Lý luận tiền lương - Tiền công

ng . Ông đặt nhiệm vụ xác định mức tiện lương . Theo ông , giới hạn cao nhất của tiền lươnglà mức tư liệu sinh hoạt tối thiểu để nuôi sống người công nhân . Nếu lương cao thì công nhân thích uống rượu , lười lao động ; còn lương thấp thì công nhân tích cực lao động và gắn với nhà tư bản hơn . W.Petty là người đầu tiên đặt nền móng cho lý thuyết “qui luật sắt về tiền lương” Lý thuyết mức lương tối thiểu phản ánh trình độ phát triển ban đầu của CNTB .Lúc này sản xuất chưa phát triển . Để buốc công nhân làm việc , giai cấp tư sản phải dựa vào nhà nước để duy trì mức lương thấp . Tuy nhiên , từ lý luận đó ta thấy công nhân chỉ đước nhận từ sản phẩm lao động của mình những tư liều sinh hoạt tối thiểu do họ tạo ra , phần còn lại bị nhà tư bản chiếm đoạt . Đó là mầm mống phân tích sự bóc lột . 2. Các học thuyết kinh tế trọng nông Ủng hộ quan điểm “qui luật sắt về tiền lương” A.R.J.Turgot , một bộ trưởng tài chính Pháp , cho rằng tiền lương của công nhân phải thu hẹp ở mức tư liệu sinh hoạt tối thiểu. Nguyên nhân là do cung lao động luôn lớn hơn cầu về lao động . Vì vậy công nhân cạnh tranh với nhau để có việc làm , nhà tư bản có điều kiện để trả lương ở mức tối thiểu . Vì trả lương ở mức tối thiểu nên sản phẩm lao động của công nhân nông nghiệp bằng tổng của tiền lương và sản phẩm thuần tuý . Ở đây , tiền lương công nhân là thu nhập theo lao động ,còn sản phẩm thuần tuý là thu nhập của nhà tư bản , gọi là lợi nhuận . 3. Adam Smith (1723-1790) A.Smith là người đã mở ra giai đoạn phát triển mới của các học thuyết kinh tế , ông cũng là tác giả của tác phẩm nổi tiếng “ Nghiên cứu về bản chất và nguyên nhân sự giàu có của các dân tộc “ (1776) Việc phân tích tiền lương của A.Smith có nhiều điều quý giá . Theo ông , khi làm việc bằng tư liệu sản xuất và ruộng đất của mình , người sản xuất nhận được toàn vẹn lao động của họ . Song , khi sở hữu TBCN xuất hiện , người công nhân trở thành lao động làm thuê , thì tiền lương của họ không cọn phải là toàn bộ giá trị sản phẩm lao động sản phẩm lao động của họ sản xuất nữa , mà chỉ là một bộ phận trong đó . Cơ sơ tiền lương là giá trị tư liệu sinh hoạt cần thiết để nuôi sống người công nhân và con cái anh ta để được tiếp tục đưa ra thay thế trên thị trường lao động . Ông nghiên cứu mức bình thường của tiền lương và chỉ ra giới hạn tối thiểu của nó . Theo ông , nếu tiền lương thấp hơn mức tối thiểu này , là thảm hoạ cho sự tồn tại của dân tộc . A.Smith chỉ ra các nhân tố làm ảnh hưởng tới tiền lương .Trước hết ông cho rằng tiền lương phụ thuộc trình độ phát triển kinh tế và phản ánh trình độ phát triển kinh tế mỗi nước . Tiền lương thấp hơn mức tối thiểu chỉ có ở những nước đang diễn ra sự suy thoái về kinh tế . Chẳng hạn , ở Ấn Độ lúc bấy giờ tiền lương thấp hơn mức tối thiểu , ở Trung Quốc lúc bấy giờ tiền lương chỉ cao hơn mức tối thiểu không đáng kể , vì vậy kinh tế những nước này đang bị đình trệ .Còn ở các nước mà ở đó nền kinh tế phát triển mạnh thì ở đó tiền lương cao hơn mức tối thiểu . Phần lớn hơn này do mức tiêu dùng , truyền thống văn hoá , tập quán dân tộc … quy định . Do đó, ông cho rằng công đoàn không có tác dụng trong việc đấu tranh đòi tăng tiền lương . Một đặc điểm khác trong lý thuyết tiền lương của A.Smith là ông nghiên cứu tiền lương trong cơ chế thị trường tự do . Theo ông , có một cơ chế chi phối sự hoạt động của tiền lương hoạt động như sau : Tăng tiền lương dẫn đến tăng tỉ số sinh : tăng cung lao động , tăng cạnh tranh giữa công nhân để bán lao động . Giảm tiền lương dẫn đến giảm tỉ số sinh , giảm cung lao động , tăng cạnh tranh giữa các nhà tư bản để mua lao động nên làm cho tiền lương tăng lên . A.Smith là người ủng hộ trả tiền lương cao . Theo ông , tiền lương cao sẽ tạo khả năng tăng trưởng kinh tế và mức tiền lương cao tương đối là nhân tố kích thích công nhân tăng năng suất lao động . Điều đó tạo ra điều kiện tăng tích luỹ tư bản và tăng nhu cầu về lao động. Ông phê phán quan điểm cho rằng tiền lương cao làm cho công nhân lười biếng và không khuyến khích lao động . Ông vạch rõ rằng , nhà tư bản không sợ gì việc trả lương cao cho công nhân , vì cơ chế của thị trường lao động sẽ điều chỉnh mức tiền lương thích ứng . Tuy nhiên trong lý thuyết tiền lương của A.Smith cũng như các nhà kinh tế học tư sản trước và sau đều cho rằng tiền lương là giá cả của lao động . 4. David Ricardo (1772-1823) D.Ricardo nghiên cứu trong nhiều lĩnh vực như toán học , hoá học ,lý học , là một trong những người sáng lập ra ngành địa chất , tuy vậy sở trường của ông là kinh tế chính trị học . Ông là tác giả của các tác phẩm nổi tiếng như “Những nguyên lý cơ bản của chính sách kinh tế và thuế khoá “ , “Những nguyên lý của kinh tế chính trị học “ Về tiền lương , D.Ricardo coi lao động là hàng hoá . Tiền lương hay giá cả thị trường của lao động được xác đính trên cơ sơ giá cả tự nhiên và xoay quanh nó . Giá cả tự nhiên của hàng hoá lao động là giá trị những tư liệu sinh hoạt nuôi sống người công nhân và gia đình anh ta . Ông đã chỉ ra cấu thành tư liệu sinh hoạt cho người công nhân phụ thuộc yếu tố lịch sử , truyền thống dân tộc , song ông lại chủ trương những tư liệu sinh hoạt đó chỉ ở mức tối thiểu . Nói một cách khác ông ủng hộ “lý thuyết quy luật sắt về tiền lương “ Ông giải thích rằng , tiền lương phải ở mức tối thiểu , đó là quy luật chung tự nhiên cho mọi xã hội . Chỉ trong điều kiện đặc biệt thuận lợi , khả năng tăng năng lực sản xuất mới vượt khả năng tăng dân số . Khi đó , cơ chế điều tiết tự phát sẽ hoạt động . Điều đó sẽ kìm hãm tốc độ tăng dân số . Ông ủng hộ việc nhà nước không can thiệp vào hoạt động của thị trường lao động , phê phán sự giúp đỡ đối với người nghèo , vì theo ông làm như vậy sẽ ngăn cản hoạt động của tự nhiên . Ch­¬ng ii C¬ së lý luËn chung vÒ tiÒn c«ng - thu nhËp vµ viÖc t¹o ®éng lùc cho ng­êi lao ®éng. 1. Kh¸i niÖm tiÒn l­¬ng: TiÒn l­¬ng chÝnh lµ gi¸ c¶ cña hµng ho¸ SL§, lµ sù tr¶ c«ng cho thêi gian lao ®éng cÇn thiÕt cña c«ng nh©n. 2. C¸c h×nh thøc c¬ b¶n cña tiÒn l­¬ng: Nh×n bÒ ngoµi, d­êng nh­ toµn bé lao ®éng mµ c«ng nh©n ®· hao phÝ ®­îc nhµ t­ b¶n tr¶ c«ng ®Çy ®ñ, x· héi t­ b¶n d­êng nh­ lµ mét x· héi c«ng b»ng kh«ng ai bãc lét ai. Thùc ra, tiÒn l­¬ng kh«ng ph¶i lµ gi¸ trÞ cña lao ®éng hay gÝ c¶ cña lao ®éng. Lao ®éng t¹o ra gÝ trÞ hµng ho¸, nh­ng b¶n th©n nã kh«ng ph¶i lµ hµng ho¸ vµ kh«ng cã gi¸ trÞ. C¸i mµ nhµ t­ b¶n mua cña c«ng nh©n kh«ng ph¶i lµ lao ®éng mµ lµ søc lao ®éng, tiÒn l­¬ng kh«ng ph¶i lµ gi¸ trÞ hay gi¸ c¶ cña lao ®éng mµ chÝnh lµ gi¸ trÞ cña hµng hãa søc lao ®éng. D­íi chÕ ®é t­ b¶n chñ nghÜa, tiÒn l­¬ng ®­îc tr¶ d­íi hai h×nh thøc: tiÒn l­¬ng tÝnh theo thêi gian vµ tiÒn l­¬ng tÝnh theo s¶n phÈm. a. TiÒn l­¬ng tÝnh theo thêi gian lµ h×nh thøc tiÒn l­¬ng mµ sè l­îng cña nã tû lÖ thuËn víi thêi gian lµm viÖc cña ng­êi lao ®éng ë nh÷ng c«ng viÖc kh«ng tÝnh ®­îc b»ng s¶n phÈm. Thêi gian lµm viÖc cã thÓ tÝnh theo giê, ngµy, tuÇn, th¸ng.. nh­ng th­êng tÝnh b»ng ®¬n gi¸ giê. Víi h×nh thøc nµy khi tr¶ l­¬ng theo ngµy, tuÇn, th¸ng, …nhµ t­ b¶n cã thÓ kÐo dµi ngµy lao ®éng, t¨ng c­êng ®é lao ®éng, nhµ t­ b¶n cã thÓ linh ho¹t ¸p dông l­îng giê khi cã Ýt viÖc lµm, l­îng ngµy tuÇn, th¸ng khi cã nhiÒu viÖc lµm khi kü thuËt thñ c«ng vµ thêi nay khi chuyÓn sang tù ®éng ho¸, l­¬ng theo thêi gian lµ chñ yÕu. b. TiÒn l­¬ng tÝnh theo s¶n phÈm lµ h×nh thøc tiÒn l­¬ng mµ sè l­îng cña nã tû lÖ thuËt víi sè l­îng vµ chÊt l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra. §¬n gi¸ ®Ó tÝnh l­îng lµ sè l­îng vµ chÊt l­îng s¶n phÈm. Víi h×nh thøc nµy: chñ t­ b¶n tiÕt kiÖm chi phÝ tr¶ l­¬ng cho hÖ thèng bé m¸y ®èc c«ng. Ng­êi c«ng nh©n v× lîi Ých cña m×nh mµ c¶i tiÕn kü thuËt, t¨ng c­êng ®é lao ®éng, n©ng cao tay nghÒ lµm cho n¨ng suÊt lao ®éng t¨ng, khi n¨ng suÊt lao ®éng t¨ng ë tõng ng­êi th× ng­êi ®ã cã lîi nh­ng khi mäi ng­êi ®Ò ganh ®ua ®­a n¨ng suÊt ®ã lªn lµ n¨ng suÊt lao ®éng trung b×nh cña c«ng nh©n cµng lµm nhiÒu th× tiÒn l­¬ng cµng Ýt ®i. Khi kü thuËt c¬ khÝ th× l­¬ng theo s¶n phÈm lµ chñ yÕu. Trong thùc tÕ tiÒn l­¬ng trong chñ nghÜa t­ b¶n th­êng thÊp h¬n gi¸ trÞ søc lao ®éng mÆc dï nhµ t­ b¶n vÉn cã tÝnh to¸n cho ng­êi c«ng nh©n tiÒn l­¬ng tÝnh theo thêi gian vµ tiÒn l­¬ng tÝnh theo s¶n phÈm, gi¸ trÞ søc lao ®éng cña ng­êi c«ng nh©n bá lao ®éng nh»m t¹o ra s¶n phÈm lín nh­ng tiÒn l­¬ng th­êng thÊp h¬n. TiÒn l­¬ng ®­îc sö dông ®Ó s¶n xuÊt vµ t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng do ®ã tiÒn l­¬ng danh nghÜa ph¶i ®­îc chuyÓn ho¸ thµnh tiÒn l­¬ng thùc tÕ. 3. Xu h­íng h¹ thÊp tiÒn l­¬ng thùc tÕ trong chñ nghÜa t­ b¶n: a. TiÒn l­¬ng danh nghÜa: lµ sè tiÒn mµ ng­êi c«ng nh©n nhËn ®­îc sau khi ®· lµm viÖc cho chñ t­ b¶n. Nã kh«ng nãi lªn søc mua cña sè tiÒn Êy. b. TiÒn l­¬ng thùc tÕ: lµ tiÒn l­¬ng biÓu hiÖn b»ng sè l­îng t­ liÖu sinh ho¹t. Nã v¹ch râ sè l­îng vµ chÊt l­îngt­ liÖu sinh ho¹t mµ ng­êi c«ng nh©n cã thÓ mua s¾m ®­îc b»ng sè tiÒn nhËn ®­îc. D­íi chÕ ®é t­ b¶n, tiÒn l­¬ng thùc tÕ cã khuynh h­íng ngµy cµng h¹ thÊp. Chóng ta biÕt r»ng tiÒn l­¬ng lµ gi¸ c¶ cña søc lao ®éng. Gi¸ c¶ cña søc lao ®éng th­êng lµ thÊp h¬n gi¸ trÞ cña nã. Ngµy nay, tr­íc c¶nh thÊt nghiÖp ®Çy rÉy, giai c©p t­ b¶n cµng cã ®iÒu kiÖn ®Ó d×m gi¸ c¶ søc lao ®éng xuèng møc rÊt thÊp. TiÒn l­¬ng thùc tÕ cµng ngµy cµng kh«ng ®¶m b¶o næi toµn bé chi tiªu cña gia ®×nh c«ng nh©n. ë Ph¸p, theo c¸c b¸c sÜ chuÈn ®o¸n th× 45% c¸c tr­êng hîp chÕt chãc cña nh÷ng ng­êi giµ trªn 65 tuæi lµ do "thiÕu ¨n" . §iÒu ®ã cã nghÜa lµ: ngay gi÷a thÕ kû 20 nµy, ë mét n­íc v¨n minh nh­ n­íc Ph¸p, gÇn mét nöa c¸c cô giµ bÞ chÕt v× ®ãi kh¸t. T×nh h×nh Êy nãi lªn møc tiÒn l­¬ng thùc tÕ cña c«ng nh©n thÊp ®Õn møc nµo. Cuéc chiÕn tranh thÕ giíi thø hai ®· lµm cho tiÒn l­¬ng ë nhiÒu n­íc nh­ T©y - §øc, NhËt, Ph¸p sôt xuèng rÊt nhiÒu. Sau chiÕn tranh, do ®Êu tranh l©u dµi, giai cÊp c«ng nh©n cã ®¹t ®­îc mét sè th¾ng lîi nµo ®ã, nh­ng nh×n chung tiÒn l­¬ng thùc tÕ vÉn ch­a ®¹t tíi møc tr­íc chiÕn tranh. Ch¼ng h¹n ë Ph¸p, tiÒn l­¬ng giê cña c«ng nh©n luyÖn kim Pari chØ cßn b»ng 50%, cña c«ng nh©n ®iÖn khÝ chØ cßn b»ng 57% so víi møc tr­íc chiÕn tranh. NÕu n¨m 1937 , ng­êi c«ng nh©n Ph¸p ph¶i lµm viÖc 40 giê 1 tuÇn, th× n¨m 1957 , anh ph¶i lµm viÖc 50 giê, cã khi 60 hoÆc 70h 1 tuÇn míi nhËn ®­îc mét sè tiÒn l­¬ng cã søc mua nh­ cò , søc mua cña tiÒn l­¬ng giê cña c«ng nh©n Ph¸p th¸ng 7/1960 cßn gi¶m ®i 6,5% so víi th¸ng 7/1957. Theo c¸c thèng kª cña Mü th× cã 5 triÖu nhi ®ång Mü kh«ng ®­îc ®i häc, nghÜa lµ 1/5 sè nhi ®ång ®Õn tuæi ®i häc mµ ph¶i chÞu mï ch÷. Còng theo sè liÖu do c¸c nhµ chøc tr¸ch c«ng bè ë Mü, Anh, Ph¸p, T©y - §øc, ý th× 60 n¨m l¹i ®©y, møc tiªu dïng b×nh qu©n ®Çu ng­êi ë nh÷ng n­íc ®ã vÒ thùc phÈm chñ yÕu , dµy dÐp vµ quÇn ¸o ®Òu gi¶m sót so víi tr­íc, ngh·i lµ gi¶m sót so víi thÕ kû thø 19. TÊt nhiªn møc tiªu dïng b×nh qu©n ®Çu ng­êi cña d©n c­ nãi ®©y ch­a ph¶i lµ møc tiªu dïng b×nh qu©n ®Çu ng­êi cña nh÷ng ng­êi v« s¶n. Qua nh÷ng tµi liÖu trªn, ta thÊy møc tiÒn l­¬ng thùc tÕ cña nh÷ng ng­êi lao ®éng ë c¸c n­íc t­ b¶n bÞ h¹ thÊp nh­ thÕ nµo. 4. B¶n chÊt bãc lét cña nhµ t­ b¶n . Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hµng ho¸ t­ b¶n chñ nghÜa, b»ng lao ®éng cô thÓ cña m×nh, c«ng nh©n sö dông nh÷ng t­ liÖu s¶n xuÊt vµ chuyÓn gi¸ trÞ cña chóng vµo hµng ho¸ vµ b»ng lao ®éng tr×u t­îng c«ng nh©n t¹o ra gi¸ trÞ míi lín h¬n gi¸ trÞ søc lao ®éng phÇn lín ®ã lµ gi¸ trÞ thÆng d­. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, b»ng lao ®éng cô thÓ, c«ng nh©n sö dông m¸y mãc ®Ó chuyÓn mét kg b«ng thµnh mét kg sîi, b»ng lao ®éng tr×u t­îng, c«ng nh©n t¹o ra gi¸ trÞ míi nhËp vµo sîi. Gi¶ ®Þnh ngµy lµm viÖc cña c«ng nh©n cã thÓ kÐo dµi 5 giê ®Õn 10 giê, mµ chØ trong 5 giê c«ng nh©n ®· chuyÓn xong 1kg b«ng thµnh 1kg sîi, th× gi¸ trÞ 1kg sîi ®­îc tÝnh lµ: -Gi¸ trÞ 1kg b«ng chuyÓn vµo : 20.000®¬n vÞ - Hao mßn m¸y mãc : 3000®¬n vÞ - Gi¸ trÞ míi t¹o ra (trong 5 giê lao ®éng) B»ng gi¸ trÞ søc lao ®éng : 5000®¬n vÞ Tæng céng : 28.000®¬n vÞ NÕu qu¸ tr×nh lao ®éng ngõng ë ®©y th× nhµ t­ b¶n ch¼ng thu ®­îc mét tý gi¸ trÞ thÆng d­ nµo, nh­ng nhµ t­ b¶n ®· mua søc lao ®éng, trong 1 ngµy víi 10 giê chø kh«ng ph¶i 5 giê. Trong 5 giê lao ®éng tiÕp theo, nhµ t­ b¶n kh«ng ph¶i tr¶ c«ng n÷a mµ chØ cÇn ®­a thªm 20.000®¬n vÞ ®Ó mua 1kg b«ng vµ 3000®¬n vÞ hao mßn m¸y mãc, nh­ng sÏ cã thªm 1kg sîi. Tæng sè tiÒn nhµ t­ b¶n chi ra ®Ó cã ®­îc 2 kg sîi sÏ lµ: TiÒn mua b«ng : 20.000 x 2 = 40.000®¬n vÞ Hao mßn m¸y mãc (m¸y ch¹y 10 giê) : 3000 x2= 6000 ®¬n vÞ TiÒn c«ng nh©n s¶n xuÊt c¶ ngµy (trong 10 giê, nh­ng vÉn tÝnh theo gi¸ trÞ søc lao ®éng) = 5000®¬n vÞ Tæng céng : 51.000 ®¬n vÞ Gi¸ trÞ sîi nhµ t­ b¶n thu ®­îc : 2 x 28.000 = 56.000 ®¬n vÞ Nh­ vËy nhµ t­ b¶n thu ®­îc l­îng gi¸ trÞ thÆng d­: 56.000 - 51.000 = 5000 ®¬n vÞ Tõ vÝ dô trªn ta thÊy mÆc dï nhµ t­ b¶n thuª c«ng nh©n, tr¶ l­¬ng ®ñ gi¸ trÞ søc lao ®éng th× c«ng nh©n vÉn bÞ bãc lét phÇn d«i ra ®ã lµ gi¸ trÞ míi do lao ®éng cña ng­êi c«ng nh©n t¹o ra ngoµi gi¸ trÞ søc lao ®éng, lµ kÕt qu¶ lao ®éng kh«ng c«ng cña c«ng nh©n cho nhµ t­ b¶n. Cm¸c viÕt " BÝ quyÕt cña sù t¨ng thªm gi¸ trÞ cña t­ b¶n quy l¹i lµ ë chç t­ b¶n chi phèi ®­îc mét sè l­îng lao ®éng kh«ng c«ng nhÊt ®Þnh cña ng­êi kh¸c". B¶n chÊt bãc lét cña chñ nghÜa t­ b¶n lµ ë ®ã. Së dÜ nhµ t­ b¶n chi phèi ®­îc sè lao ®éng kh«ng c«ng Êy v× nhµ t­ b¶n lµ ng­êi chiÕm h÷u t­ liÖu s¶n xuÊt. Do ®iÒu kiÖn nµy mµ nÒn s¶n xuÊt trë thµnh nÒn s¶n xuÊt TBCN chÕ ®é ng­êi bãc lét ng­êi chØ tån t¹i trong nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ nhÊt ®Þnh. Trong x· héi t­ b¶n hiÖn nay, mÆc dï cã nh÷ng biÕn ®æi nhÊt ®Þnh trong h×nh thøc së h÷u, qu¶n lý vµ ph©n phèi, nh­ng sù thèng trÞ cña chÕ ®é chiÕm h÷u t­ nh©n t­ b f¶n chñ nghÜa vÉn tån t¹i nguyªn vÑn. Nhµ n­íc t­ s¶n hiÖn ®¹i, tuy cã t¨ng c­êng ho¹t ®éng ®iÒu tiÕt, can thiÖp vµo ®êi sèng kinh tÕ vµ x· héi, nh­ng vÒ c¬ b¶n ®ã vÉn lµ bé m¸y sèng kinh tÕ vµ x· héi, nh÷ng vÒ c¬ b¶n vÉn lµ bé m¸y thèng trÞ cña giai cÊp t­ s¶n. Do sù ph¸t triÓn lÞch sö v¨n minh vµ do ®Êu tranh giai cÊp cña c«ng nh©n mµ mét bé phËn kh«ng nhá cña c«ng nh©n ë c¸c n­íc t­ b¶n ph¸t triÓn cã møc sèng t­¬ng ®èi sung tóc, nh­ng vÒ c¬ b¶n, hä vÉn ph¶i b¸n søc lao ®éng vµ vÉn bÞ nhµ t­ s¶n bãc lét gi¸ trÞ thÆng d­, ngµy nay sù tiÕn bé cña khoa häc vµ c«ng nghÑ ®· ®­a ®Õn sù biÕn ®æi s©u s¾c c¸c yÕu tè s¶n xuÊt vµ banr th©n qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lµm cho viÖc s¶n xuÊt gi¸ trÞ thÆng d­ cã nh÷ng ®Æc ®iÓm míi. Do m¸y mãc hiÖn ®¹i, c«ng nghÖ tiªn tiÕn ®­îc sö dông réng r·i nªn khèi l­îng gi¸ trÞ thÆng d­ ®­îc t¸i t¹o ra chñ yÕu do t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, m¸y mãc hiÖn ®¹i nªn chi phÝ lao ®éng qu¸ khø trong mét ®¬n vÞ s¶n phÈm cïng gi¶m xuèng mét c¸ch tuyÖt ®èi. 5. T¹i sao nhµ t­ b¶n buéc ph¶i chó träng ®Õn nh©n c¸ch s¸ng t¹o cña ng­êi lao ®éng lµm thuª ? Ngµy nay c¬ cÊu lao ®éng x· héi ë c¸c n­íc t­ b¶n c«ng nghiÖp ph¸t triÓn cã sù biÕn ®æi lín. Do chuyÓn sang c¬ së c«ng nghÖ míi, ph¸t triÓn s¶n xuÊt theo chiÒu s©u, lao ®éng phøc t¹p t¨ng lªn vµ thay thÕ lao ®éng gi¶n ®¬n. §Ó cã lîi cho m×nh c¸c nhµ t­ b¶n buéc ph¶i chó träng ®Õn nh©n c¸ch s¸ng t¹o cña ng­êi lao ®éng lµm thuª, §iÒu ®ã nãi lªn r»ng lao ®éng trÝ ãc, lao ®éng cã tr×nh ®é kü thuËt ngµy cµng cao cã vai trß quyÕt ®Þnh trong viÖc s¶n xuÊt gi¸ trÞ thÆng d­ vµ chÝnh tÇng líp c«ng nh©n nµy cã søc sèng t­¬ng ®èi sung tóc, hä còng ®em l¹i tû suÊt gi¸ trÞ thÆng d­ t¨ng lªn cho c¸c nhµ t­ b¶n. 6. C¸c h×nh thøc bãc lét cña nhµ t­ b¶n Sù bãc lét cña c¸c n­íc t­ b¶n ph¸t triÓn ngµy cµng më réng ra ph¹m vi quèc tÕ d­íi nhiÒu h×nh thøc. XuÊt khÈu t­ b¶n vµ hµng ho¸, trao ®æi kh«ng ngang gi¸..sù bßn rót siªu lîi nhuËn tõ c¸c n­íc kÐm ph¸t triÓn mµ c¸c n­íc TBCN hiÖn ®¹i giµnh ®­îc trong mÊy chôc n¨m qua ®· t¨ng lªn gÊp nhiÒu lÇn. Sù c¸ch biÖt gi÷a nh÷ng n­íc giµu vµ nh÷ng n­íc nghÌo ngµy cµng t¨ng vµ ®ang trë thµnh mét m©u thuÉn næi bËt trong thêi ®¹i hiÖn nay. Sù bßn rót chÊt x¸m sù huû ho¹i m«i sinh vµ ph¸ huû nh÷ng céi rÔ ®êi sèng v¨n ho¸ x· héi mµ c¸c n­íc t­ b¶n ph¸t triÓn g©y ra cho c¸c n­íc l¹c hËu, chËm ph¸t triÓn. 7. HiÖn t­îng tiÒn l­¬ng trong chñ nghÜa t­ b¶n HiÖn t­îng tiÒn l­¬ng trong CNTB th­êng thÊp h¬n gi¸ trÞ søc lao ®éng, tr­íc tiªn ta ph¶i hiÓu r»ng tiÒn l­¬ng lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña gi¸ trÞ hµng ho¸ søc lao ®éng, lµ gi¸ c¶ cña hµng ho¸ søc lao ®éng. Nh­ng trong x· héi t­ b¶n, tiÒn l­¬ng l¹i thÓ hiÖn ra nh­ lµ gi¸ c¶ cña lao ®éng. V× nhµ t­ b¶n tr¶ tiÒn c«ng cho c«ng nh©n sau khi c«ng nh©n ®· hao phÝ søc lao ®éng ®Ó s¶n xuÊt ra hµng ho¸, tiÒn c«ng ®­îc tr¶ theo thêi gian lao ®éng hoÆc theo sè l­îng tr¶ theo thêi gian lao ®éng hoÆc theo sè l­îng hµng ho¸ ®· s¶n xuÊt ®­îc 8. C¸c h×nh thøc tiÒn l­¬ng vµ ph©n tÝch c¸c h×nh thøc tiÒn l­¬ng Nh×n bÒ ngoµi, d­êng nh­ toµn bé lao ®éng mµ c«ng nh©n ®· hao phÝ ®­îc nhµ t­ b¶n tr¶ c«ng ®Çy ®ñ, x· héi t­ b¶n d­êng nh­ lµ mét x· héi c«ng b»ng, kh«ng ai bãc lét ai. Thùc ra tiÒn l­¬ng kh«ng ph¶i lµ gi¸ trÞ, cña lao ®éng hay gi¸ c¶ cña lao ®éng. Lao ®éng t¹o ra gi¸ trÞ hµng ho¸, nh­ng b¶n th©n nã kh«ng ph¶i lµ hµng ho¸ vµ kh«ng cã gi¸ trÞ. C¸i mµ nhµ t­ b¶n mua cña c«ng nh©n kh«ng ph¶i lµ lao ®éng mµ lµ søc lao ®éng, tiÒn l­¬ng kh«ng ph¶i lµ gi¸ trÞ hay gi¸ c¶ cña lao ®éng, mµ chØ lµ gi¸ trÞ hay gi¸ c¶ lao ®éng. D­íi chÕ ®é TBCN, tiÒn l­¬ng th­êng ®­îc tr¶ d­íi hai h×nh thøc : tiÒn l­¬ng tÝnh theo thêi gian vµ tiÒn l­¬ng tÝnh theo s¶n phÈm. TiÒn l­¬ng tÝnh theo thêi gian lµ h×nh thøc tiÒn l­¬ng mµ sè l­îng cña nã Ýt hay nhiÒu tuú theo thêi gian lao ®éng cña c«ng nh©n dµi hay ng¾n (giê, ngµy, tuÇn, th¸ng…) søc lao ®éng lµm thuª ®ã lµ nh÷ng ng­êi c«ng nh©n hä lµ nh÷ng ng­êi tù do së h÷u n¨ng lùc lao ®éng cña m×nh, cã thÓ b¸n søc lao ®éng cho ng­êi cÇn mua trong quan hÖ b×nh ®¼ng víi nhau vÒ mÆt ph¸p lý, khi b¸n søc lao ®éng, ng­êi lao ®éng vÉn së h÷u søc lao ®éng cña m×nh. TiÒn c«ng tÝnh theo s¶n phÈm lµ h×nh thøc tiÒn c«ng mµ sè l­îng cña nã phô thuéc vµo sè l­îng s¶n phÈm ®· lµm ra, hoÆc sè l­îng c«ng viÖc ®· hoµn thµnh trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh, trong thùc tÕ tiÒn l­¬ng trong CNTB th­êng thÊp h¬n gi¸ trÞ søc lao ®éng mÆc dï nhµ t­ b¶n vÉn cã tÝnh to¸n cho ng­êi c«ng nh©n tiÒn l­¬ng tÝnh theo thêi gian vµ tiÒn l­¬ng tÝnh theo s¶n phÈm, gi¸ trÞ søc lao ®éng cña ng­êi c«ng nh©n bá ra lao ®éng nh»m t¹o ra s¶n phÈm lín nh­ng tiÒn l­¬ng th­êng thÊp h¬n. TiÒn l­¬ng ®­îc sö dông ®Ó s¶n xuÊt vµ t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng do ®ã tiÒn l­¬ng danh nghÜa ph¶i ®­îc chuyÓn ho¸ thµnh tiÒn l­¬ng thùc tÕ. 9. TÝnh quy luËt cña sù vËn ®éng tiÒn l­¬ng trong chñ nghÜa t­ b¶n. CM¸c ®· chØ râ tÝnh quy luËt cña sù vËn ®éng tiÒn l­¬ng trong chñ nghÜa t­ b¶n nh­ sau: Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña chñ nghÜa t­ b¶n, tiÒn l­¬ng danh nghÜa cã xu h­íng t¨ng lªn, nh­ng møc t¨ng cña nã nhiÒu khi kh«ng theo kÞp víi møc t¨ng gi¸ c¶ t­ liÖu tiªu dïng vµ dÞch vô, khi ®ã tiÒn c«ng thùc tÕ cña gi¸ cÊp c«ng nh©n cã xu h­íng h¹ thÊp. Sù h¹ thÊp cña tiÒn l­¬ng thùc tÕ diÔn ra nh­ mét xu h­íng v× sù h¹ thÊp tiÒn l­¬ng ®· bÞ nhiÒu nh©n tè chèng l¹i ®ã lµ : c¸c cuéc ®Êu tranh cña giai cÊp c«ng nh©n ®ßi t¨ng l­¬ng, trong ®iÒu kiÖn khoa häc c«ng nghÖ vµ do ®ã nhu cÇu vÒ søc lao ®éng cã chÊt l­îng cao ®Ó sö dông kü thuËt phøc t¹p ngµy cµng t¨ng, ®· buéc giai cÊp t­ s¶n ph¶i c¶i tiÕn tæ chøc lao ®éng còng nh­ kÝch thÝch ng­êi lao ®éng, b»ng lîi Ých vËt chÊt. §ã còng lµ mét yÕu tè ®· c¶n trë xu h­íng h¹ thÊp tiÒn c«ng. Sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai, trong ®iÒu kiÖn cuéc c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt míi ph¸t triÓn nh­ vò b·o vµ m©u thuÉn cña x· héi t­ b¶n còng gay g¾t h¬n do phong trµo ®Êu tranh rÊt m¹nh cña c«ng nh©n vµ lao ®éng ë tõng n­íc t­ b¶n vµ trªn ph¹m vi thÕ giíi do ¶nh h­ëng cña Liªn X« vµ c¸c n­íc x· héi chñ nghÜa, giai cÊp t­ b¶n ®· dïng mäi biÖn ph¸p c¶i l­¬ng ®Ó lµm hoµ ho·n m©u thuÉn x· héi, mèi quan hÖ gi÷a lao ®éng lµm thuª vµ t­ b¶n ®Òu cã nh÷ng biÕn d¹ng, vÒ s¶n xuÊt vµ qu¶n lý kinh doanh dïng biÖn ph¸p ng­êi s¶n xuÊt trùc tiÕp tham gia qu¶n lý vµ rót ng¾n thêi gian lao ®éng cña c«ng nh©n. H×nh thøc hiÖn ®¹i cña chÕ ®é bãc lét TBCN mét tÊm ¸o míi d­êng nh­ giai cÊp c«ng nh©n ngµy nay kh«ng cßn bÞ bãc lét n÷a, vµ chñ nghÜa t­ b¶n ngµy nay d­êng nh­ ®· cã sù thay ®æi vÒ chÊt, thùc ra tÊt c¶ nh÷ng thñ ®o¹n ®ã kh«ng thÓ lµm thay ®æi b¶n chÊt cña nÒn thèng trÞ cña t­ b¶n ®éc quyÒn ®­¬ng ®¹i, kh«ng thÓ thay ®æi ®­îc ®Þa vÞ cña ng­êi c«ng nh©n lµm thuª, kh«ng che giÊu ®­îc viÖc n©ng cao møc bãc lét cña chñ nghÜa t­ b¶n trong giai ®o¹n hiÖn nay. Ch­¬ng IIi thùc tr¹ng tiÒn l­¬ng tiÒn th­ëng víi vÊn ®Ò kÝch thÝch lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay. I.T×nh h×nh thùc hiÖn tiÒn l­¬ng tiÒn th­ëng trong c¸c doanh nghiÖp: 1.Trong c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc: HiÖn nay cã kho¶ng trªn 5.900 doanh nghiÖp nhµ n­íc víi tæng sè lao ®«ng kho¶ng trªn 1.8 triÖu lao ®éng (1).Tuú theo ®iÒu kiÖn cô thÓ cña doanh nghiÖp mµ c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn mét sè h×nh thøc tr¶ l­¬ng sau: Vt ¨C¸ch 1: Ti =-----------------* n *h . å n * h Trong ®ã : Ti: TiÒn l­¬ng nhËn ®­îc cña ng­êi thø i. ni: Ngµy c«ng thùc tÕ cña ng­êi thø i. m: Sè ng­êi cña bé phËn l­¬ng thêi gian. Vt: Quü l­¬ng t­¬ng øng cña bé phËn lµm theo thêi gian. ThËm chÝ mét sè cßn ®­a ra c¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng t­¬ng tù nh­ng ®¬n gi¶n h¬n: VD: ë c«ng ty giÇy th¨ng long Ti= §G*n*h. §G: §¬n gi¸/ngµy l­¬ng . n : Sè ngµy lµm viÖc trong mét th¸ng. h : HÖ sè cña ng­êi c«ng nh©n i . HÖ sè nµy thÓ hiÖn vai trß vÞ trÝ cña ng­êi thø i trong nhãm. ¨C¸ch 2: Ti = Tcb + Tcv. Tcb: TiÒn l­¬ng theo cÊp bËc cña ng­êi i. Tcv: TiÒn l­¬ng theo c«ng viÖc ®­îc giao g¾ víi møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc vµ sè ngµy c«ng thùc tÕ cña ng­êi i. Tcb = ni*hi. ni: Sè ngµy lµm viÖc thùc tÕ. hi: Møc l­¬ng ngµy theo hÖ sè cña ng­êi i. Tcv = §G*ni*hi. Tcv: Møc l­¬ng theo c«ng viÖc. §G: §¬n gi¸ b×nh qu©n cña mçi ng­êi. ni : Sè ngµy lµm viÖc thùc tÕ cña mçi ng­êi . hi : HÖ sè tiÒn l­¬ng t­¬ng øng víi c«ng viÖc ®­îc giao, møc ®é phøc t¹p vµ møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc. -§èi víi bé phËn lµm l­¬ng kho¸n, l­¬ng s¶n pgh©mr tËp thÓ th× cã thÓ tr¶ l­¬ng theo c¸ch sau: Mét sè bé phËn c«ng nh©n l©u n¨m ®· cã cÊp bËc th©m niªn c«ng t¸c th× tr¶ theo hÖ sè møc l­¬ng quy ®Þnh ë nghÞ ®Þnh 26/ CP vµ hÖ sè møc ®é ®ãng gãp : Vsp Ti = ------------------- *ni* ti *hi. å * nj *tj *hj Trong ®ã: Ti: TiÒn l­¬ng cña ng­êi thø i. Vsp:L­îng s¶n phÈm cña nhãm. ni:Sè ngµy c«ng cña ng­êi thø i. ti:HÖ sè møc l­¬ng xÕp theo cÊp bËc. hi:HÖ sè møc ®é ®ãng gãp ®Ó hoµn thµnh c«ng viÖc. Mét sè bé phËn c«ng nh©n míi vµo theo hîp ®ång, ch­a cã th©m niªn c«ng t¸c th× tiÒn l­¬ng ®­îc tÝnh nh­ sau: Vsp Ti = ----------------------- *di *ni. å * dj *nj Hay : Ti = §G *di *ni. Trong ®ã: Ti : TiÒn l­¬ng cña ng­êi thø i. §G : §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng cña mét ng­êi lµm viÖc trung b×nh. di : §iÓm ®¸nh gi¸ møc ®é ®ãng gãp cña ng­êi thø i. ni : Sè ngµy c«ng thùc tÕ cña ng­êi thø i. Mét sè bé phËn tr¶ l­¬ng s¶n phÈm trùc tiÕp c¸ nh©n, nªn c¬ së x¸c ®Þnh ®­îc møc lao ®éng.Doanh nghiÖp tiÕn hµnh x¸c ®Þnh cña gi¸ tiÒn l­¬ng cho tõng chi tiÕt cña bé phËn mµ c«ng nh©n thùc hiÖn. TLi = §Gi * SLi: TLi: TiÒn l­¬ng cña c«ng nh©ni . DDG : §¬n gi¸ chi tie­Ðt mµ ng­êi i thùc hiÖn. SL : Sè s¶n l­îng mµ ng­êi i lµm ®­îc. ngoµi ra trong thùc tÕ doanh nghiÖp cßn h×nh thµnh quü tiÒn th­ëng , quü nµy phô thuéc rÊt lín vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.Hµnh n¨m doanh nghiÖp ®iÒu chØnh mét tØ lÖ % laÜ nhÊt ®Þnh c¸c quü tiÌn th­ëng ®Ó th­ëng cho nh©n viªn. 2. Trong c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh vµ doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. a.Trong doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh : HiÖn nay n­íc ta cã mét hÖ thèng ®å sé c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh nh­ : Doanh nghiÖp t­ nh©n c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n , c«ng ty cæ phÇn ngoµi ra cßn cã c¸c tæ hîp s¶n xuÊt xÝ nghiÖp...ViÖc chi tr¶ l­¬ng cho ng­¬× lao ®éng trong khu vùc nµy ®­îc tiÕn hµnh tïy thuéc vµo quy m« t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña tõng doanh nghiÖp . Nh­ng nh×n chung chia thµnh hai cÊp ®é sau: §èi víi doanh nghiÖp quy m« lín nhu mét sè c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n mét sè c«ng ty cæ phÇn vµ doanh nhgiªpj t­ nh©n th× c¸c h×nh thøc tiÒn l­¬ng tiÒn th­ëng d­îc ¸p dông gièng nh­ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc.Tøc lµ doanh nghiÖp cã hÖ thèng tæ chøc thang b¶ng l­¬ng ngh¹ch l­¬ng .§ång thêi ®èi víi c«ng nh©n s¶n xuÊt doanh nghiÖp còng ¸p dung chÕ ®é tr¶ l­¬ng cÊp bËc vµ h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm. §èi víi c¸c doanh nghiÖp cã quy m« nhá nh­ c¬ së s¶n xuÊt , hé gia ®×nh kinh doanh th× viÖc thùc hiÖn tr¶ l­¬ng , tr¶ th­ëng cßn ®¬n gi¶n thñ c«ng. ViÖc thùc hiÖn tiÒn l­¬ng chñ yÕu dùu vµo hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp vµ sù tháa thuËn gi÷a ng­êi sö dông lao ®éng vµ ng­êi lao ®éng . ViÖc tr¶ l­¬ng , tr¶ th­ëng cho ng­êi lao ®éng ë khu vùc kinh tÕ nµy dùa trªn nguyªn t¨c tèi ®a lîi Ých vµ gi¶m thiÓu chi phÝ. C¸c doanh nghiÖp t­ nh©n hiÖn nay tham gia hÇu hÕt c¸c ngµnh kinh tÕ cña nÒn kinh tÕ quèc d©n, ®Æc biÖt nh÷ng ngµnh ph©n phèi s¶n phÈm vµ s¶n xuÊt thñ c«ng , nh÷ng ngµnh nµy yªu cÇu vèn nhá , cã sù linh ho¹t trong ho¹t ®éng kinh doanh. TiÒn l­¬ng trong khu vùc nyaú chÞu ¶nh h­ëng cña cung cÇu søc lao ®éng. NÕu cung trªn thÞ tr­¬pngf lín h¬n cÇu dÉn ®Õn tiÒn l­¬ng cña ng­o× lao ®éng thÊp vµ ng­îc l¹i . Cô thÓ lµ trªn thÞ tr­êng søc lao ®éng ViÖt nam th× cung lao ®éng lín h¬n cÇu rÊt nhiÒu . §iÒu nµy lµm cho tiÒn l­¬ng ë khu vùc t­ nh©n qu¸ thÊp kh«ng kÝch thÝch ®­îc ng­êi lao ®éng. Theo sè liÖu ®iÒu tra cña viÖn nghiªn cøu KH vµ c¸c vÊn ®Ò x· héi ®èi víi doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh cho thÊy : BiÓu 1: Thu nhËp b×nh qu©n lao ®éng cña c¸c ngµnh thuéc lÜnh vùc t­ nh©n: §¬n vÞ 1000®/ng­êi th¸ng. Ngµnh 1995 1996 1. C¬ khÝ 445,6 601,2 2. ChÕ biÕn l©m s¶n 392,9 586,8 3.DÖt may 344,0 457,9 4.ChÕ biÕn l­¬ng thùc ,thùc phÈm 906,6 549,3 5.X©y dùng 369,4 406,6 6.Sµnh sø thñy tinh 451,6 515,8 7.DÞch vô 469,0 728,0 Chung 481,3 549,4 Nguån : ViÖn KH lao ®éng vµ c¸c vÊn ®Ò x· héi. Tõ b¶ng trªn ta thÊy n¨m 1995 møc chªnh lÖch gi÷a ngµnh cã thu nhËp b×nh qu©n cao nhÊt vµ ngµnh cã thu nhËp b×nh qu©n thÊp nhÊt lµ: 906,9/344=2,5 lÇn.Cßn trong n¨m1996 lµ 1,8 lÇn.Nh­ vËy trong khu vùc t­ nh©n chªnh lÖch vµ kho¶ng c¸ch thu nhËp gi­· c¸c ngµnh nghÒ gi¶m dÇn.Gi¶i thich cho ®iÒu nµy lµ sù can thiÖp cña thi tr­êng nãi chung vµ thÞ tr­êng søc lao ®éng nãi riªng. Nh­ng trong tõng ngµnh l¹i cã sù chªnh lÖch ®¸ng kÓ: VD Nh­ ngµnh x©y dùng ng­êi cã thu nhËp cao nhÊt chªnh lÖch víi ng­êi cã thu nhËp thÊp nhÊt lµ 1686/201=8,39 lÇn.Cßn trong ngµnh c¬ khÝ lµ cã møc chªnh lÖch nhá nhÊt lµ 2,56 lÇn.DiÒu nµy lµ do trong nÒn kinh tÕ thi tr­êng cã sù lîi thÕ vÒ vèn vÒ kü thuËt, quy m« s¶n xuÊt dÉn ®Õn c¸c doanh nghiÖp nµy cã møc tiÒn l­¬ng trung b×nh lín hon c¸c doanh nghiÖp kh¸c. b.Trong c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi: TÝnh ®Ðn cuèi n¨m 1999 ®· cã 2667 dù ¸n cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ®­îc cÊp giÊy phÐp trong ®ã cã 2152 dù ¸n ®ang ho¹t ®éng víi tæng sè vèn ®Çu t­ 35,1 tØ USD cña n­ãc ngoµi ®Çu t­ t¹i ViÖt nam.C¸c doang nghiÖp ®ã ®· t¹o viÖc lµm cho h¬n 300000 lao ®éng trùc tiÕp vµ hµng ngµn lao ®éng gi¸n tiÕp bªn ngoµi doanh nghiÖp nh­: x©y dùng , gia c«ng , dÞch vô, gãp phÇn ®¸ng kÓ vµo sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi.C¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi chñ yÕu ®ang ho¹t ®éng theo c¸c h×nh thøc: Doanh nghiÖp liªn doanh , doanh nghiÖp 100% vèn ®µu t­ n­íc ngoµi. Trong lÜnh vùc tiÒn l­¬ng ë khu vùc nµy , chÝnh phñ ®· bèn lÇn thay ®æi møc l­¬ng tèi thiÓu cho phï hîp.Vµ tõ ngµy 1-7-1999 Bé L§-TBXH ®· cã quyÕt ®Þnh ¸p dông tr¶ l­¬ng baÌng VN§ víi 3 møc l­¬ng: 487000®-556000® vµ 626000® tïy theo vïng l·nh thæ.§ång thßi chÝnh phñ còng ®· cã nghÞ ®Þnh 197/CP ngµy 31-12-1999 vµ Bé L§-TBXH cã th«ng t­ sè 11/L§-TBXH ra ngµy 3-5-1995 quy ®Þnh vÒ x©y dùng vµ qu¶n lý tiÒn l­ong trong doanh nghiÖp cã vèn ®µu t­ n­ícd ngoµi. Thùc tÕ cho thÊy mét sè doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ®· chÊp hµnh ph¸p luËt ViÖt nam , thùc hiÖn ®óng quy ®Þnh vcaf h­íng dÉn cña ChÝnh Phñ, Bé L§-TBXH trong viÖc x©y dùng vµ tæ chøc qu¶n lý tiÒn c«ng cho ng­êi lao ®éng . Cô thÓ lµ: c«ng ty liªn doanh chÕ t¹o ®· xÕp l­¬ng bËc mét cho nh©n viªn b¶o vÖ 35USD/ th¸ng , c«ng nh©n kü thuËt cã 7 bËc trong ®ã b©c1lµ9 USD/th¸ng,bËc 7 lµ:120,75 USD/ th¸ng.Trung cÊp kü thuËt cã 16 bËc víi møc l­¬ng bËc 1 lµ: 51,1 USD/ th¸ng , bËc 16 lµ : 116,55 USD/th¸ng...Cßn trong xÝ nghiÖp chÕ biÕn tr¸i c©y Food Tech ë tØnh Long an còng xÕp l­¬ng cho l¸i xe lµ :36 USD/th¸ng,thñ kho lµ 50USSD/th¸ng, kÕ to¸n lµ :82 USD/ th¸ng .Tuy nhiªn vÉn cßn nhiÒu doanh nghiÖp ch­a thùc hiÖn ddungs quy chÕ tr¶ l­¬ng g©y ra c¸c tranh chÊp lao ®éng. Th«ng th­êng c¸c doanh nghiÖp th­êng vi ph¹m møc l­¬ng tèi thiÓu quy ®Þnh, vi ph¹m viÖc x¾p xÕp thang b¶ng l­¬ng ®ång thêi còng vi ph¹m viÖc tr¶ th­ëng,tr¶ c«ng thªm giê cho ng­êi lao ®éng.Nhung nh÷ng vi ph¹m nµy nhµ n­íc khã mµ qu¶n lý ®­îc.V× c¸c doanh nghiÖp rÊt Ýt b¸o c¸o vµ c¸c c¬ quan nhµ n­íc muèn vµo kiÓn tra th× kh«ng dÔ dµng chót nµo.§ång thêi c¸c c«ng tyy còng ch­a cã mét tæ chøc c«ng ®oµn hoµn chØnh mang ®óng nhiÖm vô chøc n¨ng cña nã.Do vËy tÊt yÕu xÏ tån t¹i nh÷ng bÊt cËp vÒ tiÒn l­¬ng , tiÒn th­ëng trong khu vùc nµy. II.§¸nh gi¸ vÒ tiÒn l­¬ng ,tiÒn th­ëng trong c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay. 1.MÆt ®­îc: Nh×n chung tõ khi thùc hiÖn chÕ ®é tiÒn l­¬ng míi th¸ng 4-1993 vµ sau nh÷ng ®ît c¶i c¸ch vÒ tiÒn l­¬ng chóng ta ®· ®¹t ®­îc mét sè môc tiªu sau: - Trong nh÷ng n¨m ®µu gi¸ c¶ æn ®Þnh,tiÒn l­¬ng thùc tÕ cña ng­êi h­ëng l­¬ng vµ trî cÊp ®­îc n©ng nªn ®ång thêi kiÒm chÕ ®­îc l¹m ph¸t .§iÒu nµy lµ mét b­íc tiÕn lín cña §¶ng vµ nhµ n­íc ta ®¹t ®­îc trong nh÷ng n¨m qua. Nã ®· ®¶m b¶o cho ng­êi lao ®éng cãthu nhËp ®Ó ®¸p øng nhu cÇu thiÕt yÕu , n©ng cao møc sèng cña nh©n d©n , khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng kh«ng ngõng häc tËp n©ng cao tr×nh ®é. Quü l­¬ng t¨ng thªm hµng n¨m kh«ng v­ît qu¸ sè Quèc héi cho phÐp , ®iÒu nµy kh¸c h¼n so víi nh÷ng n¨m tr­íc ®Æc biÖt lµ nh÷ng n¨m bao cÊp v­ît chi ng©n s¸ch ë møc b¸o ®éng mµ chñ yÕu lµ chi th­êng xuyªn trong ®ã cã chi tr¶ c«ng nh©n viªn chøc. B­íc ®Çu x¾p xÕp ®éi ngò c«ng nh©n viªn chøc vµo ®óng ngh¹ch , bËc l­¬ng ®¶m b¶o cho ng­êi lao ®«ng phï hîp víi c«ng viÖc ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c h¬n kÕt qu¶ cña ng­êi lao ®éng gi¶m sù b×nh qu©n trong tiÒn l­¬ng ,t¨ng tÝnh c«ng b¨ng ®èi víi ng­êi lao ®äng , gi¸ trÞ tiÒn l­¬ng dÇn ®­îc kh«i phôc víi ®óng nghÜa cña nã. + Trong c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc tiÒn l­¬ng ngµy cµng ph¶n ¸nh ®óng._.