Lý luận về lạm phát, thực trạng và sự vận dụng ở Việt Nam

I - Lêi nãi ®Çu T¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ l¹m ph¸t lµ hai vÊn ®Ò c¬ b¶n vµ lín trong kinh tÕ vÜ m«. Sù t¸c ®éng qua l¹i cña t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ l¹m ph¸t hÕt søc phøc t¹p vµ kh«ng ph¶i lóc nµo còng tu©n theo nh÷ng qui t¾c kinh tÕ . L¹m ph¸t lµ mét vÊn ®Ò kh«ng ph¶i xa l¹ vµ lµ mét ®Æc diÓm cña nÒn kinh tÕ hµng ho¸ vµ ë mçi thêi k× kinh tÕ víi c¸c møc t¨ng tr­ëng kinh tÐ kh¸c nhau sÏ cã nh÷ng møc l¹m ph¸t phï hîp. Do vËy vÊn ®Ò l¹m ph¸t vµ ¶nh h­ëng cña l¹m ph¸t tíi t¨ng tr­ëng kinh tÕ lµ mét ®Ò tµi rÊt hÊp dÉn, ®Æc biÖt trong bèi c¶nh ViÖt Nam ®ang trong qu¸ tr×nh héi nhËp vµ ph¸t triÓn kinh tÕ hiÖn nay vÊn ®Ò nµy cµng trë nªn cÇn thiÕt. ViÖc x¸c ®Þnh mèi quan hÖ t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ l¹m ph¸t ®· vµ ®ang thu hót sù chó ý cña nhiÒu nhµ kinh tÕ. Môc ®Ých chÝnh lµ ph©n tÝch ®Ó kh¼ng ®Þnh vµ tiÕn tíi x¸c lËp mèi quan hÖ ®Þnh h­íng gi÷a t¨ng tr­ëng kinh tÕ víi l¹m ph¸t vµ cã thÓ sö dông l¹m ph¸t lµ mét trong c¸c c«ng cô qu¶n lý kinh tÕ vÜ m«. §Ó thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ th× ®­¬ng nhiªn c¸c gi¶i ph¸p ®iÒu hµnh vÜ m« ®­a ra lµ nh»m n©ng cao l¹m ph¸t cña nÒn kinh tÕ nÕu nh­ chóng cã quan hÖ thuËn víi nhau vµ do vËy c¸c gi¶i ph¸p nh­ cung øng tiÒn, ph¸ gi¸ ®ång néi tÖ sÏ ®­îc xem xÐt ë møc ®é hîp lý. Cßn kh«ng, c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch ph¶i c©n nh¾c c¸c gi¶i ph¸p vÜ m« ®Ó thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ yÕu tè l¹m ph¸t trë thµnh thø yÕu. MÆc dï vÉn ph¶i duy tr× møc ®é kiÓm so¸t. ë n­íc ta trong bèi c¶nh ®æi míi kinh tÕ d­íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng, vÊn ®Ò l¹m ph¸t kh«ng nh÷ng lµ mét tiªu thøc kinh tÕ mµ cßn kiÕn mang ý nghÜa chÝnh trÞ n÷a. Em xin trình bày vê : “Lỳ luận về lạm phát , thực trạng và sự vận dụng ở Việt Nam” Chương 1 : Những vấn đề lý luận về lạm phát . Chương 2 : Thực trạng của lạm phát ở Việt Nam . Chương 3 : Sự vận dụng và những giải pháp về vấn đề lạm phát ở Việt Nam . II - Néi dung Ch­¬ng I: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vÒ l¹m ph¸t I. Kh¸i niÖm §· cã rÊt nhiÒu quan ®iÓm kh¸c nhau vÒ l¹m ph¸t vµ mçi quan ®iÓm ®Òu cã sù ch¾c ch¾n vÒ luËn ®iÓm vµ nh÷ng lý luËn cña m×nh. Theo L.V.chandeler, D.C cliner víi tr­êng ph¸i l¹m ph¸t gi¸ c¶ th× kh¼ng ®Þnh :l¹m ph¸t lµ sù t¨ng gi¸ hµng bÊt kÓ dµi h¹n hay ng¾n h¹n , chu kú hay ®ét xuÊt. G.G. Mtrukhin l¹i cho r»ng : Trong ®êi sèng, tæng møc gi¸ c¶ t¨ng tr­íc hÕt th«ng qua viÖc t¨ng gi¸ kh«ng ®ång ®Òu ë tõng nhãm hµng ho¸ vµ rót cuéc dÉn tíi viÖc t¨ng gi¸ c¶ nãi chung. Víi ý nghÜa nh­ vËy cã thÓ xem sù mÊt gi¸ cña ®ång tiÒn lµ l¹m ph¸t. ¤ng còng chØ râ: l¹m ph¸t, ®ã lµ h×nh thøc trµn trÒ t­ b¶n mét c¸ch tiÒm tµng ( tù ph¸t hoÆc cã dông ý) lµ sù ph©n phèi l¹i s¶n phÈm x· héi vµ thu nhËp quèc d©n th«ng qua gi¸ c¶ gi÷a c¸c khu vùc cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi, c¸c ngµnh kinh tÕ vµ c¸c giai cÊp, c¸c nhãm d©n c­ x· héi. ë møc bao qu¸t h¬n P.A.Samuelson vµ W.D.Nordhaus trong cuèn “Kinh tÕ häc” ®· ®­îc dÞch ra tiÕng viÖt, xuÊt b¶n n¨m 1989 cho r»ng l¹m ph¸t xÈy ra khi møc chung cña gi¸ c¶ chi phÝ t¨ng lªn. Víi luËn thuyÕt “L¹m ph¸t l­u th«ng tiÒn tÖ “ J.Bondin vµ M. Friendman l¹i cho r»ng l¹m ph¸t lµ ®­a nhiÒu tiÒn thõa vµo l­u th«ng lµm cho gi¸ c¶ t¨ng lªn. M.Friedman nãi “ l¹m ph¸t ë mäi lóc moÞ n¬i ®Òu lµ hiÖn t­îng cña l­u th«ng tiÒn tÖ. L¹m ph¸t xuÊt hiÖn vµ chØ cã thÓ xuÊt hiÖn khi nµo sè l­îng tiÒn trong l­u th«ng t¨ng lªn nhanh h¬n so víi s¶n xuÊt” Nh­ vËy, tÊt c¶ nh÷ng luËn thuyÕt, nh÷ng quan ®iÓm vÒ l¹m ph¸t ®· nªu trªn ®Òu ®­a ra nh÷ng biÓu hiÖn ë mét mÆt nµo ®ã cña l¹m ph¸t, vµ theo quan ®iÓm cña t«i vÒ vÊn ®Ò nµy sau khi nghiªn cøu mét sè luËn thuyÕt ë trªn th× nhËn thÊy ë mét khÝa c¹nh nµo ®ã cña l¹m ph¸t th×: khi mµ l­îng tiÒn ®i vµo l­u th«ng v­ît møc cho phÐp th× nã dÉn ®Õn l¹m ph¸t, ®ång tiÒn bÞ mÊt gi¸ so víi tÊt c¶ c¸c lo¹i hµng ho¸ kh¸c. 2. Kh¸i niÖm l¹m ph¸t trong ®iÒu kiÖn hiÖn ®¹i Trong ®iÒu kiÖn hiÖn ®¹i khi mµ nÒn kinh tÕ cña mét n­íc lu«n ®­îc g¾n liÒn víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi th× biÓu hiÖn cña l¹m ph¸t ®­îc thÓ hiÖn qua mét sè yÕu tè míi. a. Sù mÊt gi¸ cña c¸c loai chøng kho¸n cã gi¸. Song song víi sù t¨ng gi¸ c¶ cña c¸c loai hµng ho¸, gi¸ trÞ c¸c lo¹i chøng kho¸n cã gi¸ trÞ bÞ sôt gi¶m nghiªm träng, V× viÖc mua tÝn phiÕu lµ nh»m ®Ó thu c¸c kho¶n lîi khi ®¸o h¹n. Nh­ng v× gi¸ trÞ cña ®ång tiÒn sôt gi¶m nghiªm träng nªn ng­êi ta kh«ng thÝch tÝch luü tiÒn theo h×nh thøc mua tÝn phiÕu n÷a. Ng­êi ta tÝch tr÷ vµng vµ ngo¹i tÖ. b. Sù gi¶m gi¸ cña ®ång tiÒn so víi ngo¹i tÖ vµ vµng. Trong ®iÒu kiÖn më réng quan hÖ quèc tÕ, vµng vµ ngo¹i tÖ m¹nh ®­îc coi nh­ lµ tiÒn chuÈn ®Ó ®o l­êng sù mÊt gi¸ cña tiÒn quèc gia. §ång tiÒn cµng gi¶m gi¸ so víi vµng vµ USD bao nhiªu nã l¹i t¸c ®éng n©ng gi¸ hµng ho¸ lªn cao bÊy nhiªu. ë ®©u ng­êi ta b¸n hµng dùa trªn c¬ së “qui ®æi” gi¸ vµng hoÆc ngo¹i tÖ m¹nh ®Ó b¸n mµ kh«ng c¨n cø vµo tiÒn quèc gia n÷a (tiÒn giÊy do Ng©n hµng Nhµ n­íc ph¸t hµnh) c. L¹m ph¸t cßn thÓ hiÖn ë chç khèi l­îng tiÒn ghi sæ t¨ng vät nhanh chãng. Bªn c¹nh khèi l­îng tiÒn giÊy ph¸t ra trong l­u th«ng. Nh­ng ®iÒu cÇn chó ý lµ khi khèi l­îng tiÒn ghi sæ t¨ng lªn cã nghÜa lµ khèi l­îng tÝn dông t¨ng lªn, nã cã t¸c ®éng lín ®Õn sù t¨ng tr­ëng cña nÒn kinh tÕ. Nh­ vËy l¹m ph¸t trong ®iÒu kiÖn hiÖn ®¹i cßn cã nghÜa lµ sù gia t¨ng c¸c ph­¬ng tiÖn chi tr¶ trong ®ã cã khèi l­îng tÝn dông ng¾n h¹n gia t¨ng nhanh d. L¹m ph¸t trong ®iÒu kiÖn hiªn ®¹i cßn lµ chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc Nh»m kÝch thÝch s¶n xuÊt, chèng l¹i n¹n thÊt nghiÖp, bï ®¾p c¸c chi phÝ thiÕu hôt cña ng©n s¸ch. 3. C¸c Lo¹i h×nh cña l¹m ph¸t Còng nh­ ë trªn ®· cã rÊt nhiÒu c¸ch hiÓu ë c¸c gãc ®é kh¸c nhau vÒ l¹m ph¸t th× ë phÇn nµy còng nh­ vËy ng­êi ta cã thÓ ph©n lo¹i l¹m ph¸t theo nhiÒu tiªu chÝ kh¸c nhau. C¨n cø vµo møc ®é ng­êi ta chia lam ba lo¹i - L¹m ph¸t võa ph¶i :Loai l¹m ph¸t nµy xÈy ra víi møc t¨ng chËm cña gÝa c¶ ®­îc giíi h¹n ë møc ®é mét con sè hµng n¨m (tøc lµ > 10%). Trong ®iÒu kiÖn l¹m ph¸t thÊp gÝa c¶ t­¬ng ®èi thay ®æi chËm vµ ®­îc coi nh­ lµ æn ®Þ - L¹m ph¸t phi m· :Møc ®é t¨ng cña gÝa c¶ ®· ë hai con sè trë lªn hµng n¨m trë lªn. L¹m ph¸t phi m· g©y t¸c h¹i nghiªm träng trong nÒn kinh tÕ. §ång tiÒn mÊt gi¸ mét c¸ch nhanh chãng-l·i suÊt thùc tÕ gi¶m xuèng d­íi 0 (cã n¬i l·i suÊt thùc tÕ gi¶m xuèng tíi 50-100/n¨m), nh©n d©n tr¸nh gi÷ tiÒn mÆt. - Siªu l¹m ph¸t:TiÒn giÊy ®­îc ph¸t hµnh µo ¹t, gÝa c¶ t¨ng lªn víi tèc ®é chãng mÆt trªn 1000 lÇn/n¨m. Siªu l¹m ph¸t lµ thêi k× mµ tèc ®é t¨ng gi¸ v­ît xa møc l¹m ph¸t phi m· vµ v« cïng kh«ng æn ®Þnh. C¨n cø vµo nguyªn nh©n chñ yÕu g©y ra l¹m ph¸t ng­êi ta ph©n biÖt - L¹m ph¸t ®Ó bï ®¾p c¸c thiÕu hôt cña ng©n s¸ch: §©y lµ nguyªn nh©n th«ng th­êng nhÊt do sù thiÕu hôt ng©n s¸ch chi tiªu cña Nhµ n­íc (y tÕ, gi¸o dôc, quèc phßng) vµ do nhu cÇu khuÕch tr­¬ng nÒn kinh tÕ. Nhµ n­íc cña mét quèc gia chñ tr­¬ng ph¸t hµnh thªm tiÒn vµo l­u th«ng ®Ó bï ®¾p cho c¸c chi phÝ nãi trªn ®ang thiÕu hôt. ë ®©y chóng ta thÊy vèn ®Çu t­ vµ chi tiªu cña ChÝnh phñ ®­îc bï ®¾p b»ng ph¸t hµnh, kÓ c¶ t¨ng møc thuÕ nã sÏ ®Èy nÒn kinh tÕ ®i vµo mét thÕ mÊt c©n ®èi vùît qu¸ s¶n l­îng tiÒm n¨ng cña nã. Vµ khi tæng møc cÇn cña nÒn kinh tÕ v­ît qu¸ kh¶ n¨ng s¶n xuÊt cña nÒn kinh tÕ (v× c¸c yÕu tè s¶n xuÊt cña mét nÒn kinh tÕ lµ cã giíi h¹n) lóc ®ã cÇu cña ®ång tiÒn sÏ v­ît qu¸ kh¶ n¨ng cung øng hµng ho¸ vµ l¹m ph¸t sÏ xÈy ra, gÝa c¶ hµng ho¸ t¨ng lªn nhanh chãng. -L¹m ph¸t do nguyªn nh©n chi phÝ : Trong ®iÒu kiÖn c¬ chÕ thÞ tr­êng, kh«ng cã quèc gia nµo l¹i cã thÓ duy tr× ®­îc trong mét thêi gian dµi víi c«ng ¨n viªc lµm ®Çy ®ñ cho mäi ng­êi, gÝa c¶ æn ®Þnh vµ cã mét thÞ tr­êng hoµn toµn tù do. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, xu h­íng t¨ng gÝa c¶ c¸c lo¹i hµng ho¸ vµ tiÒn l­¬ng c«ng nh©n lu«n lu«n diÔn ra tr­íc khi nÒn kinh tÕ ®¹t ®­îc mét khèi l­îng c«ng ¨n viÖc lµm nhÊt ®Þnh. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ chi phÝ s¶n xuÊt ®· ®Èy gÝa c¶ t¨ng lªn ngay c¶ trong c¸c yÕu tè s¶n xuÊt ch­a ®­îc sö dông ®Çy ®ñ, l¹m ph¸t xÈy ra. L¹m ph¸t nh­ vËy cã nguyªn nh©n lµ do søc ®Èy cña chi phÝ s¶n xuÊt. Mét sè nhµ kinh tÕ t­ b¶n cho r»ng viÖc ®Èy chi phÝ tiÒn l­¬ng t¨ng lªn lµ do c«ng ®oµn g©y søc Ðp. Tuy nhiªn mét sè nhµ kinh tÕ kh¸c cho r»ng chÝnh c«ng ®oµn ë n­íc t­ b¶n ®· ®ãng vai trß quan träng trong viÖc lµm gi¶m tèc ®é t¨ng cña l¹m ph¸t vµ gi÷ kh«ng cho l¹m ph¸t gi¶m xuèng qu¸ nhanh khi nã gi¶m . V× c¸c hîp ®ång l­¬ng cña c¸c c«ng ®oµn thuêng lµ dµi h¹n vµ khã thay ®æi. Ngoµi ra c¸c cuéc khñng ho¶ng vÒ c¸c loai nguyªn liÖu c¬ b¶n nh­ dÇu má, s¾t thÐp...®· lµm cho gi¸ c¶ cña nã t¨ng lªn (v× hiÕm ®i) vµ ®iÒu ®ã ®· ®Èy chi phÝ s¶n xuÊt t¨ng lªn. Nãi chung viÖc t¨ng chi phÝ s¶n xuÊt do nghiÒu nguyªn nh©n, ngay c¶ viÖc t¨ng chi phÝ qu¶n lý hµnh chÝnh hay nh÷ng chi phÝ ngoµi s¶n xuÊt kh¸c còng lµm cho chi phÝ s¶n xuÊt t¨ng lªn vµ do vËy nã ®Èy gÝa c¶ t¨ng lªn. Cã thÓ nãi nguyªn nh©n ë ®©y lµ s¶n xuÊt kh«ng cã hiÖu qu¶, vèn bá ra nhiÒu h¬n nh­ng s¶n phÈm thu l¹i kh«ng t¨ng lªn hoÆc t¨ng rÊt chËm so víi tèc ®é t¨ng cña chi phÝ. - L¹m ph¸t ú : Lµ l¹m ph¸t chØ t¨ng víi mét tû lÖ kh«ng ®æi hµng n¨m trong mét thêi gian dµi. ë nh÷ng n­íc cã l¹m ph¸t ú xÈy ra, cã nghÜa lµ nÒn kinh tÕ ë n­íc ®ã cã mét sù c©n b»ng mong ®îi, tû lÖ l¹m ph¸t lµ tû lÖ ®­îc tr«ng ®îi vµ d­îc ®­a vµo c¸c hîp ®ång vµ c¸c tho¶ thuËn kh«ng chÝnh thøc. Tû lÖ l¹m ph¸t ®ã ®­îc Ng©n hµng Trung ­¬ng, chÝnh s¸ch tµi chÝnh cña Nhµ n­íc, giíi t­ b¶n vµ c¶ giíi lao ®éng thõa nhËn vµ phª chuÈn nã. §ã lµ mét sù l¹m ph¸t n»m trong kÕt cÊu biÓu hiÖn mét sù c©n b»ng trung hoµ vµ nã chØ biÕn ®æi khi cã sù chÊn ®éng kinh tÕ x¶y ra (tû lÖ ú t¨ng hoÆc gi¶m). NÕu nh­ kh«ng cã sù chÊn ®éng nµo vÒ cung hoÆc cÇu th× l¹m ph¸t cã xu h­íng tiÕp tôc theo tû lÖ cò. - L¹m ph¸t cÇu kÐo :L¹m ph¸t cÇu kÐo x¶y ra khi tæng cÇu t¨ng lªn m¹nh mÏ t¹i møc s¶n l­îng ®· ®¹t hoÆc v­ît qu¸ tiÒm n¨ng. Khi x¶y ra l¹m ph¸t cÇu kÐo ng­êi ta th­êng nhËn thÊy l­îng tiÒn kh«ng l­u th«ng vµ khèi l­îng tÝn dông t¨ng ®¸ng kÓ vµ v­ît qu¸ kh¶ n¨ng cã giíi h¹n cña møc cung hµng hãa. B¶n chÊt cña l¹m ph¸t cÇu kÐo lµ chi tiªu qu¸ nhiÒu tiÒn ®Ó mua mét l­îng cung h¹n chÕ vÒ hµng hãa cã thÓ s¶n xuÊt ®­îc trong ®iÒu kiÖn thÞ tr­êng lao ®éng ®· ®¹t c©n b»ng. ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ l¹m ph¸t cã thÓ x¶y ra khi môc tiªu c«ng ¨n viÖc lµm cao. Ngay khi c«ng ¨n viÖc lµm ®Èy ®ñ, thÊt nghiÖp lóc nµo còng tån t¹i do nh÷ng xung ®ét trªn thÞ tr­êng lao ®éng. Tû lÖ thÊt nghiÖp khi cã c«ng ¨n viÖc lµm ®Èy ®ñ (tû lÖ thÊt nghiÖp tù nhiªn) sÏ lín h¬n 0. NÕu Ên ®Þnh mét chØ tiªu thÊt nghiÖp thÊp d­íi tû lÖ thÊt nghiÖp tù nhiªn sÏ t¹o ra mét ®Þa bµn cho mét tû lÖ t¨ng tr­ëng tiÒn tÖ cao h¬n vµ l¹m ph¸t ph¸t sinh.Nh­ vËy theo ®uæi mét chØ tiªu s¶n phÈm qu¸ cao hay t­¬ng ®­¬ng lµ mét tû lÖ thÊt nghiÖp qu¸ thÊp lµ nguån gèc sinh ra chÝnh s¸ch tiÒn tÖ l¹m ph¸t. - L¹m ph¸t chi phÝ ®Èy: Ngay c¶ khi s¶n l­îng ch­a ®¹t møc tiÒm n¨ng nh­ng vÉn cã thÓ x¶y ra l¹m phÊt ë nhiÒu n­íc, kÓ c¶ ë nh÷ng n­íc ph¸t triÓn cao. §ã lµ mét ®Æc ®iÓm cña l¹m ph¸t hiÖn t¹i. KiÓu l¹m ph¸t nµy gäi lµ l¹m ph¸t chi phÝ ®Èy, võa l¹m ph¸t võa suy gi¶m s¶n l­îng, t¨ng thªm thÊt nghiÖp nªn còng gäi lµ “l¹m ph¸t ®×nh trÖ”. C¸c c¬n sèc gi¸ c¶ cña thÞ tr­êng ®Çu vµo, ®Æc biÖt lµ c¸c vËt t­ c¬ b¶n: x¨ng, dÇu, ®iÖn... lµ nguyªn nh©n chñ yÕu ®Èy chi phÝ lªn cao, ®­êng AS dÞch chuyÓn lªn trªn. Tuy tæng cÇu kh«ng thay ®æi nh­ng gi¸ c¶ l¹i t¨ng lªn vµ s¶n l­îng gi¶m xuèng. Gi¸ c¶ s¶n phÈm trung gian (vËt t­) t¨ng ®ét biÕn th­êng do c¸c nguyªn nh©n nh­ thiªn t¹i, chiÕn tranh, biÕn ®éng chÝnh trÞ kinh tÕ... L¹m ph¸t chi phÝ còng cã thÓ lµ kÕt qu¶ cña chÝnh s¸ch æn ®Þnh n¨ng ®éng nh»m thóc ®Èy mét møc c«ng ¨n viÖc lµm cao. Nã x¶y ra do nh÷ng có sèc cung tiªu cùc hoÆc do viÖc c¸c c«ng nh©n ®ßi t¨ng l­¬ng cao h¬n g©y nªn C¨n cø vµo qu¸ tr×nh béc lé hiÖn h×nh l¹m ph¸t ng­êi ta ph©n biÖt -L¹m ph¸t ngÇm ®©y lµ lo¹i l¹m ph¸t ®ang ë giai ®o¹n Èn n¸u, bÞ kiÒm chÕ vÒ t èc ®é t¨ng gi¸. -L¹m ph¸t c«ng khai ®©y lµ lo¹i l¹m ph¸t mµ sù t¨ng gi¸ c¶ hµng h¸o, dÞch vô râ rÖt trªn thÞ tr­êng. 4. Nh÷ng hËu qu¶ cña l¹m ph¸t Qua thùc tÕ cña l¹m ph¸t ta thÊy r»ng hËu qu¶ cña nã ®Ó l¹i cho nÒn kinh tÕ lµ rÊt trÇm träng, nã thÓ hiÖn vÒ mäi mÆt cña nÒn kinh tÕ, ®Æc biÖt lµ mét sè hËu qu¶ sau: - X· héi kh«ng thÓ tÝnh to¸n hiÖu qña hay ®iÒu chØnh c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh mét c¸ch b×nh th­êng ®­îc do tiÒn tÖ kh«ng cßn gi÷ ®­îc chøc n¨ng th­íc ®o gi¸ trÞ hay nãi ®óng h¬n lµ th­íc ®o nµy bÞ co gi·n thÊt th­êng. - TiÒn tÖ vµ thuÕ lµ hai c«ng cô quan träng nhÊt ®Ó nhµ n­íc ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ ®· bÞ v« hiÖu ho¸, v× tiÒn mÊt gi¸ nªn kh«ng ai tin vµo ®ång tiÒn n÷a, c¸c biÓu thuÕ kh«ng thÓ ®iÒu chØnh kÞp víi møc ®é t¨ng bÊt ngê cña l¹m ph¸t vµ do vËy t¸c dông ®iÒu chØnh cña thuÕ bÞ h¹n chÕ, ngay c¶ tr­êng hîp nhµ n­íc cã thÓ chØ sè ho¸ luËt thuÕ thÝch hîp víi møc l¹m ph¸t, th× t¸c dông ®iÒu chØnh cña thuÕ còng bÞ h¹n chÕ. - Ph©n phèi l¹i thu nhËp lµm cho mét sè ng­êi n¾m gi÷ c¸c hµng ho¸ cã gi¸ c¶ t¨ng ®ét biÕn giÇu lªn nhanh chãng vµ nh÷ng ng­êi cã c¸c hµng ho¸ mµ gi¸ c¶ cña chóng kh«ng t¨ng hoÆc t¨ng chËm vµ ng­êi gi÷ tiÒn bÞ nghÌo ®i. - KÝch thÝch t©m lý ®Çu c¬ tÝch tr÷ hµng ho¸, bÊt ®éng s¶n, vµng b¹c... g©y ra t×nh tr¹ng khan hiÕm hµng ho¸ kh«ng b×nh th­êng vµ l·ng phÝ. - Xuyªn t¹c, bãp mÐo c¸c yÕu tè cña thÞ tr­êng lµm cho c¸c ®iÒu kiÖn cña thÞ tr­êng bÞ biÕn d¹ng. hÇu hÕt c¸c th«ng tin kinh tÕ ®Òu thÓ hiÖn trªn gi¸ c¶ hµng ho¸, gi¸ c¶ tiÒn tÖ, gi¸ c¶ lao ®éng... mét khi nh÷ng gi¸ c¶ nµy t¨ng hay gi¶m ®ét biÕn vµ liªn tôc , th× c¸c yÕu tè cña thÞ tr­êng kh«ng thÓ tr¸nh khái bÞ thæi phång hoÆc bãp mÐo. - S¶n xuÊt ph¸t triÓn kh«ng ®Òu, vèn ch¹y vµo nh÷ng ngµnh nµo cã lîi nhuËn cao. - Ng©n s¸ch béi chi ngµy cµng t¨ng trong khi c¸c kho¶n thu ngµy cµng gi¶m vÒ mÆt gi¸ trÞ. - §èi víi ng©n hµng, l¹m ph¸t lµm cho ho¹t ®éng b×nh rh­êng cña ng©n hµng bÞ ph¸ vì, ng©n hµng kh«ng thu hót ®­îc c¸c kho¶n tiÒn nhµn rçi trong x· héi. - §èi víi tiªu dïng: lµm gi¶m søc mua thùc tÕ cña nh©n d©n vÒ hµng ho¸ tiªu dïng vµ buéc nh©n d©n ph¶i gi¶m khèi l­îng vÒ hµng ho¸ tiªu dïng, ®Æc biÖt lµ ®êi sèng c¸n bé c«ng nh©n viªn ngµy cµng khã kh¨n. mÆt kh¸c l¹m ph¸t còng lµm thay ®æi nhu cÇu tiªu dïng, khi l¹m ph¸t gay g¾t sÏ g©y nªn hiÖn t­îng mäi ng­êi t×m c¸ch th¸o ch¹y khái ®ång tiÒn tøc lµ kh«ng muèn gi÷ vµ cÊt gi÷ ®ång tiÒn mÊt gi¸ b»ng c¸ch hä xÏ t×m mua bÊt kú hµng ho¸ dï kh«ng cã nhu cÇu ®Ó cÊt tr÷ tõ ®ã lµm giÇu cho nh÷ng ng­êi ®Çu c¬ tÝch tr÷. ChÝnh v× c¸c t¸c h¹i trªn cña l¹m ph¸t nªn viÖc kiÓm so¸t l¹m ph¸t vµ gi÷ l¹m ph¸t ë møc ®é võa ph¶i ®· trë thµnh mét trong nh÷ng môc tiªu lín cña mäi nÒn kinh tÕ hµng ho¸. Tuy nhiªn, môc tiªu kiÒm chÕ l¹m ph¸t kh«ng cã nghÜa lµ ph¶i ®­a l¹m ph¸t ë møc b»ng kh«ng tøc lµ nÒn kinh tÕ kh«ng cã l¹m ph¸t mµ ph¶i duy tr× møc l¹m ph¸t ë mét møc ®é nµo ®ã phï hîp v¬Ý nÒn kinh tÕ bëi v× l¹m ph¸t kh«ng ph¶i hoµn toµn lµ tiªu cùc, nÕu nh­ mét quèc gia nµo ®ã cã thÓ duy tr× ®­îc møc l¹m ph¸t võa ph¶i vµ kiÒm chÕ, cã lîi cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ th× ë quèc gia ®ã l¹m ph¸t kh«ng cßn lµ mèi nguy h¹i cho nÒn kinh tÕ n÷a mµ nã ®· trë thµnh mét c«ng cô ®¾c lùc gióp ®iÒu tiÕt vµ ph¸t triÓn kinh tÕ mét c¸ch hiÖu quả . Ch­¬ng II : Thực trạng lạm phát ở Việt Nam . 1 , Giai đoạn 1986-1989 : Là giai đoạn mà Việt Nam bắt đầu mở cửa , chuyển từ nền kinh tế quan liêu , bao cấp sang cơ chế thị trường ,mở cửa . Đây cũng lµ thêi k× rơi vào khủng hoảng , xuÊt hiÖn siªu l¹m ph¸t víi 3 ch÷ sè kÐo dµi suèt 3 n¨m 1986-1988,vµ ®¹t ®Ønh cao nhÊt trong lÞch sö kinh tÕ hiÖn ®¹i n­íc ta suèt nöa thÕ kØ nay. Liªn tôc tõ n¨m 1988, mäi nç lùc cña chÝnh phñ ®­îc tËp trung vµo kiÒm chÕ, ®Èy lïi l¹m ph¸t tõ møc 3 ch÷ sè xuèng cßn 1 ch÷ sè. §©y lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh ®æi míi vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ë ViÖt Nam. Trong khi l¹m ph¸t ®­îc kÐo xuèng th× kinh tÕ vÉn t¨ng tr­ëng cao vµ kh¸ æn ®Þnh, b×nh qu©n hµng n¨m t¨ng 7 – 8%. T¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ l¹m ph¸t (tû lÖ %) N¨m 1986 1987 1988 1989 T¨ng tr­ëng 2,3 3,1 5,1 8,0 L¹m ph¸t 774,7 505,6 410,9 34,8 C«ng cuéc chèng l¹m ph¸t ë ViÖt Nam tËp trung chñ yÕu vµo nh÷ng vÊn ®Ò: Nèi láng c¬ chÕ kiÓm so¸t gi¸ c¶, phi tËp trung hãa tiÕn tr×nh ra c¸c quyÕt ®Þnh vÒ kinh tÕ, thèng nhÊt ®iÒu hµnh tû gi¸ theo quan hÖ cung cÇu ngo¹i tÖ, khuyÕn khÝch xuÊt khÈu ®ång thêi thi hµnh mét chÝnh s¸ch l·i suÊt thùc d­¬ng, kÕt hîp th¾t chÆt ®óng møc viÖc cung øng tiÒn trung ­¬ng. C¸c gi¶i ph¸p lóc ®Çu ®­îc tiÕp nèi víi sö dông tõng b­íc cã hiÖu qu¶ c¸c c«ng cô tµi chÝnh ®· nhanh chãng ®em l¹i nhiÒu thµnh qu¶ ®¸ng khÝch lÖ trong ®iÒu kiÖn kiÓm so¸t ®­îc l¹m ph¸t. Cô thÓ: N¨m 1989, khi c¸c c¬ së s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ®­îc phi tËp trung hãa vµ gi¸ n«ng s¶n ®­îc th¶ næi, cïng víi t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè kh¸c, chØ trong vßng 1 n¨m ViÖt Nam ®· tõ chç ph¶i nhËp khÈu g¹o ®· trë thµnh mét n­íc xuÊt khÈu g¹o, thu nhËp cña n«ng d©n t¨ng lªn . Tõ th¸ng ba n¨m 1989 lÇn ®Çu tiªn sau nhiÒu n¨m l¹m ph¸t nghiªm träng trong viÖc thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p chèng l¹m ph¸t cao ®· chó träng ®Õn kh©u träng t©m cÇn xö lý lµ chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, tÝn dông. Do ®ã còng lµ lÇn ®Çu tiªn ¸p dông chÝnh s¸ch l·i suÊt phï hîp víi qui luËt cña c¬ chÕ thÞ tr­êng: ®­a l·i suÊt huy ®éng tiÕt kiÖm lªn cao h¬n tèc ®é tr­ît gi¸. L·i suÊt huy ®éng vµ cho vay c¸c tæ chøc kinh tÕ còng ®­îc dÞch gÇn víi l·i suÊt huy ®éng tiÕt kiÖm vµ chØ sè tr­ît gi¸ thi tr­êng, rót ng¾n kú h¹n 3 n¨m (ng¾n) vµ 5 n¨m (dµi) vÒ tiÒn göi tiÕt kiÖm xuèng kh«ng kú h¹n vµ kú h¹n ba th¸ng. Gi¶i ph¸p t×nh thÕ nµy ®· cã t¸c dông quan träng chÆn ®øng l¹m ph¸t cao. Møc l¹m ph¸t b×nh qu©n th¸ng tõ 14, 2% n¨m1988 gi¶m xuèng cßn 2, 5% n¨m1989. Møc ®é ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam trong n¨m qua cã ®­îc lµ nhê kinh tÕ t¨ng tr­ëng cao trong khi l¹m ph¸t bÞ ®Èy lïi vµ bÞ khèng chÕ ë møc hîp lý. §iÒu nµy tr¸i ng­îc h¼n víi mét sè quèc gia khi chèng l¹m ph¸t th­êng lµm kinh tÕ suy tho¸i. Bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®­îc còng n¶y sinh nhiÒu khã kh¨n míi: L¹m ph¸t gi¶m trong ®iÒu kiÖn nhËp siªu vèn n­íc ngoµi (chñ yÕu lµ vay nî) ®· lµm cho ®ång tiÒn ViÖt Nam cã xu h­íng lªn gi¸ so víi mét sè ®ång tiÒn kh¸c, ¶nh h­ëng bÊt lîi ®Õn viÖc khuyÕn khÝch ®Èy m¹nh xuÊt khÈu, thu hót vèn ®Çu t­ trùc tiÕp cña n­íc ngoµi trong khi ®ã s¶n xuÊt trong n­íc bÞ chÌn Ðp, c¹nh tranh m¶nh bêi hµng nhËp ®Æc biÖt lµ hµng nhËp lËu . NhiÒu nhµ kinh tÕ cho r»ng cÇn ph¶i x¸c lËp mét tû lÖ nhÊt ®Þnh gi÷a t¨ng tr­ëng vµ l¹m ph¸t. Cã ý kiÕn cho r»ng ph¶i kiÒm chÕ l¹m ph¸t thÊp, æn ®Þnh gi¸ c¶ ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ dï ë nhÞp ®é thÊp nh­ng æn ®Þnh l©u dµi (c¸c n­íc nh©n NICS). Ng­îc l¹i cã ý kiÕn l¹i cho r»ng khuyÕn khÝch l¹m ph¸t míi t¹o ®iÒu kiÖn cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn m¹nh mÏ. Tuy nhiªn nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®ang trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¬ cÊu vµ xuÊt ph¸t ®iÓm rÊt thÊp so víi c¸c n­íc kh¸c nªn ®Ó tr¸nh khái tôt hËu, kinh tÕ ViÖt Nam ph¶i ®¹t tèc ®é t¨ng tr­ëng cao trong nhiÒu n¨m. Muèn vËy, ViÖt Nam cã thÓ ph¶i duy tr× tû lÖ l¹m ph¸t vµi n¨m ®Çu cao h¬n møc t¨ng tr­ëng trong n­íc mét chót, kÐo dÇn xuèng nh÷ng n¨m sau. Tuy nhiªn nãi nh­ vËy kh«ng cã nghÜa lµ chóng ta th¶ næi hoµn toµn l¹m ph¸t. 2 , Giai doạn 2000 -2004 : Đầu thế kỉ 21,nền kinh tế Việt Nam xảy ra hiên tượng giảm phát hiếm có , với mức -1,7 % vào năm 2000. Sau đó thì chấm dứt và lạm phát tăng dần trở lại và tăng nhanh vào năm 2004 . T¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ l¹m ph¸t (tû lÖ %) N¨m 2000 2001 2002 2003 2004 T¨ng tr­ëng 6,8 6,8 7,0 7,3 7,6 L¹m ph¸t -1,7 0,8 1,5 3,0 6,5 3, Giai đoạn từ cuối năm 2004 _đến nay . Kể từ năm 2004 trở lại đây lạm phát đã trở thành vấn đề nan giải và đã trở thành một hiện tượng kinh niên . ( lạm phát luôn ở mức cao, trên 8%) Có thể sơ lược về tình hình lạm phát hiện nay như sau : Theo thống kê sơ bộ của tổng cục thống kê, tính đến cuối tháng 10/2007, mức tăng chỉ số giá tiêu dùng (CPI) đã lên đến hơn 9.34% so với cùng kỳ năm trước, và khoảng 8,12% so với đầu năm. Bảng 1 cập nhất diễn biến tăng giá trong thời gian vừa qua. Từ bảng này, chúng ta thấy mức tăng CPI bắt nguồn chủ yếu từ việc gia tăng giá lương thực và thực phẩm. Đây là nguyên nhân giải thích tới hơn 60% trong tổng mức tăng CPI. Kế đó là sự gia tăng của nhóm nhà ở, điện nước và vật liệu xây dựng, đóng góp 12%. Các nhóm mặt hàng khác có mức tăng trung bình khoảng 5-6%, và do tỷ trọng trong tổng tiêu dùng nhỏ (dưới 10%) nên mức đóng góp của mỗi nhóm chỉ khoảng trên dưới 3%. Nhưng nhìn chung, mặt bằng giá của tất cả các mặt hàng đều tăng khoảng 5%, ngoài hai nhóm đề cập đầu tiên là tăng hơn 10%. Điều này cho thấy có một sự tăng giá chung trên toàn bộ các mặt hàng, chứ không đơn thuần là xuất hiện cục bộ ở một hai mặt hàng rồi lan toả ra các mặt hàng khác. Vì thế chúng tôi chia sẻ quan điểm của đa số các nhà nghiên cứu khác, là có nhiều dấu hiệu của nguyên nhân tiền tệ đằng sau hiện tượng lạm phát hiện nay. Những nguyên nhân sâu xa của hiện tượng lạm phát hiện nay sẽ được phân tích trong phần tiếp theo. Bảng 1: Tình hình tăng giá đến cuối tháng 10/2007 Các nhóm hàng và dịch vụ Quyền số (%) Tháng 10/07 so với 8/06 Đóng gópcủa mỗi nhóm Tổng chi dùng 100.00 109.34 100.00 01 Hàng ăn và dịch vụ ăn uống 42.85 113.94 63.92 011 Trong đó: 1. Lương thực 9.86 115.98 16.86 012 2. Thực phẩm 25.20 114.19 38.26 02 Đồ uống và thuốc lá 4.56 105.75 2.81 03 May mặc, mũ nón, giầy dép 7.21 105.82 4.49 04 Nhà ở, điện, nước, chất đốt và VLXD 9.99 111.72 12.53 05 Thiết bị và đồ dùng gia đình 8.62 105.90 5.44 06 Thuốc và dịch vụ y tế 5.42 106.46 3.75 07 Giao thông, bưu chính viễn thông 9.04 102.33 2.25 08 Giáo dục 5.41 102.02 1.17 09 Văn hoá, giải trí và du lịch 3.59 102.05 0.79 10 Hàng hoá và dịch vụ khác 3.31 108.08 2.86 Nguồn: mức tăng giá từ Thời báo Kinh tế Việt Nam, ngày 29/10/2007, quyền số từ Nguyễn Văn Công (2006), tr. 65. óm lại, có thể hình dung "con đường lạm phát" những năm qua như sau: - Một hiện tượng kinh tế đặc thù trong những năm gần đây của Việt Nam là sự tăng trưởng mạnh của các dòng tiền từ nước ngoài (bên cạnh những dòng tiền truyền thống như dòng vốn đầu tư trực tiếp và tiền của Việt kiều, còn có tiền gửi về của người Việt lao động ở nước ngoài và vốn đầu tư gián tiếp). - Để giữ đồng tiền Việt ổn định (nhằm giữ lợi thế cho xuất khẩu), cơ quan tiền tệ Việt Nam đã phải mua vào ngoại tệ với lượng ngày càng lớn. Do đó, hằng năm một lượng lớn tiền đã được đẩy vào lưu thông. Lượng tiền này có thể lên tới 15% GDP hoặc hơn. - Một chính sách nên được tiến hành đồng bộ với chính sách trên là thắt chặt hợp lý tăng trưởng tiền tệ và tín dụng. Nhưng trong thời gian vừa qua, nó đã không được thực hiện. Chương 3 : Sự vận dụng và những giải pháp về vấn đề lạm phát ở Việt Nam Trong bối cảnh lạm phát đang thao túng thị trường, để đạt được và duy trì sự cân bằng cho những yếu tố nêu trên, cần ngay một chính sách và công cụ kiểm soát lạm phát mới, được sử dụng trong một thập niên vừa qua tại nhiều nước tiến bộ cũng như đang phát triển hay chậm tiến. Chính sách và công cụ kiểm soát lạm phát mới này được gọi là “Inflation Targeting’’, tạm dịch là chính sách ‘’xác định hạn mức lạm phát”. Xác định “ hạn mức lạm phát” là một chính sách tiền tệ mới, được đưa ra sử dụng gần đây, gồm có nhiều đặc điểm: a. Chính phủ công bố các hạn mức lạm phát có thể chấp nhận được trong khoảng thời gian trung hạn; b. Việc cam kết ổn định giá của Chính phủ được lấy làm mục tiêu cho chính sách tiền tệ và tất cả các mục tiêu khác sẽ được coi là thứ yếu; c. Chiến lược về chính sách tiền tệ trên đây được thông báo đầy đủ cho công chúng và các thị trường (chứng khoán, tiền tệ, tài chính, hối đoái, v.v.). Các quyết định về mục tiêu, chương trình hành động của Chính phủ, Ngân hàng Trung ương hay Nhà nước, các tổ chức tài chính tiền tệ, phải được công khai minh bạch trên các kênh thong tin đại chúng; d. Quy định trách nhiệm rõ ràng của Ngân hàng Trung ương hay Nhà nước về việc duy trì hạn mức và mục tiêu kiềm chế lạm phát; và e. Chiến lược thông tin sử dụng mọi chính sách vĩ mô về tiền tệ, hối đoái… để đưa ra được các công cụ kiểm soát lạm phát. Nhìn vào những yếu tố nói trên chúng ta thấy ngay việc Chính phủ chỉ thông báo về hạn mức hay chỉ tiêu lạm phát trong phạm vi cho phép sẽ không đủ để kiềm chế lạm phát. Trong một thập kỷ qua từ khi chính sách “xác định hạn mức lạm phát” được đưa vào sử dụng, đã có một số quốc gia phát triển cũng như chậm tiến đã thành công trong việc sử dụng công cụ này để kiềm chế lạm phát, như New Zealand, Anh, Thụy Điển, Australia, đặc biệt tại nhiều quốc gia có khủng hoảng tài chính như Hàn Quốc, Thái Lan năm 1997-1998, Brazil, Chi Lê, và các nước xã hội chủ nghĩa chuyển đổi sang kinh tế thị trường như Ba Lan, Hungary, và Cộng hòa Czech. Sự ổn định về giá cả là nền tảng của chính sách “xác định hạn mức lạm phát”. Sự ổn định về giá cả trong chính sách kiềm chế lạm phát này được xem như thành công nếu lạm phát ở trong khoảng mà người dân có thể chịu được, có nghĩa là lạm phát không phải là yếu tố chính trong các quyết định liên quan đến cuộc sống và thói quen mua bán hàng ngày của dân chúng. “Xác định hạn mức lạm phát” quá thấp hoặc bằng không thường không phải là điều lý tưởng hoặc cần thiết, vì như vậy thường là dấu hiệu của tình trạng thất nghiệp gia tăng, kinh tế giảm phát, thụt lùi hoặc chững lại. Để ổn định giá và kiềm chế lạm phát, Ngân hàng Trung ương phải có trách nhiệm đầu tiên trong việc cam kết làm mọi thứ để ổn định giá cả, cần chia sẻ thông tin mau lẹ và chính xác cho cộng đồng dân chúng, công khai mọi chính sách tiền tệ và tài chính có ảnh hưởng trực tiếp đến người dân và cộng đồng doanh nghiệp. Ngân hàng Trung ương một cách nào đó phải là “của dân, do dân, và vì dân” trong việc kiểm soát và kiềm chế lạm phát. Sự tin tưởng của dân chúng vào Ngân hàng này sẽ giúp người dân và doanh nghiệp tránh tình trạng hoảng loạn, mua bán bất thường hay đầu cơ tích trữ kéo theo lạm phát phi mã. Chúng ta thấy quá rõ tình trạng này trong những tháng gần đây, khi thị trường chứng khoán tưởng như bị đổ vỡ và lạm phát phi mã tưởng chừng không thể nào dừng lại được. Nhiều nước đang phát triển như Argentina, Thái Lan, Indonesia, Brazil, Hàn Quốc… đã thấy quá rõ tai hại của lạm phát sau khi trải qua kinh nghiệm xương máu này, khi hàng triệu người trắng tay vì thị trường chứng khoán sụp đổ, ngân hàng mất tính thanh khoản và đồng tiền mất giá. Gần đây nhất, Zimbabwe đã cho thế giới thấy thế nào là lạm phát phi mã: Tỷ lệ lạm phát 100.000% (một trăm nghìn phần trăm). Người dân Zimbabwe bây giờ ai cũng là tỷ phú đô la… Zimbabwe. Với tờ giấy bạc mệnh giá 10 triệu đôla, người dân đủ ăn một bữa sáng có bánh mì và cà phê. Vậy mà chỉ một thời gian trước đây, Zimbabwe còn tự hào là thiên đàng của Châu Phi, được coi là đứa con cưng của lục địa đen và của các nhà đầu tư thế giới. Chính phủ nước này đang nỗ lực, nhưng rất tiếc mọi sự đã muộn rồi. Để góp thêm vào việc ổn định kinh tế, giúp phát triển bền vững, Chính phủ cần giảm bớt một số lệ thuộc hay ràng buộc, đặc biệt là tình trạng lệ thuộc quá nhiều vào một ngoại tệ, như tình trạng đôla hóa hiện nay của nền kinh tế Việt nam. Các biến đổi về tỷ giá trong thị trường ngoại tệ sẽ ảnh hưởng trực tiếp và tức thời trên nền kinh tế và trên doanh nghiệp xuất nhập khẩu trong nước tạo nên các làn sóng lạm phát khi các doanh nghiệp này tăng giá bán ra để bù vào chi phí chuyển đổi hay mua bán ngoại tệ. Chính phủ cũng cần giảm thiểu sự áp đảo của các tập đoàn kinh tế hay Tổng công ty Nhà nước trên thị trường tài chính cũng như ngân hàng. Doanh nghiệp Nhà nước đang sử dụng khoảng 80% lượng vốn tín dụng của các ngân hàng trong nước, cộng với khoảng 70% vốn vay từ các ngân hàng hay tổ chức tín dụng nước ngoài, trong khi chỉ tạo ra gần 40% tổng sản phẩm quốc gia (GDP). Việc này tạo nên sự mất cân đối trong kinh tế, làm giảm sự tin tưởng của người dân và các doanh nghiệp ngoài quốc doanh, hay khu vực tư nhân vào chính sách vĩ mô của Chính phủ. Chiến lược đầu tư tràn lan để chứng minh khả năng đa dạng hóa ngành nghề và sức mạnh của các Tập đoàn kinh tế hay Tổng công ty Nhà nước gần đây đã cho thấy một lỗ hổng rất lớn trong chính sách điều hành doanh nghiệp của Chính phủ. Các Tập đoàn hay Tổng công ty thay vì chú trọng xây dựng doanh nghiệp dựa trên sức mạnh cốt lõi của mình thì lại mở rộng sang các ngành nghề khác để theo đuổi chính sách lợi nhuận ngắn hạn, vô hình chung làm yếu đi thế mạnh của mình trong chiến lược phát triển lâu dài. Nhiều chuyên gia tin rằng chỉ khoảng trên dưới 30% các Tập đoàn hay Tổng công ty Nhà nước đang kinh doanh trong ngành có thế mạnh của mình, còn lại khoảng 70% tham gia vào thị trường đem đến lợi nhuận ngắn hạn, như chứng khoán, nhà đất… Điều này giải thích tại sao doanh nghiệp Nhà nước Việt Nam không có thương hiệu nào khả dĩ có tiếng trong vùng và trên thế giới. Tình trạng thiếu điện trầm trọng hiện nay trong dân chúng và cho doanh nghiệp khiến người ta phải nhìn đến các khoản đầu tư của doanh nghiệp Nhà nước trong ngành điện sang các sân khác. Nếu quả thực doanh nghiệp ngành điện của Nhà nước theo đuổi thành công mục tiêu lợi nhuận ngắn hạn trong việc đầu tư vào các lĩnh vực khác, thì ai sẽ chịu trách nhiệm khi người dân và các doanh nghiệp khác bị thiệt thòi vì thiếu điện để sản xuất. Đây là hiện tượng trong thuật ngữ kinh tế gọi là “khôn ngoan được lợi tiền xu nhưng thiệt hại thì tiêu tan tiền đồng”. Các nhà lãnh đạo Việt Nam đã có công xây dựng và duy trì sự phát triển kinh tế trong vòng hơn một thập kỷ qua, đưa đất nước từ một nền kinh tế tập trung chật hẹp đến việc hội nhập quốc tế, và tham gia vào tiến trình toàn cầu hóa. Mong rằng lãnh đạo đất nước qua kinh nghiệm hiện tại sẽ không đợi “nước đến chân mới nhảy” hoặc “mất bò mới lo làm chuồng”. Lạm phát hiện nay ở Việt Nam là một hiện tượng có nguyên nhân tiền tệ, bắt nguồn từ phản ứng thiếu đồng bộ của hai chính sách vĩ mô là tăng trưởng tiền tệ - tín dụng và ổn định tỷ giá (...) bài viết cho rằng sự đồng bộ là đòi hỏi tiên quyết nhằm kiềm chế lạm phát. Trên cơ sở đó, bài viết khuyến nghị các giải pháp. Trên cơ sở những luận điểm như vậy, chúng tôi khuyến nghị những giải pháp như sau: 1. Lạm phát hiện nay ở nước ta nên được xem xét nghiêm túc và thẳng thắn là có căn nguyên từ chính sách tiền tệ. Trên cơ sở đó, các chính sách chống lạm phát nên mang tính tiền tệ. Điều ấy đồng nghĩa với việc nên hạn chế sử dụng chính sách tài khóa (như giảm thuế một số mặt hàng được quan sát thấy là tăng nhanh nhất), hay chính sách hành chính (đốc thúc doanh nghiệp, kêu gọi sự hỗ trợ của người dân). Chúng tôi cho rằng các biện pháp tài khoá và hành chính đều mang tính thoả hiệp, tạm thời và có khuynh hướng che đậy bản chất thực sự của lạm phát. Đi kèm với nó là chi phí cao, hiệu quả thấp. 2. Các biện pháp tiền tệ mang tính gốc rễ là giảm tốc độ tăng tiền và tín dụng. Các ._.