Mô hình quản lý mạng lưới điện nông thôn ở Hà Tây

PhÇn më ®Çu Nh÷ng n¨m qua, khi mµ c¸c ®¬n vÞ ngµnh §iÖn ch­a thÓ ®¸p øng ®­îc yªu cÇu b¸n ®iÖn trùc tiÕp ®Õn tõng hé d©n n«ng th«n th× hÇu nh­ ë ®Þa ph­¬ng nµo còng h×nh thµnh nh÷ng m« h×nh qu¶n lý ®iÖn n«ng th«n gåm: HTX dÞch vô n«ng nghiÖp tæng hîp, c¸c ban qu¶n lý ®iÖn (cÊp tØnh, huyÖn, x·, th«n), c«ng ty ®iÖn n­íc, c«ng ty cæ phÇn, doanh nghiÖp t­ nh©n, ®¹i lý b¸n lÎ ®iÖn, cai thÇu, tæ ®iÖn tù qu¶n... Tuy nhiªn do tån t¹i nhiÒu d¹ng m« h×nh, l¹i thiÕu sù qu¶n lý gi¸m s¸t cu¶ c¬ quan chøc n¨ng nªn thÞ tr­êng ®iÖn khu vùc n«ng th«n cßn nhiÒu bÊt cËp. L­íi ®iÖn cò n¸t kh«ng ®­îc ®Çu t­ n©ng cÊp, söa ch÷a, c¶i t¹o, chÊt l­îng ®iÖn n¨ng kh«ng ®¶m b¶o: lùc l­îng qu¶n lý, vËn hµnh ®«ng, l¹i kh«ng ®­îc ®µo t¹o, h¹ch to¸n thu chi tµi chÝnh kh«ng râ rµng, minh b¹ch... vµ ®ã lµ nguyªn nh©n kh«ng thèng nhÊt ®­îc gi¸ thµnh mét KWh ®iÖn t¹i khu vùc n«ng th«n. HiÖn t¹i trªn ®Þa bµn c¶ n­íc cßn 202 x· cã gi¸ ®iÖn cao h¬n gi¸ trÇn, h¬n 5500 hé d©n khu vùc n«ng th«n vÉn ph¶i tr¶ tiÒn ®iÖn lín h¬n gi¸ quy ®Þnh cña chÝnh phñ (>700®/kwh). C¸ biÖt cã x· gi¸ ®iÖn cßn cao tíi 1800®-2000®/kwh, g©y bøc xóc trong kh¸ch hµng dïng ®iÖn. Hiện nay, vấn đề quản lý kinh doanh điện nông thôn ở nhiều tỉnh, nhiều địa phương còn bất cập, mỗi nơi làm một kiểu, không theo một quy định pháp luật nào, gây thiệt hại đến người dân dùng điện: giá điện quá cao, sử dụng điện không an toàn, lưới điện xuống cấp nhanh chóng. Trước thực trạng đó, Bộ Công nghiệp yêu cầu các tỉnh cùng Tổng công ty điện lực Việt Nam thực hiện và triển khai “Đề án mô hình tổ chức và quản lý điện nông thôn" theo pháp luật. Lµ mét tØnh n»m s¸t cöa ngâ thñ ®«, Hµ T©y ®ang ngµy cµng thay ®æi vÒ mäi mÆt, trong ®ã cã ngµnh ®iÖn, cô thÓ lµ ®iÖn lùc Hµ T©y. Trong nh÷ng n¨m võa qua hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña §iÖn lùc Hµ T©y lµ rÊt tèt, lu«n hoµn thµnh c¸c chØ tiªu mµ C«ng ty §iÖn lùc I giao cho. Tuy nhiªn, còng nh­ nhiÒu tØnh kh¸c trong c¶ n­íc, vÊn ®Ò qu¶n lý m¹ng l­íi ®iÖn n«ng th«n cña §iÖn lùc Hµ T©y vÉn cã mét sè bÊt cËp.Sau khi ChÝnh phñ ban hµnh NghÞ ®Þnh 45N§-CP, tØnh Hµ T©y ®· nhanh chãng ¸p dông vµ lµ mét trong nh÷ng tØnh hoµn thµnh chuyÓn ®æi sím nhÊt trong c¶ n­íc (hoµn thµnh sím h¬n kÕ ho¹ch 6 th¸ng). Tuy nhiªn ®Ó cã thÓ gi÷ ®­îc kÕt qu¶ ban ®Çu vµ tiÕp tôc ®­a ho¹t ®éng qu¶n lý ®iÖn n«ng th«n vµo nÒ nÕp th× Hµ T©y ®Æc biÖt lµ ®iÖn lùc Hµ T©y cÇn kh¾c phôc mét sè khã kh¨n ph¸t sinh sau qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi. Qua mét thêi gian thùc tËp vµ t×m hiÓu t¹i §iÖn lùc Hµ T©y, em xin m¹nh d¹n ph©n tÝch vµ ®­a ra mét sè kiÕn nghÞ vÒ m« h×nh qu¶n lý m¹ng l­íi ®iÖn n«ng th«n ë Hµ T©y. Ch­¬ng i:C¬ së lý luËn Kh¸i niÖm chung vÒ m¹ng vµ hÖ thèng ®iÖn, tiªu chuÈn cña m¹ng l­íi ®iÖn n«ng th«n HÖ thèng ®iÖn, m¹ng ®iÖn §iÖn n¨ng lµ d¹ng n¨ng l­îng ®­îc sö dông réng r·i nhÊt trong tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng kinh tÕ vµ ®êi sèng cña con ng­êi. §iÖn n¨ng ®­îc s¶n xuÊt trong c¸c nhµ m¸y ®iÖn. C¨n cø nguån n¨ng l­îng s¬ cÊp dïng ®Ó s¶n xuÊt ®iÖn n¨ng, c¸c nhµ m¸y ®iÖn ®­îc ph©n thµnh c¸c nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn, thuû ®iÖn vµ ®iÖn nguyªn tö. Nguån n¨ng l­îng s¬ cÊp dïng trong c¸c nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn lµ nhiªn liÖu h÷u c¬ (than, dÇu, khÝ), trong c¸c nhµ m¸y thuû ®iÖn lµ søc n­íc, trong c¸c nhµ m¸y ®iÖn nguyªn tö lµ n¨ng l­îng h¹t nh©n. Ngoµi c¸c nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn, thuû ®iÖn vµ ®iÖn nguyªn tö cßn cã c¸c nhµ m¸y ®iÖn kh¸c (n¨ng l­îng s¬ cÊp lµ mÆt trêi, giã, ®Þa nhiÖt, thuû triÒu…). C«ng suÊt cña c¸c nhµ m¸y ®iÖn nµy kh«ng lín. PhÇn ®iÖn cña c¸c nhµ m¸y ®iÖn cã c¸c thiÕt bÞ chÝnh vµ phô. C¸c thiÕt bÞ chÝnh lµ: c¸c m¸y ph¸t ®iÖn ®ång bé, c¸c hÖ thèng thanh gãp, c¸c thiÕt bÞ ®ãng c¾t, c¸c dao c¸ch ly vµ c¸c thiÕt bÞ tù dïng. C¸c thiÕt bÞ chÝnh ®­îc dïng ®Ó s¶n xuÊt vµ ph©n phèi ®iÖn n¨ng, ®ãng vµ c¾t c¸c m¹ch ®iÖn v.v… C¸c thiÕt bÞ phô ®­îc sö dông ®Ó thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng ®o l­êng, ph¸t tÝn hiÖu, b¶o vÖ, tù ®éng v.v… HÖ thèng ®iÖn gåm cã c¸c nhµ m¸y ®iÖn, c¸c m¹ng ®iÖn vµ c¸c hé tiªu dïng ®iÖn, ®­îc liªn kÕt víi nhau thµnh mét hÖ thèng ®Ó thùc hiÖn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, truyÒn t¶i, ph©n phèi vµ tiªu thô ®iÖn n¨ng. HÖ thèng ®iÖn lµ mét phÇn cña hÖ thèng n¨ng l­îng. HÖ thèng n¨ng l­îng gåm cã hÖ thèng ®iÖn vµ hÖ thèng nhiÖt. M¹ng ®iÖn lµ mét tËp hîp gåm cã c¸c tr¹m biÕn ¸p, tr¹m ®ãng c¾t, c¸c ®­êng d©y trªn kh«ng vµ c¸c ®­êng d©y c¸p. M¹ng ®iÖn ®­îc dïng ®Ó truyÒn t¶i vµ ph©n phèi ®iÖn n¨ng tõ c¸c nhµ m¸y ®iÖn ®Õn c¸c hé tiªu dïng. §­êng d©y truyÒn t¶i cã ®iÖn ¸p lín h¬n 1kV lµ ®­êng d©y ®iÖn ¸p cao. §­êng d©y cã ®iÖn ¸p nhá h¬n 1kV lµ ®­êng d©y ®iÖn ¸p thÊp. Nh­ vËy m¹ng l­íi ®iÖn n«ng th«n lµ tËp hîp c¸c tr¹m biÕn ¸p, tr¹m ®ãng c¾t, c¸c ®­êng d©y trªn kh«ng vµ c¸c ®­êng d©y c¸p. Nã cã nhiÖm vô truyÒn t¶i ®iÖn n¨ng tõ c¸c nhµ m¸y ®iÖn ®Õn c¸c hé d©n n«ng th«n. ChØ tiªu thiÕt kÕ l­íi ®iÖn n«ng th«n ë ViÖt Nam Tû lÖ sè ®­îc cÊp ®iÖn T¹i nh÷ng x· sÏ thùc hiÖn viÖc cÊp ®iÖn, chØ tiªu vÒ tû lÖ sè hé ®­îc cÊp ®iÖn l­íi ®­îc x¸c ®Þnh trªn môc tiªu chung cña toµn quèc vµ kh¶ n¨ng huy ®éng vèn ®Ó thùc hiÖn. ChØ tiªu nµy còng kh¸c nhau ®èi víi c¸c x· cã ®Æc ®iÓm kh¸c nhau, cô thÓ: Lo¹i x· Giai ®o¹n 1996-2000 Giai ®o¹n 2000-2010 MËt ®é d©n c­ cao (trªn120 ng­êi/km2) 80% Trªn 90% MËt ®ä d©n c­ thÊp (d­íi 120 ng­êi/km2) 50-60% Trªn 80% ë ®©y ta kh«ng chia lo¹i x· theo khu vùc miÒn nói hay ®ång b»ng mµ ph©n lo¹i c¸c x· theo mËt ®é d©n sè bëi ë n«ng th«n ViÖt Nam, mËt ®é d©n sè còng ph¶n ¸nh sè d©n - ®Þa h×nh – h×nh thÓ bè trÝ d©n c­ vµ chÝnh nã còng ph¶n ¸nh ®Õn tæng møc ®Çu t­ cÇn thiÕt cho viÖc phñ ®iÖn Møc ®é dù phßng t­¬ng lai ViÖc x¸c ®Þnh møc ®é dù phßng cho t­¬ng lai cña l­íi ®iÖn ®­îc x©y sÏ dùa trªn nhu cÇu phô t¶i dù kiÕn vµ quan ®iÓm cña nhµ thiÕt kÕ trong lÜnh vùc kinh tÕ – kü thuËt cña l­íi ®iÖn. HiÖn nay ®Þnh møc tiªu thô cho nhu cÇu gia dông trªn ph¹m vi toµn quèc ®­îc dù b¸o nh­ sau: STT Khu vùc §Õn n¨m 2000 2001-2005 Kwh/hé/n¨m W/hé Kwh/hé/n¨m W/hé 1 ThÞ x· 540 300 900 500 2 ThÞ trÊn, huyÖn lþ 400 240 650 400 3 N«ng th«n ®ång b»ng 300 200 500 330 4 N«ng th«n trung du 220 180 360 300 5 N«ng th«n miÒn nói 160 150 275 250 6 Thµnh phè c«ng nghiÖp 900 600 1600 900 §é tin cËy cung cÊp ®iÖn TÝnh chÊt ®Æc thï cña hé phô t¶i n«ng th«n ë c¸c x· chñ yÕu lµ ¸nh s¸ng sinh ho¹t, do ®ã tr­êng hîp mÊt ®iÖn kh«ng g©y thiÖt h¹i nghiªm träng vÒ kinh tÕ, trõ mét sè tr­êng hîp ®Æc biÖt khi ë thêi kú b¬m t­íi tiªu. ChÝnh v× lý do ®ã mµ hé phô t¶i n«ng th«n ®­îc xÕp lµ hé phô t¶i lo¹i 3. ChÊt l­îng ®iÖn n¨ng cung cÊp. Tu©n thñ theo c¸c quy ®Þnh vÒ ®iÒu kiÖn kü thuËt c¬ b¶n trong viÖc cung øng vµ sö dông ®iÖn. Gi¸ b¸n ®iÖn: V× kinh doanh ®iÖn ë n­íc ta kh«ng chØ nh»m móc ®Ých lîi nhuËn mµ cßn ph¶i ®¶m b¶o nhiÒu môc tiªu kh¸c ®ã lµ c¸c môc tiªu c«ng b»ng, ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ë n«ng th«n. ChÝnh v× vËy tiªu chuÈn gi¸ ®iÖn lµ v« cïng quan träng. T¹i sao ph¶i chuyÓn ®æi m« h×nh qu¶n lý ®iÖn n«ng th«n hiÖn nay §iÖn n«ng th«n kh«ng nh÷ng chØ ¶nh h­ëng ®Õn sù ph¸t triÓn kinh tÕ mµ nã cã ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn nh÷ng ho¹t ®éng x· héi. §Çu t­ ph¸t triÓn ®iÖn n«ng th«n thuéc lo¹i ®Çu t­ kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ x· héi cã hiÖu qu¶ vÒ mÆt chÝnh trÞ-an ninh, v¨n ho¸, x· héi, t¹o tiÒn ®Ò ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ nh­ng vÒ mÆt tµi chÝnh kh«ng cã kh¶ n¨ng hoµn vèn ®Çu t­. ThÕ nh­ng d­êng nh­ m¹ng l­íi ®iÖn n«ng th«n vÉn ch­a t­¬ng xøng víi tÇm quan träng cña nã. +L­íi ®iÖn n«ng th«n phÇn lín cò n¸t, ch¾p v¸ vµ kh«ng ®¶m b¶o tiªu chuÈn kü thuËt – kinh doanh, ®Æc biÖt lµ l­íi ®iÖn h¹ ¸p (gåm ®­êng trôc, nh¸nh rÏ vµo hé d©n, c«ng t¬, trang thiÕt bÞ ®ãng c¾t vµ b¶o vÖ), dÉn ®Õn vËn hµnh kÐm an toµn, tæn thÊt ®iÖn n¨ng t¨ng cao. +Tæ chøc qu¶n lý ®iÖn n«ng th«n rÊt phøc t¹p: HTX (Ban qu¶n lý ®iÖn HTX), chÝnh quyÒn th«n xãm trùc tiÕp qu¶n lý, t­ nhËn thÇu trung gian cña UBND x· vµ c¸c HTX b¸n ®iÖn ®Õn hé d©n. §a sè c¸c tæ chøc qu¶n lý ®iÖn n«ng th«n ë c¸c x·, thÞ trÊn ch­a ®¨ng ký vµ ch­a ®­îc cÊp giÊy phÐp ho¹t ®éng, ch­a cã ®ñ t­ c¸ch ph¸p nh©n kinh doanh b¸n ®iÖn ®Õn hé d©n. §Æc biÖt 2 h×nh thøc kh«ng hîp ph¸p lµ UBND x· b¸n ®iÖn vµ h×nh thøc kho¸n thÇu l¹i lµ 2 h×nh thøc phæ biÕn réng r·i nhÊt +PhÇn lín c¸c Tæ chøc qu¶n lý ®iÖn n«ng th«n ch­a ký hîp ®ång b¸n ®iÖn ®Õn hé sö dông ®iÖn hoÆc ®Õn nay kh«ng cßn phï hîp víi quy ®Þnh cña Bé C«ng nghiÖp. ViÖc më sæ s¸ch theo dâi h¹ch to¸n kinh doanh b¸n ®iÖn cña c¸c tæ chøc qu¶n lý b¸n ®iÖn cßn s¬ sµi. §éi ngò thî ®iÖn ®«ng vÒ sè l­îng nh­ng nghiÖp vô chuyªn m«n cßn h¹n chÕ vµ ch­a thùc hiÖn ®óng quy ®Þnh cñ nhµ n­íc nªn hiÖu qu¶ qu¶n lý nhiÒu n¬i cßn thÊp,dÔ ph¸t sinh tiªu cùc vµ vi ph¹m. +PhÇn lín c¸c tæ chøc qu¶n lý ®iÖn ch­a thùc hiÖn h¹ch to¸n ®óng ®ñ vµ c«ng khai kÕt qu¶ kinh doanh b¸n ®iÖn ®Õn c¸c hé d©n lµm cho c«ng t¸c qu¶n lý ®iÖn n«ng th«n cßn nhiÒu bÊt cËp vµ g©y bÊt b×nh trong nh©n d©n. Gi¸ ®iÖn sinh ho¹t cña c¸c hé d©n n«ng th«n lung tung kh«ng kiÓm so¸t ®­îc. §iÒu nµy ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn vÊn ®Ò chÝnh trÞ, ®Õn môc tiªu c«ng b»ng gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng th«n Tr­íc t×nh h×nh trªn c¸c c¬ quan chøc n¨ng ®· nghiªn cøu thÝ ®iÓm gióp ChÝnh phñ ®­a ra NghÞ ®Þnh 45N§-CP cña ChÝnh phñ ban hµnh ngµy 16/8/2001 vÒ chuyÓn ®æi m« h×nh qu¶n lý ®iÖn n«ng th«n víi 4 môc tiªu chÝnh §­a ho¹t ®éng qu¶n lý ®iÖn n«ng th«n vµo khu«n khæ ph¸p luËt víi 5 m« h×nh chÝnh §¶m b¶o quyÒn lîi hîp ph¸p cña ng­êi b¸n ®iÖn §¶m b¶o quyÒn lîi hîp ph¸p cña ng­êi mua ®iÖn §¶m b¶o c«ng b»ng gi÷a Thµnh phè vµ N«ng th«n víi gi¸ ®iÖn ë n«ng th«n t­¬ng ®­¬ng víi gi¸ ®iÖn ë thµnh phè (Møc gi¸ trÇn lµ 700 ®/kWh) Néi dung nghÞ ®Þnh 45 CP cña chÝnh phñ §iÒu 1. §iÖn n¨ng lµ hµng ho¸ ®Æc biÖt. Nhµ n­íc thèng nhÊt qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng ®iÖn lùc vµ sö dông ®iÖn trong ph¹m vi c¶ n­íc b»ng ph¸p luËt, chÝnh s¸ch, quy ho¹ch vµ kÕ ho¹ch ph¸t triÓn ®iÖn lùc. S¶n xuÊt kinh doanh ®iÖn lµ ngµnh nghÒ kinh doanh cã ®iÒu kiÖn. §iÒu 2. NghÞ ®Þnh nµy quy ®Þnh vÒ ho¹t ®éng ®iÖn lùc vµ sö dông ®iÖn ®­îc ¸p dông cho mäi tæ chøc, c¸ nh©n trong n­íc vµ n­íc ngoµi t¹i n­íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam, trö tr­êng hîp ®iÒu ­íc quèc tÕ mµ n­íc céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam ký kÕt hoÆc tham gia cã quy ®Þnh kh¸c. §iÒu 3. Tæ chøc, c¸ nh©n ho¹t ®éng ®iÖn lùc trong c¸c lÜnh vùc sau ph¶i cã giÊy phÐp ho¹t ®éng ®iÖn lùc: T­ vÊn lËp quy ho¹ch, thiÕt kÕ c«ng tr×nh ®iÖn; S¶n xuÊt, truyÒn t¶i, ph©n phèi, kinh doanh vµ cung øng ®iÖn. C¬ quan cã thÈm quyÒn cÊp giÊy phÐp ho¹t ®éng ®iÖn lùc ®­îc quy ®Þnh nh­ sau: Bé c«ng nghiÖp cÊp giÊy phÐp ho¹t ®éng ®iÖn lùc cho: C¸c tæ chøc ho¹t ®éng t­ vÊn quy ho¹ch, thiÕt kÕ, gi¸m s¸t vµ c¸c h×nh thøc t­ vÊn kh¸c ®èi víi c¸c dù ¸n, c«ng tr×nh ®iÖn. Doanh nghiÖp thuéc c¸c tæng c«ng ty nhµ n­íc vµ doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ho¹t ®éng s¶n xuÊt, truyÒn t¶i, ph©n phèi, kinh doanh vµ cung øng ®iÖn. C¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®iÖn cã c«ng suÊt ph¸t ®iÖn tõ 10 MW trë lªn vµ doanh nghiÖp qu¶n lý vËn hµnh l­íi truyÒn t¶i ®iÖn cã ®iÖn ¸p tõ 110 kV trë lªn C¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu ®iÖn. Uû ban nh©n d©n c¸c tØnh, thµnh phè trùc thuéc trung ­¬ng cÊp giÊy phÐp ho¹t ®éng ®iÖn lùc cho c¸c tæ chøc, c¸ nh©n ngoµi c¸c tæ chøc ®· quy ®Þnh t¹i ®iÓm a, cã ho¹t ®éng ®iÖn lùc trong c¸c lÜnh vùc quy ®Þnh t¹i ®iÓm 1 ®iÒu nµy. Tæ chøc, c¸ nh©n ®Çu t­ x©y dùng c¬ së ph¸t ®iÖn ®Ó sö dông, kh«ng b¸n ®iÖn cho tæ chøc c¸ nh©n kh¸c hoÆc c¬ së ph¸t ®iÖn cã c«ng suÊt l¾p ®Æt thÊp h¬n møc c«ng suÊt do bé c«ng nghiÖp quy ®Þnh, th× kh«ng ph¶i cã giÊy phÐp ho¹t ®éng ®iÖn lùc. Bé c«ng nghiÖp h­íng dÉn ®iÒu kiÖn, tr×nh tù vµ thñ tôc cÊp giÊy phÐp ho¹t ®éng ®iÖn lùc. §iÒu 4. Ho¹t ®éng ®iÖn lùc vµ sö dông ®iÖn trªn l·nh thæ ViÖt Nam ph¶i thùc hiÖn theo c¸c quy ®Þnh cña nghÞ ®Þnh nµy vµ c¸c quy ®Þnh kh¸c cña ph¸p luËt cã liªn quan ®ång thêi ph¶i tu©n thñ c¸c quy tr×nh, quy ph¹m, tiªu chuÈn kinh tÕ, kü thuËt, m«i tr­êng do c¸c c¬ quan nhµ n­íc cã thÈm quyÒn ban hµnh. §iÒu 5. ViÖc sö dông ®iÖn ph¶i ®óng môc ®Ých ghi trong hîp ®ång. C¸c tr­êng hîp cÇn sö dông ®iÖn lµm ph­¬ng tiÖn b¶o vÖ ph¶i ®­îc c¬ quan nhµ n­íc cã thÈm quyÒn cho phÐp. Bé c«ng nghiÖp quy ®Þnh cô yhÓ viÖc sö dông ®iÖn trong tr­êng hîp nµy Nghiªm cÊm viÖc sö dông ®iÖn g©y nguy hiÓm cho ng­êi vµ ®éng vËt, tµi s¶n cña nhµ n­íc vµ nh©n d©n, lµm ¶nh h­ëng xÊu ®Õn m«i tr­êng sinh th¸i. §iÒu 6. C¨n cø vµo tÇm quan träng ®èi víi quèc gia vµ x· héi, tæ chøc, c¸c nh©n sö dông ®iÖn ®­îc xÕp thø tù ­u tiªn ®Ó thùc hiÖn viÖc ®iÒu hoµ, h¹n chÕ phô t¶i khi x¶y ra thiÕu ®iÖn. Uû ban nh©n d©n tØnh thµnh phè trùc thuéc trung ­¬ng x¸c ®Þnh thø tù ­u tiªn cña c¸c tæ chøc, c¸ nh©n sö dông ®iÖn trªn ®Þa bµn vµ th«ng b¸o cho ®¬n vÞ qu¶n lý ®iÖn lùc tØnh, thµnh phè ïng ®Þa bµn thùc hiÖn. §iÒu 7. Trong nghÞ ®Þnh nµy, c¸c tõ ng÷ d­íi ®©y ®­îc hiÓu nh­ sau: “Ho¹t ®éng ®iÖn lùc” lµ ho¹t ®éng nh»m t¹o ra, duy tr× vµ ®­a n¨ng l­îng ®iÖn dÕn c¸c tæ chøc, c¸ nh©n sö dông d­íi h×nh thøc th­¬ng m¹i vµ c¸c h×nh thøc kh¸c do chÝnh phñ quy ®Þnh, bao gåm: c¸c ho¹t ®éng vÒ quy ho¹ch, t­ vÊn thiÕt kÕ, ®Çu t­ x©y dùng, s¶n xuÊt, truyÒn t¶i, ®iÒu ®é hÖ thèng ®iÖn, ph©n phèi, kinh doanh vµ cung øng ®iÖn kÓ c¶ xuÊt nhËp khÈu ®iÖn n¨ng. “Sö dông ®iÖn” lµ qu¸ tr×nh dïng ®iÖn cho nh÷ng môc ®Ých nhÊt ®Þnh. “Nghµnh ®iÖn lùc” lµ tËp hîp c¸c tæ chøc, c¸ nh©n thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ cã ho¹t ®éng ®iÖn lùc trªn l·nh thá ViÖt Nam, “ HÖ thèng ®iÖn Quèc gia “ lµ tËp hîp c¬ së vËt chÊt kü thuËt cã liªn quan víi nhau ®Ó s¶n xuÊt, truyÒn t¶i vµ ph©n phèi, ®iÒu khiÓn, cung øng ®iÖn vµ ®­îc nhµ n­íc giao cho Tæng c«ng ty §iÖn lùc ViÖt Nam qu¶n lý. “ C«ng tr×nh ®iÖn” lµ tæ hîp c«ng tr×nh x©y dùng vµ vËt kiÕn tróc, trang thiÕt bÞ ®Ó ph¸t ®iÖn, truyÒn t¶i vµ ph©n phèi ®iÖn n¨ng. C«ng tr×nh ®iÖn bao gåm c¸c nhµ m¸y, tæ m¸y ph¸t ®iÖn, c¸c tr¹m biÕn ¸p, c¸c ®­êng d©y dÉn ®iÖn vµ trang thiÕt bÞ ®ång bé kÌm theo. “S¶n xuÊt ®iÖn” lµ ho¹t ®éng qu¶n lý , vËn hµnh c¸c nhµ m¸y, tr¹m ph¸t ®iÖn ®Ó s¶n xuÊt ra ®iÖn n¨ng theo tiªu chuÈn quy ®Þnh. “S¶n xuÊt ®iÖn th­¬ng m¹i” lµ s¶n xuÊt cña nhµ m¸y ®iÖn sau thêi kú vËn hµnh thö, chÝnh thøc thùc hiÖn viÖc cung øng ®iÖn cho bªn mua ®iÖn. “TruyÒn t¶i ®iÖn “ lµ ho¹t ®éng qu¶n lý, vËn hµnh c¸c c«ng tr×nh ®iÖn ®Ó d­a n¨ng l­îng ®Ön tõ n¬i s¶n xuÊt ®iÖn ®Õn l­íi ®iÖn ph©n phèi. “L­íi truyÒn t¶i ®iÖn Quèc gia” lµ l­íi truyÒn t¶i ®iÖn do nhµ n­íc giao cho Tæng c«ng ty §iÖn lùc ViÖt Nam qu¶n lý. “L­íi truyÒn t¶i ®iÖn ngoµi hÖ th«ng ®iÖn Quãc gia” lµ l­íi truyÒn t¶i ®iÖn do c¸c tæ chøc kinh tÕ kh¸c ®Çu t­ vµ qu¶n lý, cã thÓ vËn hµnh ®éc lËp ho¹c ®Êu nèi vµo l­íi truyÒn t¶i ®iÖn Quèc gia. “Ph©n phèi ®iÖn” lµ ho¹t ®éng qu¶n lý, vËn hµnh c¸c c«ng tr×nh ®iÖn ®Ó chuyÓn n¨ng l­îng ®iÖn tõ l­í truyÒn t¶i ®Ðn tæ chøc, c¸ nh©n sö dông ®iÖn. “Cung øng ®iÖn” lµ qu¸ tr×nh ®¸p øng c¸c nhu cÇu vÒ ®iÖn theo nh÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh cho c¸c tæ chøc, c¸ nh©n cã yªu cÇu sö dông ®iÖn. “Nguån vµ l­íi ®iÖn ®éc lËp” lµ c¸c c¬ së s¶n xuÊt, truyÒn t¶i, ph©n phèi, cung øng ®iÖn cho c¸c khui vùc riªng, ®­îc qu¶n lý vµ ho¹t ®éng ®éc lËp, cã thÓ ®Êu nèi ho¹c kh«ng ®Êu nèi víi hÖ thèng ®iÖn Quèc gia. Thùc chÊt cña m« h×nh m¹ng l­íi ®iÖn n«ng th«n theo tinh thÇn cña nghÞ ®Þnh 45/N§-CP. Chuyển đổi mô hình điện nông thôn thực chất là chuyển đổi những khách hàng mua điện từ chủ thể có tư cách pháp nhân ký hợp đồng mua bán điện. Việc kinh doanh điện ở nông thôn trước đây chủ yếu thông qua các hình thức: Điện lực bán trực tiếp, HTX dịch vụ nông nghiệp tổng hợp, HTX điện năng, công ty điện - nước huyện, doanh nghiệp tư nhân, công ty cổ phần và 2 hình thức hiện tại không hợp pháp, cần chuyển đổi là ban quản lý xã và khoán thầu (cai thầu). Tuy nhiên, thực tế cho thấy 2 hình thức “không hợp pháp” này lại đang phổ biến nhất và đồng nghĩa với nó là nông dân vẫn phải dùng điện với giá cao hơn mức qui định của Nhà nước trong Nghị định 45 CP là giá điện nông thôn không quá 700 đồng 1 “số”.Khó quản lý và kiểm soát, 2 hình thức này gây thiệt thòi cho người nông dân và thất thoát cho nhà nước. Mặc dù vậy, hiện vẫn còn 6 tỉnh gồm Yên Bái, Lạng Sơn, Sơn La, Lào Cai, Lai Châu, Hà Nam có mô hình không hợp pháp mà chưa chuyển đổi chút nào. Nguyên nhân chủ yếu lại do yếu tố chủ quan: một số địa phương chưa mong muốn chuyển đổi vì đụng chạm tới quyền lợi cá nhân. Đơn cử trong địa bàn quản lý điện 25 tỉnh miền Bắc của Công ty Điện lực I có khoảng 5.000 xã đang sử dụng lưới điện quốc gia và hiện mới chỉ hơn 2.000 xã có mô hình quản lý phù hợp, còn 1.478 xã cần chuyển đổi. Tiến độ chuyển đổi tại những nơi này còn chậm vì lý do mang tính chủ quan đã nêu trên. Tất nhiên, chậm ngày nào, bà con nông dân sử dụng điện bị thiệt thòi ngày ấy Hiện nay, mô hình được cho là phù hợp nhất với điều kiện thực tế đã được thử nghiệm và đạt hiệu quả tốt tại các tỉnh Bắc Ninh, Thái Bình ... thời gian qua là mô hình HTX (gồm cả dịch vụ nông nghiệp tổng hợp và dịch vụ điện năng). Như vậy là, sau khi chuyển đổi mô hình, Điện lực I sẽ tiếp tục phối hợp với các địa phương hoàn thành giấy phép ngành nghề kinh doanh điện năng (đối với HTX dịch vụ điện năng) và giấy phép hoạt động điện lực (HTX dịch vụ nông nghiệp tổng hợp). Chương trình chuyển đổi này sẽ có thêm hàng ngàn hộ nôn dân được dùng điện lưới quốc gia đảm bảo an toàn, ổn định với giá bằng hoặc thấp hơn 700 đ/KWh C¸c m« h×nh m¹ng l­íi ®iÖn n«ng th«n Lo¹i thø nhÊt: Doanh nghiÖp nhµ n­íc thµnh lËp vµ ho¹t ®éng theo luËt doanh nghiÖp nhµ n­íc. Lo¹i thø 2: C¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp ®­îc thµnh lËp vµ ho¹t ®éng theo luËt doanh nghiÖp. Lo¹i thø 3: Doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi thµnh lËp vµ ho¹t ®éng theo luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam Lo¹i thø 4: HTX ®­îc thµnh lËp vµ ho¹t ®éng theo luËt HTX. Lo¹i thø 5: Hé kinh doanh c¸ thÓ cã ®¨ng ký kinh doanh ho¹t ®éng ®iÖn lùc theo NghÞ ®Þnh 02/2000/N§-CP ngµy 3/2/2000 cña ChÝnh Phñ vÒ qu¶n lý kinh doanh N¨m m« h×nh trªn gäi chung lµ ®èi t­îng qu¶n lý kinh doanh ®iÖn. Tuú theo t×nh h×nh cô thÓ cña tõng ®Þa ph­¬ng mµ c¸c c¬ quan chøc n¨ng vµ nh÷ng tËp thÓ c¸ nh©n cã liªn quan cã thÓ lùa chän cho ®Þa ph­¬ng m×nh m« h×nh qu¶n lý ®iÖn n«ng th«n phï hîp. C¸c thÝ dô ®iÓn h×nh vÒ viÖc chuyÓn ®æi m« h×nh ®iÖn n«ng th«n ë mét sè tØnh . TØnh Th¸i B×nh Hiện nay, vấn đề quản lý kinh doanh điện nông thôn ở nhiều tỉnh, nhiều địa phương còn bất cập, mỗi nơi làm một kiểu, không theo một quy định pháp luật nào, gây thiệt hại đến người dân dùng điện: giá điện quá cao, sử dụng điện không an toàn, lưới điện xuống cấp nhanh chóng. Trước thực trạng đó, Bộ Công nghiệp yêu cầu các tỉnh cùng Tổng công ty điện lực Việt Nam thực hiện và triển khai “Đề án mô hình tổ chức và quản lý điện nông thôn" theo pháp luật. Thái Bình là một trong những tỉnh phát triển và hoàn thành sớm việc qui hoạch lưới điện Quốc gia xuống nông thôn và được Tổng Công ty điện lực Việt Nam đánh giá là một địa phương quản lý, kiểm soát điện ở nông thôn bình ổn, nhiều nơi giá điện bán đến hộ dân thấp hơn giá trần và khá ổn định, tổn thất điện năng thấp (chỉ 12-19%). Tuy nhiên, còn một số nơi do chính quyền địa phương buông lỏng quản lý, để bộ máy bán điện phình to như xã Vũ Tây (Kiến Xương) có tới 75 nhân viên quản lý điện. Những nhân viên này lợi dụng sự thiếu hiểu biết của bà con nông dân để tăng giá bán điện, đưa nhiều khoản chi tiêu ngoài qui định vào giá bán điện. Tiền điện chiếu sáng công cộng, điện UBND xã, nhà trẻ đều tính vào tổn thất điện năng. Khi có sự cố xảy ra chỉ khắc phục tạm thời nên lưới điện xuống cấp nhanh, gây mất an toàn và chất lượng điện không đảm bảo tiêu chuẩn, tổn thất điện năng rất cao. Để hoạt động quản lý kinh doanh lưới điện nông thôn ở Thái Bình đi vào hoạt động ổn định, hợp pháp và có hiệu quả, UBND tỉnh Thái Bình đã thành lập Ban chỉ đạo chuyển đổi mô hình tổ chức quản lý điện nông thôn có sự thống nhất và phân công cụ thể từ tỉnh xuống cơ sở; có sự kiểm tra giám sát của các cấp chính quyền địa phương. Ban chỉ đạo đã đưa ra các mô hình HXT dịch vụ nông thôn, HTX dịch vụ điện năng, Công ty cổ phần, Công ty TNHH kinh doanh điện và chọn huyện Kiến Xương làm địa bàn thí điểm. Những mô hình tổ chức quản lý điện năng được áp dụng sẽ hoạt động đúng chức năng của nó. HTX dịch vụ nông nghiệp thành lập và hoạt động theo luật HTX, có tư cách pháp nhân độc lập, có con dấu riêng, tài sản tại ngân hàng. Đối tượng tham gia HTX là những hộ đang dùng điện ở địa phương. HTX có đội ngũ nhân viên quản lý điện nông thôn đã qua đào tạo do chủ nhiệm HTX lựa chọn và có ý kiến của UBND xã. Đối với Công ty cổ phần, Công ty TNHH kinh doanh điện là một loại mô hình do các cổ đông đóng góp vốn và được thành lập và hoạt động theo luật doanh nghiệp. Để chuyển đổi những mô hình điện nông thôn lâu nay sang mô hình mới một cách nhanh chóng, kịp thời, ông Đặng Tài, Giám đốc Sở Công nghiệp, Phó trưởng ban thường trực về chuyển đổi mô hình cho biết: "Công tác giao-nhận tài sản lưới điện hạ áp nông thôn khi chuyển đổi phải khách quan, trung thực; đúng giá trị còn lại của nó, đảm bảo không thất thoát tài sản". Ông Lê Văn Đàm, Giám đốc điện lực Thái Bình đánh giá: “Chuyển đổi mô hình tổ chức quản lý điện nông thôn sẽ mang lại nhiều lợi ích cho các hộ dùng điện ở nông thôn. Trước hết nó sẽ làm cho giá điện ổn định, phù hợp với qui định của Nhà nước; lưới điện, chất lượng ngày càng một tốt hơn, hạch toán kinh doanh bán điện đúng chế độ kế toán và luật pháp quy định, UBND xã kiểm soát được giá điện và các hoạt động điện ở nông thôn, trình độ chuyên môn của thợ điện ngày càng được nâng cao. Một trong những lợi ích lâu dài là có tính tích luỹ từ kinh doanh điện để tái đầu tư cho lưới điện hạ áp nông thôn, tai nạn điện sẽ giảm...”. Chuyển đổi mô hình Tổ chức quản lý điện nông thôn Thái Bình là việc làm rất cần thiết. Bởi lâu nay, các tổ chức kinh doanh bán điện ở nông thôn đều không có tư cách pháp nhân, hoạt động không theo một quy định pháp luật nào. Nay các mô hình đã có tên gọi, được pháp luật thừa nhận. Song, việc chuyển đổi này không đơn giản như việc chuyển đổi tên gọi của một tổ chức. Những mô hình mới đòi hỏi bộ máy quản lý HTX, Công ty phải là người có trình độ về quản lý kinh tế, quản lý điện. Trong khi đó các Ban điện hiện nay còn rất hạn chế về kiến thức chuyên môn; người có vốn ở nông thôn để đứng ra thành lập doanh nghiệp không nhiều... Chính vì vậy, nhiều xã chưa say sưa trong việc chuyển đổi này. Nhưng cho dù việc chuyển đổi mô hình tổ chức quản lý điện nông thôn có khó khăn, phức tạp như thế nào đi chăng nữa, tỉnh Thái Bình vẫn quyết tâm triển khai hoạt động, phấn đấu đến tháng 6 năm 2004 sẽ hoàn thành. TØnh H¶i D­¬ng Năm 2002, Điện lực Hải Dương (Công ty Điện lực 1) là đơn vị được Tổng công ty Điện lực Việt Nam chọn thí điểm triển khai “Mô hình tổ chức và quản lý điện nông thôn”. Đề án do Uỷ ban nhân dân tỉnh (có sự tham mưu của Điện lực Hải Dương) phê duyệt với mục đích xây dựng, hoàn thiện mô hình tổ chức và quản lý điện nông thôn phù hợp với điều kiện của địa phương, bảo đảm cung cấp điện cho người dân một cách ổn định, chất lượng, an toàn và thực hiện giá bán điện theo quy định của Chính phủ. Sau hơn một năm thực hiện, đến nay việc thí điểm đã đem lại kết quả thật đáng khích lệ. Theo số liệu của cơ quan chức năng tỉnh, đến cuối quý 3-2001 toàn tỉnh có 238/238 xã có điện lưới quốc gia và gần 100% số hộ dân được sử dụng điện. Khu vực nông thôn đã có 222 xã (100%) hoàn thành công tác bàn giao lưới điện trung áp nông thôn với 457 trạm biến áp 6 - 10 - 35 kV và 285 km đường dây trung thế. Tổng số vốn được UBND tỉnh phê duyệt còn lại khi bàn giao là 23 tỷ 836 triệu đồng. Toàn bộ vốn xây dựng lưới điện hạ áp do dân tự đầu tư. Do tồn tại nhiều mô hình tổ chức quản lý điện nông thôn như HTX quản lý điện, ban điện xã, tư nhân quản lý... nên hoạt động quản lý kinh doanh bán điện còn xảy ra nhiều bất cập. Hợp tác xã thì có đông người tham gia, cán bộ lại buông lỏng quản lý và lực lượng tham gia quản lý điện luôn thay đổi, thiếu ổn định. Với ban điện xã thì tuy đã hình thành, tồn tại khá lâu và có sự quản lý của UBND xã nhưng do không có tư cách pháp nhân, lại hoạt động theo cơ chế khoán thầu nên giá điện cao hơn 700 đ/kWh, thậm chí tăng nhiều lần không kiểm soát được. Đáng lo ngại hơn, nhiều thợ điện địa phương không được đào tạo nên thường tuỳ tiện trong quản lý vận hành, ghi chép sổ sách, dẫn đến hậu quả thường hay xẩy ra là tệ lấy cắp điện, tranh chấp nhận thầu, dùng “điện chùa” tại các trụ sở UBND, HTX, nhà thợ điện hoặc chỉ khai thác mà không đầu tư sửa chữa, cải tạo hệ thống lưới điện. Đề án mô hình tổ chức điện nông thôn Từ thực trạng trên, ngày 11-12-2001, UBND tỉnh sau khi đã nghiên cứu, kiểm tra thực tế ở một số địa phương làm tốt công tác quản lý, bán điện đã ban hành Quyết định số 4088/ QĐ-UB về việc xây dựng Đề án “Mô hình tổ chức, quản lý điện nông thôn”. Đây là địa phương đầu tiên trong số 61 tỉnh, thành phố trên cả nước triển khai mô hình quản lý điện nông thôn. Theo Đề án, trên địa bàn tỉnh sẽ hình thành các mô hình HTX điện độc lập, công ty cổ phần, doanh nghiệp tư nhân với những ràng buộc pháp lý, nhằm lựa chọn, xây dựng hoàn thiện mô hình quản lý điện nông thôn một cách hiệu quả. Trong đó có quy định về tiêu chuẩn người quản lý, vận hành lưới điện; các giải pháp kỹ thuật, quy hoạch lưới điện; đào tạo nguồn nhân lực; hạch toán kinh tế, hướng dẫn ghi chép sổ sách và tăng cường công tác quản lý nhà nước, nhất là công tác kiểm tra, thanh tra của các cơ quan pháp luật, ngành Công nghiệp và Điện lực Hải Dương đối với những mô hình quản lý điện nông thôn để thực hiện bình ổn giá điện theo giá trần của Chính phủ quy định. Do có sự chỉ đạo kiên quyết của lãnh đạo UBND tỉnh và Công ty Điện lực 1, sự phối hợp chặt chẽ, đồng bộ giữa các sở, ban ngành của tỉnh với ngành Điện, trên địa bàn tỉnh Hải Dương đã có một số tổ chức quản lý điện được hình thành và đi vào hoạt động. Kết quả sau khi chuyển đổi mô hình Tính đến hết 25-6-2003, toàn tỉnh đã có 238 xã có tổ chức quản lý điện nông thôn, trong đó ngành Điện trực tiếp bán điện cho 2 xã, còn lại hợp tác xã tổng hợp dịch vụ 187 xã, cai thầu điện 6 xã, ban điện là 27 xã và 16 HTX điện (độc lập). Sở dĩ 16 HTX điện độc lập thí điểm được coi là hoạt động hiệu quả trước hết do có sự giúp đỡ của các Sở: Tài chính - Vật giá, Công nghiệp, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Khoa học công nghệ và trực tiếp là Điện lực tỉnh, các địa phương phải qua 6 bước cơ bản sau: thực hiện các thủ tục tách HTX điện độc lập từ HTX dịch vụ Tổng hợp nông nghiệp thuộc Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn sang Sở Công nghiệp quản lý; đánh giá tài sản lưới điện còn lại, kiểm kê tài sản xác định vốn và công trình, xây dựng giá điện nông thôn để chuyển giao cho pháp nhân mới quản lý; hướng dẫn thực hiện giá bán điện sinh hoạt đến hộ dân nông thôn; xây dựng quy chế, nội quy sử dụng điện, kiểm định công tơ, đào tạo thợ điện cho các xã; cấp giấy phép hoạt động điện lực cho các tổ chức quản lý điện nông thôn có tư cách pháp nhân. Những địa phương thực hiện thí điểm gồm 01 xã thuộc huyện Thanh Hà, 04 xã của huyện Nam Sách, 02 xã huyện Kinh Môn, 02 xã huyện Thanh Miện, 05 xã thuộc huyện Kim Thành và 02 xã của huyện Gia Lộc. Nhìn chung các HTX điện độc lập từ lúc triển khai đến khi đi vào hoạt động đều đã thực hiện được yêu cầu đặt ra là: trật tự trong cung ứng và sử dụng điện từng bước được lập lại; chất lượng điện được cải thiện và thường xuyên ổn định; sổ sách ghi chép sản lượng điện tiêu thụ và thu chi, quyết toán tài chính được cập nhật đầy đủ, rõ ràng; tình trạng câu móc, lấy cắp điện hoặc dùng điện không mất tiền đã chấm dứt, giảm được tỷ lệ tổn thất điện năng; bước đầu đã tích luỹ được kinh phí phục vụ cải tạo, nâng cấp hoàn thiện hệ thống lưới điện... Đặc biệt, các HTX đã kéo được giá điện từ hơn 700 đ/kWh về giá trần một cách ổn định theo quy định của Chính phủ mà nổi bật trong đó có 8 xã hoạt động tốt gồm Thanh Hải (Thanh Hà), An Lâm, Nam Hồng (Nam Sách), Thượng Vũ, Cộng Hoà (Kim Thành), Liên Hồng (Gia Lộc), Thanh Giang (Thanh Miện), Phú Thú (Kinh Môn). Ông Hoàng Bình, Phó chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương đã nhận xét: “Việc chuyển đổi mô hình quản lý điện nông thôn thành HTX điện tại 16 địa phương đã được thực hiện rất tốt và hoạt động khá hiệu quả”... Hiện nay nhiều huyện, xã trong tỉnh đã và đang tiếp tục triển khai củng cố, hoàn thiện mô hình theo tiến độ, từ nay đến cuối năm 2003, Hải Dương sẽ phải hoàn thành việc chuyển đổi 33 xã do ban điện xã và cai thầu quản lý sang mô hình HTX điện, công ty cổ phần hoặc doanh nghiệp có giấy phép kinh doanh.  Việc Điện lực Hải Dương bước đầu thực hiện thí điểm thành công mô hình HTX điện độc lập đã nhanh chóng lan rộng ra nhiều địa phương trong cả nước. Các giám đốc Sở Công nghiệp và Điện lực của hơn 30 tỉnh, thành phố phía Bắc, khu vực miền Trung, Tây Nguyên đã cử đoàn cán bộ đến thăm quan, trao đổi kinh nghiệm để về áp dụng mô hình quản lý điện nông thôn ở địa phương mình. Qua việc chuyển đổi mô hình HTX điện độc lập ở Hải Dương cho thấy, hoạt động của mô hình này tuy chưa phải là tối ưu, không thể bài bản như một doanh nghiệp Nhà nước nhưng đó là một dạng mô hình hiệu quả, có thể thích nghi và đáp ứng những yêu cầu trong thời điểm hiện tại ở khu vực nông thôn, vì vậy rất cần được các đơn vị trong ngành khẩn trương nhân rộng. TØnh B¾c K¹n Bắc Kạn là tỉnh miền núi phía Bắc có diện tích tự nhiên là 4.796 km2, dân số khoảng 275.000 người, chủ yếu là đồng bào các dân tộc thiểu số sống phân tán tại nhiều vùng sâu, vùng xa. Do mật độ dân cư thấp lại phân bố không đều nên từ khi thành lập đến nay, hoạt động sản xuất kinh doanh của Điện lực tỉnh gặp rất nhiều khó khăn. Việc chuyển đổi mô hình tổ chức quản lý điện nông thôn theo quy định của Nhà nước và kế hoạch của Công ty Điện lực 1 cũng đòi hỏi rất nhiều công sức, trí tuệ của tập thể CBCNV. Tuy nhiên, bằng cách làm riêng của mình, Điện lực Bắc Kạn đã không chỉ hoàn thành mà còn là một trong 6 điện lực tỉnh khu vực miền Bắc hoàn thành sớm nhất công tác chuyển đổi mô hình quản lý điện nông thôn. Vậy Bắc Kạn đã làm gì và làm thế nào để có được kết quả như vậy? Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, tính đến ngày 30-8-2003, toàn tỉnh đã có 110/122 xã, phường, thị trấn có điện lưới quốc gia (đạt 90,16%). Trong đó, Điện lực Bắc Kạn quản lý 62 xã, phường, thị trấn, còn lại 48 xã do HTX quản lý. Thực hiện Quyết định số 27/2002 của Bộ trưởng Bộ Công nghiệp và chỉ đạo của Công ty Điện lực 1 về thời hạn chuyển đổi mô hình quản lý điện nông thôn, Lãnh đạo đơn vị đã chủ động đề nghị Tỉnh uỷ, HĐND, UBND tỉnh sớm ra nghị quyết giao cho các cơ quan chức năng của tỉnh cùng với ngành Điện triển khai thực hiện. Ngay sau khi có văn bản chỉ đạo của UBND tỉnh, Điện lực Bắc Kạn đã phối hợp với các Sở Công nghiệp, Khoa học công nghệ & Môi trường, Liên minh các HTX… xuống từng địa phương tổ chức hội nghị cán bộ chủ chốt (gồm UBND huyện, bí thư đảng bộ, chủ tịch HĐND và UBND xã, các ban điện trong diện phải chuyển đổi) để phổ biến chủ trương và bàn phương án triển khai, quy đị._.nh thời gian thực hiện chuyển đổi mô hình quản lý điện nông thôn. Đồng thời phân công trách nhiệm cho từng thành viên ban chỉ đạo, các cơ quan liên quan nhằm đẩy nhanh tiến độ chuyển đổi. Ngay sau cuộc họp, Điện lực Bắc Kạn đã cử cán bộ trực tiếp đi các xã hướng dẫn địa phương tiến hành các bước: làm thủ tục, chọn người có đủ điều kiện tham gia HTX, in ấn tài liệu, đánh giá tài sản, thủ tục xin cấp giấy phép kinh doanh, cấp phép hoạt động điện lực, giải thể các ban điện xã trước đây, thanh lý hợp đồng mua bán điện cũ và ký hợp đồng mua bán điện mới. Điện lực Bắc Kạn cũng đã phối hợp với các cơ quan thông tin đại chúng đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giải thích việc chuyển đổi mô hình mới sẽ giúp cho điạ phương trong tỉnh thống nhất hoạt động kinh doanh bán điện khu vực nông thôn theo quy định của Nhà nước; các đối tượng mua, bán điện có đủ tư cách pháp nhân và bình đẳng trước pháp luật; lưới điện từng bước được củng cố, đảm bảo hệ số an toàn cao; tỷ lệ tổn thất 700đ kWh theo quy định của Chính phủ;£giảm; các hộ sử dụng điện được hưởng giá đồng thời giải quyết việc làm cho 248 lao động vùng sâu, vùng xa với mức lương khoảng 200.000đ người/tháng... các biện pháp mang tính thuyết phục trên đã tranh thủ được sự đồng tình ủng hộ của bộ máy lãnh đạo chính quyền trong tỉnh, đặc biệt là người dân các địa phương.  Đến ngày 29-9-2003, có 51 ban điện xã (diện phải chuyển đổi) đã chấm dứt hoạt động và thay vào đó là 48 HTX mới (chủ yếu là HTX kinh doanh điện năng) trong đó có một HTX đảm nhiệm kinh doanh trên địa bàn 4 xã. Điện lực đã giúp các địa phương hoàn tất thủ tục cấp giấy phép kinh doanh, giấy phép hoạt động điện lực. Các HTX kinh doanh điện năng của tỉnh đã có đủ tư cách pháp nhân và bước đầu hoạt động có hiệu quả. Lực lượng quản lý kỹ thuật và vận hành được Điện lực hỗ trợ bồi dưỡng, đào tạo trước đây đã phát 700đ kWh. Như vậy, sau ba tháng, 100% số xã trong tỉnh có giá bán điện kể từ khi UBND tỉnh có chủ trương, chỉ đạo, CBCNV Điện lực Bắc Kạn với tinh thần chủ động, khẩn trương, phương pháp làm việc khoa học và thực sự coi đây là một trong những nhiệm vụ chính trị trọng tâm của mình nên công tác chuyển đổi mô hình quản lý điện nông thôn đã hoàn thành trước thời hạn, và thông qua việc chuyển đổi sẽ là cơ sở để tiếp tục thực hiện thắng lợi các Dự án năng lượng nông thôn bằng vốn vay của Ngân hàng Thế giới (WB). Tuy nhiên, để tránh cho công tác chuyển đổi mô hình quản lý điện nông thôn không bị mang tính hình thức, đối phó, sau khi hoàn thành, Điện lực Bắc Kạn đã có kế hoạch cung cấp những tài tài liệu, các Nghị định của Chính phủ về “Hoạt động điện lực”, “Quy định về xử phạt hành chính trong lĩnh vực điện”, “Hướng dẫn về giá bán điện nông thôn”; sổ sách phục vụ công tác kinh doanh điện năng cho các HTX, đồng thời triển khai giúp các địa phương mở lớp bồi huấn kiến thức chuyên môn kỹ thuật điện, nghiệp vụ quản lý, vận hành và kinh doanh bán điện; công tác tuyên truyền sử dụng điện an toàn, tiết kiệm, hiệu quả; phương pháp ghi chỉ số công tơ, quyết toán điện năng, kiểm tra tính toán tổn thất, giao nộp hoá đơn, thu, nộp tiền điện; lắp đặt, treo tháo, kiểm tra công tơ và sửa chữa nhỏ đường dây 0,4 kV... Những việc trên đây tưởng như bình thường nhưng nó liên quan đến rất nhiều vấn đề, bởi đối với các đơn vị kinh doanh trên địa bàn miền núi như Điện lực Bắc Kạn, sản lượng điện hằng năm thấp, doanh thu tiền điện không cao nên sau khi chuyển đổi rất cần sự hỗ trợ về kinh phí.• Ch­¬ng ii: Thùc tr¹ng A>Giíi thiÖu chung vÒ ®iÖn lùc Hµ T©y S¬ l­îc qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña §iÖn lùc Hµ T©y (§LHT) §iÖn lùc Hµ T©y lµ mét ®¬n vÞ doanh nghiÖp cña nhµ n­íc chÞu sù chØ huy trùc tiÕp cña C«ng ty §iÖn lùc I. TiÒn th©n cña §iÖn lùc Hµ T©y lµ Së qu¶n lý ph©n phèi ®iÖn Hµ S¬n B×nh. N¨m 1976 tØnh Hµ T©y s¸t nhËp víi tØnh Hoµ B×nh, thµnh lËp TØnh Hµ S¬n B×nh. Ngµy 23/2/1977 Së qu¶n lý vµ ph©n phèi ®iÖn Hµ S¬n B×nh víi c¬ cÊu lín vµ nguån ®iÖn ph©n phèi lín bao gåm c¶ Thuû ®iÖn Hoµ B×nh víi c¬ cÊu lín vµ nguån ®iÖn ph©n phèi lín bao gåm c¶ thuû ®iÖn Hoµ B×nh vµ toµn bé m¹ng l­íi ®iÖn cña tØnh Hµ S¬n B×nh. Do m¹ng l­íi ®iÖn cña Së vÉv cßn bÞ h¹n chÕ vµ xuèng cÊp nhiÒu nªn viÖc qu¶n lý khµ phøc t¹p vµ khã kh¨n. Sau ®ã Hµ S¬n B×nh t¸ch thµnh hai tØnh Hµ T©y vµ Hoµ B×nh th× Së qu¶n lý vµ ph©n phèi ®iÖn Hµ S¬n B×nh t¸ch thµnh hai tØnh Hµ T©y vµ Hoµ B×nh th× Së qu¶n lý vµ ph©n phèi ®iÖn Hµ S¬n B×nh còng chÞu ¶nh h­ëng vµ t¸ch ra. Ngµy 30/9/1991 theo quyÕt ®Þnh cña c«ng ty §iÖn lùc I ®· ®æi tªn Së qu¶n lý vµ ph©n phèi ®iÖn Hµ S¬n B×nh thµnh Së §iÖn Lùc Hµ T©y, bµn giao chi nh¸nh Hoµ B×nh cho tØnh Hoµ B×nh ®ång thêi tiÕp nhËn 4 chi nh¸nh cña §iÖn lùc Hµ Néi n©ng tæng sè chi nh¸nh tõ 7 lªn 11 chi nh¸nh... §Õn n¨m 1995, do viÖc thµnh lËp Tæng c«ng ty §iÖn lùc ViÖt Nam ngµy 27 th¸ng 1 n¨m 1995, nªn ®Õn ngµy 28 th¸ng 2 n¨m 1995 Së §iÖn lùc Hµ T©y ®æi tªn thµnh §iÖn lùc Hµ T©y ®Ó phï hîp víi tÝnh chÊt vµ nhiÖm vô cña c«ng t¸c s¶n xuÊt kinh doanh ®iÖn n¨ng. §Õn n¨m 1999, §iÖn lùc Hµ T©y ®· t¸ch mét sè chi nh¸nh thµnh chi nh¸nh ®éc lËp, n©ng tæng sè chi nh¸nh lªn 14 chi nh¸nh. §iÒu nµy gióp cho viÖc qu¶n lý thuËn tiÖn h¬n, triÖt ®Ó vµ tèi ­u h¬n. Do viÖc qu¶n lý thu gän l¹i nªn ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho §iÖn lùc Hµ T©y cã thªm ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn, c¶i t¹o vµ n©ng cÊp hÖ thèng ®iÖn cña tØnh, ®ång thêi ph¸t triÓn ®iÖn khÝ ho¸ ®Õn c¸c th«n x·. §iÒu nµy lµm cho nhu cÇu ®iÖn cña nh©n d©n t¨ng lªn nhiÒu, ®êi sèng nh©n d©n còng dÇn ®­îc c¶i thiÖn vµ n©ng cao. N¨m 1991 §iÖn lùc Hµ T©y ®· ®em ®iÖn ®Õn cho hÇu hÕt c¸c x· thuéc tØnh qu¶n lý. §Õn nay §iÖn lùc Hµ T©y lµ mét trong nh÷ng tØnh ®· cã ®iÖn ®Õn c¸c x· 100%. Chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña ®iÖn lùc Hµ T©y. Chøc n¨ng §iÖn lùc Hµ T©y cã chøc n¨ng vËn dông vµ khai th¸c l­íi ®iÖn mét c¸ch triÖt ®Ó, ®¶m b¶o cho l­íi ®iÖn ho¹t ®éng mét c¸ch liªn tôc, cã chÊt l­îng cao vµ an toµn gãp phÇn thóc ®Èy nÒn kinh tÕ cña tØnh Hµ T©y ph¸t triÓn h¬n n÷a . NhiÖm vô Lµ mét ®¬n vÞ kinh doanh ®iÖn nªn §iÖn lùc Hµ T©y cã c¸c nhiÖm vô sau ®©y: NhiÖm vô s¶n xuÊt kü thuËt: Ph¶i thùc hiÖn viÖc qu¶n lý vËn hµnh l­íi ®iÖn ph©n phèi ®· ®­îc ph©n cÊp trªn ®Þa bµn l·nh thæ theo ®óng ph¸p quy qu¶n lý kinh tÕ, c¸c quy tr×nh kü thuËt, c¸c quy ®Þnh cña C«ng ty §iÖn lùc I vµ chÞu sù chØ huy thèng nhÊt cña C«ng ty sao cho l­íi ®iÖn ph¶i liªn tôc, cã chÊt l­îng cao cho kh¸ch hµng dïng ®iÖn theo ®óng hîp ®ång. §¶m b¶o c¸c chØ tiªu kinh tÕ – kü thuËt khi vËn hµnh l­íi ®iÖn thøc hiÖn c¸c chØ tiªu vÒ tæn thÊt ®iÖn n¨ng, thùc hiÖn viÖc qu¶n lý thiÕt bÞ trong ranh giíi qu¶n lý theo ®óng quy tr×nh quy ph¹m. N¾m ch¾c kÕt cÊu vµ t×nh tr¹ng vËn hµnh l­íi ®iÖn, theo dâi sù ph¸t triÓn cña l­íi ®iÖn vµ sù biÕn ®æi cña phô t¶i ®Ó ®¸p øng nhu cÇu dïng ®iÖn cña c¸c ®¬n vÞ kh¸ch hµng còng nh­ t¶i ®Ó ®¸p øng nhu cÇu dïng ®iÖn cña c¸c ®¬n vÞ kh¸ch hµng còng nh­ d©n. NhiÖm vô kinh doanh V× ®iÖn n¨ng lµ lo¹i hµng ho¸ ®Æc biÖt nªn §iÖn lùc Hµ T©y trong khi kinh doanh ph¶i: N¾m ch¾c sè l­îng, t×nh h×nh ®Æc ®iÓm cña c¸c hé tiªu thô trong ®Þa b¶n. Dù b¸o vµ n¾m ch¾c ®­îc c¸c nhu cÇu ph¸t triÓn cña c¸c hé tiªu thô. Tæ chøc kiÓm tra gi¸m s¸t kh¸ch hµng sö dông ®iÖn hîp ph¸p, hîp lý theo ®óng hîp ®ång, kh«ng ®Ó thÊt tho¸t ®iÖn. Qu¶n lý chÆt chÏ ®iÖn n¨ng nhËn ë ®Çu nguån, kh«ng ®Ó mÊt c¾p ®iÖn n¨ng, kh«ng ®Ó hao phÝ ®iÖn n¨ng qu¸ chØ tiªu quy ®Þnh cho phÐp. Ph¸t triÓn thÞ tr­êng cña m×nh b»ng viÖc ®­a ®iÖn ®Õn tõng hé tiªu dïng, khuyÕn khÝch hä sö dông ®iÖn n¨ng cho hîp lý, cã hiÖu qu¶, ®¶m b¶o l­îng ®iÖn th­¬ng phÈm ®¹t vµ v­ît chØ tiªu kÕ ho¹ch ®Æt ra. Qu¶n lý chÆt chÏ c¸c thiÕt bÞ ®o ®Õm ®iÖn n¨ng, c¸c thiÕt bÞ ®iÖn, qu¶n lý tèt c¸c møc tiªu thô cña c¸c hé phô t¶i. X©y dùng vµ ph¸t triÓn l­íi ®iÖn, tæ chøc thi c«ng, l¾p ®Æt thiÕt bÞ, n©ng cÊp, c¶i t¹o m¹ng l­íi ®iÖn mét c¸ch hoµn chØnh vµ an toµn cao. §¹i tu ®­êng d©y cã dÊu hiÖu xuèng cÊp. Ngoµi ra §iÖn lùc Hµ T©y cßn cã nhiÖm vô duy tr× cñng cè vµ hç trî cho c¸c doanh nghiÖp, nh©n d©n ph¸t triÓn khinh tÕ, ®ãng gãp vµo ng©n s¸ch cña nhµ n­íc vµ c¸c quü x· héi kh¸c... Vai trß cña §iÖn lùc Hµ T©y trong nÒn kinh tÕ lµ rÊt lín. Doanh nghiÖp nµy lµ mét trong nh÷ng nh©n tè gãp phÇn cho c«ng cuéc hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc thµnh c«ng, tham gia vµo c¶i thiÖn nÒn khinh tÕ ®Êt n­íc. C¬ cÊu tæ chøc vµ bé m¸y qu¶n lý cña ®iÖn lùc Hµ T©y Do ®Æc ®iÓm nhiÖm vô cña §iÖn lùc Hµ T©y lµ kinh doanh ®iÖn n¨ng trªn toµn l·nh thæ cña tØnh Hµ T©y, v× vËy §iÖn lùc Hµ T©y cã c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý ®Ó phï hîp víi nhiÖm vô ®ã nh­ sau: C¬ quan §iÖn Lùc Hµ T©y ®ãng trô së chÝnh t¹i sè 100 ®­êng TrÇn Phó, thÞ x· Hµ §«ng. §iÖn lùc Hµ T©y cã c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý ®Ó phï hîp víi nhiÖm vô ®ã nh­ sau: C¬ quan §iÖn lùc Hµ T©y ®ãng trô së chÝnh t¹i sè 100 ®­êng TrÇn Phó, thÞ x· Hµ §«ng. §iÖn Lùc Hµ T©y cã 14 chi nh¸nh trùc tiÕp qu¶n lý vµ b¸n ®iÖn cho c¸c hé t¹i huyÖn thÞ, ë mçi chi nh¸nh ®­îc tæ chøc nh­ mét ®iÖn lùc tØnh thu nhá. T¹i §iÖn Lùc Hµ T©y cã 13 phßng ban chøc n¨ng, 4 ph©n x­ëng ®éi, cßn c¸c chi nh¸nh còng cã c¸c bé phËn trùc tiÕp s¶n xuÊt lµ c¸c tæ s¶n xuÊt vµ c¸c bé phËn gióp viÖc lµ c¸c nh©n viªn kinh tÕ, kü thuËt. Nhê m« h×nh tæ chøc s¶n xuÊt trªn §iÖn Lùc Hµ T©y võa cã thÓ gi¸m s¸t ®Þa bµn qu¶n lý võa cã lùc l­îng th­êng trùc ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh tiªu thô ®iÖn. C¬ cÊu qu¶n lý bé m¸y qu¶n lý cña §iÖn Lùc Hµ T©y ®­îc tæ chøc theo m« h×nh trùc tuyÕn chøc n¨ng . §øng ®Çu lµ Gi¸m ®èc (qu¶n lý trùc tiÕp c¸c phßng ban), 3 phã gi¸m ®èc phô tr¸ch chøc n¨ng, mçi gi¸m ®èc chÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lý mét sè phßng thuéc chøc n¨ng cña m×nh. Ban gi¸m ®èc ra c¸c mÖnh lÖnh chØ huy qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña c¸c ®¬n vÞ. Bªn d­íi lµ 14 chi nh¸nh vµ18 ph©n x­ëng, ®éi. Mçi bé phËn cã c¸c chøc n¨ng vµ nhiÖm vô nhÊt ®Þnh. Gi¸m ®èc: phô tr¸ch chung, ®iÒu hµnh 2 phã gi¸m ®èc, lµ ng­êi cã tr¸ch nhiÖm toµn bé ho¹t ®éng cña c«ng ty, cã quyÒn quyÕt ®Þnh mäi vÊn ®Ò. Gi¸m ®èc trùc tiÕp ®iÒu hµnh phßng tµi vô, phßng thanh tra kiÓm tra, phßng tæ chøc hµnh chÝnh, phßng qu¶n lý x©y dùng vµ phßng kÕ ho¹ch vËt t­. Phã gi¸m ®èc phô tr¸ch kü thuËt: chØ ®¹o c¸c ho¹t ®éng vÒ thùc hiÖn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, cung øng ®iÖn n¨ng ®¶m b¶o tÝnh liªn tôc vµ cã chÊt l­îng. Phã gi¸m ®èc phô tr¸ch kü thuËt ®iÒu hµnh phßng m¸y tÝnh, phßng ®iÒu ®é, phßng kü thuËt, phßng an toµn, 14 chi nh¸nh ®iÖn. Phã gi¸m ®èc kinh doanh: chØ ®¹o c¸c ho¹t ®éng kinh doanh, gi¶m tæn thÊt ®iÖn n¨ng, n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh b¸n ®iÖn, theo dâi c«ng t¸c cung øng vËt t­ thiÕt bÞ phôc vô tèt cho kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh. Phã gi¸m ®èc kinh doanh phô tr¸ch c¸c phßng ®iÖn n«ng th«n, phßng kinh doanh. Phã gi¸m ®èc qu¶n lý vËt t­:??? Phßng kÕ ho¹ch vËt t­: Thu thËp sè liÖu, lËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh trong n¨m tíi. §¶m b¶o mua b¸n cung øng kÞp thêi vËt t­ dùa trªn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh vµ x©y dùng c¬ b¶n cña c«ng ty. Cô thÓ lµ: Phßng kÕ ho¹ch vËt t­ lµ bé phËn tham m­u cho gi¸m ®èc qu¶n lý vÒ toµn bé ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña §iÖn Lùc Hµ T©y ®Ó ®¶m b¶o c¸c chØ tiªu ph¸p lÖnh ®­îc giao vµ thùc hiÖn tèt nhiÖm vô chÝnh trÞ t¹i ®Þa ph­¬ng. X©y dùng kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh hµng th¸ng, quý, n¨m tr×nh gi¸m ®èc phª duyÖt theo ®óng quy ®Þnh Tæng hîp vµ lËp b¸o c¸o vÒ kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh tõng th¸ng, quý, n¨m b¸o c¸o C«ng ty, TØnh theo quy ®Þnh. DuyÖt cÊp c¸c lo¹i vËt t­, thiÕt bÞ cho c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt theo lÖnh s¶n xuÊt cña gi¸m ®èc. So¹n th¶o c¸c hîp ®ång kinh tÕ trong mäi lÜnh vùc thuéc ph¹m vi s¶n xuÊt kinh doanh chÝnh vµ s¶n xuÊt kh¸c cña §iÖn lùc Hµ T©y (kh«ng kÎ nguån vèn §Çu t­ ph¸t triÓn vµ x©y dùng c¬ b¶n) ®Ó gi¸m ®èc ký thùc hiÖn theo dóng c¸c quy ®Þnh cña nhµ n­íc vµ c«ng ty §iÖn lùc I. Qu¶n lý vµ theo dâi viÖc thùc hiÖn hîp ®ång Gi¸m ®èc ®· ký ®óng quy ®Þnh cña luËt ph¸p. Chñ ®éng quan hÖ víi c¸c Së, Ban, Ngµnh cña ®Þa ph­¬ng ®Ó n¾m b¾t t×nh h×nh, ®Æc ®iÓm c¸c lÜnh vùc kinh tÕ x· héi, an ninh quèc phßng, ®êi sèng sinh ho¹t cña ®Þa ph­¬ng lµm c¬ së cho viÖc ®iÒu hµnh s¶n xuÊt kinh doanh phï hîp víi ®Æc ®iÓm t×nh h×nh tõng giai ®o¹n, tõng thêi ®iÓm, phï hîp víi t×nh h×nh chÝnh trÞ x· héi cña tØnh Hµ T©y. Phßng tæ chøc hµnh chÝnh: tham m­u cho gi¸m ®èc vÒ c«ng t¸c tæ chøc qu¶n lý, qu¶n lý nh©n sù, c«ng t¸c lao ®éng tiÒn l­¬ng, x©y dùng ®Þnh møc lao ®éng, c¶i thiÖn ®êi sèng c¸n bé c«ng nh©n viªn. Gi¶i quyÕt c«ng t¸c hµnh chÝnh, qu¶n lý c«ng v¨n giÊy tê, con dÊu. Phßng kü thuËt:gióp Gi¸m ®èc chØ ®¹o vµ qu¶n lý vÒ mÆt kü thuËt l­íi vµ tr¹m ®iÖn trªn ®Þa bµn tØnh. ThiÕt kÕ m¹ng ®iÖn, qu¶n lý nh÷ng c«ng tr×nh cña kh¸ch hµng vµ nh÷ng c«ng tr×nh chuÈn bÞ ®Çu t­. Cô thÓ: ThiÕt kÕ míi vµ c¶i t¹o l­íi ®iÖn cã cÊp ®iÖn ¸p <=35 KV trë xuèng (theo giÊy phÐp ®­îc cÊp). Tham m­u cho Gi¸m ®èc c¸c s¸ng kiÕn, c¶i tiÕn kü thuËt vµ hîp lý ho¸ s¶n xuÊt trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n: Nghiªn cøu, ®Ò xuÊt c¸c chñ tr­¬ng, ph­¬ng h­íng, kÕ ho¹ch vµ chuÈn bÞ kÞp thêi, chÝnh x¸c cho c¸c Q§ qu¶n lý thuéc lÜnh vùc tµi chÝnh kÕ to¸n cho gi¸m ®èc ®iÖn lùc Hµ T©y. Tæ chøc kiÓm tra, gi¸m s¸t, h¹ch to¸n quyÕt to¸n vµ ph©n tÝch kÕt qu¶ thùc hiÖn c¸c qui ®Þnh qu¶n lý tµi chÝnh kÕ to¸n cña gi¸m ®èc giao. X©y dùng, ®µo t¹o vµ båi d­ìng ®éi ngò nh©n viªn kinh tÕ ë chi nh¸nh vµ kÕ to¸n viªn do phßng qu¶n lý. B¸o c¸o tæng kÕt rót kinh nghiÖm c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh, kÕ to¸n cña phßng vµ c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc §LHT ®Ó c«ng t¸c SXKD ngµy cµng hoµn thiÖn. Phßng qu¶n lý x©y dùng: Tham m­u ®Ò xuÊt víi gi¸m ®èc trong viÖc thùc hiÖn ®óng c¸c quy ®Þnh cña Nhµ n­íc, cña tæng c«ng ty §iÖn lùc ViÖt Nam vµ C«ng ty §iÖn lùc I vÒ c«ng t¸c qu¶n lý ®Çu t­ x©y dùng, c«ng t¸c ®Êu thÇu, lµ ®Çu mèi qu¶n lý ®Çu t­ x©y dùng c¸c c«ng tr×nh ®iÖn vµ phô trî trong ph¹m vi tØnh Hµ t©y. Phßng kinh doanh b¸n ®iÖn: Phßng kinh doanh cïng víi c¸c tr¹m®iÖn,chi nh¸nh ®iÖn khu vùc qu¶n lý toµn bé kh¸ch hµng sö dông ®iÖn. Theo dâi ®iÒu hµnh, ghi chØ sè c«ng t¬ ®Çu ng­êi cña kh¸ch hµng, nhËn, ph¸t, thanh quyÕt to¸n tiÒn ®iÖn thu ng©n, ký kÕt c¸c hîp ®ång sö dông ®iÖn, ¸p gi¸ theo ®ïng quy ®Þnh. Phßng ®iÖn n«ng th«n:Phßng ®iÖn n«ng th«n lµ phßng ®Çu mèi cïng víi c¸c phßng nghiÖp vô liªn quan tæng hîp t×nh h×nh gióp Gi¸m ®èc n¾m s¸t t×nh h×nh ®iÖn n«ng th«n tØnh Hµ T©y, tham gia ®Ò xuÊt ph­¬ng ¸n c¶i t¹o n©ng cÊp më réng vµ ph¸t triÓn hÖ thèng ®iÖn n«ng th«n ®óng quy ho¹ch, ®óng tiªu chuÈn kü thuËt ®¶m b¶o cung cÊp ®iÖn æn ®Þnh, an toµn ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt vµ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña nh©n d©n n«ng th«n Hµ T©y, ®Ò xuÊt biÖn ph¸p gióp ®ì c¸c x·, thÞ trÊn x©y dùng c¸c m« h×nh tæ chøc qu¶n lý b¸n ®iÖn ®Õn hé d©n n«ng th«n. NhiÖm vô cña phßng ®iÖn n«ng th«n cô thÓ lµ: Tæ chøc chØ ®¹o mäi ho¹t ®éng trong lÜnh vùc §iÖn n«ng th«n trªn ®Þa bµn tØnh Hµ T©y ®óng quy ®Þnh cña Nhµ n­íc, cña ngµnh ®iÖn vµ tØnh Hµ T©y. Tæ chøc chØ ®¹o thùc hiÖn viÖc thÝ ®iÓm tiÕp nhËn vµ qu¶n lý b¸n ®iÖn ®Õn hé ë c¸c x· thÝ ®iÓm trªn ®Þa bµn tØnh Hµ T©y. Dù th¶o c¸c v¨n b¶n chØ thÞ, h­íng dÉn, quy ®Þnh cã tÝnh ®Æc thï vÒ ®iÖn n«ng th«n H­íng dÉn, chØ ®¹o, kiÓm tra bé phËn §iÖn n«ng th«n cña c¸c nh¸nh ®iÖn vÒ nghiÖp vô qu¶n lý ®iÖn n«ng th«n. Tæ chøc rót kinh nghiÖm, s¬ kÕt, tæng kÕt ®Þnh kú vµ ®ét xuÊt vÒ c«ng t¸c ®iÖn n«ng th«n. Rót kinh nghiÖm vÒ viÖc x©y dùng vµ gióp ®ì c¸c x·, thÞ trÊn , tæ chøc c¸c m« h×nh qu¶n lý b¸n ®iÖn hé d©n n«ng th«n, viÖc tiÕp nhËn l­íi ®iÖn trung ¸p n«ng th«n vµ tiÕp nhËn qu¶n lý b¸n ®iÖn ®Õn hé n«ng th«n trªn ®Þa bµn do §iÖn lùc Hµ T©y qu¶n lý. Qu¶n lý ®éi ngò CBCNVC lµm c«ng t¸c ®iÖn n«ng th«n toµn §iÖn lùc, gióp ®ì CBCNV c¸c chi nh¸nh n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô trong c«ng t¸c §iÖn n«ng th«n vµ thùc hiÖn tèt tiªu chuÈn, phong c¸ch cña ng­êi c«ng nh©n viªn chøc ngµnh ®iÖn lùc trong thêi kú míi. Tham gia nghiÖm thu ®ãng ®iÖn, tiÕp nhËn c¸c c«ng tr×nh x©y dùng l­íi ®iÖn trung ¸p míi ë n«ng th«n, c¸c c«ng tr×nh l­íi ®iÖn trung ¸p n«ng th«n c¸c x· bµn giao cho ngµnh ®iÖn qu¶n lý, c¸c x·, thÞ trÊn ngµnh ®iÖn tiÕp nhËn l­íi ®iÖn vµ qu¶n lý b¸n ®iÖn trùc tiÕp ®Õn hé. Tæng hîp ph©n tÝch gi¸ b¸n ®iÖn ®Õn hé n«ng d©n trong toµn tØnh ®Ó ®Ò xuÊt gi¶i ph¸p gi¶m gi¸ ®iÖn n«ng th«n vÒ gi¸ trÇn do ChÝnh phñ quy ®Þnh. Nghiªn cøu ®Ò xuÊt c¸c m« h×nh qu¶n lý ®iÖn n«ng th«n cã hiÖu qu¶ nhÊt ®Ó phæ biÕn ¸p dông ë ®Þa ph­¬ng. Phßng An toµn lao ®éng: Tham m­u cho gi¸m ®èc x©y dùng kÕ ho¹ch vµ tæ chøc thùc hiÖn, kiÓm tra c«ng t¸c An toµn trong s¶n xuÊt, B¶o hé lao ®éng, ch¨m sãc søc khoÎ ng­êi lao ®éng, vÖ sinh m«i tr­êng, phßng chèng lôt b·o. Qu¶n lý hÖ thèng ®èc c«ng vµ AT-VSV cña c¸c ®¬n vÞ trong §iÖn lùc Hµ t©y ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶. Phßng kiÓm tra thanh tra: lµ phßng chøc n¨ng nghiÖp vô, lµm tham m­u cho Gi¸m ®èc trong nhiÒu lÜnh vùc c«ng t¸c. Tuyªn truyÒn phæ biÕn c¸c ®¬n vÞ trong toµn ®oµn §LHT thùc hiÖn Ph¸p luËt vµ tham gia x©y dùng c¸c quy ®Þnh néi bé ®óng quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Phßng m¸y tÝnh: Tham m­u víi Gi¸m ®èc c¸c ch­¬ng tr×nh dù ¸n, kÕ ho¹ch vÒ viÖc ph¸t triÓn øng dông c«ng nghÖ tin häc trong SXKD cña §LHT baogåm vÒ trang thiÕt bÞ phÇn cøng, phÇn mÒm, m¹ng m¸y tÝnh, tr­¬ng tr×nh øng dông trong c¸c kh©u qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh. Tæ chøc thùc hiÖn viÖc ¸p dông tiÕn bé c«ng nghÖ tin häc kÞp thêi chÝnh x¸c, cã hiÖu qu¶. Phßng ®iÒu ®é: Thay mÆt Gi¸m ®èc ®iÒu hµnh l­íi ®iÖn trong tõng ca ®iÒu ®é. Tham m­u gióp Gi¸m ®èc khai th¸c vËn hµnh l­íi ®iÖn ®Þa ph­¬ng ®¶m b¶o vËn hµnh an toµn, kinh tÕ, cÊp ®iÖn æn ®Þnh vµ ®¶m b¶o l­îng ®iÖn n¨ng. Tham m­u gióp Gi¸m ®èc vÒ c«ng t¸c ®iÒu ®é ®ång bé tõ ®iÒu ®é cÊp trªn tíi c¸c tæ trùc vËn hµnh, thao t¸c ë chi nh¸nh ®iÖn. C¸c ph©n x­ëng ®éi s¶n xuÊt C¸c ph©n x­ëng, §éi s¶n xuÊt trong §iÖn lùc Hµ t©y lµ c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt trùc tiÕp qu¶n lý vËn hµnh vµ phôc vô c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc §iÖn lùc hµ t©y, qu¶n lý vËn hµnh l­íi ®iÖn vµ kinh doanh b¸n ®iÖn. Trong mäi ho¹t ®éng chñ ®éng phèi hîp víi ®¬n vÞ liªn quan ®Ó ®¶m b¶o sù ®ång bé trong mäi ho¹t ®éng cña §iÖn lùc Hµ t©y. C¸c ph©n x­ëng, c¸c ®éi lµ ®¬n vÞ s¶n xuÊt trùc thuéc Gi¸m ®èc do ®ã c¸c qu¶n ®èc, c¸c ®éi tr­ëng chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc Gi¸m ®èc vÒ viÖc thùc hiÖn an toµn lao ®éng cho ng­êi vµ thiÕt bÞ, hoµn thµnh mäi nhiÖm vô ®­îc giao víi hiÖu qu¶ cao nhÊt ®Ó phôc vô viÖc qu¶n lý vËn hµnh l­íi ®iÖn vµ c«ng t¸c kinh doanh b¸n ®iÖn cao nhÊt. QuyÒn h¹n chung cña c¸c ph©n x­ëng ®éi: H­íng dÉn ®«n ®èc kiÓm tra c¸c ®¬n vÞ qu¶n lý vËn hµnh cã l­íi ®iÖn liªn quan ®Õn l­íi ®iÖn ®¬n vÞ m×nh qu¶n lý. C¸c ®¬n vÞ vËn hµnh thiÕt bÞ ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn do ®¬n vÞ m×nh qu¶n lý söa ch÷a ®Ó ®¶m b¶o thèng nhÊt vÒ qu¶n lý kü thuËt sao cho khai th¸c cã hiÖu qu¶ TSC§ So¹n th¶o tr×nh gi¸m ®èc kü c¸c quy ®Þnh qu¶n lý sö dông chung trong toµn §iÖn lùc Hµ t©y vÒ tµi s¶n ph­¬ng tiÖn Gi¸m ®èc giao. Quan hÖ víi c¸c ®¬n vÞ trong §iÖn lùc Hµ t©y bµn phèi hîp c«ng t¸c cã hiÖu qu¶. Quan hÖ víi chÝnh quyÒn vµ c¬ quan chøc n¨ng ngoµi ngµnh nÕu c«ng viÖc cã liªn quan khi ®­îc gi¸m ®èc cho phÐp. Tham dù c¸c héi th¶o, héi nghÞ cã liªn quan ®Õn c«ng viÖc cña ®¬n vÞ m×nh. KiÕn nghÞ víi l·nh ®¹o §iÖn lùc Hµ t©y vÒ c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn tæ chøc s¶n xuÊt cña ®¬n vÞ kÓ c¶ båi huÊn ®µo t¹o n©ng cao tr×nh ®é Qu¶n lý CBCNVC thuéc ®¬n vÞ cïng phßng tæ chøc hµnh chÝnh bè trÝ s¾p xÕp nh©n sù, ph©n c«ng viÖc vµ kiÓm tra CBCNVC ®¬n vÞ m×nh thùc hiÖn c«ng viÖc, kiÓm tra viÖc chÊp hµnh KLL§, KLSX kiªn quyÕt chèng c¸c tÖ n¹n x· héi th©m nhËp vµo ®éi ngò giai cÊp c«ng nh©n. Sö dông kinh phÝ ph©n cÊp ®óng chÕ ®é chÝnh s¸ch, ph©n phèi l­¬ng th­ëng lîi nhuËn ®­îc h­ëng theo c¬ chÕ ®óng quy chÕ §LHT, c«ng b»ng c«ng khai. Khi cã yªu cÇu hç trî tõng mÆt nghiÖp vô cã quyÒn ®Ò nghÞ c¸c phßng nghiÖp vô vµ ®¬n vÞ b¹n phèi hîp gióp ®ì v× môc tiªu ®¹t hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cao nhÊt. T×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña §iÖn lùc Hµ T©y. Mét sè ®Æc ®iÓm vÒ hÖ thèng ®iÖn cña §iÖn lùc Hµ t©y. T×nh h×nh l­íi ®iÖn cña §iÖn lùc Hµ t©y L­íi ®iÖn Hµ t©y ®­îc h×nh thµnh tõ nh÷ng n¨m 1960 vµ cho tíi nay ®· ph¸t triÓn më réng ra toµn tØnh. HiÖn nay, ë Hµ T©y ®· cã 100% c¸c x· ®· cã ®iÖn, b×nh qu©n ®iÖn n¨ng tiªu thô trong ®­êng d©y cao thÕ (6-110KV), hµng chôc ngµn km ®­êng d©y h¹ thÕ 0,4 KV. Nguån ®iÖn cung cÊp cho toµn tØnh Hµ T©y ®­îc lÊy tõ tr¹m biÕn ¸p Bala 220/110KV cung cÊp cho 3 tr¹m biÕn ¸p trung gian 110/35KV lµ c¸c tr¹m cña c¸c tØnh l©n cËn nh­: Hoµ B×nh, Nam Hµ hoÆc Hµ Néi. Ngoµi 3 tr¹m 110 KV, Hµ T©y cßn cã 28 tr¹m biÕn ¸p 35/6-10KV ®Ó cung cÊp cho 1800 TBA ph©n phèi ®Õn mäi thµnh phÇn kinh tÕ tõ thµnh thÞ ®Õn n«ng th«nvµ ®Õn tõng hé . Trong ®ã l­íi ®iÖn n«ng th«n Hµ T©y cã gÇn 600 km ®­êng d©y cao thÕ (35-6KV) gÇn 25 km d­êng d©y h¹ thÕ 0,4KV, 761 tr¹m biÕn ¸p ph©n phèi víi tæng c«ng xuÊt 176.305 KVA vµ kho¶ng 480.000 c«ng t¬ ®iÖn. §iÖn n¨ng cung cÊp cho n«ng th«n, n«ng nghiÖp chiÕm tØ träng lín trong c¬ cÊu ®iÖn tiªu thô ë Hµ t©y. T×nh h×nh tæn thÊt §iÖn lùc Hµ t©y nhËn ®iÖn tõ nguån, sau ®ã cung cÊp cho c¸c hé tiªu thô. Do ®Þa bµn réng vµ ®«ng d©n nªn hÖ thèng ph©n phèi lín bao gåm 28 tr¹m biÕn ¸p trung gian 35/10/6KV, tõ ®ã ®­a vÒ c¸c tr¹m h¹ ¸p cña c¸c x· vµ ph©n phèi ®iÖn cho hé tiªu thô. Tuy nhiªn, do ®Æc ®iÓm ®Þa h×nh vµ tiªu thô cña tõng vïng d©n c­ cã thu nhËp kh¸c nhau nªn møc ®é ph©n phèi tuú theo vïng mµ kh¸c nhau. Nh×n chung hiÖn nay l­íi ®iÖn Hµ T©y ®· ®¸p øng t­¬ng ®èi tèt vÒ cung cÊp ®iÖn cho c¸c hé tiªu thô vµ kh¸ch hµng. VÊn ®Ò tæn thÊt ®iÖn n¨ng trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y gi¶m ®¸ng kÓ: tõ 10,3% n¨m 1997 gi¶m xuèng 7,491% n¨m 2000. ViÖc gi¶m tæn thÊt ®iÖn n¨ng lµ do §iÖn lùc Hµ T©y ®· cã nhiÒu cè g¾ng trong viÖc ®Çu t­, c¶i t¹o n©ng cÊp l­íi ®iÖn toµn tØnh, bªn c¹nh ®ã c¸c chi nh¸nh còng ®· cã nhiÒu cè g¾ng trong c«ng t¸c kiÓm tra kh¸ch hµng sö dông ®iÖn vµ tËp trung bao bäc c«ng t¬, chèng tæn thÊt. T×nh h×nh th­c hiÖn kÕ ho¹ch chØ tiªu tæn thÊt ®iÖn n¨ng cña §iÖn lùc Hµ T©y trong n¨m 2000 lµ tèt. Gi¶m ®­îc 0,259% so víi kÕ ho¹ch vµ gi¶m 0,397% so víi n¨m 1999. Tuy nhiªn, trong n¨m nµy vÉn cßn mét sè chi nh¸nh ch­a hoµn thµnh ®­îc kÕ ho¹ch chØ tiªu nµy nh­: Hµ §«ng, Ba V×, Quèc Oai vµ Phóc Thä (chiÕm 28,75%). Trong n¨m tíi c¸c chi nh¸nh nµy cÇn ph¶i cã biÖn ph¸p kh¾c phôc ngay ®Ó chØ tiªu tæn thÊt cña toµn §iÖn lùc gi¶m h¬n n÷a. T×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña ®iÖn lùc hµ t©y. Ph©n lo¹i vµ qu¶n lý kh¸ch hµng. Phô t¶i cña ®iÖn lùc hµ t©y rÊt phong phó vµ ®a d¹ng, v× vËy ®Ó tiÖn cho viÖc qu¶n lý kh¸ch hµng th× ®iÑn lùc Hµ T©y ®· ph©n lo¹i phô t¶itheo ®Æc ®iÓm cña chóng. §ã lµ ph©n lo¹i theo 5 thµnh phÇn kinh tÕ: Phô t¶i c«ng nghiÖp: Gåm 3 thµnh phÇn chÝnh lµ: C«ng nghiÖp trung ­¬ng, c«ng nghiÖp ®Þa ph­¬ng vµ thñ c«ng nghiÖp. Ngoµi ra ®iÖn dïng trong c«ng nghiÖp ®Þa ph­¬ng cßn ®­îc ph©n theo 12 ngµnh nghÒ. §©y lµ hé tiªu thô chiÕm tØ träng lín trong ngµnh ®iÖn, nh­ng v× khu vùc Hµ T©y vèn lµ vïng ®ång b»ng trung du nªn sè l­îng hé tiªu thô c«ng nghiÖp lµ Ýt (chiÕm tØ lÖ 8-12% trong 5 thµnh phÇn). Phô t¶i ®éng lùc phi c«ng nghiÖp: Gåm ®iÖn tiªu dïng cho c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n vµ c¸c ®éng lùc phi c«ng nghiÖp kh¸c. §©y lµ thµnh phÇn phô t¶i nhá chiÕm tØ träng d­íi 6% trong 5 thµnh phÇn cña khu vùc. Phô t¶i giao th«ng vËn t¶i: Lµ lo¹i hé tiªu thô Ýt nhÊt vµ Ýt thay ®æi nhÊt. Tû träng cña thµnh phÇn phô t¶i nµy chØ chiÕm kho¶ng 0,05 – 0,1%. Lo¹i hé tiªu thô nµy phô thuéc Ýt vµo sù biÕn ®æi gi¸ ®iÖn vµ t­¬ng ®èi æn ®Þnh. Phô t¶i n«ng nghiÖp: §iÖn dïng cho n«ng nghiÖp gåm ã ®iÖn b¬m cho thuû lîi, c¬ khÝ nhá vµ c¬ së n«ng nghiÖp quèc doanh. Do ®Æc ®iÓm cña vïng Hµ T©y, ®a sè lµ vïng ®ång b»ng nªn ®iÖn dïng cho n«ng nghiÖp chñ yÕu lµ cung cÊp cho c¸c tr¹m b¬m t­íi tiªu. Hé phô t¶i nµy chiÕm tû träng lín trong tæng nhu cÇu cña tØnh (60 – 63%) Phô t¶i n«ng nghiÖp thay ®æi theo mïa, mïa m­a vµ mïa kh« th× hÖ sè phô t¶i n«ng nghiÖp t¨ng lªn cao. Phô t¶i chiÕu s¸ng vµ tiªu dïng: Gåm ®iÖn dïng trong thµnh phè, thÞ x·, thÞ trÊn vµ ®iÖn dïng trong n«ng th«n. §©y lµ lo¹i phô t¶i lín thø hai sau phô t¶i n«ng nghiÖp, chiÕm tØ lÖ 20 – 22% tæng nhu cÇu ®iÖn cña khu vùc. Møc ®é biÕn ®æi cña hé phô t¶i nµy biÕn ®æi theo giê trong ngµy. *Ngoµi ra, ®Ó ph©n tÝch kinh tÕ, ®iÖn lùc Hµ T©y cßn ph©n lo¹i nh­ sau: Phô t¶i ®iÖn ph©n theo tÝnh chÊt sö dông, ®ã lµ ®iÖn cho s¶n xuÊt vµ ®iÖn cho tiªu dïng. §iÖn dïng cho phi s¶n xuÊt quan träng phÇn ®iÖn chiÕu s¸ng vµ tiªu dïng ®­îc ph©n lµm 2 lo¹i theo ®èi t­îng sö dông lµ ®iÖn dïng cho c¬ quan vµ dïng cho nh©n d©n. §Ó qu¶n lý kh¸ch hµng, ®iÖn lùc Hµ T©y th«ng qua 2 lo¹i c«ng cô lµ hîp ®ång mua b¸n ®iÖn vµ hÖ thèng ®o ®Õm cña c«ng ty. ViÖc qu¶n lý kh¸ch hµng ®­îc thùc hiÖn bëi c¸c ban, tæ qu¶n lý ®iÖn x·, huyÖn råi tíi c¸c chi nh¸nh. Tõ ®ã së sÏ tæng hîp c¸c sè liÖu thu ®­îc tõ c¸c chi nh¸nh theo tõng thµnh phÇn phô t¶i. *§iÖn lùc HµT©y cã 2 h×nh thøc b¸n ®iÖn lµ b¸n tæng vµ b¸n lÎ. Bn¸ tæng lµ h×nh thøc b¸n ®iÖn th«ng qua c«ng t¬ tæng t¹i mçi tæ qu¶n lý ®iÖn x·, huyÖn råi tíi c¸c chi nh¸nh vµ tæ qu¶n lý ®iÖn c¬ quan. B¸n lÎ lµ h×nh thøc b¸n ®iÖn tíi tËn tay hé tiªu thô th«ng qua c«ng t¬ ®iÖn ®Æt t¹i hé gia ®×nh. *Quy tr×nh kinh doanh b¸n ®iÖn cña ®iÖn lùc Hµ T©y vµ c¸c chi nh¸nh nh­ sau: Giao tiÕp víi kh¸ch hµng. Ký hîp ®ång, qu¶n lý hîp ®ång mua b¸n ®iÖn. Treo th¸o vµ qu¶n lý c«ng t¬ ®iÖn. Ghi chØ sè c«ng t¬. LËp ho¸ ®¬n tiÒn ®iÖn. Thu tiÒn vµ theo dâi nî. QuyÕt to¸n ®iÖn n¨ng. KiÓm tra vµ xö lý vi ph¹m sö dông ®iÖn. Víi h×nh thøc vµ quy tr×nh b¸n ®iÖn nµy, ®iÖn lùc Hµ T©y ®¶m b¶o thuËn tiÖn cho kh¸ch hµng khi sö dông, ®o ®Õm chÝnh x¸c chØ sè ®iÖn tiªu thô, phôc vô chu ®¸o, kÞp thêi mäi nhu cÇu cña kh¸ch hµng. Ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña ®iÖn lùc Hµ T©y trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña ®iÖn lùc Hµ T©y lµ rÊt tèt, lu«n thùc hiÖn ®­îc c¸c chØ tiªu cña c«ng ty ®iÖn lùc I giao cho. Trong n¨m 2003, mÆc dï cßn nhiÒu khã kh¨n, ®Æc biÖt lµ trong ®iÒu kiÖn vèn ®Çu t­ x©y dùng vµ ph¸t triÓn cßn rÊt thiÕu, trong khi c¸c chØ tiªu ph¸p lÖnh c«ng ty ®iÖn lùc I giao chi ®iÖn lùc Hµ T©y rÊt nÆng nÒ nh­ng ®iÖn lùc Hµ T©y vÉn hoµn thµnh toµn diÖn c¸c chØ tiªu kinh doanh n¨m 2003 mµ c«ng ty ®iÖn lùc I ®· giao. §iÖn lùc Hµ t©y ®· ®­îc TØnh uû Hµ T©y ®¸nh gi¸ trong b¸o c¸o kiÓm ®iÓm n¨m 2003 Sè 124 BC/TU vÒ ngµnh ®iÖn lùc: “§¶m b¶o cung cÊp ®iÖn lùc phôc vô cho s¶n xuÊt vµ sinh ho¹t cña nh©n d©n, phôc vô tèt trong mïa m­a b·o, ®¶m b¶o an toµn trong s¶n xuÊt. Tæn thÊt ®iÖn n¨ng gi¶m, ®¹t 6,5%-6,7% KH; §iÖn th­¬ng phÈm vµ doanh thu t¨ng h¬n so víi n¨m 2002. Hoµn thµnh tiÕp nhËn l­íi ®iÖn trung ¸p c¸c c«ng tr×nh thuû n«ng vµ chuyÓn ®æi m« h×nh qu¶n lý ®iÖn n«ng th«n” KÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh n¨m 2003 ChØ tiªu KÕ ho¹ch Thùc hiÖn §¹t so KH (%) §¹t so víi CKNT(%) §iÖn ®Çu nguån(K¦h) 907.150.000 589.240.746 102,83 118.57 §iÖn th­¬ng phÈm 850.150.000 862.868.257 101,51 117.91 TØ lÖ tæn thÊt (%) 7 6.3 Gi¶m 0,7% Gi¶m 0,38% Gi¸ b¸n ®iÖn BQ (®/K¦h) 627.14 630.32 T¨ng 3.18 T¨ng120.63 Doanh thu b¸n ®iÖn (10 533.072 543.913 102,034 133.26 (Nguån: B¸o c¸o kÕt qu¶ SXKD n¨m 2003 vµ ph­¬ng h­íng nhiÖm vô n¨m 2004, C«ng ty §iÖn lùc Hµ T©y, th¸ng 12/2003) NhËn xÐt: Th­¬ng phÈm 2003 t¨ng 17.91% so víi n¨m 2002. Tæn thÊt ®iÖn n¨ng gi¶m 0.7% so víi kÕ ho¹ch n¨m vµ ®¹t ®­îc chØ tiªu ®iÒu chØnh phÊn ®Êu cuèi n¨m cña C«ng ty lµ 6.3% tiÕt kiÖm 6.179.000 KWh (Gi¸ trÞ 3.894 tû ®ång). ChØ tiªu tæn thÊt æn ®Þnh do ph­¬ng thøc vËn hµnh ®¶m b¶o chÊt l­îng, sö lý sù cè nhanh, th­¬ng phÈm t¨ng. §Ó thÊy ®­îc t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ta sÏ so s¸nh t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c chØ tiªu kinh doanh b¸n ®iÖn cña ®iÖn lùc Hµ T©y qua c¸c n¨m 2000,2002,2003. Cô thÓ ta cã STT Chi tiÕt §¬n vÞ tÝnh TH n¨m 2000 TH n¨m 2002 TH n¨m 2003 1 §iÖn nhËn 103KWh 589.240 786.775910 917.944954 2 §iÖn th­¬ng phÈm 103KWh 564.013 734.895 862.868257 3 §iÖn tæn thÊt 103KWh 43.227 51.660085 57.830832 4 TØ lÖ tæn thÊt % 7.491 6.57 6.3 5 Gi¸ b¸n b×nh qu©n ®/KWh 534.30 624.34 630.32 6 Doanh thu b¸n ®iÖn 106®ång 291.738 458.832 543.913 NhËn xÐt ®¸nh gi¸ Qua thùc tÕ c¸c n¨m 2000,2002,2003 vµ kÕ ho¹ch n¨m 2003, ta nhËn thÊy ®iÖn lùc Hµ T©y lu«n hoµn thµnh ®­îc c¸c kÕ ho¹ch vµ c¸c chØ tiªu qua n¨m sau ®Òu tèt h¬n n¨m tr­íc rÊt nhiÒu. Cô thÓ: VÒ ®iÖn th­¬ng phÈm NÕu so s¸nh c¸ n¨m 2000 – 2001 – 2002 - 2003 ta thÊy: Tèc ®é t¨ng tr­ëng b×nh qu©n n¨m cña chØ tiªu s¶n l­îng ®iÖn th­¬ng phÈm lµ: NÕu so s¸nh n¨m 2003 víi n¨m 2002 ta thÊy chØ tiªu nµy t¨ng 17.91%, n¨m 2002 víi n¨m 2001 chØ tiªu nµy t¨ng 7,78%, n¨m 2003 víi n¨m 2000 t¨ng lµ 23,25% Tèc ®é t¨ng tr­ëng b×nh qu©n n¨m cña chØ tiªu s¶n l­îng ®iÖn th­¬ng phÈm lµ: 23,7% Tèc ®é gi¶m b×nh qu©n cña chØ tiªu tæn thÊt ®iÖn n¨ng lµ:15,7% Gia b¸n b×nh qu©n: N¨m 2003 gi¸ b¸n b×nh qu©n cña ®iÖn lùc v­ît 3.18®/KWh so víi chØ tiªu kÕ hoach c«ng ty giao . Nguyªn nh©n do ®iÖn lùc ®· ®Èy m¹nh c«ng t¸c kiÓm tra, ®¶m b¶o ¸p gi¸ b¸n ®iÖn chÝnh x¸c theo biÓu gi¸ b¸n ®iÖn hiÖn hµnh. KiÓm tra yªu cÇu c¸c ®Þa ph­¬ng c¸c hîp t¸c x· n«ng nghiÖp thùc hiÖn quy ®Þnh cña liªn ngµnh TCVG - ®iÖn lùc Hµ T©y – vÒ viÖc treo ®ñ c«ng t¬ cho c¸c phô t¶i dïng ®iÖn thuéc nhu cÇu kh¸c ®Ó ¸p ®óng gi¸. §iÖn lùc Hµ T©y ®· ®¹t ®­îc kÕt qu¶ tèt nh­ trªn lµ do §iÖn lùc ®· thùc hiÖn tèt biÖn ph¸p gi¶m tæn thÊt, c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc §iÖn lùc Hµ t©y ®· quyÕt t©m cao, n¨ng ®éng s¸ng t¹o, tù lùc ®Çu t­ ph¸t triÓn, øng dông tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµo viÖc ph¸t triÓn l­íi ®iÖn, qu¶n lý vËn hµnh cung cÊp ®iÖn an toµn, æn ®Þnh, liªn tôc víi chÊt l­îng ®iÖn n¨ng phôc vô sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi trong tØnh, phôc vô ngµy cµng tèt h¬n kh¸ch hµng sö dông ®iÖn trªn ®Þa bµn tØnh Hµ T©y. 3. T×nh h×nh lao ®éng tiÒn l­¬ng Lao ®éng lµ mét yÕu tè c¬ b¶n kh«ng thÓ thiÕu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp vµ lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh nhÊt. Chi phÝ vÒ lao ®éng lµ mét trong c¸c yÕu tè chi phÝ c¬ b¶n cÊu thµnh gi¸ trÞ s¶n phÈm. Lao ®éng lµ ho¹t ®éng cã ý thøc cña con ng­êi vµ lu«n mang tÝnh s¸ng t¹o. Lao ®éng quyÕt ®Þnh sè l­îng, chÊt l­îng s¶n phÈm, dÞch vô cung cÊp cho kh¸ch hµng vµ ®­îc coi lµ lêi thÕ cña doanh nghiÖp trong mét nÒn kinh tÕ c¹nh tranh. V× vËy, trong c«ng t¸c qu¶n lý nh©n sù, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn nguån n¨ng lùc lu«n ®­îc coi träng ®Ó l«i cuèn ng­êi lao ®éng ®ãng gãp søc m×nh vµo sù ph¸t triÓn chung cña doanh nghiÖp. Mét trong c¸c chÝnh s¸ch ®ã lµ chÝnh s¸ch vÒ thï lao lao ®éng, biÓu hiÖn d­íi h×nh thøc tiÒn l­¬ng. TiÒn l­¬ng (hay tiÒn c«ng) lµ mét phÇn thï lao vÒ lao ®éng ®Ó t¸i._. Tµi chÝnh h­íng dÉn thùc hiÖn thuÕ GTGT ®èi víi ho¹t ®éng b¸n ®iÖn cña Ban qu¶n lý ®iÖn lùc huyÖn, x·, th«n cho c¸c hé tiªu dïng ë n«ng th«n. TiÒn thuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ b»ng TiÒn thuÕ GTGT tÝnh trong gi¸ b¸n ®iÖn ®Õn hé trõ ®i TiÒn thuÕ GTGT ®· tr¶ trong gi¸ mua cña ngµnh ®iÖn t¹i c«ng t¬ tæng dïng cho c¸c môc ®Ých kh¸c ®· quy ®æi cã xÐt ®Õn tæn thÊt ®iÖn n¨ng cña l­íi ®iÖn h¹ thÕ. TiÒn thuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ =GGTGTMxDA%/(100-DA%) (®/kWh) Trong ®ã: +GGTGTM lµ tiÒn thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng tÝnh trong gi¸ mua bu«n cña ngµnh ®iÖn (®ång/kWh) +DA%=DA/Am x 100% lµ tæn thÊt ®iÖn n¨ng cña l­íi ®iÖn h¹ thÕ trong toµn x·, hoÆc toµn th«n tÝnh theo phÇn tr¨m. Tæng sè tiÒn khÊu trõ thuÕ GTGT ®­îc tÝnh theo s¶n l­îng ®iÖn n¨ng ghi ®­îc ë c¸c c«ng t¬ ®Æt t¹i c¸c hé dïng ®iÖn cho c¸c môc ®Ých kh¸c ë sau c«ng t¬ tæng phÝa thø cÊp cña MBA cÊp ®iÖn. VÝ dô:Mét HTX mua cña ngµnh ®iÖn s¶n l­îng ®iÖn dïng cho môc ®Ých kh¸c (ngoµi môc ®Ých sinh ho¹t) t¹i c«ng t¬ tæng ë TBA víi gi¸ mua hiÖn nay lµ 830 ®/kWh (trong ®ã gi¸ mua ®iÖn ch­a cã thuÕ GTGT lµ 730 ®/kWh, thuÕ GTGT lµ 73 ®/kWh) vµ b¸n ®Õn hé d©n dïng ®iÖn cho kinh doanh dÞch vô víi gi¸ b¸n lµ 1551 ®/kWh (trong ®ã gi¸ b¸n ®iÖn ch­a cã thuÕ GTGT lµ 1410 ®/kWh, thuÕ GTGT tÝnh trong gi¸ b¸n lµ 141 ®/kWh). L­íi ®iÖn cña x· cã tæn thÊt ®iÖn n¨ng lµ 30,3%. Khi h¹ch to¸n b¸n ®iÖn vµ nép thuÕ GTGT cho c¬ quan thuÕ ®Þa ph­¬ng, sè tiÒn ph¶i nép ®èi víi 1 kWh ®iÖn th­¬ng phÈm b¸n ®Õn hé sÏ lµ: 141 – 73 x 20/(100-20) = 141 –18,25 = 122,75 ®/kWh Mét sè biÖn ph¸p nh»m gi¶m tæn thÊt ®iÖn n¨ng ®Ó gi¶m chi phÝ tæn thÊt ®iÖn n¨ng vµ gi÷ æn ®Þnh gi¸ b¸n ®iÖn ®Õn hé d©n n«ng th«n kh«ng v­ît qu¸ gi¸ trÇn ChÝnh phñ quy ®Þnh khi nhµ n­íc t¨ng gi¸ b¸n bu«n ®iÖn phôc vô sinh ho¹t tõ 360 ®/kWh lªn 429 ®/kWh. Nh­ trªn ®· ph©n tÝch chi phÝ tæn thÊt ®iÖn n¨ng phô thuéc vµo hai biÕn sè lµ gi¸ mua vµ tæn thÊt ®iÖn n¨ng thùc tÕ, nh­ng gi¸ mua bu«n cña ngµnh ®iÖn lµ do Nhµ n­íc quyÕt ®Þnh, v× vËy ®Ó gi¶m chi phÝ tæn thÊt ®iÖn n¨ng c¸c tæ chøc qu¶n lý ®iÖn n«ng th«n cµng ph¶i nç lùc ¸p dông c¸c biÖn ph¸p gi¶m tæn thÊt ®iÖn n¨ng thùc tÕ. HiÖn nay ë n«ng th«n tæn thÊt ®iÖn n¨ng bao gåm tæn thÊt do chÊt l­îng kü thuËt cña l­íi ®iÖn (gäi lµ tæn thÊt kü thuËt) vµ tæn thÊt do qu¶n lý (cßn gäi lµ tæn thÊt th­¬ng m¹i). §Ó gi¶m tæn thÊt kü thuËt cña l­íi ®iÖn ngoµi viÖc c¸c tæ chøc qu¶n lý ®iÖn n«ng th«n ë ®Þa ph­¬ng ph¶i chñ ®éng huy ®éng c¸c nguån vèn ®Ó ®Çu t­ c¶i t¹o n©ng cÊp m¹ng l­íi ®iÖn h¹ thÕ hiÖn cã cßn rÊt cÇn sù ®Çu t­ c¶i t¹o l­íi ®iÖn trung ¸p n«ng th«n cña c¸c x· ®· bµn giao cho ngµnh ®iÖn qu¶n lý nh»m ®­a s©u m¹ng l­íi ®iÖn trung ¸p vµo trung t©m phô t¶i vµ gi¶m b¸n kÝnh cÊp ®iÖn ®Õn hé tiªu thô ®iÖn. Tõ ®ã sÏ n©ng cao chÊt l­îng ®iÖn vµ gi¶m tæn thÊt ®iÖn n¨ng. Trong c«ng t¸c c¶i t¹o l­íi ®iÖn h¹ thÕ cña c¸c ®Þa ph­¬ng còng rÊt cÇn sù gióp ®ì t­ vÊn cña ngµnh ®iÖn, ®Æc biÖt lµ c¸c chi nh¸nh ®iÖn ®Ó n©ng cao hiÖu suÊt chi phÝ ®Çu t­. Kinh nghiÖm ë mét sè n¬i cho thÊy cã nhiÒu x· nhê ®­îc sù gióp ®ì cña ngµnh ®iÖn nªn chØ víi sè vèn ®Çu t­ kh«ng lín nh­ng ®· n©ng cÊp vµ c¶i thiÖn cÊu tróc cña ®­êng d©y h¹ thÕ, cã tiÕt diÖn hîp lý, gi¶m thiÓu tæn thÊt do rß rØ ®iÖn qua sø, c¸c mèi nèi vµ c¸c ®iÓm tiÕp xóc v× vËy ®· gi¶m ®­îc kh¸ nhiÒu thÊt tho¸t l­íi ®iÖn. §Ó gi¶m tæn thÊt th­¬ng m¹i, viÖc quan träng nhÊt lµ cÇn hoµn thiÖn hÖ thèng ®o ®Õm ®iÖn n¨ng vµ t¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm tra xö lý vi ph¹m sö dông ®iÖn. HiÖn nay ë hÇu hÕt c¸c x·, c«ng t¬ do c¸c hé gia ®×nh tù trang bÞ, tr­íc khi treo lªn l­íi l¹i kh«ng ®­îc kiÓm ®Þnh theo quy ®Þnh Nhµ n­íc nªn ®a sè kh«ng ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu kü thuËt dÉn ®Õn sai sè lín. T×nh tr¹ng vi ph¹m hµnh lang l­íi ®iÖn h¹ thÕ vµ vi ph¹m sö dông ®iÖn ë nhiÒu n¬i cßn nghiªm träng dÉn ®Õn thÊt tho¸t ®iÖn n¨ng lín. V× vËy c¸c tæ chøc qu¶n lý ®iÖn n«ng th«n ë ®Þa ph­¬ng cÇn yªu cÇu c¸c hé sö dông ®iÖn ph¶i cã c«ng t¬ ®Õm ®iÖn chÝnh x¸c do c¬ quan chuyªn m«n kiÓm ®Þnh, kÑp ch×, niªm phong vµ cã c«ng suÊt phï hîp víi phô t¶i sö dông. C«ng t¬ ph¶i ®Æt trong hßm, cã kho¸ b¶o vÖ. T¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm tra, ph¸t quang hµnh lang l­íi ®iÖn, b¶o ®¶m chÊt l­îng vµ an toµn. C¸c tæ chøc qu¶n lý ®iÖn cÇn tÝnh to¸n cô thÓ, chÝnh x¸c tæn thÊt ®iÖn n¨ng lµm c¬ së x¸c ®Þnh chi phÝ tæn thÊt ®iÖn n¨ng vµ x©y dùng gi¸ b¸n ®iÖn ®Õn hé. Kh«ng tÝnh vµo chi phÝ tæn thÊt ®iÖn n¨ng l­îng ®iÖn phôc vô c«ng céng vµ c¸c môc ®Ých kh¸c t¹i th«n x· mµ kh«ng thu tiÒn ®iÖn (¸nh s¸ng c«ng céng, tr¹m x¸, tr­êng häc, UBND x·, v.v…). Xö lý nghiªm c¸c tr­êng hîp vi ph¹m néi quy, quy ®Þnh trong sö dông ®iÖn. TuyÖt ®èi kh«ng ®­îc dïng h×nh thøc kho¸n tr¶ sö dông ®iÖn kh«ng qua c«ng t¬. CÇn coi träng båi d­ìng huÊn luyÖn nghiÖp vô vµ n©ng cao n©ng cao n¨ng lùc tr¸ch nhiÖm cña ng­êi qu¶n lý ®iÖn ®Ó x¸c ®Þnh ®óng tæn thÊt ®iÖn n¨ng vµ møc chi phÝ tæn thÊt ®iÖn n¨ng tÝnh trong gi¸ b¸n ®iÖn. 2.2 KhuyÕn khÝch m« h×nh cho thuª l­íi ®iÖn h¹ ¸p §Æt vÊn ®Ò Trong nh÷ng n¨m qua, Tæng c«ng ty §iÖn lùc ViÖt Nam ®Çu t­ vµ tæ chøc b¸n ®iÖn t¹i h¬n1344 x· trong toµn quèc. §Õn n¨m 2005, khi c¸c dù ¸n n¨ng l­îng n«ng th«n hoµn thµnh th× EVN sÏ qu¶n lý b¸n ®iÖn t¹i n«ng th«n, nÕu EVN trùc tiÕp b¸n ®iÖn ®Õn hé d©n, thu sÏ kh«ng bï ®ñ chi. Cho thuª tµi s¶n vËn hµnh cã thÓ ®­îc xem lµ mét trong nh÷ng m« h×nh qu¶n lý ®iÖn n«ng th«n phï hîp trong giai ®o¹n hiÖn nay, v× mét mÆt sÏ gi¶m ®­îc nh÷ng khã kh¨n vÒ tµi chÝnh, nh©n lùc cña c¸c c«ng ty ®iÖn lùc, mÆt kh¸c sù tham gia cña ®Þa ph­¬ng trong tæ chøc b¸n ®iÖn t¹i n«ng th«n sÏ gãp phÇn thóc ®Èy ch­¬ng tr×nh ®iÖn khÝ ho¸ n«ng th«n, c¶i thiÖn t×nh h×nh qu¶n lý vµ cung cÊp ®iÖn t¹i n«ng th«n hiÖn nay. Cßn ®èi víi c¸ tæ chøc kinh doanh ®iÖn ®Þa ph­¬ng chi phÝ ®Çu t­ bá ra Ýt h¬n, khÊu hao tµi s¶n mét phÇn sÏ do ®iÖn lùc bá ra. §èi t­îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu §èi t­îng nghiªn cøu lµ ®Çu t­ vµ cho thuª l­íi ®iÖn h¹ ¸p. Ph¹m vi nghiªn cøu lµ b¶y x· thuéc tØnh Qu¶ng Nam. §©y lµ c¸c x· ®ang thÝ ®iÓm cho thuª l­íi ®iÖn h¹ ¸p, gåm hai x· trung du lµ QuÕ Ninh, QuÕ Ph­íc (huyÖn QuÕ S¬n) vµ n¨m x· miÒn nói ®Æc biÖt khã kh¨n lµ Tam trµ (huyÖn Nói Thµnh), Trµ Ginag, Trµ Bui (huyÖn Trµ My), x· Bèn (huyÖn Nam Giang). Môc ®Ých nghiªn cøu Môc ®Ých nh»m xem xÐt tÝnh kh¶ thi, ®iÒu kiÖn ¸p dông, tÝnh ph¸p lý cña m« h×nh cho thuª l­íi ®iÖn h¹ ¸p ®èi víi l­íi ®iÖn thuéc c¸c x· n«ng th«n – miÒn nói do eVN ®Çu t­ hoÆc c¸c l­íi h¹ ¸p do ®Þa ph­¬ng ®Çu t­ ®· ®­îc EVN tiÕp nhËn. C¬ së ph¸p lý h×nh thµnh m« h×nh cho thuª l­íi ®iÖn C¬ së ph¸p lý h×nh thµnh m« h×nh cho thuª l­íi ®iÖn h¹ ¸p xuÊt ph¸t tõ c¸c v¨n b¶n ph¸p quy sau: Bé luËt d©n sù; nghÞ ®Þnh 103 ngµy 10/ 09/ 1999 cña ChÝnh phñ vÒ giao b¸n, kho¸n kinh doanh, cho thuª doanh nghiÖp Nhµ n­íc; quyÕt ®Þnh sè 22/ 1999/ Q§- TTg ngµy 13/ 02/ 1999 cña thñ t­íng ChÝnh phñ vÒ phª duyÖt ®Ò ¸n ®iÖn n«ng th«n; nghÞ ®Þnh sè 45/ 2001/ N§-CP ngµy 21/ 08/ 2001 vÒ “Ho¹t ®äng ®iÖn lùc vµ sö dông ®iÖn” vµ c¸c v¨n b¶n ph¸p quy liªn quan kh¸c. Lîi Ých cña m« h×nh ®èi víi bªn cho thuª vµ bªn ®i thuª. Lîi Ých vÒ mÆt tµi chÝnh: Lîi Ých vÒ µi chÝnh ®èi víi bªn ®i thuª lµ c©n ®èi ®­îc chi phÝ vµ cã tÝch luü. §èi víi EVN (bªn cho thuª), lîi Ých tµi chÝnh ë ®©y thÓ hiÖn th«ng qua kh¸i niÖm “chi phÝ cã thÓ tr¸nh ®­îc”, nã ®­îc xem lµ chi phÝ EVN kh«ng ph¶i thanh to¸n nhê chän m« h×nh qu¶n lý nµy thay v× chän m« h×nh qu¶n lý kh¸c. Dùa trªn kh¸i niÖm nµy ta xÐt ba ph­¬ng ¸n: Ngµnh ®iÖn b¸n lÎ trùc tiÕp (PA1), dÞch vô ®¹i lý b¸n lÎ (PA2), cho thuª l­íi ®iÖn h¹ ¸p (PA3). C¸c sè liÖu x©y dùng c¸c ph­¬ng ¸n dùa trªn sè liÖu thùc tÕ tæ chøc b¸n ®iÖn t¹i b¶y x· tØnh Qu¶ng nam. Thêi ®iÓm ph©n tÝch tÝnh tõ n¨m 2001. C¸c gi¶ ®Þnh vÒ gi¸ mua ®iÖn, gi¸ b¸n ®iÖn, s¶n l­îng ®iÖn, tæn thÊt ®iÖn n¨ng lµ nh­ nhau cho c¶ ba ph­¬ng ¸n. C¸c chi phÝ kh¸c nh­: b¶o d­ìng söa ch÷a, nh©n c«ng qu¶n lý, khÊu hao tµi s¶n, tiÒn thuª… ®­îc tÝnh phï hîp víi sè liÖu thèng kª cña §iÖn lùc vµ ®Þa ph­¬ng. Môc ®Ých x©y dùng ba ph­¬ng ¸n b¸n ®iÖn nh»m xem xÐt møc ®é gi¶m chi phÝ cña m« h×nh cho thuª tµi s¶n so víi m« h×nh ngµnh ®iÖn trùc tiÕp b¸n lÎ vµ m« h×nh dÞch vô ®¹i lý b¸n lÎ mµ kh«ng xÐt toµn diÖn c¸c mÆt qu¶n lý kh¸c cña tõng m« h×nh. KÕt qu¶ tÝnh to¸n ®­îc cho trong b¶ng Ph©n tÝch c¸c yÓu tè ®Çu vµo, ®Çu ra cña EVN ®èi víi ba ph­¬ng ¸n Néi dung Ngµnh ®iÖn b¸n lÎ (PA1) DÞch vô ®¹i lýb¸n lÎ(PA2) Cho thuª l­íi ®iÖn (PA3) Bªn cho thuª (EVN) Bªn ®i thuª (®ia ph­¬ng) 1. Chªnh lÖch thu nhËp Mua ®iÖn B¸n ®iÖn 2.S¶n l­îng TP (9 n¨m) 3.Tæng thu nhËp sau VAT 4.Tæng chi phÝ Trong ®ã Chi phÝ thuª l­íi ®iÖn Chi phÝ khÊu hao Chi phÝ nh©n c«ng Chi phÝ cho ®¹i lý 5.Chi phÝ cho 1 kWh 6.L·i (+), lç (-) (9 n¨m) L·i (+), lç (-) (15 n¨m) Tû suÊt hoµn vèn tµi chÝnh vµ kinh tÕ cña 15 n¨m 140 360 500 8.579.022 kWh 1.174.059.700 2.489.784.902 0 1.684..275.315 577.344.192 0 290,2 ®ång -1.315.725.202 -1.032.788.331 FIRR= -10,62% EIRR= 3,62% 140 360 500 8.579.022 kWh 1.174.059.700 2.338.896.787 0 1.684.275.315 165.912.117 303.439.069 272,6 ®ång -1.164.837.086 -733.130.659 FIRR= -8,16% EIRR= 4,06% 95 360+95 8.579.022 kWh 876.351.705 1.684.275.315 0 1.684.275.315 0 0 196,3 ®ång -807.923.610 76.211.769 FIRR= 11,32% EIRR= 27,45% 292 360 652 8.579.022 kWh 2.505.780.936 1.563.289.256 876.351.705 0 443.400.340 0 182, 22 ®ång 942.491.680 1.960.081.829 C©n ®èi thu chi vµ cã l·i FIRR= 30,72% EIRR= 33,64% M« h×nh EVN b¸n ®iÖn lùc trùc tiÕp ®Õn hé qua ph­¬ng ¸n 1 vµ 2 cho thÊy kh«ng thÓ hoµn vèn ®Çu t­ sau 15 n¨m, tû suÊt néi hoµn tµi chÝnh (FIRR) lu«ng ©m, tû suÊt néi hoµn kinh tÕ (EIRR) ®¹t rÊt thÊp. Trong khi ®ã, theo ph­¬ng ¸n cho thuª, bªn cho thuª (EVN) hoµn ®­îc vèn ®Çu t­ sau 15 n¨m, tû suÊt hoµn vèn tµi chÝnh ( FIR) vµ kinh tÕ (EIR) ®¹t kh¸ cao; bªn thuª tµi s¶n (®Þa ph­¬ng) lu«n c©n ®èi thu chi nhê ¸p dông gia b¸n ®iÖn theo c¬ chÕ gi¸ trÇn. Lîi Ých mµ m« h×nh ®em l¹i cho bªn cho thuª vµ bªn ®i thuª rÊt lín ®­îc thÓ hiÖn qua tû suÊt néi hoµn tµi chÝnh lµ 30,72%, tû suÊt néi hoµn kinh tÕ lµ 33,64%. C¸c lîi Ých kh¸c qua thùc hiÖn m« h×nh cho thuª l­íi ®iÖn Ngoµi lîi Ých vÒ tµi chÝnh, c¸c lîi Ých kh¸c mµ m« h×nh ®em l¹i ch« bªn cho thuª vµ bªn ®i thuª nh­ sau: Bªn cho thuª (EVN) ngoµi viÖc gi¶m ®­îc chi phÝ cßn cã sù tham gia cña ®Þa ph­¬ng trong vËn hµnh vµ kinh doanh b¸n ®iÖn t¹i n«ng th«n, nhê ®ã gãp phÇn gi¶i quyÕt c¸c khã kh¨n vÒ tµi chÝnh, nh©n lùc cho EVN trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh ®iÖn khÝ ho¸ n«ng th«n t¹i ViÖt Nam. Bªn ®i thuª (®Þa ph­¬ng) , ngoµi viÖc c©n ®èi thu chi vµ cã l·i, m« h×nh ®· t¹o ra b­íc tiÕn míi c¶ trong qu¶n lý vµ cung cÊp ®iÖn n«ng th«n nh­: Thùc hiÖn gi¸ b¸n ®iÖn ®Õn hé d©n ë n«ng th«n thÊp h¬n hoÆc b»ng gi¸ trÇn, tû lÖ tæn thÊt ®iÖn n¨ng dao ®éng tö 5% ®Õn 12%; tû lÖ thu tiÒn ®iÖn rÊt cao, cã n¬i ®¹t 100%. Ph­¬ng ph¸p tÝnh ®¬n gi¸ cho thuª Qua viÖc chän ®¬n gi¸ cho thuª ¸p dông t¹i b¶y x· thuéc tØnh Qu¶ng nam, ph­¬ng ph¸p tÝnh ®¬n gi¸ cho thuª cÇn xuÊt ph¸t tõ bèn nguyªn t¾c c¬ b¶n sau: §¬n gi¸ thuª tÝnh theo kWh nh»m kh«ng lµm biÕn ®éng ®Õn biªn chi phÝ vµ ®¶m b¶o cho bªn ®i thuª cã thÓ b¸n ®iÖn ®Õn hé d©n ë n«ng th«n theo gi¸ trÇn §¬n gi¸ cho thuª ph¶i b¶o ®¶m ®­îc thêi gian hoµn vèn cho bªn ®Çu t­ theo ®iÒu kiÖn vay tÝn dông. Lóc ®ã c«ng thøc tÝnh ®¬n gi¸ cho thuª lµ: §¬n gi¸ cho thuª ph¶i b¶o ®¶m cho bªn ®i thuª trang tr¶i ®ñ chi phÝ khi b¸n ®iÖn theo gi¸ trÇn §¬n gi¸ cho thiª ¸p dông thèng nhÊt cho c¸c x· khi dù ¸n cã nhiÒu x· ®­îc ®Çu t­ trªn cïng mét ®Þa bµn (tØnh, huyÖn) lµ ®¬n gi¸ cho thuª tÝnh ®­îc thÊp nhÊt cña x· cã chi phÝ cao nhÊt, hay…… Trong ®ã.. lµ ®¬n gi¸ cho thuª tÝnh theo c«ng thøc (1.10 cña x· thø j trong m x· ®­îc ®Çu t­. C¸c ®iÒu kiÖn ¸p dông m« h×nh cho thuª l­íi ®iÖn h¹ ¸p Qua thùc tiÔn ¸p dông m« h×nh cho thuª tµi s¶n t¹i b¶y x· thuéc tØnh Qu¶ng Nam cã thÓ rót ra kÕt luËn: C¸c x· n«ng th«n miÒn nói ®Òu cã thÓ ¸p dông m« h×nh cho thuª tµi s¶n. Tuy nhiªn, cÇn cã ®iÒu kiÖn c¬ b¶n sau: X· míi ®­îc ®Çu t­ vµ §iÖn lùc ch­a thÓ tæ chøc b¸n lÎ ®Õn hé v× sÏ cã ph¶n øng khi chuyÓn tõ gi¸ b¸n bËc thang sang ¸p dông gi¸ b¸n ®iÖn trÇn hoÆc c¸c x· bµn giao l­íi ®iÖn h¹ ¸p cho §iÖn lùc qu¶n lý vµ ®ång ý cho thuª l¹i ®Ó tæ chøc b¸n ®iÖn. Ph¸p nh©n ®i thuª ph¶i d­îc tæ chøc phï hîp víi ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn v¨n ho¸ x· héi cña c¸c x·. §èi víi c¸c huyÖn miÒn nói, ph¸p nh©n ®i thuª ph¶i lµ ®¬n vÞ kinh tÕ cÊp huyÖn; ®èi víi c¸c x· thuéc huyÖn trung du, ®ång b»ng cã c¸c ®iÒu kiÖn v¨n ho¸ x· héi ph¸t triÓn h¬n, ph¸p nh©n ®i thuª cã thÓ lµ c¸c hîp t¸c x· ®iÖn n¨ng hoÆc ®a dÞch vô. Trî gióp ban ®Çu cña §iÖn lùc khi tæ chøc bµn giao l­íi ®iÖn ®Ó ®Þa ph­¬ng qu¶n lý vËn hµnh vµ tæ chøc b¸n ®iÖn theo quy tr×nh kinh doanh ®iÖn n¨ng. Cã sù ñng hé vµ tham gia cña c¸c cÊp chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng. Sù tham gia cña ®Þa ph­¬ng trong khi triÓn khai m« h×nh cho thuª l­íi ®iÖn lµ cÇn thiÕt, kh«ng chØ phï hîp víi QuyÕt ®Þnh 22 cña ChÝnh phñ mµ cßn liªn quan ®Õn sù qu¶n lý cña nhµ n­íc vÒ ®iÖn: +Thèng nhÊt qu¶n lý vÒ gi¸ b¸n ®iÖn. +Thèng nhÊt qu¶n lý vÒ ho¸ ®¬n, sæ s¸ch theo dâi kinh doanh, më sæ vµ ghi chÐp h¹ch to¸n kÕ to¸n. +Thèng nhÊt kiÓm tra thanh tra.. KÕt luËn Dù ¸n n¨ng l­îng n«ng th«n do Ng©n hµng ThÕ giíi tµi trî ®Çu t­ c¶ ®­êng d©y h¹ ¸p vµ c«ng t¬ ®Õn hé cho c¸c x·, dù kiÕn giai ®o¹n tiÕp theo sÏ tiÕp nhËn vµ n©ng cÊpc¸c l­íi ®iÖn ¹h ¸p kÐm chÊt l­îng cña c¸c x· ®ang cã ®iÖn nh»m gi¶m tæn thÊt ®iÖn n¨ng, n©ng cao chÊt l­îng ®iÖn n¨ng. M« h×nh cho thuª l­íi ®iÖn h¹ ¸p sÏ më ra c¬ héi ®Çu t­ vµ tæ chøc b¸n ®iÖn ®Õn hé d©n ë n«ng th«n cña EVN ®a d¹ng h¬n. Vai trß ®Çu t­ cña EVN sÏ ®­îc më réng ®ång thêi vai trß qu¶n lý nhµ n­íc vÒ ®iÖn cña chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng còng cÇn thiÕt kh«ng kÐm trong tiÕn tr×nh ®Èy m¹nh ch­¬ng tr×nh ®iÖn khÝ ho¸ vµ lµm l¹nh m¹nh h¬n t×nh h×nh kinh doanh ®iÖn ë n«ng th«n ViÖt Nam hiÖn nay. C¸c tæ chøc cÇn nhanh chãng hoµn thµnh viÖc ký hîp ®ång víi hé d©n n«ng th«n theo ®óng ph¸p luËt. Hai môc tiªu lín cña viÖc chuyÓn ®æi m« h×nh qu¶n lý ®iÖn n«ng th«n mµ NghÞ ®Þnh 45 CP cña ChÝnh phñ ®­a ra lµ ®¶m b¶o quyÒn lîi hîp ph¸p cña ng­êi b¸n ®iÖn vµ ®¶m b¶o quyÒn lîi hîp ph¸p cña ng­êi mua ®iÖn, hai môc tiªu nµy ®­îc thÓ hiÖn b»ng hîp ®ång mua b¸n ®iÖn. Nh­ng trong thùc tÕ Hîp ®ång mua b¸n ®iÖn ®· kh«ng thùc hiÖn hÕt ®­îc vai trß cña nã, theo kÕt qu¶ b¸o c¸o kiÓm tra cña tØnh Hµ T©y th× chØ cã tõ 15%-20% c¸c tæ chøc thùc hiÖn ký hîp ®ång ®Õn c¸c hé d©n n«ng th«n. T¹i sao l¹i x¶y ra mét thùc tÕ nh­ vËy? Nh­ c¸c hµng ho¸ kh¸c, ®iÖn ®­îc mua b¸n th«ng qua hîp ®ång. Tuú theo môc ®Ých sö dông, ®ã cã thÓ lµ hîp ®ång kinh tÕ hay hîp ®ång d©n sù (®iÖn dïng cho sinh ho¹t th× ký hîp ®ång d©n sù, cßn ®iÖn dïng cho c¸c môc ®Ých kh¸c th× ký kÕt hîp ®ång kinh tÕ). Song, ®iÖn ®­îc x¸c ®Þnh lµ mét lo¹i “hµng ho¸ ®Æc biÖt”. Yªu cÇu tr­íc tiªn trong lÜnh vùc mua b¸n vµ sö dông ®iÖn lµ ph¶i ®¶m b¶o an toµn kh«ng chØ cho ng­êi mua, ng­êi b¸n, mµ cho c¶ x· héi. §Æc ®iÓm næi bËt cña hîp ®ång, ngoµi viÖc thùc hiÖn nghiªm ngÆt ph¸p luËt qu¶n lý chuyªn ngµnh ®iÖn, thÓ hiÖn tËp trung ë NghÞ ®Þnh 45/2001/ND – CP ngµy 02/8/2001 cña ChÝnh phñ vÒ ho¹t ®éng ®iÖn vµ sö dông ®iÖn. Trong phÇn c¨n cø ph¸p lý cña b¶n hîp ®ång mua b¸n ®iÖn, sau khi x¸c ®Þnh c¨n cø ph¸p luËt chung cña hîp ®ång, c¸c hîp ®ång mua b¸n ®iÖn ph¶i nªu c¨n cø NghÞ ®Þnh 45/2001/N§ - CP ngµy 02/8/2001 cña ChÝnh phñ vÒ ho¹t ®éng ®iÖn. Trong c¸c b¶n hîp ®ång kinh tÕ vÒ ®iÖn cña mét sè C«ng ty ®iÖn lùc kh«ng thÓ hiÖn ®óng theo tinh thÇn trªn. VÝ dô c¸c hîp ®ång kinh tÕ hiÖn hµnh cña C«ng ty ®iÖn lùc Hµ Néi l¹i nªu: “…C¨n cø vµo quy tr×nh quy ph¹m cña bªn b¸n ®iÖn…”. §iÒu nµy kh«ng chuÈn vÒ ph¸p lý bëi hai lÏ: bªn b¸n ®iÖn lµ C«ng ty ®iÖn lùc – c¬ quan kinh doanh, kh«ng cã thÈm quyÒn ban hµnh nh÷ng v¨n b¶n ph¸p luËt ®Æt ra cho mäi ng­êi d©n ph¶i thùc hiÖn. MÆt kh¸c, trong lÜnh vùc ho¹t ®éng ®iÖn cã rÊt nhiÒu v¨n b¶n ph¸p quy, mçi lo¹i ®iÒu chØnh mét lÜnh vùc ho¹t ®éng cô thÓ. NÕu kh«ng x¸c ®Þnh râ sÏ khã kh¨n trong ®iÒu chØnh xö lý khi thùc hiÖn hîp ®ång mua b¸n ®iÖn. Nªn ch¨ng cÇn söa l¹i: “C¨n cø theo NghÞ ®Þnh 45/2001/N§-CP ban hµnh ngµy 02/8/2001 cña ChÝnh phñ”. Trong b¶n “hîp ®ång mÉu” dïng cho mua b¸n ®iÖn sinh ho¹t do Bé C«ng nghiÖp ban hµnh ë ®iÒu 7, kho¶n 6, môc C l¹i x¸c ®Þnh cho bªn mua ®iÖn nh­ sau: “…ChÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lý tõ ®Çu d©y ra cña c«ng t¬ vµo nhµ (®èi víi c«ng t¬ ®Æt ë ngoµi nhµ), qu¶n lý tõ ®o¹n d©y vµo ®Õn c«ng t¬ (kÓ c¶ c«ng t¬) thuéc ®Þa phËn qu¶n lý cña bªn mua ®iÖn (®èi víi c«ng t¬ ®Æt trong nhµ)…”. CÇn lµm râ tr¸ch nhiÖm ph¸p lý cña chiÕc c«ng t¬ ®Æt ngoµi nhµ (thùc tÕ phÇn lín ®ang ®Æt ë c¸c cét ®iÖn ë ngoµi phè. Râ rµng c¶ c«ng t¬ vµ ®o¹n d©y tõ c«ng t¬ ra kÐo vµo ®Õn ®Þa phËn nhµ ë kh¸ch hµng kh«ng thÓ ®Æt ra chØ cã kh¸ch hµng, ng­êi dïng ®iÖn ph¶i cã tr¸ch nhiÖm b¶o vÖ v× toµn bé tµi s¶n ®ã n»m ë ngoµi x· héi, kh«ng trong ph¹m vi qu¶n lý cña ng­êi mua ®iÖn. V× thÕ lµm sao ®¶m b¶o kh«ng cã hiÖn t­îng trém c¾p ®iÖn, kÓ c¶ lÊy trém c«ng t¬ vµ ®o¹n d©y dÉn ®ã cña kÎ gian. TrÇm träng h¬n nÕu ®o¹n d©y ®ã ®ang mang ®iÖn bÞ ®øt lµm chÕt ng­êi trªn ®­êng. Ai sÏ chÞu tr¸ch nhiÖm? Ch¼ng lÏ l¹i quy cho kh¸ch hµng mua ®iÖn ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm ph¸p lý tr­íc c¸c hËu qu¶ trªn. §iÒu nµy cÇn sím x¸c ®Þnh l¹i ®¶m b¶o tÝnh c«ng b»ng vµ kh¸ch quan. Trong ®iÒu 7, kho¶n 9, môc C cña b¶n “hîp ®ång mÉu” cña Bé c«ng nghiÖp cã nªu: “NÕu bªn mua ®iÖn cã hµnh vi trém c¾p ®iÖn d­íi mäi h×nh thøc th× ngoµi viÖc xö lý theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt, bªn mua ®iÖn ph¶i båi th­êng thiÖt h¹i cho bªn b¸n ®iÖn b»ng gi¸ trÞ phÇn ®iÖn n¨ng lÊy c¾p nh©n víi møc gi¸ sinh ho¹t bËc thang cao nh©t”. ë ®iÒu nµy còng cÇn ph¶i lµm râ. Theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt, hµnh vi vi ph¹m bÞ xö lý mét lÇn. NÕu trém c¾p ®iÖn lµ vi ph¹m vµo ph¸p luËt qu¶n lý hµnh chÝnh Nhµ n­íc vÒ ®iÖn th× sÏ bÞ xö lý theo quy ®Þnh cô thÓ cña tõng lo¹i hµnh vi. Ngoµi ra kÎ vi ph¹m ph¶i båi th­êng thiÖt h¹i d©n sù cho ng­êi bÞ vi ph¹m, trªn c¬ së tÝnh to¸n thùc tÕ thiÖt h¹i cô thÓ do hµnh vi vi ph¹m g©y ra. L­îng ®iÖn vi ph¹m ph¶i ®­îc tÝnh theo gi¸ luü tiÕn cô thÓ mµ kÎ vi ph¹m ®· vi ph¹m ®Ó tr¶ ®ñ cho bªn b¸n ®iÖn. Nh­ vËy míi ®¶m b¶o tÝnh kh¸ch quan cña viÖc ®Òn bï thiÖt h¹i d©n sù theo ph¸p luËt quy ®Þnh vµ míi cã t¸c dông ®èi víi ng­êi vi ph¹m. Còng trong b¶n “hîp ®ång mÉu” trªn ë ®iÒu 8 cã nªu: “…Tr­êng hîp ph¸t sinh tranh chÊp, hai bªn gi¶i quyÕt b»ng c¸ch tù th­¬ng l­îng. NÕu hai bªn kh«ng tù gi¶i quyÕt ®­îc th× viÖc tranh chÊp sÏ ®­îc ®­a tíi Së C«ng nghiÖp. Sau khi cã kÕt luËn cña Së c«ng nghiÖp, hai bªn kh«ng nhÊt trÝ th× sÏ ®­a vô viÖc ra toµ ¸n gi¶i quyÕt theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt…”. Nh­ trªn ®· x¸c ®Þnh, ®· lµ hîp ®ång th× ph¶i tu©n thñ theo ph¸p luËt hîp ®ång. Mµ ph¸p luËt hîp ®ång quy ®Þnh mäi v­íng m¾c tranh chÊp hai bªn (chñ thÓ hîp ®ång) kh«ng tù gi¶i quyÕt ®­îc th× cã thÓ ®­a ra toµ d©n sù ®èi víi hîp ®ång d©n sù vµ hîp ®ång kinh tÕ th× do toµ kinh tÕ ph¸n quyÕt. Nghiªm cÊm c¸c c¬ quan tæ chøc kh¸c can thiÖp vµo quan hÖ hîp ®ång. Kho¶n 1, ®iÒu 47 cña NghÞ ®Þnh 45/2001/N§ - CP ngµy 02/8/2001 còng quy ®Þnh râ ë c¸c ®iÓm a, b, c, cô thÓ ë ®iÓm b cã nªu: “Tæ chøc c¸ nh©n cã hµnh vi vi ph¹m hîp ®ång sÏ bÞ xö lý theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt hîp ®ång”. Së C«ng nghiÖp lµ c¬ quan gióp chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng qu¶n lý hµnh chÝnh Nhµ n­íc trong lÜnh vùc c«ng nghiÖp, trong ®ã cã ®iÖn, chØ ®­îc quyÒn ®iÒu chØnh xö lý nh÷ng vi ph¹m vÒ qu¶n lý hµnh chÝnh Nhµ n­íc trong lÜnh vùc c«ng nghiÖp ®iÖn. C¬ quan nµy kh«ng cã chøc n¨ng hoµ gi¶i trong quan hÖ d©n sù, mµ chØ xö lý khi cã vi ph¹m vµo quy ®Þnh cña nhµ n­íc. Ë ®©y cã sù lÉn lén vÒ thÈm quyÒn, cÇn xem xÐt, h­íng dÉn xö lý theo ®óng ph¸p luËt. §iÒu cÇn l­u ý lµ quan hÖ hîp ®ång mua b¸n ®iÖn sÏ chÞu sù qu¶n lý ®iÒu chØnh bëi hai quan hÖ ph¸p luËt: quan hÖ kinh tÕ d©n sù, thÓ hiÖn b»ng ph¸p luËt hîp ®ång (th«ng qua bé luËt d©n sù vµ ph¸p luËt hîp ®ång kinh tÕ) vµ quan hÖ qu¶n lý hµnh chÝnh Nhµ n­íc chuyªn ngµnh ®iÖn (th«ng qua NghÞ ®Þnh 45/2001/N§ - CP). Bëi thÕ, khi thùc thi ¸p dông nÕu lÉn lén gi÷a hai quan hÖ ph¸p luËt ®ã sÏ dÉn ®Õn triÖt tiªu, v« hiÖu ho¸ ph¸p luËt. Nªn ch¨ng cÇn tæ chøc héi th¶o tËp huÊn phæ biÕn réng r·i cho mäi ng­êi hiÓu ®­îc ®Çy ®ñ yªu cÇu nµy, tr­íc hÕt lµ nh÷ng ng­êi lµm c«ng t¸c qu¶n lý thùc thi trong lÜnh vùc ho¹t ®ång ®iÖn vµ tiªu dïng ®iÖn Mét sè kiÕn nghÞ C¸c ngµnh: C«ng nghiÖp, §iÖn lùc cÇn gióp ®ì c¸c ®Þa ph­¬ng tiÕp tôc hoµn thiÖn c¸c m« h×nh qu¶n lý ®iÖn n«ng th«n hîp ph¸p vµ phèi hîp víi c¸ ngµnh Tµi chÝnh-VËt gÝa, C«ng an, Côc ThuÕ, Thanh tra Nhµ n­íc tØnh, thanh tra c¸c huyÖn thÞ x· cÇn ®i kiÓm tra t×nh h×nh qu¶n lý kinh doanh b¸n ®iÖn hiÖn nay ë c¸c x· ph¸t sinh gi¸ b¸n ®iÖn trªn 700 ®/kWh ®Ó gióp c¸ x· thùc hiÖn ®óng quy ®Þnh cña nhµ n­íc, kÞp thêi uèn n¾n nh÷ng sai ph¹m, yÕu kÐm trong c«ng t¸c qu¶n lý sö dông ®iÖn ë ®Þa ph­¬ng. Kiªn quyÕt sö lý mét sè tr­êng hîp ®iÓn h×nh vi ph¹m c¸c quy ®Þnh vÒ c«ng t¸c qu¶n lý vµ thùc hiÖn gi¸ b¸n ®iÖn ë c¸c x·, thÞ trÊn. C¸c c¬ quan th«ng tin ®¹i chóng cÇn ®Èy m¹nh c«ng t¸c tuyªn truyÒn ®Ó c¸c tæ chøc qu¶n lý ®iÖn n«ng th«n vµ nh©n d©n thùc hiÖn tèt gi¸ b¸n ®iÖn ë n«ng th«n theo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ, lµm cho nh©n d©n hiÓu ®­îc viÖc ký hîp ®ång víi c¸c tæ chøc b¸n ®iÖn lµ nh»m ®¶m b¶o quyÒn lîi cho hä. Nªn biÓu d­¬ng nh÷ng ®Þa ph­¬ng lµm tèt vµ phª ph¸n c¸c tËp thÓ, c¸ nh©n lµm kh«ng ®óng víi quy ®Þnh cña nhµ n­íc gãp phÇn gi÷ æn ®Þnh t×nh h×nh an ninh chÝnh trÞ x· héi, ®¶m b¶o lîi Ých chÝnh ®¸ng cña hé sö dông ®iÖn ë n«ng th«n. Ngµnh ®iÖn cÇn tiÕp tôc quan t©m c¶i t¹o l­íi ®iÖn trung ¸p, tranh thñ mäi nguån vèn ®Çu t­ ®Ó c¶i t¹o vµ ph¸t triÓn l­íi ®iÖn trung thÕ cña c¸c x·, thÞ trÊn x©y dùng ®Õn nay ®· cò n¸t nh»m n©ng cao chÊt l­îng ®iÖn vµ gióp c¸c x· gi¶m tæn thÊt ®iÖn n¨ng. Gióp ®ì di chuyÓn cac TBA tr­íc ®©y c¸c x· x©y dùng kh«ng hîp lý vµo trung t©m phô t¶i vµ thay ®æi c«ng suÊt MBA cho phï hîp víi phô t¶i ®Ó tr¸nh qu¸ t¶i g©y ch¸y m¸y; tiÕp tôc më c¸c líp ®µo t¹o c«ng nh©n qu¶n lý ®iÖn n«ng th«n vµ gióp ®ì kiÓm ®Þnh c«ng t¬ phô cho n«ng th«n theo gi¸ b¶o trî. VÒ phÝa c¸c x· ph¶i sö dông nguån vèn hoµn tr¶ L§TANT vµo c¶i t¹o l­íi ®iÖn. §Ò nghÞ c¸c c¬ quan chøc n¨ng t¨ng c­êng chØ ®¹o kiÓm tra, c¸c tæ chøc ®oµn thÓ quÇn chóng vµ nh©n d©n ®Þa ph­¬ng gi¸m s¸t chÆt chÏ viÖc sö dông nguån vèn hoµn tr¶ L§TANT C¸c tæ chøc qu¶n lý ®iÖn n«ng th«n cÇn t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý ®Ó gi¶m tæn thÊt, h¹ch to¸n tµi chÝnh ®óng ®ñ, c«ng khai víi hé dïng ®iÖn. §Ó gi¶m tæn thÊt kü thuËt cña l­íi ®iÖn c¸c x·, thÞ trÊn ph¶i chñ ®éng huy ®éng c¸c nguån vèn ®Ó ®Çu t­ c¶i t¹o n©ng cÊp m¹ng l­íi ®iÖn h¹ thÕ hiÖn cã lµm cho ®­êng d©y cã tiÕt diÖn hîp lý, kh¾c phôc tèi ®a sù rß rØ ®iÖn qua sø, t¹i c¸c mèi nèi vµ c¸c ®iÓm tiÕp xóc. §Ó gi¶m tæn thÊt th­¬ng m¹i cÇn hoµn thiÖn hÖ thèng ®o ®Õm ®iÖn n¨ng vµ t¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm tra xö ly vi ph¹m sö dông ®iÖn. Yªu cÇu c¸c hé sö dông ®iÖn ph¶i cã c«ng t¬ ®Õm ®iÖn chÝnh x¸c do c¬ quan chuyªn m«n kiÓm ®Þnh §iÖn lùc cÇn hç trî gi¸ cho c¸c tæ chøc trong viÖc kiÓm ®Þnh c«ng t¬ ®o ®iÖn. HiÖn nay gi¸ kiÓm ®Þnh c«ng t¬ cßn rÊt cao. KÕt luËn Tõ thùc tiÔn qu¶n lý ®iÖn n«ng th«n ë trªn ®Þa bµn tØnh Hµ T©y cho thÊy qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi m« h×nh qu¶n lý ®iÖn n«ng th«n tõ c¸c m« h×nh ch­a hîp ph¸p sang c¸c m« h×nh thùc sù lµ cuéc c¸ch m¹ng chuyÓn ®æi m« h×nh qu¶n lý §iÖn n«ng th«n tõ c¸c m« h×nh ch­a hîp ph¸p sang c¸c m« h×nh thùc sù lµ cuéc c¸ch m¹ng chuyÓn ®æi vÒ ph­¬ng thøc qu¶n lý ®iÖn vµ x©y dùng, cñng cè c¸c tæ chøc kinh tÕ, c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp, nhÊt lµ doanh nghiÖp nhá vµ võa ë n«ng th«n ®Æc biÖt lµ m« h×nh Hîp t¸c x·, c«ng ty cæ phÇn, doanh nghiÖp t­ nh©n,… ®ang tån t¹i vµ cã xu h­íng ph¸t triÓn m¹nh mÏ trong thêi gian tíi nh»m thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc ®Çu t­ vµ qu¶n lý §iÖn n«ng th«n, huy ®éng mäi nguån lùc (vèn, lao ®éng…) t¹i chç cho ®Çu t­ ph¸t triÓn §iÖn n«ng th«n trong ®iÒu kiÖn c¶ nhµ n­íc vµ nh©n d©n cßn thiÕu vèn, nhu cÇu sö dông ®iÖn cña nh©n d©n ë n«ng th«n ngµy cµng t¨ng cao (ë Hµ T©y ®iÖn n¨ng cña khu vùc n«ng nghiÖp n«ng th«n chiÕm tû träng kho¶ng 60% tæng ®iÖn n¨ng th­¬ng phÈm vµ møc t¨ng tr­ëng b×nh qu©n hµng n¨m lµ 15%). §iÒu nµy hoµn toµn phï hîp víi tinh thÇn NghÞ quyÕt TW3, NhgÞ quyÕt TW5 kho¸ IX vµ thùc hiÖn chèng ®éc quyÒn trong s¶n xuÊt kinh doanh ®iÖn n¨ng, tiÕp tôc thùc hiÖn ph­¬ng ch©m “ Nhµ n­íc vµ nh©n d©n, Trung ­¬ng vµ ®Þa ph­¬ng cung lµ trong viÖc ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn §iÖn n«ng th«n”. Tuy nhiªn qu¸ tr×nh nµy sÏ gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n do ®ông ch¹m ®Õn quyÒn lîi cña mét sè c¸ nh©n, mét vµi nhãm ng­êi thËm chÝ cã c¶ mét sè Ýt c¸n bé ®ang ®­îc h­ëng lîi tõ h×nh thøc qu¶n lý ®iÖn hiÖn nay (nhÊt lµ m« h×nh giao thÇu kho¸n tr¾ng, ng­êi qu¶n lý ®iÖn khån bÞ kiÓm tra gi¸m s¸t vÒ thu nhËp nªn cã n¬i thu nhËp rÊt cao so víi khèi l­îng qu¶n lý nh­ng l¹i kh«ng quan t©m ®Çu t­ ph¸t triÓn l­íi ®iÖn). Trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi còng cÇn ph¶i gi¶i quyÕt mét sè vÊn ®Ò v­íng m¾c ph¸t sinh nh­ ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ trÞ tµi s¶n cßn l¹i cña tµi s¶n l­íi ®iÖn h¹ ¸p, xö lý vÊn ®Ò vèn ®Çu t­ do mét sè c¸ nh©n ®· bá mét phÇn vµo c¶i t¹o l­íi ®iÖn h¹ ¸p (phÇn tµi s¶n chñ yÕu vÉn lµ cña tËp thÓ) ®Ó ®­îc lµm qu¶n lý ®iÖn, tr×nh tù thñ tôc thµnh lËp Doanh nghiÖp t­ nh©n, C«ng ty cæ phÇn qu¶n lý ®iÖn n«ng th«n,…, tæ chøc bé m¸y cña HTX tiªu thô ®iÖn n¨ng, cñng cè c¶i t¹o l­íi ®iÖn ®Ó qu¶n lý kinh doanh vµ tÝch luü ®Çu t­, x©y dùng c¬ chÕ chÝnh s¸ch huy ®éng vèn ®Ó ph¸t triÓn l­íi ®iÖn h¹ ¸p sau chuyÓn ®æi,.vv… V× vËy rÊt cÇn thiÕt tiÕn hµnh lµm thÝ ®iÓm ®Ó rót kinh nghiÖm trong tæ chøc chØ ®¹o, thùc hiÖn vµ x©y dùng ®ång bé c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn. Do n¨ng lùc cña m×nh cßn h¹n chÕ, thêi gian thùc tËp ng¾n nªn luËn v¨n cña em cã thÓ cßn nhiÒu thiÕu sãt. Em rÊt mong ®­îc sù quan t©m söa ch÷a cña thÇy! Danh s¸ch c¸c tõ viÕt t¾t CBCNV C¸n bé c«ng nh©n viªn chøc EVN §iÖn lùc ViÖt Nam HTX Hîp t¸c x· HTXDV§N Hîp t¸c x· dÞch vô ®iÖn n¨ng HTXDVTH Hîp t¸c x· dÞch vô tæng hîp KHTSC§ KhÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh L§TANT L­íi ®iÖn trung ¸p n«ng th«n MHQL M« h×nh qu¶n lý PT-TH Ph¸t thanh, truyÒn h×nh PPKTT Ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ QL§NT Qu¶n lý ®iÖn n«ng th«n SCL Söa ch÷a lín SCN Söa ch÷a nhá SXKD S¶n xuÊt kinh doanh TBA Tr¹m biÕn ¸p TNHH Tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n UBND Uû ban nh©n d©n Danh môc tµi liÖu tham kh¶o NghÞ ®Þnh sè 45/2001/N§-CP ngµy 2/8/2001 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ vÒ ho¹t ®éng ®iÖn lùc vµ sö dông ®iÖn NghÞ ®Þnh sè 54 Th«ng t­ liªn tÞch sè 01/1999/BVGCP-BCN cña Ban VËt gi¸ ChÝnh phñ vµ Bé C«ng nghiÖp ngµy 10/2/1999 h­íng dÉn thùc hiÖn gi¸ b¸n ®iÖn tiªu dïng sinh ho¹t ®Õn hé d©n n«ng th«n QuyÕt ®Þnh sè 27/2002/Q§-BCN ngµy 18/6/2002 cña Bé tr­ëng Bé C«ng nghiÖp vÒ viÖc ban hµnh quy ®Þnh, ®iÒu kiÖn, tr×nh tù vµ thñ tôc cÊp giÊy phÐp ho¹t ®éng ®iÖn lùc ChØ thÞ sè 1615/CV-EVN-KD&§NT ngµy 25/4/2003 cña Tæng gi¸m ®èc Tæng c«ng ty ®iÖn lùc ViÖt Nam vÒ viÖc ®Èy m¹nh hç trî c¸c ®Þa ph­¬ng chuyÓn ®æi m« h×nh tæ chøc qu¶n lý ®iÖn n«ng th«n QuyÕt ®Þnh sè 491 Q§/UB ngµy 22/4/2003 cña UBND tØnh Hµ T©y vÒ viÖc ban hµnh chØ tiªu chuyÓn ®æi m« h×nh qu¶n lý ®iÖn n«ng th«n QuyÕt ®Þnh sè 494 Q§/UB cña UBND tØnh Hµ T©y ngµy 22/4/2003 vÒ viÖc Ban hµnh quy ®Þnh vÒ chuyÓn ®æi m« h×nh qu¶n lý ®iÖn n«ng th«n tØnh Hµ T©y Gi¸o tr×nh HiÖu qu¶ vµ Qu¶n lý dù ¸n nhµ n­íc, TS.Mai V¨n B­u chñ biªn, Nhµ xuÊt b¶n Khoa häc vµ Kü thuËt, Hµ Néi-2001 Gi¸o tr×nh Khoa häc qu¶n lý, chñ biªn TS.§oµn ThÞ Thu Hµ - TS.NguyÔn ThÞ Ngäc HuyÒn, nhµ xuÊt b¶n Khoa häc vµ Kü thuËt, Hµ Néi-2003 LuËt gia TuÊn §øc, §Ó thùc thi hîp ®ång theo ®óng Ph¸p LuËt, T¹p chÝ §iÖn vµ §êi sèng, sè 45, th¸ng 11 n¨m 2002, trang 30 KS. NguyÔn §¨ng Minh, Phã gi¸m ®èc §iÖn lùc Hµ T©y, Kinh nghiÖm gióp ®ì c¸c ®Þa ph­¬ng chuyÓn ®æi m« h×nh tæ chøc qu¶n lý ®iÖn n«ng th«n cña §iÖn lùc Hµ T©y, t¹p chÝ §iÖn vµ §êi sèng, sè 58+59, th¸ng 2+3 n¨m 2004, trang 10 KS. NguyÔn §¨ng Th¾ng, ChuyÓn ®æi m« h×nh qu¶n lý ®iÖn n«ng th«n, B¸o nh©n d©n, sè 2, ngµy 23/6/2002, trang 2 Th¹c sü §oµn Tranh, M« h×nh cho thuª l­íi ®iÖn h¹ ¸p-mét h×nh thøc ®Çu t­ vµ tæ chøc b¸n ®iÖn t¹i n«ng th«n, t¹p chÝ §iÖn lùc, sè 5, th¸ng 5 n¨m 2002, trang 9 môc lôc PhÇn më ®Çu 1 Ch­¬ng i:C¬ së lý luËn 2 I. Kh¸i niÖm, vai trß, yªu cÇu cña m« h×nh qu¶n lý ®iÖn n«ng th«n 3 Kh¸i niÖm m« h×nh qu¶n lý ®iÖn n«ng th«n 3 C¸c yªu cÇu ®èi víi m« h×nh qu¶n lý ®iÖn n«ng th«n. 3 Vai trß cña m« h×nh qu¶n lý ®iÖn n«ng th«n 3 T¹i sao ph¶i chuyÓn ®æi m« h×nh qu¶n lý ®iÖn n«ng th«n hiÖn nay 5 II. M« h×nh qu¶n lý ®iÖn n«ng th«n theo tinh thÇn nghÞ ®Þnh 45 CP cña chÝnh phñ 6 1. VÒ ®èi t­îng chuyÓn ®æi m« h×nh: 6 2. VÒ néi dung chuyÓn ®æi: 6 3. Yªu cÇu cña qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi m« h×nh: 7 Thùc chÊt cña m« h×nh m¹ng l­íi ®iÖn n«ng th«n theo tinh thÇn cña nghÞ ®Þnh 45/N§-CP. 8 C¸c m« h×nh m¹ng l­íi ®iÖn n«ng th«n 9 III. M« h×nh qu¶n lý ®iÖn n«ng th«n ë mét sè tØnh 12 TØnh Th¸i B×nh 12 TØnh H¶i D­¬ng 13 3.TØnh B¾c K¹n 16 Ch­¬ng ii: Thùc tr¹ng m« h×nh qu¶n lý ®iÖn n«ng th«n tØnh hµ t©y 19 I. C¬ quan qu¶n lý ®iÖn n«ng th«n tËp trung cña Hµ T©y 19 II. Thùc tr¹ng m« h×nh qu¶n lý ®iÖn n«ng th«n Hµ T©y tr­íc chuyÓn ®æi m« h×nh qu¶n lý ®iÖn n«ng th«n theo nghÞ ®Þnh 45 cña ChÝnh Phñ 20 III. M« h×nh qu¶n lý ®iÖn n«ng th«n Hµ T©y sau chuyÓn ®æi 24 IV. VÝ dô vÒ mét ph­¬ng ¸n kinh doanh b¸n ®iÖn cña mét tæ chøc kinh doanh ®iÖn (Hå s¬ xin cÊp giÊy phÐp ho¹t ®éng ®iÖn lùc cña HTX n«ng nghiÖp D­¬ng LiÔu) 35 1. Môc ®Ých yªu cÇu 35 2. C«ng t¸c tæ chøc 35 3 .C«ng t¸c qu¶n lý 36 4. BiÖn ph¸p chèng tæn hao. 36 5. ChÕ ®é 6. C«ng t¸c h¹ch to¸n vµ c¬ cÊu gi¸ b¸n ®iÖn ®Õn hé. V.Nh©n xÐt, ®¸nh gi¸ 1. Thµnh tùu, nguyªn nh©n 2. Nh÷ng tån t¹i, nguyªn nh©n Ch­¬ng iii: gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ I. Gi¶i ph¸p 43 TiÕp tôc khuyÕn khÝch ph¸t triÓn c¸c m« h×nh qu¶n lý ®iÖn n«ng th«n cho phï hîp. 1.1 M« h×nh hîp t¸c x· dÞch vô tæng hîp (HTX DV tæng hîp) 1.2 M« h×nh HTX dÞch vô ®iÖn n¨ng 1.3 Mét sè lo¹i h×nh doanh nghiÖp t­ nh©n vµ doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. 1.4 M« h×nh ®¹i lý b¸n lÎ ®iÖn 45 VÒ l©u dµi cÇn ph¶i trÝch khÊu hao TSC§ theo ®óng quy ®Þnh cña nhµ n­íc. 2.1 CÇn x©y dùng c«ng thøc x¸c ®Þnh chi phÝ tæn thÊt ®iÖn n¨ng tÝnh trong gi¸ b¸n ®iÖn ®Õn hé d©n ë n«ng th«n phï hîp. 2.2 KhuyÕn khÝch m« h×nh cho thuª l­íi ®iÖn h¹ ¸p C¸c tæ chøc cÇn nhanh chãng hoµn thµnh viÖc ký hîp ®ång víi hé d©n n«ng th«n theo ®óng ph¸p luËt. II. Mét sè kiÕn nghÞ KÕt luËn Danh s¸ch c¸c tõ viÕt t¾t i Môc lôc c¸c h×nh vÏ vµ b¶ng ii Tµi liªu tham kh¶o iii ._.