Một số biện pháp đẩy mạnh xuất khẩu trong chính sách thương mại

LÔØI NOÙI ÑAÀU Hoäi nhaäp vaøo neàn kinh teá theá giôùi taïo ra nhieàu cô hoäi vaø thaùch thöùc cho neàn kinh teá nhieàu nöôùc. Vieäc môû roäng thò tröôøng xuaát khaåu ñaõ trôû thaønh vaán ñeà soáng coøn ñoái vôùi nhieàu nöôùc ñaëc bieät laø caùc nöôùc ñaõ taän duïng ñöôïc lôïi theá quy moâ lôùn, coâng suaát hoaït ñoäng dö thöøa ñoøi hoûi phaûi tìm kieám thò tröôøng tieâu thuï. Vaø cuoäc caïnh tranh tìm kieám thò tröôøng xuaát khaåu treân theá giôùi ñang ngaøy caøng trôû neân gay gaét vaø quyeát lieät hôn vôùi söï goùp maët cuûa raát nhieàu nhaø xuaát khaåu trong khu vöïc Ñoâng Nam A Ùvaø caùc nhaø xuaát khaåu coù tieàm löïc lôùn nhö Trung Quoác, Haøn Quoác, Nhaät Baûn ,Myõ... Caùc quoác gia naøy ñeàu ñaõ coù bieän phaùp khuyeán khích xuaát khaåu nhö taøi trôï xuaát khaåu thoâng qua vieäc caáp tín duïng cho nhaø nhaäp khaåu nöôùc ngoaøi, caáp tín duïng xuaát khaåu cho caùc doanh nghieäp xuaát khaåu thoâng qua hoaït ñoäng cuûa caùc ngaân haøng xuaát nhaäp khaåu, caùc ngaân haøng thöông maïi vaø caùc toå chöùc cho vay tö nhaân khaùc hay trôï caáp xuaát khaåu nhö ñoái vôùi maët haøng noâng saûn ñeå caùc maët haøng xuaát khaåu coù theå coù öu theá caïnh tranh treân thò tröôøng quoác teá. Ñaëc bieät moät soá nöôùc ñaõ söû duïng bieän phaùp baùn phaù giaù haøng hoaù ñeå chieám lónh thò tröôøng nöôùc ngoaøi. Trôï caáp noâng saûn vaø baùn phaù giaù haøng hoaù laø nhöõng bieän phaùp ñang bò chæ trích nhieàu nhöng nhöõng hoaït ñoäâng naøy vaãn dieãn ra vaø ñem laïi nhöõng thaønh coâng nhaát ñònh cho caùc nhaø xuaát khaåu caùc nöôùc naøy vaø ñe doaï ñeán neàn kinh teá caùc nöôùc khaùc.Vieät Nam trong maáy naêm qua ñaõ phaùt trieån neàn kinh teá höôùng veà xuaát khaåu vaø thöïc teá ñaõ gaët haùi ñöôïc nhieàu thaønh töïu. Nhöng cuõng phaûi thöøa nhaän raèng haøng xuaát khaåu cuûa Vieät Nam coøn ñôn ñieäu vaø thieáu tính caïnh tranh. Tuy nhieân, Vieät Nam cuõng khoâng naèm ngoaøi xu theá hoäi nhaäp vaø caàn coù nhöõng bieän phaùp ñeå haøng hoaù Vieät Nam coù theå tham gia caïnh tranh treân thò tröôøng theá giôùi. Töø lyù do ñoù ngöôøi vieát muoán tìm hieåu thöïc tieãn söû duïng moät soá bieän phaùp ñaåy maïnh xuaát khaåu cuûa moät soá nöôùc vaø ñöa ra baøi hoïc kinh nghieäm ñoái vôùi Vieät Nam. Trong khuoân khoå moät khoaù luaän ngöôøi vieát khoâng coù tham voïng ñöa ra ñaày ñuû caùc bieän phaùp xuaát khaåu cuûa caùc nöôùc maø chæ taäp trung ñeà caäp ñeán ba bieän phaùp laø tín duïng xuaát khaåu, trôï caáp xuaát khaåu vaø baùn phaù giaù haøng hoaù cuûa moät soá nöôùc ñaõ thaønh coâng trong vieäc ñaåy maïnh xuaát khaåu thuoäc nhoùm nöôùc AÂu Myõ nhö Myõ, EU vaø nhoùm nöôùc Chaâu AÙ nhö Trung Quoác, Haøn Quoác, Thaùi Lan, AÁn Ñoä...vaø ñöa ra nhöõng baøi hoïc kinh nghieäm ñoái vôùi Vieät Nam. Rieâng veà phaàn baùn phaù giaù haøng hoaù, do ñaây laø moät vaán ñeà nhaäy caûm neân ngöôøi vieát chæ coù theå neâu ra hoaït ñoäng baùn phaù giaù cuûa boán nöôùc ñieån hình ñoù laø Nhaät Baûn, Trung Quoác, Haøn Quoác, EU. Khoaù luaän söû duïng phöông phaùp duy vaät bieän chöùng, so saùnh vaø phaân tích, keát hôïp nhöõng keát quaû thoáng keâ vôùi vieäc vaän duïng lyù luaän ñeå laøm saùng toû nhöõng nghieân cöùu . Ngoaøi lôøi noùi ñaàu, keát luaän, danh muïc taøi lieäu vaø phaàn trích daãn , noäi dung cuûa khoaù luaän ñöôïc chia thaønh ba chöông: - Chöông I : Vai troø cuûa tín duïng xuaát khaåu, trôï caáp, baùn phaù giaù haøng hoaù ñoái vôùi vieäc ñaåy maïnh xuaát khaåu - Chöông II : Thöïc tieãn söû duïng tín duïng xuaát khaåu, trôï caáp vaø baùn phaù giaù haøng hoaù ñeå ñaåy maïnh xuaát khaåu cuûa moät soá nöôùc treân theá giôùi - ChöôngIII : Vieäc söû duïng caùc bieän phaùp tín duïng xuaát khaåu, trôï caáp, baùn phaù giaù haøng hoaù ñeå ñaåy maïnh xuaát khaåu ôû Vieät Nam hieän nay vaø moät soá kieán nghò nhaèm hoaøn thieän caùc bieän phaùp treân Em xin göûi lôøi caûm ôn chaân thaønh ñeán coâ Buøi Thò Lyù, ngöôøi ñaõ höôùng daãn vaø giuùp ñôõ em taän tình trong suoát quaù trình laøm khoùa luaän toát nghieäp naøy. Do khuoân khoå khoaù luaän vaø thôøi gian nghieân cöùu khoâng nhieàu coâïng vôùi naêng löïc nghieân cöùu cuûa ngöôøi vieát coøn haïn cheá neân khoaù luaän khoâng theå traùnh khoûi sai soùt. Em raát mong nhaän ñöôïc söï goùp yù cuûa thaày coâ vaø caùc baïn. Em xin chaân thaønh caûm ôn. chöông i vai troø cuûa tín duïng xuaát khaåu, trôï caáp, baùn phaù giaù haøng hoaù ñoái vôùi vieäc ñaåy maïnh xuaát khaåu i. taàm quan troïng cuûa hoaït ñoäng xuaát khaåu ñoái vôùi söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá: Hoaït ñoäng xuaát khaåu coù vai troø raát lôùn ñoái vôùi söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá theå hieän ôû nhöõng maët sau: 1- Xuaát khaåu taïo nguoàn voán chuû yeáu cho nhaäp khaåu phuïc vuï coâng nghieäp hoaù ñaát nöôùc : Ñoái vôùi moät quoác gia ñang phaùt trieån nhö Vieät Nam ñeå coù theå trôû thaønh moät quoác gia phaùt trieån vöõng maïnh, con ñöôøng duy nhaát laø tieán haønh coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù ñaát nöôùc. Ñeå coâng nghieäp hoaù ñaát nöôùc trong moät thôøi gian ngaén ñoøi hoûi phaûi coù soá voán raát lôùn ñeå nhaäp khaåu maùy moùc, thieát bò, kyõ thuaät coâng ngheä tieân tieán. Coù theå coù raát nhieàu nguoàn voán taøi trôï cho quaù trình coâng nghieäp hoaù nhö nguoàn voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi, vay nôï, vieän trôï,...nhöng nhöõng nguoàn voán naøy khoâng laâu beàn, vaø phaûi hoaøn traû cho beân cho vay, chæ coù nguoàn thu töø hoaït ñoäng xuaát khaåu laø quan troïng nhaát, phaûn aùnh noäi löïc quoác gia ñoù. Xuaát khaåu quyeát ñònh quy moâ vaø toác ñoä taêng cuûa nhaäp khaåu. Trong khoaûng 10 naêm trôû laïi ñaây xuaát khaåu ñaõ ñaùp öùng ñöôïc khoaûng 80-85% nhaäp khaåu vaø seõ tieáp tuïc taêng trong töông lai. Theo döï baùo, xuaát khaåu seõ laø nguoàn voán duy nhaát cho vieäc nhaäp khaåu thôøi kyø 2001-2010. ToâÛng kim ngaïch xuaát khaåu haøng hoùa vaø dòch vuï trong 10 naêm ñoù seõ cung caáp 368,062 tyû USD cho nhaäp khaåu 348,267 tyû USD vaø coøn dö ra 19,795 tyû USD ñeå trang traûi nôï naàn vaø caùc khoaûn chi khaùc. 2-Xuaát khaåu goùp phaàn chuyeån dòch cô caáu kinh teá thuùc ñaåy saûn xuaát phaùt trieån: Quaù trình toaøn caàu hoaù ñang ngaøy ñeâm dieãn ra vaø loâi keùo caùc nöôùc vaøo laøn soùng cuûa mình. Ñeå phuø hôïp vôùi xu theá cuûa kinh teá theá giôùi vaø ñeå ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu to lôùn cuûa thò tröôøng theá giôùi thì hoaït ñoäng toå chöùc saûn xuaát phaûi höôùng vaøo xuaát khaåu. Ñieàu naøy taùc ñoäng tích cöïc ñeán söï chuyeån dòch cô caáu kinh teá, thuùc ñaåy saûn xuaát phaùt trieån theå hieän qua nhöõng maët sau: + Xuaát khaåu taïo ñieàu kieän cho caùc ngaønh khaùc coù theå phaùt trieån thuaän lôïi. Ví duï, söï phaùt trieån cuûa xuaát khaåu thuyû saûn keùo theo söï phaùt trieån cuûa coâng nghieäp khai thaùc, cheá bieán, baûo quaûn cho quaù trình xuaát khaåu naøy. + Xuaát khaåu taïo ra khaû naêng môû roäng thò tröôøng tieâu thuï goùp phaàn cho saûn xuaát phaùt trieån vaø oån ñònh. Thöïc vaäy nhôø xuaát khaåu maø thò tröôøng tieâu thuï môû roäng, neáu tröôùc ñaây chæ boù heïp trong thò tröôøng noäi ñòa, hay maáy nöôùc xaõ hoäi chuû nghóa thì hieän nay thò tröôøng cho caùc maët haøng cuûa Vieät Nam ñaõ coù maët ôû raát nhieàu nôi treân theá giôùi nhö thò tröôøng EU, Myõ, Canaña, Nhaät.... + Xuaát khaåu taïo ñieàu kieän môû roäng khaû naêng cung caáp ñaàu vaøo cho saûn xuaát, naâng cao naêng löïc saûn xuaát trong nöôùc. Thoâng qua xuaát khaåu maø nhöõng haøng hoaù tham gia caïnh tranh treân thò tröôøng theá giôùi veà chaát löôïng vaø giaù caû buoäc phaûi ñöôïc toå chöùc saûn xuaát vaø quaûn lyù cho phuø hôïp, thích öùng vôùi thò tröôøng. Vieäc naøy seõ laøm cho caùc nhaø saûn xuaát trong nöôùc phaûi coù traùch nhieäm hôn ñoái vôùi caùc saûn phaåm cuûa mình, töø ñoù goùp phaàn naâng cao uy tín cuûa saûn phaåm treân thò tröôøng quoác teá. 3- Xuaát khaåu goùp phaàn giaûi quyeát coâng aên vieäc laøm vaø caûi thieän ñôøi soáng nhaân daân. Xuaát khaåu phaùt trieån keùo theo vieäc söû duïng theâm nhieàu nhaân coâng phuïc vuï saûn xuaát haøng xuaát khaåu, naâng cao thu nhaäp cho ngöôøi lao ñoäng. Ñaëc bieät vôùi nhöõng maëït haøng söû duïng nhieàu lao ñoäng nhö haøng deâït may xuaát khaåu, haøng thuû coâng myõ ngheä, haøng cheá bieán ñaõ giaûi quyeát khaù nhieàu coâng aên vieäc laøm cho ngöôøi lao ñoäng. Ñieàu naøy cho thaáy vai troø quan troïng cuûa xuaát khaåu trong vaán ñeà vieâïc laøm - moät vaán ñeà böùc xuùc ñoái vôùi baát kyø quoác gia naøo. 4- Xuaát khaåu laø cô sôû ñeå môû roäng vaø thuùc ñaåy caùc quan heä kinh teá ñoái ngoaïi : Laø moät boä phaän cuûa kinh teá ñoái ngoaïi, xuaát khaåu cuõng coù moái quan heä töông hoã vôùi caùc hoaït ñoäng kinh teá ñoái ngoaïi khaùc. Xuaát khaåu phaùt trieån thì caùc quan heä kinh teá khaùc cuõng phaûi phaùt trieån töông öùng ñeå phuïc vuï cho xuaát khaåu nhö caùc quan heä tín duïng,ñaàu tö, vaän taûi quoác teá, baûo hieåm quoác teá .... Ngöôïc laïi, caùc quan heä kinh teá ñoái ngoaïi aáy cuõng môû ra tieàn ñeà cho vieäc môû roäng xuaát khaåu. Ta coù theå thaáy ñöôïc nhôø söï ra ñôøi cuûa caùc hình thöùc tín duïng chöùng töø maø hoaït ñoäng xuaát khaåu ñöôïc ñaûm baûo thanh toaùn vaø ngaøy caøng ñöôïc môû roäng. Ta cuõng coù theå thaáy raèng trong ñaàu thaäp nieân 90 khi Lieân Xoâ, thaønh trì cuûa chuû nghóa xaõ hoäi suïp ñoå, hoaït ñoäng xuaát khaåu cuûa Vieät Nam gaëp raát nhieàu khoù khaên do thò tröôøng chuû yeáu boù heïp trong phaïm vi caùc nöôùc xaõ hoäi chuû nghóa. Nhöng sau ñoù nhaø nöôùc ñaõ thay ñoåi chính saùch kinh teá ñoái ngoaïi "muoán laøm baïn vôùi taát caû caùc nöôùc treân cô sôû bình ñaúng cuøng coù lôïi "vaø keát quaû laø thò tröôøng tieâu thuï ñaõ khoâng ngöøng môû roäng sang caùc nöôùc EU, Nhaät Baûn, Myõ... cuõng chính hoaït ñoäng xuaát khaåu ñaõ taêng cöôøng theâm quan heä vôùi caùc nöôùc, naâng cao vò theá cuûa Vieät Nam treân tröôøng quoác teá. Toùm laïi, xuaát khaåu coù vai troø ñoái vôùi söï phaùt trieån cuûa caû neàn kinh teá. Ñaåy maïnh xuaát khaåu ñöôïc coi laø vaán ñeà coù yù nghóa chieán löôïc ñeå phaùt trieån kinh teá vaø thöc hieän coâng nghieäp hoaù ñaát nöôùc. II. Vai troø cuûa tín duïng xuaát khaåu, trôï caáp xuaát khaåu vaø baùn phaù giaù haøng hoaù ñoái vôùi söï ñaåy maïnh xuaát khaåu: 1. Tín duïng xuaát khaåu 1.1 Noäi dung cuûa tín duïng xuaát khaåu: Ta coù theå hieåu moät caùch toång quaùt tín duïng laø vieäc chuyeån nhöôïng taïm thôøi moät löôïng giaù trò (hình thaùi tieàn teä hay hieän vaät) töø chuû theå naøy sang chuû theå khaùc nhaèm muïc ñích kinh doanh theo nguyeân taéc hoaøn traû, coù kyø haïn vaø ñöôïc ñeàn buø. Nguyeân taéc cô baûn cuûa tín duïng laø hoaøn traû ñuùng haïn vôùi giaù trò hoaøn traû thöôøng lôùn hôn giaù trò luùc cho vay. Trong cuoán Tö baûn luaän, K.Marx ñònh nghóa tín duïng laø : "Ñem tieàn cho vay vôùi tö caùch laø moät vieäc coù ñaëc ñieåm laø seõ quay trôû veà ñieåm xuaát phaùt cuûa noù vaø ñoàng thôøi laïi lôùn theâm trong quaù trình vaän ñoäng". Ta coù theå coi tín duïng xuaát khaåu laø hình thöùc tín duïng caáp cho caùc doanh nghieäp kinh doanh xuaát nhaäp khaåu vôùi muïc ñích ñaåy maïnh, hoã trôï xuaát khaåu. Tín duïng xuaát khaåu ñoùng moät vai troø raát quan troïng ñoái vôùi söï phaùt trieån cuûa ngoaïi thuông cuõng nhö söï phaùt trieån cuûa kinh teá ñaát nöôùc. Coù caùc hình thöùc tín duïng xuaát khaåu chuû yeáu. Ñoù laø: - Nhaø nöôùc tröïc tieáp cho nöôùc ngoaøi vay tieàn vôùi laõi suaát öu ñaõi ñeå nöôùc vay söû duïng soá tieàn ñoù mua haøng cuûa nöôùc cho vay. Thöïc chaát laø vieäc baùn chòu coù thôøi haïn . Ñaây laø moät hieän töôïng phoå bieán trong thöông maïi theá giôùi, chieám 70% khoái löôïng haøng hoaù treân thò tröôøng. Hieän töôïng naøy baét nguoàn töø boái caûnh thöông maïi theá giôùi khi maø haàu heát caùc nöôùc ñang phaùt trieån, ñaëc bieät caùc nöôùc chaäm phaùt trieån gaëp khoù khaên veà taøi chính. Do ñoù vieäc nhaäp khaåu maùy moùc, thieát bò vôùi giaù trò ngaøy caøng cao vöôït quaù khaû naêng thanh toaùn cuûa nöôùc nhaäp khaåu. Trong khi ñoù, giöõa caùc nöôùc xuaát khaåu laïi dieãn ra moät cuoäc caïnh tranh döõ doäi . Ñeå thaéng trong caïnh tranh buoäc ngöôøi xuaát khaåu phaûi baùn chòu vôùi ñieàu kieän tín duïng xuaát khaåu coù lôïi cho ngöôøi mua Nguoàn voán cho vay thöôøng laáy töø ngaân saùch Nhaø nöôùc. Vieäc cho vay naøy thöôøng keøm theo caùc ñieàu kieän kinh teá vaø chính trò coù lôïi cho nöôùc cho vay. -Nhaø nöôùc ñaûm baûo tín duïng xuaát khaåu: Nhaø nöôùc ñaûm baûo gaùnh vaùc moïi ruûi ro xaûy ra ñoái vôùi khoaûn tín duïng maø nhaø xuaát khaåu nöôùc mình daønh cho nhaø nhaäp khaåu nöôùc ngoaøi. Phaàn lôùn haøng hoaù trong buoân baùn quoác teá ñöôïc thöïc hieän treân cô sôû tín duïng. Tín duïng laø phöông tieän quan troïng ñaåy maïnh vieäc tieâu thuï haøng hoaù ôû thò tröôøng nöôùc ngoaøi. Buoân baùn treân cô sôû tín duïng ñoái vôùi nhaø xuaát khaåu coù theå xaûy ra vieäc khoâng ñaûm baûo thanh toaùn hoaëc thanh toaùn khoâng ñuùng yeâu caàu veà thôøi gian vaø soá löôïng. Coù hai loaïi ruûi ro thöôøng xaûy ra ñoái vôùi khoaûn tín duïng : -Ruûi ro kinh teá : khaû naêng taøi chính cuûa ngöôøi mua khoâng ñuû ñeå thanh toaùn tín duïng. -Ruûi ro chính trò : nhöõng söï kieän xaûy ra ngoaøi khaû naêng taøi chính khieán cho ngöôøi mua khoâng theå thanh toaùn ñöôïc khoaûn tín duïng. Baûo ñaûm tín duïng xuaát khaåu khieán cho nhaø xuaát khaåu yeân taâm vaø môû roäng xuaát khaåu. Ngaøy nay tín duïng xuaát khaåu ñöôïc thöïc hieän vôùi thôøi haïn töø 5-7 naêm. Trong tröôøng hôïp giöõa caùc nöôùc coù hieäp ñònh tay ñoâi thôøi haïn coù theå keùo daøi ñeán 15-20 naêm. Ñeå cho nhaø xuaát khaåu quan taâm deán vieäc kieåm tra khaû naêng thanh toaùn cuûa ngöôøi nhaäp khaåu vaø quan taâm ñeán vieäc thu tieàn cuûa ngöôøi mua sau khi heát thôøi haïn tín duïng, Nhaø nöôùc khoâng ñaûm baûo traû hoaøn toaøn khoaûn tín duïng maø chæ moät phaàn nhaát ñònh, thöôøng khoaûng 60-70% khoaûn tín duïng. - Nhaø nöôùc caáp tín duïng cho doanh nghieäp xuaát khaåu trong nöôùc. Voán boû ra cho vieäc saûn xuaát vaø thöïc hieän moät hôïp ñoàng xuaát khaåu thöôøng laø raát lôùn. Ngöôøi xuaát khaåu caàn coù theâm voán ñeå keùo daøi caùc khoaûn tín duïng ngaén haïn maø hoï daønh cho ngöôøi mua nöôùc ngoaøi. Ñaëc bieät, khi baùn haøng theo phöông phaùp baùn chòu thu tieàn haøng xuaát khaåu sau thì vieäc caáp tín duïng xuaát khaåu tröôùc khi giao haøng heát söùc quan troïng. Caùc ngaân haøng thöôøng hoã trôï cho caùc chöông trình xuaát khaåu baèng caùch cung caáp tín duïng ngaén haïn trong giai ñoaïn tröôùc vaø sau khi giao haøng. +Tín duïng tröôùc khi giao haøng : Loaïi tín duïng ngaân haøng naøy caàn cho ngöôøi xuaát khaåu ñeå ñaûm baûo cho caùc khoaûn chi phí: - Mua nguyeân vaät lieäu - Saûn xuaát haøng xuaát khaåu - Saûn xuaát bao bì cho xuaát khaåu - Chi phí vaän chuyeån haøng ra ñeán caûng, saân bay, ...ñeå xuaát khaåu - Traû tieàn cöôùc, baûo hieåm, thueá.... Ngaân haøng thöôøng caáp tín duïng theo laõi suaát öu ñaõi thaáp hôn laõi suaát thöông maïi ñeå ngöôøi xuaát khaåu coù theå baùn ñöôïc giaù thaáp coù söùc caïnh tranh ôû thò tröôøng nöôùc ngoaøi. Laõi suaát caøng thaáp thì chi phí xuaát khaåu caøng giaûm vaø khaû naêng caïnh tranh cuûa ngöôøi xuaát khaåu caøng maïnh. +Tín duïng xuaát khaåu sau khi giao haøng : Ñaây laø loaïi tín duïng do ngaân haøng caáp döôùi hình thöùc mua (chieát khaáu) hoái phieáu xuaát khaåu hoaëc baèng caùch taïm öùng theo caùc chöùng töø haøng hoaù. Loaïi hoái phieáu naøy cuøng caùc ñieàu kieän thanh toaùn cho ngöôøi xuaát khaåu vaø nhaäp khaåu laø cô sôû quan troïng ñeå ngaân haøng caáp tín duïng sau khi giao haøng. Tín duïng sau khi giao haøng thöôøng ñöôïc vay ñeå traû caùc khoaûn tín duïng tröôùc khi giao haøng. Noù coøn ñöôïc vay cho caùc khoaûn tieàn thueá seõ ñöôïc hoaøn laïi trong töông lai cho ngöôøi xuaát khaåu. 1.2 Vai troø cuûa tín duïng xuaát khaåu: - Hình thöùc nhaø nöôùc tröïc tieáp cho ngöôøi nöôùc ngoaøi vay tieàn giuùp caùc doanh nghieäp ñaåy maïnh xuaát khaåu haøng hoaù vì coù saün thò tröôøng tieâu thuï. Caùc nöôùc cho vay thöôøng laø nhöõng nöôùc coù tieàm löïc kinh teá. Hình thöùc nhaø nöôùc caáp tín duïng cho nöôùc ngoaøi treân khía caïnh naøo ñoù giuùp caùc nöôùc naøy giaûi quyeát tình traïng dö thöøa haøng hoaù ôû trong nöôùc. -Hình thöùc nhaø nöôùc ñaûm baûo tín duïng xuaát khaåu khoâng nhöõng khieán cho nhaø xuaát khaåu yeân taâm vaø môû roäng saûn xuaát, maïnh daïn xuaát khaåu baèng caùch baùn chòu maø coøn taêng ñöôïc giaù haøng do giaù baùn chòu bao goàm caû giaù baùn traû tieàn ngay vaø phí toån ñaûm baûo lôïi töùc. Ñaây laø moät hình thöùc khaù phoå bieán cuûa nhieàu nöôùc ñeå môû roäng xuaát khaåu, chieám lónh thò tröôøng. Trong ñieàu kieän toång khuûng hoaûng cuûa chuû nghóa tö baûn (khuûng hoaûng thöøa) vieäc ñaûm baûo tín duïng xuaát khaåu cuûa Nhaø nöôùc ñoùng vai troø raát quan troïng trong vieäc thuùc ñaåy xuaát khaåu. - Hình thöùc nhaø nöôùc caáp tín duïng cho doanh nghieäp xuaát khaåu trong nöôùc coù vai troø quan troïng ñoái vôùi caû doanh nghieäp, ngaân haøng vaø neàn kinh teá. +Ñoái vôùi doanh nghieäp : Doanh nghieäp laø ngöôøi höôûng lôïi ñaàu tieân töø tín duïng xuaát khaåu. Tín duïng xuaát khaåu tröôùc vaø sau khi giao haøng theo möùc laõi suaát öu ñaõi khoâng ñôn giaûn laø chæ giuùp ngöôøi xuaát khaåu thöïc hieän ñöôïc chöông trình xuaát khaåu cuûa mình maø coøn giuùp hoï giaûm chi phí veà voán cho haøng xuaát khaåu, giaûm giaù thaønh xuaát khaåu. Nhôø tín duïng xuaát khaåu hieäu quaû cuûa doanh nghieäp cuõng ñöôïc taêng cöôøng. Nhôø coù voán taøi trôï töø ngaân haøng giuùp doanh nghieäp xuaát khaåu thu mua haøng ñuùng thôøi vuï, gia coâng cheá bieán vaø giao haøng ñuùng thôøi vuï....Ngoaøi ra, nhôø coù tín duïng xuaát khaåu maø ngöôøi xuaát khaåu coù khaû naêng baùn ñöôïc haøng cuûa mình theo ñieàu kieän daøi haïn, haøng hoaù coù söùc caïnh tranh hôn tröôùc ñoái thuû caïnh tranh. Chaúng haïn, döôùi söï baûo trôï cuûa ngaân haøng, doanh nghieäp coù theå coù ñöôïc moät phöông thöùc thanh toaùn haáp daãn vôùi phía ñoái taùc vaø seõ thuaän lôïi hôn trong quaù trình ñaøm phaùn, thöông löôïng hôïp ñoàng. Thoâng qua taøi trôï ngaân haøng doanh nghieäp thöïc hieän caùc hôïp ñoàng thöông maïi troâi chaûy, quan heä vôùi caùc khaùch haøng lôùn treân theá giôùi, uy tín cuûa doanh nghieäp ñöôïc naâng cao treân theá giôùi. + Ñoái vôùi neàn kinh teá : Tín duïng xuaát khaåu cuûa ngaân haøng taïo ñieàu kieän cho haøng hoaù xuaát khaåu ñöôïc löu thoâng, tìm ñöôïc nhöõng thò tröôøng tieâu thuï môùi nhieàu tieàm naêng. Hoaït ñoäng xuaát khaåu ñöôïc ñaåy maïnh nhôø theá maø caùn caân thöông maïi giaûm daàn möùc thaâm huït, caùn caân thanh toaùn ñöôïc caûi thieän, goùp phaàn giöõ oån ñònh tyû giaù. Haøng hoaù xuaát khaåu theo yeâu caàu cuûa thò tröôøng ñöôïc thöïc hieän thöôøng xuyeân, lieân tuïc goùp phaàn taêng tính naêng ñoäng cuûa neàn kinh teá vaø oån ñònh thò tröôøng. Tín duïng xuaát khaåu giuùp caùc doanh nghieäp coù ñieàu kieän thay ñoåi daây chuyeàn coâng ngheä, maùy moùc, thieát bò nhaèm taêng naêng suaát lao ñoäng, haï giaù thaønh saûn phaåm vaø taêng khaû naêng caïnh tranh. Nhôø theá naêng löïc saûn xuaát ngaøy caøng môû roäng, tieán tieán hôn, khaû naêng caïnh tranh cuûa neàn kinh teá cuõng cao hôn. Söï phaùt trieån cuûa caùc doanh nghieäp trong neàn kinh teá noùi rieâng ñaõ taùc ñoäng ñeán söï phaùt trieån cuûa caû neàn kinh teá. + Ñoái vôùi ngaân haøng caáp tín duïng : Tín duïng xuaát khaåu cuûa ngaân haøng caáp laø hình thöùc tín duïng coù kyø haïn gaén lieàn vôùi thôøi gian thöïc hieän thöông vuï. Ñoái töôïng höôûng tín duïng laø doanh nghieäp tröïc tieáp xuaát khaåu hoaëc uyû thaùc. Tín duïng ngaân haøng trong lónh vöïc xuaát khaåu laø hình thöùc cho vay töông ñoái an toaøn ñem laïi hieäu quaû cao, ñaëc bieät söû duïng voán ñuùng muïc ñích vaø thôøi gian thu hoài voán nhanh. Coù nhieàu khoaûn laõi ngaân haøng thu ñöôïc qua quaù trình taøi trôï : laõi cho vay thanh toaùn, laõi chieát khaáu chöùng töø, laõi vay baét buoäc, phí baûo laõnh, nhöõng khoaûn phí naøy thöôøng cao vì giaù trò khoaûn tín duïng lôùn. Ngoaøi ra, thoâng qua tín duïng xuaát khaåu, ngaân haøng coøn môû roäng quan heä vôùi caùc doanh nghieäp vaø caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi, naâng cao uy tín ngaân haøng treân tröôøng quoác teá. 2. Trôï caáp xuaát khaåu : 2.1 Moät soá noäi dung veà trôï caáp xuaát khaåu : Trôï caáp xuaát khaåu laø hình thöùc khuyeán khích xuaát khaåu baèng caùch Nhaø nöôùc giaønh söï öu tieân, öu ñaõi veà maët taøi chính cho caùc nhaø xuaát khaåu thoâng qua trôï caáp tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp khi hoï baùn ñöôïc haøng hoaù ra thò tröôøng nöôùc ngoaøi. Trôï caáp tröïc tieáp nhö aùp duïng thueá suaát öu ñaõi ñoái vôùi haøng xuaát khaåu, cho caùc nhaø saûn xuaát ñöôïc höôûng caùc giaù öu ñaõi cho caùc ñaàu vaøo saûn xuaát haøng xuaát khaåu nhö : ñieän, nöôùc, vaän taûi, thoâng tin lieân laïc, phöông tieän vaän chuyeån, trôï giaù (buø giaù) xuaát khaåu, tieàn thöôûng xuaát khaåu, aùp duïng tyû giaù khuyeán khích ñoái vôùi ngoaïi teä thu ñöôïc do xuaát khaåu.... Trôï caáp xuaát khaåu ñoái vôùi maët haøng naøo, möùc ñoä cao hay thaáp laø tuyø thuoäc vaøo chính saùch cuûa nhaø nöôùc ñoái vôùi töøng maët haøng. Thoâng thöôøng hieän nay trôï caáp xuaát khaåu chuû yeáu daønh cho caùc saûn phaåm noâng nghieäp. Trôï caáp noâng saûn ñoùng vai troø quan troïng trong chính saùch phaùt trieån noâng nghieäp vaø ñaûm baûo ñôøi soáng cho boä phaän ñoâng daân cö cuûa caùc nöôùc. Phaân tích veà maët lyù thuyeát ñoái vôùi trôï caáp xuaát khaåu ta thaáy, khi chính phuû moät quoác gia tieán haønh trôï caáp xuaát khaåu moät maët haøng naøo ñoù thì nhaø xuaát khaåu seõ xuaát khaåu haøng hoaù tôùi moät möùc maø taïi ñoù giaù trong nöôùc seõ cao hôn giaù cuûa nöôùc ngoaøi ñuùng baèng löôïng trôï caáp. Trôï caáp $2.200 S $2.000 D q4 q2 q1 q3 Q(1.000 taán) 15 20 30 35 Nhö sô ñoà treân, giaû söû giaù caø pheâ theá giôùi laø 2000$/ taán vaø ôû möùc giaù naøy thì saûn xuaát ñaït 30.000 taán, tieâu duøng noäi ñòa laø 20.000 taán, xuaát khaåu seõ laø 10.000 taán (q1-q2). Ñeå khuyeán khích xuaát khaåu nhaø nöôùc quy ñònh vôùi moãi taán caø pheâ xuaát khaåu seõ thöôûng 10%( 200$). Chính vì vaäy, nhaø xuaát khaåu taêng doanh thu do coù trôï caáp neân saûn xuaát trong nöôùc taêng leân 35.000 taán. Nhöng do giaù baùn taêng leân neân löôïng tieâu duøng noäi ñòa giaûm xuoáng coøn 15.000 taán vaø löôïng xuaát khaåu taêng leân laø 20.000 taán(q3-q4). Ñoù chính laø taùc ñoäng cuûa trôï caáp xuaát khaåu. Trôï caáp giaùn tieáp laø vieäc duøng Ngaân saùch nhaø nöôùc laøm nhöõng vieäc maø ñaùng leõ nhaø xuaát khaåu phaûi laøm nhö toå chöùc vaø höôùng daãn caùc doanh nghieäp tham gia hoäi chôï trieån laõm, cung caáp thoâng tin veà thò tröôøng nöôùc nhaäp khaåu, taïo ñieàu kieän cho giao dòch xuaát khaåu, giuùp ñôõ veà kyõ thuaät, toå chöùc nuoâi caùc boä maùy thöông vuï ôû nöôùc ngoaøi.... Nhöng hoaït ñoâïng naøy ñöôïc thöïc hieän nhôø caùc toå chöùc xuùc tieán thöông maïi. Caùc toå chöùc naøy hoaït ñoäng muïc ñích thuùc ñaåy quaù trình buoân baùn giöõa caùc doanh nghieäp vaø hoaït ñoäng ñaàu tö nöôùc ngoaøi cuûa caùc doanh nghieäp. Trong phaàn khoaù luaän cuûa mình, ngöôøi vieát chuû yeáu ñeà caäp ñeán vieäc xuùc tieán thöông maïi veà xuaát khaåu. Xuùc tieán thöông maïi veà xuaát khaåu laø nhöõng hoaït ñoäng nhaèm môû roäng thò tröôøng xuaát khaåu ñeå baùn nhöõng haøng hoaù, vaät lieäu maø trong nöôùc coù khaû naêng saûn xuaát. Xuùc tieán xuaát khaåu thuùc ñaåy vieäc mua baùn trao ñoåi haøng hoaù, dòch vuï giöõa caùc nöôùc vôùi nhau vaø duøng ngoaïi teä laøm phöông tieän trao ñoåi. Xuùc tieán xuaát khaåu ñöôïc thöøa nhaän laø moät trong nhöõng hoaït ñoäng cô baûn vaø caàn thieát cuûa hoaït ñoäng kinh teá ñoái ngoaïi. Do vaäy caùc chính phuû ôû caùc quoác gia trong chieán löôïc phaùt trieån kinh teá cuûa mình ñeàu coi hoaït ñoäng xuùc tieán xuaát khaåu laø hoaït ñoäng troïng taâm ñoàng thôøi laø ñoøn baåy taêng tröôûng ñeå ñaåy maïnh xuaát khaåu. Trong boái caûnh hieän nay, vaán ñeà thò tröôøng ngaøy caøng gay gaét, caùc hình thöùc trôï caáp tröïc tieáp phaàn naøo thu heïp daàn do coù caùc cam keát giöõa caùc nöôùc trong caùc hieäp ñònh vaø toå chöùc quoác teá. Trong khi ñoù hình thöùc trôï caáp giaùn tieáp ngaøy caøng taêng leân vaø thöôøng ñöôïc nguî trang döôùi caùc hình thöùc khaùc nhau. 2.2 Vai troø cuûa trôï caáp xuaát khaåu : Ñoái vôùi maët haøng xuaát khaåu ñaëc bieät laø maët haøng noâng saûn chòu söï bieán ñoäng raát lôùn vaøo thôøi tieát, vaøo tình hình cung caàu treân thò tröôøng, vaøo chính saùch baûo hoä cuûa töøng nöôùc khoâng nhöõng theá ngay töø khaåu thu mua ñaõ dieãn ra nhieàu ruûi ro. Vieäc nhaø nöôùc trôï caáp ñaàu vaøo cho saûn xuaát nhö trôï caáp giaù phaân boùn, ñieän nöôùc, haït gioáng...khieán cho ngöôøi noâng daân phaán khôûi saûn xuaát, taêng naêng suaát lao ñoäng vaø taïo ra nguoàn haøng doài daøo cho xuaát khaåu. Hình thöùc trôï giaù ñoái vôùi nhöõng maët haøng noâng saûn seõ khuyeán khích saûn xuaát daãn ñeán thaëng dö saûn phaåm. Phaàn doâi da ñöôïc baùn treân thò tröôøng theá giôùi vôùi möùc giaù thaáp. Trong khi trôï caáp laïi laøm taêng giaù haøng noâng saûn ñoù ôû nöôùc trôï caáp. Keát quaû laø maët haøng noâng saûn cuûa nöôùc trôï caáp seõ coù khaû naêng caïnh tranh hôn treân thò tröôøng theá giôùi. Trôï caáp noâng saûn ñem laïi lôïi ích cho nhaø xuaát khaåu nöôùc trôï caáp vaø ngöôøi tieâu duøng nöôùc ngoaøi nhöng noù laøm thieät haïi veà maët vaät chaát cho ngöôøi tieâu duøng nöôùc trôï giaù, cho nhöõng ngöôøi thu thueá vaø nhöõng nhaø saûn xuaát nöôùc ngoaøi. Vieäc nhaø nöôùc thöôûng xuaát khaåu cho nhöõng doanh nghieäp xuaát khaåu ñaït ñöôïc thaønh tích trong xuaát khaåu nhö tìm ñöôïc thò tröôøng môùi, xuaát khaåu saûn phaåm coù chaát löôïng cao, hieäu quaû lôùn... moät maët hoã trôï veà maët taøi chính cho caùc doanh nghieäp maët khaùc khuyeán khích caùc doanh nghieäp tìm kieám, môû roäng theâm thò tröôøng. Vieäc aùp duïng thueá suaát öu ñaõi ñoái vôùi maët haøng xuaát khaåu coù yù nghóa quan troïng. Ñoái vôùi caùc maët haøng noâng saûn hieän nay thöôøng coù thueá suaát 0% ñeå giuùp caùc maët haøng naøy coù söùc caïnh tranh hôn treân thò tröôøng theá giôùi. Ngoaøi ra trôï caáp giaùn tieáp thoâng qua vieäc cung caáp thoâng tin veà thò tröôøng nöôùc nhaäp khaåu nhö veà caùc quy ñònh veà luaät phaùp, thoâng tin veà cung caàu thò tröôøng, thò hieáu, caùc quy ñònh veà veä sinh an toaøn vaø xu höôùng bieán ñoäng cuûa thò tröôøng trong moät khoaûng thôøi gian nhaát ñònh; höôùng daãn vaø toå chöùc cho caùc doanh nghieäp tham gia caùc hoäi chôï trieån laõm; ñaøo taïo chuyeân gia; giuùp ñôõ veà kyõ thuaät... ñaõ giuùp ích raát nhieàu cho caùc doanh nghieäp khi tieáp caän vôùi thò tröôøng nöôùc ngoaøi. Coù theå noùi raèng nhöõng thoâng tin naøy neáu ñöôïc cung caáp kòp thôøi vaø ñaùng tin caäy seõ giuùp caùc doanh nghieäp xuaát khaåu naém baét ñöôïc caùc cô hoäi ñeå coù quyeát ñònh trieån khai vieäc baùn haøng hay taïm gaêm haøng laïi chôø giaù leân. Vì vaäy coù theå noùi raèng, vai troø cuûa trôï caáp giaùn tieáp khoâng deã daøng ño ñeám ñöôïc. 3. Baùn phaù giaù haøng hoaù 3.1 Noäi dung cuûa baùn phaù giaù haøng hoaù : a> Ñònh nghóa veà baùn phaù giaù haøng hoaù : Baùn phaù giaù haøng hoaù khoâng ñoàng nghóa vôùi haøng hoaù baùn reû. Moät nöôùc coù theå xuaát khaåu haøng hoaù vôùi nöôùc khaù baùn vôùi giaù reû hôn haøng hoaù cuøng loaïi ñang ñöôïc baùn treân thò tröôøng xuaát khaåu thì haønh ñoäng ñoù khoâng phaûi laø baùn phaù giaù. Theo Hieäp ñònh chung veà buoân baùn vaø thueá quan cuûa GATT naêm 1947, ñònh nghóa veà baùn phaù giaù ñöôïc ghi trong ñieàu VI laø : " Baùn phaù giaù laø haønh ñoäng mang saûn phaåm cuûa moät nöôùc sang baùn thaønh haøng hoaù ôû moät nöôùc khaùc, vôùi möùc giaù xuaát khaåu thaáp hôn giaù baùn thoâng thöôøng cuûa saûn phaåm ñoù khi baùn ôû trong nöôùc xuaát khaåu." Nhö vaäy trung taâm cuûa khaùi nieäm baùn phaù giaù laø coù söï taùch bieät veà giaù, khi giaù xuaát khaåu thaáp hôn giaù trò thoâng thöôøng cuûa haøng hoaù ñoù ôû trong nöôùc xuaát khaåu. Ví duï: Ngöôøi mua röôïu ôû Scotland baùn röôïu Whisky 25 naêm tuoåi ôû thò tröôøng Scotland vôùi giaù 50USD/ chai, neáu ngöôøi ñoù xuaát khaåu röôïu Whisky cuøng loaïi vôùi moät nöôùc khaùc vaø baùn vôùi giaù 30 USD/chai thì ngöôøi baùn ñoù ñaõ thöïc hieän haønh ñoäng baùn phaù giaù. Hieäp ñònh veà choáng baùn phaù giaù naêm 1994 cuûa WTO coù ñieàu khoaûn giaûi thích nhö sau: - "Giaù baùn thoâng thöôøng" laø giaù baùn coù laõi cuûa saûn phaåm töông töï ñöôïc baùn vôùi soá löôïng thích ñaùng treân thò tröôøng noäi ñòa tôùi ngöôøi tieâu duøng ñoäc laäp. Nhö vaäây ñeå xaùc ñònh giaù trò thoâng thöôøng cuûa haøng hoaù coù 4 ñieàu kieän : * Saûn phaåm töông töï (gioáng nhau) * Soá löôïng thích ñaùng * Coù laõi * Caùc khaùch haøng ñoäc laäp + Saûn phaåm töông töï laø saûn phaåm gioáng nhau, hoaëc neáu noù khoâng gioáng nhau hoaøn toaøn thì noù phaûi gaàn gioáng nhau. + Soá löôïng thích ñaùng laø soá löôïng ít nhaát baèng 5% khoái löôïng xuaát khaåu ñöôïc baùn trong tieán trình mua baùn thoâng thöôøng ôû trong nöôùc xuaát khaåu. Tieán trình mua baùn thoâng thöôøng phaûi thoaû maõn 2 ñieàu kieän: baùn coù laõi vaø khaùch haøng ñoäc laäp. + Coù laõi laø baùn vôùi möùc giaù baùn trung bình phaûi cao hôn chi phí ñoái vôùi saûn phaåm + Khaùch haøng ñoäc laäp laø khaùch haøng chieám giöõ >= 5% voán cuûa nhaø nhaäp khaåu hay nhaø xuaát khaåu chieám giöõ >= 5% voán cuûa khaùch haøng hay beân thöù ba chieám giöõ >= 5% voán khaùch haøng vaø nhaø xuaát khaåu - "Giaù xuaát khaåu" : Laø giaù ñaõ traû thöïc söï hay coù khaû naêng traû (giaù hoaù ñôn) vaø phaûi laø giaù xuaát khaåu tôùi coäng ñoàng vaø phaûi laø giaù tôùi moät khaùch haøng ñoäc laäp. Ñònh nghóa naøy tieáp tuïc ñöôïc Toå chöùc thöông maïi theá giôùi (WTO) tieáp tuïc söû duïng laïi trong Hieäp ñònh choáng baùn phaù giaù cuûa WTO naêm 1994. Trong luaät choáng baùn phaù giaù cuûa caùc nöôùc nhö Myõ, EU, Australia, Nhaät Baûn, Trung Quoác, Singapore, Thaùi Lan, Haøn Quoác, Inñoâneâxia,...ñònh nghóa veà baùn phaù giaù ñeàu coù noäi dung phuø hôïp vôùi ñònh nghóa trong Luaät cuûa WTO. Nhö vaäy roõ raøng ñònh nghóa naøy ñaõ ñöôïc thöøa nhaän vaø söû duïng roäng raõi treân toaøn theá giôùi. b> Phaân loaïi phaù giaù haøng hoaù: - Phaù giaù rôøi raïc (sporadic dumping) : Moät doanh nghieäp tieán haønh phaù giaù rôøi raïc ôû thò tröôøng nöôùc ngoaøi khi doanh nghieäp naøy coù löôïng haøng toàn kho lôùn. Luùc naøy, doanh nghieäp khoâng muoán baùn phaù giaù ôû thò tröôøng trong nöôùc do khoâng muoán thay ñoåi cô caáu noäi ñòa. Vôùi löôïng toàn kho naøy thì chi phí coá ñònh, chi phí caän bieâân haàu nhö khoâng coù, neân doanh nghieäp hoaøn toaøn coù theå baùn vôùi baát cöù giaù naøo coù ._.theå baùn ñöôïc ôû thò tröôøng nöôùc ngoaøi. Hình thöùc baùn phaù giaù naøy khoâng aûnh höôûng lôùn tôùi thò tröôøng phaù giaù maø muïc ñích laø giaønh lôïi ích cho ngöôøi tieâu duøng nöôùc ngoaøi chöù khoâng phaûi cöôùp ñoaït thò tröôøng. -Phaù giaù tieâu dieät (Predatory dumping) : Laø hình thöùc phaù giaù ñöôïc baøn tôùi nhieàu nhaát vaø bò coi laø khoâng thoâng leä, khoâng bình ñaúng trong thöông maïi quoác teá. Phaù giaù tieâu dieät laø vieäc moät doanh nghieäp tieán haønh phaù giaù ñeå tieâu dieät ñoái thuû caïnh tranh treân thò tröôøng trong moät thôøi gian ngaén vôùi möùc giaù thaáp hôn chi phí caän bieân roài naâng giaù cao hôn leân möùc giaù thoâng thöôøng ñeå thu lôïi nhuaän ñoäc quyeàn. Muïc ñích cuûa bieän phaùp naøy laø doanh nghieäp cuûng coá vaø môû roäng thò phaàn tieâu thuï haøng hoaù ôû thò tröôøng nöôùc ngoaøi. Hình thöùc naøy ñe doaï söï phaùt trieån cuûa ngaønh coâng nghieäp ñaõ ñöôïc hình thaønh ôû nöôùc nhaäp khaåu cuõng nhö aûnh höôûng maïnh meõ tôùi söï hình thaønh cuûa ngaønh coâng nghieäp ñoù. Caùc ñaïo luaät choáng phaù giaù cuõng nhö hieäp ñònh quoác teá veà choáng phaù giaù chuû yeáu nhaèm haïn cheá hình thöùc phaù giaù naøy. -Phaù giaù lieân tuïc (continuous dumping) : Döïa treân giaû ñònh laø quy moâ saûn xuaát lôùn thì chi phí saûn xuaát haøng hoaù giaûm. Vôùi muïc ñích duy trì cô caáu giaù noäi ñòa, doanh nghieäp seõ lieân tuïc giaûm haøng hoaù baùn ôû thò tröôøng nöôùc ngoaøi. Lôïi nhuaän thu ñöôïc töø toång doanh thu seõ ñöôïc ñaûm baûo khi giaù baùn trung bình lôùn hôn chi phí saûn xuaát trung bình. Gaàn ñaây xuaát hieän nhöõng hình thöùc baùn phaù giaù traù hình khaùc nhö hình thöùc khuyeán maïi : taêng veà soá löôïng maø giaù vaãn giöõ nguyeân thaäm chí coøn giaûm giaù nhaèm thu huùt khaùch haøng, giaønh giaät thò tröôøng thu lôïi nhuaän. 3.2 Taïi sao caùc coâng ty baùn phaù giaù, chieám lónh thò tröôøng vaãn thu ñöôïc lôïi nhuaän? Trong thöïc teá coù nhöõng lyù do khieán moät coâng ty baùn phaù giaù vaãn thu ñöôïc lôïi nhuaän. Giaû duï, moät coâng ty saûn xuaát moät trieäu radio moät naêm baèng moät nhaø maùy duy nhaát vaø chæ laøm ca ban ngaøy. Giaû söû coâng ty ñònh giaù radio naøy trong thò tröôøng noäi ñòa laø 20 USD moät chieác, vaø laõi ñöôïc 4 USD moät chieác. Ta giaû duï tieáp laø caùc chi phí bieán ñoäng cuûa nhöõng chieác radio naøy (goàm nguyeân vaät lieäu, löông coâng nhaân,...) vaøo khoaûng 10 USD moät chieác, nhö theá ta thaáy caùc chi phí coá ñònh (bao goàm nhaø maùy trang thieát bò,...) laø khoaûng 6 USD moät chieác. Neáu nhaø maùy baùn heát moät trieäu chieác radio moãi naêm, laõi 4 USD moät chieác, thì hoï roõ raøng ñaõ buø ñaép xong moïi chi phí coá ñònh. Baây giôø coâng ty thaáy raèng hoï coù theå baùn theâm radio vôùi baát cöù giaù naøo cao hôn chi phí bieán ñoäng 10 USD ñeå kieám theâm tieàn laõi. Giaû söû nhaø maùy coù theå chaïy theâm ca ñeâm vaø saûn xuaát moät trieäu radio nöõa moãi naêm. Caùc chi phí coá ñònh, theo giaû ñònh, ñaõ ñöôïc trang traûi xong vôùi moät trieäu radio ñaàu tieân. Neáu coù theå xoay xôû ñöôïc moät trieäu chieác radio thöù hai naøy maø khoâng aûnh höôûng gì tôùi giaù baùn moät trieäu chieác radio ñaàu tieân, vaäy thì baát cöù giaù naøo cao hôn möùc chi phí bieán ñoäng 10 USD chieác cuõng laøm taêng theâm lôïi nhuaän cho coâng ty. Thí duï coâng ty baùn radio laøm ca ñeâm vôùi giaù 14USD, thì hoï laõi theâm 4 trieäu USD (ngoaøi soá laõi 4 trieäu USD töø moät trieäu chieác radio ñaàu tieân laøm ca ban ngaøy), töùc laø taêng gaáp ñoâi lôïi nhuaän. Dó nhieân, vieäc baùn saûn phaåm laøm ca ñeâm khoâng ñöôïc aûnh höôûng tôùi giaù baùn moät trieäu radio ñaàu tieân laøm ban ngaøy. Ñieàu naøy daãn ñeán vieäc phaûi tìm kieám moät thò tröôøng khaùc haún cho saûn löôïng cuûa ca ñeâm. Thò tröôøng môùi nay phaûi ñaûm baûo khoâng deã gì chuyeån ngöôïc haøng trôû laïi thò tröôøng thöù nhaát, neáu khoâng thì giaù baùn cuûa radio ca ban ngaøy bò caét xuoáng tôùi möùc thaáp hôn giaù thaønh. Moät phöông caùch ñeå thöïc hieän vieäc treân laø tính giaù baùn ôû nhöõng khu vöïc khaùc nhau, vôùi ñieàu kieän chi phí vaän chuyeån haøng theo chieàu ngöôïc laïi phaûi ñuû cao ñeå ngaên khoâng cho ngöôøi mua ôû thò tröôøng giaù reû ñeâm baùn laïi ôû thò tröôøng giaù ñaét. Trong tröôøng hôïp xuaát khaåu saûn phaåm, caùc chính phuû coù theå ra caùc haøng raøo thueá quan ngaên caûn vieäc chôû haøng hoaù ngöôïc trôû veà thò tröôøng goác. Nhö theá, neáu coù moät möùc thueá quan 40% ñaùnh leân radio nhaäp khaåu, thì saûn löôïng cuûa ca ñeâm coù theå baùn sang nöôùc ngoaøi vôùi giaù thaáp tôùi 12USD maø khoâng sôï khaùch haøng nöôùc ngoaøi seõ chôû radio ngöôïc veà thò tröôøng giaù goác ñeå laøm giaûm giaù baùn taïi thò tröôøng noäi ñòa. Nhö vaäy ñeå tieán haønh baùn phaù giaù caàn xem xeùt caùc ñieàu kieän sau: + Nhaø xuaát khaåu phaûi chieám lónh thò tröôøng trong nöôùc chuû ñoäng trong vieäc ñieàu tieát löôïng haøng hoaù cuõng nhö giaù caû, löôïng tieâu thuï ôû thò tröôøng ngoaøi nöôùc quay trôû laïi thò tröôøng trong nöôùc. + Thò tröôøng nhaø xuaát khaåu thöïc hieän baùn phaù giaù haøng hoaù khoâng thöïc hieän cheá ñoä choáng baùn phaù giaù. + Söû duïng toái ña coâng suaát, caùc doanh nghieäp laïi giaûm ñöôïc chi phí vaø laøm taêng theâm lôïi nhuaän cuûa phaàn saûn phaåm baùn trong nöôùc. Chính phaàn lôïi nhuaän taêng theâm naøy laø nguoàn taøi chính ñeå buø loã baùn phaù giaù ôû nöôùc ngoaøi. + Coù tieàm löïc taøi chính vì vieäc baùn phaù giaù haøng hoaù daãn ñeán toån thaát, nguoàn buø toån thaát coù theå töø : - Lôïi nhuaän thu coù ñöôïc baùn phaù giaù cao ôû thò tröôøng trong nöôùc - Trôï caáp xuaát khaåu cuûa Nhaø nöôùc - Lôïi nhuaän thu ñöôïc sau khi ñaõ chieám lónh thò tröôøng ngoaøi nöôùc Ñaëc ñieåm cuûa baùn phaù giaù hieän nay laø phaàn lôùn do Nhaø nöôùc tieán haønh vaø toån thaát do Ngaân saùch nhaø nöôùc chòu. Tuy nhieân, beân caïnh vieäc doanh nghieäp coù theå baùn haøng hoaù ra nöôùc ngoaøi vôùi giaù thaáp, doanh nghieäp cuõng hoaøn toaøn coùù theå giaûm giaù ôû thò tröôøng trong nöôùc ñeå chuyeån nhöõng lôïi ích cuûa qui moâ saûn xuaát lôùn cho ngöôøi tieâu duøng trong nöôùc. Nhö vaäy, vieäc taän duïng lôïi theá saûn xuaát theo quy moâ lôùn ñaõ laøm giaûm giaù thaønh saûn xuaát, taïo ra saûn phaåm thaëng dö. Baùn phaù giaù haøng nhaäp khaåu laø moät thuû ñoaïn nhaèm môû roäng thò tröôøng cho nhöõng saûn phaåm thaëng dö treân. Ngoaøi ra, baùn phaù giaù haøng hoaù neáu thaønh coâng coù taùc duïng ñaùnh baïi ñoái thuû caïnh tranh, chieám lónh thò tröôøng tieâu thuï, ñaåy maïnh xuaát khaåu haøng hoaù vaø cuoái cuøng ñaït ñöôïc lôïi nhuaän cao nhaát. chöông ii thöïc tieãn söû duïng tín duïng xuaát khaåu, trôï caáp vaø baùn phaù giaù haøng hoaù ñeå ñaåy maïnh xuaát khaåu cuûa moät soá nöôùc treân theá giôùi i. tín duïng xuaát khaåu : Thò tröôøng thöông maïi theá giôùi ngaøy caøng môû roäng khoâng ngöøng ñaõ vaø ñang môû ra nhieàu cô hoäi laøm aên cho caùc doanh nghieäp xuaát nhaäp khaåu. Nhöng do nhöõng haïn cheá veà khaû naêng taøi chính, khoâng phaûi luùc naøo doanh nghieäp cuõng coù ñuû tieàn ñeå thanh toaùn haøng nhaäp khaåu ñaëc bieät vôùi nhöõng maët haøng maùy moùc thieát bò coâng ngheä cao hay ñuû voán ñeå thu mua haøng xuaát khaåu. Töø ñoù phaùt sinh quan heä vay möôïn vaø söï taøi trôï cuûa nhaø nöôùc, ngaân haøng. Hôn nöõa, quan heä thöông maïi quoác teá raát phöùc taïp, chòu taùc ñoäng cuûa nhieàu yeáu toáù vaø haøm chöùa nhieàu ruûi ro, neân haàu heát caùc nöôùc ñeàu thaønh laäp caùc heä thoáng taøi trôï xuaát khaåu nhö ngaân haøng xuaát nhaäp khaåu (Eximbank) hay caùc toå chöùc ñaûm baûo tín duïng xuaát khaåu nhaèm cung caáp nghieäp vuï lieân quan ñeán tín duïng xuaát khaåu. Trong khuoân khoå khoaù luaän cuûa mình, ngöôøi vieát chæ ñeà caäp ñeán moät soá heä thoáng taøi trôï xuaát khaåu cuûa moät soá nöôùc thuoäc nhoùm nöôùc AÂu Myõ vaø chaâu AÙ. 1. Hoaït ñoäng taøi trôï xuaát khaåu cuûa caùc nöôùc AÂu Myõ 1.1 Hoaït ñoäng taøi trôï xuaát khaåu cuûa Myõ Heä thoáng taøi trôï xuaát khaåu cuûa Myõ raát phaùt trieån. Heä thoáng naøy ñaõ phaùt huy chöùc naêng taøi trôï veà maët taøi chính, cung caáp thoâng tin veà nguoàn cung caáp taøi trôï cho caùc doanh nghieäp xuaát khaåu nöôùc Myõ baát keå quy moâ lôùn hay nhoû. Myõ laø moät ñaát nöôùc coù 97% caùc doanh nghieäp thuoäc loaïi vöøa vaø nhoû, 40% coâng ty coù soá nhaân coâng töø 4-19 ngöôøi, ñaây thöïc söï laø moät ñoäng löïc thuùc ñaåy neàn kinh teá Myõ phaùt trieån. Moät trong nhöõng nguoàn cung caáp tín duïng xuaát khaåu coù hieäu quaû phaûi keå ñeán ngaân haøng xuaát nhaäp khaåu Myõ. - Ngaân haøng xuaát nhaäp khaåu cuûa Myõ (Export- Import Bank of The United States -Eximbank) : Ñaây laø moät toå chöùc ñoäc laäp cuûa chính phuû Myõ laäp ra naêm 1932 theo leänh Toång thoáng vôùi tö caùch phaùp lyù laø moâït coâng ty cuûa chính phuû Myõ (coporation) hoaït ñoäng theo Luaät ngaân haøng xuaát nhaäp khaåu. Nhieäm vuï cuûa Eximbank laø hoã trôï vieäc baùn haøng hoaù hay dòch vuï cuûa Myõ, neân ñeå nhaän ñöôïc taøi trôï thì haøng hoaù phaûi coù ít nhaát 50% thaønh phaàn Myõ. Eximbank coøn coù söù meänh thoâng qua hoaït ñoäng taøi trôï xuaát khaåu ñeå taïo coâng aên vieäc laøm. Eximbank khoâng caïnh tranh vôùi caùc ngaân haøng thöông maïi hay toå chöùc cho vay tö nhaân khaùc maø ñaûm nhieäm taøi trôï cho nhöõng thöông vuï coù tính ruûi ro maø caùc ngaân haøng khaùc khoâng daùm cho vay. Trong chính saùch cho vay cuûa mình Eximbank raát quan taâm ñeán vieäc caáp tín duïng xuaát khaåu cho caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû. Noäi dung hoaït ñoäng : Eximbank coù hai chöông trình hoaït ñoäng sau : +Thöù nhaát : Tín duïng cho ngöôøi mua, hoaëc caáp tín duïng cho chöông trình taøi trôï moät döï aùn. Ngaân haøng seõ cho vay tröïc tieáp, laõi suaát oån ñònh vaø daøi haïn (thöôøng laø treân 5 naêm) cho caùc khaùch haøng mua haøng thuoäc khu vöïc kinh teá nhaø nöôùc hay tö nhaân nöôùc ngoaøi. Hoaëc ngaân haøng seõ baûo laõnh taøi chính baûo ñaûm vieäc thanh toaùn cho caùc khoaûn vay coù nguoàn goác tö nhaân ñeå mua thieát bò coâng cuï saûn xuaát lôùn, hoaëc ñeà aùn coù soá voán lôùn. Vieäc taøi trôï cho caùc döï aùn taäp trung giuùp caùc coâng trình "chìa khoaù trao tay" nhö cheá taïo, hoaù daàu, khai khoaùng, xaây döïng, giuùp ñôõ vieäc xuaát khaåu thieát bò, coâng cuï saûn xuaát nhö : Maùy bay phaûn löïc, maùy bay daân duïng, ñaàu maùy xe löûa....Vieäc taøi trôï tín duïng loaïi naøy nhaèm giuùp caùc khaùch haøng laø nöôùc ñang phaùt trieån möùc ñoä töø 70-90% trò giaù. +Thöù hai : Laø chöông trình nhaèm taøi trôï cho ngöôøi xuaát khaåu haøng hoaù baèng hình thöùc ñaûm baûo, baûo laõnh vôùi caùc ngaân haøng thöông maïi. Eximbank cung caáp khoaûn baûo laõnh voán löu ñoäng (Working Capital Guarantees). Nhöõng ngöôøi xuaát khaåu coù theå xin cam keát ban ñaàu (Preliminary Commitment)-laù thö töø Eximbank ñöa ra nhöõng ñieàu khoaûn maø theo ñoù ngaân haøng seõ cung caáp moät baûo laõnh (Guarantees)- caùc coâng ty xuaát khaåu coù theå söû duïng baûo laõnh naøy ñeå coù ñöôïc ñieàu khoaûn taøi trôï toát nhaát töø phía moäït toå chöùc cho vay tö nhaân hay ngaân haøng thöông maïi. Tín duïng loaïi naøy giuùp nhaø xuaát khaåu mua nguyeân nhieân vaät lieäu phuïc vuï cho xuaát khaåu, traû tieàn löông, traû cho khoaûn ñaûm baûo trong thö tín duïng döï phoøng (standby L/C) nhö ñaûm baûo döï thaàu, ñaûm baûo thöïc hieän. Nhöõng khoaûn cho vay ñaûm baûo thöôøng coù thôøi haïn 12 thaùng vaø coù theå gia haïn theâm. Ngoaøi ra, Eximbank coøn taøi trôï cho ngöôøi xuaát khaåu baèng hình thöùc baûo hieåm tín duïng xuaát khaåu (Export Credit Insurance) ñaûm baûo seõ gaùnh vaùc moïi ruûi ro khoâng thanh toaùn cho khoaûn tín duïng maø nhaø xuaát khaåu nöôùc Myõ daønh cho nhaø nhaäp khaåu nöôùc ngoaøi. Khoaûn tín duïng ngaén haïn thöôøng ñaûm baûo 100% khoaûn tín duïng cho ruûi ro veà chính trò vaø 90-95% khoaûn tín duïng cho ruûi ro veà kinh teá. Nhöõng khoaûn tín duïng naøy ñöôïc söû duïng ñeå taøi trôï vieäc xuaát khaåu haøng tieâu duøng, nguyeân vaät lieäu thoâ vaø phuï tuøng vôùi thôøi haïn laø 180 ngaøy vaø thôøi haïn 360 ngaøy ñoái vôùi haøng noâng saûn khoái löôïng lôùn, haøng tieâu duøng laâu beàn. Chöông trình taøi tín duïng cho ngöôøi xuaát khaåu nhaèm hoã trôï caùc hoaït ñoäng trò giaù khoâng quaù cao maø thôøi haïn thanh toaùn hoaëc ngaén haïn (6 thaùng) hoaëc trung haïn (töø 6 thaùng tôùi 5 naêm). Ngoaøi ra Eximbank coøn hoã trôï : + Caùc dòch vuï cuï theå daønh cho ngöôøi xuaát khaåu côõ nhoû + Trôï giuùp ñaëc bieät cuûa ngaân haøng cho xuaát khaåu noâng saûn + Baûo laõnh caùc khoaûn cho vay cho caùc coâng ty xuaát khaåu + Caáp tín duïng tröïc tieáp cho nhaø nhaäp khaåu nöôùc ngoaøi + Baûo hoä ngöôøi xuaát khaåu khoûi caùc ruûi ro + Trong nhöõng tröôøng hôïp ñaëc bieät, baûo laõnh tín duïng xuaát khaåu tính baèng ñoàng tieàn chuyeån ñoåi khaùc ngoaøi USD Nguyeân taéc chính cho moïi hoaït ñoäng cuûa Eximbank laø coù ñöôïc söï ñaûm baûo chaéc chaén laø ngöôøi ñöôïc höôûng tín duïng phaûi coù khaû naêng thanh toaùn. Bình thöôøng Eximbank yeâu caàu ngöôøi mua haøng ôû nöôùc ngoaøi phaûi thanh toaùn cho ngöôøi baùn haøng ôû Myõ ít nhaát 15% giaù trò hôïp ñoàng. Vieäc thanh toaùn ñoù coù theå yeâu caàu hoaëc laø toå chöùc cuûa chính phuû ôû nöôùc ngöôøi mua, hoaëc laø moät toå chöùc cho vay ñöùng ra ñaûm baûo. Tyû leä Eximbank cung caáp hoã trôï taøi chính noùi chung töø 65-85% tuyø hình thöùc tín duïng, tuyø töøng tröôøng hôïp cuï theå, vaø phuï thuoäc vaøo möùc ñoä caïnh tranh treân thò tröôøng quoác teá. Eximbank cho vay theo laõi suaát oån ñònh, moät laàn haøng quyù, ban giaùm ñoác seõ xem xeùt möùc laõi suaát ñoù vaø ñieàu chænh trong phaïm vi möùc hieän haønh treân theá giôùi. Eximbank khoâng phaûi laø moät ñònh cheá taøi chính lôùn taïi Myõ nhöng hoaït ñoäng khaù hieäu quaû trong vieäc giuùp caùc coâng ty Myõ baùn ñöôïc haøng thoâng qua vieäc cho ñoái taùc cuûa caùc coâng ty Myõ vay voán. Trong hôn 60 naêm hoaït ñoäng cuûa mình, Eximbank naøy ñaõ hoã trôï hôn 300 tyû USD haøng xuaát khaåu Myõ. Trong thôøi gian khuûng hoaûng taøi chính chaâu AÙ (1997-1999) chæ rieâng Haøn quoác ngaân haøng naøy ñaõ hoã trôï khoaûng 2.000 giao dòch mua baùn. Sau nhieàu naêm duy trì vieäc aùp duïng ñaïo luaät Jackson -Vanik ñoái vôùi Vieät Nam ngaøy 9/3/1998, toång thoáng Myõ ñaõ tuyeân boá mieãn aùp duïng ñaïo luaät naøy ñoái vôùi nöôùc ta vaø tieáp sau ñoù Hieäp ñònh thöông maïi Vieät -Myõ ñaõ môû ra nhieàu cô hoäi laøm aên cho caû beân. Töø ñaàu naêm 1998, cuøng vôùi vieäc nhieàu doanh nghieäp Myõ sang Vieät Nam baét ñaàu khaûo saùt thò tröôøng Vieät Nam, Eximbank cuõng ñaõ xem xeùt khaû naêng hoã trôï taøi chính cho caùc doanh nghieäp quoác doanh coù söï ñaûm baûo cuûa nhaø nöôùc vay ñeå mua haøng hoaù cuûa Myõ. Theo phaùt bieåu cuûa ñaïi dieän ngaân haøng Eximbank thì khoaûn vay seõ khoâng giôùi haïn, töø nhöõng giao dòch nhoû trò giaù vaøi traêm ngaøn USD ñeán giao dòch trò giaù vaøi traêm trieäu. Song hieän taïi caùc khoaûn vay chuû yeáu laø ngaén vaø trung haïn. Eximbank seõ thöïc hieän baûo laõnh caùc khoaûn vay thoâng qua moät ngaân haøng cuûa Vieät Nam. Ngaân haøng naøy cuõng ñang xem xeùt khaû naêng hoã trôï taøi chính cho thöông vuï mua 4 maùy bay daân duïng Boeing cuûa Vieät Nam Airlines. 1.2 Cô quan ñaûm baûo tín duïng xuaát khaåu cuûa Anh (Export Credits Guarantee Department -ECGD): Ñaây laø moät toå chöùuc quoác teá cuûa nhaø nöôùc thöïc hieän trôï caáp treân 10% thöông maïi theá giôùi. Muïc ñích cuûa ECGD laø thöïc hieän hoaït ñoäng cuûa Nhaø nöôùc veà taøi trôï xuaát khaåu vaø nhaäp khaåu ñeå naâng cao hieäu quaû cuûa caùc hoaït ñoäng ngoaïi thöông maø nguoàn taøi trôï laø trôï caáp cuûa nhaø nöôùc vaø nguoàn vay treân thò tröôøng cho vay tö baûn quoác teá. Hoaït ñoäng chính cuûa ECGD lieân quan ñeán vieäc baûo laõnh caùc khoaûn taøi chính troïn goùi cho vieäc mua haøng hoaù coù giaù trò lôùn nhö maùy bay, maùy moùc thieát bò, dòch vuï ñeå giuùp caùc doanh nghieäp cuûa Anh tham gia caùc döï aùn ôû nöôùc ngoaøi lieân quan ñeán caûng, nhaø maùy ñieän, beänh vieän. Ñeán nay, ECGD ñaõ baûo laõnh cho caùc thöông vuï loaïi naøy leân tôùi 4 tyû USD. ECGD coù theå taøi trôï cho caùc döï aùn hoaït ñoäng khoaûng 20.000 baûng coù khi tôùi 100 trieäu baûng Anh(1). Beân caïnh ñoù, ECGD coøn trôï giuùp cho caùc nhaø saûn xuaát vaø ñaàu tö Anh taïi nöôùc ngoaøi, giuùp ñôõ hoï baûo laõnh hay hoã trôï taøi chính cho caùc khoaûn vay coù ruûi ro khoâng thanh toaùn. ECGD coøn baûo laõnh cho caùc nhaø xuaát khaåu muoán tìm kieám nguoàn voán ñeå giaønh caùc hôïp ñoàng ôû caùc nöôùc thöù ba vaø vôùi khaùch haøng khoâng quen bieát. ECGD coøn cung caáp caùc khoaûn tín duïng coù thôøi haïn daøi töø 5-10 naêm ñeå traû cho nhöõng haøng hoaù nhaäp khaåu coù giaù trò cao vaø dòch vuï laép keùo daøi khoaûng nöûa naêm. Trong nöûa ñaàu thaäp nieân 90, nhöõng khoaûn vay thöôøng ñöôïc aùp duïng vaøo caùc ñieàu kieän cho vay öu ñaõi nhöng veà sau coù chieàu höôùng thaét chaët theo kyû luaät ngaân saùch. Vaøo giöõa nhöõng naêm 90, chính phuû Anh taøi trôï cho caùc hoaït ñoäng ngoaïi thöông khoaûng 5,8 tyû USD baèng 8% toång soá tieàn taøi trôï do ECGD thöïc hieän, phaàn coøn laïi hoï nhaän ñöôïc ôû caùc nguoàn tö baûn cho vay (2). Trong quaù trình taøi trôï cuûa mình ECGD cuõng phoái hôïp vôùi caùc ngaân haøng thöông maïi lôùn nhö Baclay, LLoyds, Ash EBC Investment-HSBC Investment, Ginwich Northwest ñeå cung caáp baûo ñaûm cho nhöõng ngöôøi mua theo caùc tuyeán tín duïng lôùn. 1.3 Coâng ty baûo hieåm Ngoaïi thöông cuûa Phaùp ( COFACE Group): COFACE laø moät loaïi hình quyõ hoã trôï tín duïng xuaát khaåu ban ñaàu chòu traùch nhieäm giuùp ñôõ caùc doanh nghieäp Phaùp xaâm nhaäp thò tröôøng môùi vaø boài thöôøng ruûi ro neáu caùc doanh nghieäp naøy xaâm nhaäp thò tröôøng khoâng thaønh coâng. Tuyø theo tính chaát ruûi ro coù theå xaûy ra maø COFACE quy ñònh baûo hieåm moät loaïi nghieäp vuï ñoái vôùi moãi hôïp ñoàng. Caùc loaïi hôïp ñoàng baûo hieåm coù theå aùp duïng laø: - Baûo hieåm caù bieät : ñoái vôùi vieäc baùn caùc thieát bò naëng, caùc toång theå coâng nghieäp lôùn. - Baûo hieåm thueâ bao: cho caùc hôïp ñoàng tín duïng döôùi 3 naêm vaø ñoái vôùi caùc doanh nghieäp baùn vaät tö coâng nghieäp haøng loaït maø khoâng muoán baûo hieåm toaøn boä. - Baûo hieåm toaøn boä: Baûo hieåm toaøn boä doanh thu xuaát khaåu cho ngöôøi ñöôïc baûo hieåm. Boä Thöông maïi vaø caùc cô quan quaûn lyù tieán haønh kieåm soaùt giaù caû vaø tình hình thò tröôøng theo chu kyø ñeå ñònh ra moät möùc phí baûo hieåm hôïp lí caên cöù vaøo möùc ñoä ruûi ro cuûa moãi hôïp ñoàng. Taïi Phaùp phaàn lôùn caùc nhaø xuaát khaåu (90%) söû duïng caùc chöông trình baûo hieåm do cô quan tín duïng xuaát khaåu COFACE Group cung caáp. COFACE ñaõ trôï giuùp raát nhieàu cho caùc doanh nghieäp Phaùp thaâm nhaäp thò tröôøng nöôùc ngoaøi caû veà maët thoâng tin, kinh nghieäm vaø chia seû ruûi ro cuøng caùc doanh nghieäp khi vieäc thaâm nhaäp thaát baïi. Hieän nay COFACE Group ñaõ trôû thaønh moät toå chöùc coù tieàm löïc maïnh veà caû maët taøi chính laãn uy tín trong lónh vöïc baûo hieåm khoâng chæ giôùi haïn trong phaïm vi nöôùc Phaùp. COFACE hieän coù 70.000 khaùch haøng treân khaép theá giôùi. COFACE coù nhieàu vaên phoøng ñaïi dieän cuûa mình taïi Anh, Taây Ban Nha, YÙ, Chaâu AÙ, Chaâu Myõ.... Naêm 2001 taêng tröôûng cuûa taäp ñoaøn ñaït möùc 9,4% so vôùi naêm ngoaùi nhôø söï taêng tröôûng cuûa hoaït ñoängï baûo hieåm xuaát khaåu vôùi möùc taêng tröôûng 7,7%, baûo hieåm tín duïng trong nöôùc taêng 10,5% vaø baûo laõnh taêng tröôûng 20,3% (3). COFACE ñaõ vaø ñang giöõ vò trí laø toå chöùc tín duïng xuaát khaåu uy tín haøng ñaàu treân theá giôùi. 2. Hoaït ñoäng tín duïng xuaát khaåu cuûa moät soá nöôùc Chaâu AÙ 2.1 Ngaân haøng xuaát nhaäp khaåu Trung Quoác : Ngaân haøng xuaát nhaäp khaåu Trung Quoác ñöôïc thaønh laäp naêm 1994. Ñaây ñöôïc coi laø moät cô quan mang tính chính saùch, chòu traùch nhieäm cho vay xuaát nhaäp khaåu maø caùc ngaân haøng thöông maïi khoâng coù chöùc naêng naøy. Chuû yeáu nhaèm giuùp ñôõ cho vay taøi khoaûn ñoái vôùi vieäc xuaát khaåu ñoàng voán, haøng hoaù vaø baûo hoä ruûi ro theo thoâng leä quoâác teá. Töïu trung, ngaân haøng naøy thöïc hieän caùc nghieäp vuï nhö : - Chuyeån taøi khoaûn vaø quaûn lyù nôï cuûa caùc toå chöùc tieàn teä quoác teá vaø taøi khoaûn cuûa chính phuû caùc nöôùc. - Cung öùng nhöõng khoaûn vay vôùi laõi suaát thaáp cho caùc doanh nghieäp saûn xuaát haøng xuaát khaåu trong nöôùc. - Cung öùng nhöõng khoaûn vay cho xuaát khaåu bao goàm nhöõng khoaûn vay thöông maïi cho caùc doanh nghieäp xuaát khaåu. Ñoàng thôøi, cung öùng nhöõng khoaûn vay nhaäp khaåu theo quy ñònh ñeå môû roäng nhaäp khaåu ñoái vôùi töøng nöôùc khaùc nhau. Coù traùch nhieäm ñaûm baûo cho caùc doanh nghieäp ngoaïi thöông maø ngaân haøng ñaõ mua quyeàn xuaát khaåu ñeå giaûm bôùt ruûi ro cho caùc doanh nghieäp ñoù, thuùc ñaåy chuyeån voán nhanh. -Ñaûm baûo uy tín ñoàng voán vaø haïn cheá ruûi ro tín duïng cho caùc doanh nghieäp hôïp taùc kinh teá ñoáùi ngoaïi, taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho caùc doanh nghieäp muoán vay tieàn ôû beân ngoaøi döï truø voán chính xaùc hoaëc thu voán veà an toaøn. Cuoái nhöõng naêm 1990, ñeå hoã trôï cho söï phaùt trieån nghieäp vuï baûo hieåm tín duïng xuaát khaåu choáng ruûi ro, Trung Quoác ñaõ mieãn thu thueá doanh thu ñoái vôùi phaàn thu nhaäp töø phí baûo hieåm loaïi naøy. Ngoaøi ra, Trung Quoác coøn cho pheùp Ngaân haøng xuaát nhaäp khaåu phaùt haønh traùi phieáu trong vaø ngoaøi nöôùc ñeå hoã trôï cho hoaït ñoäng xuaát nhaäp khaåu. Chæ tính rieâng trong naêm 1999 Ngaân haøng xuaát nhaäp khaåu Trung Quoác ñaõ phaùt haønh 3 ñôït traùi phieáu kyø haïn 1 naêm, moãi ñôït trò giaù 6 tyû NDT vôùi laõi suaát haøng naêm laø 2,91%. Ngaân haøng naøy coøn phaùt haønh 200 trieäu NDT thöông phieáu - caùc tín phieáu theo tyû giaù thaû noåi cuûa Chaâu AÂu - ñeå hoã trôï caùc nhaø xuaát khaåu Trung Quoác. Lôïi nhuaän thu ñöôïc cuûa tín phieáu seõ ñöôïc söû duïng ñeå hoã trôï xuaát khaåu caùc maët haøng nhö ñieän töû, maùy moùc vaø caùc saûn phaåm coâng ngheä cao khaùc cuûa Myõ ñaõ taêng töø 2,5% naêm 1989 leân 8,1% vaøo naêm 1999 (4). Trong khi ñoù, thò phaàn cuûa caùc nhaø xuaát khaåu lôùn cuûa chaâu AÙ nhö Malaixia, Thaùi lan, Haøn Quoác treân thò tröôøng Myõ bò thu heïp daàn. 2.2. Thöïc tieãn söû duïng tín duïng xuaát khaåu ôû Haøn Quoác: Saûn xuaát höôùngveà xuaát khaåu laø boä phaän chieán löôïc quan troïng cuûa Haøn Quoác ñeå phaùt trieån kinh teá. Do vaäy, söï giuùp ñôõ veà tín duïng laõi suaát thaáp cho haøng xuaát khaåu ñaëc bieät coù yù nghóa. Do chính saùch coâng nghieäp nhaán maïnh ñeán söï thieáu thoán taøi nguyeân, chính phuû ñaõ buoäc nhöõng ngöôøi nhaän trôï caáp tín duïng phaûi tuaân thuû kyû luaät vaø caùc chæ tieâu xuaát khaåu.Trong tröôøng hôïp caùc nhaø xuaát khaåu baùo caùo raèng haøng xuaát khaåu cuûa hoï treân thò tröôøng quoác teá bò chaäm laïi vaø baét ñaàu bò toàn kho. Chính phuû laäp töùc thuùc giuïc caùc thoáng ñoác ngaân haøng phaûi môû roäng hôn nöõa caùc hoaït ñoäng tín duïng cuûa hoï. Trong giai ñoaïn 1966-1972 laõi suaát tín duïng laø 6,1%/ naêm trong khi laõi suaát tín duïng chung laø 22,3%/ naêm, laïm phaùt laø 12,3%/ naêm. Nhö vaäy, laõi suaát thöïc cho xuaát khaåu laø aâm (-6,2%/ naêm ). Toång khoái löôïng trôï caáp tín duïng cho xuaát khaåu cuõng taêng töø 4,5% trong toång tín duïng ngaân haøng (1961 -1965) leân 7,6% trong giai ñoaïn 1973-1981. Tieàn trôï caáp ñænh cao nhaát vaøo naêm 1967, toång tieàn trôï caáp vôùi laõi suaát chieám 2,3% toång giaù trò xuaát khaåu (5). Laõi suaát cho tín duïng xuaát khaåu Ñôn vò : % 61-65 66-72 73-81 82-86 87-96 99-2001 Toång vay nôï xuaát khaåu/ toång vay nôï ngaân haøng 4,5 7,6 13,3 10,2 3,1 1.1 Laõi suaát cho vay xuaát khaåu(A) 9,3 6,1 9,7 10,0 10,0 11,5 Laõi suaát cho vay chung(B) 18,2 22,3 17,3 11,5 12,5 13,5 (B)-(A) 8,9 17,1 7,6 1,5 2,5 2,0 Laïm phaùt - 12,3 17,8 3,6 6,4 - Nguoàn : World Bank Ngaân haøng Haøn Quoác 2001 Tín duïng laõi suaát thaáp taïo khaû naêng ñaùp öùng ñöôïc nhöõng thay ñoåi cô hoäi treân thò tröôøng quoác teá cuûa caùc coâng ty. Söï linh hoaït naøy ñaõ ñöa caùc nhaø xuaát khaåu ñeán khai thaùc nhöõng cô hoäi môùi vaø ña daïng hoaù saûn phaåm xuaát khaåu cuûa hoï. ÔÛ moät soá nöôùc coù khaû naêng tích luyõ thaáp nhö Haøn Quoác ñaàu tö tö nhaân khoâng ñuû ñeå daáy leân söï taêng tröôûng nhanh choùng. Trôï caáp baèng ngaân saùch cuûa chính phuû vôùi laõi suaát thaáp ñaõ giuùp cho caùc nhaø xuaát khaåu ñuû voán caàn thieát ñaùp öùng nhu caàu kinh doanh vaø taêng nhanh xuaát khaåu. ÔÛ Haøn Quoác heä thoáng taøi trôï xuaát khaåu ñöôïc thöïc hieän döôùi söï phoái hôïp cuûa Ngaân haøng xuaát nhaäp khaåu vaø heä thoáng ngaân haøng thöông maïi. Caùc khoaûn vay cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi thöôøng laø caùc khoaûn vay ngaén haïn thoâng qua vieäc caáp tín duïng tröôùc vaø sau khi giao haøng nhö cho vay thu mua nguyeân lieäu, chieát khaáu L/C, hoái phieáu.... nhöng vieäc cho vay thöôøng öu tieân cho caùc chaebol. Trong giai ñoaïn khuûng hoaûng taøi chính ôû Chaâu AÙ, coù raát nhieàu ngaân haøng bò phaù saûn, nôï khoù ñoøi cuûa Haøn Quoác ôû möùc nghieâm troïng, chæ rieâng taäp ñoaøn haøng ñaàu Haøn Quoác Daewoo naêm 1998 ñaõ leân tôùi möùc 50 tyû USD. Haøn Quoác ñaõ phaûi chi 64.000 tyû won (53,15 tyû USD) chieám 15%GDP (6) ñeå cô caáu laïi khu vöïc ngaân haøng, hoaït ñoäng tín duïng do ñoù cuõng bò co laïi. Nhaän xeùt chung: Qua thöïc tieãn söû duïng tín duïng xuaát khaåu cuûa moät soá nöôùc coù theå ruùt ra keát luaän sau: - Caùc nöôùc coù tieàm löïc taøi chính maïnh thuoäc nhoùm nöôùc AÂu Myõõ, ngoaøi hoaït ñoäng caáp tín duïng cho nhaø xuaát khaåu trong nöôùc, baûo ñaûm tín duïng xuaát khaåu coøn coù khaû naêng cung caáp tín duïng cho nhaø nhaäp khaåu nöôùc ngoaøi, ñaëc bieät laø nhöõng khaùch haøng ôû caùc nöôùc ñang phaùt trieån moät khoaûn tín duïng vôùi laõi suaát öu ñaõi ñeå mua haøng hoaù cuûa nöôùc mình, chuû yeáu laø maùy moùc thieát bò, maùy bay, ñaàu maùy xe löûa nhaèm ñaåy maïnh hoaït ñoäng mua baùn maùy moùc thieát bò sang caùc nöôùc thöù ba. Nhoùm nöôùc Chaâu AÙ coù tieàm löïc taøi chính yeáu hôn thì hoaït ñoäng tín duïng xuaát khaåu taäp trung vaøo vieäc cho caùc doanh nghieäp xuaát khaåu vay vôùi laõi suaát öu ñaõi. Haøn Quoác nhöõng thaäp nieân 80-90 taäp trung vaøo vieäc caáp tín duïng cho caùc doanh nghieäp xuaát khaåu trong nöôùc thoâng qua laõi suaát thaáp ñeå taêng tính caïnh tranh cuûa haøng xuaát khaåu treân thò tröôøng theá giôùi. Tuy nhieân, vieäc caáp tín duïng laõi suaát thaáp maø thieáu söï quaûn lyù hôïp lyù seõ daãn ñeán söï maát oån ñònh neàn kinh teá. Nhieàu ngöôøi cho raèng cuoäc khuûng hoaûng taøi chính Chaâu AÙ naêm vôùi haäu quaû naëng neà cho caùc neàn kinh teá noùi chung vaø caùc ngaân haøng nhöõng nöôùc naøy noùi rieâng moät phaàn laø do söï quaûn lyù loûng leûo trong vieäc caáp tín duïng xuaát khaåu. Neân khi xem xeùt kinh nghieäm cuûa nhöõng nöôùc naøy cuõng caàn phaûi löu yù. ii. trôï caáp xuaát khaåu : 1. Trôï caáp noâng saûn xuaát khaåu : Noâng nghieäp laø moät ngaønh quan troïng trong neàn kinh teá cuûa raát nhieàu nöôùc treân theá giôùi. Nhaän thöùc taàm quan troïng cuûa noù, caùc nöôùc ñaõ chuû chöông chính saùch trôï caáp noâng saûn xuaát khaåu ñeå ñaûm baûo lôïi ích cuûa ngöôøi noâng daân vaø taêng tính caïnh tranh cuûa saûn phaåm noâng nghieäp cuûa nöôùc ñoù treân thò tröôøng theá giôùi. Tuy toå chöùc Thöông maïi theá giôùi WTO ñaõ baøn raát nhieàu ñeán vaán ñeà caét giaûm trôï caáp xuaát khaåu song theo thoáng keâ cuûa toå chöùc naøy thì hieän nay Myõ vaø EU laïi laø hai nöôùc coù möùc trôï caáp noâng saûn xuaát khaåu cao nhaát. Ñeå lyù giaûi cho vaán ñeà naøy ngöôøi vieát ñeà caäp ñeán phaàn trôï caáp noâng saûn xuaát khaåu cuûa Myõ, EU vaø moät soá nöôùc chaâu AÙ khaùc nhö Trung Quoác, Thaùi Lan, AÁn Ñoä. 1.1 Trôï caáp noâng saûn xuaát khaåu cuûa nhoùm nöôùc AÂu Myõ a> Trôï caáp noâng saûn cuûa EU Ngay töø khi môùi thaønh laäp, caùc thaønh vieân saùng laäp EEC ñaõ chuû tröông thöïc hieän chính saùch noâng nghieäp chung (The Common Agricultural Policy-CAP).Ñeå ñaûm baûo söï hoaït ñoâïng cuûa CAP, Coäng ñoàøng chaâu AÂu ñaõ thaønh laäp ra Quyõ baûo trôï vaø chæ ñaïo noâng nghieäp chaâu AÂu (EAGGF). Quyõ naøy seõ thöïc hieän taøi trôï cho taát caû nhöõng khoaûn chi tieâu phuïc vuï cho chính saùch noâng nghieäp chung. Trong khuoân khoå cuûa EU, ñoái vôùi nhöõng maët haøng noâng saûn cuûa EU neáu giaù xuaát khaåu lôùn hôn chi phí, thì moät phaàn cheânh leäch ñoù seõ ñöôïc thu vaøo Quyõ, ngöôïc laïi neáu giaù xuaát khaåu nhoû hôn chi phí thì seõ ñöôïc buø giaù ñeå oån ñònh giaù. Trong quaù trình hoaït ñoäng cuûa mình, CAP ñaõ coù chính saùch phaùt trieån noâng nghieäp höôùng veà xuaát khaåu, Coäng ñoàng ñaõ thieát laäp moät heä thoáng trôï giuùp xuaát khaåu nhaèm laøm cho haøng noâng nghieäp cuûa Coäng ñoàøng coù theå caïnh tranh ñöôïc treân thò tröôøng theá giôùi. Noâng daân seõ ñöôïc boài thöôøng tröïc tieáp khi thu nhaäp bò giaûm suùt. Neáu nhö tröôùc ñaây do chính saùch giaù cuûa CAP khieán cho giaù noâng saûn cuûa EU thöôøng cao nhaát theá giôùi thì hieän nay EU ñang thöïc hieän vieäc giaûm giaù cho caân baèng vôùi möùc giaù treân thò tröôøng theá giôùi. Ví duï, giaù noâng saûn vaø thòt boø cuûa EU trong giai ñoaïn ba naêm baét ñaàu töø naêm 1993/1994 seõ giaûm xuoáng gaén vôùi möùc giaù treân thò tröôøng theá giôùi (Ví duï : giaûm 29% ñoái vôùi nguõõ coác, 15% ñoái vôùi thòt boø...). Ñoái vôùi vaán ñeà moâi tröôøng, muïc ñích cuûa chính saùch naøy laø taøi trôï cho daân ñeå hoï ñöa vaøo hoaëc duy trì nhöõng coâng ngheä saûn xuaát ít coù haïi cho moâi tröôøng, ñaát ñai vaø caùc nguoàn taøi nguyeân thieân nhieân. Keát quaû laø chính saùch naøy ñaõ thaønh coâng trong vieäc taêng saûn löôïng, quaûn lyù trang traïi ñaõ ñöôc naâng caáp, öùng duïng nhöõng saûn phaåm ñaàu vaøo ñaõ coù nhöõng thay ñoåi, ñaùng chuù yù laø vieäc tieâu duøng phaân boùn hoaù hoïc vaø thuoác tröø saâu ñaõ giaûm caên baûn. Trong xu höôùng töï do hoaù trong thöông maïi, EU cuõng ñöa ra ñieàu chænh. Vaãn coøn toàn taïi tranh luaän trong khoái lieäu coù neân tieán haønh töï do hoaù trieät ñeå khoâng hay taên._. nhaát raát thaáp, coù khi coøn baùn loã trong moät thôøi haïn naøo ñoù ñeå chieám lónh thò tröôøng. Hoï saün saøng cho ñaïi lyù caáp I chòu voán nhö hình thöùc cho vay giaùn tieáp ñeå baùn haøng. Keát quaû laø hoï ñaõ chieám lónh ñöôïc thò tröôøng. Maët khaùc tuy laø coâng ty lieân doanh, nhöng saûn phaåm bia Tiger chuû yeâu tieâu thuï noäi ñòa, xuaát khaåu khoâng ñaùng laø bao.Veà thöïc chaát, thò tröôøng Vieät Nam trôû thaønh nôi tieâu thuï cuûa bia lieân doanh nhö Carlsberg vaø Tiger, coøn phía Vieät Nam chaúng ñöôïc lôïi laø bao nhieâu maø coøn bò maát thò phaàn cho saûn phaåm nhaõn hieäu nöôùc ngoaøi. Ngay caû tröôøng hôïp saûn phaåm cuûa Lieân doanh baùn phaù giaù ñeå chieám lónh thò tröôøng noäi ñòa, phía lieân doanh nöôùc ngoaøi cuõng khoâng loã voán, bôûi vì hoï ñaõ thu ñuû qua vieäc tính giaù cung caáp nguyeân vaät lieäu, chæ coù phía Vieät Nam laø chòu loã thöïc söï. Ñeán khi thua loã heát voán phía Vieät Nam khoâng chòu ñöôïc phaûi baùn laïi coå phaàn cho nöôùc ngoaøi. Traän chieán quoác teá giöõa caùc haõng ñoà uoáng coù ga quoác teá nhö Coca-cola vaø Pepsi, caùc haõng saûn xuaát nöôùc giaûi khaùt nhö Vieät Nam nhö Mekofood (saûn xuaát ñoà uoáng coù ga nhaõn Festi ) vaø coâng ty Tribeco ñaõ nhìn thaáy tröôùc tröôùc caùi cheát. Ngay khi vaøo cuoäc, caû hai haõng tung ra nhöõng hình thöùc quaûng caùo cuøng chieán thuaät caïnh tranh quyeát lieät vaø lieân tuïc. Coca-cola haï giaù baèng caùch naâng dung tích chai töø 207 ml leân 300 ml, nhöng vaãn giöõ möùc giaù baùn 1.500ñ; coøn Pepsi tung ra loaïi chai dung tích 500ml, baùn giaù 1.600ñ, nhö vaäy giaù thaønh haï xuoáng coøn 800ñ/ chai. Trong khi ñoù saûn phaåm cuûa Tribeco laø chai dung tích 207 ml, giaù baùn 1.100ñ/chai, coøn chai Festi 200ml giaù baùn 2.000ñ/ chai (38). Naêm 1996, thò tröôøng naøy laïi chöùng kieáùn cuoäc baùn phaù giaù quy moâ lôùn cuûa Coca-cola. Ngaøy 3/1/1996 coâng ty lieân doanh Coca-Cola Ngoïc Hoài aùp duïng cheá ñoä khuyeán maïi ñeán heát thaùng 1/1996. Theo ñoù cöù mua 3 keùt Cola hoaëc 3 keùt Sprite ñöôïc thöôûng theâm 1 keùt, hay mua 5 thuøng Coca hoaëc 5 thuøng Sprite ñöôïc höôûng theâm 1 thuøng. Ñôït khuyeán maïi naøy tính ra hoï ñaõ giaûm giaù ñeán 25%. Vôùi möùc naøy thì Coca ñaõ laøm moät cuoäc phaù giaù. Qua hai cuoäc chieán naøy thì caùc coâng ty nhö Tribeco laâm vaøo tình traïng haáp hoái. Caû hai cuoäc chieán naøy veàø baûn chaát laø moät kieåu baùn phaù giaù traù hình thoâng qua hình thöùc khuyeán maïi : giöõ giaù baùn vaø taêng theâm soá löôïng. Hình thöùc baùn phaù giaù traù hình naøy ñaõ vaø ngaøy caøng ñöôïc söû duïng nhieàu ôû nhieàu nöôùc treân theá giôùi trong ñoù coù Vieät Nam vôùi quy moâ raát ña daïng. Ñaàu naêm 2002, caùc haõng boät giaët nhö OMO, Tide, Daso cuøng ñoàøng loaït tung ra ñôït khuyeán maïi taêng theâm khoái löôïng maø giaù baùn vaãn giöõ nguyeân ñeå giaønh giaät khaùch haøng, môû roäng thò phaàn. Maët haøng xe maùy, xe ñaïp lieân doanh Vieät Nam vaø caùc haõng xe cuûa Nhaät cuõng ñaõ hôn moät laàn lao ñao vôùi haøng xe maùy töø Trung Quoác ñoå sang töø naêm 1999 vôùi giaù cöïc reû nhö xe Jialing, Loncin giaù baùn treân thò tröôøng Vieät Nam chæ töø 300- 600 USD trong khi giaù xe lieân doanhù nhö xe Viva laø 1.500USD vaø giaù xe Best laø 1.100 USD (39). Tuy raèng loaïi xe naøy khoâng theå naøo toát baèng xe cuûa Nhaät hay xe lieân doanh song laïi hôïp tuùi tieàn cuûa phaàn ñoâng ngöôøi daân coøn coù möùc soáng thaáp. Haäu quaû cuûa vieäc cho baùn oà aït xe maùy Trung Quoác ñaãn ñeán tình traïng taéc ngheõn giao thoâng, tai naïn xe dieãn ra ôû möùc baùo ñoäng, caùc nhaø maùy saûn xuaát xe maùy lieân doanh bò giaûm doanh soá maïnh. Tuy nhieân, bôûi nöôùc ta chöa ñöa ra "Luaät choáng baùn phaù giaù" neân chöa coù cô sôû ñeå ñieàu tra xem lieäu phía Trung quoác coù baùn phaù giaù xe maùy hay khoâng? Gaàn ñaây caùc phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng ñöa tin veà vieäc caùc doanh nghieäp nöôùc ngoaøi baùn phaù giaù maët haøng giaáy vaøo Vieät Nam do haàu heát caùc coâng ty naøy coù löôïng haøng toàn kho lôùn buoäc phaûi baùn giaù thaáp ra nöôùc ngoaøi cuøng vôùi öu ñaõi thanh toaùn chaämcho ngöôøi mua. Theo tin cuûa Trung taâm thoâng tin cuûa Boä thöông maïi thì vaøo thaùng 6/2002, caùc haõng nöôùc ngoaøi ñaõ baùn phaù giaù loaïi giaáy in baùo vaøo thò tröôøng Vieät Nam. Giaù caùc coâng ty nöôùc ngoaøi chaøo baùn laø 380 USD/ taán vôùi loaïi giaáy in baùo trong khi giaù boät giaáy nhaäp theo giaù CIF laø 400 USD/ taán. Caùc loaïi giaáy nhaäp khaùc giaù khoaûng 11 trieäu VND/ taán thaáp hôn khoaûng 2-2,5 trieäu VND/ taán so vôùi giaáy cuøng loaïi cuûa Vieät Nam. Haäu quaû laø löôïng toàn kho cuûa caùc nhaø maùy giaáy taêng cao. Theo tin cuûa Boä thöông maïi thì löôïng toàn kho cuûa Toång coâng ty giaáy Vieät Nam ñaõ leân tôùi con soá 28.000 taán vaøo cuoái thaùng 6/2002 gaáp ñoâi con soá naêm ngoaùi trong khi löôïng giaáy nhaäp vaøo Vieät Nam leân tôùi 165.000 taán taêng 28% so vôùi naêm ngoaùi (40). Thöïc teá naøy buoäc nhieàu coâng ty thuoäc ngaønh giaáy phaûi giaûm coâng suaát hoaït ñoäng vaø hoaït ñoäng caàm chöøng Vaø coøn raát nhieàu tröôøng hôïp nöõa nhöng trong khuoân khoå khoaù luaän, ngöôøi vieát khoâng theå keå ra heát. Nhöng moät ñieàu coù theå khaúng ñònh laø vieäc baùn phaù giaù haøng nhaäp khaåu ôû nöôùc ta ñaõ aûnh höôûng raát nghieâm troïng cho neàn kinh teá vaø xaõ hoäi. Ñoái vôùi neàn saûn xuaát trong nöôùc ñaõ gaây ra hieän töôïng trì treä cuûa haøng loaït xí nghieäp, moät soá xí nghieäp khoâng coøn khaû naêng thanh toaùn ñang ñöùng beân bôø vöïc phaù saûn, thaäm chí coù xí nghieäp ñaõ bò phaù saûn hoaëc bò giaûi theå. Ñoái vôùi xaõ hoäi thì tình traïng saûn xuaát trì treä, xí nghieäp hoaït ñoâïng caàm chöøng hoaëc bò ñoùng cöûa ñaõ laøm cho raát nhieàu coâng nhaân khoâng coù ñuû vieäc laøm hoaëc bò thaát nghieäp hoaøn toaøn, ñôøi soáng laâm vaøo tình traïng voâ cuøng khoù khaên. Maët khaùc kinh doanh haøng nhaäp laäu thu lôïi cao ñaõ loâi cuoán nhieàu doanh nghieäp tham gia (trong ñoù coù caû doanh nghieäp nhaø nöôùc) vaøo vieäc kinh doanh baát hôïp phaùp, laøm tha hoaù caùn boä nhaø nöôùc, gaây haäu quaû to lôùn cho xaõ hoäi. Qua phaân tích thöïc traïng baùn phaù giaù, ta cuõng thaáy moät trong nhöõng nguyeân nhaân quan troïng gaây ra tình traïng nhaäp khaåu laäu troán thueá dieãn ra nghieâm troïng vaø keùo daøi. Nhöõng vuï buoân laäu chuû yeáu taïi caùc tuyeán bieân giôùi nhö bieân giôùi phía Baéc, bieân giôùi phía Taây vaø Taây Nam vôùi möùc ñoä ngaøy caøng lôùn ñieån hình gaàn ñaây laø vuï buoân laäu bò phaùt hieän taïi hang Dôi - Laïng Sôn vaø moät soá vuï dieãn ra treân bieån. Nhöõng maët haøng buoân laäu ñöa vaøo thò tröôøng nöôùc ta chuû yeáu laø thuoác laù, röôïu vaûi, quaàn aùo may saün, xe ñaïp, xe maùy Taøu, quaït ñieän, ñaàu ñóa, haøng ñieän töû giaû nhaõn hieäu Nhaät... Moät ñieàu coù theå nhaän thaáy laø moät soá maët haøng ñöôïc buoân laäu vôùi soá löôïng lôùn, thuû ñoaïn buoân laäu vaø gian laän tinh vi hôn, vôùi söï moùc noái saâu roäng hôn giöõa giôùi buoân laäu vôùi nhau, vaø nghieâm troïng hôn, vôùi ngöôøi cuûa moät soá cô quan chöùc naêng. ii. Moät soá caùc bieän phaùp nhaèm hoaøn thieän caùc chính saùch veà tín duïng xuaát khaåu, trôï caáp, baùn phaù giaù haøng hoaù ñeå ñaåy maïnh xuaát khaåu: Veà cô baûn, caùc bieän phaùp tín duïng hoã trôï xuaát khaåu ñaõ phaàn naøo thöïc hieän hoã trôï cho xuaát khaåu. Haàu heát caùc bieän phaùp hoã trôï xuaát khaåu truyeàn thoáng ñeàu ñaõ ñöôïc ñem ra aùp duïng. Tuy nhieân, hình thöùc söû duïng coøn quaù manh muùn, quy moâ nhoû heïp neân chöa phaùt huy heát taùc duïng. Caùc Quyõ hoã trôï xuaát khaåu hoaït ñoäng coøn thieáu hieäu quaû do nguoàn voán thaáp. Vì vaäây, trong thôøi gian tôùi caùc giaûi phaùp hoã trôï, thuùc ñaåy xuaát khaåu caàn taäp trung naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa caùc Quyõ . 1.Veà vieäc hình thaønh chính saùch hoã trôï tín duïng xuaát khaåu: Muïc tieâu daët ra laø chuùng ta phaûi taïo ra moät heä thoáng chính saùch ñoàng boä veà phöông dieän tín duïng ñoái vôùi toaøn boä caùc hoaït ñoäng saûn xuaát, cheá bieán, gia coâng, kinh doanh haøng xuaát khaåu, taïo tieàn ñeà cho vieäc xaây döïng ngaân haøng xuaát, nhaäp khaåu deå ñaûm ñöông toaøn boä caùc chöùc naêng vaø caùc hoaït ñoäng hoã trôï cuûa Nhaø nöôùc cho caùc hoaït ñoäng xuaát nhaäp khaåu trong töông lai. Kinh nghieäm cuûa Myõ, Trung Quoác veà vieäc hoaït ñoäng cuûa Ngaân haøng xuaát nhaäp khaåu cho thaáy vieäc thaønh laäp moät ngaân haøng chuyeân cho vay xuaát nhaäp khaåu toû ra coù hieäu quaû. Tuy nhieân, tröôùc maét Boä Taøi chính neâân nghieân cöùu Quyõ cheá tín duïng hoã trôï xuaát khaåu veà moät moái vaø thoáng nhaát giao cho Quyõ hoã trôï phaùt trieån. Cuï theå: - Kieân quyeát xoaù boû phaân bieät ñoái xöû giöõa caùc thaønh phaàn kinh teá trong tín duïng vaø öu ñaõi xuaát khaåu, chæ phaân bieät döïa treân ngaønh haøng vaø thò tröôøng xuaát khaåu cuûa Nhaø nöôùc trong töøng thôøi kyø. Caàn phaûi taùch tín duïng öu ñaõi cho caùc ñoái töôïng chính saùch ra khoûi tín duïng kinh doanh cuûa Ngaân haøng thöông maïi baèng vieäc thaønh laäp moät ngaân haøng chính saùch vaø uyû thaùc cho caùc toå chöùc tín duïng cho vay theo caùc muïc tieâu, chöông trình ñoái vôùi caùc ñoái töôïng öu ñaõi. - Caàn phaûi môû roäng vieäc baûo laõnh tín duïng ñaàu tö cuûa Quyõ hoã trôï phaùt trieån cho caùc doanh nghieäp, toå chöùc, hoä gia ñình coù saûn xuaát, cheá bieán thu mua haøng xuaát khaåu, nhaát laø nhöõng maët haøng muõi nhoïn cuûa nöôùc ta. Caàn sôùm trieån khai hình thöùc cho thueâ taøi chính nhaèm giaûi quyeát tình traïng thieáu huït veà voán cho caùc doanh nghieäp xuaát khaåu cuûa Vieät Nam hieän nay. Vieäc hoã trôï tín duïng cuûa Quyõ hoã trôï phaùt trieån cho hoaït ñoäng xuaát khaåu khoâng phaûi laø hoaït ñoäng rieâng leû maø laø giaûi phaùp boå sung vaø thöôøng xuyeân gaén keát vôùi tín duïng thöông maïi thoâng thöôøng cuûa caùc ngaân haøng phuïc vuï xuaát khaåu. ÔÛû caùc ngaân haøng Vieät Nam hieän nay tín duïng thöông maïi vaãn chöa vôùi tôùi moät soá khaâu cuûa hoaït ñoäng xuaát khaåu. Ñoù laø do chöa coù cô cheá môû ra chöù khoâng phaûi laø tín duïng ngaân haøng khoâng coù khaû naêng ñaùp öùng. Vì vaäy caàn coù söï boå sung cho cô cheá tín duïng thoâng thöôøng cuûa ngaân haøng thöông maïi ñaùp öùng ñaëc ñieåm cuûa hoaït ñoäng kinh doanh xuaát khaåu hôn nöõa. Quyõ hoã trôï phaùt trieån coù theå cho vay vôùi möùc laõi suaát öu ñaõi thaáp hôn möùc laõi suaát cuûa ngaân haøng thöông maïi ñeå giuùp doanh nghieäp naâng cao naêng löïc caïnh tranh. Quyõ hoã trôï phaùt trieån coù theå taøi trôï toaøn boä hoaëc moät phaàn ñoái vôùi moãi döï aùn cuï theå. Vì nguoàn voán ngaân saùch caáp cho quyõ khoâng nhieàu neân toát nhaát laø quyõ chæ neân taøi trôï moät phaàn vôùi laõi suaát öu ñaõi, phaàn coøn laïi laø caùc ngaân haøng thöông maïi taøi trôï vôùi laõi suaát thoaû thuaän. Nhö vaäy, hieâïu quaû kinh doanh cuûa doanh nghieäp vaø ngaân haøng ñöôïc ñaûm baûo coøn quyõ hoã trôï ñöôïc nhieàu döï aùn xuaát khaåu, goùp phaàn thöïc hieän muïc tieâu xuaát khaåu. Nhaø nöôùc caàn sôùm thaønh laäp coâng ty baûo hieåm tín duïng xuaát khaåu döôùi daïng coâng ty nhaø nöôùc maø thoâng qua ñoù nhaø nöôùc ñöùng ra ñaûm baûo quyeàn lôïi cho caùc nhaø xuaát khaåu theo hình thöùc tín duïng thöông maïi nhö: baùn chòu, traû chaäm do yeâu caàu cuûa khaùch haøng maø ta tranh thuû ñöôïc giaù cao, xaâm nhaäp ñöôïc vaøo thò tröôøng môùi, khuyeán khích xuaát khaåu ñöôïc saûn phaåm khoù baùn vaø chòu ruûi ro cuøng caùc doanh nghieäp khi xaâm nhaäp thò tröôøng môùi khoâng thaønh coâng. Maët khaùc caàn baûo laõnh caû nhaäp khaåu khi ta ít voán phaûi traû chaäm doái vôùi caùc loaïi vaät tö, thieát bò ñaàu tö cho saûn xuaát haøng xuaát khaåu. Moâ hình coâng ty baûo hieåm tín duïng xuaát khaåu böôùc ñaàu coù theå gioáng coâng ty COFACE cuûa Phaùp nhö trình baøy ôû chöông II. 2. Veà quy cheá theá chaáp, caàm coá taøi saûn : Hieän nay Nghò ñònh ñaûm baûo tieàn vay vaø Thoâng tö veà vieäc xöû lyù caùc taøi saûn theá chaáp chöa ñöôïc ban haønh neân ñaõ gaây nhieàu khoù khaên cho ngaân haøng khi cho vay, nhaát laø cho vay caùc doanh nghieäp ngoaøi quoác doanh. Nhaø nöôùc caàn taïo ra söï bình ñaúng giöõa caùc doanh nghieäp, caùc doanh nghieäp quoác doanh coù theå ñöôïc vay khoâng caàn taøi saûn theá chaáp thì caùc doanh nghieäp ngoaøi quoác doanh cuõng khoâng neân buoäc phaûi coù taøi saûn theá chaáp. Veà vieäc xöû lyù taøi saûn theá chaáp, theo caùc quy ñònh hieän haønh, ngaân haøng khoâng theå töï mình ñöùng ra baùn taøi saûn theá chaáp maø phaûi ñöôïc söï ñoàng yù vaø coù giaáy uyû quyeàn cuûa chuû taøi saûn. Thöïc teá, trong nhieàu tröôøng hôïp chuû taøi saûn chaây yø khoâng hôïp taùc, gaây khoù khaên cho ngaân haøng trong vieäc xöû lyù, baùn taøi saûn theá chaáp. Nhaø nöôùc caàn coù bieän phaùp phoái hôïp caùc cô quan chöùc naêng nhöcoâng an, tö phaùp, boä taøi chính, ngaân haøng Nhaø nöôùc nhanh choùng thaùo gôõ khoù khaên ñoù thì ngaân haøng môùi yeân taâm môû roäng tín duïng xuaát khaåu. Ngoaøi ra, Nhaø nöôùc neân xem xeùt thaønh laäp nhöõng coâng ty hay toå chöùc kinh doanh taøi saûn caàm coá theá chaáp. Nhöõng toå chöùc naøy seõ ñöôïc pheùp xöû lyù nhöõng taøi saûn caàm coá theá chaáp hoaëc tieáp quaûn ñeå kinh doanh taøi saûn ñoù baèng vieäc nieâm phong taøi saûn ñoù laïi. Vieäc kinh doanh seõ traùnh laõng phí nguoàn taøi saûn caàm coá theá chaáp trong thôøi gian chôø coù quyeát ñònh xöû lyù ñoàng thôøi laïi taïo coâng aên vieäc laøm cho moät löïc löôïng lao ñoäng nhaát ñònh. 3. Taêng cöôøng hôn nöõa vai troø cuûa nhaø nöôùc trong vieäc trôï caáp xuaát khaåu cho caùc maët haøng noâng saûn xuaát khaåu : Hieän nay, trong noâng nghieäp, nöôùc ta chæ taäp trung ñaàu tö thuyû lôïi taêng naêng suaát caây luùa maø chöa ñaàu tö ñuùng möùc vaøo khoa hoïc coâng ngheä, taïo ra nhieàu gioáng caây troàng môùi naêng suaát vaø chaát löôïng cao hôn. Veà laâu daøi, Vieät Nam neân ñaàu tö phaùt trieån noâng nghieäp theo höôùng coù lôïi cho sinh thaùi vaø ñaûm baûo an toaøn thöïc phaåm nhö giaûm thuoác tröø saâu, caùc chaát gaây ñoäc haïi... Nhöng nöôùc xuaát khaåu noâng saûn treân theá giôùi nhö Myõ, EU, Canaña, AÁn Ñoä... ñeàu raát chuù troïng chuù troïng ñaàu tö cho nghieân cöùu vaø phaùt trieån (R&D). Coù nhö theá haøng noâng saûn xuaát khaåu cuûaVieät Nam môùi coù theå naâng cao naêng löïc caïnh tranh vôùi caùc haøng noâng saûn cuûa caùc nöôùc taïi caùc thò tröôøng khoù tính nhö EU, Nhaät Baûn. Tröôùc maét, Nhaø nöôùc caàn taêng cöôøng hoaït ñoäng trôï caáp noâng saûn xuaát khaåu thoâng qua hoaït ñoäng cuûa Quyõ hoã trôï xuaát khaåu baèêng caùch tieáp tuïc thöôûng thaønh tích xuaát khaåu, hoã trôï vay voán mua noâng saûn xuaát khaåu khi giaù caû treân thò tröôøng theá giôùi giaûm xuoáng khoâng coù lôïi cho saûn xuaát haøng trong nöôùc, hoã trôï taøi chính coù thôøi haïn ñoái vôùi moät soá maët haøng xuaát khaåu bò loã, vaø döï tröõ noâng saûn chôø xuaát khaåu. Maët khaùc caàn phaùt huy hoaït ñoäng cuûa Quyõ baûo hieåm xuaát khaåuï ngaønh haøng theo QÑ soá 110/ 2002/ QÑ-TTg ñeå hoã trôï taøi chính ñoái vôùi caùc thaønh vieân hieäp hoäi tröïc tieáp xuaát khaåu haøng hoaù ñaõ ñoùng baûo hieåm xuaát khaåu taïm thôøi bò loã. Hoaït ñoäng cuûa Quyõ raát coù yù nghóa ñoái vôùi xuaát khaåu, ñaëc bieät laø caùc maët haøng noâng saûn xuaát khaåu chòu nhieàu ruûi ro do bieán ñoäng khi xuaát khaåu nhö maët haøng caø pheâ, cao su, haït ñieàu.... Hoaït ñoâïng naøy taïo ñieàu kieän giöõ vöõng vaø oån ñònh saûn xuaát, cheá bieán xuaát khaåu. 4. Taêng cöôøng hoaït ñoäng cuûa caùc toå chöùc xuùc tieán thöông maïi : Cuïc xuùc tieán thöông maïi thuoäc Boä thöông maïi quaûn lyùõ, beân döôùi laø toå chöùc xuùc tieán thöông maïi ñòa phöông. Ñeå thuùc ñaåy hoaït ñoäng xuaát khaåu vaøo caùc khu vöïc thò tröôøng, Cuïc xuùc tieán thöông maïi caàn khaúng ñònh vai troø cuûa mình trong vieäc döï baùo vaø thoâng tin kòp thôøi cho caùc doanh nghieäp cho caùc doanh nghieäp vaø ngöôøi saûn xuaát trong nöôùc bieát thò tröôøng caàn gì trong naêm nay vaø trong moät vaøi naêm tôùi. Ñieàu naøy raát coù yù nghóa ñoái vôùi caùc hoaït ñoäng xuaát khaåu giuùp doanh nghieäpï naém baét löôïng cung caàu thò tröôøng môùi nhaát, saûn xuaát vaø xuaát khaåu nhöõng maët haøng thò tröôøng nöôùc ñoù caàn . Beân caïnh ñoù, Cuïc coøn ñoùng vai troø laø caàu noái thoâng tin giöõa caùc doanh nghieäp Vieät Nam vaø phía nöôùc ngoaøi. Nhöõng hoaït ñoäng nhö giôùi thieäu cho doanh nghieäp veà thò tröôøng, töø heä thoáng luaät phaùp lieân quan ñeán caùc bieän phaùp phi haïn ngaïch, thuû tuïc xuaát nhaäp khaåu, tieâu chuaån chaát löôïng, giaù caû.... hay toå chöùc caùc cuoäc tieáp xuùc thöông maïi giöõa caùc doanh nghieäp vôùi caùc toå chöùc thöông maïi nöôùc ngoaøi ñeå tìm hieåu nhu caàu thò tröôøng vaø trao ñoåi kinh nghieäm. Cuïc thay maët Boä thöông maïi toå chöùc, höôùng daãn cho caùc doanh nghieäp tham gia hoäi chôï, trieån laõm taïi caùc nöôùc ngoaøi ñeå giôùi thieäu veà maët haøng xuaát khaåu cuûa Vieät Nam. Beân caïnh ñoù, caàn phaùt huy tinh thaàn cuûa thoâng tö 62/2001/ TT-BTC ngaøy 1/8/2001 höôùng daãn chi hoa hoàng trong giao dòch moâi giôùi xuaát khaåu cho phía ñoái taùc caû Vieät Nam vaø nöôùc ngoaøi neáu tìm ñöôïc nguoàn thò tröôøng xuaát khaåu môùi cho Vieät Nam, böôùc ñaàu taïo ñieàu kieän cho caùc doanh nghieäp tìøm baïn haøng, ñaåy maïnh xuaát khaåu, hoã trôï kinh phí xaây döïng caùc ñeà aùn nghieân cöùu thò tröôøng, taêng khaû naêng caïnh tranh cuûa haøng hoaù Vieät Nam treân thò tröôøng khu vöïc vaø theá giôùi, môû roäng thò tröôøng, duy trì ñöôïc khaùch haøng truyeàn thoáng, naâng cao kim ngaïch xuaát khaåu. 5. Hoaøn thieän Luaät veà choáng baùn phaù giaù haøng hoaù: Phaùp leänh giaù nhö trình baøy ôû treân coù nhieàu ñieåm ñi ngöôïc laïi quy ñònh veàø choáng phaù giaù theo thoâng leä quoác teá (quy ñònh cuûa WTO vaøo moät soá nöôùc khaùc nhö Myõ, Trung Quoác, Australia...). Phaùp leänh giaù khoâng khuyeán khích caùc doanh nghieäp phaùt minh saùng cheáù, doåi môùi coâng ngheä, naâng cao trình ñoä quaûn lyù, nhaèm haï giaù thaønh saûn phaåm bôûi giaù thaønh thaáp hôn giaù thoâng thöôøng seõ bò coi laø haønh vò baùn phaù giaù haøng hoaù. Caùc doanh nghieäp nöôùc ngoaøi ñaàu tö kyõ thuaät vaø trình ñoä quaûn lyù tieân tieán vaøoVieät Nam saûn xuaát ra saûn phaåm coù giaù thaønh thaáp, neáu hoï baùn ôû möùc giaù thaáp hôn möùc giaù thoâng thöôøng treân thò tröôøng Vieät Nam seõ vi phaïm Phaùp leänh giaù cuûa Vieät Nam. Vì vaäy, hoï seõ khoâng daùm ñaàu tö vaøo Vieät Nam. Ñoái vôùi haøng nhaäp khaåu, neáu theo quy ñònh cuûa Phaùp leänh giaù thì haàu heát caùc saûn phaåm cuûa Trung Quoác ñang baùn treân thò tröôøng cuûa Vieät Nam seõ bò Phaùp leänh giaù quy toäi baùn phaù giaù, bôûi vì haàu nhö caùc saûn phaåm ñeàu ñöôïc baùn vôùi möùc giaù thaáp hôn möùc giaù thoâng thöôøng treân thò tröôøng Vieät Nam. Phaùp leänh giaù coøn gaây caûn trôû tieán trình hoäi nhaäp cuûa Vieät Nam ñoái vôùi khu vöïc vaø theá giôùi. Maët khaùc, bieän phaùp tröøng phaït cuûa Phaùp leänh giaù Vieät Nam cuõng khoâng coù tính khaû thi treân thöïc teá, vaø ñi ngöôïc laïi thoâng leä quoác teá. Töø ñoù ñaët ra yeâu caàu caàn xem xeùt laïi caùc quy ñònh trong Phaùp leänh giaù, tieán haønh söûa chöõa noäi dung muïc choáng baùn phaù giaù cuûa Phaùp leänh giaù cho phuø hôïp vôùi thoâng leä quoác teá hieän haønh tieán tôùi ban haønh Luaät choáng phaù giaù haøng hoaù moät caùch hoaøn chænh. Beân caïnh ñoù, nöôùc ta caàn aùp duïng caùc bieän phaùp kieân quyeát ngaên chaën caùc tröôøng hôïp nhaäp laäu maäu dòch haøng hoaù qua bieân giôùi nhö bieân giôùi Taây vaø Taây Nam, bieân giôùi phía Baéc, vaø caùc tuyeán ñöôøng bieån. Ñaây laø nguyeân nhaân quan troïng ñeå haøng nöôùc ngoaøi eá thöøa vaø keùm phaåm chaát traøn vaøo baùn phaù giaù ôû trong nöôùc. Trong xu höôùng khu vöïc hoaù, toaøn caàu hoaù ñang dieãn ra maïnh meõ treân theá giôùi, nöôùc ta caàn sôùm nghieân cöùu ban haønh "Luaät choáng baùn phaù giaù" ñeå baûo hoä neàn saûn xuaát trong nöôùc choáng laïi haønh ñoäng buoân baùn khoâng trung thöïc cuûa caùc coâng ty nöôùc ngoaøi, maø coøn laø vieäc hoaøn thieän cô sôû phaùp lyù kinh doanh tröôùc khi nöôùc ta ñöôïc keát naïp laø thaønh vieân chính thöùc cuûa WTO. Noäi dung cuûa Luaät caàn phaûi phuø hôïp vôùi caùc quy ñònh chung, cô baûn cuûa Ñaïo luaät choáng baùn phaù giaù cuûa GATT ban haønh naêm 1949 vaø Hieäp ñònh veà choáng baùn phaù giaù cuûa WTO naêm 1994 nhöng cuõng caàn tính ñeán tình hình ñaëc thuø cuûa nöôùc ta. Nhaø nöôùc cuõng caàn phaân coâng caùc cô quan chuyeân traùch cuûa Nhaø nöôùc phuï traùch coâng taùc choáng baùn phaù giaù. Theo nhö kinh nghieâïm cuûa caùc nöôùc thì Cô quan Haûi Quan seõ chòu traùch nhieäm. KEÁT LUAÄN Cho duø cuoäc khuûng hoaûng taøi chính Chaâu AÙ vaø söï suïp ñoå cuûa heä thoáng taøi chính ôû moät soá nöôùc khieán nhieàu nöôùc ñaõ phaûi xem xeùt laïi moâ hình phaùt trieån höôùng maïnh veà xuaát khaåu cuûa mình vaø tìm kieám ñoäng löïc phaùt trieån kinh teá trong nöôùc. Song xeùt veà toaøn dieän phaùt trieån neàn kinh teá höôùng veà xuaát khaåu vaãn laø moät xu höôùng chuû yeáu trong chính saùch thöông maïi cuûa caùc nöôùc. Khoaù luaän ñaõ khaúng ñònh ñöôïc vai troø to lôùn cuûa xuaát khaåu ñoái vôùi söï nghieäp coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoaù ñaát nöôùc, ñoái vôùi söï chuyeån dòch cô caáu kinh teá ñaát nöôùc, ñoái vôùi vieäc giaûi quyeát coâng aên vieäc laøm vaø naâng cao ñôøi soáng cuûa nhaân daân vaø khaúng ñònh ñaåy maïnh xuaát khaåu laø moät vaán ñeà coù yù nghóa chieán löôïc ñoái vôùi söï phaùt trieån kinh teá vaø söï nghieäp coâng nghieäp hoaù cuûa baát kyø quoác gia naøo. Khoaù luaän ñaõ ñöa ra cô sôû lyù luaän veà bieän phaùp tín duïng xuaát khaåu, trôï caáp xuaát khaåu vaø baùn phaù giaù haøng hoaù vaø trình baøy thöïc tieãn aùp duïng caùc bieän phaùp ñoù taïi caùc nöôùc thuoäc nhoùm nöôùc AÂu Myõ vaø Chaâu AÙ vaø ñöa ra nhaän xeùt ñoái vôùi töøng bieän phaùp cuï theå. Thöïc tieãn cuõng cho thaáy caùc nöôùc ñeàu taän duïng toái ña caùc khaû naêng trôï giuùp cho caùc nhaø xuaát khaåu nhieàu khi vi phaïm caû caùc thoâng leä quoác teá nhö trôï caáp noâng saûn hay trôï caáp buø loã cho caùc doanh nghieäp baùn phaù giaù haøng hoaù ra nöôùc ngoaøi song hoï cuõng ñeàu coù caùc bieän phaùp che chaén baûo veä thò tröôøng trong nöôùc giaûm thieåu söï caïnh tranh töø beân ngoaøi. Khoaù luaän cuõng ñeà caäp ñeán thöïc tieãn aùp duïng ba bieän phaùp treân ôû Vieät Nam vaø ñöa ra caùc giaûi phaùp hoaøn thieän. Thöïc tieãn cho thaáy Vieät Nam coøn coù raát nhieàu nhöõng baát caäp trong vieäc söû duïng caùc bieän phaùp ñaåy maïnh xuaát khaåu nhö hoaït ñoäng cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi, caùc Quyõ coøn chöa ñaùp öùng nhu caàu hoã trôï cuûa caùc doanh nghieäp xuaát khaåu, Phaùp leänh veà baùn phaù giaù coøn thieáu tính thöïc tieãn vaø traùi vôùi thoâng leä quoác teá caàn phaûi phaûi hoaøn thieän. Ñeå thaønh coâng trong cuoäc caïnh tranh ngaøy caøng khoác lieät treân thò tröôøng theá giôùi ñoøi hoûi caû Nhaø nöôùc ta phaûi coù nhöõng chính saùch hoã trôï xuaát khaåu moät caùch hieäu quaû vaø ñeå thaønh coâng trong cuoäc caïnh tranh ngaøy caøng khoác lieät treân thò tröôøng theá giôùi ñoøi hoûi caû Nhaø nöôùc ta phaûi coù nhöõng chính saùch hoã trôï xuaát khaåu moät caùch hieäu quaû vaø ñoàng boä. Tuy nhieân, do trong khuoân khoå khoaù luaän vaø thôøi gian nghieân cöùu haïn heïp coäng vôùi naêng löïc nghieân cöùu coøn haïn cheá neân khoaù luaän vaãn chöa trình baøy ñöôïc heä thoáng heä thoáng tín duïng xuaát khaåu cuûa caùc nöôùc moät caùch ñaày ñuû vaø ñoàng boä, phaàn trôï caáp xuaát khaåu môùi chæ taäp trung ñeà caäp tôùi trôï caáp noâng saûn maø chöa ñeà caäp tôùi vieäc trôï caáp caùc ngaønh khaùc nhö coâng nghieäp, cheá taïo, coâng ngheä cao..., phaàn baùn phaù giaù do taøi lieäu khan hieám vaø ñoøi hoûi baûo maät neân ngöôøi vieát khoâng theå phaân tích ñeå neâu roõ chieán thuaät baùn phaù giaù cuûa töøng nöôùc. TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 1. Giaùo trình Kinh teá Ngoaïi thöông- GS.TS Buøi Xuaân Löu -Ñaïi Hoïc Ngoaïi Thöông naêm 1998 2. Giaùo trình Quan heä kinh teá quoác teá - TS Vuõ Chí Loäc- Ñaïi hoïc Ngoaïi thöông naêm 1997 3. Agricultural and Food Policy - Ronald D. Knutson, J.B. Penn, William T.Boehm -Prentice Hall Education, Career & Technology 1999 4.Credit Policies and Industrialization of Korea-Yoon Je Cho, Joon-Kyung Kim- Washington D.C, The World Bank-1995 5. Taøi chính Ngoaïi thöông - Kessler, Herberb J.- Nhaø xuaát baûn khoa hoïc kyõ thuaät naêm 1999 5. Ex-Im bank of The United States - Taøi lieäu cuûa World Bank 6. Baùn phaù giaù vaø bieâïn phaùp, chính saùch choáng baùn phaù giaù haøng nhaäp khaåu - Ñoaøn Vaên Tröôøng- Nhaø xuaát baûn Thoáng keâ naêm 1998 7.Taïp chí nghieân cöùu Trung Quoác, Chaâu AÂu naêm 2001,2002 8. Tin kinh teá- 2001,2002; Taïp chí Ngoaïi thöông - 2001,2002 Taïp chí Ngaân Haøng naêm 2002; Taïp chí Taøi chính doanh nghieäp 2001,2002 9. Kyû yeáu nghieân cöùu khoa hoïc 98/99, 2000/2001- Ñaïi hoïc Ngoaïi thöông 10. Thoâng tin töø Internet : www. Eximbank. com www. Hindu. com www. Expressindia. com/ ie/ daily www. Eurostep. org/ pubs/position/coherence/jamaica.htm www.ieport. com PHAÀN TRÍCH DAÃN (1)(2)(19): "Chieán löôïc thöông maïi quoác teá cuûa Anh"- Taïp chí nghieân cöùu quoác teá soá 44 thaùng 7/2001 (3) : Thoâng tin töø Website: www. coface. com (4) : "Chính saùch khuyeán khích xuaát khaåu cuûa Trung Quoác"- TS. Phaïm Thaùi Quoác- Vieän kinh teá theá giôùi- Taïp chí Chaâu AÙ - Thaùi Bình Döông soá 3(88) thaùng 6/2002 (5)"Credit Policies and Industrialization of Korea"-Yoon Je Cho, Joon-Kyung Kim- Washington D.C, The World Bank-1995 trang 56-57 (6): " Kinh teá Chaâu AÙ ñaõ phuïc hoài"- Thôøi baùo kinh teá Vieät Nam- Kinh teá 1999-2000 (7): Thoâng tin töø Website: www. usda. com ngaøy 5/11/ 1999 (8)(9): Tin kinh teá ngaøy 29/6/2002 (10) "Agricultural and Food Policy" - Ronald D. Knutson, J.B. Penn, William T.Boehm trang 36 (11)(12): " Ñaïo luaät môùi veà noâng nghieäp cuûa Myõ- moät chính saùch traù hình"- Toâ Chinh- Ngoaïi Thöông soá 18 ngaøy 21/6-30/6/2002 (13) Thoâng tin töø Website : www.moftec.com ngaøy 6/1/2002 (14)(22) : Thoâng tin töø Website: www.faitradewatch. org ngaøy 3/5/99 vaø ngaøy 25/6/2000 (15)(16): Tin kinh teá ngaøy 3/2/2002 (17)(18) Tin kinh teá ngaøy 20/9/2002 (23) Thoâng tin töø Washington post. com vaø Boä thöông maïi Canaña (24)(26) Thoâng tin töø Website: www.hindu.com ngaøy 3/11/2001 vaø ngaøy 3/1/2002 (25) The Wall Streets Journal ngaøy 1/1/99 (27)Thoâng tin töø Website: www.glasslinks.com (28) Thoâng tin töø Website: www.ieport.com ngaøy2/5/2001 (29)Thoâng tin töø Website: www.eurostep.org (30)Thoâng tin töø Website: www. expressindia.com/ie/daily ngaøy 5/12/99 (31) :" Hoaït doäng cuûa Quyõ hoã trôï phaùt trieån qua 8 thaùng hoaït ñoäng"- Ngoaïi thöông soá 22 ngaøy 1/8-10/8/2002 (32):" Tieáp tuïc chính saùch khuyeán khích xuaát khaåu"- Traàn Höõu Tieán - taäp chí Taøi Chính Doanh nghieäp soá 6/2002 (33)(34) : "Veà taøi trôï xuaát khaåu cho caùc doanh nghieäp nhoû vaø vöøa"- TS Nguyeãn Ñaéc Höng- Taïp chí Ngaân haøng soá thaùng 6/2002 (35); " Chaám döùt tình traïng manh muùn hoã trôï xuaát khaåu?- Thôøi baùo kinh teá Vieät Nam ngaøy 13/08/2001 (36): Phoûng vaán oâng Ñoã Ngoïc Töôùc, TGÑ Quyõ hoã trôï phaùt trieån- Taäp trung hoã trôï xuaát khaåu- Thôøi baùo kinh teá VN 01/03/02 (20)(21)(37)(38): "Baùn phaù giaù vaø bieän phaùp, chính saùch baùn phaù giaù haøng nhaäp khaåu"- Ñoaøn Vaên Tröôøng- Nhaø xuaát baûn Thoáng keâ naêm 1998 (39)(40): Thoâng tin töø Website: www. vir.vn ngaøy 8/6/2002 MUÏC LUÏC Lôøiø môû ñaàu 1 Chöông I: Vai troø cuûa tín duïng xuaát khaåu,trôï caáp,baùn phaù giaù haøng hoaù ñoái vôùi vieäc ñaåy maïnh xuaát khaåu 3 I. Taàm quan troïng cuûa hoaït ñoäng xuaát khaåu ñoái vôùi söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teáá 3 II. Vai troø cuûa tín duïng xuaát khaåu, trôï caáp vaø baùn phaù giaù haøng hoaù ñoái vôùi söï phaùt trieån cuûa vieäc ñaåy maïnh xuaát khaåu 6 1. Tín duïng xuaát khaåu 6 1.1 Noäi dung cuûa tín duïng xuaát khaåu 6 1.2 Vai troø cuûa tín duïng xuaát khaåu 9 2. Trôï caáp xuaát khaåu 11 2.1 Moät soá noäi dung cuûa trôï caáp xuaát khaåu 11 2.2 Vai troø cuûa trôï caáp xuaát khaåu 13 3. Baùn phaù giaù haøng hoaù 14 3.1 Noäi dung cuûa baùn phaù giaù haøng hoaù 14 3.2 Taïi sao caùc coâng ty baùn phaù giaù, chieám lónh thò tröôøng vaãn thu ñöôïc lôïi nhuaän ? 17 Chöông II: Thöïc tieãn söû duïng tín duïng xuaát khaåu, trôï caáp vaø baùn phaù giaù haøng hoaù ñeå ñaåy maïnh xuaát khaåu cuûa moät soá nöôùc treân theá giôùi : 21 I. Tín duïng xuaát khaåu 21 1. Hoaït ñoäng taøi trôï xuaát khaåu cuûa nhoùm nöôùc AÂu Myõ 21 2. Hoaït ñoäng taøi trôï xuaát khaåu cuûa moät soá nöôùc Chaâu AÙ 27 II. Trôï caáp xuaát khaåu 31 1. Trôï caáp noâng saûn xuaát khaåu 31 1.1.Trôï caáp noâng saûn cuûa nhoùm nöôùc AÂu Myõ 32 1.2. Trôï caáp noâng saûn cuûa moät soá nöôùc Chaâu AÙ 40 2. Moät soá moâ hình toå chöùc xuùc tieán thöông maïi chuû yeáu treân theá giôùi 45 III. Baùn phaù giaù haøng hoaù: 49 1. Thöïc tieãn hoaït ñoäng baùn phaù giaù treân thò tröôøng theá giôùi 49 2. Hoaït ñoäng choáng baùn phaù giaù cuûa caùc nöôùc 57 ChöôngIII: Vieäc söû duïng caùc bieän phaùp tín duïng xuaát khaåu, trôï caáp, baùn phaù giaù haøng hoaù ñeå ñaåy maïnh xuaát khaåu ôû Vieät Nam hieän nay vaø moät soá kieán nghò nhaèm hoaøn thieän caùc bieän phaùp treân : 59 I. Tình hình söû duïng caùc bieän phaùp ñeå ñaåy maïnh xuaát khaåu ôû Vieät Nam: 59 1. Tín duïng xuaát khaåu 59 2. Trôï caáp 65 3. Baùn phaù giaù haøng hoaù 70 II. Moät soá caùc bieän phaùp nhaèm hoaøn thieän caùc chính saùch veà tín duïng xuaát khaåu, trôï caáp, baùn phaù giaù haøng hoaù ñeå ñaåy maïnh xuaát khaåu: 77 1. Veà vieäc hình thaønh chính saùch hoã trôï tín duïng xuaát khaåu 77 2. Veà quy cheá theá chaáp, caàm coá taøi saûn 79 3. Taêng cöôøng hôn nöõa vai troø cuûa nhaø nöôùc trong vieäc trôï caáp cho caùc maët haøng noâng saûn xuaát khaåu 80 4. Taêng cöôøng hoaït ñoäng cuûa caùc toå chöùc xuùc tieán thöông maïi quoác teá 80 5. Hoaøn thieän luaät veà choáng baùn phaù giaù haøng nhaäp khaåu 82 Keát luaän 84 Taøi lieäu tham khaûo 86 Phaàn trích daãn 87 ._.