Kế toán tập hợp chi phí sản xuất & tí­nh giá thành sản phẩm tại Công ty Cổ phần Kinh bắc

MôC LôC . Lêi më ®Çu CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ CHI PHÍ SẢN XUẤT Vµ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TRONG CÁC DOANH NGHIỆP XÂY LẮP.............................................................................................................................1 1.1. ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA NGÀNH KINH DOANH XÂY LẮP ẢNH HƯỞNG ĐẾN CÔNG TÁC KẾ TOÁN......................................................................1 1.2. Chi phÝ s¶n xuÊt, ®èi t­îng, ph©n lo¹i vµ ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp x©y l¾p......................2 1.2.1. Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p................................................................2 1.2.2. §èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p...................................................2 1.2.3. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p..................................................................3 1.2.3.1. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo yÕu tè (theo nội dung kinh tế)...................3 1.2.3.2. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo môc ®Ých vµ c«ng dông cña chi phÝ. ........3 1.2.3.3. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p víi khèi l­îng cña doanh nghiÖp s¶n xuÊt x©y l¾p...................................................4 1.2.4. Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p. .............................4 1.2.4.1. Ph­¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p............................................4 1.2.4.2. Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p...............................5 a. Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp................................5 b. Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp.......................................6 c. Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng....................................7 d. Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung............................7 e. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn doanh nghiÖp................................................8 1.3. Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p................................................................9 1.3.1. Kh¸i niÖm vÒ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p.....................................................9 1.3.2. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p.........................................................10 1.3.2.1. Ph©n lo¹i theo thêi ®iÓm tÝnh vµ nguån sè liÖu ®Ó tÝnh gi¸ thµnh:...........10 1.3.2.2. C¨n cø vµo ph¹m vi tÝnh gi¸ thµnh............................................................10 1.3.3. §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh trong doanh nghiÖp x©y l¾p...............................11 1.3.4. Kú tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p............................................................11 1.3.5. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p..........................................12 CHƯƠNG 2: Thùc tr¹ng tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c«ng ty Cæ phÇn Kinh B¾c..................................................................................................13 2.1. §Æc ®iÓm chung cña c«ng ty cæ phÇn Kinh B¾c......................13 2.1.1. Quá tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty cæ phÇn Kinh B¾c.........13 2.1.2. §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt ..........................................................................14 2.1.3. §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y qu¶n lý................................................................17 2.2.. Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n cña c«ng ty......................................19 2.2.1. Hình thức tổ chức bé m¸y kế toán...............................................................19 2.2.2. Hình thức ghi sổ kế toán...............................................................................20 2.2.3. Một số chính sách của công ty......................................................................20 2.3.: Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c«ng ty Cæ phÇn Kinh B¾c..................21 2.3.1. Chi phÝ s¶n xuÊt vµ phân loại CPSX tại công ty.........................................21 2.3.2. Đối tượng, phương pháp tập hợp CPSX và tính giá thành sản phẩm xây lắp tại công ty...........................................................................................................21 2.3.2.1: §èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt t¹i c«ng ty..........................................21 2.3.2.2: §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh.............................................................................22 2.3.3. Phương pháp kÕ to¸n tËp hîp CPSX tại c«ng ty cæ phÇn Kinh B¾c…….....22 2.3.3.1: Phương pháp kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp...............22 2.3.3.2. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp..............................................24 2.3.3.3. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung.....................................................25 2.3.3.4. Kế to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn c«ng ty.........................................27 2.3.4. TÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm tại c«ng ty cæ phÇn Kinh B¾c............................27 Ch­¬ng 3: Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt vµ gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm TẠI c«ng ty cæ phÇn kinh b¾c.....................................29 3.1. Nh÷ng ­u ®iÓm vµ nh­îc ®iÓm cña c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh...............................................29 3.1.1. ­u ®iÓm...........................................................................................................29 3.1.2. Nh÷ng mÆt h¹n chÕ........................................................................................30 3.2. Mét sè ý kiÕn ®ãng gãp nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp CPSX vµ tÝnh gi¸ thµnh t¹i c«ng ty.........................32 3.2.1. VÒ kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu............................................................................32 3.2.2. VÒ c«ng t¸c ph©n lo¹i vµ tập hợp CPSX.....................................................32 3.2.3. VÒ kho¶n thiÖt h¹i ph¸ ®i lµm l¹i:................................................................33 3.2.4. PhiÕu xuÊt.......................................................................................................34 kÕt luËn DANH MỤC CÁC THUẬT NGỮ VIẾT TẮT Các ký hiệu Tên đầy đủ XDCB CT HMCT CPSX NKC VLC VLP NVLTT NCTT SX SXC MTC CN BH BHXH BHYT CP SP XL SXKD DNXL Xây dựng cơ bản Công trình Hạng mục công trình Chi phí sản xuất Nhật ký chung Vật liệu chính Vật liệu phô Nguyên vật liệu trực tiếp Nhân công trực tiếp Sản xuất Sản xuất chung Máy thi công Công nhân Bảo hiểm Bảo hiểm xã hội Bảo hiểm y tế Chi phÝ S¶n phÈm X©y l¾p S¶n xuÊt kinh doanh Doanh nghiÖp x©y l¾p Lêi më ®Çu Ngày 07/11/2006 Việt Nam chính thức ra nhập tổ chức WTO, trước những thách thức, những điều kiện cạnh tranh vô cùng gay gắt của nền kinh tế mở. Nền kinh tế của chúng ta nói chung và các đơn vị kinh doanh nói riêng làm thế nào để tồn tại và phát triển, làm thế nào để quản lý một cách có hiệu quả và tốt nhất đối với các hoạt động sản xuất kinh doanh hàng hóa hoặc dịch vụ của mình? Tất nhiên các doanh nghiệp sẽ đều phải tự tìm cho mình một lối đi riêng, và sẽ phải sử dụng đồng thời hàng loạt các công cụ quản lý khác nhau, nhưng trong đó kế toán là một công cụ vô cùng quan trọng, là một trong những yếu tố quyết định cho sự tồn tại và phát triển đó. Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, lµ ®iÒu kiÖn quan träng kh«ng thÓ thiÕu ®ưîc trong c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh doanh nghiÖp ®Ó kiÓm tra, gi¸m s¸t vËt tư, lao ®éng, tiÒn vèn. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ hai qu¸ tr×nh liªn quan mËt thiÕt víi nhau, viÖc phÊn ®Êu tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét môc tiªu quan träng kh«ng nh÷ng cña mäi doanh nghiÖp mµ lµ vÊn ®Ò quan t©m cña toµn x· héi. Vì vậy, qua thêi gian thùc tËp, t×m hiÓu thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i c«ng ty cæ phÇn Kinh B¾c, đưîc sù gióp ®ì cña c¸c c¸n bé phßng kÕ to¸n c«ng ty, sù cè g¾ng cña b¶n th©n, ®Æc biÖt lµ sù hưíng dÉn nhiÖt t×nh cña thầy gi¸o – T.S NguyÔn ThÕ Kh¶i em ®· lùa chän: “KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty Cæ phÇn Kinh B¾c” lµm ®Ò tµi cho bµi viÕt cña m×nh. Néi dung chÝnh ®Ò tµi gåm 3 ch­¬ng: Chư¬ng 1: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p. Chư¬ng 2: Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë C«ng ty Cæ phÇn Kinh B¾c. Chư¬ng 3: Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt vµ gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh tại C«ng ty Cæ phÇn Kinh B¾c. CHƯƠNG 1: NH÷NG VÊN §Ò CHUNG VÒ KÕ TO¸N TËP HîP CPSX Vµ TÝNH GI¸ THµNH PHÈM TRONG C¸C DOANH NGHIÖP X¢Y L¾P 1.1. KÕ TOAN TËP HîP CHI PHÝ S¶N XUÊT 1.1.1. §Æc ®iÓm chung cña ngµnh kinh doanh x©y l¾p h­ëng ®Õn c«ng t¸c kÕ to¸n X©y dùng lµ mét ngµnh s¶n xuÊt ®éc lËp cã nh÷ng ®iÓm ®Æc thï vÒ mÆt kinh tÕ, tæ chøc qu¶n lý vµ kü thuËt chi phèi trùc tiÕp ®Õn viÖc tæ chøc s¶n xuÊt thi c«ng vµ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n. C¸c doanh nghiÖp x©y dùng còng cã nh÷ng ®Æc ®iÓm kh¸c biÖt so víi nh÷ng doanh nghiÖp s¶n xuÊt kh¸c. Sù kh¸c biÖt nµy cã nh÷ng ¶nh h­ëng, chi phèi nhÊt ®Þnh ®Õn viÖc tæ chøc kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Sù chi phèi nµy ®­îc thÓ hiÖn nh­ sau: - S¶n phÈm x©y l¾p mang tÝnh chÊt ®¬n chiÕc, riªng lÎ, mçi ®èi t­îng x©y l¾p ®ßi hái yªu cÇu kü thuËt, kÕt cÊu, h×nh thøc, ®Þa ®iÓm x©y dùng thÝch hîp cô thÓ trªn tõng thiÕt kÕ dù to¸n cña tõng ®èi t­îng x©y l¾p riªng biÖt. Do ®ã, kÕ to¸n ph¶i h¹ch to¸n chi phÝ, tÝnh gi¸ thµnh vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ cho tõng lo¹i s¶n phÈm x©y l¾p riªng biÖt (tõng CT, HMCT hoÆc tõng nhãm s¶n phÈm x©y l¾p) - §èi t­îng s¶n xuÊt x©y dùng c¬ b¶n th­êng cã khèi l­îng lín, gi¸ trÞ lín, thêi gian thi c«ng t­¬ng ®èi dµi. - S¶n xuÊt x©y dùng mang tÝnh thêi vô. Do chÞu t¸c ®éng trùc tiÕp cña m«i tr­êng tù nhiªn nªn ph¶i cã biÖn ph¸p b¶o qu¶n m¸y thi c«ng vµ vËt liÖu, ngoµi ra cßn cã thÓ gÆp nhiÒu rñi ro bÊt ngê (m­a giã, b·o lôt ph¶i ph¸ ®i lµm l¹i, ngõng thi c«ng…) g©y thiÖt h¹i, khi ®ã ph¶i tæ chøc theo dâi vµ h¹ch to¸n phï hîp víi nguyªn nh©n g©y ra. - S¶n xuÊt thi c«ng x©y dùng ®­îc thùc hiÖn trªn c¸c ®Þa ®iÓm cè ®Þnh. S¶n xuÊt x©y dùng c¬ b¶n mang tÝnh chÊt æn ®Þnh, g¾n liÒn víi ®Þa ®iÓm x©y dùng, khi hoµn thµnh th× kh«ng nhËp kho nh­ s¶n phÈm thuéc ngµnh s¶n xuÊt kh¸c. - Trong qu¸ tr×nh thi c«ng, c¸c c«ng cô dông cô, thiÕt bÞ phôc vô cho thi c«ng ph¶i di chuyÓn. Ngoµi ra cßn ph¶i cã c¸c c«ng tr×nh t¹m thêi phôc vô cho c«ng nh©n vµ viÖc thi c«ng, chi phÝ chuÈn bÞ vµ dän dÑp mÆt b»ng thi c«ng… KÕ to¸n cÇn ph¶n ¸nh chÝnh x¸c c¸c chi phÝ nµy vµ tæ chøc ph©n bæ hîp lý. 1.1.2. Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p. Trong doanh nghiÖp, muèn s¶n xuÊt kinh doanh th× đều ph¶i cã ®Çy ®ñ ba yÕu tè c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®ã lµ: T­ liÖu lao ®éng, ®èi t­îng lao ®éng vµ søc lao ®éng. Sù kÕt hîp ba yÕu tè nµy trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®Ó t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm, dÞch vô phôc vô cho nhu cÇu cña con ng­êi. ViÖc tiªu hao mét l­îng nhÊt ®Þnh vÒ c¸c yÕu tè trªn ®Ó s¶n xuÊt ra c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô ®ã gäi lµ chi phÝ. Đối với doanh nghiệp x©y l¾p thì chi phí sản xuất lµ toµn bé hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh x©y l¾p cña doanh nghiÖp trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh. Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ vµ c¬ chÕ h¹ch to¸n kinh doanh mäi chi phÝ trªn ®Òu ®­îc thÓ hiÖn b»ng tiÒn, trong ®ã chi phÝ vÒ tiÒn c«ng, BHXH, BHYT, KPC§ ®­îc biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña hao phÝ lao ®éng sèng, cßn chi phÝ vÒ khÊu hao TSC§, nguyªn nhiªn vËt liÖu lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña hao phÝ lao ®éng vËt ho¸. 1.1.3. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p. 1.1.3.1. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo nội dung kinh tế. Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy c¸c chi phÝ cã cïng néi dung kinh tÕ ®­îc xÕp chung vµo cïng mét yÕu tè kh«ng kÓ chi phÝ ph¸t sinh ë ®©u hay dïng vµo môc ®Ých g× trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. §èi víi doanh nghiÖp x©y l¾p bao gåm c¸c yÕu tè chi phÝ sau: Chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu bao gåm: Nguyªn vËt liÖu chính nh­: Xi m¨ng, s¾t, thÐp.... VËt liÖu phô: S¬n, dÇu...Nhiªn liÖu: X¨ng....Phô tïng thay thÕ. CCDC: Giµn, gi¸o, cèp pha.... Chi phÝ vÒ tiÒn l­¬ng, phô cÊp l­¬ng, c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng, ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n s¶n xuÊt x©y l¾p vµ nh©n viªn qu¶n lý c¸c c«ng tr×nh x©y l¾p. Chi phÝ khÊu hao TSC§ bao gåm: Chi phÝ khÊu hao m¸y thi c«ng vµ c¸c TSC§ kh¸c phôc vô cho ho¹t ®éng x©y l¾p. Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: TiÒn vÖ sinh... Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c: TiÒn ®iÖn n­íc, ®iÖn tho¹i, tiÕp kh¸ch... C¸ch ph©n lo¹i nµy cho ta biÕt tû träng cña tõng lo¹i chi phÝ ®· chi ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Tõ ®ã lµm c¬ së cho viÖc x©y dùng kÕ ho¹ch, ®Þnh møc vÒ vèn l­u ®éng trong c¸c thêi kú vµ x¸c ®Þnh møc tiªu hao vËt chÊt, thu nhËp quèc d©n. 1.1.3.2. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo môc ®Ých vµ c«ng dông cña chi phÝ . Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: Chi phÝ c¸c lo¹i vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, thiÕt bÞ x©y dùng c¬ b¶n, b¸n thµnh phÈm tham gia cÊu thµnh nªn c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: TiÒn l­¬ng, phô cÊp l­¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trong biªn chÕ vµ thuª ngoµi trùc tiÕp thi c«ng c«ng tr×nh. Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng: TiÒn l­¬ng, phô cÊp l­¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n ®iÒu khiÓn m¸y thi c«ng, chi phÝ nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô, chi phÝ khÊu hao m¸y thi c«ng, dÞch vô muc ngoµi, chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c phôc vô cho viÖc sö dông m¸y thi c«ng. Chi phÝ s¶n xuÊt chung: TiÒn l­¬ng, phô cÊp l­¬ng ph¶i tr¶ cho nh©n viªn qu¶n lý c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh; tiÒn ¨n ca, BHXH, BHYT, KPC§ cña c«ng nh©n trùc tiÕp thi c«ng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh nµy, c«ng nh©n ®iÒu khiÓn m¸y thi c«ng, nh©n viªn qu¶n lý c¸c ®éi, c¸c c«ng tr×nh; chi phÝ nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô, dÞch vô mua ngoµi vµ chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn phôc vô cho qu¶n lý c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh vµ c¸c tæ ®éi x©y l¾p. Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy mçi lo¹i chi phÝ thÓ hiÖn ®iÒu kiÖn kh¸c nhau cña chi phÝ s¶n xuÊt, thÓ hiÖn n¬i ph¸t sinh chi phÝ, ®èi t­îng chÞu chi phÝ, ®ång thêi c¸ch ph©n lo¹i nµy t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó x¸c ®Þnh møc ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè kh¸c nhau vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm phôc vô cho c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. 1.1.3.3. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p víi khèi l­îng cña doanh nghiÖp s¶n xuÊt x©y l¾p. Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy chi phÝ s¶n xuÊt ®­îc chia lµm hai lo¹i: Chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p cè ®Þnh: Lµ nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt kh«ng bÞ biÕn ®éng trùc tiÕp khi khèi l­îng ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp thay ®æi: Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, tiÒn l­¬ng cho bé phËn lao ®éng gi¸n tiÕp, chi phÝ nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô gi¸n tiÕp. Chi phÝ x©y l¾p biÕn ®æi: Lµ nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt bÞ biÕn ®éng trùc tiÕp khi khèi l­îng ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp thay ®æi: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, nh©n c«ng trùc tiÕp, mét bé phËn sö dông m¸y thi c«ng vµ CP s¶n xuÊt chung. C¸ch ph©n lo¹i nµy cã ý nghÜa ®èi víi viÖc tËp hîp chi phÝ, ph©n bæ chi phÝ cho c¸c ®èi t­îng mét c¸ch hîp lý vµ ph©n tÝch ®iÓm hoµ vèn. Mçi c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt ®Òu cã ý nghÜa riªng, phôc vô cho tõng yªu cÇu qu¶n lý vµ tõng ®èi t­îng cung cÊp th«ng tin cô thÓ, chóng lu«n bæ sung cho nhau nh»m qu¶n lý cã hiÖu qu¶ nhÊt toµn bé chi phÝ ph¸t sinh trong ph¹m vi toµn doanh nghiÖp ë mçi thêi kú nhÊt ®Þnh. 1.1.4. §èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p. §èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p lµ ph¹m vi, giíi h¹n mµ c¸c chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh ®­îc tËp hîp theo ph¹m vi giíi h¹n ®ã. §Ó x¸c ®Þnh ®­îc ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ë tõng doanh nghiÖp cÇn c¨n cø vµo c¸c yÕu tè sau: - TÝnh chÊt s¶n xuÊt, ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm (s¶n xuÊt gi¶n ®¬n hay phøc t¹p). - Lo¹i h×nh s¶n xuÊt: S¶n xuÊt ®¬n chiÕc. - §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt: Cã hay kh«ng cã ph©n x­ëng, bé phËn c«ng tr­êng, tæ ®éi thi c«ng. - Yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý cña doanh nghiÖp. - §¬n vÞ tÝnh gi¸ thµnh ¸p dông trong doanh nghiÖp x©y l¾p. Dùa vµo nh÷ng c¨n cø trªn, ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p th­êng ®­îc x¸c ®Þnh lµ tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hay theo ®¬n ®Æt hµng. 1.1.5. Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p. 1.1.5.1. Ph­¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p. Chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p ph¸t sinh ë c¸c ®Þa ®iÓm x©y dùng, l¾p ®Æt kh¸c nhau, cã néi dung kinh tÕ kh¸c nhau, cã mèi quan hÖ kh¸c nhau ®èi víi c¸c ®èi t­îng chÞu chi phÝ, v× vËy cã hai ph­¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ cho c¸c ®èi t­îng nh­ sau: - Ph­¬ng ph¸p tËp hîp trùc tiÕp: ¸p dông c¸c chi phÝ cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ ®· x¸c ®Þnh, th­êng chØ liªn quan ®Õn mét ®èi t­îng chÞu chi phÝ (mét c«ng tr×nh hoÆc h¹ng môc c«ng tr×nh). - Ph­¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp: ¸p dông khi mét lo¹i chi phÝ cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, kh«ng thÓ tËp hîp trùc tiÕp cho tõng ®èi t­îng ®­îc, do ®ã ph¶i ph©n bæ theo tiªu thøc hîp lý cho c¸c ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ. 1.1.5.2. Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p. * Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. - Néi dung. Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp x©y l¾p bao gåm gi¸ thùc tÕ toµn bé vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, c¸c cÊu kiÖn, c¸c bé phËn kÕt cÊu c«ng tr×nh sö dông trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt x©y l¾p tõng CT, HMCT. Nã kh«ng bao gåm gi¸ trÞ vËt liÖu, nhiªn liÖu sö dông cho m¸y thi c«ng vµ vËt liÖu sö dông cho qu¶n lý ®éi c«ng tr×nh. VËt liÖu sö dông cho c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh nµo th× tÝnh trùc tiÕp cho c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh ®ã. Tr­êng hîp kh«ng t¸ch riªng ®­îc ph¶i tiÕn hµnh ph©n bæ cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh theo ®Þnh møc tiªu hao vËt liÖu, hoÆc theo khèi l­îng thùc hiÖn. Do ®ã, ®Ó tËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp vµo ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, cã hai ph­¬ng ph¸p: - Ph­¬ng ph¸p tËp hîp trùc tiÕp: ChØ liªn quan ®Õn tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ. - Ph­¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp: Tr­êng hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi t­îng kh¸c nhau kh«ng thÓ tËp hîp trùc tiÕp cho tõng ®èi t­îng. Khi ®ã doanh nghiÖp sÏ ph©n bæ chi phÝ cho c¸c c«ng tr×nh theo tiªu thøc ph©n bæ sau: x = Tæng CP vËt liÖu cÇn ph©n bæ CP vËt liÖu ph©n bæ cho tõng ®èi t­îng Tû lÖ ph©n bæ Tû lÖ ph©n bæ = Tæng tiªu thøc ph©n bæ cña tÊt c¶ c¸c ®èi t­îng Tæng tiªu thøc ph©n bæ cña tõng ®èi t­îng Trong ®ã - Tµi kho¶n sö dông. §Ó kÕ to¸n chi phÝ NVLTT, kÕ to¸n sö dông TK 621 – CP nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. Tµi kho¶n nµy ®­îc më chi tiÕt cho tõng CT, HMCT. KÕt cÊu nh­ sau: Bªn Nî: TrÞ gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng trùc tiÕp cho ho¹t ®éng x©y l¾p trong kú h¹ch to¸n. Bªn Cã: + TrÞ gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu sö dông kh«ng hÕt nhËp l¹i kho. + K/c chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp vµo bªn Nî TK 154 - Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang. TK621 cuèi kú kh«ng cã sè d­. - Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n. Tr×nh tù kÕ to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ®­îc kh¸i qu¸t qua s¬ ®å: (s¬ ®å 1) * Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. - Néi dung. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp trong doanh nghiÖp x©y l¾p bao gåm tiÒn l­¬ng chÝnh, c¸c kho¶n phô cÊp l­¬ng vµ l­¬ng phô cã tÝnh chÊt æn ®Þnh cña c«ng nh©n trùc tiÕp x©y l¾p, ®Ó hoµn thµnh s¶n phÈm x©y l¾p theo ®¬n gi¸ x©y dùng c¬ b¶n. Trong doanh nghiÖp x©y l¾p, c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng nh­: BHXH, BHYT, KPC§ vµ tiÒn ¨n ca cña c«ng nh©n x©y l¾p kh«ng h¹ch to¸n vµo chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp mµ h¹ch to¸n vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung. - Tµi kho¶n sö dông. §Ó tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, kÕ to¸n sö dông TK622- Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. TK nµy ®­îc më chi tiÕt theo tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ. KÕt cÊu nh­ sau: Bªn Nî: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp tham gia vµo ho¹t ®éng x©y l¾p. Bªn Cã: KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµo bªn Nî TK 154 – Chi phi s¶n xuÊt kinh doanh dë dang. TK 622 cuèi kú kh«ng cã sè d­. - Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n. Tr×nh tù kÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ®­îc kh¸i qu¸t qua s¬ ®å: (s¬ ®å 2) * Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng. - Néi dung. C¸c chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng trong doanh nghiÖp x©y l¾p lµ toµn bé c¸c chi phÝ trùc tiÕp ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh sö dông m¸y thi c«ng ®Ó thùc hiÖn khèi l­îng c«ng viÖc x©y l¾p b»ng m¸y theo ph­¬ng ph¸p thi c«ng hçn hîp. Chi phÝ m¸y thi c«ng gåm c¸c kho¶n sau ®©y: - Chi phÝ nh©n c«ng: L­¬ng chÝnh, l­¬ng phô, phô cÊp ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp ®iÒu khiÓn m¸y thi c«ng. - Chi phÝ vËt liÖu: Nhiªn liÖu, vËt liÖu dïng cho m¸y thi c«ng - Chi phÝ khÊu hao m¸y thi c«ng - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi dïng cho m¸y thi c«ng - Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c cho xe m¸y thi c«ng. C¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng cña c«ng nh©n ®iÒu khiÓn m¸y thi c«ng ®­îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung. - Tµi kho¶n sö dông. §Ó tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ MTC, kÕ to¸n sö dông TK623- Chi phÝ MTC. Bªn Nî: - TËp hîp chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng ph¸t sinh trong kú. - C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng. Bªn Cã: K/c CP sö dông MTC vµo bªn Nî TK 154 – CP SXKD dë dang TK623 cuèi kú kh«ng cã sè d­. - Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n. Tr×nh tù kÕ to¸n CP MTC ®­îc kh¸i qu¸t qua s¬ ®å: (s¬ ®å 3) * Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung - Néi dung. Chi phÝ s¶n xuÊt chung trong doanh nghiÖp x©y l¾p bao gåm l­¬ng nh©n viªn qu¶n lý ®éi thi c«ng, BHXH, BHYT, KPC§ tÝnh theo tû lÖ quy ®Þnh trªn tæng tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp x©y l¾p, c«ng nh©n ®iÒu khiÓn m¸y thi c«ng, nh©n viªn qu¶n lý ®éi, nh©n viªn kü thuËt, kÕ to¸n ®éi thi c«ng. Chi phÝ vËt liÖu, c«ng cô dïng cho qu¶n lý ®éi. Chi phÝ khÊu hao TSC§ kh«ng ph¶i lµ m¸y thi c«ng sö dông ë ®éi. Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ c¸c chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn cã liªn quan phôc vô cho qu¸ tr×nh thi c«ng. Do chi phÝ s¶n xuÊt chung ®­îc tËp hîp theo tæ, ®éi vµ cã liªn quan ®Õn nhiÒu c«ng tr×nh nªn cuèi kú kÕ to¸n ph¶i tiÕn hµnh ph©n bæ cho c¸c ®èi t­îng theo c¸c tiªu thøc phï hîp. Møc CP SXC ph©n bæ cho tõng ®èi t­îng = x Tæng tiªu thøc ph©n bæ Tæng CP SXC Tiªu thøc ph©n bæ cho tõng ®èi t­îng - Tµi kho¶n sö dông. §Ó tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung, kÕ to¸n sö dông TK627- Chi phÝ s¶n xuÊt chung. Bªn Nî: TËp hîp chi phÝ sö dông s¶n xuÊt chung ph¸t sinh trong kú. Bªn Cã: - C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ SXC (nÕu cã) - K/c chi phÝ s¶n xuÊt chung vµo bªn Nî TK 154 – Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang TK627 cuèi kú kh«ng cã sè d­ vµ ®­îc më chi tiÕt tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. - Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n. Tr×nh tù kÕ to¸n CP SXC ®­îc kh¸i qu¸t qua s¬ ®å: (s¬ ®å 4) * KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn doanh nghiÖp. - TK sö dông. §Ó h¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p, kÕ to¸n sö dông TK 1541 - CP SXKD dë dang. Tµi kho¶n nµy ®­îc më cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, c¸c giai ®o¹n c«ng viÖc cña h¹ng môc c«ng tr×nh hoÆc nhãm c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh vµ theo tõng n¬i ph¸t sinh chi phÝ. - Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n. KÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng, chi phÝ s¶n xuÊt chung vµo TK 154 Nî TK 1541: CP SXKD dë dang. Cã TK 621, 622, 623, 627. TK 1541 d­ Nî: CP SXKD dë dang cuèi kú. S¬ ®å h¹ch to¸n (S¬ ®å 5) * Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. Chi phÝ vµ gi¸ thµnh lµ hai chØ tiªu cã liªn quan chÆt chÏ víi nhau trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt t¹o ra s¶n phÈm. ViÖc tÝnh chi phÝ s¶n xuÊt ®óng, ®ñ quyÕt ®Þnh ®Õn tÝnh chÝnh x¸c cña gi¸ thµnh s¶n phÈm, gi¸ thµnh vµ chi phÝ ®Òu biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ trong qu¸ tr×nh t¹o ra s¶n phÈm. Hai kh¸i niÖm nµy cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau v× chi phÝ s¶n xuÊt lµ c¨n cø vµ lµ c¬ së ®Ó tÝnh gi¸ thµnh cña c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. Tuy nhiªn chóng còng cã nh÷ng ®iÓm kh¸c nhau: - Chi phÝ biÓu hiÖn mÆt hao phÝ, cßn gi¸ thµnh biÓu hiÖn mÆt kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ra s¶n phÈm. - Chi phÝ s¶n xuÊt lu«n g¾n víi thêi kú ph¸t sinh chi phÝ cßn gi¸ thµnh x©y l¾p l¹i lu«n g¾n víi tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hay giai ®o¹n c«ng viÖc cã ®iÓm dõng kü thuËt hoµn thµnh. 1.1.6. Ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang ViÖc ®¸nh gi¸ SPDD cuèi kú tuú thuéc vµo ph­¬ng thøc thanh to¸n gi÷a bªn giao vµ bªn nhËn thÇu vµ tuú thuéc vµo ®èi t­îng tÝnh gi¸ tµnh mµ ®¬n vÞ x©y l¾p x¸c ®Þnh. NÕu quy ®Þnh thanh to¸n khi CT, HMCT hoµn thµnh th× DNXL x¸c ®Þnh ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ CT, HMCT hoµn thµnh CPSX cña SPDD cuèi kú lµ tæng CPSX XL ph¸t sinh luü kÕ tõ lóc khëi c«ng ®Õn cuèi kú b¸o c¸o cÇn ®¸nh gi¸. NÕu quy ®Þnh thanh to¸n lµ khèi l­îng c«ng viÖc hay giai ®o¹n x©y l¾p d¹t ®Õn ®iÓm dõng kü thuËt hîp lý cã gi¸ trÞ dù to¸n riªng hoµn thµnh vµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh còng lµ khèi l­îng c«ng viÖc hay giai ®o¹n x©y l¾p ®¹t ®Õn ®iÓm dõng kü thuËt, th× CPSX cña s¶n phÈm dë dang cuèi kú ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së ph©n bæ chi phÝ x©y l¾p thùc tÕ ®· ph¸t sinh cho c¸c khèi l­îng hay giai ®o¹n x©y l¾p ®· haonf thµnh vµ ch­a hoµn thµnh dùa trªn gi¸ trÞ dù to¸n hay chi phÝ dù to¸n theo c«ng thøc: CP thùc tÕ cña khèi l­îng hay giai ®o¹n XLDD 1.2. KÕ TO¸N Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. 1.2.1. Kh¸i niÖm vÒ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. §èi víi doanh nghiÖp nãi chung, doanh nghiÖp x©y l¾p nãi riªng, gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ vÊn ®Ò ®­îc doanh nghiÖp lu«n quan t©m. §Ó x©y dùng mét c«ng tr×nh hay hoµn thµnh mét lao vô th× doanh nghiÖp x©y l¾p ph¶i ®Çu t­ vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt thi c«ng mét l­îng chi phÝ nhÊt ®Þnh. Nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt mµ doanh nghiÖp bá ra trong qu¸ tr×nh thi c«ng ®ã sÏ tham gia cÊu thµnh nªn gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p hoµn thµnh. Trong x©y l¾p, gi¸ thµnh cña s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c kho¶n hao phÝ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ ®Ó hoµn thµnh mét khèi l­îng s¶n phÈm x©y l¾p theo quy ®Þnh. S¶n phÈm x©y l¾p cã thÓ lµ tõng c«ng tr×nh hoÆc h¹ng môc c«ng tr×nh hay khèi l­îng x©y l¾p hoµn thµnh ®Õn giai ®o¹n quy ­íc ®· ®­îc nghiÖm thu, bµn giao cã thiÕt kÕ vµ dù to¸n riªng. Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ c¨n cø ®Ó tÝnh to¸n x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ kinh tÕ cña c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong doanh nghiÖp. 1.2.2. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. 1.2.2.1. Ph©n lo¹i theo thêi ®iÓm tÝnh vµ nguån sè liÖu ®Ó tÝnh gi¸ thµnh: - Gi¸ thµnh dù to¸n: Lµ tæng sè c¸c chi phÝ dù kiÕn ®Ó hoµn thµnh mét khèi l­îng x©y l¾p c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. Gi¸ thµnh dù to¸n ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt vµ ®¬n gi¸ cña nhµ n­íc. Gi¸ thµnh dù to¸n = Gi¸ trÞ dù to¸n – Lîi nhuËn ®Þnh møc. - Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch: Lµ gi¸ thµnh ®­îc x©y dùng tõ nh÷ng ®iÒu kiÖn cô thÓ cña doanh nghiÖp vÒ c¸c ®Þnh møc, ®¬n gi¸, biÖn ph¸p qu¶n lý vµ thi c«ng. Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch tÝnh theo c«ng thøc: Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch = Gi¸ thµnh dù to¸n – Møc h¹ gi¸ thµnh kÕ ho¹ch - Gi¸ thµnh thùc tÕ: Lµ toµn bé c¸c chi phÝ thùc tÕ ®Ó hoµn thµnh, bµn giao khèi l­îng x©y l¾p mµ ®¬n vÞ ®· nhËn thÇu. S¶n phÈm x©y l¾p mang tÝnh riªng biÖt nªn khi hoµn thµnh mçi s¶n phÈm cã mét gi¸ thµnh thùc tÕ riªng. H¬n n÷a, gi¸ b¸n (gi¸ nhËn thÇu) s¶n phÈm x©y l¾p ®­îc x¸c ®Þnh tr­íc khi nã thi c«ng, nªn gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm nµy chØ quyÕt ®Þnh ®Õn l·i, lç cña viÖc thi c«ng c«ng tr×nh. Mèi quan hÖ gi÷a ba lo¹i gi¸ thµnh trªn ph¶i ®¶m b¶o nguyªn t¾c: Gi¸ thµnh dù to¸n >= Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch >= Gi¸ thµnh thùc tÕ 1.2.2.2. C¨n cø vµo ph¹m vi tÝnh gi¸ thµnh. V× ®Æc ®iÓm s¶n phÈm x©y l¾p cã thêi gian thi c«ng dµi nªn ®Ó tiÖn cho viÖc theo dâi chÆt chÏ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh ng­êi ta th­êng ph©n chia gi¸ thµnh hai lo¹i sau: - Gi¸ thµnh khèi l­îng c«ng t¸c x©y l¾p thùc tÕ: Ph¶n ¸nh gi¸ thµnh cña mét khèi l­îng c«ng t¸c x©y l¾p hoµn thµnh ®Õn mét ®iÓm dõng kü thuËt, nã cho phÐp x¸c ®Þnh kÞp thêi nh÷ng chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh ë nh÷ng giai ®o¹n x©y l¾p nhÊt ®Þnh, ph¸t hiÖn nh÷ng nguyªn nh©n t¨ng gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt. - Gi¸ thµnh c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hoµn thµnh: Lµ toµn bé chi phÝ chi ra ®Ó tiÕn hµnh thi c«ng mét c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh kÓ tõ khi khëi c«ng ®Õn khi kÕt thóc hoµn thµnh bµn giao cho bªn chñ ®Çu t­. 1.2.3. §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh trong doanh nghiÖp x©y l¾p. X¸c ®Þnh ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ c«ng viÖc ®Çu tiªn trong toµn bé c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh. ViÖc x¸c ®Þnh ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh ph¶i c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm, c¬ cÊu tæ chøc s¶n xuÊt, quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt…vµ tr×nh ®é h¹ch to¸n kinh tÕ vµ qu¶n lý cña doanh nghiÖp Trong doanh nghiÖp x©y l¾p, ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh trïng víi ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cô thÓ lµ c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hay khèi l­îng x©y l¾p hoµn thµnh bµn giao. 1.2.4. Kú tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. §Ó x¸c ®Þnh kú tÝnh gi¸ thµnh kÕ to¸n ph¶i c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt vµ chu kú s¶n xuÊt s¶n phÈm. C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm riªng cña ngµnh x©y l¾p mµ tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau: - §èi víi c¸c s¶n phÈm theo ®¬n ®Æt hµng cã thêi gian thi c«ng dµi, c«ng viÖc ®­îc coi lµ hoµn thµnh khi kÕt thóc mäi c«ng viÖc trong ®¬n ®Æt hµng th× khi hoµn thµnh toµn bé ®¬n ®Æt hµng míi tÝnh gi¸ thµnh. - §èi víi c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh lín, thêi gian thi c«ng dµi th× chØ khi nµo cã mét bé phËn hoµn thµnh cã gi¸ trÞ sö dông ®­îc nghiÖm thu, bµn giao thanh to¸n th× míi tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ bé phËn ®ã. - §èi víi nh÷ng c«ng tr×nh x©y dùng, l¾p ®Æt thiÕt bÞ cã thêi gian thi c«ng nhiÒu n¨m mµ kh«ng t¸ch ra ®­îc tõng bé phËn c«ng tr×nh nhá ®­a vµo sö dông th× khi tõng bé phËn x©y l¾p ®¹t ®Õn ®iÓm dõng kü thuËt hîp lý, theo thiÕt kÕ kü thuËt cã ghi trong hîp ®ång thi c«ng sÏ ®­îc bµn giao thanh to¸n th× doanh nghiÖp x©y l¾p tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ cho khèi l­îng x©y l¾p hoµn thµnh bµn giao. Ngoµi ra, víi c«ng tr×nh lín, thêi gian thi c«ng dµi, kÕt cÊu phøc t¹p… th× kú tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ ®­îc x¸c ®Þnh lµ tõng quý. 1.2.5. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p lµ ph­¬ng ph¸p sö dông sè liÖu vÒ chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó tÝnh to¸n ra tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ thùc tÕ s¶n phÈm, lao vô ®· hoµn thµnh theo c¸c yÕu tè hoÆc kho¶n môc gi¸ thµnh trong kú ®· ®­îc x¸c ®Þnh. Trong kú tÝnh gi¸ thµnh lµ thêi kú mµ bé phËn kÕ to¸n gi¸ thµnh cÇn ph¶i tiÕn hµnh c«ng viÖc tÝnh gi¸ thµnh cho c¸c ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh. Trong doanh nghiÖp x©y l¾p ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh th­êng ®­îc ¸p dông phæ biÕn lµ ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh trùc tiÕp: Gi¸ thµnh KL XL hoµn thµnh trong kú = Gi¸ trÞ KL XL dë dang ®Çu kú + CP SXXL ph¸t sinh trong kú _ Gi¸._.