Kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty Cổ phần Thương mại và Kỹ thuật Á Châu

LỜI MỞ ĐẦU Trong những năm gần đây, nền kinh tế nước ta chuyển sang nền kinh tế thị trường có sự quản lý của nhà nước đã mở ra cơ hội phát triển cho các doanh nghiệp, để có thể tồn tại và phát triển trong môi trường cạnh tranh gay gắt của cơ chế thị trường, các doanh nghiệp cần phải xác định tầm quan trọng của chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm hợp lý sao cho đạt kết quả cao nhất. Một trong những yếu tố quyết định to lớn, yêu cầu đặt ra cho các doanh nghiệp là phải quản lý chặt chẽ toàn bộ chi phí bán ra trong quá trình sản xuất kinh doanh .Trong các doanh nghiệp chi phí sản xuất là chi phí chiếm tỷ trọng lớn nhất trong tổng chi phí sản xuất kinh doanh cũng như giá thành sản phẩm .Vì vậy các doanh nghiệp luôn quan tâm đến việc tiết kiệm chi phí sản xuất, giảm giá thành sản phẩm mà vẫn đảm bảo chất lượng sản phẩm đủ sức cạnh tranh trên thị trường. Xuất phát từ nhận thức đó, trong thời gian thực tập và tìm hiểu thực tế tại Công ty Cổ phần Thương mại và Kỹ thuật Á Châu, em nhận thấy tầm quan trọng của chi phí sản xuất, giá thành sản phẩm và những vấn đề chưa được hoàn thiện trong công tác kế toán tập hợp chi phí san xuất và tính giá thành sản phẩm .Được sự hướng dẫn tận tình của thầy giáo.TS. Nguyên Thế Khải, cùng với sự giúp đỡ và tạo điều kiện của cán bộ nhân viên phòng kế toán Công ty, em đã mạnh dạn đi sâu nghiên cứu về chi phí san xuất và tính giá thành sản phẩm với đề tài: “Kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty Cổ phần Thương mại và Kỹ thuật Á Châu” để hiểu rõ hơn về thực tiễn công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty. Nội dung chuyên đề ngoài 2 phần mở bài và kết luận gồm ba phần chính sau: - Phần 1: Những vấn đề chung về kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty cổ phần thương mại và kỹ thuật Á Châu. - Phần 2: Thực tế kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty Cổ phần Thương mại và Kỹ thuật Á Châu - Phần 3: Nhận xét và kết luận.PHẦN 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ KẾ TOÁN TẬP HỢP CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM 1.1Những vấn đề chung về kế toán chi phí sản xuất 1.1.1Khái niệm về chi phí sản xuất: Để tiến hành sản xuất, các doanh nghiệp phải có 3 yếu tố cơ bản: - Tư liệu lao động; - Lao động; - Đối tượng lao động; Quá trình sản xuất chế tạo ra một sản phẩm là quá trình chuyển dịch giá trị của các yếu tố nói trên vào giá trị sản phẩm . Mặt khác, để tiến hành sản xuất các doanh nghiệp còn phải chi cho các dịch vụ và chi phí bằng khác bằng tiền . Như vậy, chi phí sản xuất là biểu hiện toàn bộ các chi phí mà doanh nghiệp chi ra để sản xuất sản phẩm, bao gồm chi phí về lao động sống và lao động vật hóa, chi phí về các loại dịch vụ và chi phí khác bằng tiền. 1.1.2 Phân loại chi phí sản xuất trong doanh nghiệp xây lắp. Chi phí trong doanh nghiệp xây lắp phát sinh trong suốt quá trình thi công do vậy để quản lý, hạch toán chi phí có hệ thống và nâng cao công tác kiểm tra, phân tích kế toán trong các doanh nghiệp xây lắp thì cần thiết phải phân chia, sắp xếp các chi phí sản xuất thành từng nhóm riêng biệt theo những tiêu thức nhất định. Trên cơ sở đó có thể phân tích tình hình biến động của từng loại chi phí, tìm ra những nhân tố ảnh hưởng đến chi phí để đưa ra những biện pháp quản lý có hiệu quả . Chi phí sản xuất xây lắp được phân loại theo các tiêu thức sau: Phân loại theo loại chi phí sản xuất xây lắp theo nội dung, tính chất kinh tế Theo tiêu thức này, toàn bộ CPSX trong doanh nghiệp xây lắp được chia thành các yếu tố sau: Chi phí nguyên liệu, vật liệu : Bao gồm toàn bộ các nguyên vật liệu chính, vật liệu phụ, nhiên liệu, phụ tunhf thay thế .., vật liệu thiết bị xây dựng cơ bản. Chi phí nhân công : Bao gồm tiền lương, các khoản trích theo lương tính cho công nhân trực tiếp sản xuất, bộ phận quản lý sản xuất. Chi phí khấu hao TSCĐ : Bao gồm toàn bộ số tiền trích khấu hao TSCĐ sử dụng cho việc thi công. Chi phí dịch vụ mua ngoài : Bao gồm toàn bộ số tiền chi trả cho các loại dịch vụ mua từ bên ngoài, chi phí vận chuyển vật liệu, chi phí làm đường, dựng lán trại tạm thời phục vụ cho việc thi công. Chi phí bằng tiền khác Cách phân loại chi phí này giúp cho các nhà quản trị trong doanh nghiệp hiểu rõ cơ cấu, tỷ trọng của từng loại chi phí đã bỏ ra trong quá trình xây lắp là cơ sở để phân tích đánh giá tình hình thực hiện dự toán chi phí, lên kế hoạch cung ứng vật tư, huy động và sử dụng lao động … Phân loại chi phí sản xuất xây lắp theo mục đích, công dụng chi phí Theo tiêu thức này, các chi phí có cùng mục đích, công dụng sẽ được tập hợp thành một loại và bao gồm các khoản mục sau: Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp : Là chi phí về nguyên vật lieu bỏ ra để cấu thành nên thực thể công trình. Chi phí nhân công trực tiếp : Là toàn bộ tiền lương, tiền công, và các khoản phải trả khác cho công nhân trực tiếp xây lắp ( bao gồm cả tiền công trả cho lao động thuê ngoài). Chi phí sử dụng máy thi công : Là các chi phí có lien quan tới việc sử dụng máy thi công, bao gồm tiền khấu hao máy, tiền thuê máy, tiên sửa chữa máy móc thi công, tiền lương sử dụng cho công nhân điều khiển máy. Chi phí sản xuất chung : Là các chi phí có lien quan đến phục vụ quản lý sản xuất phát sinh trong quá trình tạo ra sản phẩm, hoặc thực hiện các loại lao vụ, dịch vụ trên công trường của các tổ, đội sản xuất. Cách phân loại này tạo điều kiện thuận lợi cho việc quản lý chi phí theo định mức, là cơ sở cho kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm theo từng khoản mục, là căn cứ để phân tích tình hình thực hiện kế hoạch giá thành và xác định chi phí sản xuất cho kỳ sau. Phân loại chi phí sản xuất theo mối quan hệ với đối tượng chịu chi phí Theo cách này CPSX được chia thành Chi phí trực tiếp : Là những CPSX có quan hệ trực tiếp tới việc sản xuất ra một loại sản phẩm . Chi phí gián tiếp : là những CPSX có liên quan tới việc sản xuất ra nhiều loại sản phẩm, những chi phí này phải thông qua việc phân bổ cho các đối tượng chịu chi phí có lien quan theo những tiêu thức thich hợp . Cách phân loại này có ý nghĩa thực tiễn trong việc đánh giá tính hợp lý của chi phí, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư của doanh nghiệp . Đối tượng kế toán tập hợp chi phí sản xuất. Đối tượng tập hợp cji phí sản xuất là phạm vi, giới hạn để tập hợp các chi phí phát sinh trong kỳ nhằm đáp ứng nhu cầu kiểm tra, phân tích chi phí và tính giá thành sản phẩm. Việc xác định đúng đối tượng kế toán tập hợp chi phí có ý nghĩa to lớn trong công tác kế toán và quản lý chi phí sản xuất và thường dựa trên các căn cứ sau : Đặc điểm tổ chức sản xuất, Quy trình công nghệ kỹ thuật, Địa điểm phát sinh chi phí, mục đích, công dụng chi phí, Yêu cầu trình độ quản lý của doanh nghiệp, Đối với các doanh nghiệp xây lắp do đặc điểm về sản phẩm mang tính đơn chiếc, quy trình công nghệ phứ tạp, vì vậy mà đối tượng hạch toán chi phí sản xuất có thể là từng công trình, hạng mục công trình, từng đơn đặt hang hay từng tổ đội thi công. 1.1.4. Phương pháp hạch toán tập hợp chi phí sản xuất. Phương pháp tập hợp chi phí sản xuất theo từng công trinh, HMCT : Hàng tháng chi phí phát sinh đến công trình, HMCT nào thì được tập hợp trực tiếp cho công trình đó .Các khoản chi phí đó chính là tổng chi phí được phân chia theo các khoản mục giá thành, giá thành thực tế của đối tượng đó chính là tổng chi phí được tập hợp cho đối tượng kể từ khi khởi công cho đến khi hoàn thành. Phương pháp tập hợp chi phí sản xuất theo đơn đặt hàng : Chi phí phát sinh hang tháng sẽ được tập hợp và phân loại theo từng đơn đăt hang. Khi các đơn đặt hang đó hoàn thành thì tổng chi phí được tập hợp theo đơn đặt hang chính là giá thành thực tế. Phương pháp tập hợp chi phí sản xuấ theo đơn vị thi công : Chi phí phát sinh thường được tập hợp theo từng đơn vị thi công, trong từng đơn vị thi công đó chi phí lại được tập hợp cho từng đối tượng chịu chi phí như công trình, HMCT. Cuối thánh tổng số chi phí thực tế phát sinh ở từng đơn vị thi công được so sánh với dự toán hay kế hoạch để hạch toán kết quả kinh doanh nội bộ. 1.2Những vấn đề về kế toán tính giá thành trong doanh nghiệp xây lắp: 1.2.1Khái niệm giá thành sản phẩm : Giá thành sản phẩm xây lắp là toàn bộ chi phí sản xuất bao gồm chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp, chi phí khác tính cho từng công trình, hạng mục công trình hay khối lượng xây lắp hoàn thành nghiệm thu, bàn giao và được chấp nhận thanh toán. Giá thành sản phẩm luôn chứa đựng hai mặt khác nhau vốn có bên trong đó là chi phí sản xuất đã bỏ ra và lượng giá trị sử dụng thu được cấu thành trong khối lượng sản phẩm xây lắp đã hoàn thành… Như vậy bản chất của giá thành sản phẩm xây lắp là sự chuyển dịch về giá trị của các yếu tố chi phí vào sản phẩm hoàn thành, do đó giá thành sản phẩm là một chỉ tiêu kinh tế tổng hợp, phản ánh được chất lượng hoạt động sản xuất, trình độ quản lý kinh tế, tài chính của các doanh nghiệp và nỗ lực của doanh nghiệp trong việc phấn đấu tiết kiệm chi phí sản xuất, nang cao hiệu quả sản xuất kinh doanh. 1.2.2Phân loại giá thành sản phẩm xây lắp. Trong doanh nghiệp xây lắp cơ bản, giá thành sản phẩm được phân loại theo nhiều cách khác nhau tuy nhiên giá thành sản phẩm xây lắp được phân loại chủ yếu dựa trên cơ sở số liệu và thời điểm tính giá thành. Theo cách này giá thành sản phẩm xây lắp được chia thành : Giá thành dự toán, giá thành kế hoạch và giá thành thực tế. Giá thành dự toán : Là tổng số chi phí dự toán để hoàn thành khối lượng xây lắp. Giá thành dự toán được xác định trên cơ sở các định mức dự toán khung giá qui định đơn giá của nhà nước ban hành trên mặt bằng giá cả thị trường. Nó chính là giá được phếp nhận thầu của đơn vị xây lắp đối với chủ đầu tư. Giá thành dự toán = Giá trị dự toán – Lợi nhuận định mức Giá thành kế hoạch : Là giá thành được xây dựng trên cơ sở những điều kiện cụ thể của doanh nghiệp về các định mức, đơn giá, biện pháp thi công áp dụng trong doanh nghiệp. Giá thành kế hoạch = Giá thành dự toán – Mức hạ gía thành dự toán Giá thành thực tế : Là chỉ tiêu giá thành được xác định theo chi phí thực tế liên quan tới khối lượng xây lắp hoàn thành, Giá thành thực tế không chỉ bao gồm những chi phí trong định mức mà còn bao gồm những chi phí phát sinh không nằm trong kế hoạch, dự toán .Giá thành thực tế được xác định vào cuối kỳ kinh doanh, không bao gồm chi phí phát sinh ngoài đơn vị trực tiếp sản xuất. * Với cách phân loại như trên sẽ có tác dụng trong việc quản lý và giám sát chi phí, xác định được các nguyên nhân trong việc hao hụt định mức trong kỳ kế toán, từ đó có kế hoạch điều chỉnh cho phù hợp. Đối tượng tính giá thành sản phẩm sản xuất: Xác định đối tượng tính giá thành là công việc đầu tiên của toàn bộ công tác tính giá thành trong doanh nghiệp xây lắp, nó có ý nghĩa to lớn trong việc tính chính xác giá thành sabr phẩm xây lắp . xuất phát từ đặc điểm của hoạt động kinh doanh xây lắp mà đối tượng tính giá thành xây lắp được xác định là các công trình, HMCT đã hoàn thành, các giai đoạn công trình đã hoàn thành, các khối lượng xây lắp có dự toán đã hoàn thành (gọi chung là sản phẩm xây lắp). Các phương pháp tính giá thành sản phẩm sản xuất. Trong doanh nghiệp xây lắp phương pháp tính giá thành là phương pháp sử dụng số liệu tập hợp CPSX để tính ra tổng giá thành và giá thành đơn vị sản phẩm đã hoàn thành theo từng đối tượng và khoản mục đã được xác dịnh. Các phương pháp được áp dụng như sau : Phương pháp tính giá thành theo phương pháp trực tiếp: Phương pháp này được áp dụng trong trường hợp đối tượng tính tập hợp chi phí sản xuất phù hợp với đối tượng tính giá thành (là công trình, HMCT) , và nó được áp dụng phổ biến trong các doanh nghiệp xây lắp. Đối với phương pháp này tất cả các chi phí thực tế phát sinh đã được tập hợp trong kỳ kế toán cho một công trình, HMCT từ khi khởi công cho đến khi hoàn thành chính là giá thực tế của công trình đó .Phương pháp này có ưu điểm là dễ tính toán, cung cấp kịp thời số liệu trong mỗi kỳ báo cáo. Công thức tính như sau : Gi¸ thµnh thùc tÕ khèi l­îng x©y l¾p hoµn thµnh = Chi phÝ thùc tÕ khèi l­îng x©y l¾p dë dang ®Çu kú + Chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh trong kú _ Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cuèi kú Phương pháp tổng cộng chi phí. Phương pháp này áp dụng thích hợp đối với đối tượng tính giá thành là loại sản phẩm phức tạp ,quy trình sản xuất trải qua nhiều giai đoạn. Mỗi giai đoạn hạch toán riêng biệt ,đối tượng hạch toán chi phí có thể là từng khối lượng công việc xây lắp có dự toán thiết kế riêng, có đơn vị thi công riêng. Ta có công thức sau: Z = C1 + C2 + …….. + Cn Trong đó : Z : Giá thành thực tế của toàn bộ công trình, HMCT C1; C2; ……Cn : CPSX các khối lượng công việc ở giai đoạn bộ phận. Phương pháp tính giá thành theo đơn đặt hàng : Phương pháp này áp dụng trong trường hợp đối tượng tập hợp CPSX và đối tượng tính giá thành từng đơn đặt hàng riêng biệt, kỳ tính giá thành thường không phù hợp với kỳ báo cáo mà chỉ tính giá thành khi đơn đặt hàng hoàn thành. Kế toán phải mở cho mỗi đơn đặt hàng một bảng tính giá thành, hàng tháng căn cứ vào chi phí đã tập hợp theo từng đơn đặt hàng trong kế toán chi tiết để ghi sang bảng tính giá thành có lien quan. Khi nhận được đầy đủ các chứng từ xác định đơn đặt hàng đã hoàn thành, kế toán công chi phí phát sinh đã tập hợp được ở các bảng tính giá thành để tính ra tổng giá thành thực tế và giá thành đơn vị của sản phẩm thuộc đơn đặt hàng đó. Ngoài ra, còn có thể tính giá thành theo phương pháp hệ số, phương pháp định mức, phương pháp tỷ lệ. PHẦN 2 : THỰC TẾ KẾ TOÁN TẬP HỢP CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN THƯƠNG MẠI VÀ KỸ THUẬT Á CHÂU 2.1. Tổng quan về Công ty Cổ phần Thương mại và Kỹ thuật Á Châu. 2.1.1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty Cæ phÇn Th­¬ng m¹i vµ Kü thuËt ¸ Ch©u C«ng ty Cæ phÇn Th­¬ng m¹i vµ Kü thuËt ¸ Ch©u lµ doanh nghiÖp ®­îc thµnh lËp cã giÊy phÐp kinh doanh sè 0103001514 cÊp ngµy 10 th¸ng 10 n¨m 2002 vµ thay ®æi lÇn 3 ngµy 21/12/2005 cña Së kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­ Hµ Néi . - Trô së chÝnh: 25C, Th¸i Phiªn, QuËn Hai Bµ Tr­ng, Thµnh phè Hµ Néi - Chi nh¸nh t¹i 801/118 X« ViÕt NghÖ TÜnh, ph­êng 26, quËn B×nh Th¹nh, TP Hå ChÝ Minh - §iÖn tho¹i: 04 – 9742015 / fax : 04 - 8216112 - M· sè thuÕ:0101303988 - Tµi kho¶n : 110.20027599012 – ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn c«ng th­¬ng ViÖt Nam – chi nh¸nh §«ng §« - Tµi kho¶n : 1501 201 024 427 – ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n- chi nh¸nh Hai Bµ Tr­ng 2.1.2. NhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty th­¬ng m¹i vµ kü thuËt ¸ Ch©u C«ng ty Cæ phÇn Th­¬ng m¹i vµ Kü thuËt lµ c«ng ty ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong lÜnh vùc x©y l¾p ®iÖn. C«ng ty ®­îc chñ ®éng kinh doanh vµ h¹ch to¸n kinh tÕ theo luËt doanh nghiÖp trªn c¬ së chøc n¨ng nhiÖm vô trong giÊy phÐp kinh doanh vµ quyÕt ®Þnh thµnh lËp c«ng ty. C«ng ty kinh doanh ngµnh nghÒ chñ yÕu sau: - ThiÕt kÕ ®­¬ng d©y vµ Tr¹m biÕn ¸p ®Õn 110kV ; - X©y dùng c«ng tr×nh d©n dông, c«ng nghiÖp, giao th«ng. Thuû lîi, b­u chÝnh viÔn th«ng, kü thuËt h¹ tÇng ®« thÞ vµ khu c«ng nghiÖp ; - X©y dùng vµ l¾p ®Æt c¸c c«ng tr×nh ®iÖn ®Õn 220kV ; - San lÊp mÆt b»ng ; - S¶n xuÊt, truyÒn t¶i vµ kinh doanh ®iÖn ; - LËp b¸o c¸o nghiªn cøu kh¶ thi, lËp hå s¬ mêi thÇu, ph©n tÝch ®¸nh gi¸ hå s¬ dù thÇu c¸c c«ng tr×nh ®iÖn, ®­êng d©y vµ tr¹m biÕn ¸p ®Õn 220kV; - Mua b¸n vµ l¾p ®Æt m¸y mãc thiÕt bÞ phô tïng vËt t­ ngµnh x©y dùng, ngµnh ®iÖn - Mua b¸n, s¶n xuÊt c¸c cÊu kiÖn bª t«ng, cét ®iÖn ; Vèn ®iÒu lÖ :5.000.000.000 ®ång (N¨m tû ®ång VN) S¬ ®å tæ chøc hiÖn tr­êng (biÓu 01) ThuyÕt minh s¬ ®å tæ chøc hiÖn tr­êng : Sau khi kh¶o s¸t thùc tÕ toµn bé c«ng tr×nh vµ tinh to¸n khèi l­îng x©y l¾p ®· nªu trong hå s¬ thiÕt kÕ c«ng tr×nh: C«ng ty bè trÝ bé m¸y qu¶n lý thi c«ng c«ng tr×nh t¹i trô së chÝnh vµ t¹i hiÖn tr­êng ®Ó thùc hiÖn dù ¸n nh»m : Thi c«ng ®óng thiÕt kÕ, ®¶m b¶o chÊt l­îng, thùc hiÖn tèt vµ ®Èy nhanh tiÕn ®é thi c«ng, ®¶m b¶o an toµn cho ng­êi, m¸y mãc thiÕt bÞ, an toµn cho c¸c c«ng tr×nh trªn tuyÕn, thi c«ng cã n¨ng suÊt lao ®éng cao vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông thiÕt bÞ. 2.1.3. §Æc ®iÓm tæ chøc ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ tæ chøc qu¶n lý cña C«ng ty Cæ phÇn Th­¬ng m¹i vµ Kü thuËt Á Ch©u : C«ng ty Cæ phÇn Th­ong m¹i vµ Kü thuËt Á Ch©u lµ c«ng ty cã quy m« võa, ®Þa bµn ho¹t ®éng, ph©n t¸n trªn mét sè tØnh cho nªn viÖc tæ chøc lùc l­îng thi c«ng thµnh chi nh¸nh víi c¸c ®éi cã tæ chøc nªn c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý tinh gän vµ chÆt chÏ (BiÓu 02) Chøc n¨ng cña c¸c phßng ban: Gi¸m ®èc: Lµ ng­êi ®¹i diÖn tr­íc Ph¸p luËt vµ Nhµ n­íc cã nhiÖm vô ®iÒu hµnh toµn bé c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt, quyÕt ®Þnh c¸c ph­¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh cho phï hîp. Phã gi¸m ®èc: Lµ ng­êi d­íi quyÒn gi¸m ®èc cã nhiÖm vô gióp gi¸m ®èc gi¶i quyÕt c¸c c«ng viÖc ®­îc ph©n c«ng vµ chØ ®¹o c¸c bé phËn. Phßng kÕ ho¹ch: ChØ ®¹o thùc hiÖn kÕ ho¹ch x©y dùng, kÕ ho¹ch hµng ho¸, vËt t­, tiªu thô s¶n phÈm, ®¸p øng nhu cÇu ®Æt hµng cña kh¸ch hµng. Phßng kü thuËt : LËp kÕ ho¹ch thi c«ng hµng ngµy, giao nhiÖm vô trùc tiÕp cho ®éi thi c«ng c¬ giíi vµ ®éi x©y dùng, trùc tiÕp chØ ®¹o thi c«ng ngoµi c«ng tr­êng, trùc tiÕp lµm viÖc víi c¸c c¬ quan h÷u quan ®Ó gi¶i quyÕt c¸c c«ng viÖc liªn quan t¹i hiÖn tr­êng. Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n: Tæ chøc c«ng t¸c h¹ch to¸n, ghi chÐp tËp hîp chi phÝ, quyÕt to¸n vµ lËp b¸o c¸o quyÕt to¸n, x¸c ®Þnh ®­îc nguån vèn ®Ó c©n ®èi vµ khai th¸c nguån vèn kÞp thêi ®¹t hiÖu qu¶ cao trong s¶n xuÊt kinh doanh. Phßng qu¶n lý thiÕt bÞ vËt t­: Trùc tiÕp söa ch÷a m¸y mãc sö dông ®Ó t¹o ra thµnh phÈm. ë t¹i x­ëng cã chøc n¨ng trùc tiÕp ®iÒu hµnh m¸y mãc sao cho ®é chÝnh x¸c ph¶i tuyÖt ®èi. Phßng tæ chøc hµnh chÝnh: Tham m­u cho gi¸m ®èc vÒ viÖc tæ chøc nh©n sù, ®iÒu hµnh lao ®éng ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn tay nghÒ cho c«ng nh©n viªn, ký kÕt hîp ®ång lao ®éng, quyÕt ®Þnh khen th­ëng, ph¹t, kû luËt, thñ tôc hµnh chÝnh, c«ng t¸c ®èi néi, ®èi ngo¹i. C¸c ®éi s¶n xuÊt, c¸c tæ: Trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm qua c¸c c«ng ®o¹n cho ®Õn lóc hoµn chØnh ®Ó chuyÓn vÒ nhËp kho thµnh phÈm. 2.1.4. §Æc ®iÓm vÒ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n cña c«ng ty cæ phÇn th­¬ng m¹i vµ kü thuËt Á Ch©u: 2. 1.4.1. ChÝnh s¸ch kÕ to¸n ®ang ®­îc ¸p dông * §¬n vÞ tiÒn tÖ sö dông trong ghi chÐp kÕ to¸n lµ §ång ViÖt Nam * ChÕ ®é kÕ to¸n doanh nghiÖp ®ang ¸p dông hÖ thèng kÕ to¸n theo quyÕt ®Þnh sè 15/2006/Q§-BTC/Q§KT ngµy 30 th¸ng 03 n¨m 2006 cña bé tµi chÝnh. * K× kÕ to¸n ¸p dông theo n¨m d­¬ng lÞch, b¾t ®Çu tõ ngµy 1/1 ®Õn ngµy 31/12 hµng n¨m. * Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn. * Ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ. 2.1.4.2 H×nh thøc kÕ to¸n mµ C«ng ty ®ang ¸p dông lµ h×nh thøc “ nhËt kÝ chung” ( biÓu 03) 2.1.4.3. C¬ cÊu bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty: C«ng ty Cæ phÇn Th­¬ng m¹i vµ Kü thuËt ¸ Ch©u lµ mét c«ng ty vÒ x©y l¾p ®iÖn ®Ó phï hîp c«ng ty ®· ¸p dông h×nh thøc kÕ to¸n tËp trung nh»m t¹o sù qu¶n lý chÆt chÏ vµ thèng nhÊt tõ c«ng ty tíi chi nh¸nh vµ c¸c ®éi x©y l¾p ®iÖn. ViÖc tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n ®¶m b¶o nguyªn t¾c ®¬n gi¶n, gän nhÑ, hiÖu qu¶ kÕt hîp víi viÖc n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô cña c¸n bé c«ng nh©n viªn phßng Tµi chÝnh- kÕ to¸n vµ chuyªn m«n ho¸ c«ng t¸c kÕ to¸n. Phßng kÕ to¸n cña c«ng ty cã s¸u ng­êi, nhiÖm vô chung cña phßng lµ lËp vµ thùc hiÖn tèt kÕ ho¹ch tµi chÝnh, tÝnh to¸n vµ ghi chÐp chÝnh x¸c vÒ nguån vèn vµ t×nh h×nh tµi s¶n cè ®Þnh vµ c¸c lo¹i vèn b»ng tiÒn vµ tiÒn vay, lËp c¸c b¸o c¸o kÐ to¸n kÞp thêi, ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c.(biÓu 04) - KÕ to¸n tr­ëng: Phô tr¸ch toµn bé c«ng t¸c h¹ch to¸n tµi chÝnh cña doanh nghiÖp, lËp kÕ ho¹ch tµi chÝnh gi¸m s¸t mäi ho¹t ®éng cña kÕ to¸n viªn vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc gi¸m ®èc vµ ph¸p luËt. - KÕ to¸n tæng hîp: Gióp viÖc cho kÕ to¸n tr­ëng, phô tr¸ch c«ng t¸c theo dâi, nghi chÐp xö lý sè liÖu, nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh trong doanh nghiÖp cïng kÕ to¸n tµi chÝnh lËp b¸o c¸o tµi chÝnh, tham m­u cho l·nh ®¹o. - KÕ to¸n nguyªn vËt liÖu vµ CCDC: Phô tr¸ch viÖc theo dâi gi¸m s¸t kiÓm tra chÊt l­îng nguyªn vËt liÖu ®em nhËp kho, thµnh phÈm nhËp kho. Khi cã ho¸ ®¬n xuÊt kho th× thñ kho míi ®­îc xuÊt kho .Th­êng xuyªn kiÓm tra l­îng hµng tån Yªu cÇu ho¸ ®¬n ph¶i ®óng, ®Çy ®ñ thñ tôc. - KÕ to¸n TSC§ vµ c«ng nî: Ph¶n ¸nh sè thùc cã theo nguyªn gi¸, t×nh h×nh t¨ng gi¶m TSC§, chi phÝ söa ch÷a, n©ng cÊp TSC§.NhËn vµ l­u c¸c hîp ®ång mua b¸n vËt t­ hµng hãa, theo dâi gi¸ trÞ hîp ®ång, gi¸ trÞ thùc vµ thanh lý hîp ®ång.QuyÕt to¸n c¸c hîp ®ång x©y dung .LËp hå s¬ thanh to¸n tiÒn mua vËt t­ nhá lÎ phôc vô s¶n xuÊt cho doanh nghiÖp. - KÕ to¸n quü : Phô tr¸ch viÖc quyÕt to¸n b¸n hµng, thu, chi cña nhµ m¸y ®ång thêi phô tr¸ch vÞªc cÇm gi÷ tiÒn cña doanh nghiÖp. Khi Gi¸m ®èc cÇn thu, chi g× th× kÕ to¸n quü theo chøng tõ ®óng ph¸p luËt hoÆc ®­îc sù ®ång ý trùc tiÕp cña gi¸m ®èc th× xuÊt quü. 2.1.5. Mét sè chØ tiªu chñ yÕu trong n¨m 2006 – 2007 : ChØ tiªu N¨m 2006 N¨m 2007 Chªnh lÖch 2007/ 2006 (%) 1.Vèn chñ së h÷u 15.029.519.784 16.442.079.064 1.412.559.280 9,3 2. Gi¸ vèn hµng ho¸ 16.934.187.300 21.564.235.000 4.630.047.700 27,34 3. Doanh thu 19.600.000.000 24.360.090.000 4.760.090.000 24,28 4. Lîi nhuËn 1.257.569.784 1.381.859.280 124.289.496 9,88 5. Nép ng©n s¸ch 489.054.916 537.389.720 48.334.804 9,88 6. L­¬ng B/qu©n CN 1.050.000 1.650.000 600.000 57,14 - Doanh thu n¨m 2007 lµ 24.360.090.000 VND t¨ng 24,28% so víi n¨m 2006 (n¨m 2006 doanh thu lµ 19.600.000.000 VND) - Lîi nhuËn n¨m 2007 lµ 1.381.589.280 VND t¨ng 9,88% so víi n¨m 2006 (n¨m 2006 lîi nhuËn lµ 1.257.569.784 VND) - L­¬ng b×nh qu©n cña c«ng nh©n n¨m 2007 so víi n¨m 2006 t¨ng 54,14%. Qua c¸c chØ tiªu kinh tÕ nh­ doanh thu, lîi nhuËn, l­¬ng b×nh qu©n c«ng nh©n n¨m sau cao h¬n n¨m tr­íc, ®iÒu nµy chøng tá C«ng ty ®· ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ trong ngµnh nghÒ kinh doanh cña m×nh. 2.2. Thực tế kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty Cổ phần Thương mại và Kỹ thuật Á Châu. 2.2.1. Đôí tượng kế toán tập hợp chi phí sản xuất. Việc xác định đối tượng tập hợp chi phí sản xuất phù hợp với đặc điểm hoạt động và yêu cầu quản lý của Công ty Cổ phần Thương mại và Kỹ thuật Á Châu có ý nghĩa qun trọng với chất lượng cũng như hiệu quả của công tác kế toán CPSX và tính giá thành sản phẩm. Do đặc điểm về mặt tổ chức sản xuất và quản lý của Công ty là nhận thầu các công trình, HMCT và bàn giao cho các đơn vị nhận tham gia thi công nên đối tượng để xác định chi phí sản xuất từ khi khởi công cho đến khi hoàn thành, nghiệm thu bàn giao và đưa vào sử dụng. 2.2.2. Phương pháp đánh giá sản phẩm dở dang của Công ty Cổ phần Thương mại và Kỹ thuật Á Châu. Sản phẩm xây lắp dở dang của công ty được tiến hành kiểm tra vào cuối mỗi quí .Công ty chỉ bàn giao, thanh toán khi sản phẩm xây lắp hoàn thành toàn bộ theo điểm dừng kỹ thuật hợp lý do đó sản phẩm dở dang cuối kỳ là khối lượng sản phẩm chưa đạt điểm dừng kỹ thuật hợp lý đã qui định, và được tính theo chi phí thực tế của từng công trình, HMCT .Toàn bộ các chi phí sản xuất đã phát sinh thuộc công trình chưa hoàn thành đều là chi phí sản phẩm dở dang . Cuối quí phòng kỹ thuật cùng với nhân viên kỹ thuật Đội thi công , đội trưởng sẽ tiến hành xác định khối lượng sản phẩm xây lắp dở dang cuối kỳ của các công trình , HMCT . Phòng kế toán sau khi đã nhận được bảng kê khối lượng xây lắp dở dang sẽ tiến hành xác nhận chi phí thực tế của khối lượng xây lắp dở dang . Chi phí sản xuất phát sinh trong kỳ sẽ được tính toán một phần cho sản phẩm dở dang cuối kỳ theo tỷ lệ dự toán công trình . Chi phí thực tế KLXLDD cuối kỳ = Chi phí thực tế của KLXLDD đầu kỳ + Chi phí thực tế KLXLDD trong kỳ Giá trị dự toán KLXLDD hoàn + Giá trị dự toán KLXLDD cuố kỳ thành bàn giao trong kỳ Giá trị dự toán KLXLDD cuối kỳ Chi phí thực tế của sản phẩm xây lắp dở dang cuối kỳ được phản ánh trên bảng tổng hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm . (biểu số 16) Ví dụ : Tại công trình trạm biến thế và hạ thế N02 : Chi phí thực tế KLXLDD đầu kỳ : 1.576.260.916 Chi phí thực tế KLXLDD phát sinh trong kỳ : 1.606.625.138 Giá trị dự toán KLXLDD hoàn thành bàn giao trong kỳ : 2.882.886.054 Giá trị dự toán KLXLDD cuối kỳ là : 300.000.000 Vậy chi phí thực tế = 1.576.260.916 + 1.606.625.138 KLXLDD cuối kỳ 2.882.886.054 + 300.000.000 *300.000.000 = 300.000.000 2.2.3. Phương pháp kế toán tập hợp chi phí sản xuất. Tại công ty , mỗi đối tượng kế toán tập hợp chi phí từ khi khởi công cho đến khi hoàn thành đều được mở sổ chi tiết để thêo dõi . Các sổ chi tiết này được tổng hợp từng tháng và được theo dõi chi tiết theo từng khoản mục: Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Chi phí nhân công trực tiếp Chi phí sản xuất chung Cuối tháng dựa trên các sổchi tiết chi phí các công trình do các đội thi công gửi lên, kế toán tổng hợp tại Công ty sẽ tập hợp chi phí sản xuất trong tháng . Cuối mỗi quí căn cứ vào bảng tổng hợp chi phí sản xuất làm căn cứ cho việc tính giá thành sản phẩm xây lắp hoàn thành trong quí , lập báo cáo và tính giá thành mỗi quí . 2.2.3.1. Phương pháp tập hợp chi phí nguyên vật liệu trực tiếp. * Chi phí NVLTT của Công ty là khoản mục chi phí chiếm tỷ trọng lớn trong toàn bộ giá thành công trình bao gồm NVL chính như : cát, đá, xi măng, cột bê tông … ; NVL phụ như : cốt pha … * Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông KÕ to¸n sö dông TK 621 : “ Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp “ được mở chi tiết cho từng công trình . Ngoài ra còn có các TK lien quan khác như : TK 152 (nguyên liệu, vật liệu) ; TK 153 (công cụ, dụng cụ) ; TK 331 (phải trả cho nhười bán) ; TK 141 (tạm ứng) … * Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n tập hợp chi phí NVLTT: Đối với các doanh nghiệp xây lắp nói chung và Công ty Cổ phần Thương mại và Kỹ thuật Á Châu nói riêng, đều áp dụng phương pháp hạch toán CPNVLTT theo từng công trình, HMCT dựa trên nguyên tắc chung đó là : vật liệu xuất dung cho công trình, HMCT nào thì sẽ tập hợp trực cho công trình ,HMCT đó . Trong Công ty vật liệu dung cho việc thi công các công trình sẽ do các đội thi công mua ngoài xuất thẳng tới tận chân các công trình hoặc các Công ty trực thuộc cung ứng. Căn cứ vào kế hoạch sản xuất và thực tế phát sinh tại từng thời điểm , đội trưởng sẽ viết giấy yêu cầu xuất nguyên vật liệu gửi lên Phòng kế hoạch vật tư . Cán bộ phòng kế hoạch vật tư sẽ căn cứ vào hạn mức vật tư, dự toán và phương án thi công đã lập cho từng công trình để viết giấy “ đề nghị tạm ứng “ gửi lên ban lãnh đạo Công ty xét duyệt vốn nằm trong giá trị giao khoán cho đơn vị thi công . Giấy được chuyển qua Phòng kế toán làm căn cứ cho việc tậm ứng mua vật tư . Sau đó kế toán tiền mặt lập phiếu chi xuất tiền mặt để mua vật tư. Vật tư mua về phải được kiểm nghiệm , nếu đủ tiêu chuẩn thì sẽ tiến hành thủ tục nhập kho . Trị giá NVL mua về được tính bằng giá mua ghi trên hóa đơn mua hàng không bao gồm thuế giá trị gia tăng, còn chi phí thu mau vận chuyển, bốc dỡ hạch toán vào chi phí sản xuất chung (TK 627.8) . Trên thực tế vật tư do các đội thi công mua ngoài và xuất thẳng tới chân công trình không qua nhập kho nhưng vẫn phải viết phiếu nhập kho để hợp lý chứng từ . (biểu số 05) ,(biểu số 06) Vật liệu xuất dùng cho công trình nào sẽ tập hợp trực tiếp cho công trình đó và phương pháp tính giá vật liệu xuất kho là phương pháp giá đích danh : Giá thực tế vật tư dung = Giá mua trên hóa đơn không bao gồm chi phí vận chuyển, bốc dỡ. Ví dụ: Căn cứ vào hóa đơn thuế GTGT số 05115, mua cát đá cho công trình trạm biến thế và hạ thế N02 chưa thanh toán với nhà cung cấp kế toán hạch toán: Nợ TK 152: 19.000.000 Nợ TK 133: 1.900.000 Có TK 141: 20.900.000 Đồng thời, khi xuất số vật liệu tới thẳng chân công trình kế toán viết Phiếu xuất kho CT (biểu số 07), xuất theo giá mua đồng thời hạch toán như sau: Nợ TK 621 - Công trình TBT và hạ thế N02 : 19.000.000 Có TK 152.1 - Công trình TBT và hạ thế N02 : 19.000.000 Tương tự các bút toán khác, kế toán vật tư tổng hợp toàn bộ chi phí NVLTT bằng cách tổng hợp các chi phí đã tập hợp được bên Nợ TK 621 , đồng thời kết chuyển sang Tk 154 – chi phí sản xuất dở dang cuối kỳ để tính giá thành cho công trình, khi đó sẽ hạch toán như sau : Nợ Tk 154 - Công trình TBT và hạ thế N02 : 842.625.138,0 Có Tk 621 - Công trình TBT và hạ thế N02 : 842.625.138,0 Công ty hạch toán theo nguyên tắc kê khai thường xuyên, hàng ngày căn cứ vao các hóa đơn mua hàng , các loại chứng từ như các loại phiếu xuất kho, phiếu nhập kho vật tư sử dụng cho việc thi công các công trình, kế toán vật tư sẽ tiến hành lập bảng kê chi tiết xuất vật tư cho tưng công trình (biểu số 08); đồng thời mở sổ chi tiếp TK 621 – Chi tiết từng công trình (biểu số 09); 2.2.3.2.Phương pháp tập hợp chi phí nhân công trực tiếp. * CPNCTT của công ty bao gồm: Tiền lương, tiền công phải trả cho công nhân trực tiếp tham gia thi công các công trình, lao động thuê ngoài.., nhân viên quản lý tổ độ thi công. * Tài khoản kế toán sử dụng: Để tập hợp toàn bộ CPNCTT, Công ty đã sử dụngTK 622: “CPNCTT” – Chi tiết cho từng công trình và các TK có lien quan là TK 334.1: Chi phí nhân công trực tiếp và TK 334.6 : Chi phí nhân công thuê ngoài. * Phương pháp hạch toán tập hợp CPNCTT: Hiện nay, Công ty áp dụng hình thức trả lương khoán theo theo khối lượng công việc hoàn thành (Lương theo sản phẩm) và trả lương theo thời gian. Hình thức trả lương theo thời gian áp dụng cho bộ phận quản lý đội . Việc trả lương theo thời gian căn cứ vào số ngày công thực tế và hệ số cấp bậc lương từng người để tính ra số tiền lương phải trả. Trả lương theo sản phẩm được tính cho từng lao động hoặc cả nhóm người hoặc theo khối lương công việc hoàn thành. - Chi phí nhân công trực tiếp xây lắp Hợp đồng giao khoán được lập giũa giám đốc công ty và các đơn vị nhận tham gia thi công . Trong mỗi hợp đồng giao khoán có kèm theo bảng tính đơn giá khoán ( Biểu số 10) cho công trình trong đó có chi phí cho nhân công công trình do Phòng Kế hoạch – Kỹ thuật lập dựa trên cơ sở giá của nhà nược qui định, sự biến động của thị trường và theo dự toán, phương án thi công của từng công trình. Đội trưởng là người nhận khoán và giao khoán các công việc cụ thể đến từng tổ trong đội . Dựa vào khối lượng công việc được giao khoán cho từng tổ, Tổ trưởng giám sát các lao động trong Tổ thi công đảm bảo đúng tiến độ và yêu cầu kỹ thuật, đông thời theo dõi tinh hình lao động thông qua việc lập bảng chấm công hàng ngày để làm căn cứ cho việc thanh toán tiền lương sau này. Hàng tháng, dựa theo hợp đồng khoán của Công ty và các đơn vị xây lắp , phòng Kinh tế - Kế hoạch cùng với đội trưởng tiến hành kiểm tra, nghiệm thu khối lượng công việc hoàn thành trong tháng để xác định tổng mức lương khoán mà đội được hưởng, làm cơ sở cho việc tạm._.