Lao động với tăng trưởng kinh tế ở các nước đang phát triển

§Ò tµi: Lao ®éng víi t¨ng tr­ëng kinh tÕ ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn +_ A _ C¸c vÊn ®Ò chung vÒ lý thuyÕt ?_ I : §Ò tµi nghiªn cøu: 1. Nguån gèc cña t¨ng tr­ëng: Trong qu¸ tr×nh ®i t×m hiÓu nguån gèc cña t¨ng tr­ëng kinh tÕ, chóng ta ®Òu thÊy cã rÊt nhiÒu quan ®iÓm kh¸c nhau, ®­îc chøng minh b»ng c¸c lý thuyÕt kh¸c nhau. Mçi lý thuyÕt ®Òu cã mét sù kh¸m ph¸ míi vµ ®Òu cã nh÷ng lý lÏ riªng cña nã; vµ trong mçi lý thuyÕt ®ã c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng tíi qu¸ trinh t¨ng tr­ëng kinh tÕ ®Òu kh¸c nhau. Nh­ng nh×n chung quy l¹i, hÇu hÕt vÉn lµ nghiªn cøu nguån gèc cña t¨ng tr­ëng dùa vµo mèi quan hÖ ®Çu vµo _ ®Çu ra. §Ó biÓu thÞ mèi quan hÖ ®Çu vµo _ ®Çu ra, c¸c nhµ kinh tÕ häc ®· quy tô vÒ hµm s¶n xuÊt tæng hîp nh­ sau: Y = F( Xi ), víi i = 1;2;…;n Xi: lµ c¸c yÕu tè ®Çu vµo Y: lµ s¶n phÈm ®Çu ra(GDP,GNP) Nh­ vËy c¸c yÕu tè ®Çu vµo bao gåm c¸c yÕu tè nµo?Theo c¸c nhµ kinh tÕ häc th× c¸c yÕu tè ®Çu vµo c¬ b¶n cña nÒn kinh tÕ bao gåm: u Vèn s¶n xuÊt( K, capital) v Lao ®éng( L, labour) w §Êt ®ai vµ tµi nguyªn(R, natural resources) x C«ng nghÖ( T, technology) Tõ hµm s¶n xuÊt, ta thÊy tèc ®é t¨ng tr­ëng bÞ t¸c ®éng bëi vèn s¶n xuÊt, lao ®éng, ®Êt ®ai vµ tµi nguyªn, vµ c«ng nghÖ.§ã lµ c¸c yÕu tè t¸c ®éng trùc tiÕp tíi tèc ®é t¨ng tr­ëng. Ngoµi nh÷ng yÕu tè ®Çu vµo cã t¸c ®éng trùc tiÕp trªn( hay cßn gäi lµ c¸c nh©n tè kinh tÕ) trªn, tèc ®é t¨ng tr­ëng cßn bÞ t¸c ®éng bëi c¸c yÕu tè t¸c ®éng gi¸n tiÕp (hay cßn gäi lµ c¸c nh©n tè phi kinh tÕ): v¨n ho¸ x· héi, thÓ chÕ chÝnh trÞ, c¬ cÊu d©n téc, sù tham gia cña céng ®ång. 2. Lao ®éng vµ lý do chän ®Ò tµi: T¨ng tr­ëng kinh tÕ, hay nãi chung mäi ho¹t ®éng kinh tÕ th× môc ®Ých cuèi cïng còng lµ ®Ó phôc vô nhu cÇu con ng­êi. Nh­ vËy, lao ®éng võa lµ ®Çu vµo cho qu¸ tr×nh t¨ng tr­ëng, võa lµ ng­êi h­ëng thô nh÷ng thµnh qu¶ Êy. Tr­íc ®©y, lao ®éng chØ ®­îc xem xÐt víi gãc ®é sè l­îng, lao ®éng chØ lµ yÕu tè vËt chÊt ®Çu vµo gièng nh­ yÕu tè vèn, vµ ®­îc x¸c ®Þnh b»ng sè l­îng lao ®éng cña mçi quèc gia( cã thÓ tÝnh b»ng ®Çu ng­êi hay thêi gian lµm viÖc). Nh÷ng m« h×nh kinh tÕ hiÖn ®¹i gÇn ®ay ®· nhÊn m¹nh tíi khÝa c¹nh phi vËt chÊt cña lao ®éng gäi lµ vèn nh©n lùc, ®ã lµ c¸c lao ®éng cã kü n¨ng s¶n xuÊt, lao ®én cã thÓ vËn hµnh ®­îc m¸y mãc thiÕt bÞ phøc t¹p, nh÷ng lao ®éng cã s¸ng kiÕn vµ ph­¬ng ph¸p míi trong ho¹t ®éng kinh tÕ. ViÖc hiÓu yÕu tè lao ®éng theo hainkhÝa c¹nh cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng trong viÖc ph©n tÝch lîi thÕ vµ vai trß cña yÕu tè nµy trong qu¸ tr×nh t¨ng tr­ëng kinh tÕ cña c¸c n­íc ph¸t triÓn còng nh­ c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. HiÖn nay, tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn ®­îc ®ãng gãp nhiÒu bëi quy m«, sè l­îng lao ®éng, yÕu tè vèn nh©n lîc, vµ ®Æc biÖt lµ vèn nh©n lùc cßn cã vÞ trÝ ®Æc biÖt quan träng. VËy lµ mét ng­êi cö nh©n s¾p b­íc vµo hoµ nh©p víi nguån nh©n lùc cña n­íc nhµ, mçi sinh viªn chóng ta cÇn trang bÞ cho minh nh÷ng g× ®Ó cã thÓ hoµ nhËp vµ ®ãng gãp ®­îc nhiÓu nhÊt cho thµnh tùu cña t¨ng tr­ëng.Muèn vËy ta cÇn hiÓu râ vai trß cña m×nh( lao ®éng) t¸c ®éng nh­ thÕ nµo tíi t¨ng tr­ëng, vµ møc t¸c ®éng ®­îc ®o l­êng nh­ thÕ nµo?ChÝnh v× lý do ®ã mµ em quyÕt ®Þnh chän ®Ò n¸ m«n häc cña m×nh lµ: Lao ®éng víi t¨ng tr­ëng. ?_ II:Ph¹m vi nghiªn cøu vµ bè côc bµi viÕt: 1. ph¹m vi nghiªn cøu vµ tµi liÖu: VÒ ®Ò tµi lao ®éng víi t¨ng tr­ëng lµ rÊt réng, nh­ng do quy m« bµi ®Ò ¸n m«n häc h¹n hÑp, kh¶ n¨ng thu thËp vµ tæng hîp tµi liÖu h¹n chÕ nªn trong bµi viÕt nay em chØ xin tr×nh bµy vÒ vai trß cña lao ®éng víi t¨ng tr­ëng, g¾n víi ViÖt Nam. 2. Bè côc bµi viÕt: Bµi viÕt cña em gåm bèn phÇn lín nh­ sau: A_ Giíi thiÖu bµi viÕt: u §Ò tµi nghiªn cøu. v Ph¹m vi nghiªn cøu vµ bè côc bµi viÕt. B_ C¸c vÊn ®Ò lý luËn vÒ lý thuyÕt: u C¸c kh¸i niÖm. v vai trß cña lao ®éng qua lý thuyÕt. w KÕt luËn chung vÒ vai trß cña L§ víi TTKT C_ Vai trß cña lao ®éng ®èi víi t¨ng tr­ëng kinh tÕ ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn: u Thùc tr¹ng chung cña lao ®éng. v §¸nh gi¸ vai trß cña lao ®éng. w Ph­¬ng h­íng cho lao ®éng trong t­¬ng lai. D_ Lao ®éng víi t¨ng tr­ëng kinh tÕ ë ViÖt Nam: u Thùc trang nguån lao ®éng ViÖt Nam. v Vai tro cña nguån lao ®éng trong TTKT. w Gi¶i ph¸p n©ng cao vai trß cña lao ®éng. 3. Tài liệu tham khảo: u Giáo trình kinh tế phát triển( nhà XB lao động xã hội) v Trang wed về tăng trưởng kinh tế w Tạp chí kinh tế phát triển x Gi¸o tr×nh kinh tÕ lao ®éng y V¨n kiÖn §H §¹i biÓu toµn lÇn thø IX z T¹p chÝ lao ®éng vµ x· héi { T¹p chÝ thÞ tr­êng lao ®éng +_ B_ C¸c vÊn ®Ò lý luËn vÒ lý thuyÕt: ?_ I: C¸c kh¸i niÖm: 1. Nguån lao ®éng: Quan niÖm vÒ nguån lao ®éng: Ngun lao Ðng l bÐ phn dn sÌ trong ®é tuæi lao ®éng theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt cã kh¶ n¨ng lao ®éng, cã nguyÖn väng tham gia lao ®éng, vµ nh÷ng ng­êi ngoµi ®é tuæi lao ®éng (trªn ®é tuæi lao ®éng) ®ang lµm viÖc trong c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n. ViÖc quy ®Þnh cô thÓ vÒ ®é tuæi lao ®éng lµ kh¸c nhau ë c¸c n­íc, thËm chÝ kh¸c nhau o c¸c giai ®o¹n kh¸c nhau ë tõng quèc gia. §iÒu ®ã tïy thuéc tr×nh ®é ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ. §a sè c¸c n­íc quy ®Þnh cËn d­íi (tuæi tèi thiÓu) cña ®é tuæi lao ®éng lµ 15 tuæi, cßn cËn trªn (tuæi tèi ®a) cã sù kh¸c nhau (60 tuæi, hoÆc 64, 65 tuæi). TrÞ sè tèi ®a cña tuæi lao ®éng lµ trïng víi tuæi vÒ h­u. ë n­íc ta, theo quy ®Þnh cña bé luËt lao ®éng (2002), ®é tuæi lao ®éng: §èi víi nam: 15 tuæi ®Õn 60 tuæi §èi víi n÷: 15 tuæi ®Õn 55 tuæi Nguån lao ®éng ®­îc xem xÐt trªn hai mÆt ®ã lµ sè l­îng vµ chÊt l­îng. Nh­ vËy, ngu«cf lao ®éng vÒ mÆt sè l­îng bao gåm: u d©n sè ®ñ 15 tuæi trë lªn cã viÖc lµm. v d©n sè trong ®é tuæi lao ®éng cã kh¶ n¨ng lao ®éng nh­ng ®ang thÊt nghiÖp, ®ang ®i häc, ®ang lµm c«ng viÖc néi trî trong gia ®×nh, kh«ng cã nhu cÇu lµm viÖc vµ nh÷ng ng­êi thuéc t×nh tr¹ng kh¸c (bao gåm c¶ nh÷ng ng­êi ghØ h­u tr­íc tuæi quy ®Þnhb). Nguån lao ®éng xÐt vÒ mÆt chÊt l­îng, c¬ b¶n ®­îc ®¸nh gi¸ ë tr×nh ®é chuyªn m«n, tay nghÒ (trÝ lùct) vµ søc kháe (thÓ lùc) cña ng­êi lao ®éng. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng sè l­îng nguån lao ®éng Sè l­îng nguån lao ®éng cña mçi quèc gia trong mét thêi k× phô thuéc vµo nhiÒu nh©n tè. Cã thÓ ph©n chia thµnh 3 nhãm nh©n tè sau: Tèc ®é t¨ng d©n sè vµ th¸p tuæi Quy ®Þnh vÒ ®é tuæi lao ®éng C¸c ®iÒu kiÖn vÒ thu nhËp, ®iÒu kiÖn sèng, tËp qu¸n. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng nguån lao ®éng ChÊt l­îng nguån lao ®éng lµ kh¶ n¨ng lao ®éng cu¶ ng­êi lao ®éng. ChÊt l­îng lao ®éng chÞu ¶nh h­ëng tæng hîp cña nhiÒu nh©n tè. Cã thÓ ph©n lo¹i ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng nguån lao ®éng theo c¸c ®iÒu kiÖn cÊu thµnh chÊt l­îng nguån lao ®éng, hoÆc kÐo theo qu¸ tr×nh, nh­ qu¸ tr×nh t¸c ®éng tr­íc ®é tuæi lao ®éng, trong thêi gian cña ®é tuæi lao ®éng Cã thÓ ph©n nhãm nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn mét sè mÆt cña chÊt l­îng nguån lao ®éng nh­ sau Nhãm nh©n tè liªn quan ®Õn thÓ chÊt: di truyÒn, chÊt l­îng cuéc sèng, ch¨m sãc y tÕ, m«i tr­êng Nhãm nh©n tè liªn quan ®Õn tr×nh ®é nghÒ nghiÖp ChÝnh s¸ch, c¬ cÊu qu¶n lý kinh tÕ, x· héi TËp qu¸n, truyÒn thèng, v¨n ho¸ Nhãm nh©n tè vÒ nhu cÇu viÖc lµm cña x· héi 2. Lùc l­îng lao ®éng: u Theo quan niÖm cña tæ chøc lao ®éng quèc tÕ (ILO_ International Labour árganization) lµ bé phËn d©n sè trong ®é tuæi lao ®éng theo quy ®Þnh vµ thùc tÕ ®ang cã viÖc lµm vµ nh÷ng ng­êi thÊt nghiÖp. v ë n­íc ta hiÖn nay th­êng sö dông kh¸i niÖm:Lùc l­îng lao ®éng lµ bé phËn d©n sè ®ñ 15 tuæi trë lªn cã viÖc lµm vµ nh÷ng ng­êi thÊt nghiÖp Lùc l­îng lao ®éng theo quan niÖm nh­ trªn lµ ®ång nghÜa víi d©n sè ho¹t ®éng kinh tÕ vµ nã ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng thùc tÕ cña cung lao ®éng cña x· héi. Trong lùc l­îng lao ®éng th× nh÷ng ng­¬i thamgia ho¹t ®éng kinh tÕ míi lµ nh÷ng ng­êi ®ãng gãp vµo t¨ng tr­ëng. ?_II: Vai trß cña lao ®éng víi t¨ng tr­ëng qua lý thuyÕt: LÞch sö loµi ng­êi ®· chøng minh vai trß quyÕt ®Þnh cña lao ®éng víi sù ph¸t triÓn kih tÕ -x· héi. Ngay c¶ khi khoa häc c«ng nghÖ ®¹t ®­îc tr×nh ®é ph¸t triÓn cao, chi phèi mäi lÜnh vùc ®êi sèng, th× còng kh«ng thÓ thay thÕ vai trß nguån lùc lao ®éng, nh©n tè s¸ng t¹o vµ sö dông c«ng nghÖ Lao ®éng chÝnh lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh viÖc tæ chøc sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc kh¸c. Khi ph©n tÝch c¸c bé phËn cÊu thµnh nguån lùc ph¸t triÓn kinh tÕ, hÇu hÕt c¸c quèc gia ®Òu kh¼ng ®Þnh c¸c nguån lùuc chñ yÕu lµ lao ®éng, tµi nguyªn, vèn, khoa häc, c«ng nghÖ. Tuy nhiªn, c¶ lý luËn vµ thùc tiÔn ®Òu kh¼ng ®Þnh r»ng, nguån lao ®éng chÝnh lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh viÖc t¸i t¹o, sö dông, ph¸t triÓn c¸c nguån lùc cßn l¹i. Kh«ng dùa trªn nÒn t¶ng ph¸t triÓn cao cña nguån lao ®éng vÒ thÓ chÊt, tr×nh ®é v¨n ho¸, kÜ thuËt, kinh nghiÖm qu¶n lý th× kh«ng thÓ sö dông c¸c nguån lùc kh¸c, thËm chÝ lµ l·ng phÝ, lµm c¹n kiÖt vµ huû ho¹i chóng. Lao ®éng lµ mét bé phËn cña c¸c yÕu tè ®Çu vµo trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Chi phÝ lao ®éng, møc tiÒn c«ng thÓ hiÖn sù cÊu thµnh cña nguån lùc lao ®äng trong hµng ho¸, dÞch vô. Nh­ vËy, chi phÝ nguån lùc lao ®éng trë thµnh nh©n tè cÊu thµnh møc t¨ng tr­ëng cña kinh tÕ. H¬n n÷a, lµ bé phËn cña d©n sè, nguån lao ®éng tham gia tiªu dïng c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô x· héi, t¹o cÇu cho nÒn kinh tÐ. §iÓm kh¸c biÖt c¬ b¶n gi÷a nguån lao ®éng víi c¸c nguån lùc kh¸c lµ võa tham gia t¹o cung, võa t¹o cÇu cho nÒn kinh tÕ. Bªn c¹nh nhËn thøc vai trß cña nguån nh©n lùc lao ®éng víi ph¸t trØen kinh tÕ, cÇn thÊy râ ¶nh h­ëng cña tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ ®èi víi nguån lao ®éng. L­îng cña c¶i vËt chÊt do nÒn kinh tÕ t¹o ra lµ c¬ së ®Ó ph¸t triÓn nguån lùc lao ®éng. Mét quèc gia cã n¨ng suÊt lao ®éng cao, cña c¶i nhiÒu, ng©n s¸ch dåi dµo sÏ cã nh÷ng ®iÒu kiÖn vÒ vËt chÊt, tµi chÝnh ®Ó n©ng cao dinh d­ìng, ph¸t triÓn v¨n ho¸, gi¸o dôc, ch¨m sãc y tÕnh»m n©ng cao chÊt l­îng nguån nh©n lùc. MÆt kh¸c, viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ lµm xuÊt hiÖn ngµnh nghÒ míi, c«ng viÖc míi ®ßi hái nguån lùc lao ®éng ph¶i kh«ng ngõng hoµn thiÖn. Tõ khi míi h×nh thµnh c¸c häc thuyÕt kinh tÕ c¸c nhµ kinh tÕ ®· nhËn thøc ®­îc vai trß quan träng cña lao ®éng. B¨ng chøng lµ ®· cã rÊt nhiÒu lý thuyÕt nghiªn cøu vÒ vai trß cña lao ®éng. Muèn hiÓu mét c¸ch râ nhÊt vÒ sù nhËn thøc vai trß cña la ®éng víi t¨ng tr­ëng ta ®i xem xÐt lÇn l­ît c¸c m« h×nh t×m hiÓu nguån gèc cña t¨ng tr­ëng 1. M« h×nh cæ ®iÓn vÒ t¨ng tr­ëng kinh tÕ: M« h×nh coi vèn, lao ®éng, ®Êt ®ai lµ ba nh©n tè t¹o ra t¨ng tr­ëng. §Æc tr­ng hco thêi kú nµy lµ nhµ kinh tÕ häc David Ricardo . M« h×nh David Ricardo (1772-1823) víi luËn ®iÓm c¬ b¶n lµ ®Êt ®ai s¶n xuÊt n«ng nghiÖp (R, Resources) lµ nguån gèc cña t¨ng tr­ëng kinh tÕ. Nh­ng ®Êt s¶n xuÊt l¹i cã giíi h¹n do ®ã ng­êi s¶n xuÊt ph¶i më réng diÖn tÝch trªn ®Êt xÊu h¬n ®Ó s¶n xuÊt, lîi nhuËn cña chñ ®Êt thu ®­îc ngµy cµng gi¶m dÉn ®Õn chÝ phÝ s¶n xuÊt l­¬ng thùc, thùc phÈm cao, gi¸ b¸n hµng hãa nong phÈm t¨ng, tiÒn l­¬ng danh nghÜa t¨ng vµ lîi nhuËn cña nhµ t­ b¶n c«ng nghiÖp gi¶m. Mµ lîi nhuËn lµ nguån tÝch lòy ®Ó më réng ®Çu t­ dÉn ®Õn t¨ng tr­ëng. Nh­ vËy, do giíi h¹n ®Êt n«ng nghiÖp dÉn ®Õn xu h­íng gi¶m lîi nhuËn cña c¶ ng­êi s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp vµ ¶nh h­ëng ®Õn t¨ng tr­ëng kinh tÕ. Nh­ng thùc tÕ møc t¨ng tr­ëng ngµy cµng t¨ng cho thÊy m« h×nh nµy kh«ng gi¶i thÝch ®­îc nguån gèc cña t¨ng tr­ëng. Y = F( K,L ) O K L Tuy m« h×nh kh«ng gi¶i thÝch ®­îc nguån gèc cña t¨ng tr­ëng nh­ng m« h×nh còng ®· nªu ra ®­îc mèi quan hÖ gi÷a vèn vµ lao ®éng tong qu¸ tr×nh t¨ng tr­ëng kinh tÕ ë ®©y vèn vµ lao ®éng lu«n kÐt hîp víi nhau theo 1 tû lÖ nhÊt ®Þnh. Vèn vµ lao ®éng kh«ng thÓ thay thÕ cho nhau ®­îc. Khi vvèn vµ lao ®éng cïng t¨ng th× sÏ t¹o ra t¨ng tr­ëng. Nh­ vËy, trong m« h×nh nµy tuy lao ®éng ch­a ®­îc ®Ò cao vao trß nh­ng lao ®éng lµ mét ®Çu vµo thiÕt yÕu t¹o nª t¨ng tr­ëng 2. M« h×nh cña M¸c vÒ t¨ng tr­ëng kinh tÕ: Trong m« h×nh c¸c yÕu tè t¨ng tr­ëng bao gåm: vèn, lao ®éng, ®Êt ®ai vµ tiÕn bé kü thuËt.Nh­ vËy, so víi m« h×nh cæ ®iÓn, m« h×nh cña M¸c ® · tiÕn bén ho¬n. mng đ· biÕt ® ¸nh gi¸ ®Õn vai trß cña tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ. M¸c coi lao ®éng lµ nh©n tè quan träng nhÊt tao nªn t¨ng tr­ëng. ng quan niệm søc lao ®éng lµ hµng hãa ®Æc biÖt: trong qu¸ tr×nh lao ®éng, søc lao ®éng t¹o ra mét gi¸ trÞ lín h¬n, ®ã chÝnh lµ gi¸ trÞ thÆng d­. Theo M¸c søc lao ®éng ®èi víi nhµ t­ b¶n lµ mét hµng hãa ®Æc biÖt. Còng nh­ hµng hãa kh¸c, nã ®­îc c¸c nhµ t­ b¶n mua trªn thÞ tr­êng vµ tiªu thô trong qu¸ s¶n xuÊt. Nh­ng trong qu¸ tr×nh tiªu thô, gi¸ trÞ sö dông cña hµng hãa lao ®éng kh«ng gièng víi gi¸ trÞ sö dông cña c¸c hµng hãa kh¸c. Nã cã thÓ t¹o ra gi¸ trÞ lín h¬n gi¸ trÞ cña b¶n th©n nã, gi¸ trÞ ®ã b»ng gi¸ trÞ søc lao ®éng céng víi gi¸ trÞ thÆng d­. Trong x· héi TBCN do th­êng xuyªn cã ®éi hËu bÞ qu©n c«ng nghiÖp nªn tiÒn c«ng cña c«ng nh©n lu«n ë møc tèi thiÓu, ®ñ sèng. Marc ®­a ra quan hÖ tû lÖ m/V ph¶n ¸nh sù lao ®éng cña c«ng nh©n: mét phÇn lµm viÖc cho b¶n th©n (V), mét phÇn s¸ng t¹o ra cho nhµ t­ b¶n vµ ®Þa chñ (m). Nh­ vËy, Marc míi chØ coi lao ®éng lµ ®Çu vµo, «ng ch­a ph¸t hiÖn ®Çy ®ñ vai trß cña lao ®éng. ng đ· cã c«ng ®­a ra kÕt luËn r»ng lao ®éng t¹o ra thÆng d­ cho nhµ t­ b¶n. Vµ chÝnh phÇn thÆng d­ nµy míi t¹o nªn t¨ng tr­ëng cho nÒn kinh tÕ . Nh­ vËy, tõ m« h×nh cæ ®iÓn, ®Õn m« h×nh cña Marc ®Òu coi lao ®éng lµ mét yÕu tè cña t¨ng tr­ëng kinh tÕ 3. M« h×nh t©n cæ ®iÓn vÒ t¨ng tr­ëng kinh tÕ: M« h×nh nªu lªn cã bèn yÕu tè t¸c ®éng tíi t¨ng tr­ëng kinh tÕ: vèn, lao ®éng, tµi nguyªn thiªn nhiªn, vµ khoa häc ky thuËt. Trong thêi kú nµy c¸c nhµ kinh tÕ ®­a ra hµm s¶n xuÊt nh­ sau:Y = F( K,L,R,T) C¸c yÕu tè ®Çu vµo cã thÓ thay thÕ cho nhau, sù kÕt hîp gi÷a K vµ L nãi lªn lùa chän c«ng nghÖ.Sö dông nhiÒu L th× c«ng nghÖ thÊp, sö dông nhiÒu K th× c«ng nghÖ tiªn tiÕn.K vµ L cã thÓ thay thÕ nhau. — Hµm s¶n xuÊt cobb _ douglas:Hµm Cobb-Douglass cã d¹ng: (1) Trong ®ã: 0< a < 1. Víi gi¶ thiÕt 0 < a hµm Cobb-Douglass coi gi¸ trÞ s¶n xuÊt tû lÖ thuËn víi lao ®éng vµ vèn. Hµm ® · gi¶i thÝch ®­îc nguån gèc cña t¨ng tr­ëng, xem xÐt mèi quan hÖ ®Çu ra ®Çu vµo víi møc ®é ®ãng gãp cña c¸c yÕu tè ®Çu vµo. Nh­ vËy b»ng m« h×nh nµy ® · l­îng hãa ®­îc sù ®ãng gãp cña yÕu tè lao ®éng vµo qu¸ tr×nh t¨ng tr­ëng kinh tÕ. Vµ m« h×nh nµy còng lµ m« hinh nãi rã nhÊt, cô thÓ nhÊt sù ®ãng gãp cña yÕu tè lao ®éng vµo t¨ng tr­ëng kinh tÕ Ngoµi c¸c m« h×nh trªn, cßn m« h×nh cña KEYNES vÒ t¨ng tr­ëng kinh tÕ còng ® ªu kh¼ng ®Þnh vai trß quan träng cña lao ®éng ®èi víi qua tr×nh t¨ng tr­ëng kinh tÕ. Lý thuyÕt t¨ng tr­ëng kinh tÕ cña kinh tÕ häc vÜ m« Keynes tiªu biÓu lµ m« h×nh Harrod-Domar. M« h×nh nµy dùa trªn hai gi¶ thiÕt c¨n b¶n: (1) gi¸ c¶ cøng nhắ¾c, vµ (2) nÒn kinh tÕ kh«ng nhÊt thiÕt ë t×nh tr¹ng toµn dông lao ®éng. Nguån gèc t¨ng tr­ëng kinh tÕ lµ do l­îng vèn (yÕu tè K, capital) ®­a vµo s¶n xuÊt t¨ng lªn. Tõ ®ã, hä suy luËn ra ®­îc r»ng mét khi nÒn kinh tÕ ®ang ë tr¹ng th¸i t¨ng tr­ëng c©n b»ng mµ chuyÓn sang tr¹ng th¸i t¨ng tr­ëng kh«ng c©n b»ng th× sÏ cµng ngµy cµng kh«ng c©n b»ng (mÊt æn ®Þnh kinh tÕ). Trong khi ®ã, lý thuyÕt t¨ng tr­ëng t©n cæ ®iÓn x©y dùng m« h×nh cña m×nh dùa trªn hÖ gi¶ thiÕt mµ hai gi¶ thiÕt c¨n b¶n lµ: (1) gi¸ c¶ linh ho¹t, vµ (2) nÒn kinh tÕ ë tr¹ng th¸i toµn dông lao ®éng. M« h×nh t¨ng tr­ëng kinh tÕ cña hä cho thÊy, khi nÒn kinh tÕ ®ang ë tr¹ng th¸i t¨ng tr­ëng c©n b»ng mµ chuyÓn sang tr¹ng th¸i t¨ng tr­ëng kh«ng c©n b»ng th× ®ã chØ lµ nhÊt thêi, vµ nã sÏ mau chãng trë vÒ tr¹ng th¸i c©n b»ng. III. Vai trß cña lao ®éng ®èi ví t¨ng tr­ëng kinh tÕ Nguån nh©n lùc: chÊt l­îng ®Çu vµo cña lao ®éng tøc lµ kü n¨ng, kiÕn thøc vµ kû luËt cña ®éi ngò lao ®éng lµ yÕu tè quan träng nhÊt cña t¨ng tr­ëng kinh tÕ. HÇu hÕt c¸c yÕu tè kh¸c nh­ t­ b¶n, nguyªn vËt liÖu, c«ng nghÖ ®Òu cã thÓ mua hoÆc vay m­în ®­îc nh­ng nguån nh©n lùc th× khã cã thÓ lµm ®iÒu t­¬ng tù. C¸c yÕu tè nh­ m¸y mãc thiÕt bÞ, nguyªn vËt liÖu hay c«ng nghÖ s¶n xuÊt chØ cã thÓ ph¸t huy ®­îc tèi ®a hiÖu qu¶ bëi ®éi ngò lao ®éng cã tr×nh ®é v¨n hãa, cã søc kháe vµ kû luËt lao ®éng tèt. Thùc tÕ nghiªn cøu c¸c nÒn kinh tÕ bÞ tµn ph¸ sau ChiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø II cho thÊy mÆc dï hÇu hÕt t­ b¶n bÞ ph¸ hñy nh­ng nh÷ng n­íc cã nguån nh©n lùc chÊt l­îng cao vÉn cã thÓ phôc håi vµ ph¸t triÓn kinh tÕ mét c¸ch ngo¹n môc. Mét vÝ dô lµ n­íc §ứøc, "mét l­îng lín t­ b¶n cña n­íc §øc bÞ tµn ph¸ trong § ¹i chiÕn thÕ giíi lÇn thø hai, tuy nhiªn vèn nh©n lùc cña lùc l­îng lao ®éng n­íc §øc vÉn tån t¹i. Víi nh÷ng kü n¨ng nµy, n­íc §øc ® · phôc håi nhanh chãng sau n¨m 1945. NÕu kh«ng cã sè vèn nh©n lùc nµy th× sÏ kh«ng bao giê cã sù thÇn kú cña n­íc §øc thêi hËu chiÕn."[1] 1.Vai trß hai mÆt cña lao ®éng trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ Lao ®éng, mét mÆt lµ mét bé phËn cña nguån lùc ph¸t triÓn, ®ã lµ yÕu tè ®Çu vµo kh«ng thÓ thiÕu ®­îc cña qu¸ tr×nh s¶n suÊt. MÆt kh¸c lao ®éng lµ mét bé phËn cña d©n sè, nh÷ng ng­êi ®­îc h­ëng lîi Ých cña sù ph¸t triÓn. Sù ph¸t triÓn kinh tÕ suy cho ®Õn cïng ®ã lµ t¨ng tr­ëng kinh tÕ ®Ó n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt, tinh thÇn cho con ng­êi. 2. Lao ®éng víi t¨ng tr­ëng kinh tÕ. Vai trß cña lao ®éng víi t¨ng tr­ëng kinh tÕ ®­îc xem xÐt qua c¸c chØ tiªu vÒ sè l­îng lao ®éng, tr×nh ®é chuyªn m«n, søc khoÎ ng­êi lao ®éng vµ sù kÕt hîp gi÷a lao ®éng vµ c¸c yÕu tè ®Çu vµo kh¸c. C¸c chØ tiªu nµy ®­îc thÓ hiÖn tËp trung qua møc tiÒn c«ng cña ng­êi lao ®éng. Khi tiÒn c«ng cña ng­êi lao ®éng t¨ng cã nghÜa chi phÝ s¶n suÊt t¨ng, ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng s¶n suÊt t¨ng lªn. §ång thêi khi møc tiÒn c«ng t¨ng lµm cho thu nhËp cã thÓ sö dông cña ng­êi lao ®éng còng t¨ng, do ®ã kh¶ n¨ng chi tiªu cña ng­êi tiªu dïng t¨ng. ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn, møc tiÒn c«ng cña ng­êi lao ®éng nãi chung lµ thÊp, do ®ã ë nh÷ng n­íc nµy lao ®éng ch­a ph¶i lµ ®éng lùc m¹nh cho sù ph¸t triÓn. §Ó n©ng cao vai trß cña ng­êi lao ®éng trong ph¸t triÓn kinh tÕ cÇn thiÕt cã c¸c chÝnh s¸ch nh»m gi¶m bít l­îng cung lao ®éng, ®ång thêi t¹o ra c¸c nguån lùc kh¸c mét c¸ch ®ång bé. C_ Vai trß cña lao ®éng ®èi víi t¨ng tr­ëng kinh tÕ ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn I: Thùc tr¹ng chung cña lao ®éng ở các nước đang phát triển: 1. Sè l­îng lao ®éng t¨ng nhanh Cã sù kh¸c biÖt chñ yÕu gi÷a sù th¸ch thøc ph¸t triÓn mµ c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn gÆp ph¶i so víi c¸c n­íc ph¸t triÓn lµ sù gia t¨ng ch­a tõng thÊy cña lùc l­îng lao ®éng. ë hÇu hÕt c¸c n­íc, trung b×nh mçi n¨m sè ng­êi t×m viÖc lµm t¨ng tõ 2%trë lªn. Sù gia t¨ng nguån lao ®éng liªn quan chÆt chÏ víi viÖc gia t¨ng d©n sè. Theo sè liÖu tæng ®iÒu tra d©n sè 1-4-1999 d©n sè n­íc ta lµ 76,32 triÖu ng­êi, trong ®ã kho¶ng 39 triÖu ng­êi lµ lùc l­îng lao ®éng chiÕm 51% d©n sè. Dù b¸o ë n­íc ta mçi n¨m b×nh qu©n t¨ng thªm h¬n mét triÖu lao ®éng dÉn ®Õn søc Ðp rÊt lín vÒ viÖc lµm. 2. PhÇn lín lao ®éng lµm viÖc trong khu vùc n«ng nghiÖp. Mét trong nh÷ng ®Æc ®iÓm næi bËt nhÊt vÒ lao ®éng ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn lµ ®a sè lao ®éng lµm n«ng nghiÖp.ë ViÖt Nam lao ®éng n«ng nghiÖp chiÕm h¬n 70% t«ng sè lao ®éng . Lo¹i h×nh c«ng viÖc nµy mang tÝnh phæ biÕn ë nh÷ng n­íc nghÌo. Xu h­íng chung lµ lao ®éng trong n«ng nghiÖp gi¶m dÇn trong khi lao ®éng trong c«ng nghiÖp vµ dÞch vô l¹i t¨ng. Møc ®ä chuyÓn dÞch nµy tuú theo møc ®é ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ 3. HÇu hÕt ng­êi lao ®éng ®­îc tr¶ tiÒn c«ng thÊp Lùc l­îng lao ®éng ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn cã sè l­îng ngµy cµng t¨ng lµm cho nguån cung øng lao ®éng dåi dµo. Trong khi ®ã hÇu hÕt c¸c nguån lùc kh¸c ®Òu thiÕu vµ yÕu: trang thiÕt bÞ c¬ b¶n ,®Êt trång trät, ngo¹i tÖ vµ nh÷ng nguån lùc kh¸c nh­ kh¶ n¨ng bu«n b¸n, tr×nh ®é qu¶n lý. TiÒn c«ng thÊp cßn mét nguyªn nh©n c¬ b¶n n÷alµ tr×nh ®é chuyªn m«n cña ng­êi lao ®éng thÊp. ë ViÖt Nam sè ng­êi kh«ng biÕt ch÷ hiÖn nay cßn chiÕm tû lÖ ®¸ng kÓ. Trong lùc l­îng lao ®éng x· héi, sè ng­êi lao ®éng phæ th«ng c¬ së chiÕm 25%, phæ th«ng trung häc 13%. Hµng n¨m chØ cã 7% sè thanh niªn sau khi häc hÕt phæ th«ng trung häc ®­îc ®µo tiÕp trong c¸c tr­êng häc nghÒ, trung häc vµ ®¹i häc chuyªn nghiÖp, chØ cã 9%trong tæng sè lao ®éng cña x· héi lµ lao ®éng kü thuËt. C¸c chuyªn viªn kü thuËt, ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý kinh tÕ vµ c«ng nh©n kü thuËt giái cßn Ýt. Bªn c¹nh ®ã, ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn t×nh tr¹ng chung lµ nh÷ng ng­êi lao ®éng cßn thiÕu kh¶ n¨ng lao ®éng ch©n tay ë møc cao v× søc khoÎ vµ tinh tr¹ng dinh d­ìng cña hä thÊp. 4. Cßn bé phËn lín lao ®éng ch­a ®­îc sö dông. Nh­ trªn ®· ph©n tÝch, viÖc ®¸nh gi¸ t×nh tr¹ng ch­a sö dông hÕt lao ®éng ph¶i ®­îc xem xÐt qua c¸c h×nh thøc biÓu hiÖn cña thÊt nghiÖp-thÊt nghiÖp h÷u h×nh vµ thÊt nghiÖp tr¸ h×nh. Do søc Ðp vÒ d©n sè vµ nh÷ng khã kh¨n vÒ kinh tÕ ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÕn ®· t¸c ®éng lín tíi vÊn ®Ò c«ng ¨n viÖc lµm ë c¶ hai khu vùc thµnh thÞ vµ n«ng th«n. T×nh tr¹ng lao ®éng thÊt nghiÖp, thiÕu viÖc lµm cã xu h­íng gia t¨ng ®Æc biÖt ë khu vùc thµnh thÞ. ë n­íc ta, n¨m 1998, chØ tÝnh riªng khu vùc thµnh thÞ th× tû lÖ thÊt nghiÖp lµ 6,85%t¨ng h¬n 0,84%so víi n¨m 1997. Sè lao ®éng thiÕu viÖc lµm trong c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc hiÖn nay trªn 8%, thËm chÝ cßn cã n¬i lªn tíi 50-60%. Cßn ë n«ng th«n, tû lÖ thiÕu viÖc lµm kho¶ng 27,65%. TÝnh chung cho c¶ n­íc, tû lÖ thêi gian lao ®éng ®­îc sö dông cho ho¹t ®éng kinh tÕ n¨m 1998 lµ 71,13%. Thùc tÕ ®ã cho thÊy, vÊn ®Ò gi¶i quyÕt viÖc lµm®ang lµ ¸p lùc nÆng nÒ ®èi víi c¸c n­¬c ®ang ph¸t triÓn nãi chung vµ ViÖt Nam nãi riªng. VÊn ®Ò gi¶i quyÕt viÖc lµm ë n­íc ta ®­îc xem lµ vÊn ®Ò kinh tÕ-x· héi rÊt tæng hîp vµ phøc t¹p. ChiÕn l­îc æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi ®Õn n¨m 2000 cña ViÖt Nam ®· kh¼ng ®Þnh “Gi¶i quyÕt viÖc lµm, sö dông tèi ®a tiÒm n¨ng lao ®éng x· héi lµ môc tiªu quan träng hµng ®Çu cña chiÕn l­îc, lµ mét tiªu chuÈn ®Ó ®inh h­íng c¬ cÊu kinh tÕ vµ lùa chän c«ng nghÖ’’. Trªn ph¹m vi réng, gi¶i quyÕt viÖclµm bao gåm nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®Õn ph¸t triÓn nguån lùc vµ sö dông cã hiÖu qu¶ nguån nh©n lùc; cßn theo ph¹m vi hÑp, gi¶i quyÕt viÖc lµm chñ yÕu h­íng vµo ®èi t­îng vµ môc tiªu gi¶m tû lÖ thÊt nghiÖp, kh¾c phôc t×nh tr¹ng thiÕu viÖc lµm, n©ng cao hiÖu qu¶ viÖc lµm vµ t¨ng thu nhËp. II. §¸nh gi¸ vai trß cña lao ®éng: Lao động, trong kinh tế học, được hiểu là một yếu tố sản xuất do con người tạo ra và là một dịch vụ hay hàng hóa. Người có nhu cầu về hàng hóa này là người sản xuất. Còn người cung cấp hàng hóa này là người lao động. Từ năm 2000-2006, 36 triệu việc làm mới đã được tạo ra từ chính sự bật dậy của các nền kinh tế ASEAN. Tuy nhiên, ASEAN là khu vực không đồng nhất về thị trường lao động. Mỗi nước đều có sự khác biệt lớn về mức thu nhập, năng suất lao động, cơ cấu việc làm và xu hướng dân số. Vì vậy, cạnh tranh lao động, cạnh tranh điều kiện lao động giữa các thành viên trong khối cũng thay đổi theo hướng gay gắt hơn nhằm thu hút lao động có chất lượng và số lượng phù hợp với yêu cầu của mỗi quốc gia. Đây sẽ là thách thức đối với những thành viên ASEAN kém phát triển hơn, trong đó có Việt Nam trong tiến trình hội nhập vào nền kinh tế ASEAN. ASEAN có xấp xỉ 108 triệu lao động ở độ tuổi từ 15-24. Đây được coi là thế hệ thịnh vượng nhất của lực lượng lao động trong những năm đầu của thế kỷ 21. Trong 5 năm qua, tăng trưởng dân số của ASEAN đạt mức khá cao với tỷ lệ tăng lực lượng lao động trung bình hàng năm là 2,2%. Nếu tính chung cả 5 năm, một nguồn lực lao động dồi dào đã tăng thêm, điển hình là Campuchia (tăng trưởng 52,8%), Lào (24,5%), Philippines (20%), Brunei, Indonesia và Myanmar vẫn duy trì mức 14%. Trong khi đó, các nền kinh tế phát triển của khu vực như Singapore và Thái Lan chỉ tăng gần 9%. Tổng số việc làm của khu vực ASEAN đã tăng với tốc độ khá mạnh 11,8%, từ mức 235,2 triệu việc làm lên 263 triệu (2006), thì tỷ lệ thất nghiệp của khu vực cũng tăng từ 5% lên 6,6%. Ngoài ra, người lao động nghèo của ASEAN vẫn còn chiếm tỷ lệ cao (56%). Trong năm 2006, hơn 148 triệu lao động của ASEAN Lực lượng laokhông kiếm đủ 2 USD/ngày (ngưỡng nghèo theo chuẩn mới của LHQ). động lành nghề chiếm tỷ lệ rất nhỏ. Phần lớn người lao động ở các nước đang phát triển không có sự lựa chọn nào khác là buộc phải ký kết hợp đồng lao động không chính thức hoặc hợp đồng làm việc ngắn hạn với mức lương ít ỏi, bảo hiểm an ninh và xã hội thấp (thậm chí không có bảo hiểm). Trong khi đó, tình trạng thiếu lao động dự kiến vẫn tăng lên ở Singapore, Thái Lan; còn lĩnh vực dịch vụ (dự kiến sẽ thu hút tới 40% lực lượng lao động ASEAN). Đây là hệ quả của sự chênh lệch phát triển, hiện đang tồn giữa các nước thành viên. Không chỉ GDP đầu người chênh lệch mà cả trình độ phát triển của các nước thành viên cũng khác nhau quá nhiều. Singapore có mức GDP bình quân đầu người cao gấp 50 lần so với Việt Nam và gấp 70 lần so với Campuchia. Trong khi Singapore được đánh giá là nền kinh tế có năng lực cạnh tranh cao thứ 7 thế giới thì Việt Nam chỉ được xếp thứ 68/131, Campuchia xếp thứ 110/131. Chênh lệch phát triển giữa các nước thành viên ASEAN còn được thể hiện ở chênh lệch về phát triển con người, mức độ mở cửa, cơ sở hạ tầng, sự phát triển của thị trường tài chính, cơ cấu kinh tế, năng lực tài chính... Trong báo cáo Triển vọng lao động thích hợp cho thập niên phát triển bền vững và lao động từ nay đến năm 2015 của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) thì năng suất lao động cao của châu Á nói chung cũng như của các nước ASEAN nói riêng đang là động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, nếu không tạo thêm được việc làm, các nước sẽ phải đối mặt với nguy cơ dư thừa lao động trong tương lai. Những năm gần đây, Trung Quốc đã vượt hẳn ASEAN về mức tăng năng suất lao động, trong khi chênh lệch năng suất lao động giữa Ấn Độ và ASEAN đã có phần thu hẹp. Năng suất lao động của ASEAN chỉ tăng 15,5% trong khi tốc độ tăng này ở Ấn Độ là 26,9% và ở Trung Quốc tới 63,4%. Tuy nhiên, năng suất lao động trong khối ASEAN cũng có sự khác biệt khá rõ. Năng suất lao động của Singapore gấp 17 lần Campuchia, gấp 10,6 lần Myanmar. Tăng trưởng nhanh của nền kinh tế Việt Nam dựa chủ yếu vào sự tăng năng suất lao động (tăng 26,4% - mức tăng năng suất lao động cao nhất trong khu vực) và nhờ mở rộng quy mô việc làm. Theo dự báo của ILO, đến năm 2015 ASEAN sẽ có thêm 55 triệu lao động mới (tăng 19,8% so với mức năm 2007), nhưng mức tăng mạnh nhất vẫn ở các quốc gia kém phát triển hơn như Lào, Campuchia và Philippines… Trong khi đó, lực lượng lao động của Thái Lan dự đoán chỉ tăng 1%/năm, trong khi tăng trưởng GDP sẽ đạt khoảng 4,5%, tạo nên sức ép cầu lao động khoảng 474.000 người vào năm 2011. Singapore và Thái Lan tiếp tục phải đối diện với tình trạng thiếu lao động và hậu quả kinh tế xã hội của lực lượng lao động già hóa. Tốc độ tăng trưởng dân số, xu hướng xã hội, sức ép thị trường lao động và xu hướng toàn cầu hóa ngày càng tăng đã tác động đến tiến độ liên kết của thị trường lao động khu vực, tạo ra cả những thách thức và cơ hội việc làm trong ASEAN. Để trở thành cộng đồng kinh tế - xã hội vào năm 2015 và tự nâng cao sức cạnh tranh của khu vực, bài toán lớn mà các chính phủ và cộng đồng doanh nghiệp ASEAN cần giải quyết tốt là điều hòa được sự dịch chuyển luồng lao động trong chính nội bộ khu vực ASEAN. 1. Lao động dồi dào là lợi thế cạnh tranh của các nước đang phát triển: 2. Lao động giá rẻ là tiềm năng của các nước đang phát triển thu hút vốn đầu tư nước ngoài 3. Dân số đông là thị trường tieu thụ tiềm năng thu hút các nhà sản xuất III. Ph­¬ng h­íng cho lao ®éng trong t­¬ng lai 1. Yªu cÇu thu hót vµ sö dông hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc §©y lµ mét yªu cÇu rÊt quan träng sö dông hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc ®Ó ®¹t ®­îc n¨ng suÊt lao ®éng cao tiÕt kiÖm ®­îc c¸c yÕu tè ®Çu vµo.Tr­íc hÕt lµ thu hót lao ®éng gi¶i quyÕt ®­îc vÊn ®Ò viÖc lµ cho ng­êi lao ®éng lµm gi¶m bít g¸nh nÆng cho x· héi. Do ®ã c¸ch ph©n bæ lao ®éng sao cho hîp lý víi c¸c vïng kinh tÕ.Víi nh÷ng khu vùc thµnh thÞ hoÆc c¸c khu c«ng nghiÖp th× cÇn ph¶i cã lao ®éng cã tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt ®Ó ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña c«ng viÖc ®Ó .Tr¸nh t×nh tr¹ng lao ®éng tËp trung qu¸ nhiÒu ë khu vùc thµnh thÞ trong khi ®ã ë n«ng th«n l¹i thiÕu lao ®éng cã tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt lµm mÊt c©n ®èi c¬ cÊu kinh tÕ.TËp trung vµo nghµnh nµo thu hót ®­îc nhiÒu lao ®éng. §a d¹ng ho¸ nhiÒu ngµnh nghÒ ph¸t triÓn c¸c nghµnh c«ng nghiÖp thñ c«ng ë n«ng th«n ®Ó gi¶m bít thêi gian lao ®éng nhan rçi trong d©n lµm n«ng nghiÖp 2. N©ng cao mÆt chÊt cña lao ®éng: Lao động chất lượng cao ngày càng đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển của mỗi quốc gia. Trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay, ngày càng nhiều nước coi trọng việc tạo nguồn lao động và có nhiều sáng kiến thực hiện nhiệm vụ quan trọng hàng đầu đó: đầu tư cho giáo dục, đào tạo nghề,… D_ Lao ®éng víi t¨ng tr­ëng kinh tÕ ë ViÖt Nam I. Thùc trang nguån lao ®éng ViÖt Nam Kh¸i qu¸t vÒ t×nh h×nh ph¸t triÓn lùc l­îng lao ®éng (1996-2002) Sè lao ®éng lµm viÑc trong nÒn kinh tÕ t¹i thêi ®iÓm 1/7 hµng n¨m cµng t¨ng. N¨m 1996 míi cã 33760 ngh×n ng­êi , ®Õn n¨m 1998 ®· t¨ng lªn 35232 ngh×n ng­êi vµ lªn 36710 ngh×n ng­êi vµo n¨m 2000 . B×nh qu©n trong c¸c n¨m (1996-2000) , mçi n¨m t¨ng tõ 726 ngh×n ®Õn 739 ngh×n ng­êi 1. Sè l­îng lao ®éng ViÖt Nam lµ mét n­íc cã tæng sè d©n sè thuéc lo¹i cao trªn thÕ giíi. Trong nh÷ng n¨m võa qua, chóng ta ®· cè g¾ng gi¶m tèc ®é t¨ng d©n sè tù nhiªn vµ ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh c«ng ®¸ng kÓ. §ã lµ gi¶m ®­îc tèc ®é t¨ng d©n sè tõ trªn 2%/n¨m xuèng cßn 1,7%/n¨m vµo n¨m 1999. Tuy nhiªn víi t×nh h×nh d©n sè ®«ng nh­ vËy vÉn lµ mét ¸p lùc lín cho toµn x· héi. Ta h·y xÐt b¶ng sau ®Ó ®¸nh gi¸ t×nh h×nh d©n sè còng nh­ lùc l­îng lao ®éng cña ViÖt Nam: B¶ng 1: Dù b¸o d©n sè viÖt Nam 1/4 n¨m 1999-2010 §¬n vÞ : Ngh×n ng­êi Nhãm tuæi 1999 2004 2010 0 - 9 16592,5 15780,5 15320,0 10 - 14 8853,3 8270,1 8112,5 D©n sè trong tuæi lao ®éng 44470,2 50656,3 55606,0 60-64 1704,9 1678,3 1868,1 65- 4168,0 4537,2 4752,7 D©n sè c¶ n­íc 76787,1 82004,2 87218,1 Tû lÖ % so víi d©n sè 57,91 61,77 63,76 (Nguån: Tæng côc thèng kª) Nh­ vËy, nh×n vµo b¶ng trªn ta cã thÓ thÊy giai ®o¹n 2001-2005 , hay cô thÓ h¬n vµo n¨m 2004, d©n sè n­íc ta lµ 82004,5 ngh×n ng­êi, trong ®ã d©n sè ë ®é tuæi lao ®éng lµ 50656,3 ngh×n ng­êi, chiÕm 61,77% so víi d©n sè. §©y lµ mét ¸p lùc lín cho x· héi trong viÖc gi¶i quyÕt viÖc lµm. B­íc sang n¨m 2005, theo dù b¸o cña b¶ng trªn sÏ cã kho¶ng 8853,3 ngh×n ng­êi b­íc vµo ®é tuæi lao ®éng vµ ®©y lµ con sè ®ñ kh¶ n¨ng cung cÊp nhu cÇu lao ®éng cña x· héi. Nh×n vµo b¶ng trªn ta còng thÊy d©n sè trong ®é tuæi lao ®éng liªn tôc t¨ng qua c¸c n¨m . Cô thÓ ,, n¨m 1999 chiÕm 57,91% vµ n¨m 2004 sÏ chiÕm kho¶ng 61,77%. Con sè nµy cho chóng ta biÕt tû lÖ t¨ng tr­ëng d©n sè tuy ®· h¹ xuèng nh­ng vÉn ë møc cao, ¸p lùc c«ng viÖc nÆng nÒ, nÕu kh«ng cã nh÷ng ph­¬ng ph¸p gi¶i quyÕt thÝch hîp sÏ dÉn tíi tû lÖ thÊt nghiÖp cao. Tû lÖ d©n sè trong ®é tuæi lao ®éng cao còng cho chóng ta thÊy mét kh¶ n¨ng dåi dµo vÒ lao ®éng, cã ®ñ kh¶ n¨ng gi¶i quyÕt mäi c«ng viÖc. Trªn thùc tÕ, n¨m 1998, c¶ n­íc cã kho¶ng 45,2 triÖu lao ®éng, §©y lµ kÕt qu¶ cña tèc ®é t¨ng d©n sè t­¬ng ®èi cao v._.