Tài liệu Mối quan hệ giữa triển kinh tế & bảo vệ môi trường sinh thái trong quá trình xây dựng Chủ nghĩa xã hội ở nước ta: ... Ebook Mối quan hệ giữa triển kinh tế & bảo vệ môi trường sinh thái trong quá trình xây dựng Chủ nghĩa xã hội ở nước ta
11 trang |
Chia sẻ: huyen82 | Lượt xem: 1690 | Lượt tải: 0
Tóm tắt tài liệu Mối quan hệ giữa triển kinh tế & bảo vệ môi trường sinh thái trong quá trình xây dựng Chủ nghĩa xã hội ở nước ta, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Lêi më ®Çu
Sau nhiÒu n¨m thùc hiÖn chÝnh s¸ch cña ®¶ng vµ nhµ níc, nÒn kinh tÕ cña chóng ta ®ang ph¸t triÓn mét c¸ch m¹nh mÏ.Tõ mét níc n«ng
nghiÖp l¹c hËu chóng ta ®ang dÇn dÇn chuyÓn m×nh trë thµnh mét níc c«ng nghiÖp ®êi sèng cña nh©n d©n ngµy cµng mét n©ng cao.Song mÆt tr¸i cña sù ph¸t triÓnkinh tÕ ®ã lµ lµm « nhiÔm m«i trêng bëi c¸c chÊt th¶i c«ng nghiÖp,nhµ ë,ý thøc nghêi d©n…Do vËy vÊn ®Ò ph¸t triÓn kinh tÕ vµ b¶o vÖ m«i trêng sinh th¸i lµ mét ®Ò tµi ®îc nhiÒu nhµ khoa häc nghiªn cøu vµ ®èi víi níc ta nã trë thµnh nét vÊn ®Ò nghiªm träng cÇn gi¶i quyÕt hîp lý.
Hµng lo¹t vÊn ®Ò m«i trêng toµn cÇu ®· vµ ®ang ngµy cµng trë nªn bøc xóc nh viÖc tr¸i ®Êt ®ang nãng lªnkh«ng b×nh thêng lµm cho thiªn tai t¨ng lªn ®ät biÕn vµ mùc níc biÓn d©ng cao;lç thñng «z«n ngµy mét lín lµm gi¶m kh¶ n¨ng b¶o vÖ sù sèng cña khÝ quyÓn;« nhiÔm m«i trêng gia t¨ng lµm cho chÊt lîng cuéc sèngbÞ suy cÊp;®a d¹ng sinh häc suy gi¶m lµm cho sù sèng ngµy cµng bÞ ®¬n ®iªu. Nguyªn nh©n chÝnh kh«ng ph¶i ®©u kh¸c lµ do con ngêi g©y ra.Chóng ta chØ v× lîi Ých c¸ nh©n mµ thê ¬ víi m«i trêng ®· g©y ra mét hËu qu¶ v« cïng khñng khiÕp.
M«i trêng vµ kinh tÕ lµ hai pham trï kh¸c nhau nhng chóng l¹i cã mèi quan hÖ kh¨ng khÝt víi nhau,chóng ®Òu phôc vô lîi Ých cña con ngêi nhng chóng lµ hai mÆt mét vÊn ®Ò,do vËy chóng ta kh«ng chØ quan t©m ®Õn m«i trêng mµ thê ¬ víi kinh tÕ ngîc l¹i chóng ta ph¶i ph¸t triÓn kinh tÕ kÕt hîp víi b¶o vÖ m«i trêng.HiÖn nay thÕ giíi ®ang t×m ra nguån n¨ng lîng míi s¹ch h¬n,cung cÊp nhiÒu n¨ng l¬ng h¬n mµ kh«ng g©y « mhiÔm nh:n¨ng lîng hidro,®iªn n¨ng,n¨ng lîng nguyªn tö,n¨ng lîng mÆt trêi…®Ó thay thÕ cho nh÷ng n¨ng lîng cò ®ang g©y tæn h¹i ®Õn m«i trêng.
ở níc ta hiÖn nay víi sù bïng næ d©n sè,tèc ®é ®« thÞ ho¸ nhanh,ngêi dan cha cã ý thøc b¶o vÖ m«i trêng cña chóng ta ®ang trong t×nh tr¹ng b¸o ®éng.Do vËy nhµ níc cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p phï hîp ®Ó vÉn ph¸t triÓn kinh tÕ võa ph¶i b¶o vÖ m«i trêng.
Trong khu«n khæ bµi tiÓu luËn nµy em xin tr×nh bµy mét sè hiÓu biÕt vÒ mèi quan hÖ gi÷a triÓn kinh tÕ vµ b¶o vÖ m«i trêng sinh th¸i trong qu¸ tr×nh x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë níc ta. Bµi tiÓu luËn cña em ch¾c ch¾n kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt còng nh ng«n tõ. Em rÊt mong ®îc thÇy c« vµ b¹n bÌ cïng ®ãng gãp ý kiÕn.
I.Quan hÖ gi÷a ph¸t triÓn kinh tÕ víi b¶o vÖ m«i trêng ë níc ta hiÖn nay
1.Mét sè kh¸i niÖm c¬ b¶n:
a.Kinh tÕ vµ sù ph¸t triÓn kinh tÕ
ThuËt nh÷ “kinh tÕ “ra ®êi rÊt sím trong lÞch sö.Nh÷ng ngêi ®©ud tiªn
®I s©u vµo nghiªn cøu kinh tÕ ph¶i kÓ ®Õn William Petty, Adam Smith,
DavidRicacdo…Hä ®· ®a ra nh÷ng suy nghÜ,quan niÖm kh¸c nhau vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ.Max ®Õn khi chñ nghÜa Mac_Lªnin ra ®êi ta míi có c¸i nh×n tæng qu¸t vÒ kinh tÕ.
Quan ®iÓm biÖn chøng trong triÕt häc Mac_Lªnin xem xÐt ph¸t triÓn lµ mét qu¸ tr×nh teens lªn tõ th¸p ®Õn cao.Qu¸ tr×nh nµy võa dÇn dÇn,võa nh¶y vät ®a tí sùh ra ®êi cña c¸I míi thay thÕ c¸I cò.®ã lµ xu híng ph¸t triÓn nãi chung cßn ph¸t triªn kinh tÕ lµ sù t¾ng trëng kinh tÕ g¾n liÒn víi sù hµn thiÖn c¬ cÊu thÓ chÕ kinh tÕ.Nã ®îc ®¸nh dÊu b»ng s ra ®êi cña c¸c h×nh thøc,c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ míi.§©y lµ mét kh¸I niÖm v« cïng r«ng lín bëi thÕ nµo lµ n©ng cao chËt lîng cuéc sèng?ë ViÖt Nam hiÖn nay nªn f kinh tÕ s®ang trªn ®µ ph¸t triÓn cuècnèng ®ang dÇn ®îc c¶I thiÖn tuy nhiªn cha cao do thu nh¹p thùc tÕ cña nh©n d©n cßn thÊp.
b.M«i trêng sin th¸i(MTST)
ngµy nay chóng ta thêng ®îc nghe ®Õn c¸c côm tõ:”b¶o vÖ MTST” “« nhiÔm MTST” …Vëy thùc chÊt cña vÊn ®Ò st nµy nay lµ g×? Sinh th¸i theo tiÕng Hil¹p lµ "oikã" nghÜa lµ nhµ ë,n¬I c tró,sing sèng.Qua ®ã cã thÓ ®a ra khai niÖm mooi trêng sing th¸I nh sau:”MTST lµ bao gåm tÊt c¶ nh÷ng ®iÖu kiÖn xung quanhcã liªn quan ®Õn sù sèng cña c¬ thÓ”.§èi víi con nghêi MTST lµ t¸t c¶ c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ x· héi,c¶ v« c¬ v µ h÷u c¬,cã liªn quan ®Ðn sù sèng cña con ngêi,sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña x· héi.
HiÖn nay vÊn ®Ò MTST mµ con ngêi ®ang tËp trung nghiªn cøu ®Ó t×m ra ph¬ng ¸n tèi u gi¶I quyÕt nã thôc chÊt lµ vÊn ®Ò mèi quan hÖ gi÷a con ngêi vµ x· héi.Vµ ë níc ta còng vËy con ngêi cïng víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ ®· vµ ®ang t¸c ®éng s©u s¾ tíi m«i trêng sing th¸i,do ®ã ®¶ng vµ nhµ níc ®· cã nhòng chñ tr¬ng,®êng lèi chÝnh s¸ch thiÕt thùc nh»m b¹o vÖ m«i trêng sinh th¸i.
Nõu nh ph¸t triÓn ®îc ®¸nh gi¸ bëi sù ra ®êi cña c¸i míi thay thÕ c¸i cò th× b¶o vÖ l¹i lµ sù gi÷ g×n b¶o tån c¸I cò tr¸nh cho nã nh÷ng t¸c ®éng xÊu ®ång thêi cã nh÷ng biÖn ph¸p c¶i thiÖn cho nã phï hîp víi nhu cÇu cña con ngêi.
2.Quan hÖ biÖn chøng gi÷a ph¸t triÓn kinh tÕ vµ b¶o vÖ m«i trêng sinh th¸I ë níc ta hiÖn nay.
BiÖn chøng lµ mét ph¹m trï triÖt häc dïng ®Ó chØ tÝnh chÊt g¾n liÒn víi sù tån t¹,vËn ®éng cña sù vËt hiÖn tîng.§Ønh cao cña phÐp biÖn chøng lµ phÐp biÖn chøng duy vËt do Mac vµ ¡nghen s¸ng lËp vµo nh÷ng n¨m 40 cña thÕ kû XIX trªn c¬ së mét gÖ thèng nh÷ng nguyªn lý,nh÷ng cÆp ph¹m trï c¬ b¶n,nhÏng quy luËt phæ biÕn ph¶n ¸nh ®óng ®¾n hiªn thù.
Gi÷a ph¸t triÓn kinh tÕ vµ b¶o vÖ MTST lu«n cã m«i quan hÖ t¸c ®éng qua l¹i víi nhau,®ã chÝnh lµ mèi quan hÖ biÖnn chøng bao gåm hai mÆt thèng nhÊt vµ m©u thuÉn.
a.Sù thèng nh¸t gi÷a ph¸t triÓn kinh tÕ vµ b¶o vÖ mooi trwngf sinh th¸i ë níc t hiÖn nay.
Kinh tÕ lµ c¸i chñ quan con MTST lµ c¸i vËt chÊt tån t¹i kh¸ch quan.Tuy nhiªn b¶o vÖ MTST l¹i phô thuéc vµo ý muèn chñ quan cña con ngßi.Ph¸t trÓn kinh tÕ vµ b¶o vÖ MTST thèng nhÊt nhau vÒ môc ®Ých trong qu¸ tr×nh phats triÓn cña mét chØnh thÓ tù nhiªn x· héi.
Sù ph¸t triÓn kinh tÕ sÏ cho chóng ta ®iÒu kiÖn tèt ®Ó b¶o vÖ MTST.§iÒu nµy ®îc thÓ hiÖn qua mét sè yÕu tè sau:
Thø nh¸t vÒ t×nh tr¹ng khai th¸c nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn :sù kh¸c biÖt gi÷a c¸c níc giµu vµ níc nghÌo ë chç ®ãi víi c¸ níc giµu ntgh× sù tieu dïng lang phÝ vÒ n¨ng lîng vµ cc¸c nguån tµi nguyªn kh¸c.Trong khi c¸c níc nghÌo l¹i ra søc khai th¸c nguån tµi nghuyªn thiªn nhiªn ®Î xuÊt th«.Tøc lµ ph¸t triÓn kinh tÕ lµm n©ng co chÊt lîng cuéc sèng,naang co nh¹n thøc cña người d©n ,do ®ã lîng tµi nguyªn bÞ khai th¸c gi¶m xuèng ,ý thøc b¶o vÖMTST cña con ngêi t¨ng lªn.ë ViÖt Nam hiÖn tîngn ®ãt n¬ng rÉy ®· gi¶m ®¸ng kÓ.
Thø hai vÒ bÇu khÝ quyÓn:Ph¸t triÓn kin tÕ lµm cho con ngêi cã ®iÒu kiÖn t¹o ra nh÷ng lo¹i m¸y m¸oc s¶n xuÊt Ýt g©y ¶nh hëng ®Õn m«I trêng vµ c¶ nh÷ng lo¹i ma,ý mcs xö lý r¸c th¶i.Tríc ®©y,trong nh÷ng buæi dâu cña nghµnh c«nh nghiÖpdÖt lîng b«ng lÉn trong kh«ng khÝ qu¸ lã¬n ®· lµ cho c«ng nh©n dÖt bÞ lao phái ung th phái rÊt nhiÒu.T¸c gia G.L¬ndon ®· tõng s®Ò c¹p vÊn ®Ò nµy trong tÊc ph¶m “kÎ bá ®¹o”.Nhng cho ®ªn nay kh«ng chØ trong nghµmh dÖt ma ë hµu hÕt cadcs nghµmh c«ng nghiÖp kh¸c,c«ng nh©n ®Òu ®îc b¶o vÖ an toµn do m¸y mãc trang thiÕt bÞ ®îc c¶i tiÕn.§ã lµ thµnh qu¶ cña viÖcph¸t triÓn kinh tÕ.Còng nh ë ViÖt Nam ®· vµ ®ang ngµy cµn cã nhiÒu m¸y mãc xö lý r¸c th¶i.C¸c khu c«ng nghiÖop ®· gi¶m thiÓu lîng khãi ®éc bay vµo khÝ quyÓn.
Thø ba vÒ m«i trêng nøoc:ph¶t triÓn kinh tÕ t¹o ®iÒu kiÖn cho nguån níc ®îc baØo vÖ an toµn vµ ngîc l¹i.§iÒu nµy ®îc thÓ hiÖn ë tû lÖ ngêi d©n ®îc sö dônhu níc s¹ch ë nøoc ta trøoc ®©y vµ b©y giê.Kimh tÕ cµng ph¸t triÓn th× hÖ thiÝng xö lý r¸c th¶i cµnh hiÖn dại,r¸c th¶i trøoc khi ®a ra biÓn ®· ®ùoc xö lý do v¹y ®· h¹n chÕ phµn nµo sù « nhiÔm m«i trßng nøoc.
ViÖc ph¸t minh vµ ®a vµo sö dông c¸c m¸y mác trang thiÕt bÞ míi nh»m h¹n chees tèi thiÓu t¸c h¹i ®Õn m«i trßng còng ®ånh nghÜa víi viÖc b¶o vÖ MTST.Do vËy xÕt trªn mét khÝa c¹n nµo ®ã th× ph¸t triÓn kinh tÕ ®a t¸c ®ängtÝch cùc ®Õn viÖc b¶o vÖ m«I trêng.
Ngîc l¹i m«i trêng sinh th¸i tring lµnh æn ®Þnh sÏ lµ ®iÒu kiªn,c¬ së vµ ®éng lùc thóc ®Èy qu¸ tr×nh ph¸t triªn kinh tÕ bëi cÊc lý do sau:
Mét m«i trêng sinh th¸i an toµn cã nghÜa lµ mäi ngêi ®îc khoÎ m¹nh tõ ®ã sÏ lµ viÖc tèt h¬n c¶ trong lao ®éng trÝ ãc lÉn trong lao ®éng ch©n tay.KhÝ hËu trong lµnh lµm cho con ngêi tho¶i m¸i hng phÊn trong c«ng viÖc.Søc khoÎ tèt b¶o ®¶m cho con ngê ®iÒu Çn ®Ó hoµn thµmh c«ng viÖc.
B¶o vÖ MTST sÏ t¹o ra mét m«I trßng sèng æn ®Þnh bÒn v÷ng.Nguån tµi nuyªn thiªn nhiªn ®îc b¶o vÖ lµ c¬ së thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ.Hµng n¨m mçi mét trËn ®äng ®Êt,mét c¬n b·o,mét ®ît lòn lôt ®I qua ®· cuèn biÕt bao c¬ së vËt chÊt,ph¸ huû c«ng søc x©y dùng cña nh©n lo¹i,tiªu tèn biÕt bao nhiªu tiÒn cña.nh÷ng ®ît lò ë miÒn trung hµng n¨m®· tiªu huû hµng chôc tû ®ång…B¶o vÖ MTST sÔ gi¶m toãi thiÓu cÊc thiªn tai,®Þch ho¹,tõ ®ã ®Èy nhan qu¸ tr×nh ph¶ttiÓn kinh tÕ.
Nh vËy sù ph¸t triÓn cña x· héichØ ®ùoc coi lµ sù ph¸t triÓn,sù tiÕn bé ®Ých thùc khi cã sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a hai môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ cvµ b¶o vÖ MTST.V× r»ng tôc tÕ ddax cho thÊy sù kiÖn m«i trßng bÞ ph¸ huûg©y tæn th¬ng cho nh©n d©nh«m nay vµ mai sau,®· cung cÊp thªm c¬ së ®Ó chóng ta ph¶I suy nghÜ vÒ c¸ch ®o sù tiªn bé cña m×nh.
b.M©u thuÉn gi÷a sù ph¸t triªn kinh tÕ vµ b¶o vÖ MTST ë ViÖt Nam hiÖn nay.
Trªn thÕ gií nãi chung vµ ë ViÖt Nam nãi rieng hiÖn nay,nÒn kinh tees ®ang ph¸t triÓn mét c¸ch chãng mÆt.§ã lµ ®iÒu thùc sù ®¸ng mõng.Tuy nhiªn ph¸t triÓn kinh tÕ l¹i kÐo theo nhiÒu hiÓm ho¹ vÒ MTST nhÊt lµ ë ViÖt Nam.§¶ng vµ nµh níc ®· cã chñ tr¬ng ®Õn nn¨m 2020 níc ta trë thµnh mét níc c«ng nghiÖonph¸t triÓn hiªn ®¹i,nhng cïnh víi qu¸ tr×nh c«ng nhiÖp ho¸_hiÖn ®¹i ho¸ con ngêi ®ang l¹m dông vµo tù nhiªn,g©y ¶nh hënh nghiªm träng ®Õn m«i trêng sinh th¸i.
TriÕt häc M¸c_Lªnin ®· chØ ra r»ng:m©u thuÉn lµ mèi liªn hÖ t¸c ®äng qua l¹i gi÷a c¸c mÆt ®èi lËp(tøc lµ nh÷ng yÕu tè,nh÷ng bé ph¹n,qu¸ tr×nh cã xu híng tr¸I ngîc nhau).M©u thuÉn c¸i kh¸ch quan vèn cã trong sù vËt,tuy nhien møc ®ä cña m©u thuÉn l¹i phô thuéc vµo ý muèn chñ quan cña con ngêi.Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ cµng nhanh cµng lµm cho møc ®ä « nhiÔm MTST cµng lín vµ ngîc l¹i.§©y chÝnh lµ m©u thuÉn p0h¸t sinhntrong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn x· héikh0ong h÷ng ë ViÖt Nam mµ cßn ë trªn thÕ giíi.
Ph¸t triÓn kinh tÕ ë níc ta hiÖn nay ®ßng nghÜa víi viÖc làm suy gi¶m nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn.Viªt Nam lµ níc cã rõng vµng biÓn b¹ch nhng l¹i cha coys thøc b¶o vÖ thien nhiªn.Lµ mét quãc gia cßn nghÌo,kinh tÕ ®ang trªn ®µ ph¸t triÓn,mu«ns ®Èy nhanh tèc ®é ph¸t triÓn ta ph¶I khai th¸c nguånn tµi nguyªn thiªn nhiªn®ã lµ tÊt yÕu.
Điều này là tất nhiên bởi vì muốn phát triển sản xuất tất yếu phải có nguyên liệu,mà hiện nay Việt Nam vẫn còn nghèo khong có kha nang nhập khẩu nguyên liệu,càng không có đủ kỹ thuật để taoh ra nguồn nguyên liệu mới.Do đó khai thácnguồn tài nguyên sẵn có là phương pháp tối ưu cho viiẹc hát triẻn kinh tế ở nước ta hiiẹn nay.tuy nhiên việc khai thác với khối lương quá lớn sẽ làmnguồn tài nguyên thiên nhiên cạn kiệt bởi theo quy luật của tự nhiên thì phải mất hàng nghìn hàng vạn năm nguồn tài nguyên mới lại đơcj tái tạo.vì vaạy cùng với viêc phát triển kinhtế chúng ta đang gayhậu quả nghiêm trọng cho MTST,quá trình bảo vệ MTST không được giữ vững ổn định.
Phát triển kinh tế làm bùn nổ phương tiiẹn giao thông.Ở Viet Nam hiiẹn nay lượng phương tiện tham gia giao thông đặc biiẹt là phương tiiẹn xe máy gia tăn một cách chonhs mặt.Chính điềunày đã gây tình trạnh tắc ngễn giao thông.thải ra nhiều khí độc hại(NO,CO…)Tiếng ồn gây ô nhiễm môi trường không khí trầm trọng.
Phát triển kinh tế làm gia tăng các khu công nghiệp.Môi trường khu công nghiệp các khu vực đo thịđang ở mức bbáo động.Nguòn nước mặt nước ngầm tiếp tục bị ô nhiễm.Điều kiện vệ sinh môi trường cung cấp nước sạch ở quang vùng khu công nghiêp còn rấtthấp.Hàng năm các khu nàu đã thaira một lương rác thải vô cùng lớn.xong do nước ta còn nghèo vì vậy rác thải chưa đơcj xử lý điều này gayảnh hưởng nghiêm trọng đén MTST.Ở Phú Thọ hằng năm có tới hàng trăm dân quanh khu vực nhà máy phân lân Lâm Thao bị nắc bệnh ung thư,nguyên nhân là do nước ở đay bị ô nhiêm trầm trọng.
Hiện nay kinh tế nước tađang trênh đà phát triển điều đó được thể hiện qua cơ cấu lao động tring kinh tế.Tỷ trọng trong côn nghiệp và dịch vụ tăng,nông nghiệp giảm.Khi dịchvụ phát triển đặc biệt là dịch vụ ăn uống,dịch vụ…thì lượng rác thải sinh ra càng lớn,đi ngược lại với chính sách bảo vệ MTST ở nước ta.
Ngược lại nếu lúc nào chúng ta cũng chỉ chú ý đếnviệc bảo vệ MTST thì nên kinh tế càng chậm phát triển.Bởi như trên dã nói nếu không khai thác nguồn tài nguyên thiên nhiên thì chúng ta không có nguồn nguyên liệu để phục vụ cho sản xuất.Nếu không phát triển công nghiệ dịch vụ thì nền kinh tế nước ta mãi là một nước nông nghiêp chậm hhát triển,kéo dài lịch sử.
Bởi vậy mâu thuuẫn giữa phát triển kimh và bảo vệ MTST ở nước ta hiện naylà mâu thuẫn hai mặt,đồng thời chính những thống nhất và mâu thuẫn đã dẫntới thực trạng về việc giải quyết mối quan hệgiữa hát triển kinh tế và bảo vệ MTST ở nước ta hiên nay.
II.Thực trạngvề viêc giải quyết mói quan hệ giữa phát triển kinh tế và bạo vệ MTST.
Viêt Nam là một thành viên của ngôi nhà trái đát,vì vậy tuy có những đặc thù riêng nhưng vấn đề môi trường không nằm ngoài vấn đè MTST của thế giới.
1.Những thành tựu nước ta đã đạt được tring việc giải quyết mối quan hệ giữa vấn dề phát triển kinh tế và bạo vệ MTST.
Nước ta đã và đang từng bước giảm thiểu khai thác nguồn tài nguyên thiên nhiên trong quá trình phát triển kinh tế bằng cách xây dựng các đặc khu kinh tế,khucôn nghiệp chế xuất.Phát triển công nghiệ chế biến.TRước dây chúng ta chỉ khai thác dầu thô rồi xuuát sang nước ngoài với gía rẻ mạt nên lượng dầu bịkhai thác thì nhiều mà hiệu quả inh tế thì lại quá nhỏ còn hiện nay chúng ta đã vây dựng được một số nhà máy lọc dầu như nhà máy Dung Quất …chắc chắn sẽ đem lại hiệu quả kinn tế cao hơn.
Cùng với quá trình phát triển kinh tế thì nhận thứa của người dân về vấndè bao vệ môi trường đã được nâng lên rõ rệt.Biểu hiện ở các măt:số lượng người dân du canh trước đây chúng ta chỉ khai thác dầu thô rồi xuất sang nước ngoài mà hiệu quả kinh tế đem lại thì quá nhỏ còn hiện nay chúng ta đã xây dựng được một số nhà máy lọc dầu như nhà máy Dung Quất ...Chắc chắn sẽ đem lại hiệu quả kinh tế cao.
Cùng với quá trình phát triển kinh tế thì nhận thức của của người dân về vấn đề bảo vệ MTST đã được nâng lên rõ rệt.Biểu hiện ở các mặt :số lượng người dân sống du canh du cư, đốt nương làm rẫy đã giảm hẳn,con người đã biết phát huy tối đa nguồn lực đất đai đồng thời cũng có những biện pháp chăm sóc cải tạo đất bạc màu những năm gần đât đã giảm một lượng đáng kể.Diện tích đồi núi trọc được phủ xanh ngày một tăng lên do đảng và nhà nước đã có nhũng chủ trưong chính sách trồng cây gây rừng và hỗ trợ kịp thời cho các hộ nông dân.Nguồn vốn đó có được là do phát triển kinh tế ,nguồn thu của ngân sách nhà nước được tăng lên.
Tỷ lệ người dân được sử dụng nước sạch ngay một cao do kinh tế phát triển, chất lượng cuộc sống cũng theo đó mà được đảm bảo.Chúng ta có ngày càng nhiều các công ty môi trường đảm nhận xử lí và thu gom rác thải.Trên thực tế rác thải không phải đã hết khả năng sử dụng.Nhà máy phân Lâm Thao đã tận dụng rác thải để tao ra phân bón phục vụ san suất nông nghiệp từ đó kinh tế phát triển .
Nguồn động vật quý và hiếm được bảo vệ.Tình trạng săn bắn thú đã giảm hẳn do chúng ta có những quy định nghiêm minh và một đội ngũ kiểm lâm có trình đọ và tinh tẩn trách nhiêm cao,xây dựng các khu sinh thái vườn quốc gia như vườn sinh thái Hải Dưong,vườn quốc gia Cúc Phưong...những khu này vừa bảo vệ MTST vừa đẩy nhanh phát triển kinh tế nhờ phát triển du lịch...
Bên cạnh những thành tựu đã đạt được thì ở nước ta hiện nay vấn đề giải quyết mâu thuẫn giữa phát triển kinh tế với bảo vệ MTST tồn tại nhiều vấn đề hạn chế.
2.Hạn chế trong việc giải quyết mâu thuẫn giữa phát triển kinh tế và bảo vệ MTST ở nước ta hiện nay.
Thực trạng MTST ở nước ta hiện nay vô cùng đa dạng và phức tạp.Sự phức tạp này bị quy định bởi tính phức tạp và đa dạng của trình độ phát triển kinh tế nước ta hiện nay.Ta đã có một kiến trúc thượng tầng và một ý thức xã hội khá phát triển nhưng cơ sở hạ tầng và tồn tại xã hội đang còn ở trình độthấp có một chế độ chính trị ở mức tiên tiến nhưng điều kiệnkimh tế xã hội vòn kén phát triển. Để xét hạn chểtong việc giải quyết mâu thuẫn phát triển kinh tế và bảo vệ MTST ta nghiên cứu tác động của từng ngành kinh tế.
Phát triển nông nghiệp: để nâng cao năng suất trong nông nghiệp chúng ta đaz không ngần ngạu sử dụng quá nhiều phân hoá học mà không để ý đến haauj quả của nó,nó sẽ đóng góp rất nhiều hoá chất độc hại gây ô nhiễn môi trường như: NH3, CH4, NO... điều này không những không bảo vệ mà đang đần dần huỷ hoại MTST của chúng ta.
III.Quan điển và giải pháp của nướcc ta trong gâỉi quyết mối quan hệ giữa phát triển kinh tế và bao vệ MTST giai đoạn hiện nay.
1.Quan điêm.
Báo cáo chiến lược của hiệo hội bảo tồn thế giới về:''chăm sóc trái đất" đã nhấn mạnh pháy triển bbền vững là một quá trình tiến bộ của xã hội lpài người trên cơ sỏ kết hợp chặt chẽ các yếu tố kinh tế ,nhân vắn môi trường và công nghệ.Sự tiến hành CNH_HĐH ở nước ta hiện nay chính là sự kết hợp tốt nhất 4 yếu tố đó . Để vừa phts triển kinh tế và bảo vệ MTST phải biết khai thác và sự dụng nôth cách hợp lý,tối ưu nguồn nhân lực,khoa học và công nghệ.Con người khoa học và cônh nghệ là đọng lực đẻ đạt tới mục tiêu kinh tế ,mục tiêu sinh thái nhằm hướng tới phát triển bền vững.
Chương trình nghị sự 21 năm2006 đã đè ra 9 lĩnh vực ưu tiên bền vững tài nguyên môi trường làm cơ sở cho các bộ ngành các thành phần kinh tế định hướng kế hoạch bảo vệ môi trường sonh hành với quá trình đầu tư các dự ánkinh tế trọng điểm giai đoạn 2006_2010,tầm nhình đến năm 2020.Các lĩnh vực ưu tiên bao gồm:chống tình trạng thoái hoạ đất,sử dụng hiệu quả và bền vững tài nguyên đất,khai thác hợplýn và sử dụng tiết kiêm bền vững tài nguyên khoáng sản,bảo vệ môi trường biển,bảo vệ và phát triển rừng,giảm ô nhiễn không khí ở các khu đô thị,quản lý chất rắn thải ,bảo tồn đa dạng sinh học,thực hiện các biện phápgiảm nhẹ biến đổi khí hâụu và hạn chế những ảnh hưởng cố hại của biến đổi khí hậu,phòng chống thiên tai..
Trên thực tế phát triển kinh tế và bảo vệ MTST là hai bình diện hoạt động đối lập nhau. Để phát ỷtiển kinh tế như trên đã nóikhông thể không khai thác các nguồn tài nghuyênthiên nhiên và phát triển công nghệ mà các chất thải sản xuất công nghiệp thường độc hại,với trình độ thấp và trung bình không thể xử lý triệt để dẫn đến tình trạng cạn kiệt nguồn tài nguyên và ô nhiễm môi trường. Đây chính là động lực để đảng và nhà nước ta có những chủ trương chính sáchhợp lý để kết hợp giữa hai mục tiêu phát triển kinh tế và bảo vệ MTST.
2.Giải pháp cơ bản
Một là hoàn thiên hệ thống pháp luật bảo vệ môi trường
Công tác quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường của nước ta thực sự bắt đầu từ khi luật bảo vệ môi trường có hiệu lựctừ tháng 1 năm 1994, đây là bước tiến quan trọng trong nỗ lực hoàn chỉnh hệ thống pháp luật về moi trường.Cùng với việc nhanh chóng hoàn thiện các văn bản hướng dẫn thực hành luật bảo vệ môi trường theo hướng hình thành các quy phạm rõ ràng cụ thể,chúng ta cần sớm nghiên cứu và ban hành luật về đa dạng sinh học,luật bảo vệ môi trường biển...việc hoàn thiện hệ thống pháp luật bảo vệ môi truờng phải bảo đản phù hợp với các yêu cầu của nền kinh tế thị trường,các yêu cầu cuả quá trình hội nhập kinh tế.Bên cạnh đó việc tăng cường phổ biến giáo dục pháp luật là nhiệm vụ không thể thiếu .
Hai là phát huy sức mạnh tổng hợp trong công tác bảo vệ môi trường
Công tác bảo vệ môi trường đòi hỏi phải có các cơ chế phối hợp có tính hệ thống cao.Hiện nay chúng ta chưa có đủ cơ chế để quản lý các vấn đề về môi trườngcó tính liên ngành ,liên vùng,liên lãnh thổ.Môi trường là một vấn đề rộng lớn vì vậy các bộ ngành địa phương cần phải có tầm nhìn tổng thể,hành động ưu tiên cụ thể.
bảo vệ môi truường đòi hỉ thiết lập cơ chế hoạt động và phá huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị,trong khi đó chúng ta mới chỉ chú trọng đến hoàn thiện những cơ chế quản lý môi trường thuộc hệ thống cơ quan nhà nước mà chưa chú ý thoả đáng đếnviệc thiết lập các cơ chế dể phát huy vai trò của các thành phần khác trong hệ thống chính trị như Hội đồng nhân dân, Mặt trận tổ quốc các đoàn thể... Vì vậy, các cấp uỷ Đảng và chính quyền các cấp cần tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo và tạo điều kiện cho Mặt trận và đoàn thể tham gia quản lý, tổ chức thực hiện và giám sát công tác bảo vệ môi trường; thực hiện cơ chế "dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra" trong công tác bảo vệ môi trường; chú trọng đẩy mạnh công tác xã hội hoá, đa dạng hoá các loại hình hoạt động bảo vệ môi trường, có cơ chế khuyến khích các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế thực hiện các dịch vụ bảo vệ môi trường; khuyến khích thành lập các tổ chức đánh giá, tư vấn, giám định về bảo vệ môi trường.
Hợp tác về bảo vệ môi trường với các nước và các tổ chức quốc tế có vai trò rất quan trọng. Cần xây dựng chiến lược hợp tác, huy động tối đa và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực quốc tế, chú trọng tăng cường hợp tác quốc tế ở cấp địa phương và cơ sở; tăng cường hợp tác với các quốc gia có chung đường biên giới và kiểm soát ô nhiễm xuyên biên giới; phối hợp với các nước, các tổ chức quốc tế nhằm kiểm soát, phát hiện, ngăn chặn và xử lý nghiêm mọi hành vi chuyển chất thải, công nghệ lạc hậu, gây ô nhiễm môi trường vào nước ta.
Ba là tăng cường đầu tư nguồn lực cho công tác bảo vệ môi trường
Mục tiêu phát triển bền vững sẽ không trở thành hiện thực nếu chúng ta không có chiến lược đầu tư hợp lý, công bằng giữa lợi ích trước mắt và lâu dài trên cơ sở chú trọng đầu tư phát triển kinh tế, quan tâm đến an sinh xã hội và bố trí nguồn lực hợp lý cho bảo vệ môi trường. Có như vậy, các trụ cột của tiên trình phát triển mới bền vững, nhu cầu của các thế hệ hiện tại được đáp ứng ngày càng tốt hơn và cơ hội phát triển của các thế hệ tương lai vẫn được gìn giữ
Hiện nay, đã có chủ trương đầu tư không dưới 1% tổng chi ngân sách nhà nuớc hàng năm cho sự nghiệp môi trường. Tuy vậy, mức đầu tư này còn quá thấp so với các quốc gia có cùng trình độ phát triển. Thực tế, việc cải tạo kênh mương đã bị ô nhiễm tại thành phố lớn cho thấy trung bình cần không dưới 1 triệu USD cho việc cải tạo lần đầu 1 km kênh.
Bốn là, tổ chức thiện hiện tốt pháp luật về bảo vệ môi trường
Nhìn chung việc thực thi pháp luật về bảo vệ môi trường trong thời gian qua chưa nghiêm túc, hiệu lực và hiểu quả thấp. Việc không tuân thủ các quy định về đánh giá tác động môi trường diễn ra khá phổ biến. Trong số hàng nghìn dự án đã được phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường, phần lớn các dự án, kể cả các dự án liên doanh trong nước và ngoài nước đã không thực hiện đầy đủ các yêu càu về bảo vệ môi trường. Một số doanh nghiệp đã có hệ thống xử lý nước thải nhưng chỉ làm hình thức, không vận hành hoặc chỉ vận hành đối phó. Hiện nay có đến 70% các cơ sở sản xuất, kinh doanh dịch vụ không xử lý nước thải.
Trong Bộ luật hình sự hiện hành, có dành một chương quy định 10 loại tội phạm môi trường nhưng hầu như chưa được triển khai trên thực tế. Mặc dù, các hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường nghiêm trọng đã được người dân, công luận lên tiếng phản ánh, trong đó có việc nhập khẩu trái phép chất thải của một số doanh nghiệp, việc xả chất thải ô nhiễm với khối lượng lớn ra sông, nạn buôn bán trái phép động thực vật hoang dã quý hiếm, nạn khai thác tài nguyên bằng các phương tiện, công cụ có tính chất huỷ diệt... nhưng cho đến nay hầu như chưa có vụ nào bị xử lý hình sự. Những hạn chế này cho thấy cần phải tăng cường cưỡng chế thi hành pháp luật và phải sử dụng tối đa sức mạnh của luật pháp để bảo vệ môi trường. Để thực hiện việc cưỡng chế này cần có sự tham gian, phối hợp chặt chẽ của các cơ quan bảo vệ pháp luật và sự giám sát thường xuyên của nhân dân.
._.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- T0126.doc