Mối quan hệ biện chứng giữa cơ sở hạ tầng & kiến trúc thượng tầng trong công cuộc Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa ở nước ta hiện nay

Lêi nãi ®Çu Trong lÞch sö ph¸t triÓn cña x· héi loµi ng­êi, mçi x· héi cã nh÷ng quan hÖ hÕt søc ®a d¹ng, phong phó, lu«n vËn ®éng vµ biÕn ®æi. Song tùu chung l¹i lµ nh÷ng mèi quan hÖ vËt chÊt c¬ b¶n vµ hÖ tinh thÇn t­ t­ëng cña x· héi Nh÷ng quan hÖ ®ã thÓ hiÖn ë nh÷ng quan hÖ gi÷a CSHT vµ KTTT nh­ thÕ nµo? c¸i nµo quyÕt ®Þnh c¸i nµo trong c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ë n­íc ta hiÖn nay.Sö dông ph¹m trï nµy nh­ thÕ nµo ®Ó ph¸t huy ®­îc mÆt tÝch cùc, h¹n chÕ ®­îc mÆt tiªu cùc cña nã nh»m æn ®Þnhvµ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi,võa ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn ®ã phï hîp víi ®Þnh h­íng ®­êng lèi cña chóng ta.Cïng víi sù quan t©m ®ã em chän ®Ò tµi “Mèi quan hÖ biÖn chøng gi÷a CSHT vµ KTTT trong c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ë n­íc ta hiÖn nay", bµi viÕt cña em ch¾c ch¾n kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu xãt.RÊt mong nhËn ®­îc sù gãp ý cña thÇy c« ®Ó bµi viÕt cña em ®­îc hoµn thiÖn h¬n. CH¦¥NG I Mèi quan hÖ gi÷a CSHT vµ KTTT .Nh÷ng ®Æc ®IÓm c¬ b¶n. I/ Kh¸I niÖm CSHT vµ KTTT. 1/ Kh¸I niÖm CSHT. Lµ toµn bé nh÷ng nghÒ s¶n xuÊt hîp thµnh c¬ cÊu kinh tÕ cña mét h×nh th¸i kinh tÕ x· héi nhÊt ®Þnh. C¬ cÊu h¹ tÇng h×nh thµnh mét c¸ch kh¸ch quan. V× trong qu¸ tr×nh vËt chÊt cña x· héi. Nã bao gåm kh«ng chØ nh÷ng nghµnh nghÒ gi÷a ng­êi víi ng­êi trong s¶n xuÊt trùc tiÕp mµ c¶ nh÷ng nghµnh nghÒ kinh tÕ trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt ra ®êi sèng vËt chÊt cña x· héi Trong x· héi cã giai cÊp ®èi kh¸ng tÝnh chÊt giai cÊp cña CSHT lµ do b¶n chÊt cña kiÓu nghÒ s¶n xuÊt thèng trÞ quy ®Þnh tÝnh ®èi kh¸ng cña xung ®ét giai cÊp b¾t nguån m©u thuÉn ®èi kh¸ng ngay trong CSHT b¶n chÊt chÕ ®é kinh tÕ cña x· héi cã giai cÊp ®èi kh¸ng ( Nh­ x· héi chiÕm h÷u n« lÖ, x· héi phong kiÕn t­ b¶n chñ nghÜa) lµ chÕ ®é ng­êi bãc lét ng­êi, dùu trªn quyÒn chiÕn tù nh©n vÒ thay lÖnh s¶n xuÊt cña thiÓu sè bãc lét, lµ chÕ ®é bÊt b×nh ®¼ng trong sinh ho¹t vÊt chÊt cña x· héi §èi lËp víi c¸c chÕ ®é kinh tÕ nãi trªn, chÕ ®é kinh tÕ XHCN vµ Céng s¶n chñ nghÜa lµ chÕ ®é lµm chñ thÓ vÒ kinh tÕ cña n«ng d©n lao ®éng dùu trªn së h÷u c«ng céng vÒ t¸i s¶n xuÊt, lµ chÕ ®é hîp t¸c t­¬ng trî trong s¶n xuÊt vµ b×nh ®¼ng trong ®êi sèng vËt chÊt cña x· héi 2/ Kh¸I niÖm KTTT - Lµ kh¸i niÖm dïng ®Ó chØ toµn bé nh÷ng quan ®iÓm chÝnh trÞ, ph¸p quyÒn, triÕt häc ,®¹o ®øc, t«n gi¸o…cïng víi nh÷ng thiÕt chÕ x· héi t­¬ng øng víi chóng nh­ nhµ n­íc ®¶ng ph¸i, c¸c ®oµn thÓ x· héi…®­îc h×nh thµnh, ®­îc x©y dùng trªn nÒn t¶ng cña nh÷ng CSHT nhÊt ®Þnh - Trong x· héi cã giai cÊp nh÷ng bé phËn cã quyÒn lùc m¹nh nhÊt trong KTTT tiªu biÓu cho chÕ ®é x· héi vÒ mÆt c«ng t¸c ph¸p lý ,chÝnh nhê cã nhµ n­íc mµ giai cÊp bãc lét g¸n cho x· héi hÖ t­ t­ëng cña m×nh vµ cè g©y ra ¶o t­ëng nh­ ph¸p luËt mµ hä ®· ®Æt ra ph¶n ¸nh lîi Ých toµn x· héi. TÝnh giai cÊp cña KTTT biÓu hiÖn sù ®èi ®Þch vÒ quan niÖm chÝnh trÞ t­ t­ëng vµ cuéc ®Êu tranh vÒ mÆt chÝnh trÞ t­ t­ëng cña giai cÊp ®èi kh¸ng. M©u thuÉn ®èi kh¸ng trong KTTT b¾t nguån tõ m©u thuÉn ®èi kh¸ng trong CSHT Trong KTTT cña x· héi cã ®èi kh¸ng giai cÊp, ngoµi bé phËn chñ yÕu lµ c«ng cô cña giai cÊp thèng trÞ ®Ó b¶o vÖ c¬ së kinh tÕ cña nã nh÷ng yÕu tè ®èi lËp víi bé phËn ®ã lµ nh÷ng t­ t­ëng quan ®iÓm nh÷ng tæ chøc chÝnh trÞ cña c¸c giai cÊp bÞ trÞ. ChØ ®Õn CNXH m©u thuÉn ®èi kh¸ng trong KTTT míi ®­îc xo¸ bá trong thêi kú tiÕn lªn Chñ nghÜa céng s¶n nh÷ng tµn d­ t­ t­ëng cña giai cÊp bãc lét vÉn cßn tån t¹i dai d¼ng trong KTTT. II/ Mèi quan hÖ biÖn chøng gi÷a CSHT vµ KTTT Quan hÖ biÖn chøng gi÷a CSHT vµ KTTT ta thÊy CSHT cã vai trß quyÕt ®Þnh KTTT ë chç: 1/ CSHT quyÕt ®Þnh KTTT - CSHT nh­ thÕ nµo s¶n sinh ra KTTT nh­ thÕ Êy. - CSHT quyÕt ®Þnh sù biÕn ®æi cña KTTT trong tõng giai ®o¹n cña lÞch sö - CSHT quyÕt ®Þnh sù thay ®æi c¬ cÊu vÒ chÊt KTTT C¸c nhµ x· héi häc trong triÕt häc tr­íc M¸c cho r»ng nhµ n­íc trong ph¸p luËt quyÕt ®Þnh quan hÖ kinh tÕ, ý thøc,t­ t­ëng, quyÕt ®Þnh tiÕn tr×nh ph¸t triÓn cña x· héi. Giai cÊp thèng trÞ CSHT thèng trÞ KTTT , v× vËy KTTT lµ c«ng cô, ph­¬ng tiÖn, céng cô quyÒn lùc ®Ó b¶o vÖ QHSX thèng trÞ. Mäi ho¹t ®éng, mäi biÕn ®æi cña KTTT ®Òu do nguyªn nh©n kinh tÕ quyÕt ®Þnh trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp ®Õn c¸c bé phËn kh¸c nhau cña KTTT ®Òu ph¶n ¸nh sù vËn ®éng cña c¬ cÊu kinh tÕ vµ biÕn ®æi d­íi ¶nh h­ëng quyÕt ®Þnh c¬ cÊu kinh tÕ. Nh÷ng biÕn ®æi c¨n b¶n trong CSHT sÏ dÉn ®Õn biÕn ®æi c¨n b¶n trong KTTT khi CNXH xo¸ bá CSHT cò thay thÕ b»ng CSHT míi th× sù thèng trÞ cña giai cÊp míi chÕ ®é chÝnh trÞ cña x· héi thay ®æi bé m¸y nhµ n­íc míi ®­îc thµnh lËp thay thÕ cho bé m¸y cò. Nguyªn nh©n nh÷ngbiÕn ®æi cña CSHT vµ cña KTTT xÐt cho cïng lµ do sù ph¸t tiÓn cña LLSX . Nh­ng sù ph¸t triÓn cña LLSX chØ trùc tiÕp g©y ra sù biÕn ®æi cña CSHT vµ sù biÕn dæi ®ã lµm cho KTTT biÕn ®æi. Xta-Lin viÕt “Th­îng tÇng kh«ng ph¶n ¸nh tøc th× vµ trùc tiÕp nh÷ng thay ®æi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña LLSX mµ chØ ph¶n ¸nh sau khi h¹ tÇng ®· cã nh÷ng sù thay ®æi khi sù ph¶n ¸nh cña nh÷ng thay ®æi trong s¶n xuÊt ®· g©y ra nh÷ng thay ®æi trong h¹ tÇng”. 2/ Sù t¸c ®éng trë l¹I cña KTTT §èi víi CSHT th - KTTT cã vai trß b¶o vÖ, duy tr×, cñng cè vµ ph¸t triÓn CSHT ®· sinh ra nã, ®Êu tranh chèng l¹i, xo¸ bá CSHT vµ KTTT cò võa mang tÝnh tÝch cùc vµ võa mang tÝnh chÊt tiªu cùc - KTTT ®èi lËp víi chñ nghÜa duy vËt kinh tÕ chñ nghÜa M¸c-LªNin kh¼ng ®Þnh: KTTT kh«ng ph¶i lµ kÕt qu¶ thô ®éng cña CSHT mµ tr¸i l¹i sau khi h×nh thµnh KTTT cã t¸c dông m¹nh mÏ trë l¹i víi CSHT sinh ra nã, mÆt kh¸c Xta-Lin viÕt “Sau khi xuÊt hiÖn råi KTTT trë thµnh lùc l­îng v« cïng lín lao gióp ®ì mét c¸ch ®¾c lùc cho h¹ tÇng h×nh thµnh vµ m¹nh mÔ lªn, nã dïng ®ñ mäi c¸ch ®Ó gióp ®ì chÕ ®é míi, ph¸ huû triÖt ®Ó vµ tiªu diÖt h¹ tÇng cò nh÷ng giai cÊp cò. Ch­¬ng II M©u thuÉn gi÷a CSHT vµ KTTT trong qu¸ tr×nh x©y dùng ®Êt n­íc theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹I ho¸ ë VN hiÖn nay I/ Xu thÕ tÊt yÕu cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ ë VN - Mçi h×nh th¸i x· héi lµ mét hÖ thèng nh÷ng quan hÖ x· héi ®Æc thï cã kÕt cÊu phøc t¹p. Mçi h×nh th¸i kinh tÕ x· héi cã mét kiÓu nhÊt ®Þnh nh÷ng quan hÖ vËt chÊt ®ã lµ nh÷ng quan hÖ gi÷a ng­êi víi ng­êi trong s¶n xuÊt trao ®æi vµ ph©n phèi, phï hîp víi kiÓu quan hÖ vËt chÊt ®ã lµ mét kiÓu tinh thÇn nhÊt ®Þnh,®ã lµ nh÷ng quan hÖ vÒ chÝnh trÞ, ph¸p quyÒn, ®¹o ®øc, nghÖ thuËt… - Nh÷ng quan hÖ tinh thÇn nµy ®­îc thÓ hiÖn th«ng qua nh÷ng thÓ chÕ t­¬ng øng nh­ nhµ n­íc, ®¶ng ph¸i, toµ ¸n, c¸c tæ chøc x· héi kh¸c. Sù liªn hÖ vµ t¸c dông lÉn nhau gi÷a nh÷ng quan hÖ vËt chÊt vµ quan hÖ tinh thÇn cña x· héi ®­îc chñ nghÜa duy vËt lÞch sö ph¶n ¸nh trong c¸c ph¹m trï CSHT vµ KTTT vµ mèi quan hÖ biÖn chøng gi÷a chóng víi nhau. Trong t¸c phÈm gãp phÇn phª ph¸n kinh tÕ chÝnh trÞ häc C¸c-M¸c viÕt “Toµn bé nh÷ng quan hÖ s¶n xuÊt Êy hîp thµnh c¬ cÊu kinh tÕ cña x· héi, tøc lµ c¬ së ®ã th× cã nhiÒu h×nh th¸i nhÊt ®Þnh” - ë VN ngay tõ ®¹i héi §¶ng lÇn thø IV chóng ta ®· nhËn ®Þnh “ N­íc ta ®ang ë tronh qu¸ tr×nh tõ mét x· héi mµ nÒn kinh tÕ phæ biÕn lµ s¶n xuÊt nhá tiÕn th¼ng lªn CNXH bá qua giai ®o¹n ph¸t triÓn TBCN” cho nªn viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ XHCN v× sù nghiÖp d©n giµu n­íc m¹nh lµ quan ®iÓm quan träng thÓ hiÖn sù ph¸t triÓn míi vÒ t­ duy cña §¶ng ta trong l·nh ®¹o kinh tÕ x· héi (V¨n ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc kho¸ VI ). §iÒu ®ã cã nghÜa lµ viÖc x©y dùng mét CSHT v÷ng ch¾c ph¸t triÓn cïng víi mét KTTT æn ®Þnh phï hîp víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña lÞch sö lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan - N­íc ta b­íc vµo x©y dùng CNXH trong hoµn c¶nh hÕt søc khã kh¨n vµ phøc t¹p do ®iÓm xuÊt ph¸t thÊp CSHT thiÕu thèn, chÝnh v× vËy viÖc ®Þnh h­íng x©y dùng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ nh­ thÕ nµo phô thuéc vµo n¨ng lùc l·nh ®¹o còng nh­ chÝnh s¸ch kinh tÕ hîp lý nh»m thùc hiÖn tèt môc tiªu c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc cña §¶ng ta II/ M©u thuÉn gi÷a CSHT Vµ KTTT trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹I ho¸ Nh­ chóng ta ®· biÕt, mçi x· héi cã mét CSHT nhÊt ®Þnh, tÝnh chÊt cña mçi CSHT lµ do quan hÖ s¶n xuÊt thèng trÞ quy ®Þnh. CSHT chÝnh lµ sù tæng hîp nh÷ng quan hÖ s¶n xuÊt hîp thµnh c¬ cÊu kinh tÕ x· héi nhÊt ®Þnh. M¸c ®· tõng viÕt “Toµn bé nh÷ng quan hÖ s¶n xuÊt Êy hîp thµnh c¬ cÊu kinh tÕ cña x· héi, tøc c¬ së thùc t¹i trªn ®©y x©y dùng lªn mét KTTT ph¸p lý vµ chÝnh trÞ. Vµ t­¬ng øng víi c¬ së thùc t¹i ®ã th× cã h×nh th¸i ý thøc x· héi nhÊt ®Þnh. Còng víi CSHT, KTTT lµ toµn bé nh÷ng hiÖn t­îng ®­îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn trªn CSHT nhÊt ®Þnh, nã bao gåm nh÷ng t­ t­ëng chÝnh trÞ, ph¸p luËt, triÕt häc, ®¹o ®øc, t«n gi¸o, nghÖ thuËt vµ nh÷ng thÓ chÕ t­¬ng øng ( Nhµ n­íc, ®¶ng ph¸i, gi¸o héi ) mèi KTTT x©y dùng nªn CSHT nhÊt ®Þnh, do ®ã x· héi cã giai cÊp KTTT ®Òu cã giai cÊp ®Òu b¶o vÖ cña nh÷ng giai cÊp nhÊt ®Þnh. C¸c-M¸c viÕt trong t¸c phÈm hÖ t­ t­ëng §øc “Nhê cã nhµ n­íc mµ t­ t­ëng thèng trÞ míi thèng trÞ ®­îc tÊt c¶” chÝnh nhê vËy nhµ n­íc cã tÇm quan träng ®Æc biÖt trong KTTT - Trong chÕ ®é ta tÝnh ­u viÖt cña KTTT vµ CSHT x· héi chñ nghÜa ®­îc thÓ hiÖn r©t râ, chóng ta biÕt r»ng kh¸c víi tÊt c¶ c¸c CSHT XHCN lµ sù thuÇn nhÊt vµ thèng nhÊt, nã kh«ng cã sù xung ®ét gi÷a c¸c giai cÊp c¸c tËp ®oµn cã lîi Ých c¨n b¶n ®èi lËp nhau, mäi sù bãc lét vµ nguån gèc sinh ra bãc lét ®Òu bÞ xo¸ bá - ë VN ngay tõ ®¹i héi ®¶ng lÇn thø VI chóng ta ®· nhËn ®Þnh “N­íc ta ®ang ë trong qu¸ tr×nh tõ mét x· héi mµ nÒn kinh tÕ cßn phæ biÕn lµ s¶n xuÊt nhá tiÕn th¼ng lªn CNXH bá qua giai ®o¹n ph¸t triÓn TBCN”. Trong ®iÒu kiÖn ®ã vai trß cña KTTT XHCN ®Æc biÖt lµ nhµ n­íc chuyªn chÝnh v« s¶n cã vai trß hÕt søc to lín trong viÖc t¹o lËp vµ ph¸t triÓn CSHT XHCN còng nh­ toµn bé sù chuyªn chÝnh v« s¶n ph¶i ®­îc t¨ng c­êng ®Ó kh«ng ngõng ph¸t huy tÝnh tÝch cùc chñ ®éng trong viÖc s¸ng t¹o x· héi míi “Song v× ho¹t ®éng lµ mét nhiÖm vô t­¬ng ®èi míi mÎ vµ khã kh¨n ®èi víi Nhµ n­íc ta, cho nªn tr­íc hÕt vµ ®Æc biÖt chó ý t¨ng c­êng hiÖu lùc cña nhµ n­íc vÒ mÆt tæ chøc qu¶n lý kinh tÕ. §¹i héi IV §¶ng céng s¶n VN míi b­íc ®Çu n¾n l¹i h­íng ®i cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng trªn CSHT ®a d¹ng ho¸ h×nh thøc së h÷u, x¸o bá chÕ ®é quan liªu bao cÊp. - Nãi ®Õn CSHT vµ KTTT ta nghÜ ngay ®Õn c¬ cÊu kinh tÕ qu¸ tr×nh ®æi míi c¬ cÊu cò cña n­íc ta ®· ®Æt ®­îc mét sè thµnh tùu ®Çu tiªn trªn lÜnh vùc kinh tÕ ®· ®Æt ®­îc nh÷ng tiÕn bé râ rÖt tong viÖc thùc hiÖn môc tiªu cña 3 ch­¬ng tr×nh kinh tÕ l­¬ng thùc, thùc phÈm, hµng tiªu dïng x· héi. - T×nh h×nh l­¬ng thùc thùc phÈm cã chuyÓn biÕn tèt tõ chç thÕu ¨n triÒn miªn (2/1988) n­íc ta ph¶i nhËp 450.000 tÊn g¹o, ®Õn nay theo tæng côc h¶i quan tõ ®Çu n¨m 2001 ®Õn nay mÆt hµng g¹o cña VN ®· ®­îc xuÊt khÈu tíi 35 n­íc, so víi cïng kú n¨m 2000 tiªu biÓu lµ Ai CËp, Nam Phi, Senegal, Tanzania…XuÊt khÈu 300.000 tÊn ®Õn thÞ tr­êng ch©u ¸ chiÕm 47% thÞ phÇn xuÊt khÈu g¹o VN, ch©u Phi 30%, Trung §«ng 9%, Mü 7%…vµ më thªm 10 thÞ tr­êng suÊt khÈu g¹o. ( B¸o kinh tÕ ra ngµy 6/10/2001) kh«ng nh÷ng v­¬n lªn ®¸p øng nhu cÇu trong n­íc mµ cßn v­¬n lªn ®øng thø hai trªn thÕ giíi vÒ xuÊt khÈu g¹o, nã ®· gãp phÇn quan träng æn ®Þnh ®êi sèng cña nh©n d©n c¶i thiÖn c¸n c©n xuÊt nhËp khÈu. §ã lµ kÕt qu¶ tæng hîp ph¸t triÓn s¶n xuÊt thùc hiÖn chÝnh s¸ch kho¸n trong n«ng nghiÖp. Xo¸ bá chÕ ®é bao cÊp b­íc ®Çu cña c¬ chÕ thÞ tr­êng tù do l­u th«ng vµ ®iÒu hoµ cung cÇu l­¬ng thùc, thùc phÈm trªn ph¹m vi c¶ n­íc. Ph¸t triÓn n«ng nghiÖp toµn diÖn h­íng vµo ®¶m b¶o an toµn l­¬ng thùc quèc gia trong mäi t×nh huèng, t¨ng nhanh nguån thùc phÈm vµ rau qu¶, c¶i thiÖn chÊt l­îng b÷a ¨n suy dinh d­ìng - ChuyÓn dÞch c¬ cÊu n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ n«ng th«n cã hiÖu qu¶ trªn c¬ së ®¶m b¶o v÷ng ch¾c nhu cÇu l­¬ng thùc, thùc phÈm chñ yÕu lµ lóa, më réng diÖn tÝch trång c©y c«ng nghiÖp, c©y ¨n qu¶ . (Theo b¸o kinh tÕ ra ngµy 6/10/2001 mÆt hµng cafª xuÊt khÈu ra thÞ tr­êng thÕ giíi 10.1994 tÊn so víi khèi l­îng s¶n xuÊt lµ13.1994 tÊn). T¨ng nhanh ®µn gia sóc gia cÇm, ph¸t triÓn kinh tÕ biÓn, ®­a kinh tÕ rõng khai th¸c cã hiÖu qu¶ tiÒm n¨ng cña nÒn n«ng nghiÖp sinh th¸i t¨ng nhanh s¶n l­îng hµng ho¸ g¾n víi c«ng nghiÖp chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu më réng thÞ tr­êng n«ng th«n, t¨ng thu nhËp cña c«ng nh©n. §Èy m¹nh viÖc kinh doanh, n©ng cÊp kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ vµ x· héi - Hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng nhÊt lµ tiªu dïng dåi dµo, ®a d¹ng vµ l­u th«ng t­¬ng ®èi thuËn lîi. Trong ®ã nguån hµng s¶n xuÊt trong n­íc tuy ch­a ®¹t ®­îc kÕ ho¹ch nh­ng còng ®· t¨ng h¬n tr­íc vµ cã tiÕn bé râ rÖt vÒ mÉu m·, chÊt l­îng. Mét sè s¶n phÈm t­ liÖu s¶n xuÊt t¨ng kh¸ c¸c c¬ së s¶n xuÊt g¾n chÆt h¬n nhu cÇu trªn thÞ tr­êng phÇn bao cÊp cña nhµ n­íc vÒ vèn, gi¸ vËt t­, tiÒn l­¬ng…gi¶m ®¸ng kÓ. §ã lµ kÕt qu¶ cña chñ tr­¬ng ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn vµ ®æi míi nhiÒu chÝnh s¸ch vÒ s¶n xuÊt vµ l­u th«ng hµng ho¸. Nh÷ng kÕt qu¶ thùc hiÖn c¸c môc tiªu cña 3 ch­¬ng tr×nh kinh tÕ g¾n liÒn víi nh÷ng chuyÓn biÕn tÝch cùc trong viÖc ®iÒu chØnh c¬ cÊu ®Çu t­ vµ bè trÝ l¹i c¬ cÊu kinh tÕ,. Mét thµnh tùu kh¸c vÒ ®æi míi kinh tÕ lµ b­íc ®Çu h×nh thµnh nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn vËn ®éng theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc. ChÝnh phñ kh¼ng ®Þnh víi nh÷ng nhµ tµi trî quèc héi kho¸ X ®· th«ng qua nghÞ quyÕt vÒ viÖc söu ®æi, bæ xung mét sè ®iÒu vÒ hiÕn ph¸p 1992 chÊp nhËn c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn dùu trªn chÕ ®é së h÷u. - Khu vùc kinh tÕ nhµ n­íc chiÕm vÞ trÝ quan träng trong nÒn kinh tÕ ®¶m nhiÖm c¸c kh©u then chèt vµ c¸c lÜnh vùc träng yÕu nhÊt lµ trong c«ng nghiÖp CSHT vµ tµi chÝnh tÝn dông . NhiÒu doanh nghiÖp nhµ n­íc ®· tiÕp cËn thÞ tr­êng, ®Çu t­ chiÒu s©u, ®æi míi c«ng nghÖ ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ h¬n tr­íc c¸c hîp t¸c x· trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp , mua b¸n thêi k× ®Çu chuyÓn sang c¬ chÕ míi tæ chóc qui m«, ph­¬ng thøc ho¹t ®éng , kh«i phôc vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh. §· xuÊt hiÖn h×nh thøc kinh tÕ hîp t¸c kiÓu míi tuy ch­a phæ biÕn . - Kinh tÕ c¸ thÓ tiÓu thñ ph¸t triÓn nhanh trong n«ng l©m ng­ nghiÖp, tiÓu thñ c«ng nghiÖp vµ th­¬ng m¹i dÞch vô ®· gãp phÇn quan träng vµo c¸c thµnh tùu kinh tÕ x· héi ®iÓn h×nh nh­ dÞch vô tiªu dïng ngµy 2/4/2002 ®¹t 3,3% GDP t¨ng10%so víi cïng k× n¨m 2000 ( theo thêi b¸o Tµi ChÝnh VN). - Kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n trong trong n­íc b­íc ®Çu ph¸t triÓn tËp chung phÇn lín vµo lÜnh vùc th­¬ng m¹i dÞch vô vµ kinh doanh bÊt ®éng s¶n, ®Çu t­ vµo s¶n xuÊt cßn Ýt,c¸c lo¹i doanh nghiÖp võa vµ nhá lµ chñ yÕu - Kinh tÕ t­ b¶n nhµ n­íc bao gåm c¸c h×nh thøc liªn víi t­ b¶n n­íc ngoµi ®· b¾t ®Çu ®ãng gãp vµo sù t¨ng tr­ëng kinh doanh gi÷a kinh tÕ nhµ n­íc vµ t­ b¶n t­ nh©n trong n­íc h­ëng kinh tÕ, t¨ng thªm kim ng¹ch xuÊt khÈu t¹o nhiÒu viÖc lµm trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp. KÓ tõ n¨m 1986 ViÖt nam ®· coi träng s¶n xuÊt hµnh xuÊt khÈu, ®­a viÖc s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu thµnh mét trong 3 ch­¬ng tr×nh kinh tÕ quan träng. Quý 4 n¨m 2001 xuÊt khÈu hµng ho¸ chiÕm 40% tØ träng GDP c¶ n­íc . Ban hµnh luËt ®Çu t­ víi n­íc ngoµi ,víi nh÷ng qui ®Þng réng r·i nh­: gi¶m thêi gian chê dîi cÊp phÐp vÐ m¸y bay,thÈm ®Þnh ,thùc hiÖn gi¶m gi¸ c­íc viÔn th«ng ,c­íc vËn chuyÓn ®Ó ®¸p øng víi nhu cÇu t×nh h×nh kinh tÕ.Trong c¸c v¨n kiÖn cña ®Þa héi VII lÜnh vùc quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i ®· ®­îc coi träng h¬n tr­íc,®· xem viÖc ®Èy m¹nh xuÊt khÈu nh­ mét yÕu tè quyÕt ®Þnh trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¬ chÕ kinh tÕ phï hîp víi c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc, nhµ n­íc ®· nhanh trãng x¸c ®Þnh c¸c chÝnh s¸ch vµ luËt ph¸p thÝch hîp víi kinh tÕ thÞ tr­êng. ChÝch s¸ch tù do ho¸ gi¸ c¶ chuyÓn sang hÖ thèng gi¸ c¶ thÞ tr­êng cã sù ®iÒu tiÕt. ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ tµi chÝnh tr­íc hÕt lµ chÝnh s¸ch chèng l¹m ph¸t,chuyÓn l·i tøc thµnh l·i xuÊt thÞ tr­êng tû gi¸ hèi ®o¸ thµnh tû gi¸ thÞ tr­êng. ChÝnh s¸ch ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc së h÷u t«n träng vµ ®¶m b¶o së h÷u t­ nh©n, khu vùc kinh tÕ nhµ n­íc vÒ c¸c vÞ trÝ ®óng cña nã, khuyÕn khÝch t­ nh©n ph¸t triÓn kh«ng h¹n chÕ vÒ quyÒn. Thµnh lËp c¸c thÞ tr­êng nh­ thÞ tr­êng chøng kho¸n… ChÝnh s¸ch ®èi ngo¹i bao gåm c¶ viÖc thu hót vèn ®Çu t­ cña n­íc ngoµi, xuÊt nhËp khÈu c¸c dÞch vô thu ngo¹i tÖ , qui chÕ ho¹t ®éng c¸c khu c«ng nghiÖp nh­ khu c«ng nghiÖp gang thÐp Th¸i Nguyªn ,khu c«ng nghiÖp chÕ xuÊt Sµi §ång. X©y dùng vµ t¨ng c­êng bé phËn ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch luËt ph¸p vÒ hµnh ph¸p, gi¶m c¸c bé phËn ra lÖnh, mét khi c¸c luËt ph¸p c¬ b¶n ®· ®­îc ban bè , th× mäi c«ng d©n VN sÏ hµnh ®éng theo ph¸p luËt chø kh«ng chê mÖnh lÖnh cÊp trªn. C¸c nhµ kinh doanh sÏ ho¹t ®éng theo luËt ph¸p vµ yªu cÇu cña thÞ tr­êng. §iÒu mµ chóng ta cÇn lµ ph¶i cã ®ñ c¸c chuyªn gia vÒ luËt ph¸p, c¸c chuyªn gia vÒ luËt ph¸p ph¶i ho¹t ®éng c«ng minh, ®¶m b¶o xÐt sö kÞp thêi c¸c vô vi ph¹m ph¸p luËt vµ hîp ®ång kinh tÕ Qua nh÷ng n¨m võa qua, §¶ng ta nh©n d©n ta ®· lç lùc rÊt lín ®Ó v­ît qua c¬n khñng ho¶ng. QuyÕt t©m ®Èy nhanh nhÞp ®é ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi . Nªn lÇn ®Çu tiªn ®· hoµn thµnh v­ît møc nhiÒu môc tiªu chñ yÕu cña kÕ ho¹ch 5 n¨m 1991-1995 nhÞp ®é t¨ng b×nh qu©n c¶ n­íc vÒ GDP hµng n¨m llµ 8,2% (Trong khi kÕ ho¹ch chØ dù kiÕn 5,5% - 6,5% ) th× møc t¨ng nµy ë Sãc Tr¨ng lµ 18,28%, Bµ RÞa – Vòng Tµu 16,4%, H¶i Phßng 12,4%, Hµ Néi 11,9%. Theo b¸o c¸o tr×nh bÇy t¹i c¸c ®¹i héi TØnh vµ Thµnh phè trùc thuéc trung ­¬ng, c¶ n­íc cã kho¶ng 40% c¸c tØnh thµnh phè ®Æt møc t¨ng GDP hµng n¨m cao h¬n møc t¨ng trung b×nh cña c¶ n­íc. Ph©n nöa sè tØnh thµnh cßn l¹i cã møc xÊp sØ víi møc t¨ng trung b×nh nµy. Mét sè tØnh gÆp nhiÒu khã kh¨n th­êng ®­îc gäi lµ tØnh nghÌo møc t¨ng trung b×nh hµng n¨m trong 5 n¨m qua còng cao h¬n nhiÒu so víi 5 n¨m tr­íc ®ã T¨ng c­êng ®ång bé trªn c¸c lÜnh vùc: S¶n xuÊt n«ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp, kinh tÕ quèc doanh vµ kinh tÕ tËp thÓ, t­ nh©n, c¸ thÓ t¨ng nhËp khÈu vµ xuÊt khÈu, t¨ng ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n, h×nh thµnh c¸c träng ®iÓm kinh tÕ lín cña c¸c vïng, miÒn trong c¶ n­íc. T¨ng c¸c nguån lùc nh»m ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng vµ thùc hiÖn chÝnh s¸ch x· héi. §êi sèng nh©n d©n ®· c¶i thiÖn mét b­íc kh¸ râ rÖt… Tuy vËy kh«ng ph¶i kh«ng cã nh÷ng yÕu kÐm ®Æc biÖt lµ n¹n tham nhòng, bu«n lËu…C¬ chÕ thÞ t­êng cßn s¬ khai, vai trß qu¶n lý cña nhµ n­íc víi nÒn kinh tÕ cßn yÕu ®· t¹o ra m¶nh ®Êt tèt cho tham nhòng hèi lé vµ bao tÖ n¹n kh¸c hoµnh hµnh: Trong b¸o c¸o chÝnh trÞ cña §¹i héi VIII nªu râ (Sù ph©n ho¸ giÇu nghÌo gi÷a c¸c vïng , gi÷a thµnh thÞ víi n«ng th«n vµ gi÷a c¸c tÇng líp d©n c­ t¨ng lªn nhÊt lµ nh÷ng ng­êi nghÌo, vïng nghÌo, phÇn ®«ng l¹i lµ nh÷ng c¬ së cña C¸ch m¹ng vµ Kh¸ng chiÕn; nh÷ng ng­êi cã c«ng víi n­íc, víi d©n, nh÷ng ®èi t­îng chÝnh s¸ch x· héi. Sù do·ng réng ra vÒ møc sèng vµ kho¶ng c¸ch giÇu nghÌo, mét mÆt cho thÊy hiÖu øng cña viÖc b­íc sang c¬ chÕ míi, gi· tõ c¬ chÕ bao cÊp cò vèn k×m h·m tÝnh chñ ®éng vµ s¸ng t¹o: Nhê n¨ng ®éng tµi chÝ, biÕt lµm ¨n mét bé phËn d©n c­ ®· giÇu lªn nhanh chãng. MÆt kh¸c nã còng cho thÊy s­ ®iÒu tiÕt cña nhµ n­íc cßn non kÐm, kh«ng kiÓm so¸t ®­îc n¹n tham nhòng, ®Ó mét bé phËn kh«ng nhá nhanh chèng giÇu lªn b»ng nh÷ng nguån thu bÊt chÝnh ViÖc bu«ng láng l·nh ®¹o x©y dùng quan ®iÓm s¶n xuÊt míi, ®Ó cho hµng lo¹t HTX tan d· hoÆc chØ tån t¹i trªn danh nghÜa, ®Ó cho nhiÒu c¬ së quèc doanh lµm ¨n thua lç kÐo dµi hoÆc kÐm hiÖu qu¶ , bÞ t­ th­¬ng lÊn ¸p vµ cã n¬i cã lóc lµm chñ thÞ tr­êng…còng lµ nguyªn nh©n ®Èy nhanh sù do·ng réng kho¶ng c¸ch vÒ møc sèng gi÷a c¸c vïng, c¸c miÒn vµ c¸c bé phËn d©n c­ III/ Gi¶I ph¸p tèi ­u cho m©u thuÉn CSHT vµ KTTT ViÖc sö dông ph¹m trï nµy nh­ thÕ nµo ®Ó phat huy ®­îc mÆt tÝch cùu, h¹n chÕ ®­îc mÆt tiªu cùu cña nã nh»m æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, võa ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn ®ã phï hîp víi ®Þnh h­íng, ®­êng lèi cña chóng ta lµ rÊt cÊp b¸ch. §Æc biÖt viÖc phßng chèng tham nhòng ®· ®­îc nhµ n­íc quan t©m thÝch ®¸ng 1/ C¬ së h¹ tÇng ViÖc phßng vµ chèng tham nhòng ®· ®­îc nhµ n­íc quan t©m ®Ých ®¸ng: XiÕt chÆt kû c­¬ng phÐp n­íc, sö lý kÞp thêi ®Ých ®¸ng ng÷ng kÎ tham nhòng: Thêi gian qua ®¶ng vµ nhµ n­íc ®· ban hµnh vµ hoµn thiÖn nhiÒu bé luËt vµ c¸c v¨n b¶n d­íi luËt lµm c¬ së ph¸p lý cho viÖc ®Êu tranh chèng tham nhòng vµ tiªu cùu trong x· héi.Tuy nhiªn, ®Ó cã thÓ chÆn ®øng tÖ n¹n nµy, nhµ n­íc cÇn sím ban hµnh vµ hoµn thiÖn c¸c Bé luËt hµnh chÝnh, luËt chèng tham nhòng, tiªn cùc vµ tÖ n¹n x· héi, luËt c«ng khai ho¸ tµi s¶n, nhanh chãng cô thÓ ho¸ luËt ng©n s¸ch… Cã biÖn ph¸p kiªn quyÕt t¸ch tÊt c¶ c¸c tæ chøc kinh doanh, trèn thuÕ, lËu thuÕ ®Ó thu lîi riªng cho ®¬n vÞ vµ c¸ nh©n. Nhµ n­íc ®· ban hµnh bé luËt d©n sù vµ bé luËt tè tông d©n sù. §©y lµ hai bé luËt c¬ b¶n t¹o ra c¬ së ph¸p lý cho viÖc sö lý tranh chÊp d©n sù C«ng b»ng x· héi lµ mét ph¹m trï chÝnh trÞ- x· héi thÓ hiÖn mèi quan hÖ gi÷a c¸c thµnh viªn trong x· héi dùa trªn nguyªn t¾c thèng nhÊt gi÷a cèng hiÕn vµ h­ëng thô, thùc hiÖn c¬ chÕ s¶n xuÊt - kinh doanh - ph©n phèi th«ng qua thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc. Trªn thùc tÕ ®· ®¶m b¶o ®­îc c«ng b»ng x· héi mét c¸ch kh¶ dÜ nhÊt vµ chóng ®· t¹o nªn nh÷ng ®éng lùc m¹nh mÏ thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ nhanh h¬n. Bëi vËy, kiªn tr× thùc hiÖn c«ng cuéc ®æi míi, chuyÓn toµn bé nÒn kinh tÕ ho¹t ®éng theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc ®Ó ®¶m b¶o ­u tiªn ph¸t triÓn víi tèc ®é cao, ®ång thêi gi¶i quyÕt ®­îc sù c«ng b»ng gi÷a cèng hiÕn vµ h­ëng thô cña c¸c thµnh viªn trong x· héi lµ mét yªu cÇu nhÊt qu¸n trong thêi gian t­¬ng ®èi l©u dµi. Chóng ta ph¶i biÕt sù ph©n ho¸ giÇu nghÌo hiÖn nay so víi thêi k× b×nh qu©n chñ nghÜa trong chÕ ®é tËp trung, quan liªu bao cÊp lµ biÓu hiÖn cña viÖc c«ng b»ng x· héi ®ang ®­îc thiÕt lËp l¹i chø kh«ng ph¶i lµg\ c«ng b»ng x· héi ®ang bÞ vi ph¹m (Lo¹i trõ nh÷ng tr­êng hîp lµm ¨n phi ph¸p, nh÷ng tr­êng hîp nµy cÇn ph¶i trõng trÞ ) cho nªn chóng ta cÇn x©y dùng vµ thùc hiÖn ®­îc nh÷ng chÝnh s¸ch ph¸t triÓn ®óng ®¾n, thÝch hîp cã tÝnh ®Õn yÕu tè biÖn chøng gi÷a ph¸t triÓn kinh tÕ vµ c«ng b»ng x· héi, cã thÓ võa thùc hiÖn ®­îc môc tiªu hµng ®Çu cho ph¸t triÓn kinh tÕ võa thùc hiÖn ®­îc nh÷ng ch­¬ng tr×nh ®¶m b¶o sù c«ng b»ng x· héi ngµy cµng tèt h¬n Tãm l¹i, c¸c biÖn ph¸p gi¶i quyÕt c«ng b»ng x· héi vµ ph¸t triÓn kinh tÕ cã quan hÖ mËt thiÕt víi nhau, võa thèng nhÊt võa m©u thuÉn biÖn chøng. Xong nh÷ng biÖn ph¸p gi¶i quyÕt c«ng b»ng x· héi quan träng vµ cã hiÖu qu¶ nhÊt, xÐt ®Õn cïng, vÉn lu«n lu«n dùa trªn c¬ së cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ nhÊt ®Þnh. Môc tiªu cña chóng ta lµ ph¶i “ Lµm cho ng­êi nghÌo ®ñ ¨n, ng­êi ®ñ ¨n th× kh¸ giÇu, ng­êi kh¸ giÇu th× giÇu thªm, ng­êi nµo còng biÕt ch÷, ng­êi nµo còng biÕt ®oµn kÕt, yªu n­íc” C¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ kh¸c ®iÒu kiÖn vµ h­íng dÉn sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh c¸c ®Þa phu¬ng vµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, x©y dùng chÝnh s¸ch tµi chÝnh quèc gia vµ thùc hiÖn c¶i c¸ch c­ b¶n tµi chÝnh nhµ n­íc theo h­íng thóc ®Èy khai th¸c tiÒm n¨ng thiªn nhiªn vµ cña tÇng líp nh©n d©n; võa tÝch tô vèn ë c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ võa ®¶m b¶o nguån vèn tËp trung cña nhµ n­íc; võa t¹o ®iÒu kiÖn, võa g©y sù Ðp buéc, c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ t×m mäi biÖn ph¸p n©ng cao hiªu qu¶ quèc doanh, thùc hiÖn ph©n phèi hîp lý thu nhËp quèc d©n ®¸p øng c¸c nhu cÇu chi cÇn thiÕt ®i liÒn víi n©ng cao dÉn tØ lÖ tÝch luü thùc hµnh tiÕt kiÖm vµ ®¶m b¶o c«ng b»ng x· héi gãp phÇn tÝch cùu k×m chÕ, vµ ®Èy lïi lam ph¸t. HÖ thèng nh©n hµng v­¬n lªn lµm tèt chøc n¨ng lµ tËp trung tiÒn tÖ, tÝn dông vµ thanh to¸n cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, huy ®éng c¸c nguån vèn nhµn rçi trtong x· héi thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn cã hiÖu qu¶, gãp phÇn tõng b­íc án ®Þnh gi¸ trÞ ®ång tiÒn VN. Ph©n ®Þnh râ chøc n¨ng cña Ng©n hµng Nhµ n­íc vµ Ng©n hµng Kinh doanh, ng©n s¸ch vµ tÝn dông. ¸p dông h×nh thøc Ng©n hµng cæ phÇn thùc hiÖn qu¶n lý vµ giao dÞch ngo¹i tÖ qua Ng©n hµng x©y dùng thÞ tr­êng hèi ®o¸i hîp ph¸p. Cho Ng©n hµng Nhµ n­íc vµo ho¹t ®éng theo luËt ph¸p cña VN. Nãi chung ph¸t huy tiÒm n¨ng to lín cña nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn ph¶i tiÕp tôc xo¸ bá c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp, chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc b»ng ph¸p luËt, kÕ ho¹ch chÝnh s¸ch vµ c¸c c«ng cô kh¸c. §Æc biÖt ®Ó x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng ta ph¶ kh¾c phôc t×nh tr¹ng xuèng cÊp cña hÖ thèng giao th«ng hiÖn cã, kh«i phôc n©ng cÊp vµ më thªm mét sè tuyÕn giao th«ng träng yÕu kÕt hîp giao th«ng víi thuû lîi, tËn dông giao th«ng ®­êng thuû më thªm ®Õn c¸c vïng s©u, vïng xa, c¶i thiÖn giao th«ng ë c¸c thµnh phè lín. C¶i t¹o n©ng cÊp mét sè c¶ng s«ng, c¶ng biÓn s©n bay x©y dùng c¶ng biÓn n­íc. TiÕp tôc ph¸t triÓn vµ hiÖn ®¹i ho¸ m¹ng th«ng tin liªn l¹c Quèc gia, më liªn l¹c ®iÖn tho¹i ®Õn hÇu hÕt c¸c x·. 2/ KiÕn tróc th­îng tÇng Chóng ta ®· thÊy r»ng thµnh tùu to lín, cã ý nghÜa rÊt quan träng cña c«ng cuéc ®æi míi 10 n¨m qua kh«ng chØ lµ nh÷ng ®Þnh l­îng vËt chÊt cã thÓ c©n ®o ®ong ®Õm ®­îc. Chóng ta cã c¬ së ®Ó kh¼ng ®Þnh m¹nh mÏ c¸i mµ LÐpt«nxt«i tr­íc ®©y gäi lµ “Tinh thÇn x· héi” cßn M¸c vµ Ang ghen th× gäi lµ “Sù thøc tØnh cña hµng triÖu quÇn chóng lao ®éng” Hay “Sù thèng nhÊt t­ t­ëng gi÷a §¶ng l·nh ®¹o víi giai cÊp vµ d©n téc” Qu¶ thùc, tr­íc vµ sau ®¹i héi toµn qu«c lÇn thø VIII cña §¶ng chóng ta ®­îc chøng kiÕn mét sù thèng nhÊt rÊt cao vÒ mÆt t­ t­ëng – tinh thÇn x· héi. §óng nh­ b¸o c¸o chÝnh trÞ cña trung ­¬ng ®· nhËn ®Þnh qua thùc tiÔn ®æi míi, lßng tin cña nh©n d©n vµo chÕ ®é vµ tiÒn ®å cña ®Êt n­íc ®­îc n©ng cao lªn, nh©n d©n ta cµng g¾n bã h¬n víi §¶ng vµ Nhµ n­íc m×nh. KTTT chÝnh trÞ, ph¸p lý ë n­íc ta kh«ng ph¶i nh­ ë ch©u ©u lµ s¶n phÈm cña cuéc c¸ch m¹ng t­ s¶n kiÓu cæ ®iÓn lµ kÕt qu¶ ph¸t triÓn tù ph¸t cña nÒn kinh tÕ thi tr­êng. KTTT ë n­íc ta lµ s¶n phÈm cña cuéc C¸ch m¹ng th¸ng 8 n¨m 1945 d­íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng céng s¶n VN lËt ®æ ¸ch thèng trÞ cña thùc d©n vµ phong kiÕn. Nhµ n­íc ViÖt Nam d©n chñ céng hoµ tr­íc kia vµ nhµ n­íc CHXHCNVN hiÖn nay lµ Nhµ n­íc do d©n, v× d©n. NÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ë n­íc ta hiÖn nay, trong ®ã cã thµnh phÇn kinh tÕ t­ b¶n chñ nghÜa, ®­îc khuyÕn khÝch ph¸t triÓn trong khu«n khæ cña chÕ ®é ph¸p luËt vµ sù qu¶n lý cña nhµ n­íc XHCNVN. ChÝnh c«ng nh©n vµ nh©n d©n lao ®éng n­íc ta chñ ®éng ph¸t triÓn kinh tÕ t­ b¶n chñ nghÜa ®Ó phôc vô m×nh. Chóng ta ®· cã mét hÖ thèng chÝnh trÞ v÷ng ch¾c vµ c¸c c«ng cô chuyªn chÝnh cÇn thiÕt. Nh­ng ®iÒu quan träng h¬n lµ ®Ó cã mét hÖ thèng ph¸p lý ngµy cµng hoµn thiÖn h¬n t¹o nªn khung ph¸p lý réng r·i cho mäi thµnh phÇn kinh tÕ cïng ph¸t triÓn, ®¸p øng ®­îc c¸c ®ßi hái cña c¸c thµnh phÇn kinh doanh kh¸c nhau. MÆt kh¸c, c¸c c¬ së kinh tÕ quan träng nhÊt cña nhµ n­íc nh­ ®­êng s¾t, hµng kh«ng, dÇu khÝ, c¸c hÖ thèng Ng©n hµng B­u chÝnh viÔn th«ng…§Òu do nhµ n­íc ta n¾m. Nh­ vËy, chóng ta cã ®ñ søc m¹nh kinh tÕ ®Ó ®øng v÷ng lµm chñ ®Êt n­íc. D o ®ã, sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn víi sù xuÊt hiÖn cña tÇng líp x· héi míi kh«ng lµm lung lay mµ ng­îc l¹i cßn lµ tiÒn ®Ò kh«ng thÓ thiÕu ®Ó cñng cè KTTT chÝnh trÞ, ph¸p lý hiÖn ®¹i. Yªu cÇu thùc sù cña nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn hiÖn nay ë n­íc ta lµ sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ vµ ph¸p luËt chø kh«ng ph¶i lµ ®¶o lén, x¸o trén. TÊt nhiªn, ë mçi giai ®o¹n lÞch sö c¸ch thøc tæ chøc quyÒn lùc Nhµ n­íc, chÕ ®é hµnh chÝnh cÇn ®­îc c¶ tiÕn cho thÝch hîp môc tiªu lµ d©n chñ nhiÒu h¬n vµ thùc chÊt h¬n, chñ quyÒn cña ®Êt n­íc vµ lîi Ých cña nh©n d©n lao ®éng ®­îc b¶o vÖ tèt h¬n. C­¬ng lÜnh x©y dùng CNXH ®· x¸c ®Þnh ph­¬ng h­íng ®Çu tiªn còng cã thÓ coi lµ ®iÒu kiÖn quan träng hµng ®Çu cña ®Þnh h­íng XHCN lµ “X©y dùng nhµ n­íc XHCN, nhµ n­íc cña nh©n d©n, do nh©n d©n, v× nh©n d©n lÊy liªn minh giai cÊp c«ng nh©n víi giai cÊp n«ng d©n vµ tÇng líp tri thøc lµm nÒn t¶ng, do §¶ng céng s¶n l·nh ®¹o. Thùc hiÖn ®Çy ®ñ quyÒn lµm chñ cña nh©n d©n, gi÷ nghiªm kû c­¬ng x· héi, chuyªn chÝnh víi mäi hµnh ®éng x©m ph¹m lîi Ých cña tæ quèc vµ cña nh©n d©n”  KÕt luËn Ngµy nay n­íc ta ®· vµ ®ang trong thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH . §Æc ®iÓm c¬ b¶n nhÊt cña n­íc ta tõ mét nÒn kinh tÕ phæ biÕn lµ nÒn s¶n xuÊt nhá tiÕn th¼ng lªn CNXH bá qua giai ®o¹n ph¸t triÓn TBCN . §ã lµ mét thêi kú c¶i tiÕn C¸ch m¹ng s©u s¾c, triÖt ®Ó vµ toµn diÖn cña CSHT vµ KTTT cña x· héi. X©y dùng CNXH ë n­íc ta chÝnh lµ x©y dùng chÕ ®é lµm chñ tËp thÓ XHCN, chÕ ®é ®ã bao gåm c¶ CSHT vµ KTTT cña x· héi trong ®ã nh©n d©n lao ®éng mµ nßng cèt lµ liªn minh c«ng n«ng d­íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng tiªn phong cña giai cÊp c«ng nh©n lµ lµm chñ tËp thÓ vÒ mäi mÆt : ChÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi. §Ó lµm ®­îc viÖc ®ã, cÇn cã mét qu¸ tr×nh ®Êu tranh C¸ch m¹ng c¶i t¹o XHCN vµ x©y dùng CNXH mµ hÖ thèng c¬ së vËt chÊt tr­íc hÕt lµ nhµ n­íc XHCN cã vai trß cùc kú quan träng , viÖc t¨ng c­êng vµ hoµn thiÖn nhµ n­íc XHCN cã t¸c ®éng hÕt søc to lín c¸c mÆt c¶i t¹o x©y dùng kinh tÕ tæ chøc vµ qu¶n lý x· héi. ChØ cã th«ng qua nhµ n­íc XHCN §¶ng míi thùc hiÖn ®­îc quyÒn lµm chñ tËp thÓ cña m×nh,. Míi ph¸t huy ®­îc tÝnh tù gi¸c, s¸ng t¹o trong c«ng viÖc x©y dùng x· héi míi. Cïng víi viÖc x©y dùng CSHT – XHCN, KTTT – XHCN còng ®­îc kiÖn toµn vµ ph¸t triÓn x©y dùng KTTT – XHCN xÐt ®Õn cïng lµ nh»m phôc vô qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c¬ së kinh tÕ XHCN trong suèt thêi kú qua ®é. §Ó x©y dùng KTTT – XHCN cÇn ph¶i tiÕn hµnh cuéc C¸ch m¹ng XHCN vµ nh©n sinh quan CSCN lµm cho chñ nghÜa M¸c – Lª Nin trë thµnh hÖ t­ t­ëng cña toµn d©n, ®ång thêi x©y dùng ®¹o ®øc míi cho nh©n d©n. C¸ch m¹ng t­ t­ëng vµ v¨n ho¸ lµ cuéc C¸ch m¹ng l©u dµi vµ phøc t¹p. §©y lµ qu¸ tr×nh ®Êu tranh bá nh÷ng tµn d­ t­ t­ëng vµ v¨n ho¸ cò, x©y dùng hÖ t­ t­ëng míi vµ nÒn v¨n ho¸ míi. Trong thËp kû 90 ph¶i kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n thö th¸ch ra khái khñng ho¶ng, æn ®Þnh t×nh h×nh kinh tÕ x· héi, phÊn ®Êu v­ît qua t×nh tr¹ng n­íc nghÌo vµ kÐm ph¸t triÓn, c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n, ph¸t triÓn gi¸o dôc vµ ®µo t¹o n©ng cao n¨ng lùc khoa häc vµ c«ng nghÖ ®¸p øng yªu cÇu cña nh÷ng n¨m 90 vµ chuÈn bÞ cho t­¬ng lai, cñng cè quèc phßng vµ gi÷ v÷ng an ninh chÝnh trÞ, trËt tù an toµn x· héi ®¶m b¶o an toµn hoµ b×nh æn ®Þnh hîp t¸c cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ. Nh÷ng môc tiªu ®ã ®ßi hái chóng ta ph¶i x©y dùng vµ ph¸t triÓn CSHT vµ KTTT. §Õn n¨m 2020 LLSX ë n­íc ta ®¹t tíi tr×nh ®é t­¬ng ®èi toµn diÖn, GDP b×nh qu©n ®Çu ng­êi t¨ng tõ 8 –10 lÇn so víi n¨m 1990 . Quan hÖ s¶n xuÊt ®­îc cñng cè v÷ng ch¾c, kinh tÕ Nhµ n­íc thùc hiÖn tèt vai trß chØ ®¹o , cïng víi kinh tÕ hîp t¸c trë thµnh nÒn t¶ng trong nÒn kinh tÕ, chiÕm tû träng kho¶ng 60% GDP . Lóc ®ã nh©n d©n ta cã cuéc sèng lo ®ñ , cã nhµ ë, cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®i l¹i, häc hµnh ch÷a bÖnh, cã møc h­ëng thô v¨n ho¸ kh¸. Quan hÖ x· héi lµnh m¹nh, lèi sèng v¨n minh lµ hoµn toµn cã kh¶ n¨ng trë thµnh hiÖn thùc bëi chóng thÊm ®­îm tinh thÇn nh©n v¨n cao c¶ cña CN M¸c - Lª Nin, t­ t­ëng Hå ChÝ Minh vÒ truyÒn thèng v¨n ho¸ d©n téc.  Môc lôc Ch­¬ng I Mèi quan hÖ biÖn chøng gi÷a CSHT vµ KTTT. Nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n I/ Kh¸i niÖm CSHT vµ KTTT 1/ C¬ së h¹ tÇng 2/ KiÕn tróc th­îng tÇng II/ Mèi quan hÖ CSHT vµ KTTT 1/ CSHT quyÕt ®Þnh KTTT 2/ Sù t¸c ®éng trë l¹i cña KTTT ®èi víi CSHT Ch­¬ng II M©u thuÉn gi÷a CSHT vµ KTTT trong qu¸ tr×nh x©y dùng ®Êt n­íc theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ ë VN hiÖn nay I/ Xu thÕ tÊt yÕu cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ ë VN II/ M©u thuÉn gi÷a CSHT v._.