Tài liệu Lãi suất & vai trò của lãi suất trong việc huy động vốn: ... Ebook Lãi suất & vai trò của lãi suất trong việc huy động vốn
12 trang |
Chia sẻ: huyen82 | Lượt xem: 1789 | Lượt tải: 0
Tóm tắt tài liệu Lãi suất & vai trò của lãi suất trong việc huy động vốn, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
A-Më Bµi
Trong nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i, chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cña chÝnh phñ sö dông l·i suÊt nh mét c«ng cô quan träng ®Ó t¸c ®éng vµo nÒn kinh tÕ, kiÓm so¸t lîng tiÒn cung øng. L·i suÊt lµ mét ph¹m trï kinh tÕ, ph¶n ¸nh mèi quan hÖ gi÷a ngêi cho vay vµ ngêi ®i vay, ph¶n ¸nh mèi quan hÖ gi÷a cung vµ cÇu vÒ tiÒn tÖ, thùc tr¹ng kinh tÕ cña mét níc. Th«ng qua sù biÕn ®éng cña l·i suÊt, ngêi ta cã thÓ dù ®o¸n nÒn kinh tÕ ®ang ph¸t triÓn hay ®ang suy tho¸i.
L·i suÊt lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò trung t©m cña nÒn kinh tÕ, v× nã t¸c ®éng ®Õn chi phÝ ®Çu t, do ®ã nã lµ yÕu tè quan träng quyÕt ®Þnh tæng møc ®Çu t vµ tæng møc cÇu vÒ tiÒn tÖ(GNP). ViÖt Nam trong h¬n 10 n¨m ®æi míi nh÷ng chÝnh s¸ch L·i SuÊt ng©n hµng nhµ níc sö dông ®· cã t¸c ®éng m¹nh mÏ tíi viÖc huy ®éng vèn vµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c ng©n hµng Th¬ng m¹i vµ c¸c doanh nghiÖp. §Ó t¨ng hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña hÖ thèng ng©n hµng Th¬ng m¹i vµ thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ ®ßi hái Ng©n hµng nhµ níc ph¶i tiÕp tôc ®æi míi h¬n n÷a c¬ chÕ ®iÒu hµnh L·i SuÊt.
XuÊt ph¸t tõ nhu cÇu thùc tiÔn nµy em xin chän ®Ò tµi “L·i suÊt vµ vai trß cña l·i suÊt trong viÖc huy ®éng vèn” lµm bµi tiÓu luËn cña m×nh. Do cßn h¹n chÕ trong viÖc hiÓu biÕt vÒ lÜnh vùc tµi chÝnh kinh tÕ, nªn bµi tiÓu luËn cña em kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu xãt. KÝnh mong thÇy c« gióp ®ì , gãp ý ®Ó em hoµn thµnh bµi tiÓu luËn nµy.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n!
B-Néi dung
I. C¬ së lý luËn chung vÒ L·i suÊt.
1. Kh¸i niÖm vÒ L·i SuÊt.
L·i suÊt lµ mét c«ng cô nh¹y c¶m trong ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cña mäi Ng©n hµng trung ¬ng,còng lµ mèi quan t©m cña mäi ngêi, mäi doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhau. §· cã rÊt nhiÒu kh¸i niÖm vÒ L·i suÊt chóng ta cã thÓ ®a ra mét sè kh¸i niÖm c¬ b¶n vÒ L·i suÊt nh sau:
-L·i suÊt lµ tû sè gi÷a tæng sè lîi tøc hµng n¨m vµ tæng sè vèn ®· bá ra cho vay trong n¨m. Nãi c¸ch kh¸c ®i, L·i suÊt lµ gi¸ c¶ mµ con nî ph¶i tr¶ cho chñ nî ®Ó sö dông kho¶n tiÒn vay trong mét kú h¹n nhÊt ®Þnh.
- L·i suÊt danh nghÜa lµ L·i suÊt b»ng tiÒn trªn c¸c tµi s¶n b»ng tiÒn.
-L·i suÊt thùc tÕ (r) b»ng l·i suÊt danh nghÜa (i) trõ ®i l¹m ph¸t, l·i suÊt thùc tÕ ph¶n ¸nh ®óng chi phÝ thËt cña viÖc vay tiÒn vµ ®iÒu chØnh cho ®óng theo nh÷ng thay ®æi dù tÝnh vÒ møc.
* Ngoµi ra cßn cã c¸c lo¹i l·i suÊt th«ng dông nh: L·i suÊt tr¶ tríc khi vay, l·i suÊt tr¶ sau cïng víi vèn, l·i suÊt tr¶ dÇn cïng víi vèn theo ®Þnh kú vµ l·i suÊt tr¶ b»ng phiÕu lîi tøc.
2. C¸c nh©n tè t¸c ®éng ®Õn L·i SuÊt.
L·i suÊt lu«n lu«n biÕn ®éng do nh÷ng nh©n tè sau:
* Sù thay ®æi cña tæng cÇu(GNP).
Khi GNP t¨ng lªn, nÒn kinh tÕ ®ßi hái ph¶i t¨ng khèi tiÒn cung øng( nÕu tèc ®é lu th«ng tiÒn tÖ kh«ng thay ®æi) ®Ó ®¶m b¶o cung cÇu t¬ng øng. NÕu trong ®iÒu kiÖn ®ã, khèi lîng cung øng tiÒn(M1 hoÆc M2) t¨ng qu¸ cÇu th× MV>PQ, cung vèn ®Çu t lín h¬n cÇu vèn ®Çu t lµm cho l·i suÊt gi¶m . Ngîc l¹i, khi GNP gi¶m th× khèi lîng tiÒn cung øng thùc tÕ còng gi¶m theo, nÕu tèc ®é lu th«ng tiÒn tÖ kh«ng thay ®æi mµ gi¶m khèi cung øng tiÒn tÖ xuèng qu¸ thÊp sÏ ®a ®Õn t×nh tr¹ng MV<PQ. Lóc ®ã, cung vèn ®Çu t nhá h¬n cÇu vèn ®Çu t th× l·i suÊt sÏ t¨ng.
*.Sù chi tiªu cña chÝnh phñ.
Trong khi lîng cung øng tiÒn tÖ (M1 hay M2) kh«ng thay ®æi mµ chÝnh phñ chi tiªu nhiÒu h¬n sÏ lµm gi¶m bít nhu cÇu chi cho ®Çu t vµ tiªu dïng cña c¸ nh©n, nhu cÇu tiÒn cña nh©n d©n trë nªn khan hiÕm, nguån cung øng vèn nhá h¬n nhu cÇu vèn, l·i suÊt sÏ t¨ng lªn.
*. ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ.
ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ cña chÝnh phñ ban hµnh lµ nh»m môc ®Ých kiÓm so¸t lîng cung øng tiÒn tÖ, kiÓm so¸t t×nh tr¹ng l¹m ph¸t vµ c¸c t¸c ®éng ®Õn l·i suÊt ®Ó thùc hiÖn c¸c môc tiªu ®· ®Þnh.
*.Nhu cÇu tiªu dïng vµ ®Çu t.
Trong thùc tÕ khi nhu cÇu tiªu dïng t¨ng th× kÐo theo l·i suÊt t¨ng vµ ngîc l¹i khi nhu cÇu nµy gi¶m ®i th× sÏ lµm gi¶m l·i suÊt. Còng nh khi nhu cÇu vÒ ®Çu t, ngêi ta ®æ x« vµo ®Çu t kinh doanh kiÕm lîi nhuËn th× nhu cÇu vÒ tiÒn, tµi s¶n lµ rÊt lín sÏ dÉn tíi l·i suÊt t¨ng.
II. Vai trß vµ t¸c ®éng cña L·i suÊt trong huy ®éng vèn nÒn kinh tÕ thÞ trêng ViÖt Nam.
L·i suÊt cã vai trß quan träng trong nÒn kinh tÕ, nã lµ trung t©m trong chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cña chÝnh phñ.
* §èi víi sù ph©n bæ c¸c nguån lùc th× l·i suÊt lµ mét lo¹i gi¸ c¶, nã cã vai trß ph©n bæ hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc khan hiÕm cña x· héi vµ lµ yÕu tè cÇn thiÕt ban ®Çu tríc khi ®i ®Õn quyÕt ®Þnh ®Çu t vµo mét ngµnh kinh tÕ, mét dù ¸n hay mét tµi s¶n nµo ®ã…
* Thu nhËp cña c¸c hé gia ®×nh thêng ®îc chia lµm hai bé phËn: Tiªu dïng vµ tiÕt kiÖm, tû lÖ ph©n chia nµy phô thuéc vµo nhiÒu nh©n tè nh thu nhËp, tÝn dông tiªu dïng, hiÖu qu¶ cña viÖc tiÕt kiÖm trong ®ã tiÒn tÖ vµ l·i suÊt cã t¸c dông tÝch cùc tíi c¸c nh©n tè kh¸c. V× vËy trong tiªu dïng vµ tiÕt kiÖm l·i suÊt còng cã vai trß kh«ng nhá trong viÖc ®iÒu chØnh thu nhËp cña kinh tÕ gia ®×nh
* Víi c¸c ho¹t ®éng ®Çu t do chÞu nhiÒu ¶nh hëng bëi nhiÒu nh©n tè nh thu nhËp, chi phÝ trong kinh doanh… Nªn khi l·i suÊt cao, th× sÏ cã Ýt kho¶n ®Çu t vµo vèn hiÖn vËt sÏ mang l¹i thu nhËp nhiÒu h¬n chi phÝ l·i tr¶ cho c¸c kho¶n ®i vay, do vËy chi tiªu cho ®Çu t gi¶m, ngîc l¹i khi l·i suÊt thÊp c¸c doanh nghiÖp sÏ quyÕt ®Þnh ®Çu t cho vèn hiÖn vËt nhiÒu h¬n, chi tiªu ®Çu t sÏ t¨ng.
* Kh«ng chØ cã vËy víi tû gi¸ hèi ®o¸i vµ ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu cßn chÞu nhiÒu ¶nh hëng cña l·i suÊt ë l·i suÊt tiÒn göi néi tÖ vµ ngo¹i tÖ.
* L·i suÊt víi l¹m ph¸t Trong thêi kú l¹m ph¸t, t¨ng l·i suÊt sÏ cho phÐp hÖ thèng ng©n hµng cã thÓ thu hót phÇn lín sè tiÒn cã nhiÒu trong lu th«ng khiÕn cho ®ång tiÒn trong lu th«ng gi¶m, lîng tiÒn cung øng còng sÏ gi¶m vµ l¹m ph¸t ®îc kiÒm chÕ. Nh vËy, l·i suÊt còng gãp phÇn chèng l¹m ph¸t.
* Vai trß cña L·i suÊt ®Õn viÖc huy ®éng vèn: L·i suÊt lµ chi phÝ huy ®éng vèn cña doanh nghiÖp vµ ng©n hµng. C¸c doanh nghiÖp ph¶i xem xÐt kh¶ n¨ng lîi nhuËn thu ®îc víi chi phÝ huy ®éng vèn bá ra ®Ó quyÕt ®Þnh huy ®éng vèn tõ nguån nµo vµ ®Çu t vµo ®©u ®Ó cã lîi cho doanh nghiÖp nhÊt. Cßn ng©n hµng ph¶i xem xÐt gi÷a l·i suÊt huy ®éng víi kh¶ n¨ng cho vay ë møc l·i suÊt cao h¬n ®Ó ®a ra ph¬ng híng ho¹t ®éng ®¶m b¶o môc tiªu cña ng©n hµng tån t¹i vµ ph¸t triÓn.
Tãm l¹i, l·i suÊt lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò trung t©m cña nÒn kinh tÕ v× nã t¸c ®éng ®Õn chi phÝ ®Çu t, do ®ã nã lµ yÕu tè quan träng quyÕt ®Þnh tæng møc ®Çu t vµ tæng møc cÇu vÒ tiÒn tÖ (GNP ).§Ó t×m hiÓu thªm vÒ vai trß cña l·i suÊt chóng ta h·y theo dâi t×nh h×nh l·i suÊt qua mét sè n¨m.
* Giai ®o¹n tõ 1989 – 1993.
ChÝnh s¸ch L·i suÊt thùc d¬ng ®· ph¸t huy hiÖu qu¶ víi L·i suÊt tiÕt kiÖm kh«ng kú h¹n lµ 109%/n¨m, L·i suÊt 3 th¸ng lµ 12%/th¸ng tøc 144%/n¨m huy ®éng ®îc nguån vèn nhµn rçi trong d©n c, t¹o thÕ æn ®Þnh t¬ng ®èi vÒ tiÒn tÖ mét tiÒn ®Ò quan träng ®Ó æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn x· héi.
*. T¸c ®éng tÝch cùc cña chÝnh s¸ch l·i suÊt d¬ng.
1. §èi víi NHTM: L·i suÊt cho vay tÝn dông> L·i suÊt tiÒn göi tiÕt kiÖm > Tû lÖ l¹m ph¸t. Cho nªn NHTM kh«ng cßn ph¶i bao cÊp ®èi víi c¸c doanh nghiÖp vay vèn th«ng qua tÝn dông n÷a. L·i suÊt thùc d¬ng cao ®· thu hót mét sè lîng tiÒn göi lín vµo c¸c ng©n hµng lµm lîng tiÒn dù tr÷ cña c¸c ng©n hµng t¨ng cao ®¸p øng ®îc nhu cÇu vay vèn cña doanh nghiÖp.
2. §èi víi Doanh nghiÖp : Khi l·i suÊt tiÒn göi cao dÉn ®Õn l·i suÊt cho vay cao buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i c©n nh¾c viÖc vay vèn ®Çu t, ph¶i xem xÐt vµ lùa chän c¸c ph¬ng ¸n ®Çu t cã hiÖu qu¶ tèt nhÊt. C¬ cÊu tæ chøc cña c¸c doanh nghiÖp ®îc tæ chøc mét c¸ch hîp lý h¬n, gi¶m thiÓu bé phËn qu¶n lý cång kÒnh ®Ó gi¶m thiÓu chi phÝ.
* T¸c ®éng tiªu cùc cña chÝnh s¸ch L·i suÊt d¬ng.
1. §èi víi NHTM: Do l·i suÊt tiÒn göi cao dÉn ®Õn l·i suÊt cho vay cao nªn cµng khuyÕn khÝch göi tiÒn h¬n lµ vay tiÒn, l·i suÊt thùc d¬ng cao cña ng©n hµng ®em l¹i kh¶ n¨ng thu ®îc lîi nhuËn lín h¬n lµ ®a tiÒn vµo ®Çu t mµ rñi ro l¹i thÊp nªn còng khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp göi tiÒn vµo ng©n hµng h¬n lµ vay vèn ®Ó kinh doanh. §Õn mét lóc do lîng tiÒn göi vÉn t¨ng, khèi lîng vay gi¶m dÉn ®Õn tµi s¶n nî trong b¶ng c©n ®èi cña NHTM lín h¬n tµi s¶n cã.
2. §èi víi doanh nghiÖp: L·i suÊt vay vèn kh«ng khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp ®Çu t mµ c¸c doanh nghiÖp tÝch cùc göi tiÒn vµo ng©n hµng h¬n. Trong tæng sè vèn ®Çu t s¶n xuÊt kinh doanh, mét phÇn lín lµ ®i vay cña ng©n hµng, bëi l·i suÊt vèn cao dÉn ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh lín do ®ã gi¸ thµnh phÈm cao, gi¸ hµng ho¸ cao vµ nh vËy hµng ho¸ sÏ gi¶m tÝnh c¹nh tranh trªn thÞ trêng.
* Giai ®o¹n 1996 – 2005.
- Thêi gian nµy ng©n hµng nhµ níc võa cÇu l·i suÊt trÇn. l·i suÊt tho¶ thuËn.
- Tho¶ thuËn trêng hîp ng©n hµng kh«ng huy ®éng ®ñ vèn ®Ó cho vaytheo l·i suÊt qui ®Þnh ph¶i tr¶ ph¸t hµnh kú phiÕu víi l·i suÊt cao h¬n th× ®îc cÇu l·i su©t. L·i suÊt huy ®éng cã thÓ cao h¬n l·i suÊt tiÕt kiÖm cïng thêi h¹n lµ 0,2% th¸ng vµ cho vay cao h¬n møc l·i suÊt trÇn lµ 2,1% th¸ng.
- T¨ng l·i suÊt tiÒn göi, l·i suÊt cao lµm cho ngêi kinh doanh chñ yÕu ®Çu t vµo c¸c lÜnh vùc s¶n xuÊt cã lîi nhuËn cao tøc thêi vµ thu håi vèn nhanh nh: DÞch vô, th¬ng m¹i, s¶n xuÊt nhá t¹o nªn sù mÊt c©n b»ng trong nÒn kinh tÕ.
* Giai ®o¹n thùc hiÖn chÝnh s¸ch l·i suÊt trÇn.
1.ChÝnh s¸ch l·i suÊt trÇn t¸c ®éng ®Õn c¸c NHTM.
* TÝch cùc.
- ViÖc tæ chøc qu¶n lý l·i suÊt trÇn cho phÐp c¸c tæ chøc tÝn dông ®îc tù do æn ®Þnh c¸c møc l·i suÊt cho vay vµ tiÒn göi trong ph¹m vi trÇn do NHNN cho phÐp, chÝnh s¸ch l·i suÊt trÇn ®· chÊm døt thÞ trêng NHNN qui ®Þnh c¸c møc d nî l·i suÊt cô thÓ, xo¸ bá l·i suÊt cho vay theo tho¶ thuËn vµ tõng bíc tiÕn hµnh tù do ho¸ l·i suÊt.
- §Ó n©ng cao lîi nhuËn c¸c NHTM ph¶i n©ng cao møc d nî cho vay vµ huy ®éng vèn gÊp nhiÒu lÇn.
* H¹n chÕ:
Do l·i suÊt cho vay vµ l·i suÊt huy ®éng( ng¾n, trung, dµi h¹n) liªn tôc gi¶m, nhiÒu NHTM kh«ng lêng tríc ®îc ®· huy ®éng vèn cã thêi h¹n 1-3 n¨m ®Ó cho vay trung vµ dµi h¹n. N¨m 1999 NHNN 5 lÇn c¾t gi¶m l·i suÊt cho vay tèi ®a, cã lÇn NHNN cßn buéc NHTM gi¶m ngay c¶ l·i suÊt d nî ®· cho vay khi ®ã vèn lao ®éng theo l·i suÊt thêi kú tríc vÉn ®îc gi÷ nguyªn cho tíi khi hÕt h¹n, ®ång thêi l·i suÊt cho vay vµ l·i suÊt huy ®éng vèn nhá(b»ng kh«ng hoÆc thÊp h¬n). VËy rñi ro l·i suÊt lu«n ®Æt g¸nh nÆng lªn c¸c NHTM.
2. ChÝnh s¸ch l·i suÊt trÇn ®èi víi c¸c doanh nghiÖp .
*. TÝch cùc.
- §¸p øng tèt nhu cÇu vèn s¶n xuÊt cho doanh nghiÖp.
- Doanh nghiÖp kh«ng ph¶i vay víi møc l·i suÊt vît trÇn, tøc lµ c¸c doanh nghiÖp kh«ng bÞ c¸c ng©n hµng Ðp khi ®i vay tiÒn.
- Trong thêi kú hµng c¶ níc cã 6000 doanh nghiÖp nhµ níc h¬n 1000 doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi, 230000 doanh nghiÖp t nh©n, c«ng ty cæ phÇn, c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n(ph¸t biÓu cña thñ tíng Ph¹m V¨n Kh¶i t¹i cuéc gÆp c¸c nhµ doanh nghiÖp t¹i Hµ Néi 1/1998) hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp nµy ®îc vèn ng©n hµng hç trî 80 -90 % trong s¶n xuÊt kinh doanh c¶i tiÕn vµ ®æi míi c«ng nghÖ.
*.H¹n chÕ.
ViÖc gi¶m l·i suÊt lµ ®iÒu kiÖn cÇn nhng kh«ng ®ñ ®Ó t¹o vèn cho doanh nghiÖp.
- L·i suÊt cßn cao, khã kh¨n trong thñ tôc vay NH. Cho dï l·i suÊt cho vay ®· gi¶m kh¸ m¹nh song c¸c DN vÉn kh«ng d¸m vay tiÒn v× tû lÖ l·i suÊt cho vay ng©n hµng vµo kho¶ng 10%-11% n¨m.
- NhiÒu DN lµm ¨n kh«ng cã hiÖu qu¶ do trang thiÕt bÞ cò kü, c«ng nghÖ l¹c hËu nhng muèn c¬ cÊu vèn lín, b¾t buéc ph¶i ®i vay, víi sè vèn lín DN ph¶i tr¶ l·i lín trong khi lîi nhuËn thu ®îc l¹i cha æn ®Þnh do vËy l·i suÊt gi¶m DN vÉn kh«ng d¸m vay.
- C¸c NH c¹nh tranh dÉn ®Õn t¨ng møc l·i suÊt tiÒn göi c¸c DN c¾t gi¶m tÊt c¶ nh÷ng kho¶n ®Çu t kh«ng ®a l¹i lîi nhuËn cao b»ng göi tiÕp vµo NH.
- ViÖc vay vèn trung vµ dµi h¹n cña c¸c DN kh«ng thuËn lîi v× c¸c NH cho vay dÔ gÆp rñi ro tõ viÖc huy ®éng vèn NH cho vay trung vµ dµi h¹n trong khi møc chªnh lÖch gi÷a l·i suÊt cho vay ng¾n h¹n, trung vµ dµi h¹n bÞ xo¸ bá.
Møc l·i suÊt c¬ b¶n
C¸c lo¹i l·i suÊt chñ ®¹o trªn cña NHNN trong ®ã cã t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn l·i suÊt huy ®éng vèn vµ cho vay cña c¸c NHTM, nhng cã t¸c ®éng gi¸n tiÕp ®Õn l·i suÊt trong nÒn kinh tÕ. ViÖc t¨ng l·i suÊt c¬ b¶n cho thÊy NHNN ph¸t tÝn hiÖu t¨ng l·i suÊt trªn thÞ trêng tiÒn tÖ. Cßn viÖc t¨ng l·i suÊt t¸i cÊp vèn vµ l·i suÊt t¸i chiÕt khÊu chøng tá l·i suÊt huy ®éng vèn vµ cho vay ®Òu t¨ng, ph¶n øng nµy cã thÓ dÔ dµng thÊy ®îc bëi c¸c diÔn biÕn kinh tÕ vÜ m« chñ yÕu ®îc coi lµ môc tiªu ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ.
Theo ®ã, NHNN sÏ h¹n chÕ cung øng tiÒn cho c¸c NHTM ®Ó më tÝn dông th«ng qua viÖc t¨ng l·i suÊt t¸i cÊp vèn vµ l·i suÊt. §ång thêi ®Ó ®¸p øng nhu cÇu vay vèn cña kh¸ch hµng buéc c¸c NHTM ph¶i ®Èy m¹nh huy ®éng vèn trªn thÞ trêng, nÕu kh«ng ph¶i vay vèn cña NHNN theo c¸c nghiÖp vô NHT¦ víi l·i suÊt cao h¬n.§Ó huy ®éng ®îc vèn trong x· héi trong bèi c¶nh hiÖn nay, ®iÒu dÔ dµng x¶y ra khi NHNN t¨ng c¸c lo¹i l·i suÊt chñ ®¹o nãi trªn th× c¸c NHTM ph¶i t¨ng l·i suÊt huy ®éng vèn. Bëi v× hiÖn nay ®ang cã rÊt nhiÒu kªnh c¹nh tranh thu hót vèn.
L·i suÊt t¨ng kh«ng biÕt cã t¸c dông kiÒm chÕ l¹m ph¸t hay kh«ng nhng nã lµm t¨ng rñi ro cho c¶ NHTM vµ doanh nghiÖp th× kh¸ râ rµng, bëi v× víi l·i suÊt vay vèn néi tÖ b×nh qu©n lªn tíi 12%-13%/n¨m vµo lo¹i cao nhÊt trong khu vùc, lîi nhuËn cña doanh nghiÖp, kh¶ n¨ng tr¶ nî cña ngêi vay sÏ bÞ ¶nh hëng nghiªm träng. MÆc dï l·i suÊt cao nhng nhiÒu dù ¸n triÓn khai dë dang vÉn ph¶i tiÕp tôc vay vèn ng©n hµng ®Ó ®Çu t, ®¬ng nhiªn lµm t¨ng ®é rñi ro cña dù ¸n l·i suÊt t¨ng, vèn khan hiÕm, doanh nghiÖp vµ ngêi kinh doanh sÏ khã vay ®îc vèn ng©n hµng h¬n. L·i suÊt t¨ng lµm chi phÝ vèn vay trong c¬ cÊu gi¸ b¸n cña s¶n phÈm vµ dÞch vô t¨ng, t¸c ®éng lµm t¨ng mÆt b»ng gi¸ vµ t¨ng chØ sè gi¸ tiªu dïng trªn thÞ trêng x· héi. L·i suÊt t¨ng vÒ nguyªn lý còng nh thùc tiÔn sÏ t¸c ®éng lín ®Õn t¨ng trëng kinh tÕ cña giai ®o¹n sau, nhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn vèn ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, cña ngêi kinh doanh tr«ng chê chñ yÕu vµo vèn tÝn dông ng©n hµng
* ë ViÖt Nam hiÖn nay
L·i suÊt tÝn dông ng©n hµng rÊt nh¹y c¶m ®Õn mäi ngêi, mäi doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. L·i suÊt huy ®éng vèn vµ l·i suÊt cho vay lu«n m©u thuÉn víi nhau, hay nãi c¸ch kh¸c ®©y lµ m©u thuÉn vÒ lîi Ých gi÷a ngêi göi tiÒn vµ ngêi vay tiÒn NHTM.
- L·i suÊt cho vay gåm cã: l·i suÊt chiÕt khÊu giÊy tê cã gi¸ víi kh¸ch hµng; l·i suÊt cho vay ng¾n h¹n, trung h¹n vµ dµi h¹n; tû lÖ l·i suÊt nî qu¸ h¹n so víi l·i suÊt nî ®ang lu hµnh. L·i suÊt huy ®éng vèn gåm l·i suÊt huy ®éng vèn ng¾n h¹n ( díi 12 th¸ng )vµ l·i suÊt huy ®éng vèn trung dµi h¹n. L·i suÊt huy ®éng vèn ng¾n h¹n gåm l·i suÊt tiÒn göi kh«ng kú h¹n, l·i suÊt tiÒn göi ng¾n h¹n cã kú 3 th¸ng, 6 th¸ng, 9 th¸ng vµ 12 th¸ng, l·i suÊt huy ®éng vèn trung h¹n ( trªn 12 th¸ng vµ díi 36 th¸ng), l·i suÊt huy ®éng vèn dµi h¹n ( tõ 36 th¸ng trë lªn) cña NHTM.
- Ng©n hµng nhµ níc(NHNN) ®iÒu hµnh l·i suÊt tÝn dông ng©n hµng b»ng khung l·i suÊt tøc NHNN chØ quy ®Þnh l·i suÊt huy ®éng vèn thÊp nhÊt vµ l·i suÊt cho vay cao nhÊt, l·i suÊt nî qu¸ h¹n. L·i suÊt cho vay ng¾n h¹n (12 th¸ng trë xuèng) trong ®ã cã chiÕt khÊu th¬ng phiÕu, l·i suÊt cao nhÊt ®èi víi cho vay trung h¹n. L·i suÊt huy ®éng vèn thÊp nhÊt gäi lµ sµn l·i suÊt, l·i suÊt cho vay cao nhÊt gäi lµ l·i suÊt trÇn.
NÒn kinh tÕ mét níc æn ®Þnh, ng©n hµng trung ¬ng ®iÒu hµnh c«ng cô l·i suÊt tÝn dông ng©n hµng theo khung l·i suÊt cã t¸c dông m¹nh mÏ ®èi víi nÒn kinh tÕ vµ n©ng cao tÝnh ®éc lËp tù chñ tµi chÝnh cña NHTM, gãp phÇn t¨ng trëng GDP/n¨m ®ång thêi thÓ hiÖn vai trß qu¶n lÝ nhµ níc cña NHNN. C¸c NHTM c¹nh tranh víi nhau b»ng l·i suÊt tÝn dông rÊt quyÕt liÖt. Nhng mét sè d©n cã tr×nh ®é kinh tÕ cao cha h¼n göi tiÒn vµo tæ chøc tÝn dông cã l·i suÊt cao nh Quü tÝn dông nh©n d©n c¬ së hoÆc NHTM cæ phÇn mµ hä ®Çu t vµo tr¸i phiÕu chÝnh phñ, mÆc dï l·i suÊt thÊp h¬n nhng tÝnh an toµn rÊt cao ( chÝnh phñ vay tiÒn cña nh©n d©n) hoÆc göi tiÒn vµo NHTM nhµ níc, an toµn h¬n göi tiÒn vµo NHTM cæ phÇn. ë níc ta, c¸c NHTM nhµ níc ®iÓn h×nh lµ NH c«ng th¬ng ViÖt Nam ®a ra l·i suÊt huy ®éng vèn ë tÊt c¶ c¸c kú dµi h¹n lu«n thÊp h¬n so víi c¸c NHTM nãi chung nhng nhiÒu ngêi vÉn göi vµo. DÞch vô tiÕt kiÖm bu ®iÖn tuy míi ho¹t ®éng h¬n 5 n¨m, l·i suÊt huy ®éng vèn cao h¬n mét chót hoÆc b»ng l·i suÊt huy ®éng cña NHTM nhµ níc. Nhng nguån vèn huy ®éng ®Õn cuèi quý I/ 2005 ®¹t 24 ngh×n tû ®ång, gÊp h¬n 20 lÇn nguån cæ phÇn Sµi Gßn c«ng th¬ng. T¹i sao l¹i nh vËy? Bëi v× dÞch vô tiÕt kiÖm bu ®iÖn c¸ nh©n ®îc më tµi kho¶n tiÒn göi kh«ng kú h¹n víi l·i su©t nh c¸c NHTM nhµ níc (2,4%/n¨m) nhng më tµi kho¶n ®îc göi tiÒn vµ rót tiÒn ë tÊt c¶ c¸c bu côc trong c¶ níc. DÞch vô tiÕt kiÖm bu ®iÖn do doanh nghiÖp nhµ níc ®¶m nhËn nh©n d©n tin tëng h¬n c¸c NHTM cæ phÇn. DÞch vô tiÕt kiÖm bu ®iÖn l¹i cã h¬n 2700 bu côc trong c¶ níc, nhiÒu h¬n m¹ng líi NHNNvµ PTNN ViÖt Nam. Nh vËy l·i suÊt huy ®éng vèn cao hay thÊp phô thuéc vµo vÞ thÕ, uy tÝn, m¹ng líi vµ tiÖn Ých ®em l¹i cho thÓ nh©n vµ ph¸p nh©n göi tiÒn.
Khi nÒn kinh tÕ æn ®Þnh, GDP t¨ng tráng tèc ®é cao l·i suÊt tiÒn göi NHTM ®¶m b¶o nguyªn t¾c: L·i suÊt d¬ng (+) tøc tû lÖ l·i suÊt tiÒn göi kú h¹n 12 th¸ng cao h¬n tû lÖ l¹m ph¸t/ n¨m. N¨m 2004, l·i suÊt tiÒn göi kú h¹n 12 th¸ng kh«ng vît tØ lÖ l¹m ph¸t 9,5%/ n¨m. §©y lµ hiÖn tîng kh¸c thêng, kÓ tõ n¨m 1996 trë l¹i ®©y ( trõ n¨m 1998 l¹m ph¸t lµ 9,2%/ n¨m).
N¨m 1987, níc ta l¹m ph¸t 774%/ n¨m, NHNN ViÖt Nam vµ c¸c NHTM kh«ng thÓ ®a ra tØ lÖ l·i suÊt huy ®éng vèn kú h¹n 12 th¸ng, cao h¬n tØ lÖ l¹m ph¸t Êy. Bëi vËy c¸c nhµ kinh tÕ vÝ l¹m ph¸t cao hoÆc l¹m ph¸t phi m· nh “s¾c thuÕ v« h×nh”, mäi thÓ nh©n vµ ph¸p nh©n cã tiÒn ph¶i chÞu thiÖt h¹i, c¶ tiÒn göi NHTM hoÆc ®Çu t vµo giÊy tê cã gi¸…
C¸c NHTM ®ua nhau t¨ng l·i suÊt huy ®éng vèn víi nhiÒu h×nh thøc: L·i suÊt tiÒn göi luü tiÕn theo thêi gian vµ theo c¶ sè tiÒn göi vµo nhiÒu hay Ýt, nhiÒu NHTM cßn tæ chøc quay chän thëng víi nh÷ng gi¸ trÞ hÊp dÉn nh gi¶i ®éc ®¾c trÞ gi¸ 100 c©y vµng bèn sè 9 hoÆc « t« du lÞch sang träng hay mét c¨n nhµ chung c trÞ gi¸ nhiÒu tr¨m triÖu ®ång. §Æc biÖt mét sè NHTM cæ phÇn cßn ®a l·i suÊt huy ®éng vèn cã cïng kú h¹n, ë miÒn Nam cao h¬n miÒn B¾c nh NHTM cæ phÇn Quèc TÕ.
Trong lóc nµy l¹m ph¸t ®ang gia t¨ng, nçi lo cña nhiÒu ngêi, NHNN ViÖt Nam nªn ®iÒu hµnh l·i suÊt theo khung l·i suÊt- khèng chÕ l·i suÊt trÇn, nh»m ®¶m b¶o quyÒn lîi cña bªn vay vèn. NHNN quy ®Þnh sµn l·i suÊt ®Ó ngêi göi tiÒn cã kú h¹n vµo NHTM, víi mét tØ lÖ l·i suÊt thÝch hîp v× hä lµ “t b¶n thùc lîi”. §îc biÕt, trong nhiÒu n¨m qua, mét sè doanh nghiÖp nhµ níc tû lÖ sinh lêi trªn vèn cßn thÊp h¬n tØ lÖ l·i suÊt tiÒn göi Ng©n hµng kú h¹n 12 th¸ng. §øng vÒ gi¸c ®é kinh tÕ l·i suÊt tÝn dông ng©n hµng, NHTM ®ãng vai trß ph©n phèi l·i thu nhËp b»ng tiÒn cña bªn vay víi bªn göi tiÒn vµo NHTM. Nãi kh¸c ®i, c¸c NHTM huy ®éng vèn ë thµnh phè, chuyÓn mét phÇn nguån vèn huy ®éng vÒ n«ng th«n cho s¶n xuÊt n«ng, ng, l©m nghiÖp vµ doanh nghiÖp vay. C¸c NHTM dïng Ýt nhÊt 70% sè l·i thu ®îc tõ lµm kinh tÕ hé vµ doanh nghiÖp vay vèn ®Ó tr¶ l·i cho ngêi göi tiÒn, trong ®ã thu l·i cho vay ë n«ng th«n, tr¶ l·i cho ngêi göi tiÒn ë thµnh thÞ.(Mét sè t liÖu trªn trÝch tõ b¸o Kinh tÕ vµ Dù b¸o sè T6/9-2005)
C- KÕt luËn
HiÖn tîng l·i suÊt vÉn ®ang biÕn ®éng theo tõng ngµy tõng giê kh¾p trong vµ ngoµi níc. L·i suÊt lµ mét trong nh÷ng biÕn sè ®îc theo dâi chÆt chÏ nhÊt trong nÒn kinh tÕ, sù dao ®éng cña L·i SuÊt ®îc ®a trªn c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng, nã trùc tiÕp t¸c ®éng ®Õn c¸c quyÕt ®Þnh cña chÝnh phñ, doanh nghiÖp, còng nh nhiÒu ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc tÝn dông vµ sù th¨ng trÇm cña toµn bé nÒn kinh tÕ. Lµ mét bé phËn cÊu thµnh cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia, lµ môc tiªu chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cña quèc gia, æn ®Þnh tiÒn tÖ, ®¶m b¶o møc l¹m ph¸t hîp lý kÝch thÝch t¨ng trëng kinh tÕ, ®¶m b¶o cã sù chªnh lÖch l·i suÊt kinh doanh, sö dông vèn hiÖu qu¶ t¨ng s¶n phÈm x· héi chÝnh phñ ViÖt Nam th«ng qua NHNN. Trong thêi gian tíi chÝnh s¸ch l·i suÊt sÏ cßn tiÕp tôc ®iÒu chØnh theo híng tù do ho¸ l·i suÊt phï hîp víi møc ®é thÞ trêng tµi chÝnh khu vùc vµ quèc tÕ theo chÝnh s¸ch thÞ trêng quèc tÕ.
Môc lôc
Më ®Çu
Néi dung
Lý luËn chung vÒ l·i suÊt
Kh¸i niÖm vÒ l·i suÊt
C¸c nh©n tè t¸c ®éng ®Õn l·i suÊt
Vai trß vµ t¸c ®éng cña l·i suÊt trong huy ®éng vèn nÒn kinh tÕ thÞ trêng ë ViÖt Nam
§èi víi ng©n hµng th¬ng m¹i
§èi víi doanh nghiÖp
KÕt luËn
Tµi liÖu tham kh¶o
Tµi liÖu tham kh¶o
Gi¸o tr×nh Tµi ChÝnh
B¸o Tµi chÝnh tiÒn tÖ (1/3/2004)
B¸o Kinh tÕ vµ dù b¸o (T6/2005)
M¹ng Internet
._.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- 10114.doc