Khảo sát các trường hợp va chạm ô tô trực diện và đề xuất phương án nâng cao độ an toàn cho hành khách

nữa, đảm bảo cho người ngồi trước giảm thiểu lực tác động khi có va chạm mạnh. Lắp đặt thêm các bộ túi khí phía trước khoang ngồi để phòng khi trường hợp va chạm mạnh xảy ra sẽ giảm thiểu những điều đáng tiếc, tăng khả năng sống sót cho người ngồi bên trong. 1 ĐẶT VẤN ĐỀ Theo thống kê của Cục Cảnh sát giao thông - Bộ Công an, từ ngày 16/11/2017 – 15/6/2019, đã xảy ra 61 vụ tai nạn giao thông đặc biệt nghiêm trọng,làm chết 219 người, bị thương 149 người. Trong đó, tai nạn giao thông do xe ôtô chở khách, taxi và xe ôtô tải gây ra, chiếm hơn 45% số vụ, 52,1% về số người chết và 80,5% số người bị thương. Phân tích của Cục CSGT cho thấy, trong hầu hết các vụ tai nạn giao thông đặc biệt nghiêm trọng trên đều do ý thức chủ quan của lái xe. Có vụ thì lái xe sử dụng ma túy, có vụ lái xe uống rượu bia, có vụ lái xe buồn ngủ nên đã để xảy ra tai nạn. Các nguyên nhân chủ quan khác như chạy quá tốc độ, đi không đúng phần đường, làn đường cũng chiếm tỷ lệ cao. Cụ thể, kết quả phân tích 28 vụ tai nạn giao thông do xe ôtô khách, taxi và xe ôtô tải gây ra thì trên các tuyến đường quốc lộ xảy ra 25 vụ (chiếm tỷ lệ 89,3%), làm chết 105 người, bị thương 115 người. – Trên các tuyến đường đường tỉnh lộ, nội thị và nông thôn xảy ra 3 vụ (chiếm tỷ lệ 10,7%), làm chết 9 người, bị thương 5 người. (Trích báo bộ cục công an cảnh sát giao thông). – Chiều 28/5, trung tá Nguyễn Duy Phương, Đội trưởng Đội CSGT-TT số 2, Phòng CSGT, Công an tỉnh Quảng Nam cho biết, một vụ TNGT xảy ra giữa xe bồn và xe tải đầu kéo gây ách tắc giao thông trên tuyến QL14B thuộc địa phận huyện Phước Sơn, tỉnh Quảng Nam. Lực lượng CSGT đã có mặt kịp thời giải quyết và phân luồng giao thông, thông tuyến trở lại sau 2 giờ đồng hồ. Cụ thể, vào khoảng 15h30 chiều 28/5, trên đường Hồ Chí Minh, tại Km 1381+500 đoạn qua huyện Phước Sơn, tỉnh Quảng Nam (gần nhà hàng Viễn Dương 200 m về hướng Tây-Nam) xảy ra 1 147 vụ TNGT giữa xe đầu kéo BKS 81C-14207 kéo theo rơ moóc BKS 81R - 00352 chạy hướng Kon Tum - Đà Nẵng với xe tải BKS 36C - 24757 chạy theo hướng ngược lại. – Hậu quả, vụ TNGT làm cho 1 tài xế bị trọng thương (chưa xác định danh tính). 2 phương tiện bị hư hỏng nặng, phía đầu xe bị biến dạng. Hình 1. Hiện trường vụ TNGT Hình 2. Hình ảnh đầu xe con bị hỏng nghiêm trọng ở phía trước Vào 7h45 sáng 17/2, vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng xảy ra ở QL 1 qua thị xã Hương Trà. Xe khách 16 chỗ BKS 74B-000.02 trên chở nhiều hành khách chạy hướng Bắc Nam, đến vị trí đoạn đường chuẩn bị lên dốc, xe khách đã tăng tốc để vượt qua xe đầu kéo BKS 29C-50947 kéo theo rơ- moóc 29R-03358 chạy cùng chiều. Trong lúc đang vượt xe đầu kéo thì xe giường nằm 51 chỗ BKS 18B-01648 đang ngược chiều đổ dốc. Tài xế xe giường nằm đạp phanh gấp và đánh lái, chiếc xe giường nằm xoay ngang đường. Chiếc xe 16 chỗ với vận tốc cao đã đâm thẳng vào phần thân giữa xe giường nằm. Lực tông mạnh đã khiến xe 16 chỗ quay ngược đầu, đúng lúc xe đầu kéo phía sau lao tới và tông thẳng vào đầu xe 16 chỗ. 148 Hậu quả, chiếc xe 16 chỗ nằm giữa 2 xe và đầu xe bị bẹp dúm. Nhiều băng ghế và hành lý trên xe khách 16 chỗ bị văng ra giữa đường, 1 người chết, 6 người bị thương. 2 NGUYÊN NHÂN Nguyên nhân các vụ va chạm ô tô trực diện chủ yếu do: Con người: Thiếu tỉnh táo khi tham gia giao thông – Sử dụng các chất kích thích như rượu bia, ma tuý. – Ngủ gật khi lái xe. Hình 3. Các chất kích thích như rượu bia, ma tuý Hình 4. Người tham gia giao thông trong trạng thái buồn ngủ Thái độ chủ quan khi lái xe ô tô – Rẽ phải khi đèn đỏ mà không chú ý tới hướng xe đang lưu thông bên trái. – Vừa lái xe vừa nói chuyện, không tập trung việc điều khiển. 149 Hình 5. Rẽ phải khi đèn đỏ Hình 6. Thiếu tập trung khi tham gia giao thông Mất kiểm soát tay lái – Kỹ năng lái xe còn nhiều hạn chế. – Vượt ẩu, luồn lách và cua nhanh, đặc biệt là nơi nhiều phương tiện qua lại. 150 Hình 7. Ô tô vượt ẩu, cua nhanh va chạm với xe ô tô đang lưu thông cùng chiều hưa chấp hành đúng luật lệ khi tham gia giao thông – Đi ngược chiều, sai làn đường. – Vượt đèn đỏ, phóng quá tốc độ. Hình 8. Ô tô đi ngược chiều trên đoạn cầu vượt Hình 9. Xe ô tô cố tình vượt đèn đỏ 151 Thiếu tầm nhìn khi tham giao thông (điểm mù, xe bus che khuất, để đồ vật lủng củng phía trước xe,...) Hình 10. Tai nạn giữ 2 xe khách do xe đằng sau thiếu tầm nhìn phía trước Các nguyên nhân khác: – Đường sá: Chật hẹp, mấp mô, ổ gà, rãnh lươn,... Hình 11. Đường đi xuất hiện vết nứt, ổ gà – Thiên tai: Mưa, bão, bụi đất trong không khí, gây hạn chế tầm nhìn. Hình 12. Bụi bặm trong không khí khiến tầm nhìn xe bị hạn chế 152 3 HẬU QUẢ Với các loại xe ô tô có cùng kích thước như xe ô tô con với ô tô con, xe bus với xe bus, xe ô tô tải với nhau,... và tuỳ thuộc vào mức độ va chạm mà độ hư hỏng của xe, thương tích của người lái xe, người ngồi trên xe,... sẽ chịu ảnh hưởng gần như là tương đồng. Lực va chạm không lớn khiến xe có thể bị méo mó, hư hỏng nhẹ, người tham gia trên xe có thể bị xây xước, có vết thương ngoài da, khi bị kính vỡ mảnh vụn của xe tác động, choáng váng khi chịu lực tác động đột ngột mà cơ thể chưa phòng ứng kịp,... Với lực va chạm mạnh sẽ khiến xe bị hư hỏng nặng nề, người tham gia trên xe bị thương nặng và có thể dẫn đến tử vong, thậm chí vụ va chạm có thể ảnh hưởng rất nhiều đến người tham gia giao thông xung quanh. Với các loại xe khác nhau về: kích thước, trọng tải, mã lực,... Ví dụ như va chạm giữa xe bus với xe con thì dù va chạm với lực như thế nào xe con vẫn sẽ chịu ảnh hưởng nhiều hơn. Với tác động không lớn thì hậu quả sẽ có thể dừng lại ở việc hỏng hóc. Còn với lực tác động mạnh thì người lái xe bus có thể bị xây sát, chịu vết thương ngoài da, hành khách phía sau có thể ngã nhào, bầm dập khi chịu tác động của lực va chạm,... đối với xe con thì độ hư hỏng sẽ rất lớn và người trên xe sẽ chịu ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khoẻ, thậm chí là tử vong tại chỗ. Hình 13. Hình ảnh vụ va chạm nghiêm trọng giữa xe bus với xe ô tô con 4 ĐÁNH GIÁ NHÌN NHẬN Có rất nhiều nguyên nhân đẫn đến TNGT nhưng nguyên nhân hiện chưa có cách khắc phục đó chính là điểm mù trên xe. Điểm mù trên xe ô tô là gì? – Điểm mù trên ô tô được hiểu là khoảng không gian mà người lái xe không thể quan sát được hay nhìn ra bên ngoài thông qua gương chiếu hậu lẫn trực tiếp khi điều khiển phương tiện lưu thông trên đường. Các điểm mù thường gặp là giới hạn trông thấy qua gương chiếu hậu, điểm mù phía trước xe và điểm mù sau xe, sự nguy hiểm thể hiện đặc biệt khi người lái điều khiển xe rẽ ở các ngã tư, chuyển làn hoặc đậu xe vào bãi. 153 – Khi đó, điểm mù khiến người điều khiển không thể nhìn thấy được những chiếc xe đang chạy cùng làn/khác làn từ phía sau, những chiếc xe đang chạy cắt qua giao lộ,... khiến việc rẽ hoặc chuyển làn trở nên cực kỳ nguy hiểm do người lái không thể chủ động quan sát để xử lý tình huống. Đây là một trong những yếu tố rất khó khắc phục với lái xe, việc triệt tiêu điểm mù là kỹ năng cần thiết của mọi lái xe bởi đó là một trong những yếu tố hết sức nguy hiểm có thể dẫn đến va quệt hoặc thậm chí là tai nạn giao thông nghiêm trọng. Đối với các xe có kích thước càng lớn thì điểm mù cũng tăng theo tỷ lệ thuận. Hình 14. Điểm mù khi điều khiển xe ô tô Nguyên nhân gây ra điểm mù là gì? – Các yếu tố cơ bản đề cấu thành nên điểm mù trên xe hơi là đặc điểm thiết kế của xe và tầm vóc, tư thế ngồi của người lái. – Phần lớn nguyên nhân của điểm mù chính là do thiết kế cấu trúc của xe. Về cơ bản, khung vỏ xe được chia làm 3 cột là A, B và C (có thể còn cột D đối với những chiếc wagon). 3 cột chính này sẽ chống đỡ cho mui xe và hình thành nên một bộ vỏ vững chắc cho xe. Tuy nhiên, cũng do sự xuất hiện của những cột này đã tạo nên điểm mù làm cản trở tầm nhìn của người điều khiển. Tùy thuộc vào mỗi dòng xe mà điểm mù cũng xuất hiện ở những góc độ và khoảng cách khác nhau. Hình 15. Điểm mù cột A 154 5 BIỆN PHÁP Biện pháp hạn chế điểm mù – Mở rộng tầm nhìn gương chiếu hậu bằng cách: Đầu tiên nghiêng đầu qua bên trái đụng tới cửa kính; Sau đó điều chỉnh gương chiếu hậu bên trái cho tới khi phần thân xe gần như biến mất khỏi gương, chỉ còn nhìn thấy phần đuôi xe; Nghiêng đầu về hướng bên phải ra tới vị trí chính giữa xe; Lặp lại bước 2 ở gương chiếu hậu phía bên phải. Thao tác điều chỉnh trên sẽ khắc phục được việc điều chỉnh gương chiếu hậu quá hướng vào bên trong làm giảm tầm nhìn của người lái và trùng lặp với tầm nhìn của gương hậu trung tâm. – Ngoài ra, có một giải pháp hữu hiệu mà một số lái xe chọn, đó là gắn một gương cầu nhỏ trên gương trái sẽ giúp tầm quan sát rộng hơn. Đừng quay đầu lại nhìn trực tiếp mà hãy thông qua hệ thống gương, cho đến khi nào bạn chắc chắn chiếc xe đã ở bên trái của mình. Nếu cần, bạn có thể làm tương tự với gương phải. – Tuy nhiên, ngoài việc dùng kính hậu để quan sát phía sau thì trong một số tình huống nhất định, các bạn cũng nên liếc mắt quan sát trực tiếp các điểm mù ở phía sau xe. Một số lái xe có kinh nghiệm cho rằng điều này khá hữu hiệu trong trường hợp muốn chuyển làn đường. – Ngày nay, một số mẫu xe mới còn được trang bị các hệ thống camera, cảm biến hiện đại ở kính hậu và xung quanh xe nhằm tối thiểu hóa vùng mù, hiển thị các thông tin xung quanh xe giúp người lái quan sát và kiểm soát tình huống tốt hơn. Do đó, khi sử dụng camera sau đặc biệt là đối với khí hậu ở Việt Nam thì chúng ta nên thường xuyên vệ sinh camera để đảm bảo hình ảnh thu được luôn rõ ràng nhất. – Trong trường hợp xe không có sử dụng camera trước và sau, người lái có thể nhờ thêm người khác giúp quan sát trong trường hợp đang muốn đậu vào bãi để khắc phục triệt để điểm mù phía sau và phía trước (đặc biệt là xe gầm cao) nhằm tránh các tai nạn đáng tiếc. – Chúng tôi có một giải pháp mang tính thiết thực hơn về vấn đề điểm mù trên xe có liên quan đến cột A trên xe, nó có tên là cột A vô hình. – Ứng dụng này sẽ phát huy tác dụng trong việc hạn chế điểm mù và mở rộng tầm nhìn của xe để tài xế dễ dàng bao quát hơn, hạn chế xảy ra các trường hợp tai nạn không đáng có. Hình 16. Hình ảnh cột A ‚vô hình‛ 155 – Nói là ‚vô hình‛ nhưng thật ra cột A được các hình ảnh thu được từ hệ thống máy ảnh chiếu trực tiếp lên chứ không hề trong suốt. Qua đó, tài xế có thể mở rộng tầm nhìn hơn bằng cảm giác nhìn xuyên qua cột A. Hình 17. Mô phỏng cột A vô hình Hình 18. Mô phỏng cột A vô hình – Về lý thuyết, công nghệ vô hình có thể áp dụng cho tất cả các cột chứ không riêng gì cột A, đồng thời còn làm tăng tính thẩm mỹ và kỹ thuật của xe. Do đó, cả hai hãng xe đều rất tự tin mong muốn sẽ sớm thực hiện được việc loại bỏ hoàn toàn điểm mù trên xe ô tô. Nếu thật sự như vậy, chắc hẳn giao thông ô tô sẽ giảm được rất nhiều các vụ tai nạn và nhiều hãng khác cũng sẽ ứng dụng công nghệ ô tô mới này. 156 Hình 19. Cột A vô hình trên thực tế 6 Ý TƯỞNG VÀ ĐỀ XUẤT – Kêu gọi các nhà đầu tư, các hãng xe ô tô lớn nâng cao, đưa cột A ‚vô hình‛ phát triển rộng rãi hơn trong sản xuất các loại xe ô tô của mình để giảm thiểu tai nạn do thiếu tầm nhìn. – Cải tiến khung xe phía trước, dày và cứng chắc hơn nữa, đảm bảo cho người ngồi trước giảm thiểu lực tác động khi có va chạm mạnh. – Lắp đặt thêm các bộ túi khí phía trước khoang ngồi để phòng trường hợp va chạm mạnh xảy ra sẽ giảm thiểu những điều đáng tiếc, tăng khả năng sống sót cho người ngồi bên trong. TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] Điểm danh những mẫu xe có tỷ lệ tai nạn chết người cao nhất. (Báo Dân chí). [2] Sáu nguyên nhân chính gây tai nạn xe hơi và cách phòng tránh. (Báo Tiền phong). [3] Phương pháp hạn chế điểm mù khi lái xe ô tô. (Báo Vietnam.net) [4] Xe của Hyundai, Kia sẽ có 'cột A vô hình' để xóa điểm mù. Cổng thông tin điện tử Zing.