Luận án Phê phán quan điểm sai trái thông qua giảng dạy kinh tế chính trị ở các trường đại học trên địa bàn Hà nội hiện nay

NỘI HIỆN NAY Ngành : Chính trị học Chuyên ngành : Công tác tư tưởng Mã số : 9 31 02 01 LUẬN ÁN TIẾN SĨ CHÍNH TRỊ HỌC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS,TS. Lương Khắc Hiếu HÀ NỘI - 2018 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận án là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng và được trích dẫn đầy đủ theo quy định. TÁC GIẢ Bùi Văn Huấn DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT CNH, HĐH : Công nghiệp hóa, hiện đại hóa CNXH : Chủ nghĩa xã hội DBHB : Diễn biến hòa bình TBCN : Tư bản chủ nghĩa XHCN : Xã hội chủ nghĩa DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 1: Đánh giá của giảng viên, sinh viên về việc phát huy vai trò, trách nhiệm của giảng viên trong đấu tranh chống lại các quan điểm sai trái thông qua giảng dạy môn Kinh tế chính trị cho sinh viên ở các trường đại học hiện nay 92 Biểu đồ 2. Đánh giá của giảng viên, sinh viên về một số loại phương tiện thường sử dụng để khai thác thông tin của giảng viên, sinh viên trong giảng dạy, học tập môn Kinh tế chính trị 101 MỤC LỤC MỞ ĐẦU Tính cấp thiết của đề tài Thứ nhất, đấu tranh với những quan điểm đối lập là quy luật tồn tại và phát triển của học thuyết Mác - Lênin nói chung và kinh tế chính trị Mác - Lênin nói riêng. Học thuyết Mác - Lênin mang bản chất khoa học và cách mạng triệt để, nó giải quyết những vấn đề do thực tiễn đặt ra theo quy luật khách quan, toàn diện, lịch sử, cụ thể nhằm cải tạo thế giới theo chiều hướng tiến bộ và mang tính nhân văn sâu sắc. Thực tế lịch sử cho thấy, từ khi chủ nghĩa Mác hình thành, phát triển vào giữa thế kỷ XIX, hệ thống các tư tưởng, quan điểm và những nguyên lý, quy luật kinh tế - xã hội mà hệ thống khoa học đó phát hiện ngày càng được thừa nhận rộng rãi và trở thành nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam và là vũ khí lý luận sắc bén cho hành động cách mạng của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và các đảng tiên phong, chân chính của giai cấp công nhân. Trong quá trình ra đời và phát triển, chủ nghĩa Mác - Lênin luôn phải đương đầu với mọi sự vu khống, xuyên tạc của nhiều loại kẻ thù. Tuy có bước thăng trầm, nhưng nó đều vượt qua các thử thách khắc nghiệt của lịch sử, thể hiện tư tưởng, lập trường và trí tuệ của giai cấp công nhân. Do vậy, sức sống của chủ nghĩa Mác - Lênin không chỉ thể hiện ở sự cảm phục, ngưỡng mộ, sự vận dụng sáng tạo vào quá trình lãnh đạo sự nghiệp cách mạng của các Đảng Cộng sản, công nhân, lực lượng yêu chuộng hòa bình, tiến bộ trên thế giới, mà còn gắn liền với quá trình đấu tranh phản bác những quan điểm sai trái, thù địch. Nói một cách khác, đấu tranh với quan điểm đối lập học thuyết Mác - Lênin là quy luật tồn tại và phát triển của học thuyết này, trong đó Kinh tế chính trị là một bộ phận. Thứ hai, Phê phán quan điểm sai trái thông qua giảng dạy Kinh tế chính trị là hoạt động có vai trò quan trọng việc phát triển tư duy lý luận, tư duy chính trị, tư duy phản biện và bản lĩnh chính trị cho sinh viên. Phê phán quan điểm sai trái trong quá trình học môn Kinh tế chính trị Mác - Lênin là môi trường tốt để bồi dưỡng, phát triển năng lực tư duy lý luận và năng lực tư duy chính trị cho sinh viên. Để bác bỏ các quan điểm sai trái về vấn đề này một cách thuyết phục, sinh viên phải không ngừng tìm hiểu nhằm nắm được đầy đủ tinh thần của học thuyết Kinh tế chính trị Mác - Lênin, dùng cái nhìn chỉnh thể, hệ thống để bác bỏ những quan điểm phiến diện, lệch lạc; biết thu thập, xử lý các thông tin từ thực tiễn, lấy kết quả phát triển trong cả tiến trình lâu dài để bác bỏ những quan điểm thiển cận, cố tình thổi phồng một vài khuyết điểm trước mắt Chính trong quá trình đấu tranh ấy, năng lực tư duy lý luận, năng lực tư duy chính trị của sinh viên sẽ không ngừng được củng cố, nâng cao. Mặt khác, phê phán các quan điểm sai trái thông qua giảng dạy kinh tế chính trị trong các trường đại học góp phần hình thành, củng cố năng lực đấu tranh tư tưởng, lý luận và sự miễn dịch cho sinh viên trước quan điểm sai trái. Chính nhờ sự cọ sát, rèn luyện trong quá trình phê phán quan điểm sai trái đối với học thuyết Kinh tế chính trị Mác - Lênin mà năng lực đấu tranh tư tưởng và khả năng miễn dịch của sinh viên trước quan điểm sai trái được hình thành, củng cố. Cụ thể là, tri thức khoa học được bổ sung; trình độ và phương pháp tư duy được nâng cao; các phẩm chất chính trị, đạo đức, nghề nghiệp được củng cố; khả năng nhận dạng đúng, kịp thời và chính xác các quan điểm sai trái; sự nhạy bén trong sử dụng ngôn từ và luận chứng; sự vận dụng linh hoạt các biện pháp đấu tranh Thứ ba, xuất phát từ tính chất phức tạp và quyết liệt của cuộc đấu tranh trên mặt trận tư tưởng, lý luận giai đoạn hiện nay và từ tác động tiêu cực của các quan điểm sai trái đối với xã hội, đặc biệt là đối với sinh viên. Hiện nay, các thế lực thù địch lập tức tập trung mũi nhọn chống phá vào lĩnh vực kinh tế. Họ cho rằng Kinh tế trị trường định hướng XHCN là một sự gán ghép áp đặt và không hề tồn tại trên thực tế, thừa nhận Kinh tế trị trường tức là Việt Nam đã “quay lại” theo đúng quỹ đạo phát triển của chủ nghĩa tư bản. Họ lợi dụng triệt để và khuếch đại những hạn chế, yếu kém trong hoạt động quản lý kinh tế của Nhà nước, nhất là việc quản lý vốn, tài sản thuộc sở hữu toàn dân trong các doanh nghiệp nhà nước để phủ nhận vai trò chủ đạo của thành phần kinh tế nhà nước, phủ nhận vai trò quản lý, điều tiết kinh tế của nhà nước xã hội chủ nghĩa. Họ khuyến nghị, muốn cho kinh tế Việt Nam thực sự khởi sắc, cần thiết phải bỏ “cái đuôi định hướng xã hội chủ nghĩa” như một gánh nặng. Trên cơ sở bác bỏ mô hình kinh tế hiện thực ở Việt Nam, các thế lực thù địch tiếp tục tấn công, bác bỏ những nguyên lý cơ bản trong học thuyết Kinh tế chính trị Mác - Lênin, họ cho rằng những sai lầm, thất bại của chủ nghĩa xã hội hiện thực đều xuất phát từ lý luận gốc. Mặt khác, trong điều kiện Kinh tế trị trường, sự phân hoá giàu nghèo ở nước ta được thừa nhận và có xu hướng phát triển. Mức độ chênh lệch giàu nghèo ở nước ta tăng lên là tất yếu do sự chuyển đổi từ cơ chế kế hoạch hóa tập trung sang cơ chế thị trường. Điều này đã tác động mạnh mẽ vào tâm lý, ý thức của đại đa số nhân dân trong đó có học sinh, sinh viên làm cho họ nghi ngờ về học thuyết Kinh tế chính trị Mác - Lênin, dẫn đến tâm lý ngại học hoặc không quan tâm đến các quan điểm, tư tưởng của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chính sách của Đảng Cộng sản Việt Nam về phát triển kinh tế. Trong điều kiện Kinh tế trị trường, không ít sinh viên ở các trường đại học đã, đang và sẽ bị lôi cuốn theo trào lưu thực dụng chủ nghĩa, tự do, chạy theo cám dỗ vật chất, có những hành động sai trái, đi ngược lại những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, thiếu tu dưỡng, rèn luyện về phẩm chất, đạo đức, lối sống. Lợi dụng tình hình đó, các thế lực thù địch không ngừng đẩy mạnh hoạt động chống phá trên lĩnh vực lý luận kinh tế chính trị, chĩa mũi nhọn tuyên truyền vào đối tượng học sinh, sinh viên hòng chuyển hóa về nhận thức chính trị của thế hệ tương lai. Hà Nội, với vị thế là thủ đô của đất nước, là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, là một trong những địa phương tập trung rất nhiều các trường đại học lớn, nơi diễn ra hoạt động giáo dục - đào tạo sôi động vào bậc nhất của cả nước, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch cũng vì thế mà diễn ra quyết liệt hơn bất cứ nơi nào khác. Đẩy mạnh hoạt động phê phán các quan điểm sai trái thông qua giảng dạy Kinh tế chính trị trong các trường đại học nói chung và trong các trường đại học trên địa bàn Hà Nội nói riêng là việc làm có ý nghĩa thiết thực và cấp bách. Với ý nghĩa đó, nghiên cứu sinh chọn đề tài “Phê phán quan điểm sai trái thông qua giảng dạy Kinh tế chính trị ở các trường đại học trên địa bàn Hà Nội hiện nay” làm luận án tiến sĩ của mình. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu 2.1. Mục đích nghiên cứu Làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn phê phán các quan điểm sai trái thông qua giảng dạy Kinh tế chính trị và đề xuất yêu cầu, giải pháp tăng cường phê phán các quan điểm sai trái thông qua giảng dạy Kinh tế chính trị ở các trường đại học trên địa bàn Hà Nội hiện nay. 2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu - Làm rõ những vấn đề lý luận về phê phán quan điểm sai trái thông qua giảng dạy Kinh tế chính trị ở các Trường đại học trên địa bàn Hà Nội. - Phân tích thực trạng phê phán các quan điểm sai trái thông qua giảng dạy Kinh tế chính trị ở các Trường đại học trên địa bàn Hà Nội hiện nay. - Xác định yêu cầu và đề xuất các giải pháp tăng cường phê phán quan điểm sai trái thông qua giảng dạy Kinh tế chính trị ở các trường đại học trên địa bàn Hà Nội hiện nay. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Hoạt động phê phán quan điểm sai trái thông qua giảng dạy kinh tế chính trị trong các trường Đại học ở Hà Nội. 3.2. Phạm vi nghiên cứu Về mặt nội dung, luận án tập trung nghiên cứu hoạt động phê phán các quan điểm sai trái trên lĩnh vực kinh tế chính trị. Về không gian, phạm vi nghiên cứu của luận án giới hạn trong các trường đại học trên địa bàn Hà Nội. Phạm vi khảo sát tập trung vào một số trường giảng dạy kinh tế chính trị cho sinh viên không thuộc chuyên ngành Kinh tế chính trị: Học viện Báo chí và Tuyên truyền, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, Trường Đại học Ngoại thương, Trường Đại học Xây dựng, Trường Đại học Giao thông vận tải, Trường Đại học Thủy Lợi, Trường Đại học Công đoàn, Viện Đại học Mở Hà Nội. Về thời gian, các số liệu sử dụng trong luận án được khảo sát từ năm 2010 đến nay, các giải pháp có ý nghĩa đến năm 2025. Cơ sở lý luận, thực tiễn và phương pháp nghiên cứu 4.1. Cơ sở lý luận Cơ sở lý luận của luận án là những quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về Kinh tế chính trị và đấu tranh tư tưởng; Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc của Đảng, các nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng về phê phán các quan điểm sai trái, thù địch trên lĩnh vực tư tưởng - lý luận, bảo vệ nền tảng tư tưởng là chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Các tác phẩm và bài viết của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, quân đội cùng những kết quả nghiên cứu của các công trình khoa học trong và ngoài nước có liên quan đến đề tài. 4.2. Cơ sở thực tiễn Là tình hình phê phán các quan điểm sai trái, thù địch trong giảng dạy Kinh tế chính trị ở các trường đại học trên địa bàn Hà Nội hiện nay thông qua số liệu của các trường đại học, số liệu điều tra xã hội học của tác giả; cùng với các chỉ thị, nghị quyết, chương trình và đề án của Đảng Cộng sản Việt Nam, Bộ Giáo dục và Đào tạo về đấu tranh tư tưởng, về phê phán các quan điểm sai trái, thù địch trong giảng dạy Kinh tế chính trị; các báo cáo tổng kết hoạt động giáo dục đào tạo, nghiên cứu khoa học, đấu tranh tư tưởng ở các trường đại học trên địa bàn Hà Nội hiện nay. 4.3. Phương pháp nghiên cứu Luận án vận dụng phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử, đồng thời sử dụng tổng hợp các phương pháp như phương pháp tiếp cận hệ thống, phương pháp kết hợp lý luận với thực tiễn, phương pháp thống kê, phương pháp phân tích và tổng hợp, phương pháp lịch sử - logic, phương pháp điều tra xã hội học, phương pháp phỏng vấn và phương pháp chuyên gia. Cụ thể: Sử dụng phương pháp tiếp cận hệ thống xuyên suốt Luận án nhằm tiếp cận đối tượng nghiên cứu của Luận án (hoạt động phê phán quan điểm sai trái thông qua giảng dạy kinh tế chính trị) với tư cách một bộ phận cấu thành hoạt động đấu tranh tư tưởng lý luận của Đảng, đồng thời là một bộ phận nằm trong hoạt động giáo dục - đào tạo. Phương pháp này cũng được sử dụng để trình bày các vấn đề, các nội dung trong luận án theo một trình tự, một bố cục hợp lý, chặt chẽ, có sự gắn kết, kế thừa, phát triển các vấn đề, các nội dung để hoàn thành các nhiệm vụ đã xác định cho Luận án. Sử dụng phương pháp kết hợp lý luận với thực tiễn trong tất cả các chương của luận án để xem xét từng vấn đề nghiên cứu trong mối liên hệ giữa lịch sử, lý luận, pháp lý với thực tiễn tổ chức thực hiện. Phương pháp này cũng được sử dụng để xem xét, đề xuất các quan điểm và giải pháp đẩy mạnh phê phán quan điểm sai trái thông qua giảng dạy Kinh tế chính trị trong các trường đại học trên địa bàn Hà Nội ở chương 4. Phương pháp thống kê được sử dụng khi tổng quan các công trình nghiên cứu có liên quan tới đề tài luận án. Đặc biệt được sử dụng trong chương 2 của luận án kết hợp với phương pháp điều tra xã hội học và phương pháp phỏng vấn, nhằm thu thập các số liệu phản ánh thực trạng phê phán quan điểm sai trái thông qua giảng dạy Kinh tế chính trị trong các trường đại học trên địa bàn Hà Nội. Phương pháp phân tích và tổng hợp được sử dụng chủ yếu trong chương 1 và chương 2 của Luận án. Cụ thể là được sử dụng để đi sâu vào tìm tòi, đánh giá và trình bày các lý thuyết, các hoạt động phê phán quan điểm sai trái nói chung, hoạt động phê phán quan điểm sai trái thông qua giảng dạy Kinh tế chính trị trong các trường đại học trên địa bàn Hà Nội nói riêng. Phương pháp lịch sử - logic được sử dụng trong suốt quá trình nghiên cứu Luận án nhằm hệ thống những vấn đề lý luận và đánh giá thực trạng hoạt động phê phán quan điểm sai trái thông qua giảng dạy Kinh tế chính trị trong các trường đại học trên địa bàn Hà Nội trong hoàn cảnh lịch sử cụ thể. Phương pháp này cũng được sử dụng khi dự báo hoạt động chống phá của các thế lực thù địch trên lĩnh vực lý luận Kinh tế chính trị và xác định những yêu cầu đặt ra khi phê phán các quan điểm sai trái thông qua giảng dạy Kinh tế chính trị trong các trường đại học trên địa bàn Hà Nội. Quá trình đề xuất giải pháp đẩy mạnh hoạt động phê phán các quan điểm sai trái thông qua giảng dạy Kinh tế chính trị trong các trường đại học trên địa bàn Hà Nội, phương pháp này cũng được sử dụng để các quan điểm và giải pháp đề xuất phù hợp với bối cảnh lịch sử (được dự báo) trong thời gian tới. Phương pháp chuyên gia sử dụng trong tất cả các chương của luận án, qua đó tác giả tham khảo được ý kiến của các nhà quản lý, các nhà khoa học giàu kinh nghiệm về lĩnh vực nghiên cứu. 5. Những đóng góp mới của luận án Một là, bổ sung và làm rõ hơn cơ sở lý luận về phê phán quan điểm sai trái thông qua giảng dạy kinh tế chính trị trong các trường đại học, cụ thể là: - Làm rõ khái niệm “quan điểm sai trái”, phân biệt quan điểm sai trái với những ý kiến khác biệt của cán bộ, đảng viên và một bộ phận quần chúng muốn đóng góp nhằm xây dựng, bổ sung hoàn thiện đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước; - Đề xuất các căn cứ nhận diện quan điểm sai trái đối với học thuyết kinh tế chính trị Mác - Lênin; - Xác định rõ chủ thể, mục đích, phương thức, đối tượng tác động của hoạt động phê phán quan điểm sai trái thông qua giảng dạy Kinh tế chính trị trong các trường đại học trên địa bàn Hà Nội. Hai là, thông qua điều tra, khảo sát tại 8 trường đại học tiêu biểu, đánh giá đúng thực trạng, chỉ rõ nguyên nhân của thành tựu, hạn chế và xác định 5 nhóm những vấn đề đặt ra trong phê phán quan điểm sai trái thông qua giảng dạy Kinh tế chính trị trong các trường đại học trên địa bàn Hà Nội. Ba là, xác định 4 yêu cầu, đề xuất và luận giải cơ sở khoa học, tính khả thi của 5 giải pháp có tính khả thi nhằm đẩy mạnh phê phán quan điểm sai trái thông qua giảng dạy kinh tế chính trị trong các trường đại học trên địa bàn Hà Nội. 6. Ý nghĩa lý luận, thực tiễn của luận án Kết quả nghiên cứu của luận án góp phần cung cấp cơ sở khoa học trong hoạt động phê phán các quan điểm sai trái thông qua giảng dạy Kinh tế chính trị ở các trường đại học trên địa bàn Hà Nội và trong cả nước ta hiện nay. Luận án có thể dùng làm tài liệu tham khảo trong nghiên cứu, giảng dạy ở các học viện, trường đại học, cao đẳng ở Việt Nam. 7. Kết cấu của luận án Luận án gồm: Tổng quan, 3 chương (7 tiết), kết luận, danh mục các công trình nghiên cứu của tác giả, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN HOẠT ĐỘNG PHÊ PHÁN QUAN ĐIỂM SAI TRÁI THÔNG QUA GIẢNG DẠY KINH TẾ CHÍNH TRỊ TRONG CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC TRÊN ĐỊA BÀN HÀ NỘI HIỆN NAY A) Các công trình nghiên cứu về quan điểm sai trái và phê phán quan điểm sai trái Nhà xuất bản Sự thật, “Chủ nghĩa chống cộng ngày nay”, sách tham khảo, 1983 [59]. Cuốn sách cho rằng, đấu tranh tư tưởng là để chống lại thế giới quan và hệ tư tưởng tư sản, bảo vệ, phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin, đường lối, chính sách của Đảng Cộng sản; cuộc đấu tranh này là một tất yếu, một nhiệm vụ của Đảng Cộng sản và Nhà nước xã hội chủ nghĩa. Cuộc đấu tranh này có ảnh hưởng rất lớn đến thành bại của công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội. Nhà xuất bản Đại học Công an nhân dân Trung Quốc, Bàn về vấn đề chống “Diễn biến hòa bình”, sách tham khảo, 1993 [62]. Cuốn sách trình bày một cách hệ thống những vấn đề căn bản về chiến lược “Diễn biến hòa bình” của chủ nghĩa đế quốc chống chủ nghĩa xã hội, từ khái niệm, nguồn gốc, bản chất, âm mưu, thủ đoạn, phương thức tiến hành. Cuốn sách nêu rõ những âm mưu, thủ đoạn của kẻ thù chống lại học thuyết Mác - Lênin, tư tưởng Mao Trạch Đông trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội đặc sắc ở Trung Quốc. Tác giả cuốn sách cũng đề xuất một số biện pháp giúp phòng và chống lại chiến lược này. Tác giả Lưu Đình Á, “Hãy cảnh giác cuộc đại chiến thế giới không có khói súng - Nghiên cứu về vấn đề chống diễn biến hoà bình”, sách tham khảo, 1994 [1]. Cuốn sách đã phân tích rõ bản chất và quá trình hình thành chiến lược “diễn biến hoà bình” chống chủ nghĩa xã hội của các nước đế quốc; các phương thức, thủ đoạn trong chiến lược “diễn biến hoà bình”: lấy việc làm xói mòn và tan rã đảng cầm quyền làm mục tiêu chính trị, dùng các phương tiện truyền thông đại chúng để công kích, xuyên tạc chủ nghĩa Mác - Lênin nhằm phủ định hệ tư tưởng Mác -xít. Trên cơ sở đó, cuốn sách đã đề xuất một số biện pháp nhằm chống lại chiến lược “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch. Tác giả Nguyễn Viết Thông, “Nâng cao chất lượng và hiệu quả cuộc đấu tranh trên mặt trận tư tưởng, lý luận”, Tham luận khoa học, 2005 [6, 95-109]. Tham luận khái quát thực trạng cuộc đấu tranh trên mặt trận tư tưởng, lý luận trong 20 năm đổi mới (1986-2006) và trình bày nhiệm vụ, đề xuất giải pháp nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả cuộc đấu tranh này. Trong các giải pháp đề xuất, có giải pháp đổi mới mạnh mẽ nội dung, hình thức và phương pháp giáo dục lý luận chính trị, giáo dục đạo đức trong Đảng, trong hệ thống chính trị, trong hệ thống nhà trường và trong toàn xã hội. Tác giả Nguyễn Đình Hương, Thực trạng và giải pháp chống âm mưu “tự diễn biến” đối với nội bộ ta, Tham luận khoa học, 2005 [6, 110-116]. Tham luận trình bày thực trạng, đưa ra dự báo và đề xuất các giải pháp đấu tranh chống âm mưu “tự diễn biến”. Trong các giải pháp đề xuất, tác giả tham luận đặt vấn đề cần thiết phân biệt các quan điểm thù địch và các quan điểm trái chiều (do nhận thức khác nhau của những đối tượng có động cơ mang tính xây dựng) để áp dụng các biện pháp đấu tranh phù hợp; đẩy mạnh công tác nghiên cứu lý luận bám sát yêu cầu thực tiễn để kịp thời giải quyết những khúc mắc đang diễn ra trong cuộc sống. Tác giả Nguyễn Chí Mỳ, “Một số giải pháp đấu tranh với các quan điểm sai trái, thù địch trên địa bàn Hà Nội”, Tham luận khoa học, 2005 [6, 228-240]. Tham luận trình bày những yếu tố cơ bản tác động, ảnh hưởng, nảy sinh các quan điểm sai trái, thù địch trên địa bàn Hà Nội, trong đó có đề cập tới đặc điểm Hà Nội là trung tâm kinh tế, chính trị, văn hóa của cả nước, đồng thời cũng là tiêu điểm chống phá của các thế lực thù địch trong và ngoài nước. Tác giả tham luận cũng bước đầu nhận diện các hoạt động và một số quan điểm sai trái, thù địch trên địa bàn thủ đô, trên cơ sở đó đề xuất nhiều giải pháp đấu tranh bác bỏ các quan điểm sai trái, thù địch này. Ban Tư tưởng - Văn hóa Trung ương, “Phê phán, bác bỏ các quan điểm sai trái, thù địch, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng Cộng sản Việt Nam”, sách tham khảo, 2007 [5]. Cuốn sách cung cấp căn cứ khoa học giúp nhận dạng các quan điểm sai trái, thù địch; khái quát cuộc đấu tranh tư tưởng, lý luận của các nước XHCN và phong trào cộng sản, công nhân quốc tế từ năm 1991 đến năm 2007; phê phán các quan điểm sai trái, thù địch trên mặt trận tư tưởng, lý luận; phê phán, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam; khái quát cuộc đấu tranh trên mặt trận tư tưởng, lý luận trong 20 năm đổi mới (1986 - 2006); khái quát cuộc đấu tranh chống chiến tranh tâm lý gây chia rẽ, nghi ngờ trong nội bộ Đảng và nhân dân; dự báo tình hình, xác định phương hướng, đề xuất các nhóm giải pháp nâng cao chất lượng nghiên cứu, phê phán các quan điểm sai trái, cơ hội, thù địch. Trong nhóm giải pháp về kinh tế, các tác giả nhấn mạnh việc tổng kết các mô hình kinh tế có hiệu quả, luận giải mối quan hệ giữa việc đổi mới tư duy quản lý kinh tế của Đảng với những thành tựu nổi bật về kinh tế - xã hội của đất nước; đề nghị cần thận trọng thí điểm trước khi triển khai nhân rộng các chính sách kinh tế vĩ mô; yêu cầu làm rõ hơn bản chất nền Kinh tế trị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, làm rõ vai trò quản lý của Nhà nước trong nền Kinh tế trị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; yêu cầu làm rõ mối quan hệ giữa mở cửa, hội nhập và xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ; giải quyết vấn đề bình đẳng, công bằng trong phân phối các yếu tố đầu vào của sản xuất và phân phối kết quả làm ra trong xã hội; coi trọng việc xây dựng, phát triển cơ sở kinh tế nhà nước, kinh tế tập thể trong nền kinh tế nhiều thành phần vận hành theo cơ chế thị trường để giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa. Tác giả Trần Doãn Tiến, “Phê phán các quan điểm sai trái về tư tưởng chính trị trên mạng internet góp phần bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa ở nước ta hiện nay”, LATS triết học, 2010 [71]. Luận án góp phần làm rõ một số khái niệm như “tư tưởng chính trị”, “quan điểm sai trái về tư tưởng chính trị”, “phê phán các quan điểm sai trái về tư tưởng chính trị”; phân biệt “quan điểm sai trái” và “quan điểm thù địch”; nhận diện quan điểm sai trái về tư tưởng chính trị trên mạng internet. Trên cơ sở dẫn giải thực trạng và chỉ rõ những vấn đề đặt ra, tác giả Luận án đề xuất quan điểm và giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả phê phán các quan điểm sai trái về tư tưởng chính trị trên mạng internet, trong đó đáng chú ý có giải pháp: Thông qua các hình thức tuyên truyền, giáo dục lý luận để nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên và nhân dân về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chính sách của Đảng. Tác giả Nguyễn Hồng Vinh, “Đấu tranh chống quan điểm sai trái, thù địch - một nhiệm vụ quan trọng trong công tác tư tưởng hiện nay”, Bài báo khoa học, 2010 [82]. Bài báo đề cập tới tính chất phức tạp của cuộc đấu tranh trên mặt trận tư tưởng, lý luận trước thềm Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI, khẳng định tầm quan trọng của nhiệm vụ đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch nhằm bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Tác giả bài báo chỉ ra 5 vấn đề trọng tâm của cuộc đấu tranh đã được triển khai, trong đó có vấn đề phản bác luận điểm “chủ nghĩa Mác - Lênin là lỗi thời, là tội lỗi, đã và đang cáo chung” và “Đã công nhận Kinh tế trị trường tức là thừa nhận chủ nghĩa tư bản, do vậy phải cắt “cái đuôi” định hướng xã hội chủ nghĩa”. Tác giả Ngô Hoàng Anh, Phê phán quan điểm phủ nhận con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, LATS Triết học, 2013 [2]. Luận án góp phần nhận diện những quan điểm phủ nhận con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam; khẳng định tính đúng đắn trong quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và Đảng Cộng sản Việt Nam về chủ nghĩa xã hội và con đường xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta. Tác giả luận án đề xuất nhiều giải pháp phê phán quan điểm phủ nhận con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, trong đó đáng chú ý có các giải pháp như: Tiếp tục nâng cao nhận thức của cả xã hội về chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam để chủ động xây dựng “hệ miễn dịch” về tư tưởng; hoàn thiện thể chế Kinh tế trị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; nâng cao trình độ mọi mặt của đội ngũ cán bộ công tác trên mặt trận tư tưởng, lý luận. Tác giả Lê Hữu Nghĩa, “Phân biệt quan điểm sai trái và ý kiến khác với quan điểm của Đảng”, Bài báo khoa học, 2013 [86]. Bài viết khái quát hoạt động chống phá của các thế lực thù địch đối với cách mạng nước ta trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận thời gian qua; đánh giá những thành tựu, hạn chế trong cuộc phê phán những quan điểm sai trái của các thế lực thù địch. Tác giả bài báo cho rằng, trong phê phán các quan điểm sai trái, thù địch, cần phân biệt chúng với ý kiến của cán bộ, đảng viên và nhân dân khác với quan điểm, đường lối của Đảng, có như vậy mới xác định được thái độ và phương pháp đấu tranh phù hợp. Tác giả đưa ra 5 điểm khác nhau, làm căn cứ phân biệt hai loại quan điểm trên, đó là: động cơ, mục đích; nội dung quan điểm; phương pháp, cách thức; nhân thân và cách thức đăng tải ý kiến. Tác giả Vũ Văn Hiền, “Nhận diện, đấu tranh với các loại quan điểm sai trái, thù địch”, bài báo khoa học, 2013 [48]. Bài báo nêu ra những dạng quan điểm sai trái, thù địch khác nhau làm cơ sở cho việc xác định các giải pháp đấu tranh cụ thể, thích hợp. Một là, những quan điểm sai trái do các thế lực thù địch tác động tuyên truyền; hai là, những quan điểm sai trái do các phần tử phản động, thoái hóa, cơ hội chính trị, bất mãn gây ra; ba là, những quan điểm sai trái hình thành do trình độ nhận thức chính trị kém. Tác giả Nguyễn Bá Dương, “Phòng, chống “Diễn biến hòa bình” ở Việt Nam - Mệnh lệnh của cuộc sống”, sách chuyên khảo, 2015 [16]. Cuốn sách được kết cấu gồm ba phần, bàn một cách có hệ thống về đấu tranh phòng, chống “diễn biến hòa bình” ở Việt Nam. Phần thứ nhất trình bày về bản chất “cuộc cách mạng lý luận” và âm mưu “diễn biến hòa bình” chống phá Việt Nam. Phần thứ hai trình bày nội dung: thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” - chiêu trò mới của “diễn biến hòa bình” chống phá Việt Nam. Phần thứ ba trình bày trách nhiệm của chúng ta trong đẩy mạnh cuộc đấu tranh phòng, chống “diễn biến hòa bình” trong tình hình mới. Từ trang 300 đến 330, tác giả tập trung trình bày về căn cứ nhận diện phương thức, nội dung các quan điểm sai trái, thù địch và giải pháp phê phán. Tác giả Phạm Văn Sơn, “Chủ động, tích cực, nhạy bén trong đấu tranh tư tưởng, lý luận hiện nay”, bài báo khoa học, 2015 [66, tr.19-21]. Bài báo đề cập tính chất phức tạp của cuộc đấu tranh trên mặt trận tư tưởng, lý luận ở nước ta hiện nay bằng cách phân tích rõ âm mưu, thủ đoạn, hình thức và tính chất nguy hiểm trong hành động chống phá cách mạng Việt Nam của các thế lực thù địch. Trong đó nhấn mạnh thủ đoạn triệt để khai thác những vấn đề còn bất cập giữa lý luận chủ nghĩa Mác - Lênin với thực tiễn cách mạng Việt Nam hòng phủ nhận tính cách mạng, khoa học của chủ nghĩa Mác - Lênin. Học viện Chính trị Công an nhân dân, Tài liệu bồi dưỡng Lý luận chính trị hè cho giảng viên, giáo viên giảng dạy lý luận chính trị trong các học viện, trường Công an nhân dân”, 2015. Cuốn tài liệu kết cấu thành 9 chuyên đề, trong đó chuyên đề 5 bàn về “Nhận diện, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch” [51, tr.138-160]. Trong chuyên đề này, các tác giả trình bày các khái niệm về quan điểm sai trái, quan điểm thù địch, quan điểm sai trái, thù địch; phân biệt quan điểm sai trái, thù địch với các ý kiến khác với quan điểm, đường lối của Đảng; nhận diện đối tượng, nội dung, phương thức tuyên truyền các quan điểm sai trái, thù địch. Tác giả Nguyễn Đức Bình, “Mấy ý kiến về công tác tư tưởng, lý luận trong tình hình hiện nay”, bài báo khoa học, 2016 [10, tr.3- 4; 12]. Trong lĩnh vực Kinh tế chính trị, tác giả bài báo khái quát những biến đổi phức tạp trong các quan hệ kinh tế, quan hệ lợi ích, quan hệ xã hội giai cấp đòi hỏi công tác tư tưởng, lý luận phải có những nghiên cứu cụ thể, tránh việc “khái quát” chung chung, đưa tới những quan điểm, chủ trương và nội dung tuyên truyền thiếu cụ thể, sát hợp. Để thúc đẩy, nâng cao hiệu quả công tác tư tưởng, lý luận, tác giả bài báo đề xuất giải pháp liên quan tới việc đào tạo một đội ngũ cán bộ chất lượng cao trong hệ thống các học viện chính trị, trong đó đặc biệt lưu ý việc giáo dục chủ nghĩa Mác - Lênin đến nơi đến chốn, nắm chắc các nguyên lý trước đúng nay vẫn đúng, những nguyên lý trước đúng nhưng đã bị thực tiễn vượt qua, những tư tưởng vốn không đúng nhưng đã được chính các nhà kinh điển tự mình chỉnh lý, những tư tưởng đúng nhưng người tiếp thu hiểu sai, những vấn đề lý luận và thực tiễn hiện nay mà các nhà kinh điển chưa gặp phải, phê phán những sự phê phán xuyên tạc chủ nghĩa Mác - Lênin. Tác giả Võ Văn Tuấn, Đấu tranh phản bác những quan điểm, tư tưởng sai trái, thù địch, xuyên tạc chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, bài báo khoa học, 2016 [79, tr11-15]. Bài báo trích dẫn tinh thần Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII: “Chất lượng và hiệu quả công tác tư tưởng, lý luận chưa cao. Chậm khắc phục có hiệu quả những hạn chế của công tác tư tưởng như thiếu sắc bén, chưa thuyết phục. Đấu tranh chống âm mưu, hoạt động “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch, phòng chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” còn bị động, hiệu quả chưa cao”. Để nâng cao hiệu quả đấu tranh làm thất bại âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình”, phản bác những quan điểm sai trái, thù địch, bảo vệ đường lối của Đảng, tác giả bài báo đề xuất 4 giải pháp: kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh; đổi mới công tác tư tưởng, lý luận; chủ động ngăn chặn, nâng cao chất lượng, hiệu quả đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch; đẩy mạnh đấu tranh chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Tác giả Phạm Thanh Hà, Phòng chống chiến lược “Diễn biến hòa bình” qua việc đấu tranh chống những luận điệu sai trái, thù địch hiện nay, bài báo khoa học, 2016 [47, 23-25]. Bài báo khái quát 8 xu hướng, biểu hiện chính mà những luận điệu sai trái của các thế lực thù địch, phản động, bất mãn tập trung chống phá, trong đó có xu hướng triệt để lợi dụng những sơ hở, thiếu sót trong quản lý kinh tế của Nhà nước để xuyên tạc, bóp méo nhằm công kích sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước, gieo rắc tâm lý hoang mang, ngh...ình nghiên cứu hệ thống và chuyên sâu về hoạt động phê phán các quan điểm sai trái thông qua giảng dạy Kinh tế chính trị trong các trường đại học trên địa bàn Hà Nội; những luận giải mang tính lý luận cũng như phân tích sâu sắc, có luận cứ khoa học về thực trạng phê phán các quan điểm sai trái thông qua giảng dạy Kinh tế chính trị trong các trường đại học trên địa bàn Hà Nội; từ đó đề xuất một số quan điểm và giải pháp cơ bản nhằm đẩy mạnh hoạt động này. Chương 1 NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ PHÊ PHÁN QUAN ĐIỂM SAI TRÁI THÔNG QUA GIẢNG DẠY KINH TẾ CHÍNH TRỊ TRONG CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC 1.1. Quan điểm sai trái và phê phán quan điểm sai trái 1.1.1. Quan điểm sai trái Theo Đại từ điển Tiếng Việt, Nhà xuất bản Đại học quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh ấn hành năm 2008, danh từ quan điểm có nghĩa: (1) Chỗ đứng để xem xét, nhìn nhận vấn đề, như quan điểm giai cấp, quan điểm quần chúng (2) Ý kiến, cách nhìn nhận riêng, như: trình bày quan điểm của mình, mỗi người có một quan điểm, thống nhất quan điểm với nhau [85, tr.1286] Với nghĩa thứ nhất, quan điểm sẽ chi phối kết quả xem xét, nhìn nhận, đánh giá về mọi vấn đề. Tùy vào điểm đứng mà chủ thể nhận thức có thể nhìn nhận vấn đề một cách toàn diện hay phiến diện, chân thực hay sai lầm, sâu sắc hay hời hợt và vì vậy, kết quả nhận thức sẽ rất khác nhau. Đứng trên lập trường duy tâm, chủ thể nhận thức sẽ không phản ánh chính xác được sự tồn tại, vận động của thực tại khách quan. Đứng trên lập trường tuyệt đối hóa tự nhiên, chủ thể nhận thức không phản ánh đúng vai trò của nhận thức lý luận và đánh giá sai lầm về hành động cải tạo thế giới tự nhiên của con người. Đứng trên lập trường của một giai cấp thiểu số đang giữ địa vị thống trị, chủ thể nhận thức sẽ không nhận thức được hoặc không thể thừa nhận tính hữu hạn của một trật tự xã hội Với nghĩa thứ hai, quan điểm đồng nghĩa với tư tưởng. Đại từ điển Tiếng Việt, Nhà xuất bản Đại học quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh ấn hành năm 2008 định nghĩa: “tư tưởng là quan điểm và ý nghĩ chung của con người đối với thế giới tự nhiên và xã hội” [85, tr.1704]. Theo Từ điển Tiếng Việt, xuất bản năm 1994, tư tưởng là quan điểm và ý nghĩ chung của con người đối với hiện thực khách quan, đối với xã hội (nói tổng quát). Đứng trước hiện thực khách quan và xã hội, từng cá nhân, mỗi nhóm người có cách nhìn nhận khác nhau, vì vậy có quan điểm, tư tưởng tiến bộ và quan điểm, tư tưởng lạc hậu. Trong phạm vi luận án này, tác giả đứng trên lập trường giai cấp công nhân, với thế giới quan duy vật biện chứng và phương pháp luận biện chứng duy vật để nghiên cứu quan điểm với nghĩa “ý kiến, cách nhìn nhận riêng”, theo đó quan điểm đồng nghĩa với tư tưởng. Từ điển Triết học giản yếu năm 1987 định nghĩa: “tư tưởng là hình thức phản ánh thế giới bên ngoài, trong đó bao hàm sự ý thức về mục đích và triển vọng của việc tiếp tục nhận thức và cải tạo thế giới Mọi tư tưởng đều được rút ra từ kinh nghiệm... Tư tưởng có thể phán ánh đúng đắn, cũng có thể phản ánh sai lầm về hiện thực” [58, tr.495-496]. Chủ nghĩa duy vật lịch sử quan niệm, tư tưởng theo nghĩa rộng, nghĩa chung nhất, là một hình thái của ý thức xã hội, được hình thành một cách bền vững, sâu sắc trong tâm trí con người, có tác dụng lôi cuốn mạnh mẽ, hướng dẫn hành động của con người trong một thời gian tương đối dài. Tư tưởng hướng hành động tới đích đã vạch ra. Theo nghĩa hẹp, tư tưởng là một hình thái cụ thể của ý thức xã hội, ý thức cá nhân con người, phản ánh thế giới khách quan và định hướng hành động của con người. Chủ thể của tư tưởng có thể là cá nhân con người, một cộng đồng người Có thể nhận thấy, có nhiều cách định nghĩa đa dạng, phức tạp về quan điểm (tư tưởng), nhưng tựu trung đều thống nhất cho rằng quan điểm là sự phản ánh hiện thực khách quan một cách có mục đích, biểu hiện tập trung lợi ích của chủ thể nhận thức. Chủ thể nhận thức có thể là một cá nhân, một tập thể, một giai cấp, một dân tộc hoặc toàn nhân loại. Sự phản ánh có thể chính xác hoặc không chính xác về hiện thực khách quan, vì vậy có quan điểm đúng đắn và quan điểm sai lầm, có quan điểm tiến bộ và quan điểm lạc hậu Trong xã hội có giai cấp, do sự khác nhau, thậm chí đối kháng nhau về lợi ích, các giai cấp luôn có những quan điểm, tư tưởng khác nhau, đối lập nhau và cuộc đấu tranh trên lĩnh vực tư tưởng diễn ra thường xuyên, kéo dài. Mỗi giai cấp đều muốn truyền bá quan điểm, tư tưởng của giai cấp mình tới đông đảo quần chúng, nhằm lôi kéo, tập hợp quần chúng, tạo ra sức mạnh hành động và giành thắng lợi trong đấu tranh giai cấp. Xét về nội dung phản ánh, loại hình quan điểm rất phong phú, đa dạng, phản ánh đầy đủ các mặt của đời sống xã hội như: quan điểm chính trị, quan điểm kinh tế, quan điểm tôn giáo, quan điểm văn hóa, quan điểm đạo đức... Trong phạm vi luận án này, tác giả tập trung nghiên cứu về quan điểm chính trị, đặt trong mối quan hệ biện chứng với các loại hình quan điểm, tư tưởng khác. Con người, với tư cách là một thực thể xã hội, không thể sống tách rời cộng đồng, luôn chịu sự tác động của các quy tắc xã hội. Trong xã hội có phân chia giai cấp, các giai cấp phải đấu tranh với nhau để giành quyền định ra và duy trì các quy tắc xã hội có lợi cho giai cấp mình. Chính trị, theo nghĩa chung nhất, là quan hệ giữa người với người, giữa các giai cấp trong việc giành, giữ và sử dụng quyền lực nhà nước. Quan hệ chính trị là quan hệ trung tâm của xã hội, nó tác động mạnh mẽ tới quan hệ kinh tế và chi phối các quan hệ xã hội khác như văn hóa, đạo đức, tôn giáo Vì vậy, chính trị là vấn đề trung tâm được quan điểm, tư tưởng con người phản ánh, quan điểm chính trị trở thành một phạm trù trung tâm của ý thức xã hội. Một mặt, bản thân chính trị là quan hệ đấu tranh quyết liệt giữa các giai cấp trong giành, giữ và sử dụng quyền lực nhà nước, quan hệ đấu tranh này được phản ánh trong ý thức xã hội, tạo nên tính phong phú, đa dạng và phức tạp của các quan điểm chính trị. Nhìn chung, mỗi giai cấp trong xã hội đều có quan điểm chính trị riêng thiên về bảo vệ lợi ích của giai cấp mình, mà lợi ích của các giai cấp là khác nhau, thậm chí đối lập nhau, vì vậy quan điểm chính trị của các giai cấp khác nhau luôn chứa đựng mâu thuẫn. Mặt khác, do tính độc lập của ý thức cá nhân và khả năng phản ánh đúng đắn hay sai lầm đối với thực tiễn, ngay trong nội bộ một giai cấp cũng xuất hiện những quan điểm khác nhau đối với cùng một vấn đề chính trị. Như vậy, trong xã hội có phân chia giai cấp, ở mọi kiểu tổ chức xã hội, trong mọi giai đoạn lịch sử, luôn xuất hiện những quan điểm chính trị khác nhau. Việc phân định “quan điểm đúng đắn” và “quan điểm sai trái” là một vấn đề mang tính lịch sử. Trong một kiểu tổ chức xã hội, những quan điểm được đa số các thành viên của giai cấp thống trị thừa nhận thì được nhà nước thể chế hóa thành pháp luật, những quan điểm này trở thành quan điểm chính thống và chúng đương nhiên được coi là “phải”. Tất cả các quan điểm chính trị khác biệt với quan điểm chính thống (bao hàm quan điểm của các giai cấp khác và quan điểm của một bộ phận thiểu số giai cấp thống trị) đều bị coi là “trái”. Tuy nhiên, do sự độc lập tương đối của ý thức xã hội so với tồn tại xã hội, các quan điểm chính thống không phải lúc nào cũng phản ánh đúng tồn tại xã hội và phù hợp với các quy luật khách quan. Ngược lại, các quan điểm khác biệt với quan điểm chính thống không đồng nghĩa với việc nó phản ánh hoàn toàn sai đối với tồn tại xã hội và không phù hợp với các quy luật khách quan. Như vậy, trên thực tế, tồn tại cả quan điểm chính thống (“phải”) sai lầm và quan điểm khác biệt (“trái”) đúng đắn. Vì sự phân định “đúng đắn” và “sai trái” mang tính lịch sử, cho nên một quan điểm chính trị trong hình thái kinh tế - xã hội này là đúng, trong hình thái kinh tế - xã hội khác lại có thể là sai. Trong xã hội phong kiến, quan điểm chính thống cho rằng, xã hội cần có một nhân vật chính trị đặc biệt - “ông vua”, vua ban hành luật nhưng có quyền đứng trên pháp luật và đứng ngoài pháp luật, mọi thành viên khác trong xã hội đều phải phục tùng vua vô điều kiện. Đến xã hội tư bản, quan điểm trên trở thành sai, khi quan điểm chính thống cho rằng, mọi thành viên trong xã hội đều bị chi phối bởi luật pháp, không ai có quyền đứng trên pháp luật và đứng ngoài pháp luật Ở đây cần nhận thức được rằng, quan điểm chính trị mang tính lịch sử và tính giai cấp sâu sắc, do vậy sự phân định “quan điểm đúng đắn” và “quan điểm sai trái” bị chi phối bởi trình độ nhận thức và lợi ích của giai cấp thống trị, nó có thể thoát ly khỏi chân lý khoa học. Quan điểm chính trị đúng đắn không có nghĩa là hoàn toàn phù hợp với chân lý khoa học và ngược lại, quan điểm chính trị sai trái không hẳn đã là quan điểm lạc hậu hay phi khoa học. Trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, giai cấp công nhân Việt Nam giữ vai trò thống trị xã hội và thông qua Đảng Cộng sản Việt Nam - đội tiền phong của mình, giai cấp công nhân Việt Nam thực hiện sứ mệnh lãnh đạo công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản ở Việt Nam. Quan điểm của giai cấp công nhân Việt Nam là quan điểm chính thống, được thể hiện tập trung ở đường lối của Đảng Cộng sản Việt Nam, được Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam thể chế hóa thành pháp luật và các chính sách xã hội, mọi quan điểm của cá nhân, tổ chức xã hội có nội dung đối lập với đường lối của Đảng Cộng sản Việt Nam, chính sách và pháp luật của Nhà nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam được coi là quan điểm trái chiều. Ở đây cần có sự phân định rạch ròi giữa quan điểm sai trái và những ý kiến khác biệt của cán bộ, đảng viên và một bộ phận quần chúng muốn đóng góp nhằm xây dựng, bổ sung hoàn thiện đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước. Giai cấp công nhân Việt Nam mong muốn nhận được mọi ý kiến đóng góp từ đông đảo các tầng lớp nhân dân nhằm phát huy trí tuệ toàn xã hội cho công cuộc xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Với tinh thần cầu thị đó, trước khi hoạch định đường lối, ban hành pháp luật hay triển khai các chính sách xã hội, Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam luôn tổ chức lấy ý kiến đóng góp của đông đảo các tầng lớp nhân dân, kể cả người Việt Nam đang sinh sống ở nước ngoài. Quá trình lấy ý kiến nhân dân, thường thu được những quan điểm rất khác nhau, thậm chí đối lập nhau. Trong khi thảo luận để đi tới quan điểm đồng thuận, mọi ý kiến khác biệt đều được tôn trọng, tuy nhiên chỉ những ý kiến phù hợp với lợi ích của nhân dân, được đông đảo quần chúng tán thành mới được khái quát thành quan điểm chung, được hợp thức trong đường lối của Đảng, pháp luật và chính sách của Nhà nước, trở thành quan điểm chính thống. Các ý kiến thuộc về thiểu số được coi là ý kiến khác biệt. Những ý kiến khác biệt được bảo lưu và tiếp tục nghiên cứu, kiểm nghiệm trong thực tiễn. Khi thực tiễn đã chứng minh tính khoa học, hữu ích của các ý kiến khác biệt, đông đảo giai cấp công nhân và quần chúng nhân dân lao động sẽ thừa nhận các ý kiến này. Đảng và Nhà nước sẽ tiếp thu, bổ sung, điều chỉnh đường lối, luật pháp và chính sách cho phù hợp. Khi đó, ý kiến khác biệt lại trở thành quan điểm chính thống. Tuy nhiên, khi các ý kiến khác biệt chưa được kiểm nghiệm tính khoa học, tĩnh hữu ích và chưa được đông đảo nhân dân thừa nhận, một số cá nhân và tổ chức vẫn cố tình tuyên truyền, phổ biến với mục đích phá vỡ sự thống nhất về nhận thức, gây chia rẽ khối đoàn kết trong Đảng và nhân dân, phá vỡ sự đồng thuận xã hội, cản trở việc thực hiện đường lối của Đảng, cản trở việc thực thi pháp luật và chính sách của Nhà nước. Thì các ý kiến khác biệt này sẽ trở thành quan điểm sai trái. Từ những phân tích ở trên, có thể khái quát: Quan điểm sai trái là những quan điểm không phù hợp với nội dung đường lối của Đảng Cộng sản Việt Nam, pháp luật và các chính sách hiện hành của Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, đi ngược lại lợi ích của nhân dân Việt Nam, được các cá nhân, tổ chức truyền bá tới quần chúng nhân dân nhằm phá vỡ sự đồng thuận xã hội, gây chia rẽ khối đoàn kết toàn dân tộc và cản trở, phá hoại sự nghiệp cách mạng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam. 1.1.2. Phê phán quan điểm sai trái Theo Đại từ điển Tiếng Việt, Nhà xuất bản Đại học quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh ấn hành năm 2008, phê phán có nghĩa: vạch rõ và lên án điều sai trái như: phê phán thái độ vô trách nhiệm của một số cán bộ, quần chúng phê phán mãi mà không chịu rút kinh nghiệm [85, tr.497] Trong lịch sử xã hội loài người, từ khi có phân chia giai cấp và đấu tranh giai cấp, đấu tranh tư tưởng luôn là một cuộc chiến dai dẳng, thường xuyên và quyết liệt giữa các giai cấp. Giai cấp thống trị sử dụng đội ngũ các nhà tư tưởng, lý luận kết hợp với quyền lực chính trị thường xuyên tác động tới các quan hệ tư tưởng và quá trình tư tưởng nhằm biến hệ tư tưởng của giai cấp mình trở thành hệ tư tưởng thống trị xã hội, lôi kéo, động viên mọi thành viên trong xã hội tham gia đấu tranh bảo vệ chế độ xã hội hiện tồn, bảo vệ lợi ích của giai cấp thống trị. Tuy nhiên, quyền lực chính trị có thể dễ dàng áp đặt hành vi người khác người chứ không dễ gì áp đặt được tư tưởng của họ. Do sự khác nhau về lợi ích kinh tế, mỗi giai cấp thống trị đều có hệ tư tưởng riêng, hướng tới bảo vệ lợi ích kinh tế giai cấp mình. Khi hệ tư tưởng của giai cấp thống trị đại biểu cho lợi ích của đa số giai cấp, tầng lớp trong xã hội (khi giai cấp thống trị giải quyết hài hòa lợi ích kinh tế, bảo vệ lợi ích của giai cấp mình nhưng đồng thời quan tâm thỏa đáng tới lợi ích của các tầng lớp, giai cấp khác) thì hệ tư tưởng ấy được quần chúng chấp nhận và trở thành nền tảng tư tưởng, tinh thần của xã hội, có vai trò giữ ổn định trật tự xã hội hiện tồn. Ngược lại, khi giai cấp thống trị đặt lợi ích của mình đối lập với lợi ích của đa số các giai cấp, tầng lớp khác trong xã hội, bản chất hệ tư tưởng của giai cấp thống trị đã đối lập với hệ tư tưởng của đông đảo các giai cấp, tầng lớp khác trong xã hội. Khi đó, dù có sử dụng cả hệ thống bạo lực để bảo vệ hệ tư tưởng của mình, giai cấp thống trị cũng không thể duy trì được vị trí chủ đạo của hệ tư tưởng ấy trong đời sống tinh thần của xã hội. Hệ tư tưởng của giai cấp thống trị sẽ bị toàn xã hội lên án, bác bỏ và một hệ tư tưởng mới, tiến bộ hơn sẽ thay thế vị trí của nó. Chủ nghĩa Mác - Lênin xác định phê phán là một trong những chức năng cơ bản của công tác tư tưởng. Tiếp nhận và đào thải, xây và chống là quy luật phát triển của sự vật. Quá trình tiến hành công tác tư tưởng, xây dựng hệ tư tưởng mới - XHCN diễn ra trong cuộc đấu tranh với các quan điểm tư tưởng thù địch, với những tàn dư tư tưởng lạc hậu, lỗi thời của quá khứ, với những quan điểm lệch lạc và đối lập với hệ tư tưởng Mác - Lênin. Trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, giai cấp công nhân Việt Nam đã giành được quyền làm chủ xã hội. Bằng việc đặt lợi ích giai cấp công nhân phù hợp với lợi ích của đông đảo quần chúng nhân dân lao động, hệ tư tưởng của giai cấp công nhân đã được đông đảo các thành viên trong xã hội thừa nhận và khẳng định được vai trò chủ đạo trong đời sống tinh thần của xã hội. Tuy nhiên, với vai trò tập hợp và tổ chức quần chúng tham gia xây dựng chế độ xã hội mới - xã hội chủ nghĩa, Đảng Cộng sản Việt Nam, đội tiền phong của giai cấp công nhân Việt Nam, phải nghiên cứu bổ sung, phát triển lý luận để kịp thời giải quyết những vấn đề kinh tế, chính trị, xã hội mới nảy sinh trên lập trường giai cấp. Trong quá trình này, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn phải đối đầu với sự chống phá quyết liệt trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận của các thế lực thù địch. Do vậy, quá trình nghiên cứu bổ sung, phát triển lý luận cũng đồng thời là quá trình phê phán các quan điểm sai trái. Chủ trương phê phán các quan điểm chính trị sai trái của Đảng Cộng sản Việt Nam được thể hiện trong nhiều văn kiện của Đảng. Gần đây, trong Nghị quyết Trung ương 5 (khóa X) về công tác tư tưởng, lý luận và báo chí trước yêu cầu mới, Đảng đã chỉ rõ: “Triển khai đồng bộ, chủ động cuộc đấu tranh trên mặt trận tư tưởng, phản bác các luận điệu tuyên truyền xuyên tạc, vu cáo, chống phá Đảng, Nhà nước ta, làm thất bại âm mưu “DBHB”. Nghị quyết đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII cũng xác định: “Tăng cường đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu, hoạt động “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch; chủ động ngăn chặn, phản bác các thông tin, quan điểm xuyên tạc, sai trái, thù địch” [40, tr.200-201]. Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) xác định nhiệm vụ: “Tích cực đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng; đẩy mạnh công tác tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận, nhất là những mô hình mới, kinh nghiệm hay; khuyến khích phát triển tư duy lý luận phù hợp với đường lối đổi mới của Đảng.” [42] Từ những phân tích trên có thể hiểu: phê phán quan điểm sai trái là cuộc đấu tranh trên lĩnh vực ý thức hệ, do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo, đồng thời trực tiếp tiến hành, nhằm lên án, bác bỏ những quan điểm sai trái, góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, bảo vệ và củng cố, phát triển hoàn thiện đường lối cách mạng xã hội chủ nghĩa. Phê phán quan điểm sai trái là cuộc đấu tranh giai cấp trên lĩnh vực chính trị, tư tưởng, do vậy chủ thể của cuộc đấu tranh này chính là giai cấp công nhân Việt Nam. Tuy nhiên, cũng như các các cuộc đấu tranh tư tưởng, lý luận trong lịch sử, không phải tất cả các thành viên của giai cấp công nhân Việt Nam đều trực tiếp tham gia cuộc đấu tranh này. Lực lượng trực tiếp tham gia cuộc đấu tranh này là đội ngũ cán bộ làm công tác tư tưởng, lý luận; đội ngũ các nhà khoa học, các chuyên gia lý luận, các giảng viên lý luận chính trị; đội ngũ nhà báo, các văn nghệ sĩ... đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp và thống nhất của Đảng Cộng sản Việt Nam - đại biểu trung thành lợi ích của giai cấp công nhân, của nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam. Phê phán quan điểm sai trái trước hết nhằm mục đích bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng, bảo vệ đường lối của Đảng, bảo vệ Hiến pháp, pháp luật và các chính sách của Nhà nước góp phần thực hiện thắng lợi sự nghiệp cách mạng xã hội chủ nghĩa. Trong quá trình phê phán các quan điểm sai trái, Đảng Cộng sản Việt Nam phải tôn trọng quy luật phủ định của phủ định, không bác bỏ sạch trơn các quan điểm trái chiều mà phải biết chọn lọc các nhân tố khoa học, tiến bộ trong các quan điểm đó để tiếp thu, bổ sung, phát triển lý luận. Mục đích của phê phán quan điểm sai trái không chỉ dừng ở việc bảo vệ hệ tư tưởng của giai cấp công nhân mà còn để củng cố, phát triển hệ tư tưởng ấy, giúp giai cấp công nhân Việt Nam ngày càng trưởng thành về nhận thức lý luận, đủ khả năng lôi cuốn, tập hợp và tổ chức các giai cấp, tầng lớp khác tiến hành thắng lợi công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Các thế lực thù địch sử dụng rất nhiều phương thức khác nhau để truyền bá quan điểm sai trái tới quần chúng, điều này đòi hỏi hoạt động phê phán quan điểm sai trái của Đảng Cộng sản Việt Nam cũng phải thực hiện dưới nhiều hình thức phong phú như: phê phán thông qua hoạt động sinh hoạt chính trị thường xuyên; phê phán thông qua giảng dạy, truyền bá lý luận chính trị; phê phán thông qua hoạt động xuất bản và các phương tiện thông tin truyền thông, phê phán thông qua các hoạt động văn hóa, nghệ thuật, phê phán thông qua hội nghị, hội thảo, diễn đàn 1.2. Nhận dạng và phê phán quan điểm sai trái thông qua giảng dạy Kinh tế chính trị Mác - Lênin trong các trường đại học trên địa bàn Hà Nội 1.2.1. Nhận dạng quan điểm sai trái đối với học thuyết Kinh tế chính trị Mác - Lênin 1.2.1.1. Nội dung quan điểm sai trái đối với học thuyết Kinh tế chính trị Mác - Lênin Một là, các quan điểm phủ nhận học thuyết Kinh tế chính trị Mác - Lênin về phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa. Thứ nhất, các thế lực thù địch tìm cách phủ nhận học thuyết giá trị, nền tảng của học thuyết Kinh tế chính trị Mác - Lênin. Họ cho rằng: “Lý thuyết giá trị phản ánh sai quá trình cấu thành giá trị sản phẩm, việc Mác chỉ ra lao động kết tinh trong tư bản chỉ là một cách suy nghĩ hết sức siêu hình, không có thật” [92]. Họ bác bỏ việc Mác dùng thời gian lao động làm thước đo giá trị sản phẩm bằng lập luận “đây là cách nhìn phiến diện, không thấy hết tính đa dạng, nhiều chiều của lao động” [93]. Những người ủng hộ quan điểm này chỉ ra tính chất phức tạp của các loại lao động trong xã hội và kết luận “không thể tính tổng giá trị sản phẩm quốc dân bằng giờ lao động, không thể cộng các đơn vị không cùng loại với nhau”. Thực chất những người đưa ra quan điểm này đã cố tình cắt xén lý luận giá trị lao động của Mác. Trên thực tế, trong lý luận của mình, Mác đã phân biệt rạch ròi giữa một mặt là lao động cụ thể được biểu hiện ra trong các ngành nghề chuyên môn với mục đích lao động, đối tượng lao động, công cụ lao động, phương pháp lao động và kết quả lao động khác nhau và mặt còn lại là lao động trừu tượng, tức là sự hao tổn thể lực và tinh thần của người lao động đằng sau tất cả các loại hình lao động cụ thể. Mác cũng phân biệt rõ lao động giản đơn và lao động phức tạp, ông quy đổi thời gian lao động phức tạp thành bội số của thời gian lao động giản đơn Có quan điểm phê phán việc Mác dùng đại lượng “mức hao phí lao động trung bình của xã hội”, cho rằng: “đây là giải pháp thuần túy toán học nhằm che khuất những khoảng biến thiên của đơn vị đo lường, và đại lượng này, trong giai đoạn hiện nay biến động rất nhanh, không thể phản ánh trung thực giá trị sản phẩm” [93]. Họ quy kết Mác phân biệt giá trị trao đổi với giá trị hàng hóa (do lao động của người sản xuất kết tinh) là việc làm đánh tráo hiện tượng với bản chất. Bằng việc viện dẫn quan điểm của Leon Walras, (một trong những tác giả đầu tiên của lý thuyết cận biên và là cha đẻ của lý thuyết cân bằng tổng thể vĩ mô): “Sở dĩ lao động có thể đem trao đổi được là vì lao động vừa đồng thời có ích và vừa có số lượng giới hạn (khan hiếm) vậy là học thuyết về giá trị dựa trên sức lao động chỉ là một phần của học thuyết đầy đủ hơn về sự khan hiếm và ích dụng của các nguồn tài nguyên” [93]. Ở đây cả Leon Walras và những người ủng hộ ông đã hết sức duy tâm chủ quan khi lấy tâm lý thỏa mãn của người tiêu dùng để đo lường giá trị hàng hóa. Các tác giả này cũng cố tình cắt xén, xuyên tạc và hạ thấp vai trò khoa học của học thuyết giá trị. Chính Mác đã tiến một bước dài khi phân biệt giá trị hàng hóa và giá trị trao đổi, phân biệt giá trị và giá trị sử dụng của hàng hóa. Mác đã giải thích rõ trong lý luận Giá trị lao động, chính công dụng (hay sự hữu ích) của hàng hóa làm cho nó có thể trao đổi được với nhau, nhưng cái quyết định tỷ lệ trao đổi giữa hàng hóa này với hàng hóa khác không do công dụng của chúng quyết định mà do mức hao phí lao động của xã hội để sản xuất ra chúng quyết định. Người ta không thể dựa vào công dụng của vải vóc và công dụng của lương thực để xác định tỷ lệ trao đổi giữa chúng, nhưng dựa trên mức hao phí lao động trung bình của xã hội để tạo ra vải vóc và lương thực thì tỷ lệ này hoàn toàn có thể xác định được. Mác cũng bàn rất kĩ yếu tố khan hiếm trong trao đổi, khi luận giải về sự tác động của quan hệ cung cầu tới giá cả hàng hóa Thứ hai, các thế lực thù địch tấn công mạnh mẽ vào học thuyết giá trị thặng dư, hòn đá tảng của học thuyết Kinh tế chính trị Mác - Lênin, đồng thời là vũ khí lý luận sắc bén của giai cấp công nhân chống lại giai cấp tư sản. Trước hết, họ cho rằng “Mác đã cố tình suy diễn và áp đặt chủ quan khi gán ghép cho hàng hóa sức lao động cái tính chất đặc biệt - có khả năng tạo ra một lượng giá trị mới lớn hơn giá trị bản thân nó” [92]. Họ cho rằng sức lao động và tư liệu sản xuất có vai trò như nhau trong việc tạo ra giá trị và giá trị thặng dư. Thậm chí có quan điểm khẳng định, “chính máy móc chứ không phải sức lao động đã tạo ra giá trị thặng dư cho nhà tư bản” [92], họ viện dẫn những xí nghiệp ứng dụng máy móc hiện đại, ít công nhân thường cho năng suất lao động cao hơn và mang lại lợi nhuận nhiều hơn so với những xí nghiệp sử dụng nhiều công nhân cùng với máy móc lạc hậu. Họ còn chỉ ra những xí nghiệp cá biệt được trang bị dây chuyền sản xuất tự động để phủ nhận vai trò của sức lao động trong việc tạo ra giá trị thặng dư. Tuy trong học thuyết của mình, Mác không chứng minh rõ tính chất đặc biệt của hàng hóa sức lao động, nhưng trong khoa học luôn có những luận điểm đóng vai trò “tiên đề” mà người ta buộc phải thừa nhận nếu không thể bác bỏ. Thực vậy, nếu con người chỉ có khả năng tạo ra một lượng giá trị vật chất ngang bằng với lượng vật chất thiết yếu cần sử dụng để duy trì sự tồn tại thì hẳn nhiên xã hội không thể có “sản phẩm thừa”, lại giả sử lượng giá trị vật chất mà con người tạo ra không đủ để đáp ứng nhu cầu thiết yếu thì hẳn là loài người đã phải diệt vong từ lâu Trên thực tế, lượng “của cải thừa” trong xã hội cứ ngày càng tăng lên, xã hội ngày càng phát triển, và thực tế đó buộc ta phải thừa nhận phát hiện mang giá trị tiên đề khoa học của Mác: “con người có khả năng lao động sáng tạo và trong quá trình lao động, con người có khả năng tạo ra một lượng giá trị mới lớn hơn lượng giá trị họ cần sử dụng để duy trì cuộc sống bình thường. Mác đã phân tích vai trò của tư liệu sản xuất, nhất là những máy móc hiện đại, ông rất coi trọng vai trò không thể thiếu của công cụ lao động, phương tiện lao động và cả đối tượng lao động, nhưng tất cả chỉ là điều kiện để phát huy năng lực lao động sáng tạo của con người; bản thân máy móc hiện đại cũng là sản phẩm do người lao động tạo ra. Không có dây chuyền sản xuất tự động nào vận hành mà thiếu được bàn tay, khối óc của người lao động, những quan điểm viện dẫn điều này chỉ cho thấy một cái nhìn phiến diện, siêu hình, phản ánh sai bản chất của vấn đề. Khi buộc phải thừa nhận vai trò của sức lao động trong việc tạo ra giá trị mới, các thế lực thù địch lại tìm mọi cách đề cao vai trò lao động quản lý của nhà tư bản, hạ thấp vai trò của người công nhân. Các quan điểm này cho rằng, tiền công là khoản chi trả xứng đáng cho mức đóng góp của người lao động trên cơ sở thỏa thuận tự do trong hợp đồng, phần lợi nhuận thu được là giá trị gia tăng do lao động quản lý sản xuất của nhà tư bản tạo ra, và loại lao động quản lý mang tính phức tạp này tạo ra lượng giá trị mới lớn gấp nhiều lần so với lao động của công nhân làm thuê [94], [97]. Một số quan điểm lại cho rằng, mối quan hệ giữa lao động làm thuê và nhà tư bản là lao động cộng sinh, bằng việc ứng trước tiền công, nhà tư bản đã tạo công ăn, việc làm để mang lại thu nhập ổn định cho người công nhân, người công nhân phải hàm ơn nhà tư bản về điều đó, bù lại quá trình lao động của người công nhân giúp cho khối tài sản của nhà tư bản được sinh sôi nảy nở [96]. Một số quan điểm thừa nhận việc trả công cho người lao động chỉ được thực hiện sau khi họ đã hoàn thành công việc cho nhà tư bản, tuy nhiên những người này lại cho rằng lợi nhuận được sinh ra từ toàn bộ khối tư bản ứng trước, và phần tài sản này là kết quả lao động chính đáng cùng với sự tiết giảm trong tiêu dùng sinh hoạt qua nhiều đời mà nhà tư bản tích lũy được [97]. Các quan điểm này, về thực chất đều cắt xén, xuyên tạc lý luận giá trị thặng dư của Mác. Trong lý luận của mình, Mác đánh giá rất cao lao động quản lý của nhà tư bản, coi đó là lao động phức tạp, phải được tính bằng bội số của lao động giản đơn. Nhưng dù phần giá trị gia tăng do lao động quản lý của nhà tư bản tạo ra có chiếm tỷ lệ cao tới đâu, thì Mác cũng cực lực lên án việc nhà tư bản chiếm hết toàn bộ lượng giá trị gia tăng còn lại do những người làm thuê tạo ra. Lý luận tích lũy của Mác đã chỉ rõ nguồn gốc của tiền công, nguồn gốc toàn bộ tư bản ứng trước và tư bản tích lũy để đi tới kết luận rằng, toàn bộ tài sản của giai cấp tư sản hiện đang sở hữu là kết quả tích lũy của tập thể những người lao động làm thuê mà có. Thứ ba, các thế lực thù địch cho rằng học thuyết kinh tế Mác - Lênin về chủ nghĩa tư bản và chủ nghĩa tư bản độc quyền đã hoàn toàn lạc hậu trong giai đoạn hiện nay, quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa đã thay đổi về chất [95]. Họ lập luận rằng, dưới tác động của sự phát triển lực lượng sản xuất, quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa đã bị phá vỡ mà không cần tới một cuộc cách mạng bạo lực nào. Chủ thể sở hữu tư liệu sản xuất bây giờ là toàn dân chứ không phải giai cấp tư sản, bằng việc sở hữu cổ phiếu của công ty cổ phần, bất cứ một người dân nào cũng có thể trở thành nhà đầu tư và hưởng lợi tức tương ứng với kết quả sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp. Giai cấp tư sản cũng không còn giữ vai trò độc quyền tổ chức quản lý sản xuất nữa. Trong các công ty cổ phần, từ giám đốc tài chính, giám đốc sản xuất, giám đốc bán hàng tới quản lý nhân sự đều là người làm thuê, hưởng tiền công tương ứng với tính chất công việc mà họ đảm nhiệm và ông chủ của những người làm thuê này chính là tập thể cổ đông, trong đó có cả những người công nhân đang sở hữu cổ phiếu. Quan hệ phân phối cũng thay đổi hoàn toàn, nhà tư bản cũng hưởng tiền công như người công nhân, nếu có sự chênh lệch về mức tiền công giữa họ, thì nguyên nhân là do sự khác nhau về tính chất của những loại lao động mà họ đảm nhiệm. Người công nhân cũng hưởng lợi nhuận như nhà tư bản, nếu có sự chênh lệch về mức lợi nhuận mà họ được hưởng, thì chẳng qua là do sự khác nhau về lượng tài chính mà họ đóng góp cho doanh nghiệp. Trong cách lập luận này, các thế lực thù địch đã có tình xóa nhòa ranh giới giữa nhà tư bản và người làm thuê, họ đồng nhất tư cách của những người chỉ sở hữu một tỷ lệ cổ phiếu rất nhỏ với các trùm tài phiệt đang thao túng toàn bộ thị trường tài chính. Họ luôn lớn tiếng rằng bản chất quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa đã thay đổi, nhưng không thể nào lý giải được một cách thuyết phục trước hiện trạng khoảng cách thu nhập xã hội ngày càng lớn, kéo theo đó là hàng loạt vấn đề nảy sinh, cản trở sự phát triển của xã hội loài người. Hai là, các quan điểm phủ nhận học thuyết kinh tế Mác - Lênin về thời kỳ quá độ, vai trò lãnh đạo và đường lối phát triển kinh tế của Đảng Cộng sản Việt Nam. Thứ nhất, các thế lực thù địch tập trung phê phán chế độ sở hữu toàn dân. Họ cho rằng: sở hữu toàn dân chỉ là cái “áo chính trị” của sở hữu nhà nước, trên thực tế không tồn tại cái gọi là “sở hữu toàn dân”. Học thuyết Mác - Lênin và các đảng cộng sản đã vẽ ra cái khái niệm “sở hữu toàn dân”nhằm mục đích mị dân chứ hoàn toàn không xác lập được cơ sở pháp ...anh chống quan điểm sái trái trong giảng bài môn kinh tế chính trị? 1. Lồng ghép vào bài giảng các nội dung đấu tranh chống quan điểm xuyên tạc chủ nghĩa Mác – Lênin 2. Lồng ghép vào bài giảng các nội dung đấu tranh chống quan điểm xuyên tạc tư tưởng Hồ Chí Minh 3. Lồng ghép vào bài giảng các nội dung đấu tranh chống quan điểm xuyên tạc, phủ nhận chủ trương, đường lối, chính sách phát triển kinh tế của Đảng 4. Lồng ghép vào bài giảng các nội dung đấu tranh chống quan điểm xuyên tạc, phủ nhận học thuyết giá trị thặng dư và sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân 5. Lồng ghép vào bài giảng các nội dung đấu tranh chống quan điểm ca ngợi chủ nghĩa tư bản, phủ nhận chủ nghĩa xã hội 6. Lồng ghép vào bài giảng các nội dung đấu tranh chống quan điểm phủ định thành tựu công cuộc đổi mới 7. Lồng ghép vào bài giảng các nội dung đấu tranh chống quan điểm đòi đa nguyên, đa đảng 8. Lồng ghép vào bài giảng các nội dung đấu tranh chống quan điểm thổi phồng khó khăn, phức tạp của xã hội, lợi dụng các hiện tượng tiêu cực diễn ra trong đời sống kinh tế xã hội để bôi nhọ Đảng, Nhà nước Câu hỏi 8. Theo thầy (cô), tính đấu tranh phê phán các quan điểm sai trái trong nội dung bài giảng kinh tế chính trị của giảng viên hiên nay được đánh giá như thế nào? 1. Rất cao 2. Cao 3. Trung bình 4. Thấp 5. Ý kiến khác: Câu hỏi 9. Theo thầy (cô), cách thức tiếp cận và phê phán những quan điểm sai trái trong nội dung bài giảng kinh tế chính trị của giảng viên thể hiện ở mức độ nào? 1. Rất thuyết phục 2. Thuyết phục 3. Bình thường 4. Chưa thực sự thuyết phục 5. Không thuyết phục 6. Ý kiến khác. Câu hỏi 10. Theo thầy (cô), trong hoạt động thảo luận giảng viên đề cập và đấu tranh phê phán quan điểm sai trái trên lĩnh vực kinh tế chính trị diễn ra như thế nào? 1. Rất thường xuyên 2. Thường xuyên 3. Bình thường 4. Không thường xuyên 5. Không thực hiện Câu hỏi 11. Thầy (cô) cho biết mức độ tham gia của sinh viên trong hình thức thảo luận có nội dung đấu tranh phê phán các quan điểm sai trái trên lĩnh vực kinh tế chính trị? 1. Rất sôi nổi, rất tích cực 2. Sôi nổi, tích cực 3. Bình thường 4. Chưa sôi nổi, chưa tích cực 5. Ý kiến khác... .. Câu hỏi 12. Thầy (cô) cho biết khi kiểm tra, đánh giá kết quả học tập, giảng viên có thường hỏi sinh viên về những quan điểm sai trái trên lĩnh vực kinh tế chính trị không? 1. Có 2. Không Câu hỏi 13. Thầy (cô) cho biết giảng viên có định hướng, hướng dẫn sinh viên tham gia đấu tranh phê phán các quan điểm sai trái trong giảng dạy kinh tế chính trị không? 1. Có 2. Không Câu hỏi 14. Thầy (cô) cho biết, thái độ của sinh viên đối với các quan điểm sai trái trên lĩnh vực kinh tế chính trị? 1. Đấu tranh, phản bác mạnh mẽ 2. Bình thường 3. Đấu tranh, phản bác yếu ớt 4. Hoài nghi, hoang mang, dao động Câu hỏi 15. Theo thầy (cô), những nguyên nhân nào dưới đây dẫn đến hạn chế của việc đấu tranh tư tưởng, phê phán các quan điểm sai trái trong giảng dạy môn Kinh tế chính trị cho sinh viên ở các trường đại học? 1. Nhận thức của giảng viên, sinh viên về việc đấu tranh chống quan điểm sai trái trong giảng dạy môn Kinh tế chính trị còn hạn chế 2. Tổ chức chưa chặt chẽ các hoạt động giảng dạy môn Kinh tế chính trị dưới hình thức lồng ghép đấu tranh chống quan điểm sai trái 3. Tính đảng, tính giai cấp, tính tư tưởng, tính chiến đấu trong bài giảng môn Kinh tế chính trị chưa cao 4. Lãnh đạo, chỉ đạo hoạt động đấu tranh tư tưởng, phê phán các quan điểm sai trái trong giảng dạy môn Kinh tế chính trị cho sinh viên của Đảng ủy, Ban Giám hiệu các trường chưa thường xuyên, kịp thời 5. Chưa có cơ chế khuyến khích, hỗ trợ cho giảng viên tích cực đổi mới nội dung, phương pháp đấu tranh tư tưởng, phê phán các quan điểm sai trái trong giảng dạy môn Kinh tế chính trị 6. Năng lực đấu tranh tư tưởng, phê phán các quan điểm sai trái trong giảng dạy môn Kinh tế chính trị của giảng viên còn hạn chế 7. Ý thức chính trị của đội ngũ sinh viên trong học tập kinh tế chính trị chưa cao Câu hỏi 16. Để nâng cao hiệu quả đấu tranh tư tưởng, phê phán các quan điểm sai trái trong giảng dạy môn Kinh tế chính trị cho sinh viên ở các trường đại học hiện nay, theo thầy (cô) cần thực hiện các giải pháp nào sau đây? 1. Nâng cao nhận thức của đội ngũ cán bộ quản lý và giảng viên về tầm quan trọng của hoạt động đấu tranh phê phán các quan điểm sai trái thông qua giảng dạy kinh tế chính trị 2. Tiếp tục đổi mới phương pháp dạy học kinh tế chính trị ở các trường đại học trên địa bàn Hà Nội 3. Tổ chức tốt việc đào tạo, sử dụng, đãi ngộ và thường xuyên quan tâm bồi dưỡng phẩm chất, năng lực cho đội ngũ giảng viên giảng dạy kinh tế chính trị ở các trường đại học trên địa bàn Hà Nội 4. Tăng cường giáo dục nhận thức và định hướng thái độ chính trị tích cực cho sinh viên 5. Hoàn thiện cơ chế, chính sách và nâng cao các điều kiện bảo đảm cho việc giảng dạy kinh tế chính trị ở các trường đại học trên địa bàn Hà Nội 6. Giải pháp khác: Xin chân thành cảm ơn sự cộng tác của thầy (cô)! PHIẾU TRƯNG CẦU Ý KIẾN Mẫu số 02 (Dùng cho sinh viên) Để phục vụ nghiên cứu đề tài" Phê phán các quan điểm sai trái thông qua giảng dạy kinh tế chính trị ở các trường đại học trên địa bàn Hà Nội đến năm 2025”, xin bạn vui lòng cho biết ý kiến của mình về những vấn đề được nêu dưới đây. Xin hãy đọc kỹ câu hỏi và trả lời đúng quan điểm, suy nghĩ của mình. Xin chân thành cảm ơn! Câu hỏi 1. Theo bạn việc đấu tranh chống lại các quan điểm sai trái thông qua giảng dạy môn kinh tế chính trị ở các trường đại học hiện nay có vai trò như thế nào? 1. Rất quan trọng 2. Quan trọng 3. Bình thường 4. Ít quan trọng 5. Không quan trọng Câu hỏi 2. Theo bạn việc phát huy vai trò, trách nhiệm của sinh việc trong đấu tranh chống lại các quan điểm sai trái thông qua học tập môn kinh tế chính trị cho sinh viên ở các trường đại học hiện nay như thế nào? 1. Thường xuyên, hiệu quả 2. Bình thường 3. Không thường xuyên, chưa hiệu quả 4. Không thực hiện Câu hỏi 3. Theo bạn, mục đích học tập môn Kinh tế chính trị của sinh viên ở các trường đại học hiện nay nhằm mục đích gì? 1. Nắm vững tri thức của môn Kinh tế chính trị Mác - Lênin 2. Nắm vững tri thức của các môn học khác trong chương trình học tập lý luận 3. Nắm vững các quy luật kinh tế 4. Hiểu biết về một lĩnh vực tri thức của nhân loại 5. Nhìn nhận khách quan, bao quát về tình hình kinh tế, chính trị, xã hội trong nước và thế giới từ đó biết phân tích, đánh giá các sự kiện, hiện tượng kinh tế, xã hội đang diễn ra 6. Nhận diện, phát hiện ra những quan điểm sai trái với chủ trương, đường lối phát triển kinh tế, xã hội của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước 7. Rèn phương pháp, kỹ năng phản bác các quan điểm chính trị sai trái trên lĩnh vực lý luận kinh tế chính trị 8. Hình thành niềm tin vào chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội Câu hỏi 4. Theo bạn, thực trạng nội dung hoạt động đấu tranh tư tưởng, phê phán các quan điểm sai trái trong giảng dạy môn Kinh tế chính trị cho sinh viên ở các trường đại học hiện nay như thế nào? Nội dung Mức độ Tốt Khá TB Chưa tốt 1. Xây dựng bài giảng và thực hành giảng bài kinh tế chính trị có tính đấu tranh tư tưởng 2. Tổ chức cho sinh viên thảo luận nội dung đấu tranh phê phán, bác bỏ các quan điểm sai trái trên lĩnh vực kinh tế chính trị 3. Kiểm tra đánh giá kết quả học tập kinh tế chính trị của sinh viên dưới hình thức đấu tranh phản bác quan điểm sai trái 4. Định hướng, hướng dẫn sinh viên tham gia đấu tranh phê phán, phản bác các quan điểm sai trái trên lĩnh vực kinh tế chính trị 5. Tạo môi trường, điều kiện cho sinh viên gắn học tập với đấu tranh phê phán các quan điểm sai trái trên lĩnh vực kinh tế chính trị Câu hỏi 5. Theo bạn, sinh viên thường sử dụng thông tin từ các phương tiện nào để bổ sung cho nội dung học tập môn Kinh tế chính trị? 1. Giáo trình, sách tham khảo 6. Báo và tạp chí in 2. Các công trình khoa học 7. Truyền hình 3. Các trang web chính thống 8. Phát thanh 4. Các trang mạng xã hội 9. Tài liệu của các cơ quan, tổ chức chính trị, xã hội 5. Các trang báo điện tử 10. Nguồn khác.. . Câu hỏi 6. Bạn hãy cho biết các giảng viên sử dụng các hình thức nào trong giảng bài môn kinh tế chính trị? 1. Lồng ghép các nội dung đấu tranh chống quan điểm xuyên tạc chủ nghĩa Mác – Lênin 2. Lồng ghép các nội dung đấu tranh chống quan điểm xuyên tạc tư tưởng Hồ Chí Minh 3. Lồng ghép các nội dung đấu tranh chống quan điểm xuyên tạc, phủ nhận chủ trương, đường lối, chính sách phát triển kinh tế của Đảng 4. Lồng ghép các nội dung đấu tranh chống quan điểm xuyên tạc, phủ nhận học thuyết giá trị thặng dư và sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân 5. Lồng ghép các nội dung đấu tranh chống quan điểm ca ngợi chủ nghĩa tư bản, phủ nhận chủ nghĩa xã hội 6. Lồng ghép các nội dung đấu tranh chống quan điểm phủ định thành tựu công cuộc đổi mới 7. Lồng ghép các nội dung đấu tranh chống quan điểm đòi đa nguyên, đa đảng 8. Lồng ghép các nội dung đấu tranh chống quan điểm thổi phồng khó khăn, phức tạp của xã hội, lợi dụng các hiện tượng tiêu cực diễn ra trong đời sống kinh tế xã hội để bôi nhọ Đảng, Nhà nước Câu hỏi 7. Theo bạn, tính đấu tranh phê phán các quan điểm sai trái trong nội dung bài giảng kinh tế chính trị của giảng viên đạt kết quả như thế nào? 1. Rất cao 2. Cao 3. Trung bình 4. Thấp 5. Ý kiến khác: Câu hỏi 8. Theo bạn, cách thức tiếp cận và phân tích, lý giải của sinh viên về những quan điểm sai trái đối với học thuyết kinh tế chính trị Mác - Lênin đạt kết quả như thế nào? 1. Rất thuyết phục 2. Thuyết phục 3. Bình thường 4. Chưa thực sự thuyết phục 5. Ý kiến khác. Câu hỏi 9. Theo bạn, trong hoạt động thảo luận mức độ đề cập của gianngr viên hoặc định hướng sinh viên tiếp cận và phê phán đến những quan điểm sai trái trên lĩnh vực kinh tế chính trị như thế nào? 1. Rất thường xuyên 2. Thường xuyên 3. Bình thường 4. Không thường xuyên 5. Không thực hiện Câu hỏi 10. Bạn hãy cho biết mức độ tham gia của sinh viên khi thảo luận về những chủ đề có nội dung đấu tranh phê phán các quan điểm sai trái trên lĩnh vực kinh tế chính trị? 1. Rất sôi nổi, rất tích cực 2. Sôi nổi, tích cực 3. Bình thường 4. Chưa sôi nổi, chưa tích cực 5. Ý kiến khác... Câu hỏi 11. Bạn hãy cho biết khi kiểm tra, đánh giá kết quả học tập, giảng viên có thường đặt câu hỏi ra đề thi kiểm tra chứa đựng nội dung phê phán các bạn về những quan điểm sai trái trên lĩnh vực kinh tế chính trị không? 1. Có 2. Không Câu hỏi 12. Bạn hãy cho biết giảng viên có định hướng, hướng dẫn sinh viên tham gia đấu tranh phê phán các quan điểm sai trái trong giảng dạy kinh tế chính trị không? 1. Có 2. Không Câu hỏi 13. Bạn hãy cho biết, thái độ của sinh viên đối với các quan điểm sai trái trên lĩnh vực kinh tế chính trị? 1. Đấu tranh, phản bác mạnh mẽ 2. Bình thường 3. Đấu tranh, phản bác yếu ớt 4. Hoài nghi, hoang mang, dao động Câu hỏi 14. Để nâng cao hiệu quả đấu tranh tư tưởng, phê phán các quan điểm sai trái trong giảng dạy môn Kinh tế chính trị cho sinh viên ở các trường đại học hiện nay, theo bạn cần thực hiện các giải pháp nào sau đây? 1. Nâng cao nhận thức của đội ngũ cán bộ quản lý và giảng viên về tầm quan trọng của hoạt động đấu tranh phê phán các quan điểm sai trái thông qua giảng dạy kinh tế chính trị 2. Tiếp tục đổi mới phương pháp dạy học kinh tế chính trị ở các trường đại học trên địa bàn Hà Nội 3. Tổ chức tốt việc đào tạo, sử dụng, đãi ngộ và thường xuyên quan tâm bồi dưỡng phẩm chất, năng lực cho đội ngũ giảng viên giảng dạy kinh tế chính trị ở các trường đại học trên địa bàn Hà Nội 4. Tăng cường giáo dục nhận thức và định hướng thái độ chính trị tích cực cho sinh viên 5. Hoàn thiện cơ chế, chính sách và nâng cao các điều kiện bảo đảm cho việc giảng dạy kinh tế chính trị ở các trường đại học trên địa bàn Hà Nội 6. Giải pháp khác: Xin chân thành cảm ơn sự cộng tác của bạn! DÀN Ý XIN Ý KIẾN CHUYÊN GIA 1 Họ tên: Chức vụ: Đơn vị công tác Kính chào đồng chí! Chúng tôi, đang thực hiện nghiên cứu đề tài “Phê phán quan điểm sai trái thông qua giảng dạy kinh tế chính trị ở các trường đại học trên địa bàn Hà Nội hiện nay”. Để có được thông tin chân thực về những vấn đề liên quan đến đề tài, chúng tôi muốn phỏng vấn đồng chí một số vấn đề. Tất cả các thông tin mà đồng chí cung cấp chỉ phục vụ cho đề tài này, không phục vụ cho bất cứ mục đích nào khác khi công bố kết quả. Vấn đề 1: Đồng chí đánh giá như thế nào về chất lượng, hiệu quả công tác giáo dục nhận thức cho đội ngũ cán bộ quản lý và giảng viên về tầm quan trọng của hoạt động đấu tranh phê phán các quan điểm sai trái thông qua giảng dạy kinh tế chính trị ở các trường đại học trên địa bàn Hà Nội trong 10 năm qua? Vấn đề 2: Đồng chí có đánh giá gì về quá trình đổi mới phương pháp dạy học kinh tế chính trị ở các trường đại học trên địa bàn Hà trong 10 năm qua? Vân đề 3: Đồng chí có nhận xét gì về việc tổ chức đào tạo, sử dụng, đãi ngộ đối với đội ngũ giảng viên giảng dạy Các môn lý luận Mác -Lênin nói chung và môn Kinh tế chính trị nói riêng các trường đại học trên địa bàn Hà Nội hiện nay? . Vấn đề 4: Đồng chí đánh giá thế nào về việc giáo dục nhận thức và định hướng thái độ chính trị ho sinh viên trong học tập môn Kinh tế chính trị Trong các trường đại học trên địa bàn thành phố Hà Nội hiện nay? . Vấn đề 5: Đồng chí có nhận xét gì về cơ chế, chính sách và các điều kiện bảo đảm cho việc giảng dạy kinh tế chính trị ở các trường đại học trên địa bàn Hà Nội hiện nay? Xin chân thành cảm ơn đồng chí đã tham gia trả lời phỏng vấn! Xác nhận của chuyên gia DÀN Ý XIN Ý KIẾN CHUYÊN GIA 2 Họ tên: Chức vụ: Đơn vị công tác: Kính chào đồng chí! Chúng tôi, đang thực hiện nghiên cứu đề tài “Phê phán quan điểm sai trái thông qua giảng dạy kinh tế chính trị ở các trường đại học trên địa bàn Hà Nội hiện nay”. Để có được thông tin chân thực về những vấn đề liên quan đến đề tài, chúng tôi muốn phỏng vấn đồng chí một số vấn đề. Tất cả các thông tin mà đồng chí cung cấp chỉ phục vụ cho đề tài này, không phục vụ cho bất cứ mục đích nào khác khi công bố kết quả. Vấn đề 1: Đồng chí đánh giá thế nào hiệu quả đấu tranh, phê phán, chống lại các quan điểm sai trái thông qua giảng dạy Kinh tế chính trị cho sinh viên ở các trường đại học trên địa bàn Hà Nội hiện nay? Vấn đề 2: Đồng chí đánh giá thế nào về thực trạng phát huy vai trò, trách nhiệm của các lực lượng trong đấu tranh, phê phán, quan điểm sai trái thông qua giảng dạy Kinh tế chính trị trong các trường đại học trên địa bàn Hà Nội hiện nay? Vân đề 3: Đồng chí đánh giá thế nào về tính phê phán các quan điểm sai trái trong nội dung, chương trình giảng day Kinh tế chính trị trong các trường đại học trên địa bàn Hà Nội hiện nay? Vấn đề 4: Đồng chí đánh giá thế nào thực trạng về tính phê phán các quan điểm sai trái giảng bài và các hình thức sau bài giảng môn Kinh tế chính trị trong các trường đại học trên địa bàn Hà Nội hiện nay? . .. Xin chân thành cảm ơn đồng chí đã tham gia trả lời phỏng vấn! Xác nhận của chuyên gia DÀN Ý XIN Ý KIẾN CHUYÊN GIA 3 Họ tên: Chức vụ: Đơn vị công tác: Kính chào đồng chí! Chúng tôi, đang thực hiện nghiên cứu đề tài “Phê phán quan điểm sai trái thông qua giảng dạy kinh tế chính trị ở các trường đại học trên địa bàn Hà Nội hiện nay”. Để có được thông tin chân thực về những vấn đề liên quan đến đề tài, chúng tôi muốn phỏng vấn đồng chí một số vấn đề. Tất cả các thông tin mà đồng chí cung cấp chỉ phục vụ cho đề tài này, không phục vụ cho bất cứ mục đích nào khác khi công bố kết quả. Vấn đề 1: Đồng chí có nhận xét gì về sự cần thiết, tính khả thi của giải pháp nhận thức cho đội ngũ cán bộ quản lý và giảng viên về tầm quan trọng của hoạt động đấu tranh phê phán các quan điểm sai trái thông qua giảng dạy kinh tế chính trị ở các trường đại học trên địa bàn Hà Nội hiện nay? - Sự cần thiết: - Tính khả thi: Vấn đề 2: Đồng chí đánh giá thế nào về sự cần thiết, tính khả thi của giải pháp đổi mới phương pháp giảng dạy Kinh tế chính trị ở các trường đại học trên địa bàn Hà Nội theo hướng tăng cường tính đấu tranh, phê phán các quan điểm sai trái? - Sự cần thiết: - Tính khả thi: Vấn đề 3: Đồng chí đánh giá thế nào về sự cần thiết, tính khả thi của giải pháp tổ chức tốt các hoạt động đào tạo, sử dụng, đãi ngộ đối với đội ngũ giảng viên giảng dạy kinh tế chính trị ở các trường đại học trên địa bàn Hà Nội hiện nay? - Sự cần thiết: - Tính khả thi: Vấn đề 4: Đồng chí có nhận xét gì về sự cần thiết, tính khả thi của việc tăng cường giáo dục nhận thức và định hướng thái độ chính trị tích cực cho sinh viên trong học tập môn Kinh tế chính trị trên địa bàn thành phố Hà Nội? - Sự cần thiết: - Tính khả thi: Vấn đề 5: Đồng chí đánh giá thế nào về sự cần thiết, tính khả thi của giải pháp xây dựng cơ chế, chính sách và nâng cao các điều kiện bảo đảm cho việc giảng dạy Kinh tế chính trị ở các trường đại học trên địa bàn Hà Nội hiện nay? - Sự cần thiết: - Tính khả thi: Xin chân thành cảm ơn đồng chí đã tham gia trả lời phỏng vấn! Xác nhận của chuyên gia DÀN Ý XIN Ý KIẾN CHUYÊN GIA 4 Họ tên: Chức vụ: Đơn vị công tác: Kính chào đồng chí! Chúng tôi, đang thực hiện nghiên cứu đề tài “Phê phán quan điểm sai trái thông qua giảng dạy kinh tế chính trị ở các trường đại học trên địa bàn Hà Nội hiên nay”. Để có được thông tin chân thực về những vấn đề liên quan đến đề tài, chúng tôi muốn phỏng vấn đồng chí một số vấn đề. Tất cả các thông tin mà đồng chí cung cấp chỉ phục vụ cho đề tài này, không phục vụ cho bất cứ mục đích nào khác khi công bố kết quả. Vấn đề 1: Theo đồng chí Cần làm gì để giáo dục cho đội ngũ cán bộ quản lý và giảng viên nhận thức đúng về tầm quan trọng của hoạt động đấu tranh phê phán các quan điểm sai trái thông qua giảng dạy kinh tế chính trị ở các trường đại học trên địa bàn Hà Nội hiện nay? Vấn đề 2: Theo đồng chí cần có biện pháp gì để đổi mới phương pháp dạy học kinh tế chính trị ở các trường đại học trên địa bàn Hà Nội theo hướng tăng cường đấu tranh chống các quan điểm sai trái? Vân đề 3: Theo đồng chí trong thời gian tới, cần làm gì để tổ chức tốt hơn việc đào tạo, sử dụng, đãi ngộ đối với đội ngũ giảng viên giảng dạy các môn lý luận Mác -Lênin nói chung và môn kinh tế chính trị nói riêng trong các trường đại học trên địa bàn Hà Nội hiện nay? Vấn đề 4: Theo đồng chí cần có biện pháp gì nhằm tăng cường giáo dục nhận thức và định hướng thái độ chính trị tích cực cho sinh viên trong học tập môn Kinh tế chính trị trên địa bàn thành phố Hà Nội trong thời gian tới? Vấn đề 5 Đồng chí có đề xuất gì nhằm hoàn thiện cơ chế, chính sách và nâng cao điều kiện bảo đảm cho việc giảng dạy kinh tế chính trị ở các trường đại học trên địa bàn Hà Nội Trong thời gian tới? Xin chân thành cảm ơn đồng chí đã tham gia trả lời phỏng vấn! Xác nhận của chuyên gia KẾT QUẢ XỬ LÝ SỐ LIỆU Câu 1. Đánh giá của giảng viên, sinh viên về vai trò của việc đấu tranh chống lại các quan điểm sai trái thông qua giảng dạy môn kinh tế chính trị ở các trường đại học hiện nay. Phương án lựa chọn Giảng viên Sinh viên Số lượng % Số lượng % Rất quan trọng 27 21,60 90 15,00 Quan trọng 32 25,60 135 22,50 Bình thường 44 35,20 220 36,66 Ít quan trọng 22 17,60 95 15,84 Không quan trọng 0 0 60 10,00 Câu 2. Đánh giá của giảng viên về việc phát huy vai trò, trách nhiệm của giảng viên trong đấu tranh chống lại các quan điểm sai trái thông qua giảng dạy môn kinh tế chính trị cho sinh viên ở các trường đại học hiện nay Phương án lựa chọn Giảng viên Số lượng % Thường xuyên, hiệu quả 25 20,00 Bình thường 30 24,00 Không thường xuyên, hiệu quả 48 38,40 Không thực hiện 22 17,60 Câu 3. Đánh giá của sinh viên về việc phát huy vai trò, trách nhiệm của giảng viên trong đấu tranh chống lại các quan điểm sai trái thông qua giảng dạy môn kinh tế chính trị ở các trường đại học hiện nay Phương án lựa chọn Sinh viên Số lượng % Thường xuyên, hiệu quả 120 20,00 Bình thường 190 31,66 Không thường xuyên, hiệu quả 210 35,00 Không thực hiện 80 13,34 Câu 4. Đánh giá của giảng viên về mục đích giảng dạy môn Kinh tế chính trị cho sinh viên ở các trường đại học hiện nay Phương án lựa chọn Giảng viên Số lượng % Giúp sinh viên nắm vững tri thức của môn Kinh tế chính trị Mác - Lênin 75 60,00 Giúp sinh viên nắm vững tri thức của các môn học khác trong chương trình học tập 72 57,60 Giúp sinh viên nắm vững các quy luật kinh tế 90 72,00 Giúp sinh viên có hiểu biết về một lĩnh vực tri thức của nhân loại 55 44,00 Giúp sinh viên có cái nhìn khách quan, bao quát về tình hình kinh tế, chính trị, xã hội trong nước và thế giới từ đó biết phân tích, đánh giá các sự kiện, hiện tượng kinh tế, xã hội đang diễn ra 67 53,60 Giúp sinh viên nhận diện, phát hiện ra những quan điểm sai trái với chủ trương, đường lối phát triển kinh tế, xã hội của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước 65 52,00 Giúp sinh viên có phương pháp luận, kỹ năng phản bác các quan điểm chính trị sai trái trên lĩnh vực lý luận kinh tế chính trị 50 40,00 Giúp sinh viên có niềm tin vào chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội 90 72,00 Câu 5. Đánh giá của sinh viên về mục đích học tập môn Kinh tế chính trị của sinh viên ở các trường đại học hiện nay Phương án lựa chọn Sinh viên Số lượng % Nắm vững tri thức của môn Kinh tế chính trị Mác - Lênin 420 70,00 Nắm vững tri thức của các môn học khác trong chương trình học tập 400 66,66 Nắm vững các quy luật kinh tế 480 80,00 Hiểu biết về một lĩnh vực tri thức của nhân loại 385 64,16 Có cái nhìn khách quan, bao quát về tình hình kinh tế, chính trị, xã hội trong nước và thế giới từ đó biết phân tích, đánh giá các sự kiện, hiện tượng kinh tế, xã hội đang diễn ra 445 74,16 Nhận diện, phát hiện ra những quan điểm sai trái với chủ trương, đường lối phát triển kinh tế, xã hội của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước 450 75,00 Có phương pháp luận, kỹ năng phản bác các quan điểm chính trị sai trái trên lĩnh vực lý luận kinh tế chính trị 390 65,00 Có niềm tin vào chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội 500 83,33 Câu 6. Đánh giá của giảng viên, sinh viên về thực trạng nội dung hoạt động đấu tranh tư tưởng, phê phán các quan điểm sai trái trong giảng dạy môn Kinh tế chính trị cho sinh viên ở các trường đại học hiện nay Phương án lựa chọn Giảng viên Sinh viên Tốt Khá TB Chưa tốt Tốt Khá TB Chưa tốt Xây dựng bài giảng và thực hành giảng bài kinh tế chính trị có tính đấu tranh tư tưởng 22 17,60 33 26,40 45 36,00 25 20,00 141 23,50 189 31,50 201 33,50 69 11,50 Tổ chức cho sinh viên thảo luận nội dung đấu tranh phê phán các quan điểm sai trái trên lĩnh vực kinh tế chính trị 20 16,00 35 28,00 40 32,00 30 24,00 132 22,00 177 29,50 183 30,50 108 18,00 Kiểm tra đánh giá kết quả học tập kinh tế chính trị của sinh viên dưới hình thức đấu tranh tư tưởng 18 14,40 22 17,60 50 40,00 35 28,00 126 21,00 183 30,50 189 31,50 102 17,00 Định hướng, hướng dẫn sinh viên tham gia đấu tranh phê phán các quan điểm sai trái trên lĩnh vực kinh tế chính trị 20 16,00 38 30,40 42 33,60 25 20,00 153 25,50 186 31,00 177 29,50 84 14,00 Tạo môi trường, điều kiện cho sinh viên gắn học tập với đấu tranh phê phán các quan điểm sai trái trên lĩnh vực kinh tế chính trị 23 18,40 27 21,60 47 37,60 28 22,40 141 23,50 192 32,00 183 30,50 84 14,00 Câu 7. Đánh giá của giảng viên về các loại phương tiện thường sử dụng để khai thác thông tin trong giảng dạy môn Kinh tế chính trị cho sinh viên ở các trường đại học hiện nay Phương án lựa chọn Giảng viên Số lượng % Sách kinh điển của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh 67 53,60 Các văn bản của Đảng và Nhà nước 110 88,00 Bài nói, bài viết của các đồng chí lãnh đạo Đảng và Nhà nước 90 72,00 Giáo trình, sách chuyên khảo 72 57,60 Các công trình khoa học 82 65,60 Các trang web chính thống 65 52,00 Các trang mạng xã hội 67 53,60 Các trang báo điện tử 55 44,00 Báo và tạp chí in 55 44,00 Truyền hình 45 36,00 Phát thanh 75 60,00 Câu 8. Đánh giá của sinh viên về các loại phương tiện thường sử dụng để khai thác thông tin trong học tập môn Kinh tế chính trị Phương án lựa chọn Giảng viên Số lượng % Sách kinh điển của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh 420 70,00 Các văn bản của Đảng và Nhà nước 385 64,16 Bài nói, bài viết của các đồng chí lãnh đạo Đảng và Nhà nước 480 80,00 Giáo trình, sách chuyên khảo 462 77,00 Các công trình khoa học 445 74,16 Các trang web chính thống 363 60,50 Các trang mạng xã hội 390 65,00 Các trang báo điện tử 381 63,50 Báo và tạp chí in 450 75,00 Truyền hình 375 62,50 Phát thanh 400 66,66 Câu 9. Đánh giá của giảng viên, sinh viên về thực trạng tính đấu tranh phê phán các quan điểm sai trái trong nội dung bài giảng kinh tế chính trị của giảng viên Phương án lựa chọn Giảng viên Sinh viên Số lượng % Số lượng % Rất cao 28 22,40 123 20,50 Cao 52 41,60 192 32,00 Trung bình 40 32,00 216 36,00 Thấp 5 4,00 69 11,50 Câu 10. Đánh giá của giảng viên về cách thức tiếp cận và giải quyết những quan điểm sai trái trong nội dung bài giảng kinh tế chính trị của giảng viên Phương án lựa chọn Giảng viên Số lượng % Rất thuyết phục 20 16,00 Thuyết phục 37 29,60 Bình thường 40 32,00 Chưa thực sự thuyết phục 28 22,40 Câu 11. Đánh giá của sinh viên về cách thức tiếp cận và giải quyết những quan điểm sai trái trong học tập môn kinh tế chính trị của sinh viên Phương án lựa chọn Giảng viên Số lượng % Rất thuyết phục 156 26,00 Thuyết phục 183 30,50 Bình thường 195 32,50 Chưa thực sự thuyết phục 66 11,00 Câu 13. Đánh giá của giảng viên, sinh viên về mức độ đề cập đến những quan điểm sai trái trên lĩnh vực kinh tế chính trị của giảng viên trong hoạt động thảo luận Phương án lựa chọn Giảng viên Sinh viên Số lượng % Số lượng % Rất thường xuyên 18 14,40 108 18,00 Thường xuyên 50 40,00 192 32,00 Bình thường 40 32,00 201 33,50 Không thường xuyên 12 9,60 78 13,00 Không thực hiện 5 4,00 21 3,50 Câu 14. Đánh giá của giảng viên, sinh viên về mức độ tham gia của sinh viên trong hình thức thảo luận có nội dung đấu tranh phê phán các quan điểm sai trái trên lĩnh vực kinh tế chính trị Phương án lựa chọn Giảng viên Sinh viên Số lượng % Số lượng % Rất sôi nổi, rất tích cực 22 17,60 171 28,50 Sôi nổi, tích cực 38 30,40 183 30,50 Bình thường 40 32,00 141 23,50 Chưa sôi nổi, chưa tích cực 25 20,00 105 17,50 Câu 15. Đánh giá của giảng viên, sinh viên về việc giảng viên hỏi sinh viên về những quan điểm sai trái trên lĩnh vực kinh tế chính trị khi kiểm tra, đánh giá kết quả học tập Phương án lựa chọn Giảng viên Sinh viên Số lượng % Số lượng % Có 82 65,60 390 65,00 Khồng 43 34,40 210 35,00 Câu 16. Đánh giá của giảng viên, sinh viên về việc giảng viên định hướng, hướng dẫn sinh viên tham gia đấu tranh phê phán các quan điểm sai trái trong giảng dạy kinh tế chính trị Phương án lựa chọn Giảng viên Sinh viên Số lượng % Số lượng % Có 88 70,40 321 53,50 Khồng 37 29,60 279 46,50 Câu 17. Đánh giá của giảng viên, sinh viên về thái độ của sinh viên đối với các quan điểm sai trái trên lĩnh vực kinh tế chính trị Phương án lựa chọn Giảng viên Sinh viên Số lượng % Số lượng % Đấu tranh, phản bác mạnh mẽ 25 20,00 120 20,00 Bình thường 55 44,00 195 32,50 Đấu tranh, phản bác yếu ớt 40 32,00 219 36,50 Hoài nghi, hoang mang, dao động 5 4,00 66 11,00 Câu 18. Đánh giá của giảng viên về nguyên nhân dẫn đến hạn chế của việc đấu tranh tư tưởng, phê phán các quan điểm sai trái trong giảng dạy môn Kinh tế chính trị cho sinh viên ở các trường đại học Phương án lựa chọn Giảng viên Số lượng % Nhận thức của giảng viên, sinh viên về việc đấu tranh chống quan điểm sai trái trong giảng dạy môn Kinh tế chính trị còn hạn chế 92 73,60 Tổ chức các hoạt động giảng dạy môn Kinh tế chính trị lồng ghép đấu tranh chống quan điểm sai trái còn chưa chặt chẽ 95 76,00 Tính đảng, tính giai cấp, tính tưởng, tính chiến đấu trong bài giảng môn Kinh tế chính trị còn chưa cao 105 84,00 Lãnh đạo, chỉ đạo hoạt động đấu tranh tư tưởng, phê phán các quan điểm sai trái trong giảng dạy môn Kinh tế chính trị cho sinh viên của Đảng ủy, Ban Giám hiệu các trường còn chưa thường xuyên, kịp thời 100 80,00 Chưa có cơ chế khuyến khích, hỗ trợ cho giảng viên tích cực đổi mới nội dung, phương pháp đấu tranh tư tưởng, phê phán các quan điểm sai trái trong giảng dạy môn Kinh tế chính trị 85 68,00 Năng lực đấu tranh tư tưởng, phê phán các quan điểm sai trái trong giảng dạy môn Kinh tế chính trị của giảng viên còn hạn chế 93 74,40 Thái độ chính trị của đội ngũ sinh viên trong học tập kinh tế chính trị còn chưa cao 90 72,00 Câu 19. Lựa chọn của giảng viên, sinh viên về giải pháp nâng cao hiệu quả đấu tranh tư tưởng, phê phán các quan điểm sai trái trong giảng dạy môn Kinh tế chính trị cho sinh viên ở các trường đại học hiện nay Phương án lựa chọn Giảng viên Sinh viên Số lượng % Số lượng % Nâng cao nhận thức của đội ngũ cán bộ quản lý và giảng viên về tầm quan trọng của hoạt động đấu tranh phê phán các quan điểm sai trái thông qua giảng dạy kinh tế chính trị 95 76,00 492 82,00 Tiếp tục đổi mới phương pháp dạy học kinh tế chính trị ở các trường đại học trên địa bàn Hà Nội 98 78,40 501 83,50 Tổ chức tốt việc đào tạo, sử dụng, đãi ngộ và thường xuyên quan tâm bồi dưỡng phẩm chất, năng lực cho đội ngũ giảng viên giảng dạy kinh tế chính trị ở các trường đại học trên địa bàn Hà Nội 97 77,60 471 78,50 Tăng cường giáo dục nhận thức và định hướng thái độ chính trị tích cực cho sinh viên 105 84,00 480 80,00 Hoàn thiện cơ chế, chính sách và nâng cao các điều kiện bảo đảm cho việc giảng dạy kinh tế chính trị ở các trường đại học trên địa bàn Hà Nội 102 81,60 522 87,00