Kế toán tập hợp chi phí sản xuất & tính giá thành sản phẩm tại Công ty tư vấn thí nghiệm công trình giao thông 1

Lêi Nãi §Çu khi nÒn kinh tÕ n­íc ta chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù ®iÒu tiÕt cña nhµ n­íc, c¬ chÕ qu¶n lý tµi chÝnh sã sù ®æi míi s©u s¾c ®· cã t¸c ®éng rÊt lín tíi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh. Ho¹t ®éng s¶n xuÊt trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng c¸c doanh nghiÖp ph¶i ®øng tr­íc sù c¹nh tranh hÕt søc gay g¾t, chÞu sù ®iÒu tiÕt cña qui luËt kinh tÕ, cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng nh­ qui luËt c¹nh tranh, qui luËt gi¸ trÞ. Do ®ã cã thÓ ®øng v÷ng, tån t¹i vµ phÊt triÓn th× ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña mçi doanh nghiÖp ph¶i mang l¹i hiÖu qu¶ x¸c thùc, tøc lµ ®em l¹i lîi nhuËn, lîi nhuËn chÝnh lµ tiÒn ®Ò “ cÊt c¸nh” cho doanh nghiÖp chiÕm lÜnh thÞ tr­êng. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay c¸c doanh nghiÖp ®­îc nhµ n­íc giao quyÒn tù chñ trong s¶n xuÊt kinh doanh, h¹ch to¸n kinh tÕ ®éc lËp. Mét trong nh÷ng c«ng cô quan träng gióp cho c«ng t¸c qu¶n lý kinh tÕ mang l¹i hiÖu qu¶ nhÊt lµ h¹ch to¸n kÕ to¸n nãi chung vµ c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh nãi riªng. ViÖc tæ chøc kÕ to¸n ®óng, hîp lý vµ chÝnh x¸c chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh ®ñ gi¸ thµnh s¶n phÈm cã ý nghÜa to lín trong c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ, gi¸ thµnh, tæ chøc kiÓm tra tÝnh hîp ph¸p, hîp lÖ cña chi phÝ ph¸t sinh ë tõng bé phËn, ®èi t­îng gãp phÇn qu¶n lý tµi s¶n, vËt t­, lao ®éng, tiÒn vèn cã hiÖu qu¶. Qu¸ tr×nh thùc tËp t¹i C«ng ty t­ vÊn thÝ nghiÖm c«ng tr×nh giao th«ng I , em nhËn thÊy vai trß vµ vÞ trÝ v« cïng quan träng cña tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong toµn bé c«ng t¸c kÕ to¸n h¹ch to¸n kÕ to¸n t¹i ®¬n vÞ nªn em chän ®Ò tµi ”KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty t­ vÊn thÝ nghiÖm c«ng tr×nh giao th«ng I”. cho luËn v¨n cña m×nh. Néi dung bµi luËn v¨n gåm 3 phÇn: PhÇn I: Lý luËn chung vÒ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë doanh nghiÖp s¶n xuÊt. PhÇn II: T×nh h×nh thùc tÕ vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty t­ vÊn thÝ nghiÖm c«ng tr×nh giao th«ng I. PhÇn III: §¸ng gi¸ chung vµ mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty t­ vÊn thÝ nghiÖm c«ng tr×nh giao th«ng I nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vÒ tæ chøc h¹ch to¸n ch phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c ®¬n vÞ kh¶o s¸t thiÕt kÕ. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng kh¶o s¸t thiÕt kÕ t¸c ®éng ®Õn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm: Kh¶o s¸t thiÕt kÕ lµ mét c«ng viÖc quan träng, ®­îc tiÕn hµnh tr­íc khi b¾t ®Çu bÊt kú c«ng tr×nh x©y dùng nµo vµ nã quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh c«ng vµ chÊt l­îng c«ng tr×nh ®ã. C«ng viÖc kh¶o s¸t thiÕt kÕ cã thÓ ®­îc coi nh­ mét bé phËn cña ngµnh x©y dùng c¬ b¶n v× kÕt qu¶ cña cã ®­îc sö dông cho viÖc x©y l¾p, thi c«ng c«ng tr×nh. Nh÷ng ®Æc ®iÓm hÕt søc riªng biÖt nµy ®­îc biÓu hiÖn xuyªn suèt trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh nªn s¶n phÈm còng nh­ trong ®Æc ®iÓm cña s¶n phÈm kh¶o s¸t thiÕt kÕ. §Æc ®iÓm cña s¶n phÈm kh¶o s¸t thiÕt kÕ: Trong c¸c ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt, c¸c s¶n phÈm s¶n xuÊt ra th­êng cã h×nh th¸i vËt chÊt cô thÓ, víi nhiÒu mÉu m·, chñng lo¹i, quy c¸ch riªng.Tuy nhiªn, s¶n phÈm kh¶o s¸t thiÕt kÕ l¹i rÊt ®Æc biÖt.§ã lµ c¸c dù ¸n kh¶ thi,dî ¸n tiÒn kh¶ thi, c¸c b¶n vÏ thiÕt kÕ...cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh.Nh­ vËy, c¸c s¶n phÈm nµy mang tÝnh ®¬n chiÕc, thêi gian s¶n xuÊt kÐo dµi, theo chu kú kh¸c nhau, kÕt cÊu phøc t¹p.§èi víi c¸c b¸o c¸o nghiªn cøu kh¶ thi, tiÒn kh¶ thi th× thêi gian hoµn thµnh s¶n phÈm ng¾n, tø 3 ®Õn 6 th¸ng, cßn ®èi víi c¸c ®å ¸n thiÕt kÕ th× cã thÓ kÐo dµi tõ 2 ®Õn 3 n¨m míi kÕt thóc.Mçi s¶n phÈm l¹i cã yªu cÇu vÒ kü thuËt, ®Æc biÖt lµ cã sù ®ßi hái lín vÒ lao ®éng chÊt x¸m cña con ng­êi. ChÝnh v× thÕ, ®åi víi c¸c s¶n phÈm kh¶o s¸t thiÕt kÕ, chi phÝ vÒ vËt ho¸ chØ chiÕm mét tû lÖ rÊt nhá trong tæng chi phÝ vÒ cßn lao ®éng sèng kÕt tinh trong s¶n phÈm l¹i chiÕm trªn 50% tæng chi phÝ. §iÒu nµy ®ßi hái kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tinhds gi¸ thµnh s¶n phÈm ph¶i x¸c ®Þnh cho m×nh mét ph­¬ng ph¸p vµ tr×nh tù h¹ch to¸n thÝch hîp sao cho võa ®óng chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh, võa linh ho¹t, phï hîp víi ®Æc thï s¶n phÈm, ®ång thêi ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña doanh nghiÖp m×nh. Bªn c¹nh ®ã, kÕt cÊu s¶n phÈm kh¶o s¸t thiÕt kÕ th­êng rÊt phøc t¹p do trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ph¶i thùc hiÖn nhiÒu ph­¬ng thøc thi c«ng(kh¶o s¸t t¹i hiÖn tr­êng kÕt hîp v¬i thiÕt kÕ trong doanh nghiÖp). ChÝnh v× thÕ, chi phÝ ph¸t sinh cho tõng c«ng tr×nh rÊt ®a d¹ng vµ kh«ng hoµn toµn gièng nhau cho mçi c«ng tr×nh. §iÒu nµy g©y ra nhiÒu khã kh¨n cho viÖc tËp hîp vµ kh©n lo¹i chi phÝ theo kho¶n môc, do ®ã ¶nh h­ëng ®Õn viÖc ph©n tÝch sù biÕn ®éng cña chi phÝ ®Õn gi¸ thµnh theo tõng yÕu tè chi phÝ. §ång thêi, viÖc qu¶n lý h¹ch to¸n chi phÝ, gi¸ thµnh s¶n phÈm còng ®ßi hái ph¶i ®­îc tá chøc chÆt chÏ h¬n ë hiÖn tr­êng còng nh­ t¹i doanh nghiÖp. ViÖc ®¸nh gi¸ s¶n phÈm còng kh«ng chØ ®¬n thuÇn tÝnh trªn tæng s¶n l­îng mµ cßn ®­îc ph¶n ¸nh qua chi phÝ ph¸t sinh ®­îc tËp hîp riªng cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hoÆc c«ng viÖc cô thÓ. Mét ®Æc ®iÓm n÷a lµ còng nh­ c¸c s¶n phÈm cña ngµnh x©y dùng c¬ b¶n, c¸c s¶n phÈm kh¶o s¸t thiÕt kÕ th­êng kh«ng ®­îc nhËp kho sau khi hoµn thµnh mµ ®­îc chuyÓn ngay cho kh¸ch hµng theo gÝa dù to¸n (gi¸ chØ ®Þnh thÇu) hoÆc gi¸ tho¶ thuËn víi chñ ®Çu t­ (gi¸ ®Êu thÇu) sau khi ®­îc phª duyÖt. V× thÕ, tÝnh chÊt s¶n phÈm cña hµng hãa kh«ng ®­îc thÓ hiÖn râ do gi¸ c¶, ng­êi mua, ng­êi b¸n ®· ®­îc x¸c ®Þnh tr­íc khi tiÕn hµnh s¶n xuÊt. ChÊt l­îng cña s¶n phÈm kh¶o s¸t thiÕt kÕ cã ¶nh h­ëng lín ®Õn c¸c c«ng tr×nh sau nµy. V× thÕ, sau khi thiÕt kÕ xong vµ giao l¹i cho kh¸ch hµng theo b¶n vÏ thiÕt kÕ, ®¬n vÞ ph¶i cö c¸n bé ®i theo dâi viÖc thùc hiÖn (gi¸m s¸t thi c«ng, ch¹y thö...). S¶n phÈm chØ ®­îc coi lµ hµon thµnh khi c«ng tr×nh trªn giÊy cña kh¸ch hµng ®· ®­îc nghiÖm thu ®­a vµo sö dông. Do ®Æc thï cña s¶n phÈm, ®¬n vÞ sÏ nhË ®­îc sè tiÒn t¹m øng tr­íc khi thiÕt kÕ s¶n phÈm kho¶ng 20% ®Õn 30% gi¸ trÞ c«ng tr×nh vµ bªn A sÏ ®­îc gi÷ l¹i 5% gi¸ trÞ c«ng tr×nh sau khi quyÕt to¸n. §Æc ®iÓm trªn còng dÉn tíi viÖc sau khi c«ng tr×nh bµn giao cho ng­êi sö dông, c¸c kho¶n chi phÝ vÉn cã thÓ ph¸t sinh vµ do ®ã kÕ to¸n vÉn ph¶i tiÕp tôc theo dâi, tËp hîp ®Ó xö lý. 1.1.2 §Æc ®iÓm qu¸ tr×nh thùc hiÖn ho¹t ®éng kh¶o s¸t thiÕt kÕ: Ho¹t ®éng kh¶o s¸t thiÕt kÕ cña c¸c ®¬n vÞ chñ yÕu ®­îc thùc hiÖn bëi h×nh thøc chØ ®Þnh thÇu cña c¬ quan Nhµ n­íc cÊp trªn hoÆc ®Êu thÇu. ChÝnh v× thÕ, trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh doanh nghiÖp kh¶o s¸t thiÕt kÕ sÏ kh«ng phØ tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn tiªu thô, do ®ã chi phÝ l­u th«ng trong c¸c doanh nghiÖp nµy hÇu nh­ kh«ng cã. MÆt kh¸c, do gi¸ cña s¶n phÈm ®­îc x¸c ®Þnh tr­íc khi s¶n xuÊt theo gi¸ ®Êu thÇu hoÆc gi¸ chØ ®Þnh thÇu nªn doanh nghiÖp ph¶i dù to¸n mét c¸ch chÝnh x¸c chi phÝ cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh dùa trªn c¸c ®Þnh møc vÒ chi phÝ cña Bé x©y dùng, cña c¬ quan cÊp trªn hoÆc theo c¸c ®Þnh møc ban hµnh trong néi bé ®¬n vÞ. Qu¸ tr×nh kh¶o s¸t thiÕt kÕ th­êng gåm hai qu¸ tr×nh nèi tiÕp nhau lµ kh¶o s¸t vµ thiÕt kÕ. Hai qu¸ tr×nh nµy cã quan hÖ chÆt chÏ v¬ói nhau. KÕt qu¶ cña giai ®o¹n tr­íc lµ tiÒn ®Ò ®Ó tiÕn hµnh giai ®o¹n sau. Tuy nhiªn, hai gia ®o¹n nµy l¹i ®­îc tiÕn hµnh theo nh÷ng ph­¬ng thøc kh¸c nhau, c¸c lo¹i chi phÝ ph¸t sinh kh«ng chØ kh¸c nhau vÒ l­îng mµ cßn kh¸c nhau c¶ vÒ chÊt. ChÝnh v× thÕ,kÕ to¸n cÇn ph¶i cã ph­¬ng thøc ph©n bæ chi phÝ phï hîp ®ång thêi còng ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ hîp lý. Trong thùc tÕ, do thêi gian tiÕn hµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm kh¶o s¸t thiÕt kÕ kÐo dµi nªn c«ng viÖc kh¶o s¸t thiÕt kÕ th­êng ®­îc tiÕn hµnh song song víi nhau, võa kh¶o s¸t ®Þa h×nh, ®Þa chÊt, võa thiÕt kÕ. Bëi vËy, c«ng t¸c kÕ to¸n cÇn theo dâi vµ x¸c ®Þnh chi phÝ chÝnh x¸c cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh còng nh­ theo tõng ®¬n vÞ ph¸t sinh chi phÝ. Nh­ vËy, ®Æc ®iÓm riªng biÖt cña ngµnh kh¶o s¸t thiÕt kÕ ®· chi phèi rÊt lín tíi c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phi s¶n xuÊt vµ tinh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Tuy nhiªn còng nh­ kÕ to¸n ë c¸c ngµnh s¶n xuÊt kh¸c, kÕ to¸n ë c¸c ®¬n vÞ kh¶o s¸t thiÕt kÕ vÉn ®¶m b¶o c¸c chøc n¨ng cung cÊp vµ ph¶n ¸nh chÝnh x¸cm, kÞp thêi vµ ®Çy ®ñ c¸c th«ng tin phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý doanh nghiÖp. Kh¸i niÖm vµ ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm kh¶o s¸t thiÕt kÕ: Chi phÝ s¶n xuÊt: Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt: NÒn s¶n xuÊt cña bÊt kú ph­¬ng thøc s¶n xuÊt nµo còng g¾n liÒn víi sù vËn ®éng vµ tiªu hao cña c¸c yÕu tè c¬ b¶n t¹o nªn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Cu thÓ, s¶n xuÊt lµ qu¸ tr×nh kÕt hîp cña ba yÕu tè: t­ liÖu lao ®éng, ®èi t­îng lao ®éng vµ søc lao ®éng. §ång thêi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lµ qu¸ tr×nh tiªu hao cña chÝnh c¸c yÕu tè trªn. §Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt hµng ho¸, ng­êi s¶n xuÊt ph¶i bá ra c¸c chi phi vÒ thï lao lao ®éng, vÒ t­ liÖu lao ®éng vµ ®èi t­îng lao ®éng. V× thÕ, sù h×nh thµnh nªn c¸c chi phÝ lµ tÊt yÕu kh¸ch quan. Theo hÖ thèng kÕ to¸n ViÖt Nam, chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ mµ thùc tÕ doanh nghiÖp ®· chi ra trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh vµ tÝnh cho mét thêi kú nhÊt ®Þnh. Nãi c¸ch kh¸c, chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé hao phÝ mµ doanh nghiÖp ph¶i tiªu dïng trong mét kú ®Ó thùc hiÖn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm. Thùc chÊt chi phÝ lµ sù dÞch chuyÓn vèn, dÞch chuyÓn gi¸ trÞ c¸c yÕu tè s¶n xuÊt vµo c¸c ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh. Trªn c¬ së ®ã, ta cã thÓ ®Þnh nghÜa chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm kh¶o s¸t thiÕt kÕ nh­ sau: Chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm kh¶o s¸t thiÕt kÕ lµ toµn bé c¸c hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ mµ doanh nghiÖp ®· bá ra liªn quan ®Õn ho¹t ®éng kh¶o s¸t thiÕt kÕ trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh. Tuy nhiªn khi ®Ò cËp ®Õn c¸c chi phÝ s¶n xuÊt cÇn chó ý ph©n biÖt gi÷a chi phÝ vµ chi tiªu. ChØ ®­îc tÝnh vµo chi phÝ cña kú h¹ch to¸n nÕu hao phÝ vÒ tµi s¶n cã liªn quan ®Õn khèi l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra trong kú h¹ch to¸n chø kh«ng ph¶i mäi kho¶n chi ra trong kú. Ng­îc l¹i, chi tiªu lµ sù gi¶m ®i ®¬n thuÇn c¸c lo¹i vËt t­. tµi s¶n, tiÒn vèn cña doanh nghiÖp bÊt kÓ nã ®­îc dïng vµo môc ®Ých g×. Së dÜ nh­ vËy lµ v× cã nh÷ng kho¶n chi tiªu kú nµy ch­a ®­îc tÝnh vµo chi phÝ (chi phÝ chê ph©n bæ vµ chi phÝ ph¶i tr¶) vµ cã nh÷ng kho¶n tÝnh vµo chi phÝ kú nµy nh­ng thùc tÕ ch­a chi tiªu (chi phÝ tr¶ tr­íc). Tuy nhiªn, viÖc ph©n biÖt chi phÝ vµ chi tiªu chØ lµ t­¬ng ®èi v× nÕu xÐt t¹i mét thêi ®iÓm th× chi tiªu kh¸c víi chi phÝ nh­ng nÕu xÐt trong mét qu¸ tr×nh th× chi tiªu sÏ lµ chi phÝ bëi v× tÊt c¶ c¸c nghiÖp vô chi tiªu ®Òu víi môc ®Ých lµ tiªu dïng ®Ó t¹o ra doanh lîi cho doanh nghiÖp. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt: Chi phÝ s¶n xuÊt cã rÊt nhiÒu lo¹i, kh¸c nhau c¶ vÒ néi dung, tÝnh chÊt, c«ng dông, vai trß, vÞ trÝ ... trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. §Ó thuËn tiÖn cho c«ng t¸c qu¶n lý vµ h¹ch to¸n cÇn thiÕt ph¶i tiÕn hµnh ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt. Trªn thùc tÕ cã rÊt nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i kh¸c nhau, mçi c¸ch ph©n lo¹i cã nh÷ng vai trß nhÊt ®Þnh trong qu¶n lý, h¹ch to¸n, kiÓm tra, kiÓm so¸t chi phÝ ph¸t sinh còng nh­ trong qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Sau ®©y lµ mét sè c¸ch ph©n lo¹i ®­îc sö dông phæ biÕn trong h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt: ÜPh©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo yÕu tè chi phÝ (theo néi dung kinh tÕ cña chi phÝ). C¸ch ph©n lo¹i nµy dùa trªn nguyªn t¾c nh÷ng chi phÝ cã cïng néi dung, tÝnh chÊt kinh tÕ ban ®Çu th× ®­îc xÕp vµo mét lo¹i yÕu tè chi phÝ mµ kh«ng ph©n biÖt chi phÝ ®ã ph¸t sinh ë lÜnh vùc ho¹t ®éng s¶n xuÊt nµo, ë ®©u, môc ®Ých hay t¸c dông cña chi phÝ ®ã nh­ thÕ nµo. Theo qui ®Þnh hiÖn hµnh ë ViÖt Nam, toµn bé chi phÝ ®­îc chia lµm b¶y yÕu tè sau: ì YÕu tè nhiªn liÖu, vËt liÖu: bao gåm toµn bé gi¸ trÞ nguyªn, vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, phô tïng thay thÕ, c«ng cô dông cô... sö dông vµo s¶n xuÊt kinh doanh (lo¹i trõ gi¸ trÞ vËt liÖu dïng kh«ng hÕt nhËp l¹i kho vµ phÕ liÖu thu håi). ìYÕu tè nhiªn liÖu, ®éng lùc sö dông vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh trong kú (trõ sè dïng kh«ng hÕt nhËp l¹i kho vµ phÕ liÖu thu håi). ìYÕu tè tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp l­¬ng: ph¶n ¸nh tæng sè tiÒn l­¬ng vµ phô cÊp mang tÝnh chÊt l­¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn chøc. ìYÕu tè b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn trÝch theo tû lÖ quy ®Þnh trªn tæng sè tiÒn l­¬ng vµ phô cÊp l­¬ng ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn chøc. ìYÕu tè khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh: ph¶n ¸nh tæng sè khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh ph¶i trÝch trong kú cho tÊt c¶ tµi s¶n cè ®Þnh sö dông cho s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. ìYÕu tè chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: ph¶n ¸nh toµn bé chi phÝ dÞch vô mua ngoµi dïng vµo s¶n xuÊt kinh doanh. ìYÕu tè chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn: ph¶n ¸nh toµn bé chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn ch­a ph¶n ¸nh vµo c¸c yÕu tè trªn dïng vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. ViÖc ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo yÕu tè cã t¸c dông rÊt lín trong viÖc qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt. Nã cho biÕt kÕt cÊu, tû träng cña tõng yÕu tè chi phÝ lµm c¬ së cho viÖc lËp, kiÓm tra, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, lËp kÕ ho¹ch cung øng vËt t­, lËp kÕ ho¹ch quü l­¬ng, tÝnh to¸n nhu cÇu vèn l­u ®éng. Tuy nhiªn c¸ch ph©n lo¹i nµy cã nh­îc ®iÓm lµ trong thùc tÕ, cã nh÷ng kho¶n môc chi trùc tiÕp theo tõng yÕu tè nh­ng c¸c yÕu tè ®ã kh«ng ®­îc tÝnh trùc tiÕp vµo gi¸ thµnh thùc tÕ tõng s¶n phÈm, do ®ã kh«ng thÓ x¸c ®Þnh ®­îc gi¸ b¸n phï hîp. §Ó gi¶i quyÕt nh­îc ®iÓm trªn, ta ph¶i ph©n lo¹i chi phÝ theo kho¶n môc chi phÝ trong gi¸ thµnh s¶n phÈm. ÜPh©n lo¹i chi phÝ theo kho¶n môc chi phÝ trong gi¸ thµnh s¶n phÈm. C¨n cø vµo ý nghÜa cña chi phÝ trong gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ ®Ó thuËn tiÖn cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh toµn bé, chi phÝ ®­îc ph©n chia theo kho¶n môc. C¸ch ph©n lo¹i nµy dùa trªn c«ng dông cña chi phÝ vµ møc ph©n bæ chi phÝ cho tõng ®èi t­îng. Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh, gi¸ thµnh s¶n xuÊt ( gi¸ thµnh c«ng x­ëng) bao gåm 4 kho¶n môc chi phÝ: ìChi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: ph¶n ¸nh toµn bé chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu... tham gia trùc tiÕp vµo viÖc s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm hay thùc hiÖn lao vô, dÞch vô. ìChi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: bao gåm tiÒn l­¬ng, c¸c kho¶n phô cÊp cã tÝnh chÊt l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng cña c¸n bé, c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm. ìChi phÝ s¶n xuÊt chung: gåm c¸c chi phÝ s¶n xuÊt phôc vô cho viÖc s¶n xuÊt s¶n phÈm nh­ng kh«ng ®­îc tÝnh cho mét ®èi t­îng cô thÓ vµ ph¸t sinh trong ph¹m vi c¸c ph©n x­ëng nh­ tiÒn l­¬ng nh©n viªn qu¶n lý ®éi, c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng theo quy ®Þnh ( kinh phÝ c«ng ®oµn, b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ), khÊu hao m¸y mãc thiÕt bÞ, dÞch vô mua ngoµi... Ngoµi ra, khi tÝnh chØ tiªu gi¸ thµnh toµn bé ( gi¸ thµnh ®Çy ®ñ) th× chØ tiªu gi¸ thµnh cßn bao gåm kho¶n môc chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp vµ chi phÝ b¸n hµng. Ph©n lo¹i theo c¸ch nµy rÊt thuËn tiÖn cho viÖc tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, cung cÊp th«ng tin cho viÖc lËp b¸o c¸o tµi chÝn, ®ång thêi gióp cho viÖc ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n xuÊt. ph©n tÝch ®­îc sù ¶nh h­ëng cña tõng kho¶n môc chi phÝ tíi gi¸ thµnh s¶n xuÊt vµ thÊy ®­îc vÞ trÝ cña c¸c lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Tuy nhiªn, do trong lÜnh vùc kh¶o s¸t thiÕt kÕ, c«ng viÖc kh«ng tiÕn hµnh t¹i c¸c ph©n x­ëng mµ t¹i hiÖn tr­êng hay ngay trong c¸c phßng ban trong doanh nghiÖp. V× vËy, viÖc ph©n chia gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt chung vµ chi phÝ s¶n xuÊt trùc tiÕp ( CP NVLTT, CP NCTT) lµ kh«ng râ rµng. ChÝnh ®iÒu nµy ®· t¹o ra ®Æc ®iÓm riªng trong c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ cña c¸c ®¬n vÞ kh¶o s¸t thiÕt kÕ. ÜPh©n lo¹i chi phÝ theo quan hÖ cña chi phÝ víi khèi l­îng c«ng viÖc, s¶n phÈm hoµn thµnh. Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, toµn bé chi phÝ ®­îc chia theo quan hÖ víi khèi l­îng c«ng viÖc hoµn thµnh tøc lµ ®­îc chia thµnh biÕn phÝ vµ ®Þnh phÝ ìBiÕn phÝ: lµ nh÷ng chi phÝ thay ®æi vÒ tæng sè vµ tû lÖ víi khèi l­îng c«ng viÖc hoµn thµnh nh­ chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Chi phÝ biÕn ®æi nµy ®­îc tÝnh trªn mét ®¬n vÞ s¶n phÈm th× l¹i cã tÝnh cè ®Þnh. ì§Þnh phÝ: lµ nh÷ng chi phÝ kh«ng ®æi vÒ tæng sè so víi khèi l­îng c«ng viÖc hoµn thµnh nh­ c¸c chi phÝ khÊu hao vÒ tµi s¶n cè ®Þnh, chi phÝ thuª mÆt b»ng, ph­¬ng tiÖn kinh doanh. C¸c chi phÝ nµy nÕu tÝnh cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm th× l¹i biÕn ®æi nÕu sè l­îng s¶n phÈm thay ®æi. Ph©n lo¹i chi phÝ theo c¸ch nµy thuËn lîi cho viÖc lËp kÕ ho¹ch vµ kiÓm tra chi phÝ, cã t¸c dông rÊt lín trong c«ng t¸c kÕ to¸n qu¶n trÞ, ph©n tÝch ®iÓm hoµ vèn vµ t×nh h×nh tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt, ®ång thêi lµm c¨n cø ®Ó ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p thÝch hîp nh»m h¹ thÊp chi phÝ s¶n xuÊt cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm còng nh­ x¸c ®Þnh ph­¬ng ¸n ®Çu t­ thÝch hîp. ÜPhân loại chi phí theo chức năng trong sản xuất kinh doanh: Dựa vào chức năng hoạt động trong quá trình kinh doanh và chi phí liên quan đến việc thực hiện các chức năng mà chia chi phí sản xuất - kinh doanh làm ba loại: Chi phí thực hiện chức năng sản xuất :gồm những chi phí phát sinh liên quan đến việc chế tạo sản phẩm hay thực hiện các lao vụ, dịch vụ trong phạm vi phân xưởng. ìChi phí thực hiện chức năng tiêu thụ: gồm tất cả những chi phí phát sinh liên quan đến việc tiêu thụ sản phẩm, hàng hoá, lao vụ... ìChi phí thực hiện chức năng quản lý: gồm các chi phí quản lý kinh doanh, hành chính và những chi phÝ chung ph¸t sinh liên quan đến hoạt động của doanh nghiệp. ÜPhân loại chi phí theo cách thức kết chuyển chi phí: Toàn bộ chi phí sản xuất kinh doanh được chia thành chi phí sản phẩm và chi phí thời kỳ: ìChi phí sản phẩm là những chi phí gắn liền với các sản phẩm được sản xuất ra hoặc được mua. ìChi phí thời kỳ là những chi phí làm giảm lợi tức trong một thời kỳ nào đó, nó không phải là một phần giá trị sản phẩm được sản xuất hoặc được mua nên được xem là các phí tổn cần được khấu trừ ra từ lợi tức của thời kỳ mà chúng phát sinh (chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp). Ngoµi c¸c c¸ch ph©n lo¹i chÝnh kÓ trªn, chi phÝ s¶n xuÊt cßn ®­îc ph©n lo¹i thµnh chi phÝ trùc tiÕp vµ chi phÝ gi¸n tiÕp; chi phÝ ban ®Çu vµ chi phÝ chuyÓn ®æi; chi phÝ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh, chi phÝ bÊt th­êng... Mçi c¸ch ph©n lo¹i ®Òu cã vai trß, vÞ trÝ riªng trong c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ trong doanh nghiÖp, cung cÊp th«ng tin cho viÖc lËp kÕ ho¹ch, kiÓm tra vµ ®iÒu tiÕt chi phÝ. Do ®ã, tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh mµ mçi doanh nghiÖp ph¶i lùa chän cho m×nh mét h×nh thøc ph©n lo¹i chi phÝ sao cho phï hîp víi yªu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp m×nh. Giá thành sản phẩm: Khái niệm giá thành sản phẩm: Giá thành sản phẩm nói chung là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ hao phí về lao động sống và lao động vật hoá đã bỏ ra có liên quan đến khối lượng công việc, sản phẩm, lao vụ đã hoàn thành trong kỳ. Giá thành sản phẩm là một phạm trù của sản xuất hàng hoá, phản ánh lượng giá trị của những lao động sống và lao động vật hoá đã thực sự chi ra cho sản xuất sản phẩm. Trong giá thành sản phẩm chỉ bao gồm những chi phí tham gia trực tiếp hoặc gián tiếp vào quá trình sản xuất được bồi hoàn để tái sản xuất ở doanh nghiệp mà không bao gồm những chi phí phát sinh trong kỳ kinh doanh của doanh nghiệp. Những chi phí đưa vào giá thành sản phẩm phải phản ánh được giá trị thực của các tư liệu sản xuất tiêu dùng cho sản xuất và các khoản chi tiêu khác có liên quan đến việc bù đắp giản đơn hao phí lao động sống. Mọi cách tính toán chủ quan không phản ánh đúng các yếu tố giá trị trong giá thành đều có thể dẫn đến việc phá vỡ các quan hệ hàng hoá - tiền tệ, không xác định được hiệu quả kinh doanh và không thực hiện được tái sản xuất giản đơn và tái sản xuất mở rộng. Trên cơ sở đó ta có thể định nghĩa: giá thành sản phẩm khảo sát thiết kế là toàn bộ các chi phí về lao động sống và lao động vật hoá mà doanh nghiệp đã bỏ ra liên quan đến khối lượng công việc khảo sát thiết kế hoàn thành trong kỳ. Khác với giá thành sản phẩm của các doanh nghiệp khác, giá thành sản phẩm khảo sát thiết kế không thể được tính cho toàn bộ các công trình, hạng mục công trình hoàn thành trong kỳ vì nó mang tính cá biệt, mỗi sản phẩm khảo sát thiết kế sau khi hoàn thành đều có giá trị riêng. Vì thế chỉ tiêu giá thành sản phẩm cũng chính là chỉ tiêu giá thành đơn vị sản phẩm. Với đặc trưng này, chỉ tiêu giá thành sẽ cho phép xác định được hiệu quả sản xuất kinh doanh, tăng năng suất lao động, tiết kiệm vật tư, hoàn thiện kỹ thuật, giảm thời gian thiết kế, sử dụng hợp lý vốn cũng như đưa ra các giải pháp kinh tế kỹ thuật khác. Phân loại giá thành sản phẩm: Để đáp ứng các yêu cầu quản lý hạch toán, kế hoạch hoá giá thành, cũng như yêu cầu xây dựng giá cả hàng hoá, giá thành được xem xét dưới nhiều góc độ, phạm vi tính toán khác nhau. Việc phân loại giá thành sẽ giúp phân tích được những biến động của chỉ tiêu giá thành và chiều hướng quản lý để có biện pháp thích hợp. Căn cứ vào các tiêu thức khác nhau, người ta phân giá thành thành các loại sau: ÜPhân loại giá thành sản phẩm theo thời điểm và nguồn số liệu để tính giá thành Theo cách phân loại này, giá thành được chia thành giá thành kế hoạch, giá thành dự toán và giá thành thực tế. ìGiá thành dự toán: được xác định trước khi bước vào kinh doanh trên cơ sở giá thành thực tế kỳ trước và các định mức, các dự toán chi phí của kỳ kế hoạch. Như vậy, giá thành dự toán tại các đơn vị khảo sát thiết kế là chi phí xã hội cần thiết theo dự tính để hoàn thành toàn bộ khối lượng công việc khảo sát thiết kế theo một phương án đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt. Trước khi ký hợp đồng khảo sát thiết kế, đơn vị phải lập dự toán về chi phí, xác định giá thành dự toán dựa trên các định mức về chi phí khảo sát thiết kế của Bộ xây dựng và của Ngành, dựa trên khung giá khảo sát thiết kế mà Nhà nước ban hành cho từng loại và từng khối lượng công việc nhất định. Mức giá dự toán này là mức giá tối đa để thực hiện khối lượng công việc theo phương án khảo sát thiết kế được duyệt. Đây là cơ sở để các chủ đầu tư chọn thầu ký kết hợp đồng khảo sát thiết kế. Giá ký kết hợp đồng = Giá dự toán + Lợi nhuận định mức Trong đó giá dự toán bao gồm cả chi phí khảo sát thiết kế và chi phí quản lý doanh nghiệp. Trong trường hợp cơ quan quyết định đầu tư chỉ định tổ chức nhận thầu thì giá để ký kết hợp đồng là giá dự toán đã được duyệt. ìGiá thành kế hoạch: là giá thành được xác định từ những điều kiện cụ thể của doanh nghiệp trên cơ sở phấn đấu hạ giá thành so với giá dự toán bằng các biện pháp tăng cường quản lý kỹ thuật, tăng cường quản lý vật tư thi công.... Giá thành kế hoạch = Giá thành dự toán - Mức hạ giá thành kế hoạch ìGiá thành thực tế: là giá thành được xác định sau khi kết thúc quá trình sản xuất trên cơ sở các chi phí thực tế phát sinh trong quá trình sản xuất sản phẩm. Giá thành thực tế ở các đơn vị khảo sát thiết kế là toàn bộ chi phí thực tế để hoàn thành bàn giao khối lượng công việc thiết kế mà doanh nghiệp nhận thầu. Giá thành này bao gồm tất cả các khoản phí tổn ngoài định mức như các khoản thiệt hại trong sản xuất, bội chi về vật tư, tiền vốn trong quá trình khảo sát thiết kế được phép tính vào giá thành. Về nguyên tắc, mối quan hệ giữa ba loại chi phí này phải đảm bảo như sau: Giá thành dự toán $ Giá thành kế hoạch $ Giá thành thực tế ÜPhân loại giá thành sản phẩm theo phạm vi phát sinh chi phí: Theo cách phân loại này, giá thành được chia thành hai loại: ìGiá thành sản xuất (giá thành công xưởng) là chỉ tiêu phản ánh tất cả các chi phí liên quan đến việc sản xuất, chế tạo sản phẩm trong phạm vi phân xưởng sản xuất ( chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp và chi phí sản xuất chung ). Giá thành sản xuất tại các đơn vị khảo sát thiết kế là chỉ tiêu phản ánh tất cả các chi phí phát sinh liên quan tới công việc khảo sát thiết kế tại hiện trường cũng như tại doanh nghiệp trong phạm vi tổ, đội khảo sát thiết kế. Giá thành sản xuất được xác định cho sản phẩm khảo sát thiết kế đã hoàn thành bàn giao cho khách hàng nghiệm thu đưa vào sử dụng. ìGiá thành tiêu thụ (giá thành toàn bộ) là chỉ tiêu phản ánh toàn bộ các khoản chi phí phát sinh liên quan đến việc sản xuất tiêu thụ sản phẩm (chi phí sản xuất, chi phí quản lý doanh nghiệp, chi phí bán hàng). Giá thành toàn bộ được tính toán để phục vụ cho công tác quản trị đồng thời xác định được chính xác giá vốn và lãi về bán hàng cho từng sản phẩm, lao vụ, dịch vụ. Sử dụng chỉ tiêu giá thành toàn bộ rất cần thiết cho công tác quản trị tại các doanh nghiệp khảo sát thiết kế do đặc trưng của sản phẩm là thời gian thực hiện kéo dài, một công trình có thể được thực hiện trong nhiều năm và trong kỳ có thể có rất nhiều công trình dở dang chưa quyết toán. Do đó, nếu không xác định chính xác giá thành toàn bộ, không phân bổ chi phí quản lý doanh nghiệp cho từng công trình sẽ dẫn đến việc xác định kết quả trong kỳ không chính xác, ảnh hưởng đến việc ra quyết định của nhà quản lý. Mối quan hệ giữa chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm khảo sát thiết kế: Chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm là hai mặt khác nhau của quá trình sản xuất. Chi phí phản ánh mặt hao phí còn giá thành phản ánh mặt kết quả. Như vậy, chúng có mối quan hệ mật thiết với nhau thể hiện qua sơ đồ sau: S¬ ®å 1: S¬ ®å mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Chi phí sản xuất dở dang đầu kỳ Chi phí phát sinh trong kỳ DC C B A Giá thành sản phẩm hoàn thành Chi phí sản xuất dở dang cuối kỳ Qua sơ đồ ta thấy: AC = AB + BD – CD Hay: Giá thành sản phẩm hoàn thành = Chi phí sản xuất dở dang đầu kỳ + Chi phí sản xuất phát sinh trong kỳ - Chi phí sản xuất dở dang cuối kỳ Khi gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang (chi phÝ s¶n xuÊt dë dang) ®Çu kú vµ cuèi kú b»ng nhau hoÆc c¸c ngµnh s¶n xuÊt kh«ng cã s¶n phÈm dë dang th× tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm b»ng tæng chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú. Như vậy, chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm đều giống nhau về chất vì đều là những lao động sống và lao động vật hóa mà doanh nghiệp bỏ ra trong quá trình chế tạo sản xuất sản phẩm. Tuy vậy, chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm lại không giống nhau về lượng, thể hiện: ìChi phí sản xuất gắn liền với một kỳ nhất định còn giá thành sản xuất gắn liền với một loại sản phẩm, lao vụ nhất định. ìGiá thành sản phẩm chỉ bao gồm một phần chi phí thực tế đã phát sinh ( chi phí trả trước) hoặc một phần chi phí sẽ phát sinh ở kỳ sau nhưng đã ghi nhận chi phí ở kỳ này (chi phí phải trả). ìGiá thành sản phẩm chứa đựng cả một phần chi phí của kỳ trước chuyển sang (chi phí dở dang đầu kỳ). Việc phân biệt trên giúp cho công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành được đầy đủ và kịp thời. Ngoài ra, qua mối quan hệ giữa chi phí và giá thành sản phẩm, ta thấy để hạ thấp được giá thành sản phẩm thì một mặt, doanh nghiệp phải có biện pháp tiết kiệm chi phí, mặt khác phải có biện pháp đầu tư sử dụng chi phí hợp lý, nâng cao năng suất lao động, tăng cường kết quả sản xuất sản phẩm. Nhiệm vụ của kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm khảo sát thiết kế: Trong c«ng t¸c qu¶n lý doanh nghiÖp, chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ nh÷ng chØ tiªu quan träng lu«n ®­îc c¸c nhµ doanh nghiÖp quan t©m v× chóng g¾n liÒn víi kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh. Bé phËn kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cung cÊp cho c¸c nhµ l·nh ®¹o qu¶n lý sè liÖu thùc tÕ vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cña tõng lo¹i ho¹t ®éng, tõng lo¹i s¶n phÈm lao vô còng nh­ toµn bé kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ®Ó ®¸nh gi¸ ph©n tÝch t×nh h×nh c¸c ®Þnh møc, dù to¸n chi phÝ, t×nh h×nh sö dông lao ®éng, vËt t­, tiÒn vèn cã hiÖu qu¶, tiÕt kiÖm hay l·ng phÝ..... ®Ó tõ ®ã ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p h÷u hiÖu, c¸c quyÕt ®Þnh phï hîp cho sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh vµ yªu cÇu qu¶n trÞ doanh nghiÖp. ViÖc ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ ®óng ®¾n kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh chØ cã thÓ dùa trªn gi¸ thµnh s¶n phÈm chÝnh x¸c. Sù chÝnh x¸c cña gi¸ thµnh l¹i chÞu sù ¶nh h­ëng cña kÕt qu¶ tËp hîp chi phÝ. Do vËy, tæ chøc tèt c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh sÏ ®¶m b¶o ®óng néi dung, ph¹m vi chi phÝ cÊu thµnh trong gi¸ thµnh s¶n phÈm, l­îng gi¸ trÞ c¸c yÕu tè chi phÝ ®· ®­îc chuyÓn dÞch vµo s¶n phÈm ®· hoµn thµnh cã ý nghÜa quan träng vµ lµ yªu cÇu cÊp b¸ch trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Nh»m tæ chøc tèt c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cña doanh nghiÖp, kÕ to¸n cÇn thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c nhiÖm vô sau: _X¸c ®Þnh ®óng ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. _Tæ chøc kÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ tõng lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt ®óng ®èi t­îng ®· x¸c ®Þnh vµ ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ thÝch hîp. _X¸c ®Þnh chÝnh x¸c chi phÝ vÒ s¶n phÈm dë dang cuèi kú. _Thùc hiÖn tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm kÞp thêi chÝnh x¸c theo ®óng ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh vµ ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh thÝch hîp. _Thùc hiÖn ph©n tÝch t×nh h×nh ®Þnh møc, dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Ó cã nh÷ng kiÕn nghÞ ®Ò xuÊt cho l·nh ®¹o ra nh÷ng quyÕt ®Þnh thÝch hîp tr­íc m¾t còng nh­ l©u dµi cho sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Đối tượng và phương pháp hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm: Đối tượng và phương pháp hạch toán chi phí sản xuất: Đối tượng tập hợp chi phí sản xuất: Trong quá trình sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp, các chi phí phát sinh với nhiều nội dung kinh tế khác nhau, có công dụng khác nhau và phát sinh ở những địa điểm khác nhau. Để có thể tiến hành hạch toán chi phí đúng đắn và hợp lý, kế toán phải xác định đối tượng hạch toán chi phí cho phù hợp. Đối tượng hạch toán chi phí là phạm vi giới hạn mà chi phí sản xuất cần tập hợp nhằm đáp ứng nhu cầu kiểm tra, giám sát chi phí và tổ chức tính giá thành. Giới hạn tập hợp chi phí có thể là nơi phát sinh chi phí (phân xưởng, bộ phận....) hoặc có thể là đối tượng chịu chi phí ( sản phẩm, công trình, hạng mục công trình). Xác định đúng đối tượng tập hợp chi phí sản xuất thì mới có thể tổ chức tốt công tác hạch toán chi phí sản xuất từ khâu ghi chép ban đầu, tổng hợp số liệu đến mở tài khoản và tổ chức hệ thống sổ sách kế toán. Việc xác định đối tượng kế toán tập hợp chi phí cần phải dựa trên các đặc điểm về sản xuất của doanh nghiệp, đặc điểm của sản phẩm, quy trình công nghệ sản xuất sản phẩm, đặc điểm chi phí, mục đích, công dụng của chi phí, yêu cầu và trình độ quản lý của doanh nghiệp. Thông thường, đối tượng kế toán tập hợp chi phí trong doanh nghiệp có thể là: ÜTừng phân xưởng, tổ, đội sản xuất, bộ phận sản xuất hoặc toàn doanh nghiệp. ÜTừng giai đoạn công nghệ hoặc toàn bộ quy trình công nghệ. ÜTừng sản phẩm, từng đơn đặt hàng hoặc hạng mục công trình. ÜTừng nhóm sả._.n phẩm... Riêng đối với các đơn vị khảo sát thiết kế, do đặc điểm của sản phẩm là những sản phẩm đơn chiếc, thời gian thực hiện kéo dài, mỗi sản phẩm (công trình, hạng mục công trình) lại có yêu cầu riêng về kỹ thuật, đòi hỏi sự kết hợp giữa nhiều phòng ban với nhau, mỗi công trình lại có dự toán riêng. Vì vậy, đối tượng hạch toán chi phí sản xuất trong các đơn vị này thường là các công trình, hạng mục công trình, các đơn đặt hàng, các giai đoạn công việc hoàn thành có dự toán riêng. Phương pháp hạch toán chi phí sản xuất: Phương pháp hạch toán chi phí sản xuất là một phương pháp hay hệ thống các phương pháp được sử dụng để tập hợp và phân loại các chi phí sản xuất trong phạm vi giới hạn của đối tượng hạch toán chi phí. Về cơ bản, phương pháp hạch toán chi phí bao gồm các phương pháp sau: ÜPhương pháp hạch toán chi phí theo sản phẩm ÜPhương pháp hạch toán chi phí theo đơn đặt hàng ÜPhương pháp hạch toán chi phí theo giai đoạn công nghệ ÜPhương pháp hạch toán chi phí theo phân xưởng ÜPhương pháp hạch toán chi phí theo nhóm sản phẩm ....... Nội dung chủ yếu của phương pháp hạch toán chi phí sản xuất là kế toán mở thẻ (hoặc sổ) chi tiết hạch toán chi phí sản xuất theo từng đối tượng đã xác định, phản ánh các chi phí phát sinh có liên quan đến đối tượng, hàng tháng tổng hợp chi phí theo từng đối tượng. Đối tượng và phương pháp tính giá thành sản phẩm: Đối tượng tính giá thành: Các loại sản phẩm, lao vụ, dịch vụ do doanh nghiệp sản xuất ra cần phải tính tổng giá thành và giá thành đơn vị. Xác định đối tượng tính giá thành là công việc cần thiết đầu tiên trong toàn bộ công việc tính giá thành sản phẩm của kế toán. Nếu xác định đúng và phù hợp với điều kiện, đặc điểm của doanh nghiệp sẽ giúp cho kế toán tổ chức mở, lập bảng tính giá thành sản phẩm theo từng đối tượng một cách chính xác, đồng thời quản lý và kiểm tra được tình hình thực hiện kế hoạch giá thành sản phẩm có hiệu quả đáp ứng được yêu cầu quản lý doanh nghiệp. Bộ phận kế toán phải căn cứ vào đặc điểm sản xuất của doanh nghiệp, của các loại sản phẩm mà doanh nghiệp sản xuất, tính chất sản xuất để xác định đối tượng tính giá thành cho thích hợp. Đối tượng tính giá thành có thể là: ÜChi tiết sản phẩm ÜBán thành phẩm ÜSản phẩm hoàn chỉnh ÜĐơn đặt hàng ÜCông trình hoặc hạng mục công trình Đối với các doanh nghiệp khảo sát thiết kế, dựa vào đặc điểm hoạt động và tính chất đặc thù của sản phẩm khảo sát thiết kế nên đối tượng tính giá thành sản phẩm thường là các công trình, hạng mục công trình hoặc các giai đoạn công việc hoàn thành có dự toán riêng. Phương pháp tính giá thành sản phẩm: Phương pháp tính giá thành sản phẩm là phương pháp sử dụng số liệu tập hợp trong kỳ để tính toán giá thành theo từng đối tượng hạch toán. VÒ c¬ b¶n, ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh bao gåm c¸c ph­¬ng ph¸p sau: ÜPhương pháp tính giá thành giản đơn (hay phương pháp tính giá thành trực tiếp). Hiện nay, phương pháp này được sử dụng phổ biến trong các đơn vị khảo sát thiết kế do tính chất đơn chiếc của sản phẩm và sự phù hợp giữa đối tượng tập hợp chi phí sản xuất và đối tượng tính giá thành sản phẩm khảo sát thiết kế. Đặc điểm của việc tập hợp chi phí sản xuất trong các đơn vị khảo sát thiết kế là toàn bộ chi phí phát sinh đều được tập hợp theo công trình hoặc hạng mục công trình. Đối với các chi phí trực tiếp như: chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp phát sinh trực tiếp đối với các công trình nào thì hạch toán trực tiếp cho công trình đó theo chứng từ gốc hoặc bảng phân bổ chi phí. Đối với chi phí sản xuất chung, sau khi tập hợp xong sẽ phân bổ theo các tiêu thức phù hợp đã trình bày ở phần trên. Theo phương pháp tính giá thành giản đơn, giá thành thực tế của công trình (giai đoạn công việc) chính là tập hợp chi phí sản xuất phát sinh trực tiếp cho một công trình hay giai đoạn công việc từ khi bắt đầu đến khi hoàn thành khảo sát thiết kế. Tổng gia thành sản phẩm hoàn thành công trình = Chi phí sản xuất dở dang đầu kỳ + Chi phí sản xuất phát sinh trong kỳ - Chi phí sản xuất dở dang cuối kỳ - Các khoản làm giảm chi phí Tuy nhiên, phương pháp tính giá thành trực tiếp chỉ áp dụng được trong trường hợp đối tượng hạch toán chi phí trùng với đối tượng tính giá thành. Đối với trường hợp đơn vị khảo sát thiết kế nhận theo đơn đặt hàng với nhiều công trình, hạng mục công trình, đối tượng tập hợp chi phí là các đơn đặt hàng trong khi đối tượng tính giá thành lại là các công trình, hạng mục công trình. Do đó, kế toán phải sử dụng kết hợp phương pháp tính giá thành trực tiếp (để tính giá thành cho đơn đặt hàng) với phương pháp hệ số hoặc phương pháp tỷ lệ (để tính giá thành cho từng công trình, hạng mục công trình) ÜPhương pháp hệ số: Phương pháp này được áp dụng khi trong cùng một đơn đặt hàng có nhiều công trình, hạng mục công trình với các yêu cầu về kinh tế kỹ thuật giống nhau. Giữa các công trình này có hệ số quy đổi ( quy đổi thành công trình chuẩn). Giá thành công trình chuẩn = Tổng giá thành của đơn đặt hàng Tổng số công trình chuẩn hoàn thành trong kỳ Giá thành mỗi công trình = Giá thành công trình chuẩn x Hệ số quy đổi mỗi công trình ÜPhương pháp tỷ lệ: Phương pháp này được áp dụng trong trường hợp đơn vị tâp hợp chi phí theo đơn đặt hàng và tính giá thành sản phẩm theo tưng công trình giống như trong phương pháp hệ số nhưng giữa các công trình không có hệ số quy đổi. Do vây, kế toán phải xác định tỷ lệ giữa tổng giá thành thực tế và tổng giá thành kế hoạch để qua đó xác định được giá thành cho từng công trình. Tỷ lệ = Tổng giá thành thực tể của các công trình hoàn thành trong kỳ Tổng giá thành kế hoạch của các công trình Giá thành thực tế của từng công trình = Tổng giá thành kế hoạch của các công trình x Tỷ lệ ÜPhương pháp tổng cộng chi phí: Khi các công trình khảo sát thiết kế có quy mô lớn và yêu cầu kỹ thuật phức tạp, với đối tượng tập hợp chi phí là từng đội, từng phòng sản xuất, còn đối tượng tính giá thành là sản phẩm cuối cùng, để tính được giá thành sản phẩm thì phải tổng cộng các chi phí ở tổ, đội. Do đó, giá thành được tính theo công thức sau: Z = D đk + Z1 + Z2 + ....+ Zn – D ck Trong đó: Z: là giá thành sản phẩm Z1, Z2, ...,Zn: là gi¸ thµnh ở các bộ phận sản xuất D đk, D ck: là các chi phí dở dang đầu kỳ và cuối kỳ ÜPhương pháp loại trừ giá trị sản phẩm phụ: Đối với các doanh nghiệp mà trong cùng một quá trình sản xuất, bên cạnh các sản phẩm chính thu được còn có thể thu được những sản phẩm phụ. Để tính giá thành sản phẩm chính, kế toán phải loại trừ giá trị sản phẩm phụ khỏi tổng chi phí sản xuất sản phẩm. Giá trị sản phẩm phụ có thể được xác định theo nhiều phương pháp như: giá có thể sử dụng, giá trị ước tính, giá kế hoạch, giá nguyên vật liệu ban đầu... ÜPhương pháp liên hợp: Phương pháp này áp dụng cho những doanh nghiệp có tính chất quy trình công nghệ và tính chất sản phẩm phức tạp đòi hỏi việc tính giá thành phải kết hợp nhiều phương pháp khác nhau. trên thực tế kế toán có thể kết hợp phương pháp trực tiếp với phương pháp tổng cộng chi phí, phương pháp tổng cộng chi phí với phương pháp tỷ lệ, phương pháp hệ số với phương pháp trực tiếp, phương pháp hệ số với phương pháp loại trừ giá trị sản phẩm phụ .... Việc vận dụng phương pháp nào là tuỳ thuộc vào điều kiện của mỗi doanh nghiệp. Song trên thực tế trong các đơn vị khảo sát thiết kế, phương pháp giản đơn và phương pháp tổng cộng chi phí là hai phương pháp được sử dụng phổ biến nhất. Hạch toán tổng hợp chi phí sản xuất theo phương pháp kê khai thường xuyên: Phương pháp kê khai thường xuyên dùng để phản ánh thường xuyên liên tục tình hình biến động tăng giảm các loại hàng hoá tồn kho. Kế toán hạch toán theo phương pháp này sẽ ghi chép và theo dõi trên hệ thống sổ sách ngay khi phát sinh nghiệp vụ. Hạch toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp: Khái niệm và tài khoản sử dụng: ÜKhái niệm: Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp bao gồm tất cả các chi phí về nguyên vật liệu chính, vật liệu phụ, nhiên liệu.... được sử dụng trực tiếp cho quá trình sản xuất sản phẩm. ÜTài khoản sử dụng: Để theo dõi các khoản chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, kế toán sử dụng tài khoản 621 – Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp. Tài khoản này được mở chi tiết theo từng đối tượng tập hợp chi phí ( phân xưởng, bộ phận sản xuất ...) hoặc từng đối tượng tính giá thành ( sản phẩm, công trình, hạng mục công trình ...). Kết cấu của tài khoản 621 như sau: Bên Nợ: Phản ánh giá trị thực tế nguyên vật liệu xuất dùng cho chế tạo sản phẩm trong kỳ. Bên Có: ÜPhản ánh giá trị nguyên vật liệu sử dụng không hết nhập lại kho. ÜPhân bổ và kết chuyển giá trị nguyên vật liệu thực tế sử dụng cho chế tạo sản phẩm trong kỳ vào bên Nợ tài khoản 154 – chi phí sản xuất kinh doanh dở dang. Tài khoản 621 cuối kỳ không có số dư. Phương pháp hạch toán: Trong khảo sát thiết kế, chi phí nguyên vật liệu trực tiếp chủ yếu là các dụng cụ khảo sát (thước đo địa hình...) hoặc giấy, bút, mực in, văn phòng phẩm, nhìn chung các loại chi phí này thường chiếm tỷ trọng nhỏ trong giá thành sản phẩm và không phải là yếu tố cấu thành nên thực thể sản phẩm. Mặt khác, các loại nguyên vật liệu này không được sử dụng riêng cho từng công trình mà nó liên quan đến nhiều công trình khác nhau. Do đó, yêu cầu hạch toán chi phí nguyên vật liệu đòi hỏi phải có sự phân bổ chính xác mức tiêu hao cụ thể cho từng đối tượng chịu chi phí. Chính vì thế đối với những chi phí nguyên vật liệu chỉ liên quan đến một đối tượng kế toán tập hợp chi phí sản xuất thì kế toán sử dụng phương pháp tập hợp chi phí trực tiếp. Trong trường hợp chi phí nguyên vật liệu trực tiếp có liên quan đến nhiều đối tượng khác nhau, kế toán sử dụng phương pháp phân bổ gián tiếp. Do không thể xác định được mức tiêu hao thực tế cho từng loại sản phẩm nên để phân bổ chi phí cho các đối tượng cần xác định, lựa chọn tiêu thức phân bổ hợp lý. Tiêu thức phân bổ hợp lý phải đảm bảo được mối quan hệ tỷ lệ thuận giữa tổng chi phí cần phân bổ với tiêu thức phân bổ của từng đối tượng. Các tiêu thức có thể là định mức tiêu hao cho từng loại sản phẩm, hệ số phân bổ được quy định tỷ lệ với trọng lượng sản phẩm được sản xuất. Mức phân bổ chi phí về nguyên vật liệu chính được dùng cho từng loai sản phẩm được xác định theo công thức sau: Chi phÝ vËt liÖu ph©n bæ cho tõng ®èi t­îng = Tiªu thøc ph©n bæ cho tõng ®èi t­îng x HÖ sè ph©n bæ HÖ sè ph©n bæ = Tæng chi phÝ nguyªn vËt liÖu cÇn ph©n bæ Tæng tiªu thøc ph©n bæ H¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn ®­îc thÓ hiÖn b»ng s¬ ®å sau: S¬ ®å 2: S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn. TK 152 TK 621 TK 111,112,331 XuÊt nguyªn vËt liÖu dïng trùc tiÕp s¶n xuÊt Mua nguyªn vËt liÖu ®­a th¼ng vµo s¶n xuÊt TK 1331 ThuÕ GTGT Gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu kh«ng sö dông hÕt cuèi kú nhËp l¹i kho H¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: Kh¸i niÖm vµ tµi kho¶n sö dông: ÜKh¸i niÖm: chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lµ kho¶n thï lao lao ®éng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm, trùc tiÕp thùc hiÖn c¸c lao vô, dÞch vô nh­ tiÒn l­¬ng chÝnh, l­¬ng phô vµ c¸c kho¶n phô cÊp cã tÝnh chÊt l­¬ng (phô cÊp ®éc h¹i, lµm thªm giê, lµm ®ªm....). Ngoµi ra, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp cßn bao gåm c¸c kho¶n ®ãng gãp b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn do chñ sö dông lao ®éng chÞu vµ ®­îc tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh theo mét tû lÖ nhÊt ®Þnh víi sè tiÒn l­¬ng ph¸t sinh cña nh©n c«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt. ÜTµi kho¶n sö dông: §Ó h¹ch to¸n vµ theo dâi chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 622 – chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Tµi kho¶n nµy ®­îc më chi tiÕt theo tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ hoÆc ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh. KÕt cÊu vµ néi dung cña tµi kho¶n 622 nh­ sau: Bªn Nî: Ph¶n ¸nh chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp tham gia vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh bao gåm: tiÒn l­¬ng, tiÒn c«ng, phô cÊp cã tÝnh chÊt l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng. Bªn Cã: KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµo bªn Nî tµi kho¶n 154 – chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang. Tµi kho¶n 622 cuèi kú kh«ng cã sè d­. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n: Kh¸c víi c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p do cã thÓ coi kh¶o s¸t thiÕt kÕ lµ mét ngµnh dÞch vô t­ vÊn nªn c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng (b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn) vÉn ®­îc tÝnh vµo chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. §èi víi c¸c ®¬n vÞ kh¶o s¸t thiÕt kÕ do s¶n phÈm mang hµm l­îng chÊt x¸m cao nªn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lµ nh©n tè chÝnh cÊu thµnh nªn gi¸ trÞ s¶n phÈm bao gåm c¶ c¸c kho¶n ph¶i tr¶ cho ng­êi lao ®éng thuéc doanh nghiÖp vµ lao ®éng thuª ngoµi. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp nÕu tÝnh tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm hoÆc tr¶ l­¬ng theo thêi gian nh­ng cã liªn hÖ trùc tiÕp víi tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ cô thÓ th× dïng ph­¬ng ph¸p tËp hîp trùc tiÕp. §èi víi chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt tr¶ theo thêi gian cã liªn quan tíi nhiÒu ®èi t­îng vµ kh«ng h¹ch to¸n trùc tiÕp ®­îc th× dïng ph­¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp. Tiªu chuÈn dïng ph©n bæ cã thÓ theo giê c«ng ®Þnh møc, theo tiÒn l­¬ng ®Þnh møc hoÆc theo giê c«ng thùc tÕ. Trªn c¬ së tiÒn l­¬ng ®­îc ph©n bæ sÏ tiÕn hµnh trÝch b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn theo tû lÖ quy ®Þnh ®Ó tÝnh vµo chi phÝ. Theo chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn nay quy ®Þnh: ÜTrÝch b¶o hiÓm x· héi: 20% theo l­¬ng trong ®ã: 15 % tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt 5 % khÊu trõ vµo l­¬ng cña ng­êi lao ®éng ÜTrÝch b¶o hiÓm y tÕ: 3% theo l­¬ng trong ®ã: 2 % tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt 1 % khÊu trõ vµo l­¬ng cña ng­êi lao ®éng ÜTrÝch kinh phÝ c«ng ®oµn: 2 % theo l­¬ng vµ tÝnh c¶ vµo chi phÝ s¶n xuÊt Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ®­îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau: S¬ ®å 3: S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn. TK 334,338 TK 622 TK 154 TiÒn l­¬ng, b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt TK 335 TrÝch tiÒn l­¬ng nghØ phÐp cña c«ng nh©n s¶n xuÊt Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung: Kh¸i niÖm vµ tµi kho¶n sö dông: ÜKh¸i niÖm: chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ nh÷ng chi phÝ cÇn thiÕt cßn l¹i ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm sau chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp vµ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. §©y lµ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong ph¹m vi ph©n x­ëng, bé phËn s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. ÜTµi kho¶n sö dông: §Ó h¹ch to¸n vµ theo dâi chi phÝ s¶n xuÊt chung, kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 627 – chi phÝ s¶n xuÊt chung. Tµi kho¶n nµy më chi tiÕt theo tõng ph©n x­ëng, bé phËn s¶n xuÊt, dÞch vô. KÕt cÊu vµ néi dung cña tµi kho¶n 627 nh­ sau: Bªn Nî: ph¶n ¸nh c¸c chi phÝ s¶n xuÊt chung ph¸t sinh trong kú bao gåm l­¬ng nh©n viªn qu¶n lý ph©n x­ëng, khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh dïng chung cho ho¹t ®éng cña ph©n x­ëng vµ nh÷ng chi phÝ kh¸c liªn quan tíi ho¹t ®éng cña ph©n x­ëng. Bªn Cã: ÜPh¶n ¸nh c¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung ÜKÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung vµo bªn Nî tµi kho¶n 154 – chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang. Tµi kho¶n 627 cuèi kú kh«ng cã sè d­. Tµi kho¶n 627 trong c¸c ®¬n vÞ kh¶o s¸t thiÕt kÕ kh«ng bao gåm kho¶n trÝch theo l­¬ng cña c¸n bé, c«ng nh©n trùc tiÕp kh¶o s¸t thiÕt kÕ nh­ c¸c ®¬n vÞ x©y l¾p. C¸c kho¶n nµy vÉn ®­îc tÝnh vµo chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp do ngµnh kh¶o s¸t thiÕt kÕ cã thÓ coi lµ mét ngµnh dÞch vô ho¹t ®éng trong lÜnh vùc t­ vÊn. Tµi kho¶n 627 cã 6 tµi kho¶n cÊp hai: ìTµi kho¶n 6271: Chi phÝ nh©n viªn ph©n x­ëng ìTµi kho¶n 6272: ChÝ phÝ vËt liÖu ìTµi kho¶n 6273: Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt ìTµi kho¶n 6274: Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh ìTµi kho¶n 6277: Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi ìTµi kho¶n 6278: Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n: Chi phÝ s¶n xuÊt chung ®­îc tËp hîp vµo c¸c ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ còng gièng nh­ chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp nh­ng do ®Æc ®iÓm cña chi phÝ s¶n xuÊt chung th­êng kh«ng ®­îc tÝnh trùc tiÕp vµo c¸c ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ nªn ph¶i tiÕn hµnh ph©n bæ. Chi phÝ s¶n xuÊt chung ®­îc tËp hîp theo tõng ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ, cuèi kú ph©n bæ cho tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ theo tiªu thøc phï hîp. Tiªu thøc sö dông ®Ó ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung cã thÓ theo chi phÝ tiÒn l­¬ng trùc tiÕp, chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp hay ®Þnh møc chi phÝ s¶n xuÊt chung. Møc chi phÝ s¶n xuÊt chung ph©n bæ cho tõng ®èi t­îng = Tæng tiªu thøc ph©n bæ cho tõng ®èi t­îng x Tæng chi phÝ s¶n xuÊt chung cÇn ph©n bæ Tæng tiªu thøc ph©n bæ cho tÊt c¶ c¸c ®èi t­îng Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung ®­îc ph¶n ¸nh qua s¬ ®å 4: (trangbªn)S¬ ®å 4: S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn. TK 334, 338 TK 627 TK 154 Chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý ph©n x­ëng TK 152, 153, 142 Chi phÝ vËt liÖu dïng cho s¶n xuÊt Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung TK214 Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh TK 331 Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi TK 111, 112 Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c TK 1331 ThuÕ GTGT ThuÕ GTGT TK 142, 335 Ph©n bæ hoÆc trÝch tr­íc chi phÝ söa ch÷a lín tµi s¶n cè ®Þnh H¹ch to¸n c¸c kho¶n thiÖt h¹i trong s¶n xuÊt: H¹ch to¸n thiÖt h¹i vÒ s¶n phÈm háng: S¶n phÈm háng lµ c¸c s¶n phÈm kh«ng tháa m·n c¸c tiªu chuÈn chÊt l­îng vµ ®Æc ®iÓm kü thuËt cña s¶n xuÊt. S¶n phÈm háng cã thÓ ®­îc chia thµnh hai lo¹i: ÜS¶n phÈm háng cã thÓ söa ch÷a ®­îc: lµ nh÷ng s¶n phÈm mµ vÒ mÆt kü thuËt cã thÓ söa ch÷a ®­îc vµ viÖc söa ch÷a ®ã cã lîi vÒ mÆt kinh tÕ. ÜS¶n phÈm háng kh«ng thÓ söa ch÷a ®­îc: lµ nh÷ng s¶n phÈm mµ vÒ mÆt kü thuËt lµ kh«ng thÓ söa ch÷a ®­îc hoÆc cã thÓ söa ch÷a ®­îc nh­ng viÖc söa ch÷a ®ã kh«ng cã lîi vÒ mÆt kinh tÕ. C¶ hai lo¹i s¶n phÈm nãi trªn l¹i ®­îc chi tiÕt thµnh: s¶n phÈm háng trong ®Þnh møc vµ s¶n phÈm háng ngoµi ®Þnh møc. Nh÷ng s¶n phÈm háng trong ®Þnh møc lµ nh÷ng s¶n phÈm háng n»m trong dù kiÕn cña doanh nghiÖp. Chi phÝ cho c¸c s¶n phÈm nµy ®­îc coi lµ chi phÝ s¶n xuÊt chÝnh phÈm. S¶n phÈm háng ngoµi ®Þnh møc lµ nh÷ng s¶n phÈm háng n»m ngoµi dù kiÕn cña doanh nghiÖp, x¶y ra do c¸c nguyªn nh©n bÊt th­êng nh­ háng m¸y, ho¶ ho¹n....C¸c chi phÝ cho c¸c s¶n phÈm háng ngoµi ®Þnh møc do x¶y ra bÊt th­êng nªn kh«ng ®­îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt chÝnh phÈm mµ th­êng ®­îc xem nh­ mét kho¶n phÝ tæn thêi kú trõ vµo thu nhËp. §èi víi c¸c ®¬n vÞ kh¶o s¸t thiÕt kÕ, s¶n phÈm háng th­êng lµ c¸c b¶n vÏ thiÕt kÕ c«ng tr×nh bÞ vÏ sai hoÆc kh«ng cã tÝnh kh¶ thi vµ chi phÝ thiÖt h¹i ph¸t sinh hÇu hÕt lµ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. C¸c s¶n phÈm háng nµy lµ nh÷ng s¶n phÈm kh«ng thÓ söa ch÷a ®­îc. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n (s¬ ®å 5): S¬ ®å 5: S¬ ®å h¹ch to¸n thiÖt h¹i vÒ s¶n phÈm háng. TK 152, 153,334 TK 138, 142 TK 138, 152,334 Chi phÝ söa ch÷a s¶n phÈm háng Gi¸ trÞ s¶n phÈm háng kh«ng söa ch÷a ®­îc Gi¸ trÞ phÕ liÖu thu håi vµ c¸c kho¶n båi th­êng TK 627 Gi¸ trÞ thiÖt h¹i tÝnh vµo gi¸ thµnh TK 811, 415 Gi¸ trÞ thiÖt h¹i ngoµi ®Þnh møc TK 154 H¹ch to¸n thiÖt h¹i vÒ ngõng s¶n xuÊt: Trong thêi gian ngõng s¶n xuÊt, v× nh÷ng nguyªn nh©n chñ quan hoÆc kh¸ch quan, c¸c doanh nghiÖp vÉn ph¶i bá ra mét s« kho¶n chi phÝ ®Ó duy tr× ho¹t ®éng nh­: tiÒn c«ng lao ®éng, khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, chi phÝ b¶o d­ìng..... Nh÷ng kho¶n chi phÝ nµy ®­îc coi lµ thiÖt h¹i vÒ ngõng s¶n xuÊt. §èi víi tr­êng hîp ngõng s¶n xuÊt theo kÕ ho¹ch, kÕ to¸n theo dâi thiÖt h¹i trªn tµi kho¶n 335-chi phÝ ph¶i tr¶. Tr­êng hîp ngõng s¶n xuÊt bÊt th­êng do kh«ng ®­îc chÊp nhËn nªn ph¶i theo dâi riªng trªn tµi kho¶n 142-chi phÝ trÝch tr­íc. Cuèi kú, sau khi trõ phÇn thu håi, gi¸ trÞ thiÖt h¹i thùc tÕ sÏ trõ vµo thu nhËp nh­ c¸c kho¶n chi phÝ thêi kú. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n (s¬ ®å 6): S¬ ®å 6: S¬ ®å h¹ch to¸n thiÖt h¹i vÒ ngõng s¶n xuÊt.(trang bªn) TK 152, 153,334, 214, 111 ... TK 335 TK 622, 627, 641, 642 Chi phÝ ngõng s¶n xuÊt trong kÕ ho¹ch Chi phÝ ngõng s¶n xuÊt theo kÕ ho¹ch TrÝch trø¬c chi phÝ ngõng s¶n xuÊt theo kÕ ho¹ch TK 138, 152,334 Gi¸ trÞ båi th­êng, thu håi TK 415,811 ThiÖt h¹i thùc tÕ TK 142 Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang: Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt: Sau khi ®· tËp hîp ®Çy ®ñ chi phÝ ph¸t sinh trong kú, kÕ to¸n c¨n cø vµo ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ vµ ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ ®· ®­îc x¸c ®Þnh t­¬ng øng. Cuèi kú kÕ to¸n kÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung cho tõng c«ng tr×nh. §Ó tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt, kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 154-chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang. Tµi kho¶n 154 ®­îc më chi tiÕt theo tõng ngµnh s¶n xuÊt, tõng n¬i ph¸t sinh hay tõng lo¹i s¶n phÈm..... KÕt cÊu vµ néi dung tµi kho¶n 154 nh­ sau: Bªn Nî: TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt trong kú (chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung) Bªn Cã: ÜC¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt ÜTæng gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ cña s¶n phÈm, lao vô,dÞch vô ®· hoµn thµnh D­ Nî : Chi phÝ thùc tÕ cña s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô dë dang, ch­a hoµn thµnh. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt (s¬ ®å 7) S¬ ®å 7: S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ s¶n phÈm theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn. TK 621 TK 154 TK 152, 111... Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp TK 622 Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp TK 627 Chi phÝ s¶n xuÊt chung C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n phÈm TK 155, 152 TK 157 TK 632 Tæng gi¸ thµnh thùc tÕ NhËp kho Göi b¸n Tiªu thô th¼ng Dck: xxxx D ®k:xxxx KiÓm kª ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang: S¶n phÈm dë dang lµ khèi l­îng s¶n phÈm, c«ng viÖc cßn ®ang trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ biÕn. S¶n phÈm dë dang trong kh¶o s¸t thiÕt kÕ ®­îc x¸c ®Þnh b»ng ph­¬ng ph¸p kiÓm kª hµng th¸ng. ViÖc tÝnh vµ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang trong kh¶o s¸t thiÕt kÕ phô thuéc vµo ph­¬ng thøc thanh to¸n khèi l­îng c«ng viÖc kh¶o s¸t thiÕt kÕ hoµn thµnh gi÷a ng­êi nhËn thÇu vµ ng­êi giao thÇu. ÜNÕu quy ®Þnh thanh to¸n s¶n phÈm kh¶o s¸t thiÕt kÕ sau khi hoµn thµnh toµn bé th× s¶n phÈm dë dang lµ tæng sè chi phÝ ph¸t sinh tõ khi khëi c«ng ®Õn thêi ®iÓm ®¸nh gi¸ khi c«ng tr×nh hoÆc h¹ng môc c«ng tr×nh ®­îc hoµn thµnh bµn giao thanh to¸n th× toµn bé chi phÝ ph¸t sinh sÏ ®­îc tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm. ÜNÕu quy ®Þnh thanh to¸n s¶n phÈm kh¶o s¸t thiÕt kÕ hoµn thµnh theo ®iÓm dõng kü thuËt hîp lý th× s¶n phÈm dë dang lµ khèi l­îng kh¶o s¸t thiÕt kÕ ch­a ®¹t tíi ®iÓm dõng kü thuËt hîp lý ®· quy ®Þnh vµ ®­îc ®¸nh gi¸ theo chi phÝ thùc tÕ trªn c¬ së ph©n bæ chi phÝ thùc tÕ cña h¹ng môc c«ng tr×nh ®ã cho c¸c giai ®o¹n, tæ hîp c«ng viÖc ®· hoµn thµnh vµ giai ®o¹n dë dang theo dù to¸n. Chi phÝ cña s¶n phÈm dë dang cuèi kú = Chi phÝ cña s¶n phÈm dë dang ®Çu kú + Chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú x Gi¸ dù to¸n cña khèi l­îng dë dang cuèi kú Gi¸ dù to¸n cña khèi l­îng kh¶o s¸t thiÕt kÕ hoµn thµnh + Gi¸ dù to¸n cña c¸c khèi l­îng dë dang cuèi kú Th«ng th­êng ë c¸c ®¬n vÞ kh¶o s¸t thiÕt kÕ th­êng ¸p dông ph­¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt trùc tiÕp cho c¸c ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh, c¸c chi phÝ liªn quan tíi nhiÒu ®èi t­îng h¹ch to¸n th× ®­îc ph©n bæ theo tû lÖ s¶n l­îng thùc hiÖn trong kú. V× thÕ, ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang th­êng ®­îc sö dông lµ ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp. §Æc ®iÓm h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú: Ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú lµ ph­¬ng ph¸p ph¶n ¸nh kh«ng th­êng xuyªn c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh ®Æc biÖt lµ sù biÕn ®éng c¸c lo¹i hµng ho¸ tån kho, ph­¬ng ph¸p nµy cho phÐp kÕ to¸n ghi chÐp ®Þnh kú chø kh«ng ph¶i ghi sæ hµng ngµy. H¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: Do ®Æc ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú nªn chi phÝ vËt liÖu xuÊt dïng rÊt khã ph©n ®Þnh ®­îc lµ xuÊt dïng cho môc ®Ých s¶n xuÊt, qu¶n lý hay cho tiªu thô s¶n phÈm. V× vËy, ®Ó phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, kÕ to¸n cÇn theo dâi chi tiÕt c¸c chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn tõng ®èi t­îng (ph©n x­ëng, bé phËn s¶n xuÊt .....) hoÆc dùa vµo môc ®Ých sö dông hay tû lÖ ®Þnh møc ®Ó ph©n bæ vËt liÖu xuÊt dïng cho tõng môc ®Ých. §Ó ph¶n ¸nh c¸c chi phÝ vËt liÖu ®· xuÊt dïng cho s¶n xuÊt s¶n phÈm, kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 621 – Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. C¸c chi phÝ ®­îc ph¶n ¸nh trªn tµi kho¶n 621 kh«ng ghi theo tõng chøng tõ xuÊt dïng nguyªn vËt liÖu mµ ®­îc ghi mét lÇn vµo cuèi kú h¹ch to¸n, sau khi tiÕn hµnh kiÓm kª vµ x¸c ®Þnh ®­îc gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu tån kho vµ ®ang ®i ®­êng. KÕt cÊu vµ néi dung cña tµi kho¶n 622 nh­ sau: Bªn Nî: Gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu ®· xuÊt dïng cho c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. Bªn Cã: KÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu vµo bªn Nî tµi kho¶n 621 – gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm . Tµi kho¶n 621 cuèi kú kh«ng cã sè d­. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n: ÜTrÞ gi¸ nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng trùc tiÕp ®Ó chÕ t¹o s¶n phÈm: Nî TK 621 (chi tiÕt theo tõng ®èi t­îng) Cã TK 611 (6111): Gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng ÜCuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu vµo gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm Nî TK 631 (gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm) Cã TK 621 (chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp) H¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: VÒ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, tµi kho¶n sö dông vµ c¸ch tËp hîp chi phÝ trong kú gièng nh­ ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn. Cuèi kú, ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, lao vô... kÕ to¸n kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµo tµi kho¶n 631 – Gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm. Nî TK 631 (gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm) Cã TK 622 (chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp) H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung: Toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt chung ®­îc tËp hîp vµo tµi kho¶n 627 – Chi phÝ s¶n xuÊt chung vµ ®­îc ghi theo c¸c tiÓu kho¶n t­¬ng øng vµ t­¬ng tù nh­ víi doanh nghiÖp ¸p dông ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn. Sau ®ã ®­îc ph©n bæ vµo tµi kho¶n 631 – Gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm, ®­îc ghi chi tiÕt theo tõng ®èi t­îng ®Ó tÝnh gi¸ thµnh. Nî TK 631 (gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm) Cã TK 627 (Chi phÝ s¶n xuÊt chung) Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt, kiÓm kª, ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang: Tµi kho¶n sö dông: Theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú, ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 631 – Gi¸ thµnh s¶n xuÊt. Tµi kho¶n nµy ®­îc më chi tiÕt theo tõng ®èi t­îng h¹ch to¸n. KÕt cÊu vµ néi dung cña tµi kho¶n 631 nh­ sau: Bªn Nî: ÜPh¶n ¸nh chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang ®Çu kú ®­îc kÕt chuyÓn sang tõ tµi kho¶n 154 – Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang ÜTæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh ph¸t sinh trong kú . Bªn Cã: ÜPh¶n ¸nh chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang cuèi kú kÕt chuyÓn sang tµi kho¶n 154 – Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang. ÜPh¶n ¸nh gi¸ thµnh lao vô s¶n phÈm hoµn thµnh. Tµi kho¶n 631 cuèi kú kh«ng cã sè d­. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n: Quy tr×nh h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú ®­îc ph¶n ¸nh qua s¬ ®å 8. S¬ ®å 8: S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú. TK 154 TK 631 KÕt chuyÓn gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú TK 632 TK 611 TK 621 TK 334, 338 TK 622 TK 214, 111,112,611 TK 627 KÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung Gi¸ thµnh c¸c s¶n phÈm hoµn thµnh trong kú Gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng chÕ t¹o s¶n phÈm Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ph¸t sinh trong kú Chi phÝ s¶n xuÊt chung ph¸t sinh trong kú KÕt chuyÓn gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cuèi kú KiÓm kª, ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang: ViÖc kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang còng ®­îc tiÕn hµnh t­¬ng tù nh­ ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn. Trong ngµnh kh¶o s¸t thiÕt kÕ nãi riªng th× s¶n phÈm dë dang lµ nh÷ng s¶n phÈm cßn ch­a hoµn thµnh giai ®o¹n kh¶o s¸t thiÕt kÕ hay nh÷ng s¶n phÈm ch­a ®­îc nghiÖm thu.Do vËy, viÖc ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang mét c¸ch hîp lý sÏ gióp cho c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm kh¶o s¸t thiÕt kÕ ®­îc chÝnh x¸c, tõ ®ã cung cÊp th«ng tin cÇn thiÕt,kÞp thêi cho nhµ qu¶n trÞ. : Thùc tr¹ng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty ThiÕt kÕ C«ng nghiÖp Ho¸ chÊt Kh¸i qu¸t chung vÒ C«ng ty ThiÕt kÕ C«ng nghiÖp Ho¸ chÊt LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty thiÕt kÕ C«ng nghiÖp Ho¸ chÊt: C«ng ty thiÕt kÕ C«ng nghiÖp Ho¸ chÊt lµ mét doanh nghiÖp Nhµ n­íc, thuéc Tæng c«ng ty Ho¸ chÊt ViÖt Nam, tiÒn th©n lµ ViÖn thiÕt kÕ Ho¸ chÊt thuéc Bé c«ng nghiÖp nÆng, ®­îc thµnh lËp ngµy 29/5/1967 theo quyÕt ®Þnh sè 1775/CNNg cña Bé c«ng nghiÖp. Trong nh÷ng n¨m qua doanh nghiÖp lu«n lµ mét ®¬n vÞ dÉn ®Çu trong viÖc thiÕt kÕ c«ng tr×nh Ho¸ chÊt, cã uy tÝn réng r·i víi c¸c ®¬n vÞ b¹n hµng vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ trong c¶ n­íc. N¨m 1973, ®Ó phï hîp víi yªu cÇu vµ nhiÖm vô ®­îc giao cña Nhµ n­íc, ViÖn thiÕt kÕ Ho¸ chÊt ®­îc cho phÐp thµnh lËp C«ng ty ThiÕt kÕ C«ng nghiÖp Hãa chÊt theo quyÕt sè 789/HC-QLKT ngµy 2/6/1973 cña Tæng cô ho¸ chÊt trªn c¬ së s¸p nhËp bé phËn thiÕt kÕ x©y dùng c¬ khÝ cña viÖn thiÕt kÕ ho¸ chÊt vµ bé phËn thiÕt kÕ cña ViÖn ho¸ häc C«ng nghiÖp gåm c¸c bé m«n: ThiÕt kÕ c«ng nghiÖp ho¸ chÊt, ThiÕt kÕ c¬ khÝ, c¬ giíi ho¸ l¾p ®Æt, thiÕt kÕ n¨ng l­îng, thiÕt kÕ x©y dùng. N¨m 1978, ®Ó thuËn tiÖn cho c«ng t¸c qu¶n lý vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho ®éi ngò c¸n bé ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng chuyªn m«n cña m×nh trong viÖc ®éc lËp thiÕt kÕ c¸c c«ng tr×nh s¶n xuÊt víi quy m« võa vµ nhá trong ph¹m vi c¶ n­íc còng nh­ thùc hiÖn mét sè ®Ò tµi nghiªn cøu. Héi ®ång Bé tr­ëng ®· ra quyÕt ®Þnh sè 112/H§BT ngµy 22/5/1978. N¨m 1993, ngµy 17/6 ViÖn ®¨ng ký trë thµnh doanh nghiÖp Nhµ n­íc theo quyÕt ®Þnh sè 338/CNNg cña Bé C«ng nghiÖp nÆng vµ ®æi tªn trë l¹i lµ C«ng ty ThiÕt kÕ C«ng nghiÖp Hãa chÊt theo quyÕt ®Þnh sè 370 Q§/TCNS§T cña Tæ chøc Ng©n s¸ch §Çu t­. Tªn giao dÞch cña c«ng ty lµ: Chemical Engineering Corporation (CECO). C«ng ty ThiÕt kÕ C«ng nghiÖp Ho¸ chÊt cã trô së chÝnh t¹i 21A C¸t Linh Hµ Néi, ®iÖn tho¹i: 04.8436141, 04.845577, Fax: 84.4.8232 325. Sù chuyÓn ®æi ho¹t ®éng ®­îc thùc hiÖn theo NghÞ ®Þnh 388/ H§BT cña Héi ®ång bé tr­ëng (nay lµ ChÝnh phñ). HiÖn nay, c«ng ty ThiÕt kÕ C«ng nghiÖp Ho¸ chÊt ho¹t ®éng trùc thuéc Tæng c«ng ty Ho¸ chÊt ViÖt Nam.Vèn cña c«ng ty tõ khi b¾t ®Çu thµnh lËp lµ 12,908,738,000 ®ång, trong ®ã: Vèn cè ®Þnh lµ 7298765000 ®ång vµ Vèn l­u ®éng lµ 5,609,973,000 ®ång. H¬n ba m­¬i n¨m víi nhiÒu biÕn ®éng cña thÞ tr­êng, C«ng ty ThiÕt kÕ C«ng nghiÖp ._.¬n ®Æt hµng ë c«ng tr×nh. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh: C«ng ty c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt, quy tr×nh c«ng nghÖ, yªu cÇu qu¶n lý s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh ®Ó lùa chän ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp. Ph­¬ng ph¸p gi¸ thµnh trùc tiÕp hay cßn gäi lµ ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh gi¶n ®¬n, ¸p dông ph­¬ng ph¸p nµy gi¸ thµnh c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hoµn thµnh bµn giao ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së tæng céng chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh tõ khi khëi c«ng ®Õn khi bµn giao. Theo ph­¬ng ph¸p nµy th× gi¸ thµnh x©y l¾p ®­îc tÝnh theo c«ng thøc: Gi¸ thµnh c«ng tr×nh kh¶o s¸t thiÕt kÕ hoµn thµnh bµn giao = Chi phÝ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú + Chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú - Chi phÝ s¶n phÈm dë dang cuèi kú Cuèi n¨m, c¨n cø vµo Sæ chi tiÕt tµi kho¶n 154(mÉu sè 28) kÕ to¸n tiÕn hµnh lËp B¶ng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm (mÉu sè 31) MÉu sè 31: C«ng ty ThiÕt kÕ C«ng nghiÖp Ho¸ chÊt b¶ng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm N¨m 2003 (§¬n vÞ tÝnh: §ång) STT M· sè Tªn c«ng tr×nh Chi phÝ SXDD ®Çu kú Chi phÝ SXPS trong kú Chi phÝ SXDD cuèi kú Tæng gi¸ thµnh Ghi chó 01 15404 Söa ch÷a kÕt cÊu x©y dùng khu ho¸ chÊt 0 322.606.490 0 322.606.490 02 15405 §¹i tu thiÕt bÞ khö muèi nhµ m¸y ®iÖn Ph¶ L¹i 305.241.632 612.356.254 47.994.531 965.592.417 03 15406 ThiÕt kÕ kü thuËt thi c«ng c«ng tr×nh ®Çu t­ xd x­ëng s¶n xuÊt bao b× 12tr bao/n¨m 12.136.674 103.589..210 0 115.725.884 04 15410 C¶i t¹o nhµ héi tr­êng thµnh nhµ s¶n xuÊt chÝnh sè 2- c«ng suÊt 500m3«xy/giê 0 260.756.250 0 260.756.250 .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... .... Tæng céng 998.657.182 10.128.056.740 301.066.922 10.825.647.000 Ng­êi lËp b¶ng: KÕ to¸n tr­ëng: (ký, hä vµ tªn) (ký, hä vµ tªn) Cuèi kú, khi c¸c c«ng tr×nh ®­îc nghiÖm thu (chÊp nhËn thanh to¸n), kÕ to¸n tæng hîp sÏ thùc hiÖn ghi Chøng tõ ghi sæ (mÉu sè32) dùa vµo B¶ng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm (mÉu sè 31) vµ kÕt chuyÓn c«ng tr×nh hoµn thµnh sang tµi kho¶n 911- x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. MÉu sè: 31 C«ng ty ThiÕt kÕ C«ng nghiÖp Ho¸ chÊt Chøng tõ ghi sæ Ngµy 31 th¸ng 12 n¨m 2003 KÌm theo .... chøng tõ gèc MÉu sè: 01-SKT Sè chøng tõ: 80 (§¬n vÞ tÝnh: §ång) Sè hiÖu chøng tõ TrÝch yÕu Sè hiÖu tµi kho¶n Sè tiÒn Nî Cã KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh quý 4/2003, c«ng tr×nh: c¶i t¹o nhµ héi tr­êng 911 154 260.756.250 Tæng céng 260.756.250 Ng­êi lËp b¶ng: KÕ to¸n tr­ëng: (ký vµ ghi râ hä, tªn) (ký vµ ghi râ hä, tªn) PhÇn III: Hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ t×nh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty ThiÕt kÕ C«ng nghiÖp Ho¸ chÊt: §¸nh gi¸ kh¸i qu¸t t×nh h×nh h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty ThiÕt kÕ C«ng nghiÖp Ho¸ chÊt: C«ng ty ThiÕt kÕ C«ng nghiÖp Ho¸ chÊt lµ doanh nghiÖp Nhµ n­íc, cã t­ c¸ch ph¸p nh©n, thùc hiÖn theo c¬ chÕ h¹ch to¸n kinh tÕ ®éc lËp, ®­îc phÐp liªn doanh, liªn kÕt víi c¸c tæ chøc, c¸ nh©n thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trong n­íc vµ ngoµi n­íc. Trong nh÷ng n¨m qua, cïng víi sù tr­ëng thµnh vµ ph¸t triÓn cña ngµnh x©y dùng c¬ b¶n ë ViÖt Nam, C«ng ty ThiÕt kÕ C«ng nghiÖp Ho¸ ®· kh«ng ngõng lín m¹nh vµ ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh tÝch. Sù v­¬n lªn vµ tr­ëng thµnh cña C«ng ty trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng víi sù c¹nh tranh quyÕt liÖt nh­ hiÖn nay, ®¸nh dÊu mét sù cè g¾ng v­ît bËc cña Ban gi¸m ®èc vµ to¸n thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn trong C«ng ty. Trong ®ã ®ãng gãp mét phÇn kh«ng nhá vµo trong thµnh c«ng chung cña C«ng ty lµPhßng tµi chÝnh - kÕ to¸n. Víi bé m¸y kÕ to¸n gän nhÑ, phï hîp víi ®Æc ®iÓm,quy m«, yªu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty, ho¹t ®éng kÕ to¸n kh«ng chØ ®¬n thuÇn ph¶n ¸nh vÒ mÆt gi¸ tgÞ cña c¸c con sè ®· ph¸t sinh mµ cßn thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng cung cÊp th«ng tin gióp l·nh ®¹o C«ng ty ra c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n trÞ ®óng ®¾n, hîp lý. Tuy nhiªn trong thùc tÕ, bªn c¹nh nh÷ng mÆt tèt th× vÉn tån t¹i nh÷ng mÆt cßn h¹n chÕ. Víi tÇm nh×n cña mét sinh viªn thùc tËp t¹i C«ng ty trong thêi gian qua, em xin cã mét sè nhËn xÐt vÒ ­u nh­îc ®iÓm cña c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm kh¶o s¸t thiÕt kÕ t¹i C«ng ty nh­ sau: Nh÷ng ­u ®iÓm: Qua thêi gian thùc tËp, t×m hiÓu vÒ c«ng t¸c qu¶n lý nãi chung vµ c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm kh¶o s¸t thiÕt kÕ nãi riªng t¹i C«ng ty, em nhËn thÊy C«ng ty ThiÕt kÕ C«ng nghiÖp Ho¸ ®· x©y dùng ®­îc mét m« h×nh qu¶n lý, kÕ to¸n khoa häc vµ cã hiÖu qu¶, phï hîp víi yªu cÇu cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, chñ ®éng trong s¶n xuÊt vµ ®· t¹o ®­îc uy tÝn trong ngµnh kh¶o s¸t thiÕt kÕ, d¶m b¶o ®øng v÷ng vµ ph¸t triÓn trong c¹nh tranh. Víi ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý, nh©n viªn cã tr×nh ®é chuyªn m«n v÷ng vµng (§¹i häc vµ trªn §¹i häc) vµ ®éi ngò kü s­ cã tay nghÒ cao nhiÒu kinh nghiÖm, ®­îc tuyÓn chän kü cµng. §Ó kh¼ng ®Þnh m×nh b»ng nhiÒu c«ng tr×nh chÊt l­îng cao ®­îc t¨ng huy tr­¬ng vµng, ngay tõ khi míi thnµh lËp, C«ng ty ®· cã nh÷ng ®inh h­íng ®óng ®¾n vµ cã hiÖu qu¶. §Çu t­ chiÒu s©u, mua s¾m ®ång bé trang thiÕt bÞ phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh víi gi¸ trÞ lªn tíi 1.560.890.000 ®ång. Song song víi qu¸ tr×nh ®Çu t­ ph¸t triÓn ®i lªn ®ã, C«ng ty còng hÕt søc quan t©m ®Õn ®éi ngò kü s­, kü thuËt, c¸n bé qu¶n lý giái, lùc l­îng c«ng nh©n tay nghÒ cao víi kü thuËt chuyª s©u. §Õn nay C«ng ty ThiÕt kÕ C«ng nghiÖp Ho¸ ®· x©y dùng vµ cã ®­îc déi ngò nh÷ng c¸n bé, c«ng nh©n cã tr×nh ®é kü thuËt ®Ó thi c«ng c«ng tr×nh thuéc c¸c lÜnh vùc ho¸ chÊt. C«ng ty ®ang tõng b­íc ph¸t triÓn ®i lªn vµ hiÖn nay ®· trë thµnh nhµ thÇu cã ®ñ n¨ng lùc ®Ó nhËn thÇu thi cong vµ hoµn thµnh tèt c¸c c«ng tr×nh kh¶o s¸t thiÕt kÕ, t×m ®­îc chç ®øng nhÊt ®Þnh trong ngµnh kh¶o s¸t thiÕt kÕ, gãp phÇn nhá bÐ vµo c«ng cuéc C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. VÒ bé m¸y kÕ to¸n: Bé m¸y qu¶n lý nãi chung còng nh­ bé m¸y kÕ to¸n nãi riªng ®­îc tæ chøc hÕt søc gän nhÑ chØ bao gåm nh÷ng c¸n bé khung th¹o mét viÖc biÕt nhiÒu viÖc nªn c«ng viÖc ®­îc tËp trung kh«ng qua kh©u trung gian, tèn thêi gian vµ kh«ng cÇn thiÕt, ®ñ ®¸p øng nhu cÇu chØ ®¹o, kiÓm tra c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. C«ng ty ®a ®¶m b¶o qu¶n lý vµ h¹ch to¸n c¸c yÕu tè chi phÝ cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt mét c¸ch tiÕt kiÖm vµ cã hiÖu qu¶. Cô thÓ C«ng ty ®· qu¶n lý lao ®éng cã träng t©m vµ lu«n ®éngviªn khuyÕn khÝch lao ®éng cã tay nghÒ, gi¶m bít khèi l­äng c«ng viÖc cho c¸n bé chuªn m«n cao, kh«ng ngõng häc hái trau dåi kinh nghiÖm thùc tÕ còng nh­ n©ng cao tr×nh ®é lý luËn, nhiÖt t×nh trong c«ng viÖc vµ d bã trÝ c«ng viÖc phï hîp víi tr×nh ®é, kh¶ n¨ng cña tõng ng­êi. Cã sù phèi hîp hµi hoµ, ®ång bé gi÷a c¸c Phßng ban chøc n¨ng víi nhau, gi÷a Phßng tµi chÝnh – kÕ to¸n víi c¸c Phßng ban kh¸c d­íi sù l·nh ®¹o thèng nhÊt cña Ban gi¸m ®èc nªn dï khèi l­îng c«ng viÖc nhiÒu, nh©n lùc Ýt nh­ng c¸c c«ng viÖc ®Òu ®­îc hoµ thµnh. VÒ tæ chøc s¶n xuÊt: C«ng ty ¸p dông h×nh thøc giao kho¸n t­¬ng ®èi chÆt chÏ, mçi c«ng r×nh giao cho mét chñ nhiÖm ®Ò ¸n trùc tiÕp kh¶o s¸t thi c«ng, gi¶i quyÕt mäi v­íng m¾c ph¸t sinh t¹i c¸c Phßng nh­ng vÉn chÞu sù gi¸m s¸t chÆt chÏ cña Ban gi¸m ®èc vµ c¸c Phßng ban liªn quan. C«ng ty giao kho¸n toµn bé chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung, chi phÝ trùc tiÕp kh¸c nªn t¹o ®­îc sù chñ ®éng tÝch cùc vµ cã tr¸ch nhiÖm trong c«ng viÖc cña chñ nhiÖm ®Ò ¸n c«ng tr×nh ®ång thêi còng thuËn lîi cho viÖc thu thËp chøng tõ vÒ Phßng tµi chÝnh – kÕ to¸n ®­îc tËp trung. VÒ h×nh thøc kÕ to¸n: H×nh thøc kÕ to¸n ¸p dông t¹i C«ng ty lµ h×nh thøc Chøng tõ ghi sæ, ®©y lµ h×nh thøc phï hîp víi ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña Doanh nghiÖp. MÉu chøng tõ còng nh­ tr×nh tù lu©n chuyÓn chøng tõ lu«n theo ®óng chÕ ®é quy ®Þnh. Bé sæ kÕ to¸n cña C«ng trong kh¸ ®Çy ®ñ ®­îc ghi chÐp, ph¶n ¸nh theo tr×nh tù thêi gian vµ theo néi dung c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh. C¸ch thøc ghi chÐp vµ ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n mét c¸ch khoa häc, hîp lý, phï hîp víi yªu cÇu, môc ®Ých cña chuÈn mùc kÕ to¸n ViÖt Nam, viÖc tæ chøc h¹ch to¸n khoa häc râ rµng, gi¶m ®­îc khèi l­îng c«ng viÖc ghi sæ kÕ to¸n. VÒ bé sæ kÕ to¸n: C«ng ty cã hÖ thèng sæ kÕ to¸n gåm cã sæ tæng hîp ( Sæ c¸i, Sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ) vµ sæ chi tiÕt ®­îc ghi chÐp ph¶n ¸nh liªn tôc theo tr×nh tù thêi gian vµ theo néi dung c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh, cã b¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh phôc vô cho c«ng t¸c kiÓm tra, ®èi chiÕu. MÉu sæ tæng hîp (Sæ c¸i, Sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ), sæ chi tiÕt lu«n theo ®óng mÉu quy ®Þnh. Cong ty ®Æc biÖt chó träng tíi viÖc ghi chÐp sæ s¸ch ®Çy ®ñ, theo ®óng quy ®Þnh cña Nhµ n­íc, phï hîp víi chuÈn mùc kÕ to¸n ViÖt Nam, ®Ó cã thÓ cung cÊp ®Çy ®ñ th«ng tin cho viÖc ra quyÕt ®Þnh nhanh, t¹o ®­îc c¹nh tranh, ®¸p øng ®Çy ®ñ yªu cÇu thÞ tr­êng. VÒ tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm: §èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm (tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh), ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm (ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh trùc tiÕp ) ®óng ®¾n t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Kú tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm kh«ng x¸c ®Þnh lµ th¸ng hoÆc quý nh­ c¸c doanh nghiÖp kh¸c mµ theo thêi gian hoµn thµnh c¸c c«ng tr×nh rÊt phï hùp víi thùc tÕ. Nh÷ng tån t¹i cÇn hoµn thiÖn: C«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty ThiÕt kÕ C«ng nghiÖp Ho¸ chÊt vÉn tån t¹i mét sè ®iÓm ch­a phï hîp mµ em nhËn thÊy nh­ sau: VÒ c«ng t¸c lu©n chuyÓn chøng tõ: C«ng t¸c thu nhËn chøng tõ ch­a kÞp thêi, ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cung cÊp th«ng tin nhanh cho viÖc ra quyÕt ®Þnh. C¸c chøng tõ thu thËp vµ göi vÒ Phßng tµi chinh – kÕ to¸n tuy ®Çy ®ñ nh­ng ®­îc göi vÒ muén do ®Õn khi kÕt thóc c«ng tr×nh c¸c chi nh¸nh, c¸c phßng ban míi göi vÒ C«ng ty. §iÒu nµy dÉn ®Õn chi phÝ ph¸t sinh trong th¸ng kh«ng ®­îc ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ vµ ®óng kú t¹i C«ng ty, ®Æc biÑt víi c¸c c«ng tr×nh cã thêi gian thi c«ng kÐo dµi, xa rtô së cña C«ng ty. MÆt kh¸c chÕ ®é kª khai thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng quy ®Þnh: §èi víi chøng tõ hµng ho¸ dÞch vô mua vµo nÕu qu¸ h¹n ba th¸ng kÓ tõ ngµy xuÊt ho¸ ®¬n mµ ®¬n vÞ c¬ së kh«ng kª khai thuÕ thi kh«ng ®­îc kÊu trõ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®Çu vµo. V× vËy, nÕu chøng tõ ho¸ ®¬n kh«ng ®­îc thu nhËn, xö lý kÞp thêi th× ®¬n vÞ sÏ kh«ng ®­îc khÊu trõ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®Çu vµo. VÒ hÖ thèng tµi kho¶n: HiÖn nay, C«ng ty ThiÕt kÕ C«ng nghiÖp Ho¸ chÊt kh«ng sö dông c¸c tµi kho¶n 621- chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp , tµi kho¶n 622- chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, tµi kho¶n 627- chi phÝ s¶n xuÊt chung ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm mµ chØ sö dông mét tµi kho¶n 154- chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang ®Ó tËp hîp vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm . Do vËy, c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung vµ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm nãi riªng ®ang gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n, ¶nh h­ëng ®Õn tÝnh chÝnh x¸c trong gi¸ thµnh s¶n phÈm còng nh­ viÖc cung cÊp th«ng tin ®Çy ®ñ cho Ban gi¸m ®èc. VÒ sæ s¸ch kÕ to¸n: Trong h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm C«ng ty ch­a më c¸c Sæ chi tiÕt còng nh­ Sæ c¸i c¸c tµi kho¶n 621, 622, 627 mµ chØ më sæ chi tiÕt vµ Sæ c¸i tµi kho¶n 154 – chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang. Do vËy kh«ng ph¶n ¸nh ®­îc chi tiÕt tõng nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh theo tõng ®èi t­îng kÕ to¸n riªng biÖt mµ trªn sæ tæng hîp ch­a thùc hiÖn ®­îc. VÒ c«ng t¸c qu¶n lý: Trªn thùc tÕ c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n do ho¹t ®éng cña x© dùng c¬ b¶n cã nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng nh­ ®Þa bµn ph¸t sinh chi phÝ ë nhiÒu n¬i kh¸c nhau nªn viÖc kiÓm tra, theo dâi c¸c kho¶n chi phÝ thùc sù ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh thi c«ng ®­îc kh«ng tiÕn hµnh th­êng xuyªn. Do ®ã t×nh tr¹ng chi phÝ ë c¸c chi nh¸nh, phßng ban cao h¬n thùc tÕ. VÒ ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n hµng tån kho: T¹i C«ng ty ThiÕt kÕ C«ng nghiÖp Ho¸ chÊt, c¸c chi phÝ nguyªn vËt liÖu nh­ vËt t­, v¨n phßng phÈm chiÕm tû kÖ nhá vµ th­êng ®­îc sö dông ngay do ®ã kÕ to¸n còng kh«ng ®­a qua tµi kho¶n 152 – nguyªn vËt liÖu, 153 – c«ng cô dông cô. C¸ch h¹ch to¸n trªn lµ qu¸ t¾t, kh«ng ph¶n ¸nh ®­îc sù tån t¹i vµ ph¸t sinh cña c¸c lo¹i vËt t­ v× tõ bªn Cã cña c¸c tµi kho¶n 111 – tiÒn mÆt, tµi kho¶n 112 – tiÒn göi ng©n hµng, tµi kho¶n 331 – ph¶i tr¶ ng­êi b¸n ®­îc kÕt chuyÓn lu«n sang tµi kho¶n 154 –chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang. VÒ qu¶n lý vµ h¹ch to¸n vËt t­: C«ng ty ®· coi viÖc tiÕt kiÖm vËt t­ lµ mét trong nh÷ng yªu cÇu ®Ó h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Tuy nhiªn do C«ng ty thùc hiÖn giao kho¸n nªn viÖc cung øng vËt t­ do c¸c chi nh¸nh, phßng ban tù ®i mua vÒ ®Ó sö dông, dÉn ®Õn viÖc vËt t­ th­êng bÞ n©ng gi¸ lªn so víi thÞ tr­êng, ¶nh h­ëng ®Õn tÝnh chÝnh x¸c cña chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp trong gi¸ thµnh s¶n phÈm. VÒ vÊn ®Ò nh©n c«ng: Bé m¸y qu¶n lý gän nhÑ, chØ bao gåm c¸c Phßng ban ®· ®­îc c¾t gi¶m. Cho nªn khèi l­îng c«ng viÖc th­êng lín nªn bé m¸y nµy kh«ng ®¶m b¶o tiÕn ®é thi c«ng vµ chÊt l­îng c«ng tr×nh, mét sè kh©u c«ng viÖc bÞ bu«ng láng. VÝ dô nh­ an toµn lao ®éng, b¶o hiÓm x· héi.... cho nh÷ng nh©n c«ng thuª ngoµi... VÒ chi phÝ s¶n xuÊt chung: Trong kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt chung chØ bao gåm hai yÕu tè lµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng vµ khÊu hao TSC§. ViÖc ph©n chia yÕu tè c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ ch­a thËt hîp lý. VÒ chi phÝ trùc tiÕp kh¸c: Còng gièng nh­ chi phÝ s¶n xuÊt chung, kÕ to¸n ®­a c¸c chi phÝ dÞch vô mua ngoµi nh­ tiÒn ®iÖn n­íc, ®iÖn tho¹i...vµo chi phÝ trùc tiÕp kh¸c lµ kh«ng phï hîp VÒ tæ chøc kÕ to¸n qu¶n trÞ: C«ng ty ch­a tæ chøc kÕ to¸n qu¶n trÞ, c¸c b¸o c¸o kÕ to¸n míi ®­îc lËp theo yªu cÇu cña qu¶n lý. Phßng kÕ to¸n ch­a thùc hiÖn tèt chøc n¨ng tham m­u cho Gi¸m ®èc, phôc vô viÖc hoµn thiÖn tæ chøc s¶n xuÊt vµ kinh doanh cña C«ng ty. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty ThiÕt kÕ C«ng nghiÖp Ho¸ chÊt: Nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm kh¶o s¸t thiÕt kÕ, C«ng ty cÇn ph¸t huy c¸c ­u ®iÓm ®· cã vµ t×m c¸ch kh¾c phôc c¸c nh­îc ®iÓm hiÖn t¹i. MÆc dï kh¶ n¨ng nh×n nhËn ®¸nh gi¸ cßn h¹n chÕ song em còng m¹nh d¹n ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty ThiÕt kÕ C«ng nghiÖp Ho¸ chÊt nh­ sau: Gi¶i ph¸p 1: Hoµn thiÖn quy tr×nh lu©n chuyÓn chøng tõ kÕ to¸n: Víi nh÷ng tån t¹i trong viÖc lu©n chuyÓn chøng tõ ®· nªu ë trªn, theo em ®Ó kÞp thêi cËp nhËt chøng tõ vµ ghi chÐp c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh, kÕ to¸n ph¶i quy ®Þnh ngµy nép chøng tõ cô thÓ cña c¸c chi nh¸nh, c¸c phßng ban lªn C«ng ty, ®¶m b¶o ®­îc tiÕn ®é ghi chÐp vµ h¹ch to¸n. MÆt kh¸c, kÕ to¸n cÇn ghi chÐp ®Þnh kú ng¾n h¬n (cã thÓ lµ hµng th¸ng) ®Ó c«ng t¸c kÕ to¸n ®ì tËp trung vµo cuèi kú. Gi¶i ph¸p 2: Hoµn thiÖn viÖc vËn dông hÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n: HiÖn nay, ®Ó thuËn tiÖn cho c«ng t¸c h¹ch to¸n, c«ng ty ®ang sö dông tµi kho¶n 154-Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang ®Ó ®ång thêi tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh trùc tiÕp. §ång thêi, tµi kho¶n 154 chØ dïng ®Ó theo dâi gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cña c¸c c«ng tr×nh cuèi kú h¹ch to¸n chø kh«ng dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ thµnh c«ng tr×nh kh¶o s¸t thiÕt kÕ. V× vËy theo em, c«ng ty nªn sö dông thªm c¸c tµi kho¶n: 621 – chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, tµi kho¶n 622 – chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, 627 – chi phÝ s¶n xuÊt chung. MÆt kh¸c, ®Ó cã thÓ theo dâi ®­îc chÝnh x¸c gi¸ thµnh cña tõng c«ng tr×nh hoµn thµnh vµ dë dang cuèi kú, kÕ to¸n nªn sö dông thªm tµi kho¶n 631 – gi¸ thµnh c«ng tr×nh ®Ó tÝnh gi¸ thµnh theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú. Tµi kho¶n nµy ®­îc më chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh qua c¸c tµi kho¶n cÊp 2. Khi ®ã tr×nh tù h¹ch to¸n sÏ nh­ sau: (S¬ ®å 13) S¬ ®å13: S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú. TK 621 TK 631 TK 632 TK 911 TK 622 TK 627 TK 154 KÕt chuyÓn CP NVLTT K/c gi¸ vèn c«ng tr×nh hoµn thµnh Kc gi¸ trÞ c«ng tr×nh bµn giao trong kú K/c CP NCTT K/c CP SXC K/c gi¸ trÞ SP DD cuèi kú K/c gi¸ trÞ SPDD ®Çu kú Gi¶i ph¸p 3: Hoµn thiÖn sæ s¸ch kÕ to¸n: VÒ sæ s¸ch kÕ to¸n, cïng víi viÖc më thªm c¸c tµi kho¶n 621, 622, 627, 631, 632 kÕ to¸n ph¶i tiÕn hµnh lËp c¸c sæ chi tiÕt vµ sæ c¸i c¸c tµi kho¶n nµy. §ång thêi ®Ó phôc vô tèt cho c«ng t¸c th«ng tin vµ kiÓm tra kÕ to¸n, c«ng ty nªn in ra hÖ thèng sæ ®Ó tiÖn cho viÖc kiÓm tra ®èi chiÕu. Gi¶i ph¸p 4: Hoµn thiÖn ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n hµng tån kho: T¹i c«ng ty thiÕt kÕ c«ng nghiÖp ho¸ chÊt, chi phÝ nguyªn vËt liÖu chiÕm tû lÖ nhá vµ th­êng mua vÒ sö dông ngay do ®ã kÕ to¸n còng kh«ng ®­a qua tµi kho¶n 152 – nguyªn vËt liÖu, tµi kho¶n 153 – c«ng cô dông cô. C¸ch h¹ch to¸n trªn lµ qu¸ t¾t, kh«ng ph¶n ¸nh ®­îc sù tån t¹i vµ ph¸t sinh cña c¸c lo¹i vËt t­. §Ó phï hîp víi chÕ ®é kÕ to¸n, theo em c«ng ty nªn sö dông ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú ®Ó h¹ch to¸n hµng tån kho vµ sö dông tµi kho¶n 611 – mua hµng ®Ó theo dâi ®Çy ®ñ c¸c nghiÖp vô vÒ mua vËt liÖu vµ xuÊt vËt t­ cho c¸c phßng ban. Tr×nh tù h¹ch to¸n nh­ sau (S¬ ®å 14). S¬ ®å 14: S¬ ®å h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú. TK 152, 153 TK 611 TK 631 TK 111, 112, 331 TK 621 K/c gi¸ trÞ vËt t­ tån ®Çu kú Gi¸ trÞ vËt t­ dïng trong kú K/c gi¸ trÞ vËt t­ vµo gi¸ thµnh Mua vËt t­ trong kú TK 133 VAT K/c vËt t­ tån cuèi kú Ngoµi ra, ®Ó theo dâi ®­îc c¸c vËt t­ mua vµo vµ xuÊt cho c¸c phßng ban, c«ng ty còng nªn më c¸c Sæ danh ®iÓm vËt t­ (MÉu sè 32), Sæ chi tiÕt vËt t­ (MÉu sè 33) cho vËt liÖu MÉu sè 32: Sæ danh ®iÓm vËt t­ Quý 4/2003 STT Danh ®iÓm vËt t­ §¬n vÞ tÝnh Sè l­îng Nhµ cung cÊp ... ... ... ... ... MÉu sè 33: Sæ chi tiÕt vËt t­ Quý 4/2003 STT Chøng tõ Tªn vËt t­ §¬n vÞ tÝnh Sè l­îng §¬n gi¸ (®ång) Thµnh tiÒn (®ång) Sè hiÖu Ngµy, th¸ng Tæng céng xxx Gi¶i ph¸p 5: Hoµn thiÖn kÕ to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: T¹i C«ng ty ThiÕt kÕ C«ng nghiÖp Ho¸ chÊt, kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 154 – chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang, ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ®iÒu nµy kh«ng hîp lý. §Ó h¹ch to¸n chÝnh x¸c chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp còng nh­ x¸c ®Þnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, C«ng ty nªn sö dông tµi kho¶n 622 – chi phÝ NVLTT ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. C¸ch h¹ch to¸n cô thÓ nh­ sau: C¨n cø vµo c¸c ho¸ ®¬n (nh­ ho¸ ®¬n GTGT...) vµ c¸c chøng tõ vÒ vËt t­ cã liªn quan (nh­ PhiÕu yªu cÇu mua vËt t­...), kÕ to¸n lËp b¶ng kª chi tiÕt xuÊt vËt t­ (mÉu sè 34) vµo cuèi th¸ng. MÉu sè 34: B¶ng kª chi tiÕt xuÊt vËt t­ Th¸ng12/2003 Chøng tõ Néi dung Sè ph¸t sinh Sè hiÖu tµi kho¶n Sè hiÖu Ngµy, th¸ng Nî Cã Tæng céng xxx Cuèi quý, kÕ to¸n vËt t­ sÏ dùa trªn B¶ng kª chi tiÕt xuÊt vËt t­ hµng th¸ng (mÉu sè 34) ®Ó lËp b¶ng tæng hîp xuÊt vËt t­ (mÉu sè 35) MÉu sè 35: B¶ng tæng hîp xuÊt vËt t­ Quý 4/2003 (§¬n vÞ tÝnh: §ång) DiÔn gi¶i Sè ph¸t sinh Ghi Nî TK 621, ghi cã c¸c TK Tæng céng xxx C¨n cø vµo b¶ng kª chi tiÕt xuÊt vËt t­ kÕ to¸n sÏ lËp Sæ chi tiÕt tµi kho¶n 621 (mÉu sè 36) MÉu sè 36: Sæ chi tiÕt TK 621 – chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp Quý 4/2003 C«ng tr×nh: C¶i t¹o nhµ héi tr­êng (§¬n vÞ tÝnh: §ång) Ngµy, th¸ng ghi sæ Chøng tõ DiÔn gi¶i TK ®èi øng Sè tiÒn Sè hiÖu Ngµy, th¸ng Nî Cã Tæng céng Xxx Tõ b¶ng tæng hîp, kÕ to¸n lËp Chøng tõ ghi sæ vÒ chi vËt t­ trong quý vµ tõ ®ã vµo Sæ c¸i tµi kho¶n 621 (mÉu sè 37) nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp MÉu sæ 37: Sæ c¸i TK 621 C«ng tr×nh: C¶i t¹o nhµ héi tr­êng (§¬n vÞ tÝnh: §ång) Chøng tõ DiÔn gi¶i TK ®èi øng Sè ph¸t sinh Sè hiÖu Ngµy, th¸ng Nî Cã Sè d­ ®Çu kú ....... Céng n¨m Gi¶i ph¸p 6: Hoµn thiÖn c¸ch h¹ch to¸n ®óng vµ ®ñ chi phÝ: Thùc tÕ ë C«ng ty ThiÕt kÕ C«ng gnhiÖp Ho¸ chÊt, cã nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh t¹i c¸c phßng ban trùc tiÕp kh¶o s¸t thiÕt kÕ nh­ng l¹i kh«ng ®­îc tÝnh vµ ph©n bæ vµo chi phÝ s¶n xu¸t kinh doanh dë dang mµ kÕ to¸n l¹i ®­a vµo chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp nh­ c¸c chi phÝ dÞch vô mua ngoµi, ®iÖn, ®iÖn n­íc, ®iÖn tho¹i. C¸c chi phÝ v¨n phßng phÈm nh­ giÊy A3, A4, bót, mùc sö dông ®Ó vÏ c¸c b¶n thiÕt kÕ kh«ng ®­îc ph©n bæ cho c¸c c«ng tr×nh mµ ®­îc tÝnh vµo chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. Theo em, ®¬n vÞ cÇn xem xÐt l¹i, tÝnh ra ph­¬ng ph¸p ph©n bæ cho thÝch hîp ®Ó ®¶m b¶o nguyªn t¾c tÝnh ®óng, ®ñ trong gi¸ thµnh. Tiªu thøc ph©n bæ cã thÓ theo ®Þnh møc chung vÒ chi phÝ s¶n xuÊt chung vµ xhi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. T¹i ®¬n vÞ còng cã thÓ ph©n chia chi phÝ s¶n xuÊt chung vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp theo tû lÖ 85% vµ 15% nh­ ph©n bæ chi phÝ khÊu hao TSC§. Kho¶n môc chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp quý 4/2003 cña doanh nghiÖp bao gåm: ChØ tiªu Sè tiÒn (®ång) 1. TiÒn l­¬ng c¸n bé qu¶n lý 163.258.647 2. TrÝch BHXH 40.814.662 3. Chi phÝ v¨n phßng phÈm, CCDC 10.236.589 4.Chi phÝ khÊu hao TSC§ 11.236.640 5.Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi 13.258.759 6. Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c 10.698.342 Tæng céng 249.503.639 Nh­ vËy, trong sè 10.236.589 ®ång chi phÝ v¨n phßng phÈm, c«ng cô dông cô vµ 13.258.759 ®ång chi phÝ dÞch vô mua ngoµi bao gåm c¶ c¸c chi phÝ ®­îc phÐp tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm. KÕ to¸n cã thª phan bæ nh­ sau: Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi dïng cho qu¶n lý:(TK 6425) 13.258.759 ®ång x 15% =1.988.814 ®ång Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi dïng cho s¶n xuÊt kinh doanh: (TK6275) 13.258.759 ®ång x 85% = 11.269.945 ®ång VËy chi phÝ dÞch vô mua ngoµi ph©n bæ cho c«ng tr×nh c¶i t¹o nhµ héi tr­êng ®­îc tÝnh nh­ sau: 11.269.945 ®ång x 260.756.250 = 288.599 ®ång 10.182.648.000 Chi phÝ nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cu dông cô hiÖn nay ch­a t¸ch biÖt nh­ng kÕ to¸n ph¶i tËp hîp riªng hai lo¹i chi phÝ nµy sau ®ã ph©n bæ vµo gi¸ thµnh c«ng tr×nh vµ vµo chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp cho thÝch hîp. Gi¶i ph¸p 7: Hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng (BHXH, BHYT, KPC§). §èi víi C«ng ty ThiÕt kÕ C«ng nghiÖp Ho¸ chÊt, mÆc dï h¹ot ®éngkh¶o s¸t mang tÝnh ®Æc thï x©y l¾p, song cã mét ®iÓm kh¸c biÖt ®ã lµ: qu¸ tr×nh x©t l¾p lµ qu¸ tr×nh thi c«ng cßn qu¸ tr×nh thi c«ng lµ qu¸ tr×nh kh¶o s¸t chØ lµ qu¸ tr×nh th¨m dß thùc tÕ ®Ó phôc vô cho thiÕt kÕ c«ng tr×nh. V× vËy khi thùc hiÖn sÏ kh«ng ph¸t sinh tiÒn l­¬ng phô, viÖc h¹ch to¸n l­¬ng ®­îc thùc hiÖn tËp trung vµ theo dâi ë C«ng ty, c¸c kü s­ kh«ng chØ kh¶o s¸t mµ cßn thùc hiÖnc¶ thiÕt kÕ t¹i C«ng ty sau khi kh¶o sat thùc ®Þa. H¬n n÷a do ®Æc thï cña C«ng ty mang tÝnh dÞch vô, do ®ã viÖc h¹ch to¸n c¸c kho¶n trÝch theo l­ong nªn h¹ch to¸n trªn tµi kho¶n 622- chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ®Ó cã thÓ theo dâi tËp trung c¸c kho¶n trÝch nµy mµ kh«ng cÇn h¹ch to¸n vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung nh­ c¸ch ®¬n vÞ ®ang h¹ch to¸n. Nh­ vËy theo em kÕ to¸n thay v× lËp “B¶ng ph©n bæ tiÒn l­¬ng” sÔ lËp “B¶ng ph©n bæ tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng” cã m·u nh­ sau: MÉu sè 38: B¶ng ph©n bæ tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng STT Ghi Cã TK Ghi Nî TK TK 334- ph¶i tr¶ CNV TK 338 – Ph¶i tr¶ , ph¶i nép kh¸c L­¬ng chÝnh L­¬ng phô C¸c kho¶n kh¸c Céng Cã TK 334 KPC§ (3382) BHXH (3383) BHYT (3384) C«ng Cã TK 338 01 TK 622 (Phßng x©y dùng) 02 TK 642 (Phßng tµi chÝnh- kÕ to¸n §ång thêi chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp c«ng tr×nh c¶i t¹o nµh héi tr­êng bao gåm: _Chi phÝ nh©n c«ng: _C¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng: Còng t­¬ng tù nh­ chi phÝ NVL trùc tiÖp, kÕ toan C«ng ty còng nªn më Sæ chi tiÕt vµ Sæ c¸i TK 622 – chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ®Ó theo dâi vµ tËp hîp c¸c chi phÝ vÒ nh©n c«ng. Gi¶i ph¸p 8: Hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ trùc tiÕp kh¸c: V× kho¶n chi phÝ nµy chiÕm tû träng kh¸ lín trong gi¸ thµnh s¶n phÈm kh¶o s¸t thiÕt kÕ. V× thÕ viÖc h¹ch to¸n phï hîp lµ ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó h¹ch to¸n ®óng chi phÝ. Tuy nhiªn, theo chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh trong c¸c kho¶n môc chi phÝ kh«ng cã kho¶n môc “chi phÝ trùc tiÕp kh¸c”. Do ®ã, theo em C«ng ty nªn chuyÓn c¸c chi phÝ nµy sang tµi kho¶n 627- chi phÝ s¶n xuÊt chung vµ ®Ó ®¶m b¶o yªu cÇu h¹ch to¸n. Gi¶i ph¸p 9: Hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung: HiÖn nay còng gièng nh­ chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, C«ng ty ch­a më TK 627- chi phÝ s¶n xuÊt chung ®Ó h¹ch to¸n.Theo c¸ch ph©n lo¹i cña C«ng ty th× kho¶n môc ci phÝ s¶n xuÊt chung bao gåm hai yÕu tè lµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng vµ chi phÝ khÊu hao TSC§ dïng cho c«ng t¸c kh¶o s¸t thiÕt kÕ. Theo em, ®Ó phï hîp víi quy ®Þnh cña kÕ to¸n hiÖn hµnh C«ng ty nªn ®­a c¸c chi phÝ trùc tiÕp kh¸c ph¸t sinh cho tõng c«ng tr×nh vµo kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt chung. §Ó phï hîp víi yªu cÇu qu¶n lý, TK 627 nªn chia thµnh c¸c tµi kho¶n cÊp hai nh­ sau: _TK 6271: chi phÝ nh©n viªn ph©n x­ëng _TK 6272: chi phÝ nguyªn vËt liÖu _TK 6273: chi phÝ dông cô s¶n xuÊt _TK 6274: ci phÝ khÊu hao TSC§ _TK 6275: chi phÝ dÞch vô mua ngoµi _TK 6278: chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c §Ó h¹ch to¸n kho¶n môc nµy, kÕ to¸n sÏ tËp hîp c¸c chøng tõ cã liªn quan, trªn c¬ së ®ã lËp c¸c B¶ng tæng hîp chi tiÕt vµ b¶ng tÝnh ph©n bæ khÊu hao TSC§, tõ ®ã vµo Sæ chi tiÕt vµ Sæ c¸i TK 627 t­¬ng tù nh­ TK 621. Trong qu¸ tr×nh tÝnh to¸n vµ ph©n bæ khÊu hao ®Ó râ rµng vµ thuËn tiÖn cho viÖc h¹ch to¸n, kÕ to¸n nªn sö dông “B¶ng tÝnh vµ ph©n bæ khÊu hao” theo mÉu cña Bé tµi chÝnh nh­ sau (MÉu sè 39): MÉu sè 39: B¶ng tÝnh vµ ph©n bæ khÊu hao STT ChØ tiªu Thêi gian sö dông Néi dung Toµn DN TK 627- chi phÝ s¶n xuÊt chung TK 642- chi phÝ qu¶n lý DN Nguyªn gi¸ TSC§ Sè khÊu hao Phßng… Phßng… ... 01 I. Sè khÊu hao ®· trÝch th¸ng tr­íc 02 II. Sè khÊu hao TSC§ t¨ng th¸ng nµy 03 ... 04 .. III. Sè khÊu hao gi¶m th¸ng nay Gi¶i ph¸p 10: Hoµn thiÖn tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt t¹i C«ng ty: §Ó tæng hîp chi phÝ, khi vµo sæ chi tiÕt vµ sæ c¸i TK 621, 622, 627 ®Õn cuèi kú khi c¸c c«ng tr×nh thùc hiÖn xong quyÕt to¸n ®Ó lËp b¸o c¸o chung vµ gi¶i trinhf cuèi quý, cuèi n¨m, kÕ to¸n C«ng ty nªn sö dông c¸c sã liÖu trªn b¶ng tæng hîp chi phÝ riªng cho tõng c«ng tr×nh ®Ó tiÖn cho viÖc ph©n tÝch chi phÝ theo mÉu sau ( mÉu sè 40 ) MÉu sè 40 : B¶ng tæng hîp chi phÝ cho c¸c c«ng tr×nh hoµn thµnh (§¬n vÞ tÝnh: §ång) Tªn c«ng tr×nh CPNVLTT CPNCTT CP dông cô SX CP KH TSC§ C«ng t¸c phÝ CP chia thÇu CPHH m«i giíi CPXB tµi liÖu CPDV ngoµi kh¸c CP b»ng tiÒn kh¸c Céng C«ng tr×nh c¶i t¹o nhµ héi tr­êng ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... 260.756.250 ... ... Gi¶i ph¸p 11: VËn dông m¸y vi tÝnh trong c«ng t¸c kÕ to¸n: Cïng víi sù ph¸t triÓn cña x· héi hiÖn nay, nÒn s¶n xuÊt còng kh«ng ngõng ph¸t triÓn ®Ó ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu míi. §Ó cã thÓ ph¸t triÓn ®­îc s¶n xuÊt th× yªu cÇu vÒ th«ng tin lµ hÕt søc quan träng. Yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý vÒ khèi l­îng vµ chÊt l­îng th«ng tin h¹ch to¸n ngµy cµng t¨ng. §Æc biÖt, c«ng t¸c qu¶n trÞ trong c¬ chÕ thÞ tr­êng c¹nh tranh ®ßi hái ph¶i tÝnh to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm chÝnh x¸c, kÞp thêi ®Ó cã thÓ ®­a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh nhanh nh¹y, t¹o ®­îc sù c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng. TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu nµy kh¼ng ®Þnh sù cÇn thiÕt ph¶i ¸p dông m¸y tÝnh trong c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung vµ trong c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm nãi riªng. Sö dông m¸y vi tÝnh trong c«ng t¸c kÕ to¸n sÏ gióp cho viÖc ®­a ra nh÷ng con sè nhanh, chÝnh x¸c, tù ®éng ho¸ trong lu©n chuyÓn sæ s¸ch gióp tr¸nh ®­îc nh÷ng nhÇm lÉn, tiÕt kiÖm, thêi gian, viÖc l­u tr÷ th«ng tin trö nªn nhÑ nhµng vµ thuËn tiÖn h¬n. HiÖn nay, t¹i C«ng ty ThiÕt kÕ C«ng nghiÖp Ho¸ chÊt, bé phËn kÕ to¸n ®­îc trang bÞ mét m¸y vi tÝnh nh­ng kÕ to¸n sö dôg m¸y vi tÝnh chñ yÕu ®Ó ®¸nh c¸c v¨n b¶n hoÆc lËp c¸c b¶ng biÓu, c¸c b¸o c¸o chi tiÕt sè d­ tµi kho¶n, ®Ó qu¶n lý nh©n viªn…, øng dông cña m¸y vi tÝnh trong c«ng t¸c h¹ch to¸n ch­a thùc sù ®ùoc khai th¸c vµ ph¸t huy. Do vËy, toµn bé c«ng t¸c h¹ch to¸n vÉn ®­îc c¸c nh©n viªn kÕ to¸n thùc hiÖn thñ c«ng b»ng tay, §Ó cã thÓ c¶i thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n thñ c«g nh­ hiÖ nay. Theo em C«ng ty cÇn ph¶i tæ chøc øng dông m¸y vi tÝnh trong c«ng t¸c kÕ to¸n. Muèn vËy, tr­íc hÕt C«ng ty ph¶i tæ chøc ®µo t¹o ®éi ngò nh©n viªn kÕ to¸n kh«ng nh÷ng thµnh th¹o vÒ chuyªn m«n mµ cßn biÕt sö dôg thµnh th¹o vµ ph¸t huy c¸c tÝnh n¨ng cña m¸y tÝnh. Bªn c¹nh ®ã, C«ng ty còng cã thÓ nghiªn cøu ¸p dông mét phÇn mÒm kÕ to¸n phï hîp víi ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh vµ yªu cÇu cung cÊp th«ng tin cho qu¶n lý cña doanh nghiÖp. NÕu c¸c c«ng viÖc trªn f®­îc C«ng ty l­u ý thùc hiÖn th× víi khèi l­îng gnhiÖp vô nh­ ngµy nay, chØ cÇn mét m¸y vi tÝnh vµ sè nh©n viªn kÕ to¸n Ýt h¬n hiÖn t¹i, mäi c«ng viÖc kÕ to¸n vÉn ®­îc thùc hiÖn mét c¸ch nhanh chãng mµ vÉn ®¹t hiÖu qu¶. Gi¶i ph¸p 12: Hoµn thiÖn viÖc vËn dôn c«ng t¸c kÕ to¸n qu¶n trÞ: Mçi mét doanh nghiÖp, ngoµi c¸c th«ng tin kÕ to¸n phôc vô cho viÖc ph¶n ¸nh c¸c mèi quan hÖ víi ®èi t­îng bªn ngoµi cßn ph¶i cã c¸c th«ng tin kÕ to¸n phôc vô cho viÖc ph¶n ¸nh c¸c mèi quan hÖ bªn trong cña doanh nghiÖp.ë C«ng ty, c¸c th«ng tin vÒ kÕ to¸n ®Æc biÖt lµ kÐ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝn gi¸ thµnh ch­a ph¶n ¸nh ®­îc ®iÒu nµy. Nh×n chung, c«ng t¸c qu¶n trÞ t¹ C«ng ty ch­a ®­îc quan t©m ®óng møc. ViÖc ph©n tÝch cô thÓ chi phÝ theo kho¶n môc vµ theo yÕu tè ch­a ®­îc thùc hiÖn, do ®ã sù ®ãng gãp cña c«gn t¸c kÕ to¸n vµo c¸c môc tiªu qu¶n lý chung cña C«ng ty ch­a hoµn toµn t­¬ng xøng víi nhiÖm vô vµ tr×nh ®é cña bé m¸y kÕ to¸n. C«ng t¸c kÕ to¸n míi chØ thiªn vÒ chøc n¨ng tµi chÝnh chø ch­a coi träng viÖc lËp b¸o c¸o mang tÝnh chÊt néi bé. §Ó c¸c th«ng tin vÒ chi phÝ mang l¹i hiÖu qu¶ cao cho qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh cña l·nh ®¹o, hµng n¨m C«ng ty nªn tiÕn hµnh ph©n tÝch gi¸ thµnh. Së dÜ nh­ vËy lµ vÞ th«ng qua c«ng t¸c ph©n tÝch gi¸ thµnh C«ng ty cã thÓ biÕt ®­îc nh÷ng nh©n tè nµo ¶nh h­ëng tÝch cùc ®Õn gi¸ thµnh s¶n phÈm. §ång thêi, th«ng qua ®ã còng xem ®­îc c¸c phßng thi c«ng ®· tiÕt kiÖm hay l·ng phÝ phÇn chi phÝ C«ng ty giao cho Phßng tù lo liÖu. Qua ®ã cã biÖn ph¸p kh¾c phôc ®Ó gi¶m bít c¸c nh©n tè tiªu cùc, ph¸t huy nh÷ng nh©n tè tÝch cùc. Ph©n tÝch gi¸ thµnh cã thÓ cã mÉu nh­ sau (mÉu sè 41): MÉu sè 41: B¶ng ph©n tÝch gi¸ thµnh s¶n phÈm kh¶o s¸t thiÕt kÕ (§¬n vÞ tÝnh: §ång) STT Kho¶n môc chi phÝ Dù to¸n Thùc tÕ Chªnh lÖch Sè tiÒn Tû träng Sè tiÒn Tû träng Sè tiÒn Tû träng 01 Chi phÝ NVLTT 02 Chi phÝ NCTT 03 Chi phÝ SXC Tæng gi¸ thµnh ._.