Tài liệu Lạm phát, hiện trạng & giải pháp kiềm chế lạm phát hiện nay ở Việt Nam: ... Ebook Lạm phát, hiện trạng & giải pháp kiềm chế lạm phát hiện nay ở Việt Nam
16 trang |
Chia sẻ: huyen82 | Lượt xem: 1529 | Lượt tải: 0
Tóm tắt tài liệu Lạm phát, hiện trạng & giải pháp kiềm chế lạm phát hiện nay ở Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
I - Lêi nãi ®Çu
L¹m ph¸t, vµ nh÷ng gi¶I ph¸p trong nÒng kinh tÕ lµ hai vÊn ®Ò c¬ b¶n vµ lín trong kinh tÕ vÜ m«. Sù t¸c ®éng qua l¹i cña t¨ng trëng kinh tÕ vµ l¹m ph¸t hÕt søc phøc t¹p vµ kh«ng ph¶i lóc nµo còng tu©n theo nh÷ng qui t¾c kinh tÕ . L¹m ph¸t lµ mét vÊn ®Ò kh«ng ph¶i xa l¹ vµ lµ mét ®Æc diÓm cña nÒn kinh tÕ hµng ho¸ vµ ë mçi thêi k× kinh tÕ víi c¸c møc t¨ng trëng kinh tÐ kh¸c nhau sÏ cã nh÷ng møc l¹m ph¸t phï hîp. Do vËy vÊn ®Ò l¹m ph¸t vµ ¶nh hëng cña l¹m ph¸t tíi t¨ng trëng kinh tÕ lµ mét ®Ò tµi rÊt hÊp dÉn, ®Æc biÖt trong bèi c¶nh ViÖt Nam ®ang trong qu¸ tr×nh héi nhËp vµ ph¸t triÓn kinh tÕ hiÖn nay vÊn ®Ò nµy cµng trë nªn cÇn thiÕt. ViÖc x¸c ®Þnh mèi quan hÖ t¨ng trëng kinh tÕ vµ l¹m ph¸t ®· vµ ®ang thu hót sù chó ý cña nhiÒu nhµ kinh tÕ. Cßn kh«ng, c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch ph¶i c©n nh¾c c¸c gi¶i ph¸p vÜ m« ®Ó thóc ®Èy t¨ng trëng kinh tÕ vµ yÕu tè l¹m ph¸t trë thµnh thø yÕu. MÆc dï vÉn ph¶i duy tr× møc ®é kiÓm so¸t. ë níc ta trong bèi c¶nh ®æi míi kinh tÕ díi sù l·nh ®¹o cña §¶ng, vÊn ®Ò l¹m ph¸t kh«ng nh÷ng lµ mét tiªu thøc kinh tÕ mµ cßn kiÕn mang ý nghÜa chÝnh trÞ n÷a. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng kiÕn thc bµi gi¶ng cña thÇy c«, vµ cÇn thiÕt hiÓu biÕt vÒ l¹m ph¸t, v× vËy em quyÕt ®Þnh chän ®Ò tµi nghiªm cøu: “ L¹m ph¸t, hiÖn tr¹ng vµ gi¶i ph¸p kiÒm chÕ l¹m ph¸t hiÖn nay ë ViÖt Nam”.
Do kiÕn thøc hiÓu biÕt cßn cha s©u, vµ sù n¾m b¾t vÒ hiÖn tr¹ng vÒ l¹m ph¸t hiÖn nay ë níc ta cßn cha ®îc ®Çy ®ñ nªn cßn nhiÒu sai sãt mong thÇy chØnh söa vµ ®ãng gãp ý kiÕn ®Ó bµi viÕt em ®îc hoµn thµnh tèt h¬n.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n!
II –PhÇn Néi dung
a: Nh÷ng lý luËn chungvÒ l¹m ph¸t
1. Kh¸i niÖm
§· cã rÊt nhiÒu quan ®iÓm kh¸c nhau vÒ l¹m ph¸t vµ mçi quan ®iÓm ®Òu cã sù ch¾c ch¾n vÒ luËn ®iÓm vµ nh÷ng lý luËn cña m×nh.
Theo L.V.chandeler, D.C cliner víi trêng ph¸i l¹m ph¸t gi¸ c¶ th× kh¼ng ®Þnh :l¹m ph¸t lµ sù t¨ng gi¸ hµng bÊt kÓ dµi h¹n hay ng¾n h¹n , chu kú hay ®ét xuÊt.
G.G. Mtrukhin l¹i cho r»ng : Trong ®êi sèng, tæng møc gi¸ c¶ t¨ng tríc hÕt th«ng qua viÖc t¨ng gi¸ kh«ng ®ång ®Òu ë tõng nhãm hµng ho¸ vµ rót cuéc dÉn tíi viÖc t¨ng gi¸ c¶ nãi chung. Víi ý nghÜa nh vËy cã thÓ xem sù mÊt gi¸ cña ®ång tiÒn lµ l¹m ph¸t. ¤ng còng chØ râ: l¹m ph¸t, ®ã lµ h×nh thøc trµn trÒ t b¶n mét c¸ch tiÒm tµng ( tù ph¸t hoÆc cã dông ý) lµ sù ph©n phèi l¹i s¶n phÈm x· héi vµ thu nhËp quèc d©n th«ng qua gi¸ c¶ gi÷a c¸c khu vùc cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi, c¸c ngµnh kinh tÕ vµ c¸c giai cÊp, c¸c nhãm d©n c x· héi.
ë møc bao qu¸t h¬n P.A.Samuelson vµ W.D.Nordhaus trong cuèn “Kinh tÕ häc” ®· ®îc dÞch ra tiÕng viÖt, xuÊt b¶n n¨m 1989 cho r»ng l¹m ph¸t xÈy ra khi møc chung cña gi¸ c¶ chi phÝ t¨ng lªn.
Víi luËn thuyÕt “L¹m ph¸t lu th«ng tiÒn tÖ “ J.Bondin vµ M. Friendman l¹i cho r»ng l¹m ph¸t lµ ®a nhiÒu tiÒn thõa vµo lu th«ng lµm cho gi¸ c¶ t¨ng lªn. M.Friedman nãi “ l¹m ph¸t ë mäi lóc moÞ n¬i ®Òu lµ hiÖn tîng cña lu th«ng tiÒn tÖ. L¹m ph¸t xuÊt hiÖn vµ chØ cã thÓ xuÊt hiÖn khi nµo sè lîng tiÒn trong lu th«ng t¨ng lªn nhanh h¬n so víi s¶n xuÊt”
Nh vËy, tÊt c¶ nh÷ng luËn thuyÕt, nh÷ng quan ®iÓm vÒ l¹m ph¸t ®· nªu trªn ®Òu ®a ra nh÷ng biÓu hiÖn ë mét mÆt nµo ®ã cña l¹m ph¸t, vµ theo quan ®iÓm cña t«i vÒ vÊn ®Ò nµy sau khi nghiªn cøu mét sè luËn thuyÕt ë trªn th× nhËn thÊy ë mét khÝa c¹nh nµo ®ã cña l¹m ph¸t th×: khi mµ lîng tiÒn ®i vµo lu th«ng vît møc cho phÐp th× nã dÉn ®Õn l¹m ph¸t, ®ång tiÒn bÞ mÊt gi¸ so víi tÊt c¶ c¸c lo¹i hµng ho¸ kh¸c.
2. Kh¸i niÖm l¹m ph¸t trong ®iÒu kiÖn hiÖn ®¹i
Trong ®iÒu kiÖn hiÖn ®¹i khi mµ nÒn kinh tÕ cña mét níc lu«n ®îc g¾n liÒn víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi th× biÓu hiÖn cña l¹m ph¸t ®îc thÓ hiÖn qua mét sè yÕu tè míi.
a. Sù mÊt gi¸ cña c¸c loai chøng kho¸n cã gi¸.
Song song víi sù t¨ng gi¸ c¶ cña c¸c loai hµng ho¸, gi¸ trÞ c¸c lo¹i chøng kho¸n cã gi¸ trÞ bÞ sôt gi¶m nghiªm träng, V× viÖc mua tÝn phiÕu lµ nh»m ®Ó thu c¸c kho¶n lîi khi ®¸o h¹n. Nhng v× gi¸ trÞ cña ®ång tiÒn sôt gi¶m nghiªm träng nªn ngêi ta kh«ng thÝch tÝch luü tiÒn theo h×nh thøc mua tÝn phiÕu n÷a. Ngêi ta tÝch tr÷ vµng vµ ngo¹i tÖ.
b. Sù gi¶m gi¸ cña ®ång tiÒn so víi ngo¹i tÖ vµ vµng.
Trong ®iÒu kiÖn më réng quan hÖ quèc tÕ, vµng vµ ngo¹i tÖ m¹nh ®îc coi nh lµ tiÒn chuÈn ®Ó ®o lêng sù mÊt gi¸ cña tiÒn quèc gia. §ång tiÒn cµng gi¶m gi¸ so víi vµng vµ USD bao nhiªu nã l¹i t¸c ®éng n©ng gi¸ hµng ho¸ lªn cao bÊy nhiªu. ë ®©u ngêi ta b¸n hµng dùa trªn c¬ së “qui ®æi” gi¸ vµng hoÆc ngo¹i tÖ m¹nh ®Ó b¸n mµ kh«ng c¨n cø vµo tiÒn quèc gia n÷a (tiÒn giÊy do Ng©n hµng Nhµ níc ph¸t hµnh)
c. L¹m ph¸t cßn thÓ hiÖn ë chç khèi lîng tiÒn ghi sæ t¨ng vät nhanh chãng.
Bªn c¹nh khèi lîng tiÒn giÊy ph¸t ra trong lu th«ng. Nhng ®iÒu cÇn chó ý lµ khi khèi lîng tiÒn ghi sæ t¨ng lªn cã nghÜa lµ khèi lîng tÝn dông t¨ng lªn, nã cã t¸c ®éng lín ®Õn sù t¨ng trëng cña nÒn kinh tÕ. Nh vËy l¹m ph¸t trong ®iÒu kiÖn hiÖn ®¹i cßn cã nghÜa lµ sù gia t¨ng c¸c ph¬ng tiÖn chi tr¶ trong ®ã cã khèi lîng tÝn dông ng¾n h¹n gia t¨ng nhanh
d. L¹m ph¸t trong ®iÒu kiÖn hiªn ®¹i cßn lµ chÝnh s¸ch cña Nhµ níc
Nh»m kÝch thÝch s¶n xuÊt, chèng l¹i n¹n thÊt nghiÖp, bï ®¾p c¸c chi phÝ thiÕu hôt cña ng©n s¸ch.
3. C¸c Lo¹i h×nh cña l¹m ph¸t
Còng nh ë trªn ®· cã rÊt nhiÒu c¸ch hiÓu ë c¸c gãc ®é kh¸c nhau vÒ l¹m ph¸t th× ë phÇn nµy còng nh vËy ngêi ta cã thÓ ph©n lo¹i l¹m ph¸t theo nhiÒu tiªu chÝ kh¸c nhau.
C¨n cø vµo møc ®é ngêi ta chia lam ba lo¹i
- L¹m ph¸t võa ph¶i :Loai l¹m ph¸t nµy xÈy ra víi møc t¨ng chËm cña gÝa c¶ ®îc giíi h¹n ë møc ®é mét con sè hµng n¨m (tøc lµ > 10%). Trong ®iÒu kiÖn l¹m ph¸t thÊp gÝa c¶ t¬ng ®èi thay ®æi chËm vµ ®îc coi nh lµ æn ®Þ
- L¹m ph¸t phi m· :Møc ®é t¨ng cña gÝa c¶ ®· ë hai con sè trë lªn hµng n¨m trë lªn. L¹m ph¸t phi m· g©y t¸c h¹i nghiªm träng trong nÒn kinh tÕ. §ång tiÒn mÊt gi¸ mét c¸ch nhanh chãng-l·i suÊt thùc tÕ gi¶m xuèng díi 0 (cã n¬i l·i suÊt thùc tÕ gi¶m xuèng tíi 50-100/n¨m), nh©n d©n tr¸nh gi÷ tiÒn mÆt.
- Siªu l¹m ph¸t:TiÒn giÊy ®îc ph¸t hµnh µo ¹t, gÝa c¶ t¨ng lªn víi tèc ®é chãng mÆt trªn 1000 lÇn/n¨m. Siªu l¹m ph¸t lµ thêi k× mµ tèc ®é t¨ng gi¸ vît xa møc l¹m ph¸t phi m· vµ v« cïng kh«ng æn ®Þnh.
C¨n cø vµo nguyªn nh©n chñ yÕu g©y ra l¹m ph¸t ngêi ta ph©n biÖt
- L¹m ph¸t ®Ó bï ®¾p c¸c thiÕu hôt cña ng©n s¸ch: §©y lµ nguyªn nh©n th«ng thêng nhÊt do sù thiÕu hôt ng©n s¸ch chi tiªu cña Nhµ níc (y tÕ, gi¸o dôc, quèc phßng) vµ do nhu cÇu khuÕch tr¬ng nÒn kinh tÕ. Nhµ níc cña mét quèc gia chñ tr¬ng ph¸t hµnh thªm tiÒn vµo lu th«ng ®Ó bï ®¾p cho c¸c chi phÝ nãi trªn ®ang thiÕu hôt.
ë ®©y chóng ta thÊy vèn ®Çu t vµ chi tiªu cña ChÝnh phñ ®îc bï ®¾p b»ng ph¸t hµnh, kÓ c¶ t¨ng møc thuÕ nã sÏ ®Èy nÒn kinh tÕ ®i vµo mét thÕ mÊt c©n ®èi vùît qu¸ s¶n lîng tiÒm n¨ng cña nã. Vµ khi tæng møc cÇn cña nÒn kinh tÕ vît qu¸ kh¶ n¨ng s¶n xuÊt cña nÒn kinh tÕ (v× c¸c yÕu tè s¶n xuÊt cña mét nÒn kinh tÕ lµ cã giíi h¹n) lóc ®ã cÇu cña ®ång tiÒn sÏ vît qu¸ kh¶ n¨ng cung øng hµng ho¸ vµ l¹m ph¸t sÏ xÈy ra, gÝa c¶ hµng ho¸ t¨ng lªn nhanh chãng.
-L¹m ph¸t do nguyªn nh©n chi phÝ : Trong ®iÒu kiÖn c¬ chÕ thÞ trêng, kh«ng cã quèc gia nµo l¹i cã thÓ duy tr× ®îc trong mét thêi gian dµi víi c«ng ¨n viªc lµm ®Çy ®ñ cho mäi ngêi, gÝa c¶ æn ®Þnh vµ cã mét thÞ trêng hoµn toµn tù do.
Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, xu híng t¨ng gÝa c¶ c¸c lo¹i hµng ho¸ vµ tiÒn l¬ng c«ng nh©n lu«n lu«n diÔn ra tríc khi nÒn kinh tÕ ®¹t ®îc mét khèi lîng c«ng ¨n viÖc lµm nhÊt ®Þnh. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ chi phÝ s¶n xuÊt ®· ®Èy gÝa c¶ t¨ng lªn ngay c¶ trong c¸c yÕu tè s¶n xuÊt cha ®îc sö dông ®Çy ®ñ, l¹m ph¸t xÈy ra.
L¹m ph¸t nh vËy cã nguyªn nh©n lµ do søc ®Èy cña chi phÝ s¶n xuÊt.
Mét sè nhµ kinh tÕ t b¶n cho r»ng viÖc ®Èy chi phÝ tiÒn l¬ng t¨ng lªn lµ do c«ng ®oµn g©y søc Ðp. Tuy nhiªn mét sè nhµ kinh tÕ kh¸c cho r»ng chÝnh c«ng ®oµn ë níc t b¶n ®· ®ãng vai trß quan träng trong viÖc lµm gi¶m tèc ®é t¨ng cña l¹m ph¸t vµ gi÷ kh«ng cho l¹m ph¸t gi¶m xuèng qu¸ nhanh khi nã gi¶m . V× c¸c hîp ®ång l¬ng cña c¸c c«ng ®oµn thuêng lµ dµi h¹n vµ khã thay ®æi.
Ngoµi ra c¸c cuéc khñng ho¶ng vÒ c¸c loai nguyªn liÖu c¬ b¶n nh dÇu má, s¾t thÐp...®· lµm cho gi¸ c¶ cña nã t¨ng lªn (v× hiÕm ®i) vµ ®iÒu ®ã ®· ®Èy chi phÝ s¶n xuÊt t¨ng lªn. Nãi chung viÖc t¨ng chi phÝ s¶n xuÊt do nghiÒu nguyªn nh©n, ngay c¶ viÖc t¨ng chi phÝ qu¶n lý hµnh chÝnh hay nh÷ng chi phÝ ngoµi s¶n xuÊt kh¸c còng lµm cho chi phÝ s¶n xuÊt t¨ng lªn vµ do vËy nã ®Èy gÝa c¶ t¨ng lªn.
Cã thÓ nãi nguyªn nh©n ë ®©y lµ s¶n xuÊt kh«ng cã hiÖu qu¶, vèn bá ra nhiÒu h¬n nhng s¶n phÈm thu l¹i kh«ng t¨ng lªn hoÆc t¨ng rÊt chËm so víi tèc ®é t¨ng cña chi phÝ.
- L¹m ph¸t ú : Lµ l¹m ph¸t chØ t¨ng víi mét tû lÖ kh«ng ®æi hµng n¨m trong mét thêi gian dµi. ë nh÷ng níc cã l¹m ph¸t ú xÈy ra, cã nghÜa lµ nÒn kinh tÕ ë níc ®ã cã mét sù c©n b»ng mong ®îi, tû lÖ l¹m ph¸t lµ tû lÖ ®îc tr«ng ®îi vµ dîc ®a vµo c¸c hîp ®ång vµ c¸c tho¶ thuËn kh«ng chÝnh thøc. Tû lÖ l¹m ph¸t ®ã ®îc Ng©n hµng Trung ¬ng, chÝnh s¸ch tµi chÝnh cña Nhµ níc, giíi t b¶n vµ c¶ giíi lao ®éng thõa nhËn vµ phª chuÈn nã. §ã lµ mét sù l¹m ph¸t n»m trong kÕt cÊu biÓu hiÖn mét sù c©n b»ng trung hoµ vµ nã chØ biÕn ®æi khi cã sù chÊn ®éng kinh tÕ x¶y ra (tû lÖ ú t¨ng hoÆc gi¶m). NÕu nh kh«ng cã sù chÊn ®éng nµo vÒ cung hoÆc cÇu th× l¹m ph¸t cã xu híng tiÕp tôc theo tû lÖ cò.
- L¹m ph¸t cÇu kÐo :L¹m ph¸t cÇu kÐo x¶y ra khi tæng cÇu t¨ng lªn m¹nh mÏ t¹i møc s¶n lîng ®· ®¹t hoÆc vît qu¸ tiÒm n¨ng. Khi x¶y ra l¹m ph¸t cÇu kÐo ngêi ta thêng nhËn thÊy lîng tiÒn kh«ng lu th«ng vµ khèi lîng tÝn dông t¨ng ®¸ng kÓ vµ vît qu¸ kh¶ n¨ng cã giíi h¹n cña møc cung hµng hãa. B¶n chÊt cña l¹m ph¸t cÇu kÐo lµ chi tiªu qu¸ nhiÒu tiÒn ®Ó mua mét lîng cung h¹n chÕ vÒ hµng hãa cã thÓ s¶n xuÊt ®îc trong ®iÒu kiÖn thÞ trêng lao ®éng ®· ®¹t c©n b»ng.
ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ l¹m ph¸t cã thÓ x¶y ra khi môc tiªu c«ng ¨n viÖc lµm cao. Ngay khi c«ng ¨n viÖc lµm ®Èy ®ñ, thÊt nghiÖp lóc nµo còng tån t¹i do nh÷ng xung ®ét trªn thÞ trêng lao ®éng. Tû lÖ thÊt nghiÖp khi cã c«ng ¨n viÖc lµm ®Èy ®ñ (tû lÖ thÊt nghiÖp tù nhiªn) sÏ lín h¬n 0. NÕu Ên ®Þnh mét chØ tiªu thÊt nghiÖp thÊp díi tû lÖ thÊt nghiÖp tù nhiªn sÏ t¹o ra mét ®Þa bµn cho mét tû lÖ t¨ng trëng tiÒn tÖ cao h¬n vµ l¹m ph¸t ph¸t sinh.Nh vËy theo ®uæi mét chØ tiªu s¶n phÈm qu¸ cao hay t¬ng ®¬ng lµ mét tû lÖ thÊt nghiÖp qu¸ thÊp lµ nguån gèc sinh ra chÝnh s¸ch tiÒn tÖ l¹m ph¸t.
- L¹m ph¸t chi phÝ ®Èy: Ngay c¶ khi s¶n lîng cha ®¹t møc tiÒm n¨ng nhng vÉn cã thÓ x¶y ra l¹m phÊt ë nhiÒu níc, kÓ c¶ ë nh÷ng níc ph¸t triÓn cao. §ã lµ mét ®Æc ®iÓm cña l¹m ph¸t hiÖn t¹i. KiÓu l¹m ph¸t nµy gäi lµ l¹m ph¸t chi phÝ ®Èy, võa l¹m ph¸t võa suy gi¶m s¶n lîng, t¨ng thªm thÊt nghiÖp nªn còng gäi lµ “l¹m ph¸t ®×nh trÖ”.
C¸c c¬n sèc gi¸ c¶ cña thÞ trêng ®Çu vµo, ®Æc biÖt lµ c¸c vËt t c¬ b¶n: x¨ng, dÇu, ®iÖn... lµ nguyªn nh©n chñ yÕu ®Èy chi phÝ lªn cao, ®êng AS dÞch chuyÓn lªn trªn. Tuy tæng cÇu kh«ng thay ®æi nhng gi¸ c¶ l¹i t¨ng lªn vµ s¶n lîng gi¶m xuèng. Gi¸ c¶ s¶n phÈm trung gian (vËt t) t¨ng ®ét biÕn thêng do c¸c nguyªn nh©n nh thiªn t¹i, chiÕn tranh, biÕn ®éng chÝnh trÞ kinh tÕ...
L¹m ph¸t chi phÝ còng cã thÓ lµ kÕt qu¶ cña chÝnh s¸ch æn ®Þnh n¨ng ®éng nh»m thóc ®Èy mét møc c«ng ¨n viÖc lµm cao. Nã x¶y ra do nh÷ng có sèc cung tiªu cùc hoÆc do viÖc c¸c c«ng nh©n ®ßi t¨ng l¬ng cao h¬n g©y nªn
C¨n cø vµo qu¸ tr×nh béc lé hiÖn h×nh l¹m ph¸t ngêi ta ph©n biÖt
-L¹m ph¸t ngÇm ®©y lµ lo¹i l¹m ph¸t ®ang ë giai ®o¹n Èn n¸u, bÞ kiÒm chÕ vÒ t èc ®é t¨ng gi¸.
-L¹m ph¸t c«ng khai ®©y lµ lo¹i l¹m ph¸t mµ sù t¨ng gi¸ c¶ hµng h¸o, dÞch vô râ rÖt trªn thÞ trêng.
4. Nh÷ng hËu qu¶ cña l¹m ph¸t
Qua thùc tÕ cña l¹m ph¸t ta thÊy r»ng hËu qu¶ cña nã ®Ó l¹i cho nÒn kinh tÕ lµ rÊt trÇm träng, nã thÓ hiÖn vÒ mäi mÆt cña nÒn kinh tÕ, ®Æc biÖt lµ mét sè hËu qu¶ sau:
- X· héi kh«ng thÓ tÝnh to¸n hiÖu qña hay ®iÒu chØnh c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh mét c¸ch b×nh thêng ®îc do tiÒn tÖ kh«ng cßn gi÷ ®îc chøc n¨ng thíc ®o gi¸ trÞ hay nãi ®óng h¬n lµ thíc ®o nµy bÞ co gi·n thÊt thêng.
- TiÒn tÖ vµ thuÕ lµ hai c«ng cô quan träng nhÊt ®Ó nhµ níc ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ ®· bÞ v« hiÖu ho¸, v× tiÒn mÊt gi¸ nªn kh«ng ai tin vµo ®ång tiÒn n÷a, c¸c biÓu thuÕ kh«ng thÓ ®iÒu chØnh kÞp víi møc ®é t¨ng bÊt ngê cña l¹m ph¸t vµ do vËy t¸c dông ®iÒu chØnh cña thuÕ bÞ h¹n chÕ, ngay c¶ trêng hîp nhµ níc cã thÓ chØ sè ho¸ luËt thuÕ thÝch hîp víi møc l¹m ph¸t, th× t¸c dông ®iÒu chØnh cña thuÕ còng bÞ h¹n chÕ.
- Ph©n phèi l¹i thu nhËp lµm cho mét sè ngêi n¾m gi÷ c¸c hµng ho¸ cã gi¸ c¶ t¨ng ®ét biÕn giÇu lªn nhanh chãng vµ nh÷ng ngêi cã c¸c hµng ho¸ mµ gi¸ c¶ cña chóng kh«ng t¨ng hoÆc t¨ng chËm vµ ngêi gi÷ tiÒn bÞ nghÌo ®i.
- KÝch thÝch t©m lý ®Çu c¬ tÝch tr÷ hµng ho¸, bÊt ®éng s¶n, vµng b¹c... g©y ra t×nh tr¹ng khan hiÕm hµng ho¸ kh«ng b×nh thêng vµ l·ng phÝ.
- Xuyªn t¹c, bãp mÐo c¸c yÕu tè cña thÞ trêng lµm cho c¸c ®iÒu kiÖn cña thÞ trêng bÞ biÕn d¹ng. hÇu hÕt c¸c th«ng tin kinh tÕ ®Òu thÓ hiÖn trªn gi¸ c¶ hµng ho¸, gi¸ c¶ tiÒn tÖ, gi¸ c¶ lao ®éng... mét khi nh÷ng gi¸ c¶ nµy t¨ng hay gi¶m ®ét biÕn vµ liªn tôc , th× c¸c yÕu tè cña thÞ trêng kh«ng thÓ tr¸nh khái bÞ thæi phång hoÆc bãp mÐo.
- S¶n xuÊt ph¸t triÓn kh«ng ®Òu, vèn ch¹y vµo nh÷ng ngµnh nµo cã lîi nhuËn cao.
- Ng©n s¸ch béi chi ngµy cµng t¨ng trong khi c¸c kho¶n thu ngµy cµng gi¶m vÒ mÆt gi¸ trÞ.
- §èi víi ng©n hµng, l¹m ph¸t lµm cho ho¹t ®éng b×nh rhêng cña ng©n hµng bÞ ph¸ vì, ng©n hµng kh«ng thu hót ®îc c¸c kho¶n tiÒn nhµn rçi trong x· héi.
- §èi víi tiªu dïng: lµm gi¶m søc mua thùc tÕ cña nh©n d©n vÒ hµng ho¸ tiªu dïng vµ buéc nh©n d©n ph¶i gi¶m khèi lîng vÒ hµng ho¸ tiªu dïng, ®Æc biÖt lµ ®êi sèng c¸n bé c«ng nh©n viªn ngµy cµng khã kh¨n. mÆt kh¸c l¹m ph¸t còng lµm thay ®æi nhu cÇu tiªu dïng, khi l¹m ph¸t gay g¾t sÏ g©y nªn hiÖn tîng mäi ngêi t×m c¸ch th¸o ch¹y khái ®ång tiÒn tøc lµ kh«ng muèn gi÷ vµ cÊt gi÷ ®ång tiÒn mÊt gi¸ b»ng c¸ch hä xÏ t×m mua bÊt kú hµng ho¸ dï kh«ng cã nhu cÇu ®Ó cÊt tr÷ tõ ®ã lµm giÇu cho nh÷ng ngêi ®Çu c¬ tÝch tr÷.
ChÝnh v× c¸c t¸c h¹i trªn cña l¹m ph¸t nªn viÖc kiÓm so¸t l¹m ph¸t vµ gi÷ l¹m ph¸t ë møc ®é võa ph¶i ®· trë thµnh mét trong nh÷ng môc tiªu lín cña mäi nÒn kinh tÕ hµng ho¸. Tuy nhiªn, môc tiªu kiÒm chÕ l¹m ph¸t kh«ng cã nghÜa lµ ph¶i ®a l¹m ph¸t ë møc b»ng kh«ng tøc lµ nÒn kinh tÕ kh«ng cã l¹m ph¸t mµ ph¶i duy tr× møc l¹m ph¸t ë mét møc ®é nµo ®ã phï hîp v¬Ý nÒn kinh tÕ bëi v× l¹m ph¸t kh«ng ph¶i hoµn toµn lµ tiªu cùc, nÕu nh mét quèc gia nµo ®ã cã thÓ duy tr× ®îc møc l¹m ph¸t võa ph¶i vµ kiÒm chÕ, cã lîi cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ th× ë quèc gia ®ã l¹m ph¸t kh«ng cßn lµ mèi nguy h¹i cho nÒn kinh tÕ n÷a mµ nã ®· trë thµnh mét c«ng cô ®¾c lùc gióp ®iÒu tiÕt vµ ph¸t triÓn kinh tÕ mét c¸ch hiÖu qu¶
B __ THùC TR¹Ng L¹M PH¸T ë ViÖt nam hiÖn nay
1.Nguyªn nh©n l¹m ph¸t
- L¹m ph¸t lµ mét ph¹m trï kinh tÕ kh¸ch quan, lµ vÊn ®Ò cña mäi thêi ®¹i, mäi nÒn kinh tÕ tiÒn tÖ. Chõng nµo cßn tån t¹i nÒn kinh tÕ tiÒn tÖ, th× cßn l¹m ph¸t, ngêi ta chØ cã thÓ kiÒm chÕ møc ®é l¹m ph¸t sao cho phï hîp víi sù ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ, mµ Ýt g©y ra nh÷ng hËu qu¶ tai h¹i. Tõ ®ã, cã thÓ ph©n ®Þnh nhiÒu møc ®é l¹m ph¸t sao cho phï hîp víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, tõ l¹m ph¸t “níc kiÖu” (chung quanh 10%) tíi l¹m ph¸t “phi m·”, thËm chÝ lµ siªu tèc, tøc lµ t×nh tr¹ng bïng næ gi¸ c¶ hoµn toµn kh«ng thÓ kiÓm so¸t ®îc, trong trêng hîp nµy dÊu hiÖu tiÒn tÖ hÇu nh kh«ng cßn ý nghÜa n÷a.Êt
a). Nguyªn nh©n thø nhÊt :
- L¹m ph¸t bëi t¨ng cÇu, khi cÇu kh«ng kÌm theo sù gia t¨ng s¶n xuÊt, hµng ho¸, dÞch vô. VËy t¹o tiÒn th¸i qu¸ cña lîng tiÒn tÖ diÔn ra trong bèi c¶nh nµy.
b). Nguyªn nh©n thø hai :
- L¹m ph¸t do t¨ng chi phÝ s¶n xuÊt, khi viÖc t¨ng chi phÝ s¶n xuÊt lµm t¨ng gi¸ s¶n xuÊt. Cã thÓ do nhiÒu nguyªn nh©n :
+ T¨ng nh÷ng ph¬ng tiÖn ®Æc thï riªng cña s¶n xuÊt.
+ T¨ng chi phÝ ph©n xëng.
2. Thùc tiÔn trong mèi quan hÖ gi÷a l¹m ph¸t vµ t¨ng trëng kinh tÕ :
a).C¸c b»ng chøng thùc nghiÖm:
Nghiªn cøu gÇn ®©y nhÊt lµ cña M.Khan vµ A.Senchadji (n¨m 2000). C¸c t¸c gi¶ ®· sö dông c¸c kü thuËt ph©n tÝch hiÖn ®¹i nhÊt ®Ó kiÓm ®Þnh mèi quan hÖ gi÷a l¹m ph¸t vµ t¨ng trëng. C«ng tr×nh cña c¸c «ng bao qu¸t sè liÖu cña 140 níc trong ®ã cã c¶ c¸c níc ph¸t triÓn vµ c¸c níc ®· c«ng nghiÖp ho¸ trong giai®o¹n 1960-1998. Mét lÇn n÷a kÕt qu¶ cho thÊy cã tån t¹i mét møc ngìng mµ díi ®ã l¹m ph¸t vµ t¨ng trëng cã mèi t¬ng quan d¬ng vµ trªn ®ã l¹m ph¸t g©y ra ¶nh hëng tiªu cùc ®Õn t¨ng trëng. Mét ph¸t kiÕn rÊt cã ý nghÜa cña c¸c t¸c gi¶ lµ møc ngìng ®ã kh¸c nhau gi÷a c¸c khèi níc ë c¸c níc c«ng nghiÖp, møc ngìng nµy rÊt thÊp chØ vµo kho¶ng 1-3% n¨m, trong khi ®ã ë c¸c níc ®ang ph¸t triÓn møc ngìng nµy vµo kho¶ng 7-11%.
B»ng chøng thùc nghiÖm ë ViÖt Nam dêng nh còng phï hîp víi kÕt qu¶ ë trªn. B¶ng díi ®©y cho thÊy mèi quan hÖ phi tuyÕn gi÷a l¹m ph¸t vµ t¨ng trëng trong 14 n¨m ®æi míi. Vµo nh÷ng n¨m 80, l¹m ph¸t ®· khiÕn nÒn kinh tÕ l©m vµo khñng ho¶ng. Song tõ n¨m 1992 khi chóng ta ®· kiÒm chÕ ®îc l¹m ph¸t, tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ kh«ng ngõng ®îc c¶i thiÖn. Tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ b×nh qu©n giai ®o¹n 1992-1997 lµ 8,8%, trong khi tû lÖ l¹m ph¸t b×nh qu©n lµ 9,7%. Nhng tõ n¨m 1997 trë l¹i ®©y l¹m ph¸t ë møc rÊt thÊp vµ GDP còng t¨ng chËm. N¡m 1998-1999 tèc ®é gi¶m xuèng díi 6%_mét hiÖn tîng ®¸ng lo ng¹i víi mét nÒn kinh tÕ nh níc ta cã tèc ®é t¨ng d©n sè 2% n¨m, tû lÖ t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng kho¶ng 5-7% n¨m vµ tû lÖ thÊt nghiÖp 7%.
Tãm l¹i, c¶ lý thuyÕt vµ thùc tiÔn ®Òu cho thÊy mèi quan hÖ gi÷a l¹m ph¸t vµ t¨ng trëng kinh tÕ cã thÓ biÓu diÔn b»ng h×nh ch÷ “U” ngîc. §iÒu ®ã hµmý r»ng ë mçi níc tån t¹i mét ph¹m vi l¹m ph¸t “an toµn” khi mµ l¹m ph¸t vµ t¨ng trëng cã mèi quan hÖ cïng chiÒu. Trong trêng hîp ®ã, l¹m ph¸t lµ c¸i gi¸ ph¶i tr¶ cho t¨ng trëng kinh tÕ. Níi láng tµi kho¸ vµ tiÒn tÖ, mét mÆt, cã xu híng lµm t¨ng l¹m ph¸t, mÆt kh¸c, sÏ cã t¸c dông khuyÕn khÝch ®Çu t, më réng tæng cÇu vµ do vËy cho phÐp sö dông ®Çy ®ñ h¬n c¸c nguån lùc hiÖn cã vµ thóc ®Èy t¨ng trëng kinh tÕ. Tuy nhiªn, l¹m ph¸t qu¸ cao ch¾c ch¾n sÏ ¶nh hëng xÊu ®Õn t¨ng trëng kinh tÕ. Trong c¶ hai trêng hîp_l¹m ph¸t qu¸ cao hoÆc qu¸ thÊp_chÝnh phñ ®Òu cÇn cã c¸c biÖn ph¸p ®iÒu chØnh sao cho cã lîi cho t¨ng trëng kinh tÕ dµi h¹n trong khi vÉn ®¶m b¶o æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m«.
Trªn c¬ së khu«n khæ lý thuyÕt, kinh nghiÖm quèc tÕ diÔn biÕn l¹m ph¸t vµ t¨ng trëng kinh tÕ cña ViÖt Nam nh÷ng n¨m qua, nhiÒu häc gi¶ cho r»ng møc l¹m tèi u ®èi víi ViÖt nam cã thÓ n»m trong kho¶ng 5-7% n¨m.
b). Thùc tiÔn cña vÊn ®Ò :
- Trong mèi quan hÖ gi÷a l¹m ph¸t vµ t¨ng trëng kinh tÕ, c©u hái ®Æt ra lµ níc cã l¹m ph¸t cao t¨ng trëng nhanh h¬n hay chËm h¬n níc cã l¹m ph¸t thÊp ? Thùc tÕ ®· ®a ra lêi gi¶i kh«ng cïng mét ®¸p sè. Trong thêi kú 1971-1991, Thuþ SÜ t¨ng trëng b×nh qu©n 1.1% n¨m, mÆc dï ®©y lµ níc cã møc l¹m ph¸t thÊp thø hai trong sè 20 níc ®îc nghiªn cøu. Trong khi ®ã Italy, T©y Ban Nha, Iceland l¹i ®¹t ®îc sù t¨ng trëng cao dï møc l¹m ph¸t h¬n 10%.
- VÒ mèi quan hÖ gi÷a l¹m ph¸t vµ thÊt nghiÖp, lý thuyÕt cña J.M.Keynes víi luËn ®iÓm lÊy l¹m ph¸t vµ béi chi ng©n s¸ch ®Ó xo¸ khñng ho¶ng vµ thÊt nghiÖp ®· ®îc nhiÒu níc t b¶n øng dông thµnh c«ng sau thËp kØ 1933. Nhng tiÕp ®ã, tõ nh÷ng n¨m 1960, l¹m ph¸t trµn lan mµ vÉn kh«ng lo¹i trõ ®îc thÊt nghiÖp. Trong khi ®ã thêi kú1974-1991, c¸c níc l¹m ph¸t thÊp còng cã tû lÖ thÊt nghiÖp thÊp nhÊt.
- Trong mèi quan hÖ gia t¨ng lîng tiÒn trong lu th«ng víi møc ®é l¹m ph¸t
thùc tÕ còng kh«ng diÔn ra hoµn toµn trïng hîp víi lý thuyÕt. N¨m 1990, chóng ta t¨ng khèi lîng tiÒn giÊy trong lu th«ng thªm 73%, tû lÖ l¹m ph¸t lªn 67%. Nhng n¨m 1991, tiÒn giÊy lu th«ng chØ t¨ng 41%, tû lÖ l¹m ph¸t l¹i lªn tíi 64%; Trong khi ®ã hai n¨m 1992 vµ 1993 tiÒn ph¸t hµnh thªm tíi 70-80% nhng tû lÖ l¹m ph¸t l¹i ®îc kÐo xuèng 17,6% (1992) vµ 5,2% (1993).
ë níc ta, qu¸ tr×nh kÐo l¹m ph¸t xuèng vµ kiÒm chÕ l¹m ph¸t ë møc thÊp còng ®îc ghi nhËn lµ thµnh tùu næi bËt trong c«ng cuéc ®æi míi.
B¶ng trªn chothÊy sau nhiÒu n¨m liÒn l¹m ph¸t ë møc 3 con sè/n¨m, n¨m 1989 lÇn ®Çu tiªn ta ®· kÐo l¹m ph¸t xuèng hai con sè. §Æc biÖt n¨m 1993, l¹m ph¸t tõ 17,6% (1992) xuèng 5,2%, nhng GDP vÉn ®¹t møc t¨ng cao 7,2%.
Tuy vËy chóng ta vÉn cha ®a ®îc l¹m ph¸t xuèng møc mong muèn vµ ®Æc biÖt lµ nh÷ng khã kh¨n trong t¬ng lai. Do chç møc l¹m ph¸t kh«ng ®îc dù b¸o chÝnh x¸c trong nhiÒu trêng hîp ®· h¹n chÕ tÝnh ham muèn chÊp nhËn rñi ro cña c¸c nhµ ®Çu t. §ång thêi g©y khã kh¨n cho viÖc thùc hiÖn c¸c hîp ®ång kinh tÕ, ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch tiÒn l¬ng, l·i suÊt vµ thuÕ. V× vËy, cïngvíi viÖc kÐo l¹m ph¸t xuèng 1 con sè cßn næi lªn mét vÊn ®Ò rÊt träng yÕu lµ ph¶i gi÷ ®îc møc l¹m ph¸t ®ã æn ®Þnh. §Ó thùc hiÖn c«ng viÖc trªn nhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu ®· ®Ò cËp ®Õn yªu cÇu x©y dùng hÖ thèng chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, tµi chÝnh hiÖu qu¶; tû gi¸ hèi ®o¸i linh ho¹t; d÷ tr÷ quèc gia ®ñ m¹nh vµ can thiÖp vµo nÒn kinh tÕ ®óng lóc...
Xin nhÊn m¹nh thªm mét sè ®iÓm nh sau :
+ Thø nhÊt : §Èy m¹nh h¬n n÷a qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ vµ c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ. Trªn c¬ së ®ã cã thÓ tËn dông tèi ®a u thÕ cña thÞ trêng vµ khai th¸c tèi u tiÒm n¨ng cña nÒn s¶n xuÊt x· héi. Nhê vËy mµt¨ng nhanh sè lîng chñng lo¹i vµchÊt lîng hµng ho¸ cung øng ra thÞ trêng.
+ Thø hai : æn ®Þnh gi¸ c¶ nh÷ng mÆt hµng thiÕt yÕu vµ nh÷ng mÆt hµng mµ nhµ níc ®éc quyÒn s¶n xuÊt kinh doanh.
+ Thø ba : Thíc ®o th«ng thêng nhÊt cña l¹m ph¸t lµ CPI, nhng viÖc ®o lêng CPI kh«ng ph¶i lu«n chÝnh x¸c. V× nã võa kh«ng thÓ hiÖn ®îc ®Çy ®ñ nh÷ng biÕn ®æi chÊt lîng hµng ho¸ vµ do nhng sai sãt vÒ mÆt kü thuÊt tÝnh to¸n.
+ Thø t : CÇn nhËn thøc r»ng chèng vµ kiÒm gi÷ l¹m ph¸t kh«ng ph¶i lµ môc ®Ých cña ®iÒu tiÕt kinh tÕ vÜ m«, mµ chØ lµ c«ng cô, ph¬ng tiÖn, c¸ch thøc ®Ó t¹o m«i trêng vµ kÝch thÝch t¨ng trëng kinh tÕ. NghÜa lµ toµn bé c«ng cô, c¸ch thøc vÜ m« ®Òu ph¶i híng tíi mét môc ®Ých duy nhÊt lµ thóc ®Èy kinh tÕ ph¸t triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng Tãm l¹i, chèng vµ kiÒm gi÷ l¹m ph¸t ®ßi hái ph¶i võa sö dông kÕt hîp nhiÒu c«ng cô, biÖn ph¸p ®ång bé; võa ph¶i nghiªn cøu lý thuyÕt kh«ng ngõng vµ kiÓm nghiÖm thêng xuyªn mäi lý thuyÕt trong thùc tiÔn.
C _ C¸c gi¶i ph¸p kh¾c phôc l¹m ph¸t
1. Nh÷ng biÖn ph¸p t×nh thÕ
Nh÷ng biÖn ph¸p nµy ®îc ¸p dông víi môc tiªu gi¹m tøc thêi “c¬n sèt l¹m ph¸t “ trªn c¬ së ®ã sÏ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p æn ®Þnh tiÒn tÖ l©u dµi . C¸c biÖn ph¸p nµy thêng ®îc ¸p dông khi nÒn kinh tÕ l©m vµo t×nh tr¹ng siªu l¹m ph¸t .
Thø nhÊt :c¸c biÖn ph¸p t×nh thÕ thêng ®îc chÝnh phñ c¸c níc ¸p dông , tríc hÕt lµ gi¶m lîng tiÒn giÊy trong nÒn kinh tÕ nh ngõng ph¸t hµnh tiÒn vµo lu th«ng . BiÖn ph¸p nµy cßn gäi lµ chÝnh s¸ch ®ãng b¨ng tiÒn tÖ . Tû lÖ l¹m ph¸t t¨ng cao ngay lËp tøc ng©n hµng trung ¬ng ph¶i dõng c¸c biÖn ph¸p cã thÓ ®a ®Õn t¨ng cung øng tiÒn tÖ nh ngõng thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô triÕt khÊu vµ t¸i triÕt khÊu ®èi víi c¸c tæ chøc tÝn dông , dõng viÖc mua vµo c¸c chøng kho¸n ng¾n h¹n trªn thÞ trêng tiÒn tÖ , kh«ng ph¸t hµnh tiÒn bï ®¾p béi chi ng©n s¸ch. Nhµ níc ¸p dông c¸c biÖn ph¸p lµm gi¶m lîng tiÒn cung øng trong nÒn kinh tÕ nh: ng©n hµng trung ¬ng b¸n ra c¸c chøng kho¸n ng¾n h¹n trªn thÞ trêng tiÒn tÖ , b¸n ngo¹i tÖ vµvay , ph¸t hµnh c¸c c«ng cô nî cña chÝnh phñ ®Ó vay tiÒn trong nÒn kinh tÕ bï ®¾p cho béi chi ng©n s¸ch nhµ níc , t¨ng l·i suÊt tiÒn göi ®Æc biÖt lµ t¨ng l·i suÊt tiÒn göi tiÐt kiÖm d©n c . c¸c biÖn ph¸p nµy rÊt cã hiÖu lùc v× trong mét thêi gian ng¾n nã cã thÓ gi¶m bít ®îc mét khèi l¬ngj kh¸ lín tiÒn nhµn rçi trong d©n c do ®ã gi¶m ®îc søc Ðp lªn gi¸ c¶ hµng ho¸ vÇ dÞch vô trªn thÞ trêng . ë viÖt nam c¸c biÖn ph¸p nµy ®· dîc ¸p dông thµnh c«ng vµo cuèi nh÷ng n¨m 80, ®Çu nh÷ng n¨m 90 .
Thø hai :thi hµnh chÝnh s¸ch tµi chÝnh th¾t chÆt nh t¹m ho·n nh÷ng kho¶n chi cha cÇn thiÕt trong nÒn kinh tÕ , c©n ®èi l¹i ng©n s¸ch vµ c¾t gi¶m chi tiªu ®Õn møc cã thÓ ®îc .
Thø ba : t¨ng quü hµng ho¸ tiªu dïng ®Ó c©n ®èi víi sè lîng tiÒn cã trong lu th«ng b»ng c¸ch khuyÕn khichs tù do mËu dÞch , gi¶m nhÑ thuÕ quan vµ c¸c biÖn ph¸p cÇn thiÕt kh¸c ®Ó thu hót hµng ho¸ tõ ngoµi vµo.
Thø t : ®i vay vµ xin viÖn trî tõ níc ngoµi .
Thø n¨m : c¶i c¸ch tiÒn tÖ , ®©y lµ biÖn ph¸p cuèi cïng khi c¸c biÖn ph¸p trªn cha ®em l¹i hiÖu qu¶ mong muèn .
2. Nh÷ng biÖn ph¸p chiÕn lîc
§©y lµ nh÷ng biÖn ph¸p cã t¸c ®éng l©u dµi ®Õn sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ quèc d©n . Tæng hîp c¸c biÖn ph¸p nµy sÏ t¹o ra søc m¹nh kinh tÕ l©u dµi cho ®Êt níc
Thø nhÊt : thóc ®Èy sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng ho¸ vµ më réng lu th«ng hµng ho¸. §©y lµ biÖn ph¸p chiÕn lîc hµng ®Çu ®Ó h¹n chÕ l¹m ph¸t , duy tr× sù æn ®Þnh tiÒn tÖ trong nÒn kinh tÕ quèc d©n . S¶n xuÊt trong níc cµng ph¸t triÓn th× cµng t¹o tiÒn ®Ò v÷ng ch¾c cho sù æn ®Þnh tiÒn tÖ . Chó träng thu hót ngo¹i tÖ qua viÖc xuÊt khÈu hµng ho¸ , ph¸t triÓn ngµnh du lÞch …
Thø hai : kiÖn toµn bé m¸y hµnh chÝnh , c¾t gi¶m biªn chÕ qu¶n lý hµnh chÝnh . Thùc hiÖn tèt biÖn ph¸p nµy sÏ gãp phÇn to lín vµo viÖc gi¶m chi tiªu thêng xuyªn cña ng©n s¸ch do ®ã gi¶m béi chi ng©n s¸ch nhµ níc .
Thø ba : t¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n lý ®iÒu hµnh ng©n s¸ch nhµ níc trªn c¬ së t¨ng c¸c kho¶n thu cho ng©n s¸ch mét c¸c hîp lý , chèng thÊt thu , ®Æc biÖt lµ thÊt thu vÒ thuÕ , n©ng cao hiÖu qu¶ cña c¸c kho¶n chi ng©n s¸ch nhµ níc .
3. Mét sè biÖn ph¸p chñ yÕu ®Ó kiÒm chÕ l¹m ph¸t ë níc ta hiÖn nay
T×nh h×nh kinh tÕ tµi chÝnh cña níc ta trong nh÷ng n¨m võa qua ®¹t ®îc sù æn ®Þnh vµ cã chiÒu híng tèt, n¹n l¹m ph¸t ®· ®îc kiÒm chÕ vµ ®Èy lïi tõ 67.5% n¨m 1991 xuèng cßn 17,5% n¨m 1992, 5,2% (1993), 14.2% (1994), trong khi ®ã vÉn ®¶m b¶o møc t¨ng trëng kinh tÕ 8,6% (!992), 8,1% (1993), 8,7% (1994). Tû gi¸ VN§ so víi ®«la Mü tõ cuèi n¨m 1991 lµ 14,194 VN§ ®· lªn gi¸ dÇn vµ gi÷ ë møc trªn díi 10.800 VN§/USD tõ th¸ng 11.1992 cho ®Õn nay. §ång thêi c¸n c©n thanh to¸n ®îc c¶i thiÖn râ rÖt. MÆt kh¸c xuÊt nhËp khÈu cã xu híng t¨ng lªn.
§Ó kh¾c phôc vµ kiÒm chÕ l¹m ph¸t trong giai ®o¹n hiÖn nay cÇn ph¶i thùc hiÖn nhiÒu biÖn ph¸p ®ång bé nh sau :
Tríc hÕt ph¶i khèng chÕ tû lÖ béi chi ng©n s¸ch ë díi møc 5% GDP. Bëi vµ béi chi ng©n s¸ch lµ mét nh©n tè quan träng g©þ ra sù mÊt c©n ®èi gi÷a cung vµ cÇu.
- Ph¶i n©ng cao s¶n lîng hµng ho¸ trªn c¬ së ®Èy m¹nh ph¸t triÓn s¶n xuÊt c«ng, n«ng nghiÖp, cô thÓ lµ t¹o ra nhiÒu l¬ng thùc, thùc phÈm, mét sè hµng ho¸ lµ t liÖu s¶n xuÊt vµ c¸c lo¹i hµng ho¸ lµ nhiªn liÖu, n¨ng lîng. MÆt kh¸c cÇn tiÕp tôc ®æi míi c¬ cÊu kinh tÕ vµ c¶i tiÕn c«ng nghÖ, c¶i tiÕn kü thuËt ®¶m b¶o tõng bíc gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt.
VÒ lÜnh vùc ng©n hµng víi tr¸ch nhiÖm lµ mét ngµnh ®ãng vai trß quan träng nhÊt trong viÖc kiÒm chÕ l¹m ph¸t, cÇn tiÕn hµnh c¸c bíc sau :
+ N©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng tÝn dông trªn c¬ së tÝch cùc huy ®éng vèn vµ cho vay hiÖu qu¶ c¸c dù ¸n
+ KiÓm so¸t chÆt chÏ cung øng tiÒn tÖ cña ng©n hµng nhµ níc cho môc tiªu ngo¹i tÖ, æn ®Þnh thÞ trêng ngo¹i tÖ vµ tû gi¸ ®ång ViÖt Nam.
+ N©ng cao hiÖu qu¶ sö dông c«ng cô dù tr÷ b¾t buéc.
+ T¨ng cêng hiÖu lùc cña c«ng t¸c thanh tra ®èi víi ng©n hµng th¬ng m¹i.
+ Xö lý t«t mèi quan hÖ víi ng©n s¸ch nhµ níc, ph¸t triÓn thÞ trêng vèn, ®ång thêi xóc tiÕn nhanh viÖc thiÕt lËp thÞ trêng chøng kho¸n ë ViÖt Nam vµ sù hoµ nhËp cña thÞ trêng nµy vµo céng ®ång kinh tÕ quèc tÕ, nhÊt lµ tõ khi ViÖt Nam trë thµnh thµnh viªn thø 7 cña khèi ASEAN ®Ó thuhótnhanh chãng h¬n n÷a nguån vèn níc ngoµi gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt níc.
Ngoµi ra cÇn tæ chøc qu¶n lý nî níc ngoµi cã kÕ ho¹ch vµ sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn vµo ViÖt Nam díi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau nh vay vèn cña IMF, WB, ADB,..
Tãm l¹, trong t×nh h×nh hiÖn nay cÇn cã sù phèi hîp ®ång bé gi÷a c¸c ngµnh, c¸c cÊp trong viÖc thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ vÒ chÝnh s¸ch kinh tÕ vi m« vµ vÜ m« cña nhµ níc (gi¶i quyÕt tèt vÊn ®Ò th©m hôt ng©n s¸ch, chÊn chØnh ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu, ®iÒu hµnh tèt gi¸ c¶ vµ lu th«ng hµng ho¸,..) ®Ó ®¶m b¶o võa t¨ng trëng kinh tÕ võa kiÒm chÕ l¹m ph¸t ë møc tèt nhÊt.
III__ KÕt luËn
L¹m ph¸t vµ t¨ng trêng kinh tÕ lµ hai vÊn ®Ò cã quan hÖ rÊt chÆt chÏ, phøc t¹p. L¹m ph¸t cã thÓ lµ ®éng lùc thóc ®Èy kinh tÕ ngîc l¹i còng cã thÓ lµ t¸c nh©n k×m h·m sù ph¸t triÓn kinh tÕ thËm chÝ . V× vËy cÇn chó träng sù c©n ®èi, mèi quan hÖ hµi hoµ gi÷a hai vÊn ®Ò nµy ,chØ cã vËy míi ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña Viªt Nam trong giai ®o¹n ®æi míi hiÖn nay. Trong nh÷ng n¨m võa qua ViÖt Nam ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu nhÊt ®Þnh vÒ kinh tÕ ®ã còng lµ nhê mét phÇn ®ãng gãp cña c¸c chÝnh s¸ch ®iÒu chØnh tØ lÖ l¹m ph¸t hîp lÝ. Tuy nhiªn nh÷ng bÊt æn sù mÊt c©n ®èi gi÷a l¹m ph¸t trong mét sè thêi gian lµ dÊu hiÖu ®Ó chóng ta cÇn ®iÒu chØnh vµ ®a ra nh÷ng chÝnh s¸ch cã hiÖu qu¶. HiÓu râ vµ gi¶i quyÕt ®îc tèt vÊn ®Ò nµy sÏ gãp phÇn kh«ng nhá cho c«ng cuéc ®æi míi vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ë níc ta.
Tµi liÖu tham kh¶o
1. Gi¸o tr×nh kinh tÕ chÝnh trÞ
2.T¹p chÝ th«ng tin kinh tÕ
3. T¹p chÝ Th«ng tin tµi chÝnh
4. T¹p chÝ Ph¸t triÓn kinh tÕ
Phô lôc
Trang
I: Lêi nãi ®Çu 1
II: PHÇN NéI DUNG 2
a. Lý LUËN CHUNG VÒ L¹M PH¸T 2
1. Kh¸i niÖm
2. Kh¸i niÖm l¹m ph¸t trong ®iÒu kiÖn hiÖn ®¹i
3. C¸c Lo¹i h×nh cña l¹m ph¸t
4. Nh÷ng hËu qu¶ cña l¹m ph¸t
B. THùC TR¹NG L¹M PH¸T ë VIÖT NAM 8
C. NH÷NG GI¶I PH¸T KH¾C PHôC L¹M PH¸T 11
III. KÕt luËn 14
Tµi liÖu tham kh¶o 15
._.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- 10514.doc