Khảo sát tần suất HBsAg (+) và các yếu tố liên quan trên bà mẹ mang thai tại tỉnh Bạc Liêu từ 09/03/2003 đến 30/08/2003

Kết luận và đề xuất ĐẶT VẤN ĐỀ 1.1. Tầm quan trọng 2 tỷ người đã nhiễm SVVG B 400 triệu người nhiễm mạn tính Châu Á–Thái Bình Dương: 250 triệu người nhiễm VGSV B mạn 15%-25% sẽ chết do những biến chứng của tình trạng nhiễm mạn tính SVVG B Khoảng 750.000 người chết mỗi năm Lây truyền chu sinh đóng vai trò quan trọng Hậu quả của VGSV B trên thai kỳ: sẩy thai, thai chết trong tử cung… 1.2.Tần suất HBsAg(+) trên bà mẹ mang thai tại Việt Nam Tác giả Năm N HBsAg(+) Phạm Song 1990 1865 12,7% 36,3% Trần Thị Lợi 1990 300 11,6% Nguyễn Thị Ngọc Phượng 1995 505 9,9% 30,0% Trần Văn Bé 1991 1465 10,0% HBeAg(+)/ HBsAg(+) Mẹ có HBeAg(+): nguy cơ 90-100% Mẹ có HBeAg(-): nguy cơ 5-20% Mẹ nhiễm tam cá nguyệt thứ 1 và 2: 10% Mẹ nhiễm tam cá nguyệt thứ 3: 90% 1.3. ĐẶC ĐIỂM CỦA TỈNH BẠC LIÊU Tổng diện tích tự nhiên: 2.842 km2 Dân số chung : 774.395 người Tỉ suất sinh : 18,25‰ Số phụ nữ 15-49 tuổi : 222.289 người Số phụ nữ có thai : 11.832 người Đời sống kinh tế còn khó khăn Trình độ dân trí thấp, CSSKBĐ hạn chế Năm 2002: 2 huyện chích ngừa VGSV B Phát hiện sớm nhiễm VGSV B ở bà mẹ mang thai  có kế hoạch phòng ngừa nhiễm VGSV B cho mẹ và cho con của họ MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU Xác định tần suất HBsAg(+) và một số yếu tố liên quan trên bà mẹ mang thai tại tỉnh Bạc Liêu từ 09/03/2003 đến 30/08/2003 Xác định tần suất HBsAg(+) Xác định tần suất HBeAg(+) đối với những trường hợp có HBsAg(+) Xác định một số đặc điểm dịch tễ và tương quan với tình trạng HBsAg(+) Xác định đặc điểm tiền căn sản phụ khoa, tiền căn bệnh gan, các yếu tố nguy cơ và tương quan với tình trạng HBsAg(+), trên bà mẹ mang thai tại tỉnh Bạc Liêu từ 09/03/2003 đến 30/08/2003. 2.1. Mục tiêu tổng quát 2.2. Mục tiêu chuyên biệt PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Mô tả cắt ngang 4.1.Thiết kế nghiên cứu a. Dân số mục tiêu: Những phụ nữ có thai sống tại tỉnh Bạc Liêu b. Dân số nghiên cứu: Những phụ nữ có thai sống tại tỉnh Bạc Liêu trong thời gian từ 9/3/2003 đến 30/8/2003 N = Z21- /2 p (1-p)/ d2 Với  =0.05 d=0,026 Z1- /2=1,96 p=0,099  N=505 do chọn mẫu theo cụmN1=2*N=1.010 thai phụ 4.2.Dân số nghiên cứu 4.3.Cỡ mẫu a. Tiêu chuẩn chọn mẫu: - Những phụ nữ có thai ≥16 tuần sống tại tỉnh Bạc Liêu - Đồng ý tham gia nghiên cứu b. Tiêu chuẩn loại: - Các thai phụ không đồng ý tham gia nghiên cứu - Những phụ nữ có thai 90% 49,2% (35/71) là cao 5.3 Đặc điểm của nhóm nghiên cứu: Nơi ở: Dân tộc: Đa số sống ở xã Đa số là dân tộc kinh nơi ở Dân tộc 22,8% 77,2% xã thị trấn 5.3 Đặc điểm của nhóm nghiên cứu: Nhóm tuổi và số con: 16-22 23-28 29-47 0 con 1 con ≥ 2 con Nhóm tuổi 22,3% 44,3% 33,4% 5.3 Đặc điểm của nhóm nghiên cứu: Học vấn và kiến thức về bệnh VGSV B: mù chữ cấp 1 cấp 2 ≥ cấp 3 sai đúng trình độ học vấn 8,8% 45,5% 27,5% 8,2% 5.3 Đặc điểm dịch tễ: Nghề nghiệp: Nội trợ chiếm đa số Mức sống: Gần ¼ trường hợp thiếu ăn 43,3% 30,5% 10,6% 10,2% 5,4% 0% nội trợ nông dân nghề khác buôn bán công nhân nghề y nghề mức sống 5.3 Đặc điểm tiền căn sản phụ khoa: Nạo thai Sử dụng bao cao su 67,8% 25,9% 6,2% 0 lần 1 lần ≥ 2 lần 1,5% 98,5% có không 5.3 Đặc điểm tiền căn sản phụ khoa: Tuổi quan hệ tình dục đầu tiên: Tuổi nhỏ nhất 16 tuổi 0 4 8 12 16 16 18 20 22 24 26 28 30 32 34 36 40 % tuổi Tiền căn bệnh gan Tần số Tỉ lệ% 5.3 Đặc điểm tiền căn bệnh gan: Bản thân 33 3,2 Chồng 15 1,4 Con 3 0,3 Các yếu tố nguy cơ Tần số Tỉ lệ% 5.3 Các yếu tố nguy cơ: Truyền máu 21 2 Dùng chung kim chích ma túy 19 1,8 Quan hệ tình dục > 1 người 17 1,64 Dùng đồ cắt móng tay của thợ làm móng 59 5,7 Dùng chung bàn chải đánh răng 15 1,44 5.4 Tương quan nơi ở với HBsAg(+): 2=5,214 p=0,022 < 0,05 RR=1,76 Có tương quan giữa nơi ở và HBsAg(+). 5.4 Tương quan tuổi với HBsAg(+): 2=5,37 p=0,02 <0,05 RR=2,37 Có tương quan giữa tuổi và HBsAg(+). 5.4 Tương quan mức sống với HBsAg(+): 681 41 Dư ăn, đủ ăn 283 30 Thiếu ăn Âm tính Dương tính HBsAg Mức sống 2=9,87 p=0,002 < 0,05 RR=2,189 11,2% 88,8% 5,3% 94,7% 7,5% 92,5% Thiếu ăn Đủ ăn Dư ăn Dương tính Âm tính Có tương quan giữa mức sống và HBsAg(+). 5.4 Tương quan đặc điểm dịch tễ với HBsAg(+): Phép kiểm 2 cho thấy không có tương quan giữa dân tộc, học vấn, kiến thức bệnh VGSV B với HBsAg(+). 5.4 Tương quan giữa tiền căn sản phụ khoa và HBsAg(+): Phép kiểm 2 cho thấy không có tương quan giữa nhóm tuổi quan hệ tình dục đầu tiên, tiền căn nạo thai với HBsAg(+). 5.4 Tương quan giữa tiền căn bệnh gan và HBsAg(+): Fisher’s exact test p < 0,05 RR=15,403 Có tương quan giữa tiền căn bệnh gan bản thân và HBsAg(+). 5.4 Tương quan giữa tiền căn bệnh gan chồng con và HBsAg(+): Phép kiểm Fisher’s exact test cho thấy không có tương quan giữa tiền căn bệnh gan của chồng con với HBsAg(+). 5.4 Tương quan giữa các yếu tố nguy cơ và HBsAg(+): Fisher’s exact test cho thấy không có tương quan giữa yếu tố nguy cơ với HBsAg(+). KẾT LUẬN 7.1 Tần suất HBsAg(+): 6,9% 7.2 Tần suất HBeAg(+)/HBsAg(+): 49,2% 7.3 Các yếu tố liên quan: Nơi ở Tuổi Mức sống Tiền căn có bệnh gan của bà mẹ mang thai KIẾN NGHỊ Tầm soát phát hiện sớm tình trạng nhiễm SVVG B bằng que thử nhanh cho những bà mẹ mang thai, chích ngừa cho những bà mẹ mà chưa nhiễm SVVG B sau sanh. Chích ngừa thêm HBIG cho những trẻ mà mẹ có HBsAg(+) và HBeAg(+). Có những chương trình giáo dục và phổ biến kiến thức về bệnh VG và cách thức phòng ngừa bệnh VG, chương trình tiêm vacxin VGSV B cho trẻ. Có những nghiên cứu về mối tương quan giữa các yếu tố nguy cơ và HBsAg(+) trên những bà mẹ mang thai mới nhiễm SVVG B ._.