Khảo sát, đánh giá thực trạng và đề xuất nâng cao năng lực quản lý và xử lý chất thải rắn ở thị xã Gò Công tỉnh Tiền Giang

Chöông 1 : KHAÙI QUAÙT CHUNG 1.1. Tính Caáp Thieát Cuûa Ñeà Taøi Thò xaõ Goø Coâng laø moät vuøng thuoäc tænh Tieàn Giang naèm trong khu vöïc ñoàng baèng soâng Cöûu Long vaø coù ñaëc thuø thuaàn noâng cuõng nhö nhöõng ñòa phöông khaùc trong tænh Tieàn Giang vaø caùc vuøng khaùc nhöng trong vaøi naêm gaàn ñaây ñaõ coù nhöõng böôùc phaùt trieån kinh teá ñaùng keå. Veà coâng nghieäp böôùc ñaàu cuõng ñaõ xaây döïng cô sôû haï taàng chuaån bò cho cuïm coâng nghieäp Long Höng vaø ñònh höôùng môû roäng ra phía huyeän Goø Coâng Taây, huyeän Goø Coâng Ñoâng. Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, thò xaõ Goø Coâng laø trung taâm giao löu kinh teá vaên hoaù xaõ hoäi cuûa khu vöïc phía Ñoâng tænh Tieàn Giang neân toác ñoä phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi cuûa thò xaõ ngaøy caøng ñöôïc naâng cao, nhu caàu tieâu duøng caøng taêng keùo theo ñoù laø löôïng chaát thaûi phaùt sinh ngaøy moät gia taêng. Beân caïnh löôïng raùc sinh hoaït vôùi soá löôïng ñaùng keå, raùc thaûi töø phuï phaåm noâng nghieäp cuõng phaùt sinh vôùi khoái löôïng lôùn khi vaøo muøa vuï. Vaø toaøn boä löôïng raùc thaûi naøy coù moät ñaëc ñieåm chung laø chöa ñöôïc phaân loaïi ngay taïi nguoàn phaùt sinh. Vieäc thöïc hieän nghieân cöùu ñeà taøi luaän vaên toát nghieäp “KHAÛO SAÙT, ÑAÙNH GIAÙ THÖÏC TRAÏNG VAØ ÑEÀ XUAÁT NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC QUAÛN LYÙ VAØ XÖÛ LYÙ CHAÁT THAÛI RAÉN TAÏI THÒ XAÕ GOØ COÂNG TÆNH TIEÀN GIANG” nhaèm goùp phaàn giaûi quyeát vaán ñeà ñang trôû neân caáp thieát cuûa thò xaõ Goø Coâng. 1.2. Muïc Tieâu Cuûa Ñeà Taøi Khaûo saùt, ñaùnh giaù thöïc traïng vaø ñeà xuaát bieän phaùp naâng cao naêng löïc quaûn lyù vaø xöû lyù CTR phuø hôïp vôùi tình hình thöïc teá cuûa ñòa phöông laøm giaûm thieåu oâ nhieãm moâi tröôøng do CTR gaây ra. 1.3. Noäi Dung Cuûa Ñeà Taøi Bao goàm caùc noäi dung chính sau: Thu thaäp caùc taøi lieäu veà ñieàu kieän töï nhieân – kinh teá xaõ hoäi cuûa thò xaõ Goø Coâng. Toå chöùc phaùt phieáu ñieàu tra, khaûo saùt thöïc ñòa veà coâng taùc thu gom, vaän chuyeån vaø quaûn lyù chaát thaûi raén vôùi caùc ñoái töôïng khaùc nhau. Ñaùnh giaù hieän traïng thu gom, vaän chuyeån, phaân loaïi vaø xöû lyù CTR taïi thò xaõ Goø Coâng. Ñeà xuaát bieän phaùp phaân loaïi, thu gom, vaän chuyeån vaø xöû lyù CTR cho thò xaõ Goø Coâng. 1.4. Giôùi Haïn Vaø Phaïm Vi Ñeà Taøi Vì thôøi gian coù giôùi haïn neân moät phaàn nhöõng noäi dung ñeà ra ñöôïc thöïc hieän thöïc teá baèng ñieàu tra, phoûng vaán, khaûo saùt thöïc ñòa; moät phaàn noäi dung khaùc ñöôïc thöïc hieän baèng caùch thu thaäp taøi lieäu vaø soá lieäu coù saün ñeå töø ñoù tính toaùn theo coâng thöùc vaø döïa treân caùc taøi lieäu ñaõ ñöôïc coâng boá roäng raõi; vaø beân caïnh ñoù, moät phaàn nhoû cuûa ñeà taøi ñöôïc thöïc hieän thoâng qua thu thaäp caùc keát quaû nghieân cöùu ñaõ coâng boá ñeå aùp duïng vaø ñaùnh giaù vaøo nghieân cöùu naøy. 1.4.1. Giôùi haïn ñoái töôïng nghieân cöùu Ñoái töôïng cuûa nghieân cöùu naøy goàm: Chaát thaûi raén: bao goàm CTRSH (laø chaát thaûi sinh ra trong khu vöïc daân cö cuûa thò xaõ Goø Coâng, töùc laø caùc CTR coù nguoàn goác sinh hoaït), CTCN (laø chaát thaûi sinh ra trong quaù trình saûn xuaát coâng nghieäp vaø tieåu thuû coâng nghieäp), CTYT (laø chaát thaûi töø beänh vieän, caùc cô sôû vaø trung taâm y teá); Coâng taùc QLCTR: bao goàm nguoàn phaùt sinh CTR, soá löôïng, thöïc traïng tình hình quaûn lyù, nhaân löïc, khaû naêng, hieäu quaû, nhöõng ñaùnh giaù vaø ñeà xuaát caûi thieän caàn thieát; Nhöõng ñoái töôïng khoâng thuoäc phaïm vi nghieân cöùu: - Caùc CTR lieân quan ñeán phoùng xaï; - Caùc CTR lieân quan ñeán chaát noå; - Caùc CTR coù nguoàn goác dioxin vaø PCBs; - Caùc CTR coâng nghieäp vaø nguy haïi coù nguoàn goác cuï theå. 1.4.2. Nghieân cöùu thöïc teá Nhöõng noäi dung nghieân cöùu thöïc teá bao goàm: Hieän traïng phaùt sinh CTR taïi thò xaõ Goø Coâng. Hieän traïng thu gom, vaän chuyeån CTR. Hieän traïng xöû lyù. 1.4.3. Nghieân cöùu treân cô sôû taøi lieäu vaø soá lieäu coù saün Nhöõng noäi dung nghieân cöùu ñöôïc thöïc hieän baèng caùch thu thaäp taøi lieäu vaø soá lieäu coù saün ñaõ ñöôïc coâng boá roäng raõi treân thöïc teá vaø keá hoaïch phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa thò xaõ Goø Coâng. 1.4.4. Tính toaùn theo coâng thöùc döïa treân caùc taøi lieäu Vieäc tính toaùn töø caùc soá lieäu thu thaäp ñöôïc hoaëc ñieàu tra ñöôïc theo coâng thöùc ñöôïc aùp duïng vaøo ñeå döï baùo dieãn bieán veà soá löôïng vaø thaønh phaàn CTR cuûa thò xaõ Goø Coâng ñeán naêm 2020. 1.4.5. Phaïm vi khoâng gian Nghieân cöùu veà caùc vaán ñeà lieân quan ñeán CTR thuoäc 05 phöôøng vaø 04 xaõ cuûa thò xaõ Goø Coâng. Caùc ñieàu tra thöïc teá ñöôïc thöïc hieän taïi 05 phöôøng vaø 04 xaõ cuûa thò xaõ Goø Coâng. Taïi caùc ñieåm ñieàu tra nghieân cöùu thöïc hieän vieäc phaân tích caùc thaønh phaàn rieâng bieät cuûa CTR. Nhöõng ñòa ñieåm ñöôïc löïa choïn ñeå nghieân cöùu thöïc teá laø caùc hoä gia ñình, caùc cô sôû saûn xuaát, baõi raùc Long Höng. Caùc taøi lieäu vaø soá lieäu coù saün ñöôïc thu thaäp töø: - Sôû Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng tænh Tieàn Giang. - Sôû Khoa hoïc vaø Coâng ngheä tænh Tieàn Giang. - Coâng ty Coâng trình Ñoâ thò thò xaõ Goø Coâng. - UBND thò xaõ Goø Coâng. - Phoøng Taøi nguyeân Moâi tröôøng thò xaõ Goø Coâng. - Vieän Taøi nguyeân Moâi tröôøng. 1.4.6. Giôùi haïn thôøi gian Khaûo saùt, ñieàu tra ñöôïc thöïc hieän töø ñaàu thaùng 7/2007 vaø keát thuùc vaøo giöõa thaùng 11/2007. 1.5. Phöông Phaùp Nghieân Cöùu 1.5.1. Phöông phaùp thu thaäp vaø toång hôïp thoâng tin Thu thaäp, ñieàu tra vaø phaân tích caùc soá lieäu veà hieän traïng caùc nguoàn CTR, soá löôïng vaø thaønh phaàn caùc loaïi CTR trong thò xaõ Goø Coâng. Xaùc ñònh toác ñoä phaùt thaûi vaø thaønh phaàn caùc CTR cuûa thò xaõ Goø Coâng: Vieäc xaùc ñònh toác ñoä thaûi raùc sinh hoaït ñöôïc thöïc hieän baèng caùch ñieàu tra thöïc teá taïi caùc hoä gia ñình, sau ñoù tính toaùn baèng phöông phaùp thoáng keâ vôùi ñoä tin caäy 95%. Döï baùo dieãn bieán veà CTR thò xaõ Goø Coâng: Döï baùo dieãn bieán veà khoái löôïng CTR ñöôïc tính toaùn treân cô sôû caùc soá lieäu döï baùo veà gia taêng daân soá, qui hoaïch taêng tröôûng kinh teá, keá hoaïch phaùt trieån coâng nghieäp vaø khaû naêng thu gom, vaän chuyeån vaø quaûn lyù cuûa cô quan chöùc naêng. Vieäc tính toaùn vaø döï baùo ñöôïc thöïc hieän cho ñeán naêm 2020. Döï baùo dieãn bieán thaønh phaàn CTR ñöôïc thöïc hieän döïa treân thöïc teá saûn xuaát vaø tieâu duøng, taäp quaùn tieâu duøng, toác ñoä taêng tröôûng kinh teá vaø caùc soá lieäu thoáng keâ cuûa caùc khu vöïc khaùc. 1.5.2. Phöông phaùp phaân tích vaø xöû lyù soá lieäu Toaøn boä caùc soá lieäu ñöôïc thöïc hieän treân caùc baûng bieåu vaø ñoà thò. Soá lieäu ñöôïc quaûn lyù vaø phaân tích treân maùy tính vôùi phaàn meàm Microsoft Excel vaø phaàn soaïn thaûo vaên baûn söû duïng phaàn meàm Microsoft Word. 1.5.3. Phöông phaùp ñaùnh giaù nhanh vaø öôùc tính löôïng chaát thaûi Söû duïng coâng thöùc Euler caûi tieán ñeå öôùc tính löôïng daân soá gia taêng töø naêm 2007 ñeán naêm 2020 (döïa treân soá lieäu thöïc cuûa daân soá naêm 2006). Töø ñoù tính toaùn ñöôïc löôïng CTR phaùt sinh trong cuøng khoaûng thôøi gian. Treân cô sôû tyû leä thu gom raùc hieän taïi vaø möùc taêng tröôûng kinh teá, trình ñoä nhaän thöùc xaõ hoäi öôùc tính khaû naêng thu gom raùc qua töøng thôøi ñieåm (% raùc ñöôïc thu gom töø naêm 2007 – 2020). 1.5.4. Phöông phaùp tham khaûo caùc yù kieán chuyeân gia Phoûng vaán, tham khaûo yù kieán cuûa caùc caùn boä, nhöõng ngöôøi tröïc tieáp laøm vieäc trong coâng taùc veä sinh cuøng vôùi caùc cô quan lieân quan (Sôû KH&CN, Sôû TN&MT, phoøng TNMT thò xaõ, Coâng ty CTÑT, UBND thò xaõ). 1.5.5. Phöông phaùp thöïc ñòa (ñieàu tra hieän tröôøng vaø khaûo saùt thöïc teá) Tieán haønh khaûo saùt thöïc teá treân ñòa baøn nghieân cöùu, caùc ñieåm taäp keát raùc, qui trình thu gom, vaän chuyeån vaø baõi raùc thò xaõ. Ghi nhaän nhöõng hình aûnh veà hieän traïng cuûa caùc hoaït ñoäng treân. Ñieàu tra tröïc tieáp ñoái vôùi caùc hoä gia ñình, caùc cô sôû saûn xuaát vaø caùc coâng nhaân thu gom baèng baûng caùc caâu hoûi (xem phuï luïc). Caùc baûng caâu hoûi ñaõ khaûo saùt veà nhaän thöùc moâi tröôøng noùi chung vaø vaán ñeà CTR noùi rieâng cuûa coäng ñoàng. 1.6. Phöông Phaùp Luaän Vôùi ñieàu kieän töï nhieân, KT - XH vaø thöïc traïng phaân loaïi taïi nguoàn, thu gom, vaän chuyeån vaø xöû lyù CTR cuûa thò xaõ thì nghieân cöùu nhaèm ñöa ra giaûi phaùp tích cöïc hôn goùp phaàn thuùc ñaåy vieäc xaõ hoäi hoùa trong coâng taùc naøy, moïi ngöôøi, moïi nhaø, moïi taàng lôùp ñeàu goùp moät tay baûo veä moâi tröôøng, giuùp phaùt trieån thò xaõ moät caùch beàn vöõng. Cuøng vôùi vieäc aùp duïng caùc giaûi phaùp kyõ thuaät thì song song ñoù vaán ñeà nhaän thöùc cuûa coäng ñoàng laø yeáu toá quyeát ñònh. Ñeå ñaûm baûo tính khaû thi, giaûi phaùp ñeà xuaát ñöôïc xaây döïng chuû yeáu döïa treân cô sôû toång hôïp, phaân tích vaø ñaùnh giaù caùc hieän traïng VSMT cuûa thò xaõ, döï baùo caùc döï aùn ñaàu tö saép tôùi trong töông lai gaàn. Cuøng vôùi vieäc nghieân cöùu aùp duïng caùc qui ñònh, tieâu chuaån vaø phaân tích coù choïn loïc caùc phöông phaùp thöïc hieän cuûa caùc ñòa phöông coù ñieàu kieän ñòa lyù, xaõ hoäi töông ñoàng. 1.7. Phöông Höôùng Phaùt Trieån (Höôùng Môû Cuûa Ñeà Taøi) Ñeà taøi “KHAÛO SAÙT, ÑAÙNH GIAÙ THÖÏC TRAÏNG VAØ ÑEÀ XUAÁT NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC QUAÛN LYÙ VAØ XÖÛ LYÙ CHAÁT THAÛI RAÉN TAÏI THÒ XAÕ GOØ COÂNG TÆNH TIEÀN GIANG” seõ cung caáp cô sôû khoa hoïc vaø thöïc tieãn phuïc vuï coâng taùc xaây döïng keá hoaïch Quaûn lyù CTR thò xaõ Goø Coâng moät caùch hieäu quaû trong giai ñoaïn CNH – HÑH hieän nay, nhaèm höôùng tôùi muïc tieâu phaùt trieån beàn vöõng KT - XH vaø moâi tröôøng cuûa thò xaõ. Hình1 : Baûn ñoà haønh chaùnh thò xaõ Goø Coâng Chöông 2 : TOÅNG QUAN VEÀ THÒ XAÕ GOØ COÂNG VAØ HIEÄN TRAÏNG MOÂI TRÖÔØNG CUÛA ÑÒA BAØN 2.1. Ñieàu Kieän Töï Nhieân 2.1.1. Vò trí ñòa lyù Thò xaõ Goø Coâng laø moät ñoâ thò lôùn thöù hai sau thaønh phoá Myõ Tho naèm veà phía Ñoâng cuûa tænh Tieàn Giang (vuøng ngoït hoaù Goø Coâng) caùch trung taâm tænh lî khoaûng 35 km, laø cöaû ngoû noái lieàn thaønh phoá Myõ Tho vôùi thaønh phoá Hoà Chí Minh qua phaø Myõ Lôïi bôûi tuyeán giao thoâng quoác loä 50, ñoàng thôøi höôùng ra bieån Ñoâng theo hai ngaõ Taân Thaønh vaø Vaøm Laùng neân thò xaõ Goø Coâng sôùm trôû thaønh trung taâm thöông maïi – vaên hoaù vaø ñöôïc xem nhö “baûn leà chieán löôïc” cuûa truïc ñoäng löïc phaùt trieån khu vöïc phiaù Ñoâng cuûa tænh, khoâng chæ coù vai troø troïng yeáu trong chieán löôïc phaùt trieån kinh teá maø coøn yù nghiaõ ñaëc bieät quan troïng veà kinh teá vaø keát hôïp quoác phoøng an ninh. Vôùi toaï ñoä giôùi haïn laø Töø 10’33’47’ ñeán 10’39’37’ vó ñoä Baéc, Töø 106’65’56’ ñeán 106’71’58’ kinh ñoä Ñoâng. Veà ranh giôùi haønh chính: Phía Baéc giaùp vôùi xaõ Thaønh Coâng (huyeän Goø Coâng Taây) vaø xaõ Taân Trung (huyeän Goø Coâng Ñoâng), Phiaù Nam giaùp vôùi xaõ Bình Taân (huyeän Goø Coâng Ñoâng), Phiaù Taây giaùp vôùi xaõ Yeân Luoâng (huyeän Goø Coâng Taây), Phiaù Ñoâng giaùp vôùi xaõ Taân Ñoâng vaø Bình Nghò (huyeän Goø Coâng Ñoâng), Bieán ñoäng dieän tích töï nhieân: Thò xaõ Goø Coâng ñöôïc thaønh laäp naêm 1987 treân cô sôû taùch moät phaàn cuûa huyeän Goø Coâng Taây vaø Goø Coâng Ñoâng, vôùi qui moâ toång dieän tích töï nhieân laø 3.101,10 ha, daân soá 48.168 ngöôøi; goàm 2 phöôøng vaø4 xaõ ven. Ñeán naêm 1994 do nhu caàu môû roäng noäi thò, thò xaõ Goø Coâng taêng theâm 3 phöôøng ñöôïc taùch töø caùc xaõ Long Höng vaø Long Chaùnh. Naêm 1997 thò xaõ Goø Coâng coù dieän tích töï nhieân 3.209,97 ha chieám 1,4% dieän tích toaøn tænh, vaø laø moät trong chín ñôn vò haønh chính caáp huyeän cuûa tænh Tieàn Giang. 2.1.2. Ñiaï hình Cao phoå bieán töø 0,8 – 0,9 m (cao nhaát 1,9 m vaø thaáp nhaát 0,4 m) vaø coù xu höôùng thaáp daàn theo höôùng Ñoâng Nam. Ñaát ñai khu vöïc thò xaõ coù ñòa hình baèng, khoâng doác, nôi cao nhaát ñaït cao trình 1,95 m vaø nôi thaáp nhaát 0,52 m, beà maët coù nhieàu ao hoà chöùa nöôùc vôùi ñoä saâu caùc ao thay ñoåi tö ø0,3 m – 1,6 m. So vôùi caùc ñænh trieàu cao nhaát cuûa raïch Goø Coâng (Hmax = 1,65 m) thì nhieàu nôi vaãn bò ngaäp khi trieàu cöôøng. Nhìn chung, ñòa hình cuûa thò xaõ Goø Coâng khaù thích hôïp vôùi phaùt trieån saûn xuaát coâng nghieäp, xaây döïng cô sôû haï taàng vaø caùc cuïm coâng nghieäp. 2.1.3. Thoå nhöôõng Coù boán nhoùm ñaát chính: Nhoùm ñaát phuø sa coù 1.416 ha, chieám 46 % dieän tích; Nhoùm ñaát maën coù 803 ha chieám 26 % dieän tích; Nhoùm ñaát caùt gioàng coù 274 ha chieám 9 % dieän tích; Nhoùm ñaát lieáp coù 621 ha chieám 19% dieän tích. Treân toaøn ñòa baøn thò xaõ goàm caùc loaïi ñaát: - Ñaát caùt gioàng bò phuû (Cp) 430 ha, - Ñaát phuø sa nhieåm maën ít (Mi) 86 ha, - Ñaát phuø sa ñaõ phaùt trieån coù taàng loang loå (Pf)1.943 ha, - Ñaát ñaõ laäp líp (Vp) 615 ha. 2.1.4. Khí haäu Thò xaõ Goø Coâng laø vuøng khí haäu ít möa, löôïng möa haøng naêm ñaït thaáp, muøa möa thöôøng ñeán muoän vaø keát thuùc sôùm, ít bò ngaäp luõ. Tuy nhieân, do vò trí giaùp vôùi bieån Ñoâng neân chòu aûnh höôûng maïnh cuûa gioù chöôùng vaø xaâm thöïc cuûa bieån. Nhieät ñoä trung bình haøng naêm cao 27,9 0C thuaän lôïi cho quaù trình phaân giaûi chaát höõu cô trong ñaát. Phaàn lôùn löôïng möa haøng naêm ñeàu taäp trung trong caùc thaùng muøa möa töø thaùng 5 ñeán thaùng 10 neân deã gaây ra xoùi moøn vaø röûa troâi döôõng chaát trong ñaát, nhaát laø nhöõng vuøng ñaát caùt gioàng cuûa thò xaõ. Traùi laïi trong muøa khoâ thaùng 11 ñeán thaùng 4 haàu nhö khoâng möa neân caây troàng bò thieáu nöôùc, ñaát ñai khoâ caèn. Löôïng boác hôi haøng naêm cao, nhaát laø trong muøa khoâ (ñaït trung bình 4,5 mm/ ngaøy) laøm gia taêng quaù trình nhieãm maën leân beà maët ñaát, aûnh höôûng naøy caøng maïnh treân nhöõng vuøng khoâng coù caây che phuû hoaëc boû hoang vaøo muøa khoâ. Khu vöïc thò xaõ chòu aûnh höôûng cuûa hai höôùng gioù chính: - Gioù Taây Nam: thoåi vaøo muøa möa vôùi toác ñoä nhoû; trung bình töø 2,5 – 3 m/s; maùt meû vaø thuaän lôïi cho saûn xuaát vaø ñôøi soáng. - Gioù Ñoâng Baéc: thoåi vaøo muøa khoâ hay coøn goïi laø gioù chöôùng, vôùi vaän toác lôùn, trung bình töø 8 – 9 m/s, laøm gia taêng söï boác thoaùt nöôùc töø maët ñaát vaø caây troàng thuùc ñaåy quaù trình nhieãm maën. Ñaëc bieät gioù chöôùng keát hôïp vôùi trieàu cöôøng gaây neân hieän töôïng xaâm thöïc bieån, laøm saït lôû vaø nhieãm maën. Baûng 1: Caùc chæ tieâu khí haäu taïi thò xaõ Goø Coâng Chæ tieâu Ñôn vò Giaù trò Nhieät ñoä trung bình haøng naêm 0C 27,9 Nhieät ñoä toái cao 0C 132,9 Nhieät ñoä toái thaáp 0C 23,1 Ñoä aåm trung bình haøng naêm cao nhaát % 79,2 Ñoä aåm trung bình haøng naêm thaáp nhaát % 71 Löôïng möa bình quaân/ naêm (mm) mm 1.191 Löôïng möa trung bình trong muøa möa mm 1.129 Löôïng boác hôi trung bình haøng naêm mm 1.427 Toác ñoä gioù trung bình haøng naêm m/s 2.5 (Nguoàn: Theo tuyeån taäp khí töôïng thuyû vaên Ñaøi KTTV TP. Hoà Chí Minh) 2.1.5. Thuyû vaên Maät ñoä doøng chaûy daøy ñaëc vôùi toång chieàu daøi 95 km, maät ñoä 2.96 km /km2. Trong ñoù keânh raïch chính coù toång chieàu daøi 57 km; maät ñoä 1,78 km/km2. Heä thoáng thuyû vaên chia laøm 2 loaïi laø Raïch Goø Coâng vaø keânh thuyû lôïi. Thò xaõ söû duïng nguoàn nöôùc maët töø keânh Xuaân Hoaø vaø traïm bôm Bình Phan ( Chôï Gaïo) neân chòu aûnh höôûng nguoàn nöôùc soâng Tieàn ñoaïn töø Myõ Tho - Chôï Gaïo. Veà nguoàn nöôùc ngaàm: Hieän nay gaëp nhieàu khoù khaên do maïch nöôùc ngaàm saâu bò nhieãm maën khoâng duøng cho sinh hoaït ñöôïc vaø qua thöïc teá cho thaáy tyû leä gieáng taàng noâng khoâng söû duïng ñöôïc chieám tyû leä raát cao (>75%). Keát quaû phaân tích caùc gieáng treân ñòa baøn: Ñoâ saâu khoan: 60 – 70 m; pH: 6 – 7; Fe : 1 – 12 mg /l; Cl- : 1.000 – 4.000 mg /l; CaCO3 : 400 – 1.500 mg /l; Möïc nöôùc tónh : 0,8 – 1,2 m. 2.2. Ñieàu Kieän Kinh Teá Xaõ Hoäi 2.2.1. Vaên hoaù xaõ hoäi 2.2.1.1. Veà toå chöùc haønh chaùnh Thò xaõ Goø Coâng coù 9 ñôn vò haønh chính caáp xaõ vôùi 5 phöôøng laø phöôøng 1, phöôøng 2, phöôøng 3, phöôøng 4, phöôøng 5 vaø 4 xaõ laø xaõ Long Höng, xaõ Long Thuaän, xaõ Long Chaùnh, xaõ Long Hoaø. 2.2.1.2. Veà cô sôû haï taàng Veà giao thoâng: Toaøn thò xaõ Goø Coâng coù 96,75 km ñöôøng (ñöôøng ñoâ thò, ñöôøng caáp xaõ, ñöôøng noâng thoân ) vôùi maät ñoä 3,01 km/ km2. Ñòa baøn thò xaõ Goø Coâng coù 7,06 km quoác loä 50 ñi qua; 20 km ñöôøng tænh; 12,19 km ñöôøng do thò xaõ quaûn lyù. Nhìn chung hieän traïng giao thoâng treân ñòa baøn thò xaõ Goø Coâng mang nhöõng ñaëc ñieåm: maät ñoä ñöôøng giao thoâng cao nhöng maät ñoä ñöôøng chính ôû möùc ñoä trung bình, tyû leä nhöïa hoaù coøn raát thaáp 17 % vaø phaàn lôùn maët ñöôøng coøn heïp. Heä thoáng caáp nöôùc: Nguoàn nöôùc sinh hoaït ñöôïc caáp töø Bình Phan huyeän Chôï Gaïo chuyeàn taûi theo kinh Tham Thu vôùi coâng suaát 7000 m3 / ngaøy. Heä thoáng caáp nöôùc goàm ñöôøng oáng phi 100 – 2500, toång chieàu daøi 14.530 m. Hoä söû duïng nöôùc saïch toaøn thò xaõ laø 85 % vaøo naêm 2005 trong ñoù nöôùc maùy 57 %, caùc nguoàn nöôùc saïch noâng thoân 25 %. Heä thoáng thoaùt nöôùc: Taïi khu vöïc trung taâm noäi thò treân caùc truïc ñöôøng ñeàu coù heä thoáng thoaùt nöôùc phi 500 – 1500 vôùi toång chieàu daøi 6.350 m, chieám 54 % toång chieàu daøi ñöôøng truïc chính. Heä thoáng thoaùt nöôùc caáp 2 chuû yeáu laø ñöôøng oáng nhoû, möông loä, xaây töï phaùt. 2.2.1.3. Veà vaên hoùa – xaõ hoäi Veà daân soá vaø lao ñoäng: Taêng chaäm töø 48.736 ngöôøi naêm 1995 leân 51.993 ngöôøi naêm 2000, bình quaân taêng 1,3 % naêm vaø 54.676 ngöôøi naêm 2005, bình quaân taêng 1,01 % naêm. Maät ñoä daân soá töø 1.572 ngöôøi/ km2 naêm 1995 leân 1.620 ngöôøi/ km2 naêm 2000 vaø 1.704 ngöôøi naêm 2005. Maät ñoä töông ñoái cao so vôùi caùc huyeän trong tænh. Ñaåy maïnh coâng taùc tuyeân truyeàn, vaän ñoäng nhaân daân tham gia thöïc hieän chính saùch keá hoaïch hoaù gia ñình. Vaø toå chöùc thaåm ñònh 7 döï aùn vay voán vôùi soá tieàn 447 tyû ñoàng cho 101 hoä vay nguoàn voán quyõ quoác gia giaûi quyeát vòeäc laøm vaø môû 3 lôùp daïy ngheà may coâng nhaân cho 41 lao ñoäng noâng thoân; vaø xaùc nhaän kyù hôïp ñoàng cho 53 cô sôû saûn xuaát kinh doanh vôùi 151 lao ñoäng. Baûng 2: Tình hình daân soá thò xaõ Goø Coâng Naêm 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Toång soá daân 51.993 52.594 53.190 53.782 54.267 54.676 55.212 (Nguoàn: UBND thò xaõ Goø Coâng) Hình 2 : Dieãn bieán daân soá thò xaõ Goø Coâng töø naêm 2000 ñeán naêm 2006 Veà giaùo duïc: Hoaït ñoäng giaùo duïc ñöôïc chuù troïng naâng cao veà chaát löôïng vaø hieäu quaû ñaøo taïo gaén vôùi cuoäc vaän ñoäng “Noùi khoâng vôùi tieâu cöïc trong thi cöû vaø beänh thaønh tích trong giaùo duïc”. Ñoäi nguõ giaùo vieân ñöôïc quan taâm boài döôõng naâng cao veà chuyeân moân vaø nghieäp vuï. Cô sôû tröôøng lôùp ñöôïc ñaàu tö, naâng caáp vaø xaây döïng theo tieâu chuaån quoác gia: tieåu hoïc phöôøng 1, phöôøng 2, phöôøng 4 vaø trung hoïc cô sôû phöôøng 1. Hoaït ñoäng giaùo duïc ñaït ñöôïc keát quaû khaû quan nhö: toát nghieäp baäc tieåu hoïc ñaït 98,55 %; toát nghieäp baäc trung hoïc cô sôû ñaït 99,67 %; toát nghieäp boå tuùc trung hoïc phoå thoâng ñaït 19,64 %. Veà y teá: Taêng cöôøng thöïc hieän caùc bieän phaùp phoøng choáng dòch beänh chaêm soùc baûo veä söùc khoûe nhaân daân, goùp phaàn haïn cheá dòch beänh xaûy ra. Veà di tích lòch söû - du lòch: Thò xaõ Goø Coâng coù 3 di tích quan troïng ñöôïc nhaø nöôùc xeáp haïng laø di tích Quoác Gia: Laêng moä vaø töôïng ñaøi Anh huøng daân toäc Tröông Ñònh, Laêng Hoaøng Gia (nôi thôø töï beân ngoaïi vua Töï Ñöùc) vaø nhaø Ñoác Phuû Haûi (coù kieán truùc ñoäc ñaùo). 2.2.2. Veà kinh teá 2.2.2.1. Noâng nghieäp Thò xaõ Goø Coâng cuõng nhö nhöõng vuøng khaùc trong ñoàng baèng soâng Cöûu Long, ngaønh noâng nghieäp vaãn coøn laø ngaønh chuû löïc. Troàng troït: Dieän tích gieo troàng caây löông thöïc coù haït ñöôïc 3306,6 ha ñaït 68,7 % keá hoaïch; saûn löôïng ñöôïc 8.764,52 taán ñaït 41,10 % keá hoaïch, trong ñoù dieän tích luùa 3.297,6 ha ñaït 68,7 % keá hoaïch, saûn löôïng ñöôïc 8.740,5 taán ñaït 41,11 % keá hoaïch vaø taêng 3,61 so vôùi cuøng kyø naêm 2006 trong ñoù vuï heø thu coù dieän tích gieo troàng ñöôïc 1650 ha ñaït 103,13 % keá hoaïch vaø giaûm 4,8 ha so cuøng kyø naêm 2006; rau maøu thöïc phaåm gieo troàng 1.552,14 ha ñaït 83,9 % keá hoaïch taêng 3,69 % so vôùi cuøng kyø naêm 2006 ñaõ thu hoaïch ñöôïc 1.410 ha vôùi saûn löôïng 29.275,5 taán ñaït 75,32 % keá hoaïch vaø taêng 35,79 % so vôùi cuøng kyø naêm 2006; troàng môùi ñöôïc 3.1 ha caây aên traùi naâng toång dieän tích caây aên traùi hieän coù 535,1 ha vôùi saûn löôïng thu hoaïch ñöôïc 3.520 taán ñaït 52,54 % keá hoaïch taêng 0,66 % so vôùi cuøng kyø naêm 2006. Chaên nuoâi: Beân caïnh ñoù ngaønh chaên nuoâi cuõng ñöôïc chuù troïng ñaëc bieät laø trong thôøi gian qua ñaõ coù nhieàu dòch beänh xaûy ra ñoái vôùi caùc loaïi gia suùc, gia caàm. Caùc cô quan laûnh ñaïo ñaõ tieán haønh thöïc hieän coâng taùc phoøng choáng dòch beänh xaûy ra ñoái vôùi gia caàm, gia suùc, thöïc hieän tieâm phoøng gia suùc vaø tieâm phoøng cuùm gia caàm; toå chöùc kieåm tra, quaûn lyù vieäc vaän chuyeån kinh doanh gia suùc, gia caàm, caùc saûn phaåm gia suùc, gia caàm treân ñòa baøn neân tình hình dòch beänh treân ñaøn gia caàm, gia suùc oån ñònh khoâng xaûy ra dòch beänh; ñaõ toå chöùc thaåm ñònh vò trí môùi (ngoaøi khu vöïc noäi thò) coù 9 cô sôû aáp tröùng gia caàm, 7 cô sôû chaên nuoâi vaø caáp giaáy kieåm ñònh cho 5 cô sôû ñaït tieâu chuaån. Vaøo thôøi ñieåm 1/4/2007 ñaøn boø ñöôïc 1.180 con taêng 38,82 %; ñaøn; ñaøn gia caàm ñöôïc 596.604 con taêng 72 % vaø ñaøn heo coù 9.831 con giaûm 15,3 % so vôùi naêm 2006. Nuoâi troàng khai thaùc thuyû haûi saûn: Toaøn thò xaõ nuoâi troàng 108 ha thuyû saûn caùc loaïi ñaït 100,9 % keá hoaïch trong ñoù nuoâi caù 98,9 ha vaø toâm caùc loaïi 9,7 ha; saûn löôïng thu hoaïch ñöôïc 283,51 taán ñaït 64,63 % keá hoaïch taêng 2,52% so vôùi naêm 2006. Vaø moâ hình kinh teá hôïp taùc xaõ ñang ñöôïc quan taâm phaùt trieån, toaøn thò xaõ coù 6 hôïp taùc xaõ trong ñoù thaønh laäp môùi moät hôïp taùc xaõ nuoâi thuyû saûn. 2.2.2.2. Coâng nghieäp Treân toaøn ñòa baøn thò xaõ Goø Coâng coù toång coäng 222 cô sôû saûn xuaát. Vôùi ñieàu kieän töï nhieân thuaän lôïi, thò xaõ cuõng tieán haønh ñaàu tö phaùt trieån ngaønh coâng nghieäp - tieåu thuû coâng nghieäp vôùi soá voán 25.297 trieäu ñoàng, trong ñoù khu vöïc ngoaøi thò xaõ ñaõ coù 21.957 tæ ñoàng ñaït 50.48 % keá hoaïch nhö Coâng ty coå phaàn may Coâng Tieán chi nhaùnh Coâng ty may Vieät Tieán ñöa vaøo hoaït ñoäng 10 daây chuyeàn may vôùi 560 coâng nhaân; döï aùn cuïm coâng nghieäp Long Höng vôùi dieän tích 24 ha ñang tieán haønh xaây döïng vôùi muïc ñích di dôøi caùc cô sôû saûn xuaát nhaèm baûo ñaûm toát coâng taùc baûo veä moâi tröôøng; moät soá saûn phaåm chuû yeáu cuûa caùc cô sôû saûn xuaát taïi thò xaõ ñaït saûn löôïng taêng so vôùi cuøng kyø naêm 2006 nhö: saûn phaåm baùnh keïo taêng 14,2 %; maët haøng thaûm cuûa hôïp taùc xaõ Bình Minh taêng 61,1 % ; maët haøng chieáu laù taêng hôn 2,5 laàn. Tuy nhieân, do bò caïnh tranh, nguoàn nhieân lieäu, thò trröôøng khoâng oån ñònh neân saûn phaåm gaëp khoù khaên, saûn löôïng giaûm so vôùi cuøng kyø naêm 2006 nhö: cheá bieán sô ri giaûm 27,6 %; xay xaùt giaûm 39,4 % vaø may gia coâng giaûm 70,6 %. Veà phaùt trieån löôùi ñieän: Cuøng vôùi söï ñaàu tö phaùt trieån coâng nghieäp, ngaønh ñieän löïc cuõng ñöôïc quan taâm nhieàu hôn nhö xaây döïng xong keá hoaïch phaùt trieån löôùi ñieän trung theá, haï theá coù 58 tuyeán vôùi toång chieàu daøi 37 km, trong 6 thaùng ñaàu naêm 2007 gaén môùi ñöôïc 699 ñieän keá chính. Vôùi tình hình kinh teá ñang phaùt trieån neân nhu caàu söû duïng ñieän caøng gia taêng daãn ñeán tình traïng thieáu huït ñieän, caùc cô quan ñieän aùp duïng nhöõng bieän phaùp nhaèm tieát kieäm ñieän nhö: duy trì vieäc ñieàu chænh giôø chieáu saùng treân caùc tuyeán ñöôøng coâng coäng, ñoàng thôøi giao chæ tieâu cho caùc cô quan möùc tieâu thuï ñieän. Trong ñaàu naêm ñaõ tieát kieäm ñieän naêng tieâu thuï 10 % so vôùi naêm 2006. 2.2.2.3. Thöông maïi - dòch vuï Söï ñaàu tö phaùt trieån kinh teá cuõng laøm cho hoaït ñoäng thöông maïi dòch vuï tieáp tuïc oån ñònh vaø phaùt trieån veà soá cô sôû, quy moâ maïng löôùi kinh doanh, phuïc vuï toát yeâu caàu saûn xuaát vaø ñôøi soáng sinh hoaït nhaân daân. Veà coâng taùc quaûn lyù vaø toå chöùc kinh doanh taïi caùc chôï ñaït ñöôïc nhieàu hieäu quaû, ñaûm baûo traät töï, veä sinh vaø an toaøn veà phoøng choáng chaùy noå; toång möùc baùn leû haøng hoaù vaø doanh thu dòch vuï ñöôïc 314,5 tyû ñoàng ñaït 53,7 keá hoaïch taêng 31,5% so vôùi naêm 2006; caùc hoaït ñoäng vaän taûi oån ñònh ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu vaän chuyeån haøng hoaù vaø ñi laïi cuûa nhaân daân, khoái löôïng vaän chuyeån haøng hoaù ñöôïc 56.860 taán ñaït 52% keá hoaïch, luaân chuyeån 3.150.600 taán/km ñaït 53,49% keá hoaïch, khoái löôïng vaän chuyeån haønh khaùch ñöôïc 33.500 löôït haønh khaùch ñaït 50,01% keá hoaïch, luaân chuyeån ñöôïc 23.450.200 löôït haønh khaùch /km ñaït 50,11% keá hoaïch; coøn veà hoaït ñoäng böu chính vieãn thoâng phuïc vuï toát caùc yeâu caàu veà thoâng tin lieân laïc, ñaõ hoaøn chænh heä thoáng caùp treo ôû 4 xaõ, phaùt trieån môùi ñöôïc 704 maùy ñieän thoaïi, naâng toång trò giaù xuaát khaåu ñöôïc 194.000 USD ñaït 64,67 % keá hoaïch taêng 44,93 % so vôùi naêm 2006. 2.3. Ñònh Höôùng Phaùt Trieån Kinh Teá Xaõ Hoäi Thò xaõ Goø Coâng seõ laø cöûa ngoû thöù hai tieáp giaùp vôùi thaønh phoá Hoà Chí Minh. Theo ñoù, seõ hình thaønh khu coâng nghieäp taäp trung laøm veä tinh cho caùc khu coâng nghieäp cuûa thaønh phoá Hoà Chí Minh, khu ñoâ thò thöông maïi - dòch vuï, khu villa nhaø vöôøn, beán caûng haøng hoaù cuûa khu vöïc… Khôûi ñoäng chieán löôïc phaùt trieån, ngay naêm 2007 tænh vaø thò xaõ xuùc tieán ñaàu tö xaây döïng caùc cuïm coâng nghieäp, caùc trung taâm thöông maïi, giaùo duïc ñaøo taïo, y teá, vaên hoaù du lòch,… Hình thaønh theâm caùc khu daân cö môùi, môû roäng vaø naâng caáp caùc vaønh ñai, giao thoâng noäi thò. Khu vöïc ngoaïi thò seõ ñaàu tö ñeå phaùt trieån theo höôùng noâng nghieäp sinh thaùi ña daïng treân neàn caây luùa ñaëc saûn, rau maøu, thöïc phaåm, traùi caây an toaøn, chaên nuoâi thuyû saûn vaø caùc dòch vuï khoa hoïc kyõ thuaät saûn xuaát gaén lieàn vôùi baûo quaûn, sô cheá, cheá bieán vaø tieâu thuï saûn phaåm. Cô caáu kinh teá thò xaõ seõ chuyeån dòch theo höôùng thöông maïi dòch vuï - coâng nghieäp. Veà thöông maïi - dòch vuï: maïng löôùi chôï seõ ñöôïc tieáp tuïc hình thaønh ñoàng boä töø chôï trung taâm thò xaõ, chôï khu vöïc veà phía Nam vaø phía Baéc ñeán caùc chôï phöôøng, xaõ. Ñoàng thôøi hình thaønh caùc dòch vuï haäu caàn cho du lòch. Beân caïnh ñoù, öu tieân qui hoaïch vaø xaây döïng sieâu thò Goø Coâng, xaây döïng môùi chôï vaønh ñai phía Nam, Long Höng, Long Chaùnh, chôï Coáng ñaäp, phöôøng 4, phöôøng 5 vaø naâng caáp chôï Long Thuaän, chænh trang laïi chôï cuõ Goø Coâng. Doanh soá baùn ra cuûa ngaønh seõ taêng leân 5.183 tyû ñoàng naêm 2010; 19.942 tyû ñoàng naêm 2015 vaø 23.395 tyû ñoàng naêm 2020. Ñoái vôùi ngaønh du lòch, ñaët troïng taâm vaøo hoaït ñoäng löõ haønh, thu huùt khaùch du lòch vaøo caùc khu vaên hoaù, lòch söû vaø kieán truùc coå, khu du lòch sinh thaùi Bình Xuaân vaø laø haäu caàn cho du lòch bieån Goø Coâng. Phaùt trieån caùc tuor du lòch lieân huyeän, taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho caùc thaønh phaàn kinh teá tham gia hoaït ñoäng du lòch, ñaåy maïnh xaõ hoäi hoaù du lòch, ñaåy maïnh moái quan heä hôïp taùc. Trung taâm toân taïo, tu boå vaø baûo toàn caùc ñieåm di tích lòch söû, caùc ñieåm du lòch hieän coù, phuïc hoài ngheà truyeàn thoáng; môû theâm caùc tuyeán ñieåm môùi, naâng chaát vaø caùc saûn phaåm du lòch; lieân keát vôùi tænh vaø thaønh phoá Hoà Chí Minh xaây döïng vaø phaùt trieån caùc ñieåm du lòch veä tinh; phaùt huy caùc söï kieän lòch söû vaø ñaëc saûn thaønh leã hoäi du lòch. Löôïng khaùch du lòch ñaït khoaûng 20,7 ngaøn ngöôøi naêm 2010, naêm 2015 laø 31,4 ngaøn ngöôøi, ñeán naêm 2020 ñaït 51 ngaøn ngöôøi. Doanh thu ñaït 17 tyû ñoàng naêm 2010 vaø ñeán naêm 2020 ñaït 101 tyû ñoàng. Ñoái vôùi coâng nghieäp - tieåu thuû coâng nghieäp, xaây döïng vaø Thò xaõ xöùng ñaùng laø ñaàu taøu phaùt trieån vaø coâng nghieäp hoaù. Taäp trung xaây döïng caùc cuïm coâng nghieäp nhö cuïm coâng nghieäp Long Höng (20 ha) vaøo naêm 2007 vaø tieáp tuïc xaây döïng cuïm coâng nghieäp Long Chaùnh (5 ha). Tieán ñeán xaây döïng khu coâng nghieäp Bình Ñoâng vôùi 500 ha, thaønh laäp vaø hoaøn chænh caùc hôïp taùc xaõ laønh ngheà trong ñoù quan troïng nhaát laø ngheà laøm maém toâm chaø, ñan laùt, thaûm chieáu haøng myõ ngheä, tuû thôø Goø Coâng, laïp xöôûng töôi, ñoà myõ ngheä,… Laáy coâng nghieäp cheá bieán laøm troïng taâm cho phaùt trieån ngaønh, nhanh choùng ñaàu tö thích hôïp vôùi trình ñoä lao ñoäng tieán leân coâng nghieäp hoaù. Vieäc môû roäng thò xaõ veà phía Baéc song song vôùi quoác loä 50 cuõng ñöôïc môû roäng vaø caàu Myõ Lôïi ñöôïc xaây döïng hoaøn chænh, ngaønh coâng nghieäp - tieåu thuû coâng nghieäp seõ coù cô hoäi phaùt trieån nhanh. Troïng taâm laø hình thaønh khu coâng nghieäp Bình Ñoâng caëp theo soâng Vaøm Coû Taây laøm veä tinh cho caùc khu coâng nghieäp cuûa tænh, thaønh phoá Hoà Chí Minh. Qui moâ ban ñaàu khoaûng 150 ha, coù theå môû roäng leân ñeán 300 ñeán 500 ha keùo daøi theo truïc quoác loä 50 ñeán khu laønh ngheà Taân Trung vaø cuïm coâng nghieäp - tieåu thuû coâng nghieäp Long Höng. Theo ñoù, naêm 2010 giaù trò saûn xuaát coâng nghieäp seõ ñaït 150,4 tyû ñoàng, taêng bình quaân 13,3 % / naêm; ñaït 438,5 tyû ñoàng ( naêm 2015 ) taêng 23,9 % / naêm ( töø naêm 2011 ñeán naêm 2015 ) vaø ñaït 1.343 tyû ñoàng (naêm 2020), taêng bình quaân 25,1 % (töø naêm 2016 ñeán naêm 2020)… Vôùi nhöõng thuaän lôïi veà vò trí vaø vò theá, thò xaõ Goø Coâng xaây döïng chieán löôïc phaùt trieån kinh teá thaønh moät thò xaõ naêng ñoäng, phaùt trieån nhanh cuûa tænh, thöïc hieän ba vai troø: trung taâm thöông maïi, dòch vuï cuûa ba huyeän phía Ñoâng; Trung taâm coâng nghieäp, tieåu thuû coâng nghieäp tieåu vuøng; trung taâm giaùo duïc ñaøo taïo, goùp phaàn trong söï nghieäp phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa tænh. 2.4. Hieän Traïng Moâi Tröôøng Cuûa Thò Xaõ Thò xaõ Goø Coâng laø moät ñòa baøn nhoû coù möùc taäp trung daân cö cao goàm 11.923 hoä vôùi khoaûng 56.000 daân chia thaønh 5 phöôøng vaø 4 xaõ. Tình hình hoaït ñoäng thöông maïi, dòch vuï ôû thò xaõ khaù taáp naäp vì laø trung taâm cuûa caû khu vöïc 3 huyeän vuøng Goø Coâng. Trong noäi oâ vaãn coøn nhieàu nhaø daân lao ñoäng soáng trong ñieàu kieän veä sinh._. moâi tröôøng keùm, khoâng coù nöôùc saïch vaø khoâng coù nhaø veä sinh, heä thoáng thoaùt nöôùc thaûi khoâng ñuû vaø coøn loä thieân raát nhieàu. Baõi raùc hieän taïi ñaõ baét ñaàu quaù taûi, hieän ñòa phöông ñaõ môû roäng theâm dieän tích chöùa neân tình hình thu gom raùc ñöôïc khaû quan hôn, nhöng vieäc xöû lyù raùc hieän taïi chöa coù giaûi phaùp thöïc hieän chæ laø baõi raùc loä thieân. 2.4.1. Moâi tröôøng khoâng khí Baûng3: Keát quaû phaân tích chaát löôïng khoâng khí taïi caùc truïc giao thoâng chính, khu daân cö. Thoâng soá Dieãn bieán theo naêm Ñôn vò 2002 2003 2004 NO2 mg/m3 0,027 0,004 0,007 SO2 mg/m3 KPH 0,0003 0,0033 CO mg/m3 2,79 4,5 5,8 Buïi mg/m3 1,67 0,5 0,58 KPH: khoâng phaùt hieän (Nguoàn: Baùo caùo hieän traïng moâi tröôøng tænh Tieàn Giang naêm 2005) OÂ nhieãm buïi: Haøm löôïng buïi trong khoâng khí naêm 2003, 2004 so vôùi naêm 2002 laø khoâng taêng. Tuy nhieân keát quaû phaân tích haøm löôïng buïi cao hôn töø 3 – 10 laàn so vôùi möùc cho pheùp cuûa TCVN 5937 - 1995 laø 0,3 mg/ m3. Vaøo muøa khoâ thì haøm löôïng buïi cao, dao ñoäng töø 1 – 3,76 mg/m3, vöôït TCVN 3 – 12 laàn. OÂ nhieãm khí NO2 : Khí NO2 dao ñoäng trong khoaûng 0,001 – 0,01 mg/m3 thaáp hôn TCVN 5937 – 1995 (0,4 mg/m3) khoaûng 20 – 100 laàn. Haøm löôïng NO2 cao nhaát thuoäc khu vöïc thaønh thò, taäp trung giôø cao ñieåm cao nhaát taïi truïc giao loä, thaáp nhaát taïi caùc xaõ vaø cao nhaát laø taïi caùc phöôøng trong thò xaõ. OÂ nhieãm khí: Noàng ñoä SO2 naèm trong möùc TCVN laø 0,5 mg/m3. Noàng ñoä SO2 trong khoâng khí cao nhaát laø taïi khu vöïc ñoâ thò laø 0,0033 mg/m3, vaøo muøa naéng cao hôn muøa khoâ gaáp 2 ¸ 3 laàn. Thaáp nhaát vaãn laø khu vöïc noâng thoân vaøo muøa naéng noàng ñoä SO2 0,0021 mg/m3, vaøo muøa möa noàng ñoä SO2 khoâng phaùt hieän. OÂ nhieãm khí CO: Noàng ñoä CO trong khoâng khí dao ñoäng trong khoaûng 2,7 – 5,8 mg/m3 coøn naèm trong möùc qui ñònh cuûa TCVN 5937 – 1995 (40 mg/m3). OÂ nhieãm tieáng oàn: Tieáng oàn trong naêm 2004 khoâng taêng so vôùi naêm 2003. Dao ñoäng trong khoaûng 70 - 85 dBA vaøo giôø cao ñieåm tieáng oàn vöôït hôn 85 dBA taïi caùc giao ñieåm (TCVN 5937 : 1998, cho pheùp 70dBA). Rieâng taïi caùc khu vöïc noâng thoân cuûa thò xaõ trung bình giaûm so vôùi 2003 dao ñoäng töø 58 – 67 dBA. Baûng 4: Keát quaû phaân tích tieáng oàn treân ñòa baøn thò xaõ Goø Coâng Dieãn bieán theo naêm 2002 2003 2004 70 - 84 70 - 80 67,5 - 79 (Nguoàn: Baùo caùo Hieän traïng moâi tröôøng tænh Tieàn Giang naêm 2005) 2.4.2. Raùc thaûi Raùc ñoâ thò: Chôï Goø Coâng vaø daân cö noäi thò haøng ngaøy thaûi ra khoaûng 10 taán raùc, chuû yeáu laø raùc sinh höõu cô coù laãn moät soá bao bì nylon, nhöïa deûo, nhöïa xoáp, giaáy…. Taïi thò xaõ coù toå chöùc heä thoáng thu gom raùc daân laäp hoaït ñoäng khaù toát baèng xe eùp raùc, xe tay vaøo ngoõ heûm vaø maïng löôùi thuøng raùc coâng coäng boá trí ñaày ñuû caùc nôi caàn thieát. Thò xaõ Goø Coâng ñaõ thöïc hieän thí ñieåm vieäc phaân loaïi raùc taïi nguoàn ñeå taùch rieâng phaàn raùc höõu cô ñöa vaøo cheá bieán phaân raùc höõu cô taïi choã. Raùc coâng nghieäp: Chaát thaûi raén ôû caùc cô sôû saûn xuaát ñöôïc thu gom chuû yeáu qua toå chöùc veä sinh ñoâ thò vaø thöôøng laø raùc sinh hoaït, pheá thaûi höõu cô hoaëc raùc khoâ khoâng ñoäc haïi. Raùc naøy cuõng ñöôïc chuyeån veà caùc baõi taäp trung qui ñònh. Khoâng coù loaïi chaát thaûi raén ñoäc haïi vaø phoùng xaï. Hieän nay do KCN Long Höng môùi chæ trong giai ñoaïn thi coâng vaø chæ coù caùc cô sôû saûn xuaát nhoû vaø hôïp taùc xaõ Bình Minh ñang hoaït ñoäng neân löôïng chaát thaûi coâng nghieäp thaät söï laø khoâng ñaùng keå. Löôïng raùc naøy ñöôïc thu gom do thoûa thuaän giöõa doanh nghieäp vaø Coâng ty CTÑT. Baûng 5: Thaønh phaàn chaát thaûi raén coâng nghieäp treân ñóaï baøn thò xaõ Goø Coâng Ngaønh Thaønh phaàn chuû yeáu Thaønh phaàn khaùc Cheá bieán löông thöïc Traáu Taïp chaát , buïi, daây nylon, ñaù vuïn Cô khí Phoâi kim loaïi Hoäp sôn, vaûi, thöïc phaåm, giaáy Chaên nuoâi quy moâ lôùn Phaân Nhöïa, thuyû tinh, giaáy, raùc vöôøn Gia coâng chì löôùi Baõ chì Tro coù chöaù 1 soá CTRNH In aán, gia coâng giaáy Giaáy Plastic, kim loaïi, thöõc phaåm Saûn xuaát y cuï Nhöïa, kim loaïi Giaáy, goã, thöïc phaåm. Ñoâng laïnh Pheá phaåm Giaáy, plastic Nöôùc chaám Baû baùnh daàu, baû maém Thuyû tinh, plas tic, giaáy Cöa xeû goã Goã (maïc cöa, daâm baøo) Kim loaïi Gaïch ngoùi nung Gaïch vuïn Tro Phaân boùn Bao bì nhöïa Gieát moã Chaát höõu cô (phaân, loâng) Thu mua pheá lieäu bình acquy Nhöïa, kim loaïi chì Giaáy Kinh doanh VTNN, thuoác thuù y Giaáy vuïn Chai thuoác beå (thuyû tinh), nhöïa. (Nguoàn: Phoøng Taøi nguyeân Moâi tröôøng thò xaõ Goø Coâng) Raùc y teá Moãi ngaøy Beänh vieän ña khoa thò xaõ Goø Coâng thaûi ra, bao goàm: raùc sinh hoaït ; raùc y teá: beänh phaåm, boâng baêng, daây chuyeàn nöôùc bieån, oáng kim tieâm, chai loï, boä phaän sau phaãu thuaät. Baûng 6: Baûng thoáng keâ veà hieän traïng xöû lyù raùc treân ñòa baøn Ñôn vò Toång soá hoä treân ñòa baøn Töï xöû lyù Hôïp ñoàng thu gom vaø xöû lyù Soá hoä Tyû leä Hôïp ñoàng môùi Toång soá hoä hôïp ñoàng Daân laäp Coâng laäp Toång soá hoä hôïp ñoàng Tyû leä (%) Phöôøng 1 1.342 110 8,2 47 0 1.232 1.232 91,8 Phöôøng 2 1.564 55 3,52 16 336 1.173 1.509 96,48 Phöôøng 3 1.266 67 5,29 32 0 1.199 1.199 94,78 Phöôøng 4 1.324 281 21,22 40 746 297 297 78,78 Phöôøng 5 986 145 14,71 55 50 791 791 85,29 Xaõ Long Chaùnh 1.088 904 83,09 54 0 184 184 16,91 Xaõ Long Hoøa 1.512 1.277 84,46 72 105 130 235 15,54 Xaõ Long Höng 1.240 1.060 85,48 54 0 180 180 14,52 Xaõ Long Thuaän 1.601 1.246 77,83 70 144 211 355 22,17 Toaøn thò xaõ 11.923 5.145 43,15 440 1.381 5.397 6.778 56,85 (Nguoàn: Baûng thoáng keâ soá lieäu sô löôïc naêm 2006 ) 2.4.3. Moâi tröôøng nöôùc OÂ nhieãm höõu cô: Treân keânh raïch Thò xaõ Goø Coâng: Keát quaû phaân tích cho thaáy vaøo muøa khoâ coáng ñoùng ñeå ngaên maën, nöôùc tuø ñoïng neân möùc ñoä oâ nhieãm höõu cô cao. Chæ soá COD laø 51 mg/l vöôït xa so vôùi tieâu chuaån nöôùc caáp cho sinh hoaït laø 10 mg/l cho noâng nghieäp, nuoâi troàng thuyû saûn laø 35 mg/l vaø BOD5 dao ñoäng töø 3 – 16.6 mg/l. OÂ nhieãm vi sinh: Qua keát quaû phaân tích cho thaáy vaøo muøa khoâ haøm löôïng vi khuaån taêng hôn cuøng kyø naêm 2002, haøm löôïng vi khuaån giaûm vaøo muøa möa. Coù 1.400.000 Ecoli /100 ml vaø 3.400.000 Coliform /100 ml nöôùc cao hôn r61t nhieàu möùc cho pheùp trong nguoàn nöôùc caáp cho sinh hoaït (möùc chaáp nhaän laø 2.000 Ecoli /100 ml vaø 5.000 Coliform /100 ml nöôùc). Phuù döôõng hoùa: Keát quaû phaân tích cho thaáy vöôït TCVN coät A nhöng giaûm hôn so vôùi cuøng kyø 2002 (chæ tieâu Amoniac vaø Nitrat) 2.4.4. Moâi tröôøng ñaát Vieäc taêng vuï luùa leân tôùi möùc 3vu ï/naêm hoaëc hôn nöõa khoâng coù thôøi gian vaø ñieàu kieän cho ñaát phuïc hoài. Ñoái vôùi ruoäng luùa neáu khoâng coù bieän phaùp boå sung muøn vaø phaân boùn höõu cô seõ coù xu theá ñaát bò xoùi moøn vaø chai saïn daàn. Vieäc söû duïng hoùa chaát baûo veä thöïc vaät vaø phaân boùn hoùa hoïc lieân tuïc nhieàu naêm taïo ra dö löôïng chaát ñoäc toàn löu trong ñaát, laøm thay ñoåi thaønh phaàn cuûa ñaát vaø suy thoùai chaát löôïng ñaát. 2.4.5.Tình hình veä sinh moâi tröôøng ñoâ thò Tình hình TXGC trong naêm qua coù nhieàu chuyeån bieán tích cöïc. Vieäc naâng caáp ñöôøng phoá, laùt væa heø, thu gom vaø quaûn lyù raùc thaûi, troàng boå sung caây xanh laøm cho ñöôøng phoá ngaøy caøng saïch ñeïp vaø xanh töôi hôn. Tuy nhieân, tình traïng VSMT thò xaõ vaãn coøn ñieàu ñaùng quan taâm. Toaøn thò xaõ coù hôn 10.135 hoä söû duïng ñoàng hoà nöôùc chieám tyû leä 85 % trong toång soá hoä, gaàn 15% soá hoä phaûi söû duïng nöôùc sinh hoaït töø nguoàn khaùc nhö gieáng ñaøo, nöôùc ao hoà, soâng raïch. Soá löôïng caàu tieâu hôïp veä sinh chöa nhieàu, coù 11.446 hoä söû duïng caàu tieâu hôïp veä sinh (chieám tyû leä 96 %) bao goàm luoân caû caàu tieâu maø nhìn beà ngoaøi töôûng nhö töï hoaïi song thöïc chaát khoâng coù haàm chöùa, chæ coù oáng cho phaân chaûy ra soâng (tröôøng hôïp xaûy ra ñoái vôùi caùc hoä soáng gaàn soâng). Treân thöïc teá loaïi caàu naøy raát khoù phaùt hieän. Hieän chæ coù 16/42 ñieåm ñöôøng coù nhaø veä sinh, 09 caàu tieâu coâng coäng, vaø 1.238 caàu tieâu treân ao caù. Vieäc thöïc hieän Chæ thò 200/TTg cuûa thò xaõ coøn gaëp nhieàu khoù khaên, nguyeân nhaân laø vì coù khaù nhieàu boä phaän daân ngheøo khoâng coù khaû naêng xaây caàu tieâu töï hoaïi, maëc duø ñaõ hoã trôï kinh phí cho caùc hoä naøy vay voán ñeå xaây caàu tieâu hôïp veä sinh, nhöng vì nguoàn kinh phí coù haïn neân vaãn chöa ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu trong nhaân daân. Beân caïnh ñoù coù moät soá vaán ñeà lieân quan ñeán thoùi quen vaø ngaïi söûa ñoåi neân nhieàu hoä maëc duø ñaõ xaây döïng caàu tieâu hôïp veä sinh vaãn söû duïng caàu tieâu treân ao caù. 2.4.6. Caûnh quan moâi tröôøng Theo soá lieäu ñieàu tra cuûa UBND TXGC, naêm 2006 toaøn thò xaõ coù treân 5100 caây xanh ñöôøng phoá trong ñoù coù 650 caây coå thuï töø 25 tuoåi trôû leân vôùi 10 chuûng loaïi, trong ñoù sao, daàu chieám tæ leä cao nhaát (80%), coù nhöõng haøng caây tuoåi thoï ñeán haøng traêm naêm nhö me, sao, daàu… Trong nhöõng naêm qua UBND thò xaõ ñaõ ñaàu tö troàng môùi theâm 418 caây ôû caùc tuyeán bao goàm nhöõng chuûng loaïi coù hoa ñeïp nhö: mai ñieäp, phöôïng vó, baèng laêng… vaø nhöõng loaøi coù höông thôm nhö hoa söõa, traøm boâng vaøng, nhöng chuû yeáu vaãn laø caùc loaøi caây laáy goã nhö lim xeït, daàu, xaø cöø… Nhö vaäy, coäng vôùi soá caây ñöôïc troàng boå sung 775 chaäu hoa kieång vaø caây kieång ôû caùc coâng vieân thì caây xanh coâng coäng ôû TXGC bình quaân laø 0,1 caây/ngöôøi. 2.4.7. Moâi tröôøng noâng thoân Veä sinh moâi tröôøng noâng thoân caùc naêm qua töøng böôùc ñöôïc caûi thieän roõ töø sau khi trieån khai Chæ thò 200/TTg cuûa Thuû Töôùng Chính phuû veà “Ñaûm baûo nöôùc saïch vaø veä sinh moâi tröôøng noâng thoân”. Hieän traïng hoá xí hôïp veä sinh: Haàu heát ôû caùc vuøng noâng thoân laø xaây döïng hoá xí chöa hôïp veä sinh. Ña soá caùc hoä noâng daân (treân 90%) söû duïng caàu tieâu ao caù vaø laøm caàu tieâu tröïc tieáp treân soâng raïch, thaûi moät löôïng phaân ngöôøi raát lôùn vaøo nöôùc maët. Vieäc chaên nuoâi heo trong daân noâng thoân vôùi ñaøn heo toång coäng dao ñoäng trong khoaûng 10.000 con cuõng thaûi ra löôïng phaân xaáp xæ nhö löôïng phaân ngöôøi keå treân, moät phaàn nhoû ñöôïc taän duïng ñeå hoai laøm phaân boùn ruoäng luùa, phaàn lôùn thaûi thaúng ra moâi tröôøng xung quanh vaø thaûi vaøo nguoàn nöôùc neáu chuoàng traïi laøm ngay treân hoaëc gaàn soâng raïch. Töø naêm 1994 ñeán nay theo chæ ñaïo cuûa UBND Tænh vaø yeâu caàu quaûn lyù veä sinh moâi tröôøng noâng thoân theo Chæ Thò 200/TTg keát hôïp vôùi thöïc hieän Nghò Ñònh 36/CP vaø Nghò Ñònh 40/CP veà baûo ñaûm an toaøn giao thoâng thuûy boä, caùc nôi trong thò xaõ ñaõ deïp boû haàu nhö hoaøn toaøn caùc caàu tieâu treân soâng, caùc chuoàng nuoâi gia suùc, gia caàm doäi phaân gaây oâ nhieãm nguoàn nöôùc ñoàng thôøi cuõng deïp nhöõng caàu tieâu ao caù doïc theo caùc truïc giao thoâng chính nhö ñöôøng quoác loä, ñöôøng xaõ, ñöôøng trong phöôøng vaø khoâng cho duy trì caàu caù taïi caùc khu daân cö ñoâng cuøng söû duïng maø chæ cho caàu tieâu ao caù trong gia ñình vaø ñaët ôû nôi khuaát sau nhaø coù xöû lyù nöôùc ao caù tröôùc khi chaûy vaøo nguoàn nöôùc soâng raïch hoaëc phaûi ñaép kín hoaøn toaøn. Cuoái naêm 2006 ôû thò xaõ Goø Coâng ñaït möùc cao nhaát trong tænh vôùi 96 % hoä coù HXHVS. Trong naêm 2006 thò xaõ vaãn tieáp tuïc vaän duïng nguoàn voán hoã trôï veä sinh moâi tröôøng cuûa tænh cho nhieàu hoä gia ñình möôïn ñeå xaây döïng HXHVS roài thu hoài vaø xoay voøng cho hoä khaùc möôïn ñaõ giuùp laøm taêng soá hoä coù HXHVS nhöng nguoàn voán naøy chöa ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu cuûa nhaân daân nhaát laø ôû caùc xaõ chuaån bò xin coâng nhaän xaõ vaên hoùa vì tieâu chí veä sinh moâi tröôøng yeâu caàu xaõ vaên hoùa phaûi coù 70% hoä söû duïng HXHVS. Coù 423 hoä xaây môùi vaø 219 hoä söõa chöõa laïi hoá xí. Baûng 7: Thoáng keâ soá lieäu xaây döïng hoá xí hôïp veä sinh treân thò xaõ Goø Coâng Ñôn vò Toång soá hoä treân ñòa baøn Söû duïng hoá xí hôïp veä sinh Xaây môùi Söõa chöõa Toång soá hoä söû duïng Tyû leä (%) Phöôøng 1 1.342 06 14 1.324 100 Phöôøng 2 1.564 00 24 1.564 100 Phöôøng 3 1.266 02 22 1.263 99,76 Phöôøng 4 1.324 04 14 1.322 99,85 Phöôøng 5 986 46 22 981 99,49 Xaõ Long Chaùnh 1.088 22 19 1.064 97,79 Xaõ Long Hoøa 1.512 237 63 1.440 95,24 Xaõ Long Höng 1.240 77 18 1.069 86,21 Xaõ Long Thuaän 1.601 29 23 1.401 87,51 Toaøn thò xaõ 11.923 423 219 11.446 96 (Nguoàn: Baûng thoáng keâ soá lieäu sô löôïc naêm 2006) Hieän traïng raùc thaûi: Vieäc thu gom raùc chuyeån veà baõi qui ñònh neân tình traïng ñoå raùc ra ñöôøng, taïi doác caàu hoaëc ñoå raùc xuoáng soâng raïch ñaõ giaûm raát ñaùng keå, chính quyeàn ñòa phöông ghi baûng caám ñoå raùc ôû moät soá nôi caàn thieát vaø nhaân daân töï giaùc thöïc hieän khaù toát. Ñoái vôùi caùc hoä gia ñình ôû raûi raùc thì höôùng daãn hoï ñaøo hoá chöùa raùc hôïp veä sinh, khoâng thaûi raùc, xaùc suùc vaät vaø chaát pheá thaûi xuoáng nguoàn nöôùc hoaëc thaûi traøn lan ra chung quanh ñeå giöõ veä sinh moâi tröôøng noâng thoân. Hieän traïng chuoàng traïi chaên nuoâi gia suùc – gia caàm: Caùc hoä chaên nuoâi qui moâ vöøa vaø lôùn phaûi keâ khai hoaït ñoäng coù aûnh höôûng moâi tröôøng vaø thöïc hieän bieän phaùp xöû lyù chaát thaûi chaên nuoâi ñaûm baûo veä sinh khoâng gaây oâ nhieãm moâi tröôøng. Caùc hoä nuoâi gia ñình ôû qui moâ trang traïi hay daïng nhoû leû vaøi con heo cuõng ñöôïc höôùng daãn thu gom vaø xöû lyù phaân hôïp veä sinh. Phöông phaùp xöû lyù phaân vaø nöôùc thaûi chaên nuoâi trong thò xaõ ñang khuyeán khích hieän nay laø xaây döïng haàm biogas ñeå vöøa thöïc hieän veä sinh chaên nuoâi vöøa taïo chaát ñoát saïch phuïc vuï cho nhu caàu ñun naáu cuûa gia ñình, ñeán nay trong thò xaõ coù haøng ngaøn tuùi uû biogas côõ 8 – 12 m3 vaø haøng traêm haàm uû biogas 20 - 70 m3. Caùc hoä khoâng coù ñieàu kieän thöïc hieän heä thoáng biogas thì ñöôïc höôùng daãn thu gom phaân ñöa ñi uû hoaïi roài môùi duøng boùn cho caây troàng, hoa maøu, ruoäng luùa vaø phaàn nöôùc thaûi chaên nuoâi töø chuoàng heo cho chaûy vaøo hoá töï thaám ñeå haïn cheá laây lan gaây oâ nhieãm moâi tröôøng. Ñeán nay tình traïng nuoâi heo thaû rong vaø thaû lan ôû caùc vuøng noâng thoân ñaõ giaûm roõ reät, tính bình quaân trong thò xaõ coù 62% hoä nuoâi gia söùc gia caàm thì rieâng hoä nuoâi heo ñaõ coù ñöôïc gaàn 90% laø coù chuoàng traïi coá ñònh ñeå coù theå thu gom vaø xöû lyù phaân chaên nuoâi hôïp veä sinh. Qua vaän ñoäng, giaûi thích vaø höôùng daãn veà chaên nuoâi vaø veä sinh moâi tröôøng soá hoä naøy töø töø ñaõ hieåu ra vaø laøm chuoàng nuoâi, nhôø theá tình traïng oâ nhieãm moâi tröôøng noâng thoân do chaên nuoâi ñöôïc caûi thieän ngaøy theâm toát ñeïp. Hieän traïng nöôùc sinh hoaït: Naêm 2006 coù 85 % hoä daân ñöôïc caáp nöôùc saïch, 6 thaùng ñaàu naêm 2007 taêng leân laø 87,6 % (nöôùc saïch qui öôùc cuûa Thò xaõ). Taïi caùc gia ñình coù ñieàu kieän sinh soáng oån ñònh ña soá thöïc hieän ñöôïc aên chín, uoáng soâi ñeå baûo ñaûm veä sinh neân chaát löôïng cuoäc soáng ñöôïc caûi thieän daàn. Ñaëc bieät töø naêm 2006 ñeán nay caùc xaõ ñaõ huy ñoäng ñöôïc nhieàu nguoàn löïc vaø voán ñaàu tö cuûa nhaân daân ñeå xaây döïng nhieàu traïm caáp nöôùc cho cuïm daân cö taäp trung vôùi qui moâ moãi gieáng khoan hoaëc moãi traïm xöû lyù nöôùc maët coù khaû naêng cung caáp cho 100 – 500 hoä daân, ngöôøi daân noâng thoân nhaän thöùc ñöôïc taàm quan troïng cuûa nöôùc saïch ñoái vôùi ñôøi soáng vaø söùc khoûe neân coá gaéng daønh duïm tieàn tham gia noái maïng nöôùc ñeå coù nguoàn nöôùc saïch ñeán taän nhaø duøng cho aên uoáng vaø sinh hoaït. Chính nhôø ñoù maø tæ leä hoä daân coù nöôùc saïch ôû noâng thoân taêng nhanh trong caùc naêm qua. Trong soá hoä söû duïng nöôùc saïch keå treân ñaõ coù ñöôïc 32% hoä duøng nöôùc maùy vaø nöôùc gieáng khoan coù chaát löôïng toát vaø oån ñònh. Hieän traïng söû duïng thuoác baûo veä thöïc vaät: Vôùi soá lieäu ñieàu tra chæ rieâng thuoác tröø saâu haøng naêm baø con noâng daân ñaõ söû duïng 600 - 900 ngaøn lít /luùa vaø 80 - 96 ngaøn lít /rau vaø phun xòt saâu ôû maät ñoä khoâng caàn duøng thuoác ñaõ laøm laõng phí moät löôïng thuoác raát lôùn, söï dö thöøa ñoù ñaõ taùc ñoäng gaây ñoäc haïi cho moâi tröôøng thieân nhieân vaø con ngöôøi, ngoaøi vieäc baø con phaûi chi phí cho saûn xuaát soá tieàn khoâng caàn thieát. Do ñoù, naêm 1992 thò xaõ ñaõ ñöa chöông trình phoøng tröø dòch haïi toång hôïp aùp duïng treân caây luùa, ñeán naêm 1993 khi coù kinh phí cuûa FAO, chöông trình IPM (quaûn lyù dòch haïi toång hôïp) ñöôïc môû vaø nhaân leân roäng raûi, noäi dung cuûa chöông trình laø duøng nhieàu bieän phaùp moät caùch ñoàng boä ñeå quaûn lyù dòch haïi moät caùch hieäu quaû nhaát treân cô sôû hieåu bieát heä sinh thaùi. Ñeán naêm 1995 nhaèm trieån khai chöông trình IPM moät caùch nhanh choùng vaø coù hieäu quaû, tieát kieäm ñöôïc chi phí, ñoàng thôøi cho baø con thaáy ñöôïc vieäc duøng thuoác saâu ôû giai ñoaïn luùa coøn nhoû laø khoâng caàn thieát, Cuïc baûo veä thöïc vaät ñaõ trieån khai cho Thò xaõ thöïc hieän tieáp chöông trình FPR (noâng daân cuøng tham gia laøm thí nghieäm) vaø ñeán naêm 1996 tieáp tuïc ñöa chöông trình IPM treân caây rau. Vieäc thöïc hieän caùc chöông trình naøy luùc ñaàu cuõng coù nhieàu tranh caûi vaø hoaøi nghi trong noâng daân, vì noù laøm thay ñoåi taäp quaùn voán ñaõ coù töø laâu, thay ñoåi nhaän thöùc veà vaán ñeà dòch haïi, chaáp nhaän söï hieän dieän cuûa caùc ñoái töôïng gaây haïi treân ñoàng ruoäng ôû maät ñoä thaáp, khoâng phun thuoác tröø saâu sôùm ngoaøi vieäc baø con coù theå deaõ daøng chaáp nhaän nhö phaûi troàng nhöõng gioáng coù naêng suaát cao, phaåm chaát toát, khaùng saâu beänh, thích hôïp ñieàu kieän khí haäu ñaát ñai taïi ñòa phöông phaûi baûo veä vaø lôïi duïng caùc loaøi thieân ñòch saün coù treân ñoàng ruoäng, caùc bieän phaùp canh taùc phaûi ñöôïc aùp duïng moät caùch ñoàng boä, hôïp lyù ñeå taïo caây khoûe v.v... nhöng qua thôøi gian thöïc hieän, ngay vuï ñaàu tieân ñaõ ñöôïc baø con ñaùnh giaù raát cao, nhieät tình höôûng öùng thöïc hieän vaø ngaøy caøng nhaân roäng.. Nhöõng naêm gaàn ñaây, qua caùc cuoäc ñieàu tra thaêm doø veà nhaän thöùc cuûa baø con noâng daân qua caùc chöông trình IPM vaø FPR cho thaáy baø con raát ham thích vôùi chöông trình huaán luyeän vì thoâng qua chöông trình ñaõ ñem laïi lôïi ích thieát thöïc veà kinh teá, ñoàng thôøi nhaän thöùc cuûa baø con noâng daân ngaøy caøng ñöôïc nhaân leân, baø con ñaõ nhaän dieän ñöôïc haàu heát caùc loaïi dòch haïi quan troïng, bieát caùch quaûn lyù chuùng, bieát ñöôïc vai troø quan troïng cuûa thieân ñòch vaø quan troïng hôn ñaõ bieát ñöôïc taùc haïi cuûa thuoác hoùa hoïc neân ñaõ thay ñoåi taäp quaùn phun thuoác ñònh kyø, khoâng phun thuoác sôùm. Vieäc söû duïng gioáng vaø phaân boùn cuõng ñöôïc baø con quan taâm tuyeån choïn kyõ caøng (duøng gioáng khaùng saâu beänh, naêng suaát cao, oån ñònh, boû haún caùc gioáng ñòa phöông, boùn phaân caân ñoái, hôïp lyù, khoâng gieo saï quaù daày ...) Chöông trình FPR: Trong chöông trình FPR (noâng daân cuøng tham gia thí nghieäm) qua ñieàu tra treân 01 ha moïi bieän phaùp canh taùc kyõ thuaät ñöôïc aùp duïng gioáng nhau nhöng chæ khoâng phun thuoác saâu sôùm ñeàu cho naêng suaát nhö nhau nhöng ôû loä thöû nghieäm khoâng duøng thuoác sôùm ñaõ tieát ñöôïc chi phí saûn xuaát, bình quaân naêm 1996/ha aùp duïng IPR tieát kieäm ñöôïc 93.680 ñoàng, naêm 1997 - 76.633 ñoàng, chöông trình ñaõ thuyeát phuïc ñöôïc ngöôøi daân, keát quaû thaêm doø cho thaáy bình quaân moät hoïc vieân ñaõ hoïc chöông trình IPR ñaõ loâi keùo höôùng daãn laïi cho 2 - 3 noâng daân khaùc cuøng laøm theo. Töø nhöõng keát quaû ñieàu tra treân chuùng ta thaáy moät trong nhöõng bieän phaùp quaûn lyù, baûo veä moâi tröôøng theo xu theá phaùt trieån beàn vöõng taïi thò xaõ Goø Coâng trong laõnh vöïc noâng nghieäp thì vieäc thöïc hieän chöông trình IPM treân caây troàng laø moät vaán ñeà caáp thieát vaø phaûi ñöôïc laøm roäng raõi, khoâng phaûi chæ rieâng treân caây luùa, caây rau maøu maø treân caây aên traùi cuõng caàn phaûi ñöôïc chuù troïng vaø sau naøy vôùi höôùng phaùt trieån thò xaõ Goø Coâng caàn xaây döïng caùc vuøng saûn xuaát rau saïch - traùi saïch, vaán ñeà tröôùc maét caàn môû vaø nhaân roäng chöông trình IPM vì maëc duø ñaõ ñöôïc öùng duïng töø nhieàu naêm nay, hieäu quaû ai cuõng thaáy vaø chaáp nhaän nhöng nhìn laïi chæ môùi moät soá ít trong haøng traêm ngaøn noâng daân trong thò xaõ Goø Coâng ñöôïc huaán luyeän, naém ñöôïc nguyeân taéc caên baûn cuûa chöông trình vaø thöïc hieän ñuùng. Vôùi nguoàn kinh phí tænh haïn heïp vaø nguoàn kinh phí FAO taøi trôï cho chöông trình saép heát khoâng theå tieáp tuïc môû vaø huaán luyeän heát noâng daân trong tænh ñöôïc, do ñoù caàn coù söï tuyeân truyeàn roäng raûi trong noâng daân, taän duïng moïi phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng nhö baùo, ñaøi phaùt thanh - truyeàn hình, taøi lieäu böôùm phaân phaùt tröïc tieáp ñeán noâng daân, daùn aùp phích nôi coâng coäng coù theå xaây döïng caùc caâu chuyeän truyeàn thanh - truyeàn hình v.v... vôùi caùc noäi dung nhaèm khuyeán khích noâng daân cuøng tham gia laøm thöû nghieäm theo khuyeán caùo cuûa chöông trình nhöõng keát quaû ñaït ñöôïc vaø nhöõng ñieån hình ñeå baø con coù theå lieân heä tham khaûo söû duïng löïc löôïng noâng daân ñaõ ñöôïc huaán luyeän laøm noàng coát ñeå tuyeân truyeàn cho caùc noâng daân khaùc cuøng laøm theo, vôùi phöông phaùp naøy chuùng ta coù theå thoâng tin höôùng daãn ñeán moãi noâng daân ôû taän vuøng saâu, vuøng xa, nhöõng nôi maø tieán boä khoa hoïc kyõ thuaät khoù chuyeån giao nhanh choùng kòp thôøi. Nhôø söï hieåu bieát veà taùc haïi cuûa vieäc duøng phaân boùn vaø thuoác tröø saâu quaù ñoä trong saûn xuaát noâng nghieäp seõ ñem laïi nhöõng haäu quaû cho moâi tröôøng, noâng daân ñòa phöông ñaõ töø töø ñieàu chænh löôïng phaân vaø thuoác thích hôïp hôn, tieát kieäm hôn trong khi cuøng aùp duïng chöông trình phoøng tröø dòch haïi toång hôïp ñaõ giuùp cho dö löôïng thuoác tröø saâu trong nguoàn nöôùc coù xu theá giaûm daàn. Veà dö löôïng thuoác tröø saâu treân rau caûi, hoa maøu tuy chöa coù khaûo nghieäm ñeå xaùc ñònh töøng luùc nhöng vaãn coù ngoä ñoäc thöïc phaåm do dö löôïng thuoác tröø saâu treân rau gaây ra. Hieän nay xu höôùng saûn xuaát rau saïch ñang ñaët ra cho caû hai phía, ngöôøi quaûn lyù vaø ngöôøi saûn xuaát, tuy nhieân caàn coù chính saùch ñaàu tö vaø bao tieâu cuï theå caàn ñöôïc xaùc ñònh roõ raøng thì noâng daân môùi yeân taâm ñi vaøo saûn xuaát. Ngoaøi ra trong nhaân daân ñaõ töï kieåm soaùt laãn nhau veà thöïc hieän caùc vaán ñeà veä sinh moâi tröôøng moãi ngaøy theâm chaët cheõ hôn, ngoaøi ra coøn coù caùc ñoaøn theå nhö Hoäi Phuï nöõ, Hoäi Noâng daân, Hoäi Chöõ thaäp ñoû, Ñoaøn thanh nieân laøm noøng coát trong vaän ñoäng vaø thöïc hieän veä sinh moâi truôøng noâng thoân. Chính nhôø nhö theá tình traïng oâ nhieãm moâi tröôøng noâng thoân do chaát thaûi sinh hoaït vaø chaên nuoâi ñaõ giaûm thieåu ñaùng keå, cuï theå nhö möùc nhieãm vi khuaån trong nguoàn nöôùc maët naêm 1998 ñaõ giaûm treân 5 laàn so vôùi truôùc kia, chöùng beänh taû maáy naêm gaàn ñaây khoâng coù dòch, moät soá vuøng thöïc hieän veä sinh toát giaûm beänh thöông haøn tôùi 50% so vôùi caùc naêm tröôùc, beänh phuï khoa cuõng giaûm hôn…. 2.4.8. Nhaän ñònh veà caùc dieãn bieán moâi tröôøng Dieãn bieán moâi tröôøng ôû thò xaõ Goø Coâng ñaõ coù nhöõng daáu hieäu suy giaûm nhöng khoâng ñaùng keå. Chaát löôïng nguoàn nöôùc tuy vaãn coøn bò oâ nhieãm nhöng haøm löôïng oâ nhieãm taêng khoâng ñaùng keå so vôùi naêm 2003. Tình traïng oâ nhieãm khoâng khí ôû caùc khu vöïc daân cö ñaõ töøng böôùc ñöôïc caûi thieän moät caùch ñaùng keå. Tình hình veä sinh moâi tröôøng ñoâ thò vaø noâng thoân cuõng ñaõ töøng böôùc khaéc phuïc. Ngaøy nay, vôùi nhöõng chöông trình öùng duïng tieán boä kyõ thuaät trong saûn xuaát noâng nghieäp nhö “Chöông trình Quaûn lyù dòch haïi toång hôïp IPM” ñaõ haïn cheá ñöôïc vieäc söû duïng nhieàu loaïi thuoác BVTV coù nguy cô gaây oâ nhieãm moâi tröôøng. Chaát löôïng khoâng khí ôû caùc ñoâ thò trong thò xaõ chöa ñaùng lo ngaïi nhö caùc thaønh phoá lôùn trong nöôùc do soá löôïng phöông tieän giao thoâng chöa nhieàu, caùc cô sôû saûn xuaát coâng nghieäp taäp trung chöa trieån khai… Phong traøo troàng caây phaân taùn treân caùc vuøng bôø ñeâ bao, ven loä giao thoâng, trong khuoân vieân ñaát nhaø daân… ngaøy caøng phaùt trieån ñaùng keå. Moãi naêm thò xaõ ñeàu troàng ñöôïc 7 – 8 trieäu caây phaân taùn caùc loaïi. Tuy nhieân, nhöõng daáu hieäu veà oâ nhieãm vaø suy thoaùi moâi tröôøng vaø nhieàu vaán ñeà ñaõ trôû neân böùc xuùc. Tình traïng oâ nhieãm nguoàn nöôùc vaãn coøn ôû möùc cao; tình traïng khai thaùc nöôùc ngaàm chöa hôïp lyù ñaõ laøm cho möïc nöôùc ngaàm moãi naêm suït giaûm trung bình 0,3m; tình traïng khai thaùc caïn kieät nguoàn lôïi thuûy saûn ñaõ ngaøy caøng laøm cho hieäu suaát khai thaùc giaûm daàn. Tình hình oâ nhieãm moâi tröôøng trong caùc cô sôû saûn xuaát coâng nghieäp vaø tieåu thuû coâng nghieäp gaây ra tuy chöa ñeán möùc ñoä nghieâm troïng vaø dieän phaân boá coøn heïp nhöng möùc ñoä oâ nhieãm laïi dieãn ra haøng ngaøy, phaïm vi cuïc boä nhöng laïi naèm raõi raùc khaép caùc khu daân cö ñoâng ñuùc. Bieän phaùp giaûm thieåu vaø xöû lyù haàu nhö chöa thöïc hieän trieät ñeå, caùc loaïi chaát thaûi vaãn thaûi tröïc tieáp ra moâi tröôøng xung quanh. Vôùi tình hình saûn xuaát coâng nghieäp vaø tieåu thuû coâng nghieäp trong thôøi gian saép tôùi döï baùo tình traïng oâ nhieãm moâi tröôøng do saûn xuaát coâng nghieäp seõ ngaøy caøng taêng neáu khoâng coù nhöõng bieän phaùp giaûi quyeát ñoàng boä, höõu hieäu seõ ñöa ñeán nhöõng haäu quaû tieâu cöïc, taùc ñoäng tröïc tieáp ñeán cuoäc soáng cuõng nhö caûnh quan moâi tröôøng xung quanh. Chöông 3 : HIEÄN TRAÏNG QUAÛN LYÙ CHAÁT THAÛI RAÉN TREÂN ÑÒA BAØN THÒ XAÕ GOØ COÂNG 3.1. Tình Traïng Chaát Thaûi Raén Cuûa Thò Xaõ Goø Coâng 3.1.1. Nguoàn goác phaùt sinh Khu vöïc chôï taäp trung Ñaây laø khu vöïc coù löôïng raùc thaûi nhieàu vaø thaønh phaàn phöùc taïp bao goàm: raùc chôï phaùt sinh töø vieäc mua baùn noâng saûn, hoa quaû töôi, thöïc phaåm cheá bieán hay thöïc phaåm töôi soáng cuûa quaù trình gieát moå taïi chôï nhö gaø, vòt; vaø raùc sinh hoaït cuûa caùc hoä buoân baùn hay soáng ôû chôï. Khu vöïc taäp trung vaø coâng sôû Caùc cô sôû dòch vuï, quaùn aên, khu vui chôi giaûi trí, khu vaên hoùa, khu vöïc UBND, tröôøng hoïc, traïm xaù. Raùc thaûi töø caùc hoä daân Phaàn lôùn laø raùc thaûi sinh hoaït, thaønh phaàn khoâng phöùc taïp nhö caùc khu vöïc khaùc. Raùc thaûi laø phuï phaåm noâng nghieäp Chieám ña soá laø rôm raï, caønh laù, voû caây, cuoáng cuûa hoa quaû. Thoâng thöôøng theo phong tuïc taäp quaùn cuûa ñoàng baèng Nam Boä, caùc phaàn thöøa ñeàu ñeå laïi ngoaøi ñoàng, phaàn lôùn laø rôm raï ñöôïc noâng daân ñoát boû treân ruoäng laøm phaân boùn. Beân caïnh ñoù, raùc thaûi coøn phaùt sinh töø caùc hoaït ñoäng chaên nuoâi gia caàm, gia suùc taïi caùc noâng hoä. 3.1.2. Khoái löôïng raùc thaûi Toång khoái löôïng raùc töø caùc nguoàn treân ñòa baøn khoaûng 30 – 32 taán /ngaøy. Tyû leä raùc thu gom hieän nay taïi thò xaõ laø 70%. Baûng 8: Khoái löôïng caùc thaønh phaàn chaát thaûi raén Nguoàn phaùt sinh Khoái löôïng CTR thaûi ra Khu vöïc chôï taäp trung 5 – 7 kg / ngaøy / khu chôï Khu vöïc taäp trung vaø coâng sôû 7 – 12 kg/ ngaøy / coâng sôû Raùc thaûi töø caùc hoä daân 3 – 5 kg / ngaøy / hoä Raùc thaûi töø caùc cô sôû saûn xuaát 6 – 10 kg / ngaøy / cssx (Nguoàn: Coâng ty CTÑT thò xaõ Goø Coâng) 3.1.3. Thaønh phaàn chaát thaûi raén Raùc thaûi thöïc phaåm: Chaát thaûi thöïc phaåm laø traùi caây vaø rau quaû thaûi ra trong quaù trình löu tröõ, phaàn coøn laïi cuûa ñoäng vaät, cheá bieán vaø tieâu thuï thöïc phaåm. Chuùng coù khaû naêng thoái röõa cao vaø phaân huûy raát nhanh, ñaëc bieät trong ñieàu kieän nhieät ñoä vaø ñoä aåm cao. Caùc chaát thaûi naøy ñöôïc thaûi ra töø caùc khu vöïc daân cö vaø caùc quaùn caø pheâ, nhaø haøng, caùc cô sôû nhö beänh vieän vaø chôï. Raùc töø hoä gia ñình: Raùc thaûi töø caùc hoä gia ñình, coâng sôû, khu vöïc thöông maïi, bao goàm phaàn ñoát ñöôïc nhö giaáy, carton, plastics, vaûi, cao su, da, goã, vaø laù caây; vaø loaïi khoâng ñoát ñöôïc nhö thuûy tinh, da, ñoà hoäp baèng kim loaïi, saét, theùp vaø caùc kim loaïi khaùc, trong ñoù khoâng chöùa caùc loaïi chaát thaûi coù khaû naêng thoái röõa cao. Tro vaø caën dö: Laø thaønh phaàn coøn laïi sau quaù trình ñoát cuûi, than vaø caùc chaát thaûi ñoát ñöôïc trong caùc hoä gia ñình, cöûa haøng, caùc cô sôû coâng coäng vaø coâng nghieäp vôùi muïc ñích caáp nhieät vaø naáu nöôùng. Thoâng thöôøng chaát thaûi töø caùc nhaø maùy nhieät ñieän khoâng ñöôïc xeáp vaøo loaïi tro vaø caën dö naøy. Tro vaø caën dö thöôøng laø xæ vaø boät mòn vaø moät phaàn nhoû laø caùc vaät lieäu ñaõ chaùy hoaøn toaøn hoaëc chaùy moät phaàn. Trong thaønh phaàn caën dö cuûa caùc nhaø maùy ñoát raùc ñoâ thò ngöôøi ta cuõng tìm thaáy thuûy tinh, mieång söù vaø nhieàu daïng kim loaïi. Chaát thaûi xaây döïng: CTR cuûa quaù trình xaây döïng vaø ñaäp phaù caùc coâng trình xaây döïng maø ta thöôøng goïi laø xaø baàn bao goàm buïi, ñaù, beâ toâng, gaïch, goã, ñöôøng oáng, caùc phuï kieän ñieän… luoân ñöôïc sinh ra töø quaù trình xaây döïng nhaø ôû, caùc khu daân cö, söõa chöõa nhaø vaø cao oác. Chaát thaûi ñaëc bieät: Chaát thaûi ñaëc bieät ñöôïc coi laø caùc chaát thaûi thu gom töø raùc queùt ñöôøng, buïi ñöôøng phoá, buïi töø caùc thuøng chöùa coâng coäng, xaø baàn töø caùc hoá thu, xaùc ñoäng vaät, xe oâ toâ pheá thaûi… Vì raát khoù döï ñoaùn vò trí coù ñoäng vaät cheát vaø xe oâ toâ boû ñi neân caùc chaát thaûi naøy thöôøng ñöôïc coi laø coù nguoàn goác phaân taùn khoâng ñaëc tröng. Chaát thaûi noâng nghieäp: Caùc chaát dö thöøa thaûi ra tö._.aû thi veà ñaàu tö kinh phí. Giaûi quyeát caùc nguoàn raùc Giaûi quyeát raùc ñöôøng phoá: Do tính chaát coâng vieäc thöïc hieän ngay treân ñöôøng phoá, ñeå khaéc phuïc vieäc caûn trôû löu thoâng treân ñöôøng vaø ñaûm baûo an toaøn cho coâng nhaân veä sinh neân thôøi gian tieán haønh queùt raùc ñöôøng phoá phaûi ñöôïc thöïc hieän luùc ít ngöôøi nhaát. Hieän nay, thôøi gian queùt raùc cuûa coâng nhaân veä sinh ñöôïc toå chöùc theo 2 ca laø 2 töông ñoái hôïp lyù: ca chính (töø 2 giôø ñeán 6 giôø saùng) vaø ca phuï (töø 13 giôø 30 ñeán 17giôø 30 chieàu) Raùc sau khi queùt ñöôïc thu gom laïi cho vaøo thuøng raùc ñöôøng phoá phaûi coù caùc daáu hieäu phaûn quang ôû caû 2 maët tröôùc vaø sau ñeå traùnh tai naïn coù theå xaûy ra cho coâng nhaân trong khi thöïc hieän nhieäm vuï. Giaûi quyeát raùc töø caùc hoä daân: - Hoä maët tieàn ñöôøng chính vaø caùc hoä ôû gaàn ñöôøng chính: Sau khi thöïc hieän phaân loaïi raùc taïi caùc hoä gia ñình, phaàn pheá lieäu ñöôïc nhaân daân gom baùn cho caùc ngöôøi mua pheá lieäu. Phaàn raùc thaûi coøn laïi seõ ñöïng trong bao nylon ñöôïc buoäc kín laïi khi ñaày raùc. Khi gaàn ñeán giôø thu gom, raùc ñöôïc ñeå tröôùc nhaø, caïnh leà ñöôøng hoaëc cho vaøo caùc thuøng chöùa raùc coâng coäng, caùc coâng nhaân veä sinh ñeán thu gom vaø vaän chuyeån ra baõi raùc. Raùc thöïc phaåm ñöôïc thu gom moãi ngaøy, coøn caùc loaïi raùc khaùc thu gom 2 laàn /tuaàn. - Hoä ôû saâu trong caùc heûm nhoû, ôû caïnh soâng raïch: Coâng taùc thu gom keùm hieäu quaû vaø khoù khaên. Duøng xa caûi tieán keùo tay coù kích thöôùc thuøng chöùa phuø hôïp hoaëc caùc xe caûi tieán coù ñaët caùc thuøng raùc loaïi 660 lít ( hoaëc 240 lít, 1000 lít) keùo ñeán töøng hoä trong caùc heûm ñeán thu gom. Sau ñoù, caùc xe seõ chuyeån raùc rañöôøng lôùn (hoaëc caùc ñieåm heïn, caùc boâ eùp raùc) ñeå xe oâ toâ chuyeân duøng caëp thuøng raùc ñoå vaøo xe. Thôøi gian thu gom raùc ôû caùc heûm ñöôïc thöïc hieän vaøo ban ngaøy töø 06 giôø ñeán 16 giôø, tuøy thuoäc vaøo tuyeán ñöôøng xe raùc thu gom. + Öu ñieåm: giaûi quyeát ñöôïc thu gom raùc thaûi ôû caùc khu daân cö naèm trong heûm vaø caïnh soâng, traùnh ñöôïc vieäc thaûi raùc böø a baõi laøm oâ nhieãm moâi tröôøng. + Haïn cheá: coâng nhaân lao ñoäng naëng nhoïc, chi phí cao ñoøi hoûi nhaân daân phaûi töï giaùc tham gia thu gom raùc vaø ñoùng tieàn veä sinh phí ñeå ñaûm baûo chi phí cho coâng nhaân thöïc hieän vaø buø ñaép hao moøn phöông tieän. Giaûi quyeát raùc khu thöông maïi, nhaø haøng, khaùch saïn , chôï, cô quan, tröôøng hoïc: Raùc thaûi cuûa khu vöïc naøy chuû yeáu laø thöïc phaåm höõu cô, phaân huyû nhan choùng gaây muø hoâi thoái. Coâng taùc thu gom ñoøi hoûi phaøi ñuùng giôø qui ñònh, khoâng ñeå toàn ñoäng raùc qua ngaøy sau. Caùc cô quan, tröôøng hoïc coù löôïng raùc thaûi lôùn: caàn trang bò caùc thuøng raùc tieâu chuaån töï chuyeån ra loä ñeå xe eùp raùc ñeán laáy. Coøn ôû chôï TXGC thì duøng thuøng eùp raùc kín coù cô caáu töï eùp vaø cô caàu caëp vôùi dung tích töø 6 – 10 m3. Khi ñaày raùc, thuøng eùp kín ñöôïc caåu leân xe taûi vaø chuyeån thaúng veà baõi raùc. Rieâng caùc chôï nhoû coù theå ñaët caùc thuøng chöùa lôùn theå tích 660 lít ñaët choå hôïp lyù ñeå xe laáy raùc ñeán thu gom haèng ngaøy. Thu gom raùc coâng coäng: Caùc tuï ñieåm sinh hoaït coâng coäng, nhaát thieát phaûi trang bò thuøng raùc cuïc boä tuyø theo löôïng ngöôøi vaø löôïng raùc thaûi, ñeå ñuùng nôi quy ñònh, coù naép ñaäy, traùnh vung vaõi, taïo thuaän lôïi cho coâng nhaân thu gom haøng ngaøy baèng xe eùp raùc chaïy doïc caùc tuyeán ñöôøng hoaëc thu gom vaøo caùc xe chöùa raùc löu ñoäng. Doïc caùc tuyeán ñöôøng chính ít daân cö, nhieàu khaùch vaõng lai caàn ñaët caùc thuøng raùc coäng coäng söùc chöùa töø 100 lít ñeán 240 lít vôùi qui caùch thuaän tieän cho vieäc boû raùc vaøo thuøng, xe deã thu gom. 6.1.1.2. Raùc noâng thoân Phaân loaïi vaø xöû lyù taïi caùc hoä gia ñình Caùc loaïi pheá lieäu nhö nhöïa, nhoâm, thuyû tinh, giaáy baùo, kim loaïi,… ñöôïc thu gom, baùn pheá lieäu. Laù caây, caønh caây, goã… coù theå taän duïng laøm chaát ñoát. Phaàn raùc sinh hoaït coøn laïi: + Raùc höõu cô: thöïc phaåm hö, traùi caây hoûng, xaùc suùc vaät…ñöôïc xöû lyù baèng giaûi phaùp uû, choân laøm phaân boùn. Ñoái vôùi xaùc suùc vaät khi choân caàn raéc voâi, khöû truøng ñeå haïn cheá khaû naêng laây lan maàm beänh. + Caùc loaïi xaø baàn nhö ñaù, ñaát, voû soø, nhöïa, da…choân, laáp möông truûng. + Bao nylon, vaûi, caùc chaát coù theå chaùy …coù theå ñoát, tuy nhieân neân haïn cheá vì khi ñoát caùc chaát naøy coù theå phaùt sinh caùc khí ñoäc. 6.1.2. Ñoái vôùi raùc noâng nghieäp Döïa vaøo tính chaát cuûa caùc pheá thaûi ñeå taän duïng caùc pheá lieäu saûn xuaát ra caùc saûn phaåm coù ích cho xaõ hoäi, goùp phaàn taêng thu nhaäp cho gia ñình vaø baûo veä moâi tröôøng. Rôm raï, maëc cöa, baõ mía : cheá bieán naám rôm, naám baøo ngö, naám linh chi… Traáu, caønh caây… taän duïng laøm nguyeân lieäu ñoát hoaëc baùn cho caùc loø gaïch. Rau cuû hö, laù, thaân caây, caùm… laøm thöùc aên chaên nuoâi Voû döøa, gaùo döøa …taän duïng laøm chaát ñoát, baùn laøm nguyeân lieäu saûn xuaát sô döøa, than gaùo döøa, thaûm sô döøa… Ñoái vôùi bao bì thuoác baûo veä thöïc vaät : Bao bì thuoác BVTV Xöû lyù sô boä : Suùc röûa baèng nöôùc Choïc thuûng, xeù bao Thu gom Xöû lyù taïi gia ñình: Ñoát (giaáy, nylon…) vaø choân kyõ buïi tro. Choân laáp (troän vôùi voâi, raùc höõu cô vaø phuû ñaát). Hình 8 : Qui trình thu gom vaø xöû lyù bao bì thuoác BVTV caàn chuù yù khoâng ñöôïc söû duïng laïi bao bì chöùa thuoác vaøo baát cöù muïc ñích naøo, keå caû baùn pheá lieäu. Nôi xöû lyù bao bì BVTV phaûi xa caùc nguoàn nöôùc, xa gia ñình, nôi coâng coäng. Ñaùy vaø thaønh hoá chöùa raùc ñöôïc traûi baèng lôùp ñaát seùt ñeå haïn cheá khaû naêng thaám caùc chaát oâ nhieãm ra xung quanh. 6.1.3. Ñoái vôùi chaát thaûi raén coâng nghieäp 6.1.3.1. Thu gom, phaân loaïi Coâng taùc thu gom, phaân loaïi, giaûm thieåu CTR coâng nghieäp taïi nguoàn caàn ñöôïc quan taâm thöïc hieän trong coâng taùc quaûn lyù CTR coâng nghieäp. Phaân loaïi CTR: Vieäc phaân loaïi CTR coâng nghieäp seõ mang laïi nhieàu lôïi ích sau: Veà khía caïnh kinh teá: phaân loaïi CTR taïi nguoàn khoâng ñaët ra moät chi phí vaän haønh môùi cho nhaø maùy do noù ñaõ trôû thaønh qui phaïm trong vaän haønh. Ñoàng thôøi, taän duïng ñöôïc pheá lieäu vaø giaûm thieåu ñaùng keå chi phí xöûlí chaát thaûi beân trong nhaø maùy. Veà khía caïnh moâi tröôøng: vieäc laãn loän caùc chaát thaûi coâng nghieäp vôùi nhau coù theå laøm gia taêng hay giaûm ñi tính ñoäc haïi cuûa hoãn hôïp. Caùc quaù trình hoùa hoïc tìm aån naøy raát khoù kieåm soaùt, vì vaäy phaân loaïi taïi nguoàn laø bieän phaùp thích hôïp trong phöông phaùp quaûn lyù CTR coâng nghieäp. Döïa vaøo tính chaát, tính ñoäc haïi, thaønh phaàn cuûa CTR maø thöïc hieän vieäc phaân loaïi. Qui trình thu gom, phaân loaïi CTR coâng nghieäp Thu gom phaân loaïi sô boä Raùc thaûi sinh hoaït ñaõ phaân loaïi sô boä Taùi söû duïng, taùi cheá, baùn pheá lieäu Chaát thaûi raén Thu gom phaân loaïi sô boä Xöû lyù taïi cô sôû (choân, ñoát) Cty Coâng trình Ñoâ thò Raùc thaûi sinh hoaït Choân laáp hôïp veä sinh hay thieâu Cô sôû saûn xuaát CTR saûn xuaát ñaõ phaân loaïi sô boä Phaân loaïi chi tieát CTR khoâng nguy haïi Taùi söû duïng CTR ñoäc haïi Phaân loaïi chi tieát Xöû lyù cuøng raùc sinh hoaït thò xaõ Hình 9: Qui trình thu gom, phaân loaïi CTR coâng nghieäp Caùc bieän phaùp thu gom, phaân loaïi Raùc sinh hoaït vaø CTR coâng nghieäp phaûi ñöôïc thu gom taùch bieät. Söû duïng caùc thuøng chöùa raùc tieâu chuaån coù maøu ñeå phaân loaïi, deã phaân bieät vaø thuaän lôïi cho vieäc thu gom vaø vaän chuyeån. Coù theå söû duïng caùc thuøng ñöïng raùc nhö sau: + Thuøng ñöïng raùc taùi cheá: chöùa chaát thaûi coù giaù trò taùi cheá nhö kim loaïi, thuûy tinh, giaáy, … + Thuøng ñöïng raùc sinh hoaït: coù thaønh thöïc phaåm hoaëc chaát höõu cô cao. + Thuøng chöùa chaát thaûi raén khoâng coù giaù trò taùi söû duïng vaø khoâ. + Thuøng chöùa CTR ñoäc haïi: baèng theùp hoaëc Composite coù ñaép ñaäy kín. Tuyø theo tính chaát CTR moãi cô sôû coù theà coù soá löôïng thuøng raùc töø 2, 3 ñeán 4 thuøng. + Vò trí ñaët caùc thuøng raùc: caàn boá trí thuøng raùc ôû vò trí hôïp lyù (thuaän tieän, deã thaáy,deã thu gom…) taïi caùc khu vöïc saûn xuaát. + Ñoái vôùi khu coâng nghieäp vaø caùc cô sôû coù löôïng raùc thaûi lôùn, phaûi boá trí baõi raùc trung chuyeån hoaëc nôi chöùa chaát thaûi phuø hôïp ñeå haïn cheá toái ña khaû naêng oâ nhieãm ñeán xung quanh. + Chu kyø thu gom CTR: caàn xaây döïng lòch thu gom hôïp lyù vaø oån ñònh ñoái vôùi töøng loaïi chaát thaûi döïa vaøo khoái löôïng, thaønh phaàn chaát höõu cô deã phaân huyû vaø khaû naêng vaän chuyeån cuûa ñôn vò thu gom. CTR höõu cô deã phaân huyû phaûi ñöôïc thu gom haøng ngaøy, caùc loaïi CTR khaùc coù theå dao ñoäng töø 1 ñeán 7 ngaøy. + Caùc giaûi phaùp xöû lyù CTR coâng nghieäp (ñaët bieät laø CTR nguy haïi) taïi cô sôû; phaûi thoâng qua vaø ñöôïc söï chaáp thuaän cuûa cô quan quaûn lyù moâi tröôøng ñòa phöông. 6.1.3.2.Vaän chuyeån CTR - Chu kyø vaän chuyeån CTR ñöôïc qui ñònh bôûi ñôn vò vaän chuyeån ñeå chi phí laø toái thieåu vaø khoâng gaây caûn trôû cho saûn xuaát. Caàn söû duïng caùc phöông tieän chuyeân duøng ñeå traùnh rôi vaõi doïc ñöôøng, gaây maát veä sinh moâi tröôøng. - Ñoái vôùi caùc cô sôû töï vaän chuyeån CTR khoâng nguy haïi: (traáu, gaïch vuïn, baû baùng daàu….) phöông tieän vaän chuyeån phaûi che chaén kín ñeå haïn cheá khaû naêng phaùt taùn chaát thaûi vaøo moâi tröôøng xung quanh. - Vieäc vaän chuyeån CTR nguy haïi phaûi ñöôïc cô sôû toå chöùc chaët cheû vôùi söï giaùm saùt cuûa cô quan quaûn lyù moâi tröôøng vaø söï baûo ñaûm cuaû cô quan vaän chuyeån nhaèm muïc ñích haïn cheá aûnh höôûng xaáu ñeán moâi tröôøng vaø söùc khoeû coäng ñoàng. 6.1.4. Ñoái vôùi chaát thaûi raén y teá Ñeå xöû lyù trieät ñeå löôïng raùc y teá, caàn phoái hôïp toát hoaït ñoäng cuûa heä thoáng thu gom, phaân loaïi taïi nguoàn vôùi heä thoáng quaûn lyù raùc toaøn thò xaõ. 6.1.4.1. Heä thoáng thu gom, phaân loaïi vaø vaän chuyeån Heä thoáng thu gom, phaân loaïi vaø vaän chuyeån raùc y teá phaûi ñaûm baûo caùc yeâu caàu sau: Thu gom toaøn boä löôïng raùc phaùt sinh töø caùc beänh vieän vaø caùc cô sôû y teá vôùi khoái löôïng khoaûng 1.880 kg /ngaøy vaøo naêm 2010. Tieán haønh phaân loaïi raùc thaûi y teá ra töøng loaïi khaùc nhau (raùc thaûi sinh hoaït, raùc y teá nguy haïi) vaø chöùa vaøo caùc thuøng coù maøu saéc khaùc nhau theo quy ñònh. Ñaûm baûo veä sinh khu vöïc, haïn cheá caùc taùc haïi ñeán moâi tröôøng vaø söùc khoûe coäng ñoàng, caùc beänh vieän vaø cô sôû y teá phaûi töï toå chöùc hoaëc hôïp ñoàng vôùi Coâng ty Coâng trình Ñoâ thò chôû raùc ñi ngay trong ngaøy vaøo thôøi gian nhaát ñònh. Tuyeán ñöôøng thu gom, thôøi gian phaûi thuaän lôïi vaø hôïp lyù ñeå khoâng aûnh höôûng ñeán hoaït ñoäng cuûa beänh vieän vaø haïn cheá thaáp nhaát giaù thaønh vaän chuyeån. 6.1.4.2. Caùc bieän phaùp thu gom, phaân loaïi vaø vaän chuyeån taïi caùc cô sôû Caùc thuøng raùc vaø caùch boá trí Trang bò caùc thuøng chöaù raùc tieâu chuaån: Kích thöôùc, ñaëc ñieåm töøng loaïi thuøng phuï thuoäc vaøo möùc phaùt sinh raùc cuûa caùc khoa, caùc vaên phoøng, nhaø veä sinh, caên tin,…. Ñaët caùc thuøng /soït raùc phía tröôùc cöûa ra vaøo caùc khoa hoaëc nhöõng nôi thuaän tieän cho ngöôøi xaû raùc vaø coâng vieäc thu gom raùc. Tuøy theo töøng khoa, phoøng maø ñaët caùc loaïi thuøng khaùc nhau. Phiaù trong moãi thuøng /soït coù loùt tuùi PVC vaø qui ñònh maøu cho töøng loaïi raùc thaûi. Ñoái vôùi raùc sinh hoaït tuùi maøu xanh, chaát thaûi laâm saøng: tuùi maøu vaøng, tuùi maøu ñen duøng ñeå ñöïng raùc thaûi hoùa hoïc vaø thuoác gaây ñoäc teá baøo. Khi thu gom chæ caàn buoäc mieäng laïi, caát leân xe ñaåy vaø thay tuùi môùi vaøo. Caùc thuøng /soït ñöïng raùc sinh hoaït thöôøng coù theå tích 0,1 m3/caùi, kích thöôùc 0,4 x 0,4 x 0,6 m. Loaïi soït naøy coù nhieàu daïng baèng tre nöùa hay baèng nhöïa. Caùc thuøng raùc ñoäc haïi thöôøng coù theå tích 0,05 m3/caùi, kích thöôùc 0,3 x 0,3 x 0,5 m, naép ñöôïc ñaäy kín, beân trong coù ñaët tuùi PVC maøu vaøng hoaëc maøu ñen. Coù theå söû duïng thuøng nhöïa hoaëc Composit baùn saün treân thò tröôøng. Taàn suaát thu gom: Caên cöù vaøo thaønh phaàn, tính chaát vaø möùc ñoä nguy haïi, taàn suaát thu gom raùc y teá ñöôïc ñeà xuaát nhö sau: Ñoái vôùi raùc sinh hoaït thì thu gom moãi ngaøy moät laàn. Ñoái vôùi chaát thaûi y teá nguy haïi nhö caùc beänh phaåm, boâng baêng …seõ ñöôïc thu gom, xöû lyù sô boä (tieät truøng) vaø cho vaøo caùc bao nylon kín tröôùc khi ñöa vaøo thuøng raùc (maøu vaøng) theo quy ñònh. Tuaàn suaát thu gom: 1 – 2 laàn /ngaøy. Ñoái vôùi chaát thaûi hoaù hoïc: tuyø theo möùc ñoä nguy haïi, soá löôïng vaø thaønh phaàn maø taàn suaát thu gom coù theå laâu hôn. Boâ trung chuyeån (söû duïng cho Beänh vieän Ña khoa thò xaõ Goø Coâng) Ñeå ñaûm baûo veä sinh moâi tröôøng chung, boâ raùc trung chuyeån cuûa beänh vieän chæ ñöôïc chöaù raùc thaûi sinh hoaït, khoâng chöùa raùc thaûi ñoäc haïi. Ñònh kyø moãi ngaøy boâ raùc ñöôïc xe cuûa Coâng ty CTÑT ñeán laáy vaø chôû ra baõi raùc. Caàn thay theá boâ raùc hôû baèng boâ chöùa raùc chuyeân duïng vôùi öu ñieåm: kín, haïn cheá muøi hoâi, thuaän tieän cho chuyeân chôû, hôïp veä sinh. 6.1.4.3. Bieän phaùp thu gom, vaän chuyeån raùc y teá taïi TXGC Qui trình thu gom, phaân loaïi vaø vaän chuyeån raùc y teá: Chaát thaûi y teá Raùc sinh hoaït (thuøng xanh) Chai, loï, hoäp, giaáy…. Boâ raùc coâng coäng Chaát thaûi y teá nguy haïi Chaát thaûi laâm saøn Chaát thaûi hoaù hoïc Baùn pheá lieäu Cty CTÑT thu gom Thu gom, xöû lyù Thu gom, xöû lyù Hình 11 : Qui trình thu gom, phaân loaïi vaø vaän chuyeån raùc y teá taïi TXGC Bieän phaùp : Sau khi thu gom, phaân loaïi taïi cô sôû, raùc y teá ñöôïc tieáp tuïc thu gom, vaän chuyeån baèng caùc bieän phaùp sau: Raùc sinh hoaït ñöôïc Coâng ty Coâng trình Ñoâ thò thu gom vaän chuyeån veà baõi raùc. Raùc thaûi y teá nguy haïi ñöôïc thu gom, vaän chuyeån theo 2 caùch: Raùc thaûi töø Beänh vieän ña khoa: thu gom vaø xöû lyù taïi khu vöïc beänh vieän môùi (beänh vieän ñang chuaån bò xaây döïng loø ñoát raùc y teá vôùi quy moâ 300 kg /ngaøy). Chaát thaûi töø 4 trung taâm y teá vaø caùc cô sôû y teá treân ñòa baøn ñöôïc Coâng ty CTÑT thu gom baèng xe chuyeân duøng cho caùc beänh vieän theo lòch haèng ngaøy veà ñoát taïi loø ñoát raùc cuûa Coâng ty CTÑT. 6.2. Ñeà Xuaát Giaûi Phaùp Xöû Lyù Chaát Thaûi Raén 6.2.1. Ñaùnh giaù khaû naêng aùp duïng Treân cô sôû moâ taû vaø phaân tích caùc phöông phaùp xöû lyù raùc ôû treân, keát hôïp vôùi keát quaû ñieàu tra hieän traïng KT - XH, ñieàu kieän töï nhieân vaø tính chaát cuûa raùc thaûi taïi thò xaõ Goø Coâng, moät soá bieän phaùp ñöôïc ñöa ra so saùnh döïa theo 06 yeáu toá sau: Khaû naêng ñaùp öùng kyõ thuaät taïi ñòa phöông, Khaû naêng ñaùp öùng veà taøi chính, Möùc ñoä phuø hôïp ñoái vôùi tính chaát raùc ñòa phöông, Möùc ñoä an toaøn moâi tröôøng cuûa töøng bieän phaù, Möùc ñoä phuø hôïp tích chaát raùc ñoái vôùi caùc bieän phaùp xöû lyù, Möùc ñoä an toaøn moâi tröôøng cuûa töøng bieän phaùp. 6.2.2. Ñoái vôùi chaát thaûi raén sinh hoaït Giaûi phaùp xöû lyù raùc thích hôïp vôùi ñieàu kieän TXGC töø nay ñeán naêm 2015 laø xaây döïng baõi choân laáp raùc hôïp veä sinh, töø naêm 2015 ñeán 2020 phöông aùn xaây döïng nhaø maùy cheá bieán phaân raùc. Xaây döïng baõi choân laáp raùc hôïp veä sinh: Vò trí döï aùn: Döï aùn ñöôïc ñaët taïi xaõ Long Chaùnh. Khu vöïc naøy coù nhieàu thuaän lôïi vì xung quanh laø ruoäng luaù, cô sôû haï taàng töông ñoái toát, laïi caùch xa khu daân cö, caùch xa nguoàn nöôùc. Qui moâ döï aùn: Toång löôïng raùc thaûi tieáp nhaän vaøo baõi raùc töø naêm 2007 ñeán naêm 2015 laø 16.128 taán raùc Moâ hình choân laáp hôïp veä sinh: Döïa vaøo ñieàu kieän veà ñòa chaát coâng trình, ñòa chaát thuyû vaên, khí haäu khu vöïc vaø tình hình kinh phí ñaàu tö cuõng nhö phaûi ñaûm baûo caùc ñieàu kieän moâi tröôøng vaø coâng ngheä phuø hôïp. Moâ hình choân laáp raùc hôïp veä sinh coù söû duïng lôùp choáng thaém, thu gom vaø xöû lyù nöôùc thaûi, thu gom khí thaûi baõi raùc. Ñaây laø moâ hình choân laáp raùc theo kieåu chìm - noåi keát hôïp. Raùc thaûi ñöôïc ñoå xuoáng hoá (raõnh) ñaõ ñöôïc ñaøo saün vaø duøng maùy ñeå san uûi, ñaàm neùn chaát thaûi. Sau khi ñaõ laáp heát ñoä saâu chaát thaûi tieáp tuïc ñöôïc ñoå vaø choân laáp ñeå taïo thaønh goø raùc cao khoaûng 2m. Sau ñoù, raùc tieáp tuïc ñoå vaøo caùc hoá khaùc ôû gaàn beân. Hoá choân raùc : Hoá ñöôïc ñaøo saâu khoaûng 1,5 m; neàn hoá ñöôïc ñaàm neùn baèng phaúng coù ñoä doác 2 % veà hoá thu nöôùc. Döï tính baõi seõ coù khoaûng 6 hoá choân raùc vôùi kích thöôùc 80 x 30 m. Do khu vöïc baõi raùc laø ñaát ngaäp nöôùc neân caàn coù lôùp ñaát seùt ñaàm neùn keát hôïp vôùi lôùp choáng thaám ñeå taêng khaû naêng choáng thaém cho hoá. Xung quanh hoá xaây döïng baèng ñeâ cao 2 m (baèng bôø ñeâ baõi chöùa raùc hieän nay, beà roäng ñænh ñeâ töø 5 – 6,5 m), ñoä nghieâng maët ñeâ 300 coù lôùp choáng thaám phía trong. Ñeåâ coù taùc duïng caùch ly hoá choân vôùi moâi tröôøng xung quanh ñoàng thôøi coøn laø ñöôøng vaän chuyeån ñeå ñoå raùc. Lôùp choáng thaám: Baõi seõ söû duïng lôùp choáng thaám saûn xuaát trong nöôùc vôùi ch61t löôïng toát, vôùi giaù caû hôïp lyù. Ngoaøi taùc duïng choáng thaám, lôùp loùt coøn coù taùc duïng caùch ly nöôùc thaåm thaáu vaøo baõi raùc. Ñöôøng ra vaøo baõi raùc vaø ñöôøng noäi boä trong baõi: Söû duïng ñöôøng ñi cuûa daân, môû roäng ñöôøng theâm vaø traùng nhöïa ñeå xe ra vaøo baõi raùc môùi (khoaûng 500m). Ñöôøng noäi boä trong baõi raùc ñöôïc lu neùn, maët ñöôøng raõi ñaù. Thu gom vaø xöû lyù nöôùc roø ræ baõi raùc (nöôùc raùc): Nöôùc raùc trong hoá choân ñöôïc thu gom baèng möông thu nöôùc beâ toâng coù kích thöôùc saâu 0,6 m; roäng 0,5 m; cuoái möông laø hoá ga. Möông thu gom ñöôïc ñaët giöõa hoá choân, ñoä doác töø hai beân neàn baõi vaøo möông thu gom khoaûng 2%, ñoä doác möông thu gom veà hoá ga laø 1,5 %. Ñaët maùy bôm ôû hoá ga ñeå bôm nöôùc trôû laïi hoá chöùa raùc hoaëc bôm qua heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi. Vieäc ñöa nöôùc raùc trôû laïi moãi ngaøy khoâng nhöõng thuùc ñaåy quaù trình phaân huyû raùc (vi sinh vaät hoaït ñoäng maïnh hôn trong moâi tröôøng aåm öôùt), ñoàng thôøi laøm giaûm ñaùng keå noàng ñoä caùc chaát oâ nhieãm höõu cô trong nöôùc roø ræ. Khi aùp duïng phöông phaùp naøy seõ laøm giaûm taûi troïng chaát baån caàn phaûi xöû lyù ôû caùc coâng trình phía sau, giaûm kinh phí xöû lyù nöôùc raùc trong quaù trình choân laáp chaát thaûi. Nöôùc sau khi ñöôïc bôm töôùi trôû laïi baõi raùc nhieàu laàn, sau ñoù nöôùc roø ræ seõ ñöôïc daãn ñeán caùc coâng trình trong traïm xöû lyù nöôùc thaûi. Caàn taïo caùc möông thoùat nöôùc möa beà maët trong khi ñaøo hoá choân raùc, tuy nhieân phaûi kieåm tra pH nöôùc möa tröôùc khi thaûi ra khu vöïc, vì nöôùc möa ñaõ loâi keùo moät löôïng pheøn coù saün trong ñaát (pH thaáp) coù theå gaây oâ nhieãm cho caùc ruoäng luùa xung quanh. Kieåm soaùt khí thaûi baõi raùc: Khí thaûi baõi raùc ñöôïc cho phaùt taùn coù kieåm soaùt baèng caùch boá trí caùc ñöôøng oáng PVC ñuïc loå thu gom khí ôû giöõa caùc lôùp raùc vaø phaùt taùn treân beà maët baõi. Xung quanh oáng thu khí ñöôïc bao boïc bôûi lôùp saïn. Moãi hoá choân thieát laäp moät oáng thu vaø thoaùt khí thaûi. Xaây döïng nhaø maùy xöû lyù raùc baèng phöông phaùp vi sinh vaø cheá bieán thaønh phaân höõu cô Öu ñieåm: xöû lyù töông ñoái trieät ñeå pheá thaûi vôùi saûn phaåm laø phaân höõu cô “saïch”, ít gaây oâ nhieãm moâi tröôøng, tieâu dieät ñöôïc caùc vi khuaån vaø vi sinh vaät gaây beänh, chi phí ñaàu tö thaáp vôùi caùc thieát bò cheá taïo trong nöôùc, tieâu hao naêng löôïng ít, ñôn giaûn vaø deã vaän haønh, coù theå naâng coâng suaát leân 2 – 2,5 laàn coâng suaát thieát keá. Moâ taû coâng ngheä cheá bieán raùc thaønh phaân boùn: Raùc thaûi ñöôïc thu gom vaø chôû ñeán baõi taäp trung, sau ñoù raùc ñöôïc xe xuùc chuyeån ñeán traïm caáp lieäu vaø raûi ñeàu xuoáng baêng taûi ñeå phaân loaïi. Caùc loaïi pheá lieäu nhö: kim loaïi, thuyû tinh, nhöïa, giaáy,.. ñöôïc ñöa ñi taùi cheá. Raùc thaûi voâ cô nhö : ñaù, soûi, ñaát,… ñöôïc ñem ñi choân laáp. Raùc höõu cô ñöôïc troän ñaûo keát hôïp phaân haàm caàu, tieán haønh uû suïc khí (21 ngaøy), cuû chín (28 ngaøy), saøng phaân loaïi vaø phaân loaïi tinh. Ôû ñaây caùc baõ voâ cô ñöôïc chôû ñi choân laáp, chaát höõu cô coøn laïi ñöôïc troän theâm phuï gia (N,P,K,…) vôùi lieàu löôïng tuyø theo nhu caàu cuûa thò tröôøng, sau ñoù ñoùng bao vaø caát vaøo kho saûn phaåm. Hình 12: Sô ñoà coâng ngheä xöû lyù raùc baèng phöông phaùp vi sinh Caùc thoâng soá kyõ thuaät chính: + Coâng suaát daây chuyeàn: 50 m3 /ca # 20 taán /ca (150 m3 / ngaøy) + Löôïng phaân haàm caàu: 5 taán /ngaøy (1.800 taán / naêm) + Löôïng ñieän tieâu thuï: 50 Kw.h / ngaøy + Löôïng nöôùc tieâu thuï: 15 m3 / ngaøy + Toång maët baèng söû duïng 16.000 m2, trong ñoù: dieän tích saân baõi vaø ñöôøng oâ toâ laø 4.000 m2, dieän tích coù maùi che: 3.000 m2 + Traïm bieán aùp: 150 KVA + Nhaân löïc: 45 ngöôøi, trong ñoù: tröïc tieáp 35 ngöôøi, giaùn tieáp 10 ngöôøi (neáu laøm ñuû 3 ca). + Toång chi phí cho thieát keá, xaây döïng, laép ñaët thieát bò cho daây chuyeàn xöû lyù raùc pheá thaûi baèng phöông phaùp vi sinh naøy khoaûng 8.500.000.000 VNÑ. 6.2.3. Ñoái vôùi chaát thaûi raén coâng nghieäp Raùc thaûi sinh hoaït (raùc höõu cô): ñöôïc xöû lyù cuøng vôùi raùc thaûi thò xaõ. CTR coâng nghieäp : tuøy theo tính chaát, thaønh phaàn, möùc ñoä ñoäc haïi vaø ñôn vò thu gom seõ coù bieän phaùp xöû lyù phuø hôïp. + Phuông phaùp oån ñònh hoùa, taïo khoái: duøng ñeå xöû lyù CTR nguy haïi. Moät soá coâng ngheä coù theå aùp duïng ôû thò xaõ Goø Coâng nhö: Coâng Ngheä chemfix (söû duïng xi-maêng ñeå ñoâng hoùa): thöôøng duøng vôùi caùc loaïi chaát thaûi kim loaïi naëng (chì, cianua...). Coâng ngheä söû duïng voâi ( vaät lieäu ñoâng tuï laø voâi, silic): aùp duïng ñeå xöû lyù caùc chaát thaûi höõu cô nguy haïi. Coâng ngheä boïc voû: khoái chaát thaûi ñöôïc boïc trong moät lôùp voû hoaëc ñuùc baèng vaät leäu trô. Chaát thaûi nguy haïi sau khi oån ñònh hoaù seõ ñöôïc ñem ñi choân laáp hôïp veä sinh. + Phöông phaùp hoùa hoïc: ñeå xöû lyù caùc chaát thaûi coù tính axit, bazô, caùc kim loaïi naëng... Caùc giaûi phaùp xöû lyù hoùa hoïc raát nhieàu, chuû yeáu aùp duïng caùc phaûn öùng oxy hoùa, trung hoøa, thuûy phaân... Tuøy theo hoùa tính cuûa CTR seõ coù caùc giaûi phaùp xöû lyù cuï theå. + Phöông phaùp thieâu ñoát: xöû lyù CTR coâng nghieäp raát trieät ñeå nhöng chi phí khaù cao, ñöôïc aùp duïng ñeå xöû lyù CTR ñoäc haïi, CTR coù thaønh phaàn höõu cô cao hoaëc khoù phaân huûy nhö : da, plastic, cao su, vaûi, caùc loaïi buøn höõu cô ñoäc haïi, keo... Caáu taïo nguyeân lyù heä thoáng loø ñoát raùc gioáng loø ñoát raùc y teá. + Phöông phaùp uû: ñeå xöû lyù raùc thaûi coù thaønh phaàn chaát höõu cô (baõ maém, phuû taïng thuûy saûn, phaân vaø loâng gia suùc...) duøng phöông phaùp uû hieáu khí thaønh phaân boùn cho caây troàng hoaëc uû kî khí ( saûn xuaát khí ñoát) raát thuaän tieän, hieäu quaû. + Choân laáp hôïp veä sinh: ñöôïc söû duïng ñeå xöû lyù CTR nguy haïi sau khi ñöôïc taïo khoái, tro cuûa loø ñoát raùc hoaëc chaát thaûi coâng nghieäp khoâng nguy haïi ñöôïc Coâng ty CTÑT vaän chuyeån veà baõi raùc thò xaõ (gaïch ñaù vuïn, bao bì döôïc phaåm,...). + Taän duïng, taùi söû duïng, taùi cheá: moät soá loaïi chaát thaûi coù giaù trò nhieät löôïng cao (traáu, muøn cöa, ...) ñöôïc cô sôû taän duïng laøm nhieân lieäu cung caáp cho caùc loø gaïch. Caùc loaïi pheá lieäu nhö kim loaïi, nhöïa, giaáy,.. ñöôïc söû duïng laøm nguyeân lieäu hoaëc baùn cho caùc cô sôû kinh doanh vaø taùi cheá pheá lieäu. Ngoaøi ra, caùc cô sôû coù theå taän duïng caùc pheá thaûi laøm thöùc aên chaên nuoâi, vaät lieäu cheøn goám, saûn xuaát phaân boùn (caùm sô döøa...). 6.2.4. Ñoái vôùi chaát thaûi raén y teá Chaát thaûi sinh hoaït : ñöôïc coâng ty CTÑT thu gom vaø xöû lyù cuøng vôùi chaát thaûi ôû caùc hoä gia ñình. Chaát thaûi nguy haïi : bao goàm chaát thaûi laâm saøng, vaät lieäu thaám maùu (boâng, gaêng tay, lam, kim tieâm, caùc moâ cô theå...) vaø chaát thaûi hoùa hoïc (caùc muoái voâ cô, caùc loaïi hoùa chaát chöùa halogen, formaldehyd...) ñaàu tö loø ñoát raùc 2 caáp chuyeân duïng. 3.1. Keát Luaän Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, Thò xaõ Goø Coâng laø trung taâm giao löu kinh teá vaên hoaù xaõ hoäi cuûa khu vöïc phía Ñoâng tænh Tieàn Giang neân coâng taùc baûo veä moâi tröôøng laø moät trong caùc nhieäm vuï quan troïng trong quaù trình phaùt trieån kinh teá – vaên hoaù xaõ hoäi ôû ñòa phöông vaø nhaän thöùc cuûa con ngöôøi veà taàm quan troïng cuûa moâi tröôøng ngaøy caøng ñöôïc naâng cao, raát nhieàu hoaït ñoäng mang tính chaát caûi thieän moâi tröôøng laàn löôït ñöôïc ñöa vaøo aùp duïng nhaèm haïn cheá ñeán möùc thaáp nhaát nhöõng taùc haïi ñeán moâi tröôøng. Heä thoáng quaûn lyù chaát thaûi raén ñöôïc quan taâm vaø chuù troïng tuy chöa ñaït ñöôïc keát quaû cao nhöng ñaõ coù ñöôïc söï chuyeån bieán raát lôùn. Hình thaønh, phaùt trieån vaø nhaân roäng moâ hình thu gom raùc daân laäp, nhaèm ñaåy maïnh tieán ñoä hôïp ñoàng thu gom (coâng laäp vaø daân laäp), xöû lyù raùc taïi baõi raùc taäp trung. Ñaõ töøng coù coâng ngheä phaân loaïi, taùi cheá raùc höõu cô thaønh phaân boùn höõu cô vaøo naêm 1998 tuy chöa thaønh coâng ngöøng hoaït ñoäng 2003 nhöng ñaây cuõng laø böôùc quan troïng vaø ruùt ñöôïc nhieàu kinh nghieäm trong quaù trình thöïc hieän moâ hình xöû lyù raùc, taän duïng vaø taùi cheá raùc theo höôùng aùp duïng coâng ngheä tieán tieán. Caùc cô quan quaûn lyù veà moâi tröôøng ñaõ höôùng daãn caùc cô sôû saûn xuaát, dòch vuï ñaõ vaø coù khaû naêng gaây aûnh höôûng ñeán moâi tröôøng aùp duïng nhöõng bieän phaùp nhaèm khaéc phuïc vaø ngaên ngöøa taùc ñoäng oâ nhieãm moâi tröôøng. Sôùm coù böôùc khaûo saùt, hoïc taäp kinh nghieäm vaø aùp duïng nhöõng bieän phaùp tieân tieán ñeå haïn cheá oâ nhieãm moâi tröôøng ôû khu vöïc ñoâ thò. Giaûi quyeát vaán ñeà raùc thaûi ôû caùc ñoâ thò noùi chung vaø treân ñòa baøn thò xaõ Goø Coâng noùi rieâng laø moät thaùch thöùc veà quaûn lyù moâi tröôøng ñoâ thò vôùi caùc cô quan, ban, ngaønh lieân quan thuoäc thaåm quyeàn quaûn lyù Nhaø nöôùc cuûa tænh Tieàn Giang. Tình traïng raùc thaûi nhö hieän nay treân ñòa baøn thò xaõ Goø Coâng ñaõ ôû möùc baùo ñoäng, baõi choân laáp thì quaù taûi. Chính vì theá, vieäc “ Khaûo Saùt, Ñaùnh Giaù Thöïc Traïng Vaø Ñeà Xuaát Naâng Cao Naêng Löïc Quaûn Lyù Vaø Xöû Lyù Chaát Thaûi Raén Taïi Thò Xaõ Goø Coâng Tænh Tieàn Giang ” ñaõ mang laïi cho ngöôøi daân coù yù thöùc vaø traùch nhieäm hôn trong vieäc thaûi boû raùc. Töø ñoù giuùp cho caùc cô quan coù traùch nhieäm deã daøng hôn trong khaâu thu gom, taùi cheá vaø xöû lí raùc thaûi. Töø nhöõng caûi tieán ñeà xuaát cho moâ hình thu gom, phaân loaïi hieäu quaû taïi thò xaõ Goø Coâng thì vieäc xöû lyù raùc thaûi laøm sao vöøa mang laïi hieäu quaû kinh teá cao vöøa khoâng gaây oâ nhieãm moâi tröôøng vaø ít toán keùm laø moät vaán ñeà keøm theo. Tuy vaäy, laøm sao coù theå duy trì chöông trình ñöôïc môùi laø vaán ñeà ñaët ra. Chính quyeàn phaûi coù traùch nhieäm nhaéc nhôû ngöôøi daân thöïc hieän ñuùng vieäc phaân loaïi raùc taïi nguoàn vaø taän duïng nguoàn raùc thaûi ñeå phuïc vuï cho ñôøi soáng cuûa mình. Neáu gia ñình naøo khoâng thöïc hieän ñuùng thì phaûi hình phaït thích ñaùng ñeå giaùo duïc cho moïi ngöôøi. Naâng cao naêng löïc quaûn lyù moâi tröôøng cho caùn boä, naâng cao yù thöùc töï giaùc, traùch nhieäm baûo veä moâi tröôøng cho coäng ñoàng daân cö. 3.2. Kieán Nghò Nhaèm naâng cao naêng löïc quaûn lyù chaát thaûi raén taïi thò xaõ, moät soá kieán nghò döïa treân caùc keát quaû khaûo saùt nhö sau: _ Naâng cao yù thöùc giaùo duïc veà vaán ñeà phaân loaïi raùc taïi nguoàn vaø lôïi ích cuûa vieäc phaân raùc taïi nguoàn. Ñaåy maïnh coâng taùc tuyeân truyeàn, giaùo duïc yù thöùc cuûa ngöôøi daân veà moâi tröôøng nhaát laø thaønh phaàn thanh nieân. _ Caàn coù quy hoaïch cuï theå hoaëc naâng caáp caùc ñieåm taäp trung raùc ñeå thuaän lôïi cho vieäc quaûn lyù raùc, haïn cheá nhöõng aûnh höôûng cuûa caùc ñieåm heïn ñeán khu daân cö. _ Sau moãi ngaøy hoaøn thaønh coâng vieäc caàn phun xòt cheá phaåm khöû muøi ñeå haïn cheá muøi hoâi trong khu vöïc, doïn deïp saïch seõ taïi caùc ñieåm heïn. _ Taïi caùc ñieåm heïn caàn coù maùi che ñeå khoâng cho nöôùc möa thaám vaøo raùc, taïo thuaän lôïi cho coâng nhaân laøm vieäc vaøo muøa möa deã daøng. Vaø coù nhöõng soït raùc, thuøng raùc ñeå ngöôøi daân boû raùc vaøo soït traùnh hieän töôïng vöùt boû böøa baõi. _ Vaïch laïi tuyeán thu gom vaø vò trí caùc ñieåm heïn sao cho hôïp lyù nhaát, quaûng ñöôøng vaø thôøi gian di chuyeån cuûa coâng nhaân laø ngaén nhaát. _ Boá trí laïi ñieåm heïn ñeå möùc ñoä aûnh höôûng tôùi moâi tröôøng vaø ngöôøi daân xung quanh laø ít nhaát, trong ñieàu kieän thôøi tieát khoâng toát thì hoaït ñoäng cuûa ñieåm heïn vaãn hoaït ñoäng maø traùnh ñöôïc söï vaát vaû cuûa coâng nhaân. _ Gia taêng theâm xe thu gom ñeå traùnh söï chôø ñôïi cuûa coâng nhaân, söõa chöûa vaø thay môùi moät soá thieát bò vaø duïng cuï thu gom raùc. _ Xaùc ñònh laïi thôøi gian caùc ñieåm heïn hoaït ñoäng sao cho khoâng aûnh höôûng ñeán caùc hoaït ñoäng khaùc vaø giao thoâng nhieàu. _ Thöôøng xuyeân kieåm tra chaát löôïng vaø veä sinh taïi baõi raùc, caàn söû duïng dung dòch khöû truøng vaø cheá phaåm haïn cheá muøi taïi baõi raùc Long Höng. _ AÙp duïng nhöõng bieän phaùp nhaèm giaûm thieåu tình traïng muøi, khí ñoäc, nöôùc raùc roø ræ laøm aûnh höôûng ñeán caùc hoä daân gaàn ñoù. _ Coù ñoäi nguõ quaûn lyù baõi raùc traùnh tình traïng ñoå raùc böøa baõi cuûa nhöõng hoä daân xung quanh. _ Caùc caáp chính quyeàn caàn quan taâm nhieàu hôn nöõa vaø gaáp ruùt xaây döïng baõi raùc môùi vôùi coâng ngheä xöû lyù toát hôn, tieân tieán hôn ñeå thay theá cho baõi raùc cuõ ñaõ quaù taûi.TAÙI CHEÁ CELLULOSE LÔÙN (CAØNH CAÂY) BEÅ CHÖÙA KHÖÛ MUØI ÑAÙ, SOÛI, TRO,.. TROÄN ÑAÛO PHAÂN LOAÏI TREÂN BAÊNG TAÛI RAÙC THOÂ SAN LAÁP ._.