Kế toán thành phẩm, bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại Công ty cổ phần sản xuất - TM Thiên Long

LỜI MỞ ĐẦU Trong cơ chế thị trường cạnh tranh khốc liệt như hiện nay thì mục tiêu lợi nhuận được đặt lên hàng đầu, do vậy các doanh nghiệp phải tự tìm kiếm nguồn hàng, tự tổ chức quá trình tiêu thụ thành phẩm, hàng hoá để làm sao đem lại lợi nhuận tối đa cho doanh nghiệp mình. Thực tế những năm qua cho thấy, không ít các doanh nghiệp làm ăn thua lỗ, đi đến phá sản trong khi các doanh nghiệp khác không ngừng phát triển. Lý do đơn giản là vì các doanh nghiệp này đã xác định được nhu cầu của xã hội biết sản xuất kinh doanh cái gì? Sản xuất kinh doanh cái gì? Và kinh doanh phục vụ ai?...Chính vì thế mà doanh nghiệp đó sẽ bán được nhiều thành phẩm hàng hoá với doanh số bù đắp được các khoản chi phí bỏ ra và có lãi, từ đó mới có thể tồn tại đứng vững trên thị trường và chiến thắng trong cạnh tranh. Việc hoàn thiện kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng là một điều rất cần thiết, nó không những đóng góp phần nâng cao hiệu quả của công tác tổ chức kế toán mà còn giúp các nhà quản lý nắm bắt được chính xác thông tin và phản ánh kịp thời tình hình bán hàng và xác định kết quả bán hàng của doanh nghiệp. Những thông tin ấy là cơ sở cho họ phân tích đánh giá lựa chọn phương án sản xuất kinh doanh có hiệu quả nhất. Tóm lại, đối với mỗi doanh nghiệp tiêu thụ là vấn đề đầu tiên cần giải quyết, là khâu then chốt trong mọi hoạt động sản xuất kinh doanh, nó quyết định đến sự sống còn của doanh nghiệp. Nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề trên quá trình thực tập tại công ty Cổ Phần SX-TM Thiên Long, với sự giúp đỡ nhiệt tình của các anh chị phòng kế toán trong công ty, cùng với sự hướng dẫn tận tình của cô giáo Trần Thuý Nga, em đã lựa chọn đề tài kế toán thành phẩm, bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại công ty Cổ Phần SX-TM Thiên Long cho chuyên đề của mình. Ngoài phần mở đầu và kết luận chuyên đề của em gồm có những nội dung sau: Phần 1: Lý luận chung về công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng ở công ty Cổ Phần SX-TM Thiên Long. Phần 2: Thực trạng về công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng ở công ty Cổ Phần SX-TM Thiên Long. Phần 3: Một vài nhận xét về công tác kế toán bàn hàng và xác định kết quả bán hàng ở công ty Cổ Phần SX-TM Thiên Long. Dù thời gian và hiểu biết còn hạn chế nên bài viết không tránh khỏi những sai sót, em rất mong nhận được sự góp ý của các thầy cô giáo và các bạn để em có thể mở rộng thêm vốn hiểu biết của mình. Em xin chân thành cảm ơn! PHẦN 1: LÝ LUẬN CHUNG VỀ CÔNG TÁC KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ BÁN HÀNG Ở CÔNG TY CỔ PHẦN SX – TM THIÊN LONG CHI NHÁNH TẠI HÀ NỘI 1.1: Sự cần thiết của công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng: Trong nền kinh tế thị trường sản xuất ra sản phẩm hàng hoá và bán được các sản phẩm đó trên thị trường là điều kiện quyết định cho sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Thông qua bán hàng, thì giá trị và giá trị sử dụng của sản phẩm hàng hoá đó được thực hiện, hàng hoá chuyển từ hình thái hiện vật sang hình thái giá trị (tiền tệ), giúp cho vòng luân chuyển vốn được hoàn thành, tăng hiệu quả sử dụng vốn. Điều này có ý nghĩa rất to lớn đối với nền kinh tế nói chung và đối với bản thân toàn doanh nghiệp nói riêng. Quá trình bán hàng có ảnh hưởng trực tiếp đến quan hệ cân đối sản xuất giữa các ngành, các đơn vị sản xuất trong từng ngành và đến quan hệ cung cầu trên thị trường. Nó còn đảm bảo cân đối giữa tiền và hàng trong lưu thông, đảm bảo cân đối sản xuất giữa ngành, các khu vực trong nền kinh tế quốc dân. Đối với các doanh nghiệp thương mại, thì việc bán hàng có ý nghĩa rất to lớn, bán hàng mới có thể đem lại lợi nhuận cho doanh nghiệp và bù đắp được chi phí đã bỏ ra, không những thế nó còn phản ánh năng lực kinh doanh và vị thế của doanh nghiệp trên thị trường. Kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng là một nội dung chủ yếu của công tác kế toán phản ánh hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp trong một thời kỳ. Với ý nghĩa to lớn đó, kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng đòi hỏi các doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường áp dụng các biện pháp phù hợp với doanh nghiệp mình mà vẫn khoa học, đúng chế độ kế toán do Nhà nước ban hành. 1.1.1:Khái niệm và nội dung công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng: A.Hàng hoá: Hàng hoá là một vật phẩm có thể thoả mãn nhu cầu nào đó của con người và đi vào quá trình tiêu dùng thông qua mua và bán. Chính vì vậy không phải bất kỳ vật phẩm nào cũng là hàng hoá. Hàng hoá có hai thuộc tính là giá trị và giá trị sử dụng: -Giá trị của hàng hoá: Muốn hiểu giá trị phải đi từ giá trị trao đổi. Giá trị trao đổi biểu hiện là quan hệ tỷ lệ về số lượng trao đổi lẫn nhau giữa các giá trị sử dụng khác nhau. Hai hàng hoá có giá trị sử dụng khác nhau có thể trao đổi được với nhau theo một tỷ lệ nhất định, vì chúng đều là sản phẩm của lao động, có cơ sở chung là sự hao phí sức lao động của con người. Lao động xã hội của người sản xuất ra hàng hoá kết tinh trong hàng hoá là giá trị của hàng hoá. Như vậy giá trị là cơ sở của giá trị trao đối, còn giá trị trao đổi là hình thức biểu hiện của giá trị. -Giá trị sử dụng của hàng hoá: Là công dụng của vật phẩm có thể thoả mãn nhu cầu nào đó của con người. Giá trị sử dụng đó do thuộc tính của hàng hoá qui định vì vậy nó là một phạm trù vĩnh viễn. Giá trị sử dụng của hàng hoá có đặc điểm là giá trị sử dụng không phải cho người sản xuất trực tiếp mà là cho người khác, cho xã hội. Giá trị sử dụng đến tay người khác, người tiêu dùng phải thông qua mua bán. Trong nền kinh tế hàng hoá, giá trị sử dụng là vật mang giá trị trao đổi. B.Doanh thu bán hàng: Doanh thu là tổng các giá trị lợi ích kinh tế doanh nghiệp thu được trong kỳ kế toán, phát sinh từ các hoạt động sản xuất kinh doanh thông thường của doanh nghiệp, góp phần làm tăng giá trị vốn chủ sở hữu. Doanh thu bán hàng là số tiền thu được do việc bán hàng. Ở các doanh nghiệp áp dụng tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ thì doanh thu bán hàng không bao gồm thuế GTGT, còn ở các doanh nghiệp áp dụng phương pháp tính thuế trực tiếp thì doanh thu bán hàng còn bao gồm cả các khoản phụ thu. C.Chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp: -Chi phí bán hàng: Trong quá trình lưu thông – tiêu thụ sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ, doanh nghiệp phải bỏ ra các khoản chi phí như chi phí bao gói sản phẩm, chi phí bán hàng, bảo quản hànghoá, chi phí tiếp thị, quảng cáo…gọi chung là chi phí bán hàng (CPBH). Có thể nói, chi phí bán hàng là chi phí lưu thông, chi phí tiếp thị phát sinh trong quá trình tiêu thụ sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ, chi phí bán hàng có nhiều khoản chi cụ thể giá trị với nội dung và công dụng khác nhau. Tuỳ theo yêu cầu quản lý, có thể phân biệt chi phí bán hàng theo từng tiêu thức thích hợp. -Chi phí quản lý doanh nghiệp: Là những chi phí chi cho việc quản lý kinh doanh, quản lý hành chính, và phục vụ chung khác liên quan đến hoạt động của doanh nghiệp. D.Xác định kết quả bán hàng: Kết quả bán hàng là kết quả cuối cùng của hoạt động sản xuất kinh doanh và hoạt động khác của doanh nghiệp sau một thời kỳ nhất định, được biểu hiện bằng số tiền lãi hoặc lỗ. Kết quả kinh doanh của doanh nghiệp bao gồm kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh thông thường, kết quả hoạt động tài chính và kết quả hoạt động bất thường. 1.1.2:Yêu cầu quản lý quá trình bán hàng và xác định kết quả bán hàng: * Yêu cầu quản lý hàng hoá: - Quản lý về mặt số lượng: Phản ánh giá trị và giám đốc tình hình thực hiện kế hoạch sản xuất, tình hình nhập xuất tồn kho, doanh nghiệp dự trữ sản phẩm kịp thời, và đề ra các biện pháp xử lý hàng hoá tồn kho lâu ngày, tránh ứ đọng vốn. -Quản lý về mặt chất lượng: Trong nền kinh tế thị trường cạnh tranh, với nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng đòi hỏi chất lượng hàng hoá ngày càng phải hoàn thiện hơn nữa, kiểu dáng chất lưọng hàng hoá phải làm tốt công việc của mình, cất giữ bảo quản hợp lý từng loại hành hoá tránh hư hỏng, giảm chất lượng hàng hoá. Như vậy bên cạnh việc quản lý về mặt hiện vật, quản lý về mặt chất lượng cũng rất quan trọng như quản lý về trị giá hàng hoá nhập, xuất kho. * Yêu cầu quản lý quá trình bán hàng và xác định kết quả bán hàng: Xuất phát từ ý nghĩa của quá trình bán hàng và xác định kết quả bán hàng mà việc quản lý quá trình này cần bám sát các yêu cầu cơ bản sau: - Nắm bắt và theo dõi chặt chẽ từng phương thức bán hàng, từng phương thức thanh toán, từng loại hàng hoá tiêu thụ và từng khách hàng, để đảm bảo thu hồi nhanh chóng tiền vốn. - Tính, bán, xác định đúng đắn kết quả của từng loại hoạt động và thực hiện nghiêm túc cơ chế phân phối lợi nhuận. Trong quá trình bán hàng doanh nghiệp có thể phải chi ra những khoản chi phí phục vụ cho quá trình bán hàng gọi là chi phí bán hàng, ngoài ra còn phát sinh những khoản làm giảm trừ doanh thu như giảm giá hàng bán hoặc hàng bán bị trả lại, thuế tiêu thụ…Thực hiện tốt quá trình bán hàng sẽ đảm bảo thu hồi nhanh chóng tiền vốn, tăng vòng quay của vốn lưu động đảm bảo cho quá trình sản xuất kinh doanh là mục tiêu hàng đầu của các doanh nghiệp. Với ý nghĩa quan trọng đó để thực hiện tốt khâu bán hàng, kế toán cần phải theo dõi chặt chẽ từng phương thức bán hàng, phương thức thanh toán, đặc điểm của từng khách hàng và từng loại hàng hoá xuất bán để có thể có biện pháp đôn đốc thanh toán thu hồi vốn đầy đủ, đúng hạn. 1.1.3:Vai trò của kế toán trong việc quản lý hàng hoá BH và xác định KQKD: Kế toán được coi như là một công cụ hữu hiệu, phục vụ công tác quản lý nói chung và công tác quản lý hàng hoá, bán hàng và xác định kết quả bán hàng nói riêng. Thông tin do kế toán cung cấp là cơ sở để các nhà quản lý nắm được tình hình quản lý hàng hoá trên hai mặt: hiện vật và giá trị. Tình hình thực hiện kế hoạch bán hàng, chính sách giá cả hợp lý và đánh giá đúng đắn năng lực kinh doanh của doanh nghiệp thông qua kết quả kinh doanh đạt được. Thông tin do kế toán cung cấp là căn cứ để đánh giá tính hiệu quả, phù hợp của các quyết định bán hàng đã được thực thi, từ đó phân tích và đưa ra các biện pháp quản lý, chiến lược kinh doanh, bán hàng phù hợp với thị trường tương ứng với khả năng của doanh nghiệp. 1.1.4: Nhiệm vụ của kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng: Tổ chức theo dõi phản ánh chính xác đầy đủ, kịp thời và giám đốc chặt chẽ về tình hình hiện có và sự biến động của từng loại hàng hoá trên các mặt hiện vật và giá trị. Theo dõi, phản ánh và giám đốc chặt chẽ quá trình bán hàng, ghi chép đầy đủ các khoản chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp, doanh thu bán hàng cũng thu nhập các hoạt động khác. Xác định chính xác kết quả bán hàng, phản ánh và giám đốc tình hình phân phối kết quả, đôn đốc thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước. Cung cấp thông tin kế toán cần thiết cho các bộ phận bán hàng, thu nhập và phân phối kết quả. - Để thực hiện tốt nhiệm vụ đó, kế toán bán hàng cần phải hoàn thiện tốt các nội dung sau: - Tổ chức tốt hệ thống ghi chép ban đầu và trình tự luân chuyển chứng từ. - Báo cáo kịp thời tình hình nhập - xuất – hàng hoá, tình hình bán hàng và thanh toán, đôn đốc thu thập tiền hàng, xác định kết quả kinh doanh. Tổ chức tốt hệ thống tài khoản kết toán, hệ thống sổ sách kế toán kế toán phù hợp với đặc điểm sản xuất kinh doanh của đơn vị. 1.1.5: Ý nghĩa của công tác bán hàng: Qúa trình sản xuất luôn gắn liền với quá trình tiêu thụ sản phẩm: sản xuất là khâu trực tiếp sáng tạo ra của cải vật chất, sáng tạo ra giá trị mới. Bán hàng khâu thực hiện giá trị, làm cho giá trị sử dụng của sản phẩm hàng hoá được phát huy. Bán hàng là khâu cuối cùng của một chu kỳ sản xuất kinh doanh, có hoàn thành tốt khâu này thì doanh nghiệp mới có điều kiện để bù đắp các chi phí về lao động sống và lao động vật hoá đã bỏ ra trong khâu sản xuất, đảm bảo cho quá trình tái sản xuất được mở rộng. Trong nền kinh tế thị trường hiện nay, có sự quan tâm hàng đầu của các doanh nghiệp là làm thế nào để sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ của mình được tiêu thụ trên thị trường và được thị trường chấp nhận về mặt giá cả, chất lượng…Tiêu thụ sản phẩm được hay không có nghĩa sống còn đối với các doanh nghiệp. Thực hiện tốt quá trình bán hàng là doanh nghiệp có thể tồn tại và phát triển. Nên doanh nghiệp cung cấp sản phẩm hàng hoá kịp thời, đúng qui cách, phẩm chất và số lượng sẽ làm tăng uy tín cho lợi nhuận cho doanh nghiệp. 1.2:Tổ chức kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng: 1.2.1:Chứng từ sử dụng: - Phiếu nhập kho, phiếu xuất kho. - Hoá đơn bán hàng, hoá đơn thuế GTGT. - Biên bản kiểm kê và các chứng từ khác. 1.2.2: Tài khoản sử dụng: TK 157, 632, 511, 131, 333, 512, 521, 532, 531, 641, 642, 421, 911. ♦ Kết cấu TK 157: TK 157 – Hàng gửi đi bán. - Trị giá vốn thực tế của hàng hoá - Trị giá vốn thực tế thành phẩm hàng thành phẩm gửi bán, ký gửi. hoá, dịch vụ gửi bán đã được khách hàng thanh toán hoặc chấp nhận thanh toán. -Trị giá lao vụ, dịch vụ đã thực hiện - Trị giá hàng hoá thành phẩm dịch vụ với khách hàng nhưng chưa được mà khách hàng trả lại hoặc không chấp chấp nhận thanh toán. nhận. -Kết chuyển trị giá vốn thực tế của - Kết chuyển trị giá thành phẩm hàng hoá Hàng hoá thành phẩm gửi bán chưa đã gửi đi chưa được khách hàng thanh được khách hàng chấp nhận thanh toán đầu kỳ (PPKKĐK). Toán vào cuối kỳ (PPKKĐK). P/ánh trị giá thành phẩm hh gửi đi bán chưa được khách hàng chấp nhận t.toán ♦ Kết cấu TK 632: TK 632 – Giá vốn hàng bán - Trị giá vốn thực tế của thành phẩm xuất - Kết chuyển trị giá vốn thực tế của kho đã xác định là bán. Thành phẩm hàng hoá lao vụ, dịch vụ - Trị giá vốn thực tế của thành phẩm tồn hoàn thành vào bên nợ TK 911- xác kho đầu kỳ. định kết quả kd để tính kết quả kd. -Trị giá vốn thực tế của hàng hoá thành - Kết chuyển trị giá vốn thực tế của phẩm sản xuất xong nhập kho và lao vụ, thành phẩm tồn kho cuối kỳ vào bên dịch vụ đã hoàn thành. nợ TK155 – thành phẩm -Thuế GTGT đầu vào không được khấu trừ phải tính vào giá vốn hàng bán. Tài khoản này không có số dư cuối kỳ. ♦ Kết cấu TK 511: TK 511- Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ -Số thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế xuất-nhập -Doanh thu bán sản phẩm, hàng hoá và khẩu phải nộp tính trên doanh thu bán cung cấp dịch vụ của doanh nghiệp hàng thực tế của sản phẩm, hàng hoá,dịch thực hiện trong kỳ. vụ đã cung cấp cho khách hàng và đã xác định là tiêu thụ trong kỳ -Trị giá hàng bán bị trả lại kết chuyển cuối kỳ. -Khoản giảm giá hàng bán kết chuyển cuối kỳ. -Kết chuyển doanh thu thuần vào tài khoản 911- xác định kết quả kinh doanh. Tài khoản này không có số dư cuối kỳ ♦ Kết cấu TK 131: TK 131- Phải thu của khách hàng -Số tiền phải thu của khách hàng về -Số tiền khách hàng đã trả nợ. sản phẩm, hàng hoá đã giao và dịch -Số tiền đã nhận ứng trước, trả trước của vụ đã cung cấp và được xác định là sản của khách hàng. phẩm tiêu thụ. -Khoản giảm giá hàng bán cho khách hàng sau khi đã giao hàng và khách hàng đã khiếu nại. -Doanh thu của số hàng đã bán bị người mua trả lại. -Số tiền chiết khấu cho người mua. Số tiền còn phải thu của khách hàng. ♦ Kết cấu TK 333: TK 333 - Thuế và các khoản phải nộp Nhà nước - Số thuế GTGT đã được khấu trừ trong - Số thuế GTGT đầu ra và số thuế GTGT kỳ. hàng xuất khẩu. -Số thuế, phí, lệ phí và các khoản phải -Số thuế, phí, lệ phí và các khoản phải nộp vào ngân sách. nộp vào ngân sách. -Số thuế được giảm trừ vào và số thuế -Số thuế, phí, lệ phí và các khoản còn phải nộp. phải nộp vào ngân sách. Số thuế, phí, lệ phí và các khoản còn phải nộp vào ngân sách. Tài khoản 333 có ba tài khoản cấp hai: +Tài khoản 3331: Thuế GTGT phải nộp. +Tài khoản 3332: Thuế tiêu thụ đặc biệt. +Tài khoản 3333: Thuế xuất nhập khẩu. ♦ Kết cấu TK 521: TK 521- Chiết khấu bán hàng. -Số chiết khấu thương mại đã chấp -Kết chuyển số chiết khấu đã thanh toán nhận thanh toán cho khách hàng. sang TK 511- doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ để xác định doanh thu thuần trong kỳ hạch toán. Tài khoản này không có số dư cuối kỳ. TK 521 có 3 tài khoản cấp 2: +TK 5211: Chiết khấu hàng hoá: Phản ánh toàn bộ số tiền chiết khấu thương mại tính trên khối lượng hàng hoá đã bán ra cho người mua hàng hoá. +TK 5212: Chiết khấu thành phẩm: Phản ánh toàn bộ số tiền chiết khấu thương mại tính trên khối lượng sản phẩm đã bán ra cho người mua thành phẩm. +TK 5213: Chiết khấu dịch vụ: Phản ánh toàn bộ số chiết khấu thương mại tính trên khối lượng dịch vụ cung cấp cho người mua dịch vụ. ♦ Kết cấu TK 531: TK 531- Hàng bán bị trả lại. Giá bán của hàng hoá bị trả lại, đã trả -K/C giá bán cảu hàng bị trả lại vào bên lại tiền do người mua hoặc tính trừ vào nợ TK511- DTBH, hoặc TK 152. nợ phải thu của khách hàng. –DTBH nội bộ để xác định doanh thu thuần trong tháng. Tài khoản này không có số dư cuối kỳ. ♦ Kết cấu TK 532: TK 532- Giảm giá hàng bán Các khoản giảm giá hàng bán đã chấp K/C toàn bộ số tiền giảm giá hàng bán nhận cho người mua hàng. vào bên nợ TK511- DTBH hoặc TK512- DTBH nội bộ để xác định doanh thu thuần trong kỳ kế toán. Tài khoản này không có số dư cuối kỳ. ♦ Kết cấu TK 641: TK 641- Chi phí bán hàng -Tập hợp chi phí bán hàng thực tế phát -Các khoản ghi giảm chi phí bán hàng sinh trong kỳ. -K/C chi phí bán hàng để tính kết quả kinh doanh hoặc để chờ kết chuyển. TK này không có số dư cuối kỳ. 6411- Chi phí nhân viên: Là các khoản trả cho nhân viên bán hàng, nhân viên đóng gói, bảo quản, vận chuyển sản phẩm hàng hoá…bao gồm tiền lương, tiền công và các khoản phụ cấp, tiền ăn giữa ca, các khoản trích theo lương. 6412- Chi phí vật liệu, bao bì: Phản ánh các chi phí vật liệu, bao bì xuất dùng cho việc giữ gìn, tiêu thụ sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ như chi phí vật liệu đóng gói sản phẩm, hàng hoá, chi phí vật liệu, nhiên liệu dùng cho bảo quản, bốc vác vận chuyển sản phẩm, hàng hoá trong quá trình bán hàng, vật dụng cho sửa chữa, bảo quản TSCĐ…của doanh nghiệp. 6413- Chi phí dụng cụ, đồ dùng: là các chi phí phục vụ cho bán hàng như các dụng cụ: Cân, đo, đong, đếm… 6414- Chi phí khấu hao tài sản cố định: Là các chi phí khấu hao TSCĐ cho bộ phận bán hàng (nhà cửa, kho tàng, phương tiện vận chuyển…). 6415- Chi phí bảo hành: Phản ánh đến các khoản chi phí liên quan đến việc bảo hành sản phẩm, hàng hoá tiêu thụ như chi phí sửa chữa, thay thế sản phẩm… 6417- Chi phí dụng cụ mua ngoài: Bao gồm những dịch vụ mua ngoài phục vụ cho công tác bán hàng như: Chi phí thuê ngoài sửa chữa TSCĐ, thuê bốc vác, vận chuyển, hoa hồng trả cho đại lý bán hàng, xuất khẩu… 6418- Chi phí bằng tiền khác: Gồm những chi phí chưa kể ở trên phát sinh trong khâu bán hàng như: Chi phí giới thiệu, quảng cáo, chào hàng, chi phí hội nghị tiếp khách… ♦ Kết cấu TK 642: TK 642- Chi phí quản lý doang nghiệp - Các chi phí quản lý doanh nghiệp thực - Các khoản giảm chi phí QLDN tế phát sinh trong kỳ. -Số chi phí quản lý được k/c vào TK911 - Xác định kết quả kinh doanh hoặc TK 1422- Chi phí chờ kết chuyển. TK này cuối kỳ không có số dư ♦ Kết cấu TK 421: TK 421- Lãi chưa phân phối - Số lỗ của hoạt động kinh doanh của - Số lợi nhuận trước thuế về hoạt động doanh nghiệp. kinh doanh trong kỳ. - Phân phối lợi nhuận kinh doanh. - Xử lý các khoản lỗ về HĐKD. Số dư: Số lợi nhuận chưa phân phối hoặc Chưa sử dụng. ♦ Kết cấu TK 911: TK 911- Xác định kết quả bán hàng - Trị giá vốn của sản phẩm, hàng hoá, - Doanh thu thuần về số sản phẩm, hàng dịch vụ đã bán, đã cung cấp. hoá, dịch vụ đã bán, đã cung cấp trong kỳ. - Chi phí bán hàng, chi phí QLDN. - Thu nhập hoạt đọng tài chính và các khoản thu bất thường. - Chi phí hoạt động tài chính và chi phí bất thường. - Số lợi nhuận trước thuế của hoạt động - Số lỗ của hoạt động sản xuất kinh kinh doanh trong kỳ. doanh trong kỳ. Tài khoản này không có số dư cuối kỳ 1.2.3: Các phương thức bán hàng: A: Kế toán bán hàng theo phương thức gửi hàng: Theo phương thức này, định kỳ doanh nghiệp gửi hàng cho khách hàng trên cơ sở thoả thuận trong hợp đồng mua bán hàng giữa hai bên giao hàng tại địa điểm đã quy ước trong hợp đồng. Khi xuất kho gửi đi hàng vốn thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp, chỉ khi nào khách hàng đã trả tiền hoặc chấp nhận thanh toán thì khi ấy hàng mới chuyển quyền sở hữu và được ghi nhận doanh thu bán hàng. * Tài khoản sử dụng: Trong trường hợp này kế toán sử dụng TK 157 – hàng gửi đi bán. Tài khoản này phản ánh số hiện có và tình hình biến động của trị giá vốn hoặc giá thành của hàng hoá, thành phẩm gửi bán. Số hàng chưa được xác định là bán. • Sơ đồ hạch toán: Đối với các đơn vị kế toán tồn kho theo phương pháp kê khai thường xuyên. TK 154, 155, 156 TK 157 TK 632 TK155,138, 334 XuÊt hµng Sè hµng ®­îc chÊp Sè hµng göi göi b¸n nhËn thanh to¸n bÞ tõ chèi TK 911 K/c trÞ gi¸ vèn K/c DT hµng ho¸ b¸n thuÇn TK 641, 642 CPBH, QLDN Sè hµng ®· b¸n • Sơ đồ hạch toán: Đối với các đơn vị kế toán tồn kho theo phương pháp kiểm kê định kỳ. TK 511 TK 111, 112, 131 TK 531, 532 K/c c¸c kho¶n Kho¶n gi¶m gi¸ K/c x¸c ®Þnh gi¶m DT hµng b¸n hµng b¸n DTBH thuÇn Gi¸ b¸n ch­a bÞ tr¶ l¹i cã thuÕ Gi¸ thanh to¸n K/c THBH thuÇn TK 3331 TK 3331 ThuÕ GTGT ThuÕ GTGT cña sè hµng bÞ tr¶ l¹i B:Kế toán bán hàng theo phương thức giao hàng trực tiếp: Theo phương thức này bên khách hàng uỷ quyền cho cán bộ nghiệp vụ đến nhận hàng tại kho của doanh nghiệp bán hoặc giao nhận hàng tay ba (các DNTM mua bán thẳng ) người nhận hàng sau khi ký vào chứng từ bán hàng của doanh nghiệp thì hàng hoá được xác định là bán ( hàng đã chuyển quyền sở hữu ). * Tài khoản sử dụng: Trong trường hợp này kế toán sử dụng tài khoản 632 – giá vốn hàng bán. Tìa khoản này phản ánh trị giá vốn của hàng hoá thành phẩm dịch vụ đã bán và kết chuyển trị giá vốn sang TK 911 – xác định kết quả kinh doanh. • Sơ đồ hạch toán: -Theo phương pháp kê khai thường xuyên TK 154, 155, 156 TK 632 TK 911 TrÞ gi¸ vèn hµng K/c trÞ gi¸ vèn K/c DTBH xuÊt ra hang xuÊt b¸n thuÇn TrÞ gi¸ vèn TK 641, 642 hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i CPBH,CPQLDN hµng xuÊt b¸n - Theo phương pháp kiểm kê định kỳ: TK 511 TK 111, 112, 131 TK 531, 532 K/c c¸c kho¶n Gi¸ b¸n C¸c kho¶n K/c DTBH gi¶m DTBH ch­a cã thuÕ gi¶m DT thuÇn K/c Tæng gi¸ DTBH thuÇn thanh to¸n TK 3331 TK 3331 ThuÕ GTGT cña hµng b¸n ThuÕ GTGT bÞ tr¶ l¹i C: Kế toán bán hàng theo phương thức bán hàng đại lý, ký gửi: Bán hàng đại lý, ký gửi là phương thức mà bên chủ hàng (bàn giao đại lí) xuất hàng cho bên nhận đại lý, ký gửi (bên đại lý ) để bán. Bên đại lý sẽ được hưởng thù lao dưới hình thức hoa hồng hoặc chênh lệch giá. Theo luật thuế GTGT, nếu bên đại lý bán hàng theo đúng giá do bên giao đại lý quy định thì toàn bộ thuế GTGT sẽ do chủ cửa hàng chịu, bên đại lý không phải nộp thuế GTGT trên phần hoa hồng được hưởng. Ngược lại, nếu bên đại lý hưởng khoản chênh lệch giá thì họ sẽ phải chịu thuế GTGT tính trên phần GTGT này, bên chủ hàng chỉ chịu thuế GTGt trong phạm vi doanh thu của mình. Theo chế độ quy định, bên giao đại lý khi xuất hàng hoá chuyển giao các cơ sở nhận làm đại lý bán đúng giá hưởng hoa hồng, căn cứ vào chọn một trong cách sử dụng hoá đơn, chứng từ sau: Hoá đơn GTGT hoặc hoá đơn bán hàng để căn cứ thanh toán và kê khai nộp thuế GTGT ở từng đơn vị, từng khâu độc lập. Theo cách này bên giao đại lý hạch toán như phương pháp bán hàng trực tiếp. - Sử dụng phiếu xuất hàng gửi bán đại lý kèm theo lệnh điều hành nội bộ theo cách này, cơ sở bán hàng đại lý, ký gửi khi bán hàng phải lập hóa đơn theo quy định, đồng thời lập bảng hoá đơn bán ra gửi về cơ sở gửi bán, đại lý để cơ sở này lập hoá đơn GTGT hoặc hoá đơn bán hàng cho thực tế tiêu thụ. • Sơ đồ hạch toán: - Tại đơn vị đại lý: TK 154, 155, 156 TK 157 TK 632 TK 911 XuÊt hµng cho TrÞ gi¸ vèn cña K/c gi¸ vèn K/c DTBH ®¹i lý hµng ®· b¸n hµng xuÊt b¸n thuÇn TK 641, 642 CPBH, CPQLDN cña sè hµng ®· b¸n TK 511 TK 131 TK 641 Gi¸ b¸n ch­a có thuÕ Hoa hång ®¹i lý TK 3331 Gi¸ thanh TK 111, 112 to¸n §¹i lý thanh to¸n tiÒn hµng ThuÕ VAT tÝnh trªn hoa hång -Tại đơn vị nhận đại lý: TK 331 TK 111, 112, 131 TK 003 Sè tiÒn ®· tr¶ l¹i cho chñ hµng Tæng sè tiÒn Gi¸ trÞ Gi¸ trÞ b¸n hµng hµng nhËn hµng b¸n TK 511 Hoa hång ®¹i lý D:Kế toán bán hàng theo phương thức trả góp: Đây là phương thức bán hàng thu tiền nhiều lần. Người mua sẽ thanh toán lần đầu ngay tại thời điểm mua. Số còn lại họ chấp nhận trả dần ở các kỳ tiếp theo và phải chịu một tỷ lệ lãi xuất nhất định thường thì tiền trả ở các kỳ sau đều bằng nhau, gồm một phần doanh thu gốc và một phần trả chậm. • Sơ đồ hạch toán: TK 154, 155, 156 TK 632 TK911 TrÞ gi¸ vèn hµng K/c gi¸ vèn xuÊt b¸n hµng b¸n TK 511 TK 111, 112 Doanh thu b¸n hµng Sè tiÒn TK 3331 thanh to¸n ngay ThuÕ GTGT TK 131 TK 3387 Sè tiÒn L·i tr¶ cßn l¹i chËm 1.2.4:Phương pháp xác định giá vốn hàng bán: Để xác định đúng đắn kết quả kinh doanh trước hết cần xác định đúng đắn giá trị vốn hàng bán. Trị giá vốn hàng bán được sử dụng để xác định kết quả kinh doanh là toàn bộ chi phí kinh doanh liên quan đến quá trình bán hàng bao gồm: giá vốn hàng xuất kho, chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp…phân bổ cho số hàng đã bán. A: Tính trị giá vốn hàng xuất kho để bán: Đối với doanh nghiệp sản xuất: Trị giá vốn thành phẩm xuất kho để bán hoặc thành phẩm không nhập kho đưa đi bán ngay chính là giá thành sản xuất thực tế của sản phẩm hoàn thành. Đối với doanh nghiệp thương mại: Trị giá vốn hàng xuất kho để bán bao gồm trị giá mua thực tế và chi phí mua của số hàng đã xuất kho. TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña hµng xuÊt kho = TrÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng xuÊt kho + Chi phÝ mua ph©n bæ cho hµng xuÊt kho B: Tính trị giá vốn của hàng đã bán: Sau khi đã tính được trị giá vốn hàng xuất kho và chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp của số hàng đã bán kế toán tổng hợp lại để tính trị giá vốn hàng đã bán. TrÞ gi¸ vèn hµng ®· b¸n = TrÞ gi¸ vèn hµng xuÊt kho ®· b¸n + CPBH,CPQLDN cña sè hµng ®· b¸n • Sơ đồ hạch toán: TK632 TK911 Giá vốn hàng xuất bán TK641 Chi phí bán hàng của hàng đã bán TK642 Chi phí quản lý doanh nghiệp của số hàng đã bán 1.2.5:Kế toán doanh thu bán hàng và các khoản giảm trừ doanh thu bán hàng: A:Kế toán doanh thu bán hàng: *Tài khoản kế toán sử dụng: Để phản ánh kái quát tình hình của doanh nghiệp kế toán sử dụng tài khoản chủ yếu sau: TK 511- Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ: Tài khoản này dùng để phản ánh doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ của doanh nghiệp trong một thời kỳ kế toán của hoạt động sản xuất kinh doanh, từ các giao dịch và các nghiệp vụ sau: - Bán hàng: bán sản phẩm do doanh nghiệp sản xuất ra và bán hàng hoá mua vào. - Cung cấp dịch vụ: Thực hiện công việc đã thoả thuận theo hợp đồng trong kỳ hoặc nhiều kỳ kế toán. Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ là toàn bộ số tiền thu được từ các giao dịch và các nghiệp vụ kinh tế phát sinh như bán sản phẩm, hàng hoá, cung cấp dịch vụ cho khách hàng bao gồm cả các khoản phụ thu và phí thêm ngoài giá bán. Tài khoản 512- Doanh thu bán hàng nội bộ. Tài khoản này dùng để phản ánh doanh thu của số sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ tiêu thụ trong nội bộ doanh nghiệp và kết chuyển sang bên có của tài khoản 911- xác định kết quả kinh doanh để tính kết quả kinh doanh trong kỳ. Tài khoản 131- Phải thu của khách hàng. Tài khoản này phản ánh các nợ phải thu và tình hình thanh toán các khoản nợ phải thu của doanh nghiệp với khách hàng về tiền bán sản phẩm hàng hoá, cung cấp dịch vụ. Tài khoản này cũng được dùng để phản ánh các khoản phải thu của người nhận thầu xây dựng cơ bản với người giao thầu về khối lượng công tác xây dựng cơ bản đã hoàn thành. Tài khoản 333- Thuế và các khoản phải nộp Nhà nước. Tài khoản này dùng để phản ánh quan hệ giữa doanh nghiệp với Nhà nước về các khoản thuế, phí, lệ phí, và các khoản phải nộp, phản ánh nghĩa vụ và tình hình thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước trong kỳ kế toán. • Sơ đồ hạch toán: TK 333 TK 511, 512 TK 111,112,131 C¸c kho¶n thuÕ trõ vµo Doanh thu b¸n hµng doanh thu (TT§B,XK) TK 333 KÕt chuyÓn c¸c kho¶n gi¶m doanh thu TK 333 KÕt chuyÓn doanh thu thuÇn B: Kế toán các khoản giảm trừ doanh thu: * Tài khoản kế toán sử dụng: TK 521- Chiết khấu thương mại. Tài khoản này dùng để phản ánh chiết khấu thương mại mà doanh nghiệp đã giảm trừ hoặc thanh toán cho người mua hàng do việc người mua hàng đã mua sản phẩm hàng hoá dịch vụ với khối lượng lớn theo thoả thuận về chiết khấu thương mại đã ghi trên hợp đồng kinh tế mua bán hoặc cam kết bán hàng. TK 531- hàng bán bị trả lại. Tài khoản này dùng để phản ánh doanh số của sản phẩm hàng hoá đã thu bị khách hàng trả lại do các nguyên nhân thuộc về doanh nghiệp như: vi phạm cam kết, vi phạm hợp đồng, hàng kém phẩm chất. TK 532- Giảm giá hàng bán: Tài khoản này dùng để phản ánh số tiền giảm giá cho khách hàng trong trường hợp số hàng đã bán vì lý do kém phẩm chất hay không đúng quy cách theo qui định trong hợp đồng kinh tế và kết chuyển số tiền giảm giá sang TK 511, TK 512 để ghi giảm doanh thu bán hàng. • Sơ đồ hạch toán: các khoản giảm trừ doanh thu. TK131,111 TK521,531,532 TK511 C¸c kho¶n gi¶m trõ C¸c kho¶n gi¶m trõ DT thùc tÕ p. sinh DThu trong kú TK333 ThuÕ GTGT tr¶ l¹i ThuÕ XK, TT§B phải nộp nếu cã • Sơ đồ hạch toán hàng bán bị trả lại: TK 632 TK,155, 156, 157,.. TrÞ gi¸ vèn hµng bÞ tr¶ l¹i TK 111,112,131 TK 531 TK 511, 512 Doanh thu hµng KÕt chuyÓn gi¶m b¸n bÞ tr¶ l¹i doanh thu TK 3331 ThuÕ GTGT tr¶ l¹i kh¸ch hµng 1.2.6:Kế toán xác định kết quả bán hàng: A: Kế toán chi phí bán hàng: Chi phí bán hàng là những khoản chi phí mà doanh nghiệp bỏ ra có liên quan đến hoạt động tiêu thụ sản phẩm, hàng hoá, lao vụ, dịch vụ trong kỳ như chi phí nhân viên bán hàng, dụng cụ bán hàng, chi phí quảng cáo. * Để tập hợp kết chuyển chi phí bán hàng thực tế phát sinh trong kỳ, kế toán sử dụng TK641- Chi phí bán hàng. • Sơ đồ hạch toán chi phí bán hàng: TK 334, 338 TK 641 TK 111, 138 Chi phÝ nh©n c«ng b¸n hµng Gi¸ trÞ ghi gi¶m chi phÝ b¸n hµng TK 152, 153 TK 334, 338 Chi phÝ vËt liÖu, dông cô KÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng phôc vô b¸n hµng TK 214 TK 14222 TrÝch khÊu hao TSC§ ë bé Chê KÕt phËn b¸n hµng kÕt chuyÓn chuyÓn vµo TK 111, 112, 152, 334,.. kú sau Chi phÝ b¶o hµnh thùc tÕ ph¸t sinh Trõ vµo kÕt qu¶ TK 355, 1421 kinh doanh Chi phÝ theo dù to¸n tÝnh vµo chi phÝ b¸n hµng kú nµy TK 111, 112 Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn ph¸t sinh trong kú TK 331,… Gi¸ dÞch vô mua ngoµi liªn quan ®Õn b¸n hµng B: Kế toán chi phí quản lý doanh n._.