Khảo sát tài nguyên đa dạng sinh học tại Thảo Cầm Viên Sài Gòn và khu du lịch văn hóa Đầm Sen- Đề xuất biện pháp bảo tồn

CHÖÔNG I GIÔÙI THIEÄU ÑEÀ TAØI 1.1. Ñaët vaán ñeà Vieät Nam laø nöôùc ñöôïc thieân nhieân öu ñaõi veà söï phong phuù, ña daïng cuûa caùc heä sinh thaùi, ña daïng cuûa caùc loaøi, ña daïng cuûa taøi nguyeân di truyeàn, goïi chung laø ña daïng sinh hoïc (ÑDSH). Caùc keát quaû ñieàu tra cho thaáy, nöôùc ta coù khoaûng 12.000 loaøi thöïc vaät, trong ñoù ñaõ ñònh teân ñöôïc khoaûng 7.000 loaøi, 27 loaøi thuù, 800 loaøi chim, 180 loaøi boø saùt, 80 loaøi löôõng cö, 2470 loaøi caù, 5.500 loaøi coân truøng... Tính ñoäc ñaùo cuûa ÑDSH naøy laø khaù cao; 10% soá loaøi thuù, chim vaø caù cuûa Theá giôùi tìm thaáy ôû Vieät Nam, hôn 40% soá loaøi thöïc vaät thuoäc loaøi ñaëc höõu, khoâng tìm thaáy ôû nôi naøo khaùc ngoaøi Vieät Nam. Veà giaù trò kinh teá, caùc saûn phaåm noâng nghieäp, laâm nghieäp, thuyû saûn... thöïc chaát laø khai thaùc töø nguoàn ÑDSH, öôùc tính haøng naêm ñem laïi cho ñaát nöôùc khoaûng 2 tyû USD. Nhieàu nôi nhaát laø mieàn nuùi nguoàn löông thöïc - thöïc phaåm nguoàn thuoác chöõa beänh vaø moïi thu nhaäp chuû yeáu ñeàu döïa vaøo khai thaùc ÑDSH. Tuy nhieân, söï gia taêng nhanh daân soá nöôùc ta, vieäc dieän tích röøng bò thu heïp, vieäc khai thaùc quaù möùc taøi nguyeân sinh vaät bieån vaø aùp duïng roäng raõi caùc gioáng môùi trong saûn xuaát noâng nghieäp... ñaõ daãn tôùi söï thu heïp hoaëc maát ñi caùc heä sinh thaùi, daãn tôùi nguy cô tieâu dieät 28% loaøi thuù, 10% loaøi chim, 21% loaøi boø saùt vaø löôõng cö. Treân thöïc teá toác ñoä suy giaûm ÑDSH cuûa Vieät Nam nhanh hôn nhieàu so vôùi caùc quoác gia khaùc trong khu vöïc. Nhaän thöùc ñöôïc caùc giaù trò to lôùn veà kinh teá, khoa hoïc, vaên hoaù, xaõ hoäi ... cuûa ÑDSH ñoái vôùi söï phaùt trieån hieän taïi vaø töông lai cuûa caû loaøi ngöôøi, thaáy ñöôïc traùch nhieäm naëng neà veà vieäc phaûi baûo veä ÑDSH, Vieät Nam ñaõ vaø ñang ra söùc baûo toàn ña daïng sinh hoïc vôùi nhieàu hình thöùc khaùc nhau. Vôùi toác ñoä ñoâ thò hoaù nhanh choùng ôû Thaønh Phoá Hoà Chí Minh nhö hieän nay, thì vieäc baûo toàn caùc loaøi ñoäng, thöïc vaät laø raát caàn thieát vaø quan troïng. Neáu nhö Röøng ngaäp maën Caàn Giôø laø “laù phoåi xanh cuûa Thaønh phoá” thì Thaûo Caàm Vieân vaø Coâng Vieân Vaên Hoaù Ñaàm Sen laø nôi quy tuï caùc loaøi ñoäng, thöïc vaät quyù hieám, ñang coù nguy cô tuyeät chuûng ôû Vieät Nam vaø treân theá giôùi, nhö: Vooïc vaù chaân ñen, Soùi löûa, Baùo gaám, Meøo gaám, Seáu ñaàu ñoû, Tró sao v.v… Baûo toàn ÑDSH taïi hai ñòa ñieåm naøy khoâng chæ taïo caûnh quan cho moâi tröôøng ñoâ thò maø coøn duy trì vaø phaùt trieån caùc loaøi coù nguy cô tuyeät dieät, beân caïnh ñoù giaùo duïc cho ngöôøi daân veà vai troø cuûa ÑDSH cuõng nhö yù thöùc veà baûo veä caùc loaøi ñoäng, thöïc vaät vaø moâi tröôøng soáng. Vieäc khaûo saùt, thu thaäp soá lieäu veà taøi nguyeân ña daïng sinh hoïc taïi moät ñòa ñieåm, ñeå töø ñoù tìm ra bieän phaùp baûo toàn vaø phaùt trieån hôïp lyù laø moät trong nhöõng vieäc laøm thieát thöïc cuûa coâng taùc baûo toàn ña daïng sinh hoïc. Vì coù nhö vaäy chuùng ta môùi xaùc ñònh ñöôïc nhöõng bieán ñoäng cuûa loaøi theo thôøi gian, söï taêng hay giaûm soá löôïng lieân quan ñeán moâi tröôøng soáng vaø ñieàu kieän chaêm soùc. Ñaây laø lyù do em choïn ñeà taøi: “Khaûo saùt taøi nguyeân ña daïng sinh hoïc taïi Thaûo Caàm Vieân Saøi Goøn vaø Khu Du Lòch Vaên Hoaù Ñaàm Sen. Ñeà xuaát bieän phaùp baûo toàn” 1.2. Muïc ñích nghieân cöùu Khaûo saùt, ñieàu tra hieän traïng taøi nguyeân ña daïng sinh hoïc taïi Thaûo Caàm Vieân Saøi Goøn vaø Khu Du Lòch Vaên Hoaù Ñaàm Sen. Ñeà xuaát caùc giaûi phaùp baûo toàn ña daïng sinh hoïc taïi hai ñòa ñieåm nghieân cöùu laø Thaûo Caàm Vieân Saøi Goøn vaø Khu Du Lòch Vaên Hoaù Ñaàm Sen, goùp phaàn vaøo coâng taùc baûo toàn ña daïng sinh hoïc, ñaëc bieät laø baûo toàn caùc loaøi ñoäng, thöïc vaät quyù hieám ñang trong tình traïng bò tuyeät chuûng, nhaèm muïc ñích caân baèng sinh thaùi vaø phaùt trieån beàn vöõng. 1.3. Muïc tieâu cuûa ñeà taøi Phaûn aùnh ñöôïc hieän traïng taøi nguyeân ña daïng sinh hoïc taïi Thaûo Caàm Vieân Saøi Goøn vaø Khu Du Lòch Vaên Hoaù Ñaàm Sen, ñeå töø ñoù ñeà ra bieän phaùp baûo toàn hôïp lyù. Leân danh saùch caùc loaøi ñoäng, thöïc vaät quyù hieám, ñang trong tình traïng bò tuyeät chuûng ñeå nhaèm coù nhöõng giaûi phaùp baûo toàn, chaêm soùc phuø hôïp, goùp phaàn vaøo baûo toàn ña daïng sinh hoïc ôû Thaønh phoá Hoà Chi Minh noùi rieâng vaø Vieät Nam noùi chung. Ñeà taøi nghieân cöùu mang tính thieát thöïc, khaû thi coù theå aùp duïng trong thöïc teá. Qua vieäc baûo toàn ña daïng sinh hoïc keát hôïp vôùi coâng taùc tuyeân truyeàn nhaän thöùc cuûa coäng ñoàng veà taàm quan troïng phaûi baûo veä caùc loaøi, töø ñoù phaùt huy vai troø cuûa coäng ñoàng, cuûa caùc toå chöùc caù nhaân tham gia vaøo coâng taùc baûo toàn ña daïng sinh hoïc, taïo tieàn ñeà cho söï phaùt trieån trong töông lai. Taïo cô sôû cho vieäc phoái hôïp quaûn lyù vaø giaûi quyeát ñoàng boä caùc vaán ñeà moâi tröôøng chung cuûa Thaønh phoá vaø caùc khu vöïc laân caän. 1.4. Phaïm vi nghieân cöùu ñeà taøi Phaïm vi nghieân cöùu ñeà taøi ôû hai ñòa ñieåm : Thaûo Caàm Vieân Saøi Goøn vaø Khu Du Lòch Vaên Hoaù Ñaàm Sen thuoäc Thaønh phoá Hoà Chí Minh. Noäi dung cuûa ñeà taøi Khaûo saùt taøi nguyeân ña daïng sinh hoïc goàm caùc loaøi ñoäng vaät vaø thöïc vaät taïi Thaûo Caàm Vieân Saøi Goøn. Khaûo saùt taøi nguyeân ña daïng sinh hoïc goàm caùc loaøi ñoäng vaät vaø thöïc vaät taïi Khu Du Lòch Vaên Hoaù Ñaàm Sen. Ñeà xuaát caùc giaûi phaùp baûo toàn ña daïng sinh hoïc taïi Thaûo Caàm Vieân Saøi Goøn vaø Khu Du Lòch Vaên Hoaù Ñaàm Sen. 1.6. Phöông phaùp nghieân cöùu Phöông phaùp luaän Baûo toàn ña daïng sinh hoïc coù hai muïc tieâu: moät laø tìm hieåu nhöõng taùc ñoäng tieâu cöïc do caùc hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi gaây ra ñoái vôùi caùc loaøi, quaàn xaõ vaø caùc heä sinh thaùi, hai laø xaây döïng caùc phöông phaùp tieáp caän ñeå haïn cheá söï tuyeät dieät cuûa caùc loaøi vaø neáu coù theå ñöôïc, cöùu caùc loaøi ñang bò ñe doaï baèng caùch ñöa chuùng hoäi nhaäp trôû laïi caùc heä sinh thaùi ñang coøn phuø hôïp ñoái vôùi chuùng. Nghieân cöùu veà ña daïng sinh hoïc vaø baûo toàn ña daïng sinh hoïc cuõng nhö nghieân cöùu moâi tröôøng sinh thaùi laø phaûi nghieân cöùu moái quan heä giöõa caùc loaøi, yeáu toá moâi tröôøng vaø xaõ hoäi taùc ñoäng ñeán söï toàn taïi vaø phaùt trieån cuûa chuùng. Hình 1: Sô ñoà theå hieän moái töông taùc nhau giöõa caùc lónh vöïc vôùi sinh hoïc baûo toàn. Nhöõng yù töôûng vaø phöông phaùp tieáp caän môùi Ñòa sinh hoïc Sinh thaùi hoïc Caùc nghieân cöùu veà moâi tröôøng Kinh teá moâi tröôøng Ñaïo ñöùc moâi tröôøng Luaät moâi tröôøng Sinh hoïc tieán hoaù Di truyeàn hoïc Sinh hoïc phaân töû Xaõ hoäi hoïc Phaân loaïi hoïc Nhöõng nghieân cöùu khaùc veà sinh hoïc, vaät lyù vaø xaõ hoäi hoïc Noâng nghieäp Quaûn lyù ngö nghieäp Röøng Quy hoaïch söû duïng ñaát Quaûn lyù caùc quaàn theå sinh vaät nuoâi Vöôøn thöïc vaät Quaûn lyù caùc vuøng töï nhieân Coâng vieân Khu döï tröõ saên baén Caùc nôi cö truù Phaùt trieån beàn vöõng Quaûn lyù ñoäng vaät hoang daõ vaø nhöõng hoaït ñoäng quaûn lyù taøi nguyeân khaùc Kinh nghieäm thöïc teá vaø nhöõng yeâu caàu nghieân cöùu Ñaõ coù raát nhieàu caùc coâng öôùc Quoác teá, caùc nghò ñònh cuõng nhö quy ñònh veà vieäc baûo toàn taøi nguyeân ÑDSH, nhöng coâng taùc tìm kieám, phaùt hieän caùc loaøi vaø toång hôïp soá löôïng caùc loaøi coù phaàn haïn cheá neân gaây caûn trôû trong vieäc ñeà ra nhöõng giaûi phaùp ñeå baûo toàn vaø phaùt trieån chuùng. Do ñoù, treân cô sôû khaûo saùt, toång hôïp soá löôïng caùc loaøi gaén vôùi nhöõng ñieàu kieän moâi tröôøng soáng vaø nhöõng ñaëc ñieåm caùc loaøi ñeå töø ñoù ñeà ra giaûi phaùp thích hôïp nhaèm muïc ñích baûo toàn vaø phaùt trieån chuùng. 1.6.2. Phöông phaùp cuï theå 1.6.2.1. Phöông phaùp thu thaäp, toång hôïp taøi lieäu Tham khaûo caùc taøi lieäu veà ÑDSH vaø baûo toàn ña daïng sinh hoïc nhö: Baùo caùo hieän traïng moâi tröôøng quoác gia 2005 - Chuyeân ñeà ña daïng sinh hoïc, saùch, taïp chí veà ÑDSH vaø baûo toàn ña daïng sinh hoïc. Thu thaäp soá lieäu, taøi lieäu veà ñieàu kieän töï nhieân, kinh teá xaõ hoäi, ñaëc ñieåm ñòa chaát, cheá ñoä thuûy vaên, hieän traïng ña daïng sinh hoïc cuûa Thaønh phoá Hoà Chí Minh döïa vaøo caùc nghieân cöùu tröôùc vaø Website coù lieân quan. Tham khaûo taøi lieäu noäi boä cuûa Thaûo Caàm Vieân Saøi Goøn vaø Khu Du Lòch Vaên Hoaù Ñaàm Sen, ñeå tìm kieám vaø thu thaäp caùc thoâng tin lieân quan ñeán ñeà taøi. Ñeà taøi coøn söû duïng Saùch ñoû Vieät Nam, Ñoäng vaät chí, Thöïc vaät chí ñeå tra khaûo teân khoa hoïc caùc loaøi ñoäng thöïc vaät vaø xem chuùng ñang ôû trong tình traïng nguy caáp naøo. Ngoaøi ra, ñeà taøi cuõng ñaõ keá thöøa caùc coâng trình nghieân cöùu saün coù ñeå laøm phong phuù cho noäi dung nghieân cöùu. Taát caû caùc taøi lieäu thu thaäp ñöôïc khi ñi ñieàu tra, khaûo saùt seõ ñöôïc xaây döïng thaønh heä thoáng döõ lieäu cuûa ñeà taøi. 1.6.2.2. Phöông phaùp khaûo saùt thöïc ñòa Ñeà taøi ñaõ tieán haønh khaûo saùt thöïc ñòa taïi Thaûo Caàm Vieân Saøi Goøn vaø Khu Du Lòch Vaên Hoaù Ñaàm Sen bao goàm vieäc quan saùt, ghi cheùp, chuïp aûnh ñeå thu thaäp boå sung caùc thoâng tin lieân quan ñeán ñoái töôïng nghieân cöùu cuûa ñeà taøi. 1.6.2.3. Phöông phaùp so saùnh Phöông phaùp so saùnh laø phöông phaùp nghieân cöùu ñöôïc aùp duïng nhieàu trong caùc lónh vöïc khoa hoïc khaùc nhau. Khi aùp duïng phöông phaùp naøy, ñeà taøi ñaõ thu thaäp nhöõng soá lieäu, vaán ñeà coù lieân quan ñeán möùc ñoä ña daïng sinh hoïc trong nhieàu thôøi ñieåm khaùc nhau vaø ôû nhieàu khu vöïc khaùc nhau ñeå so saùnh, ñaùnh giaù ñöôïc dieãn bieán ña daïng sinh hoïc. 1.6.2.4. Phöông phaùp xöû lyù soá lieäu Ñeà taøi duøng phaàn meàm maùy tính Excel ñeå toång hôïp soá löôïng thöïc vaät, ñoäng vaät taïi Thaûo Caàm Vieân Saøi Goøn vaø Khu Du Lòch Vaên Hoaù Ñaàm Sen. CHÖÔNG II CAÙC ÑIEÀU KIEÄN TÖÏ NHIEÂN, KINH TEÁ XAÕ HOÄI CUÛA THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH Caùc ñieàu kieän töï nhieân 2.1.1. Vò trí ñòa lyù Thaønh phoá Hoà Chí Minh naèm trong toaï ñoä ñòa lyù : 10038’ – 10010’ vó ñoä Baéc 10602’- 106045’ kinh ñoä ñoâng Chieàu daøi töø Taây Baéc xuoáng Ñoâng Nam laø 102 km, töø Ñoâng sang Taây laø 75 km. Trung taâm Thaønh Phoá (TP) caùch bieån 50 km theo ñöôøng chim bay. Phía Baéc giaùp Bình Döông, Taây Ninh. Phía Ñoâng giaùp tænh Ñoàng Nai, phía Nam giaùp bieån Ñoâng. Phía Taây vaø Taây Nam giaùp tænh Long An vaø Tieàn Giang. 2.1.2. Khí haäu Thaønh phoá Hoà Chí Minh naèm trong khí haäu nhieät ñôùi gioù muøa, caän xích ñaïo maø ñaëc tröng cô baûn laø coù löôïng böùc xaï doài daøo, moät neàn nhieät ñoä cao, töông ñoái oån ñònh trong naêm vaø coù söï phaân hoaù möa, gioù theo muøa khaù roõ reät. Nhìn chung, ñaëc ñieåm khí haäu Tp. Hoà Chí Minh khaù thuaän lôïi cho saûn xuaát noâng nghieäp, ñaëc bieät laø caùc loaïi caây troàng nhieät ñôùi, do ñoù ñaëc ñieåm ÑDSH khaù phong phuù. Caùc yeáu toá khí haäu cô baûn goàm coù: Nhieät ñoä: Nhieät ñoä ôû Tp. Hoà Chí Minh töông ñoái oân hoaø, ñaây laø ñaëc tröng cuûa khí haäu caùc tænh Nam Boä. Nhieät ñoä noùng nhaát vaøo thaùng 4 vaø maùt nhaát vaøo thaùng 12. Soá lieäu quan traéc nhieàu naêm cho thaáy taïi Tp Hoà Chí Minh - Nhieät ñoä trung bình naêm laø : 25 -270C - Nhieät ñoä cao nhaát trung bình : 33,8 -37,90C - Nhieät ñoä thaáp nhaát trung bình : 25,6 -29,30C - Nhieät ñoä cao nhaát tuyeät ñoái : 400C (thaùng 4/1912) - Nhieät ñoä thaáp tuyeät ñoái : 13,80C (thaùng 1/1937) - Toång nhieät ñoä cao nhaát : 9.677,40C/naêm Ñieàu daùng löu yù ñoái vôùi nhieät ñoä laø söï giao ñoäng nhieät ñoä trong ngaøy. Bieân ñoä nhieät ñaït ñeán 100C/ngaøy ñeâm. Vì vaäy, maëc duø ban ngaøy trôøi naéng noùng, ban ñeâm vaøo saùng sôùm vaãn coù söông. Ñaây laø ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå phaùt trieån caây troàng vaø xanh toát quanh naêm. Nhieät ñoä khoâng khí trung bình ngaøy trong naêm ôû noäi thaønh Tp.Hoà Chí Minh cao hôn caùc nôi khaùc trong khu vöïc ñòa baøn kinh teá phía Nam 1-1,50C Ñoä aåm : Ñoä aåm trung bình ngaøy trong caû naêm laø 70 - 80%. Soá lieäu thoáng keâ töø naêm 1952-1988 cho thaáy ñoä aåm bình quaân haøng thaùng dao ñoäng töø 62% ñeán 84%. Caùc thaùng muøa möa ñoä aåm khaù cao: 80-90%. Caùc thaùng muøa khoâ 60-75%. Ban ngaøy ñoä aåm khoâng khí xuoáng thaáp töø 1-2 giôø chieàu vaø taêng leân töø 3-7 giôø saùng. Löôïng boác hôi: Löôïng boác hôi trung bình 3-5 mm/ngaøy. Muøa khoâ löôïng boác hôi khaù cao, töø 100-180 mm/thaùng. Caùn caân nöôùc töï nhieân bò thieáu huït nghieâm troïng trong muøa khoâ. Löôïng möa: Thaønh phoá coù 2 muøa moãi naêm: Muøa khoâ vaø muøa möa. Muøa möa thöôøng baét ñaàu töø thaùng 5 haøng naêm vaø chaám döùt vaøo thaùng 10. Muøa khoâ baét ñaàu töø thaùng 11 cho ñeán thaùng 4 naêm sau. Ôû giöõa muøa khoâ thöôøng coù haïn ngaén keùo daøi 5 ñeán 10 ngaøy. Löôïng möa vaøo muøa möa chieám 80-85% toång löôïng möa haøng naêm. Möa lôùn taäp trung vaøo thaùng 6 vaø thaùng 9, trung bình töø 250-330 mm/thaùng, cao nhaát leân tôùi 683 mm. Möa ôû Tp. Hoà Chí Minh mang tính möa raøo nhieät ñôùi: Ñeán nhanh, keát thuùc nhanh, thöôøng côn möa trung bình keùo daøi töø 1-3 giôø. Cöôøng ñoä möa khaù lôùn (0.8-1.5 mm/phuùt). Möa lôùn gaây ngaäp luït ñöôøng phoá vaø nhöõng nôi thaáp truõng vôùi ñoä ngaäp saâu töø 20-80. Gioù: Hai höôùng gioù chuû ñaïo taïi Tp.Hoà Chí Minh laø Taây-Taây Nam vaø Baéc-Ñoâng Baéc. Gioù Taây-Taây Nam thay ñoåi vaøo muøa möa(töø thaùng 6 -10) vôùi vaän toác trung bình 3,6 m/s. Gioù Baéc-Ñoâng Baéc thay ñoåi vaøo caùc thaùng töø thaùng 11 ñeán thaùng 2 vôùi vaän toác trung bình 2,4 m/s. Toác ñoä gioù trung bình naêm taïi Tp.Hoà Chí Minh laø 2,5 m/s. Gioù thöôøng thoåi maïnh vaøo tröa sang chieàu. Baõo: Chu kyø baõo bao goàm caû aùp thaáp nhieät ñôùi taïi Tp.Hoà Chí Minh ñöôïc thoáng keâ töø naêm 1952 -1988 nhö sau: 3 côn baõo trong naêm 4% thôøi gian keå treân 3 côn baõo trong naêm 16% thôøi gian keå treân 3 côn baõo trong naêm 20% thôøi gian keå treân Khoâng coù baõo 62,4% thôøi gian keå treân Nhö vaäy coù theå nhaän thaáy, taïi khu vöïc Tp.Hoà Chí Minh haàu nhö khoâng coù baõo. Haøng naêm taïi khu vuïc chæ chòu aûnh höôûng cuûa moät soá côn baõo xaûy ra ngoaøi khôi hoaëc taïi moät soá tænh mieàn trung. Trong nhöõng ngaøy ñoù thöôøng khoâng coù gioù nhöng thöôøng coù möa lôùn. 2.1.3. Nguoàn nöôùc vaø thuyû vaên Heä thoáng soâng raïch thaønh phoá coù toång chieàu daøi 7.955 km, maät ñoä daøy vaø phaân boá chaèng chòt ôû khu vöïc Caàn Giôø, Nhaø Beø. Toång dieän tích nöôùc maët 33.814 ha. Ñaây laø thuaän lôïi lôùn cho vieäc cung caáp nöôùc töôùi, ñieàu hoaø doøng chaûy trong muøa möa, nuoâi troàng thuyû saûn nhöng cuõng thöôøng xuyeân gaây gaäp uùng treân 40.000 ha ven soâng raïch. TP.Hoà Chí Minh chòu taùc ñoäng cuûa heä thoáng soâng raïch sau: Soâng Ñoàng Nai: Baét nguoàn töø Taây Nguyeân, do soâng Ña Nhim vaø soâng Ña Dung hôïp thaønh, löu vöïc khoaûng 23.000 km. Ñoaïn chaûy qua Tp.Hoà Chí Minh ñeå ra bieån daøi khoaûng 35 km (khoâng tính ñoaïn hôïp löu töø Nhaø Beø). Ôû khu vöïc Ñoàng Nai, do ñòa hình bò phaân caùch maïnh, coù xu höôùng cao phía Baéc vaø thaáp daàn veà phía Nam neân caùc heä thoáng soâng chính cuûa löu vöïc ñeàu coù xu höôùng doøng chaûy Baéc- Nam vaø Taây Baéc- Ñoâng Nam. Soâng Saøi Goøn: Baét ñaàu töø vuøng Hôùn Quaûn, qua Thuû Daàu Moät tôùi Saøi Goøn daøi khoaûng 200 km, coù nhieàu chi löu laøm giaûm haäu quaû luõ luït. Quaù trình xaâm nhaäp maën treân caùc soâng Ñoàng Nai, Saøi Goøn ñöôïc caûi thieän lieân tuïc nhôø söï vaän haønh vaø khai thaùc caùc hoà chöùa nöôùc ôû thöôïng nguoàn, ñieàu tieát löôïng chaûy vaø taêng löôïng xaû trong caùc thaùng muøa khoâ, ñaëc bieät laø caùc thaùng 3,4,5 treân soâng Saøi Goøn coù coâng trình hoà chöùa nöôùc Daàu Tieáng, treân soâng Ñoàng Nai coù coâng trình thuyû ñieän Trò An, hai coâng trình naøy goùp phaàn ñieàu tieát doøng chaûy. Löu löôïng xaû trong muøa khoâ laøm cho vuøng thaáp ven soâng Ñoàng Nai vaø Saøi Goøn ñöôïc ngoït hoaù khoaûng 20.000 ha. Soâng Nhaø Beø: Chaûy ra bieån qua hai ngaû: Soâng Soaøi Raïp vaø soâng Loøng Taøu. Soâng Soaøi Raïp ñoå ra cöûa Soaøi Raïp daøi 59 km, toác ñoä chaûy töông doái chaäm, loøng soâng töông ñoái caïn. Soâng Loøng Taøu ñoå ra vònh Gaønh Raùi daøi 56 km, roäng trung bình, loøng soâng saâu. Ngoaøi caùc soâng keå treân, thaønh phoá coøn coù heä thoáng soâng raïch chaèng chòt, nhaát laø caùc huyeän phía nam nhö: Bình Chaùnh, Nhaø Beø, Caàn Giôø. Caùc keânh raïch naøy ñoùng vai troø trong vieäc tieâu thoaùt nöôùc, giao thoâng vaän taûi… nhöõng keânh raïch chính laø: Keânh Beán Ngheù, keânh Teû, keânh Ñoâi, keânh Ngang, keânh Taøu Huû, keânh Tham Löông, keânh Nhieâu Loäc, keânh Xaùng, keânh An Haï, raïch Thò Ngheø, raïch Chôï Ñeäm, raïch Caàn Giuoäc. Vôùi maïng löôùi soâng raïch nhö vaäy vaø cheá ñoä baùn nhaät trieàu khoâng ñeàu cuûa Bieån Ñoâng ñaõ taïo neân söï phöùc taïp trong cheá ñoä thuyû vaên, thuyû löïc vuøng cöûa soâng Ñoàng Nai, Saøi Goøn. Tuy nhieân noù cuõng taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho vieäc phaùt trieån giao thoâng ñöôøng thuyû vaø phaùt trieån thuyû saûn. Caùc vuøng ngaäp nöôùc ôû Tp.Hoà Chí Minh taäp trung ôû phía Nam trung taâm thaønh phoá. Taïi huyeän Thuû Ñöùc, vuøng Ñoâng Nam laø vuøng ñaát thaáp, nhieàu soâng raïch. Quaän Taân Bình trong khu vöïc töù giaùc doïc theo kinh caàu An Haï, muøa naéng bìa böng caïn khoâ, nhöng khoaûng giöõa sình laày. Huyeän Bình Chaùnh trong khu vöïc töù giaùc vuøng Taân Nhaät laø vuøng sình laày quanh naêm. 2.1.4. Ñòa hình Coù theå chia ñòa hình thaønh phoá laøm 4 daïng chính: Vuøng ñoài goø cao löôïn soùng, ñoä cao thay ñoåi töø 4-32 m, phaân boá phaàn lôùn ôû caùc huyeän Cuû Chi, Hoùc Moân, moät phaàn ôû Thuû Ñöùc, Bình Chaùnh. Ñieàu kieän nöôùc töôùi haïn cheá. Nguoàn nöôùc maët chuû yeáu trong muøa möa. Tröõ löôïng nöôùc ngaàm taàng noâng keùm, chæ thuaän lôïi cho caùc loaïi caây laâm nghieäp, cao su, ñieàu, caây aên traùi, ñoàng coû chaên nuoâi. Vuøng coù ñoä cao döôùi 10m coù theå troàng rau maøu. Vuøng ñaát baèng thaáp, ñoä cao xaáp xæ 2-4 m, ñieàu kieän tieâu thoaùt nöôùc töông ñoái thuaän lôïi, phaân boá ôø Thuû Ñöùc, Hoùc Moân, Quaän 12, naèm doïc theo soâng Saøi Goøn vaø nam Bình Chaùnh, chieám khoaûng 15% dieän tích. Nguoàn nöôùc töôùi töông ñoái thuaän lôïi, coù theå phaùt trieån nhieàu loaïi caây troàng, vaät nuoâi. Vuøng truõng thaáp, ñaàm laày phía Taây Nam, ñoä cao phoå bieán töø 1-2m phaân boá doïc theo keânh An Haï, Leâ Minh Xuaân, Taân Nhöït, Tam Taân, Thaùi Myõ, keùo daøi töø caùc huyeän Bình Chaùnh ñeán Cuû Chi, khu vöïc Nhaø Beø, Quaän 7, vuøng böng Quaän 2, Quaän 9 vaø baéc Caàn Giôø chieám khoaûng 34% dieän tích.Ñaát bò nhieãm maën nhieãm maën theo muøa, thöôøng bò ngaäp nöôùc theo thuyû trieàu. Vuøng truõng thaáp ñoä cao phoå bieán töø 0-1m, chòu aûnh höôûng cuûa thuyû trieàu haøng ngaøy, öôùc tính chieám khoaûng 12% dieän tích. Nguoàn nöôùc bò nhieãm maën treân 8 thaùng/1naêm. Hieän ñang xaây döïng khu baûo toàn thieân nhieân röøng ngaäp maën vaø khu sinh quyeån theá giôùi. 2.1.5. Ñòa chaát vaø thoå nhöôõng Ñaát ñai thaønh phoá phaùt trieån treân 2 traàm tích Pleixtoxen vaø Holoxen Traàm tích Pleixtoxen: Coøn goïi laø traàm tích phuø sa coå, chieám toaøn boä ñòa hình ñoài goø vaø trieàn, ñöôïc taïo thaønh caùch nay haøng chuïc vaïn naêm. Traàm tích Holoxen: Coøn goïi laø traàm tích phuø sa treû, taïo thaønh caùch nay khoaûng 5.000 naêm, coù nguoàn goác bieån, soâng bieån, soâng, vuõng, vònh, ñaàm laày. Thaønh Phoá Hoà Chí Minh coù ñaëc ñieåm cuûa vuøng ñaát Chaâu Thoå, phaàn noäi thaønh naèm treân phuø sao coå, ñöôïc phuû bôûi phuø sa môùi (Thuû Ñöùc, Hoùc Moân, Bình Chaùnh. Ngoaïi thaønh chuû yeáu laø ñaát phuø sa. 2.1.6. Thaûm thöïc vaät Thaûm thöïc vaät noù phaûn aùnh toång hôïp caùc ñieàu kieän töï nhieân vuøng ñoù cho neân tìm hieåu quy luaät phaân boá caùc quaàn xaõ thöïc vaät seõ giuùp chuùng ta naém ñöôïc ñaëc ñieåm moâi tröôøng vuøng nghieân cöùu. 2.1.6.1. Caùc thaûm thöïc vaät nguyeân thuyû Saøi Goøn xöa khi con ngöôøi môùi ñeán khai phaù laø moät vuøng hoang vu, caây coái raäm raïp, sinh caûnh phong phuù, khaùc bieät tuyø ñòa hình cao thaáp, tính chaát ñaát, nöôùc cuûa töøng khu vöïc ñaõ toàn taïi caùc HST thöïc vaät chính sau: 2.1.6.1.1. Heä sinh thaùi röøng aåm nhieät ñôùi Heä sinh thaùi röøng aåm nhieät ñôùi phaân boá ôû nhöõng nôi coù ñòa hình cao, phaùt trieån treân ñaát ñoû feralite vaø ñaát xaùm coù nguoàn goác traàm tích phuø sa coå. Ñaây laø kieåu röøng kín raäm caây laù roäng, nöûa thöôøng xanh, trong ñoù öu theá laø caùc loaïi caây hoï Sao Daàu (Dipterocarpacede) laø hoï ñaëc höõu cuûa khu vöïc Aán Ñoä – Maõ Lai, maø phaàn lôùn laø caùc loaïi caây thöôøng xanh hoãn giao vôùi caùc caây cuûa hoï Ñaäu (Leguminosae) coù goã cöùng, goã quyù (Afzelia, Dalbergia, Pterocarphu) vaø nhieàu loaïi Baèng Laêng (Lagerstroemia spp) ruïng laù trô caønh trong muøa khoâ. Nhöõng kieåu röøng kín raäm naøy laø muïc tieâu cuûa cuoäc chieán tranh hoaù hoïc cuûa Myõ ñaõ söû duïng nhöõng chaát dieät coû laøm ruïng laù, vôùi noàng ñoä cao, raûi ñi raûi laïi nhieàu laàn nhaèm phaù huyû taùn röøng. 2.1.6.1.2. Heä sinh thaùi röøng uùng pheøn, nöôùc lôï Thaûm thöïc vaät goàm moät soá quaàn hôïp chính: Döøa laù phaân boá theo keânh raïch, vuøng cöûa soâng, nhieàu khi lan roäng thaønh nhöõng khu röøng döøa laù baït ngaøn. Baàn, bình baùt… phaân boá treân caùc loaïi ñaát coù nguoàn goác soâng bieån, vöøa nhieãm maën, vöøa nhieãm pheøn. Baøng, laùc… phaân boá treân ñaát pheøn naëng. Röøng traøm phaân boá treân caùc ñaàm laày chua pheøn, taàng sình pheøn daøy, ngaäp nöôùc thöôøng xuyeân. 2.1.6.1.3. Heä sinh thaùi röøng ngaäp maën Röøng Saùc Gia Ñònh laø moät trong caùc khu röøng ngaäp tieâu bieåu cuûa mieàn Nam tröôùc chieán tranh. Heä sinh thaùi khaù phong phuù trong ñoù Ñöôùc Veït (Rhizophoraceae) laø hoï chieám öu theá coù 10 loaøi : 3 loaøi Ñöôùc, 3 loaøi Veït, 2 loaøi Daø, 1 loaøi Trang moïc thaønh quaàn hôïp thuaàn loaïi ôû caùc baõi buøn môùi boài; coù 3 loaøi Maém moïc thaønh caùc quaàn hôïp Maém thuaàn loaïi hay moïc hoãn giao vôùi Baàn Ñaéng; coøn Baàn chua laø caây nöôùc lôï ôû cöûa soâng moïc ôû ven soâng raïch vaø caøng vaøo saâu trong noäi ñòa laø nhöõng röøng Döøa nöôùc ôø vuøng ngaäp haøng ngaøy; coøn treân nhöõng ñaát raén chaéc thì coù röøng Chaø Laø phaùt trieån, treân nhöõng vuøng truõng thaáp maø nöôùc trieàu chæ traøn ngaäp trong nhöõng con nöôùc lôùn thì hình thaønh nhöõng traûng coû Raùng meânh moâng, coù nhieàu nôi coøn ñieåm nhöõng caây Giaù, Maém, Coùc, Veït, Duø… Loaøi caây chuû yeáu laø Ñöôùc, Suù, Veït, Giaù Daø, Maém, Baàn… 2.2.6.2. Caùc thaûm thöïc vaät hieän nay Do söï taùc ñoäng cuûa con ngöôøi ñaõ laøm cho thaûm thöïc vaät töï nhieân cuûa vuøng naøy bò taøn phaù nghieâm troïng. Sinh caûnh phong phuù cuûa röøng nhieät ñôùi tröôùc ñaây khoâng coøn thaáy treân ñòa baøn thaønh phoá maø chæ gaëp veát tích taïi moät vaøi nôi quanh caùc ñeàn chuøa trong vuøng ñoài goø caùc huyeän Cuû Chi, Hoùc Moân, Thuû Ñöùc. Beân caïnh ñoù laø thaûm caây buïi thöù sinh, traûng coû vaø moät soá loaïi caây phuï sinh khaùc. Söï chaët phaù böøa baõi ñaõ bieán röøng raäm raïp thaønh ñoài troïc laøm cho ñaát bò xoùi moøn, thoaùi hoaù, kieät maøu. Röøng taùi sinh ñöôïc bieán thaønh nhöõng baõi ñaát troáng vôùi moät soá caây chòu haïn, khaúng khiu, giaø coãi. Treân vuøng ñoài goø, thöïc vaät töï nhieân, phoå bieán hieän nay coù mua, haø thuû oâ, coû may, coû tranh… Vuøng böng truõng Taây Nam Thaønh phoá ven soâng Saøi Goøn – Ñoàng Nai coù soâng raïch chaèng chòt, caùc loaøi thöïc vaät thích nghi vôùi moâi tröôøng chua pheøn nöôùc lôï toàn taïi khaù phong phuù treân caùc böng pheøn, thöïc vaät ñaëc tröng coù naêng, laùc, ñöng…Vuøng nöôùc lôï coù döøa nöôùc, chuoái nöôùc, oâroâ, maùi. Vuøng ngaäp maën Caàn Giôø bò huyû dieät trong chieán tranh nay cuõng ñaõ ñöôïc phuïc hoài. Röøng saùc Caàn Giôø coù moät dieän tích khaù lôùn (treân 33.000 ha). 2.3. Hieän traïng kinh teá – xaõ hoäi 2.3.1. Daân soá vaø maät ñoä daân cö Daân soá thaønh phoá (naêm 2003) laø 5.630.192 ngöôøi, trong ñoù noäi thaønh 12 quaän laø 3.673.595 ngöôøi, noäi thaønh môû roäng 5 quaän : 897.281 ngöôøi, ngoaïi thaønh 5 Huyeän: 1.059.316 ngöôøi. Maät ñoä daân cö toaøn thaønh phoá : 2687 ngöôøi/km2, noäi thaønh: 25.761 ngöôøi/km2, ngoaïi thaønh:641 ngöôøi/km2. 2.3.1.1 Noäi thaønh: Baûng 1: Dieän tích vaø daân soá noäi thaønh TP.Hoà Chí Minh STT Caùc quaän Dieän tích(km2) Daân soá (ngöôøi) Maät ñoä daân cö (ngöôøi/km2) 01 Quaän 1 7,73 232.186 30.037 02 Quaän 3 4,92 223.274 45.381 03 Quaän 4 4,18 202.415 48.425 04 Quaän 5 4,27 211.809 49.604 05 Quaän 6 7,19 267.769 37.242 06 Quaän 8 19,18 352.158 18.361 07 Quaän 10 5,72 250.189 43.739 08 Quaän 11 5,14 248.976 48.439 09 Quaän Goø Vaáp 19,74 406.087 20.572 10 Quaän Taân Bình 38,45 680.040 17.686 11 Quaän Bình Thaïnh 20,76 413.705 19.928 12 Quaän Phuù Nhuaän 4.88 184.987 37.907 Toång soá 3.673.595 25.761 Nguồn : Chi Cuïc thoáng keâ TP.Hoà Chí Minh, naêm 2003 Soá lieäu baûng 1 cho thaáy: Quaän 5 coù maät ñoä daân cö cao nhaát, gaáp gaàn 2 laàn maät ñoä daân cö toaøn vuøng (49.601/25.761); thaáp nhaát laø quaän Taân Bình, baèng 0.68 maät ñoä trung bình vuøng (17.686/25.761) vaø maät ñoä daân cö lôùn nhaát gaáp 6 laàn maät ñoä daân cö nhaát. Boán quaän Goø Vaáp, Taân Bình, Bình Thaïnh, quaän 8 coù maät ñoä daân cö naèm döôùi trò soá trung bình toaøn vuøng. Maät ñoä daân cö cao hôn raát nhieàu so vôùi caùc thaønh phoá lôùn khaùc treân theá giôùi. 2.3.1.2. Noäi thaønh môû roäng: Baûng 2: Dieän tích vaø daân soá noäi thaønh môû roäng TP.Hoà Chí Minh STT Caùc quaän Dieän tích(km2) Daân soá (ngöôøi) Maät ñoä daân cö (ngöôøi/km2) 01 Quaän 2 49,74 113.727 2.286 02 Quaän 7 35,68 143.035 4.008 03 Quaän 9 114,00 164.891 1.446 04 Quaän 12 52,78 227.930 4.318 05 Quaän Thuû Ñöùc 47,76 247.698 5.186 Toång soá 299,97 897.281 2.991 Nguồn : Chi Cuïc thoáng keâ TP.Hoà Chí Minh, naêm 2003 Soá lieäu baûng 2 cho thaáy: Ngoaøi quaän Thuû Ñöùc, do coù thò traán Huyeän lî cuõ neân laø ñieåm taäp trung ñoâng daân cö töø tröôùc (5.186 ngöôøi/km2), caùc quaän coøn laïi chöa theå hieän roõ laø vuøng ñoâ thò, maät ñoä daân cö coøn thaáp nhaát laø quaän 9 (1.446 ngöôøi/km2) vaø cao nhaát laø quaän 12 (4.318 km2). 2.3.1.3. Ngoaïi thaønh 2.3.1.3.1. Huyeän Caàn Giôø Naèm ôû phía Ñoâng Nam Thaønh phoá Hoà Chí Minh, caùch trung taâm thaønh phoá khoaûng 50km theo ñöôøng chim bay, coù ñöôøng bôø bieån daøi hôn 20km theo höôùng Taây Nam – Ñoâng Baéc, bao goàm 7 xaõ: Caàn Thaïnh, Long Hoaø, Thaïnh An, Lyù Nhôn, Tam Thoân Hieäp, An Thôùi Ñoâng, Bình Khaùnh, ñöôïc bao boïc trong vuøng caùc cöûa soâng Loøng Taøu, Caùi Meùp, Goø Gia, Thò Vaûi, Soaøi Raïp, Ñoàng Tranh. Toång dieän tích cuûa Huyeän Caàn Giôø laø 704.22km2, daân soá 64.183 ngöôøi, daân cö thöa thôùt, bình quaân 91 ngöôøi/km2. Caùc ñieåm daân cö hieän höõu vaãn mang tính chaát daân cö noâng thoân. Vieäc phaân boá daân cö khoâng ñoàng ñeàu, chuû yeáu taäp trung ôû 2 xaõ laø Caàn Thaïnh vaø Bình Khaùnh. 2.3.1.3.2. Huyeän Cuû Chi Huyeän Cuû Chi laø ñòa baøn cöûa ngoõ phía Baéc cuûa thaønh phoá Hoà Chí Minh caùch trung taâm TP. Hoà Chí Minh khoaûng 40km. Huyeän coù dieän tích khoaûng 434,5km2 – vaøo loaïi lôùn thöù 2 (huyeän Caàn Giôø coù dieän tích lôùn nhaát) so vôùi 21 quaän Huyeän khaùc, coù daân soá 265.857 ngöôøi, maät ñoä trung bình 612 ngöôøi/km2. Huyeän Cuû Chi coù nhöõng neùt ñaëc thuø rieâng cuûa moät Huyeän ngoaïi thaønh, coù tieàm naêng to lôùn veà ñaát ñai, coù ñieàu kieän thuaän tieän veà giao thoâng thuyû boä, coù soâng Saøi Goøn ôû phía Ñoâng chaïy töø Baéc ñeán Nam. Tuy nhieân möùc ñoä ñoâ thò hoaù cuûa Huyeän coøn keùm hieän nay Cuû Chi laø moät huyeän noâng nghieäp, giaù trò saûn xuaát noâng nghieäp chieám tyû troïng coøn khaù cao trong cô caáu kinh teá. 2.3.1.3.3. Huyeän Hoùc Moân, Bình Chaùnh, Nhaø Beø Dieän tích 3 huyeän: daân soá, maät ñoä daân cö trung bình, cao nhaát laø Hoùc Moân, thaáp nhaát laø Nhaø Beø. Baûng 3: Dieän tích vaø daân soá ngoaïi thaønh TP.Hoà Chí Minh STT Caùc quaän Dieän tích(km2) Daân soá (ngöôøi) Maät ñoä daân cö (ngöôøi/km2) 01 Cuû Chi 434,5 265.857 612 02 Hoùc Moân 109,18 220.337 2.018 03 Bình Chaùnh 304,57 440,083 1.445 04 Nhaø Beø 100,41 68.856 686 05 Caàn giôø 704,22 64.183 91 Toång soá 1652,88 1.059.316 641 Nguồn : Chi Cuïc thoáng keâ TP.Hoà Chí Minh, naêm 2003 2.3.2. Hieän traïng söû duïng ñaát Ñaát noâng nghieäp: Toång dieän tích laø 91.573 ha, trong ñoù chieám dieän tích nhieàu nhaát laø Huyeän Cuû Chi vôùi 33.155 ha. Chæ coù 9/17 quaän noäi thaønh laø coøn ñaát daønh noâng nghieäp. Thaáp nhaát laø quaän Taân Bình vôùi dieän tích laø 186 ha. Chieám dieän tích nhieàu nhaát trong ñaát ñaát noâng nghieäp laø ñaát troàng caây haøng naêm (64.659 ha) vaø ñaát ruoäng luùa, luùa maøu (51.252 ha), ít nhaát laø ñaát coû daønh cho chaên nuoâi chæ coù 274 ha, chuû yeáu taäp trung ôû Cuû Chi. Ñaát laâm nghieäp: coù dieän tích laø 34.933 ha. Ngoaøi quaän 9 coù khoaûng 25 ha röøng troàng vaø röøng saûn xuaát, thì caùc quaän noäi thaønh khoâng coù röøng. Chieám dieän tích lôùn nhaát laø Caàn Giôø vôùi 33.279 ha. Coøn laïi phaân boá ôû 3 huyeän ngoaïi thaønh laø Cuû Chi (528 ha), Bình Chaùnh (1.041 ha) vaø Hoùc Moân (60ha). Ñaát khu daân cö: Taäp trung ôû khu vöïc noäi thaønh, trung taâm caùc xaõ Huyeän ngoaïi thaønh coù dieän tích 18.224 ha, taêng 4,83 ha so vôùi naêm 1995. Ñaát chuyeân duøng: Cho xaây döïng, giao thoâng, thuyû lôïi, laøm muoái… chieám 26.119 ha, taêng 7,114 ha so vôùi naêm 1995 Ñaát chöa söû duïng: Bao goàm caû soâng suoái chieám 39.902 ha 2.4. Hieän traïng caûnh quan moâi tröôøng ñoâ thò vaø noâng thoân Saøi Goøn – Thaønh Phoá Hoà Chí Minh ñaõ töøng laø “hoøn ngoïc Vieãn Ñoâng” vôùi heä thoáng giao thoâng, keânh raïch khoâng gian coâng coäng… Ñöôïc quy hoaïch vaø phaùt trieån khaù aán töôïng tuy nhieân cho ñeán nay caûnh quan ñaõ bò phaù vôõ. Nguyeân nhaân cô baûn laø do quaù trình ñoâ thò hoaù vôùi söï taêng tröôûng hoãn loaïn cuûa moâ hình nhaø oáng rieâng leû cho daân (hoä gia ñình) töï xaây döïng töø hôn 10 naêm nay. Phaàn lôùn nhaø xaây döïng töï phaùt cao, thaáp, loài loõm, kieán truùc coå ñan xen vôùi kieán truùc hieän ñaïi, væa heø tröôùc nhaø ñöôïc söû duïng laøm nôi kinh doanh, buoân baùn taïo neân boä maët ñoâ thò raát xaáu, khoù thay ñoåi. Maät ñoä xaây döïng quaù cao, 60-70% dieän tích maët baèng, cao nhaát laø quaän 5 (78,24%) vaø quaän 1 (77,32%). Boán quaän ven: Quaän 8, Goø Vaáp, Bình Thaïnh vaø Taân Bình, maät ñoä xaây döïng thaáp hôn bình ._.quaân 28,6%. Caûnh quan thaønh phoá coù söï töông phaûn saâu saéc giöõa caùc khu phoá nhaø cöûa, ñöôøng phoá ñöôïc xaây döïng quy moâ ñeïp ñeõ vôùi nhöõng khu phoá chaät choäi, aåm thaáp. Khoâng gian daønh cho caùc maûng xanh ñoâ thò phaùt trieån raát ít. Caây xanh thieáu hoaëc coù nhöng khoâng lieân tuïc do khoâng coù leà ñöôøng ñeå troàng caây hoaëc ñöôøng phoá ñang quaù trình chænh trang, môû roäng. Soá löôïng coâng vieân coù dieän tích lôùn hôn 10ha raát ít, ít khoâng gian troáng. Khu vöïc ven keânh raïch ít caây xanh nhöng nhieàu nhaø oå chuoät vaø quaù nhieàu coâng trình xaây döïng laán chieám, ngoaïi tröø moät soá keânh raïch nhö Nhieâu Loäc ñang thôøi kyø caûi taïo. Khu vöïc noäi thaønh môû roäng, coù nhieàu caây xanh ven keânh raïch hôn nhöng phaàn lôùn laø caùc loaøi moïc töï nhieân, keùm giaù trò caûnh quan. Ñoái vôùi ngoaïi thaønh, caûnh quan noâng thoân trong nhöõng naêm qua coù nhieàu söï thay ñoåi. Quaù trình ñoâ thò hoaù ñaõ bieán ñoåi caûnh quan thieân nhieân, laøm phaù vôõ caûnh quan vaên hoaù noâng thoân maát daàn caây coû thieân nhieân, vöôøn caây aên traùi. Ñoàng thôøi xuaát hieän nhieàu ñöôøng xaù, xuaát hieän caùc kieåu nhaø phoá beâ toâng, nhaø bieät thöï vöôøn, nhaø moät gian moät chaùi; xu theá nhaø baùn kieân coá vaø kieân coá taêng daàn; xuaát hieän nhieàu chôï buùa, xí nghieäp, cô quan. Neáu nhö tröôùc ñaây, ña phaàn khu vöïc naøy coøn laø caûnh quan vaên hoaù vôùi heä sinh thaùi kinh teá – xaõ hoäi noâng thoân phaùt trieån thì ngaøy nay, con nguôøi ñaõ laøm thay ñoåi caáu truùc, chöùc naêng cuûa heä vaø ñang ñieàu khieån heä trôû thaønh caûnh quan vaên hoaù ñoâ thò cuûa heä thoáng sinh thaùi kinh teá – xaõ hoäi ñoâ thò vuøng ven. 2.5. Keát luaän Toác ñoä coâng nghieäp hoaù vaø ñoâ thò hoaù ôû Thaønh phoá Hoà Chí Minh taêng raát nhanh, gaây aùp löïc ñoái vôùi heä thoáng haï taàng cô sôû vaø laøm chaát löôïng moâi tröôøng suy giaûm. Caùc chaát thaûi coâng nghieäp, chaát thaûi sinh hoaït, chaát thaûi y teá…ñaõ laøm cho khoâng chæ khu vöïc phaïm vi ñoâ thò bò oâ nhieãm maø coøn lan ra caùc vuøng laân caän. Moät soá ngaønh coâng nghieäp nhö cheá bieán noâng saûn, khai thaùc daàu khí, loïc daàu, hoùa daàu…laø nhöõng ngaønh gaây oâ nhieãm tieàm taøng. Moâi tröôøng nöôùc soâng cuõng bò oâ nhieãm. Nguoàn gaây oâ nhieãm chuû yeáu vaãn laø caùc nguoàn thaûi töø haøng ngaøn cô sôû coâng nghieäp ôû caùc KCN ( Khu coâng nghieäp) vaø haøng chuïc ngaøn cô sôû coâng nghieäp, tieåu thuû coâng nghieäp ngoaøi KCN trong löu vöïc Ñoàng Nai. Chaát löôïng khoâng khí suy giaûm do khí thaûi cuûa caùc nhaø maùy, caùc phöông tieän giao thoâng. Nhieàu chæ tieâu ñaõ vöôït quaù caùc giôùi haïn cho pheùp trong ñoù noàng ñoä buïi ôû TP.Hoà Chí Minh thöôøng xuyeân cao hôn tieâu chuaån cho pheùp töø 1,5 – 2,8 laàn. Thaønh phoá Hoà Chí Minh laø nôi taäp trung ñoâng daân cö nhaát trong caû nöôùc, bao goàm cö daân ñeán töø caùc ñòa phöông khaùc trong caû nöôùc, do ñoù vieäc giaùo duïc cho ngöôøi daân kieán thöùc veà thieân nhieân, ñoäng vaät, caây coû… coù taùc duïng to lôùn trong coâng taùc baûo toàn ña daïng sinh hoïc. Veà sinh thaùi caûnh quan, giöõa thaønh thò vaø vuøng ven coøn toàn taïi nhieàu söï khaùc bieät. Ñoù laø söï khaùc bieät giöõa moät nôi töø laâu ñaõ ñöôïc ñoâ thò hoùa hoaøn toaøn vaø moät nôi laø noâng thoân ñang trong quaù trình ñoâ thò hoaù, giöõa nôi coù maät ñoä daân cö raát cao, bình quaân 26.761 ngöôøi/km2 – cao hôn maät ñoä khuyeán caùo cuûa theá giôùi (10.000 ngöôøi/km2) vôùi moät nôi maät ñoä daân cö raát thaáp, chæ 641 ngöôøi/km2; giöõa moät nôi maø khoâng khí, ñaát, nöôùc ñaõ bò oâ nhieãm naëng neà vôùi nôi moâi tröôøng coøn trong laønh. Vaø ñaëc bieät laø giöõa moät nôi thieáu ñaát ñeå phaùt trieån maûng xanh vôùi moät nôi coøn toàn taïi nhieàu maûng xanh coù yù nghóa moâi tröôøng ñoái vôùi Thaønh phoá. Vai troø cuûa ña daïng sinh hoïc trôû neân quan troïng vaø caàn thieát khi moâi tröôøng Thaønh phoá ngaøy caøng bò oâ nhieãm vaø toác ñoä ñoâ thò hoaù ngaøy caøng cao. Vieäc giöõ gìn vaø phaùt trieån ña daïng sinh hoïc laø moät trong caùc vaán ñeà caàn thieát phaûi quan taâm haøng ñaàu trong boái caûnh hieän nay. CHÖÔNG III TOÅNG QUAN VEÀ ÑA DAÏNG SINH HOÏC 3.1. Khaùi nieäm veà ña daïng sinh hoïc 3.1.1. Ña daïng sinh hoïc Theo Coâng öôùc Ña daïng sinh hoïc, khaùi nieäm "Ña daïng sinh hoïc" (biodiversity, biological diversity) coù nghóa laø söï khaùc nhau giöõa caùc sinh vaät soáng ôû taát caû moïi nôi, bao goàm: Caùc heä sinh thaùi treân caïn, trong ñaïi döông vaø caùc heä sinh thaùi thuûy vöïc khaùc, cuõng nhö caùc phöùc heä sinh thaùi maø caùc sinh vaät laø moät thaønh phaàn, thuaät ngöõ naøy bao haøm söï khaùc nhau trong moät loaøi, giöõa caùc loaøi vaø giöõa caùc heä sinh thaùi. Moät soá ñònh nghóa khaùc veà Ña daïng sinh hoïc: - Tính ña daïng cuûa söï soáng döôùi moïi hình thöùc, möùc ñoä vaø moïi toå hôïp, bao goàm ña daïng gen, ña daïng loaøi vaø ña daïng heä sinh thaùi. [FAO]       - Tính ña daïng vaø söï khaùc nhau cuûa taát caû ñoäng vaät, thöïc vaät vaø vi sinh vaät treân traùi ñaát, coù theå ñöôïc phaân thaønh 3 caáp: ña daïng di truyeàn (bieán thieân trong loaøi), ña daïng loaøi, vaø ña daïng sinh caûnh (Overseas Development Administration, 1991). - Tính ña daïng cuûa sinh vaät ôû moïi caáp ñoä, töø nhöõng bieán dò di truyeàn trong cuøng moät loaøi ñeán söï ña daïng cuûa caùc loaøi, gioáng/chi, hoï vaø thaäm chí caû caùc möùc phaân loaïi cao hôn; bao goàm caû ña daïng heä sinh thaùi, goàm caû caùc quaàn xaõ sinh vaät trong caùc sinh caûnh cuï theå vaø caùc ñieàu kieän vaät lyù maø chuùng sinh soáng trong ñoù (Wilson, 1992). - Laø toaøn boä ña daïng di truyeàn, ña daïng loaøi vaø ña daïng sinh thaùi, cuõng nhö nhöõng taùc ñoäng töông hoã giöõa chuùng, trong moät vuøng xaùc ñònh, taïi moät thôøi ñieåm xaùc ñònh (Di Castri, 1995). 3.1.2. Ña daïng loaøi Ña daïng loaøi laø soá löôïng vaø söï ña daïng cuûa caùc loaøi ñöôïc tìm thaáy taïi moät khu vöïc nhaát ñònh taïi moät vuøng naøo ñoù. Ña daïng loaøi laø taát caû söï khaùc bieät trong moät hay nhieàu quaàn theå cuûa moät loaøi cuõng nhö ñoái vôùi quaàn theå cuûa caùc loaøi khaùc nhau. Ña daïng sinh hoïc toaøn caàu thöôøng ñöôïc hieåu laø soá löôïng caùc loaøi thuoäc caùc nhoùm phaân loaïi khaùc nhau treân toaøn caàu. Öôùc tính ñeán thôøi ñieåm naøy ñaõ coù khoaûng 1,7 trieäu loaøi ñaõ ñöôïc xaùc ñònh; coøn toång soá loaøi toàn taïi treân traùi ñaát vaøo khoaûng 5 trieäu ñeán gaàn 100 trieäu. Theo  nhö öôùc tính cuûa coâng taùc baûo toàn, coù khoaûng 12,5 trieäu loaøi treân traùi ñaát. Neáu xeùt treân khaùi nieäm soá löôïng loaøi ñôn thuaàn, thì söï soáng treân traùi ñaát chuû yeáu bao goàm coân truøng vaø vi sinh vaät. Baûng 4:. Söï phong phuù thaønh phaàn loaøi sinh vaät ôû Vieät Nam Nhoùm sinh vaät Soá loaøi ñaõ ñöôïc xaùc ñònh ôû Vieät Nam (VN) Soá loaøi coù treân theá giôùi (TG) Tyû leä (%) giöõa VN/TG 1. Vi taûo( Micro-algae) - Nöôùc ngoït 1.438 15.000 9,6% - Bieån 537 19.000 2,8% 2. Rong, coû - Reâu (Moss) Khoaûng 20 2.000 1% Naám lôùn ( Fungy) 667 10.000 6,8% 3. Thöïc vaät baäc cao Khoaûng 11.400 220.000 5% - Reâu (Moss) 1.030 22.000 4,6% - Naám lôùn (Fungi) 826 50.000 1,6% Ñoäng vaät khoâng xöông soáng ôû nöôùc (Aquaticinvertebrate) - Nöôùc ngoït 794 80.000 1% - Bieån Khoaûng 7.000 220.000 3,2% 5. Ñoäng vaät khoâng xöông soáng ôû ñaát ( Soil invertebrate) Khoaûng 1.000 30.000 3,3% 6. Giun saùn kyù sinh ôû gia suùc 161 1.600 10% 7. Coân truøng 7.750 250.000 3,1% 8. Caù (Fish) 19.000 13% - Nöôùc ngoït Treân 700 - Bieån 2.458 9. Boø saùt 296 6.300 4,7% - Boø saùt bieån 21 10. Löôõng cö 162 4.184 3,8% 11. Chim (Bird) 840 9.040 9,3% 12. Thuù 310 4.000 7,5% - Thuù bieån 25 Nguoàn : Cuïc Baûo veä Moâi tröôøng. Vieän Sinh Thaùi vaø Taøi Nguyeân sinh vaät, Cuïc Baûo veä vaø Phaùt trieån Nguoàn lôïi Thuyû saûn. Phaïm Bình Quyeån, 2005 3.1.3. Ña daïng di truyeàn Ña daïng di truyeàn laø söï ña daïng veà thaønh phaàn gen giöõa caùc caù theå trong cuøng moät loaøi vaø giöõa caùc loaøi khaùc nhau; laø söï ña daïng veà gen coù theå di truyeàn ñöôïc trong moät quaàn theå hoaëc giöõa caùc quaàn theå. Ña daïng di truyeàn laø bieåu hieän söï ña daïng cuûa caùc bieán dò coù theå di truyeàn trong moät loaøi, moät quaàn xaõ hoaëc giöõa caùc loaøi, caùc quaàn xaõ. Xeùt cho cuøng, ña daïng di truyeàn chính laø söï bieán dò cuûa söï toå hôïp trình töï cuûa boán caëp bazô cô baûn, thaønh phaàn cuûa axit nucleic, taïo thaønh maõ di truyeàn. Taäp hôïp caùc bieán dò gen trong moät quaàn theå giao phoái cuøng loaøi coù ñöôïc nhôø choïn loïc. Möùc ñoä soáng soùt cuûa caùc bieán dò khaùc nhau daãn ñeán taàn suaát khaùc nhau cuûa caùc gen trong taäp hôïp gen. Ñieàu naøy cuõng töông töï trong tieán hoaù cuûa quaàn theå. Nhö vaäy, taàm quan troïng cuûa bieán dò gen laø raát roõ raøng: Noù taïo ra söï thay ñoåi tieán hoaù töï nhieân cuõng nhö choïn loïc nhaân taïo. Öôùc tính cöù 109 gen khaùc nhau phaân boá treân sinh giôùi thì coù 1 gen khoâng coù ñoùng goùp ñoái vôùi toaøn boä ña daïng di truyeàn. Ñaëc bieät, nhöõng gen kieåm soaùt quaù trình sinh hoùa cô baûn, ñöôïc duy trì beàn vöõng ôû caùc ñôn vò phaân loaïi khaùc nhau vaø thöôøng ít coù bieán dò, maëc duø nhöõng bieán dò naøy neáu coù seõ aûnh höôûng nhieàu ñeán tính ña daïng cuûa sinh vaät. Ñoái vôùi caùc gen duy trì söï toàn taïi cuûa caùc gen khaùc cuõng töông töï nhö vaäy. Hôn nöõa, moät soá lôùn caùc bieán dò phaân töû trong heä thoáng mieãn dòch cuûa ñoäng vaät coù vuù ñöôïc quy ñònh bôûi moät soá löôïng nhoû caùc gen di truyeàn. 3.1.4. Ña daïng heä sinh thaùi Ña daïng heä sinh thaùi laø taát caû moïi sinh caûnh, moïi quaàn xaõ sinh vaät vaø moïi quaù trình sinh thaùi khaùc nhau, cuõng nhö söï bieán ñoåi trong töøng heä sinh thaùi. Ña daïng heä sinh thaùi thöôøng ñöôïc ñaùnh giaù qua tính ña daïng caùc loaøi thaønh vieân. Noù coù theå bao goàm vieäc ñaùnh giaù ñoä phong phuù töông ñoái cuûa caùc loaøi khaùc nhau cuõng nhö caùc kieåu daïng cuûa loaøi. Trong tröôøng hôïp thöù nhaát, caùc loaøi khaùc nhau caøng phong phuù, thì noùi chung vuøng hoaëc nôi cö truù caøng ña daïng. Trong tröôøng hôïp thöù hai, ngöôøi ta quan taâm tôùi soá löôïng loaøi trong caùc lôùp kích thöôùc khaùc nhau, taïi caùc daûi dinh döôõng khaùc nhau, hoaëc trong caùc nhoùm phaân loaïi khaùc nhau. 3.1.4.1. Ña daïng sinh hoïc trong caùc heä sinh thaùi nöôùc ngoït Caùc thuyû vöïc nöôùc ngoït laø nôi cö truù cuûa raát nhieàu loaøi caù, löôõng cö, ñoäng vaät khoâng xöông soáng, thöïc vaät thuyû sinh, vaø caùc vi sinh vaät. Öôùc tính, chæ rieâng soâng Amazon ñaõ coù 3000 loaøi caù, chæ ít hôn 25% toång soá loaøi thuù treân toaøn traùi ñaát. Ña daïng sinh hoïc nöôùc ngoït laø ít ñöôïc bieát ñeán nhaát treân traùi ñaát. Caùc nhaø khoa hoïc tin raèng, chaúng haïn Thaùi Lan coù theå coù khoaûng 1000 loaøi caù nöôùc ngoït, nhöng chæ khoaûng 475 loaøi ñöôïc ghi nhaän hieän nay. Ngaøy nay, ña daïng sinh hoïc nöôùc ngoït ñang bò ñe doaï nghieâm troïng, ñaây laø moät chæ soá ñaày aán töôïng veà tính traïng caùc heä sinh thaùi nöôùc ngoït cuûa traùi ñaát. Taát caû caùc loaøi caù baûn ñòa trong caùc löu vöïc ôû Mexico ñaõ bò tuyeät dieät. Moät cuoäc khaûo saùt gaàn ñaây ôû Malaysia cho thaáy chæ coøn chöa tôùi moät nöûa trong soá 266 loaøi caù ñöôïc bieát tröôùc ñaây cuûa nöôùc naøy. Taïi Singapore, 18 trong soá 53 loaøi caù nöôùc ngoït ñöôïc ghi nhaän naêm 1934 ñaõ khoâng coøn xuaát hieän trong caùc nghieân cöùu toaøn dieän cuûa 30 naêm sau . ôû Ñoâng Nam nöôùc Myõ, 40-50% caùc loaøi oác seân nöôùc ngoït ñaõ tuyeät chuûng hoaëc bò ñe doaï do vieäc ngaên soâng hoaëc keânh ñaøo hoaù caùc doøng soâng. Thaäm chí treân phaïm vi moät luïc ñòa, tyû leä maát ñi cuûa caùc loaøi cuõng raát cao. ôû Baéc Myõ, 1/3 loaøi caù nöôùc ngoït baûn ñòa ñaõ bò tuyeät dieät hoaëc bò ñe doaï ôû caùc möùc ñoä khaùc nhau. Baûng 5 : Moät soá heä sinh thaùi chính ôû Vieät Nam Heä sinh thaùi Ñaëc ñieåm ÑDSH Heä sinh thaùi treân caïn Röøng nguyeân sinh ÑDSH giaøu, heä sinh thaùi beàn vöõng Röøng thöù sinh ÑDSH trung bình, heä sinh thaùi töông ñoái beàn vöõng Röøng ngheøo kieät ÑDSH ngheøo, heä sinh thaùi keùm beàn vöõng Traûng coû ÑDSH ngheøo, heä sinh thaùi ñôn giaûn Röøng ngaäp maën ÑDSH giaøu, heä sinh thaùi keùm beàn vöõng Traûng caùt ven bieån ÑDSH ngheøo, heä sinh thaùi keùm beàn vöõng, nhaïy caûm Nuùi ñaát ÑDSH trung bình, heä sinh thaùi töông ñoái beàn vöõng Nuùi ñaù ÑDSH ngheøo, heä sinh thaùi keùm beàn vöõng Heä sinh thaùi noâng nghieäp ÑDSH ngheøo, heä sinh thaùi keùm beàn vöõng Ñoâ thò vaø khu coâng ngieäp ÑDSH raát ngheøo, heä sinh thaùi keùm beàn vöõng Heä sinh thaùi ôû nöôùc ( ñaát ngaäp nöôùc vaø bieån) Nöôùc chaûy ( suoái, soâng) ÑDSH trung bình, heä sinh thaùi töông ñoái beàn vöõng Hoà, maët nöôùc lôùn ÑDSH trung bình, heä sinh thaùi töông ñoái beàn vöõng Ao, maët nöôùc nhoû ÑDSH ngheøo, heä sinh thaùi nhaïy caûm Baùn ngaäp nöôùc ÑDSH ngheøo, heä sinh thaùi nhaïy caûm Nöôùc lôï, cöûa soâng ÑDSH giaøu, heä sinh thaùi nhieàu bieán ñoäng Bieån ven bôø ÑDSH giaøu, heä sinh thaùi nhieàu bieán ñoäng Bieån soâng ÑDSH trung bình, heä sinh thaùi beàn vöõng Thuyû vöïc ngaàm, hang ñoäng ÑDSH ngheøo, heä sinh thaùi nhaïy caûm Nguoàn: Baùo caùo hieän traïng moâi tröôøng quoác gia 2005- chuyeân ñeà ÑDSH 3.1.4.2. Ña daïng sinh hoïc trong caùc moâi tröôøng bieån Tính ña daïng cuûa caùc heä sinh thaùi bieån, töø caùc röøng ngaäp maën caáu truùc phöùc taïp cho tôùi caùc taàng nöôùc giöõa cuûa ñaïi döông coù veû khoâng coù gì ñaëc tröng, coù theå so saùnh ñöôïc vôùi tính ña daïng treân ñaát lieàn. Caùc raïn san hoâ, gioáng nhö nhöõng röøng nhieät ñôùi, noåi baät nhôø söï ña daïng loaøi ñaùng kinh ngaïc. Nhöõng raïn san hoâ coù ñoä phong phuù loaøi cao nhaát ñöôïc tìm thaáy ôû moät veät keùo daøi töø Ñoâng Nam AÙ  ñeán Raïn Great Barrier, ngoaøi khôi ñoâng baéc Australia. Hôn 700 loaøi san hoâ ñöôïc tìm thaáy ôû vuøng naøy. Vuøng Indo-West-Pacific coù nhieàu hôn 16% con soá öôùc tính 19.000 loaøi caù nöôùc ngoït vaø nöôùc maën cuûa theá giôùi.  Raïn Great Barrier, heä thoáng raïn san hoâ lôùn nhaát theá giôùi, bao phuû dieän tích 349.000 km2 vaø chæ chieám 1/10 cuûa 1% dieän tích ñaùy ñaïi döông, nhöng coù:  Gaàn 8% (1500) soá loaøi caù cuûa theá giôùi.  Nhieàu hôn 700 loaøi san hoâ. Hôn 4000 loaøi thaân meàm. 252 loaøi chim laøm toå vaø sinh saûn treân caùc ñaûo san hoâ, 5 loaøi ruøa bieån soáng ôû caùc raïn san hoâ, moät soá loaøi caù voi vaø caù heo coù cuoäc soáng lieân quan ñeán raïn san hoâ naøy. 3.1.4.3. Ña daïng sinh hoïc trong caùc heä sinh thaùi röøng nhieät ñôùi Caùc röøng raäm nhieät ñôùi coù hôn moät nöûa soá loaøi cuûa theá giôùi, maëc duø chæ chieám 7% beà maët ñaát cuûa traùi ñaát. Thöïc vaät Thoâng tin ñaày ñuû nhaát hieän coù veà röøng nhieät ñôùi laø caùc thoâng tin veà caùc loaøi thöïc vaät. Vuøng taân nhieät ñôùi (trung vaø nam Myõ) öôùc tính coù khoaûng 86.000 loaøi thöïc vaät coù maïch, vuøng nhieät ñôùi vaø nöûa khoâ haïn chaâu Phi coù 30.000 loaøi, vuøng Madagascar coù 8200 loaøi, vuøng nhieät ñôùi Chaâu AÙ goàm caû New Guinea vaø vuøng nhieät ñôùi Austrailia coù khoaûng 45.000 loaøi. Xeùt chung, vuøng nhieät ñôùi chieám 2/3 con soá öôùc tính 250.000 loaøi thöïc vaät coù maïch cuûa theá giôùi. Theo soá lieäu cuûa Alwyn Gentry, Norman Myers öôùc tính raèng 2/3 soá loaøi thöïc vaät nhieät ñôùi ñöôïc tìm thaáy ôû caùc röøng nhieät ñôùi aåm (caùc röøng raäm ruïng laù vaø thöôøng xanh). Nhö vaäy, khoaûng 45% caùc loaøi thöïc vaät maïch goã cuûa theá giôùi ñöôïc tìm thaáy trong caùc röøng raäm nhieät ñôùi. Ñoäng vaät coù xöông soáng Tyû leä soá loaøi ñoäng vaät coù xöông soáng ôû caïn tìm thaáy trong caùc röøng nhieät ñôùi coù theå so saùnh vôùi con soá naøy cuûa thöïc vaät. Soá loaøi chim cuûa röøng nhieät ñôùi öôùc tính laø 2600, trong ñoù 1300 loaøi tìm thaáy ôû vuøng taân nhieät ñôùi, 400 loaøi ôû vuøng nhieät ñôùi chaâu Phi, 900 loaøi ôû vuøng nhieät ñôùi Chaâu Aù. Con soá naøy xaáp xæ 30% toång soá loaøi toaøn caàu. Tyû leä naøy thaáp hôn so vôùi thöïc vaät, nhöng khoâng bao goàm caùc loaøi chim tìm thaáy ôû röøng nhieät ñôùi maø khoâng hoaøn toaøn phuï thuoäc vaøo nôi cö truù naøy. Bruce Beehler cho raèng 78% caùc loaøi chim khoâng phaûi ôû bieån cuûa New Guinea laø toàn taïi ôû caùc röøng möa, maëc duø nhieàu loaøi coù theå cuõng soáng ôû caû nhöõng nôi cö truù khaùc nöõa. Ñoäng vaät khoâng xöông soáng Ñoä phong phuù töông ñoái cuûa caùc loaøi ñoäng vaät khoâng xöông soáng trong röøng nhieät ñôùi haàu heát vaãn chöa ñöôïc bieát chaéc chaén. Cho tôùi gaàn ñaây, tính ña daïng töông ñoái cuûa nhoùm ñoäng vaät chaân khôùp cuûa vuøng nhieät ñôùi so vôùi vuøng oân ñôùi vaãn ñöôïc coi laø töông töï ñoái vôùi nhöõng nhoùm sinh vaät ñaõ bieát nhö thöïc vaät coù maïch hoaëc chim. Tuy nhieân, khaùm phaù cuûa Terry Erwin veà ñoä phong phuù raát lôùn cuûa caùc loaøi boï caùnh cöùng trong taùn röøng cuûa moät röøng nhieät ñôùi aåm ñaõ cho thaáy ñoä phong phuù töông ñoái cuûa ñoäng vaät chaân khôùp trong vuøng nhieät ñôùi laø lôùn hôn raát nhieàu. Khoaûng 30 trieäu loaøi ñoäng vaät chaân khôùp, chieám 96% toång soá loaøi treân traùi ñaát, coù theå toàn taïi trong caùc röøng nhieät ñôùi. 3.2. Taàm quan troïng cuûa ña daïng sinh hoïc 3.2.1. Giaù trò sinh thaùi vaø moâi tröôøng Caùc heä sinh thaùi laø cô sôû sinh toàn cuûa söï soáng treân traùi ñaát, trong ñoù coù loaøi ngöôøi. Caùc heä sinh thaùi ñaûm baûo söï chu chuyeån cuûa caùc chu trình ñòa hoaù, thuyû hoaù( thuyû vöïc): Oâxy vaø caùc nguyeân toá cô baûn khaùc nhö cacbon, nitô, photpho. Chuùng duy trì söï oån ñònh vaø maøu môõ cuûa ñaát, nöôùc ôû haàu heát ccaù vuøng treân traùi ñaát, laøm giaûm nheï söï oâ nhieãm, giaûm nheï thieân tai. Gaàn ñaây, khaùi nieäm caùc dòch vuï cuûa heä sinh thaùi ñöôïc ñöa ra treân cô sôû caùc thuoäc tính, chöùc naêng cuûa chuùng ñöôïc con ngöôøi söû duïng. 3.2.1.1. Baûo veä taøi nguyeân ñaát vaø nöôùc Caùc quaàn xaõ sinh vaät ñoùng vai troø raát quan troïng trong vieäc baûo veä röøng ñaàu nguoàn, ñaëc bieät thaûm thöïc vaät coù theå laøm nheï möùc ñoä haïn haùn, luõ luït cuõng nhö duy trì chaát löôïng nöôùc. Vieäc huyû hoaïi thaûm röøng do khai thaùc goã, do khai hoang laøm noâng nghieäp, ngö nghieäp cuõng nhö caùc hoaït ñoäng khaùccaûu con ngöôøi trong quaù trình phaùt trieån kinh teá seõ laøm cho toác ñoä xoùi moøn ñaát, saït lôû ñaát, hoang maïc hoaù ñaát ñai taêng leân raát nhanh. Ñaát bò suy thoaùi khieán thaûm thöïc vaät khoù coù theå phuïc hoài caøng gia taêng caùc taûhm hoaï thieân nhieân nhö luõ luït, haïn haùn… hoaëc gaây oâ nhieãm moâi truöôøng ñaát vaø nöôùc. 3.2.1.2. Ñieàu hoaø khí haäu Quaàn xaõ thöïc vaät coù vai troø quan troïng trong vieäc ñieàu hoaø khí haäu ñòa phöông, khí haäu vuøng vaø caû khí haäu toaøn caàu: Taïo boùng maùt, khueách taùn hôi nöôùc, giaûm nhieät ñoä khoâng khí khi thôøi tieát noùng nöïc, haïn cheá söï maát nhieät khi khí haäu laïnh giaù, ñieàu hoaø nguoàn khí oâxy vaø cacbonic cho moâi tröôøng treân caïn cuõng nhö döôùi nöôùc thoâng qua khaû naêng quang hôïp… 3.2.1.3. Phaân huyû caùc chaát thaûi Caùc quaàn xaõ sinh vaät, ñaëc bieät laø caùc loaøi naám vaø vi sinh vaät coù khaû naêng haáp phuï, haáp thuï vaø phaân huyû caùc chaát oâ nhieãm nhö kim loaïi naëng, thuoác tröø saâu vaø caùc chaát thaûi nguy haïi khaùc. 3.2.2. Giaù trò kinh teá Theo moät soá taøi lieäu, ÑDSH treân toaøn caàu coù theå cung caáp cho con ngöôøi moät giaù trò töông ñöông 33.000 tyû USD/ moãi naêm. Trong Keá hoaïch haønh ñoäng ÑDSH cuûa Vieät Nam(1995) cuõng öôùc tính, haøng naêm vieäc khai thaùc taøi nguyeân noâng, laâm nghieäp vaø thuyû saûn cuûa Vieät Nam coù giaù trò töông ñöông tyû USD. Theo cuïc thoáng keâ Vieät Nam, naêm 2003 nghaønh noâng nghieäp ñoùng goùp moät tyû leä ñaùng keå trong Toång saûn phaåm quoác noäi(GDP) gaàn 21%, nghaønh laâm nghieäp chieám tyû leä gaàn 1,1% GDP, nghaønh thuyû saûn chieám tyû leä hôn 4% GDP. Giaù trò kinh teá cuûa röøng ngaäp maën(RNM) theo Ronnback (1999), moãi naêm 1 ha RNM coù theå taïo ra 13-756 kg toâm thuoäc hoï toâm he coù giaù trò 91-5292 USD, 13-64 kg cua beå vôùi soá tieàn töông öùng laø 475-713 USD, 500-979 kg oác, so vôùi giaù trò töông ñöông laø 140-274 USD. Giaù trò kinh teá cuûa ÑDSH coù theå neâu khaùi quaùt veà caùc maët sau ñaây: Giaù trò ñöôïc tính ra tieàn do vieäc khai thaùc, söû duïng mua baùn hôïp lyù caùc taøi nguyeân ÑDSH. ÑDSH ñaûm baûo cô sôû cho an ninh löông thöïc vaø phaùt trieån beàn vöõng cuûa ñaát nöôùc, ñaûm baûo ccaù nhu caàu veà aên, maëc cuûa nhaân daân, goùp phaân xoaù ñoùi giaûm ngheøo. ÑDSH cung caáp nguyeân lieäu cho coâng nghieäp cheá bieán noâng saûn: mía ñöôøng, boâng vaûi, caây laáy daàu, caây laáy sôïi, thuoác laù, coùi, haït ñieàu… ÑDSH goùp phaàn naâng cao ñoä phì nhieâu cuûa ñaát, qua ñoù laøm taêng giaù trò noâng saûn. 3.2.3. Giaù trò xaõ hoäi vaø nhaân vaên Taïo nhaän thöùc, ñaoï ñöùc vaø vaên hoaù höôûng thuï thaãm myõ coâng baèng cuûa ngöôøi daân. Qua caùc bieåu hieän phong phuù nhieàu daùng veû, nhieàu hình thuø, nhieàu maøu saéc, nhieàu keát caáu, nhieàu höông vò cuûa theá giôùi sinh vaät con ngöôøi trôû neân hieàn hoaø, yeâu caùi ñeïp. ÑDSH goùp phaàn ñaéc löïc trong vieäc giaùo duïc con ngöôøi, ñaëc bieät laø ñoái vôùi theá heä treû, loøng yeâu thieân nhieân, yeâu queâ höông, ñaát nöôùc. ÑDSH laø yeáu toá choáng caêng thaúng, taïo söï thoaûi maùi cho con ngöôøi. Ñieàu naøy ñaëc bieät coù giaù trò trong thôøi ñaïi coâng nghieäp, trong cuoäc soáng hiaän ñaïi caêng thaúng vaø ñaày soâi ñoäng. ÑDSH goùp phaàn taïo oån ñònh xaõ hoäi thoâng qua vieäc baûo ñaûm an toaøn löông thöïc, thöïc phaåm, thoaû maõn caùc nhu caàu cuûa ngöôøi daân veà ñaày ñuû caùc chaát dinh döôõng, veà aên maëc, nhaø ôû, tham quan du lòch vaø thaãm myõ. Nguyeân nhaân cuûa söï suy giaûm ña daïng sinh hoïc Maát vaø phaù huyû nôi cö truù Thöôøng laø keát quaû tröïc tieáp do caùc hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi vaø söï taêng tröôûng daân soá, laø nguyeân nhaân chính daãn ñeán söï suy giaûm loaøi, quaàn theå vaø heä sinh thaùi. Moät trong nhöõng hoaït ñoäng chính ôû ñaây laø phaù röøng ñaõ laøm maát nôi ôû cuûa nhieàu loaøi ñoäng vaät vaø thöïc vaät. Tình hình treân theá giôùi : Vaøo naêm 1980, röøng che phuû khoaûng 3.600 trieäu ha, chieám gaàn 28% beà maët traùi ñaát (khoâng tính vuøng Groenland vaø Chaâu Nam Cöïc). Khoaûng 2.150 trieäu ha ñöôïc tìm thaáy ôû caùc nöôùc ñang phaùt trieån, trong ñoù 1.935 trieäu ha ôû caùc nöôùc nhieät ñôùi vaø 1.450 trieäu ha ôû caùc nöôùc coâng nghieäp hoùa. Möôøi naêm sau, röøng treân theá giôùi chæ coøn 3.400 trieäu ha, maát khoaûng gaàn 6% so vôùi naêm 1980, tæ leä che phuû cuûa röøng treân haønh tinh laø 26% so vôùi 28% cuûa 10 naêm tröôùc. Trong 200 trieäu ha röøng maát ñi, 154 trieäu ha ôû caùc nöôùc nhieät ñôùi (trung bình khoaûng 11,4 trieäu ha moãi naêm) vaø 36 trieäu ha ôû caùc nöôùc coâng nghieäp hoùa. Baûng 6: Dieän tích röøng nguyeân thuûy vaø hieän taïi Khu vöïc Röøng nguyeân sinh(Km2) Röøng hieän nay(Km2) % Chaâu Phi 6799000 2302000 34 Chaâu AÙ 15132000 4275000 28 Trung Myõ 1779000 970000 55 Baéc Myõ 10877000 8438000 78 Nam Myõ 9736000 6800000 70 Chaâu aâu 4690000 1521000 32 Lieân Xoâ 11759000 8083000 69 Chaâu Ñaïi Döông 1431000 929000 65 Theá giôùi 62203000 33363000 54 Nguoàn: Theo FAO, 2002 Theo Ryan thì: Naïn phaù röøng laø nguyeân nhaân tuyeät chuûng moãi ngaøy cuûa ít nhaát moät loaøi chim, moät loaøi höõu nhuõ hoaëc moät loaøi thöïc vaät. Coù ít nhaát 500.000 ñoäng vaät khoâng xöông soáng khoù traùnh khoûi nguy cô tuyeät chuûng vì moâi tröôøng nhieät ñôùi aåm cuûa chuùng bò phaù hoaïi. Khai thaùc quaù möùc (Tình traïng laïm phaùt) Saên baén quaù möùc, ñaùnh caù quaù möùc, hoaëc thu hoaïch quaù möùc moät loaøi hoaëc moät quaàn theå coù theå daãn tôùi söï suy giaûm cuûa loaøi hoaëc quaàn theå ñoù. 3.3.3. Söï thay ñoåi trong thaønh phaàn heä sinh thaùi Chaúng haïn nhö maát hoaëc suy giaûm cuûa moät loaøi coù theå daãn ñeán söï suy giaûm ña daïng sinh hoïc. Ví duï, noã löïc loaïi tröø choù soùi chaâu Myõ ôû mieàn nam California daãn ñeán vieäc giaûm suùt caùc quaàn theå chim hoùt trong vuøng. Khi quaàn theå choù soùi chaâu Myõ giaûm suùt, quaàn theå con moài cuûa chuùng, gaáu truùc Myõ, seõ taêng leân. Do gaáu truùc Myõ aên tröùng chim, neân khi soá löôïng choù soùi ít hôn thì soá löôïng gaáu truùc aên tröùng chim laïi nhieàu leân, keát quaû laø soá löôïng chim hoùt seõ ít ñi. Söï nhaäp noäi caùc loaøi ngoaïi lai Coù theå phaù vôõ toaøn boä heä sinh thaùi vaø aûnh höôûng ñeán caùc quaàn theå ñoäng vaät hoaëc thöïc vaät baûn ñòa . Nhöõng keû xaâm chieám naøy coù theå aûnh höôûng baát lôïi cho caùc loaøi baûn ñòa do quaù trình söû duïng caùc loaøi baûn ñòa laøm thöùc aên, laøm nhieãm ñoäc chuùng, caïnh tranh vôùi chuùng hoaëc giao phoái vôùi chuùng. Tröôøng hôïp Luïc bình (Eichhornia crassipes) Loaøi thöïc vaät naøy coù nguoàn goác töø Nam Myõ, ñaõ ñöôïc du nhaäp vaøo Florida vaøo khoaûng nhöõng naêm 1880. Ñaây laø loaøi coû cöïc xaáu cho moâi tröôøng döôùi nöôùc hay treân caïn. Trong voøng vaøi naêm, loaøi naøy ñaõ che phuû 1 dieän tích maët nöôùc leân ñeán 125.000 acre ôû Floride. Tæ leä taêng tröôûng cuûa chuùng ñöôïc xem laø lôùn nhaát trong taát caû caùc loaøi ñöôïc bieát hieän nay: quaàn theå luïc bình coù theå gia taêng gaáp ñoâi trong voøng 12 ngaøy. Hôn nöõa, chuùng coøn ngaên caûn söï löu thoâng, caûn trôû vieäc caâu caù vaø bôi loäi, vaø ngaên caûn söï thaâm nhaäp aùnh saùng vaø oxy vaøo trong nöôùc. Luïc bình laøm suy giaûm ñoä ña daïng sinh hoïc trong caùc thuûy vöïc nöôùc ngoït. Loaøi naøy ñaõ xuaát hieän ôû Chaâu Phi töø ñaàu theá kyû 20 vaø ngöôøi ta ñaõ caûnh baùo veà söï hieän dieän cuûa chuùng ôû chaâu thoå soâng Nil vaø ôû Natal, Nam Phi cuõng nhö ôû Zimbabwe vaøo naêm 1937. 3.3.5. Gia taêng daân soá Ñe doïa lôùn nhaát ñoái vôùi ña daïng sinh hoïc laø soá löôïng vaø toác ñoä gia taêng daân soá cuûa loaøi ngöôøi. Ngaøy laïi ngaøy, ngaøy caøng nhieàu ngöôøi, ñoøi hoûi ngaøy caøng nhieàu khoâng gian soáng, tieâu thuï ngaøy caøng nhieàu taøi nguyeân vaø taïo ra ngaøy caøng nhieàu chaát thaûi trong khi daân soá theá giôùi lieân tuïc gia taêng vôùi toác ñoä ñaùng baùo ñoäng. Söï gia taêng daân soá loaøi ngöôøi seõ laøm giaûm ña daïng sinh hoïc theo caùc höôùng sau: Gaây bieán ñoåi nôi cö truù do söï phaùt trieån noâng nghieäp, ñoâ thò, coâng nghieäp, vaø khai thaùc quaù möùc caùc nguoàn taøi nguyeân thieân nhieân. Gaây oâ nhieãm ñaát, nöôùc, vaø khoâng khí. Khai thaùc quaù möùc caùc nguoàn taøi nguyeân laøm giaûm caû veà kích côõ vaø ña daïng di truyeàn cuûa caùc quaàn theå loaøi thöông maïi, chaúng haïn nhö caù. Nhaäp noäi caùc loaøi ngoaïi lai laøm phaù huyû caùc nguoàn taøi nguyeân ñaát, nöôùc vaø ñoâi khi coøn ñem ñeán caû nhöõng dòch beänh cuøng vôùi nhöõng loaøi naøy. Ngoaøi ra, chuùng coù theå caïnh tranh vôùi nhöõng loaøi ñoäng, thöïc vaät baûn ñòa veà thöùc aên vaø nôi cö truù. Moät soá loaøi ñoäng vaät, nhö meøo vaø caùo, coøn tröïc tieáp tieâu dieät caùc loaøi baûn ñòa. Gaây ra söï aám toaøn caàu do taêng phaùt thaûi löôïng cacbon dioxit vaø caùc khí khaùc vaøo khí quyeån, chuùng laøm bieán ñoåi caùc heä sinh thaùi töï nhieân ôû moïi nôi. Moät trong caùc nguyeân nhaân cuûa vieäc taêng möùc cacbon dioxit laø do ñoát caùc nhieân lieäu coù nguoàn goác cacbon nhö than, daàu vaø gas. 3.3.6. OÂ nhieãm moâi tröôøng Hieän nay chaát löôïng moâi tröôøng nhieàu nôi, nhieàu luùc ñaõ ñeán möùc baùo ñoäng. Nhieàu thaønh phaàn moâi tröôøng bò suy thoaùi, tình traïng oâ nhieãm do caùc nguoàn thaûi khaùc nhau ( nöôùc thaûi, khí thaûi, chaát thaûi raén) laø nguyeân nhaân ñe doaï ñeán ña daïng sinh hoïc, gaây cheát, laøm giaûm soá löôïng caù theå, giaùn tieáp laøm huyû hoaïi nôi cö truù vaø moâi tröôøng soáng cuûa caùc loaøi sinh vaät hoang daõ. Vieäc tieáp nhaän nöôùc thaûi vôùi haøm löôïng dinh döôõng cao ñaõ gaây söï phuù döôõng cuûa haàu heát caùc hoà vaø cac khu daân cö, ñoâ thò. Söï phuù döôõng ñaõ gaây hieän töôïng nôû hoa thöïc vaät noåi ôû caùc hoà noäi ñòa laø nhoùm taûo lam taám (Microcystis spp), laø loaïi taûo ñoäc nguy haïi tôùi moâi tröôøng soáng cuûa nhieàu loaïi ñoäng vaät thuyû sinh vaø chaát löôïng nöôùc. Vuøng nöôùc ben bieån, hieän töôïng thuyû trieàu ñoû, thuyû trieàu xanh thöôøng xaûy ra laø hheä quaû cuûa söï gia taêng caùc nguoàn thaûi giaøu dinh döôõng töø caùc haïot ñoäng kinh teá vuøng ven bieån. Chieán löôïc baûo toàn cuûa caùc vöôøn thuù treân theá giôùi Vai troø caùc Vöôøn thuù trong vieäc baûo toàn Action 4.2 thuoäc “ Chaêm soùc traùi ñaát” (1991) keâu goïi “ haõy keát hôïp vieäc baûo toàn trong thieân nhieân (in-situ) vaø ngoaøi nôi sinh soáng caùc loaøi ñoäng vaät (ex-situ) ñeå duy trì caùc loaøi vaø caùc nguoàn taøi nguyeân veà gien”. Caùc vöôøn thuù coù vai troø chuû yeáu trong vieäc baûo quaûn caùc quaàn theå ñoäng vaät ôû beân ngoaøi nôi sinh soáng cuûa chuùng, vaø keâu goïi coäng ñoàng caùc Vöôøn thuù trieån khai “ Chieán löôïc baûo toàn caùc Vöôøn thuù”. Action 71 thuoäc “ Chieán löôïc ña daïng sinh hoïc toaøn caàu” keâu goïi “ cuûng coá söï hôïp taùc giöõa caùc cô quan baûo toàn nhaèm môû roäng vai troø baûo toàn ôû beân ngoaøi nôi sinh soáng cuûa caùc loaøi ñoäng vaät, vaø phuïc hoài laïi nôi sinh soáng. Action 71 cuõng tuyeân boá: “ Caùc Vöôøn thuù cuõng tieáp tuïc ñoùng vai troø quan troïng trong vieäc phuïc hoài caùc loaøi bò tuyeät chuûng (extinct) trong thieân nhieân” vaø “ caùc nôi tröng baøy caùc loaøi ñoäng vaät thuyû sinh (aquaria) cuõng coù vai troø ngaøy caøng taêng trong vieäc baûo toàn thieân nhieân”. Caùc boä söu taäp cuûa Vöôøn thuù goàm nhieàu caù theå cuûa caùc loaøi ñang bò ñe doaï nghieâm troïng hoang daõ, vaø ngay caû moät soá tröôøng hôïp caùc loaøi hoaøn toaøn bieán maát. Vì theá, Vöôøn thuù naém giöõ caùc chaát lieäu soáng coù taàm quan troïng quyeát ñònh cho söï sinh toàn caùc loaøi naøy. Caùc maãu vaät nuoâi naøy ñaïi dieän cho moät phaàn quan troïng cuûa taäp hôïp gien coøn laïi, vôùi bieän phaùp kyõ thuaät sinh hoïc cho sinh saûn coù theå söû duïng trong töông._.Xaõ Hoäi Chuû Nghóa Vieät Nam (1995), Keá koaïch haønh ñoäng ña daïng sinh hoïc cuûa Vieät Nam. Boä Khoa Hoïc Coâng Ngheä vaø Moâi Tröôøng (1996), Saùch ñoû Vieät Nam, Nxb Khoa Hoïc Kyõ Thuaät Haø Noäi. Leâ Troïng Cuùc (2004), Ña daïng sinh hoïc vaø Baûo toàn taøi nguyeân, Nxb Ñaïi hoïc Quoác gia Haø Noäi. Leâ Huy Baù (2002), Taøi nguyeân moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng, Nxb Khoa Hoïc vaø Kyõ Thuaät. Toå chöùc caùc vöôøn thuù theá giôùi vaø nhoùm chuyeân gia nhaân gioáng baûo toàn (1993), Chieán löôïc baûo toàn cuûa caùc vöôøn thuù treân theá giôùi, Voõ Ñình Sôn dòch. Nguyeãn Nghóa Thìn (2004), Heä sinh thaùi röøng nhieät ñôùi, Nxb Ñaïi Hoïc Quoác Gia Haø Noäi. Haø Uyeån Khanh (2006), Ñieàu tra hieän traïng heä sinh thaùi vuøng ven Thaønh phoá Hoà Chí Minh vaø nghieân cöùu caùc giaûi phaùp baûo toàn, Luaän vaên toát nghieäp, Ñaïi hoïc Kyõ Thuaät Coâng Ngheä. Hoäi sinh hoïc Vieät Nam (2001), Ñoäng vaät chí, NXB Khoa Hoïc Kyõ Thuaät. Hoäi sinh hoïc Vieät Nam (2001), Thöïc vaät chí, NXB Khoa Hoïc Kyõ Thuaät. Sai Gon Zoo and Botannical gardens Viet Nam (2004), Index seminum anno 2004 collectorum quae. Caùc trang web coù lieân quan: Nea.gov/dadangsinhhoïc Saigonzoo.net Google.com.vn Hochiminhcity.gov.vn Thieân nhieân.net PHUÏ LUÏC BAÛNG 19: CAÙC LOAØI ÑOÄNG VAÄT VAØ THÖÏC VAÄT TAÏI THAÛO CAÀM VIEÂN VAØ KHU DU LÒCH VAÊN HOAÙ ÑAÀM SEN Thöïc vaät ôû Thaûo Caàm Vieân STT Teân thoâng thöôøng Teân khoa hoïc Soáâ löôïng(Caây) Quaêng Alangiaceae 5 1 Quaêng loâng Alangium salvifolium 5 Xoaøi Anacardiaceae 22 2 Xuyeân coùc Choerospondias axillaris 3 3 Saáu baéc Daracuntomelon dao 5 4 Long coùc Dracuntomelon dupeanum 2 5 Xoaøi thanh ca Mangifera Indica 5 6 Sôn huyeát Melamorrhoea laccifera 1 7 Söng nam Semecarpus cochinchhinensis 1 8 Coùc röøng Spondias pinnata 4 9 Coùc tía Spondias purpurata 1 Maõng caàu Annonaceae 19 10 Bình baùt Annona glabra 6 11 Coâng chuùa laù roäng Canaga latyolia 5 12 Söù coâng chuùa Cananga odorata 4 13 Maïi lieãu Miliusa baillonii 1 14 Quaàn ñaàu traùi xoan Polyalthia thorelii 1 15 Quaàn ñaàu laù daøi Polyalthia longigolia 1 16 Maûng caàu Annona glabra 1 Truùc ñaøo Apocynaceae 79 17 Moø cua Alstonia schlaris 5 18 Tröùng cuùt 1 19 Trang loâng 8 20 Daây guoài Landolphia florida 1 21 Söù ñaïi traéng Plumeria obtusifolia 12 22 Söù ñaïi ñoû Plumeria rubra 17 23 Thoâng thieân Thevetia peruviana 1 24 Loàng möùc loâng Wrightia pubercens 34 Cau döøa Arecaceae 214 25 Cau traàu Areca catechu 37 26 Ñoaùt Arenga pinnata 8 27 Döøa xuï laù Attalea macrocarpa 1 28 Thoát noát Borassus flabellifer 4 29 Ñuûng ñænh Caryota mitis 11 30 Cau phuïng Chrysalidocarpus lutescens 2 31 Döøa Cocos nuccifera 1 32 Döøa xieâm Nypa fructicans 6 33 Laù buoâng cau Corypha lecomtei 1 34 Laù buoâng luøn Corypha lecomtei 2 35 Cau tua Dypsis pinatifrons 7 36 Döøa daàu Elacis guineensis 34 37 Keø nam gai Livistona saribus 3 38 Chaø laø Phoenix loureiri 2 39 Cau buïng Roystonia regia 82 40 Keø quaït Thrinax parviflora 2 41 Cau traéng Veitchia merrilli 10 42 Keø chæ Washingtonia filifera 1 Quao Bignoniaceae 31 43 Ñaøo tieân Crescentia cujete 3 44 Quao nöôùc Dolichandrone spathacea 4 45 Phöôïng tím Jacaranda mimosifolia 3 46 Soø ño tía (thieát ñinh) Markhamia stipulata 10 47 Ñaït phöôùc Millingtonia hortensis 3 48 Soø ño cam Oroxylun indicum 8 Goøn Bombacaceae 16 49 Bao baùp Adansonia grandidieri 3 50 Gaïo hoa traéng Bombax thorelii 4 51 Goøn ta Ceiba pentandra 6 52 Chaân thoû Ochromia pyramidalis 2 53 Mieân quaû Pachira insignis 1 Voøi voi Heliotropium indicum 4 54 Laù traéng Cordina latifolia 4 Traùm Durseraccae 5 55 Traùm traéng Canarium album 2 56 Traùm muïi nhoïn Canarium subulatum 1 57 Traùm ñen Canarium tramdenum 2 Caùp Capparis micracantha 2 58 Buùn traùi ñoû Crateva adanonii 2 Phi lao Casuarinaceae 8 59 Phi lao (Döông lieãu) Casuarina equisetifolia 8 Chaân danh Campanulaceae 2 60 Chì veû Hippobroma longiflora 2 Maêng cuït Celastraceae 2 61 Tai chua Cassine glauca 2 OÁc töû Cochlospermaceae 2 62 Oác töû Cochlospermum religiosum 2 Baøng Combretaceae 38 63 Raâm Anogeissus acuminata 2 64 Chön baàu Combretum quadrangulare 2 65 Chieâu lieâu xanh Terminalia alata 1 66 Baøng hoâi Terminalia bellirica 12 67 Chieâu lieâu böôùm Terminalia calamansanai 9 68 Baøng Terminalia catappa 4 69 Chieâu lieâu loâng Terminalia citrina 1 70 Chieâu lieâu laù xoan Terminalia corticora 1 71 Chieâu lieâu ngheä Terminalia triptera 4 72 Chieâu lieâu Terminalia 2 Hoaøng ñaøn 1 73 Toâ haïp baùch 1 Tung Datiscaceae 4 74 Tung Tetrameles nudiflora 4 Soå Dilleniaceae 8 75 Soå nhaùm Dillenia scabrella 2 76 Soå traéng 1 77 Soå naêm nhuïy Dillenia pentagyna 2 78 Soå 3 Daàu Dipterocarpaceae 169 79 Veân veân Anisoptera costata 6 80 Daàu con raùi Dipterocarpus alatus 117 81 Daàu song naøng Dipterocarpus dyeri 1 82 Daàu loâng Dipterocarpus intricatus 2 83 Daàu traø beng Dipterocarpus intricatus 1 84 Sao ñen Hopea odorata 27 85 Kieàn kieàn Hopea siamensis 2 86 Seán bo bo 2 87 Seán muõ Shorea roxburghii 2 88 Caåm lieân Shorea siamensis 2 89 Chai Shorea falcata 3 90 Laøu taùu Vatica odrata 1 91 Taùu nöôùc 3 Thò Ebenaceae 30 92 Thò mun Diospyros bejaudii 2 93 Ñoã an Diospyros brandisiana 3 94 Thò Diospyros buxifolia 5 95 Côøm thò Diospyros malabaria 4 96 Vaøng ngheä Diospyros maritima 4 97 Maëc nöa Diospyros mollis 5 98 Mun 2 99 Hoàng nhung Diospyros philippensis 3 100 Hoàng röøng 2 Coâm Elaeocarpaceae 8 101 Coâm Ñoàng Nai 1 102 Tröùng caù Muntingia calabura 7 Thaàu daàu Euphorbiaceae 40 103 Choøi moøi Antidesma ghaesembilla 1 104 Nhoäi tía Bischofia javanica 9 105 Cuø ñen Ñoàng Nai Croton dongnaiensis 1 106 Saêng traéng Drypetes assamica 1 107 Cao su Hevea brasiliensis 1 108 Sôn maõ kinh Hippomane mancinella 1 109 Baû ñaäu Hura crepitans 18 110 Daàu lai Jatropha multifida 1 111 Caùnh kieán (Ba chia) Mallotus philinnensis 5 112 Toå keùn Suregada multiflora 2 Ñaäu Ñieäp Caesalpinoideae 237 113 Moùng boø traéng Bauhinia acuminata 2 114 Toâ moäc Caesalpinia sappan 1 115 Ñoït moït Cynometra ramiflora 1 116 Boà keát Gleditsia fera 4 117 Muoàng nhieàu hoa Cassia absus 1 118 Goõ ñoû Afzelia xylocarpa 6 119 Moùng boø tím Bauhinia purpurea 9 120 Hoa caùt anh Brownea variegata 4 121 Sao mai 1 122 Boø caïp nöôùc Cassia fistula 14 123 OÂ moâi Cassia grandis 1 124 Boø caïp höôøng Cassia javanica 7 125 Muoàng laù me Cassia bicapsularis 1 126 Muoàng xieâm Cassia alata 20 127 Goõ daàu Copaifera officinalis 1 128 Goõ ninh Crudia chrysantha 5 129 Ñieäp phöôïng Delonix regia 77 130 Lim xanh Erythro phleum 4 131 Goõ caùm Gleditsia fera 7 132 Goõ nöôùc Intsia bijiga 2 133 Lim xeït Peltophorum pterocarpum 47 134 Vaøng anh laù lôùn Saraca dives 2 135 Vaøng anh Saraca indica 6 136 Goõ maät Sindora siamensis 4 137 Me chua Tamarindus indica 10 Trinh nöõ Mimosaideae 141 138 Keo laù traøm Acacia auriculaeformis 21 139 Keo tai töôïng Acacia catechu 13 140 Traïch quaïch Adenanthera pavonina 14 141 Soáng raén Albizia vialenca 9 142 Soùng raén laù daøi Albizia chinensis 2 143 Ñieäp pheo heo Enterolobium cyclocarpum 1 144 Boï cheùt Leucoena leucocephala 4 145 Caây thuùi Parkia sumatrana 3 146 Keo gai 17 147 Keo phi chaâu 2 148 Me taây Samanea saman 53 149 Caêm xe Xylia xylocarpa 2 Phuï ñaäu Papilionoideae 36 150 Xa Antheroporum pierrei 7 151 Chan moät hoät Butea monosperma 2 152 Caåm lai boâng Dalbergia incana 3 153 Traéc boâng Dalbergia cochincinensis 4 154 Söa Dalbergia rimosa 3 155 Ñoã mai Gliricidia sepium 7 156 Ñaäu chaøm Indigofera teysmannii 1 157 Maùt ñen Milletia nigrescens 2 158 Giaùng höông Pterocarpus macrocarpus 6 159 Hoøe 1 Muøng quaân Flacourtiaceae 5 160 Hoàng quaân röøng Flacourtiaindica 2 161 Ñaïi phong töû 3 Böùa Guittiferae 14 162 Coàng tía Calophyllum calaba 1 163 Muø u Calophyllum inophyllum 2 164 Thaønh ngaïnh Cratoxylon formosum subsp 1 165 Böùa ñoû Garcinia cochinchinensis 1 166 Sôn veù Garcinia merguensis 2 167 Böûa Garcinia pendunculata 2 168 Vaáp Mesua ferrea 1 169 Vaáp nhieàu hoa Mesua floribunda 1 170 Trao traûo Ochrocarpus siamensis 1 171 Böùa Singapore Garcinia singgapre 2 Thuï ñaøo Icacinaceae 2 172 Huyønh lang Gonocaryum lobbianum 2 Xang Ixonanthceae 1 173 Kô nia Irvingia malayana 1 Long naõo Lauraceae 26 174 Chaäp choaïi Beilschmiedia roxburghiana 12 175 Queá Cinnamomum verum 1 176 Long naõo Cinnamomum camphora 9 177 Bôøi lôøi vaøng Litsea pierre 3 178 Bô Persea amercana 1 Vöøng Lecythidaceae 34 179 Chieác caïnh (Loäc vöøng) Barringtonia acutangula 10 180 Tam lang Barringtonia longipes 1 181 Vöøng troøn Careya sphaerica 1 182 Vöøng Careya arborea 2 183 Ñaàu laân Couroupita surinamensis 17 184 Chieác sen Gustavia angusta 3 Maõ tieàn Loganiaceae 3 185 Maõ tieàn Strychnos nux 3 Baêng laêng Lythraceae 45 186 Baèng laêng oåi Lagerstroemia calyculata 6 187 Baèng laêng Lagerstroemia floribunda 9 188 Baèng laêng nöôùc Lagerstroemia speciosa 29 189 Baèng laêng loâng Lagerstroemia ovalifolia 1 Ngoïc lan Magnoliaceac 5 190 Ngoïc lan Michelia alba 5 Kim ñoàng Malpighia glabra 2 191 Sô ri Meliaceae 2 Xoan Alphanamixis polystachya 2 192 Goäi nöôùc Azadiracta indica 105 193 Saàu ñaâu Chukrasia tabularis 4 194 Laùt hoa Dysoxylum loureii 3 195 Huyønh ñöôøng Dysoxylum rubrocostatum 3 196 Huyønh ñöôøng gaân ño Khaya macrocarpa 4 197 Thiama Khaya senegalenis 3 198 Soï khæ Melia azedarach 3 199 Xoan Sandoricum koetjape 67 200 Saáu nam Swietenia macrophylla 1 201 Daùi ngöïa Swietenia microphylla 2 202 Daùi ngöïa laù nhoû Toona sureni 9 203 Xoan moäc Moraceae 1 Daâu taèm Artocarpus altilis 5 204 Xa keâ Artocarpus heterophyllus 105 205 Mít vöôøn Artocarpus rigidus 2 206 Mít naøi chlorophylla excelsa 8 207 Caây nhuoäm Ficus bengalensis 4 208 Da laù xoan Ficus benjamina 3 209 Da xanh Ficus callosa 1 210 Da gaùo Ficus drupacea 5 211 Da sung nhaân Ficus elastica 9 212 Da cao su Ficus luspida 3 213 Da ngaùi Ficus superba var 2 214 Da soäp Ficus vacemosa 1 215 Da sung Ficus religiosa 5 216 Da boà ñeà Ficus rumphii 4 217 Da laâm voà Streblus asper 9 218 Duoái nhaùm Streblus taxoides 43 219 Duoái gaøi Ficus superba var 1 220 Da Myristicaceae 3 Ñaäu khaáu Horsfieldia irya 5 221 Saêng maùu raïch Ardisia virens 4 222 Côm nguoäi boâ boát Myrsinaceae 1 Côm nguoäi Jacquinia aurantiaca 1 223 Côm nguoäi gai Myrtaceae 1 Sim Callistemon citrinus 92 224 Traøm ñoû(Hoàng traøm) Fucalyptus btryoides 16 225 Khuynh dieäp Eucalyptus longifollius 2 226 Baïch ñaøn Melaleuca cajeputii 48 227 Traøm cöø Psidium guijava 4 228 Oåi Syzygium malaccense 7 229 Ñieàu ñoû Syzygium cumini 2 230 Traâm moác Syzygium lineatum 7 231 Traâm ba voû Syzygium semarangense 5 232 Maän napoleonaceae 1 Noùn cuï Napoleona imperialis 3 233 Noùn cuï Oxalidaceae 3 Me ñaát Averrhoa bilimbi 7 234 Kheá troøn Averrhoa carambola 1 235 Kheá 6 Thoâng Pinaceae 94 236 Tuøng baùch taùn Calocedrus macrolepis 10 237 Baùch taùn laù gai Araucaria klinkii 2 238 Thoâng caribe Pinus caribe 23 239 Thoâng ba laù Pinus Kesiya royle 54 240 Thoâng hai laù Pinus merkusiana 4 241 Tuøng baïch Podocarpus imbricatus 1 Tre truùc Poaceae 13 242 Tre Bambusa blumeana 3 243 Tre môõ Bambusa vulgaris 1 244 Tre troå Bambusa vulgaris sch var 6 245 Tre vaøng Bambusa ventricosa 3 Kim giao Podocarpaceae 11 246 Kim giao Decussocarpus wallichianus 3 247 Tuøng la haùn Podocarpus brerifolius 8 Quaén hoa Proteaceae 3 248 Laù traõi baøn Grevillea robusta 3 Taùo Rhamnaceae 2 249 Taùo Zizyphus mauritiana 2 Ñöôùc veït Rhizophoraceae 5 250 Veït Bruquiera gymnorrhiza 2 251 Xaêng maõ cheû Carallia barachiata 3 Hoa hoàng Rosaceae 6 252 Caùm Parinari annamensis 2 253 Ñaøo Prunus persica 2 254 Da boø Prunus cerasoides 2 Caø pheâ Rubiaceae 26 255 Gaùo troøn Haldina cordifolia 5 256 Daønh daønh laùng Gardenia philastrei 2 257 Trang traéng Ixora finlaysoniana 6 258 Nhaøu Morinda citrifolia 2 259 Gaùo traéng Neolamcirckia cadamba 2 260 Gaêng traéng Randia dasycarpa 2 261 Caùnh chuoàn 4 262 Gaùo ñoû 3 Cam quyùt Rutaceae 4 263 Baàu naâu Aegle marmelos 1 264 Quyùt röøng Atalantia ceylanica 1 265 Caàn thaêng Feroniella lucida 1 266 Côm röôïu Murrayya koenigii 1 Boà hoøn Sapindaceae 17 267 A keâ Blighia sapida 1 268 Nhaïn Dimocarpus longan 1 269 Nhaïn Maõlai Dimocarpus longan lour 1 270 Nhaïn deâ 1 271 Vaûi Litchi sinensis 1 272 Maät caàu Melicoccus bijugatus 2 273 Boà hoøn Sapindus mukorossi 4 274 Daâu daàu Schleichera oleosa 4 275 Tröôøng quaû nhoû Xerospermun norohianum 2 Seán Sapotaceae 39 276 Vuù söõa Chryrophyllum cainito 2 277 Seán nam Madhuca cochinchinensis 1 278 Vieát ngoït Manilkara kauki 3 279 Vieát Mimusops elengi 32 280 Leâ ki ma Poutena zapota 1 Thanh thaát Simarubuceae 10 281 Thanh thaát Ailanthus altissima 10 Troâm Sterculiaceae 65 282 Thuïc ñòa Guazuma ulmifolia 22 283 Huyûnh Heritiera cochinchinesis 5 284 Caây cui Heritiera littoralis 1 285 Tra ñoû Kleinhofia hospital 4 286 Döïc nang nhuoäm Pterocymbium tinctorium 2 287 Long mang laù lôùn Pterospermum acerifelium 3 288 Long mang laù nhoû Pterospermum grewiaefolium 3 289 Löôøi öôi Scaplium macropodium 1 290 Saêng cöôùc 2 291 Choùc moùc Sterculia alata 4 292 Troâm nam boä Sterculia cochinchinensis 3 293 Troâm hoâi Sterculia foetida 10 294 Cacao Theobroma cacao 3 295 Mang xanh 2 An töùc Styraceae 1 296 Caây neù Styrax agrestis 1 Traàm höông Thymeleaceae 4 297 Traàm höông Aquilaria crassna 4 Coø ke Tiliaccae 6 298 Taùch giaû Berrya cordifolia 3 299 Loø boù Brownlowia tabularis 1 300 Coø ke Grewia tomentosa 2 Seáu Ulmaceae 3 301 Seáu ñoàng Celtis oriemtallis 3 Nguõ traûo Verbenaceae 30 302 Loõi thoï Gmelina arborea 3 303 Laù caùch Premna serratifolia 1 304 Giaù tî Tectona gradis 21 305 Nguõ traûo Vitex negundo 3 306 Bình linh Vitex pierrei 1 307 Bình linh naêm laù Vitex pinnata 1 Quyû kieán saàu Zygophyllaceae 3 308 Maøi oác Guaicum oficinale 3 Ñoäng vaät taïi Thaûo Caàm Vieân STT Teân thoâng thöôøng Teân khoa hoïc Ghi chuù Soá löôïng ( con) LÔÙP THUÙ Mammalia 347 A Linh Tröôûng Primates 45 1 Khæ coäc Macaca artoides 3 2 Khæ vaøng Macaca mulatta 7 3 Khæ ñuoâi lôïn Macaca nemestrina V 6 4 Vooïc baïc Tracypithecus cristatus 8 5 Vooïc vaù chaân ñen Pygathrix nemacus nigripes 1 6 Vöôïn maù vaøng Hylobates concolor 14 7 Vöôïn Pi Leâ Hylobates pileatus 1 8 Vöôïn ñen maù traéng Hylobates concolorleucogenis E 1 9 Daõ nhaân Big foot 2 10 Ñöôøi öôi Bonobo 2 B Thuù AÊn thòt Carnivora 92 11 Soùc ñen Ratufa bicolor 1 12 Soùc ñen Coân Ñaûo Ratuya bicolor condorensic R 3 13 Ñon Atherurus macrourus 4 14 Nhím ta Hystrix brachyura 9 15 Soùi löûa Cuonal pinus PX71-5/9(E) 0 16 Soùi xaùm Canis aureus 2 17 Gaáu choù Helarctos malayanus E 6 18 Gaáu ngöïa Selenarctos thibetanus E 3 19 Raùi caù Lutra lutra 8 20 Choàn baïc maù Melogale moschata 3 21 Choàn hoïng vaøng Martes flavicula 1 22 Caày möïc Arctictis binturong 3 23 Voøi ñoám Paradoxurus hermaphroditus 12 24 Caày gioâng soïc Viverra megaspila E 1 25 Caày höông Viverricula indica 1 26 Teâ teâ Manis pentadactyla V 3 27 Baùo löûa Felis viverrina V 10 28 Meøo röøng Felis bengalensis 4 29 Meøo caù Felis viverrina R 3 30 Baùo gaám Neofelis nebulosa V 3 31 Sö töû Panthera leo 4 32 Baùo hoa mai Panthera pardus E 2 33 Coïp Ñoâng Döông Panthera tigris corbetti 4 34 Meøo gaám Pardofelis marmorata V 2 C Moùng Guoác Artiodactyla 210 35 Voi Elephas maximus V 5 36 Ngöïa hoang Wild horse 2 37 Ngöïa vaèn Equus quagga 3 38 Linh döông Bles 4 39 Linh döông daàu boø 4 40 Linh döông söøng kieám 4 41 Linh döông söøng xoaén Tragelaphus strepsiceres 6 42 Heo röøng Sus scrofa 9 43 Haø maõ luøn Hexaprotodon liberiensis 1 44 Haø maõ Hippopotamidae 2 45 Ñaø maõ Lama quanicoe 1 46 Cheo Tragulus Javanicus 1 47 Höôu vaøng Cervus porcinus E 28 48 Nai caø toâng Cervus eldi E 37 49 Höôu sao Cervus nippon V 8 50 Nai Cervus unicolor 35 51 Mang Muntiacus muntjak 3 52 Boø toùt Bos gaurus E 1 53 Deâ luøn Capraae fhircus 42 54 Cöøu nhaø Ovis 12 55 Höôu cao coå Giraffa camelo pardalis 2 LÔÙP CHIM Aves 324 56 Ñaø ñieåu Chaâu Phi Struthio camelus 4 57 Ñaø ñieåu Taân Ghi Neâ Rhea Americana 1 58 Boà noâng chaân xaùm Pelecanus phillipensis R 5 59 Dieäc xaùm Ardea cinerea rectirostris 1 60 Coø ruoài Bubulcus ibis coromandus 3 61 Coø ngaøng nhoû Egretta intermedia intermedia 1 62 Vaïc Nycticorax nycticorax 3 63 Haïc coå traéng Ciconiaepiscopus episcopus R 1 64 Giaø ñaãy Java Leptotiplos Javanicus R 11 65 Giaø ñaåy lôùn Leptotiplos dubius E 1 66 Giang sen Mycteria leucocephala 21 67 Hoàng haïc Ciconiidae 13 68 Le naâu Dendrocygna Javanica 8 69 Vòt trôøi Anas poecilorhyncha haringtoni 3 70 Vòt moàng Sarki diomis melanotos 2 71 Ñaïi baøng Haliaeetus leucogaster 1 72 Keân keân Aán Ñoä Neophron percnopterus 3 73 Dieàu ñaàu naâu Spilomis cheela ricketiti 1 74 Dieàu nuùi Spizaetus nipalensis 1 75 Gaø loâi lam ñuoâi traéng Lophura hatinhensis 1 76 Gaø loâi vaèn Lophuranycthe meraannamersis 6 77 Gaø loâi traéng Lophura nycthemera 22 78 Boà caâu Columba punicea 53 79 Coâng Aán Pavo cristatus 24 80 Coâng Pavomuticus imperator R 13 81 Tró ñoû khoang coå Phasianus colchicus takatsukasae 39 82 Gaø tieàn maët ñoû Polyplectron germaini T 4 83 Tró sao Rheinartia ocellata ocellta T 9 84 Seáu ñaàu ñoû Grus antigone sharpii 2 85 Trích 12 86 Veït maøo traéng 1 87 Veït maøo vaøng Cacatua sulphurea 1 88 Veït caùnh xanh Greenwing Macaw 2 89 Veït Eclectus Australian eclectus 3 90 Veït traéng maøo ñoû Cacatua moluccensis 1 91 Veït xanh Bluindian ring-neck 6 92 Veït ñoû Ara macao 2 93 Veït maù hoàng Psittacula eupatria 1 94 Veït hoàng ñoû Psittacula alexandri 3 95 Veït xanh ñaàu vaøng Ara ararauna 1 96 Veït traéng maøo cam 1 97 Veït xaùm Psittacula finschei 1 98 Veït vaøng Nam Myõ Ara ararauna 1 99 Veït moû ñoû Agapornis peronata 2 100 Cao caùt Anthracoceros malabricus 4 101 Hoàng hoaøng Buceros bicornis 5 102 Nhoàng Gracula religiosa 15 103 Cöôõng Sturnus nigricollis 1 104 Saùo ñuoâi côø Sturnus malabaricus 4 LÔÙP BOØ SAÙT Reptilia 240 105 Ruøa Trung boä Mauremus annamensis 1 106 Ruøa hoäp löng ñen Cuora amboinensis V 6 107 Ruøa ñaát Seâpoân Geoemydas tcheponensis 1 108 Ruøa ñaát lôùn Geoemy dagrandis V 5 109 Ruøa raêng Hieremys annandalei 2 110 Ruøa vaïch ñoû Cuoratrifasciata 16 111 Ruøa nuùi vaøng Indotestudo elongata V 30 112 Ruøa ba gôø Damonia subtrijuga PX80-24/9 0 113 Ba ba Nam Boä Trionyx cartilaginea 2 114 Caù saáu nöôùc maën Crocodylus porosus 3 115 Caù saáu CuBa Crocodylus rhombifer 4 116 Caù saáu nöôùc ngoït Crocodylus siamensis 99 117 Roàng ñaát Physignathus cocincinus 4 118 Kyø nhoâng xanh Iguana iguana 5 119 Kyø ñaø nöôùc Varanus salvator V 2 120 Kyø ñaø vaân Varanus bengalensis nebulosus V 45 121 Traên ñaát Python curtus V 14 122 Traên gaám Python reticulatus V 1 Ghi chuù: PX71-5/9: Cheát do ung thö ruoät di caên phoåi PX80-24/9: Thanh lyù Caùc caáp baäc ñe doaï theo Saùch Ñoû Vieät Nam: E( Endangered): Ñang nguy caáp( ñang bò ñe doaï tuyeät chuûng) V(Vulnerable): Seõ nguy caáp( coù theå bò ñe doaï tuyeät chuûng) R(Rare): Hieám( coù theå seõ nguy caáp) T(Threatened): Bò ñe doaï K( Insuficiently known): Bieát khoâng chính xaùc Thöïc vaät taïi Khu Du Lòch Vaên Hoaù Ñaàm Sen CAÂY XANH ÔÛ TOÅ BÔØ TAÂY STT Teân thoâng thöôøng Soá löôïng(caây) STT Teân thoâng thöôøng Soá löôïng(caây) 1 Tuøng baùch taùn 121 16 Tuøng 22 2 Traéc cao 157 17 Cau maät 20 3 Tuøng ñænh nhoïn 21 18 Cau ñoû 10 4 Lieãu hai da 10 19 Saàu ñaâu cam 2 5 Hoàng 2000 20 Chaø laø lôùn 16 6 Tuyeát tuøng 20 21 Coï daàu 16 7 Cau saâm banh 38 22 Boà ñeà 2 8 Cau buïng 20 23 Cau vua 15 9 Traéc troøn 82 24 Xöông roàng 10000 10 Traéc nhoû 30 25 Soäp 1 11 Tuøng nhoû 70 26 Duùi 2 12 Sôn tuøng 28 27 Xoaøi 2 13 Trang thaùi 1400 28 Soï khæ 2 14 Boàn söù cuøi 4 29 Sanh 10 15 Cau traéng 23 30 Baèng laêng 5 CAÂY XANH ÔÛ TOÅ BÔØ ÑOÂNG STT Teân thoâng thöôøng Soá löôïng STT Teân thoâng thöôøng Soá löôïng 1 Caàn thaêng kieång coå 7 chaäu 42 Ngheä sen 50 goác 2 Kim quaát kieång coå 17 chaäu 43 Boàn cau vaøng 8 boàn 3 Soäp Bonsai 16 caây 44 Lan oáng 1400 oáng 4 Baù nieân tuøng 56 caây 45 U lan 47 goác 5 Mai chieáu thuyû 214 caây 46 Hoaøng Nam 17 caây 6 Duùi 29 caây 47 Döøa 13 caây 7 Cuøm nuïm 8 caây 48 Chuoái reõ quaït 4 goác 8 Sanh kieång coå 39 caây 49 Giaøn boâng giaáy 26 goác 9 Sari 2 caây 50 Giaøn trang ñaøi 14 goác 10 Da Bonsai 5 caây 51 Trang thaùi 12 goác 11 Sanh Myõ 3 caây 52 Ñoài coû loâng heo 300m2 12 Sôn traø 5 caây 53 Cau ñoû 3 caây 13 Laâm voã 11 caây 54 Mai chieáu thuyû 54 caây 14 Tuøng baùch taùn 7 caây 55 Sanh Bonsai 55 caây 15 Tuøng ñænh nhoïn 64 caây 56 Baù nieân tuøng 8 caây 16 Sôn lieãu 10 chaäu 57 Söù thaùi Bonsai 3 caây 17 Cau maät 12 goác 58 Nguyeät queá kieång coå 9 caây 18 Lim xeït 2 caây 59 Ngoaï tuøng kieång coå 20 caây 19 Soï khæ 34 caây 60 Gaêng 5 chaäu 20 Ñuûng ñænh 4 goác 61 Baèng laêng 3 caây 21 Söû quaân töû 8 goác 62 Suùi thaùi kieång coå 10 caây 22 Giaøn kim ñoàng 6 goác 63 Vaïn nieân tuøng 1 caây 23 Ngaâu 2 goác 64 Keø taøu 20 caây 24 Döøa ba ngoïn 1 caây 65 Cau vua 63 caây 25 Caàn thaêng Bonsai 99 caây 66 Coï daàu 32 caây 26 Tieåu caûnh Bonsai 30 caây 67 Traøm lieãu 32 caây 27 Mai töù quyù 2 caây 68 Traéc cao 51 caây 28 Boâng giaáy 3 caây 69 Traéc troøn 44 caây 29 Me 14 caây 70 Chuoãi ngoïc( haøng raøo) 250m2 30 Sam 2 caây 71 Chuoãi ngoïc( chaäu) 38 chaäu 31 Truùc baïch 2 chaäu 72 Goøn 4 caây 32 Döông Bonsai 2 caây 73 Söù cuøi 42 caây 33 OÅi 2 caây 74 Keõ laù baïc 3 caây 34 Thoâng 4 caây 75 Ngoïc lan 8 caây 35 Kheá kieång coå 8 caây 76 Giaøn Quyønh anh 36 goác 36 Mai vaøng 20 caây 77 Coøng 3 caây 37 Si 31 caây 78 Thieân tueá Mexico 5 caây 38 Gaêng 5 caây 79 Tuøng la haùn 14 caây 39 Thieát moäc lan 4 caây 80 Kim quaát Bonsai 31 caây 40 Döông 27 goác 81 Kheá Bonsai 12 caây 41 Lieãu traéng 25 goác 82 Nguyeät queá Bonsai 5 caây 83 Tieåu caûnh ngoïc trai 14 caây CAÂY XANH ÔÛ VÖÔØN HOA NAM TUÙ STT Teân thoâng thöôøng Soá löôïng STT Teân thoâng thöôøng Soá löôïng 1 Kim ñoàng 6 goác 37 Sôn tuøng 12 caây 2 Keâ laù baïc 2 goác 38 Ngaâu lôùn 2 caây 3 Boâng giaáy 29 goác 39 Thieân tueá Mexico 5 caây 4 Trang ñaøi 14 caây 40 Soäp 16 caây 5 Mai chieáu thuyû 193 caây 41 Sari 2 caây 6 Keâ taøu 11 caây 42 Sam 2 caây 7 Coøng 1 caây 43 Oåi 1 caây 8 Haøng raøo chuoãi ngoïc 230m2 44 Si lôùn 1 caây 9 Duùi 31 chaäu 45 Kheá 8 caây 10 Söù cuøi 42 caây 46 Baèng laêng 3 caây 11 Chuoái reõ quaït 4 caây 47 Mai töù quyù 2 caây 12 Söù quaân töû 8 caây 48 Tuøng la haùn 14 caây 13 Ngoïc lan 10 caây 49 Lan oáng 1400 oáng 14 Soï khæ 45 caây 50 U lan 47 goác 15 Söù thaùi 15 caây 51 Döông 30 caây 16 Ñuûng ñænh 4 caây 52 Ngheä sen 50 goác 17 Chuoãi ngoïc 150m2 53 Sôn lieãu 10 chaäu 18 Thoâng 5 caây 54 Lieãu traéng 25 caây 19 Tieåu caûnh ñoài coû loâng heo 11 caây 55 Traêm lieãu 32 caây 20 Soäp 3 caây 56 Cau vua 30 caây 21 Caàn thaêng 33 caây 57 Chaäu sanh 2 chaäu 22 Baù nieân tuøng 4 caây 58 Coï daàu 32 caây 23 Cuøm ruïm 7 caây 59 Goøn 4 caây 24 Truùc baïch 1 caây 60 Hoaøng nam 17 caây 25 Thoâng lôùn 1 caây 61 Döøa 13 caây 26 Tuøng baùch taùn 7 caây 62 Lim 2 caây 27 Quyønh anh giaøn 36 goác 63 Goác söù cuøi lôùn 2 goác 28 Nguyeät queá 6 caây 64 Sôn traø 5 caây 29 Ngoaï tuøng 22 caây 65 Gaêng 5 caây 30 Si 42 caây 66 Boâng giaáy 3 caây 31 Kim quaát 32 caây 67 Laâm voà 11 caây 32 Sanh 80 caây 68 Vaïn nieân tuøng 1 caây 33 Me 6 caây 69 Thieát moäc lan 4 caây 34 Döông 4 caây 70 Da 3 caây 35 Cau maät 12 caây 71 Du 2 caây 36 Döøa ba ngoïn 1 caây 72 Tieåu caûnh 14 caây 73 Sanh Myõ 1 caây CAÂY XANH ÔÛ TOÅ CHAÊM SOÙC STT Teân thoâng thöôøng Soá löôïng STT Teân thoâng thöôøng Soá löôïng(caây) 1 Boø caïp nöôùc 47 24 Moùng boø 1 2 Moùng boø 1 25 Phöôïng 16 3 Cau vua 71 26 Boâng giaáy 250m2 4 Coï daàu 63 27 Si Nhaät 4 5 Chaø laø 3 28 Sao ñen 78 6 Hoa söõa 8 29 Thieát moäc lan 70 goác 7 Laøi traâu nhoû 15 30 Tre xanh 17 8 Mai töù quyù lôùn 1 31 Thoâng Thieân 4 9 Ngueät queá nhoû 19 32 Sung 1 10 Sanh 62 33 Baèng laêng 5 11 Sen 500m2 34 Cau maät 10 12 Sakeâ 2 35 Cau traéng 5 13 Tre vaøng 12 36 Coøng 65 14 Thoâng 48 37 Döøa 40 15 Traøm lieãu 58 38 Keø taøu 20 16 Xoaøi 14 39 Laù traéng 12 17 Baøng 1 40 Ngoïc lan 5 18 Cau xanh 109 41 Phöôïng tím 17 19 Cau vaøng 22 42 Si 11 20 Cau saâm banh 7 43 Saàu ñaâu 1 21 Daàu 90 44 Keø laù baïc 2 22 Hoaøng nam 22 45 Soï khæ 180 23 Lim xeït 197 46 Traøm boâng vaøng 9 47 Vieát 48 CAÂY XANH ÔÛ KHU B( KHU VÖÏC CHUOÀNG VOI) STT Teân thoâng thöôøng Soá löôïng(caây) STT Teân thoâng thöôøng Soá löôïng(caây) 1 Boø caïp nöôùc 6 20 Keø taøu 15 2 Boâng giaáy 20 21 Keo tai töôïng 6 3 Boà ñeà 5 22 Kheá 3 4 Coï daàu 155 23 Mai vaøng 12 5 Cau vua 55 24 Mai chieáu thuyû 20 6 Cau saâm banh 7 25 Laù traéng 5 7 Cau maät 48 26 Hoaøng nam 6 8 Cau vaøng 32 27 Sanh 80 9 Cau traéng 29 28 Si 53 10 Cau ñoû 4 29 Laøi traâu 11 11 Cau buïi 136 30 Phöôïng 1 12 Daàu 63 31 Thoát noát 19 13 Chaø laø 6 32 Sao ñen 84 14 Döøa 11 33 Vaïn nieân tuøng 14 15 Döông 8 34 Tuøng baùch taùn 14 16 Döùa Myõ 6 35 Soäp 1 17 Ñuûng ñænh 3 36 Söù cuøi 24 18 Keø laù baïc 17 37 Tuøng nhoïn 36 19 Keø ta 15 38 Soï khæ 20 39 Xoaøi 3 Ñoäng vaät taïi Coâng Vieân Vaên Hoaù Ñaàm Sen STT Teân thoâng thöôøng Teân khoa hoïc Soá löôïng(con) Lôùp thuù Mammalia Boä linh tröôûng 1 Vooïc ñaàu traéng Pretis francoisi poliocephalus 1 2 Vooïc vaù chaân ñen Pygathrix nemacus nigripes 1 3 Vöôïn maù vaøng Hylobates gabriellae 2 4 Ñöôøi öôi Pongo pygmaeuc 4 5 Khæ sö töû Macaca nemestrina 15 6 Khæ maët ñoû Macaca artoides 24 7 Khæ loâng vaøng Macaca mulata 11 Boä aên thòt 8 Gaáu ngöïa Selenarctos thibetanus 3 9 Gaáu choù Helarctos malayanus 2 10 Baùo Nam Myõ Panthera oncajaguar 1 11 Nhím Acanthion suberistatum 1 Boä moùng guoác 12 Deâ Capraae 10 13 Höôu Cervys nippon 10 14 Voi Elephas maximus 6 15 Ngöïa 1 Lôùp chim 16 Keùt xanh ngöïc van Nam Myõ Ara araruana 3 17 Keùt traéng Uùc Cacatua galerita 2 18 Keùt ñoû Nam Myõ Ara macao 2 19 Keùt xaùm Chaâu Phi Pittacus erithacus 2 20 Keùt Taân Guinea Eclectus raratus 1 21 Ñaïi baøng 22 Gaø loâi 23 Coâng Pavo muticus 24 Trích 25 Tró sao 26 Giang sen 27 Giaø ñaãy Leptoptilos javanicus 28 Coø ruoài 29 Coø ngaøng 30 Keânh keânh 31 Ñieân ñieån 32 Cu cöôøm 33 Cöôõng 34 Saùo naâu 35 Saùo ngheä 36 Saùo ñaù 37 Saùo Trung Quoác 38 Chích choeø than 39 Chích choeø löûa Lôùp boø saùt 40 Caù saáu Crocodylus siameusis 200 41 Ruøa 5 42 Kyø ñaø nöôùc Varanus salvator 2 43 Kyø ñaø vaân Monnitor nebulosus 1 44 Traên ñaát Python molurus 1 45 Traên vaøng Pyton molurus bivittatas 3 46 Traên maët voõng Python rticulatus 1 47 Raén boâng suùng Enhydris enhydris hôn 100 48 Raén daây Trimercsurus popeorum 7 49 Raén da coùc Achrochordus javanicus 2 50 Raén hoå chuùa Ophiophagus hannah 1 51 Raén hoå ñaát Naja naja 1 52 Raén hoå traâu Ptyas muscosus 1 53 Raén hoå mang chuùa Ophiophagus hannah 1 54 Raén caïp nong Bungarus fasciatus 1 55 Raén caïp nia Bungarus candidus 1 56 Raén ri caù Homalopsis biccata 2 57 Raén ri voi Enhydris bocourti 1 ._.