeàn haïn cuûa Hieäu tröôûng; thuû tuïc boå nhieäm, coâng nhaän Hieäu tröôûng tröôøng ñaïi hoïc do Thuû töôùng Chính phuû quy ñònh; ñoái vôùi caùc tröôøng ôû caùc caáp hoïc khaùc do Boä tröôûng Boä GD&ÑT quy ñònh; ñoái vôùi cô sôû daïy ngheà do Thuû tröôûng cô quan quaûn lyù nhaø nöôùc veà daïy ngheà quy ñònh.” Ñieàu leä tröôøng tieåu hoïc ban haønh theo quyeát ñònh soá 22/2000/QÑ- BGD&ÑT ngaøy 11/7/2000 quy ñònh veà Hieäu tröôûng tröôøng tieåu hoïc nhö sau: “Ñieàu 18: Hieäu tröôûng 1. HT tröôøng tieåu hoïc laø ngöôøi chòu traùch nhieäm QL caùc hoaït ñoäng cuûa nhaø tröôøng, do Chuû tòch UBND caáp huyeän boå nhieäm ñoái vôùi tröôøng coâng laäp, baùn coâng, coâng nhaän ñoái vôùi tröôøng daân laäp, theo ñeà nghò cuûa Tröôûng phoøng GD & ÑT. HT tröôøng tieåu hoïc ñöôïc boå nhieäm theo nhieäm kyø 5 naêm vaø khoâng quaù 2 nhieäm kyø lieân tuïc taïi cuøng moät tröôøng. 2. HT tröôøng tieåu hoïc phaûi laø giaùo vieân coù thôøi gian daïy hoïc ít nhaát 5 naêm (khoâng keå thôøi gian taäp söï) ôû baäc tieåu hoïc hoaëc baäc hoïc cao hôn vaø ñöôïc tín nhieäm veà chính trò, ñaïo ñöùc vaø chuyeân moân, coù naêng löïc QL tröôøng hoïc, coù söùc khoûe. 3. HT tröôøng tieåu hoïc coù nhöõng nhieäm vuï vaø quyeàn haïn sau ñaây: a)-Xaây döïng vaø toå chöùc thöïc hieän keá hoaïch naêm hoïc; b)-Toå chöùc boä maùy cuûa tröôøng; thaønh laäp vaø cöû toå tröôûng caùc toå chuyeân moân, toå haønh chaùnh – quaûn trò; thaønh laäp vaø cöû chuû tòch caùc hoäi ñoàng trong nhaø tröôøng. c)-Phaân coâng, quaûn lyù, kieåm tra coâng taùc cuûa giaùo vieân, nhaân vieân; ñeà nghò vôùi Tröôûng phoøng Giaùo duïc vaø Ñaøo taïo veà quyeát ñònh tuyeån duïng, thuyeân chuyeån, ñeà baït giaùo vieân, nhaân vieân cuûa tröôøng; khen thöôûng, thi haønh kyû luaät ñoái vôùi GV, nhaân vieân theo quy ñònh cuûa Nhaø nöôùc; d)-QL haønh chaùnh, taøi chaùnh, taøi saûn cuûa nhaø tröôøng; ñ)-Toå chöùc thöïc hieän Quy cheá daân chuû trong nhaø tröôøng; e)-QL hoïc sinh vaø caùc hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh do nhaø tröôøng toå chöùc; thu nhaän hoïc sinh vaøo hoïc, giôùi thieäu hoïc sinh chuyeån tröôøng; quyeát ñònh khen thöôûng, kyû luaät hoïc sinh; xeùt duyeät keát quaû ñaùnh giaù, xeáp loaïi hoïc sinh, danh saùch hoïc sinh leân lôùp, ôû laïi lôùp, danh saùch hoïc sinh ñöôïc döï thi toát nghieäp tieåu hoïc. g)-Ñöôïc döï caùc lôùp boài döôõng veà chính trò, chuyeân moân vaø nghieäp vuï QL tröôøng hoïc; ñöôïc höôûng caùc quyeàn lôïi cuûa Hieäu tröôûng theo quy ñònh.” Jean Valeùrien trong quyeån “Coâng taùc quaûn lyù haønh chaùnh vaø sö phaïm cuûa tröôøng tieåu hoïc” noùi veà vai troø cuûa ngöôøi Hieäu tröôûng tröôøng tieåu hoïc nhö sau: - Hieäu tröôûng – ngöôøi ñaïi dieän chöùc traùch haønh chaùnh – ngöôøi coù taøi ngheä laøm chuû quy cheá. - Hieäu tröôûng laø ngöôøi quaûn lyù vaø laõnh ñaïo coäng ñoàng giaùo duïc (giaùo vieân, hoïc sinh, cha meï hoïc sinh, nguoàn nhaân löïc, ...) - Hieäu tröôûng – ngöôøi thuùc ñaåy, coå vuõ vaø ngöôøi boài döôõng veà sö phaïm ñoái vôùi giaùo vieân. - Hieäu tröôûng ñoùng vai troø laø ñoäng löïc cho söï canh taân giaùo duïc. Qua caùc vaên baûn phaùp lyù vaø qua caùc coâng trình nghieân cöùu cuûa caùc nhaø khoa hoïc giaùo duïc, chuùng ta thaáy raèng Hieäu tröôûng laø ngöôøi giöõ vai troø quan troïng vaø chòu traùch nhieäm quaûn lyù caùc hoaït ñoäng cuûa nhaø tröôøng. Vì vaäy, ngöôøi Hieäu tröôûng phaûi ñöôïc ñaøo taïo vaø boài döôõng khoâng chæ nhöõng kieán thöùc chuyeân moân, kieán thöùc sö phaïm maø coøn phaûi ñöôïc boài döôõng nghieäp vuï quaûn lyù tröôøng hoïc. 1.2.1.4 Boài döôõng: * Boài döôõng laø gì? + Töø ñieån Tieáng Vieät – Trung taâm Töø ñieån Ngoân ngöõ, 1992 ñaõ ñònh nghóa boài döôõng laø “laøm taêng theâm naêng löïc hoaëc phaåm chaát” ñeå ñaùp öùng yeâu caàu cuûa ngaønh ngheà ñöôïc Nhaø nöôùc quy ñònh. Ñieàu 80 Luaät Giaùo duïc 2005 quy ñònh veà vieäc boài döôõng chuyeân moân, nghieäp vuï cho nhaø giaùo nhö sau: “Nhaø nöôùc coù chính saùch boài döôõng nhaø giaùo veà chuyeân moân, nghieäp vuï ñeå naâng cao trình ñoä vaø chuaån hoùa nhaø giaùo. Nhaø giaùo ñöôïc cöû ñi hoïc naâng cao trình ñoä, boài döôõng chuyeân moân, nghieäp vuï ñöôïc höôûng löông vaø phuï caáp theo quy ñònh cuûa Chính phuû.” [26, tr. 47]. + Töø ñieån Giaùo duïc hoïc cuûa nhaø xuaát baûn Töø ñieån Baùch khoa [18, tr.30] ñònh nghóa boài döôõng nhö sau: * Boài döôõng (theo nghóa roäng): Quaù trình giaùo duïc, ñaøo taïo nhaèm hình thaønh nhaân caùch vaø nhöõng phaåm chaát rieâng bieät cuûa nhaân caùch theo ñònh höôùng muïc ñích ñaõ choïn. * Boài döôõng (theo nghóa heïp): Trang bò theâm caùc kieán thöùc, kó naêng nhaèm muïc ñích naâng cao vaø hoaøn thieän naêng löïc hoaït ñoäng trong caùc lónh vöïc cuï theå. * Hoaït ñoäng boài döôõng CBQL: laø nhöõng hoaït ñoäng maø nhaø tröôøng coù theå toå chöùc nhaèm trang bò theâm kieán thöùc, kyõ naêng QL ñeå qua ñoù giuùp hoaøn thieän vaø naâng cao naêng löïc QL cuûa ngöôøi CBQL. Caùc hoaït ñoäng ñoù bao goàm: hoaït ñoäng daïy vaø hoïc treân lôùp, hoaït ñoäng nghieân cöùu thöïc teá tröôøng tieåu hoïc, baùo caùo ngoaïi khoùa, taäp döôït NCKH qua vieäc laøm tieåu luaän toát nghieäp, hoaït ñoäng kieåm tra, ñaùnh giaù. 1.2.1.5 Bieän phaùp quaûn lyù: Bieän phaùp quaûn lyù laø nhöõng caùch thöùc cuï theå, nhöõng thao taùc rieâng maø chuû theå quaûn lyù taùc ñoäng ñeán ñoái töôïng quaûn lyù nhaèm ñaït ñöôïc muïc tieâu QL ñaõ ñeà ra. Ví duï: Ñeå thuyeát phuïc, giaùo duïc hoïc vieân tích cöïc phaùt bieåu trong hoïc taäp, ngöôøi QL coù theå söû duïng nhieàu bieän phaùp QL nhö: yeâu caàu GV cung caáp caùc tình huoáng QL cuï theå gaén vôùi noäi dung hoïc taäp, toå chöùc thaûo luaän nhoùm, ... 1.2.1.6 Tröôøng tieåu hoïc: Theo Ñieàu leä tröôøng tieåu hoïc thì: “Tröôøng tieåu hoïc laø cô sôû giaùo duïc cuûa baäc tieåu hoïc, baäc hoïc neàn taûng cuûa heä thoáng GDQD. Tröôøng tieåu hoïc coù tö caùch phaùp nhaân vaø con daáu rieâng.” Veà muïc tieâu: “Giaùo duïc tieåu hoïc nhaèm giuùp hoïc sinh hình thaønh nhöõng cô sôû ban ñaàu cho söï phaùt trieån ñuùng ñaén vaø laâu daøi veà ñaïo ñöùc, trí tueä, theå chaát, thaåm myõ vaø caùc kyõ naêng cô baûn ñeå hoïc sinh tieáp tuïc hoïc THCS” [24, tr.21] Veà noäi dung: Ñeå ñaït ñöôïc muïc tieâu treân, yeâu caàu veà noäi dung phaûi thöïc hieän nhö sau: “Giaùo duïc tieåu hoïc phaûi baûo ñaûm cho HS coù hieåu bieát ñôn giaûn, caàn thieát veà töï nhieân, xaõ hoäi vaø con ngöôøi; coù kyõ naêng cô baûn veà nghe, noùi, ñoïc, vieát vaø tính toaùn; coù thoùi quen reøn luyeän thaân theå, giöõ gìn veä sinh; coù hieåu bieát ban ñaàu veà haùt, muùa, aâm nhaïc, myõ thuaät.” [24, tr.22] 1.2.2 Chöông trình boài döôõng Hieäu tröôûng Tieåu hoïc: 1.2.2.1 Chöông trình daïy hoïc laø “toaøn boä caùc noäi dung giaûng daïy vaø hoïc taäp neâu vaén taét ñöôïc quy ñònh chính thöùc cho töøng moân hoïc, lôùp hoïc, baäc hoïc, ngaønh hoïc” (theo Töø ñieån Tieáng Vieät – Trung taâm Töø ñieån Ngoân ngöõ - 1992), laø vaên kieän do Nhaø nöôùc ban haønh, trong ñoù quy ñònh moät caùch cuï theå:vò trí, yeâu caàu cuûa boä moân, cuûa chuyeân ñeà, heä thoáng noäi dung boä moân (chuyeân ñeà), soá hoïc phaàn, hoïc trình daønh cho boä moân (chuyeân ñeà) noùi chung cuõng nhö soá tieát cho töøng phaàn, töøng chöông noùi rieâng. Veà maët caáu truùc, chöông trình goàm caùc phaàn nhö sau: -Vò trí, yeâu caàu cuûa boä moân (chuyeân ñeà) -Noäi dung caùc ñôn vò hoïc trình cuûa töøng hoïc phaàn caáu taïo neân chöông trình. -Phaân phoái thôøi gian cho caùc thaønh phaàn cuûa töøng hoïc trình trong töøng phaàn hoïc, trong ñoù bao goàm caû thôøi gian oân taäp vaø kieåm tra. -Giaûi thích vaø höôùng daãn thöïc hieän chöông trình. -Quy ñònh caùc saùch vaø taøi lieäu baét buoäc phaûi ñoïc vaø moät soá saùch vaø taøi lieäu tham khaûo caàn thieát khaùc. Chöông trình daïy hoïc coù yù nghóa raát quan troïng vì: -Chöông trình laø caên cöù ñeå Nhaø nöôùc tieán haønh chæ ñaïo vaø giaùm saùt coâng taùc daïy hoïc trong caùc tröôøng hoïc; ñaûm baûo ñöôïc söï thoáng nhaát veà noäi dung daïy hoïc cho caùc ngaønh, caùc nhoùm ngaønh ñaøo taïo trong phaïm vi caû nöôùc; töø ñoù ñaûm baûo ñöôïc chaát löôïng cuûa ngöôøi hoïc, traùnh ñöôïc tình traïng daïy hoïc tuøy tieän. -Chöông trình laø caên cöù ñeå nhaø tröôøng, caùc caùn boä giaûng daïy tieán haønh coâng taùc giaûng daïy theo yeâu caàu cuûa Nhaø nöôùc; ñeå nhaø tröôøng kieåm tra hoaït ñoäng cuûa caùn boä giaûng daïy; ñeå caùn boä giaûng daïy töï kieåm tra hoaït ñoäng giaûng daïy cuûa mình. -Chöông trình laø caên cöù ñeå ngöôøi hoïc tieán haønh hoïc taäp, töï kieåm tra, oân taäp vaø thi theo yeâu caàu chung. Ñieàu 5 khoaûn 3 cuûa nghò ñònh soá 43/2000/NÑ-CP ngaøy 30/8/2000 cuûa Chính phuû quy ñònh: “Chöông trình khung ... quy ñònh muïc tieâu ñaøo taïo; khoái löôïng kieán thöùc toái thieåu, cô caáu noäi dung caùc khoái kieán thöùc; tyû leä thôøi gian ñaøo taïo giöõa caùc moân hoïc cô baûn, caùc moân hoïc chuyeân ngaønh, tyû leä thôøi gian daønh cho lyù thuyeát vaø thöïc haønh, thöïc taäp ... Caên cöù vaøo chöông trình khung ñaõ ñöôïc quy ñònh vaø nhieäm vuï ñaøo taïo cuûa nhaø tröôøng, Hieäu tröôûng caùc tröôøng trung hoïc chuyeân nghieäp, cao ñaúng, ñaïi hoïc toå chöùc xaây döïng vaø ban haønh chöông trình giaùo duïc cuûa tröôøng sau khi ñaõ ñöôïc thaåm ñònh theo quy ñònh taïi Ñieàu 8 cuûa Nghò ñònh naày.” Theo TS Vuõ Quoác Long, tröôøng Boài döôõng Caùn boä Giaùo duïc Haø Noäi, chöông trình boài döôõng Caùn boä QLGD caàn baûo ñaûm caùc nguyeân taéc nhö tính höõu ích, tính muïc ñích,tính hieäu quaû, tính thöïc tieãn vaø tính khaû thi. Do vaäy, chöông trình caàn ñaït caùc yeâu caàu sau khi soaïn thaûo vaø hoaøn thieän noù: -Chöông trình khoâng ñöôïc thöû – sai nhieàu laàn. Do ñoù caàn thöû nghieäm vaø ñieàu chænh moät caùch thaän troïng vaø chu ñaùo. -Chöông trình phaûi cung caáp “caùi caàn” cho ngheà. Caùi caàn cho hieän taïi vaø caùi caàn cho töông lai. -Nhöõng noäi dung khoâng caàn thieát thì khoâng neân ñöa vaøo chöông trình. -Chöông trình boài döôõng CBQLGD caàn cung caáp cho ngöôøi hoïc kieán thöùc, kyõ naêng, phöông phaùp, nghieäp vuï, kinh nghieäm, bí quyeát ngheà nghieäp cuõng nhö khaû naêng toång keát caùc vaán ñeà giaùo duïc caû veà maët lyù luaän laãn thöïc tieãn. -Chöông trình boài döôõng CBQLGD caàn cung caáp cho ngöôøi hoïc kieán thöùc toång hôïp veà trieát hoïc, veà taâm lyù hoïc, xaõ hoäi hoïc, luaät hoïc, veà quaûn lyù haønh chaùnh nhaø nöôùc, .v.v... Ngoaøi ra, theo TS Vuõ Quoác Long, chöông trình neân caáu taïo kieán thöùc Tin hoïc, ngoaïi ngöõ, kyõ naêng xaõ giao, giao teá. Ñaëc bieät caàn coi troïng vaán ñeà thöïc haønh, quan saùt thöïc teá, thöïc haønh coâng vieäc. 1.2.2.2 Chöông trình boài döôõng Hieäu tröôûng tröôøng Tieåu hoïc ban haønh keøm theo quyeát ñònh soá 4195/1997/QÑ – BGD & ÑT ngaøy 15/12/1997 cuûa Boä tröôûng Boä GD & ÑT: * Muïc tieâu boài döôõng: Boài döôõng cho hoïc vieân söï phaùt trieån ñoàng boä veà nhaân caùch Hieäu tröôûng Tieåu hoïc theo boán ñaëc tröng: -Coù kieán thöùc vaø thaùi ñoä ñuùng veà quan ñieåm ñoái vôùi ngöôøi thöïc hieän chuû tröông phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi, ñaát nöôùc, coäng ñoàng, phaùt trieån giaùo duïc chung vaø ñaëc bieät laø quan ñieåm ñoái vôùi phaùt trieån giaùo duïc tieåu hoïc, tröôøng tieåu hoïc phuïc vuï ñoåi môùi kinh teá xaõ hoäi. -Coù kieán thöùc vaø kyõ naêng QLHCNN ñoái vôùi giaùo duïc tieåu hoïc, tröôøng tieåu hoïc. -Coù kieán thöùc vaø kyõ naêng QL chuyeân moân trong tröôøng tieåu hoïc, thöïc chaát laø QL vieäc daïy vaø hoïc ôû tröôøng tieåu hoïc vaø QL caùc ñieàu kieän phuïc vuï daïy hoïc ôû tröôøng tieåu hoïc. -Coù kieán thöùc vaø taàm nhìn taïo ra tieàm naêng ñeå canh taân nhaø tröôøng tieåu hoïc, phaùt trieån tröôøng tieåu hoïc phuïc vuï CNH, HÑH ñaát nöôùc. * Noäi dung chöông trình: Chöông trình goàm boán hoïc phaàn, thöïc hieän trong 450 tieát, cuï theå nhö sau: -Hoïc phaàn 1 (45 tieát): Khoái kieán thöùc veà ñöôøng loái, chuû tröông phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi, phaùt trieån giaùo duïc quoác daân, phaùt trieån giaùo duïc tieåu hoïc. -Hoïc phaàn 2 (150 tieát): Khoái kieán thöùc vaø kyõ naêng QLHCNN ñoái vôùi giaùo duïc tieåu hoïc, tröôøng tieåu hoïc. -Hoïc phaàn 3 (150 tieát): Khoái kieán thöùc vaø kyõ naêng QLNN ñoái vôùi caùc hoaït ñoäng chuyeân moân vaø phuïc vuï chuyeân moân trong tröôøng tieåu hoïc. -Hoïc phaàn 4 (90 tieát): Khoái kieán thöùc veà caûi tieán QL tröôøng tieåu hoïc theo höôùng phaùt trieån tröôøng tieåu hoïc ñaït chuaån quoác gia. Hoïc xong boán hoïc phaàn treân, hoïc vieân vieát tieåu luaän cuoái khoùa (15 tieát). * Phöông thöùc thöïc hieän chöông trình raát linh hoaït: Hoïc vieân coù` theå hoïc caùc chuyeân ñeà theo hình thöùc taäp trung lieân tuïc caû boán hoïc phaàn; cuõng coù theå hoïc theo töøng hoïc phaàn, laáy chöùng chæ töøng hoïc phaàn; khi naøo hoïc ñuû boán chöùng chæ cuûa boán hoïc phaàn vaø baûo veä xong tieåu luaän thì ñöôïc caáp chöùng chæ coù tính chaát nhaø nöôùc veà Boài döôõng CBQL vaø coâng chöùc nhaø nöôùc ngaønh GD & ÑT: Chöông trình aùp duïng cho Hieäu tröôûng tieåu hoïc. 1.2.3 Keá hoaïch daïy hoïc boài döôõng Hieäu tröôûng Tieåu hoïc: 1.2.3.1 Keá hoaïch daïy hoïc laø vaên kieän do Nhaø nöôùc ban boá, trong ñoù quy ñònh: -Caùc boä moân, caùc chuyeân ñeà, caùc hoaït ñoäng cô baûn. -Trình töï thöïc hieän caùc boä moân, caùc chuyeân ñeà, caùc hoaït ñoäng cô baûn ñoù qua töøng naêm, töøng hoïc kyø. -Soá thôøi gian daønh cho moãi boä moân, moãi chuyeân ñeà: Toång soá tieát öùng vôùi soá hoïc phaàn cho moãi boä moân, moãi chuyeân ñeà. -Soá thôøi gian cho daønh cho moãi hoaït ñoäng cô baûn. -Vieäc toå chöùc naêm hoïc: soá tuaàn thöïc hoïc, soá tuaàn lao ñoäng, soá tuaàn nghæ, cheá ñoä hoïc haèng tuaàn, haèng ngaøy. 1.2.3.2 Keá hoaïch daïy hoïc boài döôõng Hieäu tröôûng tieåu hoïc ñöôïc theå hieän qua chöông trình, qua caùc hoaït ñoäng daïy hoïc, hoaït ñoäng nghieân cöùu thöïc teá, qua caùc baùo caùo ngoaïi khoùa, hoaït ñoäng nghieân cöùu khoa hoïc giaùo duïc laøm tieåu luaän toát nghieäp, qua caùc baøi kieåm tra quy ñònh trong chöông trình. 1.2.4 Quaûn lyù hoaït ñoäng boài döôõng Hieäu tröôûng tieåu hoïc: Hoaït ñoäng boài döôõng Hieäu tröôûng tieåu hoïc chæ trôû thaønh hieän thöïc khi noù ñöôïc trieån khai toå chöùc thöïc hieän. Vieäc toå chöùc thöïc hieän bao goàm caùc böôùc sau ñaây: Böôùc 1: Truyeàn ñaït quyeát ñònh tôùi ñoái töôïng quaûn lyù caùc vaán ñeà sau: Hoaït ñoäng boài döôõng do ai quaûn lyù? quyeàn haïn quaûn lyù tôùi ñaâu? ai tham gia giaûng daïy? Toå chöùc lôùp nhö theá naøo? vaøo thôøi ñieåm naøo? Coù nguoàn löïc gì ñeå thöïc hieän? Caàn truyeàn ñaït cho caùc ñoái töôïng quaûn lyù lieân quan naém vöõng vaø thoâng suoát veà tö töôûng ñeå hoï nhieät tình tham gia thöïc hieän quyeát ñònh QL. Böôùc 2: Laäp keá hoaïch thöïc hieän: Ñoù laø moät phöông aùn toång hôïp bao goàm caùc yeáu toá thôøi gian, khoâng gian hoaït ñoäng, caùc nguoàn löïc hoaït ñoäng. Trong keá hoaïch coøn theå hieän caùc phöông phaùp QL ñöôïc söû duïng, caùc phöông aùn toå chöùc boä maùy thöïc hieän, phaân coâng, saép xeáp caùn boä thöïc hieän. Böôùc 3: Thöïc hieän quyeát ñònh. Böôùc 4: Kieåm tra ñaùnh giaù vieäc thöïc hieän quyeát ñònh. Böôùc 5: Ñieàu chænh thöïc hieän. Böôùc 6: Toång keát vieäc thöïc hieän quyeát ñònh. QL hoaït ñoäng boài döôõng HT tröôøng tieåu hoïc laø QL toát vieäc toå chöùc thöïc hieän saùu böôùc treân. Toùm laïi: Heä thoáng caùc vaán ñeà treân laøm cô sôû lyù luaän ñònh höôùng cho vieäc phaân tích thöïc traïng hoaït ñoäng boài döôõng hieäu tröôûng tieåu hoïc vaø ñeà xuaát caùc giaûi phaùp quaûn lyù hoaït ñoäng naày cuûa tröôøng CÑSP Tieàn Giang trong caùc khoùa ñaõ qua ñöôïc trình baøy ôû chöông 2 vaø chöông 3. Chöông 2: THÖÏC TRAÏNG HOAÏT ÑOÄNG BOÀI DÖÔÕNG HIEÄU TRÖÔÛNG TIEÅU HOÏC CUÛA TRÖÔØNG CAO ÑAÚNG SÖ PHAÏM TIEÀN GIANG 2.1 Khaùi quaùt veà quaù trình ñieàu tra thöïc traïng: 2.1.1 Muïc ñích khaûo saùt: Muïc ñích cuûa vieäc khaûo saùt laø nhaèm ñaùnh giaù ñuùng thöïc traïng vieäc toå chöùc thöïc hieän chöông trình boài döôõng HT tröôøng tieåu hoïc cuûa tröôøng CÑSP Tieàn Giang qua ba khoùa. Keát quaû khaûo saùt thöïc traïng seõ laø cô sôû cho vieäc ñeà ra caùc giaûi phaùp cho vieäc quaûn lyù hoaït ñoäng naày cuûa tröôøng töø nay tôùi naêm 2010. 2.1.2. Noäi dung khaûo saùt: - Khaùi quaùt tình hình giaùo duïc vaø tình hình giaùo duïc tieåu hoïc cuûa Tieàn Giang. - Tình hình boài döôõng hieäu tröôûng tröôøng tieåu hoïc theo chöông trình cuûa Boä GD & ÑT ban haønh theo quyeát ñònh soá 4195/1997/QÑ-BGD&ÑT ngaøy 15/12/1997: + Veà soá löôïng + Vieäc toå chöùc thöïc hieän caùc hoaït ñoäng boài döôõng: * Hoaït ñoäng daïy hoïc treân lôùp * Hoaït ñoäng nghieân cöùu thöïc teá tröôøng tieåu hoïc tieân tieán vaø tröôøng tieåu hoïc chuaån quoác gia trong vaø ngoaøi tænh. * Taäp döôït nghieân cöùu khoa hoïc giaùo duïc, vieát tieåu luaän toát nghieäp. + Vieäc quaûn lyù hoaït ñoäng boài döôõng hieäu tröôûng tröôøng tieåu hoïc cuûa tröôøng CÑSP Tieàn Giang qua toå chöùc boä maùy quaûn lyù, kieåm tra, ñaùnh giaù vaø xaây döïng ñieàu kieän thöïc hieän. 2.1.3. Ñoái töôïng khaûo saùt: - Quy hoaïch phaùt trieån giaùo duïc tieåu hoïc cuûa tænh Tieàn Giang töø naêm 2005 ñeán naêm 2010. -Hoaït ñoäng boài döôõng hieäu tröôûng tröôøng tieåu hoïc cuûa tröôøng CÑSP Tieàn Giang thoâng qua caùc boä phaän chöùc naêng nhö: Phoøng ñaøo taïo, phoøng toå chöùc vaø cuûa giaûng vieân tham gia giaûng daïy vaø caùn boä nhaân vieân phuïc vuï. 2.1.4. Thôøi gian khaûo saùt: Khaûo saùt vieäc thöïc hieän chöông trình boài döôõng Hieäu tröôûng tieåu hoïc theo Quyeát ñònh soá 4195/1997/QÑ-BGD&ÑT töø naêm hoïc 2000 – 2001 ñeán heát naêm hoïc 2005 – 2006. 2.1.5. Phöông phaùp khaûo saùt: - Söû duïng phieáu ñieàu tra ñeå thu thaäp thoâng tin cuûa taát caû caùc hoïc vieân ñaõ theo hoïc chöông trình boài döôõng hieäu tröôûng tröôøng tieåu hoïc. - Phoûng vaán laõnh ñaïo Sôû giaùo duïc & ñaøo taïo, laõnh ñaïo caùc phoøng giaùo duïc, chuyeân vieân phoøng tieåu hoïc – maàm non Sôû GD&ÑT vaø caùc chuyeân vieân cuûa phoøng giaùo duïc. -Ñoïc vaø ghi nhaän keát quaû hoïc taäp cuûa hoïc vieân qua caùc baøi thu hoaïch, qua caùc tieåu luaän, qua caùc baùo caùo toång keát khoùa hoïc. 2. Keát quaû khaûo saùt vaø phaân tích keát quaû: 2.2.1 Khaùi quaùt veà tình hình giaùo duïc Tieàn Giang: Qua 6 naêm thöïc hieän Nghò quyeát Trung öông II (Khoaù VIII) vaø hai naêm hoïc thöïc hieän Nghò quyeát Ñaïi hoäi IX cuûa Ñaûng, söï nghieäp GD&ÑT Tieàn Giang ñaõ ñi vaøo theá phaùt trieån oån ñònh: Cô sôû vaät chaát, trang thieát bò tröôøng hoïc ñöôïc taêng cöôøng ñaàu tö xaây döïng, trang bò theo höôùng kieân coá hoùa, hieän ñaïi hoùa. Keá hoaïch boài döôõng thay saùch ñöôïc chuaån bò chu ñaùo. - Veà quy moâ phaùt trieån: Theo soá lieäu cuoái naêm hoïc 2004 – 2005, quy moâ phaùt trieån cuûa caùc ngaønh hoïc nhö sau: + Ngaønh hoïc maàm non: Nhaø treû ñaõ huy ñoäng ñöôïc 4.27% treû ra lôùp; maãu giaùo ñaõ huy ñoäng ñöôïc 48.81% treû ra lôùp; huy ñoäng treû 5 tuoåi ra lôùp ñaït tyû leä 86.77%; khoâng coù xaõ traéng veà giaùo duïc maàm non; tyû leä treû hoïc heä ngoaøi coâng laäp coøn thaáp ôû nhaø treû laø 54.89%, ôû maãu giaùo laø 12.93%. + Veà giaùo duïc phoå thoâng: Toaøn tænh coù 232 tröôøng tieåu hoïc, 1 tröôøng chuyeân bieät, 2 tröôøng phoå thoâng cô sôû, 118 tröôøng trung hoïc cô sôû, 33 tröôøng trung hoïc phoå thoâng. Tyû leä hoïc sinh hoïc heä ngoaøi coâng laäp raát thaáp: caáp trung hoïc cô sôû laø 0.18% vaø caáp trung hoïc phoå thoâng laø 27.50%. (Nguoàn: Baùo caùo toång keát naêm hoïc 2004 – 2005 cuûa Sôû GD&ÑT Tieàn Giang) + Caùc trung taâm giaùo duïc thöôøng xuyeân ôû tænh vaø caùc huyeän, thò, thaønh phoá Myõ Tho vaø 20 trung taâm giaùo duïc coäng ñoàng ñang phaùt huy taùc duïng naâng cao trình ñoä daân trí cho nhaân daân. -Coâng taùc phoå caäp giaùo duïc tieåu hoïc ñuùng ñoä tuoåi vaø phoå caäp giaùo duïc THCS ñöôïc ñaëc bieät quan taâm, coù chaát löôïng: Toaøn tænh coù 166/169 (98.22%) xaõ (phöôøng, thò traán) vaø 9/9 huyeän (thò xaõ vaø thaønh phoá) ñaõ ñöôïc coâng nhaän phoå caäp giaùo duïc tieåu hoïc ñuùng ñoä tuoåi; coù 100/169 xaõ (phöôøng, thò traán) vaø 2/9 ñôn vò caáp huyeän ñaït chuaån phoå caäp giaùo duïc THCS. Thaønh phoá Myõ Tho vaø thò xaõ Goø Coâng ñang trieån khai coâng taùc phoå caäp giaùo duïc trung hoïc phoå thoâng. -Ñeán heát naêm hoïc 2004 – 2005, toaøn tænh coù 28 tröôøng hoïc ñaït chuaån quoác gia goàm 2 tröôøng maàm non, 24 tröôøng tieåu hoïc vaø 2 tröôøng THCS. Toùm laïi: Söï nghieäp GD&ÑT cuûa Tieàn Giang ñaõ phaùt trieån ñuùng höôùng nhö: Ña daïng hoùa caùc loaïi hình hoïc taäp: Coâng laäp, baùn coâng, daân laäp; caùc trung taâm hoïc taäp coäng ñoàng coù böôùc phaùt trieån ñaùp öùng nhu caàu hoïc taäp ña daïng cuûa cuûa nhaân daân. Tuy nhieân chuû tröông xaõ hoäi hoùa giaùo duïc chöa ñöôïc ñaåy maïnh vaø tieán ñoä phaùt trieån giaùo duïc maàm non theo quyeát ñònh 161 cuûa Thuû töôùng Chính phuû coøn chaäm. Tình hình phaùt trieån giaùo duïc cuõng ñaët ra nhieàu vaán ñeà veà coâng taùc boài döôõng CBQL cho caùc ngaønh hoïc vaø caáp hoïc seõ ñöôïc phaân tích ôû caùc phaàn sau. 2.2.2 Tình hình giaùo duïc tieåu hoïc cuûa Tieàn Giang: 2.2.2.1 Tình hình caùn boä quaûn lyù vaø giaùo vieân tieåu hoïc: Baûng 2.1: TÌNH HÌNH ÑAÏT CHUAÅN VAØ TREÂN CHUAÅN CUÛA GIAÙO VIEÂN & CAÙN BOÄ QUAÛN LYÙ TIEÅU HOÏC (Tính ñeán ñaàu naêm hoïc 2004 – 2005) ÑAÏT CHUAÅN TRÔÛ LEÂN TREÂN CHUAÅNS T T ÑOÁI TÖÔÏNG QUY ÑÒNH TRÌNH ÑOÄ CHUAÅN HOÙA TOÅNG SOÁ SOÁ PHAÛI CHUAÅN HOÙA SOÁ LÖÔÏNG % SOÁ LÖÔÏNG % 1 GV tieåu hoïc THSP 12 + 2 5.557 2.031 5.446 98 693 12.47 2 Caùn boä quaûn lyù THSP 12 + 2 vaø boài döôõng nghieäp vuï QL 484 68 416 85.95 172 35.53 Coäng 6.041 2.099 5.862 97.00 865 3.00 Nguoàn: Ñeà aùn ñaøo taïo caùn boä, giaùo vieân coù trình ñoä sau ñaïi hoïc ngaønh GD&ÑT tænh Tieàn Giang giai ñoaïn 2005 – 2010 & Phoøng Tieåu hoïc maàm non Sôû GD&ÑT Tieàn Giang. Nhaän xeùt chung: Trong 97.% caùn boä, giaùo vieân baäc tieåu hoïc ñaït chuaån vaø treân chuaån, coù 489 caùn boä, giaùo vieân coù trình ñoä cao ñaúng sö phaïm 12 + 3, chieám tyû leä 8.09%, soá caùn boä, giaùo vieân coù trình ñoä ñaïi hoïc sö phaïm laø 376, chieám tyû leä 6.22%. Ñoù laø nhöõng caùn boä, giaùo vieân toát nghieäp CÑSP tieåu hoïc, CÑSP chuyeân ngaønh Taät hoïc, ÑHSP chuyeân ngaønh tieåu hoïc. Ngoaøi ra coøn coù moät boä phaän ñoâng ñaûo giaùo vieân coù trình ñoä ÑHSP thuoäc caùc chuyeân ngaønh khaùc khoâng ñöôïc tính laø treân chuaån ñoái vôùi baäc tieåu hoïc. 2.2.2.2 Tình hình boài döôõng caùn boä quaûn lyù tröôøng tieåu hoïc theo chöông trình cuûa Boä GD&ÑT: Tính ñeán naêm hoïc 2004 – 2005, nhaø tröôøng ñaõ tieán haønh boài döôõng caùn boä quaûn lyù tröôøng tieåu hoïc theo chöông trình cuûa Boä GD&ÑT ñöôïc 3 khoùa vôùi soá löôïng hoïc vieân theo hoïc nhö sau:Baûng 2.2: Soá löôïng hoïc vieân ñöôïc boài döôõng ÑOÁI TÖÔÏNG HOÏC KHOÙA SOÁ LÖÔÏNG HIEÄU TRÖÔÛNG PHOÙ HIEÄU TRÖÔÛNG ÑOÁI TÖÔÏNG KEÁ CAÄN GHI CHUÙ Khoùa 17 78 19 (24.35%) 54(69.23%) 5 (6.41%) Khoùa 18 44 7 (15.90%) 27 (61.36%) 10 (22.72%) Khoùa 19 41 7 (17.07%) 32 (78.04%) 2 (4.87%) Coäng 163 33 (20.24%) 113 (69.32%) 17 (10.42%) Nguoàn: Phoøng Ñaøo taïo tröôøng CÑSP Tieàn Giang Nhaän xeùt: Keát quaû ñieàu tra treân cho thaáy: -Ñoái töôïng theo hoïc boài döôõng nghieäp vuï quaûn lyù tröôøng hoïc chuû yeáu laø phoù hieäu tröôûng (69.32%) cho caû 3 khoùa, ñoái töôïng laø hieäu tröôûng theo hoïc chæ chieám 20.24%. -Löïc löôïng keá caän vaø caùc ñoái töôïng khaùc tham döï khoùa hoïc khoâng nhieàu, chæ chieám 10.42%; trong ñoù khoùa 18 ñoái töôïng naày laïi khaù nhieàu (22.72%). 2.2.3. Vieäc toå chöùc thöïc hieän caùc hoaït ñoäng boài döôõng hieäu tröôûng tröôøng tieåu hoïc theo chöông trình cuûa Boä GD&ÑT cuûa tröôøng CÑSP Tieàn Giang: Hoaït ñoäng boài döôõng hieäu tröôûng tröôøng tieåu hoïc theo chöông trình cuûa Boä GD&ÑT bao goàm caùc hoaït ñoäng sau: -Hoaït ñoäng daïy vaø hoïc treân lôùp: Ñaây laø hoaït ñoäng chuû yeáu -Hoaït ñoäng nghieân cöùu thöïc teá tröôøng tieåu hoïc ñaït chuaån quoác gia vaø tröôøng tieåu hoïc tieân tieán. -Hoaït ñoäng taäp döôït nghieân cöùu khoa hoïc giaùo duïc, vieát tieåu luaän toát nghieäp. a)-Hoaït ñoäng daïy hoïc treân lôùp: Hoaït ñoäng daïy hoïc treân lôùp laø hoaït ñoäng truyeàn laïi nhöõng kieán thöùc, kinh nghieäm, ñöa ñeán nhöõng thoâng tin khoa hoïc ñeå hoïc vieân tieáp thu moät caùch coù heä thoáng, coù phöông phaùp. Hoaït ñoäng naày phaûi dieãn ra treân hai tuyeán song haønh giöõa ngöôøi daïy vaø ngöôøi hoïc; ñaëc bieät ñoái vôùi ñoái töôïng hoïc boái döôõng nghieäp vuï quaûn lyù tröôøng hoïc laø nhöõng ngöôøi ñaõ toát nghieäp trung hoïc sö phaïm hoaøn chænh vaø moät boä phaän CBQL coù trình ñoä treân chuaån (nhö baûng soá lieäu ñieàu tra neâu ôû phaàn treân). Ñoái töôïng naày coù nhieàu kinh nghieäm giaûng daïy vaø quaûn lyù tröôøng hoïc. Ñaây cuõng laø thuaän lôïi cho nhaø tröôøng trong vieäc toå chöùc hoaït ñoäng daïy vaø hoïc. Trong ba khoùa vöøa qua, hoaït ñoäng daïy vaø hoïc ñöôïc toå chöùc theo quy trình: Nghe giaûng – Thaûo luaän – Heä thoáng – Giaûi ñaùp thaéc maéc theo keá hoaïch thöïc hieän cuï theå nhö sau: Baûng 2.3: BAÛNG PHAÂN PHOÁI SOÁ TIEÁT THÖÏC HIEÄN SOÁ TIEÁT THÖÏC HIEÄN HOÏC PHAÀN GIAÛNG BAØI THAÛO LUAÄN HEÄ THOÁNG COÄNG GHI CHUÙ Khoái kieán thöùc veà ñöôøng loái, chuû tröông phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi, phaùt trieån giaùo duïc vaø phaùt trieån giaùo duïc tieåu hoïc. 30 12 3 45 Khoái kieán thöùc vaø kyõ naêng QLHCNN ñoái vôùi giaùo duïc tieåu hoïc vaø ñoái vôùi tröôøng tieåu hoïc. 96 48 6 150 Khoái kieán thöùc vaø kyõ naêng QLHCNN ñoái vôùi caùc hoaït ñoäng chuyeân moân vaø phuïc vuï chuyeân moân trong tröôøng tieåu hoïc. Ngoaïi khoùa 100 18 38 2 4 142 20 Khoái kieán thöùc vaø kyõ naêng QLHCNN ñoái vôùi vieäc caûi tieán quaûn lyù theo höôùng phaùt trieån tröôøng tieåu hoïc ñaït chuaån quoác gia. 70 16 4 90 Coäng 314 116 17 447 Keát quaû phaân tích treân cho thaáy: -Tyû leä thôøi gian daønh cho vieäc giaûng baøi chieám tyû troïng raát lôùn, thôøi gian daønh cho thaûo luaän vaø heä thoáng, giaûi ñaùp thaéc maéc raát ít neân deã daøng nhaän ra raèng keát quaû hoaït ñoäng daïy vaø hoïc phuï thuoäc raát nhieàu vaøo vieäc löïa choïn noäi dung vaø phöông phaùp giaûng daïy cuûa giaùo vieân phuï traùch chuyeân ñeà ñöôïc phaân coâng. -Ngoaøi keá hoaïch chính thöùc neâu treân, trong ba khoùa vöøa qua, nhaø tröôøng coøn boå sung vaøo chöông trình boài döôõng caùc noäi dung sau ñaây: * Tin hoïc vaên phoøng: 30 tieát * Phöông phaùp nghieân cöùu khoa hoïc quaûn lyù giaùo duïc: 30 tieát. Keát quaû thaêm doø yù kieán 163 hoïc vieân ñaõ tham döï khoùa boài döôõng Hieäu tröôûng tröôøng tieåu hoïc veà caáu truùc chöông trình, veà hình thöùc toå chöùc lôùp hoïc, veà taøi lieäu, giaùo trình, veà phöông tieän phuïc vuï ... cho thaáy: -Caáu truùc chöông trình: Keát quaû xöû lyù 163 phieáu thaêm doø yù kieán hoïc vieân ñöôïc ghi nhaän nhö sau: + Coù 15 hoïc vieân, chieám tyû leä 9.2% cho raèng chöông trình boài döôõng CBQL tröôøng tieåu hoïc thöïc hieän vöøa qua laø coøn ít, chöa ñaùp öùng yeâu caàu thöïc tieãn QL nhaø tröôøng trong tình hình hieän nay. + Coù 102 hoïc vieân, chieám tyû leä 62.57% laïi cho raèng chöông trình boài döôõng nhö theá laø vöøa ñuû, phuø hôïp vôùi yeâu caàu QL nhaø tröôøng. Nhö vaäy laø ña soá hoïc vieân ñoàng yù vôùi._.