Khóa luận Biên soạn Ebook giáo khoa hóa học lớp 10 nâng cao bằng phần mềm Adobe acrobat 9.0 pro extended

EXTENDED Giáo viên hướng dẫn: Sinh viên thực hiện Ths. Lê Văn Đăng, Hoàng Thị Kim Phượng TP.HỒ CHÍ MINH, tháng 5 năm 2012 Lời cảm ơn Trước tiên con xin ghi nhớ công ơn cha mẹ đã sinh thành, nuôi dưỡng và đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho con có ngày hôm nay; cảm ơn ông, bà, cô, chú đã động viên giúp đỡ con trong suốt quá trình học tập. Em xin chân thành cảm ơn đến quý Thầy, Cô Trường Đại học Sư phạm TP. Hồ Chí Minh – khoa hoá học đã truyền đạt cho em nhiều kiến thức và kinh nghiệm quý báu trong suốt quá trình học tập. Em sẽ mang theo những kiến thức và kinh nghiệm này để làm hành trang trong cuộc sống và trong công việc sau này của em. Em xin được gửi lời tri ân chân thành đến thầy Lê Văn Đăng – người đã rất nhiệt tình cung cấp tài liệu, chia sẻ những kinh nghiệm và nhận xét, góp ý tận tình để giúp em hoàn thành khóa luận. Em cũng xin được gửi lời cảm ơn chân thành của mình tới các thầy cô trong khoa, các thầy cô quản lí phòng thí nghiệm đã cung cấp hoá chất, dụng cụ thí nghiệm để em thực hiện những video thí nghiệm góp phần hoàn thành cho khoá luận của mình. Tuy nhiên do kiến thức, thời gian, kinh nghiệm còn nhiều hạn chế nên không tránh khỏi những sai sót, rất mong được sự đóng góp ý kiến của quý Thầy Cô và các bạn. Em kính mong thầy cô chia sẻ và đóng góp ý kiến để em học tập. Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 05 – 2012 Sinh Viên Thực Hiện Hoàng Thị Kim Phượng MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN MỤC LỤC 1. MỞ ĐẦU ..................................................................................................... 5 1.1. Lí do chọn đề tài ............................................................................. 5 1.2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................... 7 1.3. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................... 7 1.4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ................................................. 8 1.5. Phạm vi nghiên cứu ......................................................................... 8 1.6. Giả thuyết khoa học ......................................................................... 8 1.7. Phương pháp và phương tiện nghiên cứu ........................................ 9 2. CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ................................... 10 2.1. Cơ sở lí luận của việc dạy học và đổi mới phương pháp dạy học ............................................................................ 10 2.1.1. Bốn cột trụ của giáo dục .................................................... 10 2.1.2. Một số ý tưởng về dạy học ................................................ 11 2.1.3. Một số xu hướng đổi mới phương pháp dạy học ............... 12 2.1.4. Dạy học hướng vào người học ........................................... 12 2.1.5. Dạy học bằng hoạt động của người học ........................... 13 2.1.6. Dạy học bằng sự đa dạng các phương pháp ...................... 14 2.2. Đổi mới phương pháp dạy học bằng việc sử dụng tối ưu các phương tiện dạy học ....................................................................... 16 2.2.1. Khái niệm và phân loại phương tiện dạy học .................... 16 2.2.2. Vai trò của phương tiện dạy học trong giảng dạy ............. 16 2.2.3. Nguyên tắc sử dụng phương tiện dạy học ........................ 17 2.2.4. Lựa chọn phương tiện dạy học ......................................... 18 2.3. Giới thiệu về e-book ...................................................................... 19 2.3.1. Khái niệm e-book............................................................... 19 2.3.2. Đặc điểm của e-book ......................................................... 20 2.3.3. Một số định dạng của e-book ............................................. 22 2.3.4. Tình hình sử dụng e-book .................................................. 26 3. ỨNG DỤNG CÁC PHẦN MỀM ĐỂ SOẠN THẢO E-BOOK HOÁ HỌC ..................................................................................................... 30 3.1. Phần mềm Adobe Acrobat 9.0 Pro Extended ................................ 30 3.1.1. Giới thiệu phần mềm Adobe Acrobat 9 Pro ...................... 30 3.1.2. Các tính năng của phần mềm Adobe Acrobat 9.0 Pro Extended ................................................ 35 3.1.3. Giới thiệu các thanh công cụ ............................................. 41 3.2. Một số phần mềm hỗ trợ ................................................................ 45 3.2.1. Microsoft Office Word 2007 ............................................. 45 3.2.2. Ulead Video Studio 11 ....................................................... 50 3.2.3. SnagIt 8 .............................................................................. 54 3.2.4. Mathtype 6.7 ...................................................................... 57 3.2.5. ChemDraw Ultra 10.0 ....................................................... 61 3.2.6. Quicktime 7.8..................................................................... 62 3.2.7. Acrobat Reader 9.3 ............................................................ 62 3.3. Các bước soạn thảo nội dung e-book hóa học ............................... 63 3.3.1. Nghiên cứu tài liệu ............................................................. 63 3.3.2. Soạn văn bản bằng Microsoft Office Word 2007 .............. 63 3.3.3. Vẽ cấu trúc hóa học bằng ChemDraw Ultral 10.0 ............. 66 3.3.4. Chụp hình bằng SnagIt 8 ................................................... 67 3.3.5. Chuyển đổi từ file Word sang file PDF ............................. 76 3.4. Thao tác trong phần mềm Adobe Acrobat 9.0 Pro Extended ........................................................................................ 77 3.4.1. Chỉnh sửa tài liệu ............................................................... 78 3.4.2. Chèn phim thí nghiệm vào tài liệu ..................................... 78 3.4.3. Lập bảng mục lục ............................................................... 79 3.5. E-book giáo khoa hóa học 10 nâng cao ......................................... 82 3.6. Kết quả ........................................................................................... 86 4. KẾT LUẬN – ĐỀ XUẤT......................................................................... 96 4.1. Kết luận.......................................................................................... 96 4.2. Đề xuất ........................................................................................... 97 4.3. Hướng phát triển của đề tài ........................................................... 98 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................. 99 1. MỞ ĐẦU 1.1. Lí do chọn đề tài Hóa học là môn khoa học tự nhiên có vai trò quan trọng đối với đời sống và sản xuất. Hóa học gồm nhiều chuyên ngành, mỗi chuyên ngành là một lĩnh vực khoa học rộng lớn, chuyên sâu và có nhiều ứng dụng trong thực tiễn. Bộ môn hóa học ở bậc Trung Học Phổ Thông chiếm vai trò vô cùng quan trọng: – Đào tạo con người phát triển toàn diện (Hóa học cung cấp cho học sinh những cơ sở khoa học của hóa học, góp phần hình thành thế giới quan, nhân cách toàn diện cho học sinh, giúp học sinh học tốt các môn học khác). – Những kiến thức về hóa học rất cần thiết cho cuộc sống hàng ngày (giúp học sinh sử dụng có hiệu quả các vật dụng hàng ngày, giải thích nhiều hiện tượng trong tự nhiên và trong cuộc sống). – Những kiến thức về hóa học là cơ sở vững chắc cho việc đào tạo nghề nghiệp cho học sinh (trang bị cho học sinh những kiến thức kỹ thuật tổng hợp, là nền tảng cho các nghề: y dược, địa chất, công nghiệp thực phẩm, hóa chất, luyện kim,, giúp học sinh hiểu được cơ sở khoa học của nhiều ngành sản xuất cụ thể: chế tạo máy, năng lượng, xây dựng, ). – Quá trình học tập bộ môn hóa học giúp học sinh hình thành và phát triển năng lực nhận thức. – Những kiến thức về hóa học góp phần giáo dục đạo đức, hình thành thế giới quan cho học sinh. Thí nghiệm, thực nghiệm khoa học giữ vai trò hết sức quan trọng trong quá trình nhận thức khoa học và hoạt động thực tiễn. – Thí nghiệm là một yếu tố của nguồn nhận thức thế giới, là cầu nối giữa lý thuyết và thực tiễn, giữa hiện tượng tự nhiện và nhận thức của con người. – Thí nghiệm là tiêu chuẩn đánh giá tính chân thực của kiến thức, hỗ trợ đắc lực cho tư duy sáng tạo. Trong việc dạy học hóa học ở trường phổ thông, thí nghiệm giúp học sinh làm quen với những tính chất, mối quan hệ có tính quy luật giữa các đối tượng nghiên cứu, là cơ sở để nắm vững các quy luật, các khái niệm khoa học. Hiện nay, tình hình học tập bộ môn hóa học ở các trường phổ thông gặp phải nhiều khó khăn do hóa học là một môn khoa học có sự kết hợp giữa lí thuyết và thực hành mà việc học lí thuyết trên lớp chỉ giải quyết được những vấn đề cơ bản, chưa thực sự giúp học sinh hiểu hết những ứng dụng của lí thuyết vào thực hành. Hơn nữa, trong các buổi thực hành, đa số các học sinh không biết cách tiến hành thí nghiệm mặc dù đã có giáo viên hướng dẫn. Với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học kĩ thuật, công nghệ thông tin trở thành công cụ đắc lực hỗ trợ cho tất cả mọi lĩnh vực trong xã hội, đặc biệt là các ngành khoa học. Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào nghiên cứu khoa học là ưu tiên hàng đầu. Trong xu hướng đổi mới phương pháp giảng dạy và nâng cao chất lượng dạy học hiện nay, vai trò của người học càng được nâng cao. Người học là nhân tố chủ động của quá trình dạy và học, phải tự tìm tòi nghiên cứu để bổ sung và hoàn thiện vốn kiến thức của mình. Nhưng vì nhiều nguyên nhân khách quan cũng như chủ quan (về kinh phí, thời gian) nên việc tìm được những tài liệu thật sự hữu ích mà lại thuận tiện cũng là việc khó khăn. Do đó nguồn tài liệu tham khảo là rất cần thiết cho quá trình tự nghiên cứu của học sinh. Để dễ dàng trao đổi và chia sẻ tài liệu, người ta đã thiết kế tài liệu tham khảo dưới dạng e-book (sách điện tử). Trên các diễn đàn học tập, các trang website trong nước và nước ngoài thì các cuốn e-book hầu hết chỉ tập trung chủ yếu vào phần lí thuyết. Và hiện tại cũng chưa có bất kì tại liệu e-book nào có đầy đủ phần lý thuyết và phần phim thí nghiệm để minh họa cho lý thuyết. Mà môn Hóa học thì luôn phải đi đôi giữa việc học lí thuyết và thực hành. Với các lí do trên, em đã chọn đề tài “BIÊN SOẠN E-BOOK GIÁO KHOA HÓA HỌC 10 NÂNG CAO BẰNG PHẦN MỀM ADOBE ACROBAT 9 PRO EXTENDED”. Với mong muốn cung cấp thêm nguồn tài liệu tham khảo cho học sinh, hoàn thiện kĩ năng ứng dụng tin học trong hóa học, giúp các em có thêm một tài liệu tham khảo hoá học vừa có cả lí thuyết và thí nghiệm thực hành, em hi vọng đề tài này sẽ là nguồn tư liệu hữu ích phục vụ cho việc học tập và nghiên cứu của các em học sinh. 1.2. Mục đích nghiên cứu – Nhằm đổi mới phương pháp giảng dạy, nâng cao chất lượng dạy và học trong trường THPT. – Tăng cường sử dụng các phương tiện hiện đại và áp dụng công nghệ thông tin nhằm phục vụ đắc lực cho việc giảng dạy và học tập, nhất là bộ môn Hóa học. – Tạo hứng thú cho học sinh, tạo niềm say mê vào bộ môn Hóa học. – Gắn giáo dục kiến thức khoa học với thực tiễn nhằm đưa bộ môn Hóa học gần gũi với cuộc sống. – Phát huy tính tích cực chủ động học tập của học sinh. – Việc sử dụng “E-book Giáo Khoa Hóa Học 10 Nâng Cao” bao gồm lí thuyết, bài tập, đáp án hóa học 10, đặc biệt là video clip về các thí nghiệm hóa học trong chương trình hóa học 10 sẽ hỗ trợ một cách đắc lực cho việc giảng dạy và học tập và có thể sẽ là một trong những công cụ phục vụ phổ biến cho việc giảng dạy trong tương lai gần ở trường phổ thông. – Với đề tài này giúp em nâng cao kiến thức và kỹ năng sử dụng một cách hiệu quả nhiều phần mềm như Adobe Acrobat 9.0 Pro Extended, Adobe Reader 9.3, Microsoft Office Word 2007, MathType 6.7, ChemDraw 6.0, Snagit 8, Quicktime 7.8, Ulead Studio Video 11 để ứng dụng cho việc thiết kế cuốn e-book giáo khoa 10 nâng cao phục vụ cho việc học tập và giảng dạy ở trường phổ thông cũng như đại học. 1.3. Nhiệm vụ nghiên cứu – Nghiên cứu cơ sở lý luận về xu hướng đổi mới phương pháp dạy học hiện nay. – Nghiên cứu vai trò, thế mạnh và thực trạng của việc ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy bộ môn hóa học. – Nghiên cứu các tài liệu phù hợp với chương trình hóa học 10 nâng cao. – Nghiên cứu các phần mềm tạo e-book, chủ yếu là các phần mềm Adobe Acrobat 9 Pro Extended, Microsoft Office Word 2007, Ulead Studio Video 11. – Nghiên cứu các phần mềm bổ trợ như ChemDraw Ultra 10.0, MathType 6.7, Quicktime 7.8, Snagit 8. – Thiết kế cuốn e-book bao gồm cơ sở lí thuyết và video thí nghiệm Hóa học dành cho học sinh lớp 10. 1.4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu  Đối tượng nghiên cứu: Việc sử dụng phần mềm Adobe Acrobat 9.0 Pro Extended để thiết kế cuốn e-book giáo khoa hóa học 10 nâng cao.  Khách thể nghiên cứu: Quá trình tiến hành một số thí nghiệm hóa học trong chương trình hóa học 10 và quá trình tiến hành thực hiện e-book giáo khoa hóa học 10 nâng cao. 1.5. Phạm vi nghiên cứu Chương trình hóa học 10 nâng cao. 1.6. Giả thiết khoa học Nếu nghiên cứu thành công đề tài này thì sẽ giúp nâng cao chất lượng quá trình dạy và học hóa học ở lớp 10 bậc Trung học Phổ thông. – Nâng cao chất lượng bài giảng dạy của giáo viên. – Nâng cao kĩ năng ứng dụng công nghệ thông tin. – Tạo hứng thú cho học sinh, tạo niềm say mê vào bộ môn hóa học. – Thêm nguồn tài liệu tham khảo cho giáo viên, học sinh và những người yêu thích hóa học. – Dễ dàng trao đổi các tài liệu hóa học bổ ích, bàn luận các vấn đề hóa học thông qua mạng Internet. – Phát huy tính tích cực chủ động học tập của học sinh. – Phát huy khả năng tự nghiên cứu, tìm tòi, sáng tạo của học sinh. 1.7. Phương pháp và phương tiện nghiên cứu  Phương pháp nghiên cứu – Đọc và nghiên cứu tài liệu liên quan đến đề tài. – Tìm kiếm các tư liệu hóa học phục vụ cho việc thiết kế e-book hóa học. – Truy cập và sưu tầm những cuốn e-book hóa học trên Internet để học tập và rút kinh nghiệm. – Phân tích, tổng hợp. – Tham khảo ý kiến của giáo viên hướng dẫn, bạn bè.  Phương tiện nghiên cứu – Các tài liệu về Hóa học THPT, đặc biệt là lớp 10. – Máy vi tính có cấu hình mạnh. – Máy quay phim. – Các phần mềm hỗ trợ cho việc nghiên cứu. 2. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 2.1. Cơ sở lí luận của việc dạy học và đổi mới phương pháp dạy học 2.1.1. Bốn cột trụ của giáo dục Hội đồng quốc tế về giáo dục cho thế kỉ XXI do UNESCO thành lập năm 1993 nhằm hỗ trợ cho các nước trong việc tìm tòi các thức tốt nhất để kiến tạo lại nền giáo dục của mình vì sự phát triển bền vững của con người. Tháng 4 năm 1996, Hội đồng đã cho ra ấn phẩm “Học tập: Một kho báu tiềm ẩn”, trong đó có đề ra phương châm HỌC SUỐT ĐỜI dựa trên 4 cột trụ: học để biết, học để làm, học để cùng sống với nhau và học để làm người. Bốn cột trụ này cũng chính là mục đích của việc học.  HỌC ĐỂ BIẾT – Học kiến thức. – Học cách học (biết học tập theo phương pháp khoa học). – Học cách nắm vững những công cụ sử dụng kiến thức. – Học cách nhận xét, đánh giá.  HỌC ĐỂ LÀM – Nắm được các kĩ năng. – Biết cách sử dụng kiến thức (phá vỡ bức tường ngăn giữa kiến thức trí tuệ và kiến thức thực tiễn). – Có khả năng đối mặt với nhiều tình huống trong cuộc sống.  HỌC ĐỂ CÙNG SỐNG VỚI NHAU – Có cách nhìn đúng đắn về thế giới. – Cảm nhận sâu sắc được tính phụ thuộc lẫn nhau trong cuộc sống hiện tại. – Hiểu được người khác thông qua hiểu chính mình (giúp cho học sinh khám phá ra mình là ai và chỉ khi đó mới biết đặt mình vào vị trí của người khác) – Biết hòa nhập vào tập thể, biết cộng tác với người khác, cùng sống trong sự tôn trọng lẫn nhau và khoan dung.  HỌC ĐỂ LÀM NGƯỜI – Giáo dục là một “hành trình nội tại” dẫn đến sự xây dựng nhân cách mỗi con người. – Thế kỉ XXI đòi hỏi mỗi con người phải có năng lực tự chủ và xét đoán cao hơn, không thể coi nhẹ bất kì tiềm năng nào của mỗi cá nhân: trí nhớ, lập luận, mỹ cảm, thể lực, kỹ năng giao lưu – Khuyến khích sự phát triển đầy đủ tiềm năng sáng tạo của mỗi người với toàn bộ sự phong phú và phức tạp của con người. 2.1.2. Một số ý tưởng về dạy học Đổi mới phương pháp là một quá trình liên tục phát huy, kế thừa những tinh hoa của giáo dục truyền thống và tiếp thu có chọn lọc những phương pháp hiện đại trên thế giới. Cần khuyến khích sự phong phú đa dạng của các phương pháp cũng như là sự phong phú đa dạng của các ý tưởng. Trọng tâm của việc đổi mới phương pháp dạy học hiện nay là dạy học hướng vào người học. Cái đích cuối cùng của việc đổi mới phương pháp là nâng cao hiệu quả của quá trình dạy học. Học là hiểu, ghi nhớ, liên hệ, áp dụng. Người học sinh giỏi là người học sinh có tư duy tốt chứ không phải người học sinh chỉ biết thuộc bài. Người giáo viên giỏi không phải là cho học sinh biết nhiều kiến thức mà là dạy cho học sinh biết cách tư duy, biết cách sử dụng những kiến thức vào các tình huống mới, vào đời sống thực tế. Giáo viên chỉ dạy tốt khi có sự đồng cảm với học sinh. Những điều kiện để học sinh học tập có hiệu quả: – Sức khoẻ – Vốn kiến thức – Khả năng ghi nhớ – Khả năng tư duy sáng tạo – Phương pháp học tập – Điều kiện cơ sở vật chất phục vụ cho học tập – Có thầy giỏi 2.1.3. Một số xu hướng đổi mới phương pháp dạy học Trên thế giới và ở nước ta hiện nay đang có rất nhiều công trình nghiên cứu, thử nghiệm về đổi mới phương pháp dạy học theo các hướng khác nhau. Sau đây là một số xu hướng đổi mới cơ bản: – Phát huy tính tích cực, tự lực, chủ động, sáng tạo của người học. Chuyển trọng tâm hoạt động từ giáo viên sang học sinh. Chuyển lối học từ thông báo tái hiện sang tìm tòi khám phá. – Cá thể hóa việc dạy học. – Sử dụng tối ưu các phương tiện dạy học đặc biệt là tin học vào dạy học. – Tăng cường khả năng vận dụng kiến thức vào đời sống. Chuyển từ lối học nặng về tiêu hóa kiến thức sang lối học coi trọng việc vận dụng kiến thức. – Cải tiến việc kiểm tra và đánh giá kiến thức. – Phục vụ ngày càng tốt hơn hoạt động tự học và phương châm học suốt đời. – Gắn dạy học với nghiên cứu khoa học với mức độ ngày càng cao (theo sự phát triển của học sinh, theo cấp học, bậc học). 2.1.4. Dạy học hướng vào người học Dạy học hướng vào người học còn có cách gọi khác dưới đây là: “Dạy học lấy học sinh làm trung tâm”. Cách gọi này dễ gây sự hiểu lầm: vô hình dung làm giảm vai trò, giá trị của người thầy... nên một số nhà giáo dục đã sữa lại là “Dạy học hướng tập trung vào học sinh”. Tuy nhiên tên gọi mới này vẫn chưa nêu được những nội dung quan trọng mà nó vốn có. Sau đây là một số nội dung cơ bản của tư tưởng dạy học hướng vào người học:  Về mục tiêu dạy học – Coi trọng lợi ích, nhu cầu, hứng thú của người học. – Giúp cho người học sớm thích nghi với đời sống xã hội, hoà nhập với cộng đồng. – Phát huy cao nhất các năng lực tiềm ẩn của người học. – Hình thành cho người học phương pháp học tập khoa học, năng lực sáng tạo, khả năng thích ứng với môi trường  Về nội dung dạy học – Chọn lọc những kiến thức giúp người học đáp ứng các yêu cầu nghề nghiệp và cuộc sống. Chú ý các kĩ năng mềm. – Dạy cái mà học sinh cần chứ không phải dạy cái mà người thầy có.  Về phương pháp dạy học – Phát huy tính tích cực, tự lực, chủ động, sáng tạo của người học. – Giáo viên không chỉ truyền đạt kiến thức mà quan trọng hơn là tổ chức ra những tình huống học tập kích thích tò mò, tư duy độc lập, sáng tạo của học sinh, hướng dẫn học sinh học tập.  Về kiểm tra đánh giá Người học được tham gia vào quá trình đánh giá và đánh giá lẫn nhau. 2.1.5. Dạy học bằng hoạt động của người học Nội dung cơ bản của xu hướng đổi mới phương pháp này là tạo mọi điều kiện cho học sinh hoạt động càng nhiều càng tốt. Theo lối dạy học cũ, hoạt động của người thầy chiếm phần phần lớn thời gian trên lớp. Trò ít được phát biểu, càng rất ít khi được thắc mắc, hỏi thầy những điều chưa rõ hay chưa hiểu. Dạy như thế kết quả học tập bị hạn chế nhiều. Người ta đã tìm cách giảm hoạt động của thầy, tăng thời gian hoạt động của trò trong một tiết học. Với cách tiếp cận đó, thực chất của dạy học bằng hoạt động của trò là chuyển từ lối dạy cũ (thầy nặng về truyền đạt, trò tiếp thu một cách thụ động) sang lối dạy mới, trong đó vai trò chủ yếu của thầy là tổ chức, hướng dẫn hoạt động, trò chủ động tìm kiếm, phát hiện ra kiến thức. Ý nghĩa, tác dụng: – Dạy học bằng hoạt động của người học là một nội dung của dạy học hướng vào người học. Học sinh chỉ có thể phát triển tốt các năng lực tư duy, khả năng giải quyết các vấn đề, thích ứng với cuộc sống nếu như họ có cơ hội hoạt động. – Dạy học bằng hoạt động của người học là một trong những con đường dẫn đến sự thành công của người giáo viên. – Dạy học bằng hoạt động của người học làm tăng hiệu quả dạy học: + Học sinh chỉ có thể học tập một cách thực sự nếu như họ có cơ hội hoạt động. + Học sinh càng được hoạt động nhiều thì thời gian học tập thực sự trong một tiết học càng lớn, hiệu quả dạy học càng cao. – Dạy học bằng hoạt động của người học có ý nghĩa đặc biệt quan trọng khi rèn luyện các kĩ năng dạy học cho sinh viên sư phạm. 2.1.6. Dạy học bằng sự đa dạng các phương pháp Dạy học bằng sự đa dạng các phương pháp có ý nghĩa là sử dụng một cách hợp lý nhiều phương pháp, phương tiện, hình thức tổ chức dạy học khác nhau trong một giờ, một buổi lên lớp hay trong một khóa học để đạt hiệu quả dạy học cao. Dạy học bằng sự đa dạng các phương pháp bao gồm các nội dung sau đây: – Sử dụng nhiều phương pháp dạy học khác nhau. – Sử dụng đa dạng các phương tiện dạy học. – Sử dụng đa dạng các hình thức tổ chức dạy học. – Sử dụng phương pháp dạy học thích hợp với từng hoàn cảnh cụ thể.  Tác dụng của dạy học bằng sự đa dạng các phương pháp – Phát huy những mặt mạnh, khắc phục những mặt yếu của mỗi phương pháp dạy học. – Thay đổi cách thức hoạt động tư duy của học sinh, thay đổi sự tác động vào các giác quan, giúp các em lâu mệt mỏi. – Tạo điều kiện thích ứng cao nhất giữa phương pháp dạy của thầy với phương pháp học của trò, tạo sự tương tác tốt nhất giữa thầy với cả lớp. – Mỗi lần thay đổi phương pháp là một lần giáo viên đã tạo ra “cái mới”, như thế sẽ tránh được sự đơn điệu, nhàm chán. – Giờ học sẽ sinh động, hấp dẫn, học sinh hứng thú và có cơ hội hoạt động tích cực hơn. – Góp phần đáng kể trong việc nâng cao hiệu quả dạy học.  Một số căn cứ để lựa chọn phương pháp dạy học Sử dụng phương pháp dạy học thích hợp với từng hoàn cảnh cụ thể. Mỗi phương pháp dạy học chỉ phát huy tác dụng cao nhất khi nó được sử dụng phù hợp với thực tế dạy học. Sau đây là một số căn cứ để lựa chọn phương pháp dạy học: – Mục đích dạy học chung và mục tiêu môn học. – Đặc trưng của môn học. – Nội dung dạy học. – Đặc điểm lứa tuổi và trình độ học sinh. – Điều kiện cơ sở vật chất (phòng ốc và trang thiết bị). – Thời gian cho phép và thời điểm dạy học. – Trình độ và năng lực giáo viên. – Thế mạnh và hạn chế của mỗi phương pháp. 2.2. Đổi mới phương pháp dạy học bằng việc sử dụng tối ưu các phương tiện dạy học 2.2.1. Khái niệm và phân loại phương tiện dạy học  Khái niệm: Phương tiện dạy học là những đối tượng vật chất (sách vở, đồ dùng, máy móc, thiết bị) dùng để dạy học.  Phân loại: Các phương tiện dạy học bao gồm: – Sách giáo khoa và các tài liệu tham khảo (sách giáo khoa, sách giáo viên, sách tham khảo, tạp chí chuyên đề). – Các đồ dùng dạy học: bảng, tranh ảnh, hình vẽ, sơ đồ, mô hình, mẫu vật, – Các phương tiện kỹ thuật dạy học bao gồm các máy móc phục vụ cho giảng dạy và các thiết bị nghe nhìn (ti vi, máy chiếu, vi tính,...). – Các thí nghiệm dạy học. 2.2.2. Vai trò của phương tiện dạy học trong giảng dạy Phương tiện có thể đóng nhiều vai trò trong quá trình dạy học. Các phương tiện dạy học thay thế cho những sự vật, hiện tượng và các quá trình xảy ra trong thực tiễn mà giáo viên và học sinh không thể tiếp cận trực tiếp được. Chúng giúp cho thầy giáo phát huy tất cả các giác quan của học sinh trong quá trình truyền thụ, do đó giúp cho học sinh nhận biết được quan hệ giữa các hiện tượng và tái hiện được những khái niệm, quy luật làm cơ sở cho việc rút kinh nghiệm và áp dụng kiến thức đã học vào thực tế sản xuất. Thực tiễn sư phạm cho thấy phương tiện dạy học có những đặc trưng chủ yếu sau: – Có thể cung cấp cho học sinh các kiến thức một cách chắc chắn và chính xác, như vậy nguồn tin họ nhận được trở nên đáng tin cậy và được nhớ lâu bền hơn. – Làm cho việc giảng dạy trở nên cụ thể hơn, vì vậy tăng thêm khả năng của học sinh tiếp thu những sự vật, hiện tượng và các quá trình phức tạp mà bình thường học sinh khó nắm vững được. – Rút ngắn thời gian giảng dạy mà việc lĩnh hội kiến thức của học sinh lại nhanh hơn. – Giải phóng giáo viên khỏi một khối lượng lớn các công việc tay chân, do đó làm tăng khả năng nâng cao chất lượng dạy học. – Dễ dàng gây được cảm tình và sự chú ý của học sinh. – Tránh được những thí nghiệm phức tạp, nguy hiểm, khó thực hiện được nhưng học sinh vẫn có thể hình dung trong mỗi giờ lên lớp. – Bằng việc sử dụng các phương tiện dạy học giáo viên có thể kiểm tra một cách khách quan khả năng tiếp thu kiến thức cũng như sự hình thành kỹ năng, kỹ xảo của học sinh. 2.2.3. Nguyên tắc sử dụng phương tiện dạy học Khi sử dụng phương tiện dạy học cần phải tuân thủ theo những nguyên tắc sau:  Đúng mục đích Trong quá trình dạy học, trước hết giáo viên phải đề ra mục đích dạy học nhất định. Trong mỗi bài giảng cần tập trung xác định muc tiêu cho xác thực. Từ đó làm cơ sở cho việc lựa chọn phương tiện dạy học cho phù hợp vì mỗi phương tiện có một chức năng riêng, một thế mạnh riêng.  Đúng lúc Trình bày phương tiện lúc cần thiết của bài học, lúc học sinh mong muốn được quan sát nhất, gợi nhớ trong trạng thái tâm lý phù hợp nhất. Hiệu quả sử dụng phương tiện được nâng lên rất nhiều nếu nó xuất hiện đúng lúc nội dung và phương pháp giảng dạy cần nó nhất. Trong quá trình sử dụng, hệ thống phương tiện dạy học phải được đưa ra giới thiệu và để học sinh quan sát, phân tích và nhận xét đúng lúc. Tránh hiện tượng đưa ra hàng loạt phương tiện không phù hợp với nội dung và trình tự bài giảng dẫn đến hiện tượng phân tán sự chú ý của học sinh.  Đúng chỗ Một yêu cầu hết sức quan trọng trong việc sử dụng phương tiện trên lớp học là phải tìm vị trí lắp đặt sao cho toàn lớp học có thể quan sát được. Vị trí trình bày phương tiện phải đảm bảo các yêu cầu chung cũng như riêng của nó về độ chiếu sáng, thông gió và các yêu cầu kỹ thuật khác.  Đủ cường độ Từng loại phương tiện có mật độ sử dụng tại lớp khác nhau. Nếu kéo dài việc trình diễn phương tiện hoặc dùng lặp lại một loại phương tiện quá nhiều trong một buổi giảng, hiệu quả của chúng sẽ giảm đi rất nhanh. Sự quá tải khi sử dụng thường xuyên các phương tiện nghe nhìn sẽ dẫn đến sự quá tải thông tin đối với học sinh, ngoài ra còn ảnh hưởng đến thị giác của các em. Vì vậy khi chuẩn bị giáo án có sử dụng các phương tiện nghe nhìn, người ta hạn chế ở mức độ không sử dụng quá 3 – 4 lần trong một tuần.  Kết luận Như vậy, việc sử dụng phương tiện dạy học có tác dụng rất lớn đến hiệu quả và chất lượng của một tiết học. Để có thể phát huy tốt tác dụng của các phương tiện dạy học và tránh gây phản cảm cho học sinh ta phải chú ý các điều sau đây: – Phải áp dụng các phương tiện dạy học một cách có hệ thống, đa dạng hóa hình thức của các phương tiện. – Khi chọn các phương tiện dạy học phải tìm hiểu kỹ nội dung của chúng có phù hợp với nội dung của tiết học hay không. – Sử dụng phương tiện dạy học đúng nguyên tắc đã nêu trên. 2.2.4. Lựa chọn phương tiện dạy học Để lựa chọn một phương tiện dạy học phù hợp nhất với nội dung và mục đích dạy học, ta phải xem xét các yếu tố sau: – Phương pháp dạy học – Nhiệm vụ học tập – Đặc tính của người học – Sự cản trở của thực tế – Trình độ và kỹ năng của người giáo viên – Không gian, ánh sáng, cơ sở vật chất của lớp học, 2.3. Giới thiệu về e-book 2.3.1. Khái niệm e-book E-book (electronic book), nghĩa là sách điện tử, theo định nghĩa của từ điển Oxford của Anh “là một phiên bản điện tử của một cuốn sách in mà có thể được đọc”. Có thể hiểu nó là một phương tiện số tương ứng của các loại sách in thông thường. Các loại sách thông thường được in trên giấy và xuất bản rồi phân phối đến người đọc. Sách điện tử không được in trên giấy, nó là một dạng thông tin số đã được mã hóa dưới nhiều định dạng khác nhau, đòi hỏi phải có thiết bị và phần mềm chuyên dụng mới xem được. Loại sách này ngày càng phổ biến do việc dễ dàng phân phát, chia sẻ trên Internet. E-book là file sách điện tử có thể được đọc trên máy vi tính, di động hoặc máy chuyên đọc e-book. E-book là file có các đuôi như: prc, pdf, chm... E-book như 1 quyển sách vậy, chỉ có điều nó đc đọc trên các thiết bị điện tử nói ở trên. Về phần mềm đọc e-book thì có thể nói như sau: – File prc bạn dùng MobipocketReader để đọc. – File pdf bạn dùng Adobe Acrobat Reader hay Foxit Reader để đọc. – File chm không cần dùng soft, máy tính có thể tự đọc được. Với dung lượng nhỏ gọn nhưng chứa đựng một lượng tri thức lớn, sách điện tử là một sự lựa chọn tuyệt vời cho nhu cầu lưu trữ và đọc sách mọi lúc, mọi nơi trên những thiết bị điện toán cá nhân. Ngày nay, nhiều nhà xuất bản bên cạnh việc phát hành các bản sách in ...huận tiện, thường chọn Acrobat 7.0 and later. + Select Document Components to Encrypt: Chọn các thành phần của file PDF muốn khóa. Thường chọn Encrypt all document contents (khóa toàn bộ nội dung của tài liệu). + Require a password to open the document (yêu cầu mật mã để mở tài liệu): Nếu chọn mục này, thì người xem cần nhập mật mã khi muốn mở tài liệu. Sau đó nhập mật mã vào khung bên dưới. + Permissions > Restrict editing and printing of the document. A password will be required in order to change these permission settings (yêu cầu mật mã để chỉnh sửa hay in tài liệu): Chọn mục này thì người xem có thể mở được tài liệu nhưng không thể chỉnh sửa hay in tài liệu. So sánh với tính năng Secure của Microsoft Office Word: Khi khóa file DOC bằng Word thì chương trình yêu cầu mật mã để mở file. Còn với Adobe Acrobat 9.0 Pro Extended, chương trình không yêu cầu mật mã khi mở file PDF (nếu không chọn Require a password to open the document), do đó có thể xem file PDF nhưng không thể chỉnh sửa. Tuy nhiên, hiện nay có nhiều phần mềm bẻ khóa file PDF cho phép người dùng chỉnh sửa file PDF mà không yêu cầu mật mã. Adobe Acrobat 9 Pro Extended là một bộ phần mềm hỗ trợ đắc lực cho việc tạo và chỉnh sửa các file định dạng PDF. Đây là công cụ mạnh mẽ gồm nhiều tính năng, nhưng trong giới hạn cho phép chỉ có thể giới thiệu một số tính năng cơ bản, thông dụng của phần mềm này. 3.1.3. Giới thiệu các thanh công cụ Vào menu View > Toolbars rồi chọn các thanh công cụ cần hiển thị. Dưới đây chỉ giới thiệu một vài thanh công cụ thông dụng. Khi trỏ chuột vào biểu tượng trên thanh công cụ thì sẽ xuất hiện chỉ dẫn cách dùng chức năng đó.  Advanced editing Gồm các công cụ nâng cao dùng để chỉnh sửa trực tiếp trên file PDF gốc. SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 41 Select Object: Chọn các đối tượng được tạo từ phần mềm Adobe Acrobat 9.0 Pro Extended. Nếu cần chỉnh sửa đối tượng thì double click vào đối tượng rồi chỉnh sửa. Button: Bôi đen một vùng làm việc để chèn thêm đối tượng khác. Link: Thiết lập đường dẫn liên kết tại vị trí của một đối tượng đã chọn. TouchUp Text: Chỉnh sửa đối tượng là text (chữ) trên tài liệu (chỉ có thể chỉnh sửa những lỗi đơn giản). TouchUp Reading Order: Chỉnh sửa lỗi hệ thống trên file PDF. TouchUp Object: Chỉnh sửa đối tượng là image (hình ảnh), object (vật thể) trong file PDF.  Analysis Gồm các công cụ phân tích các thông tin trên tài liệu  Comment & Markup Gồm các công cụ dùng để bình luận, ghi chú, đánh dấu trên file PDF. Sticky Note: Thêm ghi chú vào tài liệu, ta chọn vị trí cần đặt ghi chú, rồi nhập nội dung vào hộp thoại mới xuất hiện. Text Edits: Công cụ để chỉnh sửa text (văn bản). Stamp: Dán tem vào tài liệu. Highlight Text: Đánh dấu một đoạn text. SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 42 Attach a File as a Comment: Chèn một file làm lời bình luận. Record Audio Comment: Ghi âm một file làm lời bình luận. Text Box: Vẽ textbox. Pencil: Vẽ chú thích tùy ý. Pencil Eraser: Xóa chú thích đã vẽ bằng Pencil. Hình dạng các chú thích.  Edit Check spelling: Kiểm tra lỗi chính tả của các comment. Undo: Hủy lệnh vừa thực hiện. Redo: Lặp lại lệnh vừa hủy. Copy: Sao chép đối tượng.  File Open: Mở một file PDF. Print: In file hiện hành. Save: Lưu file hiện hành. Organizer: Mở cửa sổ hiển thị danh sách các file PDF đã mở ra. Attach File: Chèn thêm file vào file hiện hành. SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 43 Search: Tìm kiếm, có 2 chức năng: In the current document (tìm trong tài liệu hiện hành) và All PDF Document in (tìm trong các file PDF có trong thư mục) nhập từ cần tìm > Search . Attach PDF file to email: Đính kèm file PDF hiện hành vào email. Upload Documents to Acrobat.com: Đưa tài liệu lên trang web Acrobat.com (đòi hỏi người dùng phải có tài khoản trên Adobe).  Find Công cụ tìm kiếm: nhập từ cần tìm vào ô trống > Enter  Multimedia Tính năng này chỉ có trong ứng dụng Adobe Acrobat 9.0 Pro Extended hoặc phiên bản mới hơn. 3D tool: Chèn hình ảnh 3D (từ ứng dụng AutoCAD) vào tài liệu. Flash tool: Chèn file flash vào tài liệu. Sound tool: Chèn file âm thanh vào tài liệu. Video tool: Chèn file video vào tài liệu.  Page Display Chọn cách hiển thị trang tài liệu.  Page Navigation Di chuyển giữa các trang tài liệu.  Print Production: Chỉnh sửa khi in tài liệu.  Select & Zoom : Chọn đối tượng (hoặc cả trang) để phóng to và thu nhỏ SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 44  Task Tạo file PDF mới. Kết hợp nhiều file với nhau. Khóa file PDF. Chọn chức năng Multimedia. Chọn công cụ comment.  Type Writer Công cụ này cho phép nhập text vào file PDF. Tuy nhiên không có tác dụng đối với text trên file gốc. 3.2. Một số phần mềm hỗ trợ 3.2.1. Microsoft Office Word 2007 So với phiên bản cũ 2003, Microsoft Office 2007 thực sự là một cuộc cách mạng về giao điện đồ họa ấn tượng và hàng loạt tính năng mới ưu việt. Trong bộ Office này, ứng dụng Word là công cụ không thể thiếu cho việc biên soạn các tài liệu. Dưới đây nêu ra một vài tính năng hữu ích trong ứng dụng Microsoft Office Word 2007:  Giao diện đồ họa mới Toàn bộ hệ thống menu cũ được thay thế bằng khái niệm Ribbon, Office Button, các menu thông minh chỉ xuất hiện khi cần thiết. Điều này giúp thao SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 45 tác cực kỳ nhanh chóng thay vì phải đi tìm trong nhiều cấp menu như trước đây. Một tính năng mới đáng lưu ý Word 2007 là thanh Quick Access Toolbar. Office Button Quick Access Toolbar Ribbon  Cải tiến mới Các chức năng định dạng tài liệu, công cụ xử lý hình ảnh, đồ thị, smartart được cải tiến đáng kể giúp cho người dùng thao tác nhanh và tạo ra các văn bản với hiệu ứng cực kỳ chuyên nghiệp mà không cần phải có các kỹ năng về đồ họa.  Thao tác đơn giản Có thể xem nhanh định dạng tài liệu khi rê chuột ngang qua các kiểu định dạng như font chữ, màu sắc, kiểu dáng, hiệu ứng cho ảnh  Cải thiện chức năng tìm kiếm Khả năng tìm kiếm thông tin trong bộ Office cũng được cải tiến đáng kể, có thể tìm nhanh các thông tin trên toàn bộ tài liệu với sự kết hợp các chức năng hightlight từ khóa cần tìm, lọc thông tin, di chuyển con trỏ đến vị trí từ cần tìm  Chuyển sang định dạng PDF Công cụ đắc lực khi cần chuyển file .doc sang .PDF mà không cần phải cài đặt thêm phần mềm khác.  Hỗ trợ đọc file đa định dạng Office 2007 không chỉ hỗ trợ các tài liệu từ các phiên bản Office trước đây (cho đến phiên bản 2000) mà còn hỗ trợ cả các tài liệu được soạn thảo bởi OpenOffice. Ngược lại, các chương trình Office ở các phiên bản trước cũng có thể đọc tài liệu phiên bản 2007 khi cài đặt tiện ích tương thích ngược Microsoft Office Compatibility Pack for Word, Excel, and PowerPoint File Formats (có thể tải trên trang web www.microsoft.com). SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 46  Dung lượng file nhỏ Định dạng file theo chuẩn Open XML cho phép lưu trữ tập tin với dung lượng chỉ bằng một nửa với kiểu định dạng Office cũ nhưng lại mang nhiều thuộc tính hơn, khả năng bảo mật tốt hơn, khả năng phục hồi khi bị sự cố cao hơn và khả năng tích hợp với các ứng dụng của các hãng thứ ba theo định dạng XML dễ dàng và thuận tiện.  Tương thích tốt Office 2007 tương thích tốt với các phần mềm khác như Mathype, Acrobat (trên thanh menu của Word tích hợp sẵn hai ứng dụng này). Giao diện mới của Office 2007 Microsoft Office Button - Nhắp nút này sẽ xuất hiện một bảng lệnh tương tự như menu File của các phiên bản Word cũ, bao gồm New, Open, Save, Print,... SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 47 Ba thành phần chính của một thanh Ribbon là Tab, Group, Command như hình bên dưới: 1. Tab: Có tổng cộng là 7 tab căn bản xuất hiện phía trên cùng của thanh Ribbon. Mỗi tab thể hiện một nhóm mục tiêu khác nhau. 2. Nhóm (group): Mỗi Tab sẽ có một số Group có các tính năng có liên quan với nhau. 3. Lệnh (Command): Có thể là một nút lệnh, một hộp thoại để nhập thông tin hoặc một menu. SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 48 Dialog Box Launcher: Biểu tượng xuất hiện ở góc dưới phải của một số nhóm, nhấp nút này sẽ mở hộp thoại tương ứng với các tính năng trong nhóm. Chẳng hạn nhóm Font có nút Font Dialog Box Launcher, nhắp nút này vào sẽ mở hộp thoại Font. Thẻ ngữ cảnh (contextual tab): Tương tự như thẻ bình thường (như mô tả bên trên). Điểm khác biệt là thẻ ngữ cảnh chỉ xuất hiện khi một đối tượng nào đó được chọn trong tài liệu. Chẳng hạn, ta vừa chèn vào một hình và muốn chèn thêm chữ hoặc thay đổi kích thước của ảnh. Vậy ta sẽ làm như sau: 1. Chọn hình 2. Thẻ Picture Tools xuất hiện. Hãy chọn thẻ này. 3. Những nhóm và lệnh liên quan đến hình ảnh sẽ xuất hiện: ví dụ như nhóm Picture Styles. SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 49 Quick Access Toolbar: Thanh công cụ giúp truy xuất nhanh đến các tính năng thường dùng như Save, Undo, Redo,... Bạn có thể thêm các lệnh thường dùng vào thanh Quick Access Toolbar bằng cách nhấn nút phải chuột vào lệnh mong muốn trên thanh Ribbon rồi nhấn chọn lệnh. Add to Quick Access Toolbar Tương tự, ta cũng có thể bỏ một lệnh khỏi thanh Quick Access Toolbar bằng cách nhấn nút phải chuột vào nút lệnh đó rồi nhấn chọn lệnh. Với nhiều tính năng nổi trội và dễ dàng thao tác, Microsoft Office Word 2007 là ưu tiên hàng đầu cho người sử dụng. Tuy nhiên, ta cũng có thể sử dụng Microsoft Office Word 2010 là phiên bản mới nhất hiện nay. Tuy giao diện của Office 2010 có màu sắc và các biểu tượng không được sắc nét như Office 2007 nhưng chúng lại được bố trí một cách rõ ràng, trực quan hơn cho người dùng cũng như bổ sung nhiều tính năng mới khá hữu ích. 3.2.2. Ulead Video Studio 11 Ulead Video Studio 11 là phần mềm biên tập phim và DVD cho bất kì ai muốn dễ dàng sản xuất các bộ phim chuyên nghiệp, các trình diễn ảnh hay DVD. Ulead Video Studio 11 cho phép người dùng nhanh chóng và dễ dàng tạo các bộ phim gia đình hoàn chỉnh với tiêu đề bắt mắt, các bộ lọc phim, hiệu ứng chuyển, và âm thanh. Lưu giữ nhưng thước phim quí giá lên DVD, CD, băng, mạng hay các thiết bị di động để chia sẻ với gia đình và bạn bè. Không như các phần mềm khác, Ulead Video Studio 11 cung cấp một giao diện người dùng trực quan theo từng bước giúp người dùng bắt tay ngay vào việc. Đồng thời nếu ta chưa bao giờ biên tập một bộ phim nào trước đây thì ta có thể bắt đầu chỉ với 3 bước đơn giản bằng chế độ Movie Wizard mới. Theo hướng dẫn từng bước ta sẽ tạo ra các kiệt tác mà bạn không ngờ đến. Một khi hoàn thành SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 50 dự án, ta có thể chia sẻ qua băng, thư điện tử hay mạng ghi ra VCD, SVCD và DVD chất lượng cao. Độ ổn định chưa từng thấy, dựng hình chất lượng cao và hoạt động thời gian thực có nghĩa là ta ít tốn kém thời gian chờ hơn và dành nhiều thời gian cho việc sáng tạo.  Các tính năng chính của Ulead Video Studio 11 – Dễ sử dụng. – Thu phim từ bất kì đâu. – Sửa các lỗi video phổ biến dễ dàng. – Các công cụ cho sức mạnh sáng tạo. – Các tùy chọn mã hóa mới. – Các trình thuật sĩ phim cải tiến. – Trình thuật sĩ DV–to–DVD. – Tiêu đề và phụ đề chuyên nghiệp. – Nhiều hiệu ứng và bộ lọc thông minh. – Âm thanh tuyệt hảo cho các bộ phim tuyệt hảo. – Biên tập menu cải tiến. – Giải pháp hoàn thiện nhất.  Yêu cầu hệ thống – Yêu cầu chung (cho biên tập thông thường và Proxy HDV) Intel® Pentium® 4 (tương đương) hay cao hơn, hệ điều hành là Microsoft® Windows® XP SP2 Home Edition/Professional, Windows® XP Media Center Edition, Windows® XP Professional x64 Edition, Windows Vista™, Windows 7. – Bộ nhớ RAM: 512 MB (đề nghị từ 1GB trở lên), 1 GB HDD – Card âm thanh tương thích Windows (đề nghị card âm thanh hỗ trợ đa kênh). – Ổ CD–ROM tương thích Windows để cài đặt. SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 51  Khả năng phân tích các định dạng (định dạng nguồn vào và xuất ra) – Ulead Video Studio 11 hỗ trợ hầu hết các định dạng Video, Audio, Images hiện có và khả năng trích xuất ra các định dạng chất lượng cao. – Khả năng xuất ra Disc: DVD, Video CD (VCD), Super Video CD (SVCD).  Cách sử dụng Ulead Video Studio 11 Sau khi cài đặt, Giao diện chính của Ulead Video Studio 11 như sau: Sau đó chọn Video Studio Editor. Cửa sổ hiện ra như sau: 1. Bảng các bước thực hiện (Step panel) SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 52 Là một bảng chứa các bước (step) khi thực hiện tạo một video clip: + Capture: Step này giúp ta bắt hình từ máy quay số, webcam hay từ bất kỳ thiết bị phần cứng khác. + Edit: Cho phép ta chỉnh sửa, thực hiện các thao tác biên tập. + Effect: Step này cho phép ta chèn hiệu ứng chuyển cảnh. + Overlay: Chèn thêm đoạn video clip nhỏ (hình phóng to chẳng hạn) trên video clip chính. + Title: Chèn chữ vào video clip. + Audio: Chèn file nhạc, âm thanh vào đoạn clip. + Share: Xuất ra file video (mpeg1, mpeg2, avi, ecard). 2. Thanh Menu: Để thiết lập các tùy chọn. 3. Bảng lựa chọn (Options panel) Qua mỗi bước (step), bảng lựa chọn này sẽ thay đổi để ta tùy chọn thời gian hiện clip, các hiệu ứng cho video, image, text hay audio 4. Màn hình xem trước (Preview window) Giúp ta xem trước được thành quả của mình. 5. Bảng điều khiển Có các nút điều khiển giúp ta xem trước, tua đi, tua lại, chạy repeat, cắt video clip thành đoạn ngắn hơn. 6. Bảng liệt kê (Library panel) Liệt kê tất cả những file mẫu có sẵn để bạn áp dụng. Ví dụ: video clip mẫu, các kiểu chữ, các file nhạc mẫu, hiệu ứng chuyển cảnh Tất nhiên ta có thể bổ sung thêm vào Library panel những video clip, file nhạc, ảnh của riêng mình bằng cách chọn nút browse. 7. Dòng thời gian (Timeline) Video Overlay Text Mix Audio SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 53 Ta sẽ chủ yếu biên tập video clip của mình trên Timeline – Dòng Video: Dòng này để chèn video clip, những file ảnh của ta muốn biên tập. – Dòng Overlay: Chèn những đoạn video clip nhỏ, video clip minh họa lên trên video clip chính. – Dòng text (T): Chèn chữ vào video clip. – Dòng mix: Chèn file ghi âm, hoặc file nhạc bất kỳ. – Dòng audio: Chèn file nhạc nền. Dòng audio và mix đều có chức năng như nhau. Ta có thể dùng dòng nào để chèn file nhạc cũng được, sẽ rất hay nếu ta kết hợp cả 2 dòng này. Vừa có nhạc nền, vừa có âm thanh. 3.2.3. Snagit 8 TechSmith SnagIt là phần mềm chụp lại màn hình giành giải thưởng. Dùng trình SnagIt, ta có thể chọn lựa và chụp lại bất cứ thứ gì trên màn hình của ta, rồi dễ dàng thêm chữ, các mũi tên chỉ hướng, hoặc các hiệu ứng, và lưu lại bản chụp ra 1 file hay chia sẻ nó tức thời qua email hay nhắn tin tức thời IM. Chụp và chia sẻ một bài báo, ảnh, hoặc trang web trực tiếp từ màn hình của bạn. Hay, chụp và chia sẻ bất kì phần nào của bất kì ứng dụng nào đang chạy trên máy tính của ta. Tự động lưu vào 1 trong 23 định dạng hỗ trợ, hoặc gửi nó qua máy in, gửi đến email của bạn, hay lưu tạm trong clipboard. Dùng bộ biên tập tích hợp trong SnagIt cho phép chỉnh sửa, chú giải, và làm đẹp thêm các ảnh chụp của ta và dùng trình duyệt Catalog Browser để tổ chức các file của ta. Giúp tăng năng suất làm việc của ta trong khi bạn đang tạo các thuyết trình chuyên nghiệp và các tài liệu rất hoàn mỹ. Là chương trình chụp ảnh màn hình đa năng phiên bản 2010. Download bản cài đặt tại: Bản Portable: Key:ZEN5H-24LZK-TNYET-2EGKJ-MMCE4 Có các tính năng mạnh mới cho phép ta biên tập các đối tượng đầu tư trước đây, chụp lại vác liên kết được nhúng và thêm các tương tác vào các bản chụp của ta, SnagIt 8 dễ dùng hơn các phiên bản trước đây ở các mặt: chụp, biên tập, và chia sẻ bất cứ thứ gì trên màn hình của bạn. SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 54 Các tính năng của SnagIt: 1 - Thiết kế mới của SnagIt Điều lưu ý: chúng tôi kết hợp 1 dáng vẻ mới cho SnagIt 8, cũng như các thay đổi thiết kế, dựa theo một vài tiêu chí đơn giản. Chúng tôi dùng các icon để tiếp cận trực quan hơn cho việc chụp, làm nó trở nên dễ dàng hơn những gì bạn muốn chụp, vẫn còn giữ cách thức làm việc như bình thường. Chỉ phải chọn kiểu hồ sơ hay các thiết lập chụp ưa thích, và kích vào nút chụp Capture. Vì vậy nếu ta là người từng dùng chương trình này, những cái còn lại chắc rằng ta sẽ thấy quen thuộc, cộng thêm một vài cái mới sẽ giúp ta thấy càng hiệu quả hơn trong công việc hàng ngày khi dùng trình SnagIt. 2 - Biên tập mau lẹ các đối tượng và phần chữ Bằng công cụ biên tập mạnh mẽ của SnagIt, không cần phải mở ứng dụng khác để chỉnh sửa bản chụp. Bộ biên tập SnagIt 8 đã được tăng cường thêm công cụ chỉnh sửa theo phương pháp véc-tơ, vì thế các ô gọi, các mũi tên, các hình dạng và phần chữ mà bạn đặt trên màn hình vẫn có thể biên tập được. Ta có thể chọn lại bất kì đối tượng mà bạn đặt trước trên màn hình để xóa hay chỉnh sửa bất cứ lúc nào. Tiết kiệm thời gian xem ảnh. Ta có thể sau đó trở lại và chỉnh sửa những hình này cho các người xem khác, hoặc cập nhật thông tin mới cho chúng, mà không phải gặp rắc rối khi chụp các hình tiếp theo. 3 - Chụp các trang web có các đường liên kết Ta có thể chụp 1 trang web dùng SnagIt và tất cả các đường link còn lại. Dùng SnagIt để chựp một phần của trang web mà các link không bị đụng chạm đến. Sau đó, lưu bản chụp sang 1 định dạng hỗ trợ các liên kết nhúng: trang Web có hình (.mht), Adobe PDF (.pdf) hay Macromedia Flash (.swf). Các liên kết (link) sẽ được nhúng vào bản chụp và có thể kích vào được, giống như khi chúng ở trên trang web gốc. Gửi bản chụp qua email và đơn giản trỏ tới nơi kích (click). SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 55 4 - Thêm tương tác cho các bản chụp của bạn Dùng tính năng mới của SnagIt, thêm tương tác dễ dàng. Chụp 1 ảnh, và sau đó dùng tính năng mới của SnagIt để xác nhận phần chọn của ảnh, dùng chuột kéo chọn, sẽ hiển thị phần chữ và các hình, hoặc khi được click vào sẽ mở đến 1 trang web. Thêm các hướng dẫn hữu ích và các minh họa thí dụ, hoặc thậm chí tạo 1 mô hình hoạt động như 1 trang web. Do các chú thích chữ chỉ xuất hiện khi được quét qua, hình tổng thể sẽ không mất cùng với chữ. 5 - Lưu thành file PDF Bây giờ ta có thể chia sẻ các hình bạn chụp được theo các định dạng phổ thông có thể chấp nhận được – PDF. Không cần lo lắng người ta có mở ảnh ta gửi ra xem hay không. Định dạng PDF sẽ hoàn hảo trong việc lưu trữ và in ăn các trang web cuộn. Ta sẽ có thể không cần giấy tờ – chụp các tài liệu được quét vào máy tính và lưu nó thành file PDF. Một số chế độ chụp ảnh hữu ích trong SnagIt 8. + Chế độ Region (chụp một vùng tùy chọn trên màn hình) + Chế độ Window (chụp cửa sổ ứng dụng) + Chế độ Fullscreen (chụp toàn màn hình) + Chế độ Scrolling Windows (vừa cuộn trang vừa chụp) + Capture text from window: Chụp hình text, xuất ra file text có thể chỉnh sửa được + Capture object: Chụp hình từng chủ thể riêng rẽ SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 56 3.2.4. MathType 6.7 Word 2007 cũng có tính năng viết công thức toán học: menu Insert > Equation. Ví dụ: .Tuy nhiên ứng dụng chỉ mới hỗ trợ định dạng font Cambria Math, chưa hỗ trợ các loại font khác. Mặt khác, chỉ có thể viết được một số dạng có sẵn của ứng dụng, với các công thức phức tạp khác thì không thể dùng Word Equation. Do đó để thuận tiện ta hay dùng MathType để soạn thảo công thức toán học. MathType 6.7 là phiên bản mới nhất của dòng sản phẩm MathType, ta có thể dowload phần mềm này tại: math-type-6-7-14-08-2010. MathType 6.7 là một tiện ích được thiết kế dùng để thay thế tính năng Equation Editor được tích hợp trong trình sọan thảo văn bản Microsoft Word giúp người dùng có thể biểu diễn các công thức của môn toán học thậm chí cả SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 57 lý và hóa học một cách đầy đủ hơn và hiển thị chính xác hơn. MathType 6.7 rất dễ sử sụng và tương thích tốt với ứng dụng Microsoft Office 2007. Sau khi cài đặt thì menu MathType đã được tích hợp sẵn trong Word 2007. Ứng dụng này có kí tự toán học đa dạng và dễ sử dụng hơn so với Equation đi kèm của Microsoft Office Word 2007, đặc biệt có thể chọn font chữ tùy thích. Để tiến hành chèn một công thức vào văn bản hãy chọn mục Insert Display Equation trong thực đơn MathType sẽ xuất hiện giao diện chính của MathType 6.7. Khung bên trên là các biểu tượng tương ứng với các dạng công thức toán, lý, hóa học không chỉ ở các bậc trung cấp mà thậm chí cả bậc đại học. Hầu như là không thiếu bất cứ dạng nào. Tùy theo nhu cầu của công việc mà ta chọn các mục tương ứng bằng cách click chọn vào các ô biểu tượng dạng công thức. Sau đó nội dung ở khung bên dưới sẽ thay đổi theo. Tiến hành nhập dữ liệu vào. Khi hoàn tất nhấn nút ở góc trên bên phải màn hình > OK. Khi đó công thức sẽ được chèn vào văn bản đang soạn thảo. Ví dụ: Khi muốn chỉnh sửa nội dung của một công thức nào đấy, ta chỉ việc double click vào công thức đó. Ngay lập tức sẽ xuất hiện giao diện của chương trình để chỉnh sửa. Một vấn đề cần lưu ý là ở cách thay đổi Font chữ và các định dạng về kích thước của từng vùng khi nhập công thức được thể hiện trong các mục Define Styles và Define lần lượt trong menu Style và Size sao cho phù hợp với nhu cầu sử dụng. Ngoài ra, chúng ta còn có thể đánh tiếng việt trong MathType 6.7. SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 58 Một số cách thao tác nhanh trong MathType: Để gõ nhanh ta để hờ chuột vào ký hiệu cần dùng ta sẽ thấy có phím tắt ghi ở dưới. Ví dụ: Ta để hờ chuột vào kí hiệu phân số, ở góc trái bên dưới hiện Ctrl + F có nghĩa là bạn ấn Ctrl+F thì nó sẽ ra luôn ký hiệu phân số. Đó chính là cách gõ nhanh. Nghĩa là ta cần công thức gì thì đưa chuột vào công thức đấy và phím tắt sẽ hiện ra ở dưới, bạn ấn phím tắt ra công thức rồi điền số vào thôi. Vậy nếu ta quen gõ TEX, giờ ta muốn gõ TEX trên Mathtype thì sao? Vậy ta chỉnh Mathtype như sau: SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 59 1. Vào Preferences/Workspace Preferences 2. Ta tích vào ô Allow TEX Language entry from the keyboard rồi ấn OK Rồi gõ TEX, gõ xong ấn Enter ta sẽ thấy công thức TEX chuyển thành hình ảnh. Cách gõ này rất thích hợp với ai muốn trình chiếu trên PowerPoint mà quen gõ TEX vì Mathtype hỗ trợ cho PowerPoint rất tốt. Vậy thế nếu ký tự mà ta cần không có phím tắt trong bảng chọn Mathtype thì sao? Ví dụ như trong công thức thì ký tự lại không có phím tắt. Vậy ta phải đặt phím tắt cho nó. Bạn vào: Edit/Insert Symbol SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 60 + Chọn kí tự ở nút số 1 + Chọn phím tắt tuỳ ý ở nút số 2 + Cuối cùng là ấn vào nút 3 “Assign”. 3.2.5. Chemdraw Ultra 10.0 ChemDraw Ultra 10.0 là một phần mềm rất thông dụng trong hóa học, dùng để viết các công thức hóa học, có thể dễ dàng download từ website: 1089298.html. Sau khi cài đặt, ChemDraw Ultra 10.0 sẽ có giao diện như sau: SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 61 3.2.6. QuickTime 7.8 QuickTime là một ứng dụng truyền thông số đỉnh cao của hãng Apple dùng để xem phim, nghe nhạc, nghe audio và xem Video trực tuyến, sử dụng cho máy MAC hoặc Windows. Ngoài khả năng chơi các định dạng MPEG4 và MP3, chương trình còn hỗ trợ những dạng file nhạc phổ biến theo chuẩn MIDI như dạng Roland Sound Cavas & dạng mở rộng GS. Nó còn hỗ trợ các giao thức chuẩn để truyền tải qua đường Internet như HTTP, RTP & RTSP. Thêm nữa, nó còn hỗ trợ các định dạng file ảnh như JPEG, BMP, PICT, PNG và GIF. QuickTime được trang bị bộ mã hóa/giải mã video H.264 hoạt động cực kỳ hiệu quả đem đến chất lượng tuyệt vời ngay cả khi tốc độ đường truyền thấp. Phần mềm QuickTime là phần mềm không thể thiếu trong việc chèn nhạc, phim vào PDF. Adobe Acrobat 9.0 Pro Extended yêu cầu hệ thống phải cài đặt phần mềm QuickTime 7.0 hoặc cao hơn thì mới có thể chèn Multimedia vào được. Ở đây em sử dụng Quicktime 7.8 là phiên bản mới nhất và tốt nhất trong dòng sản phẩm này cho tới hiện nay. 3.2.7. Adobe Reader 9.3 Sự khó khăn nhất đối với e-book này là phần mềm tạo ra nó Adobe Acrobat 9.0 Pro Extended chiếm một lượng tài nguyên quá lớn trong hệ điều hành, dung lượng trước khi cài đặt là 724MB, dung lượng sau khi cài đặt lên tới 2100MB. Tuy nhiên sau một thời gian tìm kiếm các phần mềm khác có tính năng tương tự, có thể đọc được các file PDF có phim và hình ảnh mà dung lượng cài đặt lại nhỏ hơn, dễ dàng cho việc di chuyển và cài đặt hơn. Cuối cùng, dòng phần mềm Adobe Reader 9 là lựa chọn duy nhất và tối ưu nhất để đọc e-book này, trong đó phiên bản mới nhất là Adobe Reader 9.3. Phần mềm Adobe Reader 9.3 là phần mềm chuyên dụng tốt nhất dành cho việc đọc file PDF. Nó được phát hành như một phần mềm nguồn mở và miễn phí (khác với Acrobat Pro – phải trả phí). Có thể download tại địa chỉ: thankyou/xpi/?installer=Reader_9.3_English_for_Windows&a=ARH&a=Acro bat.com&a=Air_Installer&d=McAfee_Security_Scan_Plus. SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 62 Đồng thời với việc phát hành Acrobat 9 Pro thì hãng Adobe cũng phát hành Acrobat Reader 9. Phiên bản này nhỏ gọn nhưng khả năng đọc file PDF ngang hàng với Acrobat Pro. Nó có thể đọc file có hình ảnh, phim, âm thanh, Sự tiện lợi ở chỗ phần mềm này chỉ có 26MB, có thể cài đặt ở một máy tính bình thường, không chiếm nhiều dung lượng bộ nhớ, mà khả năng đọc thì lại ngang hàng với Adobe Acrobat 9.0 Pro Extended (dung lượng sau khi cài đặt của Adobe Acrobat 9.0 Pro Extended là 2100MB). Do đó chúng ta không phải dùng phần mềm Adobe Acrobat 9.0 Pro Extended (dung lượng lớn) mới có thể đọc được PDF có phim, nhưng mọi chuyện đã được giải quyết với phần mềm Acrobat Reader 9.3. Giao diện tương tự như giao diện của Acrobat Pro 9.0. 3.3. Các bước soạn thảo nội dung e-book hóa học 3.3.1. Nghiên cứu tài liệu Hóa học 10 là phần rất hay trong chương trình hóa học THPT. Tài liệu chuyên viết về hóa học 10 rất nhiều. Do đó cần chọn lựa tài liệu kĩ càng, phù hợp với nội dung cần biên soạn. Để thiết kế e-book hóa học 10 nâng cao với đầy đủ nội dung theo sách giáo khoa và sách bài tập hóa học 10 nâng cao, em đã lựa chọn một vài tài liệu chính sau đây:  Sách giáo khoa hóa học 10 nâng cao – NXB giáo dục (2010): Sách này đang được dùng để giảng dạy cho học sinh lớp 10 trên toàn quốc.  Sách bài tập hóa học 10 nâng cao – NXB Giáo Dục (2010).  Sách giáo viên hóa học 10 nâng cao – NXB giáo dục (2010). Các tài liệu này là nền tảng để biên soạn cuốn e-book giáo khoa hóa học 10 nâng cao dành cho học sinh lớp 10. 3.3.2. Soạn văn bản bằng Microsoft Office Word 2007 Đây là thao tác cơ bản quan trọng nhất trong quá trình thiết kế e-book, vì e-book được xây dựng trên cơ sở văn bản Word rồi sau đó mới chuyển qua file PDF. SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 63 Với những tính năng mới ưu việt, Word 2007 là lựa chọn hàng đầu để thực hiện biên soạn văn bản. Word là một ứng dụng phổ thông, quen thuộc với mọi đối tượng người dùng, nên dưới đây chỉ giới thiệu một vài mẹo nhỏ để thao tác nhanh trên Word 2007. Để thao tác nhanh trên Word 2007:  Xây dựng thanh Quick Access Toolbar – Như đã giới thiệu ở trên, thanh công cụ này sẽ giúp người dùng thao tác nhanh hơn. Với những icon có sẵn, người dùng dễ dàng chọn được công cụ thích hợp mà không cần tìm kiếm trong các ribbon. Ví dụ: Để Insert Symbol, người dùng phải vào menu Insert > Symbol. Trong khi, ta chỉ cần một lần nhấp chuột vào icon Insert Symbol trên thanh Quick Access Toolbar. – Cách tiến hành: Click vào > chọn More Commands Trong hộp thoại hiện ra, chọn những công cụ cần hiện thị > OK. Để sắp xếp thứ tự hiển thị các công cụ, dùng  Thiết kế style – Hệ thống style này được áp dụng cho toàn bộ văn bản, giúp tháo tác nhanh chóng hơn. Ví dụ: Chọn toàn bộ văn bản là Normal, với mỗi đề mục lớn chọn các Heading phù hợp. – Cách thực hiện: Right click vào một loại style > Modify Trong hộp thoại, lựa chọn các định dạng cho phù hợp với mục đích sử dụng. SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 64  Cài đặt Chemistry Formatter add–ins – Add–ins là một cài đặt nhỏ được đính kèm vào Word để bổ sung một số tính năng thuận lợi cho người dùng. Chemistry Formatter là một add-in rất hữu ích để soạn thảo nhanh các công thức hóa học, nó cũng có thể được cài đặt vào Power point và Excel. Ví dụ: Khi nhập: K2Cr2O7 + 14HCl → 3Cl2 + 2KCl + 2CrCl3 + 7H2O rồi bôi đen, click , chương trình tự động chuyển thành: K2Cr2O7 + 14HCl → 3Cl2 + 2KCl + 2CrCl3 + 7H2O – Tải phần mềm tại:  Chức năng tìm kiếm và thay thế Trên ribbon có công cụ Editing, gồm các chức năng: − Find: Tìm kiếm một từ bất kì trong toàn bộ văn bản. − Replace: Thay thế từ này bằng một từ khác. Công cụ này rất hữu ích để sửa lỗi hệ thống của toàn văn bản. Sau đó chọn Replace All để sửa tất cả các từ trong văn bản. Ví dụ: Cần sửa từ e-book thành e-book: tại vị trí Find what nhập e-book, tạo ô Replace with gõ e-book, rồi chọn Replace All. SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 65 3.3.3. Vẽ cấu trúc hóa học bằng ChemDraw Ultra 10.0 ChemDraw Ultra 10.0 là công cụ không thể thiếu khi cần vẽ các cấu trúc hóa học hữu cơ. Các thanh tác vụ cơ bản của ChemDraw Ultra 10.0 như sau: Main tools: thanh công cụ chính trong vẽ công thức hoá học General toolbar: Thanh chứa các lệnh như save, print, open, undo, Style toolbar: Chỉnh sửa một số thuộc tính (ví dụ: kiểu chữ, màu chữ...) Ngoài ra bạn có thể chọn thêm một số thanh công cụ khác bằng cách vào menu View > other toolbars > sau đó chọn những ứng dụng bạn cần như: vẽ obitan, dụng cụ thí nghiệm (clipware), các dạng liên kết, các kí tự, mũi tên chỉ chiều phản ứng... SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 66 3.3.4. Chụp hình bằng SnagIt 8 a. Khởi động chương trình Cách 1: nhắp đúp lên biểu tượ...ạn phim ảnh thì chế độ đang chọn là quay phim, nếu biểu tượng là chữ T thì chế độ chụp là chụp văn bản, d. Các bước cơ bản để thực hiện thao tác chụp  Chọn chế độ chụp Vào Capture → Mode sau đó chọn 1 trong 4 chế độ chụp: Chụp hình (Image Capture), quay phim (Video Capture), chụp văn bản (Text Capture) hay chụp nội dung trang web (Web Capture).  Chọn quy cách dữ liệu vào (Input) Vào Capture → Input, chọn một trong các kiểu chụp: toàn màn hình, chụp một thanh công cụ, chụp một khu vực lựa chọn tùy ý,...  Chọn phương thức xuất ra cho đối tượng chụp (Output). Chẳng hạn chụp xong xuất ra máy in hay lưu vào bộ nhớ tạm, dán trực tiếp sang Word, Excel, PowerPoint, gửi Email, Ghi chú: Nếu đã có một profile định dạng sẵn hoặc chọn một profile mặc định của chương trình chúng ta có thể chọn nó (trong bảng công cụ profile) và thực hiện ngay sang bước 4 mà không cần qua 3 bước trên! SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 73  Nhắp chuột lên biểu tượng (Capture) màu đỏ ở góc dưới bên phải cửa sổ chương trình (hoặc nhấn phím Print Screen trên bàn phím).  Trỏ chuột đến đối tượng, nhắp chọn hoặc rê chuột khoanh vùng cần chụp.  Chọn các hiệu ứng cần thêm vào (Khung hình, tỉ lệ hình, tạo bóng đổ cho hình,) hoặc chỉnh sửa đối tượng vừa chụp nếu cần.  Lưu trữ hoặc dán hình đến vị trí cần thiết e. Sau khi chụp một hình ảnh, chương trình tự động chuyển hình chụp sang SnagIt Editor để biên tập ảnh chụp. Một số công cụ chỉnh sửa thông dụng: + (1): Phóng to hình (2): Thu nhỏ hình (3): Chọn vùng hình cắt giữ lại (4): Chọn vùng hình cắt bỏ đi (5): Copy hình (6): Paste hình SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 74 + Thanh hiệu ứng Effects dùng để chỉnh sửa hình ảnh. Đặc biệt chú ý ở đây đó là chế độ làm mờ phần bóng bên dưới hình. Thực hiện như sau: chọn Color Editing > Transparent Color > Yes, change to 256 colors and cotinue > trong Transparency ta đánh chọn vào use transparent color và chọn màu trắng. Ví dụ: trước và sau khi làm mờ phần bóng dưới hình Trước Sau + Trong thanh Paint tools ta chú ý tới: Các kiểu dấu mũi tên Thêm chữ vào hình Các kiểu chọn f. Quay phim màn hình (Video Capture) Ví dụ chúng ta cần ghi lại một đoạn phim từ một phần mềm mô phỏng hay một đoạn phim đang xem trên một chương trình nào đó hoặc ghi lại các thao tác trên màn hình. Chúng ta có thể tiến hành như sau: Giả sử đoạn phim (hay đối tượng động nói chung) cần ghi lại đang trình chiếu trên màn hình. – B1: Khởi động SnagIt, chọn chế độ chụp là Video Capture. – Các bước tiếp theo tương tự như thao tác với việc chụp hình ở ví dụ trên. Sau đó hộp thoại SnagIt Video Capture hiện ra. Chúng ta chỉ việc chọn Start trên cửa sổ đó để bắt đầu ghi hình. Khi chương trình đang tiến hành ghi hình, một khung nhấp nháy màu đen xung quanh cho biết khu vực đang được ghi. Khi cần kết thúc quá trình ghi, nhấn lên nút Print Screen trên bàn phím và chọn Stop ở hộp thoại hiện ra. SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 75 Sau khi kết thúc, cửa sổ SnagIt Preview hiện ra, trên đó có thanh công cụ của chương trình Windows Media Player (chương trình xem phim và nghe nhạc tích hợp trong hệ điều hành Windows). Nhắp lên nút Play để xem thử kết quả trước khi lưu lại kết quả. Sau đó nhấn “Save video” lưu lại đoạn video vừa thu được vào một vị trí trong máy tính để chèn (Insert) vào giáo án khi cần. 3.3.5. Chuyển đổi từ file Word sang file PDF Định dạng file của Word 2007 là docx. Để thực hiện được e-book ta phải chuyển sang định dạng PDF (Portable Document Format). PDF là một định dạng tập tin với bố cục cố định, phù hợp cho việc chia sẻ. Định dạng PDF đảm bảo khi tập tin được xem trực tuyến hay in ra, nó vẫn giữ nguyên định dạng ban đầu và dữ liệu trong tập tin không dễ bị sửa đổi. Để xem một tập tin PDF ta phải cài đặt một chương trình đọc PDF trên máy tính. Chương trình đọc PDF phổ biến nhất là Acrobat Reader ( Ngoài ra, có thể chuyển bất kỳ tài liệu có thể in được nào sang định dạng PDF với một máy in PDF. Với Word 2007, ta có thêm nhiều lựa chọn để chuyển một tài liệu Office sang định dạng PDF: − Lưu file bằng định dạng PDF: Cần cài đặt thêm add–ins Microsoft Save as PDF or XPS dành cho Word trên trang web www.micosoft.com. Sử dụng chức năng Save As để lưu file Word dưới định dạng PDF. Có sẵn khi cài Adobe Acrobat Lưu với định dạng PDF Chọn Save As > PDF or XPS . Trong hộp thoại hiện ra chọn Options SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 76 Tự động tạo bookmark cho file PDF bằng cách dùng các Heading (Headings) hay bookmark của Word (Word bookmarks) – Sử dụng máy in PDF: Có thể hiểu đây chỉ là một máy in ảo dùng để chuyển sang định dạng PDF. Click vào Office Button > Print > Print. Trong hộp thoại hiện ra, chọn Adobe PDF > OK. Đây là cách đơn giản nhất. – Dùng phần mềm Acrobat: Trên thanh menu của Word 2007 đã tích hợp sẵn ứng dụng Acrobat > Create PDF. Lưu ý chương trình đòi hỏi phải save file Word trước khi chuyển. Ngoài ra có thể dùng các phần mềm chuyên dụng chuyển file Word thành PDF như: Solid Converter, Convert2PDF 3.4. Thao tác trong Adobe Acrobat 9 Pro Extended Thao tác trong ứng dụng Adobe Acrobat là bước cuối cùng để hoàn thiện cuốn e-book. Do tính phức tạp của văn bản Word (chứa nhiếu cấu trúc hóa học, hình vẽ phức tạp) nên đôi khi chuyển đổi từ file Word sang PDF thì dữ liệu bị biến dạng. Ví dụ trong file Word có hình ảnh đó nhưng trong PDF lại không có, font chữ bị biến dạng Do đó ta phải dùng các công cụ chỉnh sửa trong SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 77 Adobe Acrobat 9 để chỉnh sửa tài liệu. Ngoài ra, bằng ứng dụng này ta dễ dàng tạo được mục lục (bookmark) cho tài liệu. 3.4.1. Chỉnh sửa tài liệu – Chỉnh sửa text: Chọn công cụ TouchUp Text . Tuy nhiên công cụ này chỉ có thể sửa được những lỗi nhỏ về text trong điều kiện là ứng dụng này có hỗ trợ loại font cần chỉnh sửa. – Nhập thêm text: Dùng công cụ Typewriter để gõ trực tiếp text vào tài liệu. – Chỉnh sửa hình ảnh: Chọn công cụ TouchUp Object . Lúc này ta có thể tự do di chuyển, chỉnh sửa các đối tượng là hình vẽ trong tài liệu. Lời khuyên: Chỉnh sửa trực tiếp trong Adobe Acrobat 9 là rất phức tạp, có những lỗi không thể sửa chữa được nên ta phải hoàn thiện tài liệu trên văn bản Word trước khi chuyển qua PDF. 3.4.2. Chèn phim thí nghiệm vào tài liệu Đây là một tính năng mới trong Adobe Acrobat 9.0 Pro Extended. Các phiên bản trước không có tính năng này và để xem được phim thí nghiệm ta cần phải cài đặt ứng dụng Adobe Acrobat 9.0 Pro Extended (Tuy nhiên chúng ta bắt buộc phải cài đặt thêm Quicktime 7.0 hoặc những phiên bản mới hơn). Cách thực hiện: Chọn công cụ Video tool > quét chọn một vùng cần chèn phim > trong hộp thoại hiện ra ta chọn đường dẫn đến file phim cần chèn > OK. Lúc này, tại vị trí đã chọn xuất hiện một cửa sổ nhỏ để xem phim, cửa sổ này tương tự như cửa sổ Windows Media, gồm các nút chức năng để điều chỉnh. Chức năng chèn phim của Adobe Acrobat 9.0 Pro Extended chèn được 24 định dạng phim như sau: *.3g2; *.3gp; *.3gpp; *.asf; *.avi; *.dv; *.m1v; SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 78 *.m4v; *.mov; *.mp4; *.mpeg; *.mpeg4; *.mpg; *.mpg4; *.qt; *.ram; *.rm; *.rmi; *.rmvb; *.smi; *.smil; *.wmv; *.wmx; *.flv. Việc chọn tỉ lệ nào cho phù hợp cũng là một điều khó khăn, nhưng nếu chúng ta không tìm được tỉ lệ chính xác thì cũng không sao vì Adobe Acrobat 9 Pro Extended đã cho ta các công cụ sau để có thể chỉnh sửa lại trang pdf của chúng ta. : Chỉnh sửa lại kích cỡ của đoạn phim chèn, làm như sau, sau khi chèn phim xong, ta nhấp chuột vào Select Object Tool rồi nhấp vào đoạn phim, ta thấy Lời khuyên: Thời gian chèn phim tương đối lâu, nên cần chọn phim thí nghiệm có dung lượng vừa phải. Nên chọn định dạng phim có dung lượng nhỏ. Thường là *.wmv; *.avi; *.mpg; *.flv. 3.4.3. Lập bảng mục lục Bảng mục lục là công cụ hữu ích giúp người dùng dễ dàng di chuyển giữa các nội dung, thuận lợi khi tìm kiếm thông tin, thao tác nhanh chóng Để lập bảng mục lục, ta dùng công cụ Bookmark. Với chức năng này, khi ta nhắp chuột vào một đề mục bất kì trong Bookmark thì tài liệu tự động nhảy đến trang chứa đề mục. SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 79 a. Cách tạo Bookmark trong cùng một file PDF – Dùng chuột bôi đen đề mục cần chèn vào mục lục > right click > Add Bookmark (phím tắt Ctrl + B). Lúc này trong panel Bookmark sẽ xuất hiện đề mục tương ứng. – Nếu chúng ta muốn tạo một danh sách các thí nghiệm đi kèm chung với file mà chúng ta đang sử dụng thì chúng ta nhấp vào nút sau đó nhấp , chúng ta muốn tạo bao nhiêu tên thì chúng ta nhấp bấy nhiêu nút . Nhưng nếu trong chương 1 có bài 1 (tức là bài 1 là thư mục con của chương 1) thì chúng ta sẽ nhấp 2 lần , sau đó viết vào dòng lệnh hiện ra sau khi nhấp lần lượt là chương 1 và bài 1. Như đã nói ở trên bài 1 là thư mục con của chương 1, lúc này ta sẽ nhấp vào bài 1 và rê con trỏ xuống dưới chữ “chương 1”. Ta sẽ được hình ảnh như sau: b. Cách tạo bookmark cho nhiều file PDF khác nhau Đối với e-book phức tạp gồm nhiều chương, để thuận tiện cho việc chỉnh sửa từng chương riêng lẻ mà không làm ảnh hưởng đến các chương khác, ta không nên gom tất cả các chương của e-book vào cùng một file PDF duy nhất mà nên tách rời thành từng chương, rồi sau đó liên kết các chương lại thành 1 cuốn e-book hoàn chỉnh. Ví dụ: Để tiện cho việc chỉnh sửa khí sai sót, em không gom các chương thành 1 file PDF duy nhất mà tách thành 7 chương với 63 file riêng lẻ rồi liên kết chúng lại với nhau. Cách thực hiện: – Lưu 63 file PDF (7 chương) vào cùng một folder. – Mở file PDF Chương 1, trong panel bookmark, chọn New Bookmark. Sửa tên lại thành Chương 1. – Làm tương tự để được Chương 2, Chương 3,, Chương 7. SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 80  Để tạo liên kết cho file PDF chương 2 với file PDF chương 1, ta làm như sau: right click > Properties > Actions. Trong hộp thoại hiện ra, chọn Open a file > Add > chọn đường dẫn đến file PDF Chương 2 > OK. Trong hộp thoại hiện ra, chọn OK. – Làm tương tự để tạo liên kết cho file PDF Chương 3, Chương 4,, Chương 7 với file PDF Chương 1. – Sau đó lưu lại rồi đóng file PDF Chương 1. Vậy là đã hoàn thành việc tạo liên kết . SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 81 3.5. E-book giáo khoa hóa học 10 nâng cao E-book “Giáo khoa hóa học 10 nâng cao” là file định dạng PDF, trong đó chia làm 7 chương gồm 63 file ( 551 trang), trong đó có 68 phim thí nghiệm thuộc chương trình hoá học lớp 10. Ở đây chỉ xin tóm tắt sơ lược nội dung cuốn e-book thông qua bảng mục lục. MỤC LỤC GIÁO KHOA HÓA HỌC 10 NÂNG CAO Trang Chương 1 : Nguyên tử 3 Bài ôn tập 4 Bài 1 : Thành phần nguyên tử 11 Bài 2 : Hạt nhân nguyên tử. Nguyên tố hóa học 21 Bài 3 : Đồng vị. Nguyên tử khối và nguyên tử khối trung bình 30 Bài 4 : Sự chuyển động của electron trong nguyên tử. 44 Obitan nguyên tử Bài 5 : Luyện tập về: thành phần cấu tạo nguyên tử. 51 Khối lượng của nguyên tử. Obitan nguyên tử Bài 6 : Lớp và phân lớp electron 58 Bài 7 : Năng lượng của các electron trong nguyên tử. 65 Cấu hình electron nguyên tử Bài 8 : Luyện tập chương 1 80 SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 82 Chương 2 : Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học 89 và Định luật tuần hoàn Bài 9 : Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học 90 Tư liệu: Đôi nét về Đi–mi–tri I–va–no–vích Men–đê–lê–ép và định luật tuần hoàn – Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học Bài 10 : Sự biến đổi tuần hoàn cấu hình electron nguyên tử 102 của các nguyên tố hóa học Bài 11 : Sự biến đổi một số đại lượng vật lí của các 111 nguyên tố hóa học. Bài đọc thêm: Ái lực electron Bài 12 : Sự biến đổi tính kim loại, tính phi kim 122 của các nguyên tố hóa học. Định luật tuần hoàn Bài 13 : Ý nghĩa của bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học 134 Bài 14 : Luyện tập chương 2 143 Bài 15 : Bài thực hành số 1: 151 Một số thao tác thực hành thí nghiệm hóa học. Sự biến đổi tính chất của các nguyên tố trong chu kì và nhóm Chương 3 : LIÊN KẾT HÓA HỌC 155 Bài 16 : Khái niệm về liên kết hóa học. Liên kết ion 156 Bài 17 : Liên kết cộng hóa trị 168 Bài 18 : Sự lai hóa các obitan nguyên tử. 179 Sự hình thành liên kết đơn, liên kết đôi và liên kết ba Bài 19 : Luyện tập về liên kết ion. Liên kết cộng hóa trị. 190 Lai hóa các obitan nguyên tử Bài 20 : Tinh thể nguyên tử. Tinh thể phân tử 197 SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 83 Bài 21 : Hiệu độ âm điện và liên kết hóa học 205 Bài 22 : Hóa trị và số oxi hóa 211 Bài 23 : Liên kết kim loại 219 Bài 24 : Luyện tập chương 3 227 Chương 4 : PHẢN ỨNG HÓA HỌC 237 Bài 25 : Phản ứng oxi hóa – khử 238 Tư liệu: Lập phương trình hóa học của phản ứng oxi hóa – khử theo phương trình tăng – giảm số oxi hóa Bài 26 : Phân loại phản ứng trong hóa học vô cơ 259 Bài 27 : Luyện tập chương 4 274 Bài 28 : Bài thực hành số 2: Phản ứng oxi hóa – khử 285 Chương 5 : NHÓM HALOGEN 287 Bài 29 : Khái quát về nhóm halogen 288 Bài 30 : Clo 298 Bài 31 : Hiđro clorua – Axit clohiđric 314 Bài 32 : Hợp chất có oxi của clo 326 Bài 33 : Luyện tập về clo và hợp chất của clo 334 Bài 34 : Flo 340 Bài 35 : Brom 346 Bài 36 : Iot 354 Tư liệu: Muối iot Bài 37 : Luyện tập chương 5 365 Bài 38 : Bài thực hành số 3: Tính chất của các halogen 375 SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 84 Bài 39 : Bài thực hành số 4: Tính chất các hợp chất của halogen 377 Chương 6 : Nhóm oxi 379 Bài 40 : Khái quát về nhóm oxi 380 Bài 41 : Oxi 389 Bài 42 : Ozon và hiđro peoxit 404 Tư liệu: Ozon – chất gây ô nhiễm hay chất bảo vệ Bài 43 : Lưu huỳnh 419 Tư liệu: Khai thác lưu huỳnh trong lòng đất Bài 44 : Hiđro sunfua 433 Bài 45 : Hợp chất có oxi của lưu huỳnh 442 Bài 46 : Luyện tập chương 6 474 Bài 47 : Bài thực hành số 4: Tính chất của oxi, lưu huỳnh 491 Bài 48 : Bài thực hành số 4: Tính chất các hợp chất của lưu huỳnh 493 Chương 7 : TỐC ĐỘ PHẢN ỨNG VÀ CÂN BẰNG HOÁ HỌC 495 Bài 49 : Tốc độ phản ứng hóa học 496 Tư liệu: Con bọ cánh cứng Brachinus tự vệ như thế nào? Bài 50 : Cân bằng hóa học 516 Tư liệu: Cuộc sống ở độ cao và quá trình sản sinh ra hemoglobin Bài 51 : Luyện tập: Tốc độ phản ứng và cân bằng hóa học 538 Bài 52 : Bài thực hành số 7: Tốc độ phản ứng và cân bằng hóa học 547 Tài liệu tham khảo 549 SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 85 3.6. Kết quả Trước hết, em đã dùng phần mềm Ulead Studio Video 11 để thiết kế, chỉnh sửa, thu âm thêm 31 phim thí nghiệm trong chương trình hoá học lớp 10 . Gồm các thí nghiệm: 1. Thí nghiệm phản ứng của iot và nhôm 2. Thí nghiệm phản ứng của axit sunfuric với bari clorua 3. Thí nghiệm phản ứng cacbon cháy trong oxi 4. Thí nghiệm phản ứng của axit clohiđric và canxi cacbonat 5. Thí nghiệm phản ứng trao đổi của natri hiđroxit với đồng (II) clorua 6. Thí nghiệm điều chế khí oxi bằng phản ứng phân huỷ kali clorat với chất xúc tác là mangan đioxit 7. Thí nghiệm ảnh hưởng của diện tích bề mặt đến tốc độ phản ứng 8. Thí nghiệm ảnh hưởng của nhiệt độ đến tốc độ phản ứng 9. Thí nghiệm ảnh hưởng của nồng độ đến tốc độ phản ứng 10. Thí nghiệm ảnh hưởng của xúc tác đến tốc độ phản ứng 11. Thí nghiệm phản ứng của axit clohiđric với sắt (III) hiđroxit 12. Thí nghiệm phản ứng của khí hiđrosunfua với oxi không khí 13. Thí nghiệm phản ứng điều chế khí hiđrosunfua trong phòng thí nghiệm 14. Thí nghiệm phản ứng của axit sunfuric loãng với đồng (II) oxit 15. Thí nghiệm màu sắc của chỉ thị với axit sunfuric loãng 16. Thí nghiệm màu sắc của chỉ thị với axit clohiđric 17. Thí nghiệm phản ứng của axit clohiđric với đồng (II) oxit 18. Thí nghiệm phản ứng của axit iothiđric với sắt (III) clorua 19. Thí nghiệm phản ứng của axit clohiđric với kali đicromat 20. Thí nghiệm phản ứng của hiđro peoxit với kali iotua 21. Thí nghiệm phản ứng của khí oxi với magie 22. Thí nghiệm phản ứng của axit clohiđric với magie hiđroxit 23. Thí nghiệm phản ứng của khí oxi với natri SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 86 24. Thí nghiệm phản ứng của brom với natri iotua 25. Thí nghiệm nhận biết ion sunfat 26. Thí nghiệm nhận biết ion clorua 27. Thí nghiệm phản ứng photpho cháy trong oxi 28. Thí nghiệm phản ứng của ancol etylic với oxi không khí 29. Thí nghiệm phản ứng lưu huỳnh cháy trong oxi 30. Thí nghiệm về sự khác nhau của tốc độ phản ứng 31. Thí nghiệm phản ứng thế của kẽm và axit clohiđric Với tổng dung lượng của 31 phim thí nghiệm này là 309,23 MB. Toàn bộ sản phẩm là cuốn e-book thực hiện được là 1 đĩa DVD với dung lượng 391 MB. Từ việc tổng hợp các tài liệu nghiên cứu cùng với việc ứng dụng các phần mềm dùng để thiết kế e-book, em đã hoàn thành sản phẩm e-book “Giáo khoa hóa học 10 nâng cao” là file định dạng PDF, gồm 551 trang, có 7 chương. E-book giáo khoa hóa học 10 nâng cao Chương 1 : NGUYÊN TỬ Chương 2 : BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HOÁ HỌC VÀ ĐỊNH LUẬT TUẦN HOÀN Chương 3 : LIÊN KẾT HOÁ HỌC Chương 4 : PHẢN ỨNG HOÁ HỌC Chương 5 : NHÓM HALOGEN Chương 6 : NHÓM OXI Chương 7 : TỐC ĐỘ PHẢN ỨNG VÀ CÂN BẰNG HOÁ HỌC Cuốn e-book gồm tất cả 63 file PDF riêng rẽ, được link (kết nối) lại với nhau, giúp chúng ta có thể dễ dàng chỉnh sửa từng file khi có sự cố ở bất kì 1 file nào đó. Tổng cộng cuốn e-book tồn tại 3969 đường link (kết nối) giữa các file PDF với nhau. SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 87 Mỗi chương có nội dung được trình bày rõ ràng, khoa học, có nhiều hình ảnh, cấu trúc hóa học được vẽ rõ ràng với các màu sắc sinh động và đặc biệt có đủ các phim thí nghiệm quan trọng. Mỗi bài đều được chia thành các phần rõ ràng, gồm có: lý thuyết, các phim thí nghiệm để minh họa cho phần lý thuyết, bài tập củng cố ngay sau phần lý thuyết, tư liệu (nếu có), bài tập trong sách bài tập hóa học nâng cao, đáp án đầy đủ cho các bài tập đó. Trong cuốn e-book gồm: 68 phim thí nghiệm. Trong đó có 37 phim thí nghiệm download từ trang www.youtube.com và đã được em dùng phần mềm Ulead Video Studio 11 chỉnh sửa, bổ sung thêm các phần cần thiết (lồng tiếng lại, thêm các phương trình phản ứng); và 31 thí nghiệm hóa học do em quay phim và thiết kế phim. DANH SÁCH PHIM THÍ NGHIỆM HOÁ HỌC 10 (bao gồm 68 phim thí nghiệm ) Dung Thời gian lượng Định Dung lượng STT Tên phim thí nghiệm của đoạn sau khi dạng ban đầu phim chèn vào File PDF Thí nghiệm về mô 1 hình khám phá ra hạt .wmv 1,55MB 42 giây nhân nguyên tử Thí nghiệm đồng (II) 2 sunfat tác dụng với .wmv 4,52MB 46 giây sắt Thí nghiệm clo tác 3 .wmv 3,72 MB 45 giây dụng với hiđro Thí nghiệm phản ứng 4 .wmv 5,07 MB 43 giây của natri với oxi 5 Thí nghiệm đồng tác .wmv 10,7 MB 1 phút 17 SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 88 dụng với bạc nitrat giây Thí nghiệm phản ứng 6 nhiệt phân đồng (II) .wmv 4,24 MB 48 giây hiđroxit Thí nghiệm phản ứng trao đổi của natri 1 phút 5 7 .wmv 7,67 MB hiđroxit với đồng (II) giây clorua Thí nghiệm khí hiđro 8 .wmv 4,01 MB 34 giây cháy trong oxi Thí nghiệm natri 1 phút 2 9 clorua tác dụng với .wmv 7,95 MB giây bạc nitrat Thí nghiệm phản ứng 2 phút 25 10 thế giữa kẽm và axit .wmv 18,8 MB giây clohiđric Thí nghiệm nước clo 11 tác dụng với natri .wmv 3,63 MB 33 giây bromua Thí nghiệm điều chế 1 phút 15 12 .wmv 8,17 MB khí clo giây Thí nghiệm clo tác 13 .wmv 7,56 MB 56 giây dụng với sắt Thí nghiệm khí clo 1 phút 17 14 .wmv 10,2 MB tác dụng với natri giây Thí nghiệm nước clo 15 tác dụng với natri .wmv 6,44 MB 58 giây iotua Thí nghiệm phản ứng 1 phút 15 16 .wmv 9,7 MB của axit clohiđric với giây SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 89 canxi cacbonat Thí nghiệm điều chế 1 phút 14 17 .wmv 9,3 MB khí hiđro clorua giây Thí nghiệm axit 18 clohiđric tác dụng .wmv 6,75 MB 54 giây với sắt Thí nghiệm phản ứng 1 phút 31 19 của axit clohiđric với .wmv 11,8 MB giây sắt (III) hiđroxit Thí nghiệm màu sắc 20 của chỉ thị với axit .wmv 5,87 MB 51 giây clohiđric Thí nghiệm phản ứng 1 phút 14 21 của axit clohiđric với .wmv 9,46 MB giây đồng (II) oxit Thí nghiệm phản ứng 1 phút 12 22 của axit clohiđric với .wmv 8,43 MB giây kali đicromat Thí nghiệm phản ứng 1 phút 48 23 của axit clohiđric với .wmv 14,4 MB giây magie hiđroxit Thí nghiệm nhận biết 24 .wmv 15,4 MB 2 phút ion clorua Thí nghiệm khí hiđro 25 .wmv 1,39 MB 33 giây clorua tan trong nước Thí nghiệm tính tẩy 26 màu của nước Gia – .wmv 1,26 MB 24 giây ven Thí nghiệm phản ứng 27 .wmv 5,74 MB 55 giây của brom với natri SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 90 iotua Thí nghiệm phản ứng 1 phút 14 28 .wmv 9,11 MB của iot và nhôm giây Thí nghiệm phản ứng 1 phút 3 29 của axit iothiđric với .wmv 7,98 MB giây sắt (III) clorua Thí nghiệm phản ứng 30 của axit iothiđric với .wmv 6,22 MB 57 giây axit sunfuric đặc Thí nghiệm phản ứng 3 phút 20 31 của hồ tinh bột với .wmv 8,21 MB giây iot Thí nghiệm iot thăng 1 phút 13 32 .wmv 3,67 MB hoa giây Thí nghiệm nước clo 33 tác dụng với natri .wmv 6,44 MB 58 giây iotua Thí nghiệm nhôm bột 1 phút 24 34 tác dụng với lưu .wmv 3,65 MB giây huỳnh bột Thí nghiệm lưu 35 huỳnh tác dụng với .wmv 7,98 MB 58 giây hiđro Thí nghiệm phản ứng 36 lưu huỳnh cháy .wmv 5,12 MB 48 giây trong oxi Thí nghiệm về tính 2 phút 87 37 chất vật lí của lưu .wmv 5,87 MB giây huỳnh 38 Thí nghiệm phản ứng .wmv 14,3 MB 55 giây SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 91 của hiđro sunfua với oxi không khí Thí nghiệm điều chế khí hiđro sunfua 1 phút 03 39 .wmv 7,39 MB trong phòng thí giây nghiệm Thí nghiệm phản ứng 3 phút 09 40 của đồng với axit .wmv 15 MB giây sunfuric đặc, nóng Thí nghiệm axit 41 sunfuric đặc tác .wmv 7,24 MB 57 giây dụng với đường Thí nghiệm phản ứng 42 của axit iot hiđric với .wmv 6,22 MB 57 giây axit sufuric đặc Thí nghiệm axit 1 phút 09 43 sufuric với bari .wmv 8,38 MB giây clorua Thí nghiệm axit 44 sufuric loãng tác .wmv 6,32 MB 50 giây dụng với sắt Thí nghiệm phản ứng 45 của axit sufuric loãng .wmv 6,94 MB 59 giây với đồng (II) oxit Thí nghiệm màu sắc 46 của chỉ thị với axit .wmv 5,22 MB 48 giây sunfuric Thí nghiệm điều chế 1 phút 03 47 .wmv 8 MB khí sunfurơ giây 48 Thí nghiệm nước .wmv 6,38 MB 38 giây SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 92 brom tác dụng với dung dịch sunfurơ Thí nghiệm dung 49 dịch sunfurơ tác dụng .wmv 5,53 MB 42 giây với kali pemanganat Thí nghiệm nhận biết 2 phút 27 50 .wmv 17,9 MB ion sunfat giây Thí nghiệm ảnh hưởng của diện tích 51 .wmv 6,47 MB 51 giây bề mặt đến tốc độ phản ứng Thí nghiệm ảnh 1 phút 50 52 hưởng của nồng độ .wmv 12,7 MB giây đến tốc độ phản ứng Thí nghiệm ảnh 1 phút 02 53 hưởng của nhiệt độ .wmv 6,57 MB giấy đến tốc độ phản ứng Thí nghiệm về sự 1 phút 22 54 khác nhau của tốc độ .wmv 8,91 MB giây phản ứng Thí nghiệm ảnh hưởng của chất xúc 1 phút 03 55 .wmv 6,98 MB tác đến tốc độ phản giây ứng Thí nghiệm về sự 1 phút 16 56 chuyển dịch cân bằng .wmv 3,51 MB giây hóa học Thí nghiệm điều chế 1 phút 01 57 .wmv 7,81 MB ozon giây 58 Thí nghiệm phản ứng .wmv 6,86 MB 1 phút 01 SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 93 của hiđro peoxit với giây kali iotua Thí nghiệm thử tính 59 .wmv 7 MB 1 phút chất của ozon Thí nghiệm ảnh hưởng của chất xúc 1 phút 07 60 .wmv 6,97 MB tác đến tốc độ phản giây ứng Thí nghiệm phản ứng 1 phút 04 61 cacbon cháy trong .wmv 7,6 MB giây oxi Thí nghiệm điều chế khí oxi bằng phản 1 phút 10 62 ứng phân huỷ kali .wmv 7,24 MB giây clorat với chất xúc tác là mangan đioxit Thí nghiệm điều chế 63 .wmv 3,42 MB 28 giây oxi bằng hiđro peoxit Thí nghiệm phản ứng 64 của khí hiđro sunfua .wmv 6,98 MB 55 giây với oxi không khí Thí nghiệm phản ứng 65 .wmv 3,61 MB 38 giây của khí oxi với magie Thí nghiệm phản ứng 66 photpho cháy trong .wmv 5,25 MB 46 giây oxi Thí nghiệm phản ứng 67 ancol etylic với oxi .wmv 4,05 MB 40 giây không khí 68 Thí nghiệm phản ứng .wmv 5,12 MB 48 giây SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 94 lưu huỳnh cháy trong oxi TỔNG CỘNG 499,85 MB Đặc biệt, chúng ta chỉ cần dùng chương trình Acrobat Reader 9.3 (dung lượng 26,1 MB) là có thể đọc được các file PDF có phim. Nếu máy có cấu hình tốt thì chúng ta có thể dùng phần mềm tạo e-book là Adobe Acrobat 9.0 Pro Extended để đọc PDF (dung lượng sau cài đặt là 2,10 GB). SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 95 4. KẾT LUẬN – ĐỀ XUẤT 4.1. Kết luận  Về khóa luận – Tìm hiểu về xu hướng đổi mới phương pháp dạy và phương tiện dạy học để nâng cao chất lượng dạy và học. – Tìm hiểu phương pháp học và tự học của học sinh. – Giới thiệu khái quát về e-book: khái niệm, đặc điểm, tình hình sử dụng e-book hiện nay. – Giới thiệu khái quát về các phần mềm ứng dụng để thiết kế e-book: Adobe Acrobat 9.0 Pro Extended, Adobe Reader 9.3, Microsoft Office Word 2007, Ulead Studio Video 11, Chemdraw Ultral 10.0, SnagIt 8, Mathtype 6.7, Quicktime 7.8. – Hướng dẫn cụ thể các bước thiết kế một cuốn e-book hóa học. – Tìm hiểu tầm quan trọng của công nghệ thông tin trong quá trình dạy học.  Qua cuốn e-book này sẽ – Cung cấp các phim thí nghiệm hoàn chỉnh và đầy đủ (trong đó có nhiều thí nghiệm mà học sinh không được trực tiếp làm). – Cung cấp thêm tài liệu tham khảo cho giáo viên, học sinh và những người yêu thích hóa học. – Phát huy tính tích cực, chủ động học tập của học sinh. – Phát huy khả năng tự nghiên cứu, tìm tòi, sáng tạo của học sinh.  Về phía giáo viên – Thêm nguồn tài liệu tham khảo, có thể thảo luận với học sinh các vấn đề trong cuốn e-book. – Giúp giáo viên hoàn thiện các kĩ năng sử dụng các phầm mềm tin học trong giảng dạy và nghiên cứu khoa học. SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 96 – Giới thiệu với học sinh các nguồn e-book hóa học hay dùng làm tài liệu tham khảo. – Ứng dụng để thiết kế e-book phục vụ cho mục đích giảng dạy. – Khai thác khả năng tự nghiên cứu của học sinh trong quá trình học. Giúp sinh viên phát huy tính tích cực chủ động trong học tập. – Dễ dàng thay đổi nội dung và cập nhật thường xuyên các giáo trình được viết dưới dạng e-book.  Về phía học sinh – Học sinh có thêm nguồn tài liệu tham khảo phục vụ nhu cầu tự nghiên cứu. – Hướng học sinh đến việc sử dụng tin học làm công cụ hỗ trợ đắc lực cho nghiên cứu, học tập. – Việc lồng ghép thí nghiệm hóa học vào e-book giúp cho học sinh đỡ nhàm chán, đưa Hóa học trở nên thực tế hơn chứ không đơn giản chỉ là lí thuyết. – Với các hình ảnh, thí nghiệm minh họa sinh động sẽ góp phần tạo hứng thú, niềm say mê hóa học cho học sinh. 4.2. Đề xuất Với nhiệm vụ đào tạo bồi dưỡng con người phục vụ cho sự nghiệp công nghiệp hóa – hiện đại hóa đất nước, em xin đề xuất một số ý kiến sau:  Về phía trường THPT – Tạo điều kiện thuận lợi nhất cho giáo viên chuyên tâm lo công tác chuyên môn. – Tổ chức những buổi hội thảo, khóa học chuyên môn về công tác ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy và học. Bồi dưỡng kiến thức và kĩ năng sử dụng tin học cho giáo viên, đặc biệt là kĩ năng sử dụng các phần mềm phục vụ chuyên ngành hóa. – Khuyến khích, động viên giáo viên ứng dụng các phần mềm tin học phục vụ cho công tác dạy và học ở trường THPT. SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 97 – Trang bị đầy đủ các trang thiết bị hiện đại phục vụ công tác giáo dục và đào tạo.  Về phía học sinh – Trau dồi kiến thức phổ thông, tin học cho mình, tìm tòi thêm các phần mềm tin học và tự tìm kiếm các nguồn tư liệu cho mình trên Internet, tiếp cận với phương pháp dạy học hiện đại trên các trang web về giáo dục. – Chuẩn bị cho mình những hành trang, những kinh nghiệm và những phương pháp học tập hiệu quả. 4.3. Hướng phát triển của đề tài – Vận dụng cách thiết kế e-book để thiết kế kho e-book làm nguồn tài liệu tham khảo. – Đưa e-book “Giáo khoa hóa học 10 nâng cao” trở thành một phần trong các bài giảng hóa học ở trường THPT. – Đưa e-book “Giáo khoa hóa học 10 nâng cao” lên cộng đồng e-books trên mạng Internet.  SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 98 TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Trịnh Văn Biều, Các phương pháp dạy học hiệu quả, ĐHSP TP.HCM (2005). 2. Trịnh Văn Biều, Lí luận dạy học hóa học, ĐHSP TP.HCM (2004). 3. Trịnh Văn Biều, Phương pháp thực hiện đề tài nghiên cứu khoa học, ĐHSP TP.HCM (2005). 4. Cao Cự Giác, Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy và học hóa học, NXB Đại học Sư phạm (2010). 5. Lê Xuân Trọng – Từ Ngọc Ánh – Lê Mậu Quyền – Phan Quang Thái, Hóa học 10 nâng cao, NXB Giáo dục (2009). 6. Lê Xuân Trọng – Từ Ngọc Ánh – Lê Kim Long, Bài tập hóa học 10 nâng cao, NXB Giáo dục (2009). 7. Phan Thị Kim Tuyền, Khóa luận tốt nghiệp, ĐHSP TP.HCM (2011). 8. 9. doc 10. 11. Itemid=85 12. 13. Professional-Extended 14. 695589-2.html 15. pro-extended/ 16. Professional-9.3.3.Add-Portable-Version 17. diem-cua-Office-2010-so-voi-Office-2007.aspx 18. 19. d=3669 SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 99 20. hoc.vn#axzz1txA3IVu0 21. spx 22. 23. www.e-book.edu.vn 24. www.e-book4u.vn 25. www.e-book.moet.gov.vn 26. www.help.adobe.com 27. www. forum.hocit.com 28. www.microsoft.com 29. www.ngoinhachung.net. 30. www.vnmath.com SVTH: Hoàng Thị Kim Phượng Trang 100